Вікікрыніцы bewikisource https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Мультымедыя Адмысловае Размовы Удзельнік Размовы з удзельнікам Вікікрыніцы Размовы пра Вікікрыніцы Файл Размовы пра файл MediaWiki Размовы пра MediaWiki Шаблон Размовы пра шаблон Даведка Размовы пра даведку Катэгорыя Размовы пра катэгорыю Аўтар Размовы пра аўтара Старонка Размовы пра старонку Індэкс Размовы пра індэкс TimedText TimedText talk Модуль Размовы пра модуль Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 106 4494 80339 53545 2022-07-22T07:54:22Z Gleb Leo 2440 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]] |Language=be |Volume= |Author=Тарас Гушча |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address=Вільня |Year=1914 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |Source=pdf |Image=5 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Css= |Header= |Footer= }} nrikarvtvp29e88a4a18b6otbltukma 10 9254 80341 73953 2022-07-22T08:07:30Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki <!-- Пішыце ў стужку пад гэтай палоскай --> ---- <div style="height:500px;overflow:auto;"> * {{Прапанаваны экспарт|Родныя зьявы (1914)}} 22.7.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Родныя зьявы (1914)|Родныя зьявы]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Востраў скарбаў}} 12.7.2022 ''[[Аўтар:Роберт Льюіс Стывенсан|Роберт Луіз Стывенсан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Востраў скарбаў]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Karotkaja historyja świataja}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Язэп Шустэр|ks. Jazep Šustar]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Францішак Будзька|Francišak Budźka]]''. «[[Karotkaja historyja świataja]]», 1917 * {{Прапанаваны экспарт|Адвержаныя (у скароце)}} 3.7.2022 ''[[Аўтар:Віктор Гюго|Віктор Гюго]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Адвержаныя (у скароце)|Адвержаныя]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Сяргей Паўловіч|Сяргей Паўловіч]]''. «[[Сьвяшчэнная гісторыя Старога Завету]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Спадчына (1922)}} 2.7.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Спадчына (1922)|Спадчына]]», 1922 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Вальдэмар Астэрлёф|Вальдэмар Астэрлёф]] і [[Аўтар:Язэп Шустэр|Язэп Шустэр]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Антон Луцкевіч]]''. «[[Сусьветная гісторыя (Астэрлёф, Шустэр)/Частка 2|Сусьветная гісторыя. Частка 2]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Апаведаньня (1912)}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Апаведаньня (1912)|Апаведаньня]]», 1912 * {{Прапанаваны экспарт|Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця}} 25.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Пічэта|Уладзімер Пічэта]]''. «[[Полацкая зямля ў пачатку XVI сталецьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі народ і яго мова}} 23.6.2022 ''[[Аўтар:Яўхім Карскі|Яўхім Карскі]]''. «[[Беларускі народ і яго мова]]», 1920 * {{Прапанаваны экспарт|Малая Вэрсальская дамова}} 23.6.2022 ''Краіны Антанты і [[:Катэгорыя:Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшча]]''. перакладчык: ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|К. М]]''. «[[Малая Вэрсальская дамова]]», 1924 * {{Прапанаваны экспарт|Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Перцаў|Уладзімір Перцаў]]''. «[[Грамадская дзейнасць і светапогляд Георгія Скарыны]]», 1948 * {{Прапанаваны экспарт|Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд}} 21.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Скарына. Яго дзейнасць і светапогляд]]», 1958 * {{Прапанаваны экспарт|Рунь (1914)}} 17.6.2022 ''[[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]]''. «[[Рунь (1914)|Рунь]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Светапогляд Ф. Скарыны}} 16.6.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Алексютовіч|Мікалай Алексютовіч]]''. «[[Светапогляд Ф. Скарыны]]», 1968 * {{Прапанаваны экспарт|Маўглі (1934)}} 14.6.2022 ''[[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Рэдзьярд Кіплінг]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Маўглі (1934)|Маўглі]]», 1934 * {{Прапанаваны экспарт|Першыя людзі на Месяцы}} 12.6.2022 ''[[Аўтар:Герберт Уэлс|Герберт Уэлс]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Цімох Зарэчны|Цімох Зарэчны]]''. «[[Першыя людзі на Месяцы]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Глыбіня Маракота}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кастусь Гарабурда|Кастусь Гарабурда]]''. «[[Глыбіня Маракота]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Бедныя людзі}} 11.6.2022 ''[[Аўтар:Фёдар Дастаеўскі|Тодар Дастаеўскі]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Язэп Пушча|Язэп Плашчынскі]]''. «[[Бедныя людзі]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Белы клык}} 10.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лондан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Белы клык]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Ад мора да мора}} 9.6.2022 ''[[:Катэгорыя:Творы невядомых аўтараў|Юры Кучынскі]]''. «[[Ад мора да мора]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Іван Крылоў|Іван Крылоў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[Переложеніе нѣкоторыхъ басень Крылова на бѣлорусское нарѣчіе]]», 1903 * {{Прапанаваны экспарт|Дуброўскі}} 8.6.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Пушкін|Аляксандр Пушкін]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Дуброўскі]]», 1949 * {{Прапанаваны экспарт|Маленькі Мук}} 7.6.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Маленькі Мук]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Кулі (Лондан)}} 5.6.2022 ''[[Аўтар:Джэк Лондан|Джэк Лёндан]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Кулі (Лондан)|Кулі]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Лермантаў|Міхаіл Лермантаў]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Міхась Клімковіч|Міхась Клімковіч]]''. «[[Песня пра цара Івана Васільевіча, маладога апрычніка і ўдалага купца Калашнікава]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Антыгона (1926)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Сафокл|Сафокль]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Юльян Дрэйзін|Юльян Дрэйзін]]''. «[[Антыгона (1926)|Антыгона]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)}} 4.6.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Ленін|Уладзімір Ленін]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў (1950)|Аб нацыянальнай гордасці вялікаросаў]]», 1950 * {{Прапанаваны экспарт|Казкі (1923)}} 1.6.2022 ''[[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Ганс Крыстыян Андэрсэн]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Казкі (1923)|Казкі]]», 1923 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Усевалад Ігнатоўскі|Усевалад Ігнатоўскі]]''. «[[Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1928)|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Правакацыя беларускага народу}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Правакацыя беларускага народу]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Карлік Нос}} 30.5.2022 ''[[Аўтар:Вільгельм Гаўф|Вільгельм Гаўф]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Карлік Нос]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Мова выданьняў Францішка Скарыны}} 29.5.2022 ''[[Аўтар:Язэп Воўк-Левановіч|Язэп Воўк-Левановіч]]''. «[[Мова выданьняў Францішка Скарыны]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Чаму гэта так сталася?}} 25.5.2022 ''[[Аўтар:Фабіян Акінчыц|Фабіян Акінчыц]]''. «[[Чаму гэта так сталася?]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|Хто вінават?}} 24.5.2022 ''[[Аўтар:М. Арол|М. Арол]]''. «[[Хто вінават?]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак}} 23.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францышак Багушэвіч як ідэолёг беларускага адраджэньня і як мастак]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Іван Луцкевіч|Іван Луцкевіч]], [[Аўтар:Вацлаў Ластоўскі|Вацлаў Ластоўскі]]''. «[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў]]», 27 чэрвеня 1916 * {{Прапанаваны экспарт|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Еўдакім Раманаў|Еўдакім Раманаў]]''. «[[Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія (1902)|Тарасъ на Парнасҍ и другія бҍлорусскія стихотворенія]]», 1902 * {{Прапанаваны экспарт|Шляхам жыцьця (1913)}} 22.5.2022 ''[[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]''. «[[Шляхам жыцьця (1913)|Шляхам жыцьця]]», 1913 * {{Прапанаваны экспарт|Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць}} 21.5.2022 ''[[Аўтар:Міхаіл Піятуховіч|Міхал Піотуховіч]]''. «[[Францішак Скарына і яго літаратурная дзейнасьць]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach}} 15.5.2022 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Казлоўскі|Uł. Kazłoŭščyk]]''. «[[Płač Biełaruskaj Staronki Matki pa dzietkach svaich renehatach]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту}} 13.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Да пытаньня аб мове Літоўскага Статуту]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I}} 12.5.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панаваньня Кацярыны II і Паўлы I]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Смык беларускі (1894)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Szymon Reuka z pad Barysowa]]''. «[[Смык беларускі (1894)|Smyk białaruski]]», 1894 * {{Прапанаваны экспарт|Тралялёначка (1892)}} 6.5.2022 ''[[Аўтар:Францішак Багушэвіч|Францішак Багушэвіч]]''. «[[Тралялёначка (1892)|Tralalonaczka]]», 1892 * {{Прапанаваны экспарт|У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі}} 2.5.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[У трохсотныя ўгодкі сьмерці вялікага канцлера Льва Сапегі]]», 1933 * {{Прапанаваны экспарт|Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі}} 1.5.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай вуніі]]», 1925 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.}} 27.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Менск у канцы XV і пачатку XVI ст.]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця}} 21.4.2022 ''[[Аўтар:Васіль Дружчыц|Васіль Дружчыц]]''. «[[Места Вільня ў першай палове XVI сталецьця]]», 1926 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Сынтэза беларускае гісторыі}} 20.3.2022 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікалай Шкялёнак]]''. «[[Сынтэза беларускае гісторыі]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы}} 17.3.2022 ''[[Аўтар:Іван Карчынскі|Іван Карчынскі]]''. «[[Чаго чакаць Беларусам ад Польшчы]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Сынокъ!}} 15.3.2022 ''[[Аўтар:Аляксандр Ельскі|Аляксандр Ельскі]]''. «[[Сынокъ!]]», 1895 * {{Прапанаваны экспарт|Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы}} 14.03.2022 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|A. J.]]'' «[[Усходняя Беларусь. Статыстычные і гістарычные матэрыялы]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|Наша крыўда}} 13.3.2022 ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|В. Лесавік]]''. «[[Наша крыўда]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Кароткі нарыс псыхолёгіі}} 13.3.2022 ''[[Аўтар:Мікола Ільяшэвіч|Мікола Ільяшэвіч]]''. «[[Кароткі нарыс псыхолёгіі]]», 1932 * {{Прапанаваны экспарт|На пиресяленьня}} 8.3.2022 ''[[Аўтар:Марыя Косіч|Марыя Косіч]]''. «[[На пиресяленьня]]», 1903 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Суніцы}} 4.1.2022 ''[[Аўтар:Уладзімір Хадыка|Уладзімір Хадыка]]''. «[[Суніцы]]», 1926 ---- {{справа|''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2012|2012]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2013|2013]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2014|2014]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2015|2015]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2016|2016]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2017|2017]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2019|2019]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2020|2020]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2021|2021]]''}} </div><noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> 96c3w9l038q56yj90ilvsgoed99i5hj 104 21502 80257 66231 2022-07-21T16:57:25Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude><center>'''І'''</center> <center>'''Містер Бедфорд знаёміцца з містарам Каворам з Лімна'''</center> Для чалавека, які шукае адзіноцтва, цяжка знайсьці лепшае месца, чым Лімн. Гэта іменна і пабудзіла мяне абраць яго сваім месцазнаходжаньнем. У той час я надумаўся напісаць драму і шукаў адзіноцтва. Я наняў невялічкі домік і падпісаў контракт на тры гады. Акно, каля якога я працаваў, выходзіла на ўзмор’е, прычым самае мора было схавана ад мяне за нявысокім скалістым хрыбтом, які цягнуўся на захад і злучаўся з Гэстынгскімі узгоркамі. З гэтага акна я і ўбачыў упяршыню Кавора. Гэта быў чалавек невялікага росту, досыць поўны, але разам з тым, на вельмі тонкіх нагах. Усе рухі яго былі парыўчатымі, мелі нейкі асаблівы ліхаманкавы водцень. Апрануты ён быў у кароткія нагавіцы, якія звычайна носяць вэлёсыпэдысты, у доўгія панчохі, доўгі сурдут і круглую крокетную шапачку. Ён шырока размахваў рукамі, адкідваў назад галаву, гудзеў і шумеў. Ён гудзеў як спіраль Румкорфа ў часе {{перанос пачатак|п=пра|к=цы}}<noinclude></noinclude> lvb99dm5s8elaioz38xh3bsvtb4qt26 80258 80257 2022-07-21T17:00:56Z Sopcan 3564 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude><center>'''І'''</center> <center>'''Містэр Бэдфорд знаёміцца з містэрам Каворам з Лімна'''</center> Для чалавека, які шукае адзіноцтва, цяжка знайсьці лепшае месца, чым Лімн. Гэта іменна і пабудзіла мяне абраць яго сваім месцазнаходжаньнем. У той час я надумаўся напісаць драму і шукаў адзіноцтва. Я наняў невялічкі домік і падпісаў контракт на тры гады. Акно, каля якога я працаваў, выходзіла на ўзмор’е, прычым самае мора было схавана ад мяне за нявысокім скалістым хрыбтом, які цягнуўся на захад і злучаўся з Гэстынгскімі ўзгоркамі. З гэтага акна я і ўбачыў упяршыню Кавора. Гэта быў чалавек невялікага росту, досыць поўны, але разам з тым, на вельмі тонкіх нагах. Усе рухі яго былі парыўчатымі, мелі нейкі асаблівы ліхаманкавы водцень. Апрануты ён быў у кароткія нагавіцы, якія звычайна носяць вэлёсыпэдысты, у доўгія панчохі, доўгі сурдут і круглую крокетную шапачку. Ён шырока размахваў рукамі, адкідваў назад галаву, гудзеў і шумеў. Ён гудзеў як спіраль Румкорфа ў часе {{перанос пачатак|п=пра|к=цы}}<noinclude></noinclude> nl8hgmu63rladrzwkvmvg4acgj9c05w 104 21503 80323 65827 2022-07-22T06:55:30Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>{{перанос канец|п=пра|к=цы}}. Я ніколі да гэтага часу ня чуў, каб з чалавека выходзілі падобныя гукі. Ён дайшоў да канца хрыбта, стаў тварам на захад, выняў з кішэні гадзіньнік, пастаяў некалькі секунд, потым адразу абярнуўся і шпарка пайшоў. Зьяўленьне Кавера для мяне тады было прыкрай перашкодай, непродукцыйнай тратай лішніх пяці хвілін. Але калі на заўтрашні дзень тое самае зьявішча адбылося са зьдзіўляючай дакладнасьцю і пачало рэгулярна адбывацца пасьля кожнага захаду сонца, дык мая ўвага неяк міжвольна стала адрывацца ад работы. Я задаваў сабе пытаньне, што яму трэба на скалістым хрыбце? Што азначалі яго дзіўныя паводзіны? На чатырнаццаты дзень я, урэшце, ня вытрымаў: як толькі ён зьявіўся, я вышаў з пакою і накіраваўся да таго месца, дзе ён звычайна прыпыняўся. Ён толькі што пасьпеў выняць з кішэні гадзіньнік, калі я падышоў да яго. Калі ён абярнуўся, каб ісьці, я спыніў яго словамі: — Дазвольце вас затрымаць на адно імгненьне! — Калі ласка. Але ваша імгненьне ужо прайшло, а таму, калі вы яшчэ жадаеце гутарыць са мною, дык я папрашу вас праводзіць мяне, калі толькі гэта вам не пашкодзіць і не адыме дарэмна часу. — Ані кроплі, — адказаў я, — і мы пайшлі з ім поплеч. — Мае прывычкі ўстаноўлены вельмі дакладна, загаварыў ён, — і на гутаркі са староньнімі асобамі ў мяне застаецца мала часу.<noinclude></noinclude> 5ce4u3xni7ay7zmqf865zl3fgt63rbf 104 21504 80324 72259 2022-07-22T07:00:23Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> — У гэты час вы, як відаць, прывыклі гуляць? — Зусім правільна. Я ў гэты час дзіўлюся на захад сонца. — Дазвольце вам не паверыць! Сёньня, напрыклад, вы... — Так, сёньня! Дазвольце! Ах, так, так... Пра што-ж вы хацелі са мной пагаварыць? — Іменна пра гэта. Так. Навошта вы гэта робіце? Кожны дзень вы прыходзіце сюды і гудзеце... — Гуджу? — Ды вось так, — і як можна дакладней я пачаў паказваць, як ён гудзе. — Гм... Няўжо ў мяне зьявілася такая кепская прывычка? — У гэтым няма ніякага сумненьня. Ён узяў двума пальцамі ніжнюю губу і сказаў, разглядваючы лужыну каля сваіх ног: — Я вельмі заняты важнай работай. А мо' гэтая гутарка вам не падабаецца, непатрэбна? — О, не, — сказаў я, — ніколькі! Наадварот, я вам вельмі ўдзячны, але ўявеце сабе, што вы робіце справу, якая патрабуе пільнай увагі. — А, — сказаў ён, — зразумела! — і задумаўся. — Вы бачыце, — слабым голасам сказаў ён, — гэта ў мяне такая... прывычка. Я ведаю, што часам забываю аб сапраўднасьці. Я вам вельмі дзякую. Гэта трэба скончыць. — Спадзяюся, што мая недалікатнасьць... — О, ніколькі, ніколькі...<noinclude></noinclude> ac92i7fz4j9dyptaegiron8h5y57a6v 104 21505 80325 72272 2022-07-22T07:06:09Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> Мы паглядзелі адзін аднаму ў вочы. Я ўзьняў капялюш і разьвітаўся. Ён пасьпешна адказаў, і мы разышліся. На другі дзень я яго ня бачыў, на трэці ён таксама не зьяўляўся. Але на чацьверты дзень ён зусім нечакана прышоў да мяне. Ён адразу пачаў з мэты свайго наведаньня і заявіў, што мае намер заарандаваць ці купіць домік, у якім я толькі што пасяліўся. — Бачыце, — сказаў ён, — вы парушылі адну з галоўных маіх прывычак, а гэта мне псуе ўвесь дзень. Я шмат год пражыў тут і кожны вечар рабіў сваю звычайную прагулку. Магчыма, што ў часе прагулак я гудзеў... Але ўсё-ткі вы вывелі мяне з прывычнае роўнавагі! — Я жыву вось у тым доме з белымі комінамі, я жыву ў зусім асаблівых умовах... Я хутка зраблю адно з найвялікшых вынаходніцтваў у сьвеце... так! Але гэтая работа патрабуе напружаньня ўсіх духоўных сіл. І лепш за ўсё працаваць увечары! Тады ва мне нараджаюцца новыя думкі, адчыняюцца новыя небасхілы. — А вы паспрабуйце не хадзіць каля мае дачы! — пакорліва заўважыў я... — Hе магу. Як толькі я выйду з свае форткі і здалёк убачу дах вашага дому, мае думкі міжвольна накіроўваюцца да вас. Я ўяўляю сабе, што вы сочыце за кожным маім крокам... і я не магу больш працаваць! Мне патрэбен ваш дом. Я пачаў думаць. Я парашыў прыкласьці ўсе сілы,<noinclude></noinclude> kad6u6xyayogagp1ikdyohze9bu3fv0 104 21507 80326 72273 2022-07-22T07:11:07Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> каб увайсьці ў яго таямніцу, і зараз-жа ўзяўся за асьцярожныя распытваньні. Але на маё прыемнае зьдзіўленьне выявілася, што ён ахвотна згаджаўся пазнаёміць мяне сa сваімі адчыненьнямі. А калі ён пачаў гаварыць, дык яго гутарка абярнулася ў суцэльную лекцыю. Ён гаварыў амаль што цэлую гадзіну, і я павінен прызнацца, што мне было досыць цяжка сачыць за разьвіцьцём яго думак. Палова яго слоў складалася з тэхнічных выразаў, мне зусім незнаёмых, — з гэтае прычыны мне нават цяжка было рабіць выгляд, што я хоць крыху разумею. Я толькі калі-ні-калі гаварыў: — Так!.. Канечне... зразумела... працягвайце, калі ласка... І заставаўся ў самым безнадзейным няведаньні. Ён многа гаварыў пра сваю майстэрню, пра трох памоцнікаў, якіх ён выхаваў для сябе са звычайных цесьляроў. Урэшце, ён запрасіў мяне пры выпадку наведаць яго і агледзець майстэрню. Я ахвотна згадзіўся на яго запрашэньне. Раптам мне прышла ў галаву новая думка, і я сказаў: — А што, калі вы створыце сабе новую прывычку? Калі замест прагулкі вы будзеце прыходзіць да мяне? Вы адпачывалі і абмяркоўвалі вашы пляны ў часе прагулкі, рабеце гэта ў мяне. Магу вас упэўніць, што мае веды вельмі нязначны для таго, каб я мог выкарыстаць вашы думкі.<noinclude></noinclude> 7ow45w1vhw8uv3g5h6mi3ml9rfgmvce 104 21508 80327 72274 2022-07-22T07:18:34Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> — Я вельмі вам удзячны. Такія гутаркі былі-б для мяне сапраўдным адпачынкам. Нішто ня можа лепш садзейнічаць правільнаму знаходжаньню ідэй, як іх абмяркоўваньне. Але мяне толькі непакоіць пытаньне, ці не адыму я ад вас часу, які патрэбен для вашае работы? — Ваша міласьць, — сказаў я, — чалавек лепш за ўсё адпачывае, калі пераходзіць ад аднаго занятку да другога! Такім чынам, пытаньне было вырашана. Я праводзіў яго на ганак балькону і мы разьвіталіся. Ён пайшоў паранейшаму сьмешна размахваючы рукамі, і хутка сярод глыбокае цішы летняга вечару я пачуў знаёмае гудзеньне: — Ззззззз... На другі дзень ён доўгі час зноў сядзеў у мяне, таксама, як і на трэці. За гэтыя два наведваньні ён прачытаў мне дзьве лекцыі па фізыцы, прычым мы абодвы засталіся імі задаволены. Ён казаў пра «эфір», пра «сілавыя лініі» і іншыя мудрагельствы, а я сядзеў супроць яго, лупаў вачмі і толькі час-ад-часу казаў сваё: — Так... Так... Працягвайце, калі ласка!.. Разумею... — каб толькі падтрымаць струмень яго красамоўства, бо зразумець яго я ніяк ня мог. Я скарыстаў першы выпадак, каб агледзіць яго дом. Апрача яго самога, там жылі тры яго памоцнікі. І галоўны дом, і ўсе надворныя пабудовы былі перароблены ў майстэрні і лябораторыі. {{перанос пачатак|п=Пра|к=чашная}}<noinclude></noinclude> e5ijjr6x76az3kcpd0fuiu5jro4ivbc 104 21509 80328 72275 2022-07-22T07:28:44Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>{{перанос канец|п=пра|к=чашная}} была перароблена ў ліцейнае аддзяленьне, у склепе стаялі дынамо-машыны, а ў садовай альтанцы я знайшоў газамэтр. Яго памоцнікі былі простымі рамесьнікамі. Яны ня былі разьвітымі, але добрасумленнымі, моцнымі, далікатнымі і працавітымі. Яны толькі выконвалі загады Кавора. Уся інтэлігентная праца ляжала на ім. Мэтаю сваіх дасьледаваньняў Кавор паставіў вырабленьне асобай матэрыі, якая была-б зусім непрасякаемаю для «усіх відаў энэргіі і праменьняў». Зрэшта, магчыма, што ён выказаўся інакш, але ва ўсякім выпадку гутарка ішла аб праменьнях, бо ён, як напрыклад, паказваў на цяплыню, сьвятло, праменьні Рэнттена, электрычныя хвалі Марконі і цяжэньне цел да сяродку зямлі. Ён сказаў, што ўсё гэта выходзіць з сваіх цэнтраў і мае ўплыў на цела, якія знаходзяцца далёка ад такіх цэнтраў, адкуль і атрымліваецца назва «выпрамененая энэргія». Кожнае цела адрозьніваецца ўласьцівасьцямі, якія робяць яго пранікальнымі для аднаго віду энэргіі і непранікальнымі для другога. Шкло, напрыклад, добра прапушчае сьветлавыя праменьні, але затрымлівае электрычныя хвалі, хоць і ня ўсе, a таму шкло зьяўляецца надзейным ізолятарам для электрычнасьці: галын прапушчае сьвятло, але зусім не прапушчае цеплавых праменьняў: раствор ёду ў серкавугляродзе зусім не прапушчае сьветлавых праменьняў, але затое добра пранікальны для цяпла: за пасудзінай з такім растворам можна ня бачыць агню, але<noinclude></noinclude> 9hcax9dd965lp1vg7ge5y8qf50eeoji 104 21510 80331 66187 2022-07-22T07:35:28Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>адчуваць яго цяплыню. Я не памятаю ўсіх прыкладаў, якія паказваў Кавор, але дастаткова і гэтых. Галоўную ўвагу ён накіраваў на тое, што ўсе вядомыя целы «пранікальны» для сілы цяжэньня. Чалавек можа зрабіць пласьцінкі, праз якія ня можа пранікаць сьвятло, цяплыня, электрычнасьць і г. д., але ён ня зможа аслабаніць якое-колечы цела ад уплыву цяжэньня, г. зн. цяжару. Ён меў намер атрымаць гэтакую матэрыю шляхам сплаву розных мэталяў з {{Разбіўка|гэліем}}. Кожны чалавек зразумее, які пераварот павінна зрабіць падобная цудадзейная матэрыя. Калі, напрыклад, трэба падняць цяжар, дык, які-б вялікі ён ня быў, дастаткова зьмясьціць пад ім невялічкі кавалачак гэтай матэрыі, і яго лёгка можна падняць саломінкай. Я ўяўляў скарыстаньне такога прынцыпу ў ваеннай, морскай справе, на чыгунцы, у розных галінах вытворчасьці. Я няясна адчуваў, што выпадкова даведаўся пра адчыненьне, якое павінна мець сусьветнае значэньне. Са зьдзіўленьнем упэўніўся я ў тым, што гэты невялічкі чалавечак меў на ўвазе толькі адну ўрачыстасьць тэорыі. Аб прыктычным баку справы ён ня думаў. Паступова я яго ўсё-ткі давёў да таго, што ён пачаў сур’ёзна абмяркоўваць плян монопольнага таварыства па вырабе {{Разбіўка|каворыту}} (так мы парашылі назваць новую матэрыю). Ён павінен быў рабіць каворыт, а я клапаціцца аб яго збыце і скарыстаньні.<noinclude></noinclude> 88r0ece6vqb2f9tbwxlx0dp1elzz9e5 104 21511 80333 65834 2022-07-22T07:41:55Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> <center>II</center> <center>'''Як упяршыню быў атрыман каворыт'''</center> 14 кастрычніка 1899 году гэтая матэрыя была атрымана. Зрэшта, гэтага моманту нам давялося-б чакаць яшчэ доўга, каб не дапамог адзін выпадак. Кавор сплавіў цэлую масу розных мэталяў і хацеў пакінуць гэтую мешаніну ў супакоі на тыдзень. Па яго вылічэньнях апошняя рэакцыя павінна была адбыцца ў той момант, калі мешаніна ахалодзіцца да 12 градусаў. Але здарылася так, што памоцнікі Кавора заспрачаліся паміж сабою аб тым, хто з іх абавязан падтрымліваць агонь у вытапной печы. Паміж тым, сам Кавор, упэўнены ў дакладнасьці сваіх вылічэньняў, вырашаў новую задачу: вышукваў лётны апарат пры дапамозе каворыту, прычым ён зусім не сачыў за сваімі памоцнікамі. І вось рэакцыя ў сплаве надышла зусім нечакана ў той час, калі ён ішоў да мяне цераз лог. Я памятую ўсе падрабязнасьці гэтага здарэньня. Я пачуў звычайнае гудзеньне і вышаў на балькон. Невялічкая фігурка Кавора рэзка вызначалася на небасхіле, а з-за дрэў узьнімаліся высокія коміны яго дому. Раптам пачуўся страшэнны грукат. Высокія коміны ўзьняліся ў паветра, рассыпаліся на ляту ў дробныя цагліны, — за імі паляцеў дах<noinclude></noinclude> sua6apd1tlw60a98u3fqfszk4cdfs2u 104 21512 80334 65835 2022-07-22T07:47:58Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>і куча мэблі, прыбораў, дзьвярэй і дошак. Пасьля гэтага паказалася высокае, яркае полымя. Дрэвы захісталіся, а потым былі вырваны з карэньнямі і ўзьняты на паветра. Пачуўся грамавы ўдар, ад якога я на ўсё жыцьцё аглох на адно вуха. У маім доміку зазьвінела і вылецела шкло з акон. Я не пасьпеў зрабіць тры крокі насустрач Кавору, як наляцеў вецер. Я ледзь утрымаўся на нагах і супроць жаданьня шпарка пабег па лужку. У гэты-ж момант Кавор узьняўся ў паветра, закружыўся, у роспачы замахаў рукамі і нагамі, потым апусьціўся ўніз, колам пракаціўся па зямлі і, урэшце, зьнік паміж дрэваў, якія абвіліся каля яго дому, быццам жывыя стварэньні. Адзін з комінаў сарваўся з майго дому, праляцеў над маёй галавой і вялікімі скачкамі панёсься ў напрамку да цэнтру катастрофы. Сярод дыму, агню і розных абломкаў да неба ўзьнялася сьветлая камлыга нейкай блакітнай матэрыі. Гэта быў каворыт. Міма мяне праляцеў яшчэ доўгі паркан, перавярнуўся, упаў на зямлю, але самае небясьпечнае ўжо скончылся. Рух паветра адразу зьменшыўся да ступені моцнага ветру, і я зноў адчуў, што ў мяне ёсьць рукі і ногі. Калі я абярнуўся сьпіною да ветру, дык мог стаяць на нагах і перасоўвацца па сваім жаданьні. Я азірнуўся вакол сябе. Прырода за некалькі сэкунд праразьліва зьмянілася. Мяккі малюнак захаду<noinclude></noinclude> o2ud6x0tehx7d422s1s3tly9zahz8jw 104 21513 80340 65840 2022-07-22T08:03:35Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>сонца зьнік, на небе зьявіліся алавяныя хмары, пa зямлі лётаў вар’яцкі вецер; дрэвы былі павалены. Я кінуў вокам назад і ўбачыў, што мой дом застаўся на старым месцы; потым я пайшоў да паваленых дрэваў, пад якімі зьнік Кавор. З-за хаосу аголеных галін мільгалі языкі полымя. Чапляючыся за тоўстыя галіны, я пераходзіў ад аднаго дрэва да другога, але ўсё-ткі Кавора не знаходзіў. Урэшце, я заўважыў, што пад абломкамі, сьмецьцем і галінамі нешта варушылася. Я накіраваўся туды, але не пасьпеў яшчэ дайсьці, як з гэтага хаосу ўзьнялася чарнаватая маса, вакол якой хісталася бясформенае рызьзе. Я прыгледзіўся больш уважліва, і ў гэтым камячку бруду апазнаў Кавора, які цяпер напружваў усе сілы, каб ачысьціць вочы і рот ад гліны. Убачыўшы мяне, ён закрычаў: — Павіншуйце мяне! Я... перамог!.. З тае прычыны, што ён у той момант выглядзеў далёка не пераможцам, я міжвольна падумаў, што моцны зрух адбіўся на яго мазгох, і асьцярожна запытаў: — Ці ня ведаеце вы, з якой прычыны ў вас здарыўся выбух? — Упэўніваю вас, што ніякага выбуху ня было. Усё тлумачыцца вельмі проста. Справа ў тым, што я па неасьцярожнасьці атрымаў мой каворыт у выглядзе тонкага пласта, на вялікай плошчы. Вы-ж ведаеце, што ён па маіх разьліках павінен быць зусім непранікальным для энэргіі цяжэньня?<noinclude></noinclude> cfr4kq6nm0jz4le6llggx9yuvwpaxz3 104 21514 80347 66207 2022-07-22T09:11:20Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> — Так, ведаю. — Дык вось. Калі яго тэмпэратура дайшла да 12 градусаў, усё, што было над ім, г. зн. столь, дах і нават паветра, адразу страціла ўсякую вагу. Вам, канечна, вядома, што паветра мае пэўную вагу, што яно на земнай паверхні аказвае ціск, роўны прыблізна пятнаццаці фунтам на квадратную цалю ці аднаму кілёграму на квадратны сантымэтр. — Так, ведаю. — Я яшчэ раз кажу, што над каворытам паветра страціла сваю вагу, іншымі словамі, ціск яго спыніўся, і вось паветра, якое абкружала гэты слуп, паветра без вагі, аказала на яго з усіх бакоў ціск, роўны пятнаццаці фунтам на квадратовую цалю ці кілёграму на квадратовы сантымэтр. Слуп паветра над каворытам, быў з вялікай сілай узьняты ўверх, а паветра, якое рынулася замяніць пусты прастор над каворытам, у сваю чаргу, страціла вагу, пасьледавала за ранейшым слупом, прабіла столь, пацягнула з сабою дах... Разумееце, там стварылася нешта накшталт паветранага фонтану, быццам комін у паветры. І калі-б гэта магутная цяга не панесла ў паветра майго каворыту, атрымаўся-б непарыўны вялізарны паветраны фонтан... — Які адкінуў-бы ад зямлі ў сусьветны прастор усё паветра! — Ну, ня ў сусьветны прастор, а толькі на сотні тысяч кілёмэтраў. Потым, магчыма, частка паветра<noinclude></noinclude> sqwgi6z9s0abr7bj2u30wlqx9x75voq 104 21515 80348 65842 2022-07-22T09:15:35Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>ўпала-б зноў на зямлю, але ўсё жывое да таго часу абавязкова павінна было-б затхнуцца. З гэтае прычыны зварот паветра ня даў-бы людзям ніякае карысьці. — Што-ж вы цяпер думаеце рабіць? — Раней за ўсё пры дапамозе рыдлёўкі пазбавіцца таго бруду, які пакрыў мяне з галавы да ног. Калі вы дазволіце, я ў вас памыюся, а потым мы пагутарым дэталёва. Цяпер апошняе пытаньне. На рамонт майго дому патрабуецца некаторы час; ці не дазволіце вы мне з гэтае прычыны пасяліцца ў вас? Я, вядома, зараз-жа згадзіўся. — Калі ласка, усё, што ў мяне ёсьць, лічыце сваім. А покуль дазвольце вам прапанаваць пачысьціцца. Мы накіраваліся да рэшткаў оранжарэі і саскрэблі з сябе бруд. Я парашыў не парываць зносін з Каворам і паранейшаму прымаць блізкі ўдзел у яго справах. Мяне толькі непакоіла думка аб тым, ці зможам мы справіцца з такой магутнай сілай, як гэты каворыт, але і гэтае пытаньне я пакінуў на вырашэньне будучага часу. Мы ўзяліся за рамонт дому і лябораторыі Кавора. На мае нясьмелыя запытаньні, як-жа мы будзем далей дзейнічаць, Кавор адказаў жартамі. Аднак, і з маёй дапамогаю, як чытач убачыць пазьней, нам давялося перанесьці шмат цяжкасьцяй і няпрыемнасьцяй.<noinclude></noinclude> 5azh1ghh43iq6y4tn36ysjevjm760us 104 21516 80349 65843 2022-07-22T09:20:14Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude> <center>'''III'''</center> <center>'''Пабудова балёну'''</center> Я зусім добра памятую, як Кавор упяршыню загаварыў са мной аб сваім дзіўным балёне. Мы ішлі з лябораторыі ў мой домік на вячэрнюю гарбату. Па даразе ён пачаў гусьці, а гэта ў яго заўсёды азначала, што ён занят вырашэньнем асабліва складанай задачы. Пасьля гарбаты ён сеў у выгоднае крэсла і загаварыў: — Справа ў наступным. Калі я ў першы раз атрымаў каворыт, ён меў форму вялікай круглай бляшкі. Як толькі скончылася рэакцыя, усё, што знаходзілася пад бляшкаю каворыту, адразу страціла сваю вагу. Паветра паляцела, частка дому паляцела, і калі-б пад напорам паветра не паляцеў сам каворыт, дык я ня ведаю, што было-б далей. Але ўявеце сабе, што каворыт наглуха прымацавалі да якога-небудзь прадмету, які знаходзіцца над ім. Як вы думаеце, што можа здарыцца? — Прадмет, вядома, страціць сваю вагу, паляціць і пацягне за сабою каворыт. — Зусім правільна. — А з каворытам палячу я сам. Я паставіў на стол філіжанку і вытарашчыў на яго вочы. Але ён ні кроплі не замяшаўся і спакойна працягваў разьвіваць сваю думку: — Уявеце сабе парожні балён, дастаткова вялікі для<noinclude></noinclude> makso1adxqwrdru7l4pzqdmccauvm9s 104 21517 80350 65844 2022-07-22T09:25:49Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>таго, каб унутры яго вольна маглі зьмясьціцца два чалавекі са сваім багажом. Балён павінен быць пабудаваны з тоўстага шкла, а звонку пакрыты сталёвай абалонкай. У спэцыяльных прыймальніках павінны знаходзіцца дастатковыя запасы сьціснутага паветра, харчу, вады, і г. д., словам, усё неабходнае. А на вонкавую паверхню сталёвай абалонкі балёну будзе тонкім пластам, у выглядзе палітуры, паложан каворыт. — Але як-жа вы ўлезеце ў гэты балён? — Надзвычайна проста: праз круглую адтуліну з гермэтычным векам. Вядома, гэтае века трэба пабудаваць досыць складана, каб у меру неабходнасьці мець магчымасьць выкідваць з балёну непатрэбныя рэчы, ня трацячы залішне паветра. — Я пачынаю вас разумець, — паволі сказаў я. — Вы пакрыеце балён пластам расплаўленага каворыту, потым шпарка ўлезеце ў адтуліну, зачыніце века, покуль каворыт яшчэ гарачы. Пасьля гэтага балён ахаладзіцца, каворыт зробіцца непранікальным для энэргіі цяжэньня, і... вы паляціце? — Так, палячу. Адразу. — Але... вы паляціце па простай лініі! Нішто ня стрымае палёту вашага балёну ў сусьветны прастор! І калі нават вы трапіце куды-небудзь, дык якім чынам вы зьвернецеся адтуль на зямлю? — Пра гэта я, галоўным чынам, і думаў у апошні час, — сказаў Кавор. — І толькі што, ідучы да вас, вырашыў гэтае пытаньне. Я ўяўляю сабе ўсё гэта такім чынам: унутраны шкляны балён можа быць выліты<noinclude></noinclude> f18j0pni19wcwf0p8cpr3kxxi5ud2uy 104 21963 80249 76842 2022-07-21T14:52:01Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude> Увогуле Задзіра была, як відаць, добрадушнай маленькай асобай, хоць і з’яўлялася вучнем у той школе выхаванцаў дзiцячага розуму, якая лічыць, што дзяцей, як і грошы, трэба добра трэсці, церці і пераціраць, каб надаць ім бляск, бо, пачуўшы гэту просьбу, якая суправаджалася ўпрашальнымі жэстамі і ласкамі, яна злажыла накрыж ручкi, пакiвала галавой, i позірк яе шырока адкрытых чорных вачэй стаў мякчэйшым. — Нядобра, што вы мяне аб гэтым просіце, мiс Флой, вы-ж ведаеце, што я не магу вам адмовіць, але мы з місіс Рычардс падумаем, што тут можна зрабіць, калі місіс Рычардс захоча. Мне, бачыце, місіс Рычардс, магчыма, хочацца праехацца ў Кітай, але, можа, я не ведаю, як выбрацца з лонданскіх докаў. Рычардс згадзілася з гэтай заявай. — Не такая ўжо весялосць пануе ў гэтым доме, — сказала мiс Ніпер, — каб чалавеку захацелася большага адзіноцтва, чым тое, якое мiмаволі церпіш. Вашы Токсы і вашы Чыкі могуць вырваць у мяне па два пярэднія зубы, місіс Рычардс, але гэта яшчэ не прычына, што я павінна падставіць ім усю сківіцу. Гэтая заява таксама была прынята Рычардс як не выклікаючая сумненняў. — Дык будзьце ўпэўнены, — сказала С’юзен Ніпер, — што я гатова жыць у дружбе, місіс Рычардс, пакуль вы астаецеся пры майстры Полі, калі ўдасца што-кольвечы выдумаць, не парушаючы адкрыта загаданняў, але, мiс Флой, вы да гэтага часу яшчэ не раздзелiся, непаслухмяная вы дзяўчынка, iдзіце! З гэтымі словамі С'юзен Ніпер наляцела на сваю маленькую пітоміцу і сілком вытурыла яе з пакоя. Дзяўчынка, апанаваная смуткам і занядбалая, была такой спакойнай, такой смірнай, столькi было ў яе пяшчотнасцi, у якой, здавалася, ніхто не меў патрэбы, і столькі хваравітай чуллівасці, якую, здавалася, ніхто не заўважаў і не баяўся раніць, што ў Полі сціснулася сэрца, калі яна зноў асталася адна. Простая размова, якая адбылася памiж ëю i acipaцелай дзяўчынкай, расчуліла яе мацярынскае сэрца не менш, чым сэрца дзіцяці; і таксама, як дзiця, яна адчула, што з гэтай хвіліны паміж імі ўзнікла давер’е і блізкасць. Не гледзячы на ўпэўненасць містэра Тудля ў Полі, яна бадай ці ведала больш за яго ў галіне набытых пазнанняў. Яна была наглядным прыкладам той натуры, якая ў цэлым можа лепш, больш чэсна, вышэй, больш благародна, хутчэй адчуць і праявіць большую сталасць у далікатнасці і міласэрдзi, самаафярнасці і адданасці, чым натура мужчынская. Хоць яна нічому не вучылася, яна магла-б з самага пачатку даць містэру Домбі крышачку ведаў, якія ў такім выпадку не здзівілі-б яго, як маланка, у канцы. Але мы адхіліліся ў бок. У сучасны момант Полі думала толькi аб тым, як-бы замацаваць заваяваную прыхільнасць<noinclude></noinclude> j9bzzecnsbwwma8cf1exsbtrt0dqpcc 104 21964 80252 76891 2022-07-21T14:57:46Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude> мiс Ніпер і прыдумаць спосаб, каб маленькая Фларэнс магла быць з ёю, не парушаючы правіл і не праяўляючы непакорлівасці. У той-жа вечар якраз выпаў зручны момант. Як і заўсёды яна сышла па званку ў зашклёны пакой і доўга хадзіла з дзіцем на руках, як раптам яна вельмі здзівілася i нават спалохалася, калі вышаў містэр Домбі і спыніўся перад ёю. — Добры вечар, Рычардс. Такі самы строгі, чопарны джентльмен, якім яна яго ўбачыла ў той першы дзень, джентльмен з такім суровым позіркам, што яна мімаволі патупілася і зрабіла рэверанс. — Як маецца майстар Поль, Рычардс? — Расце, сэр, здаровы. — Выгляд у яго здаровы, — сказаў містэр Домбі, углядаючыся з вялiкай увагай у малюсенькі тварык, які яна прыадкрыла для яго, i, аднак, прытвараючыся ў нейкай меры роўнадушным. — Спадзяюся, вы атрымліваеце ўсё, што хочаце? — Так, сэр, дзякую вам. Аднак, яна з такім замяшаннем дала гэты адказ, што мiстэр Домбі, які ўжо адышоў ад яе, спыніўся і зноў павярнуўся да яе з дапытлівым выглядам. — Мне здаецца, сэр, каб забавiць і развесяліць дзіця, нічога не можа быць лепш, як дазволіць іншым дзецям гуляць каля яго, — набраўшыся адвагі, заўважыла Полі. — Калі вы паступілі сюды, Рычардс, — насупіўшыся, сказаў мiстэр Домбі, — я, здаецца, выказаў жаданне, каб вы як можна менш бачыліся са сваёй сям’ёй. Будзьце ласкавы, прагульвайцеся далей. З гэтымі словамі ён вышаў ва ўнутраныя пакоі, а Полі здагадалася, што ён зусім не зразумеў яе намеру і што яна яго пакрыўдзіла, ніяк не наблізіўшыся да мэты. У наступны вечар, калi яна сышла на нiз, яна ўбачыла, што містер Домбі прагульваецца па аранжарэі. Яна спынілася ў дзявярах, збянтэжаная гэтым незвычайным відовішчам, не ведаючы, iсцi ей далей ці адступіць; ён падазваў яе. — Калі вы сапраўды лічыце, што такое таварыства карысна дзіцяці, — сказаў ён адрывіста, нібы яму гэта толькі што прапанавалі, — дык дзе-ж мiс Фларэнс? — Лепш не знайсці, чым міс Фларэнс, сэр, — з запалам падхапіла Полі, — але са слоў яе маленькай служанкі я зразумела, што яны не... Містэр Домбі пазваніў і пачаў хадзіць па пакоі, пакуль не з’явіўся слуга. — Загадайце, каб мiс Фларэнс пускалі да Рычардс, калі яна захоча, адпускалi з ёй на прагулку і так далей. Загадайце, каб дзецям дазволілі быць разам, калi гэтага хоча Рычардс.<noinclude></noinclude> h79en9qnfitdqjn9e8ohtd9es855qi9 104 21965 80254 76978 2022-07-21T15:00:07Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude>Жалеза было гарачае, i Рычардс, смела пачаўшы яго каваць, — гэта была добрая справа, і яна не траціла мужнасцi, хоць інстынктыўна баялася містэра Домбі, — пажадала, каб мiс Фларэнс неадкладна прыслалі сюды завязаць сяброўства з маленькiм братам. Яна прытварылася, быццам калыша дзiця, калі слуга пайшоў выконваць даручэнне, але ёй здалося, што мiстэр Домбі пабляднеў, што выраз яго твара рэзка змяніўся, што ён хутка павярнуўся, нібы хацеў узяць назад свае словы, і стрымаў яго толькi сорам. І яе была праўда. У апошні раз ён бачыў сваю закінутую дачку у абдымках паміраючай маткі, што было для яго адкрыццëм i дакорам. Як ні захапляўся ён сваiм Сынам, на якога ўскладаў такія вялікія надзеі, ён не мог забыцца пра гэту заключную сцэну. Ён не мог забыцца пра тое, што не прымаў у ёй ніякага ўдзелу. Яго адносіны да дзяўчынкі былі адмоўнымі з самага дня яе нараджэння. Ён ніколі не адчуваў да яе агiды: няварта было, ды i не было гэта яму ўласціва. Яўнай непрыязнасці да яе ён не адчуваў. Але цяпер яна прыводзіла яго ў замяшанне. Яна парушала яго спакой. Ён хацеў-бы адагнаць думкі аб ëй зусім, калі-б ён ведаў, як гэта зрабіць. Можа — каму вырашаць гэткія задачы? — ëн баяўся, што зненавідзiць яе. Калі маленькая Фларэнс баязліва ўвайшла, містэр Домбі перастаў хадзіць і зірнуў на яе. Калі-б зірнуў ён на яе з большай зацікаўленасцю, вачыма бацькі, ён прачытаў-бы ў яе зыркiм позірку хваляванне і страх, якія прыводзiлi яе ў замяшанне, — гарачае жаданне прытуліцца да яго, схаваць твар на яго грудзях i сказаць: «О, бацька, пастарайцеся палюбіць мяне! У мяне нікога больш няма!», затым баязнь, што яе адштурхнуць, баязнь быць занадта дзёрзкай і абразіць яго, пакутлівую патрэбу ў падтрыманні і падбадзёрванні, і нарэшце ён убачыў-бы, як яе дзiцячае сэрца, абцяжаранае непасiльнай ношай, шукала якога-небудзь натуральнага прытулку і для смутку і для любові. Але нічога гэтага ён не бачыў. Ён бачыў, як яна нерашуча спынілася ў дзвярах і паглядзела ў яго бок; і больш нічога ён не бачыў. — Увайдзіце, — сказаў ён, — увайдзіце. Чаго баіцца гэтае дзiця? Яна ўвайшла і, няўпэўнена азірнуўшыся, спынілася ля самых дзвярэй, моцна сціскаючы маленькія ручкі. — Падыйдзіце, Фларэнс, — холадна сказаў бацька. — Вы ведаеце, хто я? — Ведаю, тата. — Ці не хочаце вы што-небудзь сказаць мне? Слёзы, якія паказаліся ў яе на вачах, калі яна паглядзела на яго, застылi ад яго позірку. Яна зноў апусціла позірк i працягнула дрыжачую руку.<noinclude></noinclude> gfkg1wqdvwg5q3tbfo8t5tn0e9hswts 104 21966 80255 76989 2022-07-21T15:02:14Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude> Містэр Домбі неахайна ўзяў яе за руку і з хвіліну стаяў, пазіраючы на яе, нібы не ведаў, як і дзiця, што трэба сказаць або зрабіць. — Ну, вось! Будзьце добрай дзяўчынкай, — сказаў ён, гладзячы яе па галаве i цiшком збянтэжана і нерашуча на яе паглядаючы. — iдзіце да Рычардс! Ідзiце! Яго маленькая дачка пачакала секунду, нібы ўсё яшчэ хацела прытуліцца да яго або мела слабую надзею на тое, што ён возьме яе на рукі і пацалуе. Яна яшчэ раз зірнула на яго. Ён успомніў, што такі-ж выраз твара быў у яе, калі яна азірнулася, каб паглядзець на доктара — у той вечар, і інстынктыўна выпусціў яе руку і адвярнуўся. Не цяжка было заўважыць, што Фларэнс многае траціла ў прысутнасці бацькі. Стрымліваліся не толькі думкі дзяўчынкі, але і прыродная яе грацыя і вольнасць рухаў. Усё-ж такі Полі не траціла бадзёрасцi духу і, мяркуючы аб містэры Домбі па сабе, спадзявалася на маўклівы прызыў — траурную сукенку беднай маленькай Фларэнс. «Дапраўды-ж, гэта жорстка, — думала Полі, — калі ён любiць толькі адно асiрацелае дзіця, калі ў яго перад вачыма другое, i да таго-ж дзяўчынка». Таму Полі старалася трымаць яе больш перад яго вачыма і спрытна няньчыла маленькага Поля, каб паказаць, як ён ажывіўся ў прысутнасці сястры. Калі настаў час ісці наверх, яна была паслала Фларэнс у суседні пакой пажадаць бацьку спакойнай ночы, але дзяўчынка збянтэжылася і пачала адступаць назад, а калі Полі пачала настайваць, то яна прыкрыла вочы рукой, нiбы хаваючыся ад сваёй уласнай нікчэмнасці, і ўсклікнула: — О, не, не! Я яму не патрэбна! Я яму не патрэбна! Містэр Домбі звярнуў увагу на гэтую маленькую спрэчку; не ўстаючы з-за стала, за якім ён піў віно, містэр Домбі запытаў, у чым справа. — Міс Фларэнс баіцца, што перашкодзіць, сэр, калi зойдзе пажадаць вам спакойнай ночы, — сказала Рычардс. — Гэта няважна, — адазваўся містэр Домбі. — Няхай прыходзiць i выходзiць, не звяртаючы на мяне ўвагі. Дзяўчынка скурчылася, пачуўшы гэта, і пайшла, перш чым яе скромная сяброўка паспела аглянуцца. Між іншым, Полі вельмі радавалася поспеху свайго добрага намеру і той спрытнасці, з якой яна яго ажыццявіла, аб чым i расказала з усімі падрабязнасцямі Задзіры, як толькі зноў апынулася шчасліва наверсе. Міс Ніпер прыняла гэты доказ яе давер’я, а таксама надзею на свабодныя дачыненнi iх у будучым досыць холадна і не праявіла ніякага энтузіязму, выказваючы сваю радасць. — Я думала, што вы будзеце задаволены, — сказала Полі. — О, яшчэ як, місіс Рычардс, я надзвычай задаволена, дзякую вам, — адказвала С’юзен, якая раптам выпрасталася так, як быццам уставіла сабе яшчэ адну косць у карсет.<noinclude></noinclude> mh9vta0ecip4dgn69gkqubm4ws5k6mr 104 21983 80256 77013 2022-07-21T15:04:51Z By-isti 3554 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="By-isti" /></noinclude> — Вы гэтага не паказваеце, — сказала Полі. — О, я-ж усяго толькi сталая, дык няварта і чакаць, каб я гэта паказвала, як часовая, — сказала С’юзен Нiпер. — Я бачу, што часовыя тут перамагаюць, але хоць паміж гэтым домам і суседнім добрая сцяна, аднак, не гледзячы ні на што, мне, можа, усё-такі не хочацца апынуцца прыпёртай да яе, місіс Рычардс! {{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ IV,'''''|}}{{Цэнтар|'''''у якiм на нашай сцэне ўпершыню выступаюць новыя асобы.'''''|}} Хоць кантора Домбі і Сына знаходзілася ў межах вольнасцей лонданскага Сіці і гуку званоў Сент-Мэры-ле-Бау, калi гулкiя галасы iх яшчэ не танулі ў вулічным шуме, аднак, дзе-нi-дзе па суседству можна было заўважыць сляды адважнага рамантычнага жыцця. За рогам вуліцы ўзвышаўся дом багатай Ост-Індскай кампанiі<ref>''Ост-Індская кампанія'' — буйнейшая англійская гандлёвая кампанiя, арганiзаваная яшчэ ў 1600 годзе. Англійскі ўрад толькi за гэтай кампаніяй прызнаў права гандлю з Індыяй скарыстаў яе, як зброю для сваiх захопніцкіх планаў на ўсходзе. </ref>, наводзячы на думку аб каштоўных тканінах i каменнях, аб тыграх, сланах, шырокіх сëдлах з балдахінам, кальянах, парасонах, пальмах, паланкiнах і цудоўных смуглявых прынцах, якія сядзяць на дыване у туфлях з вельмi загнутымi уверх мысікамі. Усюды па суседству можна было ўбачыць малюнкі караблёў, якія накіроўваюцца на ўсіх парусах ва ўсе часткі свету, таварныя склады, гатовыя адправіць праз поўгадзіны ў дарогу каго хочаш і куды хочаш у поўным снараджэнні, і маленькіх драўляных мічманаў<ref>''Мiчман'' — першы афіцэрскі чын у флоце капiталiстычных краін.</ref> у застарэлай марской форме, што былi над уваходам у крамы марскіх інструментаў і вечна назіралі за наёмнымі карэтамі. Адзiны гаспадар і ўладальнік адной з такіх фігурак — той, якую можна было-б назваць фамільярна самай драўлянай, — пажылы джентльмен у валійскім парыку, уносіў арэндную плату, падаткі і пошліны на працягу большага ліку гадоў, чым налічвалі многія вялікаўзросныя мічманы ў плоці і крыві, а мічманаў, якія дасягнулі бадзёрай старасці, ставала ў англійскім флоце. Запас тавару гэтага старога джентльмена складаўся з хранометраў, барометраў, тэлескопаў, компасаў, карт марскіх і геаграфічных, секстантаў, квадрантаў<ref>''Секстант, квадрант'' — астранамічныя інструменты для вызначэння па нябесных свяцілах месца карабля ў адкрытым моры.</ref> і ўзораў рознастайных інструментаў, якімі карыстаюцца пры вызначэнні курса судна, у час суднавых вылічэнняў і вызначэнняў месцазнаходжання судна.<noinclude></noinclude> adqq2nz0ait391cxabd575s4u2bo1zz 104 23448 80199 66329 2022-07-21T12:02:03Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>мне добра вядома, сэр, прыгнятала яго на працягу многіх і многіх месяцаў, — на маемасць яго накладзен арышт, і яму пагражае небяспека страціць ўсё, што ў яго ёсць, і памерці з гора. Што, калі-б вы, які даўно ўжо ведае яго як прыстойнага чалавека, па дабраце сваёй дапамаглі яму выйсці з цяжкага становішча, сэр? Мы ніколі не зможам выказаць вам нашу ўдзячнасць за гэта. У Уолтэра выступілі з вачэй слёзы, пакуль ён гаварыў; выступілі яны ў Фларэнс. Бацька бачыў, як яны заблішчэлі, хоць глядзеў, здавалася, толькі на Уолтэра. — Гэта вельмі вялікая сума, сэр, — сказаў Уолтэр. — Больш трохсот фунтаў. Дзядзя зусім прыгнечан гэтым няшчасцем, яно яго зламала, і ён зусім не можа чым-небудзь дапамагчы. Ён нават не ведае, што я паехаў пагаварыць з вамі. Магчыма, вы захочаце, сэр, — нерашуча дадаў Уолтэр, — каб я дакладна сказаў, чаго, па сутнасці, я хачу. Я, дапраўды, не ведаю, сэр. У дзядзі ёсць тавар, і, здаецца, я магу сцвярджаць з упэўненасцю, што ніякіх іншых даўгоў няма, а затым капітан Катль таксама хацеў-бы даць паручыцельства. Мне... мне, бадай, лепш не спамінаць, — прадаўжаў Уолтэр, — аб тых грошах, якія зарабляю я; але, калі-б вы дазволілі... адкладаць іх... на пакрыццё... пазыка... дзядзя... беражлівы, чэсны стары. Уолтэр ледзь выгаварыў гэтыя няскладныя словы, змоўк і стаяў, панурыўшыся, перад сваім гаспадаром. Лічачы момант спрыяючым для прад’яўлення каштоўнасцей, капітан Катль падышоў да стала, і, расчысціўшы месца сярод чашак ля локця містэра Домбі, дастаў срэбны гадзіннік, наяўныя грошы, чайныя лыжкі і шчыпцы для цукру і, склаўшы іх у кучу, каб яны здаваліся асабліва каштоўнымі, сказаў наступныя словы: — Поўбулкі лепш, чым ні кавалка хлеба, але гэта правільна і ў дачыненні да крошак. Вось некалькі крошак. Пасля можа быць прапанавана штогодняя рэнта ў сто фунтаў. Пасля гэтага капітан адышоў на ранейшае месца, дзе і астаўся, прыгладжваючы раскудлачаныя валасы, з выглядам чалавека, які скончыў цяжкую справу. Калі Уолтэр змоўк, містэр Домбі глянуў на маленькага Поля, які, бачачы, што сястра апусціла галаву і ціха плача, спачуваючы няшчасцю, аб якім толькі што даведалася, падышоў да яе і стараўся яе супакоіць, вельмі выразна паглядаючы пры гэтым на Уолтэра і на бацьку. Заняўшыся на хвіліну выступленнем капитана Катля, да якога паставіўся з велічнай роўнадушнасцю, містэр Домбі зноў скіраваў позірк на сына і некаторы час сядзеў моўчкі, пільна ўглядаючыся ў дзіця. — Як быў зроблён гэты доўг? — запытаўся, нарэшце, містэр Домбі. — Хто крэдытор? — Ён не ведае, — адказваў капітан, кладучы руку на плячо Уолтэра. — Я ведаю. Гэта здарылася таму, што ён дапамог чалавеку, якога цяпер ужо няма жывога, і гэта ўжо каштавала<noinclude></noinclude> dumokx3lu50uygqx22ik1h0yb2cz0dg 104 23449 80202 66330 2022-07-21T12:07:13Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>майму сябру Джылсу многа соцень фунтаў. Далейшыя падрабязнасці, калі хочаце, сам на сам. — Людзі, якім так цяжка самім утрымацца на нагах, — сказаў містэр Домбі, не звяртаючы ўвагі на таямнічыя знакі капітана за спіной Уолтэра і па-ранейшаму пазіраючы на сына, — павінны абмяжоўвацца ўласнымі абавязацельствамі і цяжкасцямі і не павялічваць іх, паручаючыся за другіх. Поль, падыйдзіце сюды! Хлопчык паслухаўся, і містэр Домбі пасадзіў яго да сябе на калені. — Калі-б цяпер у вас былі грошы... — сказаў містэр Домбі. — Глядзіце на мяне! Поль, які пераводзіў позірк з сястры на Уолтэра, паглядзеў у твар бацьку. — Калі-б цяпер у вас былі грошы, — сказаў містэр Домбі, — такая сума, пра якую гаварыў малады Гэй, што-б вы зрабілі? — Аддаў-бы іх яго дзядзю, — адказваў Поль. — Пазычылі-б іх яго старому дзядзю, так? — паправіў містэр Домбі. — Ну, што-ж! Вам вядома, што, калі вы падрасцеце, вы будзеце ўладаць разам са мною маімі грашыма, і мы будзем распараджацца імі разам. — Домбі і Сын, — перапыніў Поль, якога рана навучылі гэтай фразе. — Домбі і Сын, — паўтарыў бацька. — Ці не хацелі-б вы пачаць сёння-ж быць Домбі і Сынам і пазычыць дзядзю маладога Гэя. — О, прашу вас, тата! — сказаў Поль. — Гэтага хацела-б і Фларэнс. — Дзяўчынкі, — сказаў містэр Домбі, — не маюць ніякіх адносін да Домбі і Сына. ''Вы''-б гэтага хацелі? — Так, тата, так! — У такім разе вы гэта зробіце, — адказаў бацька. — І вы бачыце, Поль, — дадаў ён, панізіўшы голас, — якія магутныя грошы і як людзі прагнуць іх атрымаць. Малады Гэй едзе сюды прасіць грошай, а вы, такі шчодры і благародны, таму што ў вас ёсць грошы, збіраецеся даць яму іх у выглядзе вялікай міласці і ласкі. Поль на секунду падняў старэчы твар, які ясна выказваў, што ён разумее сэнс яго слоў; але гэты твар адразу зрабіўся вясёлым і дзіцячым, калі ён саслізнуў з кален бацькі і пабег сказаць Фларэнс, каб яна больш не плакала, таму што ён зробіць так, каб малады Гэй атрымаў грошы. Пасля містэр Домбі падышоў да стала, які стаяў ля сцяны, напісаў запіску і запячатаў. У гэты час Поль і Фларэнс перашэптваліся з Уолтэрам, а капітан Катль глядзеў на іх з прамяністай усмешкай, аддаючыся так ганарлівым і бясконца самаўпэўненым думкам, што містэр Домбі ніколі-б гэтаму не {{перанос пачатак|п=паве|к=рыў}}<noinclude></noinclude> oofpa0qzxhfskhs73rfn3uc439edyuf 104 23450 80205 66331 2022-07-21T12:11:36Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>{{перанос канец|п=паве|к=рыў}}. Калі запіска была напісана, містэр Домбі заняў ранейшае месца і працягнуў яе Уолтэру. — Першым чынам, — сказаў ён, — перадайце гэта заўтра містэру Каркеру. Ён паклапоціцца аб тым, каб адзін з маіх служачых вывеў вашага дзядзьку з цяперашняга цяжкага становішча, заплаціўшы належачую суму, і каб умовы звароту гэтай сумы былі вызначаны адпаведна са становішчам вашага дзядзькі. Лічыце, што гэта зрабіў для вас майстар Поль. Уолтэр, усхваляваны тым, што ў яго руках знаходзіцца сродак вызваліць добрага дзядзьку з бяды, паспрабаваў быў выказаць сваю радасць і ўдзячнасць, але містэр Домбі яго перапыніў. — Лічыце, што гэта зрабіў майстар Поль, — паўтарыў ён. — Я гэта яму растлумачыў, і ён зразумеў. Больш я нічога не хачу слухаць. З тае прычыны, што ён паказаў рукой на дзверы, Уолтэру асталося толькі пакланіцца і пайсці. Міс Токс, бачачы, што капітан збіраецца зрабіць тое-ж самае, умяшалася. — Дарагі мой сэр, — сказала яна, звяртаючыся да містэра Домбі, чыё велікадушша выклікала і ў яе і ў місіс Чык патокі слёз, — мне здаецца, вы сёе-тое пакінулі без увагі. Даруйце мне, містэр Домбі, мне здаецца, па благародству сваёй натуры і дзякуючы ўласцівай велічы, вы ўпусцілі з-пад увагі адну дэталь. — Няўжо, міс Токс! — сказаў містэр Домбі. — Джэнтльмен з... інструментам, — прамовіла міс Токс, зірнуўшы на капітана Катля, — пакінуў на стале каля вашага локця... — Ах, божа мой! — усклікнуў містэр Домбі, адкідючы ад сябе маёмасць капітана, нібы гэта сапраўды былі крошкі. — Забярыце гэта. Я вам удзячны, міс Токс: вы праявілі ўласцівую вам асцярожнасць. Будзьце ласкавы забраць гэта, сэр! Капітан Катль зразумеў, што яму астаецца толькі падначаліцца. Але ён быў так узрушан велікадушшам містэра Домбі, які адмовіўся ад скарбу, наваленага каля яго, што, паклаўшы чайныя лыжкі і шчыпцы для цукру ў адну кішэню, а наяўныя грошы ў другую і павольна апусціўшы вялікі кішанёвы гадзіннік у прызначаны для яго склеп, ён не мог утрымацца, каб не ўхапіць левую руку гэтага джэнтльмена сваёй левай і адзінай рукой і, сільнымі сваімі пальцамі трымаючы яе растапыранай, не дакрануцца да яе ў парыве захаплення сваім кручком. Ад такога праяўлення цёплых пачуццяў і ад дотыку халоднага жалеза містэр Домбі ўздрыгануўся ўсім целам. Затым капітан Катль з вялікім далікацтвам і галантнасцю пацалаваў некалькі разоў свой кручок, вітаючы лэдзі, і, асобна развітаўшыся з Полем і Фларэнс, вышаў разам з Уолтэрам. Фларэнс у парыве пачуццяў кінулася была ўслед за імі, каб<noinclude></noinclude> bpmqq5m212w9g28zrkuo16npss84iz7 104 23451 80207 66333 2022-07-21T12:17:53Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>перадаць прывітанне старому Солю, але містэр Домбі паклікаў яе і загадаў астацца ў пакоі. — Няўжо вы ''ніколі'' не зробіцеся Домбі, мілае маё дзіця? — патэтычна дакорлівым тонам сказала місіс Чык. — Дарагая цёця, — сказала Фларэнс, — не злуйцеся на мяне. Я так удзячна тату. Яна падбегла-б да яго і абвіла-б рукамі яго шыю, калі-б адважылася; але яна не адважылася і толькі паглядала на яго ўдзячнымі вачыма, у той час як ён сядзеў, задумаўшыся, калі-нікалі кідаючы на яе трывожны позірк, але больш за ўсё сочачы за Полем, які прагульваўся па пакоі з пачуццём уласнай годнасці, якая з’явілася ў яго таму, што ён даў грошы маладому Гэю. А малады Гэй Уолтэр — што сказаць аб ім? Ён быў у захапленні ад таго, што ўсё ўладзіць і зробіць заўтра-ж да поўдня, будзе сядзець вечарам у малёнькай задняй гасцінай са старым Солем і капітанам Катлем, і інструментальны майстар зноў ажыве, набудзе надзеі на будучыню, пераканаўшыся, што Драўляны Мічман зноў зрабіўся яго ўласнасцю. Але трэба прызнаць, ніколькі не ганьбуючы яго ўдзячнасці да містэра Домбі, што Уолтэр адчуваў сябе прыніжаным і прыгнечаным. Капітан бачыў гэта ў зусім іншым святле. Ён, здавалася, паверыў, што спатканне, пры якім ён прысутнічаў, было ў вышэйшай ступені здавальняючым і абнадзейваючым і ўсяго два-тры крокі аддзялялі яго ад фармальных заручын Фларэнс і Уолтэра, і што апошні інцыдэнт, калі і не канчаткова ўмацаваў уітынгтонаўскія надзеі, то ва ўсякім выпадку надзвычай ім спрыяў. {{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХI'''''|}}{{Цэнтар|'''''Выступленне Поля на новай сцэне.'''''|}} Арганізм місіс Піпчын быў зроблен з такога цвёрдага метала, не гледзячы на схільнасць яго да плоцкіх слабасцей, якія выклікалі патрэбу ў адпачынку пасля адбіўных катлет і якія вымагалі перад сном такога снатворнага сродку, як салодкае мяса, што ён зусім абвергнуў прадраканні місіс Уікем і не выяўляў ніякіх прызнакаў упадку. Але з тае прычыны, што вялікая зацікаўленасць Поля да старой лэдзі не змяншалася, місіс Уікем не жадала зрушыцца ні на дзюйм з занятай ёю пазіцыі. Умацаваўшыся і акапаўшыся на сваім участку з дапамогай Бетсі Джэйм, сваёй кузіны, яна па-сяброўску раіла міс Беры быць падрыхтаванай да горшага і папярэджвала, што цётка яе ў любы момант можа ўзляцець у паветра, як парахавы завод. Бедная Беры паставілася да ўсяго гэтага добрадушна і, як заўсёды, працавала, не пакладаючы рук; зусім перакананая ў тым, што місіс Піпчын — адна з самых годных асоб на свеце, яна штодзённа афяроўвала сябе дзеля гэтай благароднай старой.<noinclude></noinclude> dspugpogh2jb06xczzor6i3yjak68nt 104 23528 80210 66632 2022-07-21T12:22:17Z Sopcan 3564 /* Правераная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Sopcan" /></noinclude>— Беры вас вельмі любіць, хіба не праўда? — запытаўся аднойчы Поль у місіс Піпчын, калі яны сядзелі разам з катом ля каміна. — Так, — сказала місіс Піпчын. — Чаму? — запытаўся Поль. — Чаму! — паўтарыла збітая з толку старая лэдзі. — Хіба можна так пытацца, сэр? Чаму вы любіце сваю сястру Фларэнс? — Таму што яна вельмі добрая, — сказаў Поль. — Няма такой другой, як Фларэнс. — Ну што-ж — рэзка адазвалася місіс Піпчын. — І другой такой, як я, думаю, таксама няма. — Няўжо і сапраўды няма? — запытаўся Поль, нахіляючыся ўперад у сваім крэселцы і гледзячы на яе вельмі пільна. — Няма, — сказала старая лэдзі. — Я гэтаму рад, — заўважыў Поль, задумліва паціраючы рукі. — Гэта вельмі добра. Місіс Піпчын не адважылася запытацца — чаму, каб не атрымаць які-небудзь зусім знішчальны адказ. Але, узнагароджваючы сябе за знявагу нанесеную яе пачуццям, яна вельмі доўга прыставала да майстра Байтэрстона, што ён у той-жа вечар пачаў рыхтавацца да сухапутнага падарожжа дадому, у Індыю,і схаваў у часе вячэры чвэртку лусты хлеба і кавалак галандскага сыру, пачаўшы такім чынам рабіць запас харчоў на дарогу. Каля года місіс Піпчын ахоўвала і апекавала маленькага Поля і яго сястру. Мала-па-малу Поль набраўся сілы і мог абыходзіцца без сваёй каляскі; але ён па-ранейшаму быў худым і слабым і аставаўся ўсё тым-жа старападобным, ціхім, лятуценным дзіцем, якім быў, калі яго толькі што даручылі клопатам місіс Піпчын. Неяк у суботні вечар, на змроку, вялікі перапалох падняўся ў замку з прычыны нечаканага паведамлення аб тым, што містэр Домбі з’явіўся з візітам да місіс Піпчын. Уся грамада зараз-жа знікла з гасцінай наверх, нібы падхопленая віхурам, застукалі дзверы спальняў, быў чуцен тупат над галавой, і майстар Байтэрстон атрымаў нямала штурхалёў ад місіс Піпчын, якая супакойвала такім чынам свае ўстрывожаныя пачуцці, пасля чаго чорная бамбазінавая сукенка годнай старой лэдзі зрабіла змрочнай прыёмную, дзе містэр Домбі ўважліва аглядаў незанятае крэсла свайго сына і наследніка. — Місіс Піпчын, — сказаў містэр Домбі, — як маецеся? — Дзякую вам, сэр, — сказала місіс Піпчын, — параўнаўча нядрэнна, прымаючы пад увагу... Місіс Піпчын заўсёды карысталася такім абаротам. Ён азначаў: прымаючы пад увагу яе добрачыннасці, афяры і так далей. — Я не магу разлічваць, сэр, на вельмі добрае здароўе, — сказала місіс Піпчын, садзячыся і аддыхваючыся, — але я ўдзячна і за тое, якім карыстаюся.<noinclude></noinclude> obtpyzj8xwfm2ufnnw5pl5j66ldwphs 104 23534 80222 66585 2022-07-21T13:50:02Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>Містэр Домбі нахіліў галаву з задаволеным выглядам патрона, які адчувае, што якраз за гэта ён і плаціць пэўную суму кожныя тры месяцы. Памаўчаўшы, ён прадаўжаў: — Місіс Піпчын, я ўзяў на сябе смеласць з’явіцца да вас, каб параіцца наконт сына. Я даўно ўжо збіраўся гэта зрабіць, але з дня на дзень адкладваў, пакуль здароўе яго не паправіцца канчаткова. Спадзяюся, што на гэты конт у вас няма ніякіх апасак, місіс Піпчын? — Брайтон аказаў вельмі добратворнае дзеянне, сэр, — адказала місіс Піпчын. — Так, вельмі добратворнае. — Я маю намер, — сказаў містэр Домбі, — пакінуць яго ў Брайтоне. Місіс Піпчын пацёрла рукі і ўтаропілася сваімі шэрымі вачыма на агонь. — Але, — прадаўжаў містэр Домбі, выцягнуўшы ўказальны палец, — але магчыма, што цяпер адбудзецца змена і ён будзе тут жыць іначай. Карацей кажучы, місіс Піпчын, такая мэта майго наведвання. Мой сын расце, місіс Піпчын. Ён бясспрэчна расце. Было нешта меланхалічнае ў тым урачыстым выглядзе, з якім сказаў гэта містэр Домбі. Гэты выгляд паказваў, якім доўгім было для яго дзяцінства Поля і як ён спадзяваўся на больш познюю стадыю яго існавання. — Яму шэсць год! — сказаў містэр Домбі, папраўляючы гальштук, магчыма, з мэтай захаваць нястрымную ўсмешку, якая, ні на секунду не асвятліўшы яго твара, здавалася, толькі прамільгнула па паверхні і схавалася, не знайшоўшы для сябе месцечка. — Божа мой, ды мы-ж і азірнуцца не паспеем, як шэсць ператворацца ў шаснаццаць. — Дзесяць год, — пракаркала бязлітасная Піпчын, холадна бліснуўшы жорсткімі шэрымі вачыма і хмура паківаўшы схіленай галавой, — вялікі тэрмін. — Гэта залежыць ад акалічнасцей, — запярэчыў містэр Домбі. — Як-бы там ні было, місіс Піпчын, майму сыну шэсць год, і, баюся, не прыходзіцца сумнявацца ў тым, што ў занятках сваіх ён адстаў ад многіх дзяцей свайго ўзросту. Але, місіс Піпчын, замест таго, каб адставаць ад сваіх равеснікаў, мой сын павінен іх апярэдзіць, далёка апярэдзіць. Яго чакае высокае становішча, якое яму належыць заняць. Няма нічога выпадковага або ненадзейнага ў будучай кар’еры майго сына. Жыццёвы яго шлях быў расчышчаны, падрыхтаваны і вызначаны да яго нараджэння. З адукацыяй такога маладога джэнтльмена марудзіць не варта. Не варта пакідаць яе незакончанай. Трэба заняцца ёю вельмі настойліва і сур’ёзна, місіс Піпчын. — Што-ж, сэр, — сказала місіс Піпчын, — я ніяк не магу пярэчыць супроць гэтага. — Я быў зусім упэўнены, місіс Піпчын, — з ухвалай заўважыў містэр Домбі, — што такая разважлівая асоба, як вы, не<noinclude></noinclude> h6ewpv1d1855vda7qixfjvawt0n8fe1 104 23535 80226 66586 2022-07-21T13:55:29Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>магла-б і не жадала-б пярэчыць. Я думаў пра доктара Блімбера, місіс Піпчын. — Пра майго суседа, сэр? — адазвалася місіс Піпчын. — Я лічу ўстанову доктара Блімбера надзвычай добрай. Я чула, што там правілы вельмі строгія і што з раніцы да ночы выхаванцы займаюцца толькі навучаннем. — І плата вельмі вялікая, — дадаў містэр Домбі. — Я раіўся з доктарам, місіс Піпчын, — сказаў містэр Домбі, заклапочана прысоўваючы сваё крэсла бліжэй да каміна, — і ён зусім не лічыць Поля вельмі юным для гэтай мэты. Ён прывёў некалькі прыкладаў, калі яго равеснікі вывучалі грэчаскую мову. Калі і ўзнікаюць у мяне, місіс Піпчын, некаторыя апаскі з прычыны гэтай змены, то яны датычаць другога пункта. У майго сына, які не ведаў маткі, паступова развілася моцная — вельмі моцная — дзіцячая любоў да сястры. Што, калі разлука з ёю... — Містэр Домбі не сказаў больш ні слова і сядзеў моўчкі. — Глупства! — усклікнула місіс Піпчын, абтрасаючы сваю: чорную бамбазінавую спадніцу і выяўляючы ўсе якасці людаедкі. — Калі ёй гэта не да густу, містэр Домбі, трэба, каб яна гэта пераварыла. — Я гавару ''пра яго'', дарагая пані. ''Пра яго.'' Сістэма місіс Піпчын лёгка дапусціпа-б ужыванне гэтага метада лячэння і да любога недамагання Поля, але з тае прычыны, што жорсткія шэрыя вочы былі досыць зыркія і бачылі, што рэцэпт, які містэр Домбі, магчыма, і прызнаваў сапраўдным у адносінах да дачкі, не з’яўляецца найлепшым лякарствам для сына, то яна, уясніўшы сабе гэты пункт, заявіла, што змена абстаноўкі, новае таварыства, іншы спосаб жыцця ва ўстанове доктара Блімбера і навукі, якімі ён павінен аўладаць, вельмі хутка прывядуць да адчужэння. Было ясна, што містэр Домбі вельмі добра абдумаў гэтае пытанне, бо склаў план, з якім пазнаёміў людаедкуў, — змясціць Поля ва ўстанову доктара пансіянерам на паўгоддзе і на гэты час пакінуць Фларэнс ў замку, каб яна магла прымаць тут па суботах свайго брата. Містэр Домбі пад канец спаткання выказаў надзею, што місіс Піпчын пакіне за сабою пост галоўнай наглядчыцы і кіраўніцы сына ў часе яго навучання ў Брайтоне; пасля, пацалаваўшы Поля, паціснуў руку Фларэнс, убачыў майстра Байтэрстона ў яго парадным каўнерыку і давёў да слёз міс Пенкі, пагладзіўшы яе па галаве (гэтае месца было ў яе надзвычай адчувальным з прычыны прывычкі місіс Піпчын стукаць па ім, як па бачонку, косткамі пальцаў). Кожны раз, калі доктар Блімбер забіраў у рукі якога-небудзь юнага джэнтльмена, той мог не сумнявацца, што трапіць у добрыя ціскі. Па сутнасці, установа доктара Блімбера была вялікай цяпліцай, дзе заўсёды працаваў апарат, які штучна паскараў рост. Усе хлопчыкі развіваліся дачасна.<noinclude></noinclude> d0pal2h6y4zxdmlkh5sj6ssuv2u6jvw 104 23539 80227 66592 2022-07-21T14:01:22Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>Усё гэта было вельмі прыемна і ўмела, але сістэма гвалтоўнага вырашчвання мела і свой адваротны бок. Не было належнага смаку ў скораспелых прадуктаў, і яны дрэнна захоўваліся. Мала таго, адзін юны джэнтльмен з распухлым носам і вельмі вялікай галавой у адзін цудоўны дзень раптам перастаў квітнець і астаўся ва ўстанове толькі ў выглядзе сцябла. Гаварылі, што доктар хваціў праз меру з маладым Тутсам і што ён страціў мазгі, калі ў яго пачалі прабівацца вусы. Як-бы там ні было, малады Тутс жыў у доктара Блімбера; ён уладаў самым хрыпатым голасам і самым мізэрным розумам, упрыгожваў сабе кашулю шпількамі і насіў кальцо ў жылетнай кішэні, каб цішком адзяваць на мізінец, калі вучні выходзілі на прагулку. Доктар быў самавіты джэнтльмен у чорным адзенні, з тасёмкамі ля кален і ў панчохах, якія даходзілі да кален. У яго была лысая галава, вельмі адпаліраваная, нізкі голас і такі двайны падбародак, што незразумела было, як ён ухітраўся выбрываць яго ў складках. Былі ў яго маленькія вочкі, заўсёды напоўзакрытыя, і рот, які заўсёды расплываўся ў поўусмешку, нібы ён паставіў хлапчука ў тупік пытаннем і чакае, што той сам сябе прызнае вінаватым. У доктара быў надзвычай добры дом, які стаяў фасадам да мора. Дом унутры быў не вельмі вясёлы. Хмурыя з выгляду фіранкі, вельмі вузкія і несамавітыя, смутна хаваліся за вокнамі. Сталы і крэслы былі выстраены радамі, нібы лічбы ў арыфметычнай задачы; у парадных пакоях так рэдка палілі ў каміне, што яны нагадвалі калодзеж, а наведвальнік уяўляў сабою вядро; сталовая здавалася апошнім месцам на свеце, дзе можна было есці або піць; ні гуку не чутно было ў доме — толькі ціканне вялікага гадзінніка ў вестыбюлі, якое чулася нават на гары, а іншы раз глухое завыванне юных джэнтльменаў за вывучэннем лекцый, якое напамінала варкатанне табуна меланхалічных галубоў. Ды і міс Блімбер, хоць яна і была стройнай і грацыёзнай дзевай, зусім не рабіла змякчаючага ўплыву на сур’ёзнасць дома. Неразумная лёгкадумнасць не была ўласціва міс Блімбер. Валасы яна стрыгла і завівала і насіла акуляры. Яна высахла і пакрылася пяском, раскапваючы магілы адмёршых моў. Вашы жывыя мовы не патрэбны міс Блімбер. Яны павінны быць мёртвымі, безнадзейна мёртвымі, а тады міс Блімбер выкапае іх, як вампір. Яе матуля, місіс Блімбер, не была вучонай, але прытваралася такой, і атрымлівалася ніколькі не горш. На вечарынках яна гаварыла, што, здаецца, памерла-б спакойна, калі-б магла пазнаёміцца з Цыцэронам<ref>''Цыцэрон'' — праслаўлены рымскі прамоўца, філосаф і дзяржаўны дзеяч, які жыў у І ст. да н. э.</ref>. Нязменнай для яе радасцю было бачыць<noinclude></noinclude> ny1h83zbarp3qm6bp9mquhswqvj8gzd 104 23541 80228 66596 2022-07-21T14:06:18Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>юных джэнтльменаў доктара, калі яны, у адрозненне ад ўсіх іншых юных джэнтльменаў, выходзілі на прагулку ў самых высокіх каўнярах і самых тугіх гальштуках. «Гэта было так класічна», гаварыла яна. Што датычыць містэра Фідэра, бакалаўра<ref>''Бакалаўр'' — у Англіі першая вучоная ступень, якая прысуджаецца ўніверсітэтамі.</ref> мастацтваў, памочніка доктара Блімбера, то гэта быў чалавек-шарманка, з маленькім рэпертуарам, які ён заўсёды выконваў зноў і зноў, без усякіх варыяцый. Юныя джэнтльмены не ведалі адпачынку, будучы ў пагоні за жорсткімі дзеясловамі, бязлітаснымі назоўнікамі, няўмольнымі сінтаксічнымі перыядамі і зданямі практыкаванняў, якія з’яўляліся да іх у сне. Пад уплывам сістэмы доктара Блімбера юны джэнтльмен звычайна траціў бадзёрасць праз тры тыдні. Усе цяжары свету абрушваліся на яго галаву праз тры месяцы. У яго пачыналі зараджацца горкія пачуцці да бацькоў або апекуноў праз чатыры; ён быў старым мізантропам<ref>''Мізантроп'' — (грэч.) чалавеканенавіснік.</ref> праз пяць; а к канцу першага года прыходзіў да вываду, якому ніколі ўжо не здраджваў, што ўсе мары паэтаў і вучэнні мудрацоў — набор слоў і граматычных правіл і ніякага іншага сэнсу не маюць. Ля дзвярэй доктара спыніўся аднойчы Поль з дрыготкім сэрцам, трымаючыся правай ручкай за руку бацькі. Другая яго рука сціскала руку Фларэнс. Якім моцным быў поціск гэтай маленькай ручкі, і якім вялым і халодным — другой! Місіс Піпчын лунала за спіною сваёй афяры, у траурным апярэнні і з кручкаватым носам, нібы злавесная птушка. Яна засаплася — бо містэр Домбі, напоўнены вялікімі думкамі, ішоў вельмі шпарка — і хрыпла каркала, чакаючы, калі адчыняць дзверы. — Поль, — урачыста сказаў містэр Домбі, — вось шлях да таго, каб сапраўды стаць Домбі і Сынам і распараджацца грашыма. Вы ўжо амаль што мужчына. — Амаль, — адазвалася дзіця. Нават дзіцячае хваляванне не магло сцерці гэты хітры, дзіўны і, аднак, чуллівы погляд, якім суправаджаўся яго адказ. Гэта выклікала няпэўны выраз нездаволенасці на твары містэра Домбі, але, калі дзверы адчыніліся, ён хутка знік. — Доктар Блімбер, спадзяюся, дома? — запытаўся містэр Домбі. Слуга адказаў сцвярджальна, а калі яны ўвайшлі, паглядзеў на Поля, нібы той быў мышанём, а дом — пасткай. Малады чалавек быў падслепаваты, з ледзь прыкметнымі адзнакамі ўсмешкі або першым яе пробліскам на твары. Гэта быў проста слабы розум, але місіс Піпчын учаўпла сабе ў галаву, што гэта нагласць, і адразу ў яго ўчапілася.<noinclude></noinclude> 32mz8m9rlrad6r1l1nfqzpxs39iu6b2 104 23546 80231 66607 2022-07-21T14:13:58Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>— Як вы адважыліся смяяцца за спіной джэнтльмена? — сказала місіс Піпчын. — І за каго вы мяне лічыце? — Я ні з каго не смяюся, і, дапраўды, я вас ні за каго не лічу, пані, — напалохана адказаў малады чалавек. — У чым справа, місіс Піпчын? — запытаўся, азірнуўшыся, містэр Домбі. — Цішэй! Прашу вас! Доктар сядзеў у сваім велічным кабінеце, маючы па глобусу ля кожнага калена, вакол кнігі, Гамера<ref>''Гамер'' — міфічны грэчаскі паэт, якому прыпісваюць дзве найвялікшыя паэмы — „Іліяду“ і „Одысею“.</ref> над дзвярыма і Мінерву<ref>''Мінерва'' (рым. міф.) — багіня мудрасці ў рымлян.</ref> на каміннай паліцы. — Ну, як маецеся, сэр? — сказаў ён містэру Домбі, — і як маецца мой маленькі сябра? Урачыстым, як арган, быў голас доктара, а калі ён змоўк, вялікі гадзіннік у вестыбюлі (ва ўсякім выпадку, так здалося Полю) падхапіў яго словы і пачаў паўтараць: «Як ма-е-ц-ца мой сябра? Як ма-е-ц-ца мой сябра?» Зноў і зноў, і зноў. З тае прычыны, што маленькі сябра быў вельмі малы, каб можна было, разгледзець яго з-за кніг на стале, з таго месца, дзе сядзеў доктар, то доктар рабіў дарэмныя спробы ўбачыць яго з-за ножак стала; містэр Домбі, заўважыўшы гэта, вывеў доктара з цяжкага становішча: узяў на рукі Поля і пасадзіў яго на другі маленькі стол, насупраць доктара, пасярэдзіне пакоя. — Так! — сказаў доктар, адкідваючыся на спінку крэсла і закладаючы руку за адварот фрака. — Цяпер я бачу майго маленьхага сябра. Як маецеся, мой маленькі сябра? Гадзіннік у вестыбюлі не захацеў прызнаць гэту перамену ў абароце гутаркі і па-ранейшаму паўтараў: «Як ма-е-ц-ца мой сябра? Як ма-е-ц-ца мой сябра?» — Вельмі добра, дзякую вам, сэр, — абазваўся Поль, адказваючы і доктару і гадзінніку. — Так! — сказаў доктар Блімбер. — Зробім з яго мужчыну? — Вы чуеце, Поль? — дадаў містэр Домбі, бо Поль маўчаў. — Зробім з яго мужчыну? — паўтарыў доктар. — Я-б больш хацеў біць дзіцем, — адказаў Поль. — Вось што! — сказаў доктар. — Чаму? Хлопчык сядзеў на стале, пазіраючы на яго дзіўным поглядам, які выказваў прыгнечанае хваляванне, і горда пахлопваў адной рукой па калену, як быццам іменна тут накіпалі ў яго слёзы, а ён іх стрымліваў. Але другая яго рука ў той-жа час працягнулася ўбок, далёка, яшчэ далей, пакуль не абвілася вакол шыі Фларэнс. «Вось чаму», нібы гаварыла яна, а пасля напружаны твара змяніўся, знік; дрыжачая губа апусцілася, і паліліся слёзы. — Місіс Піпчын, — нездаволеным тонам сказаў бацька, — дапраўды-ж, мне вельмі гэта непрыемна.<noinclude></noinclude> gw072mrxvmeqrqkxc011okuxsvrc390 104 23547 80232 66611 2022-07-21T14:19:19Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>— Адыйдзіцеся ад яго, чуеце, міс Домбі, — сказала наглядчыца. — Нічога, — сказаў доктар, ціхмана ківаючы галавой, каб утрымаць місіс Піпчын. — Нічо-га; у хуткім часе мы гэта заменім новымі інтарэсамі і новымі ўражаннямі, містэр Домбі. Вы як і раней хочаце, каб мой маленькі сябра засвоіў... — Усё! Прашу вас, доктар, — цвёрда сказаў містэр Домбі. — Так, — сказаў доктар, які, з напоўзакрытымі вачыма і звычайнай сваёй усмешкай, здавалася, разглядаў Поля з той цікаўнасцю, якую мог выклікаць у яго рэдкі звярок, з якога ён наважыў зрабіць чучала. — Так, правільна. Так! Мы раскажам нашаму маленькаму сябру шмат чаго цікавага і, адважуся думаць, хутка яго зробім развітым. Адважуся думаць. Здаецца, вы гаварылі, што глеба зусім некранутая, містэр Домбі? — За выключэннем звычайнай падрыхтоўкі дома і ў гэтай лэдзі, — адказаў містэр Домбі, знаёмячы з місіс Піпчый, якая зараз-жа напружыла ўсю сваю мускульную сістэму і загадзя фыркнула задзёрыста, у выпадку, калі доктар паставіцца да яе з пагардай, — за выключэннем гэтага Поль нічому не навучаўся. Доктар Блімбер нахіліў галаву, спагадліва адносячыся да такога нікчэмнага ўмяшання, як умяшанне місіс Піпчын, і сказаў, што рад гэта чуць. — Значна лепш, — заўважыў ён, паціраючы рукі, — пачынаць з самых асноў. І зноў ён скасіўся на Поля, нібы не супраць быў адразу-ж засадзіць яго за грэчаскую азбуку. — Сапраўды, гэтая акалічнасць, доктар Блімбер, — прадажаў містэр Домбі, глянуўшы на свайго маленькага сына, — і гутарка, якую я ўжо меў прыемнасць весці з вамі, робяць далейшае тлумачэнне і, значыцца, далейшы замах на ваш такі дарагі час такім бескарысным, што... — Ну, міс Домбі! — кісла сказала Піпчын. — Прабачце, — сказаў доктар, — адну хвілінку. Дазвольце прадставіць вам місіс Блімбер і маю дачку. Місіс Блімбер — містэр Домбі. Мая дачка Карнелія — містэр Домбі. Містэр Домбі, дарагая мая, — прадаўжаў доктар, звяртаючыся да жонкі, — аказвае такое давер’е, што... Вы бачыце нашага маленькага сябра? Місіс Блімбер ад залішняй пачцівасці, якая датычыла містэра Домбі, напэўна, не бачыла, бо яна адступалася да маленькага сябра і пагражала сур’ёзнай небяспекай яго пазіцыі на стале. Але, пачуўшы намёк, яна павярнулася да Поля і, зноў звярнуўшыся да містэра Домбі, прагаварыла з уздыхам, што зайздросціць яго міламу сыну. — Як пчале, сэр, — сказала місіс Блімбер, падымаючы позірк да столі, — якая гатова спусціцца ў сад, к цудоўнейшым кветкам і ўпершыню паспрабаваць іх прыемны смак. Віргілій, Гарацый,<noinclude></noinclude> 3b7lz55403vqbewpyfaglrsz1fta7ah 104 23550 80235 66616 2022-07-21T14:24:48Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>Овідый<ref>''Віргілій, Гарацый, Овідый'' — найвялікшыя рымскія паэты, якія жылі ў І ст. да н. э.</ref>, Терэнцій, Плаўт<ref>''Терэнцій, Плаўт'' — лепшыя рымскія камедыёграфы (аўтары камедый), якія жылі ў III–II ст. да н. э.</ref>, Цыцэрон. Якое багацце мёду! Містэру Домбі, магчыма, здасца дзіўным, што тая, хто з’яўляецца жонкай... жонкай такога мужа... — Ціха, ціха, — сказаў доктар Блімбер. — Які сорам! — Містэр Домбі прабачыць за староннасць жонкі, — сказала місіс Блімбер з чароўнай усмешкай. Містэр Домбі адказваў: «Зусім не», адносячы гэтыя словы, трэба думаць, да староннасці, а не да прабачэння. — І можа здацца дзіўным, што тая, хто з’ўляецца таксама і маткай... — прадаўжала місіс Блімбер. — І якой маткай! — заўважыў містэр Домбі з паклонам, невыразна думаючы, што робіць ласку Карнеліі. — Але, дапраўды-ж, — прадаўжала місіс Блімбер, — мне здаецца, калі-б я магла пазнаёміцца з Цыцэронам, я памерла-б шчаслівай. Карнелія пазірала праз акуляры на містэра Домбі, нібы не супраць была пахваліцца перад ім некалькімі цытатамі з памянёнага аўтара. Але намер гэты, калі ён узнік у яе, быў разбураны стукам у дзверы. — Хто там? — запытаўся доктар. — О! Заходзьце, Тутс, заходзьце! Містэр Домбі, — Тутс пакланіўся, — гэта наш старэйшы вучань, містэр Домбі. Доктар мог яго назваць старэйшым і даўжэйшым, бо ўсе астатнія ледзь даходзілі яму да плячэй. Ён вельмі пачырванеў, апынуўшыся ў незнаёмай грамадзе, і моцна захіхіхаў. — Тутс, — сказаў доктар, — пазнаёмцеся з сынам містэра Домбі. Малады Тутс зноў пачырванеў і, пераканаўшыся, мяркуючы па запанаваўшаму глыбокаму маўчанню, што ад яго чакаюць нейкіх слоў, сказаў Полю: «Як маецеся?» такім нізкім басам і з такім нясмелым выглядам, што было-б не больш дзіўным, калі-б забляяла ягнё. — Калі ласка, папрасіце містэра Фідэра, Тутс, — сказаў доктар, — падрыхтаваць некалькі пачатковых падручнікаў для сына містэра Домбі і адвесці яму выгоднае месца для заняткаў. Дарагая мая, здаецца, містэр Домбі не бачыў дартуараў. — Калі містэр Домбі падымецца наверх, — сказала місіс Блімбер, — я палічу за гонар паказаць яму ўладанні наводзячага сон бога. Услед за гэтым місіс Блімбер, якая была досыць пачцівай лэдзі моцнага складу і насіла чапец з нябесна-блакітнай матэрыі, пайшла наверх з містэрам Домбі і Карнеліяй; місіс Піпчын ішла за імі і зырка аглядалася па баках, ці не відаць дзе яе ворага-лакея.<noinclude></noinclude> t7g9cc5yxzq56bnsdhqwx2jq2fi6y2h 104 23552 80238 66620 2022-07-21T14:29:33Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>Пакуль іх не было, Поль сядзеў на стале, трымаючы за руку Фларэнс, баязліва паглядаючы на доктара і акідаючы поглядам пакой, у той час як доктар, адкінуўшыся на спінку крэсла і заклаўшы па сваёй звычцы руку за адварот фрака, трымаў перад сабой у другой выцягнутай руцэ кнігу і чытаў. Неўзабаве пачулася, як містэр Домбі і яго спадарожніцы, размаўляючы, спускаюцца ўніз, а затым яны зноў увайшлі ў кабінет доктара. — Спадзяюся, містэр Домбі, — сказаў доктар, паклаўшы на стол кнігу, — нашы парадкі вам спадабаліся? — Яны надзвычайныя, сэр, — сказаў містэр Домбі. — Сапраўды, вельмі нядрэнныя, — ціхім голасам прагаварыла місіс Піпчын, зусім не маючы намеру надта хваліць. — З вашага дазволу, доктар і місіс Блімбер, — павярнуўшыся, сказаў містэр Домбі, — час ад часу місіс Піпчын будзе наведваць Поля. — Калі толькі захоча місіс Піпчын, — заўважыў доктар. — Заўсёды рады яе бачыць, — сказала місіс Блімбер. — Здаецца, — сказаў містэр Домбі, — я нарабіў многа клопатаў і магу адкланяцца. Поль, дзіця маё, — ён падышоў блізка да стала, на якім той сядзеў, — бывайце. — Бывайце, тата. Вяла і неахайна працягнутая ручка, якую ўзяў містэр Домбі, дзіўна не адпавядала напружанаму твару. Але містэр Домбі не меў ніякіх адносін да гэтага журботнага выразу твара. Ён павернуты быў не да яго. Не, не! Да Фларэнс — усё для Фларэнс! Ён нахіліўся да сына і пацалаваў яго. Калі вочы яго былі пры гэтым затуманены чымсьці, што на секунду засланіла маленькі тварык і зрабіла яго расплыўчатым, разумовы яго позірк, магчыма, зрабіўся больш зыркім на гэты кароткі момант. — Хутка я вас убачу, Поль. Вы вольны па суботах і нядзелях. — Так, тата, — адказаў Поль, пазіраючы на сястру. — Па суботах і па нядзелях. — І вы пастараецеся многаму навучыцца тут і стаць разумным мужчынам, — сказаў містэр Домбі. — Хіба не праўда? — Пастараюся, — стомлена адказала дзіця. — І цяпер вы хутка будзеце дарослым, — сказаў містэр Домбі. — О, вельмі хутка! — адазвалася дзіця. І зноў старэчы, старэчы выраз прамільгнуў на яго твары. Пагладзіўшы яго па галаве і яшчэ раз паціснуўшы яго маленькую ручку, містэр Домбі са звычайнай сваёй лядзянай ветлівасцю развітаўся з доктарам Блімберам, місіс Блімбер і міс Блімбер і вышаў з кабінета. Не гледзячы на просьбу не турбавацца, доктар Блімбер, місіс Блімбер і міс Блімбер паспяшаліся ўперад, каб праводзіць яго да вестыбюля, з прычыны чаго місіс Піпчын апынулася заціснутай паміж міс Блімбер і доктарам і была выпіхнута з кабінета,<noinclude></noinclude> flalfel24gn5mbg22degno5al1kp41e 104 23554 80241 66627 2022-07-21T14:34:01Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>раней чым паспела схапіць Фларэнс. Гэтай шчаслівай выпадковасці Поль быў абавязан пасля прыемным успамінам аб тым, як Фларэнс бягом вярнулася да яго, каб абвіць рукамі яго шыю, і яе твар быў апошнім, які мільгануў у дзвярах, твар, павернуты да яго з падбадзёрваючай усмешкай, якая здавалася яшчэ святлейшай дзякуючы слязам, праз якія яна ззяла. Вось чаму яго дзіцячыя грудзі падымаліся, калі знікла ўсмешка, а глобусы, кнігі, сляпы Гамер і Мінерва паплылі па пакоі. Але раптам яны спыніліся, і тады ён пачуў гучны гадзіннік у вестыбюлі, які сур’ёзна пытаўся: «Як ма-е-ц-ца мой сябра? Як ма-е-ц-ца мой сябра?» Злажыўшы накрыж рукі, ён сядзеў на сваім п’едэстале і моўчкі прыслухоўваўся. Але ён мог-бы адказаць: — «Змарыўся, змарыўся! Вельмі адзінокі, вельмі сумна!» <center>'''''РАЗДЗЕЛ XII'''''</center> <center>'''''Выхаванне Поля.'''''</center> Праз некалькі хвілін, якія маленькаму Полю Домбі, што сядзеў на стале, здаліся бясконцымі, доктар Блімбер вярнуўся. Паходка доктара Блімбера была велічная і разлічана на тое, каб унушаць юнацкім розумам урачыстыя пачуцці. Гэта было нешта накшталт маршыроўкі; але калі доктар Блімбер выцягваў правую нагу, ён з гонарам паварачваўся вакол сваёй асі, робячы поўабарот налева; а выцягваючы лёвую нагу, ён такім-жа манерам паварачваўся направа. Місіс Блімбер і міс Блімбер вярнуліся разам з доктарам у пакой, і доктар Блімбер, зняўшы новага вучня са стала, перадаў яго міс Блімбер. — Карнелія, — сказаў доктар, — першы час Домбі будзе пад вашай апекай. Развівайце, яго, Карнелія, развівайце. Міс Блімбер прыняла свайго юнага выхаванца з рук доктара і Поль, адчуваючы, што акуляры назіраюць за ім, апусціў вочы. — Колькі вам гадоў, Домбі? — запыталася міс Блімбер. — Шэсць, — адказаў Поль, глянуўшы цішком на маладую лэдзі і здзівіўшыся, чаму валасы ў яе не такія доўгія, як у Фларэнс, і чаму яна падобна да хлопчыка. — Што вы ведаеце з лацінскай граматыкі, Домбі? — запыталася міс Блімбер. — Нічога, — адказаў Поль. Адчуўшы, што такі адказ наносіць удар адчувальнасці міс Блімбер, ён паглядзеў знізу ўверх на тры твары, якія глядзелі на яго зверху ўніз, і сказаў: — Я быў нездаровы. Я быў слабым дзіцем. Я не мог вучыць лацінскую граматыку, калі кожны дзень праводзіў на паветры<noinclude></noinclude> dc2u24qw0ttsk0evrt6ej15dc7tu3ur 104 23555 80244 66630 2022-07-21T14:42:20Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>са старым Глабам. Мне-б хацелася, каб вы сказалі старому Глабу прыйсці мяне наведаць, будзьце настолькі ласкавы. — Якое абураюча вульгарнае імя! — сказала місіс Блімбер. — У вышэйшай ступені не класічнае! Хто гэты страшыдла, дзетка? — Якое страшыдла? — запытаўся Поль. — Глаб, — сказала місіс Блімбер з вялікай агідай. — Яно такое-ж страшыдла, як і вы, — абвясціў Поль. — Што такое? — страшэнным голасам зароў доктар. — Ай-ай-ай! Ага! Гэта што такое? Поль вельмі перапалохаўся, але тым не менш пачаў абараняць адсутнага Глаба, хоць пры гэтым увесь дрыжэў. — Ён вельмі добры стары, пані, — сказаў ён. — Ён вазіў маю калясачку. Ён ведае ўсё пра акіян і пра рыб, якія ў ім вядуцца, і пра велізарных пачвар, якія выпаўзаюць на скалы і грэюцца на сонцы і зноў ныраюць у ваду, калі іх спудзіць, і так сапуць і плёскаюць, што чуваць яны за шмат міль. Ёсць там жывёлы, — прадаўжаў Поль, захапляючыся сваім расказам, — не ведаю, колькі ярдаў<ref>''Ярд'' — англійская мера даўжыні — 9/10 метра.</ref> у даўжыню, і забыўся, як яны называюцца, але Фларэнс гэта ведае, якія прытвараюцца, нібы ім пагражае бяда, а калі чалавек з жаласці набліжаецца да іх, яны разяўляюць вялізныя свае пашчы і нападаюць на яго. Але ўсё, што яму трэба рабіць, — прадаўжаў Поль, адважна паведамляючы гэтыя весткі самому доктару, — гэта зварачваць на бягу то ў той, то ў другі бок, і тады ён абавязкова ад іх уцячэ, таму што яны такія доўгія і паварачваюцца марудна. І хоць стары Глаб не ведае, чаму мора прымушае мяне думаць аб маёй маме, якая памерла, і аб чым гэта яно заўсёды гаворыць — заўсёды гаворыць! — але ўсё-такі ён ведае пра яго вельмі многа. І я хацеў-бы, — закончыла дзіця, якое раптам засмуцілася і забылася пра сваё ажыўленне, разгублена паглядзеўшы на тры незнаёмыя твары, — каб вы дазволілі старому Глабу прыходзіць сюды да мяне, таму што я яго вельмі добра ведаю і ён мяне ведае. — Так! — сказаў доктар, ківаючы галавой. — Гэта кепска, але навука сваю справу зробіць. Місіс Блімбер з некаторым уздрыганнем выказала думку, што ён няўцямнае дзіця, і, прымаючы пад увагу непадабенства асоб, паглядзела на яго амаль таксама, як бывала глядзела місіс Піпчын. — Прайдзіцеся з ім па ўсяму дому, Карнелія сказаў доктар, — і пазнаёмце яго з новым акружэннем. Ідзіце з гэтай маладой лэдзі, Домбі. Домбі паслухаўся, працягнуў руку загадкавай Карнеліі і паглядаючы на яе коса з нясмелай цікаўнасцю, калі яны разам вышлі, бо акуляры з пабліскваючымі шкламі рабілі яе такой таямнічай, што ён не ведаў, куды яна глядзіць, і, па сутнасці, быў не зусім упэўнены ў тым, што за імі ёсць у яе вочы.<noinclude></noinclude> 78w1bbf010ylg5fg33wjpe7b8pyc5r8 104 23697 80246 67054 2022-07-21T14:48:20Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>Карнелія павяла яго перш за ўсё ў класны пакой, уваход у які быў проста з вестыбюля і які злучаўся з вестыбюлем абітым байкай падвойнымі дзвярыма, заглушаўшымі галасы маладых джэнтльменаў. Тут было восем маладых джэнтльменаў у розных стадыях разумовай стомленасці, якія вельмі старанна працавалі і былі вельмі сур’ёзнымі. Тутс, як старшы, сядзеў за асобным пюпітрам у кутку, і юнаму Полю ён здаўся бязмерна дарослым і незвычайным мужчынам. Містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, які сядзеў за другім маленькім пюпітрам, зацягнуў свайго Віргілія і павольна наігрываў гэтую мелодыю чатыром маладым джэнтльменам. З астатніх чатырох двое, сударгава сціснуўшы галаву, займаліся рашэннем матэматычных задач; адзін, у якога ад доўгага плачу твар быў падобен да бруднага акна, рабіў намаганне асіліць да абеду безнадзейную колькасць радкоў, а другі сядзеў за сваім урокам у каменнай здрантвеласці і роспачы, якія апанавалі яго, як відаць, ад самага снедання. З’яўленне новага хлопчыка не выклікала той сенсацыі, якой можна было чакаць. Містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў (у якога была прывычка брыць для прахалоды галаву, так што на ёй нічога не аставалася, апрача кароткай шчаціны), працягнуў яму кастлявую руку і сказаў, што рад яго бачыць. Пасля Поль, па прадпісанню Карнеліі, паціснуў руку чатыром маладым джэнтльменам ля пюпітра містэра Фідэра; пасля карпеўшым над задачай двум маладым джэнтльменам, якія былі вельмі ўзбуджаны, пасля карпеўшаму над тэрміновай работай маладому джэнтльмену, які быў увесь у чарніле, і нарэшце, маладому адрантвеламу джэнтльмену, які быў вялым і зусім халодным. З прычыны таго, што Поль быў ужо пазнаёмлены з Тутсам, то гэты выхаванец па свайму звычаю толькі хіхікаў і засопся і далей займаўся сваёй справай. Яна была не цяжкай, бо, з прычыны таго, што ён перастаў квітнець на зары жыцця, Тутсу было цяпер дазволена праходзіць свой уласны курс навучання, які заключаўся галоўным чынам у пісанні самому сабе ад імя выдатных асоб доўгіх пісем, адрасаваных «П. Тутсу, эсквайру<ref>''Эсквайр'' — англійскі зварот (ставіцца на пісьмах пасля прозвішча адрасата).</ref>, «Брайтон, Сасекс», і ў клапатлівым захоўванні іх у пюпітры. Па сканчэнні гэтай цырамоніі Карнелія павяла Поля ў верхні паверх дома; гэта было досыць маруднае падарожжа, з прычыны таго, што Полю даводзілася ставіць абедзве нагі на кожную ступеньку, перш чым падняцца на наступную. Але нарэшце яны дасягнулі мэты свайго падарожжа; і там, у пакоі, што выходзіў вокнамі на бурнае мора, Карнелія паказала яму прыгожанькі ложачак з белымі фіранкамі, які стаяў ля акна і над<noinclude></noinclude> hs86itgl8xmmgm2nruxp8vvgd9zckfx 104 23699 80251 67057 2022-07-21T14:54:47Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>якім на таблічцы ўжо было напісана прыгожым, круглым почыркам — ніжняя частка літар вельмі тоўста, верхняя — вельмі тонка — «ДОМБІ», у той час як над двума другімі ложкамі ў тым-жа пакоі было напісана такім самым чынам аб тым, што яны належаць ''Брыгсу і Тозеру.'' Як толькі яны зноў спусціліся ў вестыбюль, Поль убачыў, што падслепаваты малады чалавек, які прычыніў смяротную крыўду місіс Піпчын, раптам схапіў вельмі вялікую барабанную, палку і накінуўся на гонг<ref>''Гонг'' — музычны інструмент, што нагадвае таз, па якім б’юць палкамі; служыць у Англіі для падачы сігналу замест званка.</ref>, што вісеў тут, нібы звар’яцеў або прагнуў помсты. Аднак, замест таго, каб быць зволеным або пасаджаным зараз-жа пад стражу, малады чалавек, які ўтварыў страшэнны шум, зусім не быў пакараны. Тады Карнелія Блімбер сказала Домбі, што абед будзе паданы праз чвэртку гадзіны, і прапанавала яму прайсці ў класны пакой, да сваіх «сяброў». Такім чынам, Домбі, пачціва прайшоўшы міма вялікага гадзінніка, які па-ранейшаму гарэў жаданнем даведацца, як ён маецца, ледзь-ледзь прыадчыніў дзверы класнай, вышмыгнуў у іх, нібы дзіця, якое заблудзілася, і не без цяжкасці зачыніў іх за сабою. Усе яго сябры сланяліся па пакоі, за выключэннем акамянелага сябра, які аставаўся нерухомым. Містэр Фідэр пацягваўся ў сваёй шэрай мантыі, нібы, не клапоцячыся аб страце, парашыў вырваць рукавы. — Хей-хо-хо-хаа! — усклікнуў містэр Фідэр, устрасаючыся, як ламавы конь. — Ах, божа мой! Божа мой! А-а-а! Поль нават спалохаўся ад пазяхання містэра Фідэра: гэта было зроблена ў такім гіганцкім маштабе і з такой устрашальнай сур’ёзнасцю. Усе хлопчыкі (за выключэннем Тутса) здаваліся змучанымі і рыхтаваліся да абеду — адны перавязвалі нанова гальштукі, надзвычай тугія, а другія мылі рукі або прыгладжвалі валасы ў сумежнай прахожай, — нібы не чакалі ад яго ніякай прыемнасці. Малады Тутс быў ужо гатовы, і з тае прычыны, што яму не было чаго рабіць і аставаўся час, які ён мог улучыць Полю, ён сказаў з няўклюжым добрадушшам: — Садзіцеся, Домбі. — Дзякую вам, сэр, — сказаў Поль. Ён паспрабаваў ускарабкацца на вельмі высокі падаконнік, але ссоўваўся з яго ўніз, і гэта, відаць, падрыхтавала розум Тутса да адкрыцця. — Вы надта маленькі хлопчык, — сказаў містэр Тутс. — Так сэр, я маленькі, — адказаў Поль. — Дзякую вам, сэр. Таму што Тутс падняў і пасадзіў яго і да таго-ж зрабіў гэта ласкава.<noinclude></noinclude> nrtuex4y26pb628ucreiy4mu2cdl81j 104 23707 80253 67071 2022-07-21T14:59:10Z Sopcan 3564 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sopcan" /></noinclude>— Хто ваш кравец? — запытаўся Тутс, паглядзеўшы на яго некалькі секунд. — Да гэтага часу маю вопратку шыла жанчына, — сказаў Поль. — Краўчыха маёй сястры. — Мой кравец — Берджэс і кампанія, — сказаў Тутс. — Модны, але вельмі дарагі. У Поля хапіла розуму паківаць галавой, нібы ён хацеў сказаць, што заўважыць ''гэта'' няцяжка; ды ён і сапраўды так думаў. — Ваш бацька вельмі багаты, хіба не праўда? — запытаўся містэр Тутс. — Так, сэр, — сказаў Поль. — Ён Домбі і Сын. — І хто? — запытаўся Тутс. — І Сын, сэр, — адказаў Поль. Містэр Тутс шэптам зрабіў дзве-тры спробы запамятаць назву фірмы, але, не маючы поспеху ў гэтым, сказаў, што папросіць Поля паўтарыць прозвішча яшчэ раз заўтра раніцой, бо гэта мае значэнне. І сапраўды, ён збіраўся не больш, не менш, як напісаць зараз-жа самому сабе прыватнае і канфідэнцыяльнае пісьмо ад Домбі і Сына. Да таго часу Поля акружылі астатнія вучні (па-ранейшаму за выключэннем акамянелага хлопчыка). Яны былі ветлівыя, але бледныя, гутарылі ціха і былі так прыгнечаны, што, у параўнанні з настроем гэтай кампаніі, майстар Байтэрстон быў сапраўдным Мілерам<ref>''Джо Мілер'' — аўтар плоскіх жартаў і астрот, сабраных у кнігу, выдадзеную ў сярэдзіне XVIII ст.</ref>, або «Поўным зборам жартаў». А між тым і над ім, над Байтэрстонам, таксама навісала ўсведамленне крыўды. — Вы спіце са мною ў адным пакоі? — запытаўся паважны малады джэнтльмен у каўнерыку, які падпіраў мякушкі яго вушэй. — Майстар Брыгс? — запытаўся Поль. — Тозер, — сказаў малады джэнтльмен. Поль адказаў сцвярджальна, а Тозер, паказваючы на акамянелага вучня, сказаў, што гэта Брыгс. Поль, сам не ведаючы чаму, быў амаль упэўнены ў тым, што гэта або Брыгс, або Тозер. — У вас здароўе добрае? — запытаўся Тозер. Поль сказаў, што ён гэтага не думае. Тозер заўважыў, што і ''ён'' гэтага не думае, мяркуючы па выгляду Поля, і што гэта вельмі дрэнна, бо яно спатрэбіцца. Пасля ён запытаўся ў Поля, ці патрэбна будзе яму пачаць вучэнне з Карнеліяй, а калі Поль адказаў сцвярджальна, усе маладыя джэнтльмены (за выключэннем Брыгса) ціха застагналі. Гэты стогн патануў у звоне гонга, які зноў шалёна загрымеў, пасля чаго ўсе рушылі ў сталовую, зноў-такі за выключэннем Брыгса, акамянелага хлопчыка, які астаўся на ранейшым месцы<noinclude></noinclude> je98p7gv2n6xyq7yoyo1xn5uu1cer2f 104 27275 80198 2022-07-21T12:01:59Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «возі, як пласт. Лежаў ён галавой к конскаму заду, абняўшы мяшок атрубоў, і гаварыў з ім, як з пярвейшым другам на сьвеці, бо думаў, што гэта быў не мяшок з атрубамі, а яго добры знаёмы, катораго ён узяўся падвязьці. — Ты кажэш, брат, што гарох у цане? На усё ця...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>возі, як пласт. Лежаў ён галавой к конскаму заду, абняўшы мяшок атрубоў, і гаварыў з ім, як з пярвейшым другам на сьвеці, бо думаў, што гэта быў не мяшок з атрубамі, а яго добры знаёмы, катораго ён узяўся падвязьці. — Ты кажэш, брат, што гарох у цане? На усё цяпер расьце цана… На лета засею ўсё поле гарохам… Но-о! — гукнуў Нічыпар і хвасануў пугаю па воздусі у той бок драбіны, дзе з роду, не запрагаўся конь. — Лявон! — гаварыў далеў Нічыпар да мешка: — давай займёмся гарохам, га?.. Што, брат Лявон, ці не казлы ты ўжо дзярэш? Эх, ты слабейка: выпіў, як куранё, а зьвіўся, як вуж, глынуўшы жабу. Гной ты, а не чэлавек. — Тут Нічыпару ўспомнілася песьня пра Лявона, і ён зацягну {{Block center/s}} „Ды Лявон мой<br /> Ды павёз гной,<br /> Ды ляцела варона<br /> Ды схапіла Лявона“. {{Block center/e}} А „Лявон“ лежаў сабе і нібыто таго. Пад’ехаўшы з паўвярсты, Нічыпар палопаў на мяшку і сказаў: — Ось ты, Лявон, і чужы мне чэлавек, а чаму я цябе люблю?<noinclude></noinclude> 6d4l0k5nlpvkaop673dyh4353luebkn 104 27276 80200 2022-07-21T12:04:40Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «А за тым люблю, што ты, як і z, чэлавек бяз хітрыкаў. Што, я буду каго абгаварываць? Зайздросьціць каму? Ці, як Сымон Очэп, буду хадзіць у воласьць жалабы пісаць? Ні с кім я не сварыўся, ня біўся, не судзіўся, бо то апошні чэлавек, хто судзіцца. Ніхай лепш маё пя...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>А за тым люблю, што ты, як і z, чэлавек бяз хітрыкаў. Што, я буду каго абгаварываць? Зайздросьціць каму? Ці, як Сымон Очэп, буду хадзіць у воласьць жалабы пісаць? Ні с кім я не сварыўся, ня біўся, не судзіўся, бо то апошні чэлавек, хто судзіцца. Ніхай лепш маё пяройдзе. Бог сьвяты, мне верне. А калі трэба выпіць, то і выць, ды розуму не прапью, што тут глаўнае… піць, але не прапіваць розум. Так я кажу?.. Эх, мілы ты мой друг! абмазаліся мы с табой вакруг і сядзімо ў гнаі, як e крэпасьці! — Нічыпар цяжэй налёг на мяшок, абняў і стаў яго цалаваць. — І сыты-ж ты, ліха твайму ліху, проста, як мянёк! Дзе ты нагуляў гэтулькі сала? Ось як вазьму я цябе, як скіну, як шпурну, то ты ў мяне апынешся… у Сёмкавым гарадку! Што, можэ скажэш не шпурну? Не шпурну? я цябе не шпурну?! Даль-Бог шпурну, так шпурну, што косьці забражджаць! Хто ты мне? бацька або дзядзька? дзяцей я с табою хрысьціў? Вон з майго воза! — Нічыпар апхапіў мяшок, лёг з ім у рад, узняў таўхануў каленам і кінуў на дарогу. — Разлёгся-бо, як пан які, — пачаў Нічыпар, каб апраўдацца перад сабою: —<noinclude></noinclude> kr9bhz2xe7renska7whyzcibml954tc 80201 80200 2022-07-21T12:05:40Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>А за тым люблю, што ты, як і я, чэлавек бяз хітрыкаў. Што, я буду каго абгаварываць? Зайздросьціць каму? Ці, як Сымон Очэп, буду хадзіць у воласьць жалабы пісаць? Ні с кім я не сварыўся, ня біўся, не судзіўся, бо то апошні чэлавек, хто судзіцца. Ніхай лепш маё пяройдзе. Бог сьвяты, мне верне. А калі трэба выпіць, то і выць, ды розуму не прапью, што тут глаўнае… піць, але не прапіваць розум. Так я кажу?.. Эх, мілы ты мой друг! абмазаліся мы с табой вакруг і сядзімо ў гнаі, як у крэпасьці! — Нічыпар цяжэй налёг на мяшок, абняў і стаў яго цалаваць. — І сыты-ж ты, ліха твайму ліху, проста, як мянёк! Дзе ты нагуляў гэтулькі сала? Ось як вазьму я цябе, як скіну, як шпурну, то ты ў мяне апынешся… у Сёмкавым гарадку! Што, можэ скажэш не шпурну? Не шпурну? я цябе не шпурну?! Даль-Бог шпурну, так шпурну, што косьці забражджаць! Хто ты мне? бацька або дзядзька? дзяцей я с табою хрысьціў? Вон з майго воза! — Нічыпар апхапіў мяшок, лёг з ім у рад, узняў таўхануў каленам і кінуў на дарогу. — Разлёгся-бо, як пан які, — пачаў Нічыпар, каб апраўдацца перад сабою: —<noinclude></noinclude> k74p0m92bhkzwyeje30rsq4t8okjaxo 104 27277 80203 2022-07-21T12:09:06Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Я чэлавек такі: ні с кім не судзіўся, бо судзіцца не люблю раз, раз — і гатова!.. Доўга, бубніў Нічыпар, — покі ахамянуўся, што і ў яго німа на галаве шапкі. {{цэнтар|III.|памер=120%}} На тым мейсцы, дзе раз’ехаліся Мікалай з Нічыпарам, лежаў стары капялюш. Я коль...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Я чэлавек такі: ні с кім не судзіўся, бо судзіцца не люблю раз, раз — і гатова!.. Доўга, бубніў Нічыпар, — покі ахамянуўся, што і ў яго німа на галаве шапкі. {{цэнтар|III.|памер=120%}} На тым мейсцы, дзе раз’ехаліся Мікалай з Нічыпарам, лежаў стары капялюш. Я колькі разоў бачыў яго на свае вочы, як пехатой ходзіў з Мінска у Беларучы. Гэты капялюш і цяпер ешчэ жыў ў маей памяці. Я ні магу ня ўспомніць пры гэтым майго друга, пісара, каторы першы, можна сказаць, зьвярнуў увагу на капялюш, як сьдедуе быць. Пісар меў на рэдкасьць чулкую душу, мягкае сэрцэ і жывое слова, каторым ён так валадаў, што мог, здаецца, заставіць плакаць каменьня. Ну, што, на праўду, выяўляе сабою стары, спаршывеўшы капялюш, каторы быў вывезены на поле з якога небудзь сьметніка, а потым занесены ветрамі на дарогу? Так пазіраем на рэчы мы, простые людзі, так пытае звычайны чэлавек. Але ня гэтак зірнуў на яго пісар. — Капялюш! — сказаў пісар і таўха-<noinclude></noinclude> mj1q4t7cnmm6x8nqk2gpiuvunj55als 104 27278 80204 2022-07-21T12:11:10Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «нуў мяне локцям: — ляжыш ты цяпер тут адзін, і топчуць цябе людзкіе ногі. Цябе даўно забылі і кінулі аднаго, аднаго на зьдзек цэлаго сьвета. Пячэ цябе сонцэ, дажджы паліваюць, топчуць у гразь, нагой паткідаюць. А ты, маўчалівы, ляжыш сіратою, і ветры сярдзі...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>нуў мяне локцям: — ляжыш ты цяпер тут адзін, і топчуць цябе людзкіе ногі. Цябе даўно забылі і кінулі аднаго, аднаго на зьдзек цэлаго сьвета. Пячэ цябе сонцэ, дажджы паліваюць, топчуць у гразь, нагой паткідаюць. А ты, маўчалівы, ляжыш сіратою, і ветры сярдзіта шумяць над табою! І ніхто і ніколі цябе не спытае. Што твой за век быў і доля якая. — Тут пісар высмаркаўся, вочы яго былі мокры ад сьлёз. — А былі-ж і ў цябе сьветлые часы, вясёлые дні, і табе, сіраціна, сьвяцілі агні. Навенькім выйшоў ты з майстравых рук дзе-небудзь у Лодзі, або і ў Варшаві, і цябе не насілі ні Янук, ні Пятрук, а пан які важны, і быў ты у славі… Ды дзе там?! Я не скажу і дзесятай долі таго, што казаў пісар. Але ці так яно было, як ён казаў, ці іначэй, я ня ведаю. Адно я толькі знаю, што гэты стары капялюш прыцягнуў да сябе двух п’яных гаспадароў. Зьвярнуўшы каня і трымаючыся за аглобіну, плёўся Мікалай, прыглядаючыся, ці не ляжыць дзе шапка. З другога боку, такім жэ парадкам, пхаўся і Нічыпар. Што было у іх думках, сказаць трудна. Па тым,<noinclude></noinclude> 68bdzbhzqbwyjkmvbrearfqzt7d0xli 104 27279 80206 2022-07-21T12:15:32Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «як яны плёвалі, можна было вывесьці, якое у іх было пачуцьцё. — Можэ паднялі часамі шапку? — спытаў Мікалай, спаткаўшы трох хлопцаў: конь, воўчае мяса, спудзіўся, нёс з вярсту, і шапку згубіў, ось. — Не, не паднялі, — атказалі, на момэнт спыніўшыся, дзяцюкі...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>як яны плёвалі, можна было вывесьці, якое у іх было пачуцьцё. — Можэ паднялі часамі шапку? — спытаў Мікалай, спаткаўшы трох хлопцаў: конь, воўчае мяса, спудзіўся, нёс з вярсту, і шапку згубіў, ось. — Не, не паднялі, — атказалі, на момэнт спыніўшыся, дзяцюкі. — Якая-ж хвароба панесла твайго каня? Ці ня {{Абмылка|выпў|выпіў}} ён? — спытаў потым адзін. — Можэ ты без шапкі выехаў з дому? — Глядзі, яе даўно ужо па этапу павялі — сьмеяліся хлопцы з Мікалая. — Я бачыў якбы шапку на шляху. Чарнелася нешта; можэ гэта твая, чэлавечэ, шапка, сказаў—ехаўшый на гэты час гаспадар с Паперні. -- Ото дзякую, ведама мая! -- сказаў Мікалай сеўшы на воз і пагнаўшы коніка. З другога боку так сама і Нічыпар распы- тываў жанок, ці ні бачылі яго шапкі. — А якая ж твая шапка? старая? — спытала адна. Нічыпар паглядзеў на кабету: жартуе яна, ці не і гаворыць: — Равесьніца тваей хустцы. Жанчына угневалася.<noinclude></noinclude> ht1ipbpwis4wo2q08imkxyuo3doc8ud 104 27280 80208 2022-07-21T12:18:12Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ніхай сабе і равесьніца, але мая—на галаве, а тваё за́ткала на шляху {{Абмылка|валяецца.|валяецца,}} і ніхто ня хочэ браць такую брыду. — Брыда, хай брыда, а знайдзецца — не бяда, — вясёла запалашыў Нічыпар. — Хто пытае, той ня блудзіць, — сказаў Мікола...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ніхай сабе і равесьніца, але мая—на галаве, а тваё за́ткала на шляху {{Абмылка|валяецца.|валяецца,}} і ніхто ня хочэ браць такую брыду. — Брыда, хай брыда, а знайдзецца — не бяда, — вясёла запалашыў Нічыпар. — Хто пытае, той ня блудзіць, — сказаў Мікола, здалёк угледзіўшы капялюш. — Тпрру! — Язык век па балоці скачэ і не гразьне дый ешчэ і ў Кіеў у карчму завядзе,—гукнуў і Нічыпар, так сама убачыўшы капялюш. — Мікалай і Нічыпар пазлазілі з вазо́ў і разам працяглі рукі да капялюша. — Ня руш: гэта мая! — асекае Мікалай і тузнуў капялюш. — Як-то твая? — спытаў Нічыпар. — А так мая: п’яны быў і згубіў, вярнуўся і знайшоў, ось і мая. — А я цьвярозы быў і згубіў, дык, значыцца, мая! — упёрся Нічыпар. — Ну, пусьці! м рвануў дужэй Мікалай. — Фіў! — сьвіснуў Нічыпар, крэпка трымаючы капялюш. — Ня тузай, парвеш! — злаваў Мікалай.<noinclude></noinclude> jp6c24fyk2ucqajl72mj05x5jj58heu 104 27281 80209 2022-07-21T12:20:38Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «— Ня рві —патузаеш! — перэдражніў Нічыпар. — Ось як тузану, то ты і ногі задзярэш! — сусім узлаваўся Мікола і штурхануў Нічыпара плячуком. Нічыпар — Мікалая. І два гаспадары пачалі валтузіцца па полі, не пускаючы з рук капялюша. Патаміліся абодвы, як пе...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>— Ня рві —патузаеш! — перэдражніў Нічыпар. — Ось як тузану, то ты і ногі задзярэш! — сусім узлаваўся Мікола і штурхануў Нічыпара плячуком. Нічыпар — Мікалая. І два гаспадары пачалі валтузіцца па полі, не пускаючы з рук капялюша. Патаміліся абодвы, як пеўні. Ні той, ні другі не адыймаў ад капялюша рук. Маўчалі і толькі цяжка саплі, як кавалёвые мяхі. — Што будзе? — спытаў Мікалай. — Нічога ня будзе; атпачынем ды ізноў будзем баранаваць, — атказаў Нічыпар: — я чэлавек такі: біцца ні хачу, судзіцца не люблю і я, апроч таго, чэлавек бывалы: быў у кузьні і у млыне. І тут — гу! гу! там — гу! гу! — і нічога разабраць ні магу, — і пашоў і пашоў балабаніць Нічыпар. Мікола перш слухаў, а потым стаў углядацца на тое, што яны трымалі. — Ты што згубіў: шапку ці капялюш? — Шапку, — атказаў Нічыпар. — І я шапку. А гэта, брат, прыгледзься, саўсім не шапка, а дрэнь. І ты дурэнь і я дурэнь. — Ці-ж?<noinclude></noinclude> p5shs2ppxxkoalyl596mr3abd70zi5n 104 27282 80211 2022-07-21T12:23:23Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — На бяры! — пусьціў Мікола капялюш Павярцеўшы ў руках, Нічыпар шпурнуў яго аб зямлю і зірнуў на Мікалая. Колькі момэнтаў яны не спушчалі адзін з другога вачэй. — Цьфу! — — Цьфу! — — Нічыпар? — — Мікалай? — — Бадай ты запаветрылася, — сказаў Мікала...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — На бяры! — пусьціў Мікола капялюш Павярцеўшы ў руках, Нічыпар шпурнуў яго аб зямлю і зірнуў на Мікалая. Колькі момэнтаў яны не спушчалі адзін з другога вачэй. — Цьфу! — — Цьфу! — — Нічыпар? — — Мікалай? — — Бадай ты запаветрылася, — сказаў Мікалай: хоць-бы ніхто не бачыў! І што мы скажэм ім, бабам? заядуць! — — Ось паедзем у Паперню, аднака блізка, і надумаемся там, што казаць. Ня выпіўшы, не патрапіш. — {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> swga4yoz74i9k32zjyni7bqbt64bb4w 0 27283 80212 2022-07-21T12:24:14Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Знайшлі | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Дзяліцьба|Дзяліцьба]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выстагнаўся|Выстагнаўся]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Знайшлі | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Дзяліцьба|Дзяліцьба]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выстагнаўся|Выстагнаўся]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Знайшлі]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="149" to="160" /> </div> {{DEFAULTSORT:Знайшлі}} epovjw9bov4co1u79cqdmfvki70a0t2 80213 80212 2022-07-21T12:24:34Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Знайшлі | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Дзяліцьба|Дзяліцьба]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выстагнаўся|Выстагнаўся]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Знайшлі]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="150" to="160" /> </div> {{DEFAULTSORT:Знайшлі}} b7frodp7jlb9y15oq9qn1r55ggm6l13 104 27284 80214 2022-07-21T13:04:00Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''Выстагнаўся.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Іван Кіслы гараваў ўсё сваё жыцьцё. Усё горэ было ў тым, што ў гэтаго гора было ешчэ сваё горэ: заўсёды выпадала так, што беднаму Івану ніколі не удавалася выплакацца, выгаравацца,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Выстагнаўся.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Іван Кіслы гараваў ўсё сваё жыцьцё. Усё горэ было ў тым, што ў гэтаго гора было ешчэ сваё горэ: заўсёды выпадала так, што беднаму Івану ніколі не удавалася выплакацца, выгаравацца, выскардзіцца і гэтым самым выліць з душы ўсю гаркату, усю боль пахілаго жыцьця. І ўсё складалася, як сумыслу, якбы нейчая злая воля неатступна цягнулася за Іванам і не давала яму здарэньня аблягчыць яго душу. Цягнулася яна з даўных-даўных часаў, с тых часаў, калі Івана ешчэ трудна было адлічыць ад Мар’і, іначэй сказаўшы, калі Іван ешчэ пехатой хадзіў пад стол. Разравецца, бывала, Іван… ды каб-жэ раз-<noinclude></noinclude> 6ly63x2ajwkgrk9jdbyuep9vrf0vzdo 104 27285 80215 2022-07-21T13:07:15Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «роўся, як людзі: толькі скрывіць губы, глядзіш — ужо маці зьнімае хвартух і мабілізуе паскі на Іванаву сьпіну—„ня сьмей плакаць“. Дзе тая праўда на сьвеці? Чаму Антось як пачне плакаць, то кінецца на сьпіну аб зямлю і барабаніць нагамі так, што яму можэ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>роўся, як людзі: толькі скрывіць губы, глядзіш — ужо маці зьнімае хвартух і мабілізуе паскі на Іванаву сьпіну—„ня сьмей плакаць“. Дзе тая праўда на сьвеці? Чаму Антось як пачне плакаць, то кінецца на сьпіну аб зямлю і барабаніць нагамі так, што яму можэ пазайздросьціць найпершы барабаншчык? Вазьмі-ж ты. Выйдзе Іван на вуліцу, завядзецца с кім біцца — што-ж гэта за чэлавек, калі ні разу ні пабіўся?—паб’юць, пакрыўдзяць Івана. Што-ж бы вы, добрые людзі, рабілі, каб вы самі былі Іванамі? Вы-б заплакалі, і ўсякі-б заплакаў. А чаму не паплакаць Івану? Але-ж ніхай папрабуе заплакаць: засьмяюць, заплююць ды ў прыдачу горш наштурхаюць. Раз Іван, моцна пакрыўджэны, адважыўся зайці ў кусты на берэг рэчкі. Прышоў Іван, азірнуўся, сеў на беражок, прыслухаўся. Тут, думаў ён, ніхто яму не пашкодзіць атплакацца за усё. Кругом было так сумна, так ціха. Здавалася, ўсё журылася і настроілася слухаць плач Івана. І нешта ў сярэдзіні, каля самаго сэрца, так завіло, так сьціснула, што Іван раптам нагнуў галаву і мімавольна падняў калошы портачэк: яму здавалася, што у яго так многа выцячэ сьлёз, што вада ў бера- 156<noinclude></noinclude> 73sys1i86za2rsupe70imwps83a1unx 104 27286 80216 2022-07-21T13:10:54Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «гох ня ўтоўпіцца. І толькі Іван завёў: „А-о-о-а—гы!“ Як с таго берэга паказалася с кустоў галава рыбака Сёмкі. — Гэта ты прышоў, пужаць мне рыбу, злодзей ты?! Я табе паскавычу. Так і засталіся нявыплаканые сьлёзы. {{цэнтар|II.|памер=120%}} Іван асірацеў. Астаў...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>гох ня ўтоўпіцца. І толькі Іван завёў: „А-о-о-а—гы!“ Як с таго берэга паказалася с кустоў галава рыбака Сёмкі. — Гэта ты прышоў, пужаць мне рыбу, злодзей ты?! Я табе паскавычу. Так і засталіся нявыплаканые сьлёзы. {{цэнтар|II.|памер=120%}} Іван асірацеў. Астаўся ён гадзін на сьвеці, бы тая калатоўка. Быў ён на плытох і не бачыў, як хавалі бацькоў, так што і тут Івану не ўдалося паплакаць, як людзі. Сёстры яго павыходзілі замуж, адзін брат выбраўся у Амэрыку, другі паехаў у сьвет шукаць шчасьця і долі. І Іван астаўся адзін гаспадарыць. Ад бацькоў засталася яму хатка, сякая-такая будоўля, надоба, худоба і паўчверці зямлі. Была у Івана на прымеці і дзяўчына. Праз колькі месяцаў посьле сьмерці бацькоў ён зрабіў заручыны, а на Сёмуху было назначэна вясельле. За тыдзень перад Сёмухай Іван занядужэў. Доўга ён не паддаваўся, перэмагаўся, і ўсё-ж такі мусіў, бедны, здацца. У сераду перад Ушэсьцем пад вечар, Іван залёг. Сьвяжыць Іван, а работа ўся<noinclude></noinclude> twcin3bm28fslp2puv7i71z8rn1yq48 104 27287 80217 2022-07-21T13:14:50Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «стаіць, рабіць некаму, хата непадмецена, ўсюды непарадак. А на што ён, парадак гэты? думае Іван, ўсё роўна ён памрэ; знайдуцца добрые людзі і пахаваюць яго. Івану стала горка, як ніколі. Усё жыцьцё, шэрае, невясёлае жыцьцё, прайшло ешчэ раз прэд яго вачыма. Ш...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>стаіць, рабіць некаму, хата непадмецена, ўсюды непарадак. А на што ён, парадак гэты? думае Іван, ўсё роўна ён памрэ; знайдуцца добрые людзі і пахаваюць яго. Івану стала горка, як ніколі. Усё жыцьцё, шэрае, невясёлае жыцьцё, прайшло ешчэ раз прэд яго вачыма. Што-ж? ён памрэ. Яго закапаюць, і згніе ён, забыты скора навекі, і нічые вочы не затуманяцца слязьмі, як яго будуць несьці на могілкі. І гэта называецца жыцьцё; гэта яго век!.. Адна толькі сьветлая мінуціна мігалася яму, як адзінокая зорачка ў безрадасную восень: цяпер яму ніхто не пашкодзіць усім нутром, усёю сілаю змучэнай душы аддацца смутку і жалю; хоць цяпер атплачэ ён ўсё горэ жыцьця, атстогне ўсю боль: ласьне чэлавек ні мае права хоць на адну мінуту, сьветлую мінуту, ў жудаснай імгле цёмнаго жыцьця? Іван паправіўся на пасцелі, зьмяніў палажэньне свайго цела і абвёў поглядам хату. І толькі што ён прыгатаваўся застагнаць, як на парозі паказалася фігура яго маладой. „І хто яе прасіў сюды? Чаго яна тут?“—падумаў Іван і нахмурыўся. — Галубок ты мой! што ты выдумаў хварэць? — жаласьліва спытала яго Магда.<noinclude></noinclude> fe0kimwoyehu50azr3005pu58jc429v 104 27288 80218 2022-07-21T13:18:40Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ня добра мне, Магда. Мусіць і я пайду за бацькамі — сказаў Іван. Яму самому так горка стала ад сваіх гэтых слоў, што сьлёзы гатовы былі самі паліцца з вачэй. — Ну што ты выдумляеш? {{Абмылка|паправішся|паправішся,}} Іванка, — і Магда прылажыла руку да лб...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ня добра мне, Магда. Мусіць і я пайду за бацькамі — сказаў Іван. Яму самому так горка стала ад сваіх гэтых слоў, што сьлёзы гатовы былі самі паліцца з вачэй. — Ну што ты выдумляеш? {{Абмылка|паправішся|паправішся,}} Іванка, — і Магда прылажыла руку да лба Івана. Ешчэ большы жаль падшыб Івана. Хіба ўзяць ды заплакаць? зараўці на ўсю хату? Не! падумае, што ён — нюня, плаксівая баба; ешчэ і замуж не захоча пайці. А боль так і ходзіць па ўсім яго целі, і яму, Івану, так хочэцца застагнаць. „Ці застагну ці не?“ думае Іван. „Ой, скарэй-бы яна йшла да дому!“ — Мне, Магдачка, ні так ўжо і кепска, пачаў разважаць Іван Магду: — паляжу трохі і ўстану. — Вось маладзец! — сказала Магда і нагнулася, каб пацалаваць хвораго. Дрож прабегла па целу Івана, яму стала надта прыемна. Ды Іван ахамянуўся: гэтак і ахвота пройдзе стагнаць і аддацца смутку. — Можэ-б табе, Іванка, спарыць гарнушачак малака? Іван заматаў галавою і павярнуўся на другі бок. Магда колькі мінуцін пасядзела маўч-<noinclude></noinclude> q8sq4iqmr7lwo7kc8bi9cgl3hsdr4f8 104 27289 80219 2022-07-21T13:21:43Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ком, якбы раздумываючы над тым, узлавацца ці не. На ўсякі выпадак яна надзьмула губкі і насупіла крыху бровы. Іван незаметна павярнуў галаву і зірнуў на яе адным вокам; не — не выпадае так рабіць. Не адварочываючыся, Іван падняў руку і палажыў на плячо Ма...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ком, якбы раздумываючы над тым, узлавацца ці не. На ўсякі выпадак яна надзьмула губкі і насупіла крыху бровы. Іван незаметна павярнуў галаву і зірнуў на яе адным вокам; не — не выпадае так рабіць. Не адварочываючыся, Іван падняў руку і палажыў на плячо Магдзі. Гэтаго было даволі, каб Магда змякчэла. — Паляжы, саколік, а я прыбяру крыху ў хаці, — і, ўзяўшы венік, яна стала падметаць хату, рабіць парадак, стаўляючы кожную рэч на сваё мейсца, а бедны Іван увесь аж кіпеў. Яму раптам зрабілася так ня добра, так заламала яму косьці, якбы хто ціснуў яго апцугамі, аж ён скрыгікаў зубамі, каб стрымаць стагнаценьне, падкорчваў і выпростваў ногі, варушыўся і пакутаваў, як пасолены мянёк. А Магда так павольна варушылася, якбы і ня думала ісьці да дому. Часамі выходзіла яна ў сенцы ды зараз-жэ ізноў паказывалася ў хаці. А Іван, чуць толькі яна выйдзе, таропна углядаўся і прыслухаўся, як далёка адышлася Магда, каб застагнаць хоць адзін разок, і ніяк не ўдавалася. — Божэ мой! што яна робіць са мною? Скарэй-бы пайшла ўжо адгэтуль—не цярпелася Івану.<noinclude></noinclude> 4yaystov5nzir5nmunrmq2619wa2rjr 104 27290 80220 2022-07-21T13:35:07Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ну, Іванка, бывай здаровы… Іван ўзрадаваўся на момэнт, ды зараз-жэ ешчэ горш апаў духам, як Магда скончыла гаварыць: — Ідзе сюды мама. Сказаўшы гэта, Магда борздзенька пацалавала ешчэ раз Івана, прыгнула галаву і ціхачом шмыгнула за парог, на задвор...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ну, Іванка, бывай здаровы… Іван ўзрадаваўся на момэнт, ды зараз-жэ ешчэ горш апаў духам, як Магда скончыла гаварыць: — Ідзе сюды мама. Сказаўшы гэта, Магда борздзенька пацалавала ешчэ раз Івана, прыгнула галаву і ціхачом шмыгнула за парог, на задворкі, каб не спатыкацца з маткай, і пашла дамоў. — Эй, малады, малады! брыдка! Праз тры дні вясельле, а ён расьцягнуўся, як навой! — громка, на ўсю хату, забарабаніла Настуля, Магдзіна маці. — Што у цябе баліць, Іванка? — Нічога, — буркнуў сярдзіта Іван. — Дык чаго-к ляжыш? — А што-ж мне рабіць? скакаць? — На вясельлі скачы, а цяпер ачуні-вай. Пакажы, сынок, свой лоб. — Іван злосна заварушыўся, лёг на сьпіну і выставіў лоб. Старая Наста прылажыла руку на {{Абмылка|лоб.|лоб,}} потым збоку, потым з другога. — Трохі ёсьць агонь, але нічагутка, глупства. Гэта табе з ветру пашкодзіла. Ось<noinclude></noinclude> kep8t96c5jcj1wxiwtwsqzxstzj70zn 104 27291 80221 2022-07-21T13:39:38Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «я зараз напару ліповаго цьвету с чаборыкам, выпьеш, прапацееш і пройдзе. Я і так ужо пацею, — адазваўся хворы. — Ну, гэтаго мала: трэба, каб спацеў ад зёлак, — стаяла на сваём Наста. Бачыць Іван, што тут нічога ня зробіш. — Нічога мне ня трэба. Дайце мне па...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>я зараз напару ліповаго цьвету с чаборыкам, выпьеш, прапацееш і пройдзе. Я і так ужо пацею, — адазваўся хворы. — Ну, гэтаго мала: трэба, каб спацеў ад зёлак, — стаяла на сваём Наста. Бачыць Іван, што тут нічога ня зробіш. — Нічога мне ня трэба. Дайце мне палежаць спакойна, і ўсё пройдзе. — Хто-ж табе ні дае лежаць? ляжы сабе, а лекарства я табе ўсё-ж такі дам. — Ведаеця што, — пусьціўся Іванка ў хітрыкі: — мне так заманулася гарэлкі, што здаецца, каб выпіў чарачку, то зразу ачуняў-бы. Каб як сказаць Магдзі, ніхай-бы прынесла мне кручок. — Гарэлкі зажадалася, кажэш? — Ой, як хочэцца! — Ну, то яна напэўна паможэ. Калі хворы чэлавек моцна хочэ чаго, то тое памагае. Я помню, мой Андрэй хварэў на тыфус. Стаў крыху ачуніваць. Зажадалася яму хлеба, як табе, ось, гарэлкі. А дактары — Божэ барані есьці чорны хлеб. Я мусі-<noinclude></noinclude> krmnmnpx2c02wouq7yh2hzdmb577ak4 104 27292 80223 2022-07-21T13:51:54Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ла хаваць ад яго хлеб, хоць ён і стары, мой Андрэй, але хворы горш малога. Раз ён устаў ціхэнька ў ночы, зайшоў ў камору і чуць што ня цэлы бохан вытрубіў, і што-ж ты думаеш? Як бачыш ачуняў… Ну, я пайду. Счэкаўшы крыху, Іван падняўся, падышоў да вакна — ніког...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ла хаваць ад яго хлеб, хоць ён і стары, мой Андрэй, але хворы горш малога. Раз ён устаў ціхэнька ў ночы, зайшоў ў камору і чуць што ня цэлы бохан вытрубіў, і што-ж ты думаеш? Як бачыш ачуняў… Ну, я пайду. Счэкаўшы крыху, Іван падняўся, падышоў да вакна — нікога німа. Тагды Іван паваліўся на пасьцель, накрыўся коўдраю, потым нагамі сьцягнуў яе с сябе, схапіўся за, бакі. — Ой! ой! ой! О-е-ё-ё-й — заойкаў, застагнаў Іван і сам ня верыў гэтаму шчасьцю. Стагнаў ён доўга, стагнаў на ўсе лады і галасы: то высока і тонка, то нізка і тоўста, то каротка, адрывіста, то працяжна і пявуча; пры гэтым ён варочаўся, корчыўся так, што зубамі мог дастаць свае калені, то выцягаўся, колькі дазвалялі яму скура, жылы і косьці. А як перэстагнаў ўсё, то пачаў высьпевываць свае стогны на манер песьні „Сонцэ ўсходзіць і заходзіць“. — О-о-о-ей! о-ё-й! — да! — Вось табе і хворы: ляжыць сабе ды сьпевае, — сказала Настуля, пераступіўшы<noinclude></noinclude> j3gmc9iyu3xkom3wfqi4ya9t7uet18k 104 27293 80224 2022-07-21T13:52:29Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «з Магдай парог хаты. У хвартуху у яе быў гарачы імбрычэк з зёлкамі і паўкварты гарэлкі. — Выстагнаўся, дык і паправіўся, — сказаў усьміхаючыся Іван. {{лінія|6em|прагал=0}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>з Магдай парог хаты. У хвартуху у яе быў гарачы імбрычэк з зёлкамі і паўкварты гарэлкі. — Выстагнаўся, дык і паправіўся, — сказаў усьміхаючыся Іван. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> d5eyrs0a574e4umb96kns2ign9dib0u 0 27294 80225 2022-07-21T13:53:12Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Выстагнаўся | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Знайшлі|Знайшлі]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Злавіў|Злавіў]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: Вы...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Выстагнаўся | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Знайшлі|Знайшлі]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Злавіў|Злавіў]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Выстагнаўся]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="161" to="170" /> </div> {{DEFAULTSORT:Выстагнаўся}} tuueeuce1f250afa6uj90ht215ggnms 104 27295 80229 2022-07-21T14:06:54Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Злавіў}}!'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Дапісаўшы апошнюю страніцу прызыўных спіскоў, пісар Павал Дурундовіч разагнуў сьпіну і далёка працяг пад сталом ногі. — Канец і Богу слава! — сказаў пісар і шпурнуў на ст...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Злавіў}}!'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Дапісаўшы апошнюю страніцу прызыўных спіскоў, пісар Павал Дурундовіч разагнуў сьпіну і далёка працяг пад сталом ногі. — Канец і Богу слава! — сказаў пісар і шпурнуў на стол ручку. Зірнуўшы на гадзіннік, ён борзда падняўся, сказаўшы: — О-о-о! Было каля поўначы. Стораж Грыгор даўно ужо спаў, разваліўшыся па падлозі каля дзьвярэй. С таго кутка, дзе ён спаў, няслося столькі ўселякіх зыкаў, што трудна было паверыць, каб гэтые зыкі вылеталі з аднаго чэлавека. Цяпер толькі пісар зьвярнуў на гэта<noinclude></noinclude> 7yy6pi9cq8bhry8qeg5vgxrqae0nbcq 104 27296 80230 2022-07-21T14:09:26Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «увагу і, зачыняючы шафу, сказаў, зірнуўшы у бок стоража: — Маладзец, сам іграе і сам ўтурыць! Ігрышчэ дый годзі. У спальні пісара даўно ужо чэкала ложка з мягкім матарацам на спружынах і з высока ўзбітымі падушкамі; запаліўшы сьвечку, пісар разьдзеўся і...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>увагу і, зачыняючы шафу, сказаў, зірнуўшы у бок стоража: — Маладзец, сам іграе і сам ўтурыць! Ігрышчэ дый годзі. У спальні пісара даўно ужо чэкала ложка з мягкім матарацам на спружынах і з высока ўзбітымі падушкамі; запаліўшы сьвечку, пісар разьдзеўся і лёг у пасьцель, згайдануўшыся разоў пару. — Хо́раша, чорт вазьмі! — сказаў пісар, пацягаючыся, і прыемнае пачуваньне агульнаго здаволеньня ахапіла ўсё яго цела. — Стушыўшы сьвечку, пісар да грудзей толькі нацягнуў лёгкую коўдру, бо на дварэ і ў хаці было душна, як у лазьні. Колькі мінут пісар палежаў спакойна, думаючы аб сім і тым. Яму было добра: непрыемная работа,—прызыўные сьпіскі,—закончэна: земскі начальнік знайшоў усё ў парадку; рэвізія так сам нічога кепскаго не замеціла. Адным словам, пісар папаў у тую паласу жыцьця, калі чэлавеку шанцуе і ўсё ідзе, як па пісанаму. І сон, салодкі сон, з мінуты на мінуту гатоў быў самкнуць яму вочы. Але толькі што стаў<noinclude></noinclude> e9j8jowa5uzjondwxzfnqi4kfs6qdwv 104 27297 80233 2022-07-21T14:20:02Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ён дрэмаць, як па яго сьпіне борздзенька прасунулася маленькая. чорная, жвавая жывёлка, ўсё роўна, як там закраўся чарток і паказытаў яго каласком. Пісар цопнуў усей жменяй па тым мейсцы, дзе прапоўз няпрошэны госьць, моцна падушыўшы сьпіну. Маленькі вор...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ён дрэмаць, як па яго сьпіне борздзенька прасунулася маленькая. чорная, жвавая жывёлка, ўсё роўна, як там закраўся чарток і паказытаў яго каласком. Пісар цопнуў усей жменяй па тым мейсцы, дзе прапоўз няпрошэны госьць, моцна падушыўшы сьпіну. Маленькі вораг пстрыкнуў і прапаў. Чутачку счэкаўшы, зноў пачуў пісар лёгкі сьверб, ужо на назе, якбы хто запускаў туды павольненька тонкую голачку. Прыгнуўшы нагу, каб спрытней было злавіць скочку, пісар раптам накрыў пальцамі сьвярбючае мейсцэ і, крэпка паціснуўшы, павёў па назе. Праклятая жывёлка зноў прапала. Ня ўсьпеў ён, як мае быць, пачухаць нагу, як у яго засьвярбеў зразу і карк і бок, цяпер ужо шмат мацней, якбы яго секанулі крапіваю. Сон пісараў адразу прапаў: — Бадай вас агонь высмаліў, як вы смаліце, — сказаў пісар, с сілаю хапаючыся за карк. Пісараў карк быў абросшы густымі валасамі. Ловячы блаху, ён няўмысля скрабянуў сябе за валасы, ды так моцна, што чуць ня крыкнуў ад болю. Гэтак, бывала, як ён быў малы, нябошчык дзядзька яго паказваў яму, „як даюць квасу“. Уся гэта<noinclude></noinclude> ds6y2obqg7t4m0wh9qu2ez4wpwmy9ca 104 27298 80234 2022-07-21T14:22:58Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «гісторыя кончылася тым, што пісар узлаваўся. — А каб вас маланка папаліла! — сказаў ён і падняўся. Абмацаўшы на століку серчыкі, пісар запаліў сьвечку і адвярнуў коўдру. Жвавые скочкі разам скаканулі на ўсе бакі і пахаваліся; толькі адна разоў тры кульн...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>гісторыя кончылася тым, што пісар узлаваўся. — А каб вас маланка папаліла! — сказаў ён і падняўся. Абмацаўшы на століку серчыкі, пісар запаліў сьвечку і адвярнуў коўдру. Жвавые скочкі разам скаканулі на ўсе бакі і пахаваліся; толькі адна разоў тры кульнулася па падушцы, і пісар разоў тры пакрываў яе рукою, але спрытная скочка кожны раз шчасьліва выкручывалася ад сярдзітай пісарэўскай рукі. Ператрос ён ўсе бэбахі на пасьцелі, але нічога не злавіў. Хоць-бы адна, сьцерва, папалася, хоць-бы злосьць спагнаў. Абрэвізаваўшы пасьцель і ўласные пазухі, пісар зірнуў на сьцяну. Там павольна, не сьпешаючыся поўз клоп. Здавалася, што ён сабраўся у вялікую дарогу, толькі што не было у яго пайкі і клунка. — А, гад! а пашпарт у цябе ёсьць? — ўся пісар і патскварыў яго сьвечкаю. Падняўшы сьвечку у гару, пісар азірнуў увесь пакой. Праз вокны глядзела чорная ноч. Вакруг было ціха. Толькі з другога ложка даносіўся мерны сап яго жонкі ды з-за сьцяны Грыгор не перэставаў спраўляць ігрышчэ.<noinclude></noinclude> tk8b04tcsdmdwaguacvlrrhp2ejhpec 104 27299 80236 2022-07-21T14:27:00Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — І скачыхі іх не кусаюць, — пазайздраваў пісар і зноў патушыў сьвечку. Колькі часу пісар лежаў з аткрытымі вачамі. Сон ужо ня йшоў да яго. Але па-маленьку, ён зноў начынаў сьцішывацца, здавалася, ужо цяпер блохі баяліся чапіць пана пісара, і ён ужо забы...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — І скачыхі іх не кусаюць, — пазайздраваў пісар і зноў патушыў сьвечку. Колькі часу пісар лежаў з аткрытымі вачамі. Сон ужо ня йшоў да яго. Але па-маленьку, ён зноў начынаў сьцішывацца, здавалася, ужо цяпер блохі баяліся чапіць пана пісара, і ён ужо забываў пра іх. Якбы гэтаго толькі яны і чэкалі: толькі што ён павярнуўся на другі бок, як нехта крэпка-пякуча укусіў яго за жывот. Пісар увесь аж патскочыў. — Ах, каб на вас Бог халеру напусьціў, — лаяўся пісар. А тут за сьцегняк яго, як утне! — Каб на вас мор і упадкі! — сярдзіта бубніў пісар і варочаўся, як мянёк на скаварадзе, Цяпер пісар не выстрэнчываў чухаць пакусаные мейсцы. Усюды яго цялі: за ногі, за рукі, за сьпіну і бакі. Павёўшы правою рукою па левым баку, пісар абмацаў нешта і крэпка прыдушыў пальцам. — Трасцу ты цяпер вырабішся! — злорадным голасам гаварыў пісар. Схапіць у пальцы ён не адважываўся, бо чуў, што сто́іць толькі зьмяніць палажэньне пальца, як яго дабыча уцячэ. А пусьціць яе шкада: яна адна можэ двац-<noinclude></noinclude> cfs063nhsi893nidc8t9z0lq6r0h16a 104 27300 80237 2022-07-21T14:29:10Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «цаць разоў укусіла яго. Трэба злавіць брыду, і хоць паназьдзеківацца з яе. Якраз прачхнулася і жонка, — Ты ня сьпіш, Оля? — пытае пісар жонку, ні адыймаючы рукі. — Не! — Дык устань, брат, запалі сьвечку і падыдзі сюды. — Што там у цябе? — А вось ідзі — бу...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>цаць разоў укусіла яго. Трэба злавіць брыду, і хоць паназьдзеківацца з яе. Якраз прачхнулася і жонка, — Ты ня сьпіш, Оля? — пытае пісар жонку, ні адыймаючы рукі. — Не! — Дык устань, брат, запалі сьвечку і падыдзі сюды. — Што там у цябе? — А вось ідзі — будзеш ведаць. — Конка паднялася с пасьцелі. Запаліўшы сьвечку і зірнуўшы на пісара як ён трымаўся за бок, жонка была спалохалася. Але пісар быў здароў, бо пазіраў вясёла, як і ўсякі, хто злавіў злодзея. — Ты ведаеш Оля: качаюся гадзін дзьве, ніяк не засну. Блох у нас, як пяску. А цяпер я нешта злавіў, і чорт яго ведае што. — Аткуль тые блохі? Хіба клешч, бо ты-ж любіш гэтые маёўкі ў лесі. Пакажы! — Сьвяці сюды! Сабраўшы усе сілы. пісар ешчэ раз прыдушыў свайго ворага і паволі стаў браць пальцамі. Вабраў. Пацягнуў — не адрываецца.<noinclude></noinclude> riqde7hovztvilbjl1fxgtd3t63ryly 104 27301 80239 2022-07-21T14:30:06Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Клешч, каб ён згарэў! — сказаў пісар. — Дай зірну, — сказала жонка і пагнулася, а пісар адняў руку. — Ну? — Цьфу, дурэнь: гэта-ж бародаўка! {{лінія|6em|прагал=0}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Клешч, каб ён згарэў! — сказаў пісар. — Дай зірну, — сказала жонка і пагнулася, а пісар адняў руку. — Ну? — Цьфу, дурэнь: гэта-ж бародаўка! {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> 92r4qekfe3q3kq0h9plnxjpegpz1nqs 0 27302 80240 2022-07-21T14:30:42Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Злавіў | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Выстагнаўся|Выстагнаўся]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/З днеўніка пана Жылака|З днеўніка пана Жылака]] | анатацыі =...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Злавіў | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Выстагнаўся|Выстагнаўся]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/З днеўніка пана Жылака|З днеўніка пана Жылака]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Выстагнаўся]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="171" to="177" /> </div> {{DEFAULTSORT:Злавіў}} ti8dgnq2g13gu58mssdosuraivzb69g 104 27303 80242 2022-07-21T14:35:52Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''З днеўніка пана Жылака.'''|памер=140%}} {{цэнтар|''Запіскі С-го іграка.''|памер=90%}} {{лінія|2em|прагал=0}} Пана Жылака зналі ня толькі ў нашых тутэйшых закутках, але і далёка, навокала. Гэта быў чэлавек, каторы аставіў ва ўсіх надоўга, каб ні сказаць на ўсё...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''З днеўніка пана Жылака.'''|памер=140%}} {{цэнтар|''Запіскі С-го іграка.''|памер=90%}} {{лінія|2em|прагал=0}} Пана Жылака зналі ня толькі ў нашых тутэйшых закутках, але і далёка, навокала. Гэта быў чэлавек, каторы аставіў ва ўсіх надоўга, каб ні сказаць на ўсё жыцьцё, памяць. Яго будуць памятаць і нашы і не нашы. Нават такі чэрствы і шорсткі чэлавек, як наш крамнік Довід Рэзгін, і той уздыхне і пачухае патыліцу ўсякі раз, калі хто ўспамяне імя нябошчыка. Праўда, наш вялікі знавец душы чэлавека, Гаронім Цыбаты, гаворыць, што ўздохі і пачухі патыліцы Довіда Рэзгіна маюць на гэта свае асобые прычыны: нябошчык пакінуў Довіду шмат неаплачэных квіткоў, бо меў звычай браць на павер. Але ні мае<noinclude></noinclude> 2acsikm98qjtr9a1u0biw4975yf23jh 104 27304 80243 2022-07-21T14:40:29Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «граніц людзкая злосьць і лёгка кінуць чорную пляму на добрае імя чэлавека; ды і сам наш душавед, Цыбаты, не сыскаў з нябошчыка 7 руб. 35 кап., каторые той прайграў яму ў карты. Жылака хавалі з вялікім пыхам, а ў вечар таго дня яго сябры устроілі хаўтуры, і ўсю...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>граніц людзкая злосьць і лёгка кінуць чорную пляму на добрае імя чэлавека; ды і сам наш душавед, Цыбаты, не сыскаў з нябошчыка 7 руб. 35 кап., каторые той прайграў яму ў карты. Жылака хавалі з вялікім пыхам, а ў вечар таго дня яго сябры устроілі хаўтуры, і ўсю ноч звон чарак далёка нёсся поруч з душою нябошчыка, праводзячы яе туды, гдзе ўжо спрадвеку прыгатавана ёй {{Абмылка|месйца|мейсца}} і аткуль ужо ніколі ні знайдзе яна дарогі назад. Я так патрэсены яго сьмерцьцю, што мой язык ня можэ сказаць і цені таго, што выяўляў сабою нябошчык. Каб хоць крыху пазнаёміць вас з яго натураю, я скажу тут тые словы, каторые у вечар былі казаны нашым прамоўцам Антосем Гладышом. Навярнуўшы на званковаго караля 10 кап. медзякамі, 10 срэбрам і патсунуўшы ешчэ залатоўку пад жывот каралюЗапіскі С-го іграка—„мазу“ (якраз гралі у тэхталя), Антось Гладыш падпадняў шклянку піва, нахмурыў лоб, затуманіў вочы і сказаў: — Паноўе! Ці трэба казаць вам, якога сябру згубілі мы, якую страту панесла наша кампанія? Гэта быў няўтомны баец за „зялёным сталом.“ Ён аддаваўся картам усей душою. Не задумываючыся прайгрываў ён<noinclude></noinclude> et8i1thczibcqt3kqs3yd1h38ltyg5t 80248 80243 2022-07-21T14:51:38Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>граніц людзкая злосьць і лёгка кінуць чорную пляму на добрае імя чэлавека; ды і сам наш душавед, Цыбаты, не сыскаў з нябошчыка 7 руб. 35 кап., каторые той прайграў яму ў карты. Жылака хавалі з вялікім пыхам, а ў вечар таго дня яго сябры устроілі хаўтуры, і ўсю ноч звон чарак далёка нёсся поруч з душою нябошчыка, праводзячы яе туды, гдзе ўжо спрадвеку прыгатавана ёй {{Абмылка|месйца|мейсца}} і аткуль ужо ніколі ні знайдзе яна дарогі назад. Я так патрэсены яго сьмерцьцю, што мой язык ня можэ сказаць і цені таго, што выяўляў сабою нябошчык. Каб хоць крыху пазнаёміць вас з яго натураю, я скажу тут тые словы, каторые у вечар былі казаны нашым прамоўцам Антосем Гладышом. Навярнуўшы на званковаго караля 10 кап. медзякамі, 10 срэбрам і патсунуўшы ешчэ залатоўку пад жывот каралю—„мазу“ (якраз гралі у тэхталя), Антось Гладыш падпадняў шклянку піва, нахмурыў лоб, затуманіў вочы і сказаў: — Паноўе! Ці трэба казаць вам, якога сябру згубілі мы, якую страту панесла наша кампанія? Гэта быў няўтомны баец за „зялёным сталом.“ Ён аддаваўся картам усей душою. Не задумываючыся прайгрываў ён<noinclude></noinclude> 3k3xci7d3655gzxto2gh868wqbak6tl 104 27305 80245 2022-07-21T14:44:00Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «грошы і ўсю пэнсію за цэлые месяцы ўперад. Ён гатоў быў прайграць усё, пачынаючы сурдутом і канчаючы порткамі. Гэта была натура, каторая не любіла спыняцца на палавіні дарогі“… Шкада толькі, што наш прамовец ня скончыў сваю прамову: ніхто яго ня слухаў,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>грошы і ўсю пэнсію за цэлые месяцы ўперад. Ён гатоў быў прайграць усё, пачынаючы сурдутом і канчаючы порткамі. Гэта была натура, каторая не любіла спыняцца на палавіні дарогі“… Шкада толькі, што наш прамовец ня скончыў сваю прамову: ніхто яго ня слухаў, кожны пазіраў на свае карты. А ў гэтым месьці мовы Антосевай якраз вышоў яго званковы кароль у чацьвёртым раду, і Антось Гладыш сам спыніў сябе, адвярнуўшы караля і гукнуўшы: „Руп сорак!“ Мяне бярэ крыўда за зневажэньне памяці нябошчыка. А мне хочэцца паказаць вам нябошчыка ва ўвесь яго рост. Часта, як быў жыў, чытаў мне нябошчык свой днёўнік, куды ён запісываў усё, што было вартае ўвагі. Аднаму мне даверыў ён сваю тайну, тайну свайго пісьменства, і я не магу стрымацца, каб ні падзяліцца з вамі яго багатай спадчынай, аткуль вы самі убачыце, якая душа тулялася у яго кволым целе. Вечны спакой табе! Ніхай будзе так лёгка табе земля, як была цяжка твая ігроцкая доля! {{лінія|2em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> 9tuho1shzyng1kuuao8acrp17252cyq 80250 80245 2022-07-21T14:52:02Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>грошы і ўсю пэнсію за цэлые месяцы ўперад. Ён гатоў быў прайграць усё, пачынаючы сурдутом і канчаючы порткамі. Гэта была натура, каторая не любіла спыняцца на палавіні дарогі“… Шкада толькі, што наш прамовец ня скончыў сваю прамову: ніхто яго ня слухаў, кожны пазіраў на свае карты. А ў гэтым месьці мовы Антосевай якраз вышоў яго званковы кароль у чацьвёртым раду, і Антось Гладыш сам спыніў сябе, адвярнуўшы караля і гукнуўшы: „Руп сорак!“ Мяне бярэ крыўда за зневажэньне памяці нябошчыка. А мне хочэцца паказаць вам нябошчыка ва ўвесь яго рост. Часта, як быў жыў, чытаў мне нябошчык свой {{Абмылка|днёўнік|днеўнік}}, куды ён запісываў усё, што было вартае ўвагі. Аднаму мне даверыў ён сваю тайну, тайну свайго пісьменства, і я не магу стрымацца, каб ні падзяліцца з вамі яго багатай спадчынай, аткуль вы самі убачыце, якая душа тулялася у яго кволым целе. Вечны спакой табе! Ніхай будзе так лёгка табе земля, як была цяжка твая ігроцкая доля! {{лінія|2em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> f21mdfeg0fsx79638vm7v60fktvveq3 104 27306 80247 2022-07-21T14:50:34Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «„Табе аднэй, мая кніжэчка, давераю я мае думкі радасьць і горэ“, — так начынаецца днеўнік Жылака — і ты адна — мой лепшы друг. Нікому не скажэш ты нічога, хоць на кожнай страніцы я пакінуў часьць самога сябе. Эх!..“<br /> {{Калёнтытул|right=''1 мая.''}} Сягоньня я...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>„Табе аднэй, мая кніжэчка, давераю я мае думкі радасьць і горэ“, — так начынаецца днеўнік Жылака — і ты адна — мой лепшы друг. Нікому не скажэш ты нічога, хоць на кожнай страніцы я пакінуў часьць самога сябе. Эх!..“<br /> {{Калёнтытул|right=''1 мая.''}} Сягоньня я ўвесь дзень вясёлы. Цэлую ноч гралі ў карты у Г. Выйграў 4 руб. 20 кап. Кладучыся спаць, я абмацаў ў камзэльцы тры рублі. Не памятаю, як яны там апыніліся. Усё роўна, як знайшоў іх на вуліцы. З радасьці зайшоў до Пратаса і выпіў дзьве бутэлькі піва.<br /> {{Калёнтытул|right=''2 мая.''}} Чытаў я, ня помню, калі і ня ведаю гдзе, як лісіца ўхапіла курыцу. Вясёлая і давольная, падбегала яна да сваей нары́. Але нагнаў яе каршун і выхапіў яе дабытак. Гэтак сягоньня здарылася і са мною: тое, што ўчора нагаблеваў, сягоньня спусьціў Тамашу — ды ешчэ і сваіх прылажыў пяць рублёў. Мне такі і не хацелася садзіцца—ўсё роўна як чуў. Але нагналі чэрці гэту акулу. Ну, што-ж? адыграюся! До-<noinclude></noinclude> bpgpnsrrr51388zx77wz33u8pq1e9oc 80259 80247 2022-07-21T18:04:21Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>„Табе аднэй, мая кніжэчка, давераю я мае думкі радасьць і горэ“, — так начынаецца днеўнік Жылака — і ты адна — мой лепшы друг. Нікому не скажэш ты нічога, хоць на кожнай страніцы я пакінуў часьць самога сябе. Эх!..“ {{Калёнтытул|right=''1 мая.''{{gap|2em}}}} Сягоньня я ўвесь дзень вясёлы. Цэлую ноч гралі ў карты у Г. Выйграў 4 руб. 20 кап. Кладучыся спаць, я абмацаў ў камзэльцы тры рублі. Не памятаю, як яны там апыніліся. Усё роўна, як знайшоў іх на вуліцы. З радасьці зайшоў до Пратаса і выпіў дзьве бутэлькі піва. {{Калёнтытул|right=''2 мая.''{{gap|2em}}}} Чытаў я, ня помню, калі і ня ведаю гдзе, як лісіца ўхапіла курыцу. Вясёлая і давольная, падбегала яна да сваей нары́. Але нагнаў яе каршун і выхапіў яе дабытак. Гэтак сягоньня здарылася і са мною: тое, што ўчора нагаблеваў, сягоньня спусьціў Тамашу — ды ешчэ і сваіх прылажыў пяць рублёў. Мне такі і не хацелася садзіцца—ўсё роўна як чуў. Але нагналі чэрці гэту акулу. Ну, што-ж? адыграюся! До-<noinclude></noinclude> o1fws2a0mtfgajgy0f1bg1htwrpcx82 104 27307 80260 2022-07-21T18:20:41Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ма перэмацаў ўсе кішэні: чэкай, браце, Петра — будзем сыр есьці. Знайшоў адзін толькі медны траяк. Трэба адыйграцца ды кінуць карты. {{Калёнтытул|right=''3 мая.''{{gap|2em}}}} Доўга ня мог заснуць учора. А заплюшчыш вочы,—ось такі стаіць у ваччу хрэставы ніжнік, він...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ма перэмацаў ўсе кішэні: чэкай, браце, Петра — будзем сыр есьці. Знайшоў адзін толькі медны траяк. Трэба адыйграцца ды кінуць карты. {{Калёнтытул|right=''3 мая.''{{gap|2em}}}} Доўга ня мог заснуць учора. А заплюшчыш вочы,—ось такі стаіць у ваччу хрэставы ніжнік, вінная дзесятка і чырвенны кароль. Усю ноч сніліся карты, куча срэбра: Кажуць, сніць срэбра кепска: сьлёзы! Нёж я буду плакаць? І чаго-бы? У Базыля, здаецца, зьбіраецца кампанія. Хіба паваражыць на пальцы, ісьці ці не… Вываражылася ісьці. {{Калёнтытул|right=''6 мая.''{{gap|2em}}}} Не люблю я іграць, калі банк трымае Андрэй Нагнётка. Як начне габлеваць карты, як стане выкладаць іх! Проста, якбы жылы выцягае с цябе. Тые карты, што астануцца ў калодзі, разложыць на стале і тагды ўжо начынае выкладаць рады. Паложыць і перш пазірае, сваю ці здаў. Калі і па праўдзе свая возьме, ён с такою любоўю аткідае яе. А не дай Божэ свая выйдзе ў апошнім радзі! „А кацянётка ты маё!“—<noinclude></noinclude> gd4yqg9oplijlgn6p09xjv4slo2q8kh 104 27308 80261 2022-07-21T18:25:46Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «гукае вясёла ён, скачэ і цалуе карту, а мы ўсе злосна шпурляем свае карты, бо кожнаму хочэцца ўзяць дзевяты рад. Сягоньня мне шанцавала, але я — дурэнь: ня ўмеў ставіць: памажэш, але ня тую. Быў выйграў 12 рублёў, потым спусьціў, засталося толькі 35 кап. Добра,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>гукае вясёла ён, скачэ і цалуе карту, а мы ўсе злосна шпурляем свае карты, бо кожнаму хочэцца ўзяць дзевяты рад. Сягоньня мне шанцавала, але я — дурэнь: ня ўмеў ставіць: памажэш, але ня тую. Быў выйграў 12 рублёў, потым спусьціў, засталося толькі 35 кап. Добра, што хоць сваіх не прасадзіў. {{Калёнтытул|right=''9 мая.''{{gap|2em}}}} Мікола! Даў Бог добрую памяць: як раз успомніў, што сягоньня імяніны у нашаго пісара. Павінен-жэ скора зьявіцца Ёсель. Пашлю праз яго паздароўканьне. (''Ад аутора:'' Ёсель у мястэчку С.—нешта падобнае да швэйцара, або, як у салдатах, да веставога: трэба каго паклікаць ці паслаць куды або папільнаваць адзежы, бяз Ёселя тут не абойдзешся). Вечэрам у пісара сабралася цэлая кампанія. Былі тут пані і паненкі. Божэ мой! якіе нашы пані! А паненкі! Эх брат, Жылак! закруціла табе голаў пісарава швагерка… Але ось ты маўчы: ніхай сабе твая хата будзе с краю! Сабраўшыся, усе сядзелі моўчкам, якбы Бог зьмешаў усім нам языкі, хоць мы і ня думалі строіць вежу да неба. Ніяк не знаходзілі, аб чым гава-<noinclude></noinclude> 3wy9wj6snb72s284ynrklu66qxetwhu 104 27309 80262 2022-07-21T18:29:16Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «рыць. Я пазіраў на кампанію. Бачу, кавалеры і дамы ўсё паціскаюцца ды пазіхаюць; так і відаць, што чагось-то не стае, але ўсе крэпяцца і маўчаць. урэшці Міхась Заноза не стрываў. — „Што-бы? — кажэ ён: — каб „абразікі“ — („абразікамі“ У нас завуць карты),...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>рыць. Я пазіраў на кампанію. Бачу, кавалеры і дамы ўсё паціскаюцца ды пазіхаюць; так і відаць, што чагось-то не стае, але ўсе крэпяцца і маўчаць. урэшці Міхась Заноза не стрываў. — „Што-бы? — кажэ ён: — каб „абразікі“ — („абразікамі“ У нас завуць карты), — то пачалі-б габлеваць“ — Занозу дружна падтрымалі. Прыняслі карты. Ўсе ад’жывіліся, на тварах засьвяцілася жыцьцё. Селі за стол. Зараз усе забразгалі кецкамі, дастаючы грошы. Гралі у дваццаць адно. Усякі раз, як да мяне прыходзіла чырвенная дама (пісарава швагерка), я йшоў па банку і ўсякі раз выйгрываў. Кажуць, калі шанцуе у карты, то не шанцуе ў любошчах. Чорт іх бяры з любошчамі! Посьле вячэры — а за вячэраю выпілі багата — ігра пашла ешчэ жывей: сталі рызыкаваць. Быў тут на імянінах якісь панок з двара. Ён трымаў банк. Антосю Гладышу здалося, што панок махлюе. Нічога не гаваручы, плясь ён яму ў морду! Панок рынуўся на Гладыша. Ўся справа кончылася тым, што панок, катораго трымалі неколькі мужчын, плюнуў праз стол на Гладыша і аплеваў яму нос. Па праўдзі сказаўшы, і трудна так плюнуць, каб не папасьці яму ў нос:<noinclude></noinclude> o5s36a5qedojkscmde5raym0o8c7743 104 27310 80263 2022-07-21T18:31:51Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Бог ня скрыўдзіў нашаго Гладыша носам,—як шчыт, сядзіць ён на сваім мейсцы і закрывае сабою ўвесь твар. Ня думаю, каб ён надта здаволены быў сваею долею. {{Калёнтытул|right=''30 мая.''{{gap|2em}}}} Учора ўся наша кампанія моцна пажывілася. Заехаў сюды адзін чыноўні...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Бог ня скрыўдзіў нашаго Гладыша носам,—як шчыт, сядзіць ён на сваім мейсцы і закрывае сабою ўвесь твар. Ня думаю, каб ён надта здаволены быў сваею долею. {{Калёнтытул|right=''30 мая.''{{gap|2em}}}} Учора ўся наша кампанія моцна пажывілася. Заехаў сюды адзін чыноўнік. Чэлавек ехаў у Мінск і вёз крыху грошэй у казначэйства. Селі іграць у карты. Чыноўніка патпаілі. Як пашоў ён іграць! Якая-то была ігра: як хто хацеў, так і махляваў. На заўтрае чыноўнік пазычыў у свайго знаёмаго на дарогу грошэй і паехаў. Эх, каб ешчэ Бог прывёў хоць са тры такіх чыноўнікаў! Ну, што-ж? „У карцішкі німа брацішкі“. {{лінія|6em|прагал=0}} Рукапіс пана Жылака цягнецца ешчэ сорак страніц. Многа там выказана ўселякіх разумных мыслей і думак. Але там найболей наш пісьменнік гаворыць аб сабе самым, і гэта можэ даць матэр’ялу для цэлаго расказа. Дык адложым хіба да другога разу. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> dfsm0t59l35o5zy75gl9khdjavsgush 0 27311 80264 2022-07-21T18:32:57Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = З днеўніка пана Жылака | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Злавіў|Злавіў]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэта...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = З днеўніка пана Жылака | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Злавіў|Злавіў]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[З днеўніка пана Жылака]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="171" to="177" /> </div> {{DEFAULTSORT:З днеўніка пана Жылака}} icv3h2rvutpzzptiiby9mgkgzcnh2np 80265 80264 2022-07-21T18:33:09Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = З днеўніка пана Жылака | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Злавіў|Злавіў]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[З днеўніка пана Жылака]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="178" to="185" /> </div> {{DEFAULTSORT:З днеўніка пана Жылака}} kjnwhqkdboq3x0xj0j9upf28kxdach0 104 27312 80266 2022-07-21T18:53:56Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Стараста}}.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} — Ты знаеш хто я? знаеш? — Чаму-ж не знаю: ты наш стараста. — Стараста! Я — стараста, ста-а-ра-ста! — Пры гэтым стараста падняў ў гару палец, уставіўся ў адно мейсцэ, якбы абхопіваючы цалкам ус...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Стараста}}.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} — Ты знаеш хто я? знаеш? — Чаму-ж не знаю: ты наш стараста. — Стараста! Я — стараста, ста-а-ра-ста! — Пры гэтым стараста падняў ў гару палец, уставіўся ў адно мейсцэ, якбы абхопіваючы цалкам усю веліч свайго чына, сваей ўласьці, магутнасьці. Гэты агляд упаіў старасту, галава яго закружылася ешчэ больш, і ён у парываньні нейкай дзікай радасьці і буйства крэпка згарнуў кулак і грукнуў па стале. Пустая бутэлька патскочыла ў гару і са звонам скацілася пад стол. — А ты ведаеш, што ёсьць стараста? Мікіта Булбатка, старастаў прыяцель і сябар па бутэльцы, да катораго звара-<noinclude></noinclude> axr633njj2858mylkv04di58gicy89e 104 27313 80267 2022-07-21T18:56:04Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «чаўся стараста са сваім пытаньнем, сьцеляпнуўся ўсім целам, і з вялікім ціжарам узьняў на старасту вочы. Замеж аднаго старасты яму паказалася па меншай меры с шэсць старастаў, і Мікіта ня ведаў, катораму з іх атказываць. — Стараста, ну, і ёсьць стараста,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>чаўся стараста са сваім пытаньнем, сьцеляпнуўся ўсім целам, і з вялікім ціжарам узьняў на старасту вочы. Замеж аднаго старасты яму паказалася па меншай меры с шэсць старастаў, і Мікіта ня ведаў, катораму з іх атказываць. — Стараста, ну, і ёсьць стараста, — прамовіў непаслухняным языком Мікіта. Але такі атказ не здаволіў і самога Мікіту. — Ты выбраны обчэствам чалавек, значыцца, пастаўлены ад обчэства, — вось што ёсьць стараста, — паправіўся Мікіта. Стараста круціў галавою і ешчэ больш наседаў на пытаньне, што ёсьць стараста. Мікіта зусім зьбіўся с панталыку і ўжо з роспачы сказаў: — Ты нашэ начальства! — Во, во! праўду гаворыш, — патхапіў стараста: — то ўжо калі пашло на праўду, то і я скажу табе праўду: ты — самы разумны ў обчэстві!.. Так гаворыць табе начальства. Люблю я разумных, страх, як люблю! Стараста і Мікіта перагнуліся праз стол і крэпка пацалаваліся. Мужчыны бліжэй патступілі да сяброў; гутарка гэта выпівакаў пачынала пацешаць іх. Сьмя-<noinclude></noinclude> dcjoliyj8lf2vf74ner0efokifkqe1l 104 27314 80268 2022-07-21T18:59:04Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «шлівые вочы Кандрата Гоцкі акінулі мужчын. — Начальства з розумам цалуецца, — сказаў ён. — А тож я не начальства?! — павярнуў стараста малапаслушную галаву ў бок Кандрата. — Хто-ж гаворыць, штэ ты не начальства? Хіба ня ведаем? Ці ня ты з нас падаткі бяр...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>шлівые вочы Кандрата Гоцкі акінулі мужчын. — Начальства з розумам цалуецца, — сказаў ён. — А тож я не начальства?! — павярнуў стараста малапаслушную галаву ў бок Кандрата. — Хто-ж гаворыць, штэ ты не начальства? Хіба ня ведаем? Ці ня ты з нас падаткі бярэш? — Стараста нізка апусьціў галаву і слухаў, і ў тых мяйсцох, дзе патцьверджалася яго начальства, ён здаволенна ківаў галавой. — Ці ня ты гоніш нас на работу?—гаварыў далей Кандрат, а стараста зноў скалыхнуў галавою. — Ці ня ты павесткі нам патпісываеш і завераеш? На стараставых губах зьявілася шчасьлівая ўсьмешка. — І ты разумны, Кандрат! ты і Мікіта. Гавары далей. Ці не цябе гэта Сальвось Кастантынаў гнаў з млёнам праз ўсю вуліцу? — Тут стараста ўзьняў на Кандрата вочы. — Што?! — спытаў стараста. — Мужчыны зарагаталі.<noinclude></noinclude> f6uyw8h9zruecd4twegcs0aaav775ae 104 27315 80269 2022-07-21T19:01:47Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ці ня ты ў {{Абмылка|халодной|халоднай}} сядзеў помніш можэ — земскі пасадзіў? — Маўчаць! — Ці ня ты гэта, як жэбрак, нядоімкі зьбіраеш? — Дурэнь! — крыкнуў стараста: — дурэнь ты! — Ніхай сабе дурэнь, а ты — папіхач, якое ты начальства? Пхае цябе пісар...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ці ня ты ў {{Абмылка|халодной|халоднай}} сядзеў помніш можэ — земскі пасадзіў? — Маўчаць! — Ці ня ты гэта, як жэбрак, нядоімкі зьбіраеш? — Дурэнь! — крыкнуў стараста: — дурэнь ты! — Ніхай сабе дурэнь, а ты — папіхач, якое ты начальства? Пхае цябе пісар, пхае старшына, земскі… хто ня хочэ хіба, то той не пхае. Спытай хоць разумнаго Мікіту. Мікіта целяпнуў галавою, хацеў штось сказаць у абарону старасты, ды нічога ня вышла. — А што, і Мікіта патцьверджае, што ты папіхач. — Мікіта, праўда гэта? — спытаў стараста Мікіту. Мікіта нічога не цяміў; яму цяпер было ўсё роўна; а як адно слова сказаць было лягчэй, то ён і сказаў. — Праўда! Мужчыны са сьмеху аж за жываты хапаліся. — Калі Мікіта сказаў „праўда“, то значыць праўда, бо Мікіта самы разумны ва<noinclude></noinclude> qpswbq4vm14hupae7otppovbyg2fuy6 104 27316 80270 2022-07-21T19:05:01Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ўсім обчэстве,—крычаў рагочучы стары Грышка. Стараста грозна ўтаропіўся на Мікіту. — Праўда? — Праўда! — Ах, ты гіцаль! І ты мяне лаеш? ты, каторы маю гарэлку піў?! — Цяпер Мікіта сьцяміў, што стараста яго лае. А калі чэлавека лаюць, то чаго цярпець? Што...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ўсім обчэстве,—крычаў рагочучы стары Грышка. Стараста грозна ўтаропіўся на Мікіту. — Праўда? — Праўда! — Ах, ты гіцаль! І ты мяне лаеш? ты, каторы маю гарэлку піў?! — Цяпер Мікіта сьцяміў, што стараста яго лае. А калі чэлавека лаюць, то чаго цярпець? Што доўга разьбірацца? — А-а-а ты ня піў маю гарэлку, каб ты смалы напіўся? — прарваўся ў канцы Мікіта: — жабіч ты! Ты думаёш, калі ты стараста, то ты ў мяне вялікая цаца? Плеваць я на цябе хачу, начхаць табе на голаву! Хрушч ты рыжы, жабіны начоўкі, падла сьмердзячая, абармот, п’яніца! Акцызнік ты, во што! Стараста і вушам сваім ня верыў. Ён пазіраў асалавелымі вачамі і слухаў, як атчытываў яго Мікіта. — Чы, ты мяне лаеш?! — устаў стараста, згарнуўшы кулакі: — ды ці ведаеш ты, каго лаеш? Мяне, должнасную асобу пры споўненьні служэбных абязаннасьцей? Ды я-ж цябе ў Сібір запякаю, з обчэства вышлю, на дзень у халодную пасаджу! Да<noinclude></noinclude> in0z7spuqne7i87u0ceu7454b3r6yue 104 27317 80271 2022-07-21T19:07:03Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ты ведаеш, хто я? Людзі, будзьця сьведкамі! Стараста штось надумаўся, вылез з-за стала і, хістаючыся, рынуўся да дзьвярэй. Пераступіўшы парог, ён з усей сілы грукнуў дзьверамі. Доўгае крызо яго каптана папала між ушака і дзвярэй і зашчамілася. Стараста зр...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ты ведаеш, хто я? Людзі, будзьця сьведкамі! Стараста штось надумаўся, вылез з-за стала і, хістаючыся, рынуўся да дзьвярэй. Пераступіўшы парог, ён з усей сілы грукнуў дзьверамі. Доўгае крызо яго каптана папала між ушака і дзвярэй і зашчамілася. Стараста зразу пачуў, што яго нехта трымае. — Пусьці! — крыкнуў стараста і рвануўся, але крызе моцна было прышчэмлена. — Пусьці, кажу. Адвечаць будзеш за сапраціўленьне начальству. Мужчыны пазіралі ў вакно і поўзалі са сьмеху. — Мікіта! пусьці, каб ты кроўю пусьціў, гад печэны! Старастаў крык далёка нёсся па сялу. На гэты час ішоў з вудамі бацюшка лавіць рыбу. Бацюшка направіўся да старасты. Рвануўшыся са ўсей сілы, стараста адарваў крызо. Ганак быў высокі, і стараста, як клубок, пакаціўся аж пад кузьню. Убачыўшы бацюшку, стараста, не ўстаючы з зямлі, з адарваным крызам, зьвярнуўся да яго.<noinclude></noinclude> qs7jlk2xmxncuew4add4wx8dsebslah 104 27318 80272 2022-07-21T19:07:46Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Бацюшка, будзьця сьведкай, мяне хацелі. Бацюшка паківаў галавою. — Ох, стараста, стараста! І пашоў вудзіць рыбу. {{лінія|6em|прагал=0}}» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Бацюшка, будзьця сьведкай, мяне хацелі. Бацюшка паківаў галавою. — Ох, стараста, стараста! І пашоў вудзіць рыбу. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> qwtt3065s9ehj2pk7m0mxb2svw63j73 0 27319 80273 2022-07-21T19:08:59Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Стараста | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/З днеўніка пана Жылака|З днеўніка пана Жылака]] | наступны = Родныя зьявы (1914)/Так і трэба ашуканцу|Так і трэба ашук...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Стараста | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/З днеўніка пана Жылака|З днеўніка пана Жылака]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Так і трэба ашуканцу|Так і трэба ашуканцу]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Стараста]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="186" to="192" /> </div> {{DEFAULTSORT:Стараста}} smr7zm3arn7xw7vqq21p6gv086kafsg 104 27320 80274 2022-07-21T19:11:04Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''Так і трэба ашуканцу.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Канцэлярскі пісец, Спірыдон Зручны, доўга не ўставаў с пасьцелі, хоць і даўно ўжо прачхнуўся і выспаўся ў смак… У пасьцелі было так добра пацягвацца, пакачывацца і разваж...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Так і трэба ашуканцу.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Канцэлярскі пісец, Спірыдон Зручны, доўга не ўставаў с пасьцелі, хоць і даўно ўжо прачхнуўся і выспаўся ў смак… У пасьцелі было так добра пацягвацца, пакачывацца і разважаць с самым сабою! Але калі ўжо шанцуе, то і ў лапцях танцуе: якраз прыпаў у гэты час сьвяты дзянёк. Работы ў канцэлярыі паветоваго члена, дзе ён служыў, ня мелася. Дык чаго сьпешацца? І Спірыдон лежаў ў сваім бярлогу пад дзяругаю, здаволены сабою і сваею доляю. Гэтае здаволеньне павялічалася ешчэ і тым, што Спірыдону прысьніўся надта прыемны сон. На іншых мамэнтах гэтаго сну<noinclude></noinclude> lf3ehfh86p6rf7rhwgl9a2jd6cke257 104 27321 80275 2022-07-21T19:14:20Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Спірыдон затрымоўваўся даўжэй і перэзжываў іх ешчэ і ешчэ. Што яму сьнілася, можна было толькі дагадывацца, і то здалёк, кінуўшы на увагу, як ён, узяўшы са стала забруджэнае мухамі „туалетнае зеркала“, пазіраўся ў яго, пакручываючы пяць сьветлых, пад ко...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Спірыдон затрымоўваўся даўжэй і перэзжываў іх ешчэ і ешчэ. Што яму сьнілася, можна было толькі дагадывацца, і то здалёк, кінуўшы на увагу, як ён, узяўшы са стала забруджэнае мухамі „туалетнае зеркала“, пазіраўся ў яго, пакручываючы пяць сьветлых, пад колер сьметаны, валаскоў пад носам, каторые азначалі сабою Спірыдонавы вусы. На Спірыдона з люстэркі пазіралі такіе-ж сьветлые, як і вусы, вочы, сьветлые бровы, каторые с першаго погляду трудна было разглядзець. Адзін толькі нос — чаравік — кідаўся кожнаму ў вочы сваім доўгім, задраным у гару канцом, ахварбаваным пад бурачны квас. І дурню было ясна, што гаспадар таго носа дужа змагаўся с п’янствам, і змагаўся проста, аткрыта, чэсна, без усякіх там хітрыкаў — галялюшчыў і толькі. Спірыдон пазіраўся ў люстэрку доўга, покі не праканаўся, што ён — маладзец-малайцом! А то можэ не? Чаго-ж на яго зазіраюцца „барышні?“ О, ён толькі ня хочэ гаварыць, як ім цікавяцца, бо ён перш-на-перш чэлавек сукромны, а другое — ведае сабе цану. Невядома, да чаго дайшоў-бы Спірыдон у сваіх думках, каб не адна праява,<noinclude></noinclude> 07ys9xwg9dmil4gt4vkjigztgdbacth 104 27322 80276 2022-07-21T19:16:48Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «каторая пакіравала і думкі і ўсю энергію Спірыдона ў другі бок. І вось с чаго ўсё гэта зачалося. Спірыдонаў нос — тут і мудруй, як хочэш—ні с таго ні с сяго ўзяў ды засьвярбеў моцна, станоўка, зацяжна. Можэ ён палічыў сябе пакрыўджэным відочным зневажэнь...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>каторая пакіравала і думкі і ўсю энергію Спірыдона ў другі бок. І вось с чаго ўсё гэта зачалося. Спірыдонаў нос — тут і мудруй, як хочэш—ні с таго ні с сяго ўзяў ды засьвярбеў моцна, станоўка, зацяжна. Можэ ён палічыў сябе пакрыўджэным відочным зневажэньнем свайго гаспадара, каторы пазіраючыся ў люстэрку, умудраўся не замечаць такую важную асобу, якою быў яго нос. Каму-ж міла такая неўвага? І вось гэты самы нос і напомніў свайму гаспадару, што ён, нос, не для якіх-нібудзь жартаў займае сваё мейсцэ, што ён не дармаед і не батрак, а шчыры прыяцель і верны член у сямьі другіх членоў чэлавечаго цела, і што ён ня толькі нюхае ўсякую дрэнь і трымае соплі, а і ешчэ што-нібудзь значыць. А які выпівака ня ведае, што азначае сьверб носа! Ведаў гэта і Спірыдон. Ня ўсьпеў нос кончыць сьвярбець, як ужо перад вачыма Спірыдона ўстала бутэлька і чарка і мілая кампанія. Ешчэ не было такога здарэньня, каб яго нос сьвярбеў калі так, на ўзві-вецер. Непраўду кажуць, калі гаворуць, што дзьве работы зараз рабіць ня будзеш: Спі-<noinclude></noinclude> tggi4d1wu4lc7qmcsf467uv0uue95wy 104 27323 80277 2022-07-21T19:19:05Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «рыдон і аб гарэлцэ думаў і нос чухаў. Чухаў яго Спірыдон далікатна, бокам пальца, а ня кіпцем, потым правёў па ім разоў колькі рукавом кашулі. А нос усё сьвярбеў на радасьць канцэлярысту. Тагды Спірыдон, прыцягнуўшы дзяругу, стаў шоргаць па ёй носам на пра...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>рыдон і аб гарэлцэ думаў і нос чухаў. Чухаў яго Спірыдон далікатна, бокам пальца, а ня кіпцем, потым правёў па ім разоў колькі рукавом кашулі. А нос усё сьвярбеў на радасьць канцэлярысту. Тагды Спірыдон, прыцягнуўшы дзяругу, стаў шоргаць па ёй носам на права і на лева, як шаруе сваей дзюбай варона, седзючы на страсе. — А ўсё-ж такі і ўставаць пара, — сказаў Спірыдон і падняўся. — І дзе-ж то давядзецца выпіць? — думалася Спірыдону. У самога не было і ломанаго грошыка; сябры, с каторымі ён кампанаваў, ня менш, як ён сам, прыслуховываліся да сьвербу сваіх насоў, і ўсе свае надзеі так сама клалі ў чужую кішэню. Ніхто не запрашаў яго да сябе, але вера ў выпіўку с прычыны сьвербу носу была так вялікая, што Спірыдон ні на адзін момэнт ня думаў над тым, шо нос засьвярбеў можэ з другой прычыны. Надзеўшы манішку і прычапіўшы гальштук, Спірыдон пачаў шворыцца па, закутках сваей кватэры, шукаючы сьнеданьня. Атчыніўшы шкапік, Спірыдон перабраў колькі скамечаных паперак і толькі ў аднэй з іх знайшоў акасьцянелы кусок каўбасы і скарынку зацьвіўшаго хлеба. Спірыдон<noinclude></noinclude> dui4adawaag3z9df0abdn3o1oa9j8ul 104 27324 80278 2022-07-21T19:21:29Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «з мінуту пазіраў на каўбасу і на хлеб. Губы яго ўзварухнуліся, падаліся ўпярод, нос ешчэ болей задраўся ў гару. Відаць было, што гэта сьнеданьне не надта гарнула да сябе, і Спірыдон шпурнуў яго ізноў у шкапік. Раздабыўшы шклянку гарбаты. Спірыдон выпіў яе...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>з мінуту пазіраў на каўбасу і на хлеб. Губы яго ўзварухнуліся, падаліся ўпярод, нос ешчэ болей задраўся ў гару. Відаць было, што гэта сьнеданьне не надта гарнула да сябе, і Спірыдон шпурнуў яго ізноў у шкапік. Раздабыўшы шклянку гарбаты. Спірыдон выпіў яе у прыкуску, адзеўся, узяў зухаўскую палачку і вышаў на вуліцу. {{цэнтар|II.|памер=120%}} Спірыдон нарыхтаваўся на глаўную вуліцу горада N., куды выпаўзала ўсё панства-чынавенства. Наўперад трэба было прайсьці колькі глухіх, залітых гразёю вуліц, потым пратралеваць праз рынак, дзе сягоньня быў кірмаш, і ўжо тагды толькі можна было трапіць на „Неўскі“. Ціха і сьветла было на душы Спірыдона Зручнаго, як у засеку багатаго гаспадара на зімоваго Міколу. Ось ён выйшаў на такую часьць вуліцы, дзе быў паложэн тратуар. Па другой старане вуліцы йшлі дзьве паненкі. Спірыдон нацэліўся ў іх, і апроч іх нікога не бачыў. А якраз на гэты час на спатканьне Спірыдону су-<noinclude></noinclude> 5vgrof6c04dup6qes1wt3sql9znr97j 104 27325 80279 2022-07-21T19:24:28Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «нулася сьвіньня толькі-што выкупаная ў гразі. Ці яна ня ведала, што спатыкала такую важную асобу, як наш Спірыдон, ці не хацела мачыць сваіх капыцікаў у гразі посля купаньня, ці проста па сьвінскай сваей натуры, толькі-ж яна палічыла лішнім сходзіць на бо...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>нулася сьвіньня толькі-што выкупаная ў гразі. Ці яна ня ведала, што спатыкала такую важную асобу, як наш Спірыдон, ці не хацела мачыць сваіх капыцікаў у гразі посля купаньня, ці проста па сьвінскай сваей натуры, толькі-ж яна палічыла лішнім сходзіць на бок і шарганулася бокам аб сініе джыгіналёвые штанцы Спірыдона. — А каб цябе халера! — у вялікім гневе крыкнуў Спірыдон і са ўсяго размаху сьвіснуў налкаю па сьвінячай сьпіне. Палавіна палачкі адляцела на вуліцу, а ў руках Спірыдона засталася крывулька. Сьвіньня толькі злёганька рохнула. — Ну! — Здавалася, яна проста падумала, што паніч жартуе з ёю, а гэта ешчэ больш ўзлавада Спірыдона. Бедны ня ведаў, што рабіць. У першы момэнт хацелася пагнацца за сьвіньнёю. Можэ-б ён і пагнаўся, ды на гэты час дзьве паненкі азірнуліся. Ну, куды-ж тут гнацца? Ешчэ падумаюць, чорт ведае што… Хоць бы гарадавы здарыўся—можна-б было прахапіць яго, за чым пазірае, чаму дазваляе сьвіньням шпацыраваць па тратуарах. А як нічога такоўскаго не было, то прыходзілася плюнуць і даваць якую раду сінім майткам. Глянуўшы на-<noinclude></noinclude> l43qevh7a9dkfhz9b6zkkqg4rbjfkiv 104 27326 80280 2022-07-21T19:47:39Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «вакол, Спірыдон заскочыў у краму, сяк-так выцер свае сініе нагавіцы і пашоў далей, прыгледаючыся зрэдка на пляму. — Не! трэба прайсьціся рынкам, покі крыху апсохнуць, — сказаў сам сабе Спірыдон і зьвярнуў с тратуару. Спірыдон ішоў памалу, дзе-ня-дзе нава...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>вакол, Спірыдон заскочыў у краму, сяк-так выцер свае сініе нагавіцы і пашоў далей, прыгледаючыся зрэдка на пляму. — Не! трэба прайсьціся рынкам, покі крыху апсохнуць, — сказаў сам сабе Спірыдон і зьвярнуў с тратуару. Спірыдон ішоў памалу, дзе-ня-дзе нават застанаўліваўся, прыглядаўся да тавару, прыслуховываўся да торгу, да гаворкі, каб пачуць што нібудзь сьмешнае і расказаць потым Кацярыне Паўлаўне. Рынак гуў тысячамі галасоў… Але ўсякі ведае, што робіцца на рынку, што можна там убачыць. Спірыдон прыпыніўся каля гуртка старцаў. Ох, і хітрэц гэты Спірыдон! Ці яму патрэбны старцы? Не! У грамадзе народу, што стаяў каля дзядоў, былі дзьве дзяўчыны — красуні, такіе прыгожые, сьвежые, як майскіе краскі. Спаміж старцаў выдзеляліся два. Сеўшы на сырой зямлі і неміласэрдна круцячы галовамі, сьпевалі гэтые старцы, палажыўшы перад сабою шапкі. У аднаго старца была у руках лера, просты дзерэвяны самадзялковы струмэнт. Таўстые агрубелые пальцы спаважна перэбіралі струны. Мягкіе жалобные зыкі вылеталі аттуль скрозь гоман кірмашны сумным тонам, ўрываліся ў ду-<noinclude></noinclude> 6qujl37fkylot3sngb69qjrav5g76bv 104 27327 80281 2022-07-21T19:51:40Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «шы, размягчалі сэрцы набожным {{Абмылка|кабетам.|кабетам,}} і многа рук даставала з-за пазухі вузельчыкі, каб кінуць свой працавіты медзяк у старэцкую шапку. Другі старэц, ні на кога ня гледзючы, у тахт леры пеяў громкім, прыемным голасам, і выходзіла прыем...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>шы, размягчалі сэрцы набожным {{Абмылка|кабетам.|кабетам,}} і многа рук даставала з-за пазухі вузельчыкі, каб кінуць свой працавіты медзяк у старэцкую шапку. Другі старэц, ні на кога ня гледзючы, у тахт леры пеяў громкім, прыемным голасам, і выходзіла прыемная {{Абмылка|музыка|музыка.}} Але Спірыдон ня слухаў старцаў. О, у Спірыдона вуха наравістае: ён чуў артыстаў — цыганоў і сам сьпеваў раманцы, як напрыклад: <center>„Под душыстою веткой сірэні“.</center> Дык дзе яму слухаць старцаў? А калі і стаяў тут, то меў на гэта свае прычыны: збавіць час, высушыць пляму на майтках і, самае глаўнае, міргнуць разоў пару гэтым мілым вясковым красуням. Красуні зараз-жэ сьцямілі Спірыдонавы погляды і пачалі перашэптывацца. Спірыдон выцяг шыю, наставіў вушы каб улавіць іх гаворку, бо знаёмства бадай што завязана. — Ось — гаворыць адна: — ў гэтаго паніча нос! Хоць бяры ў прыймы: такі нос, што і матыкі ня трэба асыпаць бульбу. Гэтаго ніяк не чэкаў Спірыдон. Покі ён разважаў, як тут быць, нос сам сабою недавольна пацягнуў воздух, пачырванеўшы ад крыўды і сораму.<noinclude></noinclude> kvh5k6oc3zqefgx76ujljy8o93tm5ag 104 27328 80282 2022-07-21T19:53:59Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Эх, гэты пракляты нос! колькі за яго прышлося выцярпець! Каб ня чуць ешчэ якіх жартаў, наш кавалер павярнуўся і пашоў далей. Можна быць пэўным, што Кацярына Паўлоўна не пачуе сягоньня сьмешнаго апаведаньня. {{цэнтар|III.|памер=120%}} Дзень кончыўся не так...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Эх, гэты пракляты нос! колькі за яго прышлося выцярпець! Каб ня чуць ешчэ якіх жартаў, наш кавалер павярнуўся і пашоў далей. Можна быць пэўным, што Кацярына Паўлоўна не пачуе сягоньня сьмешнаго апаведаньня. {{цэнтар|III.|памер=120%}} Дзень кончыўся не так, як зачаўся. Да чаго прыраўняць гэты дзень? Ён падобны да цэлаго веку чэлавечаго. Хто з нас, браты мае, стоячы на парозі сваей вясны, не парываўся, увесь аддаўшыся ў абладу сьветлым марам, у невядомую даль? Хто не імчаўся, як у гіз задраўшы хвост вол, на спатканьне ўсякім прыгодам нягодам? Ці ня гэтак і Спірыдон зачынаў сягоняшні дзень? Ці не імчаўся і ён, як той вол, туды, куды цягнуў яго сьверб носа? Але хоць мы, далёка пакінуўшы за сабою вясну свайго жыцьця, часта сядзімо каля гнілога карыта растрэсеных думак і абманных надзей, усё-ж такі мы любоўна глядзімо на нашу моладасьць, і серцэ наша гатова плакаць па ўтрачэнай вясьне, і нам хочэцца гукнуць:<noinclude></noinclude> d31oov6vparm474ul72f5iyqrq5g1qn 104 27329 80283 2022-07-21T19:56:23Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «„Пастой, весна, не пакідай нас, вярніся ешчэ хоць на момэнт!“ У Спірыдона і гэтаго не было нічога. Няўжо быў ён рады у гэты дзень? Няўжо гэта ён лежаў, пазіраўся ў люстэрку, поўны радасьці і сьветлых думак? Спірыдон, залажыўшы рукі за сьпіну, хадзіў з вугл...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>„Пастой, весна, не пакідай нас, вярніся ешчэ хоць на момэнт!“ У Спірыдона і гэтаго не было нічога. Няўжо быў ён рады у гэты дзень? Няўжо гэта ён лежаў, пазіраўся ў люстэрку, поўны радасьці і сьветлых думак? Спірыдон, залажыўшы рукі за сьпіну, хадзіў з вугла ў вугал сваей нецікавай кватэры і падводзіў рахункі гэтаму дню. — Дрэнны дзень! Каб можна было, то Спірыдон скасаваў-бы яго, выкінуў-бы яго с кнігі сваей памяці. Але пражыты дзень гэта ня тое, што прыгавар уезднаго члена: прыгавар можна спаліць, і ўсё прапала, зрабі толькі гладка. І які гэта дурэнь казаў, што добры пачатак — палавіна справы!.. Не! што ні кажы, а ён павінен быў вярнуцца, спаткаўшы свіньню. І што робяць вучоные? Чаму яны не прасьцерэгаюць людзей? Каб Спірыдон быў прафэсарам, то ён вучыў-бы, ўсім казаў-бы: „Калі ідзеш на каханьне, а табе свіньня на спатканьне, — вярніся і сядзі дома. Чаму ён не вярнуўся, тым болей, што ён ясна чуў ў сабе голас: Спірыдон, вярніся! Спірыдон, вярніся!“ Дык не паслухаў-жэ! Ну,<noinclude></noinclude> 51cqlmnv8hn7llwkaizpbcgvfiyy0ud 104 27330 80284 2022-07-21T19:59:42Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «і чорт цябе бяры! угнявіўся Спірыдон на сябе самога. Ну, і Кацярына Паўлаўна!.. Справядліва паглядзеўшы, дык не такая ўжо яна краля. Каб і Спірыдон спаліў скрыначку запалак і пашмараваў імі бровы, то меў бы ешчэ можэ чарнейшые, як у яе. Пры гэтым Спірыдон у...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>і чорт цябе бяры! угнявіўся Спірыдон на сябе самога. Ну, і Кацярына Паўлаўна!.. Справядліва паглядзеўшы, дык не такая ўжо яна краля. Каб і Спірыдон спаліў скрыначку запалак і пашмараваў імі бровы, то меў бы ешчэ можэ чарнейшые, як у яе. Пры гэтым Спірыдон усьміхнуўся: ўзяць-бы гаршчок, насыпаць поўны сапухі, наклеіць на ім паперку з напісам: „Кацярыне Паўлаўне. Мазь на бровы“, і паслаць ёй. Нашмаруецца, нашускае пэйсы і думае, што яна і німа ведама што. З землямерам пазнаёмілася! Ані прыступу. На казе не пад’едзеш. Басэтля! — Вы, мусіць, с сьвіньнёю вальц танцавалі! — ніяк ня мог дараваць ёй Спірыдон гэтаго насьмеханьня. І каб што людзкае, а то—як ступа, ходзіць, як на кандыбах. Нос — звяно. Але як толькі дайшоў Спірыдон да носа, то ешчэ большая паднялася ў ім бура. І гэта было сягоньня. Спаткаліся с пісцом з Управы, і ешчэ былі знаёмые. Выпіць усім хацелася, але ўсе, як бацы, голые. Упраўскі пісец і гаворыць Спірыдону. — Ведаеш, Спірыдон Марцінавіч? — Што?<noinclude></noinclude> qzkrjb6q5vx5elc7e7helpcmahpf92j 104 27331 80285 2022-07-21T20:02:22Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Давай зробім камэрцію: барыш будзем піць. — Ну? — Меняймася на насы! Цьфу, гад печэны! выдумаў! Спірыдон ясна паказаў, што гэткіе жарты выдумляе толькі дурніца. А той уляпаў сваё, як свіньня у гарох. — Колькі дасі прыдатку? — Ніхай табе дасьць Бог ск...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Давай зробім камэрцію: барыш будзем піць. — Ну? — Меняймася на насы! Цьфу, гад печэны! выдумаў! Спірыдон ясна паказаў, што гэткіе жарты выдумляе толькі дурніца. А той уляпаў сваё, як свіньня у гарох. — Колькі дасі прыдатку? — Ніхай табе дасьць Бог скулу, дурак! — На чорта мне Твая булбатка? Стараўся жартаблівым тонам сказаць і Спірыдон. — Чым-жэ кепска булбатка? Не спадабаецца, даў пстрычку і па ўсім. А папробуй панасіць такі пранік, як у цябе — карк атцягне. Дык што: менькі? Па настаяшчаму варта было плюнуць у морду, і ўсё. Спірыдон хадзіў з вугла ў вугал. У жываце было пуста, як у беднаго гаспадара ў засеку вясною, і моташна, як у каталашцы. Зноў зашуршэлі паперкі у шкапіку, зноў пачаў перэбіраць іх Спірыдон. Знайшоў ён ранішнюю скарынку і кусок каўбасы. Хлеб скрыгаў ў зубах, як немазанае кола. Каўбаса ніяк не жэвалася; толькі сьліна цек-<noinclude></noinclude> rdgyx2y5ktmichpdq2ba2867gunqehs 104 27332 80286 2022-07-21T20:05:13Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ла, а толку не было. Выплюнуў яе Спірыдон у руку, паглядзеў, размахнуўся і ляпнуў ею з-за плеча аб зямлю, ешчэ і камашам прыдавіў. Злосьць {{Абмылка|апанавалала|апанавала}} Спірыдона. Ну, і жыцьцё, каб ты спруцянела! Спірыдон прысеў каля стала. Колькі мінут...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ла, а толку не было. Выплюнуў яе Спірыдон у руку, паглядзеў, размахнуўся і ляпнуў ею з-за плеча аб зямлю, ешчэ і камашам прыдавіў. Злосьць {{Абмылка|апанавалала|апанавала}} Спірыдона. Ну, і жыцьцё, каб ты спруцянела! Спірыдон прысеў каля стала. Колькі мінут сядзеў ён, не варушучыся. Потым вочы яго падняліся і зірнулі ў люстэрка. У-у-у мардасіна! Можэ-б і абышлося ўсё, бура улеглася-б, і Спірыдон заспакаіўся-б. Але гэты прахвост, нос, як сумыслу, зноў засьвярбеў так сама, як і раніцай. — Не, брат! Німа дурных! — Зларадна сказаў Спірыдон. Задраў ён у гару галаву, прыплюшчыў крыху вочы; нос яго са страху зморшчыўся, так што і зубы выскаліліся. Потым прыгнуў Спірыдон сярэдні палец правай рукі да вялікаго пальца. — Троп! троп! троп! — паняслося па пустой кватэры. — Так табе і трэба, ашуканцу! — прыгаварываў Спірыдон, даючы у нос пстрычкі. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> cvaptgfvcrvm8s8sx5stqbo0ln039yh 0 27333 80287 2022-07-21T20:06:03Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Так і трэба ашуканцу | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выбар старшыны|Выбар старшыны]] | анатацыі = Іншыя пу...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Так і трэба ашуканцу | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выбар старшыны|Выбар старшыны]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Стараста]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="193" to="199" /> </div> {{DEFAULTSORT:Так і трэба ашуканцу}} k1zzh9wpp5f4snqdywnf7f582mmd5xd 80288 80287 2022-07-21T20:06:14Z Gleb Leo 2440 wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Так і трэба ашуканцу | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Стараста|Стараста]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Выбар старшыны|Выбар старшыны]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Так і трэба ашуканцу]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="193" to="199" /> </div> {{DEFAULTSORT:Так і трэба ашуканцу}} 4ujn7guahc7paa67ujjifkxm2uuihv2 104 27334 80289 2022-07-21T20:09:49Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''Злучыліся.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Вясною, як зачынаў ажываць Божы сьвет, выбілася з зямлі тоненькая, чырвонаватая травінка. Гэта добрае, яснае сонейка выклікала яе да жыцьця. Беднае зернятка, с катораго вырасла трав...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Злучыліся.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} {{цэнтар|I.|памер=120%}} Вясною, як зачынаў ажываць Божы сьвет, выбілася з зямлі тоненькая, чырвонаватая травінка. Гэта добрае, яснае сонейка выклікала яе да жыцьця. Беднае зернятка, с катораго вырасла травінка, згубіла ўжо ўсякую надзею ўбачыць калі-небудзь Божы сьвет: так было цёмна яму ў зямлі пад сьнегам, так холадна і маркотна. І ўсё-ж такі дачэкалася. І цікавая з яго вырасла травінка: цянюсенькая ножка, а на ёй у гары, на два пальцы ад зямлі, выплелася з ешчэ болей тоненькіх, зялёных нітачак-травінак прыгожая каробачка; на самым внрсі гэтай каробачкі сядзела цёмная шапачка. І ні адна матка не магла так<noinclude></noinclude> ej1ay2t55cz0p5e7krazrlpv5y4nn51 104 27335 80290 2022-07-21T20:13:18Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «прыгожа убраць сваё дзіця, як убрала сонейка гэту травінку. Маладая расьлінка стаяла пры лесі у полі. Стары лес закрываў яе ад паўночных вятроў і даваў ёй цяпло і зацішак. Яна была такая маленькая, такая незначная, што на яе ніхто нават не кідаў свой погл...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>прыгожа убраць сваё дзіця, як убрала сонейка гэту травінку. Маладая расьлінка стаяла пры лесі у полі. Стары лес закрываў яе ад паўночных вятроў і даваў ёй цяпло і зацішак. Яна была такая маленькая, такая незначная, што на яе ніхто нават не кідаў свой погляд і ня цешыўся ею, ня гледзячы на тое, што гэта маленькае стварэньне выяўляла сабою асобны кут жыцьця, разумна і замысловата, устрояны. Па самай зямлі, праўда, поўзалі ешчэ меншые мурашэчкі, але яны былі надта заняты сваею працаю, і ім некалі было думаць, разважаць, даходзіць канцоў і пачаткаў. Яны клапаціліся, бегалі, як перакупшчыкі-жыдкі на кірмашы, паварушываючы сваімі вусамі і бралі ад жыцьця тое, што можна узяць. Апроч таго, яны і па натуры сваей былі мурашкі-практыкі. Дык ніхто, кажу, не замечаў маладой травінкі. Па праўдзі сказаць, с першаго погляду трудна было пазнаць, што гэта за штука, і толькі прывычнае вока магло сьцяміць, што гэта расьлінка стане с часамі дрэвам, тым заўсюды зялёным дрэвам, што завецца хвоею. Як яна сюды папала? На гэта пытаньне можэ атказаць адзін толькі вецер. Але вецер ужо ўсім вядомы<noinclude></noinclude> 3ht4byta427tuluaomyq4z4dt285iak 104 27336 80291 2022-07-21T20:16:30Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «непасіда, і у яго так многа работы, што трудна утрымаць ў памяці такую рэч, як занесьці, па дарозі, і кінуць насеньне. А вясна тым часам рабіла сваё. Маленькая хвойка ня ведала, на што пазіраць, каго слухаць, чым цешыцца, а ёй хацелася паслухаць і аб чым шуме...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>непасіда, і у яго так многа работы, што трудна утрымаць ў памяці такую рэч, як занесьці, па дарозі, і кінуць насеньне. А вясна тым часам рабіла сваё. Маленькая хвойка ня ведала, на што пазіраць, каго слухаць, чым цешыцца, а ёй хацелася паслухаць і аб чым шумеў лес, і што гаварыла меж сабою трава, і чаго так радасна трэшчалі на ўсе лады палевые конікі. Сярод гэтай супольнай песьні вясьне і жыцьцю адзін голас найбольш крануў сэрцэ маладой хвойкі. Божэ, што за песьня лілася ў небі!… {{Block center/s}} „Дзылін! дзылін! дзылін!<br /> Млею, млею, млею!<br /> Вясна! вясна! вясна!<br /> Ідзі, малы! ідзі стары!<br /> Віншуй вясну! віншуй вясну! {{Block center/e}} Ўсе гэтые зыкі ішлі з глыбіны праўдзівай душы. І столькі ў іх было ласкі, просьбы, радасьці і нейкай патайной жальбы, што кожын іх слухаў, слухаў толькі іх адных. Другая часьць песьні была спакайнейша, але самы сьпеў ешчэ мацней хапаў за сэрцэ. Аб чым сьпевала жаваранка, снуючы высока ў воздусі над лесам? Маладая хвойка была ўся захвачэна гэтай песьней. Ей хацелася убачыць самую песьнярку.<noinclude></noinclude> acc3mixpg2cd1at5yerbuwyu7tkqp18 80296 80291 2022-07-21T20:30:18Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>непасіда, і у яго так многа работы, што трудна утрымаць ў памяці такую рэч, як занесьці, па дарозі, і кінуць насеньне. А вясна тым часам рабіла сваё. Маленькая хвойка ня ведала, на што пазіраць, каго слухаць, чым цешыцца, а ёй хацелася паслухаць і аб чым шумеў лес, і што гаварыла меж сабою трава, і чаго так радасна трэшчалі на ўсе лады палевые конікі. Сярод гэтай супольнай песьні вясьне і жыцьцю адзін голас найбольш крануў сэрцэ маладой хвойкі. Божэ, што за песьня лілася ў небі!… {{Block center/s}} „Дзылін! дзылін! дзылін!<br /> Млею, млею, млею!<br /> Вясна! вясна! вясна!<br /> Ідзі, малы! ідзі стары!<br /> Віншуй вясну! віншуй вясну! {{Block center/e}} Ўсе гэтые зыкі ішлі з глыбіны праўдзівай душы. І столькі ў іх было ласкі, просьбы, радасьці і нейкай патайной жальбы, што кожын іх слухаў, слухаў толькі іх адных. Другая часьць песьні была спакайнейша, але самы сьпеў ешчэ мацней хапаў за сэрцэ. Аб чым сьпевала жаваранка, снуючы высока ў воздусі над лесам? Маладая хвойка была ўся захвачэна гэтай песьней. {{Абмылка|Ей|Ёй}} хацелася убачыць самую песьнярку.<noinclude></noinclude> hmsr6txzmbsp5ixneolg3vbh8je2yq6 104 27337 80292 2022-07-21T20:18:34Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «Яна падыймала сваю галоўку так, што шапачка яе скінулася, і зялёные лісьцікі разышліся, пачалі раскрывацца, якбы сьмеліся, пачуўшы такую прыгожую песьню. Прыбегшый з-за узгорка ціхі веснавы ветрык ня мог утрымацца, каб не пацалаваць маладую хвойку. А ян...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>Яна падыймала сваю галоўку так, што шапачка яе скінулася, і зялёные лісьцікі разышліся, пачалі раскрывацца, якбы сьмеліся, пачуўшы такую прыгожую песьню. Прыбегшый з-за узгорка ціхі веснавы ветрык ня мог утрымацца, каб не пацалаваць маладую хвойку. А яна ад радасьці задрыжала ўся… І што ёсьць на сьвеці мілей цябе, ўзрост маладога жыцьця, калі душа ешчэ бязгрэшная і чыстая, як ранічная майская роска? Так зачынала жыцьцё маладая хвойка, так сустрэчала яна кожную новую яго зьяву. А кожны дзень, кожны мамэнт непрыметна аддалялі яе галоўку ад зямлі і аткрывалі ёй новые і новые зьявы і малюнкі Божаго сьвету. {{цэнтар|II.|памер=120%}} Маладая хвойка мела ужо добрых гадоў дванаццаць і было ўжо даволі высокім дрэвам с купчастаю верхавінаю, як радзіўся на сьвет Юрка. Юрка зачынае добра памятаць сябе с таго часу, як пахавалі яго маму, а да гэтаго ён ешчэ мало цяміў. Ён помніць,<noinclude></noinclude> f5kdnakfddmgfp94m1ozaktlidptkyz 104 27338 80293 2022-07-21T20:21:27Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «як яна лежала з закрытымі вачыма, як плакалі ў хаці яго цёткі і бабка і як панесьлі яе у цэркву. А дзе яна дзелася потым, Юрка тагды не знаў. Пасьля ён часта пытаўся у цёткі Тарэсы, дзе дзелася мама, чаму яе німа. Яго перш цешылі, казалі, што мама пашла далёка...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>як яна лежала з закрытымі вачыма, як плакалі ў хаці яго цёткі і бабка і як панесьлі яе у цэркву. А дзе яна дзелася потым, Юрка тагды не знаў. Пасьля ён часта пытаўся у цёткі Тарэсы, дзе дзелася мама, чаму яе німа. Яго перш цешылі, казалі, што мама пашла далёка-далёка, што яна скора вернецца з гасьцінцам і што ёй будзе надта цяжка, калі Юрка будзе плакаць. Юрка слухаў пільна, зазіраў цётцы ў вочы, праўду яна кажэ ці лжэ, і распытываў на шчот далечыні, куды пашла мама, і які яна можэ прынесьці гасьцінец. У Юркі такім парадкам злажылася ў галаве прэтстаўленьне аб тым, дзе яго мама. А яна была далёка, аж за тым узгоркам, дзе пачынаўся лес і дзе крыжаваліся дарогі. Але дні ішлі, а мамы ўсё не было. Юрка нават колькі разоў зьбіраўся ісьці на узгорак на спатканьне мамы, але {{Абмылка|што нібудзь|што-нібудзь}} замінала. Так і ня ведаў Юрка напэўна, куды пашла яго мама. Часамі у ночы Юрка прачынаўся, холадна было яму; старая дзяружка, пад каторай ён спаў, з’езджала. Плачэ беднае дзіця здушэным плачэм, і страшна яму. — Чаго ты скавычыш там? — сярдзі-<noinclude></noinclude> 4uiu9q593y9cnumegtnvpwo3aro7yh1 104 27339 80294 2022-07-21T20:23:59Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «та пытае абуджэны бацька. Юрка заціхаў, але затрыманые сьлёзы капалі яму на сэрцэ, аседалі на дно душы, і вобраз мамы ўставаў тагды перад ім. Цяпер прыпаміналіся яму яе словы: — Не дурэй, Юрачка, будзь добрым хлопчыкам, бо я памру і табе будзе горка, горка,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>та пытае абуджэны бацька. Юрка заціхаў, але затрыманые сьлёзы капалі яму на сэрцэ, аседалі на дно душы, і вобраз мамы ўставаў тагды перад ім. Цяпер прыпаміналіся яму яе словы: — Не дурэй, Юрачка, будзь добрым хлопчыкам, бо я памру і табе будзе горка, горка, сынок. — А як ты памрэш, мама? — А вось лягу, зяхну разоў два, заплюшчу вочы, душа выляціць, і я памру. І мама клалася на пало́к, плюшчыла вочы і лежала нерухома. Юрка, раскрыўшы роцік, пазіраў сваімі сінімі, як васількі, вочкамі, поўнымі страху і трывогі. Потым ён браў маму за руку, будзіў яе. Мама не варушылася. Хлопчык пачынаў плакаць, браў яе руку сваімі ручкамі, карабкаўся на палок. — Мама! мама! ня трэба гэтак, — гаварыў ён, цалуючы яе. Маці расплюшчывала вочы, брала хлопчыка і моцна-моцна цалавала яго. — А ты любіш маму? — Люблю, гаварыў Юрка і клаў сваю галоўку ёй на грудзі. Мілае ты маё дзіцятка. Мой харошы хлопчык. — І мама тут цяжка ўзды-<noinclude></noinclude> lgx8x8gq5ur6or84y6ak3l4wticwwv0 104 27340 80295 2022-07-21T20:26:39Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «хала, вочы яе туманіліся слязьмі, сухі кашэль рваў ёй грудзі. Але Юрка нічога тагды не разумеў. Ласка мацеры супакоівала яго і яму было добра. Гэты дзень Юрка памятае ясна. Пашоў ён да цёткі Тарэсы, Цётка любіла свайго пляменьніка. — Хадзі, дзеткі, сюды,...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>хала, вочы яе туманіліся слязьмі, сухі кашэль рваў ёй грудзі. Але Юрка нічога тагды не разумеў. Ласка мацеры супакоівала яго і яму было добра. Гэты дзень Юрка памятае ясна. Пашоў ён да цёткі Тарэсы, Цётка любіла свайго пляменьніка. — Хадзі, дзеткі, сюды, — паклікала яго цётка у камору. Юрка важна пашоў за цёткаю, цьвёрда ступаючы па халоднай глінянай зямлі босымі, чорнымі ножкамі. — На, выпі малачка, каток! Юрка сеў на парозі, скінуў шапку, узяў ў вадну руку кубак з малаком, у другую гамёлку хлеба і пачаў сілкавацца. Цётка стаяла недалёка і пазірала на яго. Выпіўшы кубак малака і палажыўшы на парог недаедзены кусок хлеба, Юрка насунуў на галаву шапку і сабраўся ісьці на вуліцу. — А ў цябе, Юрачка, зноў будзе мама. — Юрка павярнуў да цёткі галаву і сказаў: — Німа ў мяне мамы. — Ну, то будзе, дурненькі ты! Юрка, пытка зірнуў цётцы у вочы. — Тая самая? — спытаў ён. Такога<noinclude></noinclude> j47i5woamjz9vi2v9jyyhxhzcf4gx41 104 27341 80297 2022-07-21T20:31:56Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «пытаньня цётка не чэкала і ня ведала, што сказаць хлопчыку. — Ня трэба мне другой мамы, — гаварыў тым часам Юрка, перэлазячы парог, каб выйсьці на двор. Цётка пакруціла сама сабе галавою, потым пахіліла яе і паднесла хвартух да вачэй: ёй жаль было хлопца....» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пытаньня цётка не чэкала і ня ведала, што сказаць хлопчыку. — Ня трэба мне другой мамы, — гаварыў тым часам Юрка, перэлазячы парог, каб выйсьці на двор. Цётка пакруціла сама сабе галавою, потым пахіліла яе і паднесла хвартух да вачэй: ёй жаль было хлопца. Юрка чуў, што яго бацька жэніцца, але ён ня думаў над гэтым: ён ніяк ня кеміў, што гэта за штука такая „жаніцьба“. У самы дзень вясельля, як маладые сядзелі за сталом, бацька пазваў яго, наліў яму чарку гарэлкі. — На, хлабысьні, Юрка! Юрка узяў чарку, пакаштаваў і пачаў смакаваць, пазіраючы то на таго, то на другога. Госьці сьмеяліся. — Горкая і сьмярдзючая, — сказаў ўрэшці Юрка і паставіў чарку. — Ну, — гаварыў далей бацька, — пакажы дзе твая мама? — — Німа мамы, — сказаў, ня думаючы многа, Юрка. — Вось твая мама,—зноў сказаў бацька, паказываючы на маладую. — Гэта Параска-Дзяцел, а не мама,—<noinclude></noinclude> 8rg0mg8d921bzpn69czfmb40d7nfh8n 104 27342 80298 2022-07-21T20:34:39Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «гаварыў Юрка, назваўшы мачыху па мянушцы. Мачыха са стыду пачырванела, а бацька закруціў Юрку за вуха. — Трэба мамаю зваць, а не Параскаю, вашанё ты. За што пакараў яго бацька? Юрка так і ня ведаў, адно толькі ён пачуў. што яго пакрыўдзілі несправядліва. {...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>гаварыў Юрка, назваўшы мачыху па мянушцы. Мачыха са стыду пачырванела, а бацька закруціў Юрку за вуха. — Трэба мамаю зваць, а не Параскаю, вашанё ты. За што пакараў яго бацька? Юрка так і ня ведаў, адно толькі ён пачуў. што яго пакрыўдзілі несправядліва. {{цэнтар|III.|памер=120%}} Пазнаёміліся яны вясною. Юрка цэлы дзень, як злодзей, туляўся па зарасьлях за сялом, па густых лозах на берэзі рэчкі, але ўсюды даймаў яго страх, не даваў нідзе яму супакою. Каб ён гэта ведаў наўперад, то ніколі не рабіў-бы таго, што ён зрабіў. Лепш-бы залез у агарод да Сымоніхі і нашчыпаў-бы там цыбулі, а не шворыўся-б дома у варывеньцы, дзе ён няўмысьля абярнуў збан малака шукаючы сабе пажытку. Такога страху не зазнаваў Юрка ні разу за ўсё сваё жыцьцё, як у той момэнт, калі ён павярнуў гэты збан. Але як сумыслу ўсё так зрабілася. Здаецца і не крануўся да збана, а ён упаў с палічкі<noinclude></noinclude> 74qn5y3lcog0l44csroho6ofe1z3wa0 104 27343 80299 2022-07-21T20:38:12Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «і разьбіўся на дробненькіе чэрапочкі. Юрка так перэпужаўся, што ня мог узварухнуцца, якбы ён акамянеў. І ўжо потым, прыйшоўшы да памяці, кінуўся уцекаць з дому, куды глядзяць вочы. Не дай Божэ, каб застала яго мачыха!.. А мо-б было і лепш. Аддубасіла-б за адн...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>і разьбіўся на дробненькіе чэрапочкі. Юрка так перэпужаўся, што ня мог узварухнуцца, якбы ён акамянеў. І ўжо потым, прыйшоўшы да памяці, кінуўся уцекаць з дому, куды глядзяць вочы. Не дай Божэ, каб застала яго мачыха!.. А мо-б было і лепш. Аддубасіла-б за адным разам і канец. Або мала ўсчувала яго мачыха? Ці не яго гэта плач напаўняў двор бадай ня кожын дзень? Ці ня ён, зневажаны і пакрыўджэны, шчаміўшы зубы, лежаў на цвёрдай пасьцельцы, уткнуўшыся тварам у саламяную сваю падушку, каб спыніць крык болю і затрымаць сьлёзы? Ці не яго гэта грудзі паліліся агнём жаласьці і невыказанай жальбы? А што будзе цяпер? Як вывернешея з гэтаго ліха? Чым болей разважаў Юрка, тым болей даходзіў да пракананьня таго, што не варта было уцекаць з дому. І хто бачыў, што гэта ён павярнуў збан? Чаму-б ня мог зрабіць гэтаго самаго і кот, шэры іх кот — памаўза? Ўскінуў-бы бяду на ката, і канцы с канцамі. А цяпер ужо позна. Да дому варочацца, як ні круці, нельга. Доўга хадзіў Юрка па палёх, пераходзячы з аднаго хмызьняка да другого, аж покі ня выйшаў на узгорак, дзе расла маладая хвойка. І, трэ-<noinclude></noinclude> kz32c17t7g3eg6frnwev51si02otaf8 80300 80299 2022-07-21T20:38:56Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>і разьбіўся на дробненькіе чэрапочкі. Юрка так перэпужаўся, што ня мог узварухнуцца, якбы ён акамянеў. І ўжо потым, прыйшоўшы да памяці, кінуўся уцекаць з дому, куды глядзяць вочы. Не дай Божэ, каб застала яго мачыха!.. А мо-б было і лепш. Аддубасіла-б за адным разам і канец. Або мала ўсчувала яго мачыха? Ці не яго гэта плач напаўняў двор бадай ня кожын дзень? Ці ня ён, зневажаны і пакрыўджэны, шчаміўшы зубы, лежаў на цвёрдай пасьцельцы, уткнуўшыся тварам у саламяную сваю падушку, каб спыніць крык болю і затрымаць сьлёзы? Ці не яго гэта грудзі паліліся агнём жаласьці і невыказанай жальбы? А што будзе цяпер? Як вывернешея з гэтаго ліха? Чым болей разважаў Юрка, тым болей даходзіў да пракананьня таго, што не варта было уцекаць з дому. І хто бачыў, што гэта ён павярнуў збан? Чаму-б ня мог зрабіць гэтаго самаго і кот, шэры іх кот — памаўза? Ўскінуў-бы бяду на ката, і канцы с канцамі. А цяпер ужо позна. Да дому варочацца, як ні круці, нельга. Доўга хадзіў Юрка па палёх, пераходзячы з аднаго хмызьняка да {{Абмылка|другого|другога}}, аж покі ня выйшаў на узгорак, дзе расла маладая хвойка. І, трэ-<noinclude></noinclude> 8hkjeho05194f33xq3wvlv4uyl3v1fu 104 27344 80301 2022-07-21T20:42:01Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ба сказаць праўду, харошэе тут мейсцачка! Гэта і ёсць той узгорок, за каторы пашла яго мама… Ах, як тут прыгожа! А сонейка як добрэнька і прыветна грэла тут! Увесь узгорачэк жаўцеў сваім чысьценькім пясочкам, нагрэтым сонейкам. Не так далёка ад гэтуль ста...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ба сказаць праўду, харошэе тут мейсцачка! Гэта і ёсць той узгорок, за каторы пашла яго мама… Ах, як тут прыгожа! А сонейка як добрэнька і прыветна грэла тут! Увесь узгорачэк жаўцеў сваім чысьценькім пясочкам, нагрэтым сонейкам. Не так далёка ад гэтуль стаіць іх сяло; цэрква весела выглядае сваімі высокімі вежамі з зялёнаго вянку стройных ліпак і купчастых бярэзін… А самае важнае тое, што адгэтуль можна бачыць ўсё, што робіцца вакруг. Унь там хтось арэ, павольна ідучы за сошкаю; там ходзяць авечкі, і чуваць, як клічуць сабак пастухі. Самога-ж Юркі не відаць. Каб ешчэ лепш разгледзіць усю ваколіцу, Юрка узлез на хвойку. Божэ, якая высачыня! Каб ешчэ падлез столькі, то можэ і гэтые хмаркі шараваліся-б аб яго галаву. А як далёка ўсё відаць! Сяло сусім блізютка, нават можна пералічыць усе калодзіжы. Юрка прымайстраваўся на хвойцы, сеўшы на тым мейсьці, дзе глаўны камель яе дзяліўся ў гары на тры роўные камлюкі. Ад гэтых, камлюкоў ішлі танчэйшые сукі, ад сукоў галінкі, і так яны гожэ разрасталіся, у такім ішлі парадачку, такую слаўную выплеталі верхавіну, што каб і хацеў прыдумаць такую, то не прыдумаў-бы.<noinclude></noinclude> 9wr4izxymrurm5ljfkuzy02swvvr4wy 104 27345 80302 2022-07-21T20:46:01Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « Юрка залюбаваўся малюнкамі, якіе аткрываліся яму адгэтуль. Памаленьку ён супакоіўся; страх і трывога яго дзіцячаго сэрца заціхалі. Ён пазіраў на зялёные пагоркі, на маладые ўсходы ярыны. Над ім рассцілалася сіняе неба. Па небі плылі такіе слаўные хмар...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> Юрка залюбаваўся малюнкамі, якіе аткрываліся яму адгэтуль. Памаленьку ён супакоіўся; страх і трывога яго дзіцячаго сэрца заціхалі. Ён пазіраў на зялёные пагоркі, на маладые ўсходы ярыны. Над ім рассцілалася сіняе неба. Па небі плылі такіе слаўные хмаркі. Аткуль яны ўзяліся? Куды ідуць? Ці ёсьць у іх дзе прытулак на сьвеці? Ветрык перэстаў падыхаць, у воздусі зрабілася ціха і парна. А з-за берагоў зямлі, дзе неба якбы апускалася на зямлю, усплывалі ўсё новые і новые хмаркі. Юрка пазіраў на іх і сам сабе усьмехаўся. Сярод гэтых хмарак была адна хмурынка. Юрку здавалася, што гэта не хмарка, а нейкі сьвяты стаў на небі і моліцца. Ці ня прарок гэта Божы, сьвяты Ільля? Юрка бачыў на абразох прарока Ільлю і чуў. што гэта ён пасылае дождж, гром і маланкі… Не! што ні кажы, а тут добра. І гэта ён як ня ведаў такой прыўдалай хвойкі і гэтаго мілаго пагорка! Але на што ні зірні, усё цікавіць і радуе душу Юркі. Вось праляцеў беленькі матылёк, як чыстая сьняжынка, блішчучы на сонцы: сваімі крыльцамі; а вось снуюць малюсенечкіе матылёчкі, чырвоненькіе, сіненькіе, жоўценькіе, ўсё роўна, як зьбіраюцца яны на баль — так прыгожа<noinclude></noinclude> gxxfnnokqoxdlq1t6ucciizwa3qjvmr 104 27346 80303 2022-07-21T20:49:25Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ўсе убраны! Палевые конікі трэшчалі, якбы йгралі ім, самі мігацелі у воздусі, высака патскаківаючы, і чырванелі сваімі крыльлямі. А ў лесі, выбраўшы высокую, старую хвою, сядзеў дзесь недалёка дрозд і сьпеваў. Але гэты ягомасць пазваляў сабе ужо лішняе: Ю...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ўсе убраны! Палевые конікі трэшчалі, якбы йгралі ім, самі мігацелі у воздусі, высака патскаківаючы, і чырванелі сваімі крыльлямі. А ў лесі, выбраўшы высокую, старую хвою, сядзеў дзесь недалёка дрозд і сьпеваў. Але гэты ягомасць пазваляў сабе ужо лішняе: Юрку пачулася, што дрозд насьмехаўся з яго бяды, высьвістываючы: {{Block center/s}} „Аткуль, малы? с села?<br /> А што зрабіў? Збан разьбіў!<br /> Ага! дадуць! дадуць!<br /> Зладзюга-а-а-а-а!“ {{Block center/e}} Юрка нават зірнуў у той бок, дзе сядзеў дрозд: так ясна выкладаў, шэльма, ўсю Юркаву правіннасць. Юрка цяжка ўздыхнуў і глыбока задумаўся. Аціхшае крыху горэ зноў абудзілася, праклятае. {{цэнтар|IV.|памер=120%}} У полі пачынала цямнець. Пастухі даўно ўжо пагналі стадкі да дому, і апошні гаспадар пакінуў сваю палоску. Пташкі сьціхлі, нават і дрозд перэстаў пацьвілівацца з Юркі. І страшна стала яму аднаму. А тут ешчэ і есьці зажадалася моцна. І што тут рабіць? Няўжо начэваць? Аднак<noinclude></noinclude> c4vewjakd7f3pl4jyz90ux7tz81v1ux 104 27347 80304 2022-07-21T21:00:55Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «чым болей разважаў Юрка, тым часьцей паглядаў ён на сяло. І ўрэшці Юрку асьвяціла думка — пайсьці да цёткі Тарэсы і там заначэваць. Сяло было не так далёка, і Юрка жыва пачхаў у сяло. Толькі ужо ў самай вуліцы ён спыніўся і пашоў загуменьнямі. — Ну, ты ужо...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>чым болей разважаў Юрка, тым часьцей паглядаў ён на сяло. І ўрэшці Юрку асьвяціла думка — пайсьці да цёткі Тарэсы і там заначэваць. Сяло было не так далёка, і Юрка жыва пачхаў у сяло. Толькі ужо ў самай вуліцы ён спыніўся і пашоў загуменьнямі. — Ну, ты ужо вячэраў? — спытала цётка Юрку. — Не, — атказаў Юрка і зірнуў на стол. — Чаму-ж ты не вячэраў? Юрка стаяў і маўчаў, спусьціўшы вочы. — А абедаў-жа ты? — дапытовывалася цётка: — можэ ты і не абедаў. — Не. — І не абедаў?! Тут цётка утаропілася на Юрку і колькі мамэнту не спушчала з яго сваіх вачэй. — Чаму? — Я ня быў дома. — А дзе-ж ты быў? — Юрка {{Абмылка|нічого|нічога}} не гаварыў. — Можэ білі цябе? — Не, але, мусіць, будуць біць. Юрка задзіўляў цётку ўсё болей і болей. У канцы яна ня вытрывала і засьмеялася.<noinclude></noinclude> 7msx5ns88dei2usakv998sde99z5umy 104 27348 80305 2022-07-21T21:05:01Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ці не ўдраў ты якую штуку? Юрка стаў пазіраць у другі бок, а потым сказаў: — Цётка: як цётцы здаецца — ці можна зараз зьесьці бохан хлеба? Гэтым пытаньнем Юрка пабіў ўсё цётчына слецтва, і яна зараз-жэ дастала с печы чыгунчык. Крапіва с шчаўем, першая...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ці не ўдраў ты якую штуку? Юрка стаў пазіраць у другі бок, а потым сказаў: — Цётка: як цётцы здаецца — ці можна зараз зьесьці бохан хлеба? Гэтым пытаньнем Юрка пабіў ўсё цётчына слецтва, і яна зараз-жэ дастала с печы чыгунчык. Крапіва с шчаўем, першая новая веснавая страва, была вельмі смачна, і Юрка аплетаў яе з ахвотаю, моцна сёрбаючы і шморгаючы носам. Па вячэры Юрка, сказаў, што ён да дому ня пойдзе. — Не, Юрачка: так ня можна. Дома ня ведаюць, дзе ты, і будуць трывожыцца. — А мяне біць будуць. — Ну, ня бойся: я пайду с табою. Пасядзі крыху, покі я ўхаджуся. — Цётка пыніла у хаці, канчаючы свой працавіты жаночы дзень, і зрэдка перакідалася словам с хлопцам. Зьеўшы с паўмісы крапівы, Юрка саўсім павесялеў. Гэта страва быц упаіла Юрку, як, віно, і развязала яму язык, хоць ён і без таго не зазнаваў вялікаго усьціску ад Юркі. — Ну, цяпер прызнайся, што ты зрабіў? — спытала цётка.<noinclude></noinclude> kg8y6k1v4yzsp1978h79h5yu6muvr9f 104 27349 80306 2022-07-21T21:08:10Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Збан абярнуў з малаком. — На што-ж было лезьці ў шкоду? — Я шукаў асушка — есьці хацелася. Але ўсё гэта цяпер ужо не займала Юрку, і думкі яго былі саўсім у другом баку; па тэй прычыне ён і сказаў: — Ось, як я буду гаспадаром, то няіменна пастаўлю хату...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Збан абярнуў з малаком. — На што-ж было лезьці ў шкоду? — Я шукаў асушка — есьці хацелася. Але ўсё гэта цяпер ужо не займала Юрку, і думкі яго былі саўсім у другом баку; па тэй прычыне ён і сказаў: — Ось, як я буду гаспадаром, то няіменна пастаўлю хату на тым узгорку, дзе расьце хвойка, а цётка прыдзеш да мяне у госьці… і мама можэ прыдзе, — зьмяніўшы тон і пазіраючы кудысь у глыб, гаварыў якбы сам сабе Юрка. — Цётка! мама-ж памерла? — Што, дзеткі? — не дачула цётка. — Мама памёрла? — {{Абмылка|Памерла.|Памерла,}} каток, — уздыхнуўшы, сказала яна. — Але-ж яна ўстане? — Ўстане… як затрубіць анел у трубы. — А на што ён будзе трубіць? — Будзе склікаць усіх умарлых на Страшны Суд. — Які — Страшны Суд? — Як будзе сканчоны сьвет, тады Бог усіх будзе судзіць. Хто грашыў, той пойдзе у пекла, а хто жыў па праўдзе, таго возьме ў рай.<noinclude></noinclude> p3j7gx67tavlb0bqhi27mio2ql26rxy 80312 80306 2022-07-21T21:24:28Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Збан абярнуў з малаком. — На што-ж было лезьці ў шкоду? — Я шукаў асушка — есьці хацелася. Але ўсё гэта цяпер ужо не займала Юрку, і думкі яго былі саўсім у другом баку; па тэй прычыне ён і сказаў: — Ось, як я буду гаспадаром, то няіменна пастаўлю хату на тым узгорку, дзе расьце хвойка, а цётка прыдзеш да мяне у госьці… і мама можэ прыдзе, — зьмяніўшы тон і пазіраючы кудысь у глыб, гаварыў якбы сам сабе Юрка. — Цётка! мама-ж памерла? — Што, дзеткі? — не дачула цётка. — Мама памёрла? — {{Абмылка|Памерла.|Памерла,}} каток, — уздыхнуўшы, сказала яна. — Але-ж яна ўстане? — Ўстане… як затрубіць {{Абмылка|анел|анёл}} у трубы. — А на што ён будзе трубіць? — Будзе склікаць усіх умарлых на Страшны Суд. — Які — Страшны Суд? — Як будзе сканчоны сьвет, тады Бог усіх будзе судзіць. Хто грашыў, той пойдзе у пекла, а хто жыў па праўдзе, таго возьме ў рай.<noinclude></noinclude> ntowx4clby7jcqr20sqpjm8qivbo3zr 104 27350 80307 2022-07-21T21:11:15Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — А мяне Бог будзе судзіць? — с трывогай спытаў Юрка, ўспомніўшы пра збан малака. — І цябе будзе і ўсіх. — А я уцяку! — Ад Бога, дзеткі, не ўцячэш. — Ну, то схаваюся. — І не схаваешся. Бог так зробіць, што ні рукою, ні нагою не ўзварухнеш. — Ый! — не даваў...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — А мяне Бог будзе судзіць? — с трывогай спытаў Юрка, ўспомніўшы пра збан малака. — І цябе будзе і ўсіх. — А я уцяку! — Ад Бога, дзеткі, не ўцячэш. — Ну, то схаваюся. — І не схаваешся. Бог так зробіць, што ні рукою, ні нагою не ўзварухнеш. — Ый! — не даваў Юрка веры: — авось я вазьму і буду варушыць во гэтак. Тут Юрка стаў на аднэй назе, а другою пачаў махаць туды і сюды, паказываючы, што ён — хоць ты што—а будзе такі рабіць, як яму зажадаецца. А каб ешчэ больш цётка праканалася, што Боскі суд для яго не страшны, Юрка сказаў: — А я скажу Богу, што кот абярнуў збан… а што? — І Юрка кінуў на цётку такі погляд, каторы азначаў: „А цяпер што скажэш?“ Цётка са скрухаю паківала галавою. — Які-ж ты, Юрачка, бязбожнік! а які-ж ты дурненькі! Ці-ж гэта можна так гаварыць? Кленьч і гавары пацеры, перапрасі Бога, каб Бог дараваў табе грэх, а то пакарае. Цётка паставіла Юрку на каленьні,<noinclude></noinclude> 0w00yw3rku7sy711xqrvk9ohl86my3v 104 27351 80308 2022-07-21T21:13:57Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «і ў дваіх перапрасілі яны Бога за цяжкі грэх. — Ну, цяпер хадзем да дому. {{цэнтар|V.|памер=120%}} Сэрцэ Юркі моцна зашчымела, як цётка сказала яму пра дом. Яму цяпер хацелася, каб яго праступак судзілі не бацька з мачыхаю, а Бог на Страшным Судзе: Бога ён перэ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>і ў дваіх перапрасілі яны Бога за цяжкі грэх. — Ну, цяпер хадзем да дому. {{цэнтар|V.|памер=120%}} Сэрцэ Юркі моцна зашчымела, як цётка сказала яму пра дом. Яму цяпер хацелася, каб яго праступак судзілі не бацька з мачыхаю, а Бог на Страшным Судзе: Бога ён перэпрасіў, і Бог такі добры і міласэрдны, што напэўне не асудзіць Юрку за пабіты збан, дый калі ешчэ будзе той Страшны Суд. Ужо добра зьмерклася, як Юрка с цёткаю ўзышлі на двор. Юрка крэпка уляпіўся ручкаю за цётчыну спадніцу і {{Абмылеп|переступіў|перэступіў}} парог бацькавай хаты. — Добры вечар! — сказала цётка. — Добры вечар! — Ты-ж дзе гэта цягаешся, злодзей?—спытаў бацька Юрку. — Не крычы ты на яго, Сёмка: ён і так увесь калоціцца, як асіна. — — Калоціцца! — патхапіла мачыха: — нябось ведаю, калі калаціцца… Ці табе есьці німа чаго, што ты ўсюды ўлезеш? —<noinclude></noinclude> 136621uuhhkhjuivh8necflb81plkzt 104 27352 80309 2022-07-21T21:16:40Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «зьвярнулася мачыха да Юркі: — ну, скажы — не даю табе есьці? хлеба шкадую? чаго-ж маўчыш? — — А што ён табе будзе казаць? зноў заступілася цётка: — вядома дзіця. Зажадаецца есьці, ну пойдзе шворыцца. Але ён больш ня будзе рабіць гэтаго… Ня будзеш, Юрка, ла...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>зьвярнулася мачыха да Юркі: — ну, скажы — не даю табе есьці? хлеба шкадую? чаго-ж маўчыш? — — А што ён табе будзе казаць? зноў заступілася цётка: — вядома дзіця. Зажадаецца есьці, ну пойдзе шворыцца. Але ён больш ня будзе рабіць гэтаго… Ня будзеш, Юрка, лазіць, дзе ня трэба? — спытала цётка Юрку. Юрка зразу пачуў, што глаўное ужо мінулася, і ён настолькі асьмеліўся, шо выпусьціў цётчыну спадніцу і цьвёрда прамовіў: — Ня буду. — — Ну, вось бачыце: хлопец сам кажэ, што ня будзе шкодзіць. — Адным словам, цётка рабіла усё, што ад яе залежала, каб толькі пагадзіць бацькоў з Юркой, і да дому пашла толькі тагды, як добра праканалася, што глаўная іх злосьць прайшла. Праўда, мачыха ешчэ {{Абмылка|доўго|доўга}} бубніла і гразіла Юрку, што яна ешчэ пападзе яго у свае рукі і надоўга адбярэ ад яго ахвоту варочаць збаны; гаварыла, які дрэнны хлопец Юрка, што ня ўмее цаніць сваю мачыху, каторая глядзіць яго нават больш, як сваю ўласную маленькую Дароту: і абмывае яго, і апшывае, і корміць і глядзіць, і сочыць і німа веда-<noinclude></noinclude> opv0bhymocvyydduwtd0qizde4dfo8o 104 27353 80310 2022-07-21T21:20:12Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ма чаго толькі ня робіць для яго. Каб не яна, то Юрку даўно-б заелі вошы. Юрка маўчаў і толькі дзівіўся, слухаючы, як многа клапоціцца аб ім мачыха і вушамі сваім ня верыў ён. Ня ужо ён такі дрэнны? Божэ мой! яго так любяць, так яго глядзяць а ён збаны варочае....» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ма чаго толькі ня робіць для яго. Каб не яна, то Юрку даўно-б заелі вошы. Юрка маўчаў і толькі дзівіўся, слухаючы, як многа клапоціцца аб ім мачыха і вушамі сваім ня верыў ён. Ня ужо ён такі дрэнны? Божэ мой! яго так любяць, так яго глядзяць а ён збаны варочае. Але калі яго любяць, то з якой-жэ радасьці трашчыць яго чуб? Чаго-ж па яго галаве, як па Гаману, лупіць рука мачыхі? А што сказаць пра… Э, да што гаварыць, лепш і не ўспамінаць аб гэтым. Юрка толькі пачухаўся і пашыбаваўся у свой куточэк. Развярнуўшы свой берлажок, ён скарцаваўся, прытуліў галаву да каленцэў і скора заснуў. Нацягаўшыся і набедаваўшыся за дзень, Юрка спаў крэпка, але крэпкі сон не пашкодзіў яму прысьніць такіе дзіво́ты, каторые каб апісаў, то вышла-бы цэлая кніжка. І чаго толькі яму ня снілася! Бачыў ён сваю мілую горку і хвойку на гэтай горцы. Там ён стаяў, а вакруг было так хорашэнька, так добрэнька, што нічога тагды не хацелася, ні аб чым ня думалася, {{Абмылка|только|толькі}} душа радавалася, і ў сэрцы штось сьпевала. Высока над лесам стаяла сонейка. Неба над ім было зацягнута чорнымі, ў гары купчастымі с чырвонымі кра-<noinclude></noinclude> 1x267dwbnsownsdsuqvacpegnek4jj7 104 27354 80311 2022-07-21T21:23:53Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «ямі, хмарамі. Знізу гэта чорная хмара патпіралася чырвонымі велізарнымі слупамі. У адным мейсці хмары раступаліся, і скрозь іх быў відзен якбы глыбокі калодзіж; дно яго было сіняе-сіняе, а берагі былі вылажэны вяночкам, сплеценым з {{Абмылка|вясёлкі|вясё...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>ямі, хмарамі. Знізу гэта чорная хмара патпіралася чырвонымі велізарнымі слупамі. У адным мейсці хмары раступаліся, і скрозь іх быў відзен якбы глыбокі калодзіж; дно яго было сіняе-сіняе, а берагі былі вылажэны вяночкам, сплеценым з {{Абмылка|вясёлкі|вясёлкі.}} І праз гэтые варотцы сталі выходзіць людзі. Вапілі і валілі яны без канца, аткуль яны толькі браліся! І ўсё спускаліся на зямлю. Зямлі невідна было за імі… Ах, гэта Страшны Суд! Унь анёл трубіць у залатую трубу, і бам Бог сходзіць на зямлю. Які-ж ён старэнькі, сівенькі! А што-ж гэта там чарнее ад села? Юрка стаў прыглядацца. Гэта яго мачыха тарабаніць збан, той самы збан ад малака, што Юрка неўмысля разьбіў. Але цяпер гэты збан зрабіўся такі вялікі, што сваімі венцамі упіраўся у хмары. Страшна стала Юрку, і ён пачаў азірацца, куды-б тут шмаргануць, бо відаць, кепскіе выходзілі жарты. Хацеў Юрка забегчы, ног ня можэ аддзерці ад зямлі, якбы іх хто прымураваў. Юрка прыхіліўся да хвойкі і абняў яе адною рукою. — Ня бойся! — шэпчэ яму хвойка. Зірнуў Юрка—гэта ня хвойка, а яго мама. І так яна ласкава пазірае на хлопчыка, што ўсе страхі яго разлятаюцца, як<noinclude></noinclude> rvs36o9qnckqd1aiue0bst8mvhlvpei 104 27355 80313 2022-07-21T21:32:28Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «летні туман, і радасна яму. Тым часам мачыха падышла саўсім блізка і скардзіцца Богу на распуства Юркі. І вось узяў Бог Юрку за руку і кінуў яго у гару. Лецючы, Юрка сьцяміў усё: гэта Бог кідае яго у збан, каб перэважыць увесь яго грэх. Калі Юрка сам вылезе...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>летні туман, і радасна яму. Тым часам мачыха падышла саўсім блізка і скардзіцца Богу на распуства Юркі. І вось узяў Бог Юрку за руку і кінуў яго у гару. Лецючы, Юрка сьцяміў усё: гэта Бог кідае яго у збан, каб перэважыць увесь яго грэх. Калі Юрка сам вылезе з збана, то ён нявінен. Доўга ляцеў Юрка на дно, але яму {{Абмылка|лёгко|лёгка}}, ён толькі скарэй хочэ апыніцца на дне, каб пачаць апраўдацца. Чуць-чуць крануўся Юрка дна і пачаў ўздымацца у гару. Ляціць ён плытка, лёгка, роўна. Вось ён на версі. Але Юрка не зразу спускаецца на зямлю. Ён сумыслу затрымаўся і пачаў паказываць Богу уселякіе штукі, стоючы на венцах збана: куляўся, станавіўся дубка, скакаў на адной назе. А Бог пазіраў і сьмеяўся, і ўсе сьмеяліся і радаваліся, што Юрка ня вінны. А мачыха яго пачарнела і стала зьнікаць. {{цэнтар|VI.|памер=120%}} Дзяціные леты Юркі былі нерадасны і непрытульны: іх не сагрэвала ласка мацеры. І у сям’і другіх дзетак, равесьнікаў<noinclude></noinclude> 7mjtd2dwvqbvuxt46g8tvif060p6sjt 104 27356 80314 2022-07-21T21:35:52Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «сваіх, ня мог ён знайсьці тэй радасьці, тых супольных інтэрэсаў, таго жывога цэмэнту, што еднае іх дзяціны круг. І не адзін раз, бывала, у нядзельку вечарам, калі бацькі вернуцца з рынку і накупляюць сваім дзеткам і абновак і уселякіх гасьцінцаў, з зайздра...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>сваіх, ня мог ён знайсьці тэй радасьці, тых супольных інтэрэсаў, таго жывога цэмэнту, што еднае іх дзяціны круг. І не адзін раз, бывала, у нядзельку вечарам, калі бацькі вернуцца з рынку і накупляюць сваім дзеткам і абновак і уселякіх гасьцінцаў, з зайздрасьцью пазіраў Юрка на радасьць сваіх таварышаў, стоячы збоку ад іх, бо і дзеці дзеляцца гасьцінцамі толькі с тымі, ад каго самі могуць атрымаць гасьцінцы. Па той прычыне Юрка перастаў кампанаваць са сваімі таварышамі і мусіў разважацца сам сабою. Але і пагуляць беднаму хлопчыку не было калі: трэба было няньчыць малую Дароту, а кожную забаўку, гульню прыходзілася купляць цаною папіханак і штурханцоў. Юрка рос закіданым хлопчыкам. А калі і выпадалі сьветлые мінуціны у яго жыцьцю, то за іх ён павінен сказаць „дзякуй“ сваёй цётцы Тарэсі. Праўда, цётка была бедна, у самой не ставала хлеба, але ўсё-ж яна рабіла што колечы, каб даць хоць якую палёгку свайму пляменніку. З-за яго яна пасварылася з мачыхаю Юркі і з братам сваім, яго бацькам, і перэстала заходзіць да іх у хату. У сьвятые дні, бывала, цётка, клікала Юрку і ішлі з ім у лес зьбіраць<noinclude></noinclude> pz9433467ly2v1wpmewm62rzdwkioz6 104 27357 80315 2022-07-21T21:39:49Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «розные травы і зёлкі — цётка была крыху лекаркай. Гэтые зборы былі для Юркі праўдзівым сьвятам. Покі зойдуць у {{Абмылка|лес.|лес,}} то нагаворацца яны досыць. А Юрку многае цікавіла. Цётка тлумачыла, на сколькі дазваляў ёй яе розум, розные зьявы Божаго сьв...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>розные травы і зёлкі — цётка была крыху лекаркай. Гэтые зборы былі для Юркі праўдзівым сьвятам. Покі зойдуць у {{Абмылка|лес.|лес,}} то нагаворацца яны досыць. А Юрку многае цікавіла. Цётка тлумачыла, на сколькі дазваляў ёй яе розум, розные зьявы Божаго сьвету; і не раз гаварыла яна Юрку: — Вырасьцеш, Бог дасьць, будзеш няіменно вучоным самае меншае — настаўнікам будзеш. — У лесі цётка гаварыла, для якой надабы належыць якое зёлка, ад якой хваробы ці запаленьня якога, памагае тая ці другая трава і пазнаёміла Юрку з рознымі краскамі: пералётнікам, гарлянкай, румянкам, чабаром, мацердушкой, са смалудамі, каторымі даўней карміліся людзі, з дзягілем і з многімі другімі раслінамі. А забаляць ногі, сядуць на беразі крынічкі сапачыць і крыху пасілкавацца. Цётка Тарэса была для Юркі тою заступаю, за плячыма каторай Юрка чуў грунт пад нагамі. Апроч таго, у Юркі быў свой асобны сьвет, каторы знаходзіўся у ім самым. То быў сьвет вобразаў, мараў і ўселякіх думак, сьвет, дзе ён быў поўным гаспадаром. Любіў так сама Юрка развагу с самым сабою, забраўшыся у такое мейсцэ, дзе яго не маглі патрывожыць. Такім<noinclude></noinclude> hfq1m8x1jllr8a29fwsb0tlzrrdg1zi 104 27358 80316 2022-07-21T21:43:10Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «мейсцэм была цяпер горка, а хвойка сталася яго найлепшым сябруком. Як той злодзей, выкрадаўся Юрка з дому, хаваючыся ад мачыхі і ад людзей, ціхэнька сунуўся разорамі паміж аўсоў або ячмянёў на поле, а адтуль да сваёй ўлюблёнай горкі і друга — хвойкі. Зале...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>мейсцэм была цяпер горка, а хвойка сталася яго найлепшым сябруком. Як той злодзей, выкрадаўся Юрка з дому, хаваючыся ад мачыхі і ад людзей, ціхэнька сунуўся разорамі паміж аўсоў або ячмянёў на поле, а адтуль да сваёй ўлюблёнай горкі і друга — хвойкі. Залезе часамі на хвойку і сядзіць цэлымі гадзінамі, разважае. Хвойка, здавалася яму, шумела весялей; гэта яна напэўне гаворыць яму сваею моваю. Юрка ніяк ня мог забыць, што яму прысьнілася—таго, як з хвойкі сталася мама. Вобраз мамы, добрай ненагляднай мамы, не атступаўся ад Юркі. А можэ гэта і ёсьць яго мама, а не проста хвойка? Юрка, сам ня ведаючы чаму, чуў нейкі страх, і нейкае салодкае заміраньне ахоплівала яго душу. Юрка пачынаў прыслухівацца да шуму хвойкі. У гэту неўцямную людзям мову укладаў Юрка свае думкі, сваё сэрцэ і душу і прыймаў іх ад хвойкі не як творы уласнай фантазіі, а як праўдзівую мову хвойкі і задзіўляўся. А потым сам пачынаў расказываць розные апаведаньня; любіў ён часта гаворыць аб тым, як адзін маленькі хвопчык, заснуўшы, пашоў да Бога у госьці, як спатыкаў і як частаваў яго Бог, як гулялі з ім сьвятые<noinclude></noinclude> kg4twkr213ug3huv85l3c9zf0h4s1hd 104 27359 80317 2022-07-21T21:45:46Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «анёлы. А каб ешчэ больш усьцешыць свайго сябрука, Юрка паказываў, як бляюць авечкі, як сьпевае певень, адным словам, знаёміў хвойку з гутаркаю уселякіх жывёлін. {{цэнтар|VII.|памер=120%}} — Не, цётачка, я не ачуняю. — Сьмейся, каточэк; паляжыш і, дасьць Бог, уст...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>анёлы. А каб ешчэ больш усьцешыць свайго сябрука, Юрка паказываў, як бляюць авечкі, як сьпевае певень, адным словам, знаёміў хвойку з гутаркаю уселякіх жывёлін. {{цэнтар|VII.|памер=120%}} — Не, цётачка, я не ачуняю. — Сьмейся, каточэк; паляжыш і, дасьць Бог, устанеш. Пакажы сваю галоўку. Юрка павярнуўся на сьпіну, а цётка прылажыла руку да лоба хлопчыка. — Ёсць агонь, але нічога, гарбузенятка ты маё, качанчык ты мой бедненькі, ачуняеш. — Цётка Тарэса прысела каля хвораго хлопчыка і з ласкаю мацеры старалася разважыць яго, прагнаць нядобрые думкі. Але Юрка быў сусім спакойны і поўны надзеі, што ўжо не ачуняе. Цётка, слухаючы гутарку малога пляменьніка і бачучы яго пакорнасьць сьмерці, разьбівалася ад жалю. А можэ яму і лепш сьмерць, чым такая сірочая доля? — Ня ўжо-ж ты, саколік, ня хочаш жыць, калі гаворыш усё, што не ачуняеш?—спытала цётка.<noinclude></noinclude> rali8dwiib0k6m84yg0tk5b6qz8z152 104 27360 80318 2022-07-21T21:51:44Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Мяне сягоньня мама клікала да сябе, м сказаў з нейкаю таёмнасцю ў голасе Юрка: — і жыць я не хачу; толькі ведаеш, цётка, мне шкода цябе! — Цётка нахіліпася над Юркам і стала цалаваць яго, а сьлёзы бобам паліліся на твар хлопчыка. — Цётка! ты плачэш? і ты...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Мяне сягоньня мама клікала да сябе, м сказаў з нейкаю таёмнасцю ў голасе Юрка: — і жыць я не хачу; толькі ведаеш, цётка, мне шкода цябе! — Цётка нахіліпася над Юркам і стала цалаваць яго, а сьлёзы бобам паліліся на твар хлопчыка. — Цётка! ты плачэш? і ты мяне шкадуеш? — — Не гавары ты, золатка маё, пра сьмерць, ня думай пра яе: не міне яна {{Абмылка|нікого|нікога}} з нас. Табе ешчэ жыць трэба, дурненькі ты! — — А хіба-ж я там ня буду жыць? — — Будзеш, будзеш, ягадка мая! — цешыла цётка хлопчыка: — але і на гэтым сьвеці трэба пажыць ешчэ, прайсьці сваю дарогу, што Бог назначыў… Ось я табе зелейка напарыла — таго самаго, што мы с табою, помніш — зьбіралі ў Бярозавым лесі. — Вочкі у Юркі павесялелі, на губах заблукаў сьмяшок: яму прыемна было ўспомніць, як яны хадзілі с цёткаю зьбіраць травы і зёлкі. Юрка ахвотне узяў з рук цёткі гарнушачэк і напіўся. — Ось паглядзіш здаровенькі будзеш,—<noinclude></noinclude> jonia4sbql7pj8z0tlr2o0zwoueo985 104 27361 80319 2022-07-21T21:54:52Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «любоўна сказала цётка. Юрка з уроды быў хірлявы хлопчык, а недаўна ён прастудзіўся і занепаў. Догляду не было ніякаго, калі не лічыць таго, што калі-не-калі забяжыць да яго цётка і палечыць сваімі зёлкамі. Юрка дзень за дзень гас, як тая куравая газоўка, ка...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>любоўна сказала цётка. Юрка з уроды быў хірлявы хлопчык, а недаўна ён прастудзіўся і занепаў. Догляду не было ніякаго, калі не лічыць таго, што калі-не-калі забяжыць да яго цётка і палечыць сваімі зёлкамі. Юрка дзень за дзень гас, як тая куравая газоўка, каторай бракуе газы. На першых часах хваробы яму было цяжка. Покі былі сілы і паможнасьць падымаць ногі, ён соваўся хоць на дварэ. Смуціўся моцна хлопчык спачатку і аб сваёй хвойцы: каб меў крыльля, здаецца, паляцеў-бы туды ужываць той сьвежы, чысты і здаровы воздух, катораго так не ставала тут. Бывала, як меў ешчэ крыху сілы, усьцягнецца, бедны, падыдзе да вакна. На вуліцы гулялі дзеці, здаровые, вясёлые. Толькі Юрка, як пасынак, пазіраў з душнай і смроднай хаты. Што пачувала тагды гэта закінутае дзіця? — Ведаеш, цётка, каго мне ешчэ шкода? — Каго, рыбка? — Мне шкода хвойкі… Я памру, а яна будзе стаяць адна там, і другі хто-небудзь будзе слухаць яе гоман — гутарку… — Ссеклі, служка, тую хвойку, тыдзень, як ссеклі! — гаротна прамовіла цётка.<noinclude></noinclude> 63y7k683vuprcpvmc26vl6kbq22ua3y 104 27362 80320 2022-07-21T21:56:58Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — Ссеклі, ссеклі? — Юрка змоўк. Потым узяў ён цётчыну руку і доўга-доўга трымаў яе, прылажыўшы к губам, і гарачые сьлёзы абмачылі яе. Праз колькі мінуцін Юрка пачаў гаварыць з агню. Упаміналася тут і мама, і цётка, і хвойка, нават пра збан штось сказаў хло...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — Ссеклі, ссеклі? — Юрка змоўк. Потым узяў ён цётчыну руку і доўга-доўга трымаў яе, прылажыўшы к губам, і гарачые сьлёзы абмачылі яе. Праз колькі мінуцін Юрка пачаў гаварыць з агню. Упаміналася тут і мама, і цётка, і хвойка, нават пра збан штось сказаў хлопчык. Крыху счэкаўшы, ён супакоіўся і больш не ачынаўся. За сялом на пагорку прыбавілася ешчэ магілка. Гэтта пахавалі маленькаго Юрку. Над яго магілкаю стаіць высокі крыж. Яго паставіла цётка Тарэса, і крыж быў {{Абмылка|зробле на|зроблены}} з улюблёнай нябошчыкам хвойкі. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> is7pn46cgfi40ctnc84tmdlgi13vpzp 0 27363 80321 2022-07-21T21:58:24Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Злучыліся | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Выбар старшыны|Выбар старшыны]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Казкі жыцьця|Казкі жыцьця]] | анатацыі = Іншыя публ...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Злучыліся | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Выбар старшыны|Выбар старшыны]] | наступны = [[Родныя зьявы (1914)/Казкі жыцьця|Казкі жыцьця]] | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Сірата Юрка]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="210" to="238" /> </div> {{DEFAULTSORT:Злучыліся}} kyw1u9ddfwyl5quk4ioqbys9p3o1lp3 104 27364 80322 2022-07-21T22:00:49Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|'''Казкі жыцьця.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} Гэта было самае звычайнае дрэва. А калі яно і зварачала на сябе ўвагу, то хіба толькі тым, што стаяла адзінока. Але той, хто шчыра чытае кнігу прыроды і ўнікнуў у яе жыцьцё, ешчэ прыкмеціў-бы, што гэтае...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|'''Казкі жыцьця.'''|памер=140%}} {{лінія|2em|прагал=0}} Гэта было самае звычайнае дрэва. А калі яно і зварачала на сябе ўвагу, то хіба толькі тым, што стаяла адзінока. Але той, хто шчыра чытае кнігу прыроды і ўнікнуў у яе жыцьцё, ешчэ прыкмеціў-бы, што гэтае дрэва, апроч сваей адзіноты, мела нешта чыста свойскае, асобнае, што прыналежала толькі яму аднаму. Нават агульны выгляд яго твару — бо і дрэва мае свой воблік — меў характар цікавай асобнасьці. А як такіх шчырых і ўспагадных знайкаў або сусім ня было, або было надта мала, то ніхто не зварачаў на яго ўвагі, і яно стаяла тут, закіданае і крыху зьневажанае людзьмі. Сьперша нават здавалася, што гэта закіданае адзінокае дрэва стаяла збоку<noinclude></noinclude> djwd0cd3fog6hi9qb7lzdh8psir15ok 104 27365 80329 2022-07-22T07:31:29Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «жыцьця — больш гібела, чым жыло, а на праўду выглядзела, што яно жыло шмат паўней і глыбей пачувала жыцьцё нават тых дрэваў, што расьлі ў лесі. Такі ўжо характар адзінjты, гэта яе ўрода, яе істота. І хто хочэ жыць паўнейшым жыцьцём і гастрэй пранікаць яго ц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>жыцьця — больш гібела, чым жыло, а на праўду выглядзела, што яно жыло шмат паўней і глыбей пачувала жыцьцё нават тых дрэваў, што расьлі ў лесі. Такі ўжо характар адзінjты, гэта яе ўрода, яе істота. І хто хочэ жыць паўнейшым жыцьцём і гастрэй пранікаць яго цемры-глыбіны, той павінен жыць адзінокім і незалежным. Адзін толькі вецяр любіў часта варушыць лісцьцё гэтаго дрэва, гойдаць яго галінкі і шэптаць яму хітра-лісьлівые рэчы. Толькі вецяр — хоць і часта ён дзьме ў пустых галовах — умее быць сталым, умее маўчаць. Праўда, крумкач-гарапашнік не адзін раз чуў тые размовы—шэпты ветру і дрэва. Але крумкач залішне важны для таго, каб разносіць чужые гутаркі па сьвеці; хіба так, зьнячэўку прамовіцца калі. За тое-ж крумкач, калі што скажэ, то скажэ праўду. За тым-жэ і вароны паважаюць яго, як жыды рабіна. Была тут ешчэ адна важная асоба, без каторай не адбывалася ніводная тутэйшая справа. Асоба гэта — ручаёк. І часта бывала, шла жывая гутарка між ветрам, дрэвам і ручаём, а крумкач, начуючы тут, лю-<noinclude></noinclude> ma24mbz9foj9mlo830vj7ki8dun422w 104 27366 80330 2022-07-22T07:34:11Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «біў паслухаць іх гаворку і сам нават зрэдка устаўляў сваё мудрае слова. А што было найдзіўнейшым; дык гэта тое, як вецяр, так і ручаёк крэпка палюбілі адзінокае дрэва; па гэтай прычыне, ніколі ня было згоды між ветрам і ручайком. Кажу „палюбілі“, бо начэ...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>біў паслухаць іх гаворку і сам нават зрэдка устаўляў сваё мудрае слова. А што было найдзіўнейшым; дык гэта тое, як вецяр, так і ручаёк крэпка палюбілі адзінокае дрэва; па гэтай прычыне, ніколі ня было згоды між ветрам і ручайком. Кажу „палюбілі“, бо начэй трудна назваць іх такую шчырую прыхільнасьць. Але трэба памятаваць, што бадай ня кожная рэч мае два бакі — паказные і супраўдзівые. Можэ гэта з паказнога боку здавалася, што ручаёк з ветрам моцна ўкахаліся у дрэва. Нехай аб гэтым судзюць мудрые і кемные людзі, а я толькі раскажу, як усё тут было. Вясной і ў летку часта-часта прылетаў вецяр да дрэва, абыймаў яго і сваімі пацалункамі асушаў роску з зялёнаго лісьцьця яго. Як я люблю цябе, маё ты мілае і прыгожае, — гаварыў вецяр, — ты слухай толькі мяне і больш нікога, спусьціся на маю сьвядомасьць, на сілу маю, на маё моцнае каханьне. Можэ халадно́ табе? я праганю хмары, ачышчу неба і скажу сонцу, каб грэла цябе. Люблю я дзетак тваіх, бо твае дзеткі — мае дзеткі! І ве-<noinclude></noinclude> kewi1fhikczoenb9qwoxcus9g210is6 104 27367 80332 2022-07-22T07:37:07Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «пяр прынікаў да яго ешчэ цясьней і абыймаў моцна-моцна. Дрэва ўсё дрыжэла ня то з радасьці, ня то ад трывогі і асыпала, сваё насеньне. Вецяр патхопліваў яго і нёс далёка-далёка. За доўгіе часы ён многа занёс сюды насеньня гэтаго. З насеньня таго вырас цэлы...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>пяр прынікаў да яго ешчэ цясьней і абыймаў моцна-моцна. Дрэва ўсё дрыжэла ня то з радасьці, ня то ад трывогі і асыпала, сваё насеньне. Вецяр патхопліваў яго і нёс далёка-далёка. За доўгіе часы ён многа занёс сюды насеньня гэтаго. З насеньня таго вырас цэлы лес, у каторым і спачываў, як было горача, гэты хітры і злы вецяр. Як толькі ён вывіхровываўся у сьвет, пачынаў балбатаць ручаёк, цякучы каля самаго карэньня. — Ведаеш, рыбка, — журчэў ручаёк:—мне здаецца, што гэты вецяр фальшывы твой прыяцель. Языком ён намеле німа ведама што: ён табе і хмары разгоніць, і сонцу прыкажэ, — слухай яго толькі! А ў восень унь якіе штукі выкідае! А зімой што робіць? Ты заміраеш на ўсю зіму, нічога ня чуеш, што ён тут вытварае. А я хоць праз лёд, ды чую! Сьвістун! Ня слухай ты яго! Дзе твае дзеткі? Усіх разагнаў ён, а ты адно стаіш тут, як сірата, і твае дзеці сьмяюцца с цябе, бо так панавучаў іх вецяр. Іншая справа — я. Перш на перш мы — суседзі, і ў нас так многа супольнаго, што нам трэба моцна трымацца адно другога, бо мы — дзеці зямлі…<noinclude></noinclude> 0pc8f8qvy0a99xf4gm1s5s0kafgkn7z 104 27368 80335 2022-07-22T07:48:09Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « Ня скончыў ручаёк гаварыць, бо наляцеў вецяр і сыпнуў са злосьці у ручаёк цэлае воблака пылу. — Высушу, як шкура? у Пятроўку, — пагразіў сярдзіта вецяр. — Уй, батрак сусьветны! — сказаў ручаёк, пацямнеўшы ад пылу. — Што? — Батрак! батрак! батрак! грымеў...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> Ня скончыў ручаёк гаварыць, бо наляцеў вецяр і сыпнуў са злосьці у ручаёк цэлае воблака пылу. — Высушу, як шкура? у Пятроўку, — пагразіў сярдзіта вецяр. — Уй, батрак сусьветны! — сказаў ручаёк, пацямнеўшы ад пылу. — Што? — Батрак! батрак! батрак! грымеў ручёк. — Я цар усяго сьвету! — Кажы гэта дурнейшым за самога, а на мне, валацуга. Ці-ж можна верыць табе, калі ў цябе сем пятніц на тыдні?! — Адным словам угнявіўся ручаёк, ды і цярпеньня не стала, і ён пабег далей, бубнючы ўсю дарогу на вецяр; яму было крыху крыўдна, бо дрэва больш хілілася да ветру, чым да яго. Чаму? ручаёк ніяк ня мог узяць гэтаго на розум. Праўда, урэшці ён застановіўся на думцы, што вецяр больш мае ўвагі ад дрэва за тым, што ён языком леньціць і туды і сюды; не гаворыць праўды, а замазывае вочы рознымі байкамі. якбы там ні было, а гэта ніколечкі ня цешыла ручайка і яму ад гэтаго ня лягчэй.<noinclude></noinclude> d5upf1itvxi2r741ch1b2fclhhgim25 104 27369 80336 2022-07-22T07:50:55Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: « — А што думала вамо дрэва? Яно часта нудзілася тут адно. Яму хацелася пабачыць сваіх дзетак, пагутарыць са сваімі роднымі, затым і выглядало яно такім задуменным і сумным. За доўгіе часы яно прывыкла да сваей адзіноты і страх, як любіла азіраць гэта жыц...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude> — А што думала вамо дрэва? Яно часта нудзілася тут адно. Яму хацелася пабачыць сваіх дзетак, пагутарыць са сваімі роднымі, затым і выглядало яно такім задуменным і сумным. За доўгіе часы яно прывыкла да сваей адзіноты і страх, як любіла азіраць гэта жыцьцё, што кіпела ўвокал, і ўсе зьявы, якіе вынікалі і на небі, і на зямлі. І бывалі ў яго такіе мамэнты, калі нічога ня думалася, было так лёгка і добра, і самі лісьці яго ціха сьпевалі. Любіла яно паслухаць, што гаманіў непасіда вецяр і ручаёк любіла яно, толькі ня ўмела сказаць яму, як яно любіць яго. А ручаёк палічыў гэта за поўную неўвагу к сваей асобі. Толькі-ж раз паднялася навальніца. Хмары, як мухі над гаршком куцьці, віліся чорным роям над зямлёй, апіразваючыся агнявістымі стружкамі. Страшна было. Але трэба было умешацца тут ветру, і цяпер ён зьявіўся такім, якім ён і ёсць па сваей натуры: буянам і забіякай. Чуць-чуць стрывала беднае дрэва — так рваў і крышыў яго вецяр. Нават крумкач павінен быў моцна ушчаміць кабдзюрамі галіну, каб ня скінуцца. — Здаецца, я табе не насеньне з гэ-<noinclude></noinclude> 94spjovlce902hsru00uiil332bkj4m 104 27370 80337 2022-07-22T07:52:55Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «таго дрэва, што хочэш сарваць і мяне для сваей забаўкі — сярдзіта сказаў крумкач. Тут у дрэва развязаліся вочы; пазнала яно, які хітры і злы яго прыяцель. Угнявіўся і ручаёк. Ён надзьмуўся, насупіўся і {{Абмылка|выкаційся|выкаціўся}} з берагоў, запеняны ў...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>таго дрэва, што хочэш сарваць і мяне для сваей забаўкі — сярдзіта сказаў крумкач. Тут у дрэва развязаліся вочы; пазнала яно, які хітры і злы яго прыяцель. Угнявіўся і ручаёк. Ён надзьмуўся, насупіўся і {{Абмылка|выкаційся|выкаціўся}} з берагоў, запеняны ўвесь. Зьневажэны, на яго погляд, дрэвам, ён адышоўся далей. Убачыла дрэва, што сябры яго пакінулі. — Што рабіць? Пусьці глыбей карэнькі ў зямлю, — {{Абмылка|скакаў|сказаў}} крумкач, мудрая птушка, ляцючы на раздабыткі. {{лінія|6em|прагал=0}}<noinclude></noinclude> t85flccza4qzfsomvkqxuh4b1v53gep 0 27371 80338 2022-07-22T07:53:50Z Gleb Leo 2440 Новая старонка: «{{загаловак | назва = Казкі жыцьця | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Злучыліся|Злучыліся]] | наступны = | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Адзінокае дрэва]]. }} <div style="text-al...» wikitext text/x-wiki {{загаловак | назва = Казкі жыцьця | аўтар = Якуб Колас | год = 1914 год | пераклад = | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = [[Родныя зьявы (1914)/Злучыліся|Злучыліся]] | наступны = | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Адзінокае дрэва]]. }} <div style="text-align:justify; text-indent:2em;"> <pages index="Rodnyja zjavy 1914.pdf" from="239" to="245" /> </div> {{DEFAULTSORT:Казкі жыцьця}} ta48u48xt809l8zi7uop4g5htar6px4 104 27372 80342 2022-07-22T08:41:48Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>і ў ранейшым становішчы, Поль заўважыў, што яму падалі лусту хлеба, элегантна сервіраваную на талерцы з сурвэткай і срэбным відэльцам, што ляжаў, упоперак лусты. Доктар Блімбер ужо сядзеў на сваім месцы ў сталовай як гаспадар, міс Блімбер з аднаго боку ад яго і місіс Блімбер — з другога. Містэр Фідэр у чорным фраку сядзеў, у другім канцы стала. Крэсла Поля стаяла побач з міс Блімбер, але калі ён на яго сеў, то выявілася, што бровы яго прыходзяцца амаль на ўзроўні абруса, пасля чаго былі прынесены з кабінета доктара некалькі кніг, на якія пасадзілі Поля і на якіх ён з таго часу заўсёды сядзеў; пазней ён сам прыносіў і адносіў іх, нагадваючы маленькага слана з башанькай. Доктар прачытаў малітву, і абед пачаўся. На абед быў паданы смачны суп, а пасля жаркое, вараная ялавічына, гародніна, пірог і сыр. Перад кожным маладым джэнтльменам ляжала масіўная срэбная лыжка і сурвэтка, і ўся сервіроўка была ўнушальная і далікатная. Асабліва звяртаў на сябе ўвагу дварэцкі ў сінім фраку з бліскучымі гузікамі, які проста-такі надаваў вінны арамат лёгкаму піву — так велічна ён яго разліваў. Ніхто не размаўляў, калі да яго не звярталіся, за выключэннем доктара Блімбера, місіс Блімбер і міс Блімбер, якія часамі вялі гутарку. Усякі раз, калі ўвага маладых джэнтльменаў не была занятай нажом, відэльцам або лыжкай, позіркі іх, падпарадкуючыся непераможнай сіле прыцяжэння, шукалі позіркаў доктара Блімбера, місіс Блімбер або міс Блімбер і скромна прыкоўваліся да іх. Тутс, відаць, быў адзіным выключэннем з гэтага правіла. Ён сядзеў каля містэра Фідэра з таго боку стала, што і Поль, і часта адкідваўся назад або нахіляўся ўперад, каб паглядзець на Поля, заслоненага хлопчыкамі, што сядзелі паміж імі. Адзін толькі раз пачалася ў часе абеду гутарка, якая мела адносіны да маладых джэнтльменаў. Гэта здарылася як елі сыр, калі доктар, выпіўшы шклянку партвейна і двойчы або тройчы адкашляўшыся, пачаў: — Цудоўна, містэр Фідэр, што рымляне… Пры ўспамінанні аб гэтым жахлівым народзе, страшэнным іх ворагу, усе маладыя джэнтльмены скіравалі позіркі на доктара з выглядам, вельмі зацікаўленым. Адзін з іх, які якраз у гэты час піў і які злавіў на сабе праз шклянку пільны позірк доктара, адарваўся ад шклянкі з такой паспешнасцю, што на працягу некалькіх секунд корчыўся ў сударгах і нарэшце перапыніў гутарку доктара Блімбера. — Цудоўна, містэр Фідэр, — сказаў доктар, павольна пачынаючы спачатку, — што рымляне ў часе гэтых пышных і багатых піроў у эпоху імператараў, аб якіх мы чытаем, калі раскоша дасягала межаў, нябачаных датуль і з таго часу, і калі цэлыя<noinclude></noinclude> g2ll6x6adwtzvs74phhxq57xxve5vqm 104 27373 80343 2022-07-22T08:50:21Z Gleb Leo 2440 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=150%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{цэнтар|'''Низка вершощ „У зачараваным царстві“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш Гул?|⁂ Чуеш Гул?]]|9|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Во...» proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=150%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{цэнтар|'''Низка вершощ „У зачараваным царстві“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш Гул?|⁂ Чуеш Гул?]]|9|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера|Возера]]|10|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Над возерам|Над возерам]]|11|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вадзянік|Вадзянік]]|12|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зьмяіны цар|Зьмяіны цар]]|13|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]|14|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…|⁂ У небі ля хмары грымотнай…]]|15|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера|Возера]]|16|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]|17|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]|18|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вечэр…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вечэр…]]|19|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара—зараніца|Добрай ночы зара—зараніца]]|20|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]|21|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]|22|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнабул|Сомнабул]]|23|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]|24|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]|25|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]|26|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]|27|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]|28|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]|29|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]|30|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]|31|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]|32|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]|33|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]|34|8|col3-width=2em}} {{цэнтар|'''Низка вершощ „Згукі Бацькоўшчыны“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына|Уся ў сьлезах дзяўчына…]]|35|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|Сумна мне…]]|36|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|Не кувай ты шэрая зязюля]]|37|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]|38|8|col3-width=2em}}<noinclude></noinclude> 5my7zspzrh1e0xmic7lvxq457ftmh2z 80344 80343 2022-07-22T08:51:54Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=150%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачараваным царстві“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш Гул?|⁂ Чуеш Гул?]]|9|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (Стаяў калісь тут бор стары…)|Возера]]|10|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Над возерам|Над возерам]]|11|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вадзянік|Вадзянік]]|12|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зьмяіны цар|Зьмяіны цар]]|13|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]|14|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…|⁂ У небі ля хмары грымотнай…]]|15|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]|16|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]|17|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]|18|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вечэр…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вечэр…]]|19|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара—зараніца|Добрай ночы зара—зараніца]]|20|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]|21|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]|22|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнабул|Сомнабул]]|23|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]|24|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]|25|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]|26|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]|27|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]|28|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]|29|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]|30|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]|31|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]|32|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]|33|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]|34|8|col3-width=2em}} {{цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі Бацькоўшчыны“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына|Уся ў сьлезах дзяўчына…]]|35|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|Сумна мне…]]|36|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|Не кувай ты шэрая зязюля]]|37|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]|38|8|col3-width=2em}}<noinclude></noinclude> 2tufztgnderf4g8bl8mcaltzcyscy8i 80346 80344 2022-07-22T09:03:20Z Gleb Leo 2440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gleb Leo" /></noinclude>{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=140%}} {{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}} {{цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачараваным царстві“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш Гул?|⁂ Чуеш Гул?]]|9|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (Стаяў калісь тут бор стары…)|Возера]]|10|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Над возерам|Над возерам]]|11|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вадзянік|Вадзянік]]|12|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зьмяіны цар|Зьмяіны цар]]|13|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]|14|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…|⁂ У небі ля хмары грымотнай…]]|15|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]|16|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]|17|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]|18|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вечэр…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вечэр…]]|19|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара—зараніца|Добрай ночы зара—зараніца]]|20|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]|21|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]|22|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнабул|Сомнабул]]|23|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]|24|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]|25|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]|26|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]|27|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]|28|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]|29|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]|30|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]|31|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]|32|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]|33|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]|34|8|col3-width=2em}} {{цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі Бацькоўшчыны“.'''}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына|Уся ў сьлезах дзяўчына…]]|35|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|Сумна мне…]]|36|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|Не кувай ты шэрая зязюля]]|37|8|col3-width=2em}} {{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]|38|8|col3-width=2em}}<noinclude></noinclude> ic0ry7yb6c79vptvhqldnhakcjgc3oj 104 27374 80345 2022-07-22T08:55:04Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>вобласці спусташаліся з мэтай здабыць велізарныя сродкі для аднаго імператарскага піру… Тут парушальнік парадку, які раздуваўся, напружваўся і дарэмна чакаў кропкі, нястрымна ўзарваўся. — Джансон, — сказаў містэр Фідэр ціхім, дакорлівым голасам, — выпіце вады. Доктар з вельмі суровым выглядам вытрымаў паузу, пакуль не прынеслі вады, а пасля прадаўжаў: — І калі, містэр Фідэр… Але містэр Фідэр, які бачыў, што Джансон гатоў зноў ўзарвацца, і ведаў, што доктар у прысутнасці маладых джэнтльменаў ніколі не паставіць кропкі, перш чым не выкажа ўсё, што збіраецца сказаць, не мог адарваць вачэй ад Джансона і такім чынам папаўся на тым, што не глядзіць на доктара, які спыніў з прычыны гэтага сваю прамову. — Прашу прабачэння, сэр, — чырванеючы, сказаў містэр Фідэр. — Прашу прабачэння, доктар Блімбер. — І калі сэр, — прадаўжаў доктар, павысіўшы голас, — як мы чытаем і чаму не маем падстаў не верыць — як-бы гэта ні здавалася неверагодным невукам нашага века, — калі брат Вітэлія наладзіў для яго пір, на якім было падана дзве тысячы рыбных страў… — Выпіце вады, Джансон… Страў, сэр, — паўтарыў містэр Фідэр. — Рознастайных відаў птушкі пяць тысяч страў… — Або паспрабуйце ўзяць скарыначку хлеба, — сказаў містэр Фідэр. — І адна страва, — прадаўжаў доктар Блімбер, зноў павышаючы голас і аглядаючы стол, — названая, з прычыны грандыёзных яе памераў, Шчытом Мінервы і прыгатаваная (не гаворачы ўжо аб іншых дарагіх прадуктах) з мазгоў фазана: — Кхы, кхы, кхы! (Джансон). — Вальдшнепаў… — Кхы, кхы, кхы! — З плавальных пухіроў рыбы, якая называецца скарус… — У вас якая-небудзь жыла на галаве лопне, — сказаў містэр Фідэр. — Лепш не стрымлівайцеся. — І з ікры міногі, — прадаўжаў доктар самым грозным тонам.- Калі мы чытаем пра такія дарагія піры, як гэты, і не забываемся аб тым, што ёсць яшчэ Тіт… — Як давядзецца вашай матцы, калі вы памрэце ад удару! — сказаў містэр Фідэр. — Даміцыян… — Вы, ведаеце, пасінелі, — сказаў містэр Фідэр.<noinclude></noinclude> lueeg484dyiaofgdbho0v3b06qg6b4y 104 27375 80351 2022-07-22T09:48:42Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> — Нерон, Тыберый, Калігула, Геліогабал<ref>''Вітэлій, Даміцыян, Нерон, Тыберый, Калігула'' — рымскія імператары I ст. н. э. і ''Геліогабал'' — І ст. н. э., якія праславіліся сваімі шаленствамі і жорсткасцю; ''Тіт'' — рымскі імператар І ст. н. э.</ref> і шмат якія іншыя, — прадаўжаў доктар, — то гэта, містэр Фідэр, калі я заслугойваю вашу ўвагу, выдатна, у вышэйшай ступені выдатна, сэр… Але Джансон, не маючы магчымасці больш стрымлівацца, так моцна закашляўся ў гэты момант, хоць абодва бліжэйшыя суседы пачалі стукаць яму па спіне, містэр Фідэр уласнаручна паднёс да яго губ шклянку вады, а дварэцкі прымусіў яго некалькі разоў прамаршыраваць паміж крэслам і буфетам, накшталт часавога, што прайшло добрых пяць хвілін, перш чым ён больш або менш апамятаўся, і тады запанавала глыбокае маўчанне. — Джэнтльмены, — сказаў доктар Блімбер, — станьце на малітву. Карнелія, зніміце Домбі. — Пасля гэтага над абрусам відаць былі толькі яго валасы. — Заўтра перад снеданнем Джансон прачытае мне напамяць з грэчаскага Новага завета першы раздзел «Паслання апостала Паўла да ефесян». Містэр Фідэр, мы адновім нашы заняткі праз поўгадзіны. Маладыя джэнтльмены пакланіліся і вышлі. Містэр Фідэр зрабіў тое-ж самае. На працягу поўгадзіны маладыя джэнтльмены, падзяліўшыся на пары, прагульваліся падручкі па маленькай пляцоўцы за домам або спрабавалі раздуць іскру ажыўлення ў грудзях Брыгса. Але нічога вульгарнага, накшталт гульняў, не было і ў паміне. Роўна ў вызначаную гадзіну прагучаў гонг і заняткі аднавіліся пры добрадзейным удзеле як доктара Блімбера, так і містэра Фідэра. З тае прычыны што гульні, якія заключаліся ў хаджэнні ўзад і ўперад, былі ў той дзень скарочаны з-за Джансона, усе накіраваліся на прагулку перад чаем. Нават Брыгс (хоць ён яшчэ, не прыступіў да работы) удзельнічаў у гэтай забаве, цешачыся якой ён разы два-тры змрочна паглядзеў уніз з вяршыні ўцёса. Доктар Блімбер ішоў за імі, і Поль заслужыў гонар быць узятым на буксір самім доктарам — пачэснае становішча, у якім ён здаваўся вельмі маленькім і слабым. Чай быў сервіраван не менш утончана, чым абед, а пасля чаю маладыя джэнтльмены, устаўшы і пакланіўшыся, як і раней, пайшлі, каб вярнуцца да незакончаных урокаў сёнешняга дня або ўзяцца за надыходзячыя ўрокі заўтрашняга дня. Тым часам містэр Фідэр пайшоў у свой пакой, а Поль усеўся ў куток, разважаючы аб тым, ці думае пра яго Фларэнс і што яны там робяць у місіс Піпчын. Праз некаторы час містэр Тутс, якога затрымала важнае пісьмо ад герцага Уэлінгтона, адшукаў Поля; ён доўга глядзеў на яго, як і раней, а пасля запытаўся, ці любіць ён жылеты.<noinclude></noinclude> py5cbk5pgcbf4bza2mk0c16wka0g9n6 104 27376 80352 2022-07-22T10:05:21Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude> Поль сказаў: — Так, сэр. — Я таксама, — сказаў Тутс. Больш ні слова не сказаў у той вечар Тутс; ён толькі стаяў, пазіраючы на Поля, нібы Поль яму падабаўся. Гадзін у восем зноў загучэў гонг, заклікаючы на малітву ў сталовай, дзе пасля дварэцкі распараджаўся за сталом, што стаяў ля сцяны, на якім былі хлеб, сыр і піва для тых маладых джэнтльменаў, хто не супраць быў падмацавацца. Цырамонія закончылася словамі доктара: «Джэнтльмены, мы адновім нашы заняткі заўтра ў сем гадзін», і тады Поль упершыню ўбачыў вочы Карнеліі Блімбер і ўбачыў, што яны скіраваны на яго. Калі доктар праказаў гэтыя словы: «Джэнтльмены, мы адновім нашы заняткі ў сем гадзін», вучні зноў пакланіліся і пайшлі спаць. У адзінотным іх пакоі наверсе Брыгс сказаў, што галава ў яго трашчыць ад болю і што ён хацеў-бы памерці, каб не было ў яго маткі і чорнага дразда, які астаўся дома. Тозер гаварыў мала, але ўздыхаў шмат і параіў Полю быць напагатове, таму што заўтра чарга дойдзе да яго. Сказаўшы гэтыя прароцкія словы, ён панура распрануўся і лёг у пасцель. Брыгс ужо ляжаў у сваёй пасцелі, а Поль у сваёй, калі з'явіўся падслепаваты малады чалавек, каб забраць свечку, і пажадаў ім спакойнай ночы, а таксама бачыць прыемныя сны. Але добрыя яго пажаданні былі дарэмнымі, паколькі прызначаліся Брыгсу і Тозеру, бо Поль, які доўга не мог заснуць, а пасля часта прачынаўся, чуў, што Брыгса ўрок мучыць, як кашмар, і што Тозер, які пакутваў у сне па той-жа прычыне, але ў меншай ступені, гаворыць на невядомых мовах, ні то па-грэчаску, ні то па-латыні, — што для Поля было ўсёроўна, — ў цішыні ночы гэта здавалася незвычайна паганым і злачынным. Поль соладка заснуў, і яму снілася, што ён гуляе падручкі з Фларэнс па прыгожых садах і яны падыходзяць да вялікага сланечніка, які раптам ператвараецца ў гонг і пачынае гудзець. Расплюшчыўшы вочы, ён убачыў, што раніца хмурная, ветраная, імжыць дождж, а ўнізе, у вестыбюлі, сапраўдны гонг грозна паведамаяе, што пара брацца за ўрокі. Таму ён адразу-ж усхапіўся і ўбачыў, што Брыгс з заплыўшымі вачыма, бо твар яго распух ад кашмара і гора, надзяе чаравікі, а Тозер стаіць, дрыжачы і расціраючы сабе плечы, у вельмі дрэнным настроі. Беднаму Полю з непрывычкі цяжка было апранацца самому, і ён папрасіў іх, ці не будуць яны так ласкавы і не завяжуць яму шнуркі, але таму што Брыгс сказаў толькі: «Вось надакучыў!», а Тозер, «О, так!», ён, сяк-так апрануўшыся, спусціўся паверхам ніжэй, дзе ўбачыў мілавідную маладую жанчыну ў скураных пальчатках, якая чысціла печку. Маладая жанчына нібы здзівілася, заўважыўшы яго, і запыталася,<noinclude></noinclude> c2euwjr1kqdi6ahukq0y1hm082eex5s 104 27377 80353 2022-07-22T10:18:45Z RAleh12 3563 /* Вычытаная */ proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="RAleh12" /></noinclude>дзе яго матка. Калі Поль сказаў, што яна памерла, яна зняла пальчаткі і зрабіла тое, аб чым ён прасіў, а пасля расцерла яму рукі, каб сагрэць іх, пацалавала яго і сказала, што ўсякі раз, калі яму што-небудзь накшталт гэтага спатрэбіцца — маючы на ўвазе яго туалет, — няхай пакліча Мілію, на што Поль, горача падзякаваўшы ёй, адказваў, што абавязкова так і зробіць. Затым ён прадаўжаў сваё падарожжа ўніз, накіроўваючыся ў той пакой, дзе маладыя джэнтльмены аднавілі свае заняткі, як раптам праходзячы міма поўадчыненых дзвярэй, пачуў голас: «Гэта Домбі?», на што Поль адказаў: «Так, паненка», бо пазнаў голас міс Блімбер. Міс Блімбер сказала: «Зайдзіце, Домбі». І Поль зайшоў. Выгляд у міс Блімбер быў такі самы, як і ўчора, з тою толькі розніцаю, што на ёй быў шаль. Яе кароткія светлыя валасы ўсё таксама кучаравіліся, і яна была ўжо ў акулярах, што прымусіла Поля задумацца, ці не кладзецца яна ў іх спаць. У яе ўласным распараджэнні была халодная маленькая гасціная, дзе былі кнігі і не было каміна. Але міс Блімбер ніколі не было холадна і ніколі не хацелася спаць! — Зараз, Домбі! — сказала міс Блімбер, — я выйду прагуляцца — мне патрэбен мацыён<ref>''Мацыён'' — прагулка дая ўмацавання здароўя.</ref>. Поль падзівіўся, што-б гэта магло здарыцца і чаму ў такое дрэннае надвор'е яна не пашле па гэта лакея. Але ён не зрабіў з гэтай прычыны ніякіх заўваг, бо ўвага яго была сканцэнтравана на невялікім стосіку кніг, якія міс Блімбер, відаць, толькі што праглядала. — Гэта вашы кнігі, Домбі, — сказала міс Блімбер. — Усе, паненка? — запытаўся Поль. — Так, — адказала міс Блімбер, — і ў бліжэйшы час містэр Фідэр падшукае для вас яшчэ некалькі, калі вы будзеце такім старанным, якім я спадзяюся вас бачыць, Домбі. — Дзякую вам, паненка, — сказаў Поль. — Я пайду прагуляцца для мацыёна, — прадаўжала міс Блімбер, — а пакуль мяне не будзе, інакш кажучы — да снедання, Домбі, я хачу, каб вы прачыталі што я адзначыла ў гэтых кнігах, і сказалі мне, ці зусім зразумела вам тое, што вы павінны вывучыць. Не марудзьце, Домбі, бо часу ў вас мала, вазьміце іх з сабою ўніз і адразу-ж пачынайце. — Так, паненка, — адказаў Поль. Іх было столькі, што хоць Поль паклаў адну руку пад ніжнюю кнігу, а другую руку і падбародак на верхнюю і моцна сціснуў іх у сваіх абдымках, сярэдняя кніга выслізнула, перш чым ён дайшоў да дзвярэй, а пасля і ўсе астатнія пасыпаліся на падлогу. Міс Блімбер сказала: «О, Домбі, Домбі, дапраўды-ж, гэта вельмі неахайна!» і зноў склала іх для яго ў стосік; на<noinclude></noinclude> eku2b4wklyhhbpo76uwvyo2hemschms