Ўся ў сьлязах, дзяўчына…

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="be">
  <siteinfo>
    <sitename>Вікікрыніцы</sitename>
    <dbname>bewikisource</dbname>
    <base>https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Мультымедыя</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Адмысловае</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Размовы</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Удзельнік</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Размовы з удзельнікам</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Вікікрыніцы</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Размовы пра Вікікрыніцы</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Файл</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Размовы пра файл</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Размовы пра MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Размовы пра шаблон</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Даведка</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Размовы пра даведку</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Катэгорыя</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Размовы пра катэгорыю</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Аўтар</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Размовы пра аўтара</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">Старонка</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">Размовы пра старонку</namespace>
      <namespace key="106" case="first-letter">Індэкс</namespace>
      <namespace key="107" case="first-letter">Размовы пра індэкс</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модуль</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Размовы пра модуль</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Ўся ў сьлязах, дзяўчына…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>87</id>
    <revision>
      <id>80658</id>
      <parentid>5735</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:48:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Ўся ў сьлязах, дзяўчына...]] у [[Ўся ў сьлязах, дзяўчына…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="785" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ўся ў сьлязах, дзяўчына...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/191
}}

&lt;poem&gt;
Ўся ў сьлязах, дзяўчына
Хіліцца да тына.
Поруч зь ёю пад расою
Зіхаціць шыпшына.

Вецер павявае
І расу страхае.
Ой, напэўна, і дзяўчына
Лек на сьлёзы мае.

Адгадайце ж, людзі,
Хто страхаць іх будзе?
І чаму ён, жаўтадзюбы,
Аж дасюль марудзе?

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>0km065yatj7qff30ef3sshnpwopqmvg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасць (Жылка)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>181</id>
    <revision>
      <id>80765</id>
      <parentid>33107</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:14:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасць]] у [[Безнадзейнасьць (Жылка)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="951" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Безнадзейнасць
 | аўтар     = Уладзімір Жылка
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

&lt;poem&gt;
Ноч стушыла агні, пад акно
Падступіла й цікуе жахліва.
Што пачну выглядаць? Не відно,
Не відно — за акнамі маўкліва.

Без зары, без агню немага,
Немага, калі ноч — як магіла.
І чаго спадзявацца ільга,
Калі змроку крыло атуліла?

На душы пустата, немата,
Не ўзрушае ні песня, ні дзейнасць.
Толькі сум, як увосень слата,
І спакой, і спакой — безнадзейнасць.

(''?'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вершы Уладзіміра Жылкі]]</text>
      <sha1>2cn9c3ab5n9b80cs4qytmklgnyxivmc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80767</id>
      <parentid>80765</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:16:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасьць (Жылка)]] у [[Безнадзейнасць (Жылка)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="951" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Безнадзейнасць
 | аўтар     = Уладзімір Жылка
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

&lt;poem&gt;
Ноч стушыла агні, пад акно
Падступіла й цікуе жахліва.
Што пачну выглядаць? Не відно,
Не відно — за акнамі маўкліва.

Без зары, без агню немага,
Немага, калі ноч — як магіла.
І чаго спадзявацца ільга,
Калі змроку крыло атуліла?

На душы пустата, немата,
Не ўзрушае ні песня, ні дзейнасць.
Толькі сум, як увосень слата,
І спакой, і спакой — безнадзейнасць.

(''?'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вершы Уладзіміра Жылкі]]</text>
      <sha1>2cn9c3ab5n9b80cs4qytmklgnyxivmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасць (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>182</id>
    <revision>
      <id>80763</id>
      <parentid>42199</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:14:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасьць]] у [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="990" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Безнадзейнасьць
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#313
 | год       = 1909—1913
}}

&lt;poem&gt;
Скарына, доктар лекарскіх навук,
У доўгай вопратцы на вежы сочыць зоры.
Яны спрыяюць! Час! З рухавых рук
Скарыны п’е адвар пан земскі пісар хворы.
І ўраз пабачыў ён, што ізумруд
Ў пярсьцёнку залатым на пальцы штось імгліцца,
Што блеску ў ім няма… І з болем тут
Ён зразумеў, што ўжо к жыцьцю не вараціцца.

(''1909—1913'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Творы пра Францыска Скарыну]]</text>
      <sha1>biywc956f5sgab4dwfbj0f6cpfp13bw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80769</id>
      <parentid>80763</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:16:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)]] у [[Безнадзейнасць (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="990" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Безнадзейнасьць
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#313
 | год       = 1909—1913
}}

&lt;poem&gt;
Скарына, доктар лекарскіх навук,
У доўгай вопратцы на вежы сочыць зоры.
Яны спрыяюць! Час! З рухавых рук
Скарыны п’е адвар пан земскі пісар хворы.
І ўраз пабачыў ён, што ізумруд
Ў пярсьцёнку залатым на пальцы штось імгліцца,
Што блеску ў ім няма… І з болем тут
Ён зразумеў, што ўжо к жыцьцю не вараціцца.

(''1909—1913'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Творы пра Францыска Скарыну]]</text>
      <sha1>biywc956f5sgab4dwfbj0f6cpfp13bw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вечар (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>277</id>
    <revision>
      <id>80690</id>
      <parentid>5923</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:07:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="985" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечар
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/196
}}

&lt;poem&gt;
Месяц круглы ўстаў на небе,
Блішчыць не высока,
Ўвесь чырвона-жоўты, быццам
Пугачова вока.

3 мілым, задушэўным зыкам
Важкі хрушч лятае;
Пра няшчаснае каханне
Нехта запявае.

Голас полем пракаціўся,
У бары аддаўся:
&quot;А дзе ж тая крынічанька,
Што голуб купаўся?&quot;

І снуюцца сумна ў сэрцы,
Ўюцца адгалоскі
Горкай песні, простай песні
Беларускай вёскі...

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Вёска]]</text>
      <sha1>m2468scs3w2tf428pien2oryjzek0e1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80692</id>
      <parentid>80690</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:08:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1001" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечар
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/196
}}

&lt;poem&gt;
Месяц круглы ўстаў на небе,
Блішчыць не высока,
Ўвесь чырвона-жоўты, быццам
Пугачова вока.

3 мілым, задушэўным зыкам
Важкі хрушч лятае;
Пра няшчаснае каханне
Нехта запявае.

Голас полем пракаціўся,
У бары аддаўся:
&quot;А дзе ж тая крынічанька,
Што голуб купаўся?&quot;

І снуюцца сумна ў сэрцы,
Ўюцца адгалоскі
Горкай песні, простай песні
Беларускай вёскі...

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Вёска ў паэзіі]]</text>
      <sha1>2ppujy83t4vob1opho9c0j4x8oxhvgg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вечар на захадзе ў попеле тушыць…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>281</id>
    <revision>
      <id>80562</id>
      <parentid>5927</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:26:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вечар на захадзе ў попеле тушыць...]] у [[Вечар на захадзе ў попеле тушыць…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1104" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечар на захадзе ў попеле тушыць...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/387
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Вечар на захадзе ў попеле тушыць
Кучу чырвоных кавалкаў вугля;
Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,
Не скалыхнуцца ні траўкай паля;
Цёмныя цені даўжэй у лагчыне,
Птушкі прыстаўшай марудней палёт;
Сумна плыве маладзік бледна-сіні
Ў небе вячэрнім, зялёным, як лёд;
Іскрацца зорак сьняжынкі маркотна,
Збожжа пакрылася шызай расой...
Кіньма жа думкі аб долі гаротнай,
Хоць бы на момант спачынем душой!

(''1910'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>dlxrwytpgomla14ezwmhqtymvrat50o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80563</id>
      <parentid>80562</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:26:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1104" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечар на захадзе ў попеле тушыць…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/387
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Вечар на захадзе ў попеле тушыць
Кучу чырвоных кавалкаў вугля;
Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,
Не скалыхнуцца ні траўкай паля;
Цёмныя цені даўжэй у лагчыне,
Птушкі прыстаўшай марудней палёт;
Сумна плыве маладзік бледна-сіні
Ў небе вячэрнім, зялёным, як лёд;
Іскрацца зорак сьняжынкі маркотна,
Збожжа пакрылася шызай расой...
Кіньма жа думкі аб долі гаротнай,
Хоць бы на момант спачынем душой!

(''1910'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>jxa0mxl8wuba420hnos7903g6u4jir1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>309</id>
    <revision>
      <id>80818</id>
      <parentid>5955</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:42:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць...]] у [[Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1814" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/317
}}

&lt;poem&gt;

 * * *

Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць!
Вір людскі скрозь заліў паясы тратуараў,
Блішчаць вокны, ліхтарні ўгары зіхацяць,
Коні мчацца, трамваі трывожна зьвіняць...
І гараць аганьком вочы змучаных твараў!

А завернеш ў завулак – ён цесны, крывы;
Цёмны шыбы глухіх, старасьвецкіх будынкаў;
Між каменьнямі – мох і сьцяблінкі травы,
І на вежы, як круглае вока савы,
Цыферблат – пільны сьведка мінулых учынкаў.

Ціша тут. Маўчаліва усталі – і сьняць
Ў небе купалы, брамы, байніцы і шпіцы;
Грук хады адзінокай здалёку чуваць,
Часам мерныя ўдары звана задрыжаць
І замоўкнуць, памкнуўшы ад старай званіцы.

Ўспамяні, маё сэрца, даўнейшыя дні!
Па загаду бурмістра усе, як належа,
Зачынілі ўжо вокны; загасілі вагні...
Варта вулкай прайшла... І ня сьпім мы адны –
Я ды чорны кажан, што шнуруе ля вежы.

(''1911-1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>ffcfn3v6fbbai1xi7tvkzruuh0qdtfa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80821</id>
      <parentid>80818</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:43:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1864" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/317
}}

&lt;poem&gt;

 * * *

Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць!
Вір людскі скрозь заліў паясы тратуараў,
Блішчаць вокны, ліхтарні ўгары зіхацяць,
Коні мчацца, трамваі трывожна зьвіняць...
І гараць аганьком вочы змучаных твараў!

А завернеш ў завулак – ён цесны, крывы;
Цёмны шыбы глухіх, старасьвецкіх будынкаў;
Між каменьнямі – мох і сьцяблінкі травы,
І на вежы, як круглае вока савы,
Цыферблат – пільны сьведка мінулых учынкаў.

Ціша тут. Маўчаліва усталі – і сьняць
Ў небе купалы, брамы, байніцы і шпіцы;
Грук хады адзінокай здалёку чуваць,
Часам мерныя ўдары звана задрыжаць
І замоўкнуць, памкнуўшы ад старай званіцы.

Ўспамяні, маё сэрца, даўнейшыя дні!
Па загаду бурмістра усе, як належа,
Зачынілі ўжо вокны; загасілі вагні...
Варта вулкай прайшла... І ня сьпім мы адны –
Я ды чорны кажан, што шнуруе ля вежы.

(''1911-1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Горад у паэзіі]]</text>
      <sha1>mi1dz2grjwjq4cyuhiw90mna8qr1gyz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80823</id>
      <parentid>80821</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:48:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1900" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/317
}}

&lt;poem&gt;

 * * *

Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць!
Вір людскі скрозь заліў паясы тратуараў,
Блішчаць вокны, ліхтарні ўгары зіхацяць,
Коні мчацца, трамваі трывожна зьвіняць...
І гараць аганьком вочы змучаных твараў!

А завернеш ў завулак – ён цесны, крывы;
Цёмны шыбы глухіх, старасьвецкіх будынкаў;
Між каменьнямі – мох і сьцяблінкі травы,
І на вежы, як круглае вока савы,
Цыферблат – пільны сьведка мінулых учынкаў.

Ціша тут. Маўчаліва усталі – і сьняць
Ў небе купалы, брамы, байніцы і шпіцы;
Грук хады адзінокай здалёку чуваць,
Часам мерныя ўдары звана задрыжаць
І замоўкнуць, памкнуўшы ад старай званіцы.

Ўспамяні, маё сэрца, даўнейшыя дні!
Па загаду бурмістра усе, як належа,
Зачынілі ўжо вокны; загасілі вагні...
Варта вулкай прайшла... І ня сьпім мы адны –
Я ды чорны кажан, што шнуруе ля вежы.

(''1911-1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Вільня]]
[[Катэгорыя:Горад у паэзіі]]</text>
      <sha1>1x7v66wmnymzotbqeipwshysrx5skyu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Дзесь у хмарах жывуць павукі…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>446</id>
    <revision>
      <id>80576</id>
      <parentid>6092</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:46:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Дзесь у хмарах жывуць павукі...]] у [[Дзесь у хмарах жывуць павукі…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="972" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Дзесь у хмарах жывуць павукі...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/183
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Дзесь у хмарах жывуць павукі,
Што снуюць павучыну дажджа.
Кожны тлусты і мяккі такі,
Скура сьлізкая, як у вужа;
Ў целе стыгне халодная кроў,
Злосьць бясцэльная ў мутных вачах...
Чуеш! Во шорах ног павукоў,
Аплятаючых сьцены і дах.

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

'''Глядзіце таксама'''
*[http://wiersze.wikia.com/index.php?title=Gdzieś_w_chmurach_żyją_pająki...&amp;useskin=monobook Gdzieś w chmurach żyją pająki...] (Polski)

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>f9oqo7mpqteirvkzuj0fgs89n0a8r01</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Зімой (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>534</id>
    <revision>
      <id>80607</id>
      <parentid>20750</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:43:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Зімой]] у [[Зімой (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1260" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Зімой
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/187
 | год       = 1910
}}

[[File:Maksim Bahdanovič - Zimoj.jpg|thumb|350px|Фатаздымак старонкі зь вершам «Зімой», 1914]]

&lt;poem&gt;
Здароў, марозны, звонкі вечар!
Здароў, скрыпучы, мяккі сьнег!
Мяцель ня вее, сьціхнуў вецер,
І волен лёгкіх санак бег.

Як мары, белыя бярозы
Пад сінявой начной стаяць.
У небе зоркі ад марозу
Пахаладзеўшыя дрыжаць.

Вільготны месяц стуль на поле
Празрысты, сьветлы стоўп спусьціў
І рызай срэбнаю раздольле
Сьнягоў сінеючых пакрыў.

Ўзрывайце ж іх санямі, коні!
Зьвіні, вясёлых бомаў медзь!
Вакол лятуць бары і гоні,
Ў грудзёх пачала кроў кіпець.

(''1910'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>owob4h4nneasngzg1vhlve11yyzzqqo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>613</id>
    <revision>
      <id>80813</id>
      <parentid>20208</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:11:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="836" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/316
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі
З прывольных палявых дарог, –
І пракаціуся топат гулкі,
І іскры сыпнулі з-пад ног.

У грудзі кволыя запала,
Дачка каменьняў, места мне.
Пачую я тэй іскры жала, –
І верш аб месьце з сэрца мкне.

(''1911-1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Горад у паэзіі]]</text>
      <sha1>inwyy9mfksulpxqceunlm6mb7ixcusx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кніга (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>657</id>
    <revision>
      <id>80709</id>
      <parentid>6302</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:59:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Кніга]] у [[Кніга (Багдановіч)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1149" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Кніга
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/198
}}

&lt;poem&gt;
Псалтыр, пакрытую няжорсткай бурай кожай,
Я ўзяў і срэбныя засьцёжкі адамкнуў,
Перачытаў радкі кірыліцы прыгожай
І воску з ладанам прыемны пах пачуў.

Вось псальма сьлічная. «Як той алень шукае
Крыніцы чыстай, так шукаю Бога я».
Як вее сьвежасьцю яе краса жывая!
Як радасна далей сьпяшыць душа мая!

І бачу я ў канцы няхітрую прыпіску,
Што «кнігу гэтую раб Божы, дзяк Гапон,
Дзеля душы сьпісаў у месьце Ваўкавыску
У рок сем тысяч сто васьмы з пачатку дзён».

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>l3399txduv9mw115r49am7ahg2zv8u7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Летапісец (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>708</id>
    <revision>
      <id>80697</id>
      <parentid>6353</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:22:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Летапісец]] у [[Летапісец (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2931" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Летапісец
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/8782
}}

&lt;poem&gt;
Душой стаміўшыся ў жыцьцёвых цяжкіх бурах,
Свой век канчаю я ў манастырскіх мурах
І пільна летапіс другі ўжо год пішу:
Старанна літары малыя вываджу
І сьпісваю усё ад слова і да слова
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва.
І добрыя яго, і кепскія дзяла
Апавядаю тут. Так рупная пчала
Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак,
І бачанаму мной – я годны веры сьведак.
Хай тыя ведаюць, што зьявяцца па нас,
Ўсю праўду пра жыцьцё у наш і пройшлы час,
Пра войтаў, лаўнікаў, і райцаў, і паспольства,
Пра розных каралёў, і бітвы, і пасольсва,
Што тут чынілася у даўнія гады,
Што думалі, чаго жадалі мы тады,
За што змагаліся, як баранілі веру, –
Хай зьведаюць усё патомкі праз паперу!
Яно забудзецца, умрэ, з вадой сплыве, –
І вось у спомінах устане, ажыве,
Калі знайдуць маё няхітрае пісаньне
Пра гэтае жыцьцё, надзеі, справаваньне...
Так мора – ў Гданску я чуваў – прымчыць вадой
Бутэльку к берагу, аблітую смалой,
Ўсю ў дробных ракаўках і ў ціне. Не замала
Яна была ў вадзе і шмат чаго спаткала.
Рыбалкі вылавяць бутэльку, разаб’юць
I, як трапляецца, быць мо у ёй знайдуць
Ліста. За звычаю марскога гэтак весьці
Нам, утапаючы, шлюць людзі. Ў моры дзесьці
Загінулі яны, і, можа, соткі год
З тых часоў працяклі, і згінуў іх народ,
І ўсё зьмянілася, і ўжо пра іх забылі.
Вы, літары, цяпер нанова ўсё збудзілі!
І людзі зьведаюць аб прадзедах сваіх,
Аб горы, радасьцях і аб прыгодах іх,
Каму маліліся, чаго яны шукалі,
Дзе на глыбокім дне іх крыюць мора хвалі.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>0lusjfl7dslzgru40nt011bk0yzd19a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80699</id>
      <parentid>80697</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:22:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2987" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Летапісец
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/8782
}}

&lt;poem&gt;
Душой стаміўшыся ў жыцьцёвых цяжкіх бурах,
Свой век канчаю я ў манастырскіх мурах
І пільна летапіс другі ўжо год пішу:
Старанна літары малыя вываджу
І сьпісваю усё ад слова і да слова
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва.
І добрыя яго, і кепскія дзяла
Апавядаю тут. Так рупная пчала
Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак,
І бачанаму мной – я годны веры сьведак.
Хай тыя ведаюць, што зьявяцца па нас,
Ўсю праўду пра жыцьцё у наш і пройшлы час,
Пра войтаў, лаўнікаў, і райцаў, і паспольства,
Пра розных каралёў, і бітвы, і пасольсва,
Што тут чынілася у даўнія гады,
Што думалі, чаго жадалі мы тады,
За што змагаліся, як баранілі веру, –
Хай зьведаюць усё патомкі праз паперу!
Яно забудзецца, умрэ, з вадой сплыве, –
І вось у спомінах устане, ажыве,
Калі знайдуць маё няхітрае пісаньне
Пра гэтае жыцьцё, надзеі, справаваньне...
Так мора – ў Гданску я чуваў – прымчыць вадой
Бутэльку к берагу, аблітую смалой,
Ўсю ў дробных ракаўках і ў ціне. Не замала
Яна была ў вадзе і шмат чаго спаткала.
Рыбалкі вылавяць бутэльку, разаб’юць
I, як трапляецца, быць мо у ёй знайдуць
Ліста. За звычаю марскога гэтак весьці
Нам, утапаючы, шлюць людзі. Ў моры дзесьці
Загінулі яны, і, можа, соткі год
З тых часоў працяклі, і згінуў іх народ,
І ўсё зьмянілася, і ўжо пра іх забылі.
Вы, літары, цяпер нанова ўсё збудзілі!
І людзі зьведаюць аб прадзедах сваіх,
Аб горы, радасьцях і аб прыгодах іх,
Каму маліліся, чаго яны шукалі,
Дзе на глыбокім дне іх крыюць мора хвалі.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Гісторыя ў паэзіі]]</text>
      <sha1>0p3h9hlv0ouetuukw21gyznixfb8lk2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80707</id>
      <parentid>80699</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:55:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2990" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Летапісец
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/8782
}}

&lt;poem&gt;
Душой стаміўшыся ў жыцьцёвых цяжкіх бурах,
Свой век канчаю я ў манастырскіх мурах
І пільна летапіс другі ўжо год пішу:
Старанна літары малыя вываджу
І сьпісваю усё ад слова і да слова
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва.
І добрыя яго, і кепскія дзяла
Апавядаю тут. Так рупная пчала
Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак,
І бачанаму мной – я годны веры сьведак.
Хай тыя ведаюць, што зьявяцца па нас,
Ўсю праўду пра жыцьцё у наш і пройшлы час,
Пра войтаў, лаўнікаў, і райцаў, і паспольства,
Пра розных каралёў, і бітвы, і пасольсва,
Што тут чынілася у даўнія гады,
Што думалі, чаго жадалі мы тады,
За што змагаліся, як баранілі веру, –
Хай зьведаюць усё патомкі праз паперу!
Яно забудзецца, умрэ, з вадой сплыве, –
І вось у спомінах устане, ажыве,
Калі знайдуць маё няхітрае пісаньне
Пра гэтае жыцьцё, надзеі, справаваньне...
Так мора – ў Гданску я чуваў – прымчыць вадой
Бутэльку к берагу, аблітую смалой,
Ўсю ў дробных ракаўках і ў ціне. Не замала
Яна была ў вадзе і шмат чаго спаткала.
Рыбалкі вылавяць бутэльку, разаб’юць
I, як трапляецца, быць мо у ёй знайдуць
Ліста. За звычаю марскога гэтак весьці
Нам, утапаючы, шлюць людзі. Ў моры дзесьці
Загінулі яны, і, можа, соткі год
З тых часоў працяклі, і згінуў іх народ,
І ўсё зьмянілася, і ўжо пра іх забылі.
Вы, літары, цяпер нанова ўсё збудзілі!
І людзі зьведаюць аб прадзедах сваіх,
Аб горы, радасьцях і аб прыгодах іх,
Каму маліліся, чаго яны шукалі,
Дзе на глыбокім дне іх крыюць мора хвалі.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Гістарычная паэзія]]</text>
      <sha1>6r7ejcqnz11fu4fwnzyzekju6wy3nkd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноч. Газьніца гарыць, чырванее…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>930</id>
    <revision>
      <id>80605</id>
      <parentid>6575</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Ноч. Газьніца гарыць, чырванее...]] у [[Ноч. Газьніца гарыць, чырванее…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1006" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ноч. Газьніца гарыць, чырванее...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/185
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Ноч. Газьніца гарыць, чырванее,
І гарбата, астыўшы, стаіць,
За сьцяной запявае завея,
Сумна бомамі ў полі зьвініць.
З краю ў край яе гул аддаецца,
І чагось усё думаю я,
Што зь няволі зімовай там рвецца
Крэпка скутая сьнегам зямля;
Грудзі моцныя цяжка ўздымае,
Ветрам вее, як дыхаць пачне,
Сьнег халодны ў палёх калыхае
І вось-вось свае путы страхне.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>8u3sok1ubuxkcwhdl8v582z9tecvxat</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Пагоня (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>968</id>
    <revision>
      <id>80735</id>
      <parentid>69081</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:46:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1749" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Пагоня
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
 | дата      = 1916 год
}}
{{Вікіпэдыя|Пагоня (песня)|Пагоня (песьня)}}[[Файл:Vytis on Dawn Gate 2007 05 29.jpg|thumb|300px|[[:w:be-tarask:Пагоня|Пагоня]] — герб Вялікага Княства Літоўскага, Літвы, а таксама Беларусі (у 1918—1919 і 1991—1995 гадах), які знаходзіцца на [[:w:be-tarask:Вострая брама|Вострай Браме ў Вільні]].]]

* [[Пагоня (Багдановіч)/Вольная Беларусь|Пагоня]] // [[Вольная Беларусь (газета)|Вольная Беларусь]]. Менск. № 32, 30 лістапада 1917
* [[Юнацкі сьпеўнік/Пагоня|Пагоня]] // [[Юнацкі сьпеўнік]]. Выдавецтва школьных падручнікаў і літаратуры для моладзі, 1944

== Глядзіце таксама ==
* [http://wiersze.wikia.com/index.php?title=Pogoń&amp;useskin=monobook Pogoń] (Polski)

[[Катэгорыя:Вершы Максіма Багдановіча]]
[[Катэгорыя:Творы, напісаныя ў Менску]]
[[Катэгорыя:Пагоня (герб)]]
[[Катэгорыя:Творы 1916 года]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]

[[uk:Погоня (Богданович)]]</text>
      <sha1>2yam2xa03y2c6v57vw3ketdob0nxscp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80736</id>
      <parentid>80735</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:47:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1928" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Пагоня
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
 | дата      = 1916 год
}}
{{Вікіпэдыя|Пагоня (песня)|Пагоня (песьня)}}[[Файл:Vytis on Dawn Gate 2007 05 29.jpg|thumb|300px|[[:w:be-tarask:Пагоня|Пагоня]] — герб Вялікага Княства Літоўскага, Літвы, а таксама Беларусі (у 1918—1919 і 1991—1995 гадах), які знаходзіцца на [[:w:be-tarask:Вострая брама|Вострай Браме ў Вільні]].]]

* [[Пагоня (Багдановіч)/Вольная Беларусь|Пагоня]] // [[Вольная Беларусь (газета)|Вольная Беларусь]]. Менск. № 32, 30 лістапада 1917
* [[Пагоня (1921)|Пагоня]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Юнацкі сьпеўнік/Пагоня|Пагоня]] // [[Юнацкі сьпеўнік]]. Выдавецтва школьных падручнікаў і літаратуры для моладзі, 1944

== Глядзіце таксама ==
* [http://wiersze.wikia.com/index.php?title=Pogoń&amp;useskin=monobook Pogoń] (Polski)

[[Катэгорыя:Вершы Максіма Багдановіча]]
[[Катэгорыя:Творы, напісаныя ў Менску]]
[[Катэгорыя:Пагоня (герб)]]
[[Катэгорыя:Творы 1916 года]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]

[[uk:Погоня (Богданович)]]</text>
      <sha1>af3px67wxumnxo4s24o3d5hpjtraqxs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Перапісчык (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1019</id>
    <revision>
      <id>80702</id>
      <parentid>32679</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:54:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Перапісчык]] у [[Перапісчык (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1850" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Перапісчык
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#197
 | год       = 1912
}}

&lt;poem&gt;
На чыстым аркушы, прад вузенькім акном,
Прыгожа літары выводзіць ён пяром,
Ўстаўляючы паміж іх чорнымі радамі
Чырвоную страку; усякімі цьвятамі,
Рознакалёрнымі галоўкамі зьвяроў
І птах нявіданных, спляценьнем завіткоў
Ён пакрашае скрозь — даволі ёсьць знароўкі —
Свае шматфарбныя застаўкі і канцоўкі,
І загалоўкі ўсе, — няма куды сьпяшыць!
Парой ён спыніцца, каб лепей завастрыць
Пяро гусінае, і гляне: сьветла сонца
Стаўпамі падае праз вузкае ваконца,
І круціцца у іх прыгожы, лёгкі пыл;
Як сіняваты дым нявідзімых кадзіл,
Рой хмарачак плыве; шырокімі кругамі
У небе ластаўкі шыбаюць над крыжамі,
Як жар гарашчымі, а тут, каля вакна,
Малінаўка пяе і стукае жаўна.
І зноў ён схіліцца, застаўку зноў выводзіць
Няяркім серабром; нячутна дзень праходзіць;
Ўжо хутка будзе ноч, і першая гвязда
Благаславіць канец прыгожага труда.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>jd2t1a7fqbb87gf44hlp7oelbeqar5c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80704</id>
      <parentid>80702</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:54:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1909" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Перапісчык
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#197
 | год       = 1912
}}

&lt;poem&gt;
На чыстым аркушы, прад вузенькім акном,
Прыгожа літары выводзіць ён пяром,
Ўстаўляючы паміж іх чорнымі радамі
Чырвоную страку; усякімі цьвятамі,
Рознакалёрнымі галоўкамі зьвяроў
І птах нявіданных, спляценьнем завіткоў
Ён пакрашае скрозь — даволі ёсьць знароўкі —
Свае шматфарбныя застаўкі і канцоўкі,
І загалоўкі ўсе, — няма куды сьпяшыць!
Парой ён спыніцца, каб лепей завастрыць
Пяро гусінае, і гляне: сьветла сонца
Стаўпамі падае праз вузкае ваконца,
І круціцца у іх прыгожы, лёгкі пыл;
Як сіняваты дым нявідзімых кадзіл,
Рой хмарачак плыве; шырокімі кругамі
У небе ластаўкі шыбаюць над крыжамі,
Як жар гарашчымі, а тут, каля вакна,
Малінаўка пяе і стукае жаўна.
І зноў ён схіліцца, застаўку зноў выводзіць
Няяркім серабром; нячутна дзень праходзіць;
Ўжо хутка будзе ноч, і першая гвязда
Благаславіць канец прыгожага труда.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Гістарычная паэзія]]</text>
      <sha1>bw5z24a29g8jhqqa4ju35f883f21gzu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80742</id>
      <parentid>80704</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T19:02:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="943" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Перапісчык
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Перапісчык (1921)|Перапішчык]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Гістарычная паэзія]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>ohvzeictav0vehzwq7gf0dvyztuh9kd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Плакала лета, зямлю пакідаючы…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1055</id>
    <revision>
      <id>80573</id>
      <parentid>6700</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:39:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Плакала лета, зямлю пакідаючы...]] у [[Плакала лета, зямлю пакідаючы…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1203" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Плакала лета, зямлю пакідаючы...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/182
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

                 &lt;small&gt;Цветы последние милей  &lt;/small&gt;
                 &lt;small&gt;Роскошных  первенцев  полей.&lt;/small&gt; 
                                        &lt;small&gt;''А. Пушкін''&lt;/small&gt;

Плакала лета, зямлю пакідаючы;        
Ціха ліліся сьлязінкі на поле.
Але прыгожаю восеньню яснаю
Там, дзе упалі яны, вырасталі
Кветкі асеньнія, кветкі, ўспаённыя
Тугаю, горам, сьлязінкамі лета.
Кветкі асеньнія, родныя, бледныя!
Вырасьлі вы, каб ураз жа і згінуць.
Можа, таму-то душа надарваная
Гэтак любоўна вянок з вас сплятае.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>m8dayrq99gnmuv3tyx4podyiuftijh2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Раманс (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1142</id>
    <revision>
      <id>80645</id>
      <parentid>32491</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Романс]] у [[Раманс (Багдановіч)]] па-над перасылкаю</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2833" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Романс&lt;br&gt;&lt;small&gt;(Зорка Вэнэра)&lt;/small&gt;
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1912
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#385, кніга: Мы — Беларусы (1988), ст. 295
 | сэкцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = Паводле гэтага вершу напісаная музыка для вельмі папулярнае песьні «Зорка Вэнэра». Верш першапачаткова быў апублікаваны пад назовам «Романс» («Раманс», 1912), але больш вядомы стаў як песьня ў 1930-х. Эпіграф узяты зь вершу «[[:fr:La Vie intérieure/L’Idéal|Ідэал]]».
}}

[[File:Maksim Bahdanovič - Romans.jpg|thumb|350px|Фатаздымак старонкі зь вершам «Романс», 1914]]
&lt;poem&gt;
                  &lt;small&gt;Quand luira cette etoile, un jour,&lt;/small&gt;
                  &lt;small&gt;La plus belle et la plus lointaine,&lt;/small&gt;
                  &lt;small&gt;Dites-lui qu'elle eut mon amour,&lt;/small&gt;
                  &lt;small&gt;O dernieres de la race humaine.&lt;/small&gt;
                                 &lt;small&gt;''Sully-Prudhomme''&lt;ref&gt;Калі аднойчы засьвеціцца гэтая зорка,
Найпрыгажэйшая і найдалейшая,
Скажыце ёй, што я кахаў яе,
О, апошнія з роду людскога.
                     ''[[:be:Сюлі-Прудом|Сюлі-Прудом]] (фр.)''&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;

Зорка Вэнэра ўзышла над зямлёю,
Сьветлыя згадкі з сабой прывяла…
Помніш, калі я спаткаўся з табою,
Зорка Вэнэра ўзышла.
З гэтай пары я пачаў углядацца
Ў неба начное і зорку шукаў.
Ціхім каханьнем к табе разгарацца
З гэтай пары я пачаў.
Але растацца нам час наступае;
Пэўна, ўжо доля такая у нас.
Моцна кахаў я цябе, дарагая,
Але растацца нам час.
Буду ў далёкім краю я нудзіцца,
Ў сэрцы любоў затаіўшы сваю;
Кожную ночку на зорку дзівіцца
Буду ў далёкім краю.
Глянь іншы раз на яе, — у расстаньні
Там зь ёй зьліём мы пагляды свае…
Каб хоць на міг уваскрэсла каханьне,
Глянь іншы раз на яе…

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

'''Зноска'''
&lt;references/&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Рамансы]]</text>
      <sha1>5uzgrzh3dgoylio4kq1wkrpolapyzr3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Разрытая магіла (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1145</id>
    <revision>
      <id>80580</id>
      <parentid>20865</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:53:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Разрытая магіла]] у [[Разрытая магіла (Багдановіч)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1369" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Разрытая магіла
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/184
 | год       = 1909
}}

&lt;poem&gt;

                       &lt;small&gt;Polatаj nad groby,&lt;/small&gt;
                       &lt;small&gt;Piosenko żałoby.&lt;/small&gt; 
                                &lt;small&gt;''Żygliński''&lt;ref&gt;Ляці над трунамі,
Песьня жальбы.
''Жыглінскі (пол.)''&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;

Дробны дождж сячэ, ліецца;
Вецер злосна ў хату рвецца,
Ў полі стогнам аддаецца,
Стукне ў дзверы і вакно; —
Сэрцэ беднае заб’ецца
І адразу ў ім прачнецца,
І адразу скалыхнецца
Усё, што згінула даўно.

Ўспомніць сэрца, што любіла,
Ўспомніць моладасць і сілу,
Ўсё, што знікла і уплыла,
Ўсё успомніць, як у сне.
Бачу: сэрца не забыла,
Што жыццё ў ім загубіла…
І разрытаю магілай
Вее сумна на мяне.

(''1909'')
&lt;/poem&gt;

== Зноска ==
&lt;references/&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>kzjm2u43uoww0smcfjhuo1jw0351wsw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Слуцкія ткачыхі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1227</id>
    <revision>
      <id>80717</id>
      <parentid>19088</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:07:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Слуцкіе ткачыхі]] у [[Слуцкія ткачыхі]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1501" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкіе ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/199
 | год       = 1912
}}

[[File:Maksim Bahdanovič - Słuckije tkačychi.jpg|thumb|350px|Фатаздымак старонкі зь вершам «Слуцкіе ткачыхі», 1914.]]

&lt;poem&gt;
Ад родных ніў, ад роднай хаты
У панскі двор дзеля красы
Яны, бяздольныя, узяты
Ткаць залатыя паясы.
І цягам доўгіе часіны,
Дзявочые забыўшы сны,
Свае шырокія тканіны
На лад пэрсідзкі ткуць яны.
А за сьцяной сьмяецца поле,
Зіяе неба з-за вакна —
І думкі мкнуцца мімаволі
Туды, дзе расьцвіла весна
Дзе блішчэ збожжэ у яснай далі,
Сінеюць міла васількі,
Халодным срэбрам з’яюць хвалі
Між гор ліючэйся рэкі
Цямнее край зубчаты бора…

І тчэ, забыўшыся, рука,
Заміж пэрсідзкаго узора,
Цьвяток радзімы васілька.

(''1912'')
&lt;/poem&gt;

== Глядзіце таксама ==
* [[Слуцкія ткальлі]]

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>mvi5f2j0j2vjt25ouvz6v6z8jqbqwx1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80722</id>
      <parentid>80717</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:28:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1180" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Родны край/Слуцкія ткальлі|Слуцкія ткальлі]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Вянок (1927)/Старая Беларусь/Слуцкія ткачыхі|Слуцкія ткачыхі]] // [[Вянок (1927)|Вянок]]. Вільня: „Віленскае Выдавецтва“ Б. Клецкіна, 1927

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>01zh7ra6ywhc0n8xwv7jr5slfsq36cv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80725</id>
      <parentid>80722</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:28:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1187" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі|Слуцкія ткальлі]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Вянок (1927)/Старая Беларусь/Слуцкія ткачыхі|Слуцкія ткачыхі]] // [[Вянок (1927)|Вянок]]. Вільня: „Віленскае Выдавецтва“ Б. Клецкіна, 1927

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>l0vdpzqk5knkjx0x72tbg932s5ei361</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80726</id>
      <parentid>80725</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:31:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі|Слуцкія ткальлі]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Вянок (1927)/Старая Беларусь/Слуцкія ткачыхі|Слуцкія ткачыхі]] // [[Вянок (1927)|Вянок]]. Вільня: „Віленскае Выдавецтва“ Б. Клецкіна, 1927

* [[Слуцкія ткачыхі/Апошняя рэдакцыя|Апошняя аўтарская рэдакцыя]]
[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>m5x0fh7yow4v11h0k4p9wzvdbp7v780</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80731</id>
      <parentid>80726</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:38:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1286" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Слуцкія ткачыхі (1921)|Слуцкія ткальлі]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Вянок (1927)/Старая Беларусь/Слуцкія ткачыхі|Слуцкія ткачыхі]] // [[Вянок (1927)|Вянок]]. Вільня: „Віленскае Выдавецтва“ Б. Клецкіна, 1927

* [[Слуцкія ткачыхі/Апошняя рэдакцыя|Апошняя аўтарская рэдакцыя]]
[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>dv4bh63njh68duvq4sd19i4zxc97b6a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80741</id>
      <parentid>80731</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T19:02:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1287" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | год       = 1912 год
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]] // [[Вянок (1914)|Вянок]]. Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1914
* [[Слуцкія ткачыхі (1921)|Слуцкія ткальлі]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921
* [[Вянок (1927)/Старая Беларусь/Слуцкія ткачыхі|Слуцкія ткачыхі]] // [[Вянок (1927)|Вянок]]. Вільня: „Віленскае Выдавецтва“ Б. Клецкіна, 1927

* [[Слуцкія ткачыхі/Апошняя рэдакцыя|Апошняя аўтарская рэдакцыя]]

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>63vaxvbd2q6z25o450bfczhvtg3ca21</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Слуцкія ткачыхі (1921)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1228</id>
    <revision>
      <id>80723</id>
      <parentid>35427</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:28:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Слуцкія ткальлі]] у [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1440" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі&lt;br&gt;&lt;small&gt;(Апошняя аўтарская рэдакцыя)&lt;/small&gt;
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/41623
}}

&lt;poem&gt;
Ім не пабачыць роднай хаты,
Ня ўчуць ім дзетак галасы.
Яны у панскі двор узяты
Ткаць залатыя паясы.
І цягам доўгія часіны,
Аб шчасьці ўжо забыўшы сны,
Свае шырокія тканіны
На лад пэрсідзкі ткуць яны.
А за сьцяной шляхі у поле,
Шуміць чарэмха ля вакна, —
І думкі мкнуцца мімаволі
Туды, дзе расьцьвіла вясна.
Там так вясёла і прыгожа:
Зіяюць срэбрам ручайкі,
І у зялёных хвалях збожжа
Закрасавалі васількі.
Там шчыры бор шуміць сувора…
Ты тчэш, бязвольная рука,
Заміж пэрсідзкага узора
Цьвяток радзімы васілька.
&lt;/poem&gt;

== Глядзіце таксама ==
* [[Слуцкіе ткачыхі]]

[[Катэгорыя:Вершы]]
[[Катэгорыя:Максім Багдановіч]]</text>
      <sha1>ad71v9pg0i9andriro4cm8mhpbs5rmj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80728</id>
      <parentid>80723</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:36:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1465" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921. с. 113]
}}

{{Block center/s}}
{{цэнтар|СЛУЦКІЕ ТКАЧЫХІ.|памер=120%}}
Ад родных ніў, ад роднай хаты,&lt;br /&gt;
У панскі двор дзеля красы.&lt;br /&gt;
Яны бяздольныя узяты&lt;br /&gt;
Ткаць залатыя паясы.&lt;br /&gt;
І цягам доўгія часіны,&lt;br /&gt;
Дзявочыя забыўшы сны,&lt;br /&gt;
Свае́ шырокія тканіны&lt;br /&gt;
На лад пэрсідзкі ткуць яны.&lt;br /&gt;
А за сьцяной сьмяе́цца поле,&lt;br /&gt;
Зіяе не́ба з-за вакна—&lt;br /&gt;
І думкі ймкнуцца мімаволі&lt;br /&gt;
Туды, дзе́ расьцьвіла вясна.&lt;br /&gt;
Дзе́ блішча збожжа ў яснай далі:&lt;br /&gt;
Сіне́юць міла васількі,&lt;br /&gt;
Халодным срэбрам зьяюць хвалі&lt;br /&gt;
Між гор ліючайся ракі.&lt;br /&gt;
Цямне́е край зубчаты бора…&lt;br /&gt;
І тчэ забыўшыся рука,&lt;br /&gt;
Заміж пэрсіцкага узора&lt;br /&gt;
Цьвяток радзімы васілька.
{{Block center/e}}</text>
      <sha1>jeji0l6yazi348jp94k05nloqy0173n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80729</id>
      <parentid>80728</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:37:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1471" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921. с. 113]
}}

{{Block center/s}}
{{цэнтар|'''Слуцкія ткальлі.'''|памер=120%}}
Ад родных ніў, ад роднай хаты,&lt;br /&gt;
У панскі двор дзеля красы.&lt;br /&gt;
Яны бяздольныя узяты&lt;br /&gt;
Ткаць залатыя паясы.&lt;br /&gt;
І цягам доўгія часіны,&lt;br /&gt;
Дзявочыя забыўшы сны,&lt;br /&gt;
Свае́ шырокія тканіны&lt;br /&gt;
На лад пэрсідзкі ткуць яны.&lt;br /&gt;
А за сьцяной сьмяе́цца поле,&lt;br /&gt;
Зіяе не́ба з-за вакна—&lt;br /&gt;
І думкі ймкнуцца мімаволі&lt;br /&gt;
Туды, дзе́ расьцьвіла вясна.&lt;br /&gt;
Дзе́ блішча збожжа ў яснай далі:&lt;br /&gt;
Сіне́юць міла васількі,&lt;br /&gt;
Халодным срэбрам зьяюць хвалі&lt;br /&gt;
Між гор ліючайся ракі.&lt;br /&gt;
Цямне́е край зубчаты бора…&lt;br /&gt;
І тчэ забыўшыся рука,&lt;br /&gt;
Заміж пэрсіцкага узора&lt;br /&gt;
Цьвяток радзімы васілька.
{{Block center/e}}</text>
      <sha1>c4cx4vcew9n7u0to6qlrezr4cc782j0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80730</id>
      <parentid>80729</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:37:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі]] у [[Слуцкія ткачыхі (1921)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1471" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921. с. 113]
}}

{{Block center/s}}
{{цэнтар|'''Слуцкія ткальлі.'''|памер=120%}}
Ад родных ніў, ад роднай хаты,&lt;br /&gt;
У панскі двор дзеля красы.&lt;br /&gt;
Яны бяздольныя узяты&lt;br /&gt;
Ткаць залатыя паясы.&lt;br /&gt;
І цягам доўгія часіны,&lt;br /&gt;
Дзявочыя забыўшы сны,&lt;br /&gt;
Свае́ шырокія тканіны&lt;br /&gt;
На лад пэрсідзкі ткуць яны.&lt;br /&gt;
А за сьцяной сьмяе́цца поле,&lt;br /&gt;
Зіяе не́ба з-за вакна—&lt;br /&gt;
І думкі ймкнуцца мімаволі&lt;br /&gt;
Туды, дзе́ расьцьвіла вясна.&lt;br /&gt;
Дзе́ блішча збожжа ў яснай далі:&lt;br /&gt;
Сіне́юць міла васількі,&lt;br /&gt;
Халодным срэбрам зьяюць хвалі&lt;br /&gt;
Між гор ліючайся ракі.&lt;br /&gt;
Цямне́е край зубчаты бора…&lt;br /&gt;
І тчэ забыўшыся рука,&lt;br /&gt;
Заміж пэрсіцкага узора&lt;br /&gt;
Цьвяток радзімы васілька.
{{Block center/e}}</text>
      <sha1>c4cx4vcew9n7u0to6qlrezr4cc782j0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80732</id>
      <parentid>80730</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:38:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1614" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | год       = 1921 год
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921. с. 113]
 | анатацыі = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Слуцкія ткачыхі]].
}}
{{Block center/s}}
{{цэнтар|'''Слуцкія ткальлі.'''|памер=120%}}
Ад родных ніў, ад роднай хаты,&lt;br /&gt;
У панскі двор дзеля красы.&lt;br /&gt;
Яны бяздольныя узяты&lt;br /&gt;
Ткаць залатыя паясы.&lt;br /&gt;
І цягам доўгія часіны,&lt;br /&gt;
Дзявочыя забыўшы сны,&lt;br /&gt;
Свае́ шырокія тканіны&lt;br /&gt;
На лад пэрсідзкі ткуць яны.&lt;br /&gt;
А за сьцяной сьмяе́цца поле,&lt;br /&gt;
Зіяе не́ба з-за вакна—&lt;br /&gt;
І думкі ймкнуцца мімаволі&lt;br /&gt;
Туды, дзе́ расьцьвіла вясна.&lt;br /&gt;
Дзе́ блішча збожжа ў яснай далі:&lt;br /&gt;
Сіне́юць міла васількі,&lt;br /&gt;
Халодным срэбрам зьяюць хвалі&lt;br /&gt;
Між гор ліючайся ракі.&lt;br /&gt;
Цямне́е край зубчаты бора…&lt;br /&gt;
І тчэ забыўшыся рука,&lt;br /&gt;
Заміж пэрсіцкага узора&lt;br /&gt;
Цьвяток радзімы васілька.
{{Block center/e}}</text>
      <sha1>a6ch8eawmevpkdy6ixc6h7qo2fjg7it</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1273</id>
    <revision>
      <id>80675</id>
      <parentid>6921</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:54:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае...]] у [[Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1013" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/192
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае:
«Сьцежка ў полі пралягае, траўкай зарастае.
Каля сьцежкі пахіліўся явар да каліны, –
Там кахаліся калісь-то хлопец і дзяўчына.
Ой, ішла дарога долам, ды ішла і горкай, –
Не схавалася дзяўчына ад тэй долі горкай:
Бо ляжыць яе дарожка, траўкай зарастае;
Сумна глянуць, цяжка бачыць, жаль душу праймае».

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>d001ukmwn0xhp6fu96mx4hho3vr51as</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1287</id>
    <revision>
      <id>80687</id>
      <parentid>6935</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:05:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю...]] у [[Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="890" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/195
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю, –
Ой, пайду я зь цеснай хаты ў тое поле.
Ў чыстым полі вецер вее, павявае, –
Ты пакінь мяне, нуда мая нямая!
Я тады б у песьні звонкай, салаўінай
Выліў тугу і на вецер буйны кінуў,
І разьвеяў бы яе ён па раздольлі,
Каб ня ўбачыць мне ніколі ўжо нядолі.

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>7u1f6t5yxr83me48xodsiwxjczefm1z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>У Вільні</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1328</id>
    <revision>
      <id>80825</id>
      <parentid>46268</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1497" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = У Вільні&lt;br&gt;&lt;small&gt;(Санэт)&lt;/small&gt;
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | сэкцыя    = санэт
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/literature/2693#318
 | год       = 1911—1912
}}

{{Верш-пачатак}}
Ліхтарняў сьвет у сіняй вышыне…

Вітрынамі зіяючыя крамы,

Кавярні, мора вывесак, як плямы,

Анонсы і плякаты на сьцяне.


Кіпіць натоўп на жорсткім вулак дне!

Снуюць хлапцы, суюшчыя рэклямы…

Разносчыкі крычаць ля кожнай брамы…

Грук, гоман, гул, — усё ракой імкне.


А дальш — за радам кас, ламбардаў, банкаў, —

Агні вакзала… павадка фурманкаў…

Віры людзей… сіпяшчы паравоз…


Зялёны семафор… пакгауз… склады…

Заводаў коміны пад цьмой нябёс…

О, горада чароўныя прынады!


(''1911—1912'')
{{Верш-канец}}

[[Катэгорыя:Вянок]]
[[Катэгорыя:Санеты Максіма Багдановіча]]
[[Катэгорыя:Вільня]]
[[Катэгорыя:Горад у паэзіі]]
[[Катэгорыя:Творы 1912 года]]</text>
      <sha1>psxykp2eb1ahtb7aqdix5the23rrvz0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ціха па мяккай траве…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1419</id>
    <revision>
      <id>80556</id>
      <parentid>7071</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:22:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Ціха па мяккай траве...]] у [[Ціха па мяккай траве…]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1204" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ціха па мяккай траве...
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  =  
 | анатацыі  = Крыніца: http://rv-blr.com/vershu/view/180
}}

&lt;poem&gt;
 * * *

Ціха па мяккай траве
Сінявокая ноч прахадзіла;
        Ціха з заснуўшых палян

Плыў у гару і зьнікаў,
Быццам дым сіняваты з кадзіла,
        Рэдкі, правідны туман;

Неба ўсю глыб ажывіўшы,
Патроху празь цемнь выглядалі
        Зорак дрыжачых вянкі;

Конікі суха зьвінелі;
Шырэй разьліваліся хвалі
        Цёмнай, люстранай ракі;

Пала раса; у палёх
Загарэліся пацеркі мілых
        Жоўта-чырвоных агнёў...

Час, калі трэба журыцца
Душою на сьвежых магілах
        Пуста пранёсшыхся днёў.

(''1911'')
&lt;/poem&gt;

[[Катэгорыя:Вянок]]</text>
      <sha1>f47fckms1jo6cehd4781zq1mt49awlb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Аўтар:Вацлаў Ластоўскі</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1617</id>
    <revision>
      <id>80743</id>
      <parentid>74860</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T19:06:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Проза */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55791" xml:space="preserve">{{Пра аўтара
| Прозвішча               =Ластоўскі
| Імёны                   =Вацлаў
| Першая літара прозвішча =Л
| Варыянты імёнаў         =Власт; Wlast; Юры Верашчака; Ласт; В.Ласт.; Уласт; Арцём Музыка; Пагашчанін; Сваяк; Ю.Сулімірскі; Veritatis; Miles; Peregrinus
| Апісанне                =беларускі грамадскі і палітычны дзеяч, пісьменнік, гісторык, філолаг, літаратуразнавец, перакладчык, этнограф
| Іншае                   =
| ДН                      =27 кастрычніка 1883
| Месца нараджэння        =засценак Калеснікаў Дзісенскага павета Віленскай губерні (цяпер Глыбоцкі раён Віцебскай вобласці)
| ДС                      =23 студзеня 1938
| Месца смерці            =г. Саратаў, Расія
| Выява                   =Vaclaw Lastowski.jpg
| Вікіпедыя               =:be:Вацлаў Юстынавіч Ластоўскі
| Вікіпедыя2              =:be-x-old:Вацлаў Ластоўскі
| Вікіцытатнік            =Вацлаў Ластоўскі
| Вікісховішча            =Category:Vaclaw Lastowski
| Вікіліўр                =
| ЭСБЕ                    =
| Катэгорыя               = Вацлаў Ластоўскі
| Google                  =
}}

{{All works|Вершы Вацлава Ластоўскага‎‎|Пераклады Вацлава Ластоўскага‎|Проза Вацлава Ластоўскага‎|Апавяданні Вацлава Ластоўскага‎‎|Публіцыстыка Вацлава Ластоўскага|Слоўнікі Вацлава Ластоўскага‎‎|Крытыка Вацлава Ластоўскага|Лісты Вацлава Ластоўскага|Успаміны Вацлава Ластоўскага|Гістарычныя працы Вацлава Ластоўскага‎|Мовазнаўчыя працы Вацлава Ластоўскага‎}}

==Паэзія==
===1922===
*[[Наперад, змагарна наперад!..]]
*[[Благаслаўлен сын…]]

===1923===
*[[Вясной]]
*[[На Радуніцу]]
*[[На каложы ў Горадні]]
*[[Дума на полацкім замчышчы]]
*[[Формаў трупехлых я вораг дасконны…]]

*[[Рэйнскі вадапад]]
*[[Кельнскі Сабор]]
*[[У Альпах]]
*[[Сабор св. Марка ў Вэнэцыі]]
*[[Генуэскі рынак]]

*[[Паэт, ты вольнага Пэгаса…]]

*[[На смаленскіх сьценах]]
*[[Чытаючы Гомэра]]
*[[На оды Горація]]
*[[На Чужыне]]
*[[Песьня аб князю Вітаўце]]
*[[Купальская песьня]]

*[[У гадаўшчыну Люблінскай ганьбы]]
*[[Пакутнік]]
*[[Зорнік]]
*[[Ікар]]
*[[На ўзьмежы]]

*[[На Коляды (Ластоўскі)|На Коляды]]

===1924===
*[[Пішы…]]
*[[О Крыўская зямля…]]
*[[Да…]]
*[[Чала я не хіліў прад сілай…]]

===1925===
*[[Крыжовы паход дзяцей]]
*[[Лісты]]

===1926—1927===
*[[Баяну]]
*[[Чырвонец]]
*[[У час аблогі]]
*[[Падарожнік]]
*[[На хрэзьбінах]]

==Проза==
*[[Naradziny]] (1909)
*[[Zajczyk]] (1909)
*[[Ślozy]] (1909)
*[[Mary]] (1910)
*[[Lebiedzinaja pieśnia]] (1910)
*[[Panas hulaje]] (1910)
*[[Most u Kutach]] (1910)
*[[Дзень рожэвай кветкі]] (1912)
*[[На Вялікдзень (Ластоўскі)|На Вялікдзень]] (1915)
*[[Smalenski kniaziewič]] (1916)
*[[Prywid]] (1916)
*[[Наездчык]] (1916)
*[[Каменная труна]] (1917)
*[[Krywičanin/Prypowieść ab starym mužu i hožaj dziewie|Prypowieść ab starym mužu i hožaj dziewie]] (1918)
*[[«Разбойнік»]] (1921)
*[[Мікалай Галубовіч (Ластоўскі)|Мікалай Галубовіч]] (1922)
*[[Лабірынты (Ластоўскі)|Лабірынты]] (1923)
*[[Адзінокі]] (1923)
*[[Старасельскі магільнік]] (1924)
*[[Троцкі замак]] (1924)
*[[Брацкія кнігі]] (1924)
*[[Вясковыя архэолёгі]] (1924)
*[[Часы былі трывожныя]] (1924)
*[[Цмок]] (1926/1927)

=== Абразкі ===
*[[Kraski]] (1910)
*[[Apaŭšyje liści]] (1910)
*[[Hoład]] (1911)

=== Легенды ===
'''1911'''
*[[Sož i Niepro]]
'''1913'''
*[[Беларускі радавод]]
'''1923'''
*[[Бяздоннае багацьце]]
*[[Векавечная мяжа]]
*[[Князь Барыс і чорт]]

=== Казкі ===
'''1923'''
*[[Аб сытой сьвіньні]]
*[[Дзед і ўнук]]
*[[Певень і гуся]]
*[[Аб мядзьведзю і асінавым калу з голасам]]
*[[Аб чорце бязродым]]

*[[Пад старасьць адгукнецца]]
*[[Ліхая баба]]
*[[Варона і рак]]
*[[Вуж куртаты і мужык багаты]]
*[[Чаму Панас стаўся ваўкалакам?]]
*[[Як Кузьма стрэльбу рабіў]]
*[[Лепей вол ярэмны, як жарабец стаенны]]
*[[Смэрд і ваявода]]

==Публіцыстыка==
'''1909'''
*[[Наша Ніва/З нашаго жыцьця/IV/лацінка|Z naszaho žyćcia. IV]]
'''1910'''
*[[Eliza Ožeško]]
*[[Biełaruski wiečer u Połacku]]
*[[Ab chatnim remiesle]]
'''1911'''
*[[Piataja wystauka litoŭskaha krasnaha štukarstwa u Wilni]]
* [[Kupalle]]
* [[Jak pastupać, kab dzieci wyrosšy šanawali swaich boćkoŭ i byli im aporaj na staraść]]
* [[S pajezdki na sielska-haspadarskuju wystauku ŭ Bychawie]]
* [[Ab patrebie stylu ŭ žyćci narodu]]
* [[Spatkalisia]]
* [[Chrystos naradziusia!]]
'''1912'''
*[[З нашаго жыцьця. Перапіска ў беларускай мове]]
*[[Эміграція]]
*[[Дзе праўда?]]
*[[Hulnia «ŭ Biełarusy»|Hulnia „ŭ Biełarusy“]]
*[[Аб хаўрусах рэмесьнікоў]]
*[[S padarožy pa Hrodzienščynie]]
*[[U Łatyšoŭ]]
*[[З нашаго жыцьця. Разьдзелы і сваркі]]
*[[Hołas Europy ab nacionalnych sprawach]]
*[[1906 — 1912]]
*[[Шляхам праўды]]
'''1913'''
*[[Кудой дарога?]]
*[[Выстаўка народнага штукарства]]
*[[«Націоналізація»|„Націоналізація“]]
*[[Нашы цэннасьці]]
*[[Ці-ткі мы запраўды цямней за ўсіх]]
*[[Перш за ўсё самі]]
*[[Сплачывайця доўг]]
*[[Забабоны]]
*[[Нашая старая слава]]
*[[Да ўбогіх духам]]
*[[Леся Украінка]]
*[[Літэратарам с кальцом у носе]]
*[[Ня гожэ!]]
*[[Голас епіскапа ў абарону роднай мовы ў цэрквах]]
*[[Ці ёсць расейская і польская культура?]]
*[[Голас сумленьня!]]
'''1914'''
*[[Чаму нам не даюць жыць]]
*[[У сваю абарону]]
*[[«Як вораг у няволі»|„Як вораг у няволі“]]
*[[Наша праўда]]
*[[Наша Ніва/1914/5/З Беларусі і Літвы/З Віленшчыны/Беларуская вечарынка|З Беларусі і Літвы. З Віленшчыны. Беларуская вечарынка]]
*[[Родная мова]]
*[[Праца]]
*[[Бяздомные]]
*[[Асцярога эмігрантам]]
*[[Па сваім шляху!]]
*[[Горэй ня будзе]]
*[[Наша Ніва/1914/15/З Беларусі і Літвы/З Віленшчыны/Дзісна|З Беларусі і Літвы. З Віленшчыны. Дзісна]]
*[[Крыху з гісторыі пьянства]]
*[[Будзьця цьвёрды]]
*[[На тэмы дня]]
*[[Выкупляймося]]
'''1915'''
*[[Рэляцыя]]
'''1916'''
*[[Biez nijakich patreb]]
*[[Szto takoje demokratyzm]]
*[[Прычыны заняпаду беларускага адраджэння ў XIX ст.|Pryczyny zaniepadu biełaruskaho adradžeńnia ŭ XIX stal.]]
*[[Наш грэх|Nasz hrech]]
'''1917'''
*[[Z Nowym Hodam!]]
*[[Suświetnaja wajna ŭ 1916 h.]]
*[[U 400-letnuju hadauščynu]]
*[[Dzień uradzin Impieratara Wilhelma]]
*[[Na frontach]]
*[[Праўда і крыўда]]
'''1918'''
*[[Krywičanin/Ad Redakcii|Ad Redakcii]]
*[[Krywičanin/Nacionalnaje pytańnie|Nacionalnaje pytańnie]]
*[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Niepaścihłaja kanbinacija|Niepaścihłaja kanbinacija]]
*[[Нацыянальнае пытанне]]

*[[Што трэба ведаць кажнаму беларусу]]
'''1919'''
*[[Беларусь пад Расеяй]]
*[[Нашы цэннасці]]
*[[Толькі на Беларусь!]]
'''1922'''
*[[Над сьвежай магілай]]
'''1924'''
*[[Новы падзел Беларусі]]
'''1925'''
*[[Канкардат]]
'''1926'''
*[[Што спрыяе разросту і ўпадку народаў і дзяржаў]]
*[[Патрыятычны малітвеннік]]
'''1927'''
*[[Упыры (Ластоўскі)|Упыры]]
*[[Дасягненьні ў нацыянальнай палітыцы]]
'''1928'''
*[[У чым віна грамадаўцаў]]
*[[Утварэньне Акадэміі Навук — сьвята ўсіх беларусаў]]

=== Успаміны ===
*[[Старабеларуская вясковая школа]] (1923)
*[[Пагост]] (1925)
*[[Мае ўспаміны аб М. Багдановічы]] (1926)
*[[Крывічанскія Дзяды]] (1927)
*[[Ўражаньні з паездкі ў Беларускую Радавую Соціялістычную Рэспубліку]] (1927)
*[[Да характарыстыкі Каганца]] (1928)

=== Крытыка ===
'''1914'''
*[[«Васількі» (рэцэнзія)|„Васількі“]]
*[[«Рунь» (рэцэнзія)|„Рунь“]]
*[[«Родные зьявы» (рэцэнзія)|„Родные зьявы“]]
'''1924'''
*[[«Студэнская думка» (Ластоўскі)]]
'''1925'''
*[[І. П. Фурман. Крашаніна]]
*[[Праф. У. Пічэта. Гісторыя Беларусі]]
*[[Праф. У. Ігнатоўскі. Гісторыя Беларусі ў XIX і ў пачатку XX сталецьця]]
'''1926'''
*[[Програма зьбіраньня вуснае народнае творчасьці (рэцэнзія)|Програма зьбіраньня вуснае народнае творчасьці]]
*[[А. Шлюбскі. «Крашаніна (набіванка)» (рэцэнзія)|А. Шлюбскі. «Крашаніна (набіванка)»]]
*[[«Наш край» штомесячнік Ц. Б. краязнаўства пры Інстытуце беларускай культуры (рэцэнзія)|«Наш край» штомесячнік Ц. Б. краязнаўства пры Інстытуце беларускай культуры]]
*[[«Школьная праца» (рэцэнзія)|«Школьная праца»]]

== Навукова-папулярныя артыкулы ==

=== Гістарычныя артыкулы ===
'''1911'''
* [[Piatrok z Krošyna]]
* [[Z minuŭščyny horadu Bychowa]]
'''1912'''
* [[З нашай мінуўшчыны. Земскіе суды]]
* [[Копные суды]]
* [[З нашай мінуўшчыны. Станы ў старой Беларусі|З нашай мінуўшчыны. (Станы ў старой Беларусі)]]
* [[Ludwik Kondratowič (Syrokomla)]]
'''1914'''
* [[350-летняя гадаўшчына друку ў Маскоўшчыне]]
* [[10-летні юбілей літоўскага друку]]
* [[Хлебаробства ў Беларусі ў даўные часы]]
* [[Кроніка Вялікаго Князьства Літоўскага]]
'''1915'''
*[[Ціт Бычкоўскі (1843–1913)]]
* [[Нашы гарады. Горадня]]
* [[Нашы гарады. Вільня]]
'''1916'''
*[[1491–1916]]
*[[Памяці Справядлівага|Pamiaci Sprawiadliwaho]]
*[[Katalickije, biełaruskije fundacii ŭ Wilni]]
*[[Sielanskije  «respubliki» kanca XVIII st. u Biełarusi i Litwie]]
*[[Wasil Ciapinski]]
*[[Lisoŭszczyki]]
*[[Z historyji katalickaho Kaściołu na Biełarusi]]
*[[Litoŭski Statut i jaho historyja]]
*[[1410–1914]]
'''1917'''
*[[Рэформацкі рух на Беларусі]]
'''1918'''
*[[Krywičanin/Turaŭskaje kniaźstwo|Turaŭskaje kniaźstwo]]
*[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Ab herbie pahonia|Ab herbie pahonia]]
*[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Chto patron Biełarusi?|Chto patron Biełarusi?]]
'''1920'''
*[[Вялікі патрыот — Васіль Цяпінскі]]
'''1922'''
*[[З Беларуска-Літоўскай мінуўшчыны]]
'''1923'''
*[[Альгердаўскі паяс]]
*[[Аб хросным імяні Ягайлы]]
*[[Манэта тураўскага князя Сьвятаполка (X ст.)]]
*[[Аб найменьнях — «Гуды», — «Крывічы», — «Русь»]]

*[[Леў Сапега аб перакладзе Статуту В. Кн. Літоўскага на польскую мову]]
*[[Аб залатой бабе]]
*[[Беларусы ў Усх. Прусыі]]
*[[Жан-Жак Руссо і Белавежская пушча]]
*[[Дзеячы вялікай францускай рэволюцыі аб нацыянальным пытаньні]]
*[[Манэта з выабражэньнем цэнтаўра]]

*[[Што трэба разумець пад найменьнямі — Паляне, Дрыгвічы, Дрэўляне]]
*[[Беларускі абычай што да падаваньня агня]]

*[[Андрэй-Казімер Ягайлавіч]]
*[[Маскоўскія паслы 1646 г. як абаронцы беларускай мовы]]

*[[Таргоўля Беларусі з немцамі ў XIII — XV ст.]]
*[[Расійскія вучоныя аб Крывічах]]
*[[Аб найменьні «Русь»]]
*[[Хто быў першы друкар у Маскве]]
*[[Жыровіцкая друкарня]]
*[[Ткальня «слуцкіх» паясоў у Рожанне]]

*[[Што такое «Русь» смаленскай тарговай граматы 1229 г.?]]
*[[Крыўска-беларуская кавалерыя]]
*[[Першыя беларускія слоўнікі]]
*[[Волаты-Анты]]
*[[За што нішчылі Лесаўчыкоў?]]
*[[Полацкая сьв. Сафія]]
*[[Нашая костка]]
'''1924'''
*[[Паленьне кніг на Беларусі]]
*[[Урад Цівуна]]
*[[Слуцкія паясы]]

*[[Доктар Франціш Скарына (1525 – 1925)]]
*[[Беларускі дрэварыт пачатку XVI ст.]]
*[[Зборнік Бершадзкага]]
*[[Рухомыя друкарні на Беларусі і Украіне]]
*[[Кальвінскія зборы на Беларусі]]

*[[Новагорадзкая аўтокефальная мітраполія]]
*[[Віленская Грэка-Лаціна-Руская акадэмія]]
*[[Аб найменьні «Крывічы»]]
*[[Акадэмік Шахматов аб імені «Русь»]]
*[[Пачайнская друкарня]]
*[[Аб лесаўчыках]]
*[[Першая кніжка аб піве]]
'''1925'''
*[[Прычыны заняпаду крыўскай мовы ў XVII ст.]]
*[[Аб назовах «Крывія» і «Беларусь»]]
*[[Пачатны летапіс аб крывічох у асьвятленьні гістарычнай крытыкі]]
*[[Крыўскія школы XVI і XVII ст. ст.]]
*[[Выдатнейшыя крывічы (беларусы)-высяленцы ў Масковію]]
*[[Вываз крыўскіх культурных цэннасьцяў у Польшчу ў часе польска-расійскай вайны 1918—1919 гг.]]
*[[Рысункі да ілюстраціі крыўскай вайсковасьці]]
'''1926'''
*[[Сьвяткаваньне пятніцы замест нядзелі ў XVI ст.]]
*[[Аб «славянстве» маскалёў]]
*[[Тодар Дастаеўскі і Адам Міцкевіч — сыны крывіцкага народнага генія]]
*[[Унія]]
*[[Беларускія (крыўскія) друкі ў Тыльзіце]]
*[[Праф. М. К. Любавскі і акад. С. Платонов аб Крывічох]]
*[[Крывічанскія кнігазборы XV ст.]]
*[[Аб імяні Ятвягі]]
'''1926—1927'''
*[[Пачтовыя ўстановы ў Крывічанскіх (Беларускіх) Землях]]

==== Этнаграфічныя артыкулы ====
*[[Аб ганчарстве нашым даўней і цяпер]] (1913)
*[[Каляды (Ластоўскі)|Каляды]] (1914)
*[[Аб беларускім хатнім рэмясьле]] (1913)
*[[З народнай мудрасьці]] (1913)
*[[Z antykwarskich zapisak. I. Hanczarskije wyraby]] (1916)
*[[Да шуканьня крыніц народнай творчасьці]] (1923)
*[[Аб камянях-краўцах]] (1923)
*[[Дуда (Вацлаў Ластоўскі)|Дуда]] (1924)
*[[Жывая старасьвеччына]] (1926)
*[[Эпітэт сьмерці «Кастуся»]] (1926)
*[[Навязі і кудмяні]] (1926)
*[[Сонечнае калясо]] (1926)
*[[Дзіў]] (1926)
*[[Крывічанскія Дзяды]] (1927)
*[[Прочкі і разлучыны]] (1928)
*[[Духоўныя вершы 1702 году]] (1928)

=== Літаратуразнаўчыя артыкулы ===
*[[Памажыця!]] (1913)

*[[Duchoŭnaja katalickaja literatura ŭ biełaruskaj mowie]] (1916)
*[[Szlacham tworczaści]] (1916)

*[[Misteryi]] (1918)

*[[Krywičanin/Eneida|Eneida]] (1918)
*[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Hiedyminaŭski woŭk|Hiedyminaŭski woŭk]] (1918)

*[[Старабеларуская калядка]] (1923)

*[[Цікавая агітацыйная беларуская брашура 1860-х гадоў]] (1923)

*[[Смаленская легенда аб св. Мэкурым]] (1924)

*[[Крыўскі вар’янт быліны аб Ільлі Мурамцы]] (1924)
*[[Крыўскі (беларускі) старадаўны лістоўны стыль]] (1924)

=== Мовазнаўчыя артыкулы ===
'''1914'''
* [[Крыху цікавых слоў]]
'''1915'''
* [[Вывод названьня горада Вільні|Аб ўсім па троху. Вывод названьня горада Вільні]]
'''1918'''
*[[Krywičanin/Usiaho pa kaliwu/Nazowa Biełarusi pa žydoŭsku|Nazowa Biełarusi pa žydoŭsku]]
'''1923'''
* [[Народны падзел між беларусамі]]
*[[Пагляд расійскіх вучоных на беларускую мову]]
*[[Аб значэньні слова «Бонда»]]
*[[Што трэба разумець пад найменьнямі — Паляне, Дрыгвічы, Дрэўляне]]
*[[Умец, мастак, кудзьбіт]]

*[[Казарскія вуліцы у беларускіх гарадох]]
*[[Галцяі і галцяйства]]

*[[Каспля і касапля]]
*[[Што такое «дунай»]]
*[[Слова «друя»]]

*[[Што такое «Русь» смаленскай тарговай граматы 1229 г.?]]
*[[Хто ў каго запазычае?]]
*[[Што такое «Артсана» арабскіх пісьменьнікаў]]
*[[Навец, наўскі]]
*[[Палчанін, палачанін]]
*[[Выцябкі і поцябкі]]
*[[Ярасьць і юрнасьць]]
*[[Істба]]
*[[Пакута]]
'''1924'''
*[[Пляновая асыміляцыя]]
*[[Кузулька]]
*[[Даль аб беларускай мове]]
*[[Бацька польскай камэдыі]]
*[[Аб слове «кабета»]]
*[[Калі беларуска-крыўскае слова «разьдзел» уведзена ў польскую мову?]]
*[[«Прага», «прога»]]
*[[Смэрды]]
*[[Слова «пугаўка»]]
'''1925'''
*[[Нёман і Няміга]]

*[[Рэзаць, кроіць, стругаць, кружаць]]
'''1926'''
*[[Дойлід]]
*[[Дзіцячы слоўнік]]
*[[Карэнь «гал» і выводныя ад яго словы і паняцьці ў крыўскай мове]]
*[[Карэнь «корс», «корх», выводныя ад яго словы і паняцьці ў крыўскай мове]]
*[[Аб слове мурава]]
*[[Якімі наіўнымі спосабамі польскія прафэсары полёнізуюць Вільню]]
*[[Дняпро ці Няпро?]]
*[[Аб імяні Ятвягі]]
'''1926—1927'''
*[[У справе рэформы кірылаўскае азбукі]]
*[[Аб караню «віт», «вет» і выводных словах і паняцьцях]]
*[[Словачын «рымзаць» і выводныя ад яго словы і паняцьці]]
*[[Аб слове «гаспадар»]]
*[[Аб напісаньні «ўл» у крыўскай пісьменнасьці]]
'''1927'''
*[[Аб словах «сьвет» і «сьвятло»]]
*[[Аб слове «страніца»]]
*[[Корэктыва да слоў «земляробства» і «хлебаробства»]]

== Слоўнікі ==
*[[Тэрміналёгія да анатоміі і фізыалёгіі]] (1923)
*[[Матэрьялы да беларускага слоўніка]] (1923)
*[[Матэрьялы да беларускага зельніка]] (1923)
*[[Эпітэты і мэтафары]] (1923)
*[[Беларускія аднасловы]] (1923)
*[[Крыўска-Беларускі іменнік]] (1923)
*[[Аднасловы]] (1923)
*[[Слоўнік геаметрычных і трыганаметрычных тэрмінаў і сказаў. (расійска-беларускі і беларуска-расійскі)]] (разам з [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзіем Дуж-Душэўскім]]; 1923)
*[[Номэнклятура беларускіх птушак]] (разам з [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзіем Дуж-Душэўскім]] і [[Аўтар:Тадэвуш Іваноўскі|Тадэвушам Іваноўскім]]; 1924)
*[[Таўтолёгія]] (1924)
*[[Эпітэты]] (1924)
*[[Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік]] (1924)
*[[Матэр’ялы да крыўскага слоўніка]] (1925)
*[[Слоўнік старакрыўскай актавай мовы]] (1925)
*[[Крыўскія рытаўнікі]] (1925)
*[[Выдатнейшыя крывічы (беларусы)-высяленцы ў Масковію]] (1925)
*[[Матэр’ялы да слоўніка беларускай (крывічанскай) мовы]] (1927)

== Прамовы ==
*[[Прамова ў Жэнэве]] ''(1924)''

== Лісты ==
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (24 студзеня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(24 студзеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міністэрства замежных справаў Літвы|Ліст да Міністэрства замежных справаў Літвы]] ''(17 красавіка 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Янкі Чарапука (28 красавіка 1920)|Ліст да Янкі Чарапука]] ''(28 красавіка 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Язэпа Мамонькі|Ліст да Язэпа Мамонькі (імаверна)]] ''(29 красавіка 1920 году)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Дамініка Сямашкі|Ліст да Дамініка Сямашкі]] ''(2 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міхася Маркевіча (7 траўня 1920)|Ліст да Міхася Маркевіча]] ''(7 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Янкі Чарапука (7 траўня 1920)|Ліст да Янкі Чарапука]] ''(7 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Пётры Крачэўскага (8 траўня 1920)|Ліст да Пётры Крачэўскага]] ''(8 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да сяброў БПСР|Ліст да беларускіх эсэраў]] ''(17 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (18 траўня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(18 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Клаўдзія Дуж-Душэўскага (19 траўня 1920)|Ліст да Клаўдзія Дуж-Душэўскага]] ''(19 траўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Аляксандра Цвікевіча (1 чэрвеня 1920)|Ліст да Аляксандра Цьвікевіча]] ''(1 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міхася Маркевіча (6 чэрвеня 1920)|Ліст да Міхася Маркевіча]] ''(6 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата № 1 (6 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(6 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Язэпа Дылы (6 чэрвеня 1920)|Ліст да Язэпа Дылы]] ''(6 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата № 2 (6 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(6 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да невядомага адрасата (7 чэрвеня 1920)|Ліст да невядомага адрасата]] ''(7 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Яўгена Ладнова (11 чэрвеня 1920)|Ліст да Яўгена Ладнова]] ''(11 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да міністра замежных справаў Літвы (21 чэрвеня 1920)|Ліст да міністра замежных справаў Літвы]] ''(21 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Кастуся Езавітава (31 ліпеня 1920)|Ліст да Кастуся Езавітава]] ''(31 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Аляксандра Вальковіча (31 ліпеня 1920)|Ліст да Аляксандра Вальковіча]] ''(31 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Лявона Зайца (2 жніўня 1920)|Ліст да Лявона Зайца]] ''(2 жніўня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Яўгена Ладнова (3 жніўня 1920)|Ліст да Яўгена Ладнова]] ''(3 жніўня 1920)''

*[[Тэлеграма Старшыні Рады Міністраў БНР Вярхоўнай Радзе Лігі Нацый|Тэлеграма Вярхоўнай Радзе Лігі Нацый]] ''(16 ліпеня 1922)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Пётры Крачэўскага (20 красавіка 1923)|Ліст да Пётры Крачэўскага]] ''(20 красавіка 1923)''
*[[Ліст да рэдактара &quot;Эхо&quot; (Aidas)]] ''(1924)''
*[[Ліст да старшыні французкай Лігі Абароны правоў Чалавека і Грамадзяніна (Ластоўскі)|Ліст да старшыні французкай Лігі Абароны правоў Чалавека і Грамадзяніна]] ''(25 студзеня 1927)''

*[[Ліст Вацлава Ластоўскага ў рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь» (1928)|Ліст]] у рэдакцыю газэты «Савецкая Беларусь» ''(1928)''

=== Лісты да аўтара ===
* [[Ліст да п. В.Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]]
* [[Вацлаву Ластоўскаму (Гарун)|Ліст]] [[Аўтар:Алесь Гарун|Аляксандра Прушынскага]] ''(30 кастрычніка 1912)''
* [[Ліст Зігфрыда Мееровіца да Вацлава Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Зігфрыд Мееровіц|Зігфрыда Мееровіца]] ''(28 красавіка 1920)''
*[[Ліст Янкі Чарапука да Вацлава Ластоўскага (29 красавіка 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Янка Чарапук|Янкі Чарапука]] ''(29 красавіка 1920)''
*[[Ліст Дамініка Сямашкі да Вацлава Ластоўскага|Ліст]] [[Аўтар:Дамінік Сямашка|Дамініка Сямашкі]] ''(2 траўня 1920)''
*[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Пётра Крачэўскі|Пётры Крачэўскага]] ''(24 траўня 1920)''
*[[Ліст Клаўдзія Дуж-Душэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|Клаўдзія Дуж-Душэўскага]] ''(24 траўня 1920)''
*[[Ліст Міхаіла Кахановіча да Вацлава Ластоўскага (27 траўня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Міхаіл Кахановіч|Міхася Кахановіча]] ''(27 траўня 1920)''
*[[Запіска Кастуся Езавітава Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Кастусь Езавітаў|Кастуся Езавітава]] ''(імаверна, канец красавіка 1920)''
*[[Ліст Шарля Можа да Вацлава Ластоўскага і Кастуся Езавітава (1 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Шарль Мож|Шарля Можа]] ''(1 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Міхася Маркевіча да Вацлава Ластоўскага (4 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Міхась Маркевіч|Міхася Маркевіча]] ''(4 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Палуты Бадуновай да Вацлава Ластоўскага (6 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Палута Бадунова|Палуты Бадуновай]] ''(6 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Васіля Захаркі да Вацлава Ластоўскага (16 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Васіль Захарка|Васіля Захаркі]] ''(16 чэрвеня 1920)''
*[[Запіска Кастуся Езавітава Вацлаву Ластоўскаму (17 чэрвеня 1920)|Запіска]] Кастуся Езавітава ''(17 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Васіля Захаркі да Вацлава Ластоўскага (21 чэрвеня 1920)|Ліст]] Васіля Захаркі ''(21 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Янкі Чарапука да Вацлава Ластоўскага (21 чэрвеня 1920)|Ліст]] Янкі Чарапука ''(21 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (23 чэрвеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Антон Аўсянік|Антона Аўсяніка]] ''(23 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Клаўдзія Дуж-Душэўскага да Вацлава Ластоўскага (24 чэрвеня 1920)|Ліст]] Клаўдзія Дуж-Душэўскага ''(24 чэрвеня 1920)''
*[[Запіска Аляксандра Вальковіча Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Аляксандр Вальковіч|Аляксандра Вальковіча]] ''(28 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Яўгена Ладнова да Вацлава Ластоўскага (12 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Яўгена Ладноў|Яўгена Ладнова]] ''(12 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (13 ліпеня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(13 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Кузьмы Цярэшчанкі да Вацлава Ластоўскага (15 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Кузьма Цярэшчанка|Кузьмы Цярэшчанкі]] ''(15 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Яўхіма Бялевіча да Вацлава Ластоўскага (15 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Яўхім Бялевіч|Яўхіма Бялевіча]] ''(ліпень 1920)''
*[[Запіска Кузьмы Войткі Вацлаву Ластоўскаму|Запіска]] [[Аўтар:Кузьма Войтка|Кузьмы Войткі]] ''(16 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Алега Васількоўскага да Вацлава Ластоўскага (30 ліпеня 1920)|Ліст]] [[Аўтар:Алег Васількоўскі|Алега Корчак-Крыніцы-Васількоўскага]] ''(30 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (31 ліпеня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(31 ліпеня 1920)''
*[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (2 жніўня 1920)|Ліст]] Пётры Крачэўскага ''(2 жніўня 1920)''
*[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (5 жніўня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(5 жніўня 1920)''
*[[Ліст Антона Аўсяніка да Вацлава Ластоўскага (9 жніўня 1920)|Ліст]] Антона Аўсяніка ''(9 жніўня 1920)''
*[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (13 жніўня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(13 жніўня 1920)''
*[[Ліст Кастуся Езавітава да Вацлава Ластоўскага (14 жніўня 1920)|Ліст]] Кастуся Езавітава ''(14 жніўня 1920)''

*[[Справаздача шэфа Дыпляматычнай Місіі БНР у Бэрліне (14 жніўня 1920)|Справаздача шэфа Дыпляматычнай Місіі БНР у Бэрліне]] ''(14 жніўня 1920)''

*[[Ліст Яўгена Ладнова да Вацлава Ластоўскага (16 жніўня 1920)|Ліст]] Яўгена Ладнова ''(16 жніўня 1920)''
*[[Ліст Пётры Крачэўскага да Вацлава Ластоўскага (17 жніўня 1920)|Ліст]] Пётры Крачэўскага ''(17 жніўня 1920)''

*[[Ліст патрыярха Ціхана да Вацлава Ластоўскага (1922)|Ліст]] патрыяарха [[Аўтар:Ціхан (патрыярх Маскоўскі)|Ціхана]] ''(1922)''

== Дакуманты ==
*[[Заява беларускай дэлегацыі ў Стакгольме (1916)|Заява беларускай дэлегацыі ў Стакгольме]] ''(1916)''
*[[Адказ на ліст Саюзу вызваленьня Ўкраіны|Адказ на ліст Саюзу вызваленьня Ўкраіны]] ''(1916)''
*[[Мэморыя прадстаўнікоў Беларусі на ІІІ-яй Канфэрэнцыі народаў|Мэмарандум прадстаўнікоў Беларусі у Лязані]] ''(27 чэрвеня 1916)''

*[[Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе (27 чэрвеня 1919)|Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе]] Камісіі ў апрацаваньні закону аб выбарах ува Ўстаноўчы Сойм ''(27 чэрвеня 1919)''
*[[Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе (7 ліпеня 1919)|Заява Беларускага Прадстаўніцтва ў Літоўскай Тарыбе]] Старшыні Рады Міністраў Літвы ''(27 чэрвеня 1919)''

*[[Грамата Ўраду БНР аб пацьверджаньні паўнамоцтваў Вайскова-Дыпляматычнай Місіі БНР пры Ўрадах Латвіі і Эстоніі]] ''(5 красавіка 1920)''
*[[Грамата Ўраду БНР аб прызнаньні незалежнасьці Эстонскай Рэспублікі]] ''(7 красавіка 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да Міністэрства замежных справаў Літвы|Ліст да Міністэрства замежных справаў Літвы]] ''(17 красавіка 1920)''
*[[Упаўнаважаньне РНМ БНР дэлегата Міністэрства замежных справаў БНР Янкі Чарапука на вядзеньне перамоваў з РСФСР|Упаўнаважаньне Янкі Чарапука на вядзеньне перамоваў з РСФСР]] ''(24 красавіка 1920)''
*[[Нота РНМ БНР народнаму камісару міжнародных справаў РСФСР (25 красавіка 1920)|Нота народнаму камісару міжнародных справаў РСФСР]] ''(25 красавіка 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб прызначэньні Яўгена Ладнова старшынёй беларускай дэлегацыі ў Парыжы]] ''(29 траўня 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Васілю Захарку зрабіць і атрымаць грашовую пазыку ад РСФСР]] ''(2 чэрвеня 1920)''
*[[Ліст Вацлава Ластоўскага да міністра замежных справаў Літвы (21 чэрвеня 1920)|Ліст да міністра замежных справаў Літвы]] ''(21 чэрвеня 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб прызначэньні Алега Васількоўскага ваенна-дыпляматычным прадстаўніком БНР у Фінляндыі]] ''(25 чэрвеня 1920)''
*[[Пасьведчаньне РНМ БНР Паўла Вэнта]] ''(25 чэрвеня 1920)''
*[[Наказ РНМ БНР Вэнту, Васількоўскаму, Эльвэнгрэну і Чарапуку]] ''(25 чэрвеня 1920)''
*[[Цыркуляр РНМ БНР Янку Чарапуку]] ''(25 чэрвеня 1920)''
*[[Наказ РНМ БНР Надзвычайнай Дыпляматычнай Місіі БНР у Маскву]] ''(чэрвень 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Кастусю Езавітаву ўступіць у перамовы зь Літвой аб прызнаньні незалежнасьці Беларусі]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Аляксандру Галавінскаму ўступіць у перамовы зь Літвой аб прызнаньні незалежнасьці Беларусі]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Грамата РНМ БНР аб даручэньні Кастусю Езавітаву зрабіць і атрымаць грашовую пазыку ад Літвы]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Ліст РНМ БНР да міністра замежных справаў Літвы]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Пасьведчаньне РНМ БНР Янкі Чарапука]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў (29 ліпеня 1920)|Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў]] ''(29 ліпеня 1920)''
*[[Нота РНМ БНР з нагоды падпісаньня мірнай дамовы паміж Літвы і РСФСР]] ''(31 ліпеня 1920)''
*[[Мэмарандум Ураду БНР міністрам замежных справаў Польшчы, Фінляндыі, Эстоніі, Латвіі Літвы]] ''(1 жніўня 1920)''
*[[Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў (12 жніўня 1920)|Мэмарандум РНМ БНР Прэзыдыюму Канфэрэнцыі Балтыйскіх Дзяржаваў]] ''(12 жніўня 1920)''

*[[Акт аб каардынацыі дзяржаўнай працы]] ''(16 жніўня 1920)''

*[[Ліст РНМ БНР да народнага камісара замежных справаў РСФСР (12 жніўня 1920)|Ліст РНМ БНР да народнага камісара замежных справаў РСФСР]] ''(12 жніўня 1920)''
*[[Нота РНМ БНР Урадам РСФСР і Польшчы]] ''(20 жніўня 1920)''

*[[Супольны пратэст Дэлегацыяў БНР і ЗУНР супраць Рыскай дамовы]] ''(8 кастрычніка 1920)''
*[[Ліст Ураду БНР да Яўгена Петрушэвіча (22 кастрычніка 1920)|Ліст Ураду БНР да Яўгена Петрушэвіча]] ''(22 кастрычніка 1920)''

*[[Дэклярацыя ўраду БНР (25 сакавіка 1921)|Дэклярацыя ўраду БНР на трэцюю гадаўшчыну абвешчаньня незалежнасьці Беларусі]] ''(25 сакавіка 1921)''
*[[Дэклярацыя ўраду БНР (25 сакавіка 1922)|Дэклярацыя ўраду БНР на чацьвертую гадаўшчыну абвешчаньня незалежнасьці Беларусі]] ''(25 сакавіка 1922)''
*[[Рэзалюцыя зьезду нацыянальнасьцяў у Жэнэве (1923)|Рэзалюцыя зьезду нацыянальнасьцяў у Жэнэве]] ''(25 верасьня 1923)''
*[[Покліч да цывілізаванага сьвету]] ''(5 жніўня 1924)''
*[[Мэмор’ял у справе беларускіх зямель пад Польшчай]] ''(1 верасьня 1924)''
*[[Мэмарандум Вацлава Ластоўскага кардыналу Гаспары|Мэмарандум Вацлава Ластоўскага кардыналу Гаспары]] ''(7 красавіка 1925)''

=== Асабістыя запісы ===
*[[Склад Рады БНР на пасяджэньні 13 сьнежня 1919|Склад Рады БНР на паседжаньні 13 сьнежня 1919]] ''(невядома; імаверна, сьнежань 1919)''
*[[Нататкі Вацлава Ластоўскага пра межы Беларусі|Нататкі пра межы Беларусі]] ''(невядома)''

=== Зьвязаныя дакуманты ===
*[[Пратакол ініцыятыўнай групы па сазыву ў Рызе Беларускай Канфэрэрацыі (18 красавіка 1920)|Пратакол ініцыятыўнай групы па сазыву ў Рызе Беларускай Канфэрэрацыі]] ''(18 красавіка 1920)''
*[[Пратакол № 1 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(25 красавіка 1920)''
*[[Пратакол № 2 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(25 траўня 1920)''
*[[Пратакол № 3 Арганізацыйнага Бюро па скліканьні Беларускай Дзяржаўнай Канфэрэнцыі]] ''(травень 1920)''
*[[Пратакол Нарады Прэзыдыюму Рады БНР і РНМ БНР у Рызе]] ''(30-31 траўня 1920)''
*[[Рэзалюцыя канфэрэнцыі БПСР аб даверы палітыцы Ўраду Вацлава Ластоўскага]] ''(31 траўня 1920)''
*[[Рэзалюцыя канфэрэнцыі БПСФ аб даверы палітыцы Ўраду Вацлава Ластоўскага]] ''(31 траўня 1920)''
*[[Пратакол конфэрэнцыі беларускай дзяржаўных і грамадзкіх дзеячоў у Рызе]] ''(1 чэрвеня 1920)''

*[[Рэзалюцыя Беларускага Сялянскага Саюзу у справе Камітэту Паняволеных Польшчай Нацый|Рэзалюцыя Беларускага Сялянскага Саюзу у справе „Камітэту Паняволеныхъ Польшчай Націй“]] ''(30 жніўня 1924)''

== Пераклады ==
'''Прыпавесьці'''
*[[Dwa braty]] ([[Аўтар:Эдуард Доўвес Дэкер|Эдуард Доўвес Дэкер]]; 1911)
*[[Siestra i braty]] (Эдуард Доўвес Дэкер; 1911)
'''Апавяданьні'''
*[[Siła jazyka]] (1911)
*[[Дудар (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Дудар]] ([[Аўтар:Казімеж Пшэрва-Тэтмаер|Казімер Тэтмаер]]; 1913)
*[[Na palicejskaj warcie]] ([[Аўтар:Джозеф Рэдзьярд Кіплінг|Джозеф Рэдзьярд Кіплінг]]; 1917)
*[[Мы ўсе трое — адно]] (Джозеф Рэдзьярд Кіплінг; 1923)
*[[Сьпевак Блондэль]] (1923?)
'''Казкі'''
*[[Karaleuna na harošyni]] ([[Аўтар:Ганс Хрысціян Андэрсан|Ганс Хрысціян Андэрсан]]; 1917)
*[[Казкі (1923)|Казкі]] (Ганс Хрысціян Андэрсан; 1923)
'''Аповесьці'''
*[[Індыйская аповесьць]] (1926)

'''Вершы'''
*[[З Мікеля Анджэльле]] ([[Аўтар:Мікеланджэла Буанароці|Мікеланджэла Буанароці]]; 1923)
*[[Лесаўчыкі]] ([[Аўтар:Самуэль Твардоўскі|Самуэль Твардоўскі]]; 1923)
*[[Борывой]] ([[Аўтар:Аляксей Талстой|Аляксей Талстой]]; 1923)
*[[Чужое гора]] (Аляксей Талстой; 1923)
*[[Найміт на небе]] (фальклёр; 1924)
*[[Цар Саламон. Песьні песьняў]] ([[Аўтар:Саламон|Саламон]]; 1926)
'''Вершы ў прозе'''
*[[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Спаміны]] ([[Аўтар:Казімеж Пшэрва-Тэтмаер|Казімер Тэтмаер]]; 1910)
*[[Аб справядлівасьці]] ([[Аўтар:Б. Мэон|Б. Мэон]]; 1923)
*[[Нарысы]] ([[Аўтар:Рабіндранат Тагор|Рабіндранат Тагор]]; 1923)
*[[Вучыцель]] ([[Аўтар:Оскар Уайльд|Оскар Уайльд]]; 1923)
'''П’есы'''
*[[У зімовы вечар]] ([[Аўтар:Эліза Ажэшка|Эліза Ажэшка]]; 1927)

== Кнігапіс ==
* [[Кароткая гісторыя Беларусі]]. Вільня, 1910
* [[Karotkaja historyja Biełarusi]]. Wilnia, 1910
* Прыгоды Панаса і Тараса. Пінск, 1912
* Pieršaja čytanka: knižyca dla biełaruskich dzietak dzela nawuki čytańnia. Wilnia: W. Łastoŭski, 1916
* Rodnyje ziernaty. Knižtca dla šjilnaho čytańnia. Wilnia: W. Łastoŭski, 1916
* [[Індэкс:Wypisy z biełaruskaj literatury. Čaść I (1918).pdf|Wypisy z biełaruskaj literatury. Čaść I]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918
* [[Індэкс:Niezabudka. Pieršaja paśla lemantara čytanka (1918).pdf|Niezabudka. Pieršaja paśla lemantara čytanka]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918
* [[Індэкс:Lastouski Vaclau.Siejbit.djvu|Siejbit. druhaja, paśla lementara, čytanka dla pačatkowych škoł]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918
* Kaliś i ciapier. Wilnia, 1918
* Niedaćwiety. Wilnia, 1918
* Biełaruski Kalendar Swajak na 1919 hod. Wilnia: Wydawiectwo W. Łastoŭskaho, 1918
* Што трэба ведаць кожнаму беларусу? // Што трэба ведаць кожнаму беларусу. Менск: «Вольная Беларусь», 1918
* [[Індэкс:Što treba wiedać koždamu Biełarusu? (1918).pdf|Što treba wiedać koždamu Biełarusu?]]. Wilnia: Wydawiectwo W. Łastoŭskaho, 1918
* [[Індэкс:Prypieŭki (1918).pdf|Prypieŭki]]. Wilnia: W. Łastoŭski, 1918
* В. Ластоўскі, [[Аўтар:Клаўдзій Дуж-Душэўскі|К. Дуж-Душэўскі]]. Слоўнік геаметрычных і трыганаметрычных тэрмінаў і сказаў: (расійска-беларускі і беларуска-расійскі). Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1923
* [[Аўтар:Ганс Крысціян Андэрсен|Г. Х. Андэрсэн]]. [[Казкі (1923)|Казкі]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1923
* [[Індэкс:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf|Падручны расейска-крыўскі (беларускі) слоўнік]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1924
* [[Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі]]. Коўна: Міністэрства Беларускіх Спраў у Літве, 1926
* [[Аўтар:Эліза Ажэшка|Э. Ажэшка]]. [[Індэкс:U zimovy vechar.pdf|У зімовы вечар]]. Вільня: І. Мятла і [[Аўтар:Ігнат Дварчанін|І. Дварчанін]], 1927
* Што трэба ведаць кажнаму беларусу?. Менск: Выдавецтва падручнікаў і літаратуры для моладзі, 1943
* В. Ластоўскі, [[Аўтар:Язэп Найдзюк|Я. Найдзюк]]. Што трэба ведаць кажнаму беларусу?. Бэрлін, 1944
* Прыгоды Панаса і Тараса. Бэрлін, 1944
* [[Індэкс:Лябірынты (1944).pdf|Лябірынты]]. Бэрлін, 1944
* Творы. Мюнхэн, 1956
* Успаміны пра нашаніўскі перыяд
* [[Кароткая энцыклапедыя старасьвеччыны]], Мінск: В. Хурсік, 2003

== Пад рэдакцыяй ==
*«[[Вянок]]» (Вільня, 1913)
*«[[Homan]]» (Вільня, 1916—1918)
*«[[Krywičanin]]» (Вільня, кастрычнік 1918)
*«[[Крывіч]]» (Коўна, 1923—1927)

=== Выданьні іншых аўтараў ===
*«[[Смык беларускі (1918)|Смык беларускі]]» (Вільня, 1918)
*«[[Дудка беларуская (1918)|Дудка беларуская]]» (Вільня, 1918)
*«[[Скрыпка беларуская (1918)|Скрыпка беларуская]]» (Вільня, 1918)

== Зьвязанае ==
* [[Чаму плачэ песьня наша?|Чаму плачэ песьня наша? (Атказ Юрцы Верашчаку)]] (Адзін з „парнасьнікоў“; 1913)
* [[Ешчэ аб сплачываньню доўгу]] ([[Аўтар:Лявон Гмырак|Лявон Гмырак]]; 1913)
* [[«Крывіч»]] ([[Аўтар:Уладзімір Самойла|Уладзімір Самойла]]; 1924)
* [[Канец «Ураду Ластоўскага»]] ([[Аўтар:Арсень Паўлюкевіч|Арсень Паўлюкевіч]]; 1925)

== Прысьвячэньні ==
* [[Песьня званара]] ([[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]]; 1909, публікацыя 1910)
* [[Дудар (Янка Купала)|Дудар]] (Янка Купала; 1910)
* [[Дудар (Мадэст Яцкевіч)|Дудар]] ([[Аўтар:Мадэст Яцкевіч|Мадэст Яцкевіч]]; 1919)

== Літаратура ==
*[http://slounik.org/81138.html Ластоўскі Вацлаў] // Беларускія пісьменнікі (1917—1990)
*[http://slounik.org/32071.html Ластоўскі Вацлаў] // Беларускі нацыяналізм. Даведнік.
*[http://slounik.org/120602.html Ластоўскі Вацлаў] // Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі.
*[http://www.knihi.com/pytanni/103.html 103. Хто такі Вацлаў Ластоўскі?] // 150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі.
*[[Аляксандар Пашкевіч]]. [http://arche.by/by/8/30/287/ Вільня ці Менск? Трагічны выбар Вацлава Ластоўскага] // ARCHE Пачатак, 9 студзеня 2009.
*Łastoŭski, Vacłaŭ //Гістарычны слоўнік Беларусі (1998).

[[Катэгорыя:Пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Публіцысты]]
[[Катэгорыя:Філолагі]]
[[Катэгорыя:Беларускія аўтары]]
[[Катэгорыя:Беларускія гісторыкі]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускія палітыкі]]
[[Катэгорыя:Нацыяналісты]]
[[Катэгорыя:Масоны]]
[[Катэгорыя:Выдаўцы]]
[[Катэгорыя:Педагогі]]
[[Катэгорыя:Беларуская сацыялістычная грамада]]
[[Катэгорыя:Беларуская Народная Рэспубліка]]
[[Катэгорыя:Літоўская Рэспубліка (1918—1940)]]
[[Катэгорыя:Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў]]
[[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]]</text>
      <sha1>1k7easywks4l7pclmiz7a1dxrgqcglp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Зімой (Багдановіч)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1814</id>
    <revision>
      <id>80609</id>
      <parentid>5471</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:43:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Зімой]] у [[Размовы:Зімой (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="381" xml:space="preserve">Info to this text:
* poem
* author: Максім Багдановіч ([[:en:Maksim Bahdanovič|Maksim Bahdanovič]])
* source: [http://rv-blr.com/vershu/view/187 Максім Багдановіч - Зімой]
* licence: PD old
[[User:Electron|Electron]]&amp;nbsp;[[File:Smiley kabelsalat.gif|18px]] &lt;sup&gt;[[User Talk:Electron|''&amp;lt;Talk?&amp;gt;'']]&lt;/sup&gt; 18:11, 11 March 2011 (UTC)
-----</text>
      <sha1>4r78tewt3b0n292kx4wjcgit84rabxw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Раманс (Багдановіч)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1836</id>
    <revision>
      <id>80647</id>
      <parentid>17886</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Романс]] у [[Размовы:Раманс (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="477" xml:space="preserve">Info to this text:
* poem
* author: Максім Багдановіч ([[:en:Maksim Bahdanovič|Maksim Bahdanovič]])
* source: http://rv-blr.com/vershu/view/385 , кніга: Мы -- Беларусы (1988), ст. 295, see also: [http://www.belarus-misc.org/writer/mbogdan.htm Writer Maksim Bahdanovič (Максім Багдановіч)]
* licence: PD old
[[User:Electron|Electron]]&amp;nbsp;&lt;sup&gt;[[User Talk:Electron|''&amp;lt;Talk?&amp;gt;'']]&lt;/sup&gt; 13:37, 26 October 2009 (UTC)
-----</text>
      <sha1>ip6zt02b4l2l3o72uors6d1oobjweqj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Разрытая магіла (Багдановіч)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1837</id>
    <revision>
      <id>80581</id>
      <parentid>5526</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:53:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Разрытая магіла]] у [[Размовы:Разрытая магіла (Багдановіч)]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="404" xml:space="preserve">Info to this text:
* poem
* author: Максім Багдановіч ([[:en:Maksim Bahdanovič|Maksim Bahdanovič]])
* source: http://rv-blr.com/vershu/view/341 , see also: [http://maksimbogdanovich.ru/categories/10.htm Максім Багдановіч - Вянок]
* licence: PD old
[[User:Electron|Electron]]&amp;nbsp;&lt;sup&gt;[[User Talk:Electron|''&amp;lt;Talk?&amp;gt;'']]&lt;/sup&gt; 15:12, 17 August 2010 (UTC)
-----</text>
      <sha1>p57ptqjw1popc4ctgtl6w017d0b3mp6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Слуцкія ткачыхі</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1839</id>
    <revision>
      <id>80718</id>
      <parentid>5532</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:07:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Слуцкіе ткачыхі]] у [[Размовы:Слуцкія ткачыхі]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="421" xml:space="preserve">Info to this text:
* poem
* author: Максім Багдановіч ([[:en:Maksim Bahdanovič|Maksim Bahdanovič]])
* source: http://rv-blr.com/vershu/view/199 , see also: [http://www.belarus-misc.org/writer/mbogdan.htm Writer Maksim Bahdanovič (Максім Багдановіч)]
* licence: PD old
[[User:Electron|Electron]]&amp;nbsp;&lt;sup&gt;[[User Talk:Electron|''&amp;lt;Talk?&amp;gt;'']]&lt;/sup&gt; 13:55, 26 October 2009 (UTC)
-----</text>
      <sha1>qeebipg5dfzfjo23u2mjf19975imtmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Да вычыткі</title>
    <ns>10</ns>
    <id>9260</id>
    <revision>
      <id>80760</id>
      <parentid>74639</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:08:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4510" xml:space="preserve">:&lt;span style=&quot;padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#FFA0A0&quot; title=&quot;{{{1}}}&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt; [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы без распазнанага тэксту|Патрэбнае распазнаванне тэксту]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы без распазнанага тэксту}}}})
:&lt;span style=&quot;padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#FFE867&quot; title=&quot;{{{1}}}&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt; [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Нявычытаныя індэксы|Патрэбная вычытка]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Нявычытаныя індэксы}}}})
:&lt;span style=&quot;padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#AFAFFF&quot; title=&quot;{{{1}}}&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt; [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы, гатовыя да кампіляцыі|‎Гатовая да супастаўлення і падзелу]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы, гатовыя да кампіляцыі}}}})
:&lt;span style=&quot;padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#90FF90&quot; title=&quot;{{{1}}}&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt; [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы ў вычытцы|Вычытаныя, але патрабуюць праверкі]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы ў вычытцы}}}})
:&lt;span style=&quot;padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#00137F&quot; title=&quot;{{{1}}}&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt; [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правераныя індэксы‎|Правераныя]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Правераныя індэксы}}}})
&lt;hr/&gt;
Калі ласка, перад вычытваньнем азнаёмцеся з [[Вікікрыніцы:Дапамога#Афармленьне_індэксаў|парадамі]] да гэтага.
&lt;center&gt;'''Вычытваецца цяпер'''&lt;/center&gt;
На дадзены момант на Вікікрыніцах вычытваюцца наступныя буйныя творы, з якімі Вы б маглі дапамагчы:
* {{Скан|З пушкі на Луну|З пушкі на Луну.pdf}} [[Аўтар:Жуль Верн|Жуль Верн]] (1940)
* {{Скан|Апошні з магікан|Апошні з магікан.pdf}} [[Аўтар:Джэймс Фенімар Купер|Джэймс Фенімар Купер]] (1940)
* {{Скан|Домбі і сын|Домбі і сын.pdf}} [[Аўтар:Чарльз Дыкенс|Чарльза Дыкенса]] (1938)
* Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка ({{Скан|Частка 4|Svejk.4.pdf}}, {{Скан|Частка 5|Svejk.5.pdf}} і {{Скан|Частка 6|Svejk.6.pdf}}) [[Аўтар:Яраслаў Гашак|Яраслава Гашка]] і [[Аўтар:Карэл Ванек|Карла Ванька]] (1931―1932)
* {{Скан|Швэйк за дзяншчыка ў фэльдкурата|Швейк 1.pdf}} Яраслава Гашка (1931)
&lt;center&gt;'''Варта праверыць'''&lt;/center&gt;
Ніжэйпададзеныя творы варта праверыць. Магчыма, там ёсьць памылкі друку, дапушчаныя ў часе вычытваньня.

* {{Скан|[[Першыя людзі на Месяцы|Першыя людзі на Месяцы]]|Першыя людзі на месяцы.pdf}} [[Аўтар:Герберт Уэлс|Герберта Уэлса]] (1931)
* {{Скан|[[Глыбіня Маракота|Глыбіня Маракота]]|Глыбіня Маракота.pdf}} [[Аўтар:Артур Конан Дойл|Артур Конан Дойл]] (1928)
* {{Скан|[[Рунь (1914)|Рунь]]|Рунь (1914).pdf}} [[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максім Гарэцкі]] (1914)
* {{Скан|[[Шляхам жыцьця (1913)|Шляхам жыцьця]]|Шляхам жыцьця (1913).pdf}} [[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]] (1913)
* {{Скан|[[Песьні жальбы (1910)|Песьні-жальбы]]|Pesni galby 1910.pdf}} [[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]] (1910)
* {{Скан|[[Жалейка (1908)|Жалейка]]|Купала Жалейка 1908.pdf}} [[Аўтар:Янка Купала|Янка Купала]] (1908)
&lt;noinclude&gt;[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9ytlvf4xandqvg7o3kopyugzaiild3r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кніга (Крачэўскі)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10974</id>
    <revision>
      <id>80710</id>
      <parentid>32797</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:01:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Кніга (Крэчэўскі)]] у [[Кніга (Крачэўскі)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1045" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Кніга
 | аўтар     = Пётра Крачэўскі
 | секцыя    = Верш
 | крыніца   = 
}}

&lt;poem&gt;Прыемна над кнігай схіліцца
Ў кнігарні, ў музэі і знаць,
Што гэты прыяцель — забыцца —
Вам можэ адзін толькі даць

Магчымасьць у кожну хвіліну
Не так, як вядзецца ў людзей —
У кнізе павага ёсьць чыну,
Не рве яна сэрца з грудзей…

Тут дзеі мінулага ходзяць,
Я бачу ў іх продкаў сваіх,
Яны у жыцьцё мяне ўводзяць,
Бароняць ад поступаў злых.

Даюць мне напрамак і сілу
Змагацца за праўду, народ,
Каб мы адыйшоўшы ў магілу
Таксама маглі даць прыплод.
&lt;/poem&gt;
[[Катэгорыя:Вершы Пётры Крачэўскага]]</text>
      <sha1>60hgxjy6bf95kjqqn6qcsbsvarvg59q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/15</title>
    <ns>104</ns>
    <id>17739</id>
    <revision>
      <id>80655</id>
      <parentid>51092</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:46:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачарованым царстві“.'''|памер=140%}}

{{Калёнтытул|right=&lt;span style=&quot;font-size: 12px;&quot;&gt;O voi, ch’avete gl’intelletti sani&lt;br /&gt;Mirate la dottrina, che s’asconde&lt;br /&gt;Sotto’l velame degli versi strani.&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;{{gap|5em}}&lt;span style=&quot;font-size: 12px;&quot;&gt;''Dante''. Inf. IX.&lt;/span&gt;}}


{{***}}
{{Block center/s}}
Чуеш гул? — Гэта сумны, маркотны лясун&lt;br /&gt;
Пачынае няголасна граць:&lt;br /&gt;
Пад рукамі яго, разважаючы сум.&lt;br /&gt;
Бытцым тысячы, крэпка нацягнутых, струн,&lt;br /&gt;
Тонкаствольные сосны звіняць.&lt;br /&gt;

І ці трэба казаць, чаму сціхла рэка,&lt;br /&gt;
Не шасьцяць у палёх каласы&lt;br /&gt;
І аб чым шэпаціць галасок вецерка&lt;br /&gt;
Што зіяе-дрыжыць на лісьцёх лазьняка:&lt;br /&gt;
Кроплі сьлёз, ці халоднай расы?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}1910.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hbxthxnm4mukcxmn1z8q72n1e3rjna1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80656</id>
      <parentid>80655</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:46:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1111" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачарованым царстві“.'''|памер=160%}}

{{Калёнтытул|right=&lt;span style=&quot;font-size: 12px;&quot;&gt;O voi, ch’avete gl’intelletti sani&lt;br /&gt;Mirate la dottrina, che s’asconde&lt;br /&gt;Sotto’l velame degli versi strani.&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;{{gap|5em}}&lt;span style=&quot;font-size: 12px;&quot;&gt;''Dante''. Inf. IX.&lt;/span&gt;}}


{{***}}
{{Block center/s}}
Чуеш гул? — Гэта сумны, маркотны лясун&lt;br /&gt;
Пачынае няголасна граць:&lt;br /&gt;
Пад рукамі яго, разважаючы сум.&lt;br /&gt;
Бытцым тысячы, крэпка нацягнутых, струн,&lt;br /&gt;
Тонкаствольные сосны звіняць.&lt;br /&gt;

І ці трэба казаць, чаму сціхла рэка,&lt;br /&gt;
Не шасьцяць у палёх каласы&lt;br /&gt;
І аб чым шэпаціць галасок вецерка&lt;br /&gt;
Што зіяе-дрыжыць на лісьцёх лазьняка:&lt;br /&gt;
Кроплі сьлёз, ці халоднай расы?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}1910.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6sdl4qnoviro1ic1hxrkae58e502smn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/23</title>
    <ns>104</ns>
    <id>17747</id>
    <revision>
      <id>80589</id>
      <parentid>51115</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:09:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1484" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|8em}}Оглянись — и міръ вседневный&lt;br /&gt;{{gap|8em}}Многоцвѣтенъ и чудесенъ.&lt;br /&gt;
{{gap|15em}}''А. Фетъ''.&lt;ref&gt;Па-беларуску (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]]):&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Паглядзі — і сьвет штодзённы&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Шматколерны і цудоўны.&lt;br /&gt;{{gap|6em}}А. Фет.&lt;br /&gt;&lt;/ref&gt;
&lt;/small&gt;

Прывет табе, жыцьцё на волі!&lt;br /&gt;
Над галавой — дубоў павець,&lt;br /&gt;
Віднеюць неба, горы, поле&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Праз лісцьцяў сець.&lt;br /&gt;

Лахмоцьця ценяў на палянах&lt;br /&gt;
Схаваўшы золата ляжаць;&lt;br /&gt;
Яго слаі с пад дзір парваных&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Аж зіхацяць.&lt;br /&gt;

А к ночы свой чырвоны веер&lt;br /&gt;
У небі сонцэ развярне&lt;br /&gt;
І разварушэны ім вецер&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}У даль памкне.&lt;br /&gt;

Калі жэ пабляднее золак&lt;br /&gt;
І цёмнай зробіцца вада&lt;br /&gt;
Зазьяе серабром іголак&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Зор грамада.&lt;br /&gt;

І роўна мілымі зрабіцца&lt;br /&gt;
Здалеюць яркі блеск і цень,&lt;br /&gt;
Той дзень што мае нарадзіцца,&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}І знікшы дзень.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qwaieh7c9cdnmnm737d5kr15l9p0mxo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/26</title>
    <ns>104</ns>
    <id>17750</id>
    <revision>
      <id>80553</id>
      <parentid>51118</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:19:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="611" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Добрай ночы, зара-зараніца!&lt;br /&gt;
Ўжо імгла над зямлёю лажыцца,&lt;br /&gt;
Чорнай рызай усё пакрывае,&lt;br /&gt;
Пылам зор небасхіл абсевае.&lt;br /&gt;
Цішыня агартае мне душу!&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
Вецярок прыдарожную грушу&lt;br /&gt;
Ледзьве чутна варушэ — калышэ,&lt;br /&gt;
Міла бомы сьмяюцца ў цішы,&lt;br /&gt;
Ціха срэбрам грукае крыніца.&lt;br /&gt;
Добрай ночы, зара-зараніца!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lyo0fjtzvrr78ppsb6y1q6sw7oxkldu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80554</id>
      <parentid>80553</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:20:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="606" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Добрай ночы, зара-зараніца!&lt;br /&gt;
Ўжо імгла над зямлёю лажыцца,&lt;br /&gt;
Чорнай рызай усё пакрывае,&lt;br /&gt;
Пылам зор небасхіл абсевае.&lt;br /&gt;
Цішыня агартае мне душу!&lt;br /&gt;

Вецярок прыдарожную грушу&lt;br /&gt;
Ледзьве чутна варушэ — калышэ,&lt;br /&gt;
Міла бомы сьмяюцца ў цішы,&lt;br /&gt;
Ціха срэбрам грукае крыніца.&lt;br /&gt;
Добрай ночы, зара-зараніца!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>im9gwm1lxe65robf8a6kw1so94milz5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Успаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17927</id>
    <revision>
      <id>80737</id>
      <parentid>64357</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:56:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1515" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Спаміны
 | аўтар     = Казімеж Пшэрва-Тэтмаер
 | арыгінал  = [[:pl:Melancholia (Przerwa-Tetmajer, cykl)/Wspomnienie|Wspomnienie]]
 | пераклад  = Вацлаў Ластоўскі
 | год       = 1899 (пераклад 1910)
 | сэкцыя    = Паэзія ў прозе
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі, кірыліца)|З павяўшай славы]] // [[Наша Ніва (1906)|Наша Ніва]]. Вільня. № 35, 26 серпня 1910
* [[Spaminy (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Spaminy]] // [[Наша Ніва (1906)|Naša Niwa]]. Wilnia. № 35, 26 sierpnia 1910
* [[Успаміны (1921)|Успаміны]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921

[[Катэгорыя:Проза Казімежа Пшэрвы-Тэтмаера]]
[[Катэгорыя:Пераклады Вацлава Ластоўскага]]
[[Катэгорыя:Пераклады з польскай мовы]]
[[Катэгорыя:Наша Ніва]]
[[Катэгорыя:Паэзія ў прозе]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>h6iu15rqwg7gw9n6zoz6b83rtvyguq0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80738</id>
      <parentid>80737</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:56:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)]] у [[Успаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1515" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Спаміны
 | аўтар     = Казімеж Пшэрва-Тэтмаер
 | арыгінал  = [[:pl:Melancholia (Przerwa-Tetmajer, cykl)/Wspomnienie|Wspomnienie]]
 | пераклад  = Вацлаў Ластоўскі
 | год       = 1899 (пераклад 1910)
 | сэкцыя    = Паэзія ў прозе
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах.
}}

* [[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі, кірыліца)|З павяўшай славы]] // [[Наша Ніва (1906)|Наша Ніва]]. Вільня. № 35, 26 серпня 1910
* [[Spaminy (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)|Spaminy]] // [[Наша Ніва (1906)|Naša Niwa]]. Wilnia. № 35, 26 sierpnia 1910
* [[Успаміны (1921)|Успаміны]] // [[Родны край (1921)|Родны край]]. Вільня: «Віленскае Выдавецтва» Б. Клецкіна, 1921

[[Катэгорыя:Проза Казімежа Пшэрвы-Тэтмаера]]
[[Катэгорыя:Пераклады Вацлава Ластоўскага]]
[[Катэгорыя:Пераклады з польскай мовы]]
[[Катэгорыя:Наша Ніва]]
[[Катэгорыя:Паэзія ў прозе]]
[[Катэгорыя:Спісы рэдакцый]]</text>
      <sha1>h6iu15rqwg7gw9n6zoz6b83rtvyguq0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Музэй Івана Луцкевіча (Грышкевіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23180</id>
    <revision>
      <id>80759</id>
      <parentid>65651</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T21:08:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1749" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Музэй Івана Луцкевіча
 | аўтар     = Францішак Грышкевіч
 | секцыя    = Верш
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | год       = 1924
 | крыніца   = [https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/mab_nlb_Vilnia/Studenckaja_dumka.pdf.zip/1924-001.mab.pdf Часопіс «Студэнская Думка» (Вільня), № 1, сьнежань 1924 г., б. 24]
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  =
}}

{{Верш-пачатак|Музэй Івана Луцкевіча}}
{{Цэнтар|'''(У пятыя ўгодкі сьмерці 1919—1924).'''}}

Тысхоў сьвяты — ўсяго, што мелі,&lt;br /&gt;
У аддалі ланцуга сталецьцяў,&lt;br /&gt;
Слаўнейшы продкі Чарадзеі.&lt;br /&gt;
Будзь слаўны, бацька!—моляць дзеці.&lt;br /&gt;

Ты люстра нашых часаў волі,&lt;br /&gt;
Галоснай славы у сусьвеце;&lt;br /&gt;
Ты сьведак слаўных бойкаў ў полі.&lt;br /&gt;
Сьвятым будзь. мёртвы! — просяць дзеці.&lt;br /&gt;

Памяць Твая ў Краіне Славы,&lt;br /&gt;
Бязсьмертна будзе зігацеці.&lt;br /&gt;
Тварэц Усяго і Збаўца наш ласкавы!&lt;br /&gt;
Усьвяці Яго! бо хочуць дзеці.
{{Верш-канец|'''Фр. Грышкевіч.'''}}

[[Катэгорыя:Вершы Францішка Грышкевіча]]
[[Катэгорыя:Творы пра Івана Луцкевіча]]
[[Катэгорыя:Творы 1924 года]]
[[Катэгорыя:Студэнская Думка]]</text>
      <sha1>jvmwck5y7k182270ypaxpznwv61p9b4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/99</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23318</id>
    <revision>
      <id>80549</id>
      <parentid>80548</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:00:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2452" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;і зваліўся побач з ім. Я ляжаў, задыхаўся ад хваляваньня і хрыпеў:

— Кавор… Я знайшоў балён… Кавор!..

Калі я крыху прыйшоў у сябе, то праз шкло заглянуў у сярэдзіну балёну. Усе нашы рэчы былі цэлы. Я зрабіў невялікую натугу, падскочыў, ухапіўся рукою за край уваходнай адтуліны і пралез у яе. Века ляжала там, дзе я паклаў яго, наогул нічога ня было закранута. Я паклаў свае залатыя вагары на мяккі скрутак і крыху падсілкаваўся. Потым я ўспомніў, што трэба сьпяшацца да хусьцінкі, каб падзяліцца маёй радасьцю з Каворам.

Я вылез з балёну і здрыгануўся. Холад моцна даваў сябе адчуваць. Я стаяў у катлавіне і аглядваўся. Я добра прыгледзеўся да мясцовасьці, каб зноў не заблудзіцца, і зрабіў скачок да той скалы, на якую я ўпяршыню скокнуў на месяцы.

Навакол усё мела яркі адбітак блізкай сьмерці. Лісьце завяла, кактусы зморшчыліся і схіліліся ўніз, грыбы ляжалі бясформенай масай. Калючы хмызьняк, узьняты мэтраў на дзесяць, цяпер пабурэў і высах. На верхніх галінах хмызьняку як гранкі вінаграду, вісела насеньне, цынамонавае, зусім сьпелае. Хмызьняк зрабіў сваю справу і цяпер блізкі быў да сьмерці ў мерзлым паветры, — чакаў набліжэньня ночы. Вялізарныя кактусы, узьнятыя перад нашымі вачмі, ужо даўно параскідалі свае споры-зароднікі ва ўсе кірункі.

Я азірнуўся, каб знайсьці месца, адкуль можна было-б падаць знак Кавору. Я ўбачыў скалу, на якую&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5dnmpnru8wwgg1qqjp9uvgs6paji2pg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/100</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23330</id>
    <revision>
      <id>80550</id>
      <parentid>65998</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2361" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Кавор скокнуў у першы раз. Адно імгненьне ва мне варухнулася баязьлівасьць адыходзіць ад балёну, але потым я адчуў голас сумленьня і скокнуў.

Са скалы я мог бачыць досыць далёка. У далячыні, там, дзе зьнікаў мой страшэнны цень, відаць была белая хусьцінка. Кавора ня было нідзе, хоць па ўмове ён павінен быў за гэты час аб сабе паведаміць.

Я стаяў і чакаў, прыкрыўшы вочы рукамі. Напэўна, я прастояу так вельмі доўга. Я прабаваў крычаць, але ў рэдкім паветры гукі былі слабымі.

Я ведаў, што трэба дзейнічаць рашуча, калі я хочу выратаваць Кавора. Я скінуў з сябе куртку на хмызьнякі, каб заўважыць месца. Потым я проста паляцеў да хусьцінкі. Мяне ад яе адлучала адлегласьць міль
у дзьве, г. зн. некалькі сот скачкоў. Я ўжо казаў пра тое, што ў часе скачка на месяцы даводзіцца быццам вісець у паветры. У часе гэтых палётаў я пільна шукаў вачмі Кавора і зьдзіўляўся, куды ён мог дзецца. Пры кожным скачку я заўважаў, як сонца спушчалася ўсё ніжэй і ніжэй. Апошні скачок, — і я стаяў каля хусьцінкі. Я пільна аглядзеўся.

Ніякіх адзнак Кавора ня было.

Я крыкнуў:

— Кавор!

Але мой голас ледзь быў чутным мне самому, і я зразумеў дарэмнасьць крыку ў гэтым рэдкім паветры.

Раптам я заўважыў нейкую яркую пляму, якая, відаць была на суседняй пляцоўцы. Раней яе ня было. Я скокнуу туды і знайшоў… мяккую шапачку, якая&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>to4uk4k0gcylnm411q68fqvzv4cyr77</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/101</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23331</id>
    <revision>
      <id>80551</id>
      <parentid>72280</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:08:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2355" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;была на галаве Кавора. Хмызьнякі навокал былі пакамечаны, і паламаны, быццам тут адбывалася барацьба. На каменьнях віднеліся цёмныя плямы… крыві! Я сумна агледзеў гэтыя страшэнныя сьляды. Узьняўся лёгкі ветрык, які зусім нечакана, разам з сухім лісьцём прынёс мне яшчэ вестку пра беднага Кавора. Каля маіх ног пракаціўся невялічкі белы клубочак.
Я нахіліўся, узяў яго… Гэта была скамечаная паперка. Я разгарнуў яе, разгладзіў і ўбачыў сярод плям крыві ледзь прыкметныя радкі алоўка.

Вось што я прачытаў.

«У мяне папсавана нага; здаецца, разьбіта чашачка голені. Я не магу ня толькі ісьці, але нават паўзьці».

«Яны мяне даўно прасьледуюць. Мой палон — толькі пытаньне»…

«Яны мяне зусім абкружылі».

Пасьля гэтага почарк робіцца нэрвовым, большасьць радкоў я зусім не прачытаў. З таго, што я з вялікай цяжкасьцю прачытаў, атрымаліся абрыўкі:

«…Я чую іх галасы… другая парода селянітаў… распараджаюцца разумна… вялікія галовы, стройныя
тулавы… вельмі кароткія ногі… хоць я ляжу бездапаможным… не стралялі і не спрабавалі… я спадзяюся…»

Потым праз увесь кавалак паперы ішла рыса, як быццам руку з алоўкам сілаю адцягнулі.

Покуль я разглядваў знаходку, да маёй рукі раптам датыкнулася нешта мяккае сьцюдзёнае. Я глянуў і ўбачыў сьняжынку.

Я здрыгануўся і глянуў навакол. Неба ўжо амаль&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gmoy7nbmy6kyh3151bxot3oxkdpn9w6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/102</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23332</id>
    <revision>
      <id>80622</id>
      <parentid>66000</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:27:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2364" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;зусім пачарнела і было густа засеяна зорамі. У кірунку да ўсходу месяц быў апушчаны ў чорную цемру і адтуль дыхала сьцюдзёная сьмерць. На захадзе сонца амаль што на тры чвэрткі схавалася за небасхіл. Наляцеў парыў сьцюдзёнага ветра, і я раптам апынуўся ў сьнежнай завірусе. Цемра згушчалася з кожнай сэкундай.

Потым я пачуў тыя-самыя мэталёвыя гукі, якія чуліся перад тым, як рассунулася века над капальняй:

Бум… бум… бум…

Гукі расьлі, рабіліся гучней, зьбіваліся ў агульны гул. Я абярнуўся да вусьця каналу якраз у той момант, калі над ім павольна зачынілася века, быццам зачынялася вока волата.

У маім мазгу, як маланка, бліснула думка, што праз некалькі хвілін для мяне ўжо ня будзе ратунку.

Я адкінуў у бок скамечаную паперку, вялікімі скачкамі паляцеў туды, дзе відаць была пакінутая мною камізэлька. Холад пачынаў скоўваць мае члены і перашкаджаць мне вольна рухацца.

Паветра з гучным сьвістам урывалася пры дыханьні ў мае лёгкія і рэзала іх як нажом. Кожны стук сэрца адзываўся ў галаве цяжкім ударам молата. У мазгу была толькі адна думка:

«Ці пасьпею?.. ці пасьпею?..»

Урэшце, у цемры амаль што надыйшоўшай ночы я ўбачыў балён. Ад хваляваньня я настолькі аслаб, што ўжо ня мог зрабіць апошняга скачка. Я ўпаў на рукі і папоўз. Мае губы, нос, вушы, вочы пачалі {{перанос пачатак|п=пакры|к=вацца}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iqlmvy1gl0052k7dfgn0wom9un46afh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/103</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23334</id>
    <revision>
      <id>80623</id>
      <parentid>66295</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:32:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2294" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch16&quot;/&gt;{{перанос канец|п=пакры|к=вацца}} тоўстым пластам шэраню. З вусоў зьвесіліся
лядзяшкі, рукі і ногі адмаўляліся слухацца, але я ўсё-такі яшчэ поўз…

Балён набліжаўся. Мяне адлучалі ад яго толькі восем мэтраў. Перад вачыма ў мяне цямнела.

Вось я даткнуўся да балёну рукой.

Я так-сяк узьняўся на ногі… скокнуў, і сеў на край уваходнай адтуліны.

Я зрабіў апошнюю натугу і ўлез у сярэдзіну балёну. Там было троху цяплей, чым звонку. Усьлед за мной уляцелі і закружыліся сьняжынкі. Я схапіў адубелымі рукамі века і пачаў яго зашрубоўваць. Рукі ня слухаліся, балелі. Я плакаў, але зашрубоўваў. Урэшце, адтуліна была зачынена наглуха. Я лягчэй уздыхнуў.

Сярод халоднае імглы я пачаў шукаць выключальнікі, якія прыводзілі ў рух вонкавыя {{Разбіўка|шторы}} і да якіх я раней не датыкаўся. Я ў жудасьці ўяўляў сабе, што мэханізмы адмовяцца дзейнічаць.

Але вось у мяне пад рукамі пачулася знаёмае лясканьне, шкло завалаклося цёмнай масай, і я застаўся сярод поўнай цішыні і цемры ў міжплянэтнай сфэры.
&lt;section end=&quot;ch16&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch17&quot;/&gt;&lt;center&gt;XVII&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''У міжплянэтным прасторы'''&lt;/center&gt;

Мае пальцы яшчэ сьціскалі выключальнік, але я ўжо нічога не адчуваў. Потым я інстынктыўна распасьцёр адубелыя пальцы і паплыў да цэнтру балёну, дзе ўжо апынуліся ўсе прадметы.
&lt;section end=&quot;ch17&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>71ajymx6svsstx8hjw24emrte8do4ir</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/104</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23335</id>
    <revision>
      <id>80624</id>
      <parentid>66003</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:36:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2418" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Я адпіхнуўся ад рэчаў, абмацаў рукамі шнуркі, якія ішлі ўздоўж шкла, дапоўз па іх да ўваходняй адтуліны каб вызначыць напрамак, у якім знаходзяцца выключальнікі. Урэшце, я знайшоў іх і перш-на-перш запаліў электрычную лямпачку.

Потым я пусьціў з цыліндру крыху тлену. Пасьля, калі ўжо дыхаць стала лягчэй, я прывёў у рух ацяпленьне. Хутка ў балёне адчулася прыемная цяплыня. Я выключыў печ і ўзяўся за ежу. Праз некаторы час я адчуў сябе настолькі бадзёра, што парашыў адчыніць якую-небудзь штору і паглядзець, у якім становішчы знаходзіцца мой балён.

Першую штору я пратрымаў адчыненай усяго толькі імкненьне, бо праз шкло хлынула хваля асьляпляючага сонечнага сьвятла. Я адчыніў штору ў супроцьлеглай сьценцы. Тут перада мною зьявілася нечаканае відовішча: аграмадны асьветлены серп месяца, а за ім — серп нашай земнай кулі. Я быў зьдзіўлен шпаркасьцю, з якою я адляцеў ад месяца. Я не разьлічыў таго, што не адчую на месяцы «ўдару», прычынай якога пры нашым адлёце з зямлі была шчыльная атмосфэра, але што «тангентыяльны размах» абарочваньня месяца, прынамсі, 28 разоў меншы «размаху» зямлі. Я меркаваў, што бачыў месячны кратэр, дзе мне давялося перажыць шмат жудаснага, а паміж тым я апынуўся ад паверхні месяца на адлегласьці шмат тысяч міль! Я пачаў абдумваць магчымасьць свайго звароту на зямлю. Я пачаў уяўляць, якія для&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ns2y4g2dholsrzv5x9c1ap57ml36ano</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80627</id>
      <parentid>80624</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:46:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2456" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Я адпіхнуўся ад рэчаў, абмацаў рукамі шнуркі, якія ішлі ўздоўж шкла, дапоўз па іх да ўваходняй адтуліны каб вызначыць напрамак, у якім знаходзяцца выключальнікі. Урэшце, я знайшоў іх і перш-на-перш запаліў электрычную лямпачку.

Потым я пусьціў з цыліндру крыху тлену. Пасьля, калі ўжо дыхаць стала лягчэй, я прывёў у рух ацяпленьне. Хутка ў балёне адчулася прыемная цяплыня. Я выключыў печ і ўзяўся за ежу. Праз некаторы час я адчуў сябе настолькі бадзёра, што парашыў адчыніць якую-небудзь штору і паглядзець, у якім становішчы знаходзіцца мой балён.

Першую штору я пратрымаў адчыненай усяго толькі {{Абмылка|імкненьне|імгненьне}}, бо праз шкло хлынула хваля асьляпляючага сонечнага сьвятла. Я адчыніў штору ў супроцьлеглай сьценцы. Тут перада мною зьявілася нечаканае відовішча: аграмадны асьветлены серп месяца, а за ім — серп нашай земнай кулі. Я быў зьдзіўлен шпаркасьцю, з якою я адляцеў ад месяца. Я не разьлічыў таго, што не адчую на месяцы «ўдару», прычынай якога пры нашым адлёце з зямлі была шчыльная атмосфэра, але што «тангентыяльны размах» абарочваньня месяца, прынамсі, 28 разоў меншы «размаху» зямлі. Я меркаваў, што бачыў месячны кратэр, дзе мне давялося перажыць шмат жудаснага, а паміж тым я апынуўся ад паверхні месяца на адлегласьці шмат тысяч міль! Я пачаў абдумваць магчымасьць свайго звароту на зямлю. Я пачаў уяўляць, якія для&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9rw5w7ydix9lz7k4580gk6kys7woee1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/105</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23336</id>
    <revision>
      <id>80625</id>
      <parentid>66296</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:40:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2298" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch17&quot;/&gt;гэтага трэба ўжыць меры. Я патануў у вырашэньні гэтай цяжкай задачы.

Урэшце, я прышоў да вываду, што павінен наблізіцца да месяца, потым шпарка зьмяніць напрамак руху, праляцець каля месяца, і, увайшоўшы ў галіну прыцяжэньня зямлі, адчыніць абернутыя да яе шторы. Але пры гэтым я пэўна ня ведаў, ці траплю я сапраўды на зямлю, ці ў якасьці новага спадарожніка буду бездапаможна апісваць навакол яе якую-небудзь параболу. Потым мне прышла шчасьлівая думка. Адчыняючы шторы, абернутыя да месяца, я зьмяню кірунак палёту балёну і накірую яго да зямлі.

Я так і зрабіў. Калі я адчуў, што балён ляціць з дастатковай хуткасьцю, я зачыніў ўсе шторы і пачаў чакаць далейшага.

Печ досыць ацяпліла балён, паветра было адноўлена тленам, і я адчуў сябе добра, калі ня лічыць лёгкага цяжару ў галаве. Я пагасіў сьвятло з баязьлівасьцю страціць вельмі шмат электрычнасьці, адчыніў вокны, абернутыя да зямлі, і застаўся пры бедным сьвятле зямлі і мігцеўшых на чорным фоне зор.
&lt;section end=&quot;ch17&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch18&quot;/&gt;&lt;center&gt;XVIII&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''Містэр Бэдфорд у Літльстоне'''&lt;/center&gt;

Калі мой балён ўвайшоў у земную атмосфэру, лінія яго палёту была амаль што паралельна да акружыны зямлі. Тэмпэратура ў сярэдзіне балёну шпарка ўзьнімалася, і я зразумеў, што хутка пачнецца сапраўднае
&lt;section end=&quot;ch18&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bv9t4284p3bn97afl95r29kxdbp1glu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/106</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23337</id>
    <revision>
      <id>80626</id>
      <parentid>66009</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:44:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2425" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;паданьне. Далёка, удоле я ўжо бачыў смутныя абрысы акіяну, сухазем’яў. Я адчыніў усе шторы, абернутыя да земнай кулі, і шпаркасьць паданьня адразу павялічылася.

Дыск земнай кулі павялічваўся з кожным імгненьнем, з кожным момантам, і хутка я ня бачыў нічога, апрача паверхні зямлі.

Зямля ўжо перастала здавацца куляй і набыла выгляд роўніцы. Мой балён, урэшце, паляцеў з такою шпаркасьцю, што я зачыніў усе шторы і пакінуў толькі невялічкую шчыліну, ня больш аднэй цалі.

Цяпер я зразумеў, што мой балён ляцеў проста на вялікі вадзяны прастор. Шкло каля адчыненай шчыліны настолькі распалілася, што да яго нельга было датыкнуцца. Я шпарка зачыніў апошнюю штору і пачаў чакаць далейшых падзей.

Я ня чуў гуку паданьня, бо гукавыя хвалі затрымліваліся пластам каворыту і праходзілі ў сярэдзіну балёну, але раптам я адчуў страсеньне і паваліўся. Я шпарка адчыніў ніжнія шторы. Я адчуў, што яшчэ падаю. Потым сьценка балёну нечакана пачала ціснуць на мае падэшвы. Я зразумеў, што балён упаў на ваду, і цяпер, як пухір, узьнімаецца на яе паверхню. Хутка плаўнае калыханьне паказала, што балён плавае па вадзе. Маё вандраваньне можна было лічыць скончаным. Я адчыніў усе шторы і апынуўся ў шкляным балёне. Усё навакол было ахутана імглою ночы.

Я папрабаваў запаліць лямпачку, але гэта мне не ўдалося. Як відаць, запас электрычнасьці скончыўся.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hs1lhxz3aualc6iv950ivks8c408tvi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/108</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23338</id>
    <revision>
      <id>80629</id>
      <parentid>66015</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:55:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2049" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=да|к=вала}} сябе адчуваць: цяпер паміж мною і зямлёю ўжо ня было каворыту. Толькі цяпер я поўнасьцю ацаніў розьніцу ў моцы земнага і месячнага прыцяжэньня.

Глянуўшы налева, я ўбачыў характарны малюнак амэрыканскага морскага курорту: нязграбныя, вузкія дамы, сумныя асфальтавыя пляцоўкі і дарожкі, a ля самае вады — шэраг плеценых кабінак для распрананьня.

Я спытаў сам сябе, дзе я знаходжуся? Ва ўсякім разе, гэта — усходняе ўзьбярэжжа, бо, падаючы, я бачыў Эўропу.

Ззаду мяне пачуліся крокі, я абярнуўся і ўбачыў невялічкага чалавека з круглым, ветлівым тварам,
апранутага ў сьветлы фланэлевы гарнітур, з купальным прасьцірадлам і купальным гарнітурам на плячы. Ён спыніўся і са зьдзіўленьнем разглядваў мой балён і мяне. Потым ён зьняў капялюш і далікатна сказаў:

— Добрай раніцы!

Я яму адказаў:

— Добрай раніцы!

Ён падышоў бліжэй і спытаў, паказваючы на шкляны балён.

— Скажэце, калі ласка, што гэта за штука?

— Скажэце, калі ласка, дзе мы знаходзімся? — адказаў я яму пытаньнем.

Ён паглядзеў на мяне вельмі зьдзіўлена і потым сказаў:

— Мы ў Літльстоне. А вы толькі што сюды {{перанос пачатак|п=пры|к=былі}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fozmxuy4bkiwv87vn88tt7vxjribwak</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/107</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23340</id>
    <revision>
      <id>80628</id>
      <parentid>72282</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:51:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2494" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Я зразумеў, што мне давядзецца чакаць покуль надыйдзе дзень, — лёг і у момант заснуў, як забіты. Калі я прачнуўся, навакол мяне было сьветла. Балён ужо не калыхаўся па хвалях, а стаяў нярухома. Я прыціснуўся тварам да шкла. Выявілася, што хвалі выкінулі мой балён на жвірыстую мель. Здалёк відаць былі дамы і дрэвы. Сапраўдныя земныя дрэвы!!.

Я шпарка ўскочыў на ногі і захістаўся. Уваходная адтуліна прыходзілася ў мяне над галавой. Я з вялікай цяжкасьцю пачаў адшрубоўваць века. Пасьля некалькіх абаротаў века, па шрубовай нарэзцы ў балён
пачало праходзіць звонку шчыльнае паветра, прычым пачулася быццам нейкае сіпеньне, якое я чуў на месяцы, калі з балёну выходзіла шчыльнае паветра. Але цяпер я ўжо не чакаў, покуль ціск вонкавага паветра
параўнаецца з ціскам у сярэдзіне балёну. Я шпарка адчыніў века і паклаў яго да сваіх ног. Перада мною сінела роднае неба!

Зьмена паветранага ціску ўсё-ткі дала сябе адчуць. Я задыхаўся. Грудзі ўздымаліся настолькі моцна,
быццам у ім працавалі кавальскія мяхі. Я захістаўся і павінен быў сесьці. Але гэтае няпрыемнае становішча працягвалася толькі некалькі сэкунд. Хутка я ачуняў, устаў і ўзяўся рукою за край адтуліны, каб вылезьці вон.

Пры гэтым рэзкім руху балён закалыхаўся, лёг на бок, і я зноў паваліўся.

Апынуўшыся на пяску, я адчуў, што ўсё маё цела быццам налілося волавам. Земнае прыцяжэньне {{перанос пачатак|п=да|к=вала}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cnhtw6771pmkmtigz0nafqs57m8zg1k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/109</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23355</id>
    <revision>
      <id>80630</id>
      <parentid>66077</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:59:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2066" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=пры|к=былі}}? Дазвольце даведацца, што гэта за балён? Напэўна, адмысловая машына.

— Так.

— Вы пацярпелі крушэньне на моры? Вас прыбіла да берагу? Так?

— Мне патрэбна дапамога, — сказаў я. — Мне трэба павыносіць і схаваць некаторыя рэчы, якія я не магу пакінуць ляжаць на беразе!

У гэты час я заўважыў некалькіх маладых людзей, у саламяных капялюшох, з прасьцірадламі на плечах. Яны падыходзілі да мора.

— Вам патрабна дапамога? — запытаў адзін малады чалавек. — Мы ўсе да вашых паслуг!

— Пойдзем у готэль, — 
запрапанаваў мой першы размоўнік. — Аб вашай маемасьці паклапоцяцца бяз вас.

Я падумаў і сказаў:

— Не, я павінен сам прасачыць за разгрузкай, бо там ляжаць вялікія залатыя штангі.

Яны зьдзіўлена пераглянуліся паміж сабою, потым недаверліва паглядзелі на мяне. Я моўчкі падышоў да балёну, улез у адтуліну і па чарзе падаў адтуль абодвы вагары і паламаныя ланцугі.

Маленькі тлусты чалавечак нагнуўся, узьняў канец аднаго з вагароў і зараз-жа апусьціў яго. Усе, па чарзе, зрабілі тое самае.

— Гэта волава ці золата! — сказаў адзін з іх.

— Не, гэта золата, — сказаў другі.

— Бязумоўна золата, — сьцьвердзіў трэці.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>j11e6jgr56q6mkam6cniur0wlicb4z1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/110</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23356</id>
    <revision>
      <id>80631</id>
      <parentid>66083</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:03:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2084" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

І ўсе яны зьдзіўлена глядзелі на мяне.

— Аднак, паслухайце! Адкуль вы узялі столькі золата? — запытаў мяне маленькі чалавек.

Я быў вельмі стомленым, каб прыдумаць хлусьню, і адкрыта сказаў:

— З месяца.

Новае недаверлівае зьдзіўленьне.

— Панове! — абярнуўся я да іх, каб абарваць нялоўкую маўчанку. — Зараз ня час растлумачвацца. Потым, калі я пад’ем, мы можам з вамі пагутарыць.

— А гэты балён?

— Пакіньце яго покуль тут. Яго ніхто не зьнясе, спадзяюся. Надыйдзе прыліў і яна будзе на вадзе.

І вось да готелю пацягнулася дзіўная процэсія: уперадзе ішоў я і цягнуў за сабою залаты ланцуг. За мною ішло чацьвёра людзей, якія несьлі на плячох аграмадныя кавалкі золата. Па дарозе да нас далучыліся дзьве дзяўчынкі з рыдлёўкамі, а потым худы хлапчук, год дванаццаці. Хлапчук соп і каціў вэлёсыпэд. Ён, аднак, ішоў за намі ня доўга. Я бачыў, як ён сеў на свой вэлёсыпэд і паехаў да берагу ў кірунку да балёну.

Праз гадзіну я ўжо сядзеў за ангельскім сьнеданьнем, еў з апетытам чалавека, які галадаў месяцы два, і стараўся задаволіць цікавасьць маладых людзей. Я сказаў ім усю праўду.

— Я прывёз золата з месяца.

— Як з месяца?

— Проста адтуль. У балёне.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0ln9rbhnii3nh5hw10pkiodokrq3t7n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/111</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23358</id>
    <revision>
      <id>80632</id>
      <parentid>66086</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:06:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2032" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Пры гэтых словах я пачаў есьці яйкі.

Між тым, мае размоўцы, як відаць, ня ведалі што падумаць пра мяне. Што яны лічылі мяне за манюку, было зразумела, але ўсё-такі золата, якое ляжала каля мяне, надавала ім пачцівасьць да маёй асобы.

— Скажэце, — абярнуўся да мяне адзін з маладых людзей. — Чаму вы ня хочаце нам расказаць… Вы-ж ня можаце сур’ёзна думаць, што мы паверым вашаму жарту? Мы разумеем, што вы жартуеце. Вы-ж жартуеце?

— Калі вам абавязкова хочацца, каб я жартаваў, то калі ласка: я жартую.

— Ён ня хоча сказаць нам праўды! — сказаў адзін з маладых людзей.

— Прашу вас ня думаць, што я вам хлушу. Але я прымушан хаваць адну таемнасьць. Даю вас слова гонару, што я прыляцеў з месяца, і больш я вам нічога не магу сказаць… Ня гледзячы на гэта, я вам вельмі ўдзячны. Спадзяюся, што я вас нічым не абразіў.

— О, ніколькі! — ласкава сказаў адзін малады чалавек.

Праз некаторы час маленькі чалавек зазначыў:

— Добрае надвор’е стаіць, праўда? Я не памятую, калі ў нас было такое лета…

— Трах! Жжж… — недзе недалёка ўзьвілася вялізарная ракета. З вакон паляцела шкло.

— Што здарылася?

Усе з выклікамі кінуліся да вокан.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2bqmmnn6d40jdu6s67iolepejertey9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/112</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23359</id>
    <revision>
      <id>80633</id>
      <parentid>66087</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:11:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2286" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

У мяне мільганула жудасная думка.

— Гэты пракляты хлапчук! — закрычаў я, і стралою выляцеў з пакою. Я забыў аб сваёй зморанасьці і да берагу імчаўся вялізарнымі скачкамі.

Мора, якое толькі што ляніва каціла спакойныя хвалі, цяпер бялела лахматымі грэбнямі, а навакол таго месца, дзе толькі што ляжаў балён, літаральна бурліла, як пад вінтам параходу. Далёка на небе відаць была хмарка, якая шпарка зьнікала, — гэта было ўсё, што напамінала аб балёне! З усіх вакон выглядвалі зьдзіўленыя твары. У дзьвярах паказаліся людзі, якія сьпяшаліся да берагу.

Я стаяў зусім зьбіты з панталыку і нічога ня мог уявіць.

— Паслухайце! Гэта страшэнна! — замармытаў каля мяне маленькі чалавек. — Гэта-ж азначае… што вы казалі праўду наконт месяца…

Я кінуўся ў готель, паклікаў служку, загадаў прынесьці золата ў мой пакой, замкнуў дзьверы на ключ, кінуўся на ложак і пачаў абмяркоўваць усё тое, што здарылася.

Наш вопыт скончыўся поўнай няўдачай. Мы пацярпелі поўнае паражэньне, з якога жывым вышаў толькі я. Трэба было разьвітацца з марамі аб звароце на месяц, аб прывозе адтуль золата, аб аналізе каворыту і г.д.

Я застаўся зусім бездапаможным.

Вядома, было зразумела, што здарылася з хлапчуком. Ён залез у балён, пачаў цацкацца з {{перанос пачатак|п=выключаль|к=нікам}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kaut8j36bjqspg5935cr4kpeu9jpbyk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/113</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23363</id>
    <revision>
      <id>80634</id>
      <parentid>72283</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:15:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2239" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch18&quot;/&gt;{{перанос канец|п=выключаль|к=нікам}}, зачыніў каворытныя шторы і паляцеў. Ён цяпер плавае сярод балёну разам з нашымі дарожнымі рэчамі і ва ўсякім выпадку страчан для зямлі. У гэтым я быў упэўнены.

Я загадаў падаць сабе атраманту і паперы і напісаў ліст Нью-Рамнейскаму банку. Я напісаў, што жадаю адчыніць у банку рахунак і прашу прыслаць двух упаўнаважаных з фурманкай і добрым канём, каб забраць у мяне некалькі сотняў фунтаў золата.

Скончыўшы з гэтымі справамі, я загадаў падаць багатае сьнеданьне, добра пад’еў і закурыў.

Потым зьявіліся ўпаўнаважаныя ад банку, якія пры мне ўзважылі золата і павезьлі.

Потым я накрыўся коўдрай і заснуў.

Калі я прачнуўся, я адчуў у сабе досыць сілы, каб выступіць перад сьветам так, як я прызвычаіўся выступаць з таго часу, як стаў самастойным.

Я накіраваўся ў Італію і там пішу гэтыя радкі. Калі людзі не павераць майму апавяданьню, то няхай яны прымуць яго, як фантазію. Мне гэта ўсёроуна.
&lt;section end=&quot;ch18&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch19&quot;/&gt;&lt;center&gt;XІX&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''Ашаломліваючае паведамленьне м-ра Юлія Ўэндыга'''&lt;/center&gt;

Я напісаў свае ўспаміны і паставіў пад імі слова «Канец», бо ніколькі не сумняваўся, што гэта работа сапраўды скончана, што гісторыя першага наведаньня месяца людзьмі напісана.
&lt;section end=&quot;ch19&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i4kdkj7wrweg55khju76nozhnj2gqej</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/114</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23364</id>
    <revision>
      <id>80635</id>
      <parentid>66117</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:22:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2293" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Аднак, мне давялося ўпэўніцца, што мае месячныя прыгоды яшчэ ня скончаны. Я паехаў вандраваць, і раптам у Алжыры мяне даганяе тэлеграма, якая мяне зьдзівіла, як пярун.

Нехта Юлі Ўэндыг, галяндац-электратэхнік, які рабіў вопыты з прыборамі, падобнымі на апараты фізыка Тэсла, і спадзяваўся наладзіць зносіны з Марсам, тэлеграфаваў мне з Швэйцарыі, што з некаторага часу яго апараты бяздротавага тэлеграфу рэгулярна прымаюць тэлеграмы на ангельскай мове, якія могуць ісьці толькі ад містэра Кавора, з месяца.

Я кінуў усё і пасьпяшыў у Швэйцарыю, дзе Ўэндыг працаваў у невялікай абсэрваторыі на Сэн-Готардзе. Я ахвотна згадзіўся з яго прапановай і застаўся жыць пры абсэрваторыі, каб дапамагаць яму разьбірацца ў паведамленьнях Кавора і, па магчымасьці, паспрабаваць паслаць на месяц адказ.

Мы даведаліся, што Кавор ня толькі жывы, але нават вольны.

Ён быў здароў, нават здаравей, чым ён адчуваў сябе на зямлі.

Кавор быў упэўнен, што я загінуў у міжплянэтным прасторы.

Першыя весткі з месяца містэр Уэндыг атрымаў, калі ён быў заняты зусім іншым дасьледваньнем. Чытач, бязумоўна, памятуе, што тое стагодзьдзе пачалося невялікім узбуджэньнем, якое выклікала заява Тэсла, што ён атрымаў весткі з Марса. Яго заява ізноў прыцягнула агульную ўвагу на той факт, што&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iimzokytqjpasvz0z7gy63wuqhgfb87</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/116</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23366</id>
    <revision>
      <id>80636</id>
      <parentid>66119</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2475" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;з невядомай крыніцы па прасторы бесьперапынку лятаюць электрамагнітныя хвалі, напамінаючыя хвалі, якімі Марконі карыстаецца для свайго бяздротавага тэлеграфу. Гэтыя хвалі даляталі да зямлі і цэлы шэраг вучоных спрабавалі вынайсьці апараты для прыёму і запісаў таямнічых хваль, хоць толькі нямногія бачылі ў іх весьнікаў з іншых плянэт. Да такіх нямногіх належаў містер Уэндыг.

Зробленыя містэрам Уэндыгам прыборы для запісу ледзь прыкметных электрамагнэсавых хістаньняў да зьдзіўленьня орыгінальны і дасьціпны. Гэтыя прыборы былі ўстаноўлены за месяцы два да спроб Кавора наладзіць зносіны з зямлёй.

Можна сабе ўявіць, як быў зьдзіўлены містэр Уэндыг, калі ён заўважыў, што сярод запісаў электрамагнэсавых хваль мільгае чыста ангельская мова. Містэр Уэндыг нічога ня ведаў аб нашым вандраваньні на месяц, і раптам… ангельская мова з міжплянэтнага прастору.

Я ня ведаю, якім чынам Кавор ухітрыўся пасылаць гэтыя весткі. Напэўна, што дзе-небудзь у нэтрах месяца яго дапусьцілі да ўдасканаленых электрычных апаратаў і ён змог скомбінаваць іх у нешта падобнае на прыбор Марконі. Гэтым прыборам ён карыстаўся часам на працягу трох ці чатырох гадзін без перапынку. Тады ён пасылаў на зямлю свае весткі, ня маючы на ўвазе таго становішча, якое зямля і месяц займалі адносна адно аднаго. У выніку гэтага, весткі Кавора атрымліваліся вельмі нерэгулярна.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mjrovddojw2so2w9kg0rr84tgsg64yk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/117</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23369</id>
    <revision>
      <id>80637</id>
      <parentid>66195</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:34:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2580" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Наогул, мы атрымалі каля паловы яго паведамленьняў, але і атрыманы матэрыял няпоўны, мае пропускі і скрыўленьні.

Першыя дзьве тэлеграмы Кавора для чытачоў маіх успамінаў ня маюць асаблівай цікавасьці. У іх падрабязна апісваецца пабудова балёну і наша вандраваньне. Усё гэта чытачы ўжо ведаюць. Пра мяне Кавор увесь час гаворыць, як пра загінуўшага.

З далейшых адрывачных вестак відаць, што Кавора апусьцілі ўніз праз вялікі калодзеж на «асаблівага роду паветраным балёне». Гэты калодзеж, ці правільней капальня, складае адну з частак вялізарнай сыстемы штучных капальняў, якія ідуць у сярэдзіне месяца прыблізна міль на сто. Гэтыя капальні злучаны паміж сабой безьліччу папярочных тунэляў. Яны на
сваім шляху праходзяць праз вялізарныя кулявідныя пячоры. Наогул сярэдзіна месяца мае выгляд вялізарнай каменнай губкі. Частка гэтых пячор — прыродных паходзін, але значная частка з іх выдаўблена селянітамі. Тыя ўзгоркі, якія земныя астрономы бачаць навакол кратараў, зьяўляюцца скалістым матэрыялам, выкінутым пры даубаньні з сярэдзіны месяца, а тое, што людзі лічаць вульканічнымі кратэрамі, нішто іншае, як уваходныя адтуліны капальняў, зачыненыя вялізарнымі рухавымі векамі.

Такім чынам, Кавора апусьцілі ў капальню. Ён паведамляе, што на значнай глыбіні паказаліся каскады сьветлай вады, якая цякла да цэнтральнага мора. У ёй, па яго думцы, была растворана нейкая {{перанос пачатак|п=фосфорыс|к=цуючая}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rsfodyp1eof5o935y9326vqnuskwle6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/118</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23370</id>
    <revision>
      <id>80638</id>
      <parentid>72284</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:42:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2560" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=фосфорыс|к=цуючая}} матэрыя. На той-жа глыбіні «усе селяніты зрабіліся сьветлымі».

Урэшце, Кавор убачыў далёка ўдоле масу вады міжмесячнага мора, якое, «як сьветлае, гатовае ўскіпець, блакітнае малако», блішчэла, хвалявалася пералівамі. Гэта мора, — паведамляў Кавор пазьней, — не застаецца на адным месцы. Яно без перапынку рухаецца навакол месячнай восі. У яго вадзе часта даводзіцца наглядаць дзіўныя плыні, хваляваньні, а часам на іх узьнімаюцца сапраўдныя буры, і тады ў суседніх пячорах, тунэлях і капальнях выбухаюць моцныя навальніцы. Вада сьвеціцца толькі ў час шпаркага руху. У становішчы адноснага супакою яна зусім чорная. Селяніты езьдзяць па вадзе ў невялічкіх плоскіх чаўнах. Мне таксама дазволены цяпер такі спосаб перасоўваньня.

Зьвіліны, па якіх даводзіцца плысьці, вядомы толькі вопытным лоцманам. Мне казалі, што вельмі шмат селянітаў назаўсёды гіне ў гэтых лябірынтах. У іхных найбольш захаваных куткох жывуць страшыдлы, якія да гэтага часу, ня гледзячы на высокае разьвіцьцё навукі селянітаў, нельга зьнішчыць. Асабліва небясьпечна нейкая {{Разбіўка|Рафа}}, якая складаецца з вялізарнага клубка кольцаў і мацальнікаў. Калі адсячы кавалак такога мацальніка, дык ён зараз-жа вырастае ў новую цэлую Рафу. Потым мне яшчэ называлі {{Разьбіўка|Чы}}, страшыдла, якога яшчэ ніхто ня бачыў, бо яно забівае здалёк, выкідваючы нейкія дробненькія цельцы бязумоўна сьмяротныя.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6ai5t97wds9diz4sy97f18e30ympwc8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/119</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23371</id>
    <revision>
      <id>80639</id>
      <parentid>66135</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:48:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2473" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

У часе паездкі я ўспомніў прачытанае мною пра мамонтавыя пячоры. Скалы навакол нас былі разнастайныя, часам зусім чорныя, часамі — стракатыя ці блакітныя. Часамі яны блішчэлі і іскрыліся, быццам мы трапілі ў царства дыяментаў. Пад вадою, залітай фосфорычным сьвятлом, мільгалі і зьнікалі сьветлыя рыбы. Часамі адчыняўся сіняваты канал, з мостам ці прыстаньню, або над нашымі галовамі адкрывалася вялізарная капальня, адна з артэрый месячных шляхоў зносін.

У вялікай сталактытавай пячоры мы сустрэлі рыбаловаў. Мы далучыліся да іх. У рыбаловаў крывыя ногі і моцна разьвітыя рукі.

Лавіць рыбу яны накіроўваюцца ў вялікіх лодках. Ловяць вялізарнымі невадамі, з цяжкімі залатымі грузамі, бо вядомая рыба водзіцца на значнай глыбіні. Пры мне ў выцягнутай сетцы, паміж іншымі; аказалася нейкая страшэнная чорная жывёла з многімі нагамі. Яна надзвычайна шпарка рухалася. Яе зьяўленьне выклікала сярод рыбаловаў перапалох і выгукі жудасьці. Яны шпарка пасеклі яе сякераю, але асобныя чорныя часткі яшчэ доўга трапяталі.

Паверхня гэтага мора знаходзіцца, напэўна, на 200 міль ніжай паверхні месяца. Я бачыў, што ўсе месячныя гарады пабудаваны блізка ад гэтага цэнтральнага мора ў такіх пячорах і штучных галярэях, якія я ўжо апісваў. З вонкавым сьветам гарады злучаюцца пры дапамозе вялізарных вэртыкальных капальняў, якія заўсёды ўваходзяць у тыя «кратэры»,&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7xktyv8taknicbmjlj5vr4e42p5o6cr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/120</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23372</id>
    <revision>
      <id>80640</id>
      <parentid>66197</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T15:54:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2444" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;што наглядаюць астрономы з зямлі. Яшчэ да майго палону я бачыў века, якое зачыняе адтуліну такой капальні.

Зусім зразумела, што гэтыя вэртыкальныя капальні і расьліннасьць на паверхні месяца адыгрываюць значную ролю ў вэнтыляцыі жылой часткі месяца і падтрыманьня там сьвежай, цёплай атмосфэры. Часамі, галоўным чынам у першы час пасьля майго вызваленьня з вастрогу, па капальні струменілася халоднае паветра ўніз, а потым гарачае паветра ляцела ўгару».

Астрономы і фізыкі казалі мне, што ўсё паведамленае Каворам адпавядае таму, што да гэтага часу вядома аб месяцы. Містэр Уэндыг кажа, што каб у астрономаў зямлі было больш рашучасьці і фантазіі, яны маглі-б прадказаць амаль усё, што Кавор паведаміў аб пабудове месяца. Яны ведаюць, што зямля і месяц зьяўляюцца ня столькі плянэтай і спадарожнікам, колькі дзьвюма роднымі сёстрамі. А з тае прычыны, што шчыльнасьць месяца складае толькі тры пятых шчыльнасьці зямлі, то бязумоўна, што яна ўся перакапана пячорамі.

Раз месяц парожны, то лёгка растлумачыць адсутнасьць на ім паветра і вады, як нам на першы погляд здаецца. Мора знаходзіцца ў цэнтры месяца, а паветра цыркулюе па пячорах, падначальваючыся звычайным фізычным законам. У пячорах месяца заўсёды дзьме вецер. У частцы, асьветленай сонцам, месяц награецца, награецца і паветра. Ціск паветра {{перанос пачатак|п=павяліч|к=ваецца}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ayc1jzj6dvptuqzvv5hb9tbcdg8yrfm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/121</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23373</id>
    <revision>
      <id>80641</id>
      <parentid>66298</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:01:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2343" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch19&quot;/&gt;{{перанос канец|п=павяліч|к=ваецца}}, паветра ўзьнімаецца на паверхню, у кратэр,
дзе расьліны паглынаюць з яе вуглякіслату, у той час, як большая частка нагрэтага паветра цыркулюе
па галярэях і замяняе сьцюдзёнае сьціслае паветра, якое ідзе з неасьветленай сонцам часткі месяца. Такім чынам, у галярэях бесьперапынна рухаецца паветра на ўсход, а ў капальнях у час месячнага дню паветра ідзе ўгару. Увесь гэты рух паветра, бязумоўна, робіцца вельмі складаным, дзякуючы зьвілінам галярэй дасьціпным вынаходніцтвам селянітаў.
&lt;section end=&quot;ch19&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch20&quot;/&gt;&lt;center&gt;XX&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''Прыродная гісторыя селянітаў'''&lt;/center&gt;

Тэлеграмы Кавора, пачынаючы ад шостай і да семнаццатай, настолькі адрывачныя, у іх так многа паўтарэньняў, што з іх вельмі цяжка скласьці больш-менш складнае апавяданьне.

Думаю, што я досыць высьветліў, у чым падабенства бачаных мною селянітаў з людзьмі: у тым, што яны ходзяць на задніх канечнасьцях, якіх у іх чатыры. Селянітаў ён называе «зьвярынамі», хоць яны, бязумоўна, не падыходзяць ні да аднэй клясы земных стварэньняў. Ён памінае, што «на зямлі казяўкі, на шчасьце людзей, ніколі не разьвіваліся далей, параўнаўча, малых памераў». Самыя буйныя земныя казяўкі, што жывуць у наш час і што вымерлі, ніколі ня мелі ў даўжыню больш за шэсьць футаў. «Але тут,
&lt;section end=&quot;ch20&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3ftl5js5mtc8z40q2vxtitn87ewmicd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/122</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23374</id>
    <revision>
      <id>80642</id>
      <parentid>66214</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:06:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2494" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;пры меншай вазе месяца, стварэньні, якіх можна аднолькава далучыць як да казявак, так і да пазванковых, могуць, здаецца, дасягаць звыш-чалавечых памераў». Селяніты маюць вялікую рознастайнасьць форм. Па думцы Кавора, яны перагналі чалавека сваёй інтэлігентнасьцю моральнымі асновамі і соцыяльнай мудрасьцю. Замест чатырох ці пяці розных форм мурашак, сярод селянітаў можна налічыць безьліч розных форм.

Здаецца, што Кавор зрабіў гэтае адчыненьне вельмі хутка. Гэты вывад я раблю згодна яго паведамленьня, што яго ўзялі ў палон пастухі, якімі кіравалі іншыя селяніты «з вялікімі галовамі і больш кароткімі нагамі». Калі яны ўбачылі, што ён ня можа ісьці нават пад уколамі пік, яны яго панесьлі, перанесьлі цераз вузкі мост, ісьці па якім я адмовіўся, і паклалі яго ў нешта накшталт пад’ёмнай машыны. Гэта быў паветраны балён, якога нельга было заўважыць у цемры, а тое што я ўявіў за мост, ідучы ў пустэчу, быў, як відаць, памост паветранай прыстані.

Потым Кавор паступова апусьціўся ўніз, да асьветленых пячор месяца. Спачатку яны спушчаліся ў поўнай цішыні, калі ня лічыць шчабятаньня селянітаў. Пасьля падзьмуў моцны вецер. Хутка яго вочы настолькі прызвычаіліся да цемры, што ён пачаў адрозьніваць вакольныя прадметы.

«Уявеце сабе аграмаднай вялічыні цыліндр каля чверткі мілі ў дыямэтры, паведамляе Кавор, — гэты цыліндр асьветлен спачатку слаба, але чым глыбей&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qjk2zfga0xq4hz87vwb1lz0cver5t74</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/123</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23375</id>
    <revision>
      <id>80643</id>
      <parentid>66140</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:11:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2492" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;вы ў яго спушчаецеся, тым ярчэй робіцца асьвятленьне. Па сьценках цыліндра ідуць сьпіраляй вялікія пляцоўкі, якія, урэшце, губяцца ў сіняй глыбіні. Я магу параўнаць гэты цыліндр з самай вялікай на зямлі капальняй, калі яе павялічыць разоў у сто.

Угару і ўніз па сьпіральнай галярэі групамі стаялі селяніты. Гэта былі блядыя, квола-сьветлыя стварэньні. Яны глядзелі на нас ці займаліся сваёю справаю.

Вялікагаловы селяніт, які сядзеў каля мяне і бачыў, што я паварачваю галаву і гляджу навокал, працягнуў сваю хобатападобную «руку» і паказаў на масток, што вісеў удоле ў пустэчы. Як відаць, гэта была паветраная прыстань, мэта нашага палёту. Па меры таго, як мы набліжаліся да гэтай прыстані, нашы рухі рабіліся павольнымі і праз некалькі хвілін мы ўжо апынуліся на прыстані. Селяніты, якія ляцелі за намі, кінулі вяроўку, як гэта робяць на зямлі з параходаў. Вяроўку злавілі селяніты, што чакалі нас на пляцоўцы, і праз некалькі сэкунд я апынуўся побач з натаўпам селянітаў, якія цясьнілі адзін аднаго, каб бліжэй разгледзець нечаканага госьця.

Іх было вельмі шмат.

Я адразу зьвярнуў увагу на вялікую рознастайнасьць тыпаў жыхароў месяца. Яны былі рознымі і па росьце і з вонкавага выгляду. Тут былі нязграбна-тоўстыя і на дзіва тонкія. Некаторыя вольна пралазілі паміж ног іншых. Але ва ўсіх рэзка кідалася ў вочы адна агульная рыса: у кожнага з іх які-небудзь орган быў&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rglosmw6kxoojxjlnywj4tw62fp3tw0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/124</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23376</id>
    <revision>
      <id>80778</id>
      <parentid>66198</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T07:38:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2532" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;асабліва моцна разьвіты ў шкоду астатнім. Так, у аднаго была вельмі разьвіта правая рука, падобная на
вялізарны мацальнік: другі быццам увесь складаўся з ног; у трэцяга твар выцягваўся ў адзін суцэльны нос, які рабіў яго вельмі падобным на чалавека. Дзіўныя галовы паступова таксама былі перайначаны да неймавернасьці. Тут былі галовы шырокія і нізкія, высокія і вузкія. У некаторых бровы былі выцягнуты, быццам рогі, у іншых яны былі падобны на бароды. Там-сям мільгалі страшэнныя скрыўленыя напоўчалавечыя профілі. Мне кінулася ў вочы адна рэзкая асаблівасьць: некаторыя чэрапы, як пухіры, вырасьлі да неймаверных памераў, у той час, як твары зморшчыліся ў камок. Апрача таго, я бачыў некалькі дзіўных фігур, у якіх галовы былі мікроскопічна-малымі, а целы — разьдзьмутыя ў пухіры.

Селяніты піхаліся, лезьлі адзін на аднаго, каб лепш разгледзець мяне. Хутка мяне пасадзілі на насілкі і
дужыя насільшчыкі панесьлі мяне ў памяшканьне, прыгатаванае для мяне ў месяцы. Навакол сябе я бачыў вочы, бачыў нейкія маскі, чуў гукі, якія напаміналі шолах крыльляў жукоў, чуў нешта накшталт блеяньня і шчабятаньня селянітаў»...

Кавора зьмясьцілі ў «шасьцікутным пакоі», дзе ён прабыў досыць доўга. Потым ён пачаў карыстацца адноснай воляй.

Таямнічае стварэньне, якое звалі ўладаром месяца, паставіла да яго двух селянітаў «з вялікімі галовамі», якія павінны былі яго ахоўваць, вывучаць і знаходзіць&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2yom9rpoq4ry7c7vy8gxmxct7yb8vqx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/125</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23377</id>
    <revision>
      <id>80779</id>
      <parentid>66199</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T07:43:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2420" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спосаб з ім аб’ясьніцца. І, як гэта ня дзіўна, гэтыя стварэньні з іншага сьвету, гэтыя напоўказяўкі хутка аб’ясьніліся з Каворам на земнай мове.

Кавор называе іх Цзі-Пуф і Фі-у. Апісвае ён іх так:

«Фі-у ростам каля пяці футаў. У яго былі маленькія, стройныя ногі, даўжынёю дзюймаў у восемнаццаць, і звычайныя для селянітаў ступні. Маленькае цельца ўздрыгвала ад біеньня сэрца. Рукі ў яго — доўгія, мяккія, з невялікімі хабаткамі замест далоні».

«Яго галава належыць да звычайнага месячнага тыпу, але страшэнна перайначана. Рот складае, звычайна для селянітаў, нічога ня выказваючую шчыліну, але яна надзвычайна малая, і ўвесь твар складаецца з адной вялікай наздры, на бакох якой пасаджаны маленькія вочы.

Астатняя частка галавы пашыраецца ў вялізарную кулю, і эпідэрма скуры складаецца з тонкай плеўкі, скрозь якую выразна відаць пульсацыя мозгу. Гэта — стварэньні з надзвычайна пераразьвітым мазгом, у той час, як іншыя часткі організму амаль што зусім вырадзіліся».

Цзі-Пуф, як відаць, увогуле быў падобным на Фі-у, але яго твар быў значна выцягнутым, і, апрача таго,
мазгі яго пераважна разьвіваліся ў іншым кірунку, дзякуючы чаму яго чэрап быў ня круглым, а падобным на ігрушу, сьцяблом кнізу.

Потым дружына Кавора складалася з насільшчыкаў, якія зьдзіўлялі вялізарным памерам сваіх плеч, {{перанос пачатак|п=вар|к=таўнікоў}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8mh1fcspjtow8p3z9z1hmd4imwcc67l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/126</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23378</id>
    <revision>
      <id>80781</id>
      <parentid>66144</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T07:48:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2456" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=вар|к=таўнікоў}}, падобных на павукоў, і адной служкі з зусім плоскімі, доўгімі ступнямі ног.

Фі-у і Цзі-пуф раней за ўсё ўзяліся вывучаць ангельскую мову. Для гэтага яны часта прыходзілі ў «шасьцікутны пакой», дзе жыў Кавор, і спрабавалі
аднаўляць кожны гук, які ён вымаўляў, ня выключаючы нават кашалю. Ён хутка зразумеў іх намеры,
пачаў паўтараць асобныя словы і растлумачваць іх значэньні.

Фі-у некаторы час прыслухоўваўся да Кавора, потым паўтараў сказанае ім слова. Як толькі Фі-у пачынаў разумець значэньне слова, ён перадаваў яго Цзі-пуфу, і той яго запамінаў. Ужо за першую лекцыю яны вывучылі больш за сотню ангельскіх назоўнікаў.

Праз некаторы час яны пачалі прыводзіць з сабой мастака, які дапамагаў растлумачваць словы малюнкамі, бо малюнкі Кавора былі вельмі грубыя.

«Гэта стварэньне складалася амаль што з аднэй рухаючай рукі і аднаго пільнага вока», паведамляў Кавор, — і гэта стварэньне малявала з нячуванай шпаркасьцю. З дзеясловамі справа наладзілася шпарка, асабліва з тымі, якія можна ілюстраваць малюнкамі. З прыкметнікамі таксама абыйшлося лёгка, але калі мы дайшлі да адцягненых назоўнікаў і да тых заблытаных зваротаў мовы, да якіх мы так прызвычаіліся на зямлі, мне здалося, што мы ніколі не зразумеем
адзін аднаго. Але на шостую лекцыю зьявіўся новы селяніт, стварэньне з вялізарнай круглай галавой. Яго&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>azaptojzdg145m04m2rg7uvs9e7hh5g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/127</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23379</id>
    <revision>
      <id>80782</id>
      <parentid>66145</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T07:52:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2276" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спэцыяльнасьць, як відаць, была разгадваць складаныя аналёгіі. Ён быў вельмі бязуважлівы. Пры ўваходзе ён спатыкнуўся аб лаўку, а для таго, каб давесьці да яго сьвядомасьці цяжкасьці, з якімі нам даводзілася змагацца, трэба было пакласьці шмат патуг — крычаць, пхаць яго і г. д. Але калі ён прызвычаіўся, астрыня яго розуму была зьдзіўляючай. Як толькі трэба было вырашыць тое, што выходзіла за межы разуменьня Фі-у, абарачваліся да гэтага стварэньня, і яно паведамляла свае вывады заўсёды Цзі-пуфу, які іх запамінаў. Цьзі-пуф зьяўляўся як-бы складам фактаў.

Урэшце, я пачаў гутарыць з месячнымі казяўкамі. Вось словы, якімі Фі-у растлумачваў становішча, якое займае сярод селянітаў мастак:

— Есьці — мала. Піць — мала. Маляваць — шмат. Любіць маляваць. Больш нічога. Зьневажаць, хто не маляваць. Злаваць, хто маляваць лепш. Ён усё — маляваць.

Потым, паказваючы на Цзі-пуфа, ён рэкомэндаваў яго:

— Ён любіць памятаваць. Ён думаць — не. Маляваць — не. Працаваць — не. Толькі памятаваць. Усё памятаваць.

«У селянітаў паступова зьнікаюць апошнія сьляды сполаху і недаверлівасьці, якія зьявіліся ў іх пры першай сутычцы з намі. Цяпер я магу хадзіць усюды. Такім чынам, я дайшоў і да цікавага апарату, пры дапамозе якога я магу сыгналізаваць на зямлю. Наогул,&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ac12exfq5hswce6nnm03p9rvhpjkphi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/128</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23380</id>
    <revision>
      <id>80783</id>
      <parentid>72263</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T07:56:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2417" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;я знайшоў тут нячувана багатыя колекцыі надзвычайна каштоўных і дасьціпных прыбораў. Да гэтага часу ніхто не перашкаджаў мне ў маіх занятках, хоць я і растлумачыў Фі-у, што перагаварваюся з зямлёю.

— Вы гаворыце іншай? — запытаў ён неяк, гледзячы на маю работу.

— З іншымі, — паправіў я яго.

Ён паўтарыў:

— З іншымі, — і дадаў: — людзьмі.

Пасьля гэтага я вольна тэлеграфаваў».

«На месяцы, — паведамляў Кавор, кожны грамадзянін займае пэўнае месца. Для гэтага месца ён народжан, і шляхам выхаваньня, прыстасаваньня хірургічнага ўмешваньня ён, урэшце, да таго падыходзіць да свайго месца, што для якіх-небудзь іншых функцый у яго не застаецца ні думак, ні органаў. Яны яму і непатрэбны», сказаў Фі-у.

Калі, напрыклад, селяніт павінен быць матэматыкам, усе яго настаўнікі і выхаваўцы імкнуцца іменна да гэтай мэты. Яны яшчэ ў зародку выдаляюць усе яго іншыя здольнасьці і, умела карыстаючыся псыхолёгіяй, падахвочваюць яго нахільнасьць да матэматыкі. Яго мозг расьце ці, прынамсі, расьце тая частка мозгу, якая неабходна для матэматыкі, астатняя мазгавая матэрыя разьвіваецца настолькі, наколькі патрэбна для харчаваньня спэцыяльнай яго часткі. Урэшце, апрача адпачынку і харчу, матэматык увесь аддаецца разьвіцьцю сваёй здольнасьці; ён цікавіцца толькі скарыстаньнем сваёй здольнасьці, пазнае {{перанос пачатак|п=гра|к=маду}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>n3rxgnh8bytmbx3u8sw1qjc2glk1q9w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/129</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23381</id>
    <revision>
      <id>80784</id>
      <parentid>66148</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2588" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=гра|к=маду}} толькі такіх-жа спэцыялістых. «Матэматычная» частка мозгу павялічваецца ў памеры і выцягвае ўсе сокі цела. Члены матэматыка зьменшваюцца, — зьменшваюцца сэрца і страўныя органы, зьменшваецца, амаль што зьнікае пад павялічаным чэрапам твар. Голас матэматыка прыстасоўваецца выключна да вымауленьня формул, сам ён глухі да ўсяго, апрача матэматычных задач. Ён страчвае здольнасьць сьмяяцца апрача выпадкаў, калі ён разьвязвае новую задачу: хвалююць яго толькі вылічэньні. Так ён дасягае вызначанай мэты.

Ці, напрыклад, селяніт, вызначаны зрабіцца пастухом месячных кароў. З самага юнацтва яго прывучаюць мысьліць і жыць падобна карове; для забавы яму расказваюць казкі пра кароў, — ён гуляе, даганяючы месячных кароў ці даглядаючы іх. Імкнуцца зрабіць яго рухавым і дужым, вочы яго прывучаюць да вуглаватых ліній, якія складаюць «прыгожасьць» месячнай каровы. Урэшце, яго ня цікавіць унутраная частка месяца. На ўсіх селянітаў, якія ня маюць такога-ж вопыту ў доглядзе за каровамі, ён глядзіць спакойна, насьмешліва і нават варожа. Думае ён толькі пра пашу месячных кароў, гаворыць на асобым жаргоне пастухоў. Ён любіць сваю працу і знаходзіць шчасьце ў выкананьні сваіх абавязкаў. Такі парадак захоўваецца ў селянітаў усюды. Кожны зьяўляецца зусім асобнай адзінкай у сусьветным організьме.

Тыя стварэньні з вялікімі галовамі, якія выконваюць інтэлегентную работу, зьяўляюцца ў гэтай&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ekkv6gotnn0s7tszsuoufa0ptflmr8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/130</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23382</id>
    <revision>
      <id>80785</id>
      <parentid>66150</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:10:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2647" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;дзіўнай грамадзе арыстократыяй, на чале якой стаць, як цэнтр, як квінт-эсэнцыя месячнага сьвету, той дзівосны, вялізарны клубок нэрваў, уладар месяца, якога я хутка ўбачу. Неабмежаванасьць разьвіцьця мысьліцельнага апарату інтэлегентных клясаў тлумачыцца тым, што ў селянітаў няма цьвёрдых чэрапных касьцей, няма той дзіўнай касьцяной скрынкі, у якой замкнёны чалавечы мозг і якая ставіць разьвіцьцё чалавечага мазгу ў строга вызначаныя рамкі.

Месячная арыстократыя падзяляецца на тры галоўныя клясы, якія вельмі адрозьніваюцца адна ад аднэй, як па становішчы, так і па выглядзе. Раней за ўсё трэба назваць адміністратараў, да ліку якіх належыць Фі-у і якія ўладаюць шырокай ініцыятывай; кожны з іх адказвае за пэўны кубічны кавалак месячнай масы. Потым ідуць спэцыялістыя, як той селяніт, якога клікалі для разьвязаньня непаразуменьняў у часе маіх лекцый. Гэтыя селяніты маюць кожны сваю асобную спэцыяльнасьць. І, урэшце, вучоныя прадстаўнікі і хавальнікі ўсякіх ведаў. Да апошняй клясы належыць Цзі-пуф, першы профэсар моваў на месяцы. На месяцы няма ні запісаў, ні кніжак, ні бібліотэк. Там усе веды хаваюцца ў разьвітых мазгох. Палац колекцый і бібліотэку брытанскага музэю на месяцы замянаюць жывыя мазгі.

Вучоныя амаль што ўсе замкнёны ў непранікальнае, апоплексычнае самазадавальненьне, з якога іх можа вывесьці толькі адмаўленьне іх вучонасьці. Звычайна іх водзяць маленькія вартаўнікі ці служкі, да {{перанос пачатак|п=зьдзіў|к=леньня}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9ab2hyklgk9qp1t1n8cfeucx863laqh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/131</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23383</id>
    <revision>
      <id>80786</id>
      <parentid>66151</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:16:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2696" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=зьдзіў|к=леньня}} рухавыя стварэньні, большай часткай жаночага роду, і, мне здаецца, гэтыя стварэньні граюць для вучоных ролю жонак. Некаторыя з больш сур’ёзных вучоных ня могуць рухацца, іх носяць з месца на месца ў насілках, падобных на бочку.

Апрача таго, я заўважыў шпаркіх ганцоў, з нагамі павукоў і «рукамі» для трыманьня парашутаў. Сустракаюцца служкі з галасамі, якія могуць, здаецца, разбудзіць мёртвых. У часе адсутнасьці сваіх валадароў, гэтыя служкі нярухомы і бездапаможны, як парасолі ў сенцах. Увесь сэнс іх існаваньня складаецца з выкананьня загадаў і зьвязаных з імі абавязкаў.

Аднак, большасьць гэтых казявак, якая рухаецца па сьпіральных вуліцах, узьнімаюцца на балёнах і ляцяць міма мяне ўніз, трымаючыся за крохкія парашуты, напэўна, належыць да рабочай клясы. Шмат якіх з іх можна было-б назваць «машыннымі рукамі». Напрыклад, у пастухоў адзіная пярэдняя канечнасьць служыць для схапліваньня, узьняцьця цяжараў і г. д., а астатняе цела зьяўляецца толькі неабходным, другарадным дадаткам да гэтага галоўнага органу. Некаторыя, якія маюць, напэўна, справу з музычнымі мэханізмамі, уладаюць на дзіва разьвітымі слухавымі органамі; у іншых, якія маюць справу з дакладнымі хэмічнымі процэсамі, надзвычайна разьвіты высунуты наперад нос; у трэціх плоскія ступні ног прыстасаваны для пэдаляў, у некаторых, занятых прыгатаваньнем шкляных прадметаў, усё цела складаецца з лёгкіх. Але кожны з гэтых простых рабочых {{перанос пачатак|п=селяні|к=таў}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qki1h2nwp6vocb94209xd6c5b245ned</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/132</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23384</id>
    <revision>
      <id>80788</id>
      <parentid>66154</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:22:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2555" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=селяні|к=таў}} на дзіва прыстасаваны для соцыяльных патрэб, з якімі яму даводзіцца сустракацца. Шмат якіх я мог-бы трымаць на сваёй далоні. Ёсьць нават селяніты круцільшчыкі, усе абавязкі і радасьць жыцьця якіх складаюцца з таго, каб круціць прывады, да які-небудзь невялічкіх апаратаў.

Над усімі гэтымі стварэньнямі наглядаюць селяніты з моцна разьвітымі мускуламі. Гэтыя селяніты абавязаны зьнішчаць усякія адыходзячыя ад вызначанага шляху нахільнасьці, якія наглядаюцца часам у сапсутых характараў. Гэта так званыя месячныя паліцэйскія, з маладых год прывучаныя надаваць пачлівасьць і паслухмянасьць разьдзьмутым галовам.

Надоечы я бачыў некалькі маладых селянітаў, якія стаялі ў гурткох такім чынам, што відаць былі толькі
пярэднія канцовасьці: іх «сьціскалі», каб падрыхтаваць да догляду за нейкімі машынамі. Па гэтай шырока разьвітай сыстэме тэхнічнага выхаваньня выцягнутую «руку» апрацоўваюць узбуджальнымі да росту сродкамі і харчуюць упрыскваньнямі, у той час, як астатняе цела галадае. Фі-у растлумачыў, што ў першы час гэтыя дробныя стварэньні церпяць ад свайго ненормальнага становішча, але потым яны лёгка звыкаюцца з сваім лёсам. Потым ён павёў мяне туды, дзе падрыхтоўваюцца ганцы. Там селяніты сьцягваліся, перагібаліся, іх ногі ламаліся ў патрэбных мясцох.

Нядаўна ў часе наведваньня гэтага апарату, Фі-у павёў мяне не па сьпіральнай пляцформе, а па іншым&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>edemtjl3tp1qstkr02ebwahk8tkli5f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/133</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23385</id>
    <revision>
      <id>80789</id>
      <parentid>66200</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:26:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2237" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;шляху. З доўгай, цёмнай, зьвілістай галярэі мы выйшлі ў шырокую, нізкую пячору, у якой адчуваўся пах зямлі і якая, параўнаўча, была асьветлена досыць ярка. Сьвятло ішло ад нейкіх губчатых, блядых расьлін. Некаторыя з іх былі на дзіва падобны да нашых земных грыбоў, але яны дасягалі росту вышэй чалавечага.

— Гэта ядуць? — запытаў я Фі-у.

— Так, гэта харч, — адказаў ён.

Я убачыў фігуру надзвычайна вялікага і нязграбнага селяніта, які нярухома ляжаў сярод расьлін.

— Памёр? — запытаў я.

— Не! — адказаў Фі-у. — Ён рабочы, работа няма. Даем маленькае лякарства, тады сьпіць, покуль яго не патрэбна.

Хутка выявілася, што ўся вялікая пячора напоўнена гэтымі нярухомымі фігурамі, усыпленымі зельлем да таго часу, покуль месяцу патрабуецца іх праца. Тут было сабрана шмат розных відаў. Мы маглі паварачваць некаторых з іх, і я атрымаў магчымасьць разглядваць іх бліжэй, чым звычайна. Калі я іх паварачваў, яны шумна дыхалі, але не прачыналіся.

Усё гэта гаворыць толькі аб дзіўнай прывычцы ўспрыймаць уражаньні. Усыпіць часова непатрэбнага рабочага і адкінуць яго ў бок, бязумоўна, куды лепш, чым выкінуць яго з фабрыкі на вуліцу, кінуць яго ў
кіпцюры голаду. У кожнай складанай соцыяльнай грамадзе, пры спэцыялізаваньні працы, у рабоце&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jriswhr90mth36e4jdnyhep6lm3erd6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/134</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23386</id>
    <revision>
      <id>80790</id>
      <parentid>66201</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:30:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2262" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;няўхільна адбываюцца перарывы, і, па спосабе селянітаў, вельмі проста вырашаецца беспакойнае пытаньне аб «беспрацоўных».

Другі шлях ідзе праз вялізарную, цяністую пячору, заўсёды напоўненую шумам. Тут я бачыў месячных жанчын, якія выглядвалі з шасьцікутных адтулін сьцяны, падобнай на мядовыя соты, ці гулялі па вялікім адкрытым пляцу за гэтай сьцяной, выбіраючы цацкі і амулеты, прыгатаваныя мастакамі-ювэлірамі. Гэтыя жанчыны — важныя стварэньні, размаляваныя фантастычна, часамі вельмі прыгожа. Яны трымаюцца горда і маюць мікроскопічна малыя галовы, на якіх адзначаюцца вялізарныя раты.

У селянітаў, як у мурашак і пчол, большасьць складаюць асобы бязродавыя.

На месяцы такое становішча стала нормальным, і ўвесь неабходны прырост насельніцтва даецца асобай нешматлікай клясе месячных матак, буйнымі стварэньнямі, на дзіва прыстасаванымі да свайго прызначэньня.

Месячныя жанчыны ня здольны карміць сваіх дзяцей; пэрыоды неразумнай мяккасьці зьмяняюцца ў іх пэрыодамі зласьлівасьці, даводзячы іх да актаў гвалту, а таму маленькіх селянітаў, зусім мяккіх, падобных на блядыя анучы, як мага раней перадаюць на догляд да незамужніх самак, жаночым «работніцам», якія часамі маюць мозг, па сваім разьвіцьці, ня меншы за мужчынскі».&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sygbxfm2u3z805wx7jw4i8vycwkziar</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/135</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23387</id>
    <revision>
      <id>80792</id>
      <parentid>66202</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:42:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2230" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;center&gt;XXІ&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''Уладар месяца'''&lt;/center&gt;

Прадапошняе паведамленьне апісвае сустрэчу Кавора з уладаром месяца.

«Уявеце сабе самае вялікае памяшканьне, у якім калі-небудзь быў чалавек. Гэта памяшканьне слаба асьвечана сіняватым сьвятлом, зьмякчаным шэравата-блакітным туманам. Памяшканьне поўна шэрымі і пакрытымі мэталёвым бляскам стварэньнямі самага фантастычнага выгляду. Уявеце сабе, што за гэтым памяшканьнем, у канцы якога знаходзіцца вялізарная адчыненая арка, адчыняецца памяшканьне яшчэ большае, потым яшчэ больш грандыёзнае і г. д. Здалёк, у тумане, узьнімаецца шырокая лесьвіца, прычым гэта лесьвіца паступова зьнікае ў далечы. Чым больш набліжаешся да гэтае лесьвіцы, тым вышэй яна здаецца. Урэшце, я мінаваў апошнюю вялізарную арку, убачыў верхавіну гэтай лесьвіцы, а на ёй уладара месяца на яго троне.

Ён сядзеў абкружаны асьляпляючым блакітным зьзяньнем. Дзякуючы цемнаце, стваралася ўражаньне, быццам ён плавае сярод сіня-чорнай пустэчы. Спачатку ён здаўся мне невялікай сьветлай хмарай, якая акутала хмуры трон. Яго галава ў дыямэтры мела некалькі аршын. Ня ведаю чаму, але з трону, на якім ён сядзеў, блакітныя пражэктары выкідвалі праменьні сьвятла, — ён быў абкружаны вянцом зьзяньня. Яго абкружалі&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>g8kafianoq1xg84au3l6h1vr75k0xwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/136</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23388</id>
    <revision>
      <id>80793</id>
      <parentid>66159</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:47:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2408" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;дробныя, зьнікаючыя ў гэтым зьзяньні служкі, якія падтрымлівалі яго, а ніжэй, вялізарным паўколам стаялі яго духоўныя служкі, служкі памяці, служкі лічэньня, наогул выдатныя па інтэлекце казяўкі месячнага двара. Яшчэ ніжэй стаялі праваднікі і ганцы, потым бязьлікія ўсходцы трону былі поўныя вартаўнікоў, а каля асновы трону хваляваўся вялізарны натоўп больш дробных прадстаўнікоў месячнай арыстократыі.

Калі я увайшоў у прадапошнюю пячору, пачуліся гукі музыкі. Гэтыя гукі расьлі, пашыраліся, урэшце, загучэла дзівосная мэлёдыя. Крыкі гэрольдаў сьціхлі.

Мяне ўнесьлі ў апошнюю самую грандыёзную пячору.

Мая процесія расчынілася, як веер. Праваднікі і вартаўнікі разышліся направа і налева, а трое насілак, у якіх зьмяшчаліся я, Фі-у і Цзі-пуф, праплылі сярод сьветлай напоўцемры да вялізарнай лесьвіцы. Навакол узьнялося зьвіненьне, з якім зьмяшаліся гукі музыкі. Мае два спадарожнікі зьлезьлі з насілак, але мне загадалі сядзець, напэўна, у выглядзе асобага гонару. Музыка сьціхла, але зьвіненьне працягвалася, і бесьперапыннае, аднастайнае ківаньне некалькіх тысяч галоў зьвярнула маю ўвагу на вышэйшае стварэньне, якое, відаць было нада мною ў блакітным зьзяньні.

Калі я ўпяршыню заглянуў у гэтае зьзяньне, гэты «центральны» мозг паказаўся мне непразрыстым пухіром, пад якім, як відаць, рухаліся нейкія цёмныя&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1o3a9ekyob6znox74pf1zszgg0r0jhj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/137</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23390</id>
    <revision>
      <id>80795</id>
      <parentid>66161</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:53:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2414" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;зьвіліны. Пад гэтым вялізарным пухіром, якраз на ўскрай трону, я з жахам убачыў два невялічкіх вокі, якія глядзелі на мяне з зьзяньня. Твару ня было, а былі іменна два вокі, якія глядзелі, быццам скрозь адтуліны. Спачатку я нічога ня бачыў, апрача гэтых двух невялічкіх, непарушных вачэй, потым я заўважыў пад імі маленькае, мізэрнае тулава, члены якога былі зморшчаныя, блядыя і напаміналі члены казяўкі. Вочы глядзелі на мяне з дзіўнай паглынаючай увагай, і ніжэйшая частка вялізарнай галавы была пакрыта зморшчкамі. Маленькія, слабыя мацальнікі падтрымлівалі гэтую фігуру на троне…

Калі я дасягнуў невялікай пляцоўкі, якую аддзялялі ад трону ўсяго каля дзесяці ўсходак, дзівосныя гукі музыкі сьціхлі, і я апынуўся над натаўпам, пад поглядамі ўладара месяца.

Ён уважліва аглядваў першага чалавека, трапіўшага ў яго царства…

Пасьля невялікай паузы пачалося прывітаньне. Мне памаглі вылезьці з насілак, і я стаяў, засаромлены, у той час, як перада мною два стройныя селяніты, як відаць, намесьнікі ўладара, выконвалі шераг дзіўных, але, бязумоўна, глыбока сымболічных гэстаў.

Энцыклёпэдысты-вучоныя, якія ішлі разам са мною да ўваходу ў тронную пячору, цяпер разьмясьціліся справа і зьлева, на дзьве ўсходкі вышэй мяне, гатовыя служыць весткамі ўладару месяца. Блядая галава Фі-у зьявілася напалове адлегласьці паміж мною&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qp6k04l1iwswkshqw14l3ufmtxrj1de</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/138</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23391</id>
    <revision>
      <id>80796</id>
      <parentid>66163</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T08:58:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2094" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;тронам. Адтуль ён мог гутарыць як з уладаром, так і са мною, не абарачваючыся сьпіною ні да яго, ні да мяне. Цзі-пуф стаў за ім. Да мяне падыйшлі спрытныя праваднікі, ня спушчаючыя вачэй з вышэйшага стварэння.

Я пачуу нейкія лёгкія гукі сьвісту. Здавалася, што нехта водзіць пальцам па шклу. Са мною гаварыў уладар месяца.

Фі-у некаторы час радзіўся з Цьзі-пуфам. Потым ён пачаў шчабятаць на сваёй асабістай ангельскай мове.

— Уладар месяца… жадае сказаць… ён чуу, вы… вы чалавек з плянэты зямлі. Ён хоча сказаць, ён вітае вас… і хоча даведацца… даведацца… пра ўмовы жыцьця ў вашым сьвеце і… чаго вы зьявіліся сюды…

Ён перайшоў да заўваг, якія для мяне былі ня зусім зразумелы, хоць мне здаецца, што ён гаварыў мне комплімэнты. Ён гаварыў, што зямля для месяца тое самае, што для зямлі сонца, і што селяніты прагнуць даведацца што-небудзь пра зямлю і людзей.

Я парашыў адказаць, што людзей таксама даўно цікавіць пытаньне аб месяцы, што людзі лічылі яго мёртвым і ня ведалі пра тую раскошу, якую сустрэў я.

У знак пахвалы ўладар месяца зайграў сваімі блакітнымі праменьнямі, і па ўсёй пячоры, у выглядзе шчабятаньня, шэпту і шолаху, пранеслася вестка аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8jbg8x9zgxt2tpaoivo6dawk1a91wxq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/139</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23392</id>
    <revision>
      <id>80797</id>
      <parentid>66164</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:06:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2478" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;маім адказе. Потым уладар працягваў гутарку і праз Фі-у даў шэраг запытаньняў.

Ён сказаў, што яму зразумела, што мы жывем на паверхні зямлі, што на той-жа паверхні знаходзяцца нашы моры і наша паветра; пра гэта ён ужо чуў ад сваіх спэцыялістых астраномаў. Але яму вельмі хацелася мець больш падрабязныя весткі аб такім становішчы рэчаў, бо, судзячы па масыўнасьці зямлі, жыхары месяца заўсёды лічылі яе незаселенай. Уладар раней за ўсё даведаўся, якія хістаньні тэмпэратуры маюцца на зямлі, і маё апісаньне хмары дажджу яго вельмі зацікавіла.

Ён вельмі зьдзівіўся з таго, што нашы вочы могуць вытрымліваць сонечнае сьвятло.

Я растлумачыў яму, як вясёлкавая абалонка чалавечага вока сьцягвае зрэнку і абараняе ўнутраную будову вока ад вельмі яркага сьвятла. Мне было дазволена наблізіцца да вышэйшага стварэньня на некалькі футаў, каб ён сам мог агледзець мае вочы. Гэты прывяло да параўнаньня вачэй на месяцы і на зямлі. Вочы месячных жыхароў надзвычайна адчувальны ня толькі да праменьня сьвятла, якія можа бачыць чалавек, але і да праменьняў цяплыні. Жыхары месяцу {{Разбіўка|бачаць}} усякае хістаньне тэмпэратуры.

Вясёлкавая абалонка была для ўладара месяца навінаю. Некаторы час ён забаўляўся тым, што кідаў мне у вочы свае праменьні і наглядаў, як скарачаліся мае зрэнкі. Дзякуючы гэтай забаве я некаторы час быў асьлеплены і амаль што нічога ня бачыў…&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gyycx293n1jft8l5iebhzcapxrlp6y3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/140</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23393</id>
    <revision>
      <id>80799</id>
      <parentid>66165</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:11:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2072" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Аднак, ня гледзячы на гэтую невялічкую няпрыемнасьць, гэты разумны спосаб, запытваць і адказваць дзейнічала на мяне заспакойваюча. Я мог зачыняць вочы, абдумваць свой адказ і амаль што забываць пра тое, што ўладар месяца ня мае твару…

Калі я зноў зышоў на сваё ранейшае месца, уладар месяцу запытаў, як мы абараняемся ад сьпякоты і ад буры. Я расказаў яму пра дасягненьні нашай архітэктуры.

Для ўладара месяца здалося верхам шаленства, што людзі будуюць дамы ў той час, калі яны могуць апускацца ў пячоры.

Ён зноў запытаў аб надвор’і, і я падрабязна апісаў яму заўсёды зьменнае неба, сьнег, мароз, завірухі.

«Але, — запытаў ён, — калі надыходзіць ноч, ці на зямлі ня халодна?»

Я адказаў, што не, і растлумачыў, што для гэтага ўдзень.

«А ваша атмосфэра не замярзае?».

Я адказаў, што не, і растлумачыў, што для гэтага ў нас тэмпэратура апушчаецца ня дужа нізка, бо ночы вельмі кароткія.

«І яна нават ня робіцца вадкаю?»

Я адказаў, што не, і растлумачыў, што для гэтага пар, часам згушчаецца ў вадкасьць, стварае расу і шэрань і што гэты процэс зусім падобен да замярзаньня ўсёй вонкавай атмосфэры на месяцы ў час доўгай ночы. Я растлумачыў гэта.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>exy06ul4hegp3mkp3izxv8t1itakjhn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/146</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23394</id>
    <revision>
      <id>80807</id>
      <parentid>72288</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:38:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1119" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Пасьля гэтага была паўза прыблізна ў хвіліну. Можна ўявіць сабе, што адбывалася там, на месяцы. Нейкая замінка. Адзін крок ад прыбора… жахлівае хваляваньне сярод цёмных сілуэтаў апарату, у сіняй цемры пячоры… потым скачок назад да апарата, з позьняй рашучасьцю… потым сьпешная перадача:

«Каворыт робіцца так: вазьмі…»

Далей ідзе слова, зусім бяссэнсавае ў тым выглядзе, у якім яно перададзена: «нарно».

І гэта — усё.

Магчыма, што ў апошні момант ён спрабаваў перадаць слова «дарэмна». Ніхто ня ведае, што адбывалася там, каля апарату. Ва ўсякім выпаду, я ўпэўнен, што мы ніколі больш не атрымаем вестак з месяца.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5ef9e7o92gz5oo1xhz5lz9o4e65uinl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/145</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23396</id>
    <revision>
      <id>80805</id>
      <parentid>66174</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:35:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2475" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{перанос канец|п=са|к=мага}} канца, не падазраючы пра заслону перашкод,
якая апускаецца паміж намі; ён зусім не падазрае тых небясьпек, якія яму пагражаюць. Адсутнасьць у яго звычайнай людзкой практычнасьці аказалася для яго здрадлівай. Ён расказваў пра вайну, пра сілу і шалёныя гвалты людзей, пра іх несыць і бязмэтнасьць барацьбы. Гэтым ён зрабіў на месячны сьвет вялізарнае ўражаньне, а потым, самым небясьпечным учынкам было яго прызнаньне, што, прынамсі, на доўгі час ад яго аднаго залежала магчымасьць накіраваць на месяц іншых людзей. Мне здаецца зусім зразумелым той шлях, які пасьля гэтага павінен быў абраць нечалавечы розум месячнага сьвету, і я думаю, што гэта раптам зразумеў і Кавор. Я ўяўляю сабе, як ён павінен шкадаваць пра сваю неасьцярожнасьць. Як відаць, уладар месяца некаторы час абмяркоўваў становішча, і ў гэты пэрыод Кавор быў больш вольным, чым калі-небудзь. Але нешта перашкаджала яму пасьля перададзенай тэлеграмы зноў карыстацца электрамагнэсавым апаратам. Некалькі дзён мы не атрымлівалі ад яго ніякіх вестак. Магчыма, што яго зноў прымаў уладар месяца, і ён абвяргаў свае ранейшыя прызнаньні. Хто можа пра гэта ведаць?

І потым, раптам, як начны крык, за якім настае цішыня, прышла апошняя вестка. Усяго кароткі адрывак, пераблытаныя пачаткі двух сказаў.

Першы з іх паведамляў:

«Я быў вар’ятам, калі паведамляў уладару месяца…»&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>091vcxrhw1c9iagqh7iynr7bt9v4uve</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/144</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23397</id>
    <revision>
      <id>80804</id>
      <parentid>72270</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:29:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2267" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;section begin=&quot;ch21&quot;/&gt;І я пачаў яму расказваць гісторыю земнай вайны, хаця рабіў гэта ня зусім ахвотна.

Я расказваў яму аб парадках і цэрамоніях вайны, аб папярэджваньнях і ўльтыматумах, пра начальства і маршыроўку войск. Я расказаў яму аб манэўрах, дысклёкацыях і замкнутым баявым строі. Я апісваў яму асаду і штурмаваньне, голад і холад у траншэях, гаварыў аб варце, што замярзае ў сьнезе. Я расказваў яму аб адступленьні і нападаньні, аб распачлівым апошнім супраціўленьні і аб слабай надзеі, аб бязьлітасным прасьледваньні ўцекачоў і пра палі, засееныя мёртвымі целамі.

Уладар месяца маўчаў. Ахалоджваючыя кроплі ўплывалі на яго мозг. Потым ён зноў загаварыў…

«Ён вельмі падрабязна распытваў мяне аб маім сaкрэце. Хутка я поўнасьцю аб’ясьніўся з імі, і, урэшце, зразумеў чаму яны да гэтага часу самі ня вынайшлі «каворыту». Цяпер я ведаю, што яны ведаюць яго, як матэрыю тэорэтычную, але што яго практычны выраб для іх немагчымы, бо чамусьці на месяцы няма гэлію, а гэлій...»
&lt;section end=&quot;ch21&quot;/&gt;
&lt;section begin=&quot;ch22&quot;/&gt;&lt;center&gt;XXІІ&lt;/center&gt;

&lt;center&gt;'''Апошняя вестка, пасланая Каворам на зямлю'''.&lt;/center&gt;

Так нечакана абрываецца апошняе паведамленьне Кавора. Здаецца, бачыш яго там, у глыбокай цемры, сярод апаратаў, — ён старанна тэлеграфуе да {{перанос пачатак|п=са|к=мага}}
&lt;section end=&quot;ch22&quot;/&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6myag6tfedrpn9p155lnnyk955lmsw9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/143</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23398</id>
    <revision>
      <id>80803</id>
      <parentid>66192</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:23:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2072" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Потым ён запытаў мяне, як мы перасоўваемся на зямлі, і я апісаў яму нашы чыгункі і параходы. Яго надзвычайна зьдзівіла, што мы пачалі скарыстоўваць пару толькі год сто таму назад.

Але на ўладара месяца моцнае ўражаньне зрабіў брак розуму людзей, падтрымліваючых нявыгоднасьць розных моваў.

Яны хачуць зносіцца, і ў той-жа час ня хочуць гэтага, — сказаў ён, і потым пачаў падрабязна і доўга распытваць мяне пра вайну.

Спачатку ён быў зьдзіўлены і не хацеў верыць. У поўным неўразуменьні ён спытаў:

— Вы хочаце сказаць, што вы шлындаеце па паверхні вашага сьвету, сьвету, багацьце якога вы яшчэ зусім ня выкарысталі, і забіваеце адзін аднаго, аддаеце адзін аднаго на зьяданьне дзікай зьвярыне?

Я сказаў яму, што гэта іменна так.

Ён папрасіў расказаць яму падрабязнасьці, якія-б дапамаглі яму зразумець незразумелае.

— Аднак, ці пры гэтым ня псуюцца вашы судны і вашы бедныя маленькія гарады? — запытаў ён, і я адчуў, што разбурэньне пабудоў на яго робіць такое-ж уражаньне, як забойства.

— Раскажэце мне пра гэта як мага больш, — сказаў уладар месяца, раскажэце так, каб перада мною настаў пэўны малюнак. Я не магу сабе ўявіць усяго гэтага.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hoejrj22gfjyca50vp4n0tgfgrsm7el</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/142</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23399</id>
    <revision>
      <id>80801</id>
      <parentid>72286</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:19:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2077" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Ён перапыніў мяне і ўспомніў мае ранейшыя растлумачэньні:

— Але вы сказалі, што людзі кіруюць, — настойваў ён.

— Так, да вядомай ступені, — сказаў я, і адчуў, што туман маіх тлумачэньняў згушчаецца.

Ён зноў запытаў у мяне:

— Вы хочаце сказаць, што ўладара зямлі ня існуе?

Я растлумачыў яму, што аўтократы і каралі, з якімі чалавецтву даводзілася мець справу на зямлі, скончылі сваё існаваньне ад нястрыманасьці сваіх заган, або іх жыцьцё спынялася гвалтоўным чынам; што самая шматлікая і ўплывовая частка земнага насельніцтва, англа-саксы, да якіх належу я, ня думаюць паўтараць такіх досьледаў.

— Але, запытаў ён, — як-жа вы ахоўваеце вашы крупінкі мудрасьці?

Я растлумачыў яму, як мы свайму абмежаванаму розуму дапамагаем кніжкамі, бібліотэкамі. Я расказаў яму, як нашы навукі паступова разьвіваюцца, дзякуючы аб’яднанай працы многіх маленькіх людзей. На гэта ён заўважыў, што людзі, ня гледзячы на іх соцыяльнае адзічаньне, шмат чаго ведаюць, —  інакш яны не маглі-б трапіць на месяц. Аднак, розьніца вельмі вялікая. Селяніты, па меры набыцьця ведаў, растуць і зьмяняюцца; людзі кладуць веды каля сябе і застаюцца неразумнымі жывёламі.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t1xttx3guan4087e7qu7hha4l72tg48</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Першыя людзі на месяцы.pdf/141</title>
    <ns>104</ns>
    <id>23400</id>
    <revision>
      <id>80800</id>
      <parentid>72285</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:14:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sopcan</username>
        <id>3564</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2013" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Sopcan&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Потым уладар месяца загаварыў пра сон. Патрэба аддаваць сну пэўны час існуе толькі на зямлі. Селяніты на месяцы адпачываюць вельмі рэдка і то толькі пасьля якога-небудзь надзвычайнага напружаньня сіл.

Потым, па яго жаданьні, я пералічыў яму розныя чалавечыя расы і віды. Ён са зьдзіўленьнем у мяне пытаў:

— І для ўсіх работ у вас служыць той-жа чалавек? Але хто-ж думае? Хто кіруе?

— Я растлумачыў яму пра дэмократычны лад. Калі я скончыў, ён зрабіў моцнае ахалоджаньне ілба, потым папрасіў мяне паўтарыць мае словы, бо, па яго думцы, ён нешта не зразумеў.

— Значыць, у вас работа не падзелена? — запытаў Фі-у.

Я растлумачыў, што сярод людзей ёсьць мысьліцелі, чыноўнікі, мэханікі, мастакі і многа іншых спэцыялістых.

— Але ўсе яны прымаюць удзел у кіраваньні, — сказаў я.

— Няўжо ў кожнага з іх няма асаблівасьцяў цела, якія дапамагаюць выконваць абавязкі?

— Бачных асаблівасьцяў няма — адказаў я, — апрача, напэўна, вопраткі. Апрача таго, магчыма, што іх духоўнае разьвіцьцё некалькі рознае.

— Яно павінна быць вельмі рознае, — сказаў уладар месяца, — бо інакш яны ўсе захацелі-б рабіць адно і тое самае.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>po2pjwct8ufstvjmwb53wu7sk89cw6e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/124</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27373</id>
    <revision>
      <id>80567</id>
      <parentid>80482</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:32:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5802" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=140%}}

{{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Вы, хто любіце натрапіць…|⁂ Вы, хто любіце натрапіць…]]&lt;ref&gt;У арыгінальным зьмесьце ня згадваецца. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])&lt;/ref&gt;|5|8|col3-width=2em}}

{{цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачараваным царстві“.'''}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш гул?|⁂ Чуеш гул?]]|9|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (Стаяў калісь тут бор стары…)|Возера]]|10|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Над возерам|Над возерам]]|11|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вадзянік|Вадзянік]]|12|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зьмяіны цар|Зьмяіны цар]]|13|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]|14|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…|⁂ У небі ля хмары грымотнай…]]|15|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]|16|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]|17|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]|18|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…]]|19|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|Добрай ночы зара—зараніца…]]|20|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]|21|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]|22|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|{{Абмылка|Сомнабул|Сомнамбул}}]]|23|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]|24|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]|25|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]|26|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]|27|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]|28|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]|29|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]|30|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]|31|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]|32|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]|33|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]|34|8|col3-width=2em}}

{{цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі Бацькоўшчыны“.'''}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]|35|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]|36|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]|37|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]|38|8|col3-width=2em}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>p9hn1pxxxxq3uwyo6c0rnf9ht43z4iv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80660</id>
      <parentid>80567</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:49:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5805" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{цэнтар|{{Разьбіўка|'''{{Разьбіўка|Зьмест}}.'''}}|памер=140%}}

{{block center/s|style=width:100%; max-width:25em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Вы, хто любіце натрапіць…|⁂ Вы, хто любіце натрапіць…]]&lt;ref&gt;У арыгінальным зьмесьце ня згадваецца. (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]])&lt;/ref&gt;|5|8|col3-width=2em}}

{{цэнтар|'''Нізка вершоў „У зачараваным царстві“.'''}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш гул?|⁂ Чуеш гул?]]|9|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (Стаяў калісь тут бор стары…)|Возера]]|10|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Над возерам|Над возерам]]|11|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вадзянік|Вадзянік]]|12|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зьмяіны цар|Зьмяіны цар]]|13|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]|14|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…|⁂ У небі ля хмары грымотнай…]]|15|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]|16|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]|17|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]|18|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…]]|19|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|Добрай ночы зара—зараніца…]]|20|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]|21|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]|22|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|{{Абмылка|Сомнабул|Сомнамбул}}]]|23|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]|24|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]|25|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]|26|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]|27|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]|28|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]|29|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]|30|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]|31|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]|32|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]|33|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]|34|8|col3-width=2em}}

{{цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі Бацькоўшчыны“.'''}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]|35|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]|36|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]|37|8|col3-width=2em}}
{{Dotted TOC||[[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]|38|8|col3-width=2em}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3js2tpcrwkep77qqm3dzo0u1wwo8e5w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Вы, хто любіце натрапіць…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27396</id>
    <revision>
      <id>80673</id>
      <parentid>80463</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:52:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="632" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Вы, хто любіце натрапіць…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Чуеш гул?|⁂ Чуеш гул?]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вы, хто любіце натрапіць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=11 to=11 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вы, хто любіце натрапіць…}}</text>
      <sha1>opw0opdszj3ah4weruu2ighsy2e7pns</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/У небі ля хмары грымотнай…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27409</id>
    <revision>
      <id>80672</id>
      <parentid>80468</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="812" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ У небі ля хмары грымотнай…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Бура|Бура]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[У небе — ля хмары грымотнай — празрыстая, лёгкая хмара…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=21 to=21 /&gt;
{{DEFAULTSORT:У небі ля хмары грымотнай…}}</text>
      <sha1>3q30lpmope208txl4rsl7j8u6m11xxc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27411</id>
    <revision>
      <id>80590</id>
      <parentid>80474</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:09:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="879" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Прывет табе жыцьцё на волі…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Прывет табе, жыцьцё на волі…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=23 to=23 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Прывет табе жыцьцё на волі…}}

-----------
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>7ruhgjbvd8kgu67nftx6ramx77abwxt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80671</id>
      <parentid>80590</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="883" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Возера (У чарцы цёмнай і глыбокай…)|Возера]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Прывет табе, жыцьцё на волі…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=23 to=23 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Прывет табе жыцьцё на волі…}}

-----------
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>8w8xy6pkvtkdxbhwpfb9xvhsm65p37f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27412</id>
    <revision>
      <id>80670</id>
      <parentid>80476</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="867" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Прывет табе жыцьцё на волі…|⁂ Прывет табе жыцьцё на волі…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Блішчыць у небе зор пасеў…]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=24 to=24 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Блішчыць у небі зор пасеў…}}</text>
      <sha1>7vthq101tmn2zlhpniuu59jlcd60yjp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27415</id>
    <revision>
      <id>80669</id>
      <parentid>80483</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="879" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Блішчыць у небі зор пасеў…|⁂ Блішчыць у небі зор пасеў…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|Добрай ночы зара—зараніца…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Цёплы вечар, ціхі вецер, свежы стог…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=25 to=25 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Цёплы вечэр, ціхі вецер…}}</text>
      <sha1>5drmh52qtepetkgz78on8bq8q8ogljf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27416</id>
    <revision>
      <id>80555</id>
      <parentid>80484</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:21:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="848" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Добрай ночы зара—зараніца…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Добрай ночы, зара-зараніца…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=26 to=26 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Добрай ночы зара—зараніца…}}</text>
      <sha1>q4gfqp6aaps7pozynyudva3hwasjrb9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80668</id>
      <parentid>80555</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="852" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Добрай ночы зара—зараніца…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Цёплы вечэр, ціхі вецер…|⁂ Цёплы вечэр, ціхі вецер…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Добрай ночы, зара-зараніца…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=26 to=26 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Добрай ночы зара—зараніца…}}</text>
      <sha1>4j56w92ae6jjpv5bghs86sqbabim7rq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/27</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27425</id>
    <revision>
      <id>80552</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:19:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Ціха па мяккай траве&lt;br /&gt; Сінявокая ноч прахадзіла;&lt;br /&gt; {{gap|2em}}Ціха з заснуўшых палян&lt;br /&gt; Плыў у гару і знікаў,&lt;br /&gt; Бытцым дым сіневаты c кадзіла,&lt;br /&gt; {{gap|2em}}Рэдкі правідны туман;&lt;br /&gt; Неба ўсю глыбь ажывіўшы,&lt;br /&gt; Патроху праз цемнь выглядалі&lt;br /&gt; {{gap...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="996" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Ціха па мяккай траве&lt;br /&gt;
Сінявокая ноч прахадзіла;&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ціха з заснуўшых палян&lt;br /&gt;
Плыў у гару і знікаў,&lt;br /&gt;
Бытцым дым сіневаты c кадзіла,&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Рэдкі правідны туман;&lt;br /&gt;
Неба ўсю глыбь ажывіўшы,&lt;br /&gt;
Патроху праз цемнь выглядалі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Зорак дрыжачых вянкі;&lt;br /&gt;
Конікі суха зьвінелі;&lt;br /&gt;
Шырэй разліваліся хвалі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Цёмнай, люстранай рэкі;&lt;br /&gt;
Пала раса; у палёх&lt;br /&gt;
Загарэліся пацеркі мілых&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Жоўта-чырвоных агнёў…&lt;br /&gt;
Час, калі трэба журыцца&lt;br /&gt;
Душою на сьгежых магілах&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Пуста пранёешыхся днёў.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>snuyv8gdz9yr1f1a540r2xcgh202h7s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27426</id>
    <revision>
      <id>80557</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:22:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Ціха па мяккай траве…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|⁂ Добрай ночы зара—зараніца…]]  | наступны  = Вянок (1914)/У...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="869" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ціха па мяккай траве…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|⁂ Добрай ночы зара—зараніца…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ціха па мяккай траве…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=27 to=27 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ціха па мяккай траве…}}</text>
      <sha1>op38nt7nhp9gckoxybdnlt406br4kw3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80667</id>
      <parentid>80557</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:51:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="873" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Ціха па мяккай траве…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Добрай ночы зара-зараніца…|⁂ Добрай ночы зара—зараніца…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ціха па мяккай траве…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=27 to=27 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ціха па мяккай траве…}}</text>
      <sha1>clndap6mwy004etuo104tert0vdx59f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/28</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27427</id>
    <revision>
      <id>80558</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:23:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Вечэр на захадзе ў попелі тушыць&lt;br /&gt; Кучу чырвоных кавалкоў вугля;&lt;br /&gt; Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,&lt;br /&gt; Не скалыхнуцца ні траўкай паля;&lt;br /&gt; Цёмные цені даўжэй у лагчыне,&lt;br /&gt; Птушкі прыстаўшай марудней палёт;&lt;br /&gt; Сумна плыве маладзік бл...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="832" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Вечэр на захадзе ў попелі тушыць&lt;br /&gt;
Кучу чырвоных кавалкоў вугля;&lt;br /&gt;
Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,&lt;br /&gt;
Не скалыхнуцца ні траўкай паля;&lt;br /&gt;
Цёмные цені даўжэй у лагчыне,&lt;br /&gt;
Птушкі прыстаўшай марудней палёт;&lt;br /&gt;
Сумна плыве маладзік бледна-сіні&lt;br /&gt;

У небі вячэрнім, зялёным, як лёд;&lt;br /&gt;
Іскрацца зорак сьняжынкі маркотна,&lt;br /&gt;
Збожжэ пакрылося шызай расой…&lt;br /&gt;
Кіньмо жэ думкі аб долі гаротнай,&lt;br /&gt;
Хоць бы на момэнт спачынем душой!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cutog2i29lob2z96wcz0rdns82z9qv4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80559</id>
      <parentid>80558</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:24:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="832" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}

Вечэр на захадзе ў попелі тушыць&lt;br /&gt;
Кучу чырвоных кавалкоў вугля;&lt;br /&gt;
Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,&lt;br /&gt;
Не скалыхнуцца ні траўкай паля;&lt;br /&gt;
Цёмные цені даўжэй у лагчыне,&lt;br /&gt;
Птушкі прыстаўшай марудней палёт;&lt;br /&gt;
Сумна плыве маладзік бледна-сіні&lt;br /&gt;
У небі вячэрнім, зялёным, як лёд;&lt;br /&gt;
Іскрацца зорак сьняжынкі маркотна,&lt;br /&gt;
Збожжэ пакрылося шызай расой…&lt;br /&gt;
Кіньмо жэ думкі аб долі гаротнай,&lt;br /&gt;
Хоць бы на момэнт спачынем душой!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0f42m90azqnbrc2h41g52prhwp9mkz6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80560</id>
      <parentid>80559</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:24:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="831" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Вечэр на захадзе ў попелі тушыць&lt;br /&gt;
Кучу чырвоных кавалкоў вугля;&lt;br /&gt;
Ціха ўсё; вецер лістка не зварушыць,&lt;br /&gt;
Не скалыхнуцца ні траўкай паля;&lt;br /&gt;
Цёмные цені даўжэй у лагчыне,&lt;br /&gt;
Птушкі прыстаўшай марудней палёт;&lt;br /&gt;
Сумна плыве маладзік бледна-сіні&lt;br /&gt;
У небі вячэрнім, зялёным, як лёд;&lt;br /&gt;
Іскрацца зорак сьняжынкі маркотна,&lt;br /&gt;
Збожжэ пакрылося шызай расой…&lt;br /&gt;
Кіньмо жэ думкі аб долі гаротнай,&lt;br /&gt;
Хоць бы на момэнт спачынем душой!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mou0pn7y6cusbzu1tx4cj75wcoyvont</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27428</id>
    <revision>
      <id>80561</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:26:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]  | наступны  = Вянок (1914)/У...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="817" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнабул|Сомнабул]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вечар на захадзе ў попеле тушыць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=28 to=28 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…}}</text>
      <sha1>qabqm4g0dzcnt8t09262io7v20ik9qb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80569</id>
      <parentid>80561</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:32:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="821" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вечар на захадзе ў попеле тушыць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=28 to=28 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…}}</text>
      <sha1>9u7gecbcs9gf4r9huq04szjfrmtgfdh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80666</id>
      <parentid>80569</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:50:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="825" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ціха па мяккай траве…|⁂ Ціха па мяккай траве…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вечар на захадзе ў попеле тушыць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=28 to=28 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…}}</text>
      <sha1>eyvfn9cdqkca1zkvvpqdq4eqn07bqh0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/29</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27429</id>
    <revision>
      <id>80564</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:30:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|СОМНАМБУЛ.|памер=120%}} Месяц выплыў над змрочнай, заснуўшай зямлёй&lt;br /&gt; І павёў яго ў цёмную даль за сабой&lt;br /&gt; І прывабіў да мглістай, халоднай вады, —&lt;br /&gt; Сэрцэ білося рыбкай у сеці тады,&lt;br /&gt; Але месяц правёў праз рэкі сьветлы шлях&lt;br /&gt; І разв...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="945" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|СОМНАМБУЛ.|памер=120%}}
Месяц выплыў над змрочнай, заснуўшай зямлёй&lt;br /&gt;
І павёў яго ў цёмную даль за сабой&lt;br /&gt;
І прывабіў да мглістай, халоднай вады, —&lt;br /&gt;
Сэрцэ білося рыбкай у сеці тады,&lt;br /&gt;
Але месяц правёў праз рэкі сьветлы шлях&lt;br /&gt;
І развеяўся з сэрца дрыжачаго жах.&lt;br /&gt;
Зіхацела яна — серэбра пуціна,&lt;br /&gt;
Увадзіла ў той край, дзе пануе весна.&lt;br /&gt;
Доўга, доўга цябе ён чэкаў і шукаў,&lt;br /&gt;
Але вось час жаданы нарэшці настаў…&lt;br /&gt;
І пайшоў ён па шляху, пайшоў аж да дна:&lt;br /&gt;
Агарнула яго цішына, глыбіна.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i8zrgbhsdduq1hp8frx7yqsvfz37il3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27430</id>
    <revision>
      <id>80565</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:30:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Сомнабул  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]  | наступны  = Вянок (1914)/У з...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="802" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Сомнабул
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Самнабул]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=29 to=29 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сомнабул}}</text>
      <sha1>7lmrv4g5h4elmawtnurys5n1xuc1wkq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80566</id>
      <parentid>80565</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:31:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="806" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Самнамбул
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Самнамбул]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=29 to=29 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сомнабул}}</text>
      <sha1>shyar0esfu1x8m893mihb2dik3rlcup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80568</id>
      <parentid>80566</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:32:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнабул]] у [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул]], не пакінуўшы перасылкі</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="806" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Самнамбул
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Самнамбул]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=29 to=29 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сомнабул}}</text>
      <sha1>shyar0esfu1x8m893mihb2dik3rlcup</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80571</id>
      <parentid>80568</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:38:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="808" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Самнамбул
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Самнамбул]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=29 to=29 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сомнамбул}}</text>
      <sha1>939bv4kmlka3o06e14ngzttgc7legar</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80572</id>
      <parentid>80571</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:38:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="808" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Сомнамбул
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…|⁂ Вечэр на захадзе ў попелі тушыць…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Самнамбул]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=29 to=29 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сомнамбул}}</text>
      <sha1>2rtyr2ervejqi93qtcaf5g1bq1uacr8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/30</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27431</id>
    <revision>
      <id>80570</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:38:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} &lt;small&gt; {{gap|7em}}Цвҍты осенніе милҍй&lt;br /&gt; {{gap|7em}}Роскошныхъ первенцевъ полей.&lt;br /&gt; {{gap|15em}}''А. Пушкинъ''.&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  Плакало лета, зямлю пакідаючы;&lt;br /&gt; Ціха ліліся сьлязінкі на поле,&lt;br /&gt; Але прыгожаю восеньню яснаю&lt;br /&gt; Там, дзе упалі яны, вырасталі&lt;br /&gt; Квет...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="866" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
&lt;small&gt;
{{gap|7em}}Цвҍты осенніе милҍй&lt;br /&gt;
{{gap|7em}}Роскошныхъ первенцевъ полей.&lt;br /&gt;
{{gap|15em}}''А. Пушкинъ''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Плакало лета, зямлю пакідаючы;&lt;br /&gt;
Ціха ліліся сьлязінкі на поле,&lt;br /&gt;
Але прыгожаю восеньню яснаю&lt;br /&gt;
Там, дзе упалі яны, вырасталі&lt;br /&gt;
Кветкі асеньніе, кветкі, ўспаённые&lt;br /&gt;
Тугаю, горэм, сьлязінкамі лета. —&lt;br /&gt;
Кветкі асеньніе, родные, бледные!&lt;br /&gt;
Вырасьлі вы, каб ураз жэ і згінуць.&lt;br /&gt;
Можэ таму-то душа надарваная&lt;br /&gt;
Гэтак любоўна вянок з вас сплетае.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kazlhr3euc6vk6g77mnb5qnllz9iq33</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80587</id>
      <parentid>80570</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:07:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1132" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
&lt;small&gt;
{{gap|7em}}Цвҍты осенніе милҍй&lt;br /&gt;
{{gap|7em}}Роскошныхъ первенцевъ полей.&lt;br /&gt;
{{gap|15em}}''А. Пушкинъ''.&lt;ref&gt;Па-беларуску (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]]):&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Кветкі восеньскія мілейшыя&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Раскошных першанцаў палёў&lt;br /&gt;{{gap|6em}}А. Пушкін.&lt;br /&gt;&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Плакало лета, зямлю пакідаючы;&lt;br /&gt;
Ціха ліліся сьлязінкі на поле,&lt;br /&gt;
Але прыгожаю восеньню яснаю&lt;br /&gt;
Там, дзе упалі яны, вырасталі&lt;br /&gt;
Кветкі асеньніе, кветкі, ўспаённые&lt;br /&gt;
Тугаю, горэм, сьлязінкамі лета. —&lt;br /&gt;
Кветкі асеньніе, родные, бледные!&lt;br /&gt;
Вырасьлі вы, каб ураз жэ і згінуць.&lt;br /&gt;
Можэ таму-то душа надарваная&lt;br /&gt;
Гэтак любоўна вянок з вас сплетае.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3ajq5e2498n6ac60nro77watrsijz8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27432</id>
    <revision>
      <id>80574</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:39:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Плакало лето зямлю пакідаючы  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хма...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="828" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Плакало лето зямлю пакідаючы
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Плакала лета, зямлю пакідаючы…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=30 to=30 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Плакало лето зямлю пакідаючы}}</text>
      <sha1>5ehvciv98u40vrxmzak8fvyzj3t1oeo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80588</id>
      <parentid>80574</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:07:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="860" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Плакало лето зямлю пакідаючы
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Плакала лета, зямлю пакідаючы…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=30 to=30 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Плакало лето зямлю пакідаючы}}

-----------
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>ftozfpnlvb95jwkzwcf919nlqb41fe7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80665</id>
      <parentid>80588</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:50:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="864" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Сомнамбул|Сомнамбул]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Плакала лета, зямлю пакідаючы…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=30 to=30 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Плакало лето зямлю пакідаючы}}

-----------
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>ia2han6uqaem1p5ksl23q4v6umvmwdl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/31</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27433</id>
    <revision>
      <id>80575</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:45:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Дзесь у хмарах жывуць павукі&lt;br /&gt; Што снуюць павучыну дажджа.&lt;br /&gt; Кожны тлусты і мяккі такі,&lt;br /&gt; Скура сьлізкая, як у вужа,&lt;br /&gt; Ў целі стыгне халодная кроў,&lt;br /&gt; Злосьць бязцэльная ў круглых вачах…&lt;br /&gt; Чу! Чуваць шорах ног павукоў&lt;br /&gt; Аплетаючых...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="503" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Дзесь у хмарах жывуць павукі&lt;br /&gt;
Што снуюць павучыну дажджа.&lt;br /&gt;
Кожны тлусты і мяккі такі,&lt;br /&gt;
Скура сьлізкая, як у вужа,&lt;br /&gt;
Ў целі стыгне халодная кроў,&lt;br /&gt;
Злосьць бязцэльная ў круглых вачах…&lt;br /&gt;
Чу! Чуваць шорах ног павукоў&lt;br /&gt;
Аплетаючых сьцены і дах.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>byhif52sg2of2r5vx2mvkbldmgqg2wy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27434</id>
    <revision>
      <id>80577</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:47:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Дзесь у хмарах жывуць павукі…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]  | наступны  = В...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="848" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Дзесь у хмарах жывуць павукі…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=31 to=31 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Дзесь у хмарах жывуць павукі…}}</text>
      <sha1>gb2q74f6ynv7hkxj7zee42ejb7b40u1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80664</id>
      <parentid>80577</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:50:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="852" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Плакало лето зямлю пакідаючы|⁂ Плакало лето зямлю пакідаючы]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=31 to=31 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Дзесь у хмарах жывуць павукі…}}</text>
      <sha1>pmjave6t3axqkvn26hvlw3tuxnqkgl1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/32</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27435</id>
    <revision>
      <id>80578</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:51:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|РАЗРЫТАЯ МАГІЛА.|памер=120%}} &lt;small&gt; {{gap|7em}}Polatuj nad groby,&lt;br /&gt; {{gap|7em}}Piosenko żałoby.&lt;br /&gt; {{gap|15em}}''Żygliński''.&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  Дробны дождж сячэ, ліецца;&lt;br /&gt; Вецер злосна ў хату рвецца,&lt;br /&gt; У полі стогнам аддаецца,&lt;br /&gt; Стукне ў дзьверы і вакно; —&lt;br /&gt; Сэрцэ беднае заб‘ец...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1029" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|РАЗРЫТАЯ МАГІЛА.|памер=120%}}
&lt;small&gt;
{{gap|7em}}Polatuj nad groby,&lt;br /&gt;
{{gap|7em}}Piosenko żałoby.&lt;br /&gt;
{{gap|15em}}''Żygliński''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Дробны дождж сячэ, ліецца;&lt;br /&gt;
Вецер злосна ў хату рвецца,&lt;br /&gt;
У полі стогнам аддаецца,&lt;br /&gt;
Стукне ў дзьверы і вакно; —&lt;br /&gt;
Сэрцэ беднае заб‘ецца&lt;br /&gt;
І адразу ў ім прачнецца,&lt;br /&gt;
І адразу скалыхнецца&lt;br /&gt;
Усё што згінуло даўно.&lt;br /&gt;

Ўспомніць сэрцэ, што любіло,&lt;br /&gt;
Успомніць моладасць і сілу,&lt;br /&gt;
Ўсё, што знікло і уплыло,&lt;br /&gt;
Усё успомніць, як у сьне, —&lt;br /&gt;
Бачу: сэрцэ не забыло,&lt;br /&gt;
Што жыцьцё ў ім загубіло…&lt;br /&gt;
І разрытаю магілай&lt;br /&gt;
Вее сумна на мяне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sk6glog2lxvwjjnxm8q3h2ddnt733pu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80579</id>
      <parentid>80578</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1031" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|РАЗРЫТАЯ МАГІЛА.|памер=120%}}
&lt;small&gt;
{{gap|12em}}Polatuj nad groby,&lt;br /&gt;
{{gap|12em}}Piosenko żałoby.&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}''Żygliński''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Дробны дождж сячэ, ліецца;&lt;br /&gt;
Вецер злосна ў хату рвецца,&lt;br /&gt;
У полі стогнам аддаецца,&lt;br /&gt;
Стукне ў дзьверы і вакно; —&lt;br /&gt;
Сэрцэ беднае заб‘ецца&lt;br /&gt;
І адразу ў ім прачнецца,&lt;br /&gt;
І адразу скалыхнецца&lt;br /&gt;
Усё што згінуло даўно.&lt;br /&gt;

Ўспомніць сэрцэ, што любіло,&lt;br /&gt;
Успомніць моладасць і сілу,&lt;br /&gt;
Ўсё, што знікло і уплыло,&lt;br /&gt;
Усё успомніць, як у сьне, —&lt;br /&gt;
Бачу: сэрцэ не забыло,&lt;br /&gt;
Што жыцьцё ў ім загубіло…&lt;br /&gt;
І разрытаю магілай&lt;br /&gt;
Вее сумна на мяне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k3b63br5dvkt5suwlpco4bmtaar2tyw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80585</id>
      <parentid>80579</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:04:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1263" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|РАЗРЫТАЯ МАГІЛА.|памер=120%}}
&lt;small&gt;
{{gap|12em}}Polatuj nad groby,&lt;br /&gt;
{{gap|12em}}Piosenko żałoby.&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}''Żygliński''.&lt;ref&gt;Па-беларуску (Вікікрыніцы [[File:Wikisource-logo.svg|16px]]):&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Паляці над трунамі,&lt;br /&gt;{{gap|2em}}Песенка жальбы&lt;br /&gt;{{gap|6em}}Жыглінскі.&lt;br /&gt;&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Дробны дождж сячэ, ліецца;&lt;br /&gt;
Вецер злосна ў хату рвецца,&lt;br /&gt;
У полі стогнам аддаецца,&lt;br /&gt;
Стукне ў дзьверы і вакно; —&lt;br /&gt;
Сэрцэ беднае заб‘ецца&lt;br /&gt;
І адразу ў ім прачнецца,&lt;br /&gt;
І адразу скалыхнецца&lt;br /&gt;
Усё што згінуло даўно.&lt;br /&gt;

Ўспомніць сэрцэ, што любіло,&lt;br /&gt;
Успомніць моладасць і сілу,&lt;br /&gt;
Ўсё, што знікло і уплыло,&lt;br /&gt;
Усё успомніць, як у сьне, —&lt;br /&gt;
Бачу: сэрцэ не забыло,&lt;br /&gt;
Што жыцьцё ў ім загубіло…&lt;br /&gt;
І разрытаю магілай&lt;br /&gt;
Вее сумна на мяне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>leajeg1jwsgyj3a251ckx0ktmqzbd7l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27436</id>
    <revision>
      <id>80582</id>
      <timestamp>2022-07-23T12:54:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Разрытая магіла  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]  | наступны  = Вянок (1914)/У за...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="833" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Разрытая магіла
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Разрытая магіла]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=32 to=32 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Разрытая магіла}}</text>
      <sha1>gl7ko2hquvrriv9noc8wn2gx25zttt5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80583</id>
      <parentid>80582</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T12:54:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="856" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Разрытая магіла
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Разрытая магіла (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=32 to=32 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Разрытая магіла}}</text>
      <sha1>qhqxycl4tb2aebr591m2sceo349kbbx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80586</id>
      <parentid>80583</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="888" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Разрытая магіла
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Дзесь у хмарах жывуць павукі…|⁂ Дзесь у хмарах жывуць павукі…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Разрытая магіла (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=32 to=32 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Разрытая магіла}}

-----------
{{Крыніцы}}</text>
      <sha1>79k5yhrgc1zxuweeu8a6w3cvrtvlu8p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Разрытая магіла</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27437</id>
    <revision>
      <id>80584</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:00:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Неадназначнасьць}} [[File:Uskočka granica.jpg|right|200px]]  * [[Разрытая магіла (Шаўчэнка/Краўцоў)|Разрытая магіла]] (1843) — верш [[Аўтар:Тарас Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]], пераклад [[Аўтар:Макар Краўцоў|Макара Краўцова]]. * [[Разрытая магіла (Багдановіч)|Разрытая магіла]] (1909) —...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="559" xml:space="preserve">{{Неадназначнасьць}}
[[File:Uskočka granica.jpg|right|200px]]

* [[Разрытая магіла (Шаўчэнка/Краўцоў)|Разрытая магіла]] (1843) — верш [[Аўтар:Тарас Шаўчэнка|Тараса Шаўчэнкі]], пераклад [[Аўтар:Макар Краўцоў|Макара Краўцова]].
* [[Разрытая магіла (Багдановіч)|Разрытая магіла]] (1909) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].</text>
      <sha1>7m6jcadm2rrar179qylt03maeavs2dl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/6</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27438</id>
    <revision>
      <id>80591</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:33:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/4</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27439</id>
    <revision>
      <id>80592</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:33:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/3</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27440</id>
    <revision>
      <id>80593</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:33:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/2</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27441</id>
    <revision>
      <id>80594</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:33:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/607</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27442</id>
    <revision>
      <id>80595</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:34:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/608</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27443</id>
    <revision>
      <id>80596</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:34:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/609</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27444</id>
    <revision>
      <id>80597</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:34:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/610</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27445</id>
    <revision>
      <id>80598</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:34:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Без тэксту */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;0&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>isyqqwamimoczuse5y3bmemn8f8mlww</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/33</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27446</id>
    <revision>
      <id>80599</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:37:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Ноч. Газьніца гарыць, чырванее,&lt;br /&gt; І гарбата, астыўшы, стаіць.&lt;br /&gt; За сьцяной запевае завея,&lt;br /&gt; Сумна бомамі ў полі зьвініць.&lt;br /&gt; С краю ў край яе гул аддаецца,&lt;br /&gt; І чагось усё думаю я,&lt;br /&gt; Што з няволі зімовай там рвецца&lt;br /&gt; Крэпка скутая сьнег...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="736" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Ноч. Газьніца гарыць, чырванее,&lt;br /&gt;
І гарбата, астыўшы, стаіць.&lt;br /&gt;
За сьцяной запевае завея,&lt;br /&gt;
Сумна бомамі ў полі зьвініць.&lt;br /&gt;
С краю ў край яе гул аддаецца,&lt;br /&gt;
І чагось усё думаю я,&lt;br /&gt;
Што з няволі зімовай там рвецца&lt;br /&gt;
Крэпка скутая сьнегам земля:&lt;br /&gt;
Грудзі моцные цяжка ўздымае,&lt;br /&gt;
Ветрам вее, як дыхаць пачне,&lt;br /&gt;
Сьнег халодны ў палёх калыхае,&lt;br /&gt;
І вось-вось свае путы страхне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>m9mbwx74zmom3bqadwgzj4c7ps3bv52</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/34</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27447</id>
    <revision>
      <id>80600</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:38:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ЗІМОВАЯ ДАРОГА.|памер=120%}} Шпарка коні імчацца у полі&lt;br /&gt; Сумна бомы гудзяць пад дугой,&lt;br /&gt; Запеваюць аб долі і волі,&lt;br /&gt; Навеваюць у сэрцы спакой.&lt;br /&gt;  Ўюцца зьмейкай срэбрыстай дарожкі,&lt;br /&gt; Брызгі золата ў небі блішчаць,&lt;br /&gt; І маркотные ме...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="786" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ЗІМОВАЯ ДАРОГА.|памер=120%}}
Шпарка коні імчацца у полі&lt;br /&gt;
Сумна бомы гудзяць пад дугой,&lt;br /&gt;
Запеваюць аб долі і волі,&lt;br /&gt;
Навеваюць у сэрцы спакой.&lt;br /&gt;

Ўюцца зьмейкай срэбрыстай дарожкі,&lt;br /&gt;
Брызгі золата ў небі блішчаць,&lt;br /&gt;
І маркотные месяца рожкі&lt;br /&gt;
Праз марозную мглу зіхацяць.&lt;br /&gt;

Поле нікне у срэбным тумане,&lt;br /&gt;
Сьнег блішчыць, як халодная сталь,&lt;br /&gt;
І лятуць мае лёгкіе сані,&lt;br /&gt;
Унашуся я ў сінюю даль.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>298s7zqnw59ligmp426t5lhcex99nxk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/35</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27448</id>
    <revision>
      <id>80601</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:39:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗІМОЙ}}.|памер=120%}} Здароў, марозны, звонкі вечэр!&lt;br /&gt; Здароў, скрыпучы, мяккі сьнег!&lt;br /&gt; Мяцель ня вее, сціхнуў вецер,&lt;br /&gt; І волен лёгкіх санак бег.&lt;br /&gt;  Як мары, белые бярозы&lt;br /&gt; Пад сінявой начной стаяць.&lt;br /&gt; У небі зоркі ад марозу&lt;...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="988" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗІМОЙ}}.|памер=120%}}
Здароў, марозны, звонкі вечэр!&lt;br /&gt;
Здароў, скрыпучы, мяккі сьнег!&lt;br /&gt;
Мяцель ня вее, сціхнуў вецер,&lt;br /&gt;
І волен лёгкіх санак бег.&lt;br /&gt;

Як мары, белые бярозы&lt;br /&gt;
Пад сінявой начной стаяць.&lt;br /&gt;
У небі зоркі ад марозу&lt;br /&gt;
Пахаладзеўшые дрыжаць.&lt;br /&gt;

Вільготны месяц стуль на поле&lt;br /&gt;
Празрысты, сьветлы стоўп спусьціў&lt;br /&gt;
І рызай срэбнаю раздольле&lt;br /&gt;
Сьнягоў сінеючых пакрыў.&lt;br /&gt;

Ўзрывайце-ж іх санямі, коні!&lt;br /&gt;
Зьвіні, вясёлых бомоў медзь!
Вакол лятуць бары і гоні,&lt;br /&gt;
Ў грудзях пачала кроў кіпець.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>tcp53vxm8731nrw881ppccuhdjo330l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80602</id>
      <parentid>80601</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:40:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="994" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЗІМОЙ}}.|памер=120%}}
Здароў, марозны, звонкі вечэр!&lt;br /&gt;
Здароў, скрыпучы, мяккі сьнег!&lt;br /&gt;
Мяцель ня вее, сціхнуў вецер,&lt;br /&gt;
І волен лёгкіх санак бег.&lt;br /&gt;

Як мары, белые бярозы&lt;br /&gt;
Пад сінявой начной стаяць.&lt;br /&gt;
У небі зоркі ад марозу&lt;br /&gt;
Пахаладзеўшые дрыжаць.&lt;br /&gt;

Вільготны месяц стуль на поле&lt;br /&gt;
Празрысты, сьветлы стоўп спусьціў&lt;br /&gt;
І рызай срэбнаю раздольле&lt;br /&gt;
Сьнягоў сінеючых пакрыў.&lt;br /&gt;

Ўзрывайце-ж іх санямі, коні!&lt;br /&gt;
Зьвіні, вясёлых бомоў медзь!&lt;br /&gt;
Вакол лятуць бары і гоні,&lt;br /&gt;
Ў грудзях пачала кроў кіпець.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7scxu7u8k3qqczs29rv7e7tnml433ep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27449</id>
    <revision>
      <id>80603</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:41:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Ноч. Газніца гарыць, чырванее…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царст...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="767" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ноч. Газніца гарыць, чырванее…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Зімовая дарога]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=33 to=33 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ноч. Газніца гарыць, чырванее…}}</text>
      <sha1>dpsgjtbqx82exo6xgrh3amrrhyh1zsh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80604</id>
      <parentid>80603</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:42:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="797" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ноч. Газніца гарыць, чырванее…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ноч. Газьніца гарыць, чырванее…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=33 to=33 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ноч. Газніца гарыць, чырванее…}}</text>
      <sha1>h6k5wivotmj5nx31sy5ooqjm9taob3x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80663</id>
      <parentid>80604</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:50:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="801" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Разрытая магіла|Разрытая магіла]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ноч. Газьніца гарыць, чырванее…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=33 to=33 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ноч. Газніца гарыць, чырванее…}}</text>
      <sha1>m1jl6c9b0d32ro9f0uggovozutzv569</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27450</id>
    <revision>
      <id>80606</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:42:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Зімовая дарога  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]  | наступны  = Вянок (1914)/У за...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="733" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Зімовая дарога
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Ноч. Газніца гарыць, чырванее…|⁂ Ноч. Газніца гарыць, чырванее…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Зімовая дарога]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=34 to=34 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Зімовая дарога}}</text>
      <sha1>ptds5cb5xi25qliqdn7sfa1pkmphomp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Зімой</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27451</id>
    <redirect title="Зімой (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80608</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:43:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Зімой]] у [[Зімой (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Зімой (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>ts5quxk04p5mvugkbkxd6a4f2sxf1le</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Зімой</title>
    <ns>1</ns>
    <id>27452</id>
    <redirect title="Размовы:Зімой (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80610</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:43:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Зімой]] у [[Размовы:Зімой (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Размовы:Зімой (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>a6hrp6alr4jickel9j9c5jjm5wi2pgt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27453</id>
    <revision>
      <id>80611</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:44:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Зімой  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад пав...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="677" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Зімой
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Зімой (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=34 to=34 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Зімой}}</text>
      <sha1>pl9fzd03znna8qy2f96ng791kr9rfij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80613</id>
      <parentid>80611</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="677" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Зімой
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімовая дарога|Зімовая дарога]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Зімой (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=35 to=35 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Зімой}}</text>
      <sha1>oegnm2y0gd8rwe7g830co0uz44qgkzt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/36</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27454</id>
    <revision>
      <id>80612</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:45:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ПЕРАД ПАВОДКАЙ.|памер=120%}} Праясьняецца пагода,&lt;br /&gt; Бо вярнулася весна.&lt;br /&gt; Ўсё чакаеш, што прырода,&lt;br /&gt; Ўстрэпянецца ада сна.&lt;br /&gt;  І пад птушчы крык і гоман,&lt;br /&gt; Даўшы хвалям вольны ход,&lt;br /&gt; Прыпадыйме бацька Нёман&lt;br /&gt; На хрыбце магутным лёд....»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="863" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ПЕРАД ПАВОДКАЙ.|памер=120%}}
Праясьняецца пагода,&lt;br /&gt;
Бо вярнулася весна.&lt;br /&gt;
Ўсё чакаеш, што прырода,&lt;br /&gt;
Ўстрэпянецца ада сна.&lt;br /&gt;

І пад птушчы крык і гоман,&lt;br /&gt;
Даўшы хвалям вольны ход,&lt;br /&gt;
Прыпадыйме бацька Нёман&lt;br /&gt;
На хрыбце магутным лёд.&lt;br /&gt;

Зазьвіняць жалобна крыгі,
І бурлівая вада&lt;br /&gt;
Сьнег, размоклы ў час адлігі,&lt;br /&gt;
Змые з луга без сьледа.&lt;br /&gt;

Дык разлійся-жэ раздольна&lt;br /&gt;
Ў чыстым полі і гаю,&lt;br /&gt;
І красой паводкі вольнай&lt;br /&gt;
Душу выпрастай маю!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5dx00rc6ji1qxnbvfosbtkfbdw8bt9z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80615</id>
      <parentid>80612</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:46:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="869" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ПЕРАД ПАВОДКАЙ.|памер=120%}}
Праясьняецца пагода,&lt;br /&gt;
Бо вярнулася весна.&lt;br /&gt;
Ўсё чакаеш, што прырода,&lt;br /&gt;
Ўстрэпянецца ада сна.&lt;br /&gt;

І пад птушчы крык і гоман,&lt;br /&gt;
Даўшы хвалям вольны ход,&lt;br /&gt;
Прыпадыйме бацька Нёман&lt;br /&gt;
На хрыбце магутным лёд.&lt;br /&gt;

Зазьвіняць жалобна крыгі,&lt;br /&gt;
І бурлівая вада&lt;br /&gt;
Сьнег, размоклы ў час адлігі,&lt;br /&gt;
Змые з луга без сьледа.&lt;br /&gt;

Дык разлійся-жэ раздольна&lt;br /&gt;
Ў чыстым полі і гаю,&lt;br /&gt;
І красой паводкі вольнай&lt;br /&gt;
Душу выпрастай маю!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gjigzyxmkqvc5b54ivm3rfxismu7zdv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27455</id>
    <revision>
      <id>80614</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:46:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Перад паводкай  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыйм...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="709" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Перад паводкай
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Зімой|Зімой]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Перад паводкай]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=36 to=36 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Перад паводкай}}</text>
      <sha1>ccdkclfnp7r9w1gh7yvhxqhzjtdf8nc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/37</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27456</id>
    <revision>
      <id>80616</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Падыймі у гару сваё вока&lt;br /&gt; І ты будзешь ізноў, як дзіця,&lt;br /&gt; І адыйдуць-адлынуць далёка&lt;br /&gt; Ўсе трывогі {{Абмылка|зямнаго|зямнога}} жыцьця.&lt;br /&gt;  Ціха тучу блакіт закалышэ,&lt;br /&gt; У душы адрасьце пара крыл,—&lt;br /&gt; Узляціць яна ў сінюю вышу&lt;br /&gt; І ў стр...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="757" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Падыймі у гару сваё вока&lt;br /&gt;
І ты будзешь ізноў, як дзіця,&lt;br /&gt;
І адыйдуць-адлынуць далёка&lt;br /&gt;
Ўсе трывогі {{Абмылка|зямнаго|зямнога}} жыцьця.&lt;br /&gt;

Ціха тучу блакіт закалышэ,&lt;br /&gt;
У душы адрасьце пара крыл,—&lt;br /&gt;
Узляціць яна ў сінюю вышу&lt;br /&gt;
І ў струях яе змые свой пыл.&lt;br /&gt;

Там ня трэба ні шчасьця, ні ласкі,&lt;br /&gt;
Там німа ні нуды, ні клапот.&lt;br /&gt;
Ты — царэвіч цудоўнае казкі,&lt;br /&gt;
Гэта хмара — дыван самалёт!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hjv03iqr2qbnenrot326fvdfavqugkk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27457</id>
    <revision>
      <id>80617</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:50:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Падыймі у гару сваё вока  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="795" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Падыймі у гару сваё вока
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Падымі угару сваё вока…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=36 to=36 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Падыймі у гару сваё вока}}</text>
      <sha1>ahpz3x2dvwpepbgps9omrljjpxb6fqa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80620</id>
      <parentid>80617</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T13:56:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="795" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Падыймі у гару сваё вока
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Падымі угару сваё вока…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=37 to=37 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Падыймі у гару сваё вока}}</text>
      <sha1>p42dhhw5atvo8dp1um8o5eo7al44vfu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80662</id>
      <parentid>80620</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="799" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Падыймі у гару сваё вока
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Перад паводкай|Перад паводкай]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Падымі угару сваё вока…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=37 to=37 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Падыймі у гару сваё вока}}</text>
      <sha1>a64vc6w4sn235jea58d1n0bc9kyf4am</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/38</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27458</id>
    <revision>
      <id>80618</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:54:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} &lt;small&gt; {{gap|12em}}De la musique avant toute chose.&lt;br /&gt; {{gap|18em}}''P. Verlaine''.&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  Па над белым пухам вішняў,&lt;br /&gt; Бытцым сіні аганёк,&lt;br /&gt; Бьёцца, ўёцца шпаркі, лёгкі&lt;br /&gt; Сінякрылы матылёк.&lt;br /&gt; {{gap|2em}}Навакол усё паветрэ&lt;br /&gt; {{gap|2em}}Ў струнах сонца залатых, —&lt;br /&gt; {{gap|2em}}Іон д...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1438" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|12em}}De la musique avant toute chose.&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}''P. Verlaine''.&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Па над белым пухам вішняў,&lt;br /&gt;
Бытцым сіні аганёк,&lt;br /&gt;
Бьёцца, ўёцца шпаркі, лёгкі&lt;br /&gt;
Сінякрылы матылёк.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Навакол усё паветрэ&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ў струнах сонца залатых, —&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Іон дрыжачымі крыламі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Звоніць ледзьве чутна ў іх.&lt;br /&gt;
І ліецца хваляй песьня, —&lt;br /&gt;
Ціхі, ясны гымн вясьне.&lt;br /&gt;
Ці ня еэрцэ напевае,&lt;br /&gt;
Навевае яго мне?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ці ня вецер гэта звонкі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ў тонкіх зёлках шэпаціць?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Або мо сухі, высокі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ля рэкі чарот шуміць?&lt;br /&gt;
Не паняць таго ніколі,&lt;br /&gt;
Не разведаць, не спазнаць:&lt;br /&gt;
Не даюць мне думаць зыкі,&lt;br /&gt;
Што лецяць, дрыжаць, зьвіняць.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Песьня рвецца і ліецца&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}На раздольны, вольны сьвет.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Але хто яе пачуе?—&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Можэ толькі сам паэт.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>22wd99yrjbntlttoiic5dcj6mxgi06p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80621</id>
      <parentid>80618</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T14:12:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1431" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|7em}}De la musique avant toute chose.&lt;br /&gt;
{{gap|15em}}''P. Verlaine''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Па над белым пухам вішняў,&lt;br /&gt;
Бытцым сіні аганёк,&lt;br /&gt;
Бьёцца, ўёцца шпаркі, лёгкі&lt;br /&gt;
Сінякрылы матылёк.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Навакол усё паветрэ&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ў струнах сонца залатых, —&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Іон дрыжачымі крыламі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Звоніць ледзьве чутна ў іх.&lt;br /&gt;
І ліецца хваляй песьня, —&lt;br /&gt;
Ціхі, ясны гымн вясьне.&lt;br /&gt;
Ці ня еэрцэ напевае,&lt;br /&gt;
Навевае яго мне?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ці ня вецер гэта звонкі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ў тонкіх зёлках шэпаціць?&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Або мо сухі, высокі&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Ля рэкі чарот шуміць?&lt;br /&gt;
Не паняць таго ніколі,&lt;br /&gt;
Не разведаць, не спазнаць:&lt;br /&gt;
Не даюць мне думаць зыкі,&lt;br /&gt;
Што лецяць, дрыжаць, зьвіняць.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Песьня рвецца і ліецца&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}На раздольны, вольны сьвет.&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Але хто яе пачуе?—&lt;br /&gt;
{{gap|2em}}Можэ толькі сам паэт.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>07dxj1eaposy5wv28a6f3klovknu0kw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27459</id>
    <revision>
      <id>80619</id>
      <timestamp>2022-07-23T13:56:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Панад белым пухам вішняў  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачар...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="770" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Панад белым пухам вішняў
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Па-над белым пухам вішняў…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=38 to=38 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Панад белым пухам вішняў}}</text>
      <sha1>1r9629lzi57f61kvke0s1brxq9sfa0y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80661</id>
      <parentid>80619</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:49:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="774" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Панад белым пухам вішняў
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Падыймі у гару сваё вока|⁂ Падыймі у гару сваё вока]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Па-над белым пухам вішняў…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=38 to=38 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Панад белым пухам вішняў}}</text>
      <sha1>lbvsis6a5952p7jj9roa3em1fz3n92b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/39</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27460</id>
    <revision>
      <id>80644</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:13:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|РОМАНС}}.|памер=120%}} &lt;small&gt; {{gap|6em}}Quand luira cette etoile, un jour,&lt;br /&gt; {{gap|6em}}La plus belle et l plus lointaine,&lt;br /&gt; {{gap|6em}}Dites-lui qu’elle eut mon amour,&lt;br /&gt; {{gap|6em}}O derniers de la race humaine.&lt;br /&gt; {{gap|12em}}''Sully Prudhomme''.&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  Зорка Вэнэра ўзыйшла над зямлёю&lt;br /&gt; Сьветлые згадкі с сабой п...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1572" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|{{Разьбіўка|РОМАНС}}.|памер=120%}}
&lt;small&gt;
{{gap|6em}}Quand luira cette etoile, un jour,&lt;br /&gt;
{{gap|6em}}La plus belle et l plus lointaine,&lt;br /&gt;
{{gap|6em}}Dites-lui qu’elle eut mon amour,&lt;br /&gt;
{{gap|6em}}O derniers de la race humaine.&lt;br /&gt;
{{gap|12em}}''Sully Prudhomme''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

Зорка Вэнэра ўзыйшла над зямлёю&lt;br /&gt;
Сьветлые згадкі с сабой прывела…&lt;br /&gt;
Помніш, калі я спаткаўся c табою,&lt;br /&gt;
Зорка Вэнэра ўзыйшла.&lt;br /&gt;
З гэтай пары я пачаў угледацца&lt;br /&gt;
Ў неба начное і зорку шукаў.&lt;br /&gt;
Ціхім каханьнем к табе разгарацца&lt;br /&gt;
З гэтай пары я пачаў.&lt;br /&gt;
Але разстацца нам час наступае;&lt;br /&gt;
Пэўна, ўжо доля такая у нас.&lt;br /&gt;
Моцна кахаў я цябе, {{Абмылка|дарогая|дарагая}},&lt;br /&gt;
Але разстацца нам чаc.&lt;br /&gt;
Буду ў далёкім краю я нудзіцца&lt;br /&gt;
Ў сэрцы любоў затаіўшы сваю;&lt;br /&gt;
Кожную ночку на зорку дзівіцца&lt;br /&gt;
Буду ў далёкам краю.&lt;br /&gt;
Глянь іншы раз на яе, у разстаньні&lt;br /&gt;
Там з ёй зліём мы пагляды свае…&lt;br /&gt;
Каб хоць на міг уваскрэсло каханьне,&lt;br /&gt;
Глянь іншы раз на яе…
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>s0b0k3zqojfuc51629cdfz3w0ns3n9o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Романс</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27461</id>
    <redirect title="Раманс (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80646</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Романс]] у [[Раманс (Багдановіч)]] па-над перасылкаю</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="49" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Раманс (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>qbb5kkjht13civq37v67wpxilhx6ngl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Размовы:Романс</title>
    <ns>1</ns>
    <id>27462</id>
    <redirect title="Размовы:Раманс (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80648</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Размовы:Романс]] у [[Размовы:Раманс (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Размовы:Раманс (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>mypzle6vzonijp6w5ix3n25ev0i7ase</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Раманс</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27463</id>
    <revision>
      <id>80649</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:18:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Неадназначнасьць}} [[File:A Man playing a Lute.jpg|right|200px]]  * [[Раманс (Багдановіч)|Раманс]] (1912) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]]. * [[Раманс (Краўцоў)|Раманс]] (1918) — верш [[Аўтар:Макар Краўцоў|Макара Краўцова]].»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="387" xml:space="preserve">{{Неадназначнасьць}}
[[File:A Man playing a Lute.jpg|right|200px]]

* [[Раманс (Багдановіч)|Раманс]] (1912) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].
* [[Раманс (Краўцоў)|Раманс]] (1918) — верш [[Аўтар:Макар Краўцоў|Макара Краўцова]].</text>
      <sha1>i1ttiyrtfnitj93eralxjy6vi7sf77g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27464</id>
    <revision>
      <id>80650</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:18:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Романс  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]  | наступны  = Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Д...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Романс
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Панад белым пухам вішняў|⁂ Панад белым пухам вішняў]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Раманс (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=39 to=39 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Романс}}</text>
      <sha1>ocwnvaxkajdbvh28j1iyylasx9ss8ze</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/40</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27465</id>
    <revision>
      <id>80651</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:20:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ДОСІ ЎЖО ПРАЦЫ.|памер=120%}} Гэй, варушыцеся коні панурые,&lt;br /&gt; Досі ўжо працы, бо сонцэ зайшло!&lt;br /&gt; Ярка-чырвоные, жоўтые, бурые&lt;br /&gt; Боразны ў небі яно правяло.&lt;br /&gt; Хутка ўжо зоркі зірнуць сіневатые,&lt;br /&gt; Месяц пакрые паля палатном…&lt;br /&gt; Досі ўжо...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="566" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ДОСІ ЎЖО ПРАЦЫ.|памер=120%}}
Гэй, варушыцеся коні панурые,&lt;br /&gt;
Досі ўжо працы, бо сонцэ зайшло!&lt;br /&gt;
Ярка-чырвоные, жоўтые, бурые&lt;br /&gt;
Боразны ў небі яно правяло.&lt;br /&gt;
Хутка ўжо зоркі зірнуць сіневатые,&lt;br /&gt;
Месяц пакрые паля палатном…&lt;br /&gt;
Досі ўжо! З вамі вярнуся да хаты я&lt;br /&gt;
І пазабудуся сном.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ij49opprgctiuc3q9p5uf6y6kvu9ryh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27466</id>
    <revision>
      <id>80652</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:22:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Досі ўжо працы  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]  | наступны  = Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Досі ўжо працы|⁂ Уся ў сьлезах дзяў...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="687" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Досі ўжо працы
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Досі ўжо працы|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Досі ўжо працы]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=40 to=40 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Досі ўжо працы}}</text>
      <sha1>lw6z3tl49k01whxd3f9aqxbp9wv3uzv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80657</id>
      <parentid>80652</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="705" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Досі ўжо працы
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Романс|Романс]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Досі ўжо працы]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=40 to=40 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Досі ўжо працы}}</text>
      <sha1>j9wup5vn5sgu373i239fu93kywt53j1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/41</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27467</id>
    <revision>
      <id>80653</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:45:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі бацькоўшчыны“.'''|памер=140%}}  {{Block center/s}} {{***}} Ўся ў сьлезах, дзяўчына&lt;br /&gt; Хіліцца да тына.&lt;br /&gt; Поруч з ёю пад расою&lt;br /&gt; Зіхаціць шыпшына.&lt;br /&gt;  Вtцер павевае&lt;br /&gt; І расу страхае&lt;br /&gt; Ой, напэўна і дзяўчына&lt;br /&gt; Лек на сьлёзы мае.&lt;br /&gt;  Адга...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="638" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі бацькоўшчыны“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
{{***}}
Ўся ў сьлезах, дзяўчына&lt;br /&gt;
Хіліцца да тына.&lt;br /&gt;
Поруч з ёю пад расою&lt;br /&gt;
Зіхаціць шыпшына.&lt;br /&gt;

Вtцер павевае&lt;br /&gt;
І расу страхае&lt;br /&gt;
Ой, напэўна і дзяўчына&lt;br /&gt;
Лек на сьлёзы мае.&lt;br /&gt;

Адгадайце-ж, людзі,&lt;br /&gt;
Хто страхаць іх будзе&lt;br /&gt;
І чаму ён, жоўтадзюбы,&lt;br /&gt;
Аж дасюль марудзе?
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ou4rg02pl9k37uh8fn5a5jlrh24ntsw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80654</id>
      <parentid>80653</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:46:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоў „Згукі бацькоўшчыны“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
{{***}}
Ўся ў сьлезах, дзяўчына&lt;br /&gt;
Хіліцца да тына.&lt;br /&gt;
Поруч з ёю пад расою&lt;br /&gt;
Зіхаціць шыпшына.&lt;br /&gt;

Вецер павевае&lt;br /&gt;
І расу страхае&lt;br /&gt;
Ой, напэўна і дзяўчына&lt;br /&gt;
Лек на сьлёзы мае.&lt;br /&gt;

Адгадайце-ж, людзі,&lt;br /&gt;
Хто страхаць іх будзе&lt;br /&gt;
І чаму ён, жоўтадзюбы,&lt;br /&gt;
Аж дасюль марудзе?
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1fcxqcnkug3ughy8ls8jwuyplexla72</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80693</id>
      <parentid>80654</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:10:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Згукі бацькоўшчыны“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
{{***}}
Ўся ў сьлезах, дзяўчына&lt;br /&gt;
Хіліцца да тына.&lt;br /&gt;
Поруч з ёю пад расою&lt;br /&gt;
Зіхаціць шыпшына.&lt;br /&gt;

Вецер павевае&lt;br /&gt;
І расу страхае&lt;br /&gt;
Ой, напэўна і дзяўчына&lt;br /&gt;
Лек на сьлёзы мае.&lt;br /&gt;

Адгадайце-ж, людзі,&lt;br /&gt;
Хто страхаць іх будзе&lt;br /&gt;
І чаму ён, жоўтадзюбы,&lt;br /&gt;
Аж дасюль марудзе?
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>m3w1oiqk3d05owe3j5ztknuy0cntxbg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80694</id>
      <parentid>80693</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Згукі бацькоушчыны“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
{{***}}
Ўся ў сьлезах, дзяўчына&lt;br /&gt;
Хіліцца да тына.&lt;br /&gt;
Поруч з ёю пад расою&lt;br /&gt;
Зіхаціць шыпшына.&lt;br /&gt;

Вецер павевае&lt;br /&gt;
І расу страхае&lt;br /&gt;
Ой, напэўна і дзяўчына&lt;br /&gt;
Лек на сьлёзы мае.&lt;br /&gt;

Адгадайце-ж, людзі,&lt;br /&gt;
Хто страхаць іх будзе&lt;br /&gt;
І чаму ён, жоўтадзюбы,&lt;br /&gt;
Аж дасюль марудзе?
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pq0vr0jjgmsa90cgzv63utlzrydzran</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27468</id>
    <revision>
      <id>80659</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:48:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]  | наступны  = Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна м...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="743" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Досі ўжо працы|Досі ўжо працы]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ўся ў сьлязах, дзяўчына…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=41 to=41 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Уся ў сьлезах дзяўчына…}}</text>
      <sha1>s1alse3fykvsyadzsmmoxpfwrz3t60k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/42</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27469</id>
    <revision>
      <id>80674</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:53:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запевае:&lt;br /&gt; „Сьцежка ў полі пралегае, траўкай зарастае.&lt;br /&gt; Каля сьцежкі пахіліўся явар да каліны,—&lt;br /&gt; Там кахаліся калісь-то хлопец і дзяўчына.&lt;br /&gt; Ой, ішла дарога долам, ды ішла і горкай,—&lt;br /&gt; Не схавалася д...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="706" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запевае:&lt;br /&gt;
„Сьцежка ў полі пралегае, траўкай зарастае.&lt;br /&gt;
Каля сьцежкі пахіліўся явар да каліны,—&lt;br /&gt;
Там кахаліся калісь-то хлопец і дзяўчына.&lt;br /&gt;
Ой, ішла дарога долам, ды ішла і горкай,—&lt;br /&gt;
Не схавалася дзяўчына ад тэй долі горкай:—&lt;br /&gt;
Бо ляжыць яе дарожка, траўкай зарастае;&lt;br /&gt;
Сумна глянуць, цяжка бачыць, жаль душу праймае“.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>58yd9h76b37qzloo40c37fi5k4uorrm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27470</id>
    <revision>
      <id>80676</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:54:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Сумна мне…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]  | наступны  = Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчын...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="765" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Сумна мне…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=41 to=41 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сумна мне…}}</text>
      <sha1>9fnj5u8kjotmnmxjcy5zrtzu21cs0xc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80677</id>
      <parentid>80676</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:55:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="813" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Сумна мне…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/У зачараваным царстві/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=42 to=42 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сумна мне…}}</text>
      <sha1>btqjjion8516879lnfye4xj5izo5luc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80680</id>
      <parentid>80677</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="808" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Сумна мне…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Уся ў сьлезах дзяўчына…|⁂ Уся ў сьлезах дзяўчына…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Сумна мне, а ў сэрцы смутак ціха запявае…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=42 to=42 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сумна мне…}}</text>
      <sha1>krraf88laigeci2ilebdz7eduv6h5f7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/43</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27471</id>
    <revision>
      <id>80678</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:56:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Ня кувай ты, шэрая зязюля,&lt;br /&gt; Сумным гукам у бары;&lt;br /&gt; Мо і скажэш, што я жыці буду&lt;br /&gt; Але лепш не гавары.&lt;br /&gt; Бо ня тое сьведчыць маё сэрцэ,&lt;br /&gt; Грудзі хворые мае;&lt;br /&gt; Боль у іх мне душу агартае,&lt;br /&gt; Думцы голае падае.&lt;br /&gt; Кажэ, што нядоўга пажыву...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="625" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Ня кувай ты, шэрая зязюля,&lt;br /&gt;
Сумным гукам у бары;&lt;br /&gt;
Мо і скажэш, што я жыці буду&lt;br /&gt;
Але лепш не гавары.&lt;br /&gt;
Бо ня тое сьведчыць маё сэрцэ,&lt;br /&gt;
Грудзі хворые мае;&lt;br /&gt;
Боль у іх мне душу агартае,&lt;br /&gt;
Думцы голае падае.&lt;br /&gt;
Кажэ, што нядоўга пажыву я,&lt;br /&gt;
Што загіну без пары…&lt;br /&gt;
Прыляці-ж тады ты на магілу,&lt;br /&gt;
Закувай, як у бары.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>efwjyz01ostte6taxn44tlk12elcole</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/44</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27472</id>
    <revision>
      <id>80679</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:58:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ЯН І МАЦІ.|памер=120%}} Ты cтамілася, змарнела, сьлёз праліла рэчку.&lt;br /&gt; Што-ж, пастаў прэд абразамі, запаліўшы, сьвечку:&lt;br /&gt; Мо паможэ Яну гэты сьвет і пацер cловы…&lt;br /&gt; Асьвяціла сьвечка з воску хлопца твар васковы&lt;br /&gt; Тае воск і ў ніз ціхутка...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="943" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ЯН І МАЦІ.|памер=120%}}
Ты cтамілася, змарнела, сьлёз праліла рэчку.&lt;br /&gt;
Што-ж, пастаў прэд абразамі, запаліўшы, сьвечку:&lt;br /&gt;
Мо паможэ Яну гэты сьвет і пацер cловы…&lt;br /&gt;
Асьвяціла сьвечка з воску хлопца твар васковы&lt;br /&gt;
Тае воск і ў ніз ціхутка капелькі сцекаюць,&lt;br /&gt;
А ў вачах збалелых Яна сьлёзы праступаюць.&lt;br /&gt;
Сьвечка сьвеціць, сьвечка зьяе, свечка дагарае,&lt;br /&gt;
І ў панурай, цеснай хаці хлопец памірае.&lt;br /&gt;
Ой, ня век жэ сьвечцы тонкай зіхацець, гарэці.&lt;br /&gt;
Дагарыць яна і знікне, як і ўсё на сьвеці…
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>dssiwj5dsyssebtt9ejw4o1xnqfswyt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27473</id>
    <revision>
      <id>80681</id>
      <timestamp>2022-07-23T16:59:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Не кувай ты шэрая зязюля  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]  | наступны  = Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і м...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Не кувай ты шэрая зязюля
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Не кувай ты, шэрая зязюля…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=42 to=42 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Не кувай ты шэрая зязюля}}</text>
      <sha1>9knmnac3xheapry7wrvwiukluvoxkzt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80682</id>
      <parentid>80681</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T16:59:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="721" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Не кувай ты шэрая зязюля
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сумна мне…|⁂ Сумна мне…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Не кувай ты, шэрая зязюля…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=43 to=43 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Не кувай ты шэрая зязюля}}</text>
      <sha1>dn75qc82zyk7q5hgmuyb58vqlfa608m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27474</id>
    <revision>
      <id>80683</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:00:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Ян і маці  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]  | наступны  = Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="689" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ян і маці
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ ные…|⁂ Сэрцэ ные…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ян і маці]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=44 to=44 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ян і маці}}</text>
      <sha1>jahq0en5bp878iueueih3t5km1dj0ra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80689</id>
      <parentid>80683</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:06:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="690" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Ян і маці
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Не кувай ты шэрая зязюля|⁂ Не кувай ты шэрая зязюля]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ ные…|⁂ Сэрцэ ные…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ян і маці]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=44 to=44 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ян і маці}}</text>
      <sha1>hib5enn33d9jkuo1o80s54raumwmk3d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/45</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27475</id>
    <revision>
      <id>80684</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:02:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Сэрцэ ные, сэрцэ кроіцца ад болю:&lt;br /&gt; Ой, пайду я c цtснай хаты ў тое поле.&lt;br /&gt; Ў чыстым полі вецер вее, павевае,—&lt;br /&gt; Ты пакінь мяне, нуда мая немая!&lt;br /&gt; Я тады-б у песьні звонкай, салаўінай&lt;br /&gt; Выліў тугу і на вецер буйны кінуў,&lt;br /&gt; І развеяў бы яе...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="583" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Сэрцэ ные, сэрцэ кроіцца ад болю:&lt;br /&gt;
Ой, пайду я c цtснай хаты ў тое поле.&lt;br /&gt;
Ў чыстым полі вецер вее, павевае,—&lt;br /&gt;
Ты пакінь мяне, нуда мая немая!&lt;br /&gt;
Я тады-б у песьні звонкай, салаўінай&lt;br /&gt;
Выліў тугу і на вецер буйны кінуў,&lt;br /&gt;
І развеяў бы яе ён па раздольлі,&lt;br /&gt;
Каб ні ўбачыць мне ніколі ўжо нядолі.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>f9f9nmso8dmmk8xwd9jio7vsy50jz3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80686</id>
      <parentid>80684</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:04:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="584" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Сэрцэ ные, сэрцэ кроіцца ад болю:&lt;br /&gt;
Ой, пайду я c цеснай хаты ў тое поле.&lt;br /&gt;
Ў чыстым полі вецер вее, павевае,—&lt;br /&gt;
Ты пакінь мяне, нуда мая немая!&lt;br /&gt;
Я тады-б у песьні звонкай, салаўінай&lt;br /&gt;
Выліў тугу і на вецер буйны кінуў,&lt;br /&gt;
І развеяў бы яе ён па раздольлі,&lt;br /&gt;
Каб ні ўбачыць мне ніколі ўжо нядолі.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nps9gkussbd4cpazvz2o8trdrbfyzmb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/46</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27476</id>
    <revision>
      <id>80685</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:03:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ВЕЧЭР.|памер=120%}} Месяц круглы ўстаў на небі,&lt;br /&gt; Блішчыць не высока,&lt;br /&gt; Ўвесь чырвона-жоўты, бытцым&lt;br /&gt; Пугачова вока.&lt;br /&gt; З мілым, задушэўным зыкам&lt;br /&gt; Важкі хрушч летае;&lt;br /&gt; Пра несшчаснае каханьне Нехта запевае.&lt;br /&gt; Голас полем пракаціў...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="809" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ВЕЧЭР.|памер=120%}}
Месяц круглы ўстаў на небі,&lt;br /&gt;
Блішчыць не высока,&lt;br /&gt;
Ўвесь чырвона-жоўты, бытцым&lt;br /&gt;
Пугачова вока.&lt;br /&gt;
З мілым, задушэўным зыкам&lt;br /&gt;
Важкі хрушч летае;&lt;br /&gt;
Пра несшчаснае каханьне
Нехта запевае.&lt;br /&gt;
Голас полем пракаціўся,&lt;br /&gt;
У бары аддаўся:&lt;br /&gt;
„А дзе-ж тая крынічэнька,&lt;br /&gt;
„Што голуб купаўся?“—&lt;br /&gt;
І снуюцца сумна ў сэрцы,&lt;br /&gt;
Ўюцца адгалоскі&lt;br /&gt;
Горкай песьні, простай песьні&lt;br /&gt;
Беларускай вёскі…
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7csg1xy92bivvwa0by8y7o0d850jmot</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ ные…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27477</id>
    <revision>
      <id>80688</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:06:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Сэрцэ ные…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Вечэр|Вечэр]]  | анатацыі  = Іншыя пу...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="662" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Сэрцэ ные…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Ян і маці|Ян і маці]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Вечэр|Вечэр]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Сэрца ные, сэрца кроіцца ад болю…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=45 to=45 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Сэрцэ ные…}}</text>
      <sha1>s40xdy9xu5pkfuyoathejqjsg3graue</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Вечэр</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27478</id>
    <revision>
      <id>80691</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:08:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Вечэр  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ ные…|⁂ Сэрцэ ные…]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Летапісец|Летапісец]]  | анатацыі  = Іншы...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="632" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Вечэр
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Сэрцэ ные…|⁂ Сэрцэ ные…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Летапісец|Летапісец]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вечар (Багдановіч)]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=46 to=46 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вечэр}}</text>
      <sha1>aj3k3u6cjaixpwp5y1efejxwv74g7ud</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/47</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27479</id>
    <revision>
      <id>80695</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:15:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Старая Беларусь“.'''|памер=140%}}  {{Block center/s}} &lt;small&gt; {{gap|18em}}Усё прайшло, мінула&lt;br /&gt; {{gap|18em}}Як і не было,&lt;br /&gt; {{gap|18em}}У капцох праснула,&lt;br /&gt; {{gap|18em}}Зельлем зарасло&lt;br /&gt; {{gap|20em}}''[[Аўтар:Янка Купала|Я. Купала.]]''.&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  {{цэнтар|{{Разьбіўка|ЛЕТАПІС...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1454" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Старая Беларусь“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|18em}}Усё прайшло, мінула&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}Як і не было,&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}У капцох праснула,&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}Зельлем зарасло&lt;br /&gt;
{{gap|20em}}''[[Аўтар:Янка Купала|Я. Купала.]]''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЛЕТАПІСЕЦ}}.|памер=120%}}
Душой стаміўшыся ў жыцьцёвых цяжкіх бурах,&lt;br /&gt;
Свой век канчаю я у манастырскіх мурах&lt;br /&gt;
І пільна летапісь другі ўжо год пішу:&lt;br /&gt;
Старанна літэры малые вываджу&lt;br /&gt;
І спісваю усё ад слова і да слова&lt;br /&gt;
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва.&lt;br /&gt;
І добрые яго, і кепскіе дзела&lt;br /&gt;
Апаведаю тут. Так рупная пчэла&lt;br /&gt;
Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак.&lt;br /&gt;
І бачэннаму мной—я годны веры сьведак.&lt;br /&gt;
Хай тые ведаюць, што з‘явяцца па нас,&lt;br /&gt;
Ўсю праўду пра жыцьцё у наш і пройшлы час,&lt;br /&gt;
Пра войтоў, лаўнікоў, і райцоў і паспольства,&lt;br /&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fe89eja7nqa4g2xj627w38u7vr5zmg6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80816</id>
      <parentid>80695</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:28:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1453" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Старая Беларусь“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|18em}}Усё прайшло, мінула&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}Як і не было,&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}У капцох праснула,&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}Зельлем зарасло&lt;br /&gt;
{{gap|20em}}''[[Аўтар:Янка Купала|Я. Купала]]''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

{{цэнтар|{{Разьбіўка|ЛЕТАПІСЕЦ}}.|памер=120%}}
Душой стаміўшыся ў жыцьцёвых цяжкіх бурах,&lt;br /&gt;
Свой век канчаю я у манастырскіх мурах&lt;br /&gt;
І пільна летапісь другі ўжо год пішу:&lt;br /&gt;
Старанна літэры малые вываджу&lt;br /&gt;
І спісваю усё ад слова і да слова&lt;br /&gt;
З даўнейшых граматак пра долю Магілёва.&lt;br /&gt;
І добрые яго, і кепскіе дзела&lt;br /&gt;
Апаведаю тут. Так рупная пчэла&lt;br /&gt;
Умее ў соты мёд сабраць і з горкіх кветак.&lt;br /&gt;
І бачэннаму мной—я годны веры сьведак.&lt;br /&gt;
Хай тые ведаюць, што з‘явяцца па нас,&lt;br /&gt;
Ўсю праўду пра жыцьцё у наш і пройшлы час,&lt;br /&gt;
Пра войтоў, лаўнікоў, і райцоў і паспольства,&lt;br /&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>i6npm04rd66q9if9fwitrq21wew730o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/48</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27480</id>
    <revision>
      <id>80696</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:21:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «Пра розных каралёў, і бітвы і пасольсва.&lt;br /&gt; Што тут чынілося у даўные гады,&lt;br /&gt; Што думалі, чаго бажалі мы тады,&lt;br /&gt; За што змагалігя, як баранілі веру,—&lt;br /&gt; Хай зьведаюць усё патомкі праз паперу!&lt;br /&gt; Яно забудзецца, умрэ, з вадой сплыве,—&lt;br /&gt; І вось у споміна...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1894" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Пра розных каралёў, і бітвы і пасольсва.&lt;br /&gt;
Што тут чынілося у даўные гады,&lt;br /&gt;
Што думалі, чаго бажалі мы тады,&lt;br /&gt;
За што змагалігя, як баранілі веру,—&lt;br /&gt;
Хай зьведаюць усё патомкі праз паперу!&lt;br /&gt;
Яно забудзецца, умрэ, з вадой сплыве,—&lt;br /&gt;
І вось у спомінах устане, ажыве,&lt;br /&gt;
Калі знайдуць {{Абмылка|мае|маё}} ня хітрае пісаньня,&lt;br /&gt;
Пра гэтае жыцьцё, надзеі, справаваньня.&lt;br /&gt;
Так морэ— ў Гданску я чуваў—прымчыць вадой&lt;br /&gt;
Бутэльку к берэгу, аблітую смалой,&lt;br /&gt;
Ўсю ў дробных ракоўках і ў ціне. Не замала&lt;br /&gt;
Яна была ў вадзе і шмат чаго спаткала.&lt;br /&gt;
Рыбалкі вылавяць бутэльку, разаб‘юць,&lt;br /&gt;
І, як трапляецца, быць мо у ёй знайдуць&lt;br /&gt;
Ліста. Па звычаю марскому гэтак весьці&lt;br /&gt;
Нам, утапаючы, шлюць людзі. Ў моры гдзесьці&lt;br /&gt;
Загінулі яны, і, можэ, соткі год&lt;br /&gt;
З тых часоў працяклі, і згінуў іх народ,&lt;br /&gt;
І ўсё зьмянілося і ўжо пра іх забылі.&lt;br /&gt;
Вы літэры, цяпер нанова ўсё збудзілі!&lt;br /&gt;
І людзі зьведаюць аб прадзедах сваіх&lt;br /&gt;
Аб горы, радасьцях і аб прыгодах іх,&lt;br /&gt;
Каму маліліся, чаго яны шукалі,&lt;br /&gt;
Дзе на глыбокім дне іх крыюць мора хвалі“.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>mv5p6pidmyuec0tyxp95bgiunkwdv85</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Летапісец</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27481</id>
    <redirect title="Летапісец (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80698</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:22:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Летапісец]] у [[Летапісец (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Летапісец (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>tpx2pc3xci18z9ror4iq6er669m2dnp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Летапісец</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27482</id>
    <revision>
      <id>80700</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:22:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Летапісец  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Вечэр|Вечэр]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]]  | анатацыі  = Іншыя публ...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="637" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Летапісец
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Вечэр|Вечэр]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Летапісец (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=47 to=48 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Летапісец}}</text>
      <sha1>tb05tlvl8daxh05t0x8xn2tqc42x0yx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/49</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27483</id>
    <revision>
      <id>80701</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:53:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|ПЕРАПІШЧЫК.|памер=120%}} На чыстым аркушу, прад вузенькім вакном,&lt;br /&gt; Прыгожа літэры выводзіць ён пяром,&lt;br /&gt; Ўстаўляючы паміж іх чорнымі радамі&lt;br /&gt; Чырвоную страку; усякімі цьветамі,&lt;br /&gt; Рознакалёрнымі галоўкамі зьвяроў&lt;br /&gt; І птах нявідэнн...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1738" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|ПЕРАПІШЧЫК.|памер=120%}}
На чыстым аркушу, прад вузенькім вакном,&lt;br /&gt;
Прыгожа літэры выводзіць ён пяром,&lt;br /&gt;
Ўстаўляючы паміж іх чорнымі радамі&lt;br /&gt;
Чырвоную страку; усякімі цьветамі,&lt;br /&gt;
Рознакалёрнымі галоўкамі зьвяроў&lt;br /&gt;
І птах нявідэнных, спляценьнем завіткоў&lt;br /&gt;
{{Абмылка|Ен|Іон}} пакрашае скрозь—даволі ёсць знароўкі.&lt;br /&gt;
Свае шматфарбные застаўкі і канцоўкі,&lt;br /&gt;
І загалоўкі ўсё,—німа куды сьпяшыць!&lt;br /&gt;
Парой ён спыніцца, каб лепі завастрыць&lt;br /&gt;
Пяро гусінае, і гляне: сьветла сонцэ&lt;br /&gt;
Стаўпалі падае праз вузкае ваконцэ&lt;br /&gt;
І круціцца у іх прыгожы, лёгкі пыл;&lt;br /&gt;
Як сіневаты дым нявідзімых кадзіл,&lt;br /&gt;
Рой хмарачэк плыве; шырокімі кругамі&lt;br /&gt;
У небі ластаўкі шыбаюць над крыжамі&lt;br /&gt;
Як жар гарашчымі; а тут, каля вакна,&lt;br /&gt;
Маліноўка пяе і стукае жаўна.&lt;br /&gt;

І зноў ён схіліцца, застаўку зноў выводзіць&lt;br /&gt;
Неяркім серабром; нячутна дзень праходзіць,&lt;br /&gt;
Ўжо хутка будзе ноч і першая гвезда&lt;br /&gt;
Благаелавіць канец прыгожаго труда.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d590397s056m67vljlly42m1ksn5mxi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Перапісчык</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27484</id>
    <redirect title="Перапісчык (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80703</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:54:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Перапісчык]] у [[Перапісчык (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Перапісчык (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>3q6n2igtui2mgr8f8src8nydp1asrvj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27485</id>
    <revision>
      <id>80705</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:55:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Перапісчык  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Летапісец|Летапісец]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга|Кніга]]  | анатацыі  = Іншыя публі...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="639" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Перапісчык
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Згукі Бацькоўшчыны/Летапісец|Летапісец]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга|Кніга]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Перапісчык (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=49 to=49 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Перапісчык}}</text>
      <sha1>2mmdgz87vs7gzo98d23xnoi5hvdnw6a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80706</id>
      <parentid>80705</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T17:55:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="633" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Перапісчык
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Летапісец|Летапісец]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга|Кніга]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Перапісчык (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=49 to=49 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Перапісчык}}</text>
      <sha1>ilip51cg0q2clfjswcors8xucfsegaw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/50</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27486</id>
    <revision>
      <id>80708</id>
      <timestamp>2022-07-23T17:59:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|{{Разьбіўка|КНІГА}}.|памер=120%}} Псалтыр, пакрытую няжорсткай, бурай кожай&lt;br /&gt; Я ўзяў і срэбные засьцёжкі адамкнуў,&lt;br /&gt; Перэчытаў рады кірыліцы прыгожай,&lt;br /&gt; І воску з ладанам прыемны пах пачуў.&lt;br /&gt; Вось псальма сьлічная: „Як той алень шукае...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1064" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|{{Разьбіўка|КНІГА}}.|памер=120%}}
Псалтыр, пакрытую няжорсткай, бурай кожай&lt;br /&gt;
Я ўзяў і срэбные засьцёжкі адамкнуў,&lt;br /&gt;
Перэчытаў рады кірыліцы прыгожай,&lt;br /&gt;
І воску з ладанам прыемны пах пачуў.&lt;br /&gt;
Вось псальма сьлічная: „Як той алень шукае&lt;br /&gt;
Крыніцы чыстай, так шукаю Бога я“,&lt;br /&gt;
Як вее сьвежасьцю яе краса жывая!&lt;br /&gt;
Як радасна ўсё дальш сьпяшыць душа мая!&lt;br /&gt;
І бачу я ў канцы {{Абмылка|няхітраю|няхітрую}} прыпіску,&lt;br /&gt;
{{Абмылка|Што.|Што:}} „кнігу гэтую, раб Божы, дзяк Гапон&lt;br /&gt;
Дзеля душы спісаў у месту Воўкавыску&lt;br /&gt;
У рок сем тысяч сто васьмы с пачатку дзён“.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9f8vv498qdskt308xp63xei9r3e4wn9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кніга (Крэчэўскі)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27487</id>
    <redirect title="Кніга (Крачэўскі)" />
    <revision>
      <id>80711</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:01:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Кніга (Крэчэўскі)]] у [[Кніга (Крачэўскі)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Кніга (Крачэўскі)]]</text>
      <sha1>arpusmlc4at37fcjdb0zbbehlgof9fr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Кніга</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27488</id>
    <revision>
      <id>80712</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:01:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Неадназначнасьць}} [[File:Maksim Bahdanovič - Vianok.jpg|right|200px]]  * [[Кніга (Багдановіч)|Кніга]] (1912) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]]. * [[Кніга (Крачэўскі)|Кніга]] (?) — верш [[Аўтар:Пётра Крачэўскі|Пётры Крачэўскага]].»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="395" xml:space="preserve">{{Неадназначнасьць}}
[[File:Maksim Bahdanovič - Vianok.jpg|right|200px]]

* [[Кніга (Багдановіч)|Кніга]] (1912) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].
* [[Кніга (Крачэўскі)|Кніга]] (?) — верш [[Аўтар:Пётра Крачэўскі|Пётры Крачэўскага]].</text>
      <sha1>1wxis9gsgt0b0s91ug4soydxwh9l1bu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27489</id>
    <revision>
      <id>80713</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:02:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Кніга  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]]  | анатацыі...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="655" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Кніга
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Кніга (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=50 to=50 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Перапісчык}}</text>
      <sha1>lquw1h7ye5voaeihf3gwh5k896zpqxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80716</id>
      <parentid>80713</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:06:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="645" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Кніга
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Перапісчык|Перапісчык]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Кніга (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=50 to=50 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Кніга}}</text>
      <sha1>a90ddi9me0nxc49tk3q8z9e1432r2x7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/138</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27490</id>
    <revision>
      <id>80714</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:02:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4647" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;— Вы ''падзялілі'' ганьбу, — праз зубы мармытаў Джэймз Каркер.

— Ах, Джэймз, — сказаў брат, упершыню загаварыўшы дакорлівым тонам і, мяркуючы па яго голасу, закрыўшы твар рукамі. — З таго часу я быў для вас найлепшым фонам. Вы спакойна тапталі мяне нагамі, узбіраючыся ўверх. Не адштурхвайце мяне абцасамі!

Надышло маўчанне. Праз некаторы час пачулася, як містэр Каркер-загадчык пачаў перабіраць паперы, нібы хацеў спыніць гэтую гутарку. У той-жа час яго брат адышоў да дзвярэй.

— Гэта ўсё, — сказаў ён. — Я сачыў за ім з такім хваляваннем і такім страхам, што для мяне гэта было караю, пакуль ён не прамінуў таго месца, дзе я першы раз спатыкнуўся. Успомніце маю гісторыю, параўнайце гэта з маладым Уолтэрам Гэем і
тымі пачуццямі, якія ён выклікаў у мяне, і, калі можаце, думайце аба мне больш спагадліва, Джэймз.

З гэтымі словамі ён вышаў туды, дзе стаяў Уолтэр. Ён крыху пабляднеў, убачыўшы яго, і зрабіўся яшчэ бляднейшым, калі Уолтэр схапіў яго за руку і сказаў шэптам:

— Містэр Каркер, калі ласка, дазвольце мне падзякаваць вам! Дазвольце мне сказаць, як я вам спачуваю! Як шкадую аб тым, што з'явіўся няшчаснай прычынай усяго, што здарылася!

З тае прычыны, што пакой містэра Морфіна знаходзіўся недалёка і нікога там не было, а дзверы былі расчынены насцеж, яны нібы з агульнай згоды абодвух накіраваліся туды, бо здаралася рэдка, каб хто-небудзь не праходзіў па карыдоры. Калі яны ўвайшлі і Уолтэр убачыў на твары містэра Каркера сляды душэўнага перапалоху, яму здалося, што ён яшчэ ніколі не бачыў гэтага твара, — так моцна ён змяніўся.

— Уолтэр, — сказаў той, кладучы руку яму на плячо, — вялікая адлегласць аддзяляе мяне ад вас, і няхай заўсёды будзе так. Вы ведаеце, што я такое?

— Што вы такое? — здавалася, гатова было сарвацца з языка Уолтэра, калі ён пільна глядзеў на яго.

— Гэта пачалося, — сказаў Каркер, — перад тым, як мне споўнілася дваццаць адзін год; да гэтага ўжо даўно хілілася справа, але пачалося, прыкладна, у той час. Я іх абрабаваў, калі быў дарослым. Я рабаваў іх і пасля. Перш чым мне споўнілася дваццаць два гады, усё адкрылася; і тады, Уолтэр, я памёр
для ўсіх. Фірма была вельмі добрай для мяне. Неба няхай узнагародзіць старога за яго спагадлівасць! І гэтага таксама — яго сына, які ў той час толькі ўвайшоў у справы фірмы, дзе я карыстаўся вялікім давер'ем! Мяне выклікалі ў той пакой, які займае цяпер ён, — з таго часу я ні разу туды не хадзіў, — адтуль я вышаў такім, якім вы мяне ведаеце. На працягу многіх гадоў я займаў сучаснае маё месца, адзін, як і цяпер, але тады я служыў прызнаным і наглядным прыкладам для астатніх. Усе яны былі&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>h0609i1o1kfpjqd38fl226354vcx9xq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/51</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27491</id>
    <revision>
      <id>80715</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:06:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|СЛУЦКІЕ ТКАЧЫХІ.|памер=120%}} Ад родных ніў, ад роднай хаты&lt;br /&gt; У панскі двор дзеля красы&lt;br /&gt; Яны, бяздольные, узяты&lt;br /&gt; Ткаць залатые паясы.&lt;br /&gt; І цягам доўгіе часіны,&lt;br /&gt; Дзявочые забыўшы сны,&lt;br /&gt; Свае шырокіе тканіны&lt;br /&gt; На лад пэрсідзкі тку...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1128" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|СЛУЦКІЕ ТКАЧЫХІ.|памер=120%}}
Ад родных ніў, ад роднай хаты&lt;br /&gt;
У панскі двор дзеля красы&lt;br /&gt;
Яны, бяздольные, узяты&lt;br /&gt;
Ткаць залатые паясы.&lt;br /&gt;
І цягам доўгіе часіны,&lt;br /&gt;
Дзявочые забыўшы сны,&lt;br /&gt;
Свае шырокіе тканіны&lt;br /&gt;
На лад пэрсідзкі ткуць яны.&lt;br /&gt;
А за сьцяной сьмяецца поле,&lt;br /&gt;
Зіяе неба з-за вакна—&lt;br /&gt;
І думкі мкнуцца мімаволі&lt;br /&gt;
Туды, дзе расьцвіла весна,&lt;br /&gt;
Дзе блішчэ збожжэ ў яснай далі,&lt;br /&gt;
Сінеюць міла васількі,&lt;br /&gt;
Халодным срэбрам з‘яюць хвалі&lt;br /&gt;
Між гор ліючэйся рэкі.&lt;br /&gt;
Цямнее край зубчаты бора…&lt;br /&gt;

І тчэ, забыўшыся, рука&lt;br /&gt;
Заміж пэрсідзкаго узора&lt;br /&gt;
Цьвяток радзімы васілька.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1imks3a47apt4jg4c33ec8lch48db4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27492</id>
    <revision>
      <id>80719</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:08:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Слуцкіе ткачыхі  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга|Кніга]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Безнадзейнасьць|Безнадзейнасьць]]  | анатацы...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="661" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Слуцкіе ткачыхі
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Кніга|Кніга]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Безнадзейнасьць|Безнадзейнасьць]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Слуцкія ткачыхі]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=51 to=51 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Слуцкіе ткачыхі}}</text>
      <sha1>68asas1z0ijdnslpcs0e79p808vka9o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/139</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27493</id>
    <revision>
      <id>80720</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:21:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «спагадлівы да мяне, і я жыў. З часам змяніўся гэты бок майго горкага выкуплення, і думаю, што цяпер, за выключэннем трох кіраўнікоў фірмы, няма тут нікога, хто-б ведаў сапраўдную маю гісторыю. К таму часу, калі падрасце хлопчык і яму раскажуць яе, мой куток,...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4605" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спагадлівы да мяне, і я жыў. З часам змяніўся гэты бок майго горкага выкуплення, і думаю, што цяпер, за выключэннем трох кіраўнікоў фірмы, няма тут нікога, хто-б ведаў сапраўдную маю гісторыю. К таму часу, калі падрасце хлопчык і яму раскажуць
яе, мой куток, магчыма, апусцее. Хацеў-бы я, каб так і здарылася! Вось адзіная перамена, якая адбылася са мною з таго дня, калі я ў тым пакоі назаўсёды развітаўся з маладосцю, надзеяй і грамадствам сумленных людзей. Няхай благаславіць вас бог, Уолтэр! Захоўвайце сябе і ўсіх, хто вам дорагі, ад бясчэсця або лепш забіце іх!

Смутныя ўспаміны аб тым, як ён калаціўся з галавы да ног, нібы ў ліхарадцы, і заліўся слязмі, — вось усё, што мог дадаць да гэтага Уолтэр, калі стараўся поўнасцю аднавіць у памяці тое, што адбылося паміж імі.

Калі Уолтэр зноў яго ўбачыў, ён сядзеў, схіліўшыся, над сваёй канторкай, па-ранейшаму маўклівы, паніклы, прыніжаны. Тады, бачачы яго ў часе работы і разумеючы, як цвёрда ён вырашыў спыніць усякія зносіны паміж імі, і абдумваючы зноў і зноў ўсё, што бачыў і чуў у тую раніцу за такі кароткі прамежак
часу, у сувязі з гісторыяй абодвух Каркераў, Уолтэр ледзве мог паверыць, што атрымаў загад ехаць у Вест-Індыю і хутка пазбавіцца дзядзькі Соля і капітана Катля і рэдкіх мімалётных сустрэч з Фларэнс Домбі — не, ён меў на ўвазе Поля — і ўсяго, што ён любіў, да чаго меў прывязанасць і аб чым марыў ў сваім
штодзённым жыцці.

{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХІV'''''}}
{{Цэнтар|'''''Поль робіцца ўсё больш дзівакаваты і едзе дадому на канікулы'''''}}

Калі надышлі летнія канікулы, ніякіх непрыстойных праяўленняў радасці маладыя джэнтльмены з патускнелымі вачыма, сабраныя ў доме доктара Блімбера, не выявілі.

Тозер заўсёды злаваўся і мучыўся ад накрухмаленай белай батыставай шыйнай хусткі, якую ён насіў па асобаму жаданню місіс Тозер, сваёй маткі, якая прызначала яго для прыняцця духоўнага сану і прытрымлівалася той думкі, што чым раней сын пройдзе гэтую папярэднюю стадыю падрыхтоўкі, тым лепш, — Тозер нават сказаў, што калі выбіраць з двух бед меншую, ён, бадай, палічыў-бы за лепшае астацца там, дзе быў, але не ездзіць дадому. Бо выявілася, што ў Тозера быў грозны дзядзька, які не толькі добраахвотна экзаменаваў яго ў канікулярны час па незразумелых прадметах, але і чапляўся за нявінныя падзеі і акалічнасці і скажаў іх з той самай гнуснай мэтай. К прыкладу, калі гэты дзядзька браў яго ў тэатр або, прыкрываючыся той-жа маскай добрадушша, вёў яго паглядзець велікана, карліка, фокусніка або яшчэ што-небудзь, Тозер ведаў, што ён загадзя прачытаў якое-небудзь класічнае ўпамінанне аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>58om9mxcmqu9fqaajsab0gqievhmhst</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80721</id>
      <parentid>80720</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:25:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4605" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;спагадлівы да мяне, і я жыў. З часам змяніўся гэты бок майго горкага выкуплення, і думаю, што цяпер, за выключэннем трох кіраўнікоў фірмы, няма тут нікога, хто-б ведаў сапраўдную маю гісторыю. К таму часу, калі падрасце хлопчык і яму раскажуць
яе, мой куток, магчыма, апусцее. Хацеў-бы я, каб так і здарылася! Вось адзіная перамена, якая адбылася са мною з таго дня, калі я ў тым пакоі назаўсёды развітаўся з маладосцю, надзеяй і грамадствам сумленных людзей. Няхай благаславіць вас бог, Уолтэр! Захоўвайце сябе і ўсіх, хто вам дорагі, ад бясчэсця або лепш забіце іх!

Смутныя ўспаміны аб тым, як ён калаціўся з галавы да ног, нібы ў ліхарадцы, і заліўся слязмі, — вось усё, што мог дадаць да гэтага Уолтэр, калі стараўся поўнасцю аднавіць у памяці тое, што адбылося паміж імі.

Калі Уолтэр зноў яго ўбачыў, ён сядзеў, схіліўшыся, над сваёй канторкай, па-ранейшаму маўклівы, паніклы, прыніжаны. Тады, бачачы яго ў часе работы і разумеючы, як цвёрда ён вырашыў спыніць усякія зносіны паміж імі, і абдумваючы зноў і зноў ўсё, што бачыў і чуў у тую раніцу за такі кароткі прамежак
часу, у сувязі з гісторыяй абодвух Каркераў, Уолтэр ледзве мог паверыць, што атрымаў загад ехаць у Вест-Індыю і хутка пазбавіцца дзядзькі Соля і капітана Катля і рэдкіх мімалётных сустрэч з Фларэнс Домбі — не, ён меў на ўвазе Поля — і ўсяго, што ён любіў, да чаго меў прывязанасць і аб чым марыў ў сваім
штодзённым жыцці.

{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ ХІV'''''}}
{{Цэнтар|'''''Поль робіцца ўсё больш дзівакаваты і едзе дадому на канікулы'''''}}

Калі надышлі летнія канікулы, ніякіх непрыстойных праяўленняў радасці маладыя джэнтльмены з патускнелымі вачыма, сабраныя ў доме доктара Блімбера, не выявілі.

Тозер заўсёды злаваўся і мучыўся ад накрухмаленай белай батыставай шыйнай хусткі, якую ён насіў па асобаму жаданню місіс Тозер, сваёй маткі, якая прызначала яго для прыняцця духоўнага сану і прытрымлівалася той думкі, што чым раней сын пройдзе гэтую папярэднюю стадыю падрыхтоўкі, тым лепш, — Тозер нават сказаў, што калі выбіраць з двух бед меншую, ён, бадай, палічыў-бы за лепшае астацца там, дзе быў, але не ездзіць дадому. Бо выявілася, што ў Тозера быў грозны дзядзька, які не толькі добраахвотна экзаменаваў яго ў канікулярны час па незразумелых прадметах, але і чапляўся за нявінныя падзеі і акалічнасці і скажаў іх з той самай гнуснай мэтай. К прыкладу, калі гэты дзядзька браў яго ў тэатр або, прыкрываючыся той-жа маскай добрадушша, вёў яго паглядзець велікана, карліка, фокусніка або яшчэ што-небудзь, Тозер ведаў, што ён загадзя прачытаў якое-небудзь класічнае ўпамінанне аб&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>aba6on6594smcy1fwq56cdu5445usw0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Слуцкія ткальлі</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27494</id>
    <redirect title="Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі" />
    <revision>
      <id>80724</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:28:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Слуцкія ткальлі]] у [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="70" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Родны край (1921)/Слуцкія ткальлі]]</text>
      <sha1>hhoeckm6y3e84h2992zq2093h45dx4j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Слуцкія ткачыхі/Апошняя рэдакцыя</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27495</id>
    <revision>
      <id>80727</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:31:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = Слуцкія ткальлі&lt;br&gt;&lt;small&gt;(Апошняя аўтарская рэдакцыя)&lt;/small&gt;  | аўтар     = Максім Багдановіч  | секцыя    = Верш  | папярэдні =   | наступны  =   | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/41623 }}  &lt;poem&gt; Ім не пабачыць роднай хаты, Ня ўчуць ім дзетак галасы. Яны у панск...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1348" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Слуцкія ткальлі&lt;br&gt;&lt;small&gt;(Апошняя аўтарская рэдакцыя)&lt;/small&gt;
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | крыніца   = http://rv-blr.com/vershu/view/41623
}}

&lt;poem&gt;
Ім не пабачыць роднай хаты,
Ня ўчуць ім дзетак галасы.
Яны у панскі двор узяты
Ткаць залатыя паясы.
І цягам доўгія часіны,
Аб шчасьці ўжо забыўшы сны,
Свае шырокія тканіны
На лад пэрсідзкі ткуць яны.
А за сьцяной шляхі у поле,
Шуміць чарэмха ля вакна, —
І думкі мкнуцца мімаволі
Туды, дзе расьцьвіла вясна.
Там так вясёла і прыгожа:
Зіяюць срэбрам ручайкі,
І у зялёных хвалях збожжа
Закрасавалі васількі.
Там шчыры бор шуміць сувора…
Ты тчэш, бязвольная рука,
Заміж пэрсідзкага узора
Цьвяток радзімы васілька.
&lt;/poem&gt;

== Глядзіце таксама ==
* [[Слуцкіе ткачыхі]]</text>
      <sha1>9k9unlh4psvqkaodcg2025rbs68ak4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/140</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27496</id>
    <revision>
      <id>80733</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:40:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5015" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;гэтым прадмеце, і таму Тозер заўсёды быў у смяротным страху, не ведаючы, калі дзядзька пачне выпад і на які аўтарытэт ён будзе спасылацца супроць яго.

Што датычыць Брыгса, то яго бацька зусім не скарыстоўваў уловак. Ён ні на секунду не пакідаў яго ў спакоі. Такім шматлікім і жорсткім было душэўнае гора гэтага злашчаснага юнака ў канікулярны час, што сябры сям'і (якая жыла ў той час недалёка ад Бейзуотэра, у Лондане) рэдка набліжаліся да дэкаратыўнага става ў Кенсінгтон-Гардэнс, не адчуваючы туманных апасенняў убачыць капялюш містэра Брыгса плаваючым на паверхні і недапісанае практыкаванне ляжачым на беразе. Таму Брыгс зусім не меў надзей з прычыны канікул; а гэтыя двое, што змяшчаліся ў адной спальні з маленькім Полем, былі вельмі падобны да ўсіх іншых маладых джэнтльменаў, бо самыя лёгкадумныя з іх чакалі надыходу святочнага перыяда з ціхамірнай пакорлівасцю.

Зусім інакшай была справа з маленькім Полем. Сканчэнне гэтых першых канікул павінна было азнаменавацца разлукай з Фларэнс, але хто будзе думаць аб сканчэнні канікул, якія яшчэ не пачаліся? Вядома, не Поль. Калі наблізіўся шчаслівы час, львы і тыгры, якія ўзбіраліся па сценах спальні, зрабіліся зусім ручнымі і гуллівымі. Панурыя, хітрыя твары ў квадратах і ромбах вашчанкі змякчыліся і паглядалі на яго не такімі злоснымі вачыма. Важны стары гадзіннік больш мяккім тонам задаваў сваё абыякавае пытанне, а неўгамоннае мора па-ранейшаму шумела ўсю ноч пад акампанемент меланхалічнай мелодыі — аднак, яна гучэла прыемна, — якая нарастала і заціхала разам з хвалямі і закалыхвала яго, калі ён засынаў.

Містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, здаецца, меркаваў, што і ён таксама будзе рад канікулам. Містэр Тутс збіраўся карыстацца канікуламі ўсё жыццё, бо, як нязменна паведамляў ён кожны дзень Полю, гэта было яго «апошняе паўгоддзе» ў доктара Блімбера, і яму належала ўзяць пад уладанне сваю маёмасць.

Было зусім ясна для Поля і містэра Тутса, што яны блізкія сябры, не гледзячы на розніцу ў гадах і становішчы. З прычыны таго, што канікулы набліжаліся, і містэр Тутс соп мацней і выпучваў вочы ў прысутнасці Поля часцей ранейшага, Поль разумеў, што той хацеў гэтым выказаць смутак з прычыны скорай разлукі, і быў яму вельмі ўдзячан за апеку і добрую думку.

Было ясна нават для доктара Блімбера, місіс Блімбер і міс Блімбер, таксама як для ўсіх маладых джэнтльменаў, што Тутс нейкім чынам зрабіўся абаронцам і апякунам Домбі, і факт гэты быў такім відавочным для місіс Піпчын, што добрая старая адчувала злосць і насць да Тутса і дома не раз яго лаяла як «бязмозглага балвана». А нявіннаму Тутсу не прыходзіла і ў галаву, што ён узбудзіў гнеў місіс Піпчын. Наадварот, ён скарэй быў схільны лічыць яе найлепшай асобай, якая мае многа каштоўных якасцей. Таму ён усміхаўся ёй з такой пачці-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q05p4sia5jx1kklcv9dt7t3ju3fm4si</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80734</id>
      <parentid>80733</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T18:44:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5021" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;гэтым прадмеце, і таму Тозер заўсёды быў у смяротным страху, не ведаючы, калі дзядзька пачне выпад і на які аўтарытэт ён будзе спасылацца супроць яго.

Што датычыць Брыгса, то яго бацька зусім не скарыстоўваў уловак. Ён ні на секунду не пакідаў яго ў спакоі. Такім шматлікім і жорсткім было душэўнае гора гэтага злашчаснага юнака ў канікулярны час, што сябры сям'і (якая жыла ў той час недалёка ад Бейзуотэра, у Лондане) рэдка набліжаліся да дэкаратыўнага става ў Кенсінгтон-Гардэнс, не адчуваючы туманных апасенняў убачыць капялюш містэра Брыгса плаваючым на паверхні і недапісанае практыкаванне ляжачым на беразе. Таму Брыгс зусім не меў надзей з прычыны канікул; а гэтыя двое, што змяшчаліся ў адной спальні з маленькім Полем, былі вельмі падобны да ўсіх іншых маладых джэнтльменаў, бо самыя лёгкадумныя з іх чакалі надыходу святочнага перыяда з ціхамірнай пакорлівасцю.

Зусім інакшай была справа з маленькім Полем. Сканчэнне гэтых першых канікул павінна было азнаменавацца разлукай з Фларэнс, але хто будзе думаць аб сканчэнні канікул, якія яшчэ не пачаліся? Вядома, не Поль. Калі наблізіўся шчаслівы час, львы і тыгры, якія ўзбіраліся па сценах спальні, зрабіліся зусім ручнымі і гуллівымі. Панурыя, хітрыя твары ў квадратах і ромбах вашчанкі змякчыліся і паглядалі на яго не такімі злоснымі вачыма. Важны стары гадзіннік больш мяккім тонам задаваў сваё абыякавае пытанне, а неўгамоннае мора па-ранейшаму шумела ўсю ноч пад акампанемент меланхалічнай мелодыі — аднак, яна гучэла прыемна, — якая нарастала і заціхала разам з хвалямі і закалыхвала яго, калі ён засынаў.

Містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, здаецца, меркаваў, што і ён таксама будзе рад канікулам. Містэр Тутс збіраўся карыстацца канікуламі ўсё жыццё, бо, як нязменна паведамляў ён кожны дзень Полю, гэта было яго «апошняе паўгоддзе» ў доктара Блімбера, і яму належала ўзяць пад уладанне сваю маёмасць.

Было зусім ясна для Поля і містэра Тутса, што яны блізкія сябры, не гледзячы на розніцу ў гадах і становішчы. З прычыны таго, што канікулы набліжаліся, і містэр Тутс соп мацней і выпучваў вочы ў прысутнасці Поля часцей ранейшага, Поль разумеў, што той хацеў гэтым выказаць смутак з прычыны скорай разлукі, і быў яму вельмі ўдзячан за апеку і добрую думку.

Было ясна нават для доктара Блімбера, місіс Блімбер і міс Блімбер, таксама як для ўсіх маладых джэнтльменаў, што Тутс нейкім чынам зрабіўся абаронцам і апякунам Домбі, і факт гэты быў такім відавочным для місіс Піпчын, што добрая старая адчувала злосць і рэўнасць да Тутса і дома не раз яго лаяла як «бязмозглага балвана». А нявіннаму Тутсу не прыходзіла і ў галаву, што ён узбудзіў гнеў місіс Піпчын. Наадварот, ён скарэй быў схільны лічыць яе найлепшай асобай, якая мае многа каштоўных якасцей. Таму ён усміхаўся ёй з такой пачці-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7w7rphufezat6pszavvd63ihvd9i5f0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27497</id>
    <redirect title="Успаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)" />
    <revision>
      <id>80739</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:56:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Спаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)]] у [[Успаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="79" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Успаміны (Пшэрва-Тэтмаер/Ластоўскі)]]</text>
      <sha1>f5gdfl3cpq1uh7f1x7dnvoo3h47c4zf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/141</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27498</id>
    <revision>
      <id>80740</id>
      <timestamp>2022-07-23T18:57:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4612" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;васцю і так часта пытаўся ў яе, як яна маецца, калі яна наведвала маленькага Поля, што ўрэшце, неяк вечарам, яна сказала яму проста, што не прывыкла да гэтага, што-б ён там ні думаў, і не можа і не хоча цярпець гэта ад яго або ад іншага малакасоса; пасля такога нечаканага адказу на яго ласкі містэр Тутс быў так устрывожаны, што хаваўся ў зацішным месцы, пакуль яна не пайшла. З таго часу ён ні разу не сустракаўся тварам у твар з доблеснай місіс Піпчын пад дахам доктара Блімбера.

Аставалася два-тры тыдні да канікул, калі аднойчы Карнелія Блімбер паклікала да сябе ў пакой Поля і сказала:

— Домбі, я збіраюся паслаць дадому ваш аналіз.

— Дзякую вам, паненка, — адказаў Поль.

— Вы разумееце, аб чым я гавару, Домбі? — запыталася міс Блімбер, строга пазіраючы на яго праз акуляры.

— Не, паненка.

— Домбі, Домбі, — сказала міс Блімбер, — я пачынаю баяцца, што вы нядобры хлопчык. Калі вы не разумееце якога-небудзь выразу, чаму вы не пытаецеся, каб вам растлумачылі?

— Місіс Піпчын гаварыла мне, каб я не пытаўся, — адказваў Поль.

— Я павінна прасіць вас, Домбі, каб пры мне вы ні ў якім выпадку не ўпаміналі пра місіс Піпчын, — запярэчыла міс Блімбер. — Гэтага я не магу дапусціць.

— Я не хацеў, паненка… — пачаў маленькі Поль.

— Будзьце ласкавы, Домбі, патурбуйцеся не гаварыць мне,
чаго іменна вы не хацелі, — сказала міс Блімбер, якая аставалася пагрозна далікатнай нават тады, калі давала вымову. — Такіх разважанняў я зусім не магу дапусціць.

Поль палічыў самым разумным нічога не гаварыць; таму ён толькі паглядзеў на акуляры міс Блімбер. Міс Блімбер, сур'ёзна паківаўшы галавой, узяла паперу, якая ляжала перад ёю.

— «Аналіз, — прадаўжала міс Блімбер, накіраваўшы позірк на паперу, — характару П. Домбі. Я лічу, што прыродныя здольнасці Домбі надзвычай добрыя і што схільнасць яго да навучання заслугоўвае той-жа ацэнкі. Прымаючы восем за наша мярыла і вышэйшую адзнаку, я лічу, што кожная з гэтых якасцей Домбі вымяраецца шасцю і трыма чвэрткамі».

Міс Блімбер спынілася, каб паглядзець, як прыняў гэтую навіну Поль. Добра не ведаючы, што азначаюць тры чвэрткі, — ці гэта шэсць фунтаў пятнаццаць шылінгаў, шэсць пенсаў тры фартынгі, шэсць футаў тры дзюймы, шэсць гадзін сорак пяць хвілін або шэсць нейкіх прадметаў, якія ён яшчэ не вывучыў, з нейкімі трыма невядомымі, — Поль пацёр рукі і паглядзеў проста на міс Блімбер. Выявілася, што гэты адказ быў не горш за ўсякі іншы, які ён мог даць; і Карнелія прадаўжала:

— «Гарачнасць — два. Эгаізм — два. Схільнасць да благога грамадства, якая праявілася ў адносінах чалавека, імя якога Глаб,&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>570tn63s7mbojy0q1louzytt483fr4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/142</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27499</id>
    <revision>
      <id>80744</id>
      <timestamp>2022-07-23T19:15:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4793" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;перш сем, але пасля зменшылася. Паводзіны, адпавядаючыя джэнтльмену, чатыры і паступова паляпшаюцца». Цяпер, Домбі, я хачу звярнуць асаблівую вашу ўвагу на агульныя заўвагі ў канцы гэтага аналіза.

Поль падрыхтаваўся слухаць з асаблівай увагай.

— «Што датычыць агульных заўваг, — прадаўжала міс Блімбер, чытаючы гучным голасам і праз кожныя два словы скіроўваючы свае акуляры на маленькую фігурку, — можна сказаць пра Домбі, што здольнасці і нахільнасці яго добрыя і што ён зрабіў такія поспехі, на якія пры даных абставінах можна было разлічваць. Але шкада, што гэты малады джэнтльмен вызначаецца дзіўнасцямі ў характары і паводзінах і што, не праяўляючы такіх рысаў, якія яўна заслугоўвалі-б ганьбавання, ён часта бывае вельмі нё падобен да іншых маладых джэнтльменаў яго ўзросту і соцыяльнага становішча». Ну-с, Домбі, — сказала міс Блімбер,
кладучы паперу на стол, — вы гэта разумееце?

— Здаецца, разумею, паненка, — сказаў Поль.

— Гэты аналіз, Домбі, — прадаўжала міс Блімбер, — будзе, як вы ведаеце, пасланы дадому вашаму паважанаму бацьку. Зразумела, яму вельмі непрыемна будзе даведацца, што ў вас ёсць дзіўнасці ў характары і паводзінах. Зразумела, гэта непрыемна нам, бо вы ведаеце, Домбі, што мы не можам вас любіць так, як хацелі-б гэтага.

Яна закранула балючае месца дзіцяці. Па меры таго, як набліжаўся дзень яго ад'езду, ён з кожным днём усё больш клапаціўся ўпотайку аб тым, каб усе ў доме яго любілі. Па нейкай скрытнай прычыне, якую вельмі смутна ён усведамляў, а магчыма і зусім не ўсведамляў, ён адчуваў, як паступова ўзмацняецца яго пяшчотнасць амаль што да ўсіх і да ўсяго ў гэтым доме. Яму нясцерпна было думаць аб тым, што яны астануцца зусім роўнадушнымі да яго, калі ён паедзе. Яму хацелася, каб яны ўспаміналі пра яго добра, і ён паставіў перад сабою задачу ўласкавіць нават вялікага ахрыплага калматага сабаку, што сядзеў на ланцугу за домам, які спачатку наводзіў на яго жах, каб і ён адчуў яго адсутнасць, калі яго тут не будзе.

Мала думаючы аб тым, што ён лішні раз выяўляе непадабенства са сваімі равеснікамі, бедны маленькі Поль выклаў усё гэта як мага лепш міс Блімбер і ўпрашаў яе, не гледзячы на афіцыйны аналіз, пастарацца палюбіць яго.

Да місіс Блімбер, якая далучылася да іх, ён звярнуўся з такою-ж просьбай; а калі гэта лэдзі нават у яго прысўтнасці не ўтрымалася і ўпамянула, як было нярэдка, пра яго дзіўнасці, Поль ёй адказаў, што, вядома, яе праўда, і, відаць, гэта ў яго ў касцях, але ён нічога не ведае і спадзяецца, што яна паглядзіць на гэта скрозь пальцы, таму што ён любіць іх усіх.

— Вядома, не так люблю, — сказаў Поль сарамліва і ў той-жа час са шчырасцю, якая была адной з своеасаблівых і прываб-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>j2co2wc35wt55uzzqxbi6dkfeg3zpu2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80745</id>
      <parentid>80744</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T19:20:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4793" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;перш сем, але пасля зменшылася. Паводзіны, адпавядаючыя джэнтльмену, чатыры і паступова паляпшаюцца». Цяпер, Домбі, я хачу звярнуць асаблівую вашу ўвагу на агульныя заўвагі ў канцы гэтага аналіза.

Поль падрыхтаваўся слухаць з асаблівай увагай.

— «Што датычыць агульных заўваг, — прадаўжала міс Блімбер, чытаючы гучным голасам і праз кожныя два словы скіроўваючы свае акуляры на маленькую фігурку, — можна сказаць пра Домбі, што здольнасці і нахільнасці яго добрыя і што ён зрабіў такія поспехі, на якія пры даных абставінах можна было разлічваць. Але шкада, што гэты малады джэнтльмен вызначаецца дзіўнасцямі ў характары і паводзінах і што, не праяўляючы такіх рысаў, якія яўна заслугоўвалі-б ганьбавання, ён часта бывае вельмі не падобен да іншых маладых джэнтльменаў яго ўзросту і соцыяльнага становішча». Ну-с, Домбі, — сказала міс Блімбер,
кладучы паперу на стол, — вы гэта разумееце?

— Здаецца, разумею, паненка, — сказаў Поль.

— Гэты аналіз, Домбі, — прадаўжала міс Блімбер, — будзе, як вы ведаеце, пасланы дадому вашаму паважанаму бацьку. Зразумела, яму вельмі непрыемна будзе даведацца, што ў вас ёсць дзіўнасці ў характары і паводзінах. Зразумела, гэта непрыемна нам, бо вы ведаеце, Домбі, што мы не можам вас любіць так, як хацелі-б гэтага.

Яна закранула балючае месца дзіцяці. Па меры таго, як набліжаўся дзень яго ад'езду, ён з кожным днём усё больш клапаціўся ўпотайку аб тым, каб усе ў доме яго любілі. Па нейкай скрытнай прычыне, якую вельмі смутна ён усведамляў, а магчыма і зусім не ўсведамляў, ён адчуваў, як паступова ўзмацняецца яго пяшчотнасць амаль што да ўсіх і да ўсяго ў гэтым доме. Яму нясцерпна было думаць аб тым, што яны астануцца зусім роўнадушнымі да яго, калі ён паедзе. Яму хацелася, каб яны ўспаміналі пра яго добра, і ён паставіў перад сабою задачу ўласкавіць нават вялікага ахрыплага калматага сабаку, што сядзеў на ланцугу за домам, які спачатку наводзіў на яго жах, каб і ён адчуў яго адсутнасць, калі яго тут не будзе.

Мала думаючы аб тым, што ён лішні раз выяўляе непадабенства са сваімі равеснікамі, бедны маленькі Поль выклаў усё гэта як мага лепш міс Блімбер і ўпрашаў яе, не гледзячы на афіцыйны аналіз, пастарацца палюбіць яго.

Да місіс Блімбер, якая далучылася да іх, ён звярнуўся з такою-ж просьбай; а калі гэта лэдзі нават у яго прысўтнасці не ўтрымалася і ўпамянула, як было нярэдка, пра яго дзіўнасці, Поль ёй адказаў, што, вядома, яе праўда, і, відаць, гэта ў яго ў касцях, але ён нічога не ведае і спадзяецца, што яна паглядзіць на гэта скрозь пальцы, таму што ён любіць іх усіх.

— Вядома, не так люблю, — сказаў Поль сарамліва і ў той-жа час са шчырасцю, якая была адной з своеасаблівых і прываб-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>a3gndgzo2weis8d0cnv2lswtcicoljh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/143</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27500</id>
    <revision>
      <id>80746</id>
      <timestamp>2022-07-23T19:35:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4750" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ных рысаў дзіцяці, — не так люблю, як люблю Фларэнс; гэта было-б немагчыма. Вы-ж не маглі на гэта разлічваць, пані!

— О, вы маленькі дзівак! — прашаптала місіс Блімбер.

— Але я вельмі прывязаны тут да ўсіх, — прадаўжаў Поль, — і мне было-б сумна ад'язджаць і думаць, што нехта рад майму ад'езду або яму гэта ўсёроўна.

Цяпер місіс Блімбер канчаткова пераканалася ў тым, што Поль самае дзіўнае дзіця на свеце, а калі яна расказала доктару аб тым, што здарылася, доктар не абвяргаў думкі жонкі, але сказаў, як і раней ужо казаў, калі Поль толькі прыехаў, што вучэнне сваю справу зробіць, а пасля дадаў тое самае, што гаварыў тады:

— Развівайце яго, Карнелія! Развівайце яго!

Карнелія развівала яго з ўсёй энергіяй, на якую была здольнай, і Полю жылося нялёгка. Але апрача падрыхтавання ўрокаў, ён даўно ўжо намеціў сабе іншую мэту, якую ніколі не ўпускаў з-пад увагі і ўпарта імкнуўся да яе: быць ціхманым, дагодлівым, ціхім дзіцем, якое заўсёды стараецца заслужыць любоў і прывязанасць акружаючых; і хоць яго часта можна было застаць
на ранейшым яго месцы на лесвіцы або ў часе назіранняў хваль і воблакаў з акна яго адзінотнай спальні, але цяпер ён часцей бываў з іншымі хлапчукамі, скромна і добраахвотна робячы ім маленькія паслугі. У выніку нават сярод гэтых суровых і ўважлівых юных затворнікаў, якія заморвалі сябе ў прытулку доктара Блімбера, Поль быў аб'ектам усеагульнага інтарэсу, кволай маленькай цацкай, якую ўсе любілі і з якой нікому не прышло-б
у галаву груба абыходзіцца. Але ён не мог перамяніць сваёй натуры або перарабіць «аналіз», і таму ўсе яны зрабілі такі вывад, што Домбі дзівакаваты.

Былі, між іншым, некаторыя ільготы, звязаныя з такой рэпутацыяй, якімі ніхто больш не карыстаўся. Гэтыя ільготы не былі-б пашыраны на дзіця, менш дзівакаватае, і ўжо адно гэта мела вялікае значэнне. Калі астатнія, ідучы спаць, абмяжоўваліся паклонам доктару Блімберу і сям'і, Поль працягваў ручку і смела паціскаў руку доктара, а таксама місіс Блімбер, а таксама міс Карнеліі. Калі патрэбна было адвесці ад каго-небудзь пагражаючае яму пакаранне, Поль заўсёды быў дэлегатам. Нават падслепаваты малады чалавек аднойчы раіўся з ім адносна разбітага шкла і фарфара. І хадзілі няясныя чуткі, што гледзячы на яго з прыхільнасцю, якой у гэтага жорсткага чалавека да гэтага часу не заслугоўваў ніхто з смяротных хлопчыкаў, падліваў іншы раз яму портэр да сталовага піва, каб Поль узмацнеў.

Апрача гэтых надзвычайных прывілей, Поль меў вольны доступ у пакой містэра Фідэра, адкуль ён два разы выводзіў містэра Тутса на свежае паветра ў непрытомнасці ў выніку
няўдачнай спробы выкурыць прыкрую сігару. У містэра Фідэра&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d8ifetwu8a5r4ghixszts5tqsy4qsoq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>«Разбойнік»</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27501</id>
    <revision>
      <id>80747</id>
      <timestamp>2022-07-23T19:41:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = „Разбойнік“  | аўтар     = Вацлаў Ластоўскі  | год       = 1921  | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 90-93]  | арыгінал  =   | пераклад  =   | сэкцыя    = Апавяданьне  | папярэдні =   | наступны  =   | анатацыі  =  }}  {{цэнтар|'''{{Разьбіў...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15074" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = „Разбойнік“
 | аўтар     = Вацлаў Ластоўскі
 | год       = 1921
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 90-93]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Разбойнік}}.'''|памер=140%}}

{{цэнтар|'''I.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Бурліць вада, разьбіваючыся аб цьвярдыя гранітныя грудзі камяня-разбойніка. А ён стаў ваодаль бе́рагу, пахінуўся супроць вады і быццам прыслухаецца, затаіўшы дух… І так ён тут, сярод жоўта-зеленаватых вод Дзьвіны, стаіць даўным даўно. Увясну пакрываюць яго воды і тады ён небасьпе́чан для ганкоў, стругоў і лайб, гружаных збожжам і лёнам, каторыя часта, лучыўшы на яго, разьбіваюцца. На Сёмуху зазвычай па над вадой відаць толькі яго лысую галаву, а ў Пятроўку — ён па пояс стаіць у вадзе́ пахінёны наперад і моўчкі ўзіраецца ў нямую, шэрую даль і моўчкі чагось чакае…

Мабыць, стаяў ён такжа і ўзіраўся, калі сюдой вараскі род на маляваных „ладзьдзях“ пад камандай Полтэса, вікінга-князя, ішоў у сутокі Полаты з Дзьвіной, каб заснаваці там тын і зрубаці горад. Памятае ён, мабыць, старога Рогвалада і красуню Рагне́ду з вольных дзён. Ня раз, мабыць, услухаючыся, лавіў ён гучныя зыкі полацкага вечавога звону ад Сьв. Софіі і горды гоман вольнага крывічанскага ве́ча. Ня раз аб яго ацяраліся ладзьдзі купе́цкага адважнага люду, што йшлі нагружаныя воскам, мёдам ды няшчысьлёнымі „саракамі“ кунічымі і бабровымі ў Рыгу і на Гоцкі бераг і к хамаву пле́мю з паклонам ад Крывічанскае зямлі і полацкага вольнага веча і ад залатога княжацкага пасаду і яго ве́рнай дружыны—Русі, просячы на заме́ну гартоўных мячоў, каванага срэбра, літага золата і самацьве́таў.

То былі часы, калі „не́мцу ў Русі, а Русічу на Гоцкім бе́разе была адна праўда“.

Дно Дзьвіны золатам цякло, а берагі серабром былі мошчаны. А рубяжы адкрыты і паміж князёў ня было праўды. І чужацкія рукі выцягаваліся па золата і па волю крывічанскую. Ня раз Дзьвіна мутна цякла, ўскаламучаная капытамі літоўскіх коняў. Прыходзілі яны ў багатую старонку, як мядзьве́дзь да борці і дзе́рлі скрылі залацістага мёду і душылі пшчол. Ня раз працавітыя пшчолкі нанова выцягавалі вузу і налівалі соты, але бывала, што ўпадаў і гніле́ц у борць… Тады разьляталіся пшчолкі. А Дзьвіной снавалі, як павукі, людзі з даўгімі абасе́чнымі, двуручнымі мячамі, у чорных бурносах, з „няме́цкім“ бе́лым крыжам і апутавалі павучыньнем старонку, а па павучыньні тым паўзла „ганзіятыцкая“ арава…

І ня было Русічу праўды на Гоцкім беразі…

На грудзёх у „разбойніка“ шчэрбы і равочкі, кругам раскінутыя, а пасярод схімніцкі крыж. Гэта па сьме́рці Барыса, Гінвілавага сына, на спамін па душы яго, з блізкой баровай пустэльні, што была на пясчыстым узгорку, па той бок Дзісенкі, сівы мніх, прывёўшы каменаклёва, загадаў высеч, каб кожны, хто пае́дзе міма Дзьвіной, уздыхнуў да Бога, кажучы: „Помозі, Божа, рабу твоему князю Барысу“… Цяпе́р гэтыя пісьмёны зьлізаны разьяранай Дзьвіной і ніклы толькі сьлед двох-трох літар відне́е…

Плыла багатырская пе́сьня, і кроў, і сьлёзы з мутнай вадой Дзьвіны, а доля наша спала. Калі-ж яна прабудзіцца?..
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Даўно стаіць непадалёк ад бе́рагу гранітны каме́нь, і вада бурліць каля яго, быццам жалячыся чужаку, зане́сенаму з далёкае поўначы на крызе лёду, і даўно ўпорны чужак, пахінёны, ўслухаецца ў шэпты старонкі. Але народны сказ ня ве́дае аб ледавым пэрыодзе, і іншую повесьць перадае дзе́д унуку аб „разбойніку“.
&lt;/div&gt;

{{цэнтар|'''II.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— Калісь-то даўным-даўно, супроць таго ме́сца, дзе упадае Дзісенка ў Дзьвіну, на востраве пасяліўся асілак.

Быў гэта муж у сажань росту, нялюдзкі, дзікі і прагавіты. Няпраўдай і разбоем жыў. З кожнага судна, што йшло Дзьвіной, браў ён выкуп. А хто не захоча даць выкупу, таму разбойнік заступаў дарогу і, схапіўшы крэпкай {{Абмылка|рукоў|рукой}} за край судна, выварачаваў і тавар і людзе́й у ваду. Нікому не даваў спуску.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Раным-рана зазванілі ў сьвятой Софіі, у арліным гнязьдзе, на полацкім замку. Адклікнуліся ім званы ў Спаса і з княжай Се́лецкай сялібы. Паваліў народ на замак да сьвятое Софіі—сумны, не вясёлы.

Чаго-ж зажурыліся Палачане? Ці вораг непашчадны з цёмных пушч літоўскіх хлынуў, ці слабоды смале́нскія ўзбунтаваліся, ці Ольгавічы на Рагваложых унукаў паднялі меч? Ня вораг нахлынуў, і слабоды смале́нскія пад ласкавым ды пабожным князям у послуху, і Ольгавы ўнукі не паднялі ме́ча на Рагвалодзічаў, а дачка князева Прадслава з сястрой і братам выяжджаюць у далёку старонку на паклон да гробу Хрыстовага.

Ужо ладзьдзі, выразаныя, пазлачаныя стаяць пры бе́разе, і трыццаць малайцоў-грабцоў сядзяць пры ясянёвых тачоных вёслах, і бе́лыя парусы, як ле́бедзі, выгнулі грудзі.

Пасыпалі Палачане дарогу княжне Прадславе, і сястры яе́, і брату Давіду, чарнобылем-зе́льлем, багаткамі пушнымі і шматхварбнымі кволымі краскамі ад сьв. Софіі да каванага мосту і ад мосту да бе́рагу. Благаславіў ўладыка і бацька-князь з княгіняю, се́сьці ў ладзьдзю е́хаць у далёку дарогу.

Брызнулі вёслы сярэбранымі пацеркамі ўгару і паплыла княжна ўніз Дзьвіны ў сьвяту зямлю на малітву-паклон ад Полацкае зямлі, ад Крывічанскага народу.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Дзіўны ты, сказе народны, вольны ты птаху! Ты як {{Абмылка|га|та}} пралятаеш ад сучаснасьці да мінулых вякоў… Ты мёртвыя каме́ні ажыўляеш і кладзе́ш ім у вусны думы свае́, павяраеш ім скрытыя надзе́і і жаданьні…

Не для цябе́, сказе народны, тораны шляхі, дзе́лены ме́жы! Ня знаеш ты вострага зубу усёпажыраючага часу, ані згладжаваючага цалунку сьме́рці. Ты мёртвае ажыўляеш, забытае ўваскрасаеш, і волен тварыці дзівы. А калі дзе́ сьме́рцьцю ўсьне́ дух народны, там ты каме́ні ажыўляеш і адараеш іх прарочым голасам, і кажаш ім ісьці будзіці пабітых на духу, мерцьвякоў хадзячых.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Загадзя дачуўся разбойнік аб тым, што е́дзе княжна ў далёкую старонку, і спадзяваўся ўзяць з яе́ багаты выкуп.

Раным-рана ўстаў таго дня разбойнік і, убрыўшы па грудзі ў ваду, пахінуўшыся напе́рад, глядзе́ў і ўслухаўся ўве́рх Дзьвіны: вартаваў прыходу княжацкае ладзьдзі.

Адвячоркам, калі клалася даўгая цёмная засень на ваду ад крэпкіх дубоў, што дружнай грамадай абступілі высокі бе́раг Дзьвіны, пачуў ён гул далёкае дружнае пе́сьні грабцоў. А паждаўшы, пе́сьню чуваць было бліжэй і бліжэй, і ўсё яна расла і набліжалася, а ў канцы, на павароце ракі, панад цёмна-зялёным крушыньнікам і вербалозам паказаліся бе́лыя грудзі парусоў, а за імі і залочаная, выразаная, кшталтам зьмяі, галава ладзьдзі.

Разбойнік ніжэй пахінуўся да вады, затаіў дух і чакаў. А калі ўжо зусім блізка была ладзьдзя, ён, як дзікі рысь, скочыў да яе́ і крэпкай каранастай рукой спыніў яе́ ход.

Змоўкла пе́сьня. Грабцы выпусьцілі з рук вёслы, і вочы ўсіх зьвярнуліся на княжну, каторая ў той час малілася.

Княжна згарнула малітвеную кніжыцу і, палажыўшы яе́, устала; падыйшоўшы да разбойніка, адзвалася лагодным голасам:

— Хочаш водкупу? Пачакай, чалаве́ча, дам табе́ водкуп…

Разбойнік прыняў з ладзьдзі рукі.

— «Дам табе́ водкуп багаты,—казала дале́й сьвятая княжна, як буду сюдой варочацца назад…

Ладзьдзя паплыла з вадой міма вострава, а разбойнік ўсё стаяў пахінены напе́рад, быццам услухаючыся і ўглядаючыся ўдаль; і так стаіць ён па сягоньняшні дзе́нь, супроць таго ме́сца, дзе́ Дзісенка злучаецца з Дзьвіной, подаль ад бе́рагу вострава, каторы пазьне́й празвалі „Папоўскім“, затое, што багацьце і зямлю таго разбойніка воласьць аддала папу да цэрквы Ўваскрасе́ньня, што была па той бок Дзісенкі на пяскох.
&lt;/div&gt;

{{Калёнтытул|right='''{{Разьбіўка|Власт}}.'''}}

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Вацлава Ластоўскага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Дзісна]]
[[Катэгорыя:Дзвіна]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>90nont10gijzy0lw88931pitgi0ihc6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80748</id>
      <parentid>80747</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T19:42:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15129" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = „Разбойнік“
 | аўтар     = Вацлаў Ластоўскі
 | год       = 1921
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 90-93]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Разбойнік}}.'''|памер=140%}}

{{цэнтар|'''I.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Бурліць вада, разьбіваючыся аб цьвярдыя гранітныя грудзі камяня-разбойніка. А ён стаў ваодаль бе́рагу, пахінуўся супроць вады і быццам прыслухаецца, затаіўшы дух… І так ён тут, сярод жоўта-зеленаватых вод Дзьвіны, стаіць даўным даўно. Увясну пакрываюць яго воды і тады ён небасьпе́чан для ганкоў, стругоў і лайб, гружаных збожжам і лёнам, каторыя часта, лучыўшы на яго, разьбіваюцца. На Сёмуху зазвычай па над вадой відаць толькі яго лысую галаву, а ў Пятроўку — ён па пояс стаіць у вадзе́ пахінёны наперад і моўчкі ўзіраецца ў нямую, шэрую даль і моўчкі чагось чакае…

Мабыць, стаяў ён такжа і ўзіраўся, калі сюдой вараскі род на маляваных „ладзьдзях“ пад камандай Полтэса, вікінга-князя, ішоў у сутокі Полаты з Дзьвіной, каб заснаваці там тын і зрубаці горад. Памятае ён, мабыць, старога Рогвалада і красуню Рагне́ду з вольных дзён. Ня раз, мабыць, услухаючыся, лавіў ён гучныя зыкі полацкага вечавога звону ад Сьв. Софіі і горды гоман вольнага крывічанскага ве́ча. Ня раз аб яго ацяраліся ладзьдзі купе́цкага адважнага люду, што йшлі нагружаныя воскам, мёдам ды няшчысьлёнымі „саракамі“ кунічымі і бабровымі ў Рыгу і на Гоцкі бераг і к хамаву пле́мю з паклонам ад Крывічанскае зямлі і полацкага вольнага веча і ад залатога княжацкага пасаду і яго ве́рнай дружыны—Русі, просячы на заме́ну гартоўных мячоў, каванага срэбра, літага золата і самацьве́таў.

То былі часы, калі „не́мцу ў Русі, а Русічу на Гоцкім бе́разе была адна праўда“.

Дно Дзьвіны золатам цякло, а берагі серабром былі мошчаны. А рубяжы адкрыты і паміж князёў ня было праўды. І чужацкія рукі выцягаваліся па золата і па волю крывічанскую. Ня раз Дзьвіна мутна цякла, ўскаламучаная капытамі літоўскіх коняў. Прыходзілі яны ў багатую старонку, як мядзьве́дзь да борці і дзе́рлі скрылі залацістага мёду і душылі пшчол. Ня раз працавітыя пшчолкі нанова выцягавалі вузу і налівалі соты, але бывала, што ўпадаў і гніле́ц у борць… Тады разьляталіся пшчолкі. А Дзьвіной снавалі, як павукі, людзі з даўгімі абасе́чнымі, двуручнымі мячамі, у чорных бурносах, з „няме́цкім“ бе́лым крыжам і апутавалі павучыньнем старонку, а па павучыньні тым паўзла „ганзіятыцкая“ арава…

І ня было Русічу праўды на Гоцкім беразі…

На грудзёх у „разбойніка“ шчэрбы і равочкі, кругам раскінутыя, а пасярод схімніцкі крыж. Гэта па сьме́рці Барыса, Гінвілавага сына, на спамін па душы яго, з блізкой баровай пустэльні, што была на пясчыстым узгорку, па той бок Дзісенкі, сівы мніх, прывёўшы каменаклёва, загадаў высеч, каб кожны, хто пае́дзе міма Дзьвіной, уздыхнуў да Бога, кажучы: „Помозі, Божа, рабу твоему князю Барысу“… Цяпе́р гэтыя пісьмёны зьлізаны разьяранай Дзьвіной і ніклы толькі сьлед двох-трох літар відне́е…

Плыла багатырская пе́сьня, і кроў, і сьлёзы з мутнай вадой Дзьвіны, а доля наша спала. Калі-ж яна прабудзіцца?..
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Даўно стаіць непадалёк ад бе́рагу гранітны каме́нь, і вада бурліць каля яго, быццам жалячыся чужаку, зане́сенаму з далёкае поўначы на крызе лёду, і даўно ўпорны чужак, пахінёны, ўслухаецца ў шэпты старонкі. Але народны сказ ня ве́дае аб ледавым пэрыодзе, і іншую повесьць перадае дзе́д унуку аб „разбойніку“.
&lt;/div&gt;

{{цэнтар|'''II.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— Калісь-то даўным-даўно, супроць таго ме́сца, дзе упадае Дзісенка ў Дзьвіну, на востраве пасяліўся асілак.

Быў гэта муж у сажань росту, нялюдзкі, дзікі і прагавіты. Няпраўдай і разбоем жыў. З кожнага судна, што йшло Дзьвіной, браў ён выкуп. А хто не захоча даць выкупу, таму разбойнік заступаў дарогу і, схапіўшы крэпкай {{Абмылка|рукоў|рукой}} за край судна, выварачаваў і тавар і людзе́й у ваду. Нікому не даваў спуску.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Раным-рана зазванілі ў сьвятой Софіі, у арліным гнязьдзе, на полацкім замку. Адклікнуліся ім званы ў Спаса і з княжай Се́лецкай сялібы. Паваліў народ на замак да сьвятое Софіі—сумны, не вясёлы.

Чаго-ж зажурыліся Палачане? Ці вораг непашчадны з цёмных пушч літоўскіх хлынуў, ці слабоды смале́нскія ўзбунтаваліся, ці Ольгавічы на Рагваложых унукаў паднялі меч? Ня вораг нахлынуў, і слабоды смале́нскія пад ласкавым ды пабожным князям у послуху, і Ольгавы ўнукі не паднялі ме́ча на Рагвалодзічаў, а дачка князева Прадслава з сястрой і братам выяжджаюць у далёку старонку на паклон да гробу Хрыстовага.

Ужо ладзьдзі, выразаныя, пазлачаныя стаяць пры бе́разе, і трыццаць малайцоў-грабцоў сядзяць пры ясянёвых тачоных вёслах, і бе́лыя парусы, як ле́бедзі, выгнулі грудзі.

Пасыпалі Палачане дарогу княжне Прадславе, і сястры яе́, і брату Давіду, чарнобылем-зе́льлем, багаткамі пушнымі і шматхварбнымі кволымі краскамі ад сьв. Софіі да каванага мосту і ад мосту да бе́рагу. Благаславіў ўладыка і бацька-князь з княгіняю, се́сьці ў ладзьдзю е́хаць у далёку дарогу.

Брызнулі вёслы сярэбранымі пацеркамі ўгару і паплыла княжна ўніз Дзьвіны ў сьвяту зямлю на малітву-паклон ад Полацкае зямлі, ад Крывічанскага народу.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Дзіўны ты, сказе народны, вольны ты птаху! Ты як {{Абмылка|га|та}} пралятаеш ад сучаснасьці да мінулых вякоў… Ты мёртвыя каме́ні ажыўляеш і кладзе́ш ім у вусны думы свае́, павяраеш ім скрытыя надзе́і і жаданьні…

Не для цябе́, сказе народны, тораны шляхі, дзе́лены ме́жы! Ня знаеш ты вострага зубу усёпажыраючага часу, ані згладжаваючага цалунку сьме́рці. Ты мёртвае ажыўляеш, забытае ўваскрасаеш, і волен тварыці дзівы. А калі дзе́ сьме́рцьцю ўсьне́ дух народны, там ты каме́ні ажыўляеш і адараеш іх прарочым голасам, і кажаш ім ісьці будзіці пабітых на духу, мерцьвякоў хадзячых.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Загадзя дачуўся разбойнік аб тым, што е́дзе княжна ў далёкую старонку, і спадзяваўся ўзяць з яе́ багаты выкуп.

Раным-рана ўстаў таго дня разбойнік і, убрыўшы па грудзі ў ваду, пахінуўшыся напе́рад, глядзе́ў і ўслухаўся ўве́рх Дзьвіны: вартаваў прыходу княжацкае ладзьдзі.

Адвячоркам, калі клалася даўгая цёмная засень на ваду ад крэпкіх дубоў, што дружнай грамадай абступілі высокі бе́раг Дзьвіны, пачуў ён гул далёкае дружнае пе́сьні грабцоў. А паждаўшы, пе́сьню чуваць было бліжэй і бліжэй, і ўсё яна расла і набліжалася, а ў канцы, на павароце ракі, панад цёмна-зялёным крушыньнікам і вербалозам паказаліся бе́лыя грудзі парусоў, а за імі і залочаная, выразаная, кшталтам зьмяі, галава ладзьдзі.

Разбойнік ніжэй пахінуўся да вады, затаіў дух і чакаў. А калі ўжо зусім блізка была ладзьдзя, ён, як дзікі рысь, скочыў да яе́ і крэпкай каранастай рукой спыніў яе́ ход.

Змоўкла пе́сьня. Грабцы выпусьцілі з рук вёслы, і вочы ўсіх зьвярнуліся на княжну, каторая ў той час малілася.

Княжна згарнула малітвеную кніжыцу і, палажыўшы яе́, устала; падыйшоўшы да разбойніка, адзвалася лагодным голасам:

— Хочаш водкупу? Пачакай, чалаве́ча, дам табе́ водкуп…

Разбойнік прыняў з ладзьдзі рукі.

— «Дам табе́ водкуп багаты,—казала дале́й сьвятая княжна, як буду сюдой варочацца назад…

Ладзьдзя паплыла з вадой міма вострава, а разбойнік ўсё стаяў пахінены напе́рад, быццам услухаючыся і ўглядаючыся ўдаль; і так стаіць ён па сягоньняшні дзе́нь, супроць таго ме́сца, дзе́ Дзісенка злучаецца з Дзьвіной, подаль ад бе́рагу вострава, каторы пазьне́й празвалі „Папоўскім“, затое, што багацьце і зямлю таго разбойніка воласьць аддала папу да цэрквы Ўваскрасе́ньня, што была па той бок Дзісенкі на пяскох.
&lt;/div&gt;

{{Калёнтытул|right='''{{Разьбіўка|Власт}}.'''}}

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Вацлава Ластоўскага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Полацкае княства]]
[[Катэгорыя:Дзісна]]
[[Катэгорыя:Дзвіна]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>6hdm1twq3ah9pdccu64fd26fhksyji8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80757</id>
      <parentid>80748</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T20:47:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15136" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = „Разбойнік“
 | аўтар     = Вацлаў Ластоўскі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 90-93]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''{{Разьбіўка|Разбойнік}}.'''|памер=140%}}

{{цэнтар|'''I.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Бурліць вада, разьбіваючыся аб цьвярдыя гранітныя грудзі камяня-разбойніка. А ён стаў ваодаль бе́рагу, пахінуўся супроць вады і быццам прыслухаецца, затаіўшы дух… І так ён тут, сярод жоўта-зеленаватых вод Дзьвіны, стаіць даўным даўно. Увясну пакрываюць яго воды і тады ён небасьпе́чан для ганкоў, стругоў і лайб, гружаных збожжам і лёнам, каторыя часта, лучыўшы на яго, разьбіваюцца. На Сёмуху зазвычай па над вадой відаць толькі яго лысую галаву, а ў Пятроўку — ён па пояс стаіць у вадзе́ пахінёны наперад і моўчкі ўзіраецца ў нямую, шэрую даль і моўчкі чагось чакае…

Мабыць, стаяў ён такжа і ўзіраўся, калі сюдой вараскі род на маляваных „ладзьдзях“ пад камандай Полтэса, вікінга-князя, ішоў у сутокі Полаты з Дзьвіной, каб заснаваці там тын і зрубаці горад. Памятае ён, мабыць, старога Рогвалада і красуню Рагне́ду з вольных дзён. Ня раз, мабыць, услухаючыся, лавіў ён гучныя зыкі полацкага вечавога звону ад Сьв. Софіі і горды гоман вольнага крывічанскага ве́ча. Ня раз аб яго ацяраліся ладзьдзі купе́цкага адважнага люду, што йшлі нагружаныя воскам, мёдам ды няшчысьлёнымі „саракамі“ кунічымі і бабровымі ў Рыгу і на Гоцкі бераг і к хамаву пле́мю з паклонам ад Крывічанскае зямлі і полацкага вольнага веча і ад залатога княжацкага пасаду і яго ве́рнай дружыны—Русі, просячы на заме́ну гартоўных мячоў, каванага срэбра, літага золата і самацьве́таў.

То былі часы, калі „не́мцу ў Русі, а Русічу на Гоцкім бе́разе была адна праўда“.

Дно Дзьвіны золатам цякло, а берагі серабром былі мошчаны. А рубяжы адкрыты і паміж князёў ня было праўды. І чужацкія рукі выцягаваліся па золата і па волю крывічанскую. Ня раз Дзьвіна мутна цякла, ўскаламучаная капытамі літоўскіх коняў. Прыходзілі яны ў багатую старонку, як мядзьве́дзь да борці і дзе́рлі скрылі залацістага мёду і душылі пшчол. Ня раз працавітыя пшчолкі нанова выцягавалі вузу і налівалі соты, але бывала, што ўпадаў і гніле́ц у борць… Тады разьляталіся пшчолкі. А Дзьвіной снавалі, як павукі, людзі з даўгімі абасе́чнымі, двуручнымі мячамі, у чорных бурносах, з „няме́цкім“ бе́лым крыжам і апутавалі павучыньнем старонку, а па павучыньні тым паўзла „ганзіятыцкая“ арава…

І ня было Русічу праўды на Гоцкім беразі…

На грудзёх у „разбойніка“ шчэрбы і равочкі, кругам раскінутыя, а пасярод схімніцкі крыж. Гэта па сьме́рці Барыса, Гінвілавага сына, на спамін па душы яго, з блізкой баровай пустэльні, што была на пясчыстым узгорку, па той бок Дзісенкі, сівы мніх, прывёўшы каменаклёва, загадаў высеч, каб кожны, хто пае́дзе міма Дзьвіной, уздыхнуў да Бога, кажучы: „Помозі, Божа, рабу твоему князю Барысу“… Цяпе́р гэтыя пісьмёны зьлізаны разьяранай Дзьвіной і ніклы толькі сьлед двох-трох літар відне́е…

Плыла багатырская пе́сьня, і кроў, і сьлёзы з мутнай вадой Дзьвіны, а доля наша спала. Калі-ж яна прабудзіцца?..
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Даўно стаіць непадалёк ад бе́рагу гранітны каме́нь, і вада бурліць каля яго, быццам жалячыся чужаку, зане́сенаму з далёкае поўначы на крызе лёду, і даўно ўпорны чужак, пахінёны, ўслухаецца ў шэпты старонкі. Але народны сказ ня ве́дае аб ледавым пэрыодзе, і іншую повесьць перадае дзе́д унуку аб „разбойніку“.
&lt;/div&gt;

{{цэнтар|'''II.'''|памер=120%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— Калісь-то даўным-даўно, супроць таго ме́сца, дзе упадае Дзісенка ў Дзьвіну, на востраве пасяліўся асілак.

Быў гэта муж у сажань росту, нялюдзкі, дзікі і прагавіты. Няпраўдай і разбоем жыў. З кожнага судна, што йшло Дзьвіной, браў ён выкуп. А хто не захоча даць выкупу, таму разбойнік заступаў дарогу і, схапіўшы крэпкай {{Абмылка|рукоў|рукой}} за край судна, выварачаваў і тавар і людзе́й у ваду. Нікому не даваў спуску.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Раным-рана зазванілі ў сьвятой Софіі, у арліным гнязьдзе, на полацкім замку. Адклікнуліся ім званы ў Спаса і з княжай Се́лецкай сялібы. Паваліў народ на замак да сьвятое Софіі—сумны, не вясёлы.

Чаго-ж зажурыліся Палачане? Ці вораг непашчадны з цёмных пушч літоўскіх хлынуў, ці слабоды смале́нскія ўзбунтаваліся, ці Ольгавічы на Рагваложых унукаў паднялі меч? Ня вораг нахлынуў, і слабоды смале́нскія пад ласкавым ды пабожным князям у послуху, і Ольгавы ўнукі не паднялі ме́ча на Рагвалодзічаў, а дачка князева Прадслава з сястрой і братам выяжджаюць у далёку старонку на паклон да гробу Хрыстовага.

Ужо ладзьдзі, выразаныя, пазлачаныя стаяць пры бе́разе, і трыццаць малайцоў-грабцоў сядзяць пры ясянёвых тачоных вёслах, і бе́лыя парусы, як ле́бедзі, выгнулі грудзі.

Пасыпалі Палачане дарогу княжне Прадславе, і сястры яе́, і брату Давіду, чарнобылем-зе́льлем, багаткамі пушнымі і шматхварбнымі кволымі краскамі ад сьв. Софіі да каванага мосту і ад мосту да бе́рагу. Благаславіў ўладыка і бацька-князь з княгіняю, се́сьці ў ладзьдзю е́хаць у далёку дарогу.

Брызнулі вёслы сярэбранымі пацеркамі ўгару і паплыла княжна ўніз Дзьвіны ў сьвяту зямлю на малітву-паклон ад Полацкае зямлі, ад Крывічанскага народу.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Дзіўны ты, сказе народны, вольны ты птаху! Ты як {{Абмылка|га|та}} пралятаеш ад сучаснасьці да мінулых вякоў… Ты мёртвыя каме́ні ажыўляеш і кладзе́ш ім у вусны думы свае́, павяраеш ім скрытыя надзе́і і жаданьні…

Не для цябе́, сказе народны, тораны шляхі, дзе́лены ме́жы! Ня знаеш ты вострага зубу усёпажыраючага часу, ані згладжаваючага цалунку сьме́рці. Ты мёртвае ажыўляеш, забытае ўваскрасаеш, і волен тварыці дзівы. А калі дзе́ сьме́рцьцю ўсьне́ дух народны, там ты каме́ні ажыўляеш і адараеш іх прарочым голасам, і кажаш ім ісьці будзіці пабітых на духу, мерцьвякоў хадзячых.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Загадзя дачуўся разбойнік аб тым, што е́дзе княжна ў далёкую старонку, і спадзяваўся ўзяць з яе́ багаты выкуп.

Раным-рана ўстаў таго дня разбойнік і, убрыўшы па грудзі ў ваду, пахінуўшыся напе́рад, глядзе́ў і ўслухаўся ўве́рх Дзьвіны: вартаваў прыходу княжацкае ладзьдзі.

Адвячоркам, калі клалася даўгая цёмная засень на ваду ад крэпкіх дубоў, што дружнай грамадай абступілі высокі бе́раг Дзьвіны, пачуў ён гул далёкае дружнае пе́сьні грабцоў. А паждаўшы, пе́сьню чуваць было бліжэй і бліжэй, і ўсё яна расла і набліжалася, а ў канцы, на павароце ракі, панад цёмна-зялёным крушыньнікам і вербалозам паказаліся бе́лыя грудзі парусоў, а за імі і залочаная, выразаная, кшталтам зьмяі, галава ладзьдзі.

Разбойнік ніжэй пахінуўся да вады, затаіў дух і чакаў. А калі ўжо зусім блізка была ладзьдзя, ён, як дзікі рысь, скочыў да яе́ і крэпкай каранастай рукой спыніў яе́ ход.

Змоўкла пе́сьня. Грабцы выпусьцілі з рук вёслы, і вочы ўсіх зьвярнуліся на княжну, каторая ў той час малілася.

Княжна згарнула малітвеную кніжыцу і, палажыўшы яе́, устала; падыйшоўшы да разбойніка, адзвалася лагодным голасам:

— Хочаш водкупу? Пачакай, чалаве́ча, дам табе́ водкуп…

Разбойнік прыняў з ладзьдзі рукі.

— «Дам табе́ водкуп багаты,—казала дале́й сьвятая княжна, як буду сюдой варочацца назад…

Ладзьдзя паплыла з вадой міма вострава, а разбойнік ўсё стаяў пахінены напе́рад, быццам услухаючыся і ўглядаючыся ўдаль; і так стаіць ён па сягоньняшні дзе́нь, супроць таго ме́сца, дзе́ Дзісенка злучаецца з Дзьвіной, подаль ад бе́рагу вострава, каторы пазьне́й празвалі „Папоўскім“, затое, што багацьце і зямлю таго разбойніка воласьць аддала папу да цэрквы Ўваскрасе́ньня, што была па той бок Дзісенкі на пяскох.
&lt;/div&gt;

{{Калёнтытул|right='''{{Разьбіўка|Власт}}.'''}}

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Вацлава Ластоўскага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Полацкае княства]]
[[Катэгорыя:Дзісна]]
[[Катэгорыя:Дзвіна]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>ix4y4k1nscnc8fsqbp1htbpx63ybt19</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/144</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27502</id>
    <revision>
      <id>80749</id>
      <timestamp>2022-07-23T19:53:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4559" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;быў утульны пакой; ложак стаяў у другім маленькім пакоіку, сумежным, а флейта, на якой містэр Фідэр не ўмеў яшчэ граць, але, па яго словах, паставіў сабе за мэту навучыцца, вісела над камінам. Было тут таксама некалькі кніжак і вуда, бо, па словах містэра Фідэра, ён абавязкова навучыцца вудзіць, калі ў яго будзе вольны час.

Але найвялікшым скарбам містэра Фідэра была вялікая зялёная банка нюхальнага тутуну, якую містэр Тутс прывёз у падарунак пасля заканчэння апошніх вакацый і за якую заплаціў вельмі дорага. Ні містэр Тутс, ні містэр Фідэр не маглі пачаставацца ні адным панюхам, нават самым умераным, каб не расчыхацца да сударгаў. Тым не менш вялікім здавальненнем было для іх змачыць тутун у табакерцы халодным чаем, размяшаць яго на лісце пергамента нажом для разразання паперы і час ад часу яго ўжываць. Напіхаючы сабе насы, яны цярпелі жудаснае катаванне з непахіснасцю пакутнікаў і, выпіваючы ў прамежках сталовае піва, пацяшаліся ўсім хараством разгулу.

Для маленькага Поля, які моўчкі сядзеў у іх кампаніі каля галоўнага свайго патрона, містэра Тутса, у гэтых бяспутных занятках было нейкае жудаснае зачараванне; а калі містэр Фідэр пачынаў гутарку аб змрочных таямніцах Лондана і паведамляў містэру Тутсу, што мае намер у часе бліжэйшых канікул вывучыць яго ўважліва з усіх бакоў, і з гэтай мэтай дамовіўся пасяліцца ў пансіёне ў двух старых лэдзі ў Пекеме, Поль пазіраў на яго, нібы бакалаўр мастацтваў быў героем якой-небудзь кнігі падарожжаў або непраўдападобных прыгод, і нават крыху пабойваўся такога адважнага чалавека.

Увайшоўшы неяк вечарам у гэты пакой, калі ўжо набліжаліся канікулы, Поль убачыў, што містэр Фідэр запаўняе прабелы ў нейкіх надрукаваных пісьмах, а містэр Тутс складвае і запячатвае іншыя, ужо запоўненыя і раскладзеныя перад ім. Містэр Фідэр сказаў:

— Ага, Домбі, вось і вы! — бо яны былі заўсёды ласкавы з ім і рады былі яго бачыць; а пасля дадаў, кінуўшы яму адно з пісем. — А вось для вас, Домбі. Гэта вам.

— Мне, сэр? — сказаў Поль.

— Запрашальны білет вам, — адказаў містэр Фідэр.

Поль глянуў: на білеце было выгравіравана — толькі яго імя
і чысло напісаны былі рукою містэра Фідэра, — што доктар і місіс Блімбер просяць містэра П. Домбі наведаць раннюю вечарынку ў сераду вечарам семнаццатага гэтага месяца, што яна прызначана а палове восьмай і што будуць танцаваць кадрыль. Містэр Тутс, узяўшы такі самы лісток паперы, ў сваю чаргу паказаў яму, што доктар і місіс Блімбер просяць містэра Тутса наведаць раннюю вечарынку ў сераду вечарам семнаццатага гэ-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7jck2ikoxoiky8f76je4e29gdnvq0ey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/145</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27503</id>
    <revision>
      <id>80750</id>
      <timestamp>2022-07-23T20:08:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4699" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;тага месяца, прызначаную а палове восьмай, прычым будуць танцаваць кадрыль. Ён пераканаўся таксама, зірнуўшы на стол, за якім сядзеў містэр Фідэр, што доктар і місіс Блімбэр запрашаюць да сябе на вечарынку па той-жа прыемнай прычыне і містэра Брыгса, і містэра Тозера, і ўсіх маладых джэнтльменаў.

Пасля містэр Фідэр, на вялікую яго радасць, паведаміў, што яго сястра запрошана, што гэтая падзея завяршае паўгоддзе і што канікулы пачнуцца ў той дзень, і ён, калі хоча, можа паехаць з сястрой пасля вечарынкі; тут Поль перапыніў яго
і сказаў, што ён вельмі хоча гэтага. Пасля містэр Фідэр даў яму зразумець аб неабходнасці напісаць доктару і місіс Блімбер прыгажэйшым почыркам, што містэр П. Домбі шчаслівы, маючы гонар наведаць іх згодна іх ласкавага запрашэння.

Поль падзякаваў містэру Фідэру за гэтыя ўказанні, схаваў запрашальны білет у кішэню і сеў, як заўсёды, на зэдлік каля містэра Тутса. Але галава Поля, якая даўно ўжо пабольвала, а іншы раз бывала вельмі цяжкой і вельмі балела, была ў той вечар такой затуманенай, што ён вымушаны быў падперці яе рукою. Аднак, яна апускалася ўсё ніжэй і ніжэй, прыхінулася да калена містэра Тутса і асталася тут, нібы ёй не патрэбна было зноў падняцца.

Не было ў яго ніякіх падстаў аглухнуць, але, напэўна гэта здарылася, падумаў ён, бо хутка пачуў, што містэр Фідэр кліча яго над самым вухам і ціхенька падштурхвае, жадаючы прыцягнуць яго ўвагу. А калі ён спалоханы падняў галаву і аглянуўся навокал, ён убачыў, што ў пакоі знаходзіцца доктар Блімбер, што акно расчынена і лоб у яго змочаны вадой, хоць сапраўды было вельмі дзіўна, якім чынам усё гэта адбылося без яго
ведама.

— А! Ну-ну! Цудоўна! Як адчуваеце сябе зараз, мой маленькі сябра? — падбадзёрваюча сказаў доктар Блімбер.

— Вельмі добра, дзякую вам, сэр, — адказваў Поль.

Але, мабыць, здарылася нешта нядобрае з падлогай, бо ён не мог стаяць на ёй цвёрда, ды і са сценамі, бо яны былі схільны круціцца, і спыніць іх можна было толькі пільна на іх гледзячы. Галава містэра Тутса адначасова здавалася такой вялікай і была так далёка, што гэта было не зусім натуральна, а калі ён узяў Поля на рукі, каб занесці наверх, Поль са здзіўленнем заўважыў, што дзверы знаходзяцца зусім не там, дзе ён меркаваў іх убачыць, і ў першы момант ён гатовы быў падумаць, што містэр Тутс збіраецца прайсці проста цераз дымаход.

Было вельмі прыязна з боку містэра Тутса занесці яго так ласкава ў верхні паверх дома, і Поль яму аб гэтым сказаў. Але містэр Тутс адказаў, што зрабіў-бы значна больш, калі-б гэта было магчыма; ды ён больш і зрабіў, бо дапамог Полю
распрануцца і з найвялікшым добрадушшам палажыў яго ў&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rg7uokyyc7c7k5aa95av014cuvng1m0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/146</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27504</id>
    <revision>
      <id>80751</id>
      <timestamp>2022-07-23T20:20:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4358" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;пасцель і пасля сеў ля ложка і вельмі шмат хіхікаў, а містэр Фідэр, бакалаўр мастацтваў, нахіліўшыся над ложкам, кастлявай рукой уздыбіў сваё кароткае шчацінне на галаве, а пасля прыкінуўся, быццам нападае на Поля па ўсіх правілах навукі з прычыны поўнага яго выздараўлення, і гэта было так забаўна і так міла з боку містэра Фідэра, што Поль, не ведаючы, смяяцца яму патрэбна ці плакаць, і плакаў, і смяяўся адначасова.

Як знік містэр Тутс, а містэр Фідэр ператварыўся ў місіс Піпчын, Полю не прышло ў галаву запытацца, ды ён гэтым зусім і не цікавіўся; але, убачыўшы, што замест містэра Фідэра
ў нагах ля ложка стаіць місіс Піпчын, ён усклікнуў:

— Місіс Піпчын, не гаварыце Фларэнс!

— Пра што не гаварыць Фларэнс, мой маленькі Поль? — запыталася місіс Піпчын, абышоўшы ложак і сядаючы на крэсла.

— Пра мяне, — сказаў Поль.

— Не, не, — сказала місіс Піпчын.

— Як вы думаеце, місіс Піпчын, што я хачу зрабіць, калі вырасту? — запытаўся Поль, паварачваючыся на падушцы да яе тварам і задумліва апускаючы падбародак на складзеныя рукі.

Місіс Піпчын не магла адгадаць.

— Я хачу, — сказаў Поль, — пакласці ўсе свае грошы ў банк, не здабываць іх яшчэ больш, паехаць за горад з маёй любай Фларэнс, дзе будзе прыгожы сад, палі і лясы, і жыць там з ёю ўсё жыццё!

— Вось як! — усклікнула місіс Піпчын.

— Так, — сказаў Поль. — Вось што я хачу зрабіць, калі я…

Ён запнуўся і на секунду задумаўся.

Шэрыя вочы місіс Піпчын углядаліся ў яго ўважлівы твар.

— Калі я вырасту, — сказаў Поль.

Пасля ён зараз-жа пачаў расказваць місіс Піпчын пра вечарынку, пра запрашэнне Фларэнс, пра тое, як ён будзе ганарыцца тым зачараваннем, якое яна выкліча ва ўсіх хлопчыкаў,
пра тое, якія яны добрыя да яго і любяць яго, як ён іх любіць і як ён гэтаму радуецца. Пасля ён расказаў місіс Піпчын пра аналіз і пра тое, што ён, зразумела, дзівакаваты, і захацеў даведацца, што думае пра гэта місіс Піпчын, а таксама, ці вядома ёй, чаму гэта здарылася і што гэта азначае. Місіс Піпчын, выбраўшы найлягчэйшы спосаб выблытацца з цяжкога становішча, начыста адмаўляла гэты факт, але Поль далёка не задаволіўся такім адказам і так дапытліва глядзеў на місіс Піпчын чакаючы больш праўдзівых слоў, што яна вымушана
была ўстаць і паглядзець у акно, каб унікнуць яго позірку.

Нейкі ціхі лекар, які наведваў установу, калі захворваў хто-небудзь з маладых джэнтльменаў, якімсьці чынам пранік у пакой і паявіўся ля пасцелі разам з місіс Блімбер. Як апыну-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5yu20qofveqc8ol2ixflj8rtn8ko1lk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Бітва на Уле (Гарэцкі)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27505</id>
    <revision>
      <id>80752</id>
      <timestamp>2022-07-23T20:21:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = Бітва на Уле  | аўтар     = Максім Гарэцкі  | год       = 1921  | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 101-103]  | арыгінал  =   | пераклад  =   | сэкцыя    = Апавяданьне  | папярэдні =   | наступны  = [[Уцёкі Сярэбранага]]  | анатацыі  =  }}  {...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12117" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Бітва на Уле
 | аўтар     = Максім Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 101-103]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Уцёкі Сярэбранага]]
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''Бітва на Уле.'''|памер=140%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Быў пачатак 1564 году.

Вайна з Маскоўшчынай усхапілася з новаю сілаю.

Цар паслаў дзьве́ арміі. Адну з іх, ме́ўшую 30.000 чалаве́к, вёў з-пад забранага Полацка знамяніты ваявода Шуйскі, а другая, налічаўшая 50.000, пераважна коньнікаў, рушыла на Беларусь зпад Вязьмы пад камандай князя Сярэбранага і казанскага царэвіча. Між Воршай і Дуброўнаю яны павінны былі зыйсьціся, каб дале́й ужо разам забраць Ме́нск, Наваградак і слаўную сталіцу ворага Вільню.

Уся Беларусь дрыжэла ў страсе. Надзе́я на падмогу польскага войска была невялікая, а для многіх і нежаданая з прычыны заўсёдных польскіх прычэпак, зьняважаўшых беларускі і літоўскі нацыянальны гонар. Здавалася, прыйшоў кане́ц незале́жнасьці Літоўскага (беларускага) гаспадарства…

Тады вялікі гэтман Мікалай Радзівіл, польны гэтман Грыгоры Ходкевіч і іншыя слаўныя мужы стаялі з войскам у Лукомлі, пад Віцебскам. Кожнае шчырае сэрца было поўна болю, жалю і крыўды. Ужо даўно за сталом у гэтмана, навет у вясёлым, зазвычай, канцы, дзе́ сядзе́лі ротмайстры, ня было чуваць ня толькі гучнага сьме́ху, але навет вясёлае гутаркі.

— Бацькаўшчына гіне…—цьвёрдым, але страшным голасам. казаў Грыгоры Ходкевіч, на якога з вялікай пашанаю й надзе́яй глядзёла ўся вайсковая моладзь;—масква паліць і руйнуець зямлю нашых магутных дзядоў, а панове ляхі… вось што робяць панове ляхі!

У яго руках быў ліст ад ве́рнага слугі з Варшавы, і ўсе́ прысутныя глядзе́лі з усіх канцоў гэтманскага застольля.

Ён чытаў: Азнаймую вашай міласьці з сойму Варшаўскага, што панове ляхове дзіўнымі рознымі прэтэкстамі хаце́лі, каб у ве́чную няволю сабе́ нас узяць; напе́рвей, аднае́ ляскі, аднае́ пячаці, аднаго скарбу, аднае́ канцылярыі дапіраліся; потым, калі таго даве́сьці не маглі, каб усе́ нашы станове і ўраднікі пісаліся „маршалак зе́мскі каруны Польскае ў вялікім князьстве Літоўскім“, па таму-ж і іншыя ўсі ўраднікі, а кароль каб пісаў „кароль Польскі і зе́мль князьства Літоўскага“, чаго калі таксама даве́сьці не маглі, тады тое нам аднімаюць, чаго ім, Божа, не памажы, каб зараз у Польшчы на вялікае князьства паднашэньне было, а ў нас каб ніколі на князьства паднашэньня ня было, Так сама, каб соймы вальныя цераз тое ў нас ня былі, а толькі супольныя з імі… Чаго панове, паслове нашы, дай, пане Божа, абы баранілі, яка-ж ёсць і надзе́я ў Бозе, што-ж і абароняць“…

Гул нездаволеньня каціўся далёка ў грамадзе́. Сьле́дам за гэтманам Ходкевічам і вялікім гэтманам усе́, як адзін, выцяўшы сябе́ ў грудзі, крычэлі:

— Ня будзе гэтага! Ня будзе.

— А цяпе́р, панове брацьце, на маскву!—падняўшыся ўва ўве́сь свой рост і гле́дзячы на Мікалая Радзівіла, — казаў Ходкевіч.

— На маскву! На маскву!—дрыжэлі ад крыку старадаўныя муры.

Радзівіл і Ходкевіч пільна сачылі за паходам арміі Шуйскага і ад свае́ старожы ме́лі пе́ўную і частую ве́дамасьць. І калі Сярэбраны стаяў абозам за дзьве́ мілі ад Воршы, на рацэ Крапіўне, а Шуйскі быў пад Чашнікамі, у сяле́ Іванскім, вялікі гэтман з Грыгорам Ходкевічам, стольнікам Іванам Ходкевічам, з князямі: Богданам Саламе́рацкім, Раманам. Сангушкаю, Багушом Карэцкім і іншымі надумаўся і шыбка зрыхтаваўся. То-ж ме́ў яшчэ выдатных ротмайстраў: Юрыя Зяновіча, Мікалая Сапе́гу, Івана Волмінскага, Юрыя Тышкевіча, Буркалаба і іншы цьве́т беларускага рыцарства. Узяў усяго толькі 40 найле́пшых коньнікаў, і ў сераду 26-га студня, чуючы, што не́прыяцель ад яго за колькі міль, рушыў з тымі рыцарамі і коньнікамі супроць яму:

Напе́радзе ішла рота пана Баркулаба і пана Бакіна, а як яны сустрэліся з маскоўскаю старожаю, на пасілак пайшоў князь Саламе́рацкі і пан Мікалай Сапе́га.

Падхадзіўшы к ме́сцу боя бліжэй і бліжэй, вялікі гэтман усё глыбе́й думаў сваю думу. Ён це́міў, што слабы супроць ворага, бо ме́ў перад сабою перадавы аддзе́л у 17—18 тысяч і 100 дзе́л (арудзьдзяў). А там яшчэ цягнуліся заднія, абозьнікі, якія таксама могуць пасьпе́ць на падмогу сваім…

Але сорам і ганьба, зробленыя асабіста яму і усяму беларускаму народу і яго імю адабраньнем Полацка і Полацкае зямлі (бо калі Полацак забралі маскоўцы, ён быў ваяводаю), запалілі сэрца гэтмана шалёным, пякучым агнём. Страшэнная жорсткасьць царскага войска, яго грабе́жства і зьдзе́кі над жыхарамі—стаялі ўваччу Радзівілу.

Пагодны, чысты зімовы ве́чар схінаўся над ле́сам і бязконцымі зарасьнямі кустоў, засыпаных сьне́гам. Маскоўцы, папярэджаныя старожаю, выхадзілі на поле і станавіліся к бою. Трывожны гул ляце́ў па ле́се, а да яго каціўся шум. Па вузкіх сьце́жачках, рэдкімі радамі высыпалася з гарэхавых кустоў коньніца Радзівіла.

Зусім гатовая да бою маскоўская „кованая раць“ магла кінуцца напе́рад, нясучы страшную сьме́рць адважным, расьсе́яеым коньнікам. Але Шуйскі, знамяніты ваявода, мабыць, баяўся лішніх страт ад бою ў ле́се. Ён чакаў… Вораг усё сыпаўся з ле́су і станавіўся ў баявы парадак… Урэшце загрыме́ла штось а узьле́сься, адзаду ў маскоўцаў, здрыгануўшы паве́тра магутным грукатам, і коньнікі Радзівіла ірвануліся напе́рад пе́ршыя, каб зьмяшаўшыся з не́прыяцелем, ня ме́ць страт ад таго грукату. Кінуўся, як віхор, бурграў Полацкі, а за ім гэткі-ж адважны Бако, побач Юрый Зяновіч, стараста Чачэрскі, і Саламе́рацкі-ваявода. Бой закіпе́ў, і яны з сваймі людзьмі не́калькі часу, як страшэнны прыбой хваль, з трэскам і рокатам узьляталі на моцную скалу маскоўскае пяхоты. Ды ня ўсюдых стаяла скала… Там-а-там мужасьць зьбіла стойкасьць; маскоўцы пахінуліся назад і адабралі У сваіх задніх людзе́й, прыпе́ршы іх к ле́су і кустом, магчымасьць страляць.

Узыйшоў ме́сяц… І Радзівіл пры яго сьвятле́ шле́ць новыя і новыя аддзе́лы коньнікаў, рэдкімі ланцугамі, але бяз концу выяжджаючых па тых сьце́жачках, сярод кустоў.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— „Шуйскі ранены!…“

Два словы пераважылі ўдачу на бок яго ворагаў. Маскоўцы паддаліся значне́й, здрыгануліся, пабе́глі: „Сам Шуйскі ранены!“

А ў гэты час ме́сяц зьзяў поўным бле́скам. І пры яго сьвятле́ пераможныя коньнікі пяць міль, да глыбокае начы, гналіся за ўцякаючымі к Полацку варожымі астаткамі арміі няшчаснага Шуйсага. Гарачая людзкая кроў паіла сьцюдзёны шараваты сьне́г, а чорныя грудкі забітых парушалі начное хараство зімовага поля.
&lt;/div&gt;

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Максіма Гарэцкага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Бітва на Уле]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>rcf1ux0r57x796p2hmxpoqgz9qhw55a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80753</id>
      <parentid>80752</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T20:24:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12119" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Бітва на Уле
 | аўтар     = Максім Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 101-103]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Уцёкі Сярэбранага]]
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''Бітва на Уле.'''|памер=140%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Быў пачатак 1564 году.

Вайна з Маскоўшчынай усхапілася з новаю сілаю.

Цар паслаў дзьве́ арміі. Адну з іх, ме́ўшую 30.000 чалаве́к, вёў з-пад забранага Полацка знамяніты ваявода Шуйскі, а другая, налічаўшая 50.000, пераважна коньнікаў, рушыла на Беларусь зпад Вязьмы пад камандай князя Сярэбранага і казанскага царэвіча. Між Воршай і Дуброўнаю яны павінны былі зыйсьціся, каб дале́й ужо разам забраць Ме́нск, Наваградак і слаўную сталіцу ворага Вільню.

Уся Беларусь дрыжэла ў страсе. Надзе́я на падмогу польскага войска была невялікая, а для многіх і нежаданая з прычыны заўсёдных польскіх прычэпак, зьняважаўшых беларускі і літоўскі нацыянальны гонар. Здавалася, прыйшоў кане́ц незале́жнасьці Літоўскага (беларускага) гаспадарства…

Тады вялікі гэтман Мікалай Радзівіл, польны гэтман Грыгоры Ходкевіч і іншыя слаўныя мужы стаялі з войскам у Лукомлі, пад Віцебскам. Кожнае шчырае сэрца было поўна болю, жалю і крыўды. Ужо даўно за сталом у гэтмана, навет у вясёлым, зазвычай, канцы, дзе́ сядзе́лі ротмайстры, ня было чуваць ня толькі гучнага сьме́ху, але навет вясёлае гутаркі.

— Бацькаўшчына гіне…—цьвёрдым, але страшным голасам. казаў Грыгоры Ходкевіч, на якога з вялікай пашанаю й надзе́яй глядзе́ла ўся вайсковая моладзь;—масква паліць і руйнуець зямлю нашых магутных дзядоў, а панове ляхі… вось што робяць панове ляхі!

У яго руках быў ліст ад ве́рнага слугі з Варшавы, і ўсе́ прысутныя глядзе́лі з усіх канцоў гэтманскага застольля.

Ён чытаў: Азнаймую вашай міласьці з сойму Варшаўскага, што панове ляхове дзіўнымі рознымі прэтэкстамі хаце́лі, каб у ве́чную няволю сабе́ нас узяць; напе́рвей, аднае́ ляскі, аднае́ пячаці, аднаго скарбу, аднае́ канцылярыі дапіраліся; потым, калі таго даве́сьці не маглі, каб усе́ нашы станове і ўраднікі пісаліся „маршалак зе́мскі каруны Польскае ў вялікім князьстве Літоўскім“, па таму-ж і іншыя ўсі ўраднікі, а кароль каб пісаў „кароль Польскі і зе́мль князьства Літоўскага“, чаго калі таксама даве́сьці не маглі, тады тое нам аднімаюць, чаго ім, Божа, не памажы, каб зараз у Польшчы на вялікае князьства паднашэньне было, а ў нас каб ніколі на князьства паднашэньня ня было, Так сама, каб соймы вальныя цераз тое ў нас ня былі, а толькі супольныя з імі… Чаго панове, паслове нашы, дай, пане Божа, абы баранілі, яка-ж ёсць і надзе́я ў Бозе, што-ж і абароняць“…

Гул нездаволеньня каціўся далёка ў грамадзе́. Сьле́дам за гэтманам Ходкевічам і вялікім гэтманам усе́, як адзін, выцяўшы сябе́ ў грудзі, крычэлі:

— Ня будзе гэтага! Ня будзе.

— А цяпе́р, панове брацьце, на маскву!—падняўшыся ўва ўве́сь свой рост і гле́дзячы на Мікалая Радзівіла, — казаў Ходкевіч.

— На маскву! На маскву!—дрыжэлі ад крыку старадаўныя муры.

Радзівіл і Ходкевіч пільна сачылі за паходам арміі Шуйскага і ад свае́ старожы ме́лі пе́ўную і частую ве́дамасьць. І калі Сярэбраны стаяў абозам за дзьве́ мілі ад Воршы, на рацэ Крапіўне, а Шуйскі быў пад Чашнікамі, у сяле́ Іванскім, вялікі гэтман з Грыгорам Ходкевічам, стольнікам Іванам Ходкевічам, з князямі: Богданам Саламе́рацкім, Раманам. Сангушкаю, Багушом Карэцкім і іншымі надумаўся і шыбка зрыхтаваўся. То-ж ме́ў яшчэ выдатных ротмайстраў: Юрыя Зяновіча, Мікалая Сапе́гу, Івана Волмінскага, Юрыя Тышкевіча, Буркалаба і іншы цьве́т беларускага рыцарства. Узяў усяго толькі 40 найле́пшых коньнікаў, і ў сераду 26-га студня, чуючы, што не́прыяцель ад яго за колькі міль, рушыў з тымі рыцарамі і коньнікамі супроць яму:

Напе́радзе ішла рота пана Баркулаба і пана Бакіна, а як яны сустрэліся з маскоўскаю старожаю, на пасілак пайшоў князь Саламе́рацкі і пан Мікалай Сапе́га.

Падхадзіўшы к ме́сцу боя бліжэй і бліжэй, вялікі гэтман усё глыбе́й думаў сваю думу. Ён це́міў, што слабы супроць ворага, бо ме́ў перад сабою перадавы аддзе́л у 17—18 тысяч і 100 дзе́л (арудзьдзяў). А там яшчэ цягнуліся заднія, абозьнікі, якія таксама могуць пасьпе́ць на падмогу сваім…

Але сорам і ганьба, зробленыя асабіста яму і усяму беларускаму народу і яго імю адабраньнем Полацка і Полацкае зямлі (бо калі Полацак забралі маскоўцы, ён быў ваяводаю), запалілі сэрца гэтмана шалёным, пякучым агнём. Страшэнная жорсткасьць царскага войска, яго грабе́жства і зьдзе́кі над жыхарамі—стаялі ўваччу Радзівілу.

Пагодны, чысты зімовы ве́чар схінаўся над ле́сам і бязконцымі зарасьнямі кустоў, засыпаных сьне́гам. Маскоўцы, папярэджаныя старожаю, выхадзілі на поле і станавіліся к бою. Трывожны гул ляце́ў па ле́се, а да яго каціўся шум. Па вузкіх сьце́жачках, рэдкімі радамі высыпалася з гарэхавых кустоў коньніца Радзівіла.

Зусім гатовая да бою маскоўская „кованая раць“ магла кінуцца напе́рад, нясучы страшную сьме́рць адважным, расьсе́яеым коньнікам. Але Шуйскі, знамяніты ваявода, мабыць, баяўся лішніх страт ад бою ў ле́се. Ён чакаў… Вораг усё сыпаўся з ле́су і станавіўся ў баявы парадак… Урэшце загрыме́ла штось а узьле́сься, адзаду ў маскоўцаў, здрыгануўшы паве́тра магутным грукатам, і коньнікі Радзівіла ірвануліся напе́рад пе́ршыя, каб зьмяшаўшыся з не́прыяцелем, ня ме́ць страт ад таго грукату. Кінуўся, як віхор, бурграў Полацкі, а за ім гэткі-ж адважны Бако, побач Юрый Зяновіч, стараста Чачэрскі, і Саламе́рацкі-ваявода. Бой закіпе́ў, і яны з сваймі людзьмі не́калькі часу, як страшэнны прыбой хваль, з трэскам і рокатам узьляталі на моцную скалу маскоўскае пяхоты. Ды ня ўсюдых стаяла скала… Там-а-там мужасьць зьбіла стойкасьць; маскоўцы пахінуліся назад і адабралі У сваіх задніх людзе́й, прыпе́ршы іх к ле́су і кустом, магчымасьць страляць.

Узыйшоў ме́сяц… І Радзівіл пры яго сьвятле́ шле́ць новыя і новыя аддзе́лы коньнікаў, рэдкімі ланцугамі, але бяз концу выяжджаючых па тых сьце́жачках, сярод кустоў.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— „Шуйскі ранены!…“

Два словы пераважылі ўдачу на бок яго ворагаў. Маскоўцы паддаліся значне́й, здрыгануліся, пабе́глі: „Сам Шуйскі ранены!“

А ў гэты час ме́сяц зьзяў поўным бле́скам. І пры яго сьвятле́ пераможныя коньнікі пяць міль, да глыбокае начы, гналіся за ўцякаючымі к Полацку варожымі астаткамі арміі няшчаснага Шуйсага. Гарачая людзкая кроў паіла сьцюдзёны шараваты сьне́г, а чорныя грудкі забітых парушалі начное хараство зімовага поля.
&lt;/div&gt;

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Максіма Гарэцкага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Бітва на Уле]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>bz7oll8zv0lpasr17l4a7096fqf8jdg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80756</id>
      <parentid>80753</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T20:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12126" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Бітва на Уле
 | аўтар     = Максім Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 101-103]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = 
 | наступны  = [[Уцёкі Сярэбранага]]
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''Бітва на Уле.'''|памер=140%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Быў пачатак 1564 году.

Вайна з Маскоўшчынай усхапілася з новаю сілаю.

Цар паслаў дзьве́ арміі. Адну з іх, ме́ўшую 30.000 чалаве́к, вёў з-пад забранага Полацка знамяніты ваявода Шуйскі, а другая, налічаўшая 50.000, пераважна коньнікаў, рушыла на Беларусь зпад Вязьмы пад камандай князя Сярэбранага і казанскага царэвіча. Між Воршай і Дуброўнаю яны павінны былі зыйсьціся, каб дале́й ужо разам забраць Ме́нск, Наваградак і слаўную сталіцу ворага Вільню.

Уся Беларусь дрыжэла ў страсе. Надзе́я на падмогу польскага войска была невялікая, а для многіх і нежаданая з прычыны заўсёдных польскіх прычэпак, зьняважаўшых беларускі і літоўскі нацыянальны гонар. Здавалася, прыйшоў кане́ц незале́жнасьці Літоўскага (беларускага) гаспадарства…

Тады вялікі гэтман Мікалай Радзівіл, польны гэтман Грыгоры Ходкевіч і іншыя слаўныя мужы стаялі з войскам у Лукомлі, пад Віцебскам. Кожнае шчырае сэрца было поўна болю, жалю і крыўды. Ужо даўно за сталом у гэтмана, навет у вясёлым, зазвычай, канцы, дзе́ сядзе́лі ротмайстры, ня было чуваць ня толькі гучнага сьме́ху, але навет вясёлае гутаркі.

— Бацькаўшчына гіне…—цьвёрдым, але страшным голасам. казаў Грыгоры Ходкевіч, на якога з вялікай пашанаю й надзе́яй глядзе́ла ўся вайсковая моладзь;—масква паліць і руйнуець зямлю нашых магутных дзядоў, а панове ляхі… вось што робяць панове ляхі!

У яго руках быў ліст ад ве́рнага слугі з Варшавы, і ўсе́ прысутныя глядзе́лі з усіх канцоў гэтманскага застольля.

Ён чытаў: Азнаймую вашай міласьці з сойму Варшаўскага, што панове ляхове дзіўнымі рознымі прэтэкстамі хаце́лі, каб у ве́чную няволю сабе́ нас узяць; напе́рвей, аднае́ ляскі, аднае́ пячаці, аднаго скарбу, аднае́ канцылярыі дапіраліся; потым, калі таго даве́сьці не маглі, каб усе́ нашы станове і ўраднікі пісаліся „маршалак зе́мскі каруны Польскае ў вялікім князьстве Літоўскім“, па таму-ж і іншыя ўсі ўраднікі, а кароль каб пісаў „кароль Польскі і зе́мль князьства Літоўскага“, чаго калі таксама даве́сьці не маглі, тады тое нам аднімаюць, чаго ім, Божа, не памажы, каб зараз у Польшчы на вялікае князьства паднашэньне было, а ў нас каб ніколі на князьства паднашэньня ня было, Так сама, каб соймы вальныя цераз тое ў нас ня былі, а толькі супольныя з імі… Чаго панове, паслове нашы, дай, пане Божа, абы баранілі, яка-ж ёсць і надзе́я ў Бозе, што-ж і абароняць“…

Гул нездаволеньня каціўся далёка ў грамадзе́. Сьле́дам за гэтманам Ходкевічам і вялікім гэтманам усе́, як адзін, выцяўшы сябе́ ў грудзі, крычэлі:

— Ня будзе гэтага! Ня будзе.

— А цяпе́р, панове брацьце, на маскву!—падняўшыся ўва ўве́сь свой рост і гле́дзячы на Мікалая Радзівіла, — казаў Ходкевіч.

— На маскву! На маскву!—дрыжэлі ад крыку старадаўныя муры.

Радзівіл і Ходкевіч пільна сачылі за паходам арміі Шуйскага і ад свае́ старожы ме́лі пе́ўную і частую ве́дамасьць. І калі Сярэбраны стаяў абозам за дзьве́ мілі ад Воршы, на рацэ Крапіўне, а Шуйскі быў пад Чашнікамі, у сяле́ Іванскім, вялікі гэтман з Грыгорам Ходкевічам, стольнікам Іванам Ходкевічам, з князямі: Богданам Саламе́рацкім, Раманам. Сангушкаю, Багушом Карэцкім і іншымі надумаўся і шыбка зрыхтаваўся. То-ж ме́ў яшчэ выдатных ротмайстраў: Юрыя Зяновіча, Мікалая Сапе́гу, Івана Волмінскага, Юрыя Тышкевіча, Буркалаба і іншы цьве́т беларускага рыцарства. Узяў усяго толькі 40 найле́пшых коньнікаў, і ў сераду 26-га студня, чуючы, што не́прыяцель ад яго за колькі міль, рушыў з тымі рыцарамі і коньнікамі супроць яму:

Напе́радзе ішла рота пана Баркулаба і пана Бакіна, а як яны сустрэліся з маскоўскаю старожаю, на пасілак пайшоў князь Саламе́рацкі і пан Мікалай Сапе́га.

Падхадзіўшы к ме́сцу боя бліжэй і бліжэй, вялікі гэтман усё глыбе́й думаў сваю думу. Ён це́міў, што слабы супроць ворага, бо ме́ў перад сабою перадавы аддзе́л у 17—18 тысяч і 100 дзе́л (арудзьдзяў). А там яшчэ цягнуліся заднія, абозьнікі, якія таксама могуць пасьпе́ць на падмогу сваім…

Але сорам і ганьба, зробленыя асабіста яму і усяму беларускаму народу і яго імю адабраньнем Полацка і Полацкае зямлі (бо калі Полацак забралі маскоўцы, ён быў ваяводаю), запалілі сэрца гэтмана шалёным, пякучым агнём. Страшэнная жорсткасьць царскага войска, яго грабе́жства і зьдзе́кі над жыхарамі—стаялі ўваччу Радзівілу.

Пагодны, чысты зімовы ве́чар схінаўся над ле́сам і бязконцымі зарасьнямі кустоў, засыпаных сьне́гам. Маскоўцы, папярэджаныя старожаю, выхадзілі на поле і станавіліся к бою. Трывожны гул ляце́ў па ле́се, а да яго каціўся шум. Па вузкіх сьце́жачках, рэдкімі радамі высыпалася з гарэхавых кустоў коньніца Радзівіла.

Зусім гатовая да бою маскоўская „кованая раць“ магла кінуцца напе́рад, нясучы страшную сьме́рць адважным, расьсе́яеым коньнікам. Але Шуйскі, знамяніты ваявода, мабыць, баяўся лішніх страт ад бою ў ле́се. Ён чакаў… Вораг усё сыпаўся з ле́су і станавіўся ў баявы парадак… Урэшце загрыме́ла штось а узьле́сься, адзаду ў маскоўцаў, здрыгануўшы паве́тра магутным грукатам, і коньнікі Радзівіла ірвануліся напе́рад пе́ршыя, каб зьмяшаўшыся з не́прыяцелем, ня ме́ць страт ад таго грукату. Кінуўся, як віхор, бурграў Полацкі, а за ім гэткі-ж адважны Бако, побач Юрый Зяновіч, стараста Чачэрскі, і Саламе́рацкі-ваявода. Бой закіпе́ў, і яны з сваймі людзьмі не́калькі часу, як страшэнны прыбой хваль, з трэскам і рокатам узьляталі на моцную скалу маскоўскае пяхоты. Ды ня ўсюдых стаяла скала… Там-а-там мужасьць зьбіла стойкасьць; маскоўцы пахінуліся назад і адабралі У сваіх задніх людзе́й, прыпе́ршы іх к ле́су і кустом, магчымасьць страляць.

Узыйшоў ме́сяц… І Радзівіл пры яго сьвятле́ шле́ць новыя і новыя аддзе́лы коньнікаў, рэдкімі ланцугамі, але бяз концу выяжджаючых па тых сьце́жачках, сярод кустоў.
&lt;/div&gt;

{{Цэнтар|.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.{{gap|2em}}.}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
— „Шуйскі ранены!…“

Два словы пераважылі ўдачу на бок яго ворагаў. Маскоўцы паддаліся значне́й, здрыгануліся, пабе́глі: „Сам Шуйскі ранены!“

А ў гэты час ме́сяц зьзяў поўным бле́скам. І пры яго сьвятле́ пераможныя коньнікі пяць міль, да глыбокае начы, гналіся за ўцякаючымі к Полацку варожымі астаткамі арміі няшчаснага Шуйсага. Гарачая людзкая кроў паіла сьцюдзёны шараваты сьне́г, а чорныя грудкі забітых парушалі начное хараство зімовага поля.
&lt;/div&gt;

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Максіма Гарэцкага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Бітва на Уле]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>b7t2ca85lhp4ojiywu4h4kk8jfb0p8a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Уцёкі Сярэбранага</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27506</id>
    <revision>
      <id>80754</id>
      <timestamp>2022-07-23T20:43:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Загаловак  | назва     = Уцёкі Сярэбранага  | аўтар     = Максім Гарэцкі  | год       = 1921  | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 103-105]  | арыгінал  =   | пераклад  =   | сэкцыя    = Апавяданьне  | папярэдні = [[Бітва на Уле (Гарэцкі)|Бітва на Уле]]  | насту...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8841" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Уцёкі Сярэбранага
 | аўтар     = Максім Гарэцкі
 | год       = 1921
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 103-105]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = [[Бітва на Уле (Гарэцкі)|Бітва на Уле]]
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''Уцёкі Сярэбранага.'''|памер=140%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Лёгка дасталася перамога гэтману Радзівілу на рацэ Уле. Яго людзе́й было забіта 22 і ранена 700, а ўсяе́ варожае арміі як бы ня было ўжо на сьве́це. Самаго раненага Шуйскага, як потым даведаліся, нагнаў беларускі хлоп з недалёчкае вёскі, абрабаваны маскоўцамі, і засе́к яго сякерай да сьме́рці з страшэннай лютасьцю. Це́ла яго павязьлі потым у Вільню і пахавалі ў царкве́ Прачыстай, а на кані яго ўе́хаў у Вільню гэтман Радзівіл. Шмат было пабіта і другіх маскоўскіх, большых і меншых, ваявод, а ня столькі пабіта на сьме́рць, колькі абязьве́чана сяке́рамі лютых хлопаў з усіх спаленых вёсак ад Чашнікаў да Полацка і пабрата у гане́бную няволю. Тры тысячы хурманак з багатым дабром, аружжам і знарадамі дасталіся ў рукі знамянітай Ходкевічавай коньніцы. І вялікі гэтман Радзівіл захмяле́ў ад вайсковае ўдачы, — забыўся, як сам, так нядаўна яшчэ, быў моцна біты пад Полацкам. З грубай хвасьцю свайго ве́ку ён сказаў сярод ваявод і ротмайстраў (яшчэ ня ве́даушы аб сьме́рці Шуйскага):

— Мабыць, Шуйскі будзе сьвяткаваць масьлянку ня ў Воршы з сваймі гордамі, але ў Полацку з сабакамі!

Маскоўцы лічылі сабак нячыстымі, ніхто з іх не дакранаўся да сабакі голаю рукою, і гэтман хаце́ў наймацне́й зьняважыць сваімі словамі гонар ворага.

Але скромны Ходкевіч сказаў яму:

— Яшчэ Сярэбраны з сваім прыяцелем-мурзаю маець за сабак нашых людзей пад Воршаю…

Усе́ ўце́мілі боль і горкасьць слоў польнага гэтмана, і пастанова аб вайсковым паходзе пад Воршу была ўсімі горача прынята.

Што-ж тымчасам рабіў Сярэбраны і Казанскі царэвіч? Агаліўшы ўвесь край ад Вязьмы да самае́ Воршы, спаліўшы будынкі і дабро, пазабіваўшы тысячы нявінаватых мірных жыхароў, пазаганяўшы ўцале́лых у самыя лясныя не́тры на гібель ад каляднага марозу і нямінучага голаду, Сярэбраны з трывогаю чакаў ве́дамасьці ад Шуйскага. Ён мала спадзяваўся на стойкасьць свайго разбэшчанага войска. А ме́ў даволі, апрыч таго, клопату з нястачаю корму для коняй, бо ўсё было яго-ж людзьмі у безгалоўі папалена. Ве́дамасьцяй, тымчасам, ад Шуйскага як няма, так няма…

У пачатку лютага на злом карку уначы прыскакалі ў яго стаўку два чалаве́кі старожы з крэпка зьвязаным ганцом- беларусінам.

— Бяда, княжа!—валіць з-пад Чашнікаў літвы відзіма-нявідзіма, сказалі яны;—ганца злавілі з лістом пад самаю Воршаю…

Дрыжачымі рукамі схапіў Сярэбраны паданы ліст.

Гэта была ве́дамасьць аб паражцы і сьме́рці Шуйскага, пасланая ваяводзе Аршанскаму Філону Кміце-Чарнабыльскаму польным гэтманам Грыгорам Ходкевічам наўмысьля так, каб яна трапіла ў рукі Сярэбранаму…

Хітрасьць удалася. Золак новага дня не засьпе́ў ужо спакойна стаячага маскоўскага табору; заме́ст яго быў вір і куламе́са ашале́лых людзе́й, замане́жаных коняй, паламаных хурманак, пакіданага дабра.—„Шуйскі разьбіты! Шуйскі разьбіты!“ — і тут два магічных словы сарвалі з ме́сца 50.000 загартованых у многіх страшных баёх коньнікаў і кінулі іх у жудасны віхор панічных, неразумных уцёкаў. А думкі аб коньніцы Ходкевіча, насядаючай, адзаду, надавалі бягучым крыльле.

Сярэбраны ірваў на сабе́ валасы, расьсе́к колькі ахопленых панікаю галоў, але тое, што зрабіў, ня мог паправіць. Прачытаны ліст трэба-б было зьнішчыць, нічога нікому не сказаўшы. Ён сказаў бліжэйшым ваяводам: „Шуйскі забіты, Радзівіл ідзе́ць на нас“ — і ўсё прапала. Калі-ж новая старожа прыбе́гла з ве́дамасьцю, што людзі зяле́знага Ходкевіча ужо пасе́клі перадавую маскоўскую старожу і зараз заскочуць за Крапіўну, каб перацяць дарогу адступле́ньня на Смале́нск,—тады ніякая сіла ў сьве́це не магла зьдзе́ржыць армію, страціўшую ве́ру у свае́ сілы.

Усё пабе́гла… толькі не Смале́нскаю дарогаю, а на паўдзён.

Грыгоры Ходкевіч не хаце́ў пачакаць польскія аддзе́лы з-пад Барысава і разам з імі ўдарыць на Сярэбранага-князя. Дык-жа дорага аплаціўся яго нацыянальны беларускі гонар коштам беларускага селяніна. Армія маскоўцаў пабе́гла, але ня была разьбіта да канца. Цяпе́р ад Воршы і да Крычава лягла такая-ж „пасярэбраная“ пустыня, якая ляжала ад Вязьмы. Нікога,—ні старых, ні матак, ні дзяце́й не шчадзілі татары. Да астатняга зе́рнятка выграбала й вымятала з сьвірнаў і з зямляных ямаў адступаўшая масква, бо ўве́сь абоз свой страціла пад Воршаю. Хто-ж з беларускіх хлопаў не хаце́ў паміраць галоднай сьме́рцьцю і не паказываў маскве́ сваёй хле́бнай ямы, таго каралі найгоршай сьме́рцью.

Цэлыя воласьці надоўга апусьце́лі.
&lt;/div&gt;

{{Калёнтытул|right='''М. {{Разьбіўка|Гарэцкі}}.'''}}

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Максіма Гарэцкага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Бітва на Уле]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>irp5upjj7djnwuq923rn26kiymp91bk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80758</id>
      <parentid>80754</parentid>
      <timestamp>2022-07-23T20:47:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8848" xml:space="preserve">{{Загаловак
 | назва     = Уцёкі Сярэбранага
 | аўтар     = Максім Гарэцкі
 | год       = 1921 год
 | крыніца   = [http://infobelarus.nlb.by/7n_2834dvd/data/ts/3/pdf/4.pdf Родны край, 1921, б. 103-105]
 | арыгінал  = 
 | пераклад  = 
 | сэкцыя    = Апавяданьне
 | папярэдні = [[Бітва на Уле (Гарэцкі)|Бітва на Уле]]
 | наступны  = 
 | анатацыі  = 
}}

{{цэнтар|'''Уцёкі Сярэбранага.'''|памер=140%}}

&lt;div style=&quot;text-align:justify; text-indent:2em;&quot;&gt;
Лёгка дасталася перамога гэтману Радзівілу на рацэ Уле. Яго людзе́й было забіта 22 і ранена 700, а ўсяе́ варожае арміі як бы ня было ўжо на сьве́це. Самаго раненага Шуйскага, як потым даведаліся, нагнаў беларускі хлоп з недалёчкае вёскі, абрабаваны маскоўцамі, і засе́к яго сякерай да сьме́рці з страшэннай лютасьцю. Це́ла яго павязьлі потым у Вільню і пахавалі ў царкве́ Прачыстай, а на кані яго ўе́хаў у Вільню гэтман Радзівіл. Шмат было пабіта і другіх маскоўскіх, большых і меншых, ваявод, а ня столькі пабіта на сьме́рць, колькі абязьве́чана сяке́рамі лютых хлопаў з усіх спаленых вёсак ад Чашнікаў да Полацка і пабрата у гане́бную няволю. Тры тысячы хурманак з багатым дабром, аружжам і знарадамі дасталіся ў рукі знамянітай Ходкевічавай коньніцы. І вялікі гэтман Радзівіл захмяле́ў ад вайсковае ўдачы, — забыўся, як сам, так нядаўна яшчэ, быў моцна біты пад Полацкам. З грубай хвасьцю свайго ве́ку ён сказаў сярод ваявод і ротмайстраў (яшчэ ня ве́даушы аб сьме́рці Шуйскага):

— Мабыць, Шуйскі будзе сьвяткаваць масьлянку ня ў Воршы з сваймі гордамі, але ў Полацку з сабакамі!

Маскоўцы лічылі сабак нячыстымі, ніхто з іх не дакранаўся да сабакі голаю рукою, і гэтман хаце́ў наймацне́й зьняважыць сваімі словамі гонар ворага.

Але скромны Ходкевіч сказаў яму:

— Яшчэ Сярэбраны з сваім прыяцелем-мурзаю маець за сабак нашых людзей пад Воршаю…

Усе́ ўце́мілі боль і горкасьць слоў польнага гэтмана, і пастанова аб вайсковым паходзе пад Воршу была ўсімі горача прынята.

Што-ж тымчасам рабіў Сярэбраны і Казанскі царэвіч? Агаліўшы ўвесь край ад Вязьмы да самае́ Воршы, спаліўшы будынкі і дабро, пазабіваўшы тысячы нявінаватых мірных жыхароў, пазаганяўшы ўцале́лых у самыя лясныя не́тры на гібель ад каляднага марозу і нямінучага голаду, Сярэбраны з трывогаю чакаў ве́дамасьці ад Шуйскага. Ён мала спадзяваўся на стойкасьць свайго разбэшчанага войска. А ме́ў даволі, апрыч таго, клопату з нястачаю корму для коняй, бо ўсё было яго-ж людзьмі у безгалоўі папалена. Ве́дамасьцяй, тымчасам, ад Шуйскага як няма, так няма…

У пачатку лютага на злом карку уначы прыскакалі ў яго стаўку два чалаве́кі старожы з крэпка зьвязаным ганцом- беларусінам.

— Бяда, княжа!—валіць з-пад Чашнікаў літвы відзіма-нявідзіма, сказалі яны;—ганца злавілі з лістом пад самаю Воршаю…

Дрыжачымі рукамі схапіў Сярэбраны паданы ліст.

Гэта была ве́дамасьць аб паражцы і сьме́рці Шуйскага, пасланая ваяводзе Аршанскаму Філону Кміце-Чарнабыльскаму польным гэтманам Грыгорам Ходкевічам наўмысьля так, каб яна трапіла ў рукі Сярэбранаму…

Хітрасьць удалася. Золак новага дня не засьпе́ў ужо спакойна стаячага маскоўскага табору; заме́ст яго быў вір і куламе́са ашале́лых людзе́й, замане́жаных коняй, паламаных хурманак, пакіданага дабра.—„Шуйскі разьбіты! Шуйскі разьбіты!“ — і тут два магічных словы сарвалі з ме́сца 50.000 загартованых у многіх страшных баёх коньнікаў і кінулі іх у жудасны віхор панічных, неразумных уцёкаў. А думкі аб коньніцы Ходкевіча, насядаючай, адзаду, надавалі бягучым крыльле.

Сярэбраны ірваў на сабе́ валасы, расьсе́к колькі ахопленых панікаю галоў, але тое, што зрабіў, ня мог паправіць. Прачытаны ліст трэба-б было зьнішчыць, нічога нікому не сказаўшы. Ён сказаў бліжэйшым ваяводам: „Шуйскі забіты, Радзівіл ідзе́ць на нас“ — і ўсё прапала. Калі-ж новая старожа прыбе́гла з ве́дамасьцю, што людзі зяле́знага Ходкевіча ужо пасе́клі перадавую маскоўскую старожу і зараз заскочуць за Крапіўну, каб перацяць дарогу адступле́ньня на Смале́нск,—тады ніякая сіла ў сьве́це не магла зьдзе́ржыць армію, страціўшую ве́ру у свае́ сілы.

Усё пабе́гла… толькі не Смале́нскаю дарогаю, а на паўдзён.

Грыгоры Ходкевіч не хаце́ў пачакаць польскія аддзе́лы з-пад Барысава і разам з імі ўдарыць на Сярэбранага-князя. Дык-жа дорага аплаціўся яго нацыянальны беларускі гонар коштам беларускага селяніна. Армія маскоўцаў пабе́гла, але ня была разьбіта да канца. Цяпе́р ад Воршы і да Крычава лягла такая-ж „пасярэбраная“ пустыня, якая ляжала ад Вязьмы. Нікога,—ні старых, ні матак, ні дзяце́й не шчадзілі татары. Да астатняга зе́рнятка выграбала й вымятала з сьвірнаў і з зямляных ямаў адступаўшая масква, бо ўве́сь абоз свой страціла пад Воршаю. Хто-ж з беларускіх хлопаў не хаце́ў паміраць галоднай сьме́рцьцю і не паказываў маскве́ сваёй хле́бнай ямы, таго каралі найгоршай сьме́рцью.

Цэлыя воласьці надоўга апусьце́лі.
&lt;/div&gt;

{{Калёнтытул|right='''М. {{Разьбіўка|Гарэцкі}}.'''}}

{{лінія|4em|прагал=0}}

[[Катэгорыя:Апавяданні Максіма Гарэцкага]]
[[Катэгорыя:Гістарычная проза]]
[[Катэгорыя:Бітва на Уле]]
[[Катэгорыя:Творы 1921 года]]</text>
      <sha1>5fssmtywg5kh8ykgj9737k6v3w0c51p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Катэгорыя:Бітва на Уле</title>
    <ns>14</ns>
    <id>27507</id>
    <revision>
      <id>80755</id>
      <timestamp>2022-07-23T20:45:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Зьвязаныя праекты}}{{Вікіпэдыя|Бітва на Уле|Бітва на рацэ Уле}}  [[Катэгорыя:Бітвы]] [[Катэгорыя:Войска Вялікага Княства Літоўскага]] [[Катэгорыя:Чашнікі]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="276" xml:space="preserve">{{Зьвязаныя праекты}}{{Вікіпэдыя|Бітва на Уле|Бітва на рацэ Уле}}

[[Катэгорыя:Бітвы]]
[[Катэгорыя:Войска Вялікага Княства Літоўскага]]
[[Катэгорыя:Чашнікі]]</text>
      <sha1>n6k5xc330qeuztpkqysfv1jiqp5b7gg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/52</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27508</id>
    <revision>
      <id>80761</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:12:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|БЕЗНАДЗЕЙНАСЬЦЬ.|памер=120%}} Скарына, доктар лекарскіх навук,&lt;br /&gt; У доўгай опратцы на вежы сочыць зоры.&lt;br /&gt; Яны спрыяюць! Час! З рухавых рук&lt;br /&gt; Скарыны пье адвар пан земскі пісар хворы.&lt;br /&gt; І ўраз пабачыў ён, што ізумруд&lt;br /&gt; Ў пярсьцёнку зал...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="690" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|БЕЗНАДЗЕЙНАСЬЦЬ.|памер=120%}}
Скарына, доктар лекарскіх навук,&lt;br /&gt;
У доўгай опратцы на вежы сочыць зоры.&lt;br /&gt;
Яны спрыяюць! Час! З рухавых рук&lt;br /&gt;
Скарыны пье адвар пан земскі пісар хворы.&lt;br /&gt;
І ўраз пабачыў ён, што ізумруд&lt;br /&gt;
Ў пярсьцёнку залатым на пальцы штось імгліцца,&lt;br /&gt;
Што блеску ў ім німа… І з болем: тут&lt;br /&gt;
Ён зразумеў, што ўжо к жыцьцю не вараціцца.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nvuynys7y4hh46f2mjlnmjsgm71ioib</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Безнадзейнасьць</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27509</id>
    <revision>
      <id>80762</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:13:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Безнадзейнасьць  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]]  | наступны  = Вянок (1914)/Старая Беларусь/Ціхі вечэр, зьнікнула с...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="787" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Безнадзейнасьць
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Слуцкіе ткачыхі|Слуцкіе ткачыхі]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…|⁂ Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=52 to=52 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Безнадзейнасьць}}</text>
      <sha1>b61pci7jbbq5foak3hekaycvo1olkxj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасьць</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27510</id>
    <redirect title="Безнадзейнасць" />
    <revision>
      <id>80764</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:14:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Перасылае да [[Безнадзейнасць]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Безнадзейнасць]]</text>
      <sha1>209wkj18m8jke6jvsc0wzegn5bfmjff</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасць</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27511</id>
    <revision>
      <id>80766</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:16:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{Неадназначнасьць}}  * [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)|Безнадзейнасьць ]] (1909—1913) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]]. * [[Безнадзейнасьць  (Жылка)|Безнадзейнасьць]] (?) — верш [[Аўтар:Уладзімір Жылка|Уладзімера Жылкі]].»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="421" xml:space="preserve">{{Неадназначнасьць}}

* [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)|Безнадзейнасьць ]] (1909—1913) — верш [[Аўтар:Максім Багдановіч|Максіма Багдановіча]].
* [[Безнадзейнасьць  (Жылка)|Безнадзейнасьць]] (?) — верш [[Аўтар:Уладзімір Жылка|Уладзімера Жылкі]].</text>
      <sha1>gss7z3qcm6i339j03gjw77bgz2xaoy1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасьць (Жылка)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27512</id>
    <redirect title="Безнадзейнасць (Жылка)" />
    <revision>
      <id>80768</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:16:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасьць (Жылка)]] у [[Безнадзейнасць (Жылка)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="55" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Безнадзейнасць (Жылка)]]</text>
      <sha1>9pni45njbr8govdykg7niqw83e429t5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Безнадзейнасьць (Багдановіч)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27513</id>
    <redirect title="Безнадзейнасць (Багдановіч)" />
    <revision>
      <id>80770</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:16:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Gleb Leo перанёс старонку [[Безнадзейнасьць (Багдановіч)]] у [[Безнадзейнасць (Багдановіч)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Безнадзейнасць (Багдановіч)]]</text>
      <sha1>t8n2dftpvfz8fxbgauo747oygm2wyfx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/53</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27514</id>
    <revision>
      <id>80771</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:20:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Ціхі вечэр; знікнула сьпякота,&lt;br /&gt; Зесялей струіцца між чарота&lt;br /&gt; Рэчка, што ўцекае у ставок;&lt;br /&gt; Ўкруг яго ідзе вярбін вянок&lt;br /&gt; Йшчэ зялёных, сьвежых, хоць каравых;&lt;br /&gt; Плесьня каля бярэгоў іржавых&lt;br /&gt; Саматканым поясом ідзе&lt;br /&gt; І лілеі расц...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1606" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Ціхі вечэр; знікнула сьпякота,&lt;br /&gt;
Зесялей струіцца між чарота&lt;br /&gt;
Рэчка, што ўцекае у ставок;&lt;br /&gt;
Ўкруг яго ідзе вярбін вянок&lt;br /&gt;
Йшчэ зялёных, сьвежых, хоць каравых;&lt;br /&gt;
Плесьня каля бярэгоў іржавых&lt;br /&gt;
Саматканым поясом ідзе&lt;br /&gt;
І лілеі расцвілі ў вадзе;&lt;br /&gt;
Часам з візгам ластаўка малая&lt;br /&gt;
Пранясецца нізка, і чэркае&lt;br /&gt;
Крылечкам з разгону гладзь стаўка,&lt;br /&gt;
Налякаўшы гэтым матылька.&lt;br /&gt;
Часам лін ці окунь успляснуцца&lt;br /&gt;
І кругі шырока разыйдуцца;&lt;br /&gt;
Часам выпаўзаюць палежаць&lt;br /&gt;
Тут вужакі шэрые на гаць,&lt;br /&gt;
У канцы каторай млын схіліўся:&lt;br /&gt;
Спарахнеў ён, ледзь не разваліўся.&lt;br /&gt;
Пачарнела кола і даўно&lt;br /&gt;
Мохам цёмным абрасло яно.&lt;br /&gt;
Але сённі ходзіць кола млына,&lt;br /&gt;
Бо прыйшла да млынара дзяўчына,&lt;br /&gt;
Каб мог сукруху с сэрца збыць.&lt;br /&gt;
У белай опратцы яна стаіць,&lt;br /&gt;
Нахіліла смуглую галоўку&lt;br /&gt;
І чуваць, як сэрца праз шнуроўку&lt;br /&gt;
Часта б‘ецца. А стары млынар&lt;br /&gt;&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4ru6m5ggvldm7uwquxyurx4m1tb386x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/54</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27515</id>
    <revision>
      <id>80772</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:22:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «Тройчы брызнуў ёй вадой на твар&lt;br /&gt; І, уставіўшы на хвалі вочы,&lt;br /&gt; Прыглушоным голасам шапочэ:&lt;br /&gt; „Пакланюсь я табе, царыца,&lt;br /&gt; Чыстая, сцюдзёная вадзіца,&lt;br /&gt; Ты цячэш балотамі, імхамі,&lt;br /&gt; Жоўтымі, сыпучымі пяскамі,&lt;br /&gt; {{Абмылка|Бэрагі|Берагі}} крутые падр...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1335" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Тройчы брызнуў ёй вадой на твар&lt;br /&gt;
І, уставіўшы на хвалі вочы,&lt;br /&gt;
Прыглушоным голасам шапочэ:&lt;br /&gt;
„Пакланюсь я табе, царыца,&lt;br /&gt;
Чыстая, сцюдзёная вадзіца,&lt;br /&gt;
Ты цячэш балотамі, імхамі,&lt;br /&gt;
Жоўтымі, сыпучымі пяскамі,&lt;br /&gt;
{{Абмылка|Бэрагі|Берагі}} крутые падрываеш,&lt;br /&gt;
Дрэвы ды камні падмываеш&lt;br /&gt;
І нясеш іх к мору-акіяну,&lt;br /&gt;
К выклятаму востраву Буяну.&lt;br /&gt;
Там і вецер буйны не гуляе,&lt;br /&gt;
Там і сонцэ краснае не зьяе&lt;br /&gt;
Там вя блішчэ ясная зараніца.&lt;br /&gt;
І прыносіш ты туды, вадзіца,&lt;br /&gt;
Важкі сум ад сэрца Кацярыны,&lt;br /&gt;
Я навокал абваджу тры тыны,&lt;br /&gt;
На замок іх моцна замыкаю,&lt;br /&gt;
Ключ у морэ-акіян кідаю.&lt;br /&gt;
Як са дна ключу ўжо не падняцца&lt;br /&gt;
Так і гэтым словам не мінацца“.&lt;br /&gt;

І падносіць млынару дзяўчына&lt;br /&gt;
Яек рэшата й палатніну.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9xtu3gy9vg5gcgwhy4l54nujkf1s0t6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27516</id>
    <revision>
      <id>80773</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:23:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Безнадзейнасьць|Безнадзейнасьць]]  | наступны  = Вянок (1914)/Старая Беларусь/Па л...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="816" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Безнадзейнасьць|Безнадзейнасьць]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Па ляду, у глухім боры|⁂ Па ляду, у глухім боры]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Ціхі вечар; зьнікнула сьпякота…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=53 to=54 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…}}</text>
      <sha1>gk34xpkykyelq0p1380bjkayky2jcd6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/55</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27517</id>
    <revision>
      <id>80774</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Па ляду, у глухім бары,&lt;br /&gt; Дзе, ля ральлі стаяць тры хаты,&lt;br /&gt; Мужык ідзе,—на сьвітцы латы,&lt;br /&gt; А сам няхібкі, хоць стары,&lt;br /&gt;  С чупрынай, белаю, як лунь,&lt;br /&gt; І з барадою сьнегавою,&lt;br /&gt; Зямлёй прапахшы і сасною,&lt;br /&gt; {{Абмылка|Ен|Іон}} пільна ўсё гляд...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1405" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Па ляду, у глухім бары,&lt;br /&gt;
Дзе, ля ральлі стаяць тры хаты,&lt;br /&gt;
Мужык ідзе,—на сьвітцы латы,&lt;br /&gt;
А сам няхібкі, хоць стары,&lt;br /&gt;

С чупрынай, белаю, як лунь,&lt;br /&gt;
І з барадою сьнегавою,&lt;br /&gt;
Зямлёй прапахшы і сасною,&lt;br /&gt;
{{Абмылка|Ен|Іон}} пільна ўсё глядзіць на рунь.&lt;br /&gt;

„А каб ты здох!“ Бач, па расе&lt;br /&gt;
Хтось трапіў к збожжу ад крыніцы;&lt;br /&gt;
Ды вось і вузкі сьлед капытца:&lt;br /&gt;
Алені тут былі ў аўсе.&lt;br /&gt;

Ўсё знішчуць, падлы, хоць ня сей,—&lt;br /&gt;
Не дачэкаеш умалота!&lt;br /&gt;
А тут ешчэ цераз балота&lt;br /&gt;
Не прабярэшея да людзей.&lt;br /&gt;

Снуюцца хмарай камары;&lt;br /&gt;
Кішмя-кішаць у зёлках гады;&lt;br /&gt;
Падшывам абрастаюць ляды…&lt;br /&gt;
Зьвядуць, зьвядуць людзей бары.&lt;br /&gt;

Даўно пачаў „хадзяін“ дбаць,&lt;br /&gt;
Каб пушча тут была нанова,&lt;br /&gt;
Ды толькі ведае дзед „слова“,&lt;br /&gt;
А то дабра бы не зазнаць.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4ga1ynt84cow93nla0utnhqysh0eor3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Старая Беларусь/Па ляду, у глухім боры</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27518</id>
    <revision>
      <id>80775</id>
      <timestamp>2022-07-23T21:27:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Па ляду, у глухім боры  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…|⁂ Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…]]  | наступны  = Вянок (19...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="740" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Па ляду, у глухім боры
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…|⁂ Ціхі вечэр, зьнікнула сьпякота…]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/Уступ|Уступ]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Па ляду, у глухім бары…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=55 to=55 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Па ляду, у глухім боры}}</text>
      <sha1>o2wx1hlxd912ximx5rse6tepcpqymf3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/147</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27519</id>
    <revision>
      <id>80776</id>
      <timestamp>2022-07-24T07:12:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4905" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ліся яны тут і ці доўга прабылі, Поль не ведаў; але, убачыўшы іх, ён усеўся ў пасцелі і падрабязна адказаў на ўсе пытанні лекара і шапнуў яму, што, будзьце ласкавы, Фларэнс нічога не павінна ведаць пра гэта і што ён цвёрда вырашыў, каб яна была на вечарынцы. Ён шмат балбатаў з лекарам, і яны рассталіся найлепшымі сябрамі. Пасля, лежачы з заплюшчанымі вачыма, ён чуў, як лекар сказаў, вышаўшы з пакоя і недзе вельмі далёка, — ці гэта яму прыснілася, — што назіраецца адсутнасць жыццёвай сілы («Што-б гэта магло быць?» падумаў Поль) і арганізм надзвычай аслаблен; што хлапчук цвёрда вырашыў расстацца са сваімі школьнымі таварышамі семнаццатага, і таму варта задаволіць яго жаданне, калі яму не зробіцца горш; што ён рад быў даведацца ад місіс Піпчын пра пераезд хлапчука да родных у Лондан восемнаццатага; што ён напіша містэру Домбі, калі лепш азнаёміцца з хваробай і да восемнаццатага; што цяпер няма простых падстаў для… для чаго? Поль не дачуў слова; і што ў хлапчука жывы розум, але ён дзівакаваты.

Што гэта азначае — гэта «дзівакаватасць», з заміраючым сэрцам размышляў Поль, так яскрава выяўленая ў ім, так выразна бачная многімі?

Ён не мог гэта зразумець і не мог доўга стамляць сябе размышленнямі. Місіс Піпчын зноў была каля яго, нібы і не адыходзіла (ён думаў, што яна вышла разам з доктарам, але,
магчыма, усё гэта было ў сне) і неўзабаве ў яе руках таямнічым чынам з'явіліся шклянка і бутэлька, і яна напоўніла яму шклянку. Пасля гэтага ён атрымаў вельмі смачнае жэле, якое прынесла яму сама місіс Блімбер; і тады ён адчуў сябе так
добра, што місіс Піпчын, пасля настойлівых яго просьбаў, накіравалася дадому, а Брыгс і Тозер прышлі класціся спаць. Бедны Брыгс вельмі скардзіўся на свой аналіз, але з Полем быў вельмі ласкавым, таксама як і Тозер, таксама як і ўсе астатнія, бо ўсе як адзін заходзілі да яго перад сном і гаварылі: «Як адчуваеце сябе зараз, Домбі?» «Не журыцеся, маленькі Домбі!» і іншае. Калі Брыгс лёг у пасцель, ён доўга не спаў, усё яшчэ наракаючы на свой аналіз і гаворачы, што, вядома, ён зусім няправільны, і нават забойцу яны не маглі-б прааналізаваць горш, і як-бы спадабалася доктару Блімберу, калі-б ад гэтага залежалі яго грошы ў кішэні.

У наступную раніцу, перш чым узяцца за гонг, падслепаваты малады чалавек падняўся наверх да Поля і сказаў яму, каб ён не ўставаў з пасцелі, што Поль з радасцю выканаў. Незадоўга да прыходу лекара місіс Піпчын з'явілася зноў, а праз некаторы час добрая маладая жанчына, якая чысціла печ, калі Поль убачыў яе ў тую першую раніцу (якой далёкай здавалася яна
цяпер!), прынесла яму снеданне. Была яшчэ адна кансультацыя, недзе вельмі далёка, ці мо Полю зноў гэта прыснілася, а пасля лекар, вярнуўшыся з доктарам Блімберам і місіс Блімбер, сказаў:&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5cto22l410mwr3c1q9d7u5gyorrbkb4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/148</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27520</id>
    <revision>
      <id>80777</id>
      <timestamp>2022-07-24T07:29:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4394" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

— Так, я думаю, доктар, Блімбер, цяпер мы можам вызваліць гэтага маладога джэнтльмена ад кніг: канікулы ўжо блізка.

— Бясспрэчна, — сказаў доктар Блімбер. — Дарагая мая, калі
ласка, паведаміце аб гэтым Карнеліі.

— Абавязкова, — сказала місіс Блімбер.

Лекар, нахіліўшыся, пільна паглядзеў у вочы Полю, памацаў яму галаву, пульс і выслухаў сэрца з такой цікавасцю і руплівасцю, што Поль сказаў:

— Дзякую вам, сэр.

— Наш маленькі сябра, — заўважыў доктар Блімбер, — ніколі не скардзіўся.

— О, так! — адказаў лекар. — Бадай ці стаў-бы ён скардзіцца.

— Вы лічыце, што яму значна лепш? — запытаўся доктар Блімбер.

— О, яму значна лепш, сэр, — адказаў лекар.

Поль па ўласцівай яму дзіўнай прывычцы пачаў разважаць аб тым, чым маглі быць заняты ў той момант думкі лекара, — з такім задуменнем адказаў ён на два пытанні доктара
Блімбера. Але з прычыны таго, што лекар выпадкова сустрэў позірк свайго маленькага пацыента і зараз-жа вывеў яго з задумення вясёлай усмешкай, Поль усміхнуўся ў адказ і перастаў думаць.

Цэлы дзень ён праляжаў у пасцелі, драмаў, марыў і глядзеў на містэра Тутса, але ў наступны дзень устаў і спусціўся ўніз. О, цуда! Нешта здарылася з вялікім насценным гадзіннікам, і рабочы, які стаяў на страмянцы, зняў з яго цыферблат і пры святле свечкі поркаў інструментам у механізме. Гэта была вялікая падзея для Поля, які ўсеўся на ніжнюю ступеньку і ўважліва сачыў за аперацыяй, раз-по-раз паглядаючы на цыферблат, прыслонены тут-жа да сцяны, і адчуваючы некаторую збянтэжанасць ад думкі, што цыферблат падміргвае яму.

Рабочы на страмянцы быў вельмі далікатны, а калі, убачыўшы Поля, ён сказаў: «Як маецеся, сэр?», Поль пачаў з ім размаўляць і сказаў яму, што быў не зусім здаровы. Калі лёд
быў такім чынам зламаны, Поль задаў яму мноства пытанняў пра гадзіннік і пра тое, ці дзяжураць уночы людзі на званіцах, каб прымусіць гадзіннік біць, і як звоняць у званы, калі паміраюць людзі, і ці адрозніваецца гэты звон ад звону ў часе вяселля, ці жывым толькі здаецца, што ён нудны. Пераканаўшыся, што новы яго знаёмы не вельмі добра ведае пра вячэрні звон у старыну, Поль расказаў яму пра гэты звычай, а таксама запытаўся ў яго, як у чалавека практычнага, якой ён думкі наконт зацеі караля Альфрэда&lt;ref&gt;''Кароль Альфрэд'' — кароль англасаксаў Альфрэд Вялікі (879–901); вынайшоў спосаб вымарэння часу па зарубках на свечцы, якая гарыць.&lt;/ref&gt; вымераць час пры дапамозе запаленай свечкі, на што рабочы адказваў, што, па яго думцы,&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4jhe293hpxuc7412hopilwc673ix486</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/149</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27521</id>
    <revision>
      <id>80780</id>
      <timestamp>2022-07-24T07:48:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4825" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;яна загубіла-б гандаль гадзіннікамі, калі-б да яе зноў вярнуліся. Карацей кажучы, Поль наглядаў, пакуль гадзіннік не набыў звычайнага свайго выгляду і не пачаў зноў задаваць свайго паважнага пытання, пасля чаго рабочы, склаўшы інструменты ў доўгую карзінку, пажадаў яму ўсяго найлепшага і пайшоў. Але папярэдне ён шапнуў нешта лакею ля дзвярэй, прычым упамянуў слова «дзівакаваты» — Поль гэта чуў.

Што такое «дзівакаваты» і чаму гэта выклікала спачуванне ў людзей? Што-б гэта магло быць?

Вольны цяпер ад заняткаў, ён часта пра гэта думаў, хоць не так часта, як магло-б здарыцца, калі-б яму патрэбна было думаць пра меншую колькасць рэчаў. А іх было вельмі шмат, і ён думаў увесь час, з раніцы да вечара.

Перш за ўсё пра Фларэнс, якая прыдзе на вечарынку. Фларэнс убачыць, што хлопчыкі яго любяць, і гэта яе парадуе. Вось пра гэта ён думаў заўсёды. Няхай Фларэнс пераканаецца, што яны ласкавыя і добрыя ў адносінах да яго і што ён зрабіўся іх маленькім любімцам, і тады яна будзе ўспамінаць час, які ён правёў тут, без асаблівага смутку. Магчыма, дзякуючы гэтаму ў Фларэнс лягчэй будзе на душы, калі ён сюды вернецца.

Калі ён сюды вернецца! Пяцьдзесят разоў на дзень яго маленькія ножкі нячутна ўзбіраліся па лесвіцы ў яго пакой, калі ён збіраў свае кнігі і ўсю сваю маёмасць і складаў там усё, аж да апошняй дробязі, каб узяць з сабою дадому! Не відаць было, каб маленькі Поль збіраўся сюды вярнуцца; ніякіх падрыхтаванняў да гэтага, ніякіх указанняў на гэта не было ў тым, што ён думаў і рабіў, за выключэннем мімалётнай думкі, звязанай з сястрой. Наадварот, блукаючы па доме ў гэтым задуменні, ён думаў аб усім, яму блізкім, так, нібы павінен быў з гэтым расстацца, а таму вось і патрэбна было думаць пра вельмі многае з раніцы да вечара

Трэба было заглянуць у гэтыя пакоі наверсе і падумаць аб тым, як будзе ў іх пуста, калі ён паедзе; і пацікавіцца, колькі маўклівых дзён, тыдняў, месяцаў і гадоў будуць яны аставацца такімі-ж урачыстымі і ціхімі. Трэба было падумаць аб тым, ці будзе тут калі-небудзь бадзяцца другі хлопчык (такі самы дзівакаваты, як і ён), якому адкрыюцца такія-ж змены ва ўзорах
мэблі, і ці раскажа хто-небудзь гэтаму хлопчыку пра маленькага Домбі, які жыў тут калісьці.

Ля акна яго спальні сотні думак зліваліся з гэтымі і прыходзілі адна за другой, адна за другой, як набягаючыя хвалі. Дзе жылі гэтыя дзікія птушкі, якія ў непагоду заўсёды кружацца над морам; адкуль падымаліся і дзе зараджаліся воблакі, адкуль імчаўся вецер у імклівым сваім палёце і дзе ён спыняўся; ці магло тое месца, дзе яны так часта сядзелі з Фларэнс і назіралі і разважалі аб усім гэтым, — ці магло яно і без іх аставацца акурат такім, якім было; ці магло яно астацца такім&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ritgrk6bwqp2thtog13hz6djwv4qvcm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/150</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27522</id>
    <revision>
      <id>80787</id>
      <timestamp>2022-07-24T08:17:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4594" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;для Фларэнс, калі-б ён быў дзе-небудзь далёка, а яна сядзела там адна?

Трэба было падумаць таксама пра містэра Тутса і містэра Фідэра, бакалаўра мастацтваў; пра ўсіх хлопчыкаў і пра доктара Блімбера, і пра місіс Блімбер і міс Блімбер, пра дом і пра цётку і міс Токс; пра бацьку, Домбі і Сыне, пра Уолтэра і яго беднага старога дзядзьку, што атрымаў грошы, якія яму былі патрэбны, і пра гэтага капітана з хрыплым голасам і жалезнай рукой. Апрача ўсяго гэтага, трэба было зрабіць на працягу дня мноства маленькіх візітаў: пабываць у класным пакоі, у кабінеце доктара Блімбера, у пакоі місіс Блімбер, міс Блімбер і ля сабакі, бо цяпер ён карыстаўся правам разгульваць па ўсім доме; а з тае прычыны, што яму хацелася расстацца з усімі як найлепш, ён па-свойму стараўся ўсім дагадзіць. То ён знаходзіў патрэбныя месцы ў кнізе для Брыгса,
які заўсёды іх губляў; то адшукваў словы ў лексіконах&lt;ref&gt;''Лексікон'' — слоўнік з падрабязным тлумачэннем кожнага слова.&lt;/ref&gt; для іншых маладых джэнтльменаў, якія трапілі ў бяду: то трымаў шоўк, які місіс Блімбер зматвала ў клубок; то наводзіў парадак на пісьмовым стале Карнеліі; то прабіраўся нават у кабінет доктара і, седзячы на дыване каля яго вучоных ног, паціхеньку пакручваў глобусы і адпраўляўся ў кругасветнае падарожжа або рабіў палёт сярод далёкіх зорак.

Карацей кажучы, у тыя дні перад самымі канікуламі, калі іншыя маладыя джэнтльмены знемагаліся, аднаўляючы ў памяці ўсё пройдзенае за паўгоддзе, Поль быў такім прывілеяваным вучнем, якога ніколі яшчэ не бачылі ў гэтым доме. Ён сам
ледзь мог гэтаму паверыць; аднак, праходзілі гадзіны і дні, а свабоду ён захоўваў, і маленькага Домбі песцілі ўсе. Доктар Блімбер быў такім уважлівым да яго, што аднойчы ў часе абеду загадаў Джансону выйсці з-за стала, калі той неабдумана назваў яго «няшчасненькім Домбі», што, па думцы Поля, было, бадай, сурова і жорстка, хоць у той момант ён успыхнуў і здзівіўся, чаму Джансон яго шкадуе. Справядлівасць доктара
была, на думку Поля, тым больш няпэўнай, што напярэдадні вечарам ён выразна чуў, як доктар згадзіўся з заўвагай, якую выказала місіс Блімбер, што няшчасненькі любы Домбі зрабіўся яшчэ больш дзівакаватым. Вось тады-ж Поль і пачаў думаць аб тым, што быць дзівакаватым — значыць быць вельмі
худым і слабым і лёгка стамляцца і хацець дзе-небудзь прылегчы і адпачыць; а ён не мог не заўважыць, што гэта схільнасць развіваецца ў яго з дня на дзень.

Нарэшце, надышоў дзень вечарынкі, і доктар Блімбер сказаў у часе снедання:

— Джэнтльмены, мы адновім нашы заняткі дваццаць пятага наступнага месяца.

1.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>99acdeb0dux2twd9ik0i56ysjkrfb9p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/151</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27523</id>
    <revision>
      <id>80791</id>
      <timestamp>2022-07-24T08:36:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4850" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;Містэр Тутс неадкладна скінуў ярмо нявольніцтва, адзеў кальцо і неўзабаве пасля гэтага, упамянуўшы ў выпадковай размове пра доктара, назваў яго «Блімбер»! Такая вольнасць выклікала ў старэйшых вучняў пачуццё захаплення і зайздрасці; але больш юныя розумы былі запалоханы і як быццам здзіўляліся, што столь не абвалілася і не раздушыла яго.

Як у часе снедання, так і ў часе абеду не было зроблена ніводнага намёку на вячэрнюю цырамонію, але ў доме ўвесь дзень была мітусня, і ў часе сваіх вандраванняў Поль пазнаёміўся са шматлікімі дзіўнымі лаўкамі і падсвечнікамі і сустрэўся з арфай у зялёным паліто, што стаяла на пляцоўцы перад дзвярыма гасцінай. А ў часе абеду галава місіс Блімбер мела нейкі дзіўны выгляд, нібы на ёй былі вельмі туга закручаны валасы; і хоць на абодвух вісках міс Блімбер. красаваліся
пучкі заплеценых у касу валасоў, яе ўласныя кудры пад імі былі нібы закручаны ў паперу і ў дадатак у тэатральную афішу, бо над адным шклом яе бліскаючых акуляраў Поль прачытаў: «Каралеўскі тэатр», а над другім: «Брайтон».

Пад вечар у дартуарах юных джэнтльменаў быў грандыёзны парад белых жылетаў і гальштукаў і так патыхала гарэлымі валасамі, што доктар Блімбер паслаў наверх лакея з прывітаннем і захацеў даведацца, ці не пажар у доме. Але на самай справе гэта цырульнік завіваў маладых джэнтльменаў і ў вялікай стараннасці вельмі нагрэў шчыпцы.

Калі Поль апрануўся — што было зроблена хутка, бо ён адчуваў недамаганне і санлівасць і не мог займацца гэтым надта доўга, — ён спусціўся ў гасціную, дзе застаў доктара Блімбера, які хадзіў па пакоі, у вячэрнім касцюме, але з такім велічным і абыякавым выглядам, нібы дапускаў простую магчымасць, што можа здарыцца да яго хто-небудзь загляне. Пасля з'явілася місіс Блімбер, чароўная, на погляд Поля; яна адзела такое мноства спадніц, што трэба было зрабіць цэлую экскурсію, каб абыйсці вакол яе. Міс Блімбер спусцілася неўзабаве пасля сваёй матулі, бязмерна пераціснутая, але прыгожая.

Услед за імі прыбылі містэр Тутс і містэр Фідэр. Кожны з гэтых джэнтльменаў трымаў у руцэ свой капялюш, нібы жыў дзе-небудзь у іншым месцы; а калі дварэцкі далажыў аб іх, доктар Блімбер сказаў: «А-а-а! Ах, божа мой!» і, здавалася, быў надзвычай рад іх бачыць. Містэр Тутс пабліскваў каштоўнымі каменнямі і гузікамі і надаваў такое значэнне гэтай акалічнасці, што, паціснуўшы руку доктару і пакланіўшыся місіс Блімбер і міс Блімбер, адвёў Поля ў бок і запытаўся:

— Што вы пра гэта думаеце, Домбі?

Але, не гледзячы на такую скромную ўпэўненасць у сабе, містэр Тутс, здавалася, быў у нерашучасці з прычыны таго, варта зашпіліць ніжні гузік жылета ці не, пры спакойным
уліку ўсіх абставін, закасаць ці выпраміць манжэты. Заўва-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pi3oipik2uc2duyptv83ld519s9ugt4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/152</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27524</id>
    <revision>
      <id>80794</id>
      <timestamp>2022-07-24T08:52:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4114" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;жыўшы, што ў містэра Фідэра яны закасаныя, містэр Тутс закасаў і свае; але з прычыны таго, што ў наступнага госця манжэты былі выпраўлены, містэр Тутс выправіў і свае. Што датычыць гузікаў жылета, не толькі ніжніх, але і верхніх, то, па меры прыбыцця гасцей, варыяцыі зрабіліся такімі шматлікімі і рознастайнымі, што Тутс увесь час перабіраў пальцамі
гэту прыладу туалета, нібы граў на нейкім інструменце, і, мусіць, лічыў бесперастанныя практыкаванні, з ім звязаныя, вельмі цяжкімі.

Калі ўсе маладыя джэнтльмены, завітыя, у тугіх гальштуках і лакіраваных туфлях, трымаючы ў руках новенькія капелюшы, сабраліся, прычым аб паяўленні кожнага было даложана дварэцкім, прышоў настаўнік танцаў, містэр Бепс, у суправаджэнні місіс Бепс, з якой місіс Блімбер абыходзілася ў вышэйшай ступені ласкава і спагадліва.

Поль знік са свайго кутка на канапе сярод падушак, які служыў яму назіральным пунктам, і спусціўся ў пакой, дзе быў сервіраваны чай, каб сустрэць Фларэнс, якую амаль два тыдні не бачыў, бо ў мінулую суботу і нядзелю аставаўся ў доктара Блімбера, каб не прастудзіцца. Хутка яна прышла, такая прыгожая ў сваёй скромнай бальнай сукенцы, з жывымі кветкамі ў руках, што, калі яна апусцілася на калені, каб абняць Поля за шыю і пацалаваць яго (бо нікога тут не было, апрача яго
прыяцелькі і яшчэ адной маладой жанчыны, якія разлівалі чай), ён ледзь мог прымусіць сябе выпусціць яе або адвесці позірк ад яе ззяючых і любячых вачэй.

— Але што здарылася, Флой? — запытаўся Поль, амаль упэўнены, што ўбачыў слязу.

— Нічога, любы, нічога, — адказвала Фларэнс.

Поль асцярожна дакрануўся пальцам да яе шчакі — так, гэта была сляза!

— Што-ж гэта, Флой! — сказаў ён.

— Мы разам паедзем дадому, і я буду даглядаць вас, мой любы, — сказала Фларэнс.

— Даглядаць мяне! — паўтарыў Поль.

Поль не мог зразумець, якія адносіны гэта мае да слязы, чаму абедзве маладыя жанчыны глядзелі так сур'ёзна і чаму Фларэнс на секунду адвярнулася, а пасля павярнула да яго твар, які зноў свяціўся ўсмешкай.

— Флой, — пачаў Поль, трымаючы ў руцэ завіток яе цёмных валасоў, — скажыце мне, родная: як ''вы'' думаеце, я — дзівакаваты?

Сястра засмяялася, прыгалубіла яго і адказала:

— Не.

— Таму што я знаю — яны гэта гавораць, — прадаўжаў Поль, — і мне хочацца ведаць, што яны гэтым хочуць сказаць, Флой.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0rpgskqhgk7iq434mwikrrq4usxerrq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/153</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27525</id>
    <revision>
      <id>80798</id>
      <timestamp>2022-07-24T09:08:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3913" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;

Але пачуўся моцны стук у дзверы, Фларэнс хуценька адышлася да стала, і больш яны пра гэта не гаварылі. Поль зноў здзівіўся, убачыўшы, што яго прыяцелька шэпча нешта Фларэнс, нібы ўцяшае яе, але зноў прыбыўшыя прагналі гэту думку.

Гэта быў сэр Барнет Скетлс, лэдзі Скетлс і майстар Скетлс. Пасля вакацыі майстру Скетлсу належала зрабіцца навічком, і ў пакоі містэра Фідэра заўсёды ўслаўлялі яго бацьку, які быў у Палаце абшчын&lt;ref&gt;''Палата абшчын'' — адна з палат (ніжняя) англійскага парламента; другая палата — Палата лордаў.&lt;/ref&gt;.

— Ну, а гэта што за пакой? — звярнулася лэдзі Скетлс да прыяцелькі Поля Міліі.

— Кабінет дсктара Блімбера, пані, — быў адказ.

Лэдзі Скетлс агледзела яго ў ларнет і з ухвальным кіўком сказала сэру Барнету Скетлсу: «Вельмі добра». Сэр Барнет Скетлс згадзіўся, але майстар Скетлс глядзеў падазрона і недаверліва.

— Ну, а вось гэты малютка, — сказала лэдзі Скетлс, паварочваючыся да Поля. — Ён адзін з…

— Адзін з маладых джэнтльменаў, пані; так, пані, — сказала прыяцелька Поля.

— Як-жа вас завуць, маё бледнае дзіця? — сказала лэдзі Скетлс.

— Домбі, — адказаў Поль.

Сэр Барнет Скетлс адразу-ж умяшаўся і заявіў, што меў гонар сустрэцца з бацькам Поля на публічным абедзе, і выказаў надзею, што ён здаровы. Затым Поль пачуў, як ён гаварыў лэдзі Скетлс: «Сіці… вельмі багаты… у вышэйшай ступені рэспектабельны… доктар успамінаў аб гэтым». А пасля ён сказаў Полю:

— Калі ласка, перадайце вашаму добраму тату, што сэр Барнет Скетлс надзвычай рад, што ў яго добрае здароўе і пасылае яму сваё палкае прывітанне.

— Так сэр, — адказваў Поль.

— Малайчына! — сказаў сэр Барнет Скетлс. — Барнет, — звярнуўся ён да майстра Скетлса, які (назлосць прадстаячаму вучэнню) налёг на кекс з карынкай, — з гэтым маладым чалавекам вам варта пазнаёміцца. З гэтым маладым чалавекам вы ''можаце'' пазнаёміцца, — сказаў сэр Барнет Скетлс, красамоўна падкрэсліваючы свой дазвол.

— Якія вочы! Якія валасы! Які прыгожы тварык! — ціха ўсклікнула лэдзі Скетлс, паглядаючы на Фларэнс праз ларнет.

— Мая сястра, — сказаў Поль, знаёмячы з ёй.

Скетлсы былі цяпер зусім задаволены. А з тае прычыны, што лэдзі Скетлс Поль спадабаўся з першага позірку, яны ўсе&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qv1nzjl6pni586aq3g5dobiy3itivoy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/154</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27526</id>
    <revision>
      <id>80802</id>
      <timestamp>2022-07-24T09:23:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4702" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;разам накіраваліся наверх; сэр Барнет Скетлс клапаціўся аб Фларэнс, а юны Барнет ішоў за імі.

Юны Барнет нядоўга быў на заднім плане пасля таго, як яны ўвайшлі ў гасціную, бо доктар Блімбер у адну хвіліну высунуў яго, прымусіўшы танцаваць з Фларэнс. Поль не заўважыў, каб той быў асабліва шчаслівым або праяўляў што-небудзь, апрача панурасці і слабай зацікаўленасці сваім заняткам; але з той прычыны, што Поль чуў, як лэдзі Скетлс сказала місіс Блімбер, якая адбівала такт веерам, што яе любаму хлопчыку вельмі спадабаўся гэты анёл міс Домбі, то, як відаць,
Скетлс малодшы быў у стаче вялікага шчасця, зусім не выяўляючы гэтага.

Маленькі Поль угледзеў дзіўны збег акалічнасцей у тым, што ніхто не заняў яго месца сярод падушак; і калі ён вярнуўся ў пакой, усе, памятаючы, што гэта месца належыць яму, расступіліся, даючы яму магчымасць зноў яго заняць. І ніхто не спыняўся перад ім, калі заўважылі, як прыемна яму бачыць Фларэнс сярод танцуючых, а наадварот, усе вызвалілі перад ім
месца, каб ён мог увесь час сачыць за ёю. Яны былі такімі добрымі — нават незнаёмыя яму людзі, якіх хутка паявілася вельмі многа, — што адзін за другім падыходзілі і пачыналі з ім размаўляць, пыталіся, як ён сябе адчувае, ці не баліць яму галава і ці не змарыўся ён. Ён быў ім вельмі ўдзячны за ўсю іх дабрату і ўвагу і, прыхіліўшыся да падушак у сваім кутку на канапе, дзе таксама сядзелі місіс Блімбер і лэдзі Скетлс, назіраў і быў вельмі шчаслівы; Фларэнс прыходзіла і падсядала да яго пасля кожнага тура.

Фларэнс сядзела-б з ім увесь вечар і лепш-бы зусім не танцавала, але Поль прымусіў яе, сказаўшы, як гэта яму прыемна. І ён сказаў праўду, бо сэрцайка яго расшыралася і твар гарэў, калі ён бачыў, як усе ёю любуюцца і якой цудоўнай кветкай была яна ў гэтым пакоі.

Са свайго гняздзечка сярод падушак Поль мог бачыць і чуць амаль усё, што адбывалася, нібы ўсё гэта рабілася для яго забаў.

Неяк, у часе перапынку ў танцах, лэдзі Скетлс сказала Полю, што ён, мусіць, вельмі любіць музыку. Поль адказаў, што любіць; і калі і яна яе любіць, то варта было-б ёй паслухаць, як спявае яго сястра Фларэнс. Лэдзі Скетлс адразу-ж адчула, што памірае ад жадання атрымаць гэту прыемнасць; і хоць Фларэнс спачатку была вельмі перапалохана прапановай спяваць у прысутнасці вялікай колькасці гасцей і настойліва прасіла вызваліць яе ад гэтага, аднак, калі Поль паклікаў яе і сказаў: «Праспявайце, Флой! Калі ласка! Для мяне, мая дарагая!», яна падышла да фортэпіяна і заспявала. Калі ўсе адступіліся ў бок, каб Поль мог яе бачыць, і калі ён убачыў, як яна стаіць там адна, такая юная, добрая, прыгожая і поўная любові да яго, і пачуў, як яе&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kiov5b2wuyl9ggb15srhylrekbesw08</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/155</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27527</id>
    <revision>
      <id>80806</id>
      <timestamp>2022-07-24T09:38:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «звонкі голас, такі чысты і пяшчотны, залатое звяно паміж ім і ўсёй любоўю і шчасцем яго жыцця, загучаў сярод агульнага маўчання ён адвярнуўся і пастараўся схаваць слёзы. Справа не ў тым, як тлумачыў ён, калі з ім размаўлялі, справа не ў тым, што музыка была...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4625" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;звонкі голас, такі чысты і пяшчотны, залатое звяно паміж ім
і ўсёй любоўю і шчасцем яго жыцця, загучаў сярод агульнага маўчання ён адвярнуўся і пастараўся схаваць слёзы. Справа не ў тым, як тлумачыў ён, калі з ім размаўлялі, справа не
ў тым, што музыка была вельмі сумнай або нуднай, але яна такая прыемная для яго!

Усім спадабалася Фларэнс! Ды ці магло быць інакш?! Поль загадзя ведаў, што яны павінны яе палюбіць і палюбяць; і калі ён сядзеў у сваім кутку сярод падушак, спакойна склаўшы рукі і неахайна падагнуўшы пад сябе нагу, мала каму прышло-б у галаву, якой урачыстасцю і захапленнем напоўнена яго дзіцячае сэрца, калі ён глядзіць на яе, і якое прыемнае супакаенне ён адчувае. Узрушальныя пахвалы «сястры Домбі» ён чуў ад усіх хлопчыкаў; зачарованыя водзывы пра гэту стрыманую і скромную маленькую красуню былі ва ўсіх на вуснах; заўвагі наконт яе розуму і талентаў увесь час даляталі да яго. Надышоў час развітвацца, і тады ўсе захваляваліся. Сэр Барнет Скетлс падвёў Скетлса-малодшага паціснуць руку Полю і запытаўся, ці не забудзецца ён перадаць свайму добраму тату, што ён, сэр Барнет Скетлс, пасылае яму гарачае прывітанне і выказвае надзею на будучае блізкае сяброўства абодвух маладых джэнтльменаў. Лэдзі Скетлс пацалавала яго, разгладзіла яму валасы на ілбе і прытуліла яго да сябе.

— Да пабачэння, доктар Блімбер, — сказаў Поль, працягваючы руку.

— Да пабачэння, мой маленькі сябра, — адказваў доктар.

— Я вам вельмі ўдзячны, сэр, — сказаў Поль, нявінна пазіраючы знізу ўверх на гэты жахлівы твар. — Калі ласка, папрасіце іх добра клапаціцца пра Дыагена.

Дыагенам звалі сабаку, які за ўсё жыццё не меў ніводнага блізкага прыяцеля, апрача Поля. Доктар абяцаў, што ў часе адсутнасці Поля на Дыагена будуць звяртаць асаблівую ўвагу, і Поль, зноў падзякаваўшы яму і паціснуўшы руку, развітаўся з місіс Блімбер і Карнеліяй з такой шчырай сур'ёзнасцю, што місіс Блімбер у той момант забылася спамянуць пра Цыцэрона ў размове з лэдзі Скетлс, хоць увесь вечар збіралася гэта зрабіць. Карнелія, узяўшы Поля за абедзве рукі, сказала:

— Домбі, Домбі, вы заўсёды былі маім любімым вучнем. Ды благаславіць вас бог!

На думку Поля, гэта сведчыла аб тым, як лёгка пакрыўдзіць чалавека, бо міс Блімбер думала тое, што гаварыла, хоць была тыранкай.

Пасля сярод маладых джэнтльменаў пранёсся гул: «Домбі ад'язджае!», «Маленькі Домбі ад'язджае!», і ўсе, разам з сям'ёй Блімбераў, рушылі следам за Полем і Фларэнс уніз па лесвіцы, у вестыбюль. Усе слугі, на чале з дварэцкім, захацелі правесці
маленькага Домбі, і нават падслепаваты малады чалавек, пера-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lria3gn5tfzvgu0tffuw353dzaf2ncb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80808</id>
      <parentid>80806</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T09:43:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4631" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;звонкі голас, такі чысты і пяшчотны, залатое звяно паміж ім
і ўсёй любоўю і шчасцем яго жыцця, загучаў сярод агульнага маўчання, —  ён адвярнуўся і пастараўся схаваць слёзы. Справа не ў тым, як тлумачыў ён, калі з ім размаўлялі, справа не
ў тым, што музыка была вельмі сумнай або нуднай, але яна такая прыемная для яго!

Усім спадабалася Фларэнс! Ды ці магло быць інакш?! Поль загадзя ведаў, што яны павінны яе палюбіць і палюбяць; і калі ён сядзеў у сваім кутку сярод падушак, спакойна склаўшы рукі і неахайна падагнуўшы пад сябе нагу, мала каму прышло-б у галаву, якой урачыстасцю і захапленнем напоўнена яго дзіцячае сэрца, калі ён глядзіць на яе, і якое прыемнае супакаенне ён адчувае. Узрушальныя пахвалы «сястры Домбі» ён чуў ад усіх хлопчыкаў; зачарованыя водзывы пра гэту стрыманую і скромную маленькую красуню былі ва ўсіх на вуснах; заўвагі наконт яе розуму і талентаў увесь час даляталі да яго. Надышоў час развітвацца, і тады ўсе захваляваліся. Сэр Барнет Скетлс падвёў Скетлса-малодшага паціснуць руку Полю і запытаўся, ці не забудзецца ён перадаць свайму добраму тату, што ён, сэр Барнет Скетлс, пасылае яму гарачае прывітанне і выказвае надзею на будучае блізкае сяброўства абодвух маладых джэнтльменаў. Лэдзі Скетлс пацалавала яго, разгладзіла яму валасы на ілбе і прытуліла яго да сябе.

— Да пабачэння, доктар Блімбер, — сказаў Поль, працягваючы руку.

— Да пабачэння, мой маленькі сябра, — адказваў доктар.

— Я вам вельмі ўдзячны, сэр, — сказаў Поль, нявінна пазіраючы знізу ўверх на гэты жахлівы твар. — Калі ласка, папрасіце іх добра клапаціцца пра Дыагена.

Дыагенам звалі сабаку, які за ўсё жыццё не меў ніводнага блізкага прыяцеля, апрача Поля. Доктар абяцаў, што ў часе адсутнасці Поля на Дыагена будуць звяртаць асаблівую ўвагу, і Поль, зноў падзякаваўшы яму і паціснуўшы руку, развітаўся з місіс Блімбер і Карнеліяй з такой шчырай сур'ёзнасцю, што місіс Блімбер у той момант забылася спамянуць пра Цыцэрона ў размове з лэдзі Скетлс, хоць увесь вечар збіралася гэта зрабіць. Карнелія, узяўшы Поля за абедзве рукі, сказала:

— Домбі, Домбі, вы заўсёды былі маім любімым вучнем. Ды благаславіць вас бог!

На думку Поля, гэта сведчыла аб тым, як лёгка пакрыўдзіць чалавека, бо міс Блімбер думала тое, што гаварыла, хоць была тыранкай.

Пасля сярод маладых джэнтльменаў пранёсся гул: «Домбі ад'язджае!», «Маленькі Домбі ад'язджае!», і ўсе, разам з сям'ёй Блімбераў, рушылі следам за Полем і Фларэнс уніз па лесвіцы, у вестыбюль. Усе слугі, на чале з дварэцкім, захацелі правесці
маленькага Домбі, і нават падслепаваты малады чалавек, пера-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>03i9zeigtx3wglwndl6h5k5cul3nrol</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/156</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27528</id>
    <revision>
      <id>80809</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:01:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4838" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;нёсшы яго кнігі і чамаданы ў карэту, якая павінна была адвезці
на гэту ноч яго і Фларэнс да місіс Піпчын, відавочна расчуліўся.

Нават уплыў больш пяшчотнага пачуцця на маладых джэнтльменаў — а яны ўсе да аднаго былі зачарованы Фларэнс — не перашкодзіў ім шумна развітацца з Полем, махаць яму ўслед капелюшом, напіраць адзін на другога, спускаючыся з лесвіцы, каб паціснуць яму руку, крычаць: «Домбі, не забывайце мяне!» Поль шаптаў Фларэнс, у той час як яна апранала яго, перад самым выхадам: ці чуе яна іх, ці можа яна калі-небудзь забыцца пра гэта, ці прыемна ёй гэта ведаць? І радасць свяцілася ў яго вачах, калі ён размаўляў з ёю.

Адзін раз ён азірнуўся, каб кінуць развітальны позірк, і, паглядзеўшы на павернутыя да яго твары, са здзіўленнем убачыў, якія яны ззяючыя і вясёлыя, як іх многа, нібы ў перапоўненым тэатры. З таго часу, калі-б не здаралася яму падумаць пра ўстанову доктара Блімбера, яна ўспаміналася такой, якой ён яе бачыў у апошні раз; і ніколі не здавалася яна рэальнай, але, як бывае ў сне, ён бачыў толькі мноства вачэй.

Аднак, гэта не было апошнім уражаннем ад установы доктара Блімбера. Было яшчэ што-колечы. Містэр Тутс, які, нечакана апусціўшы адно акно карэты і глянуўшы ўнутр, сказаў з самым ненатуральным хіхіканнем: «Домбі тут?» і зараз-жа падняў акно зноў, не чакаючы адказу. Але і гэта не было апошнім з'яўленнем Тутса, бо не паспела карэта ад'ехаць, як ён таксама раптоўна апусціў другое акно і, глянуўшы ўнутр, якраз таксама хіхікнуў і сказаў якраз такім-жа тонам: «Домбі тут?» і схаваўся якраз таксама, як і раней.

Як смяялася Фларэнс! Поль часта ўспамінаў пра гэта і сам заўсёды смяяўся.

Але неўзабаве пасля гэтага — на другі дзень і пазней — здарылася шмат такога, аб чым, Поль памятаў невыразна. Так, напрыклад, чаму яны праводзілі дні і ночы ў місіс Піпчын замест таго, каб ехаць дадому, чаму ён ляжаў у пасцелі і Фларэнс сядзела каля яго; ці быў у пакоі бацька, ці то быў толькі доўгі цень на сцяне; ці чуў ён, як доктар сказаў пра некага, што калі-б яго адвезлі да свята, якое аўладала яго ўяўленнем вельмі моцна, у параўнанні з яго ўласнай слабасцю, вельмі магчыма, што ён-бы змарнеў.

Ён нават не мог успомніць, ці гаварыў ён часта Фларэнс: «О, Флой, адвязіце мяне дадому і ніколі не пакідайце мяне!», але, здаецца, гаварыў. Яму здавалася часамі, быццам ён зноў і зноў чуе свой уласны голас. «Адвязіце мяне дадому, Флой, адвязіце мяне дадому!»

Але ён мог успомніць, калі вярнуўся дадому і яго неслі па добра знаёмай яму лесвіцы, што на працягу многіх гадзін грукацела карэта, а ён ляжаў на сядзенні, і каля яго была Фларэнс, а старая місіс Піпчын сядзела насупраць. Ён памятаў і свой стары ложачак, куды яго паклалі; сваю цётку, міс Токс і С'юзен,&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fixq0bntwx89y0atkfxibuhpig0p51y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/56</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27529</id>
    <revision>
      <id>80810</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:07:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Место“.'''|памер=140%}}  {{Block center/s}} &lt;small&gt; {{gap|18em}}Ты — чарователь неустанный,&lt;br /&gt; {{gap|18em}}Ты — не слабѣющій магнитъ&lt;br /&gt; {{gap|20em}}''[[Аўтар:Валерый Брусаў|В. Брюсовъ.]]''.&lt;br /&gt; &lt;/small&gt;  {{цэнтар|ЎСТУП.|памер=120%}} Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі&lt;br /&gt; С прыво...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="842" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Место“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|18em}}Ты — чарователь неустанный,&lt;br /&gt;
{{gap|18em}}Ты — не слабѣющій магнитъ&lt;br /&gt;
{{gap|20em}}''[[Аўтар:Валерый Брусаў|В. Брюсовъ.]]''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

{{цэнтар|ЎСТУП.|памер=120%}}
Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі&lt;br /&gt;
С прывольных, палявых дарог, —&lt;br /&gt;
І пракаціўся топат гулкі&lt;br /&gt;
І іскры выпнулі с пад ног.&lt;br /&gt;

У грудзі кволые запала,&lt;br /&gt;
Дачка каменьняў, место мне.&lt;br /&gt;
Пачую я тэй іскры жала,&lt;br /&gt;
І верш аб месьце з сэрца мкне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>e7bizysn2ubldymhe2h2hddeuoub8py</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80812</id>
      <parentid>80810</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:11:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="840" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Место“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|6em}}Ты — чарователь неустанный,&lt;br /&gt;
{{gap|6em}}Ты — не слабѣющій магнитъ&lt;br /&gt;
{{gap|16em}}''[[Аўтар:Валерый Брусаў|В. Брюсовъ.]]''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

{{цэнтар|ЎСТУП.|памер=120%}}
Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі&lt;br /&gt;
С прывольных, палявых дарог, —&lt;br /&gt;
І пракаціўся топат гулкі&lt;br /&gt;
І іскры выпнулі с пад ног.&lt;br /&gt;

У грудзі кволые запала,&lt;br /&gt;
Дачка каменьняў, место мне.&lt;br /&gt;
Пачую я тэй іскры жала,&lt;br /&gt;
І верш аб месьце з сэрца мкне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>a1wa5ghp35pxsoib0qrhynprn9qltul</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80815</id>
      <parentid>80812</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:28:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="839" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Цэнтар|'''Нізка вершоу „Место“.'''|памер=140%}}

{{Block center/s}}
&lt;small&gt;
{{gap|6em}}Ты — чарователь неустанный,&lt;br /&gt;
{{gap|6em}}Ты — не слабѣющій магнитъ&lt;br /&gt;
{{gap|16em}}''[[Аўтар:Валерый Брусаў|В. Брюсовъ]]''.&lt;br /&gt;
&lt;/small&gt;

{{цэнтар|ЎСТУП.|памер=120%}}
Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі&lt;br /&gt;
С прывольных, палявых дарог, —&lt;br /&gt;
І пракаціўся топат гулкі&lt;br /&gt;
І іскры выпнулі с пад ног.&lt;br /&gt;

У грудзі кволые запала,&lt;br /&gt;
Дачка каменьняў, место мне.&lt;br /&gt;
Пачую я тэй іскры жала,&lt;br /&gt;
І верш аб месьце з сэрца мкне.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k6ea8b4r0hqygwi5z5q5h0c2mybilrv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Место/Уступ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27530</id>
    <revision>
      <id>80811</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:09:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = Уступ  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Па ляду, у глухім боры|⁂ Па ляду, у глухім боры]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]  |...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="685" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = Уступ
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Старая Беларусь/Па ляду, у глухім боры|⁂ Па ляду, у глухім боры]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Зьвярнуў калісь Пэгас на вулкі…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=56 to=56 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Уступ}}</text>
      <sha1>i5hpmh140ydowdazmxe085hnlkm02xt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/157</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27531</id>
    <revision>
      <id>80814</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:13:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3755" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;але было яшчэ нешта, зусім нядаўна, што ўсё яшчэ прыводзіла яго ў недаўменне.

— Вудзьце ласкавы, я хачу пагаварыць з Фларэнс, — сказаў ён. — Толькі з Фларэнс, адну хвілінку!

Яна нахілілася да яго, а ўсе астатнія стаялі паводаль.

— Флой, любачка, ці не тата гэта быў у вестыбюлі, калі мяне вынеслі з карэты?

— Так, любы.

— Ён не заплакаў і не пайшоў у свой пакой, Флой, калі ўбачыў, што мяне нясуць?

Фларэнс паківала галавой і прыціснулася губамі да яго шчакі.

— Я вельмі рад, што ён не плакаў, — сказаў маленькі Поль. — Мне здалося, што ён заплакаў. Не гаварыце ім, пра што я пытаўся.


{{Цэнтар|'''''РАЗДЗЕЛ XV'''''}}
{{Цэнтар|'''''Надзвычайная вынаходлівасць капітана Катля і новыя клопаты Уолтэра Гэя.'''''}}

На працягу некалькіх дзён Уолтэр не мог вырашыць, як яму быць з барбадоскай справай; ён нават меў слабую надзею, што ў містэра Домбі, магчыма, не тое было на ўвазе, што сказаў, або раздумае і скажа яму аб адмене паездкі. Але з тае прычыны, што не здарылася нічога колькі-небудзь пацвярджаючага гэту здагадку (якая сама сабою была ў дастатковай ступені непраўдападобнай), а час ішоў і марудзіць было нельга, ён адважыўся без далейшых ваганняў.

Асноўная цяжкасць для Уолтэра заключалася ў тым, якім чынам паведаміць пра гэту змену ў яго справах дзядзьку Солю, для якога, ён адчуваў, гэта будзе жорсткім ударам. Атруціць настрой дзядзьку Солю такой здзіўляючай весткай было яму тым цяжэй, што за апошні час справы вельмі палепшыліся і стары так павесялеў, што маленькая задняя гасціная набыла ранейшы выгляд. Дзядзька Соль заплаціў у вызначаны тэрмін частку доўгу містэру Домбі і спадзяваўся заплаціць астатняе; і нарабіць яму зноў смутку, калі ён так мужна справіўся са сваёй бядой, было вельмі сумнай неабходнасцю.

Аднак, не магло быць і гутаркі аб тым, каб пайсці ад яго ціхенька. Дзядзька павінен быў даведацца пра гэта загадзя; цяжкасць заключалася ў тым, як яму сказаць. Што датычыць
пытання, ехаць ці не ехаць, Уолтэр не лічыў, каб яго ўладай было выбіраць.

Калі містэр Домбі глянуў на яго і сказаў, што ён малады, а справы яго дзядзькі ідуць дрэнна, твар яго выказваў па-&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sissq2pi53qadnq4dum32dmrw57z0xv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/57</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27532</id>
    <revision>
      <id>80817</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:41:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{***}} Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць!&lt;br /&gt; Вір людзкі скрозь заліў паясы тротуароў,&lt;br /&gt; Блішчаць вокны, ліхтарні ў гары зіхацяць&lt;br /&gt; І гараць аганьком вочы змучэных твароў!&lt;br /&gt;  А завернеш ў завулак — ён цесны, крывы;&lt;br /&gt; Цёмны шыбы глухіх, стар...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1487" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{***}}
Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць!&lt;br /&gt;
Вір людзкі скрозь заліў паясы тротуароў,&lt;br /&gt;
Блішчаць вокны, ліхтарні ў гары зіхацяць&lt;br /&gt;
І гараць аганьком вочы змучэных твароў!&lt;br /&gt;

А завернеш ў завулак — ён цесны, крывы;&lt;br /&gt;
Цёмны шыбы глухіх, старасьвецкіх будынкаў;&lt;br /&gt;
Між каменьнямі-мох і сьцяблінкі травы,&lt;br /&gt;
І на вежы, як круглае вока савы,&lt;br /&gt;
Цыфэрблят—пільны сьведка мінулых ўчынкаў.&lt;br /&gt;

Ціша тут. Маўчаліва усталі — і сьняць&lt;br /&gt;
Ў небі копулы, брамы, байніцы і шпіцы;&lt;br /&gt;
Грук хады адзінокай здалёку чуваць,&lt;br /&gt;
Часам мерные ўдары звана задрыжаць&lt;br /&gt;

І замоўкнуць, памкнуўшы ад старай званіцы.&lt;br /&gt;
Ўспамяні маё сэрцэ, даўнейшые дні!&lt;br /&gt;
Па загаду бурмістра усе, як належэ,&lt;br /&gt;
Зачынілі ўжо вокны, загасілі агні…&lt;br /&gt;
Варта вулкай прайшла… І ня сьпім мы адны—&lt;br /&gt;
Я, ды чорны кажан, што шнуруе ля вежы.
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l3uzar4ef0lxv6spfjtl5cwd0lwgzxr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27533</id>
    <revision>
      <id>80819</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = ⁂ Вулкі Вільні  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Место/Уступ|Уступ]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]  | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="643" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Вулкі Вільні
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Место/Уступ|Уступ]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=57 to=57 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вулкі Вільні}}</text>
      <sha1>gq2un37h6sxwmsruevvwtd9z3gycg30</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>80820</id>
      <parentid>80819</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T10:42:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="623" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = ⁂ Вулкі Вільні
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Место/Уступ|Уступ]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/У Вільні|У Вільні]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[Вулкі Вільні зіяюць і гулка грымяць…]]
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=57 to=57 /&gt;
{{DEFAULTSORT:Вулкі Вільні}}</text>
      <sha1>55bqrz9x56uy41dq8f46orura5fz93y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Вянок (1913).pdf/58</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27534</id>
    <revision>
      <id>80822</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:47:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>/* Не правераная */ Новая старонка: «{{Block center/s}} {{цэнтар|У {{Разьбіўка|ВІЛЬНІ}}.|памер=120%}} {{цэнтар|''(Соннэт).''}} Ліхтарняў сьвет у сіняй вышыне…&lt;br /&gt; Вітрыны… морэ вывесак… як плямы&lt;br /&gt; Аннонсы і плакаты на сьцяне.&lt;br /&gt; Кіпіць натоўп на жорсткім вулак дне!&lt;br /&gt; Снуюць хлапцы, суюшчые рэкламы…&lt;br /&gt; Р...»</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1030" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Gleb Leo&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Block center/s}}
{{цэнтар|У {{Разьбіўка|ВІЛЬНІ}}.|памер=120%}}
{{цэнтар|''(Соннэт).''}}
Ліхтарняў сьвет у сіняй вышыне…&lt;br /&gt;
Вітрыны… морэ вывесак… як плямы&lt;br /&gt;
Аннонсы і плакаты на сьцяне.&lt;br /&gt;
Кіпіць натоўп на жорсткім вулак дне!&lt;br /&gt;
Снуюць хлапцы, суюшчые рэкламы…&lt;br /&gt;
Разносчыкі крычаць ля кожнай брамы…&lt;br /&gt;
Грук, гоман, гул, —уcё ракой імкне.&lt;br /&gt;
А дальш — за радам касс, ламбардаў, банкаў, —&lt;br /&gt;
Агні вакзала… па̀вадка хурманкаў…&lt;br /&gt;
Віры людзей… сіпяшчы паравоз…&lt;br /&gt;
Зялёны семафор… пакгаўз… склады…&lt;br /&gt;
Заводаў коміны пад цьмой нябёс…&lt;br /&gt;
О, горада чароўные прынады!
{{Block center/e}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>s6s70ciexdwk4duqyc4z55bya4njsyo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Вянок (1914)/Место/У Вільні</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27535</id>
    <revision>
      <id>80824</id>
      <timestamp>2022-07-24T10:49:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gleb Leo</username>
        <id>2440</id>
      </contributor>
      <comment>Новая старонка: «{{загаловак  | назва     = У Вільні  | аўтар     = Максім Багдановіч  | год       = 1914 год  | пераклад  =   | секцыя    = Верш  | папярэдні = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]  | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/За дахамі места…|⁂ За дахамі места…]]  | анатацыі  = Іншыя...»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="617" xml:space="preserve">{{загаловак
 | назва     = У Вільні
 | аўтар     = Максім Багдановіч
 | год       = 1914 год
 | пераклад  = 
 | секцыя    = Верш
 | папярэдні = [[Вянок (1914)/Место/Вулкі Вільні|⁂ Вулкі Вільні]]
 | наступны  = [[Вянок (1914)/Место/За дахамі места…|⁂ За дахамі места…]]
 | анатацыі  = Іншыя публікацыі гэтага твора: [[У Вільні]].
}}
&lt;pages index=&quot;Вянок (1913).pdf&quot; from=58 to=58 /&gt;
{{DEFAULTSORT:У Вільні}}</text>
      <sha1>3z5pi2006j6u3gc2nlvage3ha36oobb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Старонка:Домбі і сын.pdf/158</title>
    <ns>104</ns>
    <id>27536</id>
    <revision>
      <id>80826</id>
      <timestamp>2022-07-24T11:38:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>RAleh12</username>
        <id>3563</id>
      </contributor>
      <comment>/* Вычытаная */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4411" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;RAleh12&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;гарду — зняважлівую і ганебную думку, што Уолтэр зусім не супраць жыць у бяздзейнасці на сродкі збяднеўшага старога, і гэта абразіла благародную душу хлопчыка. Рашыўшы даказаць містэру Домбі, — наколькі можна было гэта даказаць без слоў, — што той меркаваў аб ім няправільна, Уолтэр стараўся пасля размовы пра Вест-Індыю быць яшчэ весялейшым і растаропнейшым, чым раней.

Ён быў надта малады і неспрактыкаваны і не думаў аб тым, што гэта самая якасць можа быць непрыемнай містэру Домбі.

«Ну, што-ж. Нарэшце прыдзецца сказаць дзядзьку Солю», уздыхнуўшы, падумаў Уолтэр.

А з прычыны таго, што Уолтэр баяўся, што голас яго, бадай, можа здрыгануцца і фізіяномія яго будзе не такой вясёлай, як яму-б хацелася, калі ён сам скажа пра гэта старому і ўбачыць па маршчыністым яго твары, якое ўражанне зрабіла гэтая вестка, ён рашыў звярнуцца да паслуг магутнага пасрэдніка — капітана Катля. Таму, калі надышла нядзеля, ён вырашыў пасля снедання зайсці ў жыллё капітана Катля.

Дарогай ён з прыемнасцю ўспомніў, што кожную раніцу ў нядзелю місіс Мак-Стынджэр робіць далёкае падарожжа, каб паслухаць пропаведзь прэпадобнага Мельхіседэка Хаўлера.

Уолтэр спяшаўся колькі было сіл, каб застаць капітана дома, і неўзабаве, павярнуўшы на Брыг-плейс, меў прыемнасць убачыць шырокі сіні фрак і жылет, вывешаныя з адчыненага акна капітана на сонца для выветрывання.

Здавалася непраўдападобным, што смяротны мог убачыць фрак і жылет без капітана, але апошні, бясспрэчна, не быў у іх апрануты, у праціўным выпадку ногі яго — дамы на Брыг-плейсе невысокія —  перагараджалі-б уваход у парадныя дзверы, які быў зусім свабодным. Здзіўлены гэтым адкрыццем, Уолтэр адзін раз пастукаў.

«Стынджэр!» выразна пачуў ён вокліч капітана, які далятаў зверху з яго пакоя, нібы стук яго зусім не датычыў. Тады Уолтэр пастукаў два разы.

«Катль!» пачуў ён вокліч капітана; і адразу-ж капітан у чыстай рубашцы і падцяжках, з хусткай, свабодна завязанай вакол шыі накшталт скручанай у кальцо вяроўкі і у глянцавітым капелюшы, з'явіўся ў акне, выглядаючы з-за шырокага сіняга фрака і жылета.

— Уольр! — усклікнуў капітан, са здзіўленнем пазіраючы на яго ўніз.

— Так, так, капітан Катль, — адказваў Уолтэр, — гэта толькі я.

— Што здарылася, мой хлопчык? — з вялікай трывогай запытаўся капітан. — Ці не здарылася яшчэ што-небудзь з Джылсам?

— Не, не, — адказаў Уолтэр. — У дзядзі ўсё добра, капітан Катль.

Капітан выказаў задаволенасць, спусціўся ўніз і адпёр дзверы.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nf2np964bwobqlu10whg87qdpw7mrw5</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>