1903

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="io">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedio</sitename>
    <dbname>iowiki</dbname>
    <base>https://io.wikipedia.org/wiki/Frontispico</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specala</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Debato</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Uzanto</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Uzanto Debato</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedio</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedio Debato</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Arkivo</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Arkivo Debato</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki Debato</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Shablono</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Shablono Debato</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Helpo</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Helpo Debato</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorio</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategorio Debato</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modulo</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Modulo-Diskuto</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>1903</title>
    <ns>0</ns>
    <id>846</id>
    <revision>
      <id>993347</id>
      <parentid>990095</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:53:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11522" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La yaro '''1903''' (MCMIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 903ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 3ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1900a]]. Kande 1903 komencis, Gregoriala kalendario esis 13 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[11ma di junio]] - Rejulo [[Aleksandar Obrenović]] de [[Serbia]] e lua spozino, rejino Draga, asasinesas.
* [[1ma di julio|1ma]] til la [[19ma di julio]] - Eventas l'unesma [[biciklo]]-konkurso ''[[Tour de France]]'', kun la partopreno di 59 biciklisti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.britannica.com/sports/Tour-de-France|titulo=Tour de France {{!}} cycling|editero= Encyclopaedia Britannica|vidita ye=27ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto]] - [[Papo Pius la 10ma|Pius la 10ma]] divenas papo.
* [[18ma di agosto]] - Germana [[Karl Jatho]] flugas kurta disto per triplana vehilo motorizita en [[Germania]].
* [[17ma di novembro]] - [[Bolsheviko|Bolsheviko-partiso]] di [[Rusia]] fondesas.
* [[5ma di decembro]] - [[Antonio Maura y Montaner]] divenas chefministro di [[Hispania]].

=== [[Azia]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Edward la 7ma di Anglia]] kronizesas imperiestro di [[India]] en [[Delhi]].
* [[29ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.0 che [[skalo di Richter]] frapas Manzikert (nuna Malazgirt) en [[Turkia]], produktas 3500 morti e destruktas 12 mil domi.

=== [[Afrika]] ===
* [[Unionita Rejio]] konquestas [[kalifio di Sokoto]] en [[Hausa-lando]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[16ma di junio]] - [[Henry Ford]] fondas en [[Detroit]] l'entraprezo [[Ford Motor Company]].
* [[23ma di julio]] - [[Ford Motor Company]] vendas lua unesma [[automobilo]].
* [[17ma di decembro]] - Wright-fratuli [[Orville Wright|Orville]] e [[Wilbur Wright|Wilbur]] flugas unesmafoye en mondo per mashinizita [[aeroplano]]. Maxim longa flugo duras 59 sekundi.
* En [[Saint Louis, Missouri]], [[Usa]], organizesas mondal expozo.
* On paktas pri limito inter [[Alaska]] e [[Kanada]].
* On komencas vendar [[glaciajo]] en bisquitala koni, kande Italo Marconi ganas [[patento]] por glaciajokono-formo en [[Nova-Jersey]], [[Usa]].
* ''[[Pepsi Cola]]''-kompanio registragas la produkto-marko ''Pepsi Cola''.
* Unesma modelo &quot;A&quot; de [[Ford]]-[[automobilo]]-fabrikerio esas debita.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[22ma di marto]] - [[Kuba]] farmolugas la [[bayo di Guantánamo]] ad [[Usa]] e posibligas ke ol instalez armeala bazo ibe.
* [[30ma di marto]] - [[Usa]] intervenas en [[Dominikana Republiko]].
* [[3ma di novembro]] - [[Panama]] deklaras nedependo de [[Kolumbia]] kun suporto de [[Usa]].
* [[18ma di novembro]] - Kontrato Hay-Bunau-Varilla donas ad [[Usa]] la kontrolo sur la [[kanalo di Panama]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[Petrópolis-kontrato]] establisas ke [[Brazilia]] recevos [[Acre (Brazilia)|Acre]] de [[Bolivia]].

== Naski ==
* [[4ma di januaro]] - [[Ramón Ernesto Cruz Uclés]], prezidanto di Honduras (m. 1985)
[[Arkivo:Sir John Eccles Wellcome L0026812.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[John Carew Eccles]]&lt;/small&gt;]]
* [[27ma di januaro]] - [[John Carew Eccles]], Australiana neuropsikologo, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1997)
* [[8ma di februaro]] - [[Tunku Abdul Rahman]], chefministro di Malaizia (m. 1990)
* [[10ma di februaro]] - [[Waldemar Hoven]], Germana mediko, membro de SS (m. 1948)
* [[13ma di februaro]] - [[Georges Simenon]], Belga-Franca skriptisto (m. 1989)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero= Encyclopaedia Britannica |url=https://www.britannica.com/biography/Georges-Simenon|titulo=Georges Simenon {{!}} Belgian-French author|vidita ye= 11ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di februaro]] - [[Franck Lavaud]], prezidanto di Haiti (m. 1986)
* [[18ma di februaro]] - [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]], prezidanto di [[Sovietia]] (m. 1983)
* [[21ma di februaro]] - [[Anaïs Nin]], Franca skriptistino (m. 1977)
* [[26ma di februaro]] - [[Giulio Natta]], Italiana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1979)
* [[28ma di februaro]] - [[Vincente Minnelli]], Usana filmifisto (m. 1986)
* [[14ma di marto]] - [[Adolph Gottlieb]], Usana piktisto e skultisto (m. 1974)
* [[24ma di marto]] - [[Adolf Butenandt]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1995)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Adolf Butenandt - Biographical|url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1939/butenandt/biographical/|editero=Nobelprize.org|vidita ye=4ma di agosto 2021}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - [[Hans Hedtoft]], chefministro di Dania (m. 1955)
* [[12ma di aprilo]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlandana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1994)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Nobelprize.org|titulo=Jan Tinbergen - Facts |url=https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1969/tinbergen/facts/|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di aprilo]] - [[José Antonio Primo de Rivera]], Hispana politikistulo (m. 1936)
[[Arkivo:Bing_Crosby_in_Road_to_Singapore_trailer.jpg|thumb|130px|[[Bing Crosby]]]]
* [[3ma di mayo]] - [[Bing Crosby]], Usana kantisto ed aktoro (m. 1977)
* [[8ma di mayo]] - [[Fernandel]], Franc aktoro (m. 1971)
* [[10ma di mayo]] - [[Otto Bradfisch]], Germana ekonomikisto e militisto (m. 1994)
* [[21ma di mayo]] - [[Pedro Eugenio Aramburu]], prezidanto di Arjentinia (m. 1970)
* [[3ma di junio]] - [[Eric A. Havelock]], Britaniana klasikisto (m. 1988)
* 3ma di junio - [[Aram Hachaturyan]], Armeniana-Sovietiana kompozisto (m. 1978)
* [[6ma di junio]] - [[Rafael Paasio]], chefministro di Finlando (m. 1980)
* [[8ma di junio]] - [[Marguerite Yourcenar]], Franca skriptisto (m. 1987)
* [[11ma di junio]] - [[Khalid al-Azm]], chefministro di Siria (m. 1965)
[[Arkivo:George_Orwell_press_photo.jpg|thumb|130px|[[George Orwell]]]]
* [[25ma di junio]] - Eric Arthur Blair alias [[George Orwell]], Angla skriptisto (m. 1950)
* [[2ma di julio]] - [[Alec Douglas-Home]], chefministro di Unionita Rejio (m. 1995)
* [[2ma di julio]] - Rejulo [[Olav la 5ma di Norvegia]] (m. 1991)
* [[6ma di julio]] - [[Hugo Theorell]], Sueda ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1982) 
* [[14ma di julio]] - [[Carlos Prío Socarrás‏‎]], prezidanto di Kuba (m. 1977)
* [[27ma di julio]] - [[Mihail Stasinopoulos]], chefministro di Grekia (m. 2002)
* [[3ma di agosto]] - [[Habib Bourguiba]], prezidanto di Tunizia (m. 2000)
* 3ma di agosto - [[Fahri Korutürk‏‎]], prezidanto di Turkia (m. 1987)
* [[13ma di agosto]] - [[Suat Hayri Ürgüplü]], chefministro di Turkia (m. 1981)
* [[6ma di septembro]] - [[Phoui Sananikone]], chefministro di Laos (m. 1983)
[[Arkivo:Image-Postwertzeichen DPAG - 100. Geburtstag Theodor W. Adorno 2003 (cropped).jpg|thumb|130px|[[Theodor Adorno]]]]
* [[11ma di septembro]] - [[Theodor Adorno]], Germana filozofo (m. 1969)
* [[17ma di septembro]] - [[Olavi Paavolainen]], Finlandana skriptisto (m. 1964)
* [[25ma di septembro]] - [[Mark Rothko]], Lituana-Usana juda piktisto (m. 1970)
* [[1ma di oktobro]] - [[Vladimir Horowitz]], Ukrainana pianisto (m. 1989)
* [[4ma di oktobro]] - [[Ernst Kaltenbrunner]], Germana militisto (m. 1946)
* [[6ma di oktobro]] - [[Ernest Walton]], Irlandana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1995)
* [[8ma di oktobro]] - [[Ferenc Nagy]], chefministro di Hungaria (m. 1979)
* [[22ma di oktobro]] - [[George Wells Beadle]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (m. 1989)
* 22ma di oktobro - [[Zlatyu Boyadzhiev]], Bulgara piktisto (m. 1976)
* [[28ma di oktobro]] - [[Evelyn Waugh]], Angla skriptisto (m. 1966)
[[Arkivo:Konrad_lorenz-rusky_lagr_1944-fotka.jpg|thumb|130px|[[Konrad Lorenz]]]]
* [[7ma di novembro]] - [[Konrad Lorenz]], Austriana zoologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1989)
* [[17ma di novembro]] - [[Nicolaas Johannes Diederichs]], prezidanto di Sudafrika (m. 1978)
* [[27ma di novembro]] - [[Lars Onsager]], Norvegiana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1976)
* [[5ma di decembro]] - [[Cecil Frank Powell]], Angla fizikisto, Nobel-laureato (m. 1969)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1950/powell/biographical/|titulo=Cecil Powell - Biographical|editero= Nobelprize.org}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di decembro]] - [[George Davis Snell]], Usana genetikisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1996)
* [[22ma di decembro]] - [[Haldan Keffer Hartline]], Usana fiziologiisto, Nobel-laureato (m. 1983)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1967/hartline/facts/|titulo=Keffer Hartline - Facts |editero=Nobelprize.org}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di decembro]] - [[John von Neumann]], Hungariana-Usana fizikisto e matematikisto (m. 1957)
* [[29ma di decembro]] - [[Candido Portinari]], Braziliana piktistulo (m. 1962)
* [[Sabri al-Asali]], chefministro di Siria (m. 1976)

== Morti ==
* [[5ma di januaro]] - [[Práxedes Mateo Sagasta]], chefministro di Hispania (n. 1825)
[[Arkivo:Petkokar.jpg|130px|thumb|[[Petko Karavelov]]]]
* [[24ma di januaro]] - [[Petko Karavelov]], chefministro di Bulgaria (n. 1843)
* [[22ma di februaro]] - [[Victor Meirelles]], Braziliana piktistulo (n. 1832)
* 22ma di februaro - [[Hugo Wolf]], Austriana kompozisto (n. 1860)
* [[28ma di februaro]] - [[Girolamo De Rada]], Italiana skriptisto (n. 1814)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Girolamo de Rada (1814-1903)|vidita ye= 1ma di agosto 2017|url=http://data.bnf.fr/14613900/girolamo_de_rada/|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di marto]] - [[Rafael Zaldívar]], prezidanto di Salvador (n. 1834)
* [[7ma di marto]] - [[István Bittó]], chefministro di Hungaria (n. 1822)
* [[3ma di marto]] - [[Marcos Antonio Cabral]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1842)
* [[21ma di marto]] - [[Carlos Basilio Ezeta]], prezidanto di Salvador (n. 1852)
* [[9ma di mayo]] - [[Paul Gauguin]], Franca piktisto (n. 1848)
* [[13ma di mayo]] - [[Apolinario Mabini]], chefministro di Filipini (n. 1864)
* [[9ma di junio]] - [[Gaspar Núñez de Arce]], Hispana poeto (n. 1834)
* [[11ma di junio]] - Rejulo [[Aleksandar Obrenović]] di Serbia (n. 1876)
* [[17ma di julio]] - [[James Abbott McNeill Whistler]], Usana piktisto (n. 1834)
[[Arkivo:Papa Leone XIII (1898).jpg|thumb|130px|[[Papo Leo la 13ma|Leo la 13ma]]]]
* [[20ma di julio]] - [[Papo Leo la 13ma]] (n. 1810)
* [[15ma di agosto]] - [[William Barak]], aborijena chefo e piktisto Australiana (n. c. 1824)
* [[22ma di agosto]] - [[Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil]], chefministro di Unionita Rejio (n. 1830)
* [[1ma di novembro]] - [[Theodor Mommsen]], Germana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1817)
* [[13ma di novembro]] - [[Camille Pissarro]], Franca piktisto (n. 1830)
* [[8ma di decembro]] - [[Herbert Spencer]], Angla filozofo, antropologo, biologo e sociologo (n. 1820)
* [[22ma di decembro]] - [[José Desiderio Valverde]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1822)
* [[26ma di decembro]] - [[Giuseppe Zanardelli]], chefministro di Italia (n. 1826)
* [[John Bradley Hudson, Jr.]], Usana piktisto (n. 1832)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Antoine Henri Becquerel]], [[Pierre Curie]], [[Marie Curie]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Svante Arrhenius]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Niels Ryberg Finsen]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Bjørnstjerne Bjørnson]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[William Randal Cremer]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1900a]]</text>
      <sha1>kiph605859edguq5mngbqfwuhqsiu4s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1945</title>
    <ns>0</ns>
    <id>850</id>
    <revision>
      <id>993442</id>
      <parentid>991871</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:44:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+evento</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16146" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1945''' (MCMXLV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 945ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 45ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 6ma yaro di la [[yari 1940a]].

== Eventi ==
=== [[Mondo]] ===
* [[20ma di aprilo]] - [[Ligo di la nacioni]] finas existar.
* [[25ma di aprilo]] - [[Unionita Nacioni]] fondesas.
* [[8ma di mayo]] - [[Duesma mondomilito]] finas.
* [[26ma di junio]] - La charto dil [[Unionita Nacioni]] aceptesas.

=== [[Europa]] ===
* [[5ma di januaro]] - [[Sovietia]] agnoskas nova guvernerio di [[Polonia]].
* [[12ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: Granda atako di [[Sovietia]]n armeo kontre Germana trupi en esto di [[Europa]].
* [[17ma di januaro]] - Sovietia okupas [[Warszawa]].
* [[20ma di januaro]] - [[Hungaria]] abandonas Duesma mondomilito e signatas armistico.
* [[27ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Koncentreyo]] di Auschwitz-Birkenau liberigesas da Sovietiana trupi.
[[Arkivo:Yalta summit 1945 with Churchill, Roosevelt, Stalin.jpg|thumb|right|320px|Usana chefo Roosevelt, Sovietiana chefo Stalin e Britaniana chefo Churchill dum la Konfero di Yalta, 1945.]]
* [[4ma di februaro|4ma]] til la [[11ma di februaro]] - [[Winston Churchill]], [[Yosif Stalin]] e [[Franklin Delano Roosevelt]] partoprenas [[Yalta-konfero]]. La konfero diskutas futuro di [[Germania]].
* [[13ma di februaro]] - [[Duesma mondomilito]]: Sovietiani okupas [[Budapest]], [[Hungaria]].
* [[4ma di marto]] - [[Finlando]] deklaras milito kontre [[nacional-socialista Germania]].
* [[7ma di marto]] - [[Duesma mondomilito]]: En [[Germania]], Usan armeo trairas [[Rheno]].
* [[4ma di aprilo]] - [[Duesma mondomilito]]: Westala federiti komencas atako por liberigar [[Nederlando]].
* 9ma di februaro - Duesma mondomilito: Eventas la lasta granda kombato en nordal [[Italia]].
* [[13ma di aprilo]] - Duesma mondomilito: [[Reda Armeo]] konquestas [[Wien]].
* [[27ma di aprilo]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Benito Mussolini]] kaptesas da Italiana partisani en Dongo, [[Lombardia]].
* [[30ma di aprilo]] - [[Adolf Hitler]] e lua spozino [[Eva Braun]] su-ocidas en [[Berlin]].
* [[1ma di mayo]] - [[Joseph Goebbels]] e lua spozino su-ocidas, depos mortigar lia 6 filii.
* [[2ma di mayo]] - [[Sovietia|Sovietiana]] trupi okupas [[Berlin]]. Soldati hisas Sovietiana flago en kancelereyo di Reich.
* [[2ma di mayo]] - [[Nova-Zelando|Nova-Zelandana]] trupi okupas [[Trieste]], en [[Italia]].
* [[7ma di mayo]] - Germana generalo [[Alfred Jodl]] signatas kapitulaco en [[Reims]], [[Francia]]. Ye la sequanta dio, la [[8ma di mayo]] divenas la ''Dio di la Vinko'', l'oficala dato dil fino di la duesma mondomilito en [[Europa]].
* [[9ma di mayo]] - En [[Norvegia]], [[Vidkun Quisling]] enkarcerigesas.
* [[14ma di mayo]] - [[Emil Hácha]], lasta chefo di la marioneto-stato [[Protektorato di Bohemia e Moravia]] kaptesas ed enkarcerigesas en [[Praha]].
* [[23ma di mayo]] - [[Heinrich Himmler]], chefo di Germana [[Gestapo]], [[su-ocido|su-ocidas]].
* [[15ma di oktobro]] - Akuzita pro stato-trahizo, [[Pierre Laval]], ex-chefministro di [[Francia]], mortigesas.
* [[20ma di novembro]] - Komencas [[Judicio di Nürnberg|judicio]] en [[Nürnberg]] kontre 24 importanta figuri de [[nacional-socialista Germania]].

=== [[Azia]] ===
* [[16ma di februaro]] - [[Duesma mondomilito]]: Usana trupi komencas atakar insulo Corregidor, en [[Filipini]].
[[Arkivo:37mm_Gun_fires_against_cave_positions_at_Iwo_Jima.jpg|thumb|320px|[[Batalio di Iwo Jima]]]]
* [[19ma di februaro]] til la [[16ma di marto]] - [[Batalio di Iwo Jima]] dum la [[Duesma mondomilito]]: [[Usa]] okupas insulo [[Iwo Jima]] e kaptas strategiala [[aeroportuo]].
* [[23ma di februaro]] - Duesma mondomilito: [[Turkia]] deklaras milito kontre [[Nacional-socialista Germania]].
* [[9ma di marto|9]]-[[10ma di marto]] - [[Usa]]na [[Boeing B-29]] atakas [[Tokyo]] per incendiala bombi, qui produktas {{formatnum:100000}} morti.
* [[17ma di marto]] - Duesma mondomilito: Usana B-29 atakas [[Kobe]] per incendiala bombi, qui produktas 8.000 morti.
* [[21ma di marto]] - Duesma mondomilito: Britaniana trupi liberigas urbo [[Mandalay]], en [[Burma]].
* [[1ma di aprilo]] til la [[21ma di junio]] - Duesma mondomilito: Eventas la [[Batalio di Okinawa]]. [[Usa]]na trupi desembarkas en [[Okinawa]] e pos feroca kombati, kaptas ol komplete ye la 22ma di junio.
* [[7ma di aprilo]] - Duesma mondomilito, batalio di Okinawa: Usan avioni sinkas [[Japonia]]na navo ''Yamato'', la maxim granda milito-navo de la historio.
* [[6ma di agosto]] - Unesma [[atomobombo]] esas faligita super [[Hiroshima]].
* [[8ma di agosto]] - Duesma mondomilito: [[Sovietia]] deklaras milito kontre [[Japonia]].
* [[9ma di agosto]] - Duesma atomobombo esas faligita super [[Nagasaki]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/9/newsid_3580000/3580143.stm |titulo=1945: Atom bomb hits Nagasaki|editero=BBC|vidita ye= 26ma di julio 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di agosto]] - [[Sukarno]] deklaras la nedependo di [[Indonezia]], e divenas l'unesma prezidanto di la lando.
* [[2ma di septembro]] - [[Japonia]]na generalo [[Tomoyuki Yamashita]] signatas Japoniana kapitulaco. Duesma mondomilito finas en [[Azia]].
* 2ma di septembro - [[Ho Chi Minh]] deklaras [[Vietnam]] nedependanta de [[Francia]].
* [[8ma di septembro]] - Usana trupi okupas sudo di [[Korea]]na peninsulo, kontre ke [[Sovietia]]ni okupas la nordo.
* [[12ma di septembro]] - Formala kapitulaco di Japoniani en [[Singapur]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[16ma di julio]] - L'unesma [[atomobombo]] explozigesas en [[Nova-Mexikia]], [[Usa]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[17ma di oktobro]] - En [[Arjentinia]], masiva quanto di personi demandas la liberigo di [[Juan Domingo Perón]].
* [[18ma di oktobro]] - [[Stato-stroko]] en [[Venezuela]] revokas prezidanto [[Isaías Medina Angarita]].
* [[29ma di oktobro]] - [[Brazilia]]na diktatoro [[Getúlio Vargas]] demisionas.

== Naski ==
[[Arkivo:R._Schrock_2012.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Richard Royce Schrock]]&lt;/small&gt;]]
* [[4ma di januaro]] - [[Richard Royce Schrock]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio
* [[10ma di januaro]] - [[Rod Stewart]], Britaniana kantisto
* [[29ma di januaro]] - [[Ibrahim Boubacar Keïta]], prezidanto di Mali
* [[6ma di februaro]] - [[Bob Marley]], Jamaikana kantisto e kompozisto di [[reggae]] (m. 1981)
* [[9ma di februaro]] - [[Mia Farrow]], Usan aktorino
* 9ma di februaro - [[Yoshinori Ohsumi]], Japoniana biologiisto, Nobel-laureato
* [[14ma di februaro]] - Princo [[Hans Adam la 2ma di Liechtenstein]]
* [[20ma di februaro]] - [[George Fitzgerald Smoot]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[21ma di marto]] - [[Henrik Nordbrandt]], Dana poeto
* [[22ma di marto]] - [[Jorge Ben Jor]], Braziliana kantisto e kompozisto
* [[26ma di marto]] - [[Paul Bérenger]], chefministro di Maurico
[[Arkivo:Eric_Clapton_2.jpg|thumb|130px|[[Eric Clapton]]]]
* [[30ma di marto]] - [[Eric Clapton]], Britaniana gitaristo
* [[14ma di aprilo]] - [[Tuilaepa Aiono Sailele Malielegaoi]], chefministro di Samoa
* [[20ma di aprilo]] - [[Gregory Olsen]], Usan entraprezisto e &quot;spacala turisto&quot;
* [[25ma di aprilo]] - [[Björn Ulvaeus]], Sueda kompozisto ([[ABBA]])
* [[26ma di aprilo]] - [[Jorge Antonio Serrano Elías]], prezidanto di Guatemala
* [[1ma di mayo]] - [[Rita Coolidge]], Usana kantistino
[[Arkivo:Pete_Townshend_(2012).jpg|130px|thumb|&lt;small&gt;[[Pete Townshend]]&lt;/small&gt;]]
* [[19ma di mayo]] - [[Pete Townshend]], Britaniana kompozistulo e muzikisto ([[The Who]])
* [[24ma di mayo]] - [[Driss Jettou]], chefministro di Maroko
* 24ma di mayo - [[Priscilla Presley]], Usan aktorino ed entraprezistino, vidvo di [[Elvis Presley]]
* [[31ma di mayo]] - [[Rainer Werner Fassbinder]], Germana filmifisto (m. 1982)
* 31ma di mayo - [[Laurent Gbagbo]], prezidanto di Ivora Rivo
* [[7ma di junio]] - [[Wolfgang Schüssel]], kancelero di Austria
* [[13ma di junio]] - [[Tillman Thomas]], chefministro di Grenada
* [[17ma di junio]] - [[Art Bell]], usana radio-hosto (m. 2018)
* 17ma di junio - [[Eddy Merckx]], Belga biciklisto
[[Arkivo:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-18.jpg|thumb|130px|[[Aung San Suu Kyi]]]]
* [[19ma di junio]] - [[Aung San Suu Kyi]], poetino di [[Myanmar]], Nobel-laureato pri paco
* 19ma di junio - [[Radovan Karadžić]], Serba politikisto
* [[23ma di junio]] - [[John Garang]], prezidanto di Sud-Sudan (m. 2005)
* [[25ma di junio]] - [[Carly Simon]], Usana kantistino
* [[28ma di junio]] - [[Raul Seixas]], Braziliana kantisto e kompozisto (m. 1989)
* [[29ma di junio]] - [[Chandrika Kumaratunga]], chefa ministrino di Sri-Lanka
* [[1ma di julio]] - [[Debbie Harry]], Usana kantistino
* 1ma di julio - [[Baghdadi Mahmudi]], chefa ministro di Libia
* [[7ma di julio]] - [[Moncef Marzouki]], prezidanto di Tunizia
* [[15ma di julio]] - [[David Arthur Granger]], prezidanto di Guyana
* [[19ma di julio]] - [[Richard Henderson]], Skota molekulala biologiisto, Nobel-laureato pri kemio
[[Arkivo:Panagiotis_Pikrammenos.jpg|thumb|130px|[[Panagiotis Pikrammenos]]]]
* [[26ma di julio]] - [[Panagiotis Pikrammenos]], chefministro di Grekia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Council of State |editero=Ste.gr |publikigita ye=9ma di mayo 2007|url=https://web.archive.org/web/20120501142205/http://www.ste.gr/FL/main_en.htm}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - [[Tazio Carlevaro]], Suisa psikiatriisto
* [[30ma di julio]] - [[Patrick Modiano]], Franca skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo
* [[1ma di agosto]] - [[Douglas Dean Osheroff]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[9ma di agosto]] - [[Tom O'Carroll]], Britaniana jurnalisto
* [[14ma di agosto]] - [[Steve Martin]], Usana komediisto ed aktoro
* 14ma di agosto - [[Wim Wenders]], Germana filmifisto
* [[15ma di agosto]] - [[Alain Juppé]], chefministro di Francia
* [[23ma di agosto]] - [[Rita Pavone]], Italiana kantistino ed aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.italiacanora.net/t1307-rita-pavone-biografia|titulo=RITA PAVONE - BIOGRAFIA|editero=Italia Canora|vidita ye= 28ma di junio 2020|idiomo={{it}}}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di septembro]] - [[Asko Sarkola]], Finlandan aktoro
* [[6ma di septembro]] - [[Victor Ramahatra]], chefministro di Madagaskar
[[Arkivo:14-01-10-tbh-241-franz-beckenbauer.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Franz Beckenbauer]]&lt;/small&gt;]]
* [[11ma di septembro]] - [[Franz Beckenbauer]], Germana futbalisto ed entrenisto di futbalo
* [[12ma di septembro]] - [[Richard Thaler]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[26ma di septembro]] - [[Gal Costa]], [[Brazilia]]na kantistino
* [[30ma di septembro]] - [[Ehud Olmert]], chefministro di Israel
* [[1ma di oktobro]] - [[Haris Silajdžić]], prezidanto di Bosnia e Herzegovina
* 1ma di oktobro - [[Ram Nath Kovind]], prezidanto di India
* [[13ma di oktobro]] - [[Dési Bouterse]], prezidanto di Surinam
* [[18ma di oktobro]] - [[Huell Howser]], Usana komediisto (m. 2013)
[[Arkivo:Angus_Deaton_0244.jpg|thumb|130px|[[Angus Deaton]]]]
* [[19ma di oktobro]] - [[Angus Deaton]], Britanian-Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[27ma di oktobro]] - [[Luís Inácio Lula da Silva]], prezidanto di Brazilia
* [[10ma di novembro]] - [[Thongloun Sisoulith]], chefministro di Laos
* [[12ma di novembro]] - [[Neil Young]], Kanadana muzikisto, kantisto e kompozisto
* [[15ma di novembro]] - [[Anni-Frid Lyngstad]], Norvegiana kantistino ([[ABBA]])
* [[17ma di novembro]] - [[Abdelmadjid Tebboune]], prezidanto di Aljeria
[[Arkivo:Politics of Sri Lanka (23875333354).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Mahinda Rajapaksa]]&lt;/small&gt;]]
* [[18ma di novembro]] - [[Mahinda Rajapaksa]], chefa ministro di Sri-Lanka
* [[21ma di novembro]] - [[Goldie Hawn]], Usan aktorino
* [[27ma di novembro]] - [[James Avery]], Usana televizion-aktoro (m. 2013)
* [[30ma di novembro]] - [[Roger Glover]], Britaniana muzikisto ([[Deep Purple]])
* [[5ma di decembro]] - [[Moshe Katsav]], prezidanto di Israel
* [[11ma di decembro]] - [[Jarno Saarinen]], Finlandana motorciklisto (m. 1973)
* [[24ma di decembro]] - [[Lemmy Kilmister]], Britaniana rock-muzikisto e kantisto ([[Motörhead]]) (m. 2015)
* [[28ma di decembro]] - Rejulo [[Birendra di Nepal]] (m. 2001)
* [[Khaleda Zia]], chefministrino di Bangladesh

== Morti ==
* [[4ma di januaro]] - [[Ricardo Jiménez Oreamuno]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1859)
* [[1ma di februaro]] - [[Bogdan Filov]], chefministro di Bulgaria (n. 1883)
* [[6ma di februaro]] - [[Robert Brasillach]], Franca skriptisto (mortigita) (n. 1909)
[[Arkivo:Jose_Maria_Moncada_1910.jpg|thumb|130px|[[José María Moncada Tapia]]]]
* [[23ma di februaro]] - [[José María Moncada Tapia]], prezidanto di Nikaragua (n. 1870)
* [[25ma di februaro]] - [[Mário de Andrade]], Braziliana skriptisto (n. 1883)
* [[februaro]] o [[marto]] - [[Anne Frank]], Juda puerino, viktimo dil [[holokausto]] (n. 1929)
* [[2ma di marto]] - [[Emily Carr]], Kanadana piktisto (n. 1871)
* [[26ma di marto]] - [[David Lloyd George]], chefministro di Unionita Rejio (n. 1863)
* [[31ma di marto]] - [[Hans Fischer]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1881)
* [[9ma di aprilo]] - [[Dietrich Bonhoeffer]], Germana pastoro e teologiisto, qua opozis su a Naziista rejimo (n. 1906)
* [[12ma di aprilo]] - [[Franklin Delano Roosevelt]], prezidanto di Usa (n. 1882)
* [[21ma di aprilo]] - [[Walther Model]], Germana militisto (n. 1891)
* [[28ma di aprilo]] - [[Benito Mussolini]], diktatoro di Italia (n. 1883)
* [[29ma di aprilo]] - [[Andrés de Santa María]], Kolumbiana piktisto (n. 1860)
[[Arkivo:Hitler, 1944 (first version).jpg|thumb|130px|[[Adolf Hitler]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Adolf Hitler]], kancelero di [[Germania]] (su-ocido) (n. 1889)
* [[aprilo]] - [[Josef Čapek]], Cheka piktisto e poeto (n. 1887)
* [[1ma di mayo]] - [[Joseph Goebbels]], ministro di propagando di [[Adolf Hitler]] ([[su-ocido]]) (n. 1897)
* [[2ma di mayo]] - [[Martin Bormann]], Germana nacional-socialisto (n. 1900)
* 2ma di mayo - [[Ludwig Stumpfegger]], mediko, chefo di SS (n. 1910)
* [[14ma di mayo]] - [[Heber J. Grant]], prezidanto di l'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1856)
* 14ma di mayo - [[Per Ahlberg]], Sueda Esperantisto, Idisto e Novialisto (n. 1864)
* [[23ma di mayo]] - [[Heinrich Himmler]], chefo di [[Gestapo]] (su-ocido) (n. 1900)
* [[15ma di junio]] - [[Carl Gustaf Ekman]], chefministro di Suedia (n. 1872)
* 15ma di junio - [[Nikola Avramov]], Bulgara piktisto (n. 1897)
[[Arkivo:Emil Hácha 10.jpg|thumb|130px|[[Emil Hácha]]]]
* [[27ma di junio]] - [[Emil Hácha]], prezidanto di Chekoslovakia (n. 1872)
* [[20ma di julio]] - [[Paul Valéry]], Franca skriptisto (n. 1871)
* [[2ma di agosto]] - [[Pietro Mascagni]], Italiana kompozisto (n. 1863)
* [[15ma di septembro]] - [[André Tardieu]], chefministro di Francia (n. 1876)
* [[20ma di septembro]] - [[Augusto Tasso Fragoso]], militisto e prezidanto di Brazilia (n. 1869)
* [[26ma di septembro]] - [[Béla Bartók]], Hungara kompozisto (n. 1881)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.britannica.com/biography/Bela-Bartok |titulo=Béla Bártok{{!}} Hungarian composer|editero=Britannica.com|vidita ye=10ma di novembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di oktobro]] - [[Plutarco Elías Calles]], prezidanto di Mexikia (n. 1877)
* [[20ma di novembro]] - [[Francis William Aston]], Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1877)
* [[4ma di decembro]] - [[Thomas Hunt Morgan]], Usana genetikisto e biologiisto, Nobel-laureato (n. 1866)
* [[9ma di decembro]] - [[Yun Chi-ho]], Sud-Koreana politikisto (n. 1864)
* [[16ma di decembro]] [[Fumimaro Konoe]], chefministro di Japonia (n. 1891)
* [[21ma di decembro]] - [[George S. Patton]], Usana generalo (n. 1885)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Wolfgang Pauli]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Artturi Ilmari Virtanen]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Alexander Fleming]], [[Ernst Boris Chain]], [[Howard Walter Florey]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Gabriela Mistral]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Cordell Hull]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1940a]]</text>
      <sha1>0umlbc5i7ek53cqhgkcw3h155gnrcy3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1946</title>
    <ns>0</ns>
    <id>858</id>
    <revision>
      <id>993438</id>
      <parentid>990434</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:38:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18322" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1946''' (MCMXLVI per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 946ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 46ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 7ma yaro di la [[yari 1940a]].

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[11ma di januaro]] - [[Enver Hoxha]] proklamas Popul-Republiko [[Albania]] e su ipsa kom diktatoro di la lando.
* [[25ma di januaro]] - [[Suedia]] retrosendas Baltika fuganti.
* [[5ma di marto]] - En [[Chekoslovakia]], prezidanto [[Edvard Beneš]] dekretas l'ekpulso di Germani de [[Sudeti]].
* [[26ma di mayo]] - En general elekti, [[komunismo|komunista]] partiso di [[Chekoslovakia]] recevas 38% ek omna voti.
* [[2ma di junio]] - Per [[plebicito]], kande unesmafoye [[muliero|mulieri]] darfis partoprenar, [[Italia]] divenas [[republiko]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Italia 1946: le donne al voto, dossier a cura di Mariachiara Fugazza e Silvia Cassamagnaghi |idiomo={{it}}|url=https://web.archive.org/web/20110520041048/http://www.insmli.it/pubblicazioni/35/Voto%20donne%20versione%20def.pdf}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di julio]] - [[Francia|Franca]] modisto [[Louis Réard]] prizentas [[bikinio]], du-parta natera kostumo.
* [[4ma di septembro]] - [[Bulgaria]] abolisas [[monarkio]] e divenas [[republiko]].
* [[1ma di oktobro]] - La tribunalo judicanta militala kriminalisti di la [[nacional-socialista Germania]] finas lua laboro.
* [[16ma di oktobro]] - Dek nacional-socialista kriministi mortigesas en [[Nürnberg]] per [[jibeto]].
* [[22ma di novembro]] - En [[Bulgaria]], [[Georgi Dimitrov]] formacas guvernerio kun majoritato di komunisti.
* [[24ma di decembro]] - Komencas tale nomizita [[Quaresma Franca Republiko]].

=== [[Azia]] ===
* [[7ma di januaro]] - [[Francia]] riokupas [[Kambodja]]. [[Norodom Sihanouk]] aceptas autonomeso.
* [[2ma di marto]] - [[Ho Chi Minh]] elektesas prezidanto di [[Nord-Vietnam]].
* [[9ma di marto]] - [[Reda Armeo]] abandonas [[Mandjuria]].
* [[4ma di aprilo]] - Reda Armeo abandonas [[Iran]].
* [[10ma di aprilo]] - En [[Japonia]], mulieri darfas votar unesmafoye en parlamental elekti.
* [[17ma di aprilo]] - La lasta soldato [[Francia|Franca]] foriras [[Siria]], qua formale nedependanteskas.
* [[3ma di mayo]] - Komencas judicii en [[Japonia]] pri milito-krimini kontre 28 Japoniana militisti e politikisti, di qui 25 judikesos kom kulpinta.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.history.com/this-day-in-history/japanese-war-crimes-trial-begins|titulo=Japanese war crimes trial begins|editero=History.com|vidita ye=3ma di mayo 2015|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di julio]] - [[Filipini]] divenas nedependanta de [[Usa]].
* [[31ma di decembro]] - La lasta [[Francia|Franca]] soldati foriras [[Libano]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[10ma di januaro]] - Unesma sesiono dil [[Unionita Nacioni]].
* [[22ma di januaro]] - [[CIA]] fondesas.
* [[1ma di februaro]] - Norvegiana [[Trygve Lie]] divenas unesma chefo dil [[Unionita Nacioni]].
* [[5ma di marto]] - En Fulton, [[Missouri]], [[Usa]], [[Winston Churchill]] parolas unesme pri [[fera kurteno]] inter Ocidento ed Oriento.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[4ma di agosto]] - Violentoza [[ter-tremo]] frapas [[Dominikana Republiko]] e produktas 100 morti.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[31ma di januaro]] - En [[Brazilia]] komencas guvernerio di [[Eurico Gaspar Dutra]], unesma prezidanto elektita pos finar la diktatoreso di [[Getúlio Vargas]].
* [[24ma di februaro]] - Eventas demokratal elekti en [[Arjentinia]]. [[Juan Domingo Perón]] vinkas l'elekto.
* [[18ma di septembro]] - [[Brazilia]] adoptas nova [[konstituco]].

=== [[Oceania]] ===
* [[1ma di julio]] - [[Usa]] explozas [[atomobombo]] ek [[plutonio]] che l'[[atolo Bikini]].

== Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Roberto Rivellino]], Braziliana futbalisto
[[Arkivo:John Paul Jones.jpg|thumb|130px|[[John Paul Jones]]]]
* [[3ma di januaro]] - [[John Paul Jones]], Britaniana muzikisto ([[Led Zeppelin]])
* [[5ma di januaro]] - [[Diane Keaton]], Usan aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.adorocinema.com/personalidades/personalidade-358/biografia/ |titulo=Diane Keaton: A biografia |editero=Adoro Cinema|vidita ye= 8ma di septembro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - [[Syd Barrett]], Britaniana muzikisto ([[Pink Floyd]]) (m. 2006)
* [[13ma di januaro]] - [[Tevita Momoedonu]], chefministro di Fidji (m. 2020)
* [[17ma di januaro]] - [[Cassius Clay]] (pose [[Muhammad Ali]]), Usana boxisto (m. 2016)
* [[18ma di januaro]] - [[Henrique Pereira Rosa]], prezidanto di Guinea-Bisau (m. 2013)
* [[19ma di januaro]] - [[Dolly Parton]], Usan aktorino e kantistino
* [[20ma di januaro]] - [[David Lynch]], Usana filmifisto, muzikisto ed aktoro
* [[23ma di januaro]] - [[Arnoldo Alemán]], ex-prezidanto di Nikaragua
* [[27ma di januaro]] - [[Chaudhry Shujaat Hussain]], chefministro di Pakistan
[[Arkivo:Alpha Oumar Konaré.jpg|thumb|130px|[[Alpha Oumar Konaré]]]]
* [[2ma di februaro]] - [[Alpha Oumar Konaré]], prezidanto di Mali
* 2ma di februaro - [[Isaias Afewerki]], prezidanto di Eritrea
* 2ma di februaro - [[Blake Clark]], Usana komediisto
* [[5ma di februaro]] - [[Charlotte Rampling]], Britanian aktorino
* [[7ma di februaro]] - [[Hector Babenco]], Arjentiniana-Braziliana filmifisto (m. 2016)
* [[12ma di februaro]] - [[Jean Eyeghe Ndong]], chefa ministro di Gabon
* [[14ma di februaro]] - [[Bernard Dowiyogo]], prezidanto di Nauru (m. 2003)
* [[21ma di februaro]] - [[Alan Rickman]], Britanian aktoro (m. 2016)
* [[26ma di februaro]] - [[Ahmed Zewail]], Egiptiana kemiisto, Nobel-laureato
* [[4ma di marto]] - [[Dadá Maravilha]], Braziliana futbalisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Dario Dadá Maravilha{{!}}National football teams |url=https://www.national-football-teams.com/player/19122/Dario_Dada_Maravilha.html|vidita ye=4ma di marto 1946|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di marto]] - [[David Gilmour]], Britaniana muzikisto ([[Pink Floyd]])
* [[12ma di marto]] - [[Liza Minnelli]], Usan aktorino e kantistino
[[Arkivo:Alvaro arzu irigoyen.jpg|thumb|130px|[[Álvaro Arzú Irigoyen]]]]
* [[14ma di marto]] - [[Álvaro Arzú Irigoyen]], prezidanto di Guatemala (m. 2018)&lt;ref name=&quot;Libre&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=Muere Álvaro Arzú de un infarto |editero=Prensa Libre |url=http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/muere-alvaro-arzu-alcalde-por-un-infarto|publikigita ye=27ma di aprilo 2018|vidita ye=28ma di aprilo 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di marto]] - [[Georges J. F. Köhler]], Nobel-laureato pri medicino (m. 1995)
* [[21ma di marto]] - [[Timothy Dalton]], Britanian aktoro
* [[28ma di marto]] - [[Alejandro Toledo]], prezidanto di Peru&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.biografiasyvidas.com/biografia/t/toledo_alejandro.htm |titulo=Biografía de Alejandro Toledo|editero=Biografías y Vidas|vidita ye= 8ma di septembro 2019|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di marto]] - [[Robert James Shiller]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[3ma di aprilo]] - [[Hanna Suchocka]], chefministrino di Polonia
* [[12ma di aprilo]] - [[Ed O'Neill]], Usan aktoro e komediisto
* [[20ma di aprilo]] - [[Ricardo Rodolfo Maduro]], prezidanto di Honduras
* [[30ma di aprilo]] - [[Karl la 16ma Gustaf]], rejo di Suedia depos 1973
* [[5ma di mayo]] - [[Beth Carvalho]], Braziliana kantistino e kompozistino (m. 2019)
[[Arkivo:Thelma_Houston_1977.JPG|thumb|130px|[[Thelma Houston]]]]
* [[7ma di mayo]] - [[Thelma Houston]], Usana kantistino
* [[18ma di mayo]] - [[Frank Hsieh]], chefministro di Republiko Chinia
* [[20ma di mayo]] - [[Cher]], Usan aktorino e kantistino
* [[24ma di mayo]] - [[Tansu Çiller]], chefministrino di Turkia
* [[5ma di junio]] - [[Stefania Sandrelli]], Italian aktorino
* [[12ma di junio]] - [[Mekere Morauta]], chefministro di Papua-Nova-Guinea (m. 2020)
* [[13ma di junio]] - [[Paul L. Modrich]], Usana fiziko-kemiisto, Nobel-laureato pri kemio
* 13ma di junio - [[Sher Bahadur Deuba]], chefministro di Nepal
* [[14ma di junio]] - [[Donald Trump]], prezidanto di Usa
* [[15ma di junio]] - [[Demis Roussos]], Greka kantisto (m. 2015)
* [[17ma di junio]] - [[Eduardo Camaño]], prezidanto di Arjentinia
* [[18ma di junio]] - [[Maria Bethânia]], Braziliana kantistino
[[Arkivo:Xanana.png|thumb|130px|[[Xanana Gusmão]]]]
* [[20ma di junio]] - [[Xanana Gusmão]], unesma prezidanto di [[Estal Timor]]
* [[22ma di junio]] - [[Józef Oleksy]], chefministro di Polonia (m. 2015)
* [[29ma di junio]] - [[Ernesto Pérez Balladares]], prezidanto di Panama
* [[1ma di julio]] - [[Mireya Moscoso]], prezidanto di [[Panama]] de 1999 til 2004
* [[2ma di julio]] - [[Richard Axel]], Usana [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Nobel-laureato]] en 2004
* [[3ma di julio]] - [[Leszek Miller]], chefministro di Polonia
* [[5ma di julio]] - [[Gerardus 't Hooft]], Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato
* [[6ma di julio]] - [[George W. Bush]], prezidanto di Usa
[[Arkivo:Sylvester_Stallone_2012.jpg|thumb|130px|[[Sylvester Stallone]]]]
* 6ma di julio - [[Sylvester Stallone]], Usan aktoro
* 6ma di julio - [[Toquinho]], Braziliana kompozisto, kantisto e muzikisto
* 6ma di julio - [[Jamie Wyeth]], Usana piktisto
* [[15ma di julio]] - [[Hassanal Bolkiah]], sultano di Brunei
* [[17ma di julio]] - [[Laurent Fabius]], chefministro di Francia
* [[19ma di julio]] - [[Ilie Năstase]], Rumana tenisisto
* [[22ma di julio]] - [[Mireille Mathieu]], Franca kantisto
* 22ma di julio - [[Jacques Sylla]], chefministro di Madagaskar (m. 2009)
* 22ma di julio - [[Johnson Toribiong]], prezidanto di Palau
* 22ma di julio - [[Petre Roman]], chefministro di Rumania
* [[24ma di julio]] - [[Gallagher]], Usana komediisto
* [[6ma di agosto]] - [[Roh Moo-hyun]], prezidanto di Sud-Korea
* [[7ma di agosto]] - [[John Cromwell Mather]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[11ma di agosto]] - [[Óscar José Berger]], prezidanto di Guatemala
* [[15ma di agosto]] - [[Amir Naderi]], Iranana filmifisto
* [[17ma di agosto]] - [[Patrick Manning]], chefministro di Trinidad e Tobago (m. 2016)
[[Arkivo:1993 Inauguration A.png|130px|thumb|[[Bill Clinton]]]]
* [[19ma di agosto]] - [[Bill Clinton|William Jefferson &quot;Bill&quot; Clinton]], prezidanto di Usa
* [[20ma di agosto]] - [[Laurent Fabius]], chefministro di Francia
* 20ma di agosto - [[Ralf Hütter]], Germana muzikisto ([[Kraftwerk]])
* [[23ma di agosto]] - [[Keith Moon]], Britaniana perkut-instrumentisto ([[The Who]]) (m. 1978)
* [[29ma di agosto]] - [[Dimitris Christofias]], prezidanto di Chipro
* 29ma di agosto - [[Jean-Baptiste Bagaza]], prezidanto di Burundi (m. 2016)
* [[1ma di septembro]] - [[Roh Moo-hyun]], prezidanto di Sud-Korea (m. 2009)
* [[2ma di septembro]] - [[Paavo Väyrynen]], Finlandana politikisto
[[Arkivo:Billy Preston perforning in 1971.jpg|130px|thumb|[[Billy Preston]]]]
* 2ma di septembro - [[Billy Preston]], Usana kantisto e muzikisto (m. 2006)
* [[5ma di septembro]] - [[Freddie Mercury]], Britaniana muzikisto (m. 1991)
* [[8ma di septembro]] - [[Aziz Sancar]], Turka fiziko-kemiisto, Nobel-laureato
* [[15ma di septembro]] - [[Tommy Lee Jones]], Usan aktoro
* [[21ma di septembro]] - [[Mart Siimann]], chefministro di Estonia
* [[22ma di septembro]] - [[King Sunny Adé]], Nigeriana kantisto, kompozisto e muzikisto
* [[24ma di septembro]] - [[Lars Emil Johansen]], chefministro di Grenlando
* [[27ma di septembro]] - [[Nikos Anastasiades]], prezidanto di Chipro
* [[2ma di oktobro]] - [[Sonthi Boonyaratglin]], chefministro di Tailando
* [[4ma di oktobro]] - [[Susan Sarandon]], Usan aktorino
* [[7ma di oktobro]] - [[Nader al-Dahabi]], chefministro di Jordania
[[Arkivo:KAN_Naoto_2007.JPG|thumb|130px|[[Naoto Kan]]]]
* [[10ma di oktobro]] - [[Naoto Kan]], chefministro di Japonia
* [[14ma di oktobro]] - [[François Bozizé]], prezidanto di Centrafrika
* [[20ma di oktobro]] - [[Elfriede Jelinek]], Austriana skriptisto, Nobel-laureato pri Literaturo
* [[4ma di novembro]] - [[Robert Mapplethorpe]], Usana fotografisto (m. 1989)
* [[5ma di novembro]] - [[Loleatta Holloway]], Usana kantisto (m. 2011)
* [[6ma di novembro]] - [[Sally Field]], Usan aktorino
* [[12ma di novembro]] - [[Keith Claudius Mitchell]], chefministro di Grenada
* [[16ma di novembro]] - [[Terence McKenna]], Usana filozofo, linguisto, skriptisto, biologiisto, matematikisto e historiisto (m. 2000)
* [[26ma di novembro]] - [[Gustavo Adolfo Espina Salguero]], Guatemalana politikisto, provizora prezidanto en 1993
* [[2ma di decembro]] - [[Gianni Versace]], Italiana modisto (m. 1997)
[[Arkivo:Jose_Carreras_-_World_Economic_Forum_Annual_Meeting_2011.jpg|thumb|130px|[[José Carreras]]]]
* [[5ma di decembro]] - [[José Carreras]], Hispana opero-kantisto
* [[9ma di decembro]] - [[Sonia Gandhi]], Indiana politikistino
* [[10ma di decembro]] - [[Jan Sawka]], Polona-Usana piktisto (m. 2012)
* [[12ma di decembro]] - [[Emerson Fittipaldi]], Brazilian automobilisto
* [[16ma di decembro]] - [[Benny Andersson]], Sueda muzikisto ([[ABBA]])
* [[18ma di decembro]] - [[Steven Spielberg]], Usana filmifisto
* [[30ma di decembro]] - [[Marc Forné Molné]], chefministro di Andora
* [[Abdelwahab Meddeb]], Tuniziana skriptisto (m. 2014)

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Allan Brooks]], Usana piktisto (n. 1869)
* [[10ma di januaro]] - [[László Bárdossy]], chefministro di Hungaria (n. 1890)
[[Arkivo:Helene Schjerfbeck.jpeg|thumb|130px|[[Helene Schjerfbeck]]]]
* [[28ma di januaro]] - [[Helene Schjerfbeck]], Finlandana piktistino (n. 1862)
* [[3ma di februaro]] - [[Friedrich Jeckeln]], nacional-socialista politikisto, ''SS-Obergruppenführer'', mortigita (n. 1895)
* [[9ma di februaro]] - [[Júlio Prestes]], Braziliana politikisto (n. 1882)
* [[17ma di februaro]] - [[Niels Hansen (piktisto)|Niels Hansen]], Dana piktisto (n. 1880)
* [[19ma di februaro]] - [[Rafael Erich]], chefministro di Finlando (n. 1879)
* [[28ma di februaro]] - [[Béla Imrédy]], Hungara politikisto, chefministro de 14ma di mayo 1938 til 16ma di februaro 1939, mortigita (n. 1891)
* [[12ma di marto]] - [[Ferenc Szálasi]], Hungara politikisto, chefministro de 1944 til 1945, mortigita (n. 1897)
* [[23ma di marto]] - [[Gilbert Newton Lewis]], Usana kemiisto (n. 1875)
* [[24ma di marto]] - [[Aleksandr Alehine]], Rusa mondala championo pri shakoludo (n. 1892)
* [[12ma di aprilo]] - [[Marian Zyndram-Kościałkowski]], chefministro di Polonia (n. 1892)
* [[17ma di aprilo]] - [[Juan Bautista Sacasa]], prezidanto di Nikaragua (n. 1874)
[[Arkivo:Keynes 1945.jpg|thumb|130px|[[John Maynard Keynes]]]]
* [[21ma di aprilo]] - [[John Maynard Keynes]], Britanian ekonomikisto (n. 1883)
* [[22ma di mayo]] - [[Isaac Grünewald]], Sueda piktisto (n. 1889)
* [[1ma di junio]] - [[Ion Antonescu]], Rumana militisto e politikisto, fusilagita (n. 1882)
* [[3ma di junio]] - [[Mihail Kalinin]], Sovietiana politikisto (n. 1875)
* [[4ma di junio]] - [[Sándor Simonyi-Semadam]], chefministro di Hungaria (n. 1864)
* [[6ma di junio]] - [[Gerhart Hauptmann]], Germana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1862)
* [[9ma di junio]] - [[Ananda Mahidol]], rejulo de Tailando (n. 1925)
* [[14ma di junio]] - [[Jorge Ubico Castañeda]], prezidanto di Guatemala (n. 1878)
* [[27ma di junio]] - [[Juan Antonio Ríos]], prezidanto di Chili (n. 1888)
* [[8ma di julio]] - [[Józef Mehoffer]], Polona piktisto (n. 1869)
* [[11ma di julio]] - [[Paul Nash]], Britaniana piktisto (n. 1889)
* [[21ma di julio]] - [[Gualberto Villarroel]], prezidanto di Bolivia (n. 1908)
[[Arkivo:Stein, Gertrude 1934.jpg|thumb|130px|[[Gertrude Stein]]]]
* [[27ma di julio]] - [[Gertrude Stein]], Usana skriptisto (n. 1874)
* [[5ma di agosto]] - [[Wilhelm Marx]], kancelero di Germania (n. 1863)
* [[12ma di agosto]] - [[Serge Sudeikin]], Rusa piktisto (n. 1882)
* [[13ma di agosto]] - [[H. G. Wells]], Britaniana skriptisto (n. 1866)
* [[22ma di agosto]] - [[Döme Sztójay]], Hungara fashista politikisto, chefministro de 15ma di marto til 29ma di agosto 1944, mortigita (n. 1883)
* [[2ma di oktobro]] - [[Ignacy Mościcki]], prezidanto di Polonia (n. 1867)
* [[6ma di oktobro]] - [[Per Albin Hansson]], chefministro di Suedia (n. 1885)
[[Arkivo:GoeringEnSuDespacho1932 (cropped).jpeg|130px|thumb|[[Hermann Göring]]]]
* [[15ma di oktobro]] - [[Hermann Göring]], [[nacional-socialista Germania|Naziista]] oficiro, chefo di Germana aer-armeo (suocido) (n. 1893)
* [[16ma di oktobro]] - Naziisti kondamnita a mortopuniso en Nürnberg:
** [[Joachim von Ribbentrop]], ministro di exterlandal aferi di Germania (n. 1890)
** [[Wilhelm Keitel]], generalo-mashalo di [[Germania]] (n. 1882)
** [[Alfred Rosenberg]], ideolisto e politikisto en Germania (n. 1893)
** [[Ernst Kaltenbrunner]], chefo di RSHA (n. 1903)
** [[Hans Frank]], guberniestro di okupita Polonia (n. 1900)
** [[Julius Streicher]], fondinto e chef-redaktero di ''Der Stürmer'' (n. 1885)
[[Arkivo:Leipzig International Fair 1937 (Fritz Sauckel).jpg|130px|thumb|[[Fritz Sauckel]]]]
** [[Fritz Sauckel]], chefo di laboro-programo en la koncentreyi di Germania (n. 1892)
** [[Alfred Jodl]], generalo, chefo di ''Oberkommando der Wehrmacht'' (n. 1890)
** [[Arthur Seyss-Inquart]], guberniestro di Austria, imperiala komisario por Nederlando (n. 1892)
** [[Wilhelm Frick]], naziista oficisto, ex-ministro pri internal aferi (n. 1877)
* [[28ma di oktobro]] - [[Manuel Ortiz de Zárate]], Chiliana piktisto (n. 1887)
* [[31ma di oktobro]] - [[Wincenty Witos]], prezidanto di Polonia (n. 1874)
* 31ma di oktobro - [[Jan Spychalski]], Polona piktisto (n. 1893)
* [[7ma di novembro]] - [[Julian Nowak]], chefministro di Polonia (n. 1865)
* [[14ma di novembro]] - [[Manuel de Falla]], Hispana kompozisto (n. 1876)
* [[24ma di novembro]] - [[László Moholy-Nagy]], Hungara piktisto e fotografisto (n. 1895)
* [[5ma di decembro]] - [[Louis Dewis]], Belga piktisto (n. 1872)
* [[19ma di decembro]] - [[Paul Langevin]], Franca fizikisto (n. 1872)

== Nobel-laureati ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Percy Williams Bridgman]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[James B. Sumner]], [[John Howard Northrop]], [[Wendell Meredith Stanley]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Hermann Joseph Muller]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Hermann Hesse]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Emily Greene Balch]], [[John Raleigh Mott]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1940a]]</text>
      <sha1>9txy9une0jz3nw323c3q1kbbz6rl713</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albania</title>
    <ns>0</ns>
    <id>969</id>
    <revision>
      <id>993376</id>
      <parentid>970066</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:52:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14407" xml:space="preserve">{{Landi
| Nomo                     = Albania
| Lokala_nomo              = Republika e Shqipërisë
| Flago                    = Flag of Albania.svg
| Blazono                  = Coat of arms of Albania.svg
| Imajo_mapo               = Europe location ALB.png
| Chefurbo                 = [[Tirane]]
| Habitanti_chefurbo       = {{formatnum:418495}} (2011)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Censusii Populsisë dhe Banesave - Population and Housing Census|url=https://web.archive.org/web/20170823071731/http://www.instat.gov.al/media/195838/11__tirane.pdf|accessdate=8ma di januaro 2021}}&lt;/ref&gt;
| Precipua_urbo            = [[Tirane]]
| Oficala_lingui           = [[Albaniana linguo|Albaniana]]
| Guvernerio               = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato   = Listo pri prezidanti di Albania
| Titulo_chefo_stato       = Prezidanto
| Chefo_di_stato           = [[Ilir Meta]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo di chefministri di Albania
| Titulo_chefo_guverno     = Chefministro
| chefo_guverno            = [[Edi Rama]]
| Surfaco                  = {{formatnum:28748}}
| Rango_surfaco            = 139
| Surfaco_aquo             = 4,7
| Habitanti                = {{formatnum:2876591}}&lt;ref&gt;{{cite web|title=Popullsia e Shqipërisë, 1 Janar 2017|publisher=INSTAT |url=https://web.archive.org/web/20171014102732/http://www.instat.gov.al/al/themes/popullsia/publications/books/2017/popullsia-e-shqip%C3%ABris%C3%AB,-1-janar-2017.aspx |accessdate=23ma di marto 2019}}&lt;/ref&gt;
| Rango_habitanti          = 98
| Yaro                     = 2017
| Denseso di habitantaro   = 111,1
| Reto_kodexo              = .al
| Nomo_himno               = ''Hymni I Flamurit''
| Pekunio                  = [[Lek]]
}}
'''Albania''' ([[Albaniana linguo|Albaniane]] ''Shqipëri/Shqipëria'') esas lando jacanta an sudal Europa. Ol havas kom vicini [[Montenegro]] nord-weste, [[Kosovo]] (lando ne agnoskata da [[Serbia]]) nord-este,  [[Norda Macedonia]] este, e [[Grekia]] sude. Weste jacas la litoro di [[Adriatiko]]. Albania distas min kam 72 km de [[Italia]], tra l'Adriatiko.

'''Bazala fakti pri Albania'''
== Historio ==
[[Arkivo:Apollonia,_Albania_(by_Pudelek)_-_Monument_of_Agonothetes.JPG|thumb|250px|left|Ruini di Apolonia.]]
{{PA|Historio di Albania}}
Greki unesmafoye mencionis [[Iliria]], regiono partale okupata dal teritorio di la nuna Albania, cirkume 3.000 aK. En 588 aK, Greki de [[Korfu]] e [[Korinto]] fondis l'urbo ''Apolonia'', qua havis prosperoza skolo pri [[filozofio]]. L'urbo divenis richa pro la komerco di [[sklaveso|sklavi]] e di [[asfalto]], produkturo qua uzesis por igar nepermeebla la ligno di la navokorpi. En 148 aK l'urbo divenis parto di la provinco [[Romana imperio|Romana]] ''[[Epirus Nova]]''.

Dum la periodo dil [[Romana imperio]] la nuna teritorio di Albania dividesis inter la provinci [[Dalmatia]], Macedonia (precipue [[Epirus Nova]]) e Supra Moesia. La teritorio esis sub Romana e pose sub [[Bizancana Imperio|Bizancana]] dominaco til la [[7ma yarcento]], kande [[Populo slavo|Slavi]] enmigris vers la regiono. Albania divenis parto dil [[Unesma Bulgara Imperio]] dum la [[9ma yarcento]].

[[Arkivo:Sanjak_of_Albania_Map_1431-es.svg|thumb|250px|left|''Sanjak'' (provinco) di Albania en 1431.]]
L'[[Otoman imperio|Otomani]] komencis konquestar la regiono dum la [[14ma yarcento]] e transformis ol en ''Sanjak'' (provinco). Dum la [[15ma yarcento]], de [[1443]] til [[1468]], [[Gjergj Kastrioti Skanderbeg]] konquestis la nedependo del Otoman imperio e divenis rejulo di parto di la nuna Albania, ma en [[1478]] l'Otomani rikonquestis komplete la regiono.

Granda parto del habitantaro adoptis la Mohamedana [[religio]], e l'Albaniani esis la lasta populo Europana qua deziris separar su del Otoman imperio.&lt;ref&gt;{{cite book|accessdate=23ma di marto 2019|publisher=Area Handbook of the US Library of Congres|title=&quot;NATIONAL AWAKENING AND THE BIRTH OF ALBANIA|url=http://motherearthtravel.com/albania/history-7.htm}}&lt;/ref&gt; Tamen, dum la fino dil [[19ma yarcento]] eventis multa revolti kontre Turka dominaco. Albania nedependanteskis del Otoman imperio erste ye la [[28ma di novembro]] [[1912]]. Ol adoptis [[republiko]] kom sistemo di guvernerio en [[1920]]. En [[1928]] [[Ahmet Zogu]], lua unesma prezidanto, adoptis la rejala titulo [[Zog la 1ma]], e la lando divenis [[monarkio]].

En [[1939]], [[Italia]]ni invadis Albania ed okupis la lando til [[1943]], kande [[Germania|Germani]] remplasis li e restis ibe til oktobro [[1944]]. [[Nacionalismo|Nacionalista]] grupi, qui inkluzis [[komunismo|komunista]] partisani, kombatis unesme kontre l'Italiani e pose kontre Germani sen [[Sovietia]]na helpo. [[Enver Hoxha]], chefo dil Albaniana Partiso di Laboro (komunista) divenis chefo di la lando. Ilu federis su kun Sovietiani til [[1960]], ma ruptis ca federo kande [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] denuncis la krimini di [[Yosif Stalin|Stalin]]. Do, Hoxha federis su kun [[Popul-Republiko Chinia]].

Ye la [[11ma di aprilo]] [[1985]] Hoxha mortis. Lua sucedinto, [[Ramiz Alia]] pokope komencis politikala aperto. Dum marto [[1991]] organizesis libera elekti en Albania, e Ramiz Alia vinkis l'unesma prezidantala elekto. Tamen, generala striko koaktis la guvernerio abandonar [[komunismo|komunista rejimo]]. Ramiz Alia guvernis Albania til lua renunco, ye la [[3ma di aprilo]] [[1992]]. Nova elekti eventis, e [[Sali Berisha]] elektesis prezidanto.

Ye la [[4ma di aprilo]] [[2009]] Albania membreskis [[NATO]].

== Politiko ==
[[Arkivo:Tirana,_consiglio_dei_ministri,_02.JPG|thumb|320px|''Kryeministria'' laboreyo dil chefministro di Albania.]]
[[Arkivo:Tirana_-_Albanian_National_Assembly_(by_Pudelek).jpg|thumb|left|320px|Parlamento di Albania.]]
Albania esas [[parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]] ed elektesas por 5-yara periodo da Nacional Asemblitaro. Nun la prezidanto esas [[Ilir Meta]]. La [[chefministro]] esas la [[chefo di guvernerio]], ilqua esas nun [[Edi Rama]].

La parlamento (''Kuvendi i Republikës së Shqipërisë'' - Nacional Asemblitaro di Albania) havas unika chambro kun adminime 140 membri, qui elektesas dal populo por 4 yari, segun sistemo di listi di kandidati elaborata dal partisi. La fundamenti dil elektala sistemo esas sekreta ed universala votado, segun l'artiklo 45ma de la konstituco Albaniana.

La [[judiciala povo]] konsitas ek konstitucala korto, kasaco-korto, apelo-korti e distriktala korti. La membri dil konstitucala korto elektesas dal parlamento por admaxime 9-yara periodo. La nuna [[konstituco]] adoptesis ye la [[28ma di novembro]] [[1998]]. La bazo di Albaniana legaro esas Napoleonala kodexo, e la korti di la lando subdividesas en du tipi: administrala korti, e civila e kriminala korti.

== Geografio ==
[[Arkivo:2013-10-05_Valbona,_Albania_8265.jpg|thumb|320px|left|Tale nomizita &quot;Albanian Alpi&quot; esas prolonguro de la Dinarik Alpi, qui iras de Italia til Albania e Kosovo.]]
[[Arkivo:Himarë-Albania6.JPG|thumb|right|320px|Litoro en [[Himarë]].]]
Albania havas 172 km de [[frontiero|frontieri]] kun [[Montenegro]], 115 km kun [[Kosovo]],&lt;ref&gt;Kosovo ne agnoskesas kom nedependanta stato da [[Serbia]]. La Nacional Asemblo di Kosovo unlatere deklaris sua nedependo ye la 17ma di februaro 2008.&lt;/ref&gt; 151 km kun [[Norda Macedonia]] e 282 km kun [[Grekia]]. Lua [[litoro]] esas longa de 487 km. [[Stretajo Oronto]] separas Albania de [[Italia]] ed esas larja de min kam 100 kilometri.

La [[reliefo]] di la lando konsistas ek monti, kolini e mikra plana tereni. La maxim alta monto esas [[Golem Korab]], kun 2.754 metri de [[altitudo]], jacanta an tale nomizita &quot;Albanian Alpi&quot;. La maxim longa [[fluvio]] di la lando esas [[fluvio Drin|Drin]], longa de 335 km.

An la litoro la [[klimato]] esas Mediteraneala, kun mezavalora temperaturi di 7[[Celsius|°C]] dum [[vintro]] e 24°C dum [[somero]], kontre ke en montoza regioni la klimato esas kontinentala, kun mezavalora temperaturi di −1 °C dum vintro e 21,8 °C dum somero. La maxim alta [[temperaturo]] enrejistrata en la lando esis 43,89 °C, ye la 18ma di julio 1973 en [[Kuçovë]].

Existas 15 nacionala parki en Albania, 4 marshoza tereni prezervata, ed 1 rezerveyo di la [[biosfero]].

== Politikala subdividuro ==
Segun la politikala subdividuro adoptita ye la 31ma di julio 2000, Albania subdividesas en 12 komtii (''Qark''), nomizita segun lia chef-urbi:

{| width=&quot;80%&quot; align=&quot;center&quot; |
| width=&quot;70%&quot; style=&quot;vertical-align: top;&quot; |
* [[Komtio Berat|Berat]]
* [[Komtio Dibër|Dibër]]
* [[Komtio Durrës|Durrës]]
* [[Komtio Elbasan|Elbasan]]
* [[Komtio Fier|Fier]]
* [[Komtio Gjirokastër|Gjirokastër]]
* [[Komtio Korcë|Korcë]]
* [[Komtio Kukës|Kukës]]
* [[Komtio Lezhë|Lezhë]]
* [[Komtio Shkodër|Shkodër]]
* [[Komtio Tiranë|Tiranë]]
* [[Komtio Vlorë|Vlorë]]
| width=&quot;30%&quot; style=&quot;vertical-align: top;&quot; |
[[Arkivo:AlbaniaNumberedPrefectures.png|thumb|right|150px|Regioni di Albania.]]
|}

== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Albania}}
Albania duras esar povra lando kande komparata al altra Europana stati&lt;ref&gt;[http://www.dfat.gov.au/GEO/albania/country_brief.html Albania Country Brief] Department of Foreign Affairs and Trade (Australia)&lt;/ref&gt;. Lua [[TNP]] po persono esas 26% del mezavaloro dil Europana Uniono en [[2010]].&lt;ref&gt;[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/2-25062009-BP/EN/2-25062009-BP-EN.PDF &quot;Albania's GDP per capita in PPS (2008)&quot;]] eurostat.eu&lt;/ref&gt;

== Demografio ==
[[Arkivo:Albanian_dialects.svg|thumb|250px|Dialekti dil [[Albaniana linguo|Albaniana]]]]
[[Arkivo:Great_Mosque_of_Durres_2016_Albania.jpg|thumb|left|250px|La granda [[moskeo]] di [[Durrës]].]]
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018, Albania havis {{formatnum:3057220}} habitanti.&lt;ref name=CIA/&gt; La maxim multa (82,6%) esas Albaniani. Greki esas 0,9%, altri esas 1%, e 15,5% esas sen specigo, segun la [[demografiala kontado]] di 2011.&lt;ref name=CIA&gt;{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/albania/|title=Albania - The World Factbook|publisher=CIA|accessdate=23ma di marto 2019|language={{en}}}}&lt;/ref&gt; La mezavalora evo dil Albaniana habitantaro esas 28,9 yari,&lt;ref&gt;[http://web.archive.org/web/20090303205559/http://www.instat.gov.al/graphics/doc/downloads/publikime/femrameshkuj2006.pdf Women, Men and shefit's in Albania 2006]&lt;/ref&gt; yuna, kande komparata ad altra Europana landi. De [[1991]] til [[2004]] cirkume {{formatnum:900000}} Albaniani ekmigris, de qui cirkume {{formatnum:600000}} establisis su en [[Grekia]].&lt;ref&gt;[http://www.migrationinformation.org/Profiles/display.cfm?ID=239 Albania:looking beyond borders]. Migration Policy Institute&lt;/ref&gt;

L'oficala linguo di la lando esas [[Albaniana linguo|Albaniana]], parolata da 98,8% de la habitantaro. Ol havas du precipua [[dialekto|dialekti]], ''Gheg'' e ''Tosk'', ed altra dialekti (''Arbanasi'', ''Arbëreshë'') parolata en vicina landi (Kroatia, Italia, edc). [[Greka linguo|La Greka]] parolesas da 0,5%; 0,6% parolis altra lingui, e 0,1% ne informis pri linguo en 2011.&lt;ref name=CIA/&gt;

La [[religio]] kun maxim granda nombro di adepti esas Islamo: 56,7% de la habitantaro. Katoliki Romana esas 10%, Ortodoxi esas 6,8%, ateisti esas 2,5%, ''Bektashi''  (religio qua originis de Sufismo) esas 2,1%, 5,7% praktikis altra religii e 16,2% ne mencionis religio.&lt;ref name=CIA/&gt;

La maxim populoza urbo esas [[Tirane]]. Altra importanta urbi esas [[Durrës]] ed [[Elbasan]].

== Kulturo ==
L'[[arto]], la tradicioni e la religio di Albania influesis da multa antiqua e mezepokala populi. L'influi di Bizancana ed Otomana imperii dum [[Mezepoko]] esas videbla en multa [[mozaiko|mozaiki]] ed arkitekturala verki en tota lando. Multa exempleri di anciena arkitekturo esas videbla en kasteli, ed en edifici komercala e religiala, en qui povas videsar l'evoluciono di arkitekturala tekniki. Dum la 19ma yarcento, l'arkitekturo influesis dal ''[[Art Nouveau]]'' e da Neoklasikismo, e dum la komenco dil 20ma yarcento, ol influesis da moderna stilo ariktekturala Italiana. Anke dum la 20ma yarcento, multa historiala e religiala edifici destruktesis dum la komunista rejimo.

[[Arkivo:Meshari.jpg|thumb|250px|''Meshari''.]]
[[Arkivo:Ismail Kadare v0.jpg|thumb|250px|left|[[Ismail Kadare]]]]
''Meshari'' (&quot;la mesolibro&quot;) da [[Gjon Buzuku]] publikigita en [[1555]] judikesas kom la maxim anciena libro en [[Albaniana linguo]], ma existas evidentaji ke ca linguo ja skribesis dum la 14ma yarcento. Dum la [[19ma yarcento]] eventis &quot;Albaniana rivivigo&quot; kun influi de [[romantikismo]], e kelka skriptisti divenis notora en Albaniana [[literaturo]]: la romanisti [[Jeronim De Rada]] e [[Naim Frashëri]], e la poeti [[Ndre Mjeda]] e [[Andon Zako Çajupi]]. La maxim bone konocata nuntempa skriptisto en Albaniana linguo esas [[Ismail Kadare]].

Albania havas richa folklorala [[muziko]], ed ol esas parto di la nacional identeso. Ol havas influi Iliriana, Greka, Romana, Bizancana ed Otomana. Existas granda stilistikala diferi inter la muziko da le ''Gheg'' (qui habitas norde de la lando) e da le ''Tosk'' e le ''Labs'' (qui habitas sude di la lando). Pri la moderna muziko, ol recevis influi del Ocidentala [[rock]], [[hip hop]] e [[pop]]. Recente, kelk artisti naskinta en Albania, [[Kosovo]], od en la Albaniana diasporo ganis internaciona notoreso, exemple [[Silva Gunbardhi]], [[Bebe Rexha]], [[Action Bronson]] (artala nomo di '''Ariyan Arslani''') [[Elvana Gjata]] e [[Dua Lipa]].

=== Sporti ===
[[Arkivo:Kukes vs Elbasani.jpg|thumb|280px|Futbalo-partio en [[Kukës]], Albania.]]
Albania partoprenis unesmafoye l'[[Olimpiala Ludi]] en [[Olimpiala Ludi en München, 1972|München, 1972]]. Ol ne partoprenis la Ludi de 1976 til 1988, ma itere partoprenis de 1992 til nun. En 2006 ol unesmafoye partoprenis la [[Vintrala Olimpiala Ludi]]. La lando nulatempe ganis medalii en la Ludi, ma lua atleti ordinare konkursas pri [[natado]], [[atletismo]], [[haltero-levo]], [[sporta pafado]] e luktado. De 1987 til nun la lando partoprenis en la Mediteranea Ludi, e lua atleti ganis entote 43 medalii, de qui 8 ora, de 1987 til 2013.

Inter la maxim populara sporti esas [[futbalo]], [[haltero-levo]], [[basketbalo]], [[volebalo]], [[teniso]], [[natado]], [[rugbio]] e [[gimnastiko]].

== Noti e referi ==
{{reflist}}

== Extera ligili ==
{{Commonscat|Albania}}
* [http://www.parlament.al/ Albaniana Parlamento]
* [http://www.president.al/ Prezidanto di Albania]

{{EU-stati}}
{{Stati en Europa}}

[[Kategorio:Albania| ]]</text>
      <sha1>pp4loc0f8ncbt02g5djfju6xszhek2c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1894</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1043</id>
    <revision>
      <id>993377</id>
      <parentid>982302</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:53:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9199" xml:space="preserve">{{19ma yarcento}}
La yaro '''1894''' (MDCCCXCIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[saturdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 894ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 94ma yaro di la [[19ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1890a]]. Kande 1894 komencis, Gregoriala kalendario esis 12 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[23ma di junio]] - [[Internaciona Olimpiala Komitato]] fondesas dal barono [[Pierre de Coubertin]] en [[Paris]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.olympic.org/paris-1894-olympic-congress|titulo= I Olympic Congress - Paris 1894|editero=The International Olympic Committee|vidita ye= 23ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di julio]] - Forta [[ter-tremo]] frapas [[Istanbul]] ed altra regioni di [[Turkia]] e produktas plu kam {{formatnum:20000}} morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://static-content.springer.com/lookinside/art%3A10.1023%2FA%3A1009871605267/000.png |titulo= The earthquake of July 1894 in the Gulf of Izmit (Turkey) and its relation to the earthquake of 17 August 1999|vidita ye= 30ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di oktobro]] - [[Alfred Dreyfus]] arestesas, pro akuzo pri spionado.
* [[1ma di novembro]] - [[Nikolaus la 2ma di Rusia|Nikolaus la 2ma]] divenas caro di [[Rusa imperio]].
* [[22ma di decembro]] - L'[[Afero Dreyfus]] komencas kande [[Alfred Dreyfus]] judiciesas pro spionajo ed enkarcerigesas.

=== [[Azia]] ===
* [[4ma di marto]] - Granda fairo en [[Shanghai]] destruktas plu kam 1.000 edifici.
* [[23ma di julio]] - [[Japonia]]na trupi siejas la rejala palaco en [[Seoul]] e revokas la rejulo di [[Korea]].
* [[25ma di julio]] - Japoniana mar-armeo vinkas la [[Chinia]]na en la batalio di Pungdo.&lt;ref name=&quot;Olender&quot;&gt;{{cite book |autoro= Piotr Olender|titulo= Sino-Japanese Naval War 1894-1895|editero=  MMPBooks|year=2014|isbn =9788363678517|url= https://books.google.com.br/books?id=rtAVBAAAQBAJ&amp;pg=PA46&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|page=46}}&lt;/ref&gt;.
* [[1ma di agosto]] - Komencas l'unesma milito inter [[Japonia]] ed [[Imperiala Chinia]] pri dominaco di [[Korea]].
* [[15ma di septembro|15ma]] til la [[16ma di septembro]] - Japoniani atakas Chiniana trupi en [[Pyongyang]], [[Korea]]. Chiniani retretas de Korea.&lt;ref name=&quot;Olender&quot;/&gt;

=== [[Afrika]] ===
* [[22ma di junio]] - En westal Afrika [[Dahome]] (nune [[Benin]]) divenas protektorato di [[Francia]].
* En central Afrika [[Unionita Rejio]] igas [[Uganda]] protektorato.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[15ma di novembro]] - [[Prudente de Morais]] divenas l'unesma civila prezidanto di [[Brazilia]].

=== [[Oceania]] ===
* [[Australia]] grantas voto-yuro a mulieri.
* [[Nova-Zelando]] aprobas lego qua kreas minima salario por laboristi.

== Naski ==
* [[9ma di januaro]] - [[Henryk Stażewski]], Polona piktisto (m. 1988)
[[Arkivo:José_Luis_Bustamante_y_Rivero_(1968).jpg|thumb|130px|[[José Luis Bustamante y Rivero]]]]
* [[15ma di januaro]] - [[José Luis Bustamante y Rivero]], prezidanto di Peru (m. 1989)
* [[30ma di januaro]] - Rejulo [[Boris la 3ma di Bulgaria]] (m. 1943)
* [[2ma di februaro]] - [[George Papazov]], Bulgara piktisto (m. 1972)
* [[3ma di februaro]] - [[Norman Rockwell]], Usana piktisto (m. 1978)
* [[10ma di februaro]] - [[Harold Macmillan]], chefministro di Unionita Rejio (m. 1986)
* [[8ma di marto]] - [[Wäinö Aaltonen]], Finlandana skultisto (m. 1966)
* [[11ma di marto]] - [[Otto Grotewohl]], chefministro di [[Est-Germania]] (m. 1964)
* [[27ma di marto]] - [[Roy De Maistre]], Australiana piktisto (m. 1968)
* [[10ma di aprilo]] - [[Ben Nicholson]], Britaniana piktisto (m. 1982)
* [[12ma di aprilo]] - [[Francisco Craveiro Lopes]], prezidanto di Portugal (m. 1964)
* [[13ma di aprilo]] - [[Arthur William Fadden]], chefministro di Australia (m. 1973)
* [[15ma di aprilo]] - [[Bessie Smith]], Usana jazo-kantisto (m. 1937)
[[Arkivo:1962 Hrusciov soseste la Livezeni 1.JPG|thumb|130px|[[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]]]
* [[17ma di aprilo]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]], chefo di [[Sovietia]] (m. 1971)
* [[26ma di aprilo]] - [[Rudolf Hess]], Germana nacional-socialisto (m. 1987)
* [[13ma di mayo]] - [[Ásgeir Ásgeirsson]], prezidanto di Islando (m. 1972)
* [[27ma di mayo]] - [[Louis-Ferdinand Céline]], Franca skriptisto (m. 1961)
* 27ma di mayo - [[Dashiell Hammett]], Usana skriptisto (m. 1961)
* [[23ma di junio]] - Rejulo [[Edward la 8ma di Unionita Rejio]] (m. 1972)
* [[8ma di julio]] - [[Pyotr Kapitsa]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato (m. 1984)
* [[19ma di julio]] - [[Khawaja Nazimuddin]], chefministro di Pakistan (m. 1964)
* [[20ma di julio]] - [[Stefán Jóhann Stefánsson]], chefministro di Islando (m. 1980)
* [[25ma di julio]] - [[Gavrilo Princip]], Bosniana studento di etnio Serba, mortigero dil arkiduko [[Franz Ferdinand de Austria-Hungaria]] (m. 1918)
[[Arkivo:Aldous Huxley, Famous Last Words.jpg|130px|thumb|[[Aldous Huxley]]]]
* [[26ma di julio]] - [[Aldous Huxley]], Britaniana skriptisto (m. 1963)
* [[4ma di agosto]] - [[Carlos Luz]], prezidanto di Brazilia (m. 1961)
* [[10ma di agosto]] - [[Varahagiri Venkata Giri]], prezidanto di India (m. 1980)
* [[16ma di agosto]] - [[Ric Berger]], Suisa profesoro, parolinto di [[Interlingua]] (m. 1984)
* [[26ma di agosto]] - [[Aldous Huxley]], Britaniana skriptisto (m. 1963)
* [[15ma di septembro]] - [[Jean Renoir]], Franca filmifisto (m. 1979)
* 15ma di septembro - [[Oskar Klein]], Sueda fizikisto (m. 1977)
* [[16ma di septembro]] - [[Charles Crodel]], Germana piktisto (m. 1973)
* [[4ma di oktobro]] - [[Frans Gunnar Bengtsson]], Sueda skriptisto (m. 1954)
* [[14ma di oktobro]] - [[Heinrich Lübke]], prezidanto di West-Germania (m. 1972)
[[Arkivo:Sharet22.jpg|130px|thumb|[[Moshe Sharett]]]]
* [[15ma di oktobro]] - [[Moshe Sharett]], chefministro di Israel (m. 1965)
* [[25ma di oktobro]] - [[Johan Wilhelm Rangell]], chefministro di Finlando (m. 1982)
* 25ma di oktobro - [[Luis Larrea Alba]], prezidanto di Equador (m. 1979)
* [[27ma di oktobro]] - [[Fritz Sauckel]], Germana militisto (m. 1946)
* [[16ma di novembro]] - [[Richard Nikolaus Coudenhove-Kalergi]], Austriana politikisto (m. 1972)
* [[19ma di novembro]] - [[Américo Thomaz]], prezidanto di Portugal (m. 1987)
* [[27ma di novembro]] - [[Konosuke Matsushita]], Japonian entraprezisto (m. 1989)
* [[17ma di decembro]] - [[Willem Schermerhorn]], chefministro di Nederlando (m. 1977)
* [[20ma di decembro]] - [[Robert Menzies]], chefministro di Australia (m. 1978)
* [[29ma di decembro]] - [[Georg Schallermair]], Germana militisto (m. 1951)
* [[Jamil Mardam Bey]], chefministro di Siria (m. 1960)
* [[Zygmunt Radnicki]], Polona piktisto (m. 1969)
* [[Emil Krcha]], Polona piktisto (m. 1972)

== Morti ==
[[Arkivo:Heinrich_Rudolf_Hertz.jpg|thumb|130px|[[Heinrich Rudolf Hertz|Heinrich Hertz]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Heinrich Rudolf Hertz]], Germana fizikisto (n. 1857)
* [[13ma di januaro]] - [[William Waddington]], chefministro di Francia (n. 1826)
* [[7ma di februaro]] - [[Adolphe Sax]], Belga inventisto e muzikisto (n. 1814)
* [[13ma di februaro]] - [[William Waddington]], chefministro di Francia (n. 1826)
* [[21ma di februaro]] - [[Gustave Caillebotte]], Franca piktisto (n. 1848)
* [[27ma di februaro]] - [[Hilarión Daza]], prezidanto di Bolivia (n. 1840)
* [[20ma di marto]] - [[Lajos Kossuth]], Hungara heroo (n. 1802)
* [[1ma di aprilo]] - [[Remigio Morales Bermúdez]], prezidanto di Peru (n. 1836)
* [[5ma di aprilo]] - [[Ludwik de Laveaux]], Polona piktisto (n. 1868)
[[Arkivo:Hassan I of Morocco.jpg|thumb|130px|[[Hassan la 1ma di Maroko|Hassan la 1ma]]]]
* [[7ma di junio]] - Rejulo [[Hassan la 1ma di Maroko]] (n. 1836)
* [[13ma di junio]] - [[Nikolai Ge]], Rusa piktisto (n. 1831)
* [[25ma di junio]] - [[Marie François Sadi Carnot]], prezidanto di Francia (n. 1837)
* [[1ma di julio]] - [[Julius van Zuylen van Nijevelt]], chefministro di Nederlando (n. 1819)
* [[3ma di agosto]] - [[George Inness]], Usana piktisto (n. 1825)
* [[18ma di septembro]] - [[Rafael Núñez Moledo]], prezidanto di Kolumbia (n. 1825)
* [[19ma di oktobro]] - [[Carlos Holguín Mallarino]], prezidanto di Kolumbia (n. 1832)
* [[22ma di oktobro]] - [[Gillis Bildt]], chefministro di Suedia (n. 1820)
* [[24ma di oktobro]] - [[Cirilo Villaverde]], Kubana skriptisto, poeto e jurnalisto (n. 1812)
* [[1ma di novembro]] - [[Alexandr la 3ma di Rusia]], caro di Rusia depos 1881 (n. 1845)
* [[29ma di novembro]] - [[Juan Nepomuceno Méndez]], prezidanto di Mexikia (n. 1820)&lt;ref name=bio&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bicentenario.gob.mx/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=607 |titulo=JUAN N. MÉNDEZ - Bicentenario|vidita ye=26ma di agosto 2014|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di decembro]] - [[Robert Louis Stevenson]], Skota skriptisto (n. 1850)
* [[7ma di decembro]] - [[Ferdinand de Lesseps]], Franca diplomacisto ed entraprezisto (n. 1805)
* [[12ma di decembro]] - [[John Sparrow David Thompson]], chefministro di Kanada (n. 1845)
* [[28ma di decembro]] - [[Henryk Rodakowski]], Polona piktisto (n. 1823)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1890a]]</text>
      <sha1>47n0cihlf0pko629znmzz673jamy2uc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1943</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1048</id>
    <revision>
      <id>993408</id>
      <parentid>991853</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:17:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15191" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1943''' (MCMXLIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 943ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 43ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1940a]].

==Eventi ==
===Mondo ===
* [[Duesma mondomilito#1943|Duesma mondommilito]] duras. [[Federiti de la duesma mondomilito|Federiti]] vinkas importanta batalii kontre l'Axo en [[Batalio di Kursk|Kursk]], [[invado di Sicilia dum la duesma mondomilito|Sicilia]] ed en [[invado di Italia dal Federiti|kontinental Italia]], e che Pacifiko. [[Benito Mussolini]] fugas a la nordo di Italia e fondas tale nomizita [[Republiko Sociala Italiana]], konocata kom ''Repubblica di Salò''. Samatempe, la nova guvernerio Italiana deklaras milito kontre [[Naziista Germania]].

===[[Europa]] ===
* [[27ma di januaro]] - Usana bombardoavioni [[Boeing B-17|B-17]] e [[Consolidated B-24 Liberator|B-24]] lansas l'unesma atako kontre [[doko|doki]] uzata por fabrikar [[submara navo|submara navi]] en [[Wilhelmshaven]], [[Naziista Germania]]. To esas l'unesma bombardo Usana kontre Germana teritorio.
* [[2ma di februaro]] - Duesma mondomilito: exhaustinta trupi Germana kapitulacas apud [[Stalingrad]], [[Sovietia]].
* [[16ma di februaro]] - Duesma mondomilito: [[Sovietia|Sovietiani]] rikonquestas [[Harkiv]].
* [[16ma di aprilo]] - Suisa kemiisto [[Albert Hoffmann]] deskovras l'efekti di [[LSD]].
* [[19ma di aprilo]] - [[Holokausto]]: revolto dal [[judo|Judi]] en la [[ghetto]] di [[Warszawa]] komencas.
* [[17ma di mayo]] - [[Duesma mondomilito]], [[operaco Chastise]]: [[aviono|avioni]] de [[Unionita Rejio]] atakas [[digo|digi]] en la fluvii Eder e [[Ruhr]]. To efektigas granda inundado qua produktas 1000 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.warhistoryonline.com/war-articles/operation-chastise-dambusters.html |titulo=Operation Chastise: The Dambusters of WWII Explored in a New Documentary|editero=War History Online|vidita ye=4ma di aprilo 2020|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di julio]] - Duesma mondomilito: La [[batalio di Kursk]] komencas.
* [[9ma di julio]] - Duesma mondomilito: westala federiti komencas [[operaco Husky|invadar Sicilia]].
* [[24ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Unionita Rejio|Britaniana]], [[Kanada]]na e [[Usa]]na aeroplani komencas intensa ataki kontre [[Hamburg]], [[Germania]], qui produktos plua kam {{formatnum:30000}} morti.
* [[25ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Benito Mussolini]] renuncas.
* [[27ma di julio]] - [[Duesma mondomilito]]: Fairala burasko en [[Hamburg]] pro aerala bombardo da [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala Federiti]].
* [[17ma di agosto]] - [[Operaco Husky]]: Westala Federiti kaptas [[Sicilia]].
* [[23ma di agosto]] - La batalio di Kursk finas. Sovietiani vinkas ed informas ke li kaptis 1.500 [[tanko|tanki]] e 3.700 aeroplani de Germana trupi. Germania probable perdis {{formatnum:170000}} soldati&lt;ref&gt;Zetterling/Frankson Kursk 1943 pagini 117, 116 e noto di fino 18. De julio til agosto on evaluas posible {{formatnum:203000}} morti (Germani e Sovietiani)&lt;/ref&gt;.
* [[3ma di septembro]] - Duesma mondomilito: [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala federiti]] invadas [[Italia]].
* [[11ma di septembro]] - Duesma mondomilito: [[Naziista Germania|Germana]] trupi okupas [[Korsika]] e [[Kosovo]].
* [[23ma di septembro]] - [[Republiko Sociala Italiana]], konocata kom ''Repubblica di Salò'', establisesas.
* [[13ma di oktobro]] - Italia deklaras milito kontre [[nacional-socialista Germania]].
* [[25ma di novembro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Josip Broz Tito]] liberigas [[Bosnia e Herzegovina]] de nacional-socialista okupeso.
* [[29ma di novembro]] - Demokrata Uniono di [[Yugoslavia]] fondesas en Jajce.
* [[30ma di novembro]] - [[Duesma mondomilito]]: Eventas la [[konfero di Tehran]]. [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin Roosevelt]] ([[Usa]]), [[Winston Churchill]] ([[Unionita Rejio]]) e [[Yosif Stalin]] ([[Sovietia]]) decidas atakar [[Naziista Germania|Germana]] armeo en [[Normandia]]
* [[4ma di decembro]] - [[Josip Broz Tito]] proklamas provizora [[Yugoslavia]]na guvernerio en exilo.

===[[Azia]] ===
* [[15ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Usa]]ni ekpulsas [[Japonia]]ni de [[Guadalcanal]].
* [[16ma di januaro]] - [[Irak]] deklaras milito kontre l'Axo.
* [[13ma di septembro]] - [[Chiang Kai-shek]] elektesas prezidanto di [[Republiko Chinia (1912-1949)|Chinia]].
* [[22ma di novembro]] - [[Libano]] divenas nedependanta de [[Francia]].

===[[Afrika]] ===
* [[23ma di januaro]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala federiti]] konquestas [[Tripoli]], lasta Italiana urbo en Nord-[[Afrika]].

===[[Sud-Amerika]] ===
* [[1ma di marto]] - [[Juan José de Amézaga]] divenas prezidanto di [[Uruguay]].
* [[7ma di aprilo]] - [[Bolivia]] deklaras milito kontre l'[[Axo Roma-Berlin-Tokio]].
* [[26ma di novembro]] - [[Kolumbia]] deklaras milito kontre l'Axo.

===[[Oceania]] ===
* [[5ma di oktobro]] - [[Duesma mondomilito]]: Sucesoza atako dal [[Usa]]n avioni kontre [[Japonia]]ni che l'[[insulo Wake]].

==Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[John Bourne]], Britaniana piktisto
* [[14ma di januaro]] - [[Ralph Marvin Steinman]], Kanadana biologiisto, Nobel-laureato (m. 2011)
[[Arkivo:René_Préval_on_March_31,_2010.jpg|thumb|130px|[[René Préval]]]]
* [[17ma di januaro]] - [[René Préval]], prezidanto e chefministro di Haiti (m. 2017)
* [[20ma di januaro]] - [[Armando Emílio Guebuza]], prezidanto di Mozambik
* [[22ma di januaro]] - [[Marília Pêra]], Brazilian aktorino (m. 2015)
* [[3ma di februaro]] - [[Dennis Edwards]], Usana kantisto e muzikisto ([[The Temptations]]) (m. 2018)
* [[5ma di februaro]] - [[Michael Mann]], Usana filmifisto
* [[9ma di februaro]] - [[Joseph E. Stiglitz]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[9ma di februaro]] - [[Joe Pesci]], Usan aktoro
* [[19ma di februaro]] - [[Richard Timothy Hunt]], Britaniana biokemiisto, Nobel-laureato
* [[22ma di februaro]] - [[Horst Köhler]], prezidanto di Germania
* [[24ma di februaro]] - [[Pablo Milanés]], Kubana muzikisto
[[Arkivo:George Harrison 1974 (cropped).jpg|thumb|130px|[[George Harrison]]]]
* [[25ma di februaro]] - [[George Harrison]], Britaniana gitaristo ([[The Beatles]]) (m. 2001)
* [[4ma di marto]] - [[Lucio Dalla]], Italiana kantisto, kompozisto, muzikisto ed aktoro (m. 2012)
* [[6ma di marto]] - [[Bobby Fischer]], Usana shakoludisto (m. 2008)
* [[17ma di marto]] - [[Bakili Muluzi]], prezidanto di Malawi
* [[19ma di marto]] - [[Mario José Molina]], Mexikiana kemiisto, Nobel-laureato
* 19ma di marto - [[Mario Monti]], chefministro di Italia
* [[22ma di marto]] - [[George Benson]], Usana muzikisto e kantisto
* [[23ma di marto]] - [[Nils-Aslak Valkeapää]], Finlandana skriptisto e muzikisto (m. 2001)
* [[29ma di marto]] - [[John Major]], chefministro di Unionita Rejio
* [[29ma di marto]] - [[Eric Idle]], Britanian aktoro
* [[4ma di aprilo]] - [[Howardena Pindell]], Usana piktistino
* [[15ma di aprilo]] - [[Robert Joseph Lefkowitz]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[23ma di aprilo]] - [[Frans Koppelaar]], Nederlandana piktisto
* [[30ma di aprilo]] - [[Frederick Chiluba]], prezidanto di Zambia (m. 2011)
[[Arkivo:Michael_Palin.jpg|thumb|130px|[[Michael Palin]]]]
* [[5ma di mayo]] - [[Michael Palin]], Britanian aktoro
* [[6ma di mayo]] - [[Andreas Baader]], Germana teroristo, fondinto dil grupo [[Rote Armee Fraktion]] (m. 1977)
* [[13ma di mayo]] - [[Kurt Trampedach]], Dana piktisto (m. 2013)
* [[14ma di mayo]] - [[Ólafur Ragnar Grímsson]], prezidanto di Islando
* [[17ma di mayo]] - [[Tuanku Syed Sirajuddin]], rejulo di Malaizia
* [[20ma di mayo]] - [[Imata Kabua]], prezidanto dil Insuli Marshall (m. 2019)
* [[22ma di mayo]] - [[Betty Williams]], Usana politikala aktivistino, Nobel-laureato pri paco
* [[29ma di mayo]] - [[Ion Ciubuc]], chefministro di Moldova (m. 2018)
* [[6ma di junio]] - [[Richard Errett Smalley]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 2005)
[[Arkivo:Malcolm McDowell 01 (7560092728).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Malcolm McDowell]]&lt;/small&gt;]]
* [[13ma di junio]] - [[Malcolm McDowell]], Angla cinem-aktoro
* [[15ma di junio]] - [[Johnny Hallyday]], Franca kantisto ed aktoro (m. 2017)
* 15ma di junio - [[Poul Nyrup Rasmussen]], chefministro di Dania
* [[22ma di junio]] - [[John Michael Kosterlitz]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[28ma di junio]] - [[Klaus von Klitzing]], Germana fizikisto, Nobel-laureato
* [[30ma di junio]] - [[Daniel Kablan Duncan]], chefa ministro di Ivora Rivo
* [[19ma di julio]] - [[Thomas John Sargent]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Mick Jagger (1982).jpg|thumb|130px|[[Mick Jagger]]]]
* [[26ma di julio]] - [[Mick Jagger]], Britaniana kantisto ([[Rolling Stones]])
* [[30ma di julio]] - [[Giovanni Goria]], chefministro di Italia (m. 1994)
* [[8ma di agosto]] - [[Boris Jesih]], Sloveniana piktisto
* [[11ma di agosto]] - [[Pervez Musharraf]], prezidanto di [[Pakistan]]
* [[13ma di agosto]] - [[Roberto Micheletti]], prezidanto di Honduras
* [[15ma di agosto]] - [[Barbara Bouchet]], Germana cinem-aktorino
* [[17ma di agosto]] - [[Robert De Niro]], Usan aktoro e filmifisto
* [[21ma di agosto]] - [[Perry Christie]], chefministro di Bahama
* [[22ma di agosto]] - [[Nahas Angula]], chefministro di Namibia
* [[23ma di agosto]] - [[Raúl Cubas Grau]], prezidanto di Paraguay
* [[28ma di agosto]] - [[Surayud Chulanont]], chefministro di Tailando
[[Arkivo:Arthur McDonald 0142.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Arthur Bruce McDonald|Arthur B. McDonald]]&lt;/small&gt;]]
* [[29ma di agosto]] - [[Arthur Bruce McDonald]], Kanadan astrofizikisto, Nobel-laureato
* [[septembro]] - [[Negaso Gidada]], prezidanto di Etiopia (m. 2019)
* [[6ma di septembro]] - [[Roger Waters]], Britaniana muzikisto ([[Pink Floyd]])
* 6ma di septembro - [[Richard John Roberts]], Britaniana biologiisto, Nobel-laureato
* [[20ma di septembro]] - [[Sani Abacha]], prezidanto di Nigeria (m. 1998)
* [[22ma di septembro]] - [[Robert Ballagh]], Irlandana piktisto
* [[23ma di septembro]] - [[Julio Iglesias]], [[Hispania|Hispana]] kantisto
[[Arkivo:Lechwalesafra.jpg|thumb|130px|[[Lech Wałęsa]]]]
* [[29ma di septembro]] - [[Lech Wałęsa]], sindikatano, prezidanto di Polonia, Nobel-laureato pri paco
* [[30ma di septembro]] - [[Johann Deisenhofer]], Germana biokemiisto, Nobel-laureato
* [[1ma di oktobro]] - [[Jean-Jacques Annaud]], Franca filmifisto
* [[18ma di oktobro]] - [[Andrej Bajuk]], chefministro di Slovenia (m. 2011)
* [[21ma di oktobro]] - [[Tariq Ali]], Britaniana-Pakistanana historiisto e jurnalisto
* 21ma di oktobro - [[Herman Gvardjančič]], Sloveniana piktisto
[[Arkivo:Catherine deneuve.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Catherine Deneuve]]&lt;/small&gt;]]
* [[22ma di oktobro]] - [[Catherine Deneuve]], Franca aktorino
* [[24ma di oktobro]] - [[Theodor Stolojan]], chefministro di Rumania
* [[5ma di novembro]] - [[Sam Shepard]], Usan aktoro, filmifisto e skriptisto por cinemo (m. 2017)
* [[7ma di novembro]] - [[Andrew Michael Spence]], Usana ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[14ma di novembro]] - [[Rafael Leonardo Callejas]], prezidanto di Honduras (m. 2020)
* [[19ma di novembro]] - [[Fred Lipsius]], Usana muzikisto ([[Blood, Sweat &amp; Tears]])
* [[1ma di decembro]] - [[Finn E. Kydland]], Norvegian ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[5ma di decembro]] - [[Nicolae Văcăroiu]], chefministro di Rumania
[[Arkivo:Jim Morrison 1969.JPG|thumb|130px|[[Jim Morrison]]]]
* [[8ma di decembro]] - [[Jim Morrison]], Usana kantisto e muzikisto di ''[[rock]]'' ([[The Doors]]) (m. 1971)
* [[11ma di decembro]] - [[John Kerry]], Usana politikisto
* [[12ma di decembro]] - [[Grover Washington Jr.]], Usana saxofonisto
* [[23ma di decembro]] - Rejino [[Silvia de Suedia]]
* [[24ma di decembro]] - [[Tarja Halonen]], prezidanto di Finlando
* [[27ma di decembro]] - [[Joan Manuel Serrat]], Hispana kantisto
* [[31ma di decembro]] - [[Yawovi Agboyibo]], chefministro di Togo (m. 2020)

==Morti ==
[[Arkivo:Tesla_Sarony.jpg|130px|thumb|[[Nikola Tesla]]]]
* [[7ma di januaro]] - [[Nikola Tesla]], Austrian-Usana fizikisto (n. 1876)
* [[11ma di januaro]] - [[Agustín Pedro Justo]], prezidanto di Arjentinia (n. 1876)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Britannica.com |url=https://www.britannica.com/biography/Agustin-Pedro-Justo|titulo=Agustín Pedro Justo{{!}} president of Argentina|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di januaro]] - [[Aimo Cajander]], chefministro di Finlando (n. 1879)
* [[22ma di januaro]] - [[Gyula Peidl]], chefministro di Hungaria (n. 1873)
* [[14ma di februaro]] - [[David Hilbert]], Germana matematikisto (n. 1862)
* [[23ma di februaro]] - [[Thomas Madsen-Mygdal]], chefministro di Dania (n. 1876)
* [[28ma di marto]] - [[Sergei Rachmaninoff]], Rusa kompozisto (n. 1873)
* [[29ma di marto]] - [[Ann Brockman]], Usana piktistino (n. 1899)
* [[18ma di aprilo]] - [[Isoroku Yamamoto]], Japonian admiralo (n. 1884)
* [[21ma di aprilo]] - [[Rihard Jakopič]], Sloveniana piktisto (n. 1869)
[[Arkivo:Otto_Jespersen.jpg|thumb|130px|[[Otto Jespersen]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Otto Jespersen]], Dana linguisto, membro di la [[Delegitaro|Ido-Delegitaro]] (n. 1860)
* [[7ma di mayo]] - [[Ali Fethi Okyar]], chefministro di Turkia (n. 1880)
* [[14ma di mayo]] - [[Henri La Fontaine]], Belga politikisto, Nobel-laureato (n. 1854)
* [[12ma di junio]] - [[Hanns Heinz Ewers]], German aktoro, poeto e skriptisto (n. 1871)
* [[26ma di junio]] - [[Karl Landsteiner]], Austrian-Usana mediko e biologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1868)
* [[29ma di julio]] - [[Pedro Pablo Peña]], prezidanto di Paraguay (n. 1864)
* [[9ma di agosto]] - [[Chaim Soutine]], Rusa piktisto (n. 1893)
* [[21ma di agosto]] - [[Henrik Pontoppidan]], Dana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1857)
* [[24ma di agosto]] - [[Simone Weil]], Franca filozofo (n. 1909)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.jesuismort.com/tombe/simone-weil#general |titulo=Simone WEIL: Biographie|vidita ye=4ma di aprilo 2020|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di septembro]] - [[Arthur Streeton]], Australiana piktisto (n. 1867)
* [[2ma di septembro]] - [[Marsden Hartley]], Usana piktisto (n. 1877)
* [[9ma di septembro]] - [[Dionís Baixeras i Verdaguer]], Kataluniana piktisto (n. 1862)
* [[30ma di septembro]] - [[Maria Jotuni]], Finlandana skriptisto (n. 1880)
* [[9ma di oktobro]] - [[Pieter Zeeman]], Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1865)
* [[19ma di oktobro]] - [[Camille Claudel]], Franca skultisto (n. 1864)
* [[13ma di novembro]] - [[Maurice Denis]], Franca piktisto (n. 1870)
* [[28ma di decembro]] - [[Léopold Leau]], Franca matematikisto, membro di la Delegitaro en 1907 (n. 1868)
* [[Jan Gotard]], Polona piktisto (n. 1898)

==Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Otto Stern]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[George de Hevesy]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Carl Peter Henrik Dam]], [[Edward Adelbert Doisy]], [[Gerhard Domagk]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: ne premiizita
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: ne premiizita

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1940a]]</text>
      <sha1>7irtdalftpikmu3r72om9mockf0x2r9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1957</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1051</id>
    <revision>
      <id>993378</id>
      <parentid>993102</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:53:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17501" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1957''' (MCMLVII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 957ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 57ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 8ma yaro di la [[yari 1950a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[20ma di aprilo]] - Perihelio di [[kometo]] ''Arend-Roland''. En kelka dii cirkondanta la 25ma, olu montris sekundara kaudo apuntanta sunoverse. Olua orbito aspektas hiperbola, do probable olu ne rivenos.
* [[4ma di oktobro]] - [[Sovietia]] sendas aden kosmo unesma [[artificala satelito]], ''Sputnik 1''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= 1957: Sputnik satellite blasts into space|vidita ye=5ma di novembro 2016|editero=BBC |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/4/newsid_2685000/2685115.stm}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di novembro]] - [[Hundo]] nomizita ''Laika'' flugas en Terala orbito kom unesma vivala ento per ''Sputnik 2''.

=== [[Mondo]] ===
* [[1ma di julio]] - Komencas [[Internaciona Geofizikal Yaro]].
* [[29ma di julio]] - [[IAEA]] (Internaciona Atomala Energio-Asociuro) fondesas.
* [[27ma di septembro]] - Norvegiana [[Dag Hammarskjöld]] elektesas chefo di [[Unionita Nacioni]].

=== [[Europa]] ===
* [[10ma di januaro]] - [[Harold Macmillan]] divenas chefministro dil Unionita Rejio.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1957: Macmillan becomes Prime Minister|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/10/newsid_3783000/3783251.stm|vidita ye=5ma di novembro 2016|editero=BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di marto]] - EEC ([[Europana Ekonomiala Komunitato]]) fondesas.
* [[4ma di agosto]] - [[Arjentinia]]na [[Juan Manuel Fangio]] vinkas automobilala konkurso pri [[Formulo 1]] en West-Germania.
* [[14ma di septembro]] - General asemblo dil [[Unionita Nacioni]] kondamnas Sovietian interveno en [[Hungaria]].
* [[29ma di septembro]] - Nukleara dizastro en urbo Cheliabynsk-65, [[Sovietia]] (nuna [[Ozyorsk]], [[Rusia]]): {{formatnum:10000}} personi evakuesas de la regiono pos liko di [[radiaco]]. La dizastro restis sekreta til [[1958]].
* [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] posibligas Checheni retroirar a [[Chechenia]] del exilo en [[Siberia]].

=== [[Azia]] ===
* [[22ma di januaro]] - [[Israel]] retretas ek [[Sinai]].
* [[1ma di marto]] - [[U Nu]] divenas chefministro di [[Burma]].
* [[31ma di agosto]] - Federuro di Malaya, kun nomo [[Malaizia]], ganas nedependo de [[Unionita Rejio]]. [[Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad]] divenas l'unesma chefo di stato di la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/31/newsid_3534000/3534340.stm|titulo= 1957: Malaya celebrates independence|vidita ye= 5ma di novembro 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di oktobro]] - [[Celâl Bayar]] rielektesas prezidanto di [[Turkia]].
* [[18ma di novembro]] - [[Souvanna Phouma]] formacas guvernerio por nacionala uniono en [[Laos]], kun la partopreno di [[komunismo|komunisti]].

=== [[Afrika]] ===
* [[16ma di februaro]] - [[Francia|Franca]] soldati enkarcerigas Larbi Ben M'hidi, chefo di [[Aljeria]]na teroristi qui luktis kontre Franca okupeso en Aljeria.
* [[6ma di marto]] - Ora Rivo nedependanteskas del [[Unionita Rejio]] e chanjas lua nomo a [[Ghana]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1957: Ghana celebrates independence|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/6/newsid_2515000/2515459.stm|vidita ye= 5ma di novembro 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di marto]] - [[Egiptia]] itere apertas la [[kanalo di Suez]].
* [[16ma di aprilo]] - [[Kamerun]] recevas partal autonomio.
* [[18ma di mayo]] - [[Mamadou Dia]] divenas chefministro di [[Senegal]].
* [[21ma di mayo]] - [[Léon M'Ba]] divenas chefministro di [[Gabon]].
* [[10ma di junio]] - Maurice Audin, qua defensis la nedependo di [[Aljeria]], arestesas en lua domo.
* [[25ma di julio]] - [[Tunizia]] abandonas [[monarkio]] e divenas [[republiko]], kun [[Habib Bourguiba]] kom lua unesma prezidanto.&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|autoro= |titulo= Tunisie : Géographie, économie, histoire et politique|editero=Encyclopaedia Universalis|publikigita ye=2015|isbn =9782341002028|url=https://books.google.com.br/books?id=sr2aBAAAQBAJ&amp;pg=PAPT46&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di agosto]] - [[Mohamed la 5ma di Maroko|Mohamed la 5ma]] divenas rejulo di [[Maroko]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Les dates-clés de l'histoire contemporaine du Maroc|idiomo= {{fr}}|url=http://www.rabat-maroc.net/histoire-de-rabat-et-du-maroc/dates-cles-1961-1965.html|vidita ye= 5ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;.
* [[23ma di oktobro]] - [[Maroko]] komencas invadar [[Ifni]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[24ma di februaro]] - Herbert Matthews, jurnalisto de ''New York Times'' publikigas artikli pri [[Kuba]]na rebeli [[Fidel Castro]] e [[Che Guevara]]. Rejimo di [[Fulgencio Batista]] komencas perdar internaciona suporto.
* [[21ma di junio]] - [[John Diefenbaker]] divenas chefministro di [[Kanada]].
* [[9ma di septembro]] - [[Usa]]na kongreso votas ''Civil Rights Act'', lego pri defendo di civitala yuri por minoritati.
* [[12ma di oktobro]] - [[Lester B. Pearson]], futura chefministro di [[Kanada]] recevas la [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Nobel-premio pri paco]].
* [[6ma di decembro]] - [[Usa]] probas sendar lua unesma [[artificala satelito]]. Tamen, la [[fuzeo]] ''Vanguard'' explozas en la platformo ante la lansado.
* [[20ma di decembro]] - Aviono [[Boeing 707]] flugas unesmafoye.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[1ma di septembro]] - Acidento en [[Jamaika]]na [[fervoyo]] produktas 175 morti.
* [[22ma di septembro]] - Komenco di la [[diktatoreso]] di [[François Duvalier]] en [[Haiti]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[12ma di marto]] - Komencas la selekto di projeti pri la konstrukturo di [[Brasília]], la nova chef-urbo di [[Brazilia]].
* [[10ma di mayo]] - Uniono di militisti revokas [[Gustavo Rojas Pinilla]] de la povo en [[Kolumbia]].

== Naski ==
* [[9ma di januaro]] - [[Kari Hotakainen]], Finlandana skriptisto
* [[1ma di februaro]] - [[Jackie Shroff]], Indiana cinem-aktoro
* [[24ma di februaro]] - [[Issa Gambar]], prezidanto di [[Azerbaijan]]
[[Arkivo:The_B52s_en_Barcelona_8.jpg|thumb|130px|[[Cindy Wilson]]]]
* [[28ma di februaro]] - [[Cindy Wilson]], Usana kantistino ([[The B-52's]])&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.biography.com/people/cindy-wilson-17189470|titulo= Cindy Wilson - Singer - Biography|editero=Biography.com|vidita ye= 22ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di marto]] - [[Mark Edward Smith]], Britaniana kantisto e kompozisto ([[The Fall]]) (m. 2018)
* [[10ma di marto]] - [[Osama bin Laden]], Araba teroristo (m. 2011)
* [[12ma di marto]] - [[Marlon Jackson]], Usana kantisto ([[The Jacksons]])
[[Arkivo:Spike_Lee_at_the_2009_Tribeca_Film_Festival.jpg|130px|thumb|[[Spike Lee]]]]
* [[20ma di marto]] - [[Spike Lee]], Usana filmifisto ed aktoro
* [[21ma di marto]] - [[Youssef Rzouga]], Tuniziana poeto
* [[22ma di marto]] - [[Stephanie Mills]], Usana kantisto, kompozisto ed aktoro
* [[23ma di marto]] - [[Lucio Gutiérrez]], prezidanto di Equador&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Biografía de Lucio Gutiérrez|idiomo={{es}}|vidita ye=19ma di oktobro 2019|url=https://www.buscabiografias.com/biografia/verDetalle/9102/Lucio%20Gutierrez}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di aprilo]] - [[Aki Kaurismäki]], Finlandana filmifisto
* [[15ma di aprilo]] - [[Hwang Kyo-ahn]], chefministro di Sud-Korea
* [[19ma di aprilo]] - [[Afrika Bambaataa]], Usana muzikistulo
* [[21ma di aprilo]] - [[Faustin-Archange Touadéra]], prezidanto di Centrafrika
* [[22ma di aprilo]] - [[Donald Tusk]], prezidanto di Polonia
* [[24ma di aprilo]] - [[Bamir Topi]], prezidanto di Albania
* [[25ma di aprilo]] - [[Roch Marc Christian Kaboré]], prezidanto di Burkina Faso
* [[29ma di aprilo]] - [[Daniel Day-Lewis]], Britanian aktoro
[[Arkivo:Sid Vicious 1978 (cropped).jpg|thumb|130px|[[Sid Vicious]]]]
* [[10ma di mayo]] - [[Sid Vicious]], Britaniana muzikistulo ([[Sex Pistols]]) (m. 1979)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sid Vicious - Bassist, Singer - Biography|url=https://www.biography.com/people/sid-vicious-246010 |editero=Biography.com|vidita ye=22ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di mayo]] - [[Joan Benoit]], Usan atletino
* [[18ma di mayo]] - [[Ai Weiwei]], Chinian artisto
* [[20ma di mayo]] - [[Yoshihiko Noda]], chefministro di Japonia
* [[27ma di mayo]] - [[Siouxsie Sioux]], Britaniana kantistino ([[Siouxsie and the Banshees]])
* [[31ma di mayo]] - [[Sidi Mohamed Ould Boubacar]], chefministro di Mauritania
* [[2ma di junio]] - [[Alamara Nhassé]], chefministro di Guinea-Bissau
[[Arkivo:Juan Luis Guerra en Acceso Total (3).jpg|thumb|130px|[[Juan Luis Guerra]]]]
* [[7ma di junio]] - [[Juan Luis Guerra]], Dominikana kantisto e kompozisto
* [[8ma di junio]] - [[Scott Raymond Adams]], Usana humuristo
* [[10ma di junio]] - [[Gediminas Vagnorius]], chefministro di Lituania
* [[19ma di junio]] - [[Anna Lindh]], Sueda politikistino, ministrino di exterlandal aferi (m. 2003)
* [[28ma di junio]] - [[Georgi Parvanov]], prezidanto di Bulgaria
* [[29ma di junio]] - [[Gurbanguly Berdimuhamedow]], prezidanto di Turkmenistan
* [[5ma di julio]] - [[Kausea Natano]], chefministro di Tuvalu
* [[21ma di julio]] - [[Stefan Löfven]], chefministro di Suedia
[[Arkivo:TheoVanGogh.jpg|thumb|130px|[[Theo van Gogh]]]]
* [[23ma di julio]] - [[Theo van Gogh]], Nederlandan aktoro e filmifisto (m. 2004)
* [[24ma di julio]] - [[Shavkat Mirziyoyev]], chefministro di Uzbekistan
* 24ma di julio - [[Wattie Buchan]], Skota muzikisto ([[The Exploited]])
* [[29ma di julio]] - [[Nelli Kim]], Sovietiana gimnastikistino
* [[11ma di agosto]] - [[Richie Ramone]], muzikisto di [[rock]]-bando [[The Ramones]]
* [[14ma di agosto]] - [[Dani Rodrik]], Turka ekonomikisto
* [[18ma di agosto]] - [[Carole Bouquet]], Franc aktorino
* [[28ma di agosto]] - [[Ivo Josipović]], prezidanto di Kroatia
* 28ma di agosto - [[Viktor Borisovich Hristenko|Viktor Hristenko]], chefministro di Rusia
* [[1ma di septembro]] - [[Gloria Estefan]], Kubana kantistino
* [[6ma di septembro]] - [[Michaëlle Jean]], generala guvernistino di Kanada
* 6ma di septembro - [[David Strassman]], Usan aktoro
[[Arkivo:Josesocrates2006.jpg|thumb|130px|[[José Sócrates]]]]
* 6ma di septembro - [[José Sócrates]], chefministro di Portugal
* [[16ma di septembro]] - [[Markku Pölönen]], Finlandana filmifisto
* [[17ma di septembro]] - [[Martinho Ndafa Kabi]], chefministro di Guinea-Bisau
* [[21ma di septembro]] - [[Kevin Rudd]], chefministro di Australia
* [[5ma di oktobro]] - [[Bernie Mac]], Usan aktoro e komediisto (m. 2008)
* [[16ma di oktobro]] - [[Guntars Krasts]], chefministro di Latvia
* [[21ma di oktobro]] - [[Wolfgang Ketterle]], Germana fizikisto, Nobel-laureato
* [[27ma di oktobro]] - [[Paul Kagame]], prezidanto di Ruanda
* [[28ma di oktobro]] - [[Panakh Huseynov]], chefministro di Azerbaijan
* [[3ma di novembro]] - [[Dolph Lundgren]], Sueda cinem-aktoro
* [[4ma di novembro]] - [[Anthony John Abbott]], chefministro di Australia
* [[19ma di novembro]] - [[Ofra Haza]], Israelana kantistino (m. 2000)
[[Arkivo:Goodluck Jonathan at the Nuclear Security Summit 2010.jpg|thumb|130px|[[Goodluck Jonathan]]]]
* [[20ma di novembro]] - [[Goodluck Jonathan]], prezidanto di Nigeria
* [[23ma di novembro]] - [[William Kaelin Jr.]], Usana mediko e ciencisto, Nobel-laureato
* [[6ma di decembro]] - [[Tom Brinkman]], Usana politikisto
* [[8ma di decembro]] - [[Mihail Mihailovich Kasyanov|Mihail Kasyanov]], chefministro di Rusia
* [[10ma di decembro]] - [[Michael Clarke Duncan]], Usan aktoro (m. 2012)
* 10ma di decembro - [[José Mário Vaz]], prezidanto di Guinea-Bisau
* [[24ma di decembro]] - [[Hamid Karzai]], prezidanto di Afganistan
* [[28ma di decembro]] - [[Dumitru Braghiș]], chefministro di Moldova
* [[30ma di decembro]] - [[Sato Kilman]], chefministro di Vanuatu
* [[Andrei Kolkutin]], Rusa piktisto
* [[Brian E. Drake]], Usana linguisto ed Idisto
* [[Mulatu Teshome Wirtu]], prezidanto di Etiopia

== Morti ==
* [[4ma di januaro]] - [[Theodor Körner]], prezidanto di Austria (n. 1873)
[[Arkivo:Gabriela_Mistral_1945.jpg|thumb|130px|[[Gabriela Mistral]]]]
* [[10ma di januaro]] - [[Gabriela Mistral]], Chiliana poeto e diplomacisto, [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Nobel-laureato]] en 1945 (n. 1889)
* [[14ma di januaro]] - [[Humphrey Bogart]], Usan aktoro (n. 1899)
* [[16ma di januaro]] - [[Arturo Toscanini]], Italiana orkestrestro (n. 1867)
* [[26ma di januaro]] - [[José Linhares]], prezidanto di Brazilia (n. 1886)
* [[1ma di februaro]] - [[Friedrich Paulus]], Germana marshalo qua kapitulacis apud [[Stalingrad]] (n. 1890)
* [[8ma di februaro]] - [[Walther Bothe]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1891)
* 8ma di februaro - [[John von Neumann]], Austrian-Usana matematikisto (n. 1903)
* [[9ma di februaro]] - [[Miklós Horthy]], Hungara admiralo, regento di [[Hungaria]] de 1920 til 1944 (n. 1868)
* [[7ma di marto]] - [[Wyndham Lewis]], Angla piktisto (n. 1882)
[[Arkivo:Richard-E-Byrd-0893e7.jpg|thumb|130px|[[Richard E. Byrd]]]]
* [[11ma di marto]] - [[Richard E. Byrd]], admiralo, Usana [[deskovristo]] (n. 1888)
* [[16ma di marto]] - [[Constantin Brâncusi]], Rumaniana skultisto (n. 1876)
* [[17ma di marto]] - [[Ramon Magsaysay]], prezidanto di Filipini (n. 1907)
* [[23ma di marto]] - [[Andrzej Wróblewski]], Polona piktisto (n. 1927)
* [[26ma di marto]] - [[Édouard Herriot]], chefministro di Francia (n. 1872)
* [[28ma di marto]] - [[Gheorghe Tătărescu]], chefministro di Rumania (n. 1886)
* 28ma di marto - [[Jack Butler Yeats]], Irlandana piktisto (n. 1871)
* [[10ma di aprilo]] - [[Fran Tratnik]], Sloveniana piktisto (n. 1881)
* [[2ma di mayo]] - [[Joseph McCarthy]], Usana senatano, persekutero di komunisti en Usa (n. 1908)
[[Arkivo:Erich von Stroheim - Dec 1919 EH.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Erich von Stroheim]]&lt;/small&gt;]]
* [[12ma di mayo]] - [[Erich von Stroheim]], Austrian-Usan aktoro e filmifisto (n. 1885)
* [[14ma di mayo]] - [[Marie Vassilieff]], Rusa piktistino (n. 1884)
* [[16ma di mayo]] - [[Eliot Ness]], Usana [[FBI]]-agento (n. 1903)
* [[21ma di mayo]] - [[Jens Søndergaard]], Dana piktisto (n. 1895)
* [[12ma di junio]] - [[Jimmy Dorsey]], Usana muzikisto (n. 1904)
* [[17ma di junio]] - [[Augusto Samuel Boyd]], prezidanto di Panama (n. 1879)
* [[21ma di junio]] - [[Johannes Stark]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1874)
* [[24ma di junio]] - [[František Kupka]], Cheka piktisto (n. 1871)
* [[23ma di julio]] - [[Giuseppe Tomasi di Lampedusa]], Italiana skriptisto (n. 1896)
* [[26ma di julio]] - [[Carlos Castillo Armas]], prezidanto di Guatemala (n. 1914)
* [[2ma di agosto]] - [[Lasar Segall]], Lituana-Braziliana piktisto (n. 1891)
[[Arkivo:Washington Luís (pintura).jpg|thumb|130px|[[Washington Luís Pereira de Sousa|Washington Luís]]]]
* [[4ma di agosto]] - [[Washington Luís Pereira de Sousa|Washington Luís]], prezidanto di Brazilia (n. 1869)
* [[5ma di agosto]] - [[Heinrich Otto Wieland]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1877)
* [[7ma di agosto]] - [[Oliver Hardy]], Usan aktoro (n. 1892)
* [[16ma di agosto]] - [[Irving Langmuir]], Usana kemiistulo, Nobel-laureato (n. 1881)
* [[17ma di agosto]] - [[Antanas Vienuolis]], Lituana skriptisto (n. 1882)
* [[18ma di agosto]] - [[Irving Langmuir]], Usana fizikisto e kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1881)
* [[19ma di agosto]] - [[David Bomberg]], Angla piktisto (n. 1890)
* [[20ma di agosto]] - [[Julio Lozano Díaz]], prezidanto di Honduras (n. 1885)
* [[21ma di agosto]] - [[Mait Metsanurk]], Estoniana skriptisto (n. 1879)
* [[12ma di septembro]] - [[José Lins do Rego]], Braziliana skriptisto (n. 1901)
* [[20ma di septembro]] - [[Jean Sibelius]], Finlandana kompozisto (n. 1865)
[[Arkivo:Alt for Norge All for Norway.jpg|thumb|130px|[[Haakon la 7ma di Norvegia|Haakon la 7ma]]]]
* [[21ma di septembro]] - Rejulo [[Haakon la 7ma di Norvegia]] (n. 1872)
* [[22ma di septembro]] - [[Toyoda Soemu]], Japonian admiralo dum [[Duesma mondomilito]] (n. 1885)
* [[1ma di oktobro]] - [[Abdülhalik Renda]], provizora prezidanto di Turkia (n. 1881)
* [[18ma di oktobro]] - [[Vitorino Máximo de Carvalho Guimarães|Vitorino Guimarães]], chefministro di Portugal (n. 1876)
* [[19ma di oktobro]] - [[Vere Gordon Childe]], Australian arkeologiisto (n. 1892)
* [[24ma di oktobro]] - [[Christian Dior]], Franca modisto (n. 1905)
* [[25ma di oktobro]] - [[Henry van de Velde]], Belga piktisto (n. 1863)
[[Arkivo:Gerty_Theresa_Cori.jpg|thumb|130px|[[Gerty Cori]]]]
* [[26ma di oktobro]] - [[Gerty Cori]], Austriana biokemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1896)
* [[30ma di oktobro]] - [[José Patricio Guggiari]], prezidanto di Paraguay (n. 1884)
* [[3ma di novembro]] - [[Wilhelm Reich]], Germana psikiatriisto (n. 1897)
* [[24ma di novembro]] - [[Diego Rivera]], Mexikiana piktisto (n. 1886)
* [[16ma di decembro]] - [[Olaf Carl Seltzer]], Dana-Usana piktisto (n. 1877)
* [[24ma di decembro]] - [[Domingos da Costa Oliveira]], chefministro di Portugal (n. 1873)
* [[Boleslaw Cybis]], Polona piktisto (n. 1895)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Chen Ning Yang]], [[Tsung-Dao Lee]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Alexander Todd]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Daniel Bovet]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Albert Camus]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Lester Bowles Pearson]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>ntsn7ym8mvxuz7hnch76xalohxi0a0e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1904</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1059</id>
    <revision>
      <id>993441</id>
      <parentid>992336</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+nasko</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10368" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
== Eventi ==

=== [[Europa]] ===
* [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] transaktas pri kunlaboro.
* [[22ma di januaro]] - En [[Norvegia]] l'urbo [[Ålesund]] flagras, e 12.000 civitani perdas sua domi.

=== [[Azia]] ===
* [[5ma di februaro]] - [[Japonia]] ruptas diplomacala relati kun [[Rusa imperio]].
* [[8ma di februaro]] - [[Rusa-Japoniana milito]]: komencas kun la [[batalio di Port Arthur]], kande Japoniana floto atakas [[Rusa imperio|Rusa]] navi en Port Arthur, [[Mandjuria]].
* [[4ma di marto]] - Rusa trupi retretas vers [[Mandjuria]].

=== [[Afrika]] ===
* [[Francia]] kreas [[Franca Westal Afrika]].
* [[Unionita Rejio]] agnoskas Franca influo super [[Maroko]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[7ma di februaro]] - Granda fairo che [[Baltimore]], [[Maryland]] destruktas plu kam 1.500 edifici en 30 hori.
* [[19ma di aprilo]] - Fairo destruktas granda parto di [[Toronto]], [[Kanada]].
* Dum ca yaro un milion enmigranti venas ad [[Usa]].
* Usana komercisto Thomas Sullivan inventas [[teo|teala]] saketo.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[1ma di januaro]] - Komencas la lasta [[interna milito]] di la historio di [[Uruguay]].
* [[14ma di agosto]] - [[Ismael Montes Gamboa]] divenas prezidanto di Bolivia e novigos la politiko e socio.
* [[1ma di decembro]] - [[Bolivia]] e [[Brazilia]] paktas pri paco pos milito.
* [[19ma di decembro]] - [[Juan Bautista Gaona]] divenas prezidanto di [[Paraguay]].

=== [[Oceania]] ===
* On fondas lego-ediktanta organo en [[Fidji]].

== Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Fazal Ilahi Chaudhry]], prezidanto di Pakistan (m. 1982)
* [[8ma di januaro]] - [[Karl Brandt (mediko)|Karl Brandt]], mediko di Adolf Hitler (m. 1948)
[[Arkivo:Grant,_Cary_(Suspicion)_01_Crisco_edit.jpg|thumb|130px|[[Cary Grant]]]]
* [[18ma di januaro]] - [[Cary Grant]], Britaniana cinem-aktoro (m. 1986)
* [[26ma di januaro]] - [[Seán MacBride]], Irlandana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1988)
* [[3ma di februaro]] - [[Luigi Dallapiccola]], Italiana kompozisto (m. 1975)
* [[11ma di februaro]] - [[Keith Holyoake]], chefministro di Nova-Zelando (m. 1983)
* [[14ma di februaro]] - [[Hertta Kuusinen]], Finlandana politikisto (m. 1974)
* [[16ma di februaro]] - [[Hertta Kuusinen]], Finlandana politikisto (m. 1974)
* [[20ma di februaro]] - [[Alexei Nikolayevich Kosigin|Alexei Kosigin]], Rusa politikistulo, chefministro di Sovietia (m. 1980)
* [[29ma di februaro]] - [[Jimmy Dorsey]], Usana muzikisto (m. 1957)
[[Arkivo:Glen_miller.jpg|thumb|130px|[[Glenn Miller]]]]
* [[1ma di marto]] - [[Glenn Miller]], Usana muzikistulo ed orkestrestro (m. 1944)
* [[4ma di marto]] - [[Luis Carrero Blanco]], chefministro di Hispania (m. 1973)
* 4ma di marto - [[George Gamow]], Rusa fizikisto e skriptisto (m. 1968)
* [[5ma di marto]] - [[Alexei Nikolayevich Kosigin|Alexei Kosigin]], Rusiana politikistulo, chefministro di Sovietia (m. 1980)
* [[7ma di marto]] - [[Reinhard Heydrich]], ''Reichsprotektor'' di [[Protektorato di Bohemia e Moravia|Bohemia e Moravia]] (m. 1942)
* [[20ma di marto]] - [[Burrhus Frederic Skinner]], Usana psikologo (m. 1990)
* [[23ma di marto]] - [[Joan Crawford]], Usana cinem-aktorino (m. 1977)
* [[26ma di marto]] - [[Xenofon Zolotas]], chefministro di Grekia (m. 2004)
* [[6ma di aprilo]] - [[Kurt Georg Kiesinger]], kancelero di [[West-Germania]] (m. 1988)
* [[8ma di aprilo]] - [[John Richard Hicks]], Angla ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1989)
* [[15ma di aprilo]] - [[Arshile Gorky]], Armeniana-Usana piktisto (m. 1948)
[[Arkivo:JROppenheimer-LosAlamos.jpg|130px|thumb|&lt;small&gt;[[Robert Oppenheimer]]&lt;/small&gt;]]
* [[22ma di aprilo]] - [[Robert Oppenheimer]], Usana fizikisto, konstruktanto dil atom-bombo (m. 1967)
* [[24ma di aprilo]] - [[Willem de Kooning]], Nederlandana-Usana piktisto (m. 1997)
* [[6ma di mayo]] - [[Harry Martinson]], Sueda skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1978)
* [[11ma di mayo]] - [[Salvador Dalí]], Kataluniana piktisto (m. 1989)
* [[17ma di mayo]] - [[Jean Gabin]], Franc aktoro (m. 1976)
* [[23ma di mayo]] - [[Joan Crawford]], Usana cinem-aktorino (m. 1977)
* [[30ma di mayo]] - [[Ernesto de la Guardia]], prezidanto di Panama (m. 1983)
* [[2ma di junio]] - [[Johnny Weissmüller]], Usan aktoro (m. 1984)
* [[12ma di julio]] - [[Pablo Neruda]], Chiliana skriptisto, Nobel-laureato (m. 1973)
* 12ma di julio - [[Katay Don Sasorith]], chefministro di Laos (m. 1959)
* [[15ma di julio]] - [[Pavel Alexeyevich Cherenkov|Pavel Cherenkov]], Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1990)
* [[27ma di julio]] - [[Oskar Lange]], Polonian ekonomikisto (m. 1965)
* [[28ma di julio]] - [[Elyesa Bazna]], Albaniana spionisto (m. 1970)
[[Arkivo:Delrioindubarry.jpg|thumb|130px|[[Dolores del Río]]]]
* [[3ma di agosto]] - [[Dolores del Río]], Mexikiana cinem-aktorino (m. 1983)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Dolores Del Rio, Exotic Queen of Films, Dies |author=Jarlson, Gary; Thackery Jr, Ted|url=https://www.latimes.com/local/obituaries/la-me-dolores-del-rio-19830413-20160401-snap-story.html|publisher=Los Angeles Times|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di agosto]] - [[Ralph Bunche]], Usana diplomacisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1971)
* [[16ma di agosto]] - [[Wendell Meredith Stanley]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 1971)
* [[21ma di agosto]] - [[Count Basie]], Usana jazo-muzikisto (m. 1984)
[[Arkivo:深圳邓小平画像.jpg|thumb|130px|[[Deng Xiaoping]]]]
* [[22ma di agosto]] - [[Deng Xiaoping]], chefo di Populala Republiko di  Chinia (m. 1997)
* 22ma di agosto - [[Rafael Filiberto Bonnelly]], prezidanto di Dominikana Republiko (m. 1979)
* [[24ma di agosto]] - [[Aparicio Méndez]], prezidanto di Uruguay (m. 1988)
* [[28ma di agosto]] - [[Anton Yugov]], chefministro di Bulgaria (m. 1991)
* [[29ma di agosto]] - [[Werner Forssmann]], Germana mediko, Nobel-laureato (m. 1979)
[[Arkivo:JuanJoseArevaloBermejo_-_cropped.jpg|thumb|130px|[[Juan José Arévalo]]]]
* [[10ma di septembro]] - [[Juan José Arévalo]], prezidanto di Guatemala (m. 1990)
* [[21ma di septembro]] - [[Hans Hartung]], Germana-Franciana piktisto (m. 1989)
* [[29ma di septembro]] - [[Greer Garson]], Britanian-Usan aktorino (m. 1996)
* [[2ma di oktobro]] - [[Graham Greene]], Britaniana skriptisto (m. 1991)
* 2ma di oktobro - [[Lal Bahadur Shastri]], chefministro di India (m. 1966)
* [[3ma di oktobro]] - [[Charles J. Pedersen]], Usana kemiistulo, Nobel-laureato (m. 1989)
* [[23ma di oktobro]] - [[Svetoslav Roerich]], Rusa-Indiana piktisto (m. 1993)
* [[10ma di novembro]] - [[Thawi Bunyaket]], chefministro di Tailando (m. 1971)
* [[16ma di novembro]] - [[Nnamdi Azikiwe]], prezidanto di Nigeria (m. 1996)
* [[17ma di novembro]] - [[Isamu Noguchi]], Japoniana skultisto (m. 1988)
* [[18ma di novembro]] - [[Mihai Antonescu]], Rumana politikisto (m. 1946)
[[Arkivo:Louis Néel 1970b.jpg|thumb|130px|[[Louis Néel]]]]
* [[22ma di novembro]] - [[Louis Néel]], Franca fizikisto, Nobel-laureato (m. 2000)
* [[30ma di novembro]] - [[Clyfford Still]], Usana piktisto (m. 1980)
* [[10ma di decembro]] - [[Antonín Novotný]], prezidanto di Chekoslovakia (m. 1975)
* [[25ma di decembro]] - [[Gerhard Herzberg]], Germana-Kanadana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1999)
* [[26ma di decembro]] - [[Alejo Carpentier]], Kubana skriptisto (m. 1980)
* [[Delilah Pierce]], Usana piktistino (m. 1992)
* [[Josefina Tanganelli Plana]], Kataluniana piktistino (m. 1968)
* [[Czesław Wdowiszewski]], Polona piktisto (m. 1982)

== Morti ==
* [[10ma di januaro]] - [[Jean-Léon Gérôme]], Franca skultisto e piktisto (n. 1824)
[[Arkivo:Reina_Isabel_II_de_España.jpg|thumb|130px|[[Isabel la 2ma di Hispania|Isabel la 2ma]]]]
* [[9ma di aprilo]] - Rejino [[Isabel la 2ma di Hispania]] (n. 1830)
* [[13ma di aprilo]] - [[Vasily Vereshchagin]], Rusa piktisto (n. 1842)
* [[24ma di aprilo]] - Rejo [[Norodom la 1ma di Kambodja]] (n. 1834)
* [[1ma di mayo]] - [[Antonín Dvořák]], Cheka kompozisto (n. 1841)
* [[6ma di mayo]] - [[Franz von Lenbach]], Germana piktisto (n. 1836)
* [[7ma di mayo]] - [[Manuel Candamo]], prezidanto di Peru (n. 1841)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Biografía de Manuel Candamo (Su vida, historia, bio resumida)|url=https://www.buscabiografias.com/biografia/verDetalle/10572/Manuel%20Candamo|publisher=Busca Biografías|accessdate=4ma di agosto 2021|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di mayo]] - [[Henry Morton Stanley]], Britanian explorero (n. 1841)
* 10ma di mayo - [[Andrei Ryabushkin]], Rusa piktisto (n. 1861)
* [[22ma di junio]] - [[Karl Ritter von Stremayr]], ministro-prezidanto (chefministro) di [[Austrian imperio]] (n. 1832)
* [[3ma di julio]] - [[Theodor Herzl]], fondinto di [[zionismo]] (n. 1860)
* [[14ma di julio]] - [[Paul Kruger]], prezidanto di la Republiko Sudafrikana (n. 1825)
[[Arkivo:Anton Chekhov with pince-nez, hat and bow-tie.jpg|thumb|130px|[[Anton Pavlovich Chehov|Anton Chehov]]]]
* [[15ma di julio]] - [[Anton Pavlovich Chehov|Anton Chehov]], Rusa skriptisto (n. 1860)
* [[29ma di julio]] - [[Frederick Goodall]], Angla piktisto (n. 1822)
* [[10ma di agosto]] - [[Pierre Waldeck-Rousseau]], chefministro di Francia (n. 1846)
* [[25ma di agosto]] - [[Henri Fantin-Latour]], Franca piktisto (n. 1836)
* [[28ma di agosto]] - [[Arthur Melville]], Skota piktisto (n. 1855)
* [[29ma di agosto]] - Sultano [[Murad la 5ma di Otoman imperio]] (n. 1840)
* [[2ma di septembro]] - [[Elizabeth Fairburn Colenso]], Nova-Zelandana misionerino (n. 1821)
* [[4ma di septembro]] - [[Martin Johnson Heade]], Usana piktisto (n. 1819)
* [[24ma di septembro]] - [[Niels Ryberg Finsen]], Dana mediko, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1860)
* [[4ma di oktobro]] - [[Frédéric Auguste Bartholdi]], Franca skultisto (n. 1834)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[John William Strutt|Lord Rayleigh]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[William Ramsay]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1904/ramsay/biographical/|title=Sir William Ramsay - Biographical|publisher=Nobelprize.org|accessdate=20ma di oktobro 2019|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Ivan Pavlov]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Frédéric Mistral]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Instituto pri Internaciona Yuro|Institut de Droit International]]

== Referi ==
{{reflist}}
{{commonscat|1904}}

[[Kategorio:Yari 1900a]]</text>
      <sha1>59hhrd1ebki2qtkvtse5dz8oimo8foy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1971</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1072</id>
    <revision>
      <id>993379</id>
      <parentid>992543</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:54:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12331" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1971''' (MCMLXXI per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 971ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 71ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 2ma yaro di la [[yari 1970a]].

==Eventi ==
* Digitala-[[horlojo]] inventesas.

===[[Kosmo]] ===
* [[5ma di februaro]] - [[Apollo 14]] venas adsur [[Luno]].
* [[19ma di aprilo]] - Unesma kosmala staciono sendesas a [[Tero|Terala]] orbito.
* [[30ma di mayo]] - [[Usa]] lansas kosmosondilo [[Mariner 9]] por explorar [[Marso]], [[Venuso]] e [[Merkuro]].
* [[6ma di junio]] - Sovietia lansas [[kosmonavo]] ''[[Soyuz 11]]''.
* [[30ma di junio]] - Kosmonauti [[Sovietia]]na Georgi Dobrovolsky, Vladislav Volkov e Viktor Patsayev mortas kande eventas deskompreso che la kabino di ''[[Soyuz 11]]'', dum retroveno a la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= 1971: Space mission ends in tragedy|editero=BBC |vidita ye=14ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/30/newsid_2523000/2523365.stm}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di julio]] - Usana [[kosmoprobilo]] [[Apollo 15]] lansesas, kun l'astronauti David Scott, James Irwin ed Alfred Worden. Ye la [[1ma di agosto]] li trovas roki qui evas de la formaco di la [[Luno]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= 1971: Apollo 15 finds rock from birth of Moon|editero=BBC |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/1/newsid_4101000/4101579.stm |vidita ye=24ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di septembro]] - ''[[Luna 18]]'' kolizionas kun la Luno.
* [[2ma di decembro]] - Modulo ''[[Mars 3]]'' arivas en [[Marso]] e transmisas informi dum 20 sekundi.

===[[Mondo]] ===
* [[20ma di decembro]] - L'organizuro [[Médecins Sans Frontières]] fondesas.
* [[22ma di decembro]] - [[Kurt Waldheim]] divenas chefa sekretario dil [[Unionita Nacioni]].

===[[Europa]] ===
* [[15ma di februaro]] - En [[Unionita Rejio]], nova decimala monetaro-sistemo introduktesas. Ol remplasas la sistemo qua durabis dum plura yarcenti, en qua la pundo havis 20 ''shilling'', e singla ''shilling'' havis 12 ''pence''. En la nova sistemo la sama pundo havas 100 nova ''pence''. La ideo pri decimala monetaro existis en la [[19ma yarcento|dek-e-nonesma yarcento]]; la ''florin'', qua esis dekimo di pundo, introduktesis en 1849 kom unesma pazo vers nova sistemo, ma la projeto ne esis sustenata. En 1961, specala komitato esis establisata por explorar la propozo, ed ol donis raporto en 1963; la sistemo adoptenda esis anuncata en 1966. Ula nova moneto-peci (5p e 10p) esis introduktata en 1968, ed altra (0,5p, 1p e 2p) en 1971.
* [[14ma di junio]] - [[Norvegia]] komencas tapar [[petrolo]] en [[Norda Maro]].
* [[16ma di julio]] - [[Francisco Franco]] indikas [[Juan Carlos la 1ma]] kom lua sucedanto en guvernerio di [[Hispania]].
* [[23ma di julio]] - Dizastro [[fervoyo|fervoyala]] en [[Suisia]] 30 km norde de [[Basel]] produktas 23 morti.
* [[15ma di oktobro]] - [[Finlandia-edifico]] da [[Alvar Aalto]] kompleteskas en [[Helsinki]].

===[[Azia]] ===
* [[26ma di marto]] - [[Bangladesh]] deklaras nedependo de [[Pakistan]].
* [[6ma di junio]] - [[Milito en Vietnam]]: Komencas la batalio di Long Khanh, inter [[Australia]]na trupi e la komunista forci di [[Vietnam]].
* [[14ma di agosto]] - [[Bahrain]] deklaras nedependo de [[Unionita Rejio]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Bahrain ends special pact|publikigita ye=15ma di agosto 1971|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19710815-1.2.11.aspx|editero=The Straits Times}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di agosto]] - [[Bahrain]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]].
* [[3ma di septembro]] - [[Katar]] divenas nedependanta de Unionita Rejio.
* [[2ma di decembro]] - [[Unionita Araba Emirii]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[6ma di decembro]] - [[India]] e [[Pakistan]] agnoskas la nedependo di [[Bangladesh]].
* [[16ma di decembro]] - [[India]]na trupi eniras [[Dhaka]], [[Bangladesh]].
* 16ma di decembro - [[Unionita Rejio]] agnoskas la nedependo di [[Bahrain]].

===[[Afrika]] ===
* [[25ma di januaro]] - en [[Uganda]], [[Idi Amin Dada]] revokas la prezidanto [[Milton Obote]] e kaptas povo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1971: Idi Amin ousts Uganda president |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/25/newsid_2506000/2506423.stm|editero=BBC (On This Day) |vidita ye=27ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - En [[Malawi]], [[Hastings Kamuzu Banda]] divenas dumviva prezidanto.
* [[Nigeria]] membreskas [[ONEP]].

===[[Nord-Amerika]] ===
* [[2ma di januaro]] - En [[Usa]], negesas [[tabako]]-reklami en [[televiziono]].
* [[1ma di oktobro]] - Apertesas [[Disney-lando]] en [[Orlando]], [[Florida]].

===[[Sud-Amerika]] ===
* [[18ma di marto]] - Terkrulado en [[Peru]] atingas lago Yanahuani e produktas 200 morti.
* [[19ma di agosto|19ma]] til [[21ma di agosto]] - [[Stato-stroko]] en [[Bolivia]]: kolonelo [[Hugo Banzer Suárez]] kaptas la povo.
* [[10ma di novembro]] til la [[3ma di decembro]] - [[Fidel Castro]] vizitas [[Chili]].

==Naski ==
[[Arkivo:Jeremy Renner Cannes 2013.jpg|thumb|130px|[[Jeremy Renner]]]]
* [[7ma di januaro]] - [[Jeremy Renner]], Usan aktoro
* [[11ma di januaro]] - [[Mary J. Blige]], Usana kantistino
* [[18ma di januaro]] - [[Christian Fittipaldi]], Brazilian automobilisto
* [[22ma di januaro]] - [[Rogério Ceni]], Braziliana futbalisto
* [[27ma di januaro]] - [[Lil Jon]], Usana kantisto e [[disk-jokeo]]
* [[5ma di februaro]] - [[Peyman Moaadi]], Iranana cinem-aktoro
* [[20ma di februaro]] - [[Jari Litmanen]], Finlandana futbalisto
* [[22ma di februaro]] - [[Arnon Grunberg]], Nederlandana skriptisto
* [[26ma di februaro]] - [[Erykah Badu]], Usana kantistino
* [[27ma di februaro]] - [[Zaal Udumashvili]], Gruziana politikisto
* [[27ma di marto]] - [[David Coulthard]], automobilisto di [[Formulo 1]]
[[Arkivo:Jacques_Villeneuve_2008_NASCAR_Rookie.jpg|thumb|130px|[[Jacques Villeneuve]].]]
* [[9ma di aprilo]] - [[Jacques Villeneuve]], Kanadan automobilisto
* [[12ma di aprilo]] - [[Fernando Meligeni]], Braziliana tenisistulo
* [[6ma di mayo]] - [[Chris Shiflett]], Usana gitaristo ([[Foo Fighters]])
* [[10ma di mayo]] - [[Katja Woywood]], German aktorino
* [[25ma di mayo]] - [[Stefano Baldini]], Italian atleto
* [[1ma di junio]] - [[Ghil'ad Zuckermann]], Israelana linguisto
* [[4ma di junio]] - [[Joseph Kabila]], prezidanto di Demokratial Republiko Kongo
* [[5ma di junio]] - [[Mark Wahlberg]], Usan aktoro
* [[16ma di junio]] - [[Tupac Shakur]], Usana kantisto ed aktoro (m. [[1996]])
* [[27ma di junio]] - Princo [[Dipendra di Nepal]] (m. [[2001]])
* [[28ma di junio]] - [[Fabien Barthez]], Franca futbalisto
* 28ma di junio - [[Elon Musk]], Sudafrikana injenioro ed inventisto
* [[1ma di julio]] - [[Missy Elliott]], Usana kantisto
* [[21ma di julio]] - [[Charlotte Gainsbourg]], Franc aktorino
* [[5ma di agosto]] - [[Valdis Dombrovskis]], chefministro di Latvia
[[Arkivo:Pete Sampras Champions Shootout 3.jpg|thumb|130px|[[Pete Sampras]]]]
* [[12ma di agosto]] - [[Pete Sampras]], Usana tenisisto
* [[29ma di agosto]] - [[Carla Gugino]], Usana cinem-aktorino
* [[4ma di septembro]] - [[Bas van de Goor]], Usana volebalisto
* [[6ma di septembro]] - [[Dolores O'Riordan]], Irlandana kantistino ([[The Cranberries]]) (m. [[2018]])
* [[18ma di septembro]] - [[Lance Armstrong]], Usana biciklisto
* 18ma di septembro - [[Anna Netrebko]], Rusa kantistino
* [[20ma di septembro]] - [[Henrik Larsson]], Sueda futbalisto
* [[13ma di oktobro]] - [[Sacha Baron Cohen]], Britanian aktoro e komediisto
* [[14ma di oktobro]] - [[Jyrki Katainen]], chefministro di Finlando
* [[20ma di oktobro]] - [[Snoop Dogg]], Usana [[rap]]-kantisto
* [[23ma di oktobro]] - [[Bohuslav Sobotka]], chefministro di Chekia
[[Arkivo:Actress Winona Ryder at a press conference for Frankenweenie 2012.jpg|thumb|130px|[[Winona Ryder]]]]
* [[29ma di oktobro]] - [[Winona Ryder]], Usan aktorino
* [[30ma di oktobro]] - [[Peter New]], Kanadana cinem-aktoro e skriptisto por cinemo
* [[16ma di novembro]] - [[Alexander Popov]], Rusa natisto
* [[23ma di novembro]] - [[Chris Hardwick]], Usan aktoro
* [[18ma di decembro]] - [[Arantxa Sánchez Vicario]], Hispana tenisistino
* [[24ma di decembro]] - [[Ricky Martin]], [[Porto-Riko|Portorikana]] kantisto
* [[26ma di decembro]] - [[Jared Leto]], Usan aktoro, filmifisto e membro di [[rock]] grupo ''[[30 Seconds to Mars]]''

==Morti ==
[[Arkivo:Gabrielle_Chanel_en_marinière.jpg|thumb|130px|[[Coco Chanel]].]]
* [[10ma di januaro]] - [[Coco Chanel]], Franca modisto (n. 1883)
* [[27ma di januaro]] - [[Jacobo Arbenz]], [[Guatemala]]na ex-prezidanto (n. 1913)
* [[5ma di februaro]] - [[Mátyás Rákosi]], chefministro di Hungaria (n. 1892)
* [[25ma di februaro]] - [[Theodor Svedberg]], Sueda kemiisto, [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Nobel-laureato pri kemio]] (n. 1884)
* [[26ma di februaro]] - [[Fernandel]], Francian aktoro (n. 1903)
* [[8ma di marto]] - [[Harold Clayton Lloyd]], Usana cinem-aktoro (n. 1893)
* [[13ma di marto]] - [[Rockwell Kent]], Usana piktisto (n. 1882)
* [[6ma di aprilo]] - [[Igor Stravinsky]], Rusa kompozisto (n. 1882)
* [[12ma di aprilo]] - [[Igor Yevgenyevich Tamm|Igor Tamm]], Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1895)
* [[15ma di aprilo]] - [[Friedebert Tuglas]], Estoniana skriptisto (n. 1886)
* [[21ma di aprilo]] - [[François Duvalier]], konocata kom ''Papa Doc'', diktatoro di [[Haiti]] (n. 1904)
* [[11ma di mayo]] - [[Seán Lemass]], chefministro di Republiko Irlando (n. 1899)
[[Arkivo:Lukács György.jpg|thumb|130px|[[Georg Lukács]]]]
* [[4ma di junio]] - [[Georg Lukács]], Hungara filozofo (n. 1885)
* [[14ma di junio]] - [[Carlos Polistico Garcia]], prezidanto di Filipini (n. 1896)
* [[15ma di junio]] - [[Wendell Meredith Stanley]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
* [[18ma di junio]] - [[Paul Karrer]], Suisa kemiisto, Nobel-laureato (n. 1889)
* [[25ma di junio]] - [[John Boyd Orr]], Skota fizikisto e biologiisto, Nobel-laureato pri fiziko (n. 1880)
* [[1ma di julio]] - [[William Lawrence Bragg]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1890)
* [[3ma di julio]] - [[Jim Morrison]], Usana ''rock''-muzikisto (n. 1943)
* [[6ma di julio]] - [[Louis Armstrong]], Usana muzikisto, en Nova York (n. 1901)
* [[10ma di julio]] - [[Ahmed Bahnini]], chefministro di Maroko (n. 1909)
* [[23ma di julio]] - [[Van Heflin]], Usan aktoro (n. 1910)
* 23ma di julio - [[William Tubman]], prezidanto di Liberia (n. 1895)
[[Arkivo:Hrušćov1.JPG|thumb|130px|[[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]]]
* [[11ma di septembro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]], ex-chefo di [[Sovietia]] (n. 1894)
* [[20ma di septembro]] - [[Giorgos Seferis]], Greka skriptisto, Nobel-laureato (n. 1900)
* [[21ma di septembro]] - [[Bernardo Houssay]], Arjentiniana mediko e biologiisto, Nobel-laureato (n. 1887)
* [[8ma di oktobro]] - [[Ramón Villeda Morales]], prezidanto di Honduras (n. 1908)
* [[12ma di oktobro]] - [[Gene Vincent]], Usana [[rock]]-kantisto (n. 1935)
* [[29ma di oktobro]] - [[Arne Tiselius]], Sueda kemiisto, Nobel-laureato en 1948 (n. 1902)
* [[3ma di novembro]] - [[Thawi Bunyaket]], chefministro di Tailando (n. 1904)
* [[4ma di novembro]] - [[Guillermo León Valencia]], prezidanto di Kolumbia (n. 1909)
* [[9ma di decembro]] - [[Ralph Bunche]], Usana diplomacisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1904)
* [[Eric Ahlström]], Sueda Interlinguisto (n. 1902)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://books.google.com.br/books?id=k-tlAgAAQBAJ&amp;pg=PA21&amp;lpg=PA21&amp;dq=Eric+Ahlstr%C3%B6m+Interlingua&amp;source=bl&amp;ots=_SPADg6C-M&amp;sig=2LhCkT6E7AuXG_Sp3Plh2WbZOKc&amp;hl=pt-BR&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjbvLvw2tzUAhXGiZAKHWTxADMQ6AEINDAD#v=onepage&amp;q=Eric%20Ahlstr%C3%B6m%20Interlingua&amp;f=false |titulo=Interlingua e su promotion durante 50 annos|autoro=Ingvar Stenström}}&lt;/ref&gt;

==Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Dennis Gabor]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Gerhard Herzberg]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Earl Wilbur Sutherland Jr.]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Pablo Neruda]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Willy Brandt]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Simon Kuznets]]

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1970a]]</text>
      <sha1>sr4k6qwy5zvkaw11wr50ycedggj6pmo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1956</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1086</id>
    <revision>
      <id>993380</id>
      <parentid>992953</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:54:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15869" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1956''' (MCMLVI per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 956ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 56ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 7ma yaro di la [[yari 1950a]].

== Eventi ==
* [[16ma di septembro]] - [[Plastilino]] venas a butiki.

=== [[Europa]] ===
* L'unesma artificala glacio-feldo di [[Finlando]] konstruktesas en [[Tampere]].
* [[26ma di januaro]] - [[Sovietia]] retrodonas a [[Finlando]] l'areo di [[Porkkala]] apud [[Helsinki]].
* 26ma di januaro - En [[Cortina d'Ampezzo]], [[Italia]], komencas [[Vintrala Olimpiala Ludi]].
* [[15ma di februaro]] - [[Urho Kekkonen]] elektesas unesmafoye prezidanto di Finlando (1956 til 1982).
* [[25ma di februaro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] revelas obskura latero di kulto a personaleso di [[Yosif Stalin]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/25/newsid_2703000/2703581.stm|titulo= 1956: Khrushchev lashes out at Stalin|editero= BBC|vidita ye= 31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di aprilo]] - Usan aktorino [[Grace Kelly]] mariajas kun princo [[Rainier la 3ma di Monako]].
* [[17ma di agosto]] - Komunista Partiso divenas nelegala en [[West-Germania]].
* [[20ma di agosto]] - En [[Sovietia]], [[Otto Wille Kuusinen]] perdas lua poziciono kom prezidanto di la [[Republiko Sovietiana Autonoma Karelia]].
* [[23ma di oktobro]] - Revolto en [[Hungaria]] kontre [[Sovietia]] komencas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1956: Hungarians rise up against Soviet rule|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/23/newsid_3140000/3140400.stm|editero=BBC|vidita ye=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di oktobro]] - En Hungaria, [[Imre Nagy]] igas nacionala rejimo.
* [[4ma di novembro]] - Armeo di [[Sovietia]] e di altra landi de [[Pakto di Warszawa]] (nome [[Mongolia]]) invadas [[Hungaria]] por supresar kontre-Sovietiana revolto. Pose, cirkume {{formatnum:250000}} Hungari fugos.
* [[22ma di novembro]] - En [[Hungaria]], [[Imre Nagy]] enkarcerigesas. Sovietiana trupi portos lu a [[Sovietia]].
* [[23ma di novembro]] - [[Petrolo]] porcionigesas en [[Unionita Rejio]] konseque de la [[krizo di Suez]].

=== [[Azia]] ===
* [[23ma di marto]] - [[Pakistan]] adoptas lua [[konstituco]] e divenas Islamala stato.
* [[9ma di mayo]] - [[Manaslu]], la 8ma maxim alta monto del mondo en [[Azia]], acensesas unesmafoye.
* [[18ma di mayo]] - Unesma acenso di [[Lhotse]], la 4ma maxim alta monto dil mondo.
* [[29ma di oktobro]] til [[6ma di novembro]] - [[Milito di Suez]]: [[Israel]]ana trupi invadas [[Sinai|Sinai peninsulo]] e [[Gaza]] til atingar la [[Kanalo di Suez]]. Ye la 6ma di novembro [[Unionita Rejio|Britaniana]] e [[Francia|Franca]] trupi prenas kontrolo di la kanalo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/6/newsid_3115000/3115888.stm |titulo= 1956: Allied forces take control of Suez|editero= BBC|vidita ye=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di novembro]] - Generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] pregas [[Unionita Rejio]], [[Francia]] ed [[Israel]] retretar ek [[Egiptia]].
* [[12ma di decembro]] - [[Japonia]] divenas membro di l'[[Unionita Nacioni]].
* En [[Minamata]], [[Japonia]], on deskovras ke multa homi maladeskas pro kontaminado per [[merkurio]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Sudan]] divenas nedependanta de [[Egiptia]] ed [[Unionita Rejio]].
* [[2ma di marto]] - [[Francia]] signatas pakto qua grantas la nedependo di [[Maroko]].
* [[7ma di aprilo]] - Francia oficale revokas sua protektorato super [[Maroko]], qua divenas nedependanta.
* [[20ma di marto]] - [[Tunizia]] divenas nedependanta de Francia.
* [[18ma di junio]] - Lasta stranjera trupi foriras [[Egiptia]].
* [[26ma di julio]] - En [[Egiptia]] [[Gamal Abdel Nasser]] nacionaligas [[Kanalo di Suez]].
* [[19ma di septembro]] - [[Amílcar Cabral]] fondas l'Afrikala Partiso por la Nedependo di Guinea e Kabo Verda (PAIGC).
* [[31ma di oktobro]] - [[Krizo di Suez]] komencas. [[Israel]] invadas [[Sinai]].
* [[7ma di novembro]] - Generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] demandas [[Unionita Rejio]], [[Francia]] ed [[Israel]] retretar ek [[Egiptia]].
* [[Decembro]] - [[Agostinho Neto]] fondas la Populala Movado por la Nedependo di [[Angola]] (MPLA).

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[23ma di aprilo]] - En [[Usa]], Supra Tribunalo proskriptas [[rasala separigo]] en omnibusi.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[31ma di januaro]] - En [[Brazilia]], elektita prezidanto [[Juscelino Kubitschek]] asumas povo.
* [[11ma di februaro|11ma]] til la [[29ma di februaro]] - Eventas la Militarala Revolto di Jacareacanga, en [[Brazilia]]. Kelka militisti de aeral-armeo sediciis kontre la guvernerio di [[Juscelino Kubitschek]] en l'urbo Jacareacanga, [[Pará]]. Sen populala o militarala suporto, la rebeleso kontre la guvernerio di [[Juscelino Kubitschek]] vinkesas, e la rebela militisti enkarcerigesas. Pose, Juscelino amnistios li.
* [[7ma di decembro]] - Broadkasto di [[televiziono]] komencas en [[Uruguay]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[2ma di decembro]] - [[Fidel Castro]] arivas en Kuba en la [[yakto]] ''Granma'', por komencar [[Kubana revoluciono]].

=== [[Oceania]] ===
* [[16ma di septembro]] - Broadkasto di televiziono komencas en [[Australia]].
* [[22ma di novembro]] til [[8ma di decembro]] - En [[Australia]], eventas l'[[Olimpiala Ludi en Melbourne, 1956|Olimpiala Ludi]] en [[Melbourne]].

== Naski ==
[[Arkivo:Mel Gibson Cannes 2016 2.jpg|thumb|130px|[[Mel Gibson]]]]
* [[3ma di januaro]] - [[Mel Gibson]], Usan-Australian aktoro e filmifisto
* [[4ma di januaro]] - [[Bernard Sumner]], Britaniana muzikisto ([[Joy Division]] e [[New Order]])
* 4ma di januaro - [[Corina Casanova]], kancelerino di Suisia
* [[6ma di januaro]] - [[Zhantoro Satybaldiyev]], chefministro di Kirgizistan
* [[12ma di januaro]] - [[Nikolai Noskov]], Rusa kantisto e muzikisto
* [[15ma di januaro]] - [[Yellowman]], Jamaikana kantisto, kompozisto e disk-jokeo
* [[16ma di januaro]] - [[Saadeddine Othmani]], chefministro di Maroko
* [[19ma di januaro]] - [[Junpei Satoh]], Japoniana piktisto
* [[21ma di januaro]] - [[Geena Davis]], Usan aktorino
* [[27ma di januaro]] - [[Susanne Blakeslee]], Usana voco-aktorino
[[Arkivo:John lydon live 27 10 2013 photo 10.JPG|thumb|130px|[[Johnny Rotten]]]]
* [[31ma di januaro]] - [[Johnny Rotten]], Britaniana kantisto ([[Sex Pistols]])
* 31ma di januaro - [[Artur Mas]], Kataluniana politikisto
* [[7ma di februaro]] - [[Zinaida Greceanîi]], chefministrino di Moldova
* [[18ma di februaro]] - [[Bidzina Ivanishvili]], chefministro di Gruzia
* [[19ma di februaro]] - [[Roderick MacKinnon]], Usana biofizikisto, Nobel-laureato pri kemio
* 19ma di februaro - [[Juice Leskinen]], Finlandana kantisto e kompozisto (m. 2006)
* [[28ma di februaro]] - [[Tommy Remengesau]], prezidanto di Palau
* [[1ma di marto]] - [[Dalia Grybauskaitė]], prezidantino di Lituania
* [[2ma di marto]] - [[Eduardo Rodríguez Veltzé]], prezidanto di Bolivia
* [[4ma di marto]] - [[Sanjaagiin Bayar]], chefministro di Mongolia
* [[5ma di marto]] - [[Teena Marie]], Usana kantistino (m. 2010)
* [[7ma di marto]] - [[Bryan Cranston]], Usan aktoro
[[Arkivo:Iron Maiden 027.jpg|thumb|130px|[[Steve Harris]]]]
* [[12ma di marto]] - [[Steve Harris]], Britaniana muzikisto ([[Iron Maiden]])
* [[18ma di marto]] - [[Ingemar Stenmark]], Sueda montoacensisto
* [[19ma di marto]] - [[Yegor Timurovich Gaidar|Yegor Gaidar]], chefministro di Rusia (m. 2009)
* [[23ma di marto]] - [[José Manuel Durão Barroso]], Portugalana politikisto
* [[3ma di aprilo]] - [[Miguel Bosé]], Hispana kantisto
* [[12ma di aprilo]] - [[Walter Salles]], Braziliana filmifisto
* 12ma di aprilo - [[Herbert Grönemeyer]], Germana kantisto, kompozisto ed aktoro
* [[15ma di aprilo]] - [[Adan Mohamed Nuur Madobe]], Somaliana politikisto
[[Arkivo:Lars von Trier 2014.jpg|130px|thumb|[[Lars von Trier]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Lars von Trier]] (naskinta Lars Trier), Dana filmifisto
* [[5ma di mayo]] - [[Kamagurka]], Belga kartunisto, skriptisto pri teatro e piktisto
* [[7ma di mayo]] - [[Jan Peter Balkenende]], chefministro di [[Nederlando]]
* 7ma di mayo - [[Jane Kelly]], Britaniana piktisto
* [[15ma di mayo]] - [[Mirek Topolánek]], chefministro di Chekia
* [[17ma di mayo]] - [[Sugar Ray Leonard]], Usana boxisto
* [[20ma di mayo]] - [[Boris Akunin]], Rusa skriptisto
* [[29ma di mayo]] - [[La Toya Jackson]], Usana kantistino
* [[30ma di mayo]] - [[Katerina Sakellaropoulou]], prezidanto di Grekia
* [[5ma di junio]] - [[Kenny G]], Usana muzikisto
[[Arkivo:Björn Borg in aktie, Bestanddeelnr 930-2092.jpg|thumb|130px|[[Björn Borg]]]]
* [[6ma di junio]] - [[Björn Borg]], Sueda tenisistulo
* [[10ma di junio]] - [[Rolandas Paksas]], prezidanto di Lituania
* [[11ma di junio]] - [[Ray Nagin]], Usana politikisto
* [[12ma di junio]] - [[Rainer Mahlamäki]], Finlandan arkitekto
* [[25ma di junio]] - [[Boris Trajkovski]], chefministro di Norda Macedonia (m. 2004)
* 25ma di junio - [[Anthony Bourdain]], Usana koqueyestro (m. 2018)
* 25ma di junio - [[Frances Arnold]], Usana kemial injenioro, Nobel-laureato pri kemio&lt;ref name=&quot;Nobel&quot;&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=3ma di oktobro 2018 |titulo=Francis H. Arnold - Facts - 2018 |url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2018/arnold/facts/|editero=Nobel Media AB|vidita ye=5ma di oktobro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di junio]] - [[Pedro Santana Lopes]], chefministro di Portugal
* [[5ma di julio]] - [[Horacio Cartes]], prezidanto di Paraguay
[[Arkivo:TomHanksApr09.jpg|thumb|130px|[[Tom Hanks]]]]
* [[9ma di julio]] - [[Tom Hanks]], Usan aktoro
* [[12ma di julio]] - [[Gregg Leonard Semenza]], Usana ciencisto e profesoro pri genetiko, Nobel-laureato
* [[15ma di julio]] - [[Ian Curtis]], Britaniana [[rock]]-muzikisto ([[Joy Division]]) (m. 1980)
* [[8ma di agosto]] - [[Chris Foreman]], Angla gitaristo ([[Madness]])
* [[9ma di agosto]] - [[Fafá de Belém]], Braziliana kantistino
* [[27ma di agosto]] - [[Glen Matlock]], Britaniana muzikisto
* [[28ma di agosto]] - [[Raimundo Pereira]], provizora prezidanto di Guinea-Bisau
* [[13ma di septembro]] - [[Alain Ducasse]], Franc koquarto-entraprezisto
* 13ma di septembro - [[Nicolas Tiangaye]], chefministro di Centrafrika
* [[14ma di septembro]] - [[Kostas Karamanlis]], Greka politikisto
* [[17ma di septembro]] - [[Almazbek Atambayev]], chefministro e prezidanto di Kirgizistan
[[Arkivo:Paolo Rossi Vicenza.jpg|thumb|130px|[[Paolo Rossi]]]]
* [[23ma di septembro]] - [[Paolo Rossi]], Italiana futbalisto
* [[29ma di septembro]] - [[Sebastian Coe]], Britanian atleto
* [[1ma di oktobro]] - [[Andrus Ansip]], chefministro di Estonia
* 1ma di oktobro - [[Theresa May]], chefministrino di Unionita Rejio
* [[4ma di oktobro]] - [[Georgi Bliznashki]], chefministro di Bulgaria
* [[10ma di oktobro]] - [[Taur Matan Ruak]], prezidanto di Estal Timor
* [[11ma di oktobro]] - [[Nicanor Duarte Frutos]], prezidanto di Paraguay
* [[18ma di oktobro]] - [[Martina Navratilova]], Cheka-Usana tenisisto
* [[21ma di oktobro]] - [[Carrie Fisher]], Usan aktorino (m. 2016)
[[Arkivo:Mahmoud Ahmadinejad 2010.jpg|thumb|130px|[[Mahmoud Ahmadinejad]]]]
* [[28ma di oktobro]] - [[Mahmoud Ahmadinejad]], prezidanto di Iran
* [[4ma di novembro]] - [[Jordan Rudess]], Usana muzikisto ([[Dream Theater]])
* [[4ma di novembro]] - [[James Honeyman-Scott]], Angla muzikisto e kompozisto ([[The Pretenders]]) (m. 1982)
* [[11ma di novembro]] - [[Edgar Lungu]], prezidanto di Zambia
* [[20ma di novembro]] - [[Bo Derek]], Usan aktorino
* [[30ma di novembro]] - [[Ali Asadov]], chefministro di Azerbaijan
* [[3ma di decembro]] - [[Ewa Kopacz]], chefministro di Polonia
* [[5ma di decembro]] - [[Rosalía Arteaga]], provizora prezidantino di Equador
* [[7ma di decembro]] - [[Larry Bird]], Usana basketbalisto
* 7ma di decembro - [[Iveta Radičová]], chefministrino di Slovakia
* [[8ma di decembro]] - [[Andrius Kubilius]], chefministro di Lituania
* [[9ma di decembro]] - [[Imangali Tasmagambetov]], chefministro di Kazakstan
* [[20ma di decembro]] - [[Mohamed Ould Abdel Aziz]], prezidanto di Mauritania
* [[23ma di decembro]] - [[Michele Alboreto]], Italian automobilisto di [[Formulo 1]] (m. 2001)
* [[31ma di decembro]] - [[Paramanga Ernest Yonli]], chefa ministro di Burkina Faso
* 31ma di decembro - [[Mohamed Ould Ghazouani]], prezidanto di Mauritania
* [[Michel De Caso]], Franca piktisto
* (posible) [[Ahmed Awad Ibn Auf]], chefo di stato di Sudan

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Joseph Wirth]], kancelero di Germania (n. 1879)
* [[13ma di januaro]] - [[Lyonel Feininger]], German-Usana piktisto (n. 1871)
[[Arkivo:Konstantin Päts.jpg|thumb|130px|[[Konstantin Päts]]]]
* [[18ma di januaro]] - [[Konstantin Päts]], prezidanto di Estonia (n. 1874)
* [[31ma di januaro]] - [[Alan Alexander Milne]], Britaniana skriptisto, kreinto di ''Winnie the Pooh'' (n. 1882)
* [[3ma di februaro]] - [[Émile Borel]], Franca matematikisto e politikisto (n. 1871)
* [[13ma di februaro]] - [[Jan Łukasiewicz]], Polona matematikisto (n. 1878)
* [[29ma di februaro]] - [[Elpidio Quirino]], prezidanto di Filipini (n. 1890)
* [[12ma di marto]] - [[Bolesław Bierut]], prezidanto e chefministro di Polonia (n. 1892)
* [[14ma di marto]] - [[Lars Sonck]], Finlandan arkitekto (n. 1870)
* [[17ma di marto]] - [[Irène Joliot-Curie]], Franca kemiisto, Nobel-laureato en 1935 (n. 1897)
* [[20ma di marto]] - [[Wilhelm Miklas]], prezidanto di Austria (n. 1872)
* [[22ma di marto]] - [[Eduardo Lonardi]], prezidanto di Arjentinia (n. 1896)
* [[13ma di aprilo]] - [[Emil Nolde]], Dana-Germana piktisto (n. 1867)
* [[15ma di mayo]] - [[Austin Osman Spare]], Angla artisto ed okultisto (n. 1886)
* [[23ma di mayo]] - [[Gustav Suits]], Estoniana skriptisto (n. 1883)
* [[1ma di junio]] - [[Lisa Hartman Black]], Usan aktorino e muzikisto
* [[8ma di junio]] - [[Marie Laurencin]], Franca piktistino (n. 1881)
* [[21ma di julio]] - [[Ejnar Nielsen]], Dana artisto (n. 1872)
* [[11ma di agosto]] - [[Jackson Pollock]], Usana piktisto (n. 1912)
[[Arkivo:Bertolt-Brecht.jpg|thumb|130px|[[Bertolt Brecht]]]]
* [[14ma di agosto]] - [[Bertolt Brecht]], Germana skriptisto e teatristo (n. 1898)
* 14ma di agosto - [[Konstantin von Neurath]], ministro di exterlandal aferi di Germania (1932 til 1938) (n. 1873)
* [[16ma di agosto]] - [[Béla Lugosi]], Hungara aktoro (n. 1882)
* [[22ma di septembro]] - [[Frederick Soddy]], Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1877)
* [[29ma di septembro]] - [[Anastasio Somoza García]], prezidanto di Nikaragua (n. 1896)
* [[25ma di oktobro]] - [[Risto Ryti]], prezidanto di Finlando (n. 1889)
* [[1ma di novembro]] - [[Pietro Badoglio]], Italiana militisto e chefministro di Italia (n. 1871)
* [[5ma di novembro]] - [[Art Tatum]], Usana jazo-pianisto (n. 1909)
* [[12ma di novembro]] - [[Juan Negrín]], chefministro di [[Duesma Hispana republiko]] (n. 1887)
* [[26ma di novembro]] - [[Tommy Dorsey]], Usana muzikisto (n. 1905)
* [[3ma di decembro]] - [[Alexandr Rodchenko]], Rusa piktisto, skultisto e fotografisto (n. 1891)
* [[14ma di decembro]] - [[Juho Kusti Paasikivi]], prezidanto di Finlando (n. 1870)
* [[16ma di decembro]] - [[Nina Hamnett]], Walsana piktisto (n. 1890)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[William Bradford Shockley|William Shockley]], [[John Bardeen]] e [[Walter Houser Brattain]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Cyril Norman Hinshelwood]], [[Nikolai Nikolayevich Semyonov]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[André Frédéric Cournand]], [[Werner Forssmann]], [[Dickinson W. Richards]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Juan Ramón Jiménez]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: ne premiizita

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>r6cldbh59egmrdja2tma0rsp2lhsvqi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1960</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1087</id>
    <revision>
      <id>993381</id>
      <parentid>992236</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:55:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16739" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La yaro '''1960''' (MCMLX per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 960ma [[yaro]] dI la [[2ma yarmilo]], la 60ma yaro di la [[20ma yarcento]] e l'unesma yaro di la [[yari 1960a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[14ma di marto]] - [[Radioteleskopo]] kontaktas [[kosmonavo]] ''Pioneer V''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1960: Radio telescope makes space history|editero=BBC|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/14/newsid_2566000/2566961.stm}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di aprilo]] - [[Usa]] lansas [[TIROS-1]], l'unesma [[artificala satelito]] kun [[meteorologio|meteorologiala]] skopo.
* [[15ma di mayo]] - L'[[artificala satelito]] [[Sputnik 4]] sendesas aden [[kosmo]].
* [[12ma di agosto]] - ''Echo 1'', unesma [[artificala satelito]] por [[telekomuniko]] lansesas en Terala orbito.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/08/12/1960-primeiro-satelite-de-comunicacoes-no-espaco.htm |titulo=1960: Primeiro satélite de comunicações no espaço|editero=UOL|vidita ye=12ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di agosto]] - L'artificala satelito [[Sputnik 5]] sendesas aden kosmo. Kom &quot;voyajanti&quot; en fuzeo esas du hundi, 40 musi, du rati e multa planti.

=== [[Mondo]] ===
* [[22ma di marto]] - [[Arthur Leonard Schawlow]] e [[Charles Hard Townes]] recevas unesma patento por [[lasero]].

=== [[Europa]] ===
* [[24ma di marto]] - [[Sovietia]]n [[aeroplano]] por pasajeri [[Tupolev Tu-124]] flugas unesmafoye.
* [[31ma di marto]] - Centi di karcerani de la [[Hungara revolto di 1956]] recevas amnestio de [[Hungaria|Hungara]] guvernerio.
* [[1ma di mayo]] - [[Sovietia]] fusilagas spion-aviono [[Lockheed U-2]] de [[Usa]] e kaptas lua pilotisto, Gary Powers, en la regiono  [[Urali]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Remembering the U-2 Spy Plane Incident|languate={{en}}|autoro= History.com |url=http://www.history.com/news/remembering-the-u-2-spy-plane-incident?cmpid=Social_FBPAGE_HISTORY_20150501_175723925&amp;linkId=13907003 |vidita ye= 1ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di mayo]] - komercala zono [[EFTA]] komencas funcionar.
* [[16ma di agosto]] - [[Chipro]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]].
* [[25ma di agosto]] til [[11ma di septembro]] - eventas l'[[Olimpiala Ludi en Roma, 1960|Olimpiala Ludi]] en [[Roma]], [[Italia]].
* [[12ma di oktobro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] protestas en generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] frapante per lua shuo la tablo, pro ke la agi di [[Sovietia]] en Estal [[Europa]] esas kritikata.
* [[Decembro]] - [[Sovietia]] ruptas diplomacala relati kun [[Albania]].

=== [[Azia]] ===
* [[6ma di marto]] - [[Usa]] anuncas ke 3.500 soldati sendesos a [[Vietnam]].
* [[1ma di mayo]] - Stati [[Maharashtra]], Punjab e Gujarat fondesas en [[India]].
* [[27ma di mayo]] - En [[Turkia]], generalo [[Cemal Gürsel]] kaptas la povo.
* [[9ma di junio]] - [[Tifono]] ''Mary'' produktas {{formatnum:1600}} morti che [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[1ma di julio]] - Somali-republiko, la nuna [[Somalia]], nedependanteskas.
* [[20ma di julio]] - En Ceylon ([[Sri Lanka]]) [[Sirimavo Bandaranaike]] divenas l'unesma [[muliero]] chefa ministro en tota mondo.
* [[1ma di agosto]] - [[Islamabad]] divenas chef-urbo di [[Pakistan]].
* [[Novembro]] - [[Popul-Republiko Chinia]] e [[Sovietia]] deskonkordas pri l'interpreto di [[Marxismo]] e mondala revoluciono.

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Franca Kamerun]] nedependanteskas.
* [[9ma di januaro]] - On komencas konstruktar digo che Assuan en [[Egiptia]].
* [[11ma di januaro]] - [[Chad]] nedependanteskas.
* [[24ma di januaro]] til [[1ma di februaro]] - Granda revolto en [[Aljeria]] kontre Franca koloniala politiko.
* [[13ma di februaro]] - [[Francia]] testas lua unesma [[atomo-bombo]] en [[Aljeria]].
* [[29ma di februaro]] - [[Ter-tremo]] destruktas preske komplete [[Agadir]], en [[Maroko]], e produktas 12.000 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/29/newsid_3829000/3829809.stm|titulo= 1960: Thousands dead in Moroccan earthquake|editero= BBC|vidita ye= 30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - En [[Sudafrika]], eventas la masakro di Sharpville. Policisti pafas vers negra demonstreri senarma, e 69 homi mortigesos e 180 plusa homi vundesos.
* [[27ma di aprilo]] - [[Togo]] nedependanteskas de [[Francia]].
* [[5ma di mayo]] - [[Ahmadou Ahidjo]] divenas prezidanto di Kamerun.
* [[20ma di junio]] - [[Mali]] e [[Senegal]] divenas kune nedependanta.
* [[26ma di junio]] - [[Madagaskar]] nedependanteskas de Francia.
* [[15ma di julio]] - Paco-trupi del [[Unionita Nacioni]] arivas en [[Kongo]].
* [[1ma di agosto]] - [[Benin]] nedependanteskas de [[Francia]].
* [[3ma di agosto]] - [[Nijer]] nedependanteskas de [[Francia]].
* [[7ma di agosto]] - [[Ivora Rivo]] nedependanteskas de Francia.
* [[11ma di agosto]] - [[Chad]] nedependanteskas de Francia.
* [[15ma di agosto]] - [[Republiko Kongo]] divenas nedependanta de Francia.
* [[17ma di agosto]] - [[Gabon]] nedependanteskas de Francia.
* [[20ma di agosto]] - [[Senegal]] divergas de [[Mali]] e nedependanteskas sole.
* [[1ma di oktobro]] - [[Nigeria]] divenas nedependanta del [[Unionita Rejio]].
* [[28ma di novembro]] - [[Mauritania]] nedependanteskas de Francia.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[7ma di januaro]] - [[Usa]] probas lansajo ''Polaris'' unesmafoye en [[Florida]].
* [[1ma di februaro]] - En Greensboro, [[Norda-Karolina]], nigra studenti kreas ''sit-in'', formo di protesto kontre rasala dicerno.
* [[1ma di aprilo]] - [[Usa]] sendas aden kosmo unesma [[artificala satelito|vetero-satelito]] TIROS-1.
* [[10ma di mayo]] - Usan atomala [[submara navo]] ''USS Nautilus'' finas unesma submara voyajo cirkum la mondo.
* [[29ma di oktobro]] - [[Cassius Clay]] (pose [[Muhammad Ali]]) vinkas unesma konkurso profesonala en [[boxo]].
* [[8ma di novembro]] - [[John F. Kennedy]] elektesas prezidanto di [[Usa]].
* [[16ma di decembro]] - Du aeroplani kolizionas super [[New York]] e 134 homi perisas.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[21ma di februaro]] - en [[Kuba]] [[Fidel Castro]] komencas nacionaligar la komerco.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[21ma di aprilo]] - [[Brasília]] divenas la nuna chef-urbo di [[Brazilia]].
* [[11ma di mayo]] - [[Adolf Eichmann]], Germana SS-oficiro kaptesas da Israelan agenti en [[Arjentinia]].
* [[22ma di mayo]] - En [[Chili]] mezuresas maxim forta [[ter-tremo]] en la [[mondo]] - 9.6 che la [[skalo di Richter]]. Ol produktas direte 2.000 morti, e 250 altri pro ondegi en [[Japonia]], [[Filipini]], [[Alaska]] e [[Havayi]].

=== [[Oceania]] ===
* [[23ma di januaro]] - [[Batiskafo]] ''USS Trieste'' atingas la profundajo di {{Formatnum:10991}} metri sub l'[[Oceano Pacifiko]], la maxim granda profundajo konocata da homo.
* [[1ma di junio]] - En [[Auckland]] eventas l'unesma brodkasto di [[televiziono]] de [[Nova-Zelando]].

== Naski ==
* [[4ma di januaro]] - [[Art Paul Schlosser]], Usana kartunisto, piktisto e komediisto
[[Arkivo:Brian_Cowen_in_Philadelphia.jpg|thumb|130px|[[Brian Cowen]]]]
* [[10ma di januaro]] - [[Brian Cowen]], chefministro (''Taoiseach'') di Republiko Irlando
* 10ma di januaro - [[Jesús Mari Lazkano]], Baskiana piktisto
* [[13ma di januaro]] - [[Eric Betzig]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[27ma di januaro]] - [[Samia Suluhu Hassan]], prezidantino di Tanzania
* [[29ma di januaro]] - [[Tigran Sargsyan]], chefministro di Armenia
* [[31ma di januaro]] - [[Željko Šturanović]], chefministro di Montenegro (m. 2014)
* [[8ma di februaro]] - [[Alfred Gusenbauer]], chefministro di Austria
* [[21ma di februaro]] - [[Plamen Oresharski]], chefministro di Bulgaria
* [[7ma di marto]] - [[Ivan Lendl]], Chekiana tenisisto
* [[14ma di marto]] - [[Eugenijus Gentvilas]], Lituaniana politikisto
[[Arkivo:Ayrton_Senna_with_toy_car_cropped_no_wm.jpg|thumb|130px|[[Ayrton Senna]]]]
* [[21ma di marto]] - [[Ayrton Senna]], Brazilian automobilisto (m. 1994)
* [[22ma di marto]] - [[Azucena Hernández]], Hispana aktorino
* [[27ma di marto]] - [[Renato Russo]], Braziliana kantisto e kompozisto ([[Legião Urbana]]) (m. 1996)
* 27ma di marto - [[Pete Howard]], Britaniana muzikisto
* [[28ma di marto]] - [[José Maria Neves]], chefministro di Kabo Verda
* [[4ma di aprilo]] - [[Azim Isabekov]], chefministro di Kirgizistan
* [[13ma di aprilo]] - [[Rudi Völler]], Germana futbalisto ed entraprezisto
* [[15ma di aprilo]] - [[Pedro Delgado]], Hispana biciklisto
* [[20ma di aprilo]] - [[Miguel Díaz-Canel]], Kubana politikisto
* [[22ma di aprilo]] - [[Mart Laar]], chefministro di Estonia
* [[23ma di aprilo]] - [[Steve Clark]], Angla gitaristo ([[Def Leppard]]) (m. 1991)
[[Arkivo:Roger_Taylor_Crop_at_SxSW.jpg|thumb|130px|[[Roger Andrew Taylor|Roger Taylor]]]]
* [[26ma di aprilo]] - [[Roger Andrew Taylor]], Britaniana muzikisto ([[Duran Duran]])
* [[29ma di aprilo]] - [[Kari Kriikku]], Finlandana [[klarineto|klarinetisto]]
* [[2ma di mayo]] - [[Gjorge Ivanov]], prezidanto di Norda Macedonia
* [[4ma di mayo]] - [[Werner Faymann]], kancelero di Austria
* [[5ma di mayo]] - [[Jorge Fernando Quiroga Ramírez]], prezidanto di Bolivia
* [[7ma di mayo]] - [[Paul Harvey (artisto)|Paul Harvey]], Britaniana piktisto
* [[9ma di mayo]] - [[Ion Sturza]], chefministro di Moldova
* [[10ma di mayo]] - [[Bono (kantisto)|Bono]], kantisto dil ensemblo [[U2]]
* [[12ma di mayo]] - [[Rivo Rakotovao]], senatano e provizora prezidanto di Madagaskar
* [[18ma di mayo]] - [[Yannick Noah]], Franca tenisisto
* [[21ma di mayo]] - [[Jeffrey Dahmer]], Usana serial-mortigero
* [[3ma di junio]] - [[Guinever Smith]], Usana piktistino
* [[17ma di junio]] - [[Thomas Haden Church]], Usan aktoro
* [[20ma di junio]] - [[John Taylor]], Britaniana muzikisto (Duran Duran)
* [[3ma di julio]] - [[Vince Clarke]], Britaniana kompozisto ([[Depeche Mode]], Yazoo, [[Erasure]])
* [[17ma di julio]] - [[Johnny Briceño]], chefministro di Belize
* [[28ma di julio]] - [[Paul Kaba Thieba]], chefa ministro di Burkina Faso
* [[4ma di agosto]] - [[José Luis Rodríguez Zapatero]], Hispana politikisto
[[Arkivo:Antonio Banderas June07.jpg|thumb|130px|[[Antonio Banderas]]]]
* [[10ma di agosto]] - [[Antonio Banderas]], Hispan aktoro
* [[14ma di agosto]] - [[Sarah Brightman]], Usana kantistino
* [[17ma di agosto]] - [[Sean Penn]], Usan aktoro
* [[26ma di agosto]] - [[Akbar Abdi]], Iranan aktoro
* [[9ma di septembro]] - [[Hugh Grant]], Angla aktoro
* [[11ma di septembro]] - [[Hiroshi Amano]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[12ma di septembro]] - [[Barham Salih]], prezidanto di Irak
* [[16ma di septembro]] - [[Taneti Mamau]], prezidanto di Kiribati
* [[17ma di septembro]] - [[Damon Hill]], Britanian automobilisto
* [[18ma di septembro]] - [[Joshua Angrist]], Israelan-Usan ekonomikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Angrist, Joshua David - Full record view - Libraries Australia Search|url=http://nla.gov.au/anbd.aut-an35816925}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di oktobro]] - [[Yves Leterme]], chefministro di [[Belgia]]
* [[9ma di oktobro]] - [[Anders Ekborg]], Sueda aktoro
* [[16ma di oktobro]] - [[Jiří Rusnok]], chefministro di Chekia
* [[18ma di oktobro]] - [[Jean-Claude Van Damme]], Belgian aktoro
* 18ma di oktobro - [[Craig Mello]], Usana biologiisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Diego_Maradona.jpg|thumb|130px|[[Diego Armando Maradona|Diego Maradona]]]]
* [[30ma di oktobro]] - [[Diego Armando Maradona]], Arjentiniana futbalisto (m. 2020)
* [[3ma di novembro]] - [[Karch Kiraly]], Usana volebalisto
* [[20ma di novembro]] - [[Allen Chastanet]], chefministro di Santa Lucia
* [[21ma di novembro]] - [[Andrei Kobyakov]], chefministro di Bielorusia
* [[24ma di novembro]] - [[Philip Absolon]], Britaniana piktisto
* [[25ma di novembro]] - [[John F. Kennedy Jr.]], Usana yuristo e jurnalisto, filiulo di [[John F. Kennedy]], prezidanto di Usa (m. [[1999]])
* [[27ma di novembro]] - [[Yuliya Timoshenko]], chefministrino di [[Ukraina]]
[[Arkivo:Gary Lineker.Jpg|thumb|130px|[[Gary Lineker]]]]
* [[30ma di novembro]] - [[Gary Lineker]], Britaniana futbalisto ed impresario
* [[2ma di decembro]] - [[Andy Palacio]], Belizeana kantisto (m. 2008)
* 2ma di decembro - [[Rick Savage]], Britaniana muzikisto ([[Def Leppard]])
* [[3ma di decembro]] - [[Julianne Moore]], Usan aktorino
* [[13ma di decembro]] - [[José Eduardo Agualusa]], Angolana skriptisto
* [[17ma di decembro]] - [[Marin Raykov]], chefministro di Bulgaria
* [[22ma di decembro]] - [[Zoran Živković]], chefministro di Serbia
* 22ma di decembro - [[Felicitas Hoppe]], Germana skriptistino
* 22ma di decembro - [[Jean-Michel Basquiat]], Franca piktisto (m. 1988)
* [[27ma di decembro]] - [[Anton Rop]], chefministro di Slovenia
* [[Frank Kasper]], Germana Idisto
* [[Daniar Usenov]], chefministro di Kirgizistan

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Victor Sjöström]], Sueda filmifisto ed aktoro (n. 1960)
[[Arkivo:Albert_Camus,_gagnant_de_prix_Nobel,_portrait_en_buste,_posé_au_bureau,_faisant_face_à_gauche,_cigarette_de_tabagisme.jpg|thumb|130px|[[Albert Camus]]]]
* [[4ma di januaro]] - [[Albert Camus]], Franca skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1913)
* [[12ma di januaro]] - [[Nevil Shute]], Britaniana skriptisto (n. 1899)
* [[9ma di februaro]] - [[Alexandre Nikolayevich Benois]], Rusa piktisto (n. 1870)
* 9ma di februaro - [[Ernő Dohnányi]], Hungara kompozisto e muzikisto (n. 1877)
* [[12ma di februaro]] - [[Jean-Michel Atlan]], Franca piktisto (n. 1913)
* [[16ma di februaro]] - [[France Kralj]], Sloveniana pikitisto (n. 1895)
* [[20ma di februaro]] - [[Adone Zoli]], chefministro di Italia (n. 1887)
* [[22ma di februaro]] - [[Paul-Émile Borduas]], Franca piktisto (n. 1905)
* [[18ma di marto]] - [[Alexander Vasilievich Kuprin]], Rusa piktisto (n. 1880)
* [[30ma di marto]] - [[Jamil Mardam Bey]], chefministro di Siria (n. 1894)
* [[1ma di aprilo]] - [[Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad]], rejulo di [[Malaizia]] (n. 1895)
* [[7ma di aprilo]] - [[Henri Guisan]], Suisa generalo (n. 1874)
* [[15ma di aprilo]] - [[Juan Manuel Frutos]], Prezidanto di Paraguay (n. 1879)
* [[17ma di aprilo]] - [[Eddie Cochran]], Usana muzikisto (n. 1938)
* [[24ma di aprilo]] - [[Max von Laue]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1879)
[[Arkivo:Carlos_Ibañez_del_Campo_1927.jpg|thumb|130px|[[Carlos Ibáñez del Campo]]]]
* [[28ma di aprilo]] - [[Carlos Ibáñez del Campo]], prezidanto di Chili (n. 1877)
* [[6ma di mayo]] - [[Pál Ábrahám]], Hungara-Germana opereto-kompozisto (n. 1892)
* [[11ma di mayo]] - [[John D. Rockefeller Jr.]], Usana miliardero (n. 1874)
* [[22ma di mayo]] - [[İbrahim Çallı]], Turka piktisto (n. 1882)
* [[27ma di mayo]] - [[James Montgomery Flagg]], Usana piktisto (n. 1877)
* [[30ma di mayo]] - [[Boris Leonidovich Pasternak|Boris Pasternak]], Rusa skriptisto, Nobel-laureato (n. 1890)
* [[1ma di junio]] - [[Teodoro Picado Michalski]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1900)
* [[16ma di julio]] - [[Albert von Kesselring]], Germana generalo-marshalo en [[Luftwaffe]] (n. 1881)
* [[5ma di agosto]] - [[Arthur Meighen]], chefministro di Kanada (n. 1874)
* [[18ma di agosto]] - [[Rajmund Kanelba]], Polona piktisto (n. 1897)
* [[7ma di septembro]] - [[Wilhelm Pieck]], prezidanto di [[Est-Germania]] (n. 1876)
* 7ma di septembro - [[José Serrato]], prezidanto di Uruguay (n. 1868)
* [[9ma di septembro]] - [[Jussi Björling]], Sueda opero- e koncerto-kantisto (n. 1911)
[[Arkivo:Melanie_Klein_1952.jpg|thumb|130px|[[Melanie Klein]]]]
* [[22ma di septembro]] - [[Melanie Klein]], Austriana psikanalisto (n. 1882)
* [[29ma di septembro]] - [[Vladimir Dimitrov - Maystora]], Bulgara piktisto (n. 1882)
* [[26ma di oktobro]] - [[Ludomir Sleńdziński]], Polona piktisto, skultisto e pedagogo (n. 1889)
* [[6ma di novembro]] - [[Erich Raeder]], Germana grand-admiralo de 1938 til 1943 (n. 1876)
* [[16ma di novembro]] - [[Clark Gable]], Usan aktoro (n. 1901)
* [[28ma di novembro]] - [[Dirk Jan de Geer]], chefministro di Nederlando (n. 1870)
* [[30ma di novembro]] - [[Henri Bouchard]], Franca skultisto (n. 1875)
* [[5ma di decembro]] - [[Hashim al-Atassi]], prezidanto e chefministro di Siria (n. 1875)
* [[12ma di decembro]] - [[Christopher Hornsrud]], chefministro di Norvegia (n. 1859)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Donald Arthur Glaser]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Willard Libby]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Frank Macfarlane Burnet]], [[Peter Brian Medawar]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Saint-John Perse]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Albert John Luthuli]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1960a]]</text>
      <sha1>2gqb5a3n94n6jxyc1ichgjc05g6mt0e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1959</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1088</id>
    <revision>
      <id>993382</id>
      <parentid>992083</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:55:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14224" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1959''' (MCMLIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 959ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 59ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1950a]].

==Eventi ==
===[[Kosmo]] ===
* [[2ma di januaro]] - ''[[Luna 1]]'' sendesas aden kosmo.
* [[28ma di mayo]] - Du [[simio|simii]] sendita aden kosmo per fuzeo ''Jupiter AM-18'' de [[Usa]] transvivas e rivenas a la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/28/newsid_3725000/3725961.stm |titulo=1959: Monkeys survive space mission |vidita ye=21ma di julio 2016|editero=BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - [[Sovietia]]na Luno-probilo ''Luna 2'' sendas unesma fotografuri pri la tenebroza latero di la [[Luno]].

===[[Mondo]] ===
* [[17ma di novembro]] - Generala kunveno dil [[Unionita Nacioni]] kondamnas rasala politiko di [[Sudafrika]].
* [[20ma di novembro]] - Generala kunveno dil Unionita Nacioni aceptas la deklaro pro [[Filiala yuri]].
* [[Neutrino]] deskovresas unesmafoye per experimento.

===[[Europa]] ===
* [[8ma di januaro]] - [[Charles de Gaulle]] divenas prezidanto di la 5ma [[Francia|Franca]] [[Republiko]].
* [[13ma di julio]] - Prezidanto [[Charles de Gaulle]] amnestias 5.000 Aljeriana kaptiti.
* [[22ma di julio]] - [[Richard Nixon]], vice-prezidanto di Usa, vizitas [[Sovietia]].
* [[31ma di julio]] - [[Baskia]]na organizuro [[ETA]] fondesas.
* [[2ma di agosto]] - [[Richard Nixon]], vice-prezidanto di Usa, vizitas [[Polonia]].
* [[15ma di agosto]] - [[Chipro]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]]. Ol membreskos l'[[Unionita Nacioni]] ye la [[24ma di agosto]].
* [[29ma di oktobro]] - Desegnita heroulo ''[[Asterix]]'' debutas en l'unesma numero di la kartunala kayero “Pilot”.
* [[29ma di decembro]] - [[Lisboa]] inauguras lua unesma lineo di [[urbala fervoyo]].

===[[Azia]] ===
* [[8ma di marto]] - En [[Irak]], militisti probas kaptar povo.
* [[31ma di marto]] - [[Dalai-lamao]] [[Tenzin Gyatso]] fugas de [[Tibet]], okupita da [[Popul-Republiko Chinia]], ad [[India]].
* [[2ma di agosto]] - En [[Laos]] eventas revolto organizata da komunisti.
* [[28ma di agosto]] - [[Popul-Republiko Chinia|Chinian]] armeo trairas la limito kontra [[India]].
* [[4ma di septembro]] - [[Laos]] pregas ke trupi di [[Unionita Nacioni]] enirez la lando por represar atako da komunista rebeli.
* [[26ma di septembro]] - [[Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike]], chefa ministro di [[Ceylon]], ocidesas en [[Colombo]] da [[budismo|budista]] monako.

===[[Afrika]] ===
* [[1ma di mayo]] - [[Félix Houphouët-Boigny]], divenas chefministro di [[Ivora Rivo]].
* 1ma di mayo - [[Philibert Tsiranana]] elektesas prezidanto di [[Madagaskar]].&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|autoro=Didier Galibert|titulo=Les gens du pouvoir à Madagascar : État postcolonial, légitimités et territoire, 1956-2002|editero=Karthala |idiomo={{fr}} |publikigita ye=2009|isbn =9782811102135|url=https://books.google.com.br/books?id=TiRtPAfauLwC&amp;pg=PA546%3D&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|page=546}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di junio]] - [[Tunizia]] promulgas lua [[konstituco]].&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|titulo=Tunisie : Géographie, économie, histoire et politique|editero=Encyclopaedia Universalis|publikigita ye=2015|isbn =9782341002028|idiomo={{fr}}|url=https://books.google.com.br/books?id=sr2aBAAAQBAJ&amp;pg=PAPT46&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di julio]] - [[Milito di Aljeria]]: [[Francia|Franci]] atakas tre forte [[Aljeria]]na rebeli.

===[[Nord-Amerika]] ===
* [[3ma di januaro]] - [[Alaska]] divenas la 49ma [[Usa]]na stato.
* [[3ma di februaro]] - La [[aviono]] di muzikisti Charles Hardin Holley alias [[Buddy Holly]], Richard Steven Valenzuela alias [[Ritchie Valens]] e J. P. Richardson alias [[The Big Bopper]] falas en [[Iowa]], [[Usa]], e omni mortas.
* [[15ma di septembro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] vizitas [[Usa]].

===[[Central Amerika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Kubana revoluciono]]: [[Kuba]]na prezidanto [[Fulgencio Batista]] fugas e [[Fidel Castro]] kaptas povo.
[[Arkivo:Fidel Castro firma como Primer Ministro - 1959.jpg|thumb|280px|[[Fidel Castro]] divenas chefministro di Kuba.]]
* [[13ma di februaro]] - [[Fidel Castro]] divenas chefministro di Kuba.

===[[Sud-Amerika]] ===
* [[13ma di februaro]] - [[Rómulo Betancourt]] divenas prezidanto di [[Venezuela]].

===[[Oceania]] ===
* [[21ma di agosto]] - [[Havayi]] divenas la 50ma [[Usa]]na stato.

===[[Antarktika]] ===
* [[1ma di decembro]] - Pri [[Antarktika]] paktesas ke la kontinento esos loko nur por ciencala laboro. Omna militala agado refuzesas.

==Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Azali Assoumani]], prezidanto di [[Komori]]
* [[9ma di januaro]] - [[Rigoberta Menchú]], Indijenina feministo, Nobel-laureato pri paco
* [[15ma di januaro]] - [[Pete Trewavas]], Britaniana muzikisto ([[Marillion]])
[[Arkivo:Sade Adu 2.jpg|thumb|130px|[[Sade Adu]]]]
* [[16ma di januaro]] - [[Sade Adu]], [[Nigeria]]na kantistino
* [[22ma di januaro]] - [[Linda Blair]], Usan aktorino
* [[28ma di januaro]] - [[Eugen Bejinariu]], chefministro di Rumania
* [[30ma di januaro]] - [[Jody Watley]], Usana kantistino e kompozistino ([[Shalamar]])
* [[8ma di februaro]] - [[Mauricio Macri]], prezidanto di Arjentinia
* [[9ma di februaro]] - [[Filipe Nyusi]], prezidanto di Mozambik
* [[11ma di februaro]] - [[Zeca Pagodinho]], Braziliana kantisto e kompozisto
* [[12ma di februaro]] - [[Suret Huseynov]], chefministro di Azerbaijan
* [[13ma di februaro]] - [[Abdul Hamid Dbeibeh]], chefministro di Libia
* [[16ma di februaro]] - [[John MacEnroe]], Usana tenisistulo
* [[26ma di februaro]] - [[Ahmet Davutoğlu]], chefministro di Turkia
* [[5ma di marto]] - [[Vazgen Sargsyan]], chefministro di Armenia (m. 1999)
* [[8ma di marto]] - [[Kokhir Rasulzoda]], chefministro di Tajikistan
* [[9ma di marto]] - [[Takaaki Kajita]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[10ma di marto]] - [[Taneli Mäkelä]], Finlandan aktorino
[[Arkivo:Jens Stoltenberg 2009-06-03 (bilde 01).JPG|thumb|130px|[[Jens Stoltenberg]]]]
* [[16ma di marto]] - [[Jens Stoltenberg]], Norvegiana politikisto, chefministro du foyi
* [[18ma di marto]] - [[Luc Besson]], Franca filmifisto, manuskriptisto
* 18ma di marto - [[Irene Cara]], Usana kantistino
* [[28ma di marto]] - [[Laura Chinchilla Miranda]], prezidantino di Kosta Rika
* [[4ma di aprilo]] - [[Alberto Ángel Fernández]], prezidanto di Arjentinia
* [[27ma di aprilo]] - [[Sheena Easton]], Skota kantistino
* 27ma di aprilo - [[Andrew Zachary Fire]], Usana biologiisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Stephen Harper, Toronto 2010.JPG|thumb|130px|[[Stephen Harper]]]]
* [[30ma di aprilo]] - [[Stephen Harper]], chefministro di Kanada
* [[5ma di mayo]] - [[Ian McCulloch]], Angla muzikisto, kantisto e kompozisto ([[Echo &amp; The Bunnymen]])
* [[7ma di mayo]] - [[Mike Pence]], Usana politikisto
* [[9ma di mayo]] - [[János Áder]], prezidanto di Hungaria
* [[17ma di mayo]] - [[Andy Strassmeir]], Germana-Usana militisto
* [[21ma di mayo]] - [[Abdulla Yameen Abdul Gayoom]], prezidanto di Maldivi
* [[27ma di mayo]] - [[Donna Strickland]], Kanadana fizikisto, Nobel-laureato
* [[6ma di junio]] - [[Ron English]], Usan artisto
* [[7ma di junio]] - [[Mike Pence]], Usana politikisto
* [[11ma di junio]] - [[Hugh Laurie]], Britanian aktoro
* [[13ma di junio]] - [[Klaus Iohannis]], prezidanto di Rumania
* 13ma di junio - [[Maurice Georges Dantec]], Franca skriptisto
[[Arkivo:B Borissov 02.jpg|thumb|130px|[[Boyko Borisov]]]]
* 13ma di junio - [[Boyko Borisov]], chefministro di Bulgaria
* [[19ma di junio]] - [[Christian Wulff]], prezidanto di Germania
* [[4ma di julio]] - [[Eiríkur Hauksson]], Islandana kantisto e muzikisto di ''[[heavy metal]]''
* 4ma di julio - [[Victoria Abril]], Hispana aktorino
* [[11ma di julio]] - [[Suzanne Vega]], Usana kantistino
* [[12ma di julio]] - Rejulo [[Tupou la 6ma di Tonga]]
* [[16ma di julio]] - [[Ángeles Caso]], Hispana skriptisto e jurnalistino
* [[22ma di julio]] - [[David Shulkin]], Usana mediko e guvernal oficisto
* [[26ma di julio]] - [[Kevin Spacey]], Usan aktoro
* [[29ma di julio]] - [[Ruud Janssen]], Nederlandan artisto
* [[3ma di agosto]] - [[Koichi Tanaka]], Japoniana kemiisto, Nobel-laureato
* [[9ma di agosto]] - [[Kurtis Blow]], Usana kantisto, kompozisto e disk-jokeo
[[Arkivo:Actress Rosanna Arquette at Occupy Los Angeles.jpg|thumb|130px|[[Rosanna Arquette]]]]
* [[10ma di agosto]] - [[Rosanna Arquette]], Usan aktorino
* [[14ma di agosto]] - [[Magic Johnson]], Usana basketbalisto
* [[25ma di agosto]] - [[Bernardo Rezende]], ''[[Bernardinho]]'', Braziliana ex-volebalisto ed entrenisto
* [[27ma di agosto]] - [[Juan Fernando Cobo]], Kolumbiana piktisto
* [[5ma di septembro]] - [[Waldemar Pawlak]], chefministro di Polonia
* [[9ma di septembro]] - [[Matti Rönkä]], Finlandana jurnalisto
[[Arkivo:Nobel Prize 2011-Press Conference KVA-DSC 7873.jpg|thumb|130px|[[Saul Perlmutter]]]]
* [[22ma di septembro]] - [[Saul Perlmutter]], Usan astrofizikisto, Nobel-laureato
* [[23ma di septembro]] - [[Hortência Marcari]], Braziliana basketbalistino
* [[29ma di septembro]] - [[Jon Fosse]], Norvegiana skriptisto
* [[1ma di oktobro]] - [[Youssou N'Dour]], Senegalana kantisto
* [[4ma di oktobro]] - [[Chris Lowe]], Angla kantisto e muzikistulo ([[Pet Shop Boys]])
* [[10ma di oktobro]] - [[Kirsty MacColl]], Britaniana kantistino (m. [[2000]])
* [[17ma di oktobro]] - [[Francisco Flores Pérez]], prezidanto di Salvador (m. 2016)
[[Arkivo:Mauricio Funes (Brasilia, May 2008).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Carlos Mauricio Funes]]&lt;/small&gt;]]
* [[18ma di oktobro]] - [[Carlos Mauricio Funes]], prezidanto di Salvador
* [[22ma di oktobro]] - [[Todd Graff]], Usan aktoro e cinematografisto
* [[29ma di oktobro]] - [[John Pombe Magufuli]], prezidanto di Tanzania
* [[26ma di oktobro]] - [[Evo Morales]], prezidanto di Bolivia
* [[5ma di novembro]] - [[Bryan Adams]], Kanadana muzikistulo, kantisto e kompozistulo
* [[18ma di novembro]] - [[Joseph Pace]], Italiana piktisto e skultisto
* [[28ma di novembro]] - [[Judd Nelson]], Usana cinem-aktoro
* [[1ma di decembro]] - [[Billy Childish]], Britaniana piktisto, skriptisto, fotografisto, kantisto e muzikisto
* [[5ma di decembro]] - [[Yoshitomo Nara]], Japoniana piktisto e skultisto
* [[20ma di decembro]] - [[Kazimierz Marcinkiewicz]], chefministro di Polonia
* [[21ma di decembro]] - [[Florence Griffith-Joyner]], Usan atletino (m. 1998)
* [[25ma di decembro]] - [[Đặng Thị Ngọc Thịnh]], provizora prezidanto di Vietnam
* [[29ma di decembro]] - [[László Kövér]], prezidanto di Hungaria
* [[31ma di decembro]] - [[Val Kilmer]], Usan aktoro
* 31ma di decembro - [[Baron Waqa]], prezidanto di Nauru
* [[Yevgeni Shchukin]], Rusa piktisto

==Morti ==
* [[21ma di januaro]] - [[Cecil B. DeMille]], Usana filmifisto (n. 1881)
[[Arkivo:Buddy_Holly_cropped.JPG|thumb|130px|[[Buddy Holly]]]]
* [[3ma di februaro]] - en [[aeroplano]]-acidento:
** [[Buddy Holly]], Usana ''rock''-muzikisto (n. 1936)
** [[Ritchie Valens]], Usana kantisto (n. 1941)
** [[The Big Bopper]], Usana disk-jokeo (n. 1930)
* [[15ma di februaro]] - [[Owen Willans Richardson]], Britaniana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1879)
[[Arkivo:Lou Costello This Is Your Life.jpg|thumb|130px|[[Lou Costello]]]]
* [[3ma di marto]] - [[Lou Costello]], Usan aktoro e komikisto (n. 1906)
* [[7ma di marto]] - [[Ichiro Hatoyama]], chefministro di Japonia (n. 1883)
* [[26ma di marto]] - [[Raymond Chandler]], Usana skriptisto (n. 1888)
* [[9ma di aprilo]] - [[Frank Lloyd Wright]], Usan arkitekto (n. 1876)
* [[16ma di aprilo]] - [[Louis Alibert]], Franca linguisto (n. 1884)
* [[5ma di mayo]] - [[Carlos Saavedra Lamas]], Arjentiniana politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1878)
* [[9ma di junio]] - [[Adolf Otto Reinhold Windaus]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1876)
* [[20ma di junio]] - [[Hitoshi Ashida]], chefministro di Japonia (n. 1887)
* [[6ma di julio]] - [[George Grosz]], Germana piktisto e desegnisto (n. 1893)
* [[7ma di julio]] - [[Hermenegildo Anglada Camarasa]], Kataluniana piktisto (n. 1871)
[[Arkivo:Billie Holiday Lady Day.jpg|thumb|130px|[[Billie Holiday]]]]
* [[17ma di julio]] - [[Billie Holiday]], Usana jazo-kantistino (n. 1915)
* [[8ma di agosto]] - [[Albert Namatjira]], Australiana piktisto (n. 1902)
* [[21ma di agosto]] - [[Jacob Epstein]], Usana-Britaniana skultisto (n. 1880)
* [[26ma di septembro]] - [[Solomon West Ridgeway Dias Bandaranaike]], chefa ministro di Sri-Lanka (n. 1899)
* [[29ma di septembro]] - [[Matthew Smith (artisto)|Matthew Smith]], Britaniana piktisto (n. 1879)
* [[1ma di oktobro]] - [[Enrico De Nicola]], prezidanto di Italia (n. 1877)
* [[14ma di oktobro]] - [[Errol Flynn]], Usan aktoro (n. 1909)
* 14ma di oktobro - Princo [[Phetsarath Ratanavongsa]], chefministro di Laos (n. 1890)
* [[16ma di oktobro]] - [[George Marshall]], Usana generalo, Nobel-laureato (n. 1880)
* [[28ma di oktobro]] - [[Camilo Cienfuegos]], Kubana revolucionero (n. 1932)
* [[31ma di oktobro]] - [[Sophie Pemberton]], Kanadana piktistino (n. 1869)
* [[6ma di novembro]] - [[José Paciano Laurel]], prezidanto di Filipini (n. 1891)
* [[13ma di novembro]] - [[Jerzy Fedkowicz]], Polona piktisto (n. 1891)
* [[15ma di novembro]] - [[Charles Thomson Rees Wilson]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1869)
* [[17ma di novembro]] - [[Heitor Villa-Lobos]], Braziliana kompozisto (n. 1887)
* [[20ma di novembro]] - [[Alfonso López Pumarejo]], prezidanto di Kolumbia (n. 1886)
* [[28ma di decembro]] - [[Ante Pavelić]], fashista chefo di stato di Kroatia (n. 1889)
* [[29ma di decembro]] - [[Katay Don Sasorith]], chefministro di Laos (n. 1959)

==Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Emilio Gino Segrè]], [[Owen Chamberlain]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Jaroslav Heyrovský]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Severo Ochoa]], [[Arthur Kornberg]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Salvatore Quasimodo]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Philip John Noel-Baker]]

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>7nlb77onokus5aox9y47vhy5m5jsqz6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1914</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1228</id>
    <revision>
      <id>993333</id>
      <parentid>991661</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:20:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13377" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La yaro '''1914''' (MCMXIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 914ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 14ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1910a]]. Kande 1914 komencis, Gregoriala kalendario esis 13 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[28ma di junio]] - [[Gavrilo Princip]], 19 yar-evanta studento suportero del ideo pri &quot;Granda Serbia&quot;, mortigas pafante l'arkiduko [[Franz Ferdinand]], lor heredanto di trono di [[Austria-Hungaria]], e lua spozino.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://brasil.elpais.com/brasil/2014/06/26/internacional/1403783382_798269.html |titulo=A confusão que iniciou a Primeira Guerra Mundial|publikigita ye=28ma di junio 2014|vidita ye=13ma di agosto 2017|editero= El País|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; L' armei di [[Europa]]na landi mobilizesos.
* [[9ma di julio]] - La maxim alta [[temperaturo]] mezurita en la historio di [[Finlando]]: 35,9&amp;nbsp;°C.
* [[1ma di agosto]] - [[Unesma mondomilito#1914|Unesma mondomilito]] komencas. [[Germana imperio]] deklaras milito kontre [[Rusa imperio|Rusia]].
* [[2ma di agosto]] - [[Unesma mondomilito]]: Germania okupas [[Luxemburgia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero= International Encyclopedia of the First World War|titulo=Occupation of Luxembourg|vidita ye=13ma di agosto 2017|idiomo={{en}}|url=https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/occupation_of_luxembourg}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di agosto]] - [[Unesma mondomilito]]: [[Germana imperio]] deklaras milito kontre [[Francia]].
* [[4ma di agosto]] - Unesma mondomilito: Germana imperio invadas [[Belgia]], e l'[[Unionita Rejio]] deklaras milito kontre Germania.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1914: Reino Unido declara guerra à Alemanha|editero=UOL |url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/08/04/1914-reino-unido-declara-guerra-a-alemanha.htm|vidita ye=4ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto]] - [[Montenegro]] deklaras milito kontre [[Austria-Hungaria]].
* [[6ma di agosto]] - [[Austria-Hungaria]] deklaras milito kontre [[Rusa imperio]].
* [[30ma di agosto]] - [[Unesma mondomilito]]: Germana [[aeroplano|aeroplani]] bombardas unesmafoye [[Paris]].
* 30ma di agosto - Unesma mondomilito: Germani vinkas [[Rusa imperio|Rusa]] armeo en la [[batalio di Tannenberg]].
* [[3ma di septembro]] - [[Papo Benedictus la 15ma|Benedictus la 15ma]] divenas papo.
* [[6ma di septembro|6ma]] til la [[12ma di septembro]] - Eventas l'[[unesma batalio di Marne]], kun la partopreno di preske du milion soldati de amba flanki. [[Germana imperio|Germani]] vinkesas e retretas.
* [[15ma di novembro]] - [[Benito Mussolini]] kreas jurnalo ''Il Popolo d'Italia''.
* [[17ma di novembro]] - [[Unesma mondomilito]]: &quot;Rusigo&quot; di [[Finlando]] publikeskas per jurnali en [[Helsinki]].
* [[21ma di decembro]] - Unesma mondomilito: eventas l'unesma bombardo per [[aeroplano|aeroplani]] en [[Dover]].

=== [[Azia]] ===
* [[23ma di agosto]] - [[Japonia]] deklaras milito kontre [[Germana imperio]].
* [[1ma di novembro]] - [[Kuwait]] divenas [[Unionita Rejio|Britaniana]] protektorato.

=== [[Afrika]] ===
* [[26ma di septembro]] - [[Unesma mondomilito]]: en la [[batalio di Sandfontein]], Germana trupi vinkas [[Unionita Rejio|Britaniana]] e [[Sudafrika]]na trupi.
* [[Francia]] ed [[Unionita Rejio]] okupas kolonii de [[Germana imperio]] che westal Afrika.
* Franca generala guvernisto en [[Madagaskar]] komencas administrar [[Komori]].
* [[Unionita Rejio]] submisas komplete la nuna [[Nigeria]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[19ma di junio]] - En [[Alberta]], Kanada, eventas explozo en mineyo ye la vilajo Hillcrest. De la 235 homi qui eniris la mineyo, 189 ne ekiris. La mortinti esis cirkume duimo de la employati ye la mineyo, e granda parto de la habitantaro di Hillcrest. La plu multa esis enmigrinti. La evento esas la maxim grava mineyo-dizastro en la historio di Kanada, ma esas nemulte konocata, nam pos kelka dii la mondomilito komencis.
* [[1ma di septembro]] - La lasta [[voyajera kolombo]] mortas che la [[zoo]] di [[Cincinnati]], e la speco deklaresas extingita.
* [[Fervoyo]] til [[Kanada]]na westa rivo kompleteskas.
* Usana [[Mary Phelps Jacobs]] ganas patento por bustiero.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[7ma di januaro]] - L'unesma navo navigas tra [[kanalo di Panama]].
* [[15ma di agosto]] - [[Kanalo di Panama]] inauguresas.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[9ma di agosto]] - [[Victorino de la Plaza]] divenas prezidanto di [[Arjentinia]].
* [[15ma di novembro]] - [[Venceslau Brás]] divenas prezidanto di [[Brazilia]].
* [[Petrolo]] trovesas en [[Venezuela]].

== Naski ==
* [[5ma di januaro]] - [[Nicolas de Staël]], Franca piktisto (m. 1955)
* [[17ma di januaro]] - [[Théo Lefèvre]], chefministro di Belgia (m. 1973)
* [[3ma di februaro]] - [[Mary Carlisle]], Usan aktoro (m. 2018)
* [[4ma di februaro]] - [[Alfred Andersch]], Germana skriptisto (m. 1980)
[[Arkivo:Alan_Lloyd_Hodgkin_nobel.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Alan Lloyd Hodgkin]]&lt;/small&gt;]]
* [[5ma di februaro]] - [[Alan Lloyd Hodgkin]], Britaniana ciencisto, Nobel-laurato pri Fiziologio o Medicino (m. 1998)
* [[5ma di februaro]] - [[William S. Burroughs]], Usana skriptisto (m. 1997)
* [[19ma di februaro]] - [[Jacques Dufilho]], Franc aktoro (m. 2005)
* [[22ma di februaro]] - [[Renato Dulbecco]], Italiana virologiisto, Nobel-laureato (m. 2012)
* [[26ma di februaro]] - [[Antonio Cardile]], Italiana piktisto e skultisto (m. 1986)
* [[3ma di marto]] - [[Asger Jorn]], Dana piktisto (m. 1973)
* [[17ma di marto]] - [[Juan Carlos Onganía]], prezidanto di Arjentinia (m. 1995)
* [[21ma di marto]] - [[Hernán Siles Zuazo]], prezidanto di Bolivia (m. 1996)
* 21ma di marto - [[Paul Tortelier]], Franca violoncelisto (m. 1990)
* [[25ma di marto]] - [[Norman Borlaug]], Usan agrokultivala ciencisto, Nobel-laureato pri paco (m. 2009)
* [[31ma di marto]] - [[Octavio Paz]], Mexikiana skriptisto e diplomacisto, Nobel-laureato pri Literaturo (m. 1998)
[[Arkivo:Alec_Guinness_6_Allan_Warren.jpg|thumb|130px|[[Alec Guinness]]]]
* [[2ma di aprilo]] - [[Alec Guinness]], Britanian aktoro (m. 2000)
* [[4ma di aprilo]] - [[Marguerite Duras]], Franca skriptisto e filmifistino (m. 1996)
* [[12ma di aprilo]] - [[Adriaan Blaauw]], Nederlandan astronomo (m. 2010)
* [[22ma di aprilo]] - [[Michael Wittmann]], Germana soldato (m. 1944)
* [[25ma di aprilo]] - [[Marcos Pérez Jiménez]], prezidanto di Venezuela (m. 2001)
* [[30ma di aprilo]] - [[Dorival Caymmi]], Braziliana kompozistulo e kantisto (m. 2008)
* [[5ma di mayo]] - [[Tyrone Power]], Usan aktoro (m. 1958)
* [[13ma di mayo]] - [[Joe Louis]], Usana boxisto (m. 1981)
* [[15ma di mayo]] - [[Tenzing Norgay]], Nepalana ''sherpa'' qua helpis [[Edmund Hillary]] acensar [[Monto Everest]] (m. 1986)
* [[19ma di mayo]] - [[Max Perutz]], Austriana molekulala biologiisto, Nobel-laurato pri kemio (m. 2002)
* [[14ma di junio]] - [[Gisèle Casadesus]], Franc aktorino (m. 2017)
[[Arkivo:Yuri_Andropov_-_Soviet_Life,_August_1983.jpg|thumb|130px|[[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]]]
* [[15ma di junio]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]], chefo di Sovietia (m. 1984)
* [[21ma di junio]] - [[William Vickrey]], Kanadan ekonomikisto, Nobel-laurato pri ekonomiko (m. 1996)
* [[26ma di junio]] - [[Shapur Bakhtiar]], chefministro di Iran (m. 1991)
* [[30ma di junio]] - [[Francisco da Costa Gomes]], prezidanto di Portugal (m. 2001)
* [[1ma di julio]] - [[Ahmed Hassan al-Bakr]], prezidanto di Irak (m. 1982)
* [[5ma di julio]] - [[Jean Tabaud]], Franca piktisto (m. 1996)
* [[9ma di julio]] - [[Willi Stoph]], prezidanto e chefministro di [[Est-Germania]] (m. 1999)
* [[18ma di julio]] - [[Jo Cals]], chefministro di Nederlando (m. 1971)
* [[31ma di julio]] - [[Louis de Funès]], Franc aktoro (m. 1983)
* [[9ma di agosto]] - [[Tove Jansson]], Finlandana-Sueda skriptisto e desegnisto (m. 2001)
* [[14ma di agosto]] - [[Poul Hartling]], chefministro di Dania (m. 2000)
* [[17ma di agosto]] - [[Franklin Delano Roosevelt Jr.]], Usana politikisto (m. 1988)
* [[19ma di agosto]] - [[Maurice Bourgès-Maunoury]], Franca politikisto (m. 1993)
* [[26ma di agosto]] - [[Julio Cortázar]], Arjentiniana skriptisto (m. 1984)
* [[7ma di septembro]] - [[James Van Allen]], Usan astrofizikisto (m. 2006)
[[Arkivo:Desmond Llewelyn 01.jpg|thumb|130px|[[Desmond Llewelyn]]]]
* [[12ma di septembro]] - [[Desmond Llewelyn]], Walsan aktoro (m. 1999)
* [[14ma di septembro]] - [[Lída Baarová]], Cheka aktorino (m. 2000)
* [[15ma di septembro]] - [[Adolfo Bioy Casares]], Arjentiniana skriptisto (m. 1999)
* 15ma di septembro - [[Jens Otto Krag]], chefministro di Dania (m. 1978)
* [[16ma di septembro]] - [[Lupicínio Rodrigues]], Braziliana kompozisto (m. 1974)
* [[6ma di oktobro]] - [[Thor Heyerdahl]], Norvegiana exploristo, en Larvik (m. 2002)
* [[14ma di oktobro]] - [[Raymond Davis Jr]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2006)
* [[15ma di oktobro]] - [[Mohammed Zahir Shah]], shaho di Afganistan (m. 2007)
* [[17ma di oktobro]] - [[Jerry Siegel]], kreinto di ''Superman'' (m. 1996)
* [[25ma di oktobro]] - [[John Berryman]], Usana skriptisto (m. 1972)
[[Arkivo:Dr_Jonas_Edward_Salk_(cropped).jpg|thumb|130px|[[Jonas Salk]]]]
* [[28ma di oktobro]] - [[Jonas Salk]], Usana mediko e ciencisto (m. 1995)
* 28ma di oktobro - [[Richard Laurence Millington Synge]], Angla kemiisto, Nobel-laureato (m. 1994)
* [[30ma di oktobro]] - [[Leabua Jonathan]], chefministro di Lesoto (m. 1987)
* [[4ma di novembro]] - [[Carlos Castillo Armas]], prezidanto di Guatemala (m. 1957)
* [[12ma di novembro]] - [[Sylvi Saimo]], l'unesma Finlandana muliero qua ganis ora medalio dum l'Olimpiala Ludi (m. 2004)
* [[20ma di novembro]] - [[Charles Berlitz]], Usana skriptisto (m. 2003)
* [[21ma di novembro]] - [[Henri Laborit]], Franca biologiisto (m. 1995)
* 21ma di novembro - [[Abd al-Karim Qasim]], chefministro di Irak (m. 1963)
* [[23ma di novembro]] - [[Charles Berlitz]], Usana linguistikisto, docisto di idiomi e skriptisto (m. 2003)
* [[4ma di decembro]] - [[Rudolf Hausner]], Austriana piktisto (m. 1995)
* [[5ma di decembro]] - [[Lina Bo Bardi]], Brazilian arkitektino (m. 1992)
* [[12ma di decembro]] - [[Patrick O'Brian]], Britaniana skriptisto (m. 2000)
* [[14ma di decembro]] - [[Karl Carstens]], prezidanto di West-Germania (m. 1992)
* [[Tito Okello]], prezidanto di Uganda (m. 1996)
* [[Hellmut Röhnisch]], Germana atleto ed Idisto (m. 1996)
* [[Robert Castelló]], Andoran Idisto (m. 1998)
* [[Makhosini Dlamini]], chefministro di Swazilando (la nuna [[Eswatini]]) (m. 1978)
* [[Charles Sebree]], Usana piktisto (m. 1985)

== Morti ==
* [[1ma di marto]] - [[Carlos Felipe Morales Languasco]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1867)
[[Arkivo:Charles_Albert_Gobat2.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Charles Albert Gobat]]&lt;/small&gt;]]
* [[16ma di marto]] - [[Charles Albert Gobat]], Suisa politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1843)
* [[25ma di marto]] - [[Frédéric Mistral]], Franca skriptisto, Nobel-laureato (n. 1830)
* [[2ma di aprilo]] - [[Paul Heyse]], Germana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1830)
* [[6ma di aprilo]] - [[Józef Chełmoński]], Polona piktisto (n. 1849)
* [[14ma di aprilo]] - [[Charles Sanders Peirce]], Usana filozofo (n. 1839)
* [[12ma di mayo]] - [[Eugenio Montero Ríos]], chefministro di Hispania (n. 1832)
* [[21ma di junio]] - [[Bertha Felicitas Sophie von Suttner]], Austriana novelisto e pacifisto, Nobel-laureato (n. 1843)
* [[13ma di julio]] - [[Joan Röell]], chefministro di Nederlando (n. 1844)
* [[28ma di junio]] - Arkiduko [[Franz Ferdinand]] (asasinita) (n. 1863)
* [[18ma di julio]] - [[Sílvio Romero]], Braziliana poeto e politikisto (n. [1851)
* [[3ma di agosto]] - [[Louis Couturat]], kreinto di [[Ido]] en Paris, Francia (n. 1868)
* [[9ma di agosto]] - [[Roque Sáenz Peña]], prezidanto di Arjentinia (n. 1851)
[[Arkivo:Pius_X.jpg|thumb|130px|[[Papo Pius la 10ma|Pius la 10ma]]]]
* [[20ma di agosto]] - [[Papo Pius la 10ma]] (n. 1835)
* [[3ma di septembro]] - [[Albéric Magnard]], Franca kompozisto (n. 1865)
* [[11ma di septembro]] - [[Claudius Colas]], Franca Esperantisto (n. 1884)
* [[26ma di septembro]] - [[August Macke]], Germana piktisto (n. 1887)
* [[10ma di oktobro]] - Rejulo [[Carol la 1ma di Rumania]] (n. 1839)
* 10ma di oktobro [[Gijsbert van Tienhoven]], chefministro di Nederlando (n. 1841)
* [[19ma di oktobro]] - [[Julio Argentino Roca]], prezidanto di Arjentinia (n. 1843)
* [[21ma di oktobro]] - [[Dimitrie Sturdza]], chefministro di Rumania (n. 1833)
* [[23ma di oktobro]] - [[José Evaristo de Uriburu]], prezidanto di Arjentinia (n. 1831)
* [[5ma di novembro]] - [[August Weismann]], Germana biologiisto e zoologiisto (n. 1834)
* [[21ma di novembro]] - [[Peter Alfred Schou]], Dana piktisto (n. 1844)
* ? [[Ambrose Bierce]], Usana skriptisto (n. 1842)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Max von Laue]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Theodore William Richards]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Robert Bárány]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: ne premiizita
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: ne premiizita

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1910a]]</text>
      <sha1>rvh7wb0jsq950akvfpiqjtskrgtzs4z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>14ma di marto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1244</id>
    <revision>
      <id>993383</id>
      <parentid>992728</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:56:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5832" xml:space="preserve">{{marto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''14ma di marto''' esas 73ma [[dio]] di la yaro (74ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 292 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* en [[Estonia]] - dio di [[Estoniana linguo]], naskodio di [[Kristjan Jaak Peterson]] (1801-1822).

== Eventi ==
* [[1800]] - [[Papo Pius la 7ma|Pius la 7ma]] divenas papo.
* [[1926]] - Pos [[stato-stroko]], generalo [[Emiliano Chamorro Vargas]] divenas prezidanto di [[Nikaragua]].
* [[1951]] - UN-trupi rikonquestas [[Seoul]], chef-urbo di [[Sud-Korea]], duesmafoye.
* [[1960]] - [[Radioteleskopo]] kontaktas spaconavo ''Pioneer V''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/14/newsid_2566000/2566961.stm|titulo=1960: Radio telescope makes space history|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[1953]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] divenas chefa-sekretario di Komunista Partiso di [[Sovietia]].
* [[1985]] - En Brazilia, elektita prezidanto [[Tancredo Neves]] enternesas en [[hospitalo]] 1 dio ante la asumar la povo. Lua vice-prezidanto, José Sarney, asumos ye la sequanta dio.
* [[1991]] - En [[Unionita Rejio]] liberigesas sis homuli di [[IRA]] pos 16-yara enkarcerigo, kande on perceptis, ke la pruvili esis falsa.
* [[1994]] - Sistemo [[Linux]] 1.0 por [[komputero|komputeri]] publikigesas.
* [[1995]] - [[Norman Thagard]] esas la unesma astronauto, qua flugas aden kosmo per Rusa fuzeo.
* [[1993]] - [[Andora]] aprobas lua [[konstituco]] e divenas konstitucala [[monarkio]] kun [[chefministro]].
* [[1996]] - prezidanto [[Bill Clinton]] dekretas 100 milion dolari por kontre-terorista agado.
* [[2008]] - Serii di tumulti e protesti komencas en [[Lhasa]] ed en altra regioni di [[Tibet]].
* [[2015]] - Forta [[ciklono]] frapas [[Vanuatu]] e produktas adminime 8 morti e granda destruktado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.r7.com/internacional/ciclone-de-grandes-proporcoes-devasta-vanuatu-e-mata-ao-menos-8-14032015 |titulo=Ciclone de grandes proporções devasta Vanuatu e mata ao menos 8|editero=R7.com|vidita ye=16ma di marto 2015|publikigita ye=14ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - [[Rusia]] ed [[Europana Uniono]] lansas [[kosmonavo]] por explorar [[Marso]] de [[Baikonur]], [[Kazakstan]], kom parto de la misiono ExoMars 2016.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/03/14/missao-russo-europeia-inicia-viagem-a-marte.htm |titulo= Missão russo-europeia inicia viagem a Marte |editero=UOL|vidita ye= 14ma di marto 2016|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1681]] - [[Georg Philipp Telemann]], Germana kompozisto (m. 1767)
* [[1823]] - [[Józef Simmler]], Polona piktisto (m. 1868)
* [[1835]] - [[Giovanni Schiaparelli]], Italian astronomo (m. 1910)
* [[1844]] - [[Umberto la 1ma]], rejulo di Italia (m. 1900)
* 1844 - [[Castro Alves]], Braziliana poeto (m. 1871)
* [[1854]] - [[Paul Ehrlich]], Germana ciencisto, Nobel-laureato pri Medicino o Fiziologio (m. 1915)
* [[1879]] - [[Albert Einstein]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1955)
* [[1899]] - [[Ricardo Adolfo de la Guardia Arango]], prezidanto di Panama (m. 1969)
* [[1903]] - [[Adolph Gottlieb]], Usana skultisto e piktisto (m. 1974)
* [[1908]] - [[Maurice Merleau-Ponty]], Franca filozofo (m. 1961)
* [[1920]] - [[Hank Ketcham]], Usana desegnisto (''Dennis the Menace'') (m. 2001)
* [[1926]] - [[Carlos Heitor Cony]], Braziliana jurnalisto e skriptisto (m. 2018)
* [[1933]] - [[Quincy Jones]], Usana kompozistulo e muzikala produktisto
* 1933 - [[Michael Caine]], Britanian aktoro
* [[1934]] - [[Eugene Cernan]], Usan astronauto (m. 2017)
* [[1946]] - [[Álvaro Arzú Irigoyen]], prezidanto di Guatemala (m. 2018)&lt;ref name=&quot;Libre&quot;&gt;{{Extera ligilo|editero=Prensa Libre |url=http://www.prensalibre.com/guatemala/politica/muere-alvaro-arzu-alcalde-por-un-infarto|titulo= Muere Álvaro Arzú de un infarto|publikigita ye=27ma di aprilo 2018|vidita ye= 28ma di aprilo 2018|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1949]] - [[Rafael Ángel Calderón Fournier]], prezidanto di Kosta Rika
* [[1954]] - [[Stefano Pulga]], Italiana kompozisto, aranjisto e muzikala produktisto
* [[1965]] - [[Aamir Khan]], Indiana cinem-aktoro
* [[1977]] - [[Ida Corr]], Dana kantistino
* [[1990]] - [[Sasha Clements]], Kanadan aktorino

== Morti ==
* [[1811]] - [[Augustus Henry FitzRoy]], chefministro di Unionita Rejio (n. 1735)
* [[1883]] - [[Karl Marx]], Germana filozofo (n. 1818)
* [[1884]] - [[Buenaventura Báez]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1812)
* [[1897]] - [[Pedro de Aycinena y Piñol]], prezidanto di Guatemala (n. 1802)
* [[1927]] - [[Jānis Čakste]], unesma prezidanto di Latvia (n. 1859)
* [[1932]] - [[George Eastman]], Usan inventisto, komercisto e filantropo (n. 1854)
* [[1934]] - [[João do Canto e Castro]], chefministro di Portugal (n. 1862)
* [[1953]] - [[Klement Gottwald]], prezidanto di Chekoslovakia (n. 1896)
* [[1956]] - [[Lars Sonck]], Finlandan arkitekto (n. 1870)
* [[1995]] - [[William Alfred Fowler]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1911)
* [[2002]] - [[Cherry Wilder]], Nova-Zelandana skriptisto (n. 1930)
* [[2006]] - [[Lennart Meri]], prezidanto di Estonia (n. 1929)
* [[2012]] - [[Censu Tabone]], prezidanto di Malta (n. 1913)
* 2012 - [[Pierre Schoendoerffer]], Franca filmifisto ed aktoro (n. 1928)
* [[2018]] - [[Stephen Hawking]], Britaniana fizikisto&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Morre Stephen Hawking, o gênio de &quot;Universo numa casca de noz&quot;, aos 76 anos|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/03/14/morre-stephen-hawking-aos-76-anos.htm|editero=UOL|publikigita ye=14ma di marto 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1942)
*2018 - [[Marielle Franco]], Braziliana politikistino (n. 1979)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Marto]]</text>
      <sha1>mm3xd5dd4ak4qjy7a2lzhnmjybrxiyl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1964</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1281</id>
    <revision>
      <id>993384</id>
      <parentid>992210</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:56:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14141" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1964''' (MCMLXIV per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 964ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 64ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1960a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[31ma di julio]] - Kosmosondilo ''[[Ranger 7]]'' fotografas la luno ye kurta disto ante koliziono.
* [[5ma di septembro]] - [[Usa]] sendas unesma geo-fizikala observatorio ''OGO-1'' ad orbito cirkum [[Tero]].

=== [[Mondo]] ===
* [[14ma di oktobro]] - [[Martin Luther King]] recevas la [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Nobel-premio]] pri [[paco]] evanta nur 35 yari. Lor il esis la maxim yuna homo qua premiizesis per Nobel-premio.

=== [[Europa]] ===
* [[29ma di januaro]] til la [[9ma di februaro]] - Eventas [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Innsbruck]], [[Austria]].
* [[21ma di septembro]] - [[Malta]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[14ma di oktobro]] - En [[Sovietia]] [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] perdas povo.
* [[decembro]] - [[Jean-Paul Sartre]] ne aceptas la [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Nobel-premio]] pri [[Literaturo]].

=== [[Azia]] ===
* [[13ma di januaro]] - Konflikti inter Mohamedani e Hindui en [[Kalkuta]], India, produktas plua kam 100 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/13/newsid_4098000/4098363.stm|titulo=1964: Riots in Calcutta leave more than 100 dead|editero=BBC|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di februaro]] - Generalo [[Nguyễn Khánh]] divenas chefa ministro di [[Sud-Vietnam]].
* [[2ma di mayo]] - Xǔ Jìng klimas unesmafoye la monto [[Xixiabangma]], kun {{formatnum:8013}} metri di altitudo en [[Tibet]], [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[16ma di agosto]] - Nguyễn Khánh revokas la chefo di stato di Sud-Vietnam, [[Dương Văn Minh]] per [[stato-stroko]]. Il establisas nova [[konstituco]] por la lando, partale skribita dal Usan ambasadeyo.
* [[1ma di oktobro]] - [[Japonia]] inauguras [[treno di granda rapideso]] ''Shinkansen'' inter [[Tokyo]] ed [[Osaka]].
* [[10ma di oktobro|10ma]] til la [[24ma di oktobro]] - Eventas l'[[Olimpiala Ludi en Tokyo, 1964|Olimpiala Ludi]] en [[Tokyo]], [[Japonia]].
* [[16ma di oktobro]] - [[Popul-Republiko Chinia]] denuncas ke ol explozigis lua unesma [[atomobombo]].

=== [[Afrika]] ===
* [[12ma di januaro]] - Rebeli deklaras [[Zanzibar]] [[republiko]].
* [[21ma di januaro]] - En [[Gabon]], [[Léon M'Ba]] dissolvas la parlamento.
* [[17ma di februaro|17ma]] til la [[18ma di februaro]] - Militisti probas revokar [[Léon M'Ba]] de povo per [[stato-stroko]]. [[Francia]] intervenas favoroze a M'Ba, e la stato-stroko falias.
* [[26ma di aprilo]] - [[Tanganyika]] e [[Zanzibar]] fuzionas e formacas [[Tanzania]].
* [[13ma di mayo]] - [[Modibo Keïta]] rielektesas prezidanto di [[Mali]].
* [[12ma di junio]] - [[Nelson Mandela]] kondamnesas a dumviva enkarcerigo en [[Sudafrika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1964: Nelson Mandela jailed for life|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/12/newsid_3006000/3006437.stm|editero=BBC |vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[Malawi]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[18ma di agosto]] - Pro lua rejimo di ''[[apartheid]]'', [[Sudafrika]] interdiktesas de l'[[Olimpiala Ludi]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/18/newsid_3547000/3547872.stm |titulo=  1964: South Africa banned from Olympics|vidita ye=3ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di oktobro]] - [[Nord-Rhodesia]] divenas nedependanta kom [[Zambia]]. [[Kenneth Kaunda]] divenas lua unesma prezidanto.
* [[29ma di oktobro]] - [[Julius Nyerere]] divenas prezidanto di [[Tanzania]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[27ma di marto]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 9,2 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Alaska]] e produktas 115 morti.
* [[2ma di julio]] - Usana prezidanto [[Lyndon Johnson]] signatas la deklaro di Civila Yuri. La projeto grantas egala yuri pri votado, eduko, publika lojeyo, asocio e recevo di federala asisto, senegarde la raso, la koloro di la pelo, la religio e l'origino nacionala.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/2/newsid_3787000/3787809.stm |titulo=1964: President Johnson signs Civil Rights Bill|editero=BBC|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di decembro]] - [[Gustavo Díaz Ordaz]] divenas prezidanto di [[Mexikia]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[1ma di aprilo]] - Militisti kaptas povo en [[Brazilia]]. [[João Goulart]] flugas a [[Rio Grande do Sul]], ma pose exilas su en [[Uruguay]].
* [[2ma di aprilo]] - Pos [[stato-stroko]] en Brazilia, prezidanto [[João Goulart]] exilas su en [[Uruguay]].
* [[6ma di agosto]] - [[Víctor Paz Estenssoro]] vinkas prezidantal elekto en [[Bolivia]].

== Naski ==
[[Arkivo:Nicholas Cage(1).jpg|thumb|130px|[[Nicolas Cage]]]]
* [[7ma di januaro]] - [[Nicolas Cage]], Usan aktoro
* [[23ma di januaro]] - [[Bharrat Jagdeo]], prezidanto di Guyana
* [[27ma di januaro]] - [[Bridget Fonda]], Usan aktorino
* [[11ma di februaro]] - [[Sarah Palin]], Usana politikistino
* [[15ma di februaro]] - [[Chris Farley]], Usan aktoro e komediisto (m. 1997)
* [[18ma di februaro]] - [[Matt Dillon]], Usan aktoro
* [[19ma di februaro]] - [[Jennifer Doudna]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri kemio
* [[1ma di marto]] - [[Ibrahim Mohamed Solih]], prezidanto di Maldivi
[[Arkivo:Juliette Binoche en la Seminci 2015.jpg|130px|thumb|[[Juliette Binoche]]]]
* [[9ma di marto]] - [[Juliette Binoche]], Franc aktorino
* [[10ma di marto]] - [[Neneh Cherry]], Sueda kantistino
* [[18ma di marto]] - [[Rozalla]], Zambiana kantistino
* [[28ma di marto]] - [[Miguel Alcubierre]], Mexikiana fizikisto
* [[30ma di marto]] - [[Tracy Chapman]], Usana kantistino
* [[31ma di marto]] - [[Oleksandr Turchynov]], Ukrainana politikisto
* [[3ma di aprilo]] - [[Bjarne Riis]], Dana ciklisto
* [[6ma di aprilo]] - [[David Woodard]], Usana skriptisto e docisto di muziko
* [[7ma di aprilo]] - [[Russell Crowe]], Nov-Zelandan aktoro
* [[25ma di aprilo]] - [[Hank Azaria]], Usan aktoro
* [[12ma di mayo]] - [[Julius Maada Bio]], prezidanto di Sierra Leone
* [[14ma di mayo]] - [[Rosen Plevneliev]], prezidanto di Bulgaria
* [[15ma di mayo]] - [[Lars Løkke Rasmussen]], chefministro di Dania
* [[19ma di mayo]] - [[Gitanas Nausėda]], prezidanto di Lituania
[[Arkivo:Lenny Kravitz by Gage Skidmore.jpg|thumb|130px|[[Lenny Kravitz]]]]
* [[26ma di mayo]] - [[Lenny Kravitz]], Usana muzikisto
* [[5ma di junio]] - [[Gonçalo Neves]], Portugalana tradukisto, Idisto ed Esperantisto
* [[6ma di junio]] - [[Sékouba Konaté]], prezidanto di Guinea
* [[15ma di junio]] - [[Courteney Cox]], Usan aktorino
* [[18ma di junio]] - [[Udai Hussein]], filio di [[Saddam Hussein]] (m. 2003)
* [[22ma di junio]] - [[Dan Brown]], Usana skriptisto
* [[23ma di junio]] - [[Joss Whedon]], Usana skriptisto por televiziono e por cinemo
* [[28ma di junio]] - [[Sabrina Ferilli]], Italian aktorino
* [[4ma di julio]] - [[Edi Rama]], chefministro di Albania
* [[6ma di julio]] - [[Cristina D'Avena]], Italiana kantistino
* [[9ma di julio]] - [[Courtney Love]], Usana kantistino ed aktorino
* [[16ma di julio]] - [[Nino Burjanadze]], prezidantino di Gruzia
* 16ma di julio - [[Miguel Induráin]], Hispana biciklisto
* [[20ma di julio]] - [[Chris Cornell]], Usana kantisto, muzikisto e kompozisto ([[Soundgarden]], [[Audioslave]] (m. 2017)
* [[24ma di julio]] - [[Pedro Passos Coelho]], chefministro di Portugal
[[Arkivo:Sandra Bullock for Gravity.png|thumb|130px|[[Sandra Bullock]]]]
* [[26ma di julio]] - [[Sandra Bullock]], Usan aktorino
* [[28ma di julio]] - [[Sabrina Ferilli]], Italian aktorino
* [[30ma di julio]] - [[Jürgen Klinsmann]], Germana futbalisto e futbalo-entrenisto
* [[3ma di agosto]] - [[Abhisit Vejjajiva]], chefministro di Tailando
* [[22ma di agosto]] - [[Mats Wilander]], Sueda tenisistulo
* [[24ma di agosto]] - [[Mark Evan Cerny]], Usana desegnisto di videoludi
* [[2ma di septembro]] - [[Keanu Reeves]], Usan aktoro
* [[3ma di septembro]] - [[Abhisit Vejjajiva]], chefministro di Tailando
* [[15ma di septembro]] - [[Robert Fico]], chefministro di Slovakia
* [[26ma di septembro]] - [[Nicki French]], Britaniana kantistino
[[Arkivo:Monica Bellucci, Women's World Awards 2009 d.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Monica Bellucci]]&lt;/small&gt;]]
* [[30ma di septembro]] - [[Monica Bellucci]], Italian aktorino
* [[6ma di oktobro]] - [[Elisabeth Shue]], Usan aktorino
* [[9ma di oktobro]] - [[Guillermo del Toro]], Mexikiana filmifisto
* [[10ma di oktobro]] - [[Luca Bestetti]], Italiana piktisto
* [[22ma di oktobro]] - [[Zurab Nogaideli]], chefministro di Gruzia
* [[25ma di oktobro]] - [[Nicole]], Germana kantistino
* 25ma di oktobro - [[Kevin Michael Richardson]], Usan aktoro
* [[3ma di novembro]] - [[Brenda Fassie]], Sudafrikana kantistino (m. 2004)
* [[10ma di novembro]] - [[Magnus Scheving]], Islandana produktisto di [[televiziono]]
* [[11ma di novembro]] - [[Calista Flockhart]], Usan aktorino
* [[12ma di novembro]] - [[David Ellefson]], Usana muzikisto ([[Megadeth]])
* 12ma di novembro - [[Michael Kremer]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
[[Arkivo:Diana krall.jpg|thumb|130px|[[Diana Krall]]]]
* [[16ma di novembro]] - [[Diana Krall]], Kanadana pianisto di [[jazo]]
* 16ma di novembro - [[Luciano Floridi]], Italiana filozofo, epistemologo e logikisto
* [[19ma di novembro]] - [[Petr Nečas]], chefministro di Chekia
* [[4ma di decembro]] - [[Marisa Tomei]], Usan aktorino
* [[13ma di decembro]] - [[Krišjānis Kariņš]], chefministro di Latvia
* 13ma di decembro - [[Hide]], Japoniana muzikisto ([[X Japan]]) (m. 1998)
* [[19ma di decembro]] - [[Arvydas Sabonis]], Lituaniana basketbalisto
* [[23ma di decembro]] - [[Eddie Vedder]], Usana muzikisto, kantisto e kompozisto ([[Pearl Jam]])
* [[Peter Churcher]], Australiana piktisto
* [[Mitchell Johnson]], Usana piktisto

== Morti ==
[[Arkivo:Bechara El Khoury smile.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Bechara El Khoury]]&lt;/small&gt;]]
* [[1ma di januaro]] - [[Bechara El Khoury]], prezidanto di Libano (n. 1890)
* [[8ma di januaro]] - [[Julius Raab]], kancelero di Austria (n. 1891)
* [[23ma di januaro]] - [[Lucila Gamero de Medina]], Hondurasana skriptistino (n. 1873)
* [[29ma di januaro]] - [[Adolfo Díaz Recinos]], prezidanto di Nikaragua (n. 1875)
* [[31ma di januaro]] - [[Kanysh Satbayev]], Kazakstanana-Sovietiana geologo (n. 1899)
* [[6ma di februaro]] - [[Emilio Aguinaldo]], prezidanto di Filipini (n. 1869)
* [[6ma di marto]] - Rejulo [[Paulos di Grekia]] (n. 1901)
* [[5ma di aprilo]] - [[Douglas MacArthur]], Usana generalo, militala chefo dum la milito en [[Korea]] (n. 1880)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |editero=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/1964/04/06/archives/marthur-is-dead-led-allied-force-in-japans-defeat-general-of-army.html |titulo=M'ARTHUR IS DEAD; LED ALLIED FORCE IN JAPAN'S DEFEAT; General of Army, 84, Also Commanded U.N. Troops in the Korean Conflict; JOHNSON LAUDS SOLDIER; Death, After 3 Operations, Is Attributed to Failure of Liver and Kidneys|publikigita ye=6ma di aprilo 1964|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di aprilo]] - [[Rachel Carson|Rachel Louise Carson]], Usana skriptisto (n. 1907)
[[Arkivo:Gerhard Domagk.JPG|thumb|130px|[[Gerhard Domagk]]]]
* [[24ma di aprilo]] - [[Gerhard Domagk]], Germana bakteriologiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
* [[17ma di mayo]] - [[Otto Wille Kuusinen]], Finlandana politikisto (n. 1881)
* [[21ma di mayo]] - [[James Franck]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1882)
* [[27ma di mayo]] - [[Jawaharlal Nehru]], chefministro di India (n. 1889)
* [[30ma di mayo]] - [[Leo Szilard]], Hungariana fizikisto e molekulala biologiisto (n. 1898)
* [[3ma di junio]] - [[Frans Emil Sillanpää]], Finlandana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1888)
* [[11ma di junio]] - [[Plaek Phibunsongkhram]], chefministro di Tailando (n. 1897)
* [[24ma di junio]] - [[Stuart Davis (piktisto)|Stuart Davis]], Usana piktisto (n. 1892)
* [[15ma di julio]] - [[Luis Batlle Berres]], prezidanto di Uruguay (n. 1897)
* [[21ma di julio]] - [[Jean Fautrier]], Franca piktisto (n. 1898)
* [[12ma di agosto]] - [[Ian Fleming]], kreinto di la persono ''James Bond'' (n. 1908)
* [[21ma di agosto]] - [[Palmiro Togliatti]], italiana politikistulo (n. 1893)
[[Arkivo:General_Francisco_Higino_Craveiro_Lopes,_Presidente_de_Portugal.tif|thumb|130px|[[Francisco Craveiro Lopes|Craveiro Lopes]]]]
* [[2ma di septembro]] - [[Francisco Craveiro Lopes]], prezidanto di Portugal (n. 1894)
* [[16ma di septembro]] - [[Ferenc Joachim]], Hungara piktisto (n. 1882)
* [[21ma di septembro]] - [[Otto Grotewohl]], chefministro di [[Est-Germania]] (n. 1894)
* [[28ma di septembro]] - [[Harpo Marx]], Usan aktoro e komediisto (n. 1888)
* [[15ma di oktobro]] - [[Cole Porter]], Usana kantisto (n. 1891)
* [[17ma di oktobro]] - [[Pierre Brissaud]], Franca piktisto (n. 1885)
* [[20ma di oktobro]] - [[Herbert Hoover]], prezidanto di Usa (n. 1874)
* [[22ma di oktobro]] - [[Khawaja Nazimuddin]], chefministro di Pakistan (n. 1894)
* [[6ma di novembro]] - [[Hans von Euler-Chelpin]], Sueda kemiisto, Nobel-laureato (n. 1873)
* [[9ma di novembro]] - [[Cecília Meireles]], Braziliana poeto (n. 1901)
* [[12ma di novembro]] - [[Rickard Sandler]], chefministro di Suedia (n. 1884)
* [[11ma di decembro]] - [[Sam Cooke]], Usana kantisto (n. 1931)
* [[17ma di decembro]] - [[Victor Francis Hess]], Austriana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1883)
* [[31ma di decembro]] - [[Ólafur Thors]], chefministro di [[Islando]] (n. 1892)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Charles Hard Townes]], [[Nikolai Gennadiyevich Basov]], [[Alexandr Mihailovich Prohorov]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Dorothy Crowfoot Hodgkin]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Konrad Bloch]], [[Feodor Lynen]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Jean-Paul Sartre]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Martin Luther King]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1960a]]</text>
      <sha1>sedm08h69jwd9l0hxrekr669xxcleoo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1978</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1321</id>
    <revision>
      <id>993355</id>
      <parentid>980959</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:16:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12800" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1978''' (MCMLXXVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 978ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 78ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 1970a]].

== Eventi ==
=== [[Mondo]] ===
* [[16ma di oktobro]] - [[Polonia|Polona]] kardinalo [[Karol Wojtyla]] divenas [[papo Ioannes Paulus la 2ma]].

=== [[Europa]] ===
* [[19ma di januaro]] - La produktado dil &quot;Skarabeo&quot; o &quot;Tipo 1&quot;, [[automobilo]] de [[Volkswagen]], finas che [[West-Germania]].
* [[23ma di januaro]] - [[Suedia]] divenas l'unesma lando qua interdiktas l'uzo di [[ozono]]-destruktanta [[aerosolo|aerosoli]].
* [[3ma di marto]] - Korpo di [[Charlie Chaplin]] furtesas de tombeyo en [[Suisia]] e trovesas pos 11 semani.
* [[16ma di marto]] - En [[Italia]] [[Reda Brigadi]] kaptas chefministro [[Aldo Moro]]. Ilu trovesos ye la [[9ma di mayo]], mortinta.
* [[23ma di junio]] - En [[Yugoslavia]], [[Josip Broz Tito]] divenas prezidanto dumvive.
* [[11ma di julio]] - [[Kamiono]] qua transportis 23 toni di [[propileno]] explozas apud la kampeyo Los Alfaques, proxim [[Tarragona]], [[Hispania]]. L'explozo produktas 217 morti e plu kam 200 vunditi.
* [[29ma di julio]] - Princo [[Charles de Wals]] e [[Diana Spencer]] mariajas che la katedralo Saint Paul, en [[London]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/29/newsid_2494000/2494949.stm|publisher=BBC|title=1981: Charles and Diana marry|accessdate=18ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di agosto]] - Italiana kardinalo Albino Luciani divenas [[papo Ioannes Paulus la 1ma]].
* [[16ma di oktobro]] - [[Polonia|Polona]] kardinalo Karol Wojtyla divenas [[papo Ioannes Paulus la 2ma]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=1978: Polish bishop is new Pope|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/16/newsid_3170000/3170452.stm|accessdate=15ma di oktobro 2016|publisher=BBC|languge={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di decembro]] - En [[Hispania]], nova [[konstituco]] riestablisas [[demokratio]].
* [[27ma di decembro]] - En [[Hispania]], aceptesas nova [[konstituco]] quo finas 40-yar durinta militala diktatoreso.

=== [[Azia]] ===
* [[1ma di januaro]] - Acidento di aviono [[Boeing 747]] de ''Air India'' en [[Indiana Oceano]] produktas 213 morti.
* [[11ma di februaro]] - [[Popul-Republiko Chinia]] permisas publikigo di verki da [[Aristoteles]], [[William Shakespeare]] e [[Charles Dickens]].
* [[11ma di marto]] - Palestinana teroristi ocidas 34 Israelani sur choseo inter [[Tel Aviv]] e [[Haifa]].
* [[16ma di marto]] - [[Israel]] atakas [[Libano]].
* [[18ma di marto]] - [[Zulfikar Ali Bhutto]], ex-chefo di [[Pakistan]], kondamnesas a [[mortopuniso]].
* [[20ma di aprilo]] - Aviono [[Boeing 707]] de ''Korean Airlines'' pafesas super sulo di [[Sovietia]] pos ke la pilotisto violacis Sovietian aerala spaco e respondis nek a la kontrolisti sursule, nek a l'interceptisti. Du personi mortas.
* [[27ma di aprilo]] - En [[Afganistan]], [[Mohammad Takai]] kaptas la povo. Lora prezidanto [[Mohammed Daoud Khan]] asasinesas.
* [[30ma di aprilo]] - Demokrata Republiko Afganistan proklamesas da [[Nur Mohammed Taraki]].
* [[24ma di junio]] - En [[Yemen]], prezidanto [[Hussein al-Ghashmi]] mortigesas.
* [[16ma di septembro]] - [[Muhammad Zia-ul-Haq]] oficale asumas la povo en [[Pakistan]] kom prezidanto.
* [[1ma di oktobro]] - [[Vietnam]] atakas [[Kambodja]].
* [[11ma di decembro]] - en [[Iran]] du milioni demonstras kontre la [[shaho]].
* [[22ma di decembro]] - [[Tailando]] adoptas nova [[konstituco]].

=== [[Afrika]] ===
* [[3ma di marto]] - [[Etiopia]] konfesas ke lu havas Kubana trupi kombatanta kontre [[Somalia]] en Ogaden.
* 3ma di marto - [[Rhodesia]] atakas [[Zambia]].
* [[12ma di mayo]] - En [[Zaire]], rebeli okupas [[Kolwezi]], centro di minado en la provinco Shaba.
* [[30ma di junio]] - [[Etiopia]] atakas [[Eritrea]].
* [[29ma di septembro]] - [[Pieter Willem Botha]] divenas chefministro di Sudafrika.
* [[14ma di oktobro]] - en [[Kenia]] [[Daniel arap Moi]] divenas prezidanto.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[24ma di januaro]] - [[Artificala satelito]] de [[Sovietia]] kun atomala reaktoro falas en [[Kanada]].
* [[30ma di januaro]] - Nivegoza tempesti en [[Usa]] produktas 90 morti.
* [[10ma di februaro]] - Polona filmifisto [[Roman Polanski]] fugas de [[Hollywood]] vers [[Francia]] pos akuzo ke il havis sexuala relato kun adolecantino evante 13 yari.
* [[7ma di aprilo]] - Usana prezidanto [[Jimmy Carter]] decidas ajornar la produktado di [[neutrono-bombo]].
* [[17ma di septembro]] - Pacala pakto en [[Camp David]] inter [[Israel]] ed [[Egiptia]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[10ma di januaro]] - Opozanta politikisto [[Pedro Joaquín Chamorro Cardenal]] ocidesas en [[Nikaragua]]. Protesti kontre diktatoro [[Anastasio Somoza Debayle]] kreskas en la lando.
* [[4ma di februaro]] - [[Sandinismo|Sandinisti]] anuncas [[interna milito]] en [[Nikaragua]] kontre la diktatoreso di [[Anastasio Somoza Debayle]].
* [[10ma di mayo]] - [[Rodrigo Carazo Odio]] divenas prezidanto di [[Kosta Rika]] pos vinkir prezidantala elekti ye februaro.
* [[8ma di agosto]] - Militarala [[stato-stroko]] en [[Honduras]] renversas la prezidanto [[Juan Alberto Melgar Castro]].
* [[16ma di agosto]] - [[Silvestre Antonio Guzmán]] divenas prezidanto di [[Dominikana Republiko]].
* [[22ma di agosto]] - En Nikaragua, Sandinisti siejas la Nacionala Palaco, en [[Managua]].
* [[3ma di novembro]] - [[Dominika]] nedependanteskas del [[Unionita Rejio]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[4ma di januaro]] - En [[Chili]] votanti suportas diktatoro [[Augusto Pinochet]].
* [[1ma di junio|1ma]] til la [[25ma di junio]] - Eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] en [[Arjentinia]].
* [[18ma di novembro]] - En [[Guyana]], 913 suporteri de la religiala sekto &quot;Templo di Populo&quot; suocidas o venenizesas per [[cianido]] en Jonestown, vilajo fondita da Jim Jones, chefo di la sekto. De la mortinti, 276 esas pueri.

=== [[Oceania]] ===
* [[7ma di julio]] - [[Insuli Salomon]] nedependanteskas del [[Unionita Rejio]].
* [[1ma di oktobro]] - [[Tuvalu]] nedependanteskas del Unionita Rejio.

== Naski ==
* [[7ma di januaro]] - [[Emilio Marcos Palma]], unesma homo naskinta en [[Antarktika]]
[[Arkivo:Italy vs France - FIFA World Cup 2006 final - Gennaro Gattuso.jpg|thumb|130px|[[Gennaro Gattuso]]]]
[[Arkivo:Azis in 2018 (cropped).png|thumb|130px|[[Azis]]]]
* [[9ma di januaro]] - [[Gennaro Gattuso]], Italiana futbalisto
* [[20ma di januaro]] - [[Clayton Stanley]], Usana volebalisto
* [[28ma di januaro]] - [[Gianluigi Buffon]], Italiana futbalisto
* [[7ma di februaro]] - [[Ashton Kutcher]], Usan aktoro
* [[7ma di marto]] - [[Azis]], Bulgara kantisto 
* [[9ma di marto]] - [[Ruth Marlene]], Portugalana kantistino
* [[11ma di marto]] - [[Didier Drogba]], Ivoriana futbalisto
* [[19ma di aprilo]] - [[James Franco]], Usan aktoro
* [[8ma di mayo]] - [[Josie Maran]], Usana manekinino ed aktorino
[[Arkivo:CASTA Laetitia-24x30-2005b.jpg|thumb|130px|[[Laetitia Casta]]]]
* [[11ma di mayo]] - [[Laetitia Casta]], Franca manekino
* [[22ma di mayo]] - [[Katie Price]], Angla manekino e prizentisto di televiziono
* [[9ma di junio]] - [[Miroslav Klose]], Germana futbalisto
* [[20ma di junio]] - [[Frank Lampard]], Angla futbalisto
* [[21ma di junio]] - [[Andreea Bănică]], Rumana kantistino
* [[24ma di junio]] - [[Emppu Vuorinen]], Finlandana gitaristo ([[Nightwish]])
* [[2ma di julio]] - [[Jüri Ratas]], chefministro di Estonia
* [[25ma di julio]] - [[Louise Brown]], unesma persono naskinta pro uzo di [[epruvetala koncepto]]
* [[23ma di agosto]] - [[Kobe Bryant]], Usana basketbalisto
* [[27ma di septembro]] - [[Ani Lorak]], Ukrainana kantistino
* [[2ma di oktobro]] - [[Ayumi Hamasaki]], Japoniana kantistino ed aktorino
* [[27ma di oktobro]] - [[Vanessa-Mae]], Singapurana muzikistino
[[Arkivo:Lázaro Ramos.jpg|thumb|130px|[[Lázaro Ramos]]]]
* [[1ma di novembro]] - [[Lázaro Ramos]], Brazilian aktoro
* [[11ma di novembro]] - [[Ludmilla Radchenko]], Rusa manekino
* [[17ma di novembro]] - [[Rachel McAdams]], Kanadan aktorino
* [[25ma di novembro]] - [[Taís Araújo]], Brazilian aktorino di televiziono e cinemo
* [[30ma di novembro]] - [[Gael García Bernal]], Mexikian aktoro
* [[2ma di decembro]] - [[Nelly Furtado]], Kanadana kantistino

== Morti ==
* [[13ma di januaro]] - [[Hubert Horatio Humphrey Jr.]], ex-viceprezidanto di Usa e senatano por [[Minnesota]] (n. 1911)
[[Arkivo:1925 kurt gödel.png|thumb|130px|[[Kurt Gödel]]]]
* [[14ma di januaro]] - [[Kurt Gödel]], Austrian-Usana matematikisto (n. 1906)
* [[18ma di januaro]] - [[John Lyng]], chefministro di Norvegia (n. 1905)
* [[11ma di februaro]] - [[Harry Martinson]], Sueda skriptisto, Nobel-laureato (n. 1904)
* [[24ma di februaro]] - [[Alma Thomas]], Usana piktistino (n. 1891)
* [[19ma di marto]] - [[Gaston Julia]], Franca matematikisto (n. 1893)
* [[21ma di marto]] - [[Cearbhall Ó Dálaigh]], prezidanto di la [[Republiko di Irlando]] (n. 1911)
* [[16ma di aprilo]] - [[Philibert Tsiranana]], prezidanto di Madagaskar (n. 1912)
* [[24ma di aprilo]] - [[Federico Chávez Careaga]], prezidanto di Paraguay (n. 1882)
* 24ma di aprilo - [[Engelbert Pigal]], Austriana linguisto (n. 1899)
* [[28ma di aprilo]] - [[Makhosini Dlamini]], chefministro di Swazilando (nune [[Eswatini]]) (n. 1914)
* [[1ma di mayo]] - [[Aram Hachaturyan]], Armeniana kompozisto (n. 1903)
[[Arkivo:Aldo Moro.jpg|thumb|130px|[[Aldo Moro]]]]
* [[9ma di mayo]] - [[Aldo Moro]], chefministro di [[Italia]] (n. 1916)
* [[15ma di mayo]] - [[Robert Menzies]], chefministro di [[Australia]] (n. 1894)
* [[30ma di mayo]] - [[Tetsu Katayama]], chefministro di Japonia (n. 1887)
* [[7ma di junio]] - [[Ronald George Wreyford Norrish]], Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1897)
* [[8ma di junio]] - [[Valéria Dienes]], Hungara filozofo, psikologiisto e tradukistino (n. 1879)
* [[22ma di junio]] - [[Jens Otto Krag]], chefministro di Dania (n. 1914)
* [[30ma di julio]] - [[Umberto Nobile]], Italian injenioro (n. 1885)
[[Arkivo:Paulus VI, by Fotografia Felici, 1969.jpg|thumb|130px|[[Papo Paulus la 6ma|Paulus la 6ma]]]]
* [[6ma di agosto]] - [[Papo Paulus la 6ma]] (n. 1897)
* [[22ma di agosto]] - [[Jomo Kenyatta]], chefministro e prezidanto di [[Kenia]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/22/default.stm |title=1978: Kenya's founding father dies|publisher=BBC|accessdate=4ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt; (n. de 1891 til 1897)
* [[7ma di septembro]] - [[Keith Moon]], Britaniana muzikisto ([[The Who]]) (n. 1946)
* [[10ma di septembro]] - [[Ronnie Peterson]], Sueda automobilisto (n. 1944)
* [[15ma di septembro]] - [[Willy Messerschmitt]], Germana injenioro, projektisto di aeroplani (n. 1898)
* [[26ma di septembro]] - [[Karl Manne Georg Siegbahn]], Sueda fizikisto, Nobel-laureato (n. 1886)
* [[28ma di septembro]] - [[Papo Ioannes Paulus la 1ma]] (n. 1912)
* [[9ma di oktobro]] - [[Jacques Brel]], Belga kantisto (n. 1929)
* [[17ma di oktobro]] - [[Giovanni Gronchi]], prezidanto di Italia (n. 1887)
* [[21ma di oktobro]] - [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]], Sovietiana politikisto (n. 1895)
* [[8ma di novembro]] - [[Norman Rockwell]], Usan artisto (n. 1894)
* [[15ma di novembro]] - [[Margaret Mead]], kultur-antropologo (n. 1901)
* [[18ma di novembro]] - [[Jim Jones]], Usana predikisto ([[suocido]]) (n. 1931)
[[Arkivo:Giorgio_de_Chirico_(portrait).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Giorgio de Chirico]]&lt;/small&gt;]]
* [[20ma di novembro]] - [[Giorgio de Chirico]], Italiana piktistulo (n. 1888)
* [[8ma di decembro]] - [[Golda Meir]], chefministro di [[Israel]] (n. 1898)
* [[10ma di decembro]] - [[Ed Wood, Jr.]], Usana filmifisto (n. 1924)
* 10ma di decembro - [[Emilio Portes Gil]], prezidanto di Mexikia (n. 1880)
* [[11ma di decembro]] - [[Vincent du Vigneaud]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1901)
* 11ma di decembro - [[Raúl Alberto Lastiri]], prezidanto di Arjentinia (n. 1915)
* [[27ma di decembro]] - [[Houari Boumédiènne]], prezidanto di Aljeria (n. 1932)
* [[Henry Meulen]], Britanian ekonomikisto ed Idisto (n. 1882)
* [[Leo Michelson]], Latvian-Usana piktisto (n. 1887)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Pyotr Kapitsa]], [[Arno Allan Penzias]], [[Robert Woodrow Wilson]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Peter D. Mitchell]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Werner Arber]], [[Daniel Nathans]], [[Hamilton O. Smith]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Isaac Bashevis Singer]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Anwar Sadat|Mohamed Anwar Al-Sadat]] e [[Menachem Begin]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Herbert Simon]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1970a]]</text>
      <sha1>f5l0m1z1dk7lvruzes87a9eqxeruexv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1979</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1323</id>
    <revision>
      <id>993362</id>
      <parentid>991680</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:37:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15254" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1979''' (MCMLXXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 979ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 79ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1970a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[21ma di januaro]] - [[Plutono]] iras en sua orbito plu proxime a la [[Suno]] kam [[Neptuno]]. En [[1999]] Plutono esos ankore la maxim distanta planeto.
* [[9ma di julio]] - [[Kosmoprobilo]] ''[[Voyager 2]]'' preterflugas [[Jupitero]].
* [[1ma di septembro]] - Kosmoprobilo ''[[Pioneer 11]]'' preterflugas [[Saturno]] en disto di {{formatnum:21000}} km.

=== [[Mondo]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Usa]] e [[Popul-Republiko Chinia]] ligas diplomacala relati.
* [[18ma di junio]] - [[Jimmy Carter]] e [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]] subskribas SALT 2 en [[Wien]], [[Austria]].

=== [[Europa]] ===
* [[4ma di mayo]] - [[Margaret Thatcher]] divenas chefministro di [[Unionita Rejio]].
* [[21ma di mayo]] - [[Elton John]] debutas kom l'unesma westala ''rock''-stelo en [[Sovietia]].
* [[2ma di junio]] - [[Papo Ioannes Paulus la 2ma]] komencas vizitar [[Polonia]].
* [[12ma di septembro]] - [[Volkano]] [[Etna]] eruptas e produktas 12 morti en [[Italia]].
* [[18ma di decembro]] - En [[Hispania]], [[Katalunia]] ganas autonomeso.

=== [[Azia]] ===
* [[7ma di januaro]] - [[Vietnam]]ani konquestas [[Phnom Penh]], chef-urbo di [[Kambodja]], e vinkas la rejimo di [[Reda Khmer]]. Ye la [[8ma di januaro]], la rejimo di [[Pol Pot]] falas.
* [[16ma di januaro]] - [[Shaho di Iran]] fugas ad exilo en [[Egiptia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1979: Shah of Iran flees into exile|vidita ye=24ma di julo 2016|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/16/newsid_2530000/2530475.stm |idiomo={{en}}|editero=BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di februaro]] - En [[Iran]], ayatolo Ruhollah [[Khomeini]] venas a [[Tehran]] pos 15-yar exileso.
* [[11ma di februaro]] - En [[Iran]] ayatolo [[Ruhollah Khomeini|Khomeini]] ganas povo.
* [[17ma di februaro]] - [[Popul-Republiko Chinia]] atakas [[Vietnam]].
* [[1ma di aprilo]] - [[Iran]] divenas oficale islamala republiko kun 98% yes-voti.
* [[6ma di aprilo]] - En [[Pakistan]] prezidanto [[Zulfikar Ali Bhutto]] mortigesas.
* [[16ma di julio]] - En [[Irak]] prezidanto [[Hasa al-Bakr]] renuncas e [[Saddam Hussein]] ganas povo.
* [[23ma di agosto]] - [[Kurdistan|Kurdi]] ekpulsas [[Iran]]ana trupi de areo proxim la frontiero kun [[Irak]]. On kalkulas ke 600 personi mortis dum la kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/23/newsid_2535000/2535165.stm |titulo=1979: Kurdish revolt grows in Iran|vidita ye=4ma di agosto 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di septembro]] - En [[Afganistan]] prezidanto [[Mohammad Taraki]] asasinesas. [[Hafizullah Amin]] kaptas povo.
* [[4ma di novembro]] - Iranan extremisti invadas Usan [[ambasado]] e kaptas 90 homi. La shaho esas demandita a judiciala korto.
* [[21ma di novembro]] - En [[Pakistan]], l'ambasadeyo Usana atakesas. Quar homi mortas.
* [[24ma di decembro]] - [[Sovietia]] invadas [[Afganistan]].
* [[27ma di decembro]] - en [[Afganistan]], [[Babrak Karmal]] divenas prezidanto vice mortigita [[Hafizullah Amin]].

=== [[Afrika]] ===
* [[7ma di februaro]] - [[Chadli Bendjedid]] divenas prezidanto di [[Aljeria]].
* [[11ma di aprilo]] - [[Uganda]]na diktatoro [[Idi Amin Dada]] ekpulsesas de la povo.
* [[3ma di junio]] - En [[Ghana]] [[Jerry Rawlings]] kaptas povo.
* [[agosto]] - Rasala masakri en [[Burundi]].
* [[10ma di septembro]] - [[Agostinho Neto]], prezidanto di [[Angola]], mortas. [[José Eduardo dos Santos]] asumas povo.
* [[20ma di septembro]] - [[Stato-stroko]] en [[Centrafrika]] komandita da [[David Dacko]] revokas [[Bokassa la 1ma]] de la povo.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[26ma di januaro]] til [[1ma di februaro]] - [[Papo Ioannes Paulus la 2ma]] vizitas [[Mexikia]].
* [[26ma di marto]] - Che Blanka Domo, [[Washington DC]], [[Anwar Sadat]] de [[Egiptia]] e [[Menachem Begin]] de [[Israel]] subskribas paco-pakto. 
* [[28ma di marto]] - Che [[Usa]], eventas la [[dizastro atomala di Three Mile Island]].
* [[25ma di mayo]] - Aviono [[Douglas DC-10]] falas pos deprenar de [[Chicago]] e produktas 271 morti.
* [[12ma di julio]] - En [[Chicago]], [[Usa]], eventas tale dicita ''Disco Demolition Night'', kun granda destrukto di muzikala diski dil jenro ''[[Disco]]''.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[22ma di februaro]] - [[Santa Lucia]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[13ma di marto]] - En [[Grenada]], sensangoza povo-kapto.
* [[17ma di julio]] - En [[Nikaragua]], prezidanto [[Anastasio Somoza Debayle]] renuncas e fugas ad [[Usa]].
* [[15ma di oktobro]] - En [[Salvador]], eventas [[stato-stroko]] por preventar revoluciono simila a Nikaraguana. Koloneli Adolfo Majano Ramos e Jaime Abdul Gutiérrez kaptas la povo.
* [[27ma di oktobro]] - [[Santa Vincent e Grenadini]] divenas nedependanta.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[5ma di marto]] - [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], inauguras lua unesma lineo di [[urbala fervoyo]].
* [[15ma di marto]] - Generalo [[João Baptista Figueiredo]], lasta militara prezidanto pos [[1964]], asumas povo en [[Brazilia]].
* [[1ma di novembro]] - Generalo [[Alberto Natusch Busch]] kaptas povo en [[Bolivia]].
* [[16ma di novembro]] - Militarala prezidanto [[Alberto Natusch Busch]] abandonas povo pos 16 dii e 200 personi morti. [[Lidia Gueiler Tejada]] divenas l'unesma [[muliero]] prezidantino di Bolivia.

=== [[Oceania]] ===
* [[10ma di mayo]] - [[Federata Stati di Mikronezia]] adoptas lua [[konstituco]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Legal Information System, about the Federated States of Micronesia|url=http://fsmsupremecourt.org/WebSite/fsm/|vidita ye=10ma di mayo 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - Habitanti di [[Palau]] votas por nedependo de [[Usa]].
* [[12ma di julio]] - [[Kiribati]] nedependanteskas del [[Unionita Rejio]].

== Naski ==
* [[10ma di januaro]] - [[Anna Lesko]], Moldovana-Rumaniana kantistino
[[Arkivo:Aaliyah Dana Haughton 02.jpg|thumb|130px|[[Aaliyah]]]]
* [[16ma di januaro]] - [[Aaliyah]], Usana kantistino ed aktorino (m. 2001)
* [[18ma di januaro]] - [[Leo Varadkar]], chefministro (''[[Taoiseach]]'') di la Republiko Irlando
* [[20ma di januaro]] - [[Hindi Zahra]], Marokana kantistino ed aktorino
* [[25ma di januaro]] - [[Christine Lakin]], Usan aktorino
* [[6ma di februaro]] - [[Alice Weidel]], Germana politikistino
* [[7ma di februaro]] - [[Tawakkul Karman]], Yemenana jurnalistino, Nobel-laureato pri paco
[[Arkivo:Valentino_Rossi_2010_Qatar.jpg|thumb|130px|[[Valentino Rossi]]]]
* [[16ma di februaro]] - [[Valentino Rossi]], Italiana motorciklisto
* [[19ma di februaro]] - [[Vitas]], Rusa kantisto
* [[21ma di februaro]] - [[Jennifer Love Hewitt]], Usan aktorino e kantistino
* [[19ma di marto]] - [[Emil Dimitriev]], chefministro di Norda Macedonia
* [[24ma di marto]] - [[Tracy McGrady]], Usana basketbalisto
* [[29ma di marto]] - [[Katarina Radivojević]], Serbian aktorino
* 29ma di marto - [[Estela Giménez Cid]], Hispana gimnastikistino
[[Arkivo:Norah Jones sings during Congressional Gold Medal Ceremony.jpg|thumb|130px|[[Norah Jones]]]]
* [[30ma di marto]] - [[Norah Jones]], Usana kantistino e muzikistino
* [[4ma di aprilo]] - [[Heath Ledger]], Australian aktoro (m. 2008)
* [[8ma di aprilo]] - [[Marta Baldó Marín]], Hispana gimnastikistino
* [[10ma di aprilo]] - [[Sophie Ellis-Bextor]], Britaniana kantistino
* [[19ma di aprilo]] - [[Kate Hudson]], Usan aktorino
* [[19ma di mayo]] - [[Diego Forlán]], Uruguayana futbalisto
* 19ma di mayo - [[Andrea Pirlo]], Italiana futbalisto
* [[24ma di mayo]] - [[Tracy McGrady]], Usana basketbalisto
* [[21ma di junio]] - [[Chris Pratt]], Usan aktoro
* [[29ma di junio]] - [[Marleen Veldhuis]], Nederlandana natistino
[[Arkivo:Amelie_Mauresmo_at_the_Aegon_Championships_2014.jpg|thumb|130px|[[Amélie Mauresmo]]]]
* [[5ma di julio]] - [[Amélie Mauresmo]], Franca tenisistino
* [[15ma di julio]] - [[Laura Benanti]], Usan aktorino e kantistino
* [[18ma di julio]] - [[Zrinka Cvitešić]], Kroatian aktorino
* [[25ma di julio]] - [[Stefanie Hertel]], Germana kantistino
* [[27ma di julio]] - [[Marielle Franco]], Braziliana politikistino (m. 2018)
* [[28ma di julio]] - [[Shahzoda]], Uzbekistanana kantistino ed aktorino
* [[3ma di agosto]] - [[Evangeline Lilly]], Kanadan aktorino
* [[19ma di septembro]] - [[Noémie Lenoir]], Franca manekinino
[[Arkivo:Taavi_Rõivas.jpg|thumb|130px|[[Taavi Rõivas]]]]
* [[26ma di septembro]] - [[Taavi Rõivas]], chefministro di Estonia
* [[1ma di oktobro]] - [[Florin Salam]], Rumaniana kantisto di ''manele''
* [[1ma di oktobro]] - [[Walewska Oliveira]], Braziliana volebalistino
* [[3ma di oktobro]] - [[Josh Klinghoffer]], Usana muzikisto ([[Red Hot Chili Peppers]])
* [[17ma di oktobro]] - [[Kimi Räikkönen]], Finlandan automobilisto di [[Formulo 1]]
* [[14ma di novembro]] - [[Olga Kurylenko]], Ukrainana-Franciana manekinino ed aktorino
* [[23ma di novembro]] - [[Kelly Brook]], Angla manekinino ed aktorino
* [[28ma di novembro]] - [[Ross Douthat]], Usana skriptisto e blogisto
* [[2ma di decembro]] - [[Sabina Babayeva]], Azerbaijana kantistino
* [[21ma di decembro]] - [[Nika Melia]], Gruziana politikisto

== Morti ==
[[Arkivo:Charles Mingus 1976 cropped.jpg|thumb|130px|[[Charles Mingus]]]]
* [[5ma di januaro]] - [[Charles Mingus]], Usana kompozisto e jazo-muzikisto (n. 1922)
* [[26ma di januaro]] - [[Nelson Rockefeller]], urbestro di [[New York]] e vice-prezidanto di Usa (n. 1908)
* [[2ma di februaro]] - [[Sid Vicious]], Britaniana muzikistulo ([[Sex Pistols]]) (n. 1957)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Sid Vicious - Bassist, Singer - Biography|url=https://www.biography.com/people/sid-vicious-246010|editero=Biography.com|vidita ye=22ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* 2ma di februaro - [[Aaron Douglas]], Usana piktisto ed ilustristo (n. 1899)
* [[7ma di februaro]] - [[Josef Mengele]], nacional-socialista mediko (n. 1911)
* [[9ma di februaro]] - [[Dennis Gabor]], Hungara-Britaniana fizikisto, inventinto di [[hologramo]], [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] en 1971 (n. 1900)
* [[12ma di februaro]] - [[Jean Renoir]], Franca filmifisto (n. 1894)
* [[22ma di marto]] - [[Isidro Ayora]], prezidanto di Equador (n. 1879)
* [[26ma di marto]] - [[Beauford Delaney]], Usana piktisto (n. 1901)
* [[30ma di marto]] - [[José María Velasco Ibarra]], prezidanto di Equador (n. 1893)
* [[4ma di aprilo]] - [[Zulfikar Ali Bhutto]], chefministro di Pakistan, mortigita (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Zulfikar Ali Bhutto {{!}} prime minister of Pakistan|url=https://www.britannica.com/biography/Zulfikar-Ali-Bhutto |editero=Britannica.com |vidita ye=22ma di septembro 2018|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di aprilo]] - [[Nino Rota]], Italiana kompozisto (n. 1911)
* [[17ma di aprilo]] - [[Luis Larrea Alba]], militisto e prezidanto di Equador (n. 1894)
* [[2ma di mayo]] - [[Giulio Natta]], Italiana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* [[9ma di mayo]] - [[Gabriel Ramanantsoa]], prezidanto di Madagaskar (n. 1906)
[[Arkivo:Mary_Pickford_cph.3c17995u.jpg|thumb|130px|[[Mary Pickford]]]]
* [[29ma di mayo]] - [[Mary Pickford]], Usan aktorino (n. 1892)
* [[1ma di junio]] - [[Werner Forssmann]], Germana mediko, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1904)
* [[11ma di junio]] - [[John Wayne]] (naskinta Marion Michal Morrison), Usan aktoro (n. 1907)
* [[12ma di junio]] - [[Ferenc Nagy]], chefministro di Hungaria (n. 1903)
* [[26ma di junio]] - [[Akwasi Amankwaa Afrifa]], militisto e chefo di stato di Ghana (n. 1936)
* [[8ma di julio]] - [[Sin-Itiro Tomonaga]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1906)
* [[8ma di julio]] - [[Robert Burns Woodward]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
* [[15ma di julio]] - [[Gustavo Díaz Ordaz]], prezidanto di Mexikia (n. 1911)
* 15ma di julio - [[Juana de Ibarbourou]], Uruguayana poetino (n. 1892)
* [[29ma di julio]] - [[Herbert Marcuse]], Germana-Usana [[filozofio|filozofo]] e psikologo (n. 1898)
* [[3ma di agosto]] - [[Bertil Ohlin]], Suedian ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1899)
* [[6ma di agosto]] - [[Feodor Felix Konrad Lynen]], Germana biokemiisto e Nobel-laureato pri medicino o fiziologio (n. 1911)
* [[10ma di agosto]] - [[José María Pinilla]], prezidanto di Panama (n. 1919)
[[Arkivo:Ernst_Boris_Chain_1945.jpg|thumb|130px|[[Ernst Boris Chain]]]]
* [[12ma di agosto]] - [[Ernst Boris Chain]], Britaniana ciencisto, Nobel-laureato en 1945 (n. 1906)&lt;ref&gt;{{extera ligilo |url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/chain/biographical/|titulo=Ernst B. Chain - Biographical |editero=The Nobel Prize|vidita ye=1ma di junio 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di agosto]] - [[John George Diefenbaker]], chefministro di Kanada (n. 1895)
* [[20ma di agosto]] - [[Christian Dotremont]], Belga piktisto (n. 1922)
* [[26ma di agosto]] - [[Mika Waltari]], Finlandana skriptisto (n. 1908)
* [[27ma di agosto]] - [[Louis Mountbatten]], vicerejulo di India (n. 1900)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1979: IRA bomb kills Lord Mountbatten |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/27/newsid_2511000/2511545.stm|vidita ye=27ma di agosto 2016|editero=BBC |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di septembro]] - [[Agostinho Neto]], unesma prezidanto di Angola (n. 1922)
* [[14ma di septembro]] - [[Nur Muhammad Taraki]], prezidanto di Afganistan (n. 1917)
* [[20ma di septembro]] - [[Ludvík Svoboda]], prezidanto di Chekoslovakia (n. 1895)
* [[25ma di septembro]] - [[Tapio Rautavaara]], Finlandana javelinisto, aktoro e kantisto (n. 1915)
* [[29ma di septembro]] - [[Francisco Macías Nguema]], prezidanto di Equatorala Guinea (n. 1924)
[[Arkivo:Elizabeth_Bishop,_1934_yearbook_portrait.jpg|130px|thumb|[[Elizabeth Bishop]]]]
* [[6ma di oktobro]] - [[Elizabeth Bishop]], Usana poetino (n. 1911)
* [[8ma di oktobro]] - [[Nur Muhammad Taraki‏‎]], prezidanto di Afganistan (n. 1917)
* [[16ma di oktobro]] - [[Johan Borgen]], Norvegiana skriptisto (n. 1902)
* [[22ma di oktobro]] - [[Nadia Boulanger]], Franca muzikisto, kompozisto e docero (n. 1887)
* [[26ma di oktobro]] - [[Park Chung-hee]], prezidanto di Sud-Korea (n. 1917)
* [[29ma di novembro]] - [[Zeppo Marx]], Usan aktoro di komedii (n. 1901)
* [[5ma di decembro]] - [[Sonia Delaunay]], Ukrainana-Franciana piktistino (n. 1885)
* [[27ma di decembro]] - [[Hafizullah Amin]], prezidanto di Afganistan (n. 1929)
* [[28ma di decembro]] - [[Rafael Filiberto Bonnelly]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1904)
* [[Bernat Sanjuan]], Kataluniana piktisto (n. 1915)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Sheldon Lee Glashow]], [[Abdus Salam]], [[Steven Weinberg]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Herbert Charles Brown]], [[Georg Wittig]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Allan McLeod Cormack]], [[Godfrey N. Hounsfield]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Odysseas Elytis]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Matro Teresa]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Theodore Schultz]], [[William Arthur Lewis]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1970a]]</text>
      <sha1>845akc2q170i8w790ur9y58j7yky20v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1958</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1338</id>
    <revision>
      <id>993385</id>
      <parentid>992544</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:56:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14984" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1958''' (MCMLVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 958ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 58ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 1950a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[4ma di januaro]] - ''Sputnik 1'' de [[Sovietia]] perisas enirante Terala [[atmosfero]].
* [[31ma di januaro]] - [[Usa]] lansas lua unesma [[artificala satelito]], ''[[Explorer 1]]''.

=== [[Europa]] ===
* [[1ma di januaro]] - Kreado dil [[Europana Komunitato]].
* [[29ma di januaro]] - En [[Italia]], [[prostitucado]] deklaresas nelegala, e 717 tillore permisita prostituceyi klozesas.
* [[6ma di februaro]] - En aeronavo-acidento che [[München]], mortas 23 homi qui esis ludisti, chefi e suporteri di [[Manchester United F.C.]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6/newsid_2535000/2535961.stm|titulo=1966:United players killed in air disaster|editero=BBC|vidita ye=22ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di februaro]] - [[Papo Pius la 12ma]] anuncas ke [[Santa Klara de Assisi]] (1194-1253) esas patrono-santo di [[televiziono]] pro elua spiritala vizioni.
* [[27ma di marto]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] divenas chefministro di Sovietia.
* [[8ma di junio|8ma]] til la [[29ma di junio]] - En [[Suedia]] eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]]. [[Brazilia]] vinkas [[Suedia]] (5-2) e ganas la kupo. Braziliana futbalisto [[Pelé]] ludas unesmafoye ula kupo.
* [[16ma di junio]] - [[Imre Nagy]] e tri kamaradi mortigesas pro lia agadi dum la [[Hungara revolto di 1956]].
* [[4ma di septembro]] - En [[Francia]], [[Charles de Gaulle]] prizentas lua propozo pri nova [[konstituco]].
* [[28ma di septembro]] - En [[Francia]], 80% ek votanti aceptas la nova konstituco.
* [[4ma di oktobro]] - En Francia, komencas tale nomizita [[Kinesma Franca Republiko|&quot;Kinesma Republiko&quot;]].
* [[28ma di oktobro]] - [[Papo Ioannes la 23ma|Ioannes la 23ma]] divenas papo.
* [[21ma di decembro]] - En [[Francia]], generalo [[Charles de Gaulle]] elektesas prezidanto.

=== [[Azia]] ===
* [[Februaro]] - [[Nepal]] adoptas lua unesma demokratiala [[konstituco]].
* [[24ma di aprilo]] - [[Sim Var]] divenas chefministro di Kambodja.
* [[9ma di mayo]] - [[Popul-Republiko Chinia]] ruptas diplomacala relati kun [[Japonia]].
* [[14ma di julio]] - [[Monarkio]] revokesas en [[Irak]]. [[Abd al-Karim Qasim]] divenas chefministro di la lando.
* [[27ma di septembro]] - [[Tifono]] ''Ida'' produktas adminime 1.269 morti en [[Honshu]], [[Japonia]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di februaro]] - [[Egiptia]] e [[Siria]] unionas e formacas l'[[Unionita Araba Republiko]].
* [[5ma di februaro]] - [[Gamal Abdel Nasser]] divenas l'unesma prezidanto dil Unionita Araba Republiko.
* [[21ma di februaro]] - [[Gamal Abdel Nasser]] elektesas prezidanto di [[Egiptia]] ([[Unionita Araba Republiko]]).
* [[2ma di oktobro]] - [[Guinea]] divenas nedependanta de [[Francia]]. [[Ahmed Sékou Touré]] divenas lua unesma prezidanto.
* [[5ma di oktobro]] - [[Madagaskar]] divenas nedependanta de Francia, kun [[Philibert Tsiranana]] kom lua unesma chefministro.
* [[28ma di oktobro]] - [[Chad]], [[Republiko Kongo]] e [[Gabon]] divenas autonoma republiki interne Franca Komunitato.
* Komencas produktado di [[petrolo]] en [[Nigeria]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[31ma di januaro]] - Usana fizikisto [[James Van Allen]] deskovras radiacanta zono en kosmo.
* [[1ma di decembro]] - [[Adolfo López Mateos]] sucedas [[Adolfo Ruiz Cortines]] en la prezidanteso di [[Mexikia]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[3ma di januaro]] - La [[Federuro di Westal Indii]], konsistanta ek [[Trinidad e Tobago]], [[Jamaika]] ed altra insuli, kreesas.
* [[17ma di februaro]] - [[Fidel Castro]] lansas apelo por milito kontre la rejimo di [[Fulgencio Batista]].
* [[23ma di februaro]] - [[Kuba]]na rebeli kaptas [[Juan Manuel Fangio]] dum konkurso pri [[Formulo 1]] en [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://autoetecnica.band.uol.com.br/fangio-em-cuba-ha-60-anos-com-licenca-voce-tera-que-nos-acompanhar/|titulo=Fangio em Cuba há 60 anos: “Com licença, você terá que nos acompanhar…” |editero=Auto Técnica|publikigita ye=23ma di julio 2018|vidita ye=16ma di decembro 2018 |idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di aprilo]] - Generala striko en [[Kuba]]. Fidel Castro intensigas l'ataki kontra la rejimo di Batista.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[1ma di mayo]] - [[Arturo Frondizi]] divenas prezidanto di [[Arjentinia]].
* [[4ma di mayo]] - Eventas prezidantala elekti en [[Kolumbia]].
* [[7ma di agosto]] - [[Alberto Lleras Camargo]] divenas prezidanto di [[Kolumbia]] pos l'elekti qui eventabis dum la [[4ma di mayo]] dil sama yaro.

=== [[Antarktika]] ===
* [[4ma di januaro]] - [[Edmund Hillary]] vizitas [[Suda Polo]].

== Naski ==
[[Arkivo:Grandmaster Flash - James Lavelle's Meltdown Festival 2014 (cropped).jpg|thumb|130px|[[Grandmaster Flash]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Grandmaster Flash]], Barbadana [[disk-jokeo]]
* [[7ma di januaro]] - Anni Ylävaara alias [[Rosa Liksom]], Finlandana skriptisto
* [[9ma di januaro]] - [[Mehmet Ali Ağca]], Turka teroristo qua atentis kontre la vivo dil [[Papo Ioannes Paulus la 2ma]]
* [[15ma di januaro]] - [[Boris Tadić]], prezidanto di Serbia
* [[20ma di januaro]] - [[Jimmy Zámbó]], Hungara kantisto (m. 2001)
* [[24ma di januaro]] - [[Hovik Abrahamyan]], chefministro di Armenia
* [[26ma di januaro]] - [[Anita Baker]], Usana kantistino di jazo
* [[15ma di februaro]] - [[Tomislav Nikolić]], prezidanto di Serbia
* [[16ma di februaro]] - [[Oscar Schmidt]], Braziliana basketbalisto
* [[26ma di februaro]] - [[Michel Houellebecq]], Franca skriptisto
* [[5ma di marto]] - [[Andy Gibb]], Britanian-Australiana kantisto (m. 1988)
[[Arkivo:Sharon Stone (33147462320).jpg|thumb|130px|[[Sharon Stone]]]]
* [[10ma di marto]] - [[Sharon Stone]], Usan aktorino
* [[11ma di marto]] - [[Ghazi Mashal Ajil al-Yawer]], provizora prezidanto di Irak
* 11ma di marto - [[Abdoulaye Idrissa Maïga]], chefministro di Mali
* [[12ma di marto]] - [[Dileita Mohamed Dileita]], prezidanto di Djibuti
* [[20ma di marto]] - [[Holly Hunter]], Usan aktorino
* [[21ma di marto]] - [[Gary Oldman]], Britaniana skriptisto
* [[25ma di marto]] - [[Manuel Serifo Nhamadjo]], prezidanto di Guinea-Bisau (m. 2020)
* [[31ma di marto]] - [[Kuupik Kleist]], chefministro di Grenlando
* [[3ma di aprilo]] - [[Alec Baldwin]], Usan aktoro
* [[4ma di aprilo]] - [[Cazuza]] (n. ''Agenor Araújo de Miranda Neto''), Braziliana kantisto e kompozistulo (m. 1990)
[[Arkivo:Luisa Diogo, World Economic Forum Annual Meeting 2009 2.jpg|thumb|130px|[[Luísa Dias Diogo|Luísa Diogo]]]]
* [[11ma di aprilo]] - [[Luísa Dias Diogo]], chefministrino di Mozambik
* [[17ma di aprilo]] - [[Kurt Wenner]], Usana piktisto
* [[21ma di aprilo]] - [[Andie MacDowell]], Usan aktorino
* [[25ma di aprilo]] - [[Luis Guillermo Solís Rivera]], prezidanto di Kosta Rika
* [[29ma di aprilo]] - [[Michelle Pfeiffer]], Usan aktorino
* [[1ma di mayo]] - [[Patrice Talon]], prezidanto di Benin
* [[4ma di mayo]] - [[Keith Haring]], Usana piktisto e skultisto (m. 1990)
* [[23ma di mayo]] - [[Drew Carey]], Usana televizion-aktoro e komediisto
[[Arkivo:Paul Weller1.jpg|thumb|130px|[[Paul Weller]]]]
* [[25ma di mayo]] - [[Paul Weller]], Angla muzikisto
* [[28ma di mayo]] - [[Harri Sirola]], Finlandana skriptisto (m. 2001)
* [[1ma di junio]] - [[Nambaryn Enkhbayar]], prezidanto e chefministro di Mongolia
* [[5ma di junio]] - [[Ahmed Abdallah Mohamed Sambi]], prezidanto di Komori
* 5ma di junio - [[Avigdor Liberman]], Israelana politikisto
* [[7ma di junio]] - [[Prince Rogers Nelson]], &quot;Prince&quot;, Usana kantisto, kompozisto e muzikisto (m. 2016)
[[Arkivo:Jello_Biafra_talks_about_California_politicsCC.jpg|thumb|130px|[[Jello Biafra]]]]
* [[17ma di junio]] - [[Jello Biafra]], Usana [[punk]]-muzikistulo ed aktivisto ([[Dead Kennedys]])
* [[24ma di junio]] - [[Tom Lister, Jr.]], Usana luktisto profesionala e cinem-aktoro
* [[25ma di junio]] - [[Serik Akhmetov]], chefministro di Kazakstan
* [[26ma di junio]] - [[Sam Abal]], chefministro di Papua-Nova-Guinea
* [[5ma di julio]] - [[Tzipi Livni]], Israelana politikistino
* [[6ma di julio]] - [[Duško Marković]], chefministro di Montenegro
* [[8ma di julio]] - [[Kevin Bacon]], Usan aktoro
* [[30ma di julio]] - [[Kate Bush]], Britaniana kantisto
* [[6ma di agosto]] - [[Souleymane Ndéné Ndiaye]], chefministro di Senegal
* [[7ma di agosto]] - [[Bruce Dickinson]], kantisto di la rock-bando [[Iron Maiden]]
[[Arkivo:Madonna gets Sticky &amp; Sweet in Belgium 2.jpg|thumb|130px|[[Madonna Louise Ciccone|Madonna]]]]
* [[16ma di agosto]] - [[Madonna Louise Ciccone]], Usana kantistino ed aktorino
* [[17ma di agosto]] - [[Belinda Carlisle]], Usana kantistino e kompozistino
* [[24ma di agosto]] - [[Tracy Harris]], Usan artistino
* [[25ma di agosto]] - [[Tim Burton]], Usana filmifisto
* [[26ma di agosto]] - [[Nichi Vendola]], Italiana politikisto
[[Arkivo:Michael Jackson 1988 (3678966687).jpg|thumb|130px|[[Michael Jackson]]]]
* [[29ma di agosto]] - [[Michael Jackson]], Usana kantisto (m. 2009)
* [[2ma di septembro]] - [[Zdravko Krivokapić]], chefministro di Montenegro
* [[6ma di septembro]] - [[Jeff Foxworthy]], Usana komediisto
* [[10ma di septembro]] - [[Siobhan Fahey]], Irlandana kantistino ([[Bananarama]], Shakespears Sister)
* [[11ma di septembro]] - [[Caroline Chariot-Dayez]], Belga piktisto
* [[17ma di septembro]] - [[Janez Janša]], chefministro di Slovenia
* [[22ma di septembro]] - [[Andrea Bocelli]], Italiana kantisto di opero
* [[1ma di oktobro]] - [[Andre Konstantinovich Geim]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato
* [[8ma di oktobro]] - [[Ursula von der Leyen]], Germana politikisto
* [[10ma di oktobro]] - [[Tanya Tucker]], Usana kantistino
* [[18ma di oktobro]] - [[Hrant Bagratyan]], chefministro di Armenia&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.parliament.am/deputies.php?sel=details&amp;ID=1124&amp;lang=eng |titulo=Hrant Bagratyan|editero=National Assembly of the Republic of Armenia|vidita ye=22ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Duran Duran (7020623577).jpg|thumb|130px|[[Simon Le Bon]]]]
* [[27ma di oktobro]] - [[Simon Le Bon]], Britaniana kantisto ([[Duran Duran]])
* [[29ma di oktobro]] - [[Stefan Dennis]], Australian aktoro
* [[6ma di novembro]] - [[Hery Rajaonarimampianina]], prezidanto di Madagaskar
* [[8ma di novembro]] - [[Kazuo Ishiguro]], Japoniana skriptisto, Nobel-laureato
* [[13ma di novembro]] - [[Stephenson King]], chefministro di Santa Lucia
* [[16ma di novembro]] - [[Sooronbay Jeenbekov]], prezidanto di Kirgizistan
* [[19ma di novembro]] - [[Algirdas Butkevičius]], chefministro di Lituania
[[Arkivo:Jamie Lee Curtis (29279088903).jpg|130px|thumb|[[Jamie Lee Curtis]]]]
* [[22ma di novembro]] - [[Jamie Lee Curtis]], Usan aktorino
* [[29ma di novembro]] - [[John Dramani Mahama]], prezidanto di Ghana
* [[7ma di decembro]] - [[Marie Louise Coleiro Preca]], prezidanto di Malta
* [[10ma di decembro]] - [[Phạm Minh Chính]], chefministro di Vietnam
* [[23ma di decembro]] - [[Paula-Mae Weekes]], prezidanto di Trinidad e Tobago
* [[27ma di decembro]] - [[Shahid Khaqan Abbasi]], chefministro di Pakistan
* [[Nyam-Osoryn Tuyaa]], chefministrino di Mongolia

== Morti ==
[[Arkivo:Ernst_Heinkel.jpg|thumb|130px|[[Ernst Heinkel]]]]
* [[30ma di januaro]] - [[Ernst Heinkel]], German aeroplano-konstruktisto (n. 1888)
* 30ma di januaro - [[Jean Crotti]], Franca piktisto (n. 1878)
* [[1ma di februaro]] - [[Clinton Joseph Davisson]], Usana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1881)
* [[8ma di februaro]] - [[Zbigniew Pronaszko]], Polona piktisto (n. 1885)
* [[13ma di februaro]] - [[Georges Rouault]], Franca piktisto (n. 1871)
* [[1ma di marto]] - [[Giacomo Balla]], Italiana piktisto (n. 1871)
* [[17ma di marto]] - [[John Pius Boland]], Irlandana tenisisto (n. 1870)
* [[24ma di marto]] - [[Anni Swan]], Finlandana skriptisto (n. 1875)
* [[8ma di aprilo]] - [[Alcibíades Arosemena]], prezidanto di Panama (n. 1883)
* [[11ma di aprilo]] - [[Konstantin Yuon]], Rusa piktisto (n. 1875)
* [[16ma di aprilo]] - [[Rosalind Franklin]], Britaniana biokemiistino (n. 1920)
* [[1ma di mayo]] - [[Oscar Torp]], chefministro di Norvegia (n. 1893)
* [[29ma di mayo]] - [[Juan Ramón Jiménez]], Hispana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1881)
* [[13ma di junio]] - [[Pierre-Étienne Flandin]], chefministro di Francia (n. 1889)
* [[16ma di junio]] - [[Imre Nagy]], Hungara politikisto, judiciita a morto (n. 1896)
[[Arkivo:Nereu Ramos crop.jpg|thumb|130px|[[Nereu Ramos]]]]
* [[18ma di junio]] - [[Nereu Ramos]], prezidanto di Brazilia (n. 1888)
* [[20ma di junio]] - [[Kurt Alder]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1902)
* [[23ma di junio]] - [[Armas Järnefelt]], Finlandana kompozisto ed orkestrestro (n. 1869)
* [[11ma di agosto]] - [[Ivan Čargo]], Sloveniana piktisto (n. 1898)
* [[14ma di agosto]] - [[Frédéric Joliot-Curie]], Franciana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Nobel-laureato]] pri [[kemio]] en 1935 (n. 1900)
* [[16ma di agosto]] - [[José Domingues dos Santos]], chefministro di Portugal (n. 1885)
* [[22ma di agosto]] - [[Roger Martin du Gard]], Franca skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1881)
* [[26ma di agosto]] - [[Ralph Vaughan Williams]], Britaniana kompozisto e orkestrestro (n. 1872)
* [[27ma di agosto]] - [[Ernest Lawrence]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1901)
* [[18ma di septembro]] - [[Olaf Gulbransson]], Norvegiana piktisto e desegnisto (n. 1873)
* [[25ma di septembro]] - [[John Broadus Watson]], Usana psikologo (n. 1878)
* [[1ma di oktobro]] - [[Robert Rafailovich Falk]], Rusa piktisto (n. 1886)
[[Arkivo:Pope Pius XII, April 1958.jpg|thumb|130px|[[Papo Pius la 12ma|Pius la 12ma]]]]
* [[9ma di oktobro]] - [[Papo Pius la 12ma]] (n. 1876)
* [[11ma di oktobro]] - [[Maurice de Vlaminck]], Franca piktisto (n. 1876)
* [[24ma di oktobro]] - [[George Edward Moore]], Britaniana filozofo (n. 1873)
* [[1ma di novembro]] - [[Maria Jarema]], Polona piktistino (n. 1908)
* [[15ma di novembro]] - [[Tyrone Power]], Usan aktoro (n. 1914)
* [[24ma di novembro]] - [[Robert Cecil, 1ma Viskomto Cecil de Chelwood]], Britanian advokato, diplomacisto e politikisto, Nobel-laureato (n. 1864)
* [[15ma di decembro]] - [[Wolfgang Pauli]], Austriana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] en 1945 (n. 1900)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Pavel Alexeyevich Cherenkov|Pavel Cherenkov]], [[Ilya Frank]] ed [[Igor Yevgenyevich Tamm|Igor Tamm]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Frederick Sanger]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[George Wells Beadle]], [[Edward Lawrie Tatum]], [[Joshua Lederberg]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Boris Leonidovich Pasternak|Boris Pasternak]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Georges Pire]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>dd0n6mbsxwg9xa4yjcmzctp37awkpkn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1955</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1354</id>
    <revision>
      <id>993386</id>
      <parentid>992725</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:57:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13208" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1955''' (MCMLV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 955ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 55ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 6ma yaro di la [[yari 1950a]].

== Eventi ==
=== [[Mondo]] ===
* [[12ma di aprilo]] - [[Vacino]] kontre [[poliomielito]] developita da [[Jonas Salk]] deklaresas sekura ed efikiva.
* [[28ma di julio]] - Unesma kongreso pri [[Interlingua]] eventas en [[Tours]], [[Francia]].
* [[2ma di oktobro]] - [[ENIAC]] (Angliana: ''Electronic Numerical Integrator And Computer''), unesma tote elektronikala [[komputero]] klozesas.
* [[14ma di decembro]] - [[Albania]], [[Austria]], [[Bulgaria]], [[Kambodja]], [[Finlando]], [[Hispania]], [[Hungaria]], [[Republiko di Irlando]], [[Italia]], [[Jordania]], [[Laos]], [[Libia]], [[Nepal]], [[Portugal]], [[Rumania]] e [[Sri Lanka]] divenas membri di [[Unionita Nacioni]].
* Mondo havas {{formatnum:2755823000}} habitanti.

=== [[Europa]] ===
* [[12ma di marto]] - En [[Finlando]] lansesas nova banko-bilieti da [[Tapio Wirkkala]].
* [[5ma di aprilo]] - [[Winston Churchill]] renuncas kom [[Listo di chefministri di Unionita Rejio|chefministro di Unionita Rejio]].
* [[18ma di aprilo]] - en [[Hungaria]] [[Imre Nagy]] koaktesas renuncar de l'ofico di chefministro.
* [[5ma di mayo]] - [[West-Germania]] divenas suverena stato.
* [[9ma di mayo]] - [[West-Germania]] divenas membro di [[NATO]].
* [[14ma di mayo]] - [[Sovietia]], [[Albania]], [[Bulgaria]], [[Chekoslovakia]], [[Est-Germania]], [[Hungaria]], [[Polonia]] e [[Rumania]] fondas militala organizuro [[Warszawa-pakto]].
* [[24ma di mayo]] - L'unesma [[televiziono|televizion]]-emiso publika en [[Finlando]].
* [[29ma di mayo]] - [[Papo Pius la 12ma]] beatifikas [[Marcellin Champagnat]].
* [[11ma di junio]] - Acidento en la ralio* [[24 hori apud Le Mans]] produktas 80 morti e plua kam cent spektanti vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/11/newsid_3726000/3726535.stm|editero=BBC |titulo=1955: Le Mans disaster claims 77 lives|vidita ye=30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - Okupeso di [[Austria]] da [[Federiti de la duesma mondomilito|Federiti]] finas.
* [[25ma di agosto]] - Lasta [[Sovietia|Sovietiana]] trupi foriras Austria.
* [[7ma di septembro]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] elektesas sekretario di Komunista partiso di [[Sovietia]].
* [[15ma di novembro]] - [[Vladimir Vladimirovich Nabokov|Vladimir Nabokov]] publikigas lua novelo ''Lolita'' en [[Paris]].
* [[26ma di oktobro]] - [[Austria]] esas itere nedependanta e deklaras su neutrala.

=== [[Azia]] ===
* [[26ma di januaro]] - [[Leng Ngeth]] divenas chefministro di [[Kambodja]].
* [[2ma di marto]] - En [[Kambodja]], rejulo [[Norodom Sihanouk]] renuncas favore lua patro, rejulo [[Norodom Suramarit]].
* [[15ma di agosto]] - [[India]]ni probas invadar pacifike [[Goa]], ma [[Portugal]]an armeo reaktas e 20 homi perisas.
* [[18ma di agosto]] - [[India]] e [[Portugal]] ruptas diplomacala relati.
* [[3ma di oktobro]] - [[Norodom Sihanouk]] proklamas su chefministro di [[Kambodja]].
* [[26ma di oktobro]] - [[Ngo Dinh Diem]] deklaras su prezidanto di [[Sud-Vietnam]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Sudan]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[19ma di januaro]] - {{formatnum:5000}} [[Francia|Franca]] soldati partoprenas en l'[[operaco Véronique]], dum la [[milito en Aljeria]].
* [[18ma di agosto]] - Komencas l'[[unesma interna milito en Sudan]].
* [[14ma di decembro]] - [[Angola]] divenas transmara provinco de [[Portugal]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[3ma di marto]] - [[Elvis Presley]] debutas en [[televiziono]].
* [[15ma di aprilo]] - Unesma [[McDonald's]] apertesas en [[Des Plaines, Illinois]] 
* [[17ma di julio]] - [[Disney-lando]] apertesas en [[Anaheim]], [[Kalifornia]].
* [[1ma di decembro]] - En [[Montgomery, Alabama]], [[Rosa Parks]] refuzas cedar elua sidilo en [[autobuso]] a blanka homo. Ta boikoto divenis simbolo por la [[Movado por Civil Yuri]] en [[Usa]].

=== [[Central-Amerika]] ===
* [[2ma di januaro]] - Prezidanto di [[Panama]] [[José Antonio Remón]] ocidesas.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[16ma di septembro]] - [[Stato-stroko]] en [[Arjentinia]] depozas [[Juan Domingo Perón]].
* [[3ma di oktobro]] - [[Juscelino Kubitschek de Oliveira]] vinkas prezidantal elekti en [[Brazilia]].

== Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Alexandru Athanasiu]], chefministro di Rumania
[[Arkivo:Rowan Atkinson @ Mr bean's Holiday premiere 04.jpg|thumb|130px|[[Rowan Atkinson]]]]
* [[6ma di januaro]] - [[Rowan Atkinson]], Angla komik-aktoro
* [[18ma di januaro]] - [[Kevin Costner]], Usan aktoro
* [[26ma di januaro]] - [[Eddie Van Halen]], Nederlandana-Usana muzikisto e kantisto ([[Van Halen (bando)|Van Halen]])
* [[28ma di januaro]] - [[Nicolas Sarkozy]], prezidanto di Francia
* [[4ma di februaro]] - [[Mikuláš Dzurinda]], chefministro di Slovakia
[[Arkivo:John Grisham.jpg|thumb|130px|[[John Grisham]]]]
* [[8ma di februaro]] - [[John Grisham]], Usana skriptisto
* [[11ma di februaro]] - [[Anneli Jäätteenmäki]], Finlandana politikisto, unesma chefministrino di Finlando
* [[17ma di februaro]] - [[Mo Yan]], pseudonimo di '''Guan Moye''', Chiniana skriptisto, Nobel-laureato
* [[24ma di februaro]] - [[Steve Jobs]], fondinto di ''[[Apple Computer]]'' (m. 2012)
* 24ma di februaro - [[Alain Prost]], Franca automobilisto di Formulo 1
* [[28ma di februaro]] - [[Gilbert Gottfried]], Usan aktoro e komediisto
* [[1ma di marto]] - [[Denis Mukwege]], mediko de la Demokratial Republiko Kongo, Nobel-laureato pri paco
* [[9ma di marto]] - [[Ornella Muti]], Italian aktorino
[[Arkivo:Nina Hagen Kirchentag 2011.jpg|thumb|130px|[[Nina Hagen]]]]
* [[11ma di marto]] - [[Nina Hagen]], Germana kantistino
* [[17ma di marto]] - [[Gary Sinise]], Usan aktoro
* [[19ma di marto]] - [[Bruce Willis]], Usan aktoro
* [[22ma di marto]] - [[Valdis Zatlers]], prezidanto di Latvia
* [[27ma di marto]] - [[Mariano Rajoy Brey]], chefministro di Hispania
* [[31ma di marto]] - [[Angus Young]], Skota muzikisto ([[AC/DC]])
* [[14ma di aprilo]] - [[Millán Salcedo]], Hispan aktoro
[[Arkivo:Grand Duke Henri 29.09.2006.jpg|thumb|130px|[[Henri de Luxemburgia|Granda-Duko Henri]]]]
* [[16ma di aprilo]] - Granda-Duko [[Henri de Luxemburgia]]
* [[24ma di aprilo]] - [[John de Mol Jr.]], Nederlandana komuniko-magnato
* [[8ma di mayo]] - [[Meles Zenawi Asres]], prezidanto e chefministro di Etiopia (m. 2012)
* [[17ma di mayo]] - [[Bill Paxton]], Usan aktoro e filmifisto (m. 2017)
* [[16ma di mayo]] - [[Olga Korbut]], Rusa gimnastikisto
* [[27ma di mayo]] - [[Richard Schiff]], Usan aktoro
* [[30ma di mayo]] - [[Brian Kent Kobilka]], Usana profesoro, Nobel-laureato pri kemio
[[Arkivo:Michel_Platini_2010.jpg|thumb|130px|[[Michel Platini]]]]
* [[21ma di junio]] - [[Michel Platini]], Franca futbalisto
* [[24ma di junio]] - [[Parviz Parastui]], Iranana cinem-aktoro
* [[26ma di junio]] - [[Mick Jones]], Britaniana muzikisto ([[The Clash]])
* [[27ma di junio]] - [[Isabelle Adjani]], Franc aktorino
* [[30ma di junio]] - [[Egils Levits]], prezidanto di Latvia
* [[4ma di julio]] - [[Eero Heinäluoma]], Finlandana politikisto, prezidanto di Social-demokrata Partiso
[[Arkivo:Mia_Couto.jpg|thumb|130px|[[Mia Couto]]]]
* [[5ma di julio]] - [[Mia Couto]], Mozambikana skriptisto
* [[21ma di julio]] - [[Taco (kantistulo)|Taco]], Indoneziana-Nederlandana kantisto
* [[26ma di julio]] - [[Asif Ali Zardari]], prezidanto di Pakistan
* [[4ma di agosto]] - [[Billy Bob Thornton]], Usan aktoro e filmifisto
* [[18ma di agosto]] - [[Djoomart Otorbaev]], chefministro di Kirgizistan
* [[19ma di agosto]] - [[Apisai Ielemia]], chefministro di Tuvalu
* [[3ma di septembro]] - [[Steve Jones]], Britaniana gitaristo ([[Sex Pistols]])
* [[7ma di oktobro]] - [[Yo-Yo Ma]], Chiniana-Franciana muzikisto
* [[11ma di oktobro]] - [[Moctar Ouane]], chefministro di Mali
[[Arkivo:Bill Gates World Economic Forum 2013.jpg|130px|thumb|[[Bill Gates]]]]
* [[28ma di oktobro]] - [[Bill Gates]], fondinto di ''[[Microsoft]]''
* 28ma di oktobro - [[Esmon Saimon]], prezidanto di Vanuatu
* [[4ma di novembro]] - [[Matti Vanhanen]], chefministro di Finlando
* [[6ma di novembro]] - [[Paul Romer]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[9ma di novembro]] - [[Fernando Meirelles]], Braziliana filmifisto
* [[11ma di novembro]] - [[Jigme Singye Wangchuck]], rejulo di [[Bhutan]]
[[Arkivo:Whoopi Goldberg - Comic Relief 2006 - Daniel Langer.jpg|thumb|130px|[[Whoopi Goldberg]]]]
* [[13ma di novembro]] - [[Whoopi Goldberg]], Usan aktorino
* [[16ma di novembro]] - [[Guillermo Lasso]], prezidanto di Equador
* [[24ma di novembro]] - [[Najib Azmi Mikati]], chefministro di Libano
* [[27ma di novembro]] - [[Bill Nye]], Usana mekanikal injenioro e televiziono-prizentisto
* [[28ma di novembro]] - [[Alessandro Altobelli]], Italiana futbalisto
* [[30ma di novembro]] - [[Billy Idol]], Britaniana [[rock]]-kantisto
* [[6ma di decembro]] - [[Aires Bonifácio Ali]], chefministro di Mozambik
* [[10ma di decembro]] - [[Reinhold Mitterlehner]], chefministro di Austria
* [[15ma di decembro]] - [[Paul Simonon]], Britaniana muzikisto, kantisto e kompozisto ([[The Clash]])
* [[22ma di decembro]] - [[Thomas Christian Südhof]], German-Usana biokemiisto, Nobel-laureato
* [[28ma di decembro]] - [[Liu Xiaobo]], Chinana paco-aktivisto, Nobel-laureato pri paco (m. 2017)
* 28ma di decembro - [[Aleksandras Abišala]], chefministro di Lituania

== Morti ==
* [[2ma di januaro]] - [[José Antonio Remón]], prezidanto di Panama (n. 1908)
[[Arkivo:Hans Hedtoft 1954.jpg|130px|thumb|[[Hans Hedtoft]]]]
* [[29ma di januaro]] - [[Hans Hedtoft]], chefministro di Dania (n. 1903)
* [[31ma di januaro]] - [[John Raleigh Mott]], Nobel-laureato pri paco (n. 1865)
* [[18ma di februaro]] - [[Kim Seong-soo]], Sud-Koreana politikisto (n. 1891)
* [[5ma di marto]] - [[Antanas Merkys]], prezidanto e chefministro di Lituania (n. 1887)
* [[6ma di marto]] - [[Mammad Amin Rasulzade]], prezidanto di Demokrata Republiko Azerbaijan (n. 1884)
* [[11ma di marto]] - Sinioro [[Alexander Fleming]], Britaniana ciensisto qua deskovris [[penicilino]], Nobel-laureato en 1945&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/11/newsid_2538000/2538043.stm|titulo=1955: Farewell to sciencist who discovered penicillin|editero=BBC|vidita ye=30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1881)
[[Arkivo:Portrait of Charlie Parker in 1947.jpg|thumb|130px|[[Charlie Parker]]]]
* [[12ma di marto]] - [[Charlie Parker]], Usana jazo-muzikisto (n. 1920)
* [[19ma di marto]] - [[Mihály Károlyi]], chefministro di Hungaria (n. 1875)
* [[23ma di marto]] - [[Artur Bernardes]], prezidanto di Brazilia (n. 1875)
* [[10ma di aprilo]] - [[Pierre Teilhard de Chardin]], Franca filozofo e paleontologiisto (n. 1881)
* [[18ma di aprilo]] - [[Albert Einstein]], Germana-Usana fizikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1955: Albert Einstein dies |editero=BBC|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/18/newsid_3721000/3721783.stm|vidita ye=30ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; (n. 1879)
* [[1ma di julio]] - [[Adolfo de la Huerta]], prezidanto di Mexikia (n. 1881)
* [[23ma di julio]] - [[Cordell Hull]], Usana politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1871)
* [[5ma di agosto]] - [[Carmen Miranda]], Brazilian aktorino e dansitino (n. 1909)
[[Arkivo:Der Schriftsteller Thomas Mann im Jahr 1926.jpg|130px|thumb|[[Thomas Mann]]]]
* [[12ma di agosto]] - [[Thomas Mann]], Germana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1875)
* 12ma di agosto - [[James Batcheller Sumner]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1887)
* [[17ma di agosto]] - [[Fernand Léger]], Franca piktisto (n. 1881)
* [[24ma di septembro]] - [[Francisco Gavidia]], Salvadorana skriptisto (n. 1863)
* [[30ma di septembro]] - [[James Dean]], Usan aktoro (n. 1931)
* 30ma di septembro - [[Pentti Haanpää]], Finlandana skriptisto (n. 1905)
* [[4ma di oktobro]] - [[Alexandros Papagos]], chefministro di Grekia (n. 1883)
* [[13ma di oktobro]] - [[Manuel Ávila Camacho]], prezidanto di Mexikia (n. 1896)
[[Arkivo:JoseOrtegayGasset.jpg|thumb|130px|[[José Ortega y Gasset]]]]
* [[18ma di oktobro]] - [[José Ortega y Gasset]], Hispana filozofo (n. 1883)
* [[27ma di oktobro]] - [[Juan de Dios Martínez]], prezidanto di Equador (n. 1875)
* [[5ma di novembro]] - [[Maurice Utrillo]], Franca piktistulo (n. 1882)
* [[20ma di novembro]] - [[Tomasz Arciszewski]], Polona politikisto, chefministro en exilo (n. 1877)
* [[27ma di novembro]] - [[Arthur Honegger]], Franca-Suisa kompozisto (n. 1892)
* [[13ma di decembro]] - [[António Egas Moniz]], Portugalana nevrologiisto, Nobel-laureato (n. 1874)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Willis Eugene Lamb]], [[Polykarp Kusch]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Vincent du Vigneaud]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Hugo Theorell|Axel Hugo Theodor Theorell]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Halldór Laxness]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: ne premiizita

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1950a]]</text>
      <sha1>g7hvynv08e9vkvol4xepbzcnv7ikiuu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1982</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1382</id>
    <revision>
      <id>993334</id>
      <parentid>993283</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:21:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12194" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1982''' (MCMLXXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 982ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 82ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 3ma yaro di la [[yari 1980a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[10ma di marto]] - Omna non [[planeto|planeti]] esas en sama latero di [[Suno]].

=== [[Mondo]] ===
* [[28ma di novembro]] - Reprezentanti di 88 stati kunvenas en [[Genève]] pro konvencionar pri liberigo dil internaciona komerco.
* [[29ma di novembro]] - [[Unionita Nacioni]] demandas ke [[Sovietia]] retretez de [[Afganistan]].
* [[2ma di decembro]] - Unesma [[artificala kordio]] instalesas a [[Barney Clark]]. Ilu vivos dum 112 dii pos l'operaco.
* [[26ma di decembro]] - ''Time Magazine'' selektas [[komputatoro]]* kom &quot;homulo dil yaro&quot;.

=== [[Europa]] ===
* [[11ma di januaro]] - En [[Hispania]], [[Asturia]] divenas autonoma regiono.
* [[28ma di januaro]] - En [[Italia]] James L. Dozier liberigesas da anti-terorista trupi pos 42-dia kidnapo da [[Reda Brigadi]].
* [[9ma di marto]] - [[Charles Haughey]] divenas chefministro (''Taoiseach'') di [[Republiko Irlando]].
* [[30ma di mayo]] - [[Hispania]] divenas membro di [[NATO]].
* [[20ma di junio]] - [[IRA]] explozas du bombi en [[London]]. To mortigas 8 e vundas plusa 47 soldati.
* [[15ma di julio]] - [[Valencia (regiono)|Valencia]], en [[Hispania]], konquestas sua statuto di autonomio.
* [[8ma di oktobro]] - En [[Polonia]] militala rejimo interdiktas [[sindikato Solidareso]].
* [[25ma di septembro]] - Finlandana [[Keijo Rosberg|Keijo 'Keke' Rosberg]] divenas mondala championo pri [[Formulo 1]]
* [[12ma di novembro]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] nominesas chefo di [[Sovietia]].
* [[14ma di novembro]] - En [[Polonia]] l' aresto 11-monata di [[Lech Wałęsa]] finas.
* [[30ma di novembro]] - [[Papo Ioannes Paulus la 2ma]] vizitas [[Hispania]].
* [[15ma di decembro]] - [[Hispania]] apertas lua frontiero kun [[Gibraltar]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/15/newsid_2559000/2559887.stm|title=1982: Spain opens border with the Rock|publisher=BBC|accessdate=21ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;

=== [[Azia]] ===
* [[2ma di februaro]] - Masakro en Hama, [[Siria]].
* [[25ma di aprilo]] - [[Israel]] retretas de [[Sinai]] segun pacala pakto kun [[Egiptia]].
* [[6ma di junio]] - [[Milito di Libano]] komencas: [[Israel]]ana trupi duktata da [[Ariel Sharon]] konquestos suda Libano til [[Beirut]].
* [[13ma di junio]] - En [[Saudi-Arabia]] [[Fahd]] divenas rejo.
* [[20ma di agosto]] - Multanaciona trupi venas surveyar la retreto di [[PLO]] de [[Beirut]].
* [[4ma di decembro]] - Nova [[konstituco]] en [[Popul-Republiko Chinia]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di februaro]] - [[Senegal]] e [[Gambia]] formacas laxa uniono di stati, konocata kom [[Kunfederuro Senegambia]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[13ma di januaro]] - [[Aeroplano]] [[Boeing 737]] kolizionas kontre ponto en [[Washington DC]], falas che [[rivero Potomac]], e 78 homi mortas.
* [[17ma di aprilo]] - Nova [[konstituco]] di [[Kanada]] imperas totala nedependo de [[Unionita Rejio]].
* [[12ma di junio]] - En [[New York]] 750.000 homi demonstras kontre nuklear armi.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[19ma di marto]] - [[Arjentinia]]na soldati rivovenas l'[[insulo Sud-Georgia]] en [[Falklandi]] anticipante milito.
* [[2ma di aprilo]] - [[Arjentinia]] konquestas Falklandi ed anuncas ke 149-yara regno dal Angli finas.
* [[1ma di mayo]] - En Falklandi, avioni ''[[Avro Vulcan]]'' del Unionita Rejio bombardas aerodromo di [[Port Stanley]].
* [[2ma di mayo]] - [[Submara navo]] di Unionita Rejio igas sinkar ''General Belgrano'' dum la [[milito di Falklandi]].
* [[4ma di mayo]] - [[Milito di Falklandi]]: [[Arjentinia]]n ''Exocet''-projektilo sinkas Britaniana militonavo ''HMS Sheffield''.&lt;ref name=history&gt;{{cite web|url=http://www.thepeoplehistory.com/may4th.html|title = What happened on May 4th - This day in History |publisher= thepeoplehistory.com |language={{en}} |accessdate=3ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di mayo]] - Unionita Rejio rivovenas [[Falklandi]] e konquestas la bayo di San Carlos. Unesma granda landala kombato che l'insulo.
* [[14ma di junio]] - [[Milito di Falklandi]] finas.

== Naski ==
[[Arkivo:David Nalbandian (7411448814).jpg|130px|thumb|[[David Nalbandian]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[David Nalbandian]], Arjentiniana tenisisto
* [[13ma di januaro]] - [[Guillermo Coria]], Arjentiniana tenisisto
* [[25ma di januaro]] - [[Noemi]], italiana kantistino
* [[5ma di februaro]] - [[Marco Di Meco]], Italiana muzikisto
* [[10ma di februaro]] - [[Justin Gatlin]], Usan atleto
* [[17ma di februaro]] - [[Adriano Leite Ribeiro]], Braziliana futbalisto
* [[3ma di marto]] - [[Marjorie Estiano]], Brazilian aktorino
* [[21ma di marto]] - [[Maria Elena Camerin]], Italiana tenisistino
[[Arkivo:Danica Patrick AA Signing 2010 05 27.JPG|130px|thumb|[[Danica Patrick]]]]
* [[25ma di marto]] - [[Danica Patrick]], Usan automobilistino
* [[10ma di aprilo]] - [[Chyler Leigh]], Usan aktorino, kantistino e manekinino
* [[15ma di aprilo]] - [[Seth Rogen]], Usan aktoro e komediisto
* [[22ma di aprilo]] - [[Kaká]], Braziliana futbalisto
* [[30ma di aprilo]] - [[Kirsten Dunst]], Usan aktorino
* [[15ma di mayo]] - [[Jessica Sutta]], Usana kantistino, dansistino, beleso-manekinino ed aktorino ([[Pussycat Dolls]])
* 15ma di mayo - [[Layal Abboud]], Libanana kantistino, dansistino e manekinino
* [[24ma di mayo]] - [[Tiago Camilo]], Braziliana judoisto
* [[29ma di mayo]] - [[Ana Beatriz Barros]], Braziliana manekino
* [[1ma di junio]] - [[Justine Henin]], Belgiana tenisistino
[[Arkivo:IsinbaevaC.JPG|thumb|130px|[[Yelena Isinbayeva]]]]
* [[3ma di junio]] - [[Yelena Isinbayeva]], Rusian atletino
* [[9ma di junio]] - [[Christina Stürmer]], Austriana kantistino
* 9ma di junio - [[Mamuka Bakhtadze]], chefministro di Gruzia
* [[20ma di junio]] - [[Yas]], Iranana kantisto
* [[28ma di junio]] - [[Irakli Garibashvili]], chefministro di Gruzia
* [[1ma di julio]] - [[Anelia]], Bulgariana kantistino
* [[9ma di julio]] - [[Sakon Yamamoto]], Japonian automobilisto
[[Arkivo:Loreal Femina Women Awards 2012.jpg|thumb|130px|[[Priyanka Chopra]]]]
* [[18ma di julio]] - [[Priyanka Chopra]], Indiana manekinino ed aktorino
* [[2ma di agosto]] - [[Hélder Postiga]], Portugalana futbalisto
* [[15ma di agosto]] - [[Lia Quartapelle]], Italiana politikistino
* [[30ma di agosto]] - [[Andy Roddick]], Usana tenisisto
* [[7ma di septembro]] - [[Emese Szász]], Hungara skermistino
* [[28ma di septembro]] - [[Anderson Varejão]], Braziliana basketbalisto
* [[2ma di oktobro]] - [[Cléo Pires]], Brazilian aktorino
[[Arkivo:Ian Thorpe (6870963982).jpg|thumb|130px|[[Ian Thorpe]]]]
* [[13ma di oktobro]] - [[Ian Thorpe]], Australiana natisto, Olimpiala championo
* [[18ma di oktobro]] - [[Svetlana Loboda]], Ukrainana kantistino
* [[12ma di novembro]] - [[Yulia Kovalchuk]], Rusa kantistino
* [[23ma di novembro]] - [[Asafa Powell]], Jamaikan atleto
* [[28ma di novembro]] - [[Leandro Barbosa]], Braziliana basketbalisto
* [[30ma di novembro]] - [[Elisha Cuthbert]], Kanadan aktorino
* [[8ma di decembro]] - [[Nicki Minaj]], Trinidadana kantistino e kompozistino
* [[16ma di decembro]] - [[Anna Sedokova]], Ukrainana kantistino
* [[20ma di decembro]] - [[Keny Arkana]], Arjentiniana kantistino di rap

== Morti ==
* [[13ma di januaro]] - [[Marcel Camus]], Franciana filmifisto (n. 1912)
* [[18ma di januaro]] - [[Huang Xianfan]], Chiniana historiisto (n. 1899)
[[Arkivo:ElisBA1979.jpg|130px|thumb|[[Elis Regina]]]]
* [[19ma di januaro]] - [[Elis Regina]], Braziliana kantistino (n. 1945)
* [[22ma di januaro]] - [[Eduardo Frei Montalva]], prezidanto di Chili (n. 1911)
* [[24ma di januaro]] - [[Alfredo Ovando Candía]], prezidanto di Bolivia (n. 1918)
* [[17ma di februaro]] - [[Thelonious Monk]], Usana jazo-muzikisto (n. 1917)
* [[2ma di marto]] - [[Philip K. Dick]], Usana skriptisto di ciencala fiktivajo (n. 1928)
* [[3ma di marto]] - [[William Francis Giauque]], Kanadana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
[[Arkivo:John_Belushi_HS_Yearbook.jpeg|thumb|130px|[[John Belushi]]]]
* [[5ma di marto]] - [[John Belushi]], Usan aktoro (n. 1949)
* [[6ma di marto]] - [[Ayn Rand]], Usana skriptistino e filozofo (n. 1905)
* [[12ma di marto]] [[Johan Wilhelm Rangell]], chefministro di Finlando (n. 1894)
* [[28ma di marto]] - [[William Giauque]],  Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
* [[29ma di marto]] - [[Carl Orff]], Germana kompozisto (n. 1895)
* [[24ma di aprilo]] - [[Sérgio Buarque de Holanda]], Braziliana skriptisto, jurnalisto e literaturo-kritikisto (n. 1902)
* [[8ma di mayo]] - [[Gilles Villeneuve]], Franc automobilisto di ''[[Formulo 1]]'' (n. 1950)
* [[22ma di mayo]] - [[Cevdet Sunay]], prezidanto di Turkia (n. 1899)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.biyografi.info/kisi/cevdet-sunay |titulo=Cevdet Sunay biyografisi|idiomo={{tr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di mayo]] - [[Tauno Palo]], Finlandan aktoro (n. 1908)
* [[29ma di mayo]] - [[Romy Schneider]], Austrian aktorino (n. 1938)
* [[2ma di junio]] - [[Fazal Ilahi Chaudhry]], prezidanto di Pakistan (n. 1904)
* [[10ma di junio]] - [[Rainer Werner Fassbinder]], Germana filmifisto (n. 1945)
* [[12ma di junio]] - [[Karl von Frisch]], Austriana zoologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1886)
* [[16ma di junio]] - [[James Honeyman-Scott]], Usana gitaristo ([[The Pretenders]]) (n. 1958)
* [[4ma di julio]] - [[Silvestre Antonio Guzmán Fernández]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1911)
* [[18ma di julio]] - [[Roman Osipovich Jakobson|Roman Jakobson]], Rusa linguisto, fonologisto e teoriisto pri literaturo (n. 1896)
* [[24ma di julio]] - [[Jean Girault]], Franca filmifisto (n. 1924)
* [[12ma di agosto]] - [[Tomás Romero Pereira]], prezidanto di Paraguay (n. 1886)
* 12ma di agosto - [[Henry Fonda]], Usan aktoro (n. 1905)
[[Arkivo:Hugo_Theorell_nobel.jpg|thumb|130px|[[Hugo Theorell]]]]
* [[15ma di agosto]] - [[Hugo Theorell]], Suediana ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1903)
* [[21ma di agosto]] - Rejulo [[Sobhuza la 2ma di Swazilando]] (nune [[Eswatini]]) (n. 1899)
* [[23ma di agosto]] - [[Stanford Moore]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1913)
* [[29ma di agosto]] - [[Ingrid Bergman]], Suedian aktorino (n. 1915)
* [[1ma di septembro]] - [[Władysław Gomułka]], Poloniana politikisto (n. 1905)
* [[11ma di septembro]] - [[Wifredo Lam]], Kubana piktisto (n. 1902)
* [[14ma di septembro]] - [[Kristján Eldjárn]], prezidanto di Islando (n. 1916)
[[Arkivo:Grace_Kelly_1956.jpg|thumb|130px|[[Grace Kelly]]]]
* 14ma di septembro - [[Grace Kelly]], Usan aktorino e princino di Monako (n. 1929)
* [[4ma di oktobro]] - [[Ahmed Hassan al-Bakr]], prezidanto di Irak (n. 1914)
* 4ma di oktobro - [[Stefanos Stefanopulos]], chefministro di Grekia (n. 1898)
* [[8ma di oktobro]] - [[Philip Noel-Baker]], barono Noel-Baker, Kanadana pacifisto, Nobel-laureato (n. 1889)
* [[18ma di oktobro]] - [[Pierre Mendès France]], chefministro di Francia (n. 1907)
* [[5ma di novembro]] - [[Jacques Tati]] (nask. Tatischeff), Franc aktoro e filmifisto (n. 1907)
* [[10ma di novembro]] - [[Leonid Brejnev]], chefo di [[Sovietia]] (n. 1906)
* [[23ma di novembro]] - [[Adoniran Barbosa]], Braziliana kantisto e kompozisto (n. 1910)
* [[2ma di decembro]] - [[Marty Feldman]], Usan aktoro e komediisto (n. 1934)
* [[Georges Moureaux]], Franca Idisto, redaktero di la revuo ''Progreso'' (n. 1914)
* [[Ahmad al-Khatib]], chefministro di Siria (n. 1933)

== Nobel-premiiziti ==
{{commonscat}}
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Kenneth G. Wilson]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Aaron Klug]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Sune Bergström]], [[Bengt I. Samuelsson]], [[John Robert Vane]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Gabriel García Márquez]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Alva Myrdal]], [[Alfonso García Robles]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[George Stigler|George Joseph Stigler]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1980a]]</text>
      <sha1>1ljp4ht25205m2k7bj1qdjp82e4soij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993363</id>
      <parentid>993334</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:37:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12216" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1982''' (MCMLXXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 982ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 82ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 3ma yaro di la [[yari 1980a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[10ma di marto]] - Omna non [[planeto|planeti]] esas en sama latero di [[Suno]].

=== [[Mondo]] ===
* [[28ma di novembro]] - Reprezentanti di 88 stati kunvenas en [[Genève]] pro konvencionar pri liberigo dil internaciona komerco.
* [[29ma di novembro]] - [[Unionita Nacioni]] demandas ke [[Sovietia]] retretez de [[Afganistan]].
* [[2ma di decembro]] - Unesma [[artificala kordio]] instalesas a [[Barney Clark]]. Ilu vivos dum 112 dii pos l'operaco.
* [[26ma di decembro]] - ''Time Magazine'' selektas [[komputatoro]]* kom &quot;homulo dil yaro&quot;.

=== [[Europa]] ===
* [[11ma di januaro]] - En [[Hispania]], [[Asturia]] divenas autonoma regiono.
* [[28ma di januaro]] - En [[Italia]] James L. Dozier liberigesas da anti-terorista trupi pos 42-dia kidnapo da [[Reda Brigadi]].
* [[9ma di marto]] - [[Charles Haughey]] divenas chefministro (''Taoiseach'') di [[Republiko Irlando]].
* [[30ma di mayo]] - [[Hispania]] divenas membro di [[NATO]].
* [[20ma di junio]] - [[IRA]] explozas du bombi en [[London]]. To mortigas 8 e vundas plusa 47 soldati.
* [[15ma di julio]] - [[Valencia (regiono)|Valencia]], en [[Hispania]], konquestas sua statuto di autonomio.
* [[8ma di oktobro]] - En [[Polonia]] militala rejimo interdiktas [[sindikato Solidareso]].
* [[25ma di septembro]] - Finlandana [[Keijo Rosberg|Keijo 'Keke' Rosberg]] divenas mondala championo pri [[Formulo 1]]
* [[12ma di novembro]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] nominesas chefo di [[Sovietia]].
* [[14ma di novembro]] - En [[Polonia]] l' aresto 11-monata di [[Lech Wałęsa]] finas.
* [[30ma di novembro]] - [[Papo Ioannes Paulus la 2ma]] vizitas [[Hispania]].
* [[15ma di decembro]] - [[Hispania]] apertas lua frontiero kun [[Gibraltar]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/15/newsid_2559000/2559887.stm|title=1982: Spain opens border with the Rock|publisher=BBC|accessdate=21ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;

=== [[Azia]] ===
* [[2ma di februaro]] - Masakro en Hama, [[Siria]].
* [[25ma di aprilo]] - [[Israel]] retretas de [[Sinai]] segun pacala pakto kun [[Egiptia]].
* [[6ma di junio]] - [[Milito di Libano]] komencas: [[Israel]]ana trupi duktata da [[Ariel Sharon]] konquestos suda Libano til [[Beirut]].
* [[13ma di junio]] - En [[Saudi-Arabia]] [[Fahd]] divenas rejo.
* [[20ma di agosto]] - Multanaciona trupi venas surveyar la retreto di [[PLO]] de [[Beirut]].
* [[4ma di decembro]] - Nova [[konstituco]] en [[Popul-Republiko Chinia]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di februaro]] - [[Senegal]] e [[Gambia]] formacas laxa uniono di stati, konocata kom [[Kunfederuro Senegambia]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[13ma di januaro]] - [[Aeroplano]] [[Boeing 737]] kolizionas kontre ponto en [[Washington DC]], falas che [[rivero Potomac]], e 78 homi mortas.
* [[17ma di aprilo]] - Nova [[konstituco]] di [[Kanada]] imperas totala nedependo de [[Unionita Rejio]].
* [[12ma di junio]] - En [[New York]] 750.000 homi demonstras kontre nuklear armi.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[19ma di marto]] - [[Arjentinia]]na soldati rivovenas l'[[insulo Sud-Georgia]] en [[Falklandi]] anticipante milito.
* [[2ma di aprilo]] - [[Arjentinia]] konquestas Falklandi ed anuncas ke 149-yara regno dal Angli finas.
* [[1ma di mayo]] - En Falklandi, avioni ''[[Avro Vulcan]]'' del Unionita Rejio bombardas aerodromo di [[Port Stanley]].
* [[2ma di mayo]] - [[Submara navo]] di Unionita Rejio igas sinkar ''General Belgrano'' dum la [[milito di Falklandi]].
* [[4ma di mayo]] - [[Milito di Falklandi]]: [[Arjentinia]]n ''Exocet''-projektilo sinkas Britaniana militonavo ''HMS Sheffield''.&lt;ref name=history&gt;{{cite web|url=http://www.thepeoplehistory.com/may4th.html|title = What happened on May 4th - This day in History |publisher= thepeoplehistory.com |language={{en}} |accessdate=3ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di mayo]] - Unionita Rejio rivovenas [[Falklandi]] e konquestas la bayo di San Carlos. Unesma granda landala kombato che l'insulo.
* [[14ma di junio]] - [[Milito di Falklandi]] finas.

== Naski ==
[[Arkivo:David Nalbandian (7411448814).jpg|130px|thumb|[[David Nalbandian]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[David Nalbandian]], Arjentiniana tenisisto
* [[13ma di januaro]] - [[Guillermo Coria]], Arjentiniana tenisisto
* [[25ma di januaro]] - [[Noemi]], italiana kantistino
* [[5ma di februaro]] - [[Marco Di Meco]], Italiana muzikisto
* [[10ma di februaro]] - [[Justin Gatlin]], Usan atleto
* [[17ma di februaro]] - [[Adriano Leite Ribeiro]], Braziliana futbalisto
* [[3ma di marto]] - [[Marjorie Estiano]], Brazilian aktorino
* [[21ma di marto]] - [[Maria Elena Camerin]], Italiana tenisistino
[[Arkivo:Danica Patrick AA Signing 2010 05 27.JPG|130px|thumb|[[Danica Patrick]]]]
* [[25ma di marto]] - [[Danica Patrick]], Usan automobilistino
* [[10ma di aprilo]] - [[Chyler Leigh]], Usan aktorino, kantistino e manekinino
* [[15ma di aprilo]] - [[Seth Rogen]], Usan aktoro e komediisto
* [[22ma di aprilo]] - [[Kaká]], Braziliana futbalisto
* [[30ma di aprilo]] - [[Kirsten Dunst]], Usan aktorino
* [[15ma di mayo]] - [[Jessica Sutta]], Usana kantistino, dansistino, beleso-manekinino ed aktorino ([[Pussycat Dolls]])
* 15ma di mayo - [[Layal Abboud]], Libanana kantistino, dansistino e manekinino
* [[24ma di mayo]] - [[Tiago Camilo]], Braziliana judoisto
* [[29ma di mayo]] - [[Ana Beatriz Barros]], Braziliana manekino
* [[1ma di junio]] - [[Justine Henin]], Belgiana tenisistino
[[Arkivo:IsinbaevaC.JPG|thumb|130px|[[Yelena Isinbayeva]]]]
* [[3ma di junio]] - [[Yelena Isinbayeva]], Rusian atletino
* [[9ma di junio]] - [[Christina Stürmer]], Austriana kantistino
* 9ma di junio - [[Mamuka Bakhtadze]], chefministro di Gruzia
* [[20ma di junio]] - [[Yas]], Iranana kantisto
* [[28ma di junio]] - [[Irakli Garibashvili]], chefministro di Gruzia
* [[1ma di julio]] - [[Anelia]], Bulgariana kantistino
* [[9ma di julio]] - [[Sakon Yamamoto]], Japonian automobilisto
[[Arkivo:Loreal Femina Women Awards 2012.jpg|thumb|130px|[[Priyanka Chopra]]]]
* [[18ma di julio]] - [[Priyanka Chopra]], Indiana manekinino ed aktorino
* [[2ma di agosto]] - [[Hélder Postiga]], Portugalana futbalisto
* [[15ma di agosto]] - [[Lia Quartapelle]], Italiana politikistino
* [[30ma di agosto]] - [[Andy Roddick]], Usana tenisisto
* [[7ma di septembro]] - [[Emese Szász]], Hungara skermistino
* [[28ma di septembro]] - [[Anderson Varejão]], Braziliana basketbalisto
* [[2ma di oktobro]] - [[Cléo Pires]], Brazilian aktorino
[[Arkivo:Ian Thorpe (6870963982).jpg|thumb|130px|[[Ian Thorpe]]]]
* [[13ma di oktobro]] - [[Ian Thorpe]], Australiana natisto, Olimpiala championo
* [[18ma di oktobro]] - [[Svetlana Loboda]], Ukrainana kantistino
* [[12ma di novembro]] - [[Yulia Kovalchuk]], Rusa kantistino
* [[23ma di novembro]] - [[Asafa Powell]], Jamaikan atleto
* [[28ma di novembro]] - [[Leandro Barbosa]], Braziliana basketbalisto
* [[30ma di novembro]] - [[Elisha Cuthbert]], Kanadan aktorino
* [[8ma di decembro]] - [[Nicki Minaj]], Trinidadana kantistino e kompozistino
* [[16ma di decembro]] - [[Anna Sedokova]], Ukrainana kantistino
* [[20ma di decembro]] - [[Keny Arkana]], Arjentiniana kantistino di rap

== Morti ==
* [[13ma di januaro]] - [[Marcel Camus]], Franciana filmifisto (n. 1912)
* [[18ma di januaro]] - [[Huang Xianfan]], Chiniana historiisto (n. 1899)
[[Arkivo:ElisBA1979.jpg|130px|thumb|[[Elis Regina]]]]
* [[19ma di januaro]] - [[Elis Regina]], Braziliana kantistino (n. 1945)
* [[22ma di januaro]] - [[Eduardo Frei Montalva]], prezidanto di Chili (n. 1911)
* [[24ma di januaro]] - [[Alfredo Ovando Candía]], prezidanto di Bolivia (n. 1918)
* [[17ma di februaro]] - [[Thelonious Monk]], Usana jazo-muzikisto (n. 1917)
* [[2ma di marto]] - [[Philip K. Dick]], Usana skriptisto di ciencala fiktivajo (n. 1928)
* [[3ma di marto]] - [[William Francis Giauque]], Kanadana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
[[Arkivo:John_Belushi_HS_Yearbook.jpeg|thumb|130px|[[John Belushi]]]]
* [[5ma di marto]] - [[John Belushi]], Usan aktoro (n. 1949)
* [[6ma di marto]] - [[Ayn Rand]], Usana skriptistino e filozofo (n. 1905)
* [[12ma di marto]] [[Johan Wilhelm Rangell]], chefministro di Finlando (n. 1894)
* [[28ma di marto]] - [[William Giauque]],  Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
* [[29ma di marto]] - [[Carl Orff]], Germana kompozisto (n. 1895)
* [[24ma di aprilo]] - [[Sérgio Buarque de Holanda]], Braziliana skriptisto, jurnalisto e literaturo-kritikisto (n. 1902)
* [[8ma di mayo]] - [[Gilles Villeneuve]], Franc automobilisto di ''[[Formulo 1]]'' (n. 1950)
* [[22ma di mayo]] - [[Cevdet Sunay]], prezidanto di Turkia (n. 1899)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.biyografi.info/kisi/cevdet-sunay |titulo=Cevdet Sunay biyografisi|idiomo={{tr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di mayo]] - [[Tauno Palo]], Finlandan aktoro (n. 1908)
* [[29ma di mayo]] - [[Romy Schneider]], Austrian aktorino (n. 1938)
* [[2ma di junio]] - [[Fazal Ilahi Chaudhry]], prezidanto di Pakistan (n. 1904)
* [[10ma di junio]] - [[Rainer Werner Fassbinder]], Germana filmifisto (n. 1945)
* [[12ma di junio]] - [[Karl von Frisch]], Austriana zoologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1886)
* [[16ma di junio]] - [[James Honeyman-Scott]], Usana gitaristo ([[The Pretenders]]) (n. 1958)
* [[4ma di julio]] - [[Silvestre Antonio Guzmán Fernández]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1911)
* [[18ma di julio]] - [[Roman Osipovich Jakobson|Roman Jakobson]], Rusa linguisto, fonologisto e teoriisto pri literaturo (n. 1896)
* [[24ma di julio]] - [[Jean Girault]], Franca filmifisto (n. 1924)
* [[12ma di agosto]] - [[Tomás Romero Pereira]], prezidanto di Paraguay (n. 1886)
* 12ma di agosto - [[Henry Fonda]], Usan aktoro (n. 1905)
[[Arkivo:Hugo_Theorell_nobel.jpg|thumb|130px|[[Hugo Theorell]]]]
* [[15ma di agosto]] - [[Hugo Theorell]], Suediana ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1903)
* [[21ma di agosto]] - Rejulo [[Sobhuza la 2ma di Swazilando]] (nune [[Eswatini]]) (n. 1899)
* [[23ma di agosto]] - [[Stanford Moore]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1913)
* [[29ma di agosto]] - [[Ingrid Bergman]], Suedian aktorino (n. 1915)
* [[1ma di septembro]] - [[Władysław Gomułka]], Poloniana politikisto (n. 1905)
* [[11ma di septembro]] - [[Wifredo Lam]], Kubana piktisto (n. 1902)
* [[14ma di septembro]] - [[Kristján Eldjárn]], prezidanto di Islando (n. 1916)
[[Arkivo:Grace_Kelly_1956.jpg|thumb|130px|[[Grace Kelly]]]]
* 14ma di septembro - [[Grace Kelly]], Usan aktorino e princino di Monako (n. 1929)
* [[4ma di oktobro]] - [[Ahmed Hassan al-Bakr]], prezidanto di Irak (n. 1914)
* 4ma di oktobro - [[Stefanos Stefanopulos]], chefministro di Grekia (n. 1898)
* [[8ma di oktobro]] - [[Philip Noel-Baker]], barono Noel-Baker, Kanadana pacifisto, Nobel-laureato (n. 1889)
* [[18ma di oktobro]] - [[Pierre Mendès France]], chefministro di Francia (n. 1907)
* [[5ma di novembro]] - [[Jacques Tati]] (nask. Tatischeff), Franc aktoro e filmifisto (n. 1907)
* [[10ma di novembro]] - [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]], chefo di [[Sovietia]] (n. 1906)
* [[23ma di novembro]] - [[Adoniran Barbosa]], Braziliana kantisto e kompozisto (n. 1910)
* [[2ma di decembro]] - [[Marty Feldman]], Usan aktoro e komediisto (n. 1934)
* [[Georges Moureaux]], Franca Idisto, redaktero di la revuo ''Progreso'' (n. 1914)
* [[Ahmad al-Khatib]], chefministro di Siria (n. 1933)

== Nobel-premiiziti ==
{{commonscat}}
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Kenneth G. Wilson]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Aaron Klug]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Sune Bergström]], [[Bengt I. Samuelsson]], [[John Robert Vane]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Gabriel García Márquez]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Alva Myrdal]], [[Alfonso García Robles]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[George Stigler|George Joseph Stigler]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1980a]]</text>
      <sha1>auah4pxkjnmodm3ph0yjcc8m27oqbim</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12ma di januaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1739</id>
    <revision>
      <id>993348</id>
      <parentid>966336</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:53:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5468" xml:space="preserve">{{Januaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''12ma di januaro''' esas la 12ma dio di la yaro segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 353 dii til la fino di la yaro (354 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).

----
== Dio ==
* Dio di la Revoluciono, en [[Zanzibar]]

== Eventi ==
* [[1616]] - L'urbo [[Belém]] fondesas en  [[Brazilia]].
* [[1701]] - Kelka regioni de [[Nederlando]] adoptas [[Gregoriala kalendario]].
* [[1918]] - [[Judo|Judi]] en [[Finlando]] recevas plena civitaneso.
* [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: Granda atako di [[Sovietia]]n armeo kontre Germana trupi en esto di [[Europa]].
* [[1964]] - Rebeli deklaras [[Zanzibar]] [[republiko]].
* [[1970]] - [[Biafra]] kapitulacas, e [[Nigerian interna milito]] finas.
* [[1976]] - [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]] aceptas [[PLO]] kom membro di UN.
* [[1998]] - 19 Europala stati abnegas la klonado di homo.
* [[2006]] - Dum la lasta dio di la pilgrimo a [[Meka]], [[Saudi-Arabia]], adminime 345 personi mortas pro tramplado, dum tumulti che ceremonio &quot;stonago dil demono&quot;.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Hundreds killed in hajj stampede|url=https://www.theguardian.com/world/2006/jan/12/saudiarabia.religion|date=12ma di januaro 2006|publisher=The Guardian|accessdate=25ma di decembro 2020|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2010]] - Violentoza [[ter-tremo]] en [[Haiti]] destruktas cirkume 70% de [[Port-au-Prince]] e produktas plu kam {{formatnum:40000}} morti, segun [[Reda Kruco]]&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/8460417.stm &quot;Haiti earthquake death toll 'may be 50,000'&quot;.] BBC News (BBC). 15ma di januaro 2010.&lt;/ref&gt;.
* [[2014]] - Forta [[ciklono]] frapas [[Tonga]], e produktas adminime 1 morto e multa destruktado.
* [[2015]] - L'armeo di [[Kamerun]] mortigas 143 kombatanti di [[Boko Haram]].
* [[2016]] - Explozo en la historiala quartero Sultanahmet en [[Istanbul]], [[Turkia]], produktas adminime 10 morti e 15 vunditi.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.timesofmalta.com/articles/view/20160112/world/turkish-police-seal-off-historic-istanbul-square-after-blast.598505 |title= Updated - At least 10 dead in explosion in historic Istanbul square |publisher=TimesOfMalta.com |language={{en}}|accessdate=12ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - [[Barack Obama]] anuncas la fino di la politiko surnomizita &quot;humida pedi, sika pedi&quot;, qua permisis a [[Kuba]]ni, qui eniris nelegale en [[Usa]], rezidar en lua teritorio e divenar Usana civitani.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2017/jan/12/obama-ends-cuba-immigration-policy-wet-foot-dry-foot|title=Obama ends 'wet foot, dry foot' policy for Cuban immigrants |publisher=The Guardian|date=12ma di januaro 2017|accessdate=13ma di januaro 2017|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[251]] - [[Santa Antonius la Granda]], santo de [[katolik-eklezio]] (m. 356)
* [[1628]] - [[Charles Perrault]], [[Francia|Franca]] skriptisto (m. 1703)
* [[1737]] - [[John Hancock]], Usana patrioto (m. 1793)
* [[1751]] - Rejulo [[Ferdinando la 1ma di la Du Sicilii]] (m. 1825)
* [[1810]] - Rejulo [[Ferdinando la 2ma di la Du Sicilii]] (m. 1859)
* [[1852]] - [[Joseph Joffre]], Franca militisto (m. 1931)
* [[1873]] - [[Spyridon Louis]], Greka atleto (m. 1940)
* [[1876]] - [[Jack London]], Usana skriptisto (m. 1916)
* 1876 - [[Fevzi Çakmak]], chefministro di Turkia (m. 1950)
* 1876 - [[Konstantinos Demertzis]], chefministro di Grekia (m. 1936)
* [[1880]] - [[Hjalmar Eklund]], Finlandana pionira Idisto (m. 1937)
* [[1882]] - [[José Luis Tejada Sorzano]], prezidanto di Bolivia (m. 1938)
* [[1893]] - [[Hermann Göring]], Germana nacional-socialisto (m. 1946)
* 1893 - [[Alfred Rosenberg]], Germana nacional-socialisto (m. 1946)
* [[1899]] - [[Paul Hermann Müller]], Suisa kemiisto, Nobel-laureato (m. 1965)
* [[1916]] - [[Pieter Willem Botha]], ex-prezidanto di Sudafrika (m. 2006)
* [[1929]] - [[Alasdair MacIntyre]], Skota filozofo
* [[1936]] - [[Émile Lahoud]], ex-prezidanto di Libano
* [[1939]] - [[Joachim Yhombi-Opango]], prezidanto e chefministro di la Republiko Kongo (m. 2020)
* [[1942]] - [[Ramiro de León Carpio]], prezidanto di Guatemala (m. 2002)
* 1942 - [[Michel Mayor]], Suisa astrofizikisto, Nobel-laureato pri fiziko
* [[1944]] - [[Joe Frasier]], Usana boxisto (m. 2011)
* [[1956]] - [[Nikolai Noskov]], Rusa kantisto
* [[1970]] - [[Zack de la Rocha]], Usana muzikisto ([[Rage Against the Machine]])

== Morti ==
* [[1519]] - [[Maximilian la 1ma, Santa Romana Imperiestro]] (n. 1459)
* [[1537]] - [[Lorenzo di Credi]], Italiana piktisto e skultisto (n. c. 1459)
* [[1665]] - [[Pierre de Fermat]], Franca matematikisto (n. 1601)
* [[1834]] - [[William Wyndham Grenville]], chefministro di Unionita Rejio (n. 1759)
* [[1916]] - [[Georgios Theotokis]], chefministro di Grekia (n. 1844)
* [[1960]] - [[Nevil Shute]], Britaniana skriptisto (n. 1899)
* [[1976]] - [[Agatha Christie]], Britaniana skriptisto (n. 1890)
* [[1983]] - [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]], prezidanto di [[Sovietia]] (n. 1903)
* [[1993]] - [[Józef Czapski]], Polona piktisto (n. 1896)
* [[1997]] - [[Charles B. Huggins]], Usana mediko e fiziologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1901)
* [[2001]] - [[Adhemar Ferreira da Silva]], Brazilian atleto (n. 1927)
* [[2003]] - [[Leopoldo Fortunato Galtieri]], ex-prezidanto di Arjentinia (n. 1926)
* 2003 - [[Maurice Gibb]], Britaniana kantisto (n. 1949)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Januaro]]</text>
      <sha1>ncqdekjqaywb5vaq0bfmj2hlapdn7ce</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>13ma di januaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1740</id>
    <revision>
      <id>993430</id>
      <parentid>979817</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:43:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6841" xml:space="preserve">{{Januaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''13ma di januaro''' esas la 13ma [[dio]] di la yaro segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 352 dii til la fino di la yaro (353 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).
----
== Dio ==
* Dio di la liberigo, en [[Togo]].

== Eventi ==
* [[1129]] - [[Papo Honorius la 2ma]] ordinacas [[Germana Kavalieri]].
* [[1177]] - Leopold la 5ma divenas duko di [[Austria]].
* [[1610]] - [[Galileo Galilei]] deskovras la 4ma luno di [[Jupitero]].
* [[1898]] - Franca skriptisto [[Émile Zola]] publikigas lua texto “J'accuse” suportante oficiro [[Alfred Dreyfus]], qua judiciesis pro spionajo.
* [[1902]] - [[Ibn Saud]] konquestas [[Riad]]. Ilu komencas krear [[Saudi-Arabia]].
* [[1906]] - En [[Panama]], granda fairo destruktas preske komplete [[Panama-urbo]].
* [[1910]] - Unesmafoye audesas [[opero]] per [[radio]], kande “Cavalleria rusticana” e “Pajazzo” emisesas da [[Metropolitan Opera]], de [[New York]].
* [[1915]] - [[Ter-tremo]] en [[Avezzano]], [[Italia]], produktas {{formatnum:29800}} morti.
* [[1935]] - En plebicito en [[Saarlando]], 90.3% votas yes pri uniono kun [[nacional-socialista Germania]].
* [[1950]] - [[Finlando]] establisas diplomacala relati kun [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[1953]] - [[Josip Broz Tito]] elektesas prezidanto di la [[Republiko Socialista Federala di Yugoslavia]].
* [[1963]] - Prezidanto di [[Togo]] [[Sylvanus Olympio]] asasinesas.
* [[1964]] - Konflikti inter Mohamedani e Hindui en [[Kalkuta]], India, produktas plua kam 100 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/13/newsid_4098000/4098363.stm|titulo=1964: Riots in Calcutta leave more than 100 dead|editero=BBC|vidita ye=12ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1967]] - Eventas militarala [[stato-stroko]] en [[Togo]].
* [[1982]] - [[Aeroplano]] [[Boeing 737]] kolizionas kontre ponto en [[Washington DC]], falas en la [[fluvio Potomac]] e produktas 78 morti.
* [[1991]] - Sovietiana trupi okupas [[televiziono|televiziono-domo]] en [[Vilnius]], [[Lituania]].
* [[1992]] - [[Japonia]] demandas pardono de [[Korea]] pro kruelega agi dum la [[duesma mondomilito]].
* 1992 - [[Mário Soares]] rielektesas prezidanto di [[Portugal]].
* [[2001]] - [[Ter-tremo]] en [[Salvador]] kun forteso 7.6 che la [[skalo di Richter]], produktas 800 morti.
* [[2012]] - Navo por pasajeri ''Costa Concordia'' krulas en [[Mediteraneo]] kun plu kam {{formatnum:4000}} personi en nave. L'acidento produktas 25 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= http://noticias.bol.uol.com.br/economia/2012/03/12/setor-de-cruzeiros-demonstra-otimismo-apesar-de-naufragio-do-costa-concordia.jhtm |titulo=Setor de cruzeiros demonstra otimismo apesar de naufrágio do Costa Concordia|editero=bol.com.br}}&lt;/ref&gt;
* [[2014]] - Mili di personi protestas en [[Bangkok]], [[Tailando]] kontre l'administrado di la chefministrino [[Yingluck Shinawatra]].
* [[2015]] - Atako per [[obuso]] kontre [[autobuso]] en la regiono [[Doneck]], [[Ukraina]], produktas 10 morti e 13 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://pt.radiovaticana.va/news/2015/01/14/ucr%C3%A2nia_%E2%80%93_ataque_provoca_10_mortos_e_13_feridos_em_donetsk/1118149 |titulo=Ucrânia - ataque provoca 10 mortos e 13 feridos na região de Donetsk|idiomo={{pt}}|editero=radiovaticana.va|vidita ye=14ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.bbc.com/news/world-europe-30798426 |titulo=Ukraine conflict: Shell hits bus 'killing 12' in Buhas |idiomo={{en}}|vidita ye=14ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - [[Kolumbia]]na guvernerio e la [[gerilo|gerilera]]* grupo ''Ejército de Liberación Nacional'' - ELN - komencas negociar pri la fino di la militeto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2017/01/13/colombia-e-eln-iniciam-no-equador-conversas-para-por-fim-ao-conflito-armado.htm|titulo= Colômbia e ELN iniciam no Equador conversas para pôr fim ao conflito armado|publikigita ye=13ma di januaro 2017|vidita ye=14ma di januaro 2017|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1749]] - [[Maler Müller]], Germana poeto e piktisto (m. 1825)
* [[1846]] - [[Benigno Ferreira]], prezidanto di Paraguay (m. 1920)
* [[1848]] - [[Lilla Cabot Perry]], Usana piktistino (m. 1933)
* [[1857]] - [[Mary Dignam]], Kanadana piktistino (m. 1938)
* [[1864]] - [[Wilhelm Wien]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1928)
* [[1870]] - [[Jedrzej Moraczewski]], chefministro di Polonia (m. 1944)
* [[1893]] - [[Chaim Soutine]], Lituana-Franciana piktisto (m. 1943)
* [[1906]] - [[Zhou Youguang]], Chiniana linguisto (m. 2017)
* [[1911]] - [[Ananda Samarakoon]], Srilankana kompozisto e muzikisto (m. 1962)
* [[1927]] - [[Sydney Brenner]], Sudafrikana biologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 2019)
* [[1929]] - [[Villy Sørensen]], Dana skriptisto (m. 2001)
* [[1941]] - [[Pasqual Maragall i Mira]], Kataluniana politikisto
* [[1946]] - [[Tevita Momoedonu]], chefministro di Fidji (m. 2020)
* [[1947]] - [[Sydney Brenner]], Sudafrikana biologo, Nobel-laureato
* [[1960]] - [[Eric Betzig]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[1966]] - [[Mike Tyson]], Usana boxisto
* [[1970]] - [[Marco Pantani]], Italiana biciklisto (m. 2004)
* [[1972]] - [[Vitaly Scherbo]], Bielorusa gimnastikisto, Olimpiala championo
* 1972 - [[Stine Jensen]], Danian-Nederlandana filozofo e skriptisto
* [[1977]] - [[Orlando Bloom]], Britanian aktoro
* [[1976]] - [[Magno Alves]], Braziliana futbalisto
* [[1982]] - [[Guillermo Coria]], Arjentiniana tenisisto
* [[1987]] - [[Artem Novikov]], chefministro di Kirgizistan

== Morti ==
* [[1625]] - [[Jan Brueghel la olda]], Flandriana piktisto (n. 1568)
* [[1854]] - [[Fructuoso Rivera]], prezidanto di Uruguay (n. 1784)
* [[1894]] - [[William Waddington]], chefministro di Francia (n. 1826)
* [[1916]] - [[Victoriano Huerta]], prezidanto di Mexikia (n. 1850)
* [[1923]] - [[Alexandre Ribot]], chefministro di Francia (n. 1842)
* [[1929]] - [[Wyatt Earp]], Usana komisario (n. 1848)
* [[1941]] - [[James Joyce]], Irlandana skriptisto (n. 1882)
* [[1956]] - [[Lyonel Feininger]], German-Usana piktisto (n. 1871)
* [[1963]] - [[Sylvanus Olympio]], prezidanto di Togo (n. 1902)
* [[1978]] - [[Hubert Horatio Humphrey Jr.]], ex-viceprezidanto di Usa e senatano por [[Minnesota]] (n. 1911)
* [[1982]] - [[Marcel Camus]], Franca filmifisto (n. 1911)
* [[1985]] - [[Adam Marczyński]], Polona piktisto (n. 1908)
* [[1988]] - [[Chiang Ching-kuo]], prezidanto di [[Taiwan]] (n. 1910)
* [[1993]] - [[René Pleven]], chefministro di Francia (n. 1901)
* [[2010]] - [[Teddy Pendergrass]], Usana kantisto e kompozisto ([[Harold Melvin &amp; The Blue Notes]]) (n. 1950)
* [[2012]] - [[Rauf Denktaş]], unesma prezidanto di [[Turka republiko di Norda Chipro]] (n. 1924)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Januaro]]</text>
      <sha1>iq1vo0ppvn1k3elgm82vnco4szntf6z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>9ma di februaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1761</id>
    <revision>
      <id>993335</id>
      <parentid>992437</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:22:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6009" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''9ma di februaro''' esas la 40ma [[dio]] di la yaro segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 325 dii til la fino di la yaro (326 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[474]] - En [[Konstantinoplo]], [[Zeno (imperiestro)|Zeno]] deklaresas imperiestro di la [[Est-Roman imperio]], [[Bizanco]].
* [[1621]] - [[Papo Gregorius la 15ma|Gregorius la 15ma]] divenas papo.
* [[1796]] - [[Imperiestro Qianlong]] de [[Chinia]] renuncas, ma duros duktar la rejio til 1799.
* [[1822]] - [[Haiti]]ana trupi, komandata da [[Jean-Pierre Boyer]], invadas [[Santo Domingo]], por revokar lore proklamita [[Dominikana Republiko]].
* [[1918]] - [[Germana imperio]] signatas paco-kontrato kun [[Ukraina]].
* [[1920]] - [[Ligo di la nacioni]] donas [[Spitsbergen]] a [[Norvegia]].
* [[1928]] - Eventas atako en [[Nikaragua]] kontre [[Usa]]n okupeso, komandata da [[Augusto César Sandino]], kun la partopreno di {{formatnum:6000}} soldati.
* [[1963]] - Aeroplano ''[[Boeing 727]]'' flugas unesmafoye.
* [[1964]] - [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en Innsbruck, [[Austria]], finas.
* [[1969]] - [[Boeing 747]] flugas unesmafoye.
* [[1991]] - [[Lituania|Lituani]] votas por nedependo.
* [[2014]] - Forta tempesti kun [[nivo]] en [[Tokyo]] ed altra regioni di [[Japonia]] produktas 11 morti e plu kam 1,200 personi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2014/02/09/tempestade-de-neve-deixa-11-mortos-e-1200-feridos-no-japao.htm |title= Tempestade de neve deixa 11 mortos e 1.200 feridos no Japão|author = UOL |accessdate=9 di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[2015]] - Plu kam 20 enmigranti mortas pro koldeso en batelo proxim l'insulo [[Lampedusa]], [[Italia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/09/mais-de-20-migrantes-mortos-de-frio-em-barco-no-mediterraneo.htm |title= Mais de 20 migrantes mortos de frio em barco no Mediterrâneo|language={{pt}}|accessdate=9ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - En [[Germania]] du treni kun pasajanti kolizionas en Bad Aibling, proxim la frontiero kun [[Austria]]. To produktas 12 morti e 85 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-35530538 |title=Germany train crash: Several killed in Bavarian town of Bad Aibling |publisher=BBC|language=Angla|accessdate=9ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - Komencas la [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Pyeongchang]], [[Sud-Korea]]. [[Nord-Korea]] e [[Sud-Korea]] konkursos kune, per unionita esquadi.

== Naski ==
* [[1737]] - [[Thomas Paine]], Angla-Usana politikisto e filozofo (m. 1809)
* [[1773]] - [[William Henry Harrison]], prezidanto di Usa (m. 1841)
* [[1800]] - [[Joseph von Führich]], Austriana piktisto (m. 1876)
* [[1846]] - [[Wilhelm Maybach]], Germana industriisto e projetisto di automobili (m. 1929)
* [[1889]] - [[Tryggvi Þórhallsson]], chefministro di Islando (m. 1935)
* [[1893]] - [[Georgios Athanasiadis-Novas]], Grekian advokato, chefministro di Grekia (m. 1987)
* [[1902]] - [[Léon M'Ba]], prezidanto e chefministro di [[Gabon]] (m. 1967)
* [[1909]] - [[Carmen Miranda]], Brazilian aktorino e kantistino (m. 1955)
* [[1910]] - [[Jacques Monod]], Franciana biokemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1976)
* [[1926]] - [[Garret FitzGerald]], ''Taoiseach'' (chefministro) di la [[Republiko di Irlando]] (m. 2011)
* [[1932]] - [[Gerhard Richter]], Germana piktisto e fotografisto
* [[1940]] - [[John Maxwell Coetzee]], Sudafrikana skriptisto, Nobel-laureato
* [[1942]] - [[Carole King]], Usana kantistino, kompozistino e muzikistino
* 1942 - [[Manuel Castells]], Hispana sociologo
* 1942 - [[Mahendra Chaudhry]], chefministro di Fidji
* 1942 - [[Kirsten Thorup]], Dana skriptistino
* [[1943]] - [[Joseph E. Stiglitz]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1943]] - [[Joe Pesci]], Usan aktoro
* [[1945]] - [[Mia Farrow]], Usan aktorino
* [[1959]] - [[Filipe Nyusi]], prezidanto di Mozambik
* [[1967]] - [[Gaston Browne]], chefministro di Antigua e Barbuda
* [[1974]] - [[Amber Valletta]], Usana manekinino ed aktorino
* [[1990]] - [[Camille Winbush]], Usana televizion-aktorino

== Morti ==
* [[1670]] - [[Frederik la 3ma]], rejo di Dania (n. 1609)
* [[1855]] - [[Francisco Xavier de Luna Pizarro]], Peruana sacerdoto e politikisto (n. 1780)
* [[1874]] - [[Jules Michelet]], Franca historiisto (n. 1798)
* 1874 - [[Sophie Rostopchine, komtino de Ségur]], Franca skriptisto (n. 1799)
* [[1881]] - [[Fyodor Mihailovich Dostoyevski|Fyodor Dostoyevski]], Rusa poeto (n. 1821)
* [[1905]] - [[Adolph von Menzel]], Germana piktisto (n. 1815)
* [[1913]] - [[Manuel Enrique Araujo]], prezidanto di Salvador (n. 1865)
* [[1934]] - [[Claudio Williman]], prezidanto di Uruguay (n. 1861)
* [[1942]] - [[Lauri Kristian Relander]], prezidanto di Finlando (n. 1883)
* [[1946]] - [[Júlio Prestes]], Braziliana politikisto (n. 1882)
* [[1957]] - [[Miklós Horthy]], Hungara admiralo, regento di [[Hungaria]] de 1920 til 1944 (n. 1868)
* [[1960]] - [[Alexandre Nikolayevich Benois]], Rusa piktisto (n. 1870)
* 1960 - [[Ernő Dohnányi]], Hungara kompozisto e muzikisto (n. 1877)
* [[1961]] - [[Carlos Luz]], Braziliana politikisto (n. 1894)
* [[1975]] - [[Pierre Dac]], Franca humuristo (n. 1893)
* [[1979]] - [[Dennis Gabor]], Hungara-Britaniana fizikisto, inventinto di [[hologramo]], Nobel-laureato en 1971 (n. 1900)
* [[1981]] - [[Bill Haley]], Usana muzikisto ([[Bill Haley &amp; His Comets) (n. 1925)
* [[1984]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]], chefo di komunista partiso di [[Sovietia]] (n. 1914)
* [[1994]] - [[Howard Martin Temin]], Usana genetikisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1934)
* [[2001]] - [[Herbert Simon]], Usana ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1916)
* [[2002]] - Princino [[Margaret di Unionita Rejio]] (n. 1930)
* [[2016]] - [[Sushil Koirala]], chefministro di Nepal (n. 1939)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>7xqi0swztmiwrq5p7n92afldarxaz2h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>13ma di februaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1765</id>
    <revision>
      <id>993336</id>
      <parentid>992260</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:22:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5736" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''13ma di februaro''' esas la 44ma [[dio]] di la yaro segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 321 dii til la fino di la yaro (322 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1668]] - [[Hispania]] agnoskas [[Portugal]] kom nedependanta lando.
* [[1689]] - [[Mary la 2ma di Anglia|Mary la 2ma]] kronizesas rejino di [[Anglia]], [[Skotia]] ed [[Irlando]].
* [[1768]] - [[Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier]], militisto e nobelo Franca (m. 1835)
* [[1817]] - Pos la [[batalio di Chacabuco]], [[José de San Martín]] eniras [[Santiago, Chili|Santiago]].
* [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Federiti de la duesma mondomilito|Westala federiti]] bombardas [[Dresden]] tre severe.
* 1945 - Duesma mondomilito: [[Sovietia]]ni okupas [[Budapest]], [[Hungaria]].
* [[1959]] - [[Fidel Castro]] divenas chefministro di [[Kuba]].
* 1959 - [[Rómulo Betancourt]] divenas prezidanto di [[Venezuela]].
* [[1960]] - [[Francia]] probas lua unesma [[atomobombo]].
* [[1974]] - [[Alexandr Isayevich Soljenicin|Alexandr Soljenicin]] proskriptesas ek [[Sovietia]].
* [[1980]] - Komencas [[Vintrala Olimpiala Ludi]] en Lake Placid, [[Nova-York]], [[Usa]].
* [[1984]] - En [[Sovietia]], [[Konstantin Chernenko]] divenas chefo di komunista partiso pos la morto di [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]].
* [[1993]] - En [[Nord-Amerika]] grandega nivo-burasko en esta rivo dil kontinento. En [[Usa]] 184 homi mortas.
* [[1997]] - Astronauti repareskas [[kosmala teleskopo Hubble]] venante ek [[Spaco-paromo Discovery]].
* [[2001]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.6 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Salvador]] e produktas 400 morti.
* [[2014]] - [[Belgia]] legaligas [[eutanazio]] por kuracati di irga evo qui havas mortiva morbi.
* [[2015]] - En [[Peshawar]], [[Pakistan]], adminime 19 personi mortas pos atako per bombo kontre [[moskeo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/02/13/ataque-a-mesquita-xiita-deixa-ao-menos-19-mortos-no-paquistao.htm| titulo= Ataque a mesquita xiita deixa ao menos 19 mortos no Paquistão|idiomo={{pt}}|vidita ye=13ma di februaro 2015|editero=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - Adminime 13 personi mortigesas e 82 plusa homi vundesas pro bombal atako da [[talibano|talibani]] en [[Lahore]], [[Pakistan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lefigaro.fr/international/2017/02/13/01003-20170213ARTFIG00200-pakistan-un-attentat-a-la-bombe-fait-plusieurs-morts-a-lahore.php|titulo=Pakistan : un attentat à la bombe fait plusieurs morts à Lahore |editero=Le Monde|publikigita ye=13ma di februaro 2017|vidita ye=14ma di februaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - [[NASA]] publikigas detaloza studio pri ''486958 Arrokoth'', lor la maxim distanta objekto studiata per kosmoprobili.
* [[2022]] - [[Frank-Walter Steinmeier]] rielektesas prezidanto di [[Germania]].

==Cinematografuri==
* [[1921]] - [[La granda frapo (1921 cinematografuro)|La granda frapo]] liberigesas

== Naski ==
* [[1599]] - [[Papo Alexander la 7ma]] (m. 1667)
* [[1682]] - [[Giovanni Battista Piazzetta]], Italiana piktisto (m. 1754)
* [[1744]] - [[David Allan]], Skota piktisto (m. 1796)
* [[1766]] - [[Thomas Malthus]], Angla ekonomikisto (m. 1834)
* [[1768]] - [[Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier]], chefa ministro di Francia (m. 1835)
* [[1793]] - [[Philipp Veit]], Germana piktisto (m. 1877)
* [[1855]] - [[Paul Deschanel]], prezidanto di Francia (m. 1922)
* [[1869]] - [[Sophie Pemberton]], Kanadana piktisto (m. 1959)
* [[1888]] - [[Georgios Papandreou]], chefministro di Grekia (m. 1968)
* [[1891]] - [[Grant Wood]], Usana piktisto (m. 1942)
* [[1903]] - [[Georges Simenon]], Belga skriptisto (m. 1989)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Encyclopaedia Britannica|url=https://www.britannica.com/biography/Georges-Simenon|titulo=Georges Simenon {{!}} Belgian-French author|vidita ye=11ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1906]] - [[Agostinho da Silva]], Portugalana filozofo e skriptisto (m. 1994)
* [[1910]] - [[William Bradford Shockley]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1989)
* [[1915]] - [[Aung San‏‎]], chefa ministro di Burma (m. 1947)
* [[1929]] - [[Omar Torrijos]], Panamana militisto e politikisto (m. 1981)
* [[1933]] - [[Paul Biya]], prezidanto di Kamerun
* [[1934]] - [[George Segal]], Usan aktoro
* [[1937]] - [[Rupiah Banda]], prezidanto di Zambia
* [[1950]] - [[Peter Gabriel]], Britaniana muzikisto
* [[1965]] - [[Peter O'Neill]], chefministro di Papua-Nova-Guinea
* [[1974]] - [[Robbie Williams]], Usana kantisto

== Morti ==
* [[106]] - [[Imperiestro He]], de la [[dinastio Han dil Esto]], en [[Chinia]] (n. 79)
* [[1141]] - Rejulo [[Béla la 2ma di Hungaria]] (n. c. 1108)
* [[1130]] - [[Papo Honorius la 2ma]] (n. 1060)
* [[1332]] - [[Andronikos la 2ma Palaiologos]], imperiestro di Bizanco (n. 1259)
* [[1571]] - [[Benvenuto Cellini]], Italiana skultisto ed arkitekto (n. 1500)
* [[1660]] - Rejulo [[Karl la 10ma di Suedia]] (n. 1622)
* [[1863]] - [[Alvan Fisher]], Usana piktisto (n. 1792)
* [[1883]] - [[Richard Wagner]], Germana kompozisto (n. 1813)
* [[1894]] - [[William Waddington]], chefministro di Francia (n. 1826)
* [[1909]] - [[Hugo Egmont Hørring]], chefministro di Suedia (n. 1842)
* [[1916]] - [[Carlos Antonio Mendoza]], prezidanto di Panama (n. 1856)
* [[1942]] - [[Epitácio Pessoa]], prezidanto di Brazilia (n. 1865)
* [[1956]] - [[Jan Lukasiewicz]], Polona matematikisto (n. 1878)
* [[1958]] - [[Georges Rouault]], Franca piktisto (n. 1871)
* [[1967]] - [[Abelardo L. Rodríguez]], prezidanto di Mexikia (n. 1899)
* [[2019]] - [[Bibi Ferreira]], Brazilian aktorino (n. 1922)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>30f4in64zlkixl96j01n5azmmuvcapk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>16ma di februaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1767</id>
    <revision>
      <id>993409</id>
      <parentid>990283</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:17:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4739" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''16ma di februaro''' esas la 47ma [[dio]] di la yaro segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 318 dii til la fino di la yaro (319 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).
----
== Dio ==
* Dio di la Nedependo, en [[Lituania]]

== Eventi ==
* [[1796]] - [[Britania]]ni kaptas [[Colombo]], en Ceylon (nune [[Sri Lanka]]).&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎ |surnomo= James |nomo= William|publikigita ye=2002|titulo=The Naval History of Great Britain, Volume 1, 1793-1796 |editero=Conway Maritime Press|loko=London |isbn=0-85177-905-0 |pagino=371}}&lt;/ref&gt;
* [[1918]] - La Konsilistaro di [[Lituania]] deklaras la lando nedependanta de [[Rusia]].
* [[1923]] - La sepulto-chambro di [[Tutankhamun]] oficale apertesas.
* [[1943]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Sovietia]]ni rikonquestas [[Harkiv]].
* [[1945]] - Duesma mondomilito: Usana trupi komencas atakar l'insulo Corregidor, en [[Filipini]].
* [[1957]] - [[Francia|Franca]] soldati enkarcerigas Larbi Ben M'hidi, chefo di [[Aljeria]]na teroristi qui luktis kontre Franca okupo en Aljeria.
* [[1959]] - [[Fidel Castro]] divenas chefministro di [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1959: Castro sworn in as Cuban PM|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/16/newsid_2544000/2544431.stm |editero=BBC|vidita ye=4ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1985]] - [[Hezbollah]] fondesas.
* [[1999]] - Omnaloke en [[Europa]] [[Kurdo|Kurdi]] atakas ambasadeyi di [[Turkia]] e kidnapas homi pro l'aresto di [[Abdullah Öcalan]].
* [[2013]] - Atako per bombo en [[Quetta]], [[Pakistan]], produktas plu kam 80 morti e 190 vunditi.
* [[2014]] - Atako kontre omnibuso kun turisti de [[Sud-Korea]] en [[Sinai]], [[Egiptia]], produktas quar morti.

== Naski ==
* [[1497]] - [[Philipp Melanchthon]], Germana teologiisto (m. 1560)
* [[1822]] - [[Francis Galton]], Britaniana biologiisto (m. 1911)
* [[1848]] - [[Hugo de Vries]], [[Nederlando|Nederlandana]] botanikisto (m. 1935)
* [[1903]] - [[Franck Lavaud]], prezidanto di Haiti (m. 1986)
* [[1904]] - [[Hertta Kuusinen]], Finlandana politikisto (m. 1974)
* [[1909]] - [[Dick McDonald]], Usan entraprezisto, fondinto di [[McDonald's]] (m. 1998)
* [[1921]] - [[Hua Guofeng]], chefministro di [[Popul-Republiko Chinia]] (m. 2008)
* [[1932]] - [[Ahmad Tejan Kabbah]], prezidanto di [[Sierra Leone]] (m. 2014)
* [[1935]] - [[Sonny Bono]], Usana kantisto, aktoro e politikisto (m. 1998)
* [[1942]] - [[Kim Jong-il]], chefo di [[Nord-Korea]] (m. 2011)
* [[1944]] - [[António Mascarenhas Monteiro]], prezidanto di Kabo Verda (m. 2016)
* [[1951]] - [[William Katt]], Usana [[cinemo|cinem-]] e [[televiziono|televizion-aktoro]]
* [[1952]] - [[James Ingram]], Usana kompozisto, kantisto e muzikisto (m. 2019)
* [[1958]] - [[Oscar Schmidt]], [[Brazilia]]na [[basketbalo|basketbalisto]]
* 1958 - [[Ice-T]], Usana kantisto di ''rap''
* [[1959]] - [[John MacEnroe]], Usana tenisisto
* [[1961]] - [[Andy Taylor]], Britaniana muzikistulo ([[Duran Duran]])
* [[1965]] - [[Adama Barrow]], prezidanto di Gambia
* [[1973]] - [[Cathy Freeman]], Australian atletino
* [[1979]] - [[Valentino Rossi]], Italiana motorciklisto
* [[1984]] - [[Oussama Mellouli]], Tuniziana natistulo
* [[1986]] - [[Diego Godín]], Uruguayana futbalisto

== Morti ==
* [[1279]] - Rejulo [[Afonso la 3ma di Portugal]] (n. 1210)
* [[1391]] - [[Ioannes la 5ma Palaiologos]], imperiestro di [[Bizanco]] (n. 1332)
* [[1613]] - [[Mikalojus Daukša]], Lituaniana skriptisto (n. c. 1527)
* [[1899]] - [[Félix Faure]], prezidanto di Francia (n. 1841)
* [[1907]] - [[Giosuè Carducci]], Italiana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1835)
* [[1917]] - [[Octave Mirbeau]], Franca skriptisto (n. 1838)
* [[1932]] - [[Ferdinand Buisson]], Franca pacifisto, Nobel-laureato (n. 1841)
* [[1960]] - [[France Kralj]], Sloveniana piktisto (n. 1895)
* [[1970]] - [[Francis Peyton Rous]], Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1879)
* [[1973]] - [[Francisco Caamaño Deñó]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1932)
* [[1992]] - [[Janio Quadros]], prezidanto di Brazilia (n. 1917)
* [[2011]] - [[Justinas Marcinkevičius]], Lituaniana poeto e dramatifisto (n. 1930)
* [[2016]] - [[Boutros Boutros-Ghali]], generala-sekretario di Unionita Nacioni (n. 1922)
* [[2019]] - [[Bruno Ganz]], Suis aktoro (n. 1941)
* [[2021]] - [[Gustavo Noboa]], prezidanto di Equador&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|publikigita ye=16ma di februaro 2021|url= https://www.elcomercio.com/actualidad/gustavo-noboa-bejerano-fallecimiento-expresidente.html |titulo=Gustavo Noboa Bejarano, expresidente de Ecuador, falleció a los 83 años|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1937)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>tdu8grt3a0lmxhbdh926hq1vrs8milc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993439</id>
      <parentid>993409</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:40:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+eventi, naski, morti, referi (kompleta revizo til nun)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5220" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''16ma di februaro''' esas la 47ma [[dio]] di la yaro segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 318 dii til la fino di la yaro (319 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).
----
== Dio ==
* Dio di la Nedependo, en [[Lituania]]

== Eventi ==
* [[1796]] - [[Britania]]ni kaptas [[Colombo]], en Ceylon (nun [[Sri Lanka]]).&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|titulo=The Naval History of Great Britain, Volume 1, 1793-1796|surnomo=James|nomo= William|publikigita ye=2002|editero=Conway Maritime Press|loko=London |isbn=0-85177-905-0 |pagino=371}}&lt;/ref&gt;
* [[1867]] - En [[Brazilia]], [[ferovoyo]] de [[Santos]] til [[Jundiaí]] inauguresas.
* [[1918]] - La Konsilistaro di [[Lituania]] deklaras la lando nedependanta de [[Rusia]].
* [[1923]] - La sepulto-chambro di [[Tutankhamun]] oficale apertesas.
* [[1943]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Sovietia]]ni rikonquestas [[Harkiv]].
* [[1945]] - Duesma mondomilito: Usana trupi komencas atakar l'insulo Corregidor, en [[Filipini]].
* [[1957]] - [[Francia|Franca]] soldati enkarcerigas Larbi Ben M'hidi, chefo di [[Aljeria]]na teroristi qui luktis kontre Franca okupo en Aljeria.
* [[1959]] - [[Fidel Castro]] divenas chefministro di [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1959: Castro sworn in as Cuban PM|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/16/newsid_2544000/2544431.stm |editero=BBC|vidita ye=4ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1985]] - [[Hezbollah]] fondesas.
* [[1999]] - Omnaloke en [[Europa]] [[Kurdo|Kurdi]] atakas ambasadeyi di [[Turkia]] e kidnapas homi pro l'aresto di [[Abdullah Öcalan]].
* [[2013]] - Atako per bombo en [[Quetta]], [[Pakistan]], produktas plu kam 80 morti e 190 vunditi.
* [[2014]] - Atako kontre omnibuso kun turisti de [[Sud-Korea]] en [[Sinai]], [[Egiptia]], produktas quar morti.

== Naski ==
* [[1497]] - [[Philipp Melanchthon]], Germana teologiisto (m. 1560)
* [[1731]] - [[Marcello Bacciarelli]], Italiana piktisto (m. 1818)
* [[1822]] - [[Francis Galton]], Britaniana biologiisto (m. 1911)
* [[1833]] - [[Józef Szermentowski]], Polona piktisto (m. 1879)
* [[1834]] - [[Ernst Haeckel]], Germana zoologiisto e filozofo (m. 1919)
* [[1848]] - [[Hugo de Vries]], [[Nederlando|Nederlandana]] botanikisto (m. 1935)
* [[1897]] - [[Jan Cybis]], Polona piktisto (m. 1972)
* [[1903]] - [[Franck Lavaud]], prezidanto di Haiti (m. 1986)
* [[1904]] - [[Hertta Kuusinen]], Finlandana politikisto (m. 1974)
* [[1909]] - [[Dick McDonald]], Usan entraprezisto, fondinto di [[McDonald's]] (m. 1998)
* [[1921]] - [[Hua Guofeng]], chefministro di [[Popul-Republiko Chinia]] (m. 2008)
* [[1932]] - [[Ahmad Tejan Kabbah]], prezidanto di [[Sierra Leone]] (m. 2014)
* [[1935]] - [[Sonny Bono]], Usana kantisto, aktoro e politikisto (m. 1998)
* [[1942]] - [[Kim Jong-il]], chefo di Nord-Korea (m. 2011)
* [[1944]] - [[António Mascarenhas Monteiro]], prezidanto di Kabo Verda (m. 2016)
* [[1951]] - [[William Katt]], Usana [[cinemo|cinem-]] e [[televiziono|televizion-aktoro]]
* [[1952]] - [[James Ingram]], Usana kompozisto, kantisto e muzikisto (m. 2019)
* [[1958]] - [[Oscar Schmidt]], Braziliana basketbalisto
* 1958 - [[Ice-T]], Usana kantisto di ''rap''
* [[1959]] - [[John MacEnroe]], Usana tenisisto
* [[1961]] - [[Andy Taylor]], Britaniana muzikistulo ([[Duran Duran]])
* [[1965]] - [[Adama Barrow]], prezidanto di Gambia
* [[1973]] - [[Cathy Freeman]], Australian atletino
* [[1979]] - [[Valentino Rossi]], Italiana motorciklisto
* [[1984]] - [[Oussama Mellouli]], Tuniziana natistulo
* [[1986]] - [[Diego Godín]], Uruguayana futbalisto

== Morti ==
* [[1279]] - Rejulo [[Afonso la 3ma di Portugal]] (n. 1210)
* [[1391]] - [[Ioannes la 5ma Palaiologos]], imperiestro di [[Bizanco]] (n. 1332)
* [[1613]] - [[Mikalojus Daukša]], Lituaniana skriptisto (n. c. 1527)
* [[1899]] - [[Félix Faure]], prezidanto di Francia (n. 1841)
* [[1907]] - [[Giosuè Carducci]], Italiana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1835)
* [[1917]] - [[Octave Mirbeau]], Franca skriptisto (n. 1838)
* [[1932]] - [[Ferdinand Buisson]], Franca pacifisto, Nobel-laureato (n. 1841)
* [[1947]] - [[Veríssimo Correia Seabra]], provizora prezidanto di Guinea Bisau (m. 2004)
* [[1960]] - [[France Kralj]], Sloveniana piktisto (n. 1895)
* [[1970]] - [[Francis Peyton Rous]], Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1879)
* [[1973]] - [[Francisco Caamaño Deñó]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1932)
* [[1992]] - [[Janio Quadros]], prezidanto di Brazilia (n. 1917)
* [[2011]] - [[Justinas Marcinkevičius]], Lituaniana poeto e dramatifisto (n. 1930)
* [[2016]] - [[Boutros Boutros-Ghali]], generala-sekretario di Unionita Nacioni (n. 1922)
* [[2019]] - [[Bruno Ganz]], Suis aktoro (n. 1941)
* [[2021]] - [[Gustavo Noboa]], prezidanto di Equador&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|publikigita ye=16ma di februaro 2021|url= https://www.elcomercio.com/actualidad/gustavo-noboa-bejerano-fallecimiento-expresidente.html |titulo=Gustavo Noboa Bejarano, expresidente de Ecuador, falleció a los 83 años|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1937)
* [[2022]] - [[Amos Sawyer]], provizora prezidanto di Liberia (n. 1945)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>stbu7l2l602zhzoc8ehha8sg7p1zib3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18ma di februaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1769</id>
    <revision>
      <id>993349</id>
      <parentid>979208</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:54:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4984" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''18ma di februaro''' esas la 49ma [[dio]] di yaro segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 316 dii til la fino di la yaro (317 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).

----
== Dio ==
* Dio di Santa Simeon, por [[katolik-eklezio]].

== Eventi ==
* [[1814]] - En la Batalio di Montereau, Franca trupi komandita da [[Napoléon la 1ma]] vinkas trupi de [[Austrian imperio|Austria]] e Württemberg.
* [[1861]] - [[Victor Emmanuel la 2ma]] adoptas la titulo di Rejo di [[Italia]].
* [[1913]] - [[Pedro Lascuráin Paredes]] asumas la prezidanteso di [[Mexikia]] dum aproxime 45 minuti, la maxim kurta mandato por un prezidanto en la historio.
* [[1952]] - [[Grekia]] e [[Turkia]] membreskas [[NATO]].
* [[1965]] - [[Gambia]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]].
* [[1977]] - Riuzebla kosmonavo ''Enterprise'' flugas unesmafoye desur la dorso di ''[[Boeing 747]]''. 
* [[2005]] - [[Hundochasado]] interdiktesas em Unionita Rejio.
* [[2010]] - En [[Nijer]], prezidanto [[Tandja Mamadou]] revokesas per [[stato-stroko]].
* [[2014]] - Mili de personi manifestas en la stradi di [[Caracas]], [[Venezuela]], kontre l'enkarcerigo di Leopoldo López, opozanto de la prezidanto [[Nicolás Maduro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/02/1414194-multidao-toma-ruas-de-caracas-apos-detencao-de-oposicionista-venezuelano.shtml |titulo=Multidão toma as ruas de Caracas após detenção de oposicionista venezuelano|autoro=Folha de São Paulo|vidita ye=18ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - Adminime 6 [[Turkia|Turka]] soldati ocidesas per bombal atako kontre konvoyo en Diyarbakir, sud-este de [[Turkia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.ibtimes.co.uk/turkey-bomb-attack-explosion-hits-military-convoy-diyarbakir-1544563 |titulo=Turkey bomb attack: Explosion hits military convoy in Diyarbakir |editero=  International Business Times |vidita ye=18ma di februaro 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - Aviono [[ATR-72]] de [[Iran]]ana kompanio ''Aseman'' kolizionas kontre la [[montaro Zagros]] ante arivar l'urbo Yasuj. Omna 66 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.aljazeera.com/news/2018/02/iranian-passenger-plane-crashes-isfahan-180218074546342.html|titulo=Aseman Airlines plane crash kills 66 in central Iran|editero=al Jazeera |publikigita ye=18ma di februaro 2018|vidita ye=19ma di februaro 2018}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1404]] - [[Leon Battista Alberti]] italian arkitekto, matematikisto, skriptisto e filozofo (m. 1472)
* [[1516]] - [[Mary la 1ma di Anglia|Mary Tudor]], rejino di Anglia (m. 1558)
* [[1745]] - [[Alessandro Volta]], Italiana fizikisto (m. 1827)
* [[1860]] - [[Anders Zorn]], Sueda piktisto (m. 1920)
* [[1898]] - [[Enzo Ferrari]], Italian automobilo-konstruktisto (m. 1988)
* [[1903]] - [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]], prezidanto di [[Sovietia]] (m. 1983)
* [[1913]] - [[Auguste Le Breton]], Franca skriptisto (m. 1999)
* [[1919]] - [[Jack Palance]], Usan aktoro (m. 2006)
* [[1925]] - [[Marcel Barbeau]], Kanadana piktisto (m. 2016)
* 1925 - [[George Kennedy]], Usan aktoro (m. 2016)
* [[1926]] - [[Abdelsalam al-Majali]], chefministro di Jordania
* [[1931]] - [[Toni Morrison]], Usana skriptisto, Nobel-laureato (m. 2019)
* [[1932]] - [[Miloš Forman]], Cheka filmifisto (m. 2018)
* [[1933]] - [[Yoko Ono]], Japoniana kantisto, vidvo di [[John Lennon]]
* [[1939]] - [[Abdelraouf al-Rawabdeh]], chefministro di Jordania
* [[1950]] - [[Cybill Shepherd]], Usan aktorino
* [[1952]] - [[Juice Newton]], Usana [[country]]-kantistino
* 1952 - [[Randy Crawford]], usana kantistino
* [[1954]] - [[John Travolta]], Usan aktoro
* [[1956]] - [[Bidzina Ivanishvili]], chefministro di Gruzia
* [[1964]] - [[Matt Dillon]], Usan aktoro
* [[1967]] - [[Roberto Baggio]], Italiana futbalisto
* [[1968]] - [[Molly Ringwald]], Usan aktorino
* [[1972]] - [[Igor Dodon]], prezidanto di Moldova
* [[1974]] - [[Yevgeny Kafelnikov]], Rusa tenisisto

== Morti ==
* [[1455]] - [[Fra Angelico]], Italiana piktisto (n. cirk. 1395)
* [[1546]] - [[Martin Luther]], Germana teologiisto (n. 1483)
* 1564 - [[Michelangelo]], Italiana piktisto (n. 1475)
* [[1680]] - [[Frans Post]], Nederlandana piktisto (n. 1612)
* [[1890]] - [[Gyula Andrássy]], chefministro di Hungaria (n. 1823)
* [[1927]] - [[Turhan Pasha Përmeti]], chefministro di Albania (n. 1846)
* [[1944]] - [[Charles Bedaux]], Franca-Usan entraprezisto (n. 1886)
* [[1949]] - [[Niceto Alcalá-Zamora]], prezidanto di Hispania (n. 1877)
* [[1955]] - [[Kim Seong-soo]], Sud-Koreana politikisto (n. 1891)
* [[1963]] - [[Fernando Tambroni-Armaroli]], chefministro di Italia (n. 1901)
* [[1967]] - [[Robert Oppenheimer]], Usan atomala fizikisto, chefo di ''Manhattan''-projeto (n. 1904)
* [[1975]] - [[Chivu Stoica]], Rumaniana politikisto (n. 1908)
* [[2013]] - [[Kevin Ayers]], Angla muzikisto (n. 1944)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>hjdpvdg7szmqy3ojn8yll27x5vjj7r2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>25ma di februaro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1774</id>
    <revision>
      <id>993387</id>
      <parentid>974422</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:58:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6014" xml:space="preserve">{{Februaro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''25ma di februaro''' esas la 56ma [[dio]] di la yaro segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 309 dii til la fino di la yaro (310 en [[bisextila yaro|bisextila yari]]).

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[493]] - [[Flavius Odoacer]] cedas [[Ravenna]] a [[Theodorik la Granda]].
* [[1915]] - [[Unesma mondomilito]]: Militala eduko di [[Finlando|Finlandani]] komencas en Lockstedt, apud [[Hamburg]], en [[Germana imperio]].
* [[1921]] - [[Bolsheviki]] okupas [[Tbilisi]], [[Gruzia]].
* [[1925]] - [[Sovietia]] e [[Japonian imperio]] establisas diplomacala relati.
* [[1932]] - [[Adolf Hitler]] obtenas [[Germania|Germana]] civitaneso.
* [[1947]] - [[Federiti de la duesma mondomilito|Federiti]] de la [[Duesma mondomilito]] oficale deklaras ke ne plus existas [[Prusia]].
* [[1948]] - Komunista partiso asumas la povo en [[Chekoslovakia]].
* [[1952]] - La 6ma [[Vintrala Olimpiala Ludi]] finas en [[Oslo]], [[Norvegia]].
* [[1956]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] revelas obskura latero di kulto a personaleso di [[Yosif Stalin]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/25/newsid_2703000/2703581.stm|title=1956: Khrushchev lashes out at Stalin|publisher=BBC|accessdate=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1954]] - [[Gamal Abdel Nasser]] divenas [[chefministro]] di [[Egiptia]].
* [[1956]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] revelas obskura latero di kulto a personaleso di [[Yosif Stalin]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/25/newsid_2703000/2703581.stm|title=1956: Khrushchev lashes out at Stalin|publisher=BBC|accessdate=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1980]] - Pos [[stato-stroko]] en [[Surinam]], [[Dési Bouterse]] kaptas la povo.
* [[1986]] - [[Corazon Aquino]] elektesas prezidantino di [[Filipini]], e [[Ferdinand Marcos]] fugas pos 20-yara regno.
* [[2015]] - Diversa [[Avalancho|avalanchi]] an la nordo di [[Afganistan]] produktas plu kam 100 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/25/avalanches-deixam-mais-de-100-mortos-no-afeganistao.htm |title=Avalanches deixam mais de 100 mortos no Afeganistão |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=25ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - [[Siria]]n armeo riokupas l'urbo Khanasir, 55 km sud-este de [[Aleppo]],&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.tiptopglobe.com/city?i=2217459&amp;n=Khanasir |title=City (town): Khanasir: map, population, location}}&lt;/ref&gt; du dii pos ke [[Islamana Stato]] okupis ol.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/25/regime-sirio-recupera-cidade-tomada-pelo-estado-islamico-ha-dois-dias.htm |title=Regime sírio recupera cidade tomada pelo Estado Islâmico há dois dias |publisher=UOL|accessdate=25ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[449]] - [[Qianfei]], imperiestro di la [[dinastio Liu Song]], en [[Chinia]] (m. 466)
* [[1707]] - [[Carlo Goldoni]], Italiana skriptisto (m. 1793)
* [[1778]] - [[José de San Martín]], heroo di la nedependo-procedi en [[Arjentinia]], [[Chili]] e [[Peru]] (m. 1850)
* [[1790]] - [[Juan Álvarez Mendizábal]], chefministro di Hispania (m. 1853)
* [[1841]] - [[Pierre-Auguste Renoir]], Franca piktisto (m. 1919)
* [[1845]] - [[George Houstoun Reid]], chefministro di Australia (m. 1918)
* [[1855]] - [[Frederick McCubbin]], Australiana piktisto (m. 1917)
* [[1861]] - [[Santiago Rusiñol]], Hispana piktisto (m. 1931)
* [[1873]] - [[Enrico Caruso]], Italiana kantisto (m. 1921)
* [[1891]] - [[Jan Henryk de Rosen]], Polona piktisto (m. 1982)
* [[1898]] - [[Ivan Čargo]], Slovena piktisto (m. 1958)
* [[1901]] - [[Zeppo Marx]], Usana komediisto (m. 1979)
* [[1917]] - [[Anthony Burgess]], Britaniana skriptisto (m. 1993)
* [[1925]] - [[Shehu Shagari]], prezidanto di Nigeria&lt;ref&gt;{{cite news | first= Abubakar Atiku |last= Nuhu-Koko |title= Alhaji Shehu Usman Aliyu Shagari, GCFR, @ 83|url= http://www.nigeriavillagesquare.com/index.php/content/view/8612/55|work=Daily Triumph (Kano) |publisher= Triumph Publishing Company Limited, via nigeriavillagesquare.com |date=26ma di februaro 2008 |accessdate=26ma di februaro 2008}}&lt;/ref&gt;
* [[1943]] - [[George Harrison]], Britaniana [[rock]]-muzikisto ([[The Beatles]]) (m. 2001)
* [[1949]] - [[Amin Maalouf]], Libanana skriptisto
* [[1950]] - [[Néstor Kirchner]], prezidanto di [[Arjentinia]] (m. 2010)
* [[1951]] - [[Donald Quarrie]], Jamaikan atleto
* [[1953]] - [[José María Aznar]], chefministro di Hispania
* [[1997]] - [[Isabelle Fuhrman]], Usan aktorino

== Morti ==
* [[1713]] - Rejulo [[Friedrich la 1ma di Prusia]] (n. 1657)
* [[1911]] - [[Fritz von Uhde]], Germana piktisto (n. 1848)
* [[1912]] - Granda duko [[Wilhelm la 4ma di Luxemburgia]] (n. 1852)
* [[1945]] - [[Mário de Andrade]], Braziliana skriptisto (n. 1893)
* [[1950]] - [[George Minot]], Usana mediko, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1885)
* [[1968]] - [[Camille Huysmans]], chefministro di Belgia (n. 1871)
* [[1971]] - [[Theodor Svedberg]], Sueda kemiisto, Nobel-laureato (n. 1884)
* [[1983]] - [[Tennessee Williams]], Usana teatr-aktoro (n. 1911)
* [[1988]] - [[Kurt Mahler]], Germana-Australiana matematikisto (n. 1903)
* [[1999]] - [[Glenn T. Seaborg]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1921)
* [[2002]] - [[Claire Davenport]], Britanian aktorino (n. 1933)
* [[2003]] - [[Alberto Sordi]], Italian aktoro (n. 1920)
* [[2005]] - [[Peter Benenson]], fondinto dil [[Internaciona Amnestio]] (n. 1921)
* [[2014]] - [[Paco de Lucía]], Hispana muzikisto (n. 1947)
* [[2017]] - [[Bill Paxton]], Usan aktoro (n. 1955)
* [[2020]] - [[Hosni Mubarak]], prezidanto di Egiptia (n. 1928)&lt;ref&gt;{{cite news |url = https://www.pagina12.com.ar/249517-murio-el-exdictador-egipcio-hosni-mubarak|title=Murió el exdictador egipcio Hosni Mubarak |publisher= Página 12|date = 25ma di februaro 2020|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Februaro]]</text>
      <sha1>swf0svlx1yhasbigus4kzns1cnpzknv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>4ma di marto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1781</id>
    <revision>
      <id>993431</id>
      <parentid>992428</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:43:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6597" xml:space="preserve">{{Marto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''4ma di marto''' esas la 63ma [[dio]] di la yaro (64ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 302 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1665]] - Komencas la [[duesma milito Angla-Nederlandana]], kande [[Charles la 2ma di Anglia]] deklaras milito kontre [[Nederlando]].
* [[1791]] - [[Vermont]] divenas [[Usa]]na stato.
* [[1805]] - [[Thomas Jefferson]] duesmafoye divenas prezidanto di [[Usa]].
* [[1837]] - [[Chicago]] divenas urbo.
* [[1845]] - [[James Knox Polk]] divenas Usana prezidanto.
* [[1887]] - [[Gottlieb Daimler]] prizentas lua unesma [[automobilo]].
* [[1893]] - [[Grover Cleveland]] asumas la prezidanteso di Usa duesmafoye.
* [[1894]] - Granda fairo en [[Shanghai]] destruktas plu kam 1.000 edifici.
* [[1904]] - [[Milito Rusa-Japoniana]]: [[Rusa imperio|Rusi]] retretas vers [[Mandjuria]], sequita da trupo kun {{formatnum:100000}} [[Japonia]]ni.
* [[1918]] - L'unesma konocata kazo di [[Hispana gripo]] mencionesas. Komencas [[pandemio]] en la mondo.
* [[1921]] - [[Warren G. Harding]] divenas prezidanto di [[Usa]].
* [[1923]] - En [[Kassel]], [[Republiko di Weimar]], komencas la [[Ido-konfero 1923|3ma Ido-konfero]] de la historio.
* [[1929]] - [[Herbert Hoover]] divenas prezidanto di Usa.
* [[1933]] - [[Engelbert Dollfuss]] divenas diktatoro di [[Austria]].
* [[1945]] - [[Finlando]] deklaras milito kontre [[nacional-socialista Germania]].
* [[1963]] - En [[Francia]] quar homi judiciesas a morto pro atento kontre prezidanto [[Charles de Gaulle]].
* [[1972]] - [[Libia]] e [[Sovietia]] signatas pakto pri kooperado.
* [[1974]] - [[Ponto]] Rio-Niterói, longa de 13.3 km super la [[bayo di Guanabara]], inauguresas en [[Brazilia]].
* [[1977]] - [[Ter-tremo]] en Est- e Sud-[[Europa]] produktas plu kam {{formatnum:1500}} morti.
* [[1994]] - [[Austria]], [[Suedia]] e [[Finlando]] kontratas pri membresko en [[Europana Uniono]].
* [[1997]] - prezidanto [[Bill Clinton]] inhibas uzor statala pekunio en expertizo di klonado di homo.
* [[2009]] - [[Internaciona kriminala korto]] lansas mandato por aresto kontre la prezidanto di [[Sudan]], [[Omar Hassan al-Bashir]], por krimini kontre homaro exekutita en [[Darfur]].
* [[2011]] - En [[Libia]], rebeli kaptas l'urbo [[Ra's Lanuf]].
* [[2014]] - [[Egiptia]]na korto proskriptas [[Palestinana stato|Palestinana]] grupo [[Hamas]].
* [[2015]] - Explozo en [[karbono]]-[[mineyo]] en [[Doneck]], [[Ukraina]], mortigas adminime 30 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|accessdate=4 di marto 2015|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/03/04/ao-menos-30-mortos-em-explosao-de-mina-em-area-dominada-por-rebeldes-na-ucrania.htm |title=Ao menos 30 mortos em explosão de mina em área dominada por rebeldes na Ucrânia |language={{pt}}|publisher = UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - Atako per automobilo-bombo en Nusaybin, [[Turkia]], ocidas adminime du policisti e vundas dozeni.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/03/04/carro-bomba-mata-policiais-no-sudeste-da-turquia.htm |title=Carro-bomba mata policiais no sudeste da Turquia |publisher=UOL |accessdate=4ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1678]] - [[Antonio Vivaldi]], Italiana kompozisto (m. 1741)
* [[1756]] - [[Henry Raeburn]], Skota piktisto (m. 1823)
* [[1833]] - [[Aleksander Gryglewski]], Polona piktisto (m. 1879)
* [[1849]] - [[Fernando Figueroa]], prezidanto di Salvador (m. 1919)
* [[1851]] - [[Alexandros Papadiamantis]], Greka skriptisto (m. 1911)
* [[1864]] - [[Alejandro Lerroux García]], chefministro di Hispania (m. 1949)
* [[1875]] - [[Mihály Károlyi]], Hungara chefministro e prezidanto (m. 1955)
* [[1886]] - [[Kazimierz Świtalski]], chefministro di Polonia (m. 1962)
* [[1895]] - [[Shemp Howard]], Usana cinem-aktoro (m. 1955)
* [[1904]] - [[Luis Carrero Blanco]], chefministro di Hispania (m. 1973)
* [[1910]] - [[Tancredo Neves]], Braziliana politikisto (m. 1985)
* [[1925]] - [[Paul Mauriat]], Franca orkestrestro, muzikisto e kompozisto (m. 2006)
* [[1928]] - [[Alan Sillitoe]], Angla skriptisto (m. 2010)
* [[1932]] - [[Miriam Makeba]], Sudafrikana kantistino (m. 2008)
* [[1938]] - [[Alpha Condé]], prezidanto di Guinea
* [[1943]] - [[Lucio Dalla]],  Italiana kantisto, kompozisto, muzikisto ed aktoro (m. 2012)
* [[1946]] - [[Dadá Maravilha]], Braziliana futbalisto&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Dario Dadá Maravilha{{!}}National football teams |url=https://www.national-football-teams.com/player/19122/Dario_Dada_Maravilha.html|vidita ye=4ma di marto 1946|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1951]] - [[Chris Rea]], Usana kantisto e muzikisto
* [[1953]] - [[Emilio Estefan]], Kuban-Usana muzikisto e muzikala produktisto
* [[1954]] - [[François Fillon]], chefministro di Francia
* [[1956]] - [[Sanjaagiin Bayar]], chefministro di Mongolia
* [[1968]] - [[Kyriakos Mitsotakis]], chefministro di Grekia
* [[1989]] - [[Erin Heatherton]], Usana manekinino

== Morti ==
* [[1615]] - [[Hans von Aachen]], Germana piktisto (n. 1552)
* [[1832]] - [[Jean-François Champollion]], Franca Egiptologo (n. 1790)
* [[1852]] - [[Nikolai Vasilyevich Gogol|Nikolai Gogol]], Rusa skriptisto (n. 1809)
* [[1884]] - [[Francisco Dueñas]], prezidanto di Salvador (n. 1810)
* [[1916]] - [[Franz Marc]], Germana piktisto (n. 1880)
* [[1927]] - [[Ira Remsen]], Usana kemiisto (n. 1846)
* [[1941]] - [[Ludwig Quidde]], Germana pacifisto, Nobel-laureato (n. 1858)
* [[1948]] - [[Antonin Artaud]], Franca skriptisto (n. 1896)
* [[1952]] - [[Charles Scott Sherrington]], Britaniana ciencisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1857)
* [[1963]] - [[William Carlos Williams]], Usana poeto (n. 1883)
* [[1974]] - [[Adolph Gottlieb]], Usana skultisto e piktisto (n. 1903)
* [[2004]] - [[Claude Nougaro]], Franca kantisto (n. 1929)
* [[2008]] - [[George Herbert Walter]], ex-chefministro di [[Antigua e Barbuda]] (n. 1928)
* [[2010]]- [[Vladislav Ardzinba]], prezidanto di [[Abkhazia]] (n. 1945)
* [[2011]] - [[Simon van der Meer]], Nederlandana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1925)
* 2011 - [[Krishna Prasad Bhattarai]], chefministro di Nepal (n. 1924)
* [[2020]] - [[Javier Pérez de Cuéllar]], chefa ministro di Peru e chef-sekretario dil [[Unionita Nacioni]] (n. 1933)&lt;ref&gt;[https://vz.ru/news/2020/3/4/1027157.html Советский олимпийский чемпион Шавлакадзе умер в Тбилиси] {{ru}}&lt;/ref&gt;
* 2020 - [[Robert Shavlakadze]], Sovietiana-Gruziana atleto (n. 1933)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Marto]]</text>
      <sha1>6b3a15a24sd06rzs1o5bgk9dnx9qm7j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>27ma di marto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1798</id>
    <revision>
      <id>993388</id>
      <parentid>993057</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:58:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6602" xml:space="preserve">{{Marto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''27ma di marto''' esas la 86ma [[dio]] di la yaro (87ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 279 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1329]] - [[Papo Ioannes la 22ma]] kondamnas kelka docaji da [[Eckhart von Hochheim]] kom herezii.
* [[1462]] - Che [[Rusa imperio]], [[Ivan la 3ma di Rusia|Ivan la 3ma]] divenas granda-princo di [[Moskva]].
* [[1513]] - [[Juan Ponce de León]] arivas en nuna [[Florida]], [[Usa]].
* [[1846]] - [[Milito Mexikiana-Usana]]: siejo di Fort Texas.
* [[1918]] - [[Besarabia]] votas por divenar parto de [[Rumania]].
* [[1933]] - [[Japonia]] abandonas [[Ligo di la nacioni]].
* [[1941]] - [[Stato-stroko]] en [[Yugoslavia]] revokas regento-princo Pavle (Paulus) e deklaras princo Petar rejulo, kom [[Petar la 2ma di Yugoslavia|Petar la 2ma]], lor evante 17 yari.
* [[1958]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] divenas chefministro di [[Sovietia]].
* [[1964]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 9.2 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Alaska]] e produktas 115 morti.
* [[1977]] - En [[Tenerife]] la koliziono di du [[Boeing 747]], de [[KLM]] e de [[PanAm]], produktas 583 morti. Nur 61 voyajeri de PanAm transvivas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/27/newsid_2531000/2531063.stm|titulo=1977: Hundreds dead in Tenerife plane crash|editero= BBC|vidita ye=23ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1980]] - [[Volkano]] Monto Saint Helena, en [[Washington (stato)|Washington]], komencas eruptar. To produktos 57 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/19/newsid_2511000/2511133.stm|titulo=1980: Nine dead after Mount St Helens eruption |editero=BBC|vidita ye=1ma di januaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[1993]] - [[Mahamane Ousmane]] elektesas prezidanto di [[Nijer]].
* [[1998]] - En [[Usa]] on aceptas ''[[Viagra]]'' kom medikamento kontre impotenteso virala.
* [[2004]] - Forta [[ciklono]] - qua recevos la nomo ''Catarina'' - frapas la litoro di [[Santa Catarina]], [[Brazilia]].
* [[2007]] - Chefministri di [[Rusia]] [[Mihail Yefimovich Fradkov|Mihail Fradkov]] e [[Latvia]] [[Aigars Kalvitis]] fine signatas kontrato pri la frontieri inter la du landi.
* [[2009]] - En la regiono Khyber, [[Pakistan]], suocidanta teroristo explozas bombo en [[moskeo]], ed ocidas adminime 48 personi.
* [[2015]] - [[Denis Sassou Nguesso]] anuncas ke la [[konstituco]] di [[Republiko Kongo]] modifikesos por posibligar ilu konkurencar triesma-foye a la prezidanteso.
* [[2016]] - [[Siria]]n armeo anuncas ke rikaptis Palmyra de la kontrolo di [[Islamana Stato]], pos tri semani di kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dw.com/en/syria-state-media-reports-palmyra-retaken-from-islamic-state/a-19144738 |titulo=Syria state media reports Palmyra retaken from 'Islamic State' |editero= Deutsche Welle|idiomo={{en}}|vidita ye=27ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - [[Norda Macedonia]] membreskas en [[NATO]].

== Naski ==
* [[972]] - Rejulo [[Robert la 2ma di Francia]] (m. 1031)
* [[1809]] - [[Georges-Eugène Haussmann]], barono Haussmann, responsinto pri urbala reformo en Paris (m. 1891)
* [[1832]] - [[William Quiller Orchardson]], Britaniana piktisto (m. 1910)
* [[1845]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Germana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1923)
* (o la [[14ma di februaro]] sam yaro) [[1850]] - [[Keigo Kiyoura]], chefministro di Japonia (m. 1942)
* [[1847]] - [[Otto Wallach]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1931)
* [[1854]] - [[Giovanni Battista Grassi]], Italiana mediko e zoologiisto (m. 1925)
* [[1871]] - [[Heinrich Mann]], Germana skriptisto (m. 1950)
* [[1879]] - [[Sándor Garbai]], chefministro di Hungaria (m. 1947)
* [[1885]] - [[Julio Lozano Díaz]], prezidanto di Honduras (m. 1957)
* [[1893]] - [[Karl Mannheim]], Hungara sociologo (m. 1947)
* [[1894]] - [[Roy De Maistre]], Australiana piktisto (m. 1968)
* [[1899]] - [[Gloria Swanson]], Usan aktorino (m. 1983)
* [[1901]] - [[Eisaku Sato]], chefministro di Japonia, Nobel-laureato pri paco (m. 1975)
* 1901 - [[Carl Barks]], Usana desegnisto, kreinto di [[Donald Duck]] (m. 2000)
* [[1909]] - [[Golo Mann]], Germana skriptisto e filmifisto (m. 1994)
* [[1912]] - [[James Callaghan]], chefministro di Unionita Rejio (m. 2005)
* [[1924]] - [[Sarah Vaughan]], Usana kantisto di jazo (m. 1990)
* [[1927]] - [[Jacek Sempoliński]], Polona piktisto (m. 2012)
* [[1941]] - [[Ivan Gašparovič]], prezidanto di Slovakia
* [[1942]] - [[John Edward Sulston]], Britaniana biologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino
* 1942 - [[Michael York]], Britaniana cinem- e televizion-aktoro
* [[1944]] - [[Khosrow Shakibai]], Iranan aktoro (m. 2008)
* [[1955]] - [[Mariano Rajoy Brey]], chefministro di Hispania
* [[1960]] - [[Renato Russo]], Braziliana kompozisto e kantisto ([[Legião Urbana]]) (m. 1996)
* [[1961]] - [[Christian Ntsay]], chefministro di Madagaskar
* [[1962]] - [[Pete Howard]], Britaniana muzikisto ([[The Clash]])
* [[1963]] - [[Quentin Tarantino]], Usana filmifisto ed aktoro
* [[1969]] - [[Keith Flint]], Britaniana kantisto ([[The Prodigy]])
* [[1969]] - [[Mariah Carey]], Usana kantistino
* 1970 - [[Leila Pahlavi]], Iranana princino (m. 2001)
* [[1971]] - [[David Coulthard]], Britanian automobilisto ([[Formulo 1]])
* [[1986]] - [[Manuel Neuer]], Germana futbalisto
* [[1987]] - [[Polina Gagarina]], Rusa kantistino e kompozistino
* [[1999]] - [[Natasha Calis]], Kanadan aktorino

== Morti ==
* [[1378]] - [[Papo Gregorius la 11ma]] (n. 1330)
* [[1625]] - Rejulo [[James la 1ma di Anglia]] (n. 1566)
* [[1770]] - [[Giovanni Battista Tiepolo]], Italiana piktisto (n. 1696)
* [[1875]] - [[Juan Crisóstomo Torrico]], prezidanto di Peru (n. 1808)
* [[1883]] - [[Józef Marszewski]], Polona piktisto (n. 1825)
* [[1923]] - [[James Dewar]], Britaniana kemiisto e fizikisto (n. 1842)
* [[1967]] - [[Jaroslav Heyrovský]], Cheka kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1890)
* [[1968]] - [[Yuri Gagarin]], Sovietiana kosmonauto, en flugo-acidento (n. 1934)
* [[1974]] - [[Eduardo Santos Montejo]], prezidanto di Kolumbia (n. 1888)
* [[2002]] - [[Dudley Moore]], Britaniana komediisto ed aktoro (n. 1935)
* 2002 - [[Billy Wilder]], Usana filmifisto e manuskriptisto (n. 1906)
* [[2006]] - [[Stanisław Lem]], Polona skriptisto (n. 1921)
* [[2007]] - [[Paul Lauterbur]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1929)
* [[2020]] - [[Hamed Karoui]], prezidanto di Tunizia (n. 1927)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Marto]]</text>
      <sha1>in4p8m9c88ovqzgwbdsyun215ozojyv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>17ma di aprilo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1817</id>
    <revision>
      <id>993389</id>
      <parentid>971327</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:59:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7573" xml:space="preserve">{{Aprilo}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''17ma di aprilo''' esas la 107ma [[dio]] di la yaro (108ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 258 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==
* Dio dil Evakuo en [[Siria]], kande la lasta Franca soldato foriris de la lando, qua formale nedependanteskis.

== Eventi ==
* [[1524]] - Explorero [[Giovanni da Verrazzano]] atingas la regiono di nuna [[New-York]].
* [[1663]] - [[Otoman imperio|Otomani]] deklaras milito kontre [[Leopold la 1ma, Santa Romana imperiestro]].
* [[1825]] - Rejulo [[Charles la 10ma di Francia]] agnoskas la nedependantesko di [[Haiti]] 21 yari pos Haitiani ekpulsar Franci.
* [[1861]] - [[Virginia]] separas su del Uniono.
* [[1941]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Yugoslavia]] kapitulacas a [[nacional-socialista Germania]].
* [[1945]] - Duesma mondomilito: [[Brazilia]]na trupi kaptas [[Montese]], en [[Italia]] de la kontrolo di [[nacional-socialista Germania]].
* [[1946]] - La lasta [[Francia|Franca]] soldato foriras de [[Siria]], qua formale nedependanteskas.
* [[1949]] - [[Republiko Irlando]] oficale abandonas [[Britaniana komunitato]].
* [[1961]] - [[Invado di bayo di Porki]]: exilita Kubani entrenita da [[CIA]] probas invadar [[Kuba]] e revokar [[Fidel Castro]]. L'invado falias.
* [[1967]] - [[Kosmoprobilo]] ''[[Surveyor 3]]'' lansesas por atingar la surfaco di la [[Luno]].
* [[1970]] - ''[[Apollo 13]]'' retroflugas adsur [[Tero]].
* [[1975]] - En [[Kambodja]], le [[Reda Khmer]], komandata da [[Pol Pot]], ganas povo. Pol Pot fondas &quot;demokratala republiko&quot; e komencas esar lua chefministro. Nova regnanti nomizas ca yaro kom [[0 (yaro)|zeresma yaro]].
* [[1982]] - Nova konstituco di [[Kanada]] imperas totala nedependantesko de [[Unionita Rejio]].
* [[1996]] - Che Eldorado dos Carajás, [[Brazilia]], eventas konflikto inter rurani sen proprieti e granda farmisti. Dek-e-non rurani mortigesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.monde-diplomatique.fr/1997/09/REVELLI/9097.html |title=La résistance des « sans-terre » du Brésil |author= Philippe Revelli|publisher=Le Monde diplomatique|language={{fr}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Massacre de Eldorado do Carajás completa 25 anos e segue como símbolo de impunidade no campo|url=https://www1.folha.uol.com.br/poder/2021/04/massacre-de-eldorado-do-carajas-completa-25-anos-e-segue-como-simbolo-de-impunidade-no-campo.shtml|publisher=Folha de S.Paulo|accessdate=4ma di julio 2021|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2003]] - [[Anneli Jäätteenmäki]] divenas l'unesma chefministrino di [[Finlando]].
* [[2016]] - En [[Brazilia]] la Chambro di Deputati votas pri akuzo kontre la prezidantino [[Dilma Rousseff]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Votação na Câmara hoje decide futuro de Dilma|url= http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2016/04/17/votacao-na-camara-hoje-decide-futuro-de-dilma.htm |publisher=UOL|accessdate=17ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2019]] - [[Alan García]], ex-prezidanto di [[Peru]], pafas kontre lua kapo en [[Lima]] pos recevar aresto-komuniko, e mortas minuti pos arivar la hospitalo ''José Casemiro Ulloa''.&lt;ref name=&quot;Folha&quot;&gt;{{cite web|title=Ex-presidente do Peru se suicida após ordem de prisão no caso Odebrecht |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/04/17/morre-ex-presidente-do-peru-suicidio-ordem-de-prisao-odebrecht.htm|publisher=Folha de S.Paulo|date=17ma di aprilo 2019|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= &quot;Perú21&quot;&gt;{{cite web|url=https://peru21.pe/politica/alan-garcia-murio-dispararse-cabeza-472624|title=Alan García murió tras dispararse en la cabeza antes de ser detenido [VIDEO] |publisher=Perú 21|date=17ma di april 2019|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 2019 - Eventas generala elekti en [[Indonezia]], e la partiso dil prezidanto [[Joko Widodo]] esas plu bone votata kam l'antea elekto di 2014.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/ruling-coalition-on-track-to-win-most-seats-in-early-counts|title=Ruling coalition on track to win most seats in early counts|publisher=The Straits Times|date=17ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1598]] - [[Giovanni Battista Riccioli]], Italiana sacerdoto ed astronomo (m. 1671)
* [[1788]] - [[Edwin Atherstone]], Britaniana skriptisto (m. 1872)
* [[1794]] - [[Carl Friedrich Philipp von Martius]], Germana [[botaniko|botanikisto]] (m. 1868)
* [[1818]] - Caro [[Alexandr la 2ma di Rusia|Alexandr la 2ma]] di [[Rusa imperio|Rusia]] (m. 1881)
* [[1882]] - [[Artur Schnabel]], Austriana pianisto e kompozisto (m. 1951)
* [[1894]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]], chefo e chefministro di [[Sovietia]] (m. 1971)
* [[1885]] - [[Karen Blixen]], Daniana skriptistino (m. 1962)
* [[1901]] - [[Raúl Prebisch]], Arjentinian ekonomikisto (m. 1986)
* [[1907]] - [[Martti Miettunen]], chefministro di Finlando (m. 2002)
* [[1909]] - [[Alain Poher]], Franca politikisto (m. 1996)
* [[1911]] - [[Hervé Bazin]], Franca skriptisto (m. 1996)
* [[1916]] - [[Sirimavo Bandaranaike]], chefministrino di Sri Lanka (m. 2000)
* [[1919]] - [[Osvaldo Dorticós Torrado]], prezidanto di Kuba (m. 1983)
* [[1946]] - [[Georges Jean Franz Köhler]], Germana biologiisto, Nobel-laureato (m. 1995)
* [[1952]] - [[Joe Alaskey]], Usan aktoro (m. 2016)
* [[1958]] - [[Kurt Wenner]], Usana piktisto
* [[1954]] - [[Hubert Minnis]], chefministro di Bahama
* [[1974]] - [[Victoria Beckham]], Britaniana kantistino ([[Spice Girls]])
* [[1996]] - [[Dee Dee Davis]], Usana televizion-aktorino

== Morti ==
* [[485]] - [[Proclus]], Greka filozofo (n. 412)
* [[1080]] - Rejulo [[Harald la 3ma di Dania]] (n. c. 1040)
* [[1711]] - [[Joseph la 1ma, Santa Romana imperiestro]] (n. 1678)
* [[1790]] - [[Benjamin Franklin]], Usan inventisto e politikisto (n. 1706)
* [[1892]] - [[Alexander Mackenzie (Kanadana politikistulo)|Alexander Mackenzie]], chefministro di Kanada (n. 1822)
* [[1936]] - [[Charles Ruijs de Beerenbrouck]], chefministro di Nederlando (n. 1873)
* [[1942]] - [[Jean Baptiste Perrin]], Franca fizikisto, Nobel-laureato (n. 1870){{cite web|title=Qui est Jean Perrin?|publisher= Le Monde|language={{fr}} |url= https://dicocitations.lemonde.fr/biographie/3429/Jean_Perrin.php|accessdate = 24ma di aprilo 2020}}
* [[1946]] - [[Juan Bautista Sacasa]], prezidanto di Nikaragua (n. 1874)
* [[1948]] - [[Kantaro Suzuki]], chefministro di Japonia (n. 1868)
* [[1960]] - [[Eddie Cochran]], Usana muzikisto (n. 1938)
* [[1975]] - [[Sarvepalli Radhakrishnan]], prezidanto di India (n. 1888)
* [[1976]] - [[Henrik Dam]], Dana biokemiisto e fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1895)
* [[1979]] - [[Luis Larrea Alba]], prezidanto di Equador (n. 1894)
* [[1993]] - [[Turgut Özal]], prezidanto di Turkia (n. 1927)
* [[1994]] - [[Roger Wolcott Sperry]], Usana neurobiologiisto, Nobel-laureato (n. 1913)
* [[1996]] - [[Piet Hein (ciencisto)|Piet Hein]], Dana matematikisto, inventisto e skriptisto (n. 1905)
* [[1997]] - [[Chaim Herzog]], prezidanto di Israel (n. 1918)
* [[1998]] - [[Linda McCartney]], Usana muzikistino, spozino di [[Paul McCartney]] (n. 1941)
* [[2008]] - [[Aimé Césaire]], Franca poeto (n. 1913)&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.toupie.org/Biographies/Cesaire.htm|title=Courte biographie d'Aimé Césaire |publisher= La Toupie|language={{fr}}|accessdate = 24ma di aprilo 2020}}&lt;/ref&gt;
* [[2014]] - [[Gabriel García Márquez]], Kolumbiana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[2019]] - [[Alan García]], prezidanto di Peru (n. 1949)&lt;ref name=&quot;Perú21&quot;/&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Aprilo]]</text>
      <sha1>au9u9p7aw4so20wexlb43lrof7gg8yv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>30ma di mayo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1847</id>
    <revision>
      <id>993432</id>
      <parentid>992239</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:44:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6658" xml:space="preserve">{{Mayo}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''30ma di mayo''' esas la 150ma [[dio]] di la yaro (151ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 215 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[70]] - [[Siejo di Jerusalem en 70|Siejo di Jerusalem]]: [[Titus]] e lua soldati atakas la duesma murego di [[Jerusalem]].
* [[1252]] - [[Alfonso la 10ma di Leon e Kastilia|Alfonso la 10ma]] divenas rejulo di [[Kastilia e Leon]].
* [[1536]] - [[Henry la 8ma di Anglia]] mariajas su kun [[Jane Seymour]].
* [[1814]] - Tra kontrato signatita en [[Paris]], [[Unionita Rejio]] mantenas suvereneso super [[Malta]].&lt;ref&gt;{{Cite book|author=Uwe Jens Rudolf e W.G. Berg|title= Historical Dictionary of Malta | publisher=Scarecrow Press | location=USA| year=2010| isbn=9780810853171| page=11}}&lt;/ref&gt;
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Unionita Rejio|Britaniani]] atakas unesmafoye per mil aeroplani a [[Köln]].
* [[1967]] - Republiko [[Biafra]] divergas de [[Nigeria]] e proklamas su nedependanta.
* [[1971]] - [[Usa]] lansas kosmosondilo [[Mariner 9]] por explorar [[Marso]], [[Venuso]] e [[Merkuro]].
* [[1981]] - Prezidanto di [[Bangladesh]], [[Ziaur Rahman]], asasinesas en [[Chittagong]].
* [[1982]] - [[Hispania]] membreskas [[NATO]].
* [[1989]] - En [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]], studenti erektas statuo pri la &quot;Deino di Demokratio&quot; che [[placo Tianmen]].
* [[1992]] - [[Bosnia e Herzegovina]] divenas membro di [[Unionita Nacioni]].
* [[1998]] - [[Ter-tremo]] en nord [[Afganistan]] produktas {{formatnum:5000}} morti.
* [[2014]] - Ter-tremo kun forteso 6.1 che la [[skalo di Richter]] frapas la [[provinco Yunan]], [[Popul-Republiko Chinia]]. Adminime 29 personi vundesas.
* [[2015]] - Adminime 11 personi mortigesas en [[Maiduguri]], [[Nigeria]] pos atako da membri de [[Boko Haram]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/05/1635861-milicia-radical-boko-haram-mata-11-pessoas-na-nigeria.shtml |title=Milícia radical Boko Haram mata 11 pessoas na Nigéria|publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=30ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* 2015 - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.5 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.r7.com/internacional/terremoto-de-85-graus-atinge-todo-o-japao-30052015 |title=Terremoto de 8,5 graus atinge todo o Japão|publisher=r7.com |language={{pt}}|accessdate=30ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - Tri [[Ukraina]]na militisti mortigesas dum kombati en [[Doneck]] kontre grupi favoroza al uniono di la regiono kun [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/30/combates-em-donetsk-matam-tres-soldados-ucranianos.htm |title=Combates em Donetsk matam três soldados ucranianos|accessdate=30ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* 2016 - Du ataki per bombi en [[Turkia|Turka]] chosei produktas 6 morti e diversa personi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/us-turkey-security-kurds-idUSKCN0YL1VP |title=Six killed, many injured, by roadside bombs in southeast Turkey |language={{en}}|publisher=Reuters|accessdate=30ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1220]] - [[Alexander Nevsky]], Rusa santo (m. 1263)
* [[1757]] - [[Henry Addington]], chefministro dil Unionita Rejio (m. 1844)
* [[1814]] - [[Mihail Bakunin]], Rusa [[anarkiismo|anarkiisto]] (m. 1876)
* [[1836]] - [[Aleksander Kotsis]], Polona piktisto (m. 1877)
* [[1845]] - Rejulo [[Amadeo la 1ma di Hispania]] (m. 1890)
* [[1902]] - [[Karol Larisch]], Polona piktisto (m. 1935)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/karol-adolf-larisch|title=Karol Adolf Larisch|accessdate=12ma di julio 2020|language={{pl}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1904]] - [[Ernesto de la Guardia]], prezidanto di Panama (m. 1983)
* [[1908]] - [[Hannes Alfvén]], Sueda fizikisto, Nobel-laureato (m. 1995)
* [[1909]] - [[Benny Goodman]], Usana kompozisto ed orkestrestro (m. 1986)
* [[1912]] - [[Julius Axelrod]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 2004)
* [[1919]] - [[René Barrientos Ortuño]], prezidanto di Bolivia (m. 1969)
* [[1934]] - [[Alexei Leonov]], Sovietiana kosmonauto (m. 2019)
* [[1948]] - [[Khosrov Harutyunyan]], chefministro di Armenia
* [[1951]] - [[Fernando Lugo]], prezidanto di Paraguay
* [[1955]] - [[Brian Kent Kobilka]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[1956]] - [[Katerina Sakellaropoulou]], prezidanto di Grekia
* [[1968]] - [[Zacarias Moussaoui]], Franca teroristo
* [[1974]] - [[Andry Rajoelina]], prezidanto di Madagaskar
* [[1989]] - [[Alexandra Dulgheru]], Rumana tenisisto

== Morti ==
* [[1431]] - [[Jeanne d'Arc]], Franca heroino, brulita en rogo dal Angli (n. 1412)
* [[1574]] - Rejulo [[Charles la 9ma di Francia]] (n. 1550)
* [[1640]] - [[Peter Paul Rubens]], Nederlandana piktisto (n. 1577)
* 1640 - [[Pierre Fourier]], Franca sacerdoto e katolika santo (n. 1565)
* [[1744]] - [[Alexander Pope]], Angla poeto (n. 1688)
* [[1770]] - [[François Boucher]], Franca piktisto (n. 1703)
* [[1778]] - [[Voltaire]], Franca filozofo e skriptisto (n. 1694)
* [[1867]] - [[Ramón Castilla]], prezidanto di Peru (n. 1797)
* [[1912]] - [[Wilbur Wright]], Usan inventisto e pioniro di aviacado (n. 1867)
* [[1934]] - [[Heihachiro Togo]], Japonian admiralo (n. 1848)
* [[1941]] - [[Prajadhipok]] ([[Rama la 7ma]]), rejulo di Tailando (n. 1893)
* [[1960]] - [[Boris Leonidovich Pasternak|Boris Pasternak]], Rusa skriptisto, Nobel-laureato (n. 1890)
* [[1961]] - [[Rafael Leónidas Trujillo]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1891)
* [[1964]] - [[Leo Szilard]], Hungara fizikisto e molekularo-biologiisto (n. 1898)
* [[1966]] - [[Wäinö Aaltonen]], Finlandana skultisto (n. 1894)
* [[1978]] - [[Tetsu Katayama]], chefministro di Japonia (n. 1887)
* [[1981]] - [[Ziaur Rahman]], prezidanto di Bangladesh (n. 1936)
* [[1992]] - [[Karl Carstens]], prezidanto di [[West-Germania]] (n. 1914)
* [[1994]] - [[Ezra Taft Benson]], prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1899)
* [[2009]] - [[Efraim Katzir]], biofizikisto e prezidanto di Israel (n. 1916)
* 2009 - [[Gaafar Nimeiry]], prezidanto di Sudan (n. 1930)
* 2009 - [[Luís Cabral]], prezidanto di Guinea Bisau (n. 1931)
* [[2011]] - [[Rosalyn Sussman Yalow]], Usana mediko e biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1921)
* [[2012]] - [[Andrew Huxley]], Britaniana fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
* [[2020]] - [[Yawovi Agboyibo]], chefministro di Togo (n. 1943)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://l-frii.com/togo-deuil-me-yawovi-agboyibor-est-decede/ |title=Togo / Deuil : Me Yawovi Agboyibo est décédé|language={{fr}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Mayo]]</text>
      <sha1>3b7fg1iv15vrthp6kag7f17gmj65zt1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15ma di junio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1860</id>
    <revision>
      <id>993337</id>
      <parentid>984438</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:23:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5482" xml:space="preserve">{{junio}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''15ma di junio''' esas la 166ma [[dio]] di la yaro (167ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 199 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[923]] - Che batalio di Soissons, armeo komandata da [[Charles la simpla]] vinkesas, ed ilu kaptesas ed enkarcerigesas en Péronne. Rejulo [[Robert la 1ma di Francia]] mortas dum kombati.
* [[1215]] - [[John di Anglia]] signatas la ''[[Magna Carta]]''.
* [[1219]] - [[Listo di monarki di Dania|Rejo di Dania]] [[Valdemar la 2ma di Dania|Valdemar la 2ma]] konquestas [[Estonia]] e fondas [[Tallinn]].
* [[1502]] - [[Cristoforo Colombo]] deskovras [[Martinik]].
* [[1752]] - Uzanta [[kaito]] dum tempesto, [[Benjamin Franklin]] pruvas ke [[fulmino]] esas [[elektro]].
* [[1836]] - [[Arkansas]] divenas la 25ma [[Stati di Usa|Usana stato]].
* [[1846]] - [[Unionita Rejio]] ed [[Usa]] signatas la [[Kontrato di Oregon]], pri la frontiero inter Usa e nuna [[Kanada]].
* [[1861]] - [[Benito Juárez]] formale elektesas prezidanto di [[Mexikia]].
* [[1944]] - [[Duesma mondomilito]]: en la [[batalio di Saipan]] [[Usa]] invadas l'insulo [[Saipan]].
* [[1954]] - Europala Futbal-organizuro [[UEFA]] fondesas en [[Basel]], [[Suisia]].
* [[1977]] - En [[Hispania]] eventas elekti pos 41 yari.
* [[1991]] - [[Volkano]] [[Monto Pinatubo|Pinatubo]] eruptas en [[Filipini]] e produktas 800 morti.
* [[2017]] - [[Suedia|Sueda]]-[[Brazilia]]na supersonala aviono ''Gripen E'' flugas unesmafoye.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Novo caça da FAB, Gripen E realiza primeiro voo|url=http://airway.uol.com.br/novo-caca-da-fab-gripen-ng-realiza-primeiro-voo/|vidita ye= 15ma di junio 2017|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1397]] - [[Paolo Uccello]], Italiana piktisto (m. 1475)
* [[1594]] - [[Nicolas Poussin]], Franca piktisto (m. 1665)
* [[1764]] - [[Zygmunt Vogel]], Polona piktisto (m. 1826)
* [[1806]] - [[Manuel Ignacio de Vivanco]], chefo di stato di Peru (m. 1873)
* [[1843]] - [[Edvard Grieg]], Norvegiana kompozisto (m. 1907)
* [[1882]] - [[Ion Antonescu]], Rumana diktatoro (m. 1946)
* [[1906]] - [[Léon Degrelle]], Belga nacional-socialisto (m. 1994)
* [[1914]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]], Sovietiana politikisto (m. 1984)
* [[1915]] - [[Thomas Huckle Weller]], Usana virologiisto, Nobel-laureato (m. 2008)
* [[1916]] - [[Herbert Simon]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2001)
* [[1917]] - [[John Bennett Fenn]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2010)
* [[1918]] - [[François Tombalbaye‏‎]], prezidanto di Chad (m. 1975)
* [[1920]] - [[Alberto Sordi]], Italian aktoro (m. 2003)
* [[1926]] - [[Ezer Weizman]], prezidanto di Israel (m. 2005)
* 1926 - [[Shigeru Kayano]], Japoniana politikisto (m. 2006)
* [[1927]] - [[Andrzej Wróblewski]], Polona piktisto (m. 1957)
* [[1933]] - [[Sergio Endrigo]], Italiana kantisto (m. 2005)
* 1933 - [[Mohammad-Ali Rajai]], prezidanto di Iran (m. 1981)
* [[1939]] - [[Lol Mahamat Choua]], prezidanto di Chad (m. 2019)
* [[1943]] - [[Poul Nyrup Rasmussen]], chefministro di Dania
* 1943 - [[Johnny Hallyday]], Franca kantisto ed aktoro (m. 2017)
* [[1945]] - [[Amos Sawyer]], provizora prezidanto di Liberia (m. 2022)
* [[1946]] - [[Demis Roussos]], Greka kantisto (m. 2015)
* [[1949]] - [[Jim Varney]], Usana cinem-aktoro (m. 2000)
* [[1951]] - [[Álvaro Colom]], prezidanto di Guatemala
* [[1952]] - [[Anastase Murekezi]], chefa ministro di Ruanda
* [[1954]] - [[Daniyal Akhmetov]], chefministro di Kazakstan
* [[1964]] - [[Courteney Cox]], Usan televizion-aktorino
* [[1965]] - [[Karim Masimov]], chefministro di Kazakstan
* [[1966]] - [[Raimonds Vējonis]], prezidanto di Latvia
* [[1969]] - [[Oliver Kahn]], Germana futbalisto
* 1969 - [[Cédric Pioline]], Franca tenisisto
* [[1992]] - [[Mohamed Salah]], Egiptiana futbalisto

== Morti ==
* [[923]] - Rejulo [[Robert la 1ma di Francia]] (n. 860)
* [[948]] - Imperiestro [[Romanos la 1ma Lekapenos]], de [[Bizanco]] (n. 870)
* [[1184]] - Rejulo [[Magnus la 5ma di Norvegia]] (n. 1156)
* [[1849]] - [[James Knox Polk]], prezidanto di Usa (n. 1795)
* [[1882]] - [[Ernest Courtot de Cissey]], chefministro di Francia (n. 1810)
* [[1887]] - [[Miguel Mora Porras]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1816)
* [[1888]] - Imperiestro [[Friedrich la 3ma di Germania]] (n. 1831)
* [[1889]] - [[Mihai Eminescu]], Rumana poeto (n. 1850)
* [[1938]] - [[Ernst Ludwig Kirchner]], Germana piktisto (n. 1880)
* [[1945]] - [[Carl Gustaf Ekman]], chefministro di Suedia (n. 1872)
* [[1953]] - [[Muhammad Loutfi Goumah]], Egiptiana skriptisto (n. 1886)
* [[1968]] - [[Wes Montgomery]], Usana jazo-gitaristo (n. 1923)
* [[1970]] - [[José de Almada Negreiros]], Portugalana skriptisto (n. 1893)
* 1970 - [[Henri Queuille]], chefministro di Francia (n. 1884)
* [[1971]] - [[Wendell Meredith Stanley]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
* [[1996]] - [[Ella Fitzgerald]], Usana kantistino di jazo (n. 1917)
* [[2013]] - [[Kenneth Geddes Wilson]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1936)
* [[2014]] - [[Casey Kasem]], Usan aktoro (n. 1932)
* [[2019]] - [[Franco Zeffirelli]], Italiana filmifisto (n. 1923)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=È morto Franco Zeffirelli, addio al Maestro|url=https://www.lanazione.it/firenze/cronaca/morto-franco-zeffirelli-1.4647533|editero=La Nazione|publikigita ye=15ma di junio 2019|idiomo={{it}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Junio]]</text>
      <sha1>95jh5vvt0cy3x207zqk21rzcm4387r6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>18ma di junio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1861</id>
    <revision>
      <id>993364</id>
      <parentid>972565</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:38:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5947" xml:space="preserve">{{Junio}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''18ma di junio''' esas la 169ma [[dio]] di la yaro (170ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 196 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1757]] - [[Sep-yara milito]]: Austriani komandita da Joseph von Daun vinkas la trupi di [[Friedrich la 2ma di Prusia]] en la [[Batalio di Kolín]]. [[Prusia|Prusi]] abandonas [[Bohemia]].
* [[1778]] - [[Britania]]na trupi abandonas [[Philadelphia]].
* [[1812]] - [[Usa]]na Kongreso deklaras milito kontre [[Unionita Rejio]]. La milito duros til 1815.
* [[1815]] - [[Napoléon la 1ma]] sukombas la kombato en [[Batalio di Waterloo|Waterloo]].
* [[1908]] - Komencas ekmigro di [[Japonia]]ni vers [[Brazilia]]: 781 Japoniani arivas che [[Santos (Sao Paulo)|Santos]] en la navo ''Kasato Maru'', por laborar en kultivo di [[kafeo]].
* [[1928]] - Norvegiana polar-exploristo [[Roald Amundsen]] desaparas mistikale super nord [[Atlantiko]] dum flugo. Il serchis por salvor lua enemiko ed ex-kunlaboranto [[Umberto Nobile]], qua salveskos pose.
* [[1940]] - Diskurso per radio da [[Charles de Gaulle]] de [[London]] apelas [[Francia|Franci]] rezistar kontre [[Naziista Germania|Naziista]] okupo.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/newsnight/8747121.stm |title=How de Gaulle speech changed fate of France |accessdate=18ma di junio 2016|publisher=BBC|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1953]] - [[Egiptia]] divenas [[republiko]].
* [[1956]] - Lasta stranjera trupi livas [[Egiptia]].
* [[1979]] - [[Jimmy Carter]] e [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]] subskribas pakto ''SALT 2'' en [[Wien]], [[Austria]].
* [[2002]] - En [[Arizona]] en fairo inflamita da lokali brulas 1,872 km² de foresto.
* [[2016]] - [[Belgia|Belga]] polico arestas 12 suspektiti pri ligilo kun [[terorismo]]. Segun la polico, li intencis agar dum la ludi di [[futbalo|futbala konkurso]] ''Eurocup''.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/06/18/belgica-prende-12-pessoas-em-operacao-antiterrorismo.htm |title=Bélgica prende 12 pessoas em operação antiterrorismo|accessdate=18ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - [[Ondego]] frapas la vilajo Nuugaatsiaq, an la litoro di [[Grenlando]], e destruktas adminime 11 domi. Du personi vundesas grave e 4 plusa homi desaparas. L'antea dio eventabis [[ter-tremo]] kun forteso 4 che la [[skalo di Richter]] ed epicentro en insulo weste de la lando.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tsunami deixa feridos, destrói casas e provoca evacuação na Groenlândia|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2017/06/18/tsunami-deixa-feridos-destroi-casas-e-provoca-evacuacao-na-groenlandia.htm|publisher=UOL|accessdate=18ma di junio 2017}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1332]] - [[Ioannes la 5ma Palaiologos]], imperiestro di [[Bizanco]] (m. 1391)
* [[1566]] - Rejulo [[James la 1ma di Anglia]] (m. 1625)
* [[1716]] - [[Joseph-Marie Vien]], Franca piktisto (m. 1809)
* [[1771]] - [[Justo Figuerola]], prezidanto di Peru (m. 1854)
* [[1799]] - [[William Lassell]], Angla astronomo (m. 1880)
* [[1845]] - [[Charles Louis Alphonse Laveran]], Franca mediko, Nobel-laureato (m. 1922)
* [[1868]] - [[Miklós Horthy]], chefo e regento di [[Hungaria]] inter [[mondomilito|mondomiliti]] (m. 1957)
* [[1882]] - [[Georgi Dimitrov]], chefministro di Bulgaria (m. 1949)
* [[1883]] - [[Baltasar Brum]], prezidanto di Uruguay (m. 1933)
* [[1884]] - [[Édouard Daladier]], chefministro di Francia (m. 1970)
* [[1902]] - [[Barbara McClintock]], Usana genetikisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1992)
* [[1916]] - [[Julio César Turbay Ayala]], prezidanto di Kolumbia (m. 2005)
* [[1918]] - [[Jerome Karle]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2013)
* 1918 - [[Franco Modigliani]], Italiana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2003)
* [[1929]] - [[Jürgen Habermas]], Germana filozofo e sociologo
* [[1931]] - [[Fernando Henrique Cardoso]], prezidanto di [[Brazilia]]
* [[1932]] - [[Dudley R. Herschbach]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[1936]] - [[Ronald Venetiaan]], prezidanto di [[Surinam]]
* [[1942]] - [[Paul McCartney]], Britaniana ''[[rock]]''-muzikisto
* 1942 - [[Thabo Mbeki]], prezidanto di [[Sudafrika]]
* 1942 - [[Roger Ebert]], Usana cinemo-kritikisto (m. 2013)
* [[1944]] - [[Salvador Sánchez Cerén]], prezidanto di Salvador
* [[1946]] - [[Maria Bethânia]], Braziliana kantistino
* [[1947]] - [[George Cosmas Adyebo]], chefa ministro di Uganda (m. 2000)
* [[1949]] - [[Lech Kaczyński]], prezidanto di [[Polonia]] (m. 2010)
* 1949 - [[Jarosław Kaczyński]], chefministro di Polonia, fratulo di Lech Kaczyński
* 1949 - [[Han Duck-soo]], chefministro di Sud-Korea
* [[1952]] - [[Isabella Rossellini]], Italian-Usan aktorino
* [[1954]] - [[Magnus Uggla]], Sueda ''rock''-muzikisto
* [[1963]] - [[Rumen Radev]], prezidanto di Bulgaria
* [[1964]] - [[Udai Hussein]], filiulo di [[Saddam Hussein]] (m. 2003)

== Morti ==
* [[1629]] - [[Piet Pieterszoon Hein]], Nederlandan admiralo e korsaro (n. 1577)
* [[1917]] - [[Titu Maiorescu]], chefministro di Rumania (n. 1840)
* [[1928]] - [[Roald Amundsen]], Norvegian explorero (n. 1872)
* [[1936]] - [[Maxim Gorky]] (nask. Alexei Maximovich Peshkov), Rusa skriptisto (n. 1868)
* [[1937]] - [[Gaston Doumergue]], prezidanto e chefministro di Francia (n. 1863)
* [[1941]] - [[Cecilio Báez]], prezidanto di Paraguay (n. 1862)
* [[1958]] - [[Nereu Ramos]], prezidanto di [[Brazilia]] (n. 1888)
* [[1971]] - [[Paul Karrer]], Suisa kemiisto, Nobel-laureato (n. 1889)
* [[1974]] - [[Georgy Zhukov]], Sovietiana marshalo (n. 1896)
* [[2010]] - [[José Saramago]], Portugalana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1922)
* [[2011]] - [[Frederick Chiluba]], prezidanto di Zambia (n. 1943)
* [[2020]] - [[Jules Sedney]], chefa ministro di Surinam (n. 1922)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Junio]]</text>
      <sha1>osjiqrm6mjhw3x088sywiwx590jy5sv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>23ma di agosto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1915</id>
    <revision>
      <id>993410</id>
      <parentid>992892</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:17:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5895" xml:space="preserve">{{Agosto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''23ma di agosto''' esas la 235ma [[dio]] di la yaro (236ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 130 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[406]] - Che [[Romana imperio]], Radagaisus, militara duktero dil Goti, recevas mortopuniso, e 12.000 ek lua soldati enkorpigesas a Romana armeo o vendesas kom sklavi.
* [[1328]] - [[Batalio di Cassel (1328)|Batalio di Cassel]]: Franci vinkas [[Flandria]]ni.
* [[1572]] - Dum la nokto en [[Paris]], [[Francia]], komencas [[Masakro dil dio di Santa Bartolomeo|masakro]] ube {{formatnum:8000}} Protestanti ([[Hugenoto|Hugenoti]]) mortigesas dal Katoliki. La religio-milito expansas su a tota lando.
* [[1866]] - [[Prusia]] vinkas Austriani en sep-semana milito. [[Germana kunfederuro]] ruptas. [[Italia]], federika kun Prusia, ganas [[Venezia]] de Austria.
* [[1914]] - [[Unesma mondomilito]]: [[Germana Imperio|Germani]] interceptas [[Unionita Rejio|Britaniani]] en [[Mons]].
* 1914 - [[Japonia]] deklaras milito kontre [[Germana Imperio]].
* [[1939]] - [[Germania]] e [[Sovietia]] subskribas [[Pakto Ribbentrop-Molotov]] pri ne-atakado. En sekreta komplementala pakto li dividas Europa.
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Batalio di Stalingrad]] komencas.
* [[1943]] - Duesma mondomilito: pos la [[Batalio di Kursk]], [[Harkiv]] liberigesas. [[Sovietia]]ni vinkas Germani ed informas ke li kaptis 1500 [[tanko|tanki]] e 3700 aeroplani de Germana trupi. Germania probable perdis 170,000 soldati&lt;ref&gt;Zetterling/Frankson Kursk 1943 pagini 117, 116 e noto di fino 18. De julio til agosto on evaluas posible 203.000 morti (Germaniani e Sovietani)&lt;/ref&gt;.
* [[1944]] - Duesma mondomilito: [[Marseille]] liberigesas.
* [[1979]] - [[Kurdistan|Kurdi]] ekpulsas [[Iran]]ana trupi de areo proxim la frontiero kun [[Irak]]. On kalkulas ke 600 personi mortis dum la kombati.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/23/newsid_2535000/2535165.stm |title=1979: Kurdish revolt grows in Iran|accessdate=4ma di agosto 2016|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[1989]] - Du milioni homi standas manuo en manuo sur voyo inter [[Tallinn]] e [[Vilnius]] en [[Baltiko]] por suportar la nedependo di [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]].
* [[2011]] - En [[Libia]], [[Muammar al-Qaddafi]] revokesas de la povo.

==Naski ==
* [[1719]] - [[Charles-Amédée-Philippe van Loo]], Franca piktisto (m. 1795)
* [[1740]] - Caro [[Ivan la 6ma di Rusia]] (m. 1764)
* [[1741]] - [[Jean-François de La Pérouse]], Franca navigisto (m. 1788)
* [[1754]] - Rejulo [[Louis la 16ma di Francia]] (m. 1793)
* [[1769]] - [[Georges Cuvier]], Franca zoologiisto (m. 1932)
* [[1852]] - [[Clímaco Calderón]], prezidanto di Kolumbia (m. 1913)
* [[1864]] - [[Eleftherios Venizelos]], chefministro di Grekia (m. 1936)
* [[1868]] - [[Edgar Lee Masters]], Usana skriptisto (m. 1950)
* 1868 - [[Carlos Felipe Morales Languasco]], prezidanto di Dominikana Republiko (m. 1914)
* [[1912]] - [[Gene Kelly]], Usan aktoro (m. 1996)
* [[1921]] - [[Kenneth Joseph Arrow]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2017)
* [[1924]] - [[Robert Solow]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/1987/solow/biographical/ |titulo=Robert M. Solow - Biographical |editero=Nobelprize.org|vidita ye=28ma di junio 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1930]] - [[Michel Rocard]], chefministro di Francia
* [[1931]] - [[Hamilton Othanel Smith]], Usana mikrobiologiisto, Nobel-laureato
* 1931 - [[Barbara Eden]], Usan aktorino
* [[1932]] - [[Houari Boumédiène]], prezidanto di Aljeria (m. 1978)
* [[1933]] - [[Robert Curl]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[1935]] - [[Léonard Gianadda]], Suisa meceno
* [[1940]] - [[Thomas Steitz]], Usana kemiisto, Nobel-laureato
* [[1943]] - [[Raúl Cubas Grau]], prezidanto di Paraguay
* [[1945]] - [[Rita Pavone]], Italiana kantistino ed aktorino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.italiacanora.net/t1307-rita-pavone-biografia|titulo=RITA PAVONE - BIOGRAFIA|editero=Italia Canora|vidita ye=28ma di junio 2020|idiomo={{it}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1946]] - [[Keith Moon]], Britaniana perkut-instrumentisto ([[The Who]]) (m. 1978)
* [[1948]] - [[Yuri Yekhanurov]], chefministro di Ukraina
* [[1950]] - [[Roza Otunbayeva]], prezidanto di Kirgizistan
* [[1951]] - [[Noor]], rejino di Jordania
* 1951 - [[Ahmad Kadirov]], prezidanto di Chechenia
* [[1953]] - [[Artūras Paulauskas]], prezidanto di Lituania
* [[1954]] - [[Halimah Yacob]], prezidantino di Singapur
* [[1963]] - [[Glória Pires]], Brazilian aktorino
* [[1965]] - [[Ilija Trojanow]], Bulgara skriptisto
* [[1970]] - [[River Phoenix]], Usana cinem-aktoro (m. 2003)
* [[1974]] - [[Konstantin Novoselov]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato
* [[1978]] - [[Kobe Bryant]], Usana basketbalisto
* [[1983]] - [[Marianne Steinbrecher]], Braziliana volebalistino

== Morti ==
* [[1806]] - [[Charles-Augustin de Coulomb]], Franca fizikisto (n. 1736)
* [[1817]] - [[Jan Bogumił Plersch]], Polona piktisto (n. 1732)
* [[1845]] - [[Rafael Urdaneta]], prezidanto di Kolumbia, chefo di la nedependo-procedo (n. 1788)
* [[1849]] - [[Edward Hicks]], Usana piktisto (n. 1780)
* [[1892]] - [[Deodoro da Fonseca]], unesma prezidanto di Brazilia (n. 1827)
* [[1900]] - [[Kuroda Kiyotaka]], chefministro di Japonia (n. 1840)
* [[1926]] - [[Rodolfo Valentino]], Italian aktoro (n. 1895)
* [[1982]] - [[Stanford Moore]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1913)
* [[1997]] - [[John Cowdery Kendrew]], Britaniana molekulala biologiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
* [[2008]] - [[Thomas Huckle Weller]], Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1915)
* [[2016]] - [[Reinhard Selten]], Germana matematikisto ed ekonomikisto, Nobel-laureato pri Ekonomiko (n. 1930)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Agosto]]</text>
      <sha1>nyolofffepcm7o0o38gt45b0357ynlj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>7ma di septembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1929</id>
    <revision>
      <id>993390</id>
      <parentid>965631</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:59:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5980" xml:space="preserve">{{Septembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''7ma di septembro''' esas la 250ma [[dio]] di la yaro (251ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 115 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1159]] - Rolando (od Orlando) di Siena divenas [[papo]] [[Papo Alexander la 3ma|Alexander la 3ma]]. [[Kontrepapo Viktor la 4ma|Viktor la 4ma]] (alias Ottavio di Montecelio) divenas lua kontrepapo.
* [[1630]] - [[Boston]] fondesas dal puritani.
* [[1714]] - [[Kontrato di Utrech]], inter [[Austria]] e [[Hispania]], signatesas. [[Austria]] ganas [[Nederlando]] ed arei di Hispania en [[Italia]], dum ke [[Unionita Rejio]] ganas [[Gibraltar]] e [[Minorka]].
* [[1812]] - Trupi [[Francia|Franca]] komandita da [[Napoléon la 1ma]] vinkas [[Rusa imperio|Rusi]] en la [[Batalio di Borodino]].
* [[1821]] - [[Granda Kolumbia|Republiko Kolumbia]] (federuro formacita per teritorii de nuna [[Kolumbia]], [[Venezuela]], [[Equador]] e [[Panama]]) formacesas, kun [[Simón Bolívar]] kom prezidanto.
* [[1822]] - [[Pedro la 1ma di Brazilia|Princo Pedro]] proklamas [[Brazilia]]na nedependo de [[Portugal]].
* [[1875]] - En [[Uruguay]] komencas la &quot;revoluciono Tri-Kolora&quot;, qua ekpulsos prezidanto [[Pedro Varela Olivera]] de povo.
* [[1927]] - L'[[universitato]] di [[Minas Gerais]] fondesas en [[Brazilia]].
* [[1936]] - Lasta [[tasmaniana tigro]] mortas en la [[zoo]]* di [[Hobart]], [[Tasmania]].
* [[1937]] - Granda [[tifono]] en [[Hong Kong]] produktas {{formatnum:11000}} morti&lt;ref&gt;Strzepek, Kenneth M., Smith, Joel B. [1995] (1995). ''As Climate Changes: International Impacts and Implications.'' Cambridge University Press. ISBN 0-521-46796-9.&lt;/ref&gt;.
* [[1940]] - [[José Félix Estigarribia]], diktatoro di [[Paraguay]], mortas en acidento di aviono. [[Higinio Morínigo]] sucedas ilu.
* [[1944]] - [[Francia di Vichy]] instalas guvernerio en exilo en [[Sigmaringen]], [[Germania]].
* [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Japonia]]na trupi en l'[[insulo Wake]] kapitulacas ad [[Usa]]ni.
* [[1950]] - [[Milito di Korea]]: finas la [[duesma batalio di Naktong]]. Trupi de l'Unionita Nacioni itere vinkas la batalio.
* [[1955]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] elektesas sekretario di Komunista partiso di [[Sovietia]].
* [[1961]] - [[João Goulart]] asumas la prezidanteso di [[Brazilia]] sub parlamentala rejimo.
* [[1977]] - [[Usa]] e [[Panama]] kontratas ke Panama recevos la [[kanalo di Panama]] al fino dil yarcento.
* [[1978]] - [[Sri-Lanka]] promulgas lua nuna [[konstituco]].
* [[1986]] - [[Desmond Tutu]] divenas unesma negra arkiepiskopo dil anglikan eklezio en [[Sudafrika]].
* [[2004]] - Uragano ''Ivan'' produktas 37 morti en [[Grenada]], 5 en [[Venezuela]] e 4 en [[Dominikana Republiko]].
* [[2012]] - [[Kanada]] ruptas diplomacala relati kun [[Iran]].

== Naski ==
* [[1533]] - Rejino [[Elizabeth la 1ma di Anglia]] (m. 1603)
* [[1726]] - [[François-André Danican Philidor]], Franca shakoludisto (m. 1795)
* [[1829]] - [[Friedrich August Kekulé von Stradonitz]], Germana kemiisto (m. 1896)
* [[1836]] - [[Henry Campbell-Bannerman]], chefministro di Unionita Rejio (m. 1908)
* [[1859]] - [[Juan Campisteguy]], prezidanto di Uruguay (m. 1937)
* [[1909]] - [[Elia Kazan]], Greka-Usana filmifisto e teatrestro (m. 2003)
* [[1911]] - [[Todor Zhivkov]], chefministro di Bulgaria (m. 1998)
* [[1914]] - [[Lída Baarová]], Cheka aktorino (m. 1990)
* 1914 - [[James Van Allen]], Usan astrofizikisto (m. 2006)
* [[1917]] - [[John Cornforth]], Australiana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2013)
* [[1930]] - Rejulo [[Baudouin di Belgia]] (m. 1993)
* [[1934]] - [[Omar Karami]], chefministro di Libano (m. 2015)
* [[1935]] - [[Abdou Diouf]], prezidanto di Senegal&lt;ref name=PS&gt;{{cite web|url=http://www.partisocialiste.sn/ps_vie/bioabdou.htm |title=Biography at Socialist Party website|language={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1936]] - [[Buddy Holly]], Usana kantisto (m. 1959)
* [[1937]] - [[Oleg Lobov]], chefministro di Rusia
* [[1949]] - [[Gloria Gaynor]], Usana kantistino
* [[1951]] - [[Chrissie Hynde]], Usana muzikistino e kantistino ([[The Pretenders]])
* [[1965]] - [[Angela Gheorghiu]], soprano Rumana
* [[1973]] - [[Shannon Elizabeth]], Usan aktorino e manekinino
* [[1982]] - [[Emese Szász]], Hungara skermistino
* [[1992]] - [[Martin Hinteregger]], Austriana futbalisto

== Morti ==
* [[1254]] - [[Papo Inocentius la 4ma]] (n. c. 1195)
* [[1312]] - Rejulo [[Fernando la 4ma di Kastilia]] (n. 1285)
* [[1566]] - [[Soliman la 1ma, la grandioza]], sultano di [[Otoman imperio]] (n. 1494)
* [[1809]] [[Rama la 1ma]], rejo di [[Tailando]] depos 1782 (n. 1737)
* [[1880]] - [[Manolache Costache Epureanu]], chefministro di Rumania (n. 1820)
* [[1907]] - [[Bogdan Petriceicu Hasdeu]], Moldovana skriptisto e filologo (n. 1838)
* [[1925]] - [[René Viviani]], chefministro di Francia (n. 1863)
* [[1931]] - [[Federico Tinoco Granados]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1868)
* [[1941]] - [[Mario García Menocal]], prezidanto di Kuba (n. 1866)
* [[1949]] - [[José Clemente Orozco]], Mexikian artisto (n. 1883)
* 1949 - [[Elton Mayo]], Australiana psikologo (n. 1880)
* [[1960]] - [[Wilhelm Pieck]], Est-Germana politikisto, prezidanto di [[Est-Germania]] de 1949 til 1960 (n. 1876)
* [[1961]] - [[Pieter Gerbrandy]], chefministro di Nederlando (n. 1885)
* [[1962]] - [[Karen Blixen]], Dana skriptistino (el ank uzis la pseudonimo Isak Dinesen) (n. 1885)
* [[1978]] - [[Keith Moon]], Britaniana muzikisto ([[The Who]]) (n. 1946)
* [[1986]] - [[Omar Ali Saifuddin la 3ma]], sultano di Brunei (n. 1914)
* [[1991]] - [[Edwin Mattison McMillan]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1907)
* [[1997]] - [[Mobutu Sese Seko]], diktatoro di [[Zaire]] (n. 1930)
* [[2005]] - [[Sergio Endrigo]], Italiana kantisto (n. 1933)
* [[2007]] - [[John George Melvin Compton]], chefministro di [[Santa Lucia]] (n. 1925)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Septembro]]</text>
      <sha1>oxjf3icr4jmu3bonplfohm5rlvq3v0z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>11ma di septembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1932</id>
    <revision>
      <id>993391</id>
      <parentid>989056</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:59:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4942" xml:space="preserve">{{Septembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''11ma di septembro''' esas la 254ma [[dio]] di la yaro (255ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 111 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* Nacionala Dio en [[Katalunia]]

== Eventi ==
* [[1229]] - ''[[Reconquista]]'': trupi komandita dal rejulo [[Jaime la 1ma di Aragon]] desembarkas en la plajo di la nuna vilajo Santa Ponsa, en [[Mayorka]], por kaptar l'insulo de la Mohamedani.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.elnacional.cat/es/efemerides/marc-pons-conquistador-mallorca_188172_102.html|titulo= La escuadra conquistadora de Mallorca se hace a la mar|editero=El Nacional.cat|vidita ye= 14ma di septembro 2017|idiomo= {{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1772]] - Rejo [[Gustaf la 3ma di Suedia]] refuzas fabrikado di brandio en hemi pro manko di cereali.
* [[1800]] - [[Britania]]ni kaptas [[Kuracao]].&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎| autoro= Gabriel Peignot| titulo= De la maison royale de France |editero=Renouard| publikigita ye= 1815 | url= http://books.google.fr/books?id=JTMvAAAAMAAJ&amp;pg=PA322 }}&lt;/ref&gt;.
* [[1919]] - [[Usa]]na soldati invadas [[Honduras]].
* [[1926]] - [[Hispania]] abanonas la [[Ligo di la nacioni]].
* 1926 - Falias atento dal [[anarkiismo|anarkiisto]] Gino Lucetti por ocidar [[Benito Mussolini]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://libcom.org/history/1926-attempted-assassination-mussolini|titulo= 1926: The attempted assassination of Mussolini in Rome|editero=libcom.org|vidita ye= 23ma di septembro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[1943]] - [[Duesma mondomilito]]: [[nacional-socialista Germania|Germana]] trupi okupas [[Korsika]] e [[Kosovo]].
* [[1960]] - Finas l'[[Olimpiala Ludi en Roma, 1960|Olimpiala Ludi]] en [[Roma]], [[Italia]].
* [[1972]] - Finas l'[[Olimpiala Ludi en München, 1972|Olimpiala Ludi]] en [[München]], [[West-Germania]].
* [[1973]] - En [[Chili]] [[Augusto Pinochet]] kaptas violente povo de la prezidanto [[Salvador Allende]], qua mortas.
* [[1997]] - On votas en [[Skotia]] pro elektar propra [[parlamento]] pos 290-yara uniono kun [[Anglia]].
* [[2001]] - En Usa [[Atenti ye la 11ma di septembro 2001|teroristi]] kolizionas du aeroplani kontre la du maxim granda [[turmo|turmi]] de ''World Trade Center'' en [[New-York]] por destruktar li. Altru facas la sama kontre ''[[Pentagon]]'', en [[Washington DC]]. Altra aeroplano falas en [[Pensilvania]], probable pos revolto dal pasajeri. Entote cirkume 3.000 homi mortas.
* [[2005]] - [[Israel]]an armeo kompletigas ekiro de [[Gaza]].

== Naski ==
* [[1743]] - [[Nikolaj Abraham Abildgaard]], Dana piktisto (m. 1809)
* [[1837]] - [[William Unger]], Germana piktisto (m. 1932)
* [[1871]] - [[Hermenegildo Anglada Camarasa]], Kataluniana piktisto (m. 1959)
* [[1883]] - [[Emil A. Rausch]], Germana natisto (m. 1954)
* [[1885]] - [[D. H. Lawrence]], Britaniana skriptisto (m. 1930)
* [[1903]] - [[Theodor Adorno]], Germana filozofo (m. 1969)
* [[1915]] - [[Raúl Alberto Lastiri]], prezidanto di Arjentinia (m. 1978)
* [[1917]] - [[Ferdinand Marcos]], diktatoro di [[Filipini]] (m. 1989)
* [[1940]] - [[Brian de Palma]], Usana filmifisto
* [[1944]] - [[Serge Haroche]], Franca fizikisto, Nobel-laureato
* [[1945]] - [[Franz Beckenbauer]], Germana futbalisto
* [[1958]] - [[Caroline Chariot-Dayez]], Belga piktisto
* [[1960]] - [[Hiroshi Amano]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
* [[1965]] - [[Bashar al-Assad]], prezidanto di [[Siria]]
* [[1970]] - [[Fanny Cadeo]], Italian aktorino e manekinino
* [[1980]] - [[Antônio Pizzonia]], Brazilian automobilisto
* [[1983]] - [[Vivian Jepkemoi Cheruiyot]], Kenian atletino

== Morti ==
* [[1823]] - [[David Ricardo]], Britanian ekonomikisto (n. 1772)
* [[1888]] - [[Domingo Faustino Sarmiento]], prezidanto di [[Arjentinia]] (n. 1811)
* [[1914]] - [[Claudius Colas]], Franca Esperantisto (n. 1884)
* [[1940]] - [[Neville Chamberlain]], chefministro di Unionita Rejio (n. 1869)
* [[1948]] - [[Muhammad Ali Jinnah]], fondinto di [[Pakistan]] (n. 1876)
* [[1950]] - [[Álvaro Figueroa y Torres Mendieta]], chefministro di Hispania (n. 1863)
* 1950 - [[Jan Smuts]], chefministro di Sudafrika (n. 1870)
* [[1971]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]], ex-chefo di [[Sovietia]] (n. 1894)
* [[1973]] - [[Salvador Allende]], prezidanto di [[Chili]] (n. 1908)
* [[1982]] - [[Wifredo Lam]], Kubana piktisto (n. 1902)
* [[1987]] - [[Peter Tosh]], Jamaikana kantisto e kompozisto (n. 1944)
* [[1994]] - [[Jessica Tandy]], Usan aktorino (n. 1909)
* [[2001]] - [[Mohammad Atta]], Egiptiana teroristo (n. 1968)
* [[2003]] - [[Anna Lindh]], ministrino pri exterlandal aferi di [[Suedia]], mortigita (n. 1957)
* [[2005]] - [[Abdallah Ibrahim]], chefministro di Maroko (n. 1918)
* [[2006]] - [[William Auld]], Skota poeto en Esperanto (n. 1924)
* [[2008]] - [[Klaus Johann Jacobs]], Suisa entraprezisto (n. 1936)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Septembro]]</text>
      <sha1>k3ojd1b8j8it6xtmomws188yas1u9tn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>15ma di septembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1936</id>
    <revision>
      <id>993392</id>
      <parentid>993067</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:00:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7073" xml:space="preserve">{{Septembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''15ma di septembro''' esas la 258ma [[dio]] di la yaro (259ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 107 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1590]] - [[Papo Urbanus la 7ma|Urbanus la 7ma]] divenas [[papo]].
* [[1644]] - [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]] divenas [[papo]].
* [[1821]] - [[Guatemala]], [[Salvador]], [[Nikaragua]], [[Honduras]] e [[Kosta Rika]] ([[Unionita Provinci di Central Amerika]]) deklaras nedependo de [[Hispania]].
* [[1870]] - Komencas la konstruktado di [[telegrafilo]]-lineo inter [[Adelaide, Australia|Adelaide]] e [[Darwin (Australia)|Darwin]].
* [[1914]] - [[Unesma mondomilito]]: Germani vinkas Rusi che la lagi Masuria.
* [[1944]] - [[Duesma mondomilito]]: Finlandana trupi komencas milito kontre retretanta Germani en [[Laponia]].
* [[1949]] - [[Konrad Adenauer]] divenas l'unesma kancelero di Federala Republiko di Germania ([[West-Germania]]).
* [[1950]] - [[Milito di Korea]]: trupi de [[Unionita Nacioni]] desembarkas en [[Inchon]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1950: UN stages daring assault on Inchon|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/15/newsid_3633000/3633301.stm|editero=BBC |vidita ye=10ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1959]] - [[Sovietia]]na [[kosmoprobilo]] ''Luna 2'' sendas unesma fotografuri de dopa latero de la [[Luno]].
* 1959 - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] vizitas [[Usa]].
* [[1963]] - [[Ahmed Ben Bella]] divenas prezidanto di Aljeria.
* [[1975]] - [[Santiago (Chili)|Santiago di Chili]] inauguras lua unesma lineo di [[urbala fervoyo]].
* [[1981]] - [[Vanuatu]] membreskas l'[[Unionita Nacioni]].
* [[2000]] - En [[Australia]], [[Sydney]], komencas la 27ma [[Olimpiala Ludi en Sydney, 2000|Olimpiala Ludi]].
* [[2014]] - En [[Donetsk]], [[Ukraina]], sis civili mortas dum kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://ansabrasil.com.br/brasil/noticias/mundo/noticias/2014/09/15/Seis-civis-sao-mortos-apos-combate-em-Donetsk_8046926.html |titulo= Seis civis são mortos após combate em Donetsk|autoro= ANSA|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - Finas la 13-yara misiono di la [[kosmoprobilo]] ''[[Cassini-Huygens]]'', kun l'eniro di la navo che l'[[atmosfero]] di [[Saturno]].&lt;ref name=&quot;Cassini&quot;&gt;{{Extera ligilo | url=http://saturn.jpl.nasa.gov/interactive/missiontimeline/ |titulo=Cassini Solstice Mission: Cassini Mission Timeline | editero=NASA, Jet Propulsion Laboratory |vidita ye=5ma di septembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - [[Tifono]] ''Mangkut'' (konocita lokale kom ''Ompong'') frapas [[Filipini]] per ventegi til 325 km/h,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/14/asia/super-typhoon-mangkhut-ompong-wxc-intl/index.html |titulo= Philippines lashed by Typhoon Mangkhut, strongest storm this year|editero= CNN.com|vidita ye= 15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 28 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/09/apos-matar-28-nas-filipinas-tufao-chega-a-hong-kong-macau-e-sul-da-china.shtml|titulo=Após matar 28 nas Filipinas, tufão chega a Hong Kong, Macau e sul da China|editero=UOL |vidita ye=16ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1254]] - [[Marco Polo]], Italian explorero (m. 1324)
* [[1715]] - [[Jean-Baptiste Vaquette de Gribeauval]], Franca injenioro e militisto (m. 1789)
* [[1756]] - [[Karl Philipp Moritz]], Germana skriptisto (m. 1793)
* [[1789]] - [[James Fenimore Cooper]], Usana skriptisto (m. 1851)
* [[1830]] - [[Porfirio Díaz]], Mexikiana prezidanto (m. 1915)
* [[1857]] - [[William Howard Taft]], Usana prezidanto (m. 1930)
* [[1879]] - [[Joseph Aloysius Lyons]], chefministro di Australia (m. 1939)
* [[1890]] - [[Agatha Christie]], Britaniana skriptisto (m. 1976)
* [[1894]] - [[Oskar Klein]], Sueda fizikisto (m. 1977)
* 1894 - [[Jean Renoir]], Franca filmifisto (m. 1979)
* [[1896]] - [[Eduardo Lonardi]], prezidanto di Arjentinia (m. 1956)
* [[1907]] - [[Gunnar Ekelöf]], Sueda skriptisto (m. 1961)
* [[1914]] - [[Adolfo Bioy Casares]], Arjentiniana skriptisto (m. 1999)
* 1914 - [[Jens Otto Krag]], chefministro di Dania (m. 1978)
* [[1924]] - [[Lucebert]], Nederlandana piktisto (m. 1994)
* [[1929]] - [[Murray Gell-Mann]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2019)
* [[1932]] - [[Abdul Halim Khaddam]], Siriana politikisto (m. 2020)
* [[1937]] - [[Robert Emerson Lucas, Jr.]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* 1937 - [[Fernando de la Rúa]], prezidanto di Arjentinia (m. 2019)
* [[1941]] - [[Viktor Alexeyevich Zubkov|Viktor Zubkov]], chefministro di Rusia
* [[1946]] - [[Tommy Lee Jones]], Usan aktoro
* [[1964]] - [[Robert Fico]], chefministro di Slovakia
* [[1965]] - [[Fernanda Torres]], Brazilian aktorino
* [[1977]] - [[Chimamanda Ngozi Adichie]], Nigeriana skriptisto

== Morti ==
* [[668]] - Imperiestro [[Konstantinos la 2ma Pogonatos]] de Bizanco (n. 630)
* [[1859]] - [[Isambard Kingdom Brunel]], Britanian injenioro (n. 1806)
* [[1864]] - [[John Hanning Speke]], Britanian explorero (n. 1827)
* [[1926]] - [[Rudolf Christoph Eucken]], Germana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1846)
* [[1936]] - [[Alexandros Zaimis]], chefministro e prezidanto di Grekia (n. 1855)
* [[1939]] - [[Jens Bratlie]], chefministro di Norvegia (n. 1856)
* [[1942]] - [[Gabriel Terra]], prezidanto di Uruguay (n. 1873)
* [[1945]] - [[André Tardieu]], chefministro di Francia (n. 1876)
* [[1953]] - [[Isaías Medina Angarita]], prezidanto di Venezuela (n. 1897)
* [[1972]] - [[Ásgeir Ásgeirsson]], prezidanto di Islando (n. 1894)
* [[1973]] - [[Gustaf la 6ma Adolf]], rejo di Suedia depos [[1950]] (n. 1882)
* [[1978]] - [[Willy Messerschmitt]], Germanian aeroplano-injenioro (n. 1898)
* [[1980]] - [[Bill Evans]], Usana pianisto di [[jazo]] (n. 1929)
* [[1993]] - [[Maurice Yaméogo]], prezidanto di Burkina Faso (n. 1921)
* [[1994]] - [[Moana Pozzi]], Italiana pornografio-aktorino (n. 1961)
* [[2004]] - [[Johnny Ramone]], Usana gitaristo ([[The Ramones]]) (n. 1948)
* [[2019]] - [[Ric Ocasek]], Usana kantisto, kompozisto, muzikisto, muzikala produktisto e piktisto (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero= WNBC|publikigita ye=15ma di septembro 2019|url=https://www.nbcnewyork.com/news/local/Ric-Ocasek-Cars-Singer-Dead-in-NY-at-75-560430391.html |titulo=Ric Ocasek, Lead Singer of The Cars, Dead in New York at 75|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 2019 - [[Lol Mahamat Choua]], prezidanto di Chad (m. 1939)&lt;ref&gt;[https://tchadinfos.com/politique/tchad-lancien-president-de-la-republique-lol-mahamat-choua-est-mort/ Tchad : l'ancien président de la République Lol Mahamat Choua est mort à 80 ans] {{fr}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - [[Moussa Traoré]], prezidanto di Mali&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Mali: l'ancien président Moussa Traoré est mort|idiomo={{fr}}|url=https://www.rfi.fr/fr/afrique/20200915-mali-l-ancien-président-moussa-traoré-est-décédé|editero=RFI|publikigita ye=15ma di septembro 2020}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Septembro]]</text>
      <sha1>ok2nnno7rfatxzopwtvhj0ntwcw5jiq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993433</id>
      <parentid>993392</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:44:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7072" xml:space="preserve">{{Septembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''15ma di septembro''' esas la 258ma [[dio]] di la yaro (259ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 107 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1590]] - [[Papo Urbanus la 7ma|Urbanus la 7ma]] divenas [[papo]].
* [[1644]] - [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]] divenas [[papo]].
* [[1821]] - [[Guatemala]], [[Salvador]], [[Nikaragua]], [[Honduras]] e [[Kosta Rika]] ([[Unionita Provinci di Central Amerika]]) deklaras nedependo de [[Hispania]].
* [[1870]] - Komencas la konstruktado di [[telegrafilo]]-lineo inter [[Adelaide, Australia|Adelaide]] e [[Darwin (Australia)|Darwin]].
* [[1914]] - [[Unesma mondomilito]]: Germani vinkas Rusi che la lagi Masuria.
* [[1944]] - [[Duesma mondomilito]]: Finlandana trupi komencas milito kontre retretanta Germani en [[Laponia]].
* [[1949]] - [[Konrad Adenauer]] divenas l'unesma kancelero di Federala Republiko di Germania ([[West-Germania]]).
* [[1950]] - [[Milito di Korea]]: trupi de [[Unionita Nacioni]] desembarkas en [[Inchon]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1950: UN stages daring assault on Inchon|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/15/newsid_3633000/3633301.stm|editero=BBC |vidita ye=10ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1959]] - [[Sovietia]]na [[kosmoprobilo]] ''Luna 2'' sendas unesma fotografuri de dopa latero de la [[Luno]].
* 1959 - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] vizitas [[Usa]].
* [[1963]] - [[Ahmed Ben Bella]] divenas prezidanto di Aljeria.
* [[1975]] - [[Santiago (Chili)|Santiago di Chili]] inauguras lua unesma lineo di [[urbala fervoyo]].
* [[1981]] - [[Vanuatu]] membreskas l'[[Unionita Nacioni]].
* [[2000]] - En [[Australia]], [[Sydney]], komencas la 27ma [[Olimpiala Ludi en Sydney, 2000|Olimpiala Ludi]].
* [[2014]] - En [[Doneck]], [[Ukraina]], sis civili mortas dum kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://ansabrasil.com.br/brasil/noticias/mundo/noticias/2014/09/15/Seis-civis-sao-mortos-apos-combate-em-Donetsk_8046926.html |titulo= Seis civis são mortos após combate em Donetsk|autoro= ANSA|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - Finas la 13-yara misiono di la [[kosmoprobilo]] ''[[Cassini-Huygens]]'', kun l'eniro di la navo che l'[[atmosfero]] di [[Saturno]].&lt;ref name=&quot;Cassini&quot;&gt;{{Extera ligilo | url=http://saturn.jpl.nasa.gov/interactive/missiontimeline/ |titulo=Cassini Solstice Mission: Cassini Mission Timeline | editero=NASA, Jet Propulsion Laboratory |vidita ye=5ma di septembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - [[Tifono]] ''Mangkut'' (konocita lokale kom ''Ompong'') frapas [[Filipini]] per ventegi til 325 km/h,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2018/09/14/asia/super-typhoon-mangkhut-ompong-wxc-intl/index.html |titulo= Philippines lashed by Typhoon Mangkhut, strongest storm this year|editero= CNN.com|vidita ye= 15ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt; e produktas adminime 28 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2018/09/apos-matar-28-nas-filipinas-tufao-chega-a-hong-kong-macau-e-sul-da-china.shtml|titulo=Após matar 28 nas Filipinas, tufão chega a Hong Kong, Macau e sul da China|editero=UOL |vidita ye=16ma di septembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1254]] - [[Marco Polo]], Italian explorero (m. 1324)
* [[1715]] - [[Jean-Baptiste Vaquette de Gribeauval]], Franca injenioro e militisto (m. 1789)
* [[1756]] - [[Karl Philipp Moritz]], Germana skriptisto (m. 1793)
* [[1789]] - [[James Fenimore Cooper]], Usana skriptisto (m. 1851)
* [[1830]] - [[Porfirio Díaz]], Mexikiana prezidanto (m. 1915)
* [[1857]] - [[William Howard Taft]], Usana prezidanto (m. 1930)
* [[1879]] - [[Joseph Aloysius Lyons]], chefministro di Australia (m. 1939)
* [[1890]] - [[Agatha Christie]], Britaniana skriptisto (m. 1976)
* [[1894]] - [[Oskar Klein]], Sueda fizikisto (m. 1977)
* 1894 - [[Jean Renoir]], Franca filmifisto (m. 1979)
* [[1896]] - [[Eduardo Lonardi]], prezidanto di Arjentinia (m. 1956)
* [[1907]] - [[Gunnar Ekelöf]], Sueda skriptisto (m. 1961)
* [[1914]] - [[Adolfo Bioy Casares]], Arjentiniana skriptisto (m. 1999)
* 1914 - [[Jens Otto Krag]], chefministro di Dania (m. 1978)
* [[1924]] - [[Lucebert]], Nederlandana piktisto (m. 1994)
* [[1929]] - [[Murray Gell-Mann]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2019)
* [[1932]] - [[Abdul Halim Khaddam]], Siriana politikisto (m. 2020)
* [[1937]] - [[Robert Emerson Lucas, Jr.]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* 1937 - [[Fernando de la Rúa]], prezidanto di Arjentinia (m. 2019)
* [[1941]] - [[Viktor Alexeyevich Zubkov|Viktor Zubkov]], chefministro di Rusia
* [[1946]] - [[Tommy Lee Jones]], Usan aktoro
* [[1964]] - [[Robert Fico]], chefministro di Slovakia
* [[1965]] - [[Fernanda Torres]], Brazilian aktorino
* [[1977]] - [[Chimamanda Ngozi Adichie]], Nigeriana skriptisto

== Morti ==
* [[668]] - Imperiestro [[Konstantinos la 2ma Pogonatos]] de Bizanco (n. 630)
* [[1859]] - [[Isambard Kingdom Brunel]], Britanian injenioro (n. 1806)
* [[1864]] - [[John Hanning Speke]], Britanian explorero (n. 1827)
* [[1926]] - [[Rudolf Christoph Eucken]], Germana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1846)
* [[1936]] - [[Alexandros Zaimis]], chefministro e prezidanto di Grekia (n. 1855)
* [[1939]] - [[Jens Bratlie]], chefministro di Norvegia (n. 1856)
* [[1942]] - [[Gabriel Terra]], prezidanto di Uruguay (n. 1873)
* [[1945]] - [[André Tardieu]], chefministro di Francia (n. 1876)
* [[1953]] - [[Isaías Medina Angarita]], prezidanto di Venezuela (n. 1897)
* [[1972]] - [[Ásgeir Ásgeirsson]], prezidanto di Islando (n. 1894)
* [[1973]] - [[Gustaf la 6ma Adolf]], rejo di Suedia depos [[1950]] (n. 1882)
* [[1978]] - [[Willy Messerschmitt]], Germanian aeroplano-injenioro (n. 1898)
* [[1980]] - [[Bill Evans]], Usana pianisto di [[jazo]] (n. 1929)
* [[1993]] - [[Maurice Yaméogo]], prezidanto di Burkina Faso (n. 1921)
* [[1994]] - [[Moana Pozzi]], Italiana pornografio-aktorino (n. 1961)
* [[2004]] - [[Johnny Ramone]], Usana gitaristo ([[The Ramones]]) (n. 1948)
* [[2019]] - [[Ric Ocasek]], Usana kantisto, kompozisto, muzikisto, muzikala produktisto e piktisto (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero= WNBC|publikigita ye=15ma di septembro 2019|url=https://www.nbcnewyork.com/news/local/Ric-Ocasek-Cars-Singer-Dead-in-NY-at-75-560430391.html |titulo=Ric Ocasek, Lead Singer of The Cars, Dead in New York at 75|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 2019 - [[Lol Mahamat Choua]], prezidanto di Chad (m. 1939)&lt;ref&gt;[https://tchadinfos.com/politique/tchad-lancien-president-de-la-republique-lol-mahamat-choua-est-mort/ Tchad : l'ancien président de la République Lol Mahamat Choua est mort à 80 ans] {{fr}}&lt;/ref&gt;
* [[2020]] - [[Moussa Traoré]], prezidanto di Mali&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Mali: l'ancien président Moussa Traoré est mort|idiomo={{fr}}|url=https://www.rfi.fr/fr/afrique/20200915-mali-l-ancien-président-moussa-traoré-est-décédé|editero=RFI|publikigita ye=15ma di septembro 2020}}&lt;/ref&gt; (n. 1936)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Septembro]]</text>
      <sha1>kkprbay7vy08mxoicgcgshgftu0w94j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12ma di oktobro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1960</id>
    <revision>
      <id>993393</id>
      <parentid>988830</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:00:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6816" xml:space="preserve">{{Oktobro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''12ma di oktobro''' esas la 285ma [[dio]] di la yaro (286ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 80 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* Dio di la Deskovro di [[Amerika]]. En maxim multa Amerikana landi ta dio nomesas ''Día de la Raza'' (&quot;Dio di la Raso&quot;).
* Dio di Nia Siorino Aparecida, patrono-santino di [[Brazilia]]. Dio di Nia Siorino de Pillar, en [[Hispania]].
* Ank en Brazilia esas la Dio di la Pueri.

== Eventi ==
[[Arkivo:Desembarco_de_Colón_de_Dióscoro_Puebla.jpg|thumb|200px|[[Cristoforo Colombo]] desembarkas en [[Amerika]].]]
* [[1492]] - [[Cristoforo Colombo]] vidas lando en Mikra [[Antili]]. Ilu nomizas la loko ''San Salvador''.
* [[1884]] - Augusto Lasserre fondas l'urbo [[Ushuaia]], en la sudo di [[Arjentinia]].
* [[1928]] - [[Hipólito Yrigoyen]] divenas prezidanto di [[Arjentinia]].
* [[1931]] - [[Statuo]] [[Kristo Redemtero]] inauguresas en [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/10/12/rio-comemora-85-anos-do-cristo-redentor.htm |titulo=Rio comemora 85 anos do Cristo Redentor|editero=UOL|vidita ye=12ma di oktobro 2016|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1957]] - [[Lester B. Pearson]], futura chefministro di [[Kanada]] recevas la [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Nobel-premio pri paco]].
* [[1960]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] protestas en generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] frapante per lua shuo la tablo, pro ke la agi di [[Sovietia]] en Estal[[Europa]] esas kritikata.
* [[1968]] - [[Equatorala Guinea]] divenas nedependanta de [[Hispania]].
* 1968 - Komencas l'[[Olimpiala Ludi en México, 1968|Olimpiala Ludi en México]].
* [[1983]] - Ex-chefministro di [[Japonia]], [[Kakuei Tanaka]], enkarcerigesas pro recevar 2 milion dolari kom suborno da [[Lockheed]].
* [[1984]] - En hotelo di [[London]] chefministro [[Margaret Thatcher]] eskapas ocido lor bombal atako da [[IRA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/12/newsid_2531000/2531583.stm|titulo=1984: Tory Cabinet in Brighton bomb blast|vidita ye= 21ma di septembro 2016|editero= BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[1999]] - La habitantaro di la [[Tero]] superiras sis miliardi (segun kalkulo da [[Unionita Nacioni]]).
* [[2000]] - En [[Yemen]], [[Aden]], Usana navo militala destruktesas kande batelo kun explozivi kolizionas kontre ol. L'explozo ocidas 17 soldati e vundas 39.
* 2000 - Centesma flugo per [[spaco-paromo Discovery]].
* [[2002]] - L'explozo di du bombi en noktala klubi en [[Kuta]] e [[Bali]], [[Indonezia]], produktas 202 morti.
* [[2005]] - [[Popul-Republiko Chinia]] lansas [[Shenzhou 6]], lua duesma voyajo homala aden spaco.
* [[2017]] - [[Usa]] ed [[Israel]] anuncas ke li ekiros [[UNESKO]] ye la 31ma di decembro 2017.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=EUA anunciam que vão deixar Unesco em dezembro|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2017/10/1926552-eua-anunciam-que-vao-deixar-unesco-em-dezembro.shtml|editero= Folha de S.Paulo|vidita ye= 12ma di oktobro 2017|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2019]] - Dum protesti kontre prezidanto [[Lenín Moreno]] en [[Quito]], [[Equador]], demonstranti atakas televiziono-brodkastero ''Teleamazonas'' e jurnalo ''El Comercio''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Manifestantes atacam emissora de TV e jornal em Quito |editero= UOL |url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2019/10/12/manifestantes-atacam-emissora-de-tv-e-jornal-em-quito.htm|publikigita ye=12ma di oktobro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1537]] - Rejulo [[Edward la 6ma di Anglia]] (m. 1553)
* [[1745]] - [[Félix María Samaniego]], Hispana skriptisto (m. 1801)
* [[1798]] - [[Pedro la 1ma di Brazilia e la 4ma di Portugal|Pedro la 1ma]], imperiestro di Brazilia, e pose rejulo di Portugal sub la titulo Pedro la 4ma (m. 1834)
* [[1801]] - [[Friedrich Frey-Herosé]], prezidanto di Suisia (m. 1873)
* [[1865]] - [[Arthur Harden]], Angla kemiisto, Nobel-laureato (m. 1940)
* 1865 - [[Manuel Enrique Araujo]], prezidanto di Salvador (m. 1913)
* [[1866]] - [[James Ramsay MacDonald]], [[listo pri chefministri di Unionita Rejio|chefministro di Unionita Rejio]] (m. 1937)
* [[1872]] - [[Ralph Vaughan Williams]], Britaniana kompozisto (m. 1958)
* [[1884]] - [[Louis Alibert]], Franca linguisto (m. 1959)
* [[1889]] - [[Joseph Laniel]], chefministro di Francia (m. 1975)
* [[1891]] - [[Fumimaro Konoe]], chefministro di Japonia (m. 1945)
* [[1896]] - [[Eugenio Montale]], Italiana poeto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1981)
* [[1935]] - [[Luciano Pavarotti]], Italiana tenoro (m. 2007)
* [[1939]] - [[Franjo Gregurić]], chefministro di Kroatia
* 1939 - [[Sushil Koirala]], chefministro di Nepal (m. 2016)
* [[1950]] - [[Chen Shui-bian]], prezidanto di Republiko Chinia
* [[1956]] - [[Trần Đại Quang]], militisto e prezidanto di Vietnam
* [[1962]] - [[Branko Crvenkovski]], prezidanto di Norda Macedonia
* 1962 - [[Aminata Touré]], chefministrino di Senegal
* [[1967]] - [[Saara Kuugongelwa]], chefministro di Namibia

== Morti ==
* [[642]] - [[Papo Ioannes la 4ma]] (n. 580?)
* [[1492]] - [[Piero della Francesca]], Italiana piktisto e matematikisto (n. 1414, 1416 o 1417)
* [[1812]] - [[Juan José Castelli]], Arjentiniana jurnalisto e politikisto (n. 1764)
* [[1850]] - [[Pedro de Sousa Holstein]], chefministro di Portugal (n. 1781)
* [[1923]] - [[Diego Manuel Chamorro Bolaños]], prezidanto di Nikaragua (n. 1861)
* [[1924]] - [[Anatole France]], Franca skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1844)
* [[1940]] - [[Tom Mix]], Usan aktoro (n. 1880)
* [[1953]] - [[Hjalmar Hammarskjöld]], chefministro di [[Suedia]] dum l'unesma mondomilito (n. 1862)
* [[1965]] - [[Paul Hermann Müller]], Suisa kemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1899)
* 1965 - [[Samir Al-Rifai]], chefministro di Jordania (n. 1901)
* [[1971]] - [[Gene Vincent]], Usana [[rock]]-pioniro (n. 1935)
* [[1980]] - [[Alberto Demicheli]], prezidanto di Uruguay (n. 1896)
* [[1987]] - [[Fahri Korutürk]], diplomacisto e prezidanto di Turkia (n. 1903)
* [[2002]] - [[Ray Conniff]], Usana kompozisto ed orkestrestro (n. 1916)
* [[2020]] - [[Litokwa Tomeing]], prezidanto dil Insuli Marshall (n. 1939)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Nicaragua envía condolencias a Islas Marshall por tránsito a otro plano de vida de expresidente Iroij Litokwa Tomeing - LVDS|publikigita ye=15ma di oktobro 2020|idiomo={{es}} |editero=La Voz del Sandinismo|url=https://www.lavozdelsandinismo.com/nicaragua/2020-10-15/nicaragua-envia-condolencias-a-las-islas-marshall-por-transito-a-otro-plano-de-vida-de-expresidente-iroij-litokwa-tomeing/}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Oktobro]]</text>
      <sha1>0372i75v81r2dwjem7xp65prq0872da</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>21ma di oktobro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1969</id>
    <revision>
      <id>993356</id>
      <parentid>972883</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:17:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4494" xml:space="preserve">{{Oktobro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''21ma di oktobro''' esas la 294ma dio di la yaro (295ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 71 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[686]] - [[Papo Konon|Konon]] divenas papo.
* [[1097]] - [[Krucomilito|Krucomilitisti]] siejas [[Antiok (Siria)|Antiok]] dum l'[[unesma krucomilito]].
* [[1187]] - [[Papo Gregorius la 8ma|Gregorius la 8ma]] divenas papo.
* [[1422]] - [[Charles la 7ma di Francia|Charles la 7ma]] divenas rejulo di [[Francia]].
* [[1520]] - [[Portugal]]ana [[João Álvares Fagundes]] deskovras [[Santa Pierre e Mikelon]].
* [[1493]] - [[Cristoforo Colombo]] deskovras nuna [[Virgin Insuli Britaniana]].
* [[1805]] - Britanian admiralo [[Horatio Nelson]] vundesas e mortas dum la [[Batalio di Trafalgar]] kontre floto Hispana-Franca.
* [[1831]] - [[Rusa imperio]] supresas revolto en [[Polonia]] kontre Rusa okupeso.
* [[1879]] - Pos 14-monata laboro e {{formatnum:6000}} experimenti la filamentala lampo inventita da [[Thomas Alva Edison]] funcionas.
* [[1944]] - [[Duesma mondomilito]]: unesma [[kamikaze]]-atako, kontre [[Australia]]na navo.
* [[1966]] - En Aberfan, [[Wals]], grand amaso di skorio di karbono krulas e kovras skolo, e produktas 144 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/21/newsid_2705000/2705335.stm|title=1966: Coal tip buries children in Aberfan|accessdate=5ma di oktobro 2016|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[1967]] - Granda demonstro en [[Washington DC]] kontre la [[milito di Vietnam]].
* [[1986]] - [[Insuli Marshall]] nedependanteskas de [[Usa]].
* [[2005]] -  Un ek l'advokati di [[Saddam Hussein]] raptesas en [[Baghdad]], [[Irak]].

== Naski ==
* [[1772]] - [[Samuel Taylor Coleridge]], Britaniana poeto e filozofo (m. 1834)
* [[1874]] - [[Henri Guisan]], Suisa militisto (m. 1960)
* [[1833]] - [[Alfred Nobel]], Sueda inventisto di [[dinamito]], en [[Stockholm]], [[Suedia]] (m. 1896)
* [[1854]] - [[Leonard Ochtman]], Nederlandana piktisto (m. 1935)
* [[1882]] - [[Maximiliano Hernández Martínez]], prezidanto di Salvador (m. 1966)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Maximiliano Hernández Martínez (biografía)|url=https://www.elsalvadormipais.com/maximiliano-hernandez-martinez|publisher=elsalvadormipais.com |accessdate=27ma di septembro 2020|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* 1882 - [[Newell Convers Wyeth]], Usana piktisto ed ilustristo (m. 1945)
* [[1884]] - [[Claire Waldoff]], Germana kantistino (m. 1957)
* [[1917]] - [[Dizzy Gillespie]], [[Usa]]na [[jazo]]-muzikisto (m. 1993)
* [[1921]] - [[Mohammad Mohammadullah]], prezidanto di Bangladesh (m. 1999)
* [[1925]] - [[Celia Cruz]], Kubana kantistino (m. 2003)
* [[1929]] - [[Walter Hugo Khouri]], Braziliana filmifisto (m. 2003)
* [[1942]] - [[Christopher Albert Sims]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* 1942 - [[Elvin Bishop]], Usana muzikisto, kantisto e kompozisto
* [[1943]] - [[Tariq Ali]], Pakistanana skriptisto, historiisto ed aktivisto
* [[1944]] - [[Jean-Pierre Sauvage]], Franca kemiisto, Nobel-laureato
* [[1949]] - [[Benjamin Netanyahu]], Israelana politikisto, chefministro de 1996 til 1999
* [[1956]] - [[Carrie Fisher]], Usan aktorino (m. 2016)
* [[1957]] - [[Wolfgang Ketterle]], Germana fizikisto, Nobel-laureato
* [[1980]] - [[Kim Kardashian]], Usana prizentistino di televiziono, entraprezistino e manekinino

== Morti ==
* [[1422]] - Rejulo [[Charles la 6ma di Francia]] (n. 1368)
* [[1805]] - [[Horatio Nelson]], Britanian admiralo (ocidita dum batalio) (n. 1758)
* [[1914]] - [[Dimitrie Sturdza]], chefministro di Rumania (n. 1833)
* [[1969]] - [[Jack Kerouac]], Usana skriptisto (n. 1922)
* [[1978]] - [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]], Sovietiana politikisto (n. 1895)
* [[1980]] - [[Edelmiro Julián Farrell]], prezidanto di Arjentinia (n. 1887)
* [[1984]] - [[François Truffaut]], Franca filmifisto (n. 1932)
* [[1993]] - [[Melchior Ndadaye]], prezidanto di Burundi (n. 1953)
* [[1997]] - [[Aale Tynni]], Finlandana poetino (n. 1913)
* [[2014]] - [[Gough Whitlam]], chefministro di Australia (n. 1916)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.smh.com.au/politics/federal/former-prime-minister-gough-whitlam-dead-at-98-20141021-1192t2.html|title=Former prime minister Gough Whitlam dead at 98|publisher=The Sydney Morning Herald |date=21ma di oktobro 2014|accessdate=31ma di agosto 2019|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Oktobro]]</text>
      <sha1>cr5qv53w51yavi1eknld9i0zb4rrhlc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>10ma di novembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1985</id>
    <revision>
      <id>993365</id>
      <parentid>981988</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:38:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5546" xml:space="preserve">{{Novembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''10ma di novembro''' esas la 314ma [[dio]] di la yaro (315ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 51 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1520]] - En [[Skandinavia]], [[Kristian la 2ma di Dania]] produktas masakro en [[Stockholm]] pro subordinar chefi di [[Suedia|Sueda]] nacionalisti: 82 nobeli e kleriki subisas [[mortopuniso]].
* [[1526]] - János Zápolya proklamesas rejulo [[János la 1ma di Hungaria]].
* [[1555]] - [[Nicolas Durand de Villegaignon]] kun 600 soldati arivas en la [[bayo di Guanabara]], [[Brazilia]], por fondar [[Francia|Franca]] kolonio nomizita ''France Antarctique''.
* [[1799]] - [[Napoléon Bonaparte]] kaptas la povo e divenas konsulo di [[Francia]] til 1804.
* [[1871]] - [[Henry Morton Stanley]] renkontras [[David Livingstone]] en Ujiji, proxim la [[Lago Tanganyika]].
* [[1898]] - [[Hispania]] cedas [[Filipini]] ad [[Usa]].
* [[1901]] - [[Nobel-premio]]  grantesas unesma-foye.
* [[1937]] - [[Getúlio Vargas]] proklamas ''Estado Novo'' (Nova Stato) e diktatoreskas en [[Brazilia]].
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Italia]]na trupi okupas [[Azur-rivo]], lor parto di [[Francia di Vichy]].
* 1942 - [[Nacional-socialista Germania]] invadas Francia di Vichy.
* [[1952]] - En [[Unionita Nacioni]] la chefo [[Trygve Lie]] renuncas ne-expektite.
* [[1971]] - [[Fidel Castro]] komencas oficala vizito en [[Chili]].
* [[1975]] - [[Unionita Nacioni]] decidas (decido N˙ 3379) ke [[sionismo]] esas [[rasismo]] (ta decido abrogesos en 1991).
* [[1989]] - Chefo di komunista partiso di [[Bulgaria]], [[Todor Jivkov]], e chefministro Petre Mladenov renuncas.
* [[1995]] - En [[Nigeria]] medio-aktivisto [[Ken Saro-Wiwa]] ed ok altri Ogoniani linchesas.
* [[2019]] - [[Evo Morales]] renuncas la prezidanteso di [[Bolivia]] pos populala protesti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Em meio a crise, Evo Morales renuncia à presidência da Bolívia - 10/11/2019 - UOL Notícias|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2019/11/10/em-meio-a-crise-evo-morales-renuncia-a-presidencia-da-bolivia.htm |editero=UOL|publikigita ye=10ma di novembro 2019}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1433]] - [[Charles la Temerara]], duko de Burgundia (m. 1477)
* [[1483]] - [[Martin Luther]], Germana teologiisto (m. 1546)
* [[1697]] - [[William Hogarth]], Angla piktisto (m. 1764)
* [[1759]] - [[Friedrich Schiller]], Germana poeto (m. 1805)
* [[1836]] - [[Andrés Avelino Cáceres]], prezidanto di Peru (m. 1923)
* [[1843]] - [[Miguel Antonio Caro]], prezidanto di Kolumbia (m. 1909) &lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.biosiglos.com/miguel-antonio-caro-biografia/|titulo= Miguel Antonio Caro - Biografía|idiomo= {{es}}|vidita ye= 1ma di septembro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[1845]] - [[John Sparrow David Thompson]], chefministro di Kanada (m. 1894)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=THOMPSON, Sir JOHN SPARROW DAVID|vidita ye=2ma di aprilo 2020|url=http://www.biographi.ca/en/bio/thompson_john_sparrow_david_12E.html|idiomo={{en}} }}&lt;/ref&gt;
* [[1859]] - [[Théophile Steinlen]], Suisa-Franciana piktisto (m. 1923)
* [[1878]] - [[Jorge Ubico Castañeda]], prezidanto di Guatemala (m. 1946)
* [[1888]] - [[Juan Antonio Ríos]], prezidanto di Chili (m. 1946)
* [[1889]] - [[Rafael Estrella Ureña]], prezidanto di Dominikana Republiko (m. 1945)
* [[1913]] - [[Sun Yun-suan]], chefministro di Republiko Chinia (m. 2006)
* [[1915]] - [[Torcuato Fernández-Miranda]], chefministro di Hispania (m. 1980)
* [[1918]] - [[Ernst Otto Fischer]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2007)
* [[1928]] - [[Ennio Morricone]], Italiana kompozisto ed orkestrestro (m. 2020)
* [[1942]] - [[Robert F. Engle]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1945]] - [[Thongloun Sisoulith]], chefministro di Laos
* [[1947]] - [[Bashir Gemayel]], prezidanto di Libano
* [[1951]] - [[Danilo Medina Sánchez]], prezidanto di Dominikana Republiko
* [[1964]] - [[Magnus Scheving]], Islandana [[televiziono]]-produktisto
* [[1966]] - [[Vanessa Angel]], Britaniana manekino ed aktorino
* [[1969]] - [[Faustino Asprilla]], Kolumbiana futbalisto
* [[1971]] - [[Mario Abdo Benítez]], prezidanto di Paraguay
* [[1977]] - [[Brittany Murphy]], Usan aktorino e kantistino (m. 2009)
* [[1986]] - [[Samuel Wanjiru]], Kenian atleto (m. 2011)

== Morti ==
* [[461]] - [[Papo Leo la 1ma]] (naskodio nekonocata)
* [[1241]] - [[Papo Celestinus la 4ma]] (naskodio nekonocata)
* [[1444]] - Rejulo [[Władysław la 3ma di Polonia]] (n. 1424)
* [[1549]] - [[Papo Paulus la 3ma]] (n. 1468)
* [[1891]] - [[Arthur Rimbaud]], Franca skriptisto (n. 1854)
* [[1911]] - [[Christian Lundeberg]], chefministro di Suedia (n. 1842)
* [[1938]] - [[Mustafa Kemal Atatürk]], unesma prezidanto di Turkia (n. 1881)
* [[1982]] - [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]], chefo di [[Sovietia]] (n. 1906)
* [[1987]] - [[Seyni Kountché]], prezidanto di Nijer (n. 1931)
* [[1994]] - [[Carmen McRae]], Usana jazo-kantistino (n. 1920)
* [[2000]] - [[Jacques Chaban-Delmas]], chefministro di Francia (n. 1915)
* 2000 - [[Adamantios Andrutsopulos]], chefministro di Grekia (n. 1919)
* [[2003]] - [[Canaan Banana]], prezidanto di [[Zimbabwe]] (n. 1936)
* [[2006]] - [[Jack Palance]], Usan aktoro (n. 1919)
* [[2007]] - [[Norman Mailer]], Usana skriptisto (n. 1923)
* [[2015]] - [[Helmut Schmidt]], kancelero di Germania (n. 1918)
* 2015 - [[Allen Toussaint]], Usana muzikisto e kompozisto (n. 1938)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Novembro]]</text>
      <sha1>rmkaxycfttc75nulbm6j5jzm161ca4i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12ma di novembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1987</id>
    <revision>
      <id>993338</id>
      <parentid>991515</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:23:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7779" xml:space="preserve">{{Novembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''12ma di novembro''' esas la 316ma [[dio]] di la yaro (317ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 49 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1555]] - [[Anglia|Angla]] parlamento riestablisas [[katolikismo]].
* [[1918]] - [[Austria]] divenas [[republiko]].
* [[1927]] - [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]] ekpulsesas de Komunista Partiso di [[Sovietia]].
* 1927 - [[Mahatma Gandhi]] vizitas [[Ceylon]] unesma-foye.
* [[1935]] - Portugalana nevrologo [[Egas Moniz]] igas l'unesma [[lobotomio]]-kirurgio.
* [[1941]] - [[Duesma mondomilito]]: Temperaturi proxim [[Moskva]] falas til -12 °C. Sovietiani unesmafoye uzas trupi di skiageri por atakar Germani dum la [[batalio di Moskva]].
* [[1942]] - Duesma mondomilito: komencas la [[batalio di Guadalcanal]].
* [[1954]] - Che Nacional Asemblo di Francia, [[Pierre Mendès France]] afirmas lu apologios l'ideo pri [[Aljeria]] kom parto di [[Francia]] (« l'Algérie, c'est la France... »)&lt;ref name=&quot;Balazuc&quot;&gt;{{cite book|author=Jean Balazuc|title=Guerre d'Algérie : une chronologie mensuelle, mai 1954-décembre 1962|editor= l'Harmattan|pages=70-72 |year=2015|isbn =9782343066851|url=http://www.harmatheque.com/ebook/guerre-d-algerie-une-chronologie-mensuelle-mai-1954decembre-1962-48040}}&lt;/ref&gt;.
* [[1970]] - [[Ciklono]] ''Bhola'' frapas [[Bangladesh]] e produktos til 500.000 morti.&lt;ref name=&quot;NOAA&quot;&gt;{{cite web
|url=https://web.archive.org/web/20080517144749/http://www.research.noaa.gov/spotlite/2007/spot_cyclone.html |title=NOAA Researcher's Warning Helps Save Lives in Bangladesh|date = 6ma di decembro 2007|author = Paula Ouderm|accessdate = 24ma di januaro 2008|publisher = National Oceanic and Atmospheric Administration}}&lt;/ref&gt;
* [[1974]] - L'unesma [[salmono]] kaptesas pos 150-yara poluteso ek la [[Thames]].
* [[1980]] - ''[[Voyager 1]]'' preterflugas [[Saturno]] e sendas preciza fotografuri a [[Tero]].
* [[1981]] - Kosmotransportilo ''Columbia'' vizitas duesmafoye [[kosmo]].
* [[1982]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] nominesas chefo di [[Sovietia]].
* [[1991]] - Masakro di Santa Cruz: [[Indonezia]]na soldati pafas kontre [[Estal Timor]]ana studenti en [[Dili]], ed ocidas 74 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dn.pt/mundo/interior/familiares-choram-massacre-de-santa-cruz-ainda-sem-corpos-para-enterrar-5493208.html|title=Timor Leste - Famíliares choram massacre de Santa Cruz ainda sem corpos para enterrar |publisher= Diário de Notícias|accessdate=12ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1997]] - Sheiko [[Ramzi Yousef]] punisesas pro bombal atako a ''World Trade Center'' en [[1993]].
* [[2001]] - Falo di aviono [[Airbus A300]] en [[New York]] produktas 260 morti.
* 2001 - La trupi dil [[Talibano|Talibanisti]] retretas ek [[Kabul]] en [[Afganistan]].
* [[2014]] - ''Rosetta''-probilo di [[ESA]] venas a la [[kometo]] ''Churyumov-Gerasimenko''.
* [[2015]] - Duopla suocidant-atako per bombi en [[Beirut]], [[Libano]], ocidas 43 personi, segun informi de la [[Reda Kruco]]. [[Islamana Stato]] asumas responso pri l'atento.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/11/13/sobe-para-43-o-numero-de-mortos-no-duplo-atentado-suicida-no-libano.htm |title=Sobe para 43 o número de mortos em duplo atentado do EI no Líbano |publisher=UOL |accessdate=13ma di novembro 2015|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - Suocidant atako kontre l'Usana aerala bazo en Bagran, [[Afganistan]], ocidas adminime 4 personi e vundas plusa 15 homi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/12/ataque-a-maior-base-dos-eua-no-afeganistao-deixa-4-mortos-e-15-feridos.htm|title=Ataque a maior base dos EUA no Afeganistão deixa 4 mortos e 15 feridos|publisher=UOL|accessdate=12ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 2016 - En [[Paris]], la spektakleyo ''Bataclan'' itere apertas lua pordi kun spektaklo di la kantisto [[Sting]], un yaro pos la [[Ataki di novembro 2015 en Paris|teroristala masakro di 2015]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/11/12/um-ano-apos-atentados-bataclan-renasce-ao-som-de-sting.htm|title=Um ano após atentados, Bataclan renasce ao som de Sting|publisher=UOL|accessdate=12ma di novembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2017]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.3 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Iran]] e produktas plua kam 400 morti e plua kam 7.000 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/bbc/2017/11/13/terremoto-na-fronteira-ira-iraque-e-o-mais-mortifero-de-2017.htm|title=Terremoto na fronteira entre Irã e Iraque já é o que mais matou em 2017|publisher=UOL|author=BBC|date=13ma di novembro 2017|accessdate=13ma di novembro 2017}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1729]] - [[Louis Antoine de Bougainville]], Franca navigisto (m. 1811)
* [[1746]] - [[Joaquim José da Silva Xavier]], [[Tiradentes]], Braziliana dentisto, heroo di nedependo-movado (m. 1792)
* [[1817]] - [[Bahá'u'lláh]], fondinto di [[Bahaa Kredo]] (m. 1892)
* [[1833]] - [[Alexander Borodin]], Rusiana kompozisto (m. 1887)
* [[1840]] - [[Auguste Rodin]], Franca skultisto (m. 1917)
* [[1842]] - [[John William Strutt Rayleigh]], barono Raleyigh, Britaniana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1919)
* [[1865]] - [[Into Konrad Inha]] (nask. Nyström), Finlandana fotografisto pionira (m. 1930)
* [[1866]] - [[Sun Yat-sen]], unesma prezidanto di [[Chinia]] (m. 1925)
* [[1908]] - [[Roland Barthes]], Franca skriptisto (m. 1980)
* [[1914]] - [[Sylvi Saimo]], l'unesma Finlandanino qua ganis ora medalio en [[Olimpiala Ludi]] (m. 2004)
* [[1915]] - [[Roland Barthes]], Franca filozofo e kritikisto (m. 1980)
* [[1933]] - [[Jalal Talabani]], prezidanto di Irak (m. 2017)
* [[1938]] - [[Benjamin Mkapa]], prezidanto di Tanzania
* [[1945]] - [[Neil Young]], Kanadana muzikisto, kantisto e kompozisto
* [[1946]] - [[Keith Claudius Mitchell]], chefministro di Grenada
* [[1947]] - [[Patrice Leconte]], Franca filmifistulo
* [[1961]] - [[Nadia Comăneci]], Rumaniana gimnastikino
* [[1964]] - [[David Ellefson]], Usana muzikisto ([[Megadeth]])
* 1964 - [[Michael Kremer]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1977]] - [[Benni McCarthy]], Sudafrikana futbalisto
* [[1982]] - [[Yulia Kovalchuk]], Rusa kantistino

== Morti ==
* [[607]] - [[Papo Bonifacius la 3ma]] (naskodio nekonocata)
* [[1035]] - [[Knut la 2ma di Dania|Knut la Granda]], rejo di [[Anglia]], [[Norvegia]] e [[Dania]] (n. c. 995)
* [[1202]] - Rejulo [[Knud la 6ma di Dania]] (n. c. 1163)
* [[1858]] - Princo [[Alois la 2ma di Liechtenstein]] (n. 1796)
* [[1912]] - [[José Canalejas]], chefministro di Hispania (n. 1854)
* [[1916]] - [[Percival Lowell]], Usan astronomo (n. 1855)
* [[1956]] - [[Juan Negrín]], chefministro di [[Duesma republiko Hispana]] (n. 1887)
* [[1962]] - [[Roque González Garza]], prezidanto di Mexikia (n. 1885)
* [[1964]] - [[Rickard Sandler]], chefministro di Suedia (n. 1884)
* [[1969]] - [[Iskander Mirza]], prezidanto di Pakistan (n. 1899)
* [[1987]] - [[Cornelis Vreeswijk]], Sueda kantisto, trubaduro (n. 1937)
* [[1999]] - [[Mohammad Mohammadullah]], prezidanto di Bangladesh (n. 1921)
* [[2007]] - [[Ira Levin]], Usana skriptisto (n. 1929)
* [[2013]] - [[Kurt Trampedach]], Dana piktisto (n. 1943)
* [[2018]] - [[Stan Lee]], Usana skriptisto, editisto ed aktoro&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.msn.com/pt-br/entretenimento/noticias/morre-stan-lee-criador-de-her%c3%b3is-da-marvel-aos-95-anos/ar-BBPD4rv?li=BBCxzaA&amp;ocid=UE07DHP |title=Morre Stan Lee, criador de heróis da Marvel, aos 95 anos |publisher=MSN.com |accessdate=22ma di novembro 2018|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1922)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Novembro]]</text>
      <sha1>hixo9dyy0qxgxgduxulj3ha7ecskm71</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>28ma di novembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2002</id>
    <revision>
      <id>993357</id>
      <parentid>980821</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:17:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4291" xml:space="preserve">{{Novembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''28ma di novembro''' esas la 332ma [[dio]] di la [[yaro]] (333ma en [[bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 33 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* En [[Rusia]] - [[Dio di matro]].

== Eventi ==
* [[1821]] - [[Panama]] proklamas sua nedependo de [[Hispania]] ed unionas kun Nova Granada, pose [[Granda Kolumbia]].
* [[1905]] - Partiso [[Sinn Féin]], pro-nedependo, fondesas en [[Irlando]].
* [[1912]] - [[Albania]] divenas nedependanta de [[Otoman imperio]].
* [[1928]] - [[Turkia]] sub [[Mustafa Kemal Atatürk]] adoptas [[latina alfabeto]] por skribar [[turka linguo]].
* [[1960]] - [[Mauritania]] divenas nedependanta de [[Francia]].
* [[1975]] - Portugalana Timor deklaras su nedependanta kom [[Estal Timor]].
* [[1982]] - reprezentanti di 88 stati kunvenas en [[Genève (urbo)|Genève]] por konvencionar pri liberigo dil internaciona komerco.
* [[1989]] - La komunista rejimo di [[Chekoslovakia]] imperas pri organizo di multa-partisal elekti.
* [[1994]] - En [[Norvegia]] No-voto vinkas en la votado pri membreso en [[Europana Uniono]].
* [[2016]] - Aviono transportanta [[Futbalo|futbalisti]] de [[Brazilia]]na esquado ''Associação Chapecoense de Futebol'' falas proxim La Unión, [[Kolumbia]], e 75 de la 81 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/11/29/queda-de-aviao-com-time-da-chapecoense-deixa-75-mortos-na-colombia.htm|title=Queda de avião com time da Chapecoense deixa 75 mortos na Colômbia|accessdate=29ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1632]] - [[Jean-Baptiste Lully]], Franc-Italiana kompozisto (m. 1687)
* [[1757]] - [[William Blake]], Britaniana poeto e piktistulo (m. 1827)
* [[1785]] - [[Achille Charles Léon Victor]], Duko de Broglie, chefministro di Francia (m. 1870)
* [[1820]] - [[Friedrich Engels]], Germana filozofo (m. 1895)
* [[1856]] - [[Belisario Porras Barahona]], prezidanto di Panama (m. 1942)
* [[1857]] - Rejulo [[Alfonso la 12ma di Hispania]] (m. 1885)
* [[1868]] - [[Algot Untola]], Finlandana skriptisto e jurnalisto (m. 1918)
* [[1878]] - [[Peder Kolstad]], chefministro di Norvegia (m. 1932)
* [[1881]] - [[Stefan Zweig]], Austriana skriptisto (m. 1942)
* [[1895]] - [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]], Sovietiana politikisto (m. 1978)
* [[1901]] - [[Óscar Diego Gestido]], prezidanto di Uruguay (m. 1967)
* [[1907]] - [[Alberto Moravia]], Italiana skriptisto (m. 1990)
* [[1908]] - [[Claude Lévi-Strauss]], Franca antropologo (m. 2009)
* [[1919]] - [[José María Pinilla]], prezidanto di Panama (m. 1979)
* [[1941]] - [[Maaouya Ould Sid'Ahmed Taya]], prezidanto di Mauritania
* [[1950]] - [[Russell Alan Hulse]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[1955]] - [[Alessandro Altobelli]], Italiana futbalisto
* [[1959]] - [[Judd Nelson]], Usana cinem-aktoro
* [[1961]] - [[Māris Kučinskis]], chefministro di Latvia
* [[1967]] - [[Hossein Shahabi]], Iranana cinematografisto
* [[1977]] - [[Fabio Grosso]], Italiana futbalisto
* [[1979]] - [[Ross Douthat]], Usana skriptisto e blogisto
* [[1982]] - [[Leandro Barbosa]], Braziliana basketbalisto

== Morti ==
* [[1680]] - [[Gian Lorenzo Bernini]], Italiana skultisto, piktisto e arkitekto (n. 1598)
* [[1694]] - [[Matsuo Basho]], Japoniana poeto (n. 1644)
* [[1954]] - [[Enrico Fermi]], Italian-Usana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] (n. 1901)
* [[1960]] - [[Dirk Jan de Geer]], chefministro di Nederlando (n. 1870)
* [[1962]] - [[Wilhelmina di Nederlando|Wilhelmina]], rejino di [[Nederlando]] (n. 1880)
* [[1898]] - [[Francisco Gregorio Billini]], prezidanto di la Dominikana Republiko (n. 1844)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Biografía de Francisco Gregorio Billini|url=http://www.biografiasyvidas.com/biografia/b/billini.htm|accessdate=27ma di februaro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[1975]] - [[Érico Veríssimo]], Braziliana skriptisto (n. 1905)
* [[2007]] - [[Frédéric Chichin]], Franca muzikisto (n. 1954)
* [[2010]] - [[Leslie Nielsen]], Kanadan aktoro (n. 1926)
* [[2011]] - [[Ante Marković]], chefministro di Yugoslavia (n. 1924)
* [[2013]] - [[Mitja Ribičič]], chefministro di Yugoslavia (n. 1919)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Novembro]]</text>
      <sha1>irnwl4tp8zqgw2bzz103m17vwyiv3uv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>19ma di decembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2019</id>
    <revision>
      <id>993366</id>
      <parentid>979802</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:38:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6697" xml:space="preserve">{{Decembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''19ma di decembro''' esas la 353ma [[dio]] di la yaro (354ma en [[bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 12 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1187]] - [[Papo Klemens la 3ma|Klemens la 3ma]] divenas papo.
* [[1546]] - Rejulo [[Henry la 8ma di Anglia]] fondas Trinity College, un ek l'unesma fakultati dil [[universitato]] di [[Cambridge]].
* [[1821]] - En [[Islando]], [[volkano]] Eyjafjallajökull komencas eruptar.
* [[1904]] - [[Juan Bautista Gaona]] divenas prezidanto di [[Paraguay]].
* [[1908]] - [[Juan Vicente Gómez]] kaptas la povo en [[Venezuela]].
* [[1967]] - Profesoro [[John Archibald Wheeler]] uzas unesmafoye la termino ''[[nigra truo]]'' (Angle: ''black hole'') pri certena fenomeno kosmala.
* [[1984]] - [[Popul-Republiko Chinia]] ed [[Unionita Rejio]] subskribas pakto pri la futuro di [[Hong Kong]].
* [[1994]] - Valoro di [[Mexikiana peso]] krakas relate la [[dolaro di Usa]] (de relato 3 : 1 til 10 : 1). [[Usa]] salvas [[Mexikia]] donante presto di 50 miliardi dolari.
* [[1998]] - Vice-prezidanto di [[Irak]] [[Taha Yassin Ramadan]] deklaras ke kunlaboro kun [[UN]] finas ed anke l'armal inspekti finas.
* [[2001]] - Fairo che la destrukturo di ''World Trade Center'' en [[New York]] fine extingesas.
* [[2010]] - Likanta [[dizelo]] explozas en San Martín Texmelucan, [[Mexikia]], efektigas incendio e produktas 29 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=29 personas mueren por explosión en ducto en Puebla|url=http://mexico.cnn.com/nacional/2013/01/31/29-personas-mueren-por-explosion-en-ducto-en-puebla|publikigita ye=31ma di januaro 2013|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; 
* [[2012]] - [[Sud-Korea]] elektas unesmafoye muliero kom prezidanto: [[Park Geun-hye]].
* 2012 - [[Artur Mas]], [[Listo di prezidanti di la Generalitat de Catalunya|prezidanto di la ''Generalitat'' (guvernerio) di Katalunia]] signatas pakto kun Oriol Junqueras, chefo di l'opozanta partiso ''Esquerra Republicana de Catalunya'' qua previdas plebicito en 2014 pri [[Katalunia]]na [[nedependo]].
* [[2013]] - En [[London]], la tekto dil [[teatro]] ''Apollo'' krulas, e 88 spektanti vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://newsinfo.inquirer.net/549583/london-theater-ceiling-collapses-during-show-88-wounded |titulo=London theater ceiling collapses during show, 88 wounded |autoro= Agence France Presse|vidita ye=19ma di decembro 2013|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2015]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.2 che la [[skalo di Richter]] ed [[epicentro]] 135 km este de [[Port Vila]] frapas [[Vanuatu]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://peru.com/actualidad/internacionales/sismo-62-grados-sacudio-vanuatu-pacifico-sur-noticia-428096 |editero=Peru.com |titulo=Sismo de 6,2 grados sacudió Vanuatu, en el Pacífico Sur|vidita ye=19ma di decembro 2015|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2016]] - En [[Ankara]], [[Turkia]], viro ocidas [[Rusia|Rusa]] ambasadisto Andrei Kharlov per pafado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo=Embaixador russo é morto a tiros na Turquia|url= https://noticias.terra.com.br/mundo/europa/homem-atira-contra-embaixador-russo-na-turquia,53226c90033f8ed26750bddf4fba395dw54cwb51.html|editero=Terra.com.br|vidita ye=20ma di decembro 2016|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 2016 - Kamiono frapas personi qui vizitis ferio pri [[Kristnasko]] en la placo Breitscheidplatz, en [[Berlin]]. To produktas 12 morti e 48 plusa homi vundita. La veturinto arestesas, e Germana polico kredas ke l'agado esis atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Polícia fala em &quot;suposto atentado&quot; após ataque com caminhão em Berlim|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/12/19/ataque-com-caminhao-contra-feira-natalina-em-berlim-deixa-mortos-e-feridos.htm|vidita ye=20ma di decembro 2016|editero=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[2021]] - Eventas legifala elekti en [[Hong Kong]], qui mustis eventar ye la 6ma di septembro 2020, ma ajornesis pro la [[pandemio]] di COVID-19.

== Naski ==
* [[1594]] - Rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] di Suedia (m. 1632)
* [[1683]] - Rejulo [[Felipe la 5ma di Hispania]] (m. 1746)
* [[1776]] - [[Eusebio Bardají y Azara]], chefministro di Hispania (m. 1842)
* [[1804]] - [[Fitz Henry Lane]], anke konocata kom [[Fitz Hugh Lane]], Usana piktisto (m. 1865)
* [[1846]] - [[Turhan Pasha Përmeti]], chefministro di Albania (m. 1927)
* [[1852]] - [[Albert Abraham Michelson]], Prusiana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1931)
* [[1868]] - [[Théodore Steeg]], chefministro di Francia (m. 1950)
* [[1861]] - [[Italo Svevo]], Italiana skriptisto (m. 1928)
* [[1884]] - [[Antonín Zápotocký]], prezidanto di Chekoslovakia (m. 1957)
* [[1899]] - [[Vicente do Rego Monteiro]], Braziliana piktisto (m. 1970)
* [[1903]] - [[George Davis Snell]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (m. 1996)
* [[1906]] - [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]], Sovietiana politikisto (m. 1982)
* [[1910]] - [[Jean Genet]], Franca skriptisto (m. 1996)
* [[1915]] - [[Édith Piaf]], Franca kantistino (m. 1963)
* [[1934]] - [[Pratibha Patil]], prezidantino di India
* [[1938]] - [[Karel Svoboda]], Cheka kompozisto (m. 2007)
* [[1941]] - [[Maurice White]], Usana kompozistulo e kantisto ([[Earth, Wind &amp; Fire]]) (m. 2016)
* 1941 - [[Lee Myung-bak]], prezidanto di [[Sud-Korea]]
* [[1961]] - [[Eric Allin Cornell]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[1964]] - [[Arvydas Sabonis]], Lituaniana basketbalisto
* [[1987]] - [[Karim Benzema]], Franca futbalisto

== Morti ==
* [[401]] - [[Papo Anastasius la 1ma]]
* [[1370]] - [[Papo Urbanus la 5ma]] (n. 1310)
* [[1741]] - [[Vitus Bering]], Dana explorero (n. 1681)
* [[1745]] - [[Jean-Baptiste van Loo]], Franca piktisto (n. 1684)
* [[1848]] - [[Emily Brontë]], Angla skriptisto (n. 1818)
* [[1850]] - [[Joseph Mallord William Turner]], Angla piktisto (n. 1775)
* [[1915]] - [[Alois Alzheimer]], Germana mediko (n. 1864)
* [[1940]] - [[Kyösti Kallio]], chefministro di Finlando (n. 1873)
* [[1946]] - [[Paul Langevin]], Franca fizikisto (n. 1872)
* 1946 - [[Louis Dewis]], Belga piktisto (n. 1872)
* [[1950]] - [[Théodore Steeg]], chefministro di Francia (n. 1868)
* [[1953]] - [[Robert Andrews Millikan]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1868)
* [[1954]] - [[Frans Gunnar Bengtsson]], Sueda skriptisto (n. 1894)
* [[1996]] - [[Marcello Mastroianni]], Italiana cinem-aktoro (n. 1924)
* [[1999]] - [[Desmond Llewelyn]], Britanian aktoro (n. 1914)
* [[2004]] - [[Herbert Charles Brown]], Angla-Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1912)
* [[2020]] - [[Mekere Morauta]], chefministro di Papua-Nova-Guinea (n. 1946)
* [[2021]] - [[Robert Howard Grubbs]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1942)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Decembro]]</text>
      <sha1>h4d8u17wg50ywzyuuw7gdg60mgsx0t9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedio:Portalo di la komunitato</title>
    <ns>4</ns>
    <id>2177</id>
    <revision>
      <id>993308</id>
      <parentid>992646</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T17:41:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zuz (WMF)</username>
        <id>31627</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vote for Election Compass Statements */ nova seciono</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="167443" xml:space="preserve">:Antiqua mesaji
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo1]] (mesaji de 2006 til 2012)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo2]] (mesaji dum la yaro 2013)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo3]] (mesaji dum la yaro 2014)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo4]] (mesaji dum la yaro 2015)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo5]] (mesaji dum la yaro 2016)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo6]] (mesaji dum la yaro 2017)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo7]] (mesaji dum la yaro 2018)
# [[Wikipedio:Portalo di la komunitato/Arkivo8]] (mesaji dum la yaro 2019)
__NEWSECTIONLINK__

== [[:Arkivo:Mith.jpg]] ==
Hi! All files need a license. io.wiki only have 1 file [[Specala:ArkivoListo]]. It does not have a license and it is not used. I think it should be deleted but its protected so I will put the message here :-) --[[Uzanto:MGA73|MGA73]] ([[Uzanto Debato:MGA73|diskuto]]) 12:09, 5 jan. 2020 (UTC)
:Hi, MGA73! This file was uploaded by [[:io:User:Mithridates]] (real name: Dave McLeod), a collaborator of Ido Wikipedia, who uploaded a foto of him and one of his friends. He used this image in his presentation page. I think that you should talk to him about the image, if it can be uploaded to Commons Wikimedia, or what else. I've protected the photo because an annonymous annoyed me a lot about this image a long time ago - see, I was NOT the uploader, I DO NOT represent the interests of the uploader, and I have many other things to do besides writing to Ido Wiki (which I like very much and, unfortunately, has few collaborators, fewer administrators and no steward at all), and had absolutely no time for polemics - e.g., thirty minutes lost in polemical discussion are thirty minutes lost forever, that could be used more productively in other activities (including social activities) that demand my time and concentration. That was the reason of the protection.

:Whatever Mithridates and you decide about the image, it can be done, but I shall not interfere in discussions about a person's image that is not my property at all. My very best regards, [[Uzanto:Joao Xavier|Joao Xavier]] ([[Uzanto Debato:Joao Xavier|diskuto]]) 00:47, 31 mar. 2020 (UTC)

=== I've erased the photo ===
Hi, [[io:Uzanto:Mithridates|Dave]] and [[io:user:MGA73|MGA73]]! Hope you and all your relatives and friends are doing fine, in these hard days of quarantine! Considering your requests and authorization, I've erased the image Mith.jpg. Best regards for both of you, and wishing that the whole World gets rid of this pandemic soon, [[Uzanto:Joao Xavier|Joao Xavier]] ([[Uzanto Debato:Joao Xavier|diskuto]]) 10:25, 31 mar. 2020 (UTC)

== Movement Learning and Leadership Development Project ==

Hello

The Wikimedia Foundation’s Community Development team is seeking to learn more about the way volunteers learn and develop into the many different roles that exist in the movement. Our goal is to build a movement informed framework that provides shared clarity and outlines accessible pathways on how to grow and develop skills within the movement. To this end, we are looking to speak with you, our community to learn about your journey as a Wikimedia volunteer. Whether you joined yesterday or have been here from the very start, we want to hear about the many ways volunteers join and contribute to our movement.

To learn more about the project, [[:m:special:MyLanguage/Movement Learning and Leadership Development Project|please visit the Meta page]]. If you are interested in participating in the project, please complete [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSegM07N1FK_s0VUECM61AlWOthwdn5zQOlVsa2vaKcx13BwZg/viewform?usp=sf_link this simple Google form]. Although we may not be able to speak to everyone who expresses interest, we encourage you to complete this short form if you are interested in participating!

-- [[user:LMiranda (WMF)|LMiranda (WMF)]] ([[user talk:LMiranda (WMF)|talk]]) 19:01, 22 jan. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&amp;oldid=19738989 --&gt;

== Additional interface for edit conflicts on talk pages ==

''Sorry, for writing this text in English. If you could help to translate it, it would be appreciated.'' 

You might know the new interface for edit conflicts (currently a beta feature). Now, Wikimedia Germany is designing an additional interface to solve edit conflicts on talk pages. This interface is shown to you when you write on a discussion page and another person writes a discussion post in the same line and saves it before you do. With this additional editing conflict interface you can adjust the order of the comments and edit your comment.  We are inviting everyone to have a look at [[m:WMDE Technical Wishes/Edit Conflicts#Edit conflicts on talk pages|the planned feature]]. Let us know what you think on our [[mw:Help talk:Two Column Edit Conflict View|central feedback page]]! -- For the Technical Wishes Team: [[m:User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 14:15, 26 feb. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=19845780 --&gt;

== Editing news 2020 #1 – Discussion tools ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;em&gt;[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:TalkPages-Reply-v1.0.png|thumb|300px|alt=Screenshot showing what the Reply tool looks like|This early version of the Reply tool automatically signs and indents comments.]]

The [[mw:Editing|Editing team]] has been working on [[mw:Talk pages project|the talk pages project]].  The goal of the talk pages project is to help contributors communicate on wiki more easily.  This project is the result of the [[mw:Talk pages consultation 2019|Talk pages consultation 2019]]. 

[[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|thumb|300px|alt=Reply tool improved with edit tool buttons|In a future update, the team plans to test a tool for easily linking to another user's name, a rich-text editing option, and other tools.]]

The team is building a [[mw:Talk pages project/replying|new tool for replying]] to comments now.  This early version can sign and indent comments automatically.  &lt;strong&gt;Please [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20version%201.0|test the new Reply tool]].&lt;/strong&gt;  

*On 31 March 2020, the new {{Int:discussiontools-replylink}} tool was offered as a [[mw:Beta Feature|Beta Feature]] editors at four Wikipedias:  [[w:ar:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Arabic]], [[w:nl:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Dutch]], [[w:fr:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|French]], and [[w:hu:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Hungarian]].  If your community also wants early access to the new tool, contact [[User:Whatamidoing (WMF)]].
*The team is planning some upcoming changes.  &lt;strong&gt;Please [[mw:Talk pages project/replying#Version%202.0|review the proposed design]] and share your thoughts on the talk page.&lt;/strong&gt;  The team will test features such as:
**an easy way to mention another editor (&quot;pinging&quot;), 
**a rich-text visual editing option, and 
**other features identified through user testing or recommended by editors.  

To hear more about Editing Team updates, please add your name to the [[mw:Talk pages project#Get involved|&lt;strong&gt;&quot;Get involved&quot;&lt;/strong&gt;]] section of the project page. You can also watch [[File:MediaWiki Vector skin blue star watchlist icon.svg|frameless|16px]] these pages: [[mw:Talk pages project|the main project page]], [[mw:Talk pages project/Updates|Updates]], [[mw:Talk pages project/replying|Replying]], and [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing|User testing]].

– [[user:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:User talk:PPelberg (WMF)|talk]]) &amp; [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; 19:24, 8 apr. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/sandbox2&amp;oldid=19967064 --&gt;

== Editing news 2020 #2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;em&gt;[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2020/June|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|alt=Mockup of the new reply feature, showing new editing tools|thumb|400x400px|The new features include a toolbar.  [[mw:Talk:Talk pages project/replying|What do you think should be in the toolbar?]]]]

This issue of the [[mw:Special:MyLanguage/Editing|Editing]] newsletter includes information the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]], an effort to help contributors communicate on wiki more easily.

* [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|&lt;strong&gt;Reply tool&lt;/strong&gt;]]: This is available as a Beta Feature at the four partner wikis (Arabic, Dutch, French, and Hungarian Wikipedias).  The Beta Feature is called &quot;{{int:discussiontools-preference-label}}&quot;.  The Beta Feature will get [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying#Version%202.0|new features]] soon.  The new features include writing comments in a new visual editing mode and pinging other users by typing &lt;code&gt;@&lt;/code&gt;. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20tool%20version%202.0|test the new features]] on the [[mw:Special:MyLanguage/Beta Cluster|Beta Cluster]] now.  Some other wikis will have a chance to try the Beta Feature in the coming months.
* [[mw:Special:MyLanguage/New requirements for user signatures|&lt;strong&gt;New requirements for user signatures&lt;/strong&gt;]]:  Soon, users will not be able to save invalid custom signatures in [[Special:Preferences]]. This will reduce signature spoofing, prevent page corruption, and make new talk page tools more reliable.  Most editors will not be affected.
* [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|&lt;strong&gt;New discussion tool&lt;/strong&gt;]]:  The Editing team is beginning work on a simpler process for starting new discussions.   You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion#Design|see the initial design on the project page]].
* [[m:Special:MyLanguage/Research:Usage of talk pages|&lt;strong&gt;Research on the use of talk pages&lt;/strong&gt;]]:  The Editing team worked with the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Research|Wikimedia research team]] to study how talk pages help editors improve articles.  We learned that new editors who use talk pages make more edits to the main namespace than new editors who don't use talk pages. 

– [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; 20:33, 17 jun. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&amp;oldid=20184653 --&gt;

== Invitation to participate in the upcoming WPWP Campaign ==

Hello Wikipedians, 

This is to invite you to join the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|WPWP Campaign]] to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign will run from 1st July 2020 to 31st August 2020. 

The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.

Please visit the '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign.

With kind regards, 

Thank you, 

Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 21:32, 18 jun. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Hasley@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&amp;oldid=20190228 --&gt;

== Annual contest Wikipedia Pages Wanting Photos ==

[[File:WPWP logo 1.png|150px|right|Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP)]]
This is to invite you to join the Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) campaign to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign starts today 1st July 2020 and closes 31st August 2020.

The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.

Please visit the '''[[m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign.

With kind regards,

Thank you,

Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 08:24, 1 jul. 2020 (UTC)

''feel free to translate this message to your local language when this helps your community''
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Romaine/MassMessage&amp;oldid=20232618 --&gt;

== Feedback on movement names ==

{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{int:please-translate}} if necessary. {{Int:Feedback-thanks-title}}

There are a lot of conversations happening about the future of our movement names. We hope that you are part of these discussions and that your community is represented.

Since 16 June, the Foundation Brand Team has been running a [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9G2dN7P0T7gPqpD survey] in 7 languages about [[m:Special:MyLanguage/Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project/Naming convention proposals|3 naming options]]. There are also community members sharing concerns about renaming in a [[m:Special:MyLanguage/Community open letter on renaming|Community Open Letter]]. 

Our goal in this call for feedback is to hear from across the community, so we encourage you to participate in the survey, the open letter, or both. The survey will go through 7 July in all timezones. Input from the survey and discussions will be analyzed and published on Meta-Wiki.

Thanks for thinking about the future of the movement, --[[:m:Talk:Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project|The Brand Project team]], 19:44, 2 jul. 2020 (UTC)

''Note: The survey is conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the [[foundation:Special:MyLanguage/Naming Convention Proposals Movement Feedback Survey Privacy Statement|survey privacy statement]].''
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&amp;oldid=20238836 --&gt;

== Editing news 2020 #3 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

&lt;em&gt;[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/July|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:50M@2x.png|thumb|alt=A gold star with a blue ribbon, and the text 50m|More than &lt;strong&gt;50 million edits&lt;/strong&gt; have been made using the visual editor on desktop.|400px]]

Seven years ago this month, the [[mw:Editing team|Editing team]] offered the visual editor to most Wikipedia editors.  Since then, editors have achieved many milestones:

* More than &lt;strong&gt;50 million edits&lt;/strong&gt; have been made using the visual editor on desktop.
* More than &lt;strong&gt;2 million new articles&lt;/strong&gt; have been created in the visual editor. More than 600,000 of these new articles were created during 2019.
* The visual editor is &lt;strong&gt;increasingly popular&lt;/strong&gt;.  The proportion of all edits made using the visual editor has increased every year since its introduction.
* In 2019, &lt;strong&gt;35% of the edits by newcomers&lt;/strong&gt; (logged-in editors with ≤99 edits) used the visual editor. This percentage has &lt;strong&gt;increased every year&lt;/strong&gt;.
* Almost &lt;strong&gt;5 million edits on the mobile site&lt;/strong&gt; have been made with the visual editor.  Most of these edits have been made since the Editing team started improving the [[mw:Mobile visual editor|mobile visual editor]] in 2018.
* On 17 November 2019, the [https://discuss-space.wmflabs.org/t/first-edit-made-to-wikipedia-from-outer-space/2254 &lt;strong&gt;first edit from outer space&lt;/strong&gt;] was made in the mobile visual editor. 🚀 👩‍🚀
* Editors have made more than &lt;strong&gt;7 million edits in the 2017 wikitext editor&lt;/strong&gt;, including starting &lt;strong&gt;600,000 new articles&lt;/strong&gt; in it.  The [[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] is VisualEditor's built-in wikitext mode.  You can [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable it in your preferences]].

[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])

&lt;/div&gt; 12:55, 9 jul. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=20232673 --&gt;

== Announcing a new wiki project! Welcome, Abstract Wikipedia ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

Hi all,

It is my honor to introduce Abstract Wikipedia, a new project that has been unanimously approved by the Wikimedia Foundation Board of Trustees. Abstract Wikipedia proposes a new way to generate baseline encyclopedic content in a multilingual fashion, allowing more contributors and more readers to share more knowledge in more languages. It is an approach that aims to make cross-lingual cooperation easier on our projects, increase the sustainability of our movement through expanding access to participation, improve the user experience for readers of all languages, and innovate in free knowledge by connecting some of the strengths of our movement to create something new.

This is our first new project in over seven years. Abstract Wikipedia was submitted as a project proposal by Denny Vrandečić in May 2020 &lt;ref&gt;[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]&lt;/ref&gt; after years of preparation and research, leading to a detailed plan and lively discussions in the Wikimedia communities. We know that the energy and the creativity of the community often runs up against language barriers, and information that is available in one language may not make it to other language Wikipedias. Abstract Wikipedia intends to look and feel like a Wikipedia, but build on the powerful, language-independent conceptual models of Wikidata, with the goal of letting volunteers create and maintain Wikipedia articles across our polyglot Wikimedia world.

The project will allow volunteers to assemble the fundamentals of an article using words and entities from Wikidata. Because Wikidata uses conceptual models that are meant to be universal across languages, it should be possible to use and extend these building blocks of knowledge to create models for articles that also have universal value. Using code, volunteers will be able to translate these abstract “articles” into their own languages. If successful, this could eventually allow everyone to read about any topic in Wikidata in their own language.

As you can imagine, this work will require a lot of software development, and a lot of cooperation among Wikimedians. In order to make this effort possible, Denny will join the Foundation as a staff member in July and lead this initiative. You may know Denny as the creator of Wikidata, a long-time community member, a former staff member at Wikimedia Deutschland, and a former Trustee at the Wikimedia Foundation &lt;ref&gt;[[m:User:Denny|User:Denny]]&lt;/ref&gt;. We are very excited that Denny will bring his skills and expertise to work on this project alongside the Foundation’s product, technology, and community liaison teams.

It is important to acknowledge that this is an experimental project, and that every Wikipedia community has different needs. This project may offer some communities great advantages. Other communities may engage less. Every language Wikipedia community will be free to choose and moderate whether or how they would use content from this project.

We are excited that this new wiki-project has the possibility to advance knowledge equity through increased access to knowledge. It also invites us to consider and engage with critical questions about how and by whom knowledge is constructed. We look forward to working in cooperation with the communities to think through these important questions.

There is much to do as we begin designing a plan for Abstract Wikipedia in close collaboration with our communities. I encourage you to get involved by going to the project page and joining the new mailing list &lt;ref&gt;[[mail:abstract-wikipedia|Abstract Wikipedia mailing list]]&lt;/ref&gt;. We recognize that Abstract Wikipedia is ambitious, but we also recognize its potential. We invite you all to join us on a new, unexplored path.

Yours,

Katherine Maher (Executive Director, Wikimedia Foundation) 

&lt;references/&gt;
&lt;/div&gt; &lt;small&gt;Sent by [[:m:User:Elitre (WMF)]] 20:06, 9 jul. 2020 (UTC) - '''[[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/July 2020 announcement]]''' &lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&amp;oldid=20265889 --&gt;

== The Universal Code of Conduct (UCoC): we want to hear from you. ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;

''{{int:Hello}}. Apologies that you may not be reading this message in your native language: translations of the following message may be available on [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Message to small and medium sized wikis|Meta]]. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''&lt;br&gt;

At times, our contributor communities and projects have suffered from a lack of guidelines that can help us create an environment where free knowledge can be shared safely without fear. 
There has been talk about the need for a global set of conduct rules in different communities over time. 

Recently, the Wikimedia Foundation Board of Trustees announced a [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/May_2020_-_Board_of_Trustees_on_Healthy_Community_Culture,_Inclusivity,_and_Safe_Spaces|Community Culture Statement]], asking for new standards to address harassment and promote inclusivity across projects.

The universal code of conduct will be a binding minimum set of standards across all Wikimedia projects, and will apply to all of us, staff and volunteers alike, all around the globe. It is of great importance that we all participate in expressing our opinions and thoughts about UCoC and its values. We should think about what we want it to cover or include and what it shouldn’t include, and how it may create difficulties or help our groups. 

This is the time to talk about it. Before starting drafting the code of conduct, we would like to hear from you and to solicit the opinions and feedback of your colleagues. 
In order for your voice to be heard, we encourage and invite you to read more about [[:m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct|the universal code of conduct (UCoC)]] and then write down your opinions or feedback [[:m:Talk:Universal_Code_of_Conduct|on the discussion page]].  

To reduce language barriers during the process, you are welcome to translate [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct&amp;language=en&amp;action=page&amp;filter= the universal code of conduct main page] from English into your respective local language. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages. 

Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]] 16:42, 22 jul. 2020 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Message_to_small_and_medium_sized_wikis/List&amp;oldid=20303398 --&gt;

== Technical Wishes: FileExporter and FileImporter become default features on all Wikis ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
The [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter and FileImporter]] will become a default features on all wikis until August 7, 2020. They are planned to help you to move files from your local wiki to Wikimedia Commons easier while keeping all original file information (Description, Source, Date, Author, View History) intact. Additionally, the move is documented in the files view history. 
How does it work? 

Step 1: If you are an auto-confirmed user, you will see a link &quot;Move file to Wikimedia Commons&quot; on the local file page. 

Step 2: When you click on this link, the FileImporter checks if the file can in fact be moved to Wikimedia Commons. These checks are performed based on the wiki's [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons/Configuration_file_documentation|configuration file]] which is created and maintained by each local wiki community. 

Step 3: If the file is compatible with Wikimedia Commons, you will be taken to an import page, at which you can update or add information regarding the file, such as the description. You can also add the 'Now Commons' template to the file on the local wiki by clicking the corresponding check box in the import form. Admins can delete the file from the local wiki by enabling the corresponding checkbox. By clicking on the 'Import' button at the end of the page, the file is imported to Wikimedia Commons. 

If you want to know more about the [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileImporter extension]] or the [[m:WMDE_Technical_Wishes|Technical Wishes Project]], follow the links. --For the Technical Wishes Team: &lt;/div&gt;[[User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 09:13, 6 di agosto. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=20343133 --&gt;

== Important: maintenance operation on September 1st ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|{{int:please-translate}}]]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] will be testing its secondary data centre.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic to the secondary data centre on '''Tuesday, September 1st 2020'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, September 1st. The test will start at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20200901T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday September 2).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of September 1st, 2020.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2018 switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this.  '''Please share this information with your community.''' 
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; &lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])&lt;/span&gt; 13:48, 26 di agosto. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20384955 --&gt;

== New Wikipedia Library Collections Now Available (September 2020) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;


Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/101/ Al Manhal]''' – Arabic journals and ebooks
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/102/ Ancestry.com]''' – Genealogical and historical records
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/100/ RILM]''' – Music encyclopedias

Many other partnerships are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/49/ Adam Matthew], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/54/ JSTOR].

A significant portion of our collection now no longer requires individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ recent blog post].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!
&lt;br&gt;--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 09:49, 3 sep. 2020 (UTC)

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=20418180 --&gt;

== Invitation to participate in the conversation ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
''{{int:Hello}}. Apologies for cross-posting, and that you may not be reading this message in your native language: translations of the following announcement may be available on '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review/Invitation (long version)|Meta]]'''. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

We are excited to share '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|a draft of the Universal Code of Conduct]]''', which the Wikimedia Foundation Board of Trustees called for earlier this year, for your review and feedback. The discussion will be open until October 6, 2020.

The UCoC Drafting Committee wants to learn which parts of the draft would present challenges for you or your work. What is missing from this draft? What do you like, and what could be improved?

Please join the conversation and share this invitation with others who may be interested to join, too. 

To reduce language barriers during the process, you are welcomed to translate this message and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|Universal Code of Conduct/Draft review]]. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages.

To learn more about the UCoC project, see the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] page, and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|FAQ]], on Meta.

Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]], 17:55, 10 sep. 2020 (UTC) &lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Draft_review/Invitation_(long_version)/List&amp;oldid=20440292 --&gt;

== Wiki of functions naming contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:Please-translate}}.

{{int:Hello}}. Please help pick a name for the new Wikimedia wiki project. This project will be a wiki where the community can work together on a library of [[m:Special:MyLanguage/Abstract_Wikipedia/Wiki_of_functions_naming_contest#function|functions]]. The community can create new functions, read about them, discuss them, and share them. Some of these functions will be used to help create language-independent Wikipedia articles that can be displayed in any language, as part of the Abstract Wikipedia project. But functions will also be usable in many other situations.

There will be two rounds of voting, each followed by legal review of candidates, with voting beginning on 29 September and 27 October. Our goal is to have a final project name selected on 8 December. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest|please learn more and vote now]]''' at meta-wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; 21:20, 29 sep. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/Global_message_delivery_split_4&amp;oldid=20492310 --&gt;

== Call for feedback about Wikimedia Foundation Bylaws changes and Board candidate rubric ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}.

Today the Wikimedia Foundation Board of Trustees starts two calls for feedback. One is about changes to the Bylaws mainly to increase the Board size from 10 to 16 members. The other one is about a trustee candidate rubric to introduce new, more effective ways to evaluate new Board candidates. The Board welcomes your comments through 26 October. For more details, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/October 2020 - Call for feedback about Bylaws changes and Board candidate rubric|check the full announcement]].

{{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:Qgil-WMF|Qgil-WMF]] ([[m:User talk:Qgil-WMF|talk]]) 17:17, 7 okt. 2020 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Board&amp;oldid=20519859 --&gt;

== Important: maintenance operation on October 27 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, October 27. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 14:00 UTC] (14:00 WET, 15:00 CET, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, and in New Zealand at 03:00 NZDT on Wednesday October 28).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of October 26, 2020.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2020_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; -- &lt;span dir=ltr&gt;[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])&lt;/span&gt;  17:10, 21 okt. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20519839 --&gt;

== Wiki of functions naming contest - Round 2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:Hello}}.
Reminder: Please help to choose the name for the new Wikimedia wiki project - the library of functions. The finalist vote starts today. The finalists for the name are: &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Wikicode, Wikicodex, Wikifunctions, Wikifusion, Wikilambda, Wikimedia Functions&lt;/span&gt;. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest/Names|please learn more and vote now]]''' at Meta-wiki.
{{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]
&lt;/div&gt; 22:10, 5 nov. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20564572 --&gt;

== [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Invitation|Community Wishlist Survey 2021]] ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
The '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]''' is now open!
This survey is the process where communities decide what the [[m:Community Tech|Community Tech]] team should work on over the next year. We encourage everyone to submit proposals until the deadline on '''{{#time:j xg|2020-11-30|{{PAGELANGUAGE}}}}''', or comment on other proposals to help make them better.
The communities will vote on the proposals between {{#time:j xg|2020-12-08|{{PAGELANGUAGE}}}} and {{#time:j xg|2020-12-21|{{PAGELANGUAGE}}}}.

The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors.
You can write proposals in any language, and we will translate them for you. Thank you, and we look forward to seeing your proposals!
&lt;/div&gt;

&lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;[[m:user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]&lt;/span&gt;

18:09, 20 nov. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&amp;oldid=20689939 --&gt;

== Wikidata descriptions changes to be included more often in Recent Changes and Watchlist ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
''Sorry for sending this message in English. Translations are available on [[m:Special:MyLanguage/Announcements/Announcement Wikidata descriptions in watchlist|this page]]. Feel free to translate it in more languages!''

As you may know, you can include changes coming from Wikidata in your Watchlist and Recent Changes ([[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist|in your preferences]]). Until now, this feature didn’t always include changes made on Wikidata descriptions due to the way Wikidata tracks the data used in a given article.

Starting on December 3rd, the Watchlist and Recent Changes will include changes on the descriptions of Wikidata Items that are used in the pages that you watch. This will only include descriptions in the language of your wiki to make sure that you’re only seeing changes that are relevant to your wiki.

This improvement was requested by many users from different projects. We hope that it can help you monitor the changes on Wikidata descriptions that affect your wiki and participate in the effort of improving the data quality on Wikidata for all Wikimedia wikis and beyond.

Note: if you didn’t use the Wikidata watchlist integration feature for a long time, feel free to give it another chance! The feature has been improved since the beginning and the content it displays is more precise and useful than at the beginning of the feature in 2015.

If you encounter any issue or want to provide feedback, feel free to use [[Phab:T191831|this Phabricator ticket]]. Thanks!

[[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 14:39, 30 nov. 2020 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/wikis&amp;oldid=20728482 --&gt;

== 2020 Coolest Tool Award Ceremony on December 11th ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello all,

The ceremony of the 2020 [[m:Coolest_Tool_Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on Friday, December 11th, at 17:00 GMT. This award is highlighting tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects, and the ceremony will be a nice moment to show appreciation to the tools developers and maybe discover new tools!

You will find more information [[m:Coolest_Tool_Award|here]] about the livestream and the discussions channels. Thanks for your attention, [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 10:55, 7 dec. 2020 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20734978 --&gt;

== Community Wishlist Survey 2021 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
'''We invite all registered users to vote on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]. You can vote from now until {{#time:j xg|2020-12-21|en}} for as many different wishes as you want.'''

In the Survey, wishes for new and improved tools for experienced editors are collected. After the voting, we will do our best to grant your wishes. We will start with the most popular ones.

We, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]], are one of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] teams. We create and improve editing and wiki moderation tools. What we work on is decided based on results of the Community Wishlist Survey. Once a year, you can submit wishes. After two weeks, you can vote on the ones that you're most interested in. Next, we choose wishes from the survey to work on. Some of the wishes may be granted by volunteer developers or other teams.

'''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Tracking|You can view and vote all proposals here.]]'''

We are waiting for your votes. Thank you!
&lt;/div&gt;
[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]

00:52, 15 dec. 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&amp;oldid=20689939 --&gt;

== Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]

''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''

[[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning
process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l]. 

''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', 15:15, 27 jan. 2021 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&amp;oldid=21014617 --&gt;

== Project Grant Open Call ==

This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.&lt;br&gt; This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.&lt;br&gt;

For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building.  We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:&lt;br&gt;

* Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal:
* [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application&lt;br&gt;
* General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants &lt;br&gt;
* [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]&lt;br&gt;

Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.&lt;br&gt;

We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!&lt;br&gt;

Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 08:01, 28 jan. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=20808431 --&gt;

== New Wikipedia Library Collections Available Now (February 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up to access research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/103/ Taxmann]''' – Taxation and law database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/104/ PNAS]''' – Official journal of the National Academy of Sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO]''' – New Arabic and Spanish language databases added

We have a wide array of [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ other collections available], and a significant number now no longer require individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ blog post].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
--12:57, 1 feb. 2021 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21022367 --&gt;

== Feminism &amp; Folklore 1 February - 31 March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

Greetings! 

You are invited to participate in '''[[m:Feminism and Folklore 2021|Feminism and Folklore]] writing contest'''. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women's biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, etc.

You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles centered on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch-hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of [[:m:Feminism and Folklore 2021/List of Articles|suggested articles here]]. 

You can also support us in translating the [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]] and help us spread the word in your native language. 

Learn more about the contest and prizes from our [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]]. Thank you. 

Feminism and Folklore team,

[[m:User:Joy Agyepong|Joy Agyepong]] ([[m:User talk:Joy Agyepong|talk]]) 02:40, 16 feb. 2021 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=20421065 --&gt;

== Wikifunctions logo contest ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:Hello}}. Please help to choose a design concept for the logo of the new Wikifunctions wiki. Voting starts today and will be open for 2 weeks. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|please learn more and vote now]]''' at Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]&lt;/div&gt; 01:47, 2 mar. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21087740 --&gt;

== Universal Code of Conduct – 2021 consultations ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
=== Universal Code of Conduct Phase 2 ===

{{int:please-translate}}

The [[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''Universal Code of Conduct (UCoC)''']] provides a universal baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement and all its projects. The project is currently in Phase 2, outlining clear enforcement pathways. You can read more about the whole project on its [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''project page''']].

==== Drafting Committee: Call for applications ====

The Wikimedia Foundation is recruiting volunteers to join a committee to draft how to make the code enforceable. Volunteers on the committee will commit between 2 and 6 hours per week from late April through July and again in October and November. It is important that the committee be diverse and inclusive, and have a range of experiences, including both experienced users and newcomers, and those who have received or responded to, as well as those who have been falsely accused of harassment.

To apply and learn more about the process, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|Universal Code of Conduct/Drafting committee]].

==== 2021 community consultations: Notice and call for volunteers / translators ====

From 5 April – 5 May 2021 there will be conversations on many Wikimedia projects about how to enforce the UCoC. We are looking for volunteers to translate key material, as well as to help host consultations on their own languages or projects using suggested [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|key questions]]. If you are interested in volunteering for either of these roles, please [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|contact us]] in whatever language you are most comfortable.

To learn more about this work and other conversations taking place, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|Universal Code of Conduct/2021 consultations]].

-- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|talk]]) 22:00, 5 apr. 2021 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Without_Russian,_Polish_and_translated/4&amp;oldid=21302199 --&gt;

== Line numbering coming soon to all wikis ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

[[File:Technical_Wishes_–_Line_numbering_-_2010_wikitext_editor.png|thumb|Example]]
From April 15, you can enable line numbering in some wikitext editors - for now in the template namespace, coming to more namespaces soon. This will make it easier to detect line breaks and to refer to a particular line in discussions. These numbers will be shown if you enable the syntax highlighting feature ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror extension]]), which is supported in the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|2010]] and [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017]] wikitext editors. 

More information can be found on [[m:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|this project page]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:talk:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|on this talk page]].
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 15:08, 12 apr. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21329014 --&gt;

== Suggested Values ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

From April 29, it will be possible to suggest values for parameters in templates. Suggested values can be added to [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] and will then be shown as a drop-down list in [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|VisualEditor]]. This allows template users to quickly select an appropriate value. This way, it prevents potential errors and reduces the effort needed to fill the template with values. It will still be possible to fill in values other than the suggested ones.

More information, including the supported parameter types and how to create suggested values: [[mw:Help:TemplateData#suggestedvalues|[1]]] [[m:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters|[2]]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Suggested values for template parameters|on this talk page]].

&lt;/div&gt; [[m:User:Timur Vorkul (WMDE)|Timur Vorkul (WMDE)]] 14:08, 22 apr. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Timur Vorkul (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21361904 --&gt;

== Invitation for Wikipedia Pages Wanting Photos 2021 ==

Hello there,

We are inviting you to participate in '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021|Wikipedia Pages Wanting Photos 2021]]''', a global contest scheduled to run from July through August 2021.

Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.

In its first year (2020), 36 Wikimedia communities in 27 countries joined the campaign. Events relating to the campaign included training organized by at least 18 Wikimedia communities in 14 countries.

The campaign resulted in the addition of media files (photos, audios and videos) to more than 90,000 Wikipedia articles in 272 languages.

Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) offers an ideal task for recruiting and guiding new editors through the steps of adding content to existing pages. Besides individual participation, the WPWP campaign can be used by user groups and chapters to organize editing workshops and edit-a-thons.

The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation at the Wikimedia user group or chapter level (geographically or thematically) or for a language WP. We’d be glad for you to reply to this message, or sign up directly at [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Participating Communities#Wikimedia affiliate communities|WPWP Participating Communities]].

Please feel free to contact [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Organizing Team|Organizing Team]] if you have any query.

Kind regards,&lt;br/&gt;
[[User:Tulsi Bhagat|Tulsi Bhagat]]&lt;br/&gt;
Communication Manager&lt;br/&gt;
Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign&lt;br/&gt;
&lt;small&gt;Message delivered by [[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 06:24, 2 may. 2021 (UTC)&lt;/small&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tulsi Bhagat@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&amp;oldid=21414265 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 1 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 1, June 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]].

You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;
* '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]])
* '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]])
* '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]])
* '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]])
* '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])&lt;/div&gt;
--[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 23:05, 11 jun. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&amp;oldid=21578291 --&gt;

== Wikimania 2021: Individual Program Submissions ==

[[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]]
Dear all,

Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021.

'''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]].

Below are some links to guide you through;
* [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]]
* [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]]
* [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]]

Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. 

'''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. 

'''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have.  Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]]

Best regards,

[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 04:18, 16 jun. 2021 (UTC)

On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team
&lt;!-- Message sent by User:Bodhisattwa@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21597568 --&gt;

== Editing news 2021 #2 ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;em&gt;[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/em&gt;

[[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]]

Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]].  The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki.  The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor.

The key results were:

* Newer editors who had automatic (&quot;default on&quot;) access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page.
* The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing.

These results give the Editing team confidence that the tool is helpful.

&lt;strong&gt;Looking ahead&lt;/strong&gt;

The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months.  This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias.

The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]].  After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis.

You can turn on &quot;{{int:discussiontools-preference-label}}&quot; [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now.  After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].

–[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
&lt;/div&gt; 14:14, 24 jun. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=21624491 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]]  •  [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers.  This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. &lt;!--

 They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. --&gt;

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made.  We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST,  23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message.  We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it.  If you see the error message, then please wait until everything is back to normal.  Then you should be able to save your edit.  But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of June 28.  Non-essential code deployments will not happen.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule.  There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 01:19, 27 jun. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21463754 --&gt;

== New Wikipedia Library collections and design update (August 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says log in today!]]
[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/my_library/ The Wikipedia Library] is pleased to announce the addition of new collections, alongside a new interface design. New collections include:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/107/ Cabells]''' – Scholarly and predatory journal database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/108/ Taaghche]''' -  Persian language e-books
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/112/ Merkur]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/111/ Musik &amp; Ästhetik]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/110/ Psychologie, Psychotherapie, Psychoanalyse]''' - German language magazines and journals published by Klett-Cotta
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/117/ Art Archiv]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/113/ Capital]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/115/ Geo]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/116/ Geo Epoche]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/114/ Stern]''' - German language newspapers and magazines published by Gruner + Jahr

Additionally, '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/105/ De Gruyter]''' and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/106/ Nomos]''' have been centralised from their previous on-wiki signup location on the German Wikipedia. Many other collections are freely available by simply logging in to [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ The Wikipedia Library] with your Wikimedia login!

We are also excited to announce that the first version of a new design for My Library was deployed this week. We will be iterating on this design with more features over the coming weeks. Read more on the [[:m:Library Card platform/Design improvements|project page on Meta]].

Lastly, an Echo notification will begin rolling out soon to notify eligible editors about the library ([[Phab:T132084|T132084]]). If you can translate the notification please do so [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-thewikipedialibrary at TranslateWiki]!

--The Wikipedia Library Team 13:23, 11 di agosto. 2021 (UTC)

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21851699 --&gt;

== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;content&quot;/&gt;The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned for 17 August 2021 through 17 October 2021.

These guidelines are not final but you can help move the progress forward. The committee will revise the guidelines based upon community input.

Comments can be shared in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|multiple other venues]]. Community members are encouraged to organize conversations in their communities.

There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: 

:[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]] (recorded 16 August)
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]] - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]] - 18 September @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

Summaries of discussions will be posted every two weeks [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].

Please let me know if you have any questions.&lt;section end=&quot;content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 23:19, 17 di agosto. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=21895766 --&gt;

== 2021 Voting Opens ==

Voting for the [[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Voting|2021 Board of Trustees election]] is now open. Candidates from the community were asked to submit their candidacy. After a three week long Call for Candidates, there are [[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|19 candidates for the 2021 election]].

The Wikimedia movement has the opportunity to vote for the selection of community-and-affiliate trustees. By voting, you will help to identify those people who have the qualities to best serve the needs of the movement for the next several years. The Board is expected to select the four most voted candidates to serve as trustees. Voting closes 31 August 2021.

The [[:meta:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] oversees the Wikimedia Foundation's operations. The Board wants to improve their competences and diversity as a team. They have shared the [[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Skills|areas of expertise]] that they are currently missing and hope to cover with new trustees.

[[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|Learn more about candidates]]. [[:meta:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|Learn about the Board of Trustees]]. [[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Voting|Vote]].

Read the [[:meta:Wikimedia_Foundation_elections/2021/2021-08-18/2021_Voting_Opens|full announcement]].

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 12:36, 23 di agosto. 2021 (UTC)

== Wikimedia Foundation Board of Trustees election has come to an end ==

Thank you for participating in the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]! Voting closed August 31 at 23:59. The official data, including the four most voted candidates, will be announced as soon as the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Elections Committee]] completes their review of the ballots. The official announcement of the new trustees appointed will happen later, once the selected candidates have been confirmed by the Board.

6,946 community members from 216 wiki projects have voted. This makes 10.2% global participation, 1.1% higher than in the last Board elections. In 2017, 5167 people from 202 wiki projects cast their vote. A full analysis is planned to be published in a few days when the confirmed results are announced. In the meantime, you can check the [[:meta:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Stats|data produced during the election]].

Diversity was an important goal with these elections. Messages about the Board election were translated into 61 languages. This outreach worked well. There were 70 communities with eligible voters voting in this election for the first time. With your help, next year’s Board of Trustees election will be even better.

10:03, 2 sep. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=21895840 --&gt;

== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello everyone,

We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.

Summary:

&lt;div style=&quot;font-style:italic;&quot;&gt;
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
&lt;/div&gt;

=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===

In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.

However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].

We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.

=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===

We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.

=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===

We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.

We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!

=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===

If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!

=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?

Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
&lt;/div&gt;

[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 00:23, 7 sep. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021.

The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.

English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.

We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:

* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) 
* Are ready to find compromises. 
* Focus on inclusion and diversity. 
* Have knowledge of community consultations. 
* Have intercultural communication experience. 
* Have governance or organization experience in non-profits or communities. 
* Have experience negotiating with different parties. 

The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.

Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 17:01, 10 sep. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22002240 --&gt;

== Server switch ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. 

They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.

Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future. 

'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''

*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.

''Other effects'':

*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.

This project may be postponed if necessary.  You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''&lt;/div&gt;&lt;/div&gt; [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 00:45, 11 sep. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Talk to the Community Tech ==

[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]

[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

Hello!

As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].

'''Agenda'''

* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers

'''Format'''

The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.

We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.

[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.

'''Invitation link'''

* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]

See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 03:03, 11 sep. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=21980442 --&gt;

== Movement Charter Drafting Committee - Community Elections to take place October 11 - 24 ==

This is a short message with an update from the Movement Charter process. The call for candidates for the Drafting Committee closed September 14, and we got a diverse range of candidates. The committee will consist of 15 members, and those will be (s)elected via three different ways.

The 15 member committee will be selected with a [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|3-step process]]:

*Election process for project communities to elect 7 members of the committee.
*Selection process for affiliates to select 6 members of the committee.
*Wikimedia Foundation process to appoint 2 members of the committee.

The community elections will take place between October 11 and October 24. The other process will take place in parallel, so that all processes will be concluded by November 1.

We are very happy about the wide range of diverse Wikimedians that are running for the election and selection processes for the drafting committee of the Movement Charter! As the number of candidates is quite large and thus informing yourself about them might be a bit more complicated, we want to try something different this time: We want to organize a so-called “Voting Advice Application'' (or “Election Compass'') with statements related to the Movement Charter. All candidates can propose their statements [[:m:Special:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|here]].

For the full context of the Movement Charter, its role, as well the process for its creation, please [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter|have a look at Meta]]. You can also contact us at any time on Telegram or via email (wikimedia2030@wikimedia.org).
Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:57, 21 sep. 2021 (UTC)


== Select You the question statements for candidates of Drafting Committee Movement Charter ==

Into 2021-10-04 11:59:59 UTC you can select [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|question statements]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] of [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[Uzanto:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Uzanto Debato:Dušan Kreheľ|diskuto]]) 22:52, 29 sep. 2021 (UTC)

== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''
Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections.

'''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates&gt;

Learn about the Drafting Committee: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee&gt;

We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at &lt;https://mcdc-election-compass.toolforge.org/&gt;

Read the full announcement: &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

'''Go vote at SecurePoll on:''' &lt;https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections&gt;

Best,

Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:25, 14 okt. 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&amp;oldid=22185710 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 4 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;''' Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;''' Issue 4, October 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4|''' Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fourth issue of Universal Code of Conduct News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

If you haven’t already, please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up''' - The Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines Review will come to a close on 17 October 2021, after more than two months of extensive consultations. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up|continue reading]])
*'''Roundtable Discussions and Conversation Hours''' - Another successful roundtable session happened on September 18, 2021 to discuss the EDGR. One last conversation hour will be happening on October 15th, 2021.  ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Roundtable Discussions and Conversation Hours|continue reading]])
*''' Movement Charter Drafting Committee Elections''' - The Movement Charter Drafting Committee selection process has kicked off and will be open until October 25, 2021. Contributors to Wikimedia projects can elect their favorite candidates on to the committee. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Movement Charter Drafting Committee Elections|continue reading]])
*'''New Direction for the Newsletter''' - As we round-up the consultation processes for the Universal Code of Conduct, the facilitation team is currently envisioning new directions for the newsletter. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*''' Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Diff Blogs|continue reading]])
&lt;/div&gt;
--[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 15:54, 14 okt. 2021 (UTC)

== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply [[:meta:Grants:MSIG/About|here]].

Also, the Movement Charter Drafting Committee election is still ongoing. It would be great to increase community participation. If you haven't voted now is the time. Please [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Elections|vote here]] before October 24. Regards, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 15:23, 20 okt. 2021 (UTC)

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.

*The [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard Knipel(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne Clin (Risker)|Anne Clin (Risker)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice Wiegand (Lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard (Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan J Al-Taie (Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell (Ciell)|Ciell (Ciell)]].
*The affiliate process has selected six members: [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass Sedrati (Anass Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Érica Azzellini (EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges Fodouop (Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe Flores (Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]].
The Wikimedia Foundation has appointed two members: [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Runa Bhattacharjee (Runab WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]], [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jorge Vargas (JVargas (WMF)|Jorge Vargas (JVargas (WMF)]].
The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[:meta:Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

You can read this announcement in other languages [[:meta:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|here]].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 12:40, 2 nov. 2021 (UTC)

== Closing the comment period for the Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines ==

Thank you for your continued comments and ideas on the Universal Code of Conduct enforcement guidelines. Your responses have helped to build a stronger Universal Code of Conduct.

If you have not already provided your comments, now is the time as the drafting committee has been [[:m:Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries|meeting to update the enforcement guidelines]]. The drafting committee wants to consider all comments as they make their updates. Please submit any comments by the end of November. The Committee hopes to finish its revisions before the end of the year, and the revised guidelines will be published as soon as they have been completed.

The next steps for the Universal Code of Conduct include conversations about ratification of the enforcement guidelines. There will be [[:m:Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|a conversation about ratification on Nov 29]].

The Wikimedia Foundation will make recommendations to the Board of Trustees about the ratification of the guidelines in December. The recommendations will inform the next steps in the Universal Code of Conduct process.

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 16:39, 25 nov. 2021 (UTC)

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

The Wikimedia Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

*What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?
*What involvement should candidates have during the election?
While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the above confirmed questions before the call opens.
Community members can also organise local conversations during the call. You can find more information about this upcoming call for feedback  [[:meta:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|here]].

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 09:32, 24 dec. 2021 (UTC)

== Feminism and Folklore 2022 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.

You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].

You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language. 

Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance... 

Thank you.

'''Feminism and Folklore Team''',

[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--05:49, 11 jan. 2022 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&amp;oldid=22574381 --&gt;

== The Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022.

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback:

#What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates? The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.
#What are the expectations for the candidates during the election? Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?
There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback.

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]

Best, 

Movement Strategy and Governance, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 09:33, 12 jan. 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;''' Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.


This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.

&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 7th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
* '''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
* '''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 08:59, 20 jan. 2022 (UTC)

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==

Hello everyone,


The '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]''' were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] across the movement. Comments about the guidelines can be shared here or [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|the Meta-wiki talk page]].

There will be conversations on Zoom on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the UCoC project team and drafting committee members to discuss the guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

You can read the full announcement [[m:Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review|here]]. Thank you to everyone who has participated so far.


Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:13, 4 feb. 2022 (UTC)

== Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated ==

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Leadership Development Task Force/Participate|you can help]]. Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 09:47, 8 feb. 2022 (UTC)

== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,

We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.

We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.

Best wishes,

'''International Team'''&lt;br /&gt;
'''Wiki Loves Folklore'''

[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 04:50, 22 feb. 2022 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Coming soon ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).

All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. &lt;/div&gt; - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12:38, 28 feb. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=22907463 --&gt;

== Thank you for your feedback about the Board of Trustees elections ==

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|three key questions]] and received broad discussion on [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki.

This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information.

Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes.

Best,

Movement Strategy and Governance

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:32, 3 mar. 2022 (UTC)

== Invitation to Hubs Global Conversation ==

Hello!

The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet.

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. [[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]].

Best regards,

Movement Strategy and Governance

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:07, 8 mar. 2022 (UTC)

== Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022 ==

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 13:11, 9 mar. 2022 (UTC)

== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners. 

([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])

The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]

A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on  [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 14:40, 14 mar. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=22754428 --&gt;

== Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022) ==

:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?&lt;/tvar&gt;|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and apply [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate&lt;/tvar&gt;|here]] if you are interested.

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 17:16, 15 mar. 2022 (UTC)

== Join the Community Resilience and Sustainability Conversation Hour with Maggie Dennis ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The [[m:Community Resilience and Sustainability|Community Resilience and Sustainability]] team at the Wikimedia Foundation is hosting a conversation hour led by its Vice President [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]]. 

Topics within scope for this call include Movement Strategy, Board Governance, Trust and Safety, the Universal Code of Conduct, Community Development, and Human Rights. Come with your questions and feedback, and let's talk! You can also send us your questions in advance.

The meeting will be on 24 March 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1648134035 check your local time]).

You can [[m:IRC office hours/Office hours 2022-03-24|read details on Meta-wiki]].

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 12:14, 21 mar. 2022 (UTC)

== Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Greetings,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over 2300 Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.

The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best regards,

Movement Strategy and Governance

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 09:24, 23 mar. 2022 (UTC)

== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==

[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on &lt;b&gt;31 March 2022 11:59 UTC&lt;/b&gt;. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as &lt;i&gt;folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more&lt;/i&gt;

Keep an eye on the project page for declaration of Winners. 

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 14:28, 26 mar. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&amp;oldid=23060054 --&gt;

== Leadership Development Working Group: Reminder to apply by 10 April 2022 ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]. The purpose of the working group is to advise leadership development work. Feedback was collected in February 2022 and a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] is on Meta-wiki. The application period to join the Working Group is now open and is closing soon on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Purpose and Structure#3. How is the working group formed and structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#1. How to participate|apply if you are interested]]. 

Thank you, 

From the Community Development team

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 16:50, 28 mar. 2022 (UTC)

== Results from the Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification vote published ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Trust and Safety Policy team published the results of the Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification vote. The vote ended 21 March 2022. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|'''See the results and read more on Meta-wiki.''']]&lt;br /&gt;

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 14:09, 6 apr. 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News – Issue 6 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;


*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:33, 13 apr. 2022 (UTC)

== Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander ==

:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?

* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 09:57, 15 apr. 2022 (UTC)

== 2022 Board of Trustees Call for Candidates ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 13:07, 26 apr. 2022 (UTC)

== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research

Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
&lt;br&gt;--The Wikipedia Library Team 13:17, 26 apr. 2022 (UTC)

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=23036656 --&gt;

== Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines ==

The Community Affairs Committee of the Wikimedia Foundation Board of Trustees would like to thank everyone who participated in the recently concluded community vote on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct (UCoC).

While the Enforcement Guidelines did reach a threshold of support necessary for the Board to review, we encouraged voters, regardless of which way they were voting, to provide feedback on the elements of the enforcement guidelines that they felt needed to be changed or fixed, as well as why, in case it seemed advisable to launch a further round of edits that would address community concerns.

Foundation staff who have been reviewing comments have advised us of some of the emerging themes, and as a result we have decided as Community Affairs Committee to ask the Foundation to reconvene the drafting committee and to undertake another community engagement to refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote.

Further, we are aware of the concerns with the note 3.1 in the Universal Code of Conduct Policy. We are directing the Foundation to facilitate a review of this language to ensure that the Policy meets its intended purposes of supporting a safe and inclusive community, without waiting for the planned review of the entire Policy at the end of year.

Please visit  [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines|here]] to read the full announcement.

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 11:57, 28 apr. 2022 (UTC)

== Coming soon: Improvements for templates ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;!--T:11--&gt;
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': 
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]

In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]

Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. 

We would love to hear your feedback on our talk pages!
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 11:13, 29 apr. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=23222263 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Editing news 2022 #1&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;&lt;i&gt;[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]&lt;/i&gt;
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages.  New editors are more successful with this new tool.  You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]].  Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test.  You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 18:55, 2 may. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&amp;oldid=22019984 --&gt;

== Call for Election Volunteers ==

The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|upcoming Board of Trustees election]].

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 
A total of 74 wikis that did not participate in 2017 produced voters in the 2021 election. Can you help change the participation for this year's?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 17:15, 4 may. 2022 (UTC)

== Report on Voter Feedback from Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines Ratification ==

Hello all,

The Universal Code of Conduct (UCoC) project team has completed the analysis of the feedback accompanying the ratification vote on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines.

Following the completion of the UCoC Enforcement Guidelines Draft in 2022, the guidelines were voted on by the Wikimedian community. Voters cast votes from 137 communities, with the top 9 communities being: English, German, French, Russian, Polish, Spanish, Chinese, Japanese, Italian Wikipedias, and Meta-wiki.

Those voting had the opportunity to provide comments on the contents of the Draft document. 658 participants left comments. 77% of the comments are written in English. Voters wrote comments in 24 languages with the largest numbers in English (508), German (34), Japanese (28), French (25), and Russian (12).

A report will be sent to the Revision Drafting Committee who will refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. A public version of the report is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|'''published on Meta-wiki here''']]. The report is available in translated versions on Meta-wiki. Please help translate to your language

Again, we thank all who participated in the vote and discussions. We invite everyone to contribute during the next community discussions. More information about the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines can be found [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|on Meta-wiki]].

Best, [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 11:31, 26 may. 2022 (UTC)

== Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2022 ==

Dear Wikimedians,

We are glad to inform you that the 2022 edition of Wikipedia Pages Wanting Photos campaign is coming up in July.

This is a formal invitation to invite individuals and communities to join the campaign to help improve Wikipedia articles with photos and contextual images. 

The campaign will run from July 1 to August  31, 2022 and several communities and Wikimedia Affiliates have already indicated interest to organize the campaign in their localities. Please find your community or community closer to you to participate: [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/Participating Communities|WPWP2022 Campaign: Participating Communities]].

The campaign primarily aims to promote using images from Wikimedia Commons to enrich Wikipedia articles that are lacking them. Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In this third edition of the campaign, eligibility criteria have been revised based on feedback and campaign Evaluation Reports of the previous editions. Please find more [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/FAQ and Contest Rules|details about these changes and our FAQ here on Meta-Wiki]]

For more information, please visit the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022|campaign page on Meta-Wiki]].

Best,&lt;br/&gt;
[[User:Ammarpad|Ammar A.]]&lt;br/&gt;
Global Coordinator&lt;br/&gt;
Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign 2022.&lt;br /&gt;
17:39, 31 may. 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&amp;oldid=23230284 --&gt;

== Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 19:42, 3 jun. 2022 (UTC)

== Results of Wiki Loves Folklore 2022 is out! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Hi, Greetings

The winners for '''[[c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' is announced!

We are happy to share with you winning images for this year's edition. This year saw over 8,584 images represented on commons in over 92 countries. Kindly see images '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Winners|here]]'''

Our profound gratitude to all the people who participated and organized local contests and photo walks for this project.

We hope to have you contribute to the campaign next year.

'''Thank you,'''

'''Wiki Loves Folklore International Team'''

--[[Uzanto:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Uzanto Debato:MediaWiki message delivery|diskuto]]) 16:12, 4 jul. 2022 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=23454230 --&gt;

== Propose statements for the 2022 Election Compass ==

:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass

July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements

July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements

August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements

August 5 - 12: candidates align themselves with the statements

August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 16:03, 11 jul. 2022 (UTC)

== Movement Strategy and Governance News - Issue 7 ==

&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1&lt;/tvar&gt;|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
*
'''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])

&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt; [[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 10:54, 19 jul. 2022 (UTC)

== Announcing the six candidates for the Board of Trustees election ==

:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

The Affiliate Representatives have completed their voting period. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

The Affiliate organizations selected representatives to vote on behalf of the Affiliate organization. The Affiliate Representatives proposed questions for the candidates to answer in mid-June. These answers from candidates and the information provided from the Analysis Committee provided support for the representatives as they made their decision.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

What can voters do now?

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Review the results of the Affiliate selection process]].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|Read more here about the next steps in the 2022 Board of Trustee election]].

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''&lt;/translate&gt;&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 19:46, 20 jul. 2022 (UTC)

== Vote for Election Compass Statements ==

:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August


Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''

[[Uzanto:Zuz (WMF)|Zuz (WMF)]] ([[Uzanto Debato:Zuz (WMF)|diskuto]]) 17:41, 26 jul. 2022 (UTC)</text>
      <sha1>al9di9f3br9v5syjnfpzubsvn2hj7ia</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1497</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2439</id>
    <revision>
      <id>993440</id>
      <parentid>988852</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T11:41:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+nasko</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="690" xml:space="preserve">{{15ma yarcento}}
La yaro '''1497''' (MCDXCVII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 497ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 97ma yaro di la [[15ma yarcento]], e la 8ma yaro di la [[yari 1490a]].

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* Milito inter [[Suedia]] e [[Rusia]] finas.

=== [[Afrika]] ===
* [[8ma di julio]] - [[Vasco da Gama]] departas kun quar navi vers [[India]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* Italia-naskinta [[Giovanni Caboto]] departas de [[Anglia]] a [[Newfoundland e Labrador]].

== Naski ==
* [[16ma di februaro]] - [[Philipp Melanchthon]], Germana teologiisto (m. 1560)

== Morti ==

[[Kategorio:Yari 1490a]]</text>
      <sha1>98dnqtxfguo41y7k2syejcyg42y7xtn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1906</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3221</id>
    <revision>
      <id>993367</id>
      <parentid>989588</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:39:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10925" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La yaro '''1906''' (MCMVI per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]], ed ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 906ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 6ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 7ma yaro di la [[yari 1900a]]. Kande 1906 komencis, Gregoriala kalendario esis 13 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.

== Eventi ==
=== [[Europa]] ===
* [[17ma di februaro]] - Che [[Vatikano]], [[papo Pius la 10ma]] publikigas [[encikliko]] qua kritikas separo inter eklezio e stato en [[Francia]].
* [[10ma di marto]] - Mineyo di [[karbono]] explozas en Courrières, departmento [[Pas-de-Calais]], [[Francia]], e produktas 1099 morti.&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|titulo=Catastrophe!: The 100 Greatest Disasters Of All Time|url=https://books.google.com/books?id=OO-av5YTAJAC&amp;pg=PA168 |autoro= Stephen J. Spignesi|publikigita ye=2004|page=168ff|isbn=9780806525587}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di mayo]] - Por honorizar [[Johan Vilhelm Snelman]] cirkume 100.000 homi en Finlando chanjas sua familionomo de exterlandala formo a [[Finlandana linguo|Finlandana]] formo.
* [[23ma di oktobro]] - [[Alberto Santos-Dumont]] flugas kun lua [[aeroplano]] ''14-bis'' en [[Paris]] unesmafoye.
* [[Finlando kom autonomio|Autonoma Finlando]] ganas propra [[parlamento]]. Mulieri ganas voto-yuro ed altra politikala yuri.

=== [[Afrika]] ===
* Pakto di tri povi ([[Unionita Rejio]], [[Francia]] ed [[Italia]]) probas prenar [[Etiopia]] unionita.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[18ma di aprilo]] - Forta [[ter-tremo]] e fairo destruktas urbo [[San Francisco]], [[Kalifornia]], e poslasas plu kam {{formatnum:3000}} morti.
* [[Alaska]] unesmafoye havas parlamentano en parlamento di [[Usa]].
* Hurley Machine Co. prizentas unesma elektre uzebla [[lesivo-mashino]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[13ma di januaro]] - Granda fairo preske destruktas tota [[Panama-Urbo]] en [[Panama]].
* Liberala revoluciono vinkas en [[Kuba]], ed [[Usa]] okupas la lando.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[16ma di agosto]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.2 che [[skalo di Richter]] frapas [[Valparaíso]], [[Chili]], e produktas 3882 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://web.archive.org/web/20130114225331/http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/world/world_deaths.php|titulo= Earthquakes with 1,000 or More Deaths since 1900 |editero=United States Geological Survey}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oceania]] ===
* [[Unionita Rejio]] e [[Francia]] prenas [[Nova-Hebridi]].

== Naski ==
* [[13ma di januaro]] - [[Zhou Youguang]], Chiniana linguisto (m. 2017)
[[Arkivo:Clyde Tombaugh image.jpg|thumb|130px|[[Clyde Tombaugh]]]]
* [[4ma di februaro]] - [[Clyde Tombaugh]], Usan astronomo (m. 1997)
* 4ma di februaro - [[Dietrich Bonhoeffer]], Germana pastoro e teologiisto, qua opozis su a Naziista rejimo (m. 1945)
* [[5ma di februaro]] - [[John Carradine]], Usan aktoro (m. 1988)
* [[13ma di februaro]] - [[Agostinho da Silva]], Portugalana skriptisto (m. 1994)
* [[14ma di februaro]] - [[Nazim al-Kudsi]], prezidanto e chefministro di Siria (m. 1998)
* [[17ma di februaro]] - [[Galo Plaza Lasso]], prezidanto di Equador (m. 1987)
* [[1ma di marto]] - [[Phạm Văn Đồng]], chefministro di [[Vietnam]] (m. 2000)
* 1ma di marto - [[Abdus Sattar]], Prezidanto di Bangladesh (m. 1985)
* [[6ma di marto]] - [[Lou Costello]], Usana komediisto (m. 1959)
* [[16ma di marto]] - [[Anton Rooskens]], Nederlandana piktisto (m. 1976)
* [[19ma di marto]] - [[Adolf Eichmann]], Germana nacional-socialisto (m. 1962)
* [[31ma di marto]] - [[Sin-Itiro Tomonaga]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1979)
* [[9ma di aprilo]] - [[Victor Vasarely]], Franca-Hungarian artisto (m. 1997)
* 9ma di aprilo - [[Rafaela Aparicio]], Hispan aktorino (m. 1996)
[[Arkivo:Samuel Beckett, f11.jpg|thumb|130px|[[Samuel Beckett]]]]
* [[13ma di aprilo]] - [[Samuel Beckett]], Irlandana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1989)
* 13ma di aprilo - [[Gabriel Ramanantsoa]], prezidanto di Madagaskar (m. 1979)
* [[22ma di aprilo]] - [[Snorri Hjartarson]], Islandana skriptisto (m. 1986)
* [[23ma di aprilo]] - [[Bronisław Wojciech Linke]], Polona piktisto (m. 1962)
* [[28ma di aprilo]] - [[Kurt Gödel]], Austrian-Usana matematikisto (m. 1978)
* [[8ma di mayo]] - [[Roberto Rossellini]], Italiana filmifisto (m. 1977)
* [[3ma di junio]] - [[Josephine Baker]], Usan aktorino (m. 1975)
* [[15ma di junio]] - [[Léon Degrelle]], Belga nacional-socialisto (m. 1994)
[[Arkivo:Penicillin Past, Present and Future- the Development and Production of Penicillin, England, 1944 D17806.jpg|130px|thumb|[[Ernst Boris Chain]]]]
* [[19ma di junio]] - [[Ernst Boris Chain]], Germana biokemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1979)
* [[22ma di junio]] - [[Billy Wilder]], Usana filmifisto (m. 2002)
* [[23ma di junio]] - Rejulo [[Tribhuvan de Nepal]] (m. 1955)
* [[28ma di junio]] - [[Maria Goeppert-Mayer]], Usana fizikistino, Nobel-laureato (m. 1972)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Maria Goeppert Mayer - Facts|url=https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1963/mayer/facts/|editero=Nobelprize.org}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di julio]] - [[Hans Albrecht Bethe]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2005)
* [[3ma di julio]] - [[Alberto Lleras Camargo]], prezidanto di Kolumbia (m. 1990)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Alberto Lleras Camargo |url=https://www.encyclopedia.com/people/history/colombian-history-biographies/alberto-lleras-camargo|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di julio]] - [[Herbert Wehner]], Germana politikisto (m. 1990)
* [[23ma di julio]] - [[Vladimir Prelog]], Kroatiana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1998)
* [[25ma di julio]] - [[José Figueres Ferrer]], prezidanto di Kosta Rika (m. 1990)
* [[30ma di julio]] - [[Mário Quintana]], Braziliana poeto e tradukisto (m. 1994)
[[Arkivo:Albert Sabin.jpg|thumb|130px|[[Albert Sabin]]]]
* [[26ma di agosto]] - [[Albert Sabin]], Polon-Usana mediko e ciencisto (m. 1993)
* [[28ma di agosto]] - [[John Betjeman]], Angla poeto e skriptisto (m. 1984)
* [[1ma di septembro]] - [[Joaquín Balaguer]], prezidanto di [[Dominikana Republiko]] (m. 2002)
* [[4ma di septembro]] - [[Max Delbrück]], Germana biologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1981)
* [[6ma di septembro]] - [[Luis Federico Leloir]], Franca-Arjentiniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1987)
* [[17ma di septembro]] - [[Junius Richard Jayewardene]], chefa ministro e prezidanto di Sri Lanka (m. 1996)
* [[25ma di septembro]] - [[Dmitri Shostakovich]], Rusa-Sovietiana kompozisto (m. 1975)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=Encyclopaedia Britannica Dmitri Shostakovich {{!}} Biography, Music, Works, Symphonies|titulo=|url=https://www.britannica.com/biography/Dmitri-Shostakovich}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di oktobro]] - [[Raja Ravi Varma]], Indiana piktisto (n. 1848)
* [[9ma di oktobro]] - [[Leopold Senghor]], unesma prezidanto di Senegal (m. 2001)
* [[12ma di oktobro]] - [[Vieno Johannes Sukselainen]], chefministro di Finlando (m. 1980)
[[Arkivo:Hannah Arendt 1975.jpg|thumb|130px|[[Hannah Arendt]]]]
* [[14ma di oktobro]] - [[Hannah Arendt]], Germana-Usana filozofo (m. 1975)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Hannah Arendt: vida, ideias, obras, frases |editero=Mundo Educação|url=https://mundoeducacao.uol.com.br/biografias/hannah-arendt.htm|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di oktobro]] - [[Peter Blume]], Usana piktisto e skultisto (m. 1992)
* [[30ma di oktobro]] - [[Alexander Gode]], Germana linguisto, precípua skriptisto di Interlingua (m. 1970)
* [[2ma di novembro]] - [[Luchino Visconti]], Italiana dramatifisto (m. 1976)
* 2ma di novembro - [[Ferit Melen]], chefministro di Turkia (m. 1988)
* [[8ma di novembro]] - [[Hans Christian Svane Hansen]], chefministro di Suedia (m. 1960)
* [[17ma di novembro]] - [[Soichiro Honda]], Japonian entraprezisto, fondinto di [[Honda]] (m. 1991)
[[Arkivo:Kinderen praten met Nobelprijswinnaars in Amsterdam George Wald, Bestanddeelnr 933-9973.jpg|thumb|130px|[[George Wald]]]]
* [[18ma di novembro]] - [[George Wald]], Germana ciencisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1997)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1967/wald/biographical/|editero= Nobelprize.org|titulo=George Wald - Biographical |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 18ma di novembro - [[Klaus Mann]], Germana skriptisto (m. 1949)
* [[2ma di decembro]] - [[Peter Goldmark]], Usan injenioro (m. 1977)
* [[14ma di decembro]] - [[Maxwell Bates]], Usana piktisto (m. 1980)
* [[19ma di decembro]] - [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]], chefo di Sovietia (m. 1982)
* [[25ma di decembro]] - [[Ernst Ruska]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1988)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Ernst Ruska - Biographical |url=https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1986/ruska/biographical/|editero=Nobelprize.org}}&lt;/ref&gt;
* [[William Thon]], Usana piktisto (m. 2000)

== Morti ==
[[Arkivo:Bartolome Mitre ak.jpg|thumb|130px|[[Bartolomé Mitre]]]]
* [[19ma di januaro]] - [[Bartolomé Mitre]], prezidanto di Arjentinia (n. 1821)
* [[29ma di januaro]] - Rejulo [[Christian la 9ma di Dania]] (n. 1818)
* [[12ma di marto]] - [[Manuel Quintana]], prezidanto di [[Arjentinia]] (n. 1835)
* [[1ma di aprilo]] - [[Johannes Steen]], chefministro di Suedia (n. 1827)
* [[6ma di aprilo]] - [[Alexander Kielland]], Norvegiana skriptisto (n. 1849)
* [[19ma di aprilo]] - [[Pierre Curie]], Franca fizikisto, Nobel-laureato (n. 1859)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Biografia de Piere Curie |idiomo={{pt}}|editero=Explicatorium|url|url=http://www.explicatorium.com/biografias/pierre-curie.html}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo]] - [[Henrik Ibsen]], Norvegiana dramataro (n. 1828)
[[Arkivo:Tomas Regalado ii.jpg|thumb|130px|[[Tomás Regalado]]]]
* [[11ma di junio]] - [[Tomás Regalado]], prezidanto di Salvador (n. 1861)
* [[5ma di julio]] - [[Jules Breton]], Franca piktisto (n. 1827)
* [[17ma di julio]] - [[Carlos Pellegrini]], prezidanto di Arjentinia (n. 1846)
* [[14ma di agosto]] - [[Aniceto Arce Ruiz]], prezidanto di Bolivia (n. 1824)
* [[20ma di agosto]] - [[Fernando Arturo de Meriño]], prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1833)
* [[5ma di septembro]] - [[Ludwig Boltzmann]], Austriana fizikisto (n. 1844)
* [[22ma di oktobro]] - [[Paul Cézanne]], Franca piktisto (n. 1839)
* [[7ma di decembro]] - [[Élie Ducommun]], Suisa jurnalisto, [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Nobel-laureato pri paco]] (n. 1833)
* [[Pedro Varela Olivera]], prezidanto di Uruguay (n. 1837)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Joseph John Thomson]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Henri Moissan]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Camillo Golgi]], [[Santiago Ramón y Cajal]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Giosuè Carducci]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Theodore Roosevelt]]

== Referi ==
{{reflist}}
[[Kategorio:Yari 1900a]]</text>
      <sha1>o3wy95mrn98lyjnbivv10as12lsdmbi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dag Hammarskjöld</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3783</id>
    <revision>
      <id>993394</id>
      <parentid>889921</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:01:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3676" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo= Dag Hjalmar Hammarskjöld
| Imajo= [[Arkivo:Dag_Hammarskjöld.jpg|180px]]
| Profesiono = [[diplomaco|diplomacisto]]
| Shablono_lando= {{SWE}}
| Naskodio= [[29 di julio]] [[1905]]
| Nask-urbo = [[Jönköping]], [[Suedia]]
| Mort-dio= [[18 di septembro]] [[1961]]
| Mort-urbo= Ndola, Nordala Rhodezia&lt;br&gt;&lt;small&gt;(nune [[Zambia]])
}}
'''Dag Hammarskjöld''' (Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld) esis chef-sekretario dil [[Unionita Nacioni]] de [[1953]] til [[1961]], kande lu mortis en aeroplan-acidento, en [[Afrika]]. Nuntempe Dag Hammarskjöld esas valorizita kom granda Suedo.

Dag naskis en [[29 di julio]] [[1905]] en [[Jönköping]], [[Suedia]]. Lua patro [[Hjalmar Hammarskjöld]] esis prezidanto di kortala tribunalo, pose [[chefministro]] di Suedia. Dag kreskis en [[Uppsala]], ube lua patro laboris kom guberniestro.

Dag divenis yuristo ed experteskis kom nacion-ekonomikisto. Il laboris en la rejimo di socialdemokrata [[Tage Erlander]] kom exter-partisala ministro, kande ilu nominesis a posteno di la chef-sekretario dil Unionita Nacioni. La rejimo di Suedia ne kampaniis por Dag Hammarskjöld, ma lua “trumpo” esis, ke ilu devenis de sen-koalisinta lando. Ilu juris en l'UN en [[10 di aprilo]] [[1953]]. Kom chef-sekretario dil UN Hammarskjöld sucedis Norvegiana [[Trygve Lie]].

Ante l'ofico en la UN Dag Hammarskjöld laboris en la ministerio dil fiskal aferi, en la ministerio dil exterlandal aferi ed en la centrala banko di Suedia. Dum ca ofici il kreis multa kontakti internaciona, precipue kun [[Europa]].

Ye posmilitala tempo en la mondo dominacis tenso inter la super-povi [[Usa]] e [[Sovietia]]. Dum la [[kolda milito]] Hammarskjöld solvis od entraprezis solvar plu kam 20 krizi internaciona. Ilu koncentris su pri paco entraprezante obstruktar la expanso dil kolda milito ad [[Afrika]] ed [[Azia]], ma la nova tereno dil kolda milito favoris Sovietia.

Quankam Dag Hammarskjöld suportis pacal agad, ilu volis, ke UN havus anke militala povo. Il fondis l'unesma paco-sekurinta korpo por UN dum la krizo che [[Kanalo di Suez|Suez]] en [[1956]]. Hammarskjöld esis tre populara che mikra stati, ed il elektesis nove en [[1957]]. En la generala kunveno dil UN en [[1960]] [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] blamis, ke Hammarskjöld laboris dum la Kongoana krizo tro ocidento-amikale.

Dag Hammarskjöld mortis en aeroplan-acidento ye nokto inter la [[17ma di septembro|17ma]] e [[18ma di septembro|18ma di septembro]] [[1961]]. Il esis sur oficala voyo en Afrika dum la Kongoana krizo. L'aeroplano falis proxim l'aeroportuo di Ndola en [[Zambia]] an la milito inter ta lando (tatempe [[Nord-Rhodesia]]) e [[Kongo]]. L'aeroplano pilotesis da Sueda kruo. Pos morto ilu grantesis la [[Nobel-premio]] pri paco en [[1961]].

Plu ne-konocata latero di Dag Hammarskjöld esis, ke il esis anke lirikisto e sidis en l'[[Akademio di Suedia]].

Dag Hammarskjöld esis sucedita da Burmana [[U Thant]], qua laboris til [[1971]].

== Extera ligili ==
*[http://www.sweden.se/templates/cs/Print_BasicFactsheet.aspx?id=4327 Biography Dag Hammarskjöld (en)]
*[http://nobelprize.org/peace/laureates/1961 Dag Hammarskjöld The Nobel Prize 1961 (en)] 
*[http://www.un.org/Depts/dhl/dag/index.html Site ONU Dag Hammarskjöld (en)]
*[http://www.un.org/depts/dhl/index.html Dag Hammarskjöld Library (en)]
*[http://www.dhf.uu.se/pdffiler/Kofi%20Annan.pdf Kofi Annan, ''Dag Hammarskjöld and the 21th century'', The Fourth Dag Hammarskjöld Lecture 6 september 2001, Uppsala university (en) (pdf)] 

{{Nobel-premiiziti pri paco}}

{{DEFAULTSORT:Hammarskjold, Dag}}
[[Kategorio:Suediana politikisti]]
[[Kategorio:Chef-sekretarii di UN]]</text>
      <sha1>h71nml2y2kh46bu531jmw596gtg59oz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2016</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3803</id>
    <revision>
      <id>993434</id>
      <parentid>993010</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:45:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107035" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2016''' (MMXVI per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 16ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 16ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 7ma yaro di la [[yari 2010a]].

Un dio en la [[Interreto]] ye 2016: 36.000.000 kompri en ''Amazon'', 152.000.000 ''Skype''-telefoni, 186.000.000 ''Instagram''-fotografuri, 803.000.000 ''Tweet''-i, 4.200.000.000 ''Google''-serchi, 8.800.000.000 spektita ''Youtube''-videi, 207.000.000.000 sendita e-posti. (Segun la Mondala Banko.)

== Eventi ==
=== [[Januaro]] ===
* [[12ma di januaro]] - Explozo che la historiala quartero Sultanahmet en [[Istanbul]], [[Turkia]], produktas adminime 10 morti e 15 vunditi.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.timesofmalta.com/articles/view/20160112/world/turkish-police-seal-off-historic-istanbul-square-after-blast.598505 |title= Updated - At least 10 dead in explosion in historic Istanbul square |publisher=TimesOfMalta.com |language={{en}}|accessdate=12ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di januaro]] - Serio di adminime 6 explozi e pafado produktas adminime 7 morti en [[Jakarta]], [[Indonezia]]. [[Islamana Stato]] asumas la autoreso dil atenti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/01/14/ataques-no-centro-da-capital-da-indonesia-deixa-ao-menos-tres-mortos.htm |title= Ataques na capital da Indonésia deixam ao menos 7 mortos|language={{pt}}|accessdate=14ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di januaro]] - Teroristi de grupo Al Shabab atakas militala bazo kun [[Kenia]]na soldati en [[Somalia]]. Adminime 50 soldati ocidesas pro la suocidant atako.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.the-star.co.ke/news/2016/01/15/al-shabaab-attacks-kenyan-soldiers-base-in-somalia_c1276672 |title=Al Shabaab attacks Kenyan soldiers base in Somalia|publisher=The Star|accessdate=15ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di januaro - [[FAO]] anuncas ke la maxim mala sikeso en 30 yari pro [[El Niño]] afektas 10.2 milion personi en [[Etiopia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/15/fao-pior-seca-em-30-anos-na-etiopia-ameaca-10-milhoes-de-pessoas.htm |title= FAO: Pior seca em 30 anos na Etiópia ameaça 10 milhões de pessoas |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=15ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di januaro]] - L'armeo di [[Burkina Faso]], helpita da specala trupi de Francia ed Usan agenti&lt;ref name=UOL16jan&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/16/exercito-continua-com-operacao-contra-terroristas-em-hotel-de-burkina-fasso.htm|titulo=Exército continua com operação contra terroristas em hotel de Burkina Fasso |idiomo={{pt}}|vidita ye=16ma di januaro 2016|editero=UOL}}&lt;/ref&gt; liberigas hotelo ''Splendid'', en [[Ouagadougou]], invadita l'antea dio da extremisti del grupo [[al-Kaida|Al-Kaida en la Islamana Maghreb]]. Entote 126 personi liberigesas,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-35332792 |titulo=Burkina Faso hotel siege declared over|idiomo={{en}}|vidita ye=16ma di januaro 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt; ma adminime 20 personi ocidesis.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/16/exercito-inicia-operacao-para-libertar-refens-de-hotel-em-burkina-fasso.htm |titulo=Exército inicia operação para libertar reféns de hotel em Burkina Fasso |idiomo={{pt}}|vidita ye=16ma di januaro 2016|editero=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di januaro]] - Adminime 11 personi mortigesas e 13 vundesas pro suocidant-atako per bombo en [[Jalalabad]], [[Afganistan]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/17/pelo-menos-11-pessoas-morrem-em-ataque-suicida-no-afeganistao.htm |title=Pelo menos 11 pessoas morrem em ataque suicida no Afeganistão |publisher=UOL |accessdate= 17ma di januaro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di januaro]] - Adminime 4 personi ocidesas pro suocidant-atako dal grupo [[Boko Haram]] en moskeo che Nguetchewe, nordo di [[Kamerun]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/18/atentado-suicida-no-norte-de-camaroes-mata-pelo-menos-quatro-pessoas.htm |title=Atentado suicida no norte de Camarões mata pelo menos quatro pessoas |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=18ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di januaro]] - Militanti de [[Islamana Stato]] atakas depozeyi di [[petrolo]] en Ras Lanuf, [[Libia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= https://www.rt.com/news/329644-libya-attack-isis-port/ |title=ISIS attacks oil infrastructure near Ras Lanuf port in Libya, threatens sequel |language={{en}}|accessdate=21ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di januaro]] - Usana autoritati divulgas ke adminime 9 personi ja mortigesis en diversa acidenti en la chosei de mardio til venerdio, pro la forta buraski di [[nivo]] e vento en l'Usana stati [[Nordal Karolina]], [[Tennessee]], [[Kentucky]] e [[Virginia]]. On kalkulas ke la niva tempesto ''Jones'' duros adminime dum 36 hori.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/23/nevasca-atinge-os-eua-e-ao-menos-9-pessoas-morrem-em-acidentes-de-transito.htm |title= Nevasca atinge os EUA e ao menos 9 pessoas morrem em acidentes de trânsito|publisher=UOL|accessdate=23ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di januaro]] - En [[Nikaragua]], [[volkano]] Momotombo explozas e lansas cindri e lavao.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/01/30/vulcao-momotombo-registra-nova-explosao-com-gases-e-lava.htm |title=Vulcão Momotombo registra nova explosão com gases e lava|publisher=UOL|language={{Pt}}|accessdate=30ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di januaro]] - Adminime 30 personi mortigesas pos ke du bombo-homi explozas su proxim la moskeo Sayeda Zeinab, en [[Damascus]], [[Siria]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-blast-shiite-idUKKCN0V90E3 |title=Blasts close to Damascus' main Shi'ite shrine kill 30 |publisher=Reuters|language={{en}}|accessdate=31ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Februaro]] ===
* [[2ma di februaro]] - En [[Dallas]], [[Texas]], autoritati pri saneso raportas unesma kaso di transmiso dil morbo ''zika'' tra sexuala relati. Segun informi, malado kontaminesis kun la [[viruso]] ''zika'' pos mantenar sexuala relati kun altra persono kontaminita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-us-canada-35478778 |title=Zika virus infection 'through sex' reported in US|language={{en}}|accessdate=2ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di februaro]] - [[Sudafrika]]na autoritati anuncas ke 70 ministi - de plu kam 100 qui laboris - retroduktesis kun vivo de un mineyo di [[oro]] proxim l'urbo Barberton.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/05/autoridades-sul-africanas-resgatam-70-trabalhadores-presos-em-mina.htm |title=Autoridades sul-africanas resgatam 70 trabalhadores presos em mina|acessdate=5ma di feburaro 2016 |publisher = UOL |language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.4 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Taiwan]] e produktas adminime 5 morti e 49 vunditi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/06/terremoto-em-taiwan-deixa-ao-menos-5-mortos-49-feridos-e-120-soterrados.htm |title=Terremoto em Taiwan deixa ao menos 5 mortos, 49 feridos e 120 soterrados |language={{pt}}|publisher=UOL|accessdate=6ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di februaro]] - En [[Afganistan]] adminime 4 soldati mortas ed altra 14 vundesas pos suocidant-atako kontre militala autobuso proxim la distrikto Dehdadi, en la [[provinco  Balkh]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/08/soldados-afegaos-morrem-em-atentado-suicida-no-afeganistao.htm |title=Soldados afegãos morrem em atentado suicida no Afeganistão |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=8ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di februaro]] - En [[Germania]] du treni kun pasajanti kolizionas en Bad Aibling, proxim la frontiero kun [[Austria]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-35530538 |title=Germany train crash: Several killed in Bavarian town of Bad Aibling |publisher=BBC|language={{en}}|accessdate=9ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di februaro]] - [[Papo Franciskus]] e la patriarko Kirill la 1ma de rusa ortodoxa eklezio renkontras en [[Kuba]], en l'unesma renkontro di chefi di la du eklezii depos la yaro [[1054]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/12/papa-francisco-e-patriarca-ortodoxo-se-abracam-em-encontro-historico.htm |title= Papa Francisco e patriarca ortodoxo se abraçam em encontro histórico |publisher=UOL|accessdate=12ma di februaro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 12ma di februaro - Adminime 5 soldati mortigesas ed altra 30 vundesas dum atako kontre bazo di [[Unionita Nacioni]] en Kidal, [[Mali]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/02/deadly-mali-attack-peacekeepers-160212095440611.html |title=UN peacekeepers killed in Mali base attack|publisher=Aljazeera |language= Angla|accessdate=12ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di februaro]] - Adminime 6 [[Turkia|Turka]] soldati ocidesas pro bombal atako kontre konvoyo en Diyarbakir, sud-este de lando.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ibtimes.co.uk/turkey-bomb-attack-explosion-hits-military-convoy-diyarbakir-1544563 |title= Turkey bomb attack: Explosion hits military convoy in Diyarbakir |publisher= International Business Times |accessdate= 18ma di februaro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di februaro]] - Du bombo-homi explozas su en un merkato di Mémé, [[Kamerun]], ed adminime 24 personi ocidesas e 112 vundesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/02/19/atentado-suicida-na-republica-de-camaroesdeixa-pelo-menos-24-mortos.htm |title=Atentado suicida na República de Camarões deixa pelo menos 24 mortos |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=19ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di februaro]] - [[Nord-Korea]]na mar-armeo pafas lua artilrio proxim marala frontiero kun [[Sud-Korea]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/02/north-korea-fires-artillery-sea-border-south-160220092555636.html |title=North Korea fires artillery near sea border with South |publisher=Aljazeera.net|accessdate=20ma di februaro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di februaro]] - Plu kam 100 personi ocidesas en bombal ataki en l'urbi [[Homs]] e [[Damascus]], [[Siria]]. [[Islamana Stato]] asumas la autoreso dil ataki en Damascus.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/02/21/atentados-em-homs-e-damasco-matam-mais-de-100-na-siria.htm |title=Atentados em Homs e Damasco matam mais de 100 pessoas na Síria |publisher=UOL|accessdate=21ma di februaro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - Mikra aviono modelo ''Twin Otter'' falas en [[Nepal]] e produktas 23 morti ennave.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35647929 |title=Nepal passenger plane crash kills all 23 on board |accessdate=24ma di februaro 2016|publisher=bbc.com|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di februaro]] - [[Siria]]n armeo riokupas l'urbo Khanasir, 55 km sud-este de [[Aleppo]],&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.tiptopglobe.com/city?i=2217459&amp;n=Khanasir |title=City (town): Khanasir: map, population, location}}&lt;/ref&gt; du dii pos ke [[Islamana Stato]] okupis ol.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/25/regime-sirio-recupera-cidade-tomada-pelo-estado-islamico-ha-dois-dias.htm |title=Regime sírio recupera cidade tomada pelo Estado Islâmico há dois dias |publisher=UOL|accessdate=25ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di februaro]] - Suocidant-atako en la provinco di Kunar, [[Afganistan]], mortigas adminime 10 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35677171 |title=Afghanistan blast near market kills at least 10|publisher=BBC |accessdate=27ma di februaro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di februaro]] - Adminime 4 personi ocidesas e plusa 5 homi vundesas pro suocidant atako per automobilo-bombo en [[Aden]], [[Yemen]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/02/29/atentado-suicida-contra-posto-de-controle-em-aden-deixa-quatro-mortos.htm |title=Atentado suicida contra posto de controle em Áden deixa quatro mortos |language={{pt}}|publisher=UOL|accessdate=29ma di februaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 29ma di februaro - Suocidant atako dum funeralo en Muqdadiya, 80 km nordweste de [[Baghdad]], [[Irak]], ocidas adminime 40 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/02/29/ataque-suicida-deixa-40-mortos-em-funeral-xiita-no-iraque.htm |title=Ataque suicida deixa 40 mortos em funeral xiita no Iraque|publisher=UOL|accessdate=29ma di februaro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Marto]] ===
* [[1ma di marto]] - En [[Usa]] 11 stati votas por selektar la kandidati de Republikana e Demokrata partisi a la prezidanteso di Usa.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/bbc/2016/03/01/superterca-o-que-voce-precisa-saber-sobre-rodada-decisiva-das-previas-nos-eua.htm |title=Superterça: o que você precisa saber sobre rodada decisiva das prévias nos EUA |publisher=UOL|accessdate=1ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di marto]] - Pos rekordo di permano en la [[Staciono Kosmala Internaciona]] - 340 dii - l'astronauti [[Usa]]na Scott Kelly e [[Rusia|Rusa]] Mikhail Kornienko tervenas en [[Kazakstan]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/03/02/astronautas-retornam-a-terra-apos-recorde-de-340-dias-na-iss.htm |publisher=UOL |title=Astronautas retornam à Terra após recorde de 340 dias na ISS |language={{pt}}|accessdate=2ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di marto]] - Atako per automobilo-bombo en Nusaybin, [[Turkia]], ocidas adminime du policisti e vundas dozeni.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/03/04/carro-bomba-mata-policiais-no-sudeste-da-turquia.htm |title=Carro-bomba mata policiais no sudeste da Turquia |publisher=UOL |accessdate=4ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di marto]] - [[Filipini]] konfiskas navo ''Jin Teng'' de [[Nord-Korea]] pro l'adopto di sancioni kontre lando pos recenta nukleara probi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.abc.net.au/news/2016-03-05/philippines-impounds-north-korean-ship-under-un-sanctions/7223828 |title=Philippines impounds North Korean ship under new UN sanctions |publisher=ABC News Australia |accessdate=5ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di marto]] - Komencas prezidantal elekti en [[Benin]], por selektar la sucedonto di [[Thomas Yayi Boni]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/06/benin-comeca-a-votar-para-escolher-seu-proximo-presidente.htm |title = Benin começa a votar para escolher seu próximo presidente|publisher=UOL|accessdate=6ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di marto]] - [[Irak]]an armeo kaptas l'urbo Zankura, en la provinco  Al-Anbar, de [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/03/10/exercito-iraquiano-evacua-milhares-de-pessoas-ao-tomar-localidade-do-ei.htm |title=Exército iraquiano evacua milhares de pessoas ao tomar localidade do EI|publisher=UOL |accessdate=10ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di marto]] - [[Rusia]] ed [[Europana Uniono]] lansas [[kosmonavo]] por explorar [[Marso]] de [[Baikonur]], [[Kazakstan]], kom parto de la misiono ExoMars 2016.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/03/14/missao-russo-europeia-inicia-viagem-a-marte.htm |title=Missão russo-europeia inicia viagem a Marte |publisher=UOL|accessdate=14ma di marto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di marto]] - [[Arjentinia]]na rivoguardo sinkas [[Chinia]]na retbatelo an lua teritoriala maro pro nelegala pesko.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/03/15/guarda-costeira-argentina-afunda-embarcacao-chinesa-por-pesca-ilegal.htm |title=Guarda costeira argentina afunda embarcação chinesa por pesca ilegal |language={{pt}} |author=Reuters|accessdate=15ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di marto]] - [[Kurdistan|Kurda]] grupo TAK asumas l'autoreso di atento qua eventis ye la 13ma di marto dil sama yaro e produktis 37 morti en [[Ankara]], [[Turkia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/03/1750940-grupo-curdo-reivindica-atentado-que-matou-37-na-turquia-no-domingo.shtml |title=Grupo curdo reivindica atentado que matou 37 na Turquia no domingo |accessdate=17ma di marto 2016|date=17ma di marto 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - La polico di [[Belgia]] anuncas l'aresto di Salah Abdeslam, konsiderata mentoro di terorist [[ataki di novembro 2015 en Paris|ataki en Paris l'antea yaro]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/18/ferido-durante-operacao-mentor-de-atentados-de-paris-e-levado-a-hospital.htm |title=Ferido durante operação, mentor de atentados de Paris é levado a hospital |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=18ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - [[Barack Obama]] renkontras [[Raúl Castro]] dum lua vizito a [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/03/21/obama-se-reune-com-raul-castro-o-ponto-alto-de-sua-visita-a-cuba.htm |title=Obama se reúne com Raúl Castro, o ponto alto de sua visita a Cuba |publisher=UOL|accessdate=21ma di marto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di marto]] - Adminime 13 personi mortas e plusa 35 homi vundesas pos explozi en l'aeroportuo di [[Bruxel]], [[Belgia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.r7.com/internacional/no-aeroporto-de-bruxelas-explosoes-deixam-pelo-menos-13-mortos-e-35-feridos-22032016 |title=No aeroporto de Bruxelas, explosões deixam pelo menos 13 mortos e 35 feridos |language={{pt}}|accessdate = 22ma di marto 2016|date=22ma di marto 2016|publisher=r7.com}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di marto]] - La polico di [[Belgia]] anuncas ke arestis un de la teroristi qui atakis l'aeroportuo di [[Bruxel]] l'antea dio.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/03/1753134-preso-um-dos-suspeitos-dos-atentados-em-bruxelas-diz-jornal-belga.shtml |title=Polícia prende suspeito dos atentados em Bruxelas, diz imprensa belga |publisher=Folha de São Paulo |accessdate=23ma di marto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di marto]] - En [[Irak]], armeo anuncas ke lansos atako por liberigar [[Mosul]], chef-urbo di la provinco Ninawa, kontrolata dal [[Islamala Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/24/exercito-iraquiano-anuncia-inicio-de-ofensiva-para-libertar-mossul.htm |title=Exército iraquiano anuncia início de ofensiva para libertar Mossul |publisher=UOL|accessdate=24ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di marto]] - En [[Turkia]], atako di [[Kurdistan|Kurda]] gerileri* kontre policeyo en la provinco Diyarbakir mortigas 3 policisti e vundas plusa 24.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/25/ataque-da-guerrilha-curda-deixa-3-policiais-turcos-mortos-e-outros-24-feridos.htm |title=Ataque da guerrilha curda deixa 3 policiais turcos mortos e outros 24 feridos |accessdate =25ma di marto 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di marto]] - En [[Irak]], l'armeo anuncas ke ekpulsis [[Islamana Stato]] de la regiono Sinjar, norde de la lando.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/26/tropas-do-iraque-assumem-controle-de-importante-rota-de-suprimentos-do-ei.htm |title=Tropas do Iraque assumem controle de importante rota de suprimentos do EI |language={{pt}}|accessdate=26ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di marto]] - [[Siria]]n armeo anuncas ke rikaptis Palmyra de la kontrolo di [[Islamana Stato]], pos tri semani di kombati.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dw.com/en/syria-state-media-reports-palmyra-retaken-from-islamic-state/a-19144738 |title=Syria state media reports Palmyra retaken from 'Islamic State' |publisher=Deutsche Welle|language={{en}}|accessdate=27ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di marto]] - Viro kidnapas aviono de la kompanio ''Egypt Air'' qua flugis de [[Kairo]] til [[Alexandria]] e obligas pilotisto a tervenar en [[Larnaka]], [[Chipro]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/03/1755065-aviao-da-egypt-air-e-sequestrado-e-desviado-para-o-chipre.shtml |title=Avião da Egypt Air é sequestrado e forçado a pousar no Chipre |publisher=Folha de São Paulo|language={{pt}}|accessdate = 29ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt; Pose la kidnapanto demandas asilo en Chipro.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/03/29/homem-sequestra-aviao-egipcio-e-pede-asilo-no-chipre.htm |title=Homem sequestra avião egípcio e pede asilo no Chipre |accessdate=29ma di marto 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di marto]] - [[Htin Kyaw]], unesma civila prezidanto di [[Myanmar]] pos [[1962]], asumas povo. [[Aung San Suu Kyi]] divenas ministrino dil nova guvernerio.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/03/30/aung-san-suu-kyi-toma-posse-como-ministra-no-novo-governo-de-mianmar.htm |title=Aung San Suu Kyi toma posse como ministra no novo governo de Mianmar|accessdate=30ma di marto 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;

=== [[Aprilo]] ===
* [[1ma di aprilo]] - Explozo di gaso en edifico di [[Paris]] vundas 17 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/01/explosao-de-gas-em-edificio-de-paris-deixa-17-feridos.htm |title=Explosão de gás em edifício de Paris deixa 17 feridos|accessdate=1ma di aprilo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di aprilo]] - Trupi de [[Armenia]] ed [[Azerbaijan]] kombatas en [[Republiko di Nagorno-Karabakh|Nagorno-Karabakh]]. Adminime 30 soldati - di qui 12 de Azerbaijan - ed un puero mortas pos intensa kombato.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Azerbaijan Says 12 of Its Soldiers Killed in Fighting |url=http://abcnews.go.com/International/wireStory/armenia-heavy-fighting-nagorno-karabakh-helicopter-hit-38102214 |language={{en}}|publisher=ABC News|accessdate=2ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di aprilo]] - [[Siria]]n armeo atakas Al Qariatain, urbo sude de [[Palmyra]], okupata dal [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/03/exercito-sirio-invade-reduto-do-estado-islamico-perto-de-palmira.htm |title=Exército sírio invade reduto do Estado Islâmico perto de Palmira|publisher=UOL||language={{pt}} |accessdate=3ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* 3ma di aprilo - Internaciona grupo di jurnalisti e Germana [[jurnalo]] ''Süddeutsche Zeitung'' publikigas cirkume 11.5 milion konfidencala dokumenti de [[Panama]]na korporaciono Mossack Fonseca &amp; Co. pri plu kam 214,000 kompanii, inkluzite la nomo di lia acionieri, proprieteri ed administristi. Inter la nomi, multa artisti, politikisti ed anke kriministi de diversa landi.
* [[5ma di aprilo]] - Chefministro di [[Islando]] [[Sigmundur Davíð Gunnlaugsson]] renuncas, pos deskovresar ke ilua spozino sekrete esis proprietanto di extera entraprezo en [[Virgin Insuli Britaniana]], fakto quon ilu negabis.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/04/05/premie-da-islandia-renuncia-apos-escandalo-dos-panama-papers.htm |title=Premiê da Islândia renuncia após escândalo dos &quot;Panama Papers&quot;|publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=5ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di aprilo]] - Intensa pluvi en [[Pakistan]] produktas adminime 92 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/04/06/inundacoes-deixam-ao-menos-92-mortos-no-paquistao-equipes-buscam-23-vitimas-de-deslizamento.htm |title=Inundações deixam ao menos 92 mortos no Paquistão; equipes buscam 23 vítimas de deslizamento |language={{pt}}|accessdate=6ma di aprilo 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di aprilo]] - Konstitucala korto di [[Kolumbia]] aprobas samasexua mariajo per 6 yes-voti kontre 3 no-voti.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Corte Constitucional da Colômbia aprova casamento entre pessoas do mesmo sexo |url= http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/43730/corte+constitucional+da+colombia+aprova+casamento+entre+pessoas+do+mesmo+sexo.shtml |language={{pt}}|publisher=Opera Mundi|accessdate=7ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di aprilo]] - [[Unionita Nacioni]] anuncas la provizora rezulto dil elekti legifala en [[Centrafrika]]: quankam poka personi votabis, 34 nedependanta kandidati, di qui 4 mulieri, elektesis por la Nacional Asemblo.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unmultimedia.org/radio/portuguese/2016/04/anunciado-resultado-provisorio-das-eleicoes-legislativas-centro-africanas/ |title=Anunciado resultado provisório das eleições legislativas centro-africanas |publisher= Radio Unionita Nacioni |language={{pt}}|accessdate=8ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di aprilo]] - Bateleto kun enmigranti plunjas che la [[Maro Egeo]], proxim l'insulo Samos, e 5 personi, di qui 1 puero, dronas su.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/04/1759244-cinco-imigrantes-morrem-afogados-na-costa-grega.shtml |title=Cinco imigrantes morrem afogados na costa grega |accessdate=9ma di aprilo 2016|language={{pt}}|publisher= Folha.com}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di aprilo]] - Explozo ed incendio di [[pirotekno]] en [[Hinduo|Hindua]] templo en [[Kerala]], [[India]], produktas adminime 100 morti. Kun l'explozo, parto del templo krulis, e multa viktimi enterigesis sub l'eskombri.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.bbc.com/news/world-asia-india-36008741 |title=India Kerala: Temple fireworks blast kills at least 100 |publisher= BBC News|language={{en}}|accessdate=10ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo]] - En [[Norvegia]], [[Luteranismo|Luterana eklezio]] anuncas ke permisos samasexua mariajo.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/11/igreja-luterana-norueguesa-permitira-casamentos-entre-pessoas-do-mesmo-sexo.htm |title=Igreja luterana norueguesa permitirá casamentos entre pessoas do mesmo sexo |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=11ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di aprilo]] - Usan avioni bombardas komanda centri di [[Islamana Stato]] norde de [[Mosul]], [[Irak]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/04/12/centros-de-comando-do-ei-bombardeados-no-norte-do-iraque.htm |title=Centros de comando do EI bombardeados no norte do Iraque |publisher=UOL|accessdate=12ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di aprilo]] - Kombati en [[Aleppo]] inter [[Siria]]n armeo e ''jihad''-isti dil grupo al-Nusra mortigas adminime 76 personi, di qui 34 Siriana soldati.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.efe.com/efe/brasil/portada/confrontos-entre-for-as-leais-a-damasco-e-jihadistas-matam-76-em-aleppo/50000237-2895926 |title=Confrontos entre forças leais a Damasco e jihadistas matam 76 em Aleppo |publisher=EFE|language={{pt}}|accessdate=14ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.3 che la [[Skalo di Richter]] frapas [[Japonia]] e mortigas adminime 6 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/04/15/segundo-grande-terremoto-atinge-sul-do-japao-e-pessoas-correm-para-as-ruas.htm |title=Segundo grande terremoto atinge sul do Japão e deixa mortos |publisher=UOL |accessdate=15ma di aprilo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di aprilo]] - [[Papo Franciskus]] vizitas refujanti en l'insulo Lesbos, [[Grekia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/16/papa-chega-a-ilha-grega-de-lesbos-para-visitar-aos-refugiados.htm|title=Papa chega à ilha grega de Lesbos para visitar aos refugiados|accessdate=16ma di aprilo 2016 |publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 16ma di aprilo - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.8 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Equador]] e mortigas adminime 77 personi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/04/1761930-equador-declara-estado-de-excecao-apos-terremoto-matar-ao-menos-28.shtml |title=Equador declara estado de exceção após terremoto matar ao menos 77|publisher=Folha de São Paulo |accessdate=17ma di aprilo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di aprilo]] - En [[Brazilia]] la Chambro di Deputati votas pri akuzo kontre la prezidantino [[Dilma Rousseff]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Votação na Câmara hoje decide futuro de Dilma|url= http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2016/04/17/votacao-na-camara-hoje-decide-futuro-de-dilma.htm |publisher=UOL|accessdate=17ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di aprilo]] - Adminime 7 personi mortigesas e plusa 300 homi vundesas pro suocidant atako da [[Talibano|Talibani]] en [[Kabul]], [[Afganistan]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/04/19/atentado-taliba-em-cabul-deixa-7-mortos-e-mais-de-300-feridos.htm |title=Atentado talibã em Cabul deixa 7 mortos e mais de 300 feridos |accessdate=19ma di aprilo 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - L'Olimpiala flamo por la [[Olimpiala Ludi en Rio de Janeiro, 2016|Ludi di 2016]] en [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]] acendesas en [[Olimpia]], [[Grekia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/04/21/chama-olimpica-e-acesa-no-berco-dos-jogos.htm |title=Chama Olímpica é acesa no berço dos Jogos |accessdate=21ma di aprilo 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 21ma di aprilo - En [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], biciklo-voyo alonge Avenuo Niemeyer krulas pos ke forta ondo frapas ol. Adminime 2 personi mortas pos falar kontre la roki.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/rio-de-janeiro/noticia/2016/04/bombeiros-interrompem-buscas-que-serao-retomadas-na-manha-de-sexta.html |title=Após queda de ciclovia com 2 mortes, buscas serão retomadas na sexta-feira |publisher=G1.Globo.com|accessdate=21ma di aprilo 2016|language{{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di aprilo]] - En [[Turkia]] tri soldati mortas pos explozo di bombo en Diyarbakir, regiono ube habitas granda nombro di [[Kurdistan|Kurdi]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/04/22/explosao-mata-tres-soldados-no-sudeste-da-turquia.htm |title=Explosão mata três soldados no sudeste da Turquia|accessdate=22ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di aprilo]] - En [[Austria]] eventas l'unesma baloto por prezidanteso, kun 6 kandidati a sucedar [[Heinz Fischer]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Começa votação para as eleições presidenciais na Áustria |url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/24/comeca-votacao-para-as-eleicoes-presidenciais-na-austria.htm|publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=24ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* 24ma di aprilo - En [[Equatorala Guinea]] prezidanto [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]], en povo depos [[1979]] obtenas plu kam 98% de la voti por nova 7-yara mandato.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/04/24/teodoro-obiang-obtem-mais-de-98-dos-votos-nas-eleicoes-da-guine-equatorial.htm |title=Teodoro Obiang obtém mais de 98% dos votos nas eleições da Guiné Equatorial |accessdate=24ma di aprilo 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di aprilo]] - Komencas forumo kun partopreno di yuni en [[Baku]], [[Azerbaijan]], por diskutar quale kombatar violentoza extremismi e preventar konflikti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unmultimedia.org/radio/portuguese/2016/04/jovens-reunidos-em-forum-global-no-azerbaijao/ |title=Jovens reunidos em Fórum Global no Azerbaijão|publisher=Rádio e mídia ONU|accessdate= 26ma di aprilo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di aprilo]] - [[Nord-Korea]] anuncas ke la [[6ma di mayo]] komencos l'unesma kongreso di komunista partiso en preske 40 yari (la lasta eventis en 1980).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/04/27/coreia-do-norte-anuncia-1-congresso-do-partido-unico-em-quase-40-anos.htm |title=Coreia do Norte anuncia 1º congresso do partido único em quase 40 anos |publisher=UOL|accessdate = 27ma di aprilo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di aprilo]] - [[Rusia]] inauguras &quot;kosmodromo&quot;* di Vostochni e lansas [[fuzeo]] ''Soyuz'' kun 3 [[artificala satelito|artificala sateliti]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/04/28/lancamento-de-foguete-soyuz-inaugura-cosmodromo-russo-de-vostochni.htm |title=Lançamento de foguete Soyuz inaugura cosmódromo russo de Vostochni |accessdate=28ma di aprilo 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Mayo]] ===
* [[2ma di mayo]] - L'unesma navo kun [[turismo|turisti]] de [[Usa]] arivas en [[Kuba]] pos plu kam 50 yari.&lt;ref&gt;{{cite web|title= Chega a Havana primeiro navio cruzeiro entre Estados Unidos e Cuba em mais de 50 anos|publisher =Opera Mundi|accessdate=2ma di mayo 2016|language={{pt}}|url= http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/44024/chega+a+havana+primeiro+navio+cruzeiro+entre+estados+unidos+e+cuba+em+mais+de+50+anos.shtml }}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di mayo]] - Ataki per [[fuzei]] mortigas 4 personi e vundas 50 plusa homi en [[Aleppo]], [[Siria]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/03/ataques-com-foguetes-deixam-4-mortos-e-50-feridos-em-aleppo-na-siria.htm |title=Ataques com foguetes deixam 4 mortos e 50 feridos em Aleppo, na Síria|publisher=UOL|accessdate=3ma di mayo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 3ma di mayo - La rejulo di [[Hispania]], [[Felipe la 6ma di Hispania|Felipe la 6ma]], dissolvas la [[parlamento]] e kunvokas nova elekti por la [[26ma di junio]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2016/05/03/rei-da-espanha-dissolve-parlamento-e-convoca-eleicoes.htm |title=Rei da Espanha dissolve Parlamento e convoca eleições |publisher=UOL |accessdate=3ma di mayo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di mayo]] - En [[Paris]] la polico uzas lakrimifiva gaso kontre refujanti qui instalis su en skolo nord-weste del urbo.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/04/incidentes-na-evacuacao-de-escola-de-paris-ocupada-por-migrantes.htm |title=Incidentes na evacuação de escola de Paris ocupada por migrantes |publisher=UOL |accessdate= 4ma di mayo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di mayo]] - Pos preske 1 monato, quar driftinta naufrajinti de [[Kiribati]] sokursesas en l'[[Insuli Marshall]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/05/naufragos-sao-resgatados-depois-de-um-mes-a-deriva-no-pacifico.htm |title=Náufragos são resgatados depois de um mês à deriva no Pacífico |accessdate=5ma di mayo 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bangkokpost.com/news/asia/960541/pacific-castaways-survive-four-weeks-adrift |title=Pacific castaways survive four weeks adrift |language={{en}}|accessdate=5ma di mayo 2016|publisher= Bangkok Post}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di mayo]] - [[Rusia]] plulongigas l'armistico en [[Aleppo]], [[Siria]] dum 72 hori.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Rússia anuncia prorrogação de trégua em Aleppo por mais 72 horas|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/07/russia-anuncia-prorrogacao-de-tregua-em-aleppo-por-mais-72-horas.htm |publisher=UOL|accessdate=7ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di mayo]] - En [[Afganistan]] adminime du soldati de [[NATO]] mortigesas en atako asumata da [[talibano|talibani]] en [[Kandahar]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Membros da Otan morrem em ataque no Afeganistão| accessdate=8ma di mayo 2016|publisher=UOL| language={{pt}}|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/08/membros-da-otan-morrem-em-ataque-no-afeganistao.htm}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di mayo]] - [[Tero]], [[Merkuro]] e [[Suno]] en sama lineo.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Mercúrio passa diante do Sol | url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/05/09/mercurio-passa-diante-do-sol.htmHYPERLINK  |publisher=UOL|accessdate=9ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di mayo - En [[Mogadishu]], [[Somalia]], atento per bombo dal islamana grupo ''Al Shabab'' produktas adminime 5 morti e 11 vunditi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/09/atentado-com-carro-bomba-em-mogadiscio-deixa-pelo-menos-5-mortos-e-11-feridos.htmHYPERLINK  |title= Atentado com carro-bomba em Mogadíscio deixa pelo menos 5 mortos e 11 feridos |accessdate=9ma di mayo 2016|publisher=UOL |language={{Pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di mayo]] - En [[Brazilia]], Senato revokas la mandato di [[Dilma Rousseff]]. [[Michel Temer]], la viceprezidanto, asumas povo.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2016/05/12/senado-aprova-processo-de-impeachment-e-afasta-dilma-por-ate-180-dias.htm |title=Após mais de 20 horas, Senado aprova processo de impeachment e afasta Dilma |language={{pt}}|publisher=UOL|accessdate=15ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di mayo]] - [[Mexikia]]na prezidanto [[Enrique Peña Nieto]] anuncas ke sendos lego-projeto pri mariajo inter samasexua personi a Mexikiana kongreso.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/17/presidente-do-mexico-quer-legalizar-casamento-gay-em-todo-o-pais.htm |title=Presidente do México quer legalizar casamento gay em todo o país|accessdate=17ma di mayo 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di mayo]] - Aviono [[Airbus A320]] de EgyptAir falegas super [[Mediteraneo]] dum flugo de [[Paris]] til [[Kairo]]. Omna 66 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-36309492 |title=EgyptAir flight MS804 from Paris to Cairo crashed - Hollande |work=BBC News |date=19ma di mayo 2016 |accessdate=19ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di mayo]] - Autoritati pri saneso di [[Usa]] anuncas ke 279 [[gravideso|gravida mulieri]] infektabis per la [[viruso]] ''zika'' en la lando. Usana prezidanto [[Barack Obama]] demandas ke Kongreso provizez US$ 1.9 miliardi dolari por developar [[vacino]] kontre la viruso.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/us-health-zika-usa-idUSKCN0YB1QN |title=U.S. reports 279 Zika cases in pregnant women, Obama pushes Congress on funds |publisher=Reuters|accessdate=20ma di mayo 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 20ma di mayo - L'autoritati di [[Kolumbia]] trovas preske 1 tono di [[kokaino]] en mikra [[submara navo]] interceptita interne di la nacionala natur-parko Sanquianga.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/20/uma-tonelada-de-cocaina-encontrada-em-mini-submarino-na-colombia.htm |title=Uma tonelada de cocaína encontrada em mini-submarino na Colômbia |publisher=UOL|accessdate=21ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di mayo]] - [[Bolivia]] aprobas lego qua posibligas [[transexualeso|transexuala]]* personi kambiar lia genro e nomo.&lt;ref&gt;{{cite web|title= Bolívia aprova lei que autoriza mudança de gênero e nome de registro de pessoas trans|publisher=Opera Mundi |language={{pt}}|accessdate=21ma di mayo 2016 |url=http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/44236/bolivia+aprova+lei+que+autoriza+mudanca+de+genero+e+nome+de+registro+de+pessoas+trans.shtml}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo]] - Atenti en [[Aden]], [[Yemen]] mortigas adminime 41 soldati de Yemenana armeo.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Atentados no Iêmen matam 41 militares|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/23/atentados-no-iemen-matam-41-militares.htm |publisher=UOL|accessdate=23ma di mayo 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di mayo]] - [[Barack Obama]] finas en [[Hanoi]] lua 3-dia vizito a [[Vietnam]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/26/obama-encanta-vietnamitas-durante-visita-ao-pais.htm |title=Obama encanta vietnamitas durante visita ao país |accessdate=26ma di mayo 2016|date=26ma di mayo 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt; Dum lua vizito, Obama eliminis Usan embargo pri vendar armi a Vietnam.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.usatoday.com/story/news/world/2016/05/23/obama-lifts-arms-export-embargo-vietnam/84766206/ |title=Obama ends U.S. arms embargo on Vietnam during visit to former enemy |accessdate=26ma di mayo 2016|date=23ma di mayo 2016|language={{en}}|publisher= Usa Today}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di mayo]] - [[Barack Obama]] vizitas [[Hiroshima]], en [[Japonia]], e defensas ideo pri mondo sen nuklear armi. Esas l'unesma vizito di un prezidanto di [[Usa]] a l'urbo, 71 yari pos l'explozo di l'[[atomobombo]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Em visita histórica a Hiroshima, Obama pede mundo sem armas nucleares|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/27/em-visita-historica-a-hiroshima-obama-pede-mundo-sem-armas-nucleares.htm|accessdate=27ma di mayo 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di mayo]] - Inundadi en [[Texas]], [[Usa]], produktas adminime 6 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/05/1776154-chega-a-seis-o-numero-de-mortos-em-enchentes-no-texas.shtml |title=Chega a seis o número de mortes em enchentes no Texas |accessdate=29ma di mayo 2016|language={{pt}}|publisher=Folha de São Paulo}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di mayo]] - Tri [[Ukraina]]na militisti mortigesas dum kombati en [[Doneck]] kontre forci favoroza a l'uniono di la regiono kun [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/05/30/combates-em-donetsk-matam-tres-soldados-ucranianos.htm |title=Combates em Donetsk matam três soldados ucranianos|accessdate=30ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;
* 30ma di mayo - Du ataki per bombi en [[Turkia|Turka]] chosei produktas 6 morti e diversa personi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/us-turkey-security-kurds-idUSKCN0YL1VP |title=Six killed, many injured, by roadside bombs in southeast Turkey |language={{en}}|publisher=Reuters|accessdate=30ma di mayo 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Junio]] ===
* [[1ma di junio]] - [[Fervoyo|Fervoyala]] tunelo Gotthard-Basistunnel, longa de 57.1 km, inauguresas en [[Suisia]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Com mais de 57 quilômetros, Suíça inaugura túnel ferroviário mais extenso do mundo|url=http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/44331/com+mais+de+57+quilometros+suica+inaugura+tunel+ferroviario+mais+extenso+do+mundo.shtml|publisher= Opera Mundi|language={{pt}}|accessdate=1ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di junio]] - Adminime du soldati mortas e 5 plusa vundesas pro l'explozo di landala torpedo en [[Lanao del Sur]], [[Filipini]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/788832/2-soldiers-killed-5-hurt-in-landmine-blast-in-lanao-sur |title=2 soldiers killed, 5 hurt in landmine blast in Lanao Sur |accessdate=2ma di junio 2016|language={{en}}|publisher=Inquirer.net}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di junio]] - [[Boko Haram]] atakas e mortigas 30 soldati de [[Nijer]] e du de [[Nigeria]] an la frontiero inter la du landi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/06/04/boko-haram-mata-32-soldados-na-fronteira-entre-niger-e-nigeria.htm |title=Boko Haram mata 32 soldados na fronteira entre Níger e Nigéria |publisher=UOL|accessdate=4ma di junio 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di junio]] - Forta tempesti produktas severa inundadi en [[Belgia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/06/07/fortes-tempestades-provocam-inundacoes-na-belgica.htm |title=Fortes tempestades provocam inundações na Bélgica |accessdate=7ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di junio]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.2 che la [[skalo di Richter]] frapas la sudo dil insulo [[Lombok]], en [[Indonezia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/06/09/terremoto-de-magnitude-62-sacode-o-sul-da-ilha-de-lombok-na-indonesia.htm |title=Terremoto de magnitude 6,2 sacode o sul da ilha de Lombok, na Indonésia|accessdate=9ma di junio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di junio]] - [[Kurdistan|Kurda]] ed Araba trupi siejas komplete l'urbo Manbij en [[Siria]], e blokusas l'aceso di [[Islamana Stato]] a la frontiero kun [[Turkia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/06/10/forcas-curdas-e-arabes-bloqueiam-na-siria-principal-rota-do-ei-a-turquia.htm |title=Forças curdas e árabes bloqueiam na Síria principal rota do EI à Turquia |language={{pt}}|accessdate= 10ma di junio 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di junio]] - Viro eniras noktala [[geyo|geya]] klubo ''Pulse'' en [[Orlando, Florida]] e pafas kontre l'asistantaro. Adminime 50 personi mortigesas, inkluzite la pafero, mortigita dal polico, e 53 plusa homi vundesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/06/12/policia-diz-que-ha-ao-menos-20-mortos-apos-tiroteio-em-boate-gay-nos-eua.|title=Polícia identifica atirador e diz que há ao menos 50 mortos após tiroteio em boate gay nos EUA |accessdate=12ma di junio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt; Ante la krimino, Omar Saddiqui Mateen, judikata dal polico kom la pafero, telefonis ad urjanteso-numero 911 e deklaris fideleso al [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=50 killed in Florida nightclub, shooter pledged ISIS allegiance|url=http://edition.cnn.com/2016/06/12/us/orlando-nightclub-shooting/ |language={{en}}|publisher:CNN.com|accessdate=12ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] - Guvernerio di [[Filipini]] konfirmas ke rebeli de islamana grupo Abu Sayyaf mortigis gajo-homo [[Kanada]]na.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/06/14/filipinas-confirma-execucao-de-refem-canadense.htm |title=Filipinas confirma execução de refém canadense |accessdate=14ma di junio 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 14ma di junio - [[Italia]]na [[polico]] arestas en [[Napoli]] 12 membri ek kriminal organizuro ''Camorra''.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2016/06/14/policia-prende-12-membros-da-camorra-em-napoles.htm |title=Polícia prende 12 membros da Camorra em Nápoles |accessdate=14ma di junio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di junio]] - [[Belgia|Belga]] polico arestas 12 suspektiti pri ligilo kun [[terorismo]]. Segun la polico, li intencis agar dum la ludi di [[futbalo|futbala konkurso]] ''Eurocup''.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/06/18/belgica-prende-12-pessoas-em-operacao-antiterrorismo.htm |title=Bélgica prende 12 pessoas em operação antiterrorismo|accessdate=18ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di junio]] - Eventas [[Brekiro|plebicito pri la membreso]] dil [[Unionita Rejio]] en l'[[Europana Uniono]]. L'ekiro de l'Europana Uniono vinkas la plebicito kun 51.9% voti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/06/1785097-com-metade-da-apuracao-saida-da-ue-leva-vantagem-em-plebiscito-britanico.shtml |title=Reino Unido vota para deixar a União Europeia |publisher=UOL |language={{pt}}|accessdate=24ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* 23ma di junio - Chefi di stati-membri dil Organizuro pri Koopero di Shanghai ([[Rusia]], [[Popul-Republiko Chinia]], [[Tadjikistan]], [[Uzbekistan]] e [[Turkmenistan]]) renkontras en [[Tashkent]], [[Uzbekistan]], por diskutar pri politiko, ekonomiko e sekureso. Partoprenas anke reprezenteri de [[India]] (lua chefministro, [[Narendra Modi]])&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.thehindu.com/news/national/modi-visits-tashkent-to-attend-sco-summit/article8764118.ece |title=PM Modi arrives in Tashkent for SCO Summit |accessdate=23ma di junio 2016|publhiser=The Hindu|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;, [[Pakistan]], [[Afganistan]] e [[Mongolia]], observeri del organizuro, ed anke de [[Iran]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/06/23/cupula-de-lideres-da-sco-tem-inicio-no-uzbequistao.htm |title=Cúpula de líderes da SCO tem início no Uzbequistão|accessdate=23ma di junio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Pro la rezulto dil plebicito pri [[Brekiro]], chefministro Britaniana [[David Cameron]] anuncas ke renuncos en oktobro.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/06/1785138-derrotado-em-plebiscito-premie-britanico-anuncia-que-renunciara.shtml |title= Derrotado em plebiscito, premiê britânico renuncia ao cargo|publisher=UOL |accessdate=24ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt; Fakte ilu remplasesos ante, la [[13ma di julio]], kande [[Theresa May]] divenos chefministrino.
* [[25ma di junio]] - En lua vizito ad [[Armenia]] [[papo Franciskus]] homajas la mortinti dil [[gentocido]] di [[1915]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/06/25/papa-homenageia-mortos-em-genocidio-armenio.htm |title= Papa homenageia mortos em genocídio armênio |accessdate=25ma di junio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 25ma di junio - Adminime 12 personi mortas pro aeral ataki en la provinco Deir ez Zor, [[Siria]], en regiono okupita dal [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/06/25/bombardeios-deixam-ao-menos-12-mortos-em-area-controlada-pelo-ei-na-siria.htm |title=Bombardeios deixam ao menos 12 mortos em área controlada pelo EI na Síria |accessdate=25ma di junio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 25ma di junio - Atako dal islamana grupo ''al-Shabab'' kontre [[hotelo]] en [[Mogadishu]], [[Somalia]], produktas 15 morti e 20 vunditi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/06/blasts-gunfire-hit-hotel-somalia-mogadishu-160625135956380.html |title=Somalia: Al-Shabab attack at Nasa Hablod hotel kills 15 |publisher=Aljazeera|date=25ma di junio 2016|accessdate=26ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di junio]] - [[Irak]]an armeo anuncas ke kaptis komplete l'urbo [[Fajullah]] de la dominaco dil [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/06/26/forcas-iraquianas-anunciam-libertacao-de-falluja.htm |title= Forças iraquianas anunciam libertação de Falluja |publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=26ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di junio]] - Suocidant atento en l'aeroportuo di [[Istanbul]], [[Turkia]], produktas adminime 36 morti e vundas 147 plusa homi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/06/28/explosoes-atingem-aeroporto-de-istambul-e-deixam-feridos.htm |title=Ataque suicida mata ao menos 36 no aeroporto de Istambul |accessdate=28ma di junio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Julio]] ===
* [[3ma di julio]] - Automobilo kun bombi explozas en suocidant-atako proxim komercala centro di [[Baghdad]], [[Irak]], e produktas adminime 78 morti e 150 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tnh1.com.br/noticias/noticias-detalhe/mundo/explosao-com-carro-bomba-mata-ao-menos-78-no-iraque/?cHash=bfd3a800da7bcb3201442b44e960f7c7 |title=Explosão com carro-bomba mata ao menos 78 no Iraque |accessdate=3ma di julio 2016|publisher=R7|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 3ma di julio - Adminime 31 personi mortas pro inundadi en Khyber Pakthunkhwa, [[Pakistan]].&lt;ref&gt;{{cite web|title= Enchentes no Paquistão deixam pelo menos 31 mortos e 24 desaparecidos| url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/03/enchentes-no-paquistao-deixam-pelo-menos-31-mortos-e-24-desaparecidos.htm |publisher=UOL|accessdate=3ma di julio 2016 |language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di julio]] - [[Popul-Republiko Chinia]] anuncas ke la torentala [[pluvo|pluvi]] en la sud-esto e l'esto di la lando ja produktis adminime 186 morti e 45 plusa homi desaparinta. Cirkume 1.5 milion personi diplasesis pro l'inundado e 9,000 domi krulis.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://english.cri.cn/12394/2016/07/04/4202s932982.htm |title=Continuous rainfall leaves at least 186 dead in China |publishser=cri.cn|accessdate=4ma di julio 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[Hispania|Hispana]] tribunalo kondamnas [[Lionel Messi]] e lua patro a 21 monati en karcero pro milioniera fraudo e manko di pago di [[imposto|imposti]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/06/messi-condenado-a-21-meses-de-prisao-por-fraude-fiscal-na-espanha.htm |title=Messi condenado a 21 meses de prisão por fraude fiscal na Espanha |accessdate=6ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di julio]] - En [[Saudi-Arabia]] 19 personi - di qui 12 [[Pakistan]]ani&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.bbc.com/news/world-middle-east-36742087 |title=Saudis arrest 12 Pakistanis over bombs |publisher=BBC News|language={{en}}|accessdate=7ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt; - suspektita pri bombal ataki qui eventis en tri Araba urbi ye 4ma di julio (lundio) arestesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/07/arabia-saudita-prende-19-suspeitos-por-atentados.htm |title=Arábia Saudita prende 19 suspeitos por atentados |accessdate=7ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - Forta [[tifono]] frapas [[Taiwan]] per venti til 198 km/h - la maxim forta tifono depos 1901 -, e plu kam 15,000 personi mustas abandonar lia domi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/08/supertufao-atinge-taiwan-e-mais-de-15000-pessoas-deixam-suas-casas.htm |title=Supertufão atinge Taiwan e mais de 15.000 pessoas deixam suas casas|accessdate=8ma di julio 2016|publisher=UOL|languge={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - [[Sud-Korea]] anuncas ke [[Nord-Korea]] lansis balistikala projektilo de [[submara navo]] qua jacis proxim Nord-Koreana urbo Sinp'o.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/09/norte-coreanos-lancam-missil-balistico-de-um-submarino-afirma-coreia-do-sul.htm |title=Norte-coreanos lançam míssil balístico de um submarino, afirma Coreia do Sul|accessdate=9ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di julio]] - En [[Australia]], [[chefministro]] [[Malcolm Turnbull]] anuncas ke lua partiso vinkis la elekti qui eventis l'antea semano.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-australia-36757307 |title=Australia PM Turnbull's conservatives win tight election |accessdate= 10ma di julio 2016|publisher=BBC|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di julio]] - Adminime 11 soldati mortas pos atako kontre militala kampeyo proxim [[Mogadishu]], [[Somalia]]. La grupo Al Shabab, responsinta pri l'ataki, perdis 9 membri dum l'agado.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/11/ataque-do-grupo-al-shabab-na-somalia-mata-11-soldados.htm |title=Ataque do grupo Al Shabab na Somália mata 11 soldados |accessdate=11ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di julio]] - Homo-bombo mortigas adminime 7 personi, e vundas 11 plusa homi en la nordo di [[Baghdad]]. [[Islamana Stato]] revendikas l'atento.&lt;ref&gt;&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/07/13/ataque-reivindicado-pelo-estado-islamico-deixa-7-mortos-no-norte-de-bagda.htm |title=Ataque reivindicado pelo Estado Islâmico deixa 7 mortos no norte de Bagdá|accessdate=13ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL|author=Reuters}}&lt;/ref&gt;
* 13ma di julio - [[Theresa May]] divenas chefministro di [[Unionita Rejio]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/07/13/may-assume-como-premie-do-reino-unido-prometendo-novo-papel-para-pais.htm |title=May assume como premiê do Reino Unido prometendo novo papel para país |accessdate=14ma di julio 2016|date=13ma di julio 2016 |language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - Teroristo aceleras [[kamiono]] kontre grupego qua celebris la 14ma di julio, nacionala dio por [[Francia]], en la stradi di [[Nice]]. Adminime 84 personi mortas e plu kam 100 plusa homi vundesas. Pose la polico ocidas la teroristo.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/07/14/ataque-com-caminhao-em-nice-deixa-varios-mortos-e-feridos-diz-tv.htm |title=Ataque com caminhão no sul da França deixa ao menos 73 mortos e feridos |accessdate =14ma di julio 2016|language ={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di julio]] - Guvernerio di [[Nord-Korea]] anuncas l'enkarcerigo di desertero qua laborus kom spionisto por [[Sud-Korea]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/15/coreia-do-norte-anunca-prisao-de-desertor-acusado-de-espionar-para-seul.htm |title=Coreia do Norte anunca prisão de desertor acusado de espionar para Seul|accessdate =15ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di julio - En [[Turkia]] militisti probas [[stato-stroko]] kontre la prezidanto [[Recep Tayyip Erdoğan]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.rtl.be/info/monde/international/direct-tentative-de-coup-d-etat-en-turquie-la-population-dans-la-rue-avec-la-police-face-aux-militaires-putschistes-835202.aspx |title=DIRECT Tentative de coup d'état en Turquie: la population dans la rue, avec la police, face aux militaires putschistes |accessdate=15ma di julio 2016|publisher=RTL.Info|language={{fr}}}}&lt;/ref&gt; Segun informo de BBC, til la sequanta dio la nombro di morti pro la konflikti esas 161 personi. Plusa 1,440 homi vundesas e 2,839 soldati arestesas. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-36813924 |title=Turkey: Mass arrests after coup bid quashed, says PM |accessdate=16ma di julio 2016|language={{en}}|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di julio - [[Kolumbia]]na guvernerio anuncas ke pakto pri paco kun [[FARC]] signatesos posible en agosto ca yaro.&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/15/governo-da-colombia-espera-assinar-paz-com-farc-no-fim-de-agosto.htm |title=Governo da Colômbia espera assinar paz com Farc no fim de agosto |accessdate=16ma di julio 2016|date=15ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di julio]] - Avioni ed [[helikoptero|helikopteri]] bombardas [[Aleppo]], [[Siria]] dum l'auroro, e produktas adminime 24 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/16/morrem-pelo-menos-24-pessoas-por-bombardeios-e-disparos-em-aleppo.htm |title=Morrem pelo menos 24 pessoas por bombardeios e disparos em Aleppo|accessdate=16ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio]] - En [[Bavaria]], [[Germania]], 17-yar evanta viro atakas voyajanti per hakilo e kultelo en [[treno]], e vundas 4 personi. La sequanta dio, la polico trovas flago di la [[Islamana Stato]] en la domo ube lu vivis.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://oglobo.globo.com/mundo/estado-islamico-reivindica-ataque-com-machado-em-trem-na-alemanha-19743513 |title=Estado Islâmico reivindica ataque com machado em trem na Alemanha|accessdate=19ma di julio 2016|date=18ma di julio 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 18ma di julio - Komencas intensa pluvi en la [[provinco Hebei]] ed altra di la [[Popul-Republiko Chinia]]. Til la 23ma di julio dil sama yaro, adminime 112 personi mortos, e plusa 300.000 homi mustos abandonar lia domi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/agencia-estado/2016/07/23/inundacoes-na-china-deixam-pelo-menos-112-mortos.htm |title=Inundações na China deixam pelo menos 112 mortos|publisher=UOL |author=Estadão|accessdate=23ma di julio 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di julio]] - En [[Kazakstan]], ataki kontre policeyi mortigas 5 personi, di qui 3 policisti, en [[Almaty]]. Pose la polico anuncas l'aresto di l'atakanti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/07/19/ataques-contra-forcas-de-ordem-matam-cinco-no-cazaquistao.htm |title=Ataques contra forças de ordem matam cinco no Cazaquistão |accessdate=19ma di julio 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di julio]] - En komercala centro di [[München]], [[Germania]], adminime 10 personi mortigesas pro pafado - inkluzite la pafero, qua suocidis -, e plusa 10 homi vundesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/07/22/tiroteio-em-shopping-deixa-feridos-e-pelo-menos-1-morto-em-munique-diz-agencia.htm |title=Atirador mata 9 e depois se mata em shopping de Munique, diz polícia |accessdate=22ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di julio]] - En [[Afganistan]] adminime 80 personi mortas e 231 plusa homi vundesas pro atento per bombo en [[Kabul]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2016/07/1794688-explosao-mata-ao-menos-dez-pessoas-durante-manifestacao-em-cabul.shtml|title=Ataque reivindicado pelo Estado Islâmico mata ao menos 80 em Cabul|accessdate=23ma di julio 2016|publisher=Folha de S.Paulo|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di julio]] - Proxim l'aeroportuo Aden Adde, en [[Mogadishu]], [[Somalia]], adminime 13 personi mortas kande du automobili kun bombi explozas. La grupo Al Shabab revendikas l'atento.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ataque do Al Shabab perto de aeroporto da capital da Somália deixa 13 mortos| url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/26/ataque-do-al-shabab-perto-de-aeroporto-da-capital-da-somalia-deixa-13-mortos.htm |accessdate=26ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;

=== [[Agosto]] ===
* [[2ma di agosto]] - [[Libia]]na trupi lansas atako kontre [[Islamana Stato]] en [[Sirte]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/08/02/forcas-libias-avancam-sobre-estado-islamico-em-sirte.htm |title=Forças líbias avançam sobre Estado Islâmico em Sirte|publisher=UOL|accessdate=2ma di agosto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di agosto]] - Tropikala tempesto ''Earl'' divenas [[uragano]] proxim [[Central Amerika]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/afp/2016/08/03/earl-se-torna-furacao-ao-se-aproximar-da-america-central.htm |title=Earl se torna furacão ao se aproximar da América Central|accessdate= 3ma di agosto 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di agosto]] - Atako kontre turisti en la [[provinco Herat]], [[Afganistan]], produktas adminime 10 morti e 5 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cmjornal.xl.pt/mundo/detalhe/dez_turistas_mortos_em_ataque_taliba.html |title=Talibãs atacam turistas no Afeganistão|publisher=Correio da Manhã|language={{pt}}|accessdate=4ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto]] - Adminime 27 rebeli mortigesas pro bombardi dal internaciona koalisuro kontre emi del [[Islamana Stato]] en [[Mosul]], [[Irak]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/08/05/bombardeios-da-coalizao-em-mossul-matam-27-membros-do-ei.htm |title=Bombardeios da coalizão em Mossul matam 27 membros do EI|accessdate=5ma di agosto 2016|language{{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* 5 til [[21ma di agosto]] - En [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], [[Brazilia]] eventas la [[Olimpiala Ludi en Rio de Janeiro, 2016|31ma Moderna Olimpiala Ludi]].
* [[6ma di agosto]] - En Lugansk, [[Ukraina]], atento per bombo vundas grave Igor Plotnitski, chefo di grupo qua deziras l'anexo di la regiono por [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/08/06/lider-pro-russia-fica-gravemente-ferido-em-atentado-com-bomba-em-lugansk.htm |title= Líder pró-Rússia fica gravemente ferido em atentado com bomba em Lugansk |accessdate=6ma di agosto 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di agosto]] - Intensa [[pluvo|pluvi]] en la regiono di [[Skopje]], [[Norda Macedonia]], efektigas granda inundadi e produktas adminime 15 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.jornalet.com/nova/7191/macedonia-almens-15-morts-a-causa-de-las-inondacions |title=Macedònia: almens 15 mòrts a causa de las inondacions|accessdate=8ma di agosto 2016|publisher=Jornalet|language={{oc}}}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di agosto]] - [[Rusia|Rusa]] aeroplani bombardas emi del [[Islamana Stato]] en Al Raqqa, [[Siria]], e produktas adminime 30 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/08/11/bombardeios-russos-na-cidade-siria-de-al-raqqa-deixam-pelo-menos-30-mortos.htm |title=Bombardeios russos na cidade síria de Al Raqqa deixam pelo menos 30 mortos |publisher=UOL|accessdate=11ma di agosto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* nokto di 11ma di agosto til l'auroro di [[12ma di agosto]] - Dek e un explozi dum [[Puket]] e Hua Hin, [[Tailando]], mortigas adminime 4 personi e vundas deki de homi. On suspektas ke l'atakeri esas enemiki de l'uniono di militisti qui guvernas la lando.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/08/12/serie-de-explosoes-deixa-ao-menos-quatro-mortos-na-tailandia.htm|title=Série de explosões deixa ao menos quatro mortos na Tailândia |accessdate= 12ma di agosto 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di agosto]] - Koalisuro komandita da [[Saudi-Arabia]] bombardas [[hospitalo]] en la provinco Hajja, norde de [[Yemen]], e produktas adminime 11 morti e 20 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/08/15/bombardeios-contra-hospital-em-regiao-rebelde-do-iemen-deixa-11-mortos.htm |title=Bombardeios contra hospital em região rebelde do Iêmen deixa 11 mortos|accessdate=16ma di agosto 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di agosto - [[Meteorologio|Meteorologiisti]] de [[Rusia]] anuncas ke la pluvi en [[Moskva]] ca yaro esas la maxim intensa de la lasta 129 yari.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/08/15/chuva-torrencial-em-moscou-bate-recorde-de-129-anos.htm|title=Chuva torrencial em Moscou bate recorde de 129 anos|accessdate=16ma di agosto 2016 |publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di agosto|18ma]] til [[21ma di agosto]] - [[Ido-konfero 2016|Ido-konfero]] en [[Valencia (urbo)|Valencia]], [[Hispania]].
* [[19ma di agosto]] - [[Papo Franciskus]] afirmas, dum la Renkontro pri l'Amikeso inter la Populi en [[Rimini]], [[Italia]], &quot;la diverseso de l'altri esas richeso por la vivi di la personi&quot;, ed insistas en l'importo dil dialogo por la kompreno di la viv experienci da altri.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2016/08/19/em-encontro-pela-uniao-papa-celebra-diversidade-dos-povos.htm|title=Em encontro pela união, Papa celebra diversidade dos povos|accessdate=19ma di agosto 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di agosto]] - Ter-tremo kun forteso 6.2 che la [[skalo di Richter]] frapas la centro di Italia e produktas adminime 159 morti e plua kam 360 personi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/08/23/terremoto-de-magnitude-62-atinge-regiao-no-centro-da-italia.htm|title=Terremoto atinge centro da Itália e causa danos e mortos|accessdate=24ma di agosto 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 24ma di agosto - [[Kolumbia]]na guvernerio e la grupo gerilera* [[FARC]] signatas paco-pakto en [[Havana]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Colombia and Farc rebels sign historic peace agreement|url=http://www.bbc.com/news/world-latin-america-37180752|publisher=BBC|accessdate=24ma di agosto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di agosto]] - Kamiono kun bombi lansesas kontre policeyo en Cizre, urbo en la sud-esto di [[Turkia]]. Adminime 8 policisti mortas e plusa 45 vundesas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/08/26/atentado-com-caminhao-bomba-na-turquia-deixa-8-mortos-e-45-feridos.htm|title=Atentado com caminhão-bomba na Turquia deixa 8 mortos e 45 feridos |publisher=UOL|accessdate=26ma di agosto 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 26ma di agosto - Supra Judiciala korto di [[Francia]] suspensas l'efekti di legi promulgita da kelka urbi en la regiono di Riviera, qui interdiktis l'uzo di &quot;burkini&quot; (balno-vesto uzata da [[Islamo|Mohamedana]] mulieri) en la plaji.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Justiça reverte proibição e libera uso do burquíni nas praias francesas|publisher=UOL|accessdate= 26ma di agosto 2016|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/08/26/justica-reverte-proibicao-e-libera-uso-do-burquini-nas-praias-francesas.htm|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di agosto]] - [[Tifono]] ''Lionrock'' frapas [[Japonia]] e produktas 11 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/08/31/tufao-lionrock-deixa-11-mortos-no-japao.htm|title=Tufão Lionrock deixa 11 mortos no Japão|accessdate=31ma di agosto 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;

=== [[Septembro]] ===
* [[3ma di septembro]] - En Hangzhou, [[Popul-Republiko Chinia]], la prezidanti Usana [[Barack Obama]] e Chiniana [[Xi Jinping]] ratifikas la Pakto di Paris, kontre la chanji en la klimato di la [[Tero]], sub l'atesto di la generala-sekretario di l'[[Unionita Nacioni]], [[Ban Ki-moon]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/09/03/barack-obama-e-xi-jinping-ratificam-pacto-de-paris-contra-mudanca-climatica.htm|title=Barack Obama e Xi Jinping ratificam pacto de Paris contra mudança climática|accessdate=3ma di septembro 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di septembro]] - Atento per automobili kun bombi en [[Baghdad]], [[Irak]], produktas 13 morti e plua kam 30 plusa homi vundita.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/09/10/atentados-em-bagda-deixam-13-mortos.htm|title= Atentados em Bagdá deixam 13 mortos|publisher=UOL|accessdate=10ma di septembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di septembro]] - Segun l'[[Unionita Nacioni]] adminime 133 personi ja mortis e 395 plusa homi desaparis en [[Nord-Korea]] pro la severa inundadi en la nordesto di la lando.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/09/12/inundacoes-na-coreia-do-norte-deixam-133-mortos-e-395-desaparecidos.htm|title=Inundações na Coreia do Norte deixam 133 mortos e 395 desaparecidos|accessdate=12ma di septembro 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di septembro]] - [[Arjentinia]]na guvernerio anuncas ke 32.2% de lua habitantaro vivas sub la [[povreso-lineo]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/09/28/pobreza-na-argentina-atinge-322-da-populacao.htm|title= Pobreza na Argentina atinge 32,2% da população|publisher=UOL|accessdate=29ma di septembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oktobro]] ===
* [[2ma di oktobro]] - [[Kolumbia]]ni decidas, per referovoto, rejektar la paco-pakto kun [[gerilo|gerilera grupo]]* FARC,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/10/02/colombia-vota-em-plebiscito-sobre-acordo-de-paz-historico-com-as-farc.htm |title=Colômbia vota em plebiscito sobre acordo de paz histórico com as Farc|publisher=UOL|accessdate=2ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt; kun 50.23% no-voti.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2016/10/02/colombianos-dizem-nao-a-acordo-com-as-farc.htm|title=Colombianos dizem 'não' a acordo com as Farc|publisher=UOL|accessdate=2ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 2ma di oktobro - [[Ilham Aliyev]], prezidanto di [[Azerbaijan]], gastigas [[papo Franciskus]] en la prezidantala palaco en [[Baku]]. Duesmafoye un [[papo]] vizitas [[Azerbaijan]], unesmafoye esis la vizito dil [[papo Ioannes Paulus la 2ma]] en [[2002]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/10/02/aliyev-classifica-de-historica-visita-do-papa-ao-azerbaijao.htm|title=Aliyev classifica de &quot;histórica&quot; visita do papa ao Azerbaijão|accessdate=2ma di oktobro 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di oktobro]] - [[Uragano]] ''Matthew'' frapas [[Haiti]],&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://reliefweb.int/report/haiti/haiti-hurricane-matthew-situation-update-04-october-2016|title=Haiti: Hurricane Matthew Situation Update (04 October 2016)|publisher= Reliefweb|accessdate=10ma di oktobro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt; efektigas granda destruktado e produktas plu kam 1,000 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ultimosegundo.ig.com.br/mundo/2016-10-10/furacao.html|title=Número de mortos no Haiti passa de mil|publisher=Último Segundo IG|accessdate=10ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di oktobro]] - Parlamento di [[Polonia]] rejektas lego-projeto qua proskriptus komplete l'[[abortigo]] en la lando.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/10/06/parlamento-polones-rejeita-lei-que-proibiria-o-aborto.htm |title=Parlamento polonês rejeita lei que proibiria o aborto|publisher=UOL|accessdate=6ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di oktobro]] - Guvernerio di [[Kolumbia]] anuncas ke komencos negociar pri paco kun gerilera* grupo ''Ejército de Liberación Nacional'' - ELN - ye la 27ma di oktobro.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2016/10/11/colombia-marca-inicio-de-negociacoes-de-paz-com-eln.htm|title=Colômbia marca início de negociações de paz com ELN|publisher=UOL|accessdate=11ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di oktobro]] - [[Finlando|Finlandana]] [[Bengt Robert Holmström]] e [[Unionita Rejio|Britaniana]] [[Oliver Simon Hart]] recevas la [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Nobel-premio pri Ekonomiko]] por lia studii relate la Teorio pri Kontrati.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/bom-dia-brasil/noticia/2016/10/oliver-hart-e-bengt-holmstrom-ganham-o-premio-nobel-de-economia.html |title=Oliver Hart e Bengt Holmström ganham o Prêmio Nobel de Economia|publisher=G1.com|language={{pt}}|accessdate=10ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di oktobro]] - [[António Guterres]], ex-chefministro di [[Portugal]], divenas chef-sekretario di [[Unionita Nacioni]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/radioonu/2016/10/13/guterres-e-escolhido-por-aclamacao-como-o-novo-secretario-geral-da-onu.htm|title=Guterres é escolhido por aclamação como o novo secretário-geral da ONU|accessdate=13ma di oktobro 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 13ma di oktobro - [[Maldivi]] decidas abandonar la [[Britaniana komunitato]].&lt;ref&gt;{{cite web | url =http://www.foreign.gov.mv/v2/en/media-center/news/article/1999|title=The Maldives decides to leave the Commonwealth; commits to continue with its international engagement|publisher=Maldivian Ministry of Foreign Affairs| date=13 October 2016| accessdate =13 October 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di oktobro]] - Usana prezidanto [[Barack Obama]] decidas normaligar la diplomacala relati kun [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=EUA dá passo-chave para normalização das relações com Cuba|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/10/14/eua-da-passo-chave-para-normalizacao-das-relacoes-com-cuba.htm|publisher=UOL|accessdate=14ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di oktobro]] - Eventas protesti en [[Madrid]], [[Warszawa]], [[Kraków]] e [[Paris]] kontre la pakto pri libera komerco, inter l'[[Europana Uniono]], [[Usa]] e [[Kanada]], konocita [[Angla linguo|Angle]] kom ''Transatlantic Trade and Investment Partnership'' (TTIP).&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.afp.com/pt/news/15/thousands-march-europe-against-eu-canada-trade-deal |title=Thousands march in Europe against EU-Canada trade deal|publisher=AFP|accessdate=15ma di oktobro 2016|languge={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 15ma di oktobro - En [[Kigali]], [[Ruanda]], reprezenteri de preske 200 landi signatas pakto pri kontrolo dil emiso di gasi qui efektigas la [[teplico-efekto]] en l'[[atmosfero]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2016/10/15/africa/montreal-climate-change-hfc-kigali/|title=Nations agree landmark deal to cut HFCs, potent greenhouse gases|publisher=CNN|accessdate=15ma di oktobro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di oktobro]] - En [[Salvador]], l'ex-prezidanto [[Elías Antonio Saca González]] arestesas, akuzita pro nelegala richigo.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/10/30/ex-presidente-de-el-salvador-elias-antonio-saca-e-preso.htm|title=Ex-presidente de El Salvador Elías Antonio Saca é preso|publisher=UOL|accessdate=30ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Novembro]] ===
* [[6ma di novembro]] - Atento per bombo kontre konvoyo di soldati de l'[[Unionita Nacioni]] en Douentza, [[Mali]], produktas 3 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/07/atentado-contra-comboio-da-minusma-no-mali-mata-3-pessoas.htm|title=Atentado contra comboio da Minusma no Mali mata 3 pessoas|publisher=UOL|accessdate=7ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di novembro]] - [[Donald Trump]] vinkas prezidantal elekti en [[Usa]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nytimes.com/elections/results/president|title=Presidential Election Results: Donald J. Trump Wins|date=10ma di novembro 2016|publisher=The New York Times}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di novembro]] - Suocidant atako kontre l'Usana aerala bazo en Bagran, [[Afganistan]], ocidas adminime 4 personi e vundas plusa 15 homi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/12/ataque-a-maior-base-dos-eua-no-afeganistao-deixa-4-mortos-e-15-feridos.htm|title=Ataque a maior base dos EUA no Afeganistão deixa 4 mortos e 15 feridos|publisher=UOL|accessdate=12ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 12ma di novembro - En [[Paris]], la spektakleyo ''Bataclan'' itere apertas lua pordi kun spektaklo di la kantisto [[Sting]], un yaro pos la [[Ataki di novembro 2015 en Paris|teroristala masakro di 2015]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/11/12/um-ano-apos-atentados-bataclan-renasce-ao-som-de-sting.htm|title=Um ano após atentados, Bataclan renasce ao som de Sting|publisher=UOL|accessdate=12ma di novembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di novembro]] - Hispana [[Astronomio|astronomi]] anuncas la deskovro di [[planeto]] exter la [[sunala sistemo]] e distanta de 33 [[yarlumo|yarlumi]] posible simila a la [[Tero]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/efe/2016/11/15/astronomos-espanhois-descobrem-super-terra-a-33-anos-luz-de-distancia.htm|title=Astrônomos espanhóis descobrem &quot;super-Terra&quot; a 33 anos-luz de distância|publisher=UOL|accessdate=16ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di novembro]] - [[Turkia]]n armeo anuncas ke ol mortigabis 12 [[Kurdi]] ed 8 membri di l'[[Islamana Stato]] dum kombati l'antea dio. Turkia suportas la tale dicita &quot;Armeo por la Libereso di Siria&quot;, grupo di milicani qui opozas su ambe a la rejimo di [[Bashar al-Assad]] ed al Islamana Stato.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/19/exercito-da-turquia-mata-12-curdos-e-8-membros-do-ei-na-siria.htm|title=Exército da Turquia mata 12 curdos e 8 membros do EI na Síria|accessdate=19ma di novembro 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di novembro]] - Arkeologiisti anuncas la deskovro di urbo de 5.316 aK en Abidos, [[Egiptia]], 390 km sude de [[Kairo]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/11/24/arqueologos-descobrem-cidade-de-7-mil-anos-no-egito.htm|title=Arqueólogos descobrem cidade de 7 mil anos no Egito|publisher=UOL|accessdate=24ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di novembro]] - Adminime 44 personi mortas e 88 plusa homi vundesas pro la koliziono di du [[treno|treni]] proxim Amirabad, [[Iran]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/11/25/mais-de-40-mortos-em-choque-de-trens-no-ira.htm|title=Mais de 40 mortos em choque de trens no Irã|publisher=UOL|date=25ma di novembro 2016|accessdate=26ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di novembro]] - Aviono transportanta [[Futbalo|futbalisti]] de [[Brazilia]]na esquado ''Associação Chapecoense de Futebol'' falas proxim La Unión, [[Kolumbia]], e 75 de la 81 personi ennave mortas.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2016/11/29/queda-de-aviao-com-time-da-chapecoense-deixa-75-mortos-na-colombia.htm|title=Queda de avião com time da Chapecoense deixa 75 mortos na Colômbia|accessdate=29ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Decembro]] ===
* [[4ma di decembro]] - Eventas prezidantal elekti en [[Uzbekistan]] por selektar la sucedanto di [[Islom Karimov]], qua guvernis la lando dum 25 yari.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/12/04/uzbequistao-elege-segundo-presidente-de-sua-historia.htm|title=Uzbequistão elege segundo presidente de sua história|accessdate=4ma di decembro 2016|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; [[Shavkat Mirziyoyev]] vinkas l'elekto.
* [[7ma di decembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.5 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Sumatra]], [[Indonezia]], e produktas adminime 97 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/12/07/terremoto-de-magnitude-65-deixa-mortos-na-indonesia.htm|title=Terremoto deixa 97 mortos na Indonésia|publisher=UOL|accessdate=7ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di decembro]] - Atento per automobilo-bombo kontre autobuso en Kayseri, [[Turkia]] mortigas adminime 13 soldati.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/12/17/treze-mortos-em-atentado-no-centro-da-turquia.htm|title=Treze mortos em atentado no centro da Turquia|publisher=UOL|accessdate=17ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 17ma di decembro - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.9 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Papua-Nova-Guinea]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/12/17/tremor-de-magnitude-79-graus-provoca-alerta-de-tsunami-em-papua-nova-guine.htm|title=Tremor de magnitude 7,9 graus provoca alerta de tsunami em Papua Nova Guiné|publisher=UOL|accessdate=17ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di decembro]] - En [[Ankara]], [[Turkia]], viro ocidas [[Rusia|Rusa]] ambasadisto Andrei Kharlov per pafado.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Embaixador russo é morto a tiros na Turquia|url= https://noticias.terra.com.br/mundo/europa/homem-atira-contra-embaixador-russo-na-turquia,53226c90033f8ed26750bddf4fba395dw54cwb51.html|publisher=Terra.com.br|accessdate=20ma di decembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 19ma di decembro - Kamiono frapas personi qui vizitis ferio pri [[Kristnasko]] en la placo Breitscheidplatz, en [[Berlin]]. To produktas 12 morti e 48 plusa homi vundita. La veturinto arestesas, e Germana polico kredas ke l'agado esis atento.&lt;ref&gt;{{cite web|title= Polícia fala em &quot;suposto atentado&quot; após ataque com caminhão em Berlim|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/12/19/ataque-com-caminhao-contra-feira-natalina-em-berlim-deixa-mortos-e-feridos.htm|accessdate=20ma di decembro 2016|publisher=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di decembro]] - Explozo che fabrikerio e merkato di piroteknaji en Tultepec, [[Mexikia]], produktas 36 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/12/20/explosao-em-mercado-de-fogos-de-artificio-deixa-22-mortos-no-mexico.htm|title=Chega a 36 número de mortos em explosão em mercado de fogos no México|publisher=UOL|accessdate=21ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di decembro]] - Aeral ataki per bombi da [[Turkia|Turka]] avioni kontre l'urbo Al Bab, en [[Siria]], produktas adminime 16 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/12/23/bombardeios-turcos-contra-cidade-siria-de-al-bab-matam-16-pessoas.htm|title=Bombardeios turcos contra cidade síria de Al Bab matam 16 pessoas|publisher=UOL|accessdate=23ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 23ma di decembro - [[Unionita Nacioni]] kondamnas [[Israel]]ana koloniigo en [[Palestinana stato|Palestinana]] teritorii pos 1967.&lt;ref name=&quot;BBC1&quot;&gt;{{cite web|title=Israeli settlements: UN Security Council calls for an end|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-38421026|accessdate=27ma di decembro 2016|work=BBC News|date=23ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di decembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.6 che la [[skalo di Richter]] frapas la sudo di [[Chili]], note l'[[insulo Chiloé]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/12/25/chile-cancela-alerta-de-tsunami-em-todo-territorio.html|title=Chile cancela alerta de tsunami em todo território|publisher=UOL|language={{pt}}|accessdate=25ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 25ma di decembro - [[Rusia|Rusa]] aviono [[Tupolev Tu-154]] qua voyajis de [[Moskva]] til [[Siria]] falas en [[Nigra maro]] pos departar de [[Sochi]]. Omna 92 personi ennave mortas, inkluzite cirkume 60 membri ek la [[koro]] di la [[Red-Armeo]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/us-russia-airplane-idUSKBN14E02Y|title=All 92 on Syria-bound Russian military jet killed in crash, including 60 from Red Army Choir|publisher=Reuters.com|accessdate=25ma di decembro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di decembro]] - Rusa prezidanto [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] anuncas ke [[pafo-ceso]] en [[Siria]] inter la guvernerio e l'opozanti di [[Bashar al-Assad]] signatesis.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/12/29/putin-anuncia-cessar-fogo-na-siria-entre-governo-e-oposicao.htm |title=Putin anuncia cessar-fogo na Síria entre governo e oposição|publisher=UOL|accessdate=29ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di decembro]] - Du atenti per bombi en merkato di [[Baghdad]], [[Irak]], ocidas adminime 29 personi.&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://publico.uol.com.br/mundo/noticia/duas-explosoes-matam-18-pessoas-em-bagdad-1756672|title=Duplo atentado provoca pelo menos 29 mortos em Bagdad|accessdate=1ma di decembro 2017|author=Público|publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==

== Morti ==
* [[2ma di januaro]] - [[Marcel Barbeau]], Kanadana piktisto (n. 1925)
* 2ma di januaro - [[Nimr Baqr an-Nimr]], Saudi-Arabiana shi'a sheiko (n. 1959)
[[Arkivo:David-Bowie Chicago 2002-08-08 photoby Adam-Bielawski.jpg|130px|thumb|[[David Bowie]]]]
* [[10ma di januaro]] - [[David Bowie]], Britaniana muzikisto, kantisto, kompozisto e cinem-aktoro (n. 1947)
* [[14ma di januaro]] - [[Alan Rickman]], Britanian aktoro (n. 1946)
* [[18ma di januaro]] - [[Glenn Frey]], Usana muzikisto e kantisto (n. 1948)
* 18ma di januaro - [[Michel Tournier]], Franca skriptisto (n. 1924)
[[Arkivo:Ettore Scola.jpg|thumb|130px|[[Ettore Scola]]]]
* [[19ma di januaro]] - [[Ettore Scola]], Italiana filmifisto (n. 1931)
* [[24ma di januaro]] - [[Marvin Minsky]], Usana ciencisto pri komputeri (n. 1927)
* [[26ma di januaro]] - [[Abe Vigoda]], Usan aktoro (n. 1921)
* [[29ma di januaro]] - [[Jean-Marie Doré]], chefa ministro di Guinea (n. 1938)
* [[30ma di januaro]] - [[Francisco Flores Pérez]], prezidanto di Salvador (n. 1959)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/mundo/noticias/2016/01/160125_el_salvador_muere_presidente_francisco_flores_obituario_jp|title=Muere Francisco Flores, el expresidente de El Salvador en el centro del escándalo por una millonaria donación taiwanesa|publisher=BBC Mundo|language={{es}}|accessdate=12ma di oktobro 2016|date=31ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di februaro]] - [[Óscar Humberto Mejía Víctores]], prezidanto di Guatemala (n. 1930)
* [[3ma di februaro]] - [[Maurice White]], Usana kantisto ([[Earth, Wind &amp; Fire]] (n. 1941)
* 3ma di februaro - [[Joe Alaskey]], Usan aktoro (n. 1952)
* [[9ma di februaro]] - [[Sushil Koirala]], chefministro di Nepal (n. 1939)
* [[15ma di februaro]] - [[George Gaynes]], Finlandan-Usana aktoro (n. 1917)&lt;ref name=pais&gt;{{cite web|author=El País|title=Muere George Gaynes, protagonista de ‘Punky Brewster’, a los 98 años|url=http://cultura.elpais.com/cultura/2016/02/17/actualidad/1455698376_613160.html|accessdate=17ma di februaro 2016|fecha=17ma di februaro 2016|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di februaro]] - [[Boutros Boutros-Ghali]], generala-sekretario di Unionita Nacioni (n. 1922)
[[Arkivo:Umberto Eco in his house.JPG|130px|thumb|[[Umberto Eco]]]]
* [[19ma di februaro]] - [[Umberto Eco]], Italiana profesoro, filozofo e skriptisto&lt;ref name=&quot;Corr2016&quot;&gt; {{cite web |website = Corriere Della Sera Online |url = http://www.corriere.it/cultura/16_febbraio_20/morto-umberto-eco-6a6c8fac-d760-11e5-a4d1-c8704a1e2204.shtml| language = {{it}}| date = 19ma di februaro 2016 | accessdate = 19ma di februaro 2016 |title = È morto lo scrittore Umberto Eco }}&lt;/ref&gt; (n. 1932)
* 19ma di februaro - [[Harper Lee]], Usana skriptisto (n. 1926)
* [[28ma di februaro]] - [[George Kennedy]], Usan aktoro (n. 1925)
* [[3ma di marto]] - [[Janina Kraupe-Świderska]], Polona piktistino (n. 1921)
* [[6ma di marto]] - [[Nancy Reagan]], Usan aktorino, vidvo di [[Ronald Reagan]] (n. 1921)
* [[10ma di marto]] - [[Keith Emerson]], Usana muzikisto ([[Emerson, Lake &amp; Palmer]]) (n. 1944)
* [[12ma di marto]] - [[Lloyd Stowell Shapley]], Usana matematikisto, Nobel-laureato (n. 1923)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Lloyd S. Shapley - Facts|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2012/shapley-facts.html|publisher= Nobelprize.org|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto]] - [[Anker Jørgensen]], chefministro di Dania (n. 1922)
[[Arkivo:Cruyff1987.jpg|thumb|130px|[[Johan Cruyff]]]]
* [[24ma di marto]] - [[Johan Cruyff]], Nederlandana futbalisto (n. 1947)
* 24ma di marto - [[Garry Shandling]], Usana komediisto (n. 1949)
* [[31ma di marto]] - [[Hans-Dietrich Genscher]], Germana politikisto (n. 1927)
* 31ma di marto - [[Imre Kertész]], Hungara skriptisto, Nobel-laureato (n. 1929)
* [[3ma di aprilo]] - [[Cesare Maldini]], Italiana futbalisto ed entrenisto (n. 1932)
[[Arkivo:Patricio Aylwin (2).jpg|thumb|130px|[[Patricio Aylwin]]]]
* [[19ma di aprilo]] - [[Patricio Aylwin]], prezidanto di Chili (n. 1918)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.latercera.com/noticia/politica/2016/04/674-675443-9-muere-patricio-aylwin-a-los-97-anos-el-primer-presidente-de-chile-tras-el.shtml |title=Muere Patricio Aylwin a los 97 años, el primer Presidente de Chile tras el retorno de la democracia |publisher=La Tercera|language={{es}}|accessdate=19ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - [[Prince Rogers Nelson]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1958)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/musica/noticia/2016/04/cantor-prince-morre-aos-57-anos-diz-site.html |title=Prince morre aos 57 anos|accessdate=21ma di aprilo 2016|publisher =G1.Globo.com |language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di aprilo]] - [[Banharn Silpa-archa]], chefministro di Tailando (n. 1932)
* [[24ma di aprilo]] - [[Billy Paul]], Usana kantisto&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/7341815/billy-paul-dead |title=Soul Singer Billy Paul Dies at 81 |publisher=Billboard|language={{en}}|accessdate=25ma di aprilo 2016}}&lt;/ref&gt; (n. 1934)
* [[30ma di aprilo]] - [[Harold Walter Kroto]], Angla kemiisto, Nobel-laureato (n. 1939)
* [[4ma di mayo]] - [[Jean-Baptiste Bagaza]], prezidanto di [[Burundi]] (n. 1946)
* [[31ma di mayo]] - [[Antonio Imbert Barrera]], militisto e prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1920)
[[Arkivo:Ali WorldEconomicForum 2006.jpg|thumb|130px|[[Muhammad Ali]]]]
* [[3ma di junio]] - [[Muhammad Ali]] (naskinta Cassius Marcellus Clay Jr.), Usana boxisto (n. 1942)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olimpiadas.uol.com.br/noticias/redacao/2016/06/04/muhammad-ali-morre-aos-74-anos-nos-estados-unidos.htm |title=Muhammad Ali morre aos 74 anos nos Estados Unidos |publisher=UOL|accessdate=4ma di junio 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di junio]] - [[Jerome Bruner]], Usana psikologo (n. 1915)
* [[25ma di junio]] - [[Maurice Georges Dantec]], Franca-Kanadana skriptisto&lt;ref name=IMDb&gt;{{cite web|name=Maurice G. Dantec|url=http://www.imdb.com/name/nm1175275/}}&lt;/ref&gt; (n. 1959)
* [[27ma di junio]] - [[Bud Spencer]], Italian aktoro (n. 1929)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://brasil.elpais.com/brasil/2016/06/27/cultura/1467059621_104151.html |title=Morre o ator Bud Spencer, aos 86 anos|author=El País|date =28ma di junio 2016|language={{pt}}|accessdate=29ma di junio 2016}}&lt;/ref&gt;
* 27ma di junio - [[Alvin Toffler]], Usana skriptisto (n. 1928)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/noticia/2016/06/alvin-toffler-autor-futurista-morre-aos-87-anos-nos-estados-unidos.html|title=Alvin Toffler, autor futurista, morre aos 87 anos nos Estados Unidos|publisher=G1.com|date=29ma di junio 2016|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[junio]] - [[Vladimir Makuc]], Slovena piktisto (n. 1925)
* [[2ma di julio]] - [[Michel Rocard]], chefministro di Francia (n. 1930)
[[Arkivo:Elie Wiesel - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2008.jpg|thumb|130px|[[Elie Wiesel]]]]
* 2ma di julio - [[Elie Wiesel]], Rumaniana juda skriptisto, Nobel-laureato pri paco&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2016/07/02/world/elie-wiesel-dies/|title=Elie Wiesel, Holocaust survivor and Nobel laureate, dead at 87|date=3ma di julio 2016|publisher=CNN|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1928)
* 2ma di julio - [[Patrick Manning]], chefministro di Trinidad e Tobago (n. 1946)
* [[4ma di julio]] - [[Abbas Kiarostami]], Iranana filmifisto&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/film/2016/jul/04/abbas-kiarostami-palme-dor-winning-iranian-film-maker-dies |title=Abbas Kiarostami, Palme d'Or-winning Iranian film-maker, dies aged 76 |publisher=The Guardian|accessdate=5ma di julio 2016|date=4ma di julio 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1940)
* [[13ma di julio]] - [[Hector Babenco]], Arjentiniana-Braziliana filmifisto&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2016/07/14/morre-o-cineasta-hector-babenco.htm |title= Morre o cineasta Héctor Babenco|accessdate=14ma di julio 2016|date=13ma di julio 2016 |publisher=UOL|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1946)
* [[23ma di julio]] - [[Thorbjörn Fälldin]], chefministro di Suedia (n. 1926)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.svd.se/thorbjorn-falldin-har-dott|title=Thorbjörn Fälldin har avlidit - blev 90 år|publisher=Svenska Dagbladet|accessdate=12ma di oktobro 2016|date=23ma di julio 2016|language={{sv}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - [[Piet de Jong]], chefministro di Nederlando (n. 1915)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nrc.nl/nieuws/2016/08/01/premier-in-maatschappelijk-springtij-3479121-a1514215|title=Premier in maatschappelijk springtij|accessdate=12ma di oktobro 2016|date=1ma di agosto 2016|publisher=nrc.nl|language={{nl}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di julio]] - [[Émile Derlin Henri Zinsou]], prezidanto di Benin (n. 1918)
* [[22ma di agosto]] - [[Sellapan Ramanathan]], prezidanto di Singapur (n. 1924)&lt;ref name=&quot;Today 20160822&quot;&gt;{{cite web|title= Singapore's 6th president SR Nathan dies, age 92|url=https://web.archive.org/web/20160822152936/http://www.todayonline.com/singapore/singapore-sixth-president-sr-nathan|date=22ma di agosto 2016|publisher=Today (Singapore newspaper)}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Toots Thielemans 1975.jpg|thumb|130px|[[Toots Thielemans]]]]
* [[22ma di agosto]] - [[Toots Thielemans]], Belga jazo-muzikisto (n. 1922)
* [[23ma di agosto]] - [[Reinhard Selten]], Germana matematikisto ed ekonomikisto, Nobel-laureato pri Ekonomiko (n. 1930)
* [[24ma di agosto]] - [[Walter Scheel]], prezidanto di West-Germania (n. 1919)&lt;ref name=death&gt;{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2016/08/25/world/europe/walter-scheel-west-germany-obituary.html?_r=0|title=Walter Scheel, Leading Figure in West German Thaw With the East, Dies at 97|publisher=New York Times|date=24ma di agosto 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 24ma di agosto - [[Roger Yonchien Tsien]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1952)&lt;ref name=wendy&gt;{{cite web|title=Roger Y. Tsien, chemist shared Nobel for tool to research Alzheimer’s, dies at 64 |url=https://www.washingtonpost.com/national/health-science/roger-y-tsien-chemist-shared-nobel-for-tool-to-research-alzheimers-dies-at-64/2016/08/31/90ca6de8-6fc9-11e6-8533-6b0b0ded0253_story.html | publisher=The Washington Post | date=31ma di agosto 2016 | accessdate=1ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di agosto]] - [[James Cronin]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1931)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://chicago.suntimes.com/news/nobel-laureate-u-of-c-professor-emeritus-james-cronin-dead-at-84/|title=Nobel laureate, U of C professor emeritus James Cronin dead at 84|accessdate=14ma di septembro 2016|date=27ma di agosto 2016|publisher=Chicago Sun Times|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Gene Wilder 1970.JPG|thumb|130px|[[Gene Wilder]]]]
* [[29ma di agosto]] - [[Gene Wilder]], Usan aktoro (n. 1933)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/cinema/noticia/2016/08/gene-wider-o-willy-wonka-morre-aos-83-anos.html|title=Gene Wilder, ator que interpretou o Willy Wonka, morre aos 83 anos |publisher=G1.com|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di agosto]] - [[Věra Čáslavská]], Chekoslovakian atletino (n. 1942)
* [[2ma di septembro]] - [[Islom Karimov]], prezidanto di Uzbekistan (n. 1938)
* [[3ma di septembro]] - [[Ram Chandra Shukla]], Indiana piktisto (n. 1925)
* [[5ma di septembro]] - [[Hugh O'Brian]], Usan aktoro (n. 1925)
* [[16ma di septembro]] - [[Carlo Azeglio Ciampi]], prezidanto e chefministro di Italia (n. 1920)&lt;ref&gt;{{cite web|title=E' morto Carlo Azeglio Ciampi, l'uomo schivo che ha garantito il Paese|url=http://www.repubblica.it/politica/2016/09/16/news/e_morto_carlo_azeglio_ciampi-147885047/|publisher=La Repubblica|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{it}}}}&lt;/ref&gt;
* 16ma di septembro - [[António Mascarenhas Monteiro]], prezidanto di Kabo Verda (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://foreignaffairs.co.nz/2016/09/20/cape-verde-death-of-former-president-antonio-mascarenhas-monteiro-16-09-16/|title=Cape Verde - Death of former President Antonio Mascarenhas Monteiro (16.09.16) - ForeignAffairs.co.nz|publisher= foreignaffairs.co.nz|access-date=2016-10-05}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di septembro]] - [[David Padilla Arancibia]], prezidanto di Bolivia (n. 1927)
* [[28ma di septembro]] - [[Shimon Peres]], chefministro e prezidanto di Israel&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/09/27/protagonista-na-historia-de-israel-peres-viveu-conflitos-e-tentativas-de-paz-com-palestinos.htm|title=Morre aos 93 anos o ex-premiê israelense Shimon Peres|publisher=UOL|accessdate=28ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt; (n. 1923)
* 28ma di septembro - [[Jamshid Amouzegar]], chefministro di Iran (n. 1923)
* [[5ma di oktobro]] - [[Michal Kováč]], prezidanto di Slovakia (n. 1930)
[[Arkivo:2008.04.22._Andrzej_Wajda_by_Kubik_01.JPG|thumb|130px|[[Andrzej Wajda]]]]
* [[9ma di oktobro]] - [[Andrzej Wajda]], Polona filmifisto (n. 1926)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/cinema/noticia/2016/10/morre-o-cineasta-polones-andrei-wajda.html|title=Andrzej Wajda, cineasta polonês, morre aos 90 anos|date=10ma di oktobro 2016|publisher=G1.com|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di oktobro]] - [[Bhumibol Adulyadej]], rejulo di Tailando (n. 1927)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Rei da Tailândia, Bhumibol Adulyadej, morre após 70 anos no poder|url=http://g1.globo.com/mundo/noticia/2016/10/rei-da-tailandia-bhumibol-adulyadej-morre.html|publisher=G1.com|accessdate=13ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 13ma di oktobro - [[Dario Fo]], Italiana dramatifisto ed aktoro, Nobel-laureato pri literatuo (n. 1926)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Dario Fo, vencedor do Nobel de Literatura em 1997, morre aos 90 anos|url=http://g1.globo.com/pop-arte/noticia/2016/10/italiano-dario-fo-vencedor-do-nobel-de-literatura-1997-morre-aos-90-anos.html|publisher=G1.com|date=13ma di oktobro 2016|accessdate=14ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di oktobro]] - [[Khalifa bin Hamad Al Thani]], emiro di Kuwait (n. 1932)
* [[24ma di oktobro]] - [[Jorge Batlle Ibáñez]], prezidanto di Uruguay (n. 1927)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Falleció el ex presidente Jorge Batlle Ibáñez|url=http://www.busqueda.com.uy/nota/fallecio-el-ex-presidente-jorge-batlle-ibanez |publisher= Semanario Búsqueda|accessdate=30ma di oktobro 2016|language={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di oktobro]] - [[Carlos Alberto Torres]], Braziliana futbalisto (n. 1944)&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=The Washington Post|url= https://www.washingtonpost.com/sports/carlos-alberto-torres-captain-of-brazils-world-cup-winning-team-dies-at-72/2016/10/25/bdb9ce22-9ad3-11e6-9980-50913d68eacb_story.html?noredirect=on&amp;utm_term=.dd86121b3c71 |title=Carlos Alberto Torres, captain of Brazil’s 1970 World Cup-winning team, dies at 72|date=25ma di oktobro 2016|accessdate=25ma di oktobro 2018|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di oktobro]] - [[Pen Sovan]], chefministro di Kambodja (n. 1936)
* [[7ma di novembro]] - [[Leonard Cohen]], Kanadana kantisto, poeto e muzikisto (n. 1934)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mediamass.net/people/leonard-cohen/deathhoax.html|title=Death of Leonard Cohen confirmed|publisher=Mediamass|accessdate=16ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di novembro]] - [[Sixto Durán-Ballén]], prezidanto di Equador (n. 1921)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ex-presidente do Equador Sixto Durán Ballén morre aos 95 anos|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/15/ex-presidente-do-equador-sixto-duran-ballen-morre-aos-95-anos.htm|publisher=UOL|accessdate=16ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di novembro]] - [[Kostis Stefanopoulos]], prezidanto di Grekia&lt;ref name=&quot;wpost&quot;&gt;{{cite web|url = https://www.washingtonpost.com/world/europe/former-greek-president-constantine-stephanopoulos-dies-at-90/2016/11/20/12ade76e-af89-11e6-bc2d-19b3d759cfe7_story.html |title = Former Greek President Constantine Stephanopoulos dies at 90 |publisher = Washington Post|date = 20ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
[[Arkivo:FidelCastro841.jpg|thumb|130px|[[Fidel Castro]]]]
* [[25ma di novembro]] - [[Fidel Castro]], prezidanto di Kuba&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/11/26/fidel-castro-morre-aos-90-anos.htm|title=Fidel Castro morre aos 90 anos|publisher=UOL |accessdate= 25ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt; (n. 1926)
* [[27ma di novembro]] - [[Ioannis Grivas]], chefministro di Grekia&lt;ref&gt;http://www.protothema.gr/greece/article/632165/pethane-o-proin-proedros-tou-areiou-pagou-kai-upiresiakos-prothupourgos-ioannis-grivas/&lt;/ref&gt; (n. 1923)
* [[29ma di novembro]] - [[Luis Alberto Monge]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1925)
* [[8ma di decembro]] - [[John Glenn]], Usan astronauto e pose politikisto (n. 1921)
* [[13ma di decembro]] - [[Thomas Schelling]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2016/12/13/business/economy/thomas-schelling-dead-nobel-laureate.html?_r=0|title=Thomas C. Schelling, Master Theorist of Nuclear Strategy, Dies at 95|publisher=The New York Times|accessdate=14ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt; (n. 1921)
* 13ma di decembro - [[Alan Thicke]], Kanadan aktoro e kompozisto (n. 1947)
* [[14ma di decembro]] - [[Paulo Evaristo Arns]], Braziliana kardinalo (n. 1921)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Morre dom Paulo Evaristo Arns, ícone progressista da igreja no Brasil|url= http://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/12/1840882-dom-paulo-evaristo-arns-icone-progressista-da-igreja.shtml|publisher=Folha de São Paulo|accessdate=14ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Zsa Zsa Gabor as Jane Avril, Moulin Rouge 1952.png|thumb|130px|[[Zsa Zsa Gabor]]]]
* [[18ma di decembro]] - [[Zsa Zsa Gabor]], Hungara-Usana cinem-aktorino&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/noticia/atriz-zsa-zsa-gabor-morre-diz-tv.ghtml|title=Atriz Zsa Zsa Gabor morre aos 99 anos|publisher =G1.com|accessdate=19ma di decembro 2016 |language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1917)
* [[25ma di decembro]] - [[George Michael]], Angla kantisto, kompozisto e muzikisto&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/george-michael-dead-singer-dies-9514172|title=George Michael dies at just 53 over Christmas|publisher= Mirror.co.uk|accessdate=25ma di decembro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1963)
* [[27ma di decembro]] - [[Carrie Fisher]], Usana cinem-aktorino&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/cinema/noticia/carrie-fisher-morre-aos-60-anos-diz-site.ghtml|title=Carrie Fisher, a Princesa Leia de 'Star Wars', morre aos 60 anos|publisher=G1.com |accessdate=28ma di decembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1956)
* 27ma di decembro - [[Ratnasiri Wickremanayake]], chefa ministro di Sri Lanka (n. 1933)
* [[28ma di decembro]] - [[Gregorio Conrado Álvarez]], diktatoro di Uruguay (n. 1925)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/12/28/morre-gregorio-alvarez-o-ultimo-ditador-do-uruguai.htm|title=Morre Gregorio Álvarez, o último ditador do Uruguai|publisher=UOL|accessdate=28ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di decembro - [[Debbie Reynolds]], Usan aktorino&lt;ref name=bio&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/noticia/debbie-reynolds-mae-de-carrie-fisher-morre-um-dia-depois-da-filha.ghtml|title=Debbie Reynolds, mãe de Carrie Fisher, morre 1 dia após a filha|publisher=G1.com|date=28ma di decembro 2016|accessdate=29ma di decembro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1932)

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[David James Thouless]], [[Frederick Duncan Haldane]], [[John Michael Kosterlitz]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.affairscloud.com/2016-nobel-prize-physics-awarded-david-thouless-duncan-haldane-michael-kosterlitz/|title=2016 Nobel Prize in Physics Awarded to David Thouless, Duncan Haldane and Michael Kosterlitz |publisher=Affairs Cloud|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Jean-Pierre Sauvage]], [[James Fraser Stoddart]], [[Bernard Feringa]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/ciencia-e-saude/noticia/nobel-de-quimica-foi-para-trio-pela-criacao-de-maquinas-moleculares.ghtml|title=Nobel de Química vai para trio pela criação de máquinas moleculares |publisher=G1.com |accessdate=12ma di oktobro 2016|date=6ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Yoshinori Ohsumi]]&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://revistagalileu.globo.com/Ciencia/noticia/2016/10/conheca-o-trabalho-de-yoshinori-ohsumi-nobel-de-medicina-de-2016.html |title=Conheça o trabalho de Yoshinori Ohsumi, Nobel de Medicina de 2016|publisher=Revista Galileu|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Bob Dylan]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Saiba os versos mais lembrados de Bob Dylan, Nobel de Literatura|url=http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2016/10/1822398-saiba-os-versos-mais-lembrados-de-bob-dylan-nobel-de-literatura.shtml|accessdate=13ma di oktobro 2016|language={{pt}}|publisher=Folha de São Paulo}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Juan Manuel Santos Calderón]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/mundo/noticia/2016/10/juan-manuel-santos-ganha-nobel-da-paz-2016.html|title=Presidente colombiano Juan Manuel Santos ganha Nobel da Paz 2016|publisher=G1.com|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Bengt Robert Holmström]], [[Oliver Simon Hart]]&lt;ref&gt;{{cite web|title= Dupla ganha Nobel de Economia por estudos na área de contratos|url= http://www1.folha.uol.com.br/mercado/2016/10/1820506-dupla-ganha-nobel-de-economia-por-estudos-sobre-teoria-dos-contratos.shtml|publisher=Folha de São Paulo|accessdate=12ma di oktobro 2016|date=10ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>b94vqws5wc8cc6espcbu7bfdto0ojoo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2014</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5736</id>
    <revision>
      <id>993435</id>
      <parentid>993012</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:45:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28170" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2014''' (MMXIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[merkurdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 14ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 14ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 2010a]].

== Eventi ==
=== Kosmo ===
* [[12ma di novembro]] - ''Rosetta''-probilo di [[ESA]] venas a la [[kometo]] ''Churyumov-Gerasimenko''. La volumino di la kometo esas nur 3&amp;nbsp;x&amp;nbsp;5&amp;nbsp;km, tamen on entraprezis kometovenar. L'orbitala ciklo di la kometo duras 6.6 yari. L'orbito esas tale oblonga, ke la maxim fora punto di la kometo de la [[Suno]] esas 5.7-foye plu fora kam olta di la [[Tero]]. La probilo mustis cirkumflugar quar-foye la Suno, pro atingar la kometo.

=== [[Europa]] ===
* [[4ma di februaro]] - [[Skotia]] permisas samasexua mariaji.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http:, noticias.uol.com.br/album/album-do-dia/2014/02/04/imagens-do-dia---4-de-fevereiro-de-2014.htm?abrefoto=51 |titulo=Imagens do dia - 4 de fevereiro de 2014 |vidita ye= 4ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di februaro]] - [[Belgia]] legaligas [[eutanazio]] por kuracati di irga evo qui havas mortiva morbi.
* [[20ma di februaro]] - En [[Kiiv]], [[Ukraina]], 1 demonstrinto mortas e 10 vundesas en konflikti kontre la polico, dum protesti kontre la guvernerio.
* [[22ma di februaro]] - [[Ukraina]]na parlamento removas prezidanto [[Viktor Yanukovich]] de povo e remplasas il per [[Oleksandr Turchynov]], pos civil agitesi produktar plu kam 100 morti.
* [[23ma di februaro]] - Parlamento di [[Ukraina]] elektas provizore [[Olexander Turchinov]] kom prezidanto dil lando.&lt;ref&gt;http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/02/1416594-parlamento-da-ucrania-nomeia-presidente-interino.shtml&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - Per plebicito, la majoritato de la habitantaro di [[Krimea]] votas favoroze pri separar su de [[Ukraina]] ed unionar su a [[Rusia]].
* [[21ma di marto]] - Rusia formale anexas Krimea, pos [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] signatar lego pri l'anexo.
* [[25ma di marto]] - Igor Teniukh, ministro pri defenso di [[Ukraina]], prizentas sua renunco pos ke Ukrainana [[mar-armeo]] preske tote perdas olua navi en [[Krimea]].
* [[3ma di aprilo]] - [[Papo Franciskus]] kanonizas misionero [[José de Anchieta]].
* [[27ma di aprilo]] - Papo Franciskus kanonizas papi [[Papo Ioannes la 23ma|Ioannes la 23ma]] ed [[Papo Ioannes Paulus la 2ma|Ioannes Paulus la 2ma]].
* [[10ma di mayo]] - [[Conchita Wurst]] vinkas [[Euroviziono-Konkurso di Kansono]] kun ilua kansono ''Rise Like a Phoenix''.
* [[6ma di junio]] - En [[Kosovo]], adminime 2 personi mortas e 13 vundesas pos explozo en elektriferio proxim [[Pristina]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-27734312 |titulo= Two killed in Kosovo power station blast near Pristina|publikigita ye=6ma di junio 2014|vidita ye= 17ma di agosto 2015|editero= BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di julio]] - [[Aviono]] [[Boeing 777]] de ''Malaysian Airlines'' falas en [[Ukraina]] proxim la frontiero kun [[Rusia]], e 295 personi mortas.
* [[13ma di agosto]] - En [[Suisia]], terglitado proxim Tiefencastel efektigas ekreligo di [[treno]] e plu kam 10 personi vundesas, di qui 5 grave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = http://online.wsj.com/articles/injuries-reported-as-swiss-train-derails-after-landslide-1407939002 |titulo= Injuries Reported as Swiss Train Derails After Mudslide|autoro= The Wall Street Journal|vidita ye= 13ma di agosto 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di septembro]] - En [[Doneck]], [[Ukraina]], sis civili mortas dum kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Seis civis são mortos após combate em Donetsk|url=http://ansabrasil.com.br/brasil/noticias/mundo/noticias/2014/09/15/Seis-civis-sao-mortos-apos-combate-em-Donetsk_8046926.html |autoro= ANSA|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di septembro]] - [[Plebicito]] pri la nedependo di [[Skotia]] eventas. Per {{formatnum:1914187}} No-voti kontre {{formatnum:1852828}} Yes-voti, la habitanti rejektas la nedependo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/09/19/maioria-dos-32-distritos-apurados-e-contra-a-separacao-da-escocia.htm|titulo= Escócia decide contra a independência e fica no Reino Unido|autoro= UOL|vidita ye= 19ma di septembro 2014}}&lt;/ref&gt;

=== [[Azia]] ===
* [[2ma di januaro]] - Atento per bombo en [[Beirut]], [[Libano]], produktas adminime 5 morti.
* [[13ma di januaro]] - Mili di personi protestas en [[Bangkok]], [[Tailando]] kontre l'administrado di la chefministrino [[Yingluck Shinawatra]].
* [[19ma di januaro]] - Atako kontre militala konvoyo en Bannu, [[Pakistan]], mortigas adminime 26 soldati e vundas 38 plusa homi.
* [[26ma di januaro]] - En [[Kabul]], [[Afganistan]], bombo-atento kontre [[omnibuso]] del armeo produktas 3 morti ed adminime 10 vunditi.
* [[1ma di februaro]] - En la nordo di [[Sumatra]], [[Indonezia]], 11 personi perisas pos l'erupto dil [[volkano]] ''Sinabung''.
* [[3ma di februaro]] - Segun la opozanti di [[Bashar al-Assad]] en [[Siria]], adminime 26 personi mortis per bombi lansita dum aeral ataki en [[Aleppo]].
* [[4ma di februaro]] - Atako per bombo kontre [[omnibuso]] en [[Sanaa]], [[Yemen]], mortigas adminime 2 soldati.
* 4ma di februaro - Explozo di bombo en suocidant atento kontre restorerio en [[Peshawar]], [[Pakistan]], produktas adminime 9 morti e plu kam 40 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http:, noticias.uol.com.br/album/album-do-dia/2014/02/04/imagens-do-dia---4-de-fevereiro-de-2014.htm?abrefoto=51#fotoNav=56 |titulo= Imagens do dia - 4 de fevereiro de 2014|autoro= UOL |vidita ye= 4ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di februaro]] - Forta tempesti kun [[nivo]] en [[Tokyo]] ed altra regioni di [[Japonia]] produktas 11 morti e plu kam 1,200 personi vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2014/02/09/tempestade-de-neve-deixa-11-mortos-e-1200-feridos-no-japao.htm |titulo= Tempestade de neve deixa 11 mortos e 1.200 feridos no Japão|autoro= UOL |vidita ye= 9ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di marto]] - Aviono [[Boeing 777]] de Malaysian Airlines desaparas kun 239 personi ennave super la [[gulfo di Tailando]] dum flugo de [[Kuala Lumpur]] vers [[Beijing]].
* [[12ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 4.1 che la [[skalo di Richter]] frapas la nordo di [[Afganistan]], produktas 4 morti e destruktas 100 domi.
* [[18ma di aprilo]] - [[Avalancho]] che [[Monto Everest]] mortigas adminime 16 montoacensisti.
* [[8ma di mayo]] - En [[Pakistan]], proxim la frontiero kun [[Afganistan]], bombo explozas en choseo e mortigas 8 Pakistanana soldati.
* [[13ma di mayo]] - Mineyo di karbono explozas en la provinco Manisa, [[Turkia]]. Plu kam 240 ministi mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/05/14/explosao-em-mina-de-carvao-na-turquia-deixa-mais-de-200-mortos.htm |titulo=Explosão em mina de carvão na Turquia deixa mais de 200 mortos|autoro= UOL Notícias|idiomo={{pt}}|vidita ye= 14ma di mayo 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di mayo]] - Automobilo transportanta bombo explozas en Bab al-Salam, [[Siria]], e produktas adminime 17 morti. L'atako posible ekexutesis da grupi asociita kun [[Al-Kaida]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = http://www.nytimes.com/2014/05/16/world/middleeast/car-bomb-syrian-border-crossing.html?hp&amp;_r=0# |titulo= Car Bomb Kills 17 at Syrian Border Crossing |autoro= New York Times|vidita ye= 15ma di mayo 2014}}&lt;/ref&gt;.
* [[29ma di mayo]] - [[Bielorusia]], [[Kazakstan]] e [[Rusia]] signatas pakto qua kreas [[Euraziana Ekonomiala Uniono]] - EAEU.
* [[30ma di mayo]] - Ter-tremo kun forteso 6.1 che la [[skalo di Richter]] frapas la [[provinco Yunan]], [[Popul-Republiko Chinia]]. Adminime 29 personi vundesas.
* [[5ma di junio]] - Sunita-[[islamo|Islamala]] grupo nomizita &quot;[[Islamana Stato|Islamana Stato en Iraq ed Oriento]]&quot; komencas milital atako en nordo di [[Irak]], kun skopo di kaptar [[Baghdad]] e renversar chefministro [[Nouri al-Maliki]].
* [[3ma di julio]] - [[Israel]]an avioni bombardas [[Gaza]], ed adminime 10 personi vundesas.
* [[3ma di agosto]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.5 che la [[skalo di Richter]] frapas la [[provinco Yunnan]], norde de la [[Popul-Republiko Chinia]]. Plu kam 360 personi mortas&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.r7.com/internacional/sobe-para-367-o-numero-de-mortos-apos-terremoto-no-sudoeste-da-china-03082014 |titulo= Sobe para 367 o número de mortos após terremoto no sudoeste da China |vidita ye= 3ma di agosto 2014|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; e plua kam 12.000 domi krulas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/08/03/terremoto-no-sudoeste-da-china-deixa-mortos-e-feridos.htm|language = {{pt}} |vidita ye= 3ma di agosto 2014|titulo= Terremoto no sudoeste da China deixa ao menos 175 mortos}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di agosto]] - En [[Irak]], suocidint atako per automobilo kun explozivi mortigas adminime 11 personi en Yusifiya, 15 km sude de [[Baghdad]].&lt;ref&gt;http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2014/08/30/ataque-suicida-mata-pelo-menos-11-pessoas-no-iraque.htm&lt;/ref&gt;
* [[31ma di agosto]] - Pos atako di [[Usa]]n avioni kontre Islamana rebeli qui siejis [[Amerli]], en la nordo di [[Irak]], Irakana e [[Kurdistan|Kurda]] trupi riokupas l'urbo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/08/1508725-apos-ataque-dos-eua-iraque-rompe-cerco-de-extremistas-e-retoma-cidade.shtml |titulo= Após ataque dos EUA, Iraque rompe cerco de extremistas e retoma cidade|idiomo={{pt}}|vidita ye= 31ma di agosto 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - [[Siria]]n avioni bombardas l'urbo [[Ar-Raqqah]], kontrolita da [[Islamana Stato]] en la nordo di la lando, e mortigas 15 personi. En [[Usa]] [[Barack Obama]] propozas internaciona koalisuro kontre Islamana Stato.
* [[1ma di decembro]] - Eventas protesti en [[Hong Kong]] pri [[demokratio]]. Pos konflikto kun la polico, dozeni di demonstranti arestesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.foxnews.com/world/2014/12/01/dozens-arrested-after-hong-kong-protesters-clash-with-police/ |titulo= Dozens arrested after Hong Kong protesters clash with police|editero= Fox News|vidita ye= 13ma di decembro 2015|publikigita ye=1ma di decembro 2014|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - [[Tifono]] Hagupit frapas [[Filipini]], mortigas 2 personi, e forsas l'evakuo di plu kam 1.2 milion personi en tota lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.nytimes.com/2014/12/08/world/asia/as-typhoon-hagupit-hits-philippines-evacuees-express-relief.html?hp&amp;action=click&amp;pgtype=Homepage&amp;module=second-column-region&amp;region=top-news&amp;WT.nav=top-news |idiomo= Angla|titulo= As Typhoon Hagupit Hits Philippines, Evacuees Express Relief |vidita ye= 7ma di decembro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - En [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]], ciencisti anuncas la deskovro di organika kompozaji simila a [[karbono]] en [[aerolito]] devenanta de [[Marso]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ciencia/ultimas-noticias/efe/2014/12/22/geologos-chineses-acham-material-organico-em-meteorito-procedente-de-marte.htm |titulo= Geólogos chineses acham material orgânico em meteorito procedente de Marte|autoro= UOL|idiomo={{pt}}|vidita ye= 22ma di decembro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di decembro]] - On trovas en la [[Maro di Java]] tri kadavri e fragmenti del aviono [[Airbus A320]] de AirAsia qua voyajis de [[Surabaya]], [[Indonezia]] vers [[Singapur]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/12/30/indonesia-encontra-destrocos-de-aviao-desaparecido-corpo-e-localizado.htm|titulo=Indonésia encontra destroços de avião; corpos são localizados |publisher =UOL|vidita ye= 30ma di decembro 2014|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di decembro]] - Suocidant-atako kontre shia-Mohamedani mortigas adminime 23 personi e vundas adminime 48 en l'urbo di Ibb, [[Yemen]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2014/12/31/ataque-suicida-deixa-ao-menos-23-mortos-no-iemen-diz-agencia-estatal.htm|editero= UOL |titulo= Ataque suicida deixa ao menos 23 mortos no Iêmen, diz agência estatal|idiomo={{pt}}|vidita ye= 31ma di decembro 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.reuters.com/article/2014/12/31/us-yemen-attack-idUSKBN0K90JK20141231 |titulo= At least 23 killed in Yemen suicide bombing: state news agency|editero= Reuters|idiomo= {{en}}|vidita ye= 31ma di decembro 2014}}&lt;/ref&gt;

=== [[Afrika]] ===
* [[8ma di februaro]] - Konflikti inter [[islamo|Mohamedani]] e [[kristanismo|kristani]] en [[Bangui]], [[Centrafrika]], produktas adminime 9 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2014/02/09/confrontos-na-republica-centro-africana-deixam-ao-menos-nove-mortos.htm |titulo= Confrontos na República Centro-Africana deixam ao menos 9 mortos |autoro=UOL|vidita ye= 9ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di februaro]] - Atako kontre omnibuso kun turisti de [[Sud-Korea]] en [[Sinai]], [[Egiptia]] produktas quar morti.
* [[4ma di marto]] - [[Egiptia]]na korto proskriptas [[Palestinana stato|Palestinana]] grupo [[Hamas]].
* [[5ma di mayo]] - Militanti di [[Boko Haram]] ocidas cirkum 300 personi dum noktala ataki en l'urbi Gamboru e Ngala, en la stato [[Borno]], [[Nigeria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url =http://www.huffingtonpost.com/2014/05/07/boko-haram-attack_n_5279662.html| titulo=Boko Haram Attack Kills Hundreds In Border Town|publisher =''The Huffington Post''| accessdate =7ma di mayo 2014|idiomo= Angla}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di mayo]] - En [[Nigeria]] du potenta bombi explozas en automobili proxim centrala merkato di [[Abuja]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= http://www.nytimes.com/2014/05/21/world/africa/nigerian-explosions.html?hpw&amp;rref=world |titulo= 2 Explosions Kill Scores at Central Nigeria Market |vidita ye= 20ma di mayo 2014|autoro= New York Times|idiomo= Angla}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di julio]] - [[Aviono]] [[McDonnel Douglas MD-83]] de [[Hispania|Hispana]] kompanio ''Swiftair'' qua operacis ol por [[Aljeria]]na kompanio ''Air Algérie'' falas en [[Mali]] kun 116 personi ennave, kande flugis de [[Ouagadougou]] en [[Burkina Faso]] vers [[Argel]] en [[Aljeria]].
* [[28ma di julio]] - Prezidanto [[Ellen Johnson-Sirleaf]] klozas [[Liberia]]na frontieri kun vicina landi por preventar l'expando di [[Ebola-viruso]].
* [[22ma di novembro]] - En Madera, [[Kenia]], [[Somalia]]ni de radikala Islamala grupo Al-Shabaab atakas autobuso kun 60 voyajanti qui irus a [[Nairobi]] e mortigas 28, kom respondo a la klozo di 4 moskei en [[Mombasa]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.publico.pt/mundo/noticia/milicias-alshaabad-executam-28-passageiros-de-um-autocarro-no-quenia-1677120 |titulo= Milícias Al-Shabaad executam 28 passageiros de um autocarro no Quénia|idiomo= Portugalana|vidita ye= 22ma di novembro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di decembro]] - En [[Gambia]] militisti probas facar [[stato-stroko]] kontre la prezidanto [[Yahya Jammeh]], en povo depos 1994. La stato-stroko falias.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.publico.pt/mundo/noticia/exercito-da-gambia-anuncia-derrota-de-tentativa-de-golpe-militar-1680829 |titulo= Exército da Gâmbia anuncia derrota de tentativa de golpe militar|editero= Publico.pt|vidita ye= 30ma di decembro 2014|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[1ma di januaro]] - La stato di [[Kolorado]], [[Usa]], legaligas l'amuziva uzado di [[marihuano]].
* [[25ma di januaro]] - Neidentifikita viro pafas kontre pasanti interne di komercala centro en Columbia, [[Maryland]], [[Usa]]. Du personi mortigesas e kin vundesas. Pose, la viro [[suocido|suocidas]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url = http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/01/25/tres-morrem-em-tiroteio-em-shopping-nos-eua.htm |titulo= Atirador abre fogo em shopping nos EUA, mata dois e fere cinco; suspeito também morreu |autoro= UOL|vidita ye= 26ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo]] - En [[Santa Barbara, Kalifornia]] studento mortigas 6 personi, vundas 13 e pose suocidas.
* [[23ma di septembro]] - En [[New York]], [[Usa]], reprezenteri de 32 landi, de grand entraprezi e de la civila socio signatas pakto kontre la destrukto di foresti. Li promisas finar komplete la destrukto di foresti til la yaro [[2030]].
* [[26ma di septembro]] - Autobusi transportanta studianti de skolo rurala en Ayotzinapa, [[Mexikia]], atakesas da individui vestizita quale policisti proxim [[Iguala]]. Sis ek la studianti mortigesas per pafado e 46 plusa homi kidnapesas e desaparas, posible sub impero da drogo-trusto ''Guerreros Unidos''.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-53234925|titulo= Mexico missing students: Suspect detained in 2014 case|editero= BBC|vidita ye= 25ma di decembro 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di decembro]] - [[Usa]] e [[Kuba]] riestablisas diplomacala relati, plu kam 50 yari pos ruptar ol.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/12/17/com-libertacao-de-preso-eua-abrem-dialogo-para-normalizar-relacao-com-cuba.htm |titulo= Com libertação de preso, EUA abrem diálogo para normalizar relação com Cuba|vidita ye= 17ma di decembro 2014|autoro= UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di decembro]] - La [[Senato]] di [[Usa]] aprobas kun 54 voti favorebla e 40 kontra budjeto por [[2015]], qua permisas spensar 1.1 bilioni dolari.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.voanews.com/content/congress-averts-government-shutdown-passes-short-term-spending-bill/2556093.html |titulo= US Congress Passes $1.1 Trillion Budget for 2015 |autoro= VOA (Voice of America)|vidita ye= 14ma di decembro 2014|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di decembro]] - Pos 70 yari en [[Suda-Karolina]], [[Usa]], judiciistino anulas kondamno di nigra adolecanto George Stinney, lore evante 14 yari, a [[mortopuniso]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.publico.pt/mundo/noticia/anulada-condenacao-de-negro-americano-de-14-anos-executado-na-cadeira-electrica-ha-70-anos-1679859 |titulo=Anulada condenação de negro americano de 14 anos executado na cadeira eléctrica há 70|autoro= Publico.pt|idiomo={{pt}}|vidita ye= 18ma di decembro 2014}}&lt;/ref&gt;

=== [[Central Amerika]] ===
* [[17ma di decembro]] - [[Usa]] e [[Kuba]] riestablisas diplomacala relati, plu kam 50 yari pos ruptar ol.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/12/17/com-libertacao-de-preso-eua-abrem-dialogo-para-normalizar-relacao-com-cuba.htm |titulo= Com libertação de preso, EUA abrem diálogo para normalizar relação com Cuba|vidita ye= 17ma di decembro 2014|autoro= UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[18ma di februaro]] - Mili di personi manifestas en la stradi di [[Caracas]], [[Venezuela]], kontre l'enkarcerigo di Leopoldo López, opozanto de la prezidanto [[Nicolás Maduro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/02/1414194-multidao-toma-ruas-de-caracas-apos-detencao-de-oposicionista-venezuelano.shtml |titulo= Multidão toma as ruas de Caracas após detenção de oposicionista venezuelano |idiomo={{pt}}|autoro= Folha de São Paulo|vidita ye= 18ma di februaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di marto]] - Prezidanto [[Nicolás Maduro]] de [[Venezuela]] ruptas diplomacala relati kun [[Panama]].
* [[1ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.2 che [[skalo di Richter]] ed epicentro proxim [[Iquique]] frapas la litoro di [[Chili]] e la sudo di [[Peru]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2014/04/01/forte-terremoto-sacode-chile-e-gera-alerta-de-tsunami.htm |titulo= Forte terremoto sacode Chile e gera tsunami|publikigita ye=1ma di aprilo 2014|idiomo={{pt}}|vidita ye= 1ma di aprilo 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di aprilo]] - Adminime du personi mortis e cirkume 3.000 abandonis lia domi pro forta [[tempesto|tempesti]] en [[Arjentinia]]&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2014/04/08/temporal-deixa-2-mortos-e-3-mil-evacuados-na-argentina.htm |titulo= Temporal deixa 2 mortos e 3 mil evacuados na Argentina |autoro= EFE |idiomo={{pt}} - tradukita da UOL|vidita ye= 8ma di aprilo 2014}}&lt;/ref&gt;.
* [[12ma di junio]] til [[13ma di julio]] - En [[Brazilia]] eventas la [[Mondala Kupo di Futbalo]]. [[Germania]] ganas la Kupo.
* [[13ma di decembro]] - Internaciona konfero pri la klimato-chanjo finas en [[Lima]], [[Peru]]. Chefi de 195 landi aceptis diminutar l'emiso di gazi qui produktas [[teplico-efekto]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| autoro= UOL| url = http://noticias.uol.com.br/meio-ambiente/ultimas-noticias/bbc/2014/12/14/emergentes-tem-vitoria-parcial-em-reuniao-da-onu-sobre-clima.htm|titulo= Emergentes têm vitória parcial em reunião da ONU sobre clima|vidita ye= 14ma di decembro 2014|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oceania]] ===
* [[12ma di januaro]] - Forta [[ciklono]] frapas [[Tonga]], e produktas adminime 1 morto e multa destruktado.

===Ido===
* [[13ma di julio|13ma]] til [[20ma di julio]] eventas la 69ma Ido-renkontro internaciona en [[Paris]], [[Francia]].

== Naski ==

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Phil Everly]], Usana muzikisto ([[The Everly Brothers]]) (n. 1939)
[[Arkivo:Eusebio_(1963).jpg|thumb|130px|[[Eusébio da Silva Ferreira|Eusébio]]]]
* [[5ma di januaro]] - [[Eusébio da Silva Ferreira]], ''Eusébio'', Portugalana futbalisto (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Aos 71 anos, morre Eusébio, o maior nome da história do futebol português
|url=http://globoesporte.globo.com/futebol/futebol-internacional/futebol-portugues/noticia/2014/01/morre-aos-71-anos-eusebio-o-maior-nome-da-historia-do-futebol-portugues.html |editero= Globo.com|publikigita ye=5ma di januaro 2014|vidita ye= 31ma di januaro 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di januaro]] - [[Dale Thomas Mortensen]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1939)
* [[10ma di januaro]] - [[Zbigniew Messner]], chefministro di Polonia (n. 1929)
* [[11ma di januaro]] - [[Ariel Sharon]], Israelana politikisto (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/01/1396450-ex-premie-israelense-ariel-sharon-morre-apos-oito-anos-de-coma.shtml|titulo= Morre o ex-premiê israelense Ariel Sharon, 85, em coma desde 2006|idiomo={{pt}} |autoro= UOL|vidita ye= 11ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro]] - [[Pete Seeger]], Usana muzikisto (n. 1919)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://g1.globo.com/musica/noticia/2014/01/morre-aos-94-anos-pete-segeer-icone-da-musica-folk-e-dos-direitos-civis.html|titulo= Morre aos 94 anos Pete Seeger, ícone da música folk e dos direitos civis|publikigita ye=28ma di januaro 2014|editero= G1.com|vidita ye= 31ma di agosto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di januaro]] - [[Abdirizak Haji Hussein]], chefministro di Somalia (n. 1924)
* [[2ma di februaro]] - [[Philip Seymour Hoffman]], usana cinem-aktoro (n. 1967)
* [[10ma di februaro]] - [[Shirley Temple]], Usan aktorino ed ambasadistino (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://cinema.uol.com.br/noticias/redacao/2014/02/11/morre-aos-85-anos-a-atriz-shirley-temple.htm |titulo= Shirley Temple, atriz de &quot;Olhos Encantadores&quot;, morre aos 85 anos |vidita ye= 11ma di februaro 2014|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di februaro]] - [[Valeri Kubasov]], Rusa kosmonauto (n. 1935)
* [[24ma di februaro]] - [[Carlos Páez Vilaró]], Uruguayana piktisto, skultisto e skriptisto (n. 1923)
[[Arkivo:Paco_de_Lucía_4.jpg|thumb|130px|[[Paco de Lucía]]]]
* [[25ma di februaro]] - [[Paco de Lucía]], Hispana muzikisto (n. 1947)
* [[13ma di marto]] - [[Ahmad Tejan Kabbah]], prezidanto di Sierra Leone (n. 1932)
* [[23ma di marto]] - [[Adolfo Suárez González]], chefministro di Hispania (n. 1932)
* [[4ma di aprilo]] - [[Kumba Ialá]], prezidanto di Guinea-Bisau (n. 1953)
* [[6ma di aprilo]] - [[Mickey Rooney]], Usana cinem-aktoro (n. 1920)
* [[9ma di aprilo]] - [[Arthur Napoleon Raymond Robinson]], prezidanto di Trinidad e Tobago (n. 1926)
* [[16ma di aprilo]] - [[Gyude Bryant]], chefo di stato di Liberia (n. 1949)
[[Arkivo:Gabriel_Garcia_Marquez.jpg|thumb|130px|[[Gabriel García Márquez]]]]
* [[17ma di aprilo]] - [[Gabriel García Márquez]], Kolumbiana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[29ma di aprilo]] - [[Bob Hoskins]], Britaniana cinem-aktoro (n. 1942)
* [[2ma di mayo]] - [[Efrem Zimbalist, Jr.]], Usana televizion-aktoro (n. 1918)
* [[3ma di mayo]] - [[Gary Becker]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
* [[15ma di mayo]] - [[Jean-Luc Dehaene]], chefministro di Belgia (n. 1940)
* [[17ma di mayo]] - [[Gerald Maurice Edelman]], Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1929)
* [[18ma di mayo]] - [[Dobrica Ćosić]], prezidanto di Yugoslavia (n. 1921)
* [[21ma di mayo]] - [[Jaime Lusinchi]], prezidanto di Venezuela (n. 1924)
* [[25ma di mayo]] - [[Wojciech Jaruzelski]], komunista chefo di Polonia (n. 1923)
* [[28ma di mayo]] - [[Maya Angelou]], Usana poeto ed aktivisto (n. 1928) 
* [[15ma di junio]] - [[Casey Kasem]], Usan aktoro (n. 1932)
* [[24ma di junio]] - [[Ramón José Velásquez]], prezidanto di Venezuela (n. 1916)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Venezuela: fallece expresidente Ramón J. Velásquez|url=http://www.bbc.com/mundo/ultimas_noticias/2014/06/140624_ultnot_venezuela_ramon_jimenez_muere_jgceditorial=BBC|publikigita ye=24ma di junio 2014|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di junio]] - [[Leslie Manigat]], prezidanto di Haiti (n. 1930)
* [[30ma di junio]] - [[Željko Šturanović]], prezidanto di Montenegro (n. 1960)
[[Arkivo:Eduard Shevardnadze, 011005-D-2987S-066.jpg|thumb|130px|[[Eduard Shevardnadze]]]]
* [[7ma di julio]] - [[Eduard Shevardnadze]], prezidanto di Gruzia (n. 1928)
* 7ma di julio - [[Alfredo Di Stéfano]], Arjentiniana futbalisto (n. 1926)
* [[13ma di julio]] - [[Nadine Gordimer]], Sudafrikana skriptistino, Nobel-laureato (n. 1923)
* [[18ma di julio]] - [[João Ubaldo Ribeiro]], Braziliana skriptisto (n. 1941)
* [[19ma di julio]] - [[James Garner]], Usan aktoro (n. 1928)
* [[23ma di julio]] - [[Ariano Suassuna]], Braziliana skriptisto (n. 1927)
* [[11ma di agosto]] - [[Robin Williams]], [[Usa]]n aktoro (n. 1951)
[[Arkivo:Lauren Bacall08.JPG|thumb|130px|[[Lauren Bacall]]]]
* [[12ma di agosto]] - [[Lauren Bacall]], Usan aktorino (n. 1924)
* [[21ma di agosto]] - [[Albert Reynolds]], chefministro di la Republiko Irlando (n. 1932)
* [[4ma di septembro]] - [[Joan Rivers]], Usana komediistino ed aktorino (n. 1933)
* [[12ma di septembro]] - [[Atef Ebeid]], chefministro di Egiptia (n. 1932)
* [[30ma di septembro]] - [[Martin Lewis Perl]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[4ma di oktobro]] - [[Jean-Claude Duvalier]], prezidanto di Haiti (n. 1951)
* [[21ma di oktobro]] - [[Gough Whitlam]], chefministro di Australia (n. 1916)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.smh.com.au/politics/federal/former-prime-minister-gough-whitlam-dead-at-98-20141021-1192t2.html|titulo= Former prime minister Gough Whitlam dead at 98|editero= The Sydney Morning Herald |publikigita ye=21ma di oktobro 2014|vidita ye= 31ma di agosto 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di oktobro]] - [[Michael Sata]], prezidanto di Zambia (n. 1937)
* [[18ma di novembro]] - [[Ahmad Lozi]], chefministro di Jordania (n. 1925)
* [[8ma di decembro]] - [[Mango (kantisto)|Mango]], Italiana kantisto (n. 1954)
* [[18ma di decembro]] - [[Virna Lisi]], [[Italia]]n aktorino (n. 1936)
* [[22ma di decembro]] - [[Joe Cocker]], Usana kantisto, kompozisto e muzikisto (n. 1944)
* 22ma di decembro - [[Abdel Aziz Mohamed Hegazy]], chefministro di Egiptia (n. 1923)
* [[26ma di decembro]] - [[Leo Tindemans]], chefministro di Belgia (n. 1922)

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Hiroshi Amano]], [[Shuji Nakamura]], [[Isamu Akasaki]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Eric Betzig]], [[Stefan Walter Hell]], [[William Esco Moerner]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[John O'Keefe]], [[May-Britt Moser]], [[Edvard Moser]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Patrick Modiano]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Kailash Satyarthi]], [[Malala Yousafzai]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Jean Tirole]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>cddlk3zmxv6p3wihwrp73xxexfmp0k0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dezerto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5895</id>
    <revision>
      <id>993324</id>
      <parentid>980864</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:42:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1756" xml:space="preserve">[[Arkivo:Aavikko.png|thumb|320px|Regioni di la Tero kovrata da dezerti.]]
[[Arkivo:ValleLuna-002.jpg|thumb|left|320px|Dezerto [[Atakama]]]]
'''Dezerto''' esas regiono ube la [[pluvo-quanto]] esas multe eskarsa e, konseque, la vivo esas multe desfacila. Cirkume un triimo de la [[kontinento|kontinentala]] surfaci esas dezerto o mi-dezerti. Existas dezerti en amba lateri del [[Equatoro]]. Ank existas dezerti en [[Antarktika]].

Existas varma dezerti e kolda dezerti. Varma dezerti jacas en regioni tropikala o subtropikala ed esas varma dum tota yaro, kontre ke kolda dezerti jacas en regioni di alta [[latitudo|latitudi]] interne kontinenti e havas kolda e sika vintri. Kolda dezerti tempope kovresas da [[nivo]], e havas frosto dum nokti. Exempli pri kolda dezerti esas tale nomizita &quot;Granda Baseno&quot; en [[Nevada]] ([[Usa]]) e vicina stati, e la dezerto [[Gobi]], en [[Azia]].

{{specala revizo}}
Exempli pri varma dezerti:
* [[Sahara]] en [[Afrika]]. Ol esas la maxim vasta dezerto en la mondo. Olua sufraco esas cirkume {{formatnum:9000000}} km².
* [[Namib]] en Afrika. Ol okupas zono larja de cirkume 1000 kilometri, an la rivo di [[Atlantiko]]. Ol nominesas nebulo-dezerto, nam la maxim multa [[humideso]] en la regiono venas ek [[nebulo]].
* [[Morto-Valo]] e [[Mojave]] en Usa.
* [[Dezerto Sonora|Sonora]] en Usa. Ol iras de la [[peninsulo di Kalifornia]] til norda [[Mexikia]].
* [[Dezerto Chihuahua|Chihuahua]] en nordala Mexikia, inter estal e westal [[Sierra Madre]].
* [[Atacama]], en [[Peru]] e norda [[Chili]]. Ol esas nebuloza dezerto kom Namib.
* [[Karakum]] en interna parto di [[Azia]] inter [[Amu Darya]] e [[Kaspia]].
* [[Dezerto Simpson]] en [[Australia]] esas maxim sika dezerto del mondo.

{{Geografiala formi}}

[[Kategorio:Biomi]]</text>
      <sha1>ayf4e6prajt4haib3w03oqcix9jlzfn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Republiko Chechenia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6197</id>
    <revision>
      <id>993395</id>
      <parentid>993288</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:01:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4291" xml:space="preserve">{{Provinci stati kantoni
| OficalaNomo     = Чеченская Республика&lt;br /&gt;Нохчийн Республика
| Flago           = Flag_of_the_Chechen_Republic.svg
| Blazono         = Coat of Arms of Chechnya (2020-).svg
| Mapo            = Map_of_Russia_-_Chechnya_(Crimea_disputed).svg
| Chefurbo        = [[Grozny]]
| MaximGrandaUrbo = 
| TipoSubdividuro = 
| Oficalalinguo   = [[Rusa linguo|Rusa]], [[Chechena linguo|Chechena]]
| Guberniestro    = Ramzan Kadirov
| Surfaco         = {{formatnum:17300}}
| Rango_surfaco   = 
| Surfaco_aquo    =
| Habitanti       = {{formatnum:1395678}}
| Rango_habitanti = 
| Yaro            = 2016
| Denseso di habitantaro = 
| Horo            = +3
| KLP             = 
| Internet        = chechnya.gov.ru
}}
'''Republiko Chechenia''' o '''Republiko Chechnia''' esas republiko qua apartenas a la [[federuro]] di [[Rusia]]. Ol jacas an la nordo di [[Kaukazo]] maxime sude de [[Europa]], e distas 62 km de [[Kaspia maro]].

Dum recenta yardeki, Checheni luktis por obtenar nedependo de Rusia.

'''Bazala fakti pri Chechenia.'''
== Historio ==
Chechenia ja habitesis plu kam {{formatnum:40000}} yari ante nun, segun probas restaji trovita proxim la lago Kezanoi. La populi qui vivis ibe dum [[Paleolitiko]], de 10.000 til 6.000 yari ante Kristo, praktikis [[agrokultivo]], developis [[irigaco]] ed edukis bestii.

De cirkume la yaro 900 til 1200 la rejio qua existis en la regiono dividesis en Alania e Nobela Alania. En 1239 la chef-urbo di Alania destruktesis. Pos la 15ma yarcento lua habitanti adoptis [[islamo]] kom religio.

En [[1858]] [[Rusa imperio]] anexis Chechenia. Ye la 21ma di decembro 1917, Chechenia, [[Ingushia]] e [[Dagestan]] deklaris nedependo de Rusia e kreis stato konocita kom &quot;Montoza Republiko dil Nordo di Kaukazo&quot;. En 1921, Rusi atakis ed okupis la lando, e pose absorbis ol che [[Sovietia]]. En [[1934]], l'Autonoma Republiko di [[Chechenia-Ingushia]] fondesas en [[Sovietia]].

En [[1944]] [[Yosif Stalin|Stalin]] exilis omna Checheni a [[Siberia]] e central [[Azia]]. Il imbutis ke la (tota) populo simpatiis la Germana nacional-socialisti dum la [[duesma mondomilito]]. En [[1957]] [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] permisis la Checheni retroirir a Chechenia.

=== En Rusia ===
* [[1991]] [[Sovietia]] krulas, e [[Dzhorar Dudayev]] proklamas Chechenia nedependanta.
* [[1994]]-[[1996]] L'unesma milito en Chechenia.
* [[1996]] Dudayev mortigesas, e [[Zelimhan Yandarbiyev]] sucedas ilu.
* [[1997]] [[Aslan Mashadov]] (pronuncez: mas-ha-dov) elektesas kom prezidanto.
* [[1999]] La duesma milito en Chechenia komencas.
* [[2000]] [[Ahmad Kadirov]] divenas la chefo di Chechenia.
* [[2003]] Ahmad Kadirov elektesas kom prezidanto per elekto organizita da [[Kreml]].
* [[2004]] Yandarbiyev e Kadirov mortigesas.

== Politiko ==

== Geografio ==
[[Arkivo:Map of Chechnya.svg|thumb|250px|Mapo di Chechenia.]]
Jacante an la nordo dil [[Kaukazo]], partale en estal [[Europa]], Chechenia cirkondesas da altra teritorii de Rusa federuro: Nord-Osetia ed [[Ingushia]] weste, Stavropol Krai norde, e [[Dagestan]] weste. Sude jacas [[Gruzia]]. Lua precipua rivero esas Terek, ed omna riveri dil teritorio enfluas Terek.

== Ekonomio ==
Dum l'[[interna milito]], Checheniana [[ekonomio]] krulis. Ta krulo produktis efekti en [[Ekonomio di Rusia|Rusian ekonomio]]: dum la [[yari 1990a]], granda nombro di fraudi en la financala sistemo Rusa exekutesis da Checheniana kriminal organizuri.

== Demografio ==
Segun [[demografiala kontado]] en [[2010]] Chechenia havis {{formatnum:1268989}} habitanti, di qui 95.5%, o {{formatnum:1206551}} personi esis Checheni.&lt;ref name=Kontado&gt;Федеральная служба государственной статистики (Federal State Statistics Service) (2011).[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm &quot;Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года (Information on the final results of the 2010 All-Russian Population Census)&quot;]&lt;/ref&gt;

== Kulturo ==
Ol konsideresas &quot;[[sultanio]] kun Rusa verniso&quot;.

== Referi ==
{{reflist}}

{{commons|Chechenya}}

{{Subdividuri di Rusia}}

[[Kategorio:Republiko Chechenia]]</text>
      <sha1>juwimsrurt1b8foungrsyd3m3d0ur45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ukraina</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6318</id>
    <revision>
      <id>993411</id>
      <parentid>992790</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:18:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14657" xml:space="preserve">{{Landi
|Nomo                    = Ukraina
|Lokala_nomo             = Україна
|Flago                   = Flag_of_Ukraine.svg
|Blazono                 = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
|Imajo_mapo              = Europe-Ukraine (disputed territory).svg
|Chefurbo                = [[Kiiv]]
|Habitanti_chefurbo      = {{formatnum:2660401}} ([[2005]])
|Precipua_urbo           = [[Kiiv]]
|Oficala_lingui          = [[Ukrainana linguo|Ukrainana]]
|Guvernerio              = [[Republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato  = Listo pri prezidanti di Ukraina
|Titulo_chefo_stato      = Prezidanto
|Chefo_di_stato          = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський)
|Nomo_listo_chefo_guverno= Listo pri chefministri di Ukraina
|Titulo_chefo_guverno    = Chefministro
|chefo_guverno           = [[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль)
|Surfaco                 = {{formatnum:562000}}&lt;ref name=Sen&gt;Noto: sen inkluzar [[Krimea]] e la regioni Donetsk e Lugansk.&lt;/ref&gt;
|Rango_surfaco           = 44
|Surfaco_aquo            = 7
|Habitanti               = {{formatnum:40500000}}&lt;ref name=Sen/&gt;
|Rango_habitanti         = 28
|Yaro                    = 2014
|Denseso di habitantaro  = 71
|Nomo_himno              = ''Shche ne vmerla Ukrayiny i slava i volya''
|Pekunio                 = [[Hryvnia]]
}}
'''Ukraina''' esas lando en estal [[Europa]], inter [[Rusia]] este e nord-este, [[Bielorusia]] nord-weste, [[Polonia]], [[Slovakia]] e [[Hungaria]] weste, [[Rumania]] e [[Moldova]] sud-weste, e la [[Nigra maro]] e la [[Maro di Azov]] sude ed este. Lua chef-urbo esas [[Kiiv]].

La nomo di la lando devenas de la vorto ''krajina'', qua en slava lingui povas havar du senci: «lando», o «frontierala teritorio». En moderna [[Ukrainana linguo]] країна (''kraína'') signifikas «lando».

== Historio ==
{{PA|Historio di Ukraina}}
La koloniigo homala en la teritorio di Ukraina komencis cirkume 4.500 yari aK, kande la [[Neolitiko|neolitika]] &quot;kulturo Cucuteni&quot; florifis en regiono inter la fluvio [[fluvio Dnieper|Dnieper]] e [[fluvio Dniester|Dniester]]. Dum la [[6ma yarcento aK]], [[Anciena Grekia|anciena Greki]] fondis kolonii en [[Nigra maro]], en regioni nun apartenanta ad Ukraina. Pose arivis [[Roman imperio|Romani]] e [[Bizancana Imperio|Bizancani]]. Dum la [[3ma yarcento]], Goti establisis su en la westo di nuna Ukraina.

Dum la [[7ma yarcento]] Bulgari okupis la regiono, e pose arivis Khazari, populo kun origino en Centrala [[Azia]]. Cirkum la yaro [[800]] Khazari adoptis [[judaismo]] kom religio.

[[Arkivo:Kievan Rus en.jpg|thumb|left|250px|Mapo dil ''rus'' di Kiiv dum la 11ma yarcento.]]
En [[882]] la regiono konquestesis dal Varangiani, populo kun [[vikingo|vikinga]] origino. Ta populo fondis la rejio nune konocata kom [[Kiiva Rusia]]. En la [[11ma yarcento]] Kiiva Rusia esis la maxim granda stato di central [[Europa]], e divenis konocita kom [[Rutenia]] (de ''rus''). La nomo &quot;Ukraina&quot; (qua signifikas &quot;nasko-lando&quot;) aparis unesmafoye dum la [[12ma yarcento]].

[[Mongolia]] atakis e spoliis Kiiv en [[1240]]. En [[1569]] granda parto di la teritorio divenis parto di la [[Polonia-Lituania|Komunitato Polona-Lituana]]. Kande Polona-Lituana teritorio dividesis en [[1772]], [[1793]] ed [[1795]] la westo di la regiono divenis kontrolita dal [[Austrian imperio]], e l'esto da [[Rusa imperio]]. Ukraina e Krimea federis kun Rusa imperio kontre [[Otoman imperio|Otomani]], e pos Rusi vinkar Otomani, lora carino [[Yekaterina la 2ma di Rusia]] komencis stimular l'enmigro di [[Germania|Germani]] ed altra Europani ad Ukraina, por okupar l'ex-Otomana teritorii.

Dum la [[19ma yarcento]] granda parto di Ukraina esis rurala regiono ignorita da Austria e Rusia. Kun la kresko di la urbanizuro e la kulturala tendenco vers nacionalismo, un grupo di intelektuali quale la poeto [[Taras Shevchenko]] e la teoriala politikisto [[Mykhailo Drahomanov]] komencis defensar la rinasko di la naciono.

[[Arkivo:Polish troops in Kiev.jpg|thumb|left|280px|Polona trupi en Kiiv, 1920.]]
Ukrani kombatis alonge la du flanki dum l'[[unesma mondomilito]]: 250 mil kombatis por [[Austria-Hungaria]], kontre ke 3.5 milioni kombatis por Rusa imperio. Proxim la fino di la milito, inter [[1917]] e [[1918]], diversa regioni di la nuna Ukraina deklaris su nedependanta, ed en [[1920]] [[Polonia|Polona]] trupi okupis [[Kiiv]] dum kurta periodo de la [[milito Polona-Sovietiana]]. Fine, en [[1921]], la tota teritorio divenis parto di [[Sovietia]], kom [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina]].

En 1986 eventis la maxim granda [[katastrofo di Chornobil|acidento che nukleara reaktoro de la historio, en l'elektriferio nukleara Chornobil]]. L'acidento produktis direte la morto di 31 personi e l'evakuo di 116 000 plusa homi, e lansis radioaktiva nubo qua extensis sur central-Europa. Pripyat, urbo lor havanta {{formatnum:49360}} habitanti, mustis evakuesar komplete, e divenis fantoma loko.

En 1990, lora nova Parlamento elektita di Ukraina deklaris la suvereneso di la regiono, qua nedependanteskis komplete de Sovietia ye la [[24ma di agosto]] [[1991]].

== Politiko ==
[[Arkivo:Володимир Зеленський, 2019 (1).jpg|thumb|left|250px|[[Volodymyr Zelensky]], la nuna prezidanto di Ukraina.]]
[[Arkivo:Polyakova House and Verkhovna Rada - Mykhaila Hrushevskoho Street, Pechersk Raion, Kiev. - Pechersk 937.jpg|thumb|280px|Edifico dil parlamento (''Verkhovna Rada''), dextre en l'imajo.]]
Ukraina esas [[parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]], ed elektesas dal populo por 5-yara periodo. La prezidanto indikas la [[chefministro]], qua mustas aprobesar dal [[parlamento]].

La Parlamento (''Verkhovna Rada'') havas unika chambro kun 450 membri, qui elektesas dal populo por 4-yara periodo. La parlamento kreas la legifado, ratifikas internaciona konvencioni, ed aprobas la budjeto. Nuna [[konstituco]] di la lando aprobesis ye la [[28ma di junio]] [[1996]].

Quankam legala sistemo di Ukraina havas kom regulo la nedependo di povi, existas poka separo inter lua [[judiciala povo]] e l'altra povi. Judiciisti povas sufrar presi de politikala ed aferala interesi.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://books.google.com/books?id=no8DVsJg-c8C&amp;pg=PA10&amp;dq=judicial+Ukraine&amp;hl=nl&amp;ei=TP9jTZWYA8WcOpuE2K0N&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=8&amp;ved=0CEYQ6AEwBzg8#v=onepage&amp;q=judicial%20Ukraine&amp;f=false |title=The Ukraine Competitiveness Report 2008| author = Margareta Drzeniek Hanouz e Thierry Geiger|publisher= World Economic Forum|year= 2008|isbn= 978-92-95044-05-0| page=50}}&lt;/ref&gt; Judiciala sistemo di Ukraina judikesas kom larje [[korupto|korupta]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.kyivpost.com/news/politics/detail/72013/ |title=Battle looming over new law on judiciary and judge status|publisher = Kyiv Post|date=4ma di julio 2010}}&lt;/ref&gt;

== Geografio ==
[[Arkivo:Jasiňa,_cesta_k_obci.jpg|250px|thumb|Forestala peizajo en [[Rutenia]].]]
[[Arkivo:Flag colors.jpg|thumb|250px|left|Tipala peizajo en la stepi di Ukraina.]]
Kun {{formatnum:623638}} km² Ukraina esas la duesma maxim granda lando di [[Europa]], dop l'Europana teritorio di [[Rusia]]. Ol esas la 44ma maxim granda lando del mondo. Granda parto di lua tereni esas basa, e kovresas per fertila [[stepo|stepi]]. Sude de la lando, [[Danubio]] formacas naturala frontiero kun [[Rumania]]. Lua precipua fluvio esas [[fluvio Dniepr|Dniepr]].

L'unika montaro di la lando esas [[Karpati]], e la monto Hora Hoverla, kun {{formatnum:2601}} metri di [[altitudo]] esas lua maxim alta punto.

La [[klimato]] di la lando esas larje [[kontinentala klimato|kontinentala]], e [[Mediteraneala klimato|Mediteraneala]] en la suda litoro di [[Krimea]], proxim l'urbo [[Odessa]]. La mezavalora [[temperaturo|temperaturi]] dum vintro varias de -8[[Celsius|°C]] til 2°C, ed esas plu kolda litorofore. Dum [[somero]] la temperaturi varias de 5.5°C til 7°C litorofore, til 11-13°C sude de la lando.

== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Ukraina}}

== Demografio ==
[[Arkivo:Населення_України_(1950-2012).svg|thumb|250px|Habitantaro di Ukraina, de 1950 til 2012.]]
Segun la [[demografiala kontado]] di [[2001]] Ukrainani esas 77.8% de la habitantaro dum ke [[Rusia|Rusi]] esas 17.3%. La maxim granda urbo esas la chef-urbo, [[Kiiv]], kun plu kam 2 milioni habitanti. Altra importanta urbo esas [[Harkiv]] (1.461.000 habitanti en [[2007]]). Cirkume 67.2% de la habitantaro habitas urbi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html |title=Ukraine - Statistics |accessdate=7ma di januaro 2008|language={{en}} |work= UNICEF}}&lt;/ref&gt; Depos la yari 1990a la habitantaro duris diminutar pro la nombro di naski esar min granda kam la nombro di morti. Dum recenta yari, la mezvalora procento di naski kreskis poke, e divenis simila ad altra Europana landi.

[[Arkivo:P1510026-1.JPG|thumb|250px|left|Katedralo di Santa Sofia, en [[Kiiv]].]]
La dominacanta [[religio]] en Ukraina esas l'[[ortodoxa kristanismo]], qua dividesas en tri organi: L'Ortodoxa Eklezio di Ukraina kun patriarko en [[Kiiv]], l'Ortodoxa Eklezio kun patriarko en [[Moskva]], e l'autonoma ortodoxa eklezio di Ukraina.&lt;ref name=derzhkomrelig/&gt; La duesma maxim granda eklezio en nombro di fideli esas la Greko-katolika eklezio di Ukraina, qua agnoskas la [[papo]] kom chefo. [[Protestantismo|Protestanti]] esas 2.19% de la habitantaro, 500.000 personi esas Mohamedani, e la [[judo|judi]] esis 103.600 personi segun la kontado di 2001.

En 2006 on kalkulis ke cirkume 11.1% de la habitantaro havis nula religio.&lt;ref name = Razumkov&gt;{{cite web| url= http://razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=300|title=uk:Опитування: Віруючим якої церкви, конфесії Ви себе вважаєте? (&quot;Quale esas tua religio?&quot; Sociologiala inquesto pri religiala kredo en Ukraina)|language = {{uk}}| publisher = Razumkov Centre |year= 2006 |accessdate= 26ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;

Dum la [[yari 1930a]] e pos la [[duesma mondomilito]] eventis epizodi di [[famino]] qui koaktis multa Ukrainani ekmigrar. En [[2006]] on kalkulis ke cirkume 1.2 milion [[Kanada]]ni havis Ukrainan acendenti, la 3ma maxim granda komunitato di Ukrainani del mondo, dop Ukraina ipsa, e [[Rusia]]. Ank existas komunitati di Ukrainan ekmigranti en [[Usa]], [[Australia]], [[Brazilia]] ed [[Arjentinia]].

{{10 maxim grand urbi
|regiono = Ukraina
|dato = 2001
|nomo1 = Kiiv
|hab1 = 2611327
|nomo2 = Harkiv
|hab2 = 1470902
|nomo3 = Dnipro
|hab3 = 1065008
|nomo4 = Odessa
|hab4 = 1029049
|nomo5 = Donetsk
|hab5 = 1016194
|nomo6 = Zaporizhia
|hab6 = 815256
|nomo7 = Lviv
|hab7 = 732818
|nomo8 = Kryvyi Rih
|hab8 = 668980
|nomo9 = Mykolaiv
|hab9 = 514136
|nomo10 = Mariupol
|hab10 = 492176
|imajo1 = Kiew Zentrum.jpg
|imajo2 = Kharkov Freedom Square.jpg
|fonto = Demografiala kontado di 2001 en Ukraina.&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/total_population1/structure_population/ 2001 |title = Ukrainan census, Population Structure|language = {{uk}}}}&lt;/ref&gt;
}}

== Kulturo ==
[[Arkivo:St. Michael's Catheral view.JPG|thumb|250px|Katedralo di Santa Mihail, exemplo pri Ukrainan arkitekturo religiala.]]
La [[kulturo]] di Ukraina havas granda influo de [[kristanismo]], qua esas la dominacanta religio di la lando.&lt;ref name=derzhkomrelig&gt;{{cite web |url= http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |title= Про стан і тенденції розвитку релігійної ситуаціїта державно-церковних відносин в Україні|accesdate= 6ma di oktobro 2009 |year= 2003|publisher= Derzhkom Relig.gov.ua|language= {{uk}}|archiveurl = http://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |archivedate= Decembro 2004}}&lt;/ref&gt; Lua kulturo anke recevis influi de lua vicina landi en lua [[arkitekturo]], [[muziko]] ed [[arto]].

[[Arkivo:Denkmal Oktoberrevolution Kiew.png|thumb|250px|left|Hotelo Moskva (nun, &quot;Hotelo Ukraina&quot;) en [[Kiiv]], kun monumento pri la Revoluciono di Oktobro en lua fronto, 1977.]]
L'epoko dil [[komunismo]] en Sovietia havis granda influo en l'arto ed en l'arkitekturo,&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.britannica.com/eb/article-30078/Ukraine |title=Ukraine - Interwar Soviet|accessdate=5ma di oktobro 2009 |date= 2009|publisher= Encyclopædia Britannica |language= {{en}}}}&lt;/ref&gt; quale on povas vidar en l'edifico dil Hotelo &quot;Ukraina&quot; (ante, &quot;hotelo Moskva&quot;) en [[Kiiv]]. En [[1932]] [[Yosif Stalin]] probis aplikar la politiko di &quot;socialista realismo&quot; en l'arto, tra la &quot;dekreto pri la rikonstrukturo di la arto e di la literaturo&quot;, qua restriktis la kreado dil artisti. Kun la &quot;[[glasnost]]&quot; dum la [[yari 1980a]], l'artisti e skriptisti itere esis libera por krear.

[[Arkivo:RussianUseEn.PNG|thumb|250px|Linguala mapo di Ukraina. Verde (klara ed obskura), la regioni ube Rusa parolesas da la majoritato de la habitanti.]]
Segun la konstituco, l'oficala idiomo di Ukraina esas l'[[Ukrainana linguo|Ukrainana]]. [[Rusa linguo]], qua esis fakte &quot;l'oficala linguo&quot; di [[Sovietia]] esas la duesma maxim parolata linguo. Segun la kontado di 2001, 67,5% deklaris esar l'Ukrainana sua matrala linguo, dum ke 29,6% deklaris esar la Rusa.&lt;ref&gt;{{cite web |title= Linguistic composition of the population|accessdate=5ma di oktobro 2009 |author= Comité de Estadísticas Estatales de Ucrania |publisher= Ukr Census.gov.ua|url=http://web.archive.org/web/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/language/|language={{en}}|date= 2004}}&lt;/ref&gt;.

La [[literaturo]] di Ukraina komencis dum la [[11ma yarcento]], pos la Kristanigo di [[Kieva Rus]]. Dum ta epoko, la libri esis precipue religiala, skribita en l'Anciena Slava linguo. La literaturo en Ukrainana komencis developesar pos la [[14ma yarcento]] e kreskis pos la 16ma yarcento, pos l'invento dil imprimuro. Dum la [[19ma yarcento]] ante l'interdikto dil uzo di la linguo, un ek la precipua poeti di la lando esis [[Taras Shevchenko]].

La tradicionala [[folkloro|folklorala]] [[muziko]] di Ukraina mixas Slava e Kristana influi. Dum la [[19ma yarcento|19ma]] e [[20ma yarcento|20ma]] yarcenti, la precipua klasika e nacionalista kompozisti naskinta en Ukraina esis [[Mykola Lysenko]], [[Mykola Leontovych]], [[Kyrylo Stetsenko]] ed [[Yakiv Stepovy]]. De la [[yari 1970a]] til nun, la kompozisti e muzikisti di Ukraina recevis influi de [[rock]], [[pop]] ed altra muzikala stili dil Ocidento. Volodymyr Ivasyuk, [[Sofia Rotaru]] e Nazariy Yaremchuk esis la pioniri, dum la yari 1970a. Nun, la kantistini [[Ani Lorak]], [[Ruslana]], [[Svetlana Loboda]], [[Natalka Karpa]], e la bando [[Okean Elzy]] sucesis en Europa.

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Ukraina| ]]</text>
      <sha1>411pjopsf1pyvass8fbjb7ee3lghrdj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993426</id>
      <parentid>993411</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:35:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14657" xml:space="preserve">{{Landi
|Nomo                    = Ukraina
|Lokala_nomo             = Україна
|Flago                   = Flag_of_Ukraine.svg
|Blazono                 = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
|Imajo_mapo              = Europe-Ukraine (disputed territory).svg
|Chefurbo                = [[Kiiv]]
|Habitanti_chefurbo      = {{formatnum:2660401}} ([[2005]])
|Precipua_urbo           = [[Kiiv]]
|Oficala_lingui          = [[Ukrainana linguo|Ukrainana]]
|Guvernerio              = [[Republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato  = Listo pri prezidanti di Ukraina
|Titulo_chefo_stato      = Prezidanto
|Chefo_di_stato          = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський)
|Nomo_listo_chefo_guverno= Listo pri chefministri di Ukraina
|Titulo_chefo_guverno    = Chefministro
|chefo_guverno           = [[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль)
|Surfaco                 = {{formatnum:562000}}&lt;ref name=Sen&gt;Noto: sen inkluzar [[Krimea]] e la regioni Donetsk e Lugansk.&lt;/ref&gt;
|Rango_surfaco           = 44
|Surfaco_aquo            = 7
|Habitanti               = {{formatnum:40500000}}&lt;ref name=Sen/&gt;
|Rango_habitanti         = 28
|Yaro                    = 2014
|Denseso di habitantaro  = 71
|Nomo_himno              = ''Shche ne vmerla Ukrayiny i slava i volya''
|Pekunio                 = [[Hryvnia]]
}}
'''Ukraina''' esas lando en estal [[Europa]], inter [[Rusia]] este e nord-este, [[Bielorusia]] nord-weste, [[Polonia]], [[Slovakia]] e [[Hungaria]] weste, [[Rumania]] e [[Moldova]] sud-weste, e la [[Nigra maro]] e la [[Maro di Azov]] sude ed este. Lua chef-urbo esas [[Kiiv]].

La nomo di la lando devenas de la vorto ''krajina'', qua en slava lingui povas havar du senci: «lando», o «frontierala teritorio». En moderna [[Ukrainana linguo]] країна (''kraína'') signifikas «lando».

== Historio ==
{{PA|Historio di Ukraina}}
La koloniigo homala en la teritorio di Ukraina komencis cirkume 4.500 yari aK, kande la [[Neolitiko|neolitika]] &quot;kulturo Cucuteni&quot; florifis en regiono inter la fluvio [[fluvio Dnieper|Dnieper]] e [[fluvio Dniester|Dniester]]. Dum la [[6ma yarcento aK]], [[Anciena Grekia|anciena Greki]] fondis kolonii en [[Nigra maro]], en regioni nun apartenanta ad Ukraina. Pose arivis [[Roman imperio|Romani]] e [[Bizancana Imperio|Bizancani]]. Dum la [[3ma yarcento]], Goti establisis su en la westo di nuna Ukraina.

Dum la [[7ma yarcento]] Bulgari okupis la regiono, e pose arivis Khazari, populo kun origino en Centrala [[Azia]]. Cirkum la yaro [[800]] Khazari adoptis [[judaismo]] kom religio.

[[Arkivo:Kievan Rus en.jpg|thumb|left|250px|Mapo dil ''rus'' di Kiiv dum la 11ma yarcento.]]
En [[882]] la regiono konquestesis dal Varangiani, populo kun [[vikingo|vikinga]] origino. Ta populo fondis la rejio nune konocata kom [[Kiiva Rusia]]. En la [[11ma yarcento]] Kiiva Rusia esis la maxim granda stato di central [[Europa]], e divenis konocita kom [[Rutenia]] (de ''rus''). La nomo &quot;Ukraina&quot; (qua signifikas &quot;nasko-lando&quot;) aparis unesmafoye dum la [[12ma yarcento]].

[[Mongolia]] atakis e spoliis Kiiv en [[1240]]. En [[1569]] granda parto di la teritorio divenis parto di la [[Polonia-Lituania|Komunitato Polona-Lituana]]. Kande Polona-Lituana teritorio dividesis en [[1772]], [[1793]] ed [[1795]] la westo di la regiono divenis kontrolita dal [[Austrian imperio]], e l'esto da [[Rusa imperio]]. Ukraina e Krimea federis kun Rusa imperio kontre [[Otoman imperio|Otomani]], e pos Rusi vinkar Otomani, lora carino [[Yekaterina la 2ma di Rusia]] komencis stimular l'enmigro di [[Germania|Germani]] ed altra Europani ad Ukraina, por okupar l'ex-Otomana teritorii.

Dum la [[19ma yarcento]] granda parto di Ukraina esis rurala regiono ignorita da Austria e Rusia. Kun la kresko di la urbanizuro e la kulturala tendenco vers nacionalismo, un grupo di intelektuali quale la poeto [[Taras Shevchenko]] e la teoriala politikisto [[Mykhailo Drahomanov]] komencis defensar la rinasko di la naciono.

[[Arkivo:Polish troops in Kiev.jpg|thumb|left|280px|Polona trupi en Kiiv, 1920.]]
Ukrani kombatis alonge la du flanki dum l'[[unesma mondomilito]]: 250 mil kombatis por [[Austria-Hungaria]], kontre ke 3.5 milioni kombatis por Rusa imperio. Proxim la fino di la milito, inter [[1917]] e [[1918]], diversa regioni di la nuna Ukraina deklaris su nedependanta, ed en [[1920]] [[Polonia|Polona]] trupi okupis [[Kiiv]] dum kurta periodo de la [[milito Polona-Sovietiana]]. Fine, en [[1921]], la tota teritorio divenis parto di [[Sovietia]], kom [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina]].

En 1986 eventis la maxim granda [[katastrofo di Chornobil|acidento che nukleara reaktoro de la historio, en l'elektriferio nukleara Chornobil]]. L'acidento produktis direte la morto di 31 personi e l'evakuo di 116 000 plusa homi, e lansis radioaktiva nubo qua extensis sur central-Europa. Pripyat, urbo lor havanta {{formatnum:49360}} habitanti, mustis evakuesar komplete, e divenis fantoma loko.

En 1990, lora nova Parlamento elektita di Ukraina deklaris la suvereneso di la regiono, qua nedependanteskis komplete de Sovietia ye la [[24ma di agosto]] [[1991]].

== Politiko ==
[[Arkivo:Володимир Зеленський, 2019 (1).jpg|thumb|left|250px|[[Volodymyr Zelensky]], la nuna prezidanto di Ukraina.]]
[[Arkivo:Polyakova House and Verkhovna Rada - Mykhaila Hrushevskoho Street, Pechersk Raion, Kiev. - Pechersk 937.jpg|thumb|280px|Edifico dil parlamento (''Verkhovna Rada''), dextre en l'imajo.]]
Ukraina esas [[parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]], ed elektesas dal populo por 5-yara periodo. La prezidanto indikas la [[chefministro]], qua mustas aprobesar dal [[parlamento]].

La Parlamento (''Verkhovna Rada'') havas unika chambro kun 450 membri, qui elektesas dal populo por 4-yara periodo. La parlamento kreas la legifado, ratifikas internaciona konvencioni, ed aprobas la budjeto. Nuna [[konstituco]] di la lando aprobesis ye la [[28ma di junio]] [[1996]].

Quankam legala sistemo di Ukraina havas kom regulo la nedependo di povi, existas poka separo inter lua [[judiciala povo]] e l'altra povi. Judiciisti povas sufrar presi de politikala ed aferala interesi.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://books.google.com/books?id=no8DVsJg-c8C&amp;pg=PA10&amp;dq=judicial+Ukraine&amp;hl=nl&amp;ei=TP9jTZWYA8WcOpuE2K0N&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=8&amp;ved=0CEYQ6AEwBzg8#v=onepage&amp;q=judicial%20Ukraine&amp;f=false |title=The Ukraine Competitiveness Report 2008| author = Margareta Drzeniek Hanouz e Thierry Geiger|publisher= World Economic Forum|year= 2008|isbn= 978-92-95044-05-0| page=50}}&lt;/ref&gt; Judiciala sistemo di Ukraina judikesas kom larje [[korupto|korupta]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.kyivpost.com/news/politics/detail/72013/ |title=Battle looming over new law on judiciary and judge status|publisher = Kyiv Post|date=4ma di julio 2010}}&lt;/ref&gt;

== Geografio ==
[[Arkivo:Jasiňa,_cesta_k_obci.jpg|250px|thumb|Forestala peizajo en [[Rutenia]].]]
[[Arkivo:Flag colors.jpg|thumb|250px|left|Tipala peizajo en la stepi di Ukraina.]]
Kun {{formatnum:623638}} km² Ukraina esas la duesma maxim granda lando di [[Europa]], dop l'Europana teritorio di [[Rusia]]. Ol esas la 44ma maxim granda lando del mondo. Granda parto di lua tereni esas basa, e kovresas per fertila [[stepo|stepi]]. Sude de la lando, [[Danubio]] formacas naturala frontiero kun [[Rumania]]. Lua precipua fluvio esas [[fluvio Dniepr|Dniepr]].

L'unika montaro di la lando esas [[Karpati]], e la monto Hora Hoverla, kun {{formatnum:2601}} metri di [[altitudo]] esas lua maxim alta punto.

La [[klimato]] di la lando esas larje [[kontinentala klimato|kontinentala]], e [[Mediteraneala klimato|Mediteraneala]] en la suda litoro di [[Krimea]], proxim l'urbo [[Odessa]]. La mezavalora [[temperaturo|temperaturi]] dum vintro varias de -8[[Celsius|°C]] til 2°C, ed esas plu kolda litorofore. Dum [[somero]] la temperaturi varias de 5.5°C til 7°C litorofore, til 11-13°C sude de la lando.

== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Ukraina}}

== Demografio ==
[[Arkivo:Населення_України_(1950-2012).svg|thumb|250px|Habitantaro di Ukraina, de 1950 til 2012.]]
Segun la [[demografiala kontado]] di [[2001]] Ukrainani esas 77.8% de la habitantaro dum ke [[Rusia|Rusi]] esas 17.3%. La maxim granda urbo esas la chef-urbo, [[Kiiv]], kun plu kam 2 milioni habitanti. Altra importanta urbo esas [[Harkiv]] (1.461.000 habitanti en [[2007]]). Cirkume 67.2% de la habitantaro habitas urbi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html |title=Ukraine - Statistics |accessdate=7ma di januaro 2008|language={{en}} |work= UNICEF}}&lt;/ref&gt; Depos la yari 1990a la habitantaro duris diminutar pro la nombro di naski esar min granda kam la nombro di morti. Dum recenta yari, la mezvalora procento di naski kreskis poke, e divenis simila ad altra Europana landi.

[[Arkivo:P1510026-1.JPG|thumb|250px|left|Katedralo di Santa Sofia, en [[Kiiv]].]]
La dominacanta [[religio]] en Ukraina esas l'[[ortodoxa kristanismo]], qua dividesas en tri organi: L'Ortodoxa Eklezio di Ukraina kun patriarko en [[Kiiv]], l'Ortodoxa Eklezio kun patriarko en [[Moskva]], e l'autonoma ortodoxa eklezio di Ukraina.&lt;ref name=derzhkomrelig/&gt; La duesma maxim granda eklezio en nombro di fideli esas la Greko-katolika eklezio di Ukraina, qua agnoskas la [[papo]] kom chefo. [[Protestantismo|Protestanti]] esas 2.19% de la habitantaro, 500.000 personi esas Mohamedani, e la [[judo|judi]] esis 103.600 personi segun la kontado di 2001.

En 2006 on kalkulis ke cirkume 11.1% de la habitantaro havis nula religio.&lt;ref name = Razumkov&gt;{{cite web| url= http://razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=300|title=uk:Опитування: Віруючим якої церкви, конфесії Ви себе вважаєте? (&quot;Quale esas tua religio?&quot; Sociologiala inquesto pri religiala kredo en Ukraina)|language = {{uk}}| publisher = Razumkov Centre |year= 2006 |accessdate= 26ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;

Dum la [[yari 1930a]] e pos la [[duesma mondomilito]] eventis epizodi di [[famino]] qui koaktis multa Ukrainani ekmigrar. En [[2006]] on kalkulis ke cirkume 1.2 milion [[Kanada]]ni havis Ukrainan acendenti, la 3ma maxim granda komunitato di Ukrainani del mondo, dop Ukraina ipsa, e [[Rusia]]. Ank existas komunitati di Ukrainan ekmigranti en [[Usa]], [[Australia]], [[Brazilia]] ed [[Arjentinia]].

{{10 maxim grand urbi
|regiono = Ukraina
|dato = 2001
|nomo1 = Kiiv
|hab1 = 2611327
|nomo2 = Harkiv
|hab2 = 1470902
|nomo3 = Dnipro
|hab3 = 1065008
|nomo4 = Odessa
|hab4 = 1029049
|nomo5 = Donetsk
|hab5 = 1016194
|nomo6 = Zaporizhia
|hab6 = 815256
|nomo7 = Lviv
|hab7 = 732818
|nomo8 = Krivii Rih
|hab8 = 668980
|nomo9 = Mykolaiv
|hab9 = 514136
|nomo10 = Mariupol
|hab10 = 492176
|imajo1 = Kiew Zentrum.jpg
|imajo2 = Kharkov Freedom Square.jpg
|fonto = Demografiala kontado di 2001 en Ukraina.&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/total_population1/structure_population/ 2001 |title = Ukrainan census, Population Structure|language = {{uk}}}}&lt;/ref&gt;
}}

== Kulturo ==
[[Arkivo:St. Michael's Catheral view.JPG|thumb|250px|Katedralo di Santa Mihail, exemplo pri Ukrainan arkitekturo religiala.]]
La [[kulturo]] di Ukraina havas granda influo de [[kristanismo]], qua esas la dominacanta religio di la lando.&lt;ref name=derzhkomrelig&gt;{{cite web |url= http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |title= Про стан і тенденції розвитку релігійної ситуаціїта державно-церковних відносин в Україні|accesdate= 6ma di oktobro 2009 |year= 2003|publisher= Derzhkom Relig.gov.ua|language= {{uk}}|archiveurl = http://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |archivedate= Decembro 2004}}&lt;/ref&gt; Lua kulturo anke recevis influi de lua vicina landi en lua [[arkitekturo]], [[muziko]] ed [[arto]].

[[Arkivo:Denkmal Oktoberrevolution Kiew.png|thumb|250px|left|Hotelo Moskva (nun, &quot;Hotelo Ukraina&quot;) en [[Kiiv]], kun monumento pri la Revoluciono di Oktobro en lua fronto, 1977.]]
L'epoko dil [[komunismo]] en Sovietia havis granda influo en l'arto ed en l'arkitekturo,&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.britannica.com/eb/article-30078/Ukraine |title=Ukraine - Interwar Soviet|accessdate=5ma di oktobro 2009 |date= 2009|publisher= Encyclopædia Britannica |language= {{en}}}}&lt;/ref&gt; quale on povas vidar en l'edifico dil Hotelo &quot;Ukraina&quot; (ante, &quot;hotelo Moskva&quot;) en [[Kiiv]]. En [[1932]] [[Yosif Stalin]] probis aplikar la politiko di &quot;socialista realismo&quot; en l'arto, tra la &quot;dekreto pri la rikonstrukturo di la arto e di la literaturo&quot;, qua restriktis la kreado dil artisti. Kun la &quot;[[glasnost]]&quot; dum la [[yari 1980a]], l'artisti e skriptisti itere esis libera por krear.

[[Arkivo:RussianUseEn.PNG|thumb|250px|Linguala mapo di Ukraina. Verde (klara ed obskura), la regioni ube Rusa parolesas da la majoritato de la habitanti.]]
Segun la konstituco, l'oficala idiomo di Ukraina esas l'[[Ukrainana linguo|Ukrainana]]. [[Rusa linguo]], qua esis fakte &quot;l'oficala linguo&quot; di [[Sovietia]] esas la duesma maxim parolata linguo. Segun la kontado di 2001, 67,5% deklaris esar l'Ukrainana sua matrala linguo, dum ke 29,6% deklaris esar la Rusa.&lt;ref&gt;{{cite web |title= Linguistic composition of the population|accessdate=5ma di oktobro 2009 |author= Comité de Estadísticas Estatales de Ucrania |publisher= Ukr Census.gov.ua|url=http://web.archive.org/web/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/language/|language={{en}}|date= 2004}}&lt;/ref&gt;.

La [[literaturo]] di Ukraina komencis dum la [[11ma yarcento]], pos la Kristanigo di [[Kieva Rus]]. Dum ta epoko, la libri esis precipue religiala, skribita en l'Anciena Slava linguo. La literaturo en Ukrainana komencis developesar pos la [[14ma yarcento]] e kreskis pos la 16ma yarcento, pos l'invento dil imprimuro. Dum la [[19ma yarcento]] ante l'interdikto dil uzo di la linguo, un ek la precipua poeti di la lando esis [[Taras Shevchenko]].

La tradicionala [[folkloro|folklorala]] [[muziko]] di Ukraina mixas Slava e Kristana influi. Dum la [[19ma yarcento|19ma]] e [[20ma yarcento|20ma]] yarcenti, la precipua klasika e nacionalista kompozisti naskinta en Ukraina esis [[Mykola Lysenko]], [[Mykola Leontovych]], [[Kyrylo Stetsenko]] ed [[Yakiv Stepovy]]. De la [[yari 1970a]] til nun, la kompozisti e muzikisti di Ukraina recevis influi de [[rock]], [[pop]] ed altra muzikala stili dil Ocidento. Volodymyr Ivasyuk, [[Sofia Rotaru]] e Nazariy Yaremchuk esis la pioniri, dum la yari 1970a. Nun, la kantistini [[Ani Lorak]], [[Ruslana]], [[Svetlana Loboda]], [[Natalka Karpa]], e la bando [[Okean Elzy]] sucesis en Europa.

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Ukraina| ]]</text>
      <sha1>jfmm1k9lyyfvn8pzeasltunh8hdtvmm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993436</id>
      <parentid>993426</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14655" xml:space="preserve">{{Landi
|Nomo                    = Ukraina
|Lokala_nomo             = Україна
|Flago                   = Flag_of_Ukraine.svg
|Blazono                 = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
|Imajo_mapo              = Europe-Ukraine (disputed territory).svg
|Chefurbo                = [[Kiiv]]
|Habitanti_chefurbo      = {{formatnum:2660401}} ([[2005]])
|Precipua_urbo           = [[Kiiv]]
|Oficala_lingui          = [[Ukrainana linguo|Ukrainana]]
|Guvernerio              = [[Republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato  = Listo pri prezidanti di Ukraina
|Titulo_chefo_stato      = Prezidanto
|Chefo_di_stato          = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський)
|Nomo_listo_chefo_guverno= Listo pri chefministri di Ukraina
|Titulo_chefo_guverno    = Chefministro
|chefo_guverno           = [[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль)
|Surfaco                 = {{formatnum:562000}}&lt;ref name=Sen&gt;Noto: sen inkluzar [[Krimea]] e la regioni Doneck e Lugansk.&lt;/ref&gt;
|Rango_surfaco           = 44
|Surfaco_aquo            = 7
|Habitanti               = {{formatnum:40500000}}&lt;ref name=Sen/&gt;
|Rango_habitanti         = 28
|Yaro                    = 2014
|Denseso di habitantaro  = 71
|Nomo_himno              = ''Shche ne vmerla Ukrayiny i slava i volya''
|Pekunio                 = [[Hryvnia]]
}}
'''Ukraina''' esas lando en estal [[Europa]], inter [[Rusia]] este e nord-este, [[Bielorusia]] nord-weste, [[Polonia]], [[Slovakia]] e [[Hungaria]] weste, [[Rumania]] e [[Moldova]] sud-weste, e la [[Nigra maro]] e la [[Maro di Azov]] sude ed este. Lua chef-urbo esas [[Kiiv]].

La nomo di la lando devenas de la vorto ''krajina'', qua en slava lingui povas havar du senci: «lando», o «frontierala teritorio». En moderna [[Ukrainana linguo]] країна (''kraína'') signifikas «lando».

== Historio ==
{{PA|Historio di Ukraina}}
La koloniigo homala en la teritorio di Ukraina komencis cirkume 4.500 yari aK, kande la [[Neolitiko|neolitika]] &quot;kulturo Cucuteni&quot; florifis en regiono inter la fluvio [[fluvio Dnieper|Dnieper]] e [[fluvio Dniester|Dniester]]. Dum la [[6ma yarcento aK]], [[Anciena Grekia|anciena Greki]] fondis kolonii en [[Nigra maro]], en regioni nun apartenanta ad Ukraina. Pose arivis [[Roman imperio|Romani]] e [[Bizancana Imperio|Bizancani]]. Dum la [[3ma yarcento]], Goti establisis su en la westo di nuna Ukraina.

Dum la [[7ma yarcento]] Bulgari okupis la regiono, e pose arivis Khazari, populo kun origino en Centrala [[Azia]]. Cirkum la yaro [[800]] Khazari adoptis [[judaismo]] kom religio.

[[Arkivo:Kievan Rus en.jpg|thumb|left|250px|Mapo dil ''rus'' di Kiiv dum la 11ma yarcento.]]
En [[882]] la regiono konquestesis dal Varangiani, populo kun [[vikingo|vikinga]] origino. Ta populo fondis la rejio nune konocata kom [[Kiiva Rusia]]. En la [[11ma yarcento]] Kiiva Rusia esis la maxim granda stato di central [[Europa]], e divenis konocita kom [[Rutenia]] (de ''rus''). La nomo &quot;Ukraina&quot; (qua signifikas &quot;nasko-lando&quot;) aparis unesmafoye dum la [[12ma yarcento]].

[[Mongolia]] atakis e spoliis Kiiv en [[1240]]. En [[1569]] granda parto di la teritorio divenis parto di la [[Polonia-Lituania|Komunitato Polona-Lituana]]. Kande Polona-Lituana teritorio dividesis en [[1772]], [[1793]] ed [[1795]] la westo di la regiono divenis kontrolita dal [[Austrian imperio]], e l'esto da [[Rusa imperio]]. Ukraina e Krimea federis kun Rusa imperio kontre [[Otoman imperio|Otomani]], e pos Rusi vinkar Otomani, lora carino [[Yekaterina la 2ma di Rusia]] komencis stimular l'enmigro di [[Germania|Germani]] ed altra Europani ad Ukraina, por okupar l'ex-Otomana teritorii.

Dum la [[19ma yarcento]] granda parto di Ukraina esis rurala regiono ignorita da Austria e Rusia. Kun la kresko di la urbanizuro e la kulturala tendenco vers nacionalismo, un grupo di intelektuali quale la poeto [[Taras Shevchenko]] e la teoriala politikisto [[Mykhailo Drahomanov]] komencis defensar la rinasko di la naciono.

[[Arkivo:Polish troops in Kiev.jpg|thumb|left|280px|Polona trupi en Kiiv, 1920.]]
Ukrani kombatis alonge la du flanki dum l'[[unesma mondomilito]]: 250 mil kombatis por [[Austria-Hungaria]], kontre ke 3.5 milioni kombatis por Rusa imperio. Proxim la fino di la milito, inter [[1917]] e [[1918]], diversa regioni di la nuna Ukraina deklaris su nedependanta, ed en [[1920]] [[Polonia|Polona]] trupi okupis [[Kiiv]] dum kurta periodo de la [[milito Polona-Sovietiana]]. Fine, en [[1921]], la tota teritorio divenis parto di [[Sovietia]], kom [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina]].

En 1986 eventis la maxim granda [[katastrofo di Chornobil|acidento che nukleara reaktoro de la historio, en l'elektriferio nukleara Chornobil]]. L'acidento produktis direte la morto di 31 personi e l'evakuo di 116 000 plusa homi, e lansis radioaktiva nubo qua extensis sur central-Europa. Pripyat, urbo lor havanta {{formatnum:49360}} habitanti, mustis evakuesar komplete, e divenis fantoma loko.

En 1990, lora nova Parlamento elektita di Ukraina deklaris la suvereneso di la regiono, qua nedependanteskis komplete de Sovietia ye la [[24ma di agosto]] [[1991]].

== Politiko ==
[[Arkivo:Володимир Зеленський, 2019 (1).jpg|thumb|left|250px|[[Volodymyr Zelensky]], la nuna prezidanto di Ukraina.]]
[[Arkivo:Polyakova House and Verkhovna Rada - Mykhaila Hrushevskoho Street, Pechersk Raion, Kiev. - Pechersk 937.jpg|thumb|280px|Edifico dil parlamento (''Verkhovna Rada''), dextre en l'imajo.]]
Ukraina esas [[parlamento|parlamentala]] [[republiko]]. La prezidanto esas la [[chefo di stato]], ed elektesas dal populo por 5-yara periodo. La prezidanto indikas la [[chefministro]], qua mustas aprobesar dal [[parlamento]].

La Parlamento (''Verkhovna Rada'') havas unika chambro kun 450 membri, qui elektesas dal populo por 4-yara periodo. La parlamento kreas la legifado, ratifikas internaciona konvencioni, ed aprobas la budjeto. Nuna [[konstituco]] di la lando aprobesis ye la [[28ma di junio]] [[1996]].

Quankam legala sistemo di Ukraina havas kom regulo la nedependo di povi, existas poka separo inter lua [[judiciala povo]] e l'altra povi. Judiciisti povas sufrar presi de politikala ed aferala interesi.&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://books.google.com/books?id=no8DVsJg-c8C&amp;pg=PA10&amp;dq=judicial+Ukraine&amp;hl=nl&amp;ei=TP9jTZWYA8WcOpuE2K0N&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=8&amp;ved=0CEYQ6AEwBzg8#v=onepage&amp;q=judicial%20Ukraine&amp;f=false |title=The Ukraine Competitiveness Report 2008| author = Margareta Drzeniek Hanouz e Thierry Geiger|publisher= World Economic Forum|year= 2008|isbn= 978-92-95044-05-0| page=50}}&lt;/ref&gt; Judiciala sistemo di Ukraina judikesas kom larje [[korupto|korupta]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.kyivpost.com/news/politics/detail/72013/ |title=Battle looming over new law on judiciary and judge status|publisher = Kyiv Post|date=4ma di julio 2010}}&lt;/ref&gt;

== Geografio ==
[[Arkivo:Jasiňa,_cesta_k_obci.jpg|250px|thumb|Forestala peizajo en [[Rutenia]].]]
[[Arkivo:Flag colors.jpg|thumb|250px|left|Tipala peizajo en la stepi di Ukraina.]]
Kun {{formatnum:623638}} km² Ukraina esas la duesma maxim granda lando di [[Europa]], dop l'Europana teritorio di [[Rusia]]. Ol esas la 44ma maxim granda lando del mondo. Granda parto di lua tereni esas basa, e kovresas per fertila [[stepo|stepi]]. Sude de la lando, [[Danubio]] formacas naturala frontiero kun [[Rumania]]. Lua precipua fluvio esas [[fluvio Dniepr|Dniepr]].

L'unika montaro di la lando esas [[Karpati]], e la monto Hora Hoverla, kun {{formatnum:2601}} metri di [[altitudo]] esas lua maxim alta punto.

La [[klimato]] di la lando esas larje [[kontinentala klimato|kontinentala]], e [[Mediteraneala klimato|Mediteraneala]] en la suda litoro di [[Krimea]], proxim l'urbo [[Odessa]]. La mezavalora [[temperaturo|temperaturi]] dum vintro varias de -8[[Celsius|°C]] til 2°C, ed esas plu kolda litorofore. Dum [[somero]] la temperaturi varias de 5.5°C til 7°C litorofore, til 11-13°C sude de la lando.

== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Ukraina}}

== Demografio ==
[[Arkivo:Населення_України_(1950-2012).svg|thumb|250px|Habitantaro di Ukraina, de 1950 til 2012.]]
Segun la [[demografiala kontado]] di [[2001]] Ukrainani esas 77.8% de la habitantaro dum ke [[Rusia|Rusi]] esas 17.3%. La maxim granda urbo esas la chef-urbo, [[Kiiv]], kun plu kam 2 milioni habitanti. Altra importanta urbo esas [[Harkiv]] (1.461.000 habitanti en [[2007]]). Cirkume 67.2% de la habitantaro habitas urbi.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html |title=Ukraine - Statistics |accessdate=7ma di januaro 2008|language={{en}} |work= UNICEF}}&lt;/ref&gt; Depos la yari 1990a la habitantaro duris diminutar pro la nombro di naski esar min granda kam la nombro di morti. Dum recenta yari, la mezvalora procento di naski kreskis poke, e divenis simila ad altra Europana landi.

[[Arkivo:P1510026-1.JPG|thumb|250px|left|Katedralo di Santa Sofia, en [[Kiiv]].]]
La dominacanta [[religio]] en Ukraina esas l'[[ortodoxa kristanismo]], qua dividesas en tri organi: L'Ortodoxa Eklezio di Ukraina kun patriarko en [[Kiiv]], l'Ortodoxa Eklezio kun patriarko en [[Moskva]], e l'autonoma ortodoxa eklezio di Ukraina.&lt;ref name=derzhkomrelig/&gt; La duesma maxim granda eklezio en nombro di fideli esas la Greko-katolika eklezio di Ukraina, qua agnoskas la [[papo]] kom chefo. [[Protestantismo|Protestanti]] esas 2.19% de la habitantaro, 500.000 personi esas Mohamedani, e la [[judo|judi]] esis 103.600 personi segun la kontado di 2001.

En 2006 on kalkulis ke cirkume 11.1% de la habitantaro havis nula religio.&lt;ref name = Razumkov&gt;{{cite web| url= http://razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=300|title=uk:Опитування: Віруючим якої церкви, конфесії Ви себе вважаєте? (&quot;Quale esas tua religio?&quot; Sociologiala inquesto pri religiala kredo en Ukraina)|language = {{uk}}| publisher = Razumkov Centre |year= 2006 |accessdate= 26ma di januaro 2014}}&lt;/ref&gt;

Dum la [[yari 1930a]] e pos la [[duesma mondomilito]] eventis epizodi di [[famino]] qui koaktis multa Ukrainani ekmigrar. En [[2006]] on kalkulis ke cirkume 1.2 milion [[Kanada]]ni havis Ukrainan acendenti, la 3ma maxim granda komunitato di Ukrainani del mondo, dop Ukraina ipsa, e [[Rusia]]. Ank existas komunitati di Ukrainan ekmigranti en [[Usa]], [[Australia]], [[Brazilia]] ed [[Arjentinia]].

{{10 maxim grand urbi
|regiono = Ukraina
|dato = 2001
|nomo1 = Kiiv
|hab1 = 2611327
|nomo2 = Harkiv
|hab2 = 1470902
|nomo3 = Dnipro
|hab3 = 1065008
|nomo4 = Odessa
|hab4 = 1029049
|nomo5 = Doneck
|hab5 = 1016194
|nomo6 = Zaporizhia
|hab6 = 815256
|nomo7 = Lviv
|hab7 = 732818
|nomo8 = Krivii Rih
|hab8 = 668980
|nomo9 = Mykolaiv
|hab9 = 514136
|nomo10 = Mariupol
|hab10 = 492176
|imajo1 = Kiew Zentrum.jpg
|imajo2 = Kharkov Freedom Square.jpg
|fonto = Demografiala kontado di 2001 en Ukraina.&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/total_population1/structure_population/ 2001 |title = Ukrainan census, Population Structure|language = {{uk}}}}&lt;/ref&gt;
}}

== Kulturo ==
[[Arkivo:St. Michael's Catheral view.JPG|thumb|250px|Katedralo di Santa Mihail, exemplo pri Ukrainan arkitekturo religiala.]]
La [[kulturo]] di Ukraina havas granda influo de [[kristanismo]], qua esas la dominacanta religio di la lando.&lt;ref name=derzhkomrelig&gt;{{cite web |url= http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |title= Про стан і тенденції розвитку релігійної ситуаціїта державно-церковних відносин в Україні|accesdate= 6ma di oktobro 2009 |year= 2003|publisher= Derzhkom Relig.gov.ua|language= {{uk}}|archiveurl = http://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html |archivedate= Decembro 2004}}&lt;/ref&gt; Lua kulturo anke recevis influi de lua vicina landi en lua [[arkitekturo]], [[muziko]] ed [[arto]].

[[Arkivo:Denkmal Oktoberrevolution Kiew.png|thumb|250px|left|Hotelo Moskva (nun, &quot;Hotelo Ukraina&quot;) en [[Kiiv]], kun monumento pri la Revoluciono di Oktobro en lua fronto, 1977.]]
L'epoko dil [[komunismo]] en Sovietia havis granda influo en l'arto ed en l'arkitekturo,&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.britannica.com/eb/article-30078/Ukraine |title=Ukraine - Interwar Soviet|accessdate=5ma di oktobro 2009 |date= 2009|publisher= Encyclopædia Britannica |language= {{en}}}}&lt;/ref&gt; quale on povas vidar en l'edifico dil Hotelo &quot;Ukraina&quot; (ante, &quot;hotelo Moskva&quot;) en [[Kiiv]]. En [[1932]] [[Yosif Stalin]] probis aplikar la politiko di &quot;socialista realismo&quot; en l'arto, tra la &quot;dekreto pri la rikonstrukturo di la arto e di la literaturo&quot;, qua restriktis la kreado dil artisti. Kun la &quot;[[glasnost]]&quot; dum la [[yari 1980a]], l'artisti e skriptisti itere esis libera por krear.

[[Arkivo:RussianUseEn.PNG|thumb|250px|Linguala mapo di Ukraina. Verde (klara ed obskura), la regioni ube Rusa parolesas da la majoritato de la habitanti.]]
Segun la konstituco, l'oficala idiomo di Ukraina esas l'[[Ukrainana linguo|Ukrainana]]. [[Rusa linguo]], qua esis fakte &quot;l'oficala linguo&quot; di [[Sovietia]] esas la duesma maxim parolata linguo. Segun la kontado di 2001, 67,5% deklaris esar l'Ukrainana sua matrala linguo, dum ke 29,6% deklaris esar la Rusa.&lt;ref&gt;{{cite web |title= Linguistic composition of the population|accessdate=5ma di oktobro 2009 |author= Comité de Estadísticas Estatales de Ucrania |publisher= Ukr Census.gov.ua|url=http://web.archive.org/web/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/language/|language={{en}}|date= 2004}}&lt;/ref&gt;.

La [[literaturo]] di Ukraina komencis dum la [[11ma yarcento]], pos la Kristanigo di [[Kieva Rus]]. Dum ta epoko, la libri esis precipue religiala, skribita en l'Anciena Slava linguo. La literaturo en Ukrainana komencis developesar pos la [[14ma yarcento]] e kreskis pos la 16ma yarcento, pos l'invento dil imprimuro. Dum la [[19ma yarcento]] ante l'interdikto dil uzo di la linguo, un ek la precipua poeti di la lando esis [[Taras Shevchenko]].

La tradicionala [[folkloro|folklorala]] [[muziko]] di Ukraina mixas Slava e Kristana influi. Dum la [[19ma yarcento|19ma]] e [[20ma yarcento|20ma]] yarcenti, la precipua klasika e nacionalista kompozisti naskinta en Ukraina esis [[Mykola Lysenko]], [[Mykola Leontovych]], [[Kyrylo Stetsenko]] ed [[Yakiv Stepovy]]. De la [[yari 1970a]] til nun, la kompozisti e muzikisti di Ukraina recevis influi de [[rock]], [[pop]] ed altra muzikala stili dil Ocidento. Volodymyr Ivasyuk, [[Sofia Rotaru]] e Nazariy Yaremchuk esis la pioniri, dum la yari 1970a. Nun, la kantistini [[Ani Lorak]], [[Ruslana]], [[Svetlana Loboda]], [[Natalka Karpa]], e la bando [[Okean Elzy]] sucesis en Europa.

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Ukraina| ]]</text>
      <sha1>lm2mapadihxuhynu5vs80axpxyebrip</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nikita Sergeyevich Hrushchyov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7329</id>
    <revision>
      <id>993368</id>
      <parentid>992876</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:39:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2248" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikita Sergeievitch Hrushchev
|Imajo= [[Arkivo:Nikita Khruchchev Colour.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala Sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di septembro]] [[1953]] til la [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|Precedanto1= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
|Sucedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
|Naskodio = [[15ma di aprilo]] [[1894]]
|Nask-urbo  = Kalinovka, apud [[Kursk]], [[Rusa imperio]]
|Mort-dio  = [[11ma di septembro]] [[1971]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Nina Hruscheva
|Profesiono= Politikisto
|Partiso = Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Nikita Sergeievitch Hrushchev''' (n. la [[17ma di aprilo]] [[1894]] apud [[Kursk]] til la [[11ma di septembro]] [[1971]] en [[Moskva]]) esis [[Sovietia]]na politikisto, chefo di [[Sovietia]] de 1953 til 1964 pos [[Yosif Stalin|Stalin]].

Komence la ''troika'' (trio) Hrushchev-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 Nikita Hrushchev elektesis chefo di Komunista Partiso di Sovietia, e talamaniere, dil stato. Ja en [[1956]], Hrushchev revelabis l'obskura e kruela latero di Stalin-epoko. L'atmosfero en la lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Sovietia konstruktis sua propra atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] ([[Sputnik 1]]) aden [[kosmo]] en [[1957]], ed unesma homo ([[Yuri Gagarin]]) en [[1961]]. Sovietia provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Sovietia esus vinkanto.

Tamen kelka politikala sektori en la lando esis nekontenta relate Hrushchev. Li pensis, ke la rupto da Hrushchev kun Stalinismo mustus finar.

En 1955 ilu transferis [[Krimea]] de [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|SFSR Rusia]] a [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina|RSS Ukraina]].

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
| Nomo di listo= Listo pri chefi di Sovietia
| Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
| Komenco= [[1953]]
| Fino= [[1964]]
| Sucedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Hruschev, Nikita}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>cqeqadzbpbzkrxqfgchxzt7w4hfde7c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993373</id>
      <parentid>993368</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:50:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2848" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikita Sergeyevich Hrushchyov
|Originala_nomo= Никита Сергеевич Хрущёв
|Imajo= [[Arkivo:Nikita Khruchchev Colour.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala Sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di septembro]] [[1953]] til la [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|Precedanto1= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
|Sucedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
|Naskodio = [[15ma di aprilo]] [[1894]]
|Nask-urbo  = [[Kalinovka (Homutovka)|Kalinovka]] (nune [[provinco Kursk]]), [[Rusa imperio]]
|Mort-dio  = [[11ma di septembro]] [[1971]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Yefrosinya Ivanovna Pisareva, Nina Petrovna Hrushchyova (Kuharchuk) (1924-1971) 
|Profesiono= Politikisto
|Partiso = [[Komunista Partiso di Sovietia]]
}}
'''Nikita Sergeyevich Hrushchyov''' (n. la [[17ma di aprilo]] [[1894]] apud [[Kursk]] til la [[11ma di septembro]] [[1971]] en [[Moskva]]) esis [[Sovietia]]na politikisto, chefo di [[Sovietia]] de 1953 til 1964 pos [[Yosif Stalin|Stalin]].

Komence la ''troika'' (trio) Hrushchyov-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 Nikita Hrushchyov elektesis chefo di Komunista Partiso di Sovietia, e talamaniere, dil stato. Ja en [[1956]], Hrushchyov revelabis l'obskura e kruela latero di Stalin-epoko. L'atmosfero en la lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Sovietia konstruktis sua propra atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] ([[Sputnik 1]]) aden [[kosmo]] en [[1957]], ed unesma homo ([[Yuri Gagarin]]) en [[1961]]. Sovietia provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Sovietia esus vinkanto.

Tamen kelka politikala sektori en la lando esis nekontenta relate Hrushchyov. Li pensis, ke la rupto da Hrushchyov kun Stalinismo mustus finar.

En 1954 Hrushchyov transferis [[Krimea]] de [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|SFSR Rusia]] a [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina|RSS Ukraina]]. Ilu dicidis tale pro granda konstruktado di [[Sovietia]] – junanta aquokanalo inter rusa Krimea e [[rezerveyo Kahovka]] (en ukrainiana provinci: [[provinco Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]], [[provinco Herson|Herson]] e [[provinco Zaporijjya|Zaporijjya]]). La decido faciligis financado per un republiko en 1956 (fakte nur pos [[1991]] rusi en Krimea - preske 100 % di habitantaro - igis jura mayoritato).

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
| Nomo di listo= Listo pri chefi di Sovietia
| Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
| Komenco= [[1953]]
| Fino= [[1964]]
| Sucedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Hrushchyov, Nikita Sergeyevich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>cbope0k36w1h6b3o17g719qka2panhi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993374</id>
      <parentid>993373</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T09:51:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Nikita Hrushchev]] a [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2848" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikita Sergeyevich Hrushchyov
|Originala_nomo= Никита Сергеевич Хрущёв
|Imajo= [[Arkivo:Nikita Khruchchev Colour.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala Sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di septembro]] [[1953]] til la [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|Precedanto1= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
|Sucedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
|Naskodio = [[15ma di aprilo]] [[1894]]
|Nask-urbo  = [[Kalinovka (Homutovka)|Kalinovka]] (nune [[provinco Kursk]]), [[Rusa imperio]]
|Mort-dio  = [[11ma di septembro]] [[1971]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Yefrosinya Ivanovna Pisareva, Nina Petrovna Hrushchyova (Kuharchuk) (1924-1971) 
|Profesiono= Politikisto
|Partiso = [[Komunista Partiso di Sovietia]]
}}
'''Nikita Sergeyevich Hrushchyov''' (n. la [[17ma di aprilo]] [[1894]] apud [[Kursk]] til la [[11ma di septembro]] [[1971]] en [[Moskva]]) esis [[Sovietia]]na politikisto, chefo di [[Sovietia]] de 1953 til 1964 pos [[Yosif Stalin|Stalin]].

Komence la ''troika'' (trio) Hrushchyov-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 Nikita Hrushchyov elektesis chefo di Komunista Partiso di Sovietia, e talamaniere, dil stato. Ja en [[1956]], Hrushchyov revelabis l'obskura e kruela latero di Stalin-epoko. L'atmosfero en la lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Sovietia konstruktis sua propra atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] ([[Sputnik 1]]) aden [[kosmo]] en [[1957]], ed unesma homo ([[Yuri Gagarin]]) en [[1961]]. Sovietia provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Sovietia esus vinkanto.

Tamen kelka politikala sektori en la lando esis nekontenta relate Hrushchyov. Li pensis, ke la rupto da Hrushchyov kun Stalinismo mustus finar.

En 1954 Hrushchyov transferis [[Krimea]] de [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|SFSR Rusia]] a [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina|RSS Ukraina]]. Ilu dicidis tale pro granda konstruktado di [[Sovietia]] – junanta aquokanalo inter rusa Krimea e [[rezerveyo Kahovka]] (en ukrainiana provinci: [[provinco Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]], [[provinco Herson|Herson]] e [[provinco Zaporijjya|Zaporijjya]]). La decido faciligis financado per un republiko en 1956 (fakte nur pos [[1991]] rusi en Krimea - preske 100 % di habitantaro - igis jura mayoritato).

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]]
| Nomo di listo= Listo pri chefi di Sovietia
| Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
| Komenco= [[1953]]
| Fino= [[1964]]
| Sucedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Hrushchyov, Nikita Sergeyevich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>cbope0k36w1h6b3o17g719qka2panhi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Batalio di Stalingrad</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7437</id>
    <revision>
      <id>993396</id>
      <parentid>971911</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:02:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9491" xml:space="preserve">{{Tabelo-batalio
| imajo= [[Arkivo:RIAN archive 602161 Center of Stalingrad after liberation.jpg|250px]]
| subskriburo= Centro di Stalingrad pos la batalio.
| batalio   = Batalio di Stalingrad
| konflikto= [[Duesma mondomilito]]
| dato= de la [[23ma di agosto]] [[1942]] til la [[2ma di februaro]] [[1943]]
| loko= [[Stalingrad]], [[Sovietia]]
| rezultajo= Vinko Sovietiana e destrukto di la 6ma Armeo Germana.
| armeo1= [[Naziista Germania]]&lt;br&gt;{{ITA}}&lt;br&gt;{{ROU}}&lt;br&gt;{{HUN}}&lt;br&gt;[[Nedependanta Stato Kroatia]]
| armeo2 = {{URS}}
| komandero1= [[Adolf Hitler]]&lt;br&gt;[[Friedrich Paulus]]&lt;br&gt;[[Erich von Manstein]]&lt;br&gt;W.F. von Richthofen&lt;br&gt;Italo Gariboldi&lt;br&gt;Petre Dumitrescu&lt;br&gt;C. Constantinescu&lt;br&gt;Gusztáv Jány&lt;br&gt;Viktor Pavicic
| komandero2 = [[Georgy Zhukov]]&lt;br&gt;Nikolai Voronov&lt;br&gt;A.M. Vasilevsky&lt;br&gt;Andrei Yeryomenko&lt;br&gt;[[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]&lt;br&gt;K.K. Rokossovsky&lt;br&gt;Nikolai Vatutin&lt;br&gt;Vasily Chuikov
| forci1= '''komence:''&lt;br&gt;270.000 soldati&lt;br&gt;3.000 kanoni&lt;500 tanki&lt;br&gt;600 avioni&lt;br&gt;&lt;br&gt;'''pos kontreatako Sovietiana:'''&lt;br&gt;c. 1.040.000 soldati&lt;br&gt;10.250 kanoni&lt;br&gt;500 tanki&lt;br&gt;732 avioni
| forci2 = '''komence:'''&lt;br&gt;187.000 soldati&lt;br&gt;2.200 kanoni&lt;br&gt;400 tanki&lt;br&gt;300 avioni&lt;br&gt;&lt;br&gt;'''Dum kontreatako Sovietiana:'''&lt;br&gt;1.143.000 soldati&lt;br&gt;13.451 kanoni&lt;br&gt;894 tanki&lt;br&gt;1.115 avioni
| perdaji1= 647.300 til 868.374 soldati, inkluzite mortinti e kaptiti&lt;br&gt;900 avioni destruktita&lt;br&gt;6.000 armi destruktita
| perdaji2 = 1.129.619 soldati, di qui 478.741 mortinta e 650.878 vundita o malada&lt;br&gt;2.769 avioni&lt;br&gt;4.341 tanki&lt;br&gt;15.728 armi
}}
La '''batalio di Stalingrad''' esis un ek la maxim granda batalii dum la [[duesma mondomilito]]. La nacional-socialista Germani atingis fluvio [[Volga]], ma mustis kapitulacar an l'urbo e pose retretar pokope ek la teritorio di [[Sovietia]].

La nomo dil urbo [[Stalingrad]] esas nun [[Volgograd]]. En [[Rusa imperio]] ol nomesis Caricin (Царицын).

==L'atako==
[[Arkivo:Eastern_Front_1942-05_to_1942-11.png|thumb|left|400px|L'esta fronto de la 7ma di mayo 1942 til la 18ma di novembro 1942]]
L'atako dal Germani en l'esta fronto en la teritorio di Sovietia komencis ye somero dil yaro [[1941]]. Ol nomizesis [[Operaco Barbarossa]]. L'atako kontre Stalingrad dal 6ma Armeo sub generalomayoro [[Friedrich Paulus]] komencis ye la [[7ma di agosto]] [[1942]]. 

Ye la 23ma di agosto la German aer-armaro (''Luftwaffe'') atakis tre forte, e {{formatnum:40000}} homi mortis en la Volgala urbo. En 2ma di septembro on proklamis l'asiejo-stando che Stalingrad, e ja en 3ma di septembro avana trupi di la 14ma tankala korpo dil 6ma Armeo Germana trovesis en disto di ok kilometri avan Stalingrad. Pos dek dii, ye la 13ma di septembro, la Germana soldati enmarchis Stalingrad.

Necedema kombati en domi e stradi duris en norda e westa Stalingrad depos la 16ma di septembro. En oktobro, [[Adolf Hitler]] e lua generali sentis ke ne esis posibla kaptar l'urbo ante la fino dil [[autuno]], e komencis preparar la trupi por suportar la [[vintro]]. Tamen, til mezo di novembro la Germana trupi konquestis cirkume 90 po cento del urbo. Germani savis, per militala kaptiti, ke Sovietiani preparabis granda kontreatako. Do, por protektar lua sinistra flanko kontre ataki veninta denorde, Von Paulus uzis [[Rumania|Rumana]] soldati por muntar defensi. Altralatere, Sovietiani deskovris pro informi da lia spionisti, ke Rumana soldati havis poka konoco pri kombati ed uzis obsoleta equipuri. Do, Zhukov decidis koncentrar 200 divizioni kun entote 1,7 milion soldati por atakar denorde.

==La kontreatako==
[[Arkivo:Map Battle of Stalingrad-en.svg|thumb|350px|left|Kombati en Stalingrad ye novembro-decembro 1942]]
Dum ke German avana trupi konsumesis en stradala e domala kombati, la [[Reda Armeo]] komencis pincatra atakego ye la [[19ma di novembro]] 1942 por interruptar provizado a Germana trupi. Sovietiana tanki boris sua voyo tra la kombatolineo di la Rumaniana 3ma armeo an la nord-westo di Stalingrad, inter Serafimovich e Kleckaya. Sude del urbo, Sovietiana trupi avancis kontre la Germana 4ma tank-armeo e la Rumaniana 4ma armeo.

Ye la 22ma di novembro Sovietiana trupi atakis sucesoze. La tota 6ma armeo, parti ek la 4ma tank-armeo e restaji di la Rumana 3ma e 4ma armei esis cernata en la &quot;kaldrono&quot; di Stalingrad. La cerniti divenis asiejanti, e 250.000 Germani e plua multa kam 30.000 Rumaniana e Rusa helposoldati esis konfrontata kun koldego e hungro. 

[[Arkivo:Soviet_marines-in_the_battle_of_stalingrad_volga_banks.jpg|thumb|320px|Sovietiana maristi an la westala rivo di [[Volga]].]]
Ye la 24ma di novembro [[Adolf Hitler]] refuzis kategorike la demando di generalomayoro Paulus pri probo ruptar ek l'asiejo, kun grandeso di 40 per 50 kilometri. Hitler fidis la promiso di la supra komandanto di ''Luftwaffe'', [[Hermann Göring]], pri esar posibla provizar la cerniti en Stalingrad per avioni, til la projetita desblokusesko. La 20 Germana e du Rumaniana divizioni bezonis omnadie 750 tuni de nutrivi ed altra vari, ma l'avionaro nulatempe povis satisfacar ica tasko. Ne nur mankis transportal avioni: la tempestoza vetero, e Sovietiana chas-avioni desfaciligis la 8ma avion-korpo transpasar komplete la blokuso.

Ye la sequanta dio, 25ma di novembro, Hitler retrovokis marshalo [[Erich von Manstein]] de la fronto di Leningrad, e donis a lu komando dil itere instalita armeogrupo Don. Manstein mustis marchar aden Stalingrad de sud-westo e desblokusigar la 6ma armeo. La marshalo protestis, nam nur l'ekiro di la 6ma armeo adweste e la samtempal atako dil armeogrupo Don adnord-este havabus chanco sucesor. Hitler refuzis impetuoze retretar de Volga. Por ilu, la konquesto di Stalingrad sempre esis simbolatra skopo prestijala pri sua maxim granda enemiko [[Yosif Stalin]], a qua l'urbo esis nomizita.

Ye le 12ma di decembro 1942 la entraprezo dil armeogrupo Don, komandita dal marshalo Erich von Manstein komencis relate desblokusigo.

==La krulo e la vinko==
[[Arkivo:Bundesarchiv Bild 101I-457-0065-36, Russland, Panzer VI (Tiger I) und T34.jpg|thumb|left|320px|Soldati en Germana ''Tiger'' inspektas destruktita tanko T-34 de Sovietia.]]
[[Arkivo:62._armata_a_Stalingrado.jpg|thumb|250px|Sovietiana soldati en Stalingrad.]]
Generalomayoro Paulus imperis ye la 20ma di decembro 1942 duimigar la nutrivoporcioni, probanta garantiar provizado a la soldati en la &quot;kaldrono&quot; di Stalingrad anke dum [[Kristonasko]]. Du lonchi de pano e poka [[teo]] igis mortar multa soldati pro exhausteso e pro manko di nutrivi. Mili de Germana soldati mortis pro frostego sub temperaturi di -40 °C. Til la fino di decembro la 6ma armeo perdis 80.000 viri.

Ye la 21ma di decembro l'operaco ''Wintergewitter'' faliis desblokusigar l'urbo. Ol esis la probo di la 4ma tank-armeo sub generalokolonelo Hoth. Tanko-batalioni proximigis su l'urbo til 48 kilometri, e cesis l'atako pro forta Sovietiana rezisto pos non dii. Hitler rinovigis sua impero pri par-susteno. Fine il lasis la 6ma armeo transirar a lua fato.

En 8ma di januaro [[1943]] tri parlamenteri di la Reda Armeo prizentis a generalomayoro Paulus ultimato da generalo Rokossovski, la supra komandanto di la Sovietiana Don-trupi. Paulus recevis 24-hora fristo pri aceptar kapitulaco-kondicioni formulizita da Sovietiani. Pro ke Hitler refuzis la kapitulaco di la 6ma armeo, Sovietiani komencis la lasta fazo di la batalio di Stalingrad, per bombardo uzanta 5000 kanoni ed atako per 212.000 soldati e 250 tanki.

[[Arkivo:German pows stalingrad 1943.jpg|thumb|320px|left|Soldati dil Reda Armeo duktas kapitulacinta Germani vers cerealosilo en februaro 1943.]]
En 24ma di januaro, Sovietiani donis a la Germani duesma chanco kapitulacar. Hitler itere interdiktis Paulus kapitulacar, e nun komencis la finala kombato. En 25ma di januaro l'avana trupi di Rokossovski atingis la mezo dil urbo. La Stalingrada cerno - intertempe nur longa de 24 kilometri e larja admaxime de 15 kilometri - esis partigata a norda e suda parto. La tereno esis tante mikra, ke mashini di ''Luftwaffe'' ne pluse povis tervenar, ma advere l'aviacisti adportis medikamenti e foraviacigis cirkume 29.000 soldati grave vundita.

Ye la [[30ma di januaro]] Paulus telegrafis a Hitler: &quot;Desvinko ne esas impedebla ne pluse plu longa kam 24 hori.&quot; Pro ke nulatempe antee, en la militala historio di Germania, ula generalomarshalo kapitulacabis, Hitler demonstrative promocis generalomayoro Paulus kom generalomarshalo. La nova rango di Paulus ne helpis, nam la sudala grupo dil 6ma armeo, cernita apud Stalingrad, kapitulacis sub la generalomarshalo ye la 31ma di januaro.

[[Arkivo:Фонтан_«Детский_хоровод».jpg|thumb|320px|La fonteno ''Barmaley'', un ek la simboli di Stalingrad, pos la batalio.]]
Ye la 2ma di februaro 1943 la lasta detachmenti di ''Wehrmacht'' sub generalo Strecker en la norda parto di Stalingrad cesis kombatar. Ye 14:46 kloki, Germana explor-aviono flugis alte trans l'urbo e telegrafis: &quot;En Stalingrad ne pluse existas kombati.&quot;

==Konsequo==
Pos la krulo di la nacional-socialista-Germana trupi che Stalingrad, Hitler esis impulsita pokope retretar de la teritorio di Sovietia. Stalingrad esis la komenco di la desvinko di Hitler.

La bilanco relate la batalio pro la Volgala urbo Stalingrad esis tre trista: duima miliono de Sovietiana e 150.000 de Germana soldati mortis. De la {{formatnum:91000}} militokaptiti nur {{formatnum:6000}} retroiris a Germania til la yaro [[1956]].

[[Kategorio:Batalii ed operaci di la Duesma mondomilito|Stalingrad]]</text>
      <sha1>5xek4qyhzdfx3710s47wjwnwcvh44az</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yosif Stalin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8474</id>
    <revision>
      <id>993397</id>
      <parentid>993274</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:03:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1733" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Yosif Stalin
|Imajo= [[Arkivo:JStalin Secretary general CCCP 1942.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala-sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[1922]] til [[5ma di marto]] [[1953]]
|Precedanto1= [[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]]
|Sucedanto1= ''troika'': [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] - [[Georgi Malenkov]] - [[Vyacheslav Mihailovich Molotov|Vyacheslav Molotov]]
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[21ma di decembro]] [[1879]]
|Nask-urbo= [[Gori]], [[Gruzia]]
|Mort-dio= [[5ma di marto]] [[1953]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]]
|Spozo= Amelia Ekaterina Svanidze
|Profesiono= 
|Partiso= komunista partiso di Sovietia
}}
'''Yosif Stalin''' (civila ''Jughashvili'') [[1879]] til [[1953]]) esis diktatoro di [[Sovietia]] de la duimo de la [[yari 1920a]] til lua morto.

Naskinta en povra familio, ilua patro esis brutala alkoholo-dependinto, Stalin frequentis seminario en [[Tbilisi]] ante enirar la Partiso Social-Demokrata di Laboristi Rusa, di [[ideologio]] [[Marxismo|Marxista]]. Ilu publikigis la jurnalo dil partiso, ''Pravda''. Pro politikal agiteso ilu arestesis en 1902 ed exilesis en [[Siberia]].

Kande ilu esis chefo di [[komunismo|komunista]] partiso il eskartis, e pose imperis mortigo di [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]].

Ilu kreis maxim importanta persono-kulto pro lu e (kun [[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]]) kun multa statui.

== Citaji ==
{{frazo|Un morto esas tragedio, 1 milion morti esas statistiko.}}

==Extera ligilo==
* [https://www.hoover.org/research/why-does-joseph-stalin-matter]

{{DEFAULTSORT:Stalin, Yosif}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>dasdqpsr20d2mm9x46lqw51a51owv6s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Coon Rapids, Iowa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10374</id>
    <revision>
      <id>993398</id>
      <parentid>932834</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:03:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2396" xml:space="preserve">'''Coon Rapids''' esas urbo en la komtio Carroll, [[Iowa]], [[Usa]]. Segun la [[demografiala kontado]] di 2000, ol havis 1,305 habitanti. En [[1959]], Coon Rapids pleis rolo en la ''détente'' inter [[Usa]] e la [[Sovietia]], kande rezidanto di la urbo, Roswell Garst, gastigis [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] en lua hemo.

== Geografio ==
[[Arkivo:IAMap-doton-CoonRapids.PNG|right|Loko di Coon Rapids, Iowa]]
Coon Rapids jacas a {{coor d|41.87|N|94.68|W|}}.

Segun l'[[Usana Kontado Ministerio]], l'urbo havas entote 4.5 [[quadrata kilometro|km²]], equivalanta a 1.7 [[quadrata milio|mi²]], di qui 4.5 km² (1.7 mi²) esas lando e nulo kovresas per aquo.

== Demografio ==
Segun la [[demografiala kontado]] di 2000, esis 1,305 homi, 543 hemanari, e 346 familii qui rezidis en la urbo. La [[denseso di habitantaro]] esis 289.6/km² (750.7/mi²). Esis 571 domi kun mezvalora denseso di 126.7/km² (328.5/mi²). Segun raso, esis 99.16% Blanki, 0.61% Negri od Afrik-Usani, 0.15% indijeni Amerikana, 0.00% Aziani, 0.00% Pacifik-insulani, 0.00% de altra rasi, e 0.08% de du o plura rasi, e 1.76% de la habitantaro esis Hispan-Amerikani o Latin-Amerikani de irga raso.

Esis 543 hemanari, di qui 27.8% havis pueri od adolecanti evante min kam 18 yari en la domo, 53.6% esis mariajita e habitis kune; en 7.9% muliero sen spozulo esis la domo-chefo, e 36.1% esis ne-familii. En 33.9% de omna hemanari vivis unika sola individuo, e 19.7% habitesis da ulu evante 65 yari o pluse qua vivis sole. La mezvalora grandeso per hemanaro esis 2.31 personi e la mezvalora grandeso per familio esis 2.95 personi.

La procento di habitanti segun evo esis: 23.0% evante min kam 18 yari, 7.0% de 18 til 24 yari, 23.0% de 25 til 44 yari, 21.9% de 45 til 64 yari, e 25.1% evante 65 yari o pluse. La mezvalora evo esis 43 yari. Por singla 100 mulieri esis 89.7 viri. Por singla 100 mulieri evante 18 yari o pluse esis 83.4 viri.

La mezvalora revenuo per hemanaro en la urbo esis $32,951, e la mezvalora revenuo per familio esis $39,800. La mezvalora revenuo por la viri esis $29,018 kontre $22,167 por la mulieri. La revenuo ''per capita'' por la urbo esis $16,765. Vivis sub la [[povreso-lineo]] 9.4% de la habitantaro e 6.6% de la familii. Ek omna habitantaro evante min kam 18 yari, 14.0% ed ek omna habitantaro evante 65 yari o pluse, 7.6% vivis sub la povreso-lineo.

[[Kategorio:Urbi en Iowa]]</text>
      <sha1>d74d505d5a4wf0p0e8nlzoscqjut3bk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cincinnati, Ohio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15167</id>
    <revision>
      <id>993412</id>
      <parentid>941765</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:18:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6949" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Cincinnati
| Flago= Flag of Cincinnati.svg
| Blazono= Seal of the City of Cincinnati (Ohio).png
| Imajo = Cincinnati-skyline-from-kentucky-shore-night.jpg
| TextodilImajo = Cincinnati ye vespero.
| Mapo = Cincinnati Hamilton.png
| Shablono_lando= {{USA}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = [[Stati di Usa|Stato]]
| Regiono2 = [[Ohio]]
| Urbestro= John Cranley (D)
| Latitudo= 39º08'10&quot; N
| Longitudo= 84º30'11&quot; W
| Altitudo= 147
| Surfaco= 206.01
| Habitanti= {{formatnum:296943}}
| Yaro= 2010
| Denseso di habitantaro= 3809.9
| Horala_zono = - 5&lt;br&gt;(UTC-4 dum somero)
| Reto= www.cincinnati.oh.gov
}}
[[Arkivo:Cincinnati Music Hall 2002b.jpg|left|250px|thumb|Edifico ''Cincinnati Music Hall''.]]
'''Cincinnati''' esas urbo en sud-west [[Ohio]], [[Usa]], qua jacas an la [[rivero Ohio]] ed esas la komtio-sideyo di Hamilton. 

Segun la [[demografiala kontado]] en [[2010]] ol havis {{formatnum:296943}} habitanti.

== Historio ==
Cincinnati fondesis en [[1788]] da John Cleves Symmes. La unesma nomo di la urbo esis &quot;Losantiville&quot;[http://www.filsonhistorical.org]. Ol chanjesis a Cincinnati en [[1790]]. Ol divenis vilajo en [[1802]] ed urbo en [[1819]].

== Geografio ==
Cincinnati jacas a {{coor d|39|8|10|N|84|30|11|W|}}.

Segun l'[[Usana Kontado-Ministerio]], la urbo havas entote 206.1 [[quadrata kilometro|km²]], equivalanta a 79.6 [[quadrata milio|mi²]], di qui 201.9 km² o 78.0 mi² esas lando e 4.1 km² (1.6 mi² o 2.01% de la surfaco totala) di qua esas aquo.

La habitantaro di la metropolala regiono esis {{formatnum:2009632}} personi, la 25ma maxim granda urbo en la lando. Ol inkluzas la komtii di [[Hamilton Komtio, Ohio|Hamilton]], [[Butler Komtio, Ohio|Butler]], [[Warren Komtio, Ohio|Warren]], [[Clermont Komtio, Ohio|Clermont]] e [[Brown Komtio, Ohio|Brown]], e komtii en [[Kentucky]]: [[Boone Komtio, Kentucky|Boone]], [[Bracken Komtio, Kentucky|Bracken]], [[Campbell Komtio, Kentucky|Campbell]], [[Gallatin Komtio, Kentucky|Gallatin]], [[Grant Komtio, Kentucky|Grant]], [[Kenton Komtio, Kentucky|Kenton]], e [[Pendleton Komtio, Kentucky|Pendleton]], e komtii en [[Indiana]]: [[Dearborn Komtio, Indiana|Dearborn]], [[Franklin Komtio, Indiana|Franklin]], e [[Ohio Komtio, Indiana|Ohio]].

== Demografio ==
Segun statistiki de [[2003]] esis 317,361 homi, 166,012 hemanari, e 72,566 familii qui rezidis en la urbo. La [[denseso di habitantaro]] esis 1,640.5/km² (4,249.0/mi²). Esis 166,012 domi kun mezvalora denseso di habitantaro 822.1/km² (2,129.2/mi²). Segun raso, esis 52.97% Blanki, 42.92% Negri o Afrik-Usani, 0.21% indijeni Amerikana, 1.55% Aziani, 0.04% Pacifik-insulani, 0.63% de altra rasi, e 1.68% de du o plura rasi, e 1.28% de la habitantaro esis Hispan-Amerikani o Latin-Amerikani de irga raso.

Esis 148,095 hemanari, di qui 25.1% havis pueri od adolecanti evante min kam 18 yari en la domo, 26.6% esis mariajita e habitis kune; en 18.6% muliero sen spozulo esis la domo-chefo, e 51.0% esis ne-familii. En 42.8% de omna hemanari vivis unika sola individuo, e 11.1% habitesis da singla individuo evante 65 yari o pluse. La mezvalora grandeso per hemanaro esis 2.15 personi e la mezvalora grandeso per familio esis 3.02 personi.

La procento di habitanti segun evo esis: 24.5% evante min kam 18 yari, 12.9% de 18 til 24 yari, 31.6% de 25 til 44 yari, 18.7% de 45 til 64 yari, e 12.3% evante 65 yari o pluse. La mezvalora evo esis 32 yari. Por singla 100 mulieri esis 89.4 viri. Por singla 100 mulieri evante 18 yari o pluse esis 85.6 viri.

La mezvalora revenuo per hemanaro esis $29,493, e la mezvalora revenuo per familio esis $37,543. La mezvalora revenuo por la viri esis $33,063 kontre $26,946 por la mulieri. La revenuo ''per capita'' por la urbo esis $19,962. Vivis sub la [[povreso-lineo]] 21.9% de la habitantaro e 18.2% de la familii. Ek omna habitantaro evante min kam 18 yari, 32.0% ed ek omna habitantaro evante 65 yari o pluse, 14.8% vivis sub la povreso-lineo.

{|class=&quot;wikitable&quot; align=&quot;right&quot;
|align=center colspan=2| '''Urbo di Cincinnati &lt;br /&gt;Habitantaro &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0027.html|title=Population}}&lt;/ref&gt;
|-
| align=center |
[[1810]] - 2,540 &lt;br /&gt;
[[1820]] - 9,642 &lt;br /&gt;
[[1830]] - 24,831 &lt;br /&gt;
[[1840]] - 46,338 &lt;br /&gt;
[[1850]] - 115,435 &lt;br /&gt;
[[1860]] - 161,044 &lt;br /&gt;
[[1870]] - 216,239 &lt;br /&gt;
[[1880]] - 255,139 &lt;br /&gt;
[[1890]] - 296,908 &lt;br /&gt;
[[1900]] - 325,902 &lt;br /&gt;
[[1910]] - 363,591 &lt;br /&gt;
[[1920]] - 401,247 &lt;br /&gt;
[[1930]] - 451,160 &lt;br /&gt;
[[1940]] - 455,610 &lt;br /&gt;
[[1950]] - 503,998 &lt;br /&gt;
[[1960]] - 502,550 &lt;br /&gt;
[[1970]] - 452,524 &lt;br /&gt;
[[1980]] - 385,457 &lt;br /&gt;
[[1990]] - 364,040 &lt;br /&gt;
[[2000]] - 317,361 
|}

== Fountain Square ==
[[Arkivo:Cincinnati-fountain-square-full.jpg|thumb|250px|Fonteno ''Tyler Davidson'', an la centro di Fountain Square.]]
Fountain Square esas publika areo en la centro dil urbo, jacante ye Fifth Street e Vine. 

== Jurnali ==
''Cincinnati Enquirer''
''Cincinnati Post''
''Cincinnati Business Courier''

== Reto-situi pri Cincinnati ==
* ''513 Green PAC'' [http://www.513gpac.fiveonetree.org]
* ''AroundCinci.com'' [http://www.aroundcinci.com]
* ''Blue Chip Review'' [http://bluechipreview.com]
* ''Cincinnati.com'' [http://www.cincinnati.com]
* ''The Cincinnati Nation'' [http://www.cincinnatination.com]
* ''NKY.com'' [http://www.nky.com]
* ''Queen City Forum'' [http://queencityforum.com]
* ''WOXY (radio)'' [http://www.woxy.com]

== Edifici ==

* PNC Tower 
* Star Tower

=== Famoza personi de Cincinnati ===
* [[William Howard Taft]] - prezidanto di Usa
* [[William Henry Harrison]] - prezidanto di Usa
* [[Sarah Jessica Parker]]
* [[Jerry Springer]]
* [[Ulysses S. Grant]] - prezidanto di Usa
* [[Steven Spielberg]]
* [[Ted Turner]]

== Eduko ==
* Universitato di Cincinnati
* Universitato ''Xavier''
* Universitato ''Miami''
* Universitato ''Northern Kentucky''
* Universitato ''Indiana Wesleyan''

== Fratala urbi ==
Cincinnati havas ok fratala urbi:
* [[Gifu]], {{JAP}}
* [[Harare]], {{ZWE}}
* [[Harkiv]], {{UKR}}
* [[New Taipei]], {{ROC}}
* [[Liuzhou]], {{CHN}}
* [[München]], {{GER}}
* [[Nancy]], {{FRA}}
* [[Netanya]], [[Arkivo:Flag of Israel.svg|22px|border]] [[Israel]] esas ne-oficala fratala urbo.

== Referi ==
{{reflist}}

== Extera ligili ==
* [http://www.cincinnati-oh.gov/ Cincinnati official website]
* [http://www.cincinnatiusa.org/ Cincinnati USA]
* [http://www.cincyimages.com Cincinnati Skyline, Images and Photographs]
* [http://www.vrcincinnati.com Virtual Reality Scenes of Cincinnati]
* [http://www.filmcincinnati.com Cincinnati Film Commission]
* [http://www.cincinnati.com/local/atoz/government.html City government in the reform period]
* [http://www.tysto.com/articles05/q2/20050407twilight.shtml Cincinnati by twilight] pictorial at Tysto.
* [http://www.robbucher.com/cincytheatre Cincinnati Theater Web]
* [http://www.huc.edu Skirball Museum,Hebrew Union College-Jewish Institute of Religion]

[[Kategorio:Urbi en Ohio]]</text>
      <sha1>2ou3kadzf40nzqwjdhlypu16tt5xdnj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Leonid Ilyich Brejnev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16148</id>
    <revision>
      <id>993339</id>
      <parentid>891956</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:24:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2379" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Leonid Ilyich Brejnev
|Imajo= [[Arkivo:Brezhnev 1973.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di oktobro]] [[1964]] til la [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Precedanto1= [[Nikita Hrushchev]]
|Sucedanto1 = [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
| Naskodio= [[19ma di decembro]] [[1906]]
| Nask-urbo   = Kamenskoe, [[Rusian imperio]]
|Mort-dio= [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Viktoria Brejneva
|Profesiono= [[injeniorarto|injenioro]] e politikistulo
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Leonid Ilyich Brejnev''' ([[1906]] til [[1982]]) esis politikisto qua kontrolis [[Sovietia]] de [[1964]] til [[morto]].

== Biografio ==
Naskinta en Kamenskoe (nune Dniprodzerzhynsk, en [[Ukraina]]) il recevis teknikala eduko pos [[Rusiana Revoluciono]]. Il eniris la yuneso di Komunista partiso (Komosomol) en [[1923]] ed en [[1929]] il eniris en la propra partiso.

Brejnev obtenis diplomo di metalifala injenioro en [[1935]] e verkis en industrii en Ukraina. De [[1935]] til [[1936]] il servis Sovietian armeo. Kande [[nacionalsocialista Germania]] invadis Sovietia en [[1941]] Brejnev esis nemediate rekrutita. Kande Germaniani invadis Ukraina il esis sendita a [[Kaukazo]] por organizar Transkaukazia fronto. En [[1943]] il esis sendita por komandar l'Unesma Ukrainana fronto.

Brejnev ekiris armeo en [[1946]]. En [[1952]] il divenis membro di la Centrala Komitato di Komunista Partiso. Pos la morto di [[Yosif Stalin]], [[Nikita Hrushchev]] indikis il kom Lietnanto-generalo, por kontrolar l'armeo e la mar-armeo. En [[1956]] ilu divenis responsebla por Sovietiana spacala programo. Pos Hrushchev esar ekpulsita de povo en [[1964]], Brejnev ganis plu povi.

Dum la Brejnev-regno ta landi atingis granda extera suceso e la vivo esis sekura ma poke libera. L'[[ekonomio]] esis tre frajila note pro granda militala spensado.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Nikita Hrushchev]]
|Nomo di listo= Listo di chefi di Sovietia
|Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1982]]
|Sucedanto= [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]}}

{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid}}
[[Kategorio:Komunisti]]
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]</text>
      <sha1>kbelnpoggwc8soudewc8h0fkfd9iu37</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993359</id>
      <parentid>993339</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:35:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Leonid Ilyich Brejnev
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Леонид Ильич Брежнев&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Леонід Ілліч Брежнєв
|Imajo= [[Arkivo:Brezhnev 1973.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di oktobro]] [[1964]] til la [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Precedanto1= [[Nikita Hrushchev]]
|Sucedanto1 = [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
| Naskodio= [[19ma di decembro]] [[1906]]
| Nask-urbo   = [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]), [[Rusian imperio]]
|Mort-dio= [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Viktoria Brejneva
|Profesiono= [[injeniorarto|injenioro]] e politikistulo
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Leonid Ilyich Brejnev''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Leonid Illich Brejniev) n. ye [[19ma di decembro]] [[1906]] til [[10ma di novembro]] [[1982]] esis politikisto qua kontrolis [[Sovietia]] de [[1964]] til [[morto]].

== Biografio ==
Naskinta en [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]) il recevis teknikala eduko pos [[Rusiana Revoluciono]]. Il eniris la yuneso di Komunista partiso (Komosomol) en [[1923]] ed en [[1929]] il eniris en la propra partiso.

Brejnev obtenis diplomo di metalifala injenioro en [[1935]] e verkis en industrii en Ukraina. De [[1935]] til [[1936]] il servis Sovietian armeo. Kande [[nacionalsocialista Germania]] invadis Sovietia en [[1941]] Brejnev esis nemediate rekrutita. Kande Germaniani invadis Ukraina il esis sendita a [[Kaukazo]] por organizar Transkaukazia fronto. En [[1943]] il esis sendita por komandar l'Unesma Ukrainana fronto.

Brejnev ekiris armeo en [[1946]]. En [[1952]] il divenis membro di la Centrala Komitato di Komunista Partiso. Pos la morto di [[Yosif Stalin]], [[Nikita Hrushchev]] indikis il kom Lietnanto-generalo, por kontrolar l'armeo e la mar-armeo. En [[1956]] ilu divenis responsebla por Sovietiana spacala programo. Pos Hrushchev esar ekpulsita de povo en [[1964]], Brejnev ganis plu povi.

Dum la Brejnev-regno ta landi atingis granda extera suceso e la vivo esis sekura ma poke libera. L'[[ekonomio]] esis tre frajila note pro granda militala spensado.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Nikita Hrushchev]]
|Nomo di listo= Listo di chefi di Sovietia
|Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1982]]
|Sucedanto= [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]}}

{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilyich}}
[[Kategorio:Komunisti]]
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]</text>
      <sha1>arl1su6iea4r3yout5sqlz5n1yvdl4f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993360</id>
      <parentid>993359</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:36:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Leonid Brejnev]] a [[Leonid Ilyich Brejnev]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2698" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Leonid Ilyich Brejnev
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Леонид Ильич Брежнев&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Леонід Ілліч Брежнєв
|Imajo= [[Arkivo:Brezhnev 1973.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di oktobro]] [[1964]] til la [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Precedanto1= [[Nikita Hrushchev]]
|Sucedanto1 = [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
| Naskodio= [[19ma di decembro]] [[1906]]
| Nask-urbo   = [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]), [[Rusian imperio]]
|Mort-dio= [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Viktoria Brejneva
|Profesiono= [[injeniorarto|injenioro]] e politikistulo
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Leonid Ilyich Brejnev''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Leonid Illich Brejniev) n. ye [[19ma di decembro]] [[1906]] til [[10ma di novembro]] [[1982]] esis politikisto qua kontrolis [[Sovietia]] de [[1964]] til [[morto]].

== Biografio ==
Naskinta en [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]) il recevis teknikala eduko pos [[Rusiana Revoluciono]]. Il eniris la yuneso di Komunista partiso (Komosomol) en [[1923]] ed en [[1929]] il eniris en la propra partiso.

Brejnev obtenis diplomo di metalifala injenioro en [[1935]] e verkis en industrii en Ukraina. De [[1935]] til [[1936]] il servis Sovietian armeo. Kande [[nacionalsocialista Germania]] invadis Sovietia en [[1941]] Brejnev esis nemediate rekrutita. Kande Germaniani invadis Ukraina il esis sendita a [[Kaukazo]] por organizar Transkaukazia fronto. En [[1943]] il esis sendita por komandar l'Unesma Ukrainana fronto.

Brejnev ekiris armeo en [[1946]]. En [[1952]] il divenis membro di la Centrala Komitato di Komunista Partiso. Pos la morto di [[Yosif Stalin]], [[Nikita Hrushchev]] indikis il kom Lietnanto-generalo, por kontrolar l'armeo e la mar-armeo. En [[1956]] ilu divenis responsebla por Sovietiana spacala programo. Pos Hrushchev esar ekpulsita de povo en [[1964]], Brejnev ganis plu povi.

Dum la Brejnev-regno ta landi atingis granda extera suceso e la vivo esis sekura ma poke libera. L'[[ekonomio]] esis tre frajila note pro granda militala spensado.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Nikita Hrushchev]]
|Nomo di listo= Listo di chefi di Sovietia
|Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1982]]
|Sucedanto= [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]}}

{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilyich}}
[[Kategorio:Komunisti]]
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]</text>
      <sha1>arl1su6iea4r3yout5sqlz5n1yvdl4f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993399</id>
      <parentid>993360</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:04:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2792" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Leonid Ilyich Brejnev
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Леонид Ильич Брежнев&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Леонід Ілліч Брежнєв
|Imajo= [[Arkivo:Brezhnev 1973.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Generala sekretario di Komunista Partiso
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de la [[14ma di oktobro]] [[1964]] til la [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Precedanto1= [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]
|Sucedanto1 = [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
|Guvernisteso2= 
|Precedanto2= 
|Sucedanto2= 
| Naskodio= [[19ma di decembro]] [[1906]]
| Nask-urbo   = [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]), [[Rusian imperio]]
|Mort-dio= [[10ma di novembro]] [[1982]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Viktoria Brejneva
|Profesiono= [[injeniorarto|injenioro]] e politikistulo
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Leonid Ilyich Brejnev''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Leonid Illich Brejniev) n. ye [[19ma di decembro]] [[1906]] til [[10ma di novembro]] [[1982]] esis politikisto qua kontrolis [[Sovietia]] de [[1964]] til [[morto]].

== Biografio ==
Naskinta en [[Kamyanske]] (nune [[provinco Dnipropetrovsk]] en [[Ukraina]]) il recevis teknikala eduko pos [[Rusiana Revoluciono]]. Il eniris la yuneso di Komunista partiso (Komosomol) en [[1923]] ed en [[1929]] il eniris en la propra partiso.

Brejnev obtenis diplomo di metalifala injenioro en [[1935]] e verkis en industrii en Ukraina. De [[1935]] til [[1936]] il servis Sovietian armeo. Kande [[nacionalsocialista Germania]] invadis Sovietia en [[1941]] Brejnev esis nemediate rekrutita. Kande Germaniani invadis Ukraina il esis sendita a [[Kaukazo]] por organizar Transkaukazia fronto. En [[1943]] il esis sendita por komandar l'Unesma Ukrainana fronto.

Brejnev ekiris armeo en [[1946]]. En [[1952]] il divenis membro di la Centrala Komitato di Komunista Partiso. Pos la morto di [[Yosif Stalin]], [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] indikis il kom Lietnanto-generalo, por kontrolar l'armeo e la mar-armeo. En [[1956]] ilu divenis responsebla por Sovietiana spacala programo. Pos Hrushchyov esar ekpulsita de povo en [[1964]], Brejnev ganis plu povi.

Dum la Brejnev-regno ta landi atingis granda extera suceso e la vivo esis sekura ma poke libera. L'[[ekonomio]] esis tre frajila note pro granda militala spensado.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]
|Nomo di listo= Listo di chefi di Sovietia
|Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1982]]
|Sucedanto= [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]}}

{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilyich}}
[[Kategorio:Komunisti]]
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]</text>
      <sha1>6e7vfrrti4ircryvewiljvwy13xoef2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yuri Vladimirovich Andropov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16170</id>
    <revision>
      <id>993331</id>
      <parentid>916814</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:19:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Yuri Andropov]] a [[Yuri Vladimirovich Andropov]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="722" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Yuri Vladimirovich Andropov
|Imajo= [[Arkivo:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg|180px|Andropov (1983)]]
|Politikala_titulo= Chefa ministro
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[15ma di junio]] [[1914]]
|Nask-urbo= apud [[Stavropol]]
|Mort-dio= [[9ma di februaro]] [[1984]]
|Mort-urbo= [[Moskva]]
|Spozo= 
|Profesiono= Politikisto
|Partiso= ''Bolsheviko''
}}
'''Yuri Vladimirovich Andropov''' ([[15ma di junio]] [[1914]] til la [[9ma di februaro]] [[1984]]) esis politikisto, chefo di [[Sovietia]] de 12ma di novembro 1982 til lua morto.

{{DEFAULTSORT:Andropov, Yuri}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>okikjo2h86skhdcjhvrz769ngcrbgmm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Konstantin Chernenko</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16171</id>
    <revision>
      <id>993340</id>
      <parentid>990090</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:25:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="942" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Konstantin Ustinovich Chernenko
|Imajo= 
|Politikala_titulo= Chefa ministro
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[24 di septembro]] [[1911]]
|Nask-urbo= apud [[Krasnoyarsk]]
|Mort-dio= [[10 di marto]] [[1985]]
|Mort-urbo= [[Moskva]]
|Spozo= 
|Profesiono= Politikisto
|Partiso= ''Bolsheviko''
}}
[[File:Bust of Konstantin Chernenko at Kremlin Wall Necropolis (cropped).jpg|thumb]]

'''Konstantin Ustinovich Chernenko''' ([[1911]] til [[1985]]) esis politikisto, chefo di [[Sovietia]] de 11 di aprilo 1984 til lua morto.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto = [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
|Nomo di listo = Listo di chefi di Sovietia
|Titulo di listo = Chef-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia
|Komenco = [[1984]]
|Fino = [[1985]]
|Sucedanto = [[Mihail Gorbachov]]}}

{{DEFAULTSORT:Chernenko, Konstantin}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]</text>
      <sha1>tivg51jw8u07z7kkyx9ky367jghfsi8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Turkmenistan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16172</id>
    <revision>
      <id>993317</id>
      <parentid>993235</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:18:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7919" xml:space="preserve">{{Landi
| Nomo                  = Turkmenistan
| Lokala_nomo           = Türkmenistan
| Flago                 = Flag_of_Turkmenistan.svg
| Blazono               = Coat of Arms of Turkmenistan.svg
| Imajo_mapo            = LocationTurkmenistan.svg
| Chefurbo              = [[Ashgabat]]
| Habitanti_chefurbo    = 573.924 (2005)
| Precipua_urbo         = [[Ashgabat]]
| Oficala_lingui        = [[Turkmena linguo|Turkmena]]
| Guvernerio            = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato= Listo pri prezidanti di Turkmenistan
| Titulo_chefo_stato    = Prezidanto
| Chefo_di_stato        = [[Gurbanguly Berdimuhamedow]]
| Surfaco               = 488.100&lt;ref name=CIA/&gt;
| Rango_surfaco         = 52
| Surfaco_aquo          = 4,9
| Habitanti             = {{formatnum:5411012}}&lt;ref name=CIA/&gt;
| Rango_habitanti       = 120
| Yaro                  = 2018
| Denseso di habitantaro=
| Reto_kodexo           = .tm
| Nomo_himno            = Himno di Turkmenistan, Nedependanta e Neutra
| Pekunio               = [[Manat di Turkmenistan]]
| Religii               = &lt;small&gt;[[#Demografio|videz:demografio]]
}}
'''Turkmenistan''' esas lando an central [[Azia]] qua nedependanteskis pos la krulo di [[Sovietia]]. Ol havas [[frontiero|frontieri]] kun [[Afganistan]], [[Iran]] (Persia), [[Kazakstan]], [[Uzbekistan]] ed esas senlitora, ma adjacas [[Kaspia]]. 

'''Bazala fakti pri Turkmenistan.'''
==Historio ==
{{PA|Historio di Turkmenistan}}
Dum la 8ma yarcento aK, tribui Oghuz diplasis de [[Mongolia]] vers la teritorio di nuna Turkmenistan. [[Alexandros la Magna]] konquestis la regiono, lor aparteninta a [[Persian imperio]], dum la 4ma yarcento aK. Segun legendo, ilu vizitis l'urbo Merv, fondita dum la 6ma yarcento aK dal populo Akemida, dum lua konquesto di Persia en 330 aK. Tamen, til nun ne trovesis pruvi pri ta vizito. Pos la morto di Alexandros lua imperio krulis e la regiono administresis da Seleucidi, Partiani e, pos la yaro [[224]] da Sasanidi, qui lor administris Persia.

Dum la fino dil [[7ma yarcento|7ma]] e komenco dil [[8ma yarcento]], [[Arabia|Arabi]] konquestis la regiono ed introduktis [[islamo|Mohamedana]] religio. La regiono divenis parto di Islamala Kalifio, e dividesis en du provinci, Mawara'un Nahr and Khorasan. [[Uthman ibn Affan]] konquestis Merv, qua divenis chefurbo di [[Khorasan]]. Dum la [[13ma yarcento]] [[Mongolia|Mongoli]] komandita da [[Chingiz-kano]] konquestis la regiono. Pos la fino di Mongola imperio diversa autonoma stati aparis en la regiono.

[[Arkivo:Russians_attack_a_turkmen_caravan_1873.jpg|thumb|250px|left|Rusi atakas karavano di Turkmenistanani, en 1873.]]
[[Rusa imperio|Rusi]] komencis kontakti kun Turkmenistanani dum la [[18ma yarcento]]. En [[1894]] Rusa imperio ja kontrolis la teritorio. Pos la [[Rusa revoluciono]] di [[1917]] [[Sovietia]] prenis kontrolo di la regiono. Dum Sovietian epoko, komencis l'exploto di [[petrolo]] e l'[[irigaco]] e kultivo di [[kotono]] en la regiono expansesis.

Turkmenistan nedependanteskis de Sovietia erste la [[27ma di oktobro]] [[1991]]. La sama yaro, Turkmenistan eniris la [[Komunitato di Nedependanta Stati|KNS]].

L'ex-chefo di [[Republiko Socialista Sovietiana Turkmenistan]], [[Saparmurat Niyazov]], restis en povo til lua morto ye la [[21ma di decembro]] [[2006]]. La sequanta yaro, en elekto eventinta ye la [[11ma di februaro]], [[Gurbanguly Berdimuhamedow]] elektesis por sucedar ilu. Berdimuhamedow asumis la povo ye la [[14ma di februaro]] [[2007]].

==Politiko ==
Turkmenistan esas prezidantala [[republiko]]. La prezidanto esas [[chefo di stato]], [[chefo di guvernerio]] e supra komandanto dil armei. En septembro [[2008]] la lando adoptis nova [[konstituco]], qua augmentis la povo dil [[parlamento]] e posibligis krear nova partisi. Lua texto modifikesis en 2016 por posibligar senlimita rielekto dil prezidanto, e lua guvernisteso augmentesis de 5 til 7 yari.

La [[legifala povo]] konsistas ek unika chambro, l'Asemblitaro (''Mejilis'') kun 125 membri, qui elektesas dal populo por 5 yari.

==Geografio ==
{{PA|Geografio di Turkmenistan}}
[[Arkivo:Turkmenistan-map.png|thumb|190px|Mapo di Turkmenistan kun lua precipua urbi.]]
[[Arkivo:Karakum Desert rotated.jpg|thumb|250px|left|Peizajo en la [[dezerto Karakum]].]]
La totala areo di Turkmenistan amontas a {{formatnum:488100}} km², ed ol esas la 52ma maxim vasta lando del mondo. Lua surfaco esas poke min granda kam olta di [[Hispania]] e poke plu granda kam olta di [[Kalifornia]], [[Usa]]. Plu kam 80% de lua surfaco konsistas ek la [[dezerto Karakum]]. Monto Aýrybaba, kun {{formatnum:3139}} metri di [[altitudo]], esas lua maxim alta punto.

Lua [[klimato]] esas subtropikal arida, kun poka [[pluvo-quanto]]. [[Vintro|Vintri]] esas kolda e sika, e la pluvi falas precipue de januaro til mayo. La mezavalora pluvo-quanto esas 200 mm omnayare. Existas mikra boski en l'alta zoni este e sude de lando.

La precipua [[fluvio|fluvii]] esas [[Fluvio Amu Daria|Amu Daria]], Atrak e Murgab. La lando ne havas oceanala litoro, tamen [[Kaspia]] unionesas per [[kanalo]] kun [[Nigra maro]]. Turkmenistan havas 1768 km di litoro che Kaspia.

==Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Turkmenistan}}
Turkmenistan havas la 4ma maxim granda jaceyo di [[naturala gaso]] del mondo. Ol esis la 10ma maxim granda produktero di [[kotono]] del mondo.

==Demografio ==
[[Arkivo:Population_of_Turkmenistan.PNG|thumb|250px|Demografio di Turkmenistan, de 1950 til 2009.]]
[[Arkivo:Pokrovkaya_Church,_Mary.jpg|thumb|250px|left|Kirko ortodoxa rusa en Mary.]]
Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2018, Turkmenistan havis {{formatnum:5411012}} habitanti.&lt;ref name=CIA/&gt; La maxim multa (85%) esas Turkmenistanani. Uzbeki esis 5%, Rusi esis 4%, e 6% apartenis ad altra etnii en 2003.&lt;ref name=CIA/&gt;

L'oficala linguo di la lando esas [[Turkmena linguo|Turkmena]], parolata da 72% de la habitantaro. Rusa parolesas da 12%, 9% parolas l'Uzbeka, e 7% parolas altra lingui.&lt;ref name=CIA/&gt;

La [[religio]] kun maxim granda nombro di adepti esas Islamo: 89% de la habitantaro. Kristani Ortodoxa esas 9%, e 2% ne informis pri religio.&lt;ref name=CIA&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/turkmenistan/|titulo=Turkmenistan - The World Factbook |autoro=CIA|vidita ye=18ma di aprilo 2019}}&lt;/ref&gt;

La maxim populoza urbo di Turkmenistan esas la chefurbo, [[Ashgabat]]. Altra importana urbi esas [[Türkmenabat]], Dashhowuz, e Mary.

==Kulturo ==
[[Arkivo:The_practical_book_of_oriental_rugs_(1920)_(14576861108).jpg|thumb|150px|Turkmena [[tapiso]].]]
Dum la historio, Turkmeni esis precipue nomada populo, e kreis [[kavalo|kavali]] e [[bovaro]]. Li ne formacis kohera naciono o kohera etniala grupo til la [[yari 1930a]], kande [[Yosif Stalin]] koaktis to eventar. Tradicionala Turkmena [[tapiso|tapisi]] ''Yomut'', produktata da Turkmena tribui, esas notora por lia qualeso e beleso.

Pri [[literaturo]], du importanta poeti esas Magtymguly Pyragy e Mämmetweli Kemine. Multa jurnali e monatala [[revuo|revui]] publikigesas en Turkmena linguo. La lando havas sep kanali di [[televiziono]] per [[artificala satelito|satelito]].

La [[muziko]] folklorala di Turkmenistan simileskas la muziko de Khorasan, en [[Iran]]. Antee, le ''bakshy'' esas importanta muzikisti en Turkmenistanana socio. La fluti ''tuiduk'' esas multe uzata en tradicionala muziko.

[[Futbalo]] esas la maxim populara [[sporto]] en Turkmenistan. La nacionala futbalo-esquado ludis unesmafoye internacione en 1992, e partoprenis dufoye ''Asia Cup'', en 2004 ed en 2019. [[Hokeo sur glacio]] gradope populareskas en la lando. La lando ganis l'unesma [[Olimpiala Ludi|Olimpiala]] medalio en 2021, dum l'[[Olimpiala Ludi en Tokyo, 2020|Olimpiala Ludi en Tokyo]], kande Polina Guryeva ganis arjenta medalio pri pezo-levo por mulieri, en la kategorio til 59 kilogrami.

==Referi ==
{{reflist}}
{{Commons|Kategorio:Turkmenistan|Turkmenistan}}
{{Landi en Azia}}

[[Kategorio:Turkmenistan| ]]</text>
      <sha1>avqpq2ym54lgcunb7ser1yb6k4a77zm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tajikistan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17241</id>
    <revision>
      <id>993325</id>
      <parentid>965837</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:44:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11946" xml:space="preserve">{{Landi
| Nomo                    = Tajikistan
| Lokala_nomo             = Ҷумҳурии Тоҷикистон&lt;br /&gt;Jumhurii Tadjikiston
| Flago                   = Flag_of_Tajikistan.svg
| Blazono                 = Coat of arms of Tajikistan.svg
| Imajo_mapo              = LocationTajikistan.svg
| Chefurbo                = [[Dushanbe]]
| Habitanti_chefurbo      = {{formatnum:554355}} (2002)
| Precipua_urbo           = [[Dushanbe]]
| Oficala_lingui          = [[Tajikistanana linguo|Tajikistanana]]
| Guvernerio              = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato  = Listo pri prezidanti di Tajikistan
| Titulo_chefo_stato      = Prezidanto
| Chefo_di_stato          = [[Emomalii Rahmon]]
| Nomo_listo_chefo_guverno= Listo pri chefa ministri di Tajikistan
| Titulo_chefo_guverno    = Chefa ministro
| chefo_guverno           = [[Kokhir Rasulzoda]]
| Surfaco                 = {{formatnum:143100}}
| Rango_surfaco           = 102
| Surfaco_aquo            = 1,8
| Habitanti               = {{formatnum:9234055}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.populationpyramid.net/tajikistan/2019/|title=Population of Tajikistan 2019|accessdate=20ma di aprilo 2019|language={{en}}}}&lt;/ref&gt;
| Rango_habitanti         =
| Yaro                    = 2019
| Denseso di habitantaro  =
| Reto_kodexo             = .tj
| Nomo_himno              = ''Surudi milli''
| Pekunio                 = [[Somoni]]
| Religii                 = [[islamo]], 83,6%
}}
'''Tajikistan''' esas lando jacanta an central [[Azia]]. Ol havas kom vicini [[Uzbekistan]] nord-weste e weste, [[Afganistan]] sude, [[Popul-Republiko Chinia]] este, e [[Kirgizistan]] norde.

'''Bazala fakti pri Tajikistan:'''
== Historio ==
{{PA|Historio di Tajikistan}}
Diversa populi e kulturi habitis Tajikistan de adminime la 4ma yarmilo aK, inkluzite tale nomizita ''civilizuro Oxus'', de cirkume 2300 aK til cirkume 1700 aK. Cirkume la yaro 500 aK, granda parto di (o posible tota) la regiono esis parto dil imperio Akemenida, anke konocita kom l'unesma Imperio Persa. Pos ke [[Alexandros la Magna]] konquestis la regiono, ol divenis parto di la rejio Greka-Baktriana. La nordo di Tajikistan esis parto di Sogdia o Sogdiana, anciena Iranana civilizuro qua formacis multa mikra stati.


[[Islamo]] introduktesis en la regiono dum la komenco dil [[8ma yarcento]]. De [[819]] til [[999]] la regiono guvernesis dal [[dinastio Samanida]], [[Persia]]na stato ed imperio fondita da [[Saman Khuda]]. Samanidi rinovigis Persiana kulturo ed propagis sunita [[islamo]]. L'unesma tradukuro di [[Korano]] a la [[Persiana linguo|Persiana]] facesis dum la dinastio Samanida. L'urbi [[Samarkand]] e [[Bukhara]] kreskis e divenis kulturala centri por Tajikstanana kulturo.

Dum la [[19ma yarcento]] [[Rusa imperio]] komencis expansar su tra Central Azia. De [[1864]] til [[1885]] Rusa imperio gradope prenis kontrolo di [[Rusa Turkestan]], regiono qua extensis su de [[Kazakstan]] til [[Kaspia maro]] e sude til la bordero kun [[Afganistan]]. Pos la [[Revoluciono Rusa di novembro 1917]] komencis militeto kontre [[bolshevismo|bolsheviki]] por mantenar Tajikistan nedependanta, ma pos 4-yara milito la bolsheviki vinkis, e [[moskeo|moskei]] e vilaji brulesis.

En [[1924]], kreesis la &quot;Republiko Socialista Sovietiana Autonoma Tajikistan&quot;.

{{PA|Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan}}
Tajikistan nedependanteskis de [[Sovietia]] ye la [[9ma di septembro]] [[1991]]. L'unesma lando qua establisis [[ambasadeyo]] en [[Dushanbe]] esis [[Iran]], en 1991. Preske nemediate pos la nedependo, komencis [[interna milito]], kun partiseti dividita segun klani. Populi ne-Mohamedana, exemple [[Rusia|Rusi]] e [[judo|judi]], abandonis la lando pro persekuto.

Pos finir la milito eventis elekto, e [[Emomalii Rahmon]] vinkis l'ex-chefministro [[Abdumalik Abdullajanov]] kun 58% de la voti&lt;ref&gt;http://www.wrmea.com/backissues/0695/9506053.htm&lt;/ref&gt;. La lando restis devastita dal milito, qua produktis cirkume 100.000 mortinti e cirkume 1,2 milion refujinti qui fugis vers vicina landi.&lt;ref&gt;[http://www.un.org/events/tenstories_2006/story.asp?storyID=600 Tajikistan: rising from the ashes of civil war] [[Unionita Nacioni]]&lt;/ref&gt; En [[1997]] eventis pafo-ceso.

== Politiko ==
[[Arkivo:Dushanbe_Presidential_Palace_01.jpg|thumb|250px|Prezidantala palaco en [[Dushanbe]].]]
[[Arkivo:Tajik Parliament House, Dushanbe, Tajikistan.JPG|thumb|250px|left|Edifico dil parlamento, en Dushanbe.]]
Preske nemediate pos la [[nedependo]] komencis [[interna milito]] en Tajikistan, qua finis erste en [[1997]], e pacifika elekti eventis en [[1999]].

Nune Tajikistan esas oficale [[republiko]], e havas elekti prezidantala e por la [[parlamento]], ma nur un partiso dominacas la politiko, la Partisto Populala Demokrata di Tajikistan. De [[1992]] til nun, la prezidanto, qua esas [[chefo di stato]] ed anke [[chefo di guvernerio]] di la lando, esas [[Emomalii Rahmon]]. La [[chefa ministro]] nur esas la chefo dil ministraro, ed elektesas dal prezidanto.

La [[legifala povo]] konsistas ek la Supra Asemblitaro (''Majlisi Oli'') qua, pos septembro 1999, havas du chambri. L'Asemblitaro di Reprezentanti (''Majlisi namoyandagon'') havas 63 membri qui elektesas direte dal populo por kin-yara periodo. La Nacional Asemblitaro (''Majlisi milli'') havas 33 membri, di qui 25 elektesas dal deputati e 8 elektesas dal prezidanto, ambe por kin-yara periodo. La [[konstituco]] di Tajikistan adoptesis ye la [[6ma di septembro]] [[1994]] ed emendesis en 1999 e 2003.

La Supra Korto esas la maxim alta korto di la lando. Altra alta korti esas la Supra Ekonomiala Korto e la Konstitucala korto. La prezidanto indikas la membri di la 3 korti, pos aprobo dal parlamento. Ank existas Militala Korto. La judiciisti de omna korti selektesas por 10-yara periodo.

== Geografio ==
[[Arkivo:Un-Tajikistan.svg|thumb|280px|Mapo di Tajikistan kun lua precipua urbi.]]
[[Arkivo:Tajik mountains edit.jpg|320px|left|thumb|Monti de Tajikistan.]]
Tajikistan esas lando senlitora, ed esas la min granda lando de Central Azia. Cirkume 93% de lua surfaco konsistas ek monti de la [[montaro Pamir]] e plua kam 50% di la lando jacas super 3.000 metri di [[altitudo]]. La maxim alta monti di la lando, kun plu kam 7.000 metri di altitudo, esas Ismoil Somoni (7.495 metri), monto Ibn Sina (7.134 metri) e monto Korzhenevskaya (7.105 metri).

La [[klimato]] di Tajikistan esas kontinentala, subtropikala e [[miarida klimato|miarida]], kun [[dezerto|dezerti]] en kelka regioni, ed influesas dal [[altitudo]]. L'alta monti protektas la valo Fergana ed altra basa tereni de la venti del Arktiko, ma la [[temperaturo|temperaturi]] en la regiono povas falar infre 0°C dum plu kam 100 dii omnayare. La mezavalora temperaturi en ta basa regioni varias de 23°C til 30°C en [[julio]] ([[somero]]) til -1°C til 3°C en [[januaro]] ([[vintro]]). Este de la [[montaro Pamir]] la mezavalora temperaturi en julio varias de 5°C til 10°C, ed en januaro varias de -15°C til -20°C. La mezavalora [[pluvo-quanto]] yarala en [[Dushanbe]] esas 567,6 mm.

La precipua [[rivero]] di Tajikistan esas [[Amu Darya]]. Ensemble rivero Panj, ol formacas naturala frontiero kun [[Afganistan]]. Existas plu kam 900 riveri e rivereti en la lando longa de plu kam 10 km. La maxim vasta lago di la lando esas Kayrakkum, artificala lago rinomizita en 2016 &quot;Maro Tajikistanana&quot; (Баҳри Тоҷик), dal parlamento. La maxim vasta lago naturala esas ''Iskanderkul'', qua signifikas &quot;Lago di Alexandros&quot;.

== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Tajikistan}}
Tajikistan esis la maxim povra republiko di [[Sovietia]] e nun ol esas la maxim povra lando de Central Azia. Cirkume 47% de la [[TNP]] konsistas ek pekunio sendita dal ekmigranti Tajikistanana, qui laboras precipue en [[Rusia]].&lt;ref&gt;{{cite web|url= https://web.archive.org/web/20171118154816/https://www.economist.com/news/asia/21584999-russia-attempts-draw-tajikistan-and-kyrgyzstan-back-its-orbit-remittance-man|date=18ma di novembro 2017|title=Remittance man}}&lt;/ref&gt;

== Demografio ==
[[Arkivo:Taj_PopRurPop1958-2005.jpg|thumb|320px|Habitantaro di Tajikistan (blue) e rurala habitantaro (rede), de 1958 til 2005.]]
[[Arkivo:Tajik people.jpg|thumb|left|280px|Tajikistanani.]]
Segun statistiki de 2010 publikigita da ''The World Factbook'', Tajikistan havis {{formatnum:7487489}} habitanti.&lt;ref name=CIA&gt;[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html ''The World Factbook - &quot;Tajikistan&quot;''] konsultita ye 27ma di februaro 2011&lt;/ref&gt; Segun la [[demografiala kontado]] di 2000, la populo Tajikstanana, qua parolas [[Tajikstanana linguo]] (vario de [[Persiana linguo]]) reprezentas 79,9% de la habitantaro. Existas minoritati Uzbeka (15,3%), Rusa (1,1%) ed altri.&lt;ref name=CIA/&gt; La quanto di Uzbeki e Rusi gradope diminutabas pro ekmigro.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4420922.stm ''Russians left behind in Central Azia] Robert Greenall, BBC News&lt;/ref&gt;

[[Tajikstanana linguo|Tajikstanana]] esas l'oficala linguo, ma [[Rusa linguo|Rusa]] esas rutine uzata en komerco, aferi e komuniko. Malgre la recenta modifikuri en la legaro por ne pluse konsiderar oficala la Rusa linguo,&lt;ref&gt;{{cite web |title= Tajikistan Drops Russian as Official Language |url= http://www.rferl.org/content/Tajikistan_Drops_Russian_As_Official_Language/1846118.html}}&lt;/ref&gt; la [[konstituco]] mantenas ol kom &quot;linguo por permisar interetniala komuniko.&lt;ref&gt;http://www.prezident.tj/rus/konstitutsiya.htm&lt;/ref&gt;

Malgre la povreso di la lando, preske 99,3% de Tajikistanani savas skribar e lektar.&lt;ref name=CIA/&gt; La maxim multa habitantaro praktikas [[islamo|Mohamedana]] religio.

La maxim granda urbo esas [[Dushanbe]], la chef-urbo. Altra importanta urbi esas Khujanj e Kulob.

== Kulturo ==
[[Arkivo:Musical Instruments and Musicians. A Man Playing a Nagara, a Double-Headed Folk Drum WDL10772.png|thumb|250px|Perkut-muzikisto pleas ''nagara''.]]
[[Arkivo:The Soviet Union 1968 CPA 3637 stamp (Sadriddin Ayni and Scene from Story 'Bukhara Executioner').png|250px|left|thumb |La skriptisto [[Sadriddin Ayni]].]]
Historiale, Tajikstanani e Persiani originis de la sama kulturo. Tajikstanana esas matrala linguo por plua kam 80% de la habitantaro.

La [[muziko]] tradicionala di Tajikistan esas simila ad altra muziki de Central Azia, ma la folklorala muziki de la regioni Pamir, centrala Kuhistoni e Sogdiana diferas inter li. Tradicionala perkut-instrumenti esas ''daf'', ''doira'' e ''nagara''.

Tradicionala centri di Tajikstanana [[literaturo]] esis l'urbi [[Bukhara]] e [[Samarkand]], nun en [[Uzbekistan]]. Dum la [[Mezepoko]], Abū 'Abd Allāh Ja'far ibn Muḥammad al-Rūdhakī, plu konocata kom Rudaki, esis importanta [[poezio|poezio]] qua skribis per moderna Persa alfabeto. Exempli pri moderna Tajikstanana skriptisti esas [[Sadriddin Ayni]], Payrav Sulaymoni, [[Mirzo Tursunzoda]], ed altri.

La nacionala [[sporto]] di Tajikistan esas ''gushtigiri'', tipo di lukto tradicionala. Altra tradicionala sporto esas ''buzkashi'', anke praktikata en altra landi de la regiono. La skopo di ''buzkashi'' esas grabar mortinta [[kapro]] senkapigita, eskapar del opozanti e lansar la kadavro en limitizita areo. Ordinare ol ludesas dum ''Nowruz'' (la nov-yaro Persa).

En la monti de Tajikistan praktikesas diversa sporti, exemple [[montoacensado]], [[skio]], ''snowboard'', ed altri. Pri kolektiva sporti, [[futbalo]] esas multe populara en la lando. [[Kriketo]] e [[rugbio]]* anke kreskas en populareso.

[[Arkivo:Gold_Medal_Winner,DILSHOD_NAZAROV_Of_TAJIKISTAN.jpg|thumb|280px|[[Dilshod Nazarov]]]]
De la nedependo di la lando til nun, quar sportisti Tadjikistanana obtenis Olimpiala medalii: luktisto Yusup Abdusalomov (l'arjenta en Beijing, 2008), judoisto Rasul Boqiev (arjenta, en Beijing), boxistino Mavzuna Chorieva (la bronza en London, 2012), e [[Dilshod Nazarov]] (ora pri disko-jetado en Rio de Janeiro, 2016).

== Referi ==
{{reflist}}
{{Commons|Kategorio:Tajikistan|Tajikistan}}

{{Landi en Azia}}

[[Kategorio:Tajikistan| ]]</text>
      <sha1>08lybi4xuxl7r627oet9v5edxmjzpaz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geografio di Turkmenistan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>17273</id>
    <revision>
      <id>993318</id>
      <parentid>959681</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:19:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2452" xml:space="preserve">[[Arkivo:Turkmenistan 1994 CIA map.jpg|right|thumb|320px|Mapo di Turkmenistan kun lua precipua urbi e stradi.]]
[[Arkivo:MAKarakum3.jpg|thumb|280px|left|Peizajo del [[dezerto Karakum]].]]
[[Turkmenistan]] havas frontieri kun [[Kazakstan]] nord-weste, [[Uzbekistan]] norde e nord-este, [[Afganistan]] sud-este, ed [[Iran]] sud-weste. Weste jacas [[Kaspia maro]]. La totala areo di Turkmenistan amontas a {{formatnum:488100}} km², di qui plu kam 80% konsistas ek la [[dezerto Karakum]]. Existas bosketi en l'alta zoni este e sude de lando. Turkmenistan esas la 52ma maxim vasta lando del mondo.

Granda parto di lua tereni esas basa, kun basa montaro an la frontiero kun [[Iran]] ed alta tereni an la frontiero kun Uzbekistan (la montaro Köýtendag).  La monto Aýrybaba, jacanta en Köýtendag e havanta {{formatnum:3139}} metri di [[altitudo]], esas lua maxim alta punto. Existas depresi en tereni del dezerto Karakum.

La precipua [[fluvio|fluvii]] esas [[Fluvio Amu Daria|Amu Daria]], Atrak e Murgab. La lando ne havas oceanala litoro, tamen [[Kaspia]] unionesas per [[kanalo]] kun [[Nigra maro]]. Turkmenistan havas {{formatnum:1768}} km di litoro en Kaspia.

== Klimato ==
Turkmenistan havas kolda e sika kontinentala klimato, influita dal [[dezerto]]. La yarala [[pluvo-quanto]] varias mezavalore de 300 mm en Kopet Dag til 80 mm nord-weste. La chef-urbo [[Ashgabat]], proxim la frontiero kun Iran, recevas mezavalore 225 mm omnayare. [[Vintro|Vintri]] esas kolda e sika, e la pluvi falas precipue de januaro til mayo.

== Maro Aral ==
Turkmenistan ambe kontributas por e subisas l'efekti de la desaparo dil [[maro Aral]]. Pro l'ecesiva [[irigaco]], l'agrokultivo Turkmenistanana kontributas por la desaparo dil &quot;maro&quot;, qua duras sikeskar. Altralatere, la desaparo dil maro plumaleskas ambe la produktiveso dil ekonomio pro la salinigo di la suli, e la saneso dil habitantaro pro l'augmento di la koncentro di [[bakterio|bakterii]] che aqui, qui augmentas la kazi di [[diareo]] e [[hepatito]].

== Naturala resursi ==
[[Petrolo]], [[naturala gaso]], [[karbono]], [[sulfo]] e salo.

== Precipua urbi ==
{|class=&quot;wikitable&quot;
!align=&quot;center&quot; bgcolor=&quot;white&quot; colspan=&quot;3&quot;|&lt;big&gt;Precipua urbi di Turkmenistan&lt;/big&gt;
|-
|[[Ashgabat]]
| 573 924 &lt;small&gt;(2003)&lt;/small&gt;
|-
| [[Türkmenabat]] || {{formatnum:203000}}
|-
| Dashhowuz|| {{formatnum:165000}}
|-
| Mary|| {{formatnum:123000}}
|-
| Balkanabat|| {{formatnum:119000}}
|-
|}

[[Kategorio:Turkmenistan]]</text>
      <sha1>jpkbquh926l1cafjwhc3qj6sdv8t6ne</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lille</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19767</id>
    <revision>
      <id>993413</id>
      <parentid>968981</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:19:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3615" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Lille
| Flago= 
| Blazono= Blason Lille 3D.png
| Imajo = Lille_vue_gd_place.JPG
| TextodilImajo = ''Grand Place'', placo en la centro di Lille.
| DetalozaMapo= France_location_map-Regions_and_departements-2016.svg
| DetalozaMapoX= 0.57
| DetalozaMapoY= 0.09
| DetalozaMapoEtiketo= {{PAGENAME}}
| Shablono_lando= {{FRA}}
| Regiono=[[Supraji di Francia]]
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 =[[Nord]] 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Martine Aubry (PS)
| Latitudo= 50°37'57&quot; N
| Longitudo= 03°03'30&quot; E
| Altitudo= 21
| Surfaco= 34.8
| Habitanti = {{formatnum:232741}}
| Yaro= 2015
| Denseso di habitantaro = 6744
| Horala_zono = +1&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+2 dum la vintro)
| Reto= www.lille.fr
}}
'''Lille''' (pronuncez: /lil/) esas urbo [[Francia|Franciana]], chefurbo dil regiono ''Hauts-de-France'' (Supra Francia) e dil [[departmento]] ''Nord''.

Segun statistiki dil yaro 2015 ol havis {{formatnum:232741}} habitanti, quo igas Lille la 4ma maxim granda urbo en [[Francia]] dop [[Paris]], [[Lyon]] e [[Marseille]]. Ol esas la maxim granda urbo dil [[Europana metropolo Lille]], qua havis {{formatnum:1139929}} habitanti en 2014.

== Nomo ==
La nomo dil urbo devenas de sua geografiala situaciono, insulo sur la rivero [[Deûle]] ube la urbo fondesis. Konseque, en diversa akti on trovas la nomo dil urbo, unesme [[Latina linguo|Latina]]: ''Isla'' en 1066, ''Insula'' en 1104, ''castro Insulano'' en 1177; pose [[Franca linguo|Franca]]: ''Lysle'' en 1259.

En la [[Nederlandana linguo|Nederlandana]], la nomo dil urbo esas ''Rijsel'', qua devenas de la vorto ''ter ijssel'' del anciena Nederlandana.

==Sporto==
La [[futbalo]]-klubo [[LOSC Lille]] havas sua hemo en la urbo. [[LOSC Lille]] ludas en la [[Ligue 1]] qua esas la maxim alta futbalo-ligo di [[Francia]].

== Fotografuri ==
&lt;gallery&gt;
Arkivo:Lille vue gd place.JPG|Chefplaco di Lille.
Arkivo:Vieille Bourse Lille 120108 01.jpg|Anciena borso di Lille (an la chefplaco).
Arkivo:Lille braderie 2019 à l'intérieur de la Vieille-Bourse bis (2).JPG|Interna korto dil anciena bordo di Lille.
Arkivo:Lille Porte de Paris &amp; Belfried.jpg|Pordego di Paris e belfrido dil urbodomo.
Arkivo:Lille - CCI Grand Lille &amp; Opéra de Lille (24416853483).jpg|Chambro di komerco ed industrio (sinistre) e operoteatro.
Arkivo:Lille place oignons ass.jpg|Placo &quot;aux Oignons&quot; (di Onyoni) en la anciena quartero Vieux-Lille.
Arkivo:Jielbeaumadier citadelle lille 2006.jpg|Precipua pordego dil citadelo da [[Vauban]].
Arkivo:Lille - Vue générale d' Euralille (13).JPG|Turmi ed Europana staciono di la nova quartero Euralille, dop la publika parko Matisse.
&lt;/gallery&gt;

== Blazono e logotipo ==
&lt;gallery&gt;
Arkivo:Coat of Arms of Lille (flat).svg|Magna blazono di Lille.
Arkivo:Blason ville fr Lille (Nord).svg|Blazono di Lille: blanka florifanta liliofloro sur reda fundo.
Arkivo:Blason ville fr Lille-Empire (Nord).svg|Blazono di Lille dum la unesma e duesma Franca Imperii (19ma yarcento).
Arkivo:Blason ville fr Lille-Restauration (Nord).svg|Blazono di Lille komence dil Triesma Franca Republiko (fino dil 19ma yarcento).
&lt;/gallery&gt;&lt;gallery&gt;
Arkivo:Logo ville de Lille.svg|Logotipo di Lille depos 2013.
&lt;/gallery&gt;

== Jemel urbi ==
Lille jemelesas kun la yena urbi:

{|
|- style=&quot;vertical-align:top&quot;
||
* {{DEU}}: [[Erfurt]]
* {{ESP}}: [[Valladolid]]
* {{ISR}}: Safed
* {{ITA}}: [[Torino]]
* {{LUX}}: [[Esch-sur-Alzette]]
* {{MAR}}: [[Oujda]]
* {{NLD}}: [[Rotterdam]]
||
* {{PLE}}: Nablus
* {{POL}}: [[Wrocław]]
* {{SEN}}: Saint-Louis
* {{UKR}}: [[Harkiv]]
* {{GBR}}: [[Leeds]] ([[Anglia]])
* {{USA}}: [[Buffalo, Nova-York]])
|}

[[Kategorio:Urbi en Francia]]</text>
      <sha1>9kstk5mgzhu8wpi3aguhbhh20l9ab7s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kharkov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19876</id>
    <redirect title="Harkiv" />
    <revision>
      <id>993414</id>
      <parentid>102223</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:19:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Harkiv]]</text>
      <sha1>9mbia8wpvu4pd06ifvz3azb0r04vbra</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Harkiv</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19877</id>
    <revision>
      <id>993405</id>
      <parentid>945235</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:16:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="977" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Harkiv
| Flago= Kharkiv-town-flag.svg
| Blazono= Coat_of_arms_of_Kharkiv.svg
| Imajo = Kharkiv_montage_(2015).png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Kharkiv.
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Kharkiv_province_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .45
| DetalozaMapoY = .24
| DetalozaMapoEtiketo= Kharkiv
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Hennadiy Kernes
| Latitudo= 50º00'16&quot;N
| Longitudo= 36º13'53&quot;E
| Altitudo= 152
| Surfaco= 350
| Habitanti = {{formatnum:1439036}}
| Yaro= 2014
| Denseso di habitantaro = 4500
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC +3 dum la somero)
| Reto= city.kharkov.ua
}}
'''Harkiv''' ([[Ukrainana linguo|Ukrainana]]: Харків) esas la 2ma maxim populoza urbo di [[Ukraina]]. Segun statistiki dil yaro 2014, ol havis {{formatnum:1439036}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 350 km².

{{commonscat|Kharkiv}}

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>dnwr4fgxq2vk1zy2zu7m1monaeyert6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993406</id>
      <parentid>993405</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:16:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Kharkiv]] a [[Harkiv]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="977" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Harkiv
| Flago= Kharkiv-town-flag.svg
| Blazono= Coat_of_arms_of_Kharkiv.svg
| Imajo = Kharkiv_montage_(2015).png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Kharkiv.
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Kharkiv_province_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .45
| DetalozaMapoY = .24
| DetalozaMapoEtiketo= Kharkiv
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Hennadiy Kernes
| Latitudo= 50º00'16&quot;N
| Longitudo= 36º13'53&quot;E
| Altitudo= 152
| Surfaco= 350
| Habitanti = {{formatnum:1439036}}
| Yaro= 2014
| Denseso di habitantaro = 4500
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC +3 dum la somero)
| Reto= city.kharkov.ua
}}
'''Harkiv''' ([[Ukrainana linguo|Ukrainana]]: Харків) esas la 2ma maxim populoza urbo di [[Ukraina]]. Segun statistiki dil yaro 2014, ol havis {{formatnum:1439036}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 350 km².

{{commonscat|Kharkiv}}

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>dnwr4fgxq2vk1zy2zu7m1monaeyert6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993419</id>
      <parentid>993406</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:22:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="975" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Harkiv
| Flago= Kharkiv-town-flag.svg
| Blazono= Coat_of_arms_of_Kharkiv.svg
| Imajo = Kharkiv_montage_(2015).png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Harkiv.
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Kharkiv_province_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .45
| DetalozaMapoY = .24
| DetalozaMapoEtiketo= Harkiv
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Hennadiy Kernes
| Latitudo= 50º00'16&quot;N
| Longitudo= 36º13'53&quot;E
| Altitudo= 152
| Surfaco= 350
| Habitanti = {{formatnum:1439036}}
| Yaro= 2014
| Denseso di habitantaro = 4500
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC +3 dum la somero)
| Reto= city.kharkov.ua
}}
'''Harkiv''' ([[Ukrainana linguo|Ukrainana]]: Харків) esas la 2ma maxim populoza urbo di [[Ukraina]]. Segun statistiki dil yaro 2014, ol havis {{formatnum:1439036}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 350 km².

{{commonscat|Kharkiv}}

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>sxbdpb69l8xbnar19qrs3d7twda88gf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nikolai Viktorovich Podgorni</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20546</id>
    <revision>
      <id>993344</id>
      <parentid>923549</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1380" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikolai Viktorovich Podgorni
|Originala_nomo= [[Rusiana linguo|rus.]] Николай Викторович Подгорный&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Микола Вікторович Підгорний
|Imajo= [[Arkivo:Nikolai Podgorny Bundesarchiv cropped.JPG|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[9 di decembro]] [[1965]] til [[16 di junio]] [[1977]]
|Precedanto1= [[Anastas Mikoyan]]
|Sucedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[18 di februaro]] [[1903]]
|Nask-urbo= [[Karlivka]] (nune [[provinco Poltava]] en [[Ukraina]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[12 di januaro]] [[1983]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= injenioro, politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Nikolai Viktorovich Podgorni''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Mikola Viktorovich Pidgorni), injenioro n ([[1903]] til [[1983]]) esis prezidanto (''chefo dil Prezidium di Suprema Sovieto di SU'') di [[Sovietia]] de [[1965]] til [[1977]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Anastas Mikoyan]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo=Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= 1965
|Fino= 1977
|Sucedanto= [[Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Podgorni, Nikolai Viktorovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>pkb36e198ljd5b38sdtxe6vx90a1x21</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993345</id>
      <parentid>993344</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:47:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Nikolai Podgorny]] a [[Nikolai Viktorovich Podgorni]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1380" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikolai Viktorovich Podgorni
|Originala_nomo= [[Rusiana linguo|rus.]] Николай Викторович Подгорный&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Микола Вікторович Підгорний
|Imajo= [[Arkivo:Nikolai Podgorny Bundesarchiv cropped.JPG|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[9 di decembro]] [[1965]] til [[16 di junio]] [[1977]]
|Precedanto1= [[Anastas Mikoyan]]
|Sucedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[18 di februaro]] [[1903]]
|Nask-urbo= [[Karlivka]] (nune [[provinco Poltava]] en [[Ukraina]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[12 di januaro]] [[1983]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= injenioro, politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Nikolai Viktorovich Podgorni''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Mikola Viktorovich Pidgorni), injenioro n ([[1903]] til [[1983]]) esis prezidanto (''chefo dil Prezidium di Suprema Sovieto di SU'') di [[Sovietia]] de [[1965]] til [[1977]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Anastas Mikoyan]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo=Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= 1965
|Fino= 1977
|Sucedanto= [[Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Podgorni, Nikolai Viktorovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>pkb36e198ljd5b38sdtxe6vx90a1x21</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993358</id>
      <parentid>993345</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:18:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1432" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikolai Viktorovich Podgorni
|Originala_nomo= [[Rusiana linguo|rus.]] Николай Викторович Подгорный&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Микола Вікторович Підгорний
|Imajo= [[Arkivo:Nikolai Podgorny Bundesarchiv cropped.JPG|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[9 di decembro]] [[1965]] til [[16 di junio]] [[1977]]
|Precedanto1= [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]]
|Sucedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[18 di februaro]] [[1903]]
|Nask-urbo= [[Karlivka]] (nune [[provinco Poltava]] en [[Ukraina]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[12 di januaro]] [[1983]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= injenioro, politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Nikolai Viktorovich Podgorni''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Mikola Viktorovich Pidgorni), injenioro n ([[1903]] til [[1983]]) esis prezidanto (''chefo dil Prezidium di Suprema Sovieto di SU'') di [[Sovietia]] de [[1965]] til [[1977]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo=Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= 1965
|Fino= 1977
|Sucedanto= [[Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Podgorni, Nikolai Viktorovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>tutn66ri2dpuan9yrq34ew86wjyq7xd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993369</id>
      <parentid>993358</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:40:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1476" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nikolai Viktorovich Podgorni
|Originala_nomo= [[Rusiana linguo|rus.]] Николай Викторович Подгорный&lt;br /&gt;[[Ukrainana linguo|ukr.]] Микола Вікторович Підгорний
|Imajo= [[Arkivo:Nikolai Podgorny Bundesarchiv cropped.JPG|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[9 di decembro]] [[1965]] til [[16 di junio]] [[1977]]
|Precedanto1= [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]]
|Sucedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[18 di februaro]] [[1903]]
|Nask-urbo= [[Karlivka]] (nune [[provinco Poltava]] en [[Ukraina]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[12 di januaro]] [[1983]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= injenioro, politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Nikolai Viktorovich Podgorni''' ([[Ukrainana linguo|ukr.]] Mikola Viktorovich Pidgorni), injenioro n ([[1903]] til [[1983]]) esis prezidanto (''chefo dil Prezidium di Suprema Sovieto di SU'') di [[Sovietia]] de [[1965]] til [[1977]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Anastas Ivanovich Mikoyan|Anastas Mikoyan]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo=Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= 1965
|Fino= 1977
|Sucedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]}}

{{DEFAULTSORT:Podgorni, Nikolai Viktorovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>d64r3dohbkv8f31hhgu12momats4p44</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1983</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22176</id>
    <revision>
      <id>993350</id>
      <parentid>980682</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:03:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11743" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1983''' (MCMLXXXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 983ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 83ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1980a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[4ma di aprilo]] - [[Spaco-paromo Challenger]] flugas unesmafoye.
* [[7ma di aprilo]] - Unesma astronauti Story Musgrave e Don Peterson venas ek spaco-paromo ''Challenger'' en kosmo.
* [[13ma di junio]] - [[Kosmoprobilo]] ''[[Pioneer 10]]'' divenas l'unesma [[spaconavo]] qua ekiras [[Sunala sistemo]].

=== [[Mondo]] ===
* [[1ma di januaro]] - ARPANET komencas uzar [[Interreto|Interretala]] protokolo. To signifikas la komenco dil [[Interreto]].
* [[27ma di junio]] - [[Paul Mockapetris]] inventas DNS-nomo-servo por Interreto.

=== [[Europa]] ===
* [[22ma di januaro]] - Tenisisto [[Björn Borg]] demisionas pos kin vinki en [[Wimbledon]].
* [[30ma di julio]] til la [[4ma di agosto]] - [[Ido-konfero 1983|Ido-konfero]] en [[York]], [[Anglia]], [[Britania]].
* [[26ma di novembro]] - En l'[[aeroportuo di Heathrow]] raptesas 6.800 ora briki, equivalanta a 26 milion pundi.

=== [[Azia]] ===
* Apertesas [[Disney-lando]] en [[Tokyo]], [[Japonia]].
* [[10ma di aprilo]] - [[Iran-Irak milito]]: Irak komencas atakar Iran, nesucese.
* [[18ma di aprilo]] - Suocidanta teroristo explozas [[bombo]] en ambasadeyo di [[Usa]] en [[Beirut]], e produktas 80 morti.
* [[17ma di mayo]] - [[Libano]], [[Israel]] ed [[Usa]] paktas pri retreto di Israel ek Libano.
* [[21ma di agosto]] - [[Benigno Aquino, Jr.]], chefo dil opozantaro di [[Filipini]], mortigesas en [[Manila]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/21/newsid_2534000/2534945.stm|title=1983: Filipino opposition leader shot dead|accessdate=22ma di septembro 2016|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di septembro]] - [[Sovietia]] pafas infre [[Sud-Korea]]na aeroplano (flugo KAL-007) qua voyajis super esta rivo Sovietiana. To produktas 269 morti.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/1/newsid_2493000/2493469.stm|title=1983: Korean airliner 'shot down'|accessdate=22ma di septembro 2016|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di septembro]] - Sovietia konfesas la pafo di Korean aeroplano, asertante ke ol konsideresis kom milital aeroplano.
* [[12ma di oktobro]] - Ex-chefministro di [[Japonia]], [[Kakuei Tanaka]], enkarcerigesas pro recevir 2 milion dolari kom suborno da [[Lockheed]].
* [[23ma di oktobro]] - Lor explozo da [[suocido|suocidant]] atakanti 241 Usana e 60 Franca soldati perisas en [[Beirut]].
* [[30ma di oktobro]] - [[Ter-tremo]] en [[Turkia]] kun forteso 6.8 che la [[skalo di Richter]] produktas  1,330 viktimi.

=== [[Afrika]] ===
* [[31ma di decembro]] - En [[Nigeria]] [[Shehu Shagari]] revokesas de povo.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[19ma di januaro]] - ''Apple Lisa'', [[komputero]]* da [[Apple Inc.]] qua precedis [[Macintosh]], komecas vendesar.
* [[8ma di marto]] - Prezidanto di Usa [[Ronald Reagan]] nomizas [[Sovietia]] kom &quot;la Mala Imperio&quot;.
* [[23ma di marto]] - [[Ronald Reagan]] propozas konstrukto di nova fuzeala defenso-sistemo. L'informili nominas la projeto la &quot;Milito dil Steli&quot;.
* [[26ma di septembro]] - Usan [[armeo|armeala]] [[komputero]] montras erore ke [[Sovietia]] atakabis per atomala fuzei, ma [[lietnanto]] Stanislav Petrov ne pafas (plusa) fuzei.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[Julio]] - En [[Nikaragua]] komencas ataki di gerileri* kontre [[Sandinismo|Sandinista]] rejimo.
* [[19ma di oktobro]] - [[Santa Kitts e Nevis]] divenas nedependanta.
* 19ma di oktobro - [[Maurice Bishop]], chefministro di [[Grenada]], asasinesas dum [[stato-stroko]].
* [[25ma di oktobro]] - [[Usa]] invadas [[Grenada]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/25/newsid_3207000/3207509.stm|title=1983: US troops invade Grenada|accessdate=22ma di septembro 2016|publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[19ma di januaro]] - [[Klaus Barbie]], Germana milito-kriminero, arestesas en [[Bolivia]].
* [[31ma di marto]] - [[Ter-tremo]] en [[Kolumbia]], produktas 300 morti.
* [[30ma di oktobro]] - En [[Arjentinia]] demokrata elekti pos sep-yara regno da militisti.

=== [[Oceania]] ===
* [[3ma di januaro]] - Komencas erupto di [[volkano]] [[Kilauea]] en [[Havayi]].
* [[8ma di februaro]] - En [[Australia]], granda [[Polvo-sturmo en Australia ye februaro 1983|polvo-sturmo]] kovras l'urbo  [[Melbourne]], en la stato  [[Victoria (Australia)|Victoria]].
* [[11ma di marto]] - [[Bob Hawke]] divenas chefministro di [[Australia]].

== Naski ==
*[[28ma di januaro]] - [[Thierry Baudet]], [[Nederlando|nederlandana]] politikisto, skribisto e yuristo
*[[2ma di februaro]] - [[Carolina Klüft]], Sueda atletino
[[Arkivo:Daiane dos Santos 13072007.jpg|thumb|130px|[[Daiane dos Santos]]]]
* [[10ma di februaro]] - [[Daiane dos Santos]], Braziliana gimnastikino
* [[23ma di februaro]] - [[Emily Blunt]], Britanian aktorino
* [[8ma di marto]] - [[Poliana Okimoto]], Braziliana natistino
* [[22ma di marto]] - [[Dyego Rocha Coelho]], Braziliana futbalisto
* [[7ma di aprilo]] - [[Franck Ribéry]], Franca futbalisto
* [[12ma di aprilo]] - [[Jelena Dokić]], Serbian-Australiana tenisistino
* [[20ma di aprilo]] - [[Miranda Kerr]], Australiana manekinino
* [[13ma di mayo]] - [[Yaya Touré]], Ivoriana futbalisto
* [[6ma di junio]] - [[Gemma Bissix]], Angla aktorino
* [[8ma di junio]] - [[Kim Clijsters]], Belga tenisistino
* [[12ma di junio]] - [[Anja Rubik]], Polona manekinino
* [[22ma di junio]] - [[Ágatha Bednarczuk]], Braziliana volebalistino
* [[27ma di junio]] - [[Alsou Abramova]], Rusa kantistino
* [[1ma di julio]] - [[Sheilla Castro]], Braziliana volebalistino
* [[5ma di julio]] - [[Zheng Jie]], Chiniana tenisistino
* 5ma di julio - [[Marcela Kloosterboer]], Arjentinian aktorino
* [[13ma di julio]] - [[Liu Xiang]], Chinian atleto
* [[22ma di julio]] - [[Arsenie Todiraş]], Moldavana kantisto ([[O-Zone]])
* [[4ma di agosto]] - [[Mariusz Wlazły]], Polona volebalisto
[[Arkivo:Robin van Persie.JPG|thumb|130px|[[Robin van Persie]]]]
* [[6ma di agosto]] - [[Robin van Persie]], Nederlandana futbalisto
* [[14ma di agosto]] - [[Mila Kunis]], Ukrainan-Usana cinem-aktorino e kantistino
* [[20ma di agosto]] - [[Andrew Garfield]], Usan aktoro
* [[23ma di agosto]] - [[Marianne Steinbrecher]], Braziliana volebalistino
* [[11ma di septembro]] - [[Vivian Jepkemoi Cheruiyot]], Kenian atletino
[[Arkivo:Amy Winehouse F. Kidney 2008.jpg|thumb|130px|[[Amy Winehouse]]]]
* [[14ma di septembro]] - [[Amy Winehouse]], Britaniana kantistino (m. 2011)
* [[16ma di septembro]] - [[Kirsty Coventry]], Zimbabwana natistino
* [[21ma di septembro]] - [[Anna Favella]], Italian aktorino
* 21ma di septembro - [[Rafael Marques Pinto]], Braziliana futbalisto
* [[23ma di septembro]] - [[Emma Johansson]], Sueda biciklistino
* [[26ma di septembro]] - [[Ricardo Quaresma]], Portugalana futbalisto
* [[30ma di septembro]] - [[Andreea Răducan]], Rumana gimnastikistino
* [[5ma di oktobro]] - [[Mashrafe Mortaza]], Bangladeshana kriketisto
* [[8ma di novembro]] - [[Blanka Vlašić]], Kroatian atletino
* [[11ma di novembro]] - [[Philipp Lahm]], Germana futbalisto
* [[20ma di decembro]] - [[Lara Stone]], Nederlandana manekinino
* [[22ma di decembro]] - [[Jennifer Hawkins]], Australiana manekinino

== Morti ==
[[Arkivo:Nikolai_Podgorny_Bundesarchiv_cropped.JPG|thumb|130px|[[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]]]
* [[12ma di januaro]] - [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]], Sovietiana politikistulo (n. 1903)
* [[18ma di januaro]] - [[Arturo Umberto Illia]], prezidanto di Arjentinia (n. 1900)
* [[20ma di januaro]] - [[Garrincha]], pseudonimo di '''Manuel Francisco dos Santos''', Braziliana futbalisto (n. 1933)
* [[24ma di januaro]] - [[George Cukor]], Usana filmifisto (n. 1899)
* [[27ma di januaro]] - [[Louis de Funès]], Franc aktoro (n. 1899)
* 27ma di januaro - [[Georges Bidault]], chefministro di Francia (n. 1899)
* [[28ma di januaro]] - [[Frank Forde]], chefministro di Australia (n. 1890)
* [[4ma di februaro]] - [[Karen Carpenter]], Usana kantistino e muzikistino (n. 1950)
* [[25ma di februaro]] - [[Tennessee Williams]], Usana skriptisto di teatro (n. 1911)
* [[1ma di marto]] - [[Arthur Koestler]], Austriana skriptisto (n. 1905)
* [[3ma di marto]] - Georges Rémy, konocita kom [[Hergé]], Belga designisto (n. 1907)
* [[9ma di marto]] - [[Ulf von Euler]], Sueda fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1905)
[[Arkivo:HKHartline.png|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Haldan Keffer Hartline]]&lt;/small&gt;]]
* [[17ma di marto]] - [[Haldan Keffer Hartline]], Usana fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* [[18ma di marto]] - Rejulo [[Umberto la 2ma di Italia]] (n. 1904)
* [[4ma di aprilo]] - [[Gloria Swanson]], Usan aktorino (n. 1899)
* [[11ma di aprilo]] - [[Dolores del Río]], Mexikian aktorino (n. 1904)
* 11ma di aprilo - [[Ahmed Rushdi]], Pakistanana kantisto (n. 1934)
* [[14ma di aprilo]] - [[Pete Farndon]], Angla muzikistulo ([[The Pretenders]]) (n. 1952)
* [[30ma di aprilo]] - [[Muddy Waters]], Usana muzikistulo (n. 1915)
* [[2ma di mayo]] - [[Pridi Banomyong]], chefministro di Tailando (n. 1900)
* 2ma di mayo - [[Ernesto de la Guardia]], prezidanto di Panama (n. 1904)
* [[5ma di mayo]] - [[Anton Buttigieg]], prezidanto di Malta (n. 1912)
* [[8ma di mayo]] - [[John Fante]], Usana skriptisto (n. 1908)
[[Arkivo:Miguel_Aleman_V.gif|thumb|130px|[[Miguel Alemán Valdés]]]]
* [[14ma di mayo]] - [[Miguel Alemán Valdés]], prezidanto di Mexikia (n. 1900)
* [[19ma di mayo]] - [[Jean Rey]], prezidanto dil [[Europana Komisitaro]] (n. 1902)
* [[22ma di mayo]] - [[Albert Claude]], Belga biologiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
* [[23ma di junio]] - [[Osvaldo Dorticós Torrado]], prezidanto di Kuba (n. 1919)
* [[29ma di junio]] - [[John Nordin (idisto)|John Nordin]], Sueda Idisto ed Interlinguisto (n. 1887)
* [[11ma di julio]] - [[Ross Macdonald]], Usana skriptisto (n. 1915)
* [[16ma di julio]] [[Michel Micombero]], prezidanto di Burundi (n. 1940)
* [[29ma di julio]] - [[Luis Buñuel]], Hispana filmifisto (n. 1900)
* 29ma di julio - [[David Niven]], Britanian aktoro (n. 1910)
* [[17ma di agosto]] - [[Ira Gershwin]], Usana kompozisto (n. 1896)
* [[24ma di agosto]] - [[Pentti Saarikoski]], Finlandana skriptisto (n. 1937)
[[Arkivo:John_Vorster.jpg|thumb|130px|[[Balthazar Johannes Vorster]]]]
* [[10ma di septembro]] - [[Balthazar Johannes Vorster]], prezidanto e chefministro di Sudafrika (n. 1915)
* [[10ma di septembro]] - [[Felix Bloch]], Suisa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1905)
* [[25ma di septembro]] - Rejulo [[Leopold la 3ma di Belgia]] (n. 1901)
* [[7ma di oktobro]] - [[Christophe Soglo]], prezidanto di Benin (n. 1909)
* [[16ma di novembro]] - [[Janete Clair]], Braziliana skriptisto di romani por televiziono (n. 1925)
* [[4ma di decembro]] - [[Phoui Sananikone]], chefministro di Laos (n. 1903)
* [[8ma di decembro]] - [[Keith Holyoake]], chefministro di Nova-Zelando (n. 1904)
* [[25ma di decembro]] - [[Joan Miró]], Kataluniana piktisto (n. 1893)
* [[28ma di decembro]] - [[Dennis Wilson]], Usana muzikisto ([[Beach Boys]]) (n. 1944)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Subrahmanyan Chandrasekhar]], [[William Alfred Fowler]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Henry Taube]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Barbara McClintock]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[William Golding]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Lech Wałęsa]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Gerard Debreu]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1980a]]</text>
      <sha1>qcik63ijtefaye7y5o2kkb1wyz203p4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1984</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22196</id>
    <revision>
      <id>993341</id>
      <parentid>980453</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:26:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13042" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1984''' (MCMLXXXIV per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 984ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 84ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1980a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[11ma di mayo]] - [[Tero]] igas [[eklipso]] dil [[Suno]] en [[Marso]]. Nulu vidas ol.
* [[25ma di julio]] - Kosmonauto [[Svetlana Savitskaya]] esas l'unesma muliero exter kosmo-plano.
* [[30ma di agosto]] - [[Spaco-paromo Discovery]] lansesas aden spaco por l'unesma foyo.
* [[2ma di oktobro]] - Tri [[Sovietia|Sovietiana]] kosmonauti retrovenas adsur [[Tero]] pos rekordale longa, 238-dia, vizito en kosmo.

=== [[Mondo]] ===
* [[10ma di januaro]] - [[Vatikano]] ed [[Usa]] ligas diplomacala relati.

=== [[Europa]] ===
* [[13ma di februaro]] - En [[Sovietia]], [[Konstantin Chernenko]] divenas chefo di komunista partiso pos la morto di [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]].
* [[6ma di marto]] - En [[Unionita Rejio]] komencas la striko dil exkavisti. Ol duros 12 monati.
* [[30ma di aprilo]] - Unesma filio, konceptita en epruveto en [[Finlando]], naskas.
* [[8ma di mayo]] - Sovietia anuncas ke boikotos la [[Olimpiala Ludi en Los Angeles, 1984|Somerala Olimpiala Ludi]] en [[Los Angeles]].
* [[1ma di julio]] - [[Liechtenstein]] divenas lasta lando en qua [[muliero|mulieri]] darfas votar.
* [[12ma di oktobro]] - En hotelo di [[London]] chefministro [[Margaret Thatcher]] eskapas ocido lor bombal atako da [[IRA]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/12/newsid_2531000/2531583.stm|titulo=1984: Tory Cabinet in Brighton bomb blast|vidita ye=21ma di septembro 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - [[Dom Mintoff]], chefministro di Malta, renuncas.

=== [[Azia]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Brunei]] divenas komplete nedependanta.
* [[26ma di februaro]] - [[Usa]]na naval-infantrio retretas ek [[Beirut]], [[Libano]].
* [[5ma di marto]] - En [[India]] [[Indira Gandhi]] imperas atakar [[Ora Templo]] di le Sikhi en [[Amritsar]].
* [[5ma di junio]] - L' atako al [[Ora templo]] en [[Amritsar]] komencas. Cirkume 1.000 homi perisas.
* [[20ma di septembro]] - Kamiono plenigita per bombi uzesas da [[Hizbollah]] por suocidant-atako kontre Usan [[ambasadeyo]] en [[Beirut]]. L'atako produktas 20 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/20/newsid_2525000/2525197.stm |titulo=1984: US embassy blast kills 20|vidita ye=24ma di julio 2016|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di oktobro]] - Du Sikhii mortigas [[Indira Gandhi]], chefministro di [[India]]. En [[Nova Delhi]] eventas revolto e 2.000 [[Sikhio|Sikhii]] mortigesas.
* [[2ma di decembro|2ma]] til la [[3ma di decembro]] - En [[Bhopal]], chef-urbo dil stato [[Madhya Pradesh]], [[India]], metilo-isocianato likas ek fabrikerio de [[Union Carbide]]. To produktos adminime 3.787 morti (kalkuli asertos plu kam 16.000 morti) ed adminime plusa altra 558.125 nemortala viktimi.
* [[19ma di decembro]] - [[Chinia]] ed [[Unionita Rejio]] subskribas traktato pri la futuro di [[Hong Kong]].

=== [[Afrika]] ===
* En [[Etiopia]] eventas severa famino.
* Membro de la kruo dil ciencisto [[Richard Leakey]] trovas [[skeleto]] di puera ''[[Homo erectus]]'' evante 1.6 milion yara apud [[Lago Turkana]], [[Kenia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.crystalinks.com/turkanaboy.html|titulo=Turkana Boy|vidita ye=5mama di septembro 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di agosto]] - Supra-Volta chanjas sua nomo a [[Burkina Faso]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[28ma di julio]] til [[12ma di agosto]] - [[Olimpiala Ludi en Los Angeles, 1984|Somerala Olimpiala Ludi]] eventas en [[Los Angeles]], [[Kalifornia]], [[Usa]].
* [[6ma di novembro]] - [[Ronald Reagan]] itere vinkas prezidantal elekto en [[Usa]].
* [[19ma di novembro]] - Explozo en tanki di liquidigata gaso de petrolo en San Juan Ixhuatepec, suburbo de [[México]], produktas de 500 til 600 morti e de 5000 til 7000 plusa homi severe vundita.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://inspecaoequipto.blogspot.com/2014/02/caso-058-o-desastre-de-san-juanico-1984.html|titulo=Inspeção de Equipamentos: Estudo de Casos - Caso 058: O Desastre de San Juanico (1984)|vidita ye=31ma di agosto 2019|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Central-Amerika]] ===
* [[25ma di marto]] til [[6ma di mayo]] - En [[Salvador]], [[José Napoleón Duarte]] vinkas elekto kun financala helpo di [[Usa]].

=== [[Sud-Amerika]] ===
[[Arkivo:Diretas_ja_2.JPG|thumb|250px|Manifesto en [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]] pri direta elekti por prezidanto.]]
* [[25ma di januaro]] - En [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]], [[Brazilia]], cirkum 100,000 personi demandas votar direte por [[prezidanto]].
* [[2ma di februaro]] - [[Jaime Lusinchi]] divenas prezidanto di [[Venezuela]].
* [[24ma di februaro]] - En [[Belo Horizonte]], Brazilia, cirkume 400,000 demandas en publika placo por votar direte por prezidanto.
* [[25ma di aprilo]] - Emendo qua riestablisus diret elekto por prezidanto en [[Brazilia]] refuzesas da Braziliana kongreso.
* [[25ma di novembro]] - En [[Uruguay]], [[Julio María Sanguinetti]] elektesas demokratiale por prezidanto.

=== [[Oceania]] ===
* [[19ma di aprilo]] - ''Advance Australia Fair'' divenas [[Australia]]na [[nacionala himno]].

== Naski ==
[[Arkivo:JoséPaoloGuerreroGonzales.jpg|thumb|130px|[[Paolo Guerrero]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Paolo Guerrero]], Peruana futbalisto
* [[7ma di januaro]] - [[Koena Mitra]], Indian aktorino e manekinino
* 7ma di januaro - [[Yane Marques]], Brazilian atletino
* [[17ma di januaro]] - [[Calvin Harris]], Skota disk-jokeo
* [[22ma di januaro]] - [[Raica Oliveira]], Braziliana manekinino
* [[23ma di januaro]] - [[Arjen Robben]], Nederlandana futbalisto
[[Arkivo:Robinho_Citeh_2009.jpg|thumb|130px|[[Robinho]].]]
* [[25ma di januaro]] - [[Robinho]], Braziliana futbalisto
* [[5ma di februaro]] - [[Carlos Tévez]], Arjentiniana futbalisto
* [[12ma di februaro]] - [[Caterine Ibargüen]], Kolumbian atletino
* [[15ma di februaro]] - [[Doda (kantistino)|Doda]], Polona kantistino
* [[16ma di februaro]] - [[Oussama Mellouli]], Tuniziana natistulo
[[Arkivo:Life Ball 2013 - magenta carpet Karolína Kurková 02.jpg|thumb|130px|[[Karolína Kurková]]]]
* [[28ma di februaro]] - [[Karolína Kurková]], Cheka manekinino
* [[20ma di marto]] - [[Fernando Torres Sanz]], Hispana futbalisto
* [[26ma di marto]] - [[Sara Jean Underwood]], Usana manekinino
* [[8ma di aprilo]] - [[Júlia Liptáková]], Slovakiana manekinino
* [[10ma di aprilo]] - [[Mandy Moore]], Usana kantistino, kompozistino ed aktorino
* [[27ma di aprilo]] - [[Hannes Þór Halldórsson]], Islandana futbalisto
* [[11ma di mayo]] - [[Andrés Iniesta]], Hispana futbalisto
[[Arkivo:MarkZuckerberg-crop.jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Mark Zuckerberg]]&lt;/small&gt;]]
* [[14ma di mayo]] - [[Mark Zuckerberg]], kreinto di [[Facebook]]
* [[23ma di mayo]] - [[Hugo Almeida]], Portugalana futbalisto
* [[8ma di junio]] - [[Javier Mascherano]], Arjentiniana futbalisto
* [[11ma di junio]] - [[Vágner Love]], Braziliana futbalisto
* [[23ma di junio]] - [[Andreea Bălan]], Rumaniana kantistino
* [[26ma di junio]] - [[Indila]], Franca kantistino
* [[27ma di junio]] - [[Rocío Guirao Díaz]], Arjentiniana manekinino
* [[28ma di junio]] - [[Ramazan Özcan]], Austriana futbalisto
* [[1ma di julio]] - [[Jean Beausejour]], Chiliana futbalisto
[[Arkivo:Rachael Taylor (6812352873).jpg|thumb|130px|[[Rachael Taylor]]]]
* [[11ma di julio]] - [[Rachael Taylor]], Australian aktorino e manekinino
* [[1ma di agosto]] - [[Bastian Schweinsteiger]], Germana futbalisto
* [[3ma di agosto]] - [[Ryan Lochte]], Usana natisto
* [[5ma di agosto]] - [[Helene Fischer]], Germana kantistino
* [[7ma di agosto]] - [[Yun Hyon-seok]], Sud-Koreana skriptisto e poeto (m. 2003)
* [[16ma di septembro]] - [[Harry, princo di Wals]]
* [[22ma di septembro]] - [[Laura Vandervoort]], Kanadan aktorino
[[Arkivo:Avril Lavigne in Amsterdam, 2008 XII.jpg|thumb|130px|[[Avril Lavigne]].]]
* [[27ma di septembro]] - [[Avril Lavigne]], Kanadana kantistino
* [[14ma di oktobro]] - [[Celia (kantistino)|Celia]], Rumana kantistino
* [[18ma di oktobro]] - [[Freida Pinto]], Indian aktorino
* [[25ma di oktobro]] - [[Katy Perry]], Usana kantistino
* [[5ma di novembro]] - [[Eliud Kipchoge]], Kenian atleto
* [[9ma di novembro]] - [[Kyle Rideout]], Kanadan aktoro e filmifisto
[[Arkivo:Conférence de Presse Captain America 2 (13221950095).jpg|thumb|130px|[[Scarlett Johansson]]]]
* [[22ma di novembro]] - [[Scarlett Johansson]], Usan aktorino
* [[26ma di novembro]] - [[Ana Maria Popescu]], Rumana skermistino
* [[30ma di novembro]] - [[Olga Rypakova]], Kazakstanan atletino
* [[7ma di decembro]] - [[Ihor Reizlin]], Ukrainana skermisto
* [[22ma di decembro]] - [[Basshunter]], Sueda kantisto, produktistulo e disk-jokeo
* [[30ma di decembro]] - [[LeBron James]], Usana basketbalisto

== Morti ==
* [[7ma di januaro]] - [[Alfred Kastler]], Franca fizikisto, Nobel-laureato (n. 1902)
[[Arkivo:President John F. Kennedy with Prime Minister of Laos, Prince Souvanna Phouma (01) (cropped).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Souvanna Phouma]]&lt;/small&gt;]]
* [[10ma di januaro]] - [[Souvanna Phouma]], chefministro di Laos (n. 1901)
* [[14ma di januaro]] - [[Ray Kroc]], Usan entraprezisto (n. 1902)
* [[20ma di januaro]] - [[Johnny Weissmuller]], Austriana natisto ed aktoro, la &quot;originala&quot; [[Tarzan]] (n. 1904)
* [[4ma di februaro]] - [[Patrick Nagel]], Usan artisto (n. 1945)
* [[9ma di februaro]] - [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]], Generala-sekretario di [[Komunismo|Komunista]]-partiso di [[Sovietia]] (n. 1914)
* [[12ma di februaro]] - [[Julio Cortázar]], Arjentiniana skriptisto (n. 1914)
* [[21ma di februaro]] - [[Mihail Aleksandrovich Sholokhov]], Rusa skriptisto, Nobel-laureato pri Literaturo (n. 1905)
* [[23ma di marto]] - [[Jean Prouvé]], Franca mestieristo ed arkitekto (n. 1901)
* [[26ma di marto]] - [[Ahmed Sékou Touré]], prezidanto di Guinea (n. 1922)
[[Arkivo:Marvin_Gaye_(1965).png|thumb|130px|[[Marvin Gaye]]]]
* [[1ma di aprilo]] - [[Marvin Gaye]], Usana kantisto (n. 1939)
* [[8ma di aprilo]] - [[Pyotr Kapitsa]], Rusa fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1894)
* [[20ma di aprilo]] - [[Otto Arosemena Gómez]], prezidanto di Equador (n. 1925)
* [[26ma di aprilo]] - [[Count Basie]], Usana muzikistulo e kompozisto (n. 1904)
* [[19ma di mayo]] - [[John Betjeman]], Angla poeto e brodkastero (n. 1904)
* [[20ma di mayo]] - [[Ólafur Jóhannesson]], chefministro di Islando (n. 1913)
* [[22ma di mayo]] - [[Karl-August Fagerholm]], chefministro di Finlando (n. 1901)
* [[11ma di junio]] - [[Enrico Berlinguer]], Italiana politikistulo (n. 1922)
[[Arkivo:Michel Foucault 1974 Brasil.jpg|130px|thumb|[[Michel Foucault]]]]
* [[26ma di junio]] - [[Michel Foucault]], Franca filozofo (n. 1926)
* [[19ma di julio]] - [[Faina Ranevskaya]], Rusa aktorino (n. 1896)
* [[4ma di agosto]] - [[Ric Berger]], Suisa profesoro (n. 1894)
* [[19ma di agosto]] - [[Louis Lansana Beavogui]], Guineana politikisto (n. 1923)
* [[25ma di agosto]] - [[Truman Capote]], Usana skriptisto (n. 1924)
* [[29ma di agosto]] - [[Muhammad Naguib]], prezidanto di Egiptia (n. 1901)
* [[24ma di septembro]] - [[Pierre Emmanuel]], Franca poeto (n. 1916)
* [[13ma di oktobro]] - [[Alice Neel]], Usana piktistino (n. 1900)
* [[14ma di oktobro]] - [[Martin Ryle]], Britaniana radioastronomo, Nobel-laureato pri fiziko (n. 1918)
* [[19ma di oktobro]] - [[Henri Michaux]], Belga poeto, skriptisto e piktisto (n. 1899)
[[Arkivo:Carl_Ferdinand_Cori.jpg|thumb|130px|[[Carl Ferdinand Cori|Carl F. Cori]]]]
* [[20ma di oktobro]] - [[Carl Ferdinand Cori]], Austriana biokemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1896)
* [[20ma di oktobro]] - [[Paul Dirac]], Angla fizikisto, Nobel-laureato (n. 1902)
* [[21ma di oktobro]] - [[François Truffaut]], Franca filmifisto (n. 1932)
* [[31ma di oktobro]] - [[Indira Gandhi]], chefministro di India (mortigita) (n. 1917)
* [[14ma di decembro]] - [[Vicente Aleixandre]], Hispaniana skriptisto, [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Nobel-laureato pri literaturo]] (n. 1898)
* [[20ma di decembro]] - [[Stanley Milgram]], Usana psikologo (n. 1933)
* 20ma di decembro - [[Grace Cossington Smith]], Usana piktisto (n. 1892)
* [[29ma di decembro]] - [[Prentice Herman Polk]], Usana piktisto (n. 1898)
* [[decembro]] - [[Jimmy Preston]], Usana muzikisto (n. 1913)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Carlo Rubbia]], [[Simon van der Meer]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Robert Bruce Merrifield]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Niels K. Jerne]], [[Georges J.F. Köhler]] e [[César Milstein]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Jaroslav Seifert]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Desmond Tutu]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[John Richard Nicholas Stone]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1980a]]</text>
      <sha1>iwy9kmi6i3raseof7j0arp8670bpkan</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anastas Ivanovich Mikoyan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22482</id>
    <revision>
      <id>993351</id>
      <parentid>955965</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:04:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1203" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Anastas Hovhannesi Mikoyan
|Imajo= [[Arkivo:Анастас Иванович Микоян.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[15 di julio]] [[1964]] til [[9 di decembro]] [[1965]]
|Precedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Sucedanto1= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[28 di novembro]] [[1895]]
|Nask-urbo= Sanahin, [[Armenia]], [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[21 di oktobro]] [[1978]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Ashkhen Mikoyan
|Profesiono= politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Anastas Hovhannesi Mikoyan''', politikisto ([[1895]]-[[1978]]) esis chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia (equivalanta a prezidanto di la republiko) di [[Sovietia]] de [[1964]] til [[1965]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Leonid Brejnev]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo= Chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1965]]
|Sucedanto= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]}}

{{DEFAULTSORT:Mikoyan, Anastas}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>rpcnu833ldc1a248r63e7qepnarlef4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993352</id>
      <parentid>993351</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:15:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1441" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Anastas Ivanovich Mikoyan
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Анастас Иванович Микоян&lt;br /&gt;[[Armeniana linguo|arm.]] Անաստաս Հովհաննեսի Միկոյան
|Imajo= [[Arkivo:Анастас Иванович Микоян.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[15 di julio]] [[1964]] til [[9 di decembro]] [[1965]]
|Precedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Sucedanto1= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[28 di novembro]] [[1895]]
|Nask-urbo= [[Sanahin]] (nune [[Armenia]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[21 di oktobro]] [[1978]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Ashkhen Mikoyan
|Profesiono= politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Anastas Ivanovich Mikoyan''' ([[Armeniana linguo|arm.]] Anastas Hovhannesi Mikoyan), politikisto ([[1895]]-[[1978]]) esis chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia (equivalanta a prezidanto di la republiko) di [[Sovietia]] de [[1964]] til [[1965]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Leonid Brejnev]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo= Chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1965]]
|Sucedanto= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]}}

{{DEFAULTSORT:Mikoyan, Anastas Ivanovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>5pb0co5wmqrmnh0u6arblpbi5dgp5m5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993353</id>
      <parentid>993352</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:16:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Anastas Mikoyan]] a [[Anastas Ivanovich Mikoyan]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1441" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Anastas Ivanovich Mikoyan
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Анастас Иванович Микоян&lt;br /&gt;[[Armeniana linguo|arm.]] Անաստաս Հովհաննեսի Միկոյան
|Imajo= [[Arkivo:Анастас Иванович Микоян.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[15 di julio]] [[1964]] til [[9 di decembro]] [[1965]]
|Precedanto1= [[Leonid Brejnev]]
|Sucedanto1= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[28 di novembro]] [[1895]]
|Nask-urbo= [[Sanahin]] (nune [[Armenia]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[21 di oktobro]] [[1978]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Ashkhen Mikoyan
|Profesiono= politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Anastas Ivanovich Mikoyan''' ([[Armeniana linguo|arm.]] Anastas Hovhannesi Mikoyan), politikisto ([[1895]]-[[1978]]) esis chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia (equivalanta a prezidanto di la republiko) di [[Sovietia]] de [[1964]] til [[1965]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Leonid Brejnev]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo= Chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1965]]
|Sucedanto= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]}}

{{DEFAULTSORT:Mikoyan, Anastas Ivanovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>5pb0co5wmqrmnh0u6arblpbi5dgp5m5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993370</id>
      <parentid>993353</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:41:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1485" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Anastas Ivanovich Mikoyan
|Originala_nomo= [[Rusa linguo|rus.]] Анастас Иванович Микоян&lt;br /&gt;[[Armeniana linguo|arm.]] Անաստաս Հովհաննեսի Միկոյան
|Imajo= [[Arkivo:Анастас Иванович Микоян.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di ''Prezidium'' di Supra Sovieto
|Shablono_lando= {{URS}}
|Guvernisteso= de [[15 di julio]] [[1964]] til [[9 di decembro]] [[1965]]
|Precedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Sucedanto1= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]
|Guvernisteso2=
|Naskodio= [[28 di novembro]] [[1895]]
|Nask-urbo= [[Sanahin]] (nune [[Armenia]]), [[Rusiana Imperio]]
|Mort-dio= [[21 di oktobro]] [[1978]]
|Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]]
|Spozo= Ashkhen Mikoyan
|Profesiono= politikisto
|Partiso= Komunista Partiso di Sovietia
}}
'''Anastas Ivanovich Mikoyan''' ([[Armeniana linguo|arm.]] Anastas Hovhannesi Mikoyan), politikisto ([[1895]]-[[1978]]) esis chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia (equivalanta a prezidanto di la republiko) di [[Sovietia]] de [[1964]] til [[1965]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
|Nomo di listo= Sovietia
|Titulo di listo= Chefo dil ''Prezidium'' di Supra Sovieto di Sovietia
|Komenco= [[1964]]
|Fino= [[1965]]
|Sucedanto= [[Nikolai Viktorovich Podgorni|Nikolai Podgorni]]}}

{{DEFAULTSORT:Mikoyan, Anastas Ivanovich}}
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>eykpdotbyhrl2r4o5v05u9ny6y9jpwz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri prezidanti di Republiko Irlando</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23712</id>
    <revision>
      <id>993303</id>
      <parentid>961098</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T16:11:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Joao Xavier movis la pagino [[Listo pri prezidanti di la Republiko Irlando]] a [[Listo pri prezidanti di Republiko Irlando]]: pagino rinomizita</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3014" xml:space="preserve">[[Arkivo:Flag of the President of Ireland.svg|thumb|right|220px|Blazono di Irlando.]]
La '''prezidanto''' esas la [[chefo di stato]] di la [[Republiko Irlando]]. L'ofico kreesis en 1937.

Segun la [[konstituco]], lu elektesas dal populo por 7-yara periodo, e povas rielektesar unfoye por la sequanta periodo. L'oficala domicilo dil prezidanto esas la prezidantala palaco (''Áras e Uachtaráin'') en [[Dublin]].

Yen la listo pri prezidanti di la Republiko di Irlando, de [[1937]] til nun.

{| class =&quot;wikitable&quot;
|- 
!colspan=&quot;2&quot;|#
! Nomo
! Fotografuro
! Komenco dil guvernisteso
! Fino dil guvernisteso
! Formo di nomino
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|1.
| [[Douglas Hyde]]
| [[Arkivo:Douglas Hyde - Project Gutenberg eText 19028.jpg|60px]] 
| [[25ma di junio]] [[1938]]
| [[24ma di junio]] [[1945]]
|''indikita da omna partisi''
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|2.
| [[Seán T. O'Kelly]]
| [[Arkivo:O Ceallaigh.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1945]]
| [[24ma di junio]] [[1959]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;En 1952, quale permisas la [[konstituco]] Irlandana, Seán T. O'Kelly prizentis kandidateso sen esar membro di partiso. To permisis ilu prizentar su libere.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|3.
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1959]]
| [[24ma di junio]] [[1973]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;Kontree Seán O'Kelly en 1952, de Valera indikesis en 1966 dal partiso Fianna Fáil. Pro to, la partiso ''Fine Gael'' divenis obligita a prizentar kandidato, malgre ke sen posiblesi di vinko. Tandem, lua kandidato, Tom O'Higgins, perdis l'elekto.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|4.
| [[Erskine Hamilton Childers]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1973]]
| [[17ma di novembro]] [[1974]]&lt;ref&gt;Mortis dum lua mandato&lt;/ref&gt;
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|5.
| [[Cearbhall Ó Dálaigh]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[19ma di decembro]] [[1974]]
| [[22ma di oktobro]] [[1976]]&lt;ref&gt;demisionis&lt;/ref&gt;
| omna partisi
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|6.
| [[Patrick John Hillery]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1976]]
| [[2ma di decembro]] [[1990]]
| ''Fianna Fáil''
|-
! |
|7.
| [[Mary Therese Robinson]]
| [[Arkivo:Mary Robinson 1-2.jpg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1990]]
| [[12ma di septembro]] [[1997]]
| ''The Irish Labour Party'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|8.
| [[Mary McAleese]]
| [[Arkivo:Mary McAleese.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[1997]]
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''Fianna Fáil'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#CC0000&quot; |
|9.
| [[Michael Daniel Higgins]]
| [[Arkivo:Michael D. Higgins 2006.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''nun''
| ''The Irish Labour Party''
|}

== Noti ==
{{reflist}}

==Videz anke==
* [[Listo pri chefministri di la Republiko Irlando]]
* [[Republiko Irlando]]

[[Kategorio:Prezidanti di Irlando| ]]</text>
      <sha1>ipooj8cb3v9kz6c2naqzn5g73b7ddiq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993305</id>
      <parentid>993303</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T16:13:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3005" xml:space="preserve">[[Arkivo:Flag of the President of Ireland.svg|thumb|right|220px|Blazono di Irlando.]]
La '''prezidanto''' esas la [[chefo di stato]] di [[Republiko Irlando]]. L'ofico kreesis en 1937.

Segun la [[konstituco]], lu elektesas dal populo por 7-yara periodo, e povas rielektesar unfoye por la sequanta periodo. L'oficala domicilo dil prezidanto esas la prezidantala palaco (''Áras e Uachtaráin'') en [[Dublin]].

Yen la listo pri prezidanti di Republiko Irlando, de [[1937]] til nun.

{| class =&quot;wikitable&quot;
|- 
!colspan=&quot;2&quot;|#
! Nomo
! Fotografuro
! Komenco dil guvernisteso
! Fino dil guvernisteso
! Formo di nomino
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|1.
| [[Douglas Hyde]]
| [[Arkivo:Douglas Hyde - Project Gutenberg eText 19028.jpg|60px]] 
| [[25ma di junio]] [[1938]]
| [[24ma di junio]] [[1945]]
|''indikita da omna partisi''
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|2.
| [[Seán T. O'Kelly]]
| [[Arkivo:O Ceallaigh.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1945]]
| [[24ma di junio]] [[1959]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;En 1952, quale permisas la [[konstituco]] Irlandana, Seán T. O'Kelly prizentis kandidateso sen esar membro di partiso. To permisis ilu prizentar su libere.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|3.
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1959]]
| [[24ma di junio]] [[1973]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;Kontree Seán O'Kelly en 1952, de Valera indikesis en 1966 dal partiso Fianna Fáil. Pro to, la partiso ''Fine Gael'' divenis obligita a prizentar kandidato, malgre ke sen posiblesi di vinko. Tandem, lua kandidato, Tom O'Higgins, perdis l'elekto.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|4.
| [[Erskine Hamilton Childers]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1973]]
| [[17ma di novembro]] [[1974]]&lt;ref&gt;Mortis dum lua mandato&lt;/ref&gt;
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|5.
| [[Cearbhall Ó Dálaigh]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[19ma di decembro]] [[1974]]
| [[22ma di oktobro]] [[1976]]&lt;ref&gt;demisionis&lt;/ref&gt;
| omna partisi
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|6.
| [[Patrick John Hillery]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1976]]
| [[2ma di decembro]] [[1990]]
| ''Fianna Fáil''
|-
! |
|7.
| [[Mary Therese Robinson]]
| [[Arkivo:Mary Robinson 1-2.jpg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1990]]
| [[12ma di septembro]] [[1997]]
| ''The Irish Labour Party'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|8.
| [[Mary McAleese]]
| [[Arkivo:Mary McAleese.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[1997]]
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''Fianna Fáil'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#CC0000&quot; |
|9.
| [[Michael Daniel Higgins]]
| [[Arkivo:Michael D. Higgins 2006.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''nun''
| ''The Irish Labour Party''
|}

== Noti ==
{{reflist}}

==Videz anke==
* [[Listo pri chefministri di la Republiko Irlando]]
* [[Republiko Irlando]]

[[Kategorio:Prezidanti di Irlando| ]]</text>
      <sha1>oaq3zmsz3ihdzkq6ipdh1mos2hjl5ah</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993307</id>
      <parentid>993305</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T16:17:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3002" xml:space="preserve">[[Arkivo:Flag of the President of Ireland.svg|thumb|right|220px|Blazono di Irlando.]]
La '''prezidanto''' esas la [[chefo di stato]] di [[Republiko Irlando]]. L'ofico kreesis en 1937.

Segun la [[konstituco]], lu elektesas dal populo por 7-yara periodo, e povas rielektesar unfoye por la sequanta periodo. L'oficala domicilo dil prezidanto esas la prezidantala palaco (''Áras e Uachtaráin'') en [[Dublin]].

Yen la listo pri prezidanti di Republiko Irlando, de [[1937]] til nun.

{| class =&quot;wikitable&quot;
|- 
!colspan=&quot;2&quot;|#
! Nomo
! Fotografuro
! Komenco dil guvernisteso
! Fino dil guvernisteso
! Formo di nomino
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|1.
| [[Douglas Hyde]]
| [[Arkivo:Douglas Hyde - Project Gutenberg eText 19028.jpg|60px]] 
| [[25ma di junio]] [[1938]]
| [[24ma di junio]] [[1945]]
|''indikita da omna partisi''
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|2.
| [[Seán T. O'Kelly]]
| [[Arkivo:O Ceallaigh.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1945]]
| [[24ma di junio]] [[1959]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;En 1952, quale permisas la [[konstituco]] Irlandana, Seán T. O'Kelly prizentis kandidateso sen esar membro di partiso. To permisis ilu prizentar su libere.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|3.
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1959]]
| [[24ma di junio]] [[1973]]
| ''Fianna Fáil''&lt;ref&gt;Kontree Seán O'Kelly en 1952, de Valera indikesis en 1966 dal partiso Fianna Fáil. Pro to, la partiso ''Fine Gael'' divenis obligita a prizentar kandidato, malgre ke sen posiblesi di vinko. Tandem, lua kandidato, Tom O'Higgins, perdis l'elekto.&lt;/ref&gt;
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|4.
| [[Erskine Hamilton Childers]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[25ma di junio]] [[1973]]
| [[17ma di novembro]] [[1974]]&lt;ref&gt;Mortis dum lua mandato&lt;/ref&gt;
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:#DDDDDD&quot; |
|5.
| [[Cearbhall Ó Dálaigh]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[19ma di decembro]] [[1974]]
| [[22ma di oktobro]] [[1976]]&lt;ref&gt;demisionis&lt;/ref&gt;
| omna partisi
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|6.
| [[Patrick John Hillery]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1976]]
| [[2ma di decembro]] [[1990]]
| ''Fianna Fáil''
|-
! |
|7.
| [[Mary Therese Robinson]]
| [[Arkivo:Mary Robinson 1-2.jpg|60px]]
| [[3ma di decembro]] [[1990]]
| [[12ma di septembro]] [[1997]]
| ''The Irish Labour Party'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#66BB66&quot; |
|8.
| [[Mary McAleese]]
| [[Arkivo:Mary McAleese.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[1997]]
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''Fianna Fáil'' e nedependanti
|-
! style=&quot;background-color:#CC0000&quot; |
|9.
| [[Michael Daniel Higgins]]
| [[Arkivo:Michael D. Higgins 2006.jpg|60px]] 
| [[11ma di novembro]] [[2011]]
| ''nun''
| ''The Irish Labour Party''
|}

== Noti ==
{{reflist}}

==Videz anke==
* [[Listo pri chefministri di Republiko Irlando]]
* [[Republiko Irlando]]

[[Kategorio:Prezidanti di Irlando| ]]</text>
      <sha1>ttgjnq38v2ywt51vxcu03hdia8y248e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri chefministri di Republiko Irlando</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29395</id>
    <revision>
      <id>993306</id>
      <parentid>990483</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T16:16:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5161" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of Ireland.svg|thumb|200px|Blazono di la Republiko Irlando.]]
La [[chefministro]] ([[Irlandana linguo|Irlandane]] ''Taoiseach'') esas [[chefo di guvernerio]] di [[Republiko Irlando]]. Lu elektesas da la basa chambro ''Dáil Éireann'' de la [[parlamento]].

Ante la [[konstituco]] di [[1937]] la chefo di guvernerio recevis la titulo ''prezidanto di Exekutiva Konsilistaro''. Yen la listo pri chefi di guvernerio di Republiko Irlando de [[1922]] - yaro di lua nedependo - til nun.

=== Prezidanto di Exekutiva Konsilantaro ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=&quot;2&quot;| #
!Nomo
!Imajo
!Komenco dil ofico
!Fino dil ofico
!Foyi elektita
!Partiso
|-
! style=&quot;background-color:lightblue&quot; |
| 1.
| [[William T. Cosgrave]]
| [[Arkivo:William Thomas Cosgrave.jpg|50px]]
| [[6ma di decembro]] [[1922]]
| [[9ma di marto]] [[1932]]
| 5 foyi
| ''Cumann na nGaedhael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 2.
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|50px]]
| [[9ma di marto]] [[1932]]
| [[29ma di decembro]] [[1937]]
| 3 foyi
| ''Fianna Fáil''
|}

=== ''Taoiseach'' (chefministro) ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!colspan=&quot;2&quot;| #
!Nomo
!Imajo
!Komenco dil ofico
!Fino dil ofico
!Foyo dil ofico
!Partiso
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 2.
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|50px]]
| [[29ma di decembro]] [[1937]]
| [[18ma di februaro]] [[1948]]
| (1ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 3.
| [[John Aloysius Costello]]
| [[Arkivo:US_visit_of_Taoiseach_Costello_in_1956_(cropped).jpg|50px]]
| [[18ma di februaro]] [[1948]]
| [[13ma di junio]] [[1951]]
| (1ma foyo)
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|50px]]
| [[13ma di junio]] [[1951]]
| [[2ma di junio]] [[1954]]
| (2ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
|
| [[John Aloysius Costello]]
| [[Arkivo:US_visit_of_Taoiseach_Costello_in_1956_(cropped).jpg|50px]]
| [[2ma di junio]] [[1954]]
| [[20ma di marto]] [[1957]]
| (2ma foyo)
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|
| [[Éamon de Valera]]
| [[Arkivo:Eamon de Valera c 1922-30.jpg|50px]]
| [[20ma di marto]] [[1957]]
| [[23ma di junio]] [[1959]]
| (3ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 4.
| [[Seán Lemass]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]]
| [[23ma di junio]] [[1959]]
| [[10ma di novembro]] [[1966]]
|
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 5.
| [[Jack Lynch]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]]
| [[10ma di novembro]] [[1966]]
| [[14ma di marto]] [[1973]]
| (1ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 6.
| [[Liam Cosgrave]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]]
| [[14ma di marto]] [[1973]]
| [[5ma di julio]] [[1977]]
|
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|
| [[Jack Lynch]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]]
| [[5ma di julio]] [[1977]]
| [[11ma di decembro]] [[1979]]
| (2ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 7.
| [[Charles Haughey]]
| [[Arkivo:Charles_Haughey_1967.jpg|50px]]
| [[11ma di decembro]] [[1979]]
| [[30ma di junio]] [[1981]]
| (1ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 8.
| [[Garret FitzGerald]]
|
| [[30ma di junio]] [[1981]]
| [[9ma di marto]] [[1982]]
| (1ma foyo)
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|
| [[Charles Haughey]]
| [[Arkivo:Charles_Haughey_1967.jpg|50px]]
| [[9ma di marto]] [[1982]]
| [[14ma di decembro]] [[1982]]
| (2ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
|
| [[Garret FitzGerald]]
|
| [[14ma di decembro]] [[1982]]
| [[10ma di marto]] [[1987]]
| (2ma foyo)
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|
| [[Charles Haughey]]
| [[Arkivo:Charles_Haughey_1967.jpg|50px]]
| [[10ma di marto]] [[1987]]
| [[11ma di februaro]] [[1992]]
| (3ma foyo)
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
|9.
| [[Albert Reynolds]]
| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|50px]]
| [[11ma di februaro]] [[1992]]
| [[15ma di decembro]] [[1994]]
|
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 10.
| [[John Bruton]]
| [[Arkivo:BrutonJohn.png|50px]]
| [[15ma di decembro]] [[1994]] 
| [[26ma di junio]] [[1997]]
|
| ''Fine Gael''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 11.
| [[Bertie Ahern]]
| [[Arkivo:BertieAhernBerlin2007.jpg|50px]]
| [[26ma di junio]] [[1997]]
| [[6ma di mayo]] [[2008]]
|
| ''Fianna Fáil''
|-
! style=&quot;background-color:green&quot; |
| 12.
| [[Brian Cowen]]
| [[Arkivo:Brian Cowennoflag.jpg|50px]]
| [[7ma di mayo]] [[2008]]
| [[9ma di marto]] [[2011]]
|
| ''Fianna Fáil''
|-
| style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 13.
| [[Enda Kenny]]
| [[Arkivo:EndaKenny.jpg|50px]]
| [[9ma di marto]] [[2011]]
| [[14ma di junio]] [[2017]]
|
| ''Fine Gael''
|-
| style=&quot;background-color:blue&quot; |
| 14.
| [[Leo Varadkar]]
| [[Arkivo:Leo_Varadkar_2016.jpg|50px]]
| [[14ma di junio]] [[2017]]
| nun
|
| ''Fine Gael''
|}

=== Videz anke ===
* [[Listo pri prezidanti di Republiko Irlando]]
* [[Republiko Irlando]]

[[Kategorio:Chefministri di la Republiko Irlando| ]]</text>
      <sha1>pkxio5xofkhrwzbbxzwl22s3gqrkeb1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Alexei Nikolayevich Kosigin</title>
    <ns>0</ns>
    <id>31618</id>
    <revision>
      <id>993400</id>
      <parentid>993148</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:05:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2068" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Alexei Nikolayevich Kosigin
|Originala_nomo = Алексей Николаевич Косыгин
|Imajo= [[Arkivo:Kossygin Glassboro.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Chefo di la Konsilantaro di Komisarii dil Populo
|Shablono_lando= [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]]
|Guvernisteso= de [[23 di junio]] [[1943]] til [[23 di marto]] [[1946]]
|Precedanto1 = [[Ivan Sergeyevich Hohlov|Ivan Hohlov]]
|Sucedanto = [[Mihail Ivanovich Rodionov|Mihail Rodionov]]
|Politikala_titulo2 = Prezidanto di la Konsilantaro di Ministri di {{URS}}
|Guvernisteso2= de [[15 di oktobro]] [[1964]] til [[23 di oktobro]] [[1980]]
|Precedanto2= [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]
|Sucedanto2= [[Nikolai Tikhonov]]
|Naskodio= [[5 di marto]] [[1904]]
|Nask-urbo= [[St. Peterburg]], [[Rusian imperio]]
|Mort-dio = [[18 di decembro]] [[1980]]
|Mort-urbo = [[Moskva]]
|Spozo= Klavdia Andreyevna (m. [[1966]])
|Profesiono= Politikistulo
|Partiso= Komunista partiso di Sovietia
}}
'''Alexei Nikolayevich Kosigin''' ([[1904]] til [[1980]]) esis [[Rusia|Rusa]] e [[Sovietia]]na politikistulo. Il okupis l'ofici di chefo de la Konsilantaro di Komisarii dil Populo di [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]] de [[1943]] til [[1946]], e pose prezidanto di la Konsilantaro di Ministri di Sovietia de [[1964]] til [[1980]]. La du ofici esas equivalanta a [[chefa ministro]].

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Ivan Sergeyevich Hohlov|Ivan Hohlov]]
| Nomo di listo = Listo di chefministri di Rusia
| Titulo di listo =  Chefo di la Konsilantaro di Komisarii dil Populo di SRR Rusia
| Komenco = [[1943]]
| Fino = [[1946]]
| Sucedanto = [[Mihail Ivanovich Rodionov|Mihail Rodionov]]}}
{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]
| Nomo di listo= Sovietia
| Titulo di listo= Chefa ministro di Sovietia
| Komenco= [[1964]]
| Fino= [[1980]]
| Sucedanto= [[Nikolai Tikhonov]] }}

{{DEFAULTSORT:Kosigin, Alexei}}
[[Kategorio:Chefministri di Rusia]]
[[Kategorio:Sovietiana politikisti]]
[[Kategorio:Komunisti]]</text>
      <sha1>firc11zmbcmm7gqfqdxknqa2x7u8scb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri chefi di Sovietia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>32174</id>
    <revision>
      <id>993342</id>
      <parentid>991564</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:26:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4742" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of the Soviet Union 1.svg|thumb|220px|Blazono di Sovietia.]]
[[Sovietia]] esis federala [[socialismo|socialista]] stato kreita la [[30ma di decembro]] [[1922]] ed extingita la [[25ma di decembro]] [[1991]], qua kompozesis da [[Listo pri republiki di Sovietia|15 republiki]]. Quankam l'ofico di [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]] esis diferanta, la generala-sekretario di Komunista Partiso di SU l'altra membri de lua centrala komitato fakte koncentris la povo en lia manui. Ordinare la generala-sekretario dil partiso esis la prezidanto dil ''presidium'' (chefo di stato) o prezidanto di la Konsilistaro di Ministri (chefo di guvernerio).

Yen listo pri personi qui koncentris la majoritato di politikala povo - o preske omna povo, exemple [[Yosif Stalin]] - irgequale la tituli dil ofico quin li okupis:

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:20%;&quot; | '''Nomo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:40%;&quot; | '''Politikala titulo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:35%;&quot; | '''Guvernisteso'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:5%;&quot; | '''Imajo'''
|-
| [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]]
| prezidanto dil Konsilistaro di Komisarii dil Populo
| [[26ma di oktobro]] [[1917]] - [[21ma di januaro]] [[1924]]
| [[Arkivo:Собрание_сочинений_Ленина_четвертое_издание_05_(cropped).jpg|50px]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yosif Stalin]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-Sekretario di la Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[3ma di aprilo]] [[1922]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:JStalin Secretary general CCCP 1942.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[6ma di mayo]] [[1941]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Georgi Malenkov]]
| Chefa-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[13ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Георгий Максимилианович Маленков (cropped).jpg|50px]]
|-
| prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[8ma di februaro]] [[1955]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Nikita Hrushchev]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[7ma di septembro]] [[1953]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Bundesarchiv Bild 183-B0628-0015-035, Nikita S. Chruchstschow.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia

| bgcolor=#E7E7E7 | [[27ma di marto]] [[1958]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | [[Leonid Brejnev]]
| Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[14ma di oktobro]] [[1964]] -  [[8ma di aprilo]] [[1966]]
| rowspan=&quot;3&quot;| [[Arkivo:Brezhnev-color.jpg|50px]]
|-
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[8ma di aprilo]] [[1966]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[16ma di junio]] [[1977]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[12ma di novembro]] [[1982]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[16ma di junio]] [[1983]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |  [[Konstantin Chernenko]]
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[13ma di februaro]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
| rowspan=&quot;2&quot;| 
|-
| prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[11ma di aprilo]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
|-
| rowspan=&quot;4&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Mihail Gorbachov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[11ma di marto]] [[1985]] - [[24ma di agosto]] [[1991]]
| rowspan=&quot;4&quot;| [[Arkivo:Mikhail Gorbachev 1987.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[1ma di oktobro]] [[1988]] - [[25ma di mayo]] [[1989]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[25ma di mayo]] [[1989]] - [[15ma di marto]] [[1990]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[15ma di marto]] [[1990]] - [[25ma di decembro]] [[1991]]
|-
|}

(¹) Komunista Partiso di Sovietia

[[Kategorio:Sovietiana politikisti|Chefi di Sovietia]]</text>
      <sha1>qpdlh16j553ertah3rjkrvs3qt3pg96</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993371</id>
      <parentid>993342</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:41:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4764" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of the Soviet Union 1.svg|thumb|220px|Blazono di Sovietia.]]
[[Sovietia]] esis federala [[socialismo|socialista]] stato kreita la [[30ma di decembro]] [[1922]] ed extingita la [[25ma di decembro]] [[1991]], qua kompozesis da [[Listo pri republiki di Sovietia|15 republiki]]. Quankam l'ofico di [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]] esis diferanta, la generala-sekretario di Komunista Partiso di SU l'altra membri de lua centrala komitato fakte koncentris la povo en lia manui. Ordinare la generala-sekretario dil partiso esis la prezidanto dil ''presidium'' (chefo di stato) o prezidanto di la Konsilistaro di Ministri (chefo di guvernerio).

Yen listo pri personi qui koncentris la majoritato di politikala povo - o preske omna povo, exemple [[Yosif Stalin]] - irgequale la tituli dil ofico quin li okupis:

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:20%;&quot; | '''Nomo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:40%;&quot; | '''Politikala titulo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:35%;&quot; | '''Guvernisteso'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:5%;&quot; | '''Imajo'''
|-
| [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]]
| prezidanto dil Konsilistaro di Komisarii dil Populo
| [[26ma di oktobro]] [[1917]] - [[21ma di januaro]] [[1924]]
| [[Arkivo:Собрание_сочинений_Ленина_четвертое_издание_05_(cropped).jpg|50px]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yosif Stalin]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-Sekretario di la Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[3ma di aprilo]] [[1922]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:JStalin Secretary general CCCP 1942.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[6ma di mayo]] [[1941]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Georgi Malenkov]]
| Chefa-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[13ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Георгий Максимилианович Маленков (cropped).jpg|50px]]
|-
| prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[8ma di februaro]] [[1955]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Nikita Hrushchev]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[7ma di septembro]] [[1953]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Bundesarchiv Bild 183-B0628-0015-035, Nikita S. Chruchstschow.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia

| bgcolor=#E7E7E7 | [[27ma di marto]] [[1958]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
| Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[14ma di oktobro]] [[1964]] -  [[8ma di aprilo]] [[1966]]
| rowspan=&quot;3&quot;| [[Arkivo:Brezhnev-color.jpg|50px]]
|-
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[8ma di aprilo]] [[1966]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[16ma di junio]] [[1977]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[12ma di novembro]] [[1982]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[16ma di junio]] [[1983]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |  [[Konstantin Chernenko]]
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[13ma di februaro]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
| rowspan=&quot;2&quot;| 
|-
| prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[11ma di aprilo]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
|-
| rowspan=&quot;4&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Mihail Gorbachov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[11ma di marto]] [[1985]] - [[24ma di agosto]] [[1991]]
| rowspan=&quot;4&quot;| [[Arkivo:Mikhail Gorbachev 1987.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[1ma di oktobro]] [[1988]] - [[25ma di mayo]] [[1989]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[25ma di mayo]] [[1989]] - [[15ma di marto]] [[1990]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[15ma di marto]] [[1990]] - [[25ma di decembro]] [[1991]]
|-
|}

(¹) Komunista Partiso di Sovietia

[[Kategorio:Sovietiana politikisti|Chefi di Sovietia]]</text>
      <sha1>fz7v1e09u5gr2hj5x9v6vazds1eig0w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993401</id>
      <parentid>993371</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:05:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4795" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of the Soviet Union 1.svg|thumb|220px|Blazono di Sovietia.]]
[[Sovietia]] esis federala [[socialismo|socialista]] stato kreita la [[30ma di decembro]] [[1922]] ed extingita la [[25ma di decembro]] [[1991]], qua kompozesis da [[Listo pri republiki di Sovietia|15 republiki]]. Quankam l'ofico di [[chefo di stato]] e [[chefo di guvernerio]] esis diferanta, la generala-sekretario di Komunista Partiso di SU l'altra membri de lua centrala komitato fakte koncentris la povo en lia manui. Ordinare la generala-sekretario dil partiso esis la prezidanto dil ''presidium'' (chefo di stato) o prezidanto di la Konsilistaro di Ministri (chefo di guvernerio).

Yen listo pri personi qui koncentris la majoritato di politikala povo - o preske omna povo, exemple [[Yosif Stalin]] - irgequale la tituli dil ofico quin li okupis:

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:20%;&quot; | '''Nomo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:40%;&quot; | '''Politikala titulo'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:35%;&quot; | '''Guvernisteso'''
! style=&quot;background: #efefef; border-bottom: 2px solid gray; width:5%;&quot; | '''Imajo'''
|-
| [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]]
| prezidanto dil Konsilistaro di Komisarii dil Populo
| [[26ma di oktobro]] [[1917]] - [[21ma di januaro]] [[1924]]
| [[Arkivo:Собрание_сочинений_Ленина_четвертое_издание_05_(cropped).jpg|50px]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yosif Stalin]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-Sekretario di la Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[3ma di aprilo]] [[1922]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:JStalin Secretary general CCCP 1942.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[6ma di mayo]] [[1941]] - [[5ma di marto]] [[1953]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; | [[Georgi Malenkov]]
| Chefa-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[13ma di marto]] [[1953]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Георгий Максимилианович Маленков (cropped).jpg|50px]]
|-
| prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia
| [[6ma di marto]] [[1953]] - [[8ma di februaro]] [[1955]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[7ma di septembro]] [[1953]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Bundesarchiv Bild 183-B0628-0015-035, Nikita S. Chruchstschow.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil Konsilistaro di Ministri di Sovietia

| bgcolor=#E7E7E7 | [[27ma di marto]] [[1958]] - [[14ma di oktobro]] [[1964]]
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]
| Chef-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[14ma di oktobro]] [[1964]] -  [[8ma di aprilo]] [[1966]]
| rowspan=&quot;3&quot;| [[Arkivo:Brezhnev-color.jpg|50px]]
|-
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[8ma di aprilo]] [[1966]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[16ma di junio]] [[1977]] - [[10ma di novembro]] [[1982]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[12ma di novembro]] [[1982]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
| rowspan=&quot;2&quot;| [[Arkivo:Yuri Andropov - Soviet Life, August 1983.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[16ma di junio]] [[1983]] - [[9ma di februaro]] [[1984]]
|-
| rowspan=&quot;2&quot; |  [[Konstantin Chernenko]]
| Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| [[13ma di februaro]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
| rowspan=&quot;2&quot;| 
|-
| prezidanto di ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| [[11ma di aprilo]] [[1984]] - [[10ma di marto]] [[1985]]
|-
| rowspan=&quot;4&quot; bgcolor=#E7E7E7 | [[Mihail Gorbachov]]
| bgcolor=#E7E7E7 | Generala-sekretario di Centrala Komitato di KPSU(¹)
| bgcolor=#E7E7E7 | [[11ma di marto]] [[1985]] - [[24ma di agosto]] [[1991]]
| rowspan=&quot;4&quot;| [[Arkivo:Mikhail Gorbachev 1987.jpg|50px]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto dil ''Presidium'' di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[1ma di oktobro]] [[1988]] - [[25ma di mayo]] [[1989]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Supra-Sovieto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[25ma di mayo]] [[1989]] - [[15ma di marto]] [[1990]]
|-
| bgcolor=#E7E7E7 | Prezidanto di Sovietia
| bgcolor=#E7E7E7 | [[15ma di marto]] [[1990]] - [[25ma di decembro]] [[1991]]
|-
|}

(¹) Komunista Partiso di Sovietia

[[Kategorio:Sovietiana politikisti|Chefi di Sovietia]]</text>
      <sha1>h5grfejvgi67rdbksv7sfqmp5mwexni</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Historio di Albania</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35630</id>
    <revision>
      <id>993402</id>
      <parentid>962163</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:05:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5837" xml:space="preserve">[[Arkivo:Butrint baptistery.jpg|right|thumb|250px|[[Butrint]], anciena urbo en [[Albania]].]]
[[Arkivo:Apollonia,_Albania_(by_Pudelek)_-_Monument_of_Agonothetes.JPG|thumb|250px|left|Ruini de Apolonia.]]
L'unesma homala restaji trovita en [[Albania]] evas de la [[Paleolitiko]], e trovesis en Xarrë, proxim [[Sarandë]], ed en la monto Dajt, proxim [[Tirane]].&lt;ref name=&quot;Boardman&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=vXljf8JqmkoC&amp;pg=PA187 The Prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean world, tenth to eighth centuries B.C.] John Boardman p.189-90&lt;/ref&gt; Cirkume 3.000 yari aK, l'[[Anciena Grekia|anciena Greki]] unesmafoye mencionis la regiono per la nomo [[Iliria]]. Dum la komenco dil [[7ma yarcento aK]], granda kolonii establisesis an la litoro Iliriana. La maxim granda granda esis ''Apolonia'', ''Avlona'' (nune [[Vlorë]]), ''Epidamnos'' (nune [[Durrës]]), e ''Lissus'' (nune [[Lezhë]]). En 588 aK, Greki de [[Korfu]] e [[Korinto]] fondis l'urbo ''Apolonia'', qua havis prospera skolo pri [[filozofio]]. L'urbo divenis richa pro la komerco di [[sklaveso|sklavi]] ed anke di [[asfalto]], produkturo qua uzesis por igar nepermeebla la ligno di la navokorpi. En 148 aK l'urbo divenis parto di la provinco [[Romana imperio|Romana]] ''[[Epirus Nova]]''.

Dum la periodo dil [[Romana imperio]] la nuna teritorio di Albania dividabis inter la provinci [[Dalmatia]], Macedonia (note [[Epirus Nova]]) e Supra Moesia. La teritorio esis sub Romana e pose sub [[Bizancana Imperio|Bizancana]] dominacajo til la [[7ma yarcento]], kande [[Populo slavo|Slavi]] enmigris vers la regiono. Albania divenis parto del [[Unesma Bulgara Imperio]] dum la [[9ma yarcento]].

[[Arkivo:Sanjak_of_Albania_Map_1431-es.svg|thumb|250px|left|''Sanjak'' (provinco) di Albania en 1431.]]
[[Arkivo:Gjergj_Kastrioti.jpg|thumb|160px|[[Gjergj Kastrioti Skanderbeg|Skanderbeg]].]]
L'[[Otoman imperio|Otomani]] komencis konquestar la regiono dum la [[14ma yarcento]] e transformis ol en ''Sanjak'' (provinco). Dum la [[15ma yarcento]], de [[1443]] til [[1468]], [[Gjergj Kastrioti Skanderbeg]] konquestis la nedependo por parto de ca regiono del Otoman imperio e divenis rejulo, ma en [[1478]] l'Otomani rikonquestis komplete ica areo.

Dum la sequanta yari, granda parto del habitantaro di Albania adoptis l'[[islamo]] kom [[religio]]. Kande finis la 16ma yarcento la maxim multa habitanti di urbi quale [[Lezhë]], [[Shkodër]] e [[Durrës]] ja konvertabis al Islamo. Dum la 17ma yarcento, la rebelesi di Albaniana katoliki samatempe kam eventis militi dil Otomani kontre [[Republiko di Venezia|Veneziani]] ed Austriani subisis forta reprezali, e to stimulis plura konverti al Islamo.&lt;ref name=Ramet&gt;{{cite book|last=Ramet |first= Sabrina |title=Nihil obstat: religion, politics, and social change in East-Central Europe and Russia|year=1998 |location=Durham |publisher=Duke University Press|url=https://books.google.com/books/about/Nihil_obstat.html?id=TrcnAAAAYAAJ&amp;redir_esc=y}}&lt;/ref&gt;

Granda parto del habitantaro adoptis la Mohamedana [[religio]], e l'Albaniani esis la lasta populo Europana qua deziris separar su del Otoman imperio.&lt;ref&gt;{{cite book|accessdate=23ma di marto 2019|publisher=Area Handbook of the US Library of Congres|title=&quot;NATIONAL AWAKENING AND THE BIRTH OF ALBANIA|url=http://motherearthtravel.com/albania/history-7.htm}}&lt;/ref&gt; Tamen, dum la fino dil [[19ma yarcento]] eventis multa revolti kontre Turka dominaco. Albania nedependeskis del Otoman imperio erste ye la [[28ma di novembro]] [[1912]]. Ol adoptis [[republiko]] kom sistemo di guvernerio en [[1920]]. En [[1928]] [[Ahmet Zogu]], lua unesma prezidanto, adoptis rejala titulo [[Zog la 1ma]], e la lando divenis [[monarkio]].

[[Arkivo:Librazo, verso la rivista del Re - panoramio - ildirettore.jpg|thumb|250px|Italiana trupi dum la vizito dil rejulo [[Vittorio Emanuele la 3ma]] en Albania.]]
En [[1939]], [[Italia]]ni invadis Albania ed okupis la lando til [[1943]], kande la [[Germania|Germani]] remplasis li e restis ibe til oktobro [[1944]]. [[Nacionalismo|Nacionalista]] grupi, qui inkluzis [[komunismo|komunista]] partisani, kombatis unesme kontre l'Italiani e pose kontre Germani sen [[Sovietia]]na helpo. [[Enver Hoxha]], chefo dil Albaniana Partiso di Laboro (komunista) divenis chefo di la lando. Ilu federis kun Sovietiani til [[1960]], ma ruptis ica federuro kande [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] denuncis la krimini di [[Yosif Stalin|Stalin]]. Do, Hoxha federis su kun la [[Popul-Republiko Chinia]].

[[Arkivo:HODŽA_druhá_míza.jpg|thumb|left|220px|[[Enver Hoxha]]]]
Ye la [[11ma di aprilo]] [[1985]] Hoxha mortis. Lua sucedanto, [[Ramiz Alia]] gradope komencis politikala aperto. Dum marto [[1991]] libera elekti organizesis en Albania, e Ramiz Alia vinkis la prezidantala elekto. Tamen, generala striko koaktis la guvernerio abandonar [[komunismo|komunista rejimo]]. Ramiz Alia guvernis Albania til la [[3ma di aprilo]] [[1992]], kande ilu renuncis. Elekti eventis, e [[Sali Berisha]] elektesis prezidanto.

Dum multa yardeki dum la rejimo komunista ne permisesis uzar [[automobilo|automobili]] por individuala transporto. Kelka yari pos finar la rejimo, divenis klara ke l'existanta sistemo di [[choseo|chosei]] esis absolute nesuficanta. Do, konstruktesas [[asfalto|asfaltata]] chosei.

Ye la [[4ma di aprilo]] [[2009]] Albania divenis membro di [[NATO]]. Nune la [[substrukturo]] e la [[turismo]] di la lando evolucionabas multe. Mult entraprezi kreesis kun internaciona kolokado. En multa urbi eventas la restauro di lia anciena centri. La [[turismo]] anke evolucionas. Multa [[hoteli]] konstruktesas, precipua an la sudo di la lando, en la regiono nomizita &quot;Albaniana Riviera&quot;. La lando demarshas por balde enirar l'[[Europana Uniono]].

== Referi ==
{{reflist}}

{{Historio di Europa}}

[[Kategorio:Historio di Albania| ]]</text>
      <sha1>eucp9nlchpyv82dzwh3mjteic0rhx13</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Republiko Socialista Sovietiana Ukraina</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36210</id>
    <revision>
      <id>993415</id>
      <parentid>992798</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:20:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1251" xml:space="preserve">{{Provinci stati kantoni
| OficalaNomo     = Українська Радянська&lt;br&gt;Соціалістична Республіка&lt;br /&gt;Украинская Советская&lt;br&gt;Социалистическая Республика
| Flago           = Flag of the Ukrainian Soviet Socialist Republic.svg
| Blazono         = Coat of arms of Ukrainian SSR.svg
| Mapo            = Soviet Union - Ukrainian SSR.svg
| Chefurbo        = [[Harkiv]] (1919 til 1934)&lt;br /&gt;[[Kiiv]] (1934 til 1991)
| MaximGrandaUrbo = Kiiv
| Oficalalinguo   = [[Ukrainana linguo|Ukrainana]], [[Rusa linguo|Rusa]]
| Surfaco         = {{formatnum:603700}}
| Habitanti       = {{formatnum:51706746}}
| Yaro            = 1989
| Denseso di habitantaro = 85.6
| Horo            = +2
}}
'''Republiko Socialista Sovietiana di Ukraina''' (en [[Ukrainana linguo|Ukrainana]], Українська Радянська Соціалістична Республіка) anke konocita kom RSS Ukraina, esis un di la [[republiko|republiki]] di [[Sovietia]]. Ol establisesis ye la [[10ma di marto]] [[1919]], unionesis kun Sovietia ye la [[30ma di decembro]] [[1922]] e divenis nedependanta ye la [[24ma di agosto]] [[1991]].

[[Kategorio:Historio di Ukraina]]
[[Kategorio:Sovietia|Ukraina]]</text>
      <sha1>ocmuwisj2y5a5m1yf7244h9x5y5isbx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2015</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36747</id>
    <revision>
      <id>993437</id>
      <parentid>993029</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:48:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60102" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2015''' (MMXV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 15ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 15ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 6ma yaro di la [[yari 2010a]].

== Eventi ==
=== [[Januaro]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Lituania]] adoptas l'[[Euro]] kom [[monetaro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.dw.com/en/lithuania-adopts-the-euro/a-18165994 |titulo= Lithuania adopts the euro|editero= DW|publikigita ye=1ma di januaro 2015|vidita ye= 31ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di januaro|3]] til [[7ma di januaro]] - [[Boko Haram]] masakras la habitanti di Baga, en [[Nigeria]] e mortigas plua kam 2.000 personi.
* [[7ma di januaro]] - En [[Paris]], du viri invadas la sideyo di satirala revuo ''Charlie Hebdo'', mortigas du sekureso-homi e pafas kontre jurnalisti dum renkontro. Entote 12 personi mortigesas, di qui 8 jurnalisti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2015/01/07/sede-de-revista-e-atacada-por-homens-armados-em-paris.htm |titulo= Sede de revista é atacada em Paris e deixa 12 mortos|idiomo= {{pt}}|editor=UOL|vidita ye= 7ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di januaro]] - En la nord-esto di [[Nigeria]], [[Boko Haram]] masakras cirkume {{formatnum:2000}} personi che l'urbeto Baga. Boko Haram kontrolas 70% ek la stato Borno.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-africa-30728158 |titulo= Boko Haram crisis: Nigeria's Baga town hit by new assault|vidita ye= 6ma di marto 2015|publikigita ye=8ma di januaro 2015|idiomo= Angla|editero= BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di januaro]] - L'armeo di [[Kamerun]] mortigas 143 kombatanti de [[Boko Haram]].
* [[13ma di januaro]] - Atako per [[obuso]] kontre [[autobuso]] en la regiono di [[Doneck]], [[Ukraina]], produktas 10 morti e 13 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://pt.radiovaticana.va/news/2015/01/14/ucr%C3%A2nia_%E2%80%93_ataque_provoca_10_mortos_e_13_feridos_em_donetsk/1118149 |titulo= Ucrânia - ataque provoca 10 mortos e 13 feridos na região de Donetsk|idiomo= {{pt}}|autoro= radiovaticana.va|vidita ye= 14ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.bbc.com/news/world-europe-30798426 |titulo= Ukraine conflict: Shell hits bus 'killing 12' in Buhas |idiomo= {{en}}|vidita ye= 14ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di januaro]] - [[Autobuso]] qua transportis karcerani kolizionas kun [[treno]] en [[Texas]], [[Usa]]. Adminime 10 personi mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.bbc.com/news/world-us-canada-30821835|title =Ten dead as Texas prison bus collides with train|idiomo= Angla|author.BBC News|vidita ye= 14ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di januaro]] - En [[Tripoli]], [[Libia]], du viri invadas luxoza hotelo Corinthia, pafas kontre viziteri e mortigas 9 en nomo di la [[Islamana Stato di Irak e Siria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2015/01/27/homens-armados-invadem-hotel-de-luxo-na-libia-e-fazem-refens.htm |titulo= Homens armados invadem hotel de luxo na Líbia e matam 9; EI assume autoria|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 27ma di januaro 2015}}&lt;/ref&gt;

=== [[Februaro]] ===
* [[2ma di februaro]] - En [[Santiago (Chili)|Santiago]], [[Chili]], 78 ex-membri di la sekreta polico dum la [[diktatoreso]] di [[Augusto Pinochet]] kondamnesas ad enkarcerigo por 4 til 13 yari segun lia krimini.
* 2ma di februaro - En [[Nigeria]] prezidanto [[Goodluck Jonathan]] eskapas de atento per bombo pos komico en nord-westo di la lando.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/02/1584113-presidente-da-nigeria-escapa-de-atentado-a-bomba-apos-comicio-eleitoral.shtml|titulo= Presidente da Nigéria escapa de atentado a bomba após comício|editero= UOL|vidita ye= 2ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di februaro]] - Adminime 57 personi mortigesas dum atako di [[Siria]]na guvernerio kontre rebeli proxim [[Damascus]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/05/ataques-do-regime-sirio-deixam-mais-de-50-mortos-em-zonas-rebeldes.htm|titulo= Ataques do regime sírio deixam mais de 50 mortos em zonas rebeldes|vidita ye= 6ma di februaro 2015 |idiomo= Portugalana|autoro= UOL}}&lt;/ref&gt;
* 5ma di februaro - Adminime 90 personi mortigesas en Fotokol, [[Senegal]] dum atako di rebela grupo [[Boko Haram]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/02/1585993-ataque-do-boko-haram-a-cidade-em-camaroes-mata-ao-menos-90-pessoas.shtml |titulo= Ataque do Boko Haram a cidade em Camarões mata ao menos 90 pessoas|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|accessdate = 6ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di februaro]] - Segun la statala televiziono di [[Nijer]], militisti sucese repulsis atako da [[Boko Haram]] kontre l'urbo di Bosso, sud-weste di la lando, e mortigis 109 membri dil grupo en la konfronto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/02/06/forcas-do-niger-matam-109-militantes-do-boko-haram-segundo-tv-estatal.htm|title = Forças do Níger matam 109 militantes do Boko Haram, segundo TV estatal|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|vidita ye= 6ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* 6ma di februaro - En [[Estal Timor]] [[Xanana Gusmão]] renuncas a l'ofico di [[chefministro]].
* [[7ma di februaro]] - Adminime 22 personi mortas e 50 vundesas dum ataki per bombi en [[Baghdad]], [[Irak]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/02/1586760-ataques-com-bombas-matam-ao-menos-22-pessoas-em-bagda.shtml |titulo= Ataques com bombas matam ao menos 22 pessoas em Bagdá|languate=Portugalana|editero= UOL|vidita ye= 7ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di februaro]] - Atako da [[Boko Haram]] en l'urbo Diffa, [[Nijer]], produktas adminime 1 morto e 10 vunditi.
* 8ma di februaro - [[Libia]]n armeo anuncas ke li rikaptis militala bazo en [[Benghazi]] de la manui di islamana rebeli.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/02/09/exercito-libio-diz-ter-retomado-principal-base-militar-de-benghazi.htm |titulo= Exército líbio diz ter retomado principal base militar de Benghazi|vidita ye= 10ma di februaro 2015|idiomo= Portugalana|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di februaro]] - Plu kam 20 enmigranti mortas pro koldeso en batelo proxim l'insulo di [[Lampedusa]], [[Italia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/09/mais-de-20-migrantes-mortos-de-frio-em-barco-no-mediterraneo.htm |titulo= Mais de 20 migrantes mortos de frio em barco no Mediterrâneo|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 9ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di februaro]] - En [[Peshawar]], [[Pakistan]], adminime 19 personi mortas pos atako per bombo kontre [[moskeo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/02/13/ataque-a-mesquita-xiita-deixa-ao-menos-19-mortos-no-paquistao.htm| titulo= Ataque a mesquita xiita deixa ao menos 19 mortos no Paquistão |idiomo= {{pt}} |vidita ye= 13ma di februaro 2015|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di februaro]] - [[Yemen]]ana ex-prezidanto [[Abdo Rabbo Mansour Hadi]] abandonas [[Sanaa]] pos atako di shia islamana rebeli kontre lia domo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye= 21ma di februaro 2015| url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/02/21/presidente-do-iemen-abandona-sua-casa-em-sana-apos-ataque-dos-houthis.htm|title = Presidente do Iêmen abandona sua casa en Sana após ataque dos houthis|idiomo= {{pt}}|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* 21ma di februaro - En [[Dubai]], [[Unionita Araba Emirii]], fairo en 79-etaja [[cieloskrapero]] kontrolesas rapide, e nulu mortis.&lt;ref&gt;{{{Extera ligilo|url=http://www.cmjornal.xl.pt/cm_ao_minuto/detalhe/extinto_incendio_em_arranha_ceus_no_dubai.html|titulo= Extinto incêndio em arranha-céus no Dubai|editero= Correio da Manhã|vidita ye= 21ma di februaro 20115|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di februaro]] - En Uhersky Brod, [[Chekia]], viro evante aproxime 60 yari eniras restauranto e pafas kontre klienti. Adminime 8 personi mortigesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dw.de/atirador-mata-ao-menos-nove-na-rep%C3%BAblica-tcheca/a-18277028?maca=bra-uol-all-1387-xml-uol |titulo= Atirador mata ao menos 9 na República Tcheca|accessdate = 24ma di februaro 2015 |editero= Deutsche Welle|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 24ma di februaro - Tri ataki dal grupo [[Boko Haram]] en [[Nijer]] e [[Nigeria]] produktas 29 morti, di qui 27 en Nigeria e du soltadi en Diffa, Nijer.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo| url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/24/ataques-do-boko-haram-e-explosao-de-mina-matam-29-em-niger-e-nigeria.htm|titulo= Ataques do Boko Haram e explosão de mina matam 29 em Níger e Nigéria|editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 27ma di februaro 2015|publikigita ye=24ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di februaro]] - Diversa [[Avalancho|avalanchi]] en la nordo di [[Afganistan]] produktas plu kam 100 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/25/avalanches-deixam-mais-de-100-mortos-no-afeganistao.htm |titulo= Avalanches deixam mais de 100 mortos no Afeganistão|editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 25ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di februaro]] - En [[Kabul]], [[Afganistan]] bombo-atako kontre vehilo de [[Turkia]]n [[ambasadeyo]] produktas 2 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|title = Atentado contra veículo diplomático turco em Cabul deixa 2 mortos|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/02/26/atentado-contra-veiculo-diplomatico-turco-em-cabul-deixa-2-mortos.htm |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 26ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di februaro]] - Boris Nemtsov, politikisto opozante a la guvernerio di [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]], mortigesas en [[Moskva]], [[Rusia]], per quar pafi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/02/27/politico-da-oposicao-boris-nemtsov-e-morto-a-tiros-em-moscou.htm |titulo= Político da oposição Boris Nemtsov é morto a tiros em Moscou |editero= UOL |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 27ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;
* 27ma di februaro - La chambro di deputati di [[Italia]] agnoskas [[Palestinana stato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2015/02/27/deputados-italianos-aprovam-reconhecimento-da-palestina.htm |titulo= Deputados italianos aprovam reconhecimento da Palestina |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 27ma di februaro 2015|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di februaro]] - La prezidanti [[Dilma Rousseff]] de [[Brazilia]] e [[José Alberto Mujica]] de [[Uruguay]] inauguras en [[Colonia del Sacramento]] sistemo di eolala generatori qui furnisos [[elektro]] a la du landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|title = Eletrobras inaugura parque eólico de US$100 mi com UTE no Uruguai |url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/02/28/eletrobras-inaugura-parque-eolico-de-us100-mi-com-ute-no-uruguai.htm |idiomo= Portugalana|editero= UOL (de Reuters)|vidita ye= 28ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/02/28/dilma-inaugura-com-mujica-parque-eolico-no-uruguai-antes-de-posse-de-vazquez.htm |titulo= Dilma inaugura com Mujica parque eólico no Uruguai antes de posse de Vázquez|idiomo= Portugalana|editero= UOL (artiklo de EFE) |vidita ye= 28ma di februaro 2015}}&lt;/ref&gt;

=== [[Marto]] ===
* [[3ma di marto]] - [[Volkano]] Villarica eruptas en [[Chili]], e koaktas l'evakuo di plua kam 3.000 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://news.xinhuanet.com/english/photo/2015-03/04/c_134035257.htm |title = Villarrica Volcano erupts in southern Chile| autoro= Xinhua|idiomo= {{en}}|publikigita ye=4ma di marto 2015 |vidita ye= 8ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di marto]] - Explozo en [[karbono]]-[[mineyo]] en [[Doneck]], [[Ukraina]], mortigas adminime 30 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|vidita ye= 4ma di marto 2015|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/03/04/ao-menos-30-mortos-em-explosao-de-mina-em-area-dominada-por-rebeldes-na-ucrania.htm |titulo= Ao menos 30 mortos em explosão de mina em área dominada por rebeldes na Ucrânia |idiomo= {{pt}}|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di marto]] - [[Nigeria]] anuncas ke simultana atako per [[Kamerun]], [[Chad]] e [[Nijer]] posibligis rikonquestar 36 urbeti okupita da [[Boko Haram]], inkluzite 3 en la stato di [[Borno]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/03/11/nigeria-anuncia-reconquista-de-36-localidades-em-poder-do-boko-haram.htm|titulo= Nigéria anuncia reconquista de 36 localidades em poder do Boko Haram|vidita ye= 12ma di marto 2015|editero= UOL|publikigita ye=11ma di marto 2015 |idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 11ma di marto - [[Usa]] anuncas la riestabliso di direta telefonala servo kun [[Kuba]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Serviço telefônico direto entre Cuba e EUA entra em funcionamento|url= http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/39774/servico+telefonico+direto+entre+cuba+e+eua+entra+em+funcionamento.shtml|idiomo= {{pt}}|editero= Opera Mundi|vidita ye= 12ma di marto 2015|publikigita ye=11ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di marto]] - Forta [[ciklono]] frapas [[Vanuatu]] e produktas adminime 8 morti ed efektigas granda destruktado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.r7.com/internacional/ciclone-de-grandes-proporcoes-devasta-vanuatu-e-mata-ao-menos-8-14032015 |titulo= Ciclone de grandes proporções devasta Vanuatu e mata ao menos 8|editero= r7.com|vidita ye= 16ma di marto 2015|publikigita ye=14ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di marto]] - Adminime 4 personi mortigesas e 5 vundesas pro suocidint-atako kontre [[polico|policeyo]] en Helmand, [[Afganistan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/03/16/atentado-suicida-no-afeganistao-deixa-pelo-menos-quatro-mortos.htm |titulo= Atentado suicida no Afeganistão deixa pelo menos quatro mortos |editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 16ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di marto]] - Kamiono kun bombi explozas dum atento en Safuan, [[Irak]], proxim la frontiero kun [[Kuwait]], e produktas adminime 3 morti e 8 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/03/18/atentado-com-caminhao-bomba-deixa-3-mortos-e-8-feridos-no-iraque.htm |titulo= Atentado com caminhão-bomba deixa 3 mortos e 8 feridos no Iraque|vidita ye= 18ma di marto 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di marto]] - Du suocidant-ataki per bombi en [[Sanaa]], [[Yemen]], mortigas 137 personi e vundas 357.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.reuters.com/article/2015/03/20/us-yemen-attack-bomb-idUSKBN0MG11J20150320 |titulo= Suicide bombers kill 137 in Yemen mosque attacks|editero= Reuters|idiomo= Angla |vidita ye= 20ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - En [[New York]] fairo en edifico che la quartero di [[Brooklyn]] mortigas adminime 7 pueri e vundas 2 adulti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/03/1606262-incendio-em-nova-york-mata-sete-criancas-e-deixa-dois-feridos.shtml|titulo= Incêndio em Nova York mata sete crianças e deixa 2 feridos|editero= UOL |idiomo= {{pt}} |vidita ye= 21ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di marto]] - En Artemivsk, [[Ukraina]] explozo di terala torpedo dum paso di omnibuso produktas adminime 3 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/03/25/explosao-de-mina-deixa-pelo-menos-tres-mortos-na-ucrania.htm |title =Explosão de mina deixa pelo menos três mortos na Ucrânia|vidita ye= 25ma di marto 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di marto]] - [[Denis Sassou Nguesso]] anuncas ke la [[konstituco]] di [[Republiko Kongo]] modifikesos por posibligar ilu konkurencar por la triesma foyo a la prezidanteso.

=== [[Aprilo]] ===
* [[2ma di aprilo]] - En Garissa, [[Kenia]], grupo di [[Somalia]]na Islamana teroristi atakas domo por studenti e mortigas 147.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/04/02/ataque-em-universidade-do-quenia-deixa-147-estudantes-mortos.htm |titulo= Ataque em universidade do Quênia deixa 147 estudantes mortos|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 2ma di aprilo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo]] - [[Barack Obama]] renkontras formale [[Raúl Castro]] en [[Panama-Urbo]], l'unesma renkontro di la chefi di [[Usa]] e [[Kuba]] por rinormaligar la diplomacala relati inter la du landi, pos [[Kubana revoluciono]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/04/1615503-obama-e-raul-realizam-encontro-historico-entre-eua-e-cuba.shtml |titulo= Obama e Raúl mantêm encontro histórico entre EUA e Cuba|vidita ye= 11ma di aprilo 2015|publikigita ye=11ma di aprilo 2015|idiomo= {{pt}}|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di aprilo]] - [[Italia]]na rivogardero salvas 84 enmigranti qui transportesis en batelo qua sinkis en [[Mediteraneo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/04/23/mais-84-migrantes-sao-salvos-no-mediterraneo.htm |titulo= Mais 84 migrantes são salvos no Mediterrâneo|vidita ye= 23ma di aprilo 2015|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|autoro= AFP}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.9 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Nepal]] e produktas plu kam 1.300 morti ed efektigas granda destruktado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/04/25/terremoto-devastador-mata-mais-de-13-mil-no-nepal-e-provoca-avalanche-no-everest.htm|titulo= Terremoto devastador mata mais de 1,3 mil no Nepal e provoca avalanche no Everest|idiomo= {{pt}}|authro=Reuters|editero= UOL|vidita ye= 25ma di aprilo 2015}}&lt;/ref&gt;

=== [[Mayo]] ===
* [[1ma di mayo]] - Milital avioni de [[Saudi-Arabia]] bombardas rezidala quartero en [[Sanaa]], chef-urbo di [[Yemen]], e produktas 8 til 10 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/05/01/ataques-aereos-matam-civis-na-capital-do-iemen.htm |titulo= Ataques aéreos matam civis na capital do Iemên|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|vidita ye= 1ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di mayo]] - Pos plu kam 50 yari voyaji tra [[paromo|paromi]] inter [[Usa]] e [[Kuba]] posibligesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dw.de/eua-autorizam-servi%C3%A7o-de-balsas-comerciais-para-cuba/a-18430691?maca=bra-uol-all-1387-xml-uol |titulo= EUA autorizam serviço de balsas comerciais para Cuba|autoro= Deutsche Welle|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 6ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di mayo]] - En [[Jalisco]], [[Mexikia]], centi de personi protestas kontre la violento de organizita krimino, qua produktis 17 morti dum la 1ma di mayo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/05/09/centenas-de-pessoas-marcham-em-jalisco-contra-a-violencia.htm |titulo= Centenas de pessoas marcham em Jalisco contra a violência |idiomo= {{pt}}|autoro= EFE|editero= UOL |accessdaste=9ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di mayo]] - [[Talibano|Talibani]] anuncas ke li exekutis suocidant atako kontre automobilo proxim l'aeroportuo di [[Kabul]], [[Afganistan]], qua mortigis tri personi - di qui 1 esis Britaniano - e vundis 18 plusa homi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/05/17/ataque-contra-carro-da-uniao-europeia-mata-ao-menos-3-no-afeganistao.htm| titulo= Ataque contra carro da União Europeia mata ao menos 3 no Afeganistão|idiomo= {{pt}} |editero= UOL|publikigita ye=17ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* 17ma di mayo - [[Islamana Stato]] anuncas ke ol prenis kontrolo di [[Ramadi]], [[Irak]], pos intensa kombati.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url =http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/05/1630180-estado-islamico-toma-controle-de-cidade-estrategica-no-iraque.shtml |titulo= Estado Islâmico toma controle de cidade estratégica no Iraque |idiomo= {{pt}}|publikigita ye=17ma di mayo 2015|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo]] - [[Måns Zelmerlöw]] vinkas l'[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2016|Euroviziono-Konkurso di Kansono]] kun ilua kansono ''Heroes''.
* [[26ma di mayo]] - Suocidant atako kontre tribunalo en la provinco Maidan Wardak, [[Afganistan]], mortigas adminime 6 personi e vundas 3.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/05/26/ataque-suicida-no-leste-do-afeganistao-deixa-pelo-menos-seis-mortos.htm |titulo= Ataque suicida no leste do Afeganistão deixa pelo menos seis mortos|editero= UOL |vidita ye= 26ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[29ma di mayo]] - En [[Nigeria]] [[Muhammadu Buhari]] divenas prezidanto.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/05/29/muhammadu-buhari-e-empossado-como-novo-presidente-da-nigeria.htm |titulo= Muhammadu Buhari é empossado como novo presidente da Nigéria|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 29ma di mayo 2015|editero= UOL|autoro= EFE}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di mayo]] - Adminime 11 personi mortigesas en [[Maiduguri]], [[Nigeria]] pos atako da membri de [[Boko Haram]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/05/1635861-milicia-radical-boko-haram-mata-11-pessoas-na-nigeria.shtml |titulo= Milícia radical Boko Haram mata 11 pessoas na Nigéria|editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 30ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* 30ma di mayo - [[Ter-tremo]] kun forteso 8.5 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Japonia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.r7.com/internacional/terremoto-de-85-graus-atinge-todo-o-japao-30052015 |titulo= Terremoto de 8,5 graus atinge todo o Japão |editero= r7.com |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 30ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;

=== [[Junio]] ===
* [[1ma di junio]] - [[Ameenah-Garib Fakim]] divenas l'unesma [[muliero]] prezidantino di [[Maurico]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/06/01/mulher-e-designada-presidente-das-ilhas-mauricio-pela-primeira-vez.htm |titulo= Mulher é designada presidente das Ilhas Maurício pela primeira vez |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 1ma di junio 2015|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di junio]] - [[Joseph Blatter]], chefo di [[FIFA]], renuncas pos [[korupto]]-skandalo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.publico.pt/desporto/noticia/blatter-demitese-da-presidencia-da-fifa-1697700 |titulo= O dia em que Joseph Blatter caiu de podre|editero= Publico.pt |vidita ye= 2ma di junio 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di junio]] - [[Islamana Stato]] anuncas la kapto di Harwa, urbo en [[Libia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero= UOL|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/06/05/estado-islamico-captura-outra-cidade-na-libia.htm |titulo= Estado Islâmico captura outra cidade na Líbia |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 5ma di junio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di junio]] - Atako per bombo en merkato di Maiduguri, [[Nigeria]], produktas 16 morti e 24 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Atentado à bomba mata 16 pessoas na Nigéria|url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/06/1638769-atentado-a-bomba-mata-16-pessoas-na-nigeria.shtml |editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 8ma di junio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di junio]] - Adminime sep personi mortas e 20 vundesas pos du suocidant-ataki en la westo di [[Irak]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/06/09/ataques-suicidas-no-oeste-do-iraque-deixam-pelo-menos-sete-mortos.htm |titulo= Ataques suicidas no oeste do Iraque deixam pelo menos sete mortos|editero= UOL|idiomo= {{pt}} |vidita ye= 9ma di junio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di junio]] - [[Egiptia]]na korto judicias ex-prezidanto [[Mohamed Morsi]] a dumviva enkarcerigo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www.aljazeera.com/news/2015/06/egypt-court-upholds-morsi-death-sentence-150616104041261.html |titulo= Egypt court upholds Morsi death sentence |editero= Aljazeera|idiomo= Angla|date =16ma di junio 2015|vidita ye= 21ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio]] - [[Islamana Stato]] revendikas atenti per bombi qui mortigis plu kam 30 personi en [[Sanaa]], chef-urbo di [[Yemen]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/06/17/estado-islamico-assume-atentados-com-mais-de-30-mortos-no-iemen.htm |titulo= Estado Islâmico assume atentados com mais de 30 mortos no Iêmen|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 17ma di junio 2015|editero= UOL |autoro= AFP}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio]] - Adminime 15 personi mortigesas pos aeral-ataki en la provinci Saada e Marib, en [[Yemen]].&lt;ref name&gt;{{Extera ligilo |url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/06/21/ataques-aereos-matam-15-mortos-no-iemen-diz-agencia.htm |titulo= Ataques aéreos matam 15 no Iêmen, diz agência|editero= UOL|vidita ye= 21ma di junio 2015}}&lt;/ref&gt;

=== [[Julio]] ===
* [[2ma di julio]] - Kombati en [[Aden]], [[Yemen]], mortigas 12 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/07/02/combates-deixam-12-mortos-no-iemen.htm |titulo= Combates deixam 12 mortos no Iêmen |editero= UOL |autoro= AFP |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 2ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* 2ma di julio - En [[Mali]] sis soldati de [[Burkina Faso]] membri dil paco-trupi de [[Unionita Nacioni]] mortigesas dum atako proxim [[Timbuktu]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/07/02/ataque-mata-capacetes-azuis-de-burkina-faso-no-mali.htm|title = Ataque mata capacetes azuis de Burkina Faso no Mali| autoro= AFP|editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 2ma di julio 2015|publikigita ye=2ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - En [[Kolumbia]] [[FARC]] anuncas unilater armistico pos la 20ma di julio.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/07/08/farc-anunciam-nova-tregua-unilateral-para-dar-oxigenio-aos-dialogos-de-paz.htm |titulo= Farc anunciam nova trégua unilateral para &quot;dar oxigênio&quot; aos diálogos de paz|editero= UOL |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 9ma di julio 2015|publikigita ye=8ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di julio]] - Reprezenteri de [[Brazilia]], [[Rusia]], [[India]], [[Popul-Republiko Chinia|Chinia]] e [[Sudafrika]] anuncas en [[Ufa]], [[Rusia]], la kreado di [[banko]] por financar projeti pri substrukturo en la kin landi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|idiomo= {{pt}}|editero= Opera Mundi |url=http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/40973/banco+dos+brics+e+oficializado+e+integrantes+anunciam+criacao+de+universidade+para+o+bloco.shtml |titulo= Banco dos Brics é oficializado e integrantes anunciam criação de universidade para o bloco|vidita ye= 9ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di julio]] - En [[Indonezia]] [[volkano]] Monto Raung eruptas, e kin aeroportui klozesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.straitstimes.com/asia/se-asia/5-indonesian-airports-shut-after-mount-raung-eruption |titulo= 5 Indonesian airports shut after Mount Raung eruption|editero= The Straits Times |vidita ye= 10ma di julio 2015|idiomo= Angla}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di julio]] - Bombo explozas avan la konsuleyo di [[Italia]] en [[Kairo]], [[Egiptia]]. Adminime 1 persono mortigesas e 4 altra vundesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/07/11/explosao-em-frente-ao-consulado-da-italia-no-cairo-deixa-ao-menos-1-morto.htm |titulo= Explosão em frente ao consulado da Itália no Cairo deixa ao menos 1 morto |editero= UOL|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 11ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - Pos 20-monata negocii, [[Iran]] signatas pakto kun [[Usa]], [[Unionita Rejio]], [[Rusia]], [[Popul-Republiko Chinia]] e [[Germania]] qua posibligas Iran mantenar lua nukleara centrali, kambie posibligar internaciona inspekti e ne developar nuklear armi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/07/1655431-ira-e-grupo-51-fecham-acordo-nuclear-afirma-agencia-oficial-russa.shtml |titulo= Irã e potências mundiais fecham acordo nuclear em Viena}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di julio]] - Adminime 28 [[talibano|talibani]] mortigesas dum bombardo da [[Usa]]n avioni en la provinco Nangarhar, [[Afganistan]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/07/15/bombardeio-de-drone-americano-no-afeganistao-mata-pelo-menos-28-talibas.htm |titulo= Bombardeio de drone americano no Afeganistão mata pelo menos 28 talibãs |idiomo= {{pt}}|vidita ye= 15ma di julio 2015|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di julio]] - [[Egiptia]]n armeo anuncas ke 59 ''jihad''isti e 7 de lua soldati mortigesis dum kombati en [[Sinai]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/07/19/combates-do-sinai-egipcio-terminam-com-7-soldados-e-59-jihadistas-mortos.htm |titulo= Combates do Sinai egípcio terminam com 7 soldados e 59 jihadistas mortos |vidita ye= 19ma di julio 2015|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|autoro= AFP}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di julio]] - Avioni de [[Saudi-Arabia]] bombardas l'urbo Taiz, en [[Yemen]], ed adminime 55 personi mortigesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/07/25/ataque-aereo-saudita-mata-ao-menos-55-no-iemen-diz-agencia.htm |titulo= Ataque aéreo saudita mata ao menos 55 no Iêmen, diz agência |autoro= Reuters|editero= UOL|idiomo= {{pt}} |vidita ye= 25ma di julio 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di julio]] - En [[India]], teroristi atakas autobuso e medikala centro en Gurdaspur, [[Punjab]], proxim la frontiero kun [[Pakistan]], e mortigas 6 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/07/27/ataque-terrorista-na-india-deixa-6-mortos.htm |titulo= Ataque terrorista na Índia deixa 6 mortos |autoro= EFE|editero= UOL|accessate=27ma di julio 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Agosto]] ===
* [[5ma di agosto]] - Fragmenti dil aviono [[Boeing 777]] de ''Malaysia Airlines'' flugo 370, qua desaparis la 8ma di marto [[2014]] trovesas apud l'insulo [[Réunion]].
* [[24ma di agosto|24ma]] til [[31ma di agosto|31ma agosto]] - [[Ido-konfero 2015|Ido-konfero]] en [[Berlin]], [[Germania]].
* [[30ma di agosto]] - [[Associated Press]] raportas ke la [[Islamana Stato di Irak e Siria|Islamana Stato]] demolisis la [[Templo di Bel]].

=== [[Septembro]] ===
* [[4ma di septembro]] - En [[Hungaria]], 6 radikali atakas refujanti kun [[grenado|grenadi]] en treno-staciono di [[Budapest]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/09/04/grupo-de-radicais-hungaros-ataca-refugiados-em-budapeste.htm |titulo= Grupo de radicais húngaros ataca refugiados em Budapeste|idiomo= {{pt}}|editero= UOL|vidita ye= 4ma di septembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di septembro]] - Adminime 14 personi mortas en du bombal atenti en [[Baghdad]], [[Irak]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Atentados em Bagdá deixam 14 mortos|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/09/17/atentados-em-bagda-deixam-14-mortos.htm |vidita ye= 17ma di septembro 2015|idiomo= {{Pt}}|editor=AFP}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di septembro]] - Bateleto kun ekmigranti qui voyajis de [[Libia]] ad [[Italia]] sinkas en [[Mediteraneo]]. Sep personi dronas su e 95 salvesas da un [[petrolonavo]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/09/18/naufragio-de-bote-com-imigrantes-no-mediterraneo-mata-7.htm |titulo= Naufrágio de bote com imigrantes no Mediterrâneo mata 7 |editero= UOL |vidita ye= 18ma di septembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di septembro]] - [[Papo Franciskus]] celebra [[meso]] en [[Havana]], [[Kuba]].
* [[30ma di septembro]] - Parlamento di [[Rusia]] aprovas l'uzo di lua aer-armeo kontre [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2015/09/30/parlamento-russo-autoriza-putin-a-mandar-tropas-para-a-siria.htm |titulo= Parlamento russo autoriza Putin a mandar tropas para a Síria|publikigita ye=30ma di septembro 2015|vidita ye= 30ma di septembro 2015|editero= UOL|autoro= DW|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Oktobro]] ===
* [[1ma di oktobro]] - En [[Oregon]], [[Usa]], pafanto mortigas 13 personi e vundas 20 en l'[[universitato]] dil stato. La pafanto mortigesas pose dal polico.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2015/10/01/97001-20151001FILWWW00329-une-fusillade-aurait-fait-15-morts-et-20-blesses-dans-une-universite-americaine.php |titulo=États-Unis: une fusillade fait plusieurs victimes sur un campus |editero=Le Figaro|idiomo=Franca|publikigita ye=1ma di oktobro 2015|vidita ye=3ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di oktobro]] - [[Terglitado]] en Santa Catarina Pinula,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/10/02/deslizamento-de-terra-deixa-9-mortos-e-ate-600-desaparecidos-na-guatemala.htm |titulo=Deslizamento de terra deixa 9 mortos e até 600 desaparecidos na Guatemala|idiomo={{pt}}|editero=UOL|autoro=Reuters}}&lt;/ref&gt; [[Guatemala]], produktas adminime 30 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.r7.com/internacional/fotos/deslizamento-de-terra-na-guatemala-mata-pelo-menos-30-pessoas-03102015 |titulo=Deslizamento de terra na Guatemala mata pelo menos 30 pessoas|idiomo={{pt}}|editero=R7.com|vidita ye=3ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* 2ma di oktobro - [[Uragano]] ''Joaquin'' frapas [[Bahama]], efektigas inundadi e sinkas Usana transporto-navo ''El Faro'', kun 33 personi ennave.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/10/02/furacao-joaquin-atinge-bahamas-navio-de-carga-desaparece-com-30-pessoas.htm |titulo=Furacão Joaquin atinge Bahamas; navio de carga desaparece com 30 pessoas|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url=http://edition.cnn.com/2015/10/02/us/hurricane-joaquin/|titulo=Lost at sea: Ship with 33 people missing in Hurricane Joaquin|editero=CNN.com |idiomo=Angla|vidita ye=3ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di oktobro]] - Aeral atako kontre hospitalo de ''[[Médecins Sans Frontières]]'' en Kunduz, [[Afganistan]], produktas 42 morti e 33 plusa homi desaparinta.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.msf.org/en/topics/kunduz-hospital-airstrike|titulo=Kunduz Hospital Airstrike |editero=Médecins Sans Frontières|vidita ye=6ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di oktobro]].[[Rusia]] anuncas ke lua militonavi en [[Kaspia maro]] lansis misili kontre 11 emi dil [[Islamana Stato]] en [[Siria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Russia fires cruise missiles at targets in Syria |editero=aljazeera.com |vidita ye=8ma di oktobro 2015|idiomo={{en}}| url=http://www.aljazeera.com/news/2015/10/cloneofrussian-warships-join-syria-war-rocket-at-151008050603182.html}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di oktobro]] - Du bombi explozas en [[Ankara]], [[Turkia]], e mortigas adminime 10 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/10/10/explosoes-deixam-ao-menos-10-mortos-na-capital-da-turquia.htm |titulo=Explosões deixam ao menos 10 mortos na capital da Turquia |editero=UOL|vidita ye=10ma di oktobro 2015|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di oktobro]] - Du obusi lansita de bombardilo atingas [[Rusia|Rusa]] [[ambasadeyo]] en [[Damascus]], [[Siria]], kande grupo de personi demonstris favore Rusa ataki kontre la rebeli dil [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/10/13/dois-morteiros-atingem-embaixada-da-russia-em-damasco.htm |titulo=Dois morteiros atingem embaixada da Rússia em Damasco|idiomo={{pt}}|vidita ye=13ma di oktobro 2015|editero=UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di oktobro]] - La guvernerio di [[Myanmar]] signatas pafo-ceso kun 8 [[Gerilo|gerilera* grupi]], min kam un monato ante la previdita elekto parlamental.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/10/15/mianmar-assina-acordo-de-cessar-fogo-com-8-grupos-guerrilheiros.htm |titulo=Mianmar assina acordo de cessar-fogo com 8 grupos guerrilheiros |editero=UOL|idiomo={{pt}}|vidita ye=15ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di oktobro]] - [[Ban Ki-moon]], generala sekretario di [[Unionita Nacioni]], vizitas [[Jerusalem]] e demandas rapida ago por diminutar la tenseso inter [[Israel]]ani e [[Palestinana stato|Palestinani]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/10/20/ban-ki-moon-pede-que-israelenses-e-palestinos-ajam-rapido-para-atenuar-tensoes.htm |titulo=Ban Ki-moon pede que israelenses e palestinos ajam rápido para atenuar tensões |idiomo={{pt}}|editero=UOL|vidita ye=20ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* 20ma til la [[24ma di oktobro]] - [[Uragano]] ''Patricia'' frapas [[Pacifiko|Pacifika]] litoro di [[Mexikia]] per venti qui atingis 345 km/h, e divenas la maxim forta uragano konocata. Pro ke ol frapis regioni poke habitata, la morto-statistiko esis 12 personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://web.archive.org/web/20151208103253/http://www.javastudioarsitek.com/patricia-effect-texas-deluged-flash-floods-smash-houston/|titulo=Patricia Effect: Texas Deluged, Flash Floods Smash Houston|vidita ye=25ma di decembro 2020|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di oktobro]] - Ter-tremo kun forteso 7,5 che la [[skalo di Richter]] ed [[epicentro]] proxim Jurn, en la regiono [[Hindu Kush]], frapas [[Afganistan]], [[Pakistan]] e vicina landi. Ol produktas adminime 135 morti en Pakistan e 31 en Afganistan.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/10/26/terremoto-deixa-160-mortos-no-sul-da-asia.htm |titulo=Terremoto deixa 160 mortos no sul da Ásia |editero=UOL |vidita ye=26ma di oktobro 2015|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[27ma di oktobro]] - General Asemblo dil [[Unionita Nacioni]] kondamnas [[Usa]]na embargo kontre [[Kuba]], per 191 Yes-voti kontre du No-voti (de Usa e de [[Israel]]).&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/10/27/onu-condena-embargo-dos-eua-a-cuba-pelo-24-ano-em-meio-a-retomada-de-lacos.htm|editero=UOL|titulo=ONU condena embargo dos EUA a Cuba pelo 24º ano em meio a retomada de laços|idiomo={{pt}}|vidita ye=27ma di oktobro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di oktobro]] - [[Aviono]] [[Airbus A321]] de [[Rusia|Rusa]] kompanio ''Kogalimavia'' falas sur la peninsulo Sinai, en [[Egiptia]]. Omna 224 personi en l'aviono mortas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2015/10/31/aviao-russo-cai-no-egito-com-224-passageiros-a-bordo.htm |titulo=Avião russo cai no Egito com 224 pessoas a bordo |editero=UOL|vidita ye=31ma di oktobro 2015|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

=== [[Novembro]] ===
* [[1ma di novembro]] - Atento kontre hotelo en [[Mogadishu]], [[Somalia]], produktas adminime 18 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/11/01/chega-a-18-o-numero-de-mortos-por-atentado-terrorista-na-somalia.htm |titulo= Chega a 18 o número de mortos por atentado terrorista na Somália |idiomo= {{pt}} |editero= UOL| vidita ye= 1ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di novembro]] - Pos produktar 3 morti en [[Sokotra]], [[ciklono]] ''Chapala'' adportas en du dii l'equivalanta a 10 yari di [[pluvo|pluvi]] por la sud-esto di [[Yemen]]. L'urbo [[Al Mukalla]] subisas inundado.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.emirates247.com/news/emirates/cyclone-chapala-slams-into-yemen-floods-mukalla-thousands-flee-video-2015-11-03-1.608666 |titulo= Cyclone Chapala slams into Yemen, floods Mukalla, thousands flee |editero= Emirates 247|vidita ye= 3ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di novembro]] - Guvernerio [[Hispania|Hispana]] anuncas la kapto ed enkarcerigo, en [[Madrid]], di tri [[Maroko|Marokani]] suspektata esar teroristi di [[Islamana Stato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2015/11/03/espanha-prende-tres-suspeitos-de-ligacao-com-ei.htm |titulo= Espanha prende três suspeitos de ligação com EI |editero= UOL|vidita ye= 3ma di novembro 2015 |idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di novembro]] - [[Justin Trudeau]] divenas chefministro di [[Kanada]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|title = Trudeau toma posse como premiê do Canadá; metade do gabinete é formado por mulheres|url= http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/42163/trudeau+toma+posse+como+premie+do+canada+metade+do+gabinete+e+formado+por+mulheres.shtml |editero= Opera Mundi |idiomo= {{pt}}|publikigita ye=4ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di novembro]] - Granda barilo por kontenar [[fango]] kun rezidui di minerali ruptas en [[Mariana]], [[Minas Gerais]], [[Brazilia]], efektigas ekologiala dizastro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2015/11/05/dez-pessoas-desaparecem-apos-rompimento-de-barragem-em-mariana-mg.htm |titulo= Rompimento de barragem com lama mata pelo menos três em MG |idiomo= {{pt}}|editero= UOL|vidita ye= 5ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt; e produktas 19 morti.&lt;ref name=Oglobo&gt;{{Extera ligilo|url=http://acervo.oglobo.globo.com/em-destaque/maior-desastre-ambiental-do-brasil-tragedia-de-mariana-deixou-19-mortos-20208009|titulo= Maior desastre ambiental do Brasil, Tragédia de Mariana deixou 19 mortos|editero= O Globo|publikigita ye=17ma di oktobro 2016|vidita ye= 7ma di oktobro 2017|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt; Che la vilajo Bento Rodrigues, 80% ek la 257 konstrukturi domajesis.&lt;ref name=Oglobo/&gt; Mili di fishi - entote 11 tuni&lt;ref name=Oglobo/&gt; - mortos dum la sequanta dii en la [[fluvio Doce]].
* [[11ma di novembro]] - [[Hispania|Hispana]] korto nihiligas la decido pri la nedependo di [[Katalunia]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2015/11/11/justica-espanhola-suspende-resolucao-de-independencia-da-catalunha.htm |titulo= Justiça espanhola suspende resolução de independência da Catalunha |editero= UOL|publikigita ye=11ma di novembro 2015|vidita ye= 12ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di novembro]] - Duopla suicidant-atako per bombi en [[Beirut]], [[Libano]], ocidas 43 personi, segun informi de la [[Reda Kruco]]. [[Islamana Stato]] asumas responso pri l'atento.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/11/13/sobe-para-43-o-numero-de-mortos-no-duplo-atentado-suicida-no-libano.htm |titulo= Sobe para 43 o número de mortos em duplo atentado do EI no Líbano |editero= UOL |vidita ye= 13ma di novembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di novembro]] - [[Ataki di novembro 2015 en Paris|Diversa ataki per bombi ed automatala fusili en multa loki]] di [[Paris]] ocidas adminime 127 personi&lt;ref name=UOL/&gt; e vundas plu kam 200. Inter altra loki, teroristi atakas spetaklo-domo ''Bataclan'', e mortigas 89 personi ibe.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.msn.com/fr-fr/actualite/nouvelles-de-derniere-heure/attentats-de-paris-leffroyable-bilan/ar-BBmZttV?li=BBmts3H&amp;ocid=iehp |titulo= Attentats de Paris: l'effroyable bilan |idiomo= Franca}}&lt;/ref&gt; Gajohomi anke prenesas. La sequanta dio, [[Islamana Stato]] asumas la responso pri l'ataki.&lt;ref name=UOL&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2015/11/14/estado-islamico-assume-autoria-de-atentados-na-franca.htm |titulo= Estado Islâmico assume autoria de atentados na França|idiomo= {{pt}} |editero= UOL |vidita ye= 14ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di novembro]] - Teroristi okupas [[hotelo]] ''Radisson'' en [[Bamako]], [[Mali]], e facas plu kam 100 gajohomi. Policisti invadas la hotelo ed en la konfronto adminime 20 personi mortigesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Mali: UN condemns ‘horrific’ terrorist attack on hotel in Bamako|url= http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=52612 |editero= United Nations News Center|idiomo= {{en}}|vidita ye= 20ma di novembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di novembro]] - [[Papo Franciskus]] arivas en [[Kenia]] por komencar lua voyajo ad [[Afrika]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/11/1710728-papa-francisco-inicia-sua-primeira-viagem-a-africa.shtml |titulo= Papa Francisco inicia sua primeira viagem à África |vidita ye= 25ma di novembro 2015|editero= UOL|autoro= EFE}}&lt;/ref&gt;

=== Decembro ===
* [[2ma di decembro]] - Pafado che l'urbo [[San Bernardino, Kalifornia|San Bernardino]], [[Kalifornia]], produktas adminime 20 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.r7.com/internacional/atiradores-deixam-feridos-na-california-estados-unidos-02122015 |titulo= Atiradores deixam feridos na Califórnia, Estados Unidos |editero= r7.com |idiomo= {{pt}}|publikigita ye=2ma di decembro 2015|vidita ye= 2ma di decembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di decembro]] - En [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]], autoritati deklaras &quot;reda alarmo&quot; pro l'alta nivelo di [[aera poluteso]]. Fabrikerii konsiderita polutanta mustas suspensar lia aktivesi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/12/07/pequim-declara-pela-primeira-vez-um-alerta-vermelho-por-poluicao.htm |titulo= Pequim declara pela primeira vez um alerta vermelho por poluição|idiomo= {{Pt}}|vidita ye= 7ma di decembro 2015|autoro= AFP|editero= UOL}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di decembro]] - [[Mauricio Macri]] divenas prezidanto di [[Arjentinia]].
* [[11ma di decembro]] - [[Islamana Stato]] uzas tri kamioni en atenti per bombi en Al Houl, [[Siria]]. L'explozi produktas adminime 50 morti e 80 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/12/11/caminhoes-bomba-do-estado-islamico-matam-ate-60-em-cidade-siria-tomada-por-curdos.htm |titulo= Caminhões-bomba do Estado Islâmico matam até 60 em cidade síria tomada por curdos |editero= UOL|publikigita ye=11ma di decembro 2015|vidita ye= 11ma di decembro 2015|idiomo= {{Pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di decembro]] - [[Latvia]] komencas konstruktar fenco en la frontiero kun [[Rusia]] por preventar l'eniro di enmigranti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://uk.businessinsider.com/latvia-border-fence-russia-2015-12?r=US&amp;IR=T |titulo= A nation bordering Russia is building a fence along a third of its border |editero= Business Insider|idiomo= Angla|vidita ye= 12ma di marto 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[17ma di decembro]] - [[Papo Franciskus]] anuncas ke [[Matro Teresa]] kanonizesos en 2016, pro agnosko di miraklo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/ansa/2015/12/17/madre-teresa-sera-canonizada-por-milagre-em-brasileiro.htm |titulo= Madre Teresa será canonizada por milagre em brasileiro|autoro= ANSA|editero= UOL|vidita ye= 18ma di decembro 2015|publikigita ye=17ma di decembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di decembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.2 che la [[skalo di Richter]] ed [[epicentro]] 135 km este de [[Port Vila]] frapas [[Vanuatu]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://peru.com/actualidad/internacionales/sismo-62-grados-sacudio-vanuatu-pacifico-sur-noticia-428096 |editero= Peru.com |titulo= Sismo de 6,2 grados sacudió Vanuatu, en el Pacífico Sur|vidita ye= 19ma di decembro 2015|idiomo= {{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di decembro]] - Fairo destruktas la Muzeo pri Portugalana Linguo en [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]], [[Brazilia]], e produktas 1 morto. La posibla kauzo dil fairo esis [[kurta cirkuito]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://ciberduvidas.iscte-iul.pt/atualidades/noticias/incendio-devasta-museu-da-lingua-portuguesa-em-sao-paulo/3157 |titulo= Incêndio devasta Museu da Língua Portuguesa em São Paulo|idiomo= {{pt}}|vidita ye= 22ma di decembro 2015|publikigita ye=21ma di decembro 2015|editero= Ciberdúvidas}}&lt;/ref&gt;
* 21ma di decembro - Terglitado en l'industriala zono di [[Shenzhen]], [[Popul-Republiko Chinia]],&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://internacional.elpais.com/internacional/2015/12/20/actualidad/1450610350_279715.html|titulo= Un deslizamiento de tierra masivo derrumba varios edificios en China|idiomo= {{es}}|vidita ye= 22ma di decembro 2015}}&lt;/ref&gt; produktas adminime 1 morto, efektigas granda materiala destruktado e kovras plu kam 380.000 m² per [[fango]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2015/12/22/china-recupera-primeiro-corpo-de-vitima-de-deslizamento-de-terra.htm |titulo= China recupera primeiro corpo de vítima de deslizamento de terra|idiomo= {{pt}}|editero= UOL |vidita ye= 22ma di decembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di decembro]] - En [[Sarajevo]], [[Bosnia e Herzegovina]], la polico arestas 11 personi sub akuzo di apartenar ad [[Islamana Stato]] e di preparar atenti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2015/12/22/policia-prende-11-pessoas-suspeitas-de-preparar-atentados-em-sarajevo.htm |titulo= Polícia prende 11 pessoas suspeitas de preparar atentados em Sarajevo|editero= UOL|autoro= EFE|vidita ye= 22ma di decembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di decembro]] - Batelo kun refujinti kulbutas en [[Egea maro]] proxim la litoro di [[İzmir]], [[Turkia]], e produktas adminime 19 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url =http://www.usnews.com/news/world/articles/2015-12-24/turkey-says-19-migrants-drown-after-boat-capsizes|titulo= In latest tragedy in Aegean, another 19 migrants die off the coast of Turkish city of Izmir|author = Associated Press |accessdate =24ma di decembro 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di decembro]] - Chefministri [[Shinzo Abe]] di [[Japonia]] e [[Hwang Kyo-ahn]] di [[Sud-Korea]] signatas kontrato en [[Seoul]] qua agnoskas la koakto di Koreana mulieri por esar sexuala sklavi dum la [[duesma mondomilito]], e kreas fondo di 1 miliardo de yeni por indemnizar la viktimi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://operamundi.uol.com.br/conteudo/noticias/42749/toquio+e+seul+chegam+a+acordo+de+reparacao+por+escravas+sexuais+durante+a+segunda+guerra.shtml |titulo= Tóquio e Seul chegam a acordo de reparação por escravas sexuais durante a Segunda Guerra |autoro= Opera Mundi|vidita ye= 28ma di decembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 28ma di decembro - Adminime 48 personi mortigesas en du suocidant ataki dal grupo [[Boko Haram]] en [[Nigeria]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2015/12/28/ataques-deixam-pelo-menos-48-mortos-no-norte-da-nigeria.htm |titulo= Ataques deixam pelo menos 48 mortos no norte da Nigéria |editero= UOL|autoro= Reuters|vidita ye= 28ma di decembro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di decembro]] - Severa inundadi devastas granda parto di la metropolala regiono di [[Saint Louis, Missouri]]. Ol povos esar la maxim granda inundado de la historio dil [[fluvio Mississippi]], plu granda kam la historiala inundadi di [[1993]] e [[1927]]. De l'antea semano til nun l'inundadi produktis 53 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.nbcnews.com/news/weather/historic-missouri-floods-threaten-19-levees-along-mississippi-river-n487776 |titulo= 'Historic' Floods Threaten 19 Levees Along Mississippi River |editero= NBC News |publikigita ye=30ma di decembro 2015|vidita ye= 30ma di decembro 2015|idiomo= {{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[31ma di decembro]] - Fairo en luxoza 63-etaja hotelo ''Address Dubai Downtown'' en [[Dubai]], [[Unionita Araba Emirii]], produktas 14 vunditi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://internacional.estadao.com.br/noticias/geral,incendio-atinge-hotel-em-dubai,10000006005 |titulo= Incêndio atinge hotel em Dubai |editero= Estadao.com|idiomo= {{pt}}|publikigita ye=31ma di decembro 2015|vidita ye= 1ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==

== Morti ==
* [[1ma di januaro]] - [[Omar Karami]], chefministro di [[Libano]] (n. 1934)
* [[7ma di januaro]] - [[Piet Cleij]], interlinguisto e lexikografo Nederlandana (n. 1927)
[[Arkivo:Józef Oleksy (2).jpg|thumb|130px|[[Józef Oleksy]]]]
* [[9ma di januaro]] - [[Józef Oleksy]], chefministro di Polonia (n. 1946)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.americateve.com/fallece-ex-premier-comunista-polaco-jozef-oleksy-n843417|titulo= Fallece ex premier comunista polaco Jozef Oleksy|editero= América Tévé|idiomo= {{es}}|publikigita ye=9ma di januaro 2015|vidita ye= 31ma di agosto 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di januaro]] - [[Anita Ekberg]], Sueda aktorino (n. 1931)
* [[19ma di januaro]] - [[Anne Kirkbride]], Britaniana televizion-aktorino (n. 1954)
* [[21ma di januaro]] - [[Pauline Yates]], Britanian aktorino (n. 1929)
* [[23ma di januaro]] - Rejulo [[Abdullah di Saudi-Arabia]] (n. 1924)
* [[25ma di januaro]] - [[Demis Roussos]], Greka kantisto (n. 1946)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= El cantante Demis Roussos muere a los 68 años en Atenas|editero= El País|url=https://elpais.com/cultura/2015/01/26/actualidad/1422272800_214662.html |publikigita ye=15ma di januaro 2015|vidita ye= 31ma di agosto 2019|idiomo= {{es}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Charles Hard Townes-Nibib-2007-retouched.jpg|thumb|130px|[[Charles Hard Townes|Charles H. Townes]]]]
* [[27ma di januaro]] - [[Charles Hard Townes]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1915)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://gizmodo.uol.com.br/morre-charles-townes-laser/|title =Morre Charles Townes, inventor do laser e ganhador do Nobel|vidita ye= 28ma di januaro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* 27ma di januaro&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.nndb.com/people/211/000139791/ |titulo= Yves Chauvin|editero= NNDB}}&lt;/ref&gt; - [[Yves Chauvin]], Franca kemiisto, Nobel-laureato (n. 1930)
* [[30ma di januaro]] - [[Zhelyu Zhelev]], prezidanto di Bulgaria (n. 1935)
* [[31ma di januaro]] - [[Richard von Weizsäcker]], prezidanto di West-Germania (n. 1920)
* [[5ma di februaro]] - [[Val Logsdon Fitch]], Usana fizikisto, Nobel-laureato&lt;ref&gt;http://www.princeton.edu/main/news/archive/S42/32/62C77/index.xml?section=topstories&lt;/ref&gt; (n. 1923)
* [[12ma di februaro]] - [[Tomie Ohtake]], Japoniana-Braziliana artistino (n. 1913)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2015/02/1588480-tomie-ohtake-grande-dama-da-arte-nacional-morre-aos-101-anos-em-sp.shtml |titulo= Tomie Ohtake, grande dama da arte nacional, morre aos 101 anos em SP|editero= UOL|vidita ye= 12ma di februaro 2015|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di februaro]] - [[Philip Levine]], Usana poeto (n. 1928)
* [[27ma di februaro]] - [[Leonard Nimoy]], Usan aktoro (n. 1931)
* [[9ma di marto]] - [[Camille Muffat]], Franca natistino&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://globoesporte.globo.com/natacao/noticia/2015/03/acidente-de-helicoptero-mata-campea-olimpico-e-outros-atletas-na-argentina.html|titulo= Acidente de helicóptero mata campeã olímpica e outros atletas na Argentina|editero= G1|publikigita ye=9ma di marto 2015|vidita ye= 2ma di novembro 2016|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt; (n. 1989)
* [[20ma di marto]] - [[Malcolm Fraser]], chefministro di Australia (n. 1930)
* [[23ma di marto]] - [[Lee Kuan Yew]], unesma chefministro di Singapur (n. 1923)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url= http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2015/03/1608154-milhares-tomam-as-ruas-de-cingapura-para-velorio-do-lider-lee-kuan-yew.shtml |titulo= Milhares tomam as ruas de Cingapura para velório do líder Lee Kuan Yew|idiomo= {{pt}} |editero= UOL |vidita ye= 25ma di marto 2015}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Transtroemer.jpg|thumb|130px|[[Tomas Tranströmer]]]]
* [[26ma di marto]] - [[Tomas Tranströmer]], Sueda skriptisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[2ma di aprilo]] - [[Manoel de Oliveira]], Portugalana filmifisto (n. 1908)
* [[4ma di aprilo]] - [[Klaus Rifbjerg]], Dana skriptisto (n. 1931)
* [[13ma di aprilo]] - [[Eduardo Galeano]], Uruguayana skriptisto e jurnalisto (n. 1940)
* 13ma di aprilo - [[Günter Grass]], Germana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1927)
* [[14ma di aprilo]] - [[Percy Sledge]], Usana kantisto (n. 1940)
* [[15ma di aprilo]] - [[Surya Bahadur Thapa]], chefministro di Nepal (n. 1928)
* [[16ma di aprilo]] - [[Stanislav Gross]], chefministro di Chekia (n. 1969)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.dailymail.co.uk/wires/ap/article-3041484/Former-Czech-PM-Stanislav-Gross-dies-age-45.html|titulo= Former Czech PM Stanislav Gross dies at age 45 | editero= Daily Mail|publikigita ye=16ma di aprilo 2015|vidita ye= 8ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di mayo]] - [[Ruth Rendell]], Britaniana skriptistino (n. 1930)
* [[9ma di mayo]] - [[Kenan Evren]], prezidanto di Turkia (n. 1917)
[[Arkivo:B.B._King_in_2009.jpg|thumb|130px|[[B. B. King]]]]
* [[14ma di mayo]] - [[B. B. King]], Usana muzikisto (n. 1925)
* [[18ma di mayo]] - [[Halldór Ásgrímsson]], chefministro di Islando (n. 1947)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://icelandreview.com/news/2015/05/19/former-prime-minister-iceland-passes-away |titulo= Former Prime Minister of Iceland Passes Away|vidita ye= 2ma di septembro 2016|editero= Iceland Review|idiomo= {{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di mayo]] - [[John Forbes Nash]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1928)
* [[1ma di junio]] - [[Nicholas Liverpool]], chefministro di Dominika (n. 1934)
* [[2ma di junio]] - [[Irwin Rose]], Usana biologiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1926)
* [[11ma di junio]] - [[Ornette Coleman]], Usana muzikisto (n. 1930)
[[Arkivo:Christopher Lee (Berlinale 2012) 4.jpg|thumb|130px|[[Christopher Lee]]]]
* [[7ma di junio]] - [[Christopher Lee]], Anglian aktoro (n. 1922)
* [[17ma di junio]] - [[Süleyman Demirel]], chefministro di Turkia (n. 1924)
* 17ma di junio - [[Roberto Marcelo Levingston]], prezidanto di Arjentinia (n. 1920)
* [[22ma di junio]] - [[James Horner]], Usana kompozisto por cinemo (n. 1953)
* [[26ma di junio]] - [[Yevgeni Maximovich Primakov|Yevgeni Primakov]], chefministro di Rusia (n. 1929)
* [[5ma di julio]] - [[Yoichiro Nambu]], Japonian-Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1921)
[[Arkivo:Omar Sharif 66ème Festival de Venise (Mostra) 3.jpg|thumb|130px|[[Omar Sharif]]]]
* [[10ma di julio]] - [[Omar Sharif]], Egiptian aktoro (n. 1932)
* [[27ma di julio]] - [[Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam]], prezidanto di India (n. 1931)
* [[30ma di agosto]] - [[Oliver Sacks]], Usana [[nevrologio|nevrologiisto]] (n. 1933)
* [[5ma di septembro]] - [[Setsuko Hara]], Japonian aktorino (n. 1920)
* [[13ma di septembro]] - [[Moses Malone]], Usana basketbalisto (n. 1955)
* [[2ma di oktobro]] - [[Eric Arturo Delvalle]], prezidanto di Panama&lt;ref name=&quot;fal&quot;&gt;[http://laestrella.com.pa/panama/nacional/fallece-expresidente-panama-eric-arturo-delvalle/23895373 Fallece el expresidente de Panamá Eric Arturo Delvalle]. 2ma di oktobro 2015&lt;/ref&gt; (n. 1937)
[[Arkivo:GönczÁrpád.jpg|130px|thumb|[[Árpád Göncz]]]]
* [[6ma di oktobro]] - [[Árpád Göncz]], prezidanto di Hungaria (n. 1922)
* [[7ma di oktobro]] - [[Jurelang Zedkaia]], prezidanto dil Insuli Marshall (n. 1950)
* [[10ma di oktobro]] - [[Richard Fred Heck]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1931)
* [[14ma di oktobro]] - [[Mathieu Kérékou]], prezidanto di Benin (n. 1933)
* 14ma di oktobro - [[Nurlan Balgimbayev]], chefministro di Kazakstan (n. 1947)
* [[24ma di oktobro]] - [[Maureen O'Hara]], Irlandan aktorino e kantistino (n. 1920)
* [[5ma di novembro]] - [[Czesław Kiszczak]], chefministro di Polonia (n. 1925)
* [[7ma di novembro]] - [[Ichak Navon]], prezidanto di Israel (n. 1921)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.haaretz.com/israel-news/1.684680 |titulo= Yitzhak Navon, Fifth President of Israel, Dies at 94 |editero= Haaretz|publikigita ye=7ma di novembro 2015 |vidita ye= 7ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Bundesarchiv B 145 Bild-F039405-0014, Hannover, SPD-Bundesparteitag, Schmidt.jpg|thumb|130px|[[Helmut Schmidt]]]]
* [[10ma di novembro]] - [[Helmut Schmidt]], kancelero di West-Germania (n. 1918)
* 10ma di novembro - [[Allen Toussaint]], Usana muzikisto e kompozisto (n. 1938)
* [[22ma di novembro]] - [[Kim Young-sam]], prezidanto di Sud-Korea (n. 1927)
* [[5ma di decembro]] - [[Marília Pêra]], Brazilian aktorino (n. 1943)
* 5ma di decembro - [[Dimitar Iliev Popov]], chefministro di Bulgaria (n. 1927)
* [[28ma di decembro]] - [[Lemmy Kilmister]], Britaniana muzikistulo, kantisto e kompozistulo (n. 1945)
* [[31ma di decembro]] - [[Natalie Cole]], Usana kantistino (n. 1950)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Singer Natalie Cole Dies at 65 |url= http://news.yahoo.com/singer-natalie-cole-dies-65-171334468.html;_ylt=A0LEVj0FJYdWlsQAMUI3w4lQ;_ylu=X3oDMTByMG04Z2o2BHNlYwNzcgRwb3MDMQRjb2xvA2JmMQR2dGlkAw--?nf=1 |editero= Yahoo.com|vidita ye= 1ma di januaro 2016}}&lt;/ref&gt;

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Arthur Bruce McDonald]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Paul Lawrence Modrich]], [[Tomas Lindahl]], [[Aziz Sancar]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Satoshi Omura]], [[William Cecil Campbell]], [[Tu Youyou]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Svetlana Alexievich]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Quarteto Tuniziana por Nacionala Dialogo]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Angus Deaton]]

== Referi ==
{{reflist|2}}

[[Kategorio:Yari 2010a]]</text>
      <sha1>7cs2r3p78ln7cev4z16wv5zegaxwguw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Historio di Kazakstan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37174</id>
    <revision>
      <id>993403</id>
      <parentid>969959</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:06:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5154" xml:space="preserve">[[Arkivo:Issyk_Golden_Cataphract_Warrior.jpg|thumb|200px|Rejala homarmaro deskovrita en Issyk, Kazakstan.]]
[[Kazakstan]] ja habitesis dal [[Homo sapiens]] dum la [[petr-epoko]], ma ante to, [[Pithecanthropus erectus]] e [[Sinanthropus pekinensis]] habitis la regiono cirkume 1 miliono til 800 mil yari ante nun. La regiono esas bona por pastoral agadi. Dum la nomizita &quot;Neolitika revoluciono&quot; (od anke &quot;agrokultivala revoluciono&quot;) aparis la homala kulturi nomizita Atbasar, Kelteminar, Botai, e Ust-Narym. Historiisti kredas ke homi de la kulturo Botai domestikigis [[kavalo]] en lua [[stepo|stepi]].

[[Arkivo:Hunnish - Bracelet - Walters 571082 - Detail Back.jpg|thumb|200px|left|Braceleto de la Huni.]]
Dum la komenco dil [[unesma yarmilo]] la stepi proxim Kaspia maro habitesis da diversa populi, precipue nomadi, qui parolis Indo-Europana lingui od Uralika lingui. Kande Huni eniris la regiono dum l'[[1ma yarcento]] parto de l'originala habitanti movis weste, dum ke altra intermariajis kun la Huni. De la 2ma til la 5ma yarcento la populo Yueban arivis en la regiono.

Dum la [[8ma yarcento|8ma]] e [[9ma yarcento|9ma]] yarcenti, [[Arabia|Arabia]] invadis la regiono ed adportis [[islamo]]. Dum la [[8ma yarcento]] la kunfederuro Qarluq formacis la dinastio Kara-Khanida, qua konquestis [[Transoxiana]] e Central Azia, de [[999]] til [[1211]]. Lua arivo en Transoxania remplasis Persian influo super Central Azia per Turka influo. Gradope la dinastio Kara-Khanida asimilis la kulturo Persa-Araba-[[Islamo|Islamala]], quankam mantenis parto de lua originala Turka kulturo.

Malgre lua anciena historio, la politikala uniono di la regiono eventis erste pos [[Mongola imperio|Mongola]] invado dum la [[13ma yarcento]]. Mongola imperio kreis administrala distrikti, qua tandem divenis parto de la Khanio di Kazakia. Dum ta epoko, la tradicionala nomadeso e l'edukado di bestii duris en la [[stepo]].

La politikal uniono di la regiono nur komencis kun [[Mongolia|Mongola]] invado dum la [[13ma yarcento]], de [[1219]] til [[1221]]. [[Kazakstan]] kontrolesis da diversa suvereni del [[Ora hordo]], l'ocidentala brancho de [[Mongola imperio]]. Dum la 15ma yarcento gradope developesis la [[Kazaka linguo|linguo]], kulturo ed ekonomio Kazaka inter la lokala Turkika tribui. En [[1465]] la rejio Qazaq fondesis an la sudo di nuna Kazakstan. Dum la [[17ma yarcento]] Kazaki luktis kontre l'Oiriati, federuro di Mongola tribui, inkluzite la tribuo Dzungar, e vinkis li en du batalii, en 1726 e 1729. La rejio Qazak duris til [[1847]], kande lua lasta suvereno, Kenesary Khan, mortigesis dum atako dal nordala Kirgizistana tribui.

[[Arkivo:Prokudin-Gorskii_Russians_in_Central_Asia.jpg|thumb|320px|left|Decendanti de Rusa koloniigisti en Kazakstan.]]
Dum la [[19ma yarcento]] [[Rusa imperio]] komencis lua expanso tra central Azia. Konflikti kun Britanian interesti en la regiono eventis pos [[1813]] - kande Rusi signatis la kontrato di Gulistan kun [[Persia]] - til [[1907]], kande Rusia e l'[[Unionita Rejio]] signatis kontrato qua definis la regioni dominacita dal Rusi e la regioni dominacita dal Britaniani. Pos la [[yari 1890a]] kreskis l'ekmigro di Rusi vers Kazakstan. On kalkulas ke cirkume 400.000 Rusi enmigris ibe dum la 19ma yarcento, e cirkume 6 milion Slavi, Germani, Judi ed altra populi enmigris ibe dum l'unesma triimo de la [[20ma yarcento]].

Pos la falio di Rusa imperio en [[1918]], Kazakstan havis kurta periodo di autonomeso, ma ye la [[26ma di agosto]] [[1920]] ol divenis l'Autonoma Socialista Sovietiana Republiko Kirgizia. De 1929 til 1934 la regiono subisis famino, pos ke [[Yosif Stalin]] probis komunigar proprietaji en la regiono. Multa rurani, til lore nomada, preferis buchar lia brutaro vice transferar li a kolektiva proprieti.

Ye la [[5ma di decembro]] [[1936]] Kazakstan transformesis  en la [[Republiko Socialista Sovietiana Kazakstan]]. De 1938 til 1953 multa mulieri arestesis en la regiono sub akuzo pri trahizo, e sendesis a koncentreyi, inkluzite politikisti e publika personi de Sovietia. Ca koncentreyi klozesis erste en 1953, pos la morto di Stalin. Dum la [[duesma mondomilito]], multa Sovietiana civitani de westala regioni e multa industrii transferesis a Kazakstan, nam Sovietiani timis ke Germani kaptis fabrikerii e mashinaro, e la kunlaboro di Sovietiana civitani kun Germani. Multa Poloni de estal Polonia anke deportesis a Kazakstan. De 1953 til 1965, [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] stimulis l'expanso di intensa agrokultivo en la regiono, uzanta traktori en granda farmeyi.

[[Arkivo:Flag of Kazakhstan.svg|250px|thumb|Flago di Kazakstan.]]
Kande komencis l'agitesi en Sovietiana republiki pri nedependo, Kazakstan deklaris lua suvereneso interne Sovietia. Ye la [[16ma di decembro]] [[1991]] Kazakstan divenis la lasta Sovietiana republiko qua deklaris sua nedependo de Sovietia. Sub la guvernerio di [[Nursultan Nazarbayev]], qua asumis lua ofico en [[1989]], la lando komencis adoptar l'[[ekonomio di merkato]]. Pro lua jaceyi di [[petrolo]] e [[naturala gaso]], la ekonomio kreskis forte depos la yaro [[2000]].

{{Historio di Azia}}

[[Kategorio:Historio di Kazakstan| ]]</text>
      <sha1>9rr4es0gdjunmk7kdo4ts17bvxip2s0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41004</id>
    <revision>
      <id>993416</id>
      <parentid>993032</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:20:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29727" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La yaro '''2022''' (MMXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komenconta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esas la 22ma yaro de la triesma yarmilo, la 22ma yaro de la 21ma yarcento, e la 3ma yaro de la [[yari 2020a]].

== Klimato ed ambiento* ==
En [[Brazilia]], somerala pluvegi en la stato [[Sao Paulo (stato)|Sao Paulo]] afektis 27 municipi en januaro, produktis 24 morti e 1546 familii perdis partale o totale lia domi.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Mortes pelas chuvas chegam a 24 em São Paulo|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=31ma di januaro 2022|idiomo={{pt}}|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2022/01/bebe-morre-em-deslizamento-de-terra-em-itapevi-sp.shtml}}&lt;/ref&gt; Ye la [[15ma di februaro]], 6-hora pluvego falis sur [[Petrópolis]], [[Rio de Janeiro (stato)|stato Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], e produktis adminime 78 morti e 269 ter-glitadi.&lt;ref name=&quot;Petropolis&quot;/&gt; De la 22ma di februaro til la 16ma di marto 2022, pluvegi frapis urbo Bukavu, [[Demokratial Republiko Kongo]], e produktis 16 morti. De mayo til julio, komencinta ye la 22ma di mayo, eventis pluvegi che stati [[Pernambuco]] ed [[Alagoas]], en [[Brazilia]]. En Pernambuco, li produktis 128 morti ed efektigis serioza domaji en 14 urbi, qui deklaris &quot;urjanteso-stando&quot;.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Enchentes em Pernambuco: entenda, veja detalhes da tragédia e como ajudar|editero=Costa Norte |url=https://costanorte.com.br/variedades/enchentes-em-pernambuco-entenda-veja-detalhes-da-tragedia-e-como-ajudar-1.386693|publikigita ye=30ma di mayo 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Após resgate da última vítima de enchentes em Pernambuco, bombeiros e cães retornam a Fortaleza|editero=Diário do Nordeste|url=https://diariodonordeste.verdesmares.com.br/ceara/apos-resgate-da-ultima-vitima-de-enchentes-em-pernambuco-bombeiros-e-caes-retornam-a-fortaleza-1.3239948|publikigita ye =5ma di junio 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; La statistiko por [[Alagoas]] esis 56 urbi en &quot;urjanteso-stando&quot;, 6 morti, 1 desaparinto, e 66 plusa homi perdis komplete o mustis abandonar lia domi.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/al/alagoas/noticia/2022/07/05/passa-de-64-mil-o-numero-de-desalojados-e-desabrigados-por-causa-das-chuvas-em-alagoas.ghtml|titulo=Passa de 66 mil o número de desalojados e desabrigados por causa das chuvas em Alagoas|editero=G1|publikigita ye=5ma di julio 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

L'intensa varmego dum [[somero]] en [[Europa]] produktabis, til la 19ma di julio 2022, adminime {{formatnum:3600}} morti, temperaturala rekordi en multa landi, e grandega incendii.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=2022-07-19 |titulo= Heatwave: Ferocious European heat heads north |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-62216159 |vidita ye=19ma di julio 2022 |editero=BBC News}}&lt;/ref&gt; En [[Kalifornia]], [[Usa]], til la 13ma di julio 2022 enrejistresis {{formatnum:4026}} incendii. La granda periodo di sikeso komencinta la yaro 2000 e la klimatala chanjo anticipis la fairego-sezono en la regiono, kompare 2020 e 2021. En [[Brazilia]], la sikeso dum vintrala monati (junio e julio) esis plu granda en 2022 kam olta di e 2020 e 2021, minacanta fonti qui provizas aqui a granda urbi, nome [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]].

== Eventi ==
* [[4ma di januaro]] - La 5 permananta membri di la [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]], en rara konsento, afirmas ke &quot;ne povos vinkesor ula nukleara milito, ed ol nulatempe mustas eventar&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=4ma di januaro 2022|titulo=‘No one can win a nuclear war’: Superpowers release rare joint statement| url=https://www.smh.com.au/world/europe/no-one-can-win-a-nuclear-war-superpowers-release-rare-joint-statement-20220104-p59lmf.html|editero=The Sydney Morning Herald|vidita ye=4ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro]] - Guvernerio di [[Kazakstan]] dekretas urjanteso-stando pro populala protesti. Chefministro [[Askar Mamin]] e tota ministraro renuncas, samatempe kam prezidanto [[Kassym-Jomart Tokayev]] removas [[Nursultan Nazarbayev]] de lua ofico kom chef-sekretario di la Konsilistaro pri Sekureso di Kazakstan.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/markets/commodities/kazakhstan-government-resigns-after-violent-protests-over-fuel-price-2022-01-05/|idiomo={{en}}|editero=Reuters|publikigita ye=5ma di januaro 2022|titulo=Kazakh protesters torch public buildings; emergency declared, Cabinet resigns|surnomo=Auyezov|nomo=Olzhas}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di januaro]] - La quanto di personi infektita da [[COVID-19]] en tota mondo superiras 300 milioni.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=7ma di januaro 2022|titulo= Global Coronavirus Cases Top 300 Million| url=https://www.nytimes.com/live/2022/01/06/world/omicron-covid-vaccine-tests|editero=The New York Times|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di januaro]] - Che lago dil [[aquobarilo]] Furnas, en [[Minas Gerais]], [[Brazilia]], klifo krulas super 4 bateli transportanta turisti, e produktas 10 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://cnnespanol.cnn.com/2022/01/09/tragedia-en-Brazilia-montana-rocosa-cae-sobre-tres-navi-y-mata-a-por-lo-menos-dos-personas/|titulo=Al menos 8 muertos y dos desaparecidos tras la caída de una porción de montaña rocosa contra varios barcos en Brasilpublikigita ye=8ma di januaro 2022|editero= CNN en Español}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di januaro]] - Che quartero [[Bronx]], [[New York]], [[Usa]], incendio en edifico produktas 19 morti e deceni di plusa homi vundita.
* [[10ma di januaro]] - La Fakultato di Medicino dil Universitato di Maryland reportas pri l'unesma sucesoza transplanto [[kordio|kordiala]] de [[porko]] genetikale modifikita ad homo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=10 January 2022|titulo= University of Maryland School of Medicine Faculty Sciencists and Clinicians Perform Historic First Successful Transplant of Porcine Heart into Adult Human with End-Stage Heart Disease| url=https://www.umms.org/ummc/news/2022/first-successful-transplant-of-porcine-heart-into-adult-human-heart|editero=University of Maryland Medical Center|vidita ye=11ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=10ma di januaro 2022|titulo= Man gets genetically-modified pig heart in world-first transplant| url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-59944889|editero=BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di januaro]] - En [[Australia]], che urbo Onslow, enrejistresas la maxim varma [[temperaturo]] de la historio di la lando: 50,7 °C.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Hannam |nomo=Peter |titulo= Australia matches its hottest day on record as Western Australia town hits 50.7C |url=https://www.theguardian.com/australia-news/2022/jan/13/hottest-day-on-record-in-parts-of-western-australia-as-temperature-reaches-50c |editero=The Guardian |publikigita ye=13ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di januaro]] - Submara [[volkano]] Hunga Tonga eruptas en [[Tonga]] ed efektigas [[ondego]] qua produktas materiala domaji en l'arkipelago.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Após tsunami em Tonga, EUA, Japão, Chile e Equador ficam em alerta |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2022/01/15/erupcao-vulcao-tsunami-tonga.htm|publikigita ye=15ma di januaro 2022|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di januaro]] - Eventas [[stato-stroko]] en [[Burkina Faso]]. Prezidanto [[Roch Marc Christian Kaboré]] revokesas ed arestesas.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Mutinous soldiers announce overthrow of Burkina Faso president|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/01/24/burkina-faso-coup/|editero=The Washington Post|publikigita ye=24ma di januaro 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 23ma di januaro - Tropikala sturmo ''Ana'' produktas 88 morti en [[Madagaskar]], [[Malawi]] e [[Mozambik]].
* [[28ma di februaro]] - La quanto di dozi di [[vacino|vacini]] aplikita kontre [[COVID-19]] en tota mondo superiras 10 miliardi.
* [[30ma di januaro]] - Eventas legifantal elekti en [[Portugal]]. Partito Socialista unesmafoye obtenas la majoritato di la voti.
* [[6ma di februaro]] - [[Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi]], chefo di [[Islama Stato]] mortigesas da Usana trupi dum atako en [[Siria]].
* [[4ma di februaro]] til la [[20ma di februaro]] - Eventas [[Vintrala Olimpiala Ludi en Beijing, 2022|Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[13ma di februaro]] - [[Frank-Walter Steinmeier]] rielektesas prezidanto di [[Germania]].
* [[15ma di februaro]] - Pluvego sur [[Petrópolis]], [[Brazilia]], produktas plu kam 100 morti, multa desaparinti,&lt;ref name=&quot;Petrop2022&quot;&gt;{{extera ligilo|dato=17ma di februaro 2022 |titulo=Petrópolis. Mais de 100 mortos e número de desaparecidos ainda por apurar. Situação &quot;quase de guerra&quot;|url=https://www.dn.pt/internacional/petropolis-mais-de-100-mortos-e-numero-de-desaparecidos-ainda-por-apurar-situacao-quase-de-guerra-14597136.html|editero=Diário de Notícias|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; e 269 ter-glitadi. Dum 6 hori la [[pluvo-quanto]] atingis 260 milimetri, plu kam la mezavalora quanto expektata por tota monato di februaro.&lt;ref name=&quot;Petropolis&quot;&gt;{{extera ligilo|idiomo={{pt}}|dato=16ma di februaro 2022|url=https://www.cnnbrasil.com.br/nacional/mortes-chuvas-em-petropolis/|titulo=Desastre provocado pelas fortes chuvas deixa 78 mortos em Petrópolis (RJ)|editero=CNN Brasil}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di februaro]] - Prezidanto [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] de [[Rusia]] signatas dekreto agnoskanta la nedependo di [[Popul-Republiko Lugansk]] e [[Popul-Republiko Donetsk]].
* [[24ma di februaro]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Rusia komencas invadar Ukraina]].&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2022/02/putin-autoriza-operacao-militar-na-ucrania.shtml|titulo=Putin inicia guerra contra a Ucrânia; Kiev e Otan falam em invasão total|publikigita ye=24ma di februaro 2022|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di marto]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: [[Rusia|Rusa]] trupi komencas siejar [[Zaporizhia]], ube jacas la maxim granda nukleara reaktoro di Europa.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=El Mundo|titulo=Los rusos sitian la central nuclear de Zaporiyia|url=https://www.elmundo.es/internacional/2022/03/01/621e660ae4d4d8b7128b45b6.html|publikigita ye=2ma di marto 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di marto]] - La quanto di mortinti pro [[COVID-19]] en tota mondo superiras 6 milion individui.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2022/03/07/health/global-covid-deaths-surpass-six-million/index.html|titulo=Global Covid-19 deaths surpass 6 million|editero=cnn.com |publikigita ye=7ma di marto 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di marto]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Chefi di stati di diversa landi kondamnas [[Rusia]] pos bombardo qua destruktas akush-hospitalo en [[Mariupol]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Children under rubble, says Zelensky, as Russia bombs hospital|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60657155|editero=bbc.co.uk|publikigita ye=9ma di marto 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di marto - Ciencisti anuncas ke li deskovris en [[Antarktika]] la restaji dil navo ''Endurance'', komandita dal explorero [[Ernest Shackleton]], qua sinkabis en 1915.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-60662541|titulo= Endurance: Shackleton's lost ship is found in Antarctic|vidita ye=9ma di marto 2022|publikigita ye=9 March 2022|editero=BBC News|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - Aviono [[Boeing 737]] de kompanio ''China Eastern Airlines'' iranta de [[Kunming]] a [[Guangzhou]] falas che montoza regiono Guangxi. Omna ek la 123 pasajeri e 9 kruani mortas.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2022/03/21/aviao-com-133-passageiros-sofre-acidente-na-china.ghtml|titulo=Avião com 132 pessoas a bordo cai na China; veja vídeo|editero=G1|publikigita ye=21ma di marto 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo]] - [[Shehbaz Sharif]], chefo dil opozantaro en la parlamento di [[Pakistan]], elektesas chefministro di la lando, pos ke [[Imran Khan]] recevis voto di desfido du dii ante.
* [[14ma di aprilo]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa navo ''Moskva'' sinkesas da [[Ukraina]]na mar-armeo.
* [[20ma di aprilo]] - Pro l'invado di [[Ukraina]] da [[Rusia]], Rusa e [[Bielorusia|Bielorusa]] tenisisti exkluzesas pri partoprenar teniso-konkurso di Wimbledon.
* [[24ma di aprilo]] - [[Emmanuel Macron]] vinkas la duesma balotado di prezidantal elekto, kontre [[Marine Le Pen]].
* [[27ma di aprilo]] - [[Centrafrika]] komencas aceptar ''[[bitcoin]]'' kom legala pekunio, divenanta la duesma lando en la mondo qua facas to oficale.
* [[9ma di mayo]] - [[Mahinda Rajapaksa]], chefa ministro di [[Sri-Lanka]], renuncas pos intensa populala protesti.
* [[12ma di mayo]] - Cientisti montras imajo di [[nigra truo]] ''Sagittarius A*'', existanta an la centro di [[Lakto-Voyo]].
* [[13ma di mayo]] - [[Mohamed bin Zayed Al Nahyan]] elektesas prezidanto dil [[Unionita Araba Emirii]] 1 dio pos la morto dil antea prezidanto [[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]].
* [[14ma di mayo]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa trupi retretas de [[Harkiv]].
* [[24ma di mayo]] - En Uvalde, [[Texas]], [[Usa]], eventas pafado en primara skolo qua produktas 21 morti, di qui 19 esis pueri.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2022/05/24/tiroteio-em-escola-no-texas.ghtml|titulo=19 crianças e professora são assassinadas a tiros em escola nos EUA|vidita ye=26ma di mayo 2022|editero=G1|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di junio]] - En [[Owo]], [[Nigeria]], adminime 50 personi mortigesas en du ataki per bombi e pafado.
* [[13ma di junio]] - En [[Delhi]], [[India]], [[kurta cirkuito]] efektigas fairo en 4-etaja edifico, produktanta 27 morti, 40 vunditi e 29 desaparinti.&lt;ref name=&quot;I&quot;&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=14ma di mayo 2022|titulo= Police arrest 2 after building fire kills 27 in New Delhi |url=https://www.independent.co.uk/news/police-ap-new-delhi-indian-narendra-modi-b2078929.html |editero=The Independent |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] - [[Kanada]] e [[Dania]] paktas pri dividar inter li la teritorio dil insuleto Hans, jacanta inter insulo Ellesmere, en Kanada, e [[Grenlando]].
* [[19ma di junio]] - En [[Kolumbia]], [[Gustavo Petro]] vinkas la duesma balotado di prezidantal elekti, e divenas l'unesma sinistrano elektita prezidanto di la lando.
* [[22ma di junio]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.2 che [[skalo di Richter]] frapas la frontiero inter [[Afganistan]] e [[Pakistan]], e produktas adminime 1000 morti e 1500 plusa homi vundita.&lt;ref name=&quot;WP1&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Faizi |nomo=Fazel Rahman|editero=The Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/world/afghanistan-earthquake-kills-at-least-155-people/2022/06/22/9c555e1c-f1ea-11ec-ac16-8fbf7194cd78_story.html|publikigita ye=22ma di junio 2022 |titulo=News agency: 1,000 dead, 1,500 injured in Afghan quake |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Polical agado che povra quartero ''Vila Cruzeiro'', norde del [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]] rezultas 23 morti.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.dw.com/pt-br/opera%C3%A7%C3%A3o-policial-na-vila-cruzeiro-%C3%A9-a-2%C2%AA-mais-letal-da-hist%C3%B3ria-do-rio/a-61933910|titulo=Ação na Vila Cruzeiro é a 2ª mais letal da história do Rio|editero=DW|idiomo={{pt}}|publikigita ye=27ma di mayo 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di junio]] - Landi de [[G7]] renkontras en Germania por diskutar sancioni kontre [[Rusia]] pro l'invado di Ukraina. Li decidas proskriptar importaco di Rusa [[oro]].
* [[1ma di julio]] - [[Yair Lapid]] sucedas [[Naftali Bennett]] kom chefministro di [[Israel]].
* [[7ma di julio]] - [[Unionita Rejio|Britaniana]] chefministro [[Boris Johnson]] renuncas, pos serio di renunci di altra membri di lua ministraro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|titulo= Boris Johnson to resign as Conservative leader|publikigita ye=7ma di julio 2022|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - [[Shinzo Abe]], ex-chefministro di [[Japonia]], asasinesas per pafo dum diskursado en [[Nara]].
* [[11ma di julio]] - Unesma imaji veninta de [[kosmala teleskopo James Webb|kosmala teleskopo ''James Webb'']] montresas publike. Li montras [[galaxio]] nomizita '' SMACS 0723''.
* [[15ma di julio]] - En [[Sri-Lanka]], prezidanto [[Gotabaya Rajapaksa]] renuncas, pos protesti kontre ekonomiala krizo. Chefa ministro [[Ranil Wickremesinghe]] indikesas provizore kom prezidanto.
* [[21ma di novembro]] til la [[18ma di decembro]] - [[Mondala Kupo di Futbalo]] eventos en [[Katar]].

== Naski ==

== Morti ==
[[Arkivo:Richard Leakey (headshot).jpg|130px|thumb|[[Richard Leakey]]]]
* [[2ma di januaro]] - [[Richard Leakey]], Keniana paleontologiisto (n. 1944)&lt;ref&gt;[https://www.president.go.ke/2022/01/02/message-of-condolence-from-h-e-hon-uhuru-kenyatta-following-the-death-of-former-head-of-public-service-dr-richard-leakey/ Message of Condolence from H.E Hon. Uhuru Kenyatta following the death of former Head of Public Service Dr Richard Leakey]&lt;/ref&gt;
* [[3ma di januaro]] - [[Viktor Saneyev]], Rusa-Sovietiana atleto, Olimpiala championo (n. 1945)&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|titulo=Georgian Three-Time Olympic Champion Viktor Saneyev Passes Away|url=https://georgianjournal.ge/sports/37643-georgian-three-time-olympic-champion-viktor-saneyev-passes-away.html|publikigita ye=3ma di januaro 2022|editero=Georgian Journal|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro]] - [[Mircea Stoenescu]], Rumaniana futbalisto (n. 1943)&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|titulo=Mircea Stoenescu|url=https://www.gsp.ro/fotbal/liga-1/mircea-stoenescu-se-simte-umilit-de-actualii-jucatori-si-conducatori-ai-ciinilor-noi-am-scris-istoria-frumoasa-a-clubului-cu-voi-mi-e-rusine-442735.html|publikigita ye=5ma di januaro 2022|editero=Romanian Journal|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - [[Sidney Poitier]], Bahaman-Usana cinem-aktoro (n. 1927)&lt;ref&gt;[https://www.irishmirror.ie/showbiz/celebrity-news/breaking-sir-sidney-poitier-dead-25884555.amp Sir Sidney Poitier dead: Oscar-winning Hollywood star tragically dies as tributes pour in]&lt;/ref&gt;
* 6ma di januaro - [[Peter Peter Bogdanovich]], Usana filmifisto (n. 1939)
* [[9ma di januaro]] - [[Toshiki Kaifu]], chefministro di Japonia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Ex-Japan PM Kaifu dies at 91|url=https://mainichi.jp/english/articles/20220114/p2g/00m/0na/020000c}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di januaro - [[Bob Saget]], Usan aktoro e komediisto (n. 1956)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Muere Bob Saget, estrella de la famosa serie &quot;Full House&quot;|url=https://www.eluniversal.com.mx/espectaculos/farandula/muere-bob-saget-estrella-de-la-famosa-serie-full-house |publikigita ye=9ma di januaro 2022|editero=El Universal|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Ambassador Bob Dewar with Ernest Shonekan (3509232597) (headshot).jpg|thumb|130px|[[Ernest Shonekan]]]]
* [[11ma di januaro]] - [[Ernest Shonekan]], prezidanto di Nigeria (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://thestreetjournal.org/former-nigerian-leader-ernest-shonekan-dies-at-85/|titulo= Former Nigerian leader Ernest Shonekan dies at 85|autoro=Jenny Ese Obukohwo|publikigita ye=11ma di januaro 2022|idiomo={{en}}|editero=The Streetjournal}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di januaro]] - [[Ibrahim Boubacar Keïta]], chefa ministro e prezidanto di Mali (n. 1945)&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/world/africa/malis-ousted-president-ibrahim-boubacar-keita-has-died-says-former-justice-2022-01-16/ Mali's ousted president Ibrahim Boubacar Keita dies, former minister says]&lt;/ref&gt;
* [[20ma di januaro]] - [[Elza Soares]], Braziliana kantistino (n. 1930)
* 20ma di januaro - [[Meat Loaf]], Usana kantisto (n. 1947)
* [[23ma di januaro]] - [[Thierry Mugler]], Franca modisto (n. 1948)
* 23ma di januaro - [[Keto Losaberidze]], Gruziana-Sovietiana arkpafistino (n. 1949)
* [[2ma di februaro]] - [[Monica Vitti]], Italian aktorino (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano|url=https://www.repubblica.it/spettacoli/cinema/2022/02/02/news/monica_vitti-249574730/|publikigita ye=2ma di februaro 2022 |editero=la Repubblica|vidita ye=7ma di februaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di februaro]] - [[Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi]], 2ma kalifo de [[Islamana Stato]] (n. 1976)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-60246129|titulo= Islamic State leader Abu Ibrahim al-Qurayshi killed in Syria, US says|publikigita ye=4ma di februaro 2022|vidita ye=7ma di februaro 2022|editero=Bbc.com}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Christos_Sartzetakis_(1989)_(headshot).jpg|thumb|130px|[[Kristos Sartzetakis]]]]
* 3ma di februaro - [[Kristos Sartzetakis]], 4ma prezidanto di Grekia (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Former president Christos Sartzetakis dead at 92 &amp;#124; eKathimerini.com|url=https://www.ekathimerini.com/society/1176800/former-resident-christos-sartzetakis-dead-at-93/|editero=Ekathimerini.com|vidita ye=7ma di februaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di februaro]] - [[Luc Montagnier]], Franca virologiisto, Nobel-laureato (n. 1932)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Luc Montagnier, codécouvreur du virus du sida et Prix Nobel de médecine en 2008, est mort|url=https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2022/02/10/luc-montagnier-codecouvreur-du-virus-du-sida-et-prix-nobel-de-medecine-en-2008-est-mort_6113151_3382.html|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di februaro]] - [[Manuel Esquivel]], chefministro di Belize (n. 1940)&lt;ref&gt;[https://www.breakingbelizenews.com/2022/02/10/former-prime-minister-right-honourable-sir-manuel-esquivel-passes/ Former Prime Minister Right Honourable Sir Manuel Esquivel passes]&lt;/ref&gt;
* [[16ma di februaro]] - [[Amos Sawyer]], provizora prezidanto di Liberia (n. 1945)
* [[20ma di februaro]] - [[Oleksandr Sydorenko]], Ukrainana natisto, Olimpiala championo (n. 1960)
* [[28ma di februaro]] - [[Abuzed Omar Dorda]], prezidanto di Libia (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=الوسط |nomo=بوابة |idiomo={{ar}}|titulo= وفاة أبوزيد دوردة في القاهرة عن عمر ناهز 78 عاما |url=http://alwasat.ly/news/libya/350812 |vidita ye=28ma di februaro 2022 |editero=Alwasat News }}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Pride of Performance Award by President of Pakistan (headshot).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Muhammad Rafiq Tarar]]&lt;/small&gt;]]
[[Arkivo:FoosLollBerlin190917-21_(cropped).jpg|thumb|130px|[[Taylor Hawkins]]]]
* [[7ma di marto]] - [[Muhammad Rafiq Tarar]], prezidanto di Pakistan (n. 1929)&lt;ref&gt;[https://en.dailypakistan.com.pk/07-Mar-2022/former-pakistan-president-rafiq-tarar-passes-away Former Pakistan president Rafiq Tarar passes away]&lt;/ref&gt;
* [[11ma di marto]] - [[Rupiah Banda]], prezidanto di Zambia (n. 1937)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url= https://www.reuters.com/world/africa/zambias-former-president-rupiah-banda-dies-aged-85-2022-03-11/ |titulo=Zambia's former president Rupiah Banda dies aged 85}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di marto]] - [[Karl Offmann]], prezidanto di Maurico (n. 1940)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://mbcradio.tv/article/karl-offmann-n%E2%80%99est-plus |titulo=Karl Offmann n’est plus.|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di marto]] - [[William Hurt]], Usan aktoro (n. 1950)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=William Hurt Dies: Oscar-Winning Actor Was 71|url=https://deadline.com/2022/03/william-hurt-dies-oscar-winning-actor-was-71-1234977307/}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto]] - [[Shahabuddin Ahmed]], prezidanto di Bangladesh (n. 1930)&lt;ref&gt;[https://www.tbsnews.net/bangladesh/obituary/former-president-shahabuddin-passes-away-387382 Former president Shahabuddin passes away]&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - [[Soumeylou Boubèye Maïga]], chefministro di Mali (n. 1954)
* [[25ma di marto]] - [[Taylor Hawkins]], Usana kantisto (n. 1972)
* [[27ma di marto]] - [[Ayaz Mutalibov]], prezidanto di Azerbaijan (n. 1938)
* [[31ma di marto]] - [[Georgi Atanasov]], chefministro di Bulgaria (n. 1933)
* [[3ma di aprilo]] - [[Lygia Fagundes Telles]], Braziliana skriptistino (n. 1918)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2022/04/03/escritora-lygia-fagundes-telles-morre-aos-98-anos.ghtml |titulo=Escritora Lygia Fagundes Telles morre aos 98 anos em SP|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di aprilo]] - [[Django Sissoko]], chefministro di Mali (n. 1948)
* [[5ma di aprilo]] - [[Sidney Altman]], Kanadan-Usana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1939)&lt;ref&gt;[https://news.yale.edu/2022/04/06/sidney-altman-pathbreaking-scientist Sidney Altman, pathbreaking scientist]&lt;/ref&gt;
* [[7ma di aprilo]] - [[Dušan Čkrebić]], chefministro e prezidanto di Serbia (n. 1927)
* [[9ma di aprilo]] - [[Jack Higgins]], Angla skriptisto (n. 1929)
* [[13ma di aprilo]] - [[Freddy Rincón]], Kolumbiana futbalisto (n. 1966)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://ge.globo.com/futebol/futebol-internacional/noticia/2022/04/14/idolo-colombiano-freddy-rincon-morre-aos-55-anos.ghtml|titulo=Ídolo colombiano Freddy Rincón morre aos 55 anos|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - [[Mwai Kibaki]], prezidanto di Kenia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo= Ex-President Mwai Kibaki dies, Uhuru announces |surnomo=Mwangi |nomo=Denis |editero=Pulselive Kenya |publikigita ye=22ma di aprilo 2022 |vidita ye=22ma di aprilo 2022 |url= https://www.pulselive.co.ke/news/local/ex-president-mwai-kibaki-dies-uhuru-announces/kwn0wsm}}&lt;/ref&gt;
* 21ma di aprilo - [[Jacques Perrin]], Franc aktoro e filmifisto (n. 1941)
[[Arkivo:Leonid_Kravchuk.jpg|thumb|130px|[[Leonid Kravchuk]]]]
* [[10ma di mayo]] - [[Leonid Kravchuk]], prezidanto di Ukraina (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://ukranews.com/en/amp/news/856037-leonid-kravchuk-died-first-president-of-ukraine-passed-away-at-age-of-88|titulo=Leonid Kravchuk Died. First President Of Ukraine Passed Away At Age Of 88|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di mayo]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]], prezidanto di Unionita Araba Emirati (n. 1948)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Turak |nomo=Natasha |url=https://www.cnbc.com/2022/05/13/uae-president-sheikh-khalifa-bin-zayed-has-died.html |publikigita ye=13ma di mayo 2022 |titulo=UAE President Sheikh Khalifa bin Zayed has died at age 73 |vidita ye=13ma di mayo 2022|editero=CNBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 13ma di mayo - [[Ben Roy Mottelson]], Usana-Daniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1926)
* [[17ma di mayo]] - [[Vangelis]], Greka kompozisto e muzikisto (n. 1943)
* [[26ma di mayo]] - [[Ciriaco De Mita]], prezidanto di Italia (n. 1928)
* 26ma di mayo - [[Ray Liotta]], Usan aktoro (n. 1954)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|nomo=Mike Fleming Jr,Erik Pedersen |publikigita ye=26ma di mayo 2022|titulo=Ray Liotta Dies: 'Goodfellas' Star &amp; 'Field Of Dreams' Actor Was 67 |url=https://deadline.com/2022/05/ray-liotta-dies-67-goodfellas-1235033521/ |vidita ye=26ma di mayo 2022|editero=Deadline |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di mayo]] - [[Evaristo Carvalho]], chefministro e prezidanto di San-Tome e Principe (n. 1941)
* 28ma di mayo - [[Bujar Nishani]], prezidanto di Albania (n. 1966)&lt;ref&gt;[https://english.a2news.com/2022/05/28/former-albanian-president-bujar-nishani-passed-away-at-55/ Former Albanian President, Bujar Nishani, passed away at 55]&lt;/ref&gt;
* [[30ma di mayo]] - [[Milton Gonçalves]], Brazilian aktoro (n. 1933)
* 30ma di mayo - [[Boris Pahor]], Sloveniana skriptisto (n. 1913)&lt;ref&gt;[https://english.sta.si/3043276/boris-pahor-trieste-based-slovenian-writer-dies Boris Pahor, Trieste-based Slovenian writer, dies]&lt;/ref&gt;
* [[21ma di junio]] - [[Dragan Tomić]], provizora prezidanto di Serbia (n. 1936)
* [[22ma di junio]] - [[Jüri Tarmak]], Estoniana-Sovietiana atleto (n. 1946)
* [[3ma di julio]] - [[Robert Curl]], Usana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1933)&lt;ref&gt;[https://www.chemistryworld.com/news/chemistry-nobel-laureate-robert-curl-dies-at-88/4015908.article Chemistry Nobel laureate Robert Curl dies at 88]&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[James Caan]], American actor (n. 1940)&lt;ref&gt;[https://www.thewrap.com/james-caan-godfather-and-thief-actor-dies-at-82/ James Caan, ‘Godfather’ and ‘Thief’ Actor, Dies at 82]&lt;/ref&gt;
* [[7ma di julio]] - [[Jacob Nena]], prezidanto di Mikronezia (n. 1941)&lt;ref&gt;[https://fsmembassy.fm/in-memoriam-the-honorable-jacob-nena/ In Memoriam: The Honorable Jacob Nena]&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - [[Shinzo Abe]], chefministro di Japonia (n. 1954)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Former Prime Minister Shinzo Abe dies after being shot in Nara|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2022/07/08/national/shinzo-abe-dead-nara-shooting/|publikigita ye=8ma di julio 2022}}&lt;/ref&gt;
* 8ma di julio - [[José Eduardo dos Santos]], prezidanto di Angola (n. 1942)&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/world/africa/angolas-former-president-dos-santos-dies-79-2022-07-08/ Angola's former president dos Santos dies at 79]&lt;/ref&gt;
* 8ma di julio - [[Luis Echeverría Álvarez]], prezidanto di Mexikia (n. 1922)&lt;ref&gt;[https://www.elfinanciero.com.mx/nacional/2022/07/09/fallece-luis-echeverria-alvarez-presidente-de-mexico-de-1970-a-1976/ Fallece Luis Echeverría Álvarez, presidente de México de 1970 a 1976] {{es}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - [[Francisco Morales-Bermúdez]], chefa ministro e prezidanto di Peru (n. 1921)&lt;ref&gt;[https://elcomercio.pe/politica/francisco-morales-bermudez-fallecio-a-los-100-anos-noticia Francisco Morales Bermúdez falleció a los 100 años]&lt;/ref&gt;
* [[18ma di julio]] - [[Claes Oldenburg]], Sueda-Usana skultisto (n. 1929)

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2020a]]</text>
      <sha1>i1ugbzfnjn9k197zhi9c3923r5d0faw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Batalio di Kursk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>48312</id>
    <revision>
      <id>993417</id>
      <parentid>992934</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:21:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4763" xml:space="preserve">{{Tabelo-batalio
| imajo= [[Arkivo:Soviet troops and T-34 tanks counterattacking Kursk Voronezh Front July 1943.jpg|250px]]
| subskriburo= Tanki T-34 e Sovietian infantrio atakas en Kursk.
| batalio   = Batalio di Kursk
| konflikto= [[Duesma mondomilito]]
| dato= [[5ma di julio]] til la [[23ma di agosto]] [[1943]]
| loko= [[Kursk]], [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]]
| rezultajo= Sovietiani vinkis e rekuperis 2.000 km-a teritorio. Germani perdis kapaceso pri atakar.
| armeo1= [[Naziista Germania]]
| armeo2 = {{URS}}
| komandero1= [[Erich von Manstein]]&lt;br&gt;[[Günther von Kluge]]&lt;br&gt;Hermann Hoth&lt;br&gt;Werner Kempf&lt;br&gt;Walter Model&lt;br&gt;Otto Deßloch&lt;br&gt;Robert Ritter von Greim
| komandero2 = [[Georgy Zhukov]]&lt;br&gt;Konstantin Rokossovsky&lt;br&gt;Nikolai Vatutin&lt;br&gt;[[Ivan Konev]]&lt;br&gt;Sergei Rudenko
| forci1= '''Operaco Citadelo:'''&lt;br&gt;780.900 soldati&lt;br&gt;2.928 tanki&lt;br&gt;9.666 pafili e bombardili&lt;br&gt;'''Kontreatako Sovietiana:'''&lt;br&gt;940.900 soldati&lt;br&gt;3.253 tanki&lt;br&gt;9.467 pafili e bombardili&lt;br&gt;2.110 avioni
| forci2 = '''Operaco Citadelo:'''&lt;br&gt;1.910.361 soldati&lt;br&gt;5.128 tanki&lt;br&gt;25.013 pafili e bombardili&lt;br&gt;'''Sovietiana kontreatako:'''&lt;br&gt;2,5 milion soldati&lt;br&gt;7.360 tanki&lt;br&gt;47.416 pafili e bombardili&lt;br&gt;2792 til 3549 avioni
| perdaji1= '''Operaco Citadelo:'''&lt;br&gt;54.182 soldati&lt;br&gt;252 til 353 tanki destruktita&lt;br&gt;600 til 1312 tanki domajita&lt;br&gt;159 avioni&lt;br&gt;c. 500 pafili&lt;br&gt;'''Sovietiana kontreatakado:'''&lt;br&gt;c. 50 mil morti&lt;br&gt;134 mil vunditi&lt;br&gt;c. 760 tanki destruktita&lt;br&gt;681 avioni
| perdaji2 = '''Operaco Citadelo:'''&lt;br&gt;177.847 morti&lt;br&gt;1614 til 1956 tanki destruktita&lt;br&gt;459 til 1000 avioni&lt;br&gt;'''Sovietiana kontreatakado:'''&lt;br&gt;254.470 mortinta, kaptita o desaparita&lt;br&gt;608.333 vundita o malada&lt;br&gt;6.064 tanki ed atako-armi destruktita&lt;br&gt;1626 til 1961 avioni&lt;br&gt;5.244 pafili
}}
[[Arkivo:Eastern Front 1943-02 to 1943-08-es.svg|thumb|left|300px|L'Estala fronto de februaro til agosto 1943.]]
La '''batalio di Kursk''', anke nomizita '''Operaco Citadelo''', esas la nomo di serio di kombati qui eventis de julio til agosto [[1943]] en la samnoma regiono di [[Rusia]], dum la [[Duesma mondomilito]]. En la batalio, [[Wehrmacht|Germana armeo]] facis lua lasta atakado en l'estala fronto, ed uzis lua maxim multa tanki, lua maxim moderna armi, lua maxim bona infantrio e generali, kontre la trupi dil [[Reda Armeo]] de [[Sovietia]].

Lua kodexo-nomo por la Germani esis ''Operaco Zitadelle'' (Citadelo), e konsideresas un ek la maxim granda infantriala batalii, e la maxim granda batalio inter [[tanko (militala)|tanki]] de la historio: cirkume 3 milion soldati, plua kam 6300 tanki e cirkume 4400 avioni uzesis dum la kombati.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.revistaenie.clarin.com/ideas/historia/segunda-guerra-mundial-battalla-kursk_0_950904918.html |title =La madre de todas la batallas |accessdate= 11ma di julio 2013}}&lt;/ref&gt;

L'atakado Sovietiana de la [[12ma di julio]] til la [[23ma di agosto]] [[1943]] esis l'unesma okaziono en ke la [[Reda Armeo]] vinkis Germani dum la somero. La batalio di Kursk esis importanta pro ke unesmafoye la taktiko Germana nomizita ''[[Blitzkrieg]]'' vinkesis ante ke ol povus ruptar l'enemika defensi, ed anke reprezentis triumfo di la strategio Sovietiana. La strategio e taktiki Sovietiana uzita en la batalio pose docesis en la militala akademii.

Pos la vinko Sovietiana en [[batalio di Stalingrad|Stalingrad]], la [[Reda Armeo]] komencis serio di atakadi qui obligis Germani evakuar la nomizita &quot;Armeo Grupo A&quot;, lokizita en [[Kaukazo]], por timir ke ica trupi e l'avanposteno di [[Kuban]] restis izolita (to reprezentus dizastro plu granda por la Germani kam Stalingrad). Sovietiani troexplotis lia vinko, irante preter [[Harkiv]], proxim la kazerno dil generalo [[Erich von Manstein]] en [[Zaporozhye]], de ube repulsesis per kontreatako komandita dal sama generalo. Camanieri, Germani itere kaptis Harkiv. To kreis avanposteno Sovietiana kun centro en Kursk (videz [[triesma batalio di Kharkiv]]).

[[Adolf Hitler|Hitler]] decidis destruktar l'avanposteno, e kredis ke Germania havis suficanta militala moyeni por itere iniciar ataki. Sovietiani deskovris Germana projeto e preparis defensi en l'avanposteno por unesme fatigar Germana trupi, e pose kontreatakar la trupi fatigita. La nomizita &quot;[[Operaco Husky]]&quot; (desembarko di Federiti en [[Sicilia]]) extingis omna esperi Germana, e l'&quot;Operaco Citadelo&quot; suspensesis.

En Kursk, Germani trouzis lia rezervi di tanki. La du armei perdis multa soldati, ma por Germania divenabis plu multe desfacila remplasar la perdaji. Kursk signifikis la komenco di la marcho Sovietiana vers [[batalio di Berlin|Berlin]].

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Batalii ed operaci di la Duesma mondomilito|Kursk]]
[[Kategorio:Historio di Rusia]]</text>
      <sha1>rs9ro8ftxgb242imn6bwkprhn2bfdq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Michael Daniel Higgins</title>
    <ns>0</ns>
    <id>48347</id>
    <revision>
      <id>993302</id>
      <parentid>938391</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T16:10:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="849" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Michael Daniel Higgins
|Imajo= [[Arkivo:Michael D. Higgins 2006.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= Prezidanto
|Shablono_lando= {{IRL}}
|Guvernisteso= de la [[11ma di novembro]] [[2011]] til nun
|Precedanto1 = [[Mary McAleese]]
|Sucedanto1 = 
|Naskodio = [[11ma di aprilo]] [[1941]]
|Nask-urbo = [[Limerick]], [[Republiko Irlando]]
|Spozo= Sabina Coyne
|Profesiono= sociologo, poeto e politikisto
|Partiso= 
}}
'''Michael Daniel Higgins''' (n. ye la [[18ma di aprilo]] [[1941]]) esas la nuna [[prezidanto]] di la [[Republiko Irlando]].

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto= [[Mary McAleese]]
| Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Republiko Irlando
| Titulo di listo= Prezidanto di Republiko Irlando
| Komenco= [[2011]]
| Fino = nun
| Sucedanto= ne havas }}

{{DEFAULTSORT:Higgins, Michael Daniel}}
[[Kategorio:Prezidanti di Irlando]]</text>
      <sha1>fu3s1f7gkycgy0wmaeencj6eonb50pu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Teletubbies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>49500</id>
    <revision>
      <id>993330</id>
      <parentid>948958</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T01:06:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:4451:1126:3600:B00E:630D:982E:BB2E</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4639" xml:space="preserve">{{televiziono-serio
| nomo = Teletubbies
| imajo =[[File:The Teletubbies are still here 2011 (6592747791).jpg]]
| imajoinformo = 
| jenro = Puerala serio
| jenri = 
| kreitada = [[Anne Wood]]&lt;br /&gt;[[Andrew Davenport]]
| apogasan = 
| developitada = [[Ragdoll Productions]]&lt;br /&gt;[[Darrall Macqueen]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.c21media.net/nickelodeon-takes-teletubbies-reboot/|title=Nickelodeon takes Teletubbies reboot|publisher=C21 Media|date=6 November 2015|last=Franks|first=Nico|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;
| skribitada = 
| cenaroda = 
| rakontoda = 
| direktitada = 
| aktoriprecipua = '''Orginala serio:'''&lt;br /&gt;[[Dave Thompson (comedian)|Dave Thompson]]&lt;br /&gt;[[Simon Shelton]]&lt;br /&gt;[[John Simmit]]&lt;br /&gt;[[Nikky Smedley]]&lt;br /&gt;[[Pui Fan Lee]]&lt;br /&gt;'''Revival serio:'''&lt;br /&gt;[[Nick Kellington]]&lt;br /&gt;Rebecca Hyland&lt;br /&gt;[[Jeremiah Krage]]&lt;br /&gt;[[Rachelle Beinart]]
| judikisto = 
| judikisti = 
| naracitada = [[Tim Whitnall]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-32201894|title=Teletubbies voices revealed for new series|publisher=[[BBC|British Broadcasting Corporation]]|date=7 April 2015|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;[[Daniel Rigby]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.radiotimes.com/news/2015-06-16/from-bt-adverts-and-teletubbies-to-undercover---the-screen-journey-of-daniel-rigby|title=From BT adverts and Teletubbies to Undercover - the screen journey of Daniel Rigby|publisher=[[Radio Times]]|date=16 June 2015|last=Fullerton|first=Huw|accessdate=27 May 2016}}&lt;/ref&gt;
| temomuzikoda = 
| apertomuzikoda = 
| klozomuzikoda = 
| muzikoda = 
| lando = {{GBR}}
| landi = 
| linguo = [[Angla linguo|Angla]]
| lingui = 
| quantodesezono = 7
| quantodeepizodo = 425
| exekutivaproduktisto = 
| exekutivaproduktisti = David G. Hiller&lt;br /&gt;Vic Finch
| produktisto = 
| produktisti = 
| redaktisto = 
| redaktisti = 
| loko = 
| loki = 
| cinematografilisto = 
| cinematografilisti = 
| duro = 25 minuti (orginala serio)&lt;br /&gt;15 minuti (revival serio)
| produktofirmo = 
| produktofirmi = [[Ragdoll Productions]]&lt;br /&gt;[[BBC]]&lt;br /&gt;[[DHX Media]]&lt;br /&gt;InGenious
| distributofirmo = 
| distributofirmi = [[Pinewood Studios]]&lt;ref name=&quot;InsiderMedia&quot;&gt;{{cite news| title=Teletubbies joint venture|url=http://www.insidermedia.com/insider/southeast/47394-teletubbies-joint-venture-sale|date=14 February 2011|accessdate=4 January 2014|publisher=Insider Media}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;[[DHX Media]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dhxmedia.com/newsreleases/say-eh-oh-to-the-new-look-teletubbies/|title=Say 'Eh-Oh!' to the New-Look Teletubbies|publisher=[[DHX Media]]|date=3 June 2015|accessdate=28 May 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[Viacom International]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nickpress.com/press-releases/2016/05/12/eh-oh-the-teletubbies-are-back-beloved-characters-return-in-all-new-preschool-series-on-nick-jr-channel-while-classic-original-episodes-launch-on-the-noggin-app|title=Eh-oh, the Teletubbies are back! Beloved characters return in all-new series on Nick Jr. channel|publisher=[[Viacom International|Viacom International, Inc.]]|date=12 May 2016|accessdate=28 May 2016}}&lt;/ref&gt;
| budjeto = 
| anteaserio = 
| posaserio = 
| relataserio = 
| tempoliberigita = '''Orginala serio:'''&lt;br /&gt;[[31ma di marto]] [[1997]] til la [[16ma di februaro]] [[2001]]&lt;br/&gt; '''Revival serio:'''&lt;br /&gt;[[9ma di novembro]] [[2015]] til la [[4ma di novembro]] [[2016]]
}}
'''''Teletubbies''''' esas [[Unionita Rejio|Britaniana]] televizionala puerala serio kreita da [[Anne Wood]] e [[Andrew Davenport]], qua brodkastesas depos [[1997]] en plu kam 120 landi, ed en 45 diferanta idiomi.

== Rezumo ==

== Teknikal informi ==
* Originala titulo: ''Teletubbies''
* Kreinti: Anne Wood, Andrew Davenport
* Originala lando: [[Unionita Rejio]]
* Originala linguo: [[Angla linguo|Angla]]
* Formato: 
* Jenro: Puerala serio
* Duro: 25 minuti (orginala serio), 15 minuti (revival serio)
* Nombro de epizodi: 425 (7 sezoni)
* Yaro di unesma brodkasto: 1997-2001 (orginala serio), 2015-2016 (revival serio)

== Referi ==
{{reflist}}

== Extera ligili ==
* [https://www.facebook.com/teletubbies Oficala Facebook pagino]
* [https://twitter.com/teletubbieshq Oficala Twitter pagino]
* [https://www.youtube.com/channel/UCOk55dAgB8VnMlhaTEMeX5A Oficala YouTube channel]
* [https://web.archive.org/web/20061004150928/http://www.bbc.co.uk/cbeebies/teletubbies/ ''Teletubbies'' on CBeebies]
* [http://www.nickjr.com/teletubbies ''Teletubbies'' on NickJr.com]
* [http://www.nickpress.com/series/teletubbies ''Teletubbies'' on Nickelodeon Press]
* [https://www.imdb.com/title/tt0142055/ Teletubbies] - L'IMDb ligilo (en Angla)

[[Kategorio:Televizionala serii]]</text>
      <sha1>n1qyfzr5w9b5gso6as5l6qfcunt9v1y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Doneck</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52036</id>
    <revision>
      <id>993427</id>
      <parentid>992783</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1133" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Doneck
| Flago= Flag_of_Donetsk.svg
| Blazono= Большой_герб_Донецка.png
| Imajo = Donetsk montage (2015).png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Doneck.
| Mapo = Donetsk-Ukraine-map.png
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Alexei Kulezmin
| Latitudo= 48°00'10&quot;N
| Longitudo= 37°48'19&quot;E
| Altitudo= 169
| Surfaco= 358
| Habitanti = {{formatnum:929063}}
| Yaro= 2016
| Denseso di habitantaro = 2600
| Chefurbo = Kiiv
| Disto = 752
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC +3 dum la somero)
| Reto= 
}}
'''Doneck''' esas urbo en [[Ukraina]]. Segun statistiki dil yaro 2016, ol havis {{formatnum:929063}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 358 km².

L'extraktado di [[karbono]] esas importanta por l'ekonomio dil urbo.

L'urbo apartenas depos la fino di la [[Sovietia]] a [[Ukraina]], ma ye la yaro 2014 violentoza separisti qui subtenesis de [[Rusia]] konquestis la povo en la urbo. Li deklaris la internacione ne agnoskita pseudo-stato [[Popul-Republiko Doneck]] (Doneck esas la chefurbo di ol).

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>42tsl4n6wkyj87yosc5gx6ca4tsjo19</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993428</id>
      <parentid>993427</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:42:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Donetsk]] a [[Doneck]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1133" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Doneck
| Flago= Flag_of_Donetsk.svg
| Blazono= Большой_герб_Донецка.png
| Imajo = Donetsk montage (2015).png
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Doneck.
| Mapo = Donetsk-Ukraine-map.png
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Alexei Kulezmin
| Latitudo= 48°00'10&quot;N
| Longitudo= 37°48'19&quot;E
| Altitudo= 169
| Surfaco= 358
| Habitanti = {{formatnum:929063}}
| Yaro= 2016
| Denseso di habitantaro = 2600
| Chefurbo = Kiiv
| Disto = 752
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC +3 dum la somero)
| Reto= 
}}
'''Doneck''' esas urbo en [[Ukraina]]. Segun statistiki dil yaro 2016, ol havis {{formatnum:929063}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 358 km².

L'extraktado di [[karbono]] esas importanta por l'ekonomio dil urbo.

L'urbo apartenas depos la fino di la [[Sovietia]] a [[Ukraina]], ma ye la yaro 2014 violentoza separisti qui subtenesis de [[Rusia]] konquestis la povo en la urbo. Li deklaris la internacione ne agnoskita pseudo-stato [[Popul-Republiko Doneck]] (Doneck esas la chefurbo di ol).

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>42tsl4n6wkyj87yosc5gx6ca4tsjo19</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Krivii Rih</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52642</id>
    <revision>
      <id>993423</id>
      <parentid>991063</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:33:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1204" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Krivii Rih
| Flago= Banner of Kryvyi Rih.svg
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Kryvyi_Rih.svg
| Imajo = Kryvyi Rih collage.jpg
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Krivii Rih
| Mapo = UKR Kryvyi Rih map.svg
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=[[Provinco Dnipropetrovsk]]
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 1775
| Fondita da = 
| Urbestro= Konstantin Pavlov
| Latitudo= 47°52'12&quot;N
| Longitudo= 33°21'0&quot;E
| Altitudo= 84
| Surfaco= 210
| Habitanti = {{formatnum:624579}}
| Yaro= 2019
| Denseso di habitantaro = 1.523
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+3 dum la somero)
| Reto= krmisto.gov.ua
}}
[[Arkivo:Kryvyi_Rih_Old_Town.jpg|thumb|250px|left|La civito di Kryvyi Rih]]
'''Krivii Rih''' ([[Rusiana linguo|ruse]] Krivoi Rog) esas la 7ma maxim granda urbo di [[Ukraina]]. Ol esas industriala centro en la centrala [[Ukraina]]. Krivii Rih apartenas ad [[provinco Dnipropetrovsk]].

La nomo ''Krivii Rih'' signifikas ''Kurvigita Korno''. La urbo situesas an la kunflueyo dil fluvii [[Saxahan]] ed [[Inhulec]].

Por la ekonomio dil urbo la staliferio [[Krivorijstal]] pleas importanta rolo.

Segun statistiki de 2019, ol havis {{formatnum:624579}} habitanti.

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>hyzh6kkp4i5n018xntrhjig8oc3fu38</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993424</id>
      <parentid>993423</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:34:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Kryvyi Rih]] a [[Krivii Rih]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1204" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo= Krivii Rih
| Flago= Banner of Kryvyi Rih.svg
| Blazono= Coat_of_Arms_of_Kryvyi_Rih.svg
| Imajo = Kryvyi Rih collage.jpg
| TextodilImajo = Kelk imaji pri Krivii Rih
| Mapo = UKR Kryvyi Rih map.svg
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=[[Provinco Dnipropetrovsk]]
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 1775
| Fondita da = 
| Urbestro= Konstantin Pavlov
| Latitudo= 47°52'12&quot;N
| Longitudo= 33°21'0&quot;E
| Altitudo= 84
| Surfaco= 210
| Habitanti = {{formatnum:624579}}
| Yaro= 2019
| Denseso di habitantaro = 1.523
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+3 dum la somero)
| Reto= krmisto.gov.ua
}}
[[Arkivo:Kryvyi_Rih_Old_Town.jpg|thumb|250px|left|La civito di Kryvyi Rih]]
'''Krivii Rih''' ([[Rusiana linguo|ruse]] Krivoi Rog) esas la 7ma maxim granda urbo di [[Ukraina]]. Ol esas industriala centro en la centrala [[Ukraina]]. Krivii Rih apartenas ad [[provinco Dnipropetrovsk]].

La nomo ''Krivii Rih'' signifikas ''Kurvigita Korno''. La urbo situesas an la kunflueyo dil fluvii [[Saxahan]] ed [[Inhulec]].

Por la ekonomio dil urbo la staliferio [[Krivorijstal]] pleas importanta rolo.

Segun statistiki de 2019, ol havis {{formatnum:624579}} habitanti.

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>hyzh6kkp4i5n018xntrhjig8oc3fu38</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>&quot;la homa skolopendro&quot;</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54050</id>
    <revision>
      <id>993309</id>
      <parentid>987220</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T18:33:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1268" xml:space="preserve">[[Arkivo:Homa Skolopendro.jpg|eta]]
“La homa skolopendro” (Unesma Epizodo) (titulo originala: the Human Centipede)  esas hororo-filmo de 2010 produktit e rejisita, da Tom Six. La filmo koncernas frenezia doktoro qua volas sutar tri homi kune, boko kontre anuso, por krear homa skolopendro. La filmo ganis kelka premii che internaciona filmofesti dedikit a la hororo-genero, malgre mixite kritikala recepto.

Segun Six, la koncepto venis de joko quan il facis kun amiki, pri punisar infanto-violacero per sutar ilua boko al anuso di “grosa kamionisto”. Altra fonto di inspiro esis l’experimenti medikala da naziisti dum la duesma Milito Mondala quale facita da Josef Mengele en la koncentreyo di Auschwitz. Dum aproximar kolokeri por financizar la projeto Six ne mencionis l’origino dil idei pro pavoro repugnar posibla susteneri: finanizeri ne deskovris la temo di la filmo til ke la filmo parkreesis.

Du epizodi esis skribit e rejisita da Six – ''Plen Epizodo'' e ''Final Epizodo''. La tota trilogio esis kombinit en un filmo en 2016, titulizita ''Komplet Epizodo'', quan Six deskriptis kom “filmo skolopendra” pro ke singla ‘epizodo’ duktis ad olua sucedajo dum ke il laboris samatempe pri separat aparta filmo.

[[kategorio:cinematografuri]]</text>
      <sha1>d17f0ducbhuuqjdwib8pm79i0jcyfwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Invado di Ukrainia da Rusia (2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55006</id>
    <revision>
      <id>993418</id>
      <parentid>993023</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:21:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3227" xml:space="preserve">[[Arkivo:2022_Russian_invasion_of_Ukraine_Enhanced.svg|thumb|320px|Rozee, loki en Ukraina invadita da Rusa trupi.]]
 
L'invado [[Rusia|Rusa]] en [[Ukraina]] esas operaco militala lansita ye la [[24ma di februaro]] [[2022]] sub impero dal prezidanto Rusa [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]], e duranta til nun. Kelka fonti jukikas ke ol esis la maxim granda milital atako eventinta en Europana teritorio depos la militi en [[Yugoslavia]], o mem depos la [[duesma mondomilito]].&lt;ref name=&quot;rus&quot;&gt;{{Extera ligilo|surnomo=Karmanau |nomo=Yuras|titulo=Russia presses invasion to outskirts of Ukrainan capital|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/russia-attacks-ukraine-defiant-putin-warns-us-nato-83078619|publikigita ye=24ma di februaro 2022|editero= ABC News|vidita ye=26ma di februaro 2022}}&lt;/ref&gt;

Ca konfliko aparis pos gradopa kresko en la disputi inter Rusia ed Ukraina. Nome depos novembro 2021, Rusia plufortigis sua armeo apud la frontiero kun Ukraina, e kritikis publike l'expanso di [[NATO]]. Pose, ye la mezo di februaro 2022, Vladimir Putin agnoskis la nedependo di separemista republiki [[Popul-republiko Donetsk|Donetsk]] e [[Popul-republiko Luhansk|Lugansk]], qui formacis tale nomizita federuro Novorosiya (&quot;Nova Rusia&quot;).&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.publico.es/internacional/putin-reconoce-independencia-ejercito-donetsk-lugansk-ue-amenaza-sancion.html |editero=Público|titulo=Putin reconoce l'independencia de Donetsk y Lugansk, despliega al Ejército en la zona y la UE amenaza con sanciones|publikigita ye=21ma di februaro 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; Poka dii pose, ye la 21ma di februaro 2022, trupi Rusa eniris la regiono Donbas, en estal Ukraina.

Forsan preventiva la konflikto difuzis rapide tra la tota lando, minacante precipue Kiiv, la chefurbo,&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|autoro=Alberto Sicilia |url=https://blogs.publico.es/alberto-sicilia/2022/02/26/la-guerra-llega-a-las-calles-de-kiev/|titulo=La guerra llega a las calles de Kiev|editero=Público|publikigita ye=26ma februaro 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; ma anke direte la prezidanto Ukrainana, [[Volodymyr Zelensky]]. Poka minuti pos l'anunco dil invado, existis informi pri explozi en [[Kiiv]], [[Harkiv]], [[Odessa]], e la regiono Donbas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.politico.eu/article/putin-announces-special-military-operation-in-ukraine/ |publikigita ye=24ma di februaro 2022 |titulo=Putin announces 'special military operation' in Ukraine |vidita ye=24ma di februaro 2022|editero=Politico|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

Ca konflikto ank esas la milito maxim dokumentizata e raportata de la historio mondala pro la quanteso di poshotelefonili e brodkasti dil sociala reti interretala. Tamen, til nun la quanto di mortinti en amba flanki duras esar necerta. Ye la 2ma di marto, Rusa armeo unesmafoye konfirmis statistiki pri 498 morti, e 1597 plusa soldati vundita.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.npr.org/2022/03/02/1083968591/russia-ukraine-deaths-war|titulo=Russia confirms casualties in Ukraine ahead of the next round of talks|editero=NPR|publikigita ye=2ma di marto 2022|vidita ye=3ma di marto 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

==Referi==
{{reflist}}
[[Kategorio:Historio di Rusia]]
[[Kategorio:Historio di Ukraina]]</text>
      <sha1>7f60gj0k6fs5it7l8f2byoe7xaz9juy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ekfalajo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55090</id>
    <revision>
      <id>993310</id>
      <parentid>983000</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T19:44:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="936" xml:space="preserve">'''Ekfalajo''' (Angle: fallout), anke: ''radio-aktiva [[precipito|precipitajo]]'' o ''nukleala [[precipito|precipitajo]]'', esas l’indiko por radio-danjero, qua formeskas pro decensanta polvo qua decensas en l’atmosfero o sur la terala surfaco kom radio-aktiva polvo dum la minuti o mem dii pos nukleal explozo, cirkum l’explozo-punto o tre distanta de to (pro difuzo en l’aero e per la vento). Anke la radio-aktiva polvo ipsa konsideresas kom ekfalajo.

Ekfalajo anke aparas dum acidenti che nukleala *reaktori ube nubi de radio-aktiva materialo eskapas, quale pos la katastrofo che [[Chornobil]]. Ol karakterizesas da plu granda parto de [[izotopo|izotopi]] kun longa mivaloro-tempo, pro ke ca [[izotopo|izotopi]] asistas plu kam suficante en la *reaktoro. Ekfalajo efektigita da nukleal armo havas plu granda parto de kurte vivanta [[izotopo|izotopi]] qui formeskas quik pos la nukleal explozo.

[[kategorio:nukleala fiziko]]</text>
      <sha1>bdgzmpzix3z648x425xwgzin6l08o1p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Izotopo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55092</id>
    <revision>
      <id>993313</id>
      <parentid>982999</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T20:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="106" xml:space="preserve">Izotopo esas kompozaji kemiala inter-identa, ma di qui la pezo atomala interdiferas.

[[kategorio:fiziko]]</text>
      <sha1>8uaxcj9l1g6547oerfjfgunqnkxun9l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Soviet-Uniono</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55093</id>
    <revision>
      <id>993343</id>
      <parentid>992815</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T06:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11295" xml:space="preserve">{{Ex-Stato
|Lokala_nomo = Союз Советских Социалистических Республик&lt;br /&gt;Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik
|Nomo=Soviet-Uniono
|Yari_komenco_til_fino = [[1922]] til [[1991]]
|Flago = Flag of the Soviet Union.svg
|Blazono = Coat of arms of the Soviet Union 1.svg
|Imajo_mapo = Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg
|Chefurbo = [[Moskva]]
|Habitanti_chefurbo = Plu kam 8,5 milioni (1990)
|Oficala_lingui = [[Rusa linguo|Rusa]], ed altri
|Guvernerio = [[Socialismo|Socialista]] [[republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato = Listo di chefi di Soviet-Uniono
|Titulo_chefo_stato = Chefo
|Unesma_chefo_di_stato = [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] (1922 til 1924)
|Lasta_chefo_di_stato = [[Mihail Gorbachov]] (1985 til 1991)
|Surfaco_komenco = {{formatnum:22402200}}
|Habitanti1 = {{formatnum:293047571}}
|Yaro1 = 1991
|Nomo_himno = [[L'internaciono]] (1922 til 1944)&lt;br /&gt;Gosudarstvenniy Gimn SSSR (1944 til 1991)
|Pekunio = Soviet-rublo
|Religii = la stato esis oficale [[ateismo|ateisto]]
|Razono_dil_fino = krulo di Soviet-Uniono ([[1990]]-[[1991]])
}}

'''Soviet-Uniono''', ''Uniono di Socialista Soviet-Republiki'' (''Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik, SSSR'') esis [[lando]] quo existis de [[1922]] til [[1991]]. Olu esis l'unesma [[komunismo|komunista]] stato, en qua nur la komunista partiso esis posibla. 

Soviet-Uniono havis teritorii en [[Europa]] ed en [[Azia]]. Lua chef-urbo esis [[Moskva]]. Dum lua existo lua areo kreskis, ma omnatempe olu esis la maxim granda stato en la [[mondo]]. Quar statala formacuri fondis Soviet-Uniono, ma, dum la fino di lua existo, Soviet-Uniono konsistis ek 15 Soviet-republiki. Ante krulir, la lando havis 22,4 milioni km² e lua habitantaro esis plu kam 300 milioni.

Soviet-Uniono ed anke [[Ukraina]] e [[Bielorusia]] esis membro dil [[Unionita Nacioni]]. Pluse Soviet-Uniono esis permananta membro dil [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]]. La nuna federativa republiko di [[Rusia]] esas epigono di Soviet-Uniono.

== Ante Soviet-Uniono ==
En [[Rusa imperio|Rusia]] [[Listo di monarki di Rusia|cari]] administris lando despotale. Dum la regno di [[Nikolai la 2ma di Rusia|Nikolai la 2ma]] la habitantaro ofte revoltis demandante plusa demokratio e libereso, quankam la caro ne voluntis realigar chanji en la socio. En [[1906]] la habitantaro revoltis ed igis caro fondar [[senato]], dumo, ma gradope la dumo perdis sua povo retroe a la caro. Sociala ne-egaleso efektigis, ke extremista-sinistra idei ganis vasta suporto che proletario.

En [[1914]] komencis l'[[unesma mondomilito]], en qua Rusia anke partoprenis. La populo fatigeskis pro la milito ed esis nekontenta a la caro. Revolucionala idei ardoris che soldati ed agrokultivisti. En [[1917]] en februaro la revoluciono explozis e la caro decidis renuncar. La ''Duma'' (parlamento) e provizora rejimo da [[Alexandr Fyodorovich Kerenski|Alexandr Kerenski]] kaptis povo, ma olu prolongis la milito. La stando en la lando duris tensa ed dum oktobro (segun anciena kalendario, nun novembro) mikra grupi di komunisti kaptis povo. Pose l'evento nomesis [[Granda Oktobral Revoluciono]].

Revolucionero [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] e [[bolsheviko|bolsheviki]] (komunisti) komencis administrar ma li afrontis vasta rezisto. En Rusia komencis sangoza interna milito inter le Reda (socialisti) e le Blanka (caristi). Parti ek anciena imperio di Rusia ([[Polonia]], [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] ed [[Ukraina]]) demandis nedependo. La populi di lora naskinta stati partoprenis en la milito per multa manieri: samatempe li militis por sua propra nedependantesko e ordinare kontre sinistrani. En Rusia, bolsheviki, nome [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]], fondis [[Red-Armeo]] qua pos nemulta yari, en [[1922]], vinkis la Blanki e koalisinta povi. [[Boris Pasternak]] prizentas lo en [[Mediko Zivago]].

== Unesma yari di Soviet-Uniono ==
La konstituco di Soviet-Uniono aprobesis da la Omna-unionala Centrala Exekuto-Komitato ye la [[6ma di julio]] [[1923]]. La procedo komencis ye la [[30ma di decembro]] [[1922]], kande l'unesma Kongreso di Sovieti aprobis Deklaro di Uniono e Kontrato di Uniono. La fondinta landi esis Rusia, Ukraina, Bielorusia e Sovieta republiko Transkaukazia. Justifikante, la Deklaro mencionis la ne-suficanteso di la izolita esforci di singla Republiki koncerne ekonomiala rikonstrukto, e la komuna lukto kontre kapitalista encirkligo. Komisitaro esis nominata por produktar skisuro di [[konstituco]]. Rezolvesis ke nacionala reprezentado facesus per du-chambra Centrala Exekutiva-Komitato: konsilistaro di la Uniono, e konsilistaro di Nacionesi. Exterlandal aferi, exterlandala komercado e statala sekureso esus exkluziva domeno di centrala autoritati. Formala konfirmo di la nova konstituco sequis en la duesma Kongreso di Sovieti ye la [[13ma di januaro]] [[1924]].

Tale, Soviet-Uniono divenis l'unesma komunista stato en la mondo. En [[1925]], [[Turkmenistan]] ed [[Uzbekistan]], ed en [[1929]], anke [[Tajikistan]] unionis su a la nova lando.

[[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]] mortis en [[1924]], ed onu komencis administrar la stato [[Supra Konsilistaro di Soviet-Uniono|kolegiale]], malgre ke fakte [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]] e [[Yosif Stalin]] disputis la povo. Trocki deziris expandar la revoluciono a tota mondo, kontre ke Stalin pensis krear socialismo en unika stato. Stalin vinkis la povo-disputo, e fine Trocki exilesis. Ganinte povo, Stalin komencis administrar despotale.

Stalin modernigis l'agrala stato. Lu socialigis l'agrokultivo kreante ''sovhozi'' (farmeyi dil stato) e kolhozi (farmeyi kolektivala). Ca ago efektigis famino en la lando, e nulu savas quanta homi mortis pro hungro. Giganta centri industriala fondesis e la lando urbanigesis. Stalin kreis totalitara stato kun sekreta servo ([[NKVD]], GPU, pose [[KGB]]). En Soviet-Uniono, omni suspektis ke altri facesis anti-Soviet agadi. En paranoyal atmosfero, homi arestesis e sendesis a koncentreyi o simple mortigesis. Segun la libro &quot;GULAG-Arkipelago&quot;, skribita da [[Alexandr Isayevich Soljenicin|Alexandr Soljenicin]], multa homi mizeris dum multa yari.

== Soviet-Uniono dum duesma mondomilito ==
Ante [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono demandis arei de landi havanta limiti kun su en la westajo, nome [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]], por protektar su kontre [[nacional-socialista Germania]]. Mikra Baltika stati koaktesis donar bazi e portui a Soviet-Uniono, ma Finlando ne voluntis donar sua sulo a nepropra armeo. En autuno [[1939]], la [[30ma di novembro]], Soviet-Uniono atakis Finlando, e [[Vintro-milito]] komencis. Pro l'atako, Soviet-Uniono exkomunikesis de la [[Ligo di la nacioni]]. La milito duris til [[13ma di marto]] [[1940]], ma Soviet-Uniono ne sucesis konquestar komplete Finlando, qua perdis cirkume 10 % ek sua teritorio.

Quankam Soviet-Uniono e Germania subskribis pakto pri ne-atako, Germania atakis Soviet-Uniono ye la [[22ma di junio]] [[1941]]. Finlando partoprenis en la milito kontre Soviet-Uniono por retroprenar la perdita sulo. Komence Soviet-Uniono retretis, ma Stalin sucesis kolektar suficanta forco por represar l'invado e dum la yaro [[1943]] la fortuno translacis su a la Soviet latero. Soviet-Uniono tre mizeris dum duesma mondomilito perdinte milioni de homi. La vinko en milito igis Soviet-Uniono mondala super-povo.

== Soviet-Uniono pos la duesma mondomilito ==
Pos la [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono expansis sua influo en estal [[Europa]]. [[Anexo di Estonia a Soviet-Uniono|Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] e [[Moldova]] esis konektita a Soviet-Uniono kom Soviet-republiki, e [[Polonia]], [[Chekoslovakia]], [[Hungaria]], [[Rumania]], [[Bulgaria]] e la estala parto di [[Est-Germania|Germania]] divenis gradope socialista stati sub Soviet-komando. La skismo inter Ocidento ed Oriento profundeskis e [[kolda milito]] inter idei komencis. 

En [[1953]] [[Yosif Stalin]] mortis. Komence la troiko (trio) Hrushchev-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 [[Nikita Hrushchev]] elektesis chefo di la komunista partiso, e talamaniere, di la stato. Ja en [[1956]] Hrushchev revelabis la obskura e kruela latero di Stalinismo. La atmosfero en lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Soviet-Uniono konstruktis sua atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] aden [[kosmo]] en [[1957]], l'unesma homo en [[1961]]. Soviet-Uniono provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Soviet-Uniono esos vinkanto.

Tamen regresiva povi en lando esis nekontenta kun Hrushchev. Li pensis, ke la desstalinigo da Hrushchev mustas finar, e nova chefo, [[Leonid Brejnev]] elektesis. Dum la regno di Brejnev la vivo en Soviet-Uniono esis sekura ma pasableta (ecepte [[cirko]]) mem en komuna chambraro ed omna libera pensi konsideresis anti-Soviet.

En la mondo, Soviet-Uniono ganis sempre plusa autoritato e hegemonio vinkante en sua latero multa nova stati en [[Afrika]] ed [[Azia]], nome [[India]]. Dum la [[yari 1970a]] Soviet-Uniono atingis en armala kontesto la nivelo di Usa, tamem la malado ekonomiala gravigis. 

== La lasta yari di Soviet-Uniono ==
La [[yari 1980a]] esis la finala fazo di Soviet-Uniono. Leonid Brejnev mortis en [[1982]], e pos ilu esis chefo di stato kurte [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] e [[Konstantin Chernenko]]. En [[1985]] yuna [[Mihail Gorbachov]] esis elektita. Ilu komprenis, ke homi bezonas libereso, ed ilu deziris altrigar - inter limiti di la socialismo - la lando per nova politiko. En 1986 eventis la [[Katastrofo di Chornobil|katastrofo di Chornobil]]. Per ''[[perestroika|perestroiko]]'' (nova konstrukto) e [[glasnost]]o (klareso, transparenteso) ilu duktis la stato a nova voyo. La rezultajo di la nova politiko ne esis ta quan Gorbachov expektis, pro ke soviet-homi e nacioni prenis la povo en sua propra manui. En [[1987]] [[Boris Nikolayevich Yelcin|Boris Yelcin]] parolis en la Central Komitato di Partiso tre kurajoze kontre partisala elito e korupteso di la lando ganante suporto di populo ed auritato che homi. De la 24ma di decembro 1979 til 1989 [[Afganistan]] okupesis da Soviet-trupi.

En [[1989]] senatani, insistanta novigi, vinkis l'elekto. Eventis [[striko]] di ministi, e l'ekonomiko falis en krizo. Omnaloke en Soviet-Uniono diversa nacioni komencis persekutar l'una l'altra. Hegemonio en Est-Europa ja esabis perdita, e la [[murego di Berlin]] apertesis ye la [[9ma di novembro]].

En [[1990]] en [[Moskva]] {{formatnum:200000}} homi demandis altrigi e novigi en la lando. [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] votis por lua nedependantesko. Ye la [[19ma di agosto]] [[1991]] regresiva grupo kaptis la povo, ma la stato-stroko ne sucesis. Boris Yelcin kurajoze agis kontre povo-kaptanti samatempe kam Gorbachov protektesis en sua domo en Krimea. Pose Boris Yelcin elektesis prezidanto di Rusia. Ye la [[26ma di decembro]] [[1991]] la chefi di [[Rusia]], [[Bielorusia]] ed [[Ukraina]] decidis cesigar Soviet-Uniono e kreis la [[Komunitato di Nedependanta Stati]] konsistanta ek ex-Soviet-stati.

{{PA|Listo di chefi di Soviet-Uniono}}

== Literaturo ==
* [[Animal-Farmeyo]]

{{Historio di Rusia}}
[[Kategorio:Historio di Rusia]]
[[Kategorio:Soviet-Uniono| ]]</text>
      <sha1>9ve8r0ebb9d9aslc0f2rro6x74f1o8l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993372</id>
      <parentid>993343</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T07:42:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11317" xml:space="preserve">{{Ex-Stato
|Lokala_nomo = Союз Советских Социалистических Республик&lt;br /&gt;Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik
|Nomo=Soviet-Uniono
|Yari_komenco_til_fino = [[1922]] til [[1991]]
|Flago = Flag of the Soviet Union.svg
|Blazono = Coat of arms of the Soviet Union 1.svg
|Imajo_mapo = Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg
|Chefurbo = [[Moskva]]
|Habitanti_chefurbo = Plu kam 8,5 milioni (1990)
|Oficala_lingui = [[Rusa linguo|Rusa]], ed altri
|Guvernerio = [[Socialismo|Socialista]] [[republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato = Listo di chefi di Soviet-Uniono
|Titulo_chefo_stato = Chefo
|Unesma_chefo_di_stato = [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] (1922 til 1924)
|Lasta_chefo_di_stato = [[Mihail Gorbachov]] (1985 til 1991)
|Surfaco_komenco = {{formatnum:22402200}}
|Habitanti1 = {{formatnum:293047571}}
|Yaro1 = 1991
|Nomo_himno = [[L'internaciono]] (1922 til 1944)&lt;br /&gt;Gosudarstvenniy Gimn SSSR (1944 til 1991)
|Pekunio = Soviet-rublo
|Religii = la stato esis oficale [[ateismo|ateisto]]
|Razono_dil_fino = krulo di Soviet-Uniono ([[1990]]-[[1991]])
}}

'''Soviet-Uniono''', ''Uniono di Socialista Soviet-Republiki'' (''Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik, SSSR'') esis [[lando]] quo existis de [[1922]] til [[1991]]. Olu esis l'unesma [[komunismo|komunista]] stato, en qua nur la komunista partiso esis posibla. 

Soviet-Uniono havis teritorii en [[Europa]] ed en [[Azia]]. Lua chef-urbo esis [[Moskva]]. Dum lua existo lua areo kreskis, ma omnatempe olu esis la maxim granda stato en la [[mondo]]. Quar statala formacuri fondis Soviet-Uniono, ma, dum la fino di lua existo, Soviet-Uniono konsistis ek 15 Soviet-republiki. Ante krulir, la lando havis 22,4 milioni km² e lua habitantaro esis plu kam 300 milioni.

Soviet-Uniono ed anke [[Ukraina]] e [[Bielorusia]] esis membro dil [[Unionita Nacioni]]. Pluse Soviet-Uniono esis permananta membro dil [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]]. La nuna federativa republiko di [[Rusia]] esas epigono di Soviet-Uniono.

== Ante Soviet-Uniono ==
En [[Rusa imperio|Rusia]] [[Listo di monarki di Rusia|cari]] administris lando despotale. Dum la regno di [[Nikolai la 2ma di Rusia|Nikolai la 2ma]] la habitantaro ofte revoltis demandante plusa demokratio e libereso, quankam la caro ne voluntis realigar chanji en la socio. En [[1906]] la habitantaro revoltis ed igis caro fondar [[senato]], dumo, ma gradope la dumo perdis sua povo retroe a la caro. Sociala ne-egaleso efektigis, ke extremista-sinistra idei ganis vasta suporto che proletario.

En [[1914]] komencis l'[[unesma mondomilito]], en qua Rusia anke partoprenis. La populo fatigeskis pro la milito ed esis nekontenta a la caro. Revolucionala idei ardoris che soldati ed agrokultivisti. En [[1917]] en februaro la revoluciono explozis e la caro decidis renuncar. La ''Duma'' (parlamento) e provizora rejimo da [[Alexandr Fyodorovich Kerenski|Alexandr Kerenski]] kaptis povo, ma olu prolongis la milito. La stando en la lando duris tensa ed dum oktobro (segun anciena kalendario, nun novembro) mikra grupi di komunisti kaptis povo. Pose l'evento nomesis [[Granda Oktobral Revoluciono]].

Revolucionero [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] e [[bolsheviko|bolsheviki]] (komunisti) komencis administrar ma li afrontis vasta rezisto. En Rusia komencis sangoza interna milito inter le Reda (socialisti) e le Blanka (caristi). Parti ek anciena imperio di Rusia ([[Polonia]], [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] ed [[Ukraina]]) demandis nedependo. La populi di lora naskinta stati partoprenis en la milito per multa manieri: samatempe li militis por sua propra nedependantesko e ordinare kontre sinistrani. En Rusia, bolsheviki, nome [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]], fondis [[Red-Armeo]] qua pos nemulta yari, en [[1922]], vinkis la Blanki e koalisinta povi. [[Boris Pasternak]] prizentas lo en [[Mediko Zivago]].

== Unesma yari di Soviet-Uniono ==
La konstituco di Soviet-Uniono aprobesis da la Omna-unionala Centrala Exekuto-Komitato ye la [[6ma di julio]] [[1923]]. La procedo komencis ye la [[30ma di decembro]] [[1922]], kande l'unesma Kongreso di Sovieti aprobis Deklaro di Uniono e Kontrato di Uniono. La fondinta landi esis Rusia, Ukraina, Bielorusia e Sovieta republiko Transkaukazia. Justifikante, la Deklaro mencionis la ne-suficanteso di la izolita esforci di singla Republiki koncerne ekonomiala rikonstrukto, e la komuna lukto kontre kapitalista encirkligo. Komisitaro esis nominata por produktar skisuro di [[konstituco]]. Rezolvesis ke nacionala reprezentado facesus per du-chambra Centrala Exekutiva-Komitato: konsilistaro di la Uniono, e konsilistaro di Nacionesi. Exterlandal aferi, exterlandala komercado e statala sekureso esus exkluziva domeno di centrala autoritati. Formala konfirmo di la nova konstituco sequis en la duesma Kongreso di Sovieti ye la [[13ma di januaro]] [[1924]].

Tale, Soviet-Uniono divenis l'unesma komunista stato en la mondo. En [[1925]], [[Turkmenistan]] ed [[Uzbekistan]], ed en [[1929]], anke [[Tajikistan]] unionis su a la nova lando.

[[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]] mortis en [[1924]], ed onu komencis administrar la stato [[Supra Konsilistaro di Soviet-Uniono|kolegiale]], malgre ke fakte [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]] e [[Yosif Stalin]] disputis la povo. Trocki deziris expandar la revoluciono a tota mondo, kontre ke Stalin pensis krear socialismo en unika stato. Stalin vinkis la povo-disputo, e fine Trocki exilesis. Ganinte povo, Stalin komencis administrar despotale.

Stalin modernigis l'agrala stato. Lu socialigis l'agrokultivo kreante ''sovhozi'' (farmeyi dil stato) e kolhozi (farmeyi kolektivala). Ca ago efektigis famino en la lando, e nulu savas quanta homi mortis pro hungro. Giganta centri industriala fondesis e la lando urbanigesis. Stalin kreis totalitara stato kun sekreta servo ([[NKVD]], GPU, pose [[KGB]]). En Soviet-Uniono, omni suspektis ke altri facesis anti-Soviet agadi. En paranoyal atmosfero, homi arestesis e sendesis a koncentreyi o simple mortigesis. Segun la libro &quot;GULAG-Arkipelago&quot;, skribita da [[Alexandr Isayevich Soljenicin|Alexandr Soljenicin]], multa homi mizeris dum multa yari.

== Soviet-Uniono dum duesma mondomilito ==
Ante [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono demandis arei de landi havanta limiti kun su en la westajo, nome [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]], por protektar su kontre [[nacional-socialista Germania]]. Mikra Baltika stati koaktesis donar bazi e portui a Soviet-Uniono, ma Finlando ne voluntis donar sua sulo a nepropra armeo. En autuno [[1939]], la [[30ma di novembro]], Soviet-Uniono atakis Finlando, e [[Vintro-milito]] komencis. Pro l'atako, Soviet-Uniono exkomunikesis de la [[Ligo di la nacioni]]. La milito duris til [[13ma di marto]] [[1940]], ma Soviet-Uniono ne sucesis konquestar komplete Finlando, qua perdis cirkume 10 % ek sua teritorio.

Quankam Soviet-Uniono e Germania subskribis pakto pri ne-atako, Germania atakis Soviet-Uniono ye la [[22ma di junio]] [[1941]]. Finlando partoprenis en la milito kontre Soviet-Uniono por retroprenar la perdita sulo. Komence Soviet-Uniono retretis, ma Stalin sucesis kolektar suficanta forco por represar l'invado e dum la yaro [[1943]] la fortuno translacis su a la Soviet latero. Soviet-Uniono tre mizeris dum duesma mondomilito perdinte milioni de homi. La vinko en milito igis Soviet-Uniono mondala super-povo.

== Soviet-Uniono pos la duesma mondomilito ==
Pos la [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono expansis sua influo en estal [[Europa]]. [[Anexo di Estonia a Soviet-Uniono|Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] e [[Moldova]] esis konektita a Soviet-Uniono kom Soviet-republiki, e [[Polonia]], [[Chekoslovakia]], [[Hungaria]], [[Rumania]], [[Bulgaria]] e la estala parto di [[Est-Germania|Germania]] divenis gradope socialista stati sub Soviet-komando. La skismo inter Ocidento ed Oriento profundeskis e [[kolda milito]] inter idei komencis. 

En [[1953]] [[Yosif Stalin]] mortis. Komence la troiko (trio) Hrushchev-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 [[Nikita Hrushchev]] elektesis chefo di la komunista partiso, e talamaniere, di la stato. Ja en [[1956]] Hrushchev revelabis la obskura e kruela latero di Stalinismo. La atmosfero en lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Soviet-Uniono konstruktis sua atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] aden [[kosmo]] en [[1957]], l'unesma homo en [[1961]]. Soviet-Uniono provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Soviet-Uniono esos vinkanto.

Tamen regresiva povi en lando esis nekontenta kun Hrushchev. Li pensis, ke la desstalinigo da Hrushchev mustas finar, e nova chefo, [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]] elektesis. Dum la regno di Brejnev la vivo en Soviet-Uniono esis sekura ma pasableta (ecepte [[cirko]]) mem en komuna chambraro ed omna libera pensi konsideresis anti-Soviet.

En la mondo, Soviet-Uniono ganis sempre plusa autoritato e hegemonio vinkante en sua latero multa nova stati en [[Afrika]] ed [[Azia]], nome [[India]]. Dum la [[yari 1970a]] Soviet-Uniono atingis en armala kontesto la nivelo di Usa, tamem la malado ekonomiala gravigis. 

== La lasta yari di Soviet-Uniono ==
La [[yari 1980a]] esis la finala fazo di Soviet-Uniono. Leonid Brejnev mortis en [[1982]], e pos ilu esis chefo di stato kurte [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] e [[Konstantin Chernenko]]. En [[1985]] yuna [[Mihail Gorbachov]] esis elektita. Ilu komprenis, ke homi bezonas libereso, ed ilu deziris altrigar - inter limiti di la socialismo - la lando per nova politiko. En 1986 eventis la [[Katastrofo di Chornobil|katastrofo di Chornobil]]. Per ''[[perestroika|perestroiko]]'' (nova konstrukto) e [[glasnost]]o (klareso, transparenteso) ilu duktis la stato a nova voyo. La rezultajo di la nova politiko ne esis ta quan Gorbachov expektis, pro ke soviet-homi e nacioni prenis la povo en sua propra manui. En [[1987]] [[Boris Nikolayevich Yelcin|Boris Yelcin]] parolis en la Central Komitato di Partiso tre kurajoze kontre partisala elito e korupteso di la lando ganante suporto di populo ed auritato che homi. De la 24ma di decembro 1979 til 1989 [[Afganistan]] okupesis da Soviet-trupi.

En [[1989]] senatani, insistanta novigi, vinkis l'elekto. Eventis [[striko]] di ministi, e l'ekonomiko falis en krizo. Omnaloke en Soviet-Uniono diversa nacioni komencis persekutar l'una l'altra. Hegemonio en Est-Europa ja esabis perdita, e la [[murego di Berlin]] apertesis ye la [[9ma di novembro]].

En [[1990]] en [[Moskva]] {{formatnum:200000}} homi demandis altrigi e novigi en la lando. [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] votis por lua nedependantesko. Ye la [[19ma di agosto]] [[1991]] regresiva grupo kaptis la povo, ma la stato-stroko ne sucesis. Boris Yelcin kurajoze agis kontre povo-kaptanti samatempe kam Gorbachov protektesis en sua domo en Krimea. Pose Boris Yelcin elektesis prezidanto di Rusia. Ye la [[26ma di decembro]] [[1991]] la chefi di [[Rusia]], [[Bielorusia]] ed [[Ukraina]] decidis cesigar Soviet-Uniono e kreis la [[Komunitato di Nedependanta Stati]] konsistanta ek ex-Soviet-stati.

{{PA|Listo di chefi di Soviet-Uniono}}

== Literaturo ==
* [[Animal-Farmeyo]]

{{Historio di Rusia}}
[[Kategorio:Historio di Rusia]]
[[Kategorio:Soviet-Uniono| ]]</text>
      <sha1>brxq5lcgsregjlzy409ljsb689mstuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993404</id>
      <parentid>993372</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:07:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11352" xml:space="preserve">{{Ex-Stato
|Lokala_nomo = Союз Советских Социалистических Республик&lt;br /&gt;Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik
|Nomo=Soviet-Uniono
|Yari_komenco_til_fino = [[1922]] til [[1991]]
|Flago = Flag of the Soviet Union.svg
|Blazono = Coat of arms of the Soviet Union 1.svg
|Imajo_mapo = Union of Soviet Socialist Republics (orthographic projection).svg
|Chefurbo = [[Moskva]]
|Habitanti_chefurbo = Plu kam 8,5 milioni (1990)
|Oficala_lingui = [[Rusa linguo|Rusa]], ed altri
|Guvernerio = [[Socialismo|Socialista]] [[republiko]]
|Nomo_listo_chefo_stato = Listo di chefi di Soviet-Uniono
|Titulo_chefo_stato = Chefo
|Unesma_chefo_di_stato = [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] (1922 til 1924)
|Lasta_chefo_di_stato = [[Mihail Gorbachov]] (1985 til 1991)
|Surfaco_komenco = {{formatnum:22402200}}
|Habitanti1 = {{formatnum:293047571}}
|Yaro1 = 1991
|Nomo_himno = [[L'internaciono]] (1922 til 1944)&lt;br /&gt;Gosudarstvenniy Gimn SSSR (1944 til 1991)
|Pekunio = Soviet-rublo
|Religii = la stato esis oficale [[ateismo|ateisto]]
|Razono_dil_fino = krulo di Soviet-Uniono ([[1990]]-[[1991]])
}}

'''Soviet-Uniono''', ''Uniono di Socialista Soviet-Republiki'' (''Soyuz Soveckih Socialistisheskih Respublik, SSSR'') esis [[lando]] quo existis de [[1922]] til [[1991]]. Olu esis l'unesma [[komunismo|komunista]] stato, en qua nur la komunista partiso esis posibla. 

Soviet-Uniono havis teritorii en [[Europa]] ed en [[Azia]]. Lua chef-urbo esis [[Moskva]]. Dum lua existo lua areo kreskis, ma omnatempe olu esis la maxim granda stato en la [[mondo]]. Quar statala formacuri fondis Soviet-Uniono, ma, dum la fino di lua existo, Soviet-Uniono konsistis ek 15 Soviet-republiki. Ante krulir, la lando havis 22,4 milioni km² e lua habitantaro esis plu kam 300 milioni.

Soviet-Uniono ed anke [[Ukraina]] e [[Bielorusia]] esis membro dil [[Unionita Nacioni]]. Pluse Soviet-Uniono esis permananta membro dil [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]]. La nuna federativa republiko di [[Rusia]] esas epigono di Soviet-Uniono.

== Ante Soviet-Uniono ==
En [[Rusa imperio|Rusia]] [[Listo di monarki di Rusia|cari]] administris lando despotale. Dum la regno di [[Nikolai la 2ma di Rusia|Nikolai la 2ma]] la habitantaro ofte revoltis demandante plusa demokratio e libereso, quankam la caro ne voluntis realigar chanji en la socio. En [[1906]] la habitantaro revoltis ed igis caro fondar [[senato]], dumo, ma gradope la dumo perdis sua povo retroe a la caro. Sociala ne-egaleso efektigis, ke extremista-sinistra idei ganis vasta suporto che proletario.

En [[1914]] komencis l'[[unesma mondomilito]], en qua Rusia anke partoprenis. La populo fatigeskis pro la milito ed esis nekontenta a la caro. Revolucionala idei ardoris che soldati ed agrokultivisti. En [[1917]] en februaro la revoluciono explozis e la caro decidis renuncar. La ''Duma'' (parlamento) e provizora rejimo da [[Alexandr Fyodorovich Kerenski|Alexandr Kerenski]] kaptis povo, ma olu prolongis la milito. La stando en la lando duris tensa ed dum oktobro (segun anciena kalendario, nun novembro) mikra grupi di komunisti kaptis povo. Pose l'evento nomesis [[Granda Oktobral Revoluciono]].

Revolucionero [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]] e [[bolsheviko|bolsheviki]] (komunisti) komencis administrar ma li afrontis vasta rezisto. En Rusia komencis sangoza interna milito inter le Reda (socialisti) e le Blanka (caristi). Parti ek anciena imperio di Rusia ([[Polonia]], [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] ed [[Ukraina]]) demandis nedependo. La populi di lora naskinta stati partoprenis en la milito per multa manieri: samatempe li militis por sua propra nedependantesko e ordinare kontre sinistrani. En Rusia, bolsheviki, nome [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]], fondis [[Red-Armeo]] qua pos nemulta yari, en [[1922]], vinkis la Blanki e koalisinta povi. [[Boris Pasternak]] prizentas lo en [[Mediko Zivago]].

== Unesma yari di Soviet-Uniono ==
La konstituco di Soviet-Uniono aprobesis da la Omna-unionala Centrala Exekuto-Komitato ye la [[6ma di julio]] [[1923]]. La procedo komencis ye la [[30ma di decembro]] [[1922]], kande l'unesma Kongreso di Sovieti aprobis Deklaro di Uniono e Kontrato di Uniono. La fondinta landi esis Rusia, Ukraina, Bielorusia e Sovieta republiko Transkaukazia. Justifikante, la Deklaro mencionis la ne-suficanteso di la izolita esforci di singla Republiki koncerne ekonomiala rikonstrukto, e la komuna lukto kontre kapitalista encirkligo. Komisitaro esis nominata por produktar skisuro di [[konstituco]]. Rezolvesis ke nacionala reprezentado facesus per du-chambra Centrala Exekutiva-Komitato: konsilistaro di la Uniono, e konsilistaro di Nacionesi. Exterlandal aferi, exterlandala komercado e statala sekureso esus exkluziva domeno di centrala autoritati. Formala konfirmo di la nova konstituco sequis en la duesma Kongreso di Sovieti ye la [[13ma di januaro]] [[1924]].

Tale, Soviet-Uniono divenis l'unesma komunista stato en la mondo. En [[1925]], [[Turkmenistan]] ed [[Uzbekistan]], ed en [[1929]], anke [[Tajikistan]] unionis su a la nova lando.

[[Vladimir Ilyich Lenin|Lenin]] mortis en [[1924]], ed onu komencis administrar la stato [[Supra Konsilistaro di Soviet-Uniono|kolegiale]], malgre ke fakte [[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]] e [[Yosif Stalin]] disputis la povo. Trocki deziris expandar la revoluciono a tota mondo, kontre ke Stalin pensis krear socialismo en unika stato. Stalin vinkis la povo-disputo, e fine Trocki exilesis. Ganinte povo, Stalin komencis administrar despotale.

Stalin modernigis l'agrala stato. Lu socialigis l'agrokultivo kreante ''sovhozi'' (farmeyi dil stato) e kolhozi (farmeyi kolektivala). Ca ago efektigis famino en la lando, e nulu savas quanta homi mortis pro hungro. Giganta centri industriala fondesis e la lando urbanigesis. Stalin kreis totalitara stato kun sekreta servo ([[NKVD]], GPU, pose [[KGB]]). En Soviet-Uniono, omni suspektis ke altri facesis anti-Soviet agadi. En paranoyal atmosfero, homi arestesis e sendesis a koncentreyi o simple mortigesis. Segun la libro &quot;GULAG-Arkipelago&quot;, skribita da [[Alexandr Isayevich Soljenicin|Alexandr Soljenicin]], multa homi mizeris dum multa yari.

== Soviet-Uniono dum duesma mondomilito ==
Ante [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono demandis arei de landi havanta limiti kun su en la westajo, nome [[Finlando]], [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]], por protektar su kontre [[nacional-socialista Germania]]. Mikra Baltika stati koaktesis donar bazi e portui a Soviet-Uniono, ma Finlando ne voluntis donar sua sulo a nepropra armeo. En autuno [[1939]], la [[30ma di novembro]], Soviet-Uniono atakis Finlando, e [[Vintro-milito]] komencis. Pro l'atako, Soviet-Uniono exkomunikesis de la [[Ligo di la nacioni]]. La milito duris til [[13ma di marto]] [[1940]], ma Soviet-Uniono ne sucesis konquestar komplete Finlando, qua perdis cirkume 10 % ek sua teritorio.

Quankam Soviet-Uniono e Germania subskribis pakto pri ne-atako, Germania atakis Soviet-Uniono ye la [[22ma di junio]] [[1941]]. Finlando partoprenis en la milito kontre Soviet-Uniono por retroprenar la perdita sulo. Komence Soviet-Uniono retretis, ma Stalin sucesis kolektar suficanta forco por represar l'invado e dum la yaro [[1943]] la fortuno translacis su a la Soviet latero. Soviet-Uniono tre mizeris dum duesma mondomilito perdinte milioni de homi. La vinko en milito igis Soviet-Uniono mondala super-povo.

== Soviet-Uniono pos la duesma mondomilito ==
Pos la [[duesma mondomilito|mondomilito]] Soviet-Uniono expansis sua influo en estal [[Europa]]. [[Anexo di Estonia a Soviet-Uniono|Estonia]], [[Latvia]], [[Lituania]] e [[Moldova]] esis konektita a Soviet-Uniono kom Soviet-republiki, e [[Polonia]], [[Chekoslovakia]], [[Hungaria]], [[Rumania]], [[Bulgaria]] e la estala parto di [[Est-Germania|Germania]] divenis gradope socialista stati sub Soviet-komando. La skismo inter Ocidento ed Oriento profundeskis e [[kolda milito]] inter idei komencis. 

En [[1953]] [[Yosif Stalin]] mortis. Komence la troiko (trio) Hrushchyov-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] elektesis chefo di la komunista partiso, e talamaniere, di la stato. Ja en [[1956]] Hrushchyov revelabis la obskura e kruela latero di Stalinismo. La atmosfero en lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Soviet-Uniono konstruktis sua atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] aden [[kosmo]] en [[1957]], l'unesma homo en [[1961]]. Soviet-Uniono provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Soviet-Uniono esos vinkanto.

Tamen regresiva povi en lando esis nekontenta kun Hrushchyov. Li pensis, ke la desstalinigo da Hrushchyov mustas finar, e nova chefo, [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]] elektesis. Dum la regno di Brejnev la vivo en Soviet-Uniono esis sekura ma pasableta (ecepte [[cirko]]) mem en komuna chambraro ed omna libera pensi konsideresis anti-Soviet.

En la mondo, Soviet-Uniono ganis sempre plusa autoritato e hegemonio vinkante en sua latero multa nova stati en [[Afrika]] ed [[Azia]], nome [[India]]. Dum la [[yari 1970a]] Soviet-Uniono atingis en armala kontesto la nivelo di Usa, tamem la malado ekonomiala gravigis. 

== La lasta yari di Soviet-Uniono ==
La [[yari 1980a]] esis la finala fazo di Soviet-Uniono. Leonid Brejnev mortis en [[1982]], e pos ilu esis chefo di stato kurte [[Yuri Vladimirovich Andropov|Yuri Andropov]] e [[Konstantin Chernenko]]. En [[1985]] yuna [[Mihail Gorbachov]] esis elektita. Ilu komprenis, ke homi bezonas libereso, ed ilu deziris altrigar - inter limiti di la socialismo - la lando per nova politiko. En 1986 eventis la [[Katastrofo di Chornobil|katastrofo di Chornobil]]. Per ''[[perestroika|perestroiko]]'' (nova konstrukto) e [[glasnost]]o (klareso, transparenteso) ilu duktis la stato a nova voyo. La rezultajo di la nova politiko ne esis ta quan Gorbachov expektis, pro ke soviet-homi e nacioni prenis la povo en sua propra manui. En [[1987]] [[Boris Nikolayevich Yelcin|Boris Yelcin]] parolis en la Central Komitato di Partiso tre kurajoze kontre partisala elito e korupteso di la lando ganante suporto di populo ed auritato che homi. De la 24ma di decembro 1979 til 1989 [[Afganistan]] okupesis da Soviet-trupi.

En [[1989]] senatani, insistanta novigi, vinkis l'elekto. Eventis [[striko]] di ministi, e l'ekonomiko falis en krizo. Omnaloke en Soviet-Uniono diversa nacioni komencis persekutar l'una l'altra. Hegemonio en Est-Europa ja esabis perdita, e la [[murego di Berlin]] apertesis ye la [[9ma di novembro]].

En [[1990]] en [[Moskva]] {{formatnum:200000}} homi demandis altrigi e novigi en la lando. [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] votis por lua nedependantesko. Ye la [[19ma di agosto]] [[1991]] regresiva grupo kaptis la povo, ma la stato-stroko ne sucesis. Boris Yelcin kurajoze agis kontre povo-kaptanti samatempe kam Gorbachov protektesis en sua domo en Krimea. Pose Boris Yelcin elektesis prezidanto di Rusia. Ye la [[26ma di decembro]] [[1991]] la chefi di [[Rusia]], [[Bielorusia]] ed [[Ukraina]] decidis cesigar Soviet-Uniono e kreis la [[Komunitato di Nedependanta Stati]] konsistanta ek ex-Soviet-stati.

{{PA|Listo di chefi di Soviet-Uniono}}

== Literaturo ==
* [[Animal-Farmeyo]]

{{Historio di Rusia}}
[[Kategorio:Historio di Rusia]]
[[Kategorio:Soviet-Uniono| ]]</text>
      <sha1>aft2ofzk92o422v0wf7lavcyfhonff4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Luck</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57508</id>
    <revision>
      <id>993420</id>
      <parentid>991426</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:26:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="951" xml:space="preserve">{{Urbi
| Nomo= Luck
| Flago= Prapor Lutsk.svg
| Blazono= Herb Lutsk.svg
| Imajo = Luts'k DIKZ Stariy Luts'k 03 (YDS 6301).jpg
| TextodilImajo = 
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Ukraine adm location map improved.svg
| DetalozaMapoX = .21
| DetalozaMapoY = .17
| DetalozaMapoEtiketo= Luck
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = [[provinci di Arjentinia|Provinco]]
| Regiono2 = [[provinco Volin]]
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Ihor Polishchuk
| Latitudo= 50°44'52&quot;N
| Longitudo= 25°19'28&quot;E
| Altitudo= 
| Surfaco= 42
| Habitanti = {{formatnum:215986}}
| Yaro= 2022
| Denseso di habitantaro = 5173
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+3 dum la somero)
| Reto= {{URL|http://www.lutskrada.gov.ua/|}}
}}
'''Luck''' esas la chef-urbo di la [[provinco Volin]] en [[Ukraina]]. Segun statistiki de 2022, ol havis {{formatnum:215986}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 42 km².

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>s0esl5i5idn5t82los4wgq4bk52s7e7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993421</id>
      <parentid>993420</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T10:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Lutsk]] a [[Luck]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="951" xml:space="preserve">{{Urbi
| Nomo= Luck
| Flago= Prapor Lutsk.svg
| Blazono= Herb Lutsk.svg
| Imajo = Luts'k DIKZ Stariy Luts'k 03 (YDS 6301).jpg
| TextodilImajo = 
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Ukraine adm location map improved.svg
| DetalozaMapoX = .21
| DetalozaMapoY = .17
| DetalozaMapoEtiketo= Luck
| Shablono_lando= {{UKR}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = [[provinci di Arjentinia|Provinco]]
| Regiono2 = [[provinco Volin]]
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= Ihor Polishchuk
| Latitudo= 50°44'52&quot;N
| Longitudo= 25°19'28&quot;E
| Altitudo= 
| Surfaco= 42
| Habitanti = {{formatnum:215986}}
| Yaro= 2022
| Denseso di habitantaro = 5173
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +2&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+3 dum la somero)
| Reto= {{URL|http://www.lutskrada.gov.ua/|}}
}}
'''Luck''' esas la chef-urbo di la [[provinco Volin]] en [[Ukraina]]. Segun statistiki de 2022, ol havis {{formatnum:215986}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 42 km².

[[Kategorio:Urbi en Ukraina]]</text>
      <sha1>s0esl5i5idn5t82los4wgq4bk52s7e7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kokhir Rasulzoda</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57789</id>
    <revision>
      <id>993299</id>
      <timestamp>2022-07-26T12:54:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '{{Politikisto | Nomo= Kokhir Rasulzoda | Imajo= [[Arkivo:Kokhir_Rasulzoda_(2018-04-19).jpg|180px]] | Politikala_titulo= Chefa ministro | Shablono_lando= {{TJK}} | Guvernisteso  = de la [[23ma di novembro]] [[2013]] til nun | Precedanto1= [[Oqil Oqilov]] | Sucedanto1 =  | Politikala_titulo2 =  | Guvernisteso2=  | Precedanto2=  | Sucedanto2=  | Naskodio= la [[8ma di marto]] [[1959]] | Nask-urbo   = Ghafurov, [[Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan|RSS Tajikistan]], [...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1013" xml:space="preserve">{{Politikisto
| Nomo= Kokhir Rasulzoda
| Imajo= [[Arkivo:Kokhir_Rasulzoda_(2018-04-19).jpg|180px]]
| Politikala_titulo= Chefa ministro
| Shablono_lando= {{TJK}}
| Guvernisteso  = de la [[23ma di novembro]] [[2013]] til nun
| Precedanto1= [[Oqil Oqilov]]
| Sucedanto1 = 
| Politikala_titulo2 = 
| Guvernisteso2= 
| Precedanto2= 
| Sucedanto2= 
| Naskodio= la [[8ma di marto]] [[1959]]
| Nask-urbo   = Ghafurov, [[Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan|RSS Tajikistan]], [[Soviet-Uniono]]
| Profesiono= injenioro e politikisto
| Spozo= 
| Partiso= ''Hizbi xalqii demokratii Tojikiston''
}}
'''Kokhir Rasulzoda''', injenioro e politikisto n. ye la la [[8ma di marto]] [[1959]], esas chefa ministro di [[Tajikistan]] de [[2013]] til nun.

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto= [[Oqil Oqilov]]
|Nomo di listo= Listo pri chefa ministri di Tajikistan
|Titulo di listo= Chefa ministro di Tajikistan
|Komenco= [[2013]]
|Fino= nun
|Sucedanto= en la povo}}

{{DEFAULTSORT:Rasulzoda}}
[[Kategorio:Chefa ministri di Tajikistan]]</text>
      <sha1>lo38ygqba260f7vxdm5b4qzv6lpwbe0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oqil Oqilov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57790</id>
    <revision>
      <id>993300</id>
      <timestamp>2022-07-26T13:01:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '{{Politikisto | Nomo= Oqil Oqilov | Imajo= [[Arkivo:Oqil_Oqilov.jpeg|180px]] | Politikala_titulo= chefa ministro | Shablono_lando= {{TJK}} | Guvernisteso= de la [[20ma di decembro]] [[1999]] til la [[23ma di novembro]] [[2013]] | Precedanto1= [[Yahyo Azimov]] | Sucedanto1= [[Kokhir Rasulzoda]] | Politikala_titulo2 =  | Guvernisteso2=  | Precedanto2=  | Sucedanto2=  | Naskodio = [[2ma di februaro]] [[1944]] | Nask-urbo  = Khujand, Republiko Socialista Sovietiana Tajiki...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1066" xml:space="preserve">{{Politikisto
| Nomo= Oqil Oqilov
| Imajo= [[Arkivo:Oqil_Oqilov.jpeg|180px]]
| Politikala_titulo= chefa ministro
| Shablono_lando= {{TJK}}
| Guvernisteso= de la [[20ma di decembro]] [[1999]] til la [[23ma di novembro]] [[2013]]
| Precedanto1= [[Yahyo Azimov]]
| Sucedanto1= [[Kokhir Rasulzoda]]
| Politikala_titulo2 = 
| Guvernisteso2= 
| Precedanto2= 
| Sucedanto2= 
| Naskodio = [[2ma di februaro]] [[1944]]
| Nask-urbo  = Khujand, [[Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan|RSS Tajikistan]], [[Soviet-Uniono]]
| Mort-dio  = 
| Mort-urbo= 
| Spozo= 
| Profesiono= politikisto
| Partiso = ''Hizbi xalqii demokratii Tojikiston''
}}
'''Oqil Oqilov''', politikisto n. ye la [[2ma di februaro]] [[1944]], esis [[chefa ministro di Tajikistan]] de 1999 til 2013.

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto = [[Yahyo Azimov]]
| Nomo di listo = Listo pri chefa ministri di Tajikistan
| Titulo di listo = Chefa ministro di Tajikistan
| Komenco = [[1999]]
| Fino = [[2013]]
| Sucedanto = [[Kokhir Rasulzoda]]}}

{{DEFAULTSORT:Oqilov, Oqil}}
[[Kategorio:Chefa ministri di Tajikistan]]</text>
      <sha1>pfgkqim13tw30z4ncruvix3o9f66feq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993301</id>
      <parentid>993300</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T13:02:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1070" xml:space="preserve">{{Politikisto
| Nomo= Oqil Oqilov
| Imajo= [[Arkivo:Oqil_Oqilov.jpeg|180px]]
| Politikala_titulo= chefa ministro
| Shablono_lando= {{TJK}}
| Guvernisteso= de la [[20ma di decembro]] [[1999]] til la [[23ma di novembro]] [[2013]]
| Precedanto1= [[Yahyo Azimov]]
| Sucedanto1= [[Kokhir Rasulzoda]]
| Politikala_titulo2 = 
| Guvernisteso2= 
| Precedanto2= 
| Sucedanto2= 
| Naskodio = [[2ma di februaro]] [[1944]]
| Nask-urbo  = Khujand, [[Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan|RSS Tajikistan]], [[Soviet-Uniono]]
| Mort-dio  = 
| Mort-urbo= 
| Spozo= 
| Profesiono= politikisto
| Partiso = ''Hizbi xalqii demokratii Tojikiston''
}}
'''Oqil Oqilov''', politikisto n. ye la [[2ma di februaro]] [[1944]], esis [[chefa ministro]] di [[Tajikistan]] de 1999 til 2013.

{{Tabelo di sucedo
| Precedanto = [[Yahyo Azimov]]
| Nomo di listo = Listo pri chefa ministri di Tajikistan
| Titulo di listo = Chefa ministro di Tajikistan
| Komenco = [[1999]]
| Fino = [[2013]]
| Sucedanto = [[Kokhir Rasulzoda]]}}

{{DEFAULTSORT:Oqilov, Oqil}}
[[Kategorio:Chefa ministri di Tajikistan]]</text>
      <sha1>f816w8rgczoz50yyq980vlfex9endew</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri prezidanti di la Republiko Irlando</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57791</id>
    <redirect title="Listo pri prezidanti di Republiko Irlando" />
    <revision>
      <id>993304</id>
      <timestamp>2022-07-26T16:11:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Joao Xavier movis la pagino [[Listo pri prezidanti di la Republiko Irlando]] a [[Listo pri prezidanti di Republiko Irlando]]: pagino rinomizita</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Listo pri prezidanti di Republiko Irlando]]</text>
      <sha1>p5w4pfh68hl0xyw7bgahy72fsr1evvq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kategorio:Nukleala fiziko</title>
    <ns>14</ns>
    <id>57792</id>
    <revision>
      <id>993311</id>
      <timestamp>2022-07-26T20:05:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun 'Nukleala fiziko esas ta parto di fiziko qua koncernas la studio di la kerno dil atomo.  [[kategorio:nukleala fiziko]]'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="117" xml:space="preserve">Nukleala fiziko esas ta parto di fiziko qua koncernas la studio di la kerno dil atomo.

[[kategorio:nukleala fiziko]]</text>
      <sha1>6ualix7ydm92wvy1rd79rvn5nhnxkd2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993312</id>
      <parentid>993311</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T20:07:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="108" xml:space="preserve">Nukleala fiziko esas ta parto di fiziko qua koncernas la studio di la kerno dil atomo.

[[kategorio:fiziko]]</text>
      <sha1>p9o01s44y46kf4s8qh2r8udfjh7h0b9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Krev-maizo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57793</id>
    <revision>
      <id>993314</id>
      <timestamp>2022-07-26T21:28:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun ''''Krev-maizo''' esas rostita grani di maizo qua por specale ca skopo esas kultivata, maxim ofte ''Zea mays ssp. mays''.  Krev-maizo ofte esas servata kun fuzita butro e sukro o salo. Krev-maizo por esar preparata heme, en kasrolo kun lido, o mem en vakua lada kontenilo (buxo, bidono). Pro ke la procedo lasas harda brulita restaji, multa homi uzas anciena kasrolo. Anke existas mashini por preparar krev-maizo, ed existas forjetebla pakaji qui povas esar pozit en mikro-on...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="688" xml:space="preserve">'''Krev-maizo''' esas rostita grani di maizo qua por specale ca skopo esas kultivata, maxim ofte ''Zea mays ssp. mays''.

Krev-maizo ofte esas servata kun fuzita butro e sukro o salo. Krev-maizo por esar preparata heme, en kasrolo kun lido, o mem en vakua lada kontenilo (buxo, bidono). Pro ke la procedo lasas harda brulita restaji, multa homi uzas anciena kasrolo. Anke existas mashini por preparar krev-maizo, ed existas forjetebla pakaji qui povas esar pozit en mikro-ondoforno.

Manjar krev-maizo precipue asociesas a spektar filmo, precipue en cinemi, ma anke heme. Ca asocio kopiesis del Usa. Krev-maizo ofte esas obtenebla en cinemi, konseque pendas penetrant odoro de krev-maizo.</text>
      <sha1>ovmgz7ui94wwna84qypemdqvtxphg5j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993315</id>
      <parentid>993314</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T21:32:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="796" xml:space="preserve">'''Krev-maizo''' esas rostita grani di [[maizo]] qua por specale ca skopo esas kultivata, maxim ofte ''Zea mays ssp. mays''.

Krev-maizo ofte esas servata kun fuzita [[butro]] e [[sukro]] o [[salo]]. Krev-maizo povas esar preparata heme, en [[kasrolo]] kun lido, o mem en vakua [[lado|lada]] kontenilo (buxo, bidono). Pro ke la procedo lasas harda brulita restaji, multa homi uzas anciena kasrolo. Anke existas mashini por preparar krev-maizo, ed existas forjetebla pakaji qui povas esar pozit en [[mikro-ondoforno]].

Manjar krev-maizo precipue asociesas a spektar [[filmo]], precipue en [[cinemo|cinemi]], ma anke heme. Ca asocio kopiesis del [[Usa]]. Krev-maizo ofte esas obtenebla en cinemi, konseque pendas penetrant odoro de krev-maizo.

[[kategorio:koqu-arto]]
[[kategorio:cinematografio]]</text>
      <sha1>qbnielonu65fl2u4lby6qokt0iqywrx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993329</id>
      <parentid>993315</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T00:32:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+imajo</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="877" xml:space="preserve">[[Arkivo:Popcornmaker.jpg|thumb|280px|Krev-maizilo uzata dome, kun krev-maizi.]]
'''Krev-maizo''' esas rostita grani di [[maizo]] qua por specale ca skopo esas kultivata, maxim ofte ''Zea mays ssp. mays''.

Krev-maizo ofte esas servata kun fuzita [[butro]] e [[sukro]] o [[salo]]. Krev-maizo povas esar preparata heme, en [[kasrolo]] kun lido, o mem en vakua [[lado|lada]] kontenilo (buxo, bidono). Pro ke la procedo lasas harda brulita restaji, multa homi uzas anciena kasrolo. Anke existas mashini por preparar krev-maizo, ed existas forjetebla pakaji qui povas esar pozit en [[mikro-ondoforno]].

Manjar krev-maizo precipue asociesas a spektar [[filmo]], precipue en [[cinemo|cinemi]], ma anke heme. Ca asocio kopiesis del [[Usa]]. Krev-maizo ofte esas obtenebla en cinemi, konseque pendas penetrant odoro de krev-maizo.

[[Kategorio:Koqu-arto]]
[[kategorio:cinematografio]]</text>
      <sha1>5skq869a3m1pfi0rrtrfd8r57cjdmi5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hamburgero</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57794</id>
    <revision>
      <id>993316</id>
      <timestamp>2022-07-26T22:13:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun ''''Hamburgero''' esas disko de bakit o grilita hachita karno (maxim ofte bovajo). Ofte la nomo 'hamburgero' anke uzesas por irga semlo kun ca disko. Multa-kaze adjuntesas latugo, tomato, onyono, lardo, ovo, piklo-kukombr(et)i e fromajo, same kam sauci quale mustardo, mayonezo, kechupo o chili-sauco. Ca disho havas multa diferant e regionala variaji.'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="351" xml:space="preserve">'''Hamburgero''' esas disko de bakit o grilita hachita karno (maxim ofte bovajo). Ofte la nomo 'hamburgero' anke uzesas por irga semlo kun ca disko. Multa-kaze adjuntesas latugo, tomato, onyono, lardo, ovo, piklo-kukombr(et)i e fromajo, same kam sauci quale mustardo, mayonezo, kechupo o chili-sauco. Ca disho havas multa diferant e regionala variaji.</text>
      <sha1>33x1ta6lqwv01uebiquqjphp7zk58b8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993319</id>
      <parentid>993316</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:22:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="434" xml:space="preserve">'''Hamburgero''' esas disko de bakit o grilita hachita [[karno]] (maxim ofte bovajo). Ofte la nomo 'hamburgero' anke uzesas por irga [[semlo]] kun ca disko. Multa-kaze adjuntesas [[latugo]], [[tomato]], [[onyono]], [[lardo]], [[ovo]], piklo-kukombr(et)i e [[fromajo]], same kam [[sauco|sauci]] quale [[mustardo]], [[mayonezo]], [[kechupo]] o [[chili-sauco]]. Ca disho havas multa diferant e regionala variaji.

[[kategorio:koqu-arto]]</text>
      <sha1>n64vy1zn8exz3wdg9ah4shfubtknypb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993320</id>
      <parentid>993319</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:23:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="447" xml:space="preserve">'''Hamburgero''' esas disko de bakit o grilita hachita [[karno]] (maxim ofte bovajo). Ofte la nomo 'hamburgero' anke uzesas por irga [[semlo]] kun ca disko. Multa-kaze adjuntesas [[latugo]], [[tomato]], [[onyono]], [[lardo]], [[ovo (nutrivo|ovo]], piklo-kukombr(et)i e [[fromajo]], same kam [[sauco|sauci]] quale [[mustardo]], [[mayonezo]], [[kechupo]] o [[chili-sauco]]. Ca disho havas multa diferant e regionala variaji.

[[kategorio:koqu-arto]]</text>
      <sha1>iqef7i75m0tkz8i0w5pybjm9wlhfsyj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993321</id>
      <parentid>993320</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:24:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Idisto</username>
        <id>28999</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="448" xml:space="preserve">'''Hamburgero''' esas disko de bakit o grilita hachita [[karno]] (maxim ofte bovajo). Ofte la nomo 'hamburgero' anke uzesas por irga [[semlo]] kun ca disko. Multa-kaze adjuntesas [[latugo]], [[tomato]], [[onyono]], [[lardo]], [[ovo (nutrivo)|ovo]], piklo-kukombr(et)i e [[fromajo]], same kam [[sauco|sauci]] quale [[mustardo]], [[mayonezo]], [[kechupo]] o [[chili-sauco]]. Ca disho havas multa diferant e regionala variaji.

[[kategorio:koqu-arto]]</text>
      <sha1>qhjuqe2x4kdxdt1ie5nlprs4dibrz6x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Türkmenabat</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57795</id>
    <revision>
      <id>993322</id>
      <timestamp>2022-07-26T22:34:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '{{Urbi | Nomo= Türkmenabat | Flago=  | Blazono= Turkmenabad.png | Imajo = Центр Туркменабада.jpg | TextodilImajo = Strado en Türkmenabat. | Mapo =  | DetalozaMapo = Turkmenistan_adm_location_map.svg | DetalozaMapoX = .63 | DetalozaMapoY = .33 | DetalozaMapoEtiketo= &lt;br&gt;Türkmenabat | Shablono_lando= {{TKM}} | Regiono= | Tipodisubdividuro =  | Regiono2 =  | Fondita ye =  | Fondita da =  | Urbestro=  | Latitudo= 39°05'N | Longitudo= 63°34'E | Altitudo...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="802" xml:space="preserve">{{Urbi
| Nomo= Türkmenabat
| Flago= 
| Blazono= Turkmenabad.png
| Imajo = Центр Туркменабада.jpg
| TextodilImajo = Strado en Türkmenabat.
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Turkmenistan_adm_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .63
| DetalozaMapoY = .33
| DetalozaMapoEtiketo= &lt;br&gt;Türkmenabat
| Shablono_lando= {{TKM}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= 
| Latitudo= 39°05'N
| Longitudo= 63°34'E
| Altitudo= 
| Surfaco= 
| Habitanti = {{formatnum:408906}}
| Yaro= 2012
| Denseso di habitantaro = 
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +5
| Reto= 
}}
'''Türkmenabat''', olim '''Chardzhou''' ed '''Āmul''', esas urbo en [[Turkmenistan]]. Segun statistiki de 2012, ol havis {{formatnum:408906}} habitanti.

[[Kategorio:Turkmenistan]]</text>
      <sha1>cckfcb1fqjja99q4xexi03e57djicl6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993323</id>
      <parentid>993322</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T22:37:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="878" xml:space="preserve">{{Urbi
| Nomo= Türkmenabat
| Flago= 
| Blazono= Turkmenabad.png
| Imajo = Центр Туркменабада.jpg
| TextodilImajo = Strado en Türkmenabat.
| Mapo = 
| DetalozaMapo = Turkmenistan_adm_location_map.svg
| DetalozaMapoX = .63
| DetalozaMapoY = .33
| DetalozaMapoEtiketo= &lt;br&gt;Türkmenabat
| Shablono_lando= {{TKM}}
| Regiono=
| Tipodisubdividuro = 
| Regiono2 = 
| Fondita ye = 
| Fondita da = 
| Urbestro= 
| Latitudo= 39°05'N
| Longitudo= 63°34'E
| Altitudo= 
| Surfaco= 
| Habitanti = {{formatnum:408906}}
| Yaro= 2012
| Denseso di habitantaro = 
| Chefurbo =
| Disto = 
| Horala_zono = +5
| Reto= 
}}
'''Türkmenabat''', olim '''Chardzhou''' ed '''Āmul''', esas urbo en [[Turkmenistan]]. Segun statistiki de 2012, ol havis {{formatnum:408906}} habitanti. Ol jacas apud rivero [[Amu Darya]], proxim la frontiero kun [[Uzbekistan]].

[[Kategorio:Turkmenistan]]</text>
      <sha1>9h7r6xed4dt7wo1j2truogkazvttkzk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Amu Darya</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57796</id>
    <revision>
      <id>993326</id>
      <timestamp>2022-07-26T23:04:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '[[Arkivo:Amudaryamap.jpg|thumb|320px|Baseno di Amu Darya]] [[Arkivo:AMUDARIA2015-2.jpg|thumb|320px|left|Amu Darya proxim urbo Urgench, [[Uzbekistan]].]] '''Amu Darya''', historiala konocita da lua [[Latina linguo|Latina]] nomo '''Oxus''', esas [[rivero]] en central [[Azia]] ed [[Afganistan]]. Ol naskas che [[monti Pamir]], norde de [[Hindu Kush]], ube riveri Vakhsh e Panj kunfluas, en la naturala rezerveyo ''Tigrovaya Balka'', an la frontiero inter [[Afganistan]] e Ta...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="587" xml:space="preserve">[[Arkivo:Amudaryamap.jpg|thumb|320px|Baseno di Amu Darya]]
[[Arkivo:AMUDARIA2015-2.jpg|thumb|320px|left|Amu Darya proxim urbo Urgench, [[Uzbekistan]].]]
'''Amu Darya''', historiala konocita da lua [[Latina linguo|Latina]] nomo '''Oxus''', esas [[rivero]] en central [[Azia]] ed [[Afganistan]]. Ol naskas che [[monti Pamir]], norde de [[Hindu Kush]], ube riveri Vakhsh e Panj kunfluas, en la naturala rezerveyo ''Tigrovaya Balka'', an la frontiero inter [[Afganistan]] e [[Tajikistan]]. Ol fluas nord-nordweste til la sudala restaji di [[Maro Aral]].

[[Kategorio:Aziana fluvii e riveri]]</text>
      <sha1>rnj6mvl4oqn7dbrtwwrdp5wcvyy9awi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993327</id>
      <parentid>993326</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T23:09:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="820" xml:space="preserve">{{fluvio
| nomo = Amu Darya
| lokala_nomi = 
| imajo = AMUDARIA2015-2.jpg
| imajo-informo = Amu Darya proxim urbo Urgench, [[Uzbekistan]].
| lando =
| landi = {{AFG}}, {{TJK}}, {{TKM}}, {{UZB}}
| urbo = 
| urbi = 
| longeso = {{formatnum:2620}}
| baseno = {{formatnum:534739}}
| mapo = :Amudaryamap.jpg
| mapo-informo = Baseno di Amu Darya
}}
'''Amu Darya''', historiale konocita per lua [[Greka linguo|Greka]] e [[Latina linguo|Latina]] nomo '''Oxus''', esas [[rivero]] longa de 2620 km en central [[Azia]] ed [[Afganistan]]. Ol naskas che [[monti Pamir]], norde de [[Hindu Kush]], ube riveri Vakhsh e Panj kunfluas, en la naturala rezerveyo ''Tigrovaya Balka'', an la frontiero inter [[Afganistan]] e [[Tajikistan]]. Ol fluas nord-nordweste til la sudala restaji di [[Maro Aral]].

[[Kategorio:Aziana fluvii e riveri]]</text>
      <sha1>rmmcsvmz9pfmwcybbfbgkvp1kvij4ee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>993328</id>
      <parentid>993327</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T23:09:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="819" xml:space="preserve">{{fluvio
| nomo = Amu Darya
| lokala_nomi = 
| imajo = AMUDARIA2015-2.jpg
| imajo-informo = Amu Darya proxim urbo Urgench, [[Uzbekistan]].
| lando =
| landi = {{AFG}}, {{TJK}}, {{TKM}}, {{UZB}}
| urbo = 
| urbi = 
| longeso = {{formatnum:2620}}
| baseno = {{formatnum:534739}}
| mapo = Amudaryamap.jpg
| mapo-informo = Baseno di Amu Darya
}}
'''Amu Darya''', historiale konocita per lua [[Greka linguo|Greka]] e [[Latina linguo|Latina]] nomo '''Oxus''', esas [[rivero]] longa de 2620 km en central [[Azia]] ed [[Afganistan]]. Ol naskas che [[monti Pamir]], norde de [[Hindu Kush]], ube riveri Vakhsh e Panj kunfluas, en la naturala rezerveyo ''Tigrovaya Balka'', an la frontiero inter [[Afganistan]] e [[Tajikistan]]. Ol fluas nord-nordweste til la sudala restaji di [[Maro Aral]].

[[Kategorio:Aziana fluvii e riveri]]</text>
      <sha1>ljuz1ko3e2wz8dbcrfm1z0isvdaqk64</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Yuri Andropov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57797</id>
    <redirect title="Yuri Vladimirovich Andropov" />
    <revision>
      <id>993332</id>
      <timestamp>2022-07-27T06:19:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Yuri Andropov]] a [[Yuri Vladimirovich Andropov]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Yuri Vladimirovich Andropov]]</text>
      <sha1>6iwlz6mi5yb6daw44l7sojpin34ova4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nikolai Podgorny</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57798</id>
    <redirect title="Nikolai Viktorovich Podgorni" />
    <revision>
      <id>993346</id>
      <timestamp>2022-07-27T06:47:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Nikolai Podgorny]] a [[Nikolai Viktorovich Podgorni]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Nikolai Viktorovich Podgorni]]</text>
      <sha1>69jjdu78u7i8w63h35ve5y98ovdpdfz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Anastas Mikoyan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57799</id>
    <redirect title="Anastas Ivanovich Mikoyan" />
    <revision>
      <id>993354</id>
      <timestamp>2022-07-27T07:16:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Anastas Mikoyan]] a [[Anastas Ivanovich Mikoyan]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Anastas Ivanovich Mikoyan]]</text>
      <sha1>2xgc77cvp0nlwrtmjw6yd6plku717su</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Leonid Brejnev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57800</id>
    <redirect title="Leonid Ilyich Brejnev" />
    <revision>
      <id>993361</id>
      <timestamp>2022-07-27T07:36:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Leonid Brejnev]] a [[Leonid Ilyich Brejnev]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Leonid Ilyich Brejnev]]</text>
      <sha1>hvckommgqacjpjpdhs3esq82p352ean</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nikita Hrushchev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57801</id>
    <redirect title="Nikita Sergeyevich Hrushchyov" />
    <revision>
      <id>993375</id>
      <timestamp>2022-07-27T09:51:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Nikita Hrushchev]] a [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov]]</text>
      <sha1>kjzahs7y4pzth6ui3s1k9ne8wf8xsuz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kharkiv</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57802</id>
    <redirect title="Harkiv" />
    <revision>
      <id>993407</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:16:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Kharkiv]] a [[Harkiv]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Harkiv]]</text>
      <sha1>9mbia8wpvu4pd06ifvz3azb0r04vbra</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lutsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57803</id>
    <redirect title="Luck" />
    <revision>
      <id>993422</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:27:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Lutsk]] a [[Luck]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Luck]]</text>
      <sha1>3kt9jw0q3u96h70kg0x33wmhfsd50qf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kryvyi Rih</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57804</id>
    <redirect title="Krivii Rih" />
    <revision>
      <id>993425</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:34:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Kryvyi Rih]] a [[Krivii Rih]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Krivii Rih]]</text>
      <sha1>9fa84g6puzdhym3lkkkfjoenkqdzk27</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Donetsk</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57805</id>
    <redirect title="Doneck" />
    <revision>
      <id>993429</id>
      <timestamp>2022-07-27T10:42:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>ThWiki1910 movis la pagino [[Donetsk]] a [[Doneck]]: ..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22" xml:space="preserve">#ALIDIREKTI [[Doneck]]</text>
      <sha1>ptkwiviv9nwkvyc8bfpjdqelpzz32hk</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>