વિકિસ્રોત:પુસ્તકો

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="gu">
  <siteinfo>
    <sitename>વિકિસ્રોત</sitename>
    <dbname>guwikisource</dbname>
    <base>https://gu.wikisource.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%81%E0%AA%96%E0%AA%AA%E0%AB%83%E0%AA%B7%E0%AB%8D%E0%AA%A0</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય (મિડિયા)</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">વિશેષ</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">સભ્ય</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">સભ્યની ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">વિકિસ્રોત</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">વિકિસ્રોત ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ચિત્ર</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ચિત્રની ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">મીડિયાવિકિ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">મીડિયાવિકિ ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ઢાંચો</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ઢાંચાની ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">મદદ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">મદદની ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">શ્રેણી</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">શ્રેણીની ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">પૃષ્ઠ</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">પૃષ્ઠ ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="106" case="first-letter">સૂચિ</namespace>
      <namespace key="107" case="first-letter">સૂચિ ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="108" case="first-letter">સર્જક</namespace>
      <namespace key="109" case="first-letter">સર્જક ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">વિભાગ</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">વિભાગ ચર્ચા</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>વિકિસ્રોત:પુસ્તકો</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1714</id>
    <revision>
      <id>166932</id>
      <parentid>165900</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:42:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35640" xml:space="preserve">વિકિસ્રોત ગુજરાતી પર હાલ ઉપલબ્ધ પુસ્તકોની યાદી અહીં આપવામાં આવી છે.  
આપ નીચેના કોષ્ટકમાં પુસ્તકના નામ, પુસ્તકના લેખક અને પુસ્તકના પ્રકાર મુજબ સોર્ટીંગ (કક્કાવારી ગોઠવણ) કરી શકો છો. આમ કરવા જે તે કોલમના મથાળાની બાજુમાં આપેલ [[File:Sort symbol.png|15px]] ચિહ્નનો ઉપયોગ કરો.
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! ક્રમ !!નામ !! લેખક !! પ્રકાર
|-
| ૧ ||[[રચનાત્મક કાર્યક્રમ]] || [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ચળવળ નિર્દેશન
|-
| ૨ ||[[સત્યના પ્રયોગો અથવા આત્મકથા]] || [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || આત્મકથા
|-
| ૩ ||[[ભદ્રંભદ્ર]] || [[સર્જક:રમણભાઈ મહિપતરામ નીલકંઠ|રમણભાઈ મ. નીલકંઠ]]  || હાસ્યનવલ
|-
| ૪ ||[[આરોગ્યની ચાવી]] ||  [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  ||આરોગ્ય 
|-
| ૫ ||[[મિથ્યાભિમાન]] || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]]  || નાટક
|-
|૬ ||[[મેઘાણીની નવલિકાઓ ખંડ ૧]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || નવલિકા
|-
| ૭ ||[[મેઘાણીની નવલિકાઓ ખંડ ૨]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || નવલિકા
|-
| ૮ ||[[ઓખાહરણ]]  || [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]] || આખ્યાન
|-
| ૯ ||[[દાદાજીની વાતો]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૧૦ ||[[કલાપીનો કેકારવ]]  || [[સર્જક:કલાપી|કલાપી]] || કાવ્યસંગ્રહ
|-
| ૧૧ ||[[શ્રી સામાયિક સૂત્ર (સ્થાનકવાસી)]]*  || જૈન ધાર્મિક સાહિત્ય || ધાર્મિક 
|-
| ૧૨ ||[[સોરઠને તીરે તીરે]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || નવલકથા
|-
| ૧૩||[[કાશ્મીરનો પ્રવાસ]]* || [[સર્જક:કલાપી|કલાપી]] || પ્રવાસ વર્ણન
|-
| ૧૪||[[આ તે શી માથાફોડ !]]*  || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || કેળવણી
|-
| ૧૫ ||[[કથન સપ્તશતી]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || કહેવત સંગ્રહ
|-
| ૧૬ ||[[ગુજરાતી ભાષાના કવિયોનો ઇતિહાસ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || ઐતિહાસિક 
|-
| ૧૭ ||[[અનાસક્તિયોગ]]* ||  [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || ધાર્મિક 
|-
| ૧૮ ||[[સ્ત્રીસંભાષણ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૧૯ ||[[લક્ષ્મી નાટક]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૨૦ ||[[તાર્કિક બોધ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || બોધકથા
|-
| ૨૧ ||[[ગંગાબાઈ જમનાબાઈની વાત]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૨૨ ||[[માણસાઈના દીવા]]* || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || બોધકથા
|-
| ૨૩ ||[[હિંદ સ્વરાજ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] ||  સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૪ ||[[કંકાવટી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વ્રતકથા
|-
| ૨૫ ||[[સર્વોદય]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૬ ||[[કુસુમમાળા]]*|| [[સર્જક:નરસિંહરાવ દિવેટિયા|નરસિંહરાવ દિવેટિયા]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૨૭ ||[[મંગળપ્રભાત]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૮ ||[[ગામડાંની વહારે‎]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૯ ||[[સોરઠ, તારાં વહેતાં પાણી‎]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૩૦ ||[[ ભટનું ભોપાળું]]*|| [[સર્જક:નવલરામ પંડ્યા|નવલરામ પંડ્યા]] || નાટક
|-
| ૩૧ ||[[રાઈનો પર્વત]]*|| [[સર્જક:રમણભાઈ મહિપતરામ નીલકંઠ|રમણભાઈ મ. નીલકંઠ]] || હાસ્યનવલ
|-
| ૩૨ ||[[અખાના છપ્પા]]* || [[સર્જક:અખો|અખો]] || છપા સંગ્રહ
|-
| ૩૩ ||[[અખેગીતા]] || [[સર્જક:અખો|અખો]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૩૪ ||[[નળાખ્યાન]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]] || આખ્યાન 
|-
| ૩૫||[[ઋતુના રંગ]]* || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૩૬ ||[[વેવિશાળ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૩૭ ||[[મારો જેલનો અનુભવ]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || અનુભવ કથા
|-
| ૩૮ ||[[શ્રી આનંદધન ચોવીશી]]*|| [[સર્જક:આનંદધન|આનંદધન મુનિ]] || સ્તવન સંગ્રહ
|-
| ૩૯ ||[[વનવૃક્ષો]]*|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય (માહિતી સંચય)
|-
| ૪૦ ||[[ મૂરખરાજ અને તેના બે ભાઈઓ]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || બોધકથા
|-
| ૪૧ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૧]]*|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૪૨ ||[[રસિકવલ્લભ]]*|| [[સર્જક:દયારામ|દયારામ]] || આધ્યાત્મિક-ભક્તિ પદો
|-
| ૪૩ ||[[સિંધુડો]]*|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || શૌર્યગીતો
|-
| ૪૪ ||[[ અકબર બીરબલ નિમિત્તે હિંદી કાવ્યતરંગ]]*|| [[સર્જક:નવલરામ પંડ્યા|નવલરામ પંડ્યા]] || વાર્તા
|-
| ૪૫ ||[[પાયાની કેળવણી]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || કેળવણી
|-
| ૪૬ ||[[વસુંધરાનાં વહાલાં દવલાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૪૭ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૧]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૪૮ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૨]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૪૯ ||[[પાંખડીઓ]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || ટૂંકી વાર્તાઓ
|-
| ૫૦ ||[[ જયા-જયન્ત]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || નાટક
|-
| ૫૧ ||[[ ચિત્રદર્શનો]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || શબ્દચિત્ર સંગ્રહ
|-
| ૫૨ ||[[બીરબલ અને બાદશાહ ]]*|| [[સર્જક:પી. પી. કુન્તનપુરી|પી. પી. કુન્તનપુરી-યોગી]] || વાર્તા સંગ્રહ
|-
| ૫3 ||[[રાષ્ટ્રિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || દેશભક્તિ ગીત સંગ્રહ
|-
| ૫૪ ||[[કલ્યાણિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || ભક્તિ ગીત સંગ્રહ
|-
| ૫૫ ||[[રાસચંદ્રિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૫૬ ||[[તુલસી-ક્યારો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૫૭ ||[[રા' ગંગાજળિયો‎]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૫૮ ||[[કિલ્લોલ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || હાલરડાં સંગ્રહ
|-
| ૫૯ ||[[ઈશુ ખ્રિસ્ત]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૦ ||[[વેણીનાં ફૂલ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૬૧ ||[[બુદ્ધ અને મહાવીર]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૨ ||[[રામ અને કૃષ્ણ]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૩ ||[[મામેરૂં]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]]|| આખ્યાન
|-
| ૬૪ ||[[ અંગદવિષ્ટિ ]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૫ ||[[રાવણ મંદોદરી સંવાદ]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૬ ||[[પ્રભુ પધાર્યા]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૬૭ ||[[નંદબત્રીશી]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૮ ||[[દક્ષિણ આફ્રિકાના સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ઐતિહાસિક
|-
| ૬૯ ||[[સુદામા ચરિત]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]]|| આખ્યાન
|-
| ૭૦ ||[[સ્રોતસ્વિની]]|| [[સર્જક:દામોદર બોટાદકર|દામોદર બોટાદકર]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૭૧ ||[[કુરબાનીની કથાઓ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૭૨ ||[[રાસતરંગિણી]]|| [[સર્જક:દામોદર બોટાદકર|દામોદર બોટાદકર]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૭૩ ||[[ફ્લૉરેન્સ નાઇટિંગેલનું જીવન ચરિત્ર]]|| [[સર્જક:શારદા મહેતા|શારદા મહેતા]]|| જીવનચરિત્ર
|-
| ૭૪ ||[[ગાંધીજીનો અક્ષરદેહ - ૧]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ઐતિહાસિક તવારિખ
|-
| ૭૫ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૨]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૭૬ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૧]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૭૭ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૨]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૭૮ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૩]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]] 
|-
| ૭૯ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૪]] || [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૮૦ ||[[કરણ ઘેલો]]|| [[સર્જક:નંદશંકર મહેતા|નંદશંકર મહેતા]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૮૧ ||[[લાલકિલ્લાનો મુકદ્દમો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ઐતિહાસિક તવારિખ
|-
| ૮૨ ||[[કલમની પીંછીથી]]|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૮૩ ||[[એક સત્યવીરની કથા અથવા સોકરેટીસનો બચાવ ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ચરિત્રકથા
|-
| ૮૪ ||[[દિવાસ્વપ્ન]]|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || શિક્ષણ પ્રયોગ કથા
|-
| ૮૫ ||[[બે દેશ દીપક]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૮૬ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૩]]|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૮૭ ||[[શિવાજીની સૂરતની લૂટ]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૮૮ ||[[ગંગા - એક ગુર્જર વાર્તા ]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૮૯ ||[[સવિતા-સુંદરી]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૯૦ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૩]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૧ ||[[૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વેનું હિન્દુસ્તાન]]|| [[સર્જક:નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર|નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૯૨ ||[[સોરઠી સંતો, ભાગ પહેલો|સોરઠી સંતો ભાગ ૧]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૩ ||[[ઘાશીરામ કોટવાલ|ઘાશીરામ કોટવાલ]]|| [[સર્જક:દિવાન શાકેરરામ દલપતરામ |દિવાન શાકેરરામ દલપતરામ ]] || હાસ્યનવલ
|-
| ૯૪ ||[[ઝંડાધારી - મહર્ષિ દયાનંદ|ઝંડાધારી - મહર્ષિ દયાનંદ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૯૫ ||[[વીરક્ષેત્રની સુંદરી]]|| ડો રામજી (મરાઠી) : અનુવાદક :[[સર્જક:નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર |નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૯૬ ||[[સાર-શાકુંતલ]]|| [[સર્જક:નર્મદ|નર્મદ]] || નાટક
|-
| ૯૭ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ પહેલો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ પહેલો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૮ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ બીજો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ બીજો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૯ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ ત્રીજો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ ત્રીજો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
|૧૦૦ ||[[શોભના]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
|૧૦૧ ||[[છાયાનટ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૨ ||[[બાપુનાં પારણાં|બાપુનાં પારણાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
|૧૦૩ ||[[ઠગ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૪ ||[[વેરાનમાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૦૫ || [[બંસરી]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૬ ||[[એકતારો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ભજન સંગ્રહ
|-
| ૧૦૭ ||[[માબાપોને]] || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || 
|-
| ૧૦૮ || [[પંકજ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૦૯ || [[કાંચન અને ગેરુ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૦ || [[દીવડી]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૧ || [[પત્રલાલસા]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૨ ||[[નિરંજન]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૩ ||[[ગુજરાતની ગઝલો]]|| [[સર્જક:કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી|કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી]] (સંપા.) || ગઝલ સંગ્રહ
|-
| ૧૧૪ ||[[ગુજરાતનો જય]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૧૫ ||[[સાસુવહુની લઢાઈ]]|| [[સર્જક:મહિપતરામ રૂપરામ નીલકંઠ|મહિપતરામ રૂપરામ નીલકંઠ]]  || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૬ ||[[પુરાતન જ્યોત]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૧૭ ||[[પ્રતિમાઓ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || લઘુકથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૮ ||[[યુગવંદના]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૧૧૯ || [[દિવાળીબાઈના પત્રો]] || દિવાળીબાઈ || પત્ર સંગ્રહ
|-
| ૧૨૦ || [[નારીપ્રતિષ્ઠા]] ||[[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી|મણિલાલ દ્વિવેદી]]  || નિબંધ 
|-
| ૧૨૧ || [[ત્રિશંકુ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૨૨ || [[જીવનધર્મી સાહિત્યકાર જયભિખ્ખુ ]]|| [[સર્જક:પ્રફુલ્લ રાવલ|પ્રફુલ્લ રાવલ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૨૩ || [[સિદ્ધરાજ જયસિંહ ]]|| [[સર્જક:જયભિખ્ખુ|જયભિખ્ખુ]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૨૪ || [[આત્મવૃત્તાંત]]|| [[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી|મણિલાલ દ્વિવેદી]] || આત્મકથા
|-
| ૧૨૫ || [[કચ્છનો કાર્તિકેય]]|| [[સર્જક:વિશનજી ચતુર્ભુજ ઠક્કુર|વિશનજી ચતુર્ભુજ ઠક્કુર]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૨૬ || [[સાઠીના સાહિત્યનું દિગ્દર્શન]]|| [[સર્જક:ડાહ્યાભાઈ દેરાસરી|ડાહ્યાભાઈ દેરાસરી]] || ઇતિહાસ
|-
| ૧૨૭ || [[કલાપી]]|| [[સર્જક:નવલરામ જગન્નાથ ત્રિવેદી|નવલરામ જગન્નાથ ત્રિવેદી]] || જીવનચરિત્ર
|-
| ૧૨૮ || [[મધ્યયુગના પ્રસિધ્ધ મુસ્લિમ વૈજ્ઞાનિકો]]|| [[સર્જક:સઈદ શેખ|સઈદ શેખ]] || માહિતી પુસ્તિકા
|-
| ૧૨૯ || [[ગુજરાતી નાટ્યવિવેચન]]|| [[સર્જક: ડૉ દીપક ભાનુશંકર ભટ્ટ| ડૉ દીપક ભાનુશંકર ભટ્ટ]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૦ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૪]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૧૩૧ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૫]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૧૩૨ ||[[લીલુડી ધરતી - ૧]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૩ ||[[લીલુડી ધરતી - ૨]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૪ ||[[વ્યાજનો વારસ]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૫ ||[[સમરાંગણ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૩૬ ||[[પરકમ્મા]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૭ ||[[જયભિખ્ખુ:વ્યક્તિત્વ અને વાઙ્‌મય]]|| [[સર્જક:નટુભાઈ ઠક્કર|નટુભાઈ ઠક્કર]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૮ ||[[જીવનનો ધબકાર - મારી સ્મરણયાત્રા]]|| [[સર્જક:લાભુભાઈ સોનાણી|લાભુભાઈ સોનાણી]] || આત્મકથા
|-
| ૧૩૯ ||[[હીરાની ચમક]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૦ ||[[જયભિખ્ખુ:વ્યક્તિત્વ અને વાઙ્‌મય]]|| [[સર્જક:નટુભાઈ ઠક્કર|નટુભાઈ ઠક્કર]] || મહાનિબંધ
|-
| ૧૪૧ ||[[રસબિંદુ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૨ ||[[મહાન સાધ્વીઓ]]|| શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત, હાસમ હીરજી ચારણિયા, નારાયણ હેમચંદ્ર || ચરિત્ર કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૩ ||[[સ્નેહસૃષ્ટિ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]]|| નવલકથા
|-
| ૧૪૪ ||[[સત્યની શોધમાં]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૪૫ ||[[પલકારા]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| લઘુકથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૬ ||[[દરિયાપારના બહારવટિયા ]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| ચરિત્ર કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૭ ||[[ગુલાબસિંહ ]] || [[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી |મણિલાલ દ્વિવેદી ]]|| નવલકથા 
|-
| ૧૪૮ ||[[બીરબલ વિનોદ ]] || [[સર્જક:બદ્રનિઝામી–રાહતી|બદ્રનિઝામી–રાહતી]]|| વાર્તા સંગ્રહ 
|-
| ૧૪૯ ||[[હાલરડાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| હાલરડાં સંગ્રહ
|-
| ૧૫૦ ||[[અપરાધી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૫૧ ||[[ઋતુગીતો]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| કાવ્યસંગ્રહ
|-
| ૧૫૨ ||[[છેલ્લું પ્રયાણ]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૫૩ ||[[બારડોલી સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ]] || [[સર્જક:મહાદેવભાઈ દેસાઈ|મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]|| ઐતિહાસિક તવારીખ
|-
| ૧૫૪ ||[[લોકમાન્ય લિંકન]] ||  અમેરિકન ઈન્ફોર્મેશન સર્વિસ || જીવન ચરિત્ર
|-
| ૧૫૫ ||[[નિહારિકા]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૧૫૬ ||[[એશિયાનું કલંક યાને કોરીયાની કથા]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| ઇતિહાસ
|-
| ૧૫૭ ||[[અકબર]] || [[સર્જક:ઉત્તમલાલ ત્રિવેદી|ઉત્તમલાલ ત્રિવેદી]]|| ચરિત્રકથા
|-
| ૧૫૮ ||[[કિસા ગોતમી અને બીજાં સ્ત્રીરત્નો]] || [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]]|| ચરિત્રકથા
|-
| ૧૫૯ ||[[સ્વામી વિવેકાનંદ]]|| [[સર્જક:રામપ્રસાદ કાશીપ્રસાદ દેસાઈ|રામપ્રસાદ કાશીપ્રસાદ દેસાઈ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૦ ||[[રાજમાતા જીજાબાઈ અને બીજા સ્ત્રી રત્નો]]|| [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૧ ||[[સરદાર વલ્લભભાઈ - ભાગ પહેલો]]|| [[સર્જક:નરહરિ પરીખ|નરહરિ પરીખ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૨ || [[મહાદેવભાઈનું પૂર્વચરિત]] || [[સર્જક:નરહરિ પરીખ|નરહરિ પરીખ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૩ || [[સાહિત્યને ઓવારેથી]] || [[સર્જક:શંકરલાલ શાસ્ત્રી|શંકરલાલ શાસ્ત્રી]] || સાહિત્ય સમીક્ષા
|-
| ૧૬૪ || [[ગ્રામોન્નતિ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || પ્રકીર્ણ
|-
| ૧૬૫ || [[જેલ ઓફિસની બારી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વાર્તા સંગ્રહ 
|-
| ૧૬૬ ||[[રૂપસુંદરી અને બીજા સ્ત્રીરત્નો]]|| [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૭ ||[[ગ્રહાષ્ટક વત્તા એક]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૬૮ ||[[મોત્સારા અને બીથોવન]]|| [[સર્જક:અમિતાભ મડિયા|અમિતાભ મડિયા]] || ચરિત્રકથા
|-
|}
* આ પુસ્તકની સ્કેન કોપી જોઈએ છે.</text>
      <sha1>2918pkc08o07z27hbe8mt5j8murp4s4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166933</id>
      <parentid>166932</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:43:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35643" xml:space="preserve">વિકિસ્રોત ગુજરાતી પર હાલ ઉપલબ્ધ પુસ્તકોની યાદી અહીં આપવામાં આવી છે.  
આપ નીચેના કોષ્ટકમાં પુસ્તકના નામ, પુસ્તકના લેખક અને પુસ્તકના પ્રકાર મુજબ સોર્ટીંગ (કક્કાવારી ગોઠવણ) કરી શકો છો. આમ કરવા જે તે કોલમના મથાળાની બાજુમાં આપેલ [[File:Sort symbol.png|15px]] ચિહ્નનો ઉપયોગ કરો.
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! ક્રમ !!નામ !! લેખક !! પ્રકાર
|-
| ૧ ||[[રચનાત્મક કાર્યક્રમ]] || [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ચળવળ નિર્દેશન
|-
| ૨ ||[[સત્યના પ્રયોગો અથવા આત્મકથા]] || [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || આત્મકથા
|-
| ૩ ||[[ભદ્રંભદ્ર]] || [[સર્જક:રમણભાઈ મહિપતરામ નીલકંઠ|રમણભાઈ મ. નીલકંઠ]]  || હાસ્યનવલ
|-
| ૪ ||[[આરોગ્યની ચાવી]] ||  [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  ||આરોગ્ય 
|-
| ૫ ||[[મિથ્યાભિમાન]] || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]]  || નાટક
|-
|૬ ||[[મેઘાણીની નવલિકાઓ ખંડ ૧]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || નવલિકા
|-
| ૭ ||[[મેઘાણીની નવલિકાઓ ખંડ ૨]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || નવલિકા
|-
| ૮ ||[[ઓખાહરણ]]  || [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]] || આખ્યાન
|-
| ૯ ||[[દાદાજીની વાતો]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૧૦ ||[[કલાપીનો કેકારવ]]  || [[સર્જક:કલાપી|કલાપી]] || કાવ્યસંગ્રહ
|-
| ૧૧ ||[[શ્રી સામાયિક સૂત્ર (સ્થાનકવાસી)]]*  || જૈન ધાર્મિક સાહિત્ય || ધાર્મિક 
|-
| ૧૨ ||[[સોરઠને તીરે તીરે]]  || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || નવલકથા
|-
| ૧૩||[[કાશ્મીરનો પ્રવાસ]]* || [[સર્જક:કલાપી|કલાપી]] || પ્રવાસ વર્ણન
|-
| ૧૪||[[આ તે શી માથાફોડ !]]*  || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || કેળવણી
|-
| ૧૫ ||[[કથન સપ્તશતી]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || કહેવત સંગ્રહ
|-
| ૧૬ ||[[ગુજરાતી ભાષાના કવિયોનો ઇતિહાસ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || ઐતિહાસિક 
|-
| ૧૭ ||[[અનાસક્તિયોગ]]* ||  [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || ધાર્મિક 
|-
| ૧૮ ||[[સ્ત્રીસંભાષણ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૧૯ ||[[લક્ષ્મી નાટક]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૨૦ ||[[તાર્કિક બોધ]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || બોધકથા
|-
| ૨૧ ||[[ગંગાબાઈ જમનાબાઈની વાત]]* || [[સર્જક:દલપતરામ|દલપતરામ]] || નાટક
|-
| ૨૨ ||[[માણસાઈના દીવા]]* || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || બોધકથા
|-
| ૨૩ ||[[હિંદ સ્વરાજ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] ||  સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૪ ||[[કંકાવટી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વ્રતકથા
|-
| ૨૫ ||[[સર્વોદય]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૬ ||[[કુસુમમાળા]]*|| [[સર્જક:નરસિંહરાવ દિવેટિયા|નરસિંહરાવ દિવેટિયા]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૨૭ ||[[મંગળપ્રભાત]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૮ ||[[ગામડાંની વહારે‎]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || સમાજ ઘડતર
|-
| ૨૯ ||[[સોરઠ, તારાં વહેતાં પાણી‎]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૩૦ ||[[ ભટનું ભોપાળું]]*|| [[સર્જક:નવલરામ પંડ્યા|નવલરામ પંડ્યા]] || નાટક
|-
| ૩૧ ||[[રાઈનો પર્વત]]*|| [[સર્જક:રમણભાઈ મહિપતરામ નીલકંઠ|રમણભાઈ મ. નીલકંઠ]] || હાસ્યનવલ
|-
| ૩૨ ||[[અખાના છપ્પા]]* || [[સર્જક:અખો|અખો]] || છપા સંગ્રહ
|-
| ૩૩ ||[[અખેગીતા]] || [[સર્જક:અખો|અખો]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૩૪ ||[[નળાખ્યાન]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]] || આખ્યાન 
|-
| ૩૫||[[ઋતુના રંગ]]* || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૩૬ ||[[વેવિશાળ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૩૭ ||[[મારો જેલનો અનુભવ]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || અનુભવ કથા
|-
| ૩૮ ||[[શ્રી આનંદધન ચોવીશી]]*|| [[સર્જક:આનંદધન|આનંદધન મુનિ]] || સ્તવન સંગ્રહ
|-
| ૩૯ ||[[વનવૃક્ષો]]*|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય (માહિતી સંચય)
|-
| ૪૦ ||[[ મૂરખરાજ અને તેના બે ભાઈઓ]]*|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]] || બોધકથા
|-
| ૪૧ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૧]]*|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૪૨ ||[[રસિકવલ્લભ]]*|| [[સર્જક:દયારામ|દયારામ]] || આધ્યાત્મિક-ભક્તિ પદો
|-
| ૪૩ ||[[સિંધુડો]]*|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || શૌર્યગીતો
|-
| ૪૪ ||[[ અકબર બીરબલ નિમિત્તે હિંદી કાવ્યતરંગ]]*|| [[સર્જક:નવલરામ પંડ્યા|નવલરામ પંડ્યા]] || વાર્તા
|-
| ૪૫ ||[[પાયાની કેળવણી]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || કેળવણી
|-
| ૪૬ ||[[વસુંધરાનાં વહાલાં દવલાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૪૭ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૧]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૪૮ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૨]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૪૯ ||[[પાંખડીઓ]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || ટૂંકી વાર્તાઓ
|-
| ૫૦ ||[[ જયા-જયન્ત]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || નાટક
|-
| ૫૧ ||[[ ચિત્રદર્શનો]]*|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || શબ્દચિત્ર સંગ્રહ
|-
| ૫૨ ||[[બીરબલ અને બાદશાહ ]]*|| [[સર્જક:પી. પી. કુન્તનપુરી|પી. પી. કુન્તનપુરી-યોગી]] || વાર્તા સંગ્રહ
|-
| ૫3 ||[[રાષ્ટ્રિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || દેશભક્તિ ગીત સંગ્રહ
|-
| ૫૪ ||[[કલ્યાણિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || ભક્તિ ગીત સંગ્રહ
|-
| ૫૫ ||[[રાસચંદ્રિકા ]]*|| [[સર્જક:અરદેશર ખબરદાર|અરદેશર ફરામજી ખબરદાર]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૫૬ ||[[તુલસી-ક્યારો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૫૭ ||[[રા' ગંગાજળિયો‎]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૫૮ ||[[કિલ્લોલ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || હાલરડાં સંગ્રહ
|-
| ૫૯ ||[[ઈશુ ખ્રિસ્ત]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૦ ||[[વેણીનાં ફૂલ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૬૧ ||[[બુદ્ધ અને મહાવીર]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૨ ||[[રામ અને કૃષ્ણ]]|| [[સર્જક:કિશોરલાલ ઘનશ્યામલાલ મશરૂવાળા|કિશોરલાલ મશરૂવાળા]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૬૩ ||[[મામેરૂં]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]]|| આખ્યાન
|-
| ૬૪ ||[[ અંગદવિષ્ટિ ]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૫ ||[[રાવણ મંદોદરી સંવાદ]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૬ ||[[પ્રભુ પધાર્યા]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૬૭ ||[[નંદબત્રીશી]]|| [[સર્જક:શામળ|શામળ]]|| મહાકાવ્ય
|-
| ૬૮ ||[[દક્ષિણ આફ્રિકાના સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ઐતિહાસિક
|-
| ૬૯ ||[[સુદામા ચરિત]]*|| [[સર્જક:પ્રેમાનંદ|પ્રેમાનંદ]]|| આખ્યાન
|-
| ૭૦ ||[[સ્રોતસ્વિની]]|| [[સર્જક:દામોદર બોટાદકર|દામોદર બોટાદકર]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૭૧ ||[[કુરબાનીની કથાઓ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૭૨ ||[[રાસતરંગિણી]]|| [[સર્જક:દામોદર બોટાદકર|દામોદર બોટાદકર]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૭૩ ||[[ફ્લૉરેન્સ નાઇટિંગેલનું જીવન ચરિત્ર]]|| [[સર્જક:શારદા મહેતા|શારદા મહેતા]]|| જીવનચરિત્ર
|-
| ૭૪ ||[[ગાંધીજીનો અક્ષરદેહ - ૧]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ઐતિહાસિક તવારિખ
|-
| ૭૫ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૨]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૭૬ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૧]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૭૭ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૨]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૭૮ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૩]]|| [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]] 
|-
| ૭૯ ||[[સરસ્વતીચંદ્ર - ૪]] || [[સર્જક:ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી|ગોવર્ધનરામ ત્રિપાઠી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૮૦ ||[[કરણ ઘેલો]]|| [[સર્જક:નંદશંકર મહેતા|નંદશંકર મહેતા]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૮૧ ||[[લાલકિલ્લાનો મુકદ્દમો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ઐતિહાસિક તવારિખ
|-
| ૮૨ ||[[કલમની પીંછીથી]]|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || બાળ સાહિત્ય
|-
| ૮૩ ||[[એક સત્યવીરની કથા અથવા સોકરેટીસનો બચાવ ]]|| [[સર્જક:મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી|મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી]]  || ચરિત્રકથા
|-
| ૮૪ ||[[દિવાસ્વપ્ન]]|| [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || શિક્ષણ પ્રયોગ કથા
|-
| ૮૫ ||[[બે દેશ દીપક]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૮૬ ||[[ન્હાના ન્હાના રાસ - ભાગ ૩]]|| [[સર્જક:ન્હાનાલાલ કવિ|ન્હાનાલાલ કવિ]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૮૭ ||[[શિવાજીની સૂરતની લૂટ]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૮૮ ||[[ગંગા - એક ગુર્જર વાર્તા ]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૮૯ ||[[સવિતા-સુંદરી]]|| [[સર્જક:ઇચ્છારામ દેસાઇ |ઇચ્છારામ દેસાઇ ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૯૦ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૩]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૧ ||[[૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વેનું હિન્દુસ્તાન]]|| [[સર્જક:નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર|નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૯૨ ||[[સોરઠી સંતો, ભાગ પહેલો|સોરઠી સંતો ભાગ ૧]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૩ ||[[ઘાશીરામ કોટવાલ|ઘાશીરામ કોટવાલ]]|| [[સર્જક:દિવાન શાકેરરામ દલપતરામ |દિવાન શાકેરરામ દલપતરામ ]] || હાસ્યનવલ
|-
| ૯૪ ||[[ઝંડાધારી - મહર્ષિ દયાનંદ|ઝંડાધારી - મહર્ષિ દયાનંદ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૯૫ ||[[વીરક્ષેત્રની સુંદરી]]|| ડો રામજી (મરાઠી) : અનુવાદક :[[સર્જક:નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર |નારાયણ વિશનજી ઠક્કુર]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૯૬ ||[[સાર-શાકુંતલ]]|| [[સર્જક:નર્મદ|નર્મદ]] || નાટક
|-
| ૯૭ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ પહેલો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ પહેલો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૮ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ બીજો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ બીજો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૯૯ ||[[સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ ત્રીજો|સોરઠી બહારવટીયા - ભાગ ત્રીજો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
|૧૦૦ ||[[શોભના]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
|૧૦૧ ||[[છાયાનટ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૨ ||[[બાપુનાં પારણાં|બાપુનાં પારણાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
|૧૦૩ ||[[ઠગ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૪ ||[[વેરાનમાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૦૫ || [[બંસરી]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૦૬ ||[[એકતારો]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ભજન સંગ્રહ
|-
| ૧૦૭ ||[[માબાપોને]] || [[સર્જક:ગિજુભાઈ બધેકા|ગિજુભાઈ બધેકા]] || 
|-
| ૧૦૮ || [[પંકજ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૦૯ || [[કાંચન અને ગેરુ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૦ || [[દીવડી]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૧ || [[પત્રલાલસા]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૨ ||[[નિરંજન]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૩ ||[[ગુજરાતની ગઝલો]]|| [[સર્જક:કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી|કૃષ્ણલાલ મોહનલાલ ઝવેરી]] (સંપા.) || ગઝલ સંગ્રહ
|-
| ૧૧૪ ||[[ગુજરાતનો જય]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૧૫ ||[[સાસુવહુની લઢાઈ]]|| [[સર્જક:મહિપતરામ રૂપરામ નીલકંઠ|મહિપતરામ રૂપરામ નીલકંઠ]]  || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૧૬ ||[[પુરાતન જ્યોત]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૧૭ ||[[પ્રતિમાઓ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || લઘુકથા સંગ્રહ
|-
| ૧૧૮ ||[[યુગવંદના]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]  || કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૧૧૯ || [[દિવાળીબાઈના પત્રો]] || દિવાળીબાઈ || પત્ર સંગ્રહ
|-
| ૧૨૦ || [[નારીપ્રતિષ્ઠા]] ||[[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી|મણિલાલ દ્વિવેદી]]  || નિબંધ 
|-
| ૧૨૧ || [[ત્રિશંકુ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || [[:શ્રેણી:નવલકથા|નવલકથા]]
|-
| ૧૨૨ || [[જીવનધર્મી સાહિત્યકાર જયભિખ્ખુ ]]|| [[સર્જક:પ્રફુલ્લ રાવલ|પ્રફુલ્લ રાવલ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૨૩ || [[સિદ્ધરાજ જયસિંહ ]]|| [[સર્જક:જયભિખ્ખુ|જયભિખ્ખુ]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૨૪ || [[આત્મવૃત્તાંત]]|| [[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી|મણિલાલ દ્વિવેદી]] || આત્મકથા
|-
| ૧૨૫ || [[કચ્છનો કાર્તિકેય]]|| [[સર્જક:વિશનજી ચતુર્ભુજ ઠક્કુર|વિશનજી ચતુર્ભુજ ઠક્કુર]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૨૬ || [[સાઠીના સાહિત્યનું દિગ્દર્શન]]|| [[સર્જક:ડાહ્યાભાઈ દેરાસરી|ડાહ્યાભાઈ દેરાસરી]] || ઇતિહાસ
|-
| ૧૨૭ || [[કલાપી]]|| [[સર્જક:નવલરામ જગન્નાથ ત્રિવેદી|નવલરામ જગન્નાથ ત્રિવેદી]] || જીવનચરિત્ર
|-
| ૧૨૮ || [[મધ્યયુગના પ્રસિધ્ધ મુસ્લિમ વૈજ્ઞાનિકો]]|| [[સર્જક:સઈદ શેખ|સઈદ શેખ]] || માહિતી પુસ્તિકા
|-
| ૧૨૯ || [[ગુજરાતી નાટ્યવિવેચન]]|| [[સર્જક: ડૉ દીપક ભાનુશંકર ભટ્ટ| ડૉ દીપક ભાનુશંકર ભટ્ટ]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૦ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૪]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૧૩૧ ||[[સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ૫]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || લોકકથા
|-
| ૧૩૨ ||[[લીલુડી ધરતી - ૧]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૩ ||[[લીલુડી ધરતી - ૨]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૪ ||[[વ્યાજનો વારસ]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૩૫ ||[[સમરાંગણ]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || ઐતિહાસિક નવલકથા
|-
| ૧૩૬ ||[[પરકમ્મા]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૭ ||[[જયભિખ્ખુ:વ્યક્તિત્વ અને વાઙ્‌મય]]|| [[સર્જક:નટુભાઈ ઠક્કર|નટુભાઈ ઠક્કર]] || વિવેચન
|-
| ૧૩૮ ||[[જીવનનો ધબકાર - મારી સ્મરણયાત્રા]]|| [[સર્જક:લાભુભાઈ સોનાણી|લાભુભાઈ સોનાણી]] || આત્મકથા
|-
| ૧૩૯ ||[[હીરાની ચમક]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૦ ||[[જયભિખ્ખુ:વ્યક્તિત્વ અને વાઙ્‌મય]]|| [[સર્જક:નટુભાઈ ઠક્કર|નટુભાઈ ઠક્કર]] || મહાનિબંધ
|-
| ૧૪૧ ||[[રસબિંદુ]]|| [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || લઘુ કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૨ ||[[મહાન સાધ્વીઓ]]|| શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત, હાસમ હીરજી ચારણિયા, નારાયણ હેમચંદ્ર || ચરિત્ર કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૩ ||[[સ્નેહસૃષ્ટિ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]]|| નવલકથા
|-
| ૧૪૪ ||[[સત્યની શોધમાં]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૪૫ ||[[પલકારા]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| લઘુકથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૬ ||[[દરિયાપારના બહારવટિયા ]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| ચરિત્ર કથા સંગ્રહ
|-
| ૧૪૭ ||[[ગુલાબસિંહ ]] || [[સર્જક:મણિલાલ દ્વિવેદી |મણિલાલ દ્વિવેદી ]]|| નવલકથા 
|-
| ૧૪૮ ||[[બીરબલ વિનોદ ]] || [[સર્જક:બદ્રનિઝામી–રાહતી|બદ્રનિઝામી–રાહતી]]|| વાર્તા સંગ્રહ 
|-
| ૧૪૯ ||[[હાલરડાં]]|| [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| હાલરડાં સંગ્રહ
|-
| ૧૫૦ ||[[અપરાધી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૫૧ ||[[ઋતુગીતો]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| કાવ્યસંગ્રહ
|-
| ૧૫૨ ||[[છેલ્લું પ્રયાણ]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| નવલકથા
|-
| ૧૫૩ ||[[બારડોલી સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ]] || [[સર્જક:મહાદેવભાઈ દેસાઈ|મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]|| ઐતિહાસિક તવારીખ
|-
| ૧૫૪ ||[[લોકમાન્ય લિંકન]] ||  અમેરિકન ઈન્ફોર્મેશન સર્વિસ || જીવન ચરિત્ર
|-
| ૧૫૫ ||[[નિહારિકા]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]]|| કાવ્ય સંગ્રહ
|-
| ૧૫૬ ||[[એશિયાનું કલંક યાને કોરીયાની કથા]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]]|| ઇતિહાસ
|-
| ૧૫૭ ||[[અકબર]] || [[સર્જક:ઉત્તમલાલ ત્રિવેદી|ઉત્તમલાલ ત્રિવેદી]]|| ચરિત્રકથા
|-
| ૧૫૮ ||[[કિસા ગોતમી અને બીજાં સ્ત્રીરત્નો]] || [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]]|| ચરિત્રકથા
|-
| ૧૫૯ ||[[સ્વામી વિવેકાનંદ]]|| [[સર્જક:રામપ્રસાદ કાશીપ્રસાદ દેસાઈ|રામપ્રસાદ કાશીપ્રસાદ દેસાઈ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૦ ||[[રાજમાતા જીજાબાઈ અને બીજા સ્ત્રી રત્નો]]|| [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૧ ||[[સરદાર વલ્લભભાઈ - ભાગ પહેલો]]|| [[સર્જક:નરહરિ પરીખ|નરહરિ પરીખ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૨ || [[મહાદેવભાઈનું પૂર્વચરિત]] || [[સર્જક:નરહરિ પરીખ|નરહરિ પરીખ]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૩ || [[સાહિત્યને ઓવારેથી]] || [[સર્જક:શંકરલાલ શાસ્ત્રી|શંકરલાલ શાસ્ત્રી]] || સાહિત્ય સમીક્ષા
|-
| ૧૬૪ || [[ગ્રામોન્નતિ]] || [[સર્જક:રમણલાલ દેસાઈ|રમણલાલ દેસાઈ]] || પ્રકીર્ણ
|-
| ૧૬૫ || [[જેલ ઓફિસની બારી]] || [[સર્જક:ઝવેરચંદ મેઘાણી|ઝવેરચંદ મેઘાણી]] || વાર્તા સંગ્રહ 
|-
| ૧૬૬ ||[[રૂપસુંદરી અને બીજા સ્ત્રીરત્નો]]|| [[સર્જક:શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત|શિવપ્રસાદ દલપતરામ પંડિત]] || ચરિત્રકથા
|-
| ૧૬૭ ||[[ગ્રહાષ્ટક વત્તા એક]]|| [[સર્જક:ચુનીલાલ મડિયા|ચુનીલાલ મડિયા]] || નવલકથા
|-
| ૧૬૮ ||[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]|| [[સર્જક:અમિતાભ મડિયા|અમિતાભ મડિયા]] || ચરિત્રકથા
|-
|}
* આ પુસ્તકની સ્કેન કોપી જોઈએ છે.</text>
      <sha1>rhf638wp14z6rlt63hkqknuiwfez0o5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>સૂચિ:Mozart and Beethoven.pdf</title>
    <ns>106</ns>
    <id>46634</id>
    <revision>
      <id>166919</id>
      <parentid>166504</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:22:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-index</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="476" xml:space="preserve">{{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template
|પ્રકાર=પુસ્તક
|શીર્ષક=મોત્સાર્ટ અને બીથોવન
|ભાષા=gu
|ગ્રંથ=
|સર્જક=અમિતાભ મડિયા
|અનુવાદક=
|સંપાદક=
|ચિત્રકાર=
|મહાવિદ્યાલય=
|પ્રકાશક=
|સરનામું=
|વર્ષ=2005
|Key=
|ISBN=
|OCLC=
|LCCN=
|BNF_ARK=
|ARC=
|સ્રોત=pdf
|Image={{પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧}}
|પ્રગતિ=PO
|પાનાં=&lt;pagelist 1=&quot;મુખપૃષ્ઠ&quot;
2to6=&quot;-&quot;
7to8=&quot;પ્રસ્તાવના&quot; 
9=&quot;અનુક્રમ&quot;
10=&quot;-&quot;
11=&quot;1&quot; /&gt;
|Volumes=
|ટિપ્પણી={{પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૯}}
|Width=
|Css=
|Header={{સ-મ|{{{pagenum}}}||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}{{સ-મ|બીથોવન||{{{pagenum}}}}}&lt;hr&gt;
|Footer=
}}</text>
      <sha1>tktkvpm8kbzwippekb059n5g1hzlzvi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166927</id>
      <parentid>166919</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:34:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-index</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="480" xml:space="preserve">{{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template
|પ્રકાર=પુસ્તક
|શીર્ષક=[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]
|ભાષા=gu
|ગ્રંથ=
|સર્જક=અમિતાભ મડિયા
|અનુવાદક=
|સંપાદક=
|ચિત્રકાર=
|મહાવિદ્યાલય=
|પ્રકાશક=
|સરનામું=
|વર્ષ=2005
|Key=
|ISBN=
|OCLC=
|LCCN=
|BNF_ARK=
|ARC=
|સ્રોત=pdf
|Image={{પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧}}
|પ્રગતિ=PO
|પાનાં=&lt;pagelist 1=&quot;મુખપૃષ્ઠ&quot;
2to6=&quot;-&quot;
7to8=&quot;પ્રસ્તાવના&quot; 
9=&quot;અનુક્રમ&quot;
10=&quot;-&quot;
11=&quot;1&quot; /&gt;
|Volumes=
|ટિપ્પણી={{પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૯}}
|Width=
|Css=
|Header={{સ-મ|{{{pagenum}}}||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}{{સ-મ|બીથોવન||{{{pagenum}}}}}&lt;hr&gt;
|Footer=
}}</text>
      <sha1>1xf8fj7m98h5tjj948kjs72u8imbu6y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૯</title>
    <ns>104</ns>
    <id>46653</id>
    <revision>
      <id>166920</id>
      <parentid>165970</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:24:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2813" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;br/&gt;
&lt;br/&gt;

'''&lt;big&gt;&lt;big&gt;{{center|'''અનુક્રમણિકા'''}}&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;'''
&lt;center&gt;
{|style=&quot;border-right:૦px #000 solid;width:75%;padding-right:0.5em;&quot;
|-
| 
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/પ્રસ્તાવના|પ્રસ્તાવના]] 
| align=&quot;right&quot; | ५
|-
| ૧
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટ|મોત્સાર્ટ]] 
| align=&quot;right&quot; | ૩
|-
| ૨
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટ વિશે|મોત્સાર્ટ વિશે]] 
| align=&quot;right&quot; | ૮૧
|- 
| ૩
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મૅરેજ ઑફ ફિગારો|મૅરેજ ઑફ ફિગારો]] 
| align=&quot;right&quot; | ૮૪
|-
| ૪
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/ડૉન જિયોવાની|ડૉન જિયોવાની]] 
| align=&quot;right&quot; | ૯૧
|-
| ૫
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/કોસી ફાન તુત્તી|કોસી ફાન તુત્તી]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૦૨
|-
| ૬
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/ઝુબેરફ્‌લોટ (મેજિક ફ્‌લૂટ)|ઝુબેરફ્‌લોટ (મેજિક ફ્‌લૂટ)]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૦૫
|-
| ૭
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/ઈડૉમેનિયો|ઈડૉમેનિયો]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૧૨
|-
| ૮
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/સેરાલિયો|સેરાલિયો]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૧૩
|-
| ૯
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/લા ક્લેમેન્ઝા દિ તીતો|લા ક્લેમેન્ઝા દિ તીતો]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૧૪
|-
| ૧૦
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટની કૃતિઓ|મોત્સાર્ટની કૃતિઓ]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૧૫
|-
| ૧
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન|બીથોવન]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૧૯
|-
| ૧૨
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૮૦
|-
| ૧૩
|[[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર|બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર]] 
| align=&quot;right&quot; | ૧૮૪
|-
|}
&lt;/center&gt;&lt;noinclude&gt;{{center|७}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>hinvpog4ok356oi80docgb2owtbihc3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>મોત્સાર્ટ અને બીથોવન</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46795</id>
    <revision>
      <id>166928</id>
      <parentid>165903</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:38:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1348" xml:space="preserve">{{header
 | title      = મોત્સાર્ટ અને બીથોવન
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = 
 | previous   = 
 | next       = 
 | year       = 2005
 | notes      = 
}}


{{default layout|Layout 2}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=1 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=3 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=4 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=5 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=6 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=7 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=8 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=9 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=10 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=11 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}


{{ઢાંચો:પ્રકાશન-ભારત}} 
[[શ્રેણી:પ્રકાશન-ભારત]]

[[શ્રેણી:અમિતાભ મડિયા]]</text>
      <sha1>tbf5mr5x924egdeqq6yh0h5mxtj60tz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166929</id>
      <parentid>166928</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:38:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1234" xml:space="preserve">{{header
 | title      = મોત્સાર્ટ અને બીથોવન
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = 
 | previous   = 
 | next       = 
 | year       = 2005
 | notes      = 
}}


{{default layout|Layout 2}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=1 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=3 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=4 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=5 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=6 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=7 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=8 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=9 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=10 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=11 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}


[[શ્રેણી:અમિતાભ મડિયા]]</text>
      <sha1>01r97ca13jne9jwfq3u0gcwabsyb2m3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166931</id>
      <parentid>166929</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:41:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1324" xml:space="preserve">{{header
 | title      = મોત્સાર્ટ અને બીથોવન
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = 
 | previous   = 
 | next       = 
 | year       = 2005
 | notes      = 
}}


{{default layout|Layout 2}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=1 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=3 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=4 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=5 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=6 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=7 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=8 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=9 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=10 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=11 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; include=196 /&gt;
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}

[[શ્રેણી:અમિતાભ મડિયા]]</text>
      <sha1>gi07ey4s05572l6l8zodryqwr55a8w1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૭૫</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47006</id>
    <revision>
      <id>166889</id>
      <parentid>166566</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T15:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3697" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
બાંધી આપ્યું જે એના મૃત્યુ સુધી ચાલુ રહ્યું. એ જ રીતે વિયેનાના રાજા
રુડૉલ્ફ તરફથી એને વર્ષે 1,500 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ થયેલું
અને લોબ્કોવીટ્ઝની જાગીરમાંથી 700 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ
થયેલું. 1816માં લોબ્કોવીટ્ઝના બેતાળીસ વરસે થયેલા મૃત્યુ પછી પણ
એનું વર્ષાસન મળવું ચાલુ રહેલું ! પણ 1814માં લોબ્કોવીટ્ઝે રુડૉલ્ફને
લખેલું : “બીથોવનની મારા તરફની વર્તણૂકથી મને લેશમાત્ર સંતોષ
નથી. છતાં આનંદ મને એ વાતનો છે કે એની મહાન કલાકૃતિઓની
કદર થવી શરૂ થઈ ગઈ છે.”

'''ભત્રીજાનું પ્રકરણ'''

{{gap}}આ દરમિયાન બીથોવનનો ભાઈ કાર્લ દારૂ ઢીંચી ઢીંચીને
1815ના ડિસેમ્બરની સોળમીએ અવસાન પામ્યો. શંકાશીલ
સ્વભાવને કારણે બીથોવને કાર્લની પત્ની પર ઝેર પાઈને પતિનું ખૂન
ક૨વાનો આક્ષેપ મૂક્યો ! એણે પોસ્ટમૉર્ટમની માંગણી ચાલુ જ રાખી.
મૃત્યુના બે જ દિવસ પહેલાં ભાઈ કાર્લે વિલ બનાવીને બીથોવનને
પુત્ર કાર્બનો ગાર્ડિયન બનાવેલો, પણ એ એકમાત્ર ગાર્ડિયન નહિ,
પત્નીને પણ એણે સહગાર્ડિયન બનાવેલી. બીથોવન પોતાના પુત્રનો
સુવાંગ પૂરો કબજો લઈ લે એવું ભાઈ કાર્લ સહેજેય ઇચ્છતો નહોતો.
વિલમાં છેલ્લે એણે ઈશ્વરને પ્રાર્થેલું : “મારા પુત્રના ભલા ખાતર
મારા ભાઈ અને મારી પત્ની વચ્ચે સુમેળ સ્થપાય તો સારું !”

'''સુનીતિનો ઉપદેશ'''

{{gap}}બીજાઓને નીતિવિષયક ઉચ્ચ ઉપદેશ આપતા રહેવાનો
બીથોવનને ખૂબ જ શોખ હતો. એના મંતવ્ય અનુસાર આખી
દુનિયામાં સત્ય અને નીતિના માર્ગે ચાલનાર એકમાત્ર માણસ પોતે
જ હતો અને દુનિયાના બાકી તમામ લોકો જુઠ્ઠા અને ઠગ હતા.
પોતાની ભાભી સંપૂર્ણ પતિવ્રતા સ્ત્રી નહોતી એટલી હકીકત બીથોવન
માટે પૂરતી થઈ પડી અને એણે ભાભીને પુત્ર કાર્લના મૃત પતિની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9h0ce2whaxu1k7d90nnw08fq50u8hrh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166890</id>
      <parentid>166889</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T15:42:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3696" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બાંધી આપ્યું જે એના મૃત્યુ સુધી ચાલુ રહ્યું. એ જ રીતે વિયેનાના રાજા
રુડૉલ્ફ તરફથી એને વર્ષે 1,500 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ થયેલું
અને લોબ્કોવીટ્ઝની જાગીરમાંથી 700 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ
થયેલું. 1816માં લોબ્કોવીટ્ઝના બેતાળીસ વરસે થયેલા મૃત્યુ પછી પણ
એનું વર્ષાસન મળવું ચાલુ રહેલું ! પણ 1814માં લોબ્કોવીટ્ઝે રુડૉલ્ફને
લખેલું : “બીથોવનની મારા તરફની વર્તણૂકથી મને લેશમાત્ર સંતોષ
નથી. છતાં આનંદ મને એ વાતનો છે કે એની મહાન કલાકૃતિઓની
કદર થવી શરૂ થઈ ગઈ છે.”

'''ભત્રીજાનું પ્રકરણ'''

{{gap}}આ દરમિયાન બીથોવનનો ભાઈ કાર્લ દારૂ ઢીંચી ઢીંચીને
1815ના ડિસેમ્બરની સોળમીએ અવસાન પામ્યો. શંકાશીલ
સ્વભાવને કારણે બીથોવને કાર્લની પત્ની પર ઝેર પાઈને પતિનું ખૂન
ક૨વાનો આક્ષેપ મૂક્યો ! એણે પોસ્ટમૉર્ટમની માંગણી ચાલુ જ રાખી.
મૃત્યુના બે જ દિવસ પહેલાં ભાઈ કાર્લે વિલ બનાવીને બીથોવનને
પુત્ર કાર્બનો ગાર્ડિયન બનાવેલો, પણ એ એકમાત્ર ગાર્ડિયન નહિ,
પત્નીને પણ એણે સહગાર્ડિયન બનાવેલી. બીથોવન પોતાના પુત્રનો
સુવાંગ પૂરો કબજો લઈ લે એવું ભાઈ કાર્લ સહેજેય ઇચ્છતો નહોતો.
વિલમાં છેલ્લે એણે ઈશ્વરને પ્રાર્થેલું : “મારા પુત્રના ભલા ખાતર
મારા ભાઈ અને મારી પત્ની વચ્ચે સુમેળ સ્થપાય તો સારું !”

'''સુનીતિનો ઉપદેશ'''

{{gap}}બીજાઓને નીતિવિષયક ઉચ્ચ ઉપદેશ આપતા રહેવાનો
બીથોવનને ખૂબ જ શોખ હતો. એના મંતવ્ય અનુસાર આખી
દુનિયામાં સત્ય અને નીતિના માર્ગે ચાલનાર એકમાત્ર માણસ પોતે
જ હતો અને દુનિયાના બાકી તમામ લોકો જુઠ્ઠા અને ઠગ હતા.
પોતાની ભાભી સંપૂર્ણ પતિવ્રતા સ્ત્રી નહોતી એટલી હકીકત બીથોવન
માટે પૂરતી થઈ પડી અને એણે ભાભીને પુત્ર કાર્લના મૃત પતિની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>382fy7gjybpjkyl0lvsrkwur0m5fdxk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166896</id>
      <parentid>166890</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:33:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3696" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બાંધી આપ્યું જે એના મૃત્યુ સુધી ચાલુ રહ્યું. એ જ રીતે વિયેનાના રાજા
રુડૉલ્ફ તરફથી એને વર્ષે 1,500 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ થયેલું
અને લોબ્કોવીટ્ઝની જાગીરમાંથી 700 ફ્‌લોરિન્સનું વર્ષાસન મળવું શરૂ
થયેલું. 1816માં લોબ્કોવીટ્ઝના બેતાળીસ વરસે થયેલા મૃત્યુ પછી પણ
એનું વર્ષાસન મળવું ચાલુ રહેલું ! પણ 1814માં લોબ્કોવીટ્ઝે રુડૉલ્ફને
લખેલું : “બીથોવનની મારા તરફની વર્તણૂકથી મને લેશમાત્ર સંતોષ
નથી. છતાં આનંદ મને એ વાતનો છે કે એની મહાન કલાકૃતિઓની
કદર થવી શરૂ થઈ ગઈ છે.”

'''ભત્રીજાનું પ્રકરણ'''

{{gap}}આ દરમિયાન બીથોવનનો ભાઈ કાર્લ દારૂ ઢીંચી ઢીંચીને
1815ના ડિસેમ્બરની સોળમીએ અવસાન પામ્યો. શંકાશીલ
સ્વભાવને કારણે બીથોવને કાર્લની પત્ની પર ઝેર પાઈને પતિનું ખૂન
ક૨વાનો આક્ષેપ મૂક્યો ! એણે પોસ્ટમૉર્ટમની માંગણી ચાલુ જ રાખી.
મૃત્યુના બે જ દિવસ પહેલાં ભાઈ કાર્લે વિલ બનાવીને બીથોવનને
પુત્ર કાર્લનો ગાર્ડિયન બનાવેલો, પણ એ એકમાત્ર ગાર્ડિયન નહિ,
પત્નીને પણ એણે સહગાર્ડિયન બનાવેલી. બીથોવન પોતાના પુત્રનો
સુવાંગ પૂરો કબજો લઈ લે એવું ભાઈ કાર્લ સહેજેય ઇચ્છતો નહોતો.
વિલમાં છેલ્લે એણે ઈશ્વરને પ્રાર્થેલું : “મારા પુત્રના ભલા ખાતર
મારા ભાઈ અને મારી પત્ની વચ્ચે સુમેળ સ્થપાય તો સારું !”

'''સુનીતિનો ઉપદેશ'''

{{gap}}બીજાઓને નીતિવિષયક ઉચ્ચ ઉપદેશ આપતા રહેવાનો
બીથોવનને ખૂબ જ શોખ હતો. એના મંતવ્ય અનુસાર આખી
દુનિયામાં સત્ય અને નીતિના માર્ગે ચાલનાર એકમાત્ર માણસ પોતે
જ હતો અને દુનિયાના બાકી તમામ લોકો જુઠ્ઠા અને ઠગ હતા.
પોતાની ભાભી સંપૂર્ણ પતિવ્રતા સ્ત્રી નહોતી એટલી હકીકત બીથોવન
માટે પૂરતી થઈ પડી અને એણે ભાભીને પુત્ર કાર્લના મૃત પતિની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0w3kkywh3k941msm11vdgw1hilmv2ly</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૭૬</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47007</id>
    <revision>
      <id>166891</id>
      <parentid>166567</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T15:51:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3923" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૬૬||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;ઇચ્છાનુસા૨ના અર્ધવાલીપણાના અધિકારમાંથી તગેડી મૂકવાની
તજવીજ શરૂ કરી. ભાભીએ 1818માં એક લફરું કરેલું ખરું. એ
બદચલન વર્તનને આગળ ધરીને એણે કોર્ટમાં જઈને ભત્રીજાના
પૂરેપૂરા – એકમાત્ર – વાલી તરીકે પોતાને નિયુક્ત કરતો ઑર્ડર
મેળવી લીધો ! ભત્રીજો તો બિચારો એ વખતે માત્ર નવ જ વરસનો
હતો. એ માતાને મળી શકે જ નહિ તે માટે શક્ય હતાં તે બધાં
જ વિઘ્નો બીથોવને ઊભાં કર્યાં ! એણે ભત્રીજાને પહેલાં તો વિયેનાની
એક રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ‘જિયાનેટાસિયો દેલ રિયો’માં દાખલ કર્યો
પણ પછી એમાંથી ઉઠાવી લઈને એક કૉન્વેન્ટ સ્કૂલમાં મોકલી આપ્યો
અને પછી તો એને એમાંથી પણ ઉઠાવી લઈ ઘરમાં પોતાની
સાથે રાખ્યો. ઉપરાંત એ બાળકના મનમાં એની મા વિશે ગંદું ઝેર
રેડ્યું ! મા વિશે ગંદાં વિધાનો બોલવા માટે એને પ્રોત્સાહન આપ્યું.
ભત્રીજાના આવા વિચિત્ર વર્તનથી તો પેલી કૉન્વેન્ટના શિક્ષકો અને
પ્રિન્સિપાલ પણ ત્રાસી ચૂકેલા કારણ કે એ બાળક તો પોતાના
સહપાઠીઓ ઉપર પોતાની કડવી વાણી વડે ખરાબ અસર ફેલાવી
રહેલો. ભાભીએ કોર્ટમાં પોતાના પુત્રના પૂરેપૂરા અને એકમાત્ર
વાલીપણાના અધિકાર અને ઉછેરની જવાબદારી માટે અરજી કરી.
બે મહિના સુધી કોર્ટમાં સુનાવણી થયા બાદ કાજીએ એ બિચારી
માતાની અરજી ફગાવી દીધી. પણ એ પછી બીજા બે મહિનાના
અંતે બાળક કાર્લ મહાન સંગીતકાર કાકાથી ત્રાસી જઈને અને ભાગી
જઈને પોતાની મા પાસે જઈ પહોંચ્યો, અને આખો મામલો ફરી
એક વાર કોર્ટ સમક્ષ આવ્યો.

{{gap}}ભત્રીજાના મનમાં મા વિશે ઝેર રેડવાની વૃત્તિ તેમ જ પોતાની
એકલવાયી પ્રકૃતિને કારણે તેમ જ કુંવારા હોવાને કારણે એકલહાથે
જ બાળકનો ઉછેર કરવા માટે બીથોવન અસમર્થ હતો. એ પોતાના
ઘરગથ્થુ વ્યવહારોને જ મહાપરાણે સંભાળી શકતો. નોકરોને
તોછડાઈથી ગાળો ભાંડવા માટે અને બધા જોડે ઝઘડી પડવાની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jebwp71eeyrncfohzlhtygwzp29kxqc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166897</id>
      <parentid>166891</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:34:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3923" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૬૬||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;ઇચ્છાનુસા૨ના અર્ધવાલીપણાના અધિકારમાંથી તગેડી મૂકવાની
તજવીજ શરૂ કરી. ભાભીએ 1818માં એક લફરું કરેલું ખરું. એ
બદચલન વર્તનને આગળ ધરીને એણે કોર્ટમાં જઈને ભત્રીજાના
પૂરેપૂરા – એકમાત્ર – વાલી તરીકે પોતાને નિયુક્ત કરતો ઑર્ડર
મેળવી લીધો ! ભત્રીજો તો બિચારો એ વખતે માત્ર નવ જ વરસનો
હતો. એ માતાને મળી શકે જ નહિ તે માટે શક્ય હતાં તે બધાં
જ વિઘ્નો બીથોવને ઊભાં કર્યાં ! એણે ભત્રીજાને પહેલાં તો વિયેનાની
એક રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલ ‘જિયાનેટાસિયો દેલ રિયો’માં દાખલ કર્યો
પણ પછી એમાંથી ઉઠાવી લઈને એક કૉન્વેન્ટ સ્કૂલમાં મોકલી આપ્યો
અને પછી તો એને એમાંથી પણ ઉઠાવી લઈ ઘરમાં પોતાની
સાથે રાખ્યો. ઉપરાંત એ બાળકના મનમાં એની મા વિશે ગંદું ઝેર
રેડ્યું ! મા વિશે ગંદાં વિધાનો બોલવા માટે એને પ્રોત્સાહન આપ્યું.
ભત્રીજાના આવા વિચિત્ર વર્તનથી તો પેલી કૉન્વેન્ટના શિક્ષકો અને
પ્રિન્સિપાલ પણ ત્રાસી ચૂકેલા કારણ કે એ બાળક તો પોતાના
સહપાઠીઓ ઉપર પોતાની કડવી વાણી વડે ખરાબ અસર ફેલાવી
રહેલો. ભાભીએ કોર્ટમાં પોતાના પુત્રના પૂરેપૂરા અને એકમાત્ર
વાલીપણાના અધિકાર અને ઉછેરની જવાબદારી માટે અરજી કરી.
બે મહિના સુધી કોર્ટમાં સુનાવણી થયા બાદ કાજીએ એ બિચારી
માતાની અરજી ફગાવી દીધી. પણ એ પછી બીજા બે મહિનાના
અંતે બાળક કાર્લ મહાન સંગીતકાર કાકાથી ત્રાસી જઈને અને ભાગી
જઈને પોતાની મા પાસે જઈ પહોંચ્યો, અને આખો મામલો ફરી
એક વાર કોર્ટ સમક્ષ આવ્યો.

{{gap}}ભત્રીજાના મનમાં મા વિશે ઝેર રેડવાની વૃત્તિ તેમ જ પોતાની
એકલવાયી પ્રકૃતિને કારણે તેમ જ કુંવારા હોવાને કારણે એકલહાથે
જ બાળકનો ઉછેર કરવા માટે બીથોવન અસમર્થ હતો. એ પોતાના
ઘરગથ્થુ વ્યવહારોને જ મહાપરાણે સંભાળી શકતો. નોકરોને
તોછડાઈથી ગાળો ભાંડવા માટે અને બધા જોડે ઝઘડી પડવાની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d4j8p1t42fpk4u2kz5fgncgzqkdd7k4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૭૭</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47008</id>
    <revision>
      <id>166892</id>
      <parentid>166569</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T15:58:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3608" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૭}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આતુરતા ધરાવવા માટે એ નામચીન હતો જ. ભત્રીજા જોડે ક્યારેક
અત્યંત ઋજુ તો ઘણી વાર સાવ જ જડ બનીને રાક્ષસી વર્તન કરતો.
આટલું ઓછું હોય એમ એ પાછો બહેરો હતો. તેથી એની જોડે શીઘ્ર
સ્ફુરિત ઊર્મિઓ અને વિચારોની આપલે કરવી બાળભત્રીજા માટે
સાવ અશક્ય નહિ તોપણ મહામુશ્કેલ બનતી જ. એક બાળકને
ઉછેરવા માટે એ તદ્દન નાલાયક હતો.

'''બાળકની આપવીતી'''

કોર્ટમાં કાજીએ એ બાળકને પૂછ્યું, “તું કાકા સાથે રહેવું પસંદ
કરીશ કે માતા સાથે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો, “કાકા સાથે, પણ
શરતે કે એમની સાથે સાથીદાર હોય; કારણ કે કાકાને સંભળાતું
નથી તેથી એમની સાથે વાતો કરવી અશક્ય છે.” પછી કાજીએ
આગળ પૂછ્યું કે, “તારા કાકાને ત્યાં તું એકલો પડી જતો ખરો
કે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો :

:{{gap}}''હા, કાકા ઘેર હોય નહિ ત્યારે હું સાવ જ એકલો પડી જતો. મારા કાકા મારી સાથે સારું, માયાળુ વર્તન કરે છે અને હું બદમાશી કરું ત્યારે જ મને દબડાવે છે. પણ જ્યારથી હું ભાગીને મારી મંમી પાસે જતો રહ્યો છું ત્યારથી કાકાનું વર્તન સારું નથી, એ મને ગળચી દબાવીને બોલતી બંધ કરી દેવાની ધમકી આપે છે. મારા કાકાને ખુશ રાખવા માટે મારે કાકા આગળ વારે ઘડીએ મારી મમ્મી વિશે હલકટ વાતો કરવી પડે છે !''

{{gap}}બીથોવન વિશે આવું ઘૃણાસ્પદ બયાન સાંભળીને કાજીએ
બીથોવનની અટકમાં રહેલ શબ્દ ‘ફાન’ વિશે પુરાવા માંગ્યા. ‘ફૉન’
શબ્દ ઉચ્ચ જર્મન કુળની અને ‘ફાન’ શબ્દ ઉચ્ચ ડચ કુળની ખાનદાની
પરંપરાનો સૂચક હોવાથી કાજીને વહેમ પડ્યો કે બીથોવને પોતાના
નામમાં ‘ફાન' શબ્દ જાતે જ ઘુસાડી દીધેલો હશે ! પોતાની
ખાનદાનીની સાબિતી આપતાં બીથોવન પહેલી આંગળી ખોપરી પર
અને બીજા હાથનો પંજો છાતીમાં ડાબી બાજુએ ધરીને તોરમાં&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l7onb694a3j35jh1x60m7rrzulwxotm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166893</id>
      <parentid>166892</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T15:59:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3607" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૭}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;આતુરતા ધરાવવા માટે એ નામચીન હતો જ. ભત્રીજા જોડે ક્યારેક
અત્યંત ઋજુ તો ઘણી વાર સાવ જ જડ બનીને રાક્ષસી વર્તન કરતો.
આટલું ઓછું હોય એમ એ પાછો બહેરો હતો. તેથી એની જોડે શીઘ્ર
સ્ફુરિત ઊર્મિઓ અને વિચારોની આપલે કરવી બાળભત્રીજા માટે
સાવ અશક્ય નહિ તોપણ મહામુશ્કેલ બનતી જ. એક બાળકને
ઉછેરવા માટે એ તદ્દન નાલાયક હતો.

'''બાળકની આપવીતી'''

કોર્ટમાં કાજીએ એ બાળકને પૂછ્યું, “તું કાકા સાથે રહેવું પસંદ
કરીશ કે માતા સાથે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો, “કાકા સાથે, પણ
શરતે કે એમની સાથે સાથીદાર હોય; કારણ કે કાકાને સંભળાતું
નથી તેથી એમની સાથે વાતો કરવી અશક્ય છે.” પછી કાજીએ
આગળ પૂછ્યું કે, “તારા કાકાને ત્યાં તું એકલો પડી જતો ખરો
કે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો :

:{{gap}}''હા, કાકા ઘેર હોય નહિ ત્યારે હું સાવ જ એકલો પડી જતો. મારા કાકા મારી સાથે સારું, માયાળુ વર્તન કરે છે અને હું બદમાશી કરું ત્યારે જ મને દબડાવે છે. પણ જ્યારથી હું ભાગીને મારી મંમી પાસે જતો રહ્યો છું ત્યારથી કાકાનું વર્તન સારું નથી, એ મને ગળચી દબાવીને બોલતી બંધ કરી દેવાની ધમકી આપે છે. મારા કાકાને ખુશ રાખવા માટે મારે કાકા આગળ વારે ઘડીએ મારી મમ્મી વિશે હલકટ વાતો કરવી પડે છે !''

{{gap}}બીથોવન વિશે આવું ઘૃણાસ્પદ બયાન સાંભળીને કાજીએ
બીથોવનની અટકમાં રહેલ શબ્દ ‘ફાન’ વિશે પુરાવા માંગ્યા. ‘ફૉન’
શબ્દ ઉચ્ચ જર્મન કુળની અને ‘ફાન’ શબ્દ ઉચ્ચ ડચ કુળની ખાનદાની
પરંપરાનો સૂચક હોવાથી કાજીને વહેમ પડ્યો કે બીથોવને પોતાના
નામમાં ‘ફાન' શબ્દ જાતે જ ઘુસાડી દીધેલો હશે ! પોતાની
ખાનદાનીની સાબિતી આપતાં બીથોવન પહેલી આંગળી ખોપરી પર
અને બીજા હાથનો પંજો છાતીમાં ડાબી બાજુએ ધરીને તોરમાં&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t7077l84n0cdo98aw97bun8qzfxirro</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166898</id>
      <parentid>166893</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:36:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3607" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૭}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;આતુરતા ધરાવવા માટે એ નામચીન હતો જ. ભત્રીજા જોડે ક્યારેક
અત્યંત ઋજુ તો ઘણી વાર સાવ જ જડ બનીને રાક્ષસી વર્તન કરતો.
આટલું ઓછું હોય એમ એ પાછો બહેરો હતો. તેથી એની જોડે શીઘ્ર
સ્ફુરિત ઊર્મિઓ અને વિચારોની આપલે કરવી બાળભત્રીજા માટે
સાવ અશક્ય નહિ તોપણ મહામુશ્કેલ બનતી જ. એક બાળકને
ઉછેરવા માટે એ તદ્દન નાલાયક હતો.

'''બાળકની આપવીતી'''

કોર્ટમાં કાજીએ એ બાળકને પૂછ્યું, “તું કાકા સાથે રહેવું પસંદ
કરીશ કે માતા સાથે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો, “કાકા સાથે, પણ
શરતે કે એમની સાથે સાથીદાર હોય; કારણ કે કાકાને સંભળાતું
નથી તેથી એમની સાથે વાતો કરવી અશક્ય છે.” પછી કાજીએ
આગળ પૂછ્યું કે, “તારા કાકાને ત્યાં તું એકલો પડી જતો ખરો
કે ?” બાળકે જવાબ આપ્યો :

:{{gap}}''હા, કાકા ઘેર હોય નહિ ત્યારે હું સાવ જ એકલો પડી જતો. મારા કાકા મારી સાથે સારું, માયાળુ વર્તન કરે છે અને હું બદમાશી કરું ત્યારે જ મને દબડાવે છે. પણ જ્યારથી હું ભાગીને મારી મંમી પાસે જતો રહ્યો છું ત્યારથી કાકાનું વર્તન સારું નથી, એ મને ગળચી દબાવીને બોલતી બંધ કરી દેવાની ધમકી આપે છે. મારા કાકાને ખુશ રાખવા માટે મારે કાકા આગળ વારે ઘડીએ મારી મમ્મી વિશે હલકટ વાતો કરવી પડે છે !''

{{gap}}બીથોવન વિશે આવું ઘૃણાસ્પદ બયાન સાંભળીને કાજીએ
બીથોવનની અટકમાં રહેલ શબ્દ ‘ફાન’ વિશે પુરાવા માંગ્યા. ‘ફૉન’
શબ્દ ઉચ્ચ જર્મન કુળની અને ‘ફાન’ શબ્દ ઉચ્ચ ડચ કુળની ખાનદાની
પરંપરાનો સૂચક હોવાથી કાજીને વહેમ પડ્યો કે બીથોવને પોતાના
નામમાં ‘ફાન' શબ્દ જાતે જ ઘુસાડી દીધેલો હશે ! પોતાની
ખાનદાનીની સાબિતી આપતાં બીથોવન પહેલી આંગળી ખોપરી પર
અને બીજા હાથનો પંજો છાતીમાં ડાબી બાજુએ ધરીને તોરમાં&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l4c4byftrd0g7oh99rr2b7k46w7pwly</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૭૮</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47009</id>
    <revision>
      <id>166894</id>
      <parentid>166570</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:03:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3701" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૮}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બોલ્યો : “મારી ખાનદાની તો અહીં છે !” કોર્ટનું અપમાન કરવા
બદલ કાજીએ એને સખત ઠપકો આપીને દંડ કર્યો. પછી કાજીએ
બીથોવનના વર્તનની તપાસ કરી. વિયેનાની જિયાનેટાસિયો દેલ રિયો
રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં તેમ જ કૉન્વેન્ટ સ્કૂલમાં વાલી તરીકેની
બીથોવનની વર્તણૂકના રિપોર્ટ માંગ્યા; જે તદ્દન ખરાબ નીકળ્યા !
ફલિત એ થયું કે પેલો નિર્દોષ ભત્રીજો સંગીતકાર કાકાની
તુક્કાબાજીનો ભોગ બનેલો. કોઈ કારણ વગર જ કાકાએ એને બંને
સ્કૂલમાંથી ઉઠાડી મૂકેલો ! કાજીને બીથોવનનાં અપલક્ષણોની ખાતરી
થઈ ગઈ, તેથી એણે ચુકાદો આપ્યો કે, “માત્ર માતા જ એ બાળકની
પૂરેપૂરી અને એકમાત્ર વાલી બને છે. પિતાએ પણ વિલમાં માતાને
વાલીપણાના અધિકાર અને જવાબદારી આપેલાં છે જ અને વાલી
તરીકે બીથોવન તદ્દન નાલાયક ઠર્યો છે.” વળી પાછો બીથોવન કોર્ટમાં
જ ભાભી પર બદચલન અંગે આક્ષેપો કરવા માંડ્યો તેથી કાજીએ
તેને ધમકાવીને ચૂપ કરવો પડ્યો. એ જો વધુ બોલત તો કાજી એને
જેલના સળિયા પાછળ ધકેલી દેત !

'''‘ફ્રેન્ડ ઑફ બીથોવન’'''

1815માં બીથોવનના મિત્ર શુપાન્ઝિર પાસે અઢાર વરસનો
એક છોકરો શીન્ડ્લર વાયોલિન શીખી રહેલો. શુપાન્ઝિરને ત્યાં
બીથોવન એને મળ્યો અને જોતજોતામાં એ બંને ગાઢ દોસ્ત બની
ચૂક્યા. વર્ષો વીતતાં દોસ્તી વધુ ગાઢ બની; અને બીથોવન
શીન્ડ્લરની વધુ ને વધુ નજીક આવતો ગયો. છેલ્લે તો ‘પ્રાઇવેટ
સેક્રેટરી’ કે ‘આસિસ્ટન્ટ'ના હોદ્દા વગર જ શીન્ડ્લર બીથોવનનું
નાનુંમોટું બધું કામ કરી આપવા માંડેલો. શીન્ડ્લર બહુ સ્માર્ટ નહોતો
પણ બીથોવનનો ખરો શુભચિંતક હતો અને એનો સ્વભાવ નરમ
હતો. પણ બીથોવનના મૃત્યુ પછી પોતાના વિઝિટિન્ગ કાર્ડ પર ‘ફ્રૅન્ડ
ઑફ બીથોવન' છપાવીને એ મૂરખો હાસ્યાસ્પદ ઠર્યો ! આરાધ્ય&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l9h3l0lueb541lpnhlhk3anx6q73teb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166899</id>
      <parentid>166894</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:37:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3701" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૮}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બોલ્યો : “મારી ખાનદાની તો અહીં છે !” કોર્ટનું અપમાન કરવા
બદલ કાજીએ એને સખત ઠપકો આપીને દંડ કર્યો. પછી કાજીએ
બીથોવનના વર્તનની તપાસ કરી. વિયેનાની જિયાનેટાસિયો દેલ રિયો
રેસિડેન્શિયલ સ્કૂલમાં તેમ જ કૉન્વેન્ટ સ્કૂલમાં વાલી તરીકેની
બીથોવનની વર્તણૂકના રિપોર્ટ માંગ્યા; જે તદ્દન ખરાબ નીકળ્યા !
ફલિત એ થયું કે પેલો નિર્દોષ ભત્રીજો સંગીતકાર કાકાની
તુક્કાબાજીનો ભોગ બનેલો. કોઈ કારણ વગર જ કાકાએ એને બંને
સ્કૂલમાંથી ઉઠાડી મૂકેલો ! કાજીને બીથોવનનાં અપલક્ષણોની ખાતરી
થઈ ગઈ, તેથી એણે ચુકાદો આપ્યો કે, “માત્ર માતા જ એ બાળકની
પૂરેપૂરી અને એકમાત્ર વાલી બને છે. પિતાએ પણ વિલમાં માતાને
વાલીપણાના અધિકાર અને જવાબદારી આપેલાં છે જ અને વાલી
તરીકે બીથોવન તદ્દન નાલાયક ઠર્યો છે.” વળી પાછો બીથોવન કોર્ટમાં
જ ભાભી પર બદચલન અંગે આક્ષેપો કરવા માંડ્યો તેથી કાજીએ
તેને ધમકાવીને ચૂપ કરવો પડ્યો. એ જો વધુ બોલત તો કાજી એને
જેલના સળિયા પાછળ ધકેલી દેત !

'''‘ફ્રેન્ડ ઑફ બીથોવન’'''

1815માં બીથોવનના મિત્ર શુપાન્ઝિર પાસે અઢાર વરસનો
એક છોકરો શીન્ડ્લર વાયોલિન શીખી રહેલો. શુપાન્ઝિરને ત્યાં
બીથોવન એને મળ્યો અને જોતજોતામાં એ બંને ગાઢ દોસ્ત બની
ચૂક્યા. વર્ષો વીતતાં દોસ્તી વધુ ગાઢ બની; અને બીથોવન
શીન્ડ્લરની વધુ ને વધુ નજીક આવતો ગયો. છેલ્લે તો ‘પ્રાઇવેટ
સેક્રેટરી’ કે ‘આસિસ્ટન્ટ'ના હોદ્દા વગર જ શીન્ડ્લર બીથોવનનું
નાનુંમોટું બધું કામ કરી આપવા માંડેલો. શીન્ડ્લર બહુ સ્માર્ટ નહોતો
પણ બીથોવનનો ખરો શુભચિંતક હતો અને એનો સ્વભાવ નરમ
હતો. પણ બીથોવનના મૃત્યુ પછી પોતાના વિઝિટિન્ગ કાર્ડ પર ‘ફ્રૅન્ડ
ઑફ બીથોવન' છપાવીને એ મૂરખો હાસ્યાસ્પદ ઠર્યો ! આરાધ્ય&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3qa9jracfb4y4b1jtxdemylajp86v2v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૭૯</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47010</id>
    <revision>
      <id>166895</id>
      <parentid>166574</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:10:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3316" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૯}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બીથોવનની એણે જીવનકથા લખીને છપાવી. પણ એમાં કપોળકલ્પિત
ઉડ્ડયનો અને મનઘડંત કથાઓ એટલા મોટા પ્રમાણમાં ભરી દીધી
છે કે બિચારા બીજા જીવનકથાકારોનાં પચાસથી પણ વધુ વરસો
સત્યની શોધમાં પસાર થયાં ! શીન્ડ્લરે ઊપજાવી કાઢેલાં કેટલાંક
હડહડતાં જુઠ્ઠાણાં હજી આજે પણ બીથોવનની ચાલુ જીવનકથાઓમાં
સામેલ હોય છે.

'''ઓસરતી જતી સર્જક્તા'''

{{gap}}1814ના મે મહિનામાં એનો ઑપેરા ‘ફિડેલિયો' ફરી વાર
ભજવાયો પણ એમાં જૂના ઑવર્ચરને દૂર કરી નવું લખેલું ઑવર્ચર
ઇન E મેજર વગાડવામાં આવ્યું. 1814થી 1819 સુધીની
બીથોવનની કૃતિઓ છે : ‘પિયાનો સોનાટા ઇન E માઇનોર
(ઓપસ 90), કૅન્ટાટા ‘ધ ગ્લોરિયસ મોમેન્ટ’, ઑવર્ચર ઇન C
(ઓપસ 115), ચલો સોનાટાઝ ઇન C મેજ૨ ઍન્ડ D મેજર
(ઓપસ 102), કોરસ અને ઑર્કેસ્ટ્રા માટે ‘કામ સી ઍન્ડ પ્રૉસ્પરસ
વૉયેજ’, પિયાનો સોનાટા ઇન A મેજર (ઓપસ 101), ગીતમાળા
‘ટુ ધ ડિસ્ટન્ટ બિલવિડ’, પિયાનો સોનાટા ઇન B ફ્લૅટ (ઓપસ
106), માસ ઇન D તથા નવમી સિમ્ફની. દેખીતું જ છે કે એની
સર્જકતા અને ફળદ્રુપતા છેલ્લાં વર્ષોમાં ખાસ્સી ઓસરી ગઈ. ભત્રીજા
માટેનો વિવાદ અને આંખોનું દરદ એ માટે જવાબદાર ગણાય છે.
પણ શું એવું નહિ હોય કે નવી કલ્પનાઓને કાગળ પર ઉતારવા
માટે હવે એણે વધુ મનોમંથનોમાંથી પસાર થવું પડતું હતું ?

'''‘ધ ગ્રેટ માસ’તા વાયા'''

{{gap}}પોતાનો પટ્ટ શિષ્ય, પોતાનો આશ્રયદાતા અને વિયેનાનો
રાજા રુડૉલ્ફ ઑલ્મૂટ્ઝનો સમ્રાટ ઘોષિત થયો. 1820ના માર્ચની
વીસમી એના રાજ્યાભિષેક માટે નક્કી થઈ. બીથોવને સામે ચાલીને
એ વિધિ માટે ગાવાવગાડવાનો એક ભવ્ય માસ લખી આપવાનું&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o0h6ddnt8p13sxxaykgbdwd1f1ubxge</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166900</id>
      <parentid>166895</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:40:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3320" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૬૯}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
બીથોવનની એણે જીવનકથા લખીને છપાવી. પણ એમાં કપોળકલ્પિત
ઉડ્ડયનો અને મનઘડંત કથાઓ એટલા મોટા પ્રમાણમાં ભરી દીધી
છે કે બિચારા બીજા જીવનકથાકારોનાં પચાસથી પણ વધુ વરસો
સત્યની શોધમાં પસાર થયાં ! શીન્ડ્લરે ઊપજાવી કાઢેલાં કેટલાંક
હડહડતાં જુઠ્ઠાણાં હજી આજે પણ બીથોવનની ચાલુ જીવનકથાઓમાં
સામેલ હોય છે.

'''ઓસરતી જતી સર્જક્તા'''

{{gap}}1814ના મે મહિનામાં એનો ઑપેરા ‘ફિડેલિયો' ફરી વાર
ભજવાયો પણ એમાં જૂના ઑવર્ચરને દૂર કરી નવું લખેલું ઑવર્ચર
ઇન E મેજર વગાડવામાં આવ્યું. 1814થી 1819 સુધીની
બીથોવનની કૃતિઓ છે : ‘પિયાનો સોનાટા ઇન E માઇનોર
(ઓપસ 90), કૅન્ટાટા ‘ધ ગ્લોરિયસ મોમેન્ટ’, ઑવર્ચર ઇન C
(ઓપસ 115), ચલો સોનાટાઝ ઇન C મેજ૨ ઍન્ડ D મેજર
(ઓપસ 102), કોરસ અને ઑર્કેસ્ટ્રા માટે ‘કામ સી ઍન્ડ પ્રૉસ્પરસ
વૉયેજ’, પિયાનો સોનાટા ઇન A મેજર (ઓપસ 101), ગીતમાળા
‘ટુ ધ ડિસ્ટન્ટ બિલવિડ’, પિયાનો સોનાટા ઇન B ફ્લૅટ (ઓપસ
106), માસ ઇન D તથા નવમી સિમ્ફની. દેખીતું જ છે કે એની
સર્જકતા અને ફળદ્રુપતા છેલ્લાં વર્ષોમાં ખાસ્સી ઓસરી ગઈ. ભત્રીજા
માટેનો વિવાદ અને આંખોનું દરદ એ માટે જવાબદાર ગણાય છે.
પણ શું એવું નહિ હોય કે નવી કલ્પનાઓને કાગળ પર ઉતારવા
માટે હવે એણે વધુ મનોમંથનોમાંથી પસાર થવું પડતું હતું ?

'''‘ધ ગ્રેટ માસ’ના વાયદા'''

{{gap}}પોતાનો પટ્ટ શિષ્ય, પોતાનો આશ્રયદાતા અને વિયેનાનો
રાજા રુડૉલ્ફ ઑલ્મૂટ્ઝનો સમ્રાટ ઘોષિત થયો. 1820ના માર્ચની
વીસમી એના રાજ્યાભિષેક માટે નક્કી થઈ. બીથોવને સામે ચાલીને
એ વિધિ માટે ગાવાવગાડવાનો એક ભવ્ય માસ લખી આપવાનું&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>og5jkubvgexid4t3xynwpx6lq19setf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૦</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47011</id>
    <revision>
      <id>166879</id>
      <parentid>166575</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:08:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3660" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૦||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
વચન આપ્યું. પણ એ લખી આપવામાં એણે એટલી બધી વાર
લગાડી કે રાજ્યાભિષેકનો વિધિ એ માસ વગર જ પાર પડ્યો.
છેક 1824માં વિયેનાના એક જલસામાં એ ‘ધ ગ્રેટ માસ’ના કેટલાક
ટુકડાનું પ્રથમ વાર ગાયનવાદન કરવામાં આવ્યું. ‘ધ ગ્રેટ માસ’ને
છપાવવા માટે પ્રકાશકો સાથે બીથોવને કરેલી વાટાઘાટોનું પ્રકરણ
પણ એના જીવનના કલંકોમાંનું એક મુખ્ય છે. બીથોવનના
ચાહકો માટે એ એટલું દુઃખદ છે કે એ આજે પણ છોભીલા પડી
જાય છે. અગાઉ ટાંકેલા કેટલાક કિસ્સાની જેમ અહીં પણ એનું વર્તન
એટલું તો બેહૂદું હતું કે તરત જ એક પ્રશ્ન ઉદ્ભવે : શું એને ખબર
જ નહોતી કે ધંધાદારી સોદામાં પણ નીતિમત્તાનું સ્થાન પહેલું
છે ? દુનિયા આખીને સતત નીતિમત્તાના ઉપદેશો આપતા રહેલા
બીથોવને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ છાપવા આપવા માટે એકસાથે ચાર પ્રકાશકો
સાથે વાયદા કર્યા. એમાંથી કેટલાક પાસેથી તો રૉયલ્ટીની રકમ
એણે આગોતરી જ લઈ લીધેલી ! આ ચારે પ્રકાશકો સાથેના
કાગળોમાં એણે હડહડતાં જુઠ્ઠાણાં ચીતર્યાં છે. એક જર્મન
જીવનકથાકારે લખ્યું છે :

{{gap}}''બીથોવનનું આ વર્તન એક સજ્જનને શોભે તેવું હરગિજ નથી. એમાં ક્યાંય ન્યાયપ્રિયતા કે સત્યપ્રિયતા નથી. એક નીતિવાન જીવનકથાકાર બીથોવનની આ લુચ્ચાઈ કે ખંધાઈને કેવી રીતે અવગણ્યા વિના રહી શકે ? આ વર્તન માટે થઈને એને કડક ટીકા વડે ઉતારી પાડ્યા અને વખોડી કાઢઢ્યા વિના કેવી રીતે રહી શકે ? બીથોવન મહાન સંગીતકાર છે એ કારણે આપણે એના માટે અનન્ય પ્રેમાદર ધરાવીએ છીએ. પણ તેથી આ ગુનો મટી જતો નથી.''

;લુડવિગ ફાન બીથોવન, બ્રેઇન પ્રોપ્રાઇટર

{{gap}}ગરીબ દેખાવાનો ઢોંગ કરતા રહેલા બીથોવનના સાત
બૅંકલૉકર્સમાં શૅરસ્ટૉક સલામત હતા. પણ છેલ્લાં થોડાંક વર્ષોથી તેની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fsoux04uj7ryjveex413xw3cs3sxtvp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166901</id>
      <parentid>166879</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:41:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3666" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૦||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
વચન આપ્યું. પણ એ લખી આપવામાં એણે એટલી બધી વાર
લગાડી કે રાજ્યાભિષેકનો વિધિ એ માસ વગર જ પાર પડ્યો.
છેક 1824માં વિયેનાના એક જલસામાં એ ‘ધ ગ્રેટ માસ’ના કેટલાક
ટુકડાનું પ્રથમ વાર ગાયનવાદન કરવામાં આવ્યું. ‘ધ ગ્રેટ માસ’ને
છપાવવા માટે પ્રકાશકો સાથે બીથોવને કરેલી વાટાઘાટોનું પ્રકરણ
પણ એના જીવનના કલંકોમાંનું એક મુખ્ય છે. બીથોવનના
ચાહકો માટે એ એટલું દુઃખદ છે કે એ આજે પણ છોભીલા પડી
જાય છે. અગાઉ ટાંકેલા કેટલાક કિસ્સાની જેમ અહીં પણ એનું વર્તન
એટલું તો બેહૂદું હતું કે તરત જ એક પ્રશ્ન ઉદ્ભવે : શું એને ખબર
જ નહોતી કે ધંધાદારી સોદામાં પણ નીતિમત્તાનું સ્થાન પહેલું
છે ? દુનિયા આખીને સતત નીતિમત્તાના ઉપદેશો આપતા રહેલા
બીથોવને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ છાપવા આપવા માટે એકસાથે ચાર પ્રકાશકો
સાથે વાયદા કર્યા. એમાંથી કેટલાક પાસેથી તો રૉયલ્ટીની રકમ
એણે આગોતરી જ લઈ લીધેલી ! આ ચારે પ્રકાશકો સાથેના
કાગળોમાં એણે હડહડતાં જુઠ્ઠાણાં ચીતર્યાં છે. એક જર્મન
જીવનકથાકારે લખ્યું છે :

:{{gap}}''બીથોવનનું આ વર્તન એક સજ્જનને શોભે તેવું હરગિજ નથી. એમાં ક્યાંય ન્યાયપ્રિયતા કે સત્યપ્રિયતા નથી. એક નીતિવાન જીવનકથાકાર બીથોવનની આ લુચ્ચાઈ કે ખંધાઈને કેવી રીતે અવગણ્યા વિના રહી શકે ? આ વર્તન માટે થઈને એને કડક ટીકા વડે ઉતારી પાડ્યા અને વખોડી કાઢઢ્યા વિના કેવી રીતે રહી શકે ? બીથોવન મહાન સંગીતકાર છે એ કારણે આપણે એના માટે અનન્ય પ્રેમાદર ધરાવીએ છીએ. પણ તેથી આ ગુનો મટી જતો નથી.''

'''લુડવિગ ફાન બીથોવન, બ્રેઇન પ્રોપ્રાઇટર'''

{{gap}}ગરીબ દેખાવાનો ઢોંગ કરતા રહેલા બીથોવનના સાત
બૅંકલૉકર્સમાં શૅરસ્ટૉક સલામત હતા. પણ છેલ્લાં થોડાંક વર્ષોથી તેની&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>11v2vfirw7e5wn0ruxe1hxfiid1lv2n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૧</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47012</id>
    <revision>
      <id>166880</id>
      <parentid>166576</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:23:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3907" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૧}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આવક ધીમે ધીમે ઘટતી જતી હતી. અતિમહત્ત્વાકાંક્ષી કૃતિઓની
રચનામાં એ વ્યસ્ત હતો અને વળી એની સર્જનગતિ ધીમી પડી ગયેલી
તેથી એને પૂરી કરતાં વરસો વીતતાં હતાં. નાનકડી કૃતિઓ પણ
પહેલાંના જેવી ત્વરા અને શીઘ્ર સ્ફુરણાથી એ લખી શકતો નહોતો.

{{gap}}એનો સ્વભાવ વધુ ને વધુ તોરીલો બનતો જતો હતો.
1820માં એને એક ભાગેડુ કે રખડેલ લફંગો સમજીને પોલીસે એની
ધરપકડ કરીને એને જેલના સળિયા પાછળ ધકેલી દીધો. એ બિચારો
ઘણું કરગર્યો પણ પોલીસ ઑફિસરે એના ગંધ મારતા અને ચીંથરેહાલ
જિસ્મને બીથોવન માનવાનો નન્નો જ સંભળાવ્યો. છૂટ્યા પછી
ર્‌હ્યુમેટિઝમમાં અને કમળામાં એ પટકાયો. લીવર બગડતું ગયું અને
છ વરસ પછી હાલત બદતર થઈ ગઈ. પણ પોતે તો સગાંઓના
જીવનને સાચા રસ્તે વાળવા માટે પૃથ્વી પર આવેલો ભેખધારી દૈવી
પુરુષ હતો તેવી બીથોવનને પાકે પાયે ખાતરી હતી ! હવે એણે
ભાઈ જોહાનના અંગત જીવનમાં ડખલ કરવી શરૂ કરી કારણ કે એની
પત્ની પણ ભાઈ કાર્લની પત્ની જેટલી જ બદચલન નીકળી !

{{gap}}જોહાન એટલો બધો ધનવાન થઈ ગયેલો કે એણે વૈભવી
શૈલીએ ઉનાળુ વૅકેશનો પસાર કરવા માટે નીક્ઝેન્ડૉર્ફમાં મોટી જાગીર
ખરીદી. પોતાની પ્રૉપર્ટીના ઝાંપે તેમ જ પોતાના વિઝિટિન્ગ કાર્ડ
ઉપર પોતાના નામ નીચે એ જાહેરાત કરતો : ‘જોહાન ફાન બીથોવન,
લૅન્ડ પ્રોપ્રાઇટર’. એને ચાળે ચઢીને બીથોવને પોતાના વિયેનાના
ઘરની બહાર તકતી મુકાવી : ‘લુડવિક ફાન બીથોવન, બ્રેઇન
પ્રોપ્રાઇટર’ ! 1822માં બીથોવને પોતાના આ શ્રીમંત ભાઈ જોહાન
સાથે સુલેહ કરવા પ્રયત્ન કર્યો કારણ કે એથી પોતાના સંગીતના
ધંધામાં પોતાને ફાયદો થાય એવી એની ગણતરી હતી. પણ એના
સતત શંકાશીલ સ્વભાવને કારણે જોહાન સાથે એનો મેળ જામ્યો જ
નહિ, અને ઝઘડા ચાલુ રહ્યા. ખરેખર પોતાને પ્રતાપે જ એ સડેલી
જિંદગી જીવી રહ્યો હતો. સ્વરચિત ધ્વનિના કિલ્લાઓમાં એને સાથ&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1nonhv124y20d2ag0cp1pn4d44qbtcw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166902</id>
      <parentid>166880</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:42:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3907" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૧}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આવક ધીમે ધીમે ઘટતી જતી હતી. અતિમહત્ત્વાકાંક્ષી કૃતિઓની
રચનામાં એ વ્યસ્ત હતો અને વળી એની સર્જનગતિ ધીમી પડી ગયેલી
તેથી એને પૂરી કરતાં વરસો વીતતાં હતાં. નાનકડી કૃતિઓ પણ
પહેલાંના જેવી ત્વરા અને શીઘ્ર સ્ફુરણાથી એ લખી શકતો નહોતો.

{{gap}}એનો સ્વભાવ વધુ ને વધુ તોરીલો બનતો જતો હતો.
1820માં એને એક ભાગેડુ કે રખડેલ લફંગો સમજીને પોલીસે એની
ધરપકડ કરીને એને જેલના સળિયા પાછળ ધકેલી દીધો. એ બિચારો
ઘણું કરગર્યો પણ પોલીસ ઑફિસરે એના ગંધ મારતા અને ચીંથરેહાલ
જિસ્મને બીથોવન માનવાનો નન્નો જ સંભળાવ્યો. છૂટ્યા પછી
ર્‌હ્યુમેટિઝમમાં અને કમળામાં એ પટકાયો. લીવર બગડતું ગયું અને
છ વરસ પછી હાલત બદતર થઈ ગઈ. પણ પોતે તો સગાંઓના
જીવનને સાચા રસ્તે વાળવા માટે પૃથ્વી પર આવેલો ભેખધારી દૈવી
પુરુષ હતો તેવી બીથોવનને પાકે પાયે ખાતરી હતી ! હવે એણે
ભાઈ જોહાનના અંગત જીવનમાં ડખલ કરવી શરૂ કરી કારણ કે એની
પત્ની પણ ભાઈ કાર્લની પત્ની જેટલી જ બદચલન નીકળી !

{{gap}}જોહાન એટલો બધો ધનવાન થઈ ગયેલો કે એણે વૈભવી
શૈલીએ ઉનાળુ વૅકેશનો પસાર કરવા માટે નીક્ઝેન્ડૉર્ફમાં મોટી જાગીર
ખરીદી. પોતાની પ્રૉપર્ટીના ઝાંપે તેમ જ પોતાના વિઝિટિન્ગ કાર્ડ
ઉપર પોતાના નામ નીચે એ જાહેરાત કરતો : ‘જોહાન ફાન બીથોવન,
લૅન્ડ પ્રોપ્રાઇટર’. એને ચાળે ચઢીને બીથોવને પોતાના વિયેનાના
ઘરની બહાર તકતી મુકાવી : ‘લુડવિક ફાન બીથોવન, બ્રેઇન
પ્રોપ્રાઇટર’ ! 1822માં બીથોવને પોતાના આ શ્રીમંત ભાઈ જોહાન
સાથે સુલેહ કરવા પ્રયત્ન કર્યો કારણ કે એથી પોતાના સંગીતના
ધંધામાં પોતાને ફાયદો થાય એવી એની ગણતરી હતી. પણ એના
સતત શંકાશીલ સ્વભાવને કારણે જોહાન સાથે એનો મેળ જામ્યો જ
નહિ, અને ઝઘડા ચાલુ રહ્યા. ખરેખર પોતાને પ્રતાપે જ એ સડેલી
જિંદગી જીવી રહ્યો હતો. સ્વરચિત ધ્વનિના કિલ્લાઓમાં એને સાથ&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pjvqg4wj7676ksr99w8nlzzjce12sb9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૨</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47013</id>
    <revision>
      <id>166881</id>
      <parentid>166578</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3841" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૨||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આપવા કોઈ જ સાથીદાર નહોતો. પોતાના મકાનમાલિક અને નોકરો
સાથે એ હરહંમેશ ઝઘડતો રહેલો. એમને એ ગાળો ભાંડતો : “જુઠ્ઠા,
ચોર, બદમાશ, લબાડ, ધુતારા !” પ્રકાશકો સાથે અનંત પત્રવ્યવહારમાં 
એ એવો પડ્યો કે સંગીતસર્જન બાજુ પર રહી ગયું !

;રોસિની સાથે મુલાકાત
{{gap}}યુરોપિયન સંગીતનો નવો ચમકતો સિતારો રોસિની 1822માં
વિયેના આવેલો. એને મળવાની બીથોવને પહેલાં તો ના કહી દીધી,
પણ પછી બંને મળ્યા. પણ મુલાકાત દરમિયાન સાચું જોતાં કોઈ જ
વાત થઈ નહિ. એનાં કારણોમાં પહેલું તો બીથોવનની બહેરાશ,
બીજું બીથોવનનું ઇટાલિયન ભાષાનું અજ્ઞાન, ત્રીજું રોસિનીનું જર્મન
ભાષાનું અજ્ઞાન અને ચોથું દુભાષિયાનો અભાવ સમાવેશ પામે છે.
એવામાં જ સંગીતની દુનિયાના અદ્ભુત આશ્ચર્ય સમો માત્ર અગિયાર
વરસનો પિયાનો પ્રોડિજી ફૅરેન્ક લિઝ પણ વિયેના આવેલો. વાયકા
એવી છે કે લિઝના જલસામાં બીથોવન હાજર રહેલો અને જલસાના
સમાપન પછી એણે એ બાળપ્રતિભાને માથે ચુંબન કરેલું.

;‘ધ ગ્રેટ માસ’તી પૂર્ણાહુતિ

{{gap}}1822માં બીથોવને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ પૂરો કર્યો. પણ જેમની સાથે
સોદો કરેલો એ ચાર પ્રકાશકોને છાપવા આપવાને બદલે એણે યુરોપના
જુદા જુદા રાજદરબારોમાં એની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ્સ મોકલી આપવા માટે
પુછાવ્યું ! એમાંથી દસ રાજદરબારોએ એની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ્સ માંગી. એ
દસમાં રશિયાનો ઝાર, પ્રુશિયાનો રાજા, ડેન્માર્કનો રાજા, સેક્સનીનો
રાજા અને ફ્રાંસનો રાજા લૂઈ અઢારમો અને સેંટ પીટર્સબર્ગનો યુવાન
પ્રિન્સ ગૅલિટ્ઝીન સામેલ હતા. ગૅલિટ્ઝીન તો બીથોવન પાછળ પાગલ
થઈ ગયો. એણે 1822માં બીથોવન પાસે ત્રણ નવા સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
માંગ્યા, અને બદલામાં મોં માંગ્યા દામ માંગી લેવાની વિનંતી કરી.
એક ક્વાર્ટેટના પચાસ દુકાત લેખે બીથોવને એ ત્રણે ક્વાર્ટેટ લખી&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ksn1b9f4ybagi370xsv1j4743tnk9t9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166903</id>
      <parentid>166881</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:45:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3852" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૨||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આપવા કોઈ જ સાથીદાર નહોતો. પોતાના મકાનમાલિક અને નોકરો
સાથે એ હરહંમેશ ઝઘડતો રહેલો. એમને એ ગાળો ભાંડતો : “જુઠ્ઠા,
ચોર, બદમાશ, લબાડ, ધુતારા !” પ્રકાશકો સાથે અનંત પત્રવ્યવહારમાં 
એ એવો પડ્યો કે સંગીતસર્જન બાજુ પર રહી ગયું !

'''રોસિની સાથે મુલાકાત'''

{{gap}}યુરોપિયન સંગીતનો નવો ચમકતો સિતારો રોસિની 1822માં
વિયેના આવેલો. એને મળવાની બીથોવને પહેલાં તો ના કહી દીધી,
પણ પછી બંને મળ્યા. પણ મુલાકાત દરમિયાન સાચું જોતાં કોઈ જ
વાત થઈ નહિ. એનાં કારણોમાં પહેલું તો બીથોવનની બહેરાશ,
બીજું બીથોવનનું ઇટાલિયન ભાષાનું અજ્ઞાન, ત્રીજું રોસિનીનું જર્મન
ભાષાનું અજ્ઞાન અને ચોથું દુભાષિયાનો અભાવ સમાવેશ પામે છે.
એવામાં જ સંગીતની દુનિયાના અદ્ભુત આશ્ચર્ય સમો માત્ર અગિયાર
વરસનો પિયાનો પ્રોડિજી ફૅરેન્ક લિઝ પણ વિયેના આવેલો. વાયકા
એવી છે કે લિઝના જલસામાં બીથોવન હાજર રહેલો અને જલસાના
સમાપન પછી એણે એ બાળપ્રતિભાને માથે ચુંબન કરેલું.

'''‘ધ ગ્રેટ માસ’તી પૂર્ણાહુતિ'''

{{gap}}1822માં બીથોવને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ પૂરો કર્યો. પણ જેમની સાથે
સોદો કરેલો એ ચાર પ્રકાશકોને છાપવા આપવાને બદલે એણે યુરોપના
જુદા જુદા રાજદરબારોમાં એની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ્સ મોકલી આપવા માટે
પુછાવ્યું ! એમાંથી દસ રાજદરબારોએ એની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ્સ માંગી. એ
દસમાં રશિયાનો ઝાર, પ્રુશિયાનો રાજા, ડેન્માર્કનો રાજા, સેક્સનીનો
રાજા અને ફ્રાંસનો રાજા લૂઈ અઢારમો અને સેંટ પીટર્સબર્ગનો યુવાન
પ્રિન્સ ગૅલિટ્ઝીન સામેલ હતા. ગૅલિટ્ઝીન તો બીથોવન પાછળ પાગલ
થઈ ગયો. એણે 1822માં બીથોવન પાસે ત્રણ નવા સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
માંગ્યા, અને બદલામાં મોં માંગ્યા દામ માંગી લેવાની વિનંતી કરી.
એક ક્વાર્ટેટના પચાસ દુકાત લેખે બીથોવને એ ત્રણે ક્વાર્ટેટ લખી&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>csf2j09uixhlvfvo2tb32x88v244vd3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૩</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47014</id>
    <revision>
      <id>166882</id>
      <parentid>166580</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:31:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3617" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૩}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આપ્યા. 1824માં એણે પેલા ચારે પ્રકાશકોને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ની
મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ મોકલી આપી. આખરે મેઇન્ઝ નગરના પ્રકાશક શૉટે એને
છાપ્યો, બીજા ત્રણ નારાજ થયા. ફ્રાંસના રાજા લૂઈ અઢારમાએ
બીથોવનને સોનાનો ચંદ્રક મોકલી આપ્યો.

{{gap}}1822ના અંતમાં એનો ઑપેરા ‘ફિડેલિયો’ ફરી એક વાર
વિયેનામાં ભજવાયો. આ વખતે એ એટલો બધો હિટ ગયો કે થિયેટરે
એની પાસે નવા ઑપેરાની માંગણી કરી. પણ અગાઉ જોયું તે મુજબ
બીથોવને આકાશપાતાળ ખૂંદી વળવાની મથામણો કરી છતાં યોગ્ય
લિબ્રેતો નહિ મળ્યો તેથી નવો ઑપેરા ના સર્જાયો તે ના જ સર્જાયો.
એ જ વર્ષે નવેમ્બરમાં લંડન ફિલ્હાર્મોનિક સોસાયટીએ 50 પાઉન્ડની
કિંમતે એની પાસે નવી સિમ્ફની માંગી. બીજા દેશોમાંથી તો વધુ
કિંમત મળી શકે એવી દલીલો બીથોવને પહેલાં કરી જોઈ પણ એથી
ઝાઝું વળી નહિ શકે તેવું જણાતાં ડાહ્યા બનીને એણે મૂળ દરખાસ્ત
સ્વીકારી લીધી. એવામાં જ વિયેનાના ઇમ્પીરિયલ ચૅમ્બર કંપોઝર
એન્ટોન ટેઈબરનું અવસાન થતાં જ એ પદ પર પોતાની નિમણૂક
કરવા માટે બીથોવને અરજી કરી, પણ એ અરજી તરત જ ફગાવી
દેવામાં આવી કારણ કે એ પદ જ બરખાસ્ત કરવાનો નિર્ણય લેવામાં
આવ્યો છે તેવું વિયેનાના રાજાએ જણાવ્યું.

;નવી કૃતિઓ

{{gap}}એની સર્જનગતિ તો હવે મંદ જ હતી. 1823માં ‘બૅગેટેલેસ’
(ઓપસ 126) લખ્યું. પ્રિન્સ ગૅલિટ્ઝીને માંગેલા ત્રણ સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
(ઓપસ 127, 130 અને 132) 1824-25માં લખાયેલા. 1824ના
ફેબ્રુઆરીમાં એણે નવમી સિમ્ફની પૂરી કરી. એના પત્રો અને સ્કેચબુક્સ
૫૨થી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે દસમી સિમ્ફનીના સ્કેચિઝ એણે કરેલા ખરા
પણ એ સિમ્ફની કદી પૂરી થઈ નહિ ! પછી બીજા બે સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
(ઓપસ 131 અને 135) તથા ‘ધ ગ્રાન્ડ ફ્યુગ’ લખ્યા.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jgp62wpcyha1tqbalubq2mq67526ju1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166904</id>
      <parentid>166882</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:47:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3622" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૩}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
આપ્યા. 1824માં એણે પેલા ચારે પ્રકાશકોને ‘ધ ગ્રેટ માસ’ની
મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ મોકલી આપી. આખરે મેઇન્ઝ નગરના પ્રકાશક શૉટે એને
છાપ્યો, બીજા ત્રણ નારાજ થયા. ફ્રાંસના રાજા લૂઈ અઢારમાએ
બીથોવનને સોનાનો ચંદ્રક મોકલી આપ્યો.

{{gap}}1822ના અંતમાં એનો ઑપેરા ‘ફિડેલિયો’ ફરી એક વાર
વિયેનામાં ભજવાયો. આ વખતે એ એટલો બધો હિટ ગયો કે થિયેટરે
એની પાસે નવા ઑપેરાની માંગણી કરી. પણ અગાઉ જોયું તે મુજબ
બીથોવને આકાશપાતાળ ખૂંદી વળવાની મથામણો કરી છતાં યોગ્ય
લિબ્રેતો નહિ મળ્યો તેથી નવો ઑપેરા ના સર્જાયો તે ના જ સર્જાયો.
એ જ વર્ષે નવેમ્બરમાં લંડન ફિલ્હાર્મોનિક સોસાયટીએ 50 પાઉન્ડની
કિંમતે એની પાસે નવી સિમ્ફની માંગી. બીજા દેશોમાંથી તો વધુ
કિંમત મળી શકે એવી દલીલો બીથોવને પહેલાં કરી જોઈ પણ એથી
ઝાઝું વળી નહિ શકે તેવું જણાતાં ડાહ્યા બનીને એણે મૂળ દરખાસ્ત
સ્વીકારી લીધી. એવામાં જ વિયેનાના ઇમ્પીરિયલ ચૅમ્બર કંપોઝર
એન્ટોન ટેઈબરનું અવસાન થતાં જ એ પદ પર પોતાની નિમણૂક
કરવા માટે બીથોવને અરજી કરી, પણ એ અરજી તરત જ ફગાવી
દેવામાં આવી કારણ કે એ પદ જ બરખાસ્ત કરવાનો નિર્ણય લેવામાં
આવ્યો છે તેવું વિયેનાના રાજાએ જણાવ્યું.

'''નવી કૃતિઓ'''

{{gap}}એની સર્જનગતિ તો હવે મંદ જ હતી. 1823માં ‘બૅગેટેલેસ’
(ઓપસ 126) લખ્યું. પ્રિન્સ ગૅલિટ્ઝીને માંગેલા ત્રણ સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
(ઓપસ 127, 130 અને 132) 1824-25માં લખાયેલા. 1824ના
ફેબ્રુઆરીમાં એણે નવમી સિમ્ફની પૂરી કરી. એના પત્રો અને સ્કેચબુક્સ
૫૨થી એ સ્પષ્ટ થાય છે કે દસમી સિમ્ફનીના સ્કેચિઝ એણે કરેલા ખરા
પણ એ સિમ્ફની કદી પૂરી થઈ નહિ ! પછી બીજા બે સ્ટ્રિન્ગ ક્વાર્ટેટ્સ
(ઓપસ 131 અને 135) તથા ‘ધ ગ્રાન્ડ ફ્યુગ’ લખ્યા.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l1zlqrsr2ypkz0zpd6wwu7ngk9peivb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૪</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47015</id>
    <revision>
      <id>166883</id>
      <parentid>166582</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:38:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3844" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૪||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
{{gap}}ચોમેર વાત ચાલી રહી હતી કે એની નવમી સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર
શો બર્લિનમાં થવાનો છે. તેથી એના જબરા ચાહકો એવા ત્રીસ વગદાર
વિયેનાવાસીઓએ છાપામાં જાહેરાત છપાવીને એને અરજી કરી કે આ
સન્માન વિયેનાનગરીને મળવું જોઈએ. {{SIC|વાંચીનેં|વાંચીને}} ક્ષણાર્ધ (પૂરતો) ક્રોધ
કરીને એ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો વિયેનામાં કરવા માટે બીથોવન
તરત તૈયાર થઈ ગયો. 1824ના મેની સાતમીએ વિયેનામાં એનો
પ્રીમિયર શો થયો પણ કોયરે અને ઑર્કેસ્ટ્રાએ એના ગાયનવાદનમાં
વેઠ ઉતારી. છતાં શ્રોતાઓએ તો એને પાંચ વાર તાળીઓના લાંબા
ગડગડાટથી વધાવી લીધી. વિયેનાના રાજા અને એના પરિવારના
સભ્યોએ પણ બીથોવનને સ્ટૅન્ડિન્ગ ઓવેશનથી નવાજ્યો. પણ આ
જલસાથી બીથોવનને ચોખ્ખો નફો માત્ર 420 ફ્લોરિન્સનો જ થયો.
થોડા જ દિવસ પછી આ સિમ્ફનીનો યોજાયેલો બીજો જલસો તો ખોટમાં
પરિણમ્યો. ગિન્નાયેલા બીથોવને મિત્ર શીન્ડ્લર પર છેતરપિંડીનો
આક્ષેપ મૂક્યો ! પછી આ સિમ્ફનીની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ લંડન ફિલ્હાર્મોનિક
સોસાયટીને મોકલી આપી, કારણ કે થોડા વખત અગાઉ એ સોસાયટીએ
નવી સિમ્ફની એની પાસે માંગેલી. લંડનમાં એ જ વર્ષે (1824) માર્ચની
ઓગણત્રીસમીએ આ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો થયો. પ્રુશિયાના રાજા
પ્રત્યે પોતાને ભારોભાર તિરસ્કાર હોવાનું બીથોવને જાહેર કરેલું તે
છતાં એણે એ જ રાજાને આ સિમ્ફની અર્પણ કરી. બદલામાં એ રાજાએ
બીથોવનને કોઈ મોભાદાર ખિતાબથી તો નવાજ્યો નહિ, પણ માણેક
જડેલી એક અંગૂઠીની ભેટ આપી. બીથોવને એને ‘લાલ રંગના
પથ્થરની અંગૂઠી’ કહી ઉતારી પાડી.

;ભત્રીજાતો આપઘાત

{{gap}}1823થી 1825 સુધી વિયેના યુનિવર્સિટીમાં ભણતા ભત્રીજા
કાર્લની મહત્ત્વાકાંક્ષા હતી કે કાં તો લશ્કરમાં જોડાવું અથવા ધંધો કરવો.
પણ બીથોવને એને ભાષાઓના શિક્ષક બનવાની ફરજ પાડી. તરત&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>k0swm9h1gw0rhtadcvsit4w4w9s24sp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166884</id>
      <parentid>166883</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:39:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3844" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૪||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
{{gap}}ચોમેર વાત ચાલી રહી હતી કે એની નવમી સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર
શો બર્લિનમાં થવાનો છે. તેથી એના જબરા ચાહકો એવા ત્રીસ વગદાર
વિયેનાવાસીઓએ છાપામાં જાહેરાત છપાવીને એને અરજી કરી કે આ
સન્માન વિયેનાનગરીને મળવું જોઈએ. {{SIC|વાંચીનેં|વાંચીને}} ક્ષણાર્ધ (પૂરતો) ક્રોધ
કરીને એ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો વિયેનામાં કરવા માટે બીથોવન
તરત તૈયાર થઈ ગયો. 1824ના મેની સાતમીએ વિયેનામાં એનો
પ્રીમિયર શો થયો પણ કોયરે અને ઑર્કેસ્ટ્રાએ એના ગાયનવાદનમાં
વેઠ ઉતારી. છતાં શ્રોતાઓએ તો એને પાંચ વાર તાળીઓના લાંબા
ગડગડાટથી વધાવી લીધી. વિયેનાના રાજા અને એના પરિવારના
સભ્યોએ પણ બીથોવનને સ્ટૅન્ડિન્ગ ઓવેશનથી નવાજ્યો. પણ આ
જલસાથી બીથોવનને ચોખ્ખો નફો માત્ર 420 ફ્લોરિન્સનો જ થયો.
થોડા જ દિવસ પછી આ સિમ્ફનીનો યોજાયેલો બીજો જલસો તો ખોટમાં
પરિણમ્યો. ગિન્નાયેલા બીથોવને મિત્ર શીન્ડ્લર પર છેતરપિંડીનો
આક્ષેપ મૂક્યો ! પછી આ સિમ્ફનીની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ લંડન ફિલ્હાર્મોનિક
સોસાયટીને મોકલી આપી, કારણ કે થોડા વખત અગાઉ એ સોસાયટીએ
નવી સિમ્ફની એની પાસે માંગેલી. લંડનમાં એ જ વર્ષે (1824) માર્ચની
ઓગણત્રીસમીએ આ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો થયો. પ્રુશિયાના રાજા
પ્રત્યે પોતાને ભારોભાર તિરસ્કાર હોવાનું બીથોવને જાહેર કરેલું તે
છતાં એણે એ જ રાજાને આ સિમ્ફની અર્પણ કરી. બદલામાં એ રાજાએ
બીથોવનને કોઈ મોભાદાર ખિતાબથી તો નવાજ્યો નહિ, પણ માણેક
જડેલી એક અંગૂઠીની ભેટ આપી. બીથોવને એને ‘લાલ રંગના
પથ્થરની અંગૂઠી’ કહી ઉતારી પાડી.

;ભત્રીજાનો આપઘાત

{{gap}}1823થી 1825 સુધી વિયેના યુનિવર્સિટીમાં ભણતા ભત્રીજા
કાર્લની મહત્ત્વાકાંક્ષા હતી કે કાં તો લશ્કરમાં જોડાવું અથવા ધંધો કરવો.
પણ બીથોવને એને ભાષાઓના શિક્ષક બનવાની ફરજ પાડી. તરત&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0redp4l8h8blgzxtdt4u47sni7p384e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166905</id>
      <parentid>166884</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:49:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3849" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૪||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
{{gap}}ચોમેર વાત ચાલી રહી હતી કે એની નવમી સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર
શો બર્લિનમાં થવાનો છે. તેથી એના જબરા ચાહકો એવા ત્રીસ વગદાર
વિયેનાવાસીઓએ છાપામાં જાહેરાત છપાવીને એને અરજી કરી કે આ
સન્માન વિયેનાનગરીને મળવું જોઈએ. {{SIC|વાંચીનેં|વાંચીને}} ક્ષણાર્ધ (પૂરતો) ક્રોધ
કરીને એ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો વિયેનામાં કરવા માટે બીથોવન
તરત તૈયાર થઈ ગયો. 1824ના મેની સાતમીએ વિયેનામાં એનો
પ્રીમિયર શો થયો પણ કોયરે અને ઑર્કેસ્ટ્રાએ એના ગાયનવાદનમાં
વેઠ ઉતારી. છતાં શ્રોતાઓએ તો એને પાંચ વાર તાળીઓના લાંબા
ગડગડાટથી વધાવી લીધી. વિયેનાના રાજા અને એના પરિવારના
સભ્યોએ પણ બીથોવનને સ્ટૅન્ડિન્ગ ઓવેશનથી નવાજ્યો. પણ આ
જલસાથી બીથોવનને ચોખ્ખો નફો માત્ર 420 ફ્લોરિન્સનો જ થયો.
થોડા જ દિવસ પછી આ સિમ્ફનીનો યોજાયેલો બીજો જલસો તો ખોટમાં
પરિણમ્યો. ગિન્નાયેલા બીથોવને મિત્ર શીન્ડ્લર પર છેતરપિંડીનો
આક્ષેપ મૂક્યો ! પછી આ સિમ્ફનીની મૅન્યુસ્ક્રિપ્ટ લંડન ફિલ્હાર્મોનિક
સોસાયટીને મોકલી આપી, કારણ કે થોડા વખત અગાઉ એ સોસાયટીએ
નવી સિમ્ફની એની પાસે માંગેલી. લંડનમાં એ જ વર્ષે (1824) માર્ચની
ઓગણત્રીસમીએ આ સિમ્ફનીનો પ્રીમિયર શો થયો. પ્રુશિયાના રાજા
પ્રત્યે પોતાને ભારોભાર તિરસ્કાર હોવાનું બીથોવને જાહેર કરેલું તે
છતાં એણે એ જ રાજાને આ સિમ્ફની અર્પણ કરી. બદલામાં એ રાજાએ
બીથોવનને કોઈ મોભાદાર ખિતાબથી તો નવાજ્યો નહિ, પણ માણેક
જડેલી એક અંગૂઠીની ભેટ આપી. બીથોવને એને ‘લાલ રંગના
પથ્થરની અંગૂઠી’ કહી ઉતારી પાડી.

'''ભત્રીજાનો આપઘાત'''

{{gap}}1823થી 1825 સુધી વિયેના યુનિવર્સિટીમાં ભણતા ભત્રીજા
કાર્લની મહત્ત્વાકાંક્ષા હતી કે કાં તો લશ્કરમાં જોડાવું અથવા ધંધો કરવો.
પણ બીથોવને એને ભાષાઓના શિક્ષક બનવાની ફરજ પાડી. તરત&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6zk9e2z3rx7hkaj6vq4nannfwjz4g72</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૫</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47016</id>
    <revision>
      <id>166885</id>
      <parentid>166629</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:54:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3773" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
જ એ બંનેને પરસ્પર ભયંકર નફરત જાગેલી. બંનેના વિચારો જુદા 
જ હતા. 1825માં ગ્રૅજ્યુએટ થયા પછી કાર્લ વધુ અભ્યાસ માટે 
પોલિટેક્‌નિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયો. શ્લેમર નામના એક 
સરકારી અફસરને ઘરે એ જમતો. ઊગતી યુવાનીમાં પગ મૂકતો એ 
ભત્રીજો સ્વતંત્રતાનો સ્વાદ ચાખી રહેલો. નાચવાનો અને બિલિયર્ડ
રમવાનો એને બહુ આનંદ આવતો. ખોટા ધંધા કરવાનો આક્ષેપ મૂકીને
બીથોવને ભત્રીજાની ખિસ્સાખર્ચી બંધ કરી, માત્ર ટોકન મની આપવાનું
ચાલુ રાખ્યું. ત્રાસી ગયેલા બિચારા કાર્લે 1826ના જુલાઈની ત્રીસમીએ
બે હાથમાં બે પિસ્તોલ પકડી ખોપરી પર મૂકીને ફોડી. પણ બદનસીબે એ ફૂટી છતાં ખોપરીમાં નાના ઘા થવાથી આગળ વાત વધી નહિ.
એ બચી ગયો ! બીથોવન ભાંગી જ પડ્યો ! એને કાર્લ વહાલો તો 
હતો જ, પણ વહાલ કરવાની એની રીત કંઈક જુદી જ હતી. 
બીથોવનના મિત્રોએ બીથોવનને સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો કે એક વાલી 
તરીકે તે તદ્દન નાલાયક જ હતો. આ આખું પ્રકરણ એ મિત્રોએ દાબી 
દીધું જેથી મહાન સંગીતકારના ફજેતીના ફાળકા થાય નહિ. કાર્લ જેવો 
ઠીક થઈ ગયો કે તરત જ એને લઈને બીથોવન ભાઈ જોહાનની 
નિક્ઝેન્ડોર્ફ ખાતેની જાગીર પર રહેવા ચાલ્યો ગયો. એ પણ કેટલું 
વિચિત્ર કે જે સ્ત્રીના ચારિત્ર્ય વિશે પોતે સાવ હલકો અભિપ્રાય ધરાવતો 
હતો એની સાથે એક ઘરમાં રહેવા બીથોવન તૈયાર થઈ ગયો. પણ 
જોહાનની ઉદાર પત્નીએ તો એની સરભરા કરી. પણ ભાઈભાભીને 
ત્યાં બીથોવને એક નવું ડહાપણ ડહોળ્યું. એણે ભાઈ જોહાનને સઘળી 
પ્રૉપર્ટી અને પૈસાનો વારસો ભત્રીજા કાર્લને આપવા અને ભાભીને કશું 
પણ નહિ પરખાવવા ચઢવણી કરી ! 

;અંતિમ યાત્રા

{{gap}}બીથોવનની અંતિમ યાત્રા વિશે ઘણી ખોટી વાતો લખાયેલી 
છે. એને માટે મિત્ર શીન્ડ્‌લર જવાબદાર છે. બીથોવનના મૃત્યુ પછી&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nassewmadwovr6samgdre5avdxbkgd5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166886</id>
      <parentid>166885</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T14:54:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3774" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
જ એ બંનેને પરસ્પર ભયંકર નફરત જાગેલી. બંનેના વિચારો જુદા 
જ હતા. 1825માં ગ્રૅજ્યુએટ થયા પછી કાર્લ વધુ અભ્યાસ માટે 
પોલિટેક્‌નિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયો. શ્લેમર નામના એક 
સરકારી અફસરને ઘરે એ જમતો. ઊગતી યુવાનીમાં પગ મૂકતો એ 
ભત્રીજો સ્વતંત્રતાનો સ્વાદ ચાખી રહેલો. નાચવાનો અને બિલિયર્ડ
રમવાનો એને બહુ આનંદ આવતો. ખોટા ધંધા કરવાનો આક્ષેપ મૂકીને
બીથોવને ભત્રીજાની ખિસ્સાખર્ચી બંધ કરી, માત્ર ટોકન મની આપવાનું
ચાલુ રાખ્યું. ત્રાસી ગયેલા બિચારા કાર્લે 1826ના જુલાઈની ત્રીસમીએ
બે હાથમાં બે પિસ્તોલ પકડી ખોપરી પર મૂકીને ફોડી. પણ બદનસીબે 
એ ફૂટી છતાં ખોપરીમાં નાના ઘા થવાથી આગળ વાત વધી નહિ.
એ બચી ગયો ! બીથોવન ભાંગી જ પડ્યો ! એને કાર્લ વહાલો તો 
હતો જ, પણ વહાલ કરવાની એની રીત કંઈક જુદી જ હતી. 
બીથોવનના મિત્રોએ બીથોવનને સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો કે એક વાલી 
તરીકે તે તદ્દન નાલાયક જ હતો. આ આખું પ્રકરણ એ મિત્રોએ દાબી 
દીધું જેથી મહાન સંગીતકારના ફજેતીના ફાળકા થાય નહિ. કાર્લ જેવો 
ઠીક થઈ ગયો કે તરત જ એને લઈને બીથોવન ભાઈ જોહાનની 
નિક્ઝેન્ડોર્ફ ખાતેની જાગીર પર રહેવા ચાલ્યો ગયો. એ પણ કેટલું 
વિચિત્ર કે જે સ્ત્રીના ચારિત્ર્ય વિશે પોતે સાવ હલકો અભિપ્રાય ધરાવતો 
હતો એની સાથે એક ઘરમાં રહેવા બીથોવન તૈયાર થઈ ગયો. પણ 
જોહાનની ઉદાર પત્નીએ તો એની સરભરા કરી. પણ ભાઈભાભીને 
ત્યાં બીથોવને એક નવું ડહાપણ ડહોળ્યું. એણે ભાઈ જોહાનને સઘળી 
પ્રૉપર્ટી અને પૈસાનો વારસો ભત્રીજા કાર્લને આપવા અને ભાભીને કશું 
પણ નહિ પરખાવવા ચઢવણી કરી ! 

;અંતિમ યાત્રા

{{gap}}બીથોવનની અંતિમ યાત્રા વિશે ઘણી ખોટી વાતો લખાયેલી 
છે. એને માટે મિત્ર શીન્ડ્‌લર જવાબદાર છે. બીથોવનના મૃત્યુ પછી&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jasuqwt4v51jp8zc5uiovi3zwtdwwnd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166906</id>
      <parentid>166886</parentid>
      <timestamp>2022-08-12T16:51:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amvaishnav</username>
        <id>156</id>
      </contributor>
      <comment>/* Validated */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3779" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;4&quot; user=&quot;Amvaishnav&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૫}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
જ એ બંનેને પરસ્પર ભયંકર નફરત જાગેલી. બંનેના વિચારો જુદા 
જ હતા. 1825માં ગ્રૅજ્યુએટ થયા પછી કાર્લ વધુ અભ્યાસ માટે 
પોલિટેક્‌નિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં વિદ્યાર્થી તરીકે જોડાયો. શ્લેમર નામના એક 
સરકારી અફસરને ઘરે એ જમતો. ઊગતી યુવાનીમાં પગ મૂકતો એ 
ભત્રીજો સ્વતંત્રતાનો સ્વાદ ચાખી રહેલો. નાચવાનો અને બિલિયર્ડ
રમવાનો એને બહુ આનંદ આવતો. ખોટા ધંધા કરવાનો આક્ષેપ મૂકીને
બીથોવને ભત્રીજાની ખિસ્સાખર્ચી બંધ કરી, માત્ર ટોકન મની આપવાનું
ચાલુ રાખ્યું. ત્રાસી ગયેલા બિચારા કાર્લે 1826ના જુલાઈની ત્રીસમીએ
બે હાથમાં બે પિસ્તોલ પકડી ખોપરી પર મૂકીને ફોડી. પણ બદનસીબે 
એ ફૂટી છતાં ખોપરીમાં નાના ઘા થવાથી આગળ વાત વધી નહિ.
એ બચી ગયો ! બીથોવન ભાંગી જ પડ્યો ! એને કાર્લ વહાલો તો 
હતો જ, પણ વહાલ કરવાની એની રીત કંઈક જુદી જ હતી. 
બીથોવનના મિત્રોએ બીથોવનને સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો કે એક વાલી 
તરીકે તે તદ્દન નાલાયક જ હતો. આ આખું પ્રકરણ એ મિત્રોએ દાબી 
દીધું જેથી મહાન સંગીતકારના ફજેતીના ફાળકા થાય નહિ. કાર્લ જેવો 
ઠીક થઈ ગયો કે તરત જ એને લઈને બીથોવન ભાઈ જોહાનની 
નિક્ઝેન્ડોર્ફ ખાતેની જાગીર પર રહેવા ચાલ્યો ગયો. એ પણ કેટલું 
વિચિત્ર કે જે સ્ત્રીના ચારિત્ર્ય વિશે પોતે સાવ હલકો અભિપ્રાય ધરાવતો 
હતો એની સાથે એક ઘરમાં રહેવા બીથોવન તૈયાર થઈ ગયો. પણ 
જોહાનની ઉદાર પત્નીએ તો એની સરભરા કરી. પણ ભાઈભાભીને 
ત્યાં બીથોવને એક નવું ડહાપણ ડહોળ્યું. એણે ભાઈ જોહાનને સઘળી 
પ્રૉપર્ટી અને પૈસાનો વારસો ભત્રીજા કાર્લને આપવા અને ભાભીને કશું 
પણ નહિ પરખાવવા ચઢવણી કરી ! 

'''અંતિમ યાત્રા'''

{{gap}}બીથોવનની અંતિમ યાત્રા વિશે ઘણી ખોટી વાતો લખાયેલી 
છે. એને માટે મિત્ર શીન્ડ્‌લર જવાબદાર છે. બીથોવનના મૃત્યુ પછી&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2zrua3lj2zngwxt6yfdrs2l8ow4uruy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૬</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47017</id>
    <revision>
      <id>166907</id>
      <parentid>166630</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:42:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3907" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૬||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;એ મહાન સંગીતકારના જીવનમાં પોતાની મહત્તા વધારવા માટે
ચિંતાતુર થઈને એણે કેટલાક પરિચિતો પર ખોટ્ટા જુઠ્ઠા આક્ષેપો મૂકીને
સત્ય સાથે ચેડાં કર્યાં છે. ભત્રીજા કાર્લ સાથે બીથોવન જોહાનને ત્યાં
રહેવા ગયો ત્યારે શીન્ડ્લરે એવો આક્ષેપ કર્યો છે કે કડકડતી ઠંડીમાં
ફાયરવુડ નહિ આપીને જોહાને બીથોવનને થિજાવી દીધો અને પાછા
ફરતાં ખાસ ખુલ્લી ઘોડાગાડીની સગવડ કરીને બીથોવનને ઠંડીથી
એટલો બધો ઠીંગરાવી દીધો કે એ આખરે મરી ગયો.

ભત્રીજા કાર્લના આપઘાતના પ્રયત્ન પછી કોર્ટે એના વાલી
બીથોવનની સાથે એક બ્રૂનિન્ગ નામના માણસને નીમેલો. કાર્લ સાથે
બીથોવન જ્યારે જોહાનને ત્યાં હતો ત્યારે જ બ્રૂનિન્ગે વિયેનાથી
અચાનક કાગળ લખીને જણાવ્યું કે, “કાર્લ માટે ધંધો શરૂ કરવાની
તજવીજમાં હું પડ્યો હોવાથી તમે બંને જલદી વિયેના આવી જાઓ.”
જોહાને કેવું વિલ બનાવવું એનું ડહાપણ બીથોવન હજી પણ છોડતો
નહોતો તેથી બંને ભાઈઓ બાખડી પડ્યા. જોહાનની ઢાંકેલી-બંધ
ઘોડાગાડી લઈને એની પત્ની તો આગોતરી જ વિયેના ચાલી ગયેલી
તેથી બીજો વિકલ્પ નહિ હોવાને કારણે જોહાને બીથોવન અને કાર્લને
ખુલ્લી ઘોડાગાડીમાં મોકલી આપ્યા. પણ ઠંડી, હિમવર્ષા અને પવન
ખૂબ હતાં. વળી રસ્તામાં એક રાતે જે વીશીમાં રાતવાસો કર્યો ત્યાં
અગ્નિની સુવિધા આપવામાં આવી નહિ. એ રાતે જ બીથોવનને
તાવ આવ્યો. વિયેના આવીને તો એ પથારીવશ જ થઈ ગયો છતાં
ત્રણ દિવસ સુધી તો એણે પોતાની કોઈ દરકાર કરી નહિ. છેક એ
પછી એણે ડૉક્ટરને તેડાવ્યો.

{{gap}}શીન્ડ્લર વળી એવું કહે છે કે ડૉક્ટરને બોલાવી લાવવા માટે
બીથોવને કાર્લને કહેલું પણ કાર્લ છેક ત્રણ દિવસ પછી ફિઝિશિયન
વૅવ્રુચને બોલાવી લાવ્યો. એમણે પહેલું નિદાન ન્યુમોનિયાનું કર્યું પણ
તરત જ ઝાડા છૂટી જવાની જૂની બીમારીએ પણ ઊથલો માર્યો.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3m8rmbpm53jq0clxxw2ewvlvwdjizsn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166908</id>
      <parentid>166907</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:43:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3914" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૬||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;એ મહાન સંગીતકારના જીવનમાં પોતાની મહત્તા વધારવા માટે
ચિંતાતુર થઈને એણે કેટલાક પરિચિતો પર ખોટ્ટા જુઠ્ઠા આક્ષેપો મૂકીને
સત્ય સાથે ચેડાં કર્યાં છે. ભત્રીજા કાર્લ સાથે બીથોવન જોહાનને ત્યાં
રહેવા ગયો ત્યારે શીન્ડ્લરે એવો આક્ષેપ કર્યો છે કે કડકડતી ઠંડીમાં
ફાયરવુડ નહિ આપીને જોહાને બીથોવનને થિજાવી દીધો અને પાછા
ફરતાં ખાસ ખુલ્લી ઘોડાગાડીની સગવડ કરીને બીથોવનને ઠંડીથી
એટલો બધો ઠીંગરાવી દીધો કે એ આખરે મરી ગયો.

{{gap}}ભત્રીજા કાર્લના આપઘાતના પ્રયત્ન પછી કોર્ટે એના વાલી
બીથોવનની સાથે એક બ્રૂનિન્ગ નામના માણસને નીમેલો. કાર્લ સાથે
બીથોવન જ્યારે જોહાનને ત્યાં હતો ત્યારે જ બ્રૂનિન્ગે વિયેનાથી
અચાનક કાગળ લખીને જણાવ્યું કે, “કાર્લ માટે ધંધો શરૂ કરવાની
તજવીજમાં હું પડ્યો હોવાથી તમે બંને જલદી વિયેના આવી જાઓ.”
જોહાને કેવું વિલ બનાવવું એનું ડહાપણ બીથોવન હજી પણ છોડતો
નહોતો તેથી બંને ભાઈઓ બાખડી પડ્યા. જોહાનની ઢાંકેલી-બંધ
ઘોડાગાડી લઈને એની પત્ની તો આગોતરી જ વિયેના ચાલી ગયેલી
તેથી બીજો વિકલ્પ નહિ હોવાને કારણે જોહાને બીથોવન અને કાર્લને
ખુલ્લી ઘોડાગાડીમાં મોકલી આપ્યા. પણ ઠંડી, હિમવર્ષા અને પવન
ખૂબ હતાં. વળી રસ્તામાં એક રાતે જે વીશીમાં રાતવાસો કર્યો ત્યાં
અગ્નિની સુવિધા આપવામાં આવી નહિ. એ રાતે જ બીથોવનને
તાવ આવ્યો. વિયેના આવીને તો એ પથારીવશ જ થઈ ગયો છતાં
ત્રણ દિવસ સુધી તો એણે પોતાની કોઈ દરકાર કરી નહિ. છેક એ
પછી એણે ડૉક્ટરને તેડાવ્યો.

{{gap}}શીન્ડ્લર વળી એવું કહે છે કે ડૉક્ટરને બોલાવી લાવવા માટે
બીથોવને કાર્લને કહેલું પણ કાર્લ છેક ત્રણ દિવસ પછી ફિઝિશિયન
વૅવ્રુચને બોલાવી લાવ્યો. એમણે પહેલું નિદાન ન્યુમોનિયાનું કર્યું પણ
તરત જ ઝાડા છૂટી જવાની જૂની બીમારીએ પણ ઊથલો માર્યો.&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>11ohjnclwv127zeoza5l6c8l8504bdb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૭</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47018</id>
    <revision>
      <id>166909</id>
      <parentid>166631</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:46:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3800" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૭}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;પછી તો કમળો અને ડ્રૉપ્સી પણ થયા. બે જ મહિના પછી જોહાને
આવીને બીથોવન સાથે રહેવું શરૂ કર્યું. બીથોવનની દેખરેખમાં મિત્રો
હોલ્ઝ અને શીન્ડ્લર તો પહેલેથી હતા જ.

{{gap}}એવામાં બ્રિટનમાં રહેતા સ્ટૂમ્ફ નામના એક જર્મન માણસે એવું
સાંભળ્યું કે બીથોવનનો સૌથી વધુ પ્રિય કંપોઝર હૅન્ડલ છે. તાજેતરમાં
જ હૅન્ડલના સમગ્ર સંગીતનું પ્રકાશન થયેલું. ડૉ. ઍર્નોલ્ડે સંપાદિત કરેલા
એ સમગ્ર સંગીતને સમાવતા ચાળીસ ગ્રંથો એણે બીથોવનને ભેટ મોકલી
આપ્યા. બીથોવન ખુશ થયો, એણે સ્ટૂમ્ફને આભારપત્ર પણ લખ્યો,
એમાં વળી લખ્યું કે, “લંડન ફિલ્હાર્મોનિક સોસાયટી થોડાં વરસો અગાઉ
મારા લાભાર્થે જલસો યોજવા માંગતી હતી. એ જલસો યોજાય તો મને
આનંદ થશે.” સોસાયટીએ જવાબ આપ્યો કે, “જલસો યોજીને 100
પાઉન્ડ બીથોવનને ચૂકવાશે, પણ માંદગીની સારવાર માટે જરૂર હોય
તો વધુ નાણાં પણ ચૂકવવામાં આવશે.” પોતાની સાચી નાણાકીય
પરિસ્થિતિ બીથોવને છેલ્લા શ્વાસ સુધી છુપાવી રાખેલી. પોતાના
શૅરસ્ટૉકનો અખંડ વારસો ભત્રીજાને આપવાની એની તમન્ના હતી.
કોઈ પણ ભાગે એને એ વેચી દેવાની તૈયારીમાં નહોતો. નવી સિમ્ફની
લખી આપવાનો વાયદો કરતાં એણે સોસાયટીને લખ્યું : “મારા ડેસ્કમાં
નવી સિમ્ફનીના સ્કેચિઝ પડેલા જ છે.” આ સમયે એણે શુબર્ટનાં ગીતો
વાંચ્યાં. એ નવોદિત સંગીતપ્રતિભાને એ તરત જ પિછાણી ગયો. શુબર્ટ
એક વાર આવીને એને મળી પણ ગયો.

'''અંતિમ દિવસો'''

{{gap}}આખરે લશ્કરમાં જોડાવા દેવાની સંમતિ બીથોવને ભત્રીજાને
આપી દીધી. એને હતું કે આ રીતે જ ભત્રીજો શિસ્ત શીખી શકશે.
એ ‘ઇગ્લુ’ રેજિમેન્ટમાં દાખલ થઈ ગયો એ પહેલાં બીથોવને એને
છેલ્લી વાર મળી લીધું. એના ગયા પછી બીથોવને વિલ બનાવ્યું
અને એમાં ભત્રીજા કાર્લને પોતાની સઘળી પ્રૉપર્ટીનો એકમાત્ર વારસ&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qoiqybu4ispox573me8ce9txcpnyorg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૮</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47019</id>
    <revision>
      <id>166910</id>
      <parentid>166632</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:49:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3571" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૭૮||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;બનાવ્યો. પણ વિલ પર સહી એણે છેક અવસાનના બે જ દિવસ
પહેલાં કરી. 1827ના માર્ચની ચોવીસમીએ એ કોમામાં સરી ગયો
અને છવ્વીસમીએ બપોરે પાંચ વાગ્યે અવસાન પામ્યો. મૃત્યુની ક્ષણે
એની પથારીની બાજુમાં બે જણા જ હતા : એન્સ્લેમ હુટન્બ્રેનર અને
ભાઈ જોહાનની પત્ની.

'''મૃત્યુ પછી'''

{{gap}}એની કુલ સંપત્તિની આંકણી 3,000 પાઉન્ડ થઈ. તેમાં એના
શૅરસ્ટૉકનો પણ સમાવેશ થઈ જાય છે. એ શૅરસ્ટૉકની શોધખોળ
કરતાં જ એના ડેસ્કના ડ્રૉઅરમાંથી ‘ઇમ્મોર્ટલ બિલવિડ’ને સંબોધેલા
પ્રેમપત્રો પણ મળી આવેલા.

{{gap}}માર્ચની ઓગણત્રીસમીએ એનો દફનવિધિ યોજાયો. એ દિવસે
વિયેનાની સ્કૂલો બંધ રહી. એના ઘર આગળ 30,000 લોકો ભેગા
થયા. એના કૉફિનને ઊંચકનારામાં એક શુબર્ટ પણ હતો. વિયેના
નજીકના ગામ વાહ્‌રિન્ગના કબ્રસ્તાનમાં એને દફનાવાયો. કબર ઉપર
નાની પિરામિડ ચણી એના પર નામ કોતરવામાં આવ્યું: BEETHOVEN.
થોડાં જ વર્ષોમાં એની કબર એટલી બધી ઉપેક્ષિત થઈ કે 1888માં
‘વિયેના સોસાયટી ઑફ ફ્રેન્ડ્સ ઑફ મ્યૂઝિક'એ એનું કૉફિન ખોદી કાઢી
વિયેના લઈ જઈ સેન્ટ્રલ સેમેટરીમાં શુબર્ટની કબરની બાજુમાં દફનાવ્યું.

{{gap}}ભત્રીજા કાર્લને કાકા બીથોવનની સંપત્તિ તો મળી જ, પણ
વધારામાં કાકા જોહાનની 42,000 ફ્‌લોરિન્સની સંપત્તિ પણ
1848માં એના મૃત્યુ પછી મળી. જોહાનની પત્ની તો 1828માં મૃત્યુ
પામેલી. 1858માં કાર્લ મૃત્યુ પામ્યો ત્યારે કાર્લની પત્ની અને બાળકો
હયાત હતાં પણ પછી એ બધા વારસદારો વધુ ને વધુ ઘસાતા ગયા
અને એ રીતે ગરીબ બનતા ગયા. કાર્લનો એક પૌત્ર (અને બીથોવન
અટક ધરાવતી છેલ્લી વ્યક્તિ) પહેલા વિશ્વયુદ્ધમાં પોતાના
દેશબંધુઓની સેવામાં સમાચારની આપલે કરનારા ખેપિયા અને&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gy1s8x3v5w9fshsxh1oc600pfs0n7e2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૮૯</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47020</id>
    <revision>
      <id>166911</id>
      <parentid>166633</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:54:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3498" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૯}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
કૅમ્પના રસોઇયા તરીકે લશ્કરમાં જોડાયેલો. પૅરૅલિસિસના ઍટૅકથી
વિયેનાની એક હૉસ્પિટલમાં 1918માં મૃત્યુ પામ્યો.

'''બીથોવનની રોજિંદી આદતો'''

{{gap}}એના ઝીંથરા જેવા વાળ એ કદી ઓળતો નહિ, એ ક્યારે
કપાવતો હશે એ પણ એ જ જાણે ! એને વારંવાર અને ઘણી વાર
તો કલાકો સુધી નહાતા રહેવાની ટેવ હતી. એમાં એને મજા પડતી;
એમાં જ એને નવા સંગીતની સ્ફુરણા થતી. ચાલતી વેળા હાથના
પહોંચા અને આંગળી વડે ચેનચાળા કરવાની તથા સ્વગત બડબડાટ
કરવાની અને ગણગણાટ ક૨વાની એને આદત હતી. ગમે તે ઋતુ
હોય એ મળસકે જ ઊઠી જતો અને જાતે પર્કોલેટ કરીને કૉફી પી
લેતો. ચોક્કસ ગણતરી કરીને એ અચૂક સાઠ બુંદદાણા લઈને જ એ
કૉફી તૈયાર કરતો. પાર્મેસન ચીઝ સાથેની મૅક્રોની અને બધા જ
પ્રકારની માછલીઓ એના ભાવતાં ભોજન હતાં. ડાન્યુબમાંથી
પકડવામાં આવેલી ‘શીલ’ માછલી એને અતિ પ્યારી હતી; વિયેનામાં
હોય ત્યારે એ દર શુક્રવારે પોતાને ઘરે એ માછલીને બટાકા સાથે
તૈયાર કરાવી મહેમાનોને નોતરતો. બર્પોરે જમવામાં એ માત્ર સૂપ
લેતો. એનું પ્રિય પીણું ડાન્યુબનું પાણી હતું. વાઇનમાં એને હંગેરિયન
વાઇન્સ પસંદ હતાં. ડૉક્ટરોની સતત ચેતવણીને ઉવેખીને એ હલકી
મિલાવટ કરેલાં વાઇન પણ લેતો અને પરિણામે એનાં આંતરડાંની
હાલત વધુ કથળી ગઈ. સાંજ પડ્યે એને બિઅરનો એક ગ્લાસ પીવો
ગમતો. જીવનનાં અંતિમ વર્ષોમાં એ ઘરની નજીક આવેલા કોઈ પણ
કૉફીહાઉસમાં કૉફી પીવા જતો પણ ત્યાં એક અંધારિયા ખૂણામાં
બેસી રહેતો અને કોઈની પણ સાથે કશી પણ વાતચીત કરતો નહિ.
ત્યાં એ પોતાનું પ્રિય જર્મન છાપું ‘એલ્જિમીન ઝિથુન્ગ’ વાંચતો. રાતે
મોડામાં મોડા દસ વાગ્યે એ ઊંઘી જતો.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jefmrk7p7sp6nzko6058ss6cude7bis</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166912</id>
      <parentid>166911</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:54:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3497" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૯}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;કૅમ્પના રસોઇયા તરીકે લશ્કરમાં જોડાયેલો. પૅરૅલિસિસના ઍટૅકથી
વિયેનાની એક હૉસ્પિટલમાં 1918માં મૃત્યુ પામ્યો.

'''બીથોવનની રોજિંદી આદતો'''

{{gap}}એના ઝીંથરા જેવા વાળ એ કદી ઓળતો નહિ, એ ક્યારે
કપાવતો હશે એ પણ એ જ જાણે ! એને વારંવાર અને ઘણી વાર
તો કલાકો સુધી નહાતા રહેવાની ટેવ હતી. એમાં એને મજા પડતી;
એમાં જ એને નવા સંગીતની સ્ફુરણા થતી. ચાલતી વેળા હાથના
પહોંચા અને આંગળી વડે ચેનચાળા કરવાની તથા સ્વગત બડબડાટ
કરવાની અને ગણગણાટ ક૨વાની એને આદત હતી. ગમે તે ઋતુ
હોય એ મળસકે જ ઊઠી જતો અને જાતે પર્કોલેટ કરીને કૉફી પી
લેતો. ચોક્કસ ગણતરી કરીને એ અચૂક સાઠ બુંદદાણા લઈને જ એ
કૉફી તૈયાર કરતો. પાર્મેસન ચીઝ સાથેની મૅક્રોની અને બધા જ
પ્રકારની માછલીઓ એના ભાવતાં ભોજન હતાં. ડાન્યુબમાંથી
પકડવામાં આવેલી ‘શીલ’ માછલી એને અતિ પ્યારી હતી; વિયેનામાં
હોય ત્યારે એ દર શુક્રવારે પોતાને ઘરે એ માછલીને બટાકા સાથે
તૈયાર કરાવી મહેમાનોને નોતરતો. બર્પોરે જમવામાં એ માત્ર સૂપ
લેતો. એનું પ્રિય પીણું ડાન્યુબનું પાણી હતું. વાઇનમાં એને હંગેરિયન
વાઇન્સ પસંદ હતાં. ડૉક્ટરોની સતત ચેતવણીને ઉવેખીને એ હલકી
મિલાવટ કરેલાં વાઇન પણ લેતો અને પરિણામે એનાં આંતરડાંની
હાલત વધુ કથળી ગઈ. સાંજ પડ્યે એને બિઅરનો એક ગ્લાસ પીવો
ગમતો. જીવનનાં અંતિમ વર્ષોમાં એ ઘરની નજીક આવેલા કોઈ પણ
કૉફીહાઉસમાં કૉફી પીવા જતો પણ ત્યાં એક અંધારિયા ખૂણામાં
બેસી રહેતો અને કોઈની પણ સાથે કશી પણ વાતચીત કરતો નહિ.
ત્યાં એ પોતાનું પ્રિય જર્મન છાપું ‘એલ્જિમીન ઝિથુન્ગ’ વાંચતો. રાતે
મોડામાં મોડા દસ વાગ્યે એ ઊંઘી જતો.
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nrxwg9hjfk7w86nfh01go8pwypq1mzr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166921</id>
      <parentid>166912</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:26:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3534" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન||૧૭૯}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;કૅમ્પના રસોઇયા તરીકે લશ્કરમાં જોડાયેલો. પૅરૅલિસિસના ઍટૅકથી
વિયેનાની એક હૉસ્પિટલમાં 1918માં મૃત્યુ પામ્યો.

'''બીથોવનની રોજિંદી આદતો'''

{{gap}}એના ઝીંથરા જેવા વાળ એ કદી ઓળતો નહિ, એ ક્યારે
કપાવતો હશે એ પણ એ જ જાણે ! એને વારંવાર અને ઘણી વાર
તો કલાકો સુધી નહાતા રહેવાની ટેવ હતી. એમાં એને મજા પડતી;
એમાં જ એને નવા સંગીતની સ્ફુરણા થતી. ચાલતી વેળા હાથના
પહોંચા અને આંગળી વડે ચેનચાળા કરવાની તથા સ્વગત બડબડાટ
કરવાની અને ગણગણાટ ક૨વાની એને આદત હતી. ગમે તે ઋતુ
હોય એ મળસકે જ ઊઠી જતો અને જાતે પર્કોલેટ કરીને કૉફી પી
લેતો. ચોક્કસ ગણતરી કરીને એ અચૂક સાઠ બુંદદાણા લઈને જ એ
કૉફી તૈયાર કરતો. પાર્મેસન ચીઝ સાથેની મૅક્રોની અને બધા જ
પ્રકારની માછલીઓ એના ભાવતાં ભોજન હતાં. ડાન્યુબમાંથી
પકડવામાં આવેલી ‘શીલ’ માછલી એને અતિ પ્યારી હતી; વિયેનામાં
હોય ત્યારે એ દર શુક્રવારે પોતાને ઘરે એ માછલીને બટાકા સાથે
તૈયાર કરાવી મહેમાનોને નોતરતો. બર્પોરે જમવામાં એ માત્ર સૂપ
લેતો. એનું પ્રિય પીણું ડાન્યુબનું પાણી હતું. વાઇનમાં એને હંગેરિયન
વાઇન્સ પસંદ હતાં. ડૉક્ટરોની સતત ચેતવણીને ઉવેખીને એ હલકી
મિલાવટ કરેલાં વાઇન પણ લેતો અને પરિણામે એનાં આંતરડાંની
હાલત વધુ કથળી ગઈ. સાંજ પડ્યે એને બિઅરનો એક ગ્લાસ પીવો
ગમતો. જીવનનાં અંતિમ વર્ષોમાં એ ઘરની નજીક આવેલા કોઈ પણ
કૉફીહાઉસમાં કૉફી પીવા જતો પણ ત્યાં એક અંધારિયા ખૂણામાં
બેસી રહેતો અને કોઈની પણ સાથે કશી પણ વાતચીત કરતો નહિ.
ત્યાં એ પોતાનું પ્રિય જર્મન છાપું ‘એલ્જિમીન ઝિથુન્ગ’ વાંચતો. રાતે
મોડામાં મોડા દસ વાગ્યે એ ઊંઘી જતો.


{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ch5rgngj2uibrwihn6r4aju3wihuxns</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૦</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47021</id>
    <revision>
      <id>166913</id>
      <parentid>166634</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T05:58:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3209" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;br&gt; &lt;br&gt; &lt;br&gt; 
{{સ-મ| |'''પ્રકરણ – ૧૨'''&lt;br&gt;  &lt;big&gt;'''બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય'''&lt;/big&gt;| }} 

{{gap}}લૅવ ટૉલ્સ્ટૉયે જેટલી કડક ટીકા શેક્સપિયરની કરી છે એટલી
જ કડક ટીકા બીથોવનની પણ કરી છે; કારણ કે લાગણીઓના
હેતુહીન ઉદ્દીપનમાં ટૉલ્સ્ટૉય નહોતો માનતો. ટૉલ્સ્ટૉયની માન્યતા
અનુસાર ખેડૂતો અને શ્રમજીવીઓ દ્વારા સર્જાતું સંગીત અર્થપૂર્ણ છે
કારણ કે તે જીવન સાથે મેળ ખાય છે અને એ સિવાયનું બધું જ
સંગીત માનવમનને બહેકાવનાર છે. પોતાની વાર્તા ‘ક્રુત્ઝર
સોનાટા’માં કથાનાયકની સ્વગતોક્તિ દ્વારા ટૉલ્સ્ટૉયે પોતાનું મનોગત
ઠાલવ્યું છે :

:''{{gap}}હંમેશની માફક બધી જ ડિનરપાર્ટીની માફક એ ડિનરપાર્ટી પણ કૃત્રિમ અને કંટાળાજનક હતી; પણ સંગીત ધાર્યા કરતાં વહેલું શરૂ થઈ ગયું. એ સાંજની દરેક વિગત મારા મગજમાં છપાઈ ગઈ છે. ખોખું ખોલીને વીંટાયેલું કપડું દૂર કરીને વાયોલિનિસ્ટે વાયોલિન બહાર કાઢ્યું. કોઈ મહિલાએ એ કપડા પર ભરતગૂંથણ કર્યું હોવું જોઈએ. વાયોલિન હાથમાં લઈને એણે તાર મેળવવા શરૂ કર્યા. એ અવાજથી ઉત્તેજિત થયેલી મારી પત્નીએ પોતાની ઉત્તેજના છુપાવવા પોતાના મોં પર ઉદાસીનતા અને ઔપચારિકતાના ખોટા ભાવ લાવવા મથામણ કરી. પછી વાયોલિનિસ્ટે વાયોલિન પર થોડા સ્વરો વગાડ્યા; અને એ જ વખતે એણે અને મારી પત્નીએ આંખોમાં નજર મેળવી. એકઠા થયેલા મહેમાનો તરફ જોતાં જોતાં બંનેએ થોડી ગુસપુસ કરીને સંગીત શરૂ કર્યું. મારી પત્નીએ જેવો પિયાનો વગાડવો શરૂ કર્યો કે તરત જ વાયોલિનિસ્ટનું મુખ ધીરગંભીર બની ગયું.''&lt;noinclude&gt;{{સ-મ||૧૮૦|}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0aaibbymws2132davkmpwxq5pjh1yy3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૧</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47022</id>
    <revision>
      <id>166914</id>
      <parentid>166635</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:03:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3856" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય||૧૮૧}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;''વળી સહેજ તણાવનો ભાવ પણ એ મુખ પર ઊતરી આવતાં એ સુંદર દેખાવા માંડ્યું. એણે વાયોલિન વગાડવું શરૂ કર્યું. એમણે બીથોવનનો ‘ક્રુત્ઝર સોનાટા’ વગાડવો શરૂ કરેલો. એની પહેલી ગત ‘મૅસ્ટ્રો’ યાદ છે તમને ? ઉફ ! કેટલું ત્રાસરૂપ, કંટાળાજનક અને અસહ્ય સંગીત એ છે !? સંગીત પોતે જ કેટલી ખતરનાક ચીજ છે ! સંગીત શું છે એ હજી સુધી હું સમજી શક્યો નથી. સંગીતનો હેતુ શો છે ? એક માણસ પર એની શી અસર છે ? એવી અસર એ શા માટે કરે છે ? કહે છે કે સંગીત આત્માનું ઊર્ધ્વગમન કરવાની તાકાત ધરાવે છે. તદ્દન જુઠ્ઠાણું ! નર્યો બકવાસ ! અક્કલ વગરની વાત ! સંગીતની અસર છે, પણ એ ભયંકર ખતરનાક છે. (હું મારી જાત પરની અસરની વાત કરી રહ્યો છું.) એનાથી આત્માનું ઉત્થાન કે ઊર્ધ્વગમન થતું જ નથી. સંગીત આત્માનું અધઃપતન પણ કરતું નથી. માત્ર ક્ષણિક ઉત્તેજના પ્રેરવાનું જ કામ સંગીત કરે છે. આ હકીકત હું કેવી રીતે સમજાવું ? સંગીત મને મારી સાચી પરિસ્થિતિ ભુલાવી દે છે અને એવી પરિસ્થિતિમાં મને મૂકી દે છે જે મારી સાચી પરિસ્થિતિ નથી. સંગીતની અસર નીચે મને અજાયબ, વિચિત્ર લાગણીઓ થવા માંડે છે. સંગીતની અસર બગાસાં
હાસ્ય જેવી છે. કોઈને બગાસાં ખાતો જોઈ આપણે બગાસાં ખાવા માંડીએ, પછી ભલે ને ઊંઘ આવતી ન હોય અથવા કોઈને હસતા જોઈ કારણ જાણ્યા વિના જ હસવા માંડીએ એવી જ અસર સંગીતની છે.'' 

:{{gap}}''સંગીત સર્જતી વખતે કંપોઝર જે હાલતમાં હોય એ હાલતમાં હું પણ એ સંગીત સાંભળીને મુકાઈ જાઉં છું. એ કંપોઝર એ વખતે જે મૂડમાં હોય એ મૂડમાં હું પણ મુકાઈ જાઉં છું. એક પછી એક જે જે મૂડમાં તે વિહાર કરે તે પ્રત્યેક મૂડમાં હું પણ મુકાતો જાઉં છું. માત્ર કંપોઝર (આ દાખલામાં ‘ક્રુત્ઝર સોનાટા’નો કંપોઝર બીથોવન) જ જાણે કે એ તે મૂડમાં શા માટે હતો ! મને તેનાં કારણોની ગતાગમ નથી પડતી; તેથી''&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>roi4t2tb0igcpcy6bxns9iy6x31prh4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166924</id>
      <parentid>166914</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:31:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3856" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય||૧૮૧}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;''વળી સહેજ તણાવનો ભાવ પણ એ મુખ પર ઊતરી આવતાં એ સુંદર દેખાવા માંડ્યું. એણે વાયોલિન વગાડવું શરૂ કર્યું. એમણે બીથોવનનો ‘ક્રુત્ઝર સોનાટા’ વગાડવો શરૂ કરેલો. એની પહેલી ગત ‘મૅસ્ટ્રો’ યાદ છે તમને ? ઉફ ! કેટલું ત્રાસરૂપ, કંટાળાજનક અને અસહ્ય સંગીત એ છે !? સંગીત પોતે જ કેટલી ખતરનાક ચીજ છે ! સંગીત શું છે એ હજી સુધી હું સમજી શક્યો નથી. સંગીતનો હેતુ શો છે ? એક માણસ પર એની શી અસર છે ? એવી અસર એ શા માટે કરે છે ? કહે છે કે સંગીત આત્માનું ઊર્ધ્વગમન કરવાની તાકાત ધરાવે છે. તદ્દન જુઠ્ઠાણું ! નર્યો બકવાસ ! અક્કલ વગરની વાત ! સંગીતની અસર છે, પણ એ ભયંકર ખતરનાક છે. (હું મારી જાત પરની અસરની વાત કરી રહ્યો છું.) એનાથી આત્માનું ઉત્થાન કે ઊર્ધ્વગમન થતું જ નથી. સંગીત આત્માનું અધઃપતન પણ કરતું નથી. માત્ર ક્ષણિક ઉત્તેજના પ્રેરવાનું જ કામ સંગીત કરે છે. આ હકીકત હું કેવી રીતે સમજાવું ? સંગીત મને મારી સાચી પરિસ્થિતિ ભુલાવી દે છે અને એવી પરિસ્થિતિમાં મને મૂકી દે છે જે મારી સાચી પરિસ્થિતિ નથી. સંગીતની અસર નીચે મને અજાયબ, વિચિત્ર લાગણીઓ થવા માંડે છે. સંગીતની અસર બગાસાં હાસ્ય જેવી છે. કોઈને બગાસાં ખાતો જોઈ આપણે બગાસાં ખાવા માંડીએ, પછી ભલે ને ઊંઘ આવતી ન હોય અથવા કોઈને હસતા જોઈ કારણ જાણ્યા વિના જ હસવા માંડીએ એવી જ અસર સંગીતની છે.'' 

:{{gap}}''સંગીત સર્જતી વખતે કંપોઝર જે હાલતમાં હોય એ હાલતમાં હું પણ એ સંગીત સાંભળીને મુકાઈ જાઉં છું. એ કંપોઝર એ વખતે જે મૂડમાં હોય એ મૂડમાં હું પણ મુકાઈ જાઉં છું. એક પછી એક જે જે મૂડમાં તે વિહાર કરે તે પ્રત્યેક મૂડમાં હું પણ મુકાતો જાઉં છું. માત્ર કંપોઝર (આ દાખલામાં ‘ક્રુત્ઝર સોનાટા’નો કંપોઝર બીથોવન) જ જાણે કે એ તે મૂડમાં શા માટે હતો ! મને તેનાં કારણોની ગતાગમ નથી પડતી; તેથી''&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pafu19z3414kqdpwaeoh0zc6c9bfdf0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૨</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47023</id>
    <revision>
      <id>166915</id>
      <parentid>166636</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:09:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3765" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|૧૮૨||મોત્સાર્ટ અને બીથોવન}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;''એ બધા મૂડમાં તણાવું મારે માટે નિરર્થક બને છે. આમ, કોઈ હેતુ કે ઉદ્દેશ વિના જ સંગીત આપણને ઉત્તેજિત કરે છે. લશ્કરે કવાયત કરવાની હોય તો લશ્કરી કૂચનું સંગીત વાગે તે ઉદ્દેશપૂર્ણ છે, નાચવાનું હોય ત્યારે નૃત્યસંગીત વાગે તે ઉદ્દેશપૂર્ણ છે અને પ્રાર્થના કરવાની હોય ત્યારે માસ વાગે તે પણ ઉદ્દેશપૂર્ણ છે. પણ આટલા અપવાદો સિવાય સંગીત આપણને ઉશ્કેરી મૂકે છે પછી એ ઉત્તેજના કે ઉશ્કેરાટને ક્યાં વાળવાં તેનું કોઈ દિશાસૂચન કરતું નથી. સંગીત ભયંકર જોખમકારક બની શકે છે. ચીનમાં સંગીત શાસનની સત્તા હેઠળ છે. સર્વત્ર આમ જ હોવું જોઈએ. કોઈ પણ માણસ બીજાને (બીજાબધા ઘણાને) સંગીત વડે સંમોહન કરી ગમે તે દિશામાં વાળી શકે એ કેવી રીતે ચલાવી લેવાય ? ઘણી વાર તો આવી રીતે સંમોહન કરનારાને કોઈ જ નૈતિક સિદ્ધાંતો હોતા નથી.''

:''{{gap}}‘ક્રુત્ઝર સોનાટા’ની જ વાત લો ને ! એની પહેલી ‘પ્રૅસ્ટો’ ગતને મહિલાઓની હાજરીમાં કેવી રીતે વગાડી શકાય ? અને એ વગાડ્યા-સાંભળ્યા પછી પાછા આઇસક્રીમ ખાવાના અને થોડી કૂથલી પણ કરી લેવાની ? એ સાંભળીને ઉશ્કેરી મૂકેલી લાગણીઓને કેવી રીતે શાંત કરવી ? એ ઉશ્કેરી મૂકેલી લાગણીઓને શાંત કરવા માટે જો યોગ્ય પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે નહિ તો એ લાગણીઓ પ્રલય સર્જી શકે. મારી પર તો સંગીતે ખૂબ જ ખતરનાક અસર કરીને મારી દુર્દશા કરી છે. હું જાણતો પણ નહોતો તેવી મારી સુષુપ્ત વાસનાઓને જગાડીને અને પછી એને ભડકાવીને મારું નિકંદન કાઢી નાંખ્યું છે. આ સંગીત મને કહેતું જણાય છે : “તું જેવો તને માનતો હતો તેવો નહિ, પણ ખરેખર આવો છે !” સંગીતની આવી નાપાક અસર હેઠળ મેં મારી પિયાનિસ્ટ પત્ની અને પેલા વાયોલિનિસ્ટની ઉપર નજર ફેંકી ત્યારે એ બંને સાવ જુદાં જ – અજાણ્યાં – જણાયાં !''
{{nop}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rdjr6vmn24n93k2zckpy900cljjf2ue</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૩</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47024</id>
    <revision>
      <id>166916</id>
      <parentid>166637</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2483" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;{{સ-મ|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય||૧૮૩}}&lt;hr&gt;&lt;/noinclude&gt;
:''{{gap}}એ બંનેએ ‘પ્રૅસ્ટો’ વગાડી લીધા પછી અશ્લીલ સ્વરઝૂમખાં અને નબળો અંત ધરાવતી બીજી ગત ‘આન્દાન્તે’ વગાડી. એ ગતની અસર હેઠળ હું સાવ નફિકરો, મોજીલો, લહેરી લાલો બની ગયો; મારી પત્નીની આંખોમાં મને અપૂર્વ ચમક અને જીવંતતા દેખાયાં. સાંજ પૂરી થઈ અને સૌ સૌને ઘેર ગયાં. બે જ દિવસમાં હું બહારગામ જતો રહેવાનો હતો એ જાણી વાયોલિનિસ્ટ ત્રુખેમેવ્સ્કીએ છૂટાં પડતાં મને કહ્યું : “આજ સાંજના જલસાથી મને ખૂબ જ આનંદ આવ્યો છે. ફરી વાર તું જ્યારે ઘરે હોય ત્યારે આવો આનંદ આપવાની તક તું ફરી ઊભી કરે એવી આશા રાખું છું.” એના બોલવાનો અર્થ મેં એમ કર્યો કે હું ઘરે નહિ હોઉં ત્યારે એ મારે ઘરે કદી નહિ આવે, અને આવું વિચારીને મને ખૂબ જ શાંતિ થઈ. વળી અમારા બંનેનું એકસાથે શહેરમાં હોવું અસંભવ જણાતાં મને ખૂબ જ સંતોષ પણ થયો; મને આનંદ થયો કે હવે પછી ફરીથી એને મળવાનું કદી નહિ બને. પહેલી જ વાર મેં આનંદપૂર્વક હસ્તધનૂન કર્યું, અને એનો સાચો આભાર માન્યો. જાણે લાંબા ગાળા માટે દૂર જઈ રહ્યો હોય એવી રીતે એણે મારી પત્નીની પણ રજા લીધી. હું ખૂબ જ પ્રસન્ન થયો....''

{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b66jurng6w3ay39nv5p8wl8faqthab7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૪</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47025</id>
    <revision>
      <id>166917</id>
      <parentid>166638</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:20:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2213" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;br&gt; &lt;br&gt; &lt;br&gt; 
{{સ-મ| |'''પ્રકરણ – ૧૩'''&lt;br&gt;  &lt;big&gt;'''બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર'''&lt;/big&gt;| }} 

:{{gap}}''બાહ્ય વિશ્વ સાથેનો સંપર્ક જેમ જેમ તૂટતો ગયો તેમ તેમ બીથોવનનું આંતરદર્શન વધુ ને વધુ સ્પષ્ટ થતું ગયું. આંતિરક સંપત્તિ અંગે એનો આત્મવિશ્વાસ જેમ જેમ વધતો ગયો તેમ તેમ એ મિત્રો અને શ્રીમંતો પાસેથી વધુ ને વધુ એવી આશા રાખતો ગયો કે એની કૃતિઓ માટે પૈસા ચૂકવવાને બદલે એ લોકો એના દુન્યવી લાલનપાલન-ભરણપોષણની અને સગવડોની કાયમી જવાબદારી પોતાને માથે લઈ લે જેથી નાણાં કમાવાની બાબતે નચિંત થઈ એ સંગીતસર્જન કરતો રહે; અને એ આશા પૂરેપૂરી ફળીભૂત થઈ ! સંગીતના ઇતિહાસમાં પહેલી જ વાર એવું બન્યું કે ધનાઢ્ય મિત્રો અને શ્રીમંત આશ્રયદાતા એક સર્જકને પૂરી આઝાદી બક્ષવામાં સફળ થયા હોય. આવી જ નાજુક ક્ષણ અગાઉ જ્યારે મોત્સાર્ટની જિંદગીમાં આવેલી ત્યારે શ્રીમંતોએ મોં ફેરવી લેતાં મોત્સાર્ટનો યુવાવયે જ ખાત્મો થઈ ગયો !''

{{સ-મ|||{{align|right|'''– રિચાર્ડ વાનર'''}}&lt;br&gt;‘બીથોવન’માંથી, 1870}}&lt;br&gt;

{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}
{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤ ✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}&lt;noinclude&gt;{{સ-મ||૧૮૪|}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>33dtz4qg5nyeht0bxdu6psrxate4t09</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166918</id>
      <parentid>166917</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:22:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2214" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;&lt;br&gt; &lt;br&gt; &lt;br&gt; 
{{સ-મ| |'''પ્રકરણ – ૧૩'''&lt;br&gt;  &lt;big&gt;'''બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર'''&lt;/big&gt;| }} 


:{{gap}}''બાહ્ય વિશ્વ સાથેનો સંપર્ક જેમ જેમ તૂટતો ગયો તેમ તેમ બીથોવનનું આંતરદર્શન વધુ ને વધુ સ્પષ્ટ થતું ગયું. આંતિરક સંપત્તિ અંગે એનો આત્મવિશ્વાસ જેમ જેમ વધતો ગયો તેમ તેમ એ મિત્રો અને શ્રીમંતો પાસેથી વધુ ને વધુ એવી આશા રાખતો ગયો કે એની કૃતિઓ માટે પૈસા ચૂકવવાને બદલે એ લોકો એના દુન્યવી લાલનપાલન-ભરણપોષણની અને સગવડોની કાયમી જવાબદારી પોતાને માથે લઈ લે જેથી નાણાં કમાવાની બાબતે નચિંત થઈ એ સંગીતસર્જન કરતો રહે; અને એ આશા પૂરેપૂરી ફળીભૂત થઈ ! સંગીતના ઇતિહાસમાં પહેલી જ વાર એવું બન્યું કે ધનાઢ્ય મિત્રો અને શ્રીમંત આશ્રયદાતા એક સર્જકને પૂરી આઝાદી બક્ષવામાં સફળ થયા હોય. આવી જ નાજુક ક્ષણ અગાઉ જ્યારે મોત્સાર્ટની જિંદગીમાં આવેલી ત્યારે શ્રીમંતોએ મોં ફેરવી લેતાં મોત્સાર્ટનો યુવાવયે જ ખાત્મો થઈ ગયો !''

{{સ-મ|||{{align|right|'''– રિચાર્ડ વાનર'''}}&lt;br&gt;‘બીથોવન’માંથી, 1870}}&lt;br&gt;

{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}
{{center|&lt;big&gt;&lt;big&gt;'''✤ ✤'''&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;}}&lt;noinclude&gt;{{સ-મ||૧૮૪|}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d88p5yx50az94wehqs2bnth5cxue9fk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Mozart and Beethoven.pdf/૧૯૬</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47027</id>
    <revision>
      <id>166930</id>
      <parentid>166641</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:40:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="164" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;3&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;{{Css image crop
|Image = Mozart_and_Beethoven.pdf
|Page = 196
|bSize = 420
|cWidth = 414
|cHeight = 606
|oTop = -4
|oLeft = 2
|Location = center
|Description = 
}}&lt;noinclude&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>n1msw030hfl1cqhk3iofibv6s2i6v4q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૯૯</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47141</id>
    <revision>
      <id>166887</id>
      <timestamp>2022-08-12T14:56:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>OCR</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3665" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;
જમ્યા પછી મકનજીએ હિંડોળા ઉપર કપૂરશેઠની બાજુમાં બેઠક લીધી. ભોજન દરમિયાન એણે ચંપાનાં લગ્નનો અધ્યાય પૂરો કર્યો હતો તેથી હવે સૂડી-સોપારી આપવા આવેલી જસી સામે એ ટગર ટગર જોઈ રહ્યો. થોડી વાર પછી એણે મમરો મૂક્યો:
‘હવે આ નાનકડીને તો કોઈ સારું ઠેકાણું જોઈને વરાવજો ‘હવે કમાડની આડશે ઊભીને સરવા કાને વાતો સાંભળવાની વારો જસીનો હતો.
‘તમારા ધ્યાનમાં કોઈ સારું ઠેકાણું હોય તો બતાવો–' કપૂર કહ્યું. આ ‘સારાં ઠેકાણાં ગોતવાનું મારા જેવા ગરીબ માણસનું ગજું છે
“તમે મલક આખામાં ફરો છો એટલે તમારા ધ્યાન બહાર કી હોય નહીં.” કપૂરશેઠ વિવેકવાણી વાપરતા હતા.
હવે પછી મકનજીને શ્રીમુખેથી ખરનારા શબ્દો ઝીલવાની જર જિજ્ઞાસા વધી ગઈ. અને એક પછી એક શબ્દાવલિ સંભળાવી લી
મારા ધ્યાનમાં તો દકભાઈનો દીકરો બાલ છે... છોકરો * હોશિયાર... કાંઈ કહેવાપણું નહીં. ગોતવા જાઈએ તો ન જડે ? ઠેકાણું... ના રે ના, એ તો કોઈ હાંડલાફોડે ગપાટા હાંક્યો છે છોકરો પાંચે આંગળીએ ચોખો.. કાંઈ કહેતાં કાંઈ કહેવાપણ નીકળે. હું કહું છું ને. ચાલચલગત સાવ ચોખી... તમને ભરમાવી દીધા લાગે છે. શેઠ... હું તો વાત કહું સાચી. જેમ તમારી દીકરી એમાં મારી પણ દીકરી જ છે... એને થાય એવી વાત જ હું ન કરું... બાલ જેવો છોકરો તો દીવો ગોતવા જાવ તોય ન જડે. કહેણ માને ન માને એનો એ તો દકુભાઈની મુનસફી ઉપર... એને ઘેર તો સવાર પડે સારસો ઘરનાં માગાં આવે છે... હું તો વાત કહું સાચી... &quot; નસીબ સવળાં હોય તો વળી કદાચ પાટો બાઝી જાય.. 5
લવાની જસીની સંભળાવા લાગી:
0 કહેવાપણું ન • તમને કોઈએ હું સાચી.. જસી
* છે.. એનું અહિત
- તો દીવો લઈને. માને એનો આધાર
૯૮
૧ર પડે છે ને મા... આપણાં ૧. કન્યાએ
વેળા વેળાની છાંયડી&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૯૮||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૯૮}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>e9hnigajetuzug55qtodh6ciwsyh3xc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૦</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47142</id>
    <revision>
      <id>166888</id>
      <timestamp>2022-08-12T14:58:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Snehrashmi</username>
        <id>2103</id>
      </contributor>
      <comment>OCR</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1247" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Snehrashmi&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;
પાંચે આંગળીએ પરમેશ્વર પૂજ્યા હોય તો આવું ઠેકાણું પામે. હું તો વાત કહું સાચી... દકુભાઈ હા પાડશે કે કેમ એ તો હું નથી કહી શકતો, પણ તમારો આગ્રહ છે તો હું એને કાને વેણ નાખીશ ખરો... હા, હા, જરૂર, જરૂર. હું મારાથી થશે એટલી ભલામણ કરીશ, એમાં વળી કહેવાપણું હોય?... શેઠ, તમારું અનાજ મારી દાઢમાં છે. સવળે શકને વાત કરીશ તો દકુભાઈ ના નહીં પાડે...”

{{gap}}મકનજીની વિદાય પછી અંદરના ઓરડામાં જસી-ચંપા સામસામાં મળી ગયા ત્યારે જસીની આંખમાંથી આનંદ ઊભરાતો હતો, ચંપાની
આંખમાંથી આંસુ.&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|હું તો વાત કહું સાચી||૯૯}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3bx2j46qst8yutsxnab8bk68u23msz6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47143</id>
    <revision>
      <id>166922</id>
      <timestamp>2022-08-13T06:27:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>{{header  | title      = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]  | author     = અમિતાભ મડિયા  | translator =   | section    = બીથોવન  | previous   = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટની કૃતિઓ|મોત્સાર્ટની કૃતિઓ]]   | next       = મોત્સાર્ટ...થી શરૂ થતું નવું પાનું બનાવ્યું</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="605" xml:space="preserve">{{header
 | title      = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = બીથોવન
 | previous   = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટની કૃતિઓ|મોત્સાર્ટની કૃતિઓ]] 
 | next       = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન|બીથોવન]] 
 | notes      = 
}}
{{justify|
{{Left margin|4em|&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; from=&quot;127&quot; to=&quot;189&quot;&gt;&lt;/pages&gt;}}
}}</text>
      <sha1>gqo2f09aemgataarytb6uq9y1a8t9h3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>166923</id>
      <parentid>166922</parentid>
      <timestamp>2022-08-13T06:28:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>Transcluded</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="707" xml:space="preserve">{{header
 | title      = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = બીથોવન
 | previous   = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/મોત્સાર્ટની કૃતિઓ|મોત્સાર્ટની કૃતિઓ]] 
 | next       = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય]] 
 | notes      = 
}}
{{justify|
{{Left margin|4em|&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; from=&quot;127&quot; to=&quot;189&quot;&gt;&lt;/pages&gt;}}
}}</text>
      <sha1>rh7neuj64x6co742iukeey13dt7isme</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47144</id>
    <revision>
      <id>166925</id>
      <timestamp>2022-08-13T06:31:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>Transcluded</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="701" xml:space="preserve">{{header
 | title      = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય
 | previous   = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન|બીથોવન]] 
 | next       = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર|બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર]]
 | notes      = 
}}
{{justify|
{{Left margin|4em|&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; from=&quot;190&quot; to=&quot;193&quot;&gt;&lt;/pages&gt;}}
}}</text>
      <sha1>qegisnrlwe7vq7e3yupyxqukbfqvqq8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47145</id>
    <revision>
      <id>166926</id>
      <timestamp>2022-08-13T06:32:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>Transcluded</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="600" xml:space="preserve">{{header
 | title      = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન]]
 | author     = અમિતાભ મડિયા
 | translator = 
 | section    = બીથોવન વિશે રિચાર્ડ વાગ્નર
 | previous   = [[મોત્સાર્ટ અને બીથોવન/બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય|બીથોવન વિશે લેવ ટૉલ્સ્ટૉય]] 
 | next       = 
 | notes      = 
}}
{{justify|
{{Left margin|4em|&lt;pages index=&quot;Mozart and Beethoven.pdf&quot; from=&quot;194&quot; to=&quot;194&quot;&gt;&lt;/pages&gt;}}
}}</text>
      <sha1>9idz1ojjugdhhec8hiu8vjoolfa4yyd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૧</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47146</id>
    <revision>
      <id>166934</id>
      <timestamp>2022-08-13T08:57:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2882" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;૧૨
ભાભીનો દિયર
‘બાપુ! ઘોડાગાડી જાય!'
વાઘણિયાની શેરીમાંથી ટનનન... ટનનન કરતી શેખાણી શેઠની
ઘોડાગાડી પસાર થતી કે તુરત એનો અવાજ સાંભળીને બટુકન્
કાન ચમકી ઊઠતા. ગાડી જોવા માટે એ બારીએ આવી ઊભતો
અને પિતાને પણ ત્યાં આવવા કહેતો: ‘બાપુ, અહીં આવોની,
ઘોડાગાડી જોવી હોય તો!”
ઓતમચંદ અણસમજુ પુત્રની આ આજ્ઞાનું પાલન કરતો અને
બારીએ આવી ઊભતો.
‘જુવો આપણી ગાડી જાય!... જુવો આપણો ઘોડો જાય!... જુવો,
આપણો વશરામ જાય!' બટુક બારીમાંથી જોવાલાયક જે વસ્તુઓ
બતાવતો એ ઓતમચંદે જોવી પડતી. મોં ઉ૫૨ જિજ્ઞાસુ કિશોર
જેટલો જ પરિતોષ લાવીને એ કહેતો: ‘હા બેટા! ગાડી જોઈ; ઘોડો
જોયો; વશરામને પણ જોયો!’
પલટાયેલા જીવનરંગમાં છ-છ મહિનાથી ઓતમચંદ આ રીતે જીવી
રહ્યો હતો. આ છ મહિના દરમિયાન એને ઘણું ઘણું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું
હતું. એમાંનું એક જ્ઞાન તો એ હતું કે પેઢીનું અણધાર્યું પતન
દકુભાઈનું જ કારસ્તાન કામ કરી ગયું હતું. એ કારસ્તાનના પાકા પુરાવા
આણવામાં
પણ હવે તો સાંપડી રહ્યા હતા. દગાખોર દકુભાઈ સામે કાયદેસર પગલાં
લેવાનું કેટલાક હિતૈષીઓ ઓતમચંદને સમજાવી રહ્યા હતા. સઘળી
સાધનસંપત્તિ ગુમાવીને અકિંચન બની બેઠેલો ઓતમચંદ પોતાના સગા
સાળા સામે અદાલતે ચડવાનું વિચારે તોપણ હવે તો એ શક્ય નહોતું,
વેળા વેળાની છાંયડી
૧૦૦&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૦||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૦}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jrusa2jljxho5dshedpfth39dpkysl3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૨</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47147</id>
    <revision>
      <id>166935</id>
      <timestamp>2022-08-13T08:58:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3625" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;કેમ કે, દકુભાઈ દૂરંદેશી વાપરીને એકાએક બર્મા ભણી ઊપડી ગયા
હતા.
બાયડી-છોકરાને મકનજીની દેખભાળ તળે ઈશ્વરિયામાં મૂકીને
કુભાઈ મોમિનમાં એક ઓળખીતા વેપારીની ચાવલ મિલમાં રહી
ગયા હતા. મોમિન જતાં પહેલાં તેઓ એવી હવા ફેલાવતા ગયેલા
કે બનેવીએ મને બાવો કરીને કાઢી મેલ્યો, તેથી રોટલો રળવા
મોમિન જેટલો આઘો પરદેશનો પલ્લો કરવો પડે છે... રફતે
રફતે ઓતમચંદને સાચી વાત સમજાયેલી, પણ એ એણે મનમાં જ
રાખેલી. દકુભાઈનાં કારસ્તાનોની લાડકોરને ગંધ સરખી ન જાય એની
એણે તકેદારી રાખેલી. પોતાનો માનો જણ્યો ભાઈ ઊઠીને બહેનના
ઘરમાં ધામો મારી ગયો છે એવી જાણ થતાં લાડકોરના વ્યથિત
હૃદયને વધારે વ્યથા થશે, એમ લાગતાં ઓતમચંદ આ બાબતમાં
સાવ મૂંગો જ રહેલો. તેથી જ તો, ભાઈભાભીની અવળચંડાઈ
પ્રત્યેનો લાડકોરનો રોષ થોડા દિવસમાં જ શમી ગયેલો ને? અને
એ ક્ષણિક રોષ ઓસરી ગયા પછી લાડકોર પોતાનાં ભાઈભોજાઈ
પ્રત્યે ફરી પાછી હેતાળ બની ગયેલી. વસુંધરા સમા એના વિશાળ
અને વત્સલ હૃદયમાં નાનેરા ભાઈ પ્રત્યે પહેલાંના જેવું જ પ્રેમઝરણ
વહેવા લાગેલું. તેથી જ તો દકુભાઈ પોતાની સલામતી ખાતર
બ્રહ્મદેશ ભાગી ગયો ત્યારે લાડકોરે દુખિયા ભાઈની દયા ખાધેલી:
પરદેશ ન જાય તો બીજું શું કરે બિચારો? ગમે ત્યાંથી શેર
બાજરો તો પેદા કરવો જ પડે ને? અમારી પેઢીમાં પડ્યો રહ્યો
હોત તો આજે મૂળાને પાંદડે મઝા કરતો હોત. પણ અંજળપાણી
એને અહીંથી ઈશ્વરિયે ઉપાડી ગયાં. બિચારો બચરવાળ માણસ...
બાયડીછોકરાનાં પેટ તો ભરવાં પડે ને? ચપટીમૂઠી કમાવા સારુ
જનમભોમકા છોડીને કાળે પાણીએ ઠેઠ મોમિન જાવું પડ્યું...
ભગવાન એને સાજો નવો રાખે!’
ભાભીનો દિયર
૧૦૧&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૧||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૧}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1y4c394me5oborwktchwdds5lc90dvh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૩</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47148</id>
    <revision>
      <id>166936</id>
      <timestamp>2022-08-13T08:58:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3392" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;દકુભાઈને અંગે ઓતમચંદને ઇષ્ટ હતું એવું જ ઉદાર વલ
લાડકોરે ધીમે ધીમે અખત્યાર કર્યું તેથી ઓતમચંદને આનંદ થયો.
વઢકણી ભોજાઈ સમરથ પ્રત્યે પણ લાડકોર ધીમે ધીમે સમભાવ
કેળવતી હતી એ જોઈને ઓતમચંદને અદકો સંતોષ થયો. એ
સાગરપેટા શાણા ગૃહસ્થની એકમાત્ર એષણા એ હતી કે દુનિયાદારીની
દૃષ્ટિએ અકિંચન બનેલા આ ઘરમાંથી ખાનદાનીનો લોપ ન થાય
આર્થિક સંપત્તિ તો સંજોગવશાત્ આ ઘરનો ત્યાગ કરી ગઈ હતી;
પણ હવે સ્નેહની સંપદા આ રાંક ઘરનું આંગણું છાંડી ન જાય
એની ઓતમચંદ તકેદારી રાખતો હતો. કુલયોગિની લાડકોરના
હૃદયનું સ્નેહઝરણું અસ્ખલિત રહી શક્યું એ જોઈને પતિએ પરમ
તૃપ્તિ અનુભવી.
*
નાના ભાઈ નરોત્તમ ઉપર વરસતી આ દંપતીની અણખૂટ વાત્સલ્યધારા
લગીરે વિચલિત ન બને એ માટે તેઓ સતત જાગ્રત રહ્યાં કરતાં...
નરોત્તમ અંગે ઓતમચંદના હૃદયમાં એક ડંખ રહી ગયો હતો. ઘર
તેમજ પેઢી હજી સુધી બંને ભાઈઓનાં મજિયારાં હતાં. નરોત્તમની
સહિયારી મિલકત પોતે વેપારમાં ગુમાવી દીધી એ વાતનું દુઃખ
ઓતમચંદને રહ્યા કરતું હતું. નાનાભાઈનો હિસ્સો આ રીતે હોમી
દેવાનો મને શો અધિકાર હતો? મારે કા૨ણે જ નિર્દોષ નરોત્તમ
પણ આપત્તિમાં આવી પડ્યો, એવી કલ્પના મોટા ભાઈના હૃદયને
કોરી ખાતી હતી.
મનમાં થયા કરતું હતું કે મોટા ભાઈની પડતી દશામાં હું એમના
નરોત્તમનું પોતાનું વલણ વળી જુદી જ જાતનું હતું. એને
પર ભારરૂપ થઈ રહ્યો છું. પેઢીનો સંકેલો કર્યા પછી ઓતમચંદ્રે
લાજની લગીરેય દરકાર કર્યા વિના વાઘણિયાની બજાર વચ્ચે જ
વેળા વેળાની છાંયડી
૧૦૨
Ma&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૨||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૨}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>a1543uofg40o5ct8rjn4xghdjjxip5e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૪</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47149</id>
    <revision>
      <id>166937</id>
      <timestamp>2022-08-13T08:59:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3469" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;નાનીસરખી હાટડી નાખી હતી. એ કહેતો, વાણિયાનો દીકરો તો
આદિકાળથી તેલ-પળી કરતો જ આવ્યો છે, એમાં વળી શરમ
શેની?’ પણ નરોત્તમને લાગ્યા કરતું હતું કે આ નાનકડી હાટડીમાંથી
ભાગ્યે જ બે ભાઈઓનો રોટલો નીકળી શકશે. તેથી, મોટા ભાઈ
ઉપરથી પોતાનો બોજો દૂર કરવા એ શહેરમાં જઈને સ્વતંત્ર રીતે
કમાવા માગતો હતો, અને એ રીતે એ ઓતમચંદને ટેકારૂપ થવા
ઇચ્છતો હતો.
પણ નરોત્તમ જ્યારે જ્યારે પરગામ જવાનો પ્રસ્તાવ મૂકતો ત્યારે
ત્યારે ઓતમચંદ એક જ જવાબ આપતો:
‘ના રે ભાઈ, આપણે ઘરની છોડીને આઘે ક્યાંય જાવું નથી. ભલું
આપણું બાપદાદાનું ગામ ને ભલી આપણી ખોબા જેવડી હાટડી...
આ હાટડીમાંથી ભગવાન એક રોટલો આપશે તોય આપણે બે ભાઈ
અરધો અરધો મીઠો કરીને ખાઈશું. પણ તને પારકા પરદેશમાં
મોકલતાં મારું મન નથી માનતું.’
લાડકોર પણ નાના દિયરને બહારગામ જતો રોકતી:
‘ના... રે... બાપુ, મારી આંખ આગળથી આવા થાવ એ મને
ન ગમે. આંહીં તમને કોઈ વાતનું દુઃખ છે? આજે આપણો સમો
નબળો આવ્યો છે એથી શું થઈ ગયું? ઘરના માણસને બહાર કાઢી
મુકાતા હશે! નથી જોઈતી અમારે તમારી શહેરની કમાણી... પૈસો
આપણે ક્યાં નથી જોયો? ને નસીબમાં હશે તો વળી કાલ સવારે
ફરી જોવા પામશું. પણ તમે ઘર છોડીને જાવ તો ગામ શું વાત
કરે એ ખબર છે? કોઈ કહેશે કે ભાઈભોજાઈને એક દિયે૨નું ભાણું
ભારે પડ્યું. ના... રે... બાઈ, મારે તમને બહા૨ગામ નથી જાવા
દેવા, મારી આંખનાં બે રતન: એક બટુક ને બીજા તમે. તમને મેં
કોઈ દિવસ દિયર નથી ગણ્યા, સગા દીકરા જ ગણીને ઉછેર્યા છે.
ને હવે તમે મારી નજ૨થી આઘા થાવ તો મને કેવું લાગે?... ને
ભાભીનો દિય૨
૧૦૩&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૩||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૩}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5i3ls6wwe26bxf6gooiog5kdgojzebs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૫</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47150</id>
    <revision>
      <id>166938</id>
      <timestamp>2022-08-13T08:59:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3343" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;ગામમાં માણસ પણ કેવું માને? કહેશે કે મોટે ખોરડે ભૂખ આવી ને
ભોજાઈને એક દિય૨ના રોટલા ભારે પડ્યા એટલે એને ઘ૨ બહા
કાઢ્યો. ના... રે.... બાઈ, આવાં મહેણાં મારે નથી સાંભળવાં... હું
તમને વાઘણિયાની સીમ નહીં વળોટવા દઉં.’
નરોત્તમ બહાર જવા માટે જેમ જેમ વધારે આગ્રહ કરતો હતો
તેમ ભાઈભાભીનો એ સામે વિરોધ પણ વધતો જતો હતો. એ
જાણતો હતો કે આ વિરોધ પાછળ ભાઈભાભીનો મારા પ્રત્યેનો
અનન્ય પ્રેમ જ કામ કરી રહ્યો છે. પણ નરોત્તમની વિચક્ષણ આંખો
રોજ ઊઠીને ઘ૨માં જે સૂચક દૃશ્યો જોયા કરતી હતી એને પરિણામે
એ અકળામણ અનુભવી રહ્યો હતો.
ઓતમચંદ જે ભાડાના ઘરમાં રહેવા ગયેલો એ શેરીમાં થઈને
શેખાણી શેઠની ઘોડાગાડી રોજ સવારસાંજ પસાર થતી. ટનનન
ટનનન અવાજ થાય કે તરત બટુક બારીએ જઈ ઊભતો અને
પછી ગાડીમાં બેસવાનું અને ઘોડા પર સવારી કરવાનું વેન લેતો.
આવે પ્રસંગે ઓતમચંદ તેમજ લાડકોરનાં હૃદય બહુ કોચવાતાં.
તેઓ ઘણુંય ઇચ્છતા કે એક વેળાની આપણી માલિકીની ગાડી હવે
આપણે આંગણે થઈને પસાર ન થાય તો સારું. પણ શેખાણી શેઠને
ફરવા જવા માટે આ શેરીમાંથી નીકળ્યા વિના છૂટકો જ નહોતો.
આવી રીતે એક દિવસ ઘોડાગાડીના ઘૂઘરા સંભળાયા અને
બટુકના કાન ચમક્યા. તુરત એ આદત મુજબ બારીએ જઈ ઊભો
ને બૂમો પાડવા લાગ્યો: ‘વશરામ! વશરામ’
વશરામે બટુકનો પરિચિત અવાજ સાંભળ્યો ને સામેથી અવાજ
કર્યો: ‘કેમ છો, બટુકભાઈ?’
બટુકે વળતી માગણી કરી: મને ઘોડા ઉપર બેસાડ
પણ ત્યાં તો ઝડપભેર જતી ગાડી શેરીમાંથી પસાર થઈ ગઈ
હતી.
૧૦૪
વેળા વેળાની છાંયડી&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૪||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૪}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>aas52bbyrhg9xnfqtqo2qmky4w1eta5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૬</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47151</id>
    <revision>
      <id>166939</id>
      <timestamp>2022-08-13T09:00:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3119" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;અને બટુકની રડા૨ડ શરૂ થઈ ગઈ હતી: ‘મને ઘોડા ઉ૫૨
બેસાડો! બાપુ, મને ઘોડા ઉપર બેસાડો!'
ઓતમચંદ જોઈ રહ્યો. લાડકોર જોઈ રહી, નરોત્તમ પણ લાચાર
બનીને જોઈ રહ્યો.
બટુકનું બુમરાણ વધતું ગયું. પણ આવા નાજુક પ્રશ્ન અંગે એને
શી રીતે સમજાવવો એ કોઈને સૂઝતું નહોતું. સૌ પોતપોતાની રીતે
મનમાં આ પ્રશ્નની સૂચક ગંભીરતા વિચારી રહ્યાં હતાં, પણ જીભ
૫૨ એક પણ હરફ આવી શકતો નહોતો, સૌ સમજતાં હતાં કે
બટુકનો આ કજિયો બાલિશ છે, પણ એમ બોલવાની કોઈનામાં
હિંમત નહોતી.
અને ગાડીના વેન ઉ૫૨ બટુક કજિયે ચડ્યો અને માબાપના
જીવ દુભાવા લાગ્યા. પુત્રને કયા શબ્દોમાં સાંત્વન આપવું એ એમને
સમજાતું નહોતું. ‘હમણાં વશરામને બોલાવીને તેને ઘોડા ઉપર
બેસાડશં’ એમ કહેવું? ના, ના, એ તો હીણપતભર્યું હતું. ‘આપણે
પોતે જ નવી ઘોડાગાડી વસાવશે.' એવો સધિયારો આપવો? ના,
ના, એ પણ એક આત્મછલના જ ગણાય.
બટુકની આંખમાંથી દડદડ આંસુ વહેતાં હતાં અને માબાપ દીન
આખરે ઓતમચંદને આમાંથી રસ્તો સૂઝ્યો. એ ગંભીર ચહેરે
ઊભો થયો, બટુક ચાબુક તરીકે જે ટચૂકડી સોટી વાપરતો એ
શોધી કાઢીને એણે પુત્રના હાથમાં પકડાવી.
ઓતમચંદ શું ક૨વા માગે છે એ કોઈને સમજાયું નહીં. લાડકો૨
અને નરોત્તમ તો કુતૂહલભરી નજરે મૂંગા મૂંગાં જોઈ રહ્યાં.
ઓતમચંદ તો અજબ આસાનીથી નીચો નમીને ચા૨ ૫ગે ઘોડો
થઈ ગયો અને પોશ પોશ આંસુએ રડતા બટુકને પોતાની પીઠ ૫૨
બેસાડી દીધો.
ભાભીનો દિયર
૧૦૫&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૫||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૫}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rzu2i0p5yiz40r1s23ueh5q807auew9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૭</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47152</id>
    <revision>
      <id>166940</id>
      <timestamp>2022-08-13T09:04:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3086" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;લાડકોર અને નરોત્તમ ફાટી આંખે આ જોઈ રહ્યાં.
ચાલો હવે આપણે ઘોડો ઘોડો રમીએ,’ કહીને ઓતમચંદે તો
ઓરડામાં રીતસર ચાર પગે આમથી તેમ ફરવા માંડ્યું.
સાચા ઘોડા પર નહીં તોય પિતાની પીઠ પર સવારી કરવાનું
મળ્યું તેથી રડતો બટુક શાંત થઈ ગયો.
હજી પણ નરોત્તમ
મૂંગાં અવલોકી જ રહ્યાં હતાં.
અને લાડકોર તો આ વિચિત્ર દૃશ્ય મૂંગાં
પણ પોતાનું ઘોડેસવારીનું વેન ભાંગતાં બટુક એવો તો ગેલમાં
આવી ગયો હતો કે એ ઘડીભર તો ભૂલી ગયો કે પોતે ચોપગા
ઘોડા ઉપર નહીં પણ પિતાની પીઠ પર ભારરૂપ થઈ રહ્યો છે.
એણે તો સવા૨ીની ઝડપ વધારવા ઓતમચંદની પીઠ પર સોટી
પણ સબોડી દીધી.
નહીં. પણ લાડકોરથી તો હવે ન જ રહેવાયું. એણે ઠપકાભર્યા
આ જોઈને નરોત્તમ અકળાઈ ઊઠ્યો પણ કશું બોલી શક્યો
અવાજે પતિને કહ્યું:
આ તે તમે કેવી રમત માંડી છે! છોકરાને અત્યારથી આવાં
ખોટાં લખણ શીખવાતાં હશે? ને દીકરો ઊઠીને બાપને સોટી મારે
એ શોભતું હશે?
‘પણ આમાં ક્યાં સાચે જ સોટી મા૨વાનું છે?’ હજી પણ નીચી
મુંડીએ ચોપગાની જેમ આમથી તેમ ફરી રહેલા ઓતમચંદે ઊંચે
જોઈને પત્નીને જવાબ આપ્યો: ‘આ તો અમે બેય જણા ઘોડો
ઘોડોની રમત રમીએ છીએ.’
‘આવી રમત તે કાંઈ ૨માતી હશે?’ લાડકોરે વધારે ઉગ્ર
અવાજે પૂછ્યું.
‘રોતા છોકરાને છાનો રાખવો હોય તો રમવી પડે.’ ઓતમચંદે કહ્યું.
‘અણસમજુ છોકરું તે રૂવેય ખરું, પણ એમાં ક્યાં સાચાં મોતીનાં
વેળા વેળાની છાંયડી
૧૦૬&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૬||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૬}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>9e8x8n6p0symukyhkuknp7oucwsskil</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૮</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47153</id>
    <revision>
      <id>166941</id>
      <timestamp>2022-08-13T09:05:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3675" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;આંસુ ખરી જતાં હતાં?” લાડકોરે કહ્યું, ‘આજથી છોકરાને આવાં
લાડચાગ કરાવો છો તો મોટા થાતાં આકરાં પડશે. દીકરો ઊઠીને
બાપને સોટી મારે એવાં લાડ તો મલકમાં ક્યાંય જોયાં નથી.’
‘ઠીક લ્યો!’ કહીને ઓતમચંદે પત્નીને શાંત પાડવા ખાતર
પુત્રને કહ્યું, ‘બેટા, હવે ધીમે ધીમે સોટી મા૨જે હો! આ ઘોડાને
બહુ ચમચમે છે—’
અને ફરી એ ઝડપભેર ઓ૨ડા આખામાં ચાર પગે ઘૂમવા લાગ્યો.
ઓતમચંદની આંખમાંથી જે વાત્સલ્ય નીતરતું હતું એ જોઈને
લાડકોરની જીભ સિવાઈ ગઈ. હવે એ કશી ટીકા કરી શકે એમ
નહોતી. આવું વિચિત્ર દશ્ય જોઈને એનું હૃદય દ્રવી ઊઠ્યું. આંખમાં
ઝળઝળિયાં આવી ગયાં. એ આંસુમાં રહેલી અનુકંપા વહાલસોયા
પુત્ર પ્રત્યેની હતી કે પુત્રથીય અદકા સરલહૃદય એવા પતિ પ્રત્યેની
હતી એ કહેવું મુશ્કેલ હતું.
આવું હૃદયસ્પર્શી દૃશ્ય જોઈને નરોત્તમ એટલો તો લાગણીવશ
થઈ ગયો કે એ બહાર ઓશરીમાં ચાલ્યો ગયો. ઘણા દિવસથી
મનમાં ઘોળાતી મૂંઝવણ એને ગૂંગળાવી રહી ગઈ. કાલની અનેકાનેક
ચિંતાઓ જાણે કે એકસામટી ધસી આવી.
નરોત્તમની આંખ સામે સોનચંપાના ફૂલ સમી વાગ્દત્તા ચંપા ચમકી
ગઈ... એ વાગ્માન તૂટવાની તૈયારીમાં છે એવા ગામગપાટા કાનમાં
ઘણના ઘા મારી ગયા... અસહાય છતાં અસીમ ઔદાર્યની મૂર્તિ
સમા મોટા ભાઈ આવી ઊભા... અણસમજુ બટુક અને ગૃહલક્ષ્મી
લાડકોરની મૂર્તિ આંખ સામે ખડી થઈ... અને પ્રેમ, જવાબદારી,
રજ વગેરેનાં વિવિધ બળો વચ્ચે નરોત્તમ ખેંચાવા લાગ્યો. ભવિષ્ય
જાણે કે સાવ અંધકારમય લાગ્યું. પ્રકાશકિરણ શોધવા એણે બહુ
બહુ પ્રયત્નો કર્યા. અનેક મથામણો કરી... અને સમજાયું કે આવી
ક્રૂર વાસ્તવિકતાઓ પ્રત્યે આંમિચામણાં કરીને બેસી રહેવાનું ન
ભાભીનો દિયર
૧૦૭&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૭||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૭}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>njeif3ik2hvfdnjy2yex18uj11qwyd2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>પૃષ્ઠ:Vela Vela ni Chhanyadi.pdf/૧૦૯</title>
    <ns>104</ns>
    <id>47154</id>
    <revision>
      <id>166942</id>
      <timestamp>2022-08-13T09:06:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meghdhanu</username>
        <id>3380</id>
      </contributor>
      <comment>/* Not proofread */</comment>
      <model>proofread-page</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3280" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;&lt;pagequality level=&quot;1&quot; user=&quot;Meghdhanu&quot; /&gt;&lt;/noinclude&gt;પાલવે, આમાંથી કોઈક માર્ગ કાઢ્ય જ છૂટકો છે... તીરે ઊભીને
તમાશો જોયા ક૨વાથી તો હું મોટા ભાઈ પ્રત્યેની મારી ફરજ
બજવણીમાં બેવફા બની રહ્યો છું...
અને આખરે નરોત્તમને અંધકાર વચ્ચે એક પ્રકાશકિરણ લાધ્યું.
રાજકોટમાં એક દૂરના સગા રહેતા હતા. બે પૈસે સુખી પણ હતા.
એમની લાગવગ પણ સારી હતી. રાજકોટ જેવું તખત શહેર છે,
તો હું સ્વતંત્ર રીતે કાંઈક કમાતો થાઉં, ને મોટા ભાઈને મદદરૂ
થાઉં... અહીંના જીવનસંગ્રામમાં મૂંગા સાક્ષી તરીકે જીવવામાં તો હું
ગુનેગાર બની રહ્યો છું, મારે અહીંથી જવું જોઈએ, જવું જ જોઈએ...
નરોત્તમના આ નિર્ધારને વધારે મક્કમ બનાવે એવો એક સૂચક
બનાવ પણ એ જ અરસામાં બની ગયો.
આમ તો ઘ૨માં એવો શિરસ્તો હતો કે સાંજે વાળુ કરવા
માટે દુકાનેથી પહેલવહેલો નરોત્તમ આવે. નરોત્તમ જમીને પાછો
દુકાને જાય પછી ઓતમચંદ આવે. પતિ પણ જમી રહે પછી જ
લાડકોર જમવા બેસતી. પણ એક દિવસ આ ક્રમ જ ઊલટાઈ
કે, મોટા ભાઈ, તમે પહેલાં વાળુ કરી આવો, હું પછી જઈશ.’
ગયો. નરોત્તમ બીજા કોઈક કામમાં રોકાયો હશે તેથી એણે કહ્યું
એ અનુસાર ઓતમચંદ આવીને જમી ગયા. એ પછી મોડે મોડે
કામમાંથી પ૨વા૨ીને નરોત્તમ જમવા આવ્યો ત્યારે અંધારું થઈ ચૂક્યુ
હતું. રસોડામાં લાડકોર ફાનસને અજવાળે દિયરના આગમનની
રાહ જોતી બેઠી હતી.
ભાભી, મેં તમને કેટલી વાર કીધું કે મારે મોડું
જમી લેવું, ને મારે સારુ થાળી ઢાંકી મૂકવી?' પાણિયારે હાથો
થાય તો તમારે
ધોતાં ધોતાં નરોત્તમ બોલ્યો,
૧૦૮
વેળા વેળાની છાંયડી&lt;noinclude&gt;&lt;small&gt;'''{{સ-મ|૧૦૮||વેળા વેળાની છાંયડી}}{{સ-મ|સાચાં સપનાં||૧૦૮}}'''&lt;/small&gt;&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jva4omqailq9veqiztlqxoqxmvinea7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>સભ્યની ચર્ચા:Mayur0107</title>
    <ns>3</ns>
    <id>47155</id>
    <revision>
      <id>166943</id>
      <timestamp>2022-08-13T10:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>New user message</username>
        <id>396</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>નવા સભ્યનાં ચર્ચાનાં પાના પર [[ઢાંચો:સ્વાગત|સ્વાગત સંદેશ]]નો ઉમેરો</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="158" xml:space="preserve">{{ઢાંચો:સ્વાગત|realName=|name=Mayur0107}}

-- [[સભ્ય:Dsvyas|ધવલ]] ૧૫:૫૭, ૧૩ ઓગસ્ટ ૨૦૨૨ (IST)</text>
      <sha1>diqzvox9mxzoovoisoml1xx2d4lw8sa</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>