Wikipedio iowiki https://io.wikipedia.org/wiki/Frontispico MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Media Specala Debato Uzanto Uzanto Debato Wikipedio Wikipedio Debato Arkivo Arkivo Debato MediaWiki MediaWiki Debato Shablono Shablono Debato Helpo Helpo Debato Kategorio Kategorio Debato TimedText TimedText talk Modulo Modulo-Diskuto Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1047 995405 988092 2022-08-17T16:29:48Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{20ma yarcento}} La [[yaro]] '''1934''' (MCMXXXIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 934ma yaro di la duesma yarmilo, la 34ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1930a]]. ==Eventi == ===[[Europa]] === * [[17ma di februaro]] - Rejulo [[Albert la 1ma di Belgia]] mortas en acidento dum [[montoacensado|montoacenso]] en Marche-les-Dames, [[Namur]]. * [[23ma di februaro]] - [[Léopold la 3ma di Belgia|Léopold la 3ma]] divenas rejulo di [[Belgia]]. * [[13ma di junio]] - [[Adolf Hitler]] renkontras [[Benito Mussolini]] en [[Venezia]], [[Italia]]. * Autonoma [[Sovietia]]na republiko di [[Chechenia-Ingushia]] fondesas en [[Sovietia]]. ===[[Azia]] === * [[Chinia]]na komunisti departas a [[longa marcho]] duktata da [[Mao Zedong]] e [[Zhu Den]]. * Oleotubo di Britaniani apertesas de [[Kirkuk]] ([[Irak]]) a [[Tripoli]] ([[Siria]]). ===[[Afrika]] === * Eventas [[famino]] en [[Etiopia]], til 1935. ===[[Nord-Amerika]] === * [[16ma di mayo]] - Komencas generala [[striko]] en [[Minneapolis]], [[Minnesota]]. * [[11ma di agosto]] - La [[karcero di Alcatraz]] apertesas en [[Usa]]. ===[[Sud-Amerika]] === * [[16ma di julio]] - [[Brazilia]] adoptas nova [[konstituco]] e posibligas unesmafoye en lua historio [[muliero|mulieri]] votar. * [[27ma di novembro]] - [[Daniel Salamanca Urey]] revokesas de povo en [[Bolivia]]. ==Naski == * [[4ma di januaro]] - [[Rudolf Schuster]], prezidanto di Slovakia * [[5ma di januaro]] - [[Antoni Pitxot]], Kataluniana piktisto (m. 2015) [[Arkivo:Tassos_Papadopoulos.jpg|thumb|130px|<small>[[Tassos Papadopoulos]]</small>]] * [[7ma di januaro]] - [[Tassos Papadopoulos]], prezidanto di Chipro (m. 2008) * [[10ma di januaro]] - [[Leonid Kravchuk]], prezidanto di Ukraina (m. 2022) * [[11ma di januaro]] - [[Jean Chrétien]], chefministro di Kanada * [[18ma di januaro]] - [[Hendrick Chin A Sen]], prezidanto di Surinam (m. 1999) * 18ma di januaro - [[Mudar Badran]], chefministro di Jordania * [[27ma di januaro]] - [[Édith Cresson]], chefministrino di Francia<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.britannica.com/biography/Edith-Cresson|titulo=Edith Cresson{{!}}premier of France|editero=Encyclopaedia Britannica|vidita ye=10ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}</ref> * [[7ma di februaro]] - [[Edward Fenech Adami]], prezidanto e chefministro di [[Malta]] * [[13ma di februaro]] - [[George Segal]], Usan aktoro * [[15ma di februaro]] - [[Niklaus Wirth]], Suisa ciencisto di [[komputero]], kreinto di komputero-linguo ''Pascal'' * 15ma di februaro - [[Akbar Hashemi Rafsanjani]], prezidanto di Iran (m. 2017) * [[22ma di februaro]] - [[Mahbub ul Haq]], Pakistanan ekonomikisto (m. 1998) [[Arkivo:Bettino_Craxi.JPG|thumb|130px|[[Bettino Craxi]]]] * [[24ma di februaro]] - [[Bettino Craxi]], chefministro di Italia (m. 2000) * 24ma di februaro - [[Bingu wa Mutharika]], prezidanto di [[Malawi]] (m. 2012) * [[27ma di februaro]] - [[Ralph Nader]], Usan advokato ed aktivisto * [[5ma di marto]] - [[Daniel Kahneman]], Israelan ekonomikisto, Nobel-laureato * [[9ma di marto]] - [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]], Sovietian astronauto (m. 1968) * [[14ma di marto]] - [[Eugene Cernan]], Usan astronauto (m. 2017) * [[31ma di marto]] - [[Carlo Rubbia]], Italiana fizikisto, Nobel-laureato * 31ma di marto - [[Richard Chamberlain]], Usan aktoro * [[5ma di aprilo]] - [[Roman Herzog]], prezidanto di Germania (m. 2017) * [[12ma di aprilo]] - [[Richard Thorpe McLean]], Usana piktisto (m. 2014) * [[24ma di aprilo]] - [[Shirley MacLaine]], Usan aktorino * 24ma di aprilo - [[Ahmed Rushdi]], Pakistana kantisto (m. 198) * [[29ma di aprilo]] - [[Pedro Verona Rodrigues Pires]], prezidanto di Kabo Verda<ref>{{Extera ligilo|titulo=BIOGRAFIA DO COMANDANTE PEDRO PIRES EX-PRESIDENTE DA REPÚBLICA DE CABO VERDE|url=http://www.unicv.edu.cv/images/Biografia_do_Comandante_Pedro_Pires.pdf?nglnohdjmglfknoh|vidita ye=10ma di aprilo 2020|idiomo={{pt}}}}</ref> [[Arkivo:Frankie_Valli_2013.jpg|thumb|130px|[[Frankie Valli]]]] * [[3ma di mayo]] - [[Frankie Valli]], Usana kantisto * [[5ma di mayo]] - [[Henri Konan Bédié]], prezidanto di Ivora Rivo * [[21ma di mayo]] - [[Bengt Ingemar Samuelsson]], Sueda biokemiisto, Nobel-laureato * [[23ma di mayo]] - [[Robert Moog]], Usan inventisto (m. 2005) * [[30ma di mayo]] - [[Alexei Leonov]], Sovietian astronauto (m. 2019) * [[6ma di junio]] - Rejulo [[Albert la 2ma di Belgia]] * [[16ma di junio]] - [[William Forsyth Sharpe]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato * [[19ma di junio]] - [[Désiré Rakotoarijaona]], chefministro di Madagaskar * [[1ma di julio]] - [[Sydney Pollack]], Usana filmifisto (m. 2008) * [[11ma di julio]] - [[Giorgio Armani]], Italiana modisto * [[13ma di julio]] - [[Wole Soyinka]], Nigeriana skriptisto, Nobel-laureato * [[19ma di julio]] - [[Francisco de Sá Carneiro]], chefministro di Portugal (m. 1980) * [[27ma di julio]] - [[Marty Feldman]], Britaniana cinem-aktoro e komediisto (m. 1982) * [[3ma di agosto]] - [[Jonas Savimbi]], chefo di [[UNITA]] (m. 2002) [[Arkivo:Guarnieri.jpg|thumb|130px|[[Gianfrancesco Guarnieri]]]] * [[6ma di agosto]] - [[Gianfrancesco Guarnieri]], Brazilian aktoro (m. 2006) * 6ma di agosto - [[Cláudio Hummes]], Braziliana kardinalo di [[Katolik eklezio]] * [[21ma di agosto]] - [[John Lewis Hall]], Usana fizikisto, Nobel-laureato * [[4ma di septembro]] - [[Clive Granger]], Walsan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2009) * 4ma di septembro - [[Zaid ibn Shaker]], chefministro di Jordania (m. 2002) * [[5ma di septembro]] - [[Ricardo de la Espriella]], prezidanto di Panama * [[6ma di septembro]] - [[Charles Billich]], Kroata piktisto * [[7ma di septembro]] - [[Omar Karami]], chefministro di Libano (m. 2015) * [[19ma di septembro]] - [[Brian Epstein]], impresario di bando ''[[The Beatles]]'' (m. 1967) [[Arkivo:Sophia_Loren_-_1959.jpg|thumb|130px|[[Sophia Loren]]]] * [[20ma di septembro]] - [[Sophia Loren]], Italian aktorino<ref>{{Extera ligilo|url=https://biografieonline.it/biografia-sophia-loren|titulo=Biografia di Sophia Loren|editero=Biografieonline|vidita ye=28ma di oktobro 2018|idiomo={{it}}}}</ref> * [[21ma di septembro]] - [[Leonard Cohen]], Kanadana kantisto, kompozisto, muzikisto e poeto (m. 2016) * 21ma di septembro - [[David James Thouless]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato * [[22ma di septembro]] - [[Timoci Bavadra]], prezidanto di Fiji (m. 1989) * [[23ma di septembro]] - [[Per Olov Enquist]], Sueda skriptisto e jurnalisto<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.britannica.com/biography/Per-Olov-Enquist|titulo=Per-Olov Enquist|editero=Britannica.com|vidita ye=28ma di oktobro 2018}}</ref> * [[27ma di septembro]] - [[Wilford Brimley]], Usan aktoro * [[28ma di septembro]] - [[Brigitte Bardot]], Franca aktorino * [[5ma di oktobro]] - [[Richard Schmid]], Usana piktisto * [[13ma di oktobro]] - [[Nana Mouskouri]], Greka kantistino * [[5ma di novembro]] - [[Simon Achidi Achu]], chefministro di Kamerun * [[9ma di novembro]] - [[Carl Sagan]], Usan astronomo (m. 1996) * 9ma di novembro - [[Ingvar Carlsson]], chefministro di Suedia * 9ma di novembro - [[Tengiz Sigua]], chefministro di Gruzia * [[13ma di novembro]] - [[Garry Marshall]], Usana komediisto e cinem-aktoro (m. 2016) * [[14ma di novembro]] - [[Leszek Sobocki]], Polona piktisto * [[29ma di novembro]] - [[Nicéphore Soglo]], prezidanto di Benin * 29ma di novembro - [[Andrej Jemec]], Sloveniana piktisto * [[30ma di novembro]] - [[Lansana Conté]], prezidanto di Guinea (m. 2008) [[Arkivo:Billy_Paul_Concert_Tunis_Avril_2006.jpg|thumb|130px|[[Billy Paul]]]] * [[1ma di decembro]] - [[Billy Paul]], Usana kantisto (m. 2016) * [[5ma di decembro]] - [[Joan Didion]], Usana skriptisto e jurnalisto (m. 2021) * [[9ma di decembro]] - [[Junior Wells]], Usana muzikisto (m. 1998) * [[10ma di decembro]] - [[Howard Martin Temin]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (m. 1994) * [[12ma di decembro]] - [[Miguel de la Madrid Hurtado]], prezidanto di Mexikia (m. 2012)<ref>{{Extera ligilo|titulo=Biografía de Miguel de la Madrid Hurtdo|editero=Buscabiografías|url=https://www.buscabiografias.com/biografia/verDetalle/5826/Miguel%20de%20la%20Madrid%20Hurtado|vidita ye=24ma di julio 2020|idiomo={{es}}}}</ref> * 12ma di decembro - [[Hilla Limann]], prezidanto di Ghana (m. 1998) * [[15ma di decembro]] - [[Abdullahi Yusuf Ahmed]], prezidanto di Somalia (m. 2012) * 15ma di decembro - [[Yvonne Jacquette]], Usana piktistino * [[19ma di decembro]] - [[Pratibha Patil]], prezidantino di India * [[24ma di decembro]] - [[Stjepan Mesić]], prezidanto di Kroatia * [[28ma di decembro]] - [[Maggie Smith]], Britanian aktorino * [[Abdel Rahman Swar al-Dahab]], prezidanto di Sudan (m. 2018) * [[Raymond Saunders]], Usana piktisto ==Morti == * [[13ma di januaro]] - [[Cassius Marcellus Coolidge]], Usana piktisto (n. 1844) [[Arkivo:Fritz_Haber.png|thumb|130px|[[Fritz Haber]]]] * [[29ma di januaro]] - [[Fritz Haber]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1868) * [[9ma di februaro]] - [[Claudio Williman]], prezidanto di Uruguay (n. 1861) * [[17ma di februaro]] - Rejulo [[Albert la 1ma di Belgia]] (n. 1875) * [[6ma di aprilo]] - [[Ismael Nery]], Braziliana piktistulo (n. 1900) * [[11ma di aprilo]] - [[John Maler Collier]], Angla piktisto (n. 1850) * [[24ma di aprilo]] - [[Leopold Gottlieb]], Polona piktisto (n. 1883) * [[25ma di mayo]] - [[Gustav Holst]], Britaniana kompozisto (n. 1874) * [[30ma di mayo]] - [[Heihachiro Togo]], Japonian admiralo (n. 1847) * [[10ma di junio]] - [[Frederick Delius]], Britaniana kompozisto (n. 1862) * [[26ma di junio]] - [[Arturs Alberings]], chefministro di Latvia (n. 1876) * [[30ma di junio]] - [[Kurt von Schleicher]], kancelero di Germania (n. 1882) [[Arkivo:Marie-Curie-Nobel-portrait-600.jpg|thumb|130px|[[Marie Curie]]]] * [[4ma di julio]] - [[Marie Curie]], Franciana ciencistino, Nobel-laureato pri Kemio e pri Fiziko (n. 1867) * [[25ma di julio]] - [[Engelbert Dollfuss]], kancelero di Austria (n. 1892) * [[25ma di julio]] - [[Nestor Ivanovich Magno]], Ukrainan anarkiisto (n. 1888) * [[2ma di agosto]] - [[Paul von Hindenburg]], generalo, prezidanto di Germania (n. 1847) * [[16ma di agosto]] - [[Andrés Héctor Carvallo]], prezidanto di Paraguay (n. 1862) * [[9ma di oktobro]] - [[Louis Barthou]], chefministro di Francia (n. 1862) * [[15ma di oktobro]] - [[Raymond Poincaré]], prezidanto di Francia (n. 1860) * [[17ma di oktobro]] - [[Santiago Ramón y Cajal]], Hispaniana histologiisto e neurociencisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1852) * [[18ma di oktobro]] - [[Emiliano González Navero]], prezidanto di Paraguay (n. 1861) * [[25ma di oktobro]] - [[Lauri Ingman]], chefministro di Finlando (n. 1868) * [[7ma di novembro]] - [[Juan Bautista Quirós Segura]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1853) * [[8ma di novembro]] - [[Carlos Chagas]], Braziliana mediko (n. 1879) * [[20ma di novembro]] - [[Joel Lehtonen]], Finlandana skriptisto (n. 1881) * [[24ma di novembro]] - [[Mykhailo Hrushevskyi]], prezidanto di Ukraina (n. 1866) ==Nobel-premiiziti == *[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: ne premiizita *[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Harold Clayton Urey]] *[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[George Hoyt Whipple]], [[George Richards Minot]], [[William Parry Murphy]] *[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Luigi Pirandello]] *[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Arthur Henderson]] ==Referi == {{Reflist}} [[Kategorio:Yari 1930a]] 8mxd6y9e1xd590sxj25dobmov4kygoj 0 1052 995406 993903 2022-08-17T16:30:20Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{20ma yarcento}} La [[yaro]] '''1961''' (MCMLXI per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 961ma yaro di la duesma yarmilo, la 61ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 2ma yaro di la [[yari 1960a]]. == Eventi == === [[Kosmo]] === * [[12ma di februaro]] - [[Sovietia]] lansas kosmonavo ''Venera 1'' vers [[Venuso]]. * [[12ma di aprilo]] - Sovietiana kosmonauto [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]] flugas kom unesma homo en kosmo. Kosmonavo ''Vostok 1'' cirkumiras [[Tero]] unfoye e la flugo duras dum 108 minuti.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Há 57 anos, Yuri Gagarin se tornava o primeiro homem a ser lançado no espaço|url=https://canaltech.com.br/espaco/ha-57-anos-yuri-gagarin-se-tornava-o-primeiro-homem-a-ser-lancado-no-espaco-111752/|editero=Canaltech|publikigita ye=12ma di aprilo 2018|vidita ye=30ma di agosto 2020|idiomo= {{pt}}}}</ref> * [[5ma di mayo]] - [[Alan Shepard]] divenas l'unesma [[Usa]]n astronauto en kosmo. * [[21ma di julio]] - [[Virgil Grissom]] divenas la duesma Usan astronauto en kosmo. * [[6ma di agosto]] - Sovietiana kosmonauto [[German Titov]] flugas dum 24 hori en kosmo. === [[Europa]] === * [[17ma di januaro]] - [[Patrice Lumumba]], chefministro di [[Republiko Kongo]], mortigesas. En julio [[2002]] [[Usa]] asumos ke [[CIA]] helpis l'enemiki di Lumumba. * [[28ma di mayo]] - Angla advokato [[Peter Benenson]] publikigas l' artiklo ''The Forgotten Prisoners'' en ''The Observer''. L' artiklo duktas kelka semani pose til fondo dil ''[[Internaciona Amnestio|Amnesty International]]''. * [[13ma di agosto]] - Konstrukto di la [[Muro di Berlin]] komencas.<ref>{{Extera ligilo|titulo=1961: Berliners wake to divided city|vidita ye=31ma di julio 2016 |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/13/newsid_3054000/3054060.stm|editero=BBC}}</ref> * [[8ma di septembro]] - Eventas atento kontre [[Charles de Gaulle]], prezidanto di [[Francia]], en Pont-sur-Seine.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Les conjurés de Pont-sur-Seine, auteurs de l'attentat dirigé contre le général de Gaulle le 8 septembre 1961 comparaîtront mercredi devant les assises de l'Aube|vidita ye=29ma di marto 2020|url=https://www.lemonde.fr/archives/article/1962/08/29/les-conjures-de-pont-sur-seine-auteurs-de-l-attentat-dirige-contre-le-general-de-gaulle-le-8-septembre-1961-comparaitront-mercredi-devant-les-assises-de-l-aube_2356006_1819218.html|editero=Le Monde|idiomo= {{fr}}}}</ref> * [[10ma di septembro]] - Esas grava acidento dum la Italiana ''Grand Prix'' en [[Monza]], la maxim grava di irga ''Grand Prix''. La vehilo di konkursanto Wolfgang von Trips livas la konkurso-voyo e frapas spektantaro-platformo: von Trips e 15 spektanti esas ocidata. La konkurso ne esas haltigata, supozeble pro faciligar la sokurso di la vunditi. La vinkanto di la konkurso esas Usano Phil Hill, membro, quale von Trips, di la Ferrari-esquadro. * [[17ma di oktobro]] - En [[Paris]], [[Francia]], policisti atakas demonstranti e multa homi perisas.<ref>{{Extera ligilo|titulo=O que se passou em 17 de outubro de 1961 |url=https://passapalavra.info/2010/11/31390/|editero=Passa Palavra|vidita ye=29ma di marto 2020|idiomo= {{pt}}}}</ref> * [[30ma di oktobro]] - [[Sovietia]] explozigas la maxim granda [[hidrogena bombo]] til ta yaro. * [[31ma di oktobro]] - En [[Sovietia]], la kadavro di [[Iosif Vissarionovich Stalin|Iosif Stalin]] diplasesas ek [[Lenin-mauzoleo]]. * [[Decembro]] - [[Albania]] ruptas diplomacala relati kun [[Sovietia]]. * [[31ma di decembro]] - [[Marshall-projeto]] di [[Usa]]na helpo a westal [[Europa]] finas. === [[Azia]] === * [[28ma di januaro]] - [[Penn Nouth]] divenas chefministro di [[Kambodja]]. * [[11ma di aprilo]] - [[Israel]] komencas judiciar [[Adolf Eichmann]].<ref>{{Citez jurnalo od edituro‎ | last = Arendt | first = Hannah | | titulo=Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil | publisher = Penguin | loko= = New York | year = 1994 | isbn = 0-14-018765-0}}</ref> * [[16ma di mayo]] - [[Park Chung Hee]] asumas la povo en [[Sud-Korea]] pos [[stato-stroko]]. * [[19ma di junio]] - [[Kuwait]] deklaras lua nedependo del [[Unionita Rejio]]. * [[11ma di decembro]] - [[Milito di Vietnam]] komencas. * [[15ma di decembro]] - En [[Ierusalem]], [[Israel]], [[Adolf Eichmann]] kondamnesas a [[mortopuniso]]. * [[17ma di decembro]] - [[India]] komencas l'invado di [[Goa]]. * [[18ma di decembro]] - [[Indonezia]] invadas [[Nederlandana Nova-Guinea]]. === [[Afrika]] === * [[17ma di januaro]] - [[Patrice Lumumba]], chefministro di [[Republiko Kongo]], mortigesas. * [[1ma di marto]] - [[Uganda]] recevas propra guvernerio e l'unesma elekti eventas en la lando. * [[3ma di marto]] - [[Hassan la 2ma di Maroko|Hassan la 2ma]] divenas rejo di [[Maroko]]. * [[15ma di marto]] - [[Sudafrika]] abandonas [[Britaniana komunitato]]. * [[9ma di aprilo]] - [[Sylvanus Olympio]] elektesas prezidanto di [[Togo]]. * [[27ma di aprilo]] - [[Sierra Leone]] divenas nedependanta.<ref>{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/27/newsid_2502000/2502411.stm|titulo=1961: Sierra Leone wins independence|editero=BBC|vidita ye=30ma di septembro 2018}}</ref> * [[21ma di agosto]] - [[Jomo Kenyatta]] livas karcero en [[Kenia]]. * [[12ma di septembro]] - L'Organizuro pri Afrikana Uniono (OAU) esas fondita en [[Antananarivo]], [[Madagaskar]]. * [[18ma di septembro]] - Chefsekretario dil [[UN]] [[Dag Hammarskjöld]] mortas en aeroplan-acidento en Nord-Rhodesia, nuna [[Zambia]]. * [[9ma di decembro]] - [[Tanganyika]] divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]]. === [[Nord-Amerika]] === * [[3ma di januaro]] - [[Dwight Eisenhower]] anuncas rupto di diplomacala relati inter [[Usa]] e [[Kuba]]. * [[20ma di januaro]] - [[Usa]] sendas unesma [[chimpanzeo]], Ham, aden kosmo. * 20ma di januaro - [[John F. Kennedy]] komencas lua ofico kom 35ma prezidanto di Usa. === [[Central Amerika]] === * [[16ma di aprilo|16ma]] til [[19ma di aprilo]] - [[Invado di bayo di Porki]] en [[Kuba]] falias.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.com/news/world-latin-america-13066561|titulo=Bay of Pigs: The 'perfect failure' of Cuba invasion|editero=BBC|publikigita ye=14ma di aprilo 2011|vidita ye=23ma di junio 2017}}</ref> * [[2ma di decembro]] - En [[Kuba]], [[Fidel Castro]] anuncas ke la lando komencos aplikar [[komunismo]]. === [[Sud-Amerika]] === * [[25ma di agosto]] - En [[Brazilia]], [[Janio Quadros]] renuncas la prezidanteso di la lando. * [[7ma di septembro]] - Pos politikala krizo, Brazilia adoptas [[parlamentarismo]] e [[João Goulart]] asumas kom prezidanto di Brazilia, e [[Tancredo Neves]] kom chefministro. === [[Antarktika]] === * [[23ma di junio]] - Kontrato di [[Antarktika]] divenas efektigiva. == Naski == [[Arkivo:Aram_Sargsyan_2010.jpg|thumb|130px|[[Aram Sargsyan]]]] * [[2ma di januaro]] - [[Aram Sargsyan]], chefministro di Armenia * [[24ma di januaro]] - [[Nastassja Kinski]], Germana aktorino * [[26ma di januaro]] - [[Wayne Gretzky]], Kanadana hokeo-ludisto * [[30ma di januaro]] - [[Liu Gang]], Chiniana matematikisto, jurnalisto ed aktivisto * [[2ma di februaro]] - [[Rinchinnyamyn Amarjargal]], chefministro di Mongolia * [[12ma di februaro]] - [[Michel Martelly]], muzikisto, kompozisto e prezidanto di Haiti * 12ma di februaro - [[James R. M. Harris]], Kanadana skriptisto e politikisto * [[16ma di februaro]] - [[Andy Taylor]], Britaniana muzikisto ([[Duran Duran]]) * [[21ma di februaro]] - [[Abhijit Banerjee]], Indian ekonomikisto, Nobel-laureato * [[24ma di februaro]] - [[Erna Solberg]], chefministrino di Norvegia [[Arkivo:Lothar Matthaeus 2002.jpg|130px|thumb|[[Lothar Matthäus]]]] * [[21ma di marto]] - [[Lothar Matthäus]], Germana futbalisto * [[24ma di marto]] - [[Yanis Varoufakis]], Greka ekonomikisto, profesoro e politikisto * [[27ma di marto]] - [[Christian Ntsay]], chefministro di Madagaskar * [[2ma di aprilo]] - [[Emmanuel Issoze-Ngondet]], diplomacisto e chefa ministro di Gabon (m. 2020) * [[3ma di aprilo]] - [[Eddie Murphy]], usan aktoro e komediisto * [[4ma di aprilo]] - [[Jack Guy Lafontant]], chefministro di Haiti * 4ma di aprilo - [[Gyrðir Elíasson]], Islandana skriptisto * [[12ma di aprilo]] - [[Lisa Gerrard]], Australiana kantistino e kompozistino ([[Dead Can Dance]]) * [[15ma di aprilo]] - [[Carol Widney Greider]], Usana biologiistino, Nobel-laureato * [[25ma di aprilo]] - [[Juha Sipilä]], chefministro di Finlando * [[26ma di aprilo]] - [[Anthony Cumia]], Usana radio-komikisto * [[27ma di aprilo]] - [[Moana Pozzi]], Italiana porn-aktorino (m. 1994) * [[6ma di mayo]] - [[George Clooney]], Usan aktoro * [[13ma di mayo]] - [[Siobhan Fallon]], Usan aktorino * [[17ma di mayo]] - [[Enya]], (Eithne Patricia Ní Bhraonáin), Irlandana kantistino * [[29ma di mayo]] - [[Melissa Etheridge]], Usana kantistino * [[4ma di junio]] - [[Ferenc Gyurcsány]], chefministro di Hungaria [[Arkivo:Michael J. Fox 2012 (cropped) (2).jpg|thumb|130px|[[Michael J. Fox]]]] * [[9ma di junio]] - [[Michael J. Fox]], Usan aktoro * [[14ma di junio]] - [[Boy George]], Britaniana kantisto ([[Culture Club]]) * [[21ma di junio]] - [[Joko Widodo]], prezidanto di Indonezia * [[22ma di junio]] - [[Jimmy Somerville]], Skota kantisto * [[1ma di julio]] - [[Diana, princino di Wals]] (m. 1997) * [[1ma di julio]] - [[Carl Lewis]], Usan atleto * [[4ma di julio]] - [[Alberto Vaquina]], chefa ministro di Mozambik * [[17ma di julio]] - [[António Luís Santos da Costa]], dhefministro di Portugal * [[21ma di julio]] - [[Mokgweetsi Masisi]], prezidanto di Botswana * [[23ma di julio]] - [[Martin Gore]], Angla muzikisto e kompozisto ([[Depeche Mode]]) * [[30ma di julio]] - [[Laurence Fishburne]], Usan aktoro [[Arkivo:President Barack Obama salutes at Andrews Air Force Base before departing for Columbus, Ohio.jpg|thumb|130px|[[Barack Obama]]]] * [[4ma di agosto]] - [[Barack Obama]], prezidanto di Usa * 4ma di agosto - [[Pumpuang Duangjan]], Tailandana kantistino (m. 1992) * [[6ma di agosto]] - [[Kjell Westö]], Finlandana jurnalisto e skriptisto * [[9ma di agosto]] - [[John Phillip Key]], chefministro di Nova-Zelando * [[28ma di agosto]] - [[Kim Leine]], Norvegiana-Daniana skriptisto * [[2ma di septembro]] - [[Carlos Valderrama]], Kolumbiana futbalisto * [[6ma di septembro]] - [[Scott Travis]], Usana muzikistulo ([[Judas Priest]]) * [[13ma di septembro]] - [[Dave Mustaine]], Usana muzikisto ([[Metallica]], [[Megadeth]]) * [[18ma di septembro]] - [[James Gandolfini]], Usan aktoro (m. 2013) * [[25ma di septembro]] - [[Heather Locklear]], Usan aktorino [[Arkivo:Julia Gillard 22August 2011.jpg|thumb|130px|[[Julia Gillard]]]] * [[29ma di septembro]] - [[Julia Gillard]], chefministrino di Australia * [[7ma di oktobro]] - [[Charles Dantzig]], Franca skriptisto * [[18ma di oktobro]] - [[Wynton Marsalis]], Usana muzikisto * [[23ma di oktobro]] - [[Andoni Zubizarreta]], Hispana futbalisto * [[29ma di oktobro]] - [[Randy Jackson]], Usana muzikisto * [[31ma di oktobro]] - [[Peter Robert Jackson]], Nova-Zelandana filmifisto [[Arkivo:Kdlang22.jpg|thumb|130px|[[K.D. Lang]]]] * [[2ma di novembro]] - [[K.D. Lang]], Kanadana kantistino e kompozistino * [[4ma di novembro]] - [[Ralph Macchio]], Usan aktoro * [[6ma di novembro]] - [[Hans Stuifbergen]], Nederlandan Idisto * [[11ma di decembro]] - [[Macky Sall]], prezidanto di Senegal * [[12ma di novembro]] - [[Nadia Comăneci]], Rumaniana gimnastikisto * [[19ma di novembro]] - [[Meg Ryan]], Usan aktorino * [[28ma di novembro]] - [[Māris Kučinskis]], chefministro di Latvia [[Arkivo:Investīciju projektu koordinācijas padomes sēde (4926093188).jpg|thumb|130px|[[Einars Repše]]]] * [[9ma di decembro]] - [[Einars Repše]], chefministro di Latvia * [[19ma di decembro]] - [[Eric Allin Cornell]], Usana fizikisto, Nobel-laureato * [[24ma di decembro]] - [[İlham Əliyev]], prezidanto di [[Azerbaijan]] * [[25ma di decembro]] - [[Ingrid Betancourt]], Kolumbiana politikistino * 25ma di decembro - [[David Howard Thompson]], chefministro di Barbados (m. 2010) * 25ma di decembro - [[Pravind Jugnauth]], chefministro di Maurico * [[30ma di decembro]] - [[Ben Johnson]], Kanadana sportisto * 30ma di decembro - [[Bill English]], chefministro di Nova-Zelando * [[Miguel Abia Biteo Boricó]], chefa ministro di Equatorala Guinea (m. 2012) * [[Germán Londoño]], Kolumbiana piktisto e skultisto == Morti == [[Arkivo:Erwin_Schrödinger_(1933).jpg|thumb|130px|[[Erwin Schrödinger]]]] * [[4ma di januaro]] - [[Erwin Schrödinger]], Austriana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1887) * [[9ma di januaro]] - [[Emily Greene Balch]], Usana skriptisto e pacifisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1867) * [[10ma di januaro]] - [[Dashiell Hammett]], Usana skriptisto (n. 1894) * [[15ma di januaro]] - [[Andrzej Pronaszko]], Polona piktisto (n. 1888) * [[17ma di januaro]] - [[Patrice Lumumba]], chefministro di [[Republiko Kongo]] (n. 1925) * [[21ma di januaro]] - [[Blaise Cendrars]], Suisa skriptisto (n. 1887) * [[9ma di februaro]] - [[Carlos Luz]], prezidanto di Brazilia (n. 1894) * [[26ma di februaro]] - Rejulo [[Mohammed 5ma di Maroko]] (n. 1909) * [[3ma di marto]] - [[Paul Wittgenstein]], Austriana pianisto (n. 1887) * [[6ma di aprilo]] - [[Jules Bordet]], Belga imunologiisto, Nobel-laureato (n. 1870) * [[7ma di aprilo]] - [[Vanessa Bell]], Angla piktistino (n. 1879) [[Arkivo:King Zog.jpg|thumb|130px|[[Ahmet Zogu]]]] * [[9ma di aprilo]] - [[Ahmet Zogu]], prezidanto e pose rejulo di Albania (n. 1895) * [[3ma di mayo]] - [[Lajos Dinnyés]], chefministro di Hungaria (n. 1901) * [[13ma di mayo]] - [[Gary Cooper]], Usan aktoro (n. 1901) * [[30ma di mayo]] - [[Rafael Leónidas Trujillo]], diktatoro di [[Dominikana Republiko]] (n. 1891) * [[2ma di junio]] - [[George S. Kaufman]], Usana skriptisto di teatro (n. 1889) * [[6ma di junio]] - [[Carl Gustav Jung]], Suisa psikiatriisto (n. 1875) * 6ma di junio - [[Alfons Karpiński]], Polona piktisto (n. 1875) * [[30ma di junio]] - [[Lee DeForest]], Usan inventisto (n. 1873) * [[1ma di julio]] - [[Louis-Ferdinand Céline]], Franca skriptisto (n. 1894) * [[2ma di julio]] - [[Ernest Hemingway]], Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1899) * [[6ma di julio]] - [[Konstantinos Logothetopulos]], chefministro di Grekia (n. 1878) * [[3ma di agosto]] - [[Zoltán Tildy]], chefministro e prezidanto di Hungaria (n. 1889) * [[20ma di agosto]] - [[Percy Williams Bridgman]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1882) * [[7ma di septembro]] - [[Pieter Gerbrandy]], chefministro di Nederlando (n. 1885) [[Arkivo:Adnan Menderes VI. Yasama Dönemi.jpg|thumb|130px|[[Adnan Menderes]]]] * [[17ma di septembro]] - [[Adnan Menderes]], chefministro di [[Turkia]], mortigita (n. 1899) * [[18ma di septembro]] - [[Dag Hammarskjöld]], chefo di [[Unionita Nacioni]] (n. 1905) * [[11ma di oktobro]] - [[Chico Marx]], Usan cinem-aktoro (n. 1887) * [[14ma di oktobro]] - [[Paul Ramadier]], chefministro di Francia (n. 1888) * [[19ma di oktobro]] - [[Şemsettin Günaltay]], chefministro di Turkia (n. 1883) * [[30ma di oktobro]] - [[Luigi Einaudi]], prezidanto di Italia (n. 1874)<ref>{{Extera ligilo|titulo=Biografía de Luigi Einaudi (Su vida, historia, bio resumida)|url=https://www.buscabiografias.com/biografia/verDetalle/5330/Luigi%20Einaudi|vidita ye=18ma di julio 2021|idiomo= {{es}}}}</ref> * [[31ma di oktobro]] - [[Augustus John]], Walsana piktisto (n. 1878) * [[20ma di decembro]] - [[Earle Page]], chefministro di Australia (n. 1880) * [[25ma di decembro]] - [[Otto Loewi]], Germana farmakologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1873) * [[Carl Eugen Keel]], Suisa piktisto (n. 1885) == Nobel premiiziti == * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Robert Hofstadter]], [[Rudolf Mößbauer]] * [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Melvin Calvin]] * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Georg von Békésy]] * [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Ivo Andrić]] * [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Dag Hammarskjöld]] == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Yari 1960a]] di52il39oijwoam1fn2ocu5ttrrb6ko 0 1085 995340 958667 2022-08-17T12:54:51Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Friedrich Wilhelm Ostwald | Imajo= [[Arkivo:Wilhelm Ostwald.jpg|180px]] | Profesiono= [[kemio|kemiisto]] | Shablono_lando= {{DEU}} | Naskodio= [[2ma di septembro]] [[1853]] | Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] | Mort-dio = [[4ma di aprilo]] [[1932]] | Mort-urbo = [[Leipzig]], [[Saxonia]], [[Germania]] }} '''Friedrich Wilhelm Ostwald''' ('''Vilhelms Ostvalds'''), ([[1853]] til [[1932]]) esis [[Germanian imperio|Germana]] kemiisto e filozofo qua ganis [[Nobel-premio]] en [[1909]] pro sua studii pri [[katalizo]]. Ostwald konsideresas kom la patro di fizikala kemio. Ilu laboris pri katalizo, kemial equilibro, [[rapideso]] di kemiala [[reakto|reakti]] ed inventis la [[Ostwald-procedo]]. En [[1907]] il prezidis la kunsido dil komitato qua havis la tasko selektar la maxim apta helpolinguo por internaciona komunikado. La komitato rekomendis multa revizi ad [[Esperanto]], e ta rekomendi duktis a developo di [[Ido]]. Pose Ostwald esis i.a. honorumala prezidinto dil Ido-Akademio. == Biografio == Ilu naskis ye la [[2ma di septembro]] [[1853]] en [[Rīga]], filiulo di la kuvifisto G. W. Ostwald. Ilu recevis l’unesma instruktado en la ''Kronsknabenschule'', pose ilu lernis de 1864 til 1872 en la urbana ''Realgymnasium''. Esas interesanta ke ja en ta periodo di sua vivo Ostwald komencis editar “jurnalo”, manue skribita por sua kamaradi. Il ipsa facis la texto e la figuri, e ta okupo havis balde la konsequo ke la preskriptata tempo di la gimnazio longijis de kin yari a sep. En 1872 Ostwald komencis studiar en la [[universitato]] Dorpat kemio kontre la deziro di sua patro qua volis facar injenioro ek il. Lore il avancis rapide en lua studii. Du triimi de l’exameni preskriptata duris preske tri yari; sed lasta triimo facesis segun pario en nur un monato. En 1875 Ostwald ricevis l’ekmatrikulizuro di l’universitato. En ta yaro aparis la kandidatala verko di la futura maestro di kemio: ''Pri l'Efiko di la Maso di l’Aquo''. En 1875 Ostwald divenis asistanto che la konocata fizikisto prof. de Oettingen. En rapida sequo Ostwald publikigis sua konocata e klasika studii pri la kemiala volumeno e la kemiala optiko. Ostwald uzis oli en 1871 por sua magistrala tezi e ye la [[20ma di decembro]] [[1878]] por recevar la doktorala promoco. Nun Ostwald komencis sua universitatala kariero kom privatdocento kun kurso pri la "kemiala afineso", e samyare il divenis asistanto che la tre konocata kemiisto prof. Carl Schmidt en Dorpat. Ja du yari pose (1881) Ostwald recevis la profesoreso di kemio en la Politekniko en Rīga, ube il restis dum sis yari; pose il obtenis en 1877 la profesoreso di fizikala kemio en Leipzig, ube il fondis l’unesma famoza laboreyo di fizikokemio, ed ube il formacis sua famoza skolo kun tanta dicipuli ek omna landi di la mondo. == Citaji == {{Frazo|Disipez nula energio, profitez olu!}} == Extera ligili == * [http://interlanguages.net/ostwald-agado.html L'agado di profesoro Wilhelm Ostwald por la linguo internaciona Ido da Günter Anton] * [http://interlanguages.net/WO.html Wilhelm Ostwald pri mondolinguo] * [http://www.idolinguo.com/Idopioniri/pioniro2.pdf Mashini ed Organismi] {{Nobel-laureati pri kemio}} {{DEFAULTSORT:Ostwald, Wilhelm}} [[Kategorio:Germaniana kemiisti]] [[Kategorio:Idisti]] ts0tssors4jxxdlrj1u0v12ez4rnhtv 0 1101 995341 990768 2022-08-17T12:55:24Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo = Stockholm | Imajo = Stockholm.jpg | TextodilImajo = Kelk imaji pri Stockholm. | Blazono = Stockholm vapen bra.svg | DetalozaMapo = Sweden_location_map.svg | DetalozaMapoX = 0.56 | DetalozaMapoY = 1.54 | DetalozaMapoEtiketo = Stockholm | Shablono_lando = {{SWE}} | Regiono = Flag_of_Stockholm.svg | Urbestro = Anna König Jerlmyr (M) | Latitudo = 59°21'N | Longitudo = 18°04'E | Altitudo = 15 | Surfaco = 188 | Habitanti = {{formatnum:925934}}<ref name=ne>{{Extera ligilo|editero= SCB|titulo=Folkmängd i riket, län och kommuner 31 mars 2019 och befolkningsförändringar 1 januari-31 mars|url=https://web.archive.org/web/20160809003835/http://www.scb.se/sv_/Hitta-statistik/Statistik-efter-amne/Befolkning/Befolkningens-sammansattning/Befolkningsstatistik/25788/25795/Kvartals--och-halvarsstatistik---Kommun-lan-och-riket/403072/|idiomo={{sv}}}}</ref> | Yaro = 2016 | Denseso di habitantaro= | Horala_zono = +1<br><small>(UTC+2 dum la somero) | Reto = www.international.stockholm.se/ }} [[Arkivo:Stockholm Altstadt Insel (32210729681).jpg|thumb|280px|left|Edifici de Stockholm dum vintro.]] '''Stockholm''' esas chef-urbo di [[Suedia]]. Segun statistiki por la yaro 2016, ol havis {{formatnum:925934}}<ref name=ne/> habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 187,74 km². Segun statistiki por la yaro 2019, lua [[metropolala regiono]] havas cirkume 2,4 milion habitanti.<ref name="SCB2014">{{Extera ligilo|titulo=Folkmängd i riket, län och kommuner 31 mars 2019 och befolkningsförändringar 1 januari-31 mars|editero=SCB|url=https://web.archive.org/web/20160809003835/http://www.scb.se/sv_/Hitta-statistik/Statistik-efter-amne/Befolkning/Befolkningens-sammansattning/Befolkningsstatistik/25788/25795/Kvartals--och-halvarsstatistik---Kommun-lan-och-riket/403072/|idiomo={{sv}}|vidita ye=2ma di julio 2016}}</ref> Stockholm konstruktesis sur 14 insuli, qui konekesas per 57 ponti. Ol konocesas kom ''la nordala [[Venezia]]''. L'urbo jacas ube la [[lago Mälaren]] debushas an [[Baltiko]]. La regiono di Stockholm habitesas de la [[prehistorio]], ma l'urbo propre fondesis erste en 1252. Nun ol esas sideyo di Sueda [[monarkio]], di la [[parlamento]] e di la Supra Korto di la lando. En [[1912]] eventis l'[[Olimpiala Ludi en Stockholm, 1912|Olimpiala Ludi]] en l'urbo. En [[1998]] ol elektesis Kulturala Chef-urbo di Europa. Stockholm havas cirkume 100 [[muzeo|muzei]], qui recevas milioni di viziteri omnayare, e gastigas importanta [[universitato|universitati]] e fakultati Europana, exemple la Rejala Instituto pri Teknologio (''Kungliga Tekniska högskolan'' - abreviita KTH), la Skolo pri Ekonomiko di Stockholm ([[Sueda linguo|Suede]]: ''Handelshögskolan i Stockholm''), l'Instituto Karolinska (''Karolinska Institutet''). Omnayare ol gastigas la ceremonii e la festini dil Nobel-premio, rispektive an lua Koncerto-domo ed an lua prefekteyo. ==Historio == [[Arkivo:Stockholm old town 2002.jpg|thumb|250px|left|''Gamla Stan'', l'anciena urbo.]] Multa populi habitis la regiono di Stockholm pos la lasta [[glacial epoko]], cirkume 8.000 yari aK, ma kande la klimato divenis plu severa, li translojis sude. Mili di yari pose, la klimato varmeskis e la regiono divenis fertila, do altra populi komencis migrar norde. En anciena rakonti, Stockolm aparis kun la nomo ''Agnafit''. Segun l'anonima libro ''Historia Norwegiæ'', l'urbo fondesis dal mitologiala rejulo ''Agne''. L'unesma skribita menciono pri Stockholm evas de 1252, kande ol esis importanta komercala centro pro la minado en Bergslagen. Lua nomo forsan devenis de Sueda vorti ''stak'' (bayo) e ''holm'' (insulo). La historiala centro dil urbo, ''Gamla Stan'', konstruktesis pos la duimo dil 13ma yarcento, an centrala insulo vicina a Helgeandsholmen. Komence ol prosperis pro komercal agadi da [[Hanso-uniono]]. Ol developis forta komercala ligili kun [[Lübeck]], [[Hamburg]], [[Gdańsk]], [[Visby]], [[Tallinn|Reval]] e [[Rīga]]. De 1296 til 1478 la Konsilistaro dil Urbo konsistis ek 24 membri, di qui la duimo esis Germana-parolinta borgezi. [[Arkivo:Stockholm_Bloodbath.jpg|thumb|250px|left|La [[sango-balno di Stockholm]].]] La strategiala lokizo ed ekonomiala povo dil urbo esis importanta por la relati inter [[Dania]] de [[Kalmar-uniono]], e por la movado pri nacionala nedependo dum la 15ma yarcento. [[Christian la 2ma di Dania]] eniris l'urbo en 1520, ed ye la 8ma di novembro sam yaro eventis sangoza masakro di cirkume 100 personi qui opozis ilu. Pos la masakro eventis sennombra revolti, qui fine ruptis Kalmar-uniono. Pos ke [[Gustaf la 1ma Vasa]] establisis rejala povo la habitantaro di Stockholm komencis kreskar, e ja esis 10.000 personi en 1600. Dum la [[17ma yarcento]] Suedia esis importanta [[Europa]]na povo, e to videsis en la kresko dil urbo. De [[1610]] til [[1680]] la habitantaro kreskis 6-ople, ma l'epidemio di pesto en [[1710]] mortigis 20.000 personi, lor 36% de la habitantaro. Pos finir la [[Granda Nordala milito]], l'urbo dekadis. Lua kresko demografiala ed ekonomiala cesis o diminutis. Tamen, l'urbo duris esar kulturala e politikala centro. Pos la duimo dil [[19ma yarcento]] l'urbo itere divenis importanta. Nova industrii instalesis, e l'urbo divenis importanta centro por komerco e servadi. La habitantaro anke kreskis multe dum ta epoko, pro l'enmigro. Dum la fino dil yarcento, min kam 40% de la habitantaro naskabis en Stockholm. La vicina urbi anke komencis kreskar. Dum la 19ma yarcento, multa kulturala institucuri instalesis en Stockholm, exemple l'Instituto Karolinska (''Karolinska Institutet''). Dum la [[20ma yarcento]] la centro dil urbo modernigesis. En 1904 l'urbo komencis expansar su sude ed weste. En 1933 inauguresis lua sistemo di metroo, komence kom pre-metroo e, pos 1950, fakte kom metroo. Suedia restis neutra dum la [[duesma mondomilito]], e pro to l'urbo ne subisis bombardi dum la konflikto. Stockholm modernigesis multe dum la [[20ma yarcento]], e kelka historiala edifici demolisesis, inkluzite en la historiala quartero Klara. Tamen, granda parto de lua centrala quarteri (Gamla stan, Södermalm, Östermalm, Kungsholmen e Vasastan) kun lua streta stradi, prezervesis sen modifikuri. Nun, la kresko urbala di la [[metropolala regiono]] di Stockholm esas un ek la maxim rapida de Europa. On kalkulas ke cirkume 2,5 milion personi rezidos ibe en 2024. ==Geografio == [[Arkivo:Sweden - Mälaren.PNG|thumb|280px|Mapo pri la [[lago Mälaren]] (obskure blua).]] [[Arkivo:Stockholm_aerial_view.jpg|thumb|left|280px|Aeral imajo pri Stockolm en 2007.]] La [[reliefo]] di Stockholm esas plana, e konsistas ek 14 insuli qui esas parto dil Arkipelago di Stockholm. L'urbo jacas an la suda litoro di Suedia, ube la nesalizata aqui dil [[lago Mälaren]] debushas an [[Baltiko]]. De la surfaco dil urbo, 30% konsistas ek aquala surfaci, e 30% esas verda arei e parki. La geografiala centro del urbo jacas sur l'aquo. La klimato di Stockholm esas humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen-Geiger]]). Pro lua proximeso a la maro, lua mezavalora temperaturi esas milda kam altra regioni an la sama latitudo. La mezavalora [[temperaturo]] en februaro ([[vintro]]) esas -1,7°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en julio ([[somero]]) esas 18,8°C. La maxim alta temperaturo enrejistrata dum la historio esis 36°C, ye la 3ma di julio 1811, kontre ke la maxim basa temperaturo enrejistrata esis -32°C, ye la 20ma di januaro 1814.Pro lua latitudo (preske 60°N) l'urbo recevas plua kam 18 hori di sunala lumo dum meza somero, e cirkume 6 hori di sunala lumo en decembro. Dum la vintro, la vetero esas nuboza kun pluvi o nivo de decembro til marto. Kelkafoye, on povas observar l'''aurora borealis'' de la urbo. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 531 mm, e la maxim pluvoza monato esas julio, kun mezavalore 65 mm. Nivas precipue de decembro til marto, omnayare. {{Panoramo|Stockholm_stadshuset.jpg|1000px|Panoramo pri Stockholm}} ==Transporto == [[Arkivo:Stockholm, Sweden - panoramio.jpg|thumb|250px|Paromi en Stockholm.]] [[Arkivo:SL C20 Gamla Stan, Stockholm.jpg|thumb|250px|left|Metroala treno proxim Gamla Stan.]] Tri importanta Europana chosei - E4, E18 ed E20 - konvergas a Stockholm. Sude, weste e norde del urbo existas cirklatra choseo projetita en 1992, qua ligas la tri chosei. Ca cirklatra choseo duras konstruktesar, e kompleteskos erste en 2030. Stockolm havas bona sistemo di [[publika transporto]]. Lua unesma lineo di [[metroo]] inauguresis en 1950, e nun l'urbo havas 7 linei kun entote 105,7 kilometri di extenso, e 100 stacioni. L'urbo anke havas 4 ferovoyala linei kun entote 241 kilometri e 53 stacioni, qui ligas ol a vicina urbi, exemple [[Uppsala]], e 5 linei di [[tramoveturo|tramoveturi]], qui anke ligas Stockholm a vicina urbi. Stockholm anke havas multa linei di [[autobuso|autobusi]] liganta lua quarteri, o liganta ol a vicina urbi. Ank existas quar linei di "batelo-autobusi", qui ligas la centro dil urbo a vicina insuli. La transporto-sistemo di Stockholm posibligas veheri uzar la sama bilieto en diferanta transportili dum lua valideso-tempo, inkluzite en "batelo-autobusi". [[Paromo|Paromi]] ligas Stockholm a [[Helsinki]], [[Turku]], [[Tallinn]], [[Rīga]], al arkipelago [[Alando]] ed a [[Sankt Petersburg]]. Paromi de la publika kompanio ''Waxholmsbolaget'' ligas la centro di Stockholm ad insuli qui apartenas al urbo. En 2003, cirkume 4,3 milion veheri uzis ca sistemo di paromi, qua subsidiesas per imposti. Quar [[aeroportuo|aeroportui]] servas Stockholm, di qui omni recevas internaciona flugi, e 2 anke recevas regionala flugi. L'aeroportuo Arlanda, jacanta cirkume 40 kilometri de la centro di Stockholm, esas la maxim importanta de Suedia: ol recevis 24,7 milion veheri en 2016. L'aeroportui ''Stockholm Skavsta'' en [[Nyköping]], e ''Stockholm Västerås'' en [[Västerås]] distas plu kam 100 km de la centro di Stockholm. ==Kelka turistal atraktivi == [[Arkivo:Stockholm_Vasa_Museum_and_Nordic_Museum_09.jpg|thumb|320px|Extera imajo pri la muzeo ''Vasa''.]] Stockholm havas cirkume 100 muzei, qui recevas milioni di viziteri omnayare.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Museer & attraktioner&nbsp;— Stockholms officiella besöksguide, kartor, hotell och evenemang |editero=Stockholmtown.com|url=https://web.archive.org/web/20090307144848/http://www.stockholmtown.com/templates/CategoryList____2920.aspx|idiomo={{sv}}}}</ref> Un ek la maxim notora esas la marala Muzeo Vasa, qua montras la maxim kompleta [[navo]] rekuperata sen domaji de la 17ma yarcento, la 64-kanona militonavo ''Vasa'', qua sinkis dum lua inaugurala voyajo, en 1628. La ''Nationalmuseum'' (muzeo pri bel arti) jacas en edifico konstruktita de 1844 til 1866, e gastigas cirkume 16 mil pikturi e 30 mil artal objekti de la [[Mezepoko]] til 1900. Inter altri, ol gastigas verki da [[Rembrandt van Rijn]], [[Jean-Antoine Watteau]], [[Alexander Roslin]], [[Anders Zorn]], e la skultisto [[Johan Tobias Sergel]]. La Muzeo pri Arto Moderna (''Moderna Museet'') apertesis en 1958, e gastigas verki da [[Salvador Dalí]], [[Pablo Picasso]], [[Niki de Saint Phalle]], [[Henri Matisse]] e [[Robert Rauschenberg]], e recenta aquiraji de nuntempal artisti.<ref name=samling>{{Extera ligilo|titulo=Om samlingen|url=http://sis.modernamuseet.se/sv/about?t:state:flow=80df81e0-585a-4030-865b-cf8a5f603b86|editero=Moderna Museet|idiomo={{sv}}}}</ref> Che l'insulo Djurgården jacas ''Skansen'', kombinuro di muzeo en libera aero e [[zoo]]. Fondita en 1891, ol montras exempleri pri la vivo en diferanta regioni di Suedia ante l'industriala revoluciono. Fondita en 1819, la Rejala Muzeo pri Naturala Historio (Suede: ''Naturhistoriska riksmuseet'') esas un ek la du precipua muzei pri naturala historio de Suedia. Ol gastigas kolekturi dal Rejala Akademio pri Cienci de Suedia de lua origino, en 1739. Dum la 19ma yarcento, l'arkeologiisto e zoologiisto Sven Nilsson sorgoze organizis la kolekturi de la muzeo. La Muzeo ABBA, inaugurita en 2013, mantenas interaktiva* expozo pri la muzikal [[Pop-muziko|pop]]-ensemblo [[ABA]]. Tamen, ol havas nula kolekturi. ===Parki === [[Arkivo:Parkudden_djurgarden.jpg|thumb|left|280px|Parko che l'insulo Djurgården.]] [[Arkivo:Haga - KMB - 16000300023394.jpg|thumb|280px|Aeral imajo pri la parko ''Haga''.]] La Rejala Nacionala Parko di Stockholm (Suede: ''Kungliga nationalstadsparken''), havanta entote 26,39 km², okupas tereni en Stockholm ed en la vicina urbi [[Solna]] e [[Lidingö]]. Kreita en 1995, ol prezervas monumenti, palaci, boski ed altra naturala peizaji, sovaja vivo ed anke domestika bestii, exemple kavali e mutoni.<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.visitstockholm.com/see--do/attractions/royal-national-city-park/|titulo=Royal National City Park|vidita ye=26ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}</ref> Parko ''Haga'', jacanta an la vicina urbo [[Solna]] ed esanta parto de la Rejala Nacionala Parko di Stockholm, kreesis dal rejulo [[Gustaf la 3ma di Suedia]] en stilo Angla. Interne ol jacas la palaco Haga, ube rezidas la heredanta princino Victoria.<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.visitstockholm.com/see--do/attractions/haga-park/ |titulo=Visit Stockholm|vidita ye=26ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}</ref> La Parko Ivar Lo esas multe populara inter Stockolmani, nome por piknikar. La Parko Vita Bergen (''Vitabergsparken'') inauguresis en 1897, kom repozo-loko por la laboristi, e duras uzesar por destensar til nun. ===Yaral eventi === [[Arkivo:Leela James - Jazz Festival 2009 (5).jpg|thumb|280px|Usana kantistino [[Leela James]] che la Jazo-Festivalo di Stockholm.]] Omnayare en julio, la Jazo-Festivalo di Stockholm, un ek la maxim anciena festivali del urbo, eventas en Skeppsholmen.<ref>{{Extera ligilo |titulo=Stockholm Jazz |editero=Stockholm Jazz |url=https://web.archive.org/web/20170415181920/http://www.stockholmjazz.com/?option=switch_language}}</ref> Lua Geya-parado esas la maxim granda de [[Skandinavia]] ed eventas omnayare dum la lasta semano di julio.<ref>{{Extera ligilo |vidita ye=19ma di mayo 2012|url=http://www.stockholmpride.org/ |titulo=Stockholm Pride |editero=Stockholm Pride}}</ref> La [[maratono]] di Stockholm eventas en junio ed atraktas profesionala ed amatora atleti. Quale en altra urbi kun importanta turistal atraktivi, existas linei di autobusi qui parkuras la precipua turistala loki del urbo, ed anke kombinata turi per autobusi e bateli, qui posibligas vizitar plu kam 20 loki tra la sistemo ''hop-on-hop-off'', en qua turisto povas desembarkar en un ek ta loki, vizitar ol, ed itere embarkar en altra autobuso o batelo, dum 24 hori.<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.visitstockholm.com/see--do/attractions/red-sightseeing-by-bus-and-boat/|titulo=Red Sightseeing: by bus and boat|vidita ye=26ma di aprilo 2020|idiomo={{en}}}}</ref> Altra posibleso por vizitar l'urbo esas lokacar [[biciklo|bicikli]] de la kompanio ''Weelo'' tra l'interreto.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Weelo E-bike Tours|vidita ye=26ma di aprilo 2020|url=https://www.visitstockholm.com/see--do/attractions/weelostockholm/|idiomo={{en}}}}</ref> ==Videz anke == * [[Arkitekturo di Stockholm]] ==Referi == {{reflist}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio:Urbi en Suedia]] pjpl3palt3rgdbitbzjnj0y9rs51g89 0 1163 995342 994533 2022-08-17T12:55:51Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo= Tallinn | Blazono= Tallinn greater coatofarms.png | Flago= Flag of Tallinn.svg | Imajo = Tallinn_Collage.png | TextodilImajo = Kelk imaji pri Tallin. | Mapo= Tallinn location.png | Shablono_lando= {{EST}} | Regiono= | Urbestro = Mihhail Kõlvart | Latitudo= 59°26' N | Longitudo= 24°45' E | Altitudo= 0 | Surfaco= 159,2 | Habitanti = {{formatnum:434562}}<ref name="stat-pop">{{Extera ligilo |url= http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/varval.asp?ma=PO022U&lang=1|titulo= Population, 1 January by Year, County, Sex and Age group|editero= Statistics Estonia |vidita ye= 14ma di mayo 2019}}</ref> | Yaro= 2019 | Denseso di habitantaro= {{formatnum:2700}} | Horala_zono = +2<br><small>(UTC+3 dum la somero) | Reto= http://www.tallinn.ee }} [[Arkivo:Tallinn-hafen.jpg|thumb|320px|left|''Oleviste kirik'', la kirko di Santa Olavus esas la maxim alta kirko dil urbo.]] '''Tallinn''' esas la [[chef-urbi|chef-urbo]], maxim populoza urbo e la precipua [[portuo]] di [[Estonia]]. Ol jacas an la nordala litoro di Estonia, apud la [[Gulfo di Finlando]], 80 km sude de [[Helsinki]]. Nun Tallinn havas tre pitoreska centro antiqua e bela suburbo anciena, ma cirkum l'urbo stacas etajala domi konstruktita dum la [[Sovietia]]la epoko. Tallinn konsistas ek 8 distrikti: Haabersti, Kesklinn (centro), Kristiine, Lasnamäe, Mustamäe, Nõmme, Pirita, Põhja-Tallinn (nordala Tallinn). De ca distrikti le maxim populoza esas Lasnamäe, Mustamäe e Haabersti. Existas pasajero-portuo, [[aeroportuo]], omnibuso-staciono e ferovoyala staciono proxim l'urbo-centro. Apud la centro historiala la "city" - nova distrikto kun alta domi - esas konstruktota. L'anciena urbo kontenas du distrikti: alta urbo e basa urbo. L'alta urbo esas vere la kastelo, e la basa urbo esas la distrikto quan habitis diversa mastri e vendisti. == Historio == Fino-Ugriana populi posible ja habitabis la sudo dil [[gulfo di Finlando]] dum la 2ma yarmilo aK. En mapo de 1154 dal [[kartografio|kartografo]] Almoravido [[Muhammad al-Idrisi]] notesis urbeto o fuorto kun la nomo ''Kaluria'' an la loko di nuna Tallinn. [[Arkivo:Danmarks_flag_1219_Lorentzen.jpg|left|thumb|280px|Dana flago dum la Batalio di Lyndanisse.]] Estoniani de ''Räval'' fondis [[fuorto]] sur la kolino ''Toompea'' dum la [[11ma yarcento]]. En Rusa [[analo|anali]], ol nomizesas ''Koliva''; en la [[kroniko]] da Henrik, ''Lindanine''. En [[1219]] [[Dania|Dani]] invadis la fuorto e konstruktis nova fuorto ek petro. Pokope stranjeri komencis uzar la nomo ''Reval'', ma l'Estoni parolis pri ''Taani linn'' "fuorto (pose ‘urbo’) di Dani". Depos [[1249]], Reval (Tallinn) havis urbala yuri, ed ol divenis importanta urbo en [[Hanso-uniono]]. En [[1343]] Estona rurani revoltis kontre stranjera dominaci. La revolto - qua divenis konocata kom "la revolto di la nokto di Santa Georgius" represesis dal [[Germana kavalieri]], e reprezentis la fino di Dana dominaco. Dania pose vendis l'urbo a Germana kavalieri po 1.000 marki. En [[1525]] l'urbo konvertesis a [[Luteranismo]]. Dum la [[16ma yarcento]], pro l'ataki di Rusia kontre Germana kavalieri, Tallinn aceptis esar [[vasalo]] de [[Suedia]], qua sendis trupi por protektar ol kontre la 29-semana siejo da [[Ivan la 4ma di Rusia|Ivan la 4ma]], de [[1570]] til [[1571]].<ref>{{cite book| last =Kinder | first =Hermann |coauthors =Higelmann, Werner | editorial = ISTMO | title =Atlas zur Weltgeschichte | year= 1991 | pages= 265 | chapter = Edad Media}}</ref> [[Arkivo:Alexey_Bogolybov_-_Port_of_Tallinn_(1853).jpg|thumb|280px|left|Portuo di Reval en 1853.]] L'urbo restis domeno de Suedia til la [[Granda Nordala Milito]] di [[1710]], kande Sueda trupi decimacesis per epidemio di pesto e kapitulacis ante atako dal Rusi. Tamen, la lokala institucuri restis nedependanta ekonomiale e kulturale de Rusia, pro la kreado dil "dukio di Estonia". [[Germana linguo]] anke restis oficala, por la [[komerco]].<ref name="Taylor">{{cite book |last= Taylor|first= Neil|title = Tallinn, 2nd: The Bradt City Guide (Bradt Mini Guide)|year= 2007|editorial = Bradt Travel Guides|location=Anglia|id =184162179X}}</ref> La judiciistaro di Reval nur abolisesis en 1889, kande komencis la politiki pri "Rusifikado". Dum la regno di [[Pyotr la Granda]] konstruktesis la palaco Kadriorg, fora la muregi del urbo. Dum la [[19ma yarcento]] Tallinn ligesis a [[Sankt-Peterburg]] per [[ferovoyo]], inaugurita en 1870. Pos ke la rurani liberigesis de la serfeso, multa Estona rurani migris vers l'urbo, e la procento di Estoni en lua habitantaro kreskis de 52% en 1867 til 89% duadek yari pose. En 1917, dum l'[[unesma mondomilito]], la provizora guvernerio di Rusia donis plusa autonomeso a Estonia. Ye la [[25ma di februaro]] [[1918]], un dio pos la deklaro di nedependo Estoniana, Germana trupi okupis l'urbo, e nur abandonis ol pos finir la milito. Pose, Estoniani militis pri lua nedependo kontre bolsheviki, e recevis armi del Unionita Rejio tra la portuo di Tallinn.<ref name="Taylor"/> [[Arkivo:Tallinn - 17 July 1940 - 0-54578.jpg|thumb|left|280px|Sportisti demonstras favorebla al [[anexo di Estonia a Sovietia]] en 1940.]] Konsequo del [[pakto Ribbentrop-Molotov]], [[Anexo di Estonia a Sovietia|Sovietiani invadis Estonia]] en agosto [[1940]]. Tallinn transformesis en chef-urbo di la [[Republiko Socialista Sovietiana Estonia]], ed en la precipua navala bazo di Sovietia, pro lua portuo esar libera de glacio dum la vintro. Politikisti, intelektuali e civitani qui judikesis kom 'suspektiti di esar kontrekomunisti' arestesis e deportesis. [[Arkivo:Bundesarchiv Bild 146-2004-231, Reval, Freiheitsplatz.jpg|thumb|320px|Reval (Tallinn) en 1943, dum German okupado. Fotografuro de Germana arkivi.]] En 1941, dum l'[[operaco Barbarossa]], Sovietiani probis defensar l'urbo kun 20.000 soldati, ma balde bezonis transferar li por la defenso di [[Leningrad]]. Dum la Germana invado, eventis intensa persekuto kontre komunisti e kontre la juda habitantaro, qua exterminesis preske komplete. Ye la [[9ma di marto]] [[1944]], 11% del urbo destruktesis pro Sovietiana bombardi, qui produktis 600 morti. Ye la [[16ma di septembro]] sam yaro, provizora nedependanta guvernerio establisesis, e de la 20ma til la 22ma di septembro la flago di Estonia levesis super la turmo Pikk Hermann, ante l'arivo di la [[Reda Armeo]]. [[Arkivo:Tallinn,Estonia. TTTK Škoda 9Tr Trolleybus nr. 206. May 1996.jpg|left|thumb|320px|Omnibuso movita per elektro del epoko Sovietiana e la Hotelo Viru, konstruktita en 1972, adcentre.]] Dum la Sovietian epoko la habitantaro e l'ekonomio dil urbo kreskis, e Tallinn transformesis en la precipua portuo por transportar la cereali de [[Sovietia]]. Proxim ol instalesis mashinala e nutrivala industrii. Dum l'[[Olimpiala Ludi en Moskva, 1980|Olimpiala Ludi en Moskva]], la konkursi por seglobateli eventis en Tallinn, en la quartero Pirita.<ref>{{Extera ligilo|url= https://elpais.com/diario/1979/04/12/deportes/292716014_850215.html|titulo= Leningrado, Kiev, Tallin, y Minsk, sedes olímpicas además de Moscú|editero= El País|publikigita ye=12ma di aprilo 1979|vidita ye= 27ma di oktobro 2017|idiomo= {{es}}}}</ref> [[Arkivo:Eesti Rahvusraamatukogu, Tallinn (14670311202).jpg|thumb|320px|Nacionala Biblioteko di Estonia, inaugurita en 1993 en Tallinn.]] Ante la fino dil [[yari 1980a]], komencis en Tallinn la movado pri la nedependo di [[Estonia]]. La katalizivo di la demonstri esis la festivalo di la kansono en Estoniana linguo. Ta festivali atraktas mili di personi omnayare: 300 mil personi en 1988, e 500 mil personi en 1990. Pos la rupto dil [[Murego di Berlin]] Estonia deklaris nedependo de [[Sovietia]]. Ye la [[20ma di agosto]] [[1991]], pos 51 yari, Tallinn itere divenis chef-urbo di la nedependanta lando. Pos la nedependo l'urbo subisis granda ekonomiala developo: eventis la rehabilito di lua historiala centro, kreesis lua moderna financala distrikto kun edifici quale la Banko di Estonia, ed anke la nova rezidala quartero Peetri. La historiala centro di Tallinn deklaresis Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]] en 1997. En aprilo 2007 eventis la maxim grava tumulti de la historio dil urbo pos la nedependo en 1991, kande la monumento konocita kom "La Bronza Soldato", inaugurita en 1947 dal Sovietiani por celebrar la vinko en la Duesma mondomilito, transferesis a la tombeyo di la soldati Estoniana. Dum kin dii eventis tumulti e spolii, e la konfronto inter Rusa radikali e la polico produktis la morto di 1 Ruso. == Geografio == [[Arkivo:Districts_of_Tallinn.jpg|thumb|280px|Quarteri di Tallinn: 1 - Haabersti, 2 - Kesklinn, 3 - Kristiine, 4 - Lasnamäe, 5 - Mustamäe, 6 - Nõmme, 7 - Pirita, 8 - Põhja-Tallinn]] [[Arkivo:Night skyline in Tallinn, February 2013.jpg|thumb|left|320px|Noktal imajo pri Tallinn dum la vintro.]] Tallinn jacas an la sudestala rivo dil [[Gulfo di Finlando]], e lua litoro esas longa de 46 km. L'insulo Aegna, jacanta an la Gulfo di Finlando proxim la peninsulo Viimsi e kun 2 km² di surfaco totala, apartenas a Tallinn. L'urbo distas 830 km de [[Warszawa]], 260 km de [[Rīga]], 314 km de [[Sankt-Peterburg]] e 860 km de [[Moskva]]. Existas multa lagi en Tallinn, esante la maxim vasta la lago Ülemiste, kun 9,6 km² di surfaco totala, sude del urbo. L'unika importanta fluvio esas Pirita, qua ekfluas norde del urbo. Tallinn esas precipue plana, kun maxima [[altitudo]] di 64 metri, an la quartero Nõmme. Dum la lasta [[glacial epoko]], tota regiono jacis sub granda glaciero, qua kompresis la tereno. Pos ke la glacio desaparis, la regiono restabis sub la [[marala nivelo]], e gradope la sulo komencis levar, en procedo qua duras til nun. Pro to, la lago Ülemiste izolesis de la maro 11.500 yari ante nun. La klimato dil urbo esas moderema kun influo del oceano. La vintri esas tre kolda, obskura e kun poka pluvi. La [[printempo]] esas dolca e sika. La [[somero]] esas pluvoza e mez-varma, e l'[[autuno]] ank esas pluvoza, kun kelka [[nivo]] proxim lua fino. La mezavalora [[temperaturo]] en julio (maxim varma monato) esas 17,2°C, kontre ke en februaro (la maxim kolda) esas -4,3°C. == Transporto == [[Arkivo:Tallinn airport.jpg|thumb|320px|[[Aeroportuo]] ''Lennart Meri''.]] [[Arkivo:Old_City_Harbour,_Tallinn.jpg|thumb|320px|left|[[Portuo]] di Tallinn.]] L'[[aeroportuo]] dil urbo, ''Lennart Meri Tallinna lennujaam'', anke konocata kom aeroportuo ''Ülemiste'' distas 4 kilometri del centro di Tallinn esas la maxim granda de Estonia, e recevis {{formatnum:863588}} veheri en 2020 (en 2007 ol recevis {{formatnum:1728420}} veheri). Ol recevas precipue internaciona flugi, de [[Helsinki]], [[London]], [[Frankfurt]], [[Amsterdam]], [[Berlin]] e [[Vilnius]]. La flugi liganta l'urbo London ed a Helsinki reprezentas, singla ek li, 12% de omna veheri. La marala termino por transporto internaciona di pasajeri jacas centre del [[portuo]] di Tallinn. La maxim uzata lineo di [[paromo|paromi]] ligas Tallinn a [[Helsinki]], e kovras la 80-kilometra disto en 3 hori e duimo. Altra paromo-linei ligas Tallin a [[Mariehamn]] (insuli [[Alando]]), a [[Rostock]] ed a [[Stockholm]]. En 2016, 10 milion personi uzis la portuo, qua esas un ek la maxim uzata por transporto di pasajeri de nordal Europa. L'Europana choseo E67 ligas [[Praha]] a Helsinki, tra Tallinn. Existas frequa linei di omnibusi liganta Tallinn a diversa loki di Estonia, ed anke a [[Sankt-Peterburg]] e [[Rīga]]. Pri transporto fervoyala di pasajeri per longa disti, la linei de la kompanio ''Elron'' ligas Tallinn a [[Tartu]], Valga, Türi, Viljandi, Tapa, Narva e Koidula, e la ferovoyala kompanio Rusa ''Rossiyskie zheleznye dorogi'' mantenas noktala treno-servado liganta Tallinn a [[Moskva]]. Existas projeto pri fervoyala ligilo inter Tallinn e [[Warszawa]]. Pri [[publika transporto]], Tallinn havas 73 linei di omnibusi, 4 [[tramveturo|tramvetura]] linei, e 4 linei di elektral-omnibusi, liganta omna distrikti. Depos 2013, omna publika transporto interne del urbo esas gratuita. == Turismo == [[Arkivo:Calle Dunkri, Tallin, Estonia, 2012-08-05, DD 03.jpg|thumb|250px|Strado ''Rataskaevu'', un ek la maxim vizitita del urbo.]] [[Arkivo:Puerto de Tallin, Estonia, 2012-08-12, DD 01.JPG|thumb|260px|left|Pasajero-navi che la portuo di Tallinn.]] Tallinn esas l'urbo di Estonia maxim vizitata dal turisti. En 2006 arivis ibe plua kam 2,1 milion turisti, sen inkluzar la personi qui facas 1-dia vizito, o qui arivas ibe per [[paromo|paromi]] de [[Helsinki]], o la krozonavi qui arivas en lua portuo (en 2006, 311.000 turisti vizitis Tallinn per navo). En 2006 existis 12.068 liti en la hoteli del urbo, e 86,2% de la turisti esis stranjeri. La [[turismo|turismala sezono]] eventas precipue de mayo til agosto. La precipua viziteri esas Finlandani (34%), Britaniani, Suedi, Germani, Rusi e Norvegiani.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Tourism and Accommodation|url=http://www.tallinn.ee/est/g4064s32442|editero= Tallinn.ee|vidita ye= 2ma di oktobro 2008}}</ref> La precipua turistal atraktivo di Tallinn esas lua Mezepokala centro, quankam existas altra loki quin la turisti vizitar, sive nud-pede, sive per biciklo. Dum la somero la plaji en la distrikti Pirita e Haabersti recevas multa viziteri. La strado ''Rataskaevu'' an la centrala quartero recevas multa turisti pro lua restorerii e butiki qui vendas artikli di lano e ledro.<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g274958-d290973-Reviews-Rataskaevu_Street-Tallinn_Harju_County.html|titulo= Rataskaevu Street|editero= Trip Advisor|vidita ye= 28ma di oktobro 2017}}</ref> [[Arkivo:XXV_laulupidu_(3).jpg|thumb|left|260px|25ma Festivalo pri la Kansono.]] La Festivalo di la Kansono (Estoniane: ''Laulupidu'') judikesas kom Orala Patrimonio de la Homaro, dal [[UNESKO]]. Ol eventas ye singla kin yari an la Parko dil Festivalo di la Kansono (''Lauluväljak''), qua povas gastigar plua kam 70 mil personi. Samatempe, eventas la Festivalo pri Danso di Estonia, en la stadio ''Kalevi Keskstaadion'', kun kapaceso por 12.000 spektanti. La parko ''Lauluväljak'' anke uzesas por spektakli di internaciona artisti, exemple [[Iron Maiden]], [[Red Hot Chili Peppers]], [[Michael Jackson]], [[Tina Turner]], [[50 Cent]], [[Metallica]], [[The Rolling Stones]], [[Elton John]], edc. [[Arkivo:Toompea_loss_2014.jpg|thumb|left|280px|Kastelo ''Toompea loss'', la nuna sideyo dil Parlamento.]] [[Arkivo:Stenbock_House.jpg|thumb|280px|Domo ''Stenbock'' an la kolino ''Toompea''.]] La kolino ''Toompea'' (de la Germana vorto ''Domberg'', "kolino di la katedralo") okupas cirkume 7 hektari an la centro di Tallinn. L'origino di lua nomo esas la katedralo di Santa Maria, konstruktita en 1240 dal [[Dania|Dani]]. ''Toompea'' esas 20 til 30 metri plu alta kam la regioni vicina, e dum la [[Mezepoko]] konstruktesis kastelo ibe, qua konquestesis dal Dani en 1219. En 1346 ol vendesis a la [[Germana kavalieri]]. Dum la 18ma yarcento adjuntesis altra edifico a la kastelo, qua nun uzesas dal Parlamento (''Riigikogu'') di Estonia. La domo ''Stenbock'' (''Stenbocki maja''), anciena domo dil komto Jakob Pontus Stenbock e nun la sideyo dil [[exekutiva povo]] di Estonia, anke jacas en ''Toompea''. De ibe, on povas havar bela panoramala vidado pri Tallinn. [[Arkivo:Tallinn_Town_Hall_Square,_2013.jpg|thumb|260px|La centrala placo di Tallinn.]] [[Arkivo:St. Olaf's Church - Oleviste kirik - panoramio.jpg|thumb|260px|left|Kirko di Santa Olavus.]] An la centrala placo (''Raekoja plats'') dil centro di Tallinn kelkafoye eventas muzikala koncerti od spektakleti ed existas multa drinkerii e restorerii. La placo konstante gastigas stradala merkato ube la turisti povas komprar suveniri. La kirko di Santa Olavus (''Oleviste kirik'') posible konstruktesis dum la 12ma yarcento, ante la konquesto dil urbo dal Dani, en 1219. Ol konsakresis al rejulo [[Olaf la 2ma di Norvegia]] (995 til 1030, kanonizita quale Santa Olavus). Ol subisis granda rikonstrukturo dum la 14ma yarcento. Lua turmo-pinto esas alta de 128 metri. La kirko katolika di Santa Nikolaus (''Niguliste kirik'') konstruktesis dum la 13ma yarcento, inter 1230-1275, e subisis serioza domaji pro Sovietiana bombardo en 1944, dum la duesma mondomilito. Nun ol uzesas quale muzeo ed aulo por koncerti. La katedralo ortodoxa di Santa Alexander Nevsky (''Aleksander Nevski katedraal'') konstruktesis de 1894 til 1900, kande Estonia esis parto de [[Rusa imperio]]. Pos l'unesma nedependo di Estonia, la katedralo konsideresis simbolo del opreso Rusa, e preske demolisesis en 1924. To ne eventis, pro la masiva konstrukturo dil edifico. === Muzei === Tallinn havas plua kam 60 muzei e galerii pri arto. La precipua esas: [[Arkivo:EML_Lembit_as_Displayed_in_the_Estonian_Maritime_Museum.jpg|thumb|260px|La submara navo ''Lembit'', an la muzeo ''Lennusadam''.]] * La Marala Muzeo di Estonia, ''Eesti Meremuuseum'' prezervas multa objekti pri la pasinta marala agadi del urbo. Lua kolektaji okupas du edifici: la turmo "Grosa Margreta" (''Paks Margareeta'', konstruktita dum la 16ma yarcento por observar la portuo), e l'anciena portuo por hidroavioni ''Lennusadam'', qua riapertesis en 2012. Ibe jacas, inter altri, la [[submara navo]] ''EML Lembit'' konstruktita en 1934, la glacioruptila navo ''Suur Tõll'' konstruktita en 1914, e la torped-balayero EML ''Kalev'' (M414). * La Muzeo pri l'Okupadi (''Okupatsioonide muuseum'') jacante ube la strado Toompea renkontras la bulvardo Kaarli, apertesis ye la 1ma di julio 2003. Ol montras objekti e fotografuri de 1940 til 1991, kande Estonia okupesis dal Sovietiani, pose dal Germani, ed itere dal Sovietiani. * La Muzeo Estoniana en Libera Aero (''Eesti Vabaõhumuuseum'') esas rikonstrukto en la sama skalo di rurala vilajeto de la 18ma yarcento, kun kirko, skolo, domi, [[ventomuelilo]] e farmodomo. Entote ol okupas 72 hektari e havas 80 edifici, che la subquartero ''Rocca al Mare''. * La Muzeo pri la [[KGB]], an la 23ma etajo dil Hotelo Viru. Ibe povas videsar uniformi, equipuri e dokumenti del agenti di KGB qui spionis viziteri e habitanti dil urbo. [[Arkivo:Kadriorgpalacetallinna.JPG|thumb|250px|La Muzeo pri Arto di Estonia.]] * La Muzeo pri Arto di Estonia jacas an la palaco Kadriorg (Estoniane: ''Kadrioru loss'', Germane:''Schloss Katharinental''), konstruktita dal caro [[Petrus la 1ma di Rusia]] por l'imperiestrino [[Yekaterina la 1ma di Rusia]]. Ambe la nomi Estoniana e Germana por la palaco signifikas "la valo di Yekaterina". Nun ol gastigas permanante artala objekti de la 16ma til la 20ma yarcenti. Parto ek lua kolektajo, kun objekti de la 18ma til la 20ma yarcenti, jacas an la muzeo "Kumu", Estonian abreviuro por "Kunstimuuseum" (muzeo pri arto), en edifico inaugurita la yaro 2006. * En l'anciena koqueyo dil palaco Kadriorg jacas Muzeo Mikkel (''Mikkeli muuseum''), qua gastigas permanante 600 objekti, precipue arto e ceramikal objekti del Ocidento ed anke [[porcelano]] Chiniana, qui donacesis al muzeo en 1994 dal artala kolektero Johannes Mikkel. * La muzeo ''Niguliste'' okupas l'olima kirko di Santa Nikolaus, e gastigas exempleri pri l'arto ekleziala di sep yarcenti, de la Mezepoko til kelk yari pos la Reformo Protestanta. * La Muzeo pri l'Arto Aplikata e pri la Desegno gastigas plua kam 15.000 objekti di [[porcelano]], [[ceramiko]], texala arto, [[vitro]], juvelavari, labori en metalo, mobli, edc. == Referi == {{Commonscat|Tallinn}} {{reflist}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio:Urbi en Estonia]] q5x0oaxk15kn6bw8ajecswruzfgv648 0 1290 995407 995100 2022-08-17T16:30:46Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{20ma yarcento}} La [[yaro]] '''1968''' (MCMLXVIII per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[lundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 968ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 68ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 9ma yaro di la [[yari 1960a]]. == Eventi == === [[Kosmo]] === * [[7ma di januaro]] - [[Usa]] lansas kosmoprobilo ''[[Surveyor 7]]'' aden kosmo vers la [[Luno]]. * [[11ma di oktobro]] - Kosmoprobilo ''[[Apollo 7]]'' sendesas aden kosmo kun kruo ek 3 [[astronauto|astronauti]]. * [[21ma di decembro]] - Kosmoprobilo ''Apollo 8'' sendesas aden kosmo til l'orbito di [[Luno]]. * [[24ma di decembro]] - ''[[Apollo 8]]'' kun [[astronauto|astronauti]] [[James Lovell]], Frank Borman e William Anders eniras l'orbito di [[Luno]] e kompletigas 10 orbiti.<ref>{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/24/newsid_4083000/4083587.stm|titulo= 1968: First astronauts orbit Moon|editero= BBC|vidita ye= 21ma di oktobro 2018}}</ref> === [[Europa]] === * [[5ma di januaro]] - [[Printempo di Praha]]: [[Alexander Dubček]] divenas chefministro di [[Chekoslovakia]]. * [[12ma di januaro|12ma]] til la [[18ma di januaro]] - [[Uragano]] ''Low Q'', kun [[vento|venti]] di plu kam 160 km/h frapas [[Skotia]] e produktas 20 morti, di qui 9 morti en [[Glasgow]].<ref name="met office">{{Extera ligilo|url= http://www.metoffice.gov.uk/media/pdf/o/5/Great_Glasgow_Storm_-_15_January_1968.pdf|editero= Met Office|titulo= Great Glasgow Storm - Monday 15 January 1968|vidita ye= 20ma di marto 2012}}</ref> * [[15ma di januaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Sicilia]] kun forteso 5.5 che la [[skalo di Richter]] produktas 231 morti.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Italy: The Day the Earth Shook|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,837724,00.html|editero= Time|publikigita ye=26ma di januaro 1968|vidita ye= 2ma di agosto 2011}}</ref> * [[27ma di januaro]] - [[Francia|Franca]] [[submara navo]] ''Minerva'' sinkas che gulfo di Lion, cirkume 45 km sude de [[Toulon]], kun 52 kruani en nave. Lua restaji trovesos erste ye la 22ma di julio 2019.<ref>{{Extera ligilo|work=The Guardian|titulo= French submarine found 50 years after disappearance |nomo=Kim|surnomo=Willsher|publikigita ye=22ma di julio 2019|vidita ye= 17ma di septembro 2019 |url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/22/french-submarine-minerve-found-50-years-after-disappearance}}</ref> * [[6ma di februaro|6ma]] til la [[18ma di februaro]] - [[Vintrala Olimpiala Ludi]] eventas en [[Grenoble]], [[Francia]]. * [[13ma di mayo]] - [[Francia|Franca]] laboristi e cirkume {{formatnum:800000}} studenti facas 1-dia striko en [[Paris]].<ref>{{Extera ligilo |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/13/newsid_2512000/2512413.stm|titulo= 1968: Workers join Paris student protest|vidita ye= 12ma di septembro 2016|editero= BBC}}</ref> * [[5ma di agosto]] - La [[kanalo di Saimaa]] inauguresas en la nuna formo. * [[20ma di agosto]] - [[Chekoslovakia]] invadesas da {{formatnum:200000}} soldati e {{formatnum:5000}} tanki de [[pakto di Warszawa]] por finar la politikala libereso. * [[31ma di decembro]] - Unesma flugo dil aeroplano [[Tupolev Tu-144]]. === [[Azia]] === * [[30ma di januaro]] - [[Milito di Vietnam]]: Komencas tale nomizita "[[atako di Tet]]", en [[Sud-Vietnam]]: [[Viet Cong]] e [[Nord-Vietnam]] lansas surprizoatako kontre la trupi di [[Sud-Vietnam]], [[Usa]] e lua federiti en diversa Sud-Vietnamana urbi.<ref>{{Extera ligilo|url= http://www.history.com/this-day-in-history/tet-offensive-begins|titulo=Tet Offensive begins|editero=History.com|vidita ye= 12ma di septembro 2016}}</ref> * [[1ma di februaro]] - Nguyễn Văn Lém, membro di [[Viet Cong]], ocidesas da [[Sud-Vietnam]]ana policisto avan [[televiziono|televizion]]-kameri * [[11ma di februaro]] - Eventas frontierala konflikti inter [[Israel]] e [[Jordania]]. * [[7ma di marto]] - [[Milito en Vietnam]]: Unesma batalio di [[Saigon]] komencas. * [[16ma di marto]] - [[Masakro di My Lai]] dum la [[Milito en Vietnam]]. * [[15ma di agosto]] - [[Ter-tremo]] frapas [[Sulawesi]], [[Indonezia]], e produktas 68.200 morti. * [[31ma di agosto]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 7.3 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Iran]] e produktas de {{formatnum:12000}} til {{formatnum:20000}} morti. * [[31ma di decembro]] - En Agata, [[Siberia]], on mezuras la maxim granda atmosferala preso de la historio: 1083 hPa. === [[Afrika]] === * [[12ma di marto]] - [[Maurico]] divenas nedependanta. * [[6ma di septembro]] - Swazilando (nune [[Eswatini]]) divenas nedependanta de [[Unionita Rejio]]. * [[12ma di oktobro]] - [[Equatorala Guinea]] divenas nedependanta de [[Hispania]]. === [[Nord-Amerika]] === * [[11ma di aprilo]] - Unesma pre-prizento di muzikala pleado ''Hair'' en [[Broadway]]. * [[5ma di junio]] - [[Robert Kennedy]] pafesas e vundesas mortale. Ilu mortos la sequanta dio.<ref>{{Extera ligilo|titulo= On This Day: Robert F. Kennedy Shot|url=http://www.findingdulcinea.com/news/on-this-day/May-June-08/On-This-Day--Senator-Robert-F--Kennedy-Assassinated.html|vidita ye= 12ma di septembro 2016|editero= Finding Dulcinea|idiomo= {{en}}}}</ref> * [[12ma di oktobro|12ma]] til la [[27ma di oktobro]] - L'[[Olimpiala Ludi en México, 1968|Olimpiala Ludi]] eventas en [[México]], [[Mexikia]]. === [[Central Amerika]] === * [[29ma di julio]] - [[Volkano]] Arenal eruptas en [[Kosta Rika]]. === [[Oceania]] === * [[31ma di januaro]] - [[Hammer DeRoburt]] deklaras [[Nauru]] nedependanta de [[Australia]]. * [[Tasmania]] abolisas [[mortopuniso]]. == Naski == [[Arkivo:Cuba_Gooding_Jr._2012.jpg|thumb|130px|[[Cuba Gooding Jr.]]]] * [[2ma di januaro]] - [[Cuba Gooding Jr.]], Usan aktoro * [[5ma di januaro]] - [[DJ BoBo]], Suisa kantisto, kompozisto e muzikala produktisto * [[11ma di januaro]] - [[Benjamin List]], Germana kemiisto, Nobel-laureato * [[14ma di januaro]] - [[LL Cool J]], Usana kantisto di [[rap]] * [[20ma di januaro]] - [[Muhammetkaliy Abulgaziyev]], chefministro di Kirgizistan * [[24ma di januaro]] - [[Mary Lou Retton]], Usana gimnastikistino * [[1ma di februaro]] - [[Lisa Marie Presley]], Usana kantistino, filiino di [[Elvis Presley]] * [[18ma di februaro]] - [[Molly Ringwald]], Usana aktorino * [[2ma di marto]] - [[Daniel Craig]], Britanian aktoro * [[4ma di marto]] - [[Kyriakos Mitsotakis]], Chefministro di Grekia * 4ma di marto - [[Patsy Kensit]], Britanian aktorino e kantistino * [[5ma di marto]] - [[György Gordon Bajnai]], chefministro di Hungaria * 5ma di marto - [[Ambrose Dlamini]], chefministro di Eswatini (m. 2020) * [[6ma di marto]] - [[Moira Kelly]], Usan aktorino * [[29ma di marto]] - [[Lucy Lawless]], Nova-Zelandan aktorino e kantistino [[Arkivo:Céline Dion en 2013 (cropped).JPG|thumb|130px|[[Céline Dion]]]] * [[30ma di marto]] - [[Céline Dion]], Kanadana kantistino * [[31ma di marto]] - [[Reza Attaran]], Iranan aktoro * [[1ma di aprilo]] - [[Alexander Stubb]], chefministro di Finlando * [[8ma di aprilo]] - [[Patricia Arquette]], Usan aktorino * [[13ma di aprilo]] - [[Jørn Stubberud]], Norvegiana muzikisto ([[Mayhem]]) * [[15ma di aprilo]] - [[Vano Merabishvili]], chefministro di Gruzia * [[16ma di aprilo]] - [[Martin Dahlin]], Sueda futbalisto [[Arkivo:Ashley_Judd_March_18,_2014.jpg|thumb|130px|[[Ashley Judd]]]] *[[16ma di aprilo]] - [[Barbara Sarafian]]''',''' [[Belgia|belga]] aktorino *[[19ma di aprilo]] - [[Ashley Judd]], Usan aktorino * [[23ma di aprilo]] - [[Timothy McVeigh]], Usana teroristo (m. 2001) * [[29ma di aprilo]] - [[Kolinda Grabar-Kitarović]], prezidantino di Kroatia *[[7ma di mayo]] - [[Eagle-Eye Cherry]], sueda kantisto [[Arkivo: Traci Lords 2011.jpg|thumb|130px|[[Traci Lords]]]] * [[7ma di mayo]] - [[Traci Lords]], Usan aktorino, skriptistino e kantistino * [[9ma di mayo]] - [[Marie-José Pérec]], Franc atletino * 9ma di mayo - [[Scott Pruitt]], Usana politikisto * [[13ma di mayo]] - [[Scott Morrison]], chefministro di Australia [[Arkivo:17 - Kylie Minogue-003 (17133108235).jpg|thumb|130px|[[Kylie Minogue]]]] * [[28ma di mayo]] - [[Kylie Minogue]], Australiana kantistino, dansistino ed aktorino * [[30ma di mayo]] - [[Zacarias Moussaoui]], Franca teroristo * [[1ma di junio]] - [[Jason Donovan]], Australian aktoro e kantisto * [[4ma di junio]] - [[Faizon Love]], Kuban-Usana aktoro e komediisto * [[11ma di junio]] - Princulo [[Alois la 3ma di Liechtenstein]] * [[14ma di junio]] - [[Ukhnaagiin Khürelsükh]], chefministro di Mongolia * [[20ma di junio]] - [[Mateusz Morawiecki]], chefministro di Polonia * [[26ma di junio]] - [[Guðni Thorlacius Jóhannesson]], prezidanto di Islando * 26ma di junio - [[Jovenel Moïse]], prezidanto di Haiti * [[3ma di julio]] - [[Ramush Haradinaj]], chefministro di Kosovo * [[7ma di julio]] - [[Jorja Fox]], Usan aktorino * 7ma di julio - [[Danny Jacobs]], Usan aktoro e komediisto [[Arkivo:Brandi Chastain ESPN Weekend 2010.jpg|thumb|130px|[[Brandi Chastain]]]] * [[21ma di julio]] - [[Brandi Chastain]], Usana futbalisto * [[24ma di agosto]] - [[Andreas Kisser]], Braziliana kantisto ([[Sepultura]]) * [[27ma di agosto]] - [[Cătălin Predoiu]], chefministro di Rumania * [[1ma di septembro]] - [[Mohammad Atta]], Egiptiana teroristo (m. 2001) * [[10ma di septembro]] - [[Guy Ritchie]], [[Unionita Rejio|Britaniana]] filmifisto * [[17ma di septembro]] - [[Anastacia]], Usana kantistino e kompozistino * [[19ma di septembro]] - [[Lila Downs]], Mexikiana kantistino * [[22ma di septembro]] - [[Mihai Răzvan Ungureanu]], chefministro di Rumania [[Arkivo:Celebrity sighting-2.jpg|thumb|130px|[[Will Smith]]]] * [[25ma di septembro]] - [[Will Smith]], Usan aktoro e muzikisto * [[27ma di septembro]] - [[Mari Kiviniemi]], chefministrino di Finlando * [[28ma di septembro]] - [[Mika Häkkinen]], Finlandan automobilisto * 28ma di septembro - [[Naomi Watts]], Britanian aktorino * [[2ma di oktobro]] - [[Jana Novotná]], Cheka tenisistino (m. 2017) [[Arkivo:Ziggy Marley.jpg|thumb|130px|[[Ziggy Marley]]]] * [[17ma di oktobro]] - [[Ziggy Marley]], Jamaikana kantisto, filiulo di [[Bob Marley]] * [[18ma di oktobro]] - [[Michael Stich]], Germana tenisisto * [[25ma di oktobro]] - [[Juan Orlando Hernández]], prezidanto di Honduras * [[8ma di novembro]] - [[Parker Posey]], Usan aktorino * [[27ma di novembro]] [[1968]] - [[Oxana Yuryevna Grishina|Oxana Grishina]], Rusiana ciklistino * [[11ma di decembro]] - [[Emmanuelle Charpentier]], Franca biokemiisto, Nobel-laureato * [[2ma di decembro]] - [[Lucy Liu]], Usan aktorino * [[18ma di decembro]] - [[Alejandro Sanz]], Hispana kantisto * [[Évariste Ndayishimiye]], prezidanto di Burundi == Morti == [[Arkivo:Cuno_Hoffmeister.jpg|thumb|130px|[[Cuno Hoffmeister]]]] * [[2ma di januaro]] - [[Cuno Hoffmeister]], German astronomo (n. 1892) * [[4ma di januaro]] - [[Joseph Pholien]], chefministro di Belgia (n. 1884) * [[16ma di januaro]] - [[Panagiotis Pulitsas]], chefministro di Grekia (n. 1881) * [[22ma di januaro]] - [[Duke Kahanamoku]], Usana natisto (n. 1890) * [[4ma di februaro]] - [[Neal Cassady]], Usana skriptisto (n. 1926) * [[21ma di februaro]] - [[Howard Walter Florey]], Australiana farmakologiisto, Nobel-laureato (n. 1898) * [[25ma di februaro]] - [[Camille Huysmans]], chefministro di Belgia (n. 1871) * [[1ma di marto]] - [[Leroy De Maistre]], Australiana piktisto (n. 1894) * [[11ma di marto]] - [[Bernhard Bleeker]], Germana skultisto (n. 1881) * [[15ma di marto]] - [[Khuang Abhaiwongse]], chefministro di Tailando (n. 1902) * [[16ma di marto]] - [[Gunnar Ekelöf]], Sueda skriptisto (n. 1907) * [[20ma di marto]] - [[Carl Theodor Dreyer]], Dana filmifisto (n. 1889) * [[27ma di marto]] - [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]], kosmonauto, mortis dum flugo-acidento (n. 1934) * [[1ma di aprilo]] - [[Lev Davidovich Landau]], Rusa fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] (n. 1908) [[Arkivo:Martin-Luther-King-1964-leaning-on-a-lectern.jpg|thumb|130px|[[Martin Luther King]]]] * [[4ma di aprilo]] - [[Martin Luther King|Martin Luther King Junior]], Usana pastoro, Nobel-laureato (n. 1929) * [[11ma di aprilo]] - [[Juan Antonio Iribarren]], prezidanto di Chili (n. 1885)<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.libreriaproteo.com/libro-477053-DICCIONARIO-CRITICO-DE-JURISTAS-ESPANOLES-PORTUGUESES-Y-LATINOAMERICANOS-HISPANICOS-BRASILE.html|titulo=Diccionario Crítico de Juristas Españoles, Portugueses y Latinoamericanos: (Hispánicos, Brasile, Peláez, Manuel J., Dir., Isbn: 9788461149650}}</ref> * [[6ma di mayo]] - [[Toivo Mikael Kivimäki]], chefministro di Finlando (n. 1886) * [[1ma di junio]] - [[Helen Keller]], naske blinda-surda skriptisto e politikala aktivisto (n. 1880) * [[6ma di junio]] - [[Robert Kennedy]], Usana politikisto, asasinita (n. 1925) * [[14ma di junio]] - [[Salvatore Quasimodo]], Italiana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1901) * [[15ma di junio]] - [[Wes Montgomery]], Usana gitaristo di [[jazo]] (n. 1923) * [[14ma di julio]] - [[Ilias Tsirimokos]], chefministro di Grekia (n. 1907) * [[18ma di julio]] - [[Corneille Heymans]], Belga biologiisto, Nobel-laureato (n. 1892) * [[23ma di julio]] - [[Henry Hallett Dale]], Britaniana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1875)<ref>{{Extera ligilo|url= http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1936/dale-bio.html |titulo=Sir Henry Dale - Biography|idiomo={{en}} |vidita ye=16ma di julio 2016|editero=Nobelprize.org}}</ref> [[Arkivo:Otto_Hahn_(Nobel).jpg|thumb|130px|[[Otto Hahn]]]] * [[28ma di julio]] - [[Otto Hahn]], Germana kemiisto, [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Nobel-laureato]] (n. 1879) * [[19ma di agosto]] - [[George Gamow]], Rus-Usana fizikisto (n. 1904) * [[2ma di oktobro]] - [[Marcel Duchamp]], Franca artisto (n. 1887) * [[3ma di oktobro]] - [[Arnold Blanch]], Usana piktisto (n. 1896) * [[18ma di oktobro]] - [[Ernest Buckmaster]], Australiana piktisto (n. 1897) * [[27ma di oktobro]] - [[Lise Meitner]], Austriana fizikistino (n. 1878) * [[28ma di novembro]] - [[Enid Blyton]], Britaniana skriptistino por pueri (n. 1897) * [[20ma di decembro]] - [[John Steinbeck]], Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1902) * [[30ma di decembro]] - [[Trygve Lie]], unesma chef-sekretario (1946-1952) dil [[Unionita Nacioni]], Norvegiano (n. 1896) == Nobel-laureati == * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Luis Walter Álvarez]] * [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Lars Onsager]] * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Robert W. Holley]], [[H. Gobind Khorana]] e [[Marshall W. Nirenberg]] * [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Yasunari Kawabata]] * [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[René Cassin]] == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Yari 1960a]] k7axtukv8gnlevnihl9vm0zpf15p9of 0 1510 995343 993732 2022-08-17T12:56:37Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Ido-konfero''' esas granda kunveno dil Idisti e suportanti dil internaciona helpolinguo [[Ido]]. Dum yari, Ido-konferi eventis en ca urbi e loki: *[[1914]] [[Ido-konfero 1914|Ido-konfero]] projetita en [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) *[[1921]] [[Ido-konfero 1921|Ido-konfero]] en [[Wien]] ([[Austria]]) *[[1922]] [[Ido-konfero 1922|Ido-konfero]] en [[Dessau]] ([[Germania]]) *[[1923]] [[Ido-konfero 1923|Ido-konfero]] en [[Kassel]] ([[Germania]]) *[[1924]] [[Ido-konfero 1924|Ido-konfero]] en [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) *[[1925]] [[Ido-konfero 1925|Ido-konfero]] en [[Torino]] ([[Italia]]) *[[1926]] [[Ido-konfero 1926|Ido-konfero]] en [[Praha]] ([[Chekoslovakia]]) *[[1927]] [[Ido-konfero 1927|Ido-konfero]] en [[Paris]] ([[Francia]]) *[[1928]] [[Ido-konfero 1928|Ido-konfero]] en [[Zürich]] ([[Suisia]]) *[[1929]] [[Ido-konfero 1929|Ido-konfero]] en [[Freiburg im Breisgau]] ([[Germania]]) *[[1930]] [[Ido-konfero 1930|Ido-konfero]] en [[Sopron]] ([[Hungaria]]) *[[1931]] [[Ido-konfero 1931|Ido-konfero]] en [[Lauenburg/Elbe]] ([[Germania]]) *[[1933]] [[Ido-konfero 1933|Ido-konfero]] en [[Mondorf-les-Bains]] ([[Luxemburgia]]) *[[1934]] [[Ido-konfero 1934|Ido-konfero]] en [[Oostduinkerke]] ([[Belgia]]) *[[1935]] [[Ido-konfero 1935|Ido-konfero]] en [[Fredericia]] ([[Dania]]) *[[1936]] [[Ido-konfero 1936|Ido-konfero]] en [[Szombathely]] ([[Hungaria]]) *[[1937]] [[Ido-konfero 1937|Ido-konfero]] en [[Paris]] ([[Francia]]) *[[1939]] [[Ido-konfero 1939|Ido-konfero]] en [[St. Gallen]] ([[Suisia]]) *[[1950]] [[Ido-konfero 1950|Ido-konfero]] en [[Colmar]] ([[Francia]]) *[[1951]] [[Ido-konfero 1951|Ido-konfero]] en [[Torino]] ([[Italia]]) *[[1952]] [[Ido-konfero 1952|Ido-konfero]] en [[Berlin]] ([[Germania]]) *[[1957]] [[Ido-konfero 1957|Ido-konfero]] en [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) *[[1959]] [[Ido-konfero 1959|Ido-konfero]] en [[Freiburg im Breisgau]] ([[Germania]]) *[[1960]] [[Ido-konfero 1960|Ido-konfero]] en [[Colmar]] ([[Francia]]) *[[1961]] [[Ido-konfero 1961|Ido-konfero]] en [[Zürich]] ([[Suisia]]) *[[1962]] [[Ido-konfero 1962|Ido-konfero]] en [[Thun]] ([[Suisia]]) *[[1963]] [[Ido-konfero 1963|Ido-konfero]] en [[Barcelona]] ([[Hispania]]) *[[1964]] [[Ido-konfero 1964|Ido-konfero]] en [[Kiel]] ([[Germania]]) *[[1965]] [[Ido-konfero 1965|Ido-konfero]] en [[Lons-le-Saunier]] ([[Francia]]) *[[1966]] [[Ido-konfero 1966|Ido-konfero]] en [[Biella]] ([[Italia]]) *[[1967]] [[Ido-konfero 1967|Ido-konfero]] en [[Bourges]] ([[Francia]]) *[[1968]] [[Ido-konfero 1968|Ido-konfero]] en [[Berlin]] ([[Germania]]) *[[1969]] [[Ido-konfero 1969|Ido-konfero]] en [[Zürich]] ([[Suisia]]) *[[1970]] [[Ido-konfero 1970|Ido-konfero]] en [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) *[[1971]] [[Ido-konfero 1971|Ido-konfero]] en [[Trollhättan]] ([[Suedia]]) *[[1972]] [[Ido-konfero 1972|Ido-konfero]] en [[La Chaux-de-Fonds]] ([[Suisia]]) *[[1973]] [[Ido-konfero 1973 en Cardiff|Ido-konfero]] en [[Cardiff]] ([[Wals]]) *[[1973]] [[Ido-konfero 1973 en Riga|Ido-konfero]] en [[Rīga]] ([[Latvia]] - [[Sovietia]]) *[[1974]] [[Ido-konfero 1974|Ido-konfero]] en [[Kiyiv]] ([[Ukraina]] - Sovietia) *[[1975]] [[Ido-konfero 1975|Ido-konfero]] en [[Thun]] ([[Suisia]]) *[[1976]] [[Ido-konfero 1976|Ido-konfero]] en [[Saint-Nazaire]] ([[Francia]]) *[[1977]] [[Ido-konfero 1977|Ido-konfero]] en [[Berlin]]-Tegel ([[Germania]]) *[[1978]] [[Ido-konfero 1978|Ido-konfero]] en [[Cambridge]] ([[Anglia]]) *[[1979]] [[Ido-konfero 1979|Ido-konfero]] en [[Uppsala]] ([[Suedia]]) *[[1980]] [[Ido-konfero 1980|Ido-konfero]] en [[Namur]] ([[Belgia]]) *[[1981]] [[Ido-konfero 1981|Ido-konfero]] en [[Jongny]] ([[Suisia]]) *[[1983]] [[Ido-konfero 1983|Ido-konfero]] en [[York]] ([[Britania]]) *[[1985]] [[Ido-konfero 1985|Ido-konfero]] en [[Antwerpen]] ([[Belgia]]) *[[1987]] [[Ido-konfero 1987|Ido-konfero]] en [[Eschwegen]] ([[Germania]]) *[[1989]] [[Ido-konfero 1989|Ido-konfero]] en [[Zürich]]-[[Thalwil]] ([[Suisia]]) *[[1990]] [[Ido-konfero 1990|Ido-konfero]] en [[Waldkappel]] ([[Germania]]) *[[1991]] [[Ido-konfero 1991|Ido-konfero]] en [[Oostende]] ([[Belgia]]) *[[1995]] [[Ido-konfero 1995|Ido-konfero]] en [[Elsnigk]] ([[Germania]]) *[[1997]] [[Ido-konfero 1997|Ido-konfero]] en [[Bakkum]] ([[Nederlando]]) *[[1998]] [[Ido-konfero 1998|Ido-konfero]] en [[Białobrzegi]] ([[Polonia]]) *[[1999]] [[Ido-renkontro 1999|Ido-renkontro]] en [[Waldkappel]] ([[Germania]]) *[[2001]] [[Ido-konfero 2001|Ido-konfero]] en [[Nürnberg]] ([[Germania]]) *[[2002]] [[Ido-konfero 2002|Ido-konfero]] en [[Kraków]] ([[Polonia]]) *[[2003]] [[Ido-konfero 2003|Ido-konfero]] en [[Großbothen]] ([[Germania]]) *[[2004]] [[Internaciona renkontro 2004|Internaciona renkontro]] en [[Bagnoles de l'Orne]] ([[Francia]]) *[[2004]] [[Ido-konfero 2004|Ido-konfero]] en [[Kiyiv]] ([[Ukraina]]) *[[2005]] [[Ido-konfero 2005|Ido-konfero]] en [[Toulouse]] ([[Francia]]) *[[2006]] [[Ido-konfero 2006|Ido-konfero]] en [[Berlin]] ([[Germania]]) *[[2007]] [[Ido-konfero 2007|Ido-konfero]] en [[Paris]] ([[Francia]]) *[[2008]] [[Ido-konfero 2008|Ido-konfero]] en [[Wuppertal]]-Neviges ([[Germania]]) *[[2009]] [[Ido-konfero 2009|Ido-konfero]] en [[Tallinn]] ([[Estonia]]) e [[Rīga]] ([[Latvia]]) *[[2010]] [[Ido-konfero 2010|Ido-konfero]] en [[Tübingen]], [[Germania]]. *[[2011]] [[Ido-konfero 2011|Ido-konfero]] en [[Echternach]], [[Luxemburgia]]. *[[2012]] [[Ido-konfero 2012|Ido-konfero]] en [[Dessau]], [[Germania]]. *[[2013]] [[Ido-konfero 2013|Ido-konfero]] en [[Ouroux]], [[Francia]] *[[2014]] [[Ido-konfero 2014|Ido-konfero]] en [[Paris]], [[Francia]] *[[2015]] [[Ido-konfero 2015|Ido-konfero]] en [[Berlin]], [[Germania]] *[[2016]] [[Ido-konfero 2016|Ido-konfero]] en [[Valencia (urbo)|Valencia]], [[Hispania]] *[[2017]] [[Ido-konfero 2017|Ido-konfero]] en [[České Budějovice]], [[Chekia]] *[[2018]] [[Ido-konfero 2018|Ido-konfero]] en [[Provins]], [[Francia]] *[[2019]] [[Ido-konfero 2019|Ido-konfero]] en [[Berlin]], [[Germania]] *[[2020]] nula konfero pro la [[COVID-19]] pandemio. *[[2021]] [[Ido-konfero 2021|Ido-konfero]] en [[Malmö]], [[Suedia]] *[[2022]] [[Ido-konfero 2022|Ido-konfero]] en [[Dessau]], [[Germania]] [[Kategorio:Ido-konferi]] 99fg51x6mxlxz2bnfzmm8xnupkglj2i 0 1785 995408 993914 2022-08-17T16:31:14Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Marto}} Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]]. La '''9ma di marto''' esas la 68ma [[dio]] di la yaro (69ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 297 dii til la fino di la yaro. ---- == Dio == == Eventi == * [[1230]] - [[Duesma Bulgara imperio|Bulgara]] caro Ivan Asen la 2ma vinkas Theodoros Kommenos Doukas, imperiestro di Thesaloniki, e kaptas domeni Thesalonikiana en [[Albania]], [[Trakia]] e [[Macedonia]]. * [[1309]] - [[Papo Klemens la 5ma]] instalas papala domo en [[Avignon]], [[Francia]]. * [[1500]] - [[Pedro Álvares Cabral]] departas de [[Lisboa]], [[Portugal]], en voyajo dum qua ilu deskovros [[Brazilia]]. * [[1513]] - Giovanni di Lorenzo de' Medici divenas [[papo Leo la 10ma]]. * [[1529]] - Mohamedani vinkas Kristani di [[Etiopia]] en la batalio di Shimbra Kure. La milito duros til 1543. * [[1723]] - En [[Chili]], komencas revolto dil [[populo mapuche]]. * [[1776]] - Aparas "La Richeso di la Nacioni" da [[Adam Smith]]. * [[1796]] - [[Napoléon la 1ma]] mariajas kun [[Joséphine de Beauharnais]]. * [[1811]] - [[Batalio di Tacuarí]]: [[Hispana imperio|Hispani]] vinkas Sud-Amerikana trupi komandata da [[Manuel Belgrano]] en [[Paraguay]]. Tamen, cirkum 400 Paraguayani aceptas luktar apud Belgrano. * [[1820]] - En [[Hispania]], liberali extingas la [[Santa Inquiziciono]]. * [[1876]] - [[Etiopia]]na trupi vinkas [[Egiptia]]ni proxim Gura. To interruptas l'expanso di Egiptia vers la [[Korno di Afrika]]. * [[1924]] - [[Italia]] anexas [[Fiume]]. * [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: Usana [[Boeing B-29]] atakas [[Tokyo]] per incendiala bombi, qui produktos {{formatnum:100000}} morti. * [[1946]] - [[Reda Armeo]] foriras [[Mandjuria]]. * [[1967]] - [[Svetlana Alliluyeva]], filiino di [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]], fugas vers [[Usa]] tra [[India]]. * [[1977]] - Armizita Mohamedani kaptas tri domi en [[Washington DC]] kun cirkume 150 gajo-homi. La situaciono duros dum 39 hori.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/03/11/AR2007031101562.html |titulo='Some Things You Never Forget' |autoro=Theresa Vergas|editero=Washington Post|vidita ye=10ma di marto 2016}}</ref> * [[1982]] - [[Charles Haughey]] divenas chefministro (''Taoiseach'') di [[Republiko Irlando]]. * [[1990]] - [[Komunismo|Komunista]] guvernerio renuncas en [[Mongolia]]. Elekti eventos en julio sam yaro, ed opozanti vinkos parlamentala majoritato. * [[1991]] - Demonstri kontre [[Slobodan Milosevic]] en la stradi di [[Beograd]]. Du homi mortas kande militala tanki represas la demonstro. * [[2015]] - La du teroristi qui atakis la kontoro dil jurnalo ''Charlie Hebdo'' en [[Paris]] du dii antee, mortigesas en policala agado. * [[2017]] - La prezidantino di [[Sud-Korea]], [[Park Geun-hye]], revokesas da la Nacional Asemblitaro pro akuzo pri [[korupto]].<ref>{{Extera ligilo|titulo=South Korea Removes President Park Geun-hye|url=https://www.nytimes.com/2017/03/09/world/asia/park-geun-hye-impeached-south-korea.html?_r=0|editero=The New York Times|publikigita ye=9ma di marto 2017|vidita ye=11ma di marto 2017}}</ref> * [[2018]] - Usana prezidanto [[Donald Trump]] aceptas renkontror [[Kim Jong-un]] en mayo che [[Pyongyang]], por diskutar pri la nukleara programo [[Nord-Korea]]na.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-43339901|titulo=Trump and North Korea's Kim Jong-un to hold 'milestone' meeting|editero=BBC News|publikigita ye=9ma di marto 2018}}</ref> * [[2022]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Chefi di stati di diversa landi kondamnas [[Rusia]] pos bombardo qua destruktas akush-hospitalo en [[Mariupol]].<ref>{{Extera ligilo|titulo=Children under rubble, says Zelensky, as Russia bombs hospital|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60657155|editero=bbc.co.uk|publikigita ye=9ma di marto 2022|idiomo={{en}}}}</ref> ==Naski == * [[1454]] - [[Amerigo Vespucci]], Italiana navigisto ed explorero (m. 1512) * [[1777]] - [[Aleksander Orłowski]], Polona piktisto (m. 1832) * [[1809]] - [[Bettino Ricasoli]], chefministro di Italia (m. 1880) * [[1890]] - [[Vyacheslav Mihailovich Molotov|Vyacheslav Molotov]], Sovietiana politikistulo (m. 1986) * [[1891]] - [[José Paciano Laurel]], Filipinana politikistulo (m. 1959) * [[1892]] - [[Mátyás Rákosi]], chefministro di Hungaria (m. 1971) * [[1923]] - [[Walter Kohn]], Usana fizikistulo, Nobel-laureato * [[1929]] - [[Desmond Hoyte]], prezidanto e chefministro di Guyana (m. 2002) * 1929 - [[Zillur Rahman]], prezidanto di Bangladesh (m. 2013) * [[1930]] - [[Ornette Coleman]], Usana muzikisto (m. 2015)<ref>{{Extera ligilo|editero=Britannica.com|titulo=Ornette Coleman{{!}}Biography |url=https://www.britannica.com/biography/Ornette-Coleman|vidita ye=2ma di novembro 2018 |idiomo={{en}}}}</ref> * [[1931]] - [[León Febres Cordero]], prezidanto di Equador (m. 2008) * [[1934]] - [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]], Rusian astronauto (m. 1968) * [[1940]] - [[Raúl Juliá]], Portorikan aktoro (m. 1994) * [[1942]] - [[John Cale]], Walsana kompozisto * [[1954]] - [[Carlos Ghosn]], Brazilian administristo di [[Renault]] e [[Nissan]] * [[1955]] - [[Ornella Muti]], Italian aktorino * [[1959]] - [[Takaaki Kajita]], Japoniana fizikisto, Nobel-laureato * [[1964]] - [[Juliette Binoche]], Franca cinem-aktorino * [[1965]] - [[Elías Antonio Saca González]], prezidanto di Salvador * [[1978]] - [[Ruth Marlene]], Portugalana kantistino ==Morti == * [[1202]] - Rejulo [[Sverre de Norvegia]] (n. c. 1145 o 1151) * [[1661]] - Kardinalo [[Jules Mazarin]], chefministro di Francia (n. 1602) * [[1792]] - [[Denis Ivanovich Fonvizin|Denis Fonvizin]], Rusa skriptisto (n. 1745) * [[1851]] - [[Hans Christian Ørsted]], Dana fizikisto (n. 1777) * [[1888]] - Imperiestro [[Wilhelm la 1ma di Germania]] (n. 1797) * [[1910]] - [[Fredrik von Otter]], chefministro di Suedia (n. 1833) * [[1925]] - [[Willard Leroy Metcalf]], Usana piktisto (n. 1858) * [[1933]] - [[Joakim Skovgaard]], Dana piktisto (n. 1856) * [[1948]] - [[Edgar de Wahl]], Rusa profesoro, kreinto di [[Occidental]] (n. 1867) * [[1952]] - [[Aleksandra Kollontay]], Rusa revolucionero e diplomacisto di Sovietia (n. 1872) * [[1974]] - [[Earl Wilbur Sutherland Jr.]], Usana fiziologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino en 1971 (n. 1915) * [[1981]] - [[Max Delbrück]], Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1906) * [[1983]] - [[Ulf von Euler]], Sueda fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1905) * [[1988]] - [[Kurt Georg Kiesinger]], kancelero di Germania (n. 1904) * [[1989]] - [[Robert Mapplethorpe]], Usan artisto, fotografisto (n. 1946) * [[1992]] - [[Menachem Begin]], chefministro di Israel, Nobel-laureato pri paco (n. 1913) * [[1994]] - [[Charles Bukowski]], Usana skriptisto e poeto (n. 1920) * [[2003]] - [[Bernard Dowiyogo]], prezidanto di Nauru (n. 1946) * [[2010]] - [[Alda do Espírito Santo]], San-Tomeana skriptistino (n. 1926) * [[2015]] - [[Camille Muffat]], Franca natistino<ref>{{Extera ligilo|url=http://globoesporte.globo.com/natacao/noticia/2015/03/acidente-de-helicoptero-mata-campea-olimpico-e-outros-atletas-na-argentina.html|titulo=Acidente de helicóptero mata campeã olímpica e outros atletas na Argentina|editero=G1|publikigita ye=9ma di marto 2015|vidita ye=2ma di novembro 2016|idiomo={{pt}}}}</ref> (n. 1989) == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Dio di yaro]] [[Kategorio:Marto]] 94n5jt9s9luxtkzckeeg5fdjvphavwf 0 1798 995409 993388 2022-08-17T16:31:45Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Marto}} Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]]. La '''27ma di marto''' esas la 86ma [[dio]] di la yaro (87ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 279 dii til la fino di la yaro. ---- == Dio == == Eventi == * [[1329]] - [[Papo Ioannes la 22ma]] kondamnas kelka docaji da [[Eckhart von Hochheim]] kom herezii. * [[1462]] - Che [[Rusa imperio]], [[Ivan la 3ma di Rusia|Ivan la 3ma]] divenas granda-princo di [[Moskva]]. * [[1513]] - [[Juan Ponce de León]] arivas en nuna [[Florida]], [[Usa]]. * [[1846]] - [[Milito Mexikiana-Usana]]: siejo di Fort Texas. * [[1918]] - [[Besarabia]] votas por divenar parto de [[Rumania]]. * [[1933]] - [[Japonia]] abandonas [[Ligo di la nacioni]]. * [[1941]] - [[Stato-stroko]] en [[Yugoslavia]] revokas regento-princo Pavle (Paulus) e deklaras princo Petar rejulo, kom [[Petar la 2ma di Yugoslavia|Petar la 2ma]], lor evante 17 yari. * [[1958]] - [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]] divenas chefministro di [[Sovietia]]. * [[1964]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 9.2 che la [[skalo di Richter]] frapas [[Alaska]] e produktas 115 morti. * [[1977]] - En [[Tenerife]] la koliziono di du [[Boeing 747]], de [[KLM]] e de [[PanAm]], produktas 583 morti. Nur 61 voyajeri de PanAm transvivas.<ref>{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/27/newsid_2531000/2531063.stm|titulo=1977: Hundreds dead in Tenerife plane crash|editero= BBC|vidita ye=23ma di oktobro 2018}}</ref> * [[1980]] - [[Volkano]] Monto Saint Helena, en [[Washington (stato)|Washington]], komencas eruptar. To produktos 57 morti.<ref>{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/19/newsid_2511000/2511133.stm|titulo=1980: Nine dead after Mount St Helens eruption |editero=BBC|vidita ye=1ma di januaro 2017}}</ref> * [[1993]] - [[Mahamane Ousmane]] elektesas prezidanto di [[Nijer]]. * [[1998]] - En [[Usa]] on aceptas ''[[Viagra]]'' kom medikamento kontre impotenteso virala. * [[2004]] - Forta [[ciklono]] - qua recevos la nomo ''Catarina'' - frapas la litoro di [[Santa Catarina]], [[Brazilia]]. * [[2007]] - Chefministri di [[Rusia]] [[Mihail Yefimovich Fradkov|Mihail Fradkov]] e [[Latvia]] [[Aigars Kalvitis]] fine signatas kontrato pri la frontieri inter la du landi. * [[2009]] - En la regiono Khyber, [[Pakistan]], suocidanta teroristo explozas bombo en [[moskeo]], ed ocidas adminime 48 personi. * [[2015]] - [[Denis Sassou Nguesso]] anuncas ke la [[konstituco]] di [[Republiko Kongo]] modifikesos por posibligar ilu konkurencar triesma-foye a la prezidanteso. * [[2016]] - [[Siria]]n armeo anuncas ke rikaptis Palmyra de la kontrolo di [[Islamana Stato]], pos tri semani di kombati.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.dw.com/en/syria-state-media-reports-palmyra-retaken-from-islamic-state/a-19144738 |titulo=Syria state media reports Palmyra retaken from 'Islamic State' |editero= Deutsche Welle|idiomo={{en}}|vidita ye=27ma di marto 2016}}</ref> * [[2020]] - [[Norda Macedonia]] membreskas en [[NATO]]. == Naski == * [[972]] - Rejulo [[Robert la 2ma di Francia]] (m. 1031) * [[1809]] - [[Georges-Eugène Haussmann]], barono Haussmann, responsinto pri urbala reformo en Paris (m. 1891) * [[1832]] - [[William Quiller Orchardson]], Britaniana piktisto (m. 1910) * [[1845]] - [[Wilhelm Conrad Röntgen]], Germana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1923) * (o la [[14ma di februaro]] sam yaro) [[1850]] - [[Keigo Kiyoura]], chefministro di Japonia (m. 1942) * [[1847]] - [[Otto Wallach]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1931) * [[1854]] - [[Giovanni Battista Grassi]], Italiana mediko e zoologiisto (m. 1925) * [[1871]] - [[Heinrich Mann]], Germana skriptisto (m. 1950) * [[1879]] - [[Sándor Garbai]], chefministro di Hungaria (m. 1947) * [[1885]] - [[Julio Lozano Díaz]], prezidanto di Honduras (m. 1957) * [[1893]] - [[Karl Mannheim]], Hungara sociologo (m. 1947) * [[1894]] - [[Roy De Maistre]], Australiana piktisto (m. 1968) * [[1899]] - [[Gloria Swanson]], Usan aktorino (m. 1983) * [[1901]] - [[Eisaku Sato]], chefministro di Japonia, Nobel-laureato pri paco (m. 1975) * 1901 - [[Carl Barks]], Usana desegnisto, kreinto di [[Donald Duck]] (m. 2000) * [[1909]] - [[Golo Mann]], Germana skriptisto e filmifisto (m. 1994) * [[1912]] - [[James Callaghan]], chefministro di Unionita Rejio (m. 2005) * [[1924]] - [[Sarah Vaughan]], Usana kantisto di jazo (m. 1990) * [[1927]] - [[Jacek Sempoliński]], Polona piktisto (m. 2012) * [[1941]] - [[Ivan Gašparovič]], prezidanto di Slovakia * [[1942]] - [[John Edward Sulston]], Britaniana biologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino * 1942 - [[Michael York]], Britaniana cinem- e televizion-aktoro * [[1944]] - [[Khosrow Shakibai]], Iranan aktoro (m. 2008) * [[1955]] - [[Mariano Rajoy Brey]], chefministro di Hispania * [[1960]] - [[Renato Russo]], Braziliana kompozisto e kantisto ([[Legião Urbana]]) (m. 1996) * [[1961]] - [[Christian Ntsay]], chefministro di Madagaskar * [[1962]] - [[Pete Howard]], Britaniana muzikisto ([[The Clash]]) * [[1963]] - [[Quentin Tarantino]], Usana filmifisto ed aktoro * [[1969]] - [[Keith Flint]], Britaniana kantisto ([[The Prodigy]]) * [[1969]] - [[Mariah Carey]], Usana kantistino * 1970 - [[Leila Pahlavi]], Iranana princino (m. 2001) * [[1971]] - [[David Coulthard]], Britanian automobilisto ([[Formulo 1]]) * [[1986]] - [[Manuel Neuer]], Germana futbalisto * [[1987]] - [[Polina Gagarina]], Rusa kantistino e kompozistino * [[1999]] - [[Natasha Calis]], Kanadan aktorino == Morti == * [[1378]] - [[Papo Gregorius la 11ma]] (n. 1330) * [[1625]] - Rejulo [[James la 1ma di Anglia]] (n. 1566) * [[1770]] - [[Giovanni Battista Tiepolo]], Italiana piktisto (n. 1696) * [[1875]] - [[Juan Crisóstomo Torrico]], prezidanto di Peru (n. 1808) * [[1883]] - [[Józef Marszewski]], Polona piktisto (n. 1825) * [[1923]] - [[James Dewar]], Britaniana kemiisto e fizikisto (n. 1842) * [[1967]] - [[Jaroslav Heyrovský]], Cheka kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1890) * [[1968]] - [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]], Sovietiana kosmonauto, en flugo-acidento (n. 1934) * [[1974]] - [[Eduardo Santos Montejo]], prezidanto di Kolumbia (n. 1888) * [[2002]] - [[Dudley Moore]], Britaniana komediisto ed aktoro (n. 1935) * 2002 - [[Billy Wilder]], Usana filmifisto e manuskriptisto (n. 1906) * [[2006]] - [[Stanisław Lem]], Polona skriptisto (n. 1921) * [[2007]] - [[Paul Lauterbur]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1929) * [[2020]] - [[Hamed Karoui]], prezidanto di Tunizia (n. 1927) == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Dio di yaro]] [[Kategorio:Marto]] h7u85n7eacdo7ubi4ojiy6v0ckbuhvq 0 1813 995410 993176 2022-08-17T16:32:15Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Aprilo}} Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]]. La '''12ma di aprilo''' esas la 102ma [[dio]] di la yaro (103ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 263 dii til la fino di la yaro. ---- == Dio == == Eventi == * [[467]] - [[Anthemius]] divenas imperiestro di [[Westala Romana imperio]]. * [[1096]] - [[Petrus l'ermito]] kunvokas la "Krucomilito dil populo". En mayo li komencas masakrar [[judo|judi]] en Germania, ed en junio li recevesos dal rejulo [[Kálmán di Hungaria]], til ke komencos spoliar la ruro di la lando. * [[1557]] - [[Hispana imperio|Hispani]] fondas [[Cuenca, Equador]]. * [[1591]] - En [[Afrika]], l'[[imperio Songhai]] destruktesas. * [[1633]] - [[Galileo Galilei]] kondamnesas pri [[herezio]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.history.com/this-day-in-history/galileo-is-convicted-of-heresy |titulo=Galileo is convicted of heresy| idiomo={{en}}|editero=history.com}}</ref> * [[1756]] - [[Francia|Franci]] invadas [[Minorka]], lor kontrolata dal [[Britania]]ni. * [[1861]] - Komencas [[Usana interna milito]], kande Kunfederita trupi atakas fuorto Fort Sutmer, an la portuo di [[Charleston, Sudal Karolina]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.history.com/this-day-in-history/the-civil-war-begins |titulo=The Civil War begins - April 12|editero=History.com}}</ref> * [[1862]] - Usana interna milito: volontarii de Union-Armeo kaptas [[treno]] e duktas ol vers [[Chattanooga, Tennessee]]. Kunfederiti persequas li per [[lokomotivo|lokomotivi]], en epizodo qua divenis konocita en la historio kom "la granda chaso per lokomotivi". * [[1864]] - Usana interna milito: Kunfederiti mortigas preske omna Afrikan-Usana soldati qui kapitulacis en Fort Pillow, [[Tennessee]]. * [[1865]] - Usana interna milito: l'[[Armeo de la Uniono]] kaptas [[Mobile, Alabama]]. * [[1877]] - [[Unionita Rejio]] anexas [[Transvaal]]. * [[1940]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Unionita Rejio]] okupas [[Faero]]. * [[1955]] - La [[poliomielito|polio]]-[[vacino]] developita da [[Jonas Salk]] deklaresas sekura ed efikiva. * [[1961]] - Sovietiana kosmonauto [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]] flugas kom unesma homo en kosmo. Kosmonavo ''Vostok 1'' cirkumiras [[Tero]] unfoye e la flugo duras dum 108 minuti.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Há 57 anos, Yuri Gagarin se tornava o primeiro homem a ser lançado no espaço|url=https://canaltech.com.br/espaco/ha-57-anos-yuri-gagarin-se-tornava-o-primeiro-homem-a-ser-lancado-no-espaco-111752/|editero=Canaltech|publikigita ye=12ma di aprilo 2018|vidita ye= 30ma di agosto 2020|idiomo={{pt}}}}</ref> * [[1980]] - [[Samuel Doe]] kaptas povo en [[Liberia]]. * [[1981]] - [[Spaco-paromo Columbia]] flugas unesmafoye. * [[1992]] - Apertesas [[Disney-lando]] en [[Paris]], [[Francia]]. * [[2009]] - [[Zimbabwe]] oficale abandonas la dolaro di Zimbabwe kom monetaro. * [[2010]] - Pos terkrulado, [[treno]] ekreligas proxim Merano, [[Italia]], e 12 personi mortas. * [[2014]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 4.1 che la [[skalo di Richter]] frapas la nordo di [[Afganistan]], produktas 4 morti e destruktas 100 domi. * [[2016]] - Usan avioni bombardas komanda centri di [[Islamala Stato]] norde de [[Mosul]], [[Irak]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/04/12/centros-de-comando-do-ei-bombardeados-no-norte-do-iraque.htm |titulo=Centros de comando do EI bombardeados no norte do Iraque |editero=UOL|vidita ye= 12ma di aprilo 2016}}</ref> == Naski == * [[1577]] - Rejulo [[Christian la 4ma di Dania e Norvegia]] (m. 1648) * [[1722]] - [[Pietro Nardini]], Italiana kompozisto (m. 1793) * [[1839]] - [[Nikolai Mihailovich Prjevalski|Nikolai Prjevalski]], Rusa geografo (m. 1888) * [[1850]] - [[Nikolai Golitsyn]], chefministro di Rusa imperio (m. 1925) * [[1869]] - [[Rihard Jakopič]], Slovena piktisto (m. 1943) * [[1871]] - [[Ioannis Metaxas]], chefministro e diktatoro di Grekia (m. 1941) * [[1872]] - [[Nikola Mushanov]], chefministro di Bulgaria (m. 1951) * [[1884]] - [[Otto Meyerhof]], Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (m. 1951) * [[1888]] - [[Carlos Julio Arosemena Tola]], prezidanto di Equador (m. 1952) * [[1889]] - [[Pierre-Étienne Flandin]], chefministro di Francia (m. 1958) * [[1894]] - [[Francisco Craveiro Lopes]], prezidanto di [[Portugal]] (m. 1964) * [[1902]] - [[Louis Beel]], chefministro di Nederlando (m. 1977) * [[1903]] - [[Jan Tinbergen]], Nederlandana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1994) * [[1908]] - [[Carlos Lleras Restrepo]], prezidanto di Kolumbia (m. 1994) * [[1914]] - [[Adriaan Blaauw]], Nederlandan astronomo (m. 2010) * [[1917]] - [[Džemal Bijedić]], chefministro di Yugoslavia (m. 1977) * [[1924]] - [[Raymond Barre]], chefministro di Francia (m. 2007) * [[1933]] - [[Montserrat Caballé]], [[Katalunia]]na ''soprano'' (m. 2018) * [[1934]] - [[Richard Thorpe McLean]], Usana piktisto (m. 2014) * [[1936]] - [[Øystein Lønn]], Norvegiana skriptisto * [[1940]] - [[Herbie Hancock]], Usana muzikisto * [[1942]] - [[Jacob Zuma]], prezidanto di Sudafrika * [[1944]] - [[Thongsing Thammavong]], chefministro di Laos * [[1946]] - [[Ed O'Neill]], Usan aktoro * [[1947]] - [[Tom Clancy]], Usana skriptisto (m. 2013) * 1947 - [[David Letterman]], Usana prizentisto di televiziono ed aktoro * [[1948]] - [[Joschka Fischer]], Germana politikisto * [[1950]] - [[Joyce Banda]], prezidanto di Malawi * [[1956]] - [[Walter Salles]], Braziliana filmifistulo * 1956 - [[Herbert Grönemeyer]], Germana kantisto, kompozisto ed aktoro * [[1961]] - [[Lisa Gerrard]], Australiana kantistino e kompozistino ([[Dead Can Dance]]) * [[1971]] - [[Fernando Meligeni]], Arjentiniana-Braziliana tenisistulo * [[1983]] - [[Jelena Dokić]], Serbian-Australiana tenisistino * [[1989]] - [[Antonia Iacobescu]], Rumana kantistino * [[1992]] - [[Chad le Clos]], Sudafrikana natistulo * [[1997]] - [[Romain Cannone]], Franca skermisto == Morti == * [[238]] - [[Gordianus la 1ma]], imperiestro di [[Romana imperio]] (n. c. 159) * [[352]] - [[Papo Julius la 1ma]] * [[1817]] - [[Charles Messier]], Franc astronomo (n. 1730) * [[1900]] - [[Tomás Gomensoro]], prezidanto di [[Uruguay]] (n. 1810) * [[1920]] - [[Teresa de los Andes]], santino de katolik-eklezio (n. 1900) * [[1945]] - [[Franklin Delano Roosevelt]], prezidanto di Usa<ref>{{Extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/deutschewelle/2017/04/12/1945-morre-franklin-delano-roosevelt.htm|titulo=1945: Morre Franklin Delano Roosevelt|editero=UOL |vidita ye= 12ma di aprilo 2017|idiomo={{pt}}}}</ref> (n. 1882) * [[1946]] - [[Marian Zyndram-Kościałkowski]], chefministro di Polonia (n. 1892) * [[1971]] - [[Igor Yevgenyevich Tamm|Igor Tamm]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1895) * [[1975]] - [[Josephine Baker]], Usana dansistino (n. 1906) * [[1980]] - [[William Richard Tolbert, Jr.]], prezidanto di Liberia (n. 1913) * [[1981]] - [[Joe Louis]], Usana boxisto, mondala championo de 1937 til 1949 (n. 1914) * [[1989]] - [[Sugar Ray Robinson]], Usana boxisto (n. 1921) * [[1995]] - [[Ezra Clark Stillman]], Usana linguisto (n. 1907) * [[1997]] - [[George Wald]], Usana ciencisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1906) * [[2008]] - [[Patrick John Hillery]], prezidanto di la [[Republiko di Irlando]] (n. 1923) * [[2009]] - [[Marilyn Chambers]], Usana pornografial aktorino (n. 1952) * [[2020]] - [[Stirling Moss]], Britaniana automobilisto (n. 1929) * 2020 - [[Chung Won-shik]], chefministro di Sud-Korea (n. 1928)<ref>[https://en.yna.co.kr/view/AEN20200412003200325 Ex-Prime Minister Chung passes way at 91]</ref> == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Dio di yaro]] [[Kategorio:Aprilo]] mwi08lcc40frb3ivcfgiqvblo5tuy8f 0 1885 995359 993081 2022-08-17T13:09:04Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Julio}} Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]]. La '''16ma di julio''' esas la 197ma [[dio]] di la yaro (198ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 168 dii til la fino di la yaro. ---- == Dio == == Eventi == * [[1439]] - En [[Anglia]], kisado interdiktesas por preventar l'expanso di la morbi. * [[1790]] - [[Washington DC]] fondesas proxim la [[fluvio Potomac]]. * [[1918]] - En [[Rusia]], [[Yekaterinburg]], [[Bolsheviko|Bolsheviki]] mortigas la cezarala familio di [[Nikolai 2ma]]. * [[1934]] - [[Brazilia]] adoptas nova [[konstituco]] e permisas a [[muliero|mulieri]] votar unesmafoye en lua historio. * [[1936]] - Che [[Nacional-Socialista Germania]], 600 [[cigano|cigani]] arestesas e sendesas a koncentreyo pri koaktata laboro en Marzahn, proxim [[Berlin]].<ref name=":0">{{Cite web|title=Sinti & Roma : victims of the Nazi era, 1933-19 [i.e. 1945].|url=https://hdl.handle.net/2027/pur1.32754066664065?urlappend=%3Bseq=1|publisher=HathiTrust|accessdate=2ma di mayo 2017}}</ref> * [[1945]] - L'unesma [[atomobombo]] explozigesas en [[Nova-Mexikia]], [[Usa]]. * [[1950]] - [[Mondala Kupo di Futbalo]]: en la lasta partio, [[Uruguay]] vinkas [[Brazilia]] che stadio Maracanã e divenas championo. * [[1966]] - Segun informeyo ''Nova-Chinia'', 72-yar evanta [[Mao Zedong]] natas en [[fluvio Yangce]] 15 kilometri en 65 minuti. * [[1969]] - [[Apollo 11]] ekvenas [[Tero]] vers la [[Luno]] de [[Cape Kennedy]], [[Florida]], [[Usa]]. L'astronauti esos l'unesma sur la Luno. * [[1971]] - [[Francisco Franco]] indikas [[Juan Carlos la 1ma]] kom lua sucedanto en guvernerio di [[Hispania]]. * [[1976]] - [[Kanada]] abolisas [[mortopuniso]]. * [[1979]] - En [[Irak]], prezidanto [[Hasan al-Bakr]] renuncas e [[Saddam Hussein]] ganas povo. * [[1981]] - [[Mahathir bin Mohamad]] divenas chefministro di Malaizia. * [[1990]] - [[Ter-tremo]] en [[Filipini]] produktas {{formatnum:1600}} morti. * [[1994]] - Parti ek granda [[kometo]] ''Shoemaker-Levy 9'' komencas kolizionar [[Jupitero]]. * 1994 - L'[[interna milito]] en [[Ruanda]] finas. * [[2004]] - Ido-konfero komencas en [[Kiiv]], [[Ukraina]]. * [[2009]] - [[Ido-konfero 2009|Ido-konfero]] en [[Tallinn]], [[Estonia]], e [[Rīga]], [[Latvia]] komencas. * [[2016]] - Avioni ed [[helikoptero|helikopteri]] bombardas [[Aleppo]], [[Siria]] dum l'auroro, e produktas adminime 24 morti.<ref>{{cite web|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/07/16/morrem-pelo-menos-24-pessoas-por-bombardeios-e-disparos-em-aleppo.htm |title=Morrem pelo menos 24 pessoas por bombardeios e disparos em Aleppo|accessdate=16ma di julio 2016|language={{pt}}|publisher=UOL}}</ref> * [[2018]] - Komencas renkontro inter [[Donald Trump]] e [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] en [[Helsinki]].<ref>{{cite web |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2018/07/16/vamos-ter-uma-relacao-extraordinaria-diz-trump-na-abertura-de-cupula-com-putin.htm|title="Vamos ter uma relação extraordinária", diz Trump na abertura de cúpula com Putin |publisher=UOL|accessdate=16ma di julio 2018|language={{pt}}}}</ref> == Naski == * [[1831]] - [[Nasir-al-Din Shah Qajar]], shaho di Persia (n. 1896) * [[1872]] - [[Roald Amundsen]], Norvegiana polala explorero (m. 1928) * [[1877]] - [[Vasil Kolarov]], chefministro di Bulgaria (m. 1950) * [[1860]] - [[Otto Jespersen]], Daniana linguisto, grava figuro dil Ido-[[Delegitaro]]. (m. 1943) * [[1888]] - [[Frits Zernike]], Nederlandana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-premio]] pri [[fiziko]] en 1953 (m. 1966) * [[1896]] - [[Trygve Lie]], chefa sekretario di [[Unionita Nacioni]] (m. 1968) * [[1911]] - [[Ginger Rogers]], Usan aktorino e dansistino (m. 1995) * [[1919]] - [[Choi Kyuha]], prezidanto di Sud-Korea (m. 2006) * [[1926]] - [[Irwin Rose]], Usana biologiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 2015) * [[1936]] - [[Yasuo Fukuda]], chefministro di Japonia * [[1941]] - [[Desmond Dekker]], Jamaikana kantisto di ''reggae'' (m. 2006) * 1941 - [[Dag Solstad]], Norvegiana skriptisto * [[1959]] - [[Ángeles Caso]], Hispaniana skriptisto e jurnalistino * [[1963]] - [[Fatboy Slim]], Britaniana [[disk-jokeo]] e muzikisto * [[1964]] - [[Miguel Indurain]], Hispana biciklisto * 1964 - [[Nino Burjanadze]], prezidantino di Gruzia * [[1967]] - [[Will Ferrell]], [[Usa]]n aktoro == Morti == * [[1216]] - [[Papo Inocentius la 3ma]] (n. 1160 o 1161) * [[1916]] - [[Ilya Ilyich Mechnikov|Ilya Mechnikov]], Rusa mikrobiologiisto, Nobel-laureato (n. 1845) * [[1930]] - [[Juan Luis Sanfuentes]], prezidanto di Chili (n. 1858) * [[1960]] - [[Albert Kesselring]], Germana generalo-marshalo de [[Luftwaffe]] (n. 1881) * [[1980]] - [[Robert Brackman]], Ukrainan-Usana piktisto (n. 1898) * [[1983]] - [[Michel Micombero]], prezidanto di Burundi (n. 1940) * [[1985]] - [[Heinrich Böll]], Germana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1917) * [[1989]] - [[Herbert von Karajan]], Austriana [[orkestro|orkestrestro]] (n. 1908) * [[1994]] - [[Julian Schwinger]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1918) * [[1998]] - [[Mahbub ul Haq]], Pakistanan ekonomikisto (n. 1934) * [[1999]] - [[John F. Kennedy, Jr.]], filiulo di Usana prezidanto [[John Fitzgerald Kennedy]], en acidento aeroplanala (n. 1960) * [[2003]] - [[Celia Cruz]], Kubana kantistino<ref>{{cite web|title=Celia Cruz, Petite Powerhouse of Latin Music, Dies at 77|url=https://www.nytimes.com/2003/07/17/arts/celia-cruz-petite-powerhouse-of-latin-music-dies-at-77.html|publisher=The New York Times|date=17ma di julio 2003|accessdate=16ma di julio 2019}}</ref> (n. 1925) * [[2019]] - [[Johnny Clegg]], Sudafrikana muzikisto e kantisto (n. 1953)<ref>{{cite web|title= Le musicien sud-africain Johnny Clegg, fervent opposant à l'apartheid, est mort à 66 ans|url= https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/afrique-du-sud/le-musicien-sud-africain-johnny-clegg-fervent-opposant-a-l-apartheid-est-mort-a-66-ans_3538829.html?utm_medium=Social&utm_source=Facebook&Echobox=1563301635&fbclid=IwAR3WqQCYGADG6coXMbe6qoJwFJj9AHY2P31yOxgF-duJt65XDeXNVl-EBuc#xtor=CS1-746|publisher=Franceinfo|date=16ma di julio 2019|language={{fr}}}}</ref> == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Dio di yaro]] [[Kategorio:Julio]] 5kbvwrikr3wvvspewb1a2oape0q2ku9 0 1890 995358 991024 2022-08-17T13:08:37Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Julio}} Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]]. La '''22ma di julio''' esas la 203ma [[dio]] di la yaro (204ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 162 dii til la fino di la yaro. ---- ==Dio == ==Eventi == * [[259]] - [[Papo Dionisius|Dionisius]] divenas papo. * [[1802]] - Imperiestro [[Gia Long]] kaptas [[Hanoi]], e kompletigas lua unigo di [[Vietnam]]. * [[1898]] - [[Djibuti]] divenas [[Francia|Franca]] kolonio. * [[1912]] - Finas l'[[Olimpiala Ludi en Stockholm, 1912|Olimpiala Ludi]] en [[Stockholm]], [[Suedia]]. * [[1940]] - Prezidanto di [[Estonia]] [[Konstantin Päts]] renuncas, pos preso. * [[1942]] - [[Holokausto]]: komencas la deporto di [[Judo|Judi]] de la [[ghetto di Warszawa]] vers [[Treblinka]]. * [[1959]] - [[Richard Nixon]], vice-prezidanto di Usa, vizitas [[Sovietia]]. * 1959 - [[Milito di Aljeria]]: [[Francia|Franci]] atakas tre forte [[Aljeria]]na rebeli. * [[1963]] - [[Sarawak]] ganas autonomeso. * [[1977]] - En [[Popul-Republiko Chinia]] [[Deng Xiaoping]] retrovenas al povo kande la "Grupo di Quar" exkomunikesas del partiso. * [[1994]] - Kolizioni da parti ek granda [[kometo]] ''Shoemaker-Levy 9'' kun [[Jupitero]] finas. * [[2003]] - Pos tri-hora pafado, [[Usa]]na soldati mortigas [[Uday Hussein|Uday]] e Qusay Hussein, filii de [[Saddam Hussein]]. * [[2009]] - [[Ido-konfero 2009|Ido-konfero]] en [[Tallinn]], [[Estonia]], e [[Rīga]], [[Latvia]] finas. * [[2011]] - Teroristo mortigas adminime 91 personi en [[Oslo]], [[Norvegia]]. * [[2016]] - En komercala centro di [[München]], [[Germania]], adminime 10 personi mortigesas pro pafado - inkluzite la pafero, qua suocidis -, e plusa 10 homi vundesas.<ref>{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2016/07/22/tiroteio-em-shopping-deixa-feridos-e-pelo-menos-1-morto-em-munique-diz-agencia.htm |titulo=Atirador mata itere e depois se mata em shopping de Munique, diz polícia |vidita ye=22ma di julio 2016|idiomo={{pt}}|editero=UOL}}</ref> * [[2020]] - La quanto di personi infektata da [[COVID-19]] en tota mondo superiras 15 milioni.<ref>{{Extera ligilo |titulo=Global coronavirus cases exceed 15 million: Reuters tally |url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-global-cases/global-coronavirus-cases-exceed-15-million-reuters-tally-idUSKCN24N0KK |editero=Reuters|publikigita ye=22ma di julio 2020}}</ref> * [[2021]] - Komencas che stato [[Maharashtra]], en [[India]], la maxim intensa pluvego en 40-yara historo. Til la 28ma di julio, ol produktos 251 morti e cirkume 100 plusa homi desaparinta.<ref>{{Extera ligilo |url=https://www.ndtv.com/india-news/maharashtra-rain-heavy-rain-in-maharashtra-breaks-40-year-july-record-navy-roped-in-2492873 |titulo=40-Year Record For Maharashtra Rain, At Least 36 Dead |editero=NDTV |publikigita ye=23ma di julio 2021 |vidita ye=28ma di julio 2021 |autoro=Gupta, Saurabh}}</ref> ==Naski == * [[1689]] - [[Szymon Czechowicz]], Polona piktisto (m. 1775) * [[1882]] - [[Edward Hopper]], Usana piktisto (m. 1967) * [[1886]] - [[Hella Wuolijoki]], Finlandana skriptistino di dramati, chefino di la radio-kompanio [[YLE]] (m. 1954) * [[1887]] - [[Gustav Ludwig Hertz]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1975) * [[1888]] - [[Selman Waksman]], Ukrainana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 1973) * [[1892]] - [[Arthur Seyss-Inquart]], nacional-socialista politikisto (m. 1946) * [[1898]] - [[Alexander Calder]], Usana skultisto (m. 1976) * [[1899]] - Rejulo [[Sobhuza la 2ma di Swazilando]] (nun [[Eswatini]]) (m. 1982) * [[1919]] - [[Naim Talu]], chefministro di Turkia (m. 1998) * [[1929]] - [[Neil Welliver]], Usana piktisto (m. 2005) * [[1931]] - [[Guido de Marco]], prezidanto di Malta (m. 2010) * [[1941]] - [[George Clinton]], Usana muzikisto * [[1946]] - [[Mireille Mathieu]], Franca kantistino * 1946 - [[Johnson Toribiong]], prezidanto di Palau * 1946 - [[Petre Roman]], Chefministro di Rumania * [[1947]] - [[Gilles Duceppe]], Kanadana politikisto * [[1949]] - [[Lasse Virén]], Finlandan atleto e senatano * [[1951]] - [[Oleg Gazmanov]], Rusa kantisto * [[1969]] - [[Despina Vandi]], Greka kantisto * [[1972]] - [[Andrew Holness]], chefministro di Jamaika * 1972 - [[Nataša Ninković]], Serbian aktorino * [[1973]] - [[Rufus Wainwright]], Kanadan-Usana kantisto * [[1977]] - [[Gustavo Nery]], Braziliana futbalisto * [[1980]] - [[Kate Ryan]], Belga kantistino * [[1983]] - [[Arsenie Todiraş]], Moldovana kantisto, ex-membro dil grupo [[O-Zone]] * [[1992]] - [[Selena Gomez]], Usana kantistino ==Morti == * [[1461]] - Rejulo [[Charles la 7ma di Francia]] (n. 1403) * [[1676]] - [[Papo Klemens la 10ma]] (n. 1590) * [[1832]] - [[Napoléon la 2ma]], imperiestro di Francia (n. 1811) * [[1853]] - [[Christoffer Wilhelm Eckersberg]], Dana piktisto (n. 1783) * [[1856]] - [[Thomas Doughty]], Usana piktisto (n. 1793) * [[1908]] - [[William Randal Cremer]], Angla politikisto e pacifisto, Nobel-laureato (n. 1828) * [[1950]] - [[William Lyon Mackenzie King]], chefministro di Kanada (n. 1874) * [[1989]] - [[Martti Talvela]], Finlandana kantisto di opero (n. 1935) * [[1990]] - [[Manuel Puig]], Arjentiniana skriptisto (n. 1932) * [[2006]] - [[Gianfrancesco Guarnieri]], Brazilian aktoro di [[teatro]], [[cinemo]] e [[televiziono]], e teatestro (n. 1934) * [[2019]] - [[Li Peng]], chefministro di Popul-Republiko Chinia (n. 1928)<ref>[https://www.nytimes.com/2019/07/23/obituaries/li-peng-dead.html Li Peng, Chinese Leader Derided for Role in Tiananmen Crackdown, Dies at 90]</ref> ==Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Dio di yaro]] [[Kategorio:Julio]] a39v77111i6nllelflb1hbu2hqmibm5 0 2039 995356 993127 2022-08-17T13:07:10Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{13ma yarcento}} La yaro '''1201''' (MCCI per Romala algarismi) esis ordinara [[yaro]] komencinta ye [[lundio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 201ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 1ma yaro di la [[13ma yarcento]], e la 2ma yaro di la [[yari 1200a]]. == Eventi == === [[Europa]] === * Germana misionero-episkopo vinkas pagana Latviani e fondas urbo [[Rīga]] en [[Latvia]]. * [[Turku]] divenas la maxim granda urbo di [[Finlando]], ube fondesas anke [[monakeyo]]. * (printempo) - [[Krucomilito|Krucomiliteri]] e dojo Enrico Dandolo establisas pakto, segun quo [[Republiko Venezia]] konstruktos floto kapabla por transportar l'armeo kristana ad oriento, dum la [[4ma krucomilito]]. == Naski == * [[9ma di oktobro]] - [[Robert de Sorbon]], Franca teologiisto, fondinto di [[Sorbonne]] (m. 1274) == Morti == [[Kategorio:Yari 1200a]] a3jaj8gq9i6f8aln6qwruevc3bfh2b5 0 2122 995357 979918 2022-08-17T13:07:39Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{13ma yarcento}} La yaro '''1282''' (MCCLXXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 282ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 82ma yaro di la [[13ma yarcento]], e la 3ma yaro di la [[yari 1280a]]. == Eventi == === Europa === * [[30ma di agosto]] - Rejulo [[Pedro la 3ma di Aragon]], naviganta vers [[Tunis]], fine arivas en Trapani, [[Sicilia]], pos ke habitanti di [[Palermo]] pregis ke ilu luktez kontre Charles la 1ma di Anjou. Ye la 4ma di septembro sam yaro, Pedro la 3ma divenas rejulo di Sicilia. * [[Edward la 1ma di Anglia]] vinkas Llywelyn, lasta Walsana princo, e [[Wals]] divenas parto de [[Anglia]]. * [[Rejio Napoli]] fondesas. * Urbi [[Rīga]], Cēsis, Limbaži, Koknese e Valmiera membreskas [[Hanso-uniono]]. * [[Volkano]] Larderello eruptas en [[Toskania]]. == Naski == * (o 1285) - [[Papo Inocentius la 6ma]] (m. 1362) == Morti == [[Kategorio:Yari 1280a]] c31p78839usze477n2wlr5y6kbn79ek 0 3422 995344 994543 2022-08-17T12:57:21Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo = Warszawa | Flago = Flag_of_Warsaw.svg | Blazono = Coat of arms of Warsaw.svg | Imajo = Warsaw_montage.JPG | TextodilImajo = Kelk imaji pri Warszawa. | Mapo = Poland_rel00.jpg | Shablono_lando = {{POL}} | Regiono = | Tipodisubdividuro = | Regiono2 = | Urbestro = Rafał Trzaskowski | Latitudo = 52°14'N | Longitudo = 21°01'E | Altitudo = 100 | Surfaco = 517.24 | Habitanti = {{formatnum:1790658}}<ref name=POL>{{cite web|language={{pl}}|title = Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny |accessdate = 20ma di mayo 2020|publisher = demografia.stat.gov.pl |url = http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/Tables.aspx}}</ref></ref> | Yaro = 2019 | Denseso di habitantaro= 3461,9<ref name=POL/> | Horala_zono = +1<br><small>(UTC+2 dum la somero) | Reto = www.um.warszawa.pl }} [[Arkivo:Zamek królewski fasada saska 06.jpg|left|thumb|320px|Rejala kastelo.]] '''Warszawa''' esas la maxim populoza urbo di [[Polonia]] e [[chef-urbi|chef-urbo]] di la lando depos [[1596]], kande [[Sigmund la 3ma Vasa]] transferis ol de [[Kraków]]. Havanta {{formatnum:1790658}} habitanti en 2019<ref name=POL/> ol esas la 9ma maxim populoza urbo del [[Europana Uniono]]. Warszawa jacas apud la [[fluvio Vistula]], cirkume 260 km sude de [[Baltiko]]. Lua historiala centro rikonstruktesis detaloze pos la [[duesma mondomilito]]. En [[1980]], ol deklaresis Kulturala Patrimonio del Mondo dal [[UNESKO]]. L'[[universitato]] di Warszawa inauguresis en 1816, e judikesas kom la 2ma maxim importanta de Polonia. L'Universitato pri Teknologio di Warszawa, L'Universitato pri Medicino di Warszawa, L'Universitato pri Nacionala Defenso e la Muzikala Skolo Fredryk Chopin jacas inter la maxim prestijoza universitati de la lando. Segun populal [[etimologio]], la nomo dil urbo originis del nomo di un peskisto, "Warsz", e de lua spozino, la mar-homino "Sawe", qua esas la simbolo dil urbo. Tamen, "Warszawa" posible devenas del [[Polona linguo|Polona]] vorto ''var'' (kastelo). == Historio == [[Arkivo:Kościół_Nawiedzenia_Najświętszej_Marii_Panny_w_Warszawie_2017.jpg|thumb|280px|left|Kirko di Santa Maria, konstruktita en 1411.]] L'unesma fortifikita vilajeti konstruktesis en Bródno (dum la 9ma o 10ma yarcento) e Jazdów (dum la 12ma o la 13ma yarcento). L'urbo propre fondesis cirkume la yaro 1300. Dum la [[14ma yarcento]], lua precipua ekonomial agado esis [[mestiero|mestier-arto]] e komerco. L'unesma informi pri habitado da [[judo|judi]] che l'urbo datizas de 1414. En 1526, lora rejulo [[Sigmund la 1ma di Polonia|Sigmund la 1ma]] decidis persekutar li. Tamen, la [[ghetto]] dil urbo duris kreskar. En 1529, Warszawa unesmafoye divenis provizora sideyo dil ''Sejm'' (parlamento), e lua permananta sideyo pos 1569. En 1573, kreesis la Kunfederuro di Warszawa, qua establisis religiala libereso en [[Polonia-Lituania]]. Pro lua geografiala lokizo inter [[Kraków]] e [[Vilnius]], chef-urbi di la komunitato Polona-Lituana, Warszawa divenis chef-urbo di la Krono dil Rejio di Polonia kande lora rejulo [[Sigmund la 3ma Vasa]] diplasis la korto al urbo en 1596.<ref name="history">{{cite web |url=http://www.e-warsaw.pl/miasto/historia.htm |title=Warsaw's history |work=e-warsaw.pl|accessdate=24ma di julio 2008}}</ref> [[Arkivo:Warsaw_after_1573.jpg|thumb|500px|left|Warszawa en 1573.]] En 1571, signatesis l'Uniono di Lublin, per qua la nomizita [[Polonia-Lituania|"Republiko di la Du Nacioni"]] deklaris ke omna asembli dal membri del ''Sejm'' eventus en Warszawa. Pos 1573, omna rejala elekti eventis en l'urbo. Ta yaro, inauguresis l'unesma ponto super la fluvio Vistula, qua konstruktabis pos 1568. Ica ponto destruktesis en 1603, pro inundado. [[Arkivo:Žygimont Vaza, Smalensk. Жыгімонт Ваза, Смаленск (T. Dolabella, 1611).jpg|thumb|250px|left|[[Sigmund la 3ma Vasa]].]] [[Sigmund la 3ma Vasa]] decidis transferar la chef-urbo dil rejio a Warszawa en 1595, pos ke incendio destruktis la rejala kastelo di [[Kraków]], ed anke pro strategiala motivi: ultre distar egale de Kraków e Vilnius, Warszawa distas poke (284 km per rekta lineo) de la portuo di [[Gdańsk|Danzig]], qua sempre minacesis dal [[Suedia|Suedi]]<ref name="Davies">{{Cite book|last=Davies |name=Norman |title=God's Playground |url=http://books.google.com/books?id=b912JnKpYTkC&pg=PA340&lpg=PA340&dq=%22warsaw%22++%22siege%22+-1939+-1920+-jew+-nazi+-wwii+sweden&source=bl&ots=AFkuB9qp0w&sig=qg-3Rdj4aeL4rz_QCx2tDzcLX-E&hl=en&ei=Ha67SYzVNsKLtgec3bD4Cw&sa=X&oi=book_result&resnum=6&ct=result#PPA237,M1 |accessdate=14ma di marto 2009 |year=2005 |editorial=Oxford University Press |language={{en}}}}</ref>. En 1602, forta venti destruktis la turmo di la katedralo, ed en 1607 incendio destruktis la centrala placo dil urbo. En 1611, por komemorar la vinkeso dil caro Rusa [[Basil la 4ma di Rusia|Basil la 4ma]] en [[Smolensk]], la chef-urbo dil rejio transferesis definitive a Warszawa. Dum la sequanta yari, l'urbo expansis vers la suburbi, ma la kresko interuptesis pro serio di invadi dal Suedi. De 1624 til 1625, ed itere de 1652 til 1653, la [[pesto]] devastis lua habitantaro. De 1655 til 1658, Warszawa asiejesis e spoliesis tri foyi, dal Suedi, Brandenburgiani e Transilvaniani. Multa libri ed artala e historiala objekti furtesis dal invaderi. Tamen, pos ke l'[[Otoman imperio|Otomani]] vinkesis en 1683 che la batalio di Kahlenberg, dum la regno di [[Jan la 3ma Sobieski]], l'urbo rekuperis lua anciena prospereso.<ref name="ewarsaw">{{Cite web |url=http://www.e-warsaw.pl/miasto/historia.htm |title=Warsaw's history|author=Warsaw City Hall |language={{en}}}}</ref> [[Arkivo:Rzeczpospolita Obojga Narodów 1701-es.svg|thumb|250px|left|[[Polonia-Lituania]] en 1701.]] En [[1700]], komencis la [[Granda Nordala Milito]], e Warszawa okupesis multafoye. En [[1702]], Sueda trupi komandita dal rejulo [[Karl la 12ma di Suedia|Karl la 12ma]] kaptis l'urbo. En [[1704]], lora rejulo [[August la 2ma di Polonia]] fugis, e por sucedir lu, la parlamento (''Sejm'') selektis [[Stanislaw la 1ma Leszczynski]], federito de la Suedi. En 1704, August la 2ma federis kun [[Rusa imperio]] en [[Narva]], ed eniris en la milito. Ilu probis sensucese konquestar Warszawa ye la [[21ma di julio]] [[1705]], por impedar la kronizo di Stanislaw. [[Arkivo:ReparticionesDePolonia.svg|thumb|280px|La tri partigi di Polonia: 1772, 1793 e 1795.]] Pos la milito, Warszawa duris prosperar. En 1747, inauguresis la biblioteko Załuski, l'unesma publika biblioteko di Polonia, e lor la maxim granda de Europa. [[Stanisław la 2ma Augustus Poniatowski]] reformis la rejala kastelo e transformis l'urbo en centro por kulturo ed arti. Warszawa duris esar chef-urbo di Polonia-Lituania til [[1795]], kande la lando subisis lua triesma partigo e cesis existar. L'urbo anexesis a [[Prusia]].<ref name="Brit">{{Cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/636101/Warsaw/24502/World-War-II-and-contemporary-Warsaw|title=Warsaw (Poland)|accessdate=13ma di marto 2009 |author= Encyclopædia Britannica Online|language={{en}}}}</ref> [[Arkivo:Duchy of Warsaw and Republic of Danzig.JPG|thumb|left|250px|La [[dukio di Warszawa]].]] En [[1806]], [[Napoléon la 1ma]] konquestis Prusia, liberigis Warszawa, e transformis ol en chef-urbo dil [[dukio di Warszawa]]. Pos la [[Kongreso di Wien]] en [[1815]], Warszawa divenis chef-urbo dil Kongreso Polona, konstitucala [[monarkio]] sub personala uniono kun [[Rusa imperio]]. La rejala universitato di Warszawa kreesis en 1816. [[Arkivo:Triumfant enter to Warsaw of general Henryk Dembiński after campaign in Lithuania.PNG|thumb|280px|Generalo [[Henryk Dembiński]] eniras Warszawa en 1831.]] Pos diversa violaci di Polona konstituco dal Rusi, eruptis revolto en novembro 1830. Pos la Rusa-Polona milito di 1831, la revolto vinkesis, e Polona autonomeso diminutesis. Ye la 27ma di februaro, 1861 Rusa trupi pafis kontre protesteri en Warszawa e mortigis 5 personi. Dum la revolto di 1863 til 1865 l'urbo esis chef-urbo dil sekreta guverno nacionala di Polonia. L'urbo prosperis de 1875 til 1892, dum l'administrado dil urbestro Sokrates Starynkiewicz, Rusa generalo qua expansis la sistemo di tramveturi, aquodrenili e kloaki, lumizo di la stradi e distributo di aquo e gaso. Segun la [[demografiala kontado]] di 1897, Warszawa havis {{formatnum:625000}} habitanti, ed esis la 3ma maxim populoza urbo de Rusa imperio, dop [[Sankt-Peterburg]] e [[Moskva]]. [[Arkivo:German airship bombing Warsaw.JPG|280px|left|thumb|Aeronavo Germana bombardas Warszawa en 1914, dum l'[[unesma mondomilito]].]] Dum l'[[unesma mondomilito]], Warszawa okupesis dal Germani de la [[4ma di agosto]] [[1915]] til novembro [[1918]]. L'armistico qua finis la milito demandis Germana retreto de omna teritorii kontrolita da Rusia en 1914, inkluzinte Warszawa. Germani facis to, ed ye la [[14ma di novembro]] [[1918]], Polona generalo [[Józef Piłsudski]] proklamis la [[Duesma Polona Republiko]], kun chef-urbo en Warszawa. Dum la [[milito Polona-Sovietiana di 1920]], eventis feroca batalio en lua suburbi, en qui la [[Reda Armeo]] subisis granda perdaji e vinkesis. To impedis l'"exportaco" di Rusa revoluciono a Polonia. En 1925, Warszawa havis 1 milion habitanti, e duris esar importanta kulturala centro. Pos 1927, ol gastigis internaciona konkursi por pianisti homajinta [[Frédéric Chopin]]. Malgre l'efekti di la [[granda depreso ekonomiala di 1929]], nova industrii automobilala ed aeronavala instalesis. [[Arkivo:Płonąca oblężona Warszawa.jpg|thumb|280px|Centro di Warszawa pos bombardo Germana, en septembro 1939.]] Pos l'invado di Polonia dal [[Naziismo|Naziisti]], Warszawa rezistis til la 27ma di septembro 1939. La centro di Polonia, inkluzite Warszawa, pozesis sub la Generala Administrado, kolonial okupo dal Germani. Omna universitati e fakultati klozesis, e la [[judo|judi]] dil urbo - preske 30% de la habitantaro - amaseskis che la [[ghetto di Warszawa]].<ref name=ushmm>{{cite web |url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005069 |title=Warsaw |work=United States Holocaust Memorial Museum|accessdate=29ma di julio 2008}}</ref> L'urbo divenis centro por urbala rezisto kontre Germani en central Europa. Kande Hitler imperis "la finala solvo" ye la 19ma di aprilo 1943, la Judi komencis la Sedicio dil Ghetto qua, malgre la mikra quanto di kombatinti e di armi, duris dum 1 monato. Kande la lukto finis, preske omna transvivinti masakresis, e poke fugis o celis. [[Arkivo:Destroyed Warsaw, capital of Poland, January 1945.jpg|left|thumb|320px|Warszawa en januaro 1945, pos la fugo dil Naziisti.]] En julio 1944, la [[Reda Armeo]] eniris Polona teritorio e persequis Germani vers Warszawa. La guverno di Polonia exiliita en London savis ke Stalin esis desfavoroza al ideo pri nedependanta Polonia, do decidis lansar atako por liberigar l'urbo<ref name="Brit"/> ye la [[1ma di agosto]] [[1944]]. On kalkulas ke 150 mil til 180 mil Warszawiani mortis dum la kombati. Entote, 600 mil til 800 mil habitanti dil urbo mortigesis dum la milito,<ref name="Brit"/> e 30% del urbo destruktesis. Ambe [[Adolf Hitler|Hitler]] e [[Heinrich Himmler|Himmler]] montrabis deziri pri destruktar l'urbo,<ref name="wlod">{{Cite book|author=Włodzimierz Borodziej, Barbara Harshav |title=The Warsaw Uprising of 1944 |url=http://books.google.com/books?id=YHO0F65ifDIC |accessdate=15ma di marto2009 |year=2006 |publisher=Univ of Wisconsin Press|language={{en}}}}</ref> e kande Germana trupi imperesis abandonar ol, li destruktis de 80% til 85% del urbo, inkluzite l'Anciena Urbo e la Rejala Kastelo. Li nur prezervis la ferovoyi, por evakuar la trupi. [[Arkivo:A_Kultúra_és_Tudomány_Palotája._Fortepan_59944.jpg|thumb|220px|Turisto proxim la Palaco pri Kulturo e Cienco, en 1965.]] Sovietiani eniris Warszawa en januaro 1945, ed ye la [[1ma di februaro]] sam yaro, la Republiko Populala di Polonia proklamesis, e balde komencis la rikonstrukto dil urbo. Granda projeti di edifici rezidala konstruktesis, por remplasar la habiteyi destruktita. Altra edifici tipala de la komunista landi, exemple la Palaco pri Kulturo e Cienco anke konstruktesis. Warszawa itere divenis chef-urbo di Polonia e la politikala ed ekonomiala centro di la lando. Lua historiala quartero rikonstruktesis, ed en 1989 ol deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro, dal [[UNESKO]].<ref>{{Cite web |title=Historic Centre of Warsaw |url=http://whc.unesco.org/es/list/30|work=whc.unesco.org |accessdate=24ma di julio 2008}}</ref> En [[1955]], Sovietia e lua federiti signatis ibe la nomizita [[Pakto di Warszawa]]. En 1979 ed itere en 1983, [[papo Ioannes Paulus la 2ma]] vizitis l'urbo, e suportis la movado dil [[sindikato Solidareso]] qua demandis politikala reformi. La diskurso dil papo, "Facez tua spirito decensar e rinovigar la facio di la tero, ica tero!" interpretesis kom suporto a liberala e demokratiala reformi.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20071108193020/http://www.polandtrade.com.hk/new/eng/news_september2004.htm |title=Attracting foreign investments |language={{en}}}}</ref> En 1995, inauguresis l'unesma lineo dil [[metropoliteno]] di Warszawa. La duesma lineo inauguresis en 2015. Pos ke Polonia membreskis l'[[Uniono Europana]] en 2004, l'urbo experiensabas la maxim granda kresko de lua historio. == Geografio == {{Panoramo|Panorama Warszawy by Night SS.jpg|1200px|<center>Noktala panoramo pri Warszawa.</center>}} [[Arkivo:Varsaw SPOT 1066.jpg|thumb|280px|Satelital imajo pri Warszawa.]] [[Arkivo:Warszawa, Park Skaryszewski z góry.jpg|thumb|left|320px|Parko Skaryszewski.]] Warszawa jacas an la centro di [[Polonia]], cirkume 300 km norde de [[Karpati]], 260 km sude de [[Baltiko]] e 523 km este de [[Berlin]].<ref>{{Cite web|title=Geography of Warsaw |url=http://geography.howstuffworks.com/europe/geography-of-warsaw.htm |publisher=geography.howstuffworks.com |accessdate=27ma di februaro 2009}}</ref> Ol jacas an la planajo di Mazovia, apud la du rivi dil [[fluvio Vistula]], qua fluas desude adnorde. La mezavalora [[altitudo]] dil urbo esas 100 metri adsur la maro. La sulo este del Vistula konsistas ek moreni, alta de 10 til 25 m adsur la normala nivelo dil fluvio, kontre ke la sulo dil lito di Vistula iras dum inundadi til 6,5 m adsur lua normala nivelo. Ne existas alta kolini en la urbo: la maxim alta naturala kolino dil urbo jacas an la westala rivo di Vistula, 122,1 metri adsur la maro, kontre ke an l'estala rivo, la maxim alta kolino jacas 115,7 metri adsur la maro. L'artificala kolino Szczęśliwice jacas 138 metri adsur la maro, ed esas la maxim alta punto del urbo. La [[klimato]] di Warszawa esas humida kontinentala, kun kolda vintri (la mezavalora temperaturo en januaro esas -2,4°C) e varma, sunoza e pluvoza someri (mezavalore 19,1°C en julio, ma povas atingar 30°C). Inundadi povas eventar dum la maxim pluvoza monati (junio til agosto). Warszawa esas la 4ma maxim sika chef-urbo Europana, kun mezavalora yarara [[pluvo-quanto]] di 529 mm. La verda arei, inkluzite urbala boski e prezervata arei, kovras 1/4 ek la surfaco de Warszawa. Existas 82 parki che l'urbo. La maxim anciena esas la gardeni de palaci, exemple la palaco Krasiński, la parko Łazienki, e la parki del palaci Wilanów e Królikarnia. La parko Łazienki kreesis en 1780, ed ankore existas arbori del epoko di lua kreado. Distanta 15 km de la centro di Warszawa, l'[[ekosistemo]] dil fluvio Vistula esas perfekte prezervata, e permisas la vivo di [[koypo|koypi]], [[kastoro|kastori]] e multa speci di uceli. {{panoramo|Wisła-Warszawa-panorama.jpg|1200px|<center>Panoramo pri [[fluvio Vistula]].</center>}} == Publika transporto == [[Arkivo:Warsaw Metro Plac Wilsona 2.jpg|thumb|320px|Staciono ''Plac Wilsona'' ("placo Wilson") dil metropoliteno (lineo 1).]] [[Arkivo:Warszawa summer 2015 006.JPG|thumb|left|320px|[[Tramveturo]] che la strado Marszałkowska.]] La sistemo di publika transporto en Warszawa inkluzas la du linei di [[metropoliteno]], [[autobuso|autobusi]], [[tramveturo|tramveturi]] e suburbala treni. Dum la yari 1970ma cirkume 90% de la habitantaro uzis publika transporto, ma ta procento diminutis til 64% dum la yari 1990ma ante l'inauguro dil metroo, pro l'antiqueso di la vehili. Nun, existas 170 linei di autobusi che l'urbo kun cirkume 1600 vehili, qui parkuras entote 2063 km. La lineo "100" esas turistala, e funcionas nur dum la semanofini. Ol esas l'unika lineo qua uzas autobusi du-etaja. De noktomezo til 5:00 kloki, funcionas noktala linei, qui atendas anke la suburbi. L'unesma lineo di [[tramveturo]] dil urbo inauguresis ye la [[11ma di decembro]] [[1866]]. Dum l'epoko inter la du mondomiliti, la sistemo di tramveturi expansesis multe. La sistemo destruktesis dal Germani pos la revolto di 1944. Ye la 20ma di julio 1945, l'unesma lineo rikonstruktita inauguresis. La sistemo expansesis til la yari 1960ma, kande komencis expanso di la linei di autobusi, uzinta Sovietiana kombustivo. Nun existas 863 tramveturi che l'urbo, qui parkuras entote 20 linei. La sistemo experiencabas modernigi pos la membresko di Polonia en l'Uniono Europana. La diskuti pri adopto di metroo en Warszawa komencis en 1925, ma erste en 1995 inauguresis l'unesma 11 km-a lineo, qua komencis konstruktesir en 1985. Nun, la sistemo havas du linei (la duesma inauguresis en 2015) kun entote 23 km e 21 stacioni. En 1845, inauguresis lineo di [[treno|treni]] inter Warszawa e [[Wien]]. Nun, la maxim granda staciono esas Warszawa Centralna, qua konektesas al metroo. Du [[aeroportuo|aeroportui]] servas Warszawa: l'aeroportuo Chopin (''Lotnisko Chopina'') distas 10 km del centro dil urbo, qua koncentras 40% ek l'aerala transporto di Polonia (plu kam 11 milion personi transportesas omnayare); e l'aeroportuo Modlin, antee milital aerodromo e nun la 5ma maxim uzata aeroportuo di Polonia ({{formatnum:2932639}} uzeri transportita en 2017, nun exkluzive dal kompanio ''Ryanair''<ref>http://en.modlinairport.pl/modlin-en-new/web/passenger/airlines/ryanair.html</ref>). Warszawa anke kreis multa chosei exkluziva por [[biciklo|bicikli]] ed adoptis sistemo di partigo di bicikli, nomizita "Veturilo": l'uzeri mustas enrejistresar en la sistemo e komence pagas 10 [[złoty]]. L'unesma 20-minuta uzado esas sen plusa kusto, ed uzar plusa tempo kustas adminime 1 [[złoty|zł]]. Singla biciklo povas uzesar admaxime dum 12 hori. Existas 4.660 bicikli disponebla en ta sistemo. == Turismo == Varszawa havas multa monumenti, parki, 60 muzei ed altra loki vizitebla por turisti. Kelka exempli esas: [[Arkivo:Warszawa(js) 2.jpg|thumb|250px|La Rejala Kastelo di Warszawa.]] * La Rejala Kastelo di Warszawa, konstruktita dum la [[14ma yarcento]], esis rezideyo di la rejala familio e sideyo dil parlamento. Dum la 19ma yarcento, mult objekti transportesis a Rusia, ma retrodonesis a Polonia pos la nedependo en 1918. L'edifico bombardesis e destruktesis komplete dal Germani dum la [[duesma mondomilito]]. Ol rikonstruktesis pos la milito ed inauguresis por viziteri en 1984.<ref name="Projeto101">{{cite web|title=Turismo em Varsóvia: o que conhecer na capital da Polônia|url=https://projeto101paises.com.br/turismo-em-varsovia-o-que-conhecer-na/|publisher=Projeto 101 Países|author=Gabi Moniz e Fabrício Faria |accessdate=3ma di februaro 2018|language={{pt}}}}</ref> * La Monumento pri la Revoltinti - konsistanta ek du skulturi, ol homajas la heroi qui luktis kontre Germana okupado en 1944. Un ek la skulturi montras soldato enirante la sistemo di kloaki dil urbo, por eskapar la Naziisti. Proxim la monumento existas mikra muzeo kun fotografuri pri la revolto.<ref name="Projeto101"/> * La Muzeo Frédéric Chopin montras letri ed objekti qui rakontas la vivo dil kompozisto.<ref name="Projeto101"/> * La strado Nowy Swiat e la historiala centro di Warszawa, kun edifici restaurita pos la duesma mondomilito.<ref name="Projeto101"/> [[Arkivo:Medieval defensive walls surrounding Warsaw Old Town (9632838798).jpg|thumb|250px|La murego di Warszawa.]] * La murego konstruktita en 1540 por protektar l'urbo anke jacas an la historiala quartero. Proxim la murego, statuo homajas pueri qui kombatis kun armi kontre German okupado en 1944.<ref name="Projeto101"/> * La parko Łazienki esas la maxim granda publika parko de Warszawa. En ol jacas multa statui, gardeni e lagi.<ref name="Projeto101"/> La Palaco an l'Insulo (''Pałac na Wyspie'') jacanta an la parko, esis somerala resideyo por la lasta rejo di Polonia, [[Stanisław August Poniatowski]]. Nun ol esas la Muzeo pri Nuntempal Arto dil urbo. * La Teatro Wielki, o Granda Teatro di Warszawa. Inaugurita en 1833 e destruktita preske komplete dum la duesma mondomilito, ol rikonstruktesis pos la milito e riinauguresis en 1965. Importanta kompozisti, exemple [[Ignacy Jan Paderewski]], [[Karol Szymanowski]], [[Władysław Żeleński]] ed altri, facis spektakli hike. * La [[zoo]] di Warszawa okupas 40 hektari e gastigas cirkume 5.000 animali de 500 speci. Ol kreesis en 1929. * La Muzeo Carroll Porczyński prezervas la maxim granda privata kolektajo pri arti de Polonia, kun pikturi da [[Peter Paul Rubens]], [[Francisco Goya]], [[John Constable]], [[Pierre-Auguste Renoir]], [[Vincent van Gogh]] e [[Salvador Dalí]], inter altri.<ref>{{Cite web|url=http://www.muzeummalarstwa.pl/collection.htm|title=Museum of John Paul II Collection |accessdate=24ma di agosto 2009|language={{en}}}}</ref> [[Arkivo:Palace of Culture and Science nightshot.JPG|thumb|250px|Palaco pri Kulturo e Cienco di Warszawa.]] * La Palaco pri Kulturo e Cienco konstruktesis de 1952 til 1955.<ref name="Projeto101"/> Alta de 237, ol duras esar la maxim alta edifico del urbo, e gastigas multa kultural agadi, teatrala kompanii, cinemi, loki por koncerti, edc. Ol ank esas sideyo dil Akademio Polona pri Cienci. == Fratala urbi == {|class="wikitable" |- valign="top" | *{{KAZ}}: [[Astana]] <small>''(depos 2002)''</small> *{{GER}}: [[Berlin]] <small>''(depos 1991)''</small><ref name="Berlin twinnings">{{cite web |title=Berlin – City Partnerships |accessdate=17ma di septembro 2013 |work=Der Regierende Bürgermeister Berlin |url =https://web.archive.org/web/20130521054019/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/staedtepartnerschaft_ueberblick.en.html |archivedate=21ma di mayo 2013 |df= }}</ref><ref>{{cite web|title=Berlin's international city relations |publisher=Berlin Mayor's Office |accessdate=1ma di julio 2009 |url =https://web.archive.org/web/20090708150139/http://www.berlin.de/rbmskzl/staedteverbindungen/warschau.en.html }}</ref> *{{HUN}}: [[Budapest]] <small>''(depos 2005)''</small> *{{ARG}}: [[Buenos Aires]] <small>''(depos 1992)''</small><ref>{{cite web |url=http://www.buenosaires.gov.ar/areas/internacionales/hermanamientos.pdf |title=Listado de ciudades hermanas |work=buenosaires.gov.ar |publisher=Gobierno de la Ciudad de Buenos Aires |accessdate=15ma di oktobro 2011 |quote=1990. Praga. 1992. Rótterdam. 1990. Varsovia 1992. |language={{es}}}}</ref> *{{USA}}: [[Chicago]] <small>''(depos 1960)''</small> *{{GBR}}: [[Coventry]] <small>''(depos 1957)''</small><ref name="Coventry twinnings">{{cite web|title=Coventry's twin towns |accessdate=6ma di agosto 2013 |last=Griffin |first=Mary |date=2ma di agosto 2011 |work=Coventry Telegraph |url=https://web.archive.org/web/20130806032050/http://www.coventrytelegraph.net/news/local-news/what-point-coventrys-twin-towns-3038605 |archivedate=6ma di agosto 2013}}</ref><ref name="Coventry twins">{{cite web |title=Coventry – Twin towns and cities |accessdate=6ma di agosto 2013 |work=Coventry City Council. |url=https://web.archive.org/web/20130412062545/http://www.coventry.gov.uk/directory/25/twin_towns_and_cities }}</ref> *{{GER}}: [[Düsseldorf]] <small>''(depos 1989)''</small><ref name="Düsseldorf">{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=amazingdusseldorf.com |accessdate=29ma di oktobro 2009}}</ref> *{{RUS}}: [[Grozny]] <small>''(depos 1997)''</small> *{{JPN}}: [[Hamamatsu]] <small>''(depos 1990)''</small> *{{VNM}}: [[Hanoi]] <small>''(depos 2000)''</small> || *{{CHN}}: [[Harbin]] <small>''(depos 1993)''</small> *{{FRA}}: [[Francilia]] <small>''(depos 1990)''</small> *{{TUR}}: [[Istanbul]] <small>''(depos 1991)''</small><ref>{{cite web|url=http://www.greatistanbul.com/sister_cities.htm|title=Sister Cities of Istanbul|accessdate=8ma di septembro 2007}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=94185|publisher=Radikal|language=Turkish|date=3ma di novembro 2003|quote=49 sister cities in 2003|title=İstanbul'a 49 kardeş|last=Erdem|first=Selim Efe}}</ref> *{{UKR}}: [[Kiyiv]] <small>''(depos 1994)''</small> *{{ESP}}: [[Madrid]] <small>''(depos 1981)''</small><ref name="madridsister">{{cite web |title=Mapa Mundi de las ciudades hermanadas |publisher=Ayuntamiento de Madrid |url=http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.dbd5147a4ba1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=4e84399a03003110VgnVCM2000000c205a0aRCRD&vgnextchannel=4e98823d3a37a010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextfmt=especial1&idContenido=508c7aefd9b5b010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD }}</ref> *{{PHL}}: [[Manila]] <small>''(depos 2006)''</small> *{{RUS}} Moscow <small>''(depos 1993)''</small> *{{NOR}}: [[Oslo]] <small>''(depos 2005)''<ref name="Oslo">{{cite web|title=Partners&nbsp;– Oslo kommune |publisher=oslo.kommune.no |url=https://web.archive.org/web/20090102135652/http://www.oslo.kommune.no/the_city_of_oslo/international_cooperation/ }}</ref></small> *{{LVA}}: [[Rīga]] <small>''(depos 2002)''</small><ref>{{cite web |title=Twin cities of Riga |publisher=Riga City Council |accessdate=27ma di julio 2009 |url = https://web.archive.org/web/20081204021323/http://www.riga.lv/EN/Channels/Riga_Municipality/Twin_cities_of_Riga/default.htm }}</ref> || *{{BRA}}: [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]] <small>''(depos 1997)''</small> *{{FRA}}: [[Saint-Étienne]] <small>''(depos 1995)''</small> *{{RUS}}: [[Sankt-Peterburg]] <small>''(depos 1997)''<ref name="Saint Petersburg">{{cite web |title=Saint Petersburg in figures&nbsp;– International and Interregional Ties |publisher=Saint Petersburg City Government |accessdate=23ma di marto 2008 |url =https://archive.is/20090224073839/http://eng.gov.spb.ru/figures/ities}}</ref></small> *{{KOR}}: [[Seoul]] <small>''(depos 1996)''<ref name="Seoul twinnings2">{{cite web |url = https://web.archive.org/web/20071210175055/http://english.seoul.go.kr/gover/cooper/coo_02sis.html |title=International Cooperation: Sister Cities |accessdate=26ma di januaro 2008 |work=Seoul Metropolitan Government |publisher=seoul.go.kr}}</ref><ref name="Seoul twinnings">{{cite web |url =https://archive.is/20120325052520/http://english.seoul.go.kr/gtk/cg/cityhall.php?pidx=6 |title=Seoul -Sister Cities [via WayBackMachine] |accessdate=23ma di agosto 2013 |work=Seoul Metropolitan Government }}</ref></small> *{{ROC}}: [[Taipei]] <small>''(depos 1995)''</small><ref>url=https://web.archive.org/web/20140410023801/http://www.edunet.taipei.gov.tw/attach/The%2045%20Sister%20Cities%20list.doc</ref> *{{ISR}}: [[Tel Aviv]] <small>''(depos 1992)''<ref name="Tel Aviv">{{cite web|title=Tel Aviv sister cities |accessdate=14ma di julio 2009 |publisher=Tel Aviv-Yafo Municipality |language={{he}} |url =https://web.archive.org/web/20090214183503/http://www.tel-aviv.gov.il/Hebrew/Cityhall/TwinCities/Index.asp |archivedate=14ma di februaro 2009 }}</ref></small> *{{NLD}}: [[Den Haag]] <small>''(depos 1991)''</small> *{{CAN}}: [[Toronto]] <small>''(depos 1990)''</small> *{{LTU}}: [[Vilnius]] <small>''(depos 1998)''</small> |} == Referi == {{reflist}} {{commons|Warszawa}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio:Urbi en Polonia]] 6xaknaz81n9ii7ni5j03kvdy3zag7v5 0 3488 995345 993893 2022-08-17T12:57:55Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo= Moskva<br>Москва | Blazono= Coat of Arms of Moscow.svg | Flago= Flag of Moscow, Russia.svg | Mapo= Rs-map.png | Imajo = MSK Collage 2015.png | TextodilImajo = Kelk imaji pri Moskva. | Shablono_lando= {{RUS}} | Regiono= | Urbestro= [[Sergey Sobyanin]] | Latitudo= 55°45'08" N | Longitudo= 37°37'56" E | Altitudo= 130 til 253 | Surfaco= 2,511 | Habitanti = {{formatnum:12111194}} | Yaro= 2014 | Denseso di habitantaro = 9.735,8 | Horala_zono= + 3 | Reto= www.mos.ru }} '''Moskva''' esas la [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim populoza urbo de [[Rusia]], kun {{formatnum:12111194}} habitanti en [[2014]]<ref name="2014Est">{{Extera ligilo |publisher = Rosstat |title = demografio |url= http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls| idiomo={{ru}}}}</ref>. Ol ank esas la maxim populoza urbo de [[Europa]]<ref>{{Extera ligilo|autoro= Name |url=http://siberianlight.net/moscow-population/ |titulo= Moscow Population 2011 - The Russia Blog |editero= Siberian Light |publikigita ye=5ma di mayo 2011|idiomo={{en}}|vidita ye= 12ma di marto 2013}}</ref> e la 8ma maxim populoza del mondo. Ye la 1ma di julio 2012, la teritorio dil urbo expansesis adsudweste ed enkorpigis parto ek l'[[provinco Moskva|''oblast'' (provinco) samnoma]]. Lua areo augmentesis 2.5-ople e lua habitantaro augmentis per {{formatnum:233000}} personi.<ref name="Merger2">{{Extera ligilo|url=http://www.itar-tass.com/en/c32/461491.html |titulo= Expansion of Moscow borders to help it develop harmonically: mayor, Itar-tass, July 1st, 2012 |editero= Itar-tass.com|vidita ye= 9ma di julio 2014}}</ref><ref>{{Extera ligilo|url=http://www.mos.ru/about/history/ |titulo= Moscow city government official site |editero= Mos.ru|vidita ye= 9ma di julio 2014}}</ref> L'urbo situesas an la rivo dil [[rivero Moskva]]. Moskva esas importanta [[ekonomio|ekonomiala]], [[kulturo|kulturala]] e [[cienco|ciencala]] centro di Rusia e di estal Europa. Segun la revuo ''Forbes'', ol havas la maxim granda nombro de miliardieri del mondo, ed esas la 9ma maxim kustoza urbo por rezidar. Ol esas un ek la precipua urbala ekonomii del mondo. Cirkum l'urbo jacas 3 internaciona [[aeroportuo|aeroportui]], e 9 [[ferovoyo|ferovoyala termini]]. La centro di Moskva, [[Moskva-kremlin|''Kremlin'']], [[Reda placo]] e [[Bolshoy-teatro]] judikesas kom Kulturala Patrimonii de la Mondo. Lua [[metropoliteno]]* esas la duesma maxim okupata del mondo, dop [[Tokyo]]. == Historio == Moskva fondesis ante la [[12ma yarcento]]. Nomizita tale pro la [[rivero Moskva]] an quo ol situesas. La nomo ''Moskva'' konsistas ek du vorto-radiki del [[Uralika linguaro|Fina-Ugriana lingui]]: ''mosk-'' 'lavar' e ''va-'' 'aquo' (exemple, en nuna [[Estoniana linguo|Estona]] ''mõskeda'' 'lavar' ed en [[Ziryanana linguo]] ''va'' 'aquo'). En l'anciena linguo Rusa lua nomo esas гра́д Моско́в, qua signifikas "l'urbo apud rivero Moskva". L'unesma refero pri Moskva evas de [[1147]]. Non yari pose, princulo Yuri Dolgorukiy konstruktis ligna murego, la Kremlin, rikonstruktita multa foyi por protektar l'urbo. Pos [[Mongolia|Mongola]] spoliado en [[1237]]-[[1238]], kande Mongoli brulis ol, Moskva divenis chef-urbo dil [[princio di Vladimir-Suzdal]]. [[Arkivo:Facial_Chronicle_-_b.10,_p.049_-_Tokhtamysh_at_Moscow.jpg|thumb|160px|left|Siejo di Moskva (1382).]] Sub [[Ivan la 1ma di Rusia]], l'urbo remplasis Tver kom chef-urbo dil princio di Vladimir-Suzdal, e divenis l'unika centro qua kolektis imposti por Mongol-Tatar suvereni. Por pagar multa imposti a Mongoli, Ivan ganis importanta konseciono de la "Khano" (Mongola suvereno): kande ilu mortis, lua princio ne dividesis, ma heredesis komplete da lua seniora filiulo. La habitanti gradope komencis antipatiar stranjera dominaco, ed en [[1380]] princo [[Dmitry Donskoy]] komandis vinkoza batalio kontre la Tatari en Kulikovo. Tamen, la batalio ne esis decidigiva, ed erste du yari pose Moskva siejesis e spoliesis da Khano Tuqtamış ("Tokhtamysh"). Erste en [[1480]], [[Ivan la 3ma di Rusia]] liberigis Moskva de Tatari, e l'urbo divenis la centro dil povo en Rusia<ref>{{Extera ligilo |url=http://www.iusb.edu/~journal/2002/vogel_2/vogel.html|titulo= The Mongol Connection: Mongol Influences on the Development of Moscow |surnomo=Vogel|nomo=Michael|editero= Indiana University South Bend|vidita ye= 3ma di julio 2006|archivepublikigita ye= 7ma di januaro 2006}}</ref>. Moskva divenis chef-urbo di un imperio qua pose cirkumklozis la teritorio nuna Rusia ed altra landi. En [[1571]] Krimeana-Tatari atakis e spoliis Moskva, e brulis tota l'edifici ecepte Kremlin.<ref>{{Extera ligilo|url=http://books.google.com/books?id=i85noYD9C0EC&pg=PA260&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false |titulo= ''The Unending Frontier: An Environmental History of the Early Modern World''|autoro= John F. Richards |yaro=2006|publisher =University of Kalifornia Press| pagini = 260|ISBN=0-520-24678-0|idiomo={{en}}}}</ref> En [[1609]], [[Suedia]]n armeo, komandita dal komto [[Jacob De la Gardie]] e [[Evert Horn]] marchis de Novgorod por helpar Caro [[Vasily la 4ma di Rusia|Vasili Shuiski]], eniris Moskva en 1610 e supresis la rebeleso kontre la Caro, ma abandonis l'urbo en [[1611]] kande [[Polonia-Lituania|Polona-Lituana]] armeo invadis ol. Dum [[Polona-Moskvana milito (1605-1618)]] kapitano [[Stanisław Żółkiewski]] eniris Moskva pos vinkar Rusi en la [[batalio di Klushino]]. Dum la [[17ma yarcento]] eventis multa revolti, exemple en 1612, 1648, 1662 e 1682. Epidemii di pesto devastis l'urbo en 1570-1571, 1592 e 1654-1656.<ref>{{Extera ligilo|url= http://books.google.com/books?id=IcljzNyv4EgC&pg=PA17&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false |titulo= ''Bubonic plague in early modern Russia: public health and urban disaster'' |autoro= John T. Alexander |publikigita ye= 2002|editero= Oxford University Press US|pagino=17|ISBN= 0-19-515818-0|idiomo={{en}}}}</ref> [[Arkivo:Map of Moscow 1784.jpg|left|250px|thumb|Mapo di Moskva en 1784.]] L'urbo cesis esar chef-urbo di [[Rusa imperio]] en [[1712]] (ecepte dum kurta periodo, de [[1728]] til [[1732]]) pos la fondo di [[Sankt Petersburg]] da [[Petrus la 1ma di Rusia]] e [[1703]]. La pesto-epidemio di 1770-1772 esis la maxim intensa erupto di pesto en centrala Rusia, e mortigis nur en Moskva cirkume {{formatnum:100000}} personi. Dum la [[Franca invado di Rusia]] en [[1812]] lua habitanti brulis l'urbo ed abandonis ol ye la [[14ma di septembro]], kande Napoleonala trupi komencis proximigar. Hungro, koldeso e febla provizuro-linei komencis afektar la ''[[Grande Armée]]'' di Napoleon, qua koaktesis a retretar. Dum la retreto l'armeo sufris sporadik ataki da Rusa trupi, ed on kalkulas ke 400.000 soldati mortis e nur poka mili transvivis. [[Arkivo:Moscow clad in snow - Moscou sur la neige - Москва в снежном убранстве - Москва в снегу (1908), noaudio.ogv|thumb|thumbtime=432|Moskva (Rusa imperio) en 1908]] En [[1905]] l'ofico di urbestro di Moskva kreesis, ed Alexander Adrianov divenis lua unesma urbestro. Pos la [[Rusa revoluciono di novembro 1918]] Moskva divenis chef-urbo di la [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]] ye la [[12ma di marto]] [[1918]] e di [[Sovietia]] min kam 5 yari pose. Lua [[metropoliteno]]* inauguresis en [[1935]], e rapide divenis la precipua sistemo por transporto dil urbo. [[Arkivo:RIAN_archive_429_Fresh_forces_going_to_the_front.jpg|thumb|left|250px|Nova trupi avancas de Moskva en decembro 1941.]] Dum la [[duesma mondomilito]] Moskva divenis sideyo dil Stata Komitato por la Defenso e sideyo por la [[Reda Armeo]]. En [[1941]] 16 divizioni kun plua kam {{formatnum:160000}} personi, 25 batalioni (18.500 personi) e 4 regimenti di injeniorarto formacesis kun lua habitanti. Germana armeo haltigis proxim l'urbo e komencis bombardar ol kun kanoni. Ye la [[20ma di oktobro]] l'urbo deklaresis sub siejo. Lua habitanti konstruktis kaptili kontre tanki e Germanian aeroplani komencis bombardar ol. Malgre la bombardi, la konstrukturo di lua [[metropoliteno]] duris. On kalkulas ke 248.000 til 400.000 Germani mortis dum la Batalio di Moskva, kontre 650.000 til 1.280.000 Sovietiani.<ref>''Moscow Encyclopedia'', ed. Great Russian Encyclopedia, Moscow, 1997, entry "Battle of Moscow"</ref><ref>Great Soviet Encyclopedia, Moscow, 1973-78, entry "Battle of Moscow 1941-42"</ref><ref>John Erickson, ''Barbarossa: The Axis and the Allies'', table 12.4</ref> En 1944 un medalio kreesis por memorigar la defenso di Moskva dum la milito. [[Arkivo:Moscow Olympic Games, 1980 (19).jpg|thumb|250px|Moskva dum l'[[Olimpiala Ludi en Moskva, 1980|Olimpiala Ludi]].]] En [[1980]] eventis [[Olimpiala Ludi en Moskva, 1980|Olimpiala Ludi]] en Moskva, quankam la boikoto di Usa e di altra landi, pro [[Sovietian invado en Afganistan]] en [[1979]]. En [[1991]] on probis [[stato-stroko]] en l'urbo kontre la reformi propozita da [[Mihail Sergeyevich Gorbachyov|Mihail Gorbachyov]]. En la fino di ta yaro, kande [[Sovietia]] finis existar, Moskva restis chef-urbo di nedependanta Rusia. Pos ta epoko, l'adopto di [[ekonomio di merkato]] efektigis l'expanso di westala [[butiko|butiki]], servadi, [[arkitekturo]] e vivo-moyeno. [[McDonald's]] apertis lua unesma brancho en Moskva en [[1990]]. L'urbo duris kreskar dum la [[yari 1990a]] e [[yari 2000a|2000a]], e lua habitantaro augmentis de min kam 9 milion til plu kam 10 milion personi. La kresko di la quanto di automobili en la stradi augmentis la konflikti di trafiko. Anciena kirki qui destruktesis dum l'epoko di [[Iosif Vissarionovich Stalin|Iosif Stalin]] rikonstruktesis, quale la Katedralo di Kristo la Salvero. == Geografio == [[Arkivo:Summer_in_the_city_(5785711726).jpg|thumb|250px|Peizajo dum fino di la [[printempo]] en Moskva.]] [[Arkivo:GUM,_Moscow,_Russia.jpg|thumb|left|250px|Merkato GUM, en la centro di Moskva.]] Moskva okupas la du rivi dil [[rivero Moskva]], e 49 ponti trairas ol. Lua tereni ordinare esas plana: la mezvalora [[altitudo]] dil urbo esas 156 m e lua maxim alta punto jacas 255 metri sur la [[marala nivelo]]. Lua [[klimato]] esas humida kontinentala (''Dfb'' segun [[Klimatala klasifikuro da Köppen|klasifikuro da Köppen]]) kun longa e kolda vintri (de la duimo di novembro til marto) e varma someri. La [[temperaturo|temperaturi]] povas variar de -25ºC til 0ºC dum [[vintro]], e de 15ºC til 30ºC dum [[somero]]. La maxima temperaturo mezurita dum la historio dil urbo esis 39.0 °C ye la 29ma di julio 2010, dum ke la minima mezurita esis −42.2 °C en januaro 1940. Moskva esas en la [[horala zono]] UTC+3. Moskva havas 96 parki e 18 gardeni, inkluzite 4 botanika gardeni. Ank existas 450 km² di verda zoni e cirkume 100 km² di [[foresto|foresti]]. Moskva havas 27 m² di verda arei po habitanto, kontre 6 m² en [[Paris]], 7.5 m² en [[London]] e 8.6 m² en [[New York]]. L'urbo esas populara destino por [[turismo|turisti]]: lua precipua atraktivi esas [[Moskva-Kremlin|Kremlin]] e [[Reda placo]] e l'Eklezio dil Acenso, konstruktita en 1532 - la tri monumenti deklaresis Mondala Heredaji di la Homaro dal [[UNESCO]], e la merkato GUM, konstruktita dum lasta yardeko di la [[19ma yarcento]]. {{Panoramo|Panorama of the Moscow Kremlin.jpg|1000px|Panoramo dil ''Kremlin'', en Moskva.}} == Demografio == <br clear="all"> {{Demography 12col|830px|[[1400]]|[[1638]]|[[1710]]|[[1725]]|[[1738]]|[[1775]]|[[1785]]|[[1811]]|[[1813]]|[[1825]]|[[1840]]|[[1856]] |40 000|200 000|160 000|145 000|138 400|161 000|188 700|270 200|215 000|241 500|349 100|368 800}} {{Demography 12col|830px|[[1868]]|[[1871]]|[[1888]]|[[1897]]|[[1912]]|[[1920]]|[[1926]]|[[1939]]|[[1959]]|[[1979]]|[[1989]]|[[2002]] |416 400|601 969|753 459|1 038 600|1 617 157|1 027 300|2 101 200|4 609 200|6 133 100|8 142 200|8 972 300|10 383 000}} == Fratala urbi == {| |- style="vertical-align: top;" | * {{ARG}}, [[Buenos Aires]] * {{SRB}}, [[Beograd]] * {{DEU}}, [[Berlin]] * {{VEN}}, [[Caracas]] * {{USA}}, [[Chicago]] * {{CHN}}, [[Beijing]]<ref>{{Extera ligilo|titulo= Moscow |autoro= Beijing Official Website International |idiomo={{en}} |vidita ye= 26ma di mayo 2008|url=http://web.archive.org/web/http://www.ebeijing.gov.cn/ying/t95203.htm }}</ref> * {{POL}}, [[Kraków]] * {{PER}}, [[Cuzco]] * {{TUR}}, [[Ankara]] * {{DZA}}, [[Aljer]] * {{KAZ}}, [[Astana]] * {{GRC}}, [[Athina]] * {{THA}}, [[Bangkok]] * {{BIH}}, [[Banja Luka]] </td><td valign=top> * {{LBN}}, [[Beirut]] * {{ESP}}, [[Barcelona]] * {{ARE}}, [[Dubai]] * {{COL}}, [[Bogota]] * {{COL}}, [[Valledupar]] * {{TJK}}, [[Dushanbe]] * {{NIC}}, [[Matagalpa]] * {{DEU}}, [[Düsseldorf]] * {{EGY}}, [[Kairo]] * {{MEX}}, [[Ensenada (Basa Kalifornia)|Ensenada]] * {{MEX}}, [[Guadalajara]] * {{MEX}}, [[Reynosa (Tamaulipas)|Reynosa]] * {{ARM}}, [[Yerevan]] * {{CUB}}, [[Havana]] </td><td valign=top> * {{BOL}}, [[La Paz]], [[Bolivia]] * {{SVN}}, [[Ljubljana]] * {{GBR}}, [[London]] * {{ESP}}, [[Madrid]] * {{PHL}}, [[Manila]] * {{CYP}}, [[Nikosia]] * {{FRA}}, [[Paris]] * {{MNE}}, [[Podgorica]] * {{CZE}}, [[Praha]] * {{ISL}}, [[Reykjavík]]<ref>{{Extera ligilo|url= http://www.diplomatrus.com/article.php?id=1071&PHPSESSID=1d432b8ba8416b3494009601b57893a2&l=eng |titulo= Moscow and Rejkjavik sister cities.|vidita ye= 11ma di marto 2008}}</ref> * {{LVA}}, [[Rīga]] * {{DOM}}, [[Santo Domingo]] * {{CHL}}, [[Santiago (Chili)|Santiago]] * {{KOR}}, [[Seoul]] </td><td valign=top> * {{RUS}}, [[Simferopol]], [[Krimea]] * {{MEX}}, [[Tecomán]] * {{IRN}}, [[Tehran]] * {{ISR}}, [[Tel Aviv]] * {{ALB}}, [[Tirane]]<ref>Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al.</ref> * {{JAP}}, [[Tokio]] * {{MNG}}, [[Ulaanbaatar]] * {{FRA}}, [[Valenciennes]] * {{POL}}, [[Warszawa]] * {{AUT}}, [[Wien]] |} == Referi == {{commonscat|Moscow}} [[Arkivo:RedSquare_SaintBasile_(pixinn.net).jpg|thumb|250px|Katedralo di Santa Bazilius, maestroverko di Rusa arkitekturo.]] {{reflist}} ==Videz anke== * [https://wikiway.com/russia/moskva/dostoprimechatelnosti/ Imaji pri Rusia] {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio:Urbi en Rusia]] [[Kategorio:Moskva| ]] dc8ag386mc35cita2n70w6d77zvamk9 0 6319 995346 993772 2022-08-17T12:59:44Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Landi | Nomo = Latvia | Lokala_nomo = Latvijas Republika | Flago = Flag of Latvia.svg | Blazono = Coat of Arms of Latvia.svg | Imajo_mapo = EU location LAT.png | Chefurbo = [[Rīga]] | Lojanti_chefurbo = {{formatnum:709145}} (2010) | Precipua_urbo = [[Rīga]] | Oficala_lingui = [[Latviana linguo|Latviana]] | Guvernerio = [[Republiko]] | Nomo_listo_chefo_stato = Listo pri prezidanti di Latvia | Titulo_chefo_stato = Prezidanto | Chefo_di_stato = [[Egils Levits]] | Nomo_listo_chefo_guverno= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo_chefo_guverno = Chefministro | chefo_guverno = [[Krišjānis Kariņš]] | Surfaco = {{formatnum:64589}} | Rango_surfaco = 124 | Surfaco_aquo = 1,57 | Habitanti = {{formatnum:1862587}}<ref name=CIA/> | Rango_habitanti = 153 | Yaro = 2021 | Denseso di habitantaro = 28,84 | Reto_kodexo = .lv | Nomo_himno = ''Dievs, svētī Latviju!'' | Pekunio = [[Euro]] }} '''Latvia''' esas lando en nord-estal [[Europa]], inter [[Rusia]], [[Bielorusia]], [[Lituania]] ed [[Estonia]]. Este jacas [[Baltiko]]. '''Bazala fakti pri Latvia.''' == Historio == {{PA|Historio di Latvia}} Homi komencis habitar la regiono di nuna Latvia cirkume {{formatnum:9000}} yari ante Kristo. Dum [[Mezepoko]] la voyo qua ligis [[Skandinavia]] a [[Bizancana imperio]] trairis la regiono, qua anke konocesis por la nomo [[Livonia]]. Latviana [[sucino]] ja esis konocata da [[Roman imperio|Romani]] e [[Antiqua Grekia|Greki]] centi di yari ante. [[Arkivo:Teutonic_Order_1260.png|thumb|left|280px|Stato dil [[Ordeno di Germana Kavalieri]] en 1260.]] Dum la [[13ma yarcento]], la regiono restis sub dominaco dil [[Ordeno di Germana Kavalieri]]. Li fondis [[Rīga]] la yaro [[1201]]. En [[1282]], urbi [[Rīga]], Cēsis, Limbaži, Koknese e Valmiera membreskis [[Hanso-uniono]]. Rīga establisis forta komercala relati kun altra regioni de [[Baltiko]]. Dum la [[16ma yarcento]] [[Luteranismo]] expansis tra la regiono. En [[1561]], pos la [[milito di Livonia]], la regiono submisesis a la [[Granda Dukio Lituania]], pose parto di [[Polonia-Lituania]]. Pos militi inter Polonia e Suedia ([[1600]] til [[1629]]) [[Suedia]] okupis [[Rīga]] ed altra teritorii en [[1621]]. En [[1629]] nur la sudwestala parto de la dukio di Livonia restis sub la domeno di Polonia-Lituania, e [[katolikismo]] divenis la precipua religio en ta areo. Sueda dominaco duris til [[1721]]. [[Rusa imperio]] okupis Latvia dum la [[18ma yarcento]]. Rusi probis remplasigar [[Latviana linguo]] per la [[Rusa linguo|Rusa]] dum la fino di la [[19ma yarcento]], ma populala deskontento explozis dum [[Rusa Revoluciono di 1905]] qua recevis [[Nacionalismo|nacionalista]] karaktero en Baltika stati. [[Arkivo:Latvia stamp K.Ulmanis 2001 15l.jpg|thumb|left|250px|[[Kārlis Ulmanis]], unesma chefo di guvernerio di Latvia.]] L'[[unesma mondomilito]] devastis Latvia. Komence, la demandi pri su-determinado esis movado por plusa autonomio, ma kun [[Rusa revoluciono di oktobro 1917]], la [[kontrato di Brest-Litovsk]], e la fino dil milito ye la [[11ma di novembro]] [[1918]] eventis manko di povo, e Latvia deklaris lua nedependo ye la [[18ma di novembro]] [[1918]]. [[Kārlis Ulmanis]] divenis lua unesma chefo di guvernerio. Lando adoptis lua unesma [[konstituco]] en februaro [[1922]], ma ye la [[15ma di mayo]] [[1934]] Ulmanis establisis [[diktatoreso]] qua duris til [[1940]]. Ye la [[5ma di oktobro]] [[1939]] [[Sovietia]] koaktis Latvia aceptar pakto pri "mutuala sokurso", posibliginta Sovietia pozar 25.000 til 30.000 soldati en Latviana teritorio.<ref>{{Extera ligilo|url=http://books.google.com/books?id=IPv1gjLhtZ4C&printsec=frontcover |titulo= Latvia in World War II |autoro= Lumans, Valdis O.|editor =Fordham University Press|pages=79|publikigita ye=2006}}</ref> Pos simulachar incidenti en la frontiero, ye la [[17ma di junio]] [[1940]] Sovietia anexis Latvia. Ye la [[5ma di agosto]] sam yaro, Sovietia enkorpigis Latvia kom sua republiko, kun la nomo [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia]]. [[Arkivo:Bundesarchiv_Bild_183-L19397,_Lettland,_Riga,_Begrüßung_der_deutschen_Soldaten.jpg|thumb|280px|Germana soldati eniras [[Rīga]].]] En [[1941]] [[Nacional-Socialista Germania]] atakis Sovietia ed invadis Latvia ye la [[10ma di julio]] ta yaro. Germani komencis mortigar [[judo|judi]] e [[cigano|cigani]], e konskriptis cirkume {{formatnum:200000}} Latviani kom soldati, di qui la duimo perisis. Kande la kontreatako Sovietiana komencis en [[1944]] li decidis koncentrar ataki en [[Ukraina]] e [[Bielorusia]]. Do, cirkume {{formatnum:200000}} Germana soldati restis en [[Kurlando]] til fino di la milito, ye la [[8ma di mayo]] [[1945]], kande lia komandinto, kolonelo Carl Hilpert, kapitulacis. Kom rezulto di la milito, la habitantaro di Latvia diminutis per {{formatnum:300000}} til {{formatnum:500000}} personi. Lua substrukturo subisis severa domaji. Pos la milito, Sovietiani deportis cirkum {{formatnum:43000}} rurala proprietanti e Latviana nacionalisti vers [[Siberia]]. L'uzado di [[latviana linguo]] restriktesis, e koaktesis l'adopto di bilingueso. La situaciono komencis chanjar kande [[Mihail Sergeyevich Gorbachyov|Mihail Gorbachyov]] asumis la povo en [[1985]]. En [[1987]], komencis l'unesma demonstri pri nedependo, ed ye la [[21ma di agosto]] [[1991]], pos intensa populala protesti, Latvia itere nedependanteskis. En plebicito ye la [[20ma di septembro]] [[2003]] kun 69% yes-voti Latviani aprobis ke la lando membreskez l'[[Europana Uniono]]. Ye la [[29ma di marto]] 2004 Latvia membreskis [[NATO]], ed ye la [[1ma di mayo]] sam yaro ol membreskis Europana Uniono. En [[2008]] pos kin-yara kresko, l'ekonomio di Latvia diminutis per 4,5%<ref name=inform>{{Extera ligilo|titulo=Report for Selected Countries and Subjects|vidita ye=28ma di aprilo 2010|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2015&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=21&pr1.y=12&c=941&s=NGDP_RPCH&grp=0&a=}}</ref> pro la forta financala krizo. En 2009, [[chomeso]] superiris 18% de la [[laboro-povo]]. Pro to la [[TNP]] diminutis per 18,8% ta yaro.<ref name=inform/> == Politiko == [[Arkivo:Flickr_-_Saeima_-_4.maijs_Saeimā_(6).jpg|thumb|left|320px|Sideyo dil parlamento (''Saiema'') di Latvia.]] [[Arkivo:20060704-CRW_1691._Rīgas_pils.jpg|thumb|320px|Kastelo di Rīga, oficala rezideyo di la prezidanto.]] Segun la [[konstituco]] adoptita unesmafoye ye la [[15ma di februaro]] [[1922]] e riestablisita en [[1993]], Latvia esas [[parlamentala republiko]]. La [[chefo di stato]] esas la [[prezidanto]], qua elektesas dal parlamento (''Saeima'') por 4 yari, en separata elekto. La [[chefo di guvernerio]] esas la [[chefministro]], qua selektesas dal prezidanto, ma mustas recevar konfido-voto dal parlamento. ''Saeima'', la [[parlamento]] di Latvia, havas unika chambro kun 100 membri, qui elektesas dal populo por 4 yari. Latvia esas unesala stato, kun 42 administrala subdividuri, di qui 7 esas "urbi-stati": [[Daugavpils]], [[Jelgava]], [[Jūrmala]], [[Liepāja]], [[Rēzekne]], [[Rīga]], e [[Ventspils]]. Existas 4 historiala regioni - [[Kurlando]], [[Latgalia]], Semigalia e Vidzeme - agnoskata da Latviana konstituco. En [[1996]] kreesis la konstitucala korto, la maxim alta korto di la lando. La [[judiciala povo]] anke konsistas ek lokala judiciisti, distriktala korti e la supra korto. === Extera politiko === Latvia esas membro dil [[Unionita Nacioni]], [[Europana Uniono]], [[Europana Konsilistaro]], [[NATO]], dil [[Organizuro pri la Sekureso e Koopero en Europa]], [[IMF]] e [[MOK]]. Ol anke esas membro de la Konsilistaro di Baltika Stati e de la Nordala Banko por Kolokado (''Nordic Investment Bank''). Ol anke esis membro de la [[Ligo di la nacioni]] (1921 til 1946). Nun ol mantenas diplomacala relati kun 158 landi. == Geografio == [[Arkivo:Gauja National Park 9.jpg|thumb|left|320px|Nacionala parko Gauja. Foresti kovras 42% de la teritorio di Latvia.]] [[Arkivo:Un-latvia.png|thumb|320px|Mapo di Latvia kun lua precipua urbi.]] [[Arkivo:Gauja_panorama_16052015.jpg|thumb|left|320px|[[Fluvio Gauja]], an la frontiero inter [[Estonia]] e Latvia.]] Latvia havas entote {{formatnum:1866}} km di [[frontiero|frontieri]], di qui 343 km kun [[Estonia]] norde, 276 km kun [[Rusia]] este, 161 km kun [[Bielorusia]] sud-este, e 588 km kun [[Lituania]], sude. Lua tota [[surfaco]], {{formatnum:64589}} km², esas poke min granda kam olta di [[Mexikia]]na stato [[Nuevo León]]. La fiziografio di Latvia formacesis dum [[Quaternaro]], e dum glacial epoko de [[Plioceno]]. Ordinare, la tereni esas basa e neplana, kun kolini e kolineti konsistanta ek rezidui transportita da glacieri, ed [[altitudo|altitudi]] infre 100 metri. Ca arei reprezentas 75% de la surfaco di la lando, e la cetera 25% esas tereni modereme alta. La maxim alta monto di la lando esas Gaiziņkalns, kun 311 metri adsur [[marala nivelo]]. [[Foresto|Foresti]] kovras 42% de la teritorio di la lando. Cirkume 10% de la teritorio konsistas ek slameyi e marshoza arei. [[Agrokultivo]] praktikesas en 27% de la teritorio di Latvia, nome en kolinoza zoni kun poka altitudo. La regiono Semigalia, sude de [[Rīga]], havas la maxim fertila suli di la lando. La [[klimato]] di Latvia povas deskriptesar sive kom humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen-Geiger]]), sive kom oceanala/marala (''Cfb'', segun la sama klimatala klasifikuro). Dum [[somero]], diala sunolumo esas abundanta, kontre ke dum [[vintro]] la sunolevo eventas depos 9:00 kloki, e la sunokusho eventas ante 16:00 kloki. En [[2011]], la mezvalora [[temperaturo]] en [[februaro]] (vintro) esis -8.9°C kontre ke en [[julio]] (somero) esis 19.8°C. La precipua fluvio di la lando esas [[fluvio Daugava|Daugava]], longa de 1020 kilometri di qui nur 357 kilometri esas en Latviana teritorio. Daugava naskas en [[Rusia]] ed anke trairas [[Bielorusia]]. [[Fluvio Gauja]], longa de 452 kilometri, esas la maxim longa fluvio qua fluas tote en Latviana teritorio. La lando havas plu kam 2.300 [[lago|lagi]]. == Ekonomio == {{PA|Ekonomio di Latvia}} Latvia esas membro di la [[Mondal organizuro pri komerco]] depos [[1999]] e dil [[Europana Uniono]] pos [[2004]]. Ye la [[1ma di januaro]] [[2014]] ol adoptis [[Euro]] kom pekunio. Lua precipua produkturi por exportaco esas [[ligno]] e produkti de ligno, mashini ed equipadi, metali, texuri ed alimenti. Ol kompras precipue mashini ed equipuri, kemiala produkturi, fuelo e vehili. Lua precipua klienti e parteneri esas l'altra membri de Europana Uniono e [[Rusia]]. En [[2010]] [[komerco]] e [[servadi]] employis 67.2% de la [[laboro-povo]], la [[industrio]] employis 24% e l'[[agrokultivo]] 8.8%.<ref name=CIA/> == Demografio == [[Arkivo:Population-of-Latvia.svg|thumb|280px|Habitantaro di Latvia, de 1920 til 2014.]] [[Arkivo:Riian vanhakaupunki.jpg|thumb|320px|left|[[Rīga]], chef-urbo e maxim granda urbo di Latvia.]] Segun statistiki de ''The World Factbook'' por julio 2021 Latvia havas {{formatnum:1862687}} habitanti,<ref name=CIA>{{Extera ligilo|titulo= Latvia - The World Factbook|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/latvia/#people-and-society|editero= CIA|vidita ye= 3ma di julio 2021}}</ref>, di qui 62,2% esis Latvi, 25,2% Rusi, 3,2% Bielorusi, 2,2% Ukrainani, 2,1% Poloni, 1,2% Lituani, 1,5% altri, e 2,3% nekonocata.<ref name=CIA/> Por preventar rasala tensi, en [[1998]] Latviana parlamento aprobis lego qua faciligis l'obteno di Latviana nacionaneso. [[Latviana linguo|Latviana]] esas l'oficala linguo, e parolesas da 56,3% de la habitantaro. [[Rusa linguo|Rusa]] parolesas da 33,8%, altri (inkluzite Polona, Ukrainana e Bielorusa) parolesas da 0,6%, e 9,4% ne informis lia matrala idiomo en 2011.<ref name=CIA/> La [[religio]] kun la maxim granda nombro di adepti esas [[Luteranismo|Luterana]]: 36,2% de la habitantaro. Katoliki esas 19,5%, Ortodoxi esas 19,1%, altra kristani esas 16,1%, altri 0,1% praktikesas altra religii, e 23,5% praktikas nula o ne informis pri religio, segun statistiki por la yaro 2017.<ref name=CIA/> La maxim populoza urbo esas la chef-urbo, [[Rīga]]. Altra importanta urbi esas [[Daugavpils]], [[Liepāja]], Jelgava e Jurmala. == Kulturo == La [[folkloro]] di Latvia havas plu kam 1,2 milion texti e plu kam {{formatnum:30000}} muziki. Dum la [[19ma yarcento]] nacionalista movadi komencis stimular Latviana kulturo. Un ek ta propageri esis [[Krišjānis Valdemārs]]. En la Latviana tradiciono, la festo dil somerala solstico nomesas «Yani» (Latviane: Jāņi). La preparado di ca festo komencas kelka dii ante la [[solstico]]. Ol celebresas en la festo-dio di Santa Ioannes la Baptero. La [[koquoarto]] di Latvia influesis dal vicina landi, ed inkluzas multa [[fisho|fishi]], pro la proximeso kun [[Baltiko]]. La [[literaturo]] di Latvia komencis developesar dum la 19ma yarcento. Ante to, [[Gotthard Friedrich Stender]] skribis l'unesma [[dicionario]] Germana-Latviana e Latviana-Germana, dum la 18ma yarcento. Il anke skribis l'unesma ilustrita alfabet-libro en la Latviana, en 1787. En 1886, [[Andrejs Pumpurs]] skribis l'unesma epika [[poemo]] Latviana, ''Lāčplēsis''. Dum la [[20ma yarcento]], nome pro Rusa e Germana influi, la movadi literaturala [[simbolismo]] e dekadanta, e politikala (nome [[socialismo]] e [[Marxismo]]) developesis, ma pos la represo a la revolto di 1905 li celis sekrete, e kelka artisti ekmigris. Jānis Pliekšāns, qua uzis la pseudonimo [[Rainis]], esis importanta poeto, dramatifisto e politikisto de la komenco dil 20ma yarcento. [[Aleksandrs Čaks]] e lua urbala poemi e kurta rakonti, [[Eriks Ādamsons]] e Vilis Cedriņš divenis importanta skriptisti depos la nedependo til ante la duesma mondomilito. Kande Latvia invadesis unesme dal Germani e pose dal Sovietiani multa skriptisti ekmigresis, exemple Linards Tauns e Gunārs Saliņš. Dum l'epoko Sovietiana aparis kelka poeti e romanisti, exemple [[Vizma Belševica]] ed elua filiulo [[Klāvs Elsbergs]], Zigmunds Skujiņš, [[Imants Ziedonis]], ed altri. Pos 1991, aparis poeti, exemple Inga Ābele, Edvīns Raups, Andris Akmentiņš, Pēteris Draguns, Eduards Aivars, Liana Langa, Anna Auziņa, [[Kārlis Vērdiņš]] ed Inga Gaile, e prozisti, exemple Pauls Bankovskis, Jānis Einfelds, Gundega Repše, [[Andra Neiburga]], Laima Muktupāvela, Kristīne Ulberga e [[Nora Ikstena]]. == Referi == {{reflist}} {{Commonscat|Latvia}} {{EU-stati}} [[Kategorio:Latvia| ]] sbs2a23rl3h0vq4uzoj4sddrxozbs7p 0 7329 995411 994066 2022-08-17T16:32:44Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Nikita Sergeyevich Hrushchyov |Originala_nomo= Никита Сергеевич Хрущёв |Imajo= [[Arkivo:Nikita Khruchchev Colour.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Generala Sekretario di Komunista Partiso |Shablono_lando= {{URS}} |Guvernisteso= de la [[14ma di septembro]] [[1953]] til la [[14ma di oktobro]] [[1964]] |Precedanto1= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]] |Sucedanto1= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]] |Guvernisteso2= |Precedanto2= |Sucedanto2= |Naskodio = [[15ma di aprilo]] [[1894]] |Nask-urbo = [[Kalinovka (Homutovka)|Kalinovka]] (nune [[provinco Kursk]]), [[Rusa imperio]] |Mort-dio = [[11ma di septembro]] [[1971]] |Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]] |Spozo= Yefrosinya Ivanovna Pisareva, Nina Petrovna Hrushchyova (Kuharchuk) (1924-1971) |Profesiono= Politikisto |Partiso = [[Komunista Partiso di Sovietia]] }} '''Nikita Sergeyevich Hrushchyov''' (n. la [[17ma di aprilo]] [[1894]] apud [[Kursk]] til la [[11ma di septembro]] [[1971]] en [[Moskva]]) esis [[Sovietia]]na politikisto, chefo di [[Sovietia]] pos morto di [[Iosif Vissarionovich Stalin|Stalin]] de 1953 til 1964 (en yari 1953-1955 en ''troika'': kun [[Georgi Maximilianovich Malenkov|Georgi Malenkov]] e [[Vyacheslav Mihailovich Molotov|Vyacheslav Molotov]]). Komence la ''troika'' (trio) Hrushchyov-Malenkov-Molotov administris la stato, ma en 1958 Nikita Hrushchyov elektesis chefo di Komunista Partiso di Sovietia, e talamaniere, dil stato. Ja en [[1956]], Hrushchyov revelabis l'obskura e kruela latero di Stalin-epoko. L'atmosfero en la lando divenis plu libera. Tekniko progresis en la lando: Sovietia konstruktis sua propra atomala e hidrogenala bombi, e sendis l'unesma [[artificala satelito]] ([[Sputnik 1]]) aden [[kosmo]] en [[1957]], ed unesma homo ([[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]]) en [[1961]]. Sovietia provokabis [[Usa]] en kontesto, e semblis ke Sovietia esus vinkanto. Tamen kelka politikala sektori en la lando esis nekontenta relate Hrushchyov. Li pensis, ke la rupto da Hrushchyov kun Stalinismo mustus finar. ==Krimea== En 1954 Hrushchyov transferis [[Krimea]] de [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|SFSR Rusia]] a [[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina|RSS Ukraina]]. Ilu dicidis tale pro granda konstruktado di [[Sovietia]] – junanta aquokanalo inter rusa Krimea e [[rezervuyo Kahovka]] (en ukrainiana provinci: [[provinco Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]], [[provinco Herson|Herson]] e [[provinco Zaporijjya|Zaporijjya]]). La decido faciligis financado per un republiko en 1956 (fakte nur pos [[1991]] rusi en Krimea - majoritato di habitantaro - igis jura majoritato). ==Denunco di Stalin== Ye la 25ma di februaro 1956, en diskurso a la 20esma Kongreso di la Komunista Partiso, il denuncis la antea duktisto Iosif Stalin, qua mortabis en 1953. Il detaloze deskriptis kruelaji di la rejimo di Stalin, kritikis lua politikala agi dum la mondo-milito, e revelis ke [[Lenin]], en sua lasta testamento, konsilis ne retenar Stalin kom generala sekretario di la Komunista Partiso. ==En Usa== Ye la 15ma di septembro 1959, Hrushchyov, kun spozino e filii, arivis en [[Usa]]; lo esis la unesma vizito di chefa ministro di USSR. Il ibe pasis dek-e-tri dii, vizitante [[New York]], [[Los Angeles]] (ube il vizitis filmo-studieyi en Hollywood e renkontris famoza aktori), [[San Francisco]], [[Iowa]] (por vizitar granda progresema farmeyo ja vizitita da Sovietala oficisti), [[Pittsburgh]], [[Washington D.C.]] e Camp David, la rurala rezideyo en [[Maryland]] di la prezidanto. Il plurafoye renkontris prezidanto [[Dwight D. Eisenhower]]. La turanti sequesis da multa fotografisti ej urnalisti, qui juis raportar la kuriozeso di Hrushchyov pri Usana vivado ed ilua impetuoza reakti. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Nikolai Alexandrovich Bulganin|Nikolai Bulganin]] | Nomo di listo= Listo pri chefi di Sovietia | Titulo di listo= Generala-Sekretario di Komunista Partiso di Sovietia | Komenco= [[1953]] | Fino= [[1964]] | Sucedanto= [[Leonid Ilyich Brejnev|Leonid Brejnev]]}} {{DEFAULTSORT:Hrushchyov, Nikita Sergeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana politikisti]] [[Kategorio:Komunisti]] c4fty4n8tx1zl2joiu0wc0ag9zwfeal 0 17770 995337 994580 2022-08-17T12:48:20Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Riga]] a [[Rīga]]: .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo = Riga | Flago = Flag_of_Riga.svg | Blazono = Rigas_Gerbonis.png | Imajo = Riga_montage.jpg | TextodilImajo = Kelk imaji pri Riga. | Mapo = Riga_in_Latvia.svg | Shablono_lando={{LVA}} | Regiono = | Tipodisubdividuro = | Regiono2 = | Fondita ye = | Fondita da = | Urbestro = Mārtiņš Staķis | Latitudo = 56°56'56" N | Longitudo = 24°06'23" E | Altitudo = 6 | Surfaco = 307,17 | Habitanti = {{formatnum:632614}} | Yaro = 2019 | Denseso di habitantaro= 2059,5 | Horala_zono = +2<br><small>(UTC+3 dum la somero) | Reto = www.riga.lv }} [[Arkivo:Edificios_en_la_Plaza_del_Mercado,_Riga,_Letonia,_2012-08-07,_DD_02.JPG|thumb|left|320px|Historiala edifici an la centro di Riga.]] '''Riga''' esas [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim populoza urbo di [[Latvia]], ed anke la maxim populoza chef-urbo de Baltika Stati. Segun statistiki de 2019, ol havis {{formatnum:632614}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 307,17 km². L'urbo fondesis en [[1201]] en [[Baltiko|Baltika]] marbordo, apud la gulfo di Riga. En [[1282]] ol divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. La Teknikal Universitato di Riga (''Rīgas Tehniskā universitāte'') fondita en 1862, esas la maxim anciena teknikal universitato de la Baltika Stati. Nun, Riga esas importanta kulturala-centro di nordal [[Europa]], nome pro lua multa exempleri pri [[arkitekturo]] stilo ''[[Art Nouveau]]''. Lua historiala centro deklaresis Kulturala Patrimonio de la Homaro dal [[UNESKO]]. Kune [[Umeå]] en [[Suedia]], ol esis la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo/> En 2016, l'urbo recevis 2,3 milion turisti.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Tourism - Key Indicators {{!}} Latvijas statistika|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/tourism-key-indicators-30715.html|editero=www.csb.gov.lv |idiomo={{en}}|vidita ye=18ma di julio 2017}}</ref> == Historio == [[Arkivo:Albert_of_Riga.JPG|thumb|250px|left|L'episkopo Albertus, fondinto di Riga.]] De l'antiqueso, la [[fluvio Daugava]] esabas importanta komercala voyo. Por [[Vikingo|Vikingi]], ol esis parto di lua navigala voyo ligante [[Baltiko]] a [[Bizancana imperio]].<ref name="BilmanisLIS">Bilmanis, A. Latvia as an Independent State. Latvian Legation. 1947.</ref> Existis naturala portuo 15 km norde de la nuna Riga, qua uzesis de adminime la 2ma yarcento.<ref name="BilmanisLIS"/> La regiono koloniigesis dal [[Livonia]]ni, populo di raso Fino-Ugriana.<ref name="CEROI">{{Extera ligilo|idiomo={{lv}}|vidita ye= 2ma di agosto 2007|editero=Cities Environmental Reports on the Internet|url=http://www.ceroi.net/reports/riga/latviski/pamatlietas/teritorija.htm|titulo=Teritorija un administratīvās robežas vēsturiskā skatījumā}}</ref> L'urbo komencis kreskar kom komercala centro Vikinga dum [[Mezepoko]]. Dum la [[12ma yarcento]], komencis arivar Germana komercisti, qui establisis komercala avanposteno en 1158. Pose, arivis la monako Meinhard von Segeberg, por konvertar [[pagano|pagani]] a [[Kristanismo]]. Plu kam 1 yarcento ante, Katolika ed [[Ortodoxa Kristanismo|Ortodoxa]] misioneri arivabis en la regiono, e baptabis multa Latviani. Meinhard lojeskis kun Livoniani e konstruktis kastelo en Ikšķile. Tamen, Livoniani duris praktikar paganismo, e Meinhard mortis sen kompletigar lua skopo. En 1198 l'episkopo Bertholdus de Hannover arivis kun grupo di krucomiliteri e probis itere kristanigar la regiono, ma vinkesis e mortigesis. La sequanta yaro, [[papo Inocentius la 3ma]] lansis krucomilito kontre Livoniani. L'episkopo Albertus ([[Latviana linguo|Latviane]]: ''Alberts fon Buksthēvdens'') arivis en Riga ye la sequanta yaro, kun 23 navi e 500 krucomiliteri, e transferis l'episkopeyo al urbo. En 1201, Germana komercisti arivis en [[Novgorod]], tra la fluvio Dvina. Por protektar la teritorio e la komerco, l'episkopo Albertus kreis l'ordeno dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia (''Fratres Militiae Christi Livoniae''), qua aceptis nobeli e komercisti. La kristanigo dil Livoniani duris, ed en 1207 Albertus komencis fortifikar l'urbo. Pose, ilu obtenis [[buloletro]] de la papo imperinte ke omna komerco dil Germani kun la vicina regioni dil Baltiko eventis tra Riga.<ref name=Palmieri>Palmieri, A. ''Catholic Origin of Latvia'', ed. Cororan, J.A. et al. ''The American Catholic Quarterly Review'', Volume XLVI, Jan.-Okt. 1921. Philadelphia.</ref> En 1221 la komercisti darfis administrar l'urbo ed en 1225 la civitani dil urbo darfis elektar lokala judiciisti. [[Arkivo:Haupthandelsroute_Hanse.png|thumb|300px|Precipua urbi e komercala voyi dil [[Hanso-uniono]].]] [[Arkivo:Panorama_of_Riga,_1572.jpg|thumb|300px|left|Panoramo pri Riga dum la 16ma yarcento.]] En [[1282]], l'urbo divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. L'asocio donis stabileso politikal ed ekonomial al urbo, e duris til la [[14ma yarcento]]. Tamen, pos ke la povo dil uniono diminutis, Riga divenis skopo por ambicii politikala, religiala, komercala e ekonomiala de altra nacioni. En 1522 l'urbo aceptis la Reformo Protestanta da [[Martin Luther]], e la povo dil arkiepiskopi finis. En 1524 ikonoklasti destruktis imajo pri la Virgino Maria de lua katedralo. Pos finir l'ordeno Livoniana (brancho dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia) en 1561, Riga divenis "libera imperiala urbo" dum la [[Santa Romana Imperio]] til 1581, kande ol divenis kontrolita da [[Polonia-Lituania]]. [[Arkivo:Riga_plan_by_DEWITT_-_GMII.jpg|thumb|left|320px|Siejo di Riga en 1710.]] En 1621, Riga e la vicina fortreso Daugavgrīva kaptesis dal [[Suedia|Suedi]] dum la Milito Polona-Sueda (1621 til 1625). La rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] de Suedia intervenis en la [[Triadek-yara milito]] por motivi ekonomiala e politikala, ed anke por defensar Germana komercisti protestanta. De 1621 til [[1710]] ol esis la maxim granda urbo de Sueda imperio, e dum ica epoko l'urbo havis kelka autonomeso. Tamen, en 1710, Rusi asiejis l'urbo, qua lor subisis epidemio di [[bubono-pesto]] e fine kapitulacis al invaderi, quankam mantenis multa ek lua privileji. Riga transformesis en chef-urbo dil gubernio di Riga (pose nomizita gubernio di Livonia) e Rusia divenis la maxim povoza imperio di nordal Europa pos la [[pakto di Nystad]], signatita ye la [[30ma di agosto]] [[1721]]. [[Arkivo:Riga old.jpg|thumb|320px|Riga en 1900.]] Riga divenis industriizita portuala urbo dil [[Rusa imperio]] til la fino dil [[unesma mondomilito]]. Dum ta epoko, la Germani del Baltiko restis importanta etniala grupo: en 1867, 42,9% ek la habitantaro del urbo esis Germani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.history-museum.lv/english/pages/par-mums/muzeja-vesture.php|titulo= National History Museum of Latvia|work=history-museum.lv |vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> La Germana esis l'oficala lingo dil administro til 1891, kande la [[Rusa linguo|Rusa]] divenis l'oficala linguo dil imperio. Cirkume la yaro 1900, Riga havis cirkume 280 mil habitanti ed esis la 3ma maxim industriizita urbo dil imperio, dop Moskva e [[Sankt-Peterburg]]. [[Arkivo:Map Treaty of Brest-Litovsk-es.svg|thumb|250px|left|Regiono okupita dal Centrala Povi segun la [[kontrato di Brest-Litovsk]].]] Dum la [[20ma yarcento]], l'[[Unesma mondomilito]] e la [[Rusa Revoluciono di 1917]] afektis Riga. Pos vinkir la [[batalio di Jugla]], Germana trupi eniris l'urbo ye la [[3ma di septembro]] [[1917]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.greatwardifferent.com/Great_War/Russian_Battery/Retirement_01.htm |titulo= Russian Retreat 1917 |editero= Greatwardifferent.com |vidita ye= 16ma di septembro 2011}}</ref> Ye la [[3ma di marto]] [[1918]], la [[kontrato di Brest-Litovsk]] donis la Baltika stati a Germania. Kande Germania vinkesis ye la [[1ma di novembro]] [[1918]] ol renuncis la termi dil kontrato, ed anke Rusia. To posibligis [[Estonia]] deklarar lua nedependo, qua eventis ye la [[18ma di novembro]] sam yaro. Inter la du [[mondomilito|mondomiliti]], Latvia kambiis lua fonto di influi de Rusia al Ocidental Europa, nome l'[[Unionita Rejio]] e Germania, qui divenis lua maxim importanta komercala parteneri. Pos la komenco di la [[duesma mondomilito]], konseque de la sekreta [[pakto Ribbentrop-Molotov]], Hitler sekrete stimulis l'ekmigro di Latviani de etnio Germana a Naziista Germania, savante ke [[Sovietia]] deziris kontrolar Baltika stati. Fakte, komence Sovietia koaktis la tri stati aceptar pakti pri "mutuala sokurso" en kazo di invado, e fine anexis [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] en junio [[1940]]. Ye la sequanta yaro, Germani invadis Sovietia, inkluzite Baltika stati. Li sendis Latviana [[judo|judi]] a [[koncentreyo]] en Kaiserwald. La maxim multa ek la 24.000 judi de la lando mortigesis inter novembro e decembro 1941. Kande la milito finis, omna personi de Germana raso, inkluzite Baltika Germani, deportesis a Germania, koaktita. [[Arkivo:Red Army soldiers in Riga. October 1944.jpg|thumb|320px|[[Reda Armeo]] en Riga, oktobro 1944.]] Ye la [[13ma di oktobro]] [[1944]], la [[Reda Armeo]] itere okupis Riga. Pos la milito, multa edifici en la centro dil urbo, severe domajita pro bombardi, rikonstruktesis. Dum la sequanta yari komencis arivar laboristi de multa regioni di Sovietia, e multa habiteyi konstruktesis por li. En 1989, nur 36,5% ek la habitantaro di Riga esis Latviani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-database-30625.html |titulo= Population - Latvijas Statiska|idiomo={{en}}|vidita ye= 9ma di agosto 2013}}</ref> Ye la [[4ma di mayo]] [[1990]] Latvia deklaris la restauro di lua nedependo, qua agnoskesis da Sovietia erste ye la [[6ma di septembro]] del sequanta yaro. En 1992, Rusia komencis removar lua trupi de Latvia, e pos desmuntar [[radaro]]-staciono ''Skrunda-1'' en 1998, la lasta soldati departis en 1999. Ye la [[1ma di mayo]] [[2004]] Latvia divenis membro dil [[Europana Uniono]]. La sama yaro, kelka [[aerolineo|aerolinei]] qui vendas bilieti po basa preci inauguris flugi de altra Europana urbi a Riga. To stimulis la kresko dil nombro di turisti.<ref>{{Extera ligilo|autoro=Jonathan Charles|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/4633647.stm|vidita ye= 2ma di agosto 2007|publikigita ye=30ma di junio 2005|editero= BBC News|titulo= Latvia prepares for a tourist invasion}}</ref> L'urbo selektesis por esar la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo>{{Extera ligilo|titulo= Riga, Latvia |work= riga.com |url=http://www.riga.com/|vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> En 2015, dum la prezidanteso Latviana en la konsilistaro dil Europana Uniono, l'urbo gastigis la renkontro di la nomizita "Estal asociuro", por diskutar komerco, ekonomial strategii, pakti pri voyaji ed altra temi, inter la membri del [[Europana Uniono]] e l'ex-republiki Sovietiana [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Gruzia]], [[Bielorusia]], [[Gruzia]], [[Moldova]] ed [[Ukraina]]. == Geografio == [[Arkivo:Daugava_(Düna)_in_Riga_-_bridges.JPG|thumb|320px|left|La [[fluvio Daugava]] trairas Riga.]] [[Arkivo:Riga_SPOT_1024.jpg|thumb|230px|Satelital imajo pri Riga.]] La [[reliefo]] di Riga esas plana, jacanta sur sabloza tereni apud la [[gulfo di Riga]]. La planajo formacesis dum la lasta [[glacial epoko]], cirkume 11.000 yari ante nun. L'[[altitudo]] dil tereni varias de 1 til 10 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim alta punto dil urbo esas kolino kun altitudo di 26 metri. De la 307 km²-a surfaco del urbo, 67 km² (22%) konsistas ek rezidala zoni, 54 km² (17%) esas industriala zoni, 25 km² (8%) esas stradi, avenui e chosei, 58 km² (19%) esas parki e verda arei, e 49 km² (16%) esas aquo. La [[fluvio Daugava]], la maxim importanta del urbo, fluas desude adnorde, e dividas l'urbo en du. Oficale, Riga subdividesas en 6 distrikti: Centrala (''Centrs''), Kurzeme, Zemgale, Nordala (''Ziemeļu rajons''), Vidzeme e Latgale. La centrala distrikto deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]], e prezervas multa edifici de stilo ''[[Art Nouveau]]''. La klimato di Riga esas humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]), e lua vintri povas esar konjelanta, pro lua lokizo. La mezavalora [[temperaturo]] en januaro e februaro ([[vintro]]) esas -5°C, ma kelkafoye ol povas falar til -25°C. La mezavalora temperaturo en julio ([[somero]]) esas 17°C, e dum la maxim varma dii ol povas atingar 30°C. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 620,9 mm, e la maxim pluvoza monato esas septembro, kun mezavalore 78,9 mm. {{panoramo|Riga_Skyline_Panorama,_Latvia_-_Diliff.jpg|1000px|Panoramo pri Riga vidita de la turmo di la kirko di Santa Petrus.}} == Transporto == [[Arkivo:Рига (Латвия) Морской паром и блики на окнах SWEDBANKa - panoramio.jpg|thumb|320px|Portuala termino por pasajeri en Riga.]] [[Arkivo:Tram stop at Radio Street in Riga - panoramio.jpg|thumb|280px|left|Moderna [[tramveturo]] en Riga.]] Riga sempre esabas la nabo por la substrukturo di transporto de Latvia. Multa nacionala chosei arivas en Riga, e l'Europana chosei E22 ed E67 (''Via Baltica'') trairas l'urbo deeste adweste, e desude adnorde, rispektive. Lua marala [[portuo]] esas importanta ambe por l'extera komerco e por l'arivo di viziteri. La kompanio ''Tallink'' ligas Riga e [[Stockholm]] per [[paromo|paromi]]. L'[[aeroportuo]] ''Starptautiskā lidosta "Rīga"'' konstruktesis en 1973 e modernigesis en 2001, 2006 e 2016. En 2017 plua kam 6 milion personi uzis ol. [[Ferovoyo|Ferovoyi]] ligas Riga ad altra regioni de la lando ed anke a [[Rusia]] e [[Bielorusia]]. Existas projeto pri riestablisar ferovoyala ligilo inter Latvia ed Estonia, e pri krear nova lineo di [[treno di granda rapideso]] inter Estonia, Latvia, Lituania e [[Polonia]]. Pri publika transporto en Riga, existas linei di [[omnibuso|omnibusi]], [[Tramveturo|tramveturi]] e [[troleobuso|troleobusi]]. Ne existas sistemo di [[metroo]] en la urbo, malgre existis projeto pri konstrukto di tri linei dum Sovietian epoko, kun entote 33 stacioni. == Turismo == * La Historiala Centro di Riga rikonstruktesis pos la [[duesma mondomilito]] e prezervas 800 yari de la historio dil urbo. Ol deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]]. Inter l'edifici rikonstruktita jacas la nomizita "Domo di la Negra Kapi" (Latviane: ''Melngalvju nams''), asociuro di komercisti nemariajita od stranjeri qua konstruktesis dum la 14ma yarcento (kopiuro dil originala edifico erektesis de 1995 til 1999, nam l'originala destruktesis preske komplete dum la duesma mondomilito e lua ruini demolisesis dal Sovietiani).<ref name=Tour>{{Extera ligilo|url=http://www.latvia.travel/en/article/top-10-must-see-riga |titulo= TOP 10 Must-See in Riga|editero= Latvia Travel|vidita ye= 10ma di junio 2018|idiomo={{en}}}}</ref> * Existas cirkume 800 edifici en stilo ''[[Art Nouveau]]'' omna-parte del urbo, note en la strado ''Alberta iela''.<ref name=Tour/> [[Arkivo:Museum_History_Riga_Navigation_B.jpg|thumb|250px|La Muzeo pri la Historio di Riga e la Navigado.]] * La Muzeo pri la Historio di Riga e la Navigado esas un ek la maxim anciena muzei de Europa, inaugurita en 1773. Ol prezervas objekti qui rakontas la historio del urbo, exemple de l'epoko di [[Hanso-uniono]]. * La Centrala Merkato di Riga instalesis en 5 anciena hangari por [[aeronavo|aeronavi]] ed ofras fromaji, mielo, fishi ed altra nutrivi<ref name=Tour/> * La Monumento pri la Libereso konstruktesis dal skultisto Kārlis Zāle ed inauguresis en 1935.<ref name=Tour/> * L'edifico di la Nacional Opero e Baleto en stilo Neoklasika, inaugurita en 1882.<ref name=Tour/> * La Katedralo di Riga (''Rīgas Doms'') komencis konstruktesar en 1211.<ref name=Tour/> Nun ol esas Luterana katedralo. Lua [[orgeno]] inauguresis en 1884. * L'Etnografiala Muzeo en Libera Aero montras aspekti de la rurala vivo dum pasinta yarcenti, kun kopiuri di ligna domi, [[ventomuelilo|ventomuelili]], edc.,<ref name=Tour/> e la Luterana kirko Usma, konstruktita en 1704.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Usma Church in the Open-Air Museum|url= http://www.virtualriga.com/architecture/usma-church/|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> [[Arkivo:Imperial_Russian_soldier_with_phone.JPG|thumb|250px|Manekino kun Sovietian uniformo.]] * La Muzeo pri Milito di Latvia (''Latvijas Kara muzejs'') inauguresis por la publiko en junio 1921. Ol prezervas plua kam 25.000 objekti, de l'Unesma mondomilito e pose, note del epoko Sovietiana. * La Muzeo pri Automobili di Riga, qua anke prezerva vehili uzita da Stalin, Hrushchev e Brejnev.<ref name=Tour/> * La [[zoo]] di Riga fondesis en 1912,<ref name=Tour/> e havas cirkume 4.000 animali de 500 speci. * La Nacionala Muzeo pri Arto di Latvia inauguresis en 1905,<ref name=Tour/> e havas plua kam 52.000 artala verki de artisti Latviana ed anke stranjeri. * La Parko Rāmkalni inauguresis en 2003 distas cirkume 40 km de Riga. Ol havas bicikli por lokacar, treki por [[skio]] dum la vintro, restorerii, edc.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.ramkalni.lv/|titulo= Rāmkalni Recreation Park|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> * La Muzeo pri l'Okupo di Latvia (''Latvijas Okupācijas muzejs'') establisesis en 1993, e montras objekti e dokumenti produktita dum la yari di okupeso Sovietiana e Germana en Latvia, de 1940 til 1991. Segun statistiki de la yaro 2017, la muzeo havas cirkume 60 mil objekti e dokumenti, e plua kam 2.300 audiovidala enrejistruri de personi qui transvivis koncentreyi e deporti dum ta epoko. == Referi == {{reflist}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio: Urbi en Latvia]] [[Kategorio:Latvia]] 5k0bsm9fkke4wb2otz65jfhtoe3icje 995339 995337 2022-08-17T12:54:04Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo = Rīga | Flago = Flag_of_Riga.svg | Blazono = Rigas_Gerbonis.png | Imajo = Riga_montage.jpg | TextodilImajo = Kelk imaji pri Rīga. | Mapo = Riga_in_Latvia.svg | Shablono_lando={{LVA}} | Regiono = | Tipodisubdividuro = | Regiono2 = | Fondita ye = | Fondita da = | Urbestro = Mārtiņš Staķis | Latitudo = 56°56'56" N | Longitudo = 24°06'23" E | Altitudo = 6 | Surfaco = 307,17 | Habitanti = {{formatnum:632614}} | Yaro = 2019 | Denseso di habitantaro= 2059,5 | Horala_zono = +2<br><small>(UTC+3 dum la somero) | Reto = www.riga.lv }} [[Arkivo:Edificios_en_la_Plaza_del_Mercado,_Riga,_Letonia,_2012-08-07,_DD_02.JPG|thumb|left|320px|Historiala edifici an la centro di Rīga.]] '''Rīga''' esas [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim populoza urbo di [[Latvia]], ed anke la maxim populoza chef-urbo de Baltika Stati. Segun statistiki de 2019, ol havis {{formatnum:632614}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 307,17 km². L'urbo fondesis en [[1201]] en [[Baltiko|Baltika]] marbordo, apud la gulfo di Rīga. En [[1282]] ol divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. La Teknikal Universitato di Rīga (''Rīgas Tehniskā universitāte'') fondita en 1862, esas la maxim anciena teknikal universitato de la Baltika Stati. Nun, Rīga esas importanta kulturala-centro di nordal [[Europa]], nome pro lua multa exempleri pri [[arkitekturo]] stilo ''[[Art Nouveau]]''. Lua historiala centro deklaresis Kulturala Patrimonio de la Homaro dal [[UNESKO]]. Kune [[Umeå]] en [[Suedia]], ol esis la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo/> En 2016, l'urbo recevis 2,3 milion turisti.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Tourism - Key Indicators {{!}} Latvijas statistika|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/tourism-key-indicators-30715.html|editero=www.csb.gov.lv |idiomo={{en}}|vidita ye=18ma di julio 2017}}</ref> == Historio == [[Arkivo:Albert_of_Riga.JPG|thumb|250px|left|L'episkopo Albertus, fondinto di Rīga.]] De l'antiqueso, la [[fluvio Daugava]] esabas importanta komercala voyo. Por [[Vikingo|Vikingi]], ol esis parto di lua navigala voyo ligante [[Baltiko]] a [[Bizancana imperio]].<ref name="BilmanisLIS">Bilmanis, A. Latvia as an Independent State. Latvian Legation. 1947.</ref> Existis naturala portuo 15 km norde de la nuna Rīga, qua uzesis de adminime la 2ma yarcento.<ref name="BilmanisLIS"/> La regiono koloniigesis dal [[Livonia]]ni, populo di raso Fino-Ugriana.<ref name="CEROI">{{Extera ligilo|idiomo={{lv}}|vidita ye= 2ma di agosto 2007|editero=Cities Environmental Reports on the Internet|url=http://www.ceroi.net/reports/riga/latviski/pamatlietas/teritorija.htm|titulo=Teritorija un administratīvās robežas vēsturiskā skatījumā}}</ref> L'urbo komencis kreskar kom komercala centro Vikinga dum [[Mezepoko]]. Dum la [[12ma yarcento]], komencis arivar Germana komercisti, qui establisis komercala avanposteno en 1158. Pose, arivis la monako Meinhard von Segeberg, por konvertar [[pagano|pagani]] a [[Kristanismo]]. Plu kam 1 yarcento ante, Katolika ed [[Ortodoxa Kristanismo|Ortodoxa]] misioneri arivabis en la regiono, e baptabis multa Latviani. Meinhard lojeskis kun Livoniani e konstruktis kastelo en Ikšķile. Tamen, Livoniani duris praktikar paganismo, e Meinhard mortis sen kompletigar lua skopo. En 1198 l'episkopo Bertholdus de Hannover arivis kun grupo di krucomiliteri e probis itere kristanigar la regiono, ma vinkesis e mortigesis. La sequanta yaro, [[papo Inocentius la 3ma]] lansis krucomilito kontre Livoniani. L'episkopo Albertus ([[Latviana linguo|Latviane]]: ''Alberts fon Buksthēvdens'') arivis en Rīga ye la sequanta yaro, kun 23 navi e 500 krucomiliteri, e transferis l'episkopeyo al urbo. En 1201, Germana komercisti arivis en [[Novgorod]], tra la fluvio Dvina. Por protektar la teritorio e la komerco, l'episkopo Albertus kreis l'ordeno dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia (''Fratres Militiae Christi Livoniae''), qua aceptis nobeli e komercisti. La kristanigo dil Livoniani duris, ed en 1207 Albertus komencis fortifikar l'urbo. Pose, ilu obtenis [[buloletro]] de la papo imperinte ke omna komerco dil Germani kun la vicina regioni dil Baltiko eventis tra Rīga.<ref name=Palmieri>Palmieri, A. ''Catholic Origin of Latvia'', ed. Cororan, J.A. et al. ''The American Catholic Quarterly Review'', Volume XLVI, Jan.-Okt. 1921. Philadelphia.</ref> En 1221 la komercisti darfis administrar l'urbo ed en 1225 la civitani dil urbo darfis elektar lokala judiciisti. [[Arkivo:Haupthandelsroute_Hanse.png|thumb|300px|Precipua urbi e komercala voyi dil [[Hanso-uniono]].]] [[Arkivo:Panorama_of_Riga,_1572.jpg|thumb|300px|left|Panoramo pri Rīga dum la 16ma yarcento.]] En [[1282]], l'urbo divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. L'asocio donis stabileso politikal ed ekonomial al urbo, e duris til la [[14ma yarcento]]. Tamen, pos ke la povo dil uniono diminutis, Rīga divenis skopo por ambicii politikala, religiala, komercala e ekonomiala de altra nacioni. En 1522 l'urbo aceptis la Reformo Protestanta da [[Martin Luther]], e la povo dil arkiepiskopi finis. En 1524 ikonoklasti destruktis imajo pri la Virgino Maria de lua katedralo. Pos finir l'ordeno Livoniana (brancho dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia) en 1561, Rīga divenis "libera imperiala urbo" dum la [[Santa Romana Imperio]] til 1581, kande ol divenis kontrolita da [[Polonia-Lituania]]. [[Arkivo:Riga_plan_by_DEWITT_-_GMII.jpg|thumb|left|320px|Siejo di Rīga en 1710.]] En 1621, Rīga e la vicina fortreso Daugavgrīva kaptesis dal [[Suedia|Suedi]] dum la Milito Polona-Sueda (1621 til 1625). La rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] de Suedia intervenis en la [[Triadek-yara milito]] por motivi ekonomiala e politikala, ed anke por defensar Germana komercisti protestanta. De 1621 til [[1710]] ol esis la maxim granda urbo de Sueda imperio, e dum ica epoko l'urbo havis kelka autonomeso. Tamen, en 1710, Rusi asiejis l'urbo, qua lor subisis epidemio di [[bubono-pesto]] e fine kapitulacis al invaderi, quankam mantenis multa ek lua privileji. Rīga transformesis en chef-urbo dil gubernio di Rīga (pose nomizita gubernio di Livonia) e Rusia divenis la maxim povoza imperio di nordal Europa pos la [[pakto di Nystad]], signatita ye la [[30ma di agosto]] [[1721]]. [[Arkivo:Riga old.jpg|thumb|320px|Rīga en 1900.]] Rīga divenis industriizita portuala urbo dil [[Rusa imperio]] til la fino dil [[unesma mondomilito]]. Dum ta epoko, la Germani del Baltiko restis importanta etniala grupo: en 1867, 42,9% ek la habitantaro del urbo esis Germani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.history-museum.lv/english/pages/par-mums/muzeja-vesture.php|titulo= National History Museum of Latvia|work=history-museum.lv |vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> La Germana esis l'oficala lingo dil administro til 1891, kande la [[Rusa linguo|Rusa]] divenis l'oficala linguo dil imperio. Cirkume la yaro 1900, Rīga havis cirkume 280 mil habitanti ed esis la 3ma maxim industriizita urbo dil imperio, dop Moskva e [[Sankt-Peterburg]]. [[Arkivo:Map Treaty of Brest-Litovsk-es.svg|thumb|250px|left|Regiono okupita dal Centrala Povi segun la [[kontrato di Brest-Litovsk]].]] Dum la [[20ma yarcento]], l'[[Unesma mondomilito]] e la [[Rusa Revoluciono di 1917]] afektis Rīga. Pos vinkir la [[batalio di Jugla]], Germana trupi eniris l'urbo ye la [[3ma di septembro]] [[1917]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.greatwardifferent.com/Great_War/Russian_Battery/Retirement_01.htm |titulo= Russian Retreat 1917 |editero= Greatwardifferent.com |vidita ye= 16ma di septembro 2011}}</ref> Ye la [[3ma di marto]] [[1918]], la [[kontrato di Brest-Litovsk]] donis la Baltika stati a Germania. Kande Germania vinkesis ye la [[1ma di novembro]] [[1918]] ol renuncis la termi dil kontrato, ed anke Rusia. To posibligis [[Estonia]] deklarar lua nedependo, qua eventis ye la [[18ma di novembro]] sam yaro. Inter la du [[mondomilito|mondomiliti]], Latvia kambiis lua fonto di influi de Rusia al Ocidental Europa, nome l'[[Unionita Rejio]] e Germania, qui divenis lua maxim importanta komercala parteneri. Pos la komenco di la [[duesma mondomilito]], konseque de la sekreta [[pakto Ribbentrop-Molotov]], Hitler sekrete stimulis l'ekmigro di Latviani de etnio Germana a Naziista Germania, savante ke [[Sovietia]] deziris kontrolar Baltika stati. Fakte, komence Sovietia koaktis la tri stati aceptar pakti pri "mutuala sokurso" en kazo di invado, e fine anexis [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] en junio [[1940]]. Ye la sequanta yaro, Germani invadis Sovietia, inkluzite Baltika stati. Li sendis Latviana [[judo|judi]] a [[koncentreyo]] en Kaiserwald. La maxim multa ek la 24.000 judi de la lando mortigesis inter novembro e decembro 1941. Kande la milito finis, omna personi de Germana raso, inkluzite Baltika Germani, deportesis a Germania, koaktita. [[Arkivo:Red Army soldiers in Rīga. October 1944.jpg|thumb|320px|[[Reda Armeo]] en Rīga, oktobro 1944.]] Ye la [[13ma di oktobro]] [[1944]], la [[Reda Armeo]] itere okupis Rīga. Pos la milito, multa edifici en la centro dil urbo, severe domajita pro bombardi, rikonstruktesis. Dum la sequanta yari komencis arivar laboristi de multa regioni di Sovietia, e multa habiteyi konstruktesis por li. En 1989, nur 36,5% ek la habitantaro di Rīga esis Latviani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-database-30625.html |titulo= Population - Latvijas Statiska|idiomo={{en}}|vidita ye= 9ma di agosto 2013}}</ref> Ye la [[4ma di mayo]] [[1990]] Latvia deklaris la restauro di lua nedependo, qua agnoskesis da Sovietia erste ye la [[6ma di septembro]] del sequanta yaro. En 1992, Rusia komencis removar lua trupi de Latvia, e pos desmuntar [[radaro]]-staciono ''Skrunda-1'' en 1998, la lasta soldati departis en 1999. Ye la [[1ma di mayo]] [[2004]] Latvia divenis membro dil [[Europana Uniono]]. La sama yaro, kelka [[aerolineo|aerolinei]] qui vendas bilieti po basa preci inauguris flugi de altra Europana urbi a Rīga. To stimulis la kresko dil nombro di turisti.<ref>{{Extera ligilo|autoro=Jonathan Charles|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/4633647.stm|vidita ye= 2ma di agosto 2007|publikigita ye=30ma di junio 2005|editero= BBC News|titulo= Latvia prepares for a tourist invasion}}</ref> L'urbo selektesis por esar la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo>{{Extera ligilo|titulo= Riga, Latvia |work= riga.com |url=http://www.riga.com/|vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> En 2015, dum la prezidanteso Latviana en la konsilistaro dil Europana Uniono, l'urbo gastigis la renkontro di la nomizita "Estal asociuro", por diskutar komerco, ekonomial strategii, pakti pri voyaji ed altra temi, inter la membri del [[Europana Uniono]] e l'ex-republiki Sovietiana [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Gruzia]], [[Bielorusia]], [[Gruzia]], [[Moldova]] ed [[Ukraina]]. == Geografio == [[Arkivo:Daugava_(Düna)_in_Riga_-_bridges.JPG|thumb|320px|left|La [[fluvio Daugava]] trairas Rīga.]] [[Arkivo:Riga_SPOT_1024.jpg|thumb|230px|Satelital imajo pri Rīga.]] La [[reliefo]] di Rīga esas plana, jacanta sur sabloza tereni apud la [[gulfo di Riga]]. La planajo formacesis dum la lasta [[glacial epoko]], cirkume 11.000 yari ante nun. L'[[altitudo]] dil tereni varias de 1 til 10 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim alta punto dil urbo esas kolino kun altitudo di 26 metri. De la 307 km²-a surfaco del urbo, 67 km² (22%) konsistas ek rezidala zoni, 54 km² (17%) esas industriala zoni, 25 km² (8%) esas stradi, avenui e chosei, 58 km² (19%) esas parki e verda arei, e 49 km² (16%) esas aquo. La [[fluvio Daugava]], la maxim importanta del urbo, fluas desude adnorde, e dividas l'urbo en du. Oficale, Rīga subdividesas en 6 distrikti: Centrala (''Centrs''), Kurzeme, Zemgale, Nordala (''Ziemeļu rajons''), Vidzeme e Latgale. La centrala distrikto deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]], e prezervas multa edifici de stilo ''[[Art Nouveau]]''. La klimato di Rīga esas humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]), e lua vintri povas esar konjelanta, pro lua lokizo. La mezavalora [[temperaturo]] en januaro e februaro ([[vintro]]) esas -5°C, ma kelkafoye ol povas falar til -25°C. La mezavalora temperaturo en julio ([[somero]]) esas 17°C, e dum la maxim varma dii ol povas atingar 30°C. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 620,9 mm, e la maxim pluvoza monato esas septembro, kun mezavalore 78,9 mm. {{panoramo|Riga_Skyline_Panorama,_Latvia_-_Diliff.jpg|1000px|Panoramo pri Rīga vidita de la turmo di la kirko di Santa Petrus.}} == Transporto == [[Arkivo:Рига (Латвия) Морской паром и блики на окнах SWEDBANKa - panoramio.jpg|thumb|320px|Portuala termino por pasajeri en Rīga.]] [[Arkivo:Tram stop at Radio Street in Riga - panoramio.jpg|thumb|280px|left|Moderna [[tramveturo]] en Rīga.]] Rīga sempre esabas la nabo por la substrukturo di transporto de Latvia. Multa nacionala chosei arivas en Rīga, e l'Europana chosei E22 ed E67 (''Via Baltica'') trairas l'urbo deeste adweste, e desude adnorde, rispektive. Lua marala [[portuo]] esas importanta ambe por l'extera komerco e por l'arivo di viziteri. La kompanio ''Tallink'' ligas Rīga e [[Stockholm]] per [[paromo|paromi]]. L'[[aeroportuo]] ''Starptautiskā lidosta "Rīga"'' konstruktesis en 1973 e modernigesis en 2001, 2006 e 2016. En 2017 plua kam 6 milion personi uzis ol. [[Ferovoyo|Ferovoyi]] ligas Rīga ad altra regioni de la lando ed anke a [[Rusia]] e [[Bielorusia]]. Existas projeto pri riestablisar ferovoyala ligilo inter Latvia ed Estonia, e pri krear nova lineo di [[treno di granda rapideso]] inter Estonia, Latvia, Lituania e [[Polonia]]. Pri publika transporto en Rīga, existas linei di [[omnibuso|omnibusi]], [[Tramveturo|tramveturi]] e [[troleobuso|troleobusi]]. Ne existas sistemo di [[metroo]] en la urbo, malgre existis projeto pri konstrukto di tri linei dum Sovietian epoko, kun entote 33 stacioni. == Turismo == * La Historiala Centro di Rīga rikonstruktesis pos la [[duesma mondomilito]] e prezervas 800 yari de la historio dil urbo. Ol deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]]. Inter l'edifici rikonstruktita jacas la nomizita "Domo di la Negra Kapi" (Latviane: ''Melngalvju nams''), asociuro di komercisti nemariajita od stranjeri qua konstruktesis dum la 14ma yarcento (kopiuro dil originala edifico erektesis de 1995 til 1999, nam l'originala destruktesis preske komplete dum la duesma mondomilito e lua ruini demolisesis dal Sovietiani).<ref name=Tour>{{Extera ligilo|url=http://www.latvia.travel/en/article/top-10-must-see-riga |titulo= TOP 10 Must-See in Riga|editero= Latvia Travel|vidita ye= 10ma di junio 2018|idiomo={{en}}}}</ref> * Existas cirkume 800 edifici en stilo ''[[Art Nouveau]]'' omna-parte del urbo, note en la strado ''Alberta iela''.<ref name=Tour/> [[Arkivo:Museum_History_Riga_Navigation_B.jpg|thumb|250px|La Muzeo pri la Historio di Rīga e la Navigado.]] * La Muzeo pri la Historio di Rīga e la Navigado esas un ek la maxim anciena muzei de Europa, inaugurita en 1773. Ol prezervas objekti qui rakontas la historio del urbo, exemple de l'epoko di [[Hanso-uniono]]. * La Centrala Merkato di Rīga instalesis en 5 anciena hangari por [[aeronavo|aeronavi]] ed ofras fromaji, mielo, fishi ed altra nutrivi<ref name=Tour/> * La Monumento pri la Libereso konstruktesis dal skultisto Kārlis Zāle ed inauguresis en 1935.<ref name=Tour/> * L'edifico di la Nacional Opero e Baleto en stilo Neoklasika, inaugurita en 1882.<ref name=Tour/> * La Katedralo di Rīga (''Rīgas Doms'') komencis konstruktesar en 1211.<ref name=Tour/> Nun ol esas Luterana katedralo. Lua [[orgeno]] inauguresis en 1884. * L'Etnografiala Muzeo en Libera Aero montras aspekti de la rurala vivo dum pasinta yarcenti, kun kopiuri di ligna domi, [[ventomuelilo|ventomuelili]], edc.,<ref name=Tour/> e la Luterana kirko Usma, konstruktita en 1704.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Usma Church in the Open-Air Museum|url= http://www.virtualriga.com/architecture/usma-church/|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> [[Arkivo:Imperial_Russian_soldier_with_phone.JPG|thumb|250px|Manekino kun Sovietian uniformo.]] * La Muzeo pri Milito di Latvia (''Latvijas Kara muzejs'') inauguresis por la publiko en junio 1921. Ol prezervas plua kam 25.000 objekti, de l'Unesma mondomilito e pose, note del epoko Sovietiana. * La Muzeo pri Automobili di Rīga, qua anke prezerva vehili uzita da Stalin, Hrushchev e Brejnev.<ref name=Tour/> * La [[zoo]] di Rīga fondesis en 1912,<ref name=Tour/> e havas cirkume 4.000 animali de 500 speci. * La Nacionala Muzeo pri Arto di Latvia inauguresis en 1905,<ref name=Tour/> e havas plua kam 52.000 artala verki de artisti Latviana ed anke stranjeri. * La Parko Rāmkalni inauguresis en 2003 distas cirkume 40 km de Rīga. Ol havas bicikli por lokacar, treki por [[skio]] dum la vintro, restorerii, edc.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.ramkalni.lv/|titulo= Rāmkalni Recreation Park|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> * La Muzeo pri l'Okupo di Latvia (''Latvijas Okupācijas muzejs'') establisesis en 1993, e montras objekti e dokumenti produktita dum la yari di okupeso Sovietiana e Germana en Latvia, de 1940 til 1991. Segun statistiki de la yaro 2017, la muzeo havas cirkume 60 mil objekti e dokumenti, e plua kam 2.300 audiovidala enrejistruri de personi qui transvivis koncentreyi e deporti dum ta epoko. == Referi == {{reflist}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio: Urbi en Latvia]] [[Kategorio:Latvia]] dsp8hajg0ounu2moibp5m89rdmknfq9 995380 995339 2022-08-17T13:20:39Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo = Rīga | Flago = Flag_of_Riga.svg | Blazono = Rigas_Gerbonis.png | Imajo = Riga_montage.jpg | TextodilImajo = Kelk imaji pri Rīga. | Mapo = Riga_in_Latvia.svg | Shablono_lando={{LVA}} | Regiono = | Tipodisubdividuro = | Regiono2 = | Fondita ye = | Fondita da = | Urbestro = Mārtiņš Staķis | Latitudo = 56°56'56" N | Longitudo = 24°06'23" E | Altitudo = 6 | Surfaco = 307,17 | Habitanti = {{formatnum:632614}} | Yaro = 2019 | Denseso di habitantaro= 2059,5 | Horala_zono = +2<br><small>(UTC+3 dum la somero) | Reto = www.riga.lv }} [[Arkivo:Edificios_en_la_Plaza_del_Mercado,_Riga,_Letonia,_2012-08-07,_DD_02.JPG|thumb|left|320px|Historiala edifici an la centro di Rīga.]] '''Rīga''' esas [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim populoza urbo di [[Latvia]], ed anke la maxim populoza chef-urbo de Baltika Stati. Segun statistiki de 2019, ol havis {{formatnum:632614}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 307,17 km². L'urbo fondesis en [[1201]] en [[Baltiko|Baltika]] marbordo, apud la gulfo di Rīga. En [[1282]] ol divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. La Teknikal Universitato di Rīga (''Rīgas Tehniskā universitāte'') fondita en 1862, esas la maxim anciena teknikal universitato de la Baltika Stati. Nun, Rīga esas importanta kulturala-centro di nordal [[Europa]], nome pro lua multa exempleri pri [[arkitekturo]] stilo ''[[Art Nouveau]]''. Lua historiala centro deklaresis Kulturala Patrimonio de la Homaro dal [[UNESKO]]. Kune [[Umeå]] en [[Suedia]], ol esis la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo/> En 2016, l'urbo recevis 2,3 milion turisti.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Tourism - Key Indicators {{!}} Latvijas statistika|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/tourism-key-indicators-30715.html|editero=www.csb.gov.lv |idiomo={{en}}|vidita ye=18ma di julio 2017}}</ref> == Historio == [[Arkivo:Albert_of_Riga.JPG|thumb|250px|left|L'episkopo Albertus, fondinto di Rīga.]] De l'antiqueso, la [[fluvio Daugava]] esabas importanta komercala voyo. Por [[Vikingo|Vikingi]], ol esis parto di lua navigala voyo ligante [[Baltiko]] a [[Bizancana imperio]].<ref name="BilmanisLIS">Bilmanis, A. Latvia as an Independent State. Latvian Legation. 1947.</ref> Existis naturala portuo 15 km norde de la nuna Rīga, qua uzesis de adminime la 2ma yarcento.<ref name="BilmanisLIS"/> La regiono koloniigesis dal [[Livonia]]ni, populo di raso Fino-Ugriana.<ref name="CEROI">{{Extera ligilo|idiomo={{lv}}|vidita ye= 2ma di agosto 2007|editero=Cities Environmental Reports on the Internet|url=http://www.ceroi.net/reports/riga/latviski/pamatlietas/teritorija.htm|titulo=Teritorija un administratīvās robežas vēsturiskā skatījumā}}</ref> L'urbo komencis kreskar kom komercala centro Vikinga dum [[Mezepoko]]. Dum la [[12ma yarcento]], komencis arivar Germana komercisti, qui establisis komercala avanposteno en 1158. Pose, arivis la monako Meinhard von Segeberg, por konvertar [[pagano|pagani]] a [[Kristanismo]]. Plu kam 1 yarcento ante, Katolika ed [[Ortodoxa Kristanismo|Ortodoxa]] misioneri arivabis en la regiono, e baptabis multa Latviani. Meinhard lojeskis kun Livoniani e konstruktis kastelo en Ikšķile. Tamen, Livoniani duris praktikar paganismo, e Meinhard mortis sen kompletigar lua skopo. En 1198 l'episkopo Bertholdus de Hannover arivis kun grupo di krucomiliteri e probis itere kristanigar la regiono, ma vinkesis e mortigesis. La sequanta yaro, [[papo Inocentius la 3ma]] lansis krucomilito kontre Livoniani. L'episkopo Albertus ([[Latviana linguo|Latviane]]: ''Alberts fon Buksthēvdens'') arivis en Rīga ye la sequanta yaro, kun 23 navi e 500 krucomiliteri, e transferis l'episkopeyo al urbo. En 1201, Germana komercisti arivis en [[Novgorod]], tra la fluvio Dvina. Por protektar la teritorio e la komerco, l'episkopo Albertus kreis l'ordeno dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia (''Fratres Militiae Christi Livoniae''), qua aceptis nobeli e komercisti. La kristanigo dil Livoniani duris, ed en 1207 Albertus komencis fortifikar l'urbo. Pose, ilu obtenis [[buloletro]] de la papo imperinte ke omna komerco dil Germani kun la vicina regioni dil Baltiko eventis tra Rīga.<ref name=Palmieri>Palmieri, A. ''Catholic Origin of Latvia'', ed. Cororan, J.A. et al. ''The American Catholic Quarterly Review'', Volume XLVI, Jan.-Okt. 1921. Philadelphia.</ref> En 1221 la komercisti darfis administrar l'urbo ed en 1225 la civitani dil urbo darfis elektar lokala judiciisti. [[Arkivo:Haupthandelsroute_Hanse.png|thumb|300px|Precipua urbi e komercala voyi dil [[Hanso-uniono]].]] [[Arkivo:Panorama_of_Riga,_1572.jpg|thumb|300px|left|Panoramo pri Rīga dum la 16ma yarcento.]] En [[1282]], l'urbo divenis membro dil [[Hanso-uniono]]. L'asocio donis stabileso politikal ed ekonomial al urbo, e duris til la [[14ma yarcento]]. Tamen, pos ke la povo dil uniono diminutis, Rīga divenis skopo por ambicii politikala, religiala, komercala e ekonomiala de altra nacioni. En 1522 l'urbo aceptis la Reformo Protestanta da [[Martin Luther]], e la povo dil arkiepiskopi finis. En 1524 ikonoklasti destruktis imajo pri la Virgino Maria de lua katedralo. Pos finir l'ordeno Livoniana (brancho dil Kavalieri Espado-kombatanta di Livonia) en 1561, Rīga divenis "libera imperiala urbo" dum la [[Santa Romana Imperio]] til 1581, kande ol divenis kontrolita da [[Polonia-Lituania]]. [[Arkivo:Riga_plan_by_DEWITT_-_GMII.jpg|thumb|left|320px|Siejo di Rīga en 1710.]] En 1621, Rīga e la vicina fortreso Daugavgrīva kaptesis dal [[Suedia|Suedi]] dum la Milito Polona-Sueda (1621 til 1625). La rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] de Suedia intervenis en la [[Triadek-yara milito]] por motivi ekonomiala e politikala, ed anke por defensar Germana komercisti protestanta. De 1621 til [[1710]] ol esis la maxim granda urbo de Sueda imperio, e dum ica epoko l'urbo havis kelka autonomeso. Tamen, en 1710, Rusi asiejis l'urbo, qua lor subisis epidemio di [[bubono-pesto]] e fine kapitulacis al invaderi, quankam mantenis multa ek lua privileji. Rīga transformesis en chef-urbo dil gubernio di Rīga (pose nomizita gubernio di Livonia) e Rusia divenis la maxim povoza imperio di nordal Europa pos la [[pakto di Nystad]], signatita ye la [[30ma di agosto]] [[1721]]. [[Arkivo:Riga old.jpg|thumb|320px|Rīga en 1900.]] Rīga divenis industriizita portuala urbo dil [[Rusa imperio]] til la fino dil [[unesma mondomilito]]. Dum ta epoko, la Germani del Baltiko restis importanta etniala grupo: en 1867, 42,9% ek la habitantaro del urbo esis Germani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.history-museum.lv/english/pages/par-mums/muzeja-vesture.php|titulo= National History Museum of Latvia|work=history-museum.lv |vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> La Germana esis l'oficala lingo dil administro til 1891, kande la [[Rusa linguo|Rusa]] divenis l'oficala linguo dil imperio. Cirkume la yaro 1900, Rīga havis cirkume 280 mil habitanti ed esis la 3ma maxim industriizita urbo dil imperio, dop Moskva e [[Sankt-Peterburg]]. [[Arkivo:Map Treaty of Brest-Litovsk-es.svg|thumb|250px|left|Regiono okupita dal Centrala Povi segun la [[kontrato di Brest-Litovsk]].]] Dum la [[20ma yarcento]], l'[[Unesma mondomilito]] e la [[Rusa Revoluciono di 1917]] afektis Rīga. Pos vinkir la [[batalio di Jugla]], Germana trupi eniris l'urbo ye la [[3ma di septembro]] [[1917]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.greatwardifferent.com/Great_War/Russian_Battery/Retirement_01.htm |titulo= Russian Retreat 1917 |editero= Greatwardifferent.com |vidita ye= 16ma di septembro 2011}}</ref> Ye la [[3ma di marto]] [[1918]], la [[kontrato di Brest-Litovsk]] donis la Baltika stati a Germania. Kande Germania vinkesis ye la [[1ma di novembro]] [[1918]] ol renuncis la termi dil kontrato, ed anke Rusia. To posibligis [[Estonia]] deklarar lua nedependo, qua eventis ye la [[18ma di novembro]] sam yaro. Inter la du [[mondomilito|mondomiliti]], Latvia kambiis lua fonto di influi de Rusia al Ocidental Europa, nome l'[[Unionita Rejio]] e Germania, qui divenis lua maxim importanta komercala parteneri. Pos la komenco di la [[duesma mondomilito]], konseque de la sekreta [[pakto Ribbentrop-Molotov]], Hitler sekrete stimulis l'ekmigro di Latviani de etnio Germana a Naziista Germania, savante ke [[Sovietia]] deziris kontrolar Baltika stati. Fakte, komence Sovietia koaktis la tri stati aceptar pakti pri "mutuala sokurso" en kazo di invado, e fine anexis [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]] en junio [[1940]]. Ye la sequanta yaro, Germani invadis Sovietia, inkluzite Baltika stati. Li sendis Latviana [[judo|judi]] a [[koncentreyo]] en Kaiserwald. La maxim multa ek la 24.000 judi de la lando mortigesis inter novembro e decembro 1941. Kande la milito finis, omna personi de Germana raso, inkluzite Baltika Germani, deportesis a Germania, koaktita. [[Arkivo:Red Army soldiers in Rīga. October 1944.jpg|thumb|320px|[[Reda Armeo]] en Rīga, oktobro 1944.]] Ye la [[13ma di oktobro]] [[1944]], la [[Reda Armeo]] itere okupis Rīga. Pos la milito, multa edifici en la centro dil urbo, severe domajita pro bombardi, rikonstruktesis. Dum la sequanta yari komencis arivar laboristi de multa regioni di Sovietia, e multa habiteyi konstruktesis por li. En 1989, nur 36,5% ek la habitantaro di Rīga esis Latviani.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-database-30625.html |titulo= Population - Latvijas Statiska|idiomo={{en}}|vidita ye= 9ma di agosto 2013}}</ref> Ye la [[4ma di mayo]] [[1990]] Latvia deklaris la restauro di lua nedependo, qua agnoskesis da Sovietia erste ye la [[6ma di septembro]] del sequanta yaro. En 1992, Rusia komencis removar lua trupi de Latvia, e pos desmuntar [[radaro]]-staciono ''Skrunda-1'' en 1998, la lasta soldati departis en 1999. Ye la [[1ma di mayo]] [[2004]] Latvia divenis membro dil [[Europana Uniono]]. La sama yaro, kelka [[aerolineo|aerolinei]] qui vendas bilieti po basa preci inauguris flugi de altra Europana urbi a Rīga. To stimulis la kresko dil nombro di turisti.<ref>{{Extera ligilo|autoro=Jonathan Charles|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/4633647.stm|vidita ye= 2ma di agosto 2007|publikigita ye=30ma di junio 2005|editero= BBC News|titulo= Latvia prepares for a tourist invasion}}</ref> L'urbo selektesis por esar la Kulturala Chef-urbo di Europa dum la yaro 2014.<ref name=Kulturo>{{Extera ligilo|titulo= Riga, Latvia |work= riga.com |url=http://www.riga.com/|vidita ye= 10ma di februaro 2016}}</ref> En 2015, dum la prezidanteso Latviana en la konsilistaro dil Europana Uniono, l'urbo gastigis la renkontro di la nomizita "Estal asociuro", por diskutar komerco, ekonomial strategii, pakti pri voyaji ed altra temi, inter la membri del [[Europana Uniono]] e l'ex-republiki Sovietiana [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Gruzia]], [[Bielorusia]], [[Gruzia]], [[Moldova]] ed [[Ukraina]]. == Geografio == [[Arkivo:Daugava_(Düna)_in_Riga_-_bridges.JPG|thumb|320px|left|La [[fluvio Daugava]] trairas Rīga.]] [[Arkivo:Riga_SPOT_1024.jpg|thumb|230px|Satelital imajo pri Rīga.]] La [[reliefo]] di Rīga esas plana, jacanta sur sabloza tereni apud la [[gulfo di Rīga]]. La planajo formacesis dum la lasta [[glacial epoko]], cirkume 11.000 yari ante nun. L'[[altitudo]] dil tereni varias de 1 til 10 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim alta punto dil urbo esas kolino kun altitudo di 26 metri. De la 307 km²-a surfaco del urbo, 67 km² (22%) konsistas ek rezidala zoni, 54 km² (17%) esas industriala zoni, 25 km² (8%) esas stradi, avenui e chosei, 58 km² (19%) esas parki e verda arei, e 49 km² (16%) esas aquo. La [[fluvio Daugava]], la maxim importanta del urbo, fluas desude adnorde, e dividas l'urbo en du. Oficale, Rīga subdividesas en 6 distrikti: Centrala (''Centrs''), Kurzeme, Zemgale, Nordala (''Ziemeļu rajons''), Vidzeme e Latgale. La centrala distrikto deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]], e prezervas multa edifici de stilo ''[[Art Nouveau]]''. La klimato di Rīga esas humida kontinentala (''Dfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]), e lua vintri povas esar konjelanta, pro lua lokizo. La mezavalora [[temperaturo]] en januaro e februaro ([[vintro]]) esas -5°C, ma kelkafoye ol povas falar til -25°C. La mezavalora temperaturo en julio ([[somero]]) esas 17°C, e dum la maxim varma dii ol povas atingar 30°C. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 620,9 mm, e la maxim pluvoza monato esas septembro, kun mezavalore 78,9 mm. {{panoramo|Riga_Skyline_Panorama,_Latvia_-_Diliff.jpg|1000px|Panoramo pri Rīga vidita de la turmo di la kirko di Santa Petrus.}} == Transporto == [[Arkivo:Рига (Латвия) Морской паром и блики на окнах SWEDBANKa - panoramio.jpg|thumb|320px|Portuala termino por pasajeri en Rīga.]] [[Arkivo:Tram stop at Radio Street in Riga - panoramio.jpg|thumb|280px|left|Moderna [[tramveturo]] en Rīga.]] Rīga sempre esabas la nabo por la substrukturo di transporto de Latvia. Multa nacionala chosei arivas en Rīga, e l'Europana chosei E22 ed E67 (''Via Baltica'') trairas l'urbo deeste adweste, e desude adnorde, rispektive. Lua marala [[portuo]] esas importanta ambe por l'extera komerco e por l'arivo di viziteri. La kompanio ''Tallink'' ligas Rīga e [[Stockholm]] per [[paromo|paromi]]. L'[[aeroportuo]] ''Starptautiskā lidosta "Rīga"'' konstruktesis en 1973 e modernigesis en 2001, 2006 e 2016. En 2017 plua kam 6 milion personi uzis ol. [[Ferovoyo|Ferovoyi]] ligas Rīga ad altra regioni de la lando ed anke a [[Rusia]] e [[Bielorusia]]. Existas projeto pri riestablisar ferovoyala ligilo inter Latvia ed Estonia, e pri krear nova lineo di [[treno di granda rapideso]] inter Estonia, Latvia, Lituania e [[Polonia]]. Pri publika transporto en Rīga, existas linei di [[omnibuso|omnibusi]], [[Tramveturo|tramveturi]] e [[troleobuso|troleobusi]]. Ne existas sistemo di [[metroo]] en la urbo, malgre existis projeto pri konstrukto di tri linei dum Sovietian epoko, kun entote 33 stacioni. == Turismo == * La Historiala Centro di Rīga rikonstruktesis pos la [[duesma mondomilito]] e prezervas 800 yari de la historio dil urbo. Ol deklaresis Mondala Patrimonio di la Homaro dal [[UNESKO]]. Inter l'edifici rikonstruktita jacas la nomizita "Domo di la Negra Kapi" (Latviane: ''Melngalvju nams''), asociuro di komercisti nemariajita od stranjeri qua konstruktesis dum la 14ma yarcento (kopiuro dil originala edifico erektesis de 1995 til 1999, nam l'originala destruktesis preske komplete dum la duesma mondomilito e lua ruini demolisesis dal Sovietiani).<ref name=Tour>{{Extera ligilo|url=http://www.latvia.travel/en/article/top-10-must-see-riga |titulo= TOP 10 Must-See in Riga|editero= Latvia Travel|vidita ye= 10ma di junio 2018|idiomo={{en}}}}</ref> * Existas cirkume 800 edifici en stilo ''[[Art Nouveau]]'' omna-parte del urbo, note en la strado ''Alberta iela''.<ref name=Tour/> [[Arkivo:Museum_History_Riga_Navigation_B.jpg|thumb|250px|La Muzeo pri la Historio di Rīga e la Navigado.]] * La Muzeo pri la Historio di Rīga e la Navigado esas un ek la maxim anciena muzei de Europa, inaugurita en 1773. Ol prezervas objekti qui rakontas la historio del urbo, exemple de l'epoko di [[Hanso-uniono]]. * La Centrala Merkato di Rīga instalesis en 5 anciena hangari por [[aeronavo|aeronavi]] ed ofras fromaji, mielo, fishi ed altra nutrivi<ref name=Tour/> * La Monumento pri la Libereso konstruktesis dal skultisto Kārlis Zāle ed inauguresis en 1935.<ref name=Tour/> * L'edifico di la Nacional Opero e Baleto en stilo Neoklasika, inaugurita en 1882.<ref name=Tour/> * La Katedralo di Rīga (''Rīgas Doms'') komencis konstruktesar en 1211.<ref name=Tour/> Nun ol esas Luterana katedralo. Lua [[orgeno]] inauguresis en 1884. * L'Etnografiala Muzeo en Libera Aero montras aspekti de la rurala vivo dum pasinta yarcenti, kun kopiuri di ligna domi, [[ventomuelilo|ventomuelili]], edc.,<ref name=Tour/> e la Luterana kirko Usma, konstruktita en 1704.<ref>{{Extera ligilo|titulo= Usma Church in the Open-Air Museum|url= http://www.virtualriga.com/architecture/usma-church/|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> [[Arkivo:Imperial_Russian_soldier_with_phone.JPG|thumb|250px|Manekino kun Sovietian uniformo.]] * La Muzeo pri Milito di Latvia (''Latvijas Kara muzejs'') inauguresis por la publiko en junio 1921. Ol prezervas plua kam 25.000 objekti, de l'Unesma mondomilito e pose, note del epoko Sovietiana. * La Muzeo pri Automobili di Rīga, qua anke prezerva vehili uzita da Stalin, Hrushchev e Brejnev.<ref name=Tour/> * La [[zoo]] di Rīga fondesis en 1912,<ref name=Tour/> e havas cirkume 4.000 animali de 500 speci. * La Nacionala Muzeo pri Arto di Latvia inauguresis en 1905,<ref name=Tour/> e havas plua kam 52.000 artala verki de artisti Latviana ed anke stranjeri. * La Parko Rāmkalni inauguresis en 2003 distas cirkume 40 km de Rīga. Ol havas bicikli por lokacar, treki por [[skio]] dum la vintro, restorerii, edc.<ref>{{Extera ligilo|url=http://www.ramkalni.lv/|titulo= Rāmkalni Recreation Park|vidita ye= 10ma di junio 2018}}</ref> * La Muzeo pri l'Okupo di Latvia (''Latvijas Okupācijas muzejs'') establisesis en 1993, e montras objekti e dokumenti produktita dum la yari di okupeso Sovietiana e Germana en Latvia, de 1940 til 1991. Segun statistiki de la yaro 2017, la muzeo havas cirkume 60 mil objekti e dokumenti, e plua kam 2.300 audiovidala enrejistruri de personi qui transvivis koncentreyi e deporti dum ta epoko. == Referi == {{reflist}} {{Europana chef-urbi}} [[Kategorio: Urbi en Latvia]] [[Kategorio:Latvia]] dg5msnqqsaxseksw7hbbw7k325qbg0g 0 19598 995360 960914 2022-08-17T13:10:07Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= {{PAGENAME}} | Imajo= [[Arkivo:Friedrich Jeckeln in Soviet custody.JPG|180px]] | Profesiono= soldato (generalo di SS) | Shablono_lando= {{DEU}} | Naskodio= [[2ma di februaro]] [[1895]] | Nask-urbo= Hornberg (en nuna [[Badenia-Wurtemberg]]) | Mort-dio = [[3ma di februaro]] [[1946]] | Mort-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] }} '''Friedrich Jeckeln''' ([[2ma di februaro]] [[1895]] til la [[3ma di februaro]] [[1946]]) esis [[nacional-socialismo|nacional-socialista]] generalo, chefo (Obergruppenführer) di [[Waffen-SS]] en 1944 che l'estala fronto dum la [[Duesma mondomilito]]. Vundita dum l'[[unesma mondomilito]], il obtenis [[Fera kruco]]. [[Sovietia|Sovietiani]] haltigis ilu por milito-[[krimino|krimini]]. Ilu judiciesis de la [[26ma di januaro]] til [[3ma di februaro]] [[1946]], e mortigesis ye la [[3ma di februaro]] sam yaro. {{DEFAULTSORT:Jeckeln, Friedrich}} [[Kategorio:Germaniana militisti]] [[Kategorio:Personi de la Triesma Reich]] jf63vp4stdx0od4e3j2zlwmq46xxmap 0 19770 995355 978222 2022-08-17T13:06:48Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Baltic_Sea_map.png|thumb|right|320px|Mapo di Baltika Maro.]] {{Wikivortaro}} La '''Baltika Maro''', o la '''Baltiko''', esas un [[maro]] e mikra parto di [[Atlantiko]] en norda [[Europa]], inter 53&nbsp;°N e 66&nbsp;°N [[latitudo|latitudi]], ed inter 20&nbsp;°E e 26&nbsp;°E [[longitudo|longitudi]]. Ol havas aproxime 337&nbsp;000 km². Lua vicina landi esas: [[Dania]], [[Estonia]], [[Finlando]], [[Germania]], [[Latvia]], [[Lituania]], [[Polonia]], [[Rusia]] e [[Suedia]]. La 5 precipua [[urbo|urbi]] an la Baltika litoro esas: * [[St. Peterburg]] (Rusia) 4&nbsp;700&nbsp;000 habitanti. * [[Stockholm]] (Suedia) 774&nbsp;411 habitanti. * [[Rīga]] (Latvia) 760&nbsp;000 habitanti. * [[Helsinki]] (Finlando) 559&nbsp;716 habitanti. * [[København]] (Dania) 501&nbsp;158 habitanti. [[Kategorio:Baltiko| *]] a8191relzteszd2g8mfeh4kf2dp7f0o 0 20194 995386 963296 2022-08-17T13:24:00Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki La internaciona Ido-konfero [[2003]] eventis dum la tempo dil [[8 di agosto|8ma]] (arivo) til la [[12 di agosto|12ma di agosto]] (departo) en la rurala sideyo ''Energie'', la hodiala Wilhelm-Ostwald-Memoreyo en [[Großbothen]] cirkume 45 kilometri sudeste de [[Leipzig]]. Okaziono por la selektado di ca loko esis la 150ma naskodio di [[Wilhelm Ostwald]], quan la memoreyo festis dum la yaro 2003. Wilhelm Ostwald naskis ye la [[2 di septembro|2ma di septembro]] [[1853]] en [[Rīga]] ([[Latvia]]). La Ido-konfero esis parto di la solenaji okazione di ca jubileo. ==8 di agosto== Dum venerdio, la [[8 di agosto|8ma di agosto]], la partoprenanti dil Ido-konfero arivis en Großbothen. Samideani de sis landi partoprenis la konfero. Pos komuna dineo en la restorerio ''Kleinbothen'' la konferani experiencis agreabla vespero ye la teraso di la renkontreyo. On interbabilis en amikala sfero e tale konoceskis l' unu l' altru. ==9 di agosto== Dum saturdio, la [[9 di agosto|9ma di agosto]], on experiencis totjorna exkurso a [[Leipzig]], ube la konferani regardis la renovigita chefa fervoyala staciono e pose l' urbo dum duhora urbrondvehado per omnibuso. La vizitanti dejunis en la famoza subtera restorerio ''Auerbachs Keller'', promenis tra l' urbo-centro e drinkis kafeo en Araba kafeerio. Pos retroveno a Großbothen la memoreyestro preparis por konferani saporoza dineo de rostaji e li ankorfoye experiencis agreabla vespero sur la teraso dil konfereyo. ==10 di agosto== Dum l' antedimezo di sundio, la [[10 di agosto|10ma di agosto]], inter 09.30 e 12.45 kloko eventis la laborkunsido. Pos salutar la partoprenanti [[Frank Kasper]] raportis pri lua voyaji a [[Francia]] ed [[Ukraina]] pro la skopo regardar la posiblesi aranjar la sequanta Ido-renkontri ibe. Pos l' aferi pri l' Ido-renkontri Kasper prizentis propozo koncerne la cayarala novelekti dil Direktanta Komitato dil ULI, quon fine signatis kin gesamideani e qua esis sendita a la sekretario dil ULI. La chefa temo dil diskuto esis la propozi di Loïc Landais, quin lu ante kelka tempo sendis a la Direktanta Komitato dil ULI: * Traduko dil Ido-kurso “Ido for All” aden la lingui dil [[Europana Uniono]] ed olua publikigo ye la ret-situo dil ULI sur bazo di existanta tradukuri. * Serioza reflekto pri l’ utileso pregar la helpo di profesionala tradukisti koncerne tradukuri aden lingui, quin nula Idisto savas. * Krear Ido-disko ROM kun existanta Idaji (kursi, dicionarii, filmi e.c.) por vendar od ofrar a la Europana Uniono. * Krear e publikigar “Listo kun mil Ido-vorti” per la lingui dil Europana Uniono. Konfero konstatis, ke on povas adminime parte realigar ca propozi e rezolvis propozar talmaniera decido por aprobo e realigo a la Direktanta Komitato dil ULI. Fine [[Alfred Neussner]] e Frank Kasper lektis saluti, qui til lore arivis a konfero. Pos komuna dejuno en la restorerio ''Kleinbothen'' eventis la kulminopunto di la konfero. Pos la fino dil laborkunsido [[Robert Pontnau]] ofris sua pronteso facar la solena diskurso pri Wilhelm Ostwald okazione di lua 150ma naskodio redaktita da Günter Anton en Ido. Ingrid Surprayan esis pronta facar la Germanalingua rezumo tradukita anke da Günter Anton. [[Donald Gasper|Don Gasper]] quik esis pronta helpar ad amba preparar lia tasko dum kelka minuti. Danke a Robert, Ingrid e Don la diskurso, ube asistis membri dil Wilhelm-Ostwald-Societi ed altra interesemi, inter li jurnalistino dil lokala revuo ''Leipziger Volkszeitung'' komencis en justa tempo. Robert tre ecelante diskursis en Ido ed Ingrid klare lektis la Germana segun la projeti. Fine la askultanti esis kontenta e Robert recevis donaco dil Wilhelm-Ostwald-Societo. La maxim kordiala dankon e laudon meritas la diskursanti Robert Pontnau ed Ingrid Suprayan, ma anke a Günter Anton, qua vere diligente redaktis ca diskurso. Fine la diskurso esis granda suceso. Dum la vespero pos la dineo on experiencis plusa agreabla vespero spektinte filmi pri l' Ido-konfero 1995 en Elsnigk, 1997 en Bakkum, 2001 en [[Nürnberg]] e 2002 en Krakow ed interviuvo kun [[Andreas Juste]] facita da [[Heidi Neussner]] e filmi pri la posrenkontro 2002 en Zakopane, Ido-renkontreto en Anklam, vizito da Kasper che l' expozo ''Bunta Garbo'' e che la redakteyo di "[[Progreso (revuo)|Progreso]]" dum mayo 2002 en Amsterdam e diapozitivi pri l' Expolingua 2002 en Berlin facita da Kasper. Regretinde pos la fino dil filmprogramo ja kelka samideani devis adiar, pro ke li dum la sequanta matino devis departar. ==11 di agosto== Dum lundio, la [[11 di agosto|11ma di agosto]], dum la antedimezo konferani experiencis interesiva guidado tra la Wilhelm-Ostwald-Memoreyo. La spozino dil memoreyestro guidis tra la muzeo e tale explikis la tota verko di [[Wilhelm Ostwald]]. On montris la kemikala laboreyi ed anke l' okupado di Wilhelm Ostwald pri kolori e piktado esis demonstrata. Kompreneble konferani anke povis regardar la stoko di Ido-literaturo di Wilhelm Ostwald. Fine on vizitis la granda tereno dil rurala sideyo ''Energie'' kun la tombo di Wilhelm Ostwald. Pose ja vartis ni jurnalistino dil Est-Germana jurnalo ''Neues Deutschland'' kun fotografisto por preparar totpagina raporto pri Ido. La fotografisto facis kelka fotografuri dil restanta grupo di Idisti e pose la jurnalistino interviuvis konferani dum cirkume un horo. La raporto aparis en la saturdiala edituro dil jurnalo ''Neues Deutschland'', la 16ma di agosto sur la pagino 17 ed anke esis lektebla che l' interreta edituro dil revuo. Pos komuna dejuno en la restorerio ''Kleinbothen'' konferani vizitis ruinero di monakineyo dum kelka minuti. Pos drinkar kafeo on repozis e pos la dineo on havis agreabla adiala vespero. Konferani uzis la lasta hori di la renkontro por interdiskutar libere. ==12 di agosto== Fine venis mardio, la [[12 di agosto|12ma di agosto]]. Pos komuna dejuneto anke la restinta partoprenanti departis, ma parto di li duris sua renkontro voyajinte komune a la Germana chef-urbo [[Berlin]], ube eventis mikra posrenkontro. [[Category:Ido-konferi]] [[eo:Ido-konferenco#Ido-konferenco_2003]] 6e4ypvgcv93tt41tlg9pzu4mzt06mtz 0 20974 995361 988826 2022-08-17T13:10:59Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{13ma yarcento}} La yaro '''1204''' (MCCIV per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[jovdio]] segun [[Juliala kalendario]]. Ol esis la 204ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 4ma yaro di la [[13ma yarcento]], e la 5ma yaro di la [[yari 1200a]]. == Eventi == === [[Europa]] === * [[13ma di aprilo]] - [[Konstantinoplo]] okupesas dal [[Krucomilito|krucomilitinti]]. * [[Papo Inocentius la 3ma]] aceptas l'ordeno di la Fratuli Livoniana dil Espado, fondita da Albert, episkopo de [[Rīga]]. == Naski == == Morti == * [[12ma di decembro]] - [[Moshe ben Maimon]], [[Maimonides]], Juda filozofo naskinta en Hispania (n. 1135 o 1138) [[Kategorio:Yari 1200a]] tn5wzthjjkypu5stu3upqspnspv6403 0 22964 995354 980524 2022-08-17T13:06:21Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Valdis Zatlers |Imajo= [[Arkivo:Valdis Zatlers in 2011.jpg|180px]] |Politikala_titulo= prezidanto |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de [[8 di julio]] [[2007]] til [[8 di julio]] [[2011]] |Precedanto1= [[Vaira Vīķe-Freiberga]] |Sucedanto1= [[Andris Bērziņš (prezidanto)|Andris Bērziņš]] |Guvernisteso2= |Naskodio= [[22ma di marto]] [[1955]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= Lilita Zatlere |Profesiono= [[medicino|mediko]] e politikisto |Partiso= ne havas }} '''Valdis Zatlers''' (n. [[1955]]) mediko e politikisto, esis prezidanto di [[Latvia]] de [[8 di julio]] [[2007]] til [[8 di julio]] [[2011]]. Ye la [[23ma di julio]] [[2011]] Valdis Zatlers fondis nova politikala partiso kun la nomo ''Zatlera Reformu partiju''/ZRP (''Reformo partiso da Zatlers''). Zatlers naskis ye la [[22ma di marto]] [[1955]] en la chef-urbo [[Rīga]]. Il esas mariajita e havas du filii. {{Tabelo di sucedo |Precedanto= [[Vaira Vīķe-Freiberga]] |Nomo di listo= Listo di prezidanti di Latvia |Titulo di listo= prezidanto di Latvia |komenco=[[2007]] |Fino= [[2011]] |Sucedanto= [[Andris Bērziņš (prezidanto)|Andris Bērziņš]]}} {{DEFAULTSORT:Zatlers, Valdis}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] s3bjyfhfmbtzigayvr8syswtesoeoig 0 22968 995362 992201 2022-08-17T13:11:20Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{21ma yarcento}} La [[yaro]] '''2009''' (MMIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[jovdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 9ma [[yaro]] di la triesma yarmilo, la 9ma yaro di la [[21ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 2000a]]. ==Eventi == * [[1ma di januaro]] - [[Slovakia]] adoptas l'[[Euro]] kom monetaro. * [[8ma di januaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Kosta Rika]] e [[Nikaragua]] kun forteso 6.1 che la [[skalo di Richter]] produktas 34 morti e 64 plusa homi vundita.<ref>[http://edition.cnn.com/2009/WORLD/americas/01/10/crica.quake/index.html 34 dead, dozens missing from Costa Rica quake] CNN.com</ref> * [[20ma di januaro]] - [[Barack Obama]] komencas lua unesma mandato kom la 44ma prezidanto di Usa. * [[26ma di januaro]] - La krako dil [[banko|bankala sistemo]] di [[Islando]] koaktas la nemediata renunco dil chefministro [[Geir Hilmar Haarde]].<ref>{{Extera ligilo| url =http://www.guardian.co.uk/world/2009/jan/27/iceland-prime-minister-resignation | accessdate =7ma di julio 2009| loko==London | work=The Guardian| nomo=Mark| surnomo=Tran |idiomo={{en}}|titulo=Icelandic PM becomes world's first leader to step down over banking system crisis|publikigita ye=27ma di januaro 2009}}</ref> * 26ma di januaro - Komencas populala revolti en [[Antananarivo]], [[Madagaskar]]. Kom rezulto, la prezidanto [[Marc Ravalomanana]] renuncos en marto dil sama yaro. * [[1ma di februaro]] - [[Jóhanna Sigurðardóttir]] asumas kom chefministrino di [[Islando]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/7863923.stm|titulo=First gay PM for Iceland cabinet|work=BBC News|publikigita ye=1ma di februaro 2009|vidita ye=16ma di julio 2009}}</ref> * [[7ma di februaro]] - Intensa fairi en [[Australia]] komencas, e mortigos 173 personi. * 7ma di februaro - [[Bolivia]] adoptas lua nuna [[konstituco]]. * [[11ma di februaro]] - [[Morgan Tsvangirai]] divenas chefministro di [[Zimbabwe]] e partigas povo kom [[Robert Mugabe]], segun pakto signatita en 2008. * [[2ma di marto]] - Prezidanto [[João Bernardo Vieira]] asasinesas en [[Guinea Bisau]]. * [[4ma di marto]] - [[Internaciona kriminala korto]] lansas mandato por aresto kontre la prezidanto di [[Sudan]], [[Omar Hassan al-Bashir]], pro krimini kontre homaro exekutita en [[Darfur]]. * [[17ma di marto]] - [[Stato-stroko]] en [[Madagaskar]] revokas prezidanto [[Marc Ravalomanana]]. * [[27ma di marto]] - En la regiono Khyber, [[Pakistan]], suocidanta teroristo explozas bombo en [[moskeo]], e mortigas adminime 48 personi. * [[4ma di aprilo]] - [[Albania]] e [[Kroatia]] membreskas [[NATO]]. * [[6ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.3 che la [[Skalo di Richter]] frapas [[L'Aquila]], [[Italia]], mortigas 300 personi e vundas plu kam 1.500 plusa homi. * [[7ma di aprilo]] - [[Peru]]ana korto kondamnas ex-prezidanto [[Alberto Fujimori]] a 25 yari en karcero pro [[korupto]]. * [[12ma di aprilo]] - [[Zimbabwe]] oficale abandonas la dolaro di Zimbabwe kom monetaro. * [[1ma di junio]] - Acidento di [[Flugo Air France 447]]: aviono [[Airbus A330|Airbus A330-200]] di [[Air France]] falegas en [[Atlantiko]]. Omna 216 pasajanti e la 12 kruani mortas. * [[28ma di junio]] - [[Stato-stroko]] en [[Honduras]] revokas prezidanto [[Manuel Zelaya]]. * [[16ma di julio]] til la [[22ma di julio]] - [[Ido-konfero 2009|Ido-konfero]] en [[Tallinn]], [[Estonia]], e [[Rīga]], [[Latvia]]. * [[17ma di julio]] - En [[Jakarta]] bombi explozas en du [[hotelo|hoteli]], JW Marriott e Ritz-Carlton, e mortigas 9 personi. * [[7ma di agosto]] - En [[Taiwan]], [[tifono]] Moratok produktas 500 morti. * [[septembro]]<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2010/sep/23/india-floods-wash-away-thousands-homes Indian floods wash away thousands of homes] guardian.co.uk</ref> til [[oktobro]] - En [[India]] inundadi afektas precipue la stati di [[Uttar Pradesh]] ed [[Andhra Pradesh]], produktas 250 morti, e 2.5 milion personi perdas lua domi.<ref>[http://www.thearynews.com/english/newsdetail.asp?nid=35122 India floods leave 2.5 million homeless, 250 dead]</ref> [[Arkivo:Anuncio_Rio2016.jpg|thumb|250px|Anunco di [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]] kom eventeyo por l'[[Olimpiala Ludi en Rio de Janeiro, 2016|Olimpiala Ludi]] en [[2016]].]] * [[2ma di oktobro]] - [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]], en [[Brazilia]], selektesas kom eventeyo por l'[[Olimpiala Ludi en Rio de Janeiro, 2016|Olimpiala Ludi]] en [[2016]].<ref>{{Extera ligilo|url=http://esportes.estadao.com.br/noticias/geral,rio-e-escolhido-como-cidade-sede-da-olimpiada-de-2016,444804 |titulo=Rio é escolhido como cidade-sede da Olimpíada de 2016 |editero=estadao.com.br|idiomo={{pt}}|publikigita ye=2ma di oktobro 2009|vidita ye=18ma di februaro 2016}}</ref> * [[21ma di novembro]] - Mineyo di [[karbono]] explozas en Heilongjiang, [[Popul-Republiko Chinia]], e 104 personi mortas. * [[23ma di novembro]] - En [[Filipini]] adminime 58 personi, di qui 32 jurnalisti, forraptesas e mortigesas en la provinco di [[Maguindanao]]. Ol esas la maxim serioza atako kontre jurnalisti en recent yari.<ref name=pdi>{{Extera ligilo|titulo=5 years after, Maguindanao Massacre by the numbers |url=http://www.gmanetwork.com/news/story/389424/news/specialreports/5-years-after-maguindanao-massacre-by-the-numbers|work=GMA NEWS|editero=|idiomo=Angla|publikigita ye=23ma di novembro 2014|vidita ye=13ma di decembro 2014}}</ref> * [[1ma di decembro]] - [[Traktato di Lisboa]] efektigesas en [[Europana Uniono]]. * [[16ma di decembro]] - [[Astronomio|Astronomi]] deskovras GJ1214b, l'unesma konocata planeto exter la [[sunala sistemo]] ube povas existar [[aquo]]. * [[28ma di decembro]] - En [[Karachi]], [[Pakistan]] suocidint-atako produktas 43 morti.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Suicide bomb targets Shia Muslims in Karachi|url=https://www.theguardian.com/world/2009/dec/28/karachi-sucide-bomb-attack|editero=The Guardian|publikigita ye=28ma di decembro 2009|vidita ye=6ma di junio 2021|idiomo={{en}}}}</ref> ==Naski == ==Morti == * [[2ma di januaro]] - [[Inger Christensen]], Dana novelistino e poetino (n. 1935) * [[5ma di januaro]] - [[Zakaria Mohieddin]], chefministro di Egiptia (n. 1918) [[Arkivo:Ricardo_Montalban_in_Fiesta_trailer.jpg|thumb|130px|[[Ricardo Montalbán]]]] * [[14ma di januaro]] - [[Ricardo Montalbán]], Mexikiana-Usan aktoro (n. 1920) * [[22ma di januaro]] - [[Chau Sen Cocsal Chhum]], chefministro di Kambodja (n. 1905) * [[25ma di januaro]] - [[Mamadou Dia]], chefministro di Senegal (n. 1910) * [[27ma di januaro]] - [[Ramaswamy Venkataraman]], prezidanto di India (n. 1910) [[Arkivo:John Updike with Bushes new.jpg|thumb|130px|[[John Updike]]]] * 27ma di januaro - [[John Updike]], Usana skriptisto (n. 1932) * [[27ma di februaro]] - [[Manea Mănescu]], chefministro di Rumania (n. 1916) * [[2ma di marto]] - [[João Bernardo Vieira]], prezidanto di Guinea Bisau (n. 1939) * [[15ma di marto]] - [[Abdul Rahman Kleifawi]], chefministro di Siria (n. 1930) * [[17ma di marto]] - [[Clodovil Hernandes]], Braziliana modisto e politikisto (n. 1937) * [[20ma di marto]] - [[Abdellatif Filali]], chefministro di Maroko (n. 1928) * [[28ma di marto]] - [[Maurice Jarre]], Franca kompozisto (n. 1924) * 28ma di marto - [[Janet Jagan]], chefa ministro e prezidanto di Guyana (n. 1920) * [[31ma di marto]] - [[Raúl Alfonsín]], prezidanto di Arjentinia (n. 1927) * [[12ma di aprilo]] - [[Marilyn Chambers]], Usana pornografial aktorino (n. 1952) * [[27ma di aprilo]] - [[Feroz Khan]], Indian aktoro (n. 1939) * [[3ma di mayo]] - [[Jacques Bol]], Belga injenioro ed Idisto (n. 1922) [[Arkivo:Drfurchgott.jpg|thumb|130px|[[Robert Francis Furchgott|Robert F. Furchgott]]]] * [[19ma di mayo]] - [[Robert Francis Furchgott]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1916) * [[23ma di mayo]] - [[Roh Moo-hyun]], prezidanto di Sud-Korea (n. 1946) * [[27ma di mayo]] - [[Clive Granger]], Britanian ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1934) * [[30ma di mayo]] - [[Efraim Katzir]], prezidanto di Israel (n. 1916) * 30ma di mayo - [[Gaafar Nimeiry]], prezidanto di Sudan (n. 1930) * 30ma di mayo - [[Luís Cabral]], prezidanto di Guinea Bisau (n. 1931) [[Arkivo:David Carradine 1987.jpg|thumb|130px|[[David Carradine]]]] * [[3ma di junio]] - [[David Carradine]], Usan aktoro (n. 1936) * [[6ma di junio]] - [[Jean Dausset]], Franciana mediko, Nobel-laureato (n. 1916) * [[8ma di junio]] - [[Omar Bongo]], prezidanto di Gabon (n. 1935) * [[12ma di junio]] [[Félix Malloum]], Prezidanto di Chad (n. 1932) * [[25ma di junio]] - [[Michael Jackson]], Usana kantisto e kompozistulo (n. 1958) * 25ma di junio - [[Farrah Fawcett]], Usan aktorino (n. 1947) * [[6ma di julio]] - [[Robert McNamara]], Usana politikisto (n. 1916) * [[1ma di agosto]] - [[Corazon Aquino]], prezidantino di Filipini (n. 1933) * [[13ma di agosto]] - [[Les Paul]], Usana muzikistulo ed inventisto (n. 1916) [[Arkivo:Bill Clinton Kim Dae-Jung (cropped headshot).jpg|thumb|130px|[[Kim Dae-jung]]]] * [[18ma di agosto]] - [[Kim Dae-jung]], prezidanto di Sud-Korea (n. 1925) * [[25ma di agosto]] - [[Mandé Sidibé]], chefministro di Mali (n. 1940) * 25ma di agosto - [[Edward Kennedy]], Usana politikistulo (n. 1932) * [[8ma di septembro]] - [[Aage Niels Bohr]], Daniana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1922) * [[12ma di septembro]] - [[Norman Borlaug]], Usana biologiisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1914) * [[14ma di septembro]] - [[Patrick Swayze]], Usan aktoro e dansistulo (n. 1952) * [[28ma di septembro]] - [[Guillermo Endara Galimany]], prezidanto di Panama (n. 1936) [[Arkivo:Mercedes Sosa - Nicaragua 2008- 2300976656-Mejía Peralta (2).jpg|thumb|130px|[[Mercedes Sosa]]]] * [[4ma di oktobro]] - [[Mercedes Sosa]], Arjentiniana kantistino (n. 1935) * [[30ma di oktobro]] - [[Claude Lévi-Strauss]], Francian antropologo (n. 1908) * [[5ma di novembro]] - [[Félix Luna]], Arjentiniana historiisto (n. 1925) * [[6ma di novembro]] - [[Manuel Solís Palma]], prezidanto di Panama (n. 1917) * [[8ma di novembro]] - [[Vitali Lazarevich Ginzburg|Vitali Ginzburg]], Rusa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1916) * [[15ma di novembro]] - [[Pierre Harmel]], chefministro di Belgia (n. 1911) * [[20ma di novembro]] - [[Ghulam Mustafa Jatoi]], chefministro di Pakistan (n. 1931) * [[24ma di novembro]] - [[Samak Sundaravej]], chefministro di Tailando (n. 1935) [[Arkivo:Levi-strauss_260.jpg|thumb|130px|<small>[[Claude Lévi-Strauss]]</small>]] * [[28ma di novembro]] - [[Claude Lévi-Strauss]], Franca antropologo (n. 1908) * [[9ma di decembro]] - [[Rodrigo Carazo Odio]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1926) * [[13ma di decembro]] - [[Paul Samuelson]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1915) * [[20ma di decembro]] - [[Brittany Murphy]], Usan aktorino (n. 1977) * [[21ma di decembro]] - [[Edwin Gerhard Krebs]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1918) * [[24ma di decembro]] - [[Rafael Antonio Caldera Rodríguez]], prezidanto di Venezuela (n. 1916) * [[26ma di decembro]] - [[Jacques Sylla]], chefministro di Madagaskar (n. 1946) * [[30ma di decembro]] - [[Abdurrahman Wahid]], prezidanto di Indonezia (n. 1940) ==Nobel-premiiziti == * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Charles K. Kao]], [[Willard Sterling Boyle]] e [[George Elwood Smith]] * [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Ada Yonath]], [[Venkatraman Ramakrishnan]] e [[Thomas Steitz]] * [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Elizabeth Blackburn]], [[Carol W. Greider]] e [[Jack William Szostak]] * [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Herta Müller]] * [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Barack Obama]] * [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Elinor Ostrom]] ed [[Oliver Eaton Williamson]] ==Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Yari 2000a]] cenvtwvjvkg06qjtds5p7t1muroanx2 0 23456 995353 866782 2022-08-17T13:05:52Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Vaira Vīķe-Freiberga |Imajo= [[Arkivo:Vaira Vike-Freiberga-13062007.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Prezidanto |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de [[8 di julio]] [[1999]] til [[7 di julio]] [[2007]] |Precedanto1= [[Guntis Ulmanis]] |Sucedanto1= [[Valdis Zatlers]] |Politikala_titulo2 = |Guvernisteso2= |Naskodio= [[1 di decembro]] [[1937]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= Imants Freibergs |Profesiono= [[psikologio|psikologo]] e politikistino |Partiso= }} '''Vaira Vīķe-Freiberga'''(n. [[1 di decembro]] [[1937]]) [[psikologio|psikologo]] e politikistino, esis prezidanto di [[Latvia]] de [[1999]] til [[2007]]. {{Tabelo di sucedo |Precedanto= [[Guntis Ulmanis]]| Nomo di listo= Listo di prezidanti di Latvia |Titulo di listo= Prezidanto di Latvia |Komenco= [[1999]] |Fino= [[2007]] |Sucedanto= [[Valdis Zatlers]]}} {{DEFAULTSORT:Vike-Freiberga, Vaira}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] 8tiqj5e75i8z4pis6w3z1e8svznfgm2 0 23457 995371 866777 2022-08-17T13:15:24Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Guntis Ulmanis |Imajo= [[Arkivo:G ulmanis.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Prezidanto |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de [[7 di julio]] [[1993]] til [[7 di julio]] [[1999]] |Precedanto1= [[Kārlis Ulmanis]] |Sucedanto1= [[Vaira Vīķe-Freiberga]] |Guvernisteso2= |Naskodio= [[13 di septembro]] [[1939]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= Aina Ulmane |Profesiono= politikistulo |Partiso= }} '''Guntis Ulmanis''' (n. [[13 di septembro]] [[1939]]) politikistulo, esis [[prezidanto]] di [[Latvia]] de [[1993]] til [[1999]]. {{Tabelo di sucedo |Precedanto= [[Kārlis Ulmanis]] |Nomo di listo= Listo di prezidanti di Latvia |Titulo di listo= Prezidanto di Latvia |Komenco= [[1993]] |Fino= [[1999]] |Sucedanto= [[Vaira Vike-Freiberga]]}} {{DEFAULTSORT:Ulmanis, Guntis}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] jz3qh05l0t6ga7a8jjdkuslj9k7l4k0 0 26255 995430 979132 2022-08-17T21:17:02Z CommonsDelinker 352 Removing [[:c:File:Jozef_Moravčík.jpg|Jozef_Moravčík.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Yann|Yann]] because: per [[:c:COM:SPEEDY|]]. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Coat of Arms of Slovakia.svg|thumb|150px|Blazono di Slovakia.]] La '''[[chefministro]]''' esas la [[chefo di guvernerio]] di [[Slovakia]]. Segun la nuna [[konstituco]] Cheka, adoptita pos la nedependo en [[1993]], la prezidanto indikas la chefo di la precipua partiso di parlamento kom nova chefministro di la lando. == Chefministri di Slovakia (1939 til 1945) == Slovakia esis parto di la [[Chekoslovakia|Republiko Chekoslovaka]] til [[1939]]. Ye la [[15ma di marto]] ca yaro, [[Chekoslovakia]] invadesis dal Naziisti e dividesis en du teritorii: tale nomizita [[Protektorato di Bohemia e Moravia]] enkorpigesis a la teritorio Germana, kontre ke Slovakia recevis nedependo, tamen ol divenis satelita-stato di [[Naziista Germania]]. Yen listo pri chefi di guvernerio di Slovakia de [[1939]] til [[1945]], kande nacional-socialista Germania vinkesis, e Slovakia itere divenis parto di [[Chekoslovakia]]. {| class="wikitable" width="90%" |- |align=center colspan=6 bgcolor="#DDDDDD"|'''Slovaka stato''' |- ! colspan=2|Nomo ! Guvernisteso ! colspan=2|Partiso ! Prezidanto |- | [[Arkivo:Jozef Tiso.jpg|60px]] | [[Jozef Tiso]] | align=center|[[14ma di marto]] [[1939]] – [[29ma di oktobro]] [[1939]] | bgcolor="#0B4C9F"| | HSĽS-SSNJ | Lu propra |- | [[Arkivo:Vojtech Tuka.JPG|60px]] | [[Vojtech Tuka]] | align=center|[[29ma di oktobro]] [[1939]] – [[5ma di septembro]] [[1944]] | bgcolor="#0B4C9F"| | HSĽS-SSNJ | [[Jozef Tiso]] |- | [[Arkivo:sin foto.svg|60px]] | [[Štefan Tiso]] | align=center|[[5ma di septembro]] [[1944]] – [[4ma di aprilo]] [[1945]] | bgcolor="#0B4C9F"| | HSĽS-SSNJ | [[Jozef Tiso]] |} == Chefministri di Republiko Slovakia (1993 til nun) == En 1992, pos tela nomizita [[Velura Revoluciono]], Slovakiani decidis separar su de [[Chekia]] e divenar nedependanta republiko. La nedependo di Slovakia efikestis ye la [[1ma di januaro]] [[1993]]. Yen la listo pri chefministri di Slovakia depos lua nedependo en 1993, til nun. {| class="wikitable" width="90%" ! # ! &nbsp; ! Imajo ! Nomo ! Komenco dil ofico ! Fino dil ofico ! Partiso |- | 1. | bgcolor=blue | | [[Arkivo:Vladimir Meciar.jpg|60px]] | [[Vladimír Mečiar]] | [[1ma di januaro]] [[1993]] | [[14ma di marto]] [[1994]] | HZDS |- | 2. | bgcolor=gray | | | [[Jozef Moravčík]] | [[16ma di marto]] [[1994]] | [[13ma di decembro]] [[1994]] | ''Demokratickú úniu'' |- | 3. | bgcolor=blue | | [[Arkivo:Vladimir Meciar.jpg|60px]] | [[Vladimír Mečiar]] | [[13ma di decembro]] [[1994]] | [[29ma di oktobro]] [[1998]] | HZDS |- | 4. | bgcolor=darkblue| | [[Arkivo:Mikulas Dzurinda.jpg|60px]] | [[Mikuláš Dzurinda]] | [[30ma di oktobro]] [[1998]] | [[4ma di julio]] [[2006]] | SDKÚ |- | 5. | bgcolor=red| | [[Arkivo:Robert Fico (2008)a.jpg|60px]] | [[Robert Fico]] | [[4ma di julio]] [[2006]] | [[8ma di julio]] [[2010]] | SMER-SD |- | 6. | bgcolor =darkblue| | [[Arkivo:Iveta Radičová 1.jpg|60px]] | [[Iveta Radičová]] | [[8ma di julio]] [[2010]] | [[4ma di aprilo]] [[2012]] | SDKÚ-DS |- | 7. | bgcolor=red| | [[Arkivo:Robert Fico (2008)a.jpg|60px]] | [[Robert Fico]] | [[4ma di aprilo]] [[2012]] | [[22ma di marto]] [[2018]] | SMER-SD |- | 8. | bgcolor=red| | [[Arkivo:Peter_Pellegrini_May_2019.jpg|60px]] | [[Peter Pellegrini]] | [[22ma di marto]] [[2018]] | [[20ma di marto]] [[2020]] | SMER-SD |- | 9. | bgcolor=green| | [[Arkivo:Igor Matovič October 2020 (cropped).jpg|60px]] | [[Igor Matovič]] | [[20ma di marto]] [[2020]] | [[1ma di aprilo]] [[2021]] | Ordinara Homi |- | 10. | bgcolor=green| | [[Arkivo:Eduard Heger opening a school 02.jpg|60px]] | [[Eduard Heger]] | [[1ma di aprilo]] [[2021]] | nun | Ordinara Homi |} == Videz anke == * [[Listo pri prezidanti di Slovakia|Prezidanti di Slovakia]] * [[Listo pri chefministri di Chekoslovakia|Chefministri di Chekoslovakia]] [[Kategorio:Chefministri di Slovakia| ]] it4nx7cnx5roq1k4ohks8pbp6fitviv 0 28144 995372 992894 2022-08-17T13:15:43Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Valdis Dombrovskis |Imajo= [[Arkivo:Dombrovskis2.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[12ma di marto]] [[2009]] til la [[22ma di januaro]] [[2014]] |Precedanto1= [[Ivars Godmanis]] |Sucedanto1= [[Laimdota Straujuma]] |Naskodio= [[5ma di agosto]] [[1971]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia|RSS Latvia]] |Spozo= |Profesiono= gradizito en [[ekonomio]] e [[fiziko]] |Partiso= ''Jaunais Laiks'' }} '''Valdis Dombrovskis''', ekonomikisto e fizikisto n. ye la [[5ma di agosto]] [[1971]], esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de [[2009]] til [[2014]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Ivars Godmanis]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[2009]] | Fino = [[2014]] | Sucedanto= [[Laimdota Straujuma]] }} {{DEFAULTSORT:Dombrovskis, Valdis}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] o3c7ane64y5tw0qjzaee54phrn6aubl 0 28149 995373 973607 2022-08-17T13:16:11Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Ivars Godmanis |Imajo= [[Arkivo:Ivars Godmanis trim.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[7ma di mayo]] [[1990]] til la [[3ma di agosto]] [[1993]] |Precedanto1= [[Vilnis-Edvīns Bresis]] |Sucedanto1= [[Valdis Birkavs]] |Politikala_titulo2 = Chefministro di {{LVA}} |Guvernisteso2= de [[20ma di decembro]] [[2007]] til [[12ma di marto]] [[2009]] |Precedanto2= [[Aigars Kalvītis]] |Sucedanto2= [[Valdis Dombrovskis]] |Naskodio= [[27ma di novembro]] [[1951]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia|RSS Latvia]], [[Sovietia]] |Spozo= |Profesiono= Politikistulo |Partiso= Latvijas Ceļš }} '''Ivars Godmanis''', politikistulo n. ye la [[27ma di novembro]] [[1951]], esis dufoye [[chefministro]] di [[Latvia]]: de [[1990]] til [[1993]], ed itere de [[2007]] til [[2009]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Vilnis-Edvīns Bresis]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[1990]] | Fino = [[1993]] | Sucedanto = [[Valdis Birkavs]]}} {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Aigars Kalvītis]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[2007]] | Fino= [[2009]] | Sucedanto= [[Valdis Dombrovskis]] }} {{DEFAULTSORT:Godmanis, Ivars}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] 3ta3htfs7ze5p4zrioysyskfx5oijtf 0 28153 995374 992899 2022-08-17T13:16:32Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Aigars Kalvītis |Imajo= [[Arkivo:Kalvitis2.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[2ma di decembro]] [[2004]] til la [[20ma di decembro]] [[2007]] |Precedanto1= [[Indulis Emsis]] |Sucedanto1 = [[Ivars Godmanis]] |Guvernisteso2= |Precedanto2= |Sucedanto2= | Naskodio= [[27ma di junio]] [[1966]] | Nask-urbo = [[Rīga]], [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia|RSS Latvia]], [[Sovietia]] |Spozo= |Profesiono= administristo di entraprezi e politikisto |Partiso= ''Jaunais Laiks'' }} '''Aigars Kalvītis''', administristo di entraprezi e politikisto n. ye la [[27ma di junio]] [[1966]], esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de [[2004]] til [[2007]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Indulis Emsis]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[2004]] | Fino= [[2007]] | Sucedanto= [[Ivars Godmanis]] }} {{DEFAULTSORT:Kalvitis, Aigars}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] g0kq5f40e7tvpxnk6lb1b3m0fa6um0o 0 30718 995363 973608 2022-08-17T13:11:58Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{por altra senco|la prezidanto di Latvia kun la sama nomo|[[Andris Bērziņš (prezidanto)]]}} {{Politikisto |Nomo= Andris Bērziņš |Imajo= [[Arkivo:10.Saeimas deputāts Andris Bērziņš (5618689561).jpg|200px]] |Politikala_titulo= Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[5ma di mayo]] [[2000]] til la [[7ma di novembro]] [[2002]] |Precedanto1= [[Andris Šķēle]] |Sucedanto1= [[Einars Repše]] |Guvernisteso2= |Precedanto2= |Sucedanto2= |Naskodio = [[4ma di agosto]] [[1951]] |Nask-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] |Mort-dio = |Mort-urbo= |Spozo= |Profesiono= Politikistulo |Partiso = }} '''Andris Bērziņš''', n. ye la [[4ma di agosto]] [[1951]] en [[Rīga]], esas Latviana politikistulo. Ilu esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de [[2000]] til [[2002]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Andris Šķēle]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[2000]] | Fino= [[2002]] | Sucedanto= [[Einars Repše]] }} {{DEFAULTSORT:Berzins, Andris}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] 415l4fp7gzqlpc01f3jtba40k9ll1ni 0 32370 995350 994202 2022-08-17T13:04:05Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki Yen listo pri '''chef-urbi''' di nacioni e [[Listo pri nesuverena teritorii|nesuverena teritorii]] del [[mondo]]. Selektez: [[#A|A]] [[#B|B]] [[#C|C]] [[#D|D]] [[#E|E]] [[#F|F]] [[#G|G]] [[#H|H]] [[#I|I]] [[#J|J]] [[#K|K]] [[#L|L]] [[#M|M]] [[#N|N]] [[#O|O]] [[#P|P]] [[#Q|Q]] [[#R|R]] [[#S|S]] [[#T|T]] [[#U|U]] [[#V|V]] [[#W|W]] [[#X|X]] [[#Y|Y]] [[#Z|Z]] __NOTOC__ === A === * [[Abu Dhabi]], [[Unionita Araba Emirii]] * [[Abuja]], [[Nigeria]] * [[Accra]], [[Ghana]] * [[Adamstown]], [[Pitkern]] * [[Addis Ababa]], [[Etiopia]] * [[Agana]], [[Guam]] * [[Aljer]], [[Aljeria]] * [[Al Manamah]], [[Bahrain]] * [[Alofi]], [[Niue]] * [[Amman]], [[Jordania]] * [[Amsterdam]], [[Nederlando]] * [[Andorra la Vella]], [[Andora]] * [[Ankara]], [[Turkia]] * [[Antananarivo]], [[Madagaskar]] * [[Apia]], [[Samoa]] * [[Ashgabat]], [[Turkmenistan]] * [[Asmara]], [[Eritrea]] * [[Asuncion]], [[Paraguay]] * [[Athina]], [[Grekia]] * [[Avarua]], [[Insuli Cook]] === B === * [[Bagdad]], [[Irak]] * [[Baku]], [[Azerbaijan]] * [[Bamako]], [[Mali]] * [[Bandar Seri Begawan]], [[Brunei]] * [[Bangkok]], [[Tailando]] * [[Bangui]], [[Centrafrika]] * [[Banjul]], [[Gambia]] * [[Basseterre]], [[Santa Kitts e Nevis]] * [[Basse-Terre]], [[Guadelupa]] * [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]] * [[Beirut]], [[Libano]] * [[Belgrade|Beograd]], [[Serbia]] * [[Belmopan]], [[Belize]] * [[Berlin]], [[Germania]] * [[Bern]], [[Suisia]] * [[Bishkek]], [[Kirgizistan]] * [[Bissau]], [[Guinea-Bissau]] * [[Bogota]], [[Kolumbia]] * [[Brades]], [[Montserrat]] * [[Brasilia]], [[Brazilia]] * [[Bratislava]], [[Slovakia]] * [[Brazzaville]], [[Republiko Kongo]] * [[Bridgetown]], [[Barbados]] * [[Bruxel]], [[Belgia]] * [[Bucarest]], [[Rumania]] * [[Budapest]], [[Hungaria]] * [[Buenos Aires]], [[Arjentinia]] * [[Bujumbura]], [[Burundi]] === C === * [[Canberra]], [[Australia]] * [[Caracas]], [[Venezuela]] * [[Castries]], [[Santa Lucia]] * [[Cayenne]], [[Franca Guiana]] * [[Charlotte Amalie]], [[Virgin Insuli Usana]] * [[Chinvali]], [[Sud-Osetia]] * [[Chișinău]], [[Moldova]] * [[Cockburn Town]], [[Insuli Turks e Kaikos]] * [[Conakry]], [[Guinea]] === D === * [[Dakar]], [[Senegal]] * [[Damascus]], [[Siria]] * [[Dhaka]], [[Bangladesh]] * [[Dili]], [[Estal Timor]] * [[Djibouti]], [[Djibuti]] * [[Dodoma]], [[Tanzania]] * [[Doha]], [[Katar]] * [[Douglas]], [[Insulo Man]] * [[Dublin]], [[Republiko Irlando]] * [[Dushanbe]], [[Tajikistan]] === E === === F === * [[Funafuti]], [[Tuvalu]] * [[Fort-de-France]], [[Martinik]] * [[Freetown]], [[Sierra Leone]] === G === * [[Gaborone]], [[Botswana]] * [[George Town]], [[Insuli Kaiman]] * [[Georgetown (Guyana)|Georgetown]], [[Guyana]] * [[Gibraltar]], [[Gibraltar]] * [[Guatemala-Urbo]], [[Guatemala]] === H === * [[Hamilton]], [[Bermuda]] * [[Hanoi]], [[Vietnam]] * [[Harare]], [[Zimbabwe]] * [[Havana]], [[Kuba]] * [[Helsinki]], [[Finlando]] * [[Honiara]], [[Salomon Insuli]] === I === * [[Islamabad]], [[Pakistan]] === J === * [[Jakarta]], [[Indonezia]] * [[Jamestown]], [[St Helena]] * [[Ierusalem]], [[Israel]]. Tamen, la maxim multa landi havas lua ambasadeyi en [[Tel Aviv]] * [[Juba]], [[Sud-Sudan]] === K === * [[Kabul]], [[Afganistan]] * [[Kairo]], [[Egiptia]] * [[Kampala]], [[Uganda]] * [[Katmandu]], [[Nepal]] * [[Khartoum]], [[Sudan]] * [[Kiiv]] (Київ), [[Ukraina]] * [[Kigali]], [[Ruanda]] * [[Kingston]], [[Jamaika]] * [[Kingstown]], [[Santa Vincent e Grenadini]] * [[Kinshasa]], [[Demokratial Republiko Kongo]] * [[København]], [[Dania]] * [[Kuala Lumpur]], [[Malaizia]] * [[Kuwait-Urbo]], [[Kuwait]] === L === * [[La Paz]], [[Bolivia]] (kun [[Sucre]]) * [[Libreville]], [[Gabon]] * [[Lilongwe]], [[Malawi]] * [[Lima]], [[Peru]] * [[Lisboa]], [[Portugal]] * [[Ljubljana]], [[Slovenia]] * [[Lobamba]], [[Eswatini]] * [[Lome]], [[Togo]] * [[London]], [[Unionita Rejio]] * [[Luanda]], [[Angola]] * [[Lusaka]], [[Zambia]] * [[Luxemburg]], [[Luxemburgia]] === M === * [[Makau]], [[Makau]] * [[Madrid]], [[Hispania]] * [[Malabo]], [[Equatorala Guinea]] * [[Male]], [[Maldivi]] * [[Majuro]], [[Marshall Insuli]] * [[Mamoudzou]], [[Mayotte]] * [[Managua]], [[Nikaragua]] * [[Manila]], [[Filipini]] * [[Maputo]], [[Mozambik]] * [[Maseru]], [[Lesoto]] * [[Matāʻutu]], [[Wallis e Futuna]] * [[Mbabane]], [[Eswatini]] * [[México]], [[Mexikia]] * [[Minsk]] (Мінск), [[Bielorusia]] * [[Mogadishu]], [[Somalia]] * [[Monaco]], [[Monaco]] * [[Monrovia]], [[Liberia]] * [[Montevideo]], [[Uruguay]] * [[Moroni]], [[Komori]] * [[Moskva]], [[Rusia]] * [[Muscat]], [[Oman]] === N === * [[Nairobi]], [[Kenia]] * [[Nassau]], [[Bahama]] * [[N'Djamena]], [[Chad]] * [[Ngerulmud]], [[Palau]] * [[Niamey]], [[Nijer]] * [[Nikosia]], [[Chipro]] * [[Nouakchott]], [[Mauritania]] * [[Noumea]], [[Nova-Kaledonia]] * [[Nova-Delhi]], [[India]] * [[Nuku'alofa]], [[Tonga]] * [[Nur-Sultan]], [[Kazakstan]] * [[Nuuk]], [[Grenlando]] === O === * [[Oranjestad]], [[Aruba]] * [[Oslo]], [[Norvegia]] * [[Ottawa]], [[Kanada]] * [[Ouagadougou]], [[Burkina Faso]] === P === * [[Pago Pago]], [[Samoa Usana]] * [[Palikir]], [[Mikronezia]] * [[Panama-Urbo]], [[Panama]] * [[Papeete]], [[Franca Polinezia]] * [[Paramaribo]], [[Surinam]] * [[Paris]], [[Francia]] * [[Philipsburg]], [[Sint Maarten]] * [[Phnom Penh]], [[Kambodia]] * [[Podgorica]], [[Montenegro]] * [[Port Louis]], [[Maurico]] * [[Port Stanley]], [[Falklandi]] (Malvinas) * [[Port-au-Prince]], [[Haiti]] * [[Port-of-Spain]], [[Trinidad e Tobago]] * [[Port Moresby]], [[Papua-Nova-Guinea]] * [[Porto Novo]], [[Benin]] * [[Praha]], [[Chekia]] * [[Praia]], [[Kabo Verda]] * [[Pretoria]], [[Sudafrika]] * [[Prishtinë]], [[Kosovo]] * [[Pyongyang]], [[Nord-Korea]] === Q === * [[Quito]], [[Equador]] === R === * [[Rabat]], [[Maroko]] * [[Rekyavik]], [[Islando]] * [[Rīga]], [[Latvia]] * [[Riyadh]], [[Saudi-Arabia]] * [[Road Town]], [[Virgin Insuli Britaniana]] * [[Roma]], [[Italia]] * [[Roseau]], [[Dominika]] === S === * [[Saint-Denis]], [[Réunion]] * [[San Jose]], [[Kosta Rika]] * [[San Juan]], [[Porto-Riko]] * [[San-Marino (urbo)]], [[San-Marino]] * [[San-Salvador]], [[Salvador]] * [[Sanaa]], [[Yemen]] * [[Santiago (Chili)|Santiago]], [[Chili]] * [[Santo Domingo]], [[Dominikana Republiko]] * [[San-Tome]], [[San-Tome e Principe]] * [[Sarajevo]], [[Bosnia-Herzegovina]] * [[Seoul]], [[Sud-Korea]] * [[Singapur]], [[Singapur]] * [[Skopje]], [[Norda Macedonia]] * [[Sochumi]], [[Abkhazia]] * [[Sofiya]] (София), [[Bulgaria]] * [[Saint George's]], [[Grenada]] * [[Saint Helier]], [[Jersey]] * [[St Johns]], [[Antigua e Barbuda]] * [[St Peter Port]], [[Guernsey]] * [[St Pierre]], [[Santa Pierre e Mikelon]] * [[Sri Jayawardenepura Kotte]], [[Sri-Lanka]] * [[Stockholm]], [[Suedia]] * [[Sucre]], [[Bolivia]] (kun [[La Paz]]) * [[Suva]], [[Fidji]] === T === * [[Taipei]], [[Taiwan]] * [[Tallinn]], [[Estonia]] * [[Tarawa]], [[Kiribati]] * [[Tashkent]], [[Uzbekistan]] * [[Tbilisi]], [[Gruzia]] * [[Tegucigalpa]], [[Honduras]] * [[Tehran]], [[Iran]] * [[The Valley]], [[Anguila]] * [[Thimphu]], [[Bhutan]] * [[Tirane]], [[Albania]] * [[Tokio]], [[Japonia]] * [[Tripoli]], [[Libia]] * [[Tunis]], [[Tunizia]] === U === * [[Ulaanbaatar]], [[Mongolia]] === V === * [[Vaduz]], [[Liechtenstein]] * [[Valletta]], [[Malta]] * [[Vatikano]], [[Vatikano]] * [[Hong Kong]] * [[Victoria, Seycheli|Victoria]], [[Seycheli]] * [[Vientiane]], [[Laos]] * [[Vila]], [[Vanuatu]] * [[Vilnius]], [[Lituania]] === W === * [[Warszawa]], [[Polonia]] * [[Washington DC]], [[Usa]] * [[Wellington]], [[Nova-Zelando]] * [[Wien]], [[Austria]] * [[Willemstad]], [[Kuracao]] (ante, de [[Nederlandan Antili]]) * [[Windhoek]], [[Namibia]] === X === ===Y=== * [[Yamoussoukro]], [[Ivora Rivo]] * [[Yangon]], [[Myanmar]] * [[Yaounde]], [[Kamerun]] * [[Yaren]], [[Nauru]] * [[Yerevan]], [[Armenia]] === Z === * [[Zagreb]], [[Kroatia]] ---- [[#A|A]] [[#B|B]] [[#C|C]] [[#D|D]] [[#E|E]] [[#F|F]] [[#G|G]] [[#H|H]] [[#I|I]] [[#J|J]] [[#K|K]] [[#L|L]] [[#M|M]] [[#N|N]] [[#O|O]] [[#P|P]] [[#Q|Q]] [[#R|R]] [[#S|S]] [[#T|T]] [[#U|U]] [[#V|V]] [[#W|W]] [[#X|X]] [[#Y|Y]] [[#Z|Z]] [[Kategorio:Tero]] amd8v9ihgoswm1rraoo6jkqvbo6jr0x 0 32913 995401 992847 2022-08-17T16:28:32Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]], [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= Novosiolovo, [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] oo9s7szas9hhputoau5sd8yfufrzeog 995402 995401 2022-08-17T16:28:53Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= Novosiolovo, [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] ihwq9tantgpzweeffu48f56ec15tbho 995403 995402 2022-08-17T16:29:10Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Yuri Gagarin]] a [[Yuri Alexeyevich Gagarin]]: .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= Novosiolovo, [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] ihwq9tantgpzweeffu48f56ec15tbho 995413 995403 2022-08-17T16:36:04Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= apud vilajo [[Novosyolovo (Kurjach)|Novosyolovo] ([[provinco Vladimir]])], [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] je1eycivnkm2yj2nfe8e1u4odvlvvex 995414 995413 2022-08-17T16:36:23Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= apud vilajo [[Novosyolovo (Kurjach)|Novosyolovo]] ([[provinco Vladimir]])], [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] 0t3rei7qq4r3kerrgio8fnwo9edn9ct 995415 995414 2022-08-17T16:36:45Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= apud vilajo [[Novosyolovo (Kurjach)|Novosyolovo]] ([[provinco Vladimir]]), [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] 5gwrxx6qjk5x1hm981hb7qwi0kyucs2 995421 995415 2022-08-17T16:45:57Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Yuri Alexeyevich Gagarin | Imajo= [[Arkivo:Yuri-Gagarin-1961-Helsinki-crop.jpg|180px]] | Profesiono = [[astronauto]] | Shablono_lando= {{URS}} | Naskodio= [[9ma di marto]] [[1934]] | Nask-urbo= [[Klushino (Smolensk)|Klushino]] (nune [[provinco Smolensk]]), [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|RSS Rusia]], [[Sovietia]] | Mort-dio= [[27ma di marto]] [[1968]] | Mort-urbo= apud vilajo [[Novosyolovo (Kirjach)|Novosyolovo]] ([[provinco Vladimir]]), [[Sovietia]] }} '''Yuri Alexeyevich Gagarin''' ([[1934]] til [[1968]]) esis [[Sovietia|Sovietian]] [[kosmonauto]] qua, ye la [[12ma di aprilo]] [[1961]] flugis kom unesma homo en kosmo. Kosmo-navo ''Vostok 1'' cirkulis Tero unfoye e la flugo duris dum 108 minuti. En [[1955]] ilu lernis quale pilotar avioni en Orenburg. Il divenis lietnanto dil aer-armeo en [[1957]]. En [[1960]], ilu selektesis kun altra 19 pilotisti por Sovietiana kosmala programo. Pos lua historiala flugo, il vizitis [[Italia]], [[Germania]], [[Kanada]], [[Brazilia]], [[Japonia]] e [[Finlando]] por promocar Sovietia. Il mortis ye la [[27ma di marto]] [[1968]] en aeral acidento. {{Frazo|Che l'orbito di Tero en kosmonavo, me vidis kam bela nia planeto esas. Homi, prezervez ed augmentez ta belajo, ne destruktez ol!}} {{DEFAULTSORT:Gagarin, Yuri Alexeyevich}} [[Kategorio:Sovietiana kosmonauti]] 5pty7h9bm4dqq3teezabt5vnyibbfu0 0 33331 995351 993765 2022-08-17T13:04:43Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Provinci stati kantoni | OficalaNomo = ''Latvijas Padomju<br>Socialistiska Republika''<br />Латвийская Советская<br>Социалистическая Республика | Flago = Flag of the Latvian Soviet Socialist Republic.svg | Blazono = Coat of arms of Latvian SSR.png | Mapo = Soviet Union - Latvian SSR.svg | Chefurbo = [[Rīga]] | MaximGrandaUrbo = Rīga | Oficalalinguo = [[Rusa linguo|Rusa]], [[Latviana linguo|Latviana]] | Guberniestro = | Surfaco = {{formatnum:64589}} | Habitanti = {{formatnum:2666567}} | Yaro = 1989 | Denseso di habitantaro = 41.3 | Horo = +3 }} La '''Republiko Socialista Sovietiana di Latvia''' ([[Latviana linguo|Latviane]]: ''Latvijas Padomju Sociālistiskā Republika'', [[Rusa linguo|Ruse]]: ''Латвийская Советская Социалистическая Республик'') anke konocata kom RSS Latvia, esis un ek la [[republiko|republiki]] di [[Sovietia]]. Ol establisesis pos l'anexo di [[Latvia]] da Sovietia en [[1940]], e duris til [[1990]]. == Historio == [[Arkivo:Riga_1940_Soviet_Army.jpg|thumb|250px|left|Tanki de [[Reda Armeo]] okupas [[Rīga]], [[1940]].]] Ye la [[24ma di septembro]] [[1939]] Sovietia invadis aerala spaco di Baltika stati. La sequanta dio, ol demandis ke Latvia permisis establisar Sovietiana bazi en lua teritorio. Quankam Latvia aceptis, Sovietia invadis ol ye la [[16ma di junio]] [[1940]] pos ultimato,<ref>[http://books.google.com/books?id=BY4PRvpJT78C&q=%22Soviet+invasion+of+the+Baltic+states+in+1940%22&dq=%22Soviet+invasion+of+the+Baltic+states+in+1940%22&ei=686gSM7yDZD4igGi7536BA&pgis=1 Soviet invasion of the Baltic states in 1940 @ ''Documents By France, International Peasant Union, Assemblée de l'Union; 1960'']</ref><ref>[http://books.google.com/books?q=%22unable+to+prevent+the+Soviet+invasion+of+the+Baltic+states+in+1940%22&btnG=Search+Books the Soviet invasion of the Baltic states @ A Dictionary of Twentieth-century World History] ; Oxford University Press, 1997; ISBN 0-19-280016-7</ref><ref name="TM006241940">[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,764071-2,00.html Five Years of Dates] at Time magazine on Monday, Jun. 24, 1940.</ref> e transformis ol en Sovietiana republiko. Sovietiana ministro pri exteral aferi [[Vyacheslav Mihailovich Molotov|Vyacheslav Molotov]] akuzis Latvia ed altra Baltika stati di "konspirar kontre Sovietia", do [[Moskva]] prizentis ultimati. Pos l'invado, plu kam 15,000 Latviani deportesis, specale vers [[Siberia]]. De [[1941]] til [[1944]], kun l'invado di Latvia da [[nacional-socialista Germania]] Sovietiana republiko desaparis ''de facto''. Naziisti okupis [[Rīga]] ye la [[1ma di julio]] [[1941]]. Pos nacional-socialist okupeso, komencis procedo di elimino di [[cigano|cigani]] e [[judo|judi]]. On kalkulas ke cirkume {{formatnum:85000}} personi, nome judi, ocidesis da nacional-socialisti. Granda nombro di Latviani formacis grupi di partizani por luktar kontre German invado. Tamen, kelk altra kunlaboris kun nacional-socialisti. Kun la retreto di Germaniani, Sovietiana republiko riestablisesis. [[Usa]], [[Unionita Rejio]] ed altra landi konsideris nelegala l'okupeso di Latvia da Sovietiani. Pro Latvia mantenir bona substrukturo ed edukita specalisti, Moskva decidis mantenar moderna fabrikerii en Latvia. Lando recevis refinerio di [[petrolo]], e fabrikerii di elektroteknikal equipuri e di nutrivi. Por expansar industriala produktado, multa laboristi de altra regioni, precipue de Rusia, adportesis a Latvia. To diminutis la proporciono di Latvi en totala habitantaro. Pos [[Mihail Sergeyevich Gorbachyov|Mihail Gorbachyov]] asumar povo en Sovietia ilu komencis politikala ed ekonomiala reformi konocita kom [[Glasnost]] e [[Perestroika]]. Ilu anke grantis plua autonomeso a Baltika stati, e permisis l'uzo di Latviana flago en [[1988]]. Ye la [[4ma di mayo]] [[1990]] Latviana konsilistaro deklaris Latvia itere nedependanta. == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Historio di Latvia]] [[Kategorio:Sovietia|Latvia]] g14hfplb70vyrn8ky62p74vv8dzv5l9 0 36047 995432 994439 2022-08-17T22:32:48Z Anssi Puro 33901 File wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= John Ronald Reuel Tolkien | Imajo= | Profesiono= Skriptisto, poeto, filologiisto e profesoro | Shablono_lando= {{GBR}} | Naskodio= [[3ma di januaro]] [[1892]] | Nask-urbo= Bloemfontein, hodie [[Sudafrika]] | Mort-dio= [[2ma di septembro]] [[1973]] | Mort-urbo= Bournemouth, [[Dorset]], [[Anglia]] }} [[File:J. R. R. Tolkien, ca. 1925.jpg|thumb|J .R .R. Tolkien]] '''John Ronald Reuel Tolkien''', (AFI: dʒɒn ˈɹʷɒnld ˈɹʷuːəl ˈtʰɒlkiːn) ([[1892]] til [[1973]]), citata kom '''J. R. R. Tolkien''' o '''JRRT''', esis [[Unionita Rejio|Britaniana]] skriptisto, [[poezio|poeto]], [[filologio|filologo]] e profesoro, konocita precipue pro esar l'autoro dil klasika romani di fantaziajo ''La Hobbit'' o ''La Sioro dil Ringi''. == Literaturala verko e [[filologio]] == === Poemi === L'unesma poemo publikigita da Tolkien esis "La batalio di l'Estala Campo'', en 1911, kande ilu evis 40 yari. Delonge, Tolkien interesis su pri ncien Angla e lektis multa verki en ica linguo, exemple la poemo ''Christ la 2ma'' da Cynewuld. Du linei ek ica poemo impresis ilu, note: {{Frazo|Eala Earendel engla beorhtast.<br/>Ofer middangeard monnum sended}} En [[1914]], inspirita per ta linei, Tolkien skribis la poemo "La vojayo di Eärendel, la vespera stelo", qua rakontis la vojayo en cielo da maristo Eärendel, plu tarde konvertita en Eärendil. Ica poemo esus esencala en la developo di lua esonta personaji. {{revizo}} Tolkien duris skribar multa poemi, ul ek li relatita kun lua personaji e qua plu tarde inkluzesus da lua filiulo Christopher en la tomi di la verko ''Historio di la Meza Tero''. En [[1917]], kande esis en hospitalo pro morbo prenita dum l'[[Unesma mondomilito]], Tolkien komencis skribir altra poemi qui esus la centro dil precipua historii di ''La Silmarillion'', qua pose konvertus su en prozo. En [[1953]] il publikigis la poemo "La riveno di Beorhtnoth, filiulo di Beorhthelm", quankam ja esis finita ek [[1945]]. Skribita en aliteraca verso, ol esas durigo dil nefinit ancien Angliana poemo ''[[La Batalio di Maldon]]''. {{DEFAULTSORT:Tolkien, J. R. R.}} [[Kategorio:Britaniana skriptisti]] b50b65ismgl1v7cnnzbz1eg9y8hv1xb 0 37021 995365 850230 2022-08-17T13:12:50Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Jersika.jpg |300px|right|thumb|Mapo di la princolando]] '''Princolando di Jersika''' ([[Latina linguo|Latine]]: ''Gerzika'', ''terra Lettia''; [[Germaniana linguo|Germaniane]]: ''Gerzika'', ''Zargrad''; [[Rusiana linguo|Rusiane]]; ''Ерсика'', ''Герцике'') esis frua mez-epokala princolando en esto di moderna [[Latvia]]. La chef-urbo di Jersika jacis en fuorto sur kolino 165 km sud-este di [[Rīga]]. [[Kategorio:Historio di Latvia]] l4qqfbik0yye3zf2br2qpjh4w2i7itu 0 37112 995349 993773 2022-08-17T13:03:37Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki Homi komencis habitar la regiono di nuna [[Latvia]] cirkum 9,000 yari ante Kristo. Dum la [[Mezepoko]] la voyo inter [[Skandinavia]] e [[Bizancana imperio]] trairis la regiono, qua anke konocesis por la nomo [[Livonia]]. Latviana [[sucino]] ja konocesis centi di yari ante, da [[Roman imperio|Romani]] e [[Antiqua Grekia|Greki]]. [[Arkivo:Burg_Turaida04.jpg|thumb|250px|Kastelo di Turaiga, konstruktita en 1214 proxim [[Sigulda]].]] [[Arkivo:Teutonic_Order_1260.png|thumb|left|280px|Stato dil [[Ordeno di Germana Kavalieri]] en [[1260]].]] Dum la [[13ma yarcento]] la regiono restis sub dominaco dil [[Ordeno di Germana Kavalieri]]. Li fondis [[Rīga]] la yaro [[1201]]. Gradope ol divenis la maxim grand urbo de la sudo di [[Baltiko]]. En [[1204]] l'ordeno Livoniana Espad-Fratuli - od anke Kavalieri di Kristo - fondesis, por suportar l'episkopio di Rīga dum la konverto di pagani de Kuronia (pose Kurlando), Livonia, Semigalia e Latigalia. De [[1237]] til [[1290]] li konquestis komplete Kurlando, Livonia e Semigalia. Dum la 13ma yarcento, establisesis ekleziala stato nomizita ''Terra Mariana'' o Livonia, sub Germana skriptistitato. Ol inkluzis teritorii di la nuna Latvia ed [[Estonia]]. En [[1282]] l'urbi [[Rīga]], Cēsis, Limbaži, Koknese e Valmiera divenis membri de [[Hansa-uniono]]. Rīga establisis forta komercala relati kun altra regioni de [[Baltiko]]. [[Arkivo:Latvia Rundāle palace 1.jpg|250px|thumb|Rundale-palaco, de la duki di [[Livonia]].]] Dum la [[16ma yarcento]] [[Luteranismo]] expansis tra la regiono. En [[1561]] pos la [[milito di Livonia]] la regiono la regiono esis submisita a la [[Granda Dukio di Lituania]], pose parto di [[Polonia-Lituania]]. Pos militi inter Polonia e Suedia ([[1600]] til [[1629]]) [[Suedia]] okupis [[Rīga]] ed altra teritorii en [[1621]]. En [[1629]] nur la sudwestala parto de la dukio di Livonia restis sub la domeno di Polonia-Lituania, e [[katolikismo]] divenis la precipua religio en ta areo. Sueda dominaco duris til [[1721]]. [[Rusa imperio]] okupis Latvia dum la [[18ma yarcento]]. Rusi probis remplasigar [[Latviana linguo]] per la [[Rusa linguo|Rusa]] dum la fino di la [[19ma yarcento]], ma populala nekontento explozis dum [[Rusa Revoluciono di 1905]] qua recevis [[Nacionalismo|nacionalista]] karaktero en Baltika stati. [[Arkivo:Latvia stamp K.Ulmanis 2001 15l.jpg|thumb|left|130px|[[, unesma chefo di guvernerio di Latvia.]] L'[[unesma mondomilito]] devastis la regiono di la nuna Latvia. Demandi por auto-determinado komence esis movado por autonomio, ma kun [[Rusa Revoluciono]] la [[kontrato di Brest-Litovsk]] e la fino dil milito ye la [[11ma di novembro]] [[1918]] eventis manko di povo, e Latvia deklaris lua nedependo ye la [[18ma di novembro]] [[1918]]. [[Kārlis Ulmanis]] divenis lua unesma chefo di guvernerio. Lando adoptis lua unesma [[konstituco]] en februaro [[1922]], ma ye la [[15ma di mayo]] [[1934]] Ulmanis establisis [[diktatoreso]] qua duris til [[1940]]. [[Arkivo:Riga_1940_Soviet_Army.jpg|thumb|250px|Sovietiana tanko e kamiono en Rīga, 1940.]] Ye la [[5ma di oktobro]] [[1939]], [[Sovietia]] koaktis Latvia aceptar pakto pri "mutuala sokurso" qua posibligis Sovietia pozar {{formatnum:25000}} til {{formatnum:30000}} soldati en Latviana teritorio.<ref>{{Extera ligilo|url=http://books.google.com/books?id=IPv1gjLhtZ4C&printsec=frontcover |titulo= Latvia in World War II |autoro=Lumans, Valdis O.|editero=Fordham University Press|pagini=79|publikigita ye=2006}}</ref> Pos simulachar incidenti en la frontiero, ye la [[17ma di junio]] [[1940]] Sovietia anexis Latvia. Ye la [[5ma di agosto]] sam yaro, Sovietia enkorpigis Latvia kom lua republiko, sub la nomo [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia]]. En [[1941]] [[Nacional-Socialista Germania]] atakis Sovietia ed invadis Latvia ye la [[10ma di julio]] ta yaro. Germani komencis mortigar [[judo|judi]] e [[cigano|cigani]], e konskriptis cirkume 200.000 Latviani kom soldati, di qui la duimo perisis. Kande la kontreatako Sovietiana komencis en [[1944]] li decidis koncentrar ataki en [[Ukraina]] e [[Bielorusia]]. Do, cirkume 200.000 Germana soldati restis en [[Kurlando]] til finar la milito, ye la [[8ma di mayo]] [[1945]], kande lia komandinto, kolonelo Carl Hilpert, kapitulacis. [[Arkivo:Flag of the Latvian Soviet Socialist Republic.svg|thumb|250px|Flago di la Republiko Socialista Sovietiana Latvia.]] Kom rezulto di la milito, la habitantaro di Latvia diminutis per {{formatnum:300000}} til {{formatnum:500000}} personi. Lua substrukturo subisis severa domaji. Pos la milito, Sovietiani deportis cirkume 43.000 rurala proprieteri e Latviana nacionalisti vers [[Siberia]]. L'uzado di [[latviana linguo]] restriktesis, e koaktesis l'adopto di bilingueso. Pro mantenar bona substrukturo ed edukita specalisti malgre la perdaji dum la milito, Sovietia decidis mantenar moderna fabrikerii en Latvia, inkluzite la fabrikerio di mashini RAF, ed elektroteknikala fabrikerii. Tamen, ne pluse existis suficanta personi por konstruktar la nova fabrikerii. Do, Sovietia stimulis l'enmigro di personi de altra regioni. [[Arkivo:Juridiskās komisijas darba grupas sēde (23139531844).jpg|left|thumb|250px|Prezidanto Guntis Ulmanis.]] La situaciono komencis chanjar kande [[Mihail Sergeyevich Gorbachyov|Mihail Gorbachyov]] asumis povo en [[1985]]. En [[1987]] komencis l'unesma demonstri pri nedependo, ed ye la [[21ma di agosto]] [[1991]], pos intensa populala protesti, Latvia itere nedependanteskis. [[Anatolijs Gorbunovs]] esis la provizora chefo di stato di la lando til [[1993]], kande [[Guntis Ulmanis]], posnevo di [[Kārlis Ulmanis]], elektesis prezidanto. Ulmanis guvernis til [[1999]]. En [[plebicito]] ye la [[20ma di septembro]] [[2003]] kun 69% yes-voti Latviani aprobis l'eniro di la lando en l'[[Europana Uniono]]. Ye la [[29ma di marto]] 2004 Latvia divenis membro di [[NATO]], ed ye la [[1ma di mayo]] sam yaro ol divenis membro di Europana Uniono. En [[2008]] pos kin-yara kresko, l'ekonomio di Latvia kontraktis 4.5%<ref name=inform>{{Extera ligilo|url = http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2015&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=21&pr1.y=12&c=941&s=NGDP_RPCH&grp=0&a= |titulo=Report for Selected Countries and Subjects |vidita ye= 28ma di aprilo 2010}}</ref> pro la forta financala krizo. [[Chomeso]] en [[2009]] superiris 18% de la [[laboro-povo]]. Pro to la [[TNP]] diminutis 18.8% ta yaro.<ref name=inform/> En [[2014]], [[Rīga]] divenis Kulturala Chef-urbo di Europa, e [[Latvia]] adoptis [[Euro]] kom monetaro. == Videz anke == * [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia]] == Referi == {{reflist}} {{Historio di Europa}} [[Kategorio:Historio di Latvia| ]] egdypqe014y5uwa8kjw8doje5t42w09 10 38427 995336 994197 2022-08-17T12:47:48Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki <div class="noprint" style="clear:both;"> {| align=center class="toccolours" cellspacing=0 |- ! bgcolor=#ccccff |[[Chef-urbi]] di [[Europa|Europana]] landi |- | align=center style="font-size: 90%;" | [[Amsterdam]]{{·w}} [[Andorra la Vella]]{{·w}} [[Athina]]{{·w}} [[Beograd]] {{·w}} [[Berlin]]{{·w}} [[Bern]]{{·w}} [[Bratislava]]{{·w}} [[Bruxel]]{{·w}} [[Budapest]]{{·w}} [[Bucarest]]{{·w}} [[Chișinău]]{{·w}} [[Dublin]]{{·w}} [[Helsinki]]{{·w}} [[Kiyiv]]{{·w}} [[København]]{{·w}} [[Lisboa]]{{·w}} [[Ljubljana]]{{·w}} [[London]]{{·w}} [[Luxemburg]]{{·w}} [[Madrid]]{{·w}} [[Minsk]]{{·w}} [[Monako (lando)|Monako]]{{·w}} [[Moskva]]{{·w}} [[Nikosia]]{{·w}} [[Oslo]]{{·w}} [[Paris]]{{·w}} [[Podgorica]]{{·w}} [[Praha]] {{·w}} [[Reykjavík]]{{·w}} [[Rīga]]{{·w}} [[Roma]]{{·w}} [[San-Marino (urbo)|San-Marino]]{{·w}} [[Sarajevo]]{{·w}} [[Skopje]] {{·w}} [[Sofiya]]{{·w}} [[Stockholm]]{{·w}} [[Tallinn]]{{·w}} [[Tbilisi]]{{·w}} [[Tirane]]{{·w}} [[Vaduz]]{{·w}} [[Valletta]] {{·w}} [[Warszawa]]{{·w}} [[Vatikano]]{{·w}} [[Wien]]{{·w}} [[Vilnius]]{{·w}} [[Yerevan]]{{·w}} [[Zagreb]]{{nowrap end}} |}</div><noinclude> [[Kategorio:Geografiala shabloni|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 4t441y2l0vh2531iaqtor92pbt4e5wf 0 40330 995375 987202 2022-08-17T13:16:53Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Urbi | nomo= Hannover | Flago= Flagge Hannover.svg | Blazono= Coat_of_arms_of_Hannover.svg | Imajo = Hannover_Blick_Neues_Rathaus_01.jpg | TextodilImajo = Hannover vidita de la kupolo di lua prefekteyo. | Mapo = Hannover-Position.png | Shablono_lando= {{DEU}} | Regiono= | Tipodisubdividuro = [[Stati di Germania|Stato]] | Regiono2 = [[Infra-Saxonia]] | Fondita ye = | Fondita da = | Urbestro= Stefan Schostok (SPD) | Latitudo= 52º22' N | Longitudo= 9º44' W | Altitudo= 55 | Surfaco= 204,14 | Habitanti = {{formatnum:538068}} | Yaro= 2018 | Denseso di habitantaro = 2600 | Chefurbo =Berlin | Disto = 286<ref>{{cite web|url=https://www.distancecalculator.net/from-hannover-to-berlin|title=Distance From Hannover to Berlin|accessdate=7ma di septembro 2017}}</ref> | Horala_zono = +1<br><small>(UTC+2 dum la somero) | Reto= www.hannover.de }} [[Arkivo:Altes Rathaus Hannover.jpg|thumb|left|250px|Altes Rathaus, Hannover]] '''Hannover''' esas la maxim populoza urbo en [[Germania|Germana]] [[Stati di Germania|stato]] [[Saxonia]]. Segun statistiki de 2018, ol havis {{formatnum:538068}} habitanti, esanta la 13ma maxim populoza urbo de Germania, e la 5ma maxim granda urbo ube [[Basa Germana]] dialekto parolesas, dop [[Hamburg]], [[Dortmund]], [[Essen]] e [[Bremen]]. Lua tota surfaco esas 204,14 km². Hannover jacas ube la rivero Ihme debushas an la rivero Leime. De 1814 til 1866 ol esis chef-urbo dil [[rejio Hannover]]. Ol esas loko ube multa fervoyi e chosei intersekas. Lua [[aeroportuo]] jacas norde del urbo, ed esas la 9ma maxim granda de Germania. Lua publika [[universitato]], ''Gottfried Wilhelm Leibniz Universität Hannover'', fondesis en 1831 ed esas un ek la 9 maxim importanta teknologiala universitati di Germania. ==Historio== L'unesma habitanti di la regiono posible esis populi qui habitis la regiono dum [[paleolitiko]], quale montras restaji de cirkume 120 mil yari aK trovita proxim l'urbo. L'urbo fondesis dum [[Mezepoko]], an l'estala rivo dil rivero Leine. Lua originala nomo, ''Honovere'', posible signifikus "alta fluviala rivo", ma fakte to esas necerta. [[Arkivo:1641 erstmals veröffentlichter Kupferstich Hannover vom Nordosten, Matthäus Merian.jpg|thumb|320px|left|Hannover en 1641.]] En 1636, Georg, duko de Braunschweig-Calenberg, translojis lua rezideyo a Hannover. [[Santa Romana imperio]] transformis la duki de Braunschweig-Calenberg en princi elekteri, e ca transformo konfirmesis da lokala legifantaro en 1708. De 1714 til 1837 la kroni di [[Unionita Rejio]] e di Hanover jacis sub personal uniono. Tamen, dum ta epoko, Britaniana monarki rare vizitis l'urbo. L'uniono finis en 1837, kande [[Victoria (rejino)|Victoria]], heredinto de [[William la 4ma dil Unionita Rejio|William la 4ma]], divenis rejino dil Unionita Rejio, kontre ke la suvereno di Hannover mustis esar viro. Do, [[Ernst August la 1ma de Hannover|Ernst August]], fratulo de William la 4ma, heredis la krono. [[Arkivo:Ernst-August-Platz Hannover Germany 1900.jpg|thumb|left|280px|Hannover en 1900.]] Rejio Hannover restis nedependanta til 1866, kande ol enkorpigesis da [[Prusia]]. Tamen, l'industriizo dil urbo e la kresko di la habitantaro durigis. Hannover divenis chef-urbo di la provinco samnoma. De 1879 til 1902, ol kreskis de {{formatnum:87600}} habitanti til {{formatnum:313940}} habitanti. En 1842 inauguresis l'unesma sistemo di tramveturi tirita per kavali. En 1893 l'unesma elektrala tramveturo instalesis. En 1920, l'urbo expansesis ed enkorpigis lora urbeto Linden, e nova quarteri kreesis. Depos 1937 la granda [[judo|juda]] habitantaro dil urbo komencis persekutesar. En 1938, 484 judi deportesis a [[Polonia]], qua ne aceptis li. Ye la 15ma di decembro 1941, mem ante tale nomizita "konfero di Wansee", l'unesma judi deportesis a [[Rīga]].<ref>{{cite book |title=Deutsch-jüdische Geschichte der Neuzeit. Band IV |publisher=C.H. Beck |author=Meyer, Michael |year=2000 |location=Munich |isbn=3-406-39705-0 |language={{de}}}}</ref> Entote 2400 personi deportesis, di qui poke transvivis. Dum la milito, 7 [[koncentreyo|koncentreyi]] konstruktesis en Hannover, ube judi enternesis. De cirkume 4800 judi qui habitis la urbo en 1938, min kam 100 restis kande Usan armeo arivis, ye la 10ma di aprilo 1945. Pos la milito, granda nombro di transvivinta judi liberigita de la vicina koncentreyo di Bergen-Belsen lojeskis en Hannover. [[Arkivo:US-luftbild hannover bahnhof 1945.jpg|thumb|left|280px|Edifici bombardita dum la 2ma mondomilito.]] Hannover bombardesis multafoye dum la milito, nam ol esis importanta koncentro-punto di ferovoyi e chosei, ed anke industriala centro. Rezidala zoni anke divenis emi, e plu kam 6000 civili mortis dum la bombardi. Plu kam 90% de lua centrala quartero destruktesis da entote 88 aeral ataki. Pos la milito, la kirko ''Aegidienkirche'' ne rikonstruktesis, e divenis memorialo pri la milito. Pos ke Germania dividesis en 4 okupo-zoni, Hannover restis en Britaniana okupo-zono, e divenis parto dil stato [[Infra-Saxonia]] en 1946. L'arkitekto Rudolf Hillebrecht komandis la rikonstrukto dil urbo pos la milito. Ilu projetis la rikonstrukto segun modelo nomizita ''Autogerechte Stadt'', to esas "urbo amika dil automobilo". L'urbo cirkondesis per larja avenui, ligita per cirklatra placi. Granda parto dil trafiko qua trairis Hannover transferesis a chosei por rapida transito. Un ek la karakterizivi di Hannover esis l'aparo di urbala zoni distanta de lua historiala centro. Pos la milito, multa habitanti demandis la rikonstrukto di edifici tale kam existis ante la milito. Pro to, l'anciena verano-rezideyo di la familio Welf che parko Herrenhäuser Garten anke rikonstruktesis. En 1965, municipala konsilo decidis konstruktar sistemo di lejera [[urbala ferovoyo]], qua inauguresis en 1975. Ante, en 1974, l'urbo Misburg e vicina regioni Ahlem, Anderten, Bemerode, Vinnhorst, Wettbergen e Wülferode enkorpigesis da Hannover. Ye la 1ma di januaro 1981 parti ek Hannover cedesis a vicina urbo Laatzen. En 2000, l'urbo unesmafoye gastigis Mondal Expozo, kun la partopreno di 155 landi, qua recevis plu kam 18 milion viziteri. == Geografio == [[Arkivo:Lichtenbergplatz_Linden_Hanover_Germany_04.jpg|thumb|left|320px|Placo ''Lichtenbergplatz''.]] [[Arkivo:Luftbild_Hannover_Rathaus.JPG|thumb|320px|Aeral imajo pri Hannover. Centre, ''Neues Rathaus''.]] La [[reliefo]] di Hannover esas plana, jacanta an la valo dil rivero Leine, inter la montoza regiono di [[Basa Saxonia]] e la planajo de la nordo di Germania. Sude del urbo la suli esas fertila, kontre ke norde li esas marshoza e sabloza. La [[klimato]] dil urbo esas oceanala (''Cfb'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen-Geiger]]). La maxim kolda monato esas januaro, kun temperaturo mezavalora di 1,6°C. La maxim varma monato esas julio, kun mezavalora temperaturo di 18,4°C. La mezavalora yarala [[temperaturo]] esas 9,6°C. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 661,3mm. La maxim pluvoza monato esas agosto (68,7 mm), kontre ke la maxim sika monato esas februaro (41,1 mm). {{panoramo|Hannover_Panorama2.jpg|1000px|<center>Panoramo pri Hannover.</center>}} == Referi == {{reflist}} [[Kategorio:Urbi en Infra-Saxonia]] lqart6ospcmd1euuj6ah0y4131sy87v 0 43055 995352 993077 2022-08-17T13:05:15Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki La '''Euroviziono-Konkurso di Kansono''' (EKK) ([[Angla linguo|Angliana]]: ''Eurovision Song Contest''; [[Franca linguo|Franciana]]: ''Concours Eurovision de la chanson'') esas omnayara konkurso kreita da [[Marcel Bezençon]] en [[1955]], organizata dil [[Europana Brodkast-Uniono]] e brodkastata per la reto [[Euroviziono (reto)|Euroviziono]]. On ofte surnomizas ica konkurso per la simpla vorto "[[Euroviziono]]". L'unesma konkurso brodkastesis en [[1956]] en [[Suisia]]: [[Lys Assia]] divenis la unesma vinkinto dil konkurso per sua kansono ''Refrain''. La konkurso inspiresis del [[Sanremo muziko-festivalo]], la maxim granda muziko-konkurso en Italia, qua komencis en [[1951]]. La konkurso esas un ek la maxim anciena brodkasturi en la mondo, e la maxim importanta muzikala konkurso ulatempe organizata. Lua suceso transiris la frontieri dil Europana kontinento ed inspiris multa altra muzikala konkursi. [[Arkivo:EurovisionParticipants.svg|thumb|Mapo di la partoprenanti.{{Legendo|#22b14c|Landi qui partoprenis adminime unfoye}}{{Legendo|#ffc20e|Landi qui nulafoye partoprenis, ma povas partoprenar}}{{Legendo|#d40000|Landi qui ulafoye partoprenis, ma retretis}}]] == Reguli == === Kansoni === * La kansoni elektesas lor landa selekti organizata dal partoprenanta brodkasterii. Olci decidas ipsa e libere pri la organizo e la formo di ca selekti. * La kansoni ne darfas komercesar ante la 1ma di septembro de la preiranta yaro. * La maxima duro di singla kansono esas tri minuti. * Singla brodkasterio esas libera decidar la linguo en qua lua konkursanto kantos. * La texto e la prezento dil kansoni ne darfas detrimentar la konkurso o la [[Europana Brodkast-Uniono]]. Interdiktesas inkluzar: ula vorto o gesto politikal o simila; ula insulto o neaceptebla dicajo; ula reklama mesajo. === Artisti === * Omna konkursanta artisti devas evar adminime 16 yari lor la dio dil finalo. * Nula artisto darfas konkursi por plu kam un lando ye ula yaro. === Plei === * Singla pleo darfas kontenar admaxime sis homi sur la ceneyo. *Nula vivanta bestio toleresas sur la ceneyo. * La artisti pleas e kantas direte (''live'') sur la ceneyo kun enrejistrita muziko (sen pleanta muzikili). * La enrejistrita muziko devas kontenar nula voco o nula vocal imituro. == Vinkinti == === Listo pri la vikinti === {| class="wikitable" !Yaro !Hosta lando !Hosta urbo !Kantinto/i !Kansono !Traduko ad Ido !Lando |- |'''[[1956]]''' |{{SWI}} |[[Lugano]] |[[Lys Assia]] |''Refrain'' |Refreno |{{SWI}} |- |'''[[1957]]''' |{{GER}} |[[Frankfurt]] |[[Corry Brokken]] |''Net als toen'' |Justa simila lore |{{NLD}} |- |'''[[1958]]''' |{{NLD}} |[[Hilversum]] |[[André Claveau]] |''Dors, mon amour'' |Dormez, mea amorato |{{FRA}} |- |'''[[1959]]''' |{{FRA}} |[[Cannes]] |[[Teddy Scholten]] |''Een beetje'' |Una mikra peco |{{NLD}} |- |'''[[1960]]''' |{{GBR}} |[[London]] |[[Jacqueline Boyer]] |''Tom Pillibi'' |Tom Pillibi |{{FRA}} |- |'''[[1961]]''' |{{FRA}} |[[Cannes]] |[[Jean-Claude Pascal]] |''Nous les amoureux'' |Ni la amoranti |{{LUX}} |- |'''[[1962]]''' |{{LUX}} |[[Luxemburg]] |[[Isabelle Aubret]] |''Un premier amour'' |Unesma amoro |{{FRA}} |- |'''[[1963]]''' |{{GBR}} |[[London]] |[[Grethe Ingmann|Grethe]] e [[Jørgen Ingmann]] |''Dansevise'' |Dansala kansono |{{DEN}} |- |'''[[1964]]''' |{{DEN}} |[[København]] |[[Gigliola Cinquetti]] |''Non ho l'età'' |Me ne yaresas sate |{{ITA}} |- |'''[[1965]]''' |{{ITA}} |[[Napoli]] |[[France Gall]] |''Poupée de cire, poupée de son'' | Vaxa pupeo, brana pupeo |{{LUX}} |- |'''[[1966]]''' |{{LUX}} |[[Luxemburg]] |[[Udo Jürgens]] |''Merci, Chérie'' |Danko, karino |{{AUT}} |- |'''[[1967]]''' |{{AUT}} |[[Wien]] |[[Sandie Shaw]] |''Puppet on a String'' | Marioneto an piko |{{GBR}} |- |'''[[1968]]''' |{{GBR}} |[[London]] |[[Massiel]] |''La, la, la'' |La, la, la |{{ESP}} |- | rowspan="4" |'''[[1969]]*''' | rowspan="4" |{{ESP}} | rowspan="4" |[[Madrid]] |[[Salomé]] |''Vivo cantando'' |Me vivas kantadar |{{ESP}} |- |[[Frida Boccara]] |''Un jour, un enfant'' |Un dio, un infanto |{{FRA}} |- |[[Lenny Kuhr]] |''De troubadour'' |La trubaduro |{{NLD}} |- |[[Lulu]] |''Boom Bang-a-Bang'' |Bum Bang-a-Bang |{{GBR}} |- |'''[[1970]]''' |{{NLD}} |[[Amsterdam]] |[[Dana]] |''All Kinds of Everything'' |Omna sorti di omno |{{IRL}} |- |'''[[1971]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Séverine]] |''Un banc, un arbre, une rue'' | Benko, arboro, strado |{{MCO}} |- |'''[[1972]]''' |{{GBR}} |[[Edinburgh]] |[[Vicky Leandros]] |''Après toi'' |Post tu |{{LUX}} |- |'''[[1973]]''' |{{LUX}} |[[Luxemburg]] |[[Anne-Marie David]] |''Tu te reconnaîtras'' |Tu rikonocos tu |{{LUX}} |- |'''[[1974]]''' |{{GBR}} |[[Brighton]] |[[ABBA]] |''[[Waterloo]]'' |Waterloo |{{SWE}} |- |'''[[1975]]''' |{{SWE}} |[[Stockholm]] |[[Teach-In]] |''[[Dinge-Dong]]'' |Dinge-Dong |{{NLD}} |- |'''[[1976]]''' |{{NLD}} |[[Den Haag]] |[[Brotherhood of Man]] |[[Save Your Kisses for Me|''Save Your Kisses for Me'']] |Sparez vua kisi por me |{{GBR}} |- |'''[[1977]]''' |{{GBR}} |[[London]] |[[Marie Myriam]] |[[L'oiseau et l'enfant|''L'oiseau et l'enfant'']] |L'ucelo e l'infanto |{{FRA}} |- |'''[[1978]]''' |{{FRA}} |[[Paris]] |[[Izhar Cohen]] ed [[Alphabeta]] |''[[A-ba'ni-bi]]'' |A-ba'ni-bi |{{ISR}} |- |'''[[1979]]''' |{{ISR}} |[[Jerusalem]] |[[Milk and Honey]] e [[Gali Atari]] |''[[Hallelujah]]'' |Haleluya |{{ISR}} |- |'''[[1980]]''' |{{NLD}} |[[Den Haag]] |[[Johnny Logan]] |[[What's Another Year|''What's Another Year'']] |Quo es altra yaro |{{IRL}} |- |'''[[1981]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Bucks Fizz]] |[[Making Your Mine Up|''Making Your Mine Up'']] |Rektigas vua opiniono |{{GBR}} |- |'''[[1982]]''' |{{GBR}} |[[Harrogate]] |[[Nicole]] |[[Ein bißchen Frieden|''Ein bißchen Frieden'']] |Kelka paco |{{GER}} |- |'''[[1983]]''' |{{GER}} |[[München]] |[[Corinne Hermès]] |[[Si la vie est cadeau|''Si la vie est cadeau'']] |Se la vivo esas donacajo |{{LUX}} |- |'''[[1984]]''' |{{LUX}} |[[Luxemburg]] |[[Herreys]] |''[[Diggi-loo-diggi-ley]]'' |Diggi-loo-diggi-ley |{{SWE}} |- |'''[[1985]]''' |{{SWE}} |[[Göteborg]] |[[Bobbysocks]] |[[La det swinge|''La det swinge'']] |Lasas ol ocilas |{{NOR}} |- |'''[[1986]]''' |{{NOR}} |[[Bergen]] |[[Sandra Kim]] |[[J'aime la vie|''J'aime la vie'']] |Me amas la vivo |{{BEL}} |- |'''[[1987]]''' |{{BEL}} |[[Bruxel]] |[[Johnny Logan]] |[[Hold Me Now|''Hold Me Now'']] |Tenez me nun |{{IRL}} |- |'''[[1988]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Céline Dion]] |[[Ne partez pas sans moi|''Ne partez pas sans moi'']] |Ne departez sen me |{{SWI}} |- |'''[[1989]]''' |{{SWI}} |[[Lausanne]] |[[Riva]] |[[Rock Me|''Rock Me'']] |Rock me |{{YUG}} |- |'''[[1990]]''' |{{YUG}} |[[Zagreb]] |[[Toto Cutugno]] |[[Insieme 1992|''Insieme 1992'']] |Kune 1992 |{{ITA}} |- |'''[[1991]]''' |{{ITA}} |[[Roma]] |[[Carola Häggkvist|Carola]] |[[Fångad av en stormvind|''Fångad av en stormvind'']] |Kaptis per ventego |{{SWE}} |- |'''[[1992]]''' |{{SWE}} |[[Malmö]] |[[Linda Martin]] |[[Why Me?|''Why Me?'']] |Pro quo me? |{{IRL}} |- |'''[[1993]]''' |{{IRL}} |[[Millstreet]] |[[Niamh Kavanagh]] |[[In Your Eyes|''In Your Eyes'']] |En tua okuli |{{IRL}} |- |'''[[1994]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Paul Harrington]] e [[Charlie McGettigan]] |[[Rock 'n' Roll Kids|''Rock 'n' Roll Kids'']] |Rock 'n' Roll pueri |{{IRL}} |- |'''[[1995]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Secret Garden]] |''[[Nocturne]]'' |Nokturno |{{NOR}} |- |'''[[1996]]''' |{{NOR}} |[[Oslo]] |[[Eimear Quinn]] |[[The Voice|''The Voice'']] |La voco |{{IRL}} |- |'''[[1997]]''' |{{IRL}} |[[Dublin]] |[[Katrina and the Waves]] |[[Love Shine a Light|''Love Shine a Light'']] |Amas brilar lumo |{{GBR}} |- |'''[[1998]]''' |{{GBR}} |[[Birmingham]] |[[Dana International]] |''[[Diva]]'' |Diva |{{ISR}} |- |'''[[1999]]''' |{{ISR}} |[[Jerusalem]] |[[Charlotte Perrelli]] |[[Take Me to Your Heaven|''Take Me to Your Heaven'']] |Duktas me che vua cielo |{{SWE}} |- |'''[[2000]]''' |{{SWE}} |[[Stockholm]] |[[Olsen Brothers]] |[[Fly on the Wings of Love|''Fly on the Wings of Love'']] |Flugas sur la ali di amo |{{DEN}} |- |'''[[2001]]''' |{{DEN}} |[[København]] |[[Tanel Padar]] e [[Dave Benton]] |''[[Everybody]]'' |Omni |{{EST}} |- |'''[[2002]]''' |{{EST}} |[[Tallinn]] |[[Marija Naumova|Marija N]] |[[I Wanna|''I Wanna'']] |Me volas |{{LVA}} |- |'''[[2003]]''' |{{LVA}} |[[Rīga]] |[[Sertab Erener]] |[[Everyway That I Can|''Everyway That I Can'']] |Omnavoye me povas |{{TUR}} |- |'''[[2004]]''' |{{TUR}} |[[Istanbul]] |[[Ruslana Lyzjytsjko|Ruslana]] |[[Wild Dances|''Wild Dances'']] |Frenezioza dansi |{{UKR}} |- |'''[[2005]]''' |{{UKR}} |[[Kiiv]] |[[Elena Paparizou]] |[[My Number One|''My Number One'']] |Mea nombro una |{{GRC}} |- |'''[[2006]]''' |{{GRC}} |[[Athina]] |[[Lordi]] |[[Hard Rock Hallelujah|''Hard Rock Hallelujah'']] |Hard Rock haleluya |{{FIN}} |- |'''[[2007]]''' |{{FIN}} |[[Helsinki]] |[[Marija Šerifović]] |''[[Molitva]]'' |Prego |{{SRB}} |- |'''[[2008]]''' |{{SRB}} |[[Belgrad]] |[[Dima Bilan]] |''[[Believe]]'' |Kredar |{{RUS}} |- |'''[[2009]]''' |{{RUS}} |[[Moskva]] |[[Alexander Rybak]] |''[[Fairytale]]'' |Feala rakonto |{{NOR}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2010|'''2010''']] |{{NOR}} |[[Oslo]] |[[Lena Meyer-Landrut]] |''[[Satellite]]'' |Satelito |{{GER}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2011|'''2011''']] |{{GER}} |[[Düsseldorf]] |[[Eldar & Nigar]] |[[Running Scared|''Running Scared'']] |Kuras pavore |{{AZE}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2012|'''2012''']] |{{AZE}} |[[Baku]] |[[Loreen]] |''[[Euphoria]]'' |Euforio |{{SWE}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2013|'''2013''']] |{{SWE}} |[[Malmö]] |[[Emmelie de Forest]] |[[Only Teardrops|''Only Teardrops'']] |Nur lakrimi |{{DEN}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2014|'''2014''']] |{{DEN}} |[[København]] |[[Conchita Wurst]] |[[Rise Like a Phoenix|''Rise Like a Phoenix'']] |Acensas quale fenixo |{{AUT}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2015|'''2015''']] |{{AUT}} |[[Wien]] |[[Måns Zelmerlöw]] |''Heroes'' |Heroi |{{SWE}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2016|'''2016''']] |{{SWE}} |[[Stockholm]] |[[Jamala]] |''1944'' |1944 |{{UKR}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2017|'''2017''']] |{{UKR}} |[[Kiiv]] |[[Salvador Sobral]] |''Amar pelos dois'' |Amorar por du |{{PRT}} |- |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2018|'''2018''']] |{{PRT}} |[[Lisboa]] |[[Netta]] |''Toy'' |Ludilo |{{ISR}} |- |'''[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2019|2019]]''' |{{ISR}} |[[Tel Aviv]] |[[Duncan Laurence]] |''Arcade'' |Arkado |{{NLD}} |- |'''[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2020|2020]]''' |{{NLD}} |[[Rotterdam]] |''Anulita'' | - | - | - |- |'''[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2021|2021]]''' |{{NLD}} |[[Rotterdam]] | | | | |} <nowiki>*</nowiki> Ye [[1969]] quar konkursanta landi vinkis. [[Arkivo:Eurovision winners map.svg|eta|Mapo pri la nombro de vinki da landi]] [[Arkivo:ESC2018 - Israel 08.jpg|alternative=|eta|En 2018 vinkis [[Netta]] de [[Israel]] kun la kansono ''Toy'']] === Listo di la vinkinta landi === {| class="wikitable" !Totala vinki !Lando !Yaro/i |- |7 |{{IRL}} |[[1970]], [[1980]], [[1987]], [[1992]], [[1993]], [[1994]], [[1996]] |- |6 |{{SWE}} |[[1974]], [[1984]], [[1991]], [[1999]], [[2012]], [[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2015|2015]] |- | rowspan="4" |5 |{{FRA}} |[[1958]], [[1960]], [[1962]], [[1969]], [[1977]] |- |{{LUX}} |[[1961]], [[1965]], [[1972]], [[1973]], [[1983]] |- |{{NLD}} |[[1957]], [[1959]], [[1969]], [[1975]], [[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2019|2019]] |- |{{GBR}} |[[1967]], [[1969]], [[1976]], [[1981]], [[1997]] |- |4 |{{ISR}} |[[1978]], [[1979]], [[1998]], [[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2018|2018]] |- | rowspan="2" |3 |{{DEN}} |[[1963]], [[2000]], [[2013]] |- |{{NOR}} |[[1985]], [[1995]], [[2009]] |- | rowspan="6" |2 |{{AUT}} |[[1966]], [[2014]] |- |{{GER}} |[[1982]], [[2010]] |- |{{ESP}} |[[1968]], [[1969]] |- |{{ITA}} |[[1964]], [[1990]] |- |{{SWI}} |[[1956]], [[1988]] |- |{{UKR}} |[[2004]], [[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2016|2016]] |- | rowspan="12" |1 |{{AZE}} |[[2011]] |- |{{BEL}} |[[1986]] |- |{{EST}} |[[2001]] |- |{{FIN}} |[[2006]] |- |{{GRC}} |[[2005]] |- |{{LVA}} |[[2002]] |- |{{MCO}} |[[1971]] |- |{{PRT}} |[[Euroviziono-Konkurso di Kansono 2017|2017]] |- |{{RUS}} |[[2008]] |- |{{SRB}} |[[2007]] |- |{{TUR}} |[[2003]] |- |{{YUG}} |[[1989]] |} == Slogani == Depos 2002 (ecepte 2009) la Konkurso introduktis slogani. La slogani referas la temo di la Konkurso por ita yaro. {| class="wikitable" !Yaro !Hosta lando !Slogano !Slogano en Ido |- |2002 |{{EST}} |A Modern Fairytale |Moderna feala rakonto |- |2003 |{{LVA}} |Magical Rendezvous |Magiala rendevuo |- |2004 |{{TUR}} |Under The Same Sky |Sub la sama cielo |- |2005 |{{UKR}} |Awakening |La vekigado |- |2006 |{{GRC}} |Feel The Rhythm! |Sentez la ritmo! |- |2007 |{{FIN}} |True Fantasy |Vera fantazio |- |2008 |{{SRB}} |Confluence of Sound |Juntopunto di sono |- |2010 |{{NOR}} |Share The Moment! |Partigez l'instanto! |- |2011 |{{GER}} |Feel Your Heart Beat! |Sentez vua kordio pulsar! |- |2012 |{{AZE}} |Light Your Fire! |Acendez vua fairo! |- |2013 |{{SWE}} |We Are One |Ni es una |- |2014 |{{DEN}} |#JoinUs |#UnionasNi |- |2015 |{{AUT}} |Building Bridges |Konstruktadas ponti |- |2016 |{{SWE}} |Come Together |Venez kune |- |2017 |{{UKR}} |Celebrate Diversity |Celebrez diverseso |- |2018 |{{PRT}} |All Aboard! |Omni sur la navo! |- |2019 |{{ISR}} |Dare To Dream |Audacez revar |- |2020 |{{NLD}} |Open Up! |Apertu vi! |- |2021 |{{NLD}} |Open Up! |Apertu vi! |} == Extera ligili == http://www.eurovision.tv - la oficala retosituo [[Kategorio:Muziko]] __FI__ n1wrgsw7j3yn9bj0msmzioqcrgucfmp 0 45546 995376 965805 2022-08-17T13:17:13Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo= Valdis Birkavs |Imajo= [[Arkivo:Valdis_Birkavs_2011-08-20.jpg|180px]] |Politikala_titulo= Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de [[3 di agosto]] [[1993]] til [[15 di septembro]] [[1994]] |Precedanto1 = [[Ivars Godmanis]] |Sucedanto1 = [[Māris Gailis]] |Naskodio = [[28 di julio]] [[1942]] |Nask-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= |Profesiono= [[advokato]] e politikisto |Partiso= CPSU<br>Latvijas Celš }} '''Valdis Birkavs''' (n. ye la [[28ma di julio]] [[1942]]) esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de [[1993]] til [[1994]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto= [[Ivars Godmanis]] | Nomo di listo= Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo= Chefministro di Latvia | Komenco= [[1993]] | Fino= [[1994]] | Sucedanto= [[Māris Gailis]] }} {{DEFAULTSORT:Birkavs, Valdis}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] 8ecb8sdbh8bbsiwws5omuywz3qplxl6 0 46353 995364 917451 2022-08-17T13:12:28Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Portrait of Melchior d'Hondecoeter 001.jpg|eta|Portreto di Melchior d'Hondecoeter]] '''Melchior d'Hondecoeter''' ([[1636]] - [[3ma di aprilo]] [[1695]]) esis [[Nederlando|nederlandana]] [[pikto|piktisto]] di [[animalo|animali]], ilqua naskis en [[Utrecht]] e mortis en [[Amsterdam]]. Pos la komenco di sua kariero, il piktis preske exkluzive [[ucelo]]-temi, normale exotika o [[vildo|vilda]], en parkatra peizaji. La pikturi da Hondecoeter montras [[Ganso|gansi]] ([[Bernaklo|bernakli]], [[egiptiana ganso]] e [[redpektora ganso]]), griza [[Turdo|turdi]], [[Perdriko|perdriki]], [[Kolombo|kolombi]], [[Anado|anadi]], reda [[Kardinal-ucelo|kardinal-uceli]], [[Pigo|pigi]] e [[Pavono|pavoni]], ma anke [[Afrika|afrikana]] [[Grizkrona gruo|grizkrona grui]], [[Azia|aziana]] [[Redkola gruo|redkola grui]], [[Indonezia|indoneziana]] [[Flavkresta kakatuo|flavkresta kakatui]], indoneziana [[Purpurnuka lorio|purpurnuka lorii]] e [[Grizkapa am-ucelo|grizkapa am-uceli]] de [[Madagaskar]]. === '''Biografio''' === La nepotulo dil piktisto [[Gillis d'Hondecoeter]] e filiulo di [[Gijsbert d'Hondecoeter]], di qua la fratino Josina mariajesis kun [[Jan Baptist Weenix]], il kreskis en artala medio. Lua kuzo Jan Weenix dicis ad [[Arnold Houbraken]] ke kom yuno Melchior esis extreme religioza, preginta lautege, tale ke lua matro ed onklulo dubitis ka li devas instruktar lu kom piktisto o pastoro. En 1659, il laboris en [[Den Haag]] e divenis membro di ''[[Confrerie Pictura]]'', la piktisto-akademio di ta urbo. En 1663, Hondecoeter mariajesis kun Susanne Tradel de [[Amsterdam]]. El lojis an la ''Lauriergracht''; el evis triadek, tri yari plu olda kam ilu. La paro genitis du filii, baptita en 1666 e 1668. El esis supozeble kritikema, ed elua fratini lojis che la domo. Segun Houbraken, Hondecoeter pasis multa tempo en sua gardeno o drinkanta en la taverno en la ''[[Jordaan]]''. An la ''Lauriergracht'' il cirkondesis da arto-komercisti e diversa piktisti. Pose il translojis a domo an la ''Leliegracht'' (proxim la nuna [[Anne Frank-Domo]]). En 1692, lua spozino mortis. Hondecoeter lojis che sua filiino Isabel en ''Warmoesstraat'', ma enterigesis che la kirko ''Westerkerk''. Il poslasis a sua fratino granda debi. Hondecoeter entamis sua kariero per diferanta specaleso, nome il produktis maro-pikturi. Un ek lua frua verki esas ''Kuvo kun Fishi'', de 1655, nun en la [[Herzog Anton Ulrich-Muzeo]]. Hondecoeter balde abandonis fishi favore uceli. Il aquiris famo kom piktisto di uceli nur, olquin il reprezentis ne exkluzive, quale [[Johannes Fyt]], kom la profito dil chasogardisto pos pafo-jorno, o la stoko di pultrerio, ma kom vivanta enti kun pasioni, joyi, timi e disputi, qui segun naturalisti eventas anke che uceli. Sen la brilanta tono ed alta-qualesa finiso di Fyt, la uceli da Hondecoeter esas plena de agado; e, segun Burger, "Hondecoeter montras la matreso dil [[Hano|hanino]] per tam multa tenereso e sento kam Raphael la matreso di Madono." Ma Fyt, studento di Snyder, esis heme piktanta la furo di cervo ultre plumaro. Hondecoeter kontraste, rare preteriris han-kombato od ucelaro. === '''Verki''' === [[Arkivo:Melchior d'Hondecoeter - Birds in a Park - WGA11639.jpg|eta|"Uceli en parko" da d'Hondecoeter]] La verki da Melchior d'Hondecoeter ofte konsistas ek imaji di animali ed uceli. Lua ucelari influesis da Snijders e [[Jan Brueghel la Olda|Jan Brueghel de Oude]]. D'Hondecoeter esis sucesoza piktisto, ma mustis anke konkurencar kun sua kuzo Jan Weenix, [[Dirk Valkenburg]] ed Adriaen van Olen. Il ofte laboris kun altra piktisti, qui exemple adjuntis planti a lua animaloportreti. === '''Kolekturi''' === Lua maestroverki esas en Den Haag, [[Soestdijk]] ed Amsterdam, ma esas ecelanta exempli en la [[Wallace-Kolekturo]] e [[Belton House]] en [[Anglia]], ed en la publika galerii di [[Berlin]], [[Budapest]], [[Caen]], [[Köln]], [[København]], [[Detroit]], [[Dresden]], [[Dublin]], [[Firenze]], [[Glasgow]], [[Hannover]], [[Karlsruhe]], [[Kassel]], [[London]], [[Lyon]], [[Lille]], [[Montpellier]], [[München]], [[Paris]], [[Poltava]], [[Rīga]], [[Rotterdam]], [[Rouen]], [[Stuttgart]], [[Schwerin]], [[Vaduz]], [[Warszawa]] e [[Wien]]. La maxim granda expozo di Hondecoeter til nun eventis en Berlin en 2010, ube 18 verki lua expozesis che la [[Neue Nationalgalerie]] kom parto dil instaluro da [[Willem de Rooij]] 'Netolero'. {{DEFAULTSORT: Hondecoeter, Melchior d'}} [[Kategorio:Nederlandana piktisti]] 1olfm5onh6841iav2dgmefpq7fkcjgq 0 46620 995366 920515 2022-08-17T13:13:26Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo= Sergej Eisenstein | Imajo= [[Arkivo:Sergei Eisenstein 03.jpg|180px]] | Profesiono= [[cinemo|filmifisto]] | Shablono_lando= {{RUS}} | Naskodio= [[20 di januaro]] [[1898]] | Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] | Mort-dio= [[31 di febrero]] [[1948]] | Mort-urbo= [[Moskva]], [[Sovietia]] }} '''Sergei Michailovich Eisenstein''' ([[1898]] til [[1948]]) esis [[Rusia]]na filmifisto. {{DEFAULTSORT:Eisenstein, Sergei}} [[Kategorio:Rusiana filmifisti]] jnk3o9qsb6jneg4xmg3h4kv40d7yoff 0 46879 995385 920084 2022-08-17T13:23:36Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki La internaciona [[Ido]]-konfero 2009 eventis en [[Rīga]], chefurbo di [[Latvia]], inter la [[16 di julio|16ma di julio]] [[2009]] (arivo) e la [[18 di julio|18ma di julio]] 2009 (komuna departo a [[Tallinn]]) ed inter la 18ma di julio 2009 (arivo) e la [[22 di julio|22ma di julio]] 2009 (departo) en [[Tallinn]], chefurbo di [[Estonia]]. Partoprenis adminime 14 [[Idisto|idisti]] de sep landi. ==Extera ligilo== * http://www.ido.li/index.php/ULI/Tallin2009 [[Kategorio:Ido-konferi]] mfzfu2atbf263wj1k4udqxdezs7y21k 0 50174 995377 980525 2022-08-17T13:17:36Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo = Egils Levits |Imajo = [[Arkivo:Sergio Mattarella and Latvian President Levits at the 16th Arraiolos meeting (2) (cropped).jpg|180px]] |Politikala_titulo = Prezidanto |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[8ma di julio]] [[2019]] til nun |Precedanto1= [[Raimonds Vējonis]] |Sucedanto1 = |Naskodio = [[30ma di junio]] [[2019]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Sovietia]] |Mort-dio = |Mort-urbo = |Spozo= Andra Levite |Profesiono= [[advokato]] e politikisto |Partiso= }} '''Egils Levits''', [[advokato]] e politikisto n. ye la [[30ma di junio]] [[1955]], esas [[prezidanto]] di [[Latvia]] depos la [[8ma di julio]] [[2019]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto = [[Raimonds Vējonis]] | Nomo di listo = Listo pri prezidanti di Latvia | Titulo di listo = Prezidanto di Latvia | Komenco = [[2019]] | Fino = nun | Sucedanto = ne havas}} {{DEFAULTSORT:Levits, Egils}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] 0g3w8lst3wywo8kami3x4jjzm96fj7x 0 50184 995367 951852 2022-08-17T13:13:53Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo = Jānis Kristaps Čakste |Imajo = [[Arkivo:Janis Cakste.jpg|180px]] |Politikala_titulo = Prezidanto |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[17ma di decembro]] [[1918]] til la [[14ma di marto]] [[1927]] |Precedanto1 = Ne havis<br><small>(unesma prezidanto) |Sucedanto1= [[Pauls Kalniņš]] |Naskodio = [[14ma di septembro]] [[1859]] |Nask-urbo= Sesavas, [[Kurlandia]], [[Rusa imperio]] |Mort-dio = [[14ma di marto]] [[1927]] |Mort-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= Justine Čakste |Profesiono= [[advokato]] e politikisto |Partiso= ''Demokratiskais Centrs'' }} '''Jānis Kristaps Čakste''', [[advokato]] e politikisto n. ye la [[14ma di septembro]] [[1859]] til la [[14ma di marto]] [[1927]], esis l'unesma [[prezidanto]] di [[Latvia]]. Ilu guvernis de [[1918]] til lua morto, ye la [[14ma di marto]] [[1927]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto = Ne havis<br><small>(unesma prezidanto) | Nomo di listo = Listo pri prezidanti di Latvia | Titulo di listo = Prezidanto di Latvia | Komenco = [[1918]] | Fino = [[1927]] | Sucedanto = [[Pauls Kalniņš]]}} {{DEFAULTSORT:Cakste, Janis Kristaps}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] 2hgd6g1o2qns7mpz8lvpghw9fdjtre8 0 51185 995347 993554 2022-08-17T13:00:27Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Listo di Ido-konferi ed internaciona Ido-renkontri''' La [[Uniono por la Linguo Internaciona Ido]] organizas depos la jaro 1921 Ido-konferi ed internaciona Ido-renkontri. * 1921 — [[Wien]] ([[Austria]]) * 1922 — [[Dessau]] ([[Germania]]) * 1923 — [[Kassel]] [[Germania]] * 1924 — [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) * 1925 — [[Torino]] ([[Italia]]) * 1926 — [[Praha]] ([[Chekoslovakia]]) * 1927 — [[Paris]] ([[Francia]]) * 1928 — [[Zürich]] ([[Suisia]]) * 1929 — [[Freiburg im Breisgau]] ([[Germania]]) * 1930 — [[Sopron]] ([[Hungaria]]) * 1931 — [[Lauenburg/Elbe]] ([[Germania]]) * 1933 — [[Mondorf-les-Bains|Mondorf]] ([[Luxemburgia]]) * 1934 — [[Oostduinkerke]] ([[Belgia]]) * 1935 — [[Fredericia]] ([[Dania]]) * 1936 — [[Szombathely]] ([[Hungaria]]) * 1937 — [[Paris]] ([[Francia]]) * 1939 — [[St. Gallen]] ([[Suisia]]) * 1950 — [[Colmar]] ([[Francia]]) * 1951 — [[Torino]] ([[Italia]]) * 1952 — [[Berlin]] ([[Germania]]) * 1957 — [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) * 1959 — [[Freiburg im Breisgau]] ([[Germania]]) * 1960 — [[Colmar]] ([[Francia]]) * 1961 — [[Zürich]] ([[Suisia]]) * 1962 — [[Thun]] ([[Suisia]]) * 1963 — [[Barcelona]] ([[Hispania]]) * 1964 — [[Kiel]][[Germania]]) * 1965 — [[Lons-le-Saunier]]([[Francia]]) * 1966 — [[Biella]] ([[Italia]]) * 1967 — [[Bourges]] ([[Francia]]) * 1968 — [[Berlin]] ([[Germania]]) * 1969 — [[Zürich]] ([[Suisia]]) * 1970 — [[Luxemburg]] ([[Luxemburgia]]) * 1971 — [[Trollhättan]] ([[Suedia]] * 1972 — [[La Chaux-de-Fonds]] ([[Suisia]]) * 1973 — [[Cardiff]] ([[Unionita Rejio]]) * 1973 — [[Rīga]] ([[Latvia]]) * 1974 — [[Kiyiv]] ([[Ukraina]] * 1975 — [[Thun]] ([[Suisia]]) * 1976 — [[Saint-Nazaire]] ([[Francia]]) * 1977 — [[Berlin]]-Tegel([[Germania]]) * 1978 — [[Cambridge]] ([[Unionita Rejio]]) * 1979 — [[Uppsala]] ([[Suedia]]) * 1980 — [[Namur]] ([[Belgia]]) * 1981 — [[Jongny]] ([[Suisia]]) * 1983 — [[York]] ([[Unionita Rejio]]) * 1985 — [[Antwerpen]] ([[Belgia]]) * 1987 — [[Eschwegen]] ([[Germania]]) * 1989 — [[Zürich]]-Thalwil ([[Suisia]]) * 1990 — [[Waldkappel]] ([[Germania]]) * 1991 — [[Oostende]] ([[Belgia]]) * 1995 — [[Elsnigk]] ([[Polonia]]) * 1997 — [[Bakkum]] ([[Nederlando]]) * 1998 — [[Białobrzegi]] ([[Polonia]]) * 1999 — [[Waldkappel]] ([[Germania]]) * 2001 — [[Nürnberg]] ([[Germania]]) * 2002 — [[Kraków]] ([[Polonia]]) * 2003 — [[Grossbothen]] ([[Germania]]) * 2004 — [[Bagnoles de l'Orne]] ([[Francia]]) * 2004 — [[Kiyiv]] ([[Ukraina]] * 2005 — [[Toulouse]] ([[Francia]]) * 2006 — [[Berlin]] ([[Germania]]) * 2007 — [[Paris]] ([[Francia]]) * 2008 — [[Wuppertal]] - Neviges ([[Germania]]) * 2009 — [[Rīga]] ([[Latvia]]) e [[Tallinn]] ([[Estonia]]) * 2010 — [[Tübingen]] ([[Germania]]) * 2011 — [[Echternach]] ([[Luxemburgia]]) * 2012 — [[Dessau]] ([[Germania]]) * 2013 — [[Ouroux]] ([[Francia]]) * 2014 — [[Paris]] ([[Francia]]) * 2015 — [[Berlin]] ([[Germania]]) * 2016 — [[Valencia]] ([[Hispania]]) * 2017 — [[České Budějovice]] ([[Chekia]]) * 2018 — [[Provins]] ([[Francia]]) * 2019 — [[Berlin]] ([[Germania]]) {{Ido}} [[Kategorio:Ido]] [[Kategorio:Historio di Ido]] deokdi3n6pqttp6aut1tgigkdjwvdni 0 51965 995378 973612 2022-08-17T13:18:01Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo = Arturs Alberings |Imajo = [[Arkivo:Arturs_Alberings,_premier_Łotwy_-_fotografia_portretowa.jpg|180px]] |Politikala_titulo = Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[7ma di mayo]] til la [[18ma di decembro]] [[1926]] |Precedanto1= [[Kārlis Ulmanis]] |Sucedanto1= [[Marģers Skujenieks]] |Naskodio = [[8ma di januaro]] [[1876]] |Nask-urbo= Rujiena, [[Rusa imperio]]<br><small>(nun [[Latvia]]) |Mort-dio = [[26ma di junio]] [[1934]] |Mort-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] |Spozo= Magda Kermann Albering |Profesiono= [[agronomio|agronomo]] |Partiso= ''Latvijas Zemnieku savienība'' }} '''Arturs Alberings''', [[agronomio|agronomo]] e politikisto n. ye la [[8ma di januaro]] [[1876]] til la [[26ma di junio]] [[1934]], esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de la [[7ma di mayo]] til la [[18ma di decembro]] [[1926]]. Ante divenir politikisto, ilu studiis [[agronomio]] en [[Norvegia]], ed anke plubonigis lua konoco pri pesko en [[Germana imperio]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto = [[Kārlis Ulmanis]] | Nomo di listo = Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo = Chefministro di Latvia | Komenco = mayo | Fino = decembro [[1926]] | Sucedanto = [[Marģers Skujenieks]]}} {{DEFAULTSORT:Alberings, Arturs}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] apbguox1ebagvq0ji71ngnmkozhufsg 0 52229 995368 965806 2022-08-17T13:14:14Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto | Nomo = Māris Gailis | Imajo = [[Arkivo:Māris Gailis_2011-08-20.jpg|180px]] | Shablono_lando = {{LVA}} | Politikala_titulo = Chefministro | Guvernisteso = de la [[15ma di septembro]] [[1994]] til la [[21ma di decembro]] [[1995]] | Precedanto1 = [[Valdis Birkavs]] | Sucedanto1 = [[Andris Šķēle]] | Naskodio = [[9ma di julio]] [[1949]] | Nask-urbo = [[Rīga]], [[Sovietia]] | Mort-dio = | Mort-urbo = | Spozo = | Partiso =''Latvijas Ceļš'' | Profesiono = injenioro, administristo di entraprezi e politikisto }} '''Māris Gailis''' (n. ye la [[9ma di julio]] [[1949]]) esis [[chefministro]] di [[Latvia]], e guvernis la lando de la [[15ma di septembro]] [[1994]] til la [[21ma di decembro]] [[1995]]. {{Tabelo di sucedo | Precedanto = [[Valdis Birkavs]] | Nomo di listo = Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo = Chefministro di Latvia | Komenco = [[15ma di septembro]] [[1994]] | Fino = [[21ma di decembro]] [[1995]] | Sucedanto = [[Andris Šķēle]]}} {{DEFAULTSORT:Gailis, Maris}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] h5nw8xy5aan30qckrmpfibs8vc5olrs 0 52230 995379 965809 2022-08-17T13:18:45Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{fluvio | nomo = Daugava | lokala_nomi = | imajo = DaugavaRigaFromStPetersChurchTower.jpg | imajo-informo = Daugava en [[Rīga]], [[Latvia]]. | lando = | landi = [[Rusia]], [[Bielorusia]], [[Latvia]] | urbo = | urbi = [[Vitebski]] e [[Polotsk]] {{BLR}}, [[Daugavpils]] e [[Rīga]] {{LVA}} | longeso = {{formatnum:1020}} | baseno = {{formatnum:87900}} | mapo = Fluss-lv-Düna.png | mapo-informo = Dreno-baseno di Daugava. }} '''Daugava''' esas [[fluvio]] de [[Europa]] longa de 1020 km, qua naskas an la Monti Valdai, [[Rusia]], en [[altitudo]] di 221 metri, proxim la nasko-punto dil [[fluvio Volga]]. Ol trairas 325 kilometri en Rusa teritorio, 335 kilometri en [[Bielorusia]] e 360 kilometri en Latvia debushas an la [[Gulfo di Rīga]], [[Baltiko]]. [[Kategorio:Europana fluvii e riveri]] exb83u74pf4z94rj6bv02m1jgpd4orm 0 52231 995381 965810 2022-08-17T13:21:46Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto |Nomo = Guntars Krasts |Imajo = [[Arkivo:Guntars_Krasts_2011-08-20.jpg|180px]] |Politikala_titulo = Chefministro |Shablono_lando= {{LVA}} |Guvernisteso= de la [[7ma di agosto]] [[1997]] til la [[26ma di novembro]] [[1998]] |Precedanto1= [[Andris Šķēle]] |Sucedanto1= [[Vilis Krištopans]] |Naskodio = [[16ma di oktobro]] [[1957]] |Nask-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] |Mort-dio = |Mort-urbo = |Spozo= |Profesiono= politikisto |Partiso= TB/LNNK }} '''Guntars Krasts''', politikisto n. ye la [[16ma di oktobro]] [[1957]], esis [[chefministro]] di [[Latvia]] de 1997 til 1998. {{Tabelo di sucedo | Precedanto = [[Andris Šķēle]] | Nomo di listo = Listo pri chefministri di Latvia | Titulo di listo = Chefministro di Latvia | Komenco = [[1997]] | Fino = [[1998]] | Sucedanto = [[Vilis Krištopans]]}} {{DEFAULTSORT:Krasts, Guntars}} [[Kategorio:Chefministri di Latvia]] 4zdpvw53lacwyeckuqgh6l989uxh6zw 0 52880 995369 970876 2022-08-17T13:14:38Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo = Aminata Savadogo | Imajo = [[Arkivo:20150517_ESC_2015_Aminata_1634.jpg|180px]] | Profesiono= [[muziko|kantistino]], kompozistino | Shablono_lando= {{LVA}} | Naskodio = [[9ma di januaro]] [[1993]] | Nask-urbo = [[Rīga]], [[Latvia]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Aminata Savadogo''' (n. ye la [[9ma di januaro]] [[1993]]) esas Latviana [[muziko|kantistino]] e kompozistino. El reprezentis [[Latvia]] che [[Euroviziono-Konkurso di Kansono]] dil yaro 2015. {{DEFAULTSORT:Savadogo, Aminata}} [[Kategorio:Latviana kantisti]] [[Kategorio:Latviana kompozisti]] g13kn3wpz2j2p78olote19m5fr0mqbr 0 54428 995382 979978 2022-08-17T13:22:15Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo = Marija Naumova | Imajo = [[Arkivo:Maria_Naumova_2.JPG|180px]] | Profesiono= [[muziko|kantistino]] | Shablono_lando= {{LVA}} | Naskodio = [[23ma di junio]] [[1973]] | Nask-urbo = [[Rīga]], [[Republiko Socialista Sovietiana Latvia|RSS Latvia]], [[Sovietia]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Marija Naumova''' (n. ye la [[23ma di junio]] [[1973]]) esas [[Latvia]]na [[muziko|kantistino]]. Sub artala nomo '''Marie N''' el kantas en multa muzikala stili, nome [[pop-muziko|pop]] e [[jazo]]. El ganis [[Euroviziono-Konkurso di Kansono]] en 2002 por Latvia, per la kansono ''I Wanna''. {{DEFAULTSORT:Naumova, Marija}} [[Kategorio:Latviana kantisti]] c2unikdy4aqcff1w5ij5ynod8z63w7g 0 54577 995383 980527 2022-08-17T13:22:43Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto | Nomo= Alberts Kviesis | Imajo= [[Arkivo:Kviesis.jpg|180px]] | Politikala_titulo= Prezidanto | Shablono_lando= {{LVA}} | Guvernisteso = de la [[4ma di septembro]] [[1930]] til la [[10ma di aprilo]] [[1936]] | Precedanto1= [[Gustavs Zemgals]] | Sucedanto1 = [[Kārlis Ulmanis]] | Politikala_titulo2 = | Guvernisteso2= | Precedanto2= | Sucedanto2= | Naskodio= la [[22ma di decembro]] [[1881]] | Nask-urbo = Tervete, [[Latvia]] | Mort-dio= la [[9ma di agosto]] [[1944]] | Mort-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] | Profesiono= [[advokato]] e politikisto | Spozo= Elza Kviesis | Partiso= ''Latvijas Zemnieku savieniba'' }} '''Alberts Kviesis''', [[advokato]] e politikisto n. ye la la [[22ma di decembro]] [[1881]] til la [[9ma di agosto]] [[1944]], esis prezidanto di [[Latvia]] de [[1930]] til [[1936]]. {{Tabelo di sucedo |Precedanto= [[Gustavs Zemgals]] |Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Latvia |Titulo di listo= Prezidanto di Latvia |Komenco= [[1930]] |Fino= [[1936]] |Sucedanto= [[Kārlis Ulmanis]]}} {{DEFAULTSORT:Kviesis, Alberts}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] lothr06tli1bn6f94olh996vqxuqmrg 0 54578 995370 980528 2022-08-17T13:15:04Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Politikisto | Nomo= Gustavs Zemgals | Imajo= [[Arkivo:Zemgals.jpg|180px]] | Politikala_titulo= Prezidanto | Shablono_lando= {{LVA}} | Guvernisteso= de la [[8ma di aprilo]] [[1927]] til la [[4ma di septembro]] [[1930]] | Precedanto1= [[Pauls Kalniņš]] | Sucedanto1= [[Alberts Kviesis]] | Politikala_titulo2 = | Guvernisteso2= | Precedanto2= | Sucedanto2= | Naskodio = la [[12ma di agosto]] [[1871]] | Nask-urbo = Džukste, [[Kurlando]], [[Rusa imperio]] | Mort-dio = la [[6ma di januaro]] [[1939]] | Mort-urbo= [[Rīga]], [[Latvia]] | Spozo= Emilija Zemgals | Profesiono= [[advokato]] e politikisto |Partiso = ''Demokratiskais Centrs'' }} '''Gustavs Zemgals''', [[advokato]] e politikisto n. ye la la [[12ma di agosto]] [[1871]] til la [[6ma di januaro]] [[1939]], esis prezidanto di [[Latvia]] de [[1927]] til [[1930]]. {{Tabelo di sucedo |Precedanto= [[Pauls Kalniņš]] |Nomo di listo= Listo pri prezidanti di Latvia |Titulo di listo= Prezidanto di Latvia |Komenco= [[1927]] |Fino= [[1930]] |Sucedanto= [[Alberts Kviesis]] }} {{DEFAULTSORT:Zemgals, Gustavs}} [[Kategorio:Prezidanti di Latvia]] ncjp56cd83kvd46p6gycrgxxaalicg3 0 54947 995427 982344 2022-08-17T19:42:23Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki {{Kemial elementi | Nomo = Rentgenio | Simbolo = Rg | Imajo = Capa electrónica 111 Roentgenio.svg | Nombro_Atomala = 111 | Serio = grupo 11 | Pezo = 282 UMA | Figuro = &#91;[[radono|Rn]]&#93; 5f¹⁴ 6d¹⁰ 7s¹<br />''(predico)'' }} '''Rentgenio''' esas [[kemial elemento]] kun [[atomala nombro]] 111 ed atomala pezo 282. Ol esas multe [[radioaktiveso|radioaktiva elemento]], e lua maxim stabila [[izotopo]], Rg-282 havas mi-vivo di 100 sekundi. L'elemento nomizesis segun [[Wilhelm Conrad Röntgen]] (en Ido pronuncata: Rentgen}. Til la 1ma di novembro 2004 ca elemento konocesis sub la sistemala nomo ''unununio'' kun simbolo ''Uuu''. [[Kategorio:Kemiala elementi]] h8y7meqrmp4h4dojb3zsoj0jn0gfqqa 0 55037 995384 982789 2022-08-17T13:23:04Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Janis Roze''' esis [[Latvia|latviana]] [[idisto]] qua esis membro dil Ido-Akademio dum la 1930a yari. Ilu kompilis la "Interimal Raporto dil Akademio", qua kolektis la decidi facita til la yaro 1937. Segun artiklo en la revuo [[Ido-Saluto!]] 4/2009, Roze mortis en [[Siberia]]. == Extera ligili == * http://interlanguages.net/roze.html Raporto, decidi dil Akademio Interimal e du suplementi ([[Rīga]], Latvia, 1937) [[Kategorio:Latviani]] [[Kategorio:Idisti]] {{DEFAULTSORT:Roze, Janis}} agl98qwpz6se92lor0ukx61iz9sp9tm 0 55791 995387 986892 2022-08-17T13:25:09Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Viktor Robertovich Coi''' (Rusiane: Виктор Робертович Цой, (Leningrad, 21ma di junio 1962 — [[autostrado]] che [[Riga]], Latviana Socialistala Soviet-Republiko, 15ma di agosto 1990) esis [[Soviet-Uniono|Soviet-Rusiana]] kult-figuro. Il maxim multe konocesis kom kantisto di la bando ''Kino'', ma anke esis [[aktoro]]. Il konsideresas omnube kom un de la maxim grandioza figuri en la [[Rusia|Rusiana]] muziko kun influo qua mem hodie ne esez sub-evaluat e ne-neglektend influo ye la [[Rusia|Rusiana]] kulturo di rok-muziko. [[kategorio:historio di Rusia]] [[kategorio:kulturo]] itq7l4nhc4cfs80wt60vo7j7ztk7vkj 995388 995387 2022-08-17T13:25:20Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Viktor Coy]] a [[Viktor Robertovich Coi]]: .. wikitext text/x-wiki '''Viktor Robertovich Coi''' (Rusiane: Виктор Робертович Цой, (Leningrad, 21ma di junio 1962 — [[autostrado]] che [[Riga]], Latviana Socialistala Soviet-Republiko, 15ma di agosto 1990) esis [[Soviet-Uniono|Soviet-Rusiana]] kult-figuro. Il maxim multe konocesis kom kantisto di la bando ''Kino'', ma anke esis [[aktoro]]. Il konsideresas omnube kom un de la maxim grandioza figuri en la [[Rusia|Rusiana]] muziko kun influo qua mem hodie ne esez sub-evaluat e ne-neglektend influo ye la [[Rusia|Rusiana]] kulturo di rok-muziko. [[kategorio:historio di Rusia]] [[kategorio:kulturo]] itq7l4nhc4cfs80wt60vo7j7ztk7vkj 995391 995388 2022-08-17T13:27:19Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Viktor Robertovich Coi''' (Rusiane: Виктор Робертович Цой, (Leningrad, 21ma di junio 1962 — [[autostrado]] che [[Rīga]], Latviana Socialistala Soviet-Republiko, 15ma di agosto 1990) esis [[Soviet-Uniono|Soviet-Rusiana]] kult-figuro. Il maxim multe konocesis kom kantisto di la bando ''Kino'', ma anke esis [[aktoro]]. Il konsideresas omnube kom un de la maxim grandioza figuri en la [[Rusia|Rusiana]] muziko kun influo qua mem hodie ne esez sub-evaluat e ne-neglektend influo ye la [[Rusia|Rusiana]] kulturo di rok-muziko. [[kategorio:historio di Rusia]] [[kategorio:kulturo]] 83c1ttogtp97232soctvukp67ra5iu0 0 55795 995390 990648 2022-08-17T13:26:13Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Leto''' ([[Rusa linguo|Ruse]]: Лето; sign. Somero) esas [[Rusia|Rusiana]] filmo de 2018, rejisita da Kirill Serebrennikov. La ne-oficala cirklo de [[rok-muziko]] en [[Leningrad]] dum la somero di 1981. La dekenon evanta [[Viktor Robertovich Coi|Viktor Coi]] konocesas la duadekesis evanta Mike Naumenko ed ilua spozo Natalia e tri-persona relato komencas. En [[Leningrad]] Coi komencas rok-muzikbando kun la nomo ''Garin i giperboloidy'' e komencas la registrago di lia unesma disko ''45''. Pos yaro la nomo di la bando chanjesis a ''Kino''. [[Kategorio:Historio di Rusia]] [[Kategorio:Kulturo]] [[Kategorio:Cinematografuri]] [[Kategorio:Muziko]] dgum1ksr24izjsnhdvcmn41jenuu3hv 0 56943 995348 993837 2022-08-17T13:01:09Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki {{Tabelo-batalio | imajo= [[Arkivo:Polish-soviet_war_montage.jpg|250px]] | subskriburo= Kelk imaji pri la milito. | batalio = Milito Polona-Sovietiana | konflikto= | dato= de la [[14ma di februaro]] [[1919]] til la [[18ma di marto]] [[1921]] | loko= central ed estal [[Europa]] | rezultajo= Vinko Polona. La milito finis per pakto signatita en [[Rīga]]. | armeo1= {{POL}}<br>[[Popul-Republiko Ukraina]]<br><small>(depos la 21ma di aprilo 1920) | armeo2 = [[Republiko Socialista Sovietiana Rusia|Rusia]]<br>[[Republiko Socialista Sovietiana Ukraina]] | komandero1= [[Józef Piłsudski]]<br>[[Władysław Sikorski]]<br>Edward Rydz-Śmigły<br>[[Simon Petliura]] | komandero2 = [[Vladimir Ilyich Lenin|Vladimir Lenin]]<br>[[Lev Davidovich Trocki|Lev Trocki]]<br>Sergei Kamenev<br>Mihail Tuhachevski<br>[[Iosif Vissarionovich Stalin|Iosif Stalin]]<br>Simeon Budnioni<br>Alexander Yegorov<br>Nikolai Sollogub | forci1= komenco di 1919: cirkume 80 mil;<br>cirkume 1 miliono en 2020 | forci2 = c. 50 mil (komenco di 1919)<br>800 mil til 950 mil (1920) | perdaji1= plu kam 48 mil mortinti | perdaji2 = cirkume 60 mil mortinti }} La '''milito Polona-Sovietiana''' esis [[milito]] en qua [[Rusia]] ed [[Ukraina]], lor en uniono-procedo por formacar [[Sovietia]], luktis kontre la [[Polonia|duesma Republiko Polona]], e pose kontre tale nomizita [[Popul-Republiko Ukraina]]. La milito eventis de la [[14ma di februaro]] [[1919]] til la [[18ma di marto]] [[1921]], kande ol finis pos signato dil Pakto di [[Rīga]]. La milito rezultis del expansismo di amba landi: [[Polonia]] probis rekuperar teritorii quin ol perdis dum la fino di la [[18ma yarcento]], kontre ke Sovietiani probis riokupar teritorio olim aparteninta a [[Rusa imperio]] ante l'[[unesma mondomilito]]. [[Kontrato di Versailles (1919)|Kontrato di Versailles]], qua establisis frontieri inter diversa Europana nacioni pos l'[[unesma mondomilito]], ne establisis la frontieri inter Polonia e Sovietiana Rusia. La tensi augmentis pos la retreto di Centrala Povi ([[Germana imperio]] ed [[Austria-Hungaria]]) del estala fronto dum [[unesma mondomilito]], la [[Rusa revoluciono di oktobro 1917|Rusa revoluciono]] e l'[[interna milito di Rusia]]. La kruli dil imperii [[Rusa imperio|Rusa]], [[Germana imperio|Germana]] ed [[Austria-Hungaria]], ed anke l'ambici nacionalista pri nedependo di [[Ukraina]] e [[Bielorusia]] plugrandigis la tensi e la kaoso en la regiono. [[Józef Piłsudski]], Polona chefo, kredis esar esar oportuna l'expanso di la frontieri di Polonia vers l'esto. Ilu pensis esar posibla la kreo di «Federuro Polona» ([[Międzymorze]])<ref>Nomo propozida da Józef Piłsudski por federuro di Polonia, Lituania, [[Bielorusia]] ed Ukraina</ref> kun altra central-estala landi Europana, por impedar l'''imperialismo Sovietiana''. Til 1919, Polona trupi kontrolis la maxim multa teritorii del westo di Ukraina, e sucesis en la milito kontre tale nomizita [[Popul-Republiko di Westal Ukraina]], qua probis krear Ukrainana stato nedependanta en teritorii reklamacita sive da Poloni, sive da nacionalisti Ukrainani. Samatempe, [[bolsheviko|bolsheviki]] komencis vinkar l'[[interna milito di Rusia]], ed avancis vers westo. Dum la fino di 1919 ja existis kombati en la regiono, qua divenis kompleta milito pos ke Piłsudski decidis avancar sua trupi vers l'esto di Ukraina en aprilo 1920. Ca avanco haltesis pos kontreatako da [[Reda Armeo]], komence exitoza. La kontreatako Sovietiana repulsis Polona trupi, qui retretis til [[Warszawa]]. Tamen, Ocidentala povi timis l'arivo di Sovietiani a Germana frontiero, e la milito pluintensigesis, kun la partopreno di westala trupi. Cirkume la duimo di la somero on kredis ke Warszawa kapitulacos balde, tamen pos la duimo di agosto la situaciono modifikesis, e Polona trupi obtenis decidigiva vinko en la [[batalio di Warszawa]]. Timinta avanco Polona vers este, Sovietiani komencis negociar la paco, e [[pafo-ceso]] establisesis en oktobro 1920. Tale nomizita "Kontrato di Rīga", establisinta [[paco]] en la regiono e la frontieri inter Polonia e Sovietia, signatesis ye la [[18ma di marto]] [[1921]]. Do, ca milito de 1919 til 1920 establisis la frontieri inter la du landi, qua duris til la [[duesma mondomilito]] en [[Europa]]. ==Noti== {{reflist}} [[Kategorio:Historio di Polonia]] [[Kategorio:Historio di Rusia]] [[Kategorio:20ma yarcento]] 7tsqomteka6qcqvoj9hkh9egu8xrrls 0 57940 995412 994114 2022-08-17T16:33:10Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Stamps of Kyrgyzstan, 2013-11.jpg|thumb|260px|Postmarko di [[Kirgizistan]] en 2013]] '''Vostok 6''' esis spaconavo di USSR. Ol portis la unesma homino en spaco, Valentina Tereshkova. Ol lansesis ye la 16ma di junio 1963. Precipua skopo esis manovro kun altra spaco-navo; ol venis proxim [[Vostok 5]], qua lansesabis kelka dii antee portante kolonelo Valery Bykovsky, e la du navi establisis radio-ligo. Dum la flugo, Valentina Tereshkova havis radio-konverso kun la chefa ministro di USSR, [[Nikita Sergeyevich Hrushchyov|Nikita Hrushchyov]]. Vostok 6 cirkumiris la tero 48-foye, e retrovenis a Tero ye la 19ma di junio. Lo esis la lasta flugo di spaco-navo tipo Vostok 3KA; la unesma flugo di tala navo portabis [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Yuri Gagarin]]. [[Kategorio:Spaconavi]] rxn6mot8ie4j7eyaawbpsyu5sezk6z9 0 58217 995335 995334 2022-08-17T12:14:56Z Idojc 19964 kelka korektigi wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo = {{PAGENAME}} | Imajo = [[Arkivo:Darren Dietz (cropped).jpg|180px]] | Shablono_lando = {{CAN}}, {{KAZ}} | Profesiono = [[hokeo sur glacio|hokeisto]] | Naskodio = [[17ma di julio]] [[1993]] | Nask-urbo = [[Medicine Hat]], [[Kanada]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Darren Dietz''' ([[Kazaka linguo|kaz.]] ''Darren Dic''; n. ye la [[17ma di julio]] [[1993]]) esas [[Kanada]]na e [[Kazakstan]]a [[hokeo sur glacio|hokeisto sur glacio]] (defensisto). == Kariero == * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Medicine Hat Hounds Bantam AAA (2007-2008) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Medicine Hat Tigers Midget AAA (2008-2009) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Lethbridge Y's Men Hurricanes Midget AAA (2009-2010) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Saskatoon Blades (2009-2013) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Hamilton Bulldogs (2013-2015) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} St. John’s IceCaps (2015-2016) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Hershey Bears (2016-2017) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Texas Stars (2016-2017) * {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} Barıs Astana (2017-2019), Barıs Nur-Sultan (2019-2021) * {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} CSKA Moskwa (2021-) Dietz esis konkurencanto en Mondala Championesi (por Kazakstan): 2019, 2021 e 2022. == Sucesi == '''En l'esquado di Kazakstan:''' * Promoco ad mondala elito di hokeo sur glacio: 2019 '''Klubala:''' * "Trofeo di Scotty Munro Memorial": 2011 (Saskatoon Blades) * Ora medalio di ligo KHL – Kupo di Gagarin: 2022 (CSKA Moskva) * Ora medalio en Championeso di Rusia: 2022 (CSKA Moskva) '''Personala:''' * Maxim bona defensisto di septembro e novembro 2018 (KHL 2018/2019) * 1ma loko en klasifiko pri asistantuli (fazo bazala) (38 asistaji – KHL 2018/2019) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" (fazo bazala) (53 punti – KHL 2018/2019) * [[Ora kasko (KHL)|Ora kasko]] por maxim bona defensisto (KHL 2018/2019) {{DEFAULTSORT:Dietz, Darren}} [[Kategorio:Kanadana hokeisti]] [[Kategorio:Kazakstanana hokeisti]] jkhyvbggrsfzfw64j721y80iwnhb54t 0 58219 995422 995316 2022-08-17T16:48:16Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki [[File:Fig retine.png|eta|Axal organizo di la retino]] '''Bastonet-celuli''' (o simple '''bastoneti''') esas lum-perceptiva celuli en la [[retino]] qui povas detektar la lum-intenseso, ma ne povas dicernar kolori. Bastoneti posibligas ke che poka lumo tamen povas esar perceptata. La bastoneti precipue esas por [[acianea]] lumo. Red objekti semblas nigra en l'obskureso. Pro to lekto-lampi ed instrumento-lumizo qui ne darfas perturbar la noktala vido, ofte donas febla reda lumo. [[kategorio:anatomio]] nsw6h9v3n0xcrdfr7dszri3qu99nppo 0 58220 995338 2022-08-17T12:48:20Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Riga]] a [[Rīga]]: .. wikitext text/x-wiki #ALIDIREKTI [[Rīga]] rsdcsik7rqjj2or61ne5lvspfxpe9j2 0 58221 995389 2022-08-17T13:25:20Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Viktor Coy]] a [[Viktor Robertovich Coi]]: .. wikitext text/x-wiki #ALIDIREKTI [[Viktor Robertovich Coi]] 538al5gffi1uytjk8oue7y77w7hbld9 0 58222 995392 2022-08-17T16:07:36Z Idisto 28999 Pagino kreesis kun ''''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. Tre similesanta koloro esas turkezea, nomizita segun la mineralo turkezo. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta kolo...' wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. Tre similesanta koloro esas turkezea, nomizita segun la mineralo turkezo. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. 0u8covwycf6ubxnzvncjdp2mravtbaq 995393 995392 2022-08-17T16:09:25Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas turkezea, nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:kolori]] jcksgfcvtg0hm2kxl8bzga85x2ne2l1 995394 995393 2022-08-17T16:10:00Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas turkezea, nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] cztmy7po29uh8pthg5ea8bs1p989knq 995395 995394 2022-08-17T16:11:03Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] o0d32xaqtq7tgdxbr1jpbvs64xne8wq 995396 995395 2022-08-17T16:15:28Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki {{Infobox kleur | naam=Acianea | hex=00FFFF | r=0|g=255|b=255 | c=100|m=0|y=0|k=0 | h=180|s=100|v=100 }} '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] a1nees3njr5mt9aqok8lxrq44xddg9i 995397 995396 2022-08-17T16:16:02Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki {{ | naam=Acianea | hex=00FFFF | r=0|g=255|b=255 | c=100|m=0|y=0|k=0 | h=180|s=100|v=100 }} '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] opkzpwjlr6ngacb3rxj6p6fy0qbt0j9 995398 995397 2022-08-17T16:16:17Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva koloro-skemo. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] o0d32xaqtq7tgdxbr1jpbvs64xne8wq 995416 995398 2022-08-17T16:37:42Z Idisto 28999 vorto-chanjo wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva kolor-serio. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. Tamen, turkezea esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca tinto e similesanta tinti. [[kategorio:koloro]] 659zu39jzomx0h3o6f6kr53vfa1eoyx 995417 995416 2022-08-17T16:39:42Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la subtraktiva kolor-serio. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] 01acpnd4cfb60e1s8qcq5vy4ed3mamo 995418 995417 2022-08-17T16:43:19Z Idisto 28999 vorto-chanjo wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la sustracioniva kolor-serio. En l'adjuntiva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] 6dfxq1156nqzt1t5fgnihj0oyf23vm3 995419 995418 2022-08-17T16:45:07Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la sustracioniva kolor-serio. En l'adicioniva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala.Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] 3vlz0sh0z85dbehjuvi0nyzku2k8po7 995420 995419 2022-08-17T16:45:26Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la sustracioniva kolor-serio. En l'adicioniva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala. Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] 9yz5cyt511essvuu8u4xw5jdw3v45si 995428 995420 2022-08-17T19:45:50Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki {{Koloro | nomo=Acianea | hex=00FFFF | r=0|g=255|b=255 | c=100|m=0|y=0|k=0 | h=180|s=100|v=100 }} '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la sustracioniva kolor-serio. En l'adicioniva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala. Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] nkmt7ijomsrw2yzqjfw9kdw3f2kmjsq 995429 995428 2022-08-17T19:46:53Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Acianea''' esas un de la prima kolori en la sustracioniva kolor-serio. En l'adicioniva koloro-sistemo ol esas sekondara koloro qua obtenesas per mixar blua e verda lumo. La nomo venas del [[aciano]]. Tre similesanta koloro esas [[turkezea]], nomizita segun la [[mineralo]] [[turkezo]]. Tamen, [[turkezea]] esas plu verdatra kam acianea. Konsiderite spektrale la koloro acianea trovesas inter verd e blua. Interne ta spektro on trovas la frequenco di acianea lumo cirkume la 495 nanometri. Ol esas la kompletiganta koloro di reda. La nomo acianea esas kustumal en la koloro-teorio e ye tereno imprimala. Exter ti uzesas turkezea por ca kolor-nuanco e similesanta kolor-nuanci. [[kategorio:koloro]] 9yz5cyt511essvuu8u4xw5jdw3v45si 0 58223 995399 2022-08-17T16:23:10Z Idisto 28999 Pagino kreesis kun ''''Turkezea''' esas blu-verda koloro, nomizita segun la mineralo turkezo. La mineralo importacesis en la dekesepesma yarcento de la mineyi en Iran ed Afganistan, ad Europa via Turkia, e tale obtenis olua nomo turkezo, Italiana por Turka.' wikitext text/x-wiki '''Turkezea''' esas blu-verda koloro, nomizita segun la mineralo turkezo. La mineralo importacesis en la dekesepesma yarcento de la mineyi en Iran ed Afganistan, ad Europa via Turkia, e tale obtenis olua nomo turkezo, Italiana por Turka. 8r7hobghi845r0yy651gdi5kvuqlut4 995400 995399 2022-08-17T16:24:50Z Idisto 28999 wikitext text/x-wiki '''Turkezea''' esas blu-verda koloro, nomizita segun la mineralo [[turkezo]]. La [[mineralo]] importacesis en la dekesepesma yarcento de la mineyi en [[Iran]] ed [[Afganistan]], ad [[Europa]] via [[Turkia]], e tale obtenis olua nomo turkezo, [[Italia|Italiana]] por Turka. [[kategorio:koloro]] ezvib0by1qxixxt80rdc2nmkg8ipq3y 0 58224 995404 2022-08-17T16:29:10Z ThWiki1910 31363 ThWiki1910 movis la pagino [[Yuri Gagarin]] a [[Yuri Alexeyevich Gagarin]]: .. wikitext text/x-wiki #ALIDIREKTI [[Yuri Alexeyevich Gagarin]] nv4t5fnxvcdowee1i8f3xucxuehhfkk 0 58225 995423 2022-08-17T17:57:16Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Kubok gagarina.jpg|thumb|right|250px|Kupo di Gagarin]] [[Arkivo:RIAN archive 386859 KHL finals - Ak Bars vs. Lokomotiv Yaroslavl 1-0.jpg|thumb|right|250px|'''Ak Bars Kazan''' – unesma championo di KHL]] '''Kontinentala Hokeala Ligo''' ([[Rusa linguo|rus.]] ''Kontinentalnaya hokkeinaya liga''; [[Angla linguo|ang.]] ''Kontinental Hockey League'') esas konkurso pri [[hokeo sur glacio]] fondita en [[2008]]. Ol esas sucedanto di Rusiana Superliga. En KHL ludas klubi de [[Eurazia]]. == Divido dil ligo == La ligo esas dividita segun geografiala pozeso a 4 divizioni (honore di famoza [[Sovietia]]na hokeisti e hokeo-entreneri) qui de 2009/2010 esas grupigita en du konferi: * '''Westal konfero''': ** Diviziono di [[Vsevolod Mihailovich Bobrov|Bobrov]] ** Diviziono di [[Anatoli Vladimirovich Tarasov|Tarasov]] * '''Estal konfero''': ** Diviziono di [[Valeri Borisovich Harlamov|Harlamov]] ** Diviziono di [[Arkadi Ivanovich Chernishyov|Chernishyov]] == Klubi di KHL == En unesma hokeosezono di KHL (2008/2009): {| class="wikitable" ! style="background:white; text-align:center| Diviziono ! style="background:white; text-align:left" | Klubo ! style="background:white; text-align:left"| Urbo ! style="background:white; text-align:center;| Fondita ye |- ! style="background:#ffd5e5; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Bobrov''' | '''[[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Mitishchi]] | align=center | 2005 |- | '''[[Dinamo Minsk (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag of Belarus (1995–2012).svg|22}} [[Minsk]] | align=center | 1976 |- | '''[[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novokuzneck]] | align=center | 1949 |- | '''[[Salat Yulayev Ufa (hokeo)|Salat Yulayev]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Ufa]] | align=center | 1961 |- | '''[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Cherepovec]] | align=center | 1956 |- | '''[[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- ! style="background:#faeca8; text-align:center" rowspan=7 | '''Diviziono di Tarasov''' |- | '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Magnitogorsk]] | align=center | 1955 |- | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sankt-Peterburg]] | align=center | 1946 |- | '''[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chelyabinsk]] | align=center | 1947 |- | '''[[Himik Voskresensk (hokeo)|Himik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Voskresensk]] | align=center | 1953 |- | '''[[HK MBD Balashiha|HK MBD]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Balashiha]] | align=center | 2004 |- | '''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- ! style="background:#cedff2; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Harlamov''' | '''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Omsk]] | align=center | 1950 |- | '''[[Amur Habarovsk (hokeo)|Amur]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Habarovsk]] | align=center | 1966 |- | '''[[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Latvia.svg|22}} [[Rīga]] | align=center | 1946 |- | '''[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Tolyatti]] | align=center | 1976 |- | '''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yaroslavl]] | align=center | 1959 |- | '''[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novosibirsk]] | align=center | 1962 |- ! style="background:#caf2dc; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Chernishyov''' | '''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Kazan]] | align=center | 1956 |- | '''[[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs]]''' | {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} [[Nur-Sultan|Astana]] | align=center | 1999 |- | '''[[Vityaz Chehov (hokeo)|Vityaz]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chehov (Provinco Moskva)|Chehov]] | align=center | 1996 |- | '''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- | '''[[Neftehimik (hokeo)|Neftehimik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Neftehimik]] | align=center | 1968 |- | '''[[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Nijni Novgorod]] | align=center | 1946 |} Finalo dil hokeosezono: '''Ak Bars Kazan''' – Lokomotiv Yaroslavl '''4''' - 3. Klubala chanji pos unesma sezono: {| class="wikitable" |+ !Sezono !Devenis !Foriris !Quanto di klubi |- |'''2009/10'''<br />(en finalo: '''Ak Bars Kazan''' – HK MVD Balashiha '''4''' - 3) |Avtomobolist Yekaterinburg |Himik Voskresensk |24 |- |'''2010/11'''<br />(en finalo: '''Salavat Yulayev Ufa''' – Atlant Mitishchi '''4''' - 1) |Yugra Hanti-Mansiysk |Lada Tolyatti HK MVD Balashiha |23 |- |'''2011/12'''<br />(en finalo: '''Dinamo Moskva''' – Avangard Omsk '''4''' - 3) |HC LEV Poprad ([[Slovakia]]) |Lokomotiv Yaroslavl |23 |- |'''2012/13'''<br />(en finalo: '''Dinamo Moskva''' – Traktor Chelyabinsk '''4''' - 2) |Lokomotiv Yaroslavl HC Lev Praha ([[Chekia]]) Donbas Doneck ([[Ukraina]]) HC Slovan Bratislava ([[Slovakia]]) |HC LEV Poprad ([[Slovakia]]) |26 |- |'''2013/14'''<br />(en finalo: '''Metallurg Magnitogorsk''' – HC Lev Praha '''4''' - 3) |Admiral Vladivostok KHL Medveščak Mladi Zagreb ([[Kroatia]]) | |28 |- |'''2014/15'''<br />(en finalo: '''SKA Sankt-Peterburg''' – Ak Bars Kazan '''4''' - 1) |Lada Tolyatti HK Sochi Jokerit Helsinki ([[Finlando]]) |HC Lev Praha ([[Chekia]]) Donbas Doneck ([[Ukraina]]) Spartak Moskva |28 |- |'''2015/16'''<br />(en finalo: '''Metallurg Magnitogorsk''' – CSKA Moskva '''4''' - 3) |Spartak Moskva |Atlant Mitishchi |28 |- |'''2016/17'''<br />(en finalo: '''SKA Sankt-Peterburg''' – Metallurg Magnitogorsk '''4''' - 1) |HC Kunlun Red Star Beijing ([[Popul-Republiko Chinia|Chinia]]) | |29 |- |'''2017/18'''<br />(en finalo: '''Ak Bars Kazan''' – CSKA Moskva '''4''' - 1) | |KHL Medveščak Mladi Zagreb ([[Kroatia]]) Metallurg Novokuzneck |27 |- |'''2018/19'''<br />(en finalo: '''CSKA Moskva''' – Avangard Omsk '''4''' - 0) | |Lada Tolyatti Yugra Hanti-Mansiysk |25 |- |'''2019/20'''<br />(ludi ne eventis) | |HC Slovan Bratislava ([[Slovakia]]) |24 |- |'''2020/21'''<br />(en finalo: '''Avangard Omsk''' – CSKA Moskva '''4''' - 2) | |Admiral Vladivostok |23 |- |'''2021/22'''<br />(en finalo: '''CSKA Moskva''' – Metallurg Magnitogorsk '''4''' - 3) |Admiral Vladivostok | |24 |- |'''2022/23''' | |Dinamo Rīga ([[Latvia]]) Jokerit Helsinki ([[Finlando]]) |22 |} Klubi dum hokeosezono di KHL 2022/2023: {| class="navbox wikitable" class="wikitable" ! style="background:white; width:7%" | Diviziono ! style="background:white; width:17%" | Klubo ! style="background:white; width:15%" | Urbo ! style="background:white; width:5%" | Fondita ! style="background:white; width:5%" | en KHL |- ! style="background:#00ffaa; text-align:center" colspan=8 | Westal konfero |- style="background: #ffffff;" ! style="background:#ffd5e5; text-align:center" rowspan="5" |'''Diviziono di Bobrov''' | '''[[Vityaz Balashiha (hokeo)|Vityaz]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Balashiha]] | align=center | 1996 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sankt-Peterburg]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[HK Sochi|HK]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sochi]] | colspan="2" align="center" | 2014 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Nijni Novgorod]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" ! style="background:#faeca8; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Tarasov''' | ''' [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Dinamo Minsk (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Belarus.svg|22}} [[Minsk]] | align=center | 1976 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[HC Kunlun Red Star Beijing|HC Kunlun Red Star]]''' | {{Standardo|Flag of the People's Republic of China.svg|22}} [[Beijing]] | colspan=2 align=center | 2016 |- style="background: #ffffff;" | '''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yaroslavl]] | align="center" | 1959 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Cherepovec]] | align=center | 1956 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |- ! style="background:#ffaaaa; text-align:center" colspan=8 | Estal konfero |-style="background: #ffffff;" ! rowspan="5" style="background:#cedff2; text-align:center" | '''Diviziono di Harlamov''' | '''[[Avtomobilist Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yekaterinburg]] | align=center | 2006 | align=center | 2009 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Kazan]] | align=center | 1956 | align=center | 2008 |- style="background: #ffffff;" | '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Magnitogorsk]] | align=center | 1955 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Neftehimik (hokeo)|Neftehimik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Neftehimik]] | align=center | 1968 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chelyabinsk]] | align=center | 1947 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" ! rowspan="7" style="background:#caf2dc; text-align:center" | '''Diviziono di Chernishyov''' | '''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Omsk]] | align=center | 1950 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" |'''[[Amur Habarovsk (hokeo)|Amur]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Habarovsk]] | align=center | 1958 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs]]''' | {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} [[Nur-Sultan]] | align=center | 1999 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novosibirsk]] | align=center | 1962 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Ufa]] | align=center | 1961 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Admiral Vladivostok (hokeo)|Admiral]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Vladivostok]] | colspan=2 align=center | 2013 |} == Kupi dal KHL == '''Kupo dil Kontinento''' (de 2015 '''honore di [[Viktor Vasilyevich Tihonov (1930-2014)|V. V. Tihonov]]'''), premio por klubo kun maxim granda punti en bazala fazo di sezono: {| class="wikitable" style="font-size: 95%" |- !Sezono !Vinkinto !Konfero !Konkursi !Punti |- | style="text-align: center; "|2009/2010 | style="text-align: center;"|'''Salavat Yulayev Ufa''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 56 | 129 |- | style="text-align: center; "|2010/2011 | style="text-align: center;"|'''Avangard Omsk''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 54 | 118 |- | style="text-align: center; "|2011/2012 | style="text-align: center;"|'''Traktor Chelyabinsk''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 54 | 114 |- | style="text-align: center; "|2012/2013 | style="text-align: center;"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 52 | 115 |- | style="text-align: center; "|2013/2014 | style="text-align: center;"|'''Dinamo Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 54 | 115 |- | style="text-align: center; "|2014/2015 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | '''139''' |- | style="text-align: center; "|2015/2016 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 127 |- | style="text-align: center; "|2016/2017 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 137 |- | style="text-align: center; "|2017/2018 | style="text-align: center;"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 56 | 138 |- | style="text-align: center; "|2018/2019 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 62 | 106 |- | style="text-align: center; "|2019/2020 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 62 | 94 |- | style="text-align: center; "|2020/2021 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 91 |- | style="text-align: center; "|2021/2022 |colspan=4|<center>''sen vinkinto''</center> <!-- |- | style="text-align: center; "|2022/2023 | style="text-align: center;"|'''''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''''' | | --> |} '''Kupo di [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Gagarin]]''' (finalo di unesma sezono KHL esis ye [[12ma di aprilo]] – dio di flugo di ''Vostok 1''), premio por klubo-vinkinto pos fazo play-off, fakte por vinkinto dil ligo KHL (se vinkanto esas Rusiana klubo ol igas Championo di Rusia – en sezono 2014/2015 kom experimento Championo di Rusia igis klubo-vinkinto di fazo bazala: ''CSKA Moskva'' vice ke ''SKA Sankt-Peterburg''): {| class="wikitable" style="font-size: 95%; text-align: center;" |- ! rowspan=2|Sezono ! rowspan=2 colspan=2|Klubo ! colspan=7|Ludo-rezulti ! rowspan=2| Serial<br/>rezulto ! rowspan=2| Ludisto di serio-gananta golo |- !1 !2 !3 !4 !5 !6 !7 |- | rowspan=2 |2008/2009 | style="width: 3%;background:gray;color:white"|'''–''' | style="text-align: left;"|'''Ak Bars Kazan''' | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|0–3 | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|4–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|2–3 | | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|1–0 | '''4''' | rowspan=2 |Alexei Morozov (50:04) |- | style="width: 3%;background:gray;color:white"|'''–''' | style="text-align: left;"|Lokomotiv Yaroslavl | | | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|3–0 | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|2–5 | | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | '''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- |rowspan=2 | 2009/2010 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Ak Bars Kazan''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3 | style="background:#FFCCCC"|1–2 | | style="background:#CCFFCC"|7–1 | | '''4''' | rowspan=2 | Nikita Alexeyev (21:18) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|HC MVD | style="background:#CCFFCC"|2–3 | style="background:#CCFFCC"|1–4 | | | style="background:#FFCCCC"|3–2 | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | '''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2010/2011 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Salavat Yulayev Ufa''' | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–1 | | | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | '''4''' | rowspan=2 |Alexandr Svitov (55:48) |- | style="background:blue; color:white"| '''Wewstal''' | style="text-align: left"|Atlant Mitishchi | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | style="background:#FFCCCC"|4–0 | | | | '''1''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2011/2012 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|Avangard Omsk | style="background:#FFCCCC"|2–1 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | | style="background:#CCFFCC"|0–1 |'''3''' | rowspan=2 | Jakub Klepiš (52:03) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''Dinamo Moskva''' | | | style="background:#FFCCCC"|0–1 | style="background:#FFCCCC"|1–2&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|5–2 | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2012/2013 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|Traktor Chelyabinsk | | | style="background:#FFCCCC"|3–1 | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | style="background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''2''' | rowspan=2 | Alexei Cvetkov (65:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''Dinamo Moskva''' | style="background:#CCFFCC"|2–1 | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | style="background:#FFCCCC"|3–4 | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2013/2014 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Metallurg Magnitogorsk''' | style="background:#FFCCCC"|0–3 | style="background:#CCFFCC"|4–1 | | | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|7–4 |'''4''' | rowspan=2 | Sergei Mozyakin (43:10) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''HC Lev Praha''' | | | style="background:#FFCCCC"|3–2 | style="background:#CCFFCC"|3–5 | | style="background:#FFCCCC"|5–4&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2014/2015 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Ak Bars Kazan | style="background:#CCFFCC"|2–4 | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | | style="background:#CCFFCC"|1–6 | | |'''1''' | rowspan=2 | Roman Červenka (58:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | | | style="background:#FFCCCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2015/2016 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| '''Metallurg Magnitogorsk''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|1–0 | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''4''' | rowspan=2 | Chris Lee (38:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|CSKA Moskva | style="background:#FFCCCC"|5–1 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|1–2&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|1–3 |'''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2016/2017 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Metallurg Magnitogorsk | style="background:#CCFFCC"|4–5 | style="background:#FFCCCC"|3–1 | | | style="background:#CCFFCC"|3–5 | | |'''1''' | rowspan=2 | Ilya Kovalchuk (40:09) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | | | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2017/2018 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| '''Ak Bars Kazan''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–1 | | | |'''4''' | rowspan=2 | Rob Klinkhammer (41:06) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|CSKA Moscow | style="background:#CCFFCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | |'''1''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2018/2019 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Avangard Omsk | | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | style="background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | | |'''0''' | rowspan=2 | Maxim Mamin (77:44) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''CSKA Moskva''' | style="background:#CCFFCC"|5–2 | style="background:#CCFFCC"|3–0 | | | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2019/2020 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: center"| – | rowspan=2 colspan=10 | <center>''Nihiligita ludi pro [[KOVID-19]]''</center> |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: center"| – |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2020/2021 | style="background:red; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''Avangard Omsk''' | | | style="background:#FFCCCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|4–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|1–0 | |'''4''' | rowspan=2 | Sergei Tolchinski (19:28) |- | style="background:blue; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| CSKA Moskva | style="background:#CCFFCC"|1–4 | style="background:#FFCCCC"|3–0 | | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | | |'''2''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2021/2022 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Metallurg Magnitogorsk | style="background:#CCFFCC"|1–3 | style="background:#FFCCCC"|6–4 | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | | style="background:#CCFFCC"|1–4 |'''3''' | rowspan=2 | Alexandr Popov (09:29) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''CSKA Moscow''' | | | style="background:#FFCCCC"|0–4 | style="background:#FFCCCC"|0–1 | | style="background:#CCFFCC"|2–1 | |'''4''' |} [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] bw8jkyzpc2s7ucf532pv9zf71ql8n9f 995424 995423 2022-08-17T17:59:15Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki [[Arkivo:Kubok gagarina.jpg|thumb|right|250px|Kupo di Gagarin]] [[Arkivo:RIAN archive 386859 KHL finals - Ak Bars vs. Lokomotiv Yaroslavl 1-0.jpg|thumb|right|250px|'''Ak Bars Kazan''' – unesma championo di KHL]] '''Kontinentala Hokeala Ligo''' ([[Rusa linguo|rus.]] ''Kontinentalnaya hokkeinaya liga''; [[Angla linguo|ang.]] ''Kontinental Hockey League'') esas konkurso pri [[hokeo sur glacio]] fondita en [[2008]]. Ol esas sucedanto di Rusiana Superliga. En KHL ludas klubi de [[Eurazia]]. == Divido dil ligo == La ligo esas dividita segun geografiala pozeso a 4 divizioni (honore di famoza [[Sovietia]]na hokeisti e hokeo-entreneri) qui de 2009/2010 esas grupigita en du konferi: * '''Westal konfero''': ** Diviziono di [[Vsevolod Mihailovich Bobrov|Bobrov]] ** Diviziono di [[Anatoli Vladimirovich Tarasov|Tarasov]] * '''Estal konfero''': ** Diviziono di [[Valeri Borisovich Harlamov|Harlamov]] ** Diviziono di [[Arkadi Ivanovich Chernishyov|Chernishyov]] == Klubi di KHL == En unesma hokeosezono di KHL (2008/2009): {| class="wikitable" ! style="background:white; text-align:center| Diviziono ! style="background:white; text-align:left" | Klubo ! style="background:white; text-align:left"| Urbo ! style="background:white; text-align:center;| Fondita ye |- ! style="background:#ffd5e5; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Bobrov''' | '''[[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Mitishchi]] | align=center | 2005 |- | '''[[Dinamo Minsk (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag of Belarus (1995–2012).svg|22}} [[Minsk]] | align=center | 1976 |- | '''[[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novokuzneck]] | align=center | 1949 |- | '''[[Salat Yulayev Ufa (hokeo)|Salat Yulayev]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Ufa]] | align=center | 1961 |- | '''[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Cherepovec]] | align=center | 1956 |- | '''[[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- ! style="background:#faeca8; text-align:center" rowspan=7 | '''Diviziono di Tarasov''' |- | '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Magnitogorsk]] | align=center | 1955 |- | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sankt-Peterburg]] | align=center | 1946 |- | '''[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chelyabinsk]] | align=center | 1947 |- | '''[[Himik Voskresensk (hokeo)|Himik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Voskresensk]] | align=center | 1953 |- | '''[[HK MBD Balashiha|HK MBD]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Balashiha]] | align=center | 2004 |- | '''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- ! style="background:#cedff2; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Harlamov''' | '''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Omsk]] | align=center | 1950 |- | '''[[Amur Habarovsk (hokeo)|Amur]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Habarovsk]] | align=center | 1966 |- | '''[[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Latvia.svg|22}} [[Rīga]] | align=center | 1946 |- | '''[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Tolyatti]] | align=center | 1976 |- | '''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yaroslavl]] | align=center | 1959 |- | '''[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novosibirsk]] | align=center | 1962 |- ! style="background:#caf2dc; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Chernishyov''' | '''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Kazan]] | align=center | 1956 |- | '''[[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs]]''' | {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} [[Nur-Sultan|Astana]] | align=center | 1999 |- | '''[[Vityaz Chehov (hokeo)|Vityaz]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chehov (Provinco Moskva)|Chehov]] | align=center | 1996 |- | '''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 |- | '''[[Neftehimik (hokeo)|Neftehimik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Neftehimik]] | align=center | 1968 |- | '''[[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Nijni Novgorod]] | align=center | 1946 |} Finalo dil hokeosezono: '''Ak Bars Kazan''' – Lokomotiv Yaroslavl '''4''' - 3. Klubala chanji pos unesma sezono: {| class="wikitable" |+ !Sezono !Devenis !Foriris !Quanto di klubi |- |'''2009/10'''<br />(en finalo: '''Ak Bars Kazan''' – HK MVD Balashiha '''4''' - 3) |Avtomobolist Yekaterinburg |Himik Voskresensk |24 |- |'''2010/11'''<br />(en finalo: '''Salavat Yulayev Ufa''' – Atlant Mitishchi '''4''' - 1) |Yugra Hanti-Mansiysk |Lada Tolyatti HK MVD Balashiha |23 |- |'''2011/12'''<br />(en finalo: '''Dinamo Moskva''' – Avangard Omsk '''4''' - 3) |HC LEV Poprad ([[Slovakia]]) |Lokomotiv Yaroslavl |23 |- |'''2012/13'''<br />(en finalo: '''Dinamo Moskva''' – Traktor Chelyabinsk '''4''' - 2) |Lokomotiv Yaroslavl HC Lev Praha ([[Chekia]]) Donbas Doneck ([[Ukraina]]) HC Slovan Bratislava ([[Slovakia]]) |HC LEV Poprad ([[Slovakia]]) |26 |- |'''2013/14'''<br />(en finalo: '''Metallurg Magnitogorsk''' – HC Lev Praha '''4''' - 3) |Admiral Vladivostok KHL Medveščak Mladi Zagreb ([[Kroatia]]) | |28 |- |'''2014/15'''<br />(en finalo: '''SKA Sankt-Peterburg''' – Ak Bars Kazan '''4''' - 1) |Lada Tolyatti HK Sochi Jokerit Helsinki ([[Finlando]]) |HC Lev Praha ([[Chekia]]) Donbas Doneck ([[Ukraina]]) Spartak Moskva |28 |- |'''2015/16'''<br />(en finalo: '''Metallurg Magnitogorsk''' – CSKA Moskva '''4''' - 3) |Spartak Moskva |Atlant Mitishchi |28 |- |'''2016/17'''<br />(en finalo: '''SKA Sankt-Peterburg''' – Metallurg Magnitogorsk '''4''' - 1) |HC Kunlun Red Star Beijing ([[Popul-Republiko Chinia|Chinia]]) | |29 |- |'''2017/18'''<br />(en finalo: '''Ak Bars Kazan''' – CSKA Moskva '''4''' - 1) | |KHL Medveščak Mladi Zagreb ([[Kroatia]]) Metallurg Novokuzneck |27 |- |'''2018/19'''<br />(en finalo: '''CSKA Moskva''' – Avangard Omsk '''4''' - 0) | |Lada Tolyatti Yugra Hanti-Mansiysk |25 |- |'''2019/20'''<br />(ludi ne eventis) | |HC Slovan Bratislava ([[Slovakia]]) |24 |- |'''2020/21'''<br />(en finalo: '''Avangard Omsk''' – CSKA Moskva '''4''' - 2) | |Admiral Vladivostok |23 |- |'''2021/22'''<br />(en finalo: '''CSKA Moskva''' – Metallurg Magnitogorsk '''4''' - 3) |Admiral Vladivostok | |24 |- |'''2022/23''' | |Dinamo Rīga ([[Latvia]]) Jokerit Helsinki ([[Finlando]]) |22 |} Klubi dum hokeosezono di KHL 2022/2023: {| class="navbox wikitable" class="wikitable" ! style="background:white; width:7%" | Diviziono ! style="background:white; width:17%" | Klubo ! style="background:white; width:15%" | Urbo ! style="background:white; width:5%" | Fondita ! style="background:white; width:5%" | en KHL |- ! style="background:#00ffaa; text-align:center" colspan=8 | Westal konfero |- style="background: #ffffff;" ! style="background:#ffd5e5; text-align:center" rowspan="5" |'''Diviziono di Bobrov''' | '''[[Vityaz Balashiha (hokeo)|Vityaz]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Balashiha]] | align=center | 1996 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sankt-Peterburg]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[HK Sochi|HK]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Sochi]] | colspan="2" align="center" | 2014 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Nijni Novgorod]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" ! style="background:#faeca8; text-align:center" rowspan=6 | '''Diviziono di Tarasov''' | ''' [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Dinamo Minsk (hokeo)|Dinamo]]''' | {{Standardo|Flag_of_Belarus.svg|22}} [[Minsk]] | align=center | 1976 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[HC Kunlun Red Star Beijing|HC Kunlun Red Star]]''' | {{Standardo|Flag of the People's Republic of China.svg|22}} [[Beijing]] | colspan=2 align=center | 2016 |- style="background: #ffffff;" | '''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yaroslavl]] | align="center" | 1959 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Cherepovec]] | align=center | 1956 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Moskva]] | align=center | 1946 | align=center | 2008 |- ! style="background:#ffaaaa; text-align:center" colspan=8 | Estal konfero |-style="background: #ffffff;" ! rowspan="5" style="background:#cedff2; text-align:center" | '''Diviziono di Harlamov''' | '''[[Avtomobilist Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Yekaterinburg]] | align=center | 2006 | align=center | 2009 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Kazan]] | align=center | 1956 | align=center | 2008 |- style="background: #ffffff;" | '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Magnitogorsk]] | align=center | 1955 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Neftehimik (hokeo)|Neftehimik]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Neftehimik]] | align=center | 1968 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Chelyabinsk]] | align=center | 1947 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" ! rowspan="7" style="background:#caf2dc; text-align:center" | '''Diviziono di Chernishyov''' | '''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Omsk]] | align=center | 1950 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" |'''[[Amur Habarovsk (hokeo)|Amur]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Habarovsk]] | align=center | 1958 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs]]''' | {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} [[Nur-Sultan]] | align=center | 1999 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Novosibirsk]] | align=center | 1962 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev]] ''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Ufa]] | align=center | 1961 | align=center | 2008 |-style="background: #ffffff;" | '''[[Admiral Vladivostok (hokeo)|Admiral]]''' | {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} [[Vladivostok]] | colspan=2 align=center | 2013 |} == Kupi dal KHL == '''Kupo dil Kontinento''' (de 2015 '''honore di [[Viktor Vasilyevich Tihonov (1930-2014)|V. V. Tihonov]]'''), premio por klubo kun maxim granda punti en bazala fazo di sezono: {| class="wikitable" style="font-size: 95%" |- !Sezono !Vinkinto !Konfero !Konkursi !Punti |- | style="text-align: center; "|2009/2010 | style="text-align: center;"|'''Salavat Yulayev Ufa''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 56 | 129 |- | style="text-align: center; "|2010/2011 | style="text-align: center;"|'''Avangard Omsk''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 54 | 118 |- | style="text-align: center; "|2011/2012 | style="text-align: center;"|'''Traktor Chelyabinsk''' | style="text-align: center; background-color:#0000CC; color:white;"|'''Estal''' | 54 | 114 |- | style="text-align: center; "|2012/2013 | style="text-align: center;"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 52 | 115 |- | style="text-align: center; "|2013/2014 | style="text-align: center;"|'''Dinamo Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 54 | 115 |- | style="text-align: center; "|2014/2015 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | '''139''' |- | style="text-align: center; "|2015/2016 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 127 |- | style="text-align: center; "|2016/2017 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 137 |- | style="text-align: center; "|2017/2018 | style="text-align: center;"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 56 | 138 |- | style="text-align: center; "|2018/2019 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 62 | 106 |- | style="text-align: center; "|2019/2020 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 62 | 94 |- | style="text-align: center; "|2020/2021 | style="text-align: center;"|'''CSKA Moskva''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''Westal''' | 60 | 91 |- | style="text-align: center; "|2021/2022 |colspan=4|<center>''sen vinkinto''</center> <!-- |- | style="text-align: center; "|2022/2023 | style="text-align: center;"|'''''' | style="text-align: center; background-color:#CC0000; color:white;"|'''''' | | --> |} '''Kupo di [[Yuri Alexeyevich Gagarin|Gagarin]]''' (finalo di unesma sezono KHL esis ye [[12ma di aprilo]] – dio di flugo di ''Vostok 1''), premio por klubo-vinkinto pos fazo play-off, fakte por vinkinto dil ligo KHL (se vinkanto esas Rusiana klubo ol igas Championo di Rusia – en sezono 2014/2015 kom experimento Championo di Rusia igis klubo-vinkinto di fazo bazala: ''CSKA Moskva'' vice ke ''SKA Sankt-Peterburg''): {| class="wikitable" style="font-size: 95%; text-align: center;" |- ! rowspan=2|Sezono ! rowspan=2 colspan=2|Klubo ! colspan=7|Ludo-rezulti ! rowspan=2| Serial<br/>rezulto ! rowspan=2| Ludisto di serio-gananta golo |- !1 !2 !3 !4 !5 !6 !7 |- | rowspan=2 |2008/2009 | style="width: 3%;background:gray;color:white"|'''–''' | style="text-align: left;"|'''Ak Bars Kazan''' | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|0–3 | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|4–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|2–3 | | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|1–0 | '''4''' | rowspan=2 |Alexei Morozov (50:04) |- | style="width: 3%;background:gray;color:white"|'''–''' | style="text-align: left;"|Lokomotiv Yaroslavl | | | style="width: 5%;background:#FFCCCC"|3–0 | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|2–5 | | style="width: 5%;background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | '''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- |rowspan=2 | 2009/2010 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Ak Bars Kazan''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3 | style="background:#FFCCCC"|1–2 | | style="background:#CCFFCC"|7–1 | | '''4''' | rowspan=2 | Nikita Alexeyev (21:18) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|HC MVD | style="background:#CCFFCC"|2–3 | style="background:#CCFFCC"|1–4 | | | style="background:#FFCCCC"|3–2 | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | '''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2010/2011 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Salavat Yulayev Ufa''' | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–1 | | | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | '''4''' | rowspan=2 |Alexandr Svitov (55:48) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|Atlant Mitishchi | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | style="background:#FFCCCC"|4–0 | | | | '''1''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2011/2012 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|Avangard Omsk | style="background:#FFCCCC"|2–1 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | | style="background:#CCFFCC"|0–1 |'''3''' | rowspan=2 | Jakub Klepiš (52:03) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''Dinamo Moskva''' | | | style="background:#FFCCCC"|0–1 | style="background:#FFCCCC"|1–2&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|5–2 | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2012/2013 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|Traktor Chelyabinsk | | | style="background:#FFCCCC"|3–1 | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | style="background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''2''' | rowspan=2 | Alexei Cvetkov (65:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''Dinamo Moskva''' | style="background:#CCFFCC"|2–1 | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | style="background:#FFCCCC"|3–4 | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2013/2014 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"|'''Metallurg Magnitogorsk''' | style="background:#FFCCCC"|0–3 | style="background:#CCFFCC"|4–1 | | | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|7–4 |'''4''' | rowspan=2 | Sergei Mozyakin (43:10) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''HC Lev Praha''' | | | style="background:#FFCCCC"|3–2 | style="background:#CCFFCC"|3–5 | | style="background:#FFCCCC"|5–4&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2014/2015 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Ak Bars Kazan | style="background:#CCFFCC"|2–4 | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | | style="background:#CCFFCC"|1–6 | | |'''1''' | rowspan=2 | Roman Červenka (58:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | | | style="background:#FFCCCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2015/2016 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| '''Metallurg Magnitogorsk''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|1–0 | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | |'''4''' | rowspan=2 | Chris Lee (38:57) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|CSKA Moskva | style="background:#FFCCCC"|5–1 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|1–2&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|1–3 |'''3''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2016/2017 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Metallurg Magnitogorsk | style="background:#CCFFCC"|4–5 | style="background:#FFCCCC"|3–1 | | | style="background:#CCFFCC"|3–5 | | |'''1''' | rowspan=2 | Ilya Kovalchuk (40:09) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|'''SKA Sankt-Peterburg''' | | | style="background:#CCFFCC"|2–1&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–2 | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2017/2018 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| '''Ak Bars Kazan''' | | | style="background:#FFCCCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | style="background:#CCFFCC"|3–1 | | | |'''4''' | rowspan=2 | Rob Klinkhammer (41:06) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"|CSKA Moscow | style="background:#CCFFCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|1–2 | | | style="background:#CCFFCC"|0–1 | | |'''1''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2018/2019 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Avangard Omsk | | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | style="background:#CCFFCC"|2–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | | |'''0''' | rowspan=2 | Maxim Mamin (77:44) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''CSKA Moskva''' | style="background:#CCFFCC"|5–2 | style="background:#CCFFCC"|3–0 | | | | | |'''4''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2019/2020 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: center"| – | rowspan=2 colspan=10 | <center>''Nihiligita ludi pro [[KOVID-19]]''</center> |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: center"| – |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2020/2021 | style="background:red; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''Avangard Omsk''' | | | style="background:#FFCCCC"|1–2 | style="background:#CCFFCC"|4–3&nbsp;<br /><small>extra-tempo</small> | | style="background:#CCFFCC"|1–0 | |'''4''' | rowspan=2 | Sergei Tolchinski (19:28) |- | style="background:blue; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| CSKA Moskva | style="background:#CCFFCC"|1–4 | style="background:#FFCCCC"|3–0 | | | style="background:#CCFFCC"|0–2 | | |'''2''' |- | colspan=12 style="background:white"| |- | rowspan=2 | 2021/2022 | style="background:red; color:white"| '''Estal''' | style="text-align: left"| Metallurg Magnitogorsk | style="background:#CCFFCC"|1–3 | style="background:#FFCCCC"|6–4 | | | style="background:#CCFFCC"|2–3 | | style="background:#CCFFCC"|1–4 |'''3''' | rowspan=2 | Alexandr Popov (09:29) |- | style="background:blue; color:white"| '''Westal''' | style="text-align: left"| '''CSKA Moscow''' | | | style="background:#FFCCCC"|0–4 | style="background:#FFCCCC"|0–1 | | style="background:#CCFFCC"|2–1 | |'''4''' |} [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] nn4q34q9zlthdjyuz39lew2raf1tg36 0 58226 995425 2022-08-17T18:05:36Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki #ALIDIREKTI [[Kontinentala Hokeala Ligo]] 6mz4dp7szvxlhs86smdov637bzfoc0w 0 58227 995426 2022-08-17T18:17:15Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo = {{PAGENAME}} | Imajo = [[Arkivo:Kevin Dallman 2012-12-19.jpg|180px]] | Shablono_lando = {{CAN}}, {{KAZ}} | Profesiono = [[hokeo sur glacio|hokeisto]] | Naskodio = [[26ma di februaro]] [[1981]] | Nask-urbo = [[St. Catharines]], [[Kanada]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Kevin Dallman''' ([[Kazaka linguo|kaz.]] ''Kevïn Dallman''; n. ye la [[26ma di februaro]] [[1981]]) esas [[Kanada]]na e [[Kazakstan]]a [[hokeo sur glacio|hokeisto sur glacio]] (defensisto). == Kariero == * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Niagara Falls Canucks (1996–1998) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Guelph Storm (1998–2002) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Providence Bruins (2002–2005) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Boston Bruins (2005) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} St. Louis Blues (2005−2006) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Los Angeles Kings (2006–2008) ** {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Manchester Monarchs (2006–2008) * {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} Barıs Astana ([2008−2012) * {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} SKA Sankt-Peterburg (2012-2014) * {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} Barıs Astana (2014-2019) Dallman esis konkurencanto (de 2012 por Kazakstan) en Mondala Championesi: 2014 (Elito), 2015 (Diviziono I), 2017 (Div. I) e 2018 (Div. I). Il finis sua kariero ye 5ma agosto 2019, pos 11 yari en [[KHL]]. == Sukcesi == '''En esquado di Kazakstan:''' * Promoco ad mondala elito di hokeo sur glacio: 2015 '''Klubala:''' * [[Kontinentala_Hokeala_Ligo#Kupi dal KHL|Kupo di Kontinento]]: 2013 (SKA Sankt-Petersburg) * Bronza medalio en Championesi di Rusia: 2013 (SKA Sankt-Petersburg) '''Personala:''' * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (25 goli – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (25 asistaji – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (77 punti – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (25 goli – CHL 2001/2002) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (86 punti – CHL 2001/2002) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (28 goli – [[KHL]] 2008/2009) * 2ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (30 asistaji – [[KHL]] 2008/2009) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (58 punti – [[KHL]] 2008/2009) * [[Ora kasko (KHL)|Ora kasko]] por maxim bona defensisto ([[KHL]] 2008/2009) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (14 goli – [[KHL]] 2009/2010) * 3ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (27 asistaji – [[KHL]] 2009/2010) * 2ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (41 punti – [[KHL]] 2009/2010) * Maxim bona defensisto di januaro 2011 ([[KHL]] 2010/2011) * Maxim bona defensisto di januaro 2012 ([[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (36 asistaji – [[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (54 punti – [[KHL]] 2011/2012) * [[Ora kasko (KHL)|Ora kasko]] por maxim bona defensisto ([[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (15 goli – [[KHL]] 2012/2013) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo play-off) (14 punti – [[KHL]] 2012/2013) * "Jentilulo sur glacio" por defensisto ([[KHL]] 2012/2013) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (6 punti – Mondala Championeso 2015, Diviziono I/Grupo A) * Maxim bona defensisto di Mondala Championeso 2015 (Diviziono I/Grupo A) * Maxim bona defensisto di decembro 2015 (KHL 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (32 asistaji – [[KHL]] 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (40 punti – [[KHL]] 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (3 goli – Mondala Championeso 2017, Diviziono I/Grupo A) * 3ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (3 punti – Mondala Championeso 2017, Diviziono I/Grupo A) * 1ma loko en klasifiko "+/-" (+4 – Mondala Championeso 2018, Diviziono I/Grupo A) {{DEFAULTSORT:Dallman, Kevin}} [[Kategorio:Kanadana hokeisti]] [[Kategorio:Kazakstanana hokeisti]] 8rj3rtpm1qdo40nua4kh5wf3ppfgn9h 995435 995426 2022-08-18T00:03:31Z 31.183.158.78 _ wikitext text/x-wiki {{Biografio | Nomo = {{PAGENAME}} | Imajo = [[Arkivo:Kevin Dallman 2012-12-19.jpg|180px]] | Shablono_lando = {{CAN}}, {{KAZ}} | Profesiono = [[hokeo sur glacio|hokeisto]] | Naskodio = [[26ma di februaro]] [[1981]] | Nask-urbo = [[St. Catharines]], [[Kanada]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Kevin Dallman''' ([[Kazaka linguo|kaz.]] ''Kevïn Dallman''; n. ye la [[26ma di februaro]] [[1981]]) esas [[Kanada]]na e [[Kazakstan]]a [[hokeo sur glacio|hokeisto sur glacio]] (defensisto). == Kariero == * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Niagara Falls Canucks (1996–1998) * {{Standardo|Flag of Canada (Pantone).svg|22}} Guelph Storm (1998–2002) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Providence Bruins (2002–2005) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Boston Bruins (2005) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} St. Louis Blues (2005−2006) * {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Los Angeles Kings (2006–2008) ** {{Standardo|Flag_of_United_States.svg|22}} Manchester Monarchs (2006–2008) * {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} Barıs Astana (2008−2012) * {{Standardo|Flag_of_Russia.svg|22}} SKA Sankt-Peterburg (2012-2014) * {{Standardo|Flag_of_Kazakhstan.svg|22}} Barıs Astana (2014-2019) Dallman esis konkurencanto (de 2012 por Kazakstan) en Mondala Championesi: 2014 (Elito), 2015 (Diviziono I), 2017 (Div. I) e 2018 (Div. I). Il finis sua kariero ye 5ma agosto 2019, pos 11 yari en [[KHL]]. == Sukcesi == '''En esquado di Kazakstan:''' * Promoco ad mondala elito di hokeo sur glacio: 2015 '''Klubala:''' * [[Kontinentala_Hokeala_Ligo#Kupi dal KHL|Kupo di Kontinento]]: 2013 (SKA Sankt-Peterburg) * Bronza medalio en Championesi di Rusia: 2013 (SKA Sankt-Peterburg) '''Personala:''' * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (25 goli – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (25 asistaji – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (77 punti – OHL 2000/2001) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (25 goli – CHL 2001/2002) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (86 punti – CHL 2001/2002) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (28 goli – [[KHL]] 2008/2009) * 2ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (30 asistaji – [[KHL]] 2008/2009) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (58 punti – [[KHL]] 2008/2009) * [[Ora kasko (KHL)|Ora kasko]] por maxim bona defensisto ([[KHL]] 2008/2009) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (14 goli – [[KHL]] 2009/2010) * 3ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (27 asistaji – [[KHL]] 2009/2010) * 2ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (41 punti – [[KHL]] 2009/2010) * Maxim bona defensisto di januaro 2011 ([[KHL]] 2010/2011) * Maxim bona defensisto di januaro 2012 ([[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (36 asistaji – [[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (54 punti – [[KHL]] 2011/2012) * [[Ora kasko (KHL)|Ora kasko]] por maxim bona defensisto ([[KHL]] 2011/2012) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (fazo bazala) (15 goli – [[KHL]] 2012/2013) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo play-off) (14 punti – [[KHL]] 2012/2013) * "Jentilulo sur glacio" por defensisto ([[KHL]] 2012/2013) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (6 punti – Mondala Championeso 2015, Diviziono I/Grupo A) * Maxim bona defensisto di Mondala Championeso 2015 (Diviziono I/Grupo A) * Maxim bona defensisto di decembro 2015 (KHL 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri asistaji (fazo bazala) (32 asistaji – [[KHL]] 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (fazo bazala) (40 punti – [[KHL]] 2015/2016) * 1ma loko en klasifiko di defensisti pri goli (3 goli – Mondala Championeso 2017, Diviziono I/Grupo A) * 3ma loko en klasifiko "kanadana" di defensisti (3 punti – Mondala Championeso 2017, Diviziono I/Grupo A) * 1ma loko en klasifiko "+/-" (+4 – Mondala Championeso 2018, Diviziono I/Grupo A) {{DEFAULTSORT:Dallman, Kevin}} [[Kategorio:Kanadana hokeisti]] [[Kategorio:Kazakstanana hokeisti]] n636znryh55dt1wytpygwjlv6y02mqg 0 58228 995431 2022-08-17T22:12:27Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki '''Championeso di KNS pri hokeo sur glacio''' esis championkonkurso en sezono 1991/1992. Partoprenis klubi de [[Komunitato di Nedependanta Stati]], e konkursi esis trifazala: du en grupi e [[Kupala sportokonkurso|play-off]]. == Unesma fazo == {| class="wikitable" !#!!Klubo!!Ludi!!Vinki!!=!!Desvinki!!Goli!!Punti |- |1||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||30||25||3||2||124-58||53 |- |2||'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]'''||30||21||2||7||123-74||44 |- |3||'''[[Krilya Sovetov Moskva (hokeo)|Krilya Sovetov Moskva]]'''||30||18||2||10||113-86||38 |- |4||'''[[Himik Voskresensk (hokeo)|Himik Voskresensk]]'''||30||17||2||11||97-83||36 |- |5||'''[[Kazcink-Torpedo Ust-Kamenogorsk (hokeo)|Kazcink-Torpedo Ust-Kamenogorsk]]'''||30||16||3||11||114-109||35 |- |6||'''[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]'''||30||15||3||12||98-83||33 |- |7||'''[[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]'''||30||15||3||12||117-102||33 |- |8||'''[[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]]'''||30||13||6||11||83-76||32 |- |9||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||30||14||2||14||83-96||30 |- |10||[[Dinamo-Energiya Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist Yekaterinburg]]||30||13||2||15||89-103||28 |- |11||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||30||11||4||15||92-107||26 |- |12||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||30||9||5||16||80-106||23 |- |13||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Itil Kazan]]||30||9||4||17||71-92||22 |- |14||[[Dinamo Rīga (hokeo)|Rīga]]||30||10||0||20||94-127||20 |- |15||[[Sokil Kiyiv (hokeo)|Sokil Kiyiv]]||30||7||1||22||101-139||15 |- |16||[[Dinamo Minsk (hokeo)|Dinamo Minsk]]||30||5||2||23||84-102||12 |} == Duesma fazo == 8 maxim bona klubi pos unesma fazo esis divigita a du grupi. '''Grupo A''': {| class="wikitable" !#!!Klubo!!Ludi!!Vinki!!=!!Desvinki!!Goli!!Punti |- |1||'''Dinamo Moskva'''||6||4||2||0||30-14||10 |- |2||'''Himik Voskresensk'''||6||3||1||2||21-18||7 |- |3||Torpedo Nijni Novgorod||6||2||2||2||22-23||6 |- |4||Kazcink-Torpedo Ust-Kamenogorsk||6||0||1||5||12-30||1 |} '''Grupo B''': {| class="wikitable" !#!!Klubo!!Ludi!!Vinki!!=!!Desvinki!!Goli!!Punti |- |1||'''CSKA Moskva'''||6||6||0||0||29-8||12 |- |2||'''Spartak Moskva'''||6||2||2||2||17-16||6 |- |3||Traktor Chelyabinsk||6||1||3||2||13-24||5 |- |4||Krilya Sovetov Moskva||6||0||1||5||9-20||1 |} == Triesma kupala fazo == '''5-8 plasi''': '''Torpedo Nijni Novgorod''' — Krilya Sovetov 4:2, 0:3, 2:1, 3:1. '''Traktor''' — Torpedo Ust-Kamenogorsk 3:2, 2:1, 7:1. '''5-6 plasi''': '''Traktor''' – Torpedo Nijni Novgorod 4:2, 4:3, 3:4, 2:5, 5:1. '''7-8 plasi''': '''Krilya Sovetov''' — Torpedo Ust-Kamenogorsk 3:2, 3:4, 3:2. '''Mifinali''': '''Dinamo''' — Spartak 2:3, 1:0 (extra-tempo), 6:1, 4:1. '''CSKA''' — Himik 6:0, 2:3 (amendal pafi), 4:1, 1:3, 3:1. '''Finalo''': '''Dinamo''' — CSKA 4:1, 5:2, 3:1. '''3ma plaso''': '''Spartak''' — Himik 5:1, 4:1. [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] 9ikowusq4cenem8l0vzppv4rw6gqeyr 0 58229 995433 2022-08-17T22:52:34Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki '''Internaciona hokeala ligo''' ([[Rusa linguo|rus.]] ''Mejnaciolnaya hokkeinaya liga'', ''MHL'') esis ligo di [[hokeo sur glacio]] qua eventis en yari 1992-1996. Ol esis fondita ye [[13ma di januaro]] [[1992]] kom sucedanto di [[Championeso di KNS pri hokeo sur glacio]] (1991/1992). Ank eventis "Kupo di MHL". Klubi esis de ex-[[Sovietia]] de: [[Rusia]] (19), [[Kazakstan]] (2), [[Latvia]] (1), [[Ukraina]] (1) e [[Bielorusia]] (1). == Championi == {| class="wikitable" border="1" |+ |- align=center bgcolor=#C0C0C0 |Sezono||Champion||2ma plaso||3ma plaso||Vinkinti dil Kupo |- align=center |1992/1993||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |1993/1994||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]], [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]] |- align=center |1994/1995||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]], [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |1995/1996||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]], [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |} Championi dil ligo igis championi di [[Rusia]]. [[Kategorio: Hokeo sur glacio]] 5xciap615s4c840uknlqdenhd0vjxhp 995434 995433 2022-08-17T22:53:51Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Internaciona hokeala ligo''' ([[Rusa linguo|rus.]] ''Mejnaciolnaya hokkeinaya liga'', ''MHL'') esis ligo di [[hokeo sur glacio]] qua eventis en yari 1992-1996. Ol esis fondita ye [[13ma di januaro]] [[1992]] kom sucedanto di [[Championeso di KNS pri hokeo sur glacio]] (1991/1992). Ank eventis "Kupo di MHL". Klubi esis de ex-[[Sovietia]]: [[Rusia]] (19), [[Kazakstan]] (2), [[Latvia]] (1), [[Ukraina]] (1) e [[Bielorusia]] (1). == Championi == {| class="wikitable" border="1" |+ |- align=center bgcolor=#C0C0C0 |Sezono||Champion||2ma plaso||3ma plaso||Vinkinti dil Kupo |- align=center |1992/1993||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |1993/1994||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]], [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]] |- align=center |1994/1995||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]], [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |1995/1996||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]], [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=center |} Championi dil ligo igis championi di [[Rusia]]. [[Kategorio: Hokeo sur glacio]] rdc4eqoal3ipjxcrih4z1jtlhs3mv4q 0 58230 995436 2022-08-18T10:05:25Z ThWiki1910 31363 . wikitext text/x-wiki '''Championeso di Rusia pri hokeo sur glacio''' eventis de sezono 1996/1997 til 2007/2008 kom '''Superliga''', ed de 2008/2009 kom [[KHL]]. Plu frue esis [[Championeso di Sovietia pri hokeo sur glacio]] (1946-1991), [[Championeso di KNS pri hokeo sur glacio]] (1991/1992) e [[Internaciona hokeala ligo]] (1992-1996). == Championi di [[Rusia]] == {| class="wikitable" !Sezono||[[Arkivo:Gold medal icon.svg]] Champion||[[Arkivo:Silver medal icon.svg]]ma plaso||[[Arkivo:Bronze medal icon.svg]]ma plaso||4ma plaso||Quarimfinalinti||Vinkinto<br>di bazala fazo |- align=left |1996/1997||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Rubin Tyumen (hokeo)|Rubin Tyumen]]<br>8. [[Kristall Saratov (hokeo)|Kristall Saratov]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]] |- align=left |1997/1998||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |1998/1999||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |1999/2000||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]||5. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2000/2001||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Chelmet Chelyabinsk (hokeo)|Mechel Chelyabinsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2001/2002||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>6. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Krilya Sovetov Moskva (hokeo)|Krilya Sovetov Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2002/2003||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2003/2004||'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2004/2005||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2005/2006||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2006/2007||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]||5. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>6. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2007/2008||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2008/2009||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2009/2010||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[ХК МВД|«ХК МВД» Балашиха]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2010/2011||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |- align=left |2011/2012||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |- align=left |2012/2013||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- align=left |2013/2014|| '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' |[[HC Lev Praha]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2014/2015 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2015/2016 |'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' | [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2016/2017 | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]''' | [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>8. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2017/2018 |'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- |2018/2019 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Avtomobilist Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist Yekaterinburg]]<br>6. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]]<br> 7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2019/2020 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] | [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]] | |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2020/2021 |'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] <br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2021/2022 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |– |– | |– |} [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] muz1l91gpc1g8n9xujsufcufj2f4sxm 995437 995436 2022-08-18T10:21:30Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Championeso di Rusia pri hokeo sur glacio''' eventis de sezono 1996/1997 til 2007/2008 kom '''Superliga''', ed de 2008/2009 kom [[KHL]]. Plu frue esis [[Championeso di Sovietia pri hokeo sur glacio]] (1946-1991), [[Championeso di KNS pri hokeo sur glacio]] (1991/1992) e [[Internaciona hokeala ligo]] (1992-1996). == Championi di [[Rusia]] de 2007/2008 == {| class="wikitable" !Sezono||[[Arkivo:Gold medal icon.svg]] Champion||[[Arkivo:Silver medal icon.svg]]ma plaso||[[Arkivo:Bronze medal icon.svg]]ma plaso||4ma plaso||Quarimfinalinti||Vinkinto<br>di bazala fazo |- align=left |1996/1997||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Rubin Tyumen (hokeo)|Rubin Tyumen]]<br>8. [[Kristall Saratov (hokeo)|Kristall Saratov]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]] |- align=left |1997/1998||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |1998/1999||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |1999/2000||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]||5. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2000/2001||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Chelmet Chelyabinsk (hokeo)|Mechel Chelyabinsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2001/2002||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>6. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Krilya Sovetov Moskva (hokeo)|Krilya Sovetov Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2002/2003||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2003/2004||'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2004/2005||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2005/2006||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2006/2007||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]||5. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>6. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2007/2008||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2008/2009||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2009/2010||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[ХК МВД|«ХК МВД» Балашиха]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2010/2011||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |- align=left |2011/2012||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |- align=left |2012/2013||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- align=left |2013/2014|| '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' |[[HC Lev Praha]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2014/2015 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2015/2016 |'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' | [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2016/2017 | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]''' | [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>8. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2017/2018 |'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- |2018/2019 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Avtomobilist Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist Yekaterinburg]]<br>6. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]]<br> 7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2019/2020 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] | [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]] | |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2020/2021 |'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] <br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2021/2022 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |– |– | |– |} [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] 7bclzmdbucb2voz8dliw9wu4fid01vu 995438 995437 2022-08-18T10:21:54Z ThWiki1910 31363 .. wikitext text/x-wiki '''Championeso di Rusia pri hokeo sur glacio''' eventis de sezono 1996/1997 til 2007/2008 kom '''Superliga''', ed de 2008/2009 kom [[KHL]]. Plu frue esis [[Championeso di Sovietia pri hokeo sur glacio]] (1946-1991), [[Championeso di KNS pri hokeo sur glacio]] (1991/1992) e [[Internaciona hokeala ligo]] (1992-1996). == Championi di [[Rusia]] de 1996/1997 == {| class="wikitable" !Sezono||[[Arkivo:Gold medal icon.svg]] Champion||[[Arkivo:Silver medal icon.svg]]ma plaso||[[Arkivo:Bronze medal icon.svg]]ma plaso||4ma plaso||Quarimfinalinti||Vinkinto<br>di bazala fazo |- align=left |1996/1997||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Rubin Tyumen (hokeo)|Rubin Tyumen]]<br>8. [[Kristall Saratov (hokeo)|Kristall Saratov]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]] |- align=left |1997/1998||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |1998/1999||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Molot-Prikamye Perm (hokeo)|Molot-Prikamye Perm]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |1999/2000||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]||5. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Torpedo Yaroslavl]]<br>6. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>7. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2000/2001||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>8. [[Chelmet Chelyabinsk (hokeo)|Mechel Chelyabinsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2001/2002||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]<br>6. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Krilya Sovetov Moskva (hokeo)|Krilya Sovetov Moskva]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2002/2003||'''[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]'''||[[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |- align=left |2003/2004||'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]'''||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2004/2005||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Metallurg Novokuzneck (hokeo)|Metallurg Novokuzneck]]<br>8. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2005/2006||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Lada Tolyatti (hokeo)|Lada Tolyatti]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |- align=left |2006/2007||'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]'''||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]||5. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>6. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |- align=left |2007/2008||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>7. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2008/2009||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]||5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2009/2010||'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]'''||[[ХК МВД|«ХК МВД» Балашиха]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Neftehimik Nijnekamsk (hokeo)|Neftehimik Nijnekamsk]]<br>7. [[Spartak Moskva (hokeo)|Spartak Moskva]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |- align=left |2010/2011||'''[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]'''||[[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]||[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>8. [[Dinamo Rīga (hokeo)|Dinamo Rīga]]||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |- align=left |2011/2012||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||5. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>6. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>7. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]]<br>8. [[Atlant Mitishchi (hokeo)|Atlant Mitishchi]]||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |- align=left |2012/2013||'''[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]'''||[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]||[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]||5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>7. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]]<br>8. [[Severstal Cherepovec (hokeo)|Severstal Cherepovec]]||[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- align=left |2013/2014|| '''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' |[[HC Lev Praha]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |- align=left |2014/2015 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2015/2016 |'''[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]''' | [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]]<br>8. [[Torpedo Nijni Novgorod (hokeo)|Torpedo Nijni Novgorod]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2016/2017 | '''[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]''' | [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |[[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |5. [[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]<br>6. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]]<br>7. [[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]<br>8. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2017/2018 |'''[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Traktor Chelyabinsk (hokeo)|Traktor Chelyabinsk]] |5. [[Jokerit Helsinki]]<br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |- |2018/2019 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]] | [[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |[[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |5. [[Avtomobilist Yekaterinburg (hokeo)|Avtomobilist Yekaterinburg]]<br>6. [[Barıs Nur-Sultan (hokeo)|Barıs Nur-Sultan]]<br> 7. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br>8. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2019/2020 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]]<br>[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] | [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] |[[Sibir Novosibirsk (hokeo)|Sibir Novosibirsk]] | |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2020/2021 |'''[[Avangard Omsk (hokeo)|Avangard Omsk]]''' |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |[[Ak Bars Kazan (hokeo)|Ak Bars Kazan]] |[[SKA Sankt-Peterburg (hokeo)|SKA Sankt-Peterburg]] |5. [[Dinamo Moskva (hokeo)|Dinamo Moskva]] <br>6. [[Lokomotiv Yaroslavl (hokeo)|Lokomotiv Yaroslavl]]<br> 7. [[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]]<br>8. [[Salavat Yulayev Ufa (hokeo)|Salavat Yulayev Ufa]] |[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]] |- |2021/2022 |'''[[CSKA Moskva (hokeo)|CSKA Moskva]]''' |[[Metallurg Magnitogorsk (hokeo)|Metallurg Magnitogorsk]] |– |– | |– |} [[Kategorio:Hokeo sur glacio]] hmeumt00g48x1hrmv2ps4jk8aokgh3k