Wikipedia emlwiki https://eml.wikipedia.org/wiki/PP MediaWiki 1.39.0-wmf.19 first-letter Media Speciale Discussione Utente Discussioni utente Wikipedia Discussioni Wikipedia File Discussioni file MediaWiki Discussioni MediaWiki Template Discussioni template Aiuto Discussioni aiuto Categoria Discussioni categoria TimedText TimedText talk Mòdul Discusiòun dal Mòdul Accessorio Discussioni accessorio Definizione accessorio Discussioni definizione accessorio 0 3361 152305 68145 2022-07-20T05:00:39Z CommonsDelinker 83 Replacing Chiesa_S.Rocco_Caprara.jpg with [[File:Campegine_-_frazione_Caprara_-_chiesa_di_San_Rocco.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name)). wikitext text/x-wiki {{Metacaixa |id=0 |color= |bt1=Arzân |bticona1=[[File:Bandiera_di_Reggio_Emilia.PNG|16px]] |ps1= __NOTOC__ {{dialortCass | dial=Arzân |cass=ARZ}} {{SCHEDA_COMUNE |COMUNE={{MSG|Campegine|ARZ=Campéṣen}} |IMMAGINE= Municipio_Campegine.jpg |DIDASCALIA={{MSG|Municipio in piazza Caduti del Macinato|ARZ=Municépi in piâsa Môrt dal Maṣnê}} |CARTINA=REGGIO |STEMMA= Campegine-Stemma.png |PROVINCIA ={{MSG|provincia di Reggio nell'Emilia|ARZ=[[pruvîncia ed Rèz|ed Rèz]]}} |NUMABITANTI=4832|NUMQUANDO={{MSG|febbraio 2007|ARZ=fervêr dal 2007}} |SUPERFICIE=22.24|ALTITUDINE=34|CAP=42040|PREF=0522|ISTAT=035010|CATASTO=B502 |LAT=44.7815|LONG=10.5313|NOMEGOOGLE=Capêṣen, piâsa Môrt dal Maṣnê, 1 |ABITANTI={{MSG|Campeginesi|ARZ=Campeznèin}} |PATRONO={{MSG|S.Pietro e Paolo apostoli|ARZ=Sân Pêder e Sân&nbsp;Pêvel}}|FESTAPATRONO={{MSG|29 giugno|ARZ=29 ed zógn}} |FRAZIONI={{MSG|Caprara, Case Cocconi|ARZ=Cavrêra, Cà Cocòun}} |CONFINA={{MSG|(nord) Castelnuovo Sotto, (est) Cadelbosco di Sopra, (sud) Reggio Emilia, Sant'Ilario d'Enza e (ovest) Gattatico|ARZ=(mezanôt) [[Castelnōv ed Sòt]], (matèina) [[Cadelbôsch ed Sōver]], (mezdé) [[Rèz]], [[Sânt'Ilâri]] e (sira) [[Gatâtich]]}} |SITO=www.comune.campegine.re.it |SINDACO=River Tagliavini|SINQUANDO=28/05/07 |TELCOM=676521|EMAILCOM=segreteria@comune.campegine.re.it |DEMOGRAFIA={{DEMOGRAFIA|1861|3455|1871|3449|1881|3434|1901|3768|1911|4023|1921|4118 |1931|4040|1936|4086|1951|3962|1961|3615|1971|3367|1981|3806|1991|4077|2001|4551|2007|4832}} }} '''Campéṣen''' (''Campegine'' in [[italiân]]) l'é un cmûn ed 4.703 abitânt ed la [[pruvîncia ed Rèz]], lé a sîra e a 16 chilômeter da [[Rèz]] e 17 chilômeter da [[Pèrma]]. == Geograféia == Campéṣen l'é ind la [[Pianûra Padâna]]. Pió preciṣamèint al fa pêrt ed la fâsa dal vèini a i pê ed l'Apenèin tôsch-emiliân. Al cmûn l'é a la stèsa distânsa sia da Pèrma sia da Rèz e in pió l'é dèinter ind la Vâl d' Èinsa. == Stòria == ===Stòria antîga=== Al teritôri ed Campéṣen al pôrta i sègn ed civiltê a partîr da l 'antîga [[Råmma|Ròma]], difâti în stê catê atâch a la frasiòun ed Cavrêra i rèst ed dō véli rumâni, abitêdi dal I sècol p.C. fîn al V sèc. d.C. cîrca, destinêdi a 'd alôg per sêrov-agricoltōr di sgnōr ed la zôna. Però i rèst d'abitasiòun ed l'etê neolética catê int al cmûn ed [[Puvî]] fân pinsêr a 'na grôsa cumunitê ch'la stêva int al teritôri tra i cmûn ed [[Gatâtich]], Campéṣen, [[Castelnōv ed Sòt]] e al bèle numinê [[Puvî]]. Al peréiod medievēl l'é stê sgnê da la duminasiòun ed la sgnurìa di [[Este]] ed [[Frara|Frêra]] sòta al [[Duchêt ed Rèz]]; ind al tèimp de sté duminasiòun a vîn dê per la préma vôlta al nòm ed ''Campigene'' (o ''Campicinum Campeggine''). Uficialmèint, al cmûn ed Campéṣen, l'à cumincê a tôr fōrma ind al tèimp ed l'etê napoleônica, quând la lèg fâta per riaurganiṣer al Municipalitê l'é rivêda ind al teritôri ed la [[Repóblica Cispadâna]]. Al decentramèint l'é vrû per ardûṣer l'avtoritê di fevdatâri bèle preṣèint ind al teritôri e l'à 'vû la só cunclusiòun int al 1802. Al prém ''séndech'' l'é stê '''Luigi Cocconi''', che l'à tôt pè prôpria a la fîn dal peréiod rifurmadōr, ch' al prîva sōl controlêr l'incâs dal tâsi, e, in chêṣ specêl, dmandêr a la Municipalitê soquânti ôvri ed manutensiòun (per eṣèimpi arfêr soquânti strêdi) Sté pusibilitê êren stabilîdi da la clasificasiòun di Cmûn, introdòta da la lèg dal 24 lój 1802, ch'al metîva Campéṣen (2.995 abitânt dal tèimp) ind la 3° clâs, destinêda a i cmûn cun mēno ed 3.000 abitânt. Cun la fîn dal Repóblich napoleônichi, ânca l'undêda dal divisiòun l'êra finîda. I cmûn (principalmèint [[Curèz]] e [[Castelnōv ed Sòt]]), che ind i prém ân ed l'otsèint îven manifestê i sō pinsêr per sté divisiòun dal teritôri, àn rivést l’uniòun ‘d un tèimp sóta la Restavrasiòun. Int al 1824, grâsia a Nicomede Bianchi, òm polétich ed la corèint ed [[Camillo Benso di Cavour]], Campéṣen l’à pêrs la só indipendèinsa e l’é stê unî al cmûn ed Castelnōv ed Sòt fîn a l’unitê d’[[Itâlia]]. Ind al fervêr dal 1860 Campéṣen l’à utgnû al permès, da pêrt dal cumisâr sêrd, a tgnî al j elesiòun lébri. Còsti àn vést numinêr, a rōl ed séndech, Giacomo Cocconi, ch’ al vîn cunsiderê ânch adèsa al prém séndech ed Campéṣen e arcurdê da la lâpida ind al simitèri (''"le virtù dell'uomo pubblico e privato giungevano in Dio l'anima mite integra benefica"''). ===Stòria dal Unitê d'Itâlia a la Secònda Guèra Mundiêla=== Int al 1866 [[Quintino Sella]] alōra [[Elenco_dei_Ministri_delle_Finanze_del_Regno_d%27Italia|Minéster dal Finânsi]] dal [[Règn d'Itâlia]] l’à mandê fôra cun l’apôg ed la Câmbra la [[tâsa inséma al maṣnê]], ‘na tâsa ch ‘la dvintarà famōṣa tra i campaginèiṣ. Sta lèg la pervedîva un sistêma d’incâs dal tâsi e secònd dal racôlt, ch’ al duvîva èser bzê inséma a’na bilância mecânica. Sibèin l’ōrden, i munêr àn decîṣ ed protestêr sòta al palâs comunêl e sta manifestasiòun l'é stêda murtêla per ôt ed lōr, masê da i côlp di granatêr gnû per difènder al séndech Domenico Sidoli. Sté avenimèint l’é incòra arcurdê a Campéṣen cun la dèdica ed la piâsa principêla "A i Môrt dal Maṣnê". ("Ai Caduti del Macinato" in [[italiân]]). Al 1910 l’à vést i socialésta a mantgîr al ''cmând'' ed Campéṣen. L’avtoritê utgnûda da i socialésta bèle a i prém ân dal ‘900 l'é stêda mantgûda ânch ind i ân dôp (quêṣi sèimper tót a òna di votânt), sibèin che ind l’âria a girés un cambiamèint radichêl vêrs l’êla moderêda ed la polética. Campéṣen, per la só ustinasiòu ind al sustgnîr al [[Partî Socialésta]] e, dôp al [[Partî Cumunésta]] a gh’é stê dê, ind i ân dôp, al scutmâj ed ''la céca Rósia'' (''"la piccola Russia"'' in [[italiân]]). Int al 1914 al cunséli comunêl ed Campéṣen, cun al séndech socialésta Mauro Rapacchi, l’à fât sóvo al cuntrâst ed la popolasiòun vêrs l’entrêda in guèra e al sé més da la pêrt di neutralésta. Difâti i sitadèin, per lo pió impieghê in agricultûra, a vdîven mêl l’intrêda e ‘na partecipasiòun italiâna a la préma guèra mundiêla, ch’ l’ aré certamèint tôt via di brâs al lavôr e finansiamèint pió céch pr’al ôvri de ṣvilóp, dal mumèint che i sōld a srén stê druvê sōl per finansiêr la guèra. Int al peréiod tr’ al 1915 e al 1918 Campéṣen l’é dvintê un cèinter d’ajót per i suldê frî, grâsia ânch a la colaborasiòun ed la [[Crôṣ Ròsa Italiâna]]. La secònda guèra mundiêla l’à vést al masâcher di 7 fradê Cervi, ‘na faméja ed cuntadèin, ch ‘ la s’êra mésa da la pêrt di partigiân e dimòndi anti-fasésta. Per i fradê Cervi l’é stê murtêl j ajót dê a i suldê soviètich e inglèiṣ che serchêven de scapêr da l’Itâlia ( tra i tânt a s’arcôrda Anatolij Tarassov, avtôr ‘d un léber inséma a i Cervi) e l’ urganiṣasiòun da lōr fâta, ch’ la cuntêva dimòndi òm e dóni per cuntrastêr i fasésta. I 7 fradê (Agostino, Aldo, Antenore, Ettore, Ferdinando, Gelindo ed Ovidio) în stê fuṣilê al Tirasègn ed Rèz al 28 dicèmber 1943 ==Traspôrt== ===Livèl Lochêl=== Campéṣen lé coleghêda cun chiêter cmûn ed la Vâl d’ [[Èinsa]] e cun [[Rèz]] cun al curêri dal j Autoléni ed l’[[Emégglia|Emélia]], socetê ch’ la fà pêrt dal gróp ACT ed Rèz. Cme impiânt ed servési póblich, al cmûn a gh’é ste dê ind al mèiṣ d’agòst 2007 la tangensiêla a mezanôt, un colegamèint stradêl ch’ al partés da la strêda ed la Vâl d’ Èinsa per finîr a tâch a [[Castelnōv ed Sòt]]. A matèina, al cmûn l’é traversê, cme dét préma, da la strêda ed la Vâl d’ Èinsa, avêrta ancha lê in agòst dal 2007, che, in pió ed zuntêres cun al caṣèl ed l’[[Avtostrêda dal Sōl]] (vèd l’artécol dôp), al colêga diretamèint i cmû ed Campéṣen, [[Puvî]] e [[Burèt]]. [[Image:Trasporti_Campegine.jpg|thumb|180px|right|[[Trêno ad êlta velocitê|TAV]], [[Avtostrêda dal Sōl|Avtostrêda A1]] e al nōv casèl avtostradêl]] ===Livèl Nasionêl=== Campéṣen, per la só puṣisiòun geogrâfica, in pió ad èser bèle traversê dal 1964 da l’[[Avtostrêda dal Sōl]], a gh’é stê fât di lavōr per la costrusiòun ed la lénia feroviâria ad êlta velocitê [[TAV]], che adèsa în a drê finirla e colaudêrla. Int al teritôri, atâch a la localitê Milanèl (fras. ed Cavrêra), l’é drê gnîr só al nōv casèl avtostradêl, ch ‘ al srà prûnt per la primavèira dal 2008. Per quânt riguêrda al nòm dal nōv casèl, che al servirà per favurîr i rifurnimèint ed la zôna a la Vâl d’ Èinsa, la [[pruvîncia ed Rèz]], dôp dimòndi discusiòun<ref>Artécol inséma a L'Informazione di Reggio Emilia: [http://www.linformazione.com/archivio/20071020/23_RE2010.pdf_(20/10/2007)]</ref> e ‘na richièsta inséma a internet fâta da i campeginèiṣ, l’à decîṣ ed cunsiliêr al ''Comitato Toponomastico del Ministero delle Infrastrutture'', ch’ al ‘gh à l'ûltma parôla in fât ed dêr al nòm a di pôst, al nòm ed ''"Terre di Canossa, Val d'Enza-Campegine"''<ref>Artécol inséma a "L'Informazione di Reggio Emilia": [http://www.linformazione.com/archivio/20071030/17_RE3010.pdf_(30/10/2007)]</ref>. ==Personalitê lighêdi a Campéṣen == * Alfonso Borghi, pitōr (1944-) * [[Alcide Cervi]], cuntadèin e partigiân (1875-1970) * Ulderico Levi, polétich e presidèint ed la [[Pruvîncia ed Rèz]] int al 1902 (1842-1922) * [[Filippo Re]], studiōṣ dal piânti e agrônom (1763-1817) ==Êtri fôto== <gallery><center> Image:Campegine - frazione Caprara - chiesa di San Rocco.jpg|Cêṣa S. Rôch - Cavrêra Image:Entrata_Palazzetto_Sport_Campegine.jpg|Palasèt dal Spôrt (Entrêda) - Campéṣen </gallery></center> == Materiêl pr'andêregh in fònda == {{BIBLIOGRAFIA |RIFERIMENTI=* AA.VV. - ''Al tabacon - Vita e fantasia di una comunità'' - 1973 * Riccardo Bertani - ''Antica toponomastica di Campegine'' - 1984 * Alfredo Gianolio - ''Campegine, Libro Giornale - Pagine di cronaca e di storia 1802-2002'' - 2004 * Odoardo Rombaldi - ''La terra dei Cervi prima dei Cervi'' - 1982 <!--|COLLEGATE=... --> |NOTE={{references/}} <!--|TRADUZIONE= -->}} <br> <div class="Riferimeint GrisOrlee"> <div style="font-size:90%;"> '''Nôta''': cla pâgina ché l'é stêda fâta cun la tradusiòun ed '''[[:it:Campegine| Campegine]]''' trâta da '''[[:it:|it.wikipedia.org]]'''.<br/>Guêrda la '''[http://it.wikipedia.org{{localurl:Campegine|action=history}} stôria ed la pâgina uriginêla]''' per cgnòser l'elèinch 'd j autōr. </div></div> <br> {{ProvREGGIO}} |sel=1 }} a14ssmcibx0y55ldo2pxv56b13u9axu 0 3436 152304 132434 2022-07-20T02:08:02Z CommonsDelinker 83 Replacing Gattatico.jpg with [[File:Gattatico_-_frazione_Praticello_-_campanile.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name)). wikitext text/x-wiki {{Variant|ARZ}} {{SCHEDA COMUNE |COMUNE={{MSG|Gattatico|ARZ=Gatâtich}} |IMMAGINE=Gattatico - frazione Praticello - campanile.jpg |DIDASCALIA=Tòra dal campâni ed Predşèl (cèinter dal Cmûn) |PROVINCIA={{MSG|di Reggio nell'Emilia|ARZ=[[pruvîncia ed Rèz|ed Rèz]]}} |CARTINA=REGGIO |STEMMA=Gattatico-Stemma.png |NUMABITANTI=5779|NUMQUANDO={{MSG|febbraio 2007|fervêr dal 2007}} |SUPERFICIE=42.37|ALTITUDINE=40|PREF=0522|CAP=42043|ISTAT=035022|CATASTO=D934 |LAT=44.8052|LONG=10.4753|NOMEGOOGLE=Predṣèl [ed Gatâtich], piâsa Cervi 34 |ABITANTI={{MSG|Gattatichesi|ARZ=quî ed Gatâtich}} |PATRONO={{MSG|San Matteo|ARZ=Sân Matèio}}|FESTAPATRONO={{MSG|11 settembre|ARZ=11 ed setèmber}} <!-- Pradṣèl: |PATRONO={{MSG|San Matteo apostolo ed evangelista|ARZ=Sân Matèo}}|FESTAPATRONO={{MSG|21 settembre|ARZ=21 ed setèmber}} --> |FRAZIONI={{MSG|Gattatico, Nocetolo, Praticello,Olmo, Fiesso, Ponte Enza, Taneto|ARZ=Gatâtich, Noṣèdol, Predṣèl, Tanēt, Ôlem, Fiès, Pûnt Èinsa. }} |CONFINA={{MSG|(nord) Brescello, Poviglio, (est) Castelnovo di Sotto, Campegine, (sud) Sant'Ilario d'Enza, (ovest) Parma (PR) e Sorbolo (PR)|ARZ=(mezanôt) [[Bresèl]], [[Puvî]], (matèina) [[Castelnōv ed Sòt]], [[Campéṣen]], (mezdé) [[Sânt'Ilâri]], (sira) [[Pêrma]] (PR) e [[Sôrbel]] (PR)}} |SITO=www.comune.gattatico.re.it |SINDACO=Gianni Maiola|SINQUANDO=08/06/2009 |TELCOM=477912|EMAILCOM=sindaco@comune.gattatico.re.it |DEMOGRAFIA={{DEMOGRAFIA|1861|4333|1871|4456|1881|4427|1901|4359|1911|4823|1921|5275 |1931|5714|1936|5869|1951|5765|1961|5082|1971|4465|1981|4566|1991|4835|2001|5389|2007|5625|2009|5779}} }} '''Gatâtich''' (''Gattatico'' in [[italiân]]) l'é un cmûn ed 5.779 abitânt ed la [[pruvîncia ed Rèz]] l'è tra mezdé e sîra e a cîrca 23 chilômeter dal cèinter ed [[Rèz]]. ==Cunuméia e teritôri== Ind al teritôri comunêl în tânti al j aṣièndi agrécoli céchi e mzâni che prudûṣen, tra chiêter, al [[Lambrósch Arzân]] e al [[Grâna]]. In flôra l'ativitê dal majêri, ch' l' à tôt al pôst ed còla dal filarôli ed 'n vôlta. Mó la cunumèia dal pôst la s'è arnuvêda cun al ṣvilóp industriêl ch' al s'è specialiṣê ind la prudusiòun dal cèli frigoréferi, prefabrichê, rimôrchi, vernîṣ e detersîv. In dōve gh'é l'aministrasiòun comunêla, a Predṣel, in pió dal municépi a gh'è la caṣêrma di carabinêr, l'ufési postêl, la farmacéia, l'ambulatôri comunêl, la stasiòun dal coriêri, trèi filiêli ed bânca e dû mulèin. ==Stôria== Gatâtich l'è un cmûn dimòndi sparpagnê; al tōṣ al nòm da la frasiòun dōve a gh'è stê al Cmûn fîn al 1870: dôp al municépi l'è stê spustê a Predṣèl, siēlt cme sît polétich aministratîv per la só puṣisiòun centrêla int al teritôri. Ânch da l'Archévi Comunêl, ch' al cumîncia int al 1805, la stôria l'è a pès e pcòun e la finés cun pôch infurmasiòun impurtânti, al pió interesânti ed còli a pêrlen dal j antîghi costrusiòun e insém i nōvi servési industriêl. Al nòm ed Gatâtich al desgniré da ''Captati'' (perṣunēr) ch' ēren druvê despès a fêr j intervèint ed bunéfica dal tèri int l'êlt Medioēv. 'N' êter parèir insém a l'urègin dal nòm l'è còl che al nòm Gatâtich al deṣvègna dal nòm ed persòuna ''Cat'' cun la zûnta dedrē 'd ''aticus''. Secònd diêter, invêci, al nòm a deṣgniré da ''gât'' mó as crèd ch' al sia un parèir mia gióst. L'è 'na zôna dōve l' òm al s'è fermê tânt tèimp fa, l'è stêda abitêda préma da i ''Galli Cenomani'' e, dôp, da i rumân ch' àn fundê ''Tannetum'', un cèinter in flôra préma ed tót ai tèimp 'd Avgósto. Dôp avèir cgnusû l' avtoritê farnèiṣa, pó còla di Sforza, pó còla papêla, francèiṣa e avstriàca, al paèiṣ l'è stê fât cmûn int al 1805 e int al 1853 l'è pasê uficialmèint a la Diocéṣa ed [[Rèz]]. ===Tannetum=== Mó tóta la stôria antîga dal cmûn la partés da la fantâstica ''Tannetum'' o dmèj da ûn di dû bōregh ed la sitê rumâna: Tanêto e Sânta Eulalia (incō [[Sânt'Ilâri]]); ânca se l'òm al gh'ēra, in sté zôni, dimòndi préma. In sém a l'urégin ed ''Tannetum'' a gh'è la teoréia ed soquânt studiōṣ ed l'època ertósca, tra quî Ribezzo, Schulze e Trombetti, che l'unésen al dío Thann o Tannias, e còla, da pôch preṣentêda da Serra, ch' al gniré da un nòm gâlich, che al sré stê un bôsch sâcher ed quêrsi, che al lègn, réch ed tanèin, l'ēra druvê per curêr dal malatèi e per la cûnsa dal pèli. Atâch a Tanêto a gh'è un'impurtânta zôna ed rèst antîgh, dōve é stê catê di rèst ed 'n' etê ch' la va da i prém tèimp ed l'etê ed la prêda a la fîn dal peréiod Antîgh, cme al simitèri dal Furnêṣ ed Sânt'Ilâri, a mezanôt de sté zôna a s'è catê un pôst dōve in tèimp indrê a gh'è stê d' j etrósch e a st' època a s'arfân i tânt rèst pió impurtânt. Int al V sècol p.C. ind al capîr i prém segnêl che la civiltê etrósca l'êra drê andêr zò, i ''Celti'' (Gâl ed la tribó di ''Boi''), àn cumincê a smercêres, mìa sèinsa 'd fêres la guèra cun viulèinsa, cun la popolasiòun ed cultûra etrósca. Ân cucê indrê cme ''bârber'' i Celti che deṣgnîven da d'ed là dal j Êlpi, àn fundê di nōv cèinter e àn rinfursê i vilâg etrósch ch' a gh'ēren bèle, tra quisché al chêṣ ed [[Bresèl]] e fôrsi ânca Tannetum. Int al 268 p.C. i rumân, cun la fundasiòun ed ''Ariminum'' ([[Rèmin]] dal dé d'incō), àn cumincê, sgnêda da viulèint scûnter cun la popolasiòun cêltica che gh'è stêven da quêṣi dû sècol , còla ch' la srà l 'ocupasiòun ed la [[Pianûra Padâna]]. Int al 218 p.C. a gh'è stê, a tâch a ''Tannetum'', ûn di scûnter pió cgnusû e impurtânt ed la cunquésta fr'al Pretōr Lucio Manlio, ajutê da i ''Cenomani'' ed Bresèl, e i ''Boi'' arblê. Cîrca trî sècol dôp ''Tannetum'' la vîn numinêda cme òna dal 22 sitê ed la ''Regio Octavia'', presapôch l' [[Emélia-Rumâgna]] dal dé d'incō, dōve l'imperadōr Avgósto l'à divîṣ l'Itâlia. Int al III sècol dôp Crést sèmbra che al strêdi, ch' unîven i pôst luntân, âbien cumincê a spustêres vêrs al sitê atâch ed [[Pèrma]] e [[Rèz]], cun la cunseguèinsa che ''Tannetum'' la pêrd còla ch' l' è stêda la só impurtânsa ind la stôria ch' l' ēra dêda sōl dal fât ch'l' ēra in un pûnt stratègich pr' i colegamèint dal setentriòun ed la Peníṣola sìa al só intêren che vêrs la Ligória per còst, bèle préma ed la só viulèinta ruvîna, l'îva cumincê un lèint andêr zò. As cgnòs bèin pôch ed la ruvîna ed ''Tannetumm''; al nutési ed la pêrt ed la stôria da la fîn ed l'Antichitê al Bâs Medioēv în schêrsi e a pès e pcòun. Prubabilmèint la sitê l'è andêda a drē a còl ch' l' è stê al lèint regrès ed l'Impêr Rumân. Dôp un cûrt peréiod ed règn Gôtich în gnû dôp d' j ân ed cunfuṣiòun e scuriasêdi barbârichi, fîn a l'arîv di Longobêrd e da l'inési dal lōr règn. L'è in sté mumuèint che s'unés la vicènda, trâgica, ed la ruvîna ed ''Tannetum''. L'ûltma citasiòun stôrica la pêrla ed còl ch' è capitê in cl' època pôch préma dal fât. ===La grôsa batâlia dal 218 p.C.=== Ind la premavèira dal 218 préma ed Crést é stê fât la batâlia tra i Rumân e i Galli Boi, la facènda l'è arcurdêda ind al j ôvri di studiōṣ de stôria Polibio e Tito Livio. Prufitând ed l' atâch 'd Annibale a l'Itâlia (inési ed la Secònda Guèra Pónica), i Gâl Boi da pôch més sòta, a s'în arblê a [[Råmma|Ròma]] e àn asaltê i magistrê rumân che prôpria in cól peréiod ēren a drē fêr la centuriasiòun di teritôri ed Piaṣèinsa e Cremòuna (colôni che ēren stêdi fundêdi ind al 'stès 218). I magistrê, ch' în stê ciapê ed surprèiṣa da la rivulusiòun, guidê dal vèc còunsol Caio Lutezio àn catê scâmp ind la pió sicûra [[Mòdna]]. Mó, i Boi, che s'ēren aleê cun al j êtri tribó di gâl padân e cun Annibale, àn ciapê d'asèdi la sitê e a gh' l' àn cavêda a ciapêr perṣunêr i cmandânt rumân dôp avèir fât fînta ed tratêr la pêṣ. Al pretōr Lucio Manlio, che a's catêva ind la Padânia a câp ed la Quêrta Legiòun, l'è stê invujê a dêregh 'na mân. I Gâl, che i vinsîva nisûn in d' j atâch ed surprèiṣa, j àn asaltê a l'impuvîṣ, ind la fésa furèsta pantanōṣa ch' la quacêva al zôni, l'eṣêrcit rumân in mêrcia 'd aṣvinamèint. L'è stêda 'na batâlia cun môrt e frî e i rumân, pôch preparê al cumbatimèint ind al stréch (la lōr straordinâria urganiṣasiòun stratègica e militêra la funsionêva sōl in camp avêrt), gh'àn avû dimondi môrt: pió ed mèl òm. I suldê rumân, mêl ridòt , s' în ritirê e în stê custrét a serchêr scâmp int al presédi ed ''Tannetum'' (Polibio III, 40) dōv' în gnû circundê e asediê da i Boi. I rifurnimèint a prîven rivêr sōl lòngh al fiòm Èinsa da i Gâl Cenomani, aleê di Rumân, acampê a Brixellum (Bresèl), sti rifurnimèint àn permés a j asediê ed reṣestér. Ròma gnûda a cgnusèinsa ed la nutésia dal fât, l'à inviê in ajót ed Lucio Manlio 'na legiòun rumâna e sincméla suldê aleê: trópi bèle destinêdi a Publio Cornelio Scipione ch ' al duvîva partîr per Marsélia a fermêr Annibale préma ch 'al pasésa al j Êlpi. Al trópi in socōrs, cmandêdi dal pretôr Caio Attilio, în rivêdi dèinter Tannetum sèinsa cumbâter, perché, i Gâl, per la paûra ed la reasiòun rumâna, ind al fratèimp a s'êren ritirê. Tito Livio l'à scrét che, sèdeṣ ân dôp, al còunsol Caio Servilio a gh' l' à cavêda a liberêr só pêder ch' l' ēra stê fât perṣunêr insèm a C. Lutezio, ''ad vicum Tannetum'', oséja atâch al vilâg ed Tannetum. Tannetum l'è stê dòunca ûn di prém cèinter abitê ed la regiòun a 'd aleêres cun Ròma e a sustgnîr la cunquésta, gnûda dôp, ed tóta la Padânia. Tannetum l'è dvintêda ''municipium''. Al statût municipêl al gnîva dê ai cèinter nasû préma di rumân in sègn ed rispèt per la lōr tradisiòn d'indipendèinsa. ==Al Musèo Cervi== Al Musèo l'è 'na lêrga cà da cuntadèin ch' l' è, insém a i Câmp Ròs, un sît ed cîrca 16 èter ind al mèz ed la [[Pianûra Padâna]]. Ind al muséo a gh'è di documèint e testimuniânsi divêrsi lighêdi a la vicènda stôrica di Sèt fradê, a la [[Reṣistèinsa]], a la cultûra cuntadèina, més insèm ind la cà dōve i Cervi în rivê int al 1934. L'idèja 'd un musèo ed la Reṣistèinsa e 'd la stôria dal muvimèint cuntadèin l'ēra bèle preṣèint int j ân '60 quând Alcide Cervi, pêder di sèt fradê fuṣile da i fasésta per rapreṣâlia a la [[matèina (pêrt dal giōren)|matèina]] dal 28 dicèmber 1943, al decidîva ed dêr al Cmûn ed Gatâtich e a la [[pruvîncia ed Rèz]] la colesiòun di ricôrd e dal testimuniânsi dal sacrifèsi di sō fiôl. Int al muséo în colesionê in pió atrès relatîv al lavōr e a la véta ed 'na famèja ed cuntadèin ind la préma metê dal XX sècol. Al muséo l'è còl ch' al dà al j idèj 'd un fés calendâri ed riuniòun, mòstri e ativitê culturêli, a gh'è dèinter 'na bibliotêca de stôria ed l'agricultûra e 'na colesiòun ed quêder ed pitôr ''naif''. Ind al sît ch' al circònda la cà è stê fât un pêrch agro-ambientêl cun dal piânti dal pôst e elemèint tèpich dal paesâg agrécol ed la pianûra padâna. ==L' Amdâja al Valōr Civîl== Int al 2006 al Presidèint ed la Repóblica italiâna Giorgio Napolitano l'à dê al Gunfalòun dal Cmûn ed Gatâtich l' Amdâja d'Argînt al Valōr Civîl cun cla mutivasiòun ché: {{CITAZIONE| "La fiera popolazione del piccolo centro reggiano si sollevava contro i nazifascisti, partecipando con coraggiosa determinazione ed altisisma digintà morale alla Resistenza. Oggetto di feroci rappresaglie, razzie e barbarie, sorretta da indomito spirito patriottico, e da profonda fede negli ideali di liberà e di giustizia sociale, sopportava la perdita di un numero elevato dei suoi figli migliori, dando luminoso esempio di adbegazione, di incrollabile fermezza ed amor patrio".}} == Materiêl pr'andêregh in fònda == {{BIBLIOGRAFIA |RIFERIMENTI= #Gattatico : notizie storiche e immagini del territorio Testi e fotografie curate da Claudio Mori. - Gattatico : Comune, 1984 #Storia e cronaca di Gattatico. - Parma : La nazionale, 1972. #Ubaldo Bertoli - Partigiani: Museo Cervi, Gattatico, 18 giugno-28 agosto 2005 ; a cura di Gianni Cavazzini e Gianni Cugini. - Parma : MUP, 2005 <!--|COLLEGATE=...><!-- NOTE=2|--><!-- |TRADUZIONE=...-->}} ==Sît== [http://www.fratellicervi.it/ Sît dal Muséo Cervi] {{ProvREGGIO}} 8s2si8e74gjlfu3y9w61xbtlmy9wx50 0 16494 152302 146176 2022-07-19T20:47:23Z Gloria sah 6529 wikitext text/x-wiki {{Metacaixa |id=0 |color= |bt1=Carpśàn |bticona1=[[File:Stemma Carpi.png|16px]] |ps1= __NOTOC__ {{dialort | dial=Carpśàn}} ''(S 't î drē a serchèr minga al nùmer '''47''', mo invéci 'l '''[[47|an 47]]''' edla [[nostra éra]], 't ê da 'ndèr [[47|chè]])''<br><br><br> Al '''47''' ('''quarantasèt''', ''quarantasette'' in [[itagliàṅ]], ''quadraginta septem'' in [[latèin]]) 'l è al [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (<math>\mathbb N</math>) ch'al seguìs al [[46 (nùmer)|46 (quarantasē)]] e 'l vin prìma dal [[48 (nùmer)|48 (quarantòt)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''XLVII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tóś al '''quarantasetéśim''' post. ==Proprietê matemàtichi dal 47== * 'L è 'n [[nùmer despèra]].<br><br> * Al '''47''' 'l è 'l 15^śim edla séri di [[nùmer prim]], gnend dop dal [[43 (nùmer)|43]] e prìma dal [[53 (nùmer)|53]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A000040/b000040.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer prim]] in dal sit edl’''[[OEIS]]''.</ref><br>[[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[5 (nùmer)|5]], [[7 (nùmer)|7]], [[11 (nùmer)|11]], [[13 (nùmer)|13]], [[17 (nùmer)|17]], [[19 (nùmer)|19]], [[23 (nùmer)|23]], [[29 (nùmer)|29]], [[31 (nùmer)|31]], [[37 (nùmer)|37]], [[41 (nùmer)|41]], [[43 (nùmer)|43]], [[47 (nùmer)|47]], [[53 (nùmer)|53]], [[59 (nùmer)|59]], [[61 (nùmer)|61]], [[67 (nùmer)|67]], [[71 (nùmer)|71]], [[73 (nùmer)|73]], [[79 (nùmer)|79]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A000040 Sequèinsa OEIS A000040] di nùmer prim in dla réda.</ref> ** 'l 8^èv edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prìm]] ch' i s caten con la scrìta <math> 3n - 1 </math>:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A003627/b003627.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prìm]] ch' i s caten con la scrìta <math> 3n - 1 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[2 (nùmer)|2]], [[5 (nùmer)|5]], [[11 (nùmer)|11]], [[17 (nùmer)|17]], [[23 (nùmer)|23]], [[29 (nùmer)|29]], [[41 (nùmer)|41]], [[47 (nùmer)|47]], [[53 (nùmer)|53]], [[59 (nùmer)|59]], [[71 (nùmer)|71]], [[83 (nùmer)|83]], [[89 (nùmer)|89]], [[101 (nùmer)|101]], [[107 (nùmer)|107]], [[113 (nùmer)|113]], [[131 (nùmer)|131]], [[137 (nùmer)|137]], [[149 (nùmer)|149]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A003627 Sequèinsa OEIS A003627] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> 3n - 1 </math></ref><br>che difàt: <math> 47 = 3\cdot16 - 1 </math> ** 'l 8^èv edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prìm]] ch' i s caten con la scrìta <math> 4\cdot k + 3 </math>:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A002145/b002145.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prìm]] ch' i s caten con la scrìta <math> 4\cdot k + 3 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[3 (nùmer)|3]], [[7 (nùmer)|7]], [[11 (nùmer)|11]], [[19 (nùmer)|19]], [[23 (nùmer)|23]], [[31 (nùmer)|31]], [[43 (nùmer)|43]], [[47 (nùmer)|47]], [[59 (nùmer)|59]], [[67 (nùmer)|67]], [[71 (nùmer)|71]], [[79 (nùmer)|79]], [[83 (nùmer)|83]], [[103 (nùmer)|103]], [[107 (nùmer)|107]], [[127 (nùmer)|127]], [[131 (nùmer)|131]], [[139 (nùmer)|139]], [[151 (nùmer)|151]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A002145 Sequèinsa OEIS A002145] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> 4\cdot k + 3 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 4\cdot 11 + 3 </math> ** al 7^im edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> n = 6k-1 </math>:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007528/list 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math>n=6k-1</math> , in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[5 (nùmer)|5]], [[11 (nùmer)|11]], [[17 (nùmer)|17]], [[23 (nùmer)|23]], [[29 (nùmer)|29]], [[41 (nùmer)|41]], [[47 (nùmer)|47]], [[53 (nùmer)|53]], [[59 (nùmer)|59]], [[71 (nùmer)|71]], [[83 (nùmer)|83]], [[89 (nùmer)|89]], [[101 (nùmer)|101]], [[107 (nùmer)|107]], [[113 (nùmer)|113]], [[131 (nùmer)|131]], [[137 (nùmer)|137]], [[149 (nùmer)|149]], [[167 (nùmer)|167]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007528 Sequèinsa OEIS A007528] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math>n=6k-1</math></ref><br>che difàt: <math> 47 = 6\cdot8 - 1 </math> ** al 5^nt edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 5\cdot n + 2 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A045380/b045380.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 5\cdot n + 2 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[2 (nùmer)|2]], [[7 (nùmer)|7]], [[17 (nùmer)|17]], [[37 (nùmer)|37]], [[47 (nùmer)|47]], [[67 (nùmer)|67]], [[97 (nùmer)|97]], [[107 (nùmer)|107]], [[127 (nùmer)|127]], [[137 (nùmer)|137]], [[157 (nùmer)|157]], [[167 (nùmer)|167]], [[197 (nùmer)|197]], [[227 (nùmer)|227]], [[257 (nùmer)|257]], [[277 (nùmer)|277]], [[307 (nùmer)|307]], [[317 (nùmer)|317]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A045380 Sequèinsa OEIS A045380] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 5\cdot n + 2 </math> </ref><br>che difàt <math> 47 = 5\cdot 9 + 2 </math> ** al 4^rt edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 8\cdot n + 7 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A007522/b007522.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 8\cdot n + 7 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[7 (nùmer)|7]], [[23 (nùmer)|23]], [[31 (nùmer)|31]], [[47 (nùmer)|47]], [[71 (nùmer)|71]], [[79 (nùmer)|79]], [[103 (nùmer)|103]], [[127 (nùmer)|127]], [[151 (nùmer)|151]], [[167 (nùmer)|167]], [[191 (nùmer)|191]], [[199 (nùmer)|199]], [[223 (nùmer)|223]], [[239 (nùmer)|239]], [[263 (nùmer)|263]], [[271 (nùmer)|271]], [[311 (nùmer)|311]], [[359 (nùmer)|359]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007522 Sequèinsa OEIS A007522] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 8\cdot n + 7 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 8\cdot 5 + 7 </math> ** al 3^rs edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 12\cdot k + 11 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A068231/b068231.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 12\cdot k + 11 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[11 (nùmer)|11]], [[23 (nùmer)|23]], [[47 (nùmer)|47]], [[59 (nùmer)|59]], [[71 (nùmer)|71]], [[83 (nùmer)|83]], [[107 (nùmer)|107]], [[131 (nùmer)|131]], [[167 (nùmer)|167]], [[179 (nùmer)|179]], [[191 (nùmer)|191]], [[227 (nùmer)|227]], [[239 (nùmer)|239]], [[251 (nùmer)|251]], [[263 (nùmer)|263]], [[311 (nùmer)|311]], [[347 (nùmer)|347]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A068231 Sequèinsa OEIS A068231] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 12\cdot k + 11 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 12\cdot 3 + 11 </math> ** al 3^rs edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 7\cdot n + 5 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A045458/b045458.txt 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 7\cdot n + 5 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[5 (nùmer)|5]], [[19 (nùmer)|19]], [[47 (nùmer)|47]], [[61 (nùmer)|61]], [[89 (nùmer)|89]], [[103 (nùmer)|103]], [[131 (nùmer)|131]], [[173 (nùmer)|173]], [[229 (nùmer)|229]], [[257 (nùmer)|257]], [[271 (nùmer)|271]], [[313 (nùmer)|313]], [[383 (nùmer)|383]], [[397 (nùmer)|397]], [[439 (nùmer)|439]], [[467 (nùmer)|467]], [[509 (nùmer)|509]] ...<ref>{{en}] [https://oeis.org/A045458 Sequèinsa OEIS A045458] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 7\cdot n + 5 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 7\cdot 6 + 5 </math> ** al 2^nd edla sequèinsa ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 20\cdot n + 7 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A141882/list 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 20\cdot n + 7 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[7 (nùmer)|7]], [[47 (nùmer)|47]], [[67 (nùmer)|67]], [[107 (nùmer)|107]], [[127 (nùmer)|127]], [[167 (nùmer)|167]], [[227 (nùmer)|227]], [[307 (nùmer)|307]], [[347 (nùmer)|347]], [[367 (nùmer)|367]], [[467 (nùmer)|467]], [[487 (nùmer)|487]], [[547 (nùmer)|547]], [[587 (nùmer)|587]], [[607 (nùmer)|607]], [[647 (nùmer)|647]], [[727 (nùmer)|727]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A141882 Sequèinsa OEIS A141882] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 20\cdot n + 7 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 20\cdot 2 + 7 </math> ** al 1^im edla séri ed chi [[nùmer prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 13\cdot n + 8 </math> <ref>{{en}} [https://oeis.org/A092178/list 'N elèinc dimòndi gros] ed chi [[nùmer prim|prim]] ch'i s caten con la scrìta <math> p = 13\cdot n + 8 </math> in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[47 (nùmer)|47]], [[73 (nùmer)|73]], [[151 (nùmer)|151]], [[229 (nùmer)|229]], [[281 (nùmer)|281]], [[307 (nùmer)|307]], [[359 (nùmer)|359]], [[463 (nùmer)|463]], [[541 (nùmer)|541]], [[593 (nùmer)|593]], [[619 (nùmer)|619]], [[827 (nùmer)|827]], [[853 (nùmer)|853]], [[983 (nùmer)|983]], [[1009 (nùmer)|1009]], [[1061 (nùmer)|1061]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A092178 Sequèinsa OEIS A092178] ed chi prìm ch'i s caten con la scrìta <math> p = 13\cdot n + 8 </math></ref><br>che difàt <math> 47 = 13\cdot 3 + 8 </math><br><br> ** 'L è 'l 14^śim edla séri di [[nùmer prim ed Fortune]], gnend dop dal [[71 (nùmer)|71]] e prìma dal [[107 (nùmer)|107]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005235/b005235.txt 'N elèinc dimòndi gros] di [[nùmer prim ed Fortune]] in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[3 (nùmer)|3]], [[5 (nùmer)|5]], [[7 (nùmer)|7]], [[13 (nùmer)|13]], [[23 (nùmer)|23]], [[17 (nùmer)|17]], [[19 (nùmer)|19]], [[23 (nùmer)|23]], [[37 (nùmer)|37]], [[61 (nùmer)|61]], [[67 (nùmer)|67]], [[61 (nùmer)|61]], [[71 (nùmer)|71]], [[47 (nùmer)|47]], [[107 (nùmer)|107]], [[59 (nùmer)|59]], [[61 (nùmer)|61]], [[109 (nùmer)|109]], [[89 (nùmer)|89]], [[103 (nùmer)|103]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005235 Sequèinsa OEIS A005235] di nùmer prim ed Fortune in dla réda.</ref><br><br> ** 'L è 'l 13^śim edla séri di [[nùmer prim regolèr]], gnend dop dal [[43 (nùmer)|43]] e prìma dal [[53 (nùmer)|53]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007703/b007703.txt 'N elèinc dimòndi gros] di [[nùmer prim regolèr]] in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[3 (nùmer)|3]], [[5 (nùmer)|5]], [[7 (nùmer)|7]], [[11 (nùmer)|11]], [[13 (nùmer)|13]], [[17 (nùmer)|17]], [[19 (nùmer)|19]], [[23 (nùmer)|23]], [[29 (nùmer)|29]], [[31 (nùmer)|31]], [[41 (nùmer)|41]], [[43 (nùmer)|43]], [[47 (nùmer)|47]], [[53 (nùmer)|53]], [[61 (nùmer)|61]], [[71 (nùmer)|71]], [[73 (nùmer)|73]], [[79 (nùmer)|79]], [[83 (nùmer)|83]], [[89 (nùmer)|89]], [[97 (nùmer)|97]], [[107 (nùmer)|107]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007703 Sequèinsa OEIS A007703] di nùmer prim regolèr in dal ''web''.</ref><br><br> ** 'L è 'l 5^nt edla séri di [[nùmer prim sicùr]], gnend dop dal [[23 (nùmer)|23]] e prìma dal [[59 (nùmer)|59]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005385/list 'N elèinc dimòndi gros] di [[nùmer prim sicùr]] in dal sit edl’''OEIS''</ref><br>[[5 (nùmer)|5]], [[7 (nùmer)|7]], [[11 (nùmer)|11]], [[23 (nùmer)|23]], [[47 (nùmer)|47]], [[59 (nùmer)|59]], [[83 (nùmer)|83]], [[107 (nùmer)|107]], [[167 (nùmer)|167]], [[179 (nùmer)|179]], [[227 (nùmer)|227]], [[263 (nùmer)|263]], [[347 (nùmer)|347]], [[359 (nùmer)|359]], [[383 (nùmer)|383]], [[467 (nùmer)|467]], [[479 (nùmer)|479]], [[503 (nùmer)|503]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005385 Sequèinsa OEIS A005385] di nùmer prim sicùr in dla réda.</ref><br>che difàt anc al nùmer <math> (47-1)/2 = 23 </math> 'l è incòr un [[nùmer prim]].<br><br> * Acsè cum a gh'sucéd a tut i [[nùmer prim]], anc al '''47''' 'l è 'n [[nùmer difetìv]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005100/b005100.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer difetìv]] in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>... [[39 (nùmer)|39]], [[41 (nùmer)|41]], [[43 (nùmer)|43]], [[44 (nùmer)|44]], [[45 (nùmer)|45]], [[46 (nùmer)|46]], [[47 (nùmer)|47]], [[49 (nùmer)|49]], [[50 (nùmer)|50]], [[51 (nùmer)|51]], [[52 (nùmer)|52]], [[53 (nùmer)|53]], [[55 (nùmer)|55]], [[57 (nùmer)|57]], [[58 (nùmer)|58]], [[59 (nùmer)|59]], [[61 (nùmer)|61]], [[62 (nùmer)|62]], [[63 (nùmer)|63]], [[64 (nùmer)|64]], [[65 (nùmer)|65]] ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A005100 Sequèinsa OEIS A005100] di nùmer difetìv in dal ''web''.</ref><br><br> * 'L è 'l 2^nd edla séri di [[nùmer 46-gonèl sentrê]], gnend dop edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[139 (nùmer)|139]]:<br>[[1 (nùmer)|1]], [[47 (nùmer)|47]], [[139 (nùmer)|139]], [[277 (nùmer)|277]], [[461 (nùmer)|461]], [[691 (nùmer)|691]], [[967 (nùmer)|967]], [[1289 (nùmer)|1289]], [[1657 (nùmer)|1657]], 2071, 2531, 3037, 3589, 4187, 4831 ...<br><br> * 'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di [[nùmer 47-gonèl]], gnend dop edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[138 (nùmer)|138]]:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A095311/list 'N elèinc dimòndi gros] di [[nùmer 47-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.</ref><br>[[1 (nùmer)|1]], [[47 (nùmer)|47]], [[138 (nùmer)|138]], [[274 (nùmer)|274]], [[455 (nùmer)|455]], [[681 (nùmer)|681]], [[952 (nùmer)|952]], [[1268 (nùmer)|1268]], [[1629 (nùmer)|1629]], 2035, 2486, 2982, 3523, 4109, 4740 ...<ref>{{en}} [https://oeis.org/A095311 Sequèinsa OEIS A095311] di nùmer 47-gonèl in dal ''web''.</ref><br><br> [[File:Regular polygon 47.svg|thumb|right|185px|Al [[polìgon]] regolèr con 47 cô.]] * 'L è 'l 2^nd edla séri di [[nùmer piramidèl|nùmer piramidèl 46-gonèl]], gnend dop edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[182 (nùmer)|182]]:<br>[[1 (nùmer)|1]], [[47 (nùmer)|47]], [[182 (nùmer)|182]], [[450 (nùmer)|450]], [[895 (nùmer)|895]], [[1561 (nùmer)|1561]], 2492, 3732, 5325, 7315, 9746, 12662, 16107, 20125, 24760 ...<br><br> ==Proprietê [[giometrìa|giomètrichi]]== ==Al nùmer 47 in dla [[Chìmica]]== Al '''47''' 'l è al [[nùmer atómic|nùm'r atómic]] edl [[argìnt|argìnt (Ag)]].<br><br> ==I sìmbol dal nùmer 47== ====In dla śmòrfia ed [[Napol]]==== In dla [[śmòrfia]], al nùmer '''47''' al vōl figurèr "al mort" (''’o muorto'' in [[napoletàṅ]], cma dir ''il morto'' in [[itagliàn|itagliàṅ]]).<br><br> ==Vóś lighèdi== * [[nómmer|nùmer]] * [[nùmer naturèl]] * [[nùmer intēr]] * [[nùmer prim]] * [[nùmer prim ed Fortune]] * [[nùmer prim regolèr]] * [[nùmer prim sicùr]] * [[nùmer difetìv]] * [[nùmer 46-gonèl sentrê]] * [[nùmer 47-gonèl]] * [[nùmer piramidèl|nùmer piramidèl 46-gonèl]] ==Referèinsi== {{references}} ==Èter progèt== {{interprogetto|commons=Category:47 (number)|wikt=en:quarantasèt}} ==Colegamèint estèren== * {{en}} [https://oeis.org/A000040 La sequèinsa OEIS A000040] di [[nùmer prim]] in dla réda. * {{en}} [https://oeis.org/A005235 La sequèinsa OEIS A005235] di [[nùmer prim ed Fortune]] in dal ''web''. * {{en}} [https://oeis.org/A007703 La sequèinsa OEIS A007703] di [[nùmer prim regolèr]] in dla réda. * {{en}} [https://oeis.org/A005385 La sequèinsa OEIS A005385] di [[nùmer prim sicùr]] in dla réda. * {{en}} [https://oeis.org/A005100/b005100.txt I nùmer difetìv elenchê] da l’''[[OEIS]]'' in dal ''web''. * {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=DeficientNumber I nùmer difetìv] in dal sit ''Prime Glossary''. * {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/DeficientNumber.html I nùmer difetìv] in dal sit ''MathWorld''. * {{en}} [https://planetmath.org/DeficientNumber I nùmer difetìv] in dal sit ''PlanetMath''. * {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/CenteredPolygonalNumber.html Soquànti spiegasiòun] in sìm'ai [[nùmer poligonèl sentrê]] in dal sit ''mathworld.com''. * {{en}} [https://oeis.org/A095311 La sequèinsa OEIS A095311] di [[nùmer 47-gonèl]] in dal ''web''. * {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011. |sel=1 }} {{DEFAULTSORT:0000000047}} [[Categoria:MATEMATICA]] [[Categoria:Nùmer naturêl]] [[Categoria:Nùmer intēr]] [[Categoria:Nùmer prìm]] [[Categoria:Nùmer prim ed Fortune]] [[Categoria:Nùmer prim regolèr]] [[Categoria:Nùmer prim sicùr]] [[Categoria:Nùmer difetìv]] [[Categoria:Nùmer 46-gonèl sentrê]] [[Categoria:Nùmer 47-gonèl]] [[Categoria:Nùmer piramidèl 46-gonèl]] 3jk6pszh06lphoc6w6fy7xebuhmemc4 0 26840 152301 114755 2022-07-19T13:46:18Z 81.101.7.190 wikitext text/x-wiki {{Variant|MUD}} <br> {{zógn}} Al '''{{PAGENAME}}''' l'è al 160śum dè dal [[Lunâri Gregoriân|calendàri gregoriàn]] (161śum in di an biśestìl); a gh vólen incòra èter 205 dè a la fin dl'[[an]]. ==Fàt== * * ==Nê== * * ==Mòrt== * [[1999]]: [[Ernesto Calindri]], atōr ed [[teàter]], ed [[cìnema]] * [[2022]]: [[Matt Zimmerman]], atōr ed [[teàter]], ed [[cìnema]] ==Fèsti== ===Nasiunèli=== ===Religióśi=== ===Civìli=== [[Categoria:GIORNIDIGIUGNO|09]] rh6raiesuwfmyv678sjub4eyq1990hm 0 35889 152303 150443 2022-07-19T20:50:47Z Gloria sah 6529 wikitext text/x-wiki {{Metacaixa |id=0 |color= |bt1=Carpśàn |bticona1=[[File:Stemma Carpi.png|16px]] |ps1= __NOTOC__ {{dialort | dial=Carpśàn}} ''(S 't î drē a serchèr minga al nùmer '''182''', mo invéci 'l '''[[182|an 182]]''' edla [[nostra éra]], 't ê da 'ndèr [[182|chè]])''<br><br><br> Al '''182''' ('''seintutantadū''', ''centottantadue'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (<math>\mathbb N</math>) ch'a seguìs al [[181 (nùmer)|181 (seintutantùn)]] e 'l vin prìma dal [[183 (nùmer)|183 (seintutantatrī)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''CLXXXII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tóś al '''seintutantaduéśim''' post. ==Proprietê [[Matemâtica|matemàtichi]]== * 'L è 'n [[nùmer pèra]].<br><br> * Al '''182''' 'l è 'n [[nùmer cumpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[91 (nùmer)|91]]:<br>[[Fatoriśasiòun]]: <math>182 =2\cdot7\cdot13</math><br><br> * Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,<ref>{{en}} [https://oeis.org/A014612/b014612.txt 'N elèinc dimòndi gros] 'd chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.</ref><br>séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 3-quèśi prim]]:<ref>{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.</ref><ref>{{en}} [https://oeis.org/A014612 Sequèinsa OEIS A014612] 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.</ref><br>... [[175 (nùmer)|175]], [[182 (nùmer)|182]], [[186 (nùmer)|186]], [[188 (nùmer)|188]], [[190 (nùmer)|190]], [[195 (nùmer)|195]], [[207 (nùmer)|207]], [[212 (nùmer)|212]], [[222 (nùmer)|222]], [[230 (nùmer)|230]], [[231 (nùmer)|231]], [[236 (nùmer)|236]], [[238 (nùmer)|238]], [[242 (nùmer)|242]], [[244 (nùmer)|244]], [[245 (nùmer)|245]], [[246 (nùmer)|246]], [[255 (nùmer)|255]], [[258 (nùmer)|258]] ... ** Send che i sō 3 fatōr i ìn tùt di prìm diferèint tra 'd lōr, dòunc al 182 'l è 'n [[nùmer sfènic]],<br>al 16^śim edla sequèinsa ch'la i grùpa tut in fila ùn drē cl èter:<ref>{{en}} [https://oeis.org/A007304/b007304.txt 'N elèinc dimòndi gros] di [[nùmer sfènic]] in dal sit edl’''OEIS''.</ref><ref>{{en}} [https://oeis.org/A007304 Sequèinsa OEIS A007304] di nùmer sfènic in dal ''web''.</ref><br>[[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[66 (nùmer)|66]], [[70 (nùmer)|70]], [[78 (nùmer)|78]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[110 (nùmer)|110]], [[114 (nùmer)|114]], [[130 (nùmer)|130]], [[138 (nùmer)|138]], [[154 (nùmer)|154]], [[165 (nùmer)|165]], [[170 (nùmer)|170]], [[174 (nùmer)|174]], [[182 (nùmer)|182]], [[186 (nùmer)|186]], [[190 (nùmer)|190]], [[195 (nùmer)|195]], [[222 (nùmer)|222]] ...<br><br> * 'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 182-gonèl]], gnend dop edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[543 (nùmer)|543]]:<br>[[1 (nùmer)|1]], [[182 (nùmer)|182]], [[543 (nùmer)|543]], [[1084 (nùmer)|1084]], [[1805 (nùmer)|1805]], 2706, 3787, 5048, 6489, 8110, 9911, 11892, 14053, 16394, 18915, 21616 ...<br><br> * 'L è 'l 3^rs edla séri di [[nùmer piramidèl|nùmer piramidèl 46-gonèl]], gnend dop dal [[47 (nùmer)|47]] e prìma dal [[450 (nùmer)|450]]:<br>[[1 (nùmer)|1]], [[47 (nùmer)|47]], [[182 (nùmer)|182]], [[450 (nùmer)|450]], [[895 (nùmer)|895]], [[1561 (nùmer)|1561]], 2492, 3732, 5325, 7315, 9746, 12662, 16107, 20125, 24760, 30056, 36057 ...<br><br> ==Al 182 in dla [[Chìmica]]== ==Vóś lighèdi== * [[nùmer]] * [[nùmer naturèl]] * [[nùmer intēr]] * [[nùmer quèśi prim]] * [[nùmer sfènic]] * [[nùmer poligonèl|nùmer 182-gonèl]] * [[nùmer piramidèl|nùmer piramidèl 46-gonèl]] ==Referèinsi== {{references}} ==Èter prugèt== {{interprogetto|commons=Category:182 (number)|wikt=en:seintutantadū}} ==Colegamèint estèren== * {{en}} [https://oeis.org/A014612 La sequèinsa OEIS A014612] 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr. * {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''. * {{en}} [https://oeis.org/A007304 La sequèinsa OEIS A007304] di [[nùmer sfènic]] in dal ''web''. * {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011. |sel=1 }} {{DEFAULTSORT:0000000182}} [[Categoria:MATEMATICA]] [[Categoria:Nùmer naturêl]] [[Categoria:Nùmer intēr]] [[Categoria:Nùmer 3-quèśi prim]] [[Categoria:Nùmer sfènic]] [[Categoria:Nùmer 182-gonèl]] [[Categoria:Nùmer piramidèl 46-gonèl]] lfq5f4bryxkgiqb83citbovxdqua1bk