Plé úsáideora:Kwekubo

Vicipéid gawiki https://ga.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%ADomhleathanach MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Meán Speisialta Plé Úsáideoir Plé úsáideora Vicipéid Plé Vicipéide Íomhá Plé íomhá MediaWiki Plé MediaWiki Teimpléad Plé teimpléid Cabhair Plé cabhrach Catagóir Plé catagóire TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Plé úsáideora:Kwekubo 3 1839 1083859 1070873 2022-08-20T09:31:14Z Djohnni 45487 /* Athchóiriú leathanaigh Joanne Dabugsii */ brón wikitext text/x-wiki <div style="text-align: center; font-size: 135%; color: #dc143c;">'''Please add requests for account renamings/usurpations at [[Vicipéid:Athainmniú cuntas#footer|Vicipéid:Athainmniú cuntas]]. Thanks for your cooperation.'''</div> {| class="wikitable" style="float:right;" width="280px" |- ! align="center" | [[Íomhá:Vista-file-manager.png|50px|Cartlann]] Cartlann |- | # [[Plé úsáideora:Gabriel Beecham/Cartlann 1|/Cartlann 1]] #[[Plé úsáideora:Gabriel Beecham/Cartlann 2|/Cartlann 2 (le tosú)]] |} ==Nonkilling== Hi! I was wondering if you would help us create an entry in Gailge for "Nonkilling" [http://en.wikipedia.org/wiki/Nonkilling]. The first paragraph would do! --[[Úsáideoir:Cgnk|Cgnk]] 18:45, 3 Meitheamh 2009 (UTC) == Agus iarratas róbó eile ... == .. le d'thoil [[Vicipéid:Bot policy#Ptbotgourou|anseo]]. Brón orm, ach tá na [[Speisialta:RecentChanges|hAthruithe is déanaí]] ag éirí tranglam. GRMMA arís :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 20:26, 28 Deireadh Fómhair 2008 (UTC) == Thanks... == ...for the rename. :) -- [[Úsáideoir:Manticore|Manticore]] 12:39, 5 Samhain 2008 (UTC) == *Nudge* *poke* :) == Haigh arís - cúpla cinn eile ag iarraidh stádas róbó [[Vicipéid:Róbónna|anseo]] :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 12:07, 21 Mí na Nollag 2008 (UTC) :Maith agat arís, agus Nollaig shona dhuit!! :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 20:23, 24 Mí na Nollag 2008 (UTC) (BTW, aon tuairimí faoin leathanach [[Úsáideoir:Alison/Príomhleathanach|seo]]?) :: Agus [[Vicipéid:Róbónna#Muro_Bot|arís]] (brón orm!) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 06:33, 5 Feabhra 2009 (UTC) == Iarratas speisialta :) == ''(as Béara, brón orm, ach tá na Maoir ar Meta-Vicí ag féachaint anseo :) )'' Haigh arís. Tá [[Vicipéid:Róbónna#AllieBot|iarratas róbó nua againn]] - one with a difference, this time :) We've no local bots running on gawikipedia - just the usual collection of interwiki updater bots - but we've no welcomebot or catmove bot, not least of all ''as Gaeilge''. I've been working on a bot using the standard pywikipedia framework. I've trialled it a few times, both on and off this wiki, and everything is working fine. Right now, it's welcoming people ''as Gaeilge, agus go huathoibríoch'' :) but is obviously bunging up recentchanges. I've switched it off now, until you approve, but I'd really love to have a bot bit for AllieBot. It could be seriously useful to us for tedious tasks such as pagemoves or category mass-renames, etc. Athbhliain faoi mhaise dhuit!! - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 10:13, 2 Eanáir 2009 (UTC) : It's also fixing double-redirects and marking broken redirects rather nicely, too :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 11:00, 2 Eanáir 2009 (UTC) :: Agus buíochas le do chuid dréachtaí [http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Teimpléad:Fáilte&curid=19659&diff=215001&oldid=214569 anseo] :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 05:22, 4 Eanáir 2009 (UTC) : Tá triall an róbó criochnaithe anois agus tá gach rud ceart go leor :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 06:17, 6 Eanáir 2009 (UTC) : Hi again. I could really use a bot bit for AllieBot, as she's now flooding recent changes with 'Fáilte' messages for four years' worth of users :) Maith agat! - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 01:54, 12 Eanáir 2009 (UTC) GRMA arís - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 22:05, 15 Eanáir 2009 (UTC) == Bot status for User:Darkicebot == Hi there. I added a request for bot status on the bot status request page a week ago, but there has not been any action yet. Could you please look at the request? Thanks, [[Úsáideoir:Razorflame|Razorflame]] 23:34, 18 Feabhra 2009 (UTC) : Razorflame - Gabriel is usually pretty busy off-wiki and we're a very small wiki here. Just give him a chance - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 08:03, 19 Feabhra 2009 (UTC) == Iarratais róbó nua == [[File:WikiThanks.png|right|50px]]Haigh, a Ghabriel. Ceithre cinn nua [[VP:RÓBÓ|taobh anseo]]. GRMA aris, a chara! - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 07:02, 31 Márta 2009 (UTC) : Agus ceann eile ;) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 05:56, 8 Aibreán 2009 (UTC) == [[Plé Vicipéide:Riarthóirí|Riarthóirí nua]] == Táimid tar éis dhá úsáideoirí, [[Úsáideoir:Antóin]] agus [[Úsáideoir:Tameamseo]] a ainmniú mar riarthóirí don todhchaí. Go dtí seo, tá tacaíocht an phobail faighte acu. An féidir leat do thuairim féin a thabhairt ar an gcás? GRMA --[[User:Footyfanatic3000|'''Footyfanatic''']][[User talk:Footyfanatic3000|'''3000''']] 12:54, 14 Iúil 2009 (UTC) :Mar a deireann Footyfanatic, bhí [[Plé_Vicipéide:Riarthóirí#Riarthóir_nua|díospóireacht/RfA]] againn le déanaí. De réir dealramh tá WP:CON ann go bhfuil "the right stuff" ag Antóin agus Tameanseo. Cad a cheapann tú? Are you happy to annoint them? [[Úsáideoir:Guliolopez|Guliolopez]] 12:59, 14 Iúil 2009 (UTC) ::I'll get the oil out :) Aontaím leis an dá ainmniúchán, ach staonfainn ó Antóin a "riarthóiriú" muna bhfuil sé sásta é a ghlacadh i láthair na huaire. --[[Úsáideoir:Gabriel Beecham|Gabriel Beecham]] 13:07, 14 Iúil 2009 (UTC) :::Fan soicind, d'athraigh Antóin a intinn. Féach [http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pl%C3%A9_Vicip%C3%A9ide%3ARiarth%C3%B3ir%C3%AD&diff=266261&oldid=263101 anseo]. GRMA --[[User:Footyfanatic3000|'''Footyfanatic''']][[User talk:Footyfanatic3000|'''3000''']] 14:40, 14 Iúil 2009 (UTC) ::::GRMMA a FF3000, níor léigh mé i gceart é sin. --[[Úsáideoir:Gabriel Beecham|Gabriel Beecham]] 14:46, 14 Iúil 2009 (UTC) :::::::Aha, go maith, agus mise ag ceapadh nár shábháil mé an méid a scríobhas anseo. Ní raibhas in ann teacht air cúpla nóiméad ó shin. GRMA, a FF! --[[Úsáideoir:Antóin|Antóin]] 14:48, 14 Iúil 2009 (UTC) ==Comhaid neamhúsáidte== {{img-sem-uso|Íomhá:AnBhreatainBheag.png}} * Sorry, a Ghabriel. This is just a trial of the bot, as it tags an unused image. Ignore! :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 09:23, 11 Eanáir 2010 (UTC) == renames == Hi there are outstanding renames at [[Vicipéid:Athainmniú cuntas]]. Regards, --[[Úsáideoir:Jayvdb|Jayvdb]] 11:33, 30 Eanáir 2010 (UTC) * [http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Vicipéid%3AAthainmniú_cuntas&action=historysubmit&diff=324668&oldid=298032 Agus ceann eile] :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 05:21, 2 Feabhra 2010 (UTC) == [[Project:Bureaucrats|Maorlathaigh]] == Haigh, a Ghaebriel. Would you mind if I applied for position of 'crat here? I think we're big enough as a project to need more than one. Thoughts? - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 20:22, 30 Eanáir 2010 (UTC) :Hi Gabriel. Do you think you could add Alison (or myself) to the crat grouping? (The global bot process is helping, but I think there's enough volume going through now that an extra crat would help with bot requests, profile rename requests, etc). [[Úsáideoir:Guliolopez|Guliolopez]] 16:24, 14 Mí na Nollag 2010 (UTC) :: Oh my goodness!! Míle maith agaibh a Ghaebriel 's a Ghulio :) I'd better put my head down and do some work around here - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 04:49, 17 Mí na Nollag 2010 (UTC) ::: GRMA! [[Úsáideoir:Guliolopez|Guliolopez]] 11:49, 17 Mí na Nollag 2010 (UTC) == [[m:Special:MyLanguage/Single User Login finalisation announcement|Forced user renames coming soon for SUL]] == <div class="mw-content-ltr"> Hi, sorry for writing in English. I'm writing to ask you, as a bureaucrat of this wiki, to [//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&filter=&action=page translate and review the notification] that will be sent to all users, also on this wiki, who will be forced to change their user name on May 27 and will probably need your help with renames. You may also want to help with the pages [[m:Rename practices]] and [[m:Global rename policy]]. Thank you, [[m:User:Nemo_bis|Nemo]] 13:26, 3 Bealtaine 2013 (UTC) </div>  {{img-sem-uso|Íomhá:AnBhreatainBheag.png}} {{img-sem-uso|Íomhá:Aontas Eorpach tiortha oileain 256.png}} {{img-sem-uso|Íomhá:AnBhreatainBheag.png}} {{img-sem-uso|Íomhá:Aontas Eorpach tiortha oileain 256.png}} == An important message about renaming users == <div class="mw-content-ltr"> Dear Kwekubo, ''My aplogies for writing in English. Please translate or have this translated for you if it will help.'' I am cross-posting this message to many places to make sure everyone who is a Wikimedia Foundation project bureaucrat receives a copy. If you are a bureaucrat on more than one wiki, you will receive this message on each wiki where you are a bureaucrat. As you may have seen, work to perform the Wikimedia cluster-wide [[mw:SUL finalisation|single-user login finalisation]] (SUL finalisation) is taking place. This may potentially effect your work as a local bureaucrat, so please read this message carefully. Why is this happening? As currently stated at [[m:Global rename policy|the global rename policy]], a global account is a name linked to a single user across all Wikimedia wikis, with local accounts unified into a global collection. Previously, the only way to rename a unified user was to individually rename every local account. This was an extremely difficult and time-consuming task, both for stewards and for the users who had to initiate discussions with local bureaucrats (who perform local renames to date) on every wiki with available bureaucrats. The process took a very long time, since it's difficult to coordinate crosswiki renames among the projects and bureaucrats involved in individual projects. The SUL finalisation will be taking place in stages, and one of the first stages will be to turn off Special:RenameUser locally. This needs to be done as soon as possible, on advice and input from Stewards and engineers for the project, so that no more accounts that are unified globally are broken by a local rename to usurp the global account name. Once this is done, the process of global name unification can begin. The date that has been chosen to turn off local renaming and shift over to entirely global renaming is 15 September 2014, or three weeks time from now. In place of local renames is a new tool, hosted on Meta, that allows for global renames on all wikis where the name is not registered will be deployed. Your help is greatly needed during this process and going forward in the future if, as a bureaucrat, renaming users is something that you do or have an interest in participating in. The Wikimedia Stewards have set up, and are in charge of, a new community usergroup on Meta in order to share knowledge and work together on renaming accounts globally, called [[m:Global renamers|Global renamers]]. Stewards are in the process of creating documentation to help global renamers to get used to and learn more about global accounts and tools and Meta in general as well as the application format. As transparency is a valuable thing in our movement, the Stewards would like to have at least a brief public application period. If you are an experienced renamer as a local bureaucrat, the process of becoming a part of this group could take as little as 24 hours to complete. You, as a bureaucrat, should be able to apply for the global renamer right on Meta by the [[m:SRGP|requests for global permissions]] page on 1 September, a week from now. In the meantime please update your local page where users request renames to reflect this move to global renaming, and if there is a rename request and the user has edited more than one wiki with the name, please send them to [[:m:SRUC|the request page for a global rename]]. Stewards greatly appreciate the trust local communities have in you and want to make this transition as easy as possible so that the two groups can start working together to ensure everyone has a unique login identity across Wikimedia projects. Completing this project will allow for long-desired universal tools like a global watchlist, global notifications and many, many more features to make work easier. If you have any questions, comments or concerns about the SUL finalisation, read over the [[m:SUL|Help:Unified login]] page on Meta and leave a note on the talk page there, or on the talk page for [[m:Talk:Global renamers|global renamers]]. You can also contact me on [[m:User talk:Keegan (WMF)|my talk page on meta]] if you would like. I'm working as a bridge between Wikimedia Foundation Engineering and Product Development, Wikimedia Stewards, and you to assure that SUL finalisation goes as smoothly as possible; this is a community-driven process and I encourage you to work with the Stewards for our communities. Thank you for your time. -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] [[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]] 18:24, 25 Lúnasa 2014 (UTC) --This message was sent using [[m:MassMessage|MassMessage]]. Was there an error? [[m:Talk:MassMessage|Report it!]] </div>  == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:15, 4 Eanáir 2022 (UTC)  == Athchóiriú leathanaigh [[Joanne Dabugsii]] == Maorlathaigh a chara {{ping|Kwekubo}}, {{ping|Guliolopez}}, {{ping|Alison}}! Ar an drochuair, chomh fada agus a thuigim, níl aon uirlis sa Vicipéid Ghaeilge "Wikipedia:Requests for undeletion". Sin an fáth a bhfuil mé ag casadh chugat. Chruthaigh mé leathanach faoi imreoir cispheile den fhoireann náisiúnta [[Stáit Chónaidhme na Micrinéise]] [[Joanne Dabugsii]]. Admhaím go raibh gá leis an alt a athbhreithniú. Ach, mar imreoir ar a foireann náisiúnta agus mar rannpháirtí i gCorn Micrinéise-2022, chomhlíon sí na critéir [[Vicipéid:Suntasacht]]. Ach hon [[m:User:Kevin Scannell |Kevin Scannell ]] scrios an leathanach faoin imreoir cispheile. Measaim go bhfuil an scriosadh mídhleathach agus iarraim an leathanach a chur ar ais [[Joanne Dabugsii]]. Chomh maith leis sin, le do thoil cabhrú chun feabhas a chur ar an leathanach seo. --[[Úsáideoir:Djohnni|Djohnni]] ([[Plé úsáideora:Djohnni|plé]]) 18:18, 13 Iúil 2022 (UTC) *: Is mór an trua nárbh fhéidir an choimhlint a réiteach mar ní raibh aon fhreagra ó na maorlathaigh {{ping|Kwekubo}}, {{ping|Guliolopez}}, {{ping|Alison}}... Guím go dtiocfaidh forbairt ar an deighleog Ghaeilge de "Vicipéid". Slán leat.--[[Úsáideoir:Djohnni|Djohnni]] ([[Plé úsáideora:Djohnni|plé]]) 08:45, 9 Lúnasa 2022 (UTC) *:[[Úsáideoir:Djohnni|@Djohnni]] Haigh - níl toradh ar bith le fáil trí Google maidir le himreoir cispheile darb ainm "Joanne Dabugsii". An féidir leat tagairt nó foinse a thabhairt? --[[Úsáideoir:Kwekubo|Kwekubo]] ([[Plé úsáideora:Kwekubo|plé]]) 08:52, 9 Lúnasa 2022 (UTC) **: [[Úsáideoir:Kwekubo|Kwekubo]], ar ndóigh, is féidir liom. [https://www.fiba.basketball/womensmicronesiancup/2022/player/Joannie-Dabugsiy leathanach Faoin lúthchleasaí ar láithreán gréasáin oifigiúil FIBA ], [https://sl.wikipedia.org/wiki/Joannie%20Dabugsiy leathanach faoin imreoir cispheile i "Wikipedia" i dteanga iasachta].--[[Úsáideoir:Djohnni|Djohnni]] ([[Plé úsáideora:Djohnni|plé]]) 09:02, 9 Lúnasa 2022 (UTC) ***: Is mór an trua nár fhan mé leis an bhfreagra ón Uasal {{ping|Kwekubo}}. --[[Úsáideoir:Djohnni|Djohnni]] ([[Plé úsáideora:Djohnni|plé]]) 09:30, 20 Lúnasa 2022 (UTC) g0wkvizip75fe6ewzuwtd30n22az79m Vicipéid:Halla baile 4 2217 1083760 1083526 2022-08-20T01:45:16Z Alison 570 /* Teimpléid nua */ +1 wikitext text/x-wiki {{aicearra|VP:HB|VP:BAILE|VP:HOME}} __NEWSECTIONLINK__ Is áit é an '''halla baile''' chun an Vicipéid a phlé is ceisteanna a chur. Is áit é chun fadhbanna teicniúla, polaisaithe agus oibrithe an Vicipéid a phlé. Is féidir leat nithe eile a bhaineann leis an Vicipéid a lua anseo freisin. ---- {| class="wikitable" style="float:right;" width="420px" |- ! align="center" | [[Íomhá:Vista-file-manager.png|50px|Archive]] [[Vicipéid:How to archive a talk page|Cartlann]] |- | # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 1|Cartlann 1]] (suas go dtí 29 Deireadh Fómhair 2006) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 2|Cartlann 2]] (suas go dtí 29 Meán Fómhair 2007) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 3|Cartlann 3]] (suas go dtí 29 Meán Fómhair 2008) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 4|Cartlann 4]] (suas go dtí 19 Deireadh Fómhair 2009) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 5|Cartlann 5]] (suas go dtí 21 Nollaig 2011) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 6|Cartlann 6]] (suas go dtí 13 Márta 2013) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 7|Cartlann 7]] (suas go dtí 20 Feabhra 2014) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 8|Cartlann 8]] (suas go dtí 13 Deireadh Fómhair 2014) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 9|Cartlann 9]] (suas go dtí 17 Bealtaine 2015) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 10|Cartlann 10]] (suas go dtí 1 Lúnasa 2015) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 11|Cartlann 11]] (suas go dtí 25 Samhain 2015) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 12|Cartlann 12]] (suas go dtí 16 Bealtaine 2017) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 13|Cartlann 13]] (suas go dtí 31 Nollaig 2019) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 14|Cartlann 14]] (suas go dtí 31 Nollaig 2020) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 15|Cartlann 15]] (suas go dtí 31 Nollaig 2021) # [[Vicipéid:Halla baile/Cartlann 16|Cartlann 16]] (suas go dtí 31 Nollaig 2022) # [[Vicipéid:Halla baile]] (Leagan reatha) # |} ==Íomhánna== Ba chóir dúinn cloí le rialacha agus cleachtais Wikipedia níos fearr chun barraíocht obair eagarthóireachta a sheachaint agus chun freastal níos fearr ar na léitheoirí. Seo nasc le leathanach ina bpléitear íomhánna ar Wikipedia: [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Manual_of_Style/Images]. Ní miste dúinn go léir é a léamh. I measc treoirlínte eile: Is é an taobh deas an taobh réamhshocraithe do na híomhánna cé go bhfuil sé ceadmhach iad a aliltéarnadh chomh maith. Seachain "sandwiching" (íomhánna ar chlé agus ar dheis ar an líne chéanna). Ná cuir íomhánna ar bharr clé leathanaigh—má tá íomhá le bheith ann ar an taobh clé ar chor ar bith, cuir é i ndiaidh an chéad pharagraf agus i ndiaidh an chlár faisnéise araon. Na cuirtear an iomarca íomhánna isteach in alt, go mór mhór muna gcuireann siad leis an méid faisnéise san alt. Ní féidir íomhánna ar an taobh clé a sheachaint go hiomlán agus cuid de na boscaí sonraí WD chomh fada agus atá siad, ach déanaimis ár ndícheall. [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|plé]]) 17:18, 27 Aibreán 2022 (UTC) * Yep, aontaím go ginearálta leat. Tá [[Plé_úsáideora:Alison/Cartlann_13#Bosca_Sonrai_;_Íomhanna_ar_chlé_le_bhur_dtoil|comhrá anseo]] roimhe, dála an scéil, agus déanfaidh mé mo dhícheall cloí leis as seo amach - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 22:01, 27 Aibreán 2022 (UTC) == Teimpléid nua == ''(cé acu is fearr libh anseo; Gaeilge nó Béarla?)'' Haigh, a cháirde! Tá cúpla teimpléid nua againn anois === Teimpléid síólta de réir tíortha === ==== Ginearálta ==== * {{tl|síol-af}} * {{tl|síol-be}} * {{tl|Síol-br}} * {{tl|síol-ceanada}} * {{tl|síol-de}} * {{tl|Síol-ee}} * {{tl|Síol-eilv}} * {{tl|Síol-en}} * {{tl|Síol-es}} * {{tl|Síol-eu}} * {{tl|Síol-fin}} * {{tl|síol-fr}} * {{tl|síol-gd}} * {{tl|síol-ie}} * {{tl|Síol-in}} * {{tl|Síol-it}} * {{tl|síol-jp}} * {{tl|síol-lv}} * {{tl|síol-nl}} * {{tl|síol-nor}} * {{tl|síol-om}} * {{tl|Síol-pl}} * {{tl|síol-ru}} * {{tl|Síol-se}} ==== A bhaineann le tíreolaíocht ==== * {{tl|síol-tír-af}} * {{tl|síol-tír-be}} * {{tl|síol-tír-br}} * {{tl|síol-tír-ee}} * {{tl|síol-tír-fr}} * {{tl|síol-tír-lv}} * {{tl|síol-tír-om}} * {{tl|Síol-tír-pl}} * {{tl|síol-tír-ua}} === Teimpléid síólta eile === * {{tl|Síol-aisteoir‎}} * {{tl|Síol-bia}} * {{tl|Síol-bogearraí}} * {{tl|Síol-carr‎}} * {{tl|Síol-ceim}} * {{tl|Síol-deoch}} * {{tl|Síol-galar}} * {{tl|Síol-gnó}} * {{tl|Síol-innealtóir‎}} * {{tl|Síol-irisleabhar}} * {{tl|síol-leabhar}} * {{tl|Síol-long}} * {{tl|Síol-long-mil}} * {{tl|Síol-nuachtán}} * {{tl|Síol-ríomhaireacht‎}} * {{tl|Síol-scannán}} * {{tl|Síol-spás}} * {{tl|Síol-spórt}} * {{tl|Síol-tv}} === Teimpléid eile === {{Féach freisin|Vicipeid:Boscaí sonraí}} * {{tl|Catagóirí cothabhála}} - is féidir anois catagóir a ‘fholú’, chun é a cheilt ar na gnáth-léitheoirí. Baineann sé seo go príomha le catagóirí cothabhála (go minic as Béarla) * {{tl|cite DNB}} - chun naisc / tagairt a chruthú chuig an Foclóir Beathaisnéis Náisiúnta ar WikiSource * {{tl|cite ODNB}} - chun naisc / tagairt a chruthú chuig an Foclóir Beathaisnéis Náisiúnta ar WikiSource * {{tl|Daonra stairiúil}} - mar shámpla, féach [[Quimper]] * {{tl|Il-íomhánna‎}} - chun breis is íomhá amháin a thaispeáint "in-líne" * {{tl|Lang-ja}} * {{tl|lang-ua}} - chun teanga Úcráinis a chur in iúl * {{tl|ping}} - chun úsáideoir a chur ar an eolas, mar seo: {{ping|Alison}} * {{tl|Tuairisc ghearr}} - chun an tuairisc ghearr don lch a chruthú / athrú. De ghnáth, tagann sé seo ón WikiData. * {{tl|Teideal iodálach}} - iodálacha! Mar úsáid ar lgh de réir leabhair, scannáin, plandaí le ainmneacha Laidin * {{tl|WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} - Ainmní, srl - 'Taxobox' * {{tl|WD Bosca Sonraí Airgead}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Albam}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Amhrán}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Anatamaíocht}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Bia}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Bogearraí}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Bóthar}} - Bóithre agus [[Mótarbhealach]] * {{tl|WD Bosca Sonraí Carachtar‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Carr}} - Gluaisteáin * {{tl|WD Bosca Sonraí Ceannaire}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Coinbhleacht Mhíleata}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Comhdhúil Cheimiceach}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Comórtas Spóirt}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Córais Scríbhneoireachta}} - [[Aibítir]], Córais Scríbhneoireachta, srl. * {{tl|WD Bosca Sonraí Deoch}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Druga}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Duine}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Eagraíochta‎}} - Bosca Sonraí chun eagraíochtaí a léiriú, ag baint úsáide as WikiData. * {{tl|WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} - Foirgnímh, srl * {{tl|WD Bosca Sonraí Galar}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Idirghabháil Leighis}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Imeacht}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Leabhar}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Nuachtán‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Réad Réalteolaíoch‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Saothar Ceoil‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Saothar Ealaíne‎}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Scannáin}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Soitheach}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Sraith Teilifíse}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Teanga}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Taisteal Spáis}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Trealamh Ríomhaireachta}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Uirlis}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Uirlis Cheoil}} * {{tl|WD Bosca Sonraí Vicipéid}} * {{tl|WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} * {{tl|WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} - deisithe anois! * {{tl|Blockquote}} * {{tl|Le haghaidh}} * {{tl|Fótamontáis}} - "Photo Montage" as Béarla - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|❤]] 22:55, 27 Aibreán 2022 (UTC) == Just added Version 2 of the population template == Dia dhuit! I've added a better version of the population generator on the [[Caerdydd]] article. To use it, just copy the following: '''<nowiki>{{WD Population}}</nowiki>''' It should work on every location and should add a ref to the most recent citation automatically. Let me know if you need anything similar! Spraoi a bheith agat! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 15:52, 26 Bealtaine 2022 (UTC) == Using audiofiles, automated from Wikidata == {{Ping|Ériugena}} I was recently asked by Ériugena to enable audio clips on gawiki, which I did on [[Yr Hôb]] village article. it might be in the wrong position on the infobox, so please move it elswhere, or create a new line for it eg under the image? The template which you can place in any articles conected to WD is: <nowiki>{{wikidata|property|P443}}</nowiki> - just copy and paste! Having a Wikidata driven infobox however would automate this method. All the best! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 07:50, 13 Iúil 2022 (UTC) :I've now added the audio file in the Wikidata info box (Teimpléad:WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil). So if there's an audio file (pronunciation of placename) on Wikidata, it will now appear in all articles which has this wd infobox! Wonderful Wikidata! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 16:18, 13 Iúil 2022 (UTC) :: {{Ping| Llywelyn2000}} thanks for doing this - that's really super. It *is* in the wrong place, but I'll go ahead and create a new line item for it. Pronunciation = "fuaimniú". Thanks again - this is a really cool addition :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|plé]] 17:42, 13 Iúil 2022 (UTC) :::Thanks! Let's meet up again soon! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 05:26, 14 Iúil 2022 (UTC) {{Ping| Llywelyn2000}} - I ended up getting this integrated into the infobox core, where it will only take space up if the Wikidata item is present, and titled it ''Fuaimniú''. Seems to work a bit better now :) - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|plé]] 07:46, 24 Iúil 2022 (UTC) == Propose statements for the 2022 Election Compass == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]] An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. ;Here is the timeline for the Election Compass: * July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass * July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements * July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements * August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements * August 5 - 12: candidates align themselves with the statements * August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' <section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 Iúil 2022 (UTC)  == Movement Strategy and Governance News – Issue 7 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> '''Movement Strategy and Governance News''' '''Issue 7, July-September 2022'''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']] ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> </div> Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 Iúil 2022 (UTC)  == Let's talk about the Desktop Improvements == [[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]] Join an online meeting with the team working on the [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]]! It will take place on '''26 July 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' on Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Click here to join]'''. Meeting ID: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Dial by your location]. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|Read more]]. See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 16:19, 25 Iúil 2022 (UTC)  == Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election == <section begin="announcement-content"/> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi everyone, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]]) You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election. Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation. Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia. Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' </div><section end="announcement-content"/> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 Iúil 2022 (UTC)  == Vote for Election Compass Statements == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Hi all, Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki. An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: *<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s> *<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s> *July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements *August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements *August 5 - 12: candidates align themselves with the statements *August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August Best, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' </div><section end="announcement-content" /> [[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 Iúil 2022 (UTC)  rddtax1y3seyh5hju0j6i0erzwr2kyb Ainmhí 0 2617 1083653 1076829 2022-08-19T17:28:51Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} Is mórghrúpa [[orgánach]] iad '''ainmhithe'''. Déantar aicmiú orthu sa [[ríocht (bitheolaíocht)|ríocht]] '''Animalia'''. Tá heiteratrófacht, [[illcheallacht]] agus mothálacht dá dtimpeallacht mar thréithe bunúsacha ag an ngrúpa seo. == Sanasaíocht == Tagann an focal " ainmhí" ón bhfocal [[An Laidin|Laidineach]] " animale", a thig ó ''anima'', leis an gciall ''anáil'' nó ''anam''. De réir an [[aicmiú eolaíoch|aicmithe eolaíoch]], déantar na hainmhithe uile a chur i Ríocht. Tugtar daoine san áireamh leis na hainmhithe eile, ach i ngnáthchaint na ndaoine, déantar idirdhealú idir daoine agus na h''ainmhithe neamh-dhaonna''. == Saintréithe == Tá tréithe ar leith ag ainmhithe lena ndéantar iad a idirdhealú ó bheothaigh eile. I dtosach báire, is eocarótaigh iad; sé sinn le rá go mbíonn cealla casta acu. Le heisceacht amháin,([[Myxozoa]]) is bheothaigh ilcheallacha iad. Déanann na dhá tréithe seo iad a hindhealadh ó bhaictéir agus tromlach na bprótaisteach. Freisin, tá siad uile heitreatrófach agus díleánn siad bia de gnáth i seoimrín inmhéanach, rud a indhealaíonn iad ó [[planda|phlandaí]] agus [[alga|algaí]]. Tá siad éagsúil ó na plandaí, algaí agus fungais mar ní bhíonn [[cillbhalla|cillbhallaí]] acu. Tá gach ainmhí gluaisteach i gcéim éigin dá shaol. === Comhdhéanamh === Tá coirp tromlach na n-ainmhithe roinnte i bhfíocháin éagsúla, a bhfuil féin déanta suas de saghas ceall áirithe. Tá na néaróga mar fíocháin speisialta, a bhfuil le fáil i dtromlach na n-ainmhithe, a ligean dóibh mothálach cruinn is sách gasta dá dtimpeallacht a bheith acu go minic. Freisin, tá matáin le fáil ins na n-ainmhithe amháin. Freisin, mar go ndéanann tromlach na n-ainmhithe bia a dhíleá i seomrín inmheánach, is minic go mbíonn córas casta acu chun déileail leis an mbia seo. === Atáirgeadh agus Forbairt === Baineann ainmhithe úsáid as an atáirgeadh gnéasach agus an atáirgeadh neamhghnéasach, cé gur fíor-anamh an rud é nach bhfaightear an atáirgeadh gnéasach i ngrúpa ainmhithe, fiú más neamh-ghnách an nós é. Tá tréithe eisiach ag ainmhithe ó thaobh forbairt de. I mbeagnach gach ainmhí, bíonn céim bhlastúil ag an suth, rud atá ina saintréith bhitheolaíochta eisiach ag ainmhí. Freisin, de bharr struchtúr a gcealla, baineann siad úsáid as go leor gluaiseacht cille i rith a bhforbairt ó ceall singil go suth, go ainmhí forbaithe. == Éabhlóid na nAinmhithe == Ó thaobh iarsamí de, thagann na n-ainmhithe ar an bhfód i dtosach báire i gclocha ó a bhfuil níos mó ná 600 milliúin bliain d'aois. Rinneadh an deighilt idir na grúpaí móra d'ainmhithe thart ar 542 milliún bliain ó shin agus tá siad fós ag athrú go dtí an lá inniu. Ní fios go fóil cé chomh gasta a raibh an deighilt seo agus cén cúis a bhí leis. Ach anois, tá na míllúin saghsanna difrúla d'ainmhithe ann, le réimse fíor-leathan slite beatha is gháthoga acu. Is féidir a rá gur mar dheall ar na trí treithe athluaite, an mothálacht ceadaithe ag an gcóras néaróige, an gluaiseacht gasta ceadaithe ag na matáin agus an féidreacht chun mórchuid foinsí funnimhe difrúla a úsáid ceadaithe ag an ndíleá inmheánach go raibh an cumas ag na n-ainmhithe chun an éabhlóid a dhéanamh sa slí seo. == Grúpaí móra ainmhithe == Is féidir níos mó ná tríocha [[fileam]] d'ainmhithe a aimsiú, ach tá mórchuid d'illgnéitheacht na n-ainmhithe le fáil i measc dornán beag de ghrúpaí móra. I measc na grúpaí seo tá [[Cordaigh|Chordata]], [[Artrapód|Arthropoda]], [[Mollusca]], [[Annelida]] agus [[Nematoda]]. Tá go leor d'éagsúlacht an ghrúpa le fáil lasmuigh de na grúpaí móra seo áfach. === Porifera === Is iad seo na spúinsí mara, ainmhithe simplí gan aon eagraíocht casta, gan fíocháin agus gan siméadracht a mhaireann trí bhia a scagadh ón uisce. === Radiata === Tá siméadracht ghathach agus eagraíocht bunaithe ar dhá chiseal d'fhíocháin mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá na smugairlí rón, na coiréalaigh agus na spíonáin mara mar bhaill den ghrúpa seo. === Deuterostomata === Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin agus forbairt an anas ón gcéad oscailt sa suth mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá na [[cordaigh]] agus na eicínideirmigh (crosóg mhara agus a gaolta) mar bhaill den ghrúpa seo. === Ecdysozoa === Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin, forbairt an bhéal ón gcéad oscailt sa suth agus foladh craicin mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá [[Artrapód|Arthropoda]] agus [[Nematoda]] mar bhaill den ghrúpa seo. === Lophotrochozoa === Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin agus forbairt an bhéal ón gcéad oscailt sa suth mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá [[Mollusca]] (seilide agus a gaolta) agus [[Annelida]] (na péist deighilte) mar bhaill den ghrúpa seo. == Tábhacht na n-Ainmhithe == Tá ról suntasach ag ainmhithe i ngnáthóga éagsúla mórthimpeall na cruinne. == Féach freisin == ==Naisc sheachtracha== *[http://www.acmhainn.ie/tearmai/plandai.htm Ainmneacha Plandáí agus ainmhithe - ag acmhainn.ie] == Nótaí == == Tagairtí == == Naisc sheachtracha == {{síol}}  [[Catagóir:Ainmhithe| ]] [[Catagóir:Eocaróit]] [[Catagóir:Bitheolaíocht]] b7bdh8l0rzbbfni532wo5kbkrke5y2e Planda 0 2621 1083652 1076649 2022-08-19T17:27:25Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{glanadh}} {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} Is [[Eukaryota|eocaróit]] [[Fótaisintéis|fhótaisintéiseach]] den [[Ríocht (bitheolaíocht)|ríocht]] '''Plantae''' iad '''plandaí''' den chuid is mó. Go stairiúil, chuimsigh ríocht na bplandaí gach rud beo nach [[Ainmhí|ainmhithe]] iad, agus bhí [[algaí]] agus [[Fungas|fungais]] san áirembh; mar sin féin, fágtar na fungais agus roinnt algaí as an áireamh sna sainmhínithe reatha ar Phlantae, chomh maith leis na [[Prócarót|prócaróit]] (na h[[aircéigh]] agus na [[baictéir]]). De réir sainmhínithe amháin, cruthaíonn plandaí an [[clád]] Viridiplantae (ainm Laidine ar "phlandaí glasa") atá ina chomhchlád don Glaucophyta, agus atá comhdhéanta de na [[Algaí glasa|halgaí glasa]] agus na [[Suthfhít|suthfhítí]] nó na hEmbryophyta (plandaí talún). Áirítear leis an dara ceann na [[Angiospermae|plandaí bláthanna]], uaircínigh agus [[Gymnospermae]] eile, [[Pteridophyta|raithneacha]] agus a gcomhghuaillithe, [[Anthocerotophyta|cornlaigh]], [[Marchantiophyta|aelusanna]], [[Caonach|caonaigh]]. Is orgánaigh ilcheallacha iad formhór na bplandaí. Faigheann plandaí glasa an chuid is mó dá gcuid fuinnimh ó sholas na gréine trí [[Fótaisintéis|fhótaisintéis]] le [[Clóraplast|clóraplaist]] phríomhúil a dhíorthaítear ó hinsiombóis inchriosmaitóis le [[Cianbhaictéir|cianabhaictéir]]. Bíonn [[clóraifill]] ina gcuid clóraplast agus b, rud a thugann a ndath glas dóibh. Tá roinnt [[Planda seadánach|plandaí seadánacha]] nó míceatrófach agus chaill siad an cumas gnáthmhéideanna clóraifill a tháirgeadh nó fótaisintéis a dhéanamh, ach tá bláthanna, torthaí agus síolta acu fós. Tá [[atáirgeadh gnéasach]] agus [[ailtéarnú na nglún]] mar chomhartha sóirt ag pladaí, cé go bhfuil [[atáirgeadh éighnéasach]] coitianta freisin. Tá thart ar 320,000 [[speiceas]] plandaí ar eolas, agus táirgeann a bhformhór mór, thart ar 260-290 míle díobh, [[Spermatophyta|síolta]]. Soláthraíonn plandaí glasa sciar suntasach d'ocsaigin mhóilíneach an domhain, agus is iad atá mar bhonn leis an gcuid is mó d'éiceachórais an Domhain. Is bianna bunúsacha daonna iad plandaí a tháirgeann [[Gráinne|grán]], [[Toradh|torthaí]] agus [[Glasra|glasraí]] agus tá siad ceansaithe le na mílte bliain. Tá go leor úsáidí cultúrtha agus úsáidí eile ag plandaí, mar ornáidí, ábhair thógála, ábhar scríbhneoireachta agus ba fhoinse leigheasanna agus drugaí sícighníomhacha iad freisin. Tugtar [[luibheolaíocht]], brainse den [[Bitheolaíocht|bhitheolaíocht]], ar an staidéar eolaíoch ar phlandaí. Seo a leanas na ceithre phríomhfhíleam i [[Ríocht na bPlandaí]]. # Phylum [[Thallophyta]] # Phylum [[Bryophyta]] # Phylum [[Spermatophyta]] # Phylum [[Pteridophyta]] ==Naisc sheachtracha== *[http://www.acmhainn.ie/tearmai/plandai.htm Ainmneacha Plandáí agus ainmhithe - ag acmhainn.ie] ==Tagairtí== {{reflist}} {{Síol}} [[Catagóir:Plandaí|*]] [[Catagóir:Bitheolaíocht]] jmhmkgnrfz0lzlm7voxt48k9q6px009 Vicipéid:Lárionad comhphobail 4 3983 1083668 1082341 2022-08-19T20:17:14Z Deirge Ó Dhaoinebeaga 51568 /* Teimpléad:Photo montage */ mír nua wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ {| cellspacing="3" width="100%" |width="100%" colspan="5"| {| |style="padding-right: 1em;"| Tá gá ag [[Vicipéid]] LEATSA! Is amhlaidh atáimid uile ag tógáil ollchiclipéide agus pobail as Gaeilge. Tugann seo deis do dhaoine a gcuid Gaeilge a chleachtadh agus rudaí nua a fhoghlaim. Thig leat alt nua a chumadh nó alt reatha a chur in eagar ach an cnaipe "Cuir in eagar" a bhrú. Is féidir leat cleachtadh a dhéanamh ar an g[[Vicipéid:clár dubh|clár dubh]] freisin. Is féidir leat rud a scríobh sa '''[[Vicipéid:Halla baile|Halla Baile]]''' má tá rud le rá agat. Cruthaigh cuntas mura ndearna tú cheana é: níl le déanamh agat ach an nasc "logáil isteach" a bhrú ar bharr an leathanaigh agus an fhoirm a líonadh. Is féidir leat rud a bhreacadh ar leathanach plé an tsuímh seo, más maith leat. |valign="top" style="border-left: 1px solid #ccc; padding-left: 1em;width:150px;"| [[#Comhoibreach na Seachtaine|Comhoibreach na Seachtaine]] [[#Áirigí libhse|'''Áirigí libhse''']] [[#Irish learners|'''Learning Irish?''']] |} ==Glac Páirt!== * Cruthaigh alt ... á tá Gaeilge mhaith scríofa aige. * Féach ar na [[:Catagóir:Síolta|síolta]] agus na leathanaigh a bhfuil [[:Rang:Glanadh na Vicipéide|glanadh]] ag teastáil uathu agus cuir leo! ==Comhoibriú Vicimheán na Seachtaine== <div style="width:50%;"> {| | Is iarracht é '''[[m:Wikimedia COTW|Comhoibriú Vicimhéan na Seachtaine]]''' ar an gcomhluadar [[m:Wikimedia|Vicimhéain]] uile a thabhairt le chéile chun fadhbanna atá acu i gcoitinne a fhuascailt. Is éard is cuspóir don CVnS reatha lámhleabhar ilteangach a chruthú do bhogearra na [[m:MediaWiki|MeáVicí]]. Ba chóir na leathanaigh chabhracha a nascadh ó [[Meta:Help:Contents|Help:Contents]] ar [[Meta:Main Page|Meitea]], ár vici comheagar fud-Vicimheáin. '''Féach ar [[m:Wikimedia COTW/Help|treoracha an CVnS seo]]''' (as Béarla)''', le do thoil, agus cabhraigh lena dhéanamh!''' | [[Image:Wikimedia-cotw-notext.png|120px|]] |} </div> ==Irish learners== Ná bí buartha mura bhfuil Gaeilge líofa agat agus tú ag cuir ailt in eagar nó ag cruthú ailt nua. Má scríobhann tú alt, is féidir [[Teimpléad:Athbhreithniú|an teimpléad seo]] a chur ar bharr an ailt ionas go mbeidh cainteoir dúchasach nó cainteoir líofa in ann súil a chaitheamh ar an litriú agus ar an ngramadach níos déanaí. Freisin, is féidir ceisteanna a chur ar Vicipéideoirí i mBéarla (nó i dteangacha eile) más gá. Más rud é go bhfuil leagan Gaeilge ar fhocal nó ar théarma ag teastáil uait, bain triail as na foclóirí agus na bainc théarmaíochta atá ar fáil ar líne. Mar shampla, [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ Pota Focal] agus [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. :If your Irish isn't the best or you're still learning it, don't be afraid to add articles and edit articles where you see a mistake. The most important thing is that you add to the Vicipéid. If you've written a new article and are unsure of your spelling and grammar, you can put [[Teimpléad:Athbhreithniú|this template]] at the top of the article so a native or fluent speaker can check it later. Also, you can always ask questions of other users in English (or another language) if necessary. There are lots of dictionaries and language libraries online to help you with your writing and editing. Check out the following links for more information: [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ potafocal.com], [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. == 10.000 pages == Congratulations from Lmo!!! --[[Úsáideoir:Aldedogn|Aldedogn]] 23:34, 25 Feabhra 2010 (UTC) == Aonach Eagarthóireachta in Ollscoil na hÉireann Gaillimh, 07/11/14 == Tá an tAonach Eagarthóireachta ar siúl faoi láthair. Slua mór d'úsáideoirí nua bailithe le chéile faoi stiúr baill de Chomhphobal Wikimedia na hÉireann. [[Úsáideoir:Nmacu|Nmacu]] ([[Plé úsáideora:Nmacu|talk]]) 09:28, 7 Samhain 2014 (UTC) [[eu:Wikipedia:WikiMediari buruz gaurkotasun-albisteak]] == List of Welsh people == Hi all. I wonder if you could correct the title of this new page: [[Liosta de na daoine na Breataine Bige]]. It uses two templates, which also need checking (just a couple of sentences!): <nowiki>Teimpléad:Wikidata list</nowiki> and <nowiki>Teimpléad:Wikidata list end</nowiki>. Please leave me a message on my [https://cy.wikipedia.org/wiki/Sgwrs_Defnyddiwr:Llywelyn2000 Welsh language Wiki] if I can help further. Thanks! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|talk]]) 12:50, 12 Feabhra 2016 (UTC) == wgCategoryCollation == Dia dhaoibh! Níl ach beagán eagarthóireachta déanta agam ar Vicipéid na Gaeilge, ach tá cuid mhór déanta agam ar Vicipéid Ghàidhlig na hAlban. I mí Feabhra na bliana seo chuireamar [https://gd.wikipedia.org/wiki/Uicipeid:Doras_na_coimhearsnachd#wgCategoryCollation_agus_.C3.B2rdugh_na_h-aibidile_sna_roinnean-se.C3.B2rsa athrú] simplí fóinteach i bhfeidhm ar Vicipéid na Gàidhlig, athrú a mholainn go mór do Vicipéid na Gaeilge ionas go mbeidh na litreacha le síneadh fada i gcónaí in ord ceart aibítre sna catagóirí. Féach mar atá cúrsaí faoi láthair. I g[[:Catagóir:Fréamh an Eolais]] mar shampla, ní bhfaighfear ''Éin chreiche'' in aice le ''[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Ein Einceifilíteas]'' mar a bheadh dúil leis, ach ag deireadh na haibítre i ndiaidh ‘[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=z z]’. Agus tá [https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Bu ''bás'' ag teacht i ndiaidh ''bun'']. Tchífear anseo an rud is cúis leis an trioblóid, faoin cheann “wgCategoryCollation” i gcomhad na socruithe do na Vicipéideanna éagsúla: :https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=InitialiseSettings.php Tá an t-Seicis (cs), Breatnais (cy), Fraincis (fr), Ungáiris (hu), Polainnis (pl), Portaingéilis (pt), Rúisis (ru), Gàidhlig (gd), agus an-chuid teangacha eile anois ag obair leis an Unicode Collation Algorithm (“uca”), algartam a chuireas litreacha le síneadh fada no diacritic eile san ord cheart. Ach tá Gaeilge na hÉireann ag obair gu fóill leis an algartam ''default'' éalangach éagumasach “uppercase”. Ní dhéanann “uppercase” ach ionannas idir na litreacha móra agus na litreacha beaga. Ní thuigeann sé go bhfuil baint idir ‘á’ agus ‘a’, mar shampla, agus cuireann sé go deireadh na haibítre litir ar bith ar a bhfuil síneadh fada. Is leor “uppercase” don Bhéarla, ach ní leor é don Ghaeilge. Bheadh sé an-shímplidh an Vicipéid a thiontú don algartam “uca”. Ní gá ach: (1) plé agus vótáil a chur ar dóigh anseo; agus, má tá aontú ann, (2) iarratas a chur iseach ag phabricator.wikimedia.org. Tá sé sin déanta againn ar Vicipéid na Gàidhlig agus ni raibh deacracht ar bith againn. Rudaí beaga eile. Is féidir {{DEFAULTSORT:Ein chreiche}} a úsáid chun “Éin chreiche”, mar shampla, a chur san ord cheart. Ach (1) is minic nach gcuimhnionn daoine ar DEFAULTSORT, agus (2) san lá atá inniu ann ba cheart don ríomhaire a bheith ag déanamh na hoibre sin. Nuair a bhéas wgCategoryCollation ag obair le “uca” in áit “uppercase”, ní bheidh gá tuilleadh ar DEFAULTSORT fá choinne na síntí fada a chur san ord cheart. Bhéadh “uca” socraithe acu do na vicipéideanna gu léir ach amháin gur éirigh deacracht. Ar na vicipéideanna mór mór (chomh mór leis an Fhraincis nó níos mó), glacann an ath-innéacsú an-chuid ama. Níl deacracht ar bith den t-saghas sin le na vicipéideanna beaga. Ar aghaidh linn, mar sin! Tá leaganacha éagsúla de “uca” ann, ina bhfuil miondifríochtaí. Oireann an leagan simplí, “uca-default”, don Ghàidhlig agus don Ghaeilge. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 13:41, 3 Iúil 2016 (UTC) :Go raibh maith agat as an eolas seo, a Chaoimhín. Cuirim a lán ama amú ag ceartú DEFAULTSORT nó á chur isteach. Feicim go mbíonn ainmneacha daoine rangaithe ar an Uicipeid de réir chéad ainm na ndaoine: Tá Ernest Rutherford i gcatagóirí faoi 'E', mar shampla, agus Akira Suzuki faoi 'A'. Faoi 'R' agus 'S' atá siad anseo. Níl fadhb agamsa leis sin ach bheadh sé orainn is dócha éirí as nósanna fuadracha áirithe anseo: Akira Suzuki a scríobh mar Suzuki Akira, an ord sa tSeapáinis (agus mar sin de le hainmneacha in Íoslainnis, Sínis agus (b'fhéidir) Ungáiris. Sampla eile: Kim Il-sung. Ní thuigim cad é an cur chuige le hainmneacha tíortha agus a léithéid. Conas a chuirtear 'an Tuirc' faoi 't'? An bhfuil sibh ag baint úsáide as DEFAULTSORT leo go fóill? [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|talk]]) 04:35, 4 Iúil 2016 (UTC) Bheadh DEFAULTSORT úsáideach go fóill, chun ‘an Tuirc’ a chur faoi ‘t’ mar a dúirt tú, agus baineamaid úsáid as go fóill sa Uicipeid. Ach ní bheadh gá le DEFAULTSORT chun ‘Óman’ a chur faoi ‘o’, in áit é a bheith ag deireadh na h-aibítre mar atá faoi láithair i [[:Catagóir:Ballstáit_na_Náisiún_Aontaithe]]. Sa mhórchuid de na h-altanna ní bheadh DEFAULTSORT de dhíth. Ceist eile fá leith is ea ceist ord na n-ainmneacha pearsanta. Creidim féin go n-oireann ord na n-ainmeacha baiste i bhfad níos fear do na h-ainmneacha Gaelacha. Seachnaíonn sé na deacrachtaí le na sloinnte leithéid: ar chóir ‘Colm Mac Confhaola’ a bheith faoi ‘Mac’ no faoi ‘Confhaola’? ar chóir ‘Donach de Róiste’ a bheith faoi ‘de’ nó faoi ‘Róiste’? ar chóir ‘Éilís Ní Dhuibhne’ a bheith faoi ‘Ní’ nó faoi ‘Dhuibhne’ nó faoi ‘Duibhne’? ar chóir ‘Dómhnall Ruadh Mac an tSaoir’ (Dòmhnall Ruadh Phàislig) a bheith faoi ‘Ruadh’ nó ‘Mac’ nó ‘Saor’ nó ‘Saoir’? ar chóir ‘Màiri Mhór nan Òran’ (Màiri Nic a’ Phearsain) a bheith faoi ‘Mór’ nó ‘Mhór’ nó ‘Nic’ nó ‘Pearsan’ nó ‘Phearsain’? Ach tá mé sásta glacadh le ord na sloinntí sna catagóirí ina bhfuil na h-ainmneacha Gaelacha ina mionlach. Ní gá an t-ord céanna a bheith i réim i ngach catagóir. Is féidir gan bacadh le DEFAULTSORT agus an t-ordainm a sgríobh i ndiaidh an chatagóir mar seo: <pre> [[Catagóir:Filí|Mac an tSaor, Dómhnall]] [[Catagóir:Filíocht na Gaeilge]] </pre> agus san dóigh sin beidh an t-alt faoi ‘Mac’ sa chatagóir ‘Filí’ agus beidh sé faoi ‘Dómhnall’ sa chatagóir ‘Filíocht na Gaeilge’. Níl an cheist seo fá ord na n-ainmneacha pearsanta réitithe againn sa Uicipeid - tá praiseach againn go fóill. Agus tá sé níos fearr, creidim, gan an cheist beagáinín achrannach seo fá na h-ainmneacha pearsanta a meascú leis an cheist fá wgCategoryCollation, atá iontach simplí creidim. Ceisteanna fá leith is ea iad. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 09:49, 4 Iúil 2016 (UTC) == Catagóir nua ag teastáil == An féidir catagóir nua a chur ar fáil: “Bundúchasaigh na hAstráile”? Bheadh fáilte roimpi. [[Úsáideoir:Colin Ryan|Colin Ryan]] ([[Plé úsáideora:Colin Ryan|plé]]) 00:08, 19 Samhain 2016 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|plé]]) 05:44, 19 Samhain 2016 (UTC) == Leathanaigh nua ag teastáil (Mí an Mheitheamh '18) == Tá easpa leathanaigh faoi ábhair áirithe a bhaineann le cur chuige na Gaeilge ar an suíomh seo. Bhí iontas orm nach raibh leathanach le haghaidh an [[Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030]] so thosaigh mé stumpa dó. An mhiste le aon duine nó daoine anseo leathanaigh nó stumpaí a thosú faoi [[Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003]], [[Acht na Gaeltachta 2012]] agus na [[Bailte Seirbhíse Gaeltachta]] agus na [[Líonraí Gaeilge]]? Tá sé ar intinn agam leathanaigh nó stumpaí a thosú dóibh ach táim ag braith ar m'mháthair chun aistriúchán a dhéanamh orthu agus níl a fhios agam cathain a mbeidh sí in ann é seo a dhéanamh. Thosaigh mé leathanaigh Béarla thuas ar [[Vicipéid Bhéarla]] dóibh siúd le cúpla mí anuas más féidir le éinne aistriú a dhéanamh orthu. Bheinn sásta sa gearrthéarma má raibh fiú stumpaí déanta dóibh. [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC)Darren J. Prior[[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 7 Lúnsaa 2018 (UTC) ==Celtic Knot Wikimedia Language Conference 2019== Please translate to your own language! Apology for writing in English! [[File:Celtic Knot 2019 ph.png|center|230px]] The third Celtic Knot Language Conference will be held this year at Penryn Campus, Cornwall on the 4th & 5th of July 2019. More information can be found [https://meta.wikimedia.org/wiki/Celtic_Knot_Conference_2019 here]. See you there! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 08:47, 6 Meitheamh 2019 (UTC) == German broadcast video availble to translate into Gaelic and other languages == Hi there, apologies for not posting in Gaelic. These videos are availble for translation and reuse from German documentaries at ZDF, and are in use on German Wikipedia: * [https://www.zdf.de/dokumentation/terra-x/terra-x-creative-commons-cc-100.html On ZDF] * [[commons:Category:Videos by Terra X|at Wicimedia Commons]] I've made the same suggestion of translation to the Latin, Welsh, Cornish, Scots Gaelic and Breton Wikipedias. If there is interest I will perhaps try to organise getting transcripts in German / English for translation and addition of target language audio. [[Cleachdaiche:JimKillock|JimKillock]] ([[Deasbaireachd a' chleachdaiche:JimKillock|an deasbaireachd]]) 10:05, 20 dhen Ògmhios 2020 (UTC) :Proof of concept, video of Roman roads with German and English subtitles. From here, Gaelic subtitles could easily be added, and then a second version of the video with Gaelic audio added. Then, the same can be done with any of the other videos, there are around 100. :[[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0).webm|thumb|Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0)]] ::Ping in case anyone wants to help with this - we have 10 videos redubbed in Welsh and various other languages such as Esperanto, Dutch and Lati; here is the Welsh redub for instance. [[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0) cy.webmhd.webm|thumb|Roman roads redubbed into Welsh]] --[[Úsáideoir:JimKillock|JimKillock]] ([[Plé úsáideora:JimKillock|plé]]) 09:35, 16 Deireadh Fómhair 2021 (UTC) ==Fóir orm ldt.== Níl mé in ann ''Anasimyia'' a chur i gcló iodálach, mar cheannteideal an ailt seo; [[Anasimyia]]! (Tá an leagan ceart anseo sa Bhéarla: https://en.wikipedia.org/wiki/Anasimyia. [[Úsáideoir:Ériugena|Ériugena]] ([[Plé úsáideora:Ériugena|plé]]) 12:59, 28 Iúil 2020 (UTC) == Improving the translation support for the Irish Wikipedia == ''Sorry about not being able to write in Irish. I hope someone can translate this!'' [[:mw:Content translation|Content translation]] has been successful in supporting the translation process on many Wikipedia communities, and we want to help additional wikis with potential to grow using translation as part of [[:mw:Content translation/Boost|a new initiative]]. Content translation facilitates the creation of Wikipedia articles by translating content from other languages. It has been used already to create more than half a million articles. In addition, the tool provides [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality|mechanisms to encourage the creation of good quality content]], preventing the publication of lightly edited machine translations. In general, our analysis shows that the translations produced are [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|less likely to be deleted than the articles started from scratch]]. Irish Wikipedia editors have used Content translation to create [[Special:CXStats|more than nine hundred articles]]. Given the size of the editing community, we think that there is potential to use translation to create more articles, expand existing ones, and attract new editors that learn how to make productive edits. Translation can help the community to reduce the language gap with other languages and grow the number of editors in a sustainable way. In order to achieve this goal, we want to collaborate with you to make Content translation more visible in the Irish Wikipedia and support new ways to translate. As a first step, during the next weeks we plan to enable Content translation by default on the Irish Wikipedia. That will make it easy for users to discover the tool [[:mw:Help:Content_translation/Starting|through several entry points]]. However, users not interested in translation will still be able to disable it from their preferences. Please feel free to share any comment in this conversation thread. Thanks! --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 20:35, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) : Hi Aaharoni! Míle buíochas (thanks)! I've been using the translation tool a bit, and find it very good overall. It is definitely what we need to grow/improve Irish Wikipedia. The only feedback I have for for future development: Sometimes I publish something through the tool, and then someone else changes it by 'Edit' or 'Edit source' (not using the translation tool). Then what? If I continue to edit my translation, I will overwrite changes made through other edits. It would be nice to be able to add new paragraphs from machine translation, while leaving existing paragraphs intact. Thanks for your work! [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:39, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::Hi [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]]! Thanks a lot for the response! ::Yes, after the first version of the article is published, it becomes just a usual article, and can be edited using the wiki syntax editor or the Visual editor. ::A feature that will allow adding sections to existing articles by translating them from other languages is in active development and will be released in the coming months. See the [[:mw:Content translation/Section translation]] for more information. --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 21:18, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) :::Nice, yeah that's all I'm looking for is the ability to add sections by translation without overwriting anything else. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:00, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::: The machine translation engine currently supports Google Translate and Yandex. Could we look into please ading support for the EU's translation engine? It requires permission to access, but I feel certain they'd be willing to help the Wikimedia Foundation if someone asks nicely. It is trained on a gigantic corpus of parallel texts, as all EU texts must be translated into Irish. [https://ec.europa.eu/info/resources-partners/machine-translation-public-administrations-etranslation_en Info]. [https://webgate.ec.europa.eu/etranslation/public/welcome.html Request access]. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 00:46, 27 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): #Nmacu (administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks,--[[Úsáideoir:علاء|علاء]] ([[Plé úsáideora:علاء|plé]]) 19:31, 25 Eanáir 2021 (UTC) == Board elections of WMF - without Gaeilge? == (Please excuse me for posting in English, unfortunately I don't know Gaeilge. I would be glad about a translation!) Dear all, These are the last days of the elections for the Wikimedia Foundation Board, the governing body of the Wikimedia Foundation. In the meantime, the first figures on the election process so far are available, and it also shows which communities have not participated at all so far. One of these is Gaeilge Wikipedia. In these elections four of the sixteen board seats will be filled, another four will follow in 2022. By voting, the communities have the opportunity to directly influence the work of the Foundation. Neither the Foundation nor the Board is always without controversy. But whether you think the current course is right and worth supporting or whether you think there should be fundamental changes: your votes count. All the more so as the representation of Wikiprojects outside the big Wikipedias is in urgent need of improvement - the needs of these communities are often significantly different from those of the big ships in the Wikiverse. I would be very happy to see soon that Gaeilge Wikipedia has also taken the opportunity to have its say. Elections close on Tuesday at 23:59 UTC. * An overview of the 19 candidates can be found here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates. * To vote, please click here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/381 Thank you very much and best regards, [[Úsáideoir:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]] ([[Plé úsáideora:DBarthel (WMF)|plé]]) 10:18, 29 Lúnasa 2021 (UTC) == Celtic Knot 2022 update and scholarships == Celtic Knot Conference update: the call for program contributions is now open! If you’re involved in activities related to minority languages and Wikimedia projects, you can send your contribution to the “News from the Language Communities” '''lightning talks''' until May 31. We also have updates on the format of the conference and '''scholarships''' for participation in the online conference and for organizing an onsite satellite event. Check the full announcement on the event’s talk page: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Celtic_Knot_Conference_2022#Celtic_Knot_Conference%3A_program_contributions_and_onsite_events If you have any questions, feel free to contact the organizers: Daria Cybulska, Richard Nevell or Léa Lacroix. Looking forward to seeing you involved at the Celtic Knot! [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:46, 6 Bealtaine 2022 (UTC) ===Lightning talks=== Hi folks, the upcoming deadline for lighting talks is '''31 May'''. We're after 5-minute pre-recorded videos with news from the project, or what you've been up to. We'll be showcasing the videos on the first day of the conference. You can record the video yourself and send it to the organisers, or I'd be happy to have a Zoom call and record it for you. Feel free to get in touch via richard.nevell@wikimedia.org.uk. [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:56, 27 Bealtaine 2022 (UTC) ==Celtic Knot Conference 1–2 July 2022: registration is now open== Hello everyone, This year's Celtic Knot Conference is fast approaching. We've got workshops, updates from the community, and opportunities to connect with fellow Wikimedians working on language diversity. Registration is open, and we hope to see you there: https://www.eventbrite.com/e/337125239667 [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 13:46, 14 Meitheamh 2022 (UTC) == [[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]? == Is cosúil go bhfuil ainm an ''[[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]'' mícheart, b'fhéidir gur chóir go mbeadh ''Stáisiún Baile an Mhóta'' ann? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 22:47, 16 Lúnasa 2022 (UTC) :Níor chóir — ceart mar atá! Is é seo an fáth a bhfuil séimhiú ar "iníon fhear an tí" freisin... an riail chéanna. Uaireanta tugtar "ginideach dúbailte" air. [[Úsáideoir:Kevin Scannell|kscanne]] ([[Plé úsáideora:Kevin Scannell|plé]]) 23:21, 16 Lúnasa 2022 (UTC) |} == Teimpléad:Photo montage == an féidir le duine éigin [[:Template:Photo montage]] agus [[:Module:Photo montage]] a chur ar Vicipéid le do thoil? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 20:17, 19 Lúnasa 2022 (UTC) al3flttq5f2oflvsms57o0x9ltp3a45 1083669 1083668 2022-08-19T20:17:54Z Deirge Ó Dhaoinebeaga 51568 /* Teimpléad:Photo montage */ + :en wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ {| cellspacing="3" width="100%" |width="100%" colspan="5"| {| |style="padding-right: 1em;"| Tá gá ag [[Vicipéid]] LEATSA! Is amhlaidh atáimid uile ag tógáil ollchiclipéide agus pobail as Gaeilge. Tugann seo deis do dhaoine a gcuid Gaeilge a chleachtadh agus rudaí nua a fhoghlaim. Thig leat alt nua a chumadh nó alt reatha a chur in eagar ach an cnaipe "Cuir in eagar" a bhrú. Is féidir leat cleachtadh a dhéanamh ar an g[[Vicipéid:clár dubh|clár dubh]] freisin. Is féidir leat rud a scríobh sa '''[[Vicipéid:Halla baile|Halla Baile]]''' má tá rud le rá agat. Cruthaigh cuntas mura ndearna tú cheana é: níl le déanamh agat ach an nasc "logáil isteach" a bhrú ar bharr an leathanaigh agus an fhoirm a líonadh. Is féidir leat rud a bhreacadh ar leathanach plé an tsuímh seo, más maith leat. |valign="top" style="border-left: 1px solid #ccc; padding-left: 1em;width:150px;"| [[#Comhoibreach na Seachtaine|Comhoibreach na Seachtaine]] [[#Áirigí libhse|'''Áirigí libhse''']] [[#Irish learners|'''Learning Irish?''']] |} ==Glac Páirt!== * Cruthaigh alt ... á tá Gaeilge mhaith scríofa aige. * Féach ar na [[:Catagóir:Síolta|síolta]] agus na leathanaigh a bhfuil [[:Rang:Glanadh na Vicipéide|glanadh]] ag teastáil uathu agus cuir leo! ==Comhoibriú Vicimheán na Seachtaine== <div style="width:50%;"> {| | Is iarracht é '''[[m:Wikimedia COTW|Comhoibriú Vicimhéan na Seachtaine]]''' ar an gcomhluadar [[m:Wikimedia|Vicimhéain]] uile a thabhairt le chéile chun fadhbanna atá acu i gcoitinne a fhuascailt. Is éard is cuspóir don CVnS reatha lámhleabhar ilteangach a chruthú do bhogearra na [[m:MediaWiki|MeáVicí]]. Ba chóir na leathanaigh chabhracha a nascadh ó [[Meta:Help:Contents|Help:Contents]] ar [[Meta:Main Page|Meitea]], ár vici comheagar fud-Vicimheáin. '''Féach ar [[m:Wikimedia COTW/Help|treoracha an CVnS seo]]''' (as Béarla)''', le do thoil, agus cabhraigh lena dhéanamh!''' | [[Image:Wikimedia-cotw-notext.png|120px|]] |} </div> ==Irish learners== Ná bí buartha mura bhfuil Gaeilge líofa agat agus tú ag cuir ailt in eagar nó ag cruthú ailt nua. Má scríobhann tú alt, is féidir [[Teimpléad:Athbhreithniú|an teimpléad seo]] a chur ar bharr an ailt ionas go mbeidh cainteoir dúchasach nó cainteoir líofa in ann súil a chaitheamh ar an litriú agus ar an ngramadach níos déanaí. Freisin, is féidir ceisteanna a chur ar Vicipéideoirí i mBéarla (nó i dteangacha eile) más gá. Más rud é go bhfuil leagan Gaeilge ar fhocal nó ar théarma ag teastáil uait, bain triail as na foclóirí agus na bainc théarmaíochta atá ar fáil ar líne. Mar shampla, [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ Pota Focal] agus [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. :If your Irish isn't the best or you're still learning it, don't be afraid to add articles and edit articles where you see a mistake. The most important thing is that you add to the Vicipéid. If you've written a new article and are unsure of your spelling and grammar, you can put [[Teimpléad:Athbhreithniú|this template]] at the top of the article so a native or fluent speaker can check it later. Also, you can always ask questions of other users in English (or another language) if necessary. There are lots of dictionaries and language libraries online to help you with your writing and editing. Check out the following links for more information: [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ potafocal.com], [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. == 10.000 pages == Congratulations from Lmo!!! --[[Úsáideoir:Aldedogn|Aldedogn]] 23:34, 25 Feabhra 2010 (UTC) == Aonach Eagarthóireachta in Ollscoil na hÉireann Gaillimh, 07/11/14 == Tá an tAonach Eagarthóireachta ar siúl faoi láthair. Slua mór d'úsáideoirí nua bailithe le chéile faoi stiúr baill de Chomhphobal Wikimedia na hÉireann. [[Úsáideoir:Nmacu|Nmacu]] ([[Plé úsáideora:Nmacu|talk]]) 09:28, 7 Samhain 2014 (UTC) [[eu:Wikipedia:WikiMediari buruz gaurkotasun-albisteak]] == List of Welsh people == Hi all. I wonder if you could correct the title of this new page: [[Liosta de na daoine na Breataine Bige]]. It uses two templates, which also need checking (just a couple of sentences!): <nowiki>Teimpléad:Wikidata list</nowiki> and <nowiki>Teimpléad:Wikidata list end</nowiki>. Please leave me a message on my [https://cy.wikipedia.org/wiki/Sgwrs_Defnyddiwr:Llywelyn2000 Welsh language Wiki] if I can help further. Thanks! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|talk]]) 12:50, 12 Feabhra 2016 (UTC) == wgCategoryCollation == Dia dhaoibh! Níl ach beagán eagarthóireachta déanta agam ar Vicipéid na Gaeilge, ach tá cuid mhór déanta agam ar Vicipéid Ghàidhlig na hAlban. I mí Feabhra na bliana seo chuireamar [https://gd.wikipedia.org/wiki/Uicipeid:Doras_na_coimhearsnachd#wgCategoryCollation_agus_.C3.B2rdugh_na_h-aibidile_sna_roinnean-se.C3.B2rsa athrú] simplí fóinteach i bhfeidhm ar Vicipéid na Gàidhlig, athrú a mholainn go mór do Vicipéid na Gaeilge ionas go mbeidh na litreacha le síneadh fada i gcónaí in ord ceart aibítre sna catagóirí. Féach mar atá cúrsaí faoi láthair. I g[[:Catagóir:Fréamh an Eolais]] mar shampla, ní bhfaighfear ''Éin chreiche'' in aice le ''[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Ein Einceifilíteas]'' mar a bheadh dúil leis, ach ag deireadh na haibítre i ndiaidh ‘[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=z z]’. Agus tá [https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Bu ''bás'' ag teacht i ndiaidh ''bun'']. Tchífear anseo an rud is cúis leis an trioblóid, faoin cheann “wgCategoryCollation” i gcomhad na socruithe do na Vicipéideanna éagsúla: :https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=InitialiseSettings.php Tá an t-Seicis (cs), Breatnais (cy), Fraincis (fr), Ungáiris (hu), Polainnis (pl), Portaingéilis (pt), Rúisis (ru), Gàidhlig (gd), agus an-chuid teangacha eile anois ag obair leis an Unicode Collation Algorithm (“uca”), algartam a chuireas litreacha le síneadh fada no diacritic eile san ord cheart. Ach tá Gaeilge na hÉireann ag obair gu fóill leis an algartam ''default'' éalangach éagumasach “uppercase”. Ní dhéanann “uppercase” ach ionannas idir na litreacha móra agus na litreacha beaga. Ní thuigeann sé go bhfuil baint idir ‘á’ agus ‘a’, mar shampla, agus cuireann sé go deireadh na haibítre litir ar bith ar a bhfuil síneadh fada. Is leor “uppercase” don Bhéarla, ach ní leor é don Ghaeilge. Bheadh sé an-shímplidh an Vicipéid a thiontú don algartam “uca”. Ní gá ach: (1) plé agus vótáil a chur ar dóigh anseo; agus, má tá aontú ann, (2) iarratas a chur iseach ag phabricator.wikimedia.org. Tá sé sin déanta againn ar Vicipéid na Gàidhlig agus ni raibh deacracht ar bith againn. Rudaí beaga eile. Is féidir {{DEFAULTSORT:Ein chreiche}} a úsáid chun “Éin chreiche”, mar shampla, a chur san ord cheart. Ach (1) is minic nach gcuimhnionn daoine ar DEFAULTSORT, agus (2) san lá atá inniu ann ba cheart don ríomhaire a bheith ag déanamh na hoibre sin. Nuair a bhéas wgCategoryCollation ag obair le “uca” in áit “uppercase”, ní bheidh gá tuilleadh ar DEFAULTSORT fá choinne na síntí fada a chur san ord cheart. Bhéadh “uca” socraithe acu do na vicipéideanna gu léir ach amháin gur éirigh deacracht. Ar na vicipéideanna mór mór (chomh mór leis an Fhraincis nó níos mó), glacann an ath-innéacsú an-chuid ama. Níl deacracht ar bith den t-saghas sin le na vicipéideanna beaga. Ar aghaidh linn, mar sin! Tá leaganacha éagsúla de “uca” ann, ina bhfuil miondifríochtaí. Oireann an leagan simplí, “uca-default”, don Ghàidhlig agus don Ghaeilge. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 13:41, 3 Iúil 2016 (UTC) :Go raibh maith agat as an eolas seo, a Chaoimhín. Cuirim a lán ama amú ag ceartú DEFAULTSORT nó á chur isteach. Feicim go mbíonn ainmneacha daoine rangaithe ar an Uicipeid de réir chéad ainm na ndaoine: Tá Ernest Rutherford i gcatagóirí faoi 'E', mar shampla, agus Akira Suzuki faoi 'A'. Faoi 'R' agus 'S' atá siad anseo. Níl fadhb agamsa leis sin ach bheadh sé orainn is dócha éirí as nósanna fuadracha áirithe anseo: Akira Suzuki a scríobh mar Suzuki Akira, an ord sa tSeapáinis (agus mar sin de le hainmneacha in Íoslainnis, Sínis agus (b'fhéidir) Ungáiris. Sampla eile: Kim Il-sung. Ní thuigim cad é an cur chuige le hainmneacha tíortha agus a léithéid. Conas a chuirtear 'an Tuirc' faoi 't'? An bhfuil sibh ag baint úsáide as DEFAULTSORT leo go fóill? [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|talk]]) 04:35, 4 Iúil 2016 (UTC) Bheadh DEFAULTSORT úsáideach go fóill, chun ‘an Tuirc’ a chur faoi ‘t’ mar a dúirt tú, agus baineamaid úsáid as go fóill sa Uicipeid. Ach ní bheadh gá le DEFAULTSORT chun ‘Óman’ a chur faoi ‘o’, in áit é a bheith ag deireadh na h-aibítre mar atá faoi láithair i [[:Catagóir:Ballstáit_na_Náisiún_Aontaithe]]. Sa mhórchuid de na h-altanna ní bheadh DEFAULTSORT de dhíth. Ceist eile fá leith is ea ceist ord na n-ainmneacha pearsanta. Creidim féin go n-oireann ord na n-ainmeacha baiste i bhfad níos fear do na h-ainmneacha Gaelacha. Seachnaíonn sé na deacrachtaí le na sloinnte leithéid: ar chóir ‘Colm Mac Confhaola’ a bheith faoi ‘Mac’ no faoi ‘Confhaola’? ar chóir ‘Donach de Róiste’ a bheith faoi ‘de’ nó faoi ‘Róiste’? ar chóir ‘Éilís Ní Dhuibhne’ a bheith faoi ‘Ní’ nó faoi ‘Dhuibhne’ nó faoi ‘Duibhne’? ar chóir ‘Dómhnall Ruadh Mac an tSaoir’ (Dòmhnall Ruadh Phàislig) a bheith faoi ‘Ruadh’ nó ‘Mac’ nó ‘Saor’ nó ‘Saoir’? ar chóir ‘Màiri Mhór nan Òran’ (Màiri Nic a’ Phearsain) a bheith faoi ‘Mór’ nó ‘Mhór’ nó ‘Nic’ nó ‘Pearsan’ nó ‘Phearsain’? Ach tá mé sásta glacadh le ord na sloinntí sna catagóirí ina bhfuil na h-ainmneacha Gaelacha ina mionlach. Ní gá an t-ord céanna a bheith i réim i ngach catagóir. Is féidir gan bacadh le DEFAULTSORT agus an t-ordainm a sgríobh i ndiaidh an chatagóir mar seo: <pre> [[Catagóir:Filí|Mac an tSaor, Dómhnall]] [[Catagóir:Filíocht na Gaeilge]] </pre> agus san dóigh sin beidh an t-alt faoi ‘Mac’ sa chatagóir ‘Filí’ agus beidh sé faoi ‘Dómhnall’ sa chatagóir ‘Filíocht na Gaeilge’. Níl an cheist seo fá ord na n-ainmneacha pearsanta réitithe againn sa Uicipeid - tá praiseach againn go fóill. Agus tá sé níos fearr, creidim, gan an cheist beagáinín achrannach seo fá na h-ainmneacha pearsanta a meascú leis an cheist fá wgCategoryCollation, atá iontach simplí creidim. Ceisteanna fá leith is ea iad. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 09:49, 4 Iúil 2016 (UTC) == Catagóir nua ag teastáil == An féidir catagóir nua a chur ar fáil: “Bundúchasaigh na hAstráile”? Bheadh fáilte roimpi. [[Úsáideoir:Colin Ryan|Colin Ryan]] ([[Plé úsáideora:Colin Ryan|plé]]) 00:08, 19 Samhain 2016 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|plé]]) 05:44, 19 Samhain 2016 (UTC) == Leathanaigh nua ag teastáil (Mí an Mheitheamh '18) == Tá easpa leathanaigh faoi ábhair áirithe a bhaineann le cur chuige na Gaeilge ar an suíomh seo. Bhí iontas orm nach raibh leathanach le haghaidh an [[Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030]] so thosaigh mé stumpa dó. An mhiste le aon duine nó daoine anseo leathanaigh nó stumpaí a thosú faoi [[Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003]], [[Acht na Gaeltachta 2012]] agus na [[Bailte Seirbhíse Gaeltachta]] agus na [[Líonraí Gaeilge]]? Tá sé ar intinn agam leathanaigh nó stumpaí a thosú dóibh ach táim ag braith ar m'mháthair chun aistriúchán a dhéanamh orthu agus níl a fhios agam cathain a mbeidh sí in ann é seo a dhéanamh. Thosaigh mé leathanaigh Béarla thuas ar [[Vicipéid Bhéarla]] dóibh siúd le cúpla mí anuas más féidir le éinne aistriú a dhéanamh orthu. Bheinn sásta sa gearrthéarma má raibh fiú stumpaí déanta dóibh. [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC)Darren J. Prior[[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 7 Lúnsaa 2018 (UTC) ==Celtic Knot Wikimedia Language Conference 2019== Please translate to your own language! Apology for writing in English! [[File:Celtic Knot 2019 ph.png|center|230px]] The third Celtic Knot Language Conference will be held this year at Penryn Campus, Cornwall on the 4th & 5th of July 2019. More information can be found [https://meta.wikimedia.org/wiki/Celtic_Knot_Conference_2019 here]. See you there! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 08:47, 6 Meitheamh 2019 (UTC) == German broadcast video availble to translate into Gaelic and other languages == Hi there, apologies for not posting in Gaelic. These videos are availble for translation and reuse from German documentaries at ZDF, and are in use on German Wikipedia: * [https://www.zdf.de/dokumentation/terra-x/terra-x-creative-commons-cc-100.html On ZDF] * [[commons:Category:Videos by Terra X|at Wicimedia Commons]] I've made the same suggestion of translation to the Latin, Welsh, Cornish, Scots Gaelic and Breton Wikipedias. If there is interest I will perhaps try to organise getting transcripts in German / English for translation and addition of target language audio. [[Cleachdaiche:JimKillock|JimKillock]] ([[Deasbaireachd a' chleachdaiche:JimKillock|an deasbaireachd]]) 10:05, 20 dhen Ògmhios 2020 (UTC) :Proof of concept, video of Roman roads with German and English subtitles. From here, Gaelic subtitles could easily be added, and then a second version of the video with Gaelic audio added. Then, the same can be done with any of the other videos, there are around 100. :[[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0).webm|thumb|Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0)]] ::Ping in case anyone wants to help with this - we have 10 videos redubbed in Welsh and various other languages such as Esperanto, Dutch and Lati; here is the Welsh redub for instance. [[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0) cy.webmhd.webm|thumb|Roman roads redubbed into Welsh]] --[[Úsáideoir:JimKillock|JimKillock]] ([[Plé úsáideora:JimKillock|plé]]) 09:35, 16 Deireadh Fómhair 2021 (UTC) ==Fóir orm ldt.== Níl mé in ann ''Anasimyia'' a chur i gcló iodálach, mar cheannteideal an ailt seo; [[Anasimyia]]! (Tá an leagan ceart anseo sa Bhéarla: https://en.wikipedia.org/wiki/Anasimyia. [[Úsáideoir:Ériugena|Ériugena]] ([[Plé úsáideora:Ériugena|plé]]) 12:59, 28 Iúil 2020 (UTC) == Improving the translation support for the Irish Wikipedia == ''Sorry about not being able to write in Irish. I hope someone can translate this!'' [[:mw:Content translation|Content translation]] has been successful in supporting the translation process on many Wikipedia communities, and we want to help additional wikis with potential to grow using translation as part of [[:mw:Content translation/Boost|a new initiative]]. Content translation facilitates the creation of Wikipedia articles by translating content from other languages. It has been used already to create more than half a million articles. In addition, the tool provides [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality|mechanisms to encourage the creation of good quality content]], preventing the publication of lightly edited machine translations. In general, our analysis shows that the translations produced are [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|less likely to be deleted than the articles started from scratch]]. Irish Wikipedia editors have used Content translation to create [[Special:CXStats|more than nine hundred articles]]. Given the size of the editing community, we think that there is potential to use translation to create more articles, expand existing ones, and attract new editors that learn how to make productive edits. Translation can help the community to reduce the language gap with other languages and grow the number of editors in a sustainable way. In order to achieve this goal, we want to collaborate with you to make Content translation more visible in the Irish Wikipedia and support new ways to translate. As a first step, during the next weeks we plan to enable Content translation by default on the Irish Wikipedia. That will make it easy for users to discover the tool [[:mw:Help:Content_translation/Starting|through several entry points]]. However, users not interested in translation will still be able to disable it from their preferences. Please feel free to share any comment in this conversation thread. Thanks! --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 20:35, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) : Hi Aaharoni! Míle buíochas (thanks)! I've been using the translation tool a bit, and find it very good overall. It is definitely what we need to grow/improve Irish Wikipedia. The only feedback I have for for future development: Sometimes I publish something through the tool, and then someone else changes it by 'Edit' or 'Edit source' (not using the translation tool). Then what? If I continue to edit my translation, I will overwrite changes made through other edits. It would be nice to be able to add new paragraphs from machine translation, while leaving existing paragraphs intact. Thanks for your work! [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:39, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::Hi [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]]! Thanks a lot for the response! ::Yes, after the first version of the article is published, it becomes just a usual article, and can be edited using the wiki syntax editor or the Visual editor. ::A feature that will allow adding sections to existing articles by translating them from other languages is in active development and will be released in the coming months. See the [[:mw:Content translation/Section translation]] for more information. --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 21:18, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) :::Nice, yeah that's all I'm looking for is the ability to add sections by translation without overwriting anything else. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:00, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::: The machine translation engine currently supports Google Translate and Yandex. Could we look into please ading support for the EU's translation engine? It requires permission to access, but I feel certain they'd be willing to help the Wikimedia Foundation if someone asks nicely. It is trained on a gigantic corpus of parallel texts, as all EU texts must be translated into Irish. [https://ec.europa.eu/info/resources-partners/machine-translation-public-administrations-etranslation_en Info]. [https://webgate.ec.europa.eu/etranslation/public/welcome.html Request access]. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 00:46, 27 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): #Nmacu (administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks,--[[Úsáideoir:علاء|علاء]] ([[Plé úsáideora:علاء|plé]]) 19:31, 25 Eanáir 2021 (UTC) == Board elections of WMF - without Gaeilge? == (Please excuse me for posting in English, unfortunately I don't know Gaeilge. I would be glad about a translation!) Dear all, These are the last days of the elections for the Wikimedia Foundation Board, the governing body of the Wikimedia Foundation. In the meantime, the first figures on the election process so far are available, and it also shows which communities have not participated at all so far. One of these is Gaeilge Wikipedia. In these elections four of the sixteen board seats will be filled, another four will follow in 2022. By voting, the communities have the opportunity to directly influence the work of the Foundation. Neither the Foundation nor the Board is always without controversy. But whether you think the current course is right and worth supporting or whether you think there should be fundamental changes: your votes count. All the more so as the representation of Wikiprojects outside the big Wikipedias is in urgent need of improvement - the needs of these communities are often significantly different from those of the big ships in the Wikiverse. I would be very happy to see soon that Gaeilge Wikipedia has also taken the opportunity to have its say. Elections close on Tuesday at 23:59 UTC. * An overview of the 19 candidates can be found here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates. * To vote, please click here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/381 Thank you very much and best regards, [[Úsáideoir:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]] ([[Plé úsáideora:DBarthel (WMF)|plé]]) 10:18, 29 Lúnasa 2021 (UTC) == Celtic Knot 2022 update and scholarships == Celtic Knot Conference update: the call for program contributions is now open! If you’re involved in activities related to minority languages and Wikimedia projects, you can send your contribution to the “News from the Language Communities” '''lightning talks''' until May 31. We also have updates on the format of the conference and '''scholarships''' for participation in the online conference and for organizing an onsite satellite event. Check the full announcement on the event’s talk page: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Celtic_Knot_Conference_2022#Celtic_Knot_Conference%3A_program_contributions_and_onsite_events If you have any questions, feel free to contact the organizers: Daria Cybulska, Richard Nevell or Léa Lacroix. Looking forward to seeing you involved at the Celtic Knot! [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:46, 6 Bealtaine 2022 (UTC) ===Lightning talks=== Hi folks, the upcoming deadline for lighting talks is '''31 May'''. We're after 5-minute pre-recorded videos with news from the project, or what you've been up to. We'll be showcasing the videos on the first day of the conference. You can record the video yourself and send it to the organisers, or I'd be happy to have a Zoom call and record it for you. Feel free to get in touch via richard.nevell@wikimedia.org.uk. [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:56, 27 Bealtaine 2022 (UTC) ==Celtic Knot Conference 1–2 July 2022: registration is now open== Hello everyone, This year's Celtic Knot Conference is fast approaching. We've got workshops, updates from the community, and opportunities to connect with fellow Wikimedians working on language diversity. Registration is open, and we hope to see you there: https://www.eventbrite.com/e/337125239667 [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 13:46, 14 Meitheamh 2022 (UTC) == [[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]? == Is cosúil go bhfuil ainm an ''[[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]'' mícheart, b'fhéidir gur chóir go mbeadh ''Stáisiún Baile an Mhóta'' ann? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 22:47, 16 Lúnasa 2022 (UTC) :Níor chóir — ceart mar atá! Is é seo an fáth a bhfuil séimhiú ar "iníon fhear an tí" freisin... an riail chéanna. Uaireanta tugtar "ginideach dúbailte" air. [[Úsáideoir:Kevin Scannell|kscanne]] ([[Plé úsáideora:Kevin Scannell|plé]]) 23:21, 16 Lúnasa 2022 (UTC) |} == Teimpléad:Photo montage == an féidir le duine éigin [[:en:Template:Photo montage]] agus [[:en:Module:Photo montage]] a chur ar Vicipéid le do thoil? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 20:17, 19 Lúnasa 2022 (UTC) q4uhjv5mm70f8ee7whaolctzrdx3a5f 1083758 1083669 2022-08-20T01:43:18Z Alison 570 /* Teimpléad:Photo montage */ Done! wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ {| cellspacing="3" width="100%" |width="100%" colspan="5"| {| |style="padding-right: 1em;"| Tá gá ag [[Vicipéid]] LEATSA! Is amhlaidh atáimid uile ag tógáil ollchiclipéide agus pobail as Gaeilge. Tugann seo deis do dhaoine a gcuid Gaeilge a chleachtadh agus rudaí nua a fhoghlaim. Thig leat alt nua a chumadh nó alt reatha a chur in eagar ach an cnaipe "Cuir in eagar" a bhrú. Is féidir leat cleachtadh a dhéanamh ar an g[[Vicipéid:clár dubh|clár dubh]] freisin. Is féidir leat rud a scríobh sa '''[[Vicipéid:Halla baile|Halla Baile]]''' má tá rud le rá agat. Cruthaigh cuntas mura ndearna tú cheana é: níl le déanamh agat ach an nasc "logáil isteach" a bhrú ar bharr an leathanaigh agus an fhoirm a líonadh. Is féidir leat rud a bhreacadh ar leathanach plé an tsuímh seo, más maith leat. |valign="top" style="border-left: 1px solid #ccc; padding-left: 1em;width:150px;"| [[#Comhoibreach na Seachtaine|Comhoibreach na Seachtaine]] [[#Áirigí libhse|'''Áirigí libhse''']] [[#Irish learners|'''Learning Irish?''']] |} ==Glac Páirt!== * Cruthaigh alt ... á tá Gaeilge mhaith scríofa aige. * Féach ar na [[:Catagóir:Síolta|síolta]] agus na leathanaigh a bhfuil [[:Rang:Glanadh na Vicipéide|glanadh]] ag teastáil uathu agus cuir leo! ==Comhoibriú Vicimheán na Seachtaine== <div style="width:50%;"> {| | Is iarracht é '''[[m:Wikimedia COTW|Comhoibriú Vicimhéan na Seachtaine]]''' ar an gcomhluadar [[m:Wikimedia|Vicimhéain]] uile a thabhairt le chéile chun fadhbanna atá acu i gcoitinne a fhuascailt. Is éard is cuspóir don CVnS reatha lámhleabhar ilteangach a chruthú do bhogearra na [[m:MediaWiki|MeáVicí]]. Ba chóir na leathanaigh chabhracha a nascadh ó [[Meta:Help:Contents|Help:Contents]] ar [[Meta:Main Page|Meitea]], ár vici comheagar fud-Vicimheáin. '''Féach ar [[m:Wikimedia COTW/Help|treoracha an CVnS seo]]''' (as Béarla)''', le do thoil, agus cabhraigh lena dhéanamh!''' | [[Image:Wikimedia-cotw-notext.png|120px|]] |} </div> ==Irish learners== Ná bí buartha mura bhfuil Gaeilge líofa agat agus tú ag cuir ailt in eagar nó ag cruthú ailt nua. Má scríobhann tú alt, is féidir [[Teimpléad:Athbhreithniú|an teimpléad seo]] a chur ar bharr an ailt ionas go mbeidh cainteoir dúchasach nó cainteoir líofa in ann súil a chaitheamh ar an litriú agus ar an ngramadach níos déanaí. Freisin, is féidir ceisteanna a chur ar Vicipéideoirí i mBéarla (nó i dteangacha eile) más gá. Más rud é go bhfuil leagan Gaeilge ar fhocal nó ar théarma ag teastáil uait, bain triail as na foclóirí agus na bainc théarmaíochta atá ar fáil ar líne. Mar shampla, [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ Pota Focal] agus [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. :If your Irish isn't the best or you're still learning it, don't be afraid to add articles and edit articles where you see a mistake. The most important thing is that you add to the Vicipéid. If you've written a new article and are unsure of your spelling and grammar, you can put [[Teimpléad:Athbhreithniú|this template]] at the top of the article so a native or fluent speaker can check it later. Also, you can always ask questions of other users in English (or another language) if necessary. There are lots of dictionaries and language libraries online to help you with your writing and editing. Check out the following links for more information: [http://www.teanglann.ie teanglann.ie], [http://www.focloir.ie foclóir.ie] [http://www.acmhainn.ie achmhainn.ie], [http://www.tearma.ie téarma.ie], [http://www.irishdictionary.ie/dictionary irishdictionary.ie], [http://iate.europa.eu/ IATE], [http://www.potafocal.com/ potafocal.com], [https://www.gaois.ie/en/corpora/monolingual/ gaois.ie]. == 10.000 pages == Congratulations from Lmo!!! --[[Úsáideoir:Aldedogn|Aldedogn]] 23:34, 25 Feabhra 2010 (UTC) == Aonach Eagarthóireachta in Ollscoil na hÉireann Gaillimh, 07/11/14 == Tá an tAonach Eagarthóireachta ar siúl faoi láthair. Slua mór d'úsáideoirí nua bailithe le chéile faoi stiúr baill de Chomhphobal Wikimedia na hÉireann. [[Úsáideoir:Nmacu|Nmacu]] ([[Plé úsáideora:Nmacu|talk]]) 09:28, 7 Samhain 2014 (UTC) [[eu:Wikipedia:WikiMediari buruz gaurkotasun-albisteak]] == List of Welsh people == Hi all. I wonder if you could correct the title of this new page: [[Liosta de na daoine na Breataine Bige]]. It uses two templates, which also need checking (just a couple of sentences!): <nowiki>Teimpléad:Wikidata list</nowiki> and <nowiki>Teimpléad:Wikidata list end</nowiki>. Please leave me a message on my [https://cy.wikipedia.org/wiki/Sgwrs_Defnyddiwr:Llywelyn2000 Welsh language Wiki] if I can help further. Thanks! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|talk]]) 12:50, 12 Feabhra 2016 (UTC) == wgCategoryCollation == Dia dhaoibh! Níl ach beagán eagarthóireachta déanta agam ar Vicipéid na Gaeilge, ach tá cuid mhór déanta agam ar Vicipéid Ghàidhlig na hAlban. I mí Feabhra na bliana seo chuireamar [https://gd.wikipedia.org/wiki/Uicipeid:Doras_na_coimhearsnachd#wgCategoryCollation_agus_.C3.B2rdugh_na_h-aibidile_sna_roinnean-se.C3.B2rsa athrú] simplí fóinteach i bhfeidhm ar Vicipéid na Gàidhlig, athrú a mholainn go mór do Vicipéid na Gaeilge ionas go mbeidh na litreacha le síneadh fada i gcónaí in ord ceart aibítre sna catagóirí. Féach mar atá cúrsaí faoi láthair. I g[[:Catagóir:Fréamh an Eolais]] mar shampla, ní bhfaighfear ''Éin chreiche'' in aice le ''[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Ein Einceifilíteas]'' mar a bheadh dúil leis, ach ag deireadh na haibítre i ndiaidh ‘[https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=z z]’. Agus tá [https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Catag%C3%B3ir:Fr%C3%A9amh_an_Eolais&oldid=737385&pagefrom=Bu ''bás'' ag teacht i ndiaidh ''bun'']. Tchífear anseo an rud is cúis leis an trioblóid, faoin cheann “wgCategoryCollation” i gcomhad na socruithe do na Vicipéideanna éagsúla: :https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=InitialiseSettings.php Tá an t-Seicis (cs), Breatnais (cy), Fraincis (fr), Ungáiris (hu), Polainnis (pl), Portaingéilis (pt), Rúisis (ru), Gàidhlig (gd), agus an-chuid teangacha eile anois ag obair leis an Unicode Collation Algorithm (“uca”), algartam a chuireas litreacha le síneadh fada no diacritic eile san ord cheart. Ach tá Gaeilge na hÉireann ag obair gu fóill leis an algartam ''default'' éalangach éagumasach “uppercase”. Ní dhéanann “uppercase” ach ionannas idir na litreacha móra agus na litreacha beaga. Ní thuigeann sé go bhfuil baint idir ‘á’ agus ‘a’, mar shampla, agus cuireann sé go deireadh na haibítre litir ar bith ar a bhfuil síneadh fada. Is leor “uppercase” don Bhéarla, ach ní leor é don Ghaeilge. Bheadh sé an-shímplidh an Vicipéid a thiontú don algartam “uca”. Ní gá ach: (1) plé agus vótáil a chur ar dóigh anseo; agus, má tá aontú ann, (2) iarratas a chur iseach ag phabricator.wikimedia.org. Tá sé sin déanta againn ar Vicipéid na Gàidhlig agus ni raibh deacracht ar bith againn. Rudaí beaga eile. Is féidir {{DEFAULTSORT:Ein chreiche}} a úsáid chun “Éin chreiche”, mar shampla, a chur san ord cheart. Ach (1) is minic nach gcuimhnionn daoine ar DEFAULTSORT, agus (2) san lá atá inniu ann ba cheart don ríomhaire a bheith ag déanamh na hoibre sin. Nuair a bhéas wgCategoryCollation ag obair le “uca” in áit “uppercase”, ní bheidh gá tuilleadh ar DEFAULTSORT fá choinne na síntí fada a chur san ord cheart. Bhéadh “uca” socraithe acu do na vicipéideanna gu léir ach amháin gur éirigh deacracht. Ar na vicipéideanna mór mór (chomh mór leis an Fhraincis nó níos mó), glacann an ath-innéacsú an-chuid ama. Níl deacracht ar bith den t-saghas sin le na vicipéideanna beaga. Ar aghaidh linn, mar sin! Tá leaganacha éagsúla de “uca” ann, ina bhfuil miondifríochtaí. Oireann an leagan simplí, “uca-default”, don Ghàidhlig agus don Ghaeilge. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 13:41, 3 Iúil 2016 (UTC) :Go raibh maith agat as an eolas seo, a Chaoimhín. Cuirim a lán ama amú ag ceartú DEFAULTSORT nó á chur isteach. Feicim go mbíonn ainmneacha daoine rangaithe ar an Uicipeid de réir chéad ainm na ndaoine: Tá Ernest Rutherford i gcatagóirí faoi 'E', mar shampla, agus Akira Suzuki faoi 'A'. Faoi 'R' agus 'S' atá siad anseo. Níl fadhb agamsa leis sin ach bheadh sé orainn is dócha éirí as nósanna fuadracha áirithe anseo: Akira Suzuki a scríobh mar Suzuki Akira, an ord sa tSeapáinis (agus mar sin de le hainmneacha in Íoslainnis, Sínis agus (b'fhéidir) Ungáiris. Sampla eile: Kim Il-sung. Ní thuigim cad é an cur chuige le hainmneacha tíortha agus a léithéid. Conas a chuirtear 'an Tuirc' faoi 't'? An bhfuil sibh ag baint úsáide as DEFAULTSORT leo go fóill? [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|talk]]) 04:35, 4 Iúil 2016 (UTC) Bheadh DEFAULTSORT úsáideach go fóill, chun ‘an Tuirc’ a chur faoi ‘t’ mar a dúirt tú, agus baineamaid úsáid as go fóill sa Uicipeid. Ach ní bheadh gá le DEFAULTSORT chun ‘Óman’ a chur faoi ‘o’, in áit é a bheith ag deireadh na h-aibítre mar atá faoi láithair i [[:Catagóir:Ballstáit_na_Náisiún_Aontaithe]]. Sa mhórchuid de na h-altanna ní bheadh DEFAULTSORT de dhíth. Ceist eile fá leith is ea ceist ord na n-ainmneacha pearsanta. Creidim féin go n-oireann ord na n-ainmeacha baiste i bhfad níos fear do na h-ainmneacha Gaelacha. Seachnaíonn sé na deacrachtaí le na sloinnte leithéid: ar chóir ‘Colm Mac Confhaola’ a bheith faoi ‘Mac’ no faoi ‘Confhaola’? ar chóir ‘Donach de Róiste’ a bheith faoi ‘de’ nó faoi ‘Róiste’? ar chóir ‘Éilís Ní Dhuibhne’ a bheith faoi ‘Ní’ nó faoi ‘Dhuibhne’ nó faoi ‘Duibhne’? ar chóir ‘Dómhnall Ruadh Mac an tSaoir’ (Dòmhnall Ruadh Phàislig) a bheith faoi ‘Ruadh’ nó ‘Mac’ nó ‘Saor’ nó ‘Saoir’? ar chóir ‘Màiri Mhór nan Òran’ (Màiri Nic a’ Phearsain) a bheith faoi ‘Mór’ nó ‘Mhór’ nó ‘Nic’ nó ‘Pearsan’ nó ‘Phearsain’? Ach tá mé sásta glacadh le ord na sloinntí sna catagóirí ina bhfuil na h-ainmneacha Gaelacha ina mionlach. Ní gá an t-ord céanna a bheith i réim i ngach catagóir. Is féidir gan bacadh le DEFAULTSORT agus an t-ordainm a sgríobh i ndiaidh an chatagóir mar seo: <pre> [[Catagóir:Filí|Mac an tSaor, Dómhnall]] [[Catagóir:Filíocht na Gaeilge]] </pre> agus san dóigh sin beidh an t-alt faoi ‘Mac’ sa chatagóir ‘Filí’ agus beidh sé faoi ‘Dómhnall’ sa chatagóir ‘Filíocht na Gaeilge’. Níl an cheist seo fá ord na n-ainmneacha pearsanta réitithe againn sa Uicipeid - tá praiseach againn go fóill. Agus tá sé níos fearr, creidim, gan an cheist beagáinín achrannach seo fá na h-ainmneacha pearsanta a meascú leis an cheist fá wgCategoryCollation, atá iontach simplí creidim. Ceisteanna fá leith is ea iad. --[[Úsáideoir:Caoimhin|Caoimhin]] ([[Plé úsáideora:Caoimhin|talk]]) 09:49, 4 Iúil 2016 (UTC) == Catagóir nua ag teastáil == An féidir catagóir nua a chur ar fáil: “Bundúchasaigh na hAstráile”? Bheadh fáilte roimpi. [[Úsáideoir:Colin Ryan|Colin Ryan]] ([[Plé úsáideora:Colin Ryan|plé]]) 00:08, 19 Samhain 2016 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:SeoMac|SeoMac]] ([[Plé úsáideora:SeoMac|plé]]) 05:44, 19 Samhain 2016 (UTC) == Leathanaigh nua ag teastáil (Mí an Mheitheamh '18) == Tá easpa leathanaigh faoi ábhair áirithe a bhaineann le cur chuige na Gaeilge ar an suíomh seo. Bhí iontas orm nach raibh leathanach le haghaidh an [[Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030]] so thosaigh mé stumpa dó. An mhiste le aon duine nó daoine anseo leathanaigh nó stumpaí a thosú faoi [[Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003]], [[Acht na Gaeltachta 2012]] agus na [[Bailte Seirbhíse Gaeltachta]] agus na [[Líonraí Gaeilge]]? Tá sé ar intinn agam leathanaigh nó stumpaí a thosú dóibh ach táim ag braith ar m'mháthair chun aistriúchán a dhéanamh orthu agus níl a fhios agam cathain a mbeidh sí in ann é seo a dhéanamh. Thosaigh mé leathanaigh Béarla thuas ar [[Vicipéid Bhéarla]] dóibh siúd le cúpla mí anuas más féidir le éinne aistriú a dhéanamh orthu. Bheinn sásta sa gearrthéarma má raibh fiú stumpaí déanta dóibh. [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC)Darren J. Prior[[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 5 Meitheamh 2018 (UTC) :{{déanta}} [[Úsáideoir:Darren J. Prior|Darren J. Prior]] ([[Plé úsáideora:Darren J. Prior|plé]]) 05:59, 7 Lúnsaa 2018 (UTC) ==Celtic Knot Wikimedia Language Conference 2019== Please translate to your own language! Apology for writing in English! [[File:Celtic Knot 2019 ph.png|center|230px]] The third Celtic Knot Language Conference will be held this year at Penryn Campus, Cornwall on the 4th & 5th of July 2019. More information can be found [https://meta.wikimedia.org/wiki/Celtic_Knot_Conference_2019 here]. See you there! [[Úsáideoir:Llywelyn2000|Llywelyn2000]] ([[Plé úsáideora:Llywelyn2000|plé]]) 08:47, 6 Meitheamh 2019 (UTC) == German broadcast video availble to translate into Gaelic and other languages == Hi there, apologies for not posting in Gaelic. These videos are availble for translation and reuse from German documentaries at ZDF, and are in use on German Wikipedia: * [https://www.zdf.de/dokumentation/terra-x/terra-x-creative-commons-cc-100.html On ZDF] * [[commons:Category:Videos by Terra X|at Wicimedia Commons]] I've made the same suggestion of translation to the Latin, Welsh, Cornish, Scots Gaelic and Breton Wikipedias. If there is interest I will perhaps try to organise getting transcripts in German / English for translation and addition of target language audio. [[Cleachdaiche:JimKillock|JimKillock]] ([[Deasbaireachd a' chleachdaiche:JimKillock|an deasbaireachd]]) 10:05, 20 dhen Ògmhios 2020 (UTC) :Proof of concept, video of Roman roads with German and English subtitles. From here, Gaelic subtitles could easily be added, and then a second version of the video with Gaelic audio added. Then, the same can be done with any of the other videos, there are around 100. :[[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0).webm|thumb|Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0)]] ::Ping in case anyone wants to help with this - we have 10 videos redubbed in Welsh and various other languages such as Esperanto, Dutch and Lati; here is the Welsh redub for instance. [[File:Das Straßennetz im antiken Rom (CC BY 4.0) cy.webmhd.webm|thumb|Roman roads redubbed into Welsh]] --[[Úsáideoir:JimKillock|JimKillock]] ([[Plé úsáideora:JimKillock|plé]]) 09:35, 16 Deireadh Fómhair 2021 (UTC) ==Fóir orm ldt.== Níl mé in ann ''Anasimyia'' a chur i gcló iodálach, mar cheannteideal an ailt seo; [[Anasimyia]]! (Tá an leagan ceart anseo sa Bhéarla: https://en.wikipedia.org/wiki/Anasimyia. [[Úsáideoir:Ériugena|Ériugena]] ([[Plé úsáideora:Ériugena|plé]]) 12:59, 28 Iúil 2020 (UTC) == Improving the translation support for the Irish Wikipedia == ''Sorry about not being able to write in Irish. I hope someone can translate this!'' [[:mw:Content translation|Content translation]] has been successful in supporting the translation process on many Wikipedia communities, and we want to help additional wikis with potential to grow using translation as part of [[:mw:Content translation/Boost|a new initiative]]. Content translation facilitates the creation of Wikipedia articles by translating content from other languages. It has been used already to create more than half a million articles. In addition, the tool provides [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality|mechanisms to encourage the creation of good quality content]], preventing the publication of lightly edited machine translations. In general, our analysis shows that the translations produced are [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|less likely to be deleted than the articles started from scratch]]. Irish Wikipedia editors have used Content translation to create [[Special:CXStats|more than nine hundred articles]]. Given the size of the editing community, we think that there is potential to use translation to create more articles, expand existing ones, and attract new editors that learn how to make productive edits. Translation can help the community to reduce the language gap with other languages and grow the number of editors in a sustainable way. In order to achieve this goal, we want to collaborate with you to make Content translation more visible in the Irish Wikipedia and support new ways to translate. As a first step, during the next weeks we plan to enable Content translation by default on the Irish Wikipedia. That will make it easy for users to discover the tool [[:mw:Help:Content_translation/Starting|through several entry points]]. However, users not interested in translation will still be able to disable it from their preferences. Please feel free to share any comment in this conversation thread. Thanks! --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 20:35, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) : Hi Aaharoni! Míle buíochas (thanks)! I've been using the translation tool a bit, and find it very good overall. It is definitely what we need to grow/improve Irish Wikipedia. The only feedback I have for for future development: Sometimes I publish something through the tool, and then someone else changes it by 'Edit' or 'Edit source' (not using the translation tool). Then what? If I continue to edit my translation, I will overwrite changes made through other edits. It would be nice to be able to add new paragraphs from machine translation, while leaving existing paragraphs intact. Thanks for your work! [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:39, 14 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::Hi [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]]! Thanks a lot for the response! ::Yes, after the first version of the article is published, it becomes just a usual article, and can be edited using the wiki syntax editor or the Visual editor. ::A feature that will allow adding sections to existing articles by translating them from other languages is in active development and will be released in the coming months. See the [[:mw:Content translation/Section translation]] for more information. --[[Úsáideoir:Aaharoni-WMF|Amir E. Aharoni (WMF)]] ([[Plé úsáideora:Aaharoni-WMF|plé]]) 21:18, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) :::Nice, yeah that's all I'm looking for is the ability to add sections by translation without overwriting anything else. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 22:00, 15 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) ::: The machine translation engine currently supports Google Translate and Yandex. Could we look into please ading support for the EU's translation engine? It requires permission to access, but I feel certain they'd be willing to help the Wikimedia Foundation if someone asks nicely. It is trained on a gigantic corpus of parallel texts, as all EU texts must be translated into Irish. [https://ec.europa.eu/info/resources-partners/machine-translation-public-administrations-etranslation_en Info]. [https://webgate.ec.europa.eu/etranslation/public/welcome.html Request access]. [[Úsáideoir:Samalou|Samalou]] ([[Plé úsáideora:Samalou|plé]]) 00:46, 27 Deireadh Fómhair 2020 (UTC) == IMPORTANT: Admin activity review == Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]]. We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years): #Nmacu (administrator) These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards. However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks,--[[Úsáideoir:علاء|علاء]] ([[Plé úsáideora:علاء|plé]]) 19:31, 25 Eanáir 2021 (UTC) == Board elections of WMF - without Gaeilge? == (Please excuse me for posting in English, unfortunately I don't know Gaeilge. I would be glad about a translation!) Dear all, These are the last days of the elections for the Wikimedia Foundation Board, the governing body of the Wikimedia Foundation. In the meantime, the first figures on the election process so far are available, and it also shows which communities have not participated at all so far. One of these is Gaeilge Wikipedia. In these elections four of the sixteen board seats will be filled, another four will follow in 2022. By voting, the communities have the opportunity to directly influence the work of the Foundation. Neither the Foundation nor the Board is always without controversy. But whether you think the current course is right and worth supporting or whether you think there should be fundamental changes: your votes count. All the more so as the representation of Wikiprojects outside the big Wikipedias is in urgent need of improvement - the needs of these communities are often significantly different from those of the big ships in the Wikiverse. I would be very happy to see soon that Gaeilge Wikipedia has also taken the opportunity to have its say. Elections close on Tuesday at 23:59 UTC. * An overview of the 19 candidates can be found here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates. * To vote, please click here: https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/381 Thank you very much and best regards, [[Úsáideoir:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]] ([[Plé úsáideora:DBarthel (WMF)|plé]]) 10:18, 29 Lúnasa 2021 (UTC) == Celtic Knot 2022 update and scholarships == Celtic Knot Conference update: the call for program contributions is now open! If you’re involved in activities related to minority languages and Wikimedia projects, you can send your contribution to the “News from the Language Communities” '''lightning talks''' until May 31. We also have updates on the format of the conference and '''scholarships''' for participation in the online conference and for organizing an onsite satellite event. Check the full announcement on the event’s talk page: https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Celtic_Knot_Conference_2022#Celtic_Knot_Conference%3A_program_contributions_and_onsite_events If you have any questions, feel free to contact the organizers: Daria Cybulska, Richard Nevell or Léa Lacroix. Looking forward to seeing you involved at the Celtic Knot! [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:46, 6 Bealtaine 2022 (UTC) ===Lightning talks=== Hi folks, the upcoming deadline for lighting talks is '''31 May'''. We're after 5-minute pre-recorded videos with news from the project, or what you've been up to. We'll be showcasing the videos on the first day of the conference. You can record the video yourself and send it to the organisers, or I'd be happy to have a Zoom call and record it for you. Feel free to get in touch via richard.nevell@wikimedia.org.uk. [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 16:56, 27 Bealtaine 2022 (UTC) ==Celtic Knot Conference 1–2 July 2022: registration is now open== Hello everyone, This year's Celtic Knot Conference is fast approaching. We've got workshops, updates from the community, and opportunities to connect with fellow Wikimedians working on language diversity. Registration is open, and we hope to see you there: https://www.eventbrite.com/e/337125239667 [[Úsáideoir:Richard Nevell (WMUK)|Richard Nevell]] ([[Plé úsáideora:Richard Nevell (WMUK)|plé]]) 13:46, 14 Meitheamh 2022 (UTC) == [[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]? == Is cosúil go bhfuil ainm an ''[[:Stáisiún Bhaile an Mhóta]]'' mícheart, b'fhéidir gur chóir go mbeadh ''Stáisiún Baile an Mhóta'' ann? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 22:47, 16 Lúnasa 2022 (UTC) :Níor chóir — ceart mar atá! Is é seo an fáth a bhfuil séimhiú ar "iníon fhear an tí" freisin... an riail chéanna. Uaireanta tugtar "ginideach dúbailte" air. [[Úsáideoir:Kevin Scannell|kscanne]] ([[Plé úsáideora:Kevin Scannell|plé]]) 23:21, 16 Lúnasa 2022 (UTC) |} == Teimpléad:Photo montage == an féidir le duine éigin [[:en:Template:Photo montage]] agus [[:en:Module:Photo montage]] a chur ar Vicipéid le do thoil? -- [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga|Deirge Ó Dhaoinebeaga]] ([[Plé úsáideora:Deirge Ó Dhaoinebeaga|plé]]) 20:17, 19 Lúnasa 2022 (UTC) * {{Déanta}} - seo dhuit! {{Fótamontáis | photo1a = Alicante, Spain.jpg{{!}}Puerto de Alicante desde el Castillo de Santa Bárbara | photo2a = Explanada de España.jpg{{!}}Explanada de España | photo2b = Alacant 021.jpg{{!}}Edificio Gran Sol Alicante | photo2c = Alacant 043.jpg{{!}}Concatedral de San Nicolás de Bari | photo3a = Alacant 231.jpg{{!}}Casa Carbonell | photo3b = Alicante Stadhuis.JPG{{!}}Casa Consistorial de Alicante | photo4a = Playa del Postiguet, Alicante, España, 2014-07-04, DD 47.JPG{{!}}Playa del Postiguet | spacing = 2 | size = 300 | caption = Alicante | border = 0 | color = transparent | border_color = transparent }} - [[Úsáideoir:Alison|'''Alison''']] [[Plé_úsáideora:Alison|plé]] 01:43, 20 Lúnasa 2022 (UTC) ppfguu19jax0sid8c0o05nxuwaqfwrm 19 Lúnasa 0 5465 1083704 1083562 2022-08-19T23:29:05Z TGcoa 21229 /* Tarluithe eile */ wikitext text/x-wiki {{Lúnasa}} Is é an '''19 Lúnasa''' an 231ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra nó an 232ú lá i mbliain bhisigh. Tá 134 lá fágtha sa bhliain. == Féilte == * [[An Afganastáin]] - Lá na Saoirse == Daoine a rugadh ar an lá seo == * [[1845]] — [[Edmond James de Rothschild]], daonchara Francach (b. [[1934]]) * [[1867]] — [[Willis Linn Jepson]], luibheolaí Meiriceánach (b. [[1946]]) * [[1871]] — [[Deartháireacha Wright|Orville Wright]], ceannródaí eitlíochta (b. [[1948]]) * [[1883]] — [[Coco Chanel]], dearthóir faisin Francach (b. [[1971]]) * [[1887]] — [[Francis Ledwidge]], file (b. [[1917]]) * [[1914]] — [[Rose Heilbron]], breitheamh Briotanach (b. [[2005]]) * [[1921]] — [[Gene Roddenberry]], drámadóir, scríbhneoir ficsin eolaíochta agus léiritheoir teilifíse Meiriceánach (b. [[1991]]) * [[1926]] — [[Annie Palmen]], ban-aisteoir agus amhránaí Ísiltíreach (b. [[2000]]) * [[1930]] — [[Frank McCourt]], scríbhneoir Éireannach (b. [[2009]]) * [[1946]] — [[William J. Clinton|Bill Clinton]], 42ú huachtarán na Stát Aontaithe, ó 1993 go 2001 * [[1963]] — [[John Stamos]], aisteoir agus ceoltóir Meiriceánach * [[1969]] — [[Matthew Perry]], aisteoir Ceanadach-Meiriceánach * [[1976]] — [[James Lawless]], polaiteoir Éireannach * [[1976]] — [[Régine Chassagne]], ceoltóir Ceanadach * [[1982]] — [[Melissa Fumero]], ban-aisteoir Meiriceánach * [[1983]] — [[Beibut Shumenov]], dornálaí Casacach * [[1983]] — [[Shane Murphy]], iománaí Éireannach * [[1987]] — [[Nico Hülkenberg]], tiománaí Gearmánach Fhoirmle a hAon == Daoine a fuair bás ar an lá seo == * AD [[14]] — [[Ágastas]], Impire Rómhánach (r. [[63 RC]]) * [[1457]] — [[Andrea del Castagno]], péintéir Iodálach (r. [[1421]]) * [[1662]] — [[Blaise Pascal]], 39, matamaiticeoir agus fealsamh (r. [[1623]]) * [[1936]] — [[Federico García Lorca]], file Spáinneach (r. [[1898]]) * [[1976]] — [[Alastair Sim]], aisteoir Albanach (r/ [[1900]]) * [[1977]] — [[Groucho Marx]], 86, fuirseoir (r. [[1890]]) * [[2005]] — [[Mo Mowlam]], polaiteoir Briotanach (r. [[1949]]) * [[2008]] — [[Levy Mwanawasa (Uachtarán ar an tSaimbia)|Levy Mwanawasa]], Uachtarán na Saimbia (r. [[1948]]) == Tarluithe eile == * [[1960]] - Gearradh téarma príosúin 10 bliain ar phíolóta ó na [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stát Aontaithe]] i gcúirt mhíleata [[An tAontas Sóivéadach|Soivéideach]] * [[1987]] - [[Sléacht Hungerford, 1987|Mharaigh fear gunna 16 duine]] i mbaile Hungerford i [[Berkshire]], [[Sasana]] * [[1991]] - Díbríodh [[Míchail Gorbaitsov]] as cumhacht le linn coup san [[An tAontas Sóivéadach|Aontas Soivéideach]] [[Catagóir:Dátaí|0819]] [[Catagóir:Míonna|Lúnasa, 19]] gmt3ogcbdyx945rii2z2v8pn31asqgz Najaf 0 7196 1083612 664132 2022-08-19T14:03:32Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is cathair san [[An Iaráic|Iaráic]] í '''Najaf''' (ón [[Araibis]] النجف) , timpeall 160 km ó dheas ón bpríomhchathair [[Bagdad]]. [[Íomhá:Meshed ali usnavy (PD).jpg|thumb|right|300px|Mosc ''Meshed Ali'' i Najaf]] Ba é a daonra measta i [[2003]] ná 585,600 duine. Is í príomhchathair an chúige den ainm céanna. Is í ceann de na cathracha is naofa i gcreideamh [[Shi'a]] an [[Ioslam|Ioslaim]] agus ceanncheathrú na cumhachta polaitiúla Shi'a san Iaráic. {{stumpa}} [[Catagóir:An Iaráic]] 1hbtwu9nsc7hp88ouytkk7qh48jz6lz Eduardo Galeano 0 8893 1083608 1061037 2022-08-19T13:57:51Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Rugadh '''Eduardo Hughes Galeano''' i [[Montevideo]], [[Uragua]], ar [[3 Meán Fómhair]] [[1940]]. D'éag sé ar [[13 Aibreán]] [[2015]]. Chaith sé an chuid is mó dá shaol thar lear, s[[an Airgintín]], mar a raibh sé ina eagarthóir ar an iris ''Crisis'', agus sa [[Spáinn]]. Tá sé ina údar ar chuid mhór leabhar agus altanna i dtréimhseacháin. I measc na saothar is cáiliúla dá chuid tá an tsraith úrscéalta ''Memoria del Fuego'' ("Cuimhne na tine", 1982-1986) agus ''Las venas abiertas de América Latina'' ("Féitheoga oscailte Mheiriceá Theas", 1971). Meascann sé finscéalta, stair, tuairisceoireacht agus cumadóireacht chun léargas iontach a thabhairt ar an limistéar ollmhór a bhí tráth faoi smacht na Spáinne agus na [[An Phortaingéil|Portaingéil]]e i Meiriceá Thuaidh agus Theas. Deir an t-údar féin gurb í an chuimhe an ní is tábhachtaí dó, mar go bhfeictear dó go bhfuil Meiriceá daortha chun dearmad a dhéanamh ar an saol atá thart. [[File:Eduardo Galeano (Feria del Libro de Madrid, 31 de mayo de 2008).jpg|thumb|clé|Galeano (2008)]] Deir sé nár fhoghlaim sé a dhath ar scoil. Bhí postanna éagsúla aige mar dhéagóir, ach d'éirigh leis cartún polaitiúil a dhíol le nuachtán seachtainiúil an Pháirtí Shóisialaigh, ''El Sol'', nuair nach raibh sé ach ceithre bliana déag d'aois, rud a spreag é chun na hiriseoireachta. Thosaigh sé ag obair go lánaimseartha mar iriseoir i 1960, agus niorbh fhada go raibh sé ina phríomheagarthóir ar an seachtanán ''Marcha'', agus ábhar le leithéidí [[Mario Vargas Llosa]], [[Mario Benedetti]], agus údair cháiliúla eile de chuid Mheiriceá Theas á fhoilsiú aige. Chuaigh sé as sin chuig an nuachtán laethúil ''Época'' mar eagarthóir. Níor thaitin sé le rialtóirí nua míleata [[Uragua]], agus caitheadh i dtóin phríosúin é. Díbríodh as an tír é agus chuaigh sé chun na hAirgintíne mar ar bhunaigh sé ''Crisis''. Bhí úrscéalta agus leabhair eile foilsithe aige faoin am seo, ina measc ''Las venas abiertas de América Latina'', cur síos ar an slad a rinne Eorpaigh ar acmhainní nádúrtha na hilchríche, leabhar a aistríodh go Béarla agus go teangacha eile. Ghnóthaigh Galeano an duais ''Casa de las Américas'' sa bhliain 1975 ar son an úrscéil ''La Canción de nosotros''. Cuireadh a ainm ar liosta na mbuíonta báis san Airgintín tar éis don arm dul i gceannas ar an tír sin sa bhliain 1976, agus b'éigean dó teitheadh chun na Spáinne, tír a bhí díreach tar éis an daonlathas a athbhunú tar éis bhás an deachtóra [[Francisco Franco|Franco]]. Chuir sé faoi ar chósta [[An Chatalóin|na Catalóine]] agus scríobh sé ''Memoria del fuego'' ansin, scéal Mheiriceá ag tosú le finscéalta na mbundúchasach faoin chruthú agus ag leanúint as sin trí choncas, cogaí saoirse, gabháltais agus athghabháltais go dtí na 1980í. [[Íomhá:Eduardo Galeano en 1984.jpg|thumb|clé|Eduardo Galeano (1984)]] Caibidlí gearra atá sa tríológ, na céadta carachtar agus a gcuid eachtraí fite fuaite le chéile chun saothar ollmhór cruthaitheach a dhéanamh as na fíoreachtraí atá ar taifead i gcáipéisí. Tá an saothar seo ar fáil i mbreis is fiche teanga agus aitheantas dá réir ag Galeano mar cheann de na húdair is spéisiúla agus is bisiúla ar domhan. D'fhill sé ar Montevideo, Uragua, sa bhliain 1985 agus an uair seo d'fhan sé ann, agus é ag scríobh leis i rith an ama. {{DEFAULTSORT:Galeano, Eduardo}} [[Catagóir:Scríbhneoirí]] [[Catagóir:Uragua]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1940]] [[Catagóir:Básanna in 2015]] 65k8f7w3p4nf6fklkr8kraxcemlbo98 Pyongyang 0 10256 1083843 1054462 2022-08-20T06:34:53Z SeoMac 5102 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is í '''Pyongyang''' ([[Hangul]]: 평양 직할시, [[Hanja]]: 平壤直轄市) príomhchathair na [[An Chóiré Thuaidh|Cóiré Thuaidh]], agus í lonnaithe ar bhruach [[Abhainn Taedong]] in iardheisceart na tíre. Níl aon eolas oifigiúil le fáil faoin daonra, ach meastar go bhfuil idir 2.5 agus 3.8 duine ina gcónaí ansin. Tá stair fhada ag an gcathair, agus deirtear gur sa bhliain [[2333 RC]] a bunaíodh í, agus an t-ainm ''Wanggŏmsŏng'' uirthi san am sin. Rinneadh a lán dochair don chathair le linn [[Cogadh na Cóiré|Chogadh na Cóiré]], ach ansin, fuair an Chóiré Thuaidh cabhair óna comhghuaillithe [[Cumannachas|Cumannacha]], go háirithe [[an tAontas Sóivéadach]], le Pyongyang a atógáil. [[Íomhá:Pyongyang 125.73173E 39.02390N.jpg|250px|clé|mion|Pyongyang]] ==Tagairtí== {{reflist}} ==Naisc sheachtracha== {{síol-tír-cóiréthuaidh}} [[Catagóir:Pyongyang]] [[Catagóir:Cathracha na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Cathracha atá rialaithe go díreach agus Réigiúin Riaracháin Speisialta na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Bailte agus cathracha sa Chóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Príomhchathracha na hÁise]] 4jnexz6jmc72s2u0vz9xmc6qby799fh 1083844 1083843 2022-08-20T06:36:47Z SeoMac 5102 Íomhá wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is í '''Pyongyang''' ([[Hangul]]: 평양 직할시, [[Hanja]]: 平壤直轄市) príomhchathair na [[An Chóiré Thuaidh|Cóiré Thuaidh]], agus í lonnaithe ar bhruach [[Abhainn Taedong]] in iardheisceart na tíre. Níl aon eolas oifigiúil le fáil faoin daonra, ach meastar go bhfuil idir 2.5 agus 3.8 duine ina gcónaí ansin. Tá stair fhada ag an gcathair, agus deirtear gur sa bhliain [[2333 RC]] a bunaíodh í, agus an t-ainm ''Wanggŏmsŏng'' uirthi san am sin. Rinneadh a lán dochair don chathair le linn [[Cogadh na Cóiré|Chogadh na Cóiré]], ach ansin, fuair an Chóiré Thuaidh cabhair óna comhghuaillithe [[Cumannachas|Cumannacha]], go háirithe [[an tAontas Sóivéadach]], le Pyongyang a atógáil. ==Tagairtí== {{reflist}} ==Naisc sheachtracha== [[Íomhá:Pyongyang 125.73173E 39.02390N.jpg|250px|clé|mion|Pyongyang]] {{síol-tír-cóiréthuaidh}} [[Catagóir:Pyongyang]] [[Catagóir:Cathracha na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Cathracha atá rialaithe go díreach agus Réigiúin Riaracháin Speisialta na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Bailte agus cathracha sa Chóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Príomhchathracha na hÁise]] dzrxnwjgwdhqimuyxq99d75inm78g5f València (cathair) 0 12105 1083697 1014675 2022-08-19T23:02:39Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is í '''Valencia''' (''An Vaileinse'' as [[Gaeilge]], [[Catalóinis#Vaileinsis|Vaileinsis]]: ''València'') príomhchathair [[Comhphobal Valencia|Chomhphobal Valencia]]. Is í an tríú chathair is mó sa [[Spáinn]] í agus tá 807,396 ina gcónaí ansin anois.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/parthas-culturtha-is-eipiciurach-e-valencia/|teideal=Parthas cultúrtha is eipiciúrach é Valencia|údar=Seosaimhín Ní Bheaglaoich|dáta=Lúnasa 19 2022|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> Labhraíonn formhór na ndaoine sa chathair agus sa chúige (go háirithe ar an gcósta) Vaileinsis, rangaithe mar chanúint de[[Catalóinis| Chatalóinis]]. == Aeráid == Tá aeráid na [[An Mheánmhuir|Meánmhara]] ann, le samhradh tirim agus geimhreadh séimh. == Stair == Tagann ainm n cathrach ó [[Laidin]], Valentia (/wa'lentia/), a chiallaíonn "neart". I rith na [[Al-Andalus|tréimhse Moslamaigh]], glaodh ''Balansiyya'' ar an chathair as [[Araibis]]. Ón bhliain [[2015]] ar aghaidh, ba é Joan Ribó I Canut méara na cathrach, ar son an pháirtí polaitiúla Compromís. == Geilleagar== === Iompar === Cuireann ''Ferrocarrils de la Generalitat Valenciana'' (FGV) iompar poiblí ar fáil, mar shampla an Metro Vaileinseach agus seirbhísí traenacha. Tá na busanna faoi stiúir an EMT laistigh den chathair, agus tá nascanna le fáil go héasca leis an gcóras iompair náisiúnta. === Turasóireacht === == Cultúr == === Féile Les Falles === Idir 15ú agus an 19ú de mhí [[Márta]] gach bliain, tarlaíonn féile ollmhór idirnáisiúnta darbh ainm ''[[Les Falles]]'' (Vaileinsis) <gallery> Íomhá:Plaça maededéu1.jpg|An Ardeaglais Íomhá:107 Basílica dels Desemparats, pl. Mare de Déu (València).JPG|Basílica dels Desamparats Íomhá:Plaza del Ayuntamiento de Valencia.JPG|Plaça de l'Ajuntament (Cearnóg na Halla na Cathrach) Íomhá:Llotja de la Seda.JPG|Llotja de la Seda (Margadh Síoda) Íomhá:Edifici de La Nau des de la Plaça del Patriarca València.JPG|Ollscoil na Vaileinse Íomhá:Ciutat De Les Arts I Les Ciències Valencia (216644145).jpeg|Ciutat de les Arts i les Ciencies (Cathair na n-Ealaíon agus na n-Eolaíochtaí) Íomhá:Puerta de los Serranos, Valencia, España, 2014-06-30, DD 86.JPG|Túr Serranos</gallery> == Tagairtí == {{Reflist}} {{Cathracha-na-Spáinne}} {{DEFAULTSORT:Valencia}} [[Catagóir:Valencia]] [[Catagóir:Príomhchathracha na Spáinne]] [[Catagóir:Cathracha agus Bailte sa Spáinn]] [[Catagóir:Cathracha agus Bailte i gComhphobal Valencia]] [[Catagóir:Cathracha ar an Meánmhuir]] 4muouh0txn9qrfsqjud7y8edatg7ogl Reisimint Pharaisiút 0 12289 1083770 1025750 2022-08-20T02:02:58Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Is í an '''Reisimint Pharaisiút''' an reisimint ar eitilt san [[arm na Breataine]]. Is reisimint an-crua í, agus tá leibhéal níos airde folláine aici ná an chuid is mó den arm. Bunaíodh iad i rith an [[Dara Cogadh Domhanda]]. [[Íomhá:Parachute Regiment Flag Ballymena.jpg|clé|mion|Bratach, Ballymena]] == An reisimint i dTuaisceart Éireann == [[Íomhá:Bloody Sunday memorial.jpg|mion|clé|Cuimhneacháin [[Domhnach na Fola (1972)|Domhnach na Fola]] i d[[Taobh na Portach]]]] Nuair a bhris [[na Trioblóidí]] amach i g[[Cúige Uladh]], sheol [[rialtas na Breataine]] na paratrúipéirí go [[Éire]]. Ar [[Domhnach na Fola (1972)]], nuair a raibh siad ag cabhrú an CRU {[[Constáblacht Ríoga Uladh]]) máirseáil ar son na [[cearta sibhialta]] i [[Doire]] a stopadh, mharaigh baill an reisimint seachtar fear agus seisear buachaillí, an chuid acu go léir gan arm. Bhí 13 eile gortaithe, ach mhair siad. Dúirt cróinéir na cathair go raibh seo "dúnmharú míchaolaithe amach is amach", ach ní raibh ionchúiseamh ar bith. Níor sheol rialtas na Breataine an Reismint Pharaisiút ar ais go iarthar an [[Cúigí na hÉireann|cúige]] ó shin. == Féach freisin == * [[Buamáil Aldershot (1972)]] == Tagairtí == {{Reflist}} {{Síol}} [[Catagóir:Arm na Breataine]] 0s1x7w3znt7wlxhg3qo1d467fh3viqb Francaigh 0 17580 1083826 752636 2022-08-20T05:55:45Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorapach]] iad na '''Francaigh'''. Is í [[an Fhraincis]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Francaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] k0y7ioo56bdakew9k5cf8vw3e9ii0to Galen 0 18993 1083713 972170 2022-08-20T00:30:36Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Bhí '''Galen as Péargamon''' (rugadh timpeall na bliana [[129]] i b[[Péargamon]], agus d'éag timpeall na bliana [[199]]), ina lia [[An Ghréig|Gréagach]]. Rinne sé neart fionnachtana ar chúrsaí [[Míochaine|leighis]] trí mionscrúdú a dhéanamh ar [[Ainmhí|ainmhithe]] áirithe cosúil le [[muc]]a, [[Madra|madraí]] agus [[Moncaí|moncaithe]]. Glacadh lena thuairimí i leith ghníomhaíochtaí an chroí, na n-artairí agus na bhféitheacha, go dtí an bhliain 1628, nuair a tháinig teoiric [[William Harvey]] chun cinn, is é sin go sreabhann an fhuil timpeall na [[Corp an duine|colainne]] de bharr imbhualadh an chroí a fheidhmíonn mar chaidéal.<ref>Furley, D, and J. Wilkie, 1984, Galen On Respiration and the Arteries, Princeton University Press, and Bylebyl, J (ed), 1979, William Harvey and His Age, Baltimore: Johns Hopkins University Press</ref> Ní fios go baileach cé mhéad alt léannta ar scríobh sé ach meastar go raibh níos mó ná 400 dóibh. Scríobhadh i n[[Gréigis]] iad. Cailleadh cuid mhaith dóibh nuair a dódh [[Leabharlann Chathair Alastair]] agus le scrios [[Impireacht na Róimhe]] scaipeadh iad. Siad na cinn is mó atá le fáil anois ná na cinn a haistríodh go h[[Araibis]] agus ar bhunaigh na hArabaigh agus níos déanaí na hEorpaigh a léann leighis. Bhí tionchar ollmhór ag a chuid tuairimí sna [[An Mheánaois|Meánaoiseanna]]. I ndeireadh thír thall, agus an leigheas agus an eolaíocht ag forbairt, ba léir go raibh cuid mhaith dá chuid tuairimí míchruinn. == Tagairtí == [[Catagóir:Fealsúna Gréagacha|Galen]] [[Catagóir:An tSean-Ghréig|Galen]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 129|Galen]] [[Catagóir:Básanna i 199|Galen]] <references /> [[Catagóir:Lianna Gréagacha]] qjiqhcrdof5eyqhqdg2851vz94vt74y Johnny Hallyday 0 22714 1083849 969269 2022-08-20T06:52:35Z SeoMac 5102 defsort wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Johnny hallyday (2003).jpg|200px|right|thumb|Johnny Hallyday sa bhliain [[2003]]]] Is aisteoir agus amhránaí Francach é '''Johnny Hallyday''' (Jean-Philippe Léo Smet). Rugadh é ar an 15 [[Meitheamh]], [[1943]] i bPáras. Duine de na hamhránaithe Francacha is cáiliúla atá ann. Fuair sé bás ar an 6 Nollaig 2017 i Marnes-la-Coquette. == Scannáin == * 1955: ''[[Les Diaboliques]]'' * 1964: ''[[D’où viens-tu Johnny?]]'' * 1964: ''[[Cherchez l'idole]]'' * 1967: ''[[Â tout casser]]'' * 1968: ''[[Les Poneyttes]]'' * 1969: ''[[Five plus One]]'' * 1984: ''[[Détective de Jean-Luc Godard]]'' * 1987: ''[[Terminus]]'' * 1989: ''[[David Lansky]]'' * 1990: ''[[Le Triangle de fer]]'' * 1991: ''[[La Gamine]]'' * 2003: ''[[L'homme du train]]'' * 2003: ''[[Wanted]]'' * 2004: ''[[Les Rivières pourpres 2]]'' * 2005: ''[[Quartier VIP]]'' * 2005: ''[[Commissaire Moulin]]'' == Albaim == === Stiúideo === * ''Hello Johnny'' (1960, Vogue) * ''Nous les Gars, Nous les Filles'' (1961, Vogue) * ''Tête a Tête avec Johnny'' (1961, Vogue) * ''Salut les Copains!'' (1961, Philips) * ''Johnny Hallyday sings America's Rockin' Hits'' (1962, Philips) * ''Les Bras en Croix'' (1963, Philips) * ''Les Rocks les Plus Terribles'' (1964, Philips) * ''Halleluyah'' (1965, Philips) * ''Johnny Chante Hallyday'' (1965, Philips) * ''La Génération Perdue'' (1966, Philips) * ''Johnny 67'' (1967, Philips) * ''Jeune Homme'' (1968, Philips) * ''Rêve et Amour'' (1968, Philips) * ''Rivière... Ouvre ton Lit'' (1969, Philips) * ''Vie'' (1970, Philips) * ''Flagrant Délit'' (1971, Philips) * ''Country-Folk-Rock'' (1972, Philips) * ''Insolitudes'' (1973, Philips) * ''Je t'Aime, Je t'Aime, Je t'Aime'' (1974, Philips) * ''Rock'n Slow'' (1974, Philips) * ''Rock a Memphis'' (1975, Philips) * ''La Terre Promise'' (1975, Philips) * ''Derrière l'Amour'' (1976, Philips) * ''Hamlet'' (1976, Philips) * ''C'est la Vie'' (1977, Philips) * ''Solitudes a Deux'' (1978, Philips) * ''Hollywood'' (1979, Philips) * ''À Partir de Maintenant...'' (1980, Philips) * ''En Pièces Détachées'' (1981, Philips) * ''Pas Facile'' (1981, Philips) * ''Quelque Part un Aigle'' (1982, Philips) * ''La Peur'' (1982, Philips) * ''Entre Violence et Violon'' (1983, Philips) * ''Hallyday 84: Nashville en Direct'' (1984, Philips) * ''En V.O.'' (1984, Philips) * ''Rock'n'Roll Attitude'' (1985, Philips) * ''Gang'' (1986, Philips) * ''[[Cadillac (album)|Cadillac]]'' (1989, Philips) * ''[[Ça ne change pas un homme]]'' (1991, Philips) * ''[[Rough Town]]'' (1994, Philips) * ''[[Lorada]]'' (1995, Philips) * ''[[Ce que je sais]]'' (1998, Philips) * ''[[Sang pour sang]]'' (1999, Philips) * ''[[À la vie, à la mort !]]'' (2002, Mercury) * ''[[Ma Vérité]]'' (2005, Mercury) * ''[[Le Cœur d'un homme]]'' (2007, Warner Music France) * ''Ca ne finira jamais'' (2008, Warner Music France) * ''Tour 66 : stade de France 2009'' (2009) * ''Jamais seul'' (2011) * ''L'attente'' (2012) * ''On Stage'' (2013) * ''Born Rocker Tour'' (2013) * ''Rester vivant'' (2014) === Beo === * ''Johnny et Ses Fans au Festival de Rock'n'Roll'' (1961, Vogue) * ''À l'Olympia'' (1962, Philips) * ''Olympia 64'' (1964, Philips) * ''Olympia 67'' (1967, Philips) * ''Au Palais des Sports'' (1967, Philips) * ''Que Je t'Aime'' (1969, Philips) * ''Live at the Palais des Sports'' (1971, Philips) * ''Palais des Sports'' (1976, Philips) * ''Pavillon de Paris'' (1979, Philips) * ''Live'' (1981, Universal Music) * ''Palais des Sports 1982'' (1982, Universal Music) * ''Au Zénith'' (1984, Universal Music) * ''À Bercy'' (1987, Universal Music) * ''Dans la Chaleur de Bercy'' (1990, Universal Music) * ''Bercy 92'' (1992, Universal Music) * ''Parc des Princes'' (1993, Universal Music) * ''À La Cigale'' (1994, Universal Music) * ''Lorada Tour'' (1995, Universal Music) * ''Destination Vegas'' (1996, Universal Music) * ''Johnny Allume le Feu: Stade de France 98'' (1998, Universal Music) * ''100% Johnny: Live a La Tour Eiffel'' (2000, Universal Music) * ''Olympia 2000'' (2000, Universal Music) * ''Parc des Princes 2003'' (2003, Universal Music) * ''Flashback Tour Live'' (2006, Warner Music) * ''La Cigale'' (2007, Warner Music) == Naisc sheachtracha == * [http://www.johnnyhallyday.com/ Suíomh oifigiúil] {{DEFAULTSORT:Hallyday, Johnny}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] [[Catagóir:Básanna in 2017]] [[Catagóir:Aisteoirí Francacha]] dcpgmuzb77qabhieybkwbpsorakfzi5 1083850 1083849 2022-08-20T06:53:39Z SeoMac 5102 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:Johnny hallyday (2003).jpg|200px|right|thumb|Johnny Hallyday sa bhliain [[2003]]]] Is aisteoir agus amhránaí Francach é '''Johnny Hallyday''' (Jean-Philippe Léo Smet). Rugadh é ar an 15 [[Meitheamh]] [[1943]] i bPáras. Duine de na hamhránaithe Francacha is cáiliúla atá ann. Fuair sé bás ar an 6 Nollaig 2017 i Marnes-la-Coquette. == Scannáin == * 1955: ''[[Les Diaboliques]]'' * 1964: ''[[D’où viens-tu Johnny?]]'' * 1964: ''[[Cherchez l'idole]]'' * 1967: ''[[Â tout casser]]'' * 1968: ''[[Les Poneyttes]]'' * 1969: ''[[Five plus One]]'' * 1984: ''[[Détective de Jean-Luc Godard]]'' * 1987: ''[[Terminus]]'' * 1989: ''[[David Lansky]]'' * 1990: ''[[Le Triangle de fer]]'' * 1991: ''[[La Gamine]]'' * 2003: ''[[L'homme du train]]'' * 2003: ''[[Wanted]]'' * 2004: ''[[Les Rivières pourpres 2]]'' * 2005: ''[[Quartier VIP]]'' * 2005: ''[[Commissaire Moulin]]'' == Albaim == === Stiúideo === * ''Hello Johnny'' (1960, Vogue) * ''Nous les Gars, Nous les Filles'' (1961, Vogue) * ''Tête a Tête avec Johnny'' (1961, Vogue) * ''Salut les Copains!'' (1961, Philips) * ''Johnny Hallyday sings America's Rockin' Hits'' (1962, Philips) * ''Les Bras en Croix'' (1963, Philips) * ''Les Rocks les Plus Terribles'' (1964, Philips) * ''Halleluyah'' (1965, Philips) * ''Johnny Chante Hallyday'' (1965, Philips) * ''La Génération Perdue'' (1966, Philips) * ''Johnny 67'' (1967, Philips) * ''Jeune Homme'' (1968, Philips) * ''Rêve et Amour'' (1968, Philips) * ''Rivière... Ouvre ton Lit'' (1969, Philips) * ''Vie'' (1970, Philips) * ''Flagrant Délit'' (1971, Philips) * ''Country-Folk-Rock'' (1972, Philips) * ''Insolitudes'' (1973, Philips) * ''Je t'Aime, Je t'Aime, Je t'Aime'' (1974, Philips) * ''Rock'n Slow'' (1974, Philips) * ''Rock a Memphis'' (1975, Philips) * ''La Terre Promise'' (1975, Philips) * ''Derrière l'Amour'' (1976, Philips) * ''Hamlet'' (1976, Philips) * ''C'est la Vie'' (1977, Philips) * ''Solitudes a Deux'' (1978, Philips) * ''Hollywood'' (1979, Philips) * ''À Partir de Maintenant...'' (1980, Philips) * ''En Pièces Détachées'' (1981, Philips) * ''Pas Facile'' (1981, Philips) * ''Quelque Part un Aigle'' (1982, Philips) * ''La Peur'' (1982, Philips) * ''Entre Violence et Violon'' (1983, Philips) * ''Hallyday 84: Nashville en Direct'' (1984, Philips) * ''En V.O.'' (1984, Philips) * ''Rock'n'Roll Attitude'' (1985, Philips) * ''Gang'' (1986, Philips) * ''[[Cadillac (album)|Cadillac]]'' (1989, Philips) * ''[[Ça ne change pas un homme]]'' (1991, Philips) * ''[[Rough Town]]'' (1994, Philips) * ''[[Lorada]]'' (1995, Philips) * ''[[Ce que je sais]]'' (1998, Philips) * ''[[Sang pour sang]]'' (1999, Philips) * ''[[À la vie, à la mort !]]'' (2002, Mercury) * ''[[Ma Vérité]]'' (2005, Mercury) * ''[[Le Cœur d'un homme]]'' (2007, Warner Music France) * ''Ca ne finira jamais'' (2008, Warner Music France) * ''Tour 66 : stade de France 2009'' (2009) * ''Jamais seul'' (2011) * ''L'attente'' (2012) * ''On Stage'' (2013) * ''Born Rocker Tour'' (2013) * ''Rester vivant'' (2014) === Beo === * ''Johnny et Ses Fans au Festival de Rock'n'Roll'' (1961, Vogue) * ''À l'Olympia'' (1962, Philips) * ''Olympia 64'' (1964, Philips) * ''Olympia 67'' (1967, Philips) * ''Au Palais des Sports'' (1967, Philips) * ''Que Je t'Aime'' (1969, Philips) * ''Live at the Palais des Sports'' (1971, Philips) * ''Palais des Sports'' (1976, Philips) * ''Pavillon de Paris'' (1979, Philips) * ''Live'' (1981, Universal Music) * ''Palais des Sports 1982'' (1982, Universal Music) * ''Au Zénith'' (1984, Universal Music) * ''À Bercy'' (1987, Universal Music) * ''Dans la Chaleur de Bercy'' (1990, Universal Music) * ''Bercy 92'' (1992, Universal Music) * ''Parc des Princes'' (1993, Universal Music) * ''À La Cigale'' (1994, Universal Music) * ''Lorada Tour'' (1995, Universal Music) * ''Destination Vegas'' (1996, Universal Music) * ''Johnny Allume le Feu: Stade de France 98'' (1998, Universal Music) * ''100% Johnny: Live a La Tour Eiffel'' (2000, Universal Music) * ''Olympia 2000'' (2000, Universal Music) * ''Parc des Princes 2003'' (2003, Universal Music) * ''Flashback Tour Live'' (2006, Warner Music) * ''La Cigale'' (2007, Warner Music) == Naisc sheachtracha == * [http://www.johnnyhallyday.com/ Suíomh oifigiúil] {{DEFAULTSORT:Hallyday, Johnny}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] [[Catagóir:Básanna in 2017]] [[Catagóir:Aisteoirí Francacha]] 5lr739fbuusiyt0lplfso9j9ho7culz Paul Verlaine 0 22718 1083741 817630 2022-08-20T01:11:13Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Filíocht|File]] Francach é '''Paul-Marie Verlaine''', a saolaíodh i Metz ar an [[30 Márta]] [[1844]] agus a fuair bás i b[[Páras]] ar an [[8 Eanáir]] [[1896]]. Ar phríomhfhilí na gluaiseachta ar a dtugtar Siombalachas é. == Saothair == * ''[[Poèmes saturniens]]'' (1866) * ''Les Amies'' (1867) * ''[[Fêtes galantes]]'' (1869) * ''[[La Bonne chanson]]'' (1870) * ''[[Romances sans paroles]]'' (1874) * ''[[Sagesse]]'' (1880) * ''[[Les Poètes maudits]]'' (1884) * ''[[Jadis et naguère]]'' (1884) * ''Amour'' (1888) * ''Parallèlement'' (1889) * ''Dédicaces'' (1890) * ''[[Femmes]]'' (1890) * ''[[Hombres]]'' (1891) * ''Bonheur'' (1891) * ''Mes hôpitaux'' (1891) * ''Chansons pour elle'' (1891) * ''Liturgies intimes'' (1892) * ''Mes prisons'' (1893) * ''Élégies'' (1893) * ''Odes en son honneur'' (1893) * ''Dans les limbes'' (1894) * ''Épigrammes'' (1894) * ''Confessions'' (1895) {{DEFAULTSORT:Verlaine, Paul}} [[Catagóir:Filí]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Francacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1844]] [[Catagóir:Básanna i 1896]] q6go9zwurbilnnfhpswlyjz23ieukgd Yerba mate 0 23713 1083588 1079558 2022-08-19T12:17:59Z Kevin Scannell 340 -pic wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} Is éard is '''''yerba mate''''' ann ná lus ó [[Meiriceá Theas|Mheiriceá Theas]] a fhliuchtar le haghaidh ólacháin cosúil le [[tae]]. Tá [[caiféin]] sa ''yerba mate'' cosúil leis an tae, agus é in ann an tuirse a bhaint den duine dá réir sin. Duilleoga ón gcrann úd ''Ilex paraguayensis'' atá i gceist leis an ''yerba mate'', crann a bhfuil gaol aige leis an gcuileann. Bhí na bundúchasaigh ag ól ''mate'' i Meiriceá Theas i bhfad roimh theacht na g[[Conquistadores]], agus óltar idir the agus fhuar é. Tháinig an focal féin ''mate'' as an g[[Ceatsuais]], ach sa teanga sin, tagraíonn sé don tsoitheach ólacháin, seachas don deoch féin. Is iad tíortha Río de la Plata, is é sin, [[an Airgintín]], [[Paragua]], agus [[Uragua]], na tíortha is mó ''mate'', idir shaothrú agus thomhaltas, chomh maith leis an gcuid den [[An Bhrasaíl|Bhrasaíl]] atá ag críochantacht leo, mar atá, stát [[Rio Grande do Sul]]. Ní óltar mórán den deoch taobh amuigh de na tíortha seo, áfach, ach sa chorr-áit, cosúil leis [[an Liobáin]] nó [[na hOileáin Chanáracha]]. Bíonn blas leath searbh, leath milis sa ''mate'' féin, ach is gnách spíosraí a chur leis an ''mate'', cosúil leis an dóigh a spíosraítear an tae le lusanna eile. {{síol}} [[Catagóir:Plandaí]] qwaxzjyi3le37ywgpxfbiv266fr9gzg Paindéim A (H1N1) 2009 0 23739 1083660 944264 2022-08-19T18:12:40Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:posterirish.jpg|mion|clé|Fógra: Eolas don Phobal]] 'Séard atá i b'''paindéim A(H1N1) 2009''' ná briseadh amach domhanda de phór nua den [[víreas]] [[Fliú A(H1N1)|fliú A fochineál H1N1]] (sórt [[fliú]]), a sainaithníodh in Aibreán [[2009]]<ref>[http://www.hse.ie/eng/swineflu/Fliu%20na%20Muc%20Leagan%202.pdf HSE.ie - Eolas agus comhairle mhíochaine don phobal maidir le Paindéim (H1N1) 2009 Fliú na Muc (PDF)]</ref> agus ar a dtugtar "fliú na muc" go coitianta. Tarchuirtear ó dhuine go duine é. Tá breis is 18,000 duine maraithe ag an ngalar. Ar an 10 Lúnasa 2010 dúirt an [[Eagraíocht Dhomhanda Sláinte]] go raibh deireadh tagtha leis an bpaindéim. == Naisc sheachtracha == * [http://www.hse.ie/eng/swineflu/test_advert/Advert_in_Irish.html Fógra i nGaeilge de chuid an FSS] == Tagairtí == {{reflist}} == Naisc sheachtracha == {{síol-galar}} [[Catagóir:2009]] [[Catagóir:Fliú]] f2tsakpeuwe5jmizs1pc0guykvf1ndo An Ghotlann 0 23880 1083644 738043 2022-08-19T16:51:58Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceann de na trí thalaimh nó chuid den tír ([[An tSualainnis|Sualainnis]]: "''landsdelar''") í '''An Ghotlann''', i ndeisceart [[An tSualainn|na Sualainne]]. Tá a suíomh geografach, faoi cheangal le [[Svealand]] ó thuaidh, tá coillte domhaine Tiveden, Tylöskog agus Kolmården ag marcáil na teorann. Bhí tréimhse ann ina raibh mionríochtaí i nGotlann; 'Gautar' an t-ainm a ghlaoití a n-áitritheoirí orthu sa tsean-Ioruais. Glactar go coitianta leis go bhfuil siad seo mar an gcéanna leis na 'Geatas', daoine an laoich [[Béowulf]], i scéal eipiciúil na nAngla-Shacsanach. Go traidisiúnta, seo í tír thionscnaimh na nGot. [[Catagóir:An Ghotlann| ]] [[Catagóir:Tailte na Sualainne]] [[Catagóir:An tSualainn]] jfal3n1xtc6x0tvde1tjt6gubqz13ah Fliú A(H1N1) 0 24131 1083659 655941 2022-08-19T18:11:32Z Alison 570 ++ wikitext text/x-wiki :''Má tá paindéim na bliana 2009 á lorg agat, breathnaigh ar [[Paindéim A (H1N1) 2009]].'' {{WD Bosca Sonraí Galar}} Fochineál nua don [[víreas]] fliú atá sa '''Fliú A(H1N1)'''. Tá an Fliú A(H1N1) éagsúil ón [[fliú|gnáth-fhliú]] nó [[Fliú na muc (galar)|Fliú na Muc]]. == Féach freisin == == Tagairtí == {{Reflist}} == Naisc sheachtracha == {{síol-galar}} [[Catagóir:Fliú]] 1ssc52tpg4vn9ll7cit5th3shnj3rvz Fliú na muc (galar) 0 24175 1083647 960540 2022-08-19T16:55:59Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Galar}} {{Úsáidíeile|an galar ginearálta|Fliú na muc (idirdhealú)}} [[Íomhá:H1N1 influenza virus.jpg|mion|Víreas H1N1]] Galar coitianta is ea '''fliú na muc''' a tharchuirtear ó mhuc go muc. Ní minic a tharchuirtear ó mhuc go duine é, áfach. Is fochineálta iad flú C agus cineálta áirithe fhliú A (H1N1, H1N2, H3N1, H3N2, and H2N3) {{síol}} {{DEFAULTSORT:Fliu na muc (galar)}} [[Catagóir:Fliú]] 14s6iiuk5u4pa1sc89qztcxtq0andkz 1083657 1083647 2022-08-19T18:10:10Z Alison 570 Íomhá -> chlé wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Galar}} {{Úsáidíeile|an galar ginearálta|Fliú na muc (idirdhealú)}} [[Íomhá:H1N1 influenza virus.jpg|mion|clé|Víreas H1N1]] Galar coitianta is ea '''fliú na muc''' a tharchuirtear ó mhuc go muc. Ní minic a tharchuirtear ó mhuc go duine é, áfach. Is fochineálta iad flú C agus cineálta áirithe fhliú A (H1N1, H1N2, H3N1, H3N2, and H2N3) {{síol}} {{DEFAULTSORT:Fliu na muc (galar)}} [[Catagóir:Fliú]] hnooj9tq5z2y2lq31fnfyz85x3hum48 1083658 1083657 2022-08-19T18:10:34Z Alison 570 ++ wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Galar}} {{Úsáidíeile|an galar ginearálta|Fliú na muc (idirdhealú)}} [[Íomhá:H1N1 influenza virus.jpg|mion|clé|Víreas H1N1]] Galar coitianta is ea '''fliú na muc''' a tharchuirtear ó mhuc go muc. Ní minic a tharchuirtear ó mhuc go duine é, áfach. Is fochineálta iad flú C agus cineálta áirithe fhliú A (H1N1, H1N2, H3N1, H3N2, and H2N3) {{síol-galar}} {{DEFAULTSORT:Fliu na muc (galar)}} [[Catagóir:Fliú]] tkpnpkicj9rvjy8kv897d0gukvbhu6q Campbelltown 0 25787 1083792 842717 2022-08-20T02:58:54Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is cathair í '''Campbelltown''' atá suite i [[New South Wales]] san [[Astráil]]. Tá timpeall 150,000 duine ina gcónaí ann. {{síol-tír-au}} [[Catagóir:Cathracha san Astráil]] 6b4tzoy5g6sjyr6a062rbl4iku9i2s9 Coinín 0 26192 1083707 1052702 2022-08-20T00:25:11Z Kevin Scannell 340 wd + soiléiriú tacsanomaíochta wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo|item=Q25900|image=File:Rabbit (Oryctolagus cuniculus) (5562739802).jpg}} Is [[mamach]] beag é an '''coinín'''. Tá níos mó ná caoga [[speiceas]] éagsúla coiníní agus [[Giorria|giorriacha]] ann. Tá coiníní, [[Pioca|piocaí]], agus giorriacha san ord ''Lagomorpha'', le coiníní agus giorriacha amháin san fhine ''Leporidae''. Laistigh de na Leporidae, tá deich ngéineas ann; cuimsíonn an géineas ''Lepus'' na giorriacha, agus de ghnáth tugtar ''coinín'' ar na speicis sa naoi ngéineas eile. Dá bharr sin, ní clád tacsanomaíochta iad na coiníní. Tá coiníní ina gcónaí ar fud an domhain. Bíonn siad ina gcónaí ina dteaghlaigh agus itheann siad [[Glasra|glasraí]] agus féar. Sa dúiche fhiáin, bíonn coiníní ina gcónaí i bpoill a thógann siad dóibh féin ar a dtugtar rapacha. Tá an t-ainm coinicéar ar scata coiníní ina gcónaí le chéile. Tá cáil ar choiníní as a bheith ag bocléim agus ag ithe [[cairéad]].<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.noticenature.ie/files/Rabbit.pdf|teideal=Coinín - An tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta & Fiadhúlra|údar=noticenature.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref> Tá tréimhse iompair timpeall 31 laethanta ag coiníní. Is féidir 12-13 coiníní óga a bheith ag an mbaineannach, is annamh ál chomh mór le 18 nó chomh beag le ceann amháin. Coimeádtar coiníní mar pheataí ag daoine áirithe. Tógtar coiníní feola freisin. Mar gur creach d'ainmhithe eile iad coiníní, bíonn siad cúramach sa pháirc. Má bhraitheann siad contúirt, seasann siad ina staic agus faireann siad. Tá réimse radhairc an-leathan ag coinín, scanadh lastuas ina theannta sin. Is iad a naimhde ná [[sionnach|sionnaigh]] agus [[madra|madraí]]; [[Béar|béir]], [[Racún|racúin]], [[minc|minceanna]], [[easóg|easóga]] agus [[Nathair|nathracha]]. Tógann éin chreiche coiníní uaireanta. Bíonn daoine ag scaoileadh coiníní freisin. Ritheann siad chuig a bpoill, ina bhfuil tá siad slán sábháilte go hiondúil. Tá struchtúr sóisialta casta acu agus, mar mhadraí, tá ordlathas acu. Bíonn coiníní sona nuair a sheasann a gcluasa. Nuair a shileann a gcluasa síos, níl siad ar a suaimhneas. == Foinsí == <references/> {{síol ainmhí}} [[Catagóir:Mamaigh]] qya64l6rcvdyxqvpt8gewhl64t9k1lv 1083708 1083707 2022-08-20T00:25:39Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo|item=Q25900|image=File:Rabbit (Oryctolagus cuniculus) (5562739802).jpg}} Is [[mamach]] beag é an '''coinín'''. Tá níos mó ná caoga [[speiceas]] éagsúla coiníní agus [[Giorria|giorriacha]] ann. Tá coiníní, [[Pioca|piocaí]], agus giorriacha san ord ''Lagomorpha'', le coiníní agus giorriacha amháin san fhine ''Leporidae''. Laistigh de na Leporidae, tá deich ngéineas ann; cuimsíonn an géineas ''Lepus'' na giorriacha, agus de ghnáth tugtar ''coinín'' ar na speicis sa naoi ngéineas eile. Dá bharr sin, ní [[Clád|clád tacsanomaíochta]] iad na coiníní. Tá coiníní ina gcónaí ar fud an domhain. Bíonn siad ina gcónaí ina dteaghlaigh agus itheann siad [[Glasra|glasraí]] agus féar. Sa dúiche fhiáin, bíonn coiníní ina gcónaí i bpoill a thógann siad dóibh féin ar a dtugtar rapacha. Tá an t-ainm coinicéar ar scata coiníní ina gcónaí le chéile. Tá cáil ar choiníní as a bheith ag bocléim agus ag ithe [[cairéad]].<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.noticenature.ie/files/Rabbit.pdf|teideal=Coinín - An tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta & Fiadhúlra|údar=noticenature.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref> Tá tréimhse iompair timpeall 31 laethanta ag coiníní. Is féidir 12-13 coiníní óga a bheith ag an mbaineannach, is annamh ál chomh mór le 18 nó chomh beag le ceann amháin. Coimeádtar coiníní mar pheataí ag daoine áirithe. Tógtar coiníní feola freisin. Mar gur creach d'ainmhithe eile iad coiníní, bíonn siad cúramach sa pháirc. Má bhraitheann siad contúirt, seasann siad ina staic agus faireann siad. Tá réimse radhairc an-leathan ag coinín, scanadh lastuas ina theannta sin. Is iad a naimhde ná [[sionnach|sionnaigh]] agus [[madra|madraí]]; [[Béar|béir]], [[Racún|racúin]], [[minc|minceanna]], [[easóg|easóga]] agus [[Nathair|nathracha]]. Tógann éin chreiche coiníní uaireanta. Bíonn daoine ag scaoileadh coiníní freisin. Ritheann siad chuig a bpoill, ina bhfuil tá siad slán sábháilte go hiondúil. Tá struchtúr sóisialta casta acu agus, mar mhadraí, tá ordlathas acu. Bíonn coiníní sona nuair a sheasann a gcluasa. Nuair a shileann a gcluasa síos, níl siad ar a suaimhneas. == Foinsí == <references/> {{síol ainmhí}} [[Catagóir:Mamaigh]] dyrgmfz6zbcbgw7edu45ja3e3kmae6q A' Chreag Ruaidh 0 26286 1083624 717067 2022-08-19T14:41:38Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Baile is ea '''A' Chreag Ruaidh''' ([[An Béarla|Béarla]]: ''Craigruie''). Tá sé suite i gceantar [[Shruighlea]] in [[Albain]]. Baile beag atá ann. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Chreag Ruaidh, A'}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] l9rup6lfkx8tik44v1evmvadpgz0r83 Maidin Luain Chincíse 0 26448 1083736 1039531 2022-08-20T00:56:57Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}} Ba é [[Mícheál Óg Ó Longáin]] a chum an t-amhrán traidisiúnta Éireannach '''''Maidin Luain Chincíse'''''. Baineann sé le h[[Éirí Amach na nÉireannach Aontaithe|éirí amach na bliana 1798]]. == An t-amhrán == Maidin Luain Chincíse do labhair an síofra sa ngleann, Do bhailíodar na cága chun ábhacht a dhéanamh ann; Do chruinníomar ‘na dtimpeall is do lasamar ár dtinte, Agus thógamar ceo draíochta go haoibhinn ós a gcionn Is mó baile margaidh is cathair aoibhinn cheoil Agus cúirt ages na Sasanaigh chun seasamh ann ‘nár gcomhair; Beir scéala cruinn abhaile uainn Dé Domhnaigh go dtí an Aifreann Gur chun sléibhe a cuireadh chun reatha sinn ‘nár seasamh insa ngleo. Dá bhfeicfeása an buachaill is an cailín ceannbhuí cas, Do bhíodh ag imeacht suas ar thuairisc na bhfear; Beir scéala cruinn dóibh uaimse go bhfuil Captaen Lambert fuar lag Ar thaobh an tsléibhe go huaigneach gan tuama air ná leac. Cá bhfuilid na Muimhnigh nó an fíor go mairid beo, Ná cruinníd siad ‘nár dtimpeall is cabhrú linn sa ngleo? Mar is deacair poirt do stríocadh ná clann búir do dhíbirt Ónár mbailte dúchais dílis bhí ár muintir riamh romhainn. Do tháinig aníar ó Chonnacht chughainn céad is míle laoch, An oiread céanna ó Ulaidh chughainn i bhfoirm cheart ‘s i bhfaobhar, Suaimhneas lae níor tugadh dóibh gur bhuaileamar bualadh is fiche orthu, ‘Sé mo léan mar sileadh fuil is coirp á bhfear i ndeireadh an lae Beir scéala suas chunMumhan uainn, a rún ghil ‘s a stór, Agus inis an scéal faoi chumha dóibh go bhfuil an sciúirse ‘nár gcomhair; Mar is mó leanbh fireann fionn geal agus ainnir mhilis mhúinte Agus ógfhear cliste lúfar san úir uainn ag feo. Mo léan ar an Mumhain nár éirigh nuair d’adhnamar an gleo Faoi airm ghreanta ghreadhnmhar i bhfaghairt acu ‘nár gcomhair, D’fhágamar go tréith sinn is neart ár namhad ‘nár dtimpeall, Ach grá mo chroí na Laighnigh b’iad a d’aidhn an tine leo. ==Naisc sheachtracha== *Karan Casey MAIDIN LUAN CHINCÍSE.https://www.youtube.com/watch?v=llH9ApBeHis [[Catagóir:Amhráin Éireannacha]] a6glo7atwlxrjrlk6rax5zw1t55pdju Spadalach tuaisceartach 0 30612 1083839 1076531 2022-08-20T06:25:13Z Kevin Scannell 340 ref wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} [[File:Spatula clypeata MHNT.ZOO.2010.11.18.2.jpg|thumb| ''Spatula clypeata'']] Is [[éan]] é an '''spadalach tuaisceartach''' Is baill d'fhine na Anatidae iad. <ref>{{Cite web-en|url=https://www.tearma.ie/q/spadalach/|title=“spadalach” {{!}} téarma.ie|publisher=[[An Coiste Téarmaíochta]]|work=[[Téarma.ie]]: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge|dátarochtana=2022-08-20}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol}} [[Catagóir:Éin]] 9q90wtfy7i3bk60qdw52xzj25rvw3ys Rúisigh 0 31301 1083825 1065738 2022-08-20T05:54:43Z Kevin Scannell 340 pic->bosca wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna‎}} Is dream eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na '''Rúisigh'''. Is í [[an Rúisis]] a bpríomhtheanga. == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-ru}} {{DEFAULTSORT:Rúisigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] fy77jdelya0t6exoy408lxrumx2yz6z Sarah Purser 0 31554 1083696 1054175 2022-08-19T22:55:57Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}{{Glanadh}} Ba [[ealaíontóir]] Éireannach í '''Sarah Henrietta Purser''' ([[22 Márta]] [[1848]] – [[7 Lúnasa]] [[1943]]). == Saol == Rugadh Sarah Purser i n[[Dún Laoghaire]], i m[[Baile Átha Cliath]] sa bhliain [[1848]]. Bhí sí mar ceann de 11 páistí agus bhí sí gaolta leis an péintéir cáiliúil Frederick W Burton (1816-1900). Nuair a theip ar comhlacht gráin agus muileáil a hathair agus d'imigh sé go [[Meiriceá]], bhog sí go [[Baile Átha Cliath]] lena mháthair. Bhí talún aici san ealaín agus mar sin,chuaigh sí ag staidéar sa Scoil Ealaín i m[[Baile Átha Cliath]] (glaoitear an NCAD air anois.) Rinne sí an cinneadh leanúint lena traenáil i bPáras agus le bheith ina péintéir portráid proifisiúnta. Fuair sí cabhair airgeadais óna deartháireacha (thart ar £30) agus rinne sí staidéar ag an Academie Julian i b[[Páras]] 1878-79, ina raibh stiúideo ag barr an [[Foirgneamh|foirgnimh]] díreach le haghaidh mná. Bhí Sarah ag obair le mná eile as a lán tíortha eile; [[an Bhreatain]], [[an Spáinn]], [[Críoch Lochlann]] agus an [[An Fhrainc|Fhrainc]]. Na cairde is fear a ndearna sí ann ná [[Louise Breslau]], dalta ón [[Eilvéis]] agus Marie Bashkirtseff, dalta ón Rúis. Bhí Sarah agus Louise mar cairde ar feadh an chuid eile dá saol. [[Íomhá:Dublin St. Patrick's Cathedral North Transept Window King Cormac of Cashel Detail Irish Royal Regiment 2012 09 26.jpg|mion|Fuinneog chroslainne le Sarah Purser agus Alfred E. Child in [[Ardeaglais Naomh Pádraig]] i mBaile Átha Cliath|clé]]Ag aois 30, bhí Sarah níos sine ná an cuid is mó de na daltaí eile agus ní raibh sí saibhir. Tar éis thart ar 6 mhí, d'fhill sí ar BÁC ach uaireanta rachfadh sí ar ais go dtí an Fhrainc ar cuairt. Thar na blianta bhuail sí le daoine cáiliúla, mar shampla [[Maud Gonne]]. Sheol siad a lán litreacha lena chéile agus tá mórán de na litreacha sin coimeádta i [[Leabharlann Náisiúnta na hÉireann]] leis na Sarah Purser Papers. Cuireann Breslau síos faoi na healaíontóirí ar fad sa Fhrainc a bhí éileamh orthu ag an am agus labhraíonn sí faoi bualadh le Degas. [[Íomhá:Sarah_Purser_The_circus_encampment_1901.png|mion|'The circus encampment' in Éirinn is dócha 1901, de chuid [[Sarah Purser]]]] Déanann sí cur síos ar na píosaí ealaín a bhí sa Salon a rinne Degas, Monet, Sargent agus ealaíontóirí eile. Deireann beathaisnéis Purser, [[Elizabeth Coxhead]] go raibh seans ann go raibh aithne pearsanta ag Sarah ar na hImpriseanaí ach níl fianaise ina litreacha ach labhair sí go minic faoi na phéintéirí Fraincise mar Degas agus Manet. Bhí an suim aici iontu. Tá mórán dena céad cúpla portráidí an-dorcha mar an stíl comhaimseartha Fraincise mar a chleachtaigh Carlos-Duran agus ar scoil, i stíl Breslau agus d'úsáid sí péint dhubh mar a rinne cúpla duine, Lavery agus Hill go hiondúil. [[Íomhá:Portrait of Kathleen Behan P3485.jpg|mion|'{{Lua idirlín|url=http://onlinecollection.nationalgallery.ie/objects/details/8327;jsessionid=F49E9B04287F6DB23C66794CDD393938|teideal=Portrait of Kathleen Behan|language=en|work=onlinecollection.nationalgallery.ie|dátarochtana=2022-08-19}}.<ref>{{Lua idirlín|url=http://onlinecollection.nationalgallery.ie/objects/details/8327;jsessionid=F49E9B04287F6DB23C66794CDD393938|teideal=Portrait of Kathleen Behan|language=en|work=onlinecollection.nationalgallery.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref>]] Nuair a bhí Sarah ar ais i mBaile Átha Cliath fuair sí a lán coimisiún le haghaidh portráidí. Cúpla duine a rinne sí portráid de ná [[W.B. Yeats]], [[Jack B. Yeats]], [[Maud Gonne]], [[Douglas Hyde]] agus [[John Kells Ingram]]. Rinne sí a lán [[péintéireacht]] eile chomh maith le portráidí mar "''Le Petit Déjeuner''" atá ag crochadh sa Dánlann Náisiúnta i BÁC agus "''An Irish Idyll''" atá sa Dánlann Uladh. Thuill Sarah thart a £30,000 le haghaidh na portráidí ar fad. Rinne Sarah a healaín a chur ar taispeáint go forleathan in Éirinn agus i Londain; ag an Royal Hibernian Academy, an Cumann Ealaíne na Mínealaín Éireannach, i mBaile Átha Cliath; ag an Acadamh Ríoga, Dánlann Grosvenor, Cumann Mínealaín agus Gailearaí Nua, i Londain; agus Dánlann Ealaíne Walker i Learpholl. I 1886, bhunaigh sí an Club Ealaíne Baile Átha Cliath, agus sa bhliain 1890 toghadh an RHA í mar an comhalta onórach, HRHA. Go dtí a bás, chónaigh sí ar feadh na blianta i dTeach Mespil, teach ardmhéara Seoirseach le síleáil plástair álainn ar Bóthair Mespil, ar bruach na Canála Móire. Leagadh Teach Mespil nuair a fuair Sarah bás agus tógadh árasáin ar an suíomh. Tá sí curtha i Reilig Mount Jerome. Bhí Sarah 95 bliain d'aois nuair a fuair sí bás.[[Íomhá:Sarah H.Purser (here-lived plaque).jpg|mion|clé]] == An Túr Gloine == Sa bhliain 1903, bhunaigh sí An Túr Gloine, stiúideo comharchumann le haghaidh gloine dhaite ar 24 Sráid Pembroke i mBaile Átha Cliath. Bhí eolas Purser faoi gloine meánaoiseach na Fraince agus na Breataine, mar aon lena naisc sóisialta agus scileanna eagrúcháin, fíorthábhachtach do rath an comharchumann. Tá an stiúideo mar chuid den Ghluaiseacht Ealaíon agus Ceardaíocht ach tá sé insilte chomh maith leis an spiorad nua-aimseartha don athbheochanachas Éireannach. Bhí cáil idirnáisiúnta ar Éire ansin mar an gloine-dhaite agus bhí seo den chuid is mó mar gheall ar ráthúlacht an Túr Gloine. Bhí a lán ealaíontóirí mar [[Harry Clarke]] bainteach leis an áit seo. == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Purser, Sarah}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1848]] [[Catagóir:Básanna i 1943]] [[Catagóir:Ealaíontóirí Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine a cuireadh i Reilig Chnocán Iaróm]] [[Catagóir:Daoine as Baile Átha Cliath]] [[Catagóir:Daoine curtha i Reilig Chnocán Iaróm]] 9dlafvt0h88ybos1abjvu5753f0pqp8 Cath Loos 0 31743 1083717 847165 2022-08-20T00:37:18Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Coinbhleacht Mhíleata}} Ba cheann de na gníomhartha ionsaithe ba mhó de chuid fhorsaí na [[An Bhreatain|Breataine]] é '''Cath Loos''', a troideadh ar an bhFronta Thiar sa bhliain 1915 le linn an [[An Chéad Chogadh Domhanda|Chéad Chogadh Domhanda]]. Seo an chéad uair a baineadh [[Arm na Breataine]] úsáid as [[Gás mustaird|gás]] [[Nimh|nimhe]] le linn an chogaidh. Ghnóthaigh an cath clú freisin mar chonacthas don chéad uair úsáid mhór-scála na n-aonad 'nua' Arm [[Horatio Kitchener|Kitchener]]. {{DEFAULTSORT:Loos, Cath}} [[Catagóir:Cathanna sa Chéad Chogadh Domhanda]] [[Catagóir:Stair na Fraince]] dfxiqxqzbffa1w5h9hlnga9e4kl714m Leabharlann na Vatacáine 0 32642 1083798 1049822 2022-08-20T03:10:54Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Leabharlann an tSuí Naofa ab ea '''Leabharlann na Vatacáine''' ([[Laidin]]: Bibliotheca Apostolica Vaticana) faoi láthair i g[[Cathair na Vatacáine]]. Tá sé ar cheann de na leabharlanna is sine ar domhan agus tá na saothair agus téacsanna staire ansin ar na cinn is suntasaí ar domhan. Go hoifigiúil bunaíodh é sa bhliain [[1475]], cé go bhfuil sé i bhfád níos sine i ndáiríre. Tá thart ar 75,000 coidéacsanna ó a lán tréimhse stairiúil éagsúla ann. {{síol}} [[Catagóir:Cathair na Vatacáine]] [[Catagóir:Leabharlanna]] mll40ztq0ziiovqma5ljxo4pvn8jmvp Páipéir Bhána agus Páipéir Bhreaca 0 32705 1083722 1061615 2022-08-20T00:44:57Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Leabhar}} Leabhar faoi [[litríocht na Gaeilge]] atá in '''''Páipéir Bhána agus Páipéir Bhreaca''''' atá bunaithe ar chaint a thug [[Máirtín Ó Cadhain]] uaidh i n[[Geimhreadh]] na bliana [[1969]]. D'fhoilsigh an grúpa stocaireachta [[Misneach (grúpa)|Misneach]] é. Déanann [[Eoghan Ó hAnluain]] an leabhar a chur i láthair. San oráid deir sé ‘Tá aois na Caillí Béarra agam, aois Bhrú na Bóinne, aois na heilite móire. Tá dhá mhíle bliain den chráin bhréan sin arb í Éire í, ag dul timpeall i mo chluasa, i mo bhéal, i mo shúile, i mo cheann, i mo bhrionglóidí . . .' Sa bhliain 1969 thug sé an príomhléacht ag Scoil Gheimhridh Chumann Merriman in Aonach Urmhumhan. Go luath ina dhiaidh sin foilsíodh an léacht sin faoi chlúdach leabhair. Tá an aiste sin ar na cinn is tábhachtaí faoi scríbhneoireacht na Gaeilge dár foilsíodh riamh. [[Catagóir:Leabhair le Máirtín Ó Cadhain]] [[Catagóir:Léachtaí]] [[Catagóir:Paimfléid]] [[Catagóir:Scríbhneoireacht na Gaeilge]] ia3fqhjywdtmtr997cuhby5hfhrv9s7 Logán Qattara 0 33709 1083678 944312 2022-08-19T21:20:50Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} [[Íomhá:Qattara_depression_map.png|thumb|200px| Léarscáil an logáin.]] Is imchuach gaineamhlaigh é an '''Logán Qattar'''a ([[Araibis]]: منخفض القطارة‎ Munḫafaḍ al-Qaṭṭārah) laistigh de Ghaineamhlach na Libia de chuid Iar-Thuaiscirt na [[An Éigipt|hÉigipte]], sa Ghobharnóireacht Matruh. Tá an logán 133 m (436 troigh) faoi bhun leibhéal na farraige, is is é an dara pointe is ísle san Afraic ([[Loch Assal]] sa [[Djibouti]] is ea an ceann is ísle ). Clúdaíonn an Logán thart ar 19,500 km2 (7,500 míle cearnach), méid atá inchurtha le [[Loch Ontario]], agus ag a uasmhéid tá sé 220 km (140 míle) ar fhad agus 120 ciliméadar (75 míle) ar leithead. Ag bun an logáin tá [[log salainn]]. Luíonn an Oasis Siwa roinnt fiche ciliméadar taobh thiar de i logan cosúil leis, ach níos lú. [[Catagóir:An Éigipt]] [[Catagóir:Gaineamhlaigh na hÉigipte]] [[Catagóir:Logáin (geolaíocht)]] [[Catagóir:Limistéir tirim faoi bhun leibhéal na farraige]] [[Catagóir:Tírghnéithe na hÉigipte]] [[Catagóir:Pointí is ísle]] m8azr1ycvpuixcyq8bchfl50ez9m6sc Carmelo Anthony 0 34558 1083842 966934 2022-08-20T06:32:58Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} {{Athbhreithniú}} {{glanadh}} [[Cispheil|Cispheileadóir]] is ea '''Carmelo Kiyan Anthony''' (''Melo'' uaireanta) a rugadh i [[Nua-Eabhrac]] [[SAM]] sa bhliain [[1984]]. Rugadh é ar an [[29 Bealtaine]] [[1984]], sna "Red Hook Projects" in [[Brooklyn]]. Is duine gorm é (athair Portó Ríceach aige). Tá "Melo" air mar leasainm. Chuaigh sé go dtí [[Baltimore, Maryland|Baltimore]] nuair a bhí sé ocht mbliana d'aois. Fuair a athair bás nuair a bhí Anthony dhá bhliain d'aois. D'fhreastail sé ar Ollscoil Syracuse agus d'imir sé cispheil leis an bhfoireann Orangemen. Ag tosnú ar an 29 Deireadh Fómhar 2003, d'imir sé cispheil leis na Denver Nuggets (NBA Draft). D'imir sé leis na Denver Nuggets ar feadh ocht mbliana. Sa bhliain [[2011]], chuaigh sé leis na New York Knicks. Tar tréimhsí ag imirt le foirne in [[Oklahoma]] agus [[Texas]], thosaigh sé ag imirt leis na Portland Trail Blazers sa bhliain 2019. Bhain sé bonn cré-umha amach sna [[Cluichí Oilimpeacha]] sa bhliain 2004, agus bonn óir le foireann [[SAM]] sna blianta 2008, 2012 agus 2016. == Saol pearsanta == Phós sé Alani "La La" Vasquez sa bhliain [[2003]]. Tá cónaí orthu in [[Portland, Oregon]]. {{stumpa}} {{DEFAULTSORT:Anthony, Carmelo}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1984]] [[Catagóir:Cispheileadóirí Meiriceánacha]] [[Catagóir:Daoine as Nua-Eabhrac]] [[Catagóir:Daoine beo]] e2rucxpr1tovzvehwwp8qcrab6iaj5i Valparaíso, an tSile 0 34859 1083867 851158 2022-08-20T11:58:52Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is é '''Valparaíso''' [[príomhchathair]] réigiún Valparaíso sa t[[An tSile|Sile]]. Tá 270.242 [[duine]] ina gcónaí ann ([[2002]]). == Stair == [[16 Lúnasa]] [[1906]], fuair timpeall is 20,000 duine [[bás]] i g[[crith talún]] i [[Valparaíso, an tSile|Valparaíso]] na [[An tSile|Sile]] (Méid creatha talún: 8.2). == Naisc sheachtracha == {{commons|Valparaíso}} * [http://www.municipalidaddevalparaiso.cl/ Bardas Valparaíso] (Spáinnis) == Tagairtí == {{Reflist}} {{stumpa}} [[Catagóir:Cathracha na Sile]] he5sx6ra8h982taw8q1xc2vnpoz1bkt Na Réadóirí 0 34924 1083650 1048703 2022-08-19T17:00:02Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Eagraíocht [[An Eaglais Chaitliceach|Chaitliceach]] [[Éireannach]] do [[Gluaiseacht in aghaidh an ólacháin|staonairí]] ón mbiotáille é an ''Pioneer Total Abstinence Association'', nó '''Na Réadóirí''', mar a deirtear as [[Gaeilge]]. Tugtar ''Pioneers'' ("ceannródaithe") nó '''réadóirí''' ar bhaill an chumainn. Níl Cumann na Réadóirí ag iarraidh cosc dlí a chur ar an alcól, ach caithfidh gach ball den chumann staonadh ó úsáid na ndeochanna [[alcól]]acha. Cuid d'idé-eolaíocht an Chumainn é freisin deabhóid do Chroí Ró-Naofa Íosa a spreagadh mar leigheas ar an ólachán. Caitheann na Réadóirí suaitheantas ar leith lena mballraíocht sa chumann a chur in iúl agus le súil na ndaoine a tharraingt ar an eagraíocht agus ar an ólséantóireacht mar rud. Ba é an [[Cumann Íosa|tÍosánach]] [[James Cullen]] a bhunaigh Cumann na Réadóirí sa bhliain [[1898]] le cur in aghaidh na ró-úsáide biotáille i measc na nÉireannach Caitliceach. San am seo bhí muintir na hÉireann ag déanamh dearmaid de ghluaiseacht staonaireachta an Athara [[Theobald Matthew]] a bhí an-láidir thiar sa naoú haois déag (sa Ghaeilge féin, thugtaí "gluaiseacht an ''phledge''" ar an ngluaiseacht seo, ó bhí an-tábhacht leis an ngeallúint staonaireachta, an ''pledge'', i ngníomhaíocht na gluaiseachta). I rith na fichiú haoise, chuaigh Cumann na Réadóirí chomh mór i bhfairsinge i measc na nGael is gurbh ionann ''pioneer'' i mBéarla na hÉireann agus réadóir. Bhí tionchar nár bheag ag na Réadóirí ar pholasaithe an stáit freisin, go háirithe i ré an [[Saorstát Éireann|tSaorstáit]]. Sa bhliain [[1923]], mhol Coimisinéir an [[Garda Síochána|Gharda Síochána]] [[Eoin Ó Dufaigh]] do na Gardaí dul sna Réadóirí, agus cheadaigh sé dóibh suaitheantas an chumainn a chaitheamh ar an tsainéide, cé gur choisc rialacha na nGardaí siombailí iasachta den chineál sin go ginearálta. Sa bhliain [[1948]] bhí 360,000 ball san eagraíocht, de réir a rollaí féin. Sa bhliain [[1956]] choimisiúnaigh an tAire Dlí agus Cirt [[James Everett]] fiosrú oifigiúil i gcúrsaí na ndlíthe ceadúnúcháin, agus bhí ionadaí ag na Réadóirí ar an gcoiste a rinne an fiosrú, [[John K. Clear]]. Ní raibh ann ach duine den bheirt is scór, áfach, agus nuair a d'eisigh an coiste a thuarascáil, níor chuir an Cléireach in aghaidh thuairim an tronlaigh a bhí sásta na rialúcháin faoi uaireanta oscailte na dtithe ólacháin a chaitheamh i dtraipisí, ó nach raibh mórán ag tabhairt aird ar na rialúcháin sin pé scéal é. Bhí na sagairt míshásta leis an dlí a chuaigh i bhfeidhm de thoradh mholtaí an choiste fiosrúcháin, áfach. In Éirinn, téann na daoine óga faoi lámh easpaig agus iad aon bhliain déag d'aois, agus mar chuid de na deasghnátha, is minic a thugtar spreagadh dóibh móid ólstaonaireachta a thabhairt agus gan alcól a ól go dtí go mbeidh siad ocht mbliana déag, ar a laghad. Glacann na Réadóirí páirt ghníomhach sna hiarrachtaí seo, agus iad ag spreagadh na ndaoine óga, go háirithe sna scoileanna [[Reiligiún|reiligiúnacha]] dul sa Chumann. Mar sin féin, is fadhb mhór é ólachán na ndaoine óga faoi bhun ocht mbliana déag d'aois in Éirinn. De réir is mar atá an tsochaí ag dul chun saoltachta, tá na Réadóirí ag dul in aois, agus na daoine óga nach n-ólann biotáille, ní théann siad sna Réadóirí a thuilleadh. Bíonn na Réadóirí ag reáchtáil ócáidí caidrimh agus cuideachtan gan alcól, ar nós tráthanna ceist, comórtais tallainne, agus ócáidí lúthchleasaíochta. I Mí Aibreáin [[2011]], d'admhaigh na Réadóirí ar a gclár cinn Idirlín go raibh an cumann báite i bhfiacha agus go raibh iarrachtaí de dhíth le hairgead a thiomsú. == Réadóirí Cáiliúla == * [[Seán Sabhat]] * [[Eoin Ó Dufaigh]] [[Catagóir:Cumainn Chaitliceacha]] [[Catagóir:Cumainn Éireannacha]] [[Catagóir:Cumainn i gCoinne an Óil]] [[Catagóir:Creideamh in Éirinn]] m8437943jglhr3dvup6j5449lsz7e8z Evander Holyfield 0 35180 1083795 925938 2022-08-20T03:08:50Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Dornálaíocht|Dornálaí]] [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Meiriceánach]] a bhí ina [[Liosta curaidh dornálaíochta trom-mheáchan|churadh domhanda trom-mheáchain]] is ea '''Evander Holyfield'''. Rugadh é ar an [[19 Deireadh Fómhair]] [[1962]] in Atmore, [[Alabama]]. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Holyfield, Evander}} [[Catagóir:Dornálaithe Meiriceánacha|Holyfield, Evander]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1962|Holyfield, Evander]] [[Catagóir:Daoine beo]] h7ed2n2te3fvgttq902x7a20nqm64qb Cníp 0 35856 1083789 705343 2022-08-20T02:55:51Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] ar [[Leòdhas|Leódhas]], [[Comhairle nan Eilean Siar]], na h[[Alban]] é '''Cníp'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Cnip}} [[Catagóir:Inse Ghall]] [[Catagóir:Na hOileáin Siar]] [[Catagóir:Comhairle nan Eilean Siar]] 932c73gtvf058ncvbfxomfr0r7rq0jg Sgiogarstaigh 0 35867 1083642 705519 2022-08-19T16:47:08Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] ar [[Leòdhas|Leódhas]] na h[[Alban]], [[Comhairle nan Eilean Siar]], é '''Sgiogarstaigh''' {{síol}} {{DEFAULTSORT:Sgiogarstaigh}} [[Catagóir:Inse Ghall]] [[Catagóir:Na hOileáin Siar]] [[Catagóir:Comhairle nan Eilean Siar]] gvs2n0oe1vre0imtcu4dfio5ftpodv7 Borgh na Sgiotaig 0 36168 1083796 1041305 2022-08-20T03:09:13Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] san [[an t-Eilean Sgitheanach|Eilean Sgitheanach]], [[Comhairle na Gàidhealtachd]], é '''Borgh na Sgiotaig'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Borgh na Sgiotaig}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:An t-Eilean Sgitheanach]] [[Catagóir:Comhairle na Gàidhealtachd]] 14dcr422f9cvjsaj0ey7ksmmw01pfmz Cille Bhríghde 0 36246 1083587 1041321 2022-08-19T12:13:34Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Kilbride, Isle of Skye - Bàthaich a' Ghìobaire.jpg |deas|250px|thumb|Cille Bhríghde]] Is [[sráidbhaile]] san [[an t-Eilean Sgitheanach|Eilean Sgitheanach]], [[Comhairle na Gàidhealtachd]], í '''Cille Bhríghde '''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Cille Bhrighde}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na Gàidhealtachd]] [[Catagóir:An t-Eilean Sgitheanach]] 9ra2rpjztnimoe97qyvsbxtkpxn9jcg Bun an Fheadáin 0 36780 1083803 1038513 2022-08-20T03:31:28Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] é '''Bun an Fheadáin''' ([[Béarla]]: ''Bunnanadden'', ''Bunnanaddan'' nó ''Bunninadden''). Tá sé suite i g[[Contae Shligigh]]. {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Bun an Fheadain}} [[Catagóir:Bailte i gContae Shligigh]] e5u1wr2l2iblz2lk5myd074j3c3ea9y Longphort Mhacais 0 37187 1083602 722372 2022-08-19T13:21:29Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle nan Críochan]] é '''Longphort Mhacais'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Longphort Mhacais}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle nan Críochan]] 1e7kc9hzkluy3hr6wy0zs9w5934lyx3 1083603 1083602 2022-08-19T13:22:10Z Kevin Scannell 340 tag wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle nan Críochan]] é '''Longphort Mhacais'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/longformacus/|title=Longformacus|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Longphort Mhacais}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle nan Críochan]] s1kbw9cuquahbvxjeepg5ab2cqbxxrc Dún Morbhaidh 0 37502 1083793 1042790 2022-08-20T02:59:31Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[dún]] ar an [[Cola]], [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]], in [[Albain]], é '''Dún Morbhaidh'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Dun Beic}} [[Catagóir:Cola]] [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] tbtvs7zjr333c6x6izcrdds93ourz0q Lorg an Chlaí 0 37744 1083734 1013618 2022-08-20T00:52:31Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] é '''Lorg an Chlaí.''' Tá sé suite sa [[An Muirthead|Mhuirthead]], in iarthuaisceart [[Contae Mhaigh Eo|Chontae Mhaigh Eo]]. == Naisc Sheachtracha == * [http://www.logainm.ie/35285.aspx Lorg an Chlaí logainm.ie] {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Lorg an Chlai}} [[Catagóir:An Muirthead]] [[Catagóir:Sráidbhailte in Iorras]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] 6k8vrug9j9ki5m1jysjdr9zvha8e47b Léim Reithe 0 37903 1083800 839662 2022-08-20T03:11:58Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is [[oileán]] atá suite ar an g[[cósta]] [[an Muirthead]] í '''Léim Reithe.''' {{síol}} {{DEFAULTSORT:Leim Reithe}} [[Catagóir:An Muirthead]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] 25wklabh03c2zzwuhybmrkvvb9jb254 Roinnidh 0 38188 1083809 711392 2022-08-20T05:28:22Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:"Craw Stane" with Tap O'Noth in background - geograph.org.uk - 1163017.jpg|deas|250px|thumb|Roinnidh]] Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Shiorrachd Obar Dheathain]] é '''Roinnidh'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Roinnidh}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Shiorrachd Obar Dheathain]] gpnrbzwaxmh4dzzapbwykdnunj3bqcv Glas-Leac Mór 0 38231 1083673 1041750 2022-08-19T20:28:58Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is eilean suite ar an g[[cósta]] na [[Ros]], ceann [[na h-Eileanan Samhraidh]], [[Comhairle na Gàidhealtachd]], é '''Glas-Leac Mór'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Glas-Leac Mór}} [[Catagóir:Ros]] [[Catagóir:Comhairle na Gàidhealtachd]] [[Catagóir:Tíreolaíocht na hAlban]] qcy1vftcy75dtllwoix2x1m1tvqsu9c Aisginis 0 38308 1083834 1042819 2022-08-20T06:05:01Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]] é '''Aisginis'''. {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Aisginis}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] e0jnyhudrl1y9crl68re9dfw7vvou93 Dún Galláin 0 38315 1083714 1042821 2022-08-20T00:31:46Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[dún]] suite in [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]] é '''Dún Galláin'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Dun Gallain}} [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] eok5qiyqhnus5krm5d1gxbffj43obad Fartairchill 0 38321 1083790 712571 2022-08-20T02:57:52Z Kevin Scannell 340 ref wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Fortingall Yew and Church.jpg|deas|250px|thumb|Fartairchill]] Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Pheairt is Cheann Rois]] é '''Fartairchill'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/fortingall/|title=Fortingall|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Fartairchill}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Pheairt is Cheann Rois]] 8ifuarrxvaqdgtt51l5offeqaifgq5v 1083791 1083790 2022-08-20T02:58:11Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Pheairt is Cheann Rois]] é '''Fartairchill'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/fortingall/|title=Fortingall|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Fartairchill}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Pheairt is Cheann Rois]] dsz6o91sguiwv25tv5pdb5tvsj461w0 Innis Fada 0 38907 1083637 1079286 2022-08-19T16:35:39Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is oileán i Loch Laomainn é '''Innis Fada''', atá suite in [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]], in iarthar na h[[Alban]] . Tá Innis Fada 1.35 km ar fad agus achar 40 heicteár aige. Is é a phointe is airde na 25 méadar. Tá an t-oileán ina chuid de pharóiste Innis na Cailleach (Béarla:''Parish of Buchanan'' ) in iarthar lár na hAlban, a bhíodh mar chuid de Shiorróid Shruighlea agus atá anois faoi Comhairle Shruighlea. Tá cuid d'Innis Fada faoi chrainn agus tá beirt ina chónaí ann. Tá ceithre theach in Innis Fada, bungaló nuachóirithe a bhí mar an teach feirme bunaidh agus teach adhmaid a úsáideadh mar theach saoire. Tá oileán an-bheag Eilean nan Darach díreach taobh thiar dá rinn thiar theas. Tá canáil ar an oileán atá 400 méadar ar fad, ceangailte leis an drioglann. ==Stair== Tar éis dúnadh na stileanna fuisce aindleathacha timpeall an locha, bunaíodh drioglann chláraithe in Innis Fada. Tá na fothracha le feiscint go dtí an lá atá inniu ann. Ghlac Clann Phàrlain seilbh ar Innis Fada go luath san 18ú haois, a raibh drioglann rialtais á reáchtáil acu go dtí lár an 19ú haois,<ref>Worsley, Harry (1988). Loch Lomond: The Loch, the Lairds and the Legends. Glasgow: Lindsay Publications. ISBN 978-1-898169-34-5. </ref> agus a sliocht a reáchtálann an bádchlós ag Baile Mo Chatha in aice láimhe, chomh maith le seirbhís poist an oileáin.I measc na n-úinéirí eile bhí Diúic a' Mhonaidh Roise , agus Charles Collins, bunaitheoir an an teaghlach cáiliúil foilsitheoireachta. ==Tagairtí== {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Innis Fada}} [[Catagóir:Tíreolaíocht na hAlban]] [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] 4uzqp6lpzlb8hq5966u74gda24sqk62 Loch Laomainn 0 38946 1083636 1042862 2022-08-19T15:52:08Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is [[loch]] suite in [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]] na h[[Alban]] é '''Loch Laomainn'''. Tá sé timpeall 23 km ó thuaidh ó [[Glaschú|Ghlaschú]]. Is é Loch Laomainn an loch is mó in Albain. Tá thart ar 60 oileán beag ann. Tá sé 39 km ar fad agus idir 1.21 km agus 8.0 km ar leithead. Tá sé timpeall 37 m ar doimhneacht agus 190 m ag an bpointe is doimhne. Is iad seo comhordanáidí an locha: 56° 5′ 0″ Thuaidh agus 4° 34′ 0″ Thiar. Is cuid de Loch Laomainn agus de [[Pàirc Nàiseanta Loch Laomainn agus nan Tròisichean|Phàirc Nàiseanta Loch Laomainn agus nan Tròisichean]] é. Is minic a fheictear Loch Laomainn san fhilíocht agus san amhránaíocht. Mar shampla: Cumadh an t-amhrán "Loch Lomond" sa bhliain 1841. Curfá: <blockquote> Oh, ye'll tak' the high road, and I'll tak' the low road, And I'll be in Scotland afore ye; But me and my true love will never meet again On the bonnie, bonnie banks o' Loch Lomond. </blockquote> Ba ghnách le [[Runrig]] an t-amhrán a sheinm ag deireadh a gceolchoirmeacha agus iad ag seinnt ar bhruach an locha.. ==Naisc sheachtracha== * [http://www.loch-lomond.net/theloch/data.html Loch Laomainn] * [http://www.lochlomond-trossachs.org/html/home.htm Am Pàirce Nàiseanta] * [http://www.robertburns.org.uk/lochlomond_dumbarton.htm Robert Burns: Ceangal gu Loch Laomainn] * [http://www.lochlomondassociation.co.uk The Loch Lomond Association] * [http://www.streamdays.com/camera/view/loch_lomond_webcam_scotland webcam Loch Laomainn] * [http://www.incallander.co.uk/scottishsongs.htm òrain ceangailte le Loch Laomainn] ==Tagairtí== [[Catagóir:Tíreolaíocht na hAlban]] [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] [[Catagóir:Loch Laomainn| ]] [[Catagóir:Limistéir scéimhe náisiúnta na hAlban]] [[Catagóir:Lochanna fionnuisce na hAlban]] 6elhtdpwld2pxrc264amh6h38c09wv6 Dún Eadradh 0 40977 1083738 667474 2022-08-20T01:05:26Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Aontroma]] é '''Dún Eadradh'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Dun Eadradh}} [[Catagóir:Bailte in Éirinn]] [[Catagóir:Bailte i gContae Aontroma]] idnsfctzg0befcyjlefjuez6ayxom22 Tuaim, Contae Aontroma 0 41108 1083794 904357 2022-08-20T03:00:15Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Aontroma]] í '''Tuaim''', nó '''Droichead Thuama''', i gContae Aontroma'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Tuaim, Contae Aontroma}} [[Catagóir:Bailte in Éirinn]] [[Catagóir:Bailte i gContae Aontroma]] ftwpurgijjlei258iba1islphbjzryl Na Feá Íochtaracha 0 41120 1083807 1014757 2022-08-20T03:34:09Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[barúntacht]] suite i g[[Contae Ard Mhacha]] iad '''na Feá Íochtaracha'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Fea, Na}} [[Catagóir:Contae Ard Mhacha]] [[Catagóir:Barúntachtaí Chontae Ard Mhacha]] jx3wr1xt2egzq7hnbjejorq1dg8ujls Dún Mhic Íomhair 0 41226 1083648 667342 2022-08-19T16:57:14Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile fearainn]] suite i g[[Contae an Chabháin]] é '''Dún Mhic Íomhair'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Dun Mhic Iomhair}} [[Catagóir:Contae an Chabháin]] izkelchl1imr3rij9yuahtttt0bu1uy Droichead Mhig Uidhir 0 41670 1083799 667638 2022-08-20T03:11:24Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] i g[[Contae Fhear Manach]] é '''Droichead Mhig Uidhir'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Droichead Mhig Uidhir}} [[Catagóir:Contae Fhear Manach]] dx4tw575gbmh1t8rzzffq4ufqppo83w Buaile an Ghleanna 0 42150 1083601 1043839 2022-08-19T13:21:15Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] é '''Buaile an Ghleanna.''' Tá sé suite i m[[Buiríos Umhaill]], in iarthuaisceart [[Maigh Eo|Chontae Mhaigh Eo]]. {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Buaile an Ghleanna}} [[Catagóir:Sráidbhailte i mBuiríos Umhaill]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] 75lwfpsoe20127ptcd2bb2vqiqldzp7 Béal Átha hÉin 0 42195 1083621 960924 2022-08-19T14:32:24Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] é '''Béal Átha hÉin.''' Tá sé suite i g[[Ceara]], i g[[Maigh Eo|Contae Mhaigh Eo]]. {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Beal Atha hEin}} [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] nalrq4yvip0wir8z79erretd7vkbz6n An Glasoileán 0 42303 1083814 1043908 2022-08-20T05:42:56Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is fo-bhaile fearainn é '''an Glasoileán.''' Tá sé suite i m[[Buiríos Umhaill]], in iarthuaisceart [[Maigh Eo|Chontae Mhaigh Eo]]. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Glasoilean, An}} [[Catagóir:Sráidbhailte i mBuiríos Umhaill]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] b69jw0reoxtgo4b063oyulji8d4s798 An Cuan Caoch, Contae Mhaigh Eo 0 42450 1083610 965568 2022-08-19T14:02:07Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} {{Logainmneacha|An Cuan Caoch|An Cuan Caoch}} Is [[cuan]] ar chósta [[an Muirthead]] é '''an Cuan Caoch.''' {{síol}} {{DEFAULTSORT:Cuan Caoch, An}} [[Catagóir:An Muirthead]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] n4rhix6jk8c4dae6qrrozg47tz442mo Gort an Churraigh 0 42580 1083802 732811 2022-08-20T03:27:49Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[sráidbhaile]] é '''Gort an Churraigh.''' Tá sé suite i g[[Cill Mheáin]], i g[[Contae Mhaigh Eo]]. {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Gort an Churraigh}} [[Catagóir:Sráidbhailte i Cill Mheáin]] [[Catagóir:Contae Mhaigh Eo]] otimz5oek6yk6riqur2m3dsmhhcmkr4 Translations 0 42784 1083589 734387 2022-08-19T12:19:00Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} [[Íomhá:Translations in Kupalauski 15.JPG|thumb|''Translations'' ar an stáitse i [[Minsc]]]] Is dráma [[Béarla]], [[Éireannach]] le [[Brian Friel]] é '''''Translations''''' ([[Gaeilge]]: ''Aistriúcháin'') Tá an dráma suite i [[scoil scairte]] i mBaile Beag (''Ballybeg''), baile ficseanúil atá lonnaithe i n[[Dún na nGall]], sa bhliain [[1833]]. Céadléiríodh an dráma ag Guildhall [[Doire|Dhoire]] sa bhliain [[1980]]. Dob é an chéad léiriú é den ''Field Day Theatre Company'' a bhunaigh Friel agus [[Stephen Rea]]. Leanann an dráma tuairim is 2 uair agus 15 nóiméad. Tá leagan Gaeilge den dráma ann.<ref>{{cite web|url=http://www.irishplayography.com/play.aspx?playid=3072 |teideal=PlayographyIreland - Aistriúcháin |foilsitheoir=Irishplayography.com |dáta=1995-11-13 |accessdate=2013-03-30}}</ref> == Scéal an dráma == Isteach sa bhaile iargúlta seo tagann Arm na Breataine, a bhfuil sé de chúram acu logainmneacha na hÉireann a aistriú go [[Sac-Bhéarla]] an Rí. Filleann Owen, dearthár Mhánais ar a bhaile dúchais tar éis sé bliana i m[[Baile Átha Cliath]]. Ina theannta tá an Leifteanant Yolland atá ag obair don tSuirbhéireacht Ordanáis ar mhaithe le léarscáil na h[[Éireann]] a chur ar fáil. Feidhmíonn Owen mar aistritheoir agus mar idirghabhálaí idir an t-arm agus muintir na háite. Tosaíonn Owen agus Yolland ag aistriú na n-áitainmneacha; athraíonn Druim Dubh ina ''Dromduff'' an Bhéarla, agus athraíonn Poll na gCaorach go ''Poolkerry'' agus ''Burnfoot'' a dhéantar as Bun na hAbhann. Éiríonn aighneas idir Yolland agus Manus as grá na beirte do Mháire, bean áitiúil. Tá an dráma i mBéarla ach na haisteoirí in ainm is a bheith ag labhairt Gaeilge, cé is moite de na saighdiúirí. Is mó go mór Gréigise agus Laidine atá le clos sa dráma ná Gaeilge de bharr gur fear mór clasaicí é Máistir na scoile. Le filleadh an mhic dhrabhlásaigh agus an Mháistir cuirtear splanc sa scéal. Déantar amhlaidh arís nuair a thuigtear scéal Yolland, fear tuisceanach Sasanach a thugann gean a chroí don áit agus don chailín áitiúil de réir a chéile. == Teanga == Dúirt Friel féin go mba chóir gur i nGaeilge a scríobhfaí é (''should have been written in Irish'') agus dar leis gur dráma faoi theanga agus faoi sin amháin atá ann (''a play about language and only about language''). == Cliar don chéad léiriú == * [[Mick Lally]] (Manus) * Ann Hasson (Sarah) * Jack Roy Hanlon (Jimmy Jack) * Nuala Hayes (Máire) * [[Liam Neeson]] (Doalty) * Brenda Scallon (Bridget) * [[Ray McAnally]] (Hugh) * [[Stephen Rea]] (Owen) * David Heap (Captain Lancey) * [[Shaun Scott]] (Lieutenant Yolland) == Carachtair == * Hugh * Doalty * Jimmy Jack * Maire * Owen * Sarah * Lieutenant Yolland * Captain Lancey * Bridget * Manus Sa bhliain [[2013]] rinne Millenium Forum Productions, compántas as Doire faoi stiúir Adrian Dunbar an dráma a thabhairt chun ardáin sa [[Gaiety Theatre]] san ardchathair. == Eolas eile == * [http://www.irishplayography.com/play.aspx?playid=3072 Leagan Gaeilge den dráma] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Drámaí]] 1zax8vtgk3wujzno90irq60o26diuu8 An Ruán 0 42983 1083618 1050183 2022-08-19T14:12:29Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae an Chláir]] é '''an Ruán'''. I 2011 bhí cónaí ar 723 duine sa Ruán. Tá an baile gar d'[[Inis]]. Is as an Ruán í an ceoltóir cáiliúil [[Sharon Shannon]]. ==An nGaelainn sa Ruán== I 2011 dúirt 346(50.8%) duine a bhfuil cónaí orthu sa Ruán go bhfuil an n[[Gaelainn]] acu. Dúirt duine amháin is fichead(3.1%) go úsáideann siad an n[[Gaelainn]] go laethúil lasmuigh don córas oideachas. ==Tagairtí== http://census.cso.ie/sapmap2011/Results.aspx?Geog_Type=ED&Geog_Code=16025&CTY=16 {{síol}} {{DEFAULTSORT:Ruan, An}} [[Catagóir:Bailte in Éirinn]] [[Catagóir:Bailte i gContae an Chláir]] brfyp1n951hrbjqo3heit7l08h9ie4a 1083619 1083618 2022-08-19T14:15:11Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae an Chláir]] é '''an Ruán'''. I 2011 bhí cónaí ar 723 duine sa Ruán. Tá an baile gar d'[[Inis]]. Is as an Ruán í an ceoltóir cáiliúil [[Sharon Shannon]]. ==An nGaelainn sa Ruán== I 2011 dúirt 346(50.8%) duine a bhfuil cónaí orthu sa Ruán go bhfuil an n[[Gaelainn]] acu. Dúirt duine amháin is fichead(3.1%) go úsáideann siad an n[[Gaelainn]] go laethúil lasmuigh don córas oideachas.<ref>{{Lua idirlín|url=http://census.cso.ie/sapmap2011/Results.aspx?Geog_Type=ED&Geog_Code=16025&CTY=16|teideal=Electoral Division Ruan (CSO Area Code ED 16025)|archivedate=5 Márta 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305014243/http://census.cso.ie/sapmap2011/Results.aspx?Geog_Type=ED&Geog_Code=16025&CTY=16|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Ruan, An}} [[Catagóir:Bailte in Éirinn]] [[Catagóir:Bailte i gContae an Chláir]] 478pwpwfau5etmlzczwywn7lxizlpfy Druipseach 0 43403 1083742 674345 2022-08-20T01:25:49Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Chorcaí]] é '''Druipseach'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Druipseach}} [[Catagóir:Bailte i gContae Chorcaí]] 39o2i6pad79v1ncqed91mc1qvijz8h0 Léim Uí Dhonnabháin 0 43421 1083623 849011 2022-08-19T14:41:27Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Chorcaí]] í '''Léim Uí Dhonnabháin'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Leim Ui Dhonnabhain}} [[Catagóir:Bailte i gContae Chorcaí]] 6g41moe9a9dsmv1hmnjur5yxedjxtzu Tír Dhá Ghlas 0 43724 1083630 837985 2022-08-19T15:03:57Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Thiobraid Árann]] í '''Tír Dhá Ghlas'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Tir Dha Ghlas}} [[Catagóir:Contae Thiobraid Árann]] f9q502ljvpeutux22f25712vbr79yyx Tigh na Naoi Míle 0 43740 1083600 675722 2022-08-19T13:19:00Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Contae Thiobraid Árann]] é '''Tigh na Naoi Míle'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Tigh na Naoi Mile}} [[Catagóir:Contae Thiobraid Árann]] qvd8hdoj2b8mwt63qhac1kawqivhqtg Taba 0 44083 1083811 703041 2022-08-20T05:32:09Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Taba border crossing - Egyptian side.jpg|deas|250px|thumb|Taba]] Is [[Cathair (lonnaíocht)|cathair]] san [[An Éigipt|Éigipt]], ar an [[Leithinis Síonáí]], í '''Taba'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Taba}} [[Catagóir:An Éigipt]] c0hwqzmhz3zdh88xmp652qhvt8p8wms Glaschu Úr 0 44180 1083677 702744 2022-08-19T21:19:08Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Albain Nua]] é '''Glaschu Úr'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Glaschu Úr}} [[Catagóir:Albain Nua]] [[Catagóir:Ceanada]] 8wf5eadp7vt0zfwk9ha4sa4fwajs28y Aerloingseoireacht 0 44215 1083698 779611 2022-08-19T23:08:19Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Atlantis_on_Shuttle_Carrier_Aircraft.jpg|deas|250px|thumb|Aerloingseoireacht]] An ealaín a ghabhann le stiúradh eitleán is ea '''aerloingseoireacht'''<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/aerloingseoireacht|teideal=An Foclóir Beag: aerloingseoireacht|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> nó an réimse eolais a chuireann síos ar [[eitleán|eitleáin]] mar réada a chloíonn le dlíthe na [[Fisic|fisice]]. Pléann sí leis an [[aerárthach]] féin agus a [[iompar]] faoi chúinsí éagsúla, ní lena fheidhmeanna trádálacha. Bíonn dearadh struchtúr is neart an eitleáin i gceist, modhanna chun fórsa ardaithe a ghiniúint, na hinnill, córais leictreonacha chun an t-aerárthach a rialú, a dhíriú is a ionramháil, an [[feisteas tuirlingthe]] agus eile. Tagann a thógáil is a choimeád san áireamh freisin, agus an [[loingseoireacht]] len é a dhíriú go sábháilte ó [[aerfort]] go haerfort faoi chúinsí éagsúla aimsire. == Féach freisin == == Tagairtí == {{reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} [[Catagóir:Aerloingseoireacht| ]] o49pgtcy8k9trlqwoqx7314rr8f8p9d Aimplitheoir 0 44383 1083699 782757 2022-08-19T23:12:18Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Amplifier_Circuit_Small.svg|deas|250px|thumb|Aimplitheoir]] Rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim is ea '''aimplitheoir''', nó gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió,<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/aimplitheoir|teideal=An Foclóir Beag: aimplitheoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> nó Gléas nó ciorcad leictreonach a mhéadaíonn [[aimplitiúid]] comhartha leictrigh. Le [[Trasraitheoir|trasraitheoirí]] is feistí eile leathsheoltóra ar chiorcaid iomlánaithe a thógtar na ciorcaid seo an lá atá inniu ann. I ngléas [[raidió]], teilifíse nó eile bíonn na comharthaí a ghlactar leis an [[Aeróg (leictreonaic)|aeróg]] nó ó [[Braiteoir|bhraiteoir]] nó [[trasduchtóir]] an-lag ar fad, agus ní mór na comharthaí seo a aimpliú le haimplitheoir atá fuinnmhithe ag batairí nó ó mhogalra [[Bord Soláthair an Leictreachais|Bhord Soláthair an Leictreachais]]. De ghnáth is gá aimplitheoir ar leith a úsáid, ar a dtugtar aimplitheoir cumhachta, chun comharthaí closmhinicíochta a aimpliú is a sholáthar, mar shampla, do [[Callaire|challaire]] le fuaim a ghiniúint. == Féach freisin == == Tagairtí == {{reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} [[Catagóir:Fuaim]] [[Catagóir:Ceol]] [[Catagóir:HiFi]] 5howch1o8whc81usj0s32u2n06wk3cs 1083747 1083699 2022-08-20T01:28:36Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Uirlis}} [[Íomhá:Amplifier_Circuit_Small.svg|deas|250px|thumb|Aimplitheoir]] Rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim is ea '''aimplitheoir''', nó gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió,<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/aimplitheoir|teideal=An Foclóir Beag: aimplitheoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> nó Gléas nó ciorcad leictreonach a mhéadaíonn [[aimplitiúid]] comhartha leictrigh. Le [[Trasraitheoir|trasraitheoirí]] is feistí eile leathsheoltóra ar chiorcaid iomlánaithe a thógtar na ciorcaid seo an lá atá inniu ann. I ngléas [[raidió]], teilifíse nó eile bíonn na comharthaí a ghlactar leis an [[Aeróg (leictreonaic)|aeróg]] nó ó [[Braiteoir|bhraiteoir]] nó [[trasduchtóir]] an-lag ar fad, agus ní mór na comharthaí seo a aimpliú le haimplitheoir atá fuinnmhithe ag batairí nó ó mhogalra [[Bord Soláthair an Leictreachais|Bhord Soláthair an Leictreachais]]. De ghnáth is gá aimplitheoir ar leith a úsáid, ar a dtugtar aimplitheoir cumhachta, chun comharthaí closmhinicíochta a aimpliú is a sholáthar, mar shampla, do [[Callaire|challaire]] le fuaim a ghiniúint. == Féach freisin == == Tagairtí == {{reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} [[Catagóir:Fuaim]] [[Catagóir:Ceol]] [[Catagóir:HiFi]] 31x5zae8lemiaa2ipbznon11wsego25 Aisfisce 0 44533 1083821 826541 2022-08-20T05:49:29Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Galar}} [[Íomhá:Choking man.jpg|mion|[[Aisfisce]] - tachtach ]] Cur isteach ar shreabh an [[Atmaisféar an Domhain|aeir]] ar feadh na n-aerphasáistí isteach sna [[Scamhóg|scamhóga]], a fhéadfaidh a bheith [[Bás|marfach]] do [[Duine|dhuine]]. Tarlaíonn sí go coitianta mar gheall ar bhac fisiciúil sa chonair uachtarach riospráide trí thachtadh nó ionanálú earraí coimhthíocha, urlacan nó uisce (mar a tharlaíonn nuair a bháitear duine). Is féidir go dtarlóidh sí mar thoradh ar ghalair sna haerphasáistí nó na [[Scamhóg|scamhóga]]. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} 3wmd0y173tcsajo0uzn86t23rfympfs Anacanda 0 44651 1083720 790071 2022-08-20T00:43:29Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} '''Anacanda''' a thugtar ar ghrúpa nathracha sa ghéineas ''Eunectes'', [[Buachrapaire|buachrapairí]] ó [[Meiriceá Theas|Mheiriceá Theas]]. Orthu sin tá an t-anacanda glas (''Eunectes murinus''), an [[nathair]] is mó ar [[An Domhan|Domhan]]. Is féidir leis a bheith níos mó ná 11 m ar fhad agus os cionn 500 kg meáchain. Dath neamhlonrach air le spotaí móra neamhrialta dorcha. Áitríonn sé uisce a ghluaiseann go mall. Uaireanta, dreapann sé crainn ísle. Itheann sé éin, [[Mamach|mamaigh]], cadhmain is [[Turtar|turtair]]. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} [[Catagóir:Nathracha]] ohnjwqngvecz8ip39qun1ynfkfon67z 1083721 1083720 2022-08-20T00:44:21Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} '''Anacandaí''' a thugtar ar na ceithre speiceas nathracha sa ghéineas ''Eunectes'', [[Buachrapaire|buachrapairí]] ó [[Meiriceá Theas|Mheiriceá Theas]]. Orthu sin tá an t-anacanda glas (''Eunectes murinus''), an [[nathair]] is mó ar [[An Domhan|Domhan]]. Is féidir leis a bheith níos mó ná 11 m ar fhad agus os cionn 500 kg meáchain. Dath neamhlonrach air le spotaí móra neamhrialta dorcha. Áitríonn sé uisce a ghluaiseann go mall. Uaireanta, dreapann sé crainn ísle. Itheann sé éin, [[Mamach|mamaigh]], cadhmain is [[Turtar|turtair]]. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} [[Catagóir:Nathracha]] blvoip4983kmk9eb9bai6hx8sonjaem Ceanannas, Contae Chill Chainnigh 0 44673 1083813 733204 2022-08-20T05:42:25Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Baile]] i g[[Contae Chill Chainnigh]] in Éirinn is ea '''Ceanannas'''. {{Síol-tír-ie}} [[Catagóir:Bailte in Éirinn]] [[Catagóir:Bailte i gContae Chill Chainnigh]] 9yr0mxi0bsf7021fbztiobci5h1grgz Cufróg 0 46643 1083643 1079298 2022-08-19T16:51:10Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Flickr_-_lo.tangelini_-_i.jpg|deas|250px|thumb|Cufróg]] Is gnáthainm ar go leor speiceas [[cónaiféar]] [[Planda síorghlas|síorghlas]] san fhine ''Cupressaceae'' é '''cufróg'''. Tá cufróga dúchasach do réigiúin mheasartha sa [[leathsféar]] ó thuaidh. Na [[Duilleog|duilleoga]] beag, cosúil le lanna. Na buaircíní cosúil le ceann máis agus 4-12 lann adhmadach nasctha ar a n-imill, ag fanacht ar na géaga ar feadh blianta uaireanta. Ruaigeann an t-adhmad [[Feithid|feithidí]], ach bíonn sí íogair d'fhuacht dhomhain. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Cufrog}} [[Catagóir:Plandaí]] 57ewd1manjnqntftfs0dgugfpf211vx Raymond Arthur Dart 0 46809 1083865 987186 2022-08-20T11:58:12Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Anatamaí agus pailé-antraipeolaí a rugadh i [[Brisbane|mBrisbane]] [[An Astráil|na hAstráile]] ab ea '''Raymond Arthur Dart''' ([[4 Feabhra]] [[1893]] – [[22 Samhain]] [[1988]]). Sa bhliain 1924 agus i ndiaidh dó post ag Ollscoil an Witwatersrand san [[An Afraic Theas|Afraic Theas]] a ghlacadh, fuair sé dhá bhosca lán de chnámha, bhlaoscanna agus eile ó úinéir cairéal aolchloiche in Taung, i gCúige an Iarthuaiscirt na tíre úd. D'aithin sé [[iontaise]] ''Australopithecus africanus'', ar glacadh léi mar fhianaise le teoiric [[Charles Darwin|Darwin]] gurbh í [[an Afraic]] cliabhán an chine dhaonna. Blaosc duine óig a bhí ann agus baisteadh "Páiste Taung" air. Fuair Dart bás in aois a 95 bliana in [[Johannesburg]]. == Tagairtí == {{reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Dart,Raymond}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1893]] [[Catagóir:Básanna i 1988]] [[Catagóir:Antraipeolaithe Astrálacha]] [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas]] aefoy5k4nxhbjinezvxnruesrl40rnl Lee De Forest 0 46877 1083709 685178 2022-08-20T00:27:16Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ceapadóir a rugadh i gCouncil Bluffs, [[Idaho]], [[SAM]] ab ea '''Lee De Forest''' ([[26 Lúnasa]] [[1873]] - [[30 Meitheamh]] [[1961]]). Sa [[leictreonaic]], thug sé isteach an ghreille sa bhfeadán folúsach teirmianach, agus cheap an Audion is an feadán ceathairleictreoid. Folúsfheadán trióide atá san Audion. Glactar go forleathan leis mar athair an [[raidió]], fiú seanathair na teilifíse. D'éag sé in [[Hollywood]], [[California]]. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:De Forest, Lee}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1878]] [[Catagóir:Básanna i 1961]] fdim7fouxn218e3x7m2s1vrlv9hthns An Stad 0 47721 1083628 702232 2022-08-19T14:57:17Z Kevin Scannell 340 rud éigin úsáideach ar a laghad wikitext text/x-wiki Ba theach lóistín ar Shráid Frederick Thuaidh, an Rotunda, Baile Átha Cliath 1, é '''An Stad'''. Ghnáthaigh go leor daoine mór le rá é, ina measc [[Dubhghlas de hÍde]], céad Uachtarán na hÉireann, [[Arthur Griffith]], bunaitheoir [[Sinn Féin|Shinn Féin]], an t-údar [[James Joyce]], [[Mícheál Ó Cíosóig]], bunaitheoir [[Cumann Lúthchleas Gael|Chumann Lúthchleas Gael]], an scríbhneoir [[Breandán Ó Beacháin]] agus an file [[William Butler Yeats]]. Siopa tobac, teach lóistín, bialann, agus áit chruinnithe a bhí ann agus bhí tionchar leathan ag a chuid aíonna ar ghluaiseacht náisiúnach na hÉireann, ar shaothair litríochta a bhfuil clú agus cáil orthu, agus ar fhorbairt spóirt na hÉireann go luath san 20ú haois. Tá sé lonnaithe i bhfoirgnimh éagsúla ar Shráid Frederick Thuaidh, uimhreacha 1B, 9 agus 30 ina measc. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Stad, An}} [[Catagóir:Contae Bhaile Átha Cliath]] 6vij2x4abwofidj9vfrp8c9624japbv 1083629 1083628 2022-08-19T14:57:39Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Ba theach lóistín ar Shráid Frederick Thuaidh, an Rotunda, Baile Átha Cliath 1, é '''An Stad'''. Ghnáthaigh go leor daoine mór le rá é, ina measc [[Dubhghlas de hÍde]], céad Uachtarán na hÉireann, [[Arthur Griffith]], bunaitheoir [[Sinn Féin|Shinn Féin]], an t-údar [[James Joyce]], [[Mícheál Ó Cíosóig]], bunaitheoir [[Cumann Lúthchleas Gael|Chumann Lúthchleas Gael]], an scríbhneoir [[Breandán Ó Beacháin]] agus an file [[William Butler Yeats]]. Siopa tobac, teach lóistín, bialann, agus áit chruinnithe a bhí ann agus bhí tionchar leathan ag a chuid aíonna ar ghluaiseacht náisiúnach na hÉireann, ar shaothair litríochta a bhfuil clú agus cáil orthu, agus ar fhorbairt spóirt na hÉireann go luath san 20ú haois. Tá sé lonnaithe i bhfoirgnimh éagsúla ar Shráid Frederick Thuaidh, uimhreacha 1B, 9 agus 30 ina measc. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Stad, An}} [[Catagóir:Contae Bhaile Átha Cliath]] 7foq097xpmyr43lraexttmlpn2942z5 Maigh Locha, Contae na Mí 0 47843 1083837 835817 2022-08-20T06:09:48Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[paróiste]] suite i g[[Contae na Mí]] í '''Maigh Locha'''. {{Síol-tír-ie}} {{DEFAULTSORT:Maigh Locha}} [[Catagóir:Bailte i gContae na Mí]] 9wn6uw73bj3zmi6gwmtenkp5wmzqv1x Faithní na mbaill ghiniúna 0 48103 1083797 685744 2022-08-20T03:10:21Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Galar}} Loit i bhfoirm cóilise ar an [[Péineas|bpéineas]], an phit agus/nó mórthimpeall an anais de bharr rófhás na heipideirme. [[Ionfhabhtú]] leis an sineánómavíreas is bun leo, díreach cosúil le faithní ar bhaill eile den cholainn. Scaiptear le tadhall gnéasach iad. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} je2haktk5v87uz62qnhfnnlhwkyjuwr Richard Hakluyt 0 48964 1083681 758414 2022-08-19T21:42:24Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:RichardHakluyt-BristolCathedral-stainedglasswindow.jpg|mion|Richard Hakluyt]] [[Íomhá:RichardHakluyt-PrincipallNavigations-1589-signature-closeup.jpg|mion|Síniú Richard Hakluyt]] Geografaí a rugadh i [[Hertfordshire]] [[Sasana|Shasana]] ab ea '''Richard Hakluyt''' (c [[1552]] – [[23 Samhain]] [[1616]]). Scríobh sé mar gheall ar thaiscéaladh is [[loingseoireacht]], agus d'fhoilsigh leabhar cáiliúil, ''Principal Navigations, Voyages and Discoveries of the English Nation'' (Aistir Loinge is Fionnachtana Móra na Sasanach, 1589) {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Hakluyt,Richard}} [[Catagóir:Daoine a rugadh sna 1550í]] [[Catagóir:Básanna i 1616]] [[Catagóir:Geografaithe]] iz2zept1jbyap2qyfnc2l7nzgqcl9w9 1083682 1083681 2022-08-19T21:42:38Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:RichardHakluyt-PrincipallNavigations-1589-signature-closeup.jpg|mion|Síniú Richard Hakluyt]] Geografaí a rugadh i [[Hertfordshire]] [[Sasana|Shasana]] ab ea '''Richard Hakluyt''' (c [[1552]] – [[23 Samhain]] [[1616]]). Scríobh sé mar gheall ar thaiscéaladh is [[loingseoireacht]], agus d'fhoilsigh leabhar cáiliúil, ''Principal Navigations, Voyages and Discoveries of the English Nation'' (Aistir Loinge is Fionnachtana Móra na Sasanach, 1589) {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Hakluyt,Richard}} [[Catagóir:Daoine a rugadh sna 1550í]] [[Catagóir:Básanna i 1616]] [[Catagóir:Geografaithe]] sqvqjzdedd8m2om29onrb8rhlqn523m Louis J. Ignarro 0 49197 1083666 1036577 2022-08-19T20:12:19Z SeoMac 5102 defaultsort, nasc, cata. + (nod don eolach: stát Nua-Eabhrac, ní an chathair) wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Cógaseolaí a rugadh i [[Nua-Eabhrac]] is ea '''Louis J. Ignarro''' a rugadh ar [[31 Bealtaine]] [[1941]] i m[[Brooklyn]], [[Nua-Eabhrac (stát)|Nua-Eabhrac]]. Bhuaigh sé [[Duais Nobel]] na [[Fiseolaíocht|Fiseolaíochta]] nó an [[Míochaine|Leighis]] sa bhliain [[1998]] lena chomhghleacaithe [[Robert F. Furchgott]] is [[Ferid Murad]] as a gcúnamh i léiriú feidhm ocsaíd nítrigine mar chomharthamhóilin sa chóras cardashoithíoch. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Ignarro, Louis J}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1941]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine as Brooklyn]] [[Catagóir:Fiseolaithe Meiriceánacha]] 5qh5fa4tt3kci2azyrkd58z8dpc5gut 1083667 1083666 2022-08-19T20:13:41Z SeoMac 5102 oops wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Cógaseolaí a rugadh i [[Nua-Eabhrac]] is ea '''Louis J. Ignarro''' a rugadh ar [[31 Bealtaine]] [[1941]] i m[[Brooklyn]], [[Nua-Eabhrac (stát)|Nua-Eabhrac]]. Bhuaigh sé [[Duais Nobel]] na [[Fiseolaíocht|Fiseolaíochta]] nó an [[Míochaine|Leighis]] sa bhliain [[1998]] lena chomhghleacaithe [[Robert F. Furchgott]] is [[Ferid Murad]] as a gcúnamh i léiriú feidhm ocsaíd nítrigine mar chomharthamhóilin sa chóras cardashoithíoch. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Ignarro, Louis J}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1941]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine as Brooklyn, Nua-Eabhrac]] [[Catagóir:Fiseolaithe Meiriceánacha]] nyloau4dvkl0xor2siykcsmyblzwq51 Neocoirtéis 0 50389 1083674 688859 2022-08-19T20:45:59Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Anatamaíocht}} Ciseal seachtrach na [[Inchinn|hinchinne]] a dtugtar ''an [[ceirbream]]'' air freisin. Tháinig ann di le déanaí i gcúrsa na héabhlóide. An chuid den inchinn ina suitear an [[comhfhios]] is an cumas chun smaointe casta a láimhseáil. An-mhór ag daoine, na huasmhamaigh is príomhaigh eile. Níos forbartha sna hainmhithe is airde, is é sin daoine, míolta móra is deilfeanna. Roinnte ina dhá [[leathsféar]], agus gach leathsféar ina 4 chuid nó mhaothán: an maothán tosaigh, an maothán pairiatach, an maothán uisinne, is an [[maothán cúlphlaice]]. Níl aonaid feidhmiúcháin ar chor ar bith sna maotháin seo, agus tá na ceangail eatarthu casta. Tá baint ag na maotháin thosaigh le smaoineamh agus rialú ghníomhartha na colainne. Tá na maotháin phairiatacha ann i gcomhair aireachtála spásúla is sonraí néarógacha a aistriú ar fud na colainne. Tá na maotháin cúlphlaice bainteach leis an radharc. {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} m27bj8cefe1cif9j743d15marv9dvd8 Bun Airceig 0 52965 1083730 1041792 2022-08-20T00:49:44Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na Gàidhealtachd]] é '''Bun Airceig'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Bun Airceig}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na Gàidhealtachd]] t09yud0mr2u30yokwpuhaj4cejgupkg 1083731 1083730 2022-08-20T00:50:11Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na Gàidhealtachd]] é '''Bun Airceig'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/bunarkaig/|title=Bunarkaig|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Bun Airceig}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na Gàidhealtachd]] cg098y4w6cap2v3tsqxz0wrth01y28v Eilean Ceann na Creige 0 53078 1083710 1042933 2022-08-20T00:28:05Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is [[oileán]] suite in [[Earra-Ghaidheal agus Bòd|Earra-Ghàidheal agus Bòd]] é '''Eilean Ceann na Creige'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Eilean Ceann na Creige}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Earra-Ghàidheal agus Bòd]] i2l6k0j3fk26h4fxvnzutgwb562fk1q Alasdair III na hAlban 0 53798 1083625 716395 2022-08-19T14:43:05Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:Alexander III and Ollamh Rígh.JPG|right|200px|thumb|Alasdair III na hAlban]] Bhí '''Alasdair III''' ([[4 Meán Fómhair]] [[1241]] - [[19 Márta]] [[1286]]) ina rí na [[Albain|hAlban]] [[1249]] - 1286. Ba rí láidir é Alasdair agus bhí a thréimhse ar an gcathaoir ríoga an-síochánta minic go leor. Ag an am sin, bhí tionchar láidir Ceilteach in Albain fós agus ceangal le [[Sasana]] mar go raibh iníon rí Shasana - [[Éadbhard I Shasana|Éadbhard I]] - an banphrionsa Máiréad, ag Alasdair mar bhean. Thosaigh cúrsaí ag éirí níos measa tar éis do bhean agus mhac Alasdair bás a fháil i ngearr aimsire. D'fhág sé seo Rí na hAlban gan mac á leanúint agus é daichid is cúig bliana d'aois. Phós sé arís ag Mainistir Jedburgh le bean óg bhreá darb ainm Yolande a Dreux. Ar an dara lá déag de Mhárta [[1286]], fuair Rí Alasdair bás. Bhí sé ag filleadh ó Chaisleán [[Dún Éideann|Dhún Éideann]] go Ceann Gronna áit a raibh a bhean. Cé go raibh na huaisle agus na triatha a bhí in éineacht leis ag iarraidh air fanacht leis an aimsir níos fearr ar maidin, níor éist sé leo. Chaill sé a chuideachta sa dorchadas agus an mhaidin dár gcionn d'aimsíodar a chorp ag bun aille. D'fhág sé seo Albain gan rí agus rinne Èideard a sheacht ndícheall smacht a fháil ar Albain agus is mar seo a thosaigh linn creiche agus comhraic idir an dá ríocht. [[Catagóir:Ríthe na nAlbanach]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1241]] [[Catagóir:Básanna i 1286]] 4hjvznaf52e3chgmb885o5k0lgl5bbt Farrais 0 54689 1083728 1027568 2022-08-20T00:49:07Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is baile suite i g[[Comhairle Mhoireibh]] in [[Albain]] é '''Farrais''' ([[Béarla]]: ''Forres''). Tá timpeall is 10,100 duine ina gcónaí ann.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/forres/|title=Forres|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} [[Íomhá:Forres sueno.jpg|mion|clé|Gallán Sueno i bhFarrais. Ceaptar gur tógadh é sa dara leath den 9ú haois. Is é an gallán Picteach is mó dá bhfuil ann]] {{síol}} {{DEFAULTSORT:Farrais}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Mhoireibh]] jo0ql87rc1e9fal70vugqn1k7z4b2r0 Èigil 0 55002 1083724 1082356 2022-08-20T00:47:17Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Eigill'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/edzell/|title=Edzell|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Eigill}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] kgefslpmyv0c0us6tk9n6fzyst9afz2 1083725 1083724 2022-08-20T00:47:49Z Kevin Scannell 340 aa wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Èigil'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/edzell/|title=Edzell|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Eigil}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] oj6xnr4bk0ytvq75laz8jsbyfpaxmx3 1083726 1083725 2022-08-20T00:48:03Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Eigill]] go [[Èigil]]: ainmean-aite.scot wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Èigil'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/edzell/|title=Edzell|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Eigil}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] oj6xnr4bk0ytvq75laz8jsbyfpaxmx3 Obar Leamhnach 0 55010 1083711 889729 2022-08-20T00:29:01Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]], in [[Alban]], é '''Obar Leamhnach'''. {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Obar Leamhnach}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] ijegeca2lwxk02punkw1lj6ko9wbx81 1083712 1083711 2022-08-20T00:29:31Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]], in [[Alban]], é '''Obar Leamhnach'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/aberlemno/|title=Aberlemno|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Obar Leamhnach}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] kud15v7o66a0sc8mkazxyjve8gegg9c Tèalainn 0 55013 1083613 740777 2022-08-19T14:03:48Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Téalainn'''. {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Tealainn}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] nzfi849pzs0ns0dvsqhwl54wmavc6gw 1083614 1083613 2022-08-19T14:10:26Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Téalainn]] go [[Tèalainn]]: gd wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Téalainn'''. {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Tealainn}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] nzfi849pzs0ns0dvsqhwl54wmavc6gw 1083616 1083614 2022-08-19T14:10:39Z Kevin Scannell 340 gd wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Aonghas]] é '''Tèalainn'''. {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Tealainn}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Aonghas]] 6e3h5kladwxxbskmiotpmtg9d30s5gw Stéisean Bhruach Tatha 0 55044 1083737 728591 2022-08-20T01:04:09Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[stáisiún]] suite i n[[Dún Déagh]] é '''Stéisean Bhruach Tatha'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Steisean Bhruach Tatha}} [[Catagóir:Tíreolaíocht na hAlban]] [[Catagóir:Dún Déagh]] j09x9syii4xrfk8c1j0x8uze5jfefcy Dail Bhaile Dhealgaiche 0 55190 1083640 1059179 2022-08-19T16:44:08Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}}Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Shiorrachd Rinn Friù]] é '''Dail Bhaile Dhealgaiche'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/thorntonhall/|title=Thorntonhall|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> Bhí 3,000 duine ina gcónaí i nDail Bhaile Dhealgaiche i 2008. == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Dail Bhaile Dhealgaiche}} [[Catagóir:Comhairle Shiorrachd Rinn Friù]] [[Catagóir:Bailte in Albain]] tasbaxj43qijvw0kh3cw6qv4we80ywy 1083641 1083640 2022-08-19T16:46:05Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}}Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Shiorrachd Rinn Friù]] é '''Dail Bhaile Dhealgaiche'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/thorntonhall/|title=Thorntonhall|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref><ref>{{Cite web-en|url=https://www.scottish-places.info/features/featurefirst16572.html|title=Thorntonhall Railway Station|dátarochtana=2022-08-19|language=en}}</ref> Bhí 3,000 duine ina gcónaí i nDail Bhaile Dhealgaiche i 2008. == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-tír-gd}} {{DEFAULTSORT:Dail Bhaile Dhealgaiche}} [[Catagóir:Comhairle Shiorrachd Rinn Friù]] [[Catagóir:Bailte in Albain]] nteauss6jmyo6w1dj7ojos5itkml5kv Baile Cruic 0 55328 1083740 727941 2022-08-20T01:09:38Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Cathair Ghlaschú]] é '''Baile Cruic'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Baile Cruic}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Cathair Ghlaschú]] 4jbs5unkjobysr202w2w2x9e3hwi5by Coille an Daimh 0 55476 1083715 728163 2022-08-20T00:32:25Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Shiorrachd Lannraig a Tuath]] é '''Coille an Daimh'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Coille an Daimh}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Shiorrachd Lannraig a Tuath]] oytbgmxrspiipxxk3a6zjaau6a9z53e 1083716 1083715 2022-08-20T00:32:52Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle Shiorrachd Lannraig a Tuath]] é '''Coille an Daimh'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/hartwood/|title=Hartwood|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Coille an Daimh}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle Shiorrachd Lannraig a Tuath]] ilc15s4dbdcqvl8wf1pprw613vdankz Calafornaidh 0 55562 1083718 894066 2022-08-20T00:40:39Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:California "The official sunshine village" - geograph.org.uk - 242694.jpg|mion]] Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na h-Eaglaise Brice]] in [[Albain]] é '''Calafornaidh'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/california/|title=California|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Calafornaidh}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na h-Eaglaise Brice]] cnqqqi9qgljs5bqv0im11loca55lwy5 1083719 1083718 2022-08-20T00:41:01Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na h-Eaglaise Brice]] in [[Albain]] é '''Calafornaidh'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/california/|title=California|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Calafornaidh}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na h-Eaglaise Brice]] 22tkiuxzdcxx89tuhpekhycqvj4cgiq Inbhir Ghrainnse 0 55577 1083732 895301 2022-08-20T00:51:22Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na h-Eaglaise Brice]] é '''Inbhir Ghrainnse'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Inbhir Ghrainnse}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na h-Eaglaise Brice]] bv1je79hiujy0hxppg87uv8txq2dvb8 1083733 1083732 2022-08-20T00:51:53Z Kevin Scannell 340 ref wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i g[[Comhairle na h-Eaglaise Brice]] é '''Inbhir Ghrainnse'''.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.ainmean-aite.scot/placename/grangemouth/|title=Grangemouth|dátarochtana=2022-08-19|language=en|work=Ainmean-Àite na h-Alba}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Inbhir Ghrainnse}} [[Catagóir:Bailte in Albain]] [[Catagóir:Comhairle na h-Eaglaise Brice]] 9a2chgrpn311pba5wpw2izrn2vpruh9 Manningtree 0 57858 1083693 747659 2022-08-19T22:53:49Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite in [[Essex]] é '''Manningtree'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Manningtree}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Essex]] 1orw7dbtkuntbv93rrjw1u0gs98f1q6 Shoeburyness 0 57877 1083819 747830 2022-08-20T05:48:20Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Joseph_Mallord_William_Turner_033.jpg|deas|250px|thumb|Shoeburyness]] Is [[baile]] suite in [[Essex]] é '''Shoeburyness'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Holland-on-SeaShoeburyness}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Essex]] 855yd3o00p93e2ht56irvnmf8quzm31 Winterton, Lincolnshire 0 58016 1083818 748002 2022-08-20T05:47:16Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Winterton2014(higherres).jpg|deas|250px|thumb|Winterton]] Is [[baile]] suite i [[Lincolnshire]] é '''Winterton'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Winterton}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Lincolnshire]] 1ziwh54v1nzad4erlcufkspmj9rlath Stóra Dímun 0 58119 1083606 781593 2022-08-19T13:50:57Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Tíreolaíocht Fhisiceach}} Is [[oileán|oileán]] [[Oileáin Fharó|Faróch]] é '''Stóra Dímun.''' Tá seachtar ina gcónaí ar an oileán, in dá theaghlach. Freastalaíonn seirbhís [[Heileacaptar|heileacaptair]] orthusan agus ar chuairteoirí ar an oileán dhá uair sa tseachtain. [[Íomhá:Stora dimun farm.jpg|mion|Feirm ar Stóra Dímun]] {{oileáin Faróch}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Stora Dimun}} [[Catagóir:Oileáin Fharó]] 3uagc4ex2c7ik2ni575m5tqleubchak Wokingham 0 58667 1083723 748009 2022-08-20T00:45:28Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i m[[Berkshire]] é '''Wokingham'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Wokingham}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Berkshire]] gjitp3xdurfhhpf789w38r3eaywdwto Salcombe 0 59300 1083635 747807 2022-08-19T15:49:33Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i n[[Devon]] é '''Salcombe'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Salcombe}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Devon]] avapmoq9olmw2xawn7ba9v88trmbrv7 Spáinnigh 0 60227 1083828 816646 2022-08-20T05:57:44Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na '''Spáinnigh'''. Is í [[an Spáinnis]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Spáinnigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] hseqoy2cmm5xegnr3sgyngh64zizdhm Iodálaigh 0 60228 1083824 1060760 2022-08-20T05:53:50Z Kevin Scannell 340 pic->bosca wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna‎}} Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na h'''Iodálaigh'''. Is í [[an Iodáilis]] a bpríomhtheanga. == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-it}} {{DEFAULTSORT:Iodálaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] 1lfqto44hzcirnsdn52ddsgw7j297s8 Portaingéalaigh (grúpa eitneach) 0 60229 1083823 816647 2022-08-20T05:52:09Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na '''Portaingéalaigh'''. Is í [[an Phortaingéilis]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Portaingéalaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] d4nfkzo6pyxhcvjlmbzm43z9j0ifev2 Albanaigh 0 60231 1083829 903186 2022-08-20T05:58:22Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} [[Íomhá:Massed_bands.jpg|deas|250px|thumb|Albanaigh]] Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na '''[[Alba|hAlbanaigh]]'''. Is é [[an Béarla]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Albanaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] 9vt9lm005g21ls1vihypehexk3kt44l 1083830 1083829 2022-08-20T05:59:18Z Kevin Scannell 340 pic->bosca wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Is grúpa eitneach [[An Eoraip|Eorpach]] iad na '''[[Alba|hAlbanaigh]]'''. Is é [[an Béarla]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Albanaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha san Eoraip]] 97zvznnx6hlmdfebdlow07sjdw8akgf Thornbury, Yorkshire Thiar 0 61837 1083646 1060344 2022-08-19T16:55:37Z Kevin Scannell 340 pic->WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is barda suite i m[[Bradford]] é '''Thornbury'''. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Thornbury}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Bradford]] lwomi7rdj1cejkam6ruykamzmkb1f9i Sunny Hill, Derby 0 61969 1083774 775239 2022-08-20T02:04:55Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceantar suite i n[[Derby]] é '''Sunny Hill'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Sunny Hill}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Derby]] d8t5jhx1midagn9h27f2sgxadfd7ynr Plútarc 0 61971 1083656 775240 2022-08-19T18:05:23Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:Plutarch.gif|thumb|250px|Plútarc]] Ba staraí Gréagach, beathaisnéisí agus aisnéisí é '''Plútarc''', agus aithne ag an saol mór air go príomha le haghaidh a chuid oibre 'Saolta Comhthreomhara' ([[An tSean-Ghréigis]]: Bίοι Παράλληλοι, Bíoi Parállēloi) agus 'Moralia' ([[An tSean-Ghréigis]]: Ἠθικά Ethika; a aistríodh go neamhchruinn mar "moráltacht" nó "nithe a bhaineann le custaim agus noirm"). Sa lá atá inniu ann, is í an tuairim mheáite í ná gur Mheán-Phlatónach é. Is cosúil go raibh oibreacha marthanacha Phlútairc go léir scríofa ar dtús i nGréigis Heilléiníoch. s4i6a3j0whjmmefhb1ngu2uv9yqcacd Nether Poppleton 0 62005 1083735 769438 2022-08-20T00:52:51Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceantar suite in [[Eabhrac]] é '''Nether Poppleton'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Nether Poppleton}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Eabhrac]] gx4nu5zwcl4w5i4km0gtsmov3xosyhc Cross Green, Leeds 0 62175 1083820 775313 2022-08-20T05:48:51Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Cross_Green_rugby_ground,_Otley.jpg|deas|250px|thumb|Cross Green]] Is ceantar suite i [[Leeds]] é '''Cross Green'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Cross Green}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Leeds]] la88j0p63dvmqpk633puk78kh3mb9n3 Hunslet 0 62235 1083804 775348 2022-08-20T03:31:56Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} [[Íomhá:Hunslet_Feast.jpg|deas|250px|thumb|Hunslet]] Is ceantar suite i [[Leeds]] é '''Hunslet'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Hunslet}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Leeds]] 6rxh7hci9w9ksacrk4ht6zjgouucm0e Longton, Staffordshire 0 62785 1083808 770112 2022-08-20T03:34:32Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceantar suite i [[Stoke-on-Trent]], [[Staffordshire]] é '''Longton'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Longton}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Stoke-on-Trent]] [[Catagóir:Staffordshire]] 6l47y9a4kbgy3uu6uqg6czfgs6ufs3p Springfield, Wolverhampton 0 62856 1083835 769856 2022-08-20T06:06:57Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceantar suite i [[Wolverhampton]] é '''Springfield'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Springfield}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Wolverhampton]] qz2mwnkif78lbi0w1i5v40729r8zkeb Whitby 0 63100 1083729 904434 2022-08-20T00:49:31Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i [[Yorkshire Thuaidh]] é '''Whitby'''. Tá cáil air toisc go dtarlaíonn cuid mhaith d'eachtraí an urscéil ''[[Dracula]]'', le [[Bram Stoker]], sa bhaile. Tá stair láidir iascaireachta, turasóireachta agus mianadóireachta (de [[Gaing|ghaing]] agus d'[[alúm]]; gaing Whitby ar údar eile cáile don bhaile). {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Whitby}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Yorkshire Thuaidh]] nca6ahdnal6svsxx7rh27fqvmhlwwlj Leen Valley 0 63994 1083757 778909 2022-08-20T01:42:19Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is [[baile]] suite i [[Nottingham]] é '''Leen Valley'''. {{Síol-tír-en}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha i Sasana]] [[Catagóir:Nottingham]] cmpqjv5ok27u17z206yie76p3999m8b Uaimh Royston 0 64006 1083627 778926 2022-08-19T14:44:42Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[Pluais|uaimh]] saorga suite i [[Hertfordshire]] í '''Uaimh Royston'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Uaimh Royston}} [[Catagóir:Hertfordshire]] p9i6p6t87mslcgrp51jzji31fbzrwk7 Sorcas 0 64287 1083692 1037282 2022-08-19T22:48:40Z TGcoa 21229 Chaco wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Sarah Purser The circus encampment 1901.png|mion|'The circus encampment' in Éirinn is dócha 1901, de chuid [[Sarah Purser]]]] Seó bóthair a mbíonn gleacaithe, fir ghrinn ([[Áilteoir|áilteoirí]]), ainmhithe agus siamsóirí eile, páirteach ann Istigh i bpuball mór cruinn agus feistithe a bhíonn sé go minic, in áiteanna éagsúla ar thaobh an bhóthair <ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/sorcas|teideal=An Foclóir Beag: sorcas|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> [[Íomhá:Zirkus_Barum_01_KMJ.jpg|thumb|Sorcas]]Bíonn carbháin ildaite lucht an tsorcais bailithe ina thimpeall, b'fhéidir. Bíonn súil le himeachtaí gan choinne taobh istigh; bíonn súil leis an mistéir, an draíocht is an spraoi.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ta-an-sorcas-tagtha-go-dti-an-ghaeltacht-agus-gaeilge-liofa-ag-an-gcro-mhaistreas/|teideal=Tá an sorcas tagtha go dtí an Ghaeltacht agus Gaeilge líofa ag an gcró-mháistreás!|údar=Ciarán Ó Cualáin|dáta=19 Lúnasa 2022|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> De réir an traidisiúin, is áilteoir a chuireann tús le himeachtaí an tsorcais === An sorcas sa litríocht agus i scannáin === Is minic an sorcas in úsáid sa litríocht agus i scannáin. Ba iad lucht an tsorcais a mheall [[Pinocchio (carachtar)|Pinocchio]] ag tús an scéil sin faoin mbuachaillín a chruthaíodh as adhmad i d[[An Tuscáin|Tuscáin]] na [[An Iodáil|hIodáile]], agus d’úsáid an stiúrthóir scannán as an Iodáil Fellini an sorcas go minic ina shaothar. ‘The Carnival by the Sea’ a thug an scríbhneoir Meiriceánach [[F. Scott Fitzgerald|F Scott Fitzgerald]] ar an saol ab ansa leis.<ref name=":0" /> == Féach freisin == * [[Fear grinn]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Sorcas}} [[Catagóir:Sorcais]] gxnhwrvbzspmcirwa3notlt7iyfa3sf Fear grinn 0 64300 1083684 1009795 2022-08-19T22:37:30Z TGcoa 21229 Chaco wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Clown chili peppers.jpg|deas|250px|thumb|Bobaide]]Cleasaí, nó duine a bhíonn ag déanamh cros, is ea '''fear grinn, bean ghrinn, bobaide''' nó '''áilteoir'''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/%C3%A1ilteoir|teideal=An Foclóir Beag: áilteoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref>[[Íomhá:Actor_in_clown_costume_-_Weir_Collection.jpg|deas|250px|thumb|Áilteoir]] Caitheann an t-áilteoir culaith thraidisiúnta na ceirde agus [[smideadh]] áibhéalach air. == Féach freisin == * [[Sorcas]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Ailteoir}} [[Catagóir:Sorcais]] f7cs9vzxsaa5rkiszz741240n78qfhe 1083685 1083684 2022-08-19T22:37:52Z TGcoa 21229 Bhog TGcoa an leathanach [[Áilteoir]] go [[Fear grinn]] wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Clown chili peppers.jpg|deas|250px|thumb|Bobaide]]Cleasaí, nó duine a bhíonn ag déanamh cros, is ea '''fear grinn, bean ghrinn, bobaide''' nó '''áilteoir'''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/%C3%A1ilteoir|teideal=An Foclóir Beag: áilteoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref>[[Íomhá:Actor_in_clown_costume_-_Weir_Collection.jpg|deas|250px|thumb|Áilteoir]] Caitheann an t-áilteoir culaith thraidisiúnta na ceirde agus [[smideadh]] áibhéalach air. == Féach freisin == * [[Sorcas]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Ailteoir}} [[Catagóir:Sorcais]] f7cs9vzxsaa5rkiszz741240n78qfhe 1083691 1083685 2022-08-19T22:43:14Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Clown chili peppers.jpg|deas|250px|thumb|Bobaide]]Cleasaí, nó duine a bhíonn ag déanamh cros, is ea '''fear grinn, bean ghrinn, bobaide''' nó '''áilteoir'''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/%C3%A1ilteoir|teideal=An Foclóir Beag: áilteoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref>[[Íomhá:Actor_in_clown_costume_-_Weir_Collection.jpg|deas|250px|thumb|Áilteoir]] Caitheann an t-áilteoir culaith thraidisiúnta na ceirde agus [[smideadh]] áibhéalach air. De réir an traidisiúin, is áilteoir a chuireann tús le himeachtaí an t[[Sorcas|sorcai]]<nowiki/>s.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ta-an-sorcas-tagtha-go-dti-an-ghaeltacht-agus-gaeilge-liofa-ag-an-gcro-mhaistreas/|teideal=Tá an sorcas tagtha go dtí an Ghaeltacht agus Gaeilge líofa ag an gcró-mháistreás!|údar=Ciarán Ó Cualáin|dáta=19 Lúnasa 2022|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> == Féach freisin == * [[Sorcas]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Ailteoir}} [[Catagóir:Sorcais]] qang6u62i63ak2s4vegb6ijggiq2vfc 1083748 1083691 2022-08-20T01:31:06Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Gairm}} [[Íomhá:Clown chili peppers.jpg|deas|250px|thumb|Bobaide]]Cleasaí, nó duine a bhíonn ag déanamh cros, is ea '''fear grinn, bean ghrinn, bobaide''' nó '''áilteoir'''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.teanglann.ie/en/fb/%C3%A1ilteoir|teideal=An Foclóir Beag: áilteoir|language=en|work=www.teanglann.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref>[[Íomhá:Actor_in_clown_costume_-_Weir_Collection.jpg|deas|250px|thumb|Áilteoir]] Caitheann an t-áilteoir culaith thraidisiúnta na ceirde agus [[smideadh]] áibhéalach air. De réir an traidisiúin, is áilteoir a chuireann tús le himeachtaí an t[[Sorcas|sorcai]]<nowiki/>s.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ta-an-sorcas-tagtha-go-dti-an-ghaeltacht-agus-gaeilge-liofa-ag-an-gcro-mhaistreas/|teideal=Tá an sorcas tagtha go dtí an Ghaeltacht agus Gaeilge líofa ag an gcró-mháistreás!|údar=Ciarán Ó Cualáin|dáta=19 Lúnasa 2022|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> == Féach freisin == * [[Sorcas]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Ailteoir}} [[Catagóir:Sorcais]] j8dpcassnj4ikgxyw9g3mutbxemcrgw Aqaba 0 64309 1083759 781220 2022-08-20T01:43:46Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Cathair san [[An Iordáin|Iordáin]] is ea '''Aqaba'''. Tá sé suite ar cheann thoir thuaidh [[Murascaill Aqaba|Mhurascaill Aqaba]], cuid den [[Muir Rua|Mhuir Rua]]. Tá Aqaba giota beag soir ó [[Eilat]], cathair in [[Iosrael]] a bhfuil geilleagar mórán mar i gcéanna inti. Is é Aqaba an t-aon chathair ar an gcósta san Iordáin agus is calafort tábhachtach é mar sin. Baile saoire atá ann chomh maith. Sa bhliain 2014 bhí cónaí ar thimpeall is 140,000 duine in Aqaba. {{síol}} [[Catagóir:Bailte agus cathracha san Iordáin]] 3mlaizhry5jzgvwlu3z9n4lbo2y58e1 Melbourne Hall 0 64428 1083822 782204 2022-08-20T05:50:58Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[Teach|teach mór]] suite i n[[Derby]] é '''Melbourne Hall'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Melbourne Hall}} [[Catagóir:Derby]] jn7io9hfdntknvd0dql91r6sdw0697k Pálás Kensington 0 64713 1083817 784646 2022-08-20T05:45:38Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is teach cónaithe ríoga suite i m[[Buirg Ríoga Kensington agus Chelsea]] é '''Pálás Kensington'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Palas Kensington}} [[Catagóir:Royal Borough of Kensington and Chelsea]] 9f5k2pr1l0er2h0jwf1d4klrnhyab9q Músaem Victoria agus Albert 0 64716 1083765 872986 2022-08-20T01:57:41Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[músaem]] suite i m[[Buirg Ríoga Kensington agus Chelsea]] é '''Músaem Victoria agus Albert'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Musaem Victoria agus Albert}} [[Catagóir:Royal Borough of Kensington and Chelsea]] [[Catagóir:Músaeim]] [[Catagóir:Músaeim na Londan]] c7b5fsbw0rzvas6e4xs7akgipyhrzqz Halla na Cathrach, Londain 0 64773 1083651 785146 2022-08-19T17:03:49Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is ceanncheathrú na [[Údarás Londain Mhór]] suite sa [[Buirg Londan Southwark|London Borough of Southwark]] é '''Halla na Cathrach'''. {{Síol-tír-en}} {{DEFAULTSORT:Halla na Cathrach}} [[Catagóir:London Borough of Southwark]] qhql7m92db94gd5u6mv919wm52idfx1 Rason 0 67225 1083841 942900 2022-08-20T06:32:31Z SeoMac 5102 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Cathair in oirthuaisceart na [[An Chóiré|Cóiré Thuaidh]] is ea '''Rason''' nó go dtí an bhliain [[2000]] '''Rajin-Sǒnbong'''. Tá [[calafort]] ann a fhanann gan oighear sa gheimhreadh. Mar gheall air sin agus cóngaracht Rason do theorann na [[An Rúis|Rúise]] agus [[An tSín|Síne]], úsáidtear Rason go minic le gual agus earraí ón dá áit a chur thar lear. Tá stádas mar limistéir geilleagrach speisialta ag Rason. Tá 196,954 duine ina gcónaí ann. [[Íomhá:Laika ac Rajin (6901215177).jpg|mion|clé|Rason]] {{síol-tír-cóiréthuaidh}} [[Catagóir:Rason]] [[Catagóir:Cathracha na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Cathracha atá rialaithe go díreach agus Réigiúin Riaracháin Speisialta na Cóiré Thuaidh]] [[Catagóir:Bailte agus cathracha sa Chóiré Thuaidh]] 3k3jqrnoc137tkygrqlgocc2y3kv7w1 Iarsmalann Uladh 0 67716 1083786 807848 2022-08-20T02:21:04Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} [[Íomhá:Ulster Museum 3.JPG|mion|Iarsmalann Uladh]] Tá ''Iarsmalann Uladh'' suite ar thailte na Luibhghairdíní i m[[Béal Feirste]]. Tá timpeall is 8,000 méadar cearnacha de spás ann do bhailiúcháin an [[Músaem|mhúsaeim]]. Ar an ábhar a thaispeántar ann tá míreanna mínealaíon, [[Ealaín Fheidhmeach|ealaíon fheidhmeach]], [[seandálaíocht]]a, eitneagrafaíochta, seoda ó [[Armáid na Spáinne]], staire áitiúla, monaíochta, [[luibheolaíocht]]a, [[míoleolaíocht]]a agus [[geolaíocht]]a. Is é an músaem is mó i d[[Tuaisceart Éireann]]. Cuid de [[Músaeim Náisiúnta, Tuaisceart Éireann|Músaeim Náisiúnta, Tuaisceart Éireann]] atá ann. Bhí Iarsmalann Uladh druidte ar feadh beagnach trí bliana ag toiseacht sa bhliain 2006 agus athdheisiú á dhéanamh air. Fosclaíodh arís don phobal í ar 22 Deireadh Fómhair 2009, cothrom 80 bliain a bhunaidh. Chuidigh an Crannchur Náisiúnta agus [[an Roinn Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta]] lena maoiniú. [[Íomhá:Ulster Museum (20), October 2009.JPG|mion|275px|Cnámharlach tricearatops ag Iarsmalann Uladh]] ==Stair== Bunaíodh Iarsmalann Uladh faoi ainm [[Belfast Natural History Society]] sa bhliain 1821 agus thoisigh an cumann a thaispeánadh a chuid bhailiúchán sa bhliain 1833. Tá gaillearaí ealaíona ann ón bhliain 1890 i leith. Ar dtúis, '''Belfast Municipal Museum and Art Gallery''' a tugadh air.<ref>http://www.rascal.ac.uk/collection/collector.asp?CollectionID=692&Title=A.R.+Hogg+Photographic+Collection&Location=Ulster+Museum&Section=Collector</ref> Sa bhliain 1929, aistríodh an iarsmalann go dtí an suíomh ina bhfuil sí inniu, insan [[An Sruthán Milis|Sruthán Milis]]. James Cumming Wynne a dhear an foirgneamh sin. ==Bailiúcháin== ;Péintéirí agus dealbhóirí a bhfuil saothar acu san Iarsmalann: * [[Jean Dubuffet]] * [[Morris Louis]] * [[Anthony Caro]] * [[Karel Appel]] * [[Francis Bacon (péintér)|Francis Bacon]] * [[Joseph Beuys]] * [[Eduardo Paolozzi]] * [[Jean-Robert Ipoustéguy]] * [[Henri Laurens]] ==Tagairtí== {{reflist}} ==Naisc sheachtracha== *[http://nmni.com/um/ Suíomh Mhúsaem Uladh, arna rochtain ar 7 Iúil 2016] *[http://nmni.com/Documents/UM/VI/RocknRollIRISH Treoirleabhar oifigiúil don iarsmalann as Gaeilge, arna rochtain ar 7 Iúil 2016] *[http://www.habitas.org.uk/ Habitas/Roinn na hEolaíochta Fisiciúla, Iarsmalann Uladh. Arna rochtain ar 7 Iúil 2016] {{síol}} {{DEFAULTSORT:Iarsmalann Uladh}} [[Catagóir:Músaeim]] 89c6yo2bo10y6zbfha18sj9xiai78xw Cúige Razgrad 0 69058 1083781 820083 2022-08-20T02:12:08Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is ceann de na cúigí i mBulgáir é '''Cúige Razgrad'''. Bhí 125,190 duine ina gcónaí ann sa bhliain 2011. {{Cúigí na mBulgáir}} [[Catagóir:An Bhulgáir]] e25dfghiuqzf0pe0sg7s0v7bjlhrwhu Olbia 0 69089 1083780 820226 2022-08-20T02:09:39Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is cathair in oileán [[An tSairdín|na Sairdíne]] san [[An Iodáil|Iodáil]] é '''Olbia'''. {{Síol-tír-it}} {{Cathracha na hIodáile}} [[Catagóir:Cathracha na hIodáile]] hlqlv3jywpjzsbaabipq9gzvmwqvru9 Stáisiún Ard Raithin 0 69484 1083607 842823 2022-08-19T13:55:32Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is [[stáisiún]] traenach de chuid [[Iarnród Éireann]] atá suite in [[Ard Raithin]] i g[[Contae na Gaillimhe]] é '''Stáisiún Ard Raithin'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Stáisiún Ard Raithin}} [[Catagóir:Contae na Gaillimhe]] [[Catagóir:Stáisiúin iarnróid i nGaillimh]] 7rx980rrunrdbxtgxsc2pp1qllqxkgl Cába 0 71879 1083810 832470 2022-08-20T05:31:51Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} [[Íomhá:Mosqu%C3%A9e_Masjid_el_Haram_%C3%A0_la_Mecque.jpg|right|300px|thumb|Cába]] Is [[foirgneamh]] clochach cearnógach sa lár Mosc Mór na [[Meice]], an suíomh is naofa le haghaidh Moslamaigh agus an treo ní mór dóibh a fhéachaint nuair atá siad ag urnaí é '''cába'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Caba}} [[Catagóir:An tIoslam]] 7i33kblk0oigg7xlxhvyld0lsl51zsn Tyler, Texas 0 72767 1083772 1043221 2022-08-20T02:04:40Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Is é '''Tyler''' príomhbhaile [[Contae Smith, Texas|Contae Smith]], [[Texas]]. Bhí 96,900 ina gcónaí in Tyler sa bhliain [[2010]]. {{Texas}} {{príomhbhailte Texas}} {{síol-tír-us}} [[Catagóir:Texas]] [[Catagóir:Cathracha in Texas]] [[Catagóir:Lárionaid daonra in Texas]] [[Catagóir:Lárionaid daonra sna Stáit Mheiriceá]] [[Catagóir:Cathracha sna Stáit Aontaithe]] [[Catagóir:Príomhbhailte Texas]] jybt915h2l32ie2l24b3y1k5dxttdh5 Luther Strange 0 72911 1083836 1052562 2022-08-20T06:09:07Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is é '''Luther Johnson Strange III''' (1 Márta, 1953 ar rugadh é) [[Seanad Stáit Aontaithe Mheiriceá|iarsheanadóir Stáit Aontaithe Mheiriceá]] ón [[Alabama]]. Is ball den [[Páirtí Poblachtach (Stáit Aontaithe)|Pháirtí Poblachtach]] é. {{clear}} {{Comhaltaí reatha de Seanad na SA}} {{DEFAULTSORT:Strange, Luther}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1953]] [[Catagóir:Polaiteoirí na Stát Aontaithe]] [[Catagóir:Daoine beo]] totse10nbvbwexkwonw121cg619a41m Archie Heron 0 74491 1083617 997708 2022-08-19T14:11:07Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Polaiteoir [[Éire]]annach ab ea '''Archie Heron''' (1894 — 10 Bealtaine 1971). Bhí sé ina bhall de [[Páirtí an Lucht Oibre (Éire)|Pháirtí an Lucht Oibre]]. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Teachtaí Dála an 9ú Dáil}} {{stumpa}} {{DEFAULTSORT:Heron, Archie}} [[Catagóir:Polaiteoirí na hÉireann|Heron, Archie]] [[Catagóir:Básanna i 1971|Heron, Archie]] [[Catagóir:Baill den 9ú Dáil]] [[Catagóir:Baill Pháirtí an Lucht Oibre (Éire)]] dad2zzhhy832nm3tp6uqqmwlxy66fwe Buamáil Meitreo Chathair Pheadair 2017 0 74574 1083783 943248 2022-08-20T02:19:35Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Vladimir_Putin_in_Saint_Petersburg_(2017-04-03)_04.jpg|deas|250px|thumb|cuimhneacháin]] Tharla ionsaí [[sceimhlitheoireacht]]<nowiki/>a ar an 3 Aibreán 2017 i g[[Cathair Pheadair]], eachtra sa [[Meitreo Mhoscó|chóras traenach faoi thalamh]]. Bhí [[traein]] ag tarraingt amach as stáisiún metro Sennaya, i dtreo Tekhnologichesky Institut, nuair a tharla an phléasc thart ar 2.30, am na Rúise.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Deichniúr ar a laghad marbh i gCathair Pheadair sa Rúis|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2017/0403/864870-deichniur-ar-a-laghad-marbh-i-gcathair-pheadair-sa-ruis/|date=2017-04-03|language=ga}}</ref> [[Íomhá:Vladimir Putin in Saint Petersburg (2017-04-03) 01.jpg|clé|mion|[[Vladímír Pútín|Putin]]]] Maraíodh seacht ar an bhfód agus fuair ocht eile bás níos déanaí. ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:2017 Buamáil Meitreo Chathair Pheadair}} [[Catagóir:Cathair Pheadair]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]] jm4h3miymij7066w8i4ad6y115bjjpi 1083784 1083783 2022-08-20T02:20:08Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[2017 Buamáil Meitreo Chathair Pheadair]] go [[Buamáil Meitreo Chathair Pheadair 2017]]: gramadach wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Vladimir_Putin_in_Saint_Petersburg_(2017-04-03)_04.jpg|deas|250px|thumb|cuimhneacháin]] Tharla ionsaí [[sceimhlitheoireacht]]<nowiki/>a ar an 3 Aibreán 2017 i g[[Cathair Pheadair]], eachtra sa [[Meitreo Mhoscó|chóras traenach faoi thalamh]]. Bhí [[traein]] ag tarraingt amach as stáisiún metro Sennaya, i dtreo Tekhnologichesky Institut, nuair a tharla an phléasc thart ar 2.30, am na Rúise.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Deichniúr ar a laghad marbh i gCathair Pheadair sa Rúis|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2017/0403/864870-deichniur-ar-a-laghad-marbh-i-gcathair-pheadair-sa-ruis/|date=2017-04-03|language=ga}}</ref> [[Íomhá:Vladimir Putin in Saint Petersburg (2017-04-03) 01.jpg|clé|mion|[[Vladímír Pútín|Putin]]]] Maraíodh seacht ar an bhfód agus fuair ocht eile bás níos déanaí. ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:2017 Buamáil Meitreo Chathair Pheadair}} [[Catagóir:Cathair Pheadair]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]] jm4h3miymij7066w8i4ad6y115bjjpi Meiriceánaigh 0 74639 1083827 1020784 2022-08-20T05:57:30Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} [[Íomhá:Flag_of_the_United_States.svg|thumb|Bratach na Stát Aontaithe]] Is grúpa eitneach i [[Meiriceá Thuaidh]] agus saoránaigh na [[Stát Aontaithe]] iad na '''Meiriceánaigh''' ({{lang-en|Americans}}). Is é [[an Béarla]] a bpríomhtheanga. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Meiriceánaigh}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha]] [[Catagóir:Críocha Mheiriceá]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha i Stáit Aontaithe Mheiriceá]] o9gp19ftij3jr8jxfmyji1y7r0wu92b Buamáil Eaglais Botroseya 0 74985 1083695 943197 2022-08-19T22:55:40Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:CairoAbbasiyaButrusiya.jpg|deas|250px|thumb|Buamáil Eaglais Botroseya]] Mharaigh, ar an [[11 Nollaig]] [[2016]], buamadóir féinmharaithe 29 daoine agus gortaithe 47 eile ag Eaglais Naomh Peadar agus Naomh Pól (Eaglais El-Botroseya a thugtar air de ghnáth), [[séipéal]] in aice leis [[Ardeaglais Ortadocsach Choptach an Naomh Marcas]], suíochán Pápa Ortadocsach Choptach, i gceantar Abbasia sa [[Caireo]]. ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:2011-12-11, Buamáil Eaglais Botroseya, Caireo}} [[Catagóir:Coptaigh]] [[Catagóir:An Éigipt]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]] m8hqywd7hrcbjlj5inpvvgmkuh11an5 1083744 1083695 2022-08-20T01:27:38Z Alison 570 Íomhá -> chlé wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:CairoAbbasiyaButrusiya.jpg|deas|250px|mion|clé|Buamáil Eaglais Botroseya]] Mharaigh, ar an [[11 Nollaig]] [[2016]], buamadóir féinmharaithe 29 daoine agus gortaithe 47 eile ag Eaglais Naomh Peadar agus Naomh Pól (Eaglais El-Botroseya a thugtar air de ghnáth), [[séipéal]] in aice leis [[Ardeaglais Ortadocsach Choptach an Naomh Marcas]], suíochán Pápa Ortadocsach Choptach, i gceantar Abbasia sa [[Caireo]]. ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:2011-12-11, Buamáil Eaglais Botroseya, Caireo}} [[Catagóir:Coptaigh]] [[Catagóir:An Éigipt]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]] aqdh6zf2w4w1iraarj73eh05ckne6c9 1083746 1083744 2022-08-20T01:27:50Z Alison 570 Úps! wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:CairoAbbasiyaButrusiya.jpg|250px|mion|clé|Buamáil Eaglais Botroseya]] Mharaigh, ar an [[11 Nollaig]] [[2016]], buamadóir féinmharaithe 29 daoine agus gortaithe 47 eile ag Eaglais Naomh Peadar agus Naomh Pól (Eaglais El-Botroseya a thugtar air de ghnáth), [[séipéal]] in aice leis [[Ardeaglais Ortadocsach Choptach an Naomh Marcas]], suíochán Pápa Ortadocsach Choptach, i gceantar Abbasia sa [[Caireo]]. ==Tagairtí== {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:2011-12-11, Buamáil Eaglais Botroseya, Caireo}} [[Catagóir:Coptaigh]] [[Catagóir:An Éigipt]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]] i8pprlbj0zfrmhyyd9l7fc1zipl81le Spadalach 0 78995 1083838 864368 2022-08-20T06:18:41Z Kevin Scannell 340 speiceas céanna wikitext text/x-wiki #redirect [[Spadalach tuaisceartach]] tscjr2iutwwhv4f2uhrk2t2qm7ycna7 Cyril Chathair Alastair 0 79713 1083816 969831 2022-08-20T05:44:20Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is [[naomh]] é '''Cyril Chathair Alastair'''. Rugadh é i [[376]] i Theodosios, [[an Éigipt]] agus fuair sé bás i [[444]]. == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Cyril Chathair Alastair}} [[Catagóir:Naoimh]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 376]] [[Catagóir:Básanna i 444]] [[Catagóir:Dochtúirí an Eaglais]] fku420trbybdqzsrqmmwh9fmbzfke8e Diaspóra na nAlbanach 0 81355 1083831 875981 2022-08-20T06:00:18Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Diaspóra na hAlbanaigh]] go [[Diaspóra na nAlbanach]]: chaco wikitext text/x-wiki [[Íomhá:MHPB_New_York.jpg|deas|250px|thumb|Diaspóra na hAlbanaigh]] Is daoine de shliocht [[Albain|Albanach]] atá scaipthe ar fud an domhain iad na '''Diaspóra na hAlbanaigh'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Diaspora na hAlbanaigh}} [[Catagóir:Diaspóra na hAlbanaigh]] [[Catagóir:Albain]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha in Éirinn]] hmtkco1wmwx2uaq82enziavb3b7qkl7 1083833 1083831 2022-08-20T06:00:51Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:MHPB_New_York.jpg|deas|250px|thumb|Diaspóra na hAlbanaigh]] Is daoine de shliocht [[Albain|Albanach]] atá scaipthe ar fud an domhain iad '''Diaspóra na nAlbanach'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Diaspora na nAlbanach}} [[Catagóir:Diaspóra na hAlbanaigh]] [[Catagóir:Albain]] [[Catagóir:Grúpaí eitneacha in Éirinn]] i9r52mqt4mxld22thg538htektfn6jf Lucht Romanaí in Éirinn 0 81470 1083840 876399 2022-08-20T06:32:19Z Kevin Scannell 340 gram + WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Tá thart ar 3000 [[Romaigh|Romanaí]] eitneach ina gcónaí in [[Éireann]] de réir dhaonáireamh na bliana 2011; is iadsan an '''lucht Romanaí in Éirinn'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Lucht Romanai in Eirinn}} [[Catagóir:Grúpaí eitneacha in Éirinn]] 04ynqmoa9g65dkfuauyfyzwiyesermt Baile na hAbha, Paróiste Mórdhach 0 83156 1083806 1046798 2022-08-20T03:33:06Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Baile fearainn i b[[An Fheothanach|Paróiste Mórdhach]] í 'Baile na hAbha'. Tá Baile na hAbha suite in iarthuaisceart Paróiste Mórdhach lámh le Cuas a' Bhodaigh. I ndaonáireamh 2011 fuaradh amach go bhfuil 11 tigh sa bhaile fearainn agus go raibh 17 duine ag maireachtaint ar an mbaile ag an am sin. Bhí cúig chinn des na tithe folamh nuair a deineadh an daonáireamh sin. Is as Baile na hAbha don imreoir caide fíor-cháiliúl [[Dara Ó Cinnéide]]. {{Síol}} 4jdd1bon8w7y860mh64wdioffskcavh David Lammy 0 83447 1083649 957270 2022-08-19T16:59:26Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Polaiteoir de chuid [[Páirtí an Lucht Oibre (an Ríocht Aontaithe)|Pháirtí an Lucht Oibre]] sa [[Ríocht Aontaithe]] is ea '''David Lindon Lammy'''. Rugadh é i d[[Tottenham]], [[Londain]] ar an [[19 Iúil]] [[1972]]. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Lammy, David}} [[Catagóir:Polaiteoirí na Ríochta Aontaithe (gan Tuaisceart na hÉireann)]] [[Catagóir:Páirtí an Lucht Oibre (an Ríocht Aontaithe)]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1972]] [[Catagóir:Daoine beo]] jo4ria95nz2uapitkyhfj29862uexng Tennys Sandgren 0 83710 1083805 1052213 2022-08-20T03:32:12Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is imreoir leadóige gairmiúla as na [[Stáit Aontaithe]] é '''Tennys Sandgren'''. Rugadh é ar an 12 Iúil 1991. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Sandgren, Tennys}} [[Catagóir:Imreoirí leadóige fear]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1991]] [[Catagóir:Daoine beo]] jbhnb4q1zra2ryhwwsslruxpsnwhgi5 Anna-Lena Friedsam 0 83841 1083609 1052238 2022-08-19T14:01:04Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is imreoir leadóige gairmiúla as [[An Ghearmáin]] í '''Annika Beck'''. Rugadh í ar an 1 Feabhra 1994. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Friedsam, Anna-Lena}} [[Catagóir:Imreoirí leadóige Mná]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1994]] [[Catagóir:Daoine beo]] bu6rvdl4uosnlkk8l4nd9lltloh2tmi Jared Donaldson 0 84097 1083801 1052269 2022-08-20T03:25:41Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is imreoir leadóige gairmiúil as na [[Stáit Aontaithe]] é '''Jared Donaldson'''. Rugadh é ar an 9 Deireadh Fómhair 1996. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Donaldson, Jared}} [[Catagóir:Imreoirí leadóige fear]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1996]] [[Catagóir:Daoine beo]] 5edy5ur755fuvje2kgbqgyiosxmj69i Henderson, Nevada 0 84146 1083645 893069 2022-08-19T16:52:26Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Cathair i deisceart [[Nevada]] is ea '''Henderson'''. Sa bhliain [[2010]] fuarthas 257,729 duine ina gcónaí in Henderson. {{Carolina Thuaidh}} {{síol-tír-us}} [[Catagóir:Nevada]] [[Catagóir:Cathracha in Nevada]] [[Catagóir:Lárionaid daonra in Nevada]] [[Catagóir:Lárionaid daonra sna Stáit Mheiriceá]] [[Catagóir:Cathracha sna Stáit Aontaithe]] 5s5cfze52gqs501fdormsclyushnnvx Chula Vista, California 0 84150 1083694 893075 2022-08-19T22:55:16Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Geografaíocht Pholaitiúil}} Cathair i ndeisceart [[California]] is ea '''Chula Vista'''. Sa bhliain [[2010]] fuarthas 253,691 duine ina gcónaí in Chula Vista. {{California}} {{síol-tír-us}} [[Catagóir:California]] [[Catagóir:Cathracha in California]] [[Catagóir:Lárionaid daonra in California]] [[Catagóir:Lárionaid daonra sna Stáit Mheiriceá]] [[Catagóir:Cathracha sna Stáit Aontaithe]] lexec0pc8uy0t9vnw4yjlcxda8cazpr François Villon 0 84218 1083675 935646 2022-08-19T21:17:01Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:Francois Villon 1489.jpg|mion|François Villon]] File [[An Fhrainc|Francach]] sa [[Meánaois|Mheánaois]] dhéanach ab ea '''François de Montcorbier''' ('''Villon''' an sloinne a d'úsáid sé féin (/vijɔ̃/) ([[1431]] – [[1463]] (nó ní ba dhéanaí)). == Beathaisnéis == === Breith === Rugadh Villon i b[[Páras]] na Fraince in 1431 (an bhliain chéanna a loscadh Jeanne d'Arc ag an stáca). Tá foinse amháin ann a luann dáta i bhfad níos déanaí le haghaidh lá a bhreithe i.e. 19 Aibreán 1432. === Luathshaol === Ceaptar gurbh fhéidir gurbh é François de Mortcorbier nó François de Loges an gnáthainm a tugadh air: feictear an dá ainm sin i ndoiciméid a scríobhadh iad le linn shaol Villon. Níor úsáid an file ainm ar bith ach amháin an t-ainm Villon ina shaothar féin, áfach, agus dhéanadh sé amhail go minic. Tuigtear gur cineál dírbheathaisnéis atá i gceist lena dhá bhailiúchán dánta, go hiondúil, go háirithe "Le Testament" (ar a dtugtar "Le grand testament" chomh maith). Tá sonraí eile faoina shaol ann a bhfuil fios againn fúthu as eolas atá ar fáil i gcomhaid chúirte agus as comhaid shibhialta eile. De réir a chuid filíochta, dealraítear go raibh a mhuintir bocht nuair a bhí sé óg agus gurbh é athair altrama a thóg é, cé go raibh a mháthair fós beo nuair a bhí sé tríocha bliain d'aois. Ba é an t-ainm a ghlac sé leis nó ainm a athar altrama, Guillaume de Villon, ar shéiplíneach Eaglais choláisteach Saint-Benoit-le-Bétourné é agus ollamh sa dlí canónach agus a thóg an file faoina chúram. De réir François, bhí gaol an-dlúth eatarthu, níos dlúite fiú "ná an gaol sin a bhíonn idir athair agus mac." === Mac léinn === Chuaigh Villon leis an staidéar sna healaíona agus é fós óg, timpeall dhá bhliain déag d'aois fiú, ceaptar. Bhain sé céim bhaitsiléara amach ó Ollscoil Pháras in 1449, agus ansin céim mháistir in 1452. Níl faic na fríde d'eolas againn faoi don tréimhse ama idir sin agus 1455. Mar a scríobh údar Chiclipéid Brittanica 1911, "rinneadh iarrachtaí uaireanta, mar is nós a dhéanamh i cumadh beathaisnéiseanna ó am go ham, tuairimíocht a dhéanamh nár cheart, chun an bearna feasa seo a líonadh, agus tuairim a chur isteach ar cad a shamhlaítear go ndéanfadh an té a raibh dúil aige sa saol Bóheimeach agus a bhí díreach tar éis a céim ollscoile a bhaint amach, ach den chuid is mó, níl ciall ar bith sa tuairimíocht sin." === Gníomhaíochtaí coiriúla ar cuireadh ina leith iad === [[Íomhá:Ballades_et_poèmes_diverses.pdf|mion|clé|Ballades et poèmes diverses]] Tharla an chéad eachtra mhór dá shaol a bhfuil taifead déanta de ar an 5 Meitheamh 1455. Bhí sé i gcuideachta sagairt darbh ainm Gilles agus cailín darbh ainm Isabeau nuair a bhuail sé le Jean le Hardi, máistir ealaíon as Breatain na Fraince, ar Rue Saint Jacques. Bhí le Hardi i gcuideachta sagairt chomh maith, Philippe Chermoye (nó Sermoise, nó Sermaise). Thosaigh an dá bhaicle ag streachailt a chéile, taispeánadh miodóga agus ní amháin go bhfuair Sermaise, ar cuireadh ina leith gur bhagair sé ar Villon agus gur chaith sé an chéad bhuille, sá miodóige mar fhreagra air sin, ach buaileadh é le cloch chomh maith, agus leagadh é dá bharr. Fuair sé bás leis na créachtaí a fuair sé. Chuaigh Villon ar teitheadh agus gearradh pionós díbeartha air, pianbhreith ar tarchuireadh í in 1456 faoi phardún Rí Séarlas VII a scríobh sé i ndiaidh dó an dara cheann de dhá achainí a fháil ina ndearnadh an t-éileamh go raibh Sermoise tar éis maithiúnas a thabhairt do Villon sula bhfuair sé bás. [[Íomhá:Sida_ur_Villons_stora_testamente_kb_stockholm.jpg|mion|Leathanach ó Villon s ''Le grand-testament ''("An Tiomna Mór"). Kungliga biblioteket i Stócólm, an tSualainn.]] Tá dhá leagan dhifriúla den phardún ar fáil; i gceann amháin aithnítear an té a raibh an choir leagtha air mar " François de Loges, autrement de Villon" ("François des Loges, a tagraítear dó mar Villon d'uaireanta"), agus sa cheann eile mar " François de Montcorbier@. Chomh maith leis sin, deirtear gur inis sé don mháinlia a chóirigh an chneá dó gur "Michel Mouton" ab ainm dó. Ar a laghad, deimhníonn na doiciméid seo dáta a bhreithe, as tagairt a dhéanamh dó a bheith sé bliana is fiche d'aois nó mar sin de ag an am. Timpeall aimsir na Nollag sa bhliain 1456 tharla briseadh-isteach i séipéal College de Navarre agus goideadh cúig chéad choróin óir de. Bhí baint éigin ag Villon leis an robáil seo agus creidtear go forleathan gur theith sé Páras tamaillín beag ina dhiaidh. Chomh maith leis sin, ceaptar gur thimpeall an t-am céanna a chum sé an saothar sin ar a dtugtar Le Petit Testament ("An Tiomna níos lú") nó Lais ("Uacht" nó "Tiomnacht"). Níor tugadh an robáil faoi deara go dtí mí an Mhárta den bhliain dár gcionn, agus ní go dtí mí na Bealtaine a tháinig na póilíní ar rian baicle ghadaithe ar mhic léinn iad, a bhuí sin leis an gcaint scaoilteach ar nós le duine den bhaicle sin, Guy Tabarie, a bheith ag déanamh. Bliain ina dhiaidh sin d'aistrigh Tabarie chun fianaise a thabhairt ar son an Rí agus chuir sé i leith Villon gurbh eisean ceann feadhna na droinge agus, thairis sin, gurbh í an chúis dó imeacht go hAngers nó cuid den chúis dó é dul ann ar a laghad, ná chun robálacha eile a bheartú ann. De chúis an choir seo nó de chúis choir eile, gearradh pionóis díbeartha ar Villon; ní dhearna sé aon iarracht filleadh ar Pháras. Bhí sé mar fhánaí ar feadh tréimhse cheithre bliana. Seans go raibh sé ina bhall de bhaicle gadaithe fanachta, díreach mar a bhí beirt dá chairde, Regnier de Montigny agus Colin des Cayeux. ===''Le Testament ''("An Tiomna"), 1461 === [...] == Saothair == === Brollach === === ''Le Testament ("An Tiomna")'' === == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Villon, Francois}} [[Catagóir:Filí Francacha]] q51mculu6cjajogwp6fqvarwvs94oec 1083676 1083675 2022-08-19T21:17:16Z Kevin Scannell 340 -pic wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} File [[An Fhrainc|Francach]] sa [[Meánaois|Mheánaois]] dhéanach ab ea '''François de Montcorbier''' ('''Villon''' an sloinne a d'úsáid sé féin (/vijɔ̃/) ([[1431]] – [[1463]] (nó ní ba dhéanaí)). == Beathaisnéis == === Breith === Rugadh Villon i b[[Páras]] na Fraince in 1431 (an bhliain chéanna a loscadh Jeanne d'Arc ag an stáca). Tá foinse amháin ann a luann dáta i bhfad níos déanaí le haghaidh lá a bhreithe i.e. 19 Aibreán 1432. === Luathshaol === Ceaptar gurbh fhéidir gurbh é François de Mortcorbier nó François de Loges an gnáthainm a tugadh air: feictear an dá ainm sin i ndoiciméid a scríobhadh iad le linn shaol Villon. Níor úsáid an file ainm ar bith ach amháin an t-ainm Villon ina shaothar féin, áfach, agus dhéanadh sé amhail go minic. Tuigtear gur cineál dírbheathaisnéis atá i gceist lena dhá bhailiúchán dánta, go hiondúil, go háirithe "Le Testament" (ar a dtugtar "Le grand testament" chomh maith). Tá sonraí eile faoina shaol ann a bhfuil fios againn fúthu as eolas atá ar fáil i gcomhaid chúirte agus as comhaid shibhialta eile. De réir a chuid filíochta, dealraítear go raibh a mhuintir bocht nuair a bhí sé óg agus gurbh é athair altrama a thóg é, cé go raibh a mháthair fós beo nuair a bhí sé tríocha bliain d'aois. Ba é an t-ainm a ghlac sé leis nó ainm a athar altrama, Guillaume de Villon, ar shéiplíneach Eaglais choláisteach Saint-Benoit-le-Bétourné é agus ollamh sa dlí canónach agus a thóg an file faoina chúram. De réir François, bhí gaol an-dlúth eatarthu, níos dlúite fiú "ná an gaol sin a bhíonn idir athair agus mac." === Mac léinn === Chuaigh Villon leis an staidéar sna healaíona agus é fós óg, timpeall dhá bhliain déag d'aois fiú, ceaptar. Bhain sé céim bhaitsiléara amach ó Ollscoil Pháras in 1449, agus ansin céim mháistir in 1452. Níl faic na fríde d'eolas againn faoi don tréimhse ama idir sin agus 1455. Mar a scríobh údar Chiclipéid Brittanica 1911, "rinneadh iarrachtaí uaireanta, mar is nós a dhéanamh i cumadh beathaisnéiseanna ó am go ham, tuairimíocht a dhéanamh nár cheart, chun an bearna feasa seo a líonadh, agus tuairim a chur isteach ar cad a shamhlaítear go ndéanfadh an té a raibh dúil aige sa saol Bóheimeach agus a bhí díreach tar éis a céim ollscoile a bhaint amach, ach den chuid is mó, níl ciall ar bith sa tuairimíocht sin." === Gníomhaíochtaí coiriúla ar cuireadh ina leith iad === [[Íomhá:Ballades_et_poèmes_diverses.pdf|mion|clé|Ballades et poèmes diverses]] Tharla an chéad eachtra mhór dá shaol a bhfuil taifead déanta de ar an 5 Meitheamh 1455. Bhí sé i gcuideachta sagairt darbh ainm Gilles agus cailín darbh ainm Isabeau nuair a bhuail sé le Jean le Hardi, máistir ealaíon as Breatain na Fraince, ar Rue Saint Jacques. Bhí le Hardi i gcuideachta sagairt chomh maith, Philippe Chermoye (nó Sermoise, nó Sermaise). Thosaigh an dá bhaicle ag streachailt a chéile, taispeánadh miodóga agus ní amháin go bhfuair Sermaise, ar cuireadh ina leith gur bhagair sé ar Villon agus gur chaith sé an chéad bhuille, sá miodóige mar fhreagra air sin, ach buaileadh é le cloch chomh maith, agus leagadh é dá bharr. Fuair sé bás leis na créachtaí a fuair sé. Chuaigh Villon ar teitheadh agus gearradh pionós díbeartha air, pianbhreith ar tarchuireadh í in 1456 faoi phardún Rí Séarlas VII a scríobh sé i ndiaidh dó an dara cheann de dhá achainí a fháil ina ndearnadh an t-éileamh go raibh Sermoise tar éis maithiúnas a thabhairt do Villon sula bhfuair sé bás. [[Íomhá:Sida_ur_Villons_stora_testamente_kb_stockholm.jpg|mion|Leathanach ó Villon s ''Le grand-testament ''("An Tiomna Mór"). Kungliga biblioteket i Stócólm, an tSualainn.]] Tá dhá leagan dhifriúla den phardún ar fáil; i gceann amháin aithnítear an té a raibh an choir leagtha air mar " François de Loges, autrement de Villon" ("François des Loges, a tagraítear dó mar Villon d'uaireanta"), agus sa cheann eile mar " François de Montcorbier@. Chomh maith leis sin, deirtear gur inis sé don mháinlia a chóirigh an chneá dó gur "Michel Mouton" ab ainm dó. Ar a laghad, deimhníonn na doiciméid seo dáta a bhreithe, as tagairt a dhéanamh dó a bheith sé bliana is fiche d'aois nó mar sin de ag an am. Timpeall aimsir na Nollag sa bhliain 1456 tharla briseadh-isteach i séipéal College de Navarre agus goideadh cúig chéad choróin óir de. Bhí baint éigin ag Villon leis an robáil seo agus creidtear go forleathan gur theith sé Páras tamaillín beag ina dhiaidh. Chomh maith leis sin, ceaptar gur thimpeall an t-am céanna a chum sé an saothar sin ar a dtugtar Le Petit Testament ("An Tiomna níos lú") nó Lais ("Uacht" nó "Tiomnacht"). Níor tugadh an robáil faoi deara go dtí mí an Mhárta den bhliain dár gcionn, agus ní go dtí mí na Bealtaine a tháinig na póilíní ar rian baicle ghadaithe ar mhic léinn iad, a bhuí sin leis an gcaint scaoilteach ar nós le duine den bhaicle sin, Guy Tabarie, a bheith ag déanamh. Bliain ina dhiaidh sin d'aistrigh Tabarie chun fianaise a thabhairt ar son an Rí agus chuir sé i leith Villon gurbh eisean ceann feadhna na droinge agus, thairis sin, gurbh í an chúis dó imeacht go hAngers nó cuid den chúis dó é dul ann ar a laghad, ná chun robálacha eile a bheartú ann. De chúis an choir seo nó de chúis choir eile, gearradh pionóis díbeartha ar Villon; ní dhearna sé aon iarracht filleadh ar Pháras. Bhí sé mar fhánaí ar feadh tréimhse cheithre bliana. Seans go raibh sé ina bhall de bhaicle gadaithe fanachta, díreach mar a bhí beirt dá chairde, Regnier de Montigny agus Colin des Cayeux. ===''Le Testament ''("An Tiomna"), 1461 === [...] == Saothair == === Brollach === === ''Le Testament ("An Tiomna")'' === == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Villon, Francois}} [[Catagóir:Filí Francacha]] 9g15sbne3tixdnztfkdepnq050sdpax Peter Grant 0 85937 1083739 1059304 2022-08-20T01:08:16Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is polaiteoir [[Albain|Albanach]] de chuid [[Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba]] é '''Peter Grant'''. Rugadh é ar an 12 Deireadh Fómhair 1960. I mí Bhealtaine 2015, bhí sé tofa don chéad uair mar theachta parlaiminte do [[Gleann Rathais (Toghcheantar na Ríochta Aontaithe)|Ghleann Rathais]]. == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Grant, Peter}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1960]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Baill Pàrtaidh Nàiseanta na h-Alba]] 3olmwqgbv970bxf62cmmzi0qhkznt7z Éinde Ó Callaráin 0 86170 1083845 1022467 2022-08-20T06:45:27Z SeoMac 5102 defsort wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba pheileadóir Ghaelach ó [[Contae na Gaillimhe|Chontae na Gaillimhe]] é '''Éinde Ó Callaráin''' (''Enda Colleran'' sa Bhéarla). Rugadh sé i mí Bhealtaine 1942. Fuair sé bás ar an 8 Aibreán 2004. D'imir sé le haghaidh [[CLG Chontae na Gaillimhe|Gaillimh]] agus An Creagan/Maugh Locha. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Callarain, Einde O}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1942]] [[Catagóir:Básanna in 2004]] [[Catagóir:Alumni Choláiste na hOllscoile, Gaillimh]] g85obunio01eabuf7q0yamftm14wg9u Gunna 0 87140 1083705 911897 2022-08-20T00:10:30Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{glanadh}} [[Íomhá:SIG_Pro_by_Augustas_Didzgalvis.jpg|deas|250px|thumb|Gunna]] Is [[arm]] le tiúb mhiotal as theilg [[piléar|piléir]], sliogáin, nó [[Diúracán|diúracáin]] eile le fórsa pléascach, ag déanamh torann géar, glórach é '''gunna'''. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Gunna}} [[Catagóir:Gunnaí]] pi2bk0i9rlat92wia8az36yzx89iwz5 Sally Kirkland 0 87267 1083671 1072668 2022-08-19T20:22:10Z SeoMac 5102 defsort+ wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is ban-aisteoir Meiriceánach í '''Sally Kirkland''' (r. 31 Deireadh Fómhair 1941). Bhuaigh sí an gradam Ban-Aisteoir is Fearr i nDráma sna gradaim Golden Globe i 1988. {{Síol-aisteoir}} {{DEFAULTSORT:Kirkland, Sally}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1941]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Ban-aisteoirí Meiriceánacha]] [[Catagóir:Buaiteoirí gradam Ban-Aisteoir is Fearr i nDráma sna gradaim Golden Globe]] k568yfsvz63epi676r4uw6l86ncswwe Leipiridigh 0 88754 1083706 1079764 2022-08-20T00:14:13Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} [[Íomhá:Arctic_Hare_1.jpg|thumb|240px|Leipiridigh]] Is [[Coinín|coiníní]] agus [[Giorria|giorriacha]] iad '''Leipiridigh''' (fine ''Leporidae''). {{síol ainmhí}} {{DEFAULTSORT:Leipiridigh}} [[Catagóir:Mamaigh]] p7t3skrjn63tg7mwhv447wyuaiveh0u Diarmuid Ua Conaill 0 88917 1083670 1059454 2022-08-19T20:18:30Z SeoMac 5102 defsort, dátaí, nasc wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Bithcheimiceoir comhairleach ab ea '''Diarmuid Ua Conaill''' ([[1941]] - [[2018]]). == Saol == Rugadh Diarmuid Ua Conaill i [[Corcaigh| gCathair Chorcaí]] sa bhliain 1941 agus d'fhás sé suas i d[[Tír Chonaill]] agus i g[[Ciarraí]], an dara páiste i measc seisir. Thosaigh sé le scríbhneoireacht nuair a bhí sé ina dhéagóir. Bhain sé amach céim MSc sa bhithcheimic ó Choláiste na hOllscoile, Corcaigh. Chaith sé an chuid is mó da shaol oibre ag Ospidéal an Mater, i mBaile Átha Cliath mar [[Bithcheimic|bhithcheimiceoir]] comhairleach, ar feadh breis is 30 bliain. Duine séimh ciúin, fiosrach faoin saol, faoin [[réalteolaíocht]] agus faoin [[ríomheolaíocht]] go háirithe. Bhí gean aige don Ghaeilge i gcónaí riamh. Bhain sé an-taithneamh as comhluadar a chairde sa Chiorcal Comhrá i m[[Binn Éadair]]. Athair dilis clainne ba ea é, a bhain sult as taisteal, stair theghlaigh, [[ficsean eolaíochta]], seoladh bád, beiriste agus spaisteoireacht le madra. ==Bás== D'éag Diarmuid i mí Iúil 2018, agus maireann a bhean chéile Annette, ceathrar iníon, seachtar garchlainne, beirt deirfiúr agus beirt sá dtriúr deartháir. Adhlacadh é i mBaile Átha Cliath. == Saothar == * ''Comhairle don Duine Óg'', 1959 * ''Cnoc an Arbhair'', 1957 * ''Dán'', 2016 * ''Haighcú'', 2018 Féach:'Scríbhneoirí Cois Teorann 4', Eagarthóir: Seosamh Mac Muirí, [[Coiscéim]] <ref>www.coisceim.ie</ref> == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol}} {{DEFAULTSORT:Conaill, Diarmuid Ua}} [[Catagóir:Básanna in 2018]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1941]] [[Catagóir:Daoine as Contae Chorcaí]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha]] fxiyqr7fee7nd8rk1r77x1n7g39o64n Mark Tami 0 90783 1083745 939946 2022-08-20T01:27:48Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Polaiteoir de chuid [[Páirtí an Lucht Oibre (an Ríocht Aontaithe)|Pháirtí an Lucht Oibre]] sa [[Ríocht Aontaithe]] is ea '''Mark Richard Tami'''. Rugadh é in [[Enfield Town]] ar an [[3 Deireadh Fómhair]] [[1962]]. {{síol}} {{DEFAULTSORT:Tami, Mark}} [[Catagóir:Polaiteoirí na Ríochta Aontaithe (gan Tuaisceart na hÉireann)]] [[Catagóir:Páirtí an Lucht Oibre (an Ríocht Aontaithe)]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1962]] [[Catagóir:Daoine beo]] 9lz1fbya1j8jnokt9bxg6rns6rm926z Úsáideoir:Marcas.oduinn/Clár Dubh 2 90902 1083690 1083200 2022-08-19T22:40:58Z Marcas.oduinn 33120 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] Ag líonadh na mbearnaí: * [[Cú Connacht Ua Dálaigh]], [[Gillamaire Ua Conallta]], [[Tadhg Ua Dálaigh]], [[Máel Íosa Ua Dálaigh]], [[Giolla Ernain Ó Martain]], [[Máine Tethbae]], [[Uí Laoghaire]], [[Uí Dhálaigh]]-, [[Dáithí Ó Coimín]]=[[Dáithí Coimín]], [[Edward Gwynn]], [[Gearóid Mac Niocaill]], [[Margaret Dobbs]], [[Peter Berresford Ellis]], [[Marie-Louise Sjoestedt]], [[Pól Breathnach]]-, [[Kenneth Nicholls]], [[Patrick Weston Joyce]], [[Robert Dwyer Joyce]]-, [[Donncha Ó Cróinín]], [[Dáibhí Ó Cróinín]], [[Trevor Joyce]]-, [[Muireann Ní Bhrolcháin]], [[Meidhbhín Ní Úrdail]], [[Liosta de lámhscríbhinní Éireannacha]], [[Saltair Chaimín]], [[Leabhar Dhèir]]=[[Leabhar Dhéir]], [[Revue Celtique]]=[[Études Celtiques]], [[Uí Fergusa]]=[[Uí Fhearghasa]], [[Aedh Ua Conchobair]]=[[Aodh Ó Conchúir]]- mac Cathail Chrobhdheirg, [[Aedh mac Ruaidri Ua Conchobair]]=[[Aodh mac Ruairí Ó Conchúir]], [[Altram Tige Dá Medar]], [[Éadbhard Ó Raghallaigh]], [[Gormflaith ingen Murchada]]=[[Gormlaith ní Mhurchadha]], Miotaseolaíocht na nGael (tuilleadh) # [[Nodens]]- # [[Lugus]]- # [[Taranis]]- # [[Ogmios]]- # [[Catubodua]] # [[Brigantia]]- # [[Lámhscríbhinn dhathmhaisithe]]- #* [[Leabhar Soiscéal]]- * [[:Catagóir:Lámhscríbhinní Éireannacha]] * [[:Catagóir:Lámhscríbhinní Gaelacha na Meánaoise]] {{Lámhscríbhinní Gaelacha na Meánaoise}} Agus na bearnaí thuas líonta agam, beidh tionscadal nua agam (bliain 5): [[Téamh domhanda]] t8qvstwsdweelfq9myzzsg3az2ihvs9 1083856 1083690 2022-08-20T09:27:40Z Marcas.oduinn 33120 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] Ag líonadh na mbearnaí: * [[Cú Connacht Ua Dálaigh]], [[Gillamaire Ua Conallta]], [[Tadhg Ua Dálaigh]], [[Máel Íosa Ua Dálaigh]], [[Giolla Ernain Ó Martain]], [[Máine Tethbae]], [[Uí Laoghaire]], [[Uí Dhálaigh]]-, [[Dáithí Ó Coimín]]=[[Dáithí Coimín]], [[Edward Gwynn]], [[Gearóid Mac Niocaill]], [[Margaret Dobbs]], [[Peter Berresford Ellis]], [[Marie-Louise Sjoestedt]], [[Pól Breathnach]]-, [[Kenneth Nicholls]], [[Patrick Weston Joyce]], [[Robert Dwyer Joyce]]-, [[Donncha Ó Cróinín]], [[Dáibhí Ó Cróinín]], [[Trevor Joyce]]-, [[Muireann Ní Bhrolcháin]], [[Meidhbhín Ní Úrdail]], [[Liosta de lámhscríbhinní Éireannacha]], [[Saltair Chaimín]], [[Leabhar Dhèir]]=[[Leabhar Dhéir]], [[Revue Celtique]]=[[Études Celtiques]], [[Uí Fergusa]]=[[Uí Fhearghasa]], [[Aedh Ua Conchobair]]=[[Aodh Ó Conchúir]]- mac Cathail Chrobhdheirg, [[Aedh mac Ruaidri Ua Conchobair]]=[[Aodh mac Ruairí Ó Conchúir]], [[Altram Tige Dá Medar]], [[Éadbhard Ó Raghallaigh]], [[Gormflaith ingen Murchada]]=[[Gormlaith ní Mhurchadha]], Miotaseolaíocht na nGael (tuilleadh), [[Nodens]]- # [[Lugus]]- # [[Taranis]]- # [[Ogmios]]- # [[Catubodua]] # [[Brigantia]]- # [[Lámhscríbhinn dhathmhaisithe]]- #* [[Leabhar Soiscéal]]- # [[Miotaseolaíocht na gCeilteach]]- * [[:Catagóir:Lámhscríbhinní Éireannacha]] * [[:Catagóir:Lámhscríbhinní Gaelacha na Meánaoise]] {{Lámhscríbhinní Gaelacha na Meánaoise}} Agus na bearnaí thuas líonta agam, beidh tionscadal nua agam (bliain 5): [[Téamh domhanda]] f4gco8u9iewclh0mf157wj9tzwdp7yu Emo Court 0 92007 1083754 1009927 2022-08-20T01:40:12Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Foirgneamh}} Is teach mór nuachlasaiceach é '''Emo Court''' nó '''Cúirt Ioma''' i g[[Contae Laoise]]. Dearadh an ailtire [[James Gandon]] an teach i 1790 do John Dawson, an chéad Iarla Cúil an tSúdaire. Bíonn an teach oscailte do chuairteoirí de ghnáth, ach dúnadh an teach sa bhliain 2020. Táthar leis an teach a oscailt arís i 2021, agus na tailte timpeall an fhoirgnimh ar oscailt do chuairteoirí cheana. ==Stair== Chuaigh an t-ailtire, James Gandon, a bhí díreach críochnaithe lena chuid oibre ar Theach an Chustaim agus ar na Ceithre Cúirteanna i m[[Baile Átha Cliath]], i mbun oibre ar Chúirt Ioma in 1790. Ainneoin sin, níor críochnaíodh an foirgneamh atá ina sheasamh ansin anois go ceann 70 bliain ina dhiaidh sin. Bhí an t-eastát mar áit chónaithe ag iarlaí Chúl an tSúdaire nó gurbh éigean dóibh imeacht as Éirinn go buan de bharr Chogadh na Saoirse. Ghlac na hÍosánaigh seilbh ar an áit roinnt blianta ina dhiaidh sin, agus is ann a cuireadh oiliúint ar thart ar 500 nóibhíseach de chuid an oird nuair a bhí sí mar Nóibhíseacht ag Proibhinse na hÉireann. Ghlac an Maor Cholmeley-Harrison seilbh ar Chúirt Ioma sna 1960idí agus rinne sé athchóiriú iomlán uirthi. D’oscail sé na gairdíní áille agus an fearann páirce don phobal agus i ndeireadh na dála bhronn sé an t-eastát go léir ar mhuintir na hÉireann in 1994.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Oifig na nOibreacha Poiblí)|date=ND|title=Cúirt Ioma}}</ref> ==Nasc seachtrach== *[https://heritageireland.ie/places-to-visit/emo-court/#place--opening Emo Court ag suíomh Heritage Ireland. Dáta rochtana: 21 Meitheamh 2021] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} [[Catagóir:Contae_Laoise]] [[Catagóir:Tithe móra in Éirinn]] 4ezo0pxkgq6krxtojk090n3z1jsdjml Buamáil Brighton (1984) 0 92233 1083776 1030743 2022-08-20T02:06:01Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Maraíodh cúigear agus gortaíodh 34 duine i m'''buamáil Brighton''' ar [[12 Deireadh Fómhair]] [[1984]]. Tharla phléascadh sa Grand Hotel i m[[Brighton and Hove|Brighton]] le linn chomhdháil bhliantúil na d[[An Páirtí Coimeádach (An Ríocht Aontaithe)|Tóraithe]]. Tháinig [[Príomh-Aire na Ríochta Aontaithe|Príomh-Aire na Breataine]], [[Margaret Thatcher|Margaret Thatcher,]] slán ón ionsaí. Ghoill sé go smior ar Thatcher gur éirigh leis an [[IRA Sealadach|IRA]] ionsaí mar sin a dhéanamh ar a páirtí.<ref>{{Lua idirlín|url=http://tuairim2.rssing.com/chan-6358526/all_p1.html|teideal="Margaret Thatcher, dubh agus bán"|údar=Nuacht24 » gné-ailt/tuairim|dáta=4/8/2013|work=tuairim2.rssing.com|dátarochtana=2020-03-30}}</ref> [[Íomhá:Brighton, Grand Hotel - geograph.org.uk - 844294.jpg|clé|mion|220x220px|An Grand Hotel inniu]] Dúirt an tIRA Sealadach níos déanaí, ‘Ní gá dúinne an t-ádh a bheith orainn ach aon uair amháin; ní mór daoibhse a bheith éifeachtach i gcónaí’.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/muna-bhfuil-palas-na-bpucai-slan-o-ionsai-buamala-ce-ata/|teideal=Muna bhfuil Pálás na bPúcaí slán ó ionsaí buamála, cé atá slán uaidh?|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-03-30}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Stair Shasana]] [[Catagóir:Sussex Thoir]] atscebtx5cux4thno7om7m2axa7eep2 Blitz Bhéal Feirste 0 92412 1083815 967625 2022-08-20T05:43:50Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:York Street, Belfast (26643662608).jpg|mion|220x220px|Sráid York, 17 Aibreán 1941]] Feachtas [[Buama|buamála]] [[Luftwaffe]], faoi choim na h[[oíche]], ab ea '''Blitz Bhéal Feirste,''' ó 7 Aibreán go dtí [[6 Bealtaine]] [[1941]]. [[Íomhá:Donegall Place, Belfast (26643662598).jpg|mion|1941ː Donegall Place]] == 7/8 Aibreán 1941 == Thug scuadrún beag de [[Eitleán|eitleáin]] [[An Ghearmáin|Ghearmánacha]] ruathar faoi dhuganna Bhéal Feirste agus maraíodh 13 duine. Thug criúnna na Luftwaffe tuairisc go raibh córas cosanta [[Béal Feirste|Bhéal Feirste]] “ ar chaighdeán íseal, gur beag atá ann de agus nach leor é”.<ref>{{Lua idirlín|url=http://hist.scoilnet.ie/docs/ceim3seisiun3.pdf|teideal=Blitz Bhéal Feirste|údar=hist.scoilnet.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref>[[Íomhá:Bridge Street, Belfast (38704444290).jpg|mion|1941ː Bridge Street]] == 15 Aibreán 1941 == Thug 180 eitleán Gearmánach ruathar istoíche faoi Bhéal Feirste ar feadh cúig huaire go leith. Maraíodh 900 duine - an líon is mó daoine a maraíodh in aon chathair seachas Londain in aon aer-ruathar amháin. Cuireadh seirbhís bia éigeandála ar fáil do 70,000 duine. Rinneadh damáiste do 35,000 [[teach]] agus scriosadh 11 [[Eaglais (foirgneamh)|eaglais]], 2 [[ospidéal]] agus 2 [[scoil]]. Sheol [[Éamon de Valera|de Valera]] 70 fear le hinnill dóiteáin ó [[Baile Átha Cliath|Bhaile Átha Cliath]], ó [[Dún Laoghaire|Dhún Laoighaire]], ó [[Dún Dealgan|Dhún Dealgan]] agus ó [[Droichead Átha|Dhroichead Átha]]. [[Íomhá:Antrim Road corner of Duncairn Gardens, Belfast (38704444360).jpg|mion|1941ː Antrim Road (Duncairn Gardens)]] == 4/6 Bealtaine 1941 == Caitheadh 6,000 aireagán [[Loiscneach|loisneach]] anuas ar cheantar an chuain, ar [[Monarcha|mhonarchana]] agus ar longchlósanna. Scriosadh an chuid is mó do Harland & Wolfe.<ref>{{Lua idirlín|url=http://history5thyear.blogspot.com/2013/03/blitz-beal-feirste-le-linn-dara-cogadh.html|teideal=An coirnéal stair.: Blitz Béal Feirste le linn an Dara Cogadh Domhanda.|údar=Marcus Ó Cearúil|dáta=2013-03-21|work=An coirnéal stair.|dátarochtana=2020-04-15}}</ref> == Iarmhairtí == Is mór an damáiste a rinneadh i lár na [[Cathair (lonnaíocht)|cathrach]]. Scríobhadh ceannlínte faoi i [[Nuachtán|nuachtáin]] na Gearmáine ag an am fiú. == Féach freisin == * [[An Blitz]] *"D'imigh sin agus Tháinig seo" le [[Séamus Mac Seáin]], le cuimhní cinn ón mBlitz i [[Béal Feirste|mBéal Feirste]]<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.coisceim.ie/dimighsin.html|teideal=D'imigh sin agus Tháinig seo Séamus Mac Seáin|work=www.coisceim.ie|dátarochtana=2019-12-29}}</ref> [[Íomhá:High Street and Bridge Street, Belfast (26643662588).jpg|mion|1941ː High Street agus Bridge Street]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:An Dara Cogadh Domhanda]] [[Catagóir:Stair Thuaisceart Éireann]] lw4a8s245vkz743vp6smsjup0kif1l5 Lá an Bhua san Eoraip 0 92901 1083768 1064121 2022-08-20T02:01:37Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Churchill waves to crowds.jpg|mion|deas|[[Winston Churchill]] na Ríochta Aontaithe ós comhair na sluaite Dé Máirt, 8 Bealtaine 1945]] Is éard atá i gceist le '''Lá an Bhua san Eoraip''' ([[Béarla]]: '''V-E Day''' - [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]], '''VE Day''' - [[An Ríocht Aontaithe|an Ríocht Aontaithe]]) ná lá ceiliúrtha ar an 8 Bealtaine 1945 tar éis glacadh oifigiúil na g[[Comhghuaillithe]] le géilleadh gan chomha [[Ghearmáin]] na [[Naitsithe]], rud a chuir deireadh leis [[An Dara Cogadh Domhanda|an Dara Cogadh Domhanda]] san Eoraip. Tá an lá á chomóradh ar an lá céanna i dtíortha in iarthar na hEorpa. Sa taobh eile den ilchríoch, áfach, déanann [[an Rúis]], [[An Bhealarúis|an Bhealarúis]], [[An tSeirbia|an Serbia]] agus tíortha iar-Shóivéadacha eile an lá ceiliúrtha ar an 9 Bealtaine. Is amhlaidh atá sé [[An Iosrael|in Iosrael]]. {{síol}} [[Catagóir:An Dara Cogadh Domhanda]] [[Catagóir:1945 san Eoraip]] kyp8tz1z0biissx69x3ggbknuufssev Riabhóg dhonn 0 93361 1083788 1076492 2022-08-20T02:24:19Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}} Is [[éan]] í an '''riabhóg dhonn''' (''Anthus campestris''). Is baill d'fhine na Motacillidae iad. {{síol ainmhí}} {{DEFAULTSORT:Riabhog dhonn}} [[Catagóir:Éin]] 73dfok7c6p7qdhrp3hbb7ddt3s1asi0 Sléacht Bhaile Uí Mhurchú (1971) 0 94312 1083769 1039468 2022-08-20T02:02:12Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:BallymurphyMassacre.jpg|mion|clé]] Ar 9-[[11 Lúnasa]] [[1971]], mharaigh [[Arm na Breataine]] deichniúr sibhialtach i m[[Baile Uí Mhurchú]], Iarthar [[Béal Feirste|Bhéal Feirste]]. Gortaíodh na doseain eile agus bhí teaghlaigh cráite go dona mar thoradh ar uafáis na dtrí lá sin. Deirtear gur [[Reisimint Pharaisiút|reisimint]] d'[[Arm na Breataine]] a bhí freagrach.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Coiste Cróinéara tosaithe faoin sléacht i mBaile Uí Mhurchú,B.F|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2018/1112/1010383-coiste-croineara-tosaithe-faoin-sleacht-i-mbaile-ui-mhurchu-b-f/|date=2018-11-12|language=ga|author=Nuacht RTÉ|journal=|volume=|issue=}}</ref> Maraíodh Joan Connolly, 44, Joseph Corr, 43, Edward Doherty, 31, John Laverty, 20, John McKerr, 49, an tAthair Hugh Mullan, 38, Joseph Murray, 41, Noel Phillips, 19, Frank Quinn, 19, agus Daniel Teggart, 44. Bhuail taom croí fear eile, Paddy McCarthy (44) nuair a rinneadh céasadh air. == Cúlra == Ar an [[9 Lúnasa]] [[1971]], tugadh isteach [[imtheorannú]] gan triail i d[[Tuaisceart Éireann]]. nó sluachampaí géibhinn. Ghabh [[Fórsaí armtha|fórsaí slándála]] na Breataine na céadta [[Náisiúnachas in Éirinn|náisiúnaí]] agus chuireadar i b[[príosún]] sa [[An Cheis Fhada|Cheis Fhada]] iad gan triail cúirte. "Operation Demetrius" nó [[Obráid Demetrius]] a tugadh air, nó an braighdeanas. Bhí na mílte ball d'Arm na Breataine ar na sráideanna i ruathar inar tógadh suas le 400 fear Caitliceach agus d'imigh na mílte óna dtithe le himeacht ón fhoréigin<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.irishnews.com/news/2015/05/09/news/scanna-in-a-chuirfidh-idir-iontas-agus-uafa-s-orainn-le-feicea-il-ag-qft-122833/|teideal=Scannáin a chuirfidh idir iontas agus uafás orainn le feiceáil ag QFT|language=en|work=The Irish News|dátarochtana=2020-08-09}}</ref>. == Imeachtaí == [[Íomhá:Anti-Austerity March, Belfast, October 2012 (023).JPG|clé|mion]]Lámhachadh deichniúr, ina measc [[bean]] a raibh ochtar [[Leanbh|páistí]] aici, sagart agus fear a fuair [[bás]] de bharr [[taom croí]] tar éis achrainn le [[saighdiúir]]í. Cuireadh an milleán riamh ar [[Reisimint Pharaisiút|pharatrúpaí]] [[Arm na Breataine]] a bhí gníomhach i mBaile Uí Mhurchú ar feadh trí lá le linn na corraíola a lean [[imtheorannú]] gan triail i mí Lúnasa den bhliain sin<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/an-uvf-agus-sleacht-bhaile-ui-mhurchu-macantacht-no-mioscais/|teideal=An UVF agus sléacht Bhaile Uí Mhurchú – macántacht nó mioscais?|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2018|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-08-09}}</ref>. níor ciontaíodh riamh aon saighdiúir as aon dúnmharú i mBaile Uí Mhurchú. === Eachtraí === * Ar an 9 Lúnasa, scaoil [[naoscaire]] ar Bobby Clarke, á ghortú agus é ag rith trasna [[Páirc|páirce]]. Nuair a tháinig [[sagart]], an tAthair Hugh Mullan fríd an tamhach táisc le cuidiú leis, scaoileadh marbh é. Agus Frank Quinn (19) a tháinig chun cuidiú leis an sagart, mharaigh na saighdiúirí eisean chomh maith. Fágadh na [[Corp an duine|coirp]] ina luí sa pháirc ar feadh thréimhse fada ama. * Maraíodh Joan Connolly, bean 50 bliain d'aois a raibh ochtar páistí aici, agus i ag iarraidh cuidiú le duine de na daoine a scaoil na Paratrúpaí trasna na sráide ón Henry Taggart Memorial Hall. Scaoileadh san aghaidh í agus deirtear go mairfeadh sí dá bhfaigheadh sí cuidiú. Ach fágadh ina luí ar an tsráid í le bás a fhail cionn is nach raibh aon duine in ann dul a fhad léi mar gheall ar an oiread sin scaoileadh, * Maraíodh an déagóir Noel Phillips agus Joe Murphy. * An dá lá dar gcionn, maraíodh Joseph Corr agus ar 11 Lúnasa, fuair Edward Doherty, John Laverty,John McKerr agus Paddy McCarthy bás. == Conspóidí == [[Íomhá:Ballymurphy garden.JPG|mion|Gairdín cuimhneacháin]] Bhí daoine muinteartha na marbh ag éileamh ionchoisne sna blianta dár gcionn<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/radioplayer/html5/#/rnag/21412372|teideal=RTÉ Radio Player|údar=RnaG|dáta=Lúnasa 2018|work=www.rte.ie|dátarochtana=2020-08-09}}</ref> <ref>{{Lua idirlín|url=https://cs.slu.edu/~scannell/gaelsceal/2010-06-25.pdf|teideal=Sléacht Bhaile Uí Mhurchú|údar=Anton Mac Cába, Gaelscéal|dáta=25 Meitheamh 2010|dátarochtana=2020}}</ref>. Bhí coiste bunaithe ag teaghlaigh na marbh agus táthar ag lorg aitheantais ó [[Rialtas na Ríochta Aontaithe|Rialtas Shasana]] ag deimhniú gur dhaoine neamhchiontacha iad siúd ar mharaigh an t-arm iad<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.meoneile.ie/nuacht/l%C3%A9acht-bhliant%C3%BAil-harry-holland-sl%C3%A9acht-bhaile-u%C3%AD-mhurch%C3%BA|teideal=Léacht Bhliantúil Harry Holland - Sléacht Bhaile Uí Mhurchú < Meon Eile|údar=Sarah de Búrca|dáta=2013|work=www.meoneile.ie|dátarochtana=2020-08-09}}</ref>. Cuireadh tús le coiste cróinéara i mí Mheán Fómhair 2018 i gCúirt Thaobh an Lagáin. * Thug an tIar-Ghinearál Mike Jackson fianaise ag an gcoiste cróinéara. Bhí sé séanta ag Iar-Cheannasaí in Arm na Breataine go ndearnadh aon iarracht an sléacht a chuir faoi cheilt<ref>{{Luaigh foilseachán|title=É séanta go ndearnadh marú le linn na dTrioblóidí a cheilt|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2019/0530/1052620-diultaithe-go-rinneadh-eachtra-lamhaigh-a-cheilt/|date=2019-05-30|language=ga|author=Nuacht RTÉ|journal=|volume=|issue=}}</ref>. Dúirt sé go bhfuil sé áiféiseach a chur ina leith go raibh comhcheilg ar bun ag Arm na Breataine. Ag an am, bhí an Ginearál mar chaptaen leis an gcéad [[Cathlán|chathláin]] choisithe don [[Reisimint Pharaisiút|reisimint pharaisiút]]. * Dúirt iar-shaighdiúir Breataineach eile go raibh rógairí agus 'coirpigh ó smacht' bainteach leis an Reisimint Paraisiúit<ref>{{Luaigh foilseachán|title='Baill den Reisimint Paraisiúit ó smacht i mBaile Uí Mhurchú'|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2019/0513/1049183-baill-den-reisimint-paraisiuit-o-smacht-i-mbaile-ui-mhurchu/|date=2019-05-13|language=ga|author=Nuacht RTÉ|journal=|volume=|issue=}}</ref>. Dúirt sé gur sheachain roinnt de na comhaltaí sin téarmaí príosúnachta ar an gcoinníoll go mbeadh siad páirteach sa reisimint. 'Ba é tuairim na saighdiúirí sin' a dúradh inniu, 'gur bhaill den IRA a bhí in aon duine a bhí ar an tsráid sa trí lá fuilteach sin agus gur cheart iad a lámhach dá réir'. Dúirt sé go raibh ceiliúradh i measc na bhfórsaí sa reisimint, de réir mar a bhí daoine á marú. * Ag an am, bhí buíon seanfhondúirí ón UVF ag maíomh go raibh fear gunna dá gcuid ag scaoileadh le daoine sa cheantar agus gurb eisean a mharaigh roinnt den deichniúr. Bhí na gaolta imníoch ag an am go gcothódh idirghabháil an UVF amhras a a thiocfadh salach ar a n-iarracht chun freagracht a leagan ar na saighdiúirí.agus go raibh [[duaithníocht]] i gceist<ref name=":0" />. === Breithiúnas an chróinéara, 2021 === Ar 11 Bealtaine 2021, chinn an cróinéir san Ionad Idirnáisiúnta Comhdhála go raibh deichniúr Caitliceach a mharaigh [[Arm na Breataine|saighdiúirí na Breataine]] i mBaile Uí Mhurchú " iomlán neamhchiontach."<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Deichniúr a mharaigh Arm na Breataine "iomlán neamhchiontach"|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2021/0511/1220941-deichniur-a-mharaigh-arm-na-breataine-iomlan-neamhchiontach/|date=2021-05-11|language=en|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Dúirt an cróinéir go raibh sé as compás ar fad ag [[Arm na Breataine]] dul i muinín an fhornirt i mBaile Uí Mhurchú. Theip ar an stát, a dúirt sí, a chruthú go raibh an forneart inchosanta. Chaith an Breitheamh Keegan amhras freisin ar roinnt den fhianaise a thug cuid de saighdiúirí a bhí freagrach as an sléacht. Níor ghlac sí le líomhaintí ó Roinn Cosanta na Breataine go mb'fhéidir gur chaith ball den UVF cuid de na híospartaigh. Thug dlíodóir ghaolta na marbh Pádraig Ó Muirigh le fios go mbeidh siad ag tabhairt cásanna sibhialta in aghaidh Roinn Cosanta na Breataine de réir bhreithiúnas an chróinéara. === 2022ː Damáistí cúitimh ceadaithe do theaghlaigh Bhaile Uí Mhurchú === San Ardchúirt i mBéal Feirste ar 13 Meitheamh 2022, deimhníodh go raibh damáistí "suntasacha" cúitimh le híoc le teaghlaigh an naonúir a thug cás sibhialta in aghaidh Roinn Cosanta na Breataine.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Damáistí cúitimh ceadaithe do theaghlaigh Bhaile Uí Mhurchú|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2022/0613/1304521-damaisti-cuitimh-ceadaithe-do-theaghlaigh-bhaile-ui-mhurchu/|date=2022-06-13|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> == Leithscéal == Bhí leithscéal foirmiúil gafa i bparlaimint [[Westminster]] ag [[Príomh-Aire na Ríochta Aontaithe|Príomh-Aire na Breataine]] [[Boris Johnson]] ar 19 Márta 2021 le [[Teaghlach|teaghlaigh]] an deichniúir a chaith agus a mharaigh Arm na Breataine.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Leithscéal gafa ag Johnson faoin gcaoi ar fiosraíodh sléacht|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2021/0519/1222613-leithsceal-gafa-ag-johnson-faoin-gcaoi-ar-fiosraiodh-sleacht/|date=2021-05-19|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Léigh an Príomh-Aire ainmneacha na marbh os ard sa pharlaimint agus dúirt sé gur mhian leis thar ceann rialtais éagsúla na Breataine [ó 1971 i leith] leithscéal a ghabháil leis na teaghlaigh faoin gcaoi ar fiosraíodh na maruithe agus faoin bpian a d'fhulaing siad le leathchéad bliain. Dúirt sé gur mhaith leis an méid sin a chur ar taifead. == Féach freisin == * ''[https://www.youtube.com/watch?v=2ANOsYa1ZOU The Ballymurphy Precedent]'', ag Callum Macrae<ref>{{Luaigh foilseachán|title=The Ballymurphy Precedent|url=http://www.imdb.com/title/tt8661580/|author=IMDB film review|date=2018|journal=|volume=|issue=}}</ref>. Scannán faisnéise déanta faoi Shléacht Bhaile Uí Mhurchú<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.youtube.com/watch?v=2ANOsYa1ZOU|teideal=The Ballymurphy Massacre (Scannán faisnéise)|údar=Callum Macrae.|dáta=2018|dátarochtana=2020}}</ref>. *[[:Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí|Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:1971]] [[Catagóir:Stair Bhéal Feirste]] nci3fhq8q4sn68zuksuyu59w72lmnff Buamáil Wall Street, 1920 0 94804 1083755 974226 2022-08-20T01:41:39Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Wallstreetbmb.jpg|mion|go gairid i ndiaidh an ionsaithe]] Ar an [[16 Meán Fómhair]] [[1920]], phléasc [[buama]] ar [[Wall Street]], os comhair Bhanc Morgan i [[Manhattan]] i g[[Nua-Eabhrac (cathair)|Cathair Nua-Eabhrac]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.fbi.gov/history/famous-cases/wall-street-bombing-1920|teideal=Wall Street Bombing 1920|language=en-us|work=Federal Bureau of Investigation|dátarochtana=2020-09-16}}</ref> D'fhág an [[Sceimhlitheoireacht|sceimhlitheoir]], fear amháin is cosúil, buama i gcóiste [[Capall|capaill]] agus d'imigh sé leis. Maraíodh 38 [[duine]] agus [[capall]] amháin. Gortaíodh breis is 400. [[Íomhá:Wallstreetbombing1920-page-001.jpg|clé|mion]] Níor ghlac éinne leis an bhfreagracht. Caitheadh amhras ar na "Galleanists", ghluaiseacht [[Ainrialachas|ainrialachais]] faoi stiúir [[Luigi Galleani]]. == Féach freisin == * [[Wall Street]] * [[Ainrialachas]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Manhattan]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta]] 2r3cnivh6oqd2ksx0k8r23vo1g9p0hm 1083756 1083755 2022-08-20T01:41:51Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar an [[16 Meán Fómhair]] [[1920]], phléasc [[buama]] ar [[Wall Street]], os comhair Bhanc Morgan i [[Manhattan]] i g[[Nua-Eabhrac (cathair)|Cathair Nua-Eabhrac]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.fbi.gov/history/famous-cases/wall-street-bombing-1920|teideal=Wall Street Bombing 1920|language=en-us|work=Federal Bureau of Investigation|dátarochtana=2020-09-16}}</ref> D'fhág an [[Sceimhlitheoireacht|sceimhlitheoir]], fear amháin is cosúil, buama i gcóiste [[Capall|capaill]] agus d'imigh sé leis. Maraíodh 38 [[duine]] agus [[capall]] amháin. Gortaíodh breis is 400. [[Íomhá:Wallstreetbombing1920-page-001.jpg|clé|mion]] Níor ghlac éinne leis an bhfreagracht. Caitheadh amhras ar na "Galleanists", ghluaiseacht [[Ainrialachas|ainrialachais]] faoi stiúir [[Luigi Galleani]]. == Féach freisin == * [[Wall Street]] * [[Ainrialachas]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Manhattan]] [[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta]] ki7rk3d4ua3z5q6kzi5p98y71tgbiqd Louise Glück 0 95098 1083847 1048125 2022-08-20T06:49:53Z SeoMac 5102 defsort wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}File agus aisteoir Meiriceánach í '''Louise Elisabeth Glück''' (rugadh 22 Aibreán, 1943). Tá go leor dámhachtainí móra liteartha buaite aici, lena n-áirítear Duais Pulitzer, Bonn Náisiúnta na nDaonnachtaí, Gradam Náisiúnta Leabhar, Gradam Ciorcal Náisiúnta Leabhar Léirmheastóirí, agus Duais Bollingen. Ó 2003 go 2004, ba Fhile an Stáit í sna Stát Aontaithe. Sa bhliain 2020, bronnadh Duais Nobel sa Litríocht uirthi "for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal". Déantar cur síos go minic ar Ghlück mar fhile dírbheathaisnéise; Tá aithne ar a cuid oibre mar gheall ar a déine mhothúchánach agus as tarraingt go minic ar mhiotas, stair, nó nádúr chun machnamh a dhéanamh ar eispéiris phearsanta agus ar shaol an lae inniu. Rugadh í i gCathair Nua-Eabhrac agus tógadh í ar Long Island. Thosaigh sí ag fulaingt ó anorexia nervosa agus í in ardscoil agus tháinig siad slán as an tinneas ina dhiaidh sin. D’fhreastail sí ar Choláiste Sarah Lawrence agus ar Ollscoil Columbia ach níor ghnóthaigh sí céim. Chomh maith le bheith ina húdar, mhúin sí filíocht ag roinnt institiúidí acadúla. {{DEFAULTSORT:Gluck, Louise}} [[Catagóir:Scríbhneoirí as Cathair Nua-Eabhrac]] [[Catagóir:Daoine a d'fhreastail ar Choláiste Sarah Lawrence]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] 9zxcnpyobyddsbuhb8efoxr3zd16dz4 1083862 1083847 2022-08-20T11:51:56Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}File agus aisteoir Meiriceánach í '''Louise Elisabeth Glück''' (rugadh 22 Aibreán, 1943). Tá go leor dámhachtainí móra liteartha buaite aici, lena n-áirítear Duais Pulitzer, Bonn Náisiúnta na nDaonnachtaí, Gradam Náisiúnta Leabhar, Gradam Ciorcal Náisiúnta Leabhar Léirmheastóirí, agus Duais Bollingen. Ó 2003 go 2004, ba Fhile an Stáit í sna Stát Aontaithe. Sa bhliain 2020, bronnadh Duais Nobel sa Litríocht uirthi "''for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal''". Rugadh í i gCathair Nua-Eabhrac agus tógadh í ar Long Island. Thosaigh sí ag fulaingt ó anorexia nervosa agus í in ardscoil agus tháinig siad slán as an tinneas ina dhiaidh sin. D’fhreastail sí ar Choláiste Sarah Lawrence agus ar Ollscoil Columbia ach níor ghnóthaigh sí céim. Chomh maith le bheith ina húdar, mhúin sí filíocht ag roinnt institiúidí acadúla. Déantar cur síos go minic ar Ghlück mar fhile dírbheathaisnéise; Tá aithne ar a cuid oibre mar gheall ar a déine mhothúchánach agus as tarraingt go minic ar mhiotas, stair, nó nádúr chun machnamh a dhéanamh ar eispéiris phearsanta agus ar shaol an lae inniu. De réir téamaí de, tá gnéithe den tráma, den dúil agus den dúlra léirithe ina cuid dánta. Agus é sin á dhéanamh, tá cáil orthu mar gheall ar mar gheall ar a léirithe macánta ar an bhrón agus an leithlisiú. Dhírigh scoláirí freisin ar an mbealach a dtógann sí ''personae'' fileata agus caidrimh, ina cuid dánta, idir dírbheathaisnéis agus miotas clasaiceach. Is í Glück an tOllamh Frederick Iseman i gCleachtas na Filíochta in [[Ollscoil Yale]]. Roinneann sí a cuid ama idir Cambridge, Massachusetts, agus Montpelier, Vermont. {{DEFAULTSORT:Gluck, Louise}} [[Catagóir:Scríbhneoirí as Cathair Nua-Eabhrac]] [[Catagóir:Daoine a d'fhreastail ar Choláiste Sarah Lawrence]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] hp7onhxv3b4l7uy5eep9i60pci8bg33 Neale Donald Walsch 0 95330 1083851 1048268 2022-08-20T06:56:02Z SeoMac 5102 defsort+ wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is údár spioradaltachta é '''Neale Donald Walsch''' a scríobh an tsraith 10 leabhar ''Conversations with God''. Is aisteoir, sríbhneoir scripte scannán agus aoichainteoir é freisin. Rugadh Neale Donald Walsch ar 10 Meán Fómhair [[1943]] i Milwaukee i [[Wisconsin]] sna Stáit Aontaithe. Tógadh é mar Chaitliceach. Tá sé pósta leis an bhfile Em Claire. Tá naoiúr páistí aige. Foilsíodh a chéad leabhar ''Conversations with God, An Uncommon Dialogue Book 1'' i [[1995]]. Leabhar sárdhíolta go hidirnáisiúna a bhí ann agus shroich sé an liosta sárdhíolta de chuid an [[New York Times]] agus d'fhan sé ann ar feadh 137 seachtain. D'éirigh go maith leis na leabhair a scríobh sé ina dhiaidh a chéad leabhair freisin, leis 6 cinn eile a bhí ar an liosta sárdhíolta de chuid an New York Times freisin. Comhbhunaigh Walsch agus Steve Farrell Humanity's Team in [[2003]]. '''Leabhair''' # Conversations with God: An Uncommon Dialogue (Book 1) (1995) ISBN 978-0-39914-278-9 # Conversations with God: An Uncommon Dialogue (Book 2) (1997) ISBN 978-1-57174-056-4 # Conversations with God: An Uncommon Dialogue (Book 3) (1998) ISBN 978-1-57174-103-5 # Friendship with God: An Uncommon Dialogue (1999) ISBN 978-0-39914-541-4 # Communion With God: An Uncommon Dialogue (2000) ISBN 978-0-39914-670-1 # Conversations with God for Teens (2001) ISBN 978-157174-263-6 # The New Revelations: A Conversation with God (2002) ISBN 978-0-7434-6303-4 # Tomorrow's God: Our Greatest Spiritual Challenge (2004) ISBN 978-0-74346-304-1 # Home with God: In a Life That Never Ends (2006) ISBN 978-0-74326-716-8 # Conversations with God: Awaken the Species (Book 4) (2017) ISBN 978-1-93790-749-5 == Naisc Sheachtracha == * [http://www.nealedonaldwalsch.com// Suíomh gréasáin] * [https://www.facebook.com/NealeDonaldWalsch Facebook] * [https://twitter.com/realNDWalsch Twitter] {{DEFAULTSORT:Walsch, Neale D}} [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Meiriceánacha]] 197m4qpnf3t8ezom91d89eq4lak01on Ár Lá Cuimhneacháin (1987) 0 95484 1083764 987083 2022-08-20T01:56:57Z Alison 570 I will never ever forget this .... wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:CenotaphBelmoreStEnniskillen.JPG|mion|clé|Cuimhneachán, [[Inis Ceithleann]]]] Ar an [[8 Samhain]] [[1987]], maraíodh aon duine dhéag agus gortaíodh trí scór i m[[buama]] [[Inis Ceithleann]] ([[Contae Fhear Manach]]), nó '''Ár Lá Cuimhneacháin, 1987'''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://web.archive.org/web/20180827165538/http://www.beo.ie/alt-mairtin-o-muilleoir.aspx|teideal=Beo! - Máirtín Ó Muilleoir|dáta=2018-08-27|work=web.archive.org|dátarochtana=2020-11-07}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://antultach.wordpress.com/|teideal=An tUltach 83 (11), lch20-21|údar=Aodhagán Ó Raghallaigh.|dáta=1 Samhain 2007|dátarochtana=2020}}</ref> Bhásaigh duine eile a gortaíodh san ionsaí buamála sa bhliain 2000 tar éis dó trí bliana déag a chaitheamh i gcóma. [[Íomhá:Senator Gordon Wilson.jpg|mion|clé|[[Gordon Wilson]]<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|title=Gordon Wilson (peace campaigner)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gordon_Wilson_(peace_campaigner)&oldid=976355761|journal=Wikipedia|date=2020-09-02|language=en}}</ref> agus a bhean chéile]] Ar an gcéad Domhnach i mí na Samhna 1987, bhailigh daoine le chéile in Inis Ceithleann chun cuimhneamh orthu siúd a maraíodh i g[[Cogadh|cogaí]] san am a chuaigh thart.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.eden.co.uk/shop/revolutionary_christians_who_live_the_gospel_31691.html|teideal=Revolutionary Christians Who Live the Gospel|údar=Clare Richards at Eden|dáta=|work=www.eden.co.uk|dátarochtana=2020-11-07}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.examinations.ie/|teideal=OIDEACHAS REILIGIÚNACH ― ARDLEIBHÉAL|údar=examinations.ie|dáta=SCRÚDÚ AN TEASTAIS SHÓISEARAIGH, 2012|dátarochtana=2020}}</ref> Agus daoine ag bailiú le chéile ag leacht cuimhneacháin na gcogaí, phléasc [[buama]] agus caitheadh bruscarnach ar fud na háite. Bhí [[Gordon Wilson]] agus a iníon, Marie, ábhar altra a bhí 20 bliana d’aois, clúdaithe cúpla troigh thíos faoin mbrablach. Feachtasóir ar son na síochána a bhí in Gordon Wilson níos déanaí. == Iarmhairtí == Níor cúisíodh ná níor ciontaíodh aon duine riamh faoin ionsaí buamála. “Botún” a bhí i gceist, is cosúil dúirt an [[IRA Sealadach|IRA]] gur phléasc an buama roimh am.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Enniskillen: The Remembrance Sunday Bombing|url=https://books.google.fr/books/about/Enniskillen.html?id=56dnAAAAMAAJ&redir_esc=y|publisher=Wolfhound Press|date=1997|language=en|author=Denzil McDaniel}}</ref> Dúirt [[Máirtín Ó Muilleoir]], [[Sinn Féin]], níos déanaí, “Inis Ceithleann an chéad cheann de na mór-uafáis a tharla a thug le fios domsa go raibh an streachailt armtha mícheart agus nach raibh sé ag dul a oibriú. Bhí ceist mhór mhorálta ann fosta mar go raibh daoine neamhurchóideacha ag fáil bháis.” Nochtadh leacht in Inis Ceithleann ar an 8 Samhain 2017 i gcuimhne na ndaoine a maraíodh san ionsaí buamála ar an mbaile.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Leacht cuimhneachnáin nua nochta in Inis Ceithleann inniu|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2017/1108/918347-leacht-cuimhneachnain-nua-le-nochtadh-in-inis-ceithleann-inniu/|date=2017-11-08|language=ga|author=Nuacht RtÉ|journal=|volume=|issue=}}</ref> == Féach freisin == * [[Gordon Wilson]]<ref name=":0" /> == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-ni}} {{DEFAULTSORT:Ar La Cuimhneachain}} [[Catagóir:Contae Fhear Manach]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Arm na Breataine]] 697v9j9wd615fxyrs7qeilrg9d86dqw Máirseáil an tSalainn (1930) 0 96574 1083611 1050732 2022-08-19T14:03:05Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Stamp_of_India_-_1998_-_Colnect_161847_-_Mahatma_Gandhi_-_50th_Death_Anniversary.jpg|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:Stamp_of_India_-_1998_-_Colnect_161847_-_Mahatma_Gandhi_-_50th_Death_Anniversary.jpg|mion|257x257px|Máirseáil an tSalainn, 1930]] [[Íomhá:Salt March.ogv|clé|mion|220x220px]] Tharla '''Máirseáil an tSalainn''', nó '''Dandi Satyagraha,''' in [[India]] i Márta na bliana 1930, Sheol an gníomhaí síochána, [[Mahatma Gandhi|Mahatma Gandhi "]]<nowiki/>satyagraha" i gcoinne na [[Cáin|gcánacha]] ar [[Salann|shalann]] a bhí i bhfeidhm. D'fhág an mháirseáil [[Ahmedabad]] ar 12 Márta, agus shiúil Gandhi agus a lucht leanúna 400 [[Ciliméadar|cm]] go dtí Dandi sa [[An Ghúisearáit|Ghúisearáit]], áit a shroich siad arr [[5 Aibreán|5 Aibreán]] [[1930]]. Shiúil na mílte Indiach in éineacht le Gandhi chun na [[farraige]], mar ghníomh dúshlánach in aghaidh [[Rialtas na Ríochta Aontaithe|Rialtas na Breataine]]. Ba chuspóir léi ná athshealbhú a dhéanamh ar [[Salann|shalann]] na hIndia do mhuintir na hIndia.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/leis-an-ngra-a-bhionn-an-la-sa-deireadh-comhairle-thrathuil-gandhi/|teideal=‘Leis an ngrá a bhíonn an lá sa deireadh’ – comhairle thráthúil Gandhi|údar=Kevin Hickey|dáta=2017|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2021-01-30}}</ref> Bhí Gandhi ag iarraidh [[Cearta daonna|cearta sibhialta]] agus [[Neamhspleách (polaitíocht)|neamhspleáchas]] na hIndia a bhaint amach do na hIndiaigh. Bhí an feachtas 'Satyagraha' i measc na bhfeachtas ba rathúla maidir le smacht na Breataine ar an India a laghdú; chuir an Bhreatain breis agus 60,000 duine i b[[príosún]] mar thoradh air. == Féach freisin == * [[Mahatma Gandhi]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Stair na hIndia]] iaikj2fzkkc5ofr4mlmvycwt82xnyvc Crith talún San Francisco (1906) 0 96998 1083864 995321 2022-08-20T11:56:37Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Edwin Deakin--Depair--1906.jpg|mion|le Edwin Deakin, 1906]] [[Íomhá:19060419 San Francisco Earthquake - The New York Times.jpg|clé|mion]] Tharla '''crith talún i San Francisco''' ar [[18 Aibreán]] [[1906]]. [[18 Aibreán]] [[1906]]. Maraíodh 3,000 duine ar a laghad.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.sfmuseum.net/hist10/06timeline.html|teideal=Timeline of the San Francisco Earthquake and Fire - 1906|work=www.sfmuseum.net|dátarochtana=2021-03-02}}</ref> [[Íomhá:The Skeleton of Montgomery Street after San Francisco Earthquake 1906.jpg|clé|mion|sráid Montgomery]] Thit lampaí agus soirn sa chrith talún. Thosaigh tinte beaga ar fud na háite. Mhair an tine mhór trí lá.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/eureka-7-8.pdf|teideal=Tinte sa Stair|údar=cogg.ie|dátarochtana=2021}}</ref> [[Íomhá:Deakin--Sketch--San Francisco Fire--1906.jpg|mion|le Edward Deakin, 1906 ]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:San Francisco, California]] [[Catagóir:Creathanna talún]] 0v9ikmaq3dpr7ropedn9ob3qxbh8971 Tuile Mhór Pháras 0 97003 1083787 1067574 2022-08-20T02:21:51Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Pont de Triel en janvier 1910.jpg|deas|frameless|326x326px]] == Cad a tharla agus conas a tharla sé? == I 1910 bhí [[tuile]] mhór i b[[Páras]] a d'fhág 5 marbh agus an chathair faoi uisce ar feadh dhá mhí. I ndiaidh Samhradh agus Fómhair fliuch i 1909, d'éirigh leibhéal an uisce go mór. Idir an 21ú agus an 28ú Eanáir, d'aslonnaigh a lán daoine as an chathair. I mí an Mhárta, bhí an chathair fós faoi uisce. Ar an 15ú lá mí Mhárta, d'fhill [[an tSéin]] ar na gnáthleibhéal agus athosclaíodh an Metro arís in Aibreán.<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-36443329|teideal=When Paris was under water for two months|dáta=2016-06-03|language=en-GB|work=BBC News|dátarochtana=2021-03-02}}</ref> ==== Dealbh Tomhaise ==== Úsáideann Parásaigh dealbh saighdiúir ag droichead Alma le leibhéal an uisce a sheiceáil. Má éiríonn leis a chosa a shroichint, dúntar an abhainn. I 1910 shroich an t-uisce gualainní an tsaighdiúra. Bhí an tSéin 8.62m níos airde ná mar a bhí sé de gnáth.<ref name=":0" /> == An chaoi a ndeachaigh daoine i ngleic leis an fadhb == Thóg innealltóirí rialtais droichid adhmaid timpeall na cathrach agus d'úsáid Parásaigh báid le taisteal timpeall na cathrach. Theip ar an leictreachas sa chathair, agus bhí ar na breithiúna blaincéidí a thabhairt chuig na cúirteanna.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-36443329|teideal=When Paris was under water for two months|dáta=2016-06-03|language=en-GB|work=BBC News|dátarochtana=2021-03-03}}</ref> Aslonnaíodh Parásaigh chuig scoileanna, eaglais agus foirgnimh rialtais agus thug na póilíní, daoine dóiteáin agus an t-arm cabhair do na daoine. Gortaíodh c.150,000 duine.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.theguardian.com/cities/2016/jun/23/paris-seine-flood-of-the-century-disaster|teideal=It's when, not if: but will Paris be ready for the flood of the century?|dáta=2016-06-23|language=en|work=the Guardian|dátarochtana=2021-03-03}}</ref> == Damáiste == Bhí costas timpeall €1.6 billiún (airgead an lae inniu) ar deisiú sa chathair agus bhí timpeall 22,000 foirgneamh faoi leibhéal uisce éigin. <ref>{{Lua idirlín|url=http://www.theguardian.com/cities/2016/jun/23/paris-seine-flood-of-the-century-disaster|teideal=It's when, not if: but will Paris be ready for the flood of the century?|dáta=2016-06-23|language=en|work=the Guardian|dátarochtana=2021-03-03}}</ref> == Tagairtí == {{reflist}} ivyzm6hqiy0an46pmjtfvtk7ff5cmnq Charles-Albert Gobat 0 97170 1083846 997052 2022-08-20T06:48:12Z SeoMac 5102 defsort, cata. wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:IPB Logo.jpg|clé|mion]] [[Dlíodóir]] agus [[polaiteoir]] de chuid na h[[An Eilvéis|Eilvéise]] ab ea '''Charles-Albert Gobat''' ([[21 Bealtaine]] [[1843]] – [[16 Márta]] [[1914]]). Bronnadh Duais Nobel na Síochána air sa bhliain 1902, in éineacht le [[Élie Ducommun]], go pointe áirithe as a bheith ina gceannairí ar an m[[Biúró Idirnáisiúnta um Shíocháin]] ach den chuid is mó i gcás Gobat ó ba rud é gurbh é an chéad Ard-Rúnaí ar an [[Aontas Idirpharlaiminteach]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.facebook.com/UCDSchoolofLaw/posts/4163819173642375|teideal=Charles Albert Gobat|údar=Scoil Dlí, COBÁC|dáta=2018|dátarochtana=2021}}</ref>[[Íomhá:20210220 Gobat-7.tif|clé|mion|curtha i mBremgartenfriedhof, [[Bern]]]] Ghnóthaigh an Biúró Duais Nobel na Síochána sa bhliain 1910, agus Gobat ina stiúrthóir ar an mbiúró ag an am. Mar sin, ghnóthaigh sé an gradam dhá uair ǃ Ghnóthaigh neart daoine eile an Duais, a raibh baint acu leis an mbiúró ([[Seán Mac Giolla Bhríde]] san áireamh, Uachtarán ar an mBiúró 1974-85; bronnadh an Duais air sa bhliain 1974). == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Gobat, Charles-Albert}} [[Catagóir:Dlíodóirí Eilvéiseacha]] [[Catagóir:Buaiteoirí Dhuais Nobel na Síochána]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1843]] [[Catagóir:Básanna i 1914]] iej3dojfuc6hnlgi5ntoi9x3dkhseyx Aoine na Fola (Béal Feirste, 1972) 0 98393 1083763 1007689 2022-08-20T01:55:47Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Former Oxford Street bus station, Belfast - geograph.org.uk - 1050651.jpg|mion|clé|Maraíodh ceathrar ag an stáisiún bus, sráíd Oxford]] Ar [[21 Iúil]] [[1972]], phléasc na [[IRA Sealadach|Sealadaigh]] 22 buama timpeall [[Béal Feirste|Bhéal Feirste]]. Maraíodh naonúr agus gortaíodh 130 eile. "'''Aoine na Fola'''" a tugadh ar an lá. Phléasc an t[[IRA]] dhá bhuama fichead i limistéar sách teoranta i lár na cathrach.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=BBC Northern Ireland Bloody Friday Documentary|url=https://www.youtube.com/watch?v=3s1iH3z8EhY|language=en}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/news/horror-of-north-s-worst-day-of-bomb-devastation-will-never-be-forgotten-1.90485|teideal=Horror of North's worst day of bomb devastation will never be forgotten|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2021-07-22}}</ref> [[Íomhá:Upper Cavehill Road, Belfast - geograph.org.uk - 589109.jpg|mion|Maraíodh triúr eile ar bhóthar Cavehill, Margaret O'Hare (37) san áireamh agus seachtar clainne uirthi]] [[Íomhá:Gerry Adams, 1997.jpg|mion|clé|Gerry Adams, 1997]] === Cúlra === Ar an 7 Iúil 1972, tugadh toscaireacht Shealadach, ar a raibh [[Seán Mac Stiofáin]], [[Séamus Ó Tuama]], [[Dáithí Ó Conaill]], [[Gearóid Mac Ádhaimh]] agus [[Máirtín Mag Aonghusa]], faoi rún chuig [[William Whitelaw]] i [[Londain]]. Is léir nach raibh Whitelaw sásta glacadh leis na héilimh. Shocraigh an dá thaobh go gcoinneoidís an sos cogaidh i bhfeidhm go dtí an 14 Iúil, ach thit an sos cogaidh as a chéile go gairid i ndiaidh. === Imeachtaí === Chuir na fórsaí armtha '[[Obráid Motorman]]' i bhfeidhm cúpla lá níos déanaí, Ní raibh na Dílseoirí paraimíleata i g[[Cumann Cosanta Uladh]] (UDA) agus in [[Óglaigh Uladh]] (UVF) mall ag tabhairt fhreagra. Bhí [[Brendan Hughes]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Brendan Hughes|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Brendan_Hughes&oldid=1032193789|journal=Wikipedia|date=2021-07-06|language=en}}</ref> i mbun an IRA i mBeal Feirste ag an am. Sa bhliain 2001/2, dúirt Brendan Hughes san agallamh a thug sé do thaighdeoirí i gColáiste Bhostúin<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-27238797|teideal=Boston tapes: Q&A on secret Troubles confessions|dáta=2019-10-17|language=en-GB|work=BBC News|dátarochtana=2021-07-22}}</ref> go raibh lámh ag [[Gerry Adams]] i sléacht ‘Aoine na Fola’.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-galar-guthaiochta-agus-toghchain-le-briseadh-amach.aspx|teideal=Galar Guthaíochta agus Toghcháin le Briseadh Amach ó Thuaidh!|údar=Robert McMillen|dáta=2010|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2021-07-22}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.newyorker.com/magazine/2015/03/16/where-the-bodies-are-buried|teideal=Where the Bodies Are Buried|údar=Condé Nast|dáta=2015-03-08|language=en-US|work=The New Yorker|dátarochtana=2021-07-22}}</ref> == Féach freisin == * Na [[Na Trioblóidí|Trioblóidí]] *[[Obráid Motorman]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:1972]] [[Catagóir:Stair Bhéal Feirste]] 01maopkzz2ekfqolxf2lb69szpya1fq Buamáil na hÓmaí (1998) 0 98413 1083812 1062226 2022-08-20T05:41:03Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Omagh Bomb Memorial (03), January 2010.JPG|mion|Cuimhneachán<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.omaghbombmemorial.com/|teideal=Cuimhneachán|údar=omaghbombmemorial.com|work=www.omaghbombmemorial.com|dátarochtana=2021-07-25}}</ref> 'Garden of Light', Drumragh Avenue]] [[Íomhá:Plaque, Omagh bomb site - geograph.org.uk - 921236.jpg|mion|Market Street]] Tharla '''Buamáil na hÓmaí''' no '''Sléacht na hÓmaí''' ar an [[15 Lúnasa]] [[1998]] nuair a phléasc [[buama]] i gcarr san [[An Ómaigh|Ómaigh]], buama de chuid an 'Fhíor-IRA'.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/sleacht-na-homai-1998-2018-ceisteanna-go-leor-fos-gan-aon-fhreagra-orthu/|teideal=SLÉACHT NA hÓMAÍ 1998-2018: Ceisteanna go leor fós gan aon fhreagra orthu…|údar=Anton Mac Cába|dáta=2018|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2021-07-24}}</ref> Maraíodh 31 (beirt leanbh gan saolú ina measc); gortaíodh dhá chéad agus scriosadh an baile. B'é seo an buama ba mheasa ó thús na d[[Na Trioblóidí|Trioblóidí]] i d[[Tuaisceart Éireann]] (maraíodh triúr daoine déag is fiche sna [[Buamálacha Bhaile Átha Cliath agus Mhuineacháin]] sa bhliain 1974). An [[Fíor-IRA|'Fíor-IRA']] a bhí freagrach as an ionsaí ach níor ciontaíodh éinne. Is iomaí [[Náisiúnachas in Éirinn|náisiúnaí]] Éireannach a ghlac col leis na heasaontóirí Poblachtánacha i ndiaidh an bhuama seo. [[Íomhá:Omagh Bomb 10th anniversary (17) - geograph.org.uk - 923619.jpg|mion]] === Cúlra === Síníodh [[Comhaontú Aoine an Chéasta]] ar an [[10 Aibreán]] [[1998]]. Bhí Poblachtánaigh áirithe thar a bheith míshásta leis. Gan dabht theastaigh ón bhFíor IRA an tsíocháin a scrios ach d’aontaigh na polaiteoirí nach ngéillfí dóibh,<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/is-baolach-nach-bhfuil-i-ndan-do-mhuintir-na-homai-ach-cliseadh-agus-dioma/|teideal=Is baolach nach bhfuil i ndán do mhuintir na hÓmaí ach cliseadh agus díomá|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2016|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> ceithre mhí i ndiaidh Chomhaontú Aoine an Chéasta. [[Íomhá:Omagh Bomb Memorial (22), January 2010.JPG|mion|croí tríthoiseach]] === Imeachtaí === Ba i gceantar Thuaisceart Lú/Deisceart Ard Mhacha a rinneadh buama na hÓmaí, agus b’as an gceantar sin an fhoireann buamála. Chuir fear glaoch guthán ar bhleachtairí ar an Ómaigh ar an 4 Lúnasa.<ref name=":0" /> Mhair an comhrá deich mbomaite. Dúirt an fear go raibh an IRA Leanúnach le hionsaí a dhéanamh ar an phéas ar an Ómaigh. Ar lá an bhuama féin, de réir eolais a tugadh ag an Choiste Cróinéara, ní raibh péas ar bith ar dualgas i lár an bhaile ar an Ómaigh thart ar an am gur tugadh an buama isteach. Bhí dhá phatról caranna amuigh. Nuair a tháinig an rabhadh faoin bhuama, bhí dream amháin ag fiosrú eachtra in eastát tithíochta ar an taobh ó thuaidh den bhaile agus an ceann eile ag fiosrú eachtra faoin tuath. Bhí an baile plódaithe le siopadóirí, cuairteoirí agus teaghlaigh idir shean agus óg ar an Satharn breá samhraidh sin nuair a phléasc an gaireas 500 punt ag deich nóiméad tar éis a trí. Bhí dhá leanbh, seachtar páistí scoile, seisear mac léinn, trí ghlúin d’aon chlann amháin, oibrithe sna siopaí, fir agus mná, Spáinnigh, daoine ón bPoblacht agus muintir Thír Eoghain go háirithe, i measc na marbh.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/is-baolach-nach-bhfuil-i-ndan-do-mhuintir-na-homai-ach-cliseadh-agus-dioma/|teideal=Is baolach nach bhfuil i ndán do mhuintir na hÓmaí ach cliseadh agus díomá|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2016|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> === Cásanna === Ní raibh duine ar bith ciontaithe as an mbuamáil agus ní bhfuair gaolta na ndaoine a maraíodh i sléacht na hÓmaí ceart sna cúirteanna.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/is-baolach-nach-bhfuil-i-ndan-do-mhuintir-na-homai-ach-cliseadh-agus-dioma/|teideal=Is baolach nach bhfuil i ndán do mhuintir na hÓmaí ach cliseadh agus díomá|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2016|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> Cé gur fritheadh Colm Murphy ciontach in 2002, cuireadh an breithiúnas sin ar neamhní sa bhliain 2005 mar gur athraigh Gardaí ráiteas dá chuid. In 2003 gearradh príosúnacht ar Michael McKevitt, ceannaire an Fíor IRA ag an am, as 'stiúir sceimhlitheoireachta' – coir nua a tugadh isteach de bharr uafás na hÓmaí.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/an-bhfuil-seans-ar-bith-ag-muintir-na-homai-ar-an-bhfirinne/|teideal=An bhfuil seans ar bith ag muintir na hÓmaí ar an bhfírinne?|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2017|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> Chuir sé téarma príosúin '20 bliain' isteach. Níor éirigh le héileamh McKevitt sa bhliain 2014 go scaoilfí as an bpríosún é.<ref>D’éiligh McKevitt go raibh sé i dteideal go scaoilfí saor luath ón bpríosún é mar gur ghlac sé páirt i ranganna éagsúla agus é ann, ina measc ranganna drámaíochta, ióga, Fraincise, ríomhaireachta agus rinne sé cúrsa maidir le scríbhneoireacht chruthaitheach leis an Ollscoil Oscailte freisin.</ref><ref>{{Luaigh foilseachán|title=Theip ar iarratas Michael McKevitt san Ard-Chúirt inniu|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2014/1209/665700-theip-ar-iarratas-michael-mckevitt-san-ard-chuirt-inniu/|date=2014-12-09|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Ach scaoileadh as an bpríosún é sa bhliain 2016. Theip ar chás in aghaidh Sean Hoey sa bhliain 2006/2007. Sa bhliain 2016, tarraingíodh siar na cúisimh in aghaidh Seamus Daly mar nach raibh an fhianaise ina choinne iontaofa.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/is-baolach-nach-bhfuil-i-ndan-do-mhuintir-na-homai-ach-cliseadh-agus-dioma/|teideal=Is baolach nach bhfuil i ndán do mhuintir na hÓmaí ach cliseadh agus díomá|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2016|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> ==== Cás sibhialta ==== D’éirigh le cás sibhialta sa bhliain 2009 (tá fianaise níos láidre riachtanach i gcás coiriúil). Bhí an cás in aghaidh Seamus Daly, Colm Murphy, Liam Campbell agus Michael McKevitt, ceannaire an Fíor IRA.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Cinnlínte Nuachta|url=https://www.rte.ie/news/2008/0407/101734-cinnlinte/|date=2008-04-07|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Ordaíodh cúiteamh £1.6 milliún do na teaghlaigh ón gceathrar ach níor íocadh é. Céim as an gcoitiantacht ab ea an cás seo, ach níor réitigh sé an t-éileamh ar an gceart.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/an-bhfuil-seans-ar-bith-ag-muintir-na-homai-ar-an-bhfirinne/|teideal=An bhfuil seans ar bith ag muintir na hÓmaí ar an bhfírinne?|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2017|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref><ref>{{Luaigh foilseachán|title=Cás faoi bhuamáil na hÓmaí caite amach ag Cúirt Eorpach|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2016/0929/820120-cas-faoi-bhuamail-na-homai-caite-amach-ag-cuirt-eorpach/|date=2016-09-29|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> === Conspóidi === Airíonn na teaghlaigh na ndaoine a maraíodh gur lig an RUC, an PSNI, na Gardaí agus na seirbhísí faisnéise síos iad.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/is-baolach-nach-bhfuil-i-ndan-do-mhuintir-na-homai-ach-cliseadh-agus-dioma/|teideal=Is baolach nach bhfuil i ndán do mhuintir na hÓmaí ach cliseadh agus díomá|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2016|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> D’aithin athbhreithniú de chuid na bpóilíní iad féin in 2000 go raibh an fiosrú easnamhach agus go raibh gá le breis acmhainní ach níor deineadh tada faoi go ceann deich mí eile.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/an-bhfuil-seans-ar-bith-ag-muintir-na-homai-ar-an-bhfirinne/|teideal=An bhfuil seans ar bith ag muintir na hÓmaí ar an bhfírinne?|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2017|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> Tá ceisteanna ann nach bhfuil freagra fós orthu faoin eolas a bhí ag na fórsaí slándála roimh ré, agus faoin dóigh gur fhiosraigh siad an scéal. Chinn Ombudsman na bPóilíní, Nuala O’Loan, i 2001 go raibh fiosrú an RUC easnamhach. Fuair sí amach gur tugadh faisnéis do Bhrainse Speisialta an RUC ar an 4 Lúnasa go raibh ionsaí ar phóilíní ar an Ómaigh beartaithe ar an 15ú lá. Sa gcomhad a chonaic an tOmbudsman bhí nóta faoin rabhadh ag rá “ní bhaineann leis an Ómaigh”. Thairis sin níor insíodh don RUC san Ómaigh faoin bhfoláireamh. Anuas air sin chinn Nuala O’Loan nár roinneadh faisnéis leis na bleachtairí a bhí ag fiosrú an ionsaithe ina dhiaidh.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/an-bhfuil-seans-ar-bith-ag-muintir-na-homai-ar-an-bhfirinne/|teideal=An bhfuil seans ar bith ag muintir na hÓmaí ar an bhfírinne?|údar=Póilín Ní Chiaráin|dáta=2017|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-02}}</ref> ==== 2021 ==== Sa bhliain 2021, bhí sé tugtha le fios ag breitheamh Ardchúirte i mBéal Feirste gur róchosúil go bhféadfadh na seirbhísí slándála ionsaí buamála na hÓmaí i 1998 a chosc dá ngníomhóidís mar ba cheart roimh ré.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Fiosrúcháin chearta daonna faoi bhuamáil na hÓmaí molta|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2021/0723/1236829-fiosruchain-chearta-daonna-faoi-bhuamail-na-homai-molta/|date=2021-07-23|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Mhol an Breitheamh Horner do [[Rialtas na Ríochta Aontaithe|Rialtas na Breataine]] fiosrúchán [[cearta daonna]] a bhunú faoi conas mar a tharla an t-uafás. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:1998]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Stair Chontae Thír Eoghain]] glif2ll0m0mzczgfh81uu0ffly8oke7 Levy Mwanawasa (Uachtarán ar an tSaimbia) 0 98731 1083654 1010519 2022-08-19T17:54:06Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} An tríú [[Uachtarán]] ar an t[[An tSaimbia|Saimbia]] ba ea '''Levy Mwanawasa''' ([[3 Meán Fómhair]] [[1948]] – [[19 Lúnasa]] [[2008]]).<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=http://www.theguardian.com/world/2008/aug/19/zambia|teideal=Zambian president Levy Mwanawasa dies aged 59|dáta=2008-08-19|language=en|work=the Guardian|dátarochtana=2021-08-18}}</ref><ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://zambianobserver.com/the-cabbage-who-became-a-piece-of-steak-remembering-levy-patrick-mwanawasa-2/|teideal=The Cabbage Who Became A Piece Of Steak: Remembering Levy Patrick Mwanawasa|údar=zamobserver|dáta=2021-03-24|language=en-US|work=The Zambian Observer|dátarochtana=2022-08-19}}</ref> Bhí an t-éilliú i réim fud fad an chórais sa tSaimbia ag an am, agus ba mhian le Mwanawasa an chaimiléireacht a ruaigeadh. Bhí Mwanawasa ar na chéad cheannairí Afracacha a cháin réimeas [[Robert Mugabe|Mugabe]] sa t[[An tSiombáib|Siombáib]]. [[Íomhá:Levy Mwanawasa 2004-09-23.jpg|clé|mion|2004]] [[Íomhá:Laura Bush with Zambian President Levy Mwanawasa and First Lady Maureen Mwanawasa.jpg|clé|mion|First Lady Laura Bush, 2007]] == Saol == Céimí de chuid Ollscoil na Saimbia, bhí Mwanawasa ag dlíodóireacht ceithre bliana sular thosaigh sé a chomlacht féin, Mwanawasa & Company, sa bhliain 1978.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://www.facebook.com/152283968129269/posts/levy-mwanawasa-1948-2008the-third-president-of-zambia-levy-mwanawasa-died-on-thi/3563951596962472/|teideal=Levy Mwanawasa|údar=Scoil Dlí, COBÁC|dáta=2020|dátarochtana=2021}}</ref> Bhí Mwanawasa ina Aturnae Ginearálta ar feadh seal gairid, ó 1985 go 1986. Ansin d'fhill sé ar chleachtadh príobháideach, rud lenar lean sé ar aghaidh go dtí tús na bliana 1992. Sa bhliain 1989 d'éirigh le Mwanawasa mar dhlíodóir an chosantóra i gcás An Leifteanant-Ghinearáil Christon Tembo, ar cuireadh ina leith go ndearna sé iarracht ar rialtas An Uachtaráin Kenneth Kaunda a chur as cumhacht. Mar sin, bhain Mwanawasa clú agus cáil amach i measc lucht an fhreasúra. Sa bhliain 1990 a toghadh Mwanawasa ina fheisire thar ceann na Gluaiseachta ar son an Daonlathais Ilpháirtí. An bhliain dár gcionn, bhí Mwanawasa i dtimpiste bhóthair agus thosaigh sé ag mungailt a chuid cainte (tugadh 'cabáiste' air níos déanaí). Sa bhliain 1991 chomh maith, cheap an tUachtarán nua Frederick Chiluba (MMD) Mwanawasa ina Leas-Uachtarán é, post a bhí aige go dtí 1994. Tar éis teip air ainmniúchán uachtaránachta an MMD a bhaint amach, in éadan Chiluba, sa bhliain 1996, d'éirigh Mwanawasa as an bpolaitíocht go ceann cúig bliana. '''Uachtarán''' Ní raibh Chiluba i dteideal bheith ina Uachtarán ar feadh tríú téarma. Roghnaigh Chiluba Mwanawasa mar iarrthóir an MMD i dtoghchán 2001. Fuair Mwanawasa bua ar éigean tar éis toghchán conspóideach. Caitheadh scáil air mar gheall ar líomhaintí neamhrialtachtaí a bheadh ag tabhairt buntáiste don pháirtí ceannais.<ref name=":2" /> Mar sin féin, chuir Mwanawasa iontas ar go leor daoine trí iarraidh ar roinnt ceannairí de chuid an fhreasúra a bheith ina n-airí rialtais (duine san áireamh sin a cúisíodh toisc gur thug sé "cabáiste" ar Mwanawasa, ag déanamh tagairt do dhrochthaisme a bhain dó sa bhliain 1991).<ref>{{Cite news|url=https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2008/08/21/why-africa-needs-more-cabbage|teideal=Why Africa needs more cabbage|work=The Economist|dátarochtana=2022-08-19}}</ref><ref name=":1" /> Thosaigh Mwanawasa feachtas frith-éillithe, feachtas a bhí dírithe ar an iar-Uachtarán Chiluba go hairithe. Iontas na n-iontas, cuireadh a sheanchara, Chiluba, ar a thriail maidir le caimiléireacht.<ref name=":0" /> Bhí Mwanawasa ar na chéad cheannairí Afracacha a cháin réimeas [[Robert Mugabe|Mugabe]] sa t[[An tSiombáib|Siombáib]].<ref name=":2" /> Atoghadh Mwanawasa do théarma cúig bliana eile mar Uachtarán sa bhliain 2006. Bhí Mwanawasa ag dul i ngleic leis an gcaimiléireacht go dtí lá a bháis. [[Íomhá:Mwanawasa’s mausoleum 2.png|clé|mion|másailéam Mwanawasa]] === Bás agus ómós === [[Íomhá:Mwanawasa’s mausoleum.png|clé|mion|másailéam Mwanawasa]] Roinnt seachtainí i ndiaidh do Mwanawasa stróc a fháil, d'éag sé, agus cóir leighis á cur air i b[[Páras]] (ní raibh ach 59 air). Nuair a bhásaigh sé, is iomaí teachtaireacht ómóis a tháinig isteach ó réimse iomlán na bpolaitíochta, ag lua an tiomantais a bhí aige d'fhorlámhas an dlí, don troid i gcoinne na caimiléireachta agus don fhorbairt eacnamaíoch. == Féach freisin == * [[Hakainde Hichilema]] * [[United Party for National Development]] == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Mwanawasa}} [[Catagóir:Polaiteoirí Saimbiacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1948]] [[Catagóir:Básanna in 2008]] 31qv94x2fsu8qvdu2qnz9kj61gtj595 Buamáil Bhaile Uí Dhálaigh (1988) 0 98744 1083773 1035120 2022-08-20T02:04:41Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Approaching_Ballygawley_-_geograph.org.uk_-_1024686.jpg|mion|clé|Church Road]] Ar an [[20 Lúnasa]] [[1988]],<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Ballygawley bus bomb survivor returns to NI after 27 years|url=https://www.youtube.com/watch?v=RByC8-NfHL0|language=en|author=Youtube}}</ref> maraíodh 8 [[saighdiúir]] i m[[Baile Uí Dhálaigh, Contae Thír Eoghain|Baile Uí Dhálaigh]], [[Contae Thír Eoghain]], agus gortaíodh 28 eile, nuair a phléasc [[buama]] de chuid an [[IRA Sealadach|IRA]], buama seiftithe fágtha ar thaobh an bhóthair (91 kg Semtex a bhí ann). Básaíodh Jayson Burfitt (19), Richard Greener (21), Mark Norsworthy (18), Stephen Wilkinson (18), Jason Winter (19), Blair Bishop (19), Alexander Lewis (18) agus Peter Bullock (21). Deich lá níos déanaí, ar an 30 Lúnasa, mharaigh an Special Air Service (SAS) triúr as an IRA ag [[Druim na Coille|Droim na Coille]] —Gerard Harte, Martin Harte agus Brian Mullin. Rugadh orthu i luíochán.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Ambush at Drumnakilly|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ambush_at_Drumnakilly&oldid=1001269524|journal=Wikipedia|date=2021-01-18|language=en}}</ref> Ar an [[7 Nollaig]] [[1985]], maraíodh beirt [[Constáblacht Ríoga Uladh|RUC]] i mBaile Uí Dhálaigh nuair a d'ionsaigh an IRA an beairic. == Féach freisin == * [[Luíochán Droma na Coille (1988)]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-ni}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:1988]] [[Catagóir:Stair Chontae Thír Eoghain]] 4upic07rn9l8qnk2egvox6y8e9qgyj5 Luíochán Droma na Coille (1988) 0 98763 1083771 1010943 2022-08-20T02:04:08Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar an [[30 Lúnasa]] [[1988]], mharaigh an Special Air Service (SAS) <ref>{{Luaigh foilseachán|title=Special Air Service|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Special_Air_Service&oldid=1040069545|journal=Wikipedia|date=2021-08-22|language=en}}</ref>triúr as an IRA ag [[Druim na Coille|Droim na Coille,]] [[Contae Thír Eoghain]] —Gerard Harte, Martin Harte agus Brian Mullin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://cain.ulster.ac.uk/othelem/chron/ch88.htm#30888|teideal=CAIN: Chronology of the Conflict 1988|work=cain.ulster.ac.uk|dátarochtana=2021-08-21}}</ref> Rugadh orthu i luíochán.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Ambush at Drumnakilly|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ambush_at_Drumnakilly&oldid=1001269524|journal=Wikipedia|date=2021-01-18|language=en}}</ref><ref>{{Luaigh foilseachán|title=Drumnakilly ambush. 30 August 1988. Channel 4 news report.|url=https://www.youtube.com/watch?v=RkIlk9infgw|language=en}}</ref> Bhí sé ar intinn ag an triúr chun fear as an UDR a mharú, ach bhí siad gafa i sáinn. D'úsáid na fórsaí slándála an lámh láidir orthu. Chriathraigh an SAS le piléir iad; scaoil siad 220 urchar in iomlán. Tháinig an coiste cróinéara amach sa bhliain 1992; ní raibh 'polasaí lámhaigh agus maraigh' ag na fórsaí slándála, a dúirt fiosrúchán. An lá dár gcionn, ar 31 Lúnasa, sa [[An Creagán, Contae Dhoire|Chreagán]], [[Doire]], maraíodh Sean Dalton, Shelia Lewis agus Gerard Curran nuair a phléasc buama bobghaiste de chuid an IRA. Botún a bhí ann. {{Main|Bobghaiste Dhoire (1988)}} Ar an 20 Lúnasa, maraíodh 8 [[saighdiúir]] i m[[Baile Uí Dhálaigh, Contae Thír Eoghain|Baile Uí Dhálaigh]], , agus gortaíodh 28 eile, nuair a phléasc [[buama]] de chuid an [[IRA Sealadach|IRA]], buama seiftithe fágtha ar thaobh an bhóthair.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Ballygawley bus bomb survivor returns to NI after 27 years|url=https://www.youtube.com/watch?v=RByC8-NfHL0|language=en|author=Youtube}}</ref> == Féach freisin == * [[Buamáil Bhaile Uí Dhálaigh (1988)]] * [[Bobghaiste Dhoire (1988)]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:1988]] [[Catagóir:Stair Chontae Thír Eoghain]] avdr1stelc59t36nystiwbbiywjdy4g Bobghaiste Dhoire (1988) 0 98795 1083775 1011502 2022-08-20T02:05:00Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Circular Road, Creggan - geograph.org.uk - 1455536.jpg|mion|An [[An Creagán, Contae Dhoire|Creagán]], [[Doire]]]] Ar [[31 Lúnasa]] [[1988]], sa [[An Creagán, Contae Dhoire|Chreagán]], [[Doire]], maraíodh Sean Dalton, Shelia Lewis<ref>{{Lua idirlín|url=https://cain.ulster.ac.uk/othelem/chron/ch88.htm|teideal=CAIN: Chronology of the Conflict 1988|work=cain.ulster.ac.uk|dátarochtana=2021-08-23}}</ref> agus Gerard Curran (sa bhliain 1989) nuair a phléasc buama bobghaiste de chuid an IRA. Botún a bhí ann. D'fhág an tIRA an buama i dteach folamh chun na fórsaí slándála a mharú. Ach chuaigh na comharsana isteach ann.<ref>{{Lua idirlín|url=https://belfastchildis.com/tag/sheila-lewis/|teideal=Sheila Lewis – Belfast Child|údar=belfastchildis|language=en|work=Belfast Child|dátarochtana=2021-08-24}}</ref> == Féach freisin == * [[Buamáil Bhaile Uí Dhálaigh (1988)]] * [[Luíochán Droma na Coille (1988)]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:1988]] [[Catagóir:Stair Chontae Dhoire]] ayqbd8cfo3fxuxjuoq0w7zpheaiioyu Ionsaí mianach, Dún Geanainn (1979) 0 99993 1083767 1020676 2022-08-20T02:01:25Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:Road at Ballygawley - geograph.org.uk - 1975947.jpg|mion|clé|Bóthar Ballygawley]] Maraíodh ceathrar saighdiúir (William Beck (23), Keith Richards (22),Simon Evans (19) agus Allan Ayrton (21)) nuair a phléasc mianach talún ollmhór taobh amuigh de [[Dún Geanainn|Dhún Geanainn]] (Dungannon), [[Contae Thír Eoghain]] ar [[16 Nollaig]] [[1979]]. Phléasc an buama seiftithe cois bóthair ar an mbóthar chuig [[Baile Uí Dhálaigh, Contae Thír Eoghain|Baile Uí Dhálaigh]] (Ballygawley).<ref>{{Lua idirlín|url=https://cain.ulster.ac.uk/sutton/chron/1979.html|teideal=CAIN: Sutton Index of Deaths|work=cain.ulster.ac.uk|dátarochtana=2021-12-16}}</ref> Maraíodh saighdiúir Briotanach eile (Peter Grundy, 12) i bh[[Foirceal]] ar an lá céanna. Agus lámhachadh iarbhall [[Reisimint Chosanta Uladh|UDR]] chomh maith (James Fowler (40)). === Cúlra === Bhí an foréigean ag dul in olcas go mór ag an am agus [[Margaret Thatcher|Thatcher]] i gcumhacht == Féach freisin == * [[Luíochán an Phointe (1979)]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1979]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Contae Thír Eoghain]] 6v6dge9223oyvi5dnx8jj30e4kd8gqv Cónaidhm Éireannach 0 101231 1083782 1031805 2022-08-20T02:18:37Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki Ba ghluaiseacht neamhspleáchais [[Náisiúnachas in Éirinn|náisiúnach]] Éireannach í '''An Chónaidhm Éireannach''' <ref>See also [[Young Ireland#The Irish Confederation|Young Ireland: The Irish Confederation]]</ref> a bunaíodh ar 13 Eanáir 1847 ag baill den ghluaiseacht Éire Óg a d’éalaigh ó [[Gluaiseacht na hAisghairme|Chumann Aisghairm]] [[Dónall Ó Conaill|Dhónaill Uí Chonaill]] . <ref>See also [[Young Ireland#The Repeal Association|Young Ireland: Repeal Association]] and [[Daniel O'Connell#Campaign for repeal of the Union|Daniel O'Connell: Campaign for "Repeal of the Union"]]</ref> Chuir an staraí TW Moody síos air mar "''the official organisation of Young Ireland''"<ref name="Moody">Moody, p 38.</ref> ==Tagairtí== [[Catagóir:Páirtithe náisiúnacha na hÉireann]] [[Catagóir:Bunaíochtaí in Éirinn sa bhliain1847 ]] [[Catagóir:Éire Óg]] ei5ht215y5xgdimthseb102nvguidx1 Eamonn McCann 0 101303 1083848 1032578 2022-08-20T06:51:15Z SeoMac 5102 defsort wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is [[gníomhaí]] agus [[polaiteoir]] [[Éireannach]] é '''Eamonn McCann'''. Rugadh é i n[[Doire]] ar [[10 Márta]] [[1943]]. Ba chomhalta den [[Tionól Thuaisceart Éireann|Tionól Reachtach]] é don [[An Feabhal|Feabhal]] ó 2016 go 2017. Is [[sóisialaí]] é. == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:McCann, Eamonn}} [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1943]] [[Catagóir:Alumni Ollscoil na Banríona, Béal Feirste]] [[Catagóir:Polaiteoirí Thuaisceart na hÉireann]] [[Catagóir:Daoine as Contae Dhoire]] 00z1ccztruo5ambjni9k7wy1uy7g5mq Lámhach Avenue Bar (1988) 0 101681 1083750 1035249 2022-08-20T01:35:07Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar an 15 Bealtaine 1988, lámhachadh triúr san Avenue Bar, sráid Union, [[Béal Feirste]], Stephen McGahan (27, New Lodge), Damien Devlin (24, Andersonstown), agus Paul McBride (27, Ardoyne), Caitlicigh go léir agus baint ar bith le paraimíleataigh. Bhí an [[UVF]] freagrach as an ionsaí.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.irishnews.com/news/northernirelandnews/2018/05/14/news/thirtieth-anniversary-of-avenue-bar-killings-1328826/|teideal=Victims of UVF Avenue Bar killings remembered on 30th anniversary|dáta=2018-05-14|language=en|work=The Irish News|dátarochtana=2022-05-16}}</ref> == Féach freisin == * [[Buamáil Bhaile Uí Dhálaigh (1988)]] * [[Ionsaí ar Reilig Bhaile an Mhuilinn (1988)]] * [[Luíochán Droma na Coille (1988)]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1988]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Stair Bhéal Feirste]] ft7p1cq1tl6o2dj4hnfjwc8mtp1ouqa 1083753 1083750 2022-08-20T01:39:25Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar an 15 Bealtaine 1988, lámhachadh triúr san Avenue Bar, sráid Union, [[Béal Feirste]], Stephen McGahan (27, [[Lóiste Nua]]), Damien Devlin (24, [[Baile Andarsan]]), agus Paul McBride (27, [[Ard Eoin]]), Caitlicigh go léir agus baint ar bith le paraimíleataigh. Bhí an [[UVF]] freagrach as an ionsaí.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.irishnews.com/news/northernirelandnews/2018/05/14/news/thirtieth-anniversary-of-avenue-bar-killings-1328826/|teideal=Victims of UVF Avenue Bar killings remembered on 30th anniversary|dáta=2018-05-14|language=en|work=The Irish News|dátarochtana=2022-05-16}}</ref> == Féach freisin == * [[Buamáil Bhaile Uí Dhálaigh (1988)]] * [[Ionsaí ar Reilig Bhaile an Mhuilinn (1988)]] * [[Luíochán Droma na Coille (1988)]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1988]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Stair Bhéal Feirste]] 2yies92c40sfqjqdb1dwid9xk8ttgqg Lámhach Robb Elementary, 2022 0 101766 1083743 1053170 2022-08-20T01:26:50Z Kevin Scannell 340 WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} [[Íomhá:AR-15 Build IMG 9439 (5507547759).jpg|mion|Bhí dhá [[Raidhfil|raidfhil]] leath-uathoibríoch den chineál AR-15 ag Salvador Rolando Ramos]] [[Dúnmharú|Dúnmharaíodh]] 19 páíste agus beirt [[Múinteoir|mhúinteoirí]] in ionsaí lámhaigh ar [[scoil]] in [[Uvalde, Texas|Uvalde]],<ref>atá 130km siar ó San Antonio.</ref> [[Texas]], an '''Robb Elementary School''' ar [[24 Bealtaine]] [[2022]], an olllámhach gunnaí i [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Meiriceá]] is measa ó maraíodh 26 duine i [[Lámhach Sandy Hook|Sandy Hook]] sa bhliain 2012..<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|title=19 páíste maraithe in ionsaí lámhaigh ar scoil i dTexas|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2022/0525/1301057-19-paiste-maraithe-in-ionsai-lamhaigh-ar-scoil-i-dtexas/|date=2022-05-25|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> [[Íomhá:5.56mm Ammunition Rounds for SA80 Rifle MOD 45152184.jpg|mion|Bhí lón lámhaigh ollmhór ag Ramos ar dtús ː 375 urchar '5.56', ach shleamhnaigh an chuid de uaidh nuair a tháinig líonrith air taobh amuigh den scoil]] [[Íomhá:Uvalde County Uvalde.svg|mion|[[Uvalde, Texas]]]] == Imeachtaí == Cúpla lá roimh an uafás, cheannaigh Salvador Rolandos Ramos dhá [[Raidhfil|raidfhil]] leath-uathoibríoch den chineál AR-15 ar a lá breithe agus in aois 18 bliain dó.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cnn.com/2022/05/25/us/uvalde-texas-school-shooting-salvador-ramos/index.html|teideal=Uvalde school shooting suspect was a loner who bought two assault rifles for his 18th birthday|údar=Eric Levenson, Isabelle Chapman, Andy Rose, Shimon Prokupecz and Claire Colbert CNN|work=CNN|dátarochtana=2022-05-28}}</ref> As maoil a chonláin féin a chuaigh Salvador Ramos ar mire. Aonarán a bhí ann agus nach raibh mórán cairde aige.<ref name=":1">{{Luaigh foilseachán|title=Fógra faoina raibh ar intinn aige curtha ar Facebook ag Ramos|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2022/0526/1301272-fogra-faoin-raibh-ar-intinn-aige-curtha-ar-facebook-ag-ramos/|date=2022-05-26|language=ga|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Rinneadh maistíneacht air sa scoil agus chaith a mháthair as a teach é. Thosaigh an ruathar ar 24 Bealtaine, timpeall 11am, nuair a chaith Salvador Rolandos Ramos a sheamháthair in Uvalde (bhí sé in chónaí léi ag an am agus bhí siad ag síorsháraíocht ar a chéile). Chaith sé a sheanmháthair san aghaidh. Ainneoin na ngortuithe a bhain di, bhí an tseanmháthair in ann fios a chur na póilíní. Theith Ramos tar éis í a chaitheamh. Ach ar dtús, d'fhógair sé ar [[Facebook]] tamall gearr roimh an sléacht go raibh sé ar intinn aige ionsaí a dhéanamh ar scoil, agus dheimhnigh sé gur chaith sé a sheanmháthair.<ref>teachtaireachtaí príobháideacha ó dhuine go duine a bhí iontu agus nár tugadh faoi deara iad go dtí i ndiaidh an ainghnímh.</ref> Chuaigh sé ansin chomh fada leis an mbunscoil Robb,<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://apnews.com/article/uvalde-texas-school-shooting-44a7cfb990feaa6ffe482483df6e4683|teideal=Onlookers urged police to charge into Texas school|dáta=2022-05-25|language=en|work=AP NEWS|dátarochtana=2022-05-26}}</ref> Bhí Ramos ina aonar. Nuair a tháinig an déagóir chomh fada leis an scoil, timpeall 11.30am, d'imigh an gluaisteán a bhí sé a thiomáint den bhóthar taobh amuigh den scoil, De ghnáth bhí póílín<ref>"school resource officer" a bhí ann</ref> ar gharda sa scoil ach ní raibh sé faoi láthair an lá sin, Bhí Ramos armáilte go dtí na cluasa, é gléasta in éide chosanta.<ref name=":2" /> Bhí lón lámhaigh ollmhór ag Ramosː (375 urchar '5.56') ach thit an-chuid de go talamh sa ruaille buaille go léir.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cbsnews.com/news/texas-school-shooting-timeline-robb-elementary-school-attack/|teideal=Texas law enforcement official provides detailed timeline of deadly school shooting and police response|language=en-US|work=www.cbsnews.com|dátarochtana=2022-05-28}}</ref> D'éirigh le Ramos ansin aghaidh a thabhairt ar an bhfoirgneamh.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-10853525/Texas-school-shooting-massacre-Robb-Elementary-unfolded.html|teideal=Timeline of terror: How Texas elementary school shooting unfolded|údar=Keith Griffith|dáta=2022-05-25|work=Mail Online|dátarochtana=2022-05-26}}</ref> Páistí idir 7 agus 10 mbliana (rang a 2 go rang a 4) is mó a bhí ag freastal ar an scoil. Chuaigh Ramos isteach i seomra ranga amháin, agus ansin seomra eile (seomraí 111 agus 112, ceangailte le chéile). Mharaigh sé in iomlán naoi bpáiste dhéag ann, chomh maith le beirt mhúinteoirí. Gortaíodh seacht nduine dhéag eile, roinnt páistí ina measc.<ref name=":1" /> D'fhan Ramos i seomraí 111/112, ag glasáil é féin istigh ann (i gcófra b'fheidir). Taobh amuigh, bhailigh tuismitheoirí agus slua feargach timpeall ar na póílíní, míshásta nach raibh na péas dul i ngleic leis an ionsaitheoir.<ref name=":2" /> Timpeall 12ː50pm, chaith agus mharaigh na póílíní Ramos faoi dheireadh. == Freagairt == Ag labhairt dhó sa [[Teach Bán]] tar éis na heachtra, dúirt an t[[Uachtarán na Stát Aontaithe|Uachtarán]] [[Joe Biden]] go gcaithfear seasamh suas I gcoinne lucht stocaireachta na ngunnaí. Ach ní hé gach duine a bhí sásta leis an méid sin. Níor léir go raibh Gobhanóir Texas, [[Greg Abbot]], ná an Seandadóír [[Ted Cruz]] as Texas, ag tabhairt éisteacht d'impí an uachtaráin. Tháinig an bheirt amach - agus [[Donald Trump]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.indy100.com/politics/trump-nra-uvalde-shooting-names|teideal=Trump called 'grotesque' for reading names of school shooting victims at NRA convention|dáta=2022-05-28|language=en|work=indy100|dátarochtana=2022-05-28}}</ref> - á rá nach raibh aon leigheas ar ionsaithe den chineál seo i Robb Elementary, ach níos mó múinteoirí armtha, níos lú doirse agus brathadóírí miotail sna scoileanna. Bíonn dream ann - na [[Páirtí Poblachtach (Stáit Aontaithe)|Poblachtánaigh]] sa t[[Seanad Stáit Aontaithe Mheiriceá|Seanad]] agus mar sin de - ag cur cosc i gcónaí ar reachtaíocht níos déine a thabhairt isteach agus na dlíthe a bhaineanns le gunnaí a neartú.<ref name=":0" /> Mar sin, beidh ceist na ngunnaí agus an fháil éasca atá orthu sna Stáit Aontaithe idir chamáin sa tír go ceann i bhfad agus níl sé soiléir ar bith cén chaoi an dtabharfar aghaidh ar an gceist, má thugtar.<ref name=":1" /> ==== Freagairt na bpobal ==== Chuaigh an scéala i bhfeidhm go mór ar an bpobal, agus bhí daoine thar lear agus in Éirinn an-tógtha faoin scéala chomh maith. Bhí bratacha ar leathchrann sna Stáit Aontaithe idir Dé Ceadaoin agus Dé Sathairn mar chomhartha ómóís do na mairbh.<ref name=":0" /> == Féach freisin == * [[Lámhach Sandy Hook]] * Baile [[Uvalde, Texas|Uvalde]], Texas == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:2022]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Stair Texas]] m9cw0utpx427toh3nsd4ngra5qxoqcp José Eduardo dos Santos 0 102897 1083672 1057567 2022-08-19T20:25:30Z SeoMac 5102 defsort+ wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba [[polaiteoir|pholaiteoir]] [[Angóla|Angólach]] é '''José Eduardo dos Santos''' (28 Lúnasa 1942 – 8 Iúil 2022) a bhí ina uachtarán ar [[Angóla]] ó 1979 go 2017. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Síol}} {{DEFAULTSORT:dos Santos, Jose E}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1942]] [[Catagóir:Básanna in 2022]] [[Catagóir:Angóla]] 44sxrzrk2wyvh15jybue79dq1cl5q25 Cothromóid chearnach 0 103752 1083585 1071424 2022-08-19T11:59:44Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki San [[ailgéabar]], is éard is '''cothromóid chearnach''' ann (ón [[An Laidin|Laidin]] ''quadratus'' 'cearnóg') ná aon [[Cothromóid|chothromóid]] is féidir a atheagrú i bhfoirm chaighdeánach mar <math display="block">ax^2 + bx + c = 0</math>áit a seasann x d'uimhreacha [[Cothromóid|anaithnid]], agus a, b, agus c d'uimhreacha aitheanta, áit a seasann a ≠ 0 . Má tá a = 0, ansin tá an chothromóid [[Cothromóid líneach|líneach]], ní cearnach, mar níl aon téarma <math>ax^2</math>ann. Is iad na huimhreacha a, b, agus c ''comhéifeachtaí'' na cothromóide agus is féidir iad a idirdhealú ach an ''chomhéifeacht chearnach'', an ''chomhéifeacht líneach'' agus an téarma ''tairiseach'' nó ''saor'' a ghlaoch orthu, faoi seach. <ref>Protters & Morrey: "Calculus and Analytic Geometry. First Course".</ref> ==Naisc sheachtracha== *[https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/TT2-Caibidil-15.pdf 15 Cothromóidí Cearnacha - COGG] *[https://www.mathsisfun.com/algebra/quadratic-equation-graph.html Déan iniúchadh ar an gCothromóid Cheathairshleasach (I mBéarla)] ==Tagairtí== [[Catagóir:Ailgéabar bunúsach]] [[Catagóir:Cothromóidí]] t05fnh2itye4kjam7akhgmsi9grz652 1083593 1083585 2022-08-19T12:47:38Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki San [[ailgéabar]], is éard is '''cothromóid chearnach''' ann (ón [[An Laidin|Laidin]] ''quadratus'' '[[cearnóg]]') ná aon [[Cothromóid|chothromóid]] is féidir a atheagrú i bhfoirm chaighdeánach mar <math display="block">ax^2 + bx + c = 0</math>áit a seasann x d'uimhreacha [[Cothromóid|anaithnid]], agus a, b, agus c d'uimhreacha aitheanta, áit a seasann a ≠ 0 . Má tá a = 0, ansin tá an chothromóid [[Cothromóid líneach|líneach]], ní cearnach, mar níl aon téarma <math>ax^2</math>ann. Is iad na huimhreacha a, b, agus c ''[[Comhéifeacht|comhéifeachtaí]]'' na cothromóide agus is féidir iad a idirdhealú ach an ''chomhéifeacht chearnach'', an ''chomhéifeacht líneach'' agus an téarma ''tairiseach'' nó ''saor'' a ghlaoch orthu, faoi seach. <ref>Protters & Morrey: "Calculus and Analytic Geometry. First Course".</ref> ==Naisc sheachtracha== *[https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/TT2-Caibidil-15.pdf 15 Cothromóidí Cearnacha - COGG] *[https://www.mathsisfun.com/algebra/quadratic-equation-graph.html Déan iniúchadh ar an gCothromóid Cheathairshleasach (I mBéarla)] ==Tagairtí== [[Catagóir:Ailgéabar bunúsach]] [[Catagóir:Cothromóidí]] 105dr1v9ttv6fc3jwq5ivsb918df7hk Ionsaí Bayardo (1975) 0 103770 1083766 1072622 2022-08-20T01:58:43Z Alison 570 +WD wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Mharaigh an t[[IRA]] ceathrar Protastúnach agus ball amháin den [[Óglaigh Uladh|UVF]] (agus ghortaigh trí scór eile) in ionsaí buama agus gunna ar an tábhairne Bayardo, [[Bóthar na Seanchille]], [[Béal Feirste]], a bhí plódaithe ag an am.<ref>An tUltach 92 (7), 23. Aodhán Ó Raghailligh, Iúil 2015</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://cain.ulster.ac.uk/victims/memorials/static/photos/1104.html|teideal=CAIN: Victims: Memorials: Bayardo Bomb Memorial|work=cain.ulster.ac.uk|dátarochtana=2022-08-13}}</ref> Ionsaí díoltais a bhí ann.<ref>{{Lua idirlín|url=https://seamusdubhghaill.com/2019/08/13/the-bayardo-bar-attack/|teideal=The Bayardo Bar Attack|údar=Jim Doyle|dáta=2019-08-13|language=en|work=seamus dubhghaill|dátarochtana=2022-08-13}}</ref> Fuath seicteach, go príomha, ba bhun leis an ionsaí, agus na hionsaithe eile, cor in aghaidh an chaim, timpeall an ama seoː<ref>{{Cite news|url=https://www.belfasttelegraph.co.uk/opinion/news-analysis/why-the-victims-killed-in-the-bayardo-bar-massacre-also-deserve-to-be-remembered-34998838.html|teideal=Why the victims killed in the Bayardo Bar massacre also deserve to be remembered|language=en-GB|work=belfasttelegraph|dátarochtana=2022-08-13}}</ref> Dúnmharaíodh an [[Dúnmharú an Miami Showband (1975)|Miami Showband]] ar 31 Iúil. Bhí [[Brendan McFarlane]] de chuid an IRA freagrach as. Gearradh príosún saoil arMcFarlane, 24, agus Seamus Clarke agus Peter "Skeet" Hamilton as dúnmharú == Féach freisin == * [[Ionsaithe seicteacha i mBéal Feirste (Aibreán 1975)]] * [[Ionsaí ar McGleenan's Bar (1975)|Ionsaí ar McGleenan's Bar]],Ard Mhacha, 22 Lúnasa 1975 * [[Dúnmharú an Miami Showband (1975)]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-ni}} [[Catagóir:1975]] [[Catagóir:Eachtraí foréigin le linn na dTrioblóidí]] [[Catagóir:Stair Bhéal Feirste]] [[Catagóir:Frith-Phrotastúnachas]] [[Catagóir:Foréigean seicteach]] hsb03tx9y0cpamlxl1qy0br94pmu02d Nodens 0 103909 1083852 1083104 2022-08-20T08:13:42Z Marcas.oduinn 33120 ... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea'' '''*Nodens''' nó '''*''Nodons''''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti'').'' Although no physical depiction of him has survived, votive plaques found in a shrine at [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) indicate his connection with cúnna, a beast associated with healing symbolism in antiquity. The deity is known in only one other location, in Cockersand Moss ([[Lancashire]]). He was equated on most inscriptions with the [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Roman god]] [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (as a healer rather than as a warrior) and likened to [[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (a hunting-god).''<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref>{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}} == Litríocht an lae inniu == '' The philologist and novelist [[J. R. R. Tolkien]] was invited to investigate the Latin inscription, and scholars have noted several likely influences on his [[Middle-earth]] fantasy writings, including the Elvish smith, maker of [[Rings of Power]], [[Celebrimbor]], whose name, like that of Nuada's epithet ''Airgetlám''. Nodens appears, too, in [[H. P. Lovecraft]]'s [[Cthulhu Mythos]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} j0s044h3iajifwgy23str5y19ibwvpl 1083853 1083852 2022-08-20T08:36:28Z Marcas.oduinn 33120 ... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea'' '''*Nodens''' nó '''*''Nodons''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti''). Cé nach bhfuil ar marthain dó aon léiriú fisiciúil ar bith, is léir ó inscríbhinní móideacha le feiceáil ag [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) go raibh naisc aige le cúnna, ainmhí leighis sa seansaol. Ní fheictear é ach i suíomh abhainn eile, .i. Cockersand Moss ([[Lancashire]]). Is ionann é sna hinscríbhinní agus [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (mar cneasaí in ionad gaiscíoch) agus l[[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (dia seilge) na [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Róimhe]] .{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}}<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref> == Litríocht an lae inniu == '' The philologist and novelist [[J. R. R. Tolkien]] was invited to investigate the Latin inscription, and scholars have noted several likely influences on his [[Middle-earth]] fantasy writings, including the Elvish smith, maker of [[Rings of Power]], [[Celebrimbor]], whose name, like that of Nuada's epithet ''Airgetlám''. Nodens appears, too, in [[H. P. Lovecraft]]'s [[Cthulhu Mythos]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} ijvxxlgprzxj094c6108hs4wmj9er17 1083854 1083853 2022-08-20T09:11:27Z Marcas.oduinn 33120 /* Litríocht an lae inniu */... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea'' '''*Nodens''' nó '''*''Nodons''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti''). Cé nach bhfuil ar marthain dó aon léiriú fisiciúil ar bith, is léir ó inscríbhinní móideacha le feiceáil ag [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) go raibh naisc aige le cúnna, ainmhí leighis sa seansaol. Ní fheictear é ach i suíomh abhainn eile, .i. Cockersand Moss ([[Lancashire]]). Is ionann é sna hinscríbhinní agus [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (mar cneasaí in ionad gaiscíoch) agus l[[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (dia seilge) na [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Róimhe]] .{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}}<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref> == Litríocht an lae inniu == '' Rinne an fileolaí agus úrscéalaí [[J. R. R. Tolkien]] taighde ar na hinscríbhinní maidir le Nodens, agus tá a dtionchar ar a scríbhneoireacht tugtha faoi ndeara ag scoláirí, san áireamh gabha na Síofraí agus déantóir na bh[[Fáinní Cumhachta]], [[Celebrimbor]], ainm le brí Airgeadlámh. Feictear Nodens fosta sa [[Cthulhu Mythos]] le [[H. P. Lovecraft]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} khjga27gby2dpvwnnu9apy71425jrfl 1083855 1083854 2022-08-20T09:11:50Z Marcas.oduinn 33120 /* Litríocht an lae inniu */ wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea'' '''*Nodens''' nó '''*''Nodons''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti''). Cé nach bhfuil ar marthain dó aon léiriú fisiciúil ar bith, is léir ó inscríbhinní móideacha le feiceáil ag [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) go raibh naisc aige le cúnna, ainmhí leighis sa seansaol. Ní fheictear é ach i suíomh abhainn eile, .i. Cockersand Moss ([[Lancashire]]). Is ionann é sna hinscríbhinní agus [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (mar cneasaí in ionad gaiscíoch) agus l[[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (dia seilge) na [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Róimhe]] .{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}}<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref> == Litríocht an lae inniu == Rinne an fileolaí agus úrscéalaí [[J. R. R. Tolkien]] taighde ar na hinscríbhinní maidir le Nodens, agus tá a dtionchar ar a scríbhneoireacht tugtha faoi ndeara ag scoláirí, san áireamh gabha na Síofraí agus déantóir na bh[[Fáinní Cumhachta]], [[Celebrimbor]], ainm le brí Airgeadlámh. Feictear Nodens fosta sa [[Cthulhu Mythos]] le [[H. P. Lovecraft]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} rmjfzohd8dv5yoss1evmreb2hlz4l9n 1083857 1083855 2022-08-20T09:28:01Z Marcas.oduinn 33120 ... Síol aistrithe wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea'' '''*Nodens''' nó '''*''Nodons''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti''). Cé nach bhfuil ar marthain dó aon léiriú fisiciúil ar bith, is léir ó inscríbhinní móideacha le feiceáil ag [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) go raibh naisc aige le cúnna, ainmhí leighis sa seansaol. Ní fheictear é ach i suíomh abhainn eile, .i. Cockersand Moss ([[Lancashire]]). Is ionann é sna hinscríbhinní agus [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (mar cneasaí in ionad gaiscíoch) agus l[[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (dia seilge) na [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Róimhe]] .{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}}<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref> == Litríocht an lae inniu == Rinne an fileolaí agus úrscéalaí [[J. R. R. Tolkien]] taighde ar na hinscríbhinní maidir le Nodens, agus tá a dtionchar ar a scríbhneoireacht tugtha faoi ndeara ag scoláirí, san áireamh gabha na Síofraí agus déantóir na bh[[Fáinní Cumhachta]], [[Celebrimbor]], ainm le brí Airgeadlámh. Feictear Nodens fosta sa [[Cthulhu Mythos]] le [[H. P. Lovecraft]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} dqdaxhd5y1brbqszudh6kj08volg351 1083858 1083857 2022-08-20T09:28:34Z Marcas.oduinn 33120 wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Roman Temple - geograph.org.uk - 1318760.jpg|mion|upright=1.5|Teampaill ag Lydney Park]] I [[miotaseolaíocht na gCeilteach]],[[dia]] leighis a d'adhrtaí sa [[an Bhreatain|Bhreatain]] ársa is ea '''*Nodens''' nó '''*Nodons''' ([[athchruthú teangan|athchruthaithe]] ón [[tuiseal tabharthach]] ''Nodenti'' nó ''Nodonti''). Cé nach bhfuil ar marthain dó aon léiriú fisiciúil ar bith, is léir ó inscríbhinní móideacha le feiceáil ag [[Lydney Park]] ([[Gloucester]]) go raibh naisc aige le cúnna, ainmhí leighis sa seansaol. Ní fheictear é ach i suíomh abhainn eile, .i. Cockersand Moss ([[Lancashire]]). Is ionann é sna hinscríbhinní agus [[Mars (miotaseolaíocht)|Mars]] (mar cneasaí in ionad gaiscíoch) agus l[[Silvanus (miotaseolaíocht)|Silvanus]] (dia seilge) na [[Miotaseolaíocht na Róimhe|Róimhe]] .{{sfn|Aldhouse-Green|2008|pp=208–210}} Tá a ainm [[focal gaolmhar|gaolmhar]] le pearsana Ceilteacha níos deireanaí eile, amhail is [[Nuada]] na [[miotaseolaíocht na nGael|nGael]] agus [[Lludd Llaw Eraint|''Nudd'']] na [[Miotaseolaíochta na Breataine Bige|Breataine Bige]].{{Sfn|Carey|1984|pp=2–3}}<ref name="MacKillop_Nodons" />{{sfn|Matasović|2009|p=350}}<ref name="MacKillop_Nodons">MacKillop (2004), s.v. ''Nodons'', ''Nudd'' agus ''Nuadu Airgetlám''.</ref> == Litríocht an lae inniu == Rinne an fileolaí agus úrscéalaí [[J. R. R. Tolkien]] taighde ar na hinscríbhinní maidir le Nodens, agus tá a dtionchar ar a scríbhneoireacht tugtha faoi ndeara ag scoláirí, san áireamh gabha na Síofraí agus déantóir na bh[[Fáinní Cumhachta]], [[Celebrimbor]], ainm le brí Airgeadlámh. Feictear Nodens fosta sa [[Cthulhu Mythos]] le [[H. P. Lovecraft]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Déithe Ceilteacha]] {{síol}} qvx82k0ciqrwqo4iajztttx5jtcfab6 Leabhar Soiscéal 0 103915 1083586 1083565 2022-08-19T12:02:18Z Marcas.oduinn 33120 ... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:KellsFol292rIncipJohn.jpg|mion|250px|Túsleathanach (''incipit'') galánta de {{h|Soiscéal Eoin}} as [[Leabhar Cheanannais]], c. 800]] Is [[coidéacs]] nó imleabhar ceangailte é ''' Leabhar Soiscéal ''' nó ''Evangelion'' ([[Gréigis]]: {{lang|grc|Εὐαγγέλιον}}) agus ann ceann amháin nó níos (de ghnáth gach ceithre cheann) desna [[Soiscéal]]ta as an [[Tiomna Nua]] [[Críostaíocht|Críostaí]].'' The term is also used for a [[leabhar liotúirgeach]], also called the [[Evangeliary]], from which are read the portions of the Gospels used in the Mass and other services, arranged according to the order of the [[féilire liotúirgeach]].<ref name=GIRM /> '' Liturgical use in churches of a distinct Gospel book remains normal, often compulsory, in [[Críostaíocht Oirthearach]], and very common in [[Caitliceachas Rómhánach]] and some parts of [[Anglacánachas]] and [[Liútarachas]]. Other [[Protastúnach]] normally just use a complete [[Bíobla]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Lámhscríbhinní]] {{síol}} 68g83a5t64vxnw8zb4m6as3y0jvjd7h 1083662 1083586 2022-08-19T18:43:41Z Marcas.oduinn 33120 ... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:KellsFol292rIncipJohn.jpg|mion|250px|Túsleathanach (''incipit'') galánta de {{h|Soiscéal Eoin}} as [[Leabhar Cheanannais]], c. 800]] Is [[coidéacs]] nó imleabhar ceangailte é ''' Leabhar Soiscéal ''' nó ''Evangelion'' ([[Gréigis]]: {{lang|grc|Εὐαγγέλιον}}) agus ann ceann amháin nó níos (de ghnáth gach ceithre cheann) desna [[Soiscéal]]ta as an [[Tiomna Nua]] [[Críostaíocht|Críostaí]]. Úsáidtear an téarma fosta le haghaidh [[leabhar liotúirgeach]], ar a nglaoitear scaití ''[[Evangeliary]]ies'', agus ann altanna as na Soiscéalta in ord an [[féilire liotúirgeach|fhéilire liotúirgeach]].<ref name=GIRM /> '' Liturgical use in churches of a distinct Gospel book remains normal, often compulsory, in [[Críostaíocht Oirthearach]], and very common in [[Caitliceachas Rómhánach]] and some parts of [[Anglacánachas]] and [[Liútarachas]]. Other [[Protastúnach]] normally just use a complete [[Bíobla]]. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Lámhscríbhinní]] {{síol}} pp6vdmmrrlwzsp1psu20kmr0a2k9i1a 1083688 1083662 2022-08-19T22:40:27Z Marcas.oduinn 33120 ... ag aistriú wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} [[Íomhá:KellsFol292rIncipJohn.jpg|mion|250px|Túsleathanach (''incipit'') galánta de {{h|Soiscéal Eoin}} as [[Leabhar Cheanannais]], c. 800]] Is [[coidéacs]] nó imleabhar ceangailte é ''' Leabhar Soiscéal ''' nó ''Evangelion'' ([[Gréigis]]: {{lang|grc|Εὐαγγέλιον}}) agus ann ceann amháin nó níos (de ghnáth gach ceithre cheann) desna [[Soiscéal]]ta as an [[Tiomna Nua]] [[Críostaíocht|Críostaí]]. Úsáidtear an téarma fosta le haghaidh [[leabhar liotúirgeach]], ar a nglaoitear scaití ''[[Evangeliary]]ies'', agus ann altanna as na Soiscéalta in ord an [[féilire liotúirgeach|fhéilire liotúirgeach]]. Úsáidtear Leabhar Soiscéal go minic fós sa [[Críostaíocht Oirthearach|Chríostaíocht Oirthearach]], agus go han-choiteanta sa {{h|Caitliceachas Rómhánach}} agus anseo is ansiúd san [[Anglacánachas]] agus sa [[Liútarachas]]. Úsáidtear an [[Bíobla]] iomlán i eaglaisí [[Protastúnach]]a eile. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Lámhscríbhinní]] {{síol}} i5znnk20xmfenfx6gxhn63p7b523t78 1083689 1083688 2022-08-19T22:40:42Z Marcas.oduinn 33120 ... siúil aistrithe wikitext text/x-wiki [[Íomhá:KellsFol292rIncipJohn.jpg|mion|250px|Túsleathanach (''incipit'') galánta de {{h|Soiscéal Eoin}} as [[Leabhar Cheanannais]], c. 800]] Is [[coidéacs]] nó imleabhar ceangailte é ''' Leabhar Soiscéal ''' nó ''Evangelion'' ([[Gréigis]]: {{lang|grc|Εὐαγγέλιον}}) agus ann ceann amháin nó níos (de ghnáth gach ceithre cheann) desna [[Soiscéal]]ta as an [[Tiomna Nua]] [[Críostaíocht|Críostaí]]. Úsáidtear an téarma fosta le haghaidh [[leabhar liotúirgeach]], ar a nglaoitear scaití ''[[Evangeliary]]ies'', agus ann altanna as na Soiscéalta in ord an [[féilire liotúirgeach|fhéilire liotúirgeach]]. Úsáidtear Leabhar Soiscéal go minic fós sa [[Críostaíocht Oirthearach|Chríostaíocht Oirthearach]], agus go han-choiteanta sa {{h|Caitliceachas Rómhánach}} agus anseo is ansiúd san [[Anglacánachas]] agus sa [[Liútarachas]]. Úsáidtear an [[Bíobla]] iomlán i eaglaisí [[Protastúnach]]a eile. == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Lámhscríbhinní]] {{síol}} dqjatxvtao26oqxdk0nsyuobichrmrd Patricia Scotland 0 103923 1083639 1083365 2022-08-19T16:44:02Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}Is [[taidhleoir]], [[abhcóide]] and [[polaiteoir]] [[Briotanach]] í '''An Banbharún Scotland of Asthal''' PC AB, nó '''Patricia Scotland''' (a rugadh ar [[19 Lúnasa]] [[1955]]). Toghadh í mar Ard-Rúnaí [[Comhlathas na Náisiún|Chomhlathas na Náisiún]] í ó 2016 go dtí 2024, agus tharraing sí conspóid go leor sa phost sin. == Gairm == Rugadh Scotland i n[[Doiminice|Doiminice;]] d'aistrigh a teaghlach chun na [[Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann|Ríochta Aontaithe]] agus í dhá bhliain d'aois. Fuair sí LLB eachtrach ó [[Ollscoil Londan]] mar mhac léinn de chuid Cheardcholáiste Essex Láir ([[Ollscoil Anglia Ruskin]] faoi láthair) i [[Chelmsford]].<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://www.facebook.com/UCDSchoolofLaw/posts/3563985393625759|teideal=An Banbharún Scotland of Asthal RC AB|údar=Scoil Dlí, COBÁC|dáta=2020|dátarochtana=2022}}</ref> Glaodh chun Bharra Shasana agus na Breataine Bige uirthi sa bhliain 1977 (agus chun Bharra Dhoiminice sa bhliain 1978.) Is í an chéad bean ghorm a ndearnadh Abhcóide na Banríona de, sa bhliain 1991. Sa bhliain 1997 a toghadh ina Binseoir de chuid [[An Teampaill Láir]] í agus a tugadh tiarnas saoil di. Ó 1999 go 2007, bhí sraith post mar aire sóisearach aici, in Oifig Gnóthaí Eachtracha agus [[Comhlathas na Náisiún|Comhlathais na Breataine]], i Roinn an Ard-Seansailéara agus san Oifig Gnóthaí Baile. Ghlac sí mar chúram, den chuid is mó, cúrsaí dlí a raibh baint acu le gach roinn, ar nós na reachtaíochta a chuir ar chumas na Ríochta Aontaithe dul isteach sa Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta, an Land Registration Act 1992 agus sraith athchóirithe ar an gcóras ceartais choiriúil.<ref name=":0" /> [[Íomhá:PatriciaScotland2a.jpg|clé|mion|2012]] Ó 2007 go 2010 bhí sí ina hArd-Aighne ar Shasana agus An Bhreatain Bheag. Mar sin, bhí sí ina Ard-Aighne ar [[Tuaisceart Éireann|Thuaisceart Éireann]] freisin. Tar éis cumhachtaí póilíneachta agus ceartais a chineachadh, ina hAbhcóide Ginearálta ar Thuaisceart Éireann, an chéad sealbhóir den phost sin. Bhí sí ina Scáth-Ard-Aighne go dtí mí Dheireadh Fómhair 2011. Tá sí ina Bardasach Chathair Londain ó 2014 (ina hionadaí do bharda Bishopsgate). [[Íomhá:Patricia Scotland (29577289828).jpg|clé|mion|2018]] === Comhlathas na Náisiún === Sa bhliain 2016 toghadh mar an séú Ard-Rúnaí ar Chomhlathas na Náisiún í (an chéad bhean san oifig sin). Cuireadh fad lena téarma oifige mar gheall ar an bpaindéim reatha.<ref name=":0" /> [[Íomhá:Patricia Scotland 2018.jpg|mion|Patricia Scotland, 2018|clé]] Tharraing sí conspóid go leor sa phost sin agus cáineadh a ceannasaíocht ar an gComhlathas go minic (cairdeas fabhair, liúntais agus costais taistil srl).<ref>{{Lua idirlín|url=https://jamaica-gleaner.com/article/news/20220624/scotland-defeats-johnson-smith-commonwealth-secretary-general-race|teideal=Scotland defeats Johnson Smith in Commonwealth secretary general race|dáta=2022-06-24|language=en|work=jamaica-gleaner.com|dátarochtana=2022-08-18}}</ref> == Féach freisin == * [[Comhlathas na Náisiún]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1955]] [[Catagóir:Abhcóidí agus pléadálaithe]] [[Catagóir:Taidhleoirí]] [[Catagóir:Polaiteoirí na Ríochta Aontaithe (gan Tuaisceart na hÉireann)]] [[Catagóir:Baill Pháirtí an Lucht Oibre]] [[Catagóir:Comhlathas na Náisiún]] {{DEFAULTSORT:Scotland, Patricia}} [[Catagóir:Daoine gorma]] iinfhz6lgnxkfnjf347c1se7a1gna65 Cothromóid líneach 0 103947 1083604 1083584 2022-08-19T13:25:16Z Kevin Scannell 340 glanadh wikitext text/x-wiki [[Íomhá:Linear_Function_Graph.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Linear_Function_Graph.svg/300px-Linear_Function_Graph.svg.png|mion|300x300px| Dhá ghraf de chothromóidí líneacha in dhá athróg]] Sa [[Matamaitic|mhatamaitic]], is éard is '''cothromóid líneach''' ann ná [[Cothromóid|cothromóid]] is féidir a chur san fhoirm <math>a_1x_1+\ldots+a_nx_n+b=0,</math> nuair is iad <math>x_1,\ldots, x_n</math> na [[Athróg (anailís uimhriúil)|hathróga]] (nó na hanaithnidí), agus <math>b, a_1,\ldots, a_n</math> na comhéifeachtaí, ar [[Réaduimhir|réaduimhreacha]] iad go minic. Féadfar na comhéifeachtaí a mheas mar pharaiméadair na cothromóide, agus féadfaidh siad a bheith ina sloinn treallacha, ar an gcoinníoll nach bhfuil aon cheann de na hathróga iontu. Chun cothromóid fhiúntach a tháirgeadh, is gá nach nialas ar fad iad na comhéifeachtaí <math>a_1, \ldots, a_n</math> . De rogha air sin, is féidir cothromóid líneach a fháil trí chomhionannú le nialas [[Iltéarmach|iltéarmach líneach]] thar réimse éigin, as a nglactar na comhéifeachtaí. Is iad na réitigh ar chothromóid den sórt sin na luachanna, nuair a chuirtear iad in ionad na n-anaithnidí, a dhéanann an comhionannas fíor. I gcás athróg amháin, tá go díreach réiteach amháin (ar choinníoll go <math>a_1\ne 0</math>). Go minic, tagraíonn an téarma ''cothromóid líneach'' go hindíreach don chás áirithe seo, ina dtugtar go ciallmhar an ''anaithnid'' ar an athróg. [[Catagóir:Leathanaigh le haistriúcháin neamh-measúnaithe]] h0x9imm3yqrgma1linjwkmn3wiw8pky Comhéifeacht 0 103948 1083590 2022-08-19T12:30:11Z Ériugena 188 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1094614836|Coefficient]]" wikitext text/x-wiki Sa mhatamaitic, is éard is comhéifeacht ann ná fachtóir iolraitheach i dtéarma éigin de chuid iltéarmaigh, shraithe, nó shloinn; de ghnáth is uimhir í, ach d'fhéadfadh sé gur aon sloinn í (lena n-áirítear athróga amhail a, b agus c). <ref>{{Cite web-en|url=https://mathworld.wolfram.com/Coefficient.html|title=Coefficient|author=Weisstein|first=Eric W.|language=en|work=mathworld.wolfram.com|access-date=2020-08-15}}</ref> Nuair is athróga iad na comhéifeachtaí féin, féadfar paraiméadair a thabhairt orthu freisin. Mar shampla, san iltéarmach <math>2x^2-x+3</math>, tá comhéifeachtaí 2, −1, agus 3 aige, agus san iltéarmach<math>ax^2+bx+c</math> tá na paraiméadair chomhéifeachta <math>a</math>, <math>b</math>, agus <math>c</math> ann. [[Catagóir:Uimhreacha]] h3su4wezdwuok1zg1f3p3a3mz8jj47z 1083591 1083590 2022-08-19T12:34:49Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|mhatamaitic]], is éard is comhéifeacht ann ná fachtóir iolraitheach i dtéarma éigin de chuid [[Iltéarmach|iltéarmaigh]], shraithe, nó shloinn; de ghnáth is uimhir í, ach d'fhéadfadh sé gur aon sloinn í (lena n-áirítear athróga amhail a, b agus c). <ref>{{Cite web-en|url=https://mathworld.wolfram.com/Coefficient.html|title=Coefficient|author=Weisstein|first=Eric W.|language=en|work=mathworld.wolfram.com|access-date=2020-08-15}}</ref> Nuair is [[Athróg (anailís uimhriúil)|athróga]] iad na comhéifeachtaí féin, féadfar paraiméadair a thabhairt orthu freisin. Mar shampla, san iltéarmach <math>2x^2-x+3</math>, tá comhéifeachtaí 2, −1, agus 3 aige, agus san iltéarmach<math>ax^2+bx+c</math> tá na paraiméadair chomhéifeachta <math>a</math>, <math>b</math>, agus <math>c</math> ann. [[Catagóir:Uimhreacha]] <references /> dgl60q58r6hiogkp8w8pgta8vphdkqk 1083592 1083591 2022-08-19T12:45:07Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|Mhatamaitic]], is éard is '''comhéifeacht''' ann ná fachtóir iolraitheach i dtéarma éigin de chuid [[Iltéarmach|iltéarmaigh]], shraithe, nó shloinn; de ghnáth is uimhir í, ach d'fhéadfadh sé gur aon sloinn í (lena n-áirítear athróga amhail a, b agus c). <ref>{{Cite web-en|url=https://mathworld.wolfram.com/Coefficient.html|title=Coefficient|author=Weisstein|first=Eric W.|language=en|work=mathworld.wolfram.com|access-date=2020-08-15}}</ref> Nuair is [[Athróg (anailís uimhriúil)|athróga]] iad na comhéifeachtaí féin, féadfar paraiméadair a thabhairt orthu freisin. Mar shampla, san iltéarmach <math>2x^2-x+3</math>, tá comhéifeachtaí 2, −1, agus 3 aige, agus san iltéarmach<math>ax^2+bx+c</math> tá na paraiméadair chomhéifeachta <math>a</math>, <math>b</math>, agus <math>c</math> ann. ==Tagairtí== [[Catagóir:Iltéarmaigh]] [[Catagóir:Téarmaíocht mhatamaiticiúil]] [[Catagóir:Ailgéabar]] [[Catagóir:Uimhreacha]] [[Catagóir:Athróga (matamaitic)]] 6nbg3lgavo7u3xxsf3silndxl42ub44 1083605 1083592 2022-08-19T13:26:54Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|Mhatamaitic]], is éard is '''comhéifeacht''' ann ná fachtóir iolraitheach i dtéarma éigin de chuid [[Iltéarmach|iltéarmaigh]], shraithe, nó shloinn; de ghnáth is uimhir í, ach d'fhéadfadh sé gur aon sloinn í (lena n-áirítear athróga amhail a, b agus c). <ref>{{Cite web-en|url=https://mathworld.wolfram.com/Coefficient.html|title=Coefficient|author=Weisstein|first=Eric W.|language=en|work=mathworld.wolfram.com|access-date=2020-08-15}}</ref> Nuair is [[Athróg (anailís uimhriúil)|athróga]] iad na comhéifeachtaí féin, féadfar paraiméadair a thabhairt orthu freisin. Mar shampla, san iltéarmach <math>2x^2-x+3</math>, tá comhéifeachtaí 2, −1, agus 3 aige, agus san iltéarmach <math>ax^2+bx+c</math>, is iad <math>a</math>, <math>b</math>, agus <math>c</math> na paraiméadair chomhéifeachta. ==Tagairtí== {{reflist}} [[Catagóir:Iltéarmaigh]] [[Catagóir:Téarmaíocht mhatamaiticiúil]] [[Catagóir:Ailgéabar]] [[Catagóir:Uimhreacha]] [[Catagóir:Athróga (matamaitic)]] ktg43e3zherhv28ni80gmw0lwuhttp0 Sraith (matamaitic) 0 103949 1083594 2022-08-19T13:08:49Z Ériugena 188 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1101685143|Series (mathematics)]]" wikitext text/x-wiki Sa mhatamaitic, go garbh is éard atá i sraith, cur síos ar an oibríocht ina gcuirtear líon cainníochtaí gan teorainn, ceann i ndiaidh a chéile, le cainníocht thosaigh ar leith. <ref>{{Cite book-en|title=Calculus Made Easy|author=Thompson|first=Silvanus|date=1998|url=https://archive.org/details/calculusmadeeasy00thom_0}}</ref> Is cuid mhór den chalcalas agus a ghinearálú, an anailís mhatamaiticiúil. Úsáidtear sraitheanna sa chuid is mó de réimsí na matamaitice, fiú chun staidéar a dhéanamh ar struchtúir chríochta (mar shampla sa mhatamaitic theaglamach ) trí ghinfheidhmeanna. Chomh maith lena uileláithreacht sa mhatamaitic, úsáidtear sraitheanna gan teorainn go forleathan i ndisciplíní cainníochtúla eile amhail [[fisic]], [[ríomheolaíocht]], [[Staitistic|staitisticí]] agus [[airgeadas]] . [[Catagóir:Leathanaigh le haistriúcháin neamh-measúnaithe]] ar4qxqxpwy35sgc0fr1r1a1k6pwui48 1083595 1083594 2022-08-19T13:09:15Z Ériugena 188 Bhog Ériugena an leathanach [[Sraith(matamaitic)]] go [[Sraith (matamaitic)]] wikitext text/x-wiki Sa mhatamaitic, go garbh is éard atá i sraith, cur síos ar an oibríocht ina gcuirtear líon cainníochtaí gan teorainn, ceann i ndiaidh a chéile, le cainníocht thosaigh ar leith. <ref>{{Cite book-en|title=Calculus Made Easy|author=Thompson|first=Silvanus|date=1998|url=https://archive.org/details/calculusmadeeasy00thom_0}}</ref> Is cuid mhór den chalcalas agus a ghinearálú, an anailís mhatamaiticiúil. Úsáidtear sraitheanna sa chuid is mó de réimsí na matamaitice, fiú chun staidéar a dhéanamh ar struchtúir chríochta (mar shampla sa mhatamaitic theaglamach ) trí ghinfheidhmeanna. Chomh maith lena uileláithreacht sa mhatamaitic, úsáidtear sraitheanna gan teorainn go forleathan i ndisciplíní cainníochtúla eile amhail [[fisic]], [[ríomheolaíocht]], [[Staitistic|staitisticí]] agus [[airgeadas]] . [[Catagóir:Leathanaigh le haistriúcháin neamh-measúnaithe]] ar4qxqxpwy35sgc0fr1r1a1k6pwui48 1083597 1083595 2022-08-19T13:10:19Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|mhatamaitic]], go garbh is éard atá i sraith, cur síos ar an oibríocht ina gcuirtear líon cainníochtaí gan teorainn, ceann i ndiaidh a chéile, le cainníocht thosaigh ar leith. <ref>{{Cite book-en|title=Calculus Made Easy|author=Thompson|first=Silvanus|date=1998|url=https://archive.org/details/calculusmadeeasy00thom_0}}</ref> Is cuid mhór den chalcalas agus a ghinearálú, an anailís mhatamaiticiúil. Úsáidtear sraitheanna sa chuid is mó de réimsí na matamaitice, fiú chun staidéar a dhéanamh ar struchtúir chríochta (mar shampla sa mhatamaitic theaglamach ) trí ghinfheidhmeanna. Chomh maith lena uileláithreacht sa mhatamaitic, úsáidtear sraitheanna gan teorainn go forleathan i ndisciplíní cainníochtúla eile amhail [[fisic]], [[ríomheolaíocht]], [[Staitistic|staitisticí]] agus [[airgeadas]] . [[Catagóir:Leathanaigh le haistriúcháin neamh-measúnaithe]] p28t0nqzxj5nv9v76tr3j17gdxbql16 1083598 1083597 2022-08-19T13:14:22Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|mhatamaitic]], go garbh is éard atá i '''sraith''', ná cur síos ar an oibríocht ina gcuirtear líon cainníochtaí gan teorainn, ceann i ndiaidh a chéile, le cainníocht thosaigh ar leith. <ref>{{Cite book-en|title=Calculus Made Easy|author=Thompson|first=Silvanus|date=1998|url=https://archive.org/details/calculusmadeeasy00thom_0}}</ref> Is cuid mhór den chalcalas agus a ghinearálú, an anailís mhatamaiticiúil. Úsáidtear sraitheanna sa chuid is mó de réimsí na matamaitice, fiú chun staidéar a dhéanamh ar struchtúir chríochta (mar shampla sa mhatamaitic theaglamach ) trí ghinfheidhmeanna. Chomh maith lena uileláithreacht sa mhatamaitic, úsáidtear sraitheanna gan teorainn go forleathan i ndisciplíní cainníochtúla eile amhail [[fisic]], [[ríomheolaíocht]], [[Staitistic|staitisticí]] agus [[airgeadas]] . ==Tagairtí== [[Catagóir:Calcalas]] [[Catagóir:Sraith mhatamaiticiúil| ]] c6je5kjcj4ugdebbf3gdiucwn9r1ric 1083599 1083598 2022-08-19T13:15:42Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Sa [[Matamaitic|mhatamaitic]], go garbh is éard atá i '''sraith''', ná cur síos ar an oibríocht ina gcuirtear líon cainníochtaí gan teorainn, ceann i ndiaidh a chéile, le cainníocht thosaigh ar leith. <ref>{{Cite book-en|title=Calculus Made Easy|author=Thompson|first=Silvanus|date=1998|url=https://archive.org/details/calculusmadeeasy00thom_0}}</ref> Is cuid mhór den [[Calcalas|chalcalas]] agus a ghinearálú, an [[anailís mhatamaiticiúil]]. Úsáidtear sraitheanna sa chuid is mó de réimsí na matamaitice, fiú chun staidéar a dhéanamh ar struchtúir chríochta (mar shampla sa mhatamaitic theaglamach ) trí ghinfheidhmeanna. Chomh maith lena uileláithreacht sa mhatamaitic, úsáidtear sraitheanna gan teorainn go forleathan i ndisciplíní cainníochtúla eile amhail [[fisic]], [[ríomheolaíocht]], [[Staitistic|staitisticí]] agus [[airgeadas]] . ==Tagairtí== [[Catagóir:Calcalas]] [[Catagóir:Sraith mhatamaiticiúil| ]] <references /> a0r3eezr6prp2u5qo8y16tthadi7q05 Sraith(matamaitic) 0 103950 1083596 2022-08-19T13:09:15Z Ériugena 188 Bhog Ériugena an leathanach [[Sraith(matamaitic)]] go [[Sraith (matamaitic)]] wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Sraith (matamaitic)]] g9indf2oy92xiq9wscge3yk4pmbebw3 Téalainn 0 103951 1083615 2022-08-19T14:10:26Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Téalainn]] go [[Tèalainn]]: gd wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Tèalainn]] clk520hk89ra28difu9jqephf8e2p2t Carte-de-visite 0 103952 1083620 2022-08-19T14:21:58Z Aerchasúr 45379 Ag athdhíriú go [[Carte de visite]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Carte de visite]] h5zbnngo99o780awcdkjlr67vkm72hz Òran na Cloiche 0 103953 1083622 2022-08-19T14:37:17Z Ériugena 188 Created by translating the page "[[:gd:Special:Redirect/revision/539018|Òran na Cloiche]]" wikitext text/x-wiki Amhrán le ''Dòmhnall Mac an t-Saoir'' ar tugadh [[:gd:Dòmhnall_Ruadh_Phàislig|Dòmhnall Ruadh Phàislig]] air freisin, is ea ‘Óran na Cloiche’. Baineann sé le filleadh [[:gd:Clach_Sgàin|Clach Sgàin]] sé sin an '''Lia Fàil''' nó '''Clach na Cinneamhain,''' go hAlbain ar Lá Nollag sa bhliain 1950, nuair a goideadh í ar ais ó Abtheach Westminster ag mic léinn.<ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/9611/15/stone.of.scone/|work=[[CNN]]|title=Scotland's 'Stone of Scone' finds its way home|access-date=24 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dickgaughan.co.uk/discography/dsc-clan.html|title=Clan Alba - Dick Gaughan's Discography|first=Dick Gaughan for|last=Gaelweb|website=www.dickgaughan.co.uk}}</ref> Tacadóir fíochmhar ar feadh an tsaoil ar an gcúis náisiúnaíoch, scríobh an file an t-amhrán de 25 véarsa in iarracht amháin díreach tar éis an nuacht a chloisteáil go raibh an chloch curtha ar ais. ais na cloiche, agus thug cuid de na scoláirí a bhí páirteach sa eachtra cuairt air sa bhaile chun comhghairdeas a dhéanamh leis as cumadóireacht an amhráin sna seachtainí ina dhiaidh sin. Cé go gcantar Òran na Cloiche i dtiúin le ríl thapa (a sheinntear ó am go chéile mar ríl uirlise, lena n-áirítear Michael McGoldrick mar "Stone of Destiny Reel "),[https://www.youtube.com/watch?v=BXL6VAsYBJs&list=RDBXL6VAsYBJs&start_radio=1<nowiki>] agus go bhfuil sé ceiliúrtha agus spreagúil de réir toinne; tar éis dó an nuacht faoi fhilleadh na cloiche ar Shasana a chloisteáil, chum an bard caoineadh a ghabhann leis, dar teideal " "Nuair Chaidh a' Chlach a Thilleadh" (Gaeilge na hÉireann: " Nuair a d'fhill an Chloch ") chun a mhíshuaimhneas a chur in iúl.[1]</nowiki> * [http://www.celticlyricscorner.net/macinneskathleen/oranna.htm "Amhrán na Cloiche": Cúinne na Lyrics Ceilteach (Gaelic, English)] * [https://www.youtube.com/watch?v=6KUK5gR1jcY "Song of the Stone": á chanadh ag Kathleen MacInnes (Youtube)] 8o3ohqb5lexlyq7nmaefmy5bw1ykyds 1083626 1083622 2022-08-19T14:43:24Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Amhrán le ''Dòmhnall Mac an t-Saoir'' ar tugadh [[:gd:Dòmhnall_Ruadh_Phàislig|Dòmhnall Ruadh Phàislig]] air freisin, is ea ‘Óran na Cloiche’. Baineann sé le filleadh [[:gd:Clach_Sgàin|Clach Sgàin]] sé sin an '''Lia Fàil''' nó '''Clach na Cinneamhain,''' go hAlbain ar Lá Nollag sa bhliain 1950, nuair a goideadh í ar ais ó Abtheach Westminster ag mic léinn.<ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/9611/15/stone.of.scone/|work=[[CNN]]|title=Scotland's 'Stone of Scone' finds its way home|access-date=24 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dickgaughan.co.uk/discography/dsc-clan.html|title=Clan Alba - Dick Gaughan's Discography|first=Dick Gaughan for|last=Gaelweb|website=www.dickgaughan.co.uk}}</ref> Tacadóir fíochmhar ar feadh an tsaoil ar an gcúis náisiúnaíoch, scríobh an file an t-amhrán de 25 véarsa in iarracht amháin díreach tar éis an nuacht a chloisteáil go raibh an chloch curtha ar ais. ais na cloiche, agus thug cuid de na scoláirí a bhí páirteach sa eachtra cuairt air sa bhaile chun comhghairdeas a dhéanamh leis as cumadóireacht an amhráin sna seachtainí ina dhiaidh sin. Cé go gcantar Òran na Cloiche i dtiúin le ríl thapa (a sheinntear ó am go chéile mar ríl uirlise, lena n-áirítear Michael McGoldrick mar "''Stone of Destiny Reel'' "),[https://www.youtube.com/watch?v=BXL6VAsYBJs&list=RDBXL6VAsYBJs&start_radio=1<nowiki>] agus go bhfuil sé ceiliúrtha agus spreagúil de réir toinne; tar éis dó an nuacht faoi fhilleadh na cloiche ar Shasana a chloisteáil, chum an bard caoineadh a ghabhann leis, dar teideal " "Nuair Chaidh a' Chlach a Thilleadh" (Gaeilge na hÉireann: " ''Nuair a d'fhill an Chloch'' ") chun a mhíshuaimhneas a chur in iúl.<ref>{{cite book |last=MacMillan |first=Somerled |date=1968 |title=Sporan Dhòmhnaill - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre, the Paisley Bard |trans-title=Donald's Purse - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre |language=gd |location=Edinburgh |publisher=Scottish Academic Press |page=xxvi}}</ref> ==Tagairtí== * [http://www.celticlyricscorner.net/macinneskathleen/oranna.htm "Amhrán na Cloiche": Cúinne na Lyrics Ceilteach (Gaelic, English)] * [https://www.youtube.com/watch?v=6KUK5gR1jcY "Song of the Stone": á chanadh ag Kathleen MacInnes (Youtube)] [[Catagóir:Amhráin tíre na hAlban]] [[Catagóir:Amhráin tírghrá na hAlban]] [[Catagóir:Ceol Gaelach na hAlban]] [[Catagóir:Dánta i nGaeilge na hAlban]] [[Catagóir:1950 amhráin]] 9tdalhcx9pffhxboi7xijrc1rr72gnh 1083631 1083626 2022-08-19T15:19:23Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Amhrán le ''Dòmhnall Mac an t-Saoir'' ar tugadh [[:gd:Dòmhnall_Ruadh_Phàislig|Dòmhnall Ruadh Phàislig]] air freisin, is ea ‘Óran na Cloiche’. Baineann sé le filleadh [[:gd:Clach_Sgàin|Clach Sgàin]] sé sin an '''Lia Fàil''' nó '''Clach na Cinneamhain,''' go hAlbain ar Lá Nollag sa bhliain 1950, nuair a goideadh í ar ais ó Abtheach Westminster ag mic léinn.<ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/9611/15/stone.of.scone/|work=[[CNN]]|teideal=Scotland's 'Stone of Scone' finds its way home|access-date=24 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dickgaughan.co.uk/discography/dsc-clan.html|teideal=Clan Alba - Dick Gaughan's Discography|first=Dick Gaughan for|last=Gaelweb|website=www.dickgaughan.co.uk}}</ref> Tacadóir fíochmhar ar feadh an tsaoil ar an gcúis náisiúnaíoch, scríobh an file an t-amhrán de 25 véarsa in iarracht amháin díreach tar éis an nuacht a chloisteáil go raibh an chloch curtha ar ais. ais na cloiche, agus thug cuid de na scoláirí a bhí páirteach sa eachtra cuairt air sa bhaile chun comhghairdeas a dhéanamh leis as cumadóireacht an amhráin sna seachtainí ina dhiaidh sin. Cé go gcantar Òran na Cloiche i dtiúin le ríl thapa (a sheinntear ó am go chéile mar ríl uirlise, lena n-áirítear Michael McGoldrick mar "''Stone of Destiny Reel'' "),<ref> [https://www.youtube.com/watch?v=BXL6VAsYBJs&list=RDBXL6VAsYBJs&start_radio=1 Michael McGoldrick '''Aurora''']</ref> agus go bhfuil sé ceiliúrtha agus spreagúil de réir toinne; tar éis dó an nuacht faoi fhilleadh na cloiche ar Shasana a chloisteáil, chum an bard caoineadh a ghabhann leis, dar teideal " "Nuair Chaidh a' Chlach a Thilleadh" (Gaeilge na hÉireann: " ''Nuair a d'fhill an Chloch'' ") chun a mhíshuaimhneas a chur in iúl.<ref>MacMillan, Somerled (1968). '''Sporan Dhòmhnaill''' - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre, the Paisley Bard [Donald's Purse - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre] (in Scottish Gaelic). Edinburgh: Scottish Academic Press. p. xxvi.</ref> Bhí téacs iomlán an dáin san áireamh i gcnuasach iarbháis de shaothar an fhile, dar teideal 'Sporan Dhòmhnaill'. <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/alba/oran/people/domhnall_mac_an_t_saoir_bard_phaislig/|teideal=BBC ALBA - Bliadhna nan Òran - Òrain : Sgrìobhaichean, Dòmhnall Mac an t-Saoir (Bàrd Phàislig)|date=2015|publisher=BBC Alba}}</ref> Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Kathleen MacInnes ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam gan ainm. Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Caitlin NicAonghais ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam eapainmneach.<ref>{{cite web|url=https://www.amazon.co.uk/M%C3%A0nran/dp/B00570C4EI|teideal=Mànran|date=18 July 2011|via=Amazon}}</ref> ==Naisc sheachtracha== ==External links== * [https://www.bbc.co.uk/alba/oran/orain/oran_na_cloiche/ Téacs iomlán an amhráin sa bhunGhaeilge] * [http://www.celticlyricscorner.net/macinneskathleen/oranna.htm Liricí leagan a rinne NicAonghais i nGaeilge na hAlban le haistriúchán Béarla] ==Tagairtí== [[Catagóir:Amhráin tíre na hAlban]] [[Catagóir:Amhráin tírghrá na hAlban]] [[Catagóir:Ceol Gaelach na hAlban]] [[Catagóir:Dánta i nGaeilge na hAlban]] [[Catagóir:1950 amhráin]] 5c2da3eh95dn8ni0vyndah7nvk39j3b 1083632 1083631 2022-08-19T15:23:45Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Amhrán le Dòmhnall Mac an t-Saoir, ar tugadh [[:gd:Dòmhnall_Ruadh_Phàislig|Dòmhnall Ruadh Phàislig]] air freisin, is ea ‘Óran na Cloiche’. Baineann sé le filleadh [[:gd:Clach_Sgàin|Chlach Sgàin]], sé sin an [[Lia Fáil (Éire)|Lia Fàil]] nó Clach na Cinneamhain, go hAlbain, Lá Nollag sa bhliain 1950, nuair a ghoid mic léinn í ar ais ó [[Abtheach Westminster]].<ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/9611/15/stone.of.scone/|work=[[CNN]]|teideal=Scotland's 'Stone of Scone' finds its way home|access-date=24 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dickgaughan.co.uk/discography/dsc-clan.html|teideal=Clan Alba - Dick Gaughan's Discography|first=Dick Gaughan for|last=Gaelweb|website=www.dickgaughan.co.uk}}</ref> Tacadóir fíochmhar ar feadh an tsaoil ar an gcúis náisiúnaíoch, scríobh an file an t-amhrán de 25 véarsa in iarracht amháin díreach tar éis an nuacht a chloisteáil go raibh an chloch curtha ar ais. ais na cloiche, agus thug cuid de na scoláirí a bhí páirteach sa eachtra cuairt air sa bhaile chun comhghairdeas a dhéanamh leis as cumadóireacht an amhráin sna seachtainí ina dhiaidh sin. Cé go gcantar Òran na Cloiche i dtiúin le ríl thapa (a sheinntear ó am go chéile mar ríl uirlise, lena n-áirítear Michael McGoldrick mar "''Stone of Destiny Reel'' "),<ref> [https://www.youtube.com/watch?v=BXL6VAsYBJs&list=RDBXL6VAsYBJs&start_radio=1 Michael McGoldrick '''Aurora''']</ref> agus go bhfuil sé ceiliúrtha agus spreagúil de réir toinne; tar éis dó an nuacht faoi fhilleadh na cloiche ar Shasana a chloisteáil, chum an bard caoineadh a ghabhann leis, dar teideal " "Nuair Chaidh a' Chlach a Thilleadh" (Gaeilge na hÉireann: " ''Nuair a d'fhill an Chloch'' ") chun a mhíshuaimhneas a chur in iúl.<ref>MacMillan, Somerled (1968). '''Sporan Dhòmhnaill''' - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre, the Paisley Bard [Donald's Purse - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre] (in Scottish Gaelic). Edinburgh: Scottish Academic Press. p. xxvi.</ref> Bhí téacs iomlán an dáin san áireamh i gcnuasach iarbháis de shaothar an fhile, dar teideal 'Sporan Dhòmhnaill'. <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/alba/oran/people/domhnall_mac_an_t_saoir_bard_phaislig/|teideal=BBC ALBA - Bliadhna nan Òran - Òrain : Sgrìobhaichean, Dòmhnall Mac an t-Saoir (Bàrd Phàislig)|date=2015|publisher=BBC Alba}}</ref> Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Kathleen MacInnes ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam gan ainm. Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Caitlin NicAonghais ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam eapainmneach.<ref>{{cite web|url=https://www.amazon.co.uk/M%C3%A0nran/dp/B00570C4EI|teideal=Mànran|date=18 July 2011|via=Amazon}}</ref> ==Naisc sheachtracha== * [https://www.bbc.co.uk/alba/oran/orain/oran_na_cloiche/ Téacs iomlán an amhráin sa bhunGhaeilge] * [http://www.celticlyricscorner.net/macinneskathleen/oranna.htm Liricí leagan a rinne NicAonghais i nGaeilge na hAlban le haistriúchán Béarla] ==Tagairtí== [[Catagóir:Amhráin tíre na hAlban]] [[Catagóir:Amhráin tírghrá na hAlban]] [[Catagóir:Ceol Gaelach na hAlban]] [[Catagóir:Dánta i nGaeilge na hAlban]] [[Catagóir:1950 amhráin]] kz3d78qvm7mvy3jz758057bbpxkzod4 1083638 1083632 2022-08-19T16:39:31Z Kevin Scannell 340 WD (le líonadh fós) wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Amhrán}} Amhrán le Dòmhnall Mac an t-Saoir, ar tugadh [[:gd:Dòmhnall_Ruadh_Phàislig|Dòmhnall Ruadh Phàislig]] air freisin, is ea ‘Óran na Cloiche’. Baineann sé le filleadh [[:gd:Clach_Sgàin|Chlach Sgàin]], sé sin an [[Lia Fáil (Éire)|Lia Fàil]] nó Clach na Cinneamhain, go hAlbain, Lá Nollag sa bhliain 1950, nuair a ghoid mic léinn í ar ais ó [[Abtheach Westminster]].<ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/WORLD/9611/15/stone.of.scone/|work=[[CNN]]|teideal=Scotland's 'Stone of Scone' finds its way home|access-date=24 May 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dickgaughan.co.uk/discography/dsc-clan.html|teideal=Clan Alba - Dick Gaughan's Discography|first=Dick Gaughan for|last=Gaelweb|website=www.dickgaughan.co.uk}}</ref> Tacadóir fíochmhar ar feadh an tsaoil ar an gcúis náisiúnaíoch, scríobh an file an t-amhrán de 25 véarsa in iarracht amháin díreach tar éis an nuacht a chloisteáil go raibh an chloch curtha ar ais. ais na cloiche, agus thug cuid de na scoláirí a bhí páirteach sa eachtra cuairt air sa bhaile chun comhghairdeas a dhéanamh leis as cumadóireacht an amhráin sna seachtainí ina dhiaidh sin. Cé go gcantar Òran na Cloiche i dtiúin le ríl thapa (a sheinntear ó am go chéile mar ríl uirlise, lena n-áirítear Michael McGoldrick mar "''Stone of Destiny Reel'' "),<ref> [https://www.youtube.com/watch?v=BXL6VAsYBJs&list=RDBXL6VAsYBJs&start_radio=1 Michael McGoldrick '''Aurora''']</ref> agus go bhfuil sé ceiliúrtha agus spreagúil de réir toinne; tar éis dó an nuacht faoi fhilleadh na cloiche ar Shasana a chloisteáil, chum an bard caoineadh a ghabhann leis, dar teideal " "Nuair Chaidh a' Chlach a Thilleadh" (Gaeilge na hÉireann: " ''Nuair a d'fhill an Chloch'' ") chun a mhíshuaimhneas a chur in iúl.<ref>MacMillan, Somerled (1968). '''Sporan Dhòmhnaill''' - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre, the Paisley Bard [Donald's Purse - Gaelic Poems and Songs by the late Donald Macintyre] (in Scottish Gaelic). Edinburgh: Scottish Academic Press. p. xxvi.</ref> Bhí téacs iomlán an dáin san áireamh i gcnuasach iarbháis de shaothar an fhile, dar teideal 'Sporan Dhòmhnaill'. <ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/alba/oran/people/domhnall_mac_an_t_saoir_bard_phaislig/|teideal=BBC ALBA - Bliadhna nan Òran - Òrain : Sgrìobhaichean, Dòmhnall Mac an t-Saoir (Bàrd Phàislig)|date=2015|publisher=BBC Alba}}</ref> Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Kathleen MacInnes ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam gan ainm. Tá leaganacha giorraithe léirithe ag an amhránaí Gaelach Caitlin NicAonghais ar a halbam Òg-Mhadainn Shamhraidh agus an banna ceoil tíre Albanach Mànran óna gcéad albam eapainmneach.<ref>{{cite web|url=https://www.amazon.co.uk/M%C3%A0nran/dp/B00570C4EI|teideal=Mànran|date=18 July 2011|via=Amazon}}</ref> ==Naisc sheachtracha== * [https://www.bbc.co.uk/alba/oran/orain/oran_na_cloiche/ Téacs iomlán an amhráin sa bhunGhaeilge] * [http://www.celticlyricscorner.net/macinneskathleen/oranna.htm Liricí leagan a rinne NicAonghais i nGaeilge na hAlban le haistriúchán Béarla] ==Tagairtí== [[Catagóir:Amhráin tíre na hAlban]] [[Catagóir:Amhráin tírghrá na hAlban]] [[Catagóir:Ceol Gaelach na hAlban]] [[Catagóir:Dánta i nGaeilge na hAlban]] [[Catagóir:1950 amhráin]] qlqhptx6ugij591318z6zzse5lsg9j2 Ollscoil Johns Hopkins 0 103954 1083633 2022-08-19T15:31:59Z Ériugena 188 Created by translating the page "[[:gd:Special:Redirect/revision/568039|Oilthigh Johns Hopkins]]" wikitext text/x-wiki {{Oilthigh|ainm="Johns Hopkins University"|dealbh=185px-JHU_seal.png|suaicheantas=Veritas vos liberabit|stèidhichte=[[1876]]|suidheachadh=[[Baltimore, Maryland|Baltimore]], [[Na Stàitean Aonaichte]]|oileanaich=5,615 ([[2018]])|làrach-lìn=https://www.jhu.edu/}}Is ollscoil taighde phríobháideach suite i mBaltimore sna [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stáit Aontaithe]] <ref>[http://www.shanghairanking.com/ARWU2017.html Shanghai Ranking]</ref> í Ollscoil Johns Hopkins ( Béarla : Johns Hopkins University ). Bhunaigh trádálaí de chuid Chumann na gCarad darbh ainm Johns Hopkins í sa bhliain 1876, a throid in aghaidh na sclábhaíochta freisin. == Ceannairí == * Daniel Coit Gilman (1875 – 1901) * Ira Remsen (1901 – 1913) * Frank Goodnow (1914 – 1929) * Joseph Sweetman Ames (1929 - 1935) * Isaiah Bowman (1935 – 1948) * Detlev Bronk (1949 – 1953) * Lowell Reed (1953 - 1956) * Milton S. Eisenhower (1956 – 1967) * Lincoln Gordon (1967 - 1971) * Milton S. Eisenhower (1971 – 1972) * Steven Muller (1972 - 1990) * William C. Richardson (1990 – 1995) * Daniel Nathans (1995 – 1996) * William R. Brody (1996 – 2009) * Ronald J. Daniels (2009 - i láthair) == Iar-mhic léinn == * [[Peter Agre|Peadar Aontai]] * Robert Fogel * Herbert A. Hauptman * Geir Hilmar Haarde * Merton Miller * [[Woodrow Wilson]] == Tagairtí == == Naisc sheachtracha == * [https://www.jhu.edu/ Ollscoil Johns Hopkins] [[Catagóir:Oideachas]] 6d9a19ovw7hea5hxgmr4mrbz39dsprj 1083634 1083633 2022-08-19T15:36:31Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Is ollscoil taighde phríobháideach suite i mBaltimore sna [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stáit Aontaithe]] <ref>[http://www.shanghairanking.com/ARWU2017.html Shanghai Ranking]</ref> í '''Ollscoil Johns Hopkins''' ( [[An Béarla|Béarla]] : ''Johns Hopkins University'' ). Bhunaigh trádálaí de chuid [[Cumann na gCarad|Chumann na gCarad]] darbh ainm Johns Hopkins í sa bhliain 1876, a throid in aghaidh na [[Sclábhaíocht|sclábhaíochta]] freisin. == Ceannairí == * Daniel Coit Gilman (1875 – 1901) * Ira Remsen (1901 – 1913) * Frank Goodnow (1914 – 1929) * Joseph Sweetman Ames (1929 - 1935) * Isaiah Bowman (1935 – 1948) * Detlev Bronk (1949 – 1953) * Lowell Reed (1953 - 1956) * Milton S. Eisenhower (1956 – 1967) * Lincoln Gordon (1967 - 1971) * Milton S. Eisenhower (1971 – 1972) * Steven Muller (1972 - 1990) * William C. Richardson (1990 – 1995) * Daniel Nathans (1995 – 1996) * William R. Brody (1996 – 2009) * Ronald J. Daniels (2009 - i láthair) == Iar-mhic léinn == * [[Peter Agre|Peadar Aontai]] * Robert Fogel * Herbert A. Hauptman * Geir Hilmar Haarde * Merton Miller * [[Woodrow Wilson]] == Tagairtí == == Naisc sheachtracha == * [https://www.jhu.edu/ Ollscoil Johns Hopkins] [[Catagóir:Oideachas]] j1gn6pgu29181raze3i74da97ryq2nl Antain Mac Lochlainn 0 103955 1083655 2022-08-19T17:58:46Z Ériugena 188 Leathanach cruthaithe le '{{WD Bosca Sonraí Duine}}Is as Cúil Raithin, Contae Dhoire, d’Antain Mac Lochlainn. Tá PhD sa Nua-Ghaeilge aige ó Ollscoil Uladh. Tá sealanna caite aige i mbun a sheirbhíse aistriúcháin féin agus ina Phríomhtheagascóir ar an Dioplóma Iarchéime san Aistriúchán agus san Eagarthóireacht i Lárionad na Gaeilge, Ollscoil Mhá Nuad. I measc a chuid foilseachán le Cois Life tá In Ord is in Eagar (2010), Cruinneas, (2015) agus Ó Bhéarla go Gaeilge (...' wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}Is as Cúil Raithin, Contae Dhoire, d’Antain Mac Lochlainn. Tá PhD sa Nua-Ghaeilge aige ó Ollscoil Uladh. Tá sealanna caite aige i mbun a sheirbhíse aistriúcháin féin agus ina Phríomhtheagascóir ar an Dioplóma Iarchéime san Aistriúchán agus san Eagarthóireacht i Lárionad na Gaeilge, Ollscoil Mhá Nuad. I measc a chuid foilseachán le Cois Life tá In Ord is in Eagar (2010), Cruinneas, (2015) agus Ó Bhéarla go Gaeilge (2018). Tá dhá leabhar i sraith Nairnia le C.S. Lewis aistrithe aige don Ghúm: An Leon, an Bandraoi agus an Prios Éadaigh (2014) agus An Capall agus a Ghiolla (2019).<ref>[https://www.aistear.ie/ce-muidne.php Aistear]</ref> ==Tagairtí== 2l09340aubjm4n1wyupi9iufs7trosi Siuán Ní Mhaonaigh 0 103956 1083661 2022-08-19T18:33:06Z Ériugena 188 Leathanach cruthaithe le '{{WD Bosca Sonraí Duine}}Is as Gaeltacht Ghaoth Dobhair do Shiuán Ní Mhaonaigh, a bhfuil céim BA aici ó Choláiste Phádraig, Má Nuad agus céim MPhil sa Teangeolaíocht Fheidhmeach ó Choláiste na Tríonóide. Is taighdeoir agus comhairleoir teanga í a bhfuil saineolas aici ar chúrsaí measúnachta agus teagaisc. Tá sí ina Stiúrthóir ar Theastas Eorpach na Gaeilge (www.teg.ie) tionscadal de chuid Lárionad na Gaeilge, Ollscoil Mhá Nuad. Tá réimse...' wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}}Is as Gaeltacht Ghaoth Dobhair do Shiuán Ní Mhaonaigh, a bhfuil céim BA aici ó Choláiste Phádraig, Má Nuad agus céim MPhil sa Teangeolaíocht Fheidhmeach ó Choláiste na Tríonóide. Is taighdeoir agus comhairleoir teanga í a bhfuil saineolas aici ar chúrsaí measúnachta agus teagaisc. Tá sí ina Stiúrthóir ar Theastas Eorpach na Gaeilge (www.teg.ie) tionscadal de chuid Lárionad na Gaeilge, Ollscoil Mhá Nuad. Tá réimse leathan ábhair oideachais scríofa ag Siuán fá choinne scoileanna dara leibhéal, thuaidh agus theas. Ina measc sin tá, Blas: Cleachtaí Foghraíochta (COGG, 2014), na trí théacsleabhar sa tsraith Snas agus Blas (CCEA, 2017–8) agus Dúchas (COGG, 2019). Tá réimse leathan ábhar scríofa acu fá choinne foghlaimeoirí fásta. Ina measc sin, tá an cúrsa ilmheáin Speaking Irish/An Ghaeilge Bheo (McGraw-Hill, 2008).<ref>https://www.aistear.ie/ce-muidne.php Aistear </ref> ==Tagairtí== 3ogjix00bjqhkvyvo6ethfr5gdnqj7p Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga/modTestPM 2 103957 1083663 2022-08-19T18:56:01Z Deirge Ó Dhaoinebeaga 51568 C as copy from [[:en:Module:Photo montage]], see that module history for attribution wikitext text/x-wiki -- implements [[template:photomontage]] local p = {} local function isnotempty(s) return s and s:match( '^%s*(.-)%s*$' ) ~= '' end local function photomontage( frame ) local tracking = '' local args = frame:getParent().args local size = tonumber(args['size'] or '200') or 200 local border = tonumber(args['border'] or '1') or 1 local spacing = tonumber(args['spacing'] or '1') or 1 local color = args['color'] or 'black' local color_border = args['color_border'] or 'black' local position = (args['position'] or ''):lower() local caption = args['text'] or '' local text_background = isnotempty(args['text_background']) and args['text_background'] or '#F8F8FF' local foot_montage = args['foot_montage'] or '' local lastnum = nil local rownum = nil local floatstyle = nil if( position == 'left' or position == 'right' or position == 'none') then floatstyle = 'float:' .. position tracking = tracking .. '[[Category:Pages using photo montage without center alignment|' .. position .. ']]' else floatstyle = 'margin-left: auto; margin-right: auto;' end if isnotempty(foot_montage) then local div = mw.html.create('div') div:css('font-size', '95%') :wikitext(foot_montage) foot_montage = '\n' .. tostring(div) end local lettertonumber = { a = '01', b = '02', c = '03', d = '04', e = '05', f = '06', g = '07', h = '08', i = '09', j = '10', k = '11', l = '12', m = '13', n = '14', o = '15', p = '16', q = '17', r = '18', s = '19', t = '20', u = '21', v = '22', w = '23', x = '26', y = '27', z = '28' } local letters = { 'a', 'b', 'c', 'd', 'e', 'f', 'g', 'h', 'i', 'j', 'k', 'l', 'm', 'n', 'o', 'p', 'q', 'r', 's', 't', 'u', 'v', 'w', 'x', 'y', 'z' } -- find all the nonempty photo numbers local photos = {} local photocount = 0 for k, v in pairs( args ) do local i = tonumber(tostring(k):match( '^%s*photo([%d]+)[a-z]%s*$' ) or '0') if( i > 0 and isnotempty(v) ) then local c = lettertonumber[tostring(k):match( '^%s*photo[%d]+([a-z])%s*$' )] table.insert( photos, tonumber(i .. '.' .. c ) ) photocount = photocount + 1 end end -- sort the photo numbers table.sort(photos) -- compute the number of the photos in each row local count = {} lastnum = -1 rownum = 0 for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) if(num == lastnum) then count[rownum] = count[rownum] + 1 else rownum = rownum + 1 count[rownum] = 1 end lastnum = num end if(photocount > 0) then -- start table root = mw.html.create('div') root :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :css('border', border .. 'px solid ' .. color_border) :css('width', size .. 'px') :css('display', 'table') :cssText(floatstyle) local innercell = root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', spacing .. 'px 0 0 ' .. spacing .. 'px') -- loop over the photos lastnum = -1 rownum = 0 local row for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) local c = letters[math.floor(0.5 + 100*(photos[k] - num))] if(num ~= lastnum) then rownum = rownum + 1 row = innercell :tag('div'):css('display', 'table') :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :tag('div'):css('display', 'table-row') end local altstr = (args['alt' .. num .. c] or '') ~= '' and '|alt=' .. args['alt' .. num .. c] or '' local image = string.format( '[[File:%s%s|%dpx]]', args['photo' .. num .. c], altstr, (size - spacing*(count[rownum] - 1))/count[rownum] ) row :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', '0 ' .. spacing .. 'px ' .. spacing .. 'px ' .. '0') :wikitext(image) lastnum = num end if isnotempty(caption) then root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :addClass('thumbcaption') :css('background-color', text_background) :css('font-size', '95%') :wikitext(caption) end -- end table end if photocount < 2 then tracking = tracking .. '[[Category:Pages using photo montage with one or fewer images|' .. photocount ..']]' end return tostring(root or '') .. foot_montage .. tracking end function p.montage( frame ) return photomontage( frame ) end return p 42bgccq5yfomjoapsvx1dk40fm2b57a 1083665 1083663 2022-08-19T19:01:58Z Deirge Ó Dhaoinebeaga 51568 Point to test wikitext text/x-wiki -- implements [[Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga/TmodTestPM]] local p = {} local function isnotempty(s) return s and s:match( '^%s*(.-)%s*$' ) ~= '' end local function photomontage( frame ) local tracking = '' local args = frame:getParent().args local size = tonumber(args['size'] or '200') or 200 local border = tonumber(args['border'] or '1') or 1 local spacing = tonumber(args['spacing'] or '1') or 1 local color = args['color'] or 'black' local color_border = args['color_border'] or 'black' local position = (args['position'] or ''):lower() local caption = args['text'] or '' local text_background = isnotempty(args['text_background']) and args['text_background'] or '#F8F8FF' local foot_montage = args['foot_montage'] or '' local lastnum = nil local rownum = nil local floatstyle = nil if( position == 'left' or position == 'right' or position == 'none') then floatstyle = 'float:' .. position tracking = tracking .. '[[Category:Pages using photo montage without center alignment|' .. position .. ']]' else floatstyle = 'margin-left: auto; margin-right: auto;' end if isnotempty(foot_montage) then local div = mw.html.create('div') div:css('font-size', '95%') :wikitext(foot_montage) foot_montage = '\n' .. tostring(div) end local lettertonumber = { a = '01', b = '02', c = '03', d = '04', e = '05', f = '06', g = '07', h = '08', i = '09', j = '10', k = '11', l = '12', m = '13', n = '14', o = '15', p = '16', q = '17', r = '18', s = '19', t = '20', u = '21', v = '22', w = '23', x = '26', y = '27', z = '28' } local letters = { 'a', 'b', 'c', 'd', 'e', 'f', 'g', 'h', 'i', 'j', 'k', 'l', 'm', 'n', 'o', 'p', 'q', 'r', 's', 't', 'u', 'v', 'w', 'x', 'y', 'z' } -- find all the nonempty photo numbers local photos = {} local photocount = 0 for k, v in pairs( args ) do local i = tonumber(tostring(k):match( '^%s*photo([%d]+)[a-z]%s*$' ) or '0') if( i > 0 and isnotempty(v) ) then local c = lettertonumber[tostring(k):match( '^%s*photo[%d]+([a-z])%s*$' )] table.insert( photos, tonumber(i .. '.' .. c ) ) photocount = photocount + 1 end end -- sort the photo numbers table.sort(photos) -- compute the number of the photos in each row local count = {} lastnum = -1 rownum = 0 for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) if(num == lastnum) then count[rownum] = count[rownum] + 1 else rownum = rownum + 1 count[rownum] = 1 end lastnum = num end if(photocount > 0) then -- start table root = mw.html.create('div') root :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :css('border', border .. 'px solid ' .. color_border) :css('width', size .. 'px') :css('display', 'table') :cssText(floatstyle) local innercell = root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', spacing .. 'px 0 0 ' .. spacing .. 'px') -- loop over the photos lastnum = -1 rownum = 0 local row for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) local c = letters[math.floor(0.5 + 100*(photos[k] - num))] if(num ~= lastnum) then rownum = rownum + 1 row = innercell :tag('div'):css('display', 'table') :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :tag('div'):css('display', 'table-row') end local altstr = (args['alt' .. num .. c] or '') ~= '' and '|alt=' .. args['alt' .. num .. c] or '' local image = string.format( '[[File:%s%s|%dpx]]', args['photo' .. num .. c], altstr, (size - spacing*(count[rownum] - 1))/count[rownum] ) row :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', '0 ' .. spacing .. 'px ' .. spacing .. 'px ' .. '0') :wikitext(image) lastnum = num end if isnotempty(caption) then root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :addClass('thumbcaption') :css('background-color', text_background) :css('font-size', '95%') :wikitext(caption) end -- end table end if photocount < 2 then tracking = tracking .. '[[Category:Pages using photo montage with one or fewer images|' .. photocount ..']]' end return tostring(root or '') .. foot_montage .. tracking end function p.montage( frame ) return photomontage( frame ) end return p 9f47vzelz2hcqdzvpmsq63uibc9x8tg Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga/TmodTestPM 2 103958 1083664 2022-08-19T18:59:15Z Deirge Ó Dhaoinebeaga 51568 C. as test wikitext text/x-wiki {{#invoke:Úsáideoir:Deirge Ó Dhaoinebeaga/modTestPM|montage}}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> liveldrrtr40bsk7so8ugojgg8akk2m Cú Chonnacht Ó Cianáin 0 103959 1083679 2022-08-19T21:40:30Z Kevin Scannell 340 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1082243999|Cú Chonnacht Ó Cianáin]]" wikitext text/x-wiki Rannaire nó scéalaí do Ruairí Mag Uidhir ab ea '''Cú Chonnacht Ó Cianáin''' (bás 1615). De réir dealraimh, ba é an chéad fhear a racáladh in Éirinn, nuair a úsáideadh an gléas céasta sin air agus é á cheistiú faoi éirí amach a rinneadh praiseach de i dtús samhradh na bliana 1615. Ar 31 Iúil na bliana sin, daoradh é féin agus cúigear eile chun báis i [[Doire|nDoire]], agus creidtear gur crochadh é go luath ina dhiaidh sin. Déantar cur síos air freisin mar [[Gíománach|ghíománach]] ó Mhaigh, áit éigin idir [[Baile Monaidh]] agus an [[An Bhanna|Bhanna]], [[Contae Aontroma|Co. Aontroma]]. Deartháir do [[Tadhg Óg Ó Cianáin|Thadhg Óg Ó Cianáin]] ba ea é. == Foinsí == * ''The Learned Family of Ó Cianáin/Keenan'', [[Nollaig Ó Muraíle]], in Clougher Record, lgh. 387–436, 2005. * ''Turas na dTaoiseach nUltach as Éirinn from Ráth Maoláin to Rome: Tadhg O Cianáin’s contemporary narrative of the so-called ‘Flight of the Earls, 1607-8'', Nollaig Ó Muraíle (eagarthóir), Four Courts Press, Baile Átha Cliath, 2007. {{ISBN|978-88-901692-1-2}} [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha]] [[Catagóir:Litríocht na Gaeilge]] [[Catagóir:Daoine as Contae Aontroma]] [[Catagóir:Básanna i 1615]] 4erjzg3cpddbuf77u7u59t3prj21871 1083680 1083679 2022-08-19T21:40:47Z Kevin Scannell 340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Rannaire nó scéalaí do Ruairí Mag Uidhir ab ea '''Cú Chonnacht Ó Cianáin''' (bás 1615). De réir dealraimh, ba é an chéad fhear a racáladh in Éirinn, nuair a úsáideadh an gléas céasta sin air agus é á cheistiú faoi éirí amach a rinneadh praiseach de i dtús samhradh na bliana 1615. Ar 31 Iúil na bliana sin, daoradh é féin agus cúigear eile chun báis i [[Doire|nDoire]], agus creidtear gur crochadh é go luath ina dhiaidh sin. Déantar cur síos air freisin mar [[Gíománach|ghíománach]] ó Mhaigh, áit éigin idir [[Baile Monaidh]] agus an [[An Bhanna|Bhanna]], [[Contae Aontroma|Co. Aontroma]]. Deartháir do [[Tadhg Óg Ó Cianáin|Thadhg Óg Ó Cianáin]] ba ea é. == Foinsí == * ''The Learned Family of Ó Cianáin/Keenan'', [[Nollaig Ó Muraíle]], in Clougher Record, lgh. 387–436, 2005. * ''Turas na dTaoiseach nUltach as Éirinn from Ráth Maoláin to Rome: Tadhg O Cianáin’s contemporary narrative of the so-called ‘Flight of the Earls, 1607-8'', Nollaig Ó Muraíle (eagarthóir), Four Courts Press, Baile Átha Cliath, 2007. {{ISBN|978-88-901692-1-2}} [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha]] [[Catagóir:Litríocht na Gaeilge]] [[Catagóir:Daoine as Contae Aontroma]] [[Catagóir:Básanna i 1615]] nsz4ojl11tq7vnscdwfvphyscblfz5v Catagóir:Básanna i 1615 14 103960 1083683 2022-08-19T21:43:12Z Kevin Scannell 340 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:Blianta báis|1615]]' wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Blianta báis|1615]] 6qavolea3ryj80qe84gkhyxsmxsgspm Áilteoir 0 103961 1083686 2022-08-19T22:37:52Z TGcoa 21229 Bhog TGcoa an leathanach [[Áilteoir]] go [[Fear grinn]] wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Fear grinn]] t0a166cmk4ft5omfdsyesflsrwxgt2b Bobaide 0 103962 1083687 2022-08-19T22:38:39Z TGcoa 21229 Ag athdhíriú go [[Fear grinn]] wikitext text/x-wiki #redirect[[Fear grinn]] 297an9mmjvlr0cjxwcr7t4z09y1i70m Sléacht Hungerford, 1987 0 103963 1083700 2022-08-19T23:23:16Z TGcoa 21229 Leathanach cruthaithe le 'Ar [[19 Lúnasa]] [[1987]], mharaigh fear gunna 14 duine i mbaile [[Hungerford]] i m[[Berkshire]], [[Sasana]], a mháthair san áireamh. Bhí [[scitsifréine]] pharanóideach ar Michael Ryan, 27 bliain d'aois, agus [[Gunna|gunnaí]] go leor aige, [[Gunna|airm]] tine i seilbh dhlíthiúil. == Féach freisin == * [[Rialú gunnaí]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1987]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Berkshire]] Catagóir:Stair Shasa...' wikitext text/x-wiki Ar [[19 Lúnasa]] [[1987]], mharaigh fear gunna 14 duine i mbaile [[Hungerford]] i m[[Berkshire]], [[Sasana]], a mháthair san áireamh. Bhí [[scitsifréine]] pharanóideach ar Michael Ryan, 27 bliain d'aois, agus [[Gunna|gunnaí]] go leor aige, [[Gunna|airm]] tine i seilbh dhlíthiúil. == Féach freisin == * [[Rialú gunnaí]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1987]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Berkshire]] [[Catagóir:Stair Shasana]] [[Catagóir:Scitsifréine]] 9idwoxlu6s3oit7r1fkxrpbfw0bwqqj 1083701 1083700 2022-08-19T23:25:08Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki WD Bosca Sonraí Imeacht Ar [[19 Lúnasa]] [[1987]], mharaigh fear gunna 14 duine i mbaile [[Hungerford]] i m[[Berkshire]], [[Sasana]], a mháthair san áireamh. Bhí [[scitsifréine]] pharanóideach ar Michael Ryan, 27 bliain d'aois, agus [[Gunna|gunnaí]] go leor aige, [[Gunna|airm]] tine i seilbh dhlíthiúil. == Féach freisin == * [[Rialú gunnaí]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1987]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Berkshire]] [[Catagóir:Stair Shasana]] [[Catagóir:Scitsifréine]] kjhyw92a6cmmzxwsirhda9xsd4gwmqq 1083702 1083701 2022-08-19T23:27:07Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar [[19 Lúnasa]] [[1987]], mharaigh fear gunna 14 duine i mbaile [[Hungerford]] i m[[Berkshire]], [[Sasana]], a mháthair san áireamh. Bhí [[scitsifréine]] pharanóideach ar Michael Ryan, 27 bliain d'aois, agus [[Gunna|gunnaí]] go leor aige, [[Gunna|airm]] tine i seilbh dhlíthiúil. == Féach freisin == * [[Rialú gunnaí]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1987]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Berkshire]] [[Catagóir:Stair Shasana]] [[Catagóir:Scitsifréine]] qeh4k6jx37x39u5pteowwd8vmzts2v6 1083703 1083702 2022-08-19T23:27:40Z TGcoa 21229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Ar [[19 Lúnasa]] [[1987]], mharaigh fear gunna 16 duine i mbaile [[Hungerford]] i m[[Berkshire]], [[Sasana]], a mháthair san áireamh. Bhí [[scitsifréine]] pharanóideach ar Michael Ryan, 27 bliain d'aois, agus [[Gunna|gunnaí]] go leor aige, [[Gunna|airm]] tine i seilbh dhlíthiúil. == Féach freisin == * [[Rialú gunnaí]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:1987]] [[Catagóir:Ollsléachtanna]] [[Catagóir:Berkshire]] [[Catagóir:Stair Shasana]] [[Catagóir:Scitsifréine]] ihw4349mljqmpsquqmv3xbrxdsx69jz Eigill 0 103964 1083727 2022-08-20T00:48:03Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Eigill]] go [[Èigil]]: ainmean-aite.scot wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Èigil]] ge0lgsuaquenmdsx1v4d51c7tfncl6f Teimpléad:Fótamontáis 10 103965 1083749 2022-08-20T01:34:56Z Alison 570 Nua wikitext text/x-wiki {{#invoke:photo montage|montage}}<noinclude> {{Doiciméadú}} [[Catagóir:Teimpléid dhomhanda]] </noinclude> rlitg57ru2h04b1q8v410lp0djfbpe7 1083762 1083749 2022-08-20T01:46:43Z Alison 570 Protected "[[Teimpléad:Fótamontáis]]": High traffic page ([Cuir in eagar=Riarthóirí amháin] (gan teorainn) [Move=Riarthóirí amháin] (gan teorainn)) wikitext text/x-wiki {{#invoke:photo montage|montage}}<noinclude> {{Doiciméadú}} [[Catagóir:Teimpléid dhomhanda]] </noinclude> rlitg57ru2h04b1q8v410lp0djfbpe7 Module:Photo montage 828 103966 1083751 2022-08-20T01:38:08Z Alison 570 Nua Scribunto text/plain -- implements [[template:photomontage]] local p = {} local function isnotempty(s) return s and s:match( '^%s*(.-)%s*$' ) ~= '' end local function photomontage( frame ) local tracking = '' local args = frame:getParent().args local size = tonumber(args['size'] or '200') or 200 local border = tonumber(args['border'] or '1') or 1 local spacing = tonumber(args['spacing'] or '1') or 1 local color = args['color'] or 'black' local color_border = args['color_border'] or 'black' local position = (args['position'] or ''):lower() local caption = args['text'] or '' local text_background = isnotempty(args['text_background']) and args['text_background'] or '#F8F8FF' local foot_montage = args['foot_montage'] or '' local lastnum = nil local rownum = nil local floatstyle = nil if( position == 'left' or position == 'right' or position == 'none') then floatstyle = 'float:' .. position tracking = tracking .. '[[Catagóir:Leathanaigh ag baint úsáid as fótamontáis gan ailíniú láir|' .. position .. ']]' else floatstyle = 'margin-left: auto; margin-right: auto;' end if isnotempty(foot_montage) then local div = mw.html.create('div') div:css('font-size', '95%') :wikitext(foot_montage) foot_montage = '\n' .. tostring(div) end local lettertonumber = { a = '01', b = '02', c = '03', d = '04', e = '05', f = '06', g = '07', h = '08', i = '09', j = '10', k = '11', l = '12', m = '13', n = '14', o = '15', p = '16', q = '17', r = '18', s = '19', t = '20', u = '21', v = '22', w = '23', x = '26', y = '27', z = '28' } local letters = { 'a', 'b', 'c', 'd', 'e', 'f', 'g', 'h', 'i', 'j', 'k', 'l', 'm', 'n', 'o', 'p', 'q', 'r', 's', 't', 'u', 'v', 'w', 'x', 'y', 'z' } -- find all the nonempty photo numbers local photos = {} local photocount = 0 for k, v in pairs( args ) do local i = tonumber(tostring(k):match( '^%s*photo([%d]+)[a-z]%s*$' ) or '0') if( i > 0 and isnotempty(v) ) then local c = lettertonumber[tostring(k):match( '^%s*photo[%d]+([a-z])%s*$' )] table.insert( photos, tonumber(i .. '.' .. c ) ) photocount = photocount + 1 end end -- sort the photo numbers table.sort(photos) -- compute the number of the photos in each row local count = {} lastnum = -1 rownum = 0 for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) if(num == lastnum) then count[rownum] = count[rownum] + 1 else rownum = rownum + 1 count[rownum] = 1 end lastnum = num end if(photocount > 0) then -- start table root = mw.html.create('div') root :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :css('border', border .. 'px solid ' .. color_border) :css('width', size .. 'px') :css('display', 'table') :cssText(floatstyle) local innercell = root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', spacing .. 'px 0 0 ' .. spacing .. 'px') -- loop over the photos lastnum = -1 rownum = 0 local row for k=1,photocount do local num = math.floor(photos[k]) local c = letters[math.floor(0.5 + 100*(photos[k] - num))] if(num ~= lastnum) then rownum = rownum + 1 row = innercell :tag('div'):css('display', 'table') :css('background-color', color) :css('border-collapse', 'collapse') :tag('div'):css('display', 'table-row') end local altstr = (args['alt' .. num .. c] or '') ~= '' and '|alt=' .. args['alt' .. num .. c] or '' local image = string.format( '[[File:%s%s|%dpx]]', args['photo' .. num .. c], altstr, (size - spacing*(count[rownum] - 1))/count[rownum] ) row :tag('div'):css('display', 'table-cell') :css('border-top', 0) :css('padding', '0 ' .. spacing .. 'px ' .. spacing .. 'px ' .. '0') :wikitext(image) lastnum = num end if isnotempty(caption) then root :tag('div'):css('display', 'table-row') :tag('div'):css('display', 'table-cell') :addClass('thumbcaption') :css('background-color', text_background) :css('font-size', '95%') :wikitext(caption) end -- end table end if photocount < 2 then tracking = tracking .. '[[Catagóir:Leathanaigh ag baint úsáid as fótamontáis le híomhá amháin nó níos lú|' .. photocount ..']]' end return tostring(root or '') .. foot_montage .. tracking end function p.montage( frame ) return photomontage( frame ) end return p 7blwkyab4zirwy8pmmj161nekxvouc0 Catagóir:Leathanaigh ag baint úsáid as fótamontáis le híomhá amháin nó níos lú 14 103967 1083752 2022-08-20T01:39:17Z Alison 570 Nua wikitext text/x-wiki {{Catagóirí cothabhála|hidden=yes |tracking=yes}} [[Catagóir:Glanadh na Vicipéide]] n19n4l7vvh18kh9j0vghz0zf7m2psfj Teimpléad:Photo montage 10 103968 1083761 2022-08-20T01:46:18Z Alison 570 #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Fótamontáis]] wikitext text/x-wiki #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Fótamontáis]] pj3rsfiu77xwigq4cx9xvj39vmu5ipf Catagóir:Leathanaigh ag baint úsáid as fótamontáis gan ailíniú láir 14 103969 1083777 2022-08-20T02:07:38Z Alison 570 Nua wikitext text/x-wiki {{Catagóirí cothabhála|hidden=yes |tracking=yes}} [[Catagóir:Glanadh na Vicipéide]] n19n4l7vvh18kh9j0vghz0zf7m2psfj Catagóir:1945 san Eoraip 14 103970 1083778 2022-08-20T02:09:07Z Alison 570 Nua wikitext text/x-wiki [[Catagóir:2015]] rgc8m2mvlgo8uwnbln0ggzqsavtb7lj 1083779 1083778 2022-08-20T02:09:22Z Alison 570 ++ wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1945]] l3eqkik6yq9tcspa4ytdr50ccr9s2ax 2017 Buamáil Meitreo Chathair Pheadair 0 103971 1083785 2022-08-20T02:20:08Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[2017 Buamáil Meitreo Chathair Pheadair]] go [[Buamáil Meitreo Chathair Pheadair 2017]]: gramadach wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Buamáil Meitreo Chathair Pheadair 2017]] 73tr3qnvtabyvvrag8wrv4228ngjrrx Diaspóra na hAlbanaigh 0 103972 1083832 2022-08-20T06:00:18Z Kevin Scannell 340 Bhog Kevin Scannell an leathanach [[Diaspóra na hAlbanaigh]] go [[Diaspóra na nAlbanach]]: chaco wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Diaspóra na nAlbanach]] dmdx9cz37u1z6m0el15vnlzys6fexzq Leithlisiú sóisialta 0 103973 1083860 2022-08-20T11:49:50Z Ériugena 188 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1100641867|Social isolation]]" wikitext text/x-wiki Is éard is leithlisiú sóisialta ann ná easpa teagmhála iomlán nó gar-iomlán idir duine aonair agus an tsochaí. Tá sé difriúil ón uaigneas, rud a léiríonn easpa teagmhála sealadaí agus neamhdheonaí le daoine eile ar fud an domhain. Is féidir le leithlisiú sóisialta a bheith ina fhadhb do dhaoine aonair d'aois ar bith, cé go bhféadfadh siomptóim a bheith difriúil de réir aoisghrúpa. <ref name="nytimes">{{Cite news-en|url=https://www.nytimes.com/2016/12/22/upshot/how-social-isolation-is-killing-us.html|title=How Social Isolation Is Killing Us|date=2016-12-22|work=The New York Times|access-date=January 26, 2017}}</ref> [[Catagóir:Gaoil idirphearsanta]] egpdafphtumhnorom8wdo4b7i5zvj1w 1083861 1083860 2022-08-20T11:50:24Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Is éard is '''leithlisiú sóisialta''' ann ná easpa teagmhála iomlán nó gar-iomlán idir duine aonair agus an tsochaí. Tá sé difriúil ón uaigneas, rud a léiríonn easpa teagmhála sealadaí agus neamhdheonaí le daoine eile ar fud an domhain. Is féidir le leithlisiú sóisialta a bheith ina fhadhb do dhaoine aonair d'aois ar bith, cé go bhféadfadh siomptóim a bheith difriúil de réir aoisghrúpa. <ref name="nytimes">{{Cite news-en|url=https://www.nytimes.com/2016/12/22/upshot/how-social-isolation-is-killing-us.html|title=How Social Isolation Is Killing Us|date=2016-12-22|work=The New York Times|access-date=January 26, 2017}}</ref> ==Tagairtí== [[Catagóir:Gaoil idirphearsanta]] box8wv2tplv7yj895j68udh0yxkqr6e 1083863 1083861 2022-08-20T11:55:24Z Ériugena 188 wikitext text/x-wiki Is éard is '''leithlisiú sóisialta''' ann ná easpa teagmhála iomlán nó gar-iomlán idir duine aonair agus an tsochaí. Tá sé difriúil ón uaigneas, rud a léiríonn easpa teagmhála sealadaí agus neamhdheonaí le daoine eile ar fud an domhain. Is féidir le leithlisiú sóisialta a bheith ina fhadhb do dhaoine aonair d'aois ar bith, cé go bhféadfadh siomptóim a bheith difriúil de réir aoisghrúpa. <ref name="nytimes">{{Cite news-en|url=https://www.nytimes.com/2016/12/22/upshot/how-social-isolation-is-killing-us.html|title=How Social Isolation Is Killing Us|date=2016-12-22|work=The New York Times|access-date=January 26, 2017}}</ref> ==Tagairtí== [[Catagóir:Caidrimh idirphearsanta]] [[Catagóir:Cúthaileacht]] [[Catagóir:Shunning]] [[Catagóir:Gaoil idirphearsanta]] dbi4ntstkg12ogujxsr21lnszwz8mgz Miotaseolaíocht na gCeilteach 0 103974 1083866 2022-08-20T11:58:36Z Marcas.oduinn 33120 Cruthaithe ó enwiki wikitext text/x-wiki {{Glanadh-mar|ag aistriú go Gaeilge}} '' '''Celtic mythology''' is the body of [[myth]]s belonging to the [[Celts|Celtic peoples]].<ref name="Cunliffe">Cunliffe, Barry, (1997) ''The Ancient Celts''. Oxford, [[Oxford University Press]] {{ISBN|0-19-815010-5}}, pp. 183 (religion), 202, 204–8.</ref> Like other [[Iron Age Europe|Iron Age]] Europeans, Celtic peoples followed [[Ancient Celtic religion|a polytheistic religion]], having many gods and goddesses. The mythologies of [[Continental Celts|continental Celtic]] peoples, such as the [[Gauls]] and [[Celtiberians]], did not survive their conquest by the [[Roman Empire]], the loss of their [[Celtic languages]] and their subsequent conversion to [[Christianity]]. Only remnants are found in Greco-Roman sources and archaeology. Most surviving Celtic mythology belongs to the [[Insular Celts|Insular Celtic]] peoples (the [[Gaels]] of [[Ireland]] and [[Scotland]]; the [[Celtic Britons]] of western [[Great Britain|Britain]] and [[Brittany]]). They preserved some of their myths in [[oral lore]], which were eventually written down by Christian scribes in the [[Middle Ages]]. [[Irish mythology]] has the largest written body of myths, followed by [[Welsh mythology]]. '' The supernatural race called the [[Tuatha Dé Danann]] are believed to be based on the main Celtic gods of Ireland, while many Welsh characters belong either to the Plant Dôn ("Children of [[Dôn]]") and the Plant Llŷr ("Children of [[Llŷr]]"). Some figures in Insular Celtic myth have ancient continental parallels: Irish [[Lugh]] and Welsh [[Lleu]] are cognate with Lugus, [[Goibniu]] and [[Gofannon]] with Gobannos, [[Aengus|Macán]] and [[Mabon ap Modron|Mabon]] with Maponos, and so on. One common figure is the [[sovereignty goddess]], who represents the land and bestows sovereignty on a king by marrying him. The [[Celtic Otherworld|Otherworld]] is also a common motif; a parallel realm of the supernatural races, which is visited by some mythical heroes. Celtic myth influenced later [[Arthurian legend]]. == Léargas ginearálta == [[Íomhá:Gaul god Sucellus.jpg|mion|deis|The Celtic god [[Sucellus]]]] '' Though the Celtic world at its height covered much of western and central Europe, it was not politically unified nor was there any substantial central source of cultural influence or homogeneity; as a result, there was a great deal of variation in local practices of [[Celtic polytheism|Celtic religion]] (although certain motifs, for example the god [[Lugh]], appear to have diffused throughout the Celtic world). Inscriptions of more than three hundred deities, often equated with their Roman counterparts, have survived, but of these most appear to have been ''[[genius loci|genii locorum]]'', local or tribal gods, and few were widely worshiped. However, from what has survived of Celtic mythology, it is possible to discern commonalities which hint at a more unified pantheon than is often given credit. '' The nature and functions of these ancient gods can be deduced from their names, the location of their inscriptions, their [[iconography]], the [[Roman mythology|Roman gods]] they are equated with, and similar figures from later bodies of Celtic mythology. '' Celtic mythology is found in a number of distinct, if related, subgroups, largely corresponding to the branches of the [[Celtic languages]]: * Ancient Celtic religion (known primarily through archaeological sources rather than through written mythology) * mythology in [[Goidelic languages]], represented chiefly by [[Irish mythology]]<ref>{{cite book|last=O'Rahilly|first=T. F.|title=Early Irish History and Mythology|year=1984 |orig-year= 1946, 1964, 1971|publisher=Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies|isbn=0-901282-29-4}}</ref> (also shared with [[Scottish mythology]]) ** [[Mythological Cycle]] ** [[Ulster Cycle]] ** [[Fenian Cycle]] ** [[Cycles of the Kings]] * mythology in [[Brittonic languages]] ** [[Welsh mythology]] ** [[Cornish mythology]] ** [[Breton mythology]] == Foinsí stairiúla == [[Íomhá:Rouelle votive wheels.jpg|mion|'' Votive Celtic wheels thought to correspond to the cult of [[Taranis]]. Thousands of such wheels have been found in sanctuaries in [[Gallia Belgica]], dating from 50 BCE to 50 CE. [[National Archaeological Museum (France)|National Archaeological Museum, France]] ]] '' As a result of the scarcity of surviving materials bearing written [[Gaulish]], it is surmised that the most of the Celtic writings were destroyed by the Romans, though a written form of Gaulish using [[Greek alphabet|Greek]], [[Latin alphabet|Latin]] and [[Old Italic script|North Italic]] alphabets was used (as evidenced by votive items bearing inscriptions in Gaulish and the [[Coligny calendar]]).<ref>{{cite book|last=Ross|first=Anne|title=Everyday Life of the Pagan Celts|year=1972|publisher=Carousel Books|isbn=0-552-54021-8|pages=166–167}}</ref> [[Julius Caesar]] attests to the literacy of the Gauls, but also wrote that their priests, the [[druid]]s, were forbidden to use writing to record certain verses of religious significance<ref>{{cite book|last=Chadwick|first=Nora Kershaw|title=The Celts|year=1970|publisher=Penguin Books|isbn=978-0-14-021211-2|page=149}}</ref> (Caesar, ''[[Commentarii de Bello Gallico]]'' 6.14) while also noting that the [[Helvetii]] had a written census (Caesar, ''De Bello Gallico'' 1.29). '' Rome introduced a more widespread habit of public inscriptions, and broke the power of the druids in the areas it conquered; in fact, most inscriptions to [[deity|deities]] discovered in [[Gaul]] (modern [[France]] and [[Northern Italy]]), [[Roman Britain|Britain]] and other formerly (or presently) Celtic-speaking areas post-date the Roman conquest. '' Though early Gaels in Ireland and parts of [[Wales]] used [[Ogham]] script to record short inscriptions (largely personal names), more sophisticated literacy was not introduced to Celtic areas that had not been conquered by Rome until the advent of [[Christianity]]. Indeed, many Gaelic myths were first recorded by Christian monks, albeit without most of their original religious meanings.<ref>{{cite book|last=Ross|first=Anne|title=Everyday Life of the Pagan Celts|year=1972|publisher=Carousel Books|isbn=0-552-54021-8|pages=168–170}}</ref> == Miotaseolaíocht na nGael == {{príomhalt|Miotaseolaíocht na nGael}} [[Íomhá:Ferdiad.jpg|mion|Cuchulainn carries Ferdiad across the river]] '' The oldest body of myths stemming from the Heroic Age is found only from the early medieval period of Ireland.<ref>{{cite book|last=Jackson|first=Kenneth Hurlstone|title=A Celtic Miscellany|year=1971|publisher=Penguin Classics|isbn=0-14-044-247-2|pages=[https://archive.org/details/celticmiscellany00jack/page/27 27–28]|url=https://archive.org/details/celticmiscellany00jack/page/27}}</ref> As Christianity began to take over, the gods and goddesses were slowly eliminated as such from the culture. What survives includes material dealing with the [[Tuatha Dé Danann]] and the [[Fomorians]], which forms the basis for the text ''[[Cath Maige Tuired]]'', "The Battle of Mag Tuireadh", as well as portions of the history-focused ''[[Lebor Gabála Érenn]]'' (Book of Invasions). The Tuatha Dé represent the functions of human society such as kingship, crafts and war, while the Fomorians represent chaos and wild nature. ===An Dagda=== '' The leader of the gods for the Irish pantheon appears to have been [[the Dagda]].<ref>{{cite book|last=Geddes & Grosset Ltd|title=Dictionary of the Celts|year=1997|publisher=Brockhampton Press London|isbn=1-86019-709-4|pages=41}}</ref> The Dagda was the figure on which male humans and other gods were based because he embodied ideal Irish traits. Celtic gods were also considered to be a clan due to their lack of specialization and unknown origins. The particular character of the Dagda was as a figure of burlesque lampoonery in [[Irish mythology]], and some authors even conclude that he was trusted to be benevolent enough to tolerate jokes at his own expense. '' Irish tales depict the Dagda as a figure of power, armed with a club. In [[Dorset]] there is a famous outline of an [[phallus|ithyphallic]] giant called the [[Cerne Abbas Giant]] with a club cut into the chalky soil. While this was probably produced in relatively modern times ([[English Civil War]] era), it was long thought to be a representation of the Dagda. This has been called into question by recent studies which show that there may have been a representation of what looks like a large drapery hanging from the horizontal arm of the figure, leading to suspicion that this figure actually represents [[Hercules]] ([[Heracles]]), with the skin of the [[Nemean lion]] over his arm and carrying the club he used to kill it. In [[Gaul]], it is speculated that the Dagda is associated with [[Sucellus]], the striker, equipped with a hammer and cup. ===The Morrígan=== '' [[The Morrígan]] was a tripartite battle goddess of the Celts of Ancient Ireland and Scotland.<ref>{{cite book|last=Geddes & Grosset Ltd|title=Dictionary of the Celts|year=1997|publisher=Brockhampton Press London|isbn=1-86019-709-4|pages=130}}</ref><ref>Mammoth Book of Celtic Myths and Legends|year=1999|publisher= Constable & Robinson Ltd|</ref> She was known as the Morrígan, but the different sections she was divided into were also referred to as [[Nemain]], [[Macha]], and [[Badb]] (among other, less common names), with each representing different aspects of combat. She is most commonly known for her involvement in the ''[[Táin Bó Cúailnge]]''. === Lugh === [[Íomhá:Lugh spear Millar.jpg|mion|deis|x216px|''Lugh's Magic Spear''; léaráid le H. R. Millar]] '' The god appearing most frequently in the tales is [[Lugh]]. He is evidently a residual of the earlier, more widespread god [[Lugus]], whose diffusion in Celtic religion is apparent from the number of place names in which his name appears, occurring across the Celtic world. The most famous of these are the cities of [[Lugdunum]] (the modern French city of [[Lyon]]), Lugdunum Batavorum ([[Brittenburg]], 10 kilometers west of [[Leiden]] in the [[Netherlands]]) and [[Lugo|Lucus Augusti]] ({{lang-el|Λοuκος Λuγούστον}}, the modern Galician city of [[Lugo]]). Lug is described in the Celtic myths as the last to be added to the list of deities. In Ireland a festival called the [[Lughnasadh]] ({{lang-ir|Lúnasa}} "August") was held in his honor. === Eile === '' Other important goddesses include [[Brigid]], the Dagda's daughter; [[Aibell]], [[Áine]], [[Macha]], and the sovereign goddess, [[Ériu]]. Notable is [[Epona]], the horse goddess, celebrated with horse races at the summer festival. Significant Irish gods include [[Nuada Airgetlám]], the first king of the Tuatha Dé Danann; [[Goibniu]], the smith and brewer; [[Dian Cecht]], the patron of healing; and the sea god [[Manannán mac Lir]]. == Miotaseolaíocht na Breataine Bige == {{príomhalt|Welsh mythology}} [[Íomhá:Ler swans Millar.jpg|mion|deis|upright|'' An illustration of [[Llŷr]] and the swans by H. R. Millar]] [[Íomhá:Jesus-College-MS-111 00379 190r (cropped) Geraint.jpg|mion|clé|'' Opening lines of one of the Mabinogi tales from the [[Red Book of Hergest]]: ''Gereint vab Erbin. Arthur a deuodes dala llys yg Caerllion ar Wysc...'' (Geraint the son of Erbin. Arthur was accustomed to hold his Court at Caerlleon upon Usk...)]] '' Important reflexes of British mythology appear in the [[Four Branches of the Mabinogi]], especially in the names of several characters, such as [[Rhiannon]], [[Teyrnon]], and [[Brân the Blessed]] (''Bendigeidfran'', "Bran [Crow] the Blessed"). Other characters, in all likelihood, derive from mythological sources, and various episodes, such as the appearance of [[Arawn]], a king of the Otherworld seeking the aid of a mortal in his own feuds, and the tale of the hero who cannot be killed except under seemingly contradictory circumstances, can be traced throughout [[Proto-Indo-European mythology]]. The children of [[Llŷr]] ("Sea" = Irish [[Ler (mythology)|Ler]]) in the Second and Third Branches, and the children of [[Dôn]] ([[Danu (Irish goddess)|Danu]] in Irish and earlier Indo-European tradition) in the Fourth Branch are major figures, but the tales themselves are not primary mythology. '' While further mythological names and references appear elsewhere in Welsh narrative and tradition, especially in the tale of ''[[Culhwch and Olwen]]'', where we find, for example, [[Mabon ap Modron]] ("Divine Son of the Divine Mother"), and in the collected [[Welsh Triads]], not enough is known of the British mythological background to reconstruct either a narrative of creation or a coherent pantheon of British deities. Indeed, though there is much in common with Irish myth, there may have been no unified British mythological tradition ''per se''. Whatever its ultimate origins, the surviving material has been put to good use in the service of literary masterpieces that address the cultural concerns of [[Wales]] in the early and later Middle Ages. ==Remnants of Gaulish and other mythology== {{príomhalt|Gallo-Roman religion}} [[Íomhá:Taranis Jupiter with wheel and thunderbolt Le Chatelet Gourzon Haute Marne.jpg|mion|clé|upright|'' [[Taranis]] (with Celtic wheel and [[thunderbolt]]), Le Chatelet, Gourzon, [[Haute-Marne]], France]] '' The Celts also worshiped a number of deities of which little more is known than [[list of Celtic deities|their names]]. Classical writers preserve a few fragments of legends or myths that may possibly be Celtic.<ref name="Duval">{{cite book |first=Paul-Marie |last=Duval |year=1993 |title=Les dieux de la Gaule |trans-title=The Gods of Gaul |publisher=Éditions Payot |location=Paris, FR |isbn=2-228-88621-1 |pages=94–98}}</ref> '' According to the Syrian rhetorician [[Lucian]], [[Ogmios]] was supposed to lead a band of men chained by their ears to his tongue as a symbol of the strength of his eloquence. '' The first-century Roman poet [[Lucan]] mentions the gods [[Taranis]], [[Toutatis|Teutates]] and [[Esus]], but there is little Celtic evidence that these were important deities. '' A number of [[objet d'art|objets d'art]], coins, and altars may depict scenes from lost myths, such as the representations of [[Tarvos Trigaranus]] or of an equestrian ‘[[Jupiter (mythology)|Jupiter]]’ surmounting the [[Anguiped]] (a snake-legged human-like figure). The [[Gundestrup cauldron]] has been also interpreted mythically.<ref>{{cite journal |first=G.S. |last=Olmsted |title=The Gundestrup version of ''Táin Bó Cuailnge'' |journal=[[Antiquity (journal)|Antiquity]] |year=1976 |volume=50 |issue=198 |pages=95–103|doi=10.1017/S0003598X00070836 }}</ref> '' Along with dedications giving us god names, there are also deity representations to which no name has yet been attached. Among these are images of a three-headed or three-faced god, a squatting god, a god with a snake, a god with a wheel, and a horseman with a kneeling giant.<ref name="Powell">{{cite book |author=Powell, T.G.E. |author-link=T. G. E. Powell|title=The Celts |publisher=Thames & Hudson |place=London, UK |year=1958}}</ref> Some of these images can be found in [[Bronze Age|Late Bronze Age]] [[Bog|peat bogs]] in Britain,<ref name="Chadwick">{{cite book |author=Chadwick, Nora |title=The Celts |publisher=Pelican Books |year=1970}}</ref> indicating the symbols were both pre-Roman and widely spread across Celtic culture. The distribution of some of the images has been mapped and shows a pattern of central concentration of an image along with a wide scatter indicating these images were most likely attached to specific tribes and were distributed from some central point of tribal concentration outward along lines of trade. The image of the three-headed god has a central concentration among the Belgae, between the Oise, Marne and Moselle rivers. The horseman with the kneeling giant is centered on either side of the Rhine. These examples seem to indicate regional preferences of a common image stock.<ref name="Powell"/> {{clear}} ===Julius Caesar on Celtic gods and their significance=== [[Íomhá:Rouelle d or Balesme Haute Marne.jpg|mion|deis|'' Golden Celtic wheel with symbols, Balesme, [[Haute-Marne]]. [[National Archaeological Museum (France)|National Archaeological Museum]]]] '' The classic entry about the Celtic gods of Gaul is by [[Julius Caesar]]'s history of his war in Gaul.<ref>{{cite book |author-link=Julius Caesar |first=Gaius Julius |last=Caesar |title=[[Commentarii de Bello Gallico]] |orig-date=52–51 BCE |trans-title=The Gallic War}}</ref> In this he names the five principal gods worshiped in Gaul (according to the [[interpretatio graeca|practice of his time]], he gives the names of the closest equivalent Roman gods) and describes their roles: '' [[Mercury (mythology)|Mercury]] was the most venerated of all the deities and numerous representations of him were to be discovered. Mercury was seen as the originator of all the arts (and is often taken to refer to [[Lugus]] for this reason), the supporter of adventurers and of traders, and the mightiest power concerning trade and profit. '' Next, the Gauls revered [[Apollo]], [[Mars (mythology)|Mars]], [[Jupiter (mythology)|Jupiter]], and [[Minerva]]. Among these divinities Caesar described the Celts as holding roughly equal views as did other populations: Apollo dispels sickness, Minerva encourages skills, Jupiter governs the skies, and Mars influences warfare. MacBain argues that Apollo corresponds to [[Lugh|Irish Lugh]], Mercury to [[Manannan mac Lir]], Jupiter to [[the Dagda]], Mars to [[Neit]], and Minerva to [[Brigit]].<ref>{{cite book |last=MacBain |first=Alexander |title=Celtic Mythology and Religion |year=1976 |publisher=Folcroft Library Editions |isbn=0-8414-6043-4 |pages=69–75}}</ref> '' In addition to these five, Caesar mentions that the Gauls traced their ancestry to [[Dīs Pater]]<ref>{{cite book |last=Ross |first=Anne |title=Everyday Life of the Pagan Celts |year=1972 |publisher=Carousel Books |isbn=0-552-54021-8 |pages=208}}</ref> (possibly Irish [[Donn]]). == Féach freisin == * [[Banshee]] * [[Cantabrian mythology]] * [[Celtic Christianity]] * [[Fisher King]] * [[Niskai]] * [[Triskelion]] == Foinsí == * de Vries, Jan, ''Keltische Religion'' (1961). *Duval, Paul-Marie, ''Les Dieux de la Gaule'', new ed. updated and enlarged (1976) *Mac Cana, Proinsias. ''Celtic Mythology''. New York: Hamlyn, 1970. {{ISBN|0-600-00647-6}} *Mac Cana, Proinsias, ''The Learned Tales of Medieval Ireland'' (Irish Literature – Studies), Dublin Institute for Advanced Studies (1980): {{ISBN|1-85500-120-9}} *MacKillop, James, ''Dictionary of Celtic Mythology''. Oxford: Oxford University Press, 1998. {{ISBN|0-19-280120-1}} *[[Bernhard Maier (religious studies professor)|Maier, Bernhard]], ''Dictionary of Celtic religion and culture'', Boydell & Brewer 1997 {{ISBN|978-0-85115-660-6}} *O'Rahilly, Thomas F. ''Early Irish History and Mythology'' (1991, reissued 1971) *Rolleston, T.W. ''Celtic Myths and Legend''s. Dover Publications Inc. (1911, 1990 reprint). {{ISBN|0486265072}} *[[John Rhys|Rhys, John]], ''Lectures on the Origin and Growth of Religion as Illustrated by Celtic Heathendom'' 3rd ed. (1898, reprinted 1979) *Sjoestedt, M. L., ''Gods and Heroes of the Celts''. 1949; translated by Myles Dillon. repr. Berkeley, CA: Turtle Press, 1990. {{ISBN|1-85182-179-1}} *Squire, Charles. ''Celtic Myth and Legend''. Newcastle Publishing Co. 1975. {{ISBN|0-87877-030-5}} *Stercks, Claude, ''Éléments de cosmogonie celtique'' (1986) *[[Joseph Vendryes|Vendryes, Joseph]]; Ernest Tonnelat & [[B.-O. Unbegaun]] ''Les Religions des Celtes, des Germains et des anciens Slaves'' (1948) == Naisc sheachtracha == *[http://www.unc.edu/celtic/catalogue/Gundestrup/kauldron.html Celtic Art & Cultures]: a detailed description of the [[Gundestrup cauldron]] *[https://web.archive.org/web/20100209003822/http://draeconin.com/database/celtreli.htm Celtic Religion – What Information do we really have] *[http://www.conjure.com/whocelts.html What We Don't Know About the Ancient Celts] == Tagairtí == {{reflist}} [[Category:Celtic mythology| ]] [[Category:Indo-European mythology]] 6cng1hu79j6fansblrlix6a4zn7d465