1989

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="io">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedio</sitename>
    <dbname>iowiki</dbname>
    <base>https://io.wikipedia.org/wiki/Frontispico</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.26</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specala</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Debato</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Uzanto</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Uzanto Debato</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedio</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedio Debato</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Arkivo</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Arkivo Debato</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki Debato</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Shablono</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Shablono Debato</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Helpo</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Helpo Debato</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorio</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategorio Debato</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modulo</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Modulo-Diskuto</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>1989</title>
    <ns>0</ns>
    <id>847</id>
    <revision>
      <id>996100</id>
      <parentid>996006</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T00:46:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+nasko</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17483" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1989''' (MCMLXXXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta en [[sundio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 989ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 89ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1980a]].

==Eventi ==
===[[Kosmo]] ===
* [[26ma di agosto]] - [[Kosmoprobilo]] ''[[Voyager 2]]'' flugas preter [[Neptuno]].

===[[Mondo]] ===
* [[14ma di februaro]] - L'unesma de la 24 artificala sateliti di [[GPS]] (''Global Positioning System'') sendesas ad orbito.
* [[2ma di marto]] - 12 stati de [[Europana Komunitato]] interdiktas la produkto di [[freono|freoni]].
* [[25ma di septembro]] - [[Usa]] e [[Sovietia]] kontratas ke li demolisos 98% de lia kemial armi.
* [[9ma di novembro]] - [[Kolda milito]] finas, kande [[Est-Germania]] apertas [[Murego di Berlin]] e permisas populani irar e vehar libere deeste adweste, ed inverse.
* [[3ma di decembro]] - [[George Bush]] e [[Mihail Sergeyevich Gorbachyov|Mihail Gorbachyov]] interrenkontras en [[Malta]]. Li deklaras ke kolda milito (forsan) esas pasonta.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/3/newsid_4119000/4119950.stm|titulo=1989: Malta summit ends Cold War|editero=BBC|vidita ye=3ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;

===[[Europa]] ===
* [[2ma di marto]] - 12 stati di [[Europana Komunitato]] interdiktas la produkti kun [[freono|freoni]].
* [[7ma di aprilo]] - [[Submara navo]] &quot;Komsomolec&quot; de [[Sovietia]] sinkas en la [[maro di Barents]] pos incendio en nave, e 42 ek la 69 kruani mortas.&lt;ref name=Economist&gt;{{Extera ligilo|titulo=A lot lost at sea |publikigita ye=15ma di aprilo 1989|editero=The Economist|url=https://web.archive.org/web/20160409143520/https://www.highbeam.com/doc/1G1-7518769.html}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di junio]] - En [[Polonia]], [[Sindikato Solidareso]] vinkas l'unesma elekti libera pos la [[duesma mondomilito]].
* 4ma di junio - En [[Ufa]], [[Bashkortostan]], [[Sovietia]], du preterpasinta treni inflamas gaso likinta ek tubo, e 645 homi perisas.
* [[7ma di junio]] - En [[Dania]], lego qua posibligas samasexua mariajo aprobesas.&lt;ref&gt;[http://users.cybercity.dk/~dko12530/s2.htm The Registered Partnership Act]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.nytimes.com/1989/10/02/world/rights-for-gay-couples-in-denmark.html |titulo=Sheila Rule: Rights for Gay Couples in Denmark|editero=''New York Times''|publikigita ye=2ma di oktobro 1989|vidita ye=7ma di junio 2012}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di junio]] - En solena funero, [[Imre Nagy]] risepultesas en [[Budapest]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1989: Hungary reburies fallen hero Imre Nagy|editero=BBC |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/16/newsid_4522000/4522407.stm|vidita ye=23ma di junio 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di julio|1ma]] til la [[6ma di julio|6ma julio]] - [[Ido-konfero 1989|Ido-konfero]] eventas en [[Thalwil]], proxim [[Zürich]], [[Suisia]].
* [[23ma di agosto]] - Du milioni homi standas manuo en manuo sur voyo inter [[Tallinn]] e [[Vilnius]] en [[Baltiko]] por suportar la nedependo di [[Estonia]], [[Latvia]] e [[Lituania]].
* [[25ma di agosto]] - [[Tadeusz Mazowiecki]] divenas l'unesma ne-komunista chefministro di [[Polonia]].
* [[9ma di septembro]] - En [[Leipzig]], [[Est-Germania]], granda demonstro por demokratio.
* [[10ma di septembro]] - [[Hungaria]] apertas sua westala frontiero por [[Est-Germania]]ni transirar weste.
* [[18ma di oktobro]] - [[Erich Honecker]] renuncas a la chefeso di [[Est-Germania]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1989: East Germany leader ousted|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/18/newsid_2450000/2450783.stm|vidita ye=9ma di agosto 2016|idiomo={{en}}|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di oktobro]] - [[Hungaria]] abandonas la [[komunismo|komunista]] rejimo.
* [[9ma di novembro]] - [[Kolda milito]] finas kande [[Est-Germania]] apertas la [[Murego di Berlin]] e permisas populani irar e vehar libere deeste adweste, ed inverse.
* [[10ma di novembro]] - Chefo di komunista partiso di [[Bulgaria]], [[Todor Jivkov]], e chefministro [[Petre Mladenov]] renuncas.
* [[14ma di novembro]] - Serioza inundado en [[Málaga]], [[Hispania]].
* [[17ma di novembro]] - &quot;[[Velura revoluciono]]&quot; komencas en [[Chekoslovakia]]. Policisti supresas demonstro en [[Praha]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/17/newsid_2540000/2540171.stm|titulo=1989: Police crush Prague protest rally|editero=BBC|vidita ye=20ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[20ma di novembro]] - Du milioni homi demonstras en [[Praha]].
* [[28ma di novembro]] - La komunista rejimo di Chekoslovakia imperas pri organizo di multa-partisal elekti.
* [[1ma di decembro]] - La parlamento di [[Est-Germania]] abrogas la duktanta rolo di komunista partiso.
* [[22ma di decembro]] - En [[Rumania]] la povo di [[Nicolae Ceausescu]] finas pos violentoza demonstri.
* [[25ma di decembro]] - [[Nicolae Ceausescu|Nicolae]] ed Elena Ceausescu mortigesas.
* [[29ma di decembro]] - En [[Chekoslovakia]] [[Václav Havel]] elektesas prezidanto per liber elekto.
* [[31ma di decembro]] - [[Tadeusz Mazowiecki]] divenas l'unesma [[komunismo|ne-komunista]] chefo di Polonia pos 1944.

===[[Azia]] ===
* [[7ma di januaro]] - [[Akihito]] divenas imperiestro di [[Japonia]] pos [[Hirohito]].
* [[23ma di januaro]] - [[Ter-tremo]] en la [[Republiko Socialista Sovietiana Tajikistan]] produktas 274 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/23/newsid_2506000/2506569.stm|titulo=1989: Many killed in Tajik earthquake|editero=BBC|vidita ye=2ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[30ma di januaro]] - Ambasadeyo di [[Usa]] evakuesas en [[Kabul]], [[Afganistan]].
* [[14ma di februaro]] - Chefo di [[Iran]], ayatolo [[Ruhollah Khomeini]] incitas mortigar [[Salman Rushdie]], la skriptisto di &quot;Satanika poemi&quot;.
* [[15ma di februaro]] - Lasta Sovieta soldato foriras [[Afganistan]].
* [[24ma di februaro]] - Ayatolo [[Ruhollah Khomeini]] promisas 3 milioni dolari a mortigero di [[Salman Rushdie]].
* [[30ma di mayo]] - [[Chinia]]na studenti erektas en la [[placo Tianmen]], [[Beijing]], statuo dil &quot;Deino di Demokratio&quot;.
* [[3ma di junio]] - En [[Iran]], ayatolo [[Ruhollah Khomeini]] mortas.
* [[4ma di junio]] - Masakro di demonstranti en [[Tianmen-placo]], [[Beijing]], pro supresar l'opozanti.
* [[22ma di novembro]] - Prezidanto di [[Libano]], [[René Moawad]], ocidesas per bombo-explozo.

===[[Afrika]] ===
* [[10ma di januaro]] - [[Kuba]]na trupi retreteskas ek [[Angola]].
* [[30ma di junio]] - [[Omar Hassan Al-Bashir]] komandas [[stato-stroko]] en [[Sudan]].

===[[Nord-Amerika]] ===
* [[20ma di januaro]] - Prezidanteso di [[George Bush]] komencas.
* [[24ma di marto]] - Petrolo-navo ''Exxon Valdez'' likas {{formatnum:240000}} bareli di [[petrolo]] che la rivo di [[Alaska]].
* [[19ma di julio]] - En [[Sioux City, Iowa]] 111 personi mortas kande aviono [[Douglas DC-10]] de [[United Airlines]] kolizionas kontre sulo, tamen 185 plusa homi transvivas.
* [[17ma di oktobro]] - [[Ter-tremo]] frapas [[San Francisco]] ed [[Oakland]] en [[Kalifornia]] e produktas 63 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1989: Earthquake hits San Francisco|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/17/newsid_2491000/2491211.stm|editero=BBC|vidita ye=23ma di junio 2019|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di decembro]] - Kontre-feministo Marc Lépine mortigas 14 mulieri en ''École Polytechnique di [[Montreal]]''.

===[[Central Amerika]] ===
* [[1ma di junio]] - En [[Salvador]], [[Alfredo Cristiani]] divenas prezidanto.
* [[20ma di decembro]] - [[Usa]] invadas [[Panama]] por revokar [[Manuel Noriega]] de la povo.
* [[24ma di decembro]] - Diktatoro di Panama, Manuel Noriega, pregas azilo che ambasadeyo di [[Vatikano]].

===[[Sud-Amerika]] ===
* [[27ma di februaro|27]] til [[28ma di februaro]] - Populala revolto en [[Venezuela]], konocata kom ''El Caracazo'', kontre la politiki di [[Carlos Andrés Pérez]] por la ekonomio.
* [[14ma di mayo]] - [[Carlos Saúl Menem]] vinkas prezidantal elekto en [[Arjentinia]].
* [[8ma di julio]] - [[Carlos Saúl Menem]] divenas prezidanto di Arjentinia.
* [[14ma di decembro]] - En [[Chili]] eventas libera elekti pos 16 yari.
* [[17ma di decembro]] - En [[Brazilia]] eventas prezidantal elekti pos 29 yari.

==Naski ==
[[Arkivo:Kōhei Uchimura Rio 2016.jpg|130px|thumb|[[Kōhei Uchimura]]]]
* [[3ma di januaro]] - [[Kōhei Uchimura]], Japoniana gimnastikistulo
* [[6ma di januaro]] - [[Andy Carroll]], Angla futbalisto
* [[9ma di januaro]] - [[Nina Dobrev]], Bulgara-Kanadana aktorino
* [[16ma di januaro]] - [[Kiesza]], Kanadana kantistino
* [[1ma di februaro]] - [[Alfreð Finnbogason]], Islandana futbalisto
[[Arkivo:Corbin Bleu 2007, 1.jpg|thumb|130px|[[Corbin Bleu]]]]
* [[21ma di februaro]] - [[Corbin Bleu]], Usan aktoro
* [[24ma di februaro]] - [[Juha Metsola]], Finlandana hokeisto
* [[27ma di februaro]] - [[Stephen Kiprotich]], Ugandan atletulo
* [[1ma di marto]] - [[Carlos Vela]], Mexikiana futbalisto
* [[4ma di marto]] - [[Erin Heatherton]], Usana manekinino
* [[11ma di marto]] - [[Orlando Johnson]], Usana basketbalisto
[[Arkivo:TheoWalcottUnderhill.JPG|thumb|130px|[[Theo Walcott]]]]
* [[16ma di marto]] - [[Theo Walcott]], Angla futbalisto
* [[17ma di marto]] - [[Shinji Kagawa]], Japoniana futbalisto
* [[21ma di marto]] - [[Jordi Alba]], Hispana futbalisto
* [[12ma di aprilo]] - [[Antonia Iacobescu]], Rumana kantistino
* [[27ma di aprilo]] - [[Lars Bender]], Germana futbalisto
* [[3ma di mayo]] - [[Katinka Hosszú]], Hungara natistino
* [[6ma di mayo]] - [[Dominika Cibulková]], Slovakiana tenisistino
* [[30ma di mayo]] - [[Alexandra Dulgheru]], Rumana tenisistino
* [[31ma di mayo]] - [[Marco Reus]], Germana futbalisto
* [[10ma di junio]] - [[Alexandra Stan]], Rumana kantistino
* [[25ma di junio]] - [[Waleed Al-Husseini]], Palestinana blogisto
* [[30ma di junio]] - [[Bruno Fratus]], Braziliana natisto
* [[1ma di julio]] - [[Daniel Ricciardo]], Australian automobilisto
[[Arkivo:Daniel Radcliffe in the Harry Potter and The Deathly Hallows Premiere 01.jpg|thumb|130px|[[Daniel Radcliffe]]]]
* [[5ma di julio]] - [[Dejan Lovren]], Kroata futbalisto
* [[23ma di julio]] - [[Daniel Radcliffe]], Britanian aktoro ([[Harry Potter]])
* [[31ma di julio]] - [[Viktoriya Azarenka]], Belarusa tenisistino
* 31ma di julio - [[Zelda Williams]], Usan aktorino
* [[1ma di agosto]] - [[Dmitri Sergeyevich Kagarlicki|Dmitri Kagarlicki]], Rusiana hokeisto
* [[2ma di agosto]] - [[Nacer Chadli]], Belga futbalisto
* [[14ma di agosto]] - [[Malvina Seferi]], Albanian-Italiana manekinino
[[Arkivo:Bebe Rexha live at Staples Center, Los Angeles 07.jpg|thumb|130px|[[Bebe Rexha]]]]
* [[30ma di agosto]] - [[Bebe Rexha]], Usana kantistino
* [[2ma di septembro]] - [[Alexandre Pato]], Braziliana futbalistulo
* 2ma di septembro - [[Zedd]], Rusa-Germana muzikala produktisto, disk-jokeo e kompozisto
* [[8ma di septembro]] - [[Avicii]], Sueda disk-jokeo (m. 2018)
[[Arkivo:FIFA WC-qualification 2014 - Austria vs. Germany 2012-09-11 - Thomas Müller 01.JPG|thumb|130px|[[Thomas Müller]]]]
* [[13ma di septembro]] - [[Thomas Müller]], Germana futbalisto
* [[4ma di oktobro]] - [[Dakota Johnson]], Usan aktorino
* [[12ma di oktobro]] - [[Paulo Henrique Ganso]], Braziliana futbalisto
* [[13ma di oktobro]] - [[Alexandria Ocasio-Cortez]], Usana politikal aktivisto
* [[28ma di oktobro]] - [[Camille Muffat]], Franca natistino (m. 2015)
* [[14ma di novembro]] - [[Jake Livermore]], Angla futbalisto
* [[13ma di decembro]] - [[Taylor Swift]], Usana kantistino
* 13ma di decembro - [[Hellen Onsando Obiri]], Kenian atletino
* [[26ma di decembro]] - [[Yohan Blake]], Jamaikan atletulo

==Morti ==
[[Arkivo:昭和天皇.jpg|thumb|130px|[[Hirohito]]]]
* [[7ma di januaro]] - [[Hirohito]], imperiestro di [[Japonia]] (n. 1901)
* [[11ma di januaro]] - [[José Luis Bustamante y Rivero]], prezidanto di Peru (n. 1894)
* [[20ma di januaro]] - [[Józef Cyrankiewicz]], chefministro di Polonia (n. 1911)
* [[22ma di januaro]] - [[Sándor Weöres]], Hungara poeto (n. 1913)
* [[23ma di januaro]] - [[Salvador Dalí]], Katalunian artisto (n. 1904)
* [[24ma di januaro]] - [[George Cukor]], Usana filmifisto (n. 1899)
* [[3ma di februaro]] - [[John Cassavetes]], Usan aktoro (n. 1929)
* [[4ma di februaro]] - [[Thorkild Hansen]], Dana skriptisto (n. 1927)
* [[21ma di februaro]] - [[Sándor Márai]], Hungara skriptisto (n. 1900)
[[Arkivo:Konrad_Lorenz.JPG|thumb|130px|[[Konrad Lorenz]]]]
* [[27ma di februaro]] - [[Konrad Lorenz]], Austriana zoologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* [[9ma di marto]] - [[Robert Mapplethorpe]], Usan artisto, fotografisto (n. 1946)
* [[8ma di aprilo]] - [[Esa Pakarinen]] (sr.), Finlandan aktoro (n. 1911)
* [[12ma di aprilo]] - [[Sugar Ray Robinson]], Usana boxisto (n. 1921)
* [[16ma di aprilo]] - [[Kaoru Ishikawa]], Japoniana kemiisto (n. 1915)
* [[22ma di aprilo]] - [[Emilio Gino Segrè]], Italiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1905)
* [[23ma di aprilo]] - [[Hamani Diori]], prezidanto di Nijer (n. 1916)
* [[26ma di aprilo]] - [[Lucille Ball]], Usan aktorino di komedii (n. 1911)
* [[28ma di aprilo]] - [[Esa Pakarinen]] (sr.), Finlandan aktoro (n. 1911)
* [[30ma di aprilo]] - [[Sergio Leone]], Italiana filmifisto (n. 1929)
* [[20ma di mayo]] - [[John Richard Hicks]], Angla ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1904)
[[Arkivo:عکسی_از_خمینی.JPG|thumb|130px|[[Ruhollah Khomeini]]]]
* [[3ma di junio]] - Ayatolo [[Ruhollah Khomeini]], chefo di ''Shia''-Mohamedani de Iran (n. 1900)
* [[9ma di junio]] - [[George Wells Beadle]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* [[22ma di junio]] - [[Martti Talvela]], Finlandan opero-kantisto (n. 1935)
* [[30ma di junio]] - [[Hilmar Baunsgaard]], chefministro di Dania (n. 1920)
* [[2ma di julio]] - [[Andrei Gromiko]], Sovietiana politikistulo (n. 1909)
* [[6ma di julio]] - [[János Kádár]], Hungara politikistulo (n. 1912)
* [[11ma di julio]] - [[Laurence Olivier]], Britanian aktoro (n. 1907)
* [[16ma di julio]] - [[Herbert von Karajan]], Austriana orkestrestro (n. 1908)
* [[19ma di julio]] - [[Kazimierz Sabbat]], Polona politikistulo (n. 1913)
* [[22ma di julio]] - [[Martti Talvela]], Finlandana kantisto di opero (n. 1935)
* [[2ma di agosto]] - [[Luiz Gonzaga]], Braziliana muzikistulo e kantisto (n. 1912)
* [[12ma di agosto]] - [[William Bradford Shockley]], Usana fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1910)
* [[21ma di agosto]] - [[Raul Seixas]], Braziliana kantisto (n. 1945)
[[Arkivo:Georges_Simenon_(1963)_without_hat_by_Erling_Mandelmann.jpg|thumb|130px|[[Georges Simenon]]]]
* [[4ma di septembro]] - [[Georges Simenon]], Belga skriptisto (n. 1903)
* [[14ma di septembro]] - [[Pérez Prado]], Kubana kompozisto (n. 1916)
* [[22ma di septembro]] - [[Irving Berlin]], Usana kompozisto (n. 1888)
* [[26ma di septembro]] - [[Kaj Franck]], Finlandana projetisto di mobli (n. 1911)
* [[28ma di septembro]] - [[Ferdinand Marcos]], diktatoro di Filipini (n. 1917)
* [[4ma di oktobro]] - [[Graham Chapman]], Britanian aktoro (n. 1940)
* [[6ma di oktobro]] - [[Bette Davis]], Usan aktorino (n. 1908)&lt;ref name=IMBD&gt;[http://www.imdb.com/name/nm0000012/ Internet Movie Database]&lt;/ref&gt;
* [[26ma di oktobro]] - [[Charles J. Pedersen]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1904)
* [[3ma di novembro]] - [[Timoci Bavadra]], chefministro di Fidji (n. 1934)
* [[5ma di novembro]] - [[Vladimir Horowitz]], Rusa pianisto (n. 1903)
* [[13ma di novembro]] - Princo [[Franz Joseph la 2ma di Liechtenstein]] (n. 1906)
* [[18ma di novembro]] - [[Edvin Laine]], Finlandana filmifisto (n. 1905)
* [[20ma di novembro]] - [[Božidar Jakac]], Sloveniana piktisto (n. 1899)
* [[26ma di novembro]] - [[Ahmed Abdallah Abderemane]], prezidanto di Komori (n. 1919)
* [[27ma di novembro]] - [[Carlos Arias Navarro]], chefministro di Hispania (n. 1908)
[[Arkivo:Ahmadou_Ahidjo.jpg|thumb|130px|[[Ahmadou Ahidjo]]]]
* [[30ma di novembro]] - [[Ahmadou Ahidjo]], prezidanto di Kamerun (n. 1924)
* [[3ma di decembro]] - [[Fernando Martín]], Hispana basketbalisto (n. 1962)
* 3ma di decembro - [[Sourou-Migan Apithy]], prezidanto di Dahome, la nuna Benin (n. 1913)
* [[7ma di decembro]] - [[Hans Hartung]], Germana-Franca piktisto (n. 1904)
* [[8ma di decembro]] - [[Mikola Andriyovich Livitskyi]], Ukrainana politikisto en exilo (n. 1907)
* [[12ma di decembro]] - [[Roger Moureaux]], Franca Idisto (n.?)
* [[14ma di decembro]] - [[Andrei Dmitriyevich Saharov|Andrei Saharov]], Sovietiana fizikisto e politikal aktivisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1921)
* [[16ma di decembro]] - [[Lee Van Cleef]], Usan aktoro (n. 1925)
* 16ma di decembro - [[Silvana Mangano]], Italian aktorino (n. 1930)
* [[22ma di decembro]] - [[Samuel Beckett]], Irlandana skriptisto, [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Nobel-laureato]] (n. 1906)
* [[25ma di decembro]] - [[Nicolae Ceausescu]], chefo di Rumania, mortigita (n. 1918)

==Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Norman Foster Ramsey, Jr]], [[Hans Georg Dehmelt]], [[Wolfgang Paul]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Sidney Altman]], [[Thomas Cech]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[John Michael Bishop]], [[Harold Elliot Varmus]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Camilo José Cela]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Tenzin Gyatso]] (14ma [[Dalai Lamao]])
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Trygve Haavelmo]]

==Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1980a]]</text>
      <sha1>pedlbe1wj3xlmczzzna9ss4xz9vfsv7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1963</title>
    <ns>0</ns>
    <id>853</id>
    <revision>
      <id>996085</id>
      <parentid>994312</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:42:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13182" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1963''' (MCMLXIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[mardio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 963ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 63ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 4ma yaro di la [[yari 1960a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[16ma di junio]] - En [[Sovietia]], lansesas [[spaconavo]] [[Vostok 6]], portante [[Valentina Tereshkova]], unesma [[muliero]] e unesma civilo en spaco.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1963: Soviets launch first woman into space|vidita ye=18ma di oktobro 2016|editero=BBC |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/16/newsid_2685000/2685283.stm}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di junio]] - Sovietiana kosmonauto [[Valentina Tereshkova]] retrovenas ek [[kosmo]].

=== [[Mondo]] ===
* [[5ma di agosto]] - [[Usa]], [[Unionita Rejio]] e [[Sovietia]] signatas transakto por abnegar atomala testi.
* [[18ma di oktobro]] - [[México]] selektesas kom eventeyo por l'[[Olimpiala Ludi en México, 1968|Olimpiala Ludi di 1968]].

=== [[Europa]] ===
* [[22ma di januaro]] - [[Charles de Gaulle]] de [[Francia]], e [[Konrad Adenauer]] de [[West-Germania]] signatas [[pakto di Elysée]], o la Pakto pri Amikeso, qua finas historiala rivalesi inter la du landi.
* [[marto]] - [[Hungaria]] amnestias la rebeli de [[Hungara revoluciono di 1956|la revolto di 1956]].
* [[4ma di marto]] - En [[Francia]] quar homi judiciesas a morto pro atento kontre prezidanto [[Charles de Gaulle]].
* [[7ma di aprilo]] - [[Yugoslavia]] proklamas esar socialista republiko e [[Josip Broz Tito]] esas nominita kom dumviva prezidanto.
* [[21ma di junio]] - [[Papo Paulus la 6ma|Paulus la 6ma]] elektesas [[papo]].
* [[26ma di julio]] - En [[Yugoslavia]], Skopje, dum severa [[ter-tremo]], perisas plu kam 1.000 homi.
* [[8ma di agosto]] - En [[Unionita Rejio]] maskita banditaro haltigas treno de [[Glasgow]] a [[London]] e raptas 2.6 milioni pundi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/8/newsid_2714000/2714055.stm|titulo= 1963: Train robbers make off with millions|editero=BBC|vidita ye=18ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di oktobro]] - En [[Italia]] digo che Vaiont ruptesas, e plu kam 2.000 homi perdas lia vivi.
* [[14ma di novembro]] - [[Volkano|Volkanal]] erupto en [[Islando]] kreas nova insulo, [[Surtsey]].

=== [[Azia]] ===
* [[11ma di junio]] - [[Budismo|Budista]] monako Thich Quang kombustas su kom protesto kontre la politiko dal prezidanto [[Ngo Dinh Diem]] en [[Saigon]]ana strado.
* [[22ma di julio]] - [[Sarawak]] ganas autonomeso.

=== [[Afrika]] ===
* [[13ma di januaro]] - [[Stato-stroko]] en [[Togo]]. Prezidanto [[Sylvanus Olympio]] mortigesas.
* 13ma di januaro - Finas la revolto en [[Katanga]], [[Demokratial Republiko Kongo]]. [[Moïse Tshombe]], rebela chefo di Katanga, abandonas Élisabethville, nuna [[Lubumbashi]].
* [[25ma di mayo]] - En [[Etiopia]], [[Addis Ababa]], l'Organizuro pri Afrikana Uniono fondesas.
* [[15ma di septembro]] - [[Ahmed Ben Bella]] divenas prezidanto di Aljeria.
* [[1ma di oktobro]] - [[Nigeria]] divenas [[republiko]].
* [[12ma di decembro]] - [[Kenia]] divenas nedependanta de Unionita Rejio.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[11ma di januaro]] - En [[Usa]], [[Los Angeles]] apertesas ''Whisky a-go-go'', la unesma diskoteko en la mondo.
* [[9ma di februaro]] - Aeroplano ''[[Boeing 727]]'' flugas unesmafoye.
* [[21ma di marto]] - Karcero Alcatraz apud [[San Francisco]] klozesas.
* [[28ma di agosto]] - En [[Washington DC]] [[Martin Luther King]] pronuncas lua famoza diskurso: &quot;Me havas la revo, ke ula-die mea quar filii vivos en naciono ube li ne evaluesos pro lia koloro di pelo, ma pro lia forteso etikala!&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/28/newsid_2656000/2656805.stm |titulo=1963: King's dream for racial harmony|vidita ye=21ma di julio 2016|editero= BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[22ma di novembro]] - En [[Usa]], [[Texas]], urbo [[Dallas]] [[John F. Kennedy]] asasinesas.&lt;ref name=&quot;Kennedy&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo= 1963: Kennedy shot dead in Dallas|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/22/newsid_2451000/2451143.stm |editero= BBC|vidita ye= 18ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di novembro]] - Suspektita kom asasininto di [[John F. Kennedy]] [[Lee Harvey Oswald]] ocidesas da Jack Rubistein.&lt;ref name=&quot;Harvey&quot;&gt;{{Extera ligilo|titulo=1963: Kennedy 'assassin' murdered|editero= BBC|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/24/newsid_3198000/3198106.stm|vidita ye=18ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
[[Arkivo:May-Britt_Moser_2014.jpg|thumb|130px|[[May-Britt Moser]]]]
* [[4ma di januaro]] - [[May-Britt Moser]], Norvegiana neurociencistino e profesorino, Nobel-laureato
* [[19ma di januaro]] - [[Caron Wheeler]], Britaniana kantistino ([[Soul II Soul]])
* [[23ma di januaro]] - [[Elvira Lindo]], Hispan aktorino e skriptisto
* [[2ma di februaro]] - [[Andrej Kiska]], prezidanto di Slovakia
* [[17ma di februaro]] - [[Michael Jordan]], Usana basketbalisto
* [[19ma di februaro]] - [[Seal]], Usana kantisto
[[Arkivo:Barkley_Lipofsky.jpg|thumb|130px|[[Charles Barkley]]]]
* [[20ma di februaro]] - [[Charles Barkley]], Usana basketbalisto
* [[1ma di marto]] - [[Thomas Anders]], Germana kantisto ([[Modern Talking]])
* [[3ma di marto]] - [[Khaltmaagiin Battulga]], prezidanto di Mongolia
* [[11ma di marto]] - [[Marcos Pontes]], Brazilian astronauto
* [[12ma di marto]] - [[Joaquim Cruz]], Braziliana sportisto
* [[13ma di marto]] - [[Fito Páez]], Arjentiniana kantisto
* [[22ma di marto]] - [[Martín Vizcarra]], prezidanto di Peru
* [[27ma di marto]] - [[Quentin Tarantino]], Usan aktoro, filmifisto e cinem-skriptisto
* [[30ma di marto]] - [[Tsakhiagiin Elbegdorj]], prezidanto e chefministro di Mongolia
* [[6ma di aprilo]] - [[Rafael Vicente Correa]], prezidanto di Equador
[[Arkivo:Julian_Lennon.jpg|thumb|130px|[[Julian Lennon]]]]
* [[8ma di aprilo]] - [[Julian Lennon]], Britaniana kantisto, filiulo di [[John Lennon]]
* [[10ma di aprilo]] - [[Doris Leuthard]], prezidanto di Suisia
* [[13ma di aprilo]] - [[Garry Kasparov]], Rusa [[shakoludo|shakoludisto]]
* [[24ma di aprilo]] - [[Charlot Salwai]], chefministro di Vanuatu
* [[5ma di mayo]] - [[James LaBrie]],  Kanadana muzikisto e kantisto ([[Dream Theater]])
* [[15ma di aprilo]] - [[Beata Szydło]], chefministro di Polonia
* [[18ma di aprilo]] - [[Mike Mangini]], Usana muzikisto ([[Dream Theater]])
* [[26ma di aprilo]] - [[Jet Li]], Chinian aktoro
* [[25ma di mayo]] - [[Mike Myers]], Kanadan aktoro
* [[26ma di mayo]] - [[Merethe Lindstrøm]], Norvegiana skriptisto
* [[31ma di mayo]] - [[Viktor Orbán]], chefministro di Hungaria
[[Arkivo:Johnny_Depp_2,_2011.jpg|thumb|130px|[[Johnny Depp]]]]
* [[9ma di junio]] - [[Johnny Depp]], Usan aktoro
* [[13ma di junio]] - [[Félix Tshisekedi]], prezidanto di Demokratial Republiko Kongo
* [[17ma di junio]] - [[Temir Sariyev]], chefministro di Kirgizistan
* [[18ma di junio]] - [[Rumen Radev]], prezidanto di Bulgaria
* [[24ma di junio]] - [[Sükhbaataryn Batbold]], chefministro di Mongolia
* [[25ma di junio]] - [[George Michael]], Angla kantisto, kompozisto e muzikisto (m. 2016)
* [[29ma di junio]] - [[Anne-Sophie Mutter]], Germana violinisto
* [[17ma di julio]] - Rejulo [[Letsie la 3ma di Lesotho]]
* [[18ma di julio]] - [[Martín Torrijos Espino]], prezidanto di Panama
* [[24ma di julio]] - [[Karl Malone]], Usana basketbalisto
[[Arkivo:Fatboy Slim.jpg|thumb|130px|[[Fatboy Slim]]]]
* [[31ma di julio]] - [[Fatboy Slim]], (Norman Cook), Angla muzikisto e [[disk-jokeo]]
* [[9ma di agosto]] - [[Whitney Houston]], Usana kantistino (m. 2012)
* [[13ma di agosto]] - [[Sridevi]], Indian aktorino (m. 2018)
* [[14ma di agosto]] - [[Karen Karapetyan]], chefministro di Armenia
* [[21ma di agosto]] - Rejulo [[Mohammed la 6ma di Maroko]]
* [[22ma di agosto]] - [[Tori Amos]], Usana kantistino
* [[23ma di agosto]] - [[Glória Pires]], Brazilian aktoro
[[Arkivo:Miroslav_Cerar_small.jpg|thumb|130px|[[Miro Cerar]]]]
* [[25ma di agosto]] - [[Miro Cerar]], chefministro di Slovenia
* [[28ma di agosto]] - [[Lester Speight]], Usana ludisto di futbalo, luktisto ed aktoro
* [[21ma di septembro]] - [[Carmen Machi]], Hispana televizion-aktorino
* [[3ma di oktobro]] - [[Vasile Tarlev]], chefministro di Moldova
* [[10ma di oktobro]] - [[Lassina Zerbo]], chefa ministro di Burkina Faso
* [[13ma di oktobro]] - [[Baqıtjan Äbdirulı Sağıntayev|Baqıtjan Sağıntayev]], chefministro di Kazakstan
* [[20ma di oktobro]] - [[Iurie Leancă]], chefministro di Moldova
* [[20ma di oktobro]] - [[Domingos Simões Pereira]], chefministro di Guinea-Bisau
* [[24ma di oktobro]] - [[Josignacio]], Kubana piktisto
[[Arkivo:Eros ramazzotti de gira por europa.jpeg|130px|thumb|[[Eros Ramazzotti]]]]
* [[28ma di oktobro]] - [[Eros Ramazzotti]], [[Italia]]na pop-kantisto
* [[31ma di oktobro]] - [[Dunga]], Braziliana futbalisto e futbal-entrenisto
* [[1ma di novembro]] - [[Rick Allen]], Britaniana muzikisto ([[Def Leppard]])
* [[2ma di novembro]] - [[Jonas Gardell]], Sueda skriptisto
* [[6ma di novembro]] - [[Oñdasın Seýilulı Orazalïn|Oñdasın Orazalïn]], [[Kazakstan]]na politikisto
[[Arkivo:112. seja vlade 2010-12-16 11.JPG|130px|thumb|[[Borut Pahor]]]]
* 2ma di novembro - [[Borut Pahor]], chefministro di Slovenia
* [[9ma di decembro]] - [[Zurab Zhvania]], chefministro di Gruzia (m. 2005)
* [[12ma di decembro]] - [[Juan Carlos Varela]], prezidanto di Panama
* [[16ma di decembro]] - [[Viorica Dăncilă]], chefministrino di Rumania
* [[18ma di decembro]] - [[Brad Pitt]], Usan aktoro
* 18ma di decembro - [[Pierre Nkurunziza]], prezidanto di Burundi
* [[24ma di decembro]] - [[Naja Marie Aidt]], Dana skriptistino
* [[26ma di decembro]] - [[Lars Ulrich]], Dana muzikisto ([[Metallica]])
* [[Temir Sariyev]], chefministro di Kirgizistan
* [[Mikhail Evstafiev]], Rusa piktisto

== Morti ==
[[Arkivo:Sylvanus_Olympio.jpg|130px|thumb|[[Sylvanus Olympio]]]]
* [[13ma di januaro]] - [[Sylvanus Olympio]], prezidanto di Togo (n. 1902)
* [[30ma di januaro]] - [[Francis Poulenc]], Franca kompozisto e pianisto (n. 1899)
* [[6ma di februaro]] - [[Abd el-Krim]], chefo di la [[Republiko Rif]] (n. 1882 o 1883)
* [[11ma di februaro]] - [[Sylvia Plath]], Usana poetino e novelisto ([[su-ocido]]) (n. 1932)
* [[18ma di februaro]] - [[Fernando Tambroni-Armaroli]], chefministro di Italia (n. 1901)
* [[28ma di februaro]] - [[Rajendra Prasad]], unesma prezidanto di India (n. 1884)
* [[4ma di marto]] - [[William Carlos Williams]], Usana skriptisto (n. 1883)
* [[11ma di marto]] - [[Ignat Bednarik]], Rumana piktisto (n. 1882)
[[Arkivo:XulSolar.JPG|130px|thumb|[[Xul Solar]]]]
* [[9ma di aprilo]] - [[Xul Solar]], Arjentiniana piktisto (n. 1887)
* [[23ma di aprilo]] - [[Ichak Ben-Zvi]], prezidanto di Israel (n. 1884)
* [[6ma di mayo]] - [[Tódor Kármán]], Hungara matematikisto (n. 1881)
* [[11ma di mayo]] - [[Herbert Spencer Gasser]], fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1888)
* [[3ma di junio]] - [[Papo Ioannes la 23ma]] (n. 1881)
* [[9ma di junio]] - [[Jacques Villon]], Franca piktisto (n. 1875)
* [[1ma di julio]] - [[Camille Chautemps]], chefministro di Francia (n. 1885)
* [[23ma di julio]] - [[Alexandr Mihailovich Gerasimov|Alexandr Gerasimov]], Rusa piktisto (n. 1881)
* [[31ma di agosto]] - [[Georges Braque]], Franca piktisto (n. 1882)
* [[1ma di septembro]] - [[Ernst Wetter]], prezidanto di Suisia (n. 1877)
* [[4ma di septembro]] - [[Robert Schuman]], chefministro di Francia, &quot;patro dil Europana Uniono&quot; (n. 1886)
* [[11ma di oktobro]] - [[Suzanne Duchamp]], Franca piktistino e skultistino (n. 1889)
* [[11ma di oktobro]] - [[Édith Piaf]], Franca kantisto (n. 1915)
* 11ma di oktobro - [[Jean Cocteau]], Franca poeto (n. 1889)
* [[2ma di novembro]] - [[Ngo Dinh Diem]], prezidanto di [[Sud-Vietnam]] (n. 1901)
* [[4ma di novembro]] - [[Pascual Ortiz Rubio]], prezidanto di Mexikia (n. 1877)
[[Arkivo:John_F._Kennedy,_White_House_color_photo_portrait.jpg|130px|thumb|[[John F. Kennedy]]]]
* [[22ma di novembro]] - [[John F. Kennedy]], prezidanto di Usa (n. 1917)&lt;ref name=&quot;Kennedy&quot;/&gt;
* 22ma di novembro - [[Aldous Huxley]], Angla skriptisto (n. 1894)
* 22ma di novembro - [[C. S. Lewis]], Angla skriptisto (n. 1898)
* [[24ma di novembro]] - [[Lee Harvey Oswald]], asasininto di [[John F. Kennedy]] (n. 1939)&lt;ref name=&quot;Harvey&quot;/&gt;
* [[12ma di decembro]] - [[Theodor Heuss]], prezidanto di [[West-Germania]] (n. 1884)
* [[25ma di decembro]] - [[Tristan Tzara]], Rumana poeto (n. 1896)
* [[28ma di decembro]] - [[Paul Hindemith]], Germana kompozisto (n. 1895)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Eugene Paul Wigner]], [[Maria Goeppert-Mayer]], [[J. Hans D. Jensen]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Karl Ziegler]], [[Giulio Natta]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[John Carew Eccles]], [[Alan Lloyd Hodgkin]], [[Andrew Fielding Huxley]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Giorgos Seferis]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: Internaciona Komitato di [[Reda Kruco]], Ligo dil Societati di [[Reda Kruco]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1960a]]</text>
      <sha1>k8rfgpl16ersvgxafwq9msjrwhdmrrk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1965</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1046</id>
    <revision>
      <id>996090</id>
      <parentid>995572</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:49:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12148" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1965''' (MCMLXV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye [[venerdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 965ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 65ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 6ma yaro di la [[yari 1960a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[20ma di februaro]] - [[Ranger 8]], kosmosondilo di [[Usa]], kolizionas kun la [[luno]] en ''Mare Tranquillitatis''.
* [[18ma di marto]] - Sovietiana kosmonauto [[Alexei Arhipovich Leonov|Alexei Leonov]] divenas l'unesma homo exter [[kosmonavo]] che [[kosmo]].
* [[23ma di marto]] - Usana kosmonavo ''[[Gemini 3]]'' lansesas, portante du homi qui probas olua manovrebleso.
* [[6ma di aprilo]] - Unesma komercala [[artificala satelito]], ''Early Bird'', sendesas a [[kosmo]].
* [[14ma di julio]] - Unesma flugo di probilo ''[[Mariner 4]]'' preter [[Marso]]. La probilo sendas proxima imaji de la [[planeto]].
* [[21ma di agosto|21ma]] til la [[29ma di agosto]] - Usana [[kosmonavo]] [[Gemini 5]] sendesas por kalkular la tempo bezonata por homala misiono en la luno.
* [[6ma di decembro]] - [[Luna 8]], kosmosondilo di [[Sovietia]], kolizionas kun la [[luno]].
* [[16ma di decembro]] - Kosmosondilo [[Venera 3]], por explorar [[Venuso]] lansesas de Baikonur, [[Kazakstan]].

=== [[Europa]] ===
* [[Zoo]]* en Kolmård, [[Suedia]], fondesas.

=== [[Azia]] ===
* [[26ma di januaro]] - En [[India]], [[Hindi-linguo|Hindi]] divenas linguo oficala.
* [[28ma di februaro]] - [[Milito en Vietnam]]: [[Usa]] komencas ''Operaco Rolling Thunder'', kun intensa bombardo en [[Nord-Vietnam]].
* [[12ma di mayo]] - [[Israel]] establisas diplomacala relati kun [[West-Germania]].
* [[9ma di junio]] - Milito en Vietnam: [[Vietkong]] komencas la batalio di Đồng Xoài, un de la maxim longa de la milito, kontre l'armeo di [[Sud-Vietnam]].
* [[24ma di julio]] - [[Milito en Vietnam]]: Quar Usan avioni [[McDonnell Douglas F-4 Phantom II|Phanton F4]] frapesas da kontre-aerala misili. Un falas e tri sufras serioza domaji. Ol esas unesma atako kontre Usan avioni dum la milito.
* [[26ma di julio]] - [[Maldivi]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]].
* [[9ma di agosto]] - [[Singapur]] divergas de [[Malayana Federuro]] e nedependanteskas.
* [[30ma di decembro]] - En [[Filipini]], [[Ferdinand Marcos]] asumas povo.

=== [[Afrika]] ===
* [[2ma di februaro]] - [[Che Guevara]] vizitas [[Brazzaville]], en la [[Republiko Kongo]], e renkontras prezidanto [[Alphonse Massamba-Débat]] e chefa ministro [[Pascal Lissouba]], ed anke la chefo dil Movado por la Libereso di Angola (MPLA), [[Agostinho Neto]]. Ye la [[8ma di januaro]] ilu vizitas [[Guinea]] e renkontras lora prezidanto [[Sékou Touré]].&lt;ref name=&quot;Villafana&quot;&gt;{{cite web|author=Frank R. Villafana|title=Cold War in the Congo: The Confrontation of Cuban Military Forces, 1960-1967|publisher= Transaction Publishers|language={{fr}}|year=2011|isbn =9781412847667|url=https://books.google.com.br/books?id=QRoYflIGqn0C&amp;pg=PA126&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|page=126}}&lt;/ref&gt;
* [[18ma di februaro]] - [[Gambia]] nedependanteskas de [[Unionita Rejio]]. [[Dawda Kairaba Jawara]] asumas la prezidanteso di la lando. Ilu restos en povo til [[1994]].&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=BBC|title= 1965: Countdown to Gambian independence |language={{en}}|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/17/newsid_2546000/2546949.stm}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di novembro]] - [[Zimbabwe]] unlaterale proklamas su nedependanta de [[Unionita Rejio]], sub la nomo [[Rodezia]].
* [[24ma di novembro]] - [[Mobutu Sese Seko]] kaptas povo de [[Joseph Kasa-Vubu]] en [[Demokratial Republiko Kongo]].
* [[31ma di decembro]] - [[Jean-Bédel Bokassa]] kaptas povo en [[Centrafrika]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[21ma di februaro]] - en [[Usa]], [[Nova-York]], [[Malcolm X]] mortigesas.
* [[7ma di marto]] - La polico di [[Alabama]] atakas demonstreri qui demandis voto-yuro por la negri.&lt;ref&gt;{{cite web|title=1965: Police attack Alabama marchers|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/7/newsid_4318000/4318021.stm|publisher=BBC|accessdate=5ma di oktobro 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di oktobro]] - [[Papo Paulus la 6ma]] arivas en [[New York]], en l'unesma vizito di un papo ad [[Amerika]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[24ma di aprilo]] - En [[Dominikana Republiko]] militisti e civitani loyala a revokita prezidanto [[Juan Bosch]] protestas kontre uniono di militisti qui guvernas lando.
* [[28ma di aprilo]] - [[Usa]] sendas trupi por intervenar en [[Dominikana Republiko]].

=== [[Oceania]] ===
* [[29ma di aprilo]] - [[Australia]] anuncas que sendos bataliono di [[infantrio]] por helpar [[Sud-Vietnam]] en [[Milito en Vietnam]].
* [[16ma di decembro]] - Komencas regno di [[Taufa'ahau Tupou la 4ma]] en [[Tonga]].

== Naski ==
[[Arkivo:Diane Lane 1989 cropped.jpg|thumb|130px|[[Diane Lane]]]]
* [[22ma di januaro]] - [[Diane Lane]], Usan aktorino
* [[23ma di januaro]] - [[Armen Darbinyan]], chefministro di Armenia
* [[5ma di februaro]] - [[Gheorghe Hagi]], Rumaniana futbalisto
* [[13ma di februaro]] - [[Peter O'Neill]], chefministro di Papua-Nova-Guinea
* [[16ma di februaro]] - [[Adama Barrow]], prezidanto di Gambia
* [[9ma di marto]] - [[Elías Antonio Saca González]], prezidanto di Salvador
* [[14ma di marto]] - [[Aamir Khan]], Indiana cinem-aktoro
* [[25ma di marto]] - [[Sarah Jessica Parker]], Usan aktorino
* 25ma di marto - [[Stefka Kostadinova]], Bulgara atletino
* [[4ma di aprilo]] - [[Robert Downey Jr.]], Usan aktoro
* [[15ma di aprilo]] - [[Salou Djibo]], chefo di stato di Nijer
* [[16ma di aprilo]] - [[Martin Lawrence]], Usan aktoro
* [[26ma di aprilo]] - [[Kevin James]], Usan aktoro
* [[4ma di mayo]] - [[Nurlan Telmanulı Uranxayev|Nurlan Uranxayev]], [[Kazakstan]]a politikisto
[[Arkivo:Alexandre Jardin 2012.jpg|thumb|130px|[[Alexandre Jardin]]]]
* [[14ma di mayo]] - [[Alexandre Jardin]], Franca skriptisto
* [[15ma di mayo]] - [[Raí]], Braziliana futbalistulo
* [[24ma di mayo]] - [[John C. Reilly]], Usana cinem-aktoro
* [[25ma di mayo]] - [[Yahya Jammeh]], prezidanto di Gambia
* [[31ma di mayo]] - [[Brooke Shields]], Usan aktorino
* [[1ma di junio]] - [[Yang Liwei]], Chiniana taikonauto (astronauto)
* [[15ma di junio]] - [[Kärim Qajımqanulı Mäsimov|Kärim Mäsimov]], chefministro di Kazakstan
* [[13ma di julio]] - [[Eric Freeman]], Usan aktoro
[[Arkivo:Chilavert sanlorenzo.jpg|thumb|130px|[[José Luis Chilavert]]]]
* [[27ma di julio]] - [[José Luis Chilavert]], Paraguayana futbalisto
* [[28ma di julio]] - [[Daniela Mercury]], Braziliana kantistino
* [[31ma di julio]] - [[J. K. Rowling]], Angla skriptisto, kreinto di [[Harry Potter]]
* [[4ma di agosto]] - [[Fredrik Reinfeldt]], chefministro di Suedia
* [[23ma di agosto]] - [[Ilija Trojanow]], Bulgara skriptisto
* [[28ma di agosto]] - [[Shania Twain]], Kanadana kantistino e kompozisto
* [[3ma di septembro]] - [[Charlie Sheen]], Usan aktoro
* [[7ma di septembro]] - [[Angela Gheorghiu]], soprano Rumana
* [[11ma di septembro]] - [[Bashar al-Assad]], prezidanto di Siria
* [[14ma di septembro]] - [[Dmitri Anatolyevich Medvedev|Dmitri Medvedev]], prezidanto di Rusia
* [[15ma di septembro]] - [[Fernanda Torres]], Brazilian aktorino
* [[1ma di oktobro]] - [[Mia Mottley]], chefministrino di Barbados
[[Arkivo:25o Premio da Musica Brasileira (14188856302).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Adriana Calcanhotto]]&lt;/small&gt;]]
* [[3ma di oktobro]] - [[Adriana Calcanhotto]], Braziliana kantistino
* [[8ma di oktobro]] - [[C-Jay Ramone]], Usana muzikisto ([[The Ramones)
* 8ma di oktobro - [[Matt Biondi]], Usana Olimpiala natisto
* [[10ma di oktobro]] - [[Christopher Penn]], Usana cinem-aktoro (m. 2006)
* [[23ma di oktobro]] - [[Asqar Uzaqbaýulı Mamïn|Asqar Mamïn]], chefministro di Kazakstan
* [[2ma di novembro]] - [[Shah Rukh Khan]], Indiana cinem-aktoro
* [[20ma di novembro]] - [[Ben Stiller]], Usan aktoro
[[Arkivo:Björk performing at Cirque en Chantier 1.jpg|thumb|130px|[[Björk Guðmundsdóttir|Björk]]]]
* [[21ma di novembro]] - [[Björk Guðmundsdóttir|Björk]], Islandana kantistino
* [[22ma di novembro]] - [[Mads Mikkelsen]], Dana cinem-aktoro
* [[30ma di novembro]] - [[Ben Stiller]], Usan aktoro
* [[21ma di decembro]] - [[Andy Dick]], Usana komediisto
* [[27ma di decembro]] - [[Salman Khan]], Indiana cinem-aktoro
* [[31ma di decembro]] - [[Gong Li]], Chinian aktorino
* [[Monja Roindefo]], chefministro di Madagaskar

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Milton Avery]], Usana piktisto (n. 1885)
* [[4ma di januaro]] - [[T. S. Eliot]], Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1888)
[[Arkivo:Churchill HU 90973.jpg|thumb|130px|[[Winston Churchill]]]]
* [[24ma di januaro]] - [[Winston Churchill]], chefministro di [[Unionita Rejio]] dum la [[Duesma mondomilito]] (n. 1874).
* [[7ma di februaro]] - [[Władysław Jarocki]], Polona piktisto (n. 1879)
* [[15ma di februaro]] - [[Nat King Cole|Nat “King” Cole]], Usana pianisto e kantisto (n. 1919)
* 15ma di februaro - [[Rafał Malczewski]], Polona piktisto (n. 1892)
* [[21ma di februaro]] - [[Malcolm X]], n. Malcom Little, Usana chefo di Nigra Mohamedani (n. 1925)
* [[23ma di februaro]] - [[Stan Laurel]], Angla cinem-aktoro (n. 1890)
* [[28ma di februaro]] - [[Adolf Schärf]], prezidanto di Austria (n. 1890)
* [[3ma di marto]] - [[Per Krohg]], Norvegiana piktisto (n. 1889)
* [[6ma di marto]] - [[Sonja Graf]], German-Usana shakoludistino (n. posible en 1908)
* [[18ma di marto]] - Rejulo [[Farouk la 1ma di Egiptia]] (n. 1920)
* [[19ma di marto]] - [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]], prezidanto di Rumania (n. 1901)
* [[30ma di marto]] - [[Philip Showalter Hench]], Usana mediko, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1896)
* [[2ma di aprilo]] - [[Jens Hundseid]], chefministro di Norvegia (n. 1883)
[[Arkivo:Appleton.jpg|thumb|130px|[[Edward Victor Appleton|Edward Appleton]]]]
* [[21ma di aprilo]] - [[Edward Victor Appleton]], Angla fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] en 1947 (n. 1892)
* [[9ma di mayo]] - [[Leopold Figl]], kancelero di Austria (n. 1902)
* [[11ma di junio]] - [[José Mendes Cabeçadas]], prezidanto di Portugal (n. 1883)
* [[7ma di julio]] - [[Moshe Sharett]], chefministro di Israel (n. 1894)
* [[13ma di julio]] - [[Laureano Gómez Castro]], prezidanto di Kolumbia (n. 1889)
* [[19ma di julio]] - [[Syngman Rhee]], prezidanto di Sud-Korea (n. 1875)
* [[13ma di agosto]] - [[Hayato Ikeda]], chefministro di Japonia  (n. 1899)
* [[27ma di agosto]] - [[Le Corbusier]], Suisa arkitekto (n. 1887)
* [[4ma di septembro]] - [[Albert Schweitzer]], Germana mediko, misionero, [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Nobel-laureato pri paco]] en 1952 (n. 1875)
* [[8ma di septembro]] - [[Hermann Staudinger]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1881)
[[Arkivo:Dorothy Dandridge Cain's Hundred 1962.jpg|thumb|130px|[[Dorothy Dandridge]]]]
* 8ma di septembro - [[Dorothy Dandridge]], Usan aktorino (n. 1922)
* [[2ma di oktobro]] - [[Oskar Lange]], Polona ekonomikisto (n. 1904)
* [[7ma di oktobro]] - [[Jesse Douglas]], Usana matematikisto (n. 1897)
* [[12ma di oktobro]] - [[Paul Hermann Müller]], Suisa kemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1899)
* 12ma di oktobro - [[Samir Al-Rifai]], chefministro di Jordania (n. 1901)
* [[18ma di novembro]] - [[Khalid al-Azm]], chefministro di Siria (n. 1903)
* [[5ma di decembro]] - [[Joseph Erlanger]], Usana fiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1874)
* [[16ma di decembro]] - Rejino [[Salote Tupou la 3ma]] di [[Tonga]] (n. 1900)
* [[22ma di decembro]] - [[Lauri Viita]], Finlandana skriptisto (n. 1916)
* [[George Barker (piktisto)|George Barker]], Usana piktisto (n. 1882)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Sin-Itiro Tomonaga]], [[Julian Schwinger]], [[Richard P. Feynman]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Robert Burns Woodward]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[François Jacob]], [[André Lwoff]], [[Jacques Monod]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Mihail Alexandrovich Sholohov|Mihail Sholohov]]
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[UNICEF]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1960a]]</text>
      <sha1>d1d8zl0h9rqimwdtee4aw0dmgvgk0pd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1969</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1071</id>
    <revision>
      <id>996094</id>
      <parentid>995024</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T15:04:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14734" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1969''' (MCMLXIX per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta en [[merkurdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 969ma yaro di la duesma yarmilo, la 69ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 10ma yaro di la [[yari 1960a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[15ma di januaro]] - [[Sovietia]] lansas ''[[Soyus 5]]'', qua unionos kun ''Soyus 4'' por transferar la krui.
* [[3ma di marto]] - Kosmonavo ''[[Apollo 9]]'' sendesas aden kosmo da [[NASA]].
* [[16ma di mayo]] - [[Kosmoprobilo]] ''[[Venera 5]]'' de [[Sovietia]] venas adsur [[Venuso]].
* [[18ma di mayo]] - Kosmonavo ''[[Apollo 10]]'' sendesas aden kosmo da [[NASA]].
* [[16ma di julio]] - Apollo 11 ekvenas [[Tero]] vers la [[Luno]] de [[Kabo Kennedy]], [[Florida]], [[Usa]]. L'astronauti esos l'unesma sur la Luno.
* [[20ma di julio]] - Unesma flugo adsur [[Luno]] per ''[[Apollo 11]]''.
* [[21ma di julio]] - Astronauto [[Neil Armstrong]] pazas kom unesma e [[Buzz Aldrin]] kom duesma homi adsur [[Luno]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/21/newsid_2635000/2635845.stm|titulo=1969: Man takes first steps on the Moon|editero=BBC|vidita ye=6ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di novembro]] - Kosmonavo ''[[Apollo 12]]'' sendesas aden kosmo da [[NASA]].
* [[19ma di novembro]] - [[Astronauto|Astronauti]] [[Charles Conrad Jr]] ed [[Alan Bean]] pazas adsur [[Luno]].

=== [[Mondo]] ===
* [[22ma di aprilo]] - La Angla maristo Robin Knox-Johnston, en batelo ''Suhaili'', arivis en Falmouth, Anglia, e tale kompletigis cirkumnavigado di la Tero, sole e sen pauzo; il esis la unesma qua facis lo. Il komencis la voyajo ye 4ma di junio 1968.
* [[17ma di novembro]] - [[Sovietia]] ed [[Usa]] komencas negociar en [[Helsinki]] por limitor atom-fuzei (SALT 1).
* [[21ma di novembro]] - Unesma kontakto per ''[[Arpanet]]'', preiranto di ''[[Interreto]]''.

=== [[Europa]] ===
* [[16ma di januaro]] - En [[Praha]], studento [[Jan Palach]] acendas su ipsa kom protesto kontre invado da [[Sovietia]] en [[Chekoslovakia]]. Il mortos tri dii pos, ye la [[19ma di januaro]].
* [[30ma di januaro]] - Lasta akto di bando ''[[The Beatles]]'' sur tekto di ''Apple Records''.
* [[2ma di marto]] - [[Aviono]] ''[[Concorde]]'' flugas unesmafoye.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/2/newsid_2514000/2514535.stm|titulo=1969: Concorde flies for the first time|editero=BBC|vidita ye=6ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[Francisco Franco]] imperas la klozado di la frontiero e di la komuniki inter [[Hispania]] e [[Gibraltar]].
* [[14ma di agosto]] - [[Unionita Rejio]] sendas trupi a [[Nord-Irlando]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=1969: British troops sent into Northern Ireland |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/august/14/newsid_4075000/4075437.stm |editero=BBC|vidita ye=24ma di julio 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1ma di oktobro]] - L'aeroplano ''[[Concorde]]'' unesmafoye flugas plu rapide kam sono.
* [[18ma di decembro]] - [[Unionita Rejio]] abolisas [[mortopuniso]].

=== [[Azia]] ===
* [[1ma di februaro]] - [[Yasser Arafat]] elektesas chefo dil [[Organizuro pri la Liberigo di Palestina|OLP]].&lt;ref&gt;{{extera ligilo|autoro=Yves Azeroual|titulo=A-t-on le droit de défendre Israël : Ce qu'il faut savoir avant de juger|editero=Hachette Littératures|year=2004|isbn =9782012386662|url=https://books.google.com.br/books?id=fsnvAQAAQBAJ&amp;pg=PAPT71&amp;redir_esc=y|page=PT71}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di marto]] - [[Golda Meir]] divenas l'unesma [[muliero]] elektita chefministro di [[Israel]].
* [[18ma di marto]] - [[Usa]] komencas bombardar sekrete [[Kambodja]].
* [[13ma di mayo]] - En [[Kuala Lumpur]], [[Malaizia]], eventas grava konflikti inter Malayi e Chiniani, qui efektigos l'adopto dil &quot;stato di urjanteso&quot; la sequanta dio. On mortigesas 800 personi dum la konflikti.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|autoro=Michel Gilquin|titulo=La Malaisie|editero=Karthala Éditions|year=1996|isbn =9782865377152|url=https://books.google.com.br/books?id=oCm2ta0GiQkC&amp;pg=PA80&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|pagini=80}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di julio]] - [[Milito en Vietnam]]: [[Richard Nixon]] lansas lua doktrino pri progresiva abandono di la milito.
* [[13ma di agosto]] - Severa militala incidenti che limito inter [[Sovietia]] e [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[16ma di septembro]] - Milito en Vietnam: 35.000 Usana soldati foriras [[Sud-Vietnam]].

=== [[Afrika]] ===
* [[1ma di januaro]] - [[Marien Ngouabi]] divenas prezidanto di la [[Republiko Kongo]].
* [[4ma di januaro]] - [[Hispania]] abandonas [[Ifni]].
* [[31ma di agosto]] - En [[Brazilia]], pos la prezidanto [[Artur da Costa e Silva]] maladeskar, uniono di militisti asumas povo.
* [[15ma di oktobro]] - En [[Somalia]], la prezidanto [[Abdirashid Ali Shermarke]] asasinesas.&lt;ref name=&quot;Wiren&quot;&gt;{{extera ligilo|autoro= Robert Wiren|titulo=Somaliland, pays en quarantaine|editero=Karthala|year=2014|isbn =9782811111762|url=https://books.google.com.br/books?id=Tq-yAwAAQBAJ&amp;pg=PA41&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false|pagini=41}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di oktobro]] - Pos [[stato-stroko]] en Somalia, [[Siad Barre]] asumas la povo.&lt;ref name=&quot;Wiren&quot;/&gt;

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[20ma di januaro]] - En [[Usa]], [[Richard Nixon]] komencas lua prezidanteso.
* [[9ma di februaro]] - [[Boeing 747]] flugas unesmafoye.
* [[15ma di agosto|15ma]] til [[18ma di agosto]] - Eventas la muziko-festivalo di [[Woodstock]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[14ma di julio|14ma]] til la [[18ma di julio]] - Eventas tale nomizita &quot;[[Futbalo-milito]]&quot;, inter [[Salvador]] e [[Honduras]]. Ye la [[18ma di julio]] signatesas pafo-ceso inter la du landi.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[29ma di mayo]] - En [[Córdoba, Arjentinia|Córdoba]], [[Arjentinia]], eventas violentoza protesti konocata kom ''Cordobazo'' kontre la diktatoreso di [[Juan Carlos Onganía]].
* [[4ma di septembro]] - Charles Burke Elbrick, [[Usa]]na [[ambasado|ambasadisto]] en [[Brazilia]], kidnapesas dum 78 hori da gerileri* de la politikal organizuro MR-8.

== Naski ==
* [[1ma di januaro]] - [[Verne Troyer]], Usan aktoro
* [[2ma di januaro]] - [[Christy Turlington]], Usana manekino
[[Arkivo:Schumi di GP Kanada 2011.jpg|130px|thumb|&lt;small&gt;[[Michael Schumacher]]&lt;/small&gt;]]
* [[3ma di januaro]] - [[Michael Schumacher]], Germana automobilisto
* [[5ma di januaro]] - [[Marilyn Manson]], Usana kantisto
* [[14ma di januaro]] - [[Jason Bateman]], Usan aktoro
* [[15ma di januaro]] - [[Kellita Smith]], Usan aktorino e manekinino
* [[17ma di januaro]] - [[Tiësto]], Nederlandana disk-jokeo
* [[1ma di februaro]] - [[Gabriel Batistuta]], Arjentiniana futbalisto
[[Arkivo:JenniferAnistonHWoFFeb2012.jpg|130px|thumb|[[Jennifer Aniston]]]]
* [[11ma di februaro]] - [[Jennifer Aniston]], Usan aktorino
* [[17ma di februaro]] - [[Chimediin Saikhanbileg]], chefministro di Mongolia
* [[1ma di marto]] - [[Javier Bardem]], Hispan aktoro
* [[10ma di marto]] - [[Paget Brewster]], Usana aktorino e kantistino
* [[18ma di marto]] - [[Jimmy Morales]], prezidanto di Guatemala
* [[20ma di marto]] - [[Natalia Gherman]], chefministro di Moldova
* [[24ma di marto]] - [[Ilir Meta]], chefministro di Albania
* [[27ma di marto]] - [[Keith Flint]], Britaniana kantisto ([[The Prodigy]])
* [[5ma di aprilo]] - [[Ravindra Prabhat]], Indiana poeto
* [[8ma di aprilo]] - [[Dulce Pontes]], Portugalana kantistino
[[Arkivo:RenéeZellwegerFeb09.jpg|130px|thumb|[[Renée Zellweger]]]]
* [[25ma di aprilo]] - [[Renée Zellweger]], Usan aktorino
* [[28ma di aprilo]] - [[Olga Anatolyevna Slyusareva]], Rusa ciklisto e politikisto
* [[6ma di mayo]] - [[Vlad Filat]], chefministro di Moldova
* [[10ma di mayo]] - [[Bob Sinclar]], Franca [[disk-jokeo]] e muzikala produktisto
* [[14ma di mayo]] - [[Cate Blanchett]], Australian aktorino
* [[25ma di mayo]] - [[Glen Drover]], Kanadana muzikisto ([[Megadeth]])
* [[14ma di junio]] - [[Steffi Graf]], Germana tenisisto
[[Arkivo:Cédric_Pioline_at_the_2010_US_Open_02.jpg|thumb|130px|[[Cédric Pioline]]]]
* [[15ma di junio]] - [[Cédric Pioline]], Franca tenisisto
* [[23ma di junio]] - [[Martin Klebba]], Usan aktoro
* [[25ma di junio]] - [[Dorota Dziekiewicz-Pilich]], Polona skultistino
* [[22ma di julio]] - [[Despina Vandi]], Greka kantisto
* [[27ma di julio]] - [[Dacian Cioloș]], chefministro di Rumania
* [[4ma di agosto]] - [[Max Cavalera]], Braziliana muzikisto ([[Sepultura]])
* [[12ma di agosto]] - [[Tanita Tikaram]], britaniana kantisto
* [[18ma di agosto]] - [[Edward Norton]], Usan aktoro
* [[28ma di agosto]] - [[Jack Black]], Usan aktoro
* [[29ma di agosto]] - [[Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev|Ermek Marjıqpayev]], Kazakstanan politikisto
* [[4ma di septembro]] - [[Giorgi Margvelashvili]], prezidanto di Gruzia
[[Arkivo:Catherine Zeta-Jones (squared).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Catherine Zeta-Jones]]&lt;/small&gt;]]
* [[25ma di septembro]] - [[Catherine Zeta-Jones]], Walsan aktoro
* [[27ma di septembro]] - [[Keith Flint]], Britaniana kantisto ([[The Prodigy]])
* [[1ma di oktobro]] - [[Marcus Stephen]], prezidanto di Nauru
* [[17ma di oktobro]] - [[Wyclef Jean]], Haitiana kantisto e muzikisto
* [[22ma di oktobro]] - [[Helmut Lotti]], naskinta Helmut Lotigiers, Belga kantisto
* [[24ma di oktobro]] - [[Adela Noriega]], Mexikiana televizion-aktorino
* [[25ma di oktobro]] - [[Nika Futterman]], Usan aktorino
* [[30ma di oktobro]] - [[Stanislav Gross]], chefministro di Chekia (m. 2015)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Former Czech PM Stanislav Gross dies at age 45|editero=Daily Mail|url=http://www.dailymail.co.uk/wires/ap/article-3041484/Former-Czech-PM-Stanislav-Gross-dies-age-45.html |publikigita ye=16ma di aprilo 2015|vidita ye=8ma di oktobro 2017}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Diddy Dirty Money.jpg|thumb|130px|[[Puff Daddy]]]]
* [[4ma di novembro]] - [[Sean John Combs]], surnomizita [[Puff Daddy]], Usana kantisto di [[hip-hop]]
* [[10ma di novembro]] - [[Faustino Asprilla]], Kolumbiana futbalisto
* [[1ma di decembro]] - [[Siarhiej Rumas]], chefministro di Bielorusia
* [[16ma di decembro]] - [[Adam Guy Riess]], Usana fizikisto, Nobel-laureato
* [[28ma di decembro]] - [[Linus Torvalds]], Finlandana developero dil sistemo ''[[Linux]]''
* [[30ma di decembro]] - [[Jay Kay]], Britaniana kantisto, kompozisto e muzikisto ([[Jamiroquai]])
* 30ma di decembro - [[Kersti Kaljulaid]], prezidanto di Estonia
* [[Teresa Moure]], Hispana skriptistino
* [[Lionel Aingimea]], prezidanto di Nauru

== Morti ==
* [[18ma di januaro]] - [[Felipe Seade]], Chiliana-Uruguayana piktisto (n. 1912)
* [[19ma di januaro]] - [[Jan Palach]], Chekoslovakiana studento (n. 1948)
[[Arkivo:Georges_Pire_1958.jpg|thumb|130px|[[Dominique Pire]]]]
* [[30ma di januaro]] - [[Dominique Pire]], Belga monako, Nobel-laureato pri paco (n. 1910)
* [[2ma di februaro]] - [[Boris Karloff]], Britanian aktoro (n. 1887)
* [[26ma di februaro]] - [[Levi Eshkol]], chefministro di Israel (n. 1895)
* 26ma di februaro - [[Karl Jaspers]], Germana filozofo (n. 1883)
* [[6ma di marto]] - [[Óscar Osorio]], prezidanto di Salvador (n. 1910)
* 6ma di marto - [[Nadya Rusheva]], Rusa artistino (n. 1952)
* [[10ma di marto]] - [[Byeon Yeong-tae]], chefministro di Sud-Korea (n. 1892)
* [[23ma di marto]] - [[Arthur Lismer]], Angla-Kanadana piktisto (n. 1885)
* [[24ma di marto]] - [[Joseph Kasa-Vubu]], prezidanto di Demokratial Republiko Kongo (n. 1915)
* [[28ma di marto]] - [[Dwight D. Eisenhower]], generalo, 34ma prezidanto di Usa (n. 1890)
* [[5ma di aprilo]] - [[Rómulo Gallegos]], prezidanto di Venezuela (n. 1884)
* [[27ma di aprilo]] - [[René Barrientos Ortuño]], prezidanto di Bolivia (n. 1919)
* [[11ma di mayo]] - [[T. K. Padmini]], Indiana piktistino (n. 1940)
* [[2ma di mayo]] - [[Franz von Papen]], kancelero di Germania e chefministro di Prusia (n. 1879)
* [[5ma di junio]] - [[William Edward Collinson]], Britaniana linguisto (n. 1889)
* [[14ma di junio]] - [[Cacilda Becker]], Brazilian aktorino (n. 1921) 
[[Arkivo:Judy_Garland_in_Presenting_Lily_Mars.jpg|thumb|130px|[[Judy Garland]]]]
* [[22ma di junio]] - [[Judy Garland]], Usan aktorino e kantistino (n. 1922)
* [[2ma di julio]] - [[Mikio Naruse]], Japoniana filmifisto (n. 1905)
* [[3ma di julio]] - [[Brian Jones]], gitaristo di la bando ''[[The Rolling Stones]]'' (n. 1942)
* [[25ma di julio]] - [[Wilhelm Heinrich Otto Dix]], Germana piktisto (n. 1891)
* [[28ma di julio]] - [[Ramón Grau San Martín]], prezidanto di Kuba (n. 1881)
* [[1ma di agosto]] - [[Chang Taek-sang]], chefministro di Sud-Korea (n. 1893)
* [[6ma di agosto]] - [[Theodor Adorno]], Germana sociologo e filozofo (n. 1903)
* [[7ma di agosto]] - [[Louis Bouché]], Usan artisto (n. 1896)
* [[9ma di agosto]] - [[Sharon Tate]], aktorino (mortigita) (n. 1943)
* 9ma di agosto - [[Cecil Frank Powell]], Britaniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* [[17ma di agosto]] - [[Otto Stern]], Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1888)
[[Arkivo:Ho_Chi_Minh_1946.jpg|130px|thumb|[[Ho Chi Minh]]]]
* [[3ma di septembro]] - [[Ho Chi Minh]], chefo di [[Nord-Vietnam]] (n. 1890)
* [[22ma di septembro]] - [[Adolfo López Mateos]], prezidanto di Mexikia (n. 1910)
* 22ma di septembro - [[Aleksandras Stulginskis]], prezidanto di Lituania (n. 1885)
* [[27ma di septembro]] - [[Nicolas Grunitzky]], Prezidanto di Togo (n. 1913)
* [[28ma di septembro]] - [[Kimon Georgiev]], chefministro di Bulgaria (n. 1889)
* [[12ma di oktobro]] - [[Serge Poliakoff]], Rusa-Franciana piktisto (n. 1900)
* [[15ma di oktobro]] - [[Abdirashid Ali Shermarke]], prezidanto di Somalia (n. 1919)
* [[21ma di oktobro]] - [[Jack Kerouac]], Usana skriptisto (n. 1926)
* [[29ma di oktobro]] - [[Francisco Orlich Bolmarcich]], prezidanto di Kosta Rika (n. 1907)
* [[12ma di novembro]] - [[Iskander Mirza]], chefministro di Pakistan (n. 1899)
* [[2ma di decembro]] - [[José María Arguedas]], Peruana skriptisto (n. 1911)
* [[17ma di decembro]] - [[Arthur da Costa e Silva]], prezidanto di Brazilia (n. 1902)
* [[23ma di decembro]] - [[Tiburcio Carías Andino]], prezidanto di Honduras (n. 1876)
* [[29ma di decembro]] - [[Ricardo Adolfo de la Guardia Arango]], prezidanto di Panama (n. 1899)
* [[Zygmunt Radnicki]], Polona piktisto (n. 1894)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Murray Gell-Mann]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Derek Harold Richard Barton]], [[Odd Hassel]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Max Delbrück]], [[Alfred Hershey]], [[Salvador Luria]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Samuel Beckett]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Internaciona Organizuro pri Laboro]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Ragnar Anton Kittil Frisch]], [[Jan Tinbergen]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1960a]]</text>
      <sha1>8112w558b2gjt7oytr5atz195kblvad</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6ma di novembro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1267</id>
    <revision>
      <id>996083</id>
      <parentid>995748</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:41:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5788" xml:space="preserve">{{Novembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''6ma di novembro''' esas la 310ma [[dio]] di la yaro (311ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 55 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* En [[Finlando]]: Dio di Finlandana Suedeso.
* En [[Suedia]] e [[Finlando]]: Dio di [[Gustaf la 2ma Adolf]] (1594-1632), rejulo di Suedia, qua perisis dum batalio en [[Lützen]], [[Germania]].
* En [[Dominikana Republiko]] - Dio di la [[Konstituco]].

== Eventi ==
* [[447]] - [[Ter-tremo]] domajas severe la muregi di [[Konstantinoplo]], inkluzite 57 turmi.
* [[1520]] - Fernão de Magalhães deskovras la [[Stretajo di Magalhães|stretajo qua nun havas lua nomo]].
* [[1528]] - Hispana [[Álvar Núñez Cabeza de Vaca]] arivas en nuna [[Texas]].
* [[1844]] - [[Dominikana Republiko]] adoptas lua unesma [[konstituco]].
* [[1917]] - Komencas la [[Rusa revoluciono]].
* [[1923]] - Usana Jacob Schink ganas [[patento]] por unesma elektro-razilo.
* [[1956]] - [[Milito di Suez]]: [[Unionita Rejio|Britaniana]] e [[Francia|Franca]] trupi prenas kontrolo di [[kanalo di Suez]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/6/newsid_3115000/3115888.stm |titulo=1956: Allied forces take control of Suez|editero=BBC|vidita ye=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1962]] - Dum generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] on aprobas propozo por ceso di omna militala e komercala kontakti kun [[Sudafrika]] pro lua [[apartheid-politiko]].
* [[1984]] - [[Ronald Reagan]] vinkas prezidantal elekto en [[Usa]].
* [[1985]] - En [[Bogotá]], [[Kolumbia]], sinistra partisani okupas la yuro-domo, e 115 homi mortigesas dum la siejo.
* [[1999]] - Australiana votanti decidas ke la Britaniana rejo esos anke la [[chefo di stato]] di [[Australia]].
* [[2012]] - Eventas prezidantal elekti en [[Usa]] e [[Porto-Riko]]. [[Barack Obama]] vinkas Mitt Romney.
* [[2016]] - Atento per bombo kontre konvoyo di soldati de l'[[Unionita Nacioni]] en Douentza, [[Mali]], produktas 3 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/07/atentado-contra-comboio-da-minusma-no-mali-mata-3-pessoas.htm |titulo=Atentado contra comboio da Minusma no Mali mata 3 pessoas|editero=UOL|vidita ye=7ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;

==Cinematografuri==
* [[1952]] - [[La diablo en la korpo (1947 cinematografuro)|La diablo en la korpo]] lansesas en {{JAP}}

== Naski ==
* [[1661]] - Rejulo [[Carlos la 2ma di Hispania]] (m. 1700)
* [[1814]] - [[Adolphe Sax]], Belga muzikisto ed inventisto (m. 1894)
* [[1841]] - [[Clément Armand Fallières]], prezidanto e chefministro di Francia (m. 1931)
* [[1854]] - [[John Philip Sousa]], Usana kompozisto (m. 1932)
* [[1879]] - [[Kazimieras Būga]], Lituaniana filologo e linguisto (m. 1924)
* [[1880]] - [[Robert Musil]], Austriana skriptisto (m. 1942)
* [[1899]] - [[Ann Brockman]], Usana piktistino (m. 1943)
* [[1908]] - [[Françoise Dolto]], Franca pediatriisto e psikoanalizisto (m. 1988)
* [[1916]] - [[Ray Conniff]], Usana kompozisto e duktisto (m. 2002)
* [[1919]] - [[Sophia de Mello Breyner Andresen]], Portugalana poetino (m. 2004)
* [[1924]] - [[William Auld]], Skota Esperanto-poeto (m. 2006)
* [[1932]] - [[François Englert]], Belga fizikisto, Nobel-laureato
* [[1937]] - [[Ramsewak Shankar]], Prezidanto di Surinam
* [[1944]] - [[Bruce McLean]], Skota piktisto
* [[1946]] - [[Sally Field]], Usana [[cinemo|cinem-aktorino]]
* [[1948]] - [[Glenn Frey]], Usana kantisto e kompozisto (m. 2016)
* [[1949]] - [[Arturo Sandoval]], Kubana muzikisto
* [[1954]] - [[Mango (kantisto)|Mango]], Italiana kantisto e kompozisto (m. 2014)
* [[1955]] - [[Paul Romer]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1958]] - [[Hery Rajaonarimampianina]], prezidanto di Madagaskar
* [[1961]] - [[Hans Stuifbergen]], Nederlandan Idisto
* [[1963]]) - [[Oñdasın Seýilulı Orazalïn|Oñdasın Orazalïn]], [[Kazakstan]]na politikisto
* [[1972]] - [[Rebecca Romijn]], Usana manekinino ed aktorino
* [[1987]] - [[Ana Ivanović]], Serbiana tenisistino
* [[1988]] - [[Emma Stone]], Usan aktorino

== Morti ==
* [[1003]] - [[Papo Ioannes la 17ma]] (nasko-dio nekonocata)
* [[1406]] - [[Papo Inocentius la 7ma]] (n. 1339)
* [[1632]] - Rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] di Suedia (n. 1594)
* [[1656]] - Rejulo [[João la 4ma di Portugal]] (n. 1604)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.arqnet.pt/portal/portugal/temashistoria/joao4.html |titulo=O Portal da História - D.João IV de Portugal|vidita ye=24ma di agosto 2021|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1672]] - [[Heinrich Schütz]], Germana kompozisto (n. 1585)
* [[1817]] - Princino [[Charlotte Augusta de Wals]] (n. 1796)
* [[1822]] - [[Claude Louis Berthollet]], Franca kemiisto e politikisto (n. 1748)
* [[1836]] - Rejulo [[Charles la 10ma di Francia]] (n. 1757)
* [[1875]] - [[Wojciech Korneli Stattler]], Polona piktisto (n. 1800)
* [[1893]] - [[Pyotr Ilyich Chaikovski|Pyotr Chaikovski]], Rusa kompozisto (n. 1840)
* [[1926]] - [[Carl Swartz]], chefministro di Suedia (n. 1858)
* [[1929]] - [[Maximilian de Badenia]], kancelero di Germania (n. 1867)
* [[1942]] - [[Kazimierz Sichulski]], Polona piktisto (n. 1879)
* [[1960]] - [[Erich Raeder]], Germana grand-admiralo de 1938 til 1943 (n. 1876)
* [[1964]] - [[Hans von Euler-Chelpin]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1873)
* 1964 - [[Anita Malfatti]], Braziliana piktistino (n. 1895)
* [[1970]] - [[Henri Jeanson]], Franca jurnalisto (n. 1900)
* [[1991]] - [[Gene Tierney]], Usan aktorino (n. 1920)
* [[2009]] - [[Manuel Solís Palma]], prezidanto di Panama (n. 1917)
* [[2012]] - [[Clive Dunn]], Britanian aktoro (n. 1920)
* [[2019]] - [[Jan Stráský]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1940)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Novembro]]</text>
      <sha1>jhtk4b44ss0wref226es6ye5go4fcnn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996084</id>
      <parentid>996083</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:41:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Naski */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5787" xml:space="preserve">{{Novembro}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''6ma di novembro''' esas la 310ma [[dio]] di la yaro (311ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 55 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* En [[Finlando]]: Dio di Finlandana Suedeso.
* En [[Suedia]] e [[Finlando]]: Dio di [[Gustaf la 2ma Adolf]] (1594-1632), rejulo di Suedia, qua perisis dum batalio en [[Lützen]], [[Germania]].
* En [[Dominikana Republiko]] - Dio di la [[Konstituco]].

== Eventi ==
* [[447]] - [[Ter-tremo]] domajas severe la muregi di [[Konstantinoplo]], inkluzite 57 turmi.
* [[1520]] - Fernão de Magalhães deskovras la [[Stretajo di Magalhães|stretajo qua nun havas lua nomo]].
* [[1528]] - Hispana [[Álvar Núñez Cabeza de Vaca]] arivas en nuna [[Texas]].
* [[1844]] - [[Dominikana Republiko]] adoptas lua unesma [[konstituco]].
* [[1917]] - Komencas la [[Rusa revoluciono]].
* [[1923]] - Usana Jacob Schink ganas [[patento]] por unesma elektro-razilo.
* [[1956]] - [[Milito di Suez]]: [[Unionita Rejio|Britaniana]] e [[Francia|Franca]] trupi prenas kontrolo di [[kanalo di Suez]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/6/newsid_3115000/3115888.stm |titulo=1956: Allied forces take control of Suez|editero=BBC|vidita ye=31ma di oktobro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[1962]] - Dum generala kunveno di [[Unionita Nacioni]] on aprobas propozo por ceso di omna militala e komercala kontakti kun [[Sudafrika]] pro lua [[apartheid-politiko]].
* [[1984]] - [[Ronald Reagan]] vinkas prezidantal elekto en [[Usa]].
* [[1985]] - En [[Bogotá]], [[Kolumbia]], sinistra partisani okupas la yuro-domo, e 115 homi mortigesas dum la siejo.
* [[1999]] - Australiana votanti decidas ke la Britaniana rejo esos anke la [[chefo di stato]] di [[Australia]].
* [[2012]] - Eventas prezidantal elekti en [[Usa]] e [[Porto-Riko]]. [[Barack Obama]] vinkas Mitt Romney.
* [[2016]] - Atento per bombo kontre konvoyo di soldati de l'[[Unionita Nacioni]] en Douentza, [[Mali]], produktas 3 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/efe/2016/11/07/atentado-contra-comboio-da-minusma-no-mali-mata-3-pessoas.htm |titulo=Atentado contra comboio da Minusma no Mali mata 3 pessoas|editero=UOL|vidita ye=7ma di novembro 2016}}&lt;/ref&gt;

==Cinematografuri==
* [[1952]] - [[La diablo en la korpo (1947 cinematografuro)|La diablo en la korpo]] lansesas en {{JAP}}

== Naski ==
* [[1661]] - Rejulo [[Carlos la 2ma di Hispania]] (m. 1700)
* [[1814]] - [[Adolphe Sax]], Belga muzikisto ed inventisto (m. 1894)
* [[1841]] - [[Clément Armand Fallières]], prezidanto e chefministro di Francia (m. 1931)
* [[1854]] - [[John Philip Sousa]], Usana kompozisto (m. 1932)
* [[1879]] - [[Kazimieras Būga]], Lituaniana filologo e linguisto (m. 1924)
* [[1880]] - [[Robert Musil]], Austriana skriptisto (m. 1942)
* [[1899]] - [[Ann Brockman]], Usana piktistino (m. 1943)
* [[1908]] - [[Françoise Dolto]], Franca pediatriisto e psikoanalizisto (m. 1988)
* [[1916]] - [[Ray Conniff]], Usana kompozisto e duktisto (m. 2002)
* [[1919]] - [[Sophia de Mello Breyner Andresen]], Portugalana poetino (m. 2004)
* [[1924]] - [[William Auld]], Skota Esperanto-poeto (m. 2006)
* [[1932]] - [[François Englert]], Belga fizikisto, Nobel-laureato
* [[1937]] - [[Ramsewak Shankar]], Prezidanto di Surinam
* [[1944]] - [[Bruce McLean]], Skota piktisto
* [[1946]] - [[Sally Field]], Usana [[cinemo|cinem-aktorino]]
* [[1948]] - [[Glenn Frey]], Usana kantisto e kompozisto (m. 2016)
* [[1949]] - [[Arturo Sandoval]], Kubana muzikisto
* [[1954]] - [[Mango (kantisto)|Mango]], Italiana kantisto e kompozisto (m. 2014)
* [[1955]] - [[Paul Romer]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
* [[1958]] - [[Hery Rajaonarimampianina]], prezidanto di Madagaskar
* [[1961]] - [[Hans Stuifbergen]], Nederlandan Idisto
* [[1963]] - [[Oñdasın Seýilulı Orazalïn|Oñdasın Orazalïn]], [[Kazakstan]]na politikisto
* [[1972]] - [[Rebecca Romijn]], Usana manekinino ed aktorino
* [[1987]] - [[Ana Ivanović]], Serbiana tenisistino
* [[1988]] - [[Emma Stone]], Usan aktorino

== Morti ==
* [[1003]] - [[Papo Ioannes la 17ma]] (nasko-dio nekonocata)
* [[1406]] - [[Papo Inocentius la 7ma]] (n. 1339)
* [[1632]] - Rejulo [[Gustaf la 2ma Adolf]] di Suedia (n. 1594)
* [[1656]] - Rejulo [[João la 4ma di Portugal]] (n. 1604)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.arqnet.pt/portal/portugal/temashistoria/joao4.html |titulo=O Portal da História - D.João IV de Portugal|vidita ye=24ma di agosto 2021|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1672]] - [[Heinrich Schütz]], Germana kompozisto (n. 1585)
* [[1817]] - Princino [[Charlotte Augusta de Wals]] (n. 1796)
* [[1822]] - [[Claude Louis Berthollet]], Franca kemiisto e politikisto (n. 1748)
* [[1836]] - Rejulo [[Charles la 10ma di Francia]] (n. 1757)
* [[1875]] - [[Wojciech Korneli Stattler]], Polona piktisto (n. 1800)
* [[1893]] - [[Pyotr Ilyich Chaikovski|Pyotr Chaikovski]], Rusa kompozisto (n. 1840)
* [[1926]] - [[Carl Swartz]], chefministro di Suedia (n. 1858)
* [[1929]] - [[Maximilian de Badenia]], kancelero di Germania (n. 1867)
* [[1942]] - [[Kazimierz Sichulski]], Polona piktisto (n. 1879)
* [[1960]] - [[Erich Raeder]], Germana grand-admiralo de 1938 til 1943 (n. 1876)
* [[1964]] - [[Hans von Euler-Chelpin]], Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1873)
* 1964 - [[Anita Malfatti]], Braziliana piktistino (n. 1895)
* [[1970]] - [[Henri Jeanson]], Franca jurnalisto (n. 1900)
* [[1991]] - [[Gene Tierney]], Usan aktorino (n. 1920)
* [[2009]] - [[Manuel Solís Palma]], prezidanto di Panama (n. 1917)
* [[2012]] - [[Clive Dunn]], Britanian aktoro (n. 1920)
* [[2019]] - [[Jan Stráský]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1940)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Novembro]]</text>
      <sha1>pv16zf8tsd6ubdhvoto440u2zz1604v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>6ma di junio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1297</id>
    <revision>
      <id>996086</id>
      <parentid>992294</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:44:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6498" xml:space="preserve">{{Junio}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''6ma di junio''' esas la 157ma [[dio]] di la yaro (158ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun [[Gregoriala kalendario]]. Restas 208 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==
* Dio di [[Santa Marcellinus Champagnat]], por [[katolik-eklezio]].
* En [[Islando]]: Dio di maristi.
* En [[Suedia]]: Dio di flago di Suedia, nacionala dio.
* En la [[Unionita Nacioni]]: Dio di la [[Rusiana linguo]].

== Eventi ==
* [[1561]] - [[Suedia]] konquestas [[Livonia]] (nuna [[Estonia]]). Baltika ordeno-stato krulas.
* [[1654]] - [[Karl la 10ma di Suedia|Karl la 10ma]] sucedas lua kuzino [[Kristina di Suedia|Kristina]] pos elua renunco.
* [[1808]] - En Valdepeñas, [[Hispania]] eventas [[Su-levo di Valdepeñas|su-levo]] kontre [[Francia|Franca]] okupado.
* [[1882]] - [[Ciklono]] en [[Araba Maro]] efektigas inundado che portuo di [[Mumbai]], e produktas {{formatnum:100000}} morti.
* [[1909]] - [[Francia|Franca]] trupi kaptas [[Abéché]], en la nuna [[Chad]], ed instalas marioneto-sultano en l'[[imperio Ouaddai]], qua desaparas.
* [[1912]] - Che [[Alaska]], volkano [[Novarupta]] komencas eruptar.
* [[1917]] - [[Unesma mondomilito]]: Britaniana kolonelo [[T. E. Lawrence]] komandas Arabi kontre [[Turkia]] e li konquestas Akaba.
* [[1919]] - [[Republiko Prekmurje]] finas existar.
* [[1924]] - En [[Usa]], indijeni obtenas civitaneso.
* [[1925]] - [[Walter Percy Chrysler]] fondas l'automobila firmo [[Chrysler]].
* [[1942]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Batalio di Midway]] finas. Usan aeroplani vinkas Japoniana floto.
* [[1944]] - Duesma mondomilito: komencas [[batalio di Normandia]]. Trupi de Westala Federiti desembarkas en [[Normandia]].
* [[1946]] - [[Sovietia]] establisas diplomacala relati kun [[Arjentinia]].
* [[1971]] - Sovietia lansas [[Soyuz 11]].
* 1971 - [[Milito di Vietnam]]: Komencas la batalio di Long Khanh, inter [[Australia]]na trupi e komunista trupi de [[Nord-Vietnam]].
* [[1982]] - [[Milito di Libano]] komencas: [[Israel]]ana trupi duktata da [[Ariel Sharon]] konquestos suda Libano til [[Beirut]].
* [[1985]] - La tombeyo di [[Josef Mengele]] apertesas en [[Embu das Artes]], [[Brazilia]]. Il dronabis su en plajo che la litoro dil [[Sao Paulo (stato)|stato São Paulo]] en [[1979]], e sepultabis sub la falsa nomo &quot;Wolfgang Gerhard&quot;.
* [[1993]] - En [[Mongolia]], eventas unesmafoye elekti por prezidanto.
* [[2012]] - Nova masakro en Siria, en la [[provinco Hama]]: 78 personi mortigesas.
* [[2014]] - En [[Kosovo]], adminime 2 personi mortas e 13 vundesas pos explozo en elektriferio proxim [[Pristina]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |editero= BBC|url=http://www.bbc.com/news/world-europe-27734312 |titulo= Two killed in Kosovo power station blast near Pristina|publikigita ye=6ma di junio 2014|vidita ye=17ma di agosto 2015|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2019]] - [[Afrikana Uniono]] suspensas la membreso di [[Sudan]], pos la mortigo di dozeni di personi dum protesti en [[Khartoum]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-48545543|editero=BBC|titulo=Sudan crisis: African Union membership suspended|publikigita ye=6ma di junio 2019}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1502]] - Rejulo [[João la 3ma di Portugal]] (m. 1557)
* [[1599]] - [[Diego Velázquez]], Hispana piktisto (m. 1660)
* [[1606]] - [[Pierre Corneille]], Franca dramatifisto (m. 1684)
* [[1714]] - Rejulo [[José la 1ma di Portugal]] (m. 1777)
* [[1799]] - [[Alexandr Sergeyevich Pushkin|Alexandr Pushkin]], Rusa skriptisto (m. 1837)
* [[1850]] - [[Karl Ferdinand Braun]], Germana fizikistulo, Nobel-laureato (m. 1918)
* [[1868]] - [[Robert Falcon Scott]], Britaniana explorero (m. 1912)
* [[1875]] - [[Thomas Mann]], Germana skriptisto, Nobel-laureato (m. 1955)
* [[1892]] - [[Leon Kozlowski]], chefministro di Polonia (m. 1944)
* [[1901]] - [[Sukarno]], unesma prezidanto di Indonezia (m. 1970)
* [[1903]] - [[Aram Hachaturyan]], Sovietian-Armeniana kompozisto (m. 1978)
* [[1916]] - [[Hamani Diori]], prezidanto di Nijer (m. 1989)
* [[1918]] - [[Edwin Gerhard Krebs]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 2009)
* [[1926]] - [[Erdal Inönü]], chefministro di Turkia (m. 2007)
* [[1933]] - [[Heinrich Rohrer]], Suisa fizikisto, Nobel-laureato (m. 2013)
* [[1934]] - Rejulo [[Albert la 2ma di Belgia]]
* [[1943]] - [[Richard Smalley]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2005)
* [[1944]] - [[Phillip Allen Sharp]], Usana ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino
* [[1956]] - [[Björn Borg]], Sueda tenisisto
* [[1964]] - [[Sékouba Konaté]], prezidanto di Guinea
* [[1966]] - [[Faure Gnassingbé]], prezidanto di Togo
* [[1972]] - [[Arxïmed Begejanulı Muxambetov|Arxïmed Muxambetov]], [[Kazakstan]]na politikisto
* [[1983]] - [[Gemma Bissix]], Angla aktorino
* [[1990]] - [[Ryan Higa]], Usana komediisto
* [[1993]] - [[Frida Gustavsson]], Sueda manekinino

== Morti ==
* [[1832]] - [[Jeremy Bentham]], Angla filozofo (n. 1748)
* [[1840]] - Santa [[Marcellin Champagnat]], Franca presbiteriano (n. 1789)
* [[1861]] - Komto [[Camillo Benso di Cavour]], chefministro di Italia (n. 1810)
* [[1881]] - [[Henri Vieuxtemps]], Belgiana violinisto (n. 1820)
* [[1891]] - [[John Alexander Macdonald]], chefministro di Kanada (n. 1815)
* [[1916]] - [[Yuan Shikai]], prezidanto di Chinia (n. 1859)
* [[1946]] - [[Gerhart Hauptmann]], Germana skriptisto por teatro, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1862)
* [[1947]] - [[Wladyslaw Raczkiewicz]], prezidanto en exileso di Polonia (n. 1885)
* [[1948]] - [[Louis Lumière]], Francian inventisto di cinekamero (n. 1864)
* [[1961]] - [[Carl Gustav Jung]], Suisa psikiatriisto (n. 1875)
* [[1968]] - [[Robert Kennedy]], Usana politikisto (n. 1925)
* [[1991]] - [[Stan Getz]], Usana jazo-saxofonisto (n. 1927)
* [[1996]] - [[George Davis Snell]], Usana genetikisto, Nobel-laureato (n. 1903)
* 1996 - [[Kusuo Kitamura]], Japoniana natisto (n. 1917)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.olympic.org/kusuo-kitamura|titulo=Kusuo KITAMURA - Olympic Swimming|vidita ye=22ma di septembro 2019}}&lt;/ref&gt;
* [[2005]] - [[Anne Bancroft]], Usan aktorino (n. 1931)
* [[2006]] - [[Billy Preston]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1946)
* [[2009]] - [[Jean Dausset]], Franca mediko, Nobel-laureato (n. 1916)
* [[2013]] - [[Jerome Karle]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1918)
* 2013 - [[Esther Williams]], Usana natistino ed aktorino (n. 1921)
* [[2019]] - [[Dr. John]], Usana kantisto e kompozisto (n. 1941)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Junio]]</text>
      <sha1>8zmdkgeoavwllfp573g93uszxbmrhpm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1972</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1310</id>
    <revision>
      <id>996087</id>
      <parentid>993203</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:45:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13634" xml:space="preserve">{{20ma yarcento}}
La [[yaro]] '''1972''' (MCMLXXII per Romala algarismi) esis [[bisextila yaro]] komencinta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la 972ma [[yaro]] di la duesma yarmilo, la 72ma yaro di la [[20ma yarcento]], e la 3ma yaro di la [[yari 1970a]].

== Eventi ==
=== [[Kosmo]] ===
* [[5ma di januaro]] - [[NASA]] publikigas projeto por developar [[spaco-paromo]].
* [[4ma di februaro]] - ''[[Mariner 9]]'' sendas fotografuri de Marso.
* [[2ma di marto]] - [[Usa]] lansas [[Pioneer 10]] aden kosmo.
* [[21ma di marto]] - Senkrua [[Sovietia]]na [[kosmonavo]] ''Luna 20'' venas adsur [[Luno]].
* [[16ma di aprilo]] - ''[[Apollo 16]]'' sendesas aden kosmo.
* [[12ma di oktobro|12ma]] til la [[27ma di oktobro]] - Usana kosmosondilo [[Mariner 9]], en orbito cirkum [[Marso]], prenas fotografuri di la norda polo di la planeto.
* [[7ma di decembro]] - [[Apollo 17]], la lasta kosmonavo en qua homi voyajos a la [[luno]], lansesas.

=== [[Europa]] ===
* [[30ma di januaro]] - ''Bloody Sunday'' (&quot;[[Sangoza Sundio (1972)|Sangoza Sundio]]&quot;): [[Unionita Rejio|Britaniana]] [[polico]] pafas kontre manifestanti en [[Londonderry]], [[Nord-Irlando]] e mortigas 13.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= 1972: Army kills 13 in civil rights protest|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/january/30/newsid_2452000/2452145.stm |editero=BBC|vidita ye=22ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di mayo]] - [[Sovietia]] ed [[Usa]] subskribas en [[Moskva]] pakto &quot;SALT&quot; pri la quanto di la strategiala armi.
* [[23ma di julio]] - Belga [[Eddy Merckx]] vinkas quaresme la ''[[Tour de France]]''.
* [[26ma di agosto]] til [[11ma di septembro]] - [[Olimpiala Ludi en München, 1972|Olimpiala Ludi en München]].
* [[5ma di septembro|5]] - [[6ma di septembro]] - Masakro en [[München]] dum [[Olimpiala Ludi en München, 1972|Olimpiala Ludi]], 11 [[Israel]]ani mortigesas.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/september/6/newsid_2500000/2500769.stm|titulo= 1972: Olympic hostages killed in gun battle|editero= BBC|vidita ye=22ma di septembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di septembro]] - En plebicito, per 53.5% no-voti, [[Norvegia]]ni refuzas membreskar [[Europana Ekonomiala Komunitato]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.cvce.eu/en/recherche/unit-content/-/unit/02bb76df-d066-4c08-a58a-d4686a3e68ff/8bf94809-5b45-4840-8a90-9a33b4479419|titulo=Norway's refusal - Historical events in the European integration process (1945-2014)|editero=CVCE|vidita ye=22ma di septembro 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* En [[Suedia]] [[Olof Palme]] kontrastas bombardo di [[Vietnam]] da [[Usa]] kom nacional-socialist agadi.

=== [[Azia]] ===
* [[11ma di januaro]] - [[Est-Pakistan]] chanjas lua nomo a [[Bangladesh]].
* [[24ma di januaro]] - En junglo che l'insulo [[Guam]], Japoniana soldato Shoichi Yokoi deskovresas da du lokala homi. Il esas serjento di la Imperiala Japonian armeo; pos la kapto dil insulo da Usan armeo en 1944, il ed altri celis su en kaverno. Quankam il saveskis en 1952 ke la [[duesma mondomilito]] finis, il pensis ke kapteso esus shaminda. De 1964 ilu transvivis sola.
* [[30ma di januaro]] - [[Pakistan]] abandonas [[Commonwealth]].
* [[31ma di januaro]] - [[Birendra di Nepal|Birendra]] divenas rejulo di [[Nepal]].
* [[10ma di aprilo]] - [[Ter-tremo]] kun [[epicentro]] en Ghir, [[Iran]], mortigas plu kam {{formatnum:5300}} personi.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |url= http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/april/10/newsid_4400000/4400137.stm|titulo=1972: Earthquake kills thousands in Iran|editero= BBC|vidita ye=21ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di aprilo]] - [[Milito di Vietnam]]: komencas la batalio di An Lộc.
* [[15ma di mayo]] - [[Okinawa]], insulo okupita da [[USA]] en [[1945]] dum la [[duesma mondomilito]] retrovenas a [[Japonia]]na dominaco.
* [[Julio]] - [[Usa]]n aktorino [[Jane Fonda]] vizitas [[Nord-Vietnam]].
* [[11ma di agosto]] - Lasta infantriala trupi di Usa departas de [[Sud-Vietnam]].
* [[Kim Il Sung]] divenas prezidanto di [[Nord-Korea]].

=== [[Nord-Amerika]] ===
* [[17ma di junio]] - [[Skandalo di Watergate]] komencas: Dum elektala kampanio en [[Usa]], polico surprizas 5 personi qui instalis sekreta [[mikrofono|mikrofoni]] en la sideyo di Demokrata Partiso, en l'edifico Watergate, [[Washington DC]]. La kin spionisti konfesos ke laboris en la kampanio por rielektar Usana prezidanto [[Richard Nixon]].
* [[25ma di oktobro]] - [[Belgia]]na biciklisto [[Eddy Merckx]] establisas nova mondala rekordo en horala konkurso kontre horlojo en [[México]].

=== [[Central Amerika]] ===
* [[23ma di decembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6,2 che la [[skalo di Richter]] ed [[epicentro]] 28 km norde de [[Managua]] produktas 6.000 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540045.stm|titulo=1972: Earthquake wreaks devastation in Nicaragua|editero=BBC|vidita ye=21ma di decembro 2016}}&lt;/ref&gt;

=== [[Sud-Amerika]] ===
* [[15ma di februaro]] - En [[Equador]] prezidanto [[José María Velasco Ibarra]] revokesas de povo.
* [[13ma di oktobro]] - [[Uruguay]]an aviono [[Fokker F27 Friendship|Fokker F27]] (Flugo 571) transportante 45 personi acidentas en l'[[Andi]]. La 16 transvivanti praktikos [[kanibalismo]] kun mortinti por transvivar. Sokurso di transvivanti eventos nur ye la [[22ma di decembro]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/22/newsid_3717000/3717502.stm|titulo=1972: Survivors found 10 weeks after plane crash|editero=BBC|vidita ye=21ma di decembro 2016|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[13ma di januaro]] - [[Vitaly Scherbo]], Bielorusa gimnastikisto, Olimpiala championo
* 13ma di januaro - [[Stine Jensen]], Dana-Nederlandana filozofo e skriptisto
* [[1ma di februaro]] - [[Tego Calderón]], Porto-Rikana kantisto
* [[17ma di februaro]] - [[Bojana Gregorić]], Kroatiana cinem-aktorino
* 17ma di februaro - [[Ralphie May]], Usana komediisto ed aktoro (m. 2017)
* [[18ma di februaro]] - [[Igor Dodon]], prezidanto di Moldova
[[Arkivo:Michael_Chang.jpg|thumb|130px|[[Michael Chang]]]]
* [[22ma di februaro]] - [[Michael Chang]], Usana tenisistulo
* [[29ma di februaro]] - [[Pedro Sánchez]], chefministro di Hispania
* [[6ma di marto]] - [[Shaquille O'Neal]], Usana basketbalisto ed ex-kantisto
* [[29ma di marto]] - [[Milton Wynants]], Uruguayana biciklisto
* [[16ma di aprilo]] - [[Conchita Martínez]], Hispaniana tenisistino
* [[20ma di aprilo]] - [[Carmen Electra]], Usan aktorino e kantistino
* [[5ma di mayo]] - [[Brigitta Boccoli]], Italian aktorino
* [[6ma di mayo]] - [[Naoko Takahashi]], Japonian atletino
* [[7ma di mayo]] - [[Asghar Farhadi]], Iranana filmifisto
* [[8ma di mayo]] - [[Guillaume Soro]], chefministro di Ivora Rivo
[[Arkivo:Andrzej Duda (9851867824).jpg|130px|thumb|[[Andrzej Duda]]]]
* [[16ma di mayo]] - [[Andrzej Duda]], prezidanto di Polonia
* [[23ma di mayo]] - [[Rubens Barrichello]], Brazilian automobilisto di Formulo 1
* [[24ma di mayo]] - [[Maia Sandu]], prezidanto e chefministro di Moldova
* [[27ma di mayo]] - [[Ivete Sangalo]], Braziliana kantistino
* [[6ma di junio]] - [[Arxïmed Begejanulı Muxambetov|Arxïmed Muxambetov]], [[Kazakstan]]a politikisto
* [[8ma di junio]] - [[Roosevelt Skerrit]], chefministro di Dominika
* [[10ma di junio]] - [[Radmila Šekerinska]], chefministro di Norda Macedonia
* [[23ma di junio]] - [[Zinédine Zidane]], Franca futbalisto
* [[4ma di julio]] - [[Nina Badrić]], Kroatiana kantistino
[[Arkivo:Sofía Vergara 2013.jpg|thumb|130px|[[Sofía Vergara]]]]
* [[10ma di julio]] - [[Sofía Vergara]], Kolumbiana manekinino ed aktorino
* [[22ma di julio]] - [[Nataša Ninković]], Serbian aktorino
* 22ma di julio - [[Andrew Holness]], chefministro di Jamaika
* [[5ma di agosto]] - [[Arístides Moreno]], Hispana kantisto e kompozisto
* [[14ma di agosto]] - [[Laurent Lamothe]], chefministro di Haiti
* [[15ma di agosto]] - [[Ben Affleck]], Usan aktoro
* [[29ma di agosto]] - [[Sara Stridsberg]], Sueda skriptistino
* [[30ma di agosto]] - [[Cameron Diaz]], Usan aktorino
* [[2ma di septembro]] - [[Sergej Trifunović]], Serbian aktoro
* [[9ma di septembro]] - [[Goran Višnjić]], Kroatian aktoro
* [[16ma di septembro]] - [[Sprent Dabwido]], prezidanto di Nauru (m. 2019)
[[Arkivo:Victor Ponta la Adunarea Generala a UNCJR, Palatul Parlamentului - 03.12.2013 (11190430306).jpg|thumb|130px|[[Victor Ponta]]]]
* [[20ma di septembro]] - [[Victor Ponta]], chefministro di Rumania
* [[21ma di septembro]] - [[Liam Gallagher]], Britaniana muzikisto, kantisto e kompozisto ([[Oasis (bando)|Oasis]])
* [[23ma di septembro]] - [[Galit Gutman]], Israelana manekino
* 23ma di septembro - [[Umaro Sissoco Embaló]], chefministro di Guinea-Bisau
* [[27ma di septembro]] - [[Gwyneth Paltrow]], Usan aktorino
* [[28ma di septembro]] - [[Katarzyna Bujakiewicz]], Polonian aktorino
* [[23ma di oktobro]] - [[Jasmin St. Claire]], [[Usa]]na pornografial aktorino
* [[25ma di oktobro]] - [[Esther Duflo]], Franca-Usana ekonomikistino, Nobel-laureato
* [[27ma di oktobro]] - [[Maria Mutola]], Mozambikan atletino
[[Arkivo:Web Summit 2016 - SportsTrade - Nov 8 - Day 1 ws (2 of 26) (30776112751).jpg|thumb|130px|[[Luís Figo]]]]
* [[4ma di novembro]] - [[Luís Figo]], Portugalana futbalisto
* [[6ma di novembro]] - [[Rebecca Romijn]], Usana manekinino ed aktorino
* [[14ma di novembro]] - [[Edyta Górniak]], Poloniana kantistino
* 14ma di novembro - [[Josh Duhamel]], Usan aktoro
* [[22ma di decembro]] - [[Vanessa Paradis]], Franca kantistino ed aktorino
* [[28ma di decembro]] - [[Patrick Rafter]], Australiana tenisisto

== Morti ==
[[Arkivo:Maurice_chevalier001.JPG|thumb|130px|[[Maurice Chevalier]]]]
* [[1ma di januaro]] - [[Maurice Chevalier]], Franca kantisto (n. 1888)
* [[3ma di januaro]] - [[Frans Masereel]], Belga piktisto (n. 1889)
* [[5ma di januaro]] - [[Gerald Kelly]], Britaniana piktisto (n. 1879)
* [[7ma di januaro]] - [[John Berryman]], Usana poeto (n. 1914)
* [[14ma di januaro]] - Rejulo [[Frederik la 9ma di Dania]] (n. 1899)
* [[27ma di januaro]] - [[Mahalia Jackson]], Usana kantisto (n. 1911)
* [[30ma di januaro]] - [[Sisowath Watchayavong]], chefministro di Kambodja (n. 1891)
* [[20ma di februaro]] - [[Maria Goeppert-Mayer]], Germana-Usana fizikisto, [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Nobel-laureato]] (n. 1906)
* [[27ma di marto]] - [[Maurits Cornelis Escher]], Nederlandana desegnisto e skultisto (n. 1898)
* [[28ma di marto]] - [[Joseph Paul-Boncour]], chefministro di Francia (n. 1873)
* [[7ma di aprilo]] - [[Abeid Karume]], prezidanto di Zanzibar (n. 1905)
* [[16ma di aprilo]] - [[Yasunari Kawabata]], Japoniana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1899)
* [[27ma di aprilo]] - [[Kwame Nkrumah]], prezidanto di Ghana (n. 1909)
* [[2ma di mayo]] - [[J. Edgar Hoover]], chefo di [[FBI]] (n. 1895)
* [[4ma di mayo]] - [[Edward Calvin Kendall]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1886)
[[Arkivo:HRH_The_Prince_of_Wales_No_4_(HS85-10-36416).jpg|130px|thumb|[[Edward la 8ma di Unionita Rejio]]]]
* [[28ma di mayo]] - Rejulo [[Edward la 8ma di Unionita Rejio]] (n. 1894)
* [[13ma di junio]] - [[Georg von Békésy]], Hungara-Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
* [[2ma di julio]] - [[Joseph Fielding Smith]], prezidanto dil eklezio Mormona (n. 1876)
* [[5ma di julio]] - [[Raúl Leoni Otero]], prezidanto di Venezuela (n. 1905)
* [[14ma di julio]] - [[Olavi Virta]], Finlandana kantisto ed aktoro (n. 1915)
* [[21ma di julio]] - [[Jigme Dorji Wangchuck]], rejulo di [[Bhutan]] (n. 1929)
* [[27ma di julio]] - [[Richard Nikolaus Coudenhove-Kalergi]], Austriana-Franca politikisto (n. 1894)
[[Arkivo:Bundesarchiv_Bild_183-39998-0427,_Paul-Henri_Spaak.jpg|thumb|130px|[[Paul-Henri Spaak]]]]
* [[31ma di julio]] - [[Paul-Henri Spaak]], chefministro di Belgia (n. 1899)
* [[14ma di agosto]] - [[Manolo Millares]], Hispana piktisto (n. 1926)
* [[11ma di agosto]] - [[Max Theiler]], Sudafrikana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
* [[20ma di agosto]] - [[Roberto Urdaneta Arbeláez]], prezidanto di Kolumbia (n. 1890)
* 20ma di agosto - [[Juan Manuel Gálvez]], prezidanto di Honduras (n. 1887)
* [[15ma di septembro]] - [[Ásgeir Ásgeirsson]], prezidanto di Islando (n. 1894)
* [[25ma di septembro]] - [[Aleksander Kobzdej]], Polona piktisto (n. 1920)
* [[20ma di oktobro]] - [[Harlow Shapley]], Usan astronomo (n. 1885)
* [[26ma di oktobro]] - [[Igor Sikorsky]], Rusa injenioro ed inventisto (n. 1895)
* [[1ma di novembro]] - [[Ezra Pound]], Usana poeto (n. 1895)
* [[25ma di novembro]] - [[Henri Coandă]], Rumanian injenioro (n. 1886)
* [[1ma di decembro]] - [[Antonio Segni]], prezidanto e chefministro di Italia (n. 1891)
* [[13ma di decembro]] - [[René Mayer]], chefministro di Francia (n. 1895)
* 13ma di decembro - [[Jan Cybis]], Polona piktisto (n. 1897)
* [[26ma di decembro]] - [[Harry S. Truman]], ex-prezidanto di Usa (n. 1884)
* [[27ma di decembro]] - [[Lester Bowles Pearson]], Kanadana politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1897)

== Nobel-premiiziti ==
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[John Bardeen]], [[Leon Neil Cooper]], [[John Robert Schrieffer]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Christian B. Anfinsen]], [[Stanford Moore]], [[William Howard Stein]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Gerald Maurice Edelman]], [[Rodney Robert Porter]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Heinrich Böll]]
* [[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: ne havis
* [[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[John Richard Hicks]], [[Kenneth Joseph Arrow]]

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 1970a]]</text>
      <sha1>6ozcj3433fetjm17ypfdw2kt6xaxas7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>4ma di mayo</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1825</id>
    <revision>
      <id>996089</id>
      <parentid>995085</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T14:48:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7449" xml:space="preserve">{{Mayo}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''4ma di mayo''' esas la 124ma [[dio]] di la yaro (125ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 241 dii til la fino di la yaro.
----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1502]] - [[Cristoforo Colombo]] komencas lua 4ma voyajo vers [[Amerika]].
* [[1593]] - En [[Brazilia]], urbo  [[Jaboatão dos Guararapes]] fondesas.
* [[1814]] - [[Fernando la 7ma di Hispania]] deklaras nula la [[konstituco]] di [[1812]].
* [[1886]] - En [[Usa]] eventas tumulto en Haymarket, kande, dum pacoza ralio di laboristi en striko, bombo explozas&lt;ref name=history/&gt; e viktimigas 7 policisti e quar civili. Pos la explozo, la polico di [[Chicago]] pafas kontre la ralio di laboristi e mortigas multi. Ok [[anarkiismo|anarkiisti]] arestesas ed akuzesas pri la explozo, di qui sep kondamnesas a [[mortopuniso]].
* [[1912]] - Fairo en [[Istanbul]] destruktas 1.120 konstrukturi.
* [[1917]] - [[Nikaragua]] ruptas diplomacala relati kun [[Germanian imperio]] dum l'[[Unesma mondomilito]].
* [[1922]] - [[Unionita Rejio]] ed [[Italia]] agnoskas la guvernerio di [[Sovietia]].
* [[1924]] - En [[Paris]] komencas la [[Olimpiala Ludi en Paris, 1924|Someral Olimpiala Ludi]].
* [[1930]] - [[Mahatma Gandhi|Mohandas Gandhi]] arestesas da Britaniana polico en [[India]].&lt;ref name=history/&gt;
* [[1932]] - En [[Usa]] [[Al Capone]] enkarcerigesas.&lt;ref name=history&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.thepeoplehistory.com/may4th.html|title = What happened on May 4th - This day in History|editero= thepeoplehistory.com|idiomo= {{en}}|vidita ye= 3ma di mayo 2015}}&lt;/ref&gt;
* [[1933]] - [[Mahatma Gandhi|Mohandas Gandhi]] recevas verdikto di karcero en [[India]].
* [[1945]] - [[Duesma mondomilito]]: Milito finas en nordwest Europa, kande Germana delegitaro subskribas l'akto pri paco en [[Lüneburg]].
* [[1951]] - [[Anastasio Somoza García]] asumas povo en [[Nikaragua]].
* [[1954]] - En [[Paraguay]] [[Federico Chaves Careaga]] revokesas de povo per [[stato-stroko]].
* [[1958]] - Eventas prezidantal elekti en [[Kolumbia]]. [[Alberto Lleras Camargo]] elektesas prezidanto.
* [[1970]] - La [[polico]] di [[Ohio]], [[Usa]] pafas kontre studenti de l'[[universitato]] Ken State, qui protestis kontre la [[milito en Vietnam]]. Quar studenti mortigesas.&lt;ref name=history/&gt;
* 1970 - En [[Arjentinia]] prezidanto [[Juan Carlos Onganía]] signatas la &quot;lego kontre terorismo&quot;, qua establisas [[mortopuniso]] por personi qui praktikus [[kidnapo|kidnapi]], sedicii ed altra krimini.&lt;ref&gt;Fonto: ''Almanaque de Seleções - 1971'', seciono ''O Mundo Dia a Dia''. Publikigita en 1971 en Rio de Janeiro, Brazilia.&lt;/ref&gt;
* [[1979]] - [[Margaret Thatcher]] divenas chefministro di [[Unionita Rejio]].
* [[1980]] - En [[Republiko Socialista Federala di Yugoslavia|Yugoslavia]] [[Josip Broz Tito]] mortas. Reprezenteri de 140 landi akompanos lua funero.&lt;ref name=Tito&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.titomanija.com.ba/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=1215&amp;Itemid=1 |titulo= Titomanija - Josip Broz Tito|vidita ye= 24ma di julio 2016|idiomo= {{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[1982]] - [[Milito en Falklandi]]: [[Arjentinia]]n ''Exocet''-projektilo sinkas Britaniana militonavo ''HMS Sheffield''.&lt;ref name=history/&gt;
* [[1990]] - [[Latvia]] rideklaras su nedependanta, pos [[Sovietia|Sovietian]] okupeso en [[1940]].
* [[2007]] - Forta [[tornado]] frapas [[Greensburg, Kansas]] e produktas 11 morti.&lt;ref name=history/&gt;
* [[2016]] - En [[Paris]], polico uzas lakrimifiva gaso kontre refujinti qui instalis su en skolo nord-weste del urbo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/afp/2016/05/04/incidentes-na-evacuacao-de-escola-de-paris-ocupada-por-migrantes.htm |titulo= Incidentes na evacuação de escola de Paris ocupada por migrantes |editero= UOL|vidita ye= 4ma di mayo 2016|idiomo= {{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Naski ==
* [[1008]] - Rejulo [[Henri la 1ma di Francia]] (m. 1060)
* [[1655]] - [[Bartolomeo Cristofori]], Italiana fabrikanto di muzikal instrumenti, inventinto dil [[piano]] (m. 1731)
* [[1780]] - [[José María Arrubla Martínez]], Kolumbiana politikistulo (m. 1816)
* [[1795]] - [[José Gregorio Monagas Burgos]], prezidanto di Venezuela (m. 1858)
* [[1825]] - [[Thomas Henry Huxley]], Britaniana ciencisto (m. 1895)
* [[1826]] - [[Frederic Edwin Church]], Usana piktisto (m. 1900)
* 1826 - [[Leon Kapliński]], Polona piktisto (m. 1873)
* [[1827]] - [[John Hanning Speke]], Britanian explorero (m. 1864)
* [[1867]] - [[Ricardo Acevedo Bernal]], Kolumbiana piktisto (m. 1930)
* [[1881]] - [[Alexandr Fyodorovich Kerenski|Alexandr Kerenski]], Rusa chefministro en 1917 pos februaral revoluciono (m. 1970)
* [[1895]] - [[René Mayer]], chefministro di Francia (m. 1972)
* [[1907]] - [[Maxence Van der Meersch]], Franca skriptisto (m. 1951)
* [[1918]] - [[Kakuei Tanaka]], chefministro di Japonia (m. 1993)
* [[1925]] - [[Luis Herrera Campins]], prezidanto di Venezuela (m. 2007)
* [[1928]] - [[Hosni Mubarak]], prezidanto di [[Egiptia]] (m. 2020)
* [[1929]] - [[Audrey Hepburn]], Belga aktorino (m. 1993)
* 1929 - [[Ronald Golias]], Brazilian aktoro di [[komedio|komedii]] (m. 2005)
* [[1937]] - [[Ron Carter]], Usana jazo-muzikisto
* 1937 - [[Göran Tunström]], Sueda skriptisto (m. 2000)
* [[1939]] - [[Amos Oz]], Israelana skriptisto e jurnalisto (m. 2018)
* [[1942]] - [[Nickolas Ashford]], Usana kompozistulo e muzikistulo (m. 2011)
* [[1948]] - Rejulo [[George Tupou la 5ma]] di [[Tonga]] (m. 2012)
* [[1951]] - [[Jackie Jackson]], Usana kantisto e muzikisto ([[The Jackson 5]])
* [[1960]] - [[Werner Faymann]], kancelero di [[Austria]]
* [[1965]] - [[Nurlan Telmanulı Uranxayev|Nurlan Uranxayev]], [[Kazakstan]]a politikisto
* [[1970]] - [[Karla Homolka]], Kanadana krimininto
* [[1981]] - [[Alexandr Vasilyevich Kolobnev|Alexandr Kolobnev]], Rusiana ciklistulo
* [[1987]] - [[Cesc Fàbregas]], Hispana futbalisto

== Morti ==
* [[1600]] - [[Jean Nicot]], Franca diplomacisto (n. 1530)
* [[1603]] - [[Stephan Praetorius]], Germana teologiisto (n. 1536)
* [[1925]] - [[Alexandru Marghiloman]], chefministro di Rumania (n. 1854)
* [[1937]] - [[Noel Rosa]], Braziliana kompozisto (n. 1910)
* [[1938]] - [[Carl von Ossietzky]], Germana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1889)
* 1938 - [[Jigoro Kano]], Japoniana kreinto di judoo (n. 1860)
* [[1944]] - [[Dave Hennen Morris]], Usan advokato e diplomacisto, kunfondinto di IALA (n. 1872)
* [[1972]] - [[Edward Calvin Kendall]], Usana kemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1886)
* [[1975]] - [[Moe Howard]], Usana komediisto (n. 1897)
* [[1980]] - [[Josip Broz Tito]], prezidanto di [[Yugoslavia]] de 1953 til 1980&lt;ref name=Tito/&gt; (n. 1892)
* [[1997]] - [[Wijeyananda Dahanayake]], chefa ministro di Sri Lanka (n. 1902)
* [[2007]] - [[Noël Milarew Odingar]], chefo di stato di Chad (n. 1932)
* [[2013]] - [[Christian de Duve]], Belga-Angla biokemiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1917)
* [[2016]] - [[Jean-Baptiste Bagaza]], prezidanto di [[Burundi]] (n. 1946)
* [[2020]] - [[Flávio Migliaccio]], Brazilian aktoro (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Morre ator Flávio Migliaccio, aos 85 anos; famosos e fãs lamentam|url=https://extra.globo.com/tv-e-lazer/morre-ator-flavio-migliaccio-aos-85-anos-famosos-fas-lamentam-24409155.html|editero= Extra|publikigita ye=4ma di mayo 2020|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Mayo]]</text>
      <sha1>4o3uklze4uuni4bdig1yv0a1l0eimz8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>29ma di agosto</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1921</id>
    <revision>
      <id>996093</id>
      <parentid>963696</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T15:03:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4889" xml:space="preserve">{{agosto}}
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di [[yaro]].

La '''29ma di agosto''' esas la 241ma [[dio]] di la yaro (242ma en [[bisextila yaro|bisextila yari]]) segun la [[Gregoriala kalendario]]. Restas 124 dii til la fino di la yaro.

----
== Dio ==

== Eventi ==
* [[1261]] - [[Papo Urbanus la 4ma|Urbanus la 4ma]] divenas papo.
* [[1484]] - [[Papo Inocentius la 8ma|Inocentius la 8ma]] divenas papo.
* [[1511]] - [[Batalio di Mohács]]: la trupi di [[János la 1ma di Hungaria]] vinkas [[Otoman imperio|Otomani]].
* [[1825]] - [[Portugal]] agnoskas la nedependo di [[Brazilia]].
* [[1835]] - [[Melbourne]] fondesas en [[Australia]].
* [[1842]] - [[Unesma Opiumo-milito]] finas, kun signato di pacala pakto en [[Nanjing]], [[Chinia]].
* [[1897]] - Unesma [[sionismo|sionista]]-kongreso eventas en [[Basel]], [[Suisia]].
* [[1941]] - [[Duesma mondomilito]]: [[Tallinn]], chef-urbo di [[Estonia]], okupesas da [[nacional-socialista Germania]].
* [[1949]] - [[Sovietia]] probas unesmafoye [[atomobombo]].
* [[1991]] - [[Komunista Partiso di Sovietia]] dissolvesas.
* [[1994]] - Lasta Sovietiana okupanta trupi foriras [[Estonia]] e [[Latvia]].
* [[2004]] - [[Olimpiala Ludi en Athina, 2004|Olimpiala Ludi]] en [[Athina]] finas.
* [[2005]] - [[Uragano Katrina]] devastas multa regioni di [[Usa]] apud [[Gulfo di Mexikia]] e produktas 1.836 morti.
* [[2010]] - [[Volkano]] Sinabung eruptas en [[Indonezia]] pos 400 yari sen aktiveso. Mili de personi evakuesas, e nur 1 homo mortas.

== Naski ==
* [[1619]] - [[Jean-Baptiste Colbert]], Franca politikisto (m. 1683)
* [[1632]] - [[John Locke]], Angla filozofo (m. 1704)
* [[1730]] - [[Aleijadinho]], Braziliana skultisto (m. 1814)
* [[1780]] - [[Dominique Ingres]], Franca piktisto (m. 1867)
* [[1821]] - [[Elizabeth Fairburn Colenso]], Nova-Zelandana misionistino (m. 1904)
* [[1862]] - [[Maurice Maeterlinck]], Belgiana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (m. 1949)
* 1862 - [[Andrew Fisher]], chefministro di Australia (m. 1928)
* [[1869]] - [[Alberto Valenzuela Llanos]], Chiliana skriptisto (m. 1925)
* [[1871]] - [[Albert Lebrun]], prezidanto di Francia (m. 1950)
* [[1875]] - [[Leonardo De Lorenzo]], Italiana flutisto (m. 1962)
* [[1876]] - [[Kim Gu]], prezidanto di Korea (m. 1949)
* [[1904]] - [[Werner Forssmann]], Germana mediko, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1979)
* [[1910]] - [[José María Guido]], prezidanto di Arjentinia (m. 1975)
* [[1915]] - [[Ingrid Bergman]], Sued aktorino (m. 1982)
* [[1920]] - [[Charlie Parker]], Usana jazo-muzikisto (m. 1955)
* [[1936]] - [[John McCain]], Usana politikisto
* [[1942]] - [[Sterling Morrison]], Usana muzikisto ([[The Velvet Underground]]) (m. 1995)
* [[1943]] - [[Arthur Bruce McDonald]], Kanadana astrofizikisto, Nobel-laureato pri fiziko
* [[1946]] - [[Dimitris Kristofias]], prezidanto di Chipro
* [[1949]] - [[Arif Alvi]], prezidanto di Pakistan
* [[1958]] - [[Michael Jackson]], Usana kantisto (m. 2009)
* [[1969]] - [[Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev|Ermek Marjıqpayev]], [[Kazakstan]]a politikisto
* [[1971]] - [[Carla Gugino]], Usana cinem-aktorino
* [[1972]] - [[Sara Stridsberg]], Sueda skriptistino
* [[1993]] - [[Lucas Cruikshank]], Usan aktoro

== Morti ==
* [[1523]] - [[Ulrich von Hutten]], Germana poeto (n. 1488)
* [[1542]] - [[Cristóvão da Gama]], Portugalana soldato (n. c. 1516)
* [[1799]] - [[Papo Pius la 6ma]] (n. 1717)
* [[1848]] - [[Martinus Rørbye]], Dana piktisto (n. 1803)
* [[1865]] - [[Gerardo Barrios]], prezidanto di Salvador (n. 1813)
* [[1877]] - [[Brigham Young]], prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1801)
* [[1920]] - [[Pablo Arosemena Alba]], prezidanto di Panama (n. 1836)
* [[1922]] - [[Georges Sorel]], Franca filozofo (n. 1847)
* [[1938]] - [[Béla Kun]], Hungariana revolucionero (n. 1886)
* [[1940]] - [[Arthur De Greef]], Belgiana pianisto e kompozisto (n. 1862)
* [[1962]] - [[Erik Scavenius]], chefministro di Dania (n. 1877)
* [[1975]] - [[Éamon de Valera]], Irlandana politikisto (''Taoiseach'' e prezidanto) (n. 1882)
* [[1982]] - [[Ingrid Bergman]], Sued aktorino (n. 1915)
* [[1984]] - [[Muhammad Naguib]], prezidanto di Egiptia (n. 1901)
* [[1987]] - [[Lee Marvin]], Usan aktoro (n. 1924)
* [[2001]] - [[Francisco Rabal]], Hispana filmifisto ed aktoro (n. 1926)
* [[2007]] - [[Pierre Messmer]], chefministro di Francia (n. 1916)
* [[2016]] - [[Gene Wilder]], Usan aktoro (n. 1933)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://g1.globo.com/pop-arte/cinema/noticia/2016/08/gene-wider-o-willy-wonka-morre-aos-83-anos.html|title=Gene Wilder, ator que interpretou o Willy Wonka, morre aos 83 anos |publisher=G1.com|accessdate=12ma di oktobro 2016|language={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2018]] - [[James Mirrlees]], Skota ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1936)
* [[2019]] - [[Mirdza Kļava]], Latviana skriptisto (n. 1924)

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Dio di yaro]]
[[Kategorio:Agosto]]</text>
      <sha1>dkkk72s222xuzb7d88eilxhjblzuv79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Firenze</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18602</id>
    <revision>
      <id>996109</id>
      <parentid>942660</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:26:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2270" xml:space="preserve">{{Urbi
| nomo              = Firenze
| Imajo             = Collage Firenze.jpg
| Flago             = Flag of Florence.svg
| Blazono           = FlorenceCoA.svg
|TextodilImajo      = Kelk imaji pri Firenze.
| Lando             = Italia
| Shablono_lando    = {{ITA}}
| Regiono           = [[Toskania]]
| Tipodisubdividuro =	
| Regiono2          =	
| FonditaYe         =	
| FonditaDa         =	
| Latitudo          = 43°46'18&quot;N
| Longitudo         = 11°15'13&quot;E
| Altitudo          = 	
| Surfaco           = 102.32
| Habitanti         = {{formatnum:381512}}&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://demo.istat.it/bilmens2018gen/index.html |editero=Dato Istat |titulo=Popolazione residente al 30 maggio 2018}}&lt;/ref&gt;
| Yaro              = 2018
| Denseso di habitantaro  = 3728,62
| Horala_zono       = +1&lt;br&gt;&lt;small&gt;(UTC+2 dum la somero)
| Mapo              = Kaart Italie Florence.png
| Urbestro          = Dario Nardella
| Reto              = http://www.comune.fi.it
| Chefurbo          = Roma
| Disto             = 274&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=http://www.distanciascidades.com/distancia-florenca-roma-10876.html|titulo=Distância entre Florença e Roma|vidita ye=29ma di novembro 2018|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
}}
[[Arkivo:Florence.jpg|thumb|250px|left|Firenze, chef-urbo di la regiono [[Toskania]].]]
'''Firenze''' esas la chef-urbo di [[Italia]]na [[regioni di Italia|regiono]] [[Toskania]], e di la [[Provinco Firenze|provinco samnoma]]. Segun statistiki dil yaro 2018 ol havis {{formatnum:381512}} habitanti. Lua tota [[surfaco]] esas 102,32 km². Ol esas la precipua urbo di la [[metropolala regiono]] Firenze-Prato-[[Pistoia]], qua havas {{formatnum:1520000}} habitanti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Il testo della delibera n. 130|url=https://web.archive.org/web/20110807161532/http://www.comune.firenze.it/comune/area/Delib_130_regione.htm |publikigita ye=7ma di agosto 2011}}&lt;/ref&gt;

Dum la [[Mezepoko]] ol esis importanta centro artala, kulturala, komercala, politikala, ekonomiala e financala. Dum la [[Modern-epoko]] ol itere divenis chef-urbo dil [[Granda-dukio Toskania]] de 1569 til 1859, kun l'administrado di la familii Medici e Lorena.

==Referi ==
[[Arkivo:Ponte amerigo Vespucci.JPG|thumb|left|250px|Ponto ''Amerigo Vespucci''.]]
{{reflist}}

[[Kategorio:Urbi en Italia]]</text>
      <sha1>3v7z4lu2fr6v8vat7k16t7mci4xs0q7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Galileo Galilei</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26647</id>
    <revision>
      <id>996107</id>
      <parentid>956111</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:10:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>kelka korektigi/modifiki.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8398" xml:space="preserve">{{revizo}}
{{Biografio
|Nomo =Galileo Galilei
|Imajo =[[Arkivo:galilee.jpg|180px]]
|Profesiono =[[fiziko|fizikisto]] ed [[astronomio|astronomo]]
|Shablono_lando ={{ITA}}
|Naskodio =[[15ma di februaro]] [[1564]]
|Nask-urbo =[[Pisa]], [[Dukio Firenze]]
|Mort-dio =[[8ma di januaro]] [[1642]]
|Mort-urbo =[[Arcetri]], [[Italia]]
}}
[[Arkivo:Galileo facing the Roman Inquisition.jpg|thumb|250px|Judicio di Galileo da [[Inquiziciono]].]]
'''Galileo Galilei''' ([[1564]] til [[1642]]) esis [[Italia]]na [[fiziko|fizikisto]] ed [[astronomio|astronomo]].

==Yuneso ==
Galileo naskis en [[Pisa]], lore parto de la [[dukio Firenze]], ye la [[15ma di februaro]] [[1564]],&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=O'Connor |nomo=J. J. |last2=Robertson |first2=E.F. |url=http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Galileo.html |editero=Universitato di St Andrews, Skotia|work=The MacTutor History of Mathematics archive |titulo=Galileo Galilei |vidita ye=24ma di julio 2007}}&lt;/ref&gt; l'unesma de la sis filii de Vincenzo Galilei, famoza [[liuto|liutifisto]], kompozisto e teoriemo pri muziko, e Giulia Galilei (naskinta Ammannati) e skribis ''dialogo di moderna muziko'' en 1581, qua kreis [[kontroverso|kontroversi]] pri muzikala teorio.

Galileo Galilei pruvis frue sua manuala habileso e bona observado. Infante, il amuzeskis realizar la esbosuro di [[mashino|mashini]] qui ilu videskis.

Kande Galileo evis 8 yari, lua familio diplasis a [[Firenze]], ma ilu restis kun Jacopo Borghini dum du yari.&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;/&gt; Pose Galileo en la kuvento di Santa Maria de Vallombrosa, 35 km sud-este de Firenze.&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;/&gt; Tamen, pro okulala maladeso il retrovenis a Firenze en 1579.

Pos du yari, il komencis studiar [[medicino]] e [[filozofio]].

==Vokeso-deskovro ==

En 1583, Galileo esis iniciita ad [[matematiko]] da Ostilio Ricci, familio-amiko, studento di Tartaglia. Quankam Ricci esis poke reputata ciencisto, il havis la kustumo, skarsa lore, di ligar la teorio ad praktiko per l'experimento.

Facinita da [[Euklid]]-verko, havinta nula inklineso per medicino ed ankore min per la skolastika disputado note pri [[Aristoteles]], Galileo reorientis lua studio vers matematiko. Mem studanto il deskovris la lego di [[pendulo|pendul]]-izokronismo, unesma etapo pri nova cienco : [[mekaniko]]. En fluo humanisto, il redaktis anke feroca pamfleto di lore profesoraro.

Du yari pose, il retrovenis a Firenze sen diplomo, ma kun granda konoci e ciencala kuriozeso.

{{Frazo|Matematiko esas la linguo en ke Dio skribis l'universo.}}

==De firenze ad Pisa (1585 til 1592) ==

Galileo komencis per demonstrar multa [[teoremo|teoremi]] pri [[gravitado]]-centro di certa solidi en lua ''Theoremata circa centrum gravitatis solidum'' ed entraprezis ye 1586 di rikonstitucar [[hidrostatikala balanco]] di [[Archimede]] o ''bilancetta''. Dume, il exekutis projeto di [[pezanta pendulo]] ed inventis pulsometro. Ta aparo helpas mezura la pulsado (dil arterii) e furnisas tempo-normo, qua ne existas lore. Il komencis anke ilua studii pri korpi-falio.

En 1588 il invitesis per Academia Fiorentina prizentar du [[leciono|lecioni]] pri ''la formo, la loko e la dimensiono di [[Dante Alighieri|Dante]]-inferno''.

Paralele lua agadi, il serchis [[profesoro|profesor]]-okupado en universitato ; il juntis lore, meze altra granda personaji la patro [[jezuito|jezuiti]] [[Christophe Clavius]], matematik-eminento di pontifikala kolegio. Il juntas anke matematikisto [[Guidobaldo del Monte]]. Ta lasta Galileo a duko [[Ferdinando la 1ma di Toskania]], qua nominis ad matematiko-siejo di [[universitato]] di [[Pisa]] per 60 oro-skudi per yara - mizero. Ilua inaugurala leciono eventis ye la 12ma di novembro [[1589]].

En 1590 e 1591, il deskovris [[cikloido]] ed uzis ulo per desegnar du ponto-archi. &lt;br /&gt;
Il experimentis anke pri korpo-falio e skribis ilua unesma mekaniko-verko, ''De motu''. La realeso mem di ta experienci esis nuna larja dubitita ed esus invento di ilua unesma biografio, Vincenzo Viviani. Ta volumino kontenas nova idei per l’epoko, ma ol expozas ankore, evidenta la principii di antiqueso.

==Universitato di Padova (1592 til 1610) ==
[[Arkivo:Galileo Galilei01.jpg|thumb|150px|Statuo en Firenze.]]
En 1592 Galileo iris studiar a l'[[universitato di Padova]] ; il restis ibe dum 18 yari. [[Padova]] lor apartenis a povoza [[Republiko Venezia]], to qua shirmis Galileo kun granda intelektala libereso. L'[[Inquiziciono]] esis poke povoza ibe, e kun famoza [[vitro|vitra]] industrio.

Il instruktis aplikata mekaniko, matematiko, astronomio e milital arkitekturo. De la morto di ilua patro en 1591, Galileo devis entratenar ilua familio. Ilu divenis instruktisto: il donis multa partikulara kursi ad richa studanti qua gastigis. Tamen il esis mala jerinto, e nur povis equilibrar sua konti per financala helpo da ilua protektanti ed amiki.

En 1593 ilu redaktis ''Trattato di Forticazioni'' e ''Trattato di Meccaniche'' por ilua studenti, qua posibligis plubonigo di efikiveso di [[artilrio]]: ol pruvis ke [[konono|kanoni]] devas apuntesar segun [[angulo]] di 45°, por maxim granda atingo-disto.

En 1597 il emendis e fabrikis [[kompaso]] kalkulo-linealo, qua sucesis komercale. Ilu redaktis l'instrukti pri qual uzar ol nur non yari pose.

En 1599 Galileo unionis su a Marina Gamba, yuna [[Venezia]]nino kun qua il mantenis amorala relato til 1610 (li ne esis mariajita e ne vivis sub la mem hemo). En 1600, lua unesma filiino Virginia naskis, sequinta per fratino Livia en 1601, e pose lua filiulo Vincenzo, en [[1606]]. Pos la separo (ne konfliktoza) di la paro, Galileo charjis su di sua infanti; ilu placis pose ilua filiini che koventi.

==En 1604 ==

* ye julio, il probis ilua aqua-pompo en Padova-gardeno.
* ye oktobro, il deskovris lego pri la movado uniforme acelerita, qua il asociis kun erorala lego di rapideso.
* ye decembro, il komencis ilua observo di [[Nova (astronomio)|nova]] konocita de 10ma di oktobro adminime. Il konsakris 5 lecioni pri la sequanta monato, e ye februaro 1605 il editis ''Dialogo de Cecco di Ronchitti in Perpuosito de la Stella Nova'' kun D. [[Girolamo Spinelli]]. Quankam l’aparo di nova stelo, e olua subita desaparo, kontredicas totale sen chanjo di kosmo teorio.

Ripreninte al ilua studii pri movemento, Galileo montris qua la projektili sequas parabolala trajektorii. [[Isaac Newton|Newton]] pruvis ico esar ''eliptika''.

==de 1606 til 1619 ==

En 1606, Galileo konstruktis l'unesma equipuro per mezurar [[temperaturo]]. Dum la sam yaro, Galileo e du amiki maladeskis ye la sama dio da infektiva morbo. Nur Galileo transvivis, ma il restis paralizita kun [[reumatismo|reumatismi]] dum lua cetera vivo. 

Dum la sequanta du yari, Galileo studiis l’[[armaturo|armaturi]] di [[magneto|magneti]]. On povas ankore vidar ilua labori ad historio-museo di Firenze.

==Invento e rezulto di teleskopo==

===Teleskop-invento ===
[[Arkivo:Galileo moon phases.jpg|thumb|220px|right|Luno-fazi desegnita per Galileo ye 1616.]]
En mayo 1609, Galileo recevis de Paris letro de [[Jacques Badovere]], un ek lua anciena studenti, qua konfirmis insisti pri rumoro: l'existo di [[teleskopo]] posibligis vidar fora objekti. Konstruktita en [[Nederlando]], ol posibligis vidar steli nevidebla direte per okulo. Kun ita simpla deskripto, Galileo, qua ne docis [[Cosimo la 2ma di Medici]], konstruktis ilua unesma teleskopo. Kontraste kun Nederlandana modelo, ta ne deformis la objekti, ed augmentis 6-foye l'imajo, preske dufoye kam ilua konkurencinto. Il anke sucesis unesmafoye obtenar rekta imajo uzanta diverganta [[lenso]]. 

Ye la [[21ma di agosto]] ilua duesma lorno esis plu bona. Galileo donis ulo ad Venezia qua esis maxim koncernita per milital aplikado, mem se l'instrumento restis [[prototipo]]. Galileo esis fine libera de financala desfacilesi.

Ye la [[7ma di januaro]] [[1610]], ilu skribis letro en qua il unesmafoye mencionis la sateliti di la planeto [[Jupitero]], observita per teleskopo havanta duadekopla plugrandigo. Tatempe ilu vidis tri sateliti, qua unesme ilu supozis esar steli. Pos plura semani di observado ilu konstatis ke quar sateliti esis en orbito cirkum Jupitero: [[Io (satelito)|Io]], [[Europa (satelito)|Europa]], [[Ganimede]] e [[Kalisto]]. Ca sateliti nomizesis pose ''Galileana sateliti''.

==Referi==
{{reflist}}

{{DEFAULTSORT:Galilei, Galileo}}
[[Kategorio:Italian astronomi]]
[[Kategorio:Italiana fizikisti]]</text>
      <sha1>p76pcm7koa0m6avj4yv3qe2ctftdufi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996108</id>
      <parentid>996107</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:22:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>kelka korektigi/modifiki.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8305" xml:space="preserve">{{Biografio
|Nomo =Galileo Galilei
|Imajo =[[Arkivo:galilee.jpg|180px]]
|Okupeso=[[fiziko|fizikisto]] ed [[astronomio|astronomo]]
|Shablono_lando ={{ITA}}
|Naskodio =[[15ma di februaro]] [[1564]]
|Nask-urbo =[[Pisa]], [[Dukio Firenze]]
|Mort-dio =[[8ma di januaro]] [[1642]]
|Mort-urbo =[[Arcetri]], [[Italia]]
}}
[[Arkivo:Galileo facing the Roman Inquisition.jpg|thumb|250px|Judicio di Galileo da [[Inquiziciono]].]]
'''Galileo Galilei''' ([[1564]] til [[1642]]) esis [[Italia]]na [[fiziko|fizikisto]] ed [[astronomio|astronomo]].

==Yuneso ==
Galileo naskis en [[Pisa]], lore parto de la [[dukio Firenze]], ye la [[15ma di februaro]] [[1564]],&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=O'Connor |nomo=J. J. |last2=Robertson |first2=E.F. |url=http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Galileo.html |editero=Universitato di St Andrews, Skotia|work=The MacTutor History of Mathematics archive |titulo=Galileo Galilei |vidita ye=24ma di julio 2007}}&lt;/ref&gt; l'unesma de la sis filii de Vincenzo Galilei, famoza [[liuto|liutifisto]], kompozisto e teoriemo pri muziko, e Giulia Galilei (naskinta Ammannati) e skribis ''dialogo di moderna muziko'' en 1581, qua kreis [[kontroverso|kontroversi]] pri muzikala teorio.

Galileo Galilei pruvis frue sua manuala habileso e bon observado. Infante, il amuzeskis realizar la esbosuro pri [[mashino|mashini]] quin ilu videskis.

Kande Galileo evis 8 yari, lua familio diplasis a [[Firenze]], ma ilu restis kun Jacopo Borghini dum du yari.&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;/&gt; Pose Galileo en la [[kuvento]] di Santa Maria de Vallombrosa, distanta 35 km sud-este de Firenze.&lt;ref name=&quot;McTutor&quot;/&gt; Tamen, pro okulala maladeso il retrovenis a Firenze en 1579.

Pos du yari, il komencis studiar [[medicino]] e [[filozofio]]. En 1583, Galileo esis iniciita ad [[matematiko]] da Ostilio Ricci, familio-amiko, studento di Tartaglia. Quankam Ricci esis poke reputata ciencisto, il havis la kustumo, lore rara, pri ligar teorio ad praktiko per experimenti.

Facinita da [[Euklid]]-verko samatempe kam nula intereso pri medicino o pri la skolastika disputado nome pri [[Aristoteles]], Galileo decidis studiar [[matematiko]]. Dum ilua studii, ilu deskovris la lego di [[pendulo|pendul]]-izokronismo, unesma etapo pri nova cienco: [[mekaniko]]. Du yari pose, ilu retroiris a Firenze sen diplomo, ma kun granda konoci e ciencala kuriozeso.

{{Frazo|Matematiko esas la linguo en qua [[Deo]] skribis l'universo.}}

==De Firenze a Pisa (1585 til 1592) ==
{{revizo}}
Galileo komencis demonstrar multa [[teoremo|teoremi]] pri [[gravitado]]-centro di certa solidi en lua ''Theoremata circa centrum gravitatis solidum'', e decidis rikonstitucar [[hidrostatikala balanco]] di [[Archimede]] o ''bilancetta'' en 1586. Dume, il exekutis projeto di [[pezanta pendulo]] ed inventis pulsometro. Ta utensilo helpas mezura la pulsado di [[arterio|arterii]], e furnisis tempo-normo tillore neexistanta. Il komencis anke ilua studii pri korpi-falio.

En 1588 il invitesis da ''Academia Fiorentina'' por prizentar du [[leciono|lecioni]] pri ''la formo, la loko e la dimensiono di [[Dante Alighieri|Dante]]-inferno''.

Paralele lua agadi, il serchis [[profesoro|profesor]]-okupado en universitato ; il juntis lore, meze altra granda personaji la patro [[jezuito|jezuiti]] [[Christophe Clavius]], matematik-eminento di pontifikala kolegio. Il juntas anke matematikisto [[Guidobaldo del Monte]]. Ta lasta Galileo a duko [[Ferdinando la 1ma di Toskania]], qua nominis ad matematiko-siejo di [[universitato]] di [[Pisa]] per 60 oro-skudi per yara - mizero. Ilua inaugurala leciono eventis ye la 12ma di novembro [[1589]].

En 1590 e 1591, il deskovris [[cikloido]] ed uzis ulo per desegnar du ponto-archi. &lt;br /&gt;
Il experimentis anke pri korpo-falio e skribis ilua unesma mekaniko-verko, ''De motu''. La realeso mem di ta experienci esis nuna larja dubitita ed esus invento di ilua unesma biografio, Vincenzo Viviani. Ta volumino kontenas nova idei per l’epoko, ma ol expozas ankore, evidenta la principii di antiqueso.

==Universitato di Padova (1592 til 1610) ==
[[Arkivo:Galileo Galilei01.jpg|thumb|150px|Statuo en Firenze.]]
En 1592 Galileo iris studiar a l'[[universitato di Padova]] ; il restis ibe dum 18 yari. [[Padova]] lor apartenis a povoza [[Republiko Venezia]], to qua shirmis Galileo kun granda intelektala libereso. L'[[Inquiziciono]] esis poke povoza ibe, e kun famoza [[vitro|vitra]] industrio.

Il instruktis aplikata mekaniko, matematiko, astronomio e milital arkitekturo. De la morto di ilua patro en 1591, Galileo devis entratenar ilua familio. Ilu divenis instruktisto: il donis multa partikulara kursi ad richa studanti qua gastigis. Tamen il esis mala jerinto, e nur povis equilibrar sua konti per financala helpo da ilua protektanti ed amiki.

En 1593 ilu redaktis ''Trattato di Forticazioni'' e ''Trattato di Meccaniche'' por ilua studenti, qua posibligis plubonigo di efikiveso di [[artilrio]]: ol pruvis ke [[konono|kanoni]] devas apuntesar segun [[angulo]] di 45°, por maxim granda atingo-disto.

En 1597 il emendis e fabrikis [[kompaso]] kalkulo-linealo, qua sucesis komercale. Ilu redaktis l'instrukti pri qual uzar ol nur non yari pose.

En 1599 Galileo unionis su a Marina Gamba, yuna [[Venezia]]nino kun qua il mantenis amorala relato til 1610 (li ne esis mariajita e ne vivis sub la mem hemo). En 1600, lua unesma filiino Virginia naskis, sequinta per fratino Livia en 1601, e pose lua filiulo Vincenzo, en [[1606]]. Pos la separo (ne konfliktoza) di la paro, Galileo charjis su di sua infanti; ilu placis pose ilua filiini che koventi.

==En 1604 ==

* ye julio, il probis ilua aqua-pompo en Padova-gardeno.
* ye oktobro, il deskovris lego pri la movado uniforme acelerita, qua il asociis kun erorala lego di rapideso.
* ye decembro, il komencis ilua observo di [[Nova (astronomio)|nova]] konocita de 10ma di oktobro adminime. Il konsakris 5 lecioni pri la sequanta monato, e ye februaro 1605 il editis ''Dialogo de Cecco di Ronchitti in Perpuosito de la Stella Nova'' kun D. [[Girolamo Spinelli]]. Quankam l’aparo di nova stelo, e olua subita desaparo, kontredicas totale sen chanjo di kosmo teorio.

Ripreninte al ilua studii pri movemento, Galileo montris qua la projektili sequas parabolala trajektorii. [[Isaac Newton|Newton]] pruvis ico esar ''eliptika''.

==de 1606 til 1619 ==

En 1606, Galileo konstruktis l'unesma equipuro per mezurar [[temperaturo]]. Dum la sam yaro, Galileo e du amiki maladeskis ye la sama dio da infektiva morbo. Nur Galileo transvivis, ma il restis paralizita kun [[reumatismo|reumatismi]] dum lua cetera vivo. 

Dum la sequanta du yari, Galileo studiis l’[[armaturo|armaturi]] di [[magneto|magneti]]. On povas ankore vidar ilua labori ad historio-museo di Firenze.

==Invento e rezulto di teleskopo==

===Teleskop-invento ===
[[Arkivo:Galileo moon phases.jpg|thumb|220px|right|Luno-fazi desegnita per Galileo ye 1616.]]
En mayo 1609, Galileo recevis de Paris letro de [[Jacques Badovere]], un ek lua anciena studenti, qua konfirmis insisti pri rumoro: l'existo di [[teleskopo]] posibligis vidar fora objekti. Konstruktita en [[Nederlando]], ol posibligis vidar steli nevidebla direte per okulo. Kun ita simpla deskripto, Galileo, qua ne docis [[Cosimo la 2ma di Medici]], konstruktis ilua unesma teleskopo. Kontraste kun Nederlandana modelo, ta ne deformis la objekti, ed augmentis 6-foye l'imajo, preske dufoye kam ilua konkurencinto. Il anke sucesis unesmafoye obtenar rekta imajo uzanta diverganta [[lenso]]. 

Ye la [[21ma di agosto]] ilua duesma lorno esis plu bona. Galileo donis ulo ad Venezia qua esis maxim koncernita per milital aplikado, mem se l'instrumento restis [[prototipo]]. Galileo esis fine libera de financala desfacilesi.

Ye la [[7ma di januaro]] [[1610]], ilu skribis letro en qua il unesmafoye mencionis la sateliti di la planeto [[Jupitero]], observita per teleskopo havanta duadekopla plugrandigo. Tatempe ilu vidis tri sateliti, qua unesme ilu supozis esar steli. Pos plura semani di observado ilu konstatis ke quar sateliti esis en orbito cirkum Jupitero: [[Io (satelito)|Io]], [[Europa (satelito)|Europa]], [[Ganimede]] e [[Kalisto]]. Ca sateliti nomizesis pose ''Galileana sateliti''.

==Referi==
{{reflist}}

{{DEFAULTSORT:Galilei, Galileo}}
[[Kategorio:Italian astronomi]]
[[Kategorio:Italiana fizikisti]]</text>
      <sha1>g8jqcilz8es9e1cs2ux7jt39f4c5d13</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Papo Klemens la 9ma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27813</id>
    <revision>
      <id>996111</id>
      <parentid>897485</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:29:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Granda-dukio Toskania</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="972" xml:space="preserve">{{Infobox Papi
| nomo            = Klemens la 9ma
| Arkivo          = Pope Clement IX.jpg
| Nomodinasko     = Giulio Rospigliosi
| Blazono         = C_o_a_Clementem_IX.svg
| Naskodio        = [[28ma di januaro]] [[1600]]
| Nask-urbo       = [[Pistoia]], [[Granda-dukio Toskania]]
| Mortodio        = [[9ma di decembro]] [[1669]]
| Komencodipapeso = [[20ma di junio]] [[1667]]
| precedanto      = [[Papo Alexander la 7ma|Alexander la 7ma]]
| Finodipapeso    = [[9ma di decembro]] [[1669]]
| sucedanto       = [[Papo Klemens la 10ma|Klemens la 10ma]]
| kontrepapo      = 
}}
'''Klemens la 9ma''' (n. '''Giulio Rospigliosi''' en [[1600]] til [[1669]]) esis la 238ma [[papo]] di [[katolik eklezio]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto = [[Papo Alexander la 7ma|Alexander la 7ma]]
|Nomo di listo = Listo pri papi
|Titulo di listo = Papo
|Komenco = [[1667]]
|Fino = [[1669]]
|Sucedanto = [[Papo Klemens la 10ma|Klemens la 10ma]]}}

{{DEFAULTSORT:Klemens la 9ma}}
[[Kategorio:Papi]]</text>
      <sha1>cg8q1au3bpmzo2i6i7pdy4rp61zpkh5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>17ma yarcento</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29549</id>
    <revision>
      <id>996103</id>
      <parentid>973572</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T01:07:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2603" xml:space="preserve">{{17ma yarcento}}
[[Arkivo:Nova-totius-terrarum-orbis-geographica-ac-hydrographica-tabula.jpg|thumb|320px|left|Mapo pri la mondo de 1606, da Willem Blaeu.]]
Segun [[Gregoriala kalendario]], la '''17ma yarcento''' inkluzas [[yaro|yari]] de la [[1ma di januaro]] [[1601]] til la [[31ma di decembro]] [[1700]]. Ol esis la lasta yarcento de [[Modern-epoko]], e kulturale ol dominacesis dal stilo [[baroko]], sive en l'[[arkitekturo]], sive en la [[pikto]], sive en la [[muziko]], sive en la [[literaturo]].

Che Mohamedana mondo, l'imperii [[Otoman imperio|Otomana]], [[imperio Mughal|Mughal]] e Safavid divenis plu povoza. L'arkitekturo, l'arto e la kulturo dil imperio Mughal atingas lua zenito. On kredas ke dum la regno di [[Aurangzeb]], l'imperio havis la maxim granda ekonomio de la mondo, e superiris olta di westal Europa.

Dum la 17ma yarcento eventis, inter altri:
=== [[Mondo]] ===
*L'Europani fondas kolonii omnaloke en jus-deskovrita landi. [[Kolonialismo]] gradope naskas.

=== [[Europa]] ===
* [[Rusia]] stabileskas pos anarkio e komencas expansar su adeste til [[Pacifiko]], ed adsude til [[Nigra maro]].
* La [[klimato]] koldeskas tale, ke on parolas pri mikra epoko glaciala. Ol komencabis dum la [[15ma yarcento]] e duros til la [[19ma yarcento]]. Dum la yari [[1600]] til [[1603]] cereali ne kreskas en [[Finlando]]. Tala ank eventis dum la yari [[1633]], [[1664]], [[1671]], [[1688]] e [[1695]] til [[1697]].

=== [[Afrika]] ===
* En norda latero dil [[fluvio Zambezi]], la stato Kalonga richeskas pro l'ivoro-komerco.
* Le Hausa dominacas la komercala voyi a [[Sahara]].
* [[Granda-Zimbabwe]] esas suplantita da lokala chefurbi di [[Transvaal]], [[Botswana]] e [[Zimbabwe]].

=== [[Oceania]] ===
* Che[[Pasko-insulo]] konstruktesas ''tupa''-turmi.

=== [[Azia]] ===
* [[Japonia]] izolesas su de Europani.

== Unesma duimo dil yarcento ==
Dum l'unesma duimo dil 17ma yarcento eventis, inter altri:
=== [[Mondo]] ===
* [[Anglia]], [[Nederlando]], [[Dania]] e [[Francia]] kontestas [[Portugal]]ana monopolo en spico-komerco e fondas sua propra Estal Indiana komercala societi.

=== [[Azia]] ===
* [[Abbas la 1ma]] novigas [[Persia]] e konquestas plus areo.

=== [[Europa]] ===
* [[Milito di Triadek Yari]] en central Europa tempestas de [[1618]] til [[1648]].

== Duesma duimo dil yarcento ==
Dum la duesma duimo dil 17ma yarcento eventis, inter altri:
=== [[Europa]] ===
* [[Anglia]] esas kurte republiko (o militala diktatoreso).
* [[Suedia]] divenas granda povo en nordal Europa.
* [[Francia]] divenas granda povo en westal Europa.

[[Kategorio:Yarcenti]]
[[Kategorio:17ma yarcento| ]]</text>
      <sha1>2jhr7x0p3v069puafmbwlahd966gggv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>12ma yarcento</title>
    <ns>0</ns>
    <id>29612</id>
    <revision>
      <id>996104</id>
      <parentid>921144</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T01:08:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1884" xml:space="preserve">{{12ma yarcento}}
La '''12ma yarcento''' komprenas la yari inter [[1101]] e [[1200]]. Ol esas la duesma [[yarcento]] de la duesma yarmilo.

En la [[historio di Europa]] ta yarcento esas parto di [[Mezepoko]].

Dum ta yarcento eventis inter altri:

== Dum l'unesma duimo ==
=== [[Europa]] ===
* En [[Skandinavia]] la povo di [[Dania|Dani]] expansas a nordal [[Baltika Maro]]. Li notas anciena koncilo por navigisti, quale on povas navigar alonge rivo di [[Suedia]], [[Alando]] e [[Finlando]] til rivo di [[Estonia]] o tra [[Ladoga]] til [[Novgorod]].
* En [[Francia]] la klostro di Bernhard Clairvaux divenas maxim signifikanta en Europa.

=== [[Azia]] ===
* En [[Kambodja]], [[Angkor]] divenas un ek la maxim granda urbi di mondo. Ibe vivas plu kam duima miliono homi.
* [[Chinia]]ni ludas per multakolorala karti.

=== [[Afrika]]/[[Azia]] ===
* Inter [[Kairo]] e [[Baghdad]] funcionas reguloza posto-kontakto per kolombi.

=== [[Afrika]] ===
* Rejio di [[Ghana]] dekadas.
* En centra Afrika naskas [[Katanga]]-stato.

=== [[Nord-Amerika]] ===
* Hohokam-populo en nuna [[Arizona]] komencas konstruktar choseo-kolini.

=== [[Central Amerika]] ===
* [[Populo Maya|Maya-kulturo]] rezurektas en [[Yukatan]] kun helpo di [[Tolteko|Tolteki]]. Chosei konstruktesas e komerco kreskas. Anke [[literaturo]] rinaskas.

=== [[Sud-Amerika]] ===
* En nord-westa rivo di [[Peru]], en Chan Chan, florifas [[Chimu-kulturo]].
* [[Populo Inkao|Populo Inkao]] forteskas en Peru.

=== [[Oceania]] ===
* La socio formacas en [[Havayi]].
* Polineziani enmigras a [[Pitkern]].
* Unesma statui erektesas che [[Pasko-insulo]]. 

== dum la duesma duimo ==
=== [[Europa]] ===
* Chiniana invento, [[busolo]], venas ad Europa.

=== [[Oceania]] ===
* [[Populo Maori|Maori]] translojas en nordal parti di Sudal Insulo ([[Nova Zelando]]), precipue en Wairau Bari.

[[Kategorio:12ma yarcento| ]]
[[Kategorio:Yarcenti]]</text>
      <sha1>iqyyyn9kwutyqavfropaoc8q1nnmap5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Papo Alexander la 7ma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35565</id>
    <revision>
      <id>996112</id>
      <parentid>897472</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="959" xml:space="preserve">{{Infobox Papi
| nomo            = Alexander la 7ma
| Arkivo          = Alexander VII.jpg
| Nomodinasko     = Fabio Chigi
| Blazono         = C o a Alessandro VII.svg
| Naskodio        = [[13ma di februaro]] [[1599]]
| Nask-urbo       = [[Siena]], [[Granda Dukio di Toskania]]
| Mortodio        = [[22 di mayo]] [[1667]]
| Komencodipapeso = [[7 di aprilo]] [[1655]]
| precedanto      = [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]]
| Finodipapeso    = [[22 di mayo]] [[1667]]
| sucedanto       = [[Papo Klemens la 9ma|Klemens la 9ma]]
| kontrepapo      = 
}}
'''Alexander la 7ma''' (n. '''Fabio Chigi''' en [[1599]] til [[1667]]) esis la 237ma [[papo]] di [[katolik-eklezio]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto = [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]]
|Nomo di listo = Listo pri papi
|Titulo di listo = Papo
|Komenco = [[1655]]
|Fino = [[1667]]
|Sucedanto = [[Papo Klemens la 9ma|Klemens la 9ma]] }}

{{DEFAULTSORT:Alexander la 7ma}}
[[Kategorio:Papi]]</text>
      <sha1>3rjcthqypsy684d5tlv6b8wicxnznzh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996113</id>
      <parentid>996112</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:30:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="956" xml:space="preserve">{{Infobox Papi
| nomo            = Alexander la 7ma
| Arkivo          = Alexander VII.jpg
| Nomodinasko     = Fabio Chigi
| Blazono         = C o a Alessandro VII.svg
| Naskodio        = [[13ma di februaro]] [[1599]]
| Nask-urbo       = [[Siena]], [[Granda-dukio Toskania]]
| Mortodio        = [[22 di mayo]] [[1667]]
| Komencodipapeso = [[7 di aprilo]] [[1655]]
| precedanto      = [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]]
| Finodipapeso    = [[22 di mayo]] [[1667]]
| sucedanto       = [[Papo Klemens la 9ma|Klemens la 9ma]]
| kontrepapo      = 
}}
'''Alexander la 7ma''' (n. '''Fabio Chigi''' en [[1599]] til [[1667]]) esis la 237ma [[papo]] di [[katolik-eklezio]].

{{Tabelo di sucedo
|Precedanto = [[Papo Inocentius la 10ma|Inocentius la 10ma]]
|Nomo di listo = Listo pri papi
|Titulo di listo = Papo
|Komenco = [[1655]]
|Fino = [[1667]]
|Sucedanto = [[Papo Klemens la 9ma|Klemens la 9ma]] }}

{{DEFAULTSORT:Alexander la 7ma}}
[[Kategorio:Papi]]</text>
      <sha1>35iw2hr7pqoy2xwgy7b2wwsvuage0gp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Listo pri chefministri di Tuvalu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36106</id>
    <revision>
      <id>996106</id>
      <parentid>991812</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T08:22:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>352</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing WillyTevali.jpg with [[File:Willy_Telavi.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3099" xml:space="preserve">[[Arkivo:Coat of arms of Tuvalu.svg|thumb|200px|Blazono di Tuvalu.]]
La '''[[chefministro]]''' esas la [[chefo di guvernerio]] di [[Tuvalu]]. Segun la [[konstituco]] di la lando, la chefministro mustas esar parlamentano, ed elektesas dal parlamento per sekreta votado. Tuvalu ne havas politikala partisi.

Yen la listo pri chefministri di Tuvalu de [[1978]] til nun.

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;90%&quot;
|+
!#
! Nomo
! align=&quot;center&quot;|Imajo
! Komenco dil ofico
! Fino dil ofico
|-
|'''1'''
|'''[[Toaripi Lauti]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[1ma di oktobro]] [[1978]]
| [[8ma di septembro]] [[1981]]
|-
|'''2'''
|'''[[Tomasi Puapua]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[8ma di septembro]] [[1981]]
| [[16ma di oktobro]] [[1989]]
|-
|'''3'''
|'''[[Bikenibeu Paeniu]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[16ma di oktobro]] [[1989]]
| [[10ma di decembro]] [[1993]]
|-
|'''4'''
|'''[[Kamuta Latasi]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[10ma di decembro]] [[1993]]
| [[24ma di decembro]] [[1996]]
|-
|'''(3)'''
|'''[[Bikenibeu Paeniu]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[24ma di decembro]] [[1996]]
| [[27ma di aprilo]] [[1999]]
|-
|'''5'''
|'''[[Ionatana Ionatana]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[27ma di aprilo]] [[1999]]
| [[8ma di decembro]] [[2000]]
(''mortis dum guvernisteso'')
|-
|'''-'''
|'''[[Lagitupu Tulimu]]'''
(''provizore'')
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[8ma di decembro]] [[2000]]
| [[24ma di februaro]] [[2001]]
|-
|'''6'''
|'''[[Faimalaga Luka]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[24ma di februaro]] [[2001]]
| [[14ma di decembro]] [[2001]]
|-
|'''7'''
|'''[[Koloa Talake]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|60px]]
| [[14ma di decembro]] [[2001]]
| [[24ma di agosto]] [[2002]]
|-
|'''8'''
|'''[[Saufatu Sopoanga]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Saufatu Sopoanga 2003 (cropped).jpg|60px]]
| [[24ma di agosto]] [[2002]]
| [[27ma di agosto]] [[2004]]
|-
|'''9'''
|'''[[Maatia Toafa]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Maatia Toafa.jpg|60px]]
| [[27ma di agosto]] [[2004]]
| [[14ma di agosto]] [[2006]]
|-
|'''10'''
|'''[[Apisai Ielemia]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Apisai Ielemia cropped.jpg|60px]]
| [[14ma di agosto]] [[2006]]
| [[29ma di septembro]] [[2010]]
|-
|'''(9)'''
|'''[[Maatia Toafa]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Maatia Toafa.jpg|60px]]
| [[29ma di septembro]] [[2010]]
| [[24ma di decembro]] [[2010]]
|-
|'''11'''
|'''[[Willy Telavi]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Willy Telavi.jpg|60px]]
| [[24ma di decembro]] [[2010]]
| [[1ma di agosto]] [[2013]]
|-
|'''12'''
|'''[[Enele Sopoaga]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Enele Sopoaga 2015.jpg|60px]]
| [[1ma di agosto]] [[2013]]
| [[19ma di septembro]] [[2019]]
|-
|'''13'''
|'''[[Kausea Natano]]'''
! align=&quot;center&quot;| [[Arkivo:Kausea_Natano_June_2022.jpg|60px]]
| [[19ma di septembro]] [[2019]]
|''en povo''
|}

[[Kategorio:Chefministri di Tuvalu| ]]</text>
      <sha1>okkbdszzovfw484gca6yap2vi45f6dt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Historio di Chili</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37240</id>
    <revision>
      <id>996105</id>
      <parentid>988046</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T01:11:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7413" xml:space="preserve">[[Arkivo:Momia cultura chinchorro año 3000 AC.jpg|thumb|250px|[[Mumio]] de la kulturo ''Chinchorro''.]]
La maxim anciena restaji pri l'unesma habitanti di [[Chili]] evas de 14.800 aK. La &quot;kulturo ''Chinchorro'' habitis la litoro di Chili proxim la [[dezerto Atakama]] de cirkume 7020 aK til 1500 aK. Li transvivis de chasado e kolektado e mumiigis lia mortinti. Altra populi (Atakamani, ''Aymara'', Diaguiti) vivis norde, kontre ke sude del fluvio Aconcagua vivis le [[etnio Mapuche|''Mapuche'']]. Che [[Pasko-insulo]] vivis populo ''Rapanui'', qua preske desaparis dum la [[19ma yarcento]].

[[Arkivo:Chili. Provincia Aplissima.jpg|thumb|250px|left|Chili en 1597, segun Cornelius van Wytfliet.]]
[[Fernão de Magalhães]] esis l'unesma [[Europa]]no qua exploris la regiono di nuna Chili, en [[1520]]. En [[1535]], pos konquestir l'[[imperio Inkao]], Hispana [[Diego de Almagro]] probis koloniigar la regiono konocita kom &quot;valo di Chili&quot;, ma faliis. [[Pedro de Valdivia]], pos trairir [[Atacama]], fondis diversa urbi, ed ye la [[12ma di februaro]] [[1541]] ilu fondis l'urbo ''[[Santiago (Chili)|Santiago di Nova Extremadura]]'', nune Santiago di Chili.&lt;ref&gt;[http://es.wikisource.org/wiki/Carta_de_Pedro_de_Valdivia_al_emperador_Carlos_V_%2815_de_octubre_de_1550%29 Carta de Pedro de Valdivia al emperador Carlos V».]&lt;/ref&gt; Pos ke ilu fondis l'urbo, Valdivia diplasis sude, konflikto kun l'indijeni di [[populo Mapuche|etnio Mapuche]]. Pos diversa batalii, fine ilu kaptesis e mortigesis dal indijena chefo [[Lautaro]]. La konflikti kun indijeni duris dum multa yari til l'establiso di la paco e frontiero, agnoskanta la nedependo di le Mapuche, en [[1641]].

[[Arkivo:Viceroyalty of Peru (orthographic projection).svg|thumb|200px|[[Vicerejio Peru]] c. 1796 (verde obskura)]]
La Generala Kapitanio di Chili, antee nomizita Kapitanio di Nova Extremadura, esis parto de la [[Vicerejio Peru]] til la nedependo di la lando. Pro la granda disto de la precipua komercala voyi di la kapitanio, e pro la konflikto kun le Mapuche, Chili restis povra regiono habitata da poka Hispani, e produktis [[ledro]], [[graso]] e [[frumento]] por la Vicerejio.

[[Arkivo:Los Fundadores de Chile.jpg|left|thumb|250px|La &quot;patri di la patrio Chiliana&quot; (sinistre a dextre):José Miguel Carrera, [[Bernardo O'Higgins]], [[José de San Martín]] e Diego Portales.]]
La nedependo-procedo di Chili komencis ye la [[18ma di septembro]] [[1810]], kande la provizora guvernerio proklamis [[republiko]], ma en [[1814]] royalista trupi riprenis kontrolo di la povo. Patriota trupi refujis su en [[Mendoza, Arjentinia|Mendoza]], ube unionesis ad [[Arjentinia]]ni por formacar tale nomizita &quot;Andian armeo&quot;. En februaro [[1817]], [[José de San Martín]] trairis [[Andi]] kun l'Andian armeo, e vinkis Hispani en la [[batalio di Chacabuco]] ye la [[12ma di februaro]]. La nedependo deklaresis ye la [[12ma di februaro]] [[1818]]. Hispani vinkesis komplete erste ye la [[5ma di aprilo]] [[1818]] che la [[batalio di Maipú]]. [[Bernardo O'Higgins]] divenis l'unesma chefo di stato di la lando, sub la titulo &quot;supra diktatoro&quot;. O'Higgins komencis reformi qui nekontentigis la [[oligarkio|politikala oligarkio]], e koaktesis abdikar en [[1823]]. La sama yaro aprobesis [[konstituco]] qua abolisis [[sklaveso]], e Chili divenis l'unesma [[Latin-Amerika]]na lando qua liberigis sklavi.&lt;ref&gt;Iglesias, Rafael, ed (1988). «Chile: Chile en la historia». ''Almanaque Mundial 1989''. Panamá: Editorial América, S.A. pp. 261.&lt;/ref&gt;

Malgre nedependanta, Chili mantenis la stratigo sociala del epoko koloniala, kun la politiko komandita dal [[oligargio|oligarkii]]. La granda farmisti restis povoza. Pos ke la konservemi vinkis la nomizita &quot;Revoluciono di 1829&quot;, komencis epoko di stabileso, e la lando adoptis nova konstituco en [[1833]].

Gradope la lando komencis l'expanso di lua frontieri: l'[[arkipelago di Chiloé]] enkorpigesis en [[1826]]. En [[1839]] eventis konflikto kontre la [[kunfederuro Peru-Bolivia]] pri marala dominaco en [[Pacifiko]]. Pos Chiliani vinkir la batalio di Yungay la milito finis e la kunfederuro Peru-Bolivia desaparis. Dum la [[yari 1840ma]] probesis la koloniigo di la regiono Llanquihue kun [[Germania|German]] enmigranti.

[[Arkivo:Sinking_of_the_Esmeralda_during_the_battle_of_Iquique.jpg|thumb|250px|[[Batalio di Iquique]] dum la [[milito di Pacifiko]].]]
{{PA|Milito di Pacifiko}}
Konseque de la [[milito di Pacifiko]] Chili konquestis teritorii de [[Bolivia]] e [[Peru]], norde de la lando. Pos l'[[interna milito]] en [[1891]] la prezidanto e la kongreso dividis la povo.

Pos militistala [[stato-stroko]] en [[1924]] eventis periodo di politikala neestabileso, qua duris til [[1932]]. [[Carlos Ibáñez del Campo]] guvernis la lando du foyi en ta periodo: en [[1925]], e fakte kom diktatoro de [[1927]] til [[1931]].

En [[1964]] [[Eduardo Frei Montalva]] elektesis prezidanto e komencis ekonomiala e sociala reformi, inkluzite l'[[agrala reformo]], ma afrontis rezisti de la sinistra qua konsideris la reformi poke utila, e de la dextra qua konsideris li ecesiva.

[[Arkivo:Aylwin Allende.jpg|thumb|250px|[[Salvador Allende|Allende]] kun [[Patricio Aylwin]].]]
La prezidantal elekto qua eventis en [[1970]] vinkesis da [[Salvador Allende]], l'unesma [[socialismo|socialista]] prezidanto direte elektita dal populo. Pos l'elekto, [[Usa]] lansis ekonomikala sancioni kontre Chili. Ye la [[11ma di septembro]] [[1973]] militestri, komandita da [[Augusto Pinochet]] kaptis povo e komencis [[diktatoreso]] qua duris til [[1990]], malgre la [[Nacionala plebicito di 1988 (Chili)|nacionala plebicito]] qua eventis la [[5ma di oktobro]] [[1988]].

[[Arkivo:Five Chilean presidents since 1990.jpg|thumb|250px|La prezidanti di Chili pos la riestabliso dil demokratio (sinistre a dextre): [[Ricardo Lagos Escobar]], [[Michelle Bachelet]], [[Sebastián Piñera]], [[Patricio Aylwin]] ed [[Eduardo Frei Ruiz-Tagle]].]]
Ye la [[11ma di marto]] [[1990]] [[Patricio Aylwin]], l'unesma elektita prezidanto pos la diktatoreso di Pinochet, asumis la povo. [[Eduardo Frei Ruiz-Tagle]], filiulo di [[Eduardo Frei Montalva]], sucedis Aylwin en [[1994]]. En [[2006]] la socialista politikistino [[Michelle Bachelet]] divenis l'unesma [[muliero]] prezidanto di la lando.

En [[2010]], malgre la granda populareso di Bachelet, el ne esis kapabla por helpar la vinko di elua kandidato, [[Eduardo Frei Ruiz-Tagle]], e la kandidato di centro-dextra, [[Sebastián Piñera]], vinkis l'elekto.&lt;ref name=pdte2010&gt;{{cite web |url=http://web.archive.org/web/http://www.elecciones.gov.cl/SitioHistorico/index2009_p2v.htm |title =Elección de presidente 2009: Segunda vuelta |accessdate=2ma di februaro 2012 |format=HTM |author=Ministerio del Interior|language={{es}}|editorial= www.elecciones.gov.cl}}&lt;/ref&gt; Piñera asumis pos la [[ter-tremo]] di 2010, e adoptis plano por rikonstruktar l'afektita zoni. La sam yaro eventis l'acidento en la kupro-mineyo di San José en [[Copiapó]], ube 33 ministi enterigesis ma retroduktesis vivanta pos 69 dii. Dum lua administrado, l'[[ekonomio]] kreskis plu kam 5% e  l'[[inflaciono]] diminutis a 1.5% omnayare.

Michelle Bachelet ganis l'elekti en [[2013]] ed asumis por la duesma foyo ye la [[11ma di marto]] [[2014]]. En ta duesma mandato la parlamento komencis diskutar politikala, laborala, edukala e fiskala reformi.

== Referi ==
{{reflist}}

{{Historio di Amerika}}

[[Kategorio:Historio di Chili| ]]</text>
      <sha1>kjjtuu44n66fg8j7bvvyowl5rw56ht3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41004</id>
    <revision>
      <id>996099</id>
      <parentid>995488</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T00:44:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>+eventi, morti</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38852" xml:space="preserve">{{21ma yarcento}}
La yaro '''2022''' (MMXXII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komenconta ye [[saturdio]] segun [[Gregoriala kalendario]]. Ol esas la 22ma yaro de la triesma yarmilo, la 22ma yaro de la 21ma yarcento, e la 3ma yaro de la [[yari 2020a]].

== Klimato ed ambiento* ==
La [[klimato|klimatal eventi]] en [[Sud-Amerika]] relatas atmosferala fenomeni baptata ''[[El Niño]]'' e lua opozo ''[[La Niña]]'', qui modifikas la temperaturi oceanala e, konseque, la pluvo-rejimo en tota kontinento.&lt;ref name=UICN&gt;{{extera ligilo|url=https://www.iucn.org/es/news/south-america/202206/una-mirada-a-la-sequia-en-america-del-sur|titulo=Una mirada a la sequía en América del Sur|editero=UICN|publikigita ye=17ma di junio 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; Dum recenta yari, on observas ambe l'intensigo di violento di pluvegi dum kurta periodi, e l'augmento di durado e l'intensigo di sikesi en diversa regioni. Kelka regioni an la baseno di fluvio Plata ja konsideresas &quot;arida&quot; pro la chanjo klimatala.&lt;ref name=UICN/&gt;

Dum l'unesma trimestro di 2022, la maxim forta [[sikeso]] depos 1944 en [[Arjentinia]] afektis la nord-esto di la lando e destruktis plantacerii di [[mateo]] en la [[provinco Corrientes]]. La temperaturi atingis 44°C o mem 45°C en kelka loki.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://es.euronews.com/2022/03/22/el-reto-de-la-sequia-en-argentina-desastre-en-las-plantaciones-de-yerba-mate|titulo=El reto de la sequía en Argentina {{!}} Desastre en las plantaciones de yerba mate|editero=Euronews|publikigita ye=22ma di marto 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; La sikeso en februaro ank afekits la produktado di [[soyo]] en [[Paraguay]], la 4ma maxim granda produktero di soyo de la mondo.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=La sequía deja a Paraguay sin soja: industrias tienen para procesar solo hasta junio|url=https://www.americaeconomia.com/negocios-industrias/la-sequia-deja-paraguay-sin-soja-industrias-tienen-para-procesar-solo-hasta|editero=América Economía|publikigita ye=16ma di februaro 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;

En [[Brazilia]], somerala pluvegi en la stato [[Sao Paulo (stato)|Sao Paulo]] afektis 27 municipi en januaro, produktis 24 morti e 1546 familii perdis partale o totale lia domi.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Mortes pelas chuvas chegam a 24 em São Paulo|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=31ma di januaro 2022|idiomo={{pt}}|url=https://www1.folha.uol.com.br/cotidiano/2022/01/bebe-morre-em-deslizamento-de-terra-em-itapevi-sp.shtml}}&lt;/ref&gt; Ye la [[15ma di februaro]], 6-hora pluvego falis sur [[Petrópolis]], [[Rio de Janeiro (stato)|stato Rio de Janeiro]], [[Brazilia]], e produktis adminime 78 morti e 269 ter-glitadi.&lt;ref name=&quot;Petropolis&quot;/&gt; De mayo til julio, komencinta ye la 22ma di mayo (autuno en sudala misfero), eventis pluvegi che stati [[Pernambuco]] ed [[Alagoas]], en [[Brazilia]]. En Pernambuco, li produktis 128 morti ed efektigis serioza domaji en 14 urbi, qui deklaris &quot;urjanteso-stando&quot;.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Enchentes em Pernambuco: entenda, veja detalhes da tragédia e como ajudar|editero=Costa Norte |url=https://costanorte.com.br/variedades/enchentes-em-pernambuco-entenda-veja-detalhes-da-tragedia-e-como-ajudar-1.386693|publikigita ye=30ma di mayo 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Após resgate da última vítima de enchentes em Pernambuco, bombeiros e cães retornam a Fortaleza|editero=Diário do Nordeste|url=https://diariodonordeste.verdesmares.com.br/ceara/apos-resgate-da-ultima-vitima-de-enchentes-em-pernambuco-bombeiros-e-caes-retornam-a-fortaleza-1.3239948|publikigita ye =5ma di junio 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; La statistiko por [[Alagoas]] esis 56 urbi en &quot;urjanteso-stando&quot;, 6 morti, 1 desaparinto, e 66 plusa homi perdis komplete o mustis abandonar lia domi.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/al/alagoas/noticia/2022/07/05/passa-de-64-mil-o-numero-de-desalojados-e-desabrigados-por-causa-das-chuvas-em-alagoas.ghtml|titulo=Passa de 66 mil o número de desalojados e desabrigados por causa das chuvas em Alagoas|editero=G1|publikigita ye=5ma di julio 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; En centro-westala e sud-estala stati di Brazilia, la sikeso dum vintrala monati (junio e julio) esis plu granda en 2022 kam olta di e 2020 e 2021, minacanta fonti qui provizas aqui a granda urbi, nome [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]].

Che [[nordala misfero]] la varmeso e sikeso dum [[somero]] afektis forte la tri maxim granda ekonomii de la planeto:[[Popul-Republiko Chinia]], [[Usa]], ed [[Europana Uniono]]. La sikeso diminutis la quanto di [[aquo]] disponebla por diversa ekonomial agadi, por fluviala transporto, por produktado di elektro e por homala konsumo.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://climainfo.org.br/2022/08/19/calor-e-seca-fecham-fabricas-na-europa-e-na-china/|titulo=Calor e seca fecham fábricas na Europa e na China|editero=Climainfo|idiomo={{pt}}|publikigita ye=19ma di agosto 2022}}&lt;/ref&gt;

Somera varmego en [[Europa]] produktabis, til la 19ma di julio 2022, adminime {{formatnum:3600}} morti, temperaturala rekordi en multa landi, e grandega incendii.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Heatwave: Ferocious European heat heads north |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-62216159 |publikigita ye=19ma di julio 2022|vidita ye=19ma di julio 2022 |editero=BBC News}}&lt;/ref&gt; Ye la 19ma di julio en [[Skotia]], la temperaturi atingas 35°C, rekordo en la historio di la regiono. En [[London]], la temperaturi atingas 40°C ye la sama dio, e multa incendii eventas. Ye la 12ma di agosto, Britaniana guvernerio deklaris sikeso-stando en 8 regioni di la lando. Ca deklaro posibligas dekretar porcionigo di aquo.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2022/08/12/azul/noticia/governo-britanico-declarar-seca-varias-regioes-inglaterra-2016986|titulo=Governo britânico declara seca em oito regiões de Inglaterra|publikigita ye=12ma di agosto 2022|editero=Público|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; La longa periodo di sikeso komencinta la yaro 2000 e la klimatala chanjo anticipis la fairego-sezono en sudal Europa, kompare 2020 e 2021.

La maxim sika [[somero]] en [[Azia]] dum la lasta 60 yari efektigis diminuto di la larjeso di [[fluvio Yangce]] til min kam la duimo, e minacis la produktado di elektro e la rekolti en [[Popul-Republiko Chinia]].&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=China's Yangtze river shrinks as heatwave, drought threaten crops|url=https://www.reuters.com/world/china/chinas-yangtze-river-shrinks-heatwave-drought-threaten-crops-2022-08-15/|editero=REUTERS|idiomo={{en}}|publikigita ye=15ma di agosto 2022}}&lt;/ref&gt;

En [[Afrika]], de la 22ma di februaro til la 16ma di marto 2022, pluvegi frapis urbo Bukavu, [[Demokratial Republiko Kongo]], e produktis 16 morti. Altralatere, este de la kontinento, la regiono nomizita [[korno di Afrika]] ([[Etiopia]], [[Eritrea]], [[Somalia]], [[Kenia]]) subisis la maxim forta sikeso de lua historio en 70 yari, nome de marto til mayo. La sikesi en la regiono pluforeskis depos la yaro 2020. Cirkume 7 milion bovi mortis en la regiono. To diminutis la produktado di [[lakto]] por pueri ed augmentis la desnutrado. Cirkume 18,6 milion individui, di qui cirkume 7,1 milion pueri, subisas severa desnutrado.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://reliefweb.int/report/ethiopia/horn-africa-drought-regional-humanitarian-overview-call-action-published-4-july-2022|titulo=Horn of Africa Drought: Regional Humanitarian Overview &amp; Call To Action |publikigita ye=4ma di julio 2022|idiomo={{en}}|editero=ReliefWeb}}&lt;/ref&gt;

En [[Usa]], che stato [[Kalifornia]] - qua havas [[Mediteranea klimato]] e subisas sikeso dum somera monati - til la 13ma di julio 2022 enrejistresis {{formatnum:4026}} incendii. En [[Mexikia]], la forta sikeso minacis la furniso di aquo en multa urbi.&lt;ref&gt;{{extera ligilo |url=https://larepublica.pe/mundo/2022/07/13/extrema-sequia-en-mexico-declaran-emergencia-y-racionaran-agua-en-varias-ciudades/|titulo=Extrema sequía en México: declaran emergencia y racionarán agua en varias ciudades|publikigita ye=13ma di agosto 2022|editero=La República|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt; Altralatere, en diversa stati este de [[Rokoza Monti]] - parti de [[Missouri]] ed [[Illinois]], [[Kentucky]], parti de [[Virginia]] e [[Westal Virginia]] e la valo di [[Las Vegas]] - violentoza tempesti, komencinta ye la 24ma di julio, efektigis granda destruktado. Til la 31ma di julio, l'inundadi en Kentucky produktabis 26 morti&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Sobe para 26 o número de mortos em inundações no Kentucky (EUA)|url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2022/07/31/inundacoes-kentucky-eua-mortos.htm|editero=UOL|publikigita ye=31ma di julio 2022}}&lt;/ref&gt; ed adminime 37 plusa homi desaparinta.

== Eventi ==
* [[4ma di januaro]] - La 5 permananta membri di la [[Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni]], en rara konsento, afirmas ke &quot;ne povos vinkesor ula nukleara milito, ed ol nulatempe mustas eventar&quot;.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=4ma di januaro 2022|titulo=‘No one can win a nuclear war’: Superpowers release rare joint statement| url=https://www.smh.com.au/world/europe/no-one-can-win-a-nuclear-war-superpowers-release-rare-joint-statement-20220104-p59lmf.html|editero=The Sydney Morning Herald|vidita ye=4ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro]] - Guvernerio di [[Kazakstan]] dekretas urjanteso-stando pro populala protesti. Chefministro [[Asqar Uzaqbaýulı Mamïn|Asqar Mamïn]] e tota ministraro renuncas, samatempe kam prezidanto [[Qasım-Jomart Kemelulı Toqayev|Qasım-Jomart Toqayev]] removas [[Nursultan Äbişulı Nazarbayev|Nursultan Nazarbayev]] de lua ofico kom chef-sekretario di la Konsilistaro pri Sekureso di Kazakstan.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.reuters.com/markets/commodities/kazakhstan-government-resigns-after-violent-protests-over-fuel-price-2022-01-05/|idiomo={{en}}|editero=Reuters|publikigita ye=5ma di januaro 2022|titulo=Kazakh protesters torch public buildings; emergency declared, Cabinet resigns|surnomo=Auyezov|nomo=Olzhas}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di januaro]] - La quanto di personi infektita da [[COVID-19]] en tota mondo superiras 300 milioni.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=7ma di januaro 2022|titulo= Global Coronavirus Cases Top 300 Million| url=https://www.nytimes.com/live/2022/01/06/world/omicron-covid-vaccine-tests|editero=The New York Times|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di januaro]] - Che lago dil [[aquobarilo]] Furnas, en [[Minas Gerais]], [[Brazilia]], klifo krulas super 4 bateli transportanta turisti, e produktas 10 morti.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://cnnespanol.cnn.com/2022/01/09/tragedia-en-Brazilia-montana-rocosa-cae-sobre-tres-navi-y-mata-a-por-lo-menos-dos-personas/|titulo=Al menos 8 muertos y dos desaparecidos tras la caída de una porción de montaña rocosa contra varios barcos en Brasilpublikigita ye=8ma di januaro 2022|editero= CNN en Español}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di januaro]] - Che quartero [[Bronx]], [[New York]], [[Usa]], incendio en edifico produktas 19 morti e deceni di plusa homi vundita.
* [[10ma di januaro]] - La Fakultato di Medicino dil Universitato di Maryland reportas pri l'unesma sucesoza transplanto [[kordio|kordiala]] de [[porko]] genetikale modifikita ad homo.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=10 January 2022|titulo= University of Maryland School of Medicine Faculty Sciencists and Clinicians Perform Historic First Successful Transplant of Porcine Heart into Adult Human with End-Stage Heart Disease| url=https://www.umms.org/ummc/news/2022/first-successful-transplant-of-porcine-heart-into-adult-human-heart|editero=University of Maryland Medical Center|vidita ye=11ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=10ma di januaro 2022|titulo= Man gets genetically-modified pig heart in world-first transplant| url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-59944889|editero=BBC News}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di januaro]] - En [[Australia]], che urbo Onslow, enrejistresas la maxim varma [[temperaturo]] de la historio di la lando: 50,7 °C.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Hannam |nomo=Peter |titulo= Australia matches its hottest day on record as Western Australia town hits 50.7C |url=https://www.theguardian.com/australia-news/2022/jan/13/hottest-day-on-record-in-parts-of-western-australia-as-temperature-reaches-50c |editero=The Guardian |publikigita ye=13ma di januaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[15ma di januaro]] - Submara [[volkano]] Hunga Tonga eruptas en [[Tonga]] ed efektigas [[ondego]] qua produktas materiala domaji en l'arkipelago.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Após tsunami em Tonga, EUA, Japão, Chile e Equador ficam em alerta |url= https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2022/01/15/erupcao-vulcao-tsunami-tonga.htm|publikigita ye=15ma di januaro 2022|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[23ma di januaro]] - Eventas [[stato-stroko]] en [[Burkina Faso]]. Prezidanto [[Roch Marc Christian Kaboré]] revokesas ed arestesas.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Mutinous soldiers announce overthrow of Burkina Faso president|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/01/24/burkina-faso-coup/|editero=The Washington Post|publikigita ye=24ma di januaro 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 23ma di januaro - Tropikala sturmo ''Ana'' produktas 88 morti en [[Madagaskar]], [[Malawi]] e [[Mozambik]].
* [[28ma di februaro]] - La quanto di dozi di [[vacino|vacini]] aplikita kontre [[COVID-19]] en tota mondo superiras 10 miliardi.
* [[30ma di januaro]] - Eventas legifantal elekti en [[Portugal]]. Partito Socialista unesmafoye obtenas la majoritato di la voti.
* [[6ma di februaro]] - [[Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi]], chefo di [[Islamala Stato]] mortigesas da Usana trupi dum atako en [[Siria]].
* [[4ma di februaro]] til la [[20ma di februaro]] - Eventas [[Vintrala Olimpiala Ludi en Beijing, 2022|Vintrala Olimpiala Ludi]] en [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[13ma di februaro]] - [[Frank-Walter Steinmeier]] rielektesas prezidanto di [[Germania]].
* [[15ma di februaro]] - Pluvego sur [[Petrópolis]], [[Brazilia]], produktas plu kam 100 morti, multa desaparinti,&lt;ref name=&quot;Petrop2022&quot;&gt;{{extera ligilo|dato=17ma di februaro 2022 |titulo=Petrópolis. Mais de 100 mortos e número de desaparecidos ainda por apurar. Situação &quot;quase de guerra&quot;|url=https://www.dn.pt/internacional/petropolis-mais-de-100-mortos-e-numero-de-desaparecidos-ainda-por-apurar-situacao-quase-de-guerra-14597136.html|editero=Diário de Notícias|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt; e 269 ter-glitadi. Dum 6 hori la [[pluvo-quanto]] atingis 260 milimetri, plu kam la mezavalora quanto expektata por tota monato di februaro.&lt;ref name=&quot;Petropolis&quot;&gt;{{extera ligilo|idiomo={{pt}}|dato=16ma di februaro 2022|url=https://www.cnnbrasil.com.br/nacional/mortes-chuvas-em-petropolis/|titulo=Desastre provocado pelas fortes chuvas deixa 78 mortos em Petrópolis (RJ)|editero=CNN Brasil}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di februaro]] - Prezidanto [[Vladimir Vladimirovich Putin|Vladimir Putin]] de [[Rusia]] signatas dekreto agnoskanta la nedependo di [[Popul-Republiko Lugansk]] e [[Popul-Republiko Donetsk]].
* [[24ma di februaro]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Rusia komencas invadar Ukraina]].&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2022/02/putin-autoriza-operacao-militar-na-ucrania.shtml|titulo=Putin inicia guerra contra a Ucrânia; Kiev e Otan falam em invasão total|publikigita ye=24ma di februaro 2022|editero=UOL|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[2ma di marto]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: [[Rusia|Rusa]] trupi komencas siejar [[Zaporizhia]], ube jacas la maxim granda nukleara reaktoro di Europa.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|editero=El Mundo|titulo=Los rusos sitian la central nuclear de Zaporiyia|url=https://www.elmundo.es/internacional/2022/03/01/621e660ae4d4d8b7128b45b6.html|publikigita ye=2ma di marto 2022|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di marto]] - La quanto di mortinti pro [[COVID-19]] en tota mondo superiras 6 milion individui.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2022/03/07/health/global-covid-deaths-surpass-six-million/index.html|titulo=Global Covid-19 deaths surpass 6 million|editero=cnn.com |publikigita ye=7ma di marto 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[9ma di marto]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Chefi di stati di diversa landi kondamnas [[Rusia]] pos bombardo qua destruktas akush-hospitalo en [[Mariupol]].&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Children under rubble, says Zelensky, as Russia bombs hospital|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60657155|editero=bbc.co.uk|publikigita ye=9ma di marto 2022|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di marto - Ciencisti anuncas ke li deskovris en [[Antarktika]] la restaji dil navo ''Endurance'', komandita dal explorero [[Ernest Shackleton]], qua sinkabis en 1915.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-60662541|titulo= Endurance: Shackleton's lost ship is found in Antarctic|vidita ye=9ma di marto 2022|publikigita ye=9 March 2022|editero=BBC News|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - Aviono [[Boeing 737]] de kompanio ''China Eastern Airlines'' iranta de [[Kunming]] a [[Guangzhou]] falas che montoza regiono Guangxi. Omna ek la 123 pasajeri e 9 kruani mortas.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2022/03/21/aviao-com-133-passageiros-sofre-acidente-na-china.ghtml|titulo=Avião com 132 pessoas a bordo cai na China; veja vídeo|editero=G1|publikigita ye=21ma di marto 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[11ma di aprilo]] - [[Shehbaz Sharif]], chefo dil opozantaro en la parlamento di [[Pakistan]], elektesas chefministro di la lando, pos ke [[Imran Khan]] recevis voto di desfido du dii ante.
* [[14ma di aprilo]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa navo ''Moskva'' sinkesas da [[Ukraina]]na mar-armeo.
* [[20ma di aprilo]] - Pro l'invado di [[Ukraina]] da [[Rusia]], Rusa e [[Bielorusia|Bielorusa]] tenisisti exkluzesas pri partoprenar teniso-konkurso di Wimbledon.
* [[24ma di aprilo]] - [[Emmanuel Macron]] vinkas la duesma balotado di prezidantal elekto, kontre [[Marine Le Pen]].
* [[27ma di aprilo]] - [[Centrafrika]] komencas aceptar ''[[bitcoin]]'' kom legala pekunio, divenanta la duesma lando en la mondo qua facas to oficale.
* [[9ma di mayo]] - [[Mahinda Rajapaksa]], chefa ministro di [[Sri-Lanka]], renuncas pos intensa populala protesti.
* [[12ma di mayo]] - Cientisti montras imajo di [[nigra truo]] ''Sagittarius A*'', existanta an la centro di [[Lakto-Voyo]].
* [[13ma di mayo]] - [[Mohamed bin Zayed Al Nahyan]] elektesas prezidanto dil [[Unionita Araba Emirii]] 1 dio pos la morto dil antea prezidanto [[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]].
* [[14ma di mayo]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa trupi retretas de [[Harkiv]].
* [[24ma di mayo]] - En Uvalde, [[Texas]], [[Usa]], eventas pafado en primara skolo qua produktas 21 morti, di qui 19 esis pueri.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2022/05/24/tiroteio-em-escola-no-texas.ghtml|titulo=19 crianças e professora são assassinadas a tiros em escola nos EUA|vidita ye=26ma di mayo 2022|editero=G1|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di junio]] - En [[Owo]], [[Nigeria]], adminime 50 personi mortigesas en du ataki per bombi e pafado.
* [[13ma di junio]] - En [[Delhi]], [[India]], [[kurta cirkuito]] efektigas fairo en 4-etaja edifico, produktanta 27 morti, 40 vunditi e 29 desaparinti.&lt;ref name=&quot;I&quot;&gt;{{Extera ligilo |publikigita ye=14ma di mayo 2022|titulo= Police arrest 2 after building fire kills 27 in New Delhi |url=https://www.independent.co.uk/news/police-ap-new-delhi-indian-narendra-modi-b2078929.html |editero=The Independent |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di junio]] - [[Kanada]] e [[Dania]] paktas pri dividar inter li la teritorio dil insuleto Hans, jacanta inter insulo Ellesmere, en Kanada, e [[Grenlando]].
* [[19ma di junio]] - En [[Kolumbia]], [[Gustavo Petro]] vinkas la duesma balotado di prezidantal elekti, e divenas l'unesma sinistrano elektita prezidanto di la lando.
* [[22ma di junio]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.2 che [[skalo di Richter]] frapas la frontiero inter [[Afganistan]] e [[Pakistan]], e produktas adminime 1000 morti e 1500 plusa homi vundita.&lt;ref name=&quot;WP1&quot;&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Faizi |nomo=Fazel Rahman|editero=The Washington Post |url=https://www.washingtonpost.com/world/afghanistan-earthquake-kills-at-least-155-people/2022/06/22/9c555e1c-f1ea-11ec-ac16-8fbf7194cd78_story.html|publikigita ye=22ma di junio 2022 |titulo=News agency: 1,000 dead, 1,500 injured in Afghan quake |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[24ma di junio]] - Polical agado che povra quartero ''Vila Cruzeiro'', norde del [[Rio de Janeiro (urbo)|Rio de Janeiro]] rezultas 23 morti.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.dw.com/pt-br/opera%C3%A7%C3%A3o-policial-na-vila-cruzeiro-%C3%A9-a-2%C2%AA-mais-letal-da-hist%C3%B3ria-do-rio/a-61933910|titulo=Ação na Vila Cruzeiro é a 2ª mais letal da história do Rio|editero=DW|idiomo={{pt}}|publikigita ye=27ma di mayo 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[26ma di junio]] - Landi de [[G7]] renkontras en Germania por diskutar sancioni kontre [[Rusia]] pro l'invado di Ukraina. Li decidas proskriptar importaco di Rusa [[oro]].
* [[1ma di julio]] - [[Yair Lapid]] sucedas [[Naftali Bennett]] kom chefministro di [[Israel]].
* [[7ma di julio]] - [[Unionita Rejio|Britaniana]] chefministro [[Boris Johnson]] renuncas, pos serio di renunci di altra membri di lua ministraro.&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|titulo= Boris Johnson to resign as Conservative leader|publikigita ye=7ma di julio 2022|editero=BBC}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - [[Shinzo Abe]], ex-chefministro di [[Japonia]], asasinesas per pafo dum diskursado en [[Nara]].
* [[11ma di julio]] - Unesma imaji veninta de [[kosmala teleskopo James Webb|kosmala teleskopo ''James Webb'']] montresas publike. Li montras [[galaxio]] nomizita '' SMACS 0723''.
* [[12ma di julio]] - [[Europana Uniono]] anuncas ke [[Kroatia]] adoptos [[Euro]] kom monetaro en 2023.
* [[15ma di julio]] - En [[Sri-Lanka]], prezidanto [[Gotabaya Rajapaksa]] renuncas, pos protesti kontre ekonomiala krizo. Chefa ministro [[Ranil Wickremesinghe]] indikesas provizore kom prezidanto.
* [[18ma di julio]] - En [[India]] eventas prezidantal elekti, e [[Draupadi Murmu]] divenas la duesma [[muliero]] elektita por la prezidanteso en la lando.
* [[24ma di julio]] - En [[Kyushu]], [[Japonia]], [[volkano]] Sakurajima eruptas, e du urbeti vicine ol evakuesas.&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo= Volcanic eruption in Japan forces evacuations in 2 towns|url=https://phys.org/news/2022-07-japan-sakurajima-volcano-erupts-triggering.html |editero=Phys.org|publikigita ye =25ma di julio 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[25ma di julio]] - [[Papo Franciskus]] voyajas a [[Kanada]], ube ilu pregas pardono por pasinta abuzi da katolik-eklezio kontre aborijeni.
* [[4ma di agosto]] - Pro la vizito di Usana deputatino Nancy Pelosi a [[Taiwan]], [[Popul-Republiko Chinia]] facas la maxim granda militala praktikado de lua historio.
* [[7ma di agosto]] - [[Gustavo Petro]], l'unesma prezidanto di sinistra de [[Kolumbia]], asumas la prezidanteso, sucedanta [[Iván Duque Márquez]].
* [[9ma di agosto]] - [[James Marape]] rielektesas chefministro di [[Papua-Nova-Guinea]] dal parlamento.
* [[12ma di agosto]] - En Chautauqua, [[Nova-York]], [[Usa]], [[Salman Rushdie]], Britanian-Usana skriptisto naskinta en [[India]], vundesas per kultelo plurafoye ante diskursar che lokala edukerio.
* [[24ma di agosto]] - [[João Manuel Gonçalves Lourenço]], prezidanto di [[Angola]], rielektesas kun granda majoritato.
* [[21ma di novembro]] til la [[18ma di decembro]] - [[Mondala Kupo di Futbalo]] eventos en [[Katar]].

== Naski ==

== Morti ==
[[Arkivo:Richard Leakey (headshot).jpg|130px|thumb|[[Richard Leakey]]]]
* [[2ma di januaro]] - [[Richard Leakey]], Keniana paleontologiisto (n. 1944)&lt;ref&gt;[https://www.president.go.ke/2022/01/02/message-of-condolence-from-h-e-hon-uhuru-kenyatta-following-the-death-of-former-head-of-public-service-dr-richard-leakey/ Message of Condolence from H.E Hon. Uhuru Kenyatta following the death of former Head of Public Service Dr Richard Leakey]&lt;/ref&gt;
* [[3ma di januaro]] - [[Viktor Saneyev]], Rusa-Sovietiana atleto, Olimpiala championo (n. 1945)&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|titulo=Georgian Three-Time Olympic Champion Viktor Saneyev Passes Away|url=https://georgianjournal.ge/sports/37643-georgian-three-time-olympic-champion-viktor-saneyev-passes-away.html|publikigita ye=3ma di januaro 2022|editero=Georgian Journal|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di januaro]] - [[Mircea Stoenescu]], Rumaniana futbalisto (n. 1943)&lt;ref&gt;{{citez jurnalo od edituro|url=https://www.gsp.ro/fotbal/liga-1/mircea-stoenescu-se-simte-umilit-de-actualii-jucatori-si-conducatori-ai-ciinilor-noi-am-scris-istoria-frumoasa-a-clubului-cu-voi-mi-e-rusine-442735.html|titulo=Mircea Stoenescu|publikigita ye=5ma di januaro 2022|editero=Romanian Journal|idiomo={{ro}}}}&lt;/ref&gt;
* [[6ma di januaro]] - [[Sidney Poitier]], Bahaman-Usana cinem-aktoro (n. 1927)&lt;ref&gt;[https://www.irishmirror.ie/showbiz/celebrity-news/breaking-sir-sidney-poitier-dead-25884555.amp Sir Sidney Poitier dead: Oscar-winning Hollywood star tragically dies as tributes pour in]&lt;/ref&gt;
* 6ma di januaro - [[Peter Peter Bogdanovich]], Usana filmifisto (n. 1939)
* [[9ma di januaro]] - [[Toshiki Kaifu]], chefministro di Japonia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Ex-Japan PM Kaifu dies at 91|url=https://mainichi.jp/english/articles/20220114/p2g/00m/0na/020000c}}&lt;/ref&gt;
* 9ma di januaro - [[Bob Saget]], Usan aktoro e komediisto (n. 1956)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo= Muere Bob Saget, estrella de la famosa serie &quot;Full House&quot;|url=https://www.eluniversal.com.mx/espectaculos/farandula/muere-bob-saget-estrella-de-la-famosa-serie-full-house |publikigita ye=9ma di januaro 2022|editero=El Universal|idiomo={{es}}}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Ambassador Bob Dewar with Ernest Shonekan (3509232597) (headshot).jpg|thumb|130px|[[Ernest Shonekan]]]]
* [[11ma di januaro]] - [[Ernest Shonekan]], prezidanto di Nigeria (n. 1942)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://thestreetjournal.org/former-nigerian-leader-ernest-shonekan-dies-at-85/|titulo= Former Nigerian leader Ernest Shonekan dies at 85|autoro=Jenny Ese Obukohwo|publikigita ye=11ma di januaro 2022|idiomo={{en}}|editero=The Streetjournal}}&lt;/ref&gt;
* [[16ma di januaro]] - [[Ibrahim Boubacar Keïta]], chefa ministro e prezidanto di Mali (n. 1945)&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/world/africa/malis-ousted-president-ibrahim-boubacar-keita-has-died-says-former-justice-2022-01-16/ Mali's ousted president Ibrahim Boubacar Keita dies, former minister says]&lt;/ref&gt;
* [[20ma di januaro]] - [[Elza Soares]], Braziliana kantistino (n. 1930)
* 20ma di januaro - [[Meat Loaf]], Usana kantisto (n. 1947)
* [[23ma di januaro]] - [[Thierry Mugler]], Franca modisto (n. 1948)
* 23ma di januaro - [[Keto Losaberidze]], Gruziana-Sovietiana arkpafistino (n. 1949)
* [[2ma di februaro]] - [[Monica Vitti]], Italian aktorino (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano|url=https://www.repubblica.it/spettacoli/cinema/2022/02/02/news/monica_vitti-249574730/|publikigita ye=2ma di februaro 2022 |editero=la Repubblica|vidita ye=7ma di februaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[3ma di februaro]] - [[Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi]], 2ma kalifo de [[Islamana Stato]] (n. 1976)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-60246129|titulo= Islamic State leader Abu Ibrahim al-Qurayshi killed in Syria, US says|publikigita ye=4ma di februaro 2022|vidita ye=7ma di februaro 2022|editero=Bbc.com}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Christos_Sartzetakis_(1989)_(headshot).jpg|thumb|130px|[[Kristos Sartzetakis]]]]
* 3ma di februaro - [[Kristos Sartzetakis]], 4ma prezidanto di Grekia (n. 1929)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|titulo=Former president Christos Sartzetakis dead at 92 &amp;#124; eKathimerini.com|url=https://www.ekathimerini.com/society/1176800/former-resident-christos-sartzetakis-dead-at-93/|editero=Ekathimerini.com|vidita ye=7ma di februaro 2022}}&lt;/ref&gt;
* [[8ma di februaro]] - [[Luc Montagnier]], Franca virologiisto, Nobel-laureato (n. 1932)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Luc Montagnier, codécouvreur du virus du sida et Prix Nobel de médecine en 2008, est mort|url=https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2022/02/10/luc-montagnier-codecouvreur-du-virus-du-sida-et-prix-nobel-de-medecine-en-2008-est-mort_6113151_3382.html|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[10ma di februaro]] - [[Manuel Esquivel]], chefministro di Belize (n. 1940)&lt;ref&gt;[https://www.breakingbelizenews.com/2022/02/10/former-prime-minister-right-honourable-sir-manuel-esquivel-passes/ Former Prime Minister Right Honourable Sir Manuel Esquivel passes]&lt;/ref&gt;
* [[16ma di februaro]] - [[Amos Sawyer]], provizora prezidanto di Liberia (n. 1945)
* [[20ma di februaro]] - [[Oleksandr Sydorenko]], Ukrainana natisto, Olimpiala championo (n. 1960)
* [[28ma di februaro]] - [[Abuzed Omar Dorda]], prezidanto di Libia (n. 1944)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=الوسط |nomo=بوابة |idiomo={{ar}}|titulo= وفاة أبوزيد دوردة في القاهرة عن عمر ناهز 78 عاما |url=http://alwasat.ly/news/libya/350812 |vidita ye=28ma di februaro 2022 |editero=Alwasat News }}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Pride of Performance Award by President of Pakistan (headshot).jpg|thumb|130px|&lt;small&gt;[[Muhammad Rafiq Tarar]]&lt;/small&gt;]]
[[Arkivo:FoosLollBerlin190917-21_(cropped).jpg|thumb|130px|[[Taylor Hawkins]]]]
* [[7ma di marto]] - [[Muhammad Rafiq Tarar]], prezidanto di Pakistan (n. 1929)&lt;ref&gt;[https://en.dailypakistan.com.pk/07-Mar-2022/former-pakistan-president-rafiq-tarar-passes-away Former Pakistan president Rafiq Tarar passes away]&lt;/ref&gt;
* [[11ma di marto]] - [[Rupiah Banda]], prezidanto di Zambia (n. 1937)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url= https://www.reuters.com/world/africa/zambias-former-president-rupiah-banda-dies-aged-85-2022-03-11/ |titulo=Zambia's former president Rupiah Banda dies aged 85}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di marto]] - [[Karl Offmann]], prezidanto di Maurico (n. 1940)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://mbcradio.tv/article/karl-offmann-n%E2%80%99est-plus |titulo=Karl Offmann n’est plus.|idiomo={{fr}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di marto]] - [[William Hurt]], Usan aktoro (n. 1950)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=William Hurt Dies: Oscar-Winning Actor Was 71|url=https://deadline.com/2022/03/william-hurt-dies-oscar-winning-actor-was-71-1234977307/}}&lt;/ref&gt;
* [[19ma di marto]] - [[Shahabuddin Ahmed]], prezidanto di Bangladesh (n. 1930)&lt;ref&gt;[https://www.tbsnews.net/bangladesh/obituary/former-president-shahabuddin-passes-away-387382 Former president Shahabuddin passes away]&lt;/ref&gt;
* [[21ma di marto]] - [[Soumeylou Boubèye Maïga]], chefministro di Mali (n. 1954)
* [[25ma di marto]] - [[Taylor Hawkins]], Usana kantisto (n. 1972)
* [[27ma di marto]] - [[Ayaz Mutalibov]], prezidanto di Azerbaijan (n. 1938)
* [[31ma di marto]] - [[Georgi Atanasov]], chefministro di Bulgaria (n. 1933)
* [[3ma di aprilo]] - [[Lygia Fagundes Telles]], Braziliana skriptistino (n. 1918)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2022/04/03/escritora-lygia-fagundes-telles-morre-aos-98-anos.ghtml |titulo=Escritora Lygia Fagundes Telles morre aos 98 anos em SP|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[4ma di aprilo]] - [[Django Sissoko]], chefministro di Mali (n. 1948)
* [[5ma di aprilo]] - [[Sidney Altman]], Kanadan-Usana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1939)&lt;ref&gt;[https://news.yale.edu/2022/04/06/sidney-altman-pathbreaking-scientist Sidney Altman, pathbreaking scientist]&lt;/ref&gt;
* [[7ma di aprilo]] - [[Dušan Čkrebić]], chefministro e prezidanto di Serbia (n. 1927)
* [[9ma di aprilo]] - [[Jack Higgins]], Angla skriptisto (n. 1929)
* [[13ma di aprilo]] - [[Freddy Rincón]], Kolumbiana futbalisto (n. 1966)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://ge.globo.com/futebol/futebol-internacional/noticia/2022/04/14/idolo-colombiano-freddy-rincon-morre-aos-55-anos.ghtml|titulo=Ídolo colombiano Freddy Rincón morre aos 55 anos|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[21ma di aprilo]] - [[Mwai Kibaki]], prezidanto di Kenia (n. 1931)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |titulo= Ex-President Mwai Kibaki dies, Uhuru announces |surnomo=Mwangi |nomo=Denis |editero=Pulselive Kenya |publikigita ye=22ma di aprilo 2022 |vidita ye=22ma di aprilo 2022 |url= https://www.pulselive.co.ke/news/local/ex-president-mwai-kibaki-dies-uhuru-announces/kwn0wsm}}&lt;/ref&gt;
* 21ma di aprilo - [[Jacques Perrin]], Franc aktoro e filmifisto (n. 1941)
[[Arkivo:Leonid_Kravchuk.jpg|thumb|130px|[[Leonid Kravchuk]]]]
* [[10ma di mayo]] - [[Leonid Kravchuk]], prezidanto di Ukraina (n. 1934)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|url=https://ukranews.com/en/amp/news/856037-leonid-kravchuk-died-first-president-of-ukraine-passed-away-at-age-of-88|titulo=Leonid Kravchuk Died. First President Of Ukraine Passed Away At Age Of 88|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[13ma di mayo]] - [[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]], prezidanto di Unionita Araba Emirati (n. 1948)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo |surnomo=Turak |nomo=Natasha |url=https://www.cnbc.com/2022/05/13/uae-president-sheikh-khalifa-bin-zayed-has-died.html |publikigita ye=13ma di mayo 2022 |titulo=UAE President Sheikh Khalifa bin Zayed has died at age 73 |vidita ye=13ma di mayo 2022|editero=CNBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* 13ma di mayo - [[Ben Roy Mottelson]], Usana-Daniana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1926)
* [[17ma di mayo]] - [[Vangelis]], Greka kompozisto e muzikisto (n. 1943)
* [[26ma di mayo]] - [[Ciriaco De Mita]], prezidanto di Italia (n. 1928)
* 26ma di mayo - [[Ray Liotta]], Usan aktoro (n. 1954)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|nomo=Mike Fleming Jr,Erik Pedersen |publikigita ye=26ma di mayo 2022|titulo=Ray Liotta Dies: 'Goodfellas' Star &amp; 'Field Of Dreams' Actor Was 67 |url=https://deadline.com/2022/05/ray-liotta-dies-67-goodfellas-1235033521/ |vidita ye=26ma di mayo 2022|editero=Deadline |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[28ma di mayo]] - [[Evaristo Carvalho]], chefministro e prezidanto di San-Tome e Principe (n. 1941)
* 28ma di mayo - [[Bujar Nishani]], prezidanto di Albania (n. 1966)&lt;ref&gt;[https://english.a2news.com/2022/05/28/former-albanian-president-bujar-nishani-passed-away-at-55/ Former Albanian President, Bujar Nishani, passed away at 55]&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Milton Gonçalves 26 PMB cropped.jpg|thumb|130px|[[Milton Gonçalves]]]]
* [[30ma di mayo]] - [[Milton Gonçalves]], Brazilian aktoro (n. 1933)
* 30ma di mayo - [[Boris Pahor]], Sloveniana skriptisto (n. 1913)&lt;ref&gt;[https://english.sta.si/3043276/boris-pahor-trieste-based-slovenian-writer-dies Boris Pahor, Trieste-based Slovenian writer, dies]&lt;/ref&gt;
* [[17ma di junio]] - [[Jean-Louis Trintignant]], Franc aktoro (n. 1930)
* [[21ma di junio]] - [[Dragan Tomić]], provizora prezidanto di Serbia (n. 1936)
* [[22ma di junio]] - [[Jüri Tarmak]], Estoniana-Sovietiana atleto (n. 1946)
* [[3ma di julio]] - [[Robert Curl]], Usana ciencisto, Nobel-laureato (n. 1933)&lt;ref&gt;[https://www.chemistryworld.com/news/chemistry-nobel-laureate-robert-curl-dies-at-88/4015908.article Chemistry Nobel laureate Robert Curl dies at 88]&lt;/ref&gt;
* [[6ma di julio]] - [[James Caan]], American actor (n. 1940)&lt;ref&gt;[https://www.thewrap.com/james-caan-godfather-and-thief-actor-dies-at-82/ James Caan, ‘Godfather’ and ‘Thief’ Actor, Dies at 82]&lt;/ref&gt;
* [[7ma di julio]] - [[Jacob Nena]], prezidanto di Mikronezia (n. 1941)&lt;ref&gt;[https://fsmembassy.fm/in-memoriam-the-honorable-jacob-nena/ In Memoriam: The Honorable Jacob Nena]&lt;/ref&gt;
* [[8ma di julio]] - [[Shinzo Abe]], chefministro di Japonia (n. 1954)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Former Prime Minister Shinzo Abe dies after being shot in Nara|url=https://www.japantimes.co.jp/news/2022/07/08/national/shinzo-abe-dead-nara-shooting/|publikigita ye=8ma di julio 2022}}&lt;/ref&gt;
* 8ma di julio - [[José Eduardo dos Santos]], prezidanto di Angola (n. 1942)&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/world/africa/angolas-former-president-dos-santos-dies-79-2022-07-08/ Angola's former president dos Santos dies at 79]&lt;/ref&gt;
* 8ma di julio - [[Luis Echeverría Álvarez]], prezidanto di Mexikia (n. 1922)&lt;ref&gt;[https://www.elfinanciero.com.mx/nacional/2022/07/09/fallece-luis-echeverria-alvarez-presidente-de-mexico-de-1970-a-1976/ Fallece Luis Echeverría Álvarez, presidente de México de 1970 a 1976] {{es}}&lt;/ref&gt;
* [[14ma di julio]] - [[Francisco Morales Bermúdez]], chefa ministro e prezidanto di Peru (n. 1921)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|titulo=Francisco Morales Bermúdez falleció a los 100 años|url=https://elcomercio.pe/politica/francisco-morales-bermudez-fallecio-a-los-100-anos-noticia |editero=El Comercio|idiomo={{es}}|publikigita ye=15ma di julio 2022}}&lt;/ref&gt;
[[Arkivo:Museum_Ludwig_-_Pressekonferenz_-_Claes_Oldenburg-3942.jpg|thumb|130px|[[Claes Oldenburg]]]]
* [[18ma di julio]] - [[Claes Oldenburg]], Sueda-Usana skultisto (n. 1929)
* [[25ma di julio]] - [[David Trimble]], Nord-Irlandana politikisto, Nobel-laureato (n. 1944)&lt;ref&gt;[https://www.bbc.co.uk/news/uk-northern-ireland-62299285/ David Trimble: Former Northern Ireland first minister and UUP leader dies]&lt;/ref&gt;
* [[31ma di julio]] - [[Fidel Valdez Ramos]], prezidanto di Filipini (n. 1928)&lt;ref&gt;{{Citez jurnalo od edituro‎|titulo=Philippine History Module-based Learning I' 2002 Ed.|url=https://books.google.com/books?id=ITLRpPrrcykC&amp;dq=Fidel+Valdez+Ramos+1928&amp;pg=PA209|autoro=Rex Bookstore, Inc.|isbn=9789712334498|editero=Google Books}}&lt;/ref&gt;
* [[5ma di agosto]] - [[Jô Soares]], Braziliana komediisto, aktoro, skriptisto e televiziono-prizentisto (n. 1938)&lt;ref&gt;{{Extera ligilo|publikigita ye=5ma di agosto 2022 |surnomo=Álvares |nomo=Débora|titulo=Brazilian humorist, talk show host Jô Soares dies at 84 |url=https://apnews.com/article/entertainment-caribbean-brazil-sao-paulo-talk-shows-7ac354e06c7a2111353555e5cd2c477d |vidita ye=2022-08-06 |editero=AP NEWS |idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;
* [[7ma di agosto]] - [[Ezekiel Alebua]], chefministro di Insuli Salomon (n. 1947)
* [[8ma di agosto]] - [[Olivia Newton-John]], Angla-Australiana kantistino, kompozistino, aktorino e politikal aktivistino (n. 1948)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2022/08/08/olivia-newton-john-de-grease-morre-aos-73-anos.htm|titulo=Olivia Newton-John, estrela de 'Grease', morre aos 73 anos|editero=UOL|publikigita ye=8ma di agosto 2022|idiomo={{pt}}}}&lt;/ref&gt;
* [[12ma di agosto]] - [[Wolfgang Petersen]], Germana filmifisto e cenaristo (n. 1941)
* [[16ma di agosto]] - [[Joseph Henry Delaney]], Angla skriptisto (n. 1945)&lt;ref&gt;{{extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/uk-england-lancashire-62588510|titulo=Spook's author Joseph Delaney dies aged 77|editero=BBC|idiomo={{en}}}}&lt;/ref&gt;

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2020a]]</text>
      <sha1>85noevtlzvcpgknvv1kuguau1nytkui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Evangelista Torricelli</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43062</id>
    <revision>
      <id>996110</id>
      <parentid>882878</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T11:27:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="689" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo = Evangelista Torricelli
| Imajo = [[Arkivo:Libr0367.jpg|180px]]
| Profesiono= [[Fiziko|Fizikisto]] e [[Matematiko|matematikisto]]
| Shablono_lando= {{ITA}}
| Naskodio = [[15ma di oktobro]] [[1608]]
| Nask-urbo = [[Roma]], [[Papala Stati]]
| Mort-dio = [[25ma di oktobro]] [[1647]]
| Mort-urbo = [[Firenze]], [[Granda-dukio Toskania]]
}}
'''Evangelista Torricelli''' (n. ye la [[15ma di oktobro]] [[1608]] til [[25ma di oktobro]] [[1647]]) esis [[Italia]]na [[Fiziko|fizikisto]] e [[Matematiko|matematikisto]]. Ilu inventis [[barometro]] e studiis [[optiko]].

{{DEFAULTSORT:Torricelli, Evangelista}}
[[Kategorio:Italiana fizikisti]]
[[Kategorio:Italiana matematikisti]]</text>
      <sha1>9r3dewg0o7wdvkizqf74v98wz7l0vew</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Soltüstik Qazaqstan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58391</id>
    <revision>
      <id>996071</id>
      <timestamp>2022-08-26T12:02:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2156" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Soltüstik Qazaqstan
|Lokala_nomo                = Soltüstik Qazaqstan oblısı&lt;br /&gt;Солтүстік Қазақстан облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Petropavl mosque.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = North Kazakhstan province seal.svg
|mapo                       = North Kazakhstan.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Petropavl]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-SEV
|Estro_1                    = &lt;!--Guvernisto--&gt;
|subdividur_estro_1         = 
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:555485}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 5,66
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:97993}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 49°57'00&quot;N
|longitudo                  = 82°37'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 15 xxxx
|telefonkodexo              = +7 7152 xx-xx-xx 
|automobilokodexo           = 15
|retopagino                 = {{URL|http://sko.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Soltüstik Qazaqstan''' (idale ''Nordal Kazakstan'') esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Petropavl]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (34,73 %) e Rusi (49,73 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Soltüstik Qazaqstan]]</text>
      <sha1>e4e2thqpm46dixntlm7ts05zv52l193</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Mañğıstaw</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58392</id>
    <revision>
      <id>996072</id>
      <timestamp>2022-08-26T12:12:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2071" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Mañğıstaw
|Lokala_nomo                = Mañğıstaw oblısı&lt;br /&gt;Маңғыстау облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Sherqala.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Маңғыстау логотибі.jpg
|mapo                       = Mangystau region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Aqtaw]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-MAN
|Estro_1                    = &lt;!--Guvernisto--&gt;
|subdividur_estro_1         = 
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:678199}} &lt;small&gt;(2019)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 4,09
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:165642}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 43°52'00&quot;N
|longitudo                  = 52°00'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+5
|postokodexo                = 13 xxxx
|telefonkodexo              = +7 7292 xx-xx-xx 
|automobilokodexo           = 12
|retopagino                 = {{URL|http://mangystau.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Mañğıstaw''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Aqtaw]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (90,99 %) e Rusi (5,42 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Mañğıstaw]]</text>
      <sha1>a6jrzob1e1gld5ia1cpn52ksr0bhsgx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Atıraw</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58393</id>
    <revision>
      <id>996073</id>
      <timestamp>2022-08-26T12:26:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2082" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Atıraw
|Lokala_nomo                = Atıraw oblısı&lt;br /&gt;Атырау облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = 카자흐스탄 아티라우 - panoramio - 우한길(HK Woo).jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Coat of arms of Atyrau.svg
|mapo                       = Atyrau Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Atıraw]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-ATY
|Estro_1                    = &lt;!--Guvernisto--&gt;
|subdividur_estro_1         = 
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:631841}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 5,32
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:118631}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 47°07'00&quot;N
|longitudo                  = 51°53'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+5
|postokodexo                = 06 xxxx
|telefonkodexo              = +7 712x xx-xx-xx 
|automobilokodexo           = 06
|retopagino                 = {{URL|http://atyrau.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Atıraw''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Atıraw]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (92,43 %) e Rusi (5,40 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Atıraw]]</text>
      <sha1>lxudqtfbjngpog3832cz80niuh5hwxc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Almatı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58394</id>
    <revision>
      <id>996074</id>
      <timestamp>2022-08-26T12:42:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2106" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Almatı
|Lokala_nomo                = Almatı oblısı&lt;br /&gt;Алматы облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Kolsay Lake.jpeg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Алматы облысы герб.png
|mapo                       = Almaty Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Qonayev (urbo)|Qonayev]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-ALM
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = Marat Elewsizulı Sultanğazïyev
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:2035034}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 9,08
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:105263}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 45°00'00&quot;N
|longitudo                  = 78°00'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 04 xxxx
|telefonkodexo              = +7 728 xx x-xx-xx 
|automobilokodexo           = 05
|retopagino                 = {{URL|http://zhetysu-gov.kz/}}
}}
'''Provinco Almatı''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Qonayev (urbo)|Qonayev]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (71,79 %) e Rusi (13,58 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Almatı]]</text>
      <sha1>jcjutq6xzqjwk1kcp64kljho6gmsb7b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Ulıtaw</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58395</id>
    <revision>
      <id>996075</id>
      <timestamp>2022-08-26T12:59:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2058" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Ulıtaw
|Lokala_nomo                = Ulıtaw oblısı&lt;br /&gt;Ұлытау облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Jezkazgan 03.JPG
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = &lt;!-- --&gt;
|mapo                       = Ulytau region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Jezqazğan]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = &lt;!--KZ-???--&gt;
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = Berik Äbdiğalïulı
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = &lt;!--{{formatnum:????}} &lt;small&gt;(20??)&lt;/small&gt;--&gt;
|denseso                    = 
|gentilicio                 =
|surfaco                    = &lt;!--{{formatnum:????}}--&gt;
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 47°47'00&quot;N
|longitudo                  = 67°42'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 10 xxxx
|telefonkodexo              = +7 710x xx-xx-xx 
|automobilokodexo           = 
|retopagino                 = {{URL|http://www.jezkazgan.kz/}}
}}
'''Provinco Ulıtaw''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Jezqazğan]]. &lt;!--Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (71,79 %) e Rusi (13,58 %).--&gt;

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Ulıtaw]]</text>
      <sha1>rtwkwihkgf5osuzyzd5lgjwviva9vws</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Batıs Qazaqstan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58396</id>
    <revision>
      <id>996076</id>
      <timestamp>2022-08-26T13:14:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2112" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Batıs Qazaqstan
|Lokala_nomo                = Batıs Qazaqstan oblısı&lt;br /&gt;Батыс Қазақстан облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Karev.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Coat of Arms Batys Oblysy.png
|mapo                       = West Kazakhstan region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Oral]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-ZAP
|Estro_1                    = &lt;!--Guvernisto--&gt;
|subdividur_estro_1         = 
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:651356}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 4,30
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:151339}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 51°14'00&quot;N
|longitudo                  = 51°22'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+5
|postokodexo                = 09 xxxx
|telefonkodexo              = +7 7112 xx-xx-xx
|automobilokodexo           = 07
|retopagino                 = {{URL|http://bko.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Batıs Qazaqstan''' (idale ''Westal Kazakstan'') esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Oral]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (75,89 %) e Rusi (19,65 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Batıs Qazaqstan]]</text>
      <sha1>ffe2fcrp46llrek30xp79qn6l45yj3j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Jambıl</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58397</id>
    <revision>
      <id>996077</id>
      <timestamp>2022-08-26T13:24:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2057" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Jambıl
|Lokala_nomo                = Jambıl oblısı&lt;br /&gt;Жамбыл облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = E8132-Chu-River.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Zhambyl province seal.png
|mapo                       = Jambyl Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Taraz]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-ZHA
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = Nurlan Moldïyarulı Nurjigitov
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:1123687}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 7,78
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:144264}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 44°00'00&quot;N
|longitudo                  = 72°00'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 08 xxxx
|telefonkodexo              = +7 7262 xx-xx-xx
|automobilokodexo           = 08
|retopagino                 = {{URL|http://www.zhambyl.kz/}}
}}
'''Provinco Jambıl''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Taraz]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (72,62 %) e Rusi (9,95 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Jambıl]]</text>
      <sha1>97vbdea4o2z7ajsvaxliht34hrsiin2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Arxïmed Begejanulı Muxambetov</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58398</id>
    <revision>
      <id>996078</id>
      <timestamp>2022-08-26T13:55:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="994" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Arxïmed Begejanulı Muxambetov
|Imajo= [[Arkivo:Muhambetov Arhimed.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= provincguvernisto
|Shablono_lando= {{KAZ}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[6ma di junio]] [[1972]]
|Nask-urbo= [[provinco Aqtöbe]], [[Kazakstan]]
|Spozo= 
|Profesiono= [[injeniorarto|injenioro]] e politikisto
|Partiso= 
}}
'''Arxïmed Begejanulı Muxambetov''' (n. ye la [[6ma di junio]] [[1972]]) esas injenioro pri elektriko (il finis teknikala universitato en [[Samara]]) e politikisto di [[Kazakstan]]. De [[februaro]] [[2006]] til [[oktobro]] [[2008]] Muxambetov esis vice-urbestro di [[Aqtöbe]], de [[oktobro]] [[2008]] til [[22ma di julio]] [[2011]] esis urbestro dil urbo, de [[22ma di julio]] [[2011]] til [[11ma di septembro]] [[2015]] – guvernisto di [[provinco Aqtöbe]], de [[2015]] – guvernisto di [[provinco Qostanaý]].

{{DEFAULTSORT:Muxambetov, Arxïmed Begejanulı}}
[[Kategorio:Kazakstanana politikisti]]</text>
      <sha1>qrmlmycppzaifqfbqvtwlncxgejdtr4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Qostanaý</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58399</id>
    <revision>
      <id>996079</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:00:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2139" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Qostanaý
|Lokala_nomo                = Qostanaý oblısı&lt;br /&gt;Қостанай облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Бывшее здание КОУНБ им.Л.Н. Толстого.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Logo Kostanay Province.png
|mapo                       = Kostanay region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Qostanaý]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-KUS
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = [[Arxïmed Begejanulı Muxambetov]]
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:873444}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 4,45
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:196001}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 53°12'00&quot;N
|longitudo                  = 63°38'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 11 xxxx
|telefonkodexo              = +7 7142 xx-xx-xx
|automobilokodexo           = 10
|retopagino                 = {{URL|http://www.kostanay.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Qostanaý''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Qostanaý]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (40,27 %) e Rusi (41,28 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Qostanaý]]</text>
      <sha1>o51qokygpx80dkom3v9fdfvvekl4v45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oñdasın Seýilulı Orazalïn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58400</id>
    <revision>
      <id>996080</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:10:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="640" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Oñdasın Seýilulı Orazalïn
|Imajo= [[Arkivo:Ondassyn Urazalin.jpg|180px]]
|Politikala_titulo= provincguvernisto
|Shablono_lando= {{KAZ}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[6ma di novembro]] [[1963]]
|Nask-urbo= [[Aqtöbe]], [[provinco Aqtöbe]], [[Kazakstan]]
|Spozo= 
|Profesiono= politikisto
|Partiso= 
}}
'''Oñdasın Seýilulı Orazalïn''' (n. ye la [[6ma di novembro]] [[1963]]) esas [[Kazakstan]]na politikisto, de [[26ma di februaro]] [[2019]] guvernisto di [[provinco Aqtöbe]].

{{DEFAULTSORT:Orazalïn, Oñdasın Seýilulı}}
[[Kategorio:Kazakstanana politikisti]]</text>
      <sha1>2ghrzugcnuvuv2kvzx10gmmzxkdx1qj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Aqtöbe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58401</id>
    <revision>
      <id>996081</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:16:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2071" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Aqtöbe
|Lokala_nomo                = Aqtöbe oblısı&lt;br /&gt;Ақтөбе облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Nature in Aqtobe1.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Aktyubinsk-obl-coat-of-arms.png
|mapo                       = Aktobe Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Aqtöbe]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-AKT
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = [[Oñdasın Seýilulı Orazalïn]]
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:867828}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 2,88
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:300629}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 50°17'00&quot;N
|longitudo                  = 57°10'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+5
|postokodexo                = 03 xxxx
|telefonkodexo              = +7 713x xx-xx-xx
|automobilokodexo           = 04
|retopagino                 = {{URL|http://aktobe.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Aqtöbe''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Aqtöbe]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (81,35 %) e Rusi (12,30 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Aqtöbe]]</text>
      <sha1>kn90zzt1iuias0afgv6jx9yytipee9s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Jetisw</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58402</id>
    <revision>
      <id>996082</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:26:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1929" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Jetisw
|Lokala_nomo                = Jetisw oblısı&lt;br /&gt;Жетісу облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = KoktumaAlakol.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = 
|mapo                       = Jetisu region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Taldıqorğan]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-AKT
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = Beýbit Ïsabayev
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = c. {{formatnum:650000}} &lt;!--&lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;--&gt;
|denseso                    = 
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:118500}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 45°01'00&quot;N
|longitudo                  = 78°22'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 
|telefonkodexo              = 
|automobilokodexo           = 
|retopagino                 = &lt;!--{{URL|http://aktobe.gov.kz/}}--&gt;
}}
'''Provinco Jetisw''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Taldıqorğan]].

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Jetisw]]</text>
      <sha1>qm986yg4jmkzklvqt8v7h06xdhgjb2p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nurlan Telmanulı Uranxayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58403</id>
    <revision>
      <id>996088</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:46:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="658" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Nurlan Telmanulı Uranxayev
|Imajo= [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|180px]]
|Politikala_titulo= provincguvernisto
|Shablono_lando= {{KAZ}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[4ma di mayo]] [[1965]]
|Nask-urbo= [[Semeý]], [[Republiko Socialista Sovietiana Kazakstan|RSS Kazakstan]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= politikisto
|Partiso= 
}}
'''Nurlan Telmanulı Uranxayev''' (n. ye la [[4ma di mayo]] [[1965]]) esas [[Kazakstan]]a politikisto, de [[11ma di junio]] [[2022]] guvernisto di [[provinco Abaý]].

{{DEFAULTSORT:Uranxayev, Nurlan Telmanulı}}
[[Kategorio:Kazakstanana politikisti]]</text>
      <sha1>5x3l3j7dbdrbsb6ktuj8ycn8s2qs5bk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Abaý</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58404</id>
    <revision>
      <id>996091</id>
      <timestamp>2022-08-26T14:53:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1978" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Abaý
|Lokala_nomo                = Abaý oblısı&lt;br /&gt;Абай облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Abay Museum.jpg
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = 
|mapo                       = Abai Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Semeý]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = &lt;!--KZ-???--&gt;
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = [[Nurlan Telmanulı Uranxayev|Nurlan Uranxayev]]
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = c. {{formatnum:638300}} &lt;!--&lt;small&gt;(2021)&lt;/small&gt;--&gt;
|denseso                    = 3,44
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:185500}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 50°24'40&quot;N
|longitudo                  = 80°13'39&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 
|telefonkodexo              = 
|automobilokodexo           = 18
|retopagino                 = {{URL|https://www.gov.kz/memleket/entities/abay}}
}}
'''Provinco Abaý''' esas un de subdividuri (fondita en 2022) di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Semeý]].

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Abaý]]</text>
      <sha1>2bf7cz3gzg5r2x1r57xn9qaerh8f9c0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58405</id>
    <revision>
      <id>996092</id>
      <timestamp>2022-08-26T15:01:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="695" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev
|Imajo= [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|180px]]
|Politikala_titulo= provincguvernisto
|Shablono_lando= {{KAZ}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[29ma di agosto]] [[1969]]
|Nask-urbo= [[Nur-Sultan|Astana]], [[Republiko Socialista Sovietiana Kazakstan|RSS Kazakstan]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= politikisto
|Partiso= 
}}
'''Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev''' (n. ye la [[29ma di agosto]] [[1969]]) esas [[Kazakstan]]a politikisto, de [[19ma di marto]] [[2019]] – guvernisto di [[provinco Aqmola]].

{{DEFAULTSORT:Marjıqpayev, Ermek Boranbaýulı}}
[[Kategorio:Kazakstanana politikisti]]</text>
      <sha1>7alnv9cfqhax8zw6f15ukl4gpjvuldx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996095</id>
      <parentid>996092</parentid>
      <timestamp>2022-08-26T15:05:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>..</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="697" xml:space="preserve">{{Politikisto
|Nomo= Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev
|Imajo= [[Arkivo:Ne havas libera imajo.svg|180px]]
|Politikala_titulo= provincguvernisto
|Shablono_lando= {{KAZ}}
|Guvernisteso= 
|Precedanto1= 
|Sucedanto1= 
|Guvernisteso2= 
|Naskodio= [[29ma di agosto]] [[1969]]
|Nask-urbo= [[Nur-Sultan|Astana]], [[Republiko Socialista Sovietiana Kazakstan|RSS Kazakstan]], [[Sovietia]]
|Spozo= 
|Profesiono= politikisto
|Partiso= 
}}
'''Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev''' (n. ye la [[29ma di agosto]] [[1969]]) esas [[Kazakstan]]ana politikisto, de [[19ma di marto]] [[2019]] – guvernisto di [[provinco Aqmola]].

{{DEFAULTSORT:Marjıqpayev, Ermek Boranbaýulı}}
[[Kategorio:Kazakstanana politikisti]]</text>
      <sha1>9fxa14tlasys5vgjj5rprazoz4hcr3w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Provinco Aqmola</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58406</id>
    <revision>
      <id>996096</id>
      <timestamp>2022-08-26T15:11:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ThWiki1910</username>
        <id>31363</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2175" xml:space="preserve">{{Regiono
|Nomo                       = Provinco Aqmola
|Lokala_nomo                = Aqmola oblısı&lt;br /&gt;Ақмола облысы
|Lokala_pronunco            =
|lando                      = {{KAZ}}
|TipoRegiono0               = provinco
|TipoRegiono1               =
|Regiono2                   =
|TipoRegiono2               =
|Regiono3                   =
|TipoRegiono3               =
|Regiono4                   =
|Imajo                      = Перешеек между озером Боровое и Большое Чебачье.JPG
|Texto_dil_Imajo            =
|flago                      = 
|blazono                    = Coat of Arms of Aqmola Province (new).png
|mapo                       = Akmola Region.png
|MapoNomo                   = di Kazakstan
|tipochefloko               =
|chefurbo                   = [[Kökşetaw]]
|precipua_loko              =
|iso3166_2                  = KZ-AKM
|Estro_1                    = Guvernisto
|subdividur_estro_1         = [[Ermek Boranbaýulı Marjıqpayev|Ermek Marjıqpayev]]
|linguo                     = [[Kazaka linguo|Kazaka]], [[Rusa linguo|Rusa]]
|habitanti                  = {{formatnum:739778}} &lt;small&gt;(2018)&lt;/small&gt;
|denseso                    = 5,05
|gentilicio                 =
|surfaco                    = {{formatnum:146219}}
|surfaco tero               =
|surfaco aquo               =
|frontieri                  =
|latitudo                   = 52°00'00&quot;N
|longitudo                  = 69°00'00&quot;E
|larjeso                    =
|altitudo                   =
|alta elevaciono            =
|meza elevaciono            =
|basa elevaciono            =
|klimato                    =
|Horala_zono                = UTC+6
|postokodexo                = 02 xxxx 
|telefonkodexo              = +7 7162 xx-xx-xx 
|automobilokodexo           = 03
|retopagino                 = {{URL|http://akmo.gov.kz/}}
}}
'''Provinco Aqmola''' esas un de subdividuri di [[Kazakstan]]. Chefurbo dil regiono esas [[Kökşetaw]]. Segun statistiki 2018 majoritato dil provinco esis Kazaki (50,99 %) e Rusi (33,13 %).

&lt;!--
== Referi ==
{{reflist}}
--&gt;

{{Subdividuri di Kazakstan}}

[[Kategorio:Subdividuri di Kazakstan|Aqmola]]</text>
      <sha1>i8txsru6u5cj382i1ow8xguddpso716</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jacob Jordaens</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58407</id>
    <revision>
      <id>996097</id>
      <timestamp>2022-08-27T00:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '{{Biografio | Nomo          = Jacob (Jacques) Jordaens | Imajo         = [[Arkivo:Jacob Jordaens - Zelfportret - Autoportrait - Fonds Generet - Koning Boudewijnstichting - Fondation Roi Baudouin.jpg|180px]] | Profesiono    = [[pikto|piktisto]] | Shablono_lando= [[Flandria]] | Naskodio      = [[19ma di mayo]] [[1593]] | Nask-urbo     = [[Antwerpen]] | Mort-dio      = [[18ma di oktobro]] [[1678]] | Mort-urbo     = [[Antwerpen]] }} Arkivo:Jakob_Jordaens_011.jpg '''Jacob...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="784" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo          = Jacob (Jacques) Jordaens
| Imajo         = [[Arkivo:Jacob Jordaens - Zelfportret - Autoportrait - Fonds Generet - Koning Boudewijnstichting - Fondation Roi Baudouin.jpg|180px]]
| Profesiono    = [[pikto|piktisto]]
| Shablono_lando= [[Flandria]]
| Naskodio      = [[19ma di mayo]] [[1593]]
| Nask-urbo     = [[Antwerpen]]
| Mort-dio      = [[18ma di oktobro]] [[1678]]
| Mort-urbo     = [[Antwerpen]]
}}
[[Arkivo:Jakob_Jordaens_011.jpg
'''Jacob (Jacques) Jordaens''' (n. ye la [[19ma di mayo]] [[1593]] til la [[18ma di oktobro]] [[1678]]) esis [[Flandria]]na [[pikto|piktisto]]. Il ank esis desegnisto di [[tapiso|tapisi]], e konocesas per sua pikturi di ceni mitologiala ed alegoriala.


{{DEFAULTSORT:Jordaens, Jacob}}
[[Kategorio:Flandriana piktisti]]</text>
      <sha1>chr5rsmjz8obygffrnx26x3pje6hti8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996098</id>
      <parentid>996097</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T00:35:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="825" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo          = Jacob (Jacques) Jordaens
| Imajo         = [[Arkivo:Jacob Jordaens - Zelfportret - Autoportrait - Fonds Generet - Koning Boudewijnstichting - Fondation Roi Baudouin.jpg|180px]]
| Profesiono    = [[pikto|piktisto]]
| Shablono_lando= [[Flandria]]
| Naskodio      = [[19ma di mayo]] [[1593]]
| Nask-urbo     = [[Antwerpen]]
| Mort-dio      = [[18ma di oktobro]] [[1678]]
| Mort-urbo     = [[Antwerpen]]
}}
[[Arkivo:Jakob_Jordaens_011.jpg|thumb|280px|left|''Satiruso e rurano'']]
'''Jacob (Jacques) Jordaens''' (n. ye la [[19ma di mayo]] [[1593]] til la [[18ma di oktobro]] [[1678]]) esis [[Flandria]]na [[pikto|piktisto]]. Il ank esis desegnisto di [[tapiso|tapisi]], e konocesas per sua pikturi di ceni mitologiala ed alegoriala.


{{DEFAULTSORT:Jordaens, Jacob}}
[[Kategorio:Flandriana piktisti]]</text>
      <sha1>5mwqw5adx7d7u7yxpex8c3o53edo466</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Paulo Henrique Ganso</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58408</id>
    <revision>
      <id>996101</id>
      <timestamp>2022-08-27T00:53:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <comment>Pagino kreesis kun '{{Biografio | Nomo = Paulo Henrique Chagas de Lima | Imajo = [[Arkivo:Paulo_Henrique_brazil.jpg|180px]] | Profesiono= [[Futbalo|Futbalisto]] | Shablono_lando = {{BRA}} | Naskodio = [[12ma di decembro]] [[1989]] | Nask-urbo = [[Ananindeua]], [[Pará]] | Mort-dio = | Mort-urbo = }} '''Paulo Henrique Chagas de Lima''' (n. '''Paulo Henrique Chagas de Lima''' ye la [[12ma di decembro]] [[1989]]) esas Braziliana [[Futbalo|futbalisto]]. Ilu ja ludis por Braziliana futbalo-esqu...'</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="704" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo = Paulo Henrique Chagas de Lima
| Imajo = [[Arkivo:Paulo_Henrique_brazil.jpg|180px]]
| Profesiono= [[Futbalo|Futbalisto]]
| Shablono_lando = {{BRA}}
| Naskodio = [[12ma di decembro]] [[1989]]
| Nask-urbo = [[Ananindeua]], [[Pará]]
| Mort-dio =
| Mort-urbo =
}}
'''Paulo Henrique Chagas de Lima''' (n. '''Paulo Henrique Chagas de Lima''' ye la [[12ma di decembro]] [[1989]]) esas Braziliana [[Futbalo|futbalisto]]. Ilu ja ludis por Braziliana futbalo-esquadi ''Santos FC'' e ''São Paulo FC'', Hispana futbalo-esquado ''Sevilla FC'', e Franca ''Amiens SC'' e nun ludas por Braziliana esquado ''Fluminense FC''.

{{DEFAULTSORT:Ganso, Paulo Henrique}}
[[Kategorio:Braziliana futbalisti]]</text>
      <sha1>lhi9bkcb6nqnjqqj7edz0o39zaksqay</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>996102</id>
      <parentid>996101</parentid>
      <timestamp>2022-08-27T00:54:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Joao Xavier</username>
        <id>110</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="712" xml:space="preserve">{{Biografio
| Nomo = Paulo Henrique Chagas de Lima
| Imajo = [[Arkivo:Paulo_Henrique_brazil.jpg|180px]]
| Profesiono= [[Futbalo|Futbalisto]]
| Shablono_lando = {{BRA}}
| Naskodio = [[12ma di decembro]] [[1989]]
| Nask-urbo = [[Ananindeua]], [[Pará]]
| Mort-dio =
| Mort-urbo =
}}
'''Paulo Henrique Chagas de Lima''', surnomizita '''Paulo Henrique Ganso''', n. ye la [[12ma di decembro]] [[1989]], esas [[Brazilia]]na [[Futbalo|futbalisto]]. Ilu ja ludis por Braziliana futbalo-esquadi ''Santos FC'' e ''São Paulo FC'', Hispana futbalo-esquado ''Sevilla FC'', e Franca ''Amiens SC'' e nun ludas por Braziliana esquado ''Fluminense FC''.

{{DEFAULTSORT:Ganso, Paulo Henrique}}
[[Kategorio:Braziliana futbalisti]]</text>
      <sha1>bdmz83xzvurtrmccw5xjw0ss8y7pn7b</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>