ဝီကီပီးဒီးယား mywiki https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter မီဒီယာ အထူး ဆွေးနွေးချက် အသုံးပြုသူ အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက် ဝီကီပီးဒီးယား ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက် ဖိုင် ဖိုင် ဆွေးနွေးချက် မီဒီယာဝီကီ မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက် တမ်းပလိတ် တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက် အကူအညီ အကူအညီ ဆွေးနွေးချက် ကဏ္ဍ ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက် TimedText TimedText talk မော်ဂျူး မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက် ကိရိယာငယ် ကိရိယာငယ် ဆွေးနွေးချက် ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ် ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ် ဆွေးနွေးချက် 0 2101 752227 746932 2022-07-24T15:27:06Z Peter Moe 44957 /* သမိုင်းကြောင်း */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ === ရေကြောင်း === သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် မီးသင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှုများလည်း ရှိသေးသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦး === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] 8tb5elyjqrwwl96hrojlkq37hp0trce 752228 752227 2022-07-24T15:41:18Z Peter Moe 44957 /* ရေကြောင်း */ text from English wiki are translated and added wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla (ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးကြီးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။ British-India Steam Navigation Company ၏ 1880 လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် ကာလကတ္တား - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-မလက္ကာ-စင်္ကာပူ (၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-ကိုလံဘို-ဘုံဘေလိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်။ ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစား ၁၀ ရူပီးနှုန်းဖြင့် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှုများလည်း ရှိသေးသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦး === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] 1vt9w2tllh6hgakba54jqpyu0vao7fn 752229 752228 2022-07-24T15:52:02Z Peter Moe 44957 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla (ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးကြီးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။ British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် ကာလကတ္တား - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-မလက္ကာ-စင်္ကာပူ (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-ကိုလံဘို-ဘုံဘေလိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။ ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား စာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ ရူပီးနှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှုများလည်း ရှိသေးသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦး === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] djfxfketcmhohurgx49h16va58gne60 752230 752229 2022-07-24T16:04:22Z Peter Moe 44957 /* ရေကြောင်း */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှုများလည်း ရှိသေးသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦး === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] cw114vfe1laegftpv4ht7zb3gansozv 752232 752230 2022-07-24T16:24:06Z Peter Moe 44957 /* မီးရထား၊ ကား */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] ct7t7hc9g91kx9fvqbv7p3yfnnf5cdr 752233 752232 2022-07-24T16:26:17Z Peter Moe 44957 /* လေကြောင်း */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက မဟာမိတ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို) အစရှိသည်တို့ သည်ကျော်ကြားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] oiuckmiks2leypf0r6zyeyk9i2flbxm 752236 752233 2022-07-24T16:52:24Z Peter Moe 44957 /* ယဉ်ကျေးမှု */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက မဟာမိတ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်)|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] မွန်ရိုးရာ ရွဲယိုရွက် [[ငါးပေါင်းထုပ်|ငါးပေါင်းထုပ်၊]] မွန်ရိုးရာ ရွှေကြည်မုန့်၊ [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို)၊ ဒူးရင်းယိုအစရှိသည်တို့သည် ကျော်ကြားသည်။ မော်လမြိုင် ကျွဲကောသီး၊ မော်လမြိုင်ဒူးရင်းသီး၊ မော်လမြိုင်မင်းကွတ်သီး အစရှိသည်တို့မှာ အရသာရှိ ထင်ရှားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] 8pnog8yt5s19gq1lglp508vh1pig9s6 752237 752236 2022-07-24T17:07:24Z Peter Moe 44957 /* မြို့တော်မြင်ကွင်း */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက မဟာမိတ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်) - ခရစ်နှစ် ၁၉၁၄ အိန္ဒိယနိုင်ငံ|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] မွန်ရိုးရာ ရွဲယိုရွက် [[ငါးပေါင်းထုပ်|ငါးပေါင်းထုပ်၊]] မွန်ရိုးရာ ရွှေကြည်မုန့်၊ [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို)၊ ဒူးရင်းယိုအစရှိသည်တို့သည် ကျော်ကြားသည်။ မော်လမြိုင် ကျွဲကောသီး၊ မော်လမြိုင်ဒူးရင်းသီး၊ မော်လမြိုင်မင်းကွတ်သီး အစရှိသည်တို့မှာ အရသာရှိ ထင်ရှားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] pww8x70rsg6pnijn6sojry3yr2vlb8x 752260 752237 2022-07-25T04:06:10Z Peter Moe 44957 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် သီပေါမင်းင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ရေနွေးငွေ့သင်္ဘောပေါ်ဒုတိယတန်းစားဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် လက်ငင်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက မဟာမိတ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်) - ခရစ်နှစ် ၁၉၁၄ အိန္ဒိယနိုင်ငံ|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] မွန်ရိုးရာ ရွဲယိုရွက် [[ငါးပေါင်းထုပ်|ငါးပေါင်းထုပ်၊]] မွန်ရိုးရာ ရွှေကြည်မုန့်၊ [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို)၊ ဒူးရင်းယိုအစရှိသည်တို့သည် ကျော်ကြားသည်။ မော်လမြိုင် ကျွဲကောသီး၊ မော်လမြိုင်ဒူးရင်းသီး၊ မော်လမြိုင်မင်းကွတ်သီး အစရှိသည်တို့မှာ အရသာရှိ ထင်ရှားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] 1xoma3rzt7k3s5rf1dfzpa1kcd3wqoa 752261 752260 2022-07-25T04:22:58Z Peter Moe 44957 /* ရေကြောင်း */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = မော်လမြိုင် | other_name = | native_name = {{mnw|မတ်မလီု}} | nickname = | settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] | motto = <!-- images and maps -----------> | image_skyline = Viewpoint pagoda.JPG | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | dot_mapsize = | dot_map_caption = | dot_x = | dot_y = | pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map --> | pushpin_label_position = bottom<!-- the position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_caption = မော်လမြိုင်မြို့ တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | coordinates_region = MM | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]] | subdivision_name1 = {{Flag|မွန်ပြည်နယ်}} | subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] | subdivision_name2 = [[မော်လမြိုင်ခရိုင်|မော်လမြိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = <!-- Politics -----------------> | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = [[Brigadier General|Brigadier&nbsp;General]] Thet&nbsp;Naing&nbsp;Win | leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager --> | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | established_title2 = <!-- Incorporated (town) --> | established_date2 = | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = <!-- Area ---------------------> | area_magnitude = | unit_pref = Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion--> | area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion--> | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = | area_metro_sq_mi = | area_blank1_title = | area_blank1_km2 = | area_blank1_sq_mi = <!-- Population -----------------------> | population_as_of = ၂၀၁၄ | population_footnotes = | population_note = | population_total = ၂၂၉,၅၂၀ <ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 26, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> | population_blank1_title = လူမျိုးများ | population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[အိန္ဒိယနွယ်ဖွား]] | population_blank2_title = ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု | population_blank2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] <!-- General information --------------->| timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = | timezone_DST = | utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|16|29|N|97|37|E|region:MM|display=inline}} | elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags--> | elevation_m = | elevation_ft = <!-- Area/postal codes & others --------> | postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... --> | postal_code = | area_code = ၀၅၇<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=8 July 2010 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref> | blank_name = | blank_info = | blank1_name = | blank1_info = | website = | footnotes = }} [[File:Salween delta.jpg|thumb|255x255px|[[သံလွင်မြစ်]] - မော်လမြိုင် - [[မုတ္ထမ]]]] '''မော်လမြိုင်မြို့''' ({{lang-mnw|မတ်မလီု}}၊ {{lang-en|Mawlamyine}} (သတ်ပုံဟောင်း – ''Moulmein'')) သည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်မြို့]]မှ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ (၁၈၅ မိုင်) ကွာဝေးပြီး [[သထုံမြို့]]မှ ၇၀ ကီလိုမီတာ အသီးသီး ကွာဝေးကြသည်။ ဤမြို့သည် [[သံလွင်မြစ်|သံလွင်မြစ်ဝ]]၏ ဝဲဖက်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင် ဆိပ်ကမ်းမြို့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းသို့ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရန် အဓိကနေရာကြီးဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် ရှေးမွန်မြို့ဟောင်းကြီး တစ်မြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|ပထမဆုံး မြို့တော်]] လည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ခင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[File:ShampooIsland.jpg|thumb|250px|မော်လမြိုင်မြို့၊ သံလွင်မြစ်လယ်ရှိ ခေါင်းဆေးကျွန်း]] == ဝေါဟာရရင်းမြစ် == မော်လမြိုင်မြို့၏ အမည်ဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သမိုင်း၌ ဤသို့ဆိုလေသည်။ ယခင်က မော်လမြိုင်မြို့နေရာတွင် ဘုရင်တစ်ပါးအုပ်စိုးခဲ့သည်။ ထိုဘုရင်သည် သူတစ်ပါးနှင့်မတူဘဲ ပုံမှန် မျက်လုံးနှစ်လုံးအပြင် နှဖူးအလယ်တည့်⁠တည့်တွင် မျက်လုံးအပိုတစ်လုံး ရှိသည်။ ထိုမျက်လုံးတန်ခိုးနှင့် ဘုရင်ကြီးသည် သူ့တိုင်းပြည်နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ ဘာတွေဖြစ်နေသလဲ ဆိုတာကို အကုန်သိနေလေသည်။ တနေ့သောအခါ ယိုးဒယားရှမ်းများ စစ်မက်ပြုဖို့ရောက်လာကြသည်။ [[မွန်လူမျိုး]]များသည် [[ထိုင်းလူမျိုး]]များကို ရှမ်းဟုခေါ်ကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်တပ်များ၏ လှုပ်ရှားမှု မှန်သမျှကို မွန်ဘုရင်က သူ့၏ မျက်လုံးတန်ခိုးဖြင့် အကုန်လုံးမြင်နေရလေတော့ ရှမ်းတို့၏ အစီအစဉ် အားလုံးကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှမ်းများသည် သူတို့၏ တပ်တွင်းမှာ သစ္စာဖောက် ရှိသည်ဟု ယူဆလာကြသည်။ ရှမ်းဘုရင်သည် သူ့၏ မှူးမတ်များကို မေးမြန်းသောအခါ အကြောင်းစုံကို သိရှိလာပါတော့သည်။ ရှမ်းများသည် ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ညီလာခံကျင်းပခဲ့ကြသည်။ ထိုညီလာခံမှ နေပြီး သူတို့သည် မွန်ဘုရင်၏ တတိယမျက်လုံးကို ဖျက်စီးပစ်ဖို့အတွက် သူတို့၏ သမီးတော်ကို လက်ဆောင်ပဏ္ဍာဆက်သရန် သဘောတူညီလိုက်ကြသည်။ ရှမ်းများသည် သံအဖွဲ့စေလွှတ်ပြီး ဘုရင်မင်းကြီး၏ ဘုန်းတန်ခိုးတော်ကြောင့် သမီးတော်ကို လာရောက်ဆက်သပါကြောင်း ပြောကြားသည်။ မင်းသမီး၏ လက်ချက်ကြောင့် ဘုရင်ကြီး၏ တတိယမျက်လုံးသည် ဖျက်ဆီးခြင်းခံလိုက်ရသည်။ ထိုမျက်လုံးတစ်လုံး ပျက်သွားခြင်းကို အစွဲပြုပြီး ရှေးမွန်များက ထိုဘုရင်ကြီး အုပ်ချုပ်သောမြို့ကို မွန်ဘာသာဖြင့် မတ်မွဲလို လို့ခေါ်ဆိုကြသည်။ မတ်- ဆိုသည်မှာ မျက်လုံးဖြစ်သည်။ မွဲ-ဆိုသည်မှာ တစ်၊ လို-ဆိုသည်မှာ ပျက်စီးခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မတ်မွဲလို ၏ မွန်လိုအသံထွက်က မွတ်မော်လုံမ် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အခြားသော တိုင်းရင်းသားများက တုပခေါ်ဝေါ် ပြောဆိုလာသော အခါ မတ်မွဲလို မှနေ မော်လမြိုင် ဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 |accessdate=8 July 2010 |archivedate=18 August 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818110223/http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%9C%E1%81%BF%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B3%E1%80%84%E1%80%B9 }}</ref> မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၅၇ ခုတွင် ရှမ်းမင်းဆက် ပြတ်၍ မွန်မင်းတို့လက်ထက်သို့ကျရောက်သောအခါ ရာမညရာဇာမင်းသည် မူလမြို့တည်ရာမှ သံလွင်မြစ်၊ [[ဂျိုင်းမြစ်]]၊ [[အတ္တရံမြစ်]]နှင့် [[သောင်ရင်းမြစ်]]တို့၏ မြစ်လေးမြွာဆုံရာ ယခုမော်လမြိုင်မြို့ တည်ရှိရာသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးလျှင် မြို့သစ် နန်းသစ် တည်ထောင်စိုးစံတော်မူ၏။ မြို့၏အမည်ကို ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီဟူ၍ပင် ဘွဲ့ချည်သတ်မှတ်တော်မူသည်။ ရာမညရာဇမင်းသည်၄ နှစ်မျှ မင်းပြုပြီးသည်နောက် သာသနာနှစ် ၁၆၁ ခုတွင် နတ်ရွာစံသည်။ ထိုအခါ သားတော်ကြီး အိမ်ရှေ့မင်းသည်မွတ်ပိရာဇဟူသော ဘွဲ့ဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံ စိုးစံလေသည်။ မွတ်ပိရာဇမင်း၏ မျက်မှောင် နှစ်ခုအလယ်တွင် တင့်တယ်လှပသော မှဲ့ရှင်တလုံးပါသောကြောင့် မျက်စိ သုံးလုံးထင်ရလောက်အောင် ထူးခြားတော်မူရကား မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်ပိရာဇာ''၊ မြန်မာဘာသာဖြင့် မျက်စိသုံးလုံး ဘုရင်ဟုခေါ်တွင်သည်။ ထိုမင်းလက်ထက် မြို့ပြ စည်ပင်သာယာဝပြော၍ ထင်ရှားကျော်ကြားလာ၏။ နောင်အခါ အကြောင်းမသင့်သောကြောင့် မှဲ့ရှင်မျက်လုံး ကွယ်ပျောက်သွားရလေသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ မွတ်ပိရာဇမင်းကို မွန်ဘာသာဖြင့် ''မွတ်မယ်လိန်း''ဟုခေါ်တွင်သည်။ မျက်စိတလုံးကွယ်သောမင်းဟူ၏။ မြို့၏အမည်ကိုလည်း ရမ္မာပူရ၊ ရမ္မာဝတီမှ မွတ်မယ်လိန်းဟူ၍ပင်ခေါ်ဆိုကြသည်။ မွတ်မယ်လိန်း ခေါ်တွင်ရာမှ ကာလရှည်လျားသောအခါ မော်လမိန်း၊ ထိုမှ မော်လမြိုင် အခေါ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။ ဤသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မော်လမြိုင်မြို့သည် စစ်ပွဲအမျိုးမျိုးတို့၏ဒဏ်ကြောင့် အကြိမ်ကြိမ် ပျက်စီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ လက်အောက်ခံမြို့ကလေးအဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့သည်သာ များသည်။ ရှေးမွန်တွေက မုဟ်ၜဳလီု လို့ခေါ်တယ်(မုဘီလိန်း)ပါ အဓိပ္ပာယ်က မြစ်ဝအစွန်းတွေပျက်စီးနေတဲ့နေရာပါ မြစ်ဝပျက်စီးနေတာသိချင်ရင် မုတ္တမတောင်ပေါ်ကို ကား ဆိုင်ကယ်နဲ့တက်ပြီး ကြည့်ပါက မြစ်ဝဟာ ကျယ်ပြန့်ပြီး ကျွန်းတွေကွက်ကြားဖြစ်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ရှေးမွန်တွေဟာ လှေနဲ့ခရီးသွားရင်း ပန်းလောင်မြစ်ကို ပါင်လီု(မြစ်၀ပျက်နေသောမြစ်)ဟုလည်းခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ <ref>နိုင်ဘရှင် ၏ မွန်ကျောက်စာသင်တန်းမှ မွန်ဒသနများ</ref> == သမိုင်းကြောင်း == === အေဒီ ၈ မှ ၁၈ ရာစု === မွန်တို့၏ [[မဂဒူးမင်းဆက်]] ခေါ် (ဝါရီရူးမင်းဆက်)တွင် (၁၅) ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော ဘုရင်မကြီး [[ရှင်စောပု]] ပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[ဟံသာဝတီ]] မွန်နိုင်ငံဘုရင် [[ဓမ္မစေတီ]]မင်းကြီး သာသနာ[[သက္ကရာဇ်]] ၂၀၂၃၊ [[မြန်မာ သက္ကရာဇ်|ကောဇာသက္ကရာဇ်]] ၈၄၀၊ ခရစ်နှစ် ၁၄၇၉ ခုနှစ်တွင် ရေးထိုးခဲ့သော [[ကလျာဏီကျောက်စာ]] အရ မော်လမြိုင်မြို့သည် မုတ္တမတိုင်းဒေသအတွင်း မွန်သုံးဆယ်နှစ်မြို့၌ ပါခဲ့လေသည်။<ref>Shorto, H L (1963). ''The 32 myos in the medieval Mon kingdom''. Bulletin of the School of Oriental and African Studies. p. 575.</ref> === အေဒီ ၁၈ မှ ၁၉ ရာစု === [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ထူထောင်သော [[အလောင်းမင်းတရား]] သည် ယိုးဒယား([[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]) သို့ ချီတက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစဉ် မကျန်းမမာ ဖြစ်ကာ မော်လမြိုင်အနီး မုတ္တမကျေးကင်းရွာ၌ ခရစ်နှစ် ၁၇၆၀ မေ ၁၁ တွင် နတ်ပြည်စံတော်မူသဖြင့် [[ရွှေဘိုမြို့|ရွှေဘို]]နေပြည်တော်သို့ တော်ဝင်တပ်တော်များ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ ထိုစဉ် စစ်သူကြီး ဗိုလ်ချုပ် [[မင်းခေါင်နော်ရထာ]] ခေါ် (မုဆိုးချုံ ဗိုလ်တွန်)သည် ရသမျှသော သုံ့ပန်းလူစုများနှင့် မော်လမြိုင်ကို ပြုပြင်ခဲ့လေသည်။ အလောင်းမင်းတရား၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသော [[နောင်တော်ကြီးမင်း]]က မင်းခေါင်နော်ရထာကိုပင် မြို့ပြတည်ထောင်ခြားနား၍ ပုန်ကန်သည် အထင်မှားခြင်းကို ခံခဲ့ရဖူးလေသည်။ တစ်ဖန် ပထမ အင်္ဂလိပ်- မြန်မာစစ်ပွဲတွင် စကြာဝန်ကြီးအား မော်လမြိုင်မြို့ကို ပြုပြင်ခိုင်းပြန်သည်။ တိုင်းပြည်မအေးချမ်းသဖြင့် ပြန်လည်ပျက်စီး ယိုယွင်းခဲ့ရပြန်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ် မော်လမြိုင်မြို့ (၁၈၂၄ မှ ၁၉၄၈) === [[File:Htaw Lay.jpg|thumb|မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်ထော်လေး]] (ခရစ်နှစ် ၁၇၇၄ – ၁၈၆၇)|307x307px]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]] အပြီး ခရစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှလက်အောင်သို့ [[ရန္တပိုစာချုပ်]]အရ အောက်မြန်မာနိုင်ငံကို ပေးလိုက်ရသောအခါ မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်၏ '''[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်များ စာရင်း|မြို့တော်]]''' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် သတ္တမမြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်ဘုရား]]၏ အထင်မှားခြင်းကို ခံရသောအတွက်ကြောင့် [[မွန်လူမျိုး]] ဒလမြို့စား (ကျော်ထင်သီဟသူဘွဲ့ခံ) စစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]] သည် အန္တရာယ်ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် လှေကြီး လှေငယ်ပေါင်း ၂ဝ⁠ဝ ကျော်တွင် မွန်လူကြီး လူငယ်ပေါင်း တသောင်းကျော် ၂ သောင်းခန့်ကို တင်၍ ရေကြောင်းကူးလာရာ မော်လမြိုင်မြို့ဟောင်းသို့ ဆိုက်ရောက်လျှင် တအိမ်မျှမရှိ၊ တောခုတ်ရှင်းလင်း၍ အိမ်ရာအသီးသီး ဆောက်လုပ်နေထိုင်ကြသည်။ ထိုမှ တစတစ လူမျိုးခြားတို့နှင့် ဆက်ဆံလာခဲ့ရာမှ စည်ကားခဲ့လေသည်။ [[ဖိုင်:Adoniram Judson.jpg|thumb|201x201px|ပထမဦးဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန် ပြုစုသူ အမေရိကန်လူမျိုး အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင် ခေါ် '''('''[[ယုဒသန်]]) (ခရစ်နှစ် ၁၇၈၈ – ၁၈၅ဝ)]] ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းစာများ|ပထမဦးဆုံးသတင်းစာ]] ဖြစ်သော "[[မော်လမြိုင်ခရော်နီကယ်]] သတင်းစာ(''The Maulmain Chronicle)''"ကို ဗြိတိသျှတို့သည် မော်လမြိုင်၌ စတင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Banerjee, I. & Logan, S. ''Asian Communication Handbook 2008.'' AMIC, 2008. <nowiki>ISBN 978-981-4136-10-5</nowiki>.</ref> ၎င်းမော်လမြိုင်ခရော်နီကယ် သတင်းစာသည် အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသ ([[အရှေ့တောင်အာရှ ကျွန်းဆွယ်ဒေသ]])၏ ပထမဆုံးသတင်းစာလည်း ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ အဒိုနီရမ်ဂျပ်ဆင်'''('''[[ယုဒသန်]])သည် သူပြန်ဆိုသော မြန်မာ့ပထမဆုံးဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်၌ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ရိုက်နှိပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် ဂျာမန်စူးစမ်းရှာဖွေသူ [[:en:Johann_Wilhelm_Helfer|Johann Wilhelm Helfer]] မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဆိုက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သူ့ကိုသမိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိသော ပထမဆုံး[[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမန်လူမျိုး]] ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။<ref>Zollner, Hans-Bernd (2002). "Germans in Burma, 1837-1945". The Journal of Burma Studies. Northern Illinois University. 7: 34.</ref> ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် ယုဒသန်၏ လက်ငုတ်ဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်- မြန်မာအဘိဓာန်ကို ဆရာအီး၊ အေး၊ စတီဗင်က မော်လမြိုင်မြို့ အမေရိကန် သာသနာပုံနှိပ်တိုက်၌ ပထမအကြိမ် စက်တင်ပုံနှိပ် နိုင်ခဲ့လေသည်။ [[File:Moulmeinfromgreatpagoda.JPG|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၇ဝ ခုနှစ်ကာလ မော်လမြိုင်မြို့]] ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ မှ ၁၈၆၂ အကြားတွင်, ကိုလိုနီခေတ်မော်လမြိုင်မြို့သည် ဗြိတိသျှမြန်မာနိုင်ငံ၏ဗဟို ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>McPherson, Kenneth (2002). ''Port Cities as Nodal Points of Change''. Columbia University Press. pp. 75–95.</ref> [[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]] ပြီးနောက် ၁၈၆၂ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမြို့တော်ကို မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်သို့ တရားဝင်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ ၁၈၇၃ ခုနှစ်တွင် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] (၁၁) ဆက်တွင် ဒဿမ​မြောက် ဖြစ်သော မြန်မာဘုရင် [[မင်းတုန်းမင်း]] စေလွှတ်သောသံအဖွဲ့ကို [[ကောင်း၊ ဦး (ကင်းဝန်မင်းကြီး)|ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း]] ဦးဆောင်၍ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့တော်သို့အသွား၌ ဗြိတိသျှပိုင်မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၇၈ ပြည့်နှစ်တွင် [[မင်းတုန်းမင်း]] နတ်ရွာစံပြီးနောက် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ခံ [[စိန်တုံးမိဖုရား]] သည် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ နန်းတွင်းလူသတ်ပွဲ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်မြန်မာပြည်မှ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်မြန်မာပြည်ကို စုန်ဆင်းကာ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]] သာယာကုန်းရပ်ရှိ အိမ်တစ်လုံးတွင် ဗြိတိသျှအစိုးရကပေးသည့် ပင်စင်လစာ စားရင်း နေထိုင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] သည် ၁၈၉ဝ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင်သူ၏ မန္တလေးအမည်ရှိ ကဗျာအဖွင့် ၌ ဤသို့ ရေးသားထားသည်။ <blockquote>"By the old Moulmein pagoda Lookin' lazy at the sea There's a Burma girl a-settin' and I know she thinks o' me".</blockquote> ထို့အပြင် ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့အိုဝယ်(George Orwell)၏ ဘိုးဘွားမိဘများ မျိုးရိုးစဉ်ဆက် အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရာမြို့ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂျော့အိုဝယ် ကိုယ်တိုင်လဲ ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင်သူ၏ စာအုပ် ''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shooting_an_Elephant Shooting an Elephant]'' ၌ ဤသို့ရေးသားထားလေသည်။ <blockquote>"In Moulmein, in Lower Burma, I was hated by large numbers of people -- the only time in my life that I have been important enough for this to happen to me".</blockquote> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် [[ဂျာမနီနိုင်ငံ|ဂျာမနီ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ|စီယမ်]](ယခု ထိုင်းနိုင်ငံ)၊ [[ပါရှားဘာသာစကား|ပါးရှား]] (ယခု အီရန်နိုင်ငံ)၊ [[ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ|ဒိန်းမတ်]]၊ [[နော်ဝေနိုင်ငံ|နော်ဝေး]]နှင့် [[ဆွီဒင်နိုင်ငံ]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်ရုံးများကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပြီး [[အီတလီနိုင်ငံ|အီတလီ]]နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တို့သည် မော်လမြိုင်၌ ကောင်စစ်ဝန်အေဂျင်စီများ ထားရှိခဲ့သည်။<ref>http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/cc0e6ced-2771-4e8d-ac5f-be907d6139b7</ref><ref>https://abldirectories.weebly.com/1888-moulmein.html</ref><ref>https://theodora.com/encyclopedia/m2/moulmein.html</ref> ကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ လူမျိုးစပ်များဖြင့် ပြည့်နှက်နေပြီး ထို အင်္ဂလိပ်နွယ်ဖွား မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း အများအပြား ရှိနေမှုကြောင့် အင်္ဂလန်အသေးစားလေး (''Little-England)'' ဟုပင်ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ထိုသူတို့သည် ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးအတွက် မအားရအောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယနေ့ခေတ်တွင်မူ ထိုသူတို့သည် မရှိသလောက်ပင် ရှားပါးသွားပြီဖြစ်သည်။ [[File:Moulmein-and-river.jpg|thumb|250px|left|သံလွင်မြစ်ဝပေါ်တွင် တည်ရှိနေသော မော်လမြိုင်မြို့( ၁၉၀⁠၀ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလ)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် (မြူနီစီပယ်နယ်နမိတ်နှင့် ရေဝန်ဆိပ်ကမ်းအပါအဝင်) ၂၁ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်း၏။ မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ခရစ် ၁၈၇၄ ခုနှစ်ကစ၍ တည်ထောင်ကာ မြို့၏ စည်ပင်သာယာမှုကို စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့၏ အရှေ့တောင်တန်းတလျှောက်တွင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သလ္လံစေတီတော်]]၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရား၊ ဇိနမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ရှိကြသည်။ မြို့လယ်တွင်ကား ကျိုက်သုတ်စေတီရှိသည်။ ယင်းတောင်တန်းတလျှောက်နှင့် မြို့တွင်းမြို့ပတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း အများအပြား ရှိသည့်အပြင် ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီးများလည်း ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာရှိ တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ရွှေနတ်တောင်ကြားတွင် မြို့သို့ရေပေးသော ကင်မွန်းချုံ ရေလှောင်ကန်ကြီးကို မြူနီစီပယ်အဖွဲ့မှ ငွေပေါင်း ၉ သိန်း ခွဲ အကုန်ခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ခရစ်နှစ် ၁၉၁ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့သို့ ရေကောင်းရေသန့်များ ပေးသွင်းနိုင်ခဲ့သောကြောင့် နှစ်စဉ်နွေဥတုတွင် ဖြစ်တတ်သော ဝမ်းရောဂါဘေးမှ ကင်းလွတ်ကြရလေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref> ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည့်ပြင် [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]]၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ အမျိုးသမီး အထက်တန်းကျောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားသာသနာပြု အထက်တန်းကျောင်းများ အတော်များ⁠များရှိသည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းကျောင်းများလည်းရှိ၏။ တိုင်းမင်းကြီးရုံး၊ ခရိုင်ဝန်ရုံး၊ မြူနီစီပယ်ရုံးကြီး၊ နာရီစင်၊ အကျဉ်းထောင်၊ အမေရိကန်သာသနာပြုဆေးရုံ(''Ellen Mitchell Hospital'')၊ ဗြိတိသျှအစိုးရပိုင်ဆေးရုံကြီး၊ ဗဟိုစာတိုက်ကြီးနှင့် စာတိုက်ငယ်များ၊ မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း၊ မျက်မမြင်ကျောင်း၊ ''Wellesley Bailey'' တည်ထောင်သော အခမဲ့ကုဋ္ဌနူနာဆေးရုံ တို့ရှိခဲ့ကြသည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်]] မတိုင်မီက မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]၏ဇနီး [[ခင်ကြည်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ကြည်]]သည် [[စကော့တလန်နိုင်ငံ|စကော့]]လူမျိုး (စကော့တလန်လူမျိုး) အမျိုးသမီးများအုပ်ချုပ်သော မော်တင်လိန်းဆရာဖြစ် သင်တန်းကျောင်း(ABM ကျောင်း)၌ ပညာသင်ခဲ့သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20120502091420/http://mainichi.jp/english/english/features/news/20120427p2a00m0na020000c.html Letter from Burma: Flowers in her hair－ 毎日ｊｐ(毎日新聞)<!-- Bot generated title -->]</ref> === လက်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့ (၁၉၄၈ မှ ယခု) === ၁၉၄၈ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး|ကရင်သောင်းကျန်းသူ]]တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော မော်လမြိုင်မြို့ကို [[တပ်မတော် (ရေ)]] တပ်သားများနှင့် [[စစ်ရေယာဉ် (မေယု)]]တို့မှ ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>Hugh Tinker, Union of Burma, p.325</ref> ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှစတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော မော်လမြိုင်ဥပစာကောလိပ်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ အစပြု၍ ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် ခန့်မှန်း သန်းကောင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၁⁠၁၅၉၃၁ ယောက်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် အပူပိုင်းဒေသအတွင်း ကျရောက်သော်လည်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးခြင်း၊ တောင်အခံရှိခြင်း၊ မြစ်လေးမြွာတို့၏ဆုံရာ၌ တည်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ရာသီဥတုမျှတ၍ မြေဩဇာကောင်းမွန်သည်။ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၁၈၈ လက်မရှိ၍ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ဒီဂရီ ၈ဝ ခန့်ရှိသည်။ မော်လမြိုင်မြို့သည် မြို့တော်အသစ် [[နေပြည်တော်မြို့]] မတည်ထောင်ချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယအကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ==== မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေး ==== [[ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (5).jpg|thumb|မော်လမြိုင်ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်း တစ်ခု (ခရစ်နှစ် ၂၀၀၈ခုနှစ်)]] မော်လမြိုင်ရှိ ရှေးဘာသာရေး အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သည်မှာ အမှန် ဖြစ်သလို ပျက်စီး လုနီးဖြစ်နေသော ကိုလိုနီခေတ် ဗိသုကာလက်ရာ အမွေအနှစ်များကလည်း ထူးခြားသည့် အတွက် ထိန်းသိမ်း သင့်သည်ဟု ပညာရှင်များမှ ဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ် အစိုးရနှင့် ပြည်သူများက အဆောက်အဦးဟောင်းများကို တန်ဖိုး ရှိသည် ဟု မမြင်ကြဟု ပညာရှင်များကဆိုသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့]]က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကိုလိုနီ ခေတ် ဗိသုကာ လက်ရာ အဆောက်အဦးဟောင်းများကို ဖြိုဖျက်ခံရမည့် အန္တရာယ်နှင့် ပျက်စီးပျောက်ကွယ်တော့မည့် အန္တရာယ်များမှ ကယ်ဆယ်ရန် ကြိုးစားမှုများ အောင်မြင်နေခြင်းကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့အတွက်လည်း မျှော်လင့်ချက် ခပ်ရေးရေးတော့ ရှိနေပါသေးသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/2017/03/25/132438.html</ref> == ပထဝီအနေအထား == မော်လမြိုင်မြို့သည် သံလွင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်တွင် တည်ရှိသော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြစ်ပါးစပ်တွင် ဘီလူးကျွန်းသည် သံလွင်မြစ်ကို ခွပိတ်ထားပြီး မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်စေသည်။ ထိုကျွန်း၏အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ထင်ရှားသော ခေါင်းဆေးကျွန်းရှိလေသည်။ ပင်လယ်မှ ၂၈ မိုင်ဝေး၏။ မြို့သည် အနောက်ဘက်နှင့် မြောက်ဘက်ရှိ သံလွင်မြစ်နှင့် အတ္ထရံမြစ် ကမ်းရိုးတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက် တောင်တန်းအကြားတွင် တည်ထားသောမြို့ဖြစ်ရကား အလျားရှည်၍ အနံတို၏။ မြို့၏အလျားမှာ ၇ မိုင်ခန့်ရှိ၍ တ​တောင်ဆစ်ကွေး သဏ္ဌာန်ရှိ၏။ မြို့သည် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ဆင်ခြေလျှော ရှိပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်တောင်တန်းတလျှောက်ပေါ်၌ စေတီများ တည်ထားသည့်ပြင် ကမ်းရိုးတလျှောက်၌လည်း သစ်ပင်အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် စိမ်းစိမ်းလန်းလန်း စို⁠စိုပြည်ပြည် ရှိရကား အလွန်သာယာသော ရှုမျှော်ခင်းကောင်း ဆိပ်ကမ်းမြို့တမြို့အဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသည်များသည် မော်လမြိုင်သို့ မီးသင်္ဘောဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မီးရထားဖြင့်ဖြစ်စေ လာရောက်ကြသည့်အခါ မြို့၏သာယာလှသည့် ရှုမျှော်ခင်းကို အဝေးကပင် မြင်ကြရသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်းဝန်မင်းကြီးဦးကောင်း သည် သံအရာရှိကြီးအဖြစ်ဖြင့် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] [[ပါရီမြို့|ပါရီမြို့တော်]]သို့အသွား မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၃၅ ခုနှစ် တန်ခူးလ (ခရစ်နှစ် ၁၈၇၃ ခုနှစ်)၌ မော်လမြိုင်မြို့သို့ ခေတ္တရောက်လာရာတွင် မြို့၏ရှုမျှော်ခင်းကို ခရီးစဉ် ရကန်၌ ''ကို⁠ကိုနာဒ၊ သာစွမည်တွင်၊ စက်ယာဉ်ညင်နှင့်၊ ရေပင်လယ်ချက်၊ စခန်းသို့ထွက်ခဲ့၍၊ တရက်နှင့်တည၊ ကာလမကြာ၊ ရှုလေရာပင်၊ နတ်ရွာတပြိုင်၊ မော်လမြိုင်သို့၊ ရောက်တိုင်ဝင်ဆိုက၊ တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည်၊ မျှော်လိုက်တိုင်း လွန်ပျိုနု၏။''ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့လေသည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == === မီးရထား၊ ကား === [[File:Mawlamyine Highway Bus Station.jpg|thumb|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း]] [[ဖိုင်:Tanlwen.jpg|thumb|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] မော်လမြိုင်မြို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်သို့ သွားရာတွင် အဓိက မုဒ်ဝ လမ်းမကြီးပင် ဖြစ်သည်။ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)|သံလွင်တံတား]]ကြီးသည် မော်လမြိုင်မြို့နှင့် [[မုတ္တမမြို့]]တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသော မီးရထား၊ ကားသွားနိုင်သော တံတားကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မီးရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းပါဝင်သော တံတားများတွင် အရှည်ဆုံးတံတား တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုတံတားသည် ပေပေါင်း ၁၁, ၀⁠၀၀⁠ ကျော် ရှည်ပြီး နိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် ရန်ကုန်မြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ထို့ပြင် မော်လမြိုင်မြို့သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၏ မြို့တော် [[ဘားအံမြို့]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]၏ မြို့များဖြစ်သော မြို့တော် [[ထားဝယ်မြို့]]၊ [[မြိတ်မြို့]]များနှင့်လည်း ဆက်သွယ်ပေးထားသေးသည်။ ရှေးယခင်က ထိုမြို့များသို့သွားရန်အတွက် မုတ္တမမြို့မှ ကူးတို့လှေ၊ သင်္ဘောများကို တဆင့်စီးရပြီး ယခုအခါ ထို သံလွင်တံတားကြီးမှ မီးရထား၊ ကားဖြင့် တိုက်ရိုက် သွားလာနိုင်ပေသည်။ သံလွင်တံတားကြီးကို ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့လေသည်။ မော်လမြိုင်တောင်ဘက် [[ရေးမြို့]]အထိ ဖောက်လုပ်ထားသော မီးရထားလမ်းမှာ မိုင် ၉ဝ ရှည်၏။ မော်လမြိုင်မှ [[ကျိုက္ခမီမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၅၅ မိုင်ရှည်လျားသည်။ မော်လမြိုင်မြို့ အရှေ့တောင်ရှိ [[ကျိုက်မရောမြို့]]သို့ သွားသော မော်တော်ကားလမ်းမှာ ၁၅ မိုင်ရှည်၏။ ဘီလူးကျွန်းကို မော်လမြိုင်မြို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်သော [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] ကို ၂၀၁၇ မေ ၉ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မော်တော်ဆိုင်ကယ်နှင့် သုံးဘီးကားများကို တက္ကစီအဖြစ် အသုံးပြုရန် မှတ်ပုံတင်ထားကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင်းတွင် မြောက်မှတောင်သို့ အများအားဖြင့် ဖြန့်ကျက်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ရက်များဖြင့်လည်း ဝန်ဆောင်မှုပေးသည်။ === ရေကြောင်း === [[ဖိုင်:A and J Inglis SS Karagola (1887) 01.jpg|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် British-India Steam Navigation Company မှ ပိုင်ဆိုင်သော ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတစ်စီး]] ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းကို စကော့တလန်ပိုင် British-India Steam Navigation ကုမ္ပဏီနှင့် Irrawaddy Flotilla ([[ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ ကုမ္ပဏီ|ဧရာဝတီ ဖလော်တီလာ]]) ကုမ္ပဏီတို့ အပါအဝင် ဥရောပသင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါက မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် ပြည်တွင်းရေကြောင်းသွားလာရေးသာမက နိုင်ငံတကာ သင်္ဘောများအတွက်လည်း အရေးပါခဲ့သည်။ မော်လမြိုင် ဆန်စက်နှင့်လွှစက်များမှ ဆန်နှင့် ကျွန်းများကို အဆိုပါ သင်္ဘောကုမ္ပဏီများက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။<ref>http://www.mrsfindlaysbroadwoodsquarepiano.co.uk/irrawaddy-flotilla.html</ref> British-India Steam Navigation Company ၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၀ခုနှစ်ထုတ် လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် [[ကာလကတ္တားမြို့|ကာလကတ္တား]] - ရန်ကုန်- မော်လမြိုင် (ခရစ်နှစ် ၁၈၅၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-[[ပီနန်မြို့|ပီနန်]]-[[မလက်ကာမြို့|မလက္ကာ]]-[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]] (ခရစ်နှစ် ၁၈၆၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ပြေးဆွဲခဲ့သည်) မော်လမြိုင်-ပီနန်-[[ကိုလံဘိုမြို့|ကိုလံဘို]]-[[ဘုံဘေမြို့|ဘုံဘေ]]လိုင်းများ ပြေးဆွဲခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။<ref>Jones, Stephanie (1986). Two Centuries Of Overseas Trading. Palgrave Macmillan UK. p. 42</ref><ref>http://www.eskside.co.uk/ss_rohilla/britishindia_history1.htm</ref><ref>http://www.theshipslist.com/ships/lines/bisn.shtml</ref> ထိုခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ဖူးသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ပါမောက္ခစာရေးဆရာတစ်ဦး၏ မှတ်တမ်းအရ ခရစ် ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဘားလမ်း ဆိပ်ခံတံတားမှ မော်လမြိုင်ဆိပ်ခံတံတားသို့ ရေနွေးငွေ့သင်္ဘောပေါ်တွင် ဒုတိယတန်းစား(second class) ဖြင့်စီးနှင်းလိုက်ပါပါက ၁၀ [[ရူပီး]]နှုန်းကျသင့်ပြီး အချိန် ကိုးနာရီခန့် ကြာမြင့်သည်ဟုဆိုသည်။<ref>https://archive.org/details/wanderingsinbur00birdgoog/page/198/mode/2up?view=theater</ref> ယနေ့ခေတ်တွင် ယခင်က ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုထက် မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် များစွာလျော့နည်းလာသော်လည်း ရေကြောင်းအခြေခံသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် မော်လမြိုင်နှင့် ၎င်းအထက်ပိုင်းမြို့များကြား ချိတ်ဆက်ရာတွင် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်ဆိပ်ကမ်းသည် လက်ရှိတွင် [[မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာပိုင်]]၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်တွင်ရှိသည်။ သံလွင်မြစ်ကြီးမှာ သဲသောင်ထူထပ်သောကြောင့် ပင်လယ်ဝမှ ၂၈ မိုင်ခန့်အကွာရှိ မော်လမြိုင်မြို့အထိသာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့သော် မော်လမြိုင်မြို့မှ သံလွင်မြစ်ကြောင်း၌ ၇၄ မိုင်၊ အတ္ထရံမြစ်ကြောင်း၌ ၇၃ မိုင်နှင့် ဂျိုင်းမြစ်ကြောင်း၌ ၄၂ မိုင်အထိ [[ပြည်တွင်းရေကြောင်း ပို့ဆောင်ရေး]]အဖွဲ့ပိုင် သင်္ဘောများဖြင့် သွားလာနိုင်သည်။ မော်လမြိုင်မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ ပင်လယ်ကြောင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဖွဲ့ပိုင်နှင့် နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီများပိုင် ပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းသွား သင်္ဘောများဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ မှန်မှန် သွားလာပို့ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် မော်လမြိုင်မြို့သည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ကုန်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး၌ များစွာ စည်ပင်သည်။ === လေကြောင်း === မော်လမြိုင်လေဆိပ်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်ကွင်းဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>Hammel, Eric (2010). Aces Against Japan II: The American Aces Speak. Pacifica Military History. pp. 63–68</ref> ၎င်းကို ဗြိတိသျှတို့သာမက မဟာမိတ် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]] လေသရဲအဖွဲ့ဖြစ်သည့် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]](Flying Tigers) တို့လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်၁၉၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း|မြန်မာ့လေကြောင်း]]လိုင်း (Union of Burma Airways) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်လေဆိပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်းလေဆိပ်များသို့ ပြည်တွင်း ဝန်ဆောင်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]လေကြောင်းလိုင်း Nok Air Mini ([[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]])သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[တာ့ခ်ခရိုင်]]ရှိ ထိုင်းနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့် [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]နှင့် မော်လမြိုင်ကြား ပျံသန်းမှု စတင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းNok Air Mini သည် ပြေးလမ်းနှင့် အဆောက်အဦများ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ [[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]မှ ရန်ကုန်မင်္ဂလာဒုံလေဆိပ်သို့ ပုံမှန် လေကြောင်းပျံသန်းမှု ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ရှိသည်။ == မြို့တော်မြင်ကွင်း == === အမွေအနှစ်အဆောက်အဦးများ === ==== ကျိုက်သံလန်စေတီ ==== ၎င်းကို အေဒီ ၈၇၅ တွင် မွန်ဘုရင် မွတ်ပိရာဇာမင်း လက်ထက်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို မူလအမြင့် ၅၆ ပေမှ ၁၇ မီတာမှအမြင့် ၁၅၀ (၄၆ မီတာ) အထိ မွန်ဘုရင် [[ဗညားဝါရူး]] (ခေါ်) ဝါရီရူးမင်း (မဂဒူးမင်း) အပါအဝင် ဆက်ခံသော မွန်ဘုရင်များက ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။<ref>Bird, G W (1897). Wanderings in Burma. p. 204.</ref> မော်လမြိုင်၏ ဝိသေသလက္ခဏာ ပျောက်ကွယ်မသွားစေရန် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၁ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် စစ်ကဲ တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ '''စစ်ကဲ မောင်ထော်လေး''' သည် အများပြည်သူမှ ရရှိသောရန်ပုံငွေများဖြင့် ဘုရားကို ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သည်။ စာပေ [[နိုဘဲလ်ဆု|နိုဘဲလ်ဆုရ]] အင်္ဂလိပ် ဂန္ထဝင် ကဗျာဆရာ [[ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင်]] (Rudyard Kipling) သည် ၁၈၉၀ ခုနှစ်တွင်ကျော်ကြားသော“ Lookin 'lazy at the sea” ကဗျာစာကြောင်းကို ဤစေတီ၌ ရေးသားခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>https://web.archive.org/web/20160918065801/http://www.happyfootprints.com/Mawlamyine-attractions/HERITAGES_LANDMARKS</ref> [[File:Architecture at Kyaikthanlan Paya.jpg|thumb|ကျိုက်သံလန်စေတီ]][[ဖိုင်:Mon King bell.JPG|thumb|229x229px|ကျိုက်သံလန်စေတီရှိ ခရစ်နှစ် ၁၅၃၃ တွင် မွန်ဘုရင် သင်္ဂသူရမင်း လှူဒါန်းခဲ့သော ရှေးခေါင်းလောင်း]][[ဖိုင်:Rudyard Kipling three quarter length portrait (cropped).jpg|thumb|226x226px|ရတ်ဒ်ယတ် ကစ်ပလင် - ခရစ်နှစ် ၁၈၉၂ ခုနှစ်]] ==== ဦးဇိနစေတီ ==== [[ဦးဇိနစေတီတော်]]သည် တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် အဓိကဘုရားများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဆံတော်များပါဝင်ပြီး [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကို ကာကွယ်ပေးသော ဘုရင်[[အသောကမင်း]] တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ခဲ့သူ ရသေ့ကြီးဦးဇိနကို အစွဲပြုကာ အမည်ပေးခဲ့လေသည်။ ထိုမတိုင်မီက ဘုရားကို ကျိုက်ပဒန် (Kyaik Pa-dhan) ဘုရားဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref>http://seasiavisions.library.cornell.edu/catalog/sea:282?c=sea;cc=sea;view=toc;subview=short;idno=sea282</ref> [[ဖိုင်:U Zee Na Pagoda 2.jpg|thumb|ဦးဇိနစေတီတော် ခေါ် (ကျိုက်ပဒန်စေတီတော်)]] ==== စတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူ ==== သီပေါဘုရင်၏ စတုတ္ထမြောက်သမီးဖြစ်သော တော်ဝင်မင်းသမီး[[မြတ်ဖုရားက​လေး]] ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယမှ မြန်မာပြည်သို့ပြန်လာပြီး မော်လမြိုင်အနောက် Cantonment လမ်းရှိ ဗြိတိသျှအစိုးရက သူမအား ပေးထားသော စံအိမ်တော်ကြီးတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူမသည် ခရစ်နှစ် ၁၉၃၆ မတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့ရှိ သူမ၏စံအိမ်တော်၌ပင် ကံတော်ကုန်ခဲ့သည်။ ဤစတုတ္တသမီးတော်၏ ပြာသာဒ်ဂူသည် မော်လမြိုင် [[ကျိုက်သံလန်စေတီ]] အနီးတွင်တည်ရှိသည်။ [[File:Four Princesses of Burma.jpg|thumb|[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ နောက်ဆုံးစတုတ္တသမီးတော် (လက်ဝဲ အစွန်) - ခရစ်နှစ် ၁၉၁၄ အိန္ဒိယနိုင်ငံ|alt=]] ==== ယုဒသန်၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၈၂၇ တွင် ရှေးဦး ပထမဆုံး မြန်မာ - အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်ကို ရေးခဲ့သော [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]လူမျိုး ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ပုဂ္ဂိုလ် အဒိုနီရမ် ဂျပ်ဆင် [[ယုဒသန်|(ယုဒသန်)]] မှတည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘုရားရှိခိုးကျောင်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးပါသော သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>https://www.wmf.org/project/first-baptist-church-mawlamyine</ref><ref>https://asia.nikkei.com/Life-Arts/Life/Baptist-church-restoration-a-mixed-blessing-for-Myanmar?page=1</ref> ==== ရှင်မဿဲ အင်္ဂလိကန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== ၎င်းသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အင်္ဂလိပ်အင်္ဂလီကန်ချာ့ချ် ([[:en:Church_of_England|Church of England]]) ဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုအစပိုင်းတွင် ခရစ်နှစ် ၁၈၃၂ ခုနှစ်တွင်စိုက်ထူခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် လက်ရှိလှပတင့်တယ်သော ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ အဆောက်အအုံကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ကျော်ကြားသော ဗြိတိန်ဗိသုကာပညာရှင်များဖြစ်သော [[လန်ဒန်မြို့]]မှ [[:en:James_Piers_St_Aubyn|St Aubyn & Wadling]] ၏ ဒီဇိုင်းဖြစ်ပြီး အုတ်မြစ်ကျောက်ကို မြန်မာကော်မရှင်နာချုပ် ဆာချားလ်စ်ခရော့စ်ဝိုက်က တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အုတ်နီများဖြစ်ပြီး အတွင်းပိုင်းတိုင်များ ကျောက်တုံးများဖြစ်သည်။ Dresden ရှိအင်္ဂလိပ်ဘုရားကျောင်း၏ စံနမူနာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင်ရှိ Imperial Policeman အဖြစ် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် သူ့ဆွေမျိုးများ၏ ကမ္ပည်းများရှိသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တို့သိမ်းပိုက်ရာတွင် ဂျပန်စစ်တပ်သည် ဤဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွင် ဆားသိုလှောင်ထားခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်းသည် အသုံးပြုဆဲဖြစ်သော်လည်း ပျက်စီးယိုယွင်းနေပြီး ထိန်းသိမ်းရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေသည်။<ref>https://www.denverpost.com/2017/03/09/mawlamyine-myanmar-travel/</ref> ==== ပုလိပ်မင်းကြီးရုံး ==== ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် သံလွင်ပန်းခြံရှိ တောင်ပေါ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ လှပတင့်တယ်သည့် ဤကိုလိုနီခေတ်အဆောက်အအုံတွင် ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်သည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ခရိုင် ပုလိပ်မင်းကြီး (Assistant District Superintendent) အဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref>Meyers, Jeffrey (2010). ''Orwell: Life and Art''. University of Illinois Press. p. 19.</ref> ==== မော်လမြိုင်ထောင်ဟောင်း ==== မော်လမြိုင်ကိုလိုနီခေတ်ထောင်ကို ခရစ်နှစ် ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ကာနတကပြည်နယ်၏ မြို့တော် [[ဘန်ဂလိုမြို့]] (ယနေ့ အိန္ဒိယဆီလီကွန်တောင်ကြား) ၏ လှပသော အခြေခံအဆောက်အအုံများစွာကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှုအတွက် ဂုဏ်ပြုခံရသည့် နာမည်ကျော် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ|အိုင်ယာလန်လူမျိုး]] စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဆာရစ်ချတ်ဟီရမ်ဆန်ကီသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၆၀တွင် ထောင်တွင်းကြီးကြပ်သူအဖြစ် ဤထောင်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စာပေလောကတွင် လျှမ်း⁠လျှမ်းတောက်ကျော်ကြားခဲ့သော အင်္ဂလိပ် စာရေးဆရာ ဂျော့ခ်ျအော်ဝဲလ်၏ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ထုတ် ဇာတ်လမ်းတို "A Hanging (1931)"သည် ဤထောင်ထဲမှ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံထားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]ကျဆုံးပြီးနောက် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီအကျဉ်းထောင်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသော စစ်သုံ့ပန်း မဟာမိတ်စစ်သားများကို [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]] ဆောက်လုပ်ရေးသို့ မပို့မီ မော်လမြိုင်အကျဉ်းထောင်တွင် ဂျပန်စစ်တပ်မှ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။<ref>"Here be monsters: Travelling to Ogre Island". ''The Myanmar Times''</ref><ref>https://www.deccanherald.com/content/226898/why-we-shouldnt-forget-sankey.html</ref><ref>Crager, Kelly (2008). Hell Under the Rising Sun: Texan Pows and the Building of the Burma-Thailand Death Railway. Texas A&M University Press. pp. 68–7</ref>[[File:Mawlamyine Prison.jpg|thumb|သမိုင်းဝင် မော်လမြိုင်ထောင် |alt=]] ==== စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း ==== [[ဖိုင်:Church in Mawlamyine.jpg|thumb|စိန့်ပက်ထရစ် ချာ့ချ်၏ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နာရီမျှော်စင်]] စိန့်ပက်ထရစ် ရိုမန်ကက်သလစ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ခရစ်နှစ် ၁၈၂၉ တွင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ [[ပြင်သစ်လူမျိုး]]တို့က ခရစ်နှစ် ၁၈၅၄ တွင် ဤချာ့ချ်၏ နာရီမျှော်စင်ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ချာ့ချ်ဝင်းရှိ စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်းသည် ကိုလိုနီခေတ်တွင် အထက်တန်းလွှာကလေးများအတွက် ကျော်ကြားသော ဘော်ဒါကျောင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ချင်းမိုင် တော်ဝင်မင်းသား Sukkasem နှင့် မွန်မိန်းကလေးတို့၏ ဝမ်းနည်းဖွယ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဇာတ်လမ်းသည် ခရစ်နှစ် ၁၈၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဤကျောင်း၌ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>"Westward, ho!". Bangkok Post.</ref> ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ==== စိန်တုံးမိဖုရားကျောင်း ခေါ် ([[ရတနာဘုံမြင့်ကျောင်း]]) သည် ကောင်းမွန်သော လက်မှုလက်ရာကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[စုဖုရားလတ်]]၏ မယ်တော် [[ဆင်ဖြူမရှင်]]၏ အန္တရာယ်ကို ရှောင်တိမ်းသည့်သဘောဖြင့် သီပေါမင်းပိုင် အထက်ပြည် [[မန္တလေး|မန္တလေးရတနာပုံ]]မှ စုန်ဆင်းကာ ဗြိတိသျှပိုင် အောက်ပြည်ရှိ မော်လမြိုင်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့သည့် [[စိန်တုံးမိဖုရား]]၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် မန္တလေးမှ ဗိသုကာပညာရှင်တို့ကို ခေါ်ယူကာ ခရစ်နှစ် ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ တည်ဆောက်မှု ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို မော်လမြိုင်မြို့ခံ သူဌေးမ ဒေါ်ရွှေပွင့်က လှူဒါန်းခဲ့သည်။ စိန်တုံးမိဖုရားသည် [[မင်းတုန်းမင်း]]၏ မိဖုရား ၆၄ ပါးတွင် "သီရိပုဗ္ဗာရတနာဒေဝီ"ဘွဲခံ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ==== ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ နာရီစင် ==== [[ဖိုင်:Mon State Government Office.jpg|thumb|[[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီစင်]] [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဝိတိုရိယခေတ်ပုံစံ]] နာရီမျှော်စင်ကို ဝိတိုရိယပန်းခြံ (Victoria Park) ခေါ် (ယခု မောရဝတီပန်းခြံ) အနီး အရှေ့ဘက်တွင် မော်လမြိုင်သားများက ဗြိတိသျှအင်ပါယာထီးနန်း၏ ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးပြီးနောက် နန်းတက်သည့် [[သတ္တမမြောက် အက်ဒဝပ်ဘုရင်]] အမှတ်တရအဖြစ် ခရစ်နှစ် ၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ထူခဲ့သည်။ === ကျွန်းများ === * ဘီလူးကျွန်း *[[ခေါင်းဆေးကျွန်း]] === အခြား === * မွန်ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် *[[ဖားအောက်တောရ|ဖားအောက်တောရ(ပင်မ)]] * ဇိနမာရ်အောင်စေတီ * [[မဟာမြတ်မုနိဘုရား (မော်လမြိုင်မြို့)]] * [[ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး|ဦးခန္တီ]]ဘုရား == စီးပွားရေး == မော်လမြိုင်မြို့သည် မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် စားသောက်စရာ သီးနှံများဖြင့် ကျော်ကြားမှု ရှိလှသည်။ မော်လမြိုင်မြို့တွင် သစ်စက်အချို့နှင့် စပါးကြိတ်စက် လုပ်ငန်းများ၊ ကျွန်းသစ်နှင့် စပါးများအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအား လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ယခင်က ထင်ရှားသော သင်္ဘောကျင်းလုပ်ငန်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး နှင့် ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိက သင်္ဘောဆိပ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ၂၀⁠၀၉ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဗုံးသုံးလုံး ပေါက်ကွဲခဲ့သော်လည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှုများကိုမူ အာဏာပိုင်များက ဖော်ပြခြင်း မရှိခဲ့ချေ။ ကျောထောက်နောက်ခံ နယ်များတွင် ကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ် အမြောက်အမြား ထွက်သဖြင့် မြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်၌ သစ်စက်နှင့် ဆန်စက် အများအပြားရှိသည်။ ထိုကျွန်းသစ်၊ ဆန်စပါးနှင့် ကော်ဖတ်များကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်များသို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချသည်။ ဒူးရင်းသီး၊ မင်းကွတ်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကြက်မောက်သီး၊ သရက်သီးတို့လည်း အမြောက်အမြား ထွက်ရာ ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချရသည်။ ==== ဒေါင်းမင်းရပ် ==== မော်လမြိုင်မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာသည် ဒေါင်းမင်းရပ် ဖြစ်သည်။ အောက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ် (၁) ဈေးကြီးနှင့် အထက်လမ်းမကြီးရှိ အမှတ်(၂) ဈေးကြီးကို ဒေါင်းမင်းရပ်ဈေးက ဆက်သွယ်ပေးထားသည်။ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြသူများဖြင့် အထူးစည်ကားလှသည်။ ကုန်စည်ဒိုင်နှင့် အဝေးပြေးကားဂိတ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံ၊ သင်္ဘောဆိပ်တည်ရှိခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အပြည့်အဝ ရရှိနေကြပြီဖြစ်သည်။ === မော်လမြိုင် စက်မှုဇုန် === မော်လမြိုင်စက်မှုဇုန်အတွင်း စက်မှုလုပ်ငန်းများအဖြစ် အကြီးစား ၄၃ ခု၊ အလတ်စား ၁၃၀ ခု၊ အငယ်စား ၁၅ ခု စုစုပေါင်း ၁၈၈ ခု အား နိုင်ငံတော် အစိုးရထံတွင် မှတ်ပုံတင်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဇွန်လကုန်အထိ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု တန်ဖိုး ကျပ် ၁၉⁠၉၈.၉၆ သန်း ရှိပြီး ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး ကျပ် သန်း ၉၆၅၈.၉၆ သန်း ရှိပြီးဖြစ်သည်။ ရော်ဘာပြား ကြိတ်စက်လုပ်ငန်း၊ သံရည်ကျိုလုပ်ငန်း၊ သံအမာတင်ခြင်း လုပ်ငန်း၊ ဓာတ်မြေဩဇာ ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်းသုံး ဘော့သီးလုပ်ငန်း၊ မော်တော်ယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်း စသည်တို့ကို အဓိက လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်သော မြို့ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ရော်ဘာစိုက်ပျိုးမှု အခြေခံလျက် ရော်ဘာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများအပြင် လယ်ယာလုပ်ငန်းသုံး စက်ကိရိယာများကို လည်းကောင်း၊ စပါးခွံလောင်စာဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်ယူနိုင်သော စပါးခွံဓာတ်ငွေ့သုံး အသေးစား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို လည်းကောင်း၊ အခြားစက်မှု အထွေထွေသုံး စက်ကိရိယာများကိုလည်းကောင်း ဒေသအခြေအနေနှင့် လိုက်ဖက်ညီမည့် နည်းပညာတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ဖလှယ်ကာ ထုတ်လုပ်ပေးနေလေသည်။ <ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf |accessdate=18 September 2010 |archivedate=29 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929045023/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep16.pdf }}</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == [[ဖိုင်:Thingyan Hta Min.jpg|thumb|မွန်ရိုးရာ သင်္ကြန်ထမင်း]] မော်လမြိုင်မြို့သည် တနင်္သာရီတိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အဓိက ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့်အပြင် သင်္ဘောဆိပ်နှင့် ပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုချက်မ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုဒေသသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ မွန်လူမျိုးများ အဓိကနေထိုင်ရာ ဒေသ ဖြစ်သော်လည်း အမျိုးမျိုးသော ယဉ်ကျေးမှုများကို တွေ့မြင်ရသည်။ မော်လမြိုင်သည် အလွန်ရှေးကျသော ဗုဒ္ဓဘာသာ နေရာဌာန တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်းတွင် ဗြိတိသျှ နှင့် အမေရိကန် ခရစ်ယာန်သာသနာပြုများရောက်ရှိလာပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာလည်း စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒီလ ရှယ်လီ ဘရားသားစ်က ခရစ်ယာန် သာသနာပြုကျောင်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက် စိန့်ပက်ထရစ် (ယခု မော်လမြိုင် အမှတ်(၅) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း တစ်ခုဖြစ်သော)ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဖွင်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု အစောပိုင်း ကာလများတွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ချဲ့ထွင်မှုများဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဟိန္ဒူလူမျိုးများ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်မြို့၏ သင်္ကြန်ရေသဘင်ပွဲတော်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျော်ကြားသည်။ ပွဲတော်ရက်များတွင် အနယ်နယ်မှ လာရောက်၍ ရေသဘင်ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သီတင်းကျွတ်လတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသော သံဃာ ၁ဝ⁠ဝဝ ကျော်ပါဝင်သည့် မောင်ငံဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းပွဲသည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် အလွန်စည်ကား၍ ထင်ရှားသော ပွဲတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၄၄ (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၄) ခုနှစ်မှ စ၍ မောင်ငံရပ်ကို အုပ်ချုပ်သော မင်းမောင်ငံက ဦးစီးပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယနေ့တိုင် မပျက်မကွက် တည်တံ့လျက်ရှိသည်။ (မောင်ငံသည် မွန်လူမျိုးစစ်ကဲကြီး [[မောင်ထော်လေး၊ စစ်ကဲ|မောင်​ထော်​လေး]]၏ တပည့် [[ကင်းဝန်]] ဖြစ်သည်)။ [[မန္တလေး စကား၊ ရန်ကုန် အကြွား၊ မော်လမြိုင် အစား]] ဟူသော မြန်မာ စကားပုံတစ်ခု အဖြစ်ကျန်ရစ်အောင်ပင် မော်လမြိုင်သူ မော်လမြိုင်သားသည် အစားအစာကို အရသာရှိရှိ စီမံချက်ပြုတ်စားတတ်သည်။ မော်လမြိုင်ရွှေရင်အေး၊ မွန်ရိုးရာ မော်လမြိုင်[[သင်္ကြန်ထမင်း|သင်္ကြန်ထမင်း၊]] မွန်ရိုးရာ ရွဲယိုရွက် [[ငါးပေါင်းထုပ်|ငါးပေါင်းထုပ်၊]] မွန်ရိုးရာ ရွှေကြည်မုန့်၊ [[မုန့်ဟင်းခါးအစို|မော်လမြိုင်မုန့်ဟင်းခါး]] ခေါ် (မုန့်ဟင်းခါးအစို)၊ ဒူးရင်းယိုအစရှိသည်တို့သည် ကျော်ကြားသည်။ မော်လမြိုင် ကျွဲကောသီး၊ မော်လမြိုင်ဒူးရင်းသီး၊ မော်လမြိုင်မင်းကွတ်သီး အစရှိသည်တို့မှာ အရသာရှိ ထင်ရှားသည်။ == ပညာရေး == [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|200px|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]]]] === အခြေခံပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းပေါင်း ၁၃ ကျောင်း ရှိသည်။ ၁၈၆၀ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း (ယခု အမှတ်(၅) အထက်တန်းကျောင်း)၊ ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်သော [[အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း]] (ယခု အမှတ်(၉) အထက်တန်းကျောင်း) များမှာ ထင်ရှားသည်။[[File:Nursing Training School Mawlamyine.jpg|thumb|သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)|197x197px]] === အဆင့်မြင့်ပညာ === မော်လမြိုင်မြို့တွင် [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]၊ [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]၊ [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)|အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)၊]] သူနာပြုနှင့် သားဖွားသင်တန်းကျောင်း (မော်လမြိုင်)၊ အားကစားနှင့်ကာယပညာ သိပ္ပံ(မော်လမြိုင်) စသည်တို့ ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=Myanmar.com<!-- Bot generated title --> |url=http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf |accessdate=13 September 2010 |archivedate=13 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121013232651/http://www.myanmar.com/newspaper/myanmarahlin/Sep13.pdf }}</ref><ref>http://www.spedmyanmar.gov.mm/content/ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊-အားကစားနှင့်ကာယပညာဦးစီးဌာန{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ၁၈၆၄ ခုနှစ်၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဗက်ခနဲ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သော နိုင်ငံခြား ပညာသင် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ [[ရှောလူး၊ ဒေါက်တာ|မောင်ရှောလူး]]သည် မော်လမြိုင်မြို့တွင် မွေးဖွားသော [[မွန်လူမျိုး]]၊ မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများထဲမှ အနောက်တိုင်း ဆေးပညာကို အစပြုခဲ့သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပညာသင်ကြားသော ပထမဆုံး မြန်မာကျောင်းသားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်းအတွက် အဓိက တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သော မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ် ဖြစ်ပြီး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျောင်းသားများအနေဖြင့် ဆေးပညာ သင်ယူနိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့သို့ သွားရောက် သင်ယူရန် လိုအပ် လေသည်။ == ကျန်းမာရေး == === အစိုးရဆေးရုံများ === * မော်လမြိုင် မိခင်နှင့်ကလေးဆေးရုံကြီး (ခေါ်) အမေရိကန်ဆေးရုံကြီး (ယခင်ကိုလိုနီခေတ် ''Ellen Mitchell Memorial'' ဆေးရုံ) * မော်လမြိုင် အထွေထွေရောဂါကု ဆေးရုံကြီး * မော်လမြိုင် ခရစ်ယာန် အထူးအရေပြားဆေးရုံ *မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ |accessdate=17 January 2021 |archivedate=2 October 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191002194227/http://www.um1ygn.edu.mm/en/announcement/%E2%80%8B%E1%80%98%E1%80%BD%E1%80%B2%E1%80%B7%E1%80%9C%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9D%E1%80%84/ }}</ref><ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 |accessdate=1 January 2019 |archivedate=1 January 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190101100918/https://www.pyithuhluttaw.gov.mm/question-2198 }}</ref> * မော်လမြိုင် တိုင်းရင်းဆေး ဆေးရုံ == အားကစား == [[ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း|ဆောက်သန်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံအသင်း]] (''Southern Myanmar United F.C'') သည် မော်လမြိုင်မြို့၏ မြို့ခံအသင်းတစ်သင်း ဖြစ်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာ ယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်းမှာ [[ရာမည အားကစားကွင်း|ရာမညအားကစားကွင်း]] ဖြစ်ပြီး မော်လမြိုင်မြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ဆောက်သမ်းမြန်မာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းသည် [[မြန်မာ နေရှင်နယ် လိဂ်|မြန်မာနေရှင်နယ်လိဂ်]]စတင် တည်ထောင်ခဲ့စဉ်ကတည်းက ပါဝင်ခဲ့သော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအသင်းသည် [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်။ == ညီအစ်မမြို့တော် == [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊]] [[အင်ဒီယားနားပြည်နယ်]]ရှိ ဖို့တ်ဝိန်းမြို့ နှင့် မော်လမြိုင်မြို့ တို့သည် ချစ်ကြည်ရေးမြို့တော်သဘောတူညီချက်ထူထောင် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.news-sentinel.com/news/local/Fort-Wayne-Sister-Cities-to-sign-Myanmar-friendship-agreement|title=Fort Wayne Sister Cities to sign Myanmar friendship agreement|work=[[The News-Sentinel]]|date=26 January 2016|accessdate=30 March 2016}}</ref> == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> ဖိုင်:Tanlwen Thata.jpg|သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင် ကမ်းမှ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (31).jpg|မော်လမြိုင် မြို့လယ်တစ်နေရာ ဖိုင်:Thanlwin Bridge (Mawlamyine).jpg|[[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine University - panoramio.jpg|[[မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်]] ဖိုင်:Mawlamyine 253.JPG|[[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|နည်းပညာ တက္ကသိုလ် (မော်လမြိုင်)]] ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (50).jpg|[[ယုဒသန်]]၏ ပထမနှစ်ခြင်းဘုရားရှိခိုးကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (42).jpg|စိန့်ပက်ထရစ်ကျောင်း ဖိုင်:Holy Family Church (3).jpg|Holy Family ဝတ်ပြုကျောင်းကြီး ဖိုင်:Pa-Auk Forest Meditation Center (Main) Entrance.jpg|[[ဖားအောက်တောရ]] (ပင်မ) ဖိုင်:Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (51).jpg|[[စိန်တုံးမိဖုရား]] ကျောင်း ဖိုင်:Mawlamyine Railway Station.JPG|မော်လမြိုင်ဘူတာကြီး ဖိုင်:Mawlamyine Coach Station.JPG|မော်လမြိုင် အဝေးပြေးကားဝင်း ဖိုင်:Mawlamyine 20.JPG|သံလွင် ဥယျာဉ် ဖိုင်:Bo Gyoke Aung San Bridge (Be Luu Island).jpg|[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတံတား (ဘီလူးကျွန်း)]] </gallery> == ကိုးကား == <references/> {{မွန်ပြည်နယ်}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]] nc5rwz7j91oid1syifxkaydokixyukw 0 3612 752220 752208 2022-07-24T13:21:09Z Kantabon 45503 [[Special:Contributions/103.73.238.71|103.73.238.71]] ([[User talk:103.73.238.71|ဆွေးနွေး]]) ၏ တည်းဖြတ်မူ 752208 ကို ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည် wikitext text/x-wiki {{Infobox body of water | name = Inle Lake | image = Inle Lake (Myanmar).jpg | caption = | image_bathymetry = | caption_bathymetry = | location = [[ရှမ်းပြည်နယ်]] | coords = {{coord|20|33|N|96|55|E|region:MM_type:waterbody|display=inline}} | type = Polymictic lake | inflow = | outflow = [[ဘီလူးချောင်း]] | catchment = | basin_countries = မြန်မာနိုင်ငံ | length = | width = | area = {{convert|44.9|sqmi|abbr=on}} | depth = {{convert|5|ft|abbr=on}} (ခြောက်သွေ့ရာသီ) | max-depth = {{convert|12|ft|abbr=on}} (ခြောက်သွေ့ရာသီ; မုတ်သုန်ရာသီတွင် +၅ ပေ) | volume = | residence_time = | shore = | elevation = {{convert|2900|ft|abbr=on}} | islands = | cities = }} [[File:InleRowing.jpg|thumb|လှေကို ခြေထောက်ဖြင့် လှော်နေသော အင်းသားတစ်ဦး]] [[File:INN Thar.jpg|thumb|အင်းသားတို့၏ ငါးဖမ်းနေပုံ]] '''အင်းလေးကန်'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[ရှမ်းပြည်နယ်]]တောင်ပိုင်း၊ တောင်ကြီးမြို့နယ်၊ [[ညောင်ရွှေမြို့]]အနီးတွင် တည်ရှိသည်။ [[မြစ်ကြီးနားခရိုင်]]ရှိ [[အင်းတော်ကြီး]]မှလွဲလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယမြောက် အကြီးဆုံး[[ကန်]]ဖြစ်သည်။ တောင်နှင့်မြောက်တန်းလျက်ရှိသော တောင်တန်းကြီး(၂)ခုကြားတွင် ခွက်ဝင်နေသော ညောင်ရွှေချိုင့်ဝှမ်းကြီး၏ အလယ် အနက်ရှိုင်းဆုံးအပိုင်း၌ တည်ရှိသည်။ လောပိတတွင် ရှိသော (တစ်ချိန်က အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်ခဲ့ဖူးသည့်) ရေအားလျှပ်စစ်ဓာတ် ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံ အတွက် အဓိကကျသော ရေအရင်းအမြစ် သဘာဝလှောင်ကန်လည်းဖြစ်သည်။ အင်းလေးရေပြင်ပေါ်တွင် ရွာကြီး၊ ရွာငယ်များ တည်ဆောက်ထားသည်။ တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ လှေများ၊ စက်လှေများဖြင့် သွားလာကြသည်။ လှေကို ခြေဖြင့်လှော်ခတ်သည်။ အင်းလေးဒေသ နန်ဟူးရွာရှိ [[ဖောင်တော်ဦးဘုရား (အင်းလေး)|ဖောင်တော်ဦးဘုရား]]သည် တန်ခိုးကြီးဘုရားအဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ == ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာအခြင်းအရာ == အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် ခန့်မှန်းခြေ ၄၄.၉ စတုရန်းမိုင် (၁၁၆ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) ခန့်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် ၂၉၀၀ ပေ (၈၈၀မီတာ) တွင်တည်ရှိသည်။ ခြောက်သွေ့သော နွေရာသီတွင် အနက် ၇ ပေ (၂.၁မီတာ) ခန့်ရှိပြီး ရေနက်သောနေရာတွင် ၁၂ ပေ (၃.၇မီတာ) ခန့်ရှိသည်။　မိုးရာသီတွင် ၅ ပေ (၁.၅) မီတာ ရေမျက်နှာ မြင့်တက်သည်။ အင်းလေးကန်သည် တောင်ပေါ်အင်းအိုင်ကြီး တစ်ခုဖြစ်ပြီး တောင်နှင့်မြောက် အလျား ကိုးမိုင်ခန့်ရှည်သည်။ အကျယ်ဆုံးနေရာ၌ အရှေ့နှင့်အနောက် သုံးမိုင်ခွဲခန့် ရှိသည်။ ကန်သည် နမ်ပီလူးခေါ် [[ဘီလူးချောင်း]]တွင်းမှဖြတ်၍ တောင်ဘက်စွန်မှ စီးထွက်သွားသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အေဒီ ၁၀၄၄ က [[ပုဂံ]]တွင် မြန်မာ့နန်းရိုးစခဲ့သော ပထမမြို့တည်နန်းတည်ဘုရင် [[အနော်ရထာ]]၏ မြစ်တော်ကြီး ဘုရင်[[အလောင်းစည်သူ]]သည် တိုင်းပြည်တနံတလျား ခရီးသွားခဲ့သည်တွင် ထားဝယ် သားတို့လည်း နောက်တော်ပါးကပါကြဆို၏။ ထားဝယ်ဆိုသည်က အောက်မြန်မာနိုင်ငံကမ်းရိုးတန်းဒေသသား တိုင်းရင်းသားတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အင်းလေးကန်အရောက် ထားဝယ်သားတို့အား ထိုအရပ်၌ အခြေချနေထိုင်ကြဖို့ အရပ်တစ်ခု သတ်မှတ်ပြုပေးတော်မူခဲ့သည်။ အနေအထားက ထားဝယ်သားတို့ ယခင်သူတို့နေထိုင်ကြီးပြင်းခဲ့ရာ (တနင်္သာရီ) ကမ်းရိုးတန်းအရပ်နှင့် ရေမြေအနေအထားများစွာတူသည်ဟု ထင်ဖွယ်ရာရှိသည်။ ဘုရင်အလောင်းစည်သူ ဖောင်တော်ကျောက်ချရာ အင်းလေးကန်မဟာတွင် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွား ၅ ဆူနှင့် ဖောင်တော်ဦးစေတီတည်တော်မူခဲ့သည်။ ယင်းဆင်းထုတော်တို့မှာ မာလာယုကျွန်းစွယ်သို့ ဘုရင်မင်းမြတ် ဖောင်စင်္ကြာအရောက်တွင် ရရှိယူဆောင်ခဲ့ရာမှ ယင်းနယ်သစ်ဖွင့်ထားဝယ်သားတို့ ကိုးကွယ်ဖို့ပေးသနားခဲ့သည်ဆို၏။ ယနေ့ယခုတိုင်အောင်ပင် အင်းရေပြင်မြေပြင်အနက်၌ ကျွန်းတုံးကျွန်းသားအထပ်ထပ် မြင်နိုင်သေးသောနေရာကား ဘုရင်မင်းမြတ်၏ နန်းတော်စိုက်ရာ ဖြစ်ပုံရသည်ဟု ယနေ့ယခုတိုင် နေထိုင်လျက် ရှိနေကြသည့် ထားဝယ်သား သို့မဟုတ် အင်းသားတို့က ယုံကြည်ကြသည်။ နန်းပန်မြို့မှ တစ်မိုင်ခန့်အဝေး၌လည်း ခွဲခြမ်း မွေတော် သည်တော်နှင့် မွေတော်တဆူ အခြားအခြေစိုက်နေထိုင်ကြသူများ ကိုးကွယ်ကြဖို့ စိုက်ထူ လှူတော်မူခဲ့သေးသည်။ အင်းသားတို့ကိုယ်၌က သူတို့အချင်းချင်း ဘုံပြောပုံဆိုပုံအသံအမူမှအစ တူကြ၍ အင်းသားတို့က သူတို့မှာ ထားဝယ်သားတို့၏ ဘိုးဘွားဘီဘင်ဟု ဆိုချင်ကြသည်။ နောက်ထပ် အငြင်းပွားသည့် ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုက အင်းသားတို့ကိုယ်၌ ယုံကြည်ကြသည်မှာ ရှေးခေတ်မြန်မာနိုင်ငံ ပုဂံအစမှ သူတို့ဘိုးဘွားဘီဘင်အစဉ်လိုက် အင်းလေးဖက်သို့ ဆင်းသက်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်မှာ ဘုရင်အလောင်းစည်သူ မရောက်မှီကတည်းကဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။ ဘုရင်ရောက်အလာ အင်းသားတို့ကိုယ်၌က ဖောင်စင်္ကြာအတွက် ရေတပ်မတော်သားအဖြစ် အမှုထမ်းလိုပါကြောင်း ဆန္ဒအလျောက်တင်လျှောက်ရာမှ သူတို့ကိုမြန်မာတံခွန် တောင်စွန်ရောက်အောင် လိုက်ပါလာပြီး ဘုရင်ကသနား၍ အခြေကျနေကြဖို့ ဒေသတစ်ရပ် ဖွင့်ခဲ့ရာ၊ ထိုမှနောင် ယခုတိုင်အောင် ထားဝယ်အမည်နှင့် တည်စဲရှိ၏။ ယနေ့တိုင်အောင် ဖော်ပြပါအသိရခက်သည့် ဒဏ္ဍာရီ ၂ ပုဒ်ကြောင့် ထားဝယ်နှင့် အင်းသားမည်သည်ကစကြောင်း မည်သူမှ ဆင်ခြေပေး မှတ်ချက်ပြု စောဒနာခြင်း မပြုကြတော့ချေ။ == လူမျိုး == အင်းလေးကန်ကိုခြံ၍ တည်သည့်နယ်ချင်းစပ် ၄ မြို့နယ် ကန်ရေပြင်အပါအဝင် ကျေးရွာတို့၌နေကြသူပေါင်းမှာ ၇ သောင်းဟု ခန့်မှန်းသည်။ [[အင်းသားလူမျိုး]]၊ ရှမ်း၊ ပအိုဝ်(တောင်သူ)၊ ဓနု စသည့် လူမျိုးများ နေထိုင်ကြသည်။ မြေပြင်စိုက်ပျိုးအလှစိုက်ခင်းနှင့် အပင်အလှဆင်ခြင်း အင်းလေးရေပြင်အထက် ကျွန်းမျောပြု၍ ဥယျာဉ်ဈေးကွက် ထူထောင်ခြင်းနှင့် မျိုးရိုးစဉ်လာ တံငါ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း လုပ်ခြင်းဖြင့် အသက်မွေးကြသည်။ ==ထင်ရှားသော ဘုရားပွဲများ== ဖောင်တော်ဦးစံကျောင်းတော်၌ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၁)ရက်၊ နံနက် (၀၄:၀၀) နာရီခန့်တွင် ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားပြုလုပ်ပြီး နံနက် (၀၇:၀၀) နာရီ မှာစတင်က စံကျောင်းတော်ရှိ ဘုရားငါးဆူအနက် လေးဆူအား ဟင်္သာဖောင်ဖြင့် [[ကျေးပေါခုံရွာ]]သို့ ရာပေါင်းများစွာသော လှေလှော်သမားများက ခြေထောက်တစ်ဖက်တည်းဖြစ် လှော်ခတ်ကာ ([[အင်းသားလူမျိုး]] ရိုးရာလှေလှော်ခတ်နည်း) ချိတ်ယူပင့်ဆောင်လာခဲ့သည်။ [[အင်းတိန်ရွာ]]တွင် သီတင်းကျွတ်လဆန်း (၂)ရက် မှ (၃)ရက် နေ့အထိ ဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲများ ကျင်းပကြသည်။ သီတင်းကျွတ်လဆန်း (၄)ရက်တွင် [[ရွာမရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၅)ရက်တွင် [[ငါးဖယ်ချောင်းရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း (၆)ရက် တွင် [[ကြေးစားကုန်းရွာ]] နှင့် [[ပွဲစားကုန်းရွာ]] စသဖြင့် အင်းလေးကန်အနီးရှိရွာအသီးသီးတွင် ဗုဒ္ဓပူဇနိယကျင်းပကြသည်။ ညောင်ရွှေမြို့သို့ကြွချီလာပြီးနောက် သီတင်းကျွတ်လဆန်း (၇)ရက်မှ (၉)ရက်​နေ့အထိ စံကျောင်းတော်တွင် ကိန်းဝပ်က ဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲကျင်းပကြသည်။ ထိုနောက် ညောင်ရွှေမြို့စံကျောင်းတော်မှ နံနက်(၀၇:၀၀)နာရီခန့်တွင် [[နန်းသဲရွာ]]သို့ဆက်လက်ကြွချီကာ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၁၁)ရက်တွင် [[သလဲဦးရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၁၂)ရက်တွင် [[ဓကလာရွာ]] နှင့် [[ဇရပ်ကြီးရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၁၃)ရက်တွင် အလိုတော်ပေါက်နှင့် [[နန်းပန်ရွာ]]၊ ထိုနောက် [[မကျီးဆိပ်ရွာ]]သို့လည်းကောင်း [[ကျိင်းခမ်းရွာ]]သို့လည်းကောင်း သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၁၄)ရက်နေ့တွင် ကြွချီကာ ဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲများကျင်းပကြသည်။ သီတင်းကျွတ်လပြည်နေ့ ရောက်သော်အခါ [[မိုင်းပျိုးရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆုတ်(၁)ရက်နေ့တွင် [[နောင်တောရွာ]]၊ သီတင်းကျွတ်လဆုတ်(၂)ရက်နေ့တွင် [[အင်းပေါခုံရွာ]] နှင့် [[ရေးသာရွာ]]သို့ ကြွချီကာဗုဒ္ဓပူဇနိယပွဲများ ကျင်းပကြသည်။ သီတင်းကျွတ်လဆုတ်(၃)ရက်၊ နံနက်(၈)နာရီတွင် ဖောင်တော်ဦး စံကျောင်းတော်ကြီးသို့ရောက်ရှိလာသည် နှင့်အတူ ကျောင်းတော်ဝင်ပွဲအား စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာကျင်းပလေ့ရှိသည်။ ကျေးပေါခုန်ကျေးရွာအုပ်စု သမိုင်းဝင် အင်းတိန်ဘုရား ပွဲတော်သည် အစည်ကားဆုံးသော ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်သည်။ == စီးပွားရေး == [[File:InleEelTrap1.jpg|thumb|200px|အင်းလေးကန်ရှိ [[ငါးရှဉ့်]]ဖမ်းလုပ်ငန်း]] အင်းလေးနယ်တဝိုက် ကုန်သွယ်ထိုက်သည့်အရာတို့က လက်လုပ်ကုန်စည်အဖြစ်များ၍ လက်နက်တန်ဆာ၊ ကိရိယာပစ္စည်း ထွင်းထုထားသည့် အလှဆင်ဝတ္တုအဝတ်အထည်နှင့် ဖက်လိပ်ခေါ် ဆေးလိပ်တို့မှာ ဒေသသုံးသက်သက်လည်းရှိ ဒေသအပနှင့်လည်း ကူးလူးဖို့ပါရှိသည်။ ယင်းတို့အနက် အတော်များများ အလားတူတို့ကို မြန်မာပြည်အရပ်ရပ်၌လည်း ဝယ်၍ရနိုင်သည်။ နေ့စဉ် အရောင်းအဝယ်မှာ ဒေသဈေးတွင် တွင်ကျယ်စွာလုပ်နိုင်၏။ သို့သော် ပျံကျဈေးဖြစ်၍ ဈေးနေရာပြောင်းသည်ကို အစဉ်အလာသမားတို့အတွက် အခက်အခဲရှိသိကြပါ၏။ ထို့ကြောင့် ပဉ္စမဈေးနေ့တိုင်း နောက်တဈေး မည်သည့်နေရာမှာဆိုသည်ကို လှည့်လည်စဉ်ထားကာ ရေးဆွဲလိုက်နာကြပါ၏။ ဈေးနေ့ကျလျှင်ဖြင့် လှေငယ်ကိုယ်စီဖြင့် ရေပေါ်ဈေးအဖြစ် ကျန် ၄ ရက်ထက်ပိုမိုများပြားသည့် ပမာဏကို ခရီးသွားဧည့်သည်တို့အတွက် ရောင်းကြဝယ်ကြသည်။ အင်းလေးကန်သည် ရှေးရိုးစဉ်လာယက္ကန်းလုပ်ငန်းအတွက်လည်း ကျော်ကြားပါသည်။ ရှမ်းလွယ်အိတ်ခေါ် ပခုံးလွယ်အိတ်မှာ မြန်မာအများနေ့စဉ်သုံး၍ ဤဒေသတွင်အထွက်များပါသည်။ ပိုးထည်ယက်ခြင်းကလည်း အများကြိုက် အရေးပါလက်မှုစက်မှုပညာလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်၍ အင်းလေးနယ်အတွင်းသာမက နိုင်ငံတနံတလျား လူသိများကြသည်။ ယင်းအရပ်ကုန်ထွက်တို့က လက်ရာကသန့် အဆင့်ကမြင့် လက်နှင့်ယက်လျှင်ပိုလှသည့်အဆင်၊ အင်းလေးဆင်ဟုလည်း ခေါ်ကြ။ ကျားမ မဟူသူသူငါငါတိုင်း ရင်တန်ဆာအဖြစ် ဆင်မြန်းကြသည်။ ယခုဆိုလျှင် ပြည်တွင်းဧည့်သည်နှင့် နိုင်ငံခြားဧည့်သည်တို့က အလှပစ္စည်း ပဏ္ဏာပစ္စည်းလို အသီးသီးဝယ်သွားလေ့ရှိကြသည်။ == ထင်ရှားသောနေရာများ == * [[ဖောင်တော်ဦးဘုရား (အင်းလေး)|ဖောင်တော်ဦးဘုရား]] * [[အင်းလေးရွာမ|ရွာမ ရေပေါ်ဈေး]] * [[ငါးဖယ်ချောင်ကျောင်းတိုက်]] (ကြောင်ခုန်ကျောင်း ဟုလူသိများသည်။) * [[ရွှေအင်းတိန် ဘုရား]] == ဓာတ်ပုံများ == <gallery> File:Palafito Lago Inle Birmania.JPG File:Inle Lake,Floating Garden.JPG File:Blethrow Inle3.JPG File:Hpaung Daw U Pagoda.jpg|ဖောင်တော်ဦးဘုရား File:Hpaung Daw U Pagoda Buddhas.jpg|ဖောင်တော်ဦးဘုရား File:Inlay Lake, Myanmar.jpg File:Blethrow Inle2.JPG File:Blethrow Inle1.JPG File:Inlay Festival Standing Rowing.jpg File:Phaung Daw Oo Pagoda.jpg File:Alotawpauk Pagoda Inlay.jpg|အလိုတော်ပေါက်ဘုရား File:Inlay Boat Station.jpg|အင်းလေး လှေဆိပ် </gallery> == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပလင့်ခ်များ == {{commonscat|Inle Lake}} * Interesting Photos [http://www.terragalleria.com/theravada/myanmar/inle/inle.html] * [http://www.myanmar-info.de/inle-see/ images from Inle Lake] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929114801/http://www.myanmar-info.de/inle-see/ |date=29 September 2007 }} * [http://www.youtube.com/watch?v=Xr_xXDovx-U Trip to Burma] YouTube * [http://www.youtube.com/watch?v=oAPVSpHwiEc&mode=related&search= Inle Lake] YouTube * [http://www.mrtv3.net.mm/pages/cotinlay.html The Cotton Weaving Industry of Inle inc. video] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006184747/http://www.mrtv3.net.mm/pages/cotinlay.html |date=6 October 2007 }} * [http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=8465 Where Even Dead Flowers are Doomed] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080319040455/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=8465 |date=19 March 2008 }} Kyi Wai, ''The Irrawaddy'', September 1, 2007 * [http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=8466 Poisoned Waters] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080309030433/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=8466 |date=9 March 2008 }} Kyi Wai, "The Irrawaddy", September 1, 2007 {{ရှမ်းပြည်နယ်}} [[Category:ရှမ်းပြည်နယ်]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရေကန်များ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ လည်ပတ်စရာနေရာများ]] 4zjhr52mkzcfulnwq09l221gu2r7euz 0 6938 752269 745882 2022-07-25T05:25:47Z Ninjastrikers 22896 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ဇေယျာသော် | image = Zeya Thaw.jpg | alt = | caption = |order = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority = |term_start = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆ |term_end = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |constituency = [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]] |predecessor=ဒေါ်[[စန္ဒာမင်း]] |successor = |order2 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority2 = |term_start2 = ၂ မေ ၂၀၁၂ |term_end2 = ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၆ |predecessor2= ဦး[[တင်အောင်မြင့်ဦး]] |successor2 = ဦးထွန်းသစ် |constituency2 =[[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]] |birth_date = {{Birth date|1981|03|26|df=y}} |birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] |death_date = {{Death date and age|2022|07|23|1981|03|26}} | death_place = [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်]]၊ ရန်ကုန်မြို့ | nationality = မြန်မာ | ethnicity = | alma_mater = [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]<br />[[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]] | years_active= | party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] | parents = ဒေါက်တာ[[မြသော်]]<br />ဒေါ်ခင်ဝင်းမေ | children = | other_names = | known_for = | occupation = ဂီတပညာရှင်<br />နိုင်ငံရေးသမား | criminal_charge = | criminal_penalty = | criminal_status = | website = {{url|facebook.com/zayar.thaw}} }} '''ဇေယျာသော်''' ('''ဖြိုးဇေယျာသော်'''၊ ၂၆ မတ် ၁၉၈၁ - ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားနှင့် ဟစ်ဟော့အဆိုတော်ဟောင်း တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူ၏ အစိုးရဆန့်ကျင်သော သီချင်းစာသားများကြောင့် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာရေး အဖွဲ့|အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့]]က ဇေယျာသော်အား ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းကျခံရသူ ([[:en:prisoner of conscience|prisoner of conscience]] ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။<ref name="AI2">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf |title=Myanmar, Unlock the Prison Doors! |publisher=Amnesty International |access-date=17 April 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092645/http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf }}</ref> ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြောက်ခံခဲ့ရသည်။ ==အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး== ဇေယျာသော်ကို ၁၉၈၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့ပြီး မိဘများမှာ သွားဆေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်ဟောင်း ဒေါက်တာ[[မြသော်]]နှင့် ဒေါ်ခင်မေဝင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။ [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]မှ အထက်တန်းပြီးဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် [[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]]သို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရတနာပုံတက္ကသိုလ် အဝေးသင်ကျောင်းသားအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ကာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ အထူးပြုဖြင့် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ==ဟစ်ဟော့ဂီတ လှုပ်ရှားမှု== ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဇေယျာသော် ပါဝင်သော [[အက်ဆစ် (ဂီတအဖွဲ့)|ACID]] အဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော ဟစ်ဟော့ အယ်လ်ဘမ်ကို စတင်ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ ''စတင်ခြင်း'' အမည်ရှိ ထိုအယ်လဘမ်သည် ကျဆုံးလိမ့်မည်ဟု မြန်မာ့ဂီတလောကတွင်းမှ ခန့်မှန်းခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်လကျော်ကြာအထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်ဆုံးနေရာတွင် ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy">{{cite magazine |url=http://www.irrawaddy.org/print_article.php?art_id=18128 |title=Another Birthday behind Bars |author=Alex Elgee |date=26 March 2010 |magazine=The Irrawaddy |access-date=7 May 2011}}</ref> သူ၏ လူမှုရေးလုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် ဇေယျာသော်သည် လူသိများလာခဲ့သည်။ ဟသပညာရှင် [[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]တည်ထောင်သော HIV ကူးစက်ခံမိဘမဲ့ကလေးများအတွက် ရန်ပုံငွေရှာဖွေခြင်းကို ကဗျာဆရာ [[စောဝေ၊ ကဗျာဆရာ|စောဝေ]]နှင့် [[အောင်ဝေး]]တို့နှင့်တူ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဇေယျာသော်၏ ဟစ်ဟော့မိတ်ဆွေများဖြစ်သော ငယ်ငယ်နှင့် အတူ ဇဂနာ၏ မိဘမဲ့ကလေးများအား အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားပေးခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ===မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံး လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဖမ်းဆီးခံရခြင်း=== မြန်မာစစ်အုပ်ချုပ်သူများဖြစ်သော [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]] ကို ဆန့်ကျင်သော လူငယ်လှုပ်ရှားမှုအဖြစ် [[မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ အစည်းအရုံး]] (generation wave) ကို တည်ထောင်သူလေးဦးတွင် ဇေယျာသော်သည် တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။<ref name="Irrawaddy"/> [[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး|ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး]]ပြီးနောက် ၂၀၀၇ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီအရေး လှုံ့ဆော်စာများကို ဂရပ်ဖီတီများ၊ လက်ကမ်းစာစောင်များဖြင့် ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> ထိုအဖွဲ့သည် ရမ်ဘိုဇာတ်ကားအပါအဝင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများကို ဝေငှခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite web |url=http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma |title=Rambo Draws World's Attention to Forgotten Crisis in Burma |date=12 Feb 2008 |publisher=Burma Campaign UK |access-date=7 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=27 July 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727131325/http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဆရာစံလမ်းမရှိ စားသောက်ဆိုင် တစ်ဆိုင်တွင် ဇေယျာသော်နှင့် အပေါင်းပါ ၆ ဦး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရခြင်းအပါအဝင်<ref name="AAPP">{{cite web |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:elD48Vpaw3kJ:www.fbppn.net/wp-content/uploads/2008/03/Zayar_Thaw_updated_29June09.pdf+Zayar+thaw+AAPP&hl=en&gl=us&pid=bl&srcid=ADGEEShKj5EAUwNvhS8TgWkCItbnbL7neJnxI1MUDU0gQCvV349q_xJBEufb2nsMGJ74qTlH9dsbtrpS_-sAI3Sk5fQmxD4HkmSywBoSDMEEK6t5wnyLClFWq5xp_Cj49Ire2b9w5HJ7&sig=AHIEtbShPsRNV_Xy7Un_jusqrH3bX2j6rw |title=AAPP Case No. 0062 |publisher=Assistance Association for Political Prisoners |access-date=7 May 2011}}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးဝင် သုံးဆယ်ကျော် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8518137.stm |title=Burma's youth rapping for change |author=Rachel Harvey |date=24 February 2010 |work=BBC News |access-date=7 May 2011}}</ref> ဧပြီလတွင် အက်ဆစ်အဖွဲ့ဝင် [[ရန်ရန်ချမ်း]]သည်လည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine |url=http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |title=Popular Burmese Rap Performer Arrested |author=Min Lwin |date=18 April 2008 |magazine=The Irrawaddy |access-date=8 May 2011 |archive-date=5 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110605230446/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |url-status=dead }}</ref> ===တရားစီရင်ခြင်းနှင့် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရခြင်း=== စစ်ဆေးမေးမြန်းခံရစဉ်ကာလအတွင်း ဇေယျာသော်သည် ရိုက်နှက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf |title=MYANMAR: Hip-Hop Artist and Student Activist Jailed for Peaceful Protest |publisher=[[Amnesty International]] |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092801/http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ ဥပဒေအမှတ် ၆/၈၈ အားချိုးဖောက်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ငါးနှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ <ref name="AAPP"/><ref name="Mizzima">{{cite web |url=http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html |title=5 Generation Wave activists sentenced |date=20 November 2008 |publisher=Mizzima News |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=19 January 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110119104756/http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html }}</ref> ဖမ်းဆီးခံရစဉ်အချိန်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဝန်းကျင်တန်ဖိုးရှိ ထိုင်းဘတ်ငွေ၊ စင်္ကာပူဒေါ်လာနှင့် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေများ ကိုင်ဆောင်သဖြင့် တရားမဝင်နိုင်ငံခြားငွေ ကိုင်ဆောင်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ်တစ်နှစ် ထပ်တိုးချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI"/> ===လွတ်မြောက်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ=== [[ကော့သောင်းမြို့|ကော့သောင်း]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံနေရာမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite news|url=http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html|title=ပြည်သူ့ နာကျင်၊ခံစားမှုကို အနုပညာဖန်တီးချင်တယ်|date=29 July 2011|work=မဇ္ဈိမသတင်းဌာန|language=my|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=3 October 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111003224348/http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဇေယျာသော်အား [[ကန်တော်ကြီး(ရန်ကုန်)|ကန်တော်ကြီး]] မျှော်စင်ကျွန်းတွင် ပြုလုပ်သော ဖျော်ဖြေပွဲတွင် ပါဝင်ခွင့်အား [[မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်]] ရဲစခန်းက တားမြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html|title=Hip-hop singer Zay Yar Thaw forbidden to perform in charity show|last=Phanida|date=4 August 2011|work=Mizzima News|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=7 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807023428/http://mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html}}</ref> ဇေယျာသော်သည် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]]မှ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine|url=http://www.irrawaddy.org/burma/generation-wave-celebrates-6th-anniversary.html |title=Generation Wave Celebrates 6th Anniversary |magazine=[[The Irrawaddy]]|date=2013-10-10 |access-date=2014-04-08}}</ref> [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]]မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။ === ၂၀၂၀-၂၂ ကာလများ === [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲ]]အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွင် ပါဝင်ကူညီခဲ့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း မပြုခဲ့ပေ။<ref name="irrawaddy2">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 27 |title=စစ်ကောင်စီ၏ ရန်သူတဦး အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲလာပုံ |url=https://burma.irrawaddy.com/article/2021/11/27/247733.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=27 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်း]]လိုက်ပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ]]တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]က ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့သောကြောင့် ဇေယျာသော်သည် မြေအောက်လှုပ်ရှားများအဖြစ် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စင်ပြိုင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] (NUG) ကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် NUG ၏ ရန်ကုန်ကိုယ်စားလှယ်နှင့် စစ်ကောင်စီကို လက်နက်ကိုင် ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အထူးတပ်ဖွဲ့နှင့် [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်|ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်]] (PDF) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကောင်စီက စွပ်စွဲခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy2"/><ref name="irrawaddy3">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 19 |title=ဦးဖြိုးဇေယျာသော်အား ဖမ်းမိကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://burma.irrawaddy.com/news/2021/11/19/247578.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=19 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် [[ဒဂုံမြို့သစ်ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်|ဒဂုံဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်]]ရှိ ရတနာနှင်းဆီအိမ်ယာတွင် ဇေယျာသော်အား လက်နက်များနှင့် အတူ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးခဲ့ကာ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy3"/> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဇေယျာသော်အား အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၄၉(က)၊ ၅၀(ဈ) နှင့် ၅၀(ည)တို့အရ သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=ဦးဂျင်မီနှင့် ဖြိုးဇေယျာသော်ကို သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://myanmar-now.org/mm/news/10186 |website=Myanmar NOW |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |language=my}}</ref> ယင်းနောက် ၄လကျော်အကြာတွင် ၎င်းအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် သေဒဏ်ကို အတည်ပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီဘက်က ကြေညာသည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/burma-61685391</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/military-council-confirms-execution-of-phyozeyarthaw-and-jimmy-06032022080417.html</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/jimmy-pho-zay-ya-thaw/6603020.html</ref> <ref>https://www.channelnewsasia.com/asia/myanmar-junta-first-judicial-executions-former-aung-san-suu-kyi-party-member-democracy-activist-2725646</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{Lifetime|၁၉၈၁}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူများ]] 6u6dk4g92gmhs5i34rm63vy5e9pabwy 752270 752269 2022-07-25T05:25:57Z Ninjastrikers 22896 /* ကိုးကား */ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ဇေယျာသော် | image = Zeya Thaw.jpg | alt = | caption = |order = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority = |term_start = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆ |term_end = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |constituency = [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]] |predecessor=ဒေါ်[[စန္ဒာမင်း]] |successor = |order2 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority2 = |term_start2 = ၂ မေ ၂၀၁၂ |term_end2 = ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၆ |predecessor2= ဦး[[တင်အောင်မြင့်ဦး]] |successor2 = ဦးထွန်းသစ် |constituency2 =[[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]] |birth_date = {{Birth date|1981|03|26|df=y}} |birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] |death_date = {{Death date and age|2022|07|23|1981|03|26}} | death_place = [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်]]၊ ရန်ကုန်မြို့ | nationality = မြန်မာ | ethnicity = | alma_mater = [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]<br />[[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]] | years_active= | party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] | parents = ဒေါက်တာ[[မြသော်]]<br />ဒေါ်ခင်ဝင်းမေ | children = | other_names = | known_for = | occupation = ဂီတပညာရှင်<br />နိုင်ငံရေးသမား | criminal_charge = | criminal_penalty = | criminal_status = | website = {{url|facebook.com/zayar.thaw}} }} '''ဇေယျာသော်''' ('''ဖြိုးဇေယျာသော်'''၊ ၂၆ မတ် ၁၉၈၁ - ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားနှင့် ဟစ်ဟော့အဆိုတော်ဟောင်း တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူ၏ အစိုးရဆန့်ကျင်သော သီချင်းစာသားများကြောင့် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာရေး အဖွဲ့|အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့]]က ဇေယျာသော်အား ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းကျခံရသူ ([[:en:prisoner of conscience|prisoner of conscience]] ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။<ref name="AI2">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf |title=Myanmar, Unlock the Prison Doors! |publisher=Amnesty International |access-date=17 April 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092645/http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf }}</ref> ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြောက်ခံခဲ့ရသည်။ ==အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး== ဇေယျာသော်ကို ၁၉၈၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့ပြီး မိဘများမှာ သွားဆေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်ဟောင်း ဒေါက်တာ[[မြသော်]]နှင့် ဒေါ်ခင်မေဝင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။ [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]မှ အထက်တန်းပြီးဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် [[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]]သို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရတနာပုံတက္ကသိုလ် အဝေးသင်ကျောင်းသားအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ကာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ အထူးပြုဖြင့် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ==ဟစ်ဟော့ဂီတ လှုပ်ရှားမှု== ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဇေယျာသော် ပါဝင်သော [[အက်ဆစ် (ဂီတအဖွဲ့)|ACID]] အဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော ဟစ်ဟော့ အယ်လ်ဘမ်ကို စတင်ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ ''စတင်ခြင်း'' အမည်ရှိ ထိုအယ်လဘမ်သည် ကျဆုံးလိမ့်မည်ဟု မြန်မာ့ဂီတလောကတွင်းမှ ခန့်မှန်းခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်လကျော်ကြာအထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်ဆုံးနေရာတွင် ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy">{{cite magazine |url=http://www.irrawaddy.org/print_article.php?art_id=18128 |title=Another Birthday behind Bars |author=Alex Elgee |date=26 March 2010 |magazine=The Irrawaddy |access-date=7 May 2011}}</ref> သူ၏ လူမှုရေးလုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် ဇေယျာသော်သည် လူသိများလာခဲ့သည်။ ဟသပညာရှင် [[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]တည်ထောင်သော HIV ကူးစက်ခံမိဘမဲ့ကလေးများအတွက် ရန်ပုံငွေရှာဖွေခြင်းကို ကဗျာဆရာ [[စောဝေ၊ ကဗျာဆရာ|စောဝေ]]နှင့် [[အောင်ဝေး]]တို့နှင့်တူ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဇေယျာသော်၏ ဟစ်ဟော့မိတ်ဆွေများဖြစ်သော ငယ်ငယ်နှင့် အတူ ဇဂနာ၏ မိဘမဲ့ကလေးများအား အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားပေးခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ===မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံး လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဖမ်းဆီးခံရခြင်း=== မြန်မာစစ်အုပ်ချုပ်သူများဖြစ်သော [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]] ကို ဆန့်ကျင်သော လူငယ်လှုပ်ရှားမှုအဖြစ် [[မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ အစည်းအရုံး]] (generation wave) ကို တည်ထောင်သူလေးဦးတွင် ဇေယျာသော်သည် တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။<ref name="Irrawaddy"/> [[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး|ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး]]ပြီးနောက် ၂၀၀၇ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီအရေး လှုံ့ဆော်စာများကို ဂရပ်ဖီတီများ၊ လက်ကမ်းစာစောင်များဖြင့် ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> ထိုအဖွဲ့သည် ရမ်ဘိုဇာတ်ကားအပါအဝင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများကို ဝေငှခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite web |url=http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma |title=Rambo Draws World's Attention to Forgotten Crisis in Burma |date=12 Feb 2008 |publisher=Burma Campaign UK |access-date=7 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=27 July 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727131325/http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဆရာစံလမ်းမရှိ စားသောက်ဆိုင် တစ်ဆိုင်တွင် ဇေယျာသော်နှင့် အပေါင်းပါ ၆ ဦး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရခြင်းအပါအဝင်<ref name="AAPP">{{cite web |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:elD48Vpaw3kJ:www.fbppn.net/wp-content/uploads/2008/03/Zayar_Thaw_updated_29June09.pdf+Zayar+thaw+AAPP&hl=en&gl=us&pid=bl&srcid=ADGEEShKj5EAUwNvhS8TgWkCItbnbL7neJnxI1MUDU0gQCvV349q_xJBEufb2nsMGJ74qTlH9dsbtrpS_-sAI3Sk5fQmxD4HkmSywBoSDMEEK6t5wnyLClFWq5xp_Cj49Ire2b9w5HJ7&sig=AHIEtbShPsRNV_Xy7Un_jusqrH3bX2j6rw |title=AAPP Case No. 0062 |publisher=Assistance Association for Political Prisoners |access-date=7 May 2011}}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးဝင် သုံးဆယ်ကျော် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8518137.stm |title=Burma's youth rapping for change |author=Rachel Harvey |date=24 February 2010 |work=BBC News |access-date=7 May 2011}}</ref> ဧပြီလတွင် အက်ဆစ်အဖွဲ့ဝင် [[ရန်ရန်ချမ်း]]သည်လည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine |url=http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |title=Popular Burmese Rap Performer Arrested |author=Min Lwin |date=18 April 2008 |magazine=The Irrawaddy |access-date=8 May 2011 |archive-date=5 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110605230446/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |url-status=dead }}</ref> ===တရားစီရင်ခြင်းနှင့် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရခြင်း=== စစ်ဆေးမေးမြန်းခံရစဉ်ကာလအတွင်း ဇေယျာသော်သည် ရိုက်နှက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf |title=MYANMAR: Hip-Hop Artist and Student Activist Jailed for Peaceful Protest |publisher=[[Amnesty International]] |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092801/http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ ဥပဒေအမှတ် ၆/၈၈ အားချိုးဖောက်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ငါးနှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ <ref name="AAPP"/><ref name="Mizzima">{{cite web |url=http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html |title=5 Generation Wave activists sentenced |date=20 November 2008 |publisher=Mizzima News |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=19 January 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110119104756/http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html }}</ref> ဖမ်းဆီးခံရစဉ်အချိန်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဝန်းကျင်တန်ဖိုးရှိ ထိုင်းဘတ်ငွေ၊ စင်္ကာပူဒေါ်လာနှင့် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေများ ကိုင်ဆောင်သဖြင့် တရားမဝင်နိုင်ငံခြားငွေ ကိုင်ဆောင်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ်တစ်နှစ် ထပ်တိုးချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI"/> ===လွတ်မြောက်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ=== [[ကော့သောင်းမြို့|ကော့သောင်း]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံနေရာမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite news|url=http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html|title=ပြည်သူ့ နာကျင်၊ခံစားမှုကို အနုပညာဖန်တီးချင်တယ်|date=29 July 2011|work=မဇ္ဈိမသတင်းဌာန|language=my|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=3 October 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111003224348/http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဇေယျာသော်အား [[ကန်တော်ကြီး(ရန်ကုန်)|ကန်တော်ကြီး]] မျှော်စင်ကျွန်းတွင် ပြုလုပ်သော ဖျော်ဖြေပွဲတွင် ပါဝင်ခွင့်အား [[မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်]] ရဲစခန်းက တားမြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html|title=Hip-hop singer Zay Yar Thaw forbidden to perform in charity show|last=Phanida|date=4 August 2011|work=Mizzima News|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=7 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807023428/http://mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html}}</ref> ဇေယျာသော်သည် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]]မှ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine|url=http://www.irrawaddy.org/burma/generation-wave-celebrates-6th-anniversary.html |title=Generation Wave Celebrates 6th Anniversary |magazine=[[The Irrawaddy]]|date=2013-10-10 |access-date=2014-04-08}}</ref> [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]]မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။ === ၂၀၂၀-၂၂ ကာလများ === [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲ]]အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွင် ပါဝင်ကူညီခဲ့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း မပြုခဲ့ပေ။<ref name="irrawaddy2">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 27 |title=စစ်ကောင်စီ၏ ရန်သူတဦး အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲလာပုံ |url=https://burma.irrawaddy.com/article/2021/11/27/247733.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=27 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်း]]လိုက်ပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ]]တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]က ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့သောကြောင့် ဇေယျာသော်သည် မြေအောက်လှုပ်ရှားများအဖြစ် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စင်ပြိုင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] (NUG) ကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် NUG ၏ ရန်ကုန်ကိုယ်စားလှယ်နှင့် စစ်ကောင်စီကို လက်နက်ကိုင် ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အထူးတပ်ဖွဲ့နှင့် [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်|ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်]] (PDF) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကောင်စီက စွပ်စွဲခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy2"/><ref name="irrawaddy3">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 19 |title=ဦးဖြိုးဇေယျာသော်အား ဖမ်းမိကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://burma.irrawaddy.com/news/2021/11/19/247578.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=19 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် [[ဒဂုံမြို့သစ်ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်|ဒဂုံဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်]]ရှိ ရတနာနှင်းဆီအိမ်ယာတွင် ဇေယျာသော်အား လက်နက်များနှင့် အတူ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးခဲ့ကာ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy3"/> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဇေယျာသော်အား အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၄၉(က)၊ ၅၀(ဈ) နှင့် ၅၀(ည)တို့အရ သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=ဦးဂျင်မီနှင့် ဖြိုးဇေယျာသော်ကို သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://myanmar-now.org/mm/news/10186 |website=Myanmar NOW |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |language=my}}</ref> ယင်းနောက် ၄လကျော်အကြာတွင် ၎င်းအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် သေဒဏ်ကို အတည်ပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီဘက်က ကြေညာသည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/burma-61685391</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/military-council-confirms-execution-of-phyozeyarthaw-and-jimmy-06032022080417.html</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/jimmy-pho-zay-ya-thaw/6603020.html</ref> <ref>https://www.channelnewsasia.com/asia/myanmar-junta-first-judicial-executions-former-aung-san-suu-kyi-party-member-democracy-activist-2725646</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{Lifetime|၁၉၈၁|၂၀၂၂}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူများ]] e2vbberlyuli5kixn15er3gy0k125h9 752283 752270 2022-07-25T09:06:35Z Zawzawaungthwin 100038 သေဒဏ်စီရင်ခံခဲ့ရသည့် အကြောင်းအရာ ဖြည့်စွက်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ဇေယျာသော် | image = Zeya Thaw.jpg | alt = | caption = |order = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority = |term_start = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆ |term_end = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |constituency = [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]] |predecessor=ဒေါ်[[စန္ဒာမင်း]] |successor = |order2 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် |majority2 = |term_start2 = ၂ မေ ၂၀၁၂ |term_end2 = ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၆ |predecessor2= ဦး[[တင်အောင်မြင့်ဦး]] |successor2 = ဦးထွန်းသစ် |constituency2 =[[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]] |birth_date = {{Birth date|1981|03|26|df=y}} |birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] |death_date = {{Death date and age|2022|07|23|1981|03|26}} | death_place = [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်]]၊ ရန်ကုန်မြို့ | nationality = မြန်မာ | ethnicity = | alma_mater = [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]<br />[[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]] | years_active= | party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] | parents = ဒေါက်တာ[[မြသော်]]<br />ဒေါ်ခင်ဝင်းမေ | children = | other_names = | known_for = | occupation = ဂီတပညာရှင်<br />နိုင်ငံရေးသမား | criminal_charge = | criminal_penalty = | criminal_status = | website = {{url|facebook.com/zayar.thaw}} }} '''ဇေယျာသော်''' ('''ဖြိုးဇေယျာသော်'''၊ ၂၆ မတ် ၁၉၈၁ - ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားနှင့် ဟစ်ဟော့အဆိုတော်ဟောင်း တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူ၏ အစိုးရဆန့်ကျင်သော သီချင်းစာသားများကြောင့် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာရေး အဖွဲ့|အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့]]က ဇေယျာသော်အား ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းကျခံရသူ ([[:en:prisoner of conscience|prisoner of conscience]] ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။<ref name="AI2">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf |title=Myanmar, Unlock the Prison Doors! |publisher=Amnesty International |access-date=17 April 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092645/http://www.amnestyusa.org/pdf/POC%20List.pdf }}</ref> ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြောက်ခံခဲ့ရသည်။ <ref>https://www.uec.gov.mm/show_data_content.php?name=144.pdf&type=law&code=x&sno=5268&token=2f6c966a56584b563eefe7c34f83c9c33f4952225d02280fb7d9373e9373266e518234879d0af0072317f4f5adc2b07a08adb039bd22de487e42aedece1d8385</ref> [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁]] စစ်အာဏာသိမ်းပြီး  တစ်နှစ်နှင့်ငါးလကျော်အကြာ  ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၃ရက်တွင် ၎င်းအားအကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေကျူးလွန်သည်ဆိုသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့်   စစ်ကောင်စီက [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်|အင်းစိန်ထောင်]] ထဲ ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ <ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/12071</ref> ==အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး== ဇေယျာသော်ကို ၁၉၈၁ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့ပြီး မိဘများမှာ သွားဆေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်ဟောင်း ဒေါက်တာ[[မြသော်]]နှင့် ဒေါ်ခင်မေဝင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။ [[အ.ထ.က(၆)ဗိုလ်တထောင်]]မှ အထက်တန်းပြီးဆုံးခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် [[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]]သို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရတနာပုံတက္ကသိုလ် အဝေးသင်ကျောင်းသားအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ကာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ အထူးပြုဖြင့် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ==ဟစ်ဟော့ဂီတ လှုပ်ရှားမှု== ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဇေယျာသော် ပါဝင်သော [[အက်ဆစ် (ဂီတအဖွဲ့)|ACID]] အဖွဲ့သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော ဟစ်ဟော့ အယ်လ်ဘမ်ကို စတင်ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ ''စတင်ခြင်း'' အမည်ရှိ ထိုအယ်လဘမ်သည် ကျဆုံးလိမ့်မည်ဟု မြန်မာ့ဂီတလောကတွင်းမှ ခန့်မှန်းခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်လကျော်ကြာအထိ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိပ်ဆုံးနေရာတွင် ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy">{{cite magazine |url=http://www.irrawaddy.org/print_article.php?art_id=18128 |title=Another Birthday behind Bars |author=Alex Elgee |date=26 March 2010 |magazine=The Irrawaddy |access-date=7 May 2011}}</ref> သူ၏ လူမှုရေးလုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် ဇေယျာသော်သည် လူသိများလာခဲ့သည်။ ဟသပညာရှင် [[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]တည်ထောင်သော HIV ကူးစက်ခံမိဘမဲ့ကလေးများအတွက် ရန်ပုံငွေရှာဖွေခြင်းကို ကဗျာဆရာ [[စောဝေ၊ ကဗျာဆရာ|စောဝေ]]နှင့် [[အောင်ဝေး]]တို့နှင့်တူ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဇေယျာသော်၏ ဟစ်ဟော့မိတ်ဆွေများဖြစ်သော ငယ်ငယ်နှင့် အတူ ဇဂနာ၏ မိဘမဲ့ကလေးများအား အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားပေးခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ===မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံး လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဖမ်းဆီးခံရခြင်း=== မြန်မာစစ်အုပ်ချုပ်သူများဖြစ်သော [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]] ကို ဆန့်ကျင်သော လူငယ်လှုပ်ရှားမှုအဖြစ် [[မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များ အစည်းအရုံး]] (generation wave) ကို တည်ထောင်သူလေးဦးတွင် ဇေယျာသော်သည် တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။<ref name="Irrawaddy"/> [[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး|ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး]]ပြီးနောက် ၂၀၀၇ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီအရေး လှုံ့ဆော်စာများကို ဂရပ်ဖီတီများ၊ လက်ကမ်းစာစောင်များဖြင့် ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။<ref name="Irrawaddy"/> ထိုအဖွဲ့သည် ရမ်ဘိုဇာတ်ကားအပါအဝင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများကို ဝေငှခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite web |url=http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma |title=Rambo Draws World's Attention to Forgotten Crisis in Burma |date=12 Feb 2008 |publisher=Burma Campaign UK |access-date=7 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=27 July 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727131325/http://www.burmacampaign.org.uk/index.php/news-and-reports/news-stories/Rambo-Draws-World-Attention-to-Forgotten-Crisis-in-Burma }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဆရာစံလမ်းမရှိ စားသောက်ဆိုင် တစ်ဆိုင်တွင် ဇေယျာသော်နှင့် အပေါင်းပါ ၆ ဦး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရခြင်းအပါအဝင်<ref name="AAPP">{{cite web |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:elD48Vpaw3kJ:www.fbppn.net/wp-content/uploads/2008/03/Zayar_Thaw_updated_29June09.pdf+Zayar+thaw+AAPP&hl=en&gl=us&pid=bl&srcid=ADGEEShKj5EAUwNvhS8TgWkCItbnbL7neJnxI1MUDU0gQCvV349q_xJBEufb2nsMGJ74qTlH9dsbtrpS_-sAI3Sk5fQmxD4HkmSywBoSDMEEK6t5wnyLClFWq5xp_Cj49Ire2b9w5HJ7&sig=AHIEtbShPsRNV_Xy7Un_jusqrH3bX2j6rw |title=AAPP Case No. 0062 |publisher=Assistance Association for Political Prisoners |access-date=7 May 2011}}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအစည်းအရုံးဝင် သုံးဆယ်ကျော် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8518137.stm |title=Burma's youth rapping for change |author=Rachel Harvey |date=24 February 2010 |work=BBC News |access-date=7 May 2011}}</ref> ဧပြီလတွင် အက်ဆစ်အဖွဲ့ဝင် [[ရန်ရန်ချမ်း]]သည်လည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine |url=http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |title=Popular Burmese Rap Performer Arrested |author=Min Lwin |date=18 April 2008 |magazine=The Irrawaddy |access-date=8 May 2011 |archive-date=5 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110605230446/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=11455 |url-status=dead }}</ref> ===တရားစီရင်ခြင်းနှင့် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရခြင်း=== စစ်ဆေးမေးမြန်းခံရစဉ်ကာလအတွင်း ဇေယျာသော်သည် ရိုက်နှက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI">{{cite web |url=http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf |title=MYANMAR: Hip-Hop Artist and Student Activist Jailed for Peaceful Protest |publisher=[[Amnesty International]] |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=29 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429092801/http://www.amnestyusa.org/iar/pdf/ZayarThawCaseSheet.pdf }}</ref> ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ ဥပဒေအမှတ် ၆/၈၈ အားချိုးဖောက်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ငါးနှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ <ref name="AAPP"/><ref name="Mizzima">{{cite web |url=http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html |title=5 Generation Wave activists sentenced |date=20 November 2008 |publisher=Mizzima News |access-date=8 May 2011 |accessdate=1 December 2021 |archivedate=19 January 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110119104756/http://www.mizzima.com/news/breaking-and-news-brief/1334-5-generation-wave-activists-sentenced.html }}</ref> ဖမ်းဆီးခံရစဉ်အချိန်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဝန်းကျင်တန်ဖိုးရှိ ထိုင်းဘတ်ငွေ၊ စင်္ကာပူဒေါ်လာနှင့် မလေးရှားရင်းဂစ်ငွေများ ကိုင်ဆောင်သဖြင့် တရားမဝင်နိုင်ငံခြားငွေ ကိုင်ဆောင်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ်တစ်နှစ် ထပ်တိုးချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="AI"/> ===လွတ်မြောက်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ=== [[ကော့သောင်းမြို့|ကော့သောင်း]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံနေရာမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။<ref name="AAPP"/><ref>{{cite news|url=http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html|title=ပြည်သူ့ နာကျင်၊ခံစားမှုကို အနုပညာဖန်တီးချင်တယ်|date=29 July 2011|work=မဇ္ဈိမသတင်းဌာန|language=my|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=3 October 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111003224348/http://www.mizzimaburmese.com/interview/8042-2011-07-28-04-33-26.html}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဇေယျာသော်အား [[ကန်တော်ကြီး(ရန်ကုန်)|ကန်တော်ကြီး]] မျှော်စင်ကျွန်းတွင် ပြုလုပ်သော ဖျော်ဖြေပွဲတွင် ပါဝင်ခွင့်အား [[မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်]] ရဲစခန်းက တားမြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html|title=Hip-hop singer Zay Yar Thaw forbidden to perform in charity show|last=Phanida|date=4 August 2011|work=Mizzima News|access-date=7 August 2011|accessdate=1 December 2021|archivedate=7 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807023428/http://mizzima.com/news/inside-burma/5724-hip-hop-singer-zay-yar-thaw-forbidden-to-perform-in-charity-show.html}}</ref> ဇေယျာသော်သည် [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ပုဗ္ဗသီရိမြို့နယ်]]မှ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite magazine|url=http://www.irrawaddy.org/burma/generation-wave-celebrates-6th-anniversary.html |title=Generation Wave Celebrates 6th Anniversary |magazine=[[The Irrawaddy]]|date=2013-10-10 |access-date=2014-04-08}}</ref> [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ဇမ္ဗူသီရိမြို့နယ်]]မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။ === ၂၀၂၀-၂၂ ကာလများ === [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲ]]အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွင် ပါဝင်ကူညီခဲ့သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း မပြုခဲ့ပေ။<ref name="irrawaddy2">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 27 |title=စစ်ကောင်စီ၏ ရန်သူတဦး အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလဲလာပုံ |url=https://burma.irrawaddy.com/article/2021/11/27/247733.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=27 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|တပ်မတော်မှ အာဏာသိမ်း]]လိုက်ပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ]]တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများအား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]က ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့သောကြောင့် ဇေယျာသော်သည် မြေအောက်လှုပ်ရှားများအဖြစ် ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စင်ပြိုင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] (NUG) ကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ဇေယျာသော်သည် NUG ၏ ရန်ကုန်ကိုယ်စားလှယ်နှင့် စစ်ကောင်စီကို လက်နက်ကိုင် ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အထူးတပ်ဖွဲ့နှင့် [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်|ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်]] (PDF) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်ဟု စစ်ကောင်စီက စွပ်စွဲခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy2"/><ref name="irrawaddy3">{{cite web |last1=November 2021 |first1=ဧရာဝတီ 19 |title=ဦးဖြိုးဇေယျာသော်အား ဖမ်းမိကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://burma.irrawaddy.com/news/2021/11/19/247578.html |website=ဧရာဝတီ |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |date=19 နိုဝင်ဘာ 2021}}</ref> နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် [[ဒဂုံမြို့သစ်ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်|ဒဂုံဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်]]ရှိ ရတနာနှင်းဆီအိမ်ယာတွင် ဇေယျာသော်အား လက်နက်များနှင့် အတူ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးခဲ့ကာ အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။<ref name="irrawaddy3"/> ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဇေယျာသော်အား အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၄၉(က)၊ ၅၀(ဈ) နှင့် ၅၀(ည)တို့အရ သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=ဦးဂျင်မီနှင့် ဖြိုးဇေယျာသော်ကို သေဒဏ်ချမှတ်ကြောင်း စစ်ကောင်စီထုတ်ပြန် |url=https://myanmar-now.org/mm/news/10186 |website=Myanmar NOW |access-date=၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ |language=my}}</ref> ယင်းနောက် ၄လကျော်အကြာတွင် ၎င်းအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် သေဒဏ်ကို အတည်ပြုကြောင်း စစ်ကောင်စီဘက်က ကြေညာသည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/burma-61685391</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/military-council-confirms-execution-of-phyozeyarthaw-and-jimmy-06032022080417.html</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/jimmy-pho-zay-ya-thaw/6603020.html</ref> <ref>https://www.channelnewsasia.com/asia/myanmar-junta-first-judicial-executions-former-aung-san-suu-kyi-party-member-democracy-activist-2725646</ref> ယင်းနောက်  ထောင်အာဏာပိုင်များက ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ရက် ညနေ၆နာရီတွင် ဖြိုးဇေယျာသော်အား မိသားစုဝင်အချို့နှင့် အွန်လိုင်းမှတဆင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပေးခဲ့သည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/articles/c6pe4yy5m44o</ref> ၂၀၂၂နှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ရက်အရောက်တွင် ဖြိုးဇေယျာသော်(ခ) မောင်ကျော်၊ [[ကျော်မင်းယု]] (ခ)ဂျင်မီ ၊လှမျိုးအောင် (ခ) ကိုမျိုး နှင့် အောင်သူရဇော် (ခ) ကိုကတုံး တို့ လေးဦးအား အကျဉ်းထောင် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် အညီ သေဒဏ်စီရင်ပြီးကြောင်း စစ်ကောင်စီက ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>https://www.mizzimaburmese.com/article/111965</ref> <ref>https://edition.cnn.com/2022/07/24/asia/myanmar-executions-pro-democracy-figures-intl-hnk/index.html</ref> မိသားစုဝင်များက အကျဉ်းထောင်အာဏာပိုင်တို့ထံ သွားရောက်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင်လည်း  ပြစ်ဒဏ်စီရင်ပြီးတာ အတည်ဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်စကားရရှိခဲ့ကာ စီရင်ခဲ့သည့် ရက်အတိအကျအား မပြောကြားခဲ့သည့်သဖြင့် ရုပ်အလောင်း၊အရိုးပြာ ရယူလိုမှုကို လက်မခံပယ်ချခဲ့သည်။<ref>https://www.bbc.com/burmese/live/burma-62237642</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{Lifetime|၁၉၈၁|၂၀၂၂}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သူများ]] s2cna5heogvt17r4i0ezt0rgs7y64hr 10 9385 752221 668423 2022-07-24T13:24:37Z Kantabon 45503 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ကယားပြည်နယ် |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |title = [[File:Flag of Kayah State.svg|28px]] [[ကယားပြည်နယ်]] |image = [[Image:MyanmarKayah.png|50px]] |above = '''မြို့တော်''': [[လွိုင်ကော်မြို့]]<br /> '''မြို့နယ်ပေါင်း : (၇) မြို့နယ်''' |group1= ခရိုင်ရုံးစိုက်ရာမြို့များ |list1 = * [[ဘော်လခဲမြို့]] * [[လွိုင်ကော်မြို့]] * [[ဒီးမော့ဆိုမြို့]] * [[မယ်စဲ့မြို့]] |group4= [[ဘောလခဲခရိုင်]] (၂) မြို့နယ် |list4 = * [[ဖားဆောင်းမြို့နယ်]] * [[ဘောလခဲမြို့နယ်]] |group2= [[လွိုင်ကော်ခရိုင်]] (၂) မြို့နယ် |list2 = * [[ရှားတောမြို့နယ်]] * [[လွိုင်ကော်မြို့နယ်]] |group3= [[ဒီးမော့ဆိုခရိုင်]] (၂) မြို့နယ် |list3= * [[ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်]] * [[ဖရူဆိုမြို့နယ်]] |group5= [[မယ်စဲ့ခရိုင်]] (၁) မြို့နယ် |list5= * [[မယ်စဲ့မြို့နယ်]] |group6= မြို့များ |list6 = * [[ဒီးမော့ဆိုမြို့]] * [[နန်းမယ်ခုံမြို့]] * [[ဖရူဆိုမြို့]] * [[ဖားဆောင်းမြို့]] * [[ဘောလခဲမြို့]] * [[မယ်စဲ့မြို့]] * [[ရွာသစ်မြို့၊ ဘောလခဲခရိုင်|ရွာသစ်မြို့]] * [[ရှားတောမြို့]] * [[လောပိတမြို့]] * [[လွိုင်ကော်မြို့]] * [[လွိုင်လင်လေးမြို့]] }} <noinclude> {{collapsible option}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ တမ်းပလိတ်များ]] </noinclude> jset5y7plvylyzjcsho38au855ws10x 0 13122 752234 738542 2022-07-24T16:27:49Z Peter Moe 44957 wikitext text/x-wiki {{Infobox တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(မြန်မာအက္ခရာ) = မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ)= Mawlamyine University |တက္ကသိုလ်အမည်(အခြားအက္ခရာ)= |ဒေသအခေါ်အမည် = |တံဆိပ် = University of Mawlamyaing.gif |တံဆိပ်စာသား = မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ်၏ အမှတ်တံဆိပ် |ဆောင်ပုဒ်(မြန်မာအက္ခရာ) = ပညာတန်ဆောင် ပြည့်ကျိုးဆောင်အံ့ |ဆောင်ပုဒ်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ) = Enshrine the education, serves the peoples' will |ဆောင်ပုဒ်(အခြားအက္ခရာ) = |တည်ထောင်ခုနှစ် = ၁၉၅၃ |ပါမောက္ခချုပ် = ဒေါက်တာ အောင်မြတ်ကျော်စိန် |ဒုတိယပါမောက္ခချုပ် =ဒေါက်တာ မီမီစိန်<br/>ဒေါက်တာ စန်းစန်းအေး |ဝန်ထမ်း = |ဆရာ = |ဘွဲ့ကြိုကျောင်းသား = |ဘွဲ့လွန်ကျောင်းသား = |တည်နေရာ = တောင်ဝိုင်းလမ်း၊ မော်လမြိုင်မြို့၊ မွန်ပြည်နယ် |အကျယ်အဝန်း = |ပိုင်ဆိုင်မှု =အစိုးရပိုင် |ရန်ပုံငွေ = |ကျောင်းတွင်း အဖွဲ့အစည်များ = |အထိမ်းအမှတ်အရောင် =ရွှေဝါရောင် {{color box|#FFDF00}} |အထိမ်းအမှတ်သတ္တဝါ =ဟင်္သာ }} [[File:Moulmein University - panoramio - joinai.jpg|thumb|မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]] '''မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်'''သည် [[မော်လမြိုင်မြို့]]တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာ့အရှေ့တောင်၏ အကြီးဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်ကို ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့် မန္တလေးတက္ကသိုလ်များပြီးလျှင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် တည်ထောင်သော ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ ထိုတက္ကသိုလ်သည် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် သိပ္ပံဘွဲ့များ၊ မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်နိုင်သည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း [[အဏ္ဏဝါဗေဒ|အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ]]ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ပေးနိုင်သော တက္ကသိုလ်အချို့သာရှိရာ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == === တည်ထောင်ခြင်း === မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်ကို ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၏ လက်အောက်ခံ မော်လမြိုင် ဥပစာကောလိပ် အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ မော်လမြိုင်ကောလိပ်အဆောက်အဦးဒီဇိုင်းကို ဗိသုကာလက်ရာမြောက်လှသော [[ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်းမ]]၊ [[ရန်ကုန် ဘူတာကြီး]] အစရှိသော အထင်ကရအဆောက်အဦးများ တည်ဆောက်ရာတွင် လူသိများ ထင်ရှားလှသည့် မြန်မာ ဗိသုကာပညာရှင် [[တင်၊ ဦး (ဗိသုကာပညာရှင်)|စည်သူဦးတင်]] ကပုံစံထုတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ [[ဖိုင်:KuTha.jpg|thumb|မော်လမြိုင် ဥပစာကောလိပ်၏ ပထမဆုံးကျောင်းအုပ်ကြီး [[ကုသ (စာရေးဆရာ)|စာရေးဆရာ ကုသ]] ခေါ် ဦးတိုးအောင် (ခရစ် ၁၉ဝ၈- ၁၉၇၆)]] မော်လမြိုင် ဥပစာကောလိပ်၏ ပထမဆုံးကျောင်းအုပ်ကြီး အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူမှာ ၁၉၃၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်တွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော [[ခေတ်စမ်းစာပေ|''ခေတ်စမ်းစာပေ'']]လှုပ်ရှားမှုတွင် ဆရာ[[ဇော်ဂျီ၊ စာရေးဆရာ|ဇော်ဂျီ]]၊ [[သိပ္ပံမောင်ဝ]]၊ [[မင်းသုဝဏ်]]၊ မောင်ထင်၊ [[သုတ၊ မောင် (ဗိုလ်မှူးဘသောင်း)|မောင်သုတ၊]] [[ဧမောင် (ပါမောက္ခ)|ဧမောင်]] တို့နှင့်အတူ ရှေ့တန်းမှ မား⁠မားမတ်မတ် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့သူ [[ကုသ (စာရေးဆရာ)|စာရေးဆရာ ကုသ]] ခေါ် ဦးတိုးအောင်ဖြစ်သည်။ ==== မြေနေရာရွေးချယ်ခြင်း ==== ကောလိပ်တည်ဆောက်ရန် မြေနေရာစတင်ရွေးချယ်စဉ်က လက်ရှိနေရာ၏ လှပသောရှုခင်းနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်သည်ကောလိပ်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန်အတွက် အကောင်းဆုံး မြေနေရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ကောလိပ်၏ တည်နေရာသည် မော်လမြိုင်မြို့လယ်ခေါင်၏ အရှေ့မြောက် (၄) မိုင်အကွာတွင်တည်ရှိသည်။ ၎င်းကို ၁၉၅၀ အစောပိုင်းတွင်တည်ထောင်ခဲ့စဉ်က ကောလိပ်၏အရွယ်အစားမှာ ၄၁၇.၈၇ ဧကဖြစ်သည်။ ၎င်းကိုမော်လမြိုင် - တောင်ဝိုင်း၊ အဓိကလမ်းနှင့်မော်လမြိုင် - အမ်ရတ်လမ်းများဖြင့်ကန့်သတ်ထားသည်။ ထိုနေရာ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင်ကောလိပ်နှင့်မိုင်ဝက်အကွာအဝေးတွင်တောင်ဝိုင်းဟုခေါ်သော တောင်တန်းတစ်ခုရှိသည်။ ကောလိပ်နှင့်မိုင်လေးပုံတစ်ပုံခန့်အကွာတွင် [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ|ဗြိတိသျှ]]တော်ဝင်လေတပ်နှင့် အမေရိကန် [[:en:Flying_Tigers|ကျားပျံလေသရဲအဖွဲ့]] တို့၏ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်လေယာဉ်ကွင်း (ယခု[[မော်လမြိုင်လေဆိပ်]]) ရှိသည်။ ကောလိပ်ကို မတည်ဆောက်မှီက တောင်ဝိုင်းတောင်နှင့် ၎င်း၏ပတ်ဝန်းကျင်သည် ၁၉ ရာစုနှင့် ၂၀ ရာစုအစောပိုင်း ကိုလိုနီခေတ်ကာလတွင် ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်သူအရာရှိများနှင့် ဒေသခံ အထက်တန်းလွှာလူတန်းစားများ၏ ပျော်ပွဲစားထွက်ရာစခန်းနှင့် ဒေသခံ တရုတ်အသိုင်းအဝိုင်း၏ ဥယျာဉ်များရှိရာ နေရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၃၆ ခုနှစ်က ဗြိတိသျှပိုင်အောက်မြန်မာပြည်၏မြို့တော် မော်လမြိုင်မြို့သို့ (ထိုစဉ်က အထက်မြန်မာပြည်တွင် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)]] စိုးစံချိန်ဖြစ်သည်) ရောက်ခဲ့သော ၁၉ရာစု အမေရိကန်ခရီးသွားစာရေးဆရာ Howard Malcom ၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းများအဆိုအရ၊ မော်လမြိုင်တရုတ်အသိုင်းအဝိုင်းမှ အစောပိုင်းအခြေချနေထိုင်သူများသည် တောင်ဝိုင်းတောင်( တရုတ်ဘာသာဖြင့် လင်းဒင် ဟုခေါ်ဆို) နှင့်ပတ်ဝန်းကျင် အနီးတဝိုက်တွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများ စိုက်ပျိုးကာ နေထိုင်ကြသည်ဟု ဆိုသည်။<ref>Li, Yi (2016). Revisiting the Nineteenth- century Marketplace, and the Chinese Community in Moulmein. Center for Burma Studies Northern Illinois University. p.73</ref> === တိုးချဲ့ခြင်း === ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် ဒီဂရီကောလိပ်အဖြစ် ပြောင်းလဲတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက် ၁၉၈၂ တွင် မော်လမြိုင် ဒီဂရီကောလိပ်၏ နည်းပညာဌါနသည် ကောလိပ်မှ သီးခြားခွဲထွက်ကာ အစိုးရနည်းပညာအင်စတီကျု (ယခု [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)|မော်လမြိုင်နည်းပညာတက္ကသိုလ်]]) ကိုတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် မော်လမြိုင် ဒီဂရီကောလိပ်မှ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ == ဘာသာရပ်များ သင်ကြားပေးမှု == မြန်မာ့ တက္ကသိုလ်ပညာရေးစနစ်တွင် ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်များအား အတူတကွ ပေါင်းစည်းထားခဲ့ပြီး မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည် ရိုးရိုးဝိဇ္ဇာဘာသာရပ်များနှင့် သိပ္ပံဘာသာ အထူးပြု ကျောင်းသားများအား ဝိဇ္ဇာဘွဲ့များနှင့် မဟာဘွဲ့များကို ချီးမြှင့်ပေးသည်။ ၎င်းသည် ရိုးရိုး Bachelor Of Art(BA) ဝိဇ္ဇာဘွဲနှင့် Bachelor Of Science(BSc) သိပ္ပံဘွဲ့ ရယူနိုင်ရန်အတွက် သုံးနှစ် အချိန်ပေးရပြီး BA(Hons) နှင့် BSc(Hons) တို့ကဲ့သို့သော ဂုဏ်ထူးတန်း(Honor Degree)များအတွက်ကိုမူ ၄ နှစ်အချိန်ပေးရလေသည်။ ဥပဒေပညာအတွက်မှာမူ ၅ နှစ် အချိန်ပေးရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဏ္ဏဝါသိပ္ပံဘွဲ့ချီးမြှင့်သည့် တက္ကသိုလ်မှာ အနည်းငယ်မျှသာရှိသည့်အနက် မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်သည်လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ကမ်းခြေနှင့် ဆက်စပ်နေသော မြို့တစ်ခုဖြစ်သည့် မော်လမြိုင်မြို့တောင်ဘက် ၆၀ ကီလိုမီတာအကွာတွင် တက္ကသိုလ်၏အဏ္ဏဝါသပ္ပံလက်တွေ့စမ်းသပ်ရန်နေရာတစ်ခု ထားရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးသော အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ {| class="wikitable" |- ! ဘာသာရပ် !! ဘွဲ့ !! မဟာဘွဲ့!! ပါရဂူဘွဲ့ |- | မြန်မာစာ|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA) || -- |- | အင်္ဂလိပ်စာ|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA)|| |- | ပထဝီဝင်|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA)|| |- | သမိုင်း|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA)|| |- | ဒဿနိကဗေဒ|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA)|| |- | စိတ္တဗေဒ|| ဘီအေ(BA) || အမ်အေ(MA)|| |- | ရုက္ခဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc) || အမ်အပ်စီ(MSc)|| |- | ဓာတုဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc) || အမ်အပ်စီ(MSc)|| |- | အဏ္ဏဝါသိပ္ပံ|| ဘီအပ်စီ(BSc) || အမ်အပ်စီ(MSc)|| PhD |- | သင်္ချာ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| အမ်အပ်စီ(MSc)|| |- | ရူပဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| အမ်အပ်စီ(MSc)|| |- | သတ္တဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| အမ်အပ်စီ(MSc)|| |- | ဘူမိဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| -- || -- |- | ဇီဝဓာတုဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| -- || -- |- | အဏုဇီဝဗေဒ|| ဘီအပ်စီ(BSc)|| -- || -- |- | ဥပဒေပညာ|| LLB|| LLM || -- |- |} == အုပ်ချုပ်ရေး == === အုပ်ချုပ်သူများ စာရင်း (၁၉၅၃ မှ ယခု) === * ဦးတိုးအောင် ([[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|စာရေးဆရာ]] [[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|ကုသ]]) (၁၉၅၃ခု မတ်လ မှ ၁၉၆၃ ခု ဇူလိုင်လ) *ဒေါက်တာဖေသောင်း * ဦးလှရွှေ *ဒေါက်တာ မန်းသက်စံ *[[ဒီ၊ မောင်(ဒေါက်တာ)|ဒေါက်တာမောင်ဒီ]] (၁၉၇၂ မှ ၁၉၇၇) *ဦးခင်မောင်တင့် ([[တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်]]) (မော်လမြိုင် ဒီဂရီ ကောလိပ် ကျောင်းအုပ်ကြီး (၁၉၇၇ - ၈၅)၊ မော်လမြိုင် တက္ကသိုလ် ဒုတိယအဓိပတိ (၁၉၈၆ - ၈၈)) *ဦးတင်ဦးလှိုင် * ဦးလှထွန်းအောင် *ဒေါက်တာလှဖေ * ဦးကြည်ဝင်း * ဦးစန်းတင့် *ဦးမြသိန်း(ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်ဖြင့် တာဝန်ယူအုပ်ချုပ်) * ဦးစောဟန်ရှိန် *ဦးထွန်းသိန်း *ဒေါက်တာဌေးအောင် *ဒေါက်တာအောင်မြတ်ကျော်စိန် တို့ဖြစ်ကြသည်။ == အဆောက်အဦးများ == [[File:Mawlamyine University - panoramio.jpg|thumb|မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်၏အဓိကဝင်ပေါက် အဓိပတိလမ်းမ]] === အရေးကြီးသော အဆောက်အဦးများ === * ဗညားဒလ ဆောင် * ရာမည ဆောင် * ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမ * တက္ကသိုလ်ဆေးရုံ *[[စက်စဲ]] အဏ္ဏဝါသိပ္ပံသုတေသနစင်တာ * တက္ကသိုလ်အားကစားခန်းမ *တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် - တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်အဖြစ် ၃ထပ် စာကြည့်တိုက်အား ဇန်နဝါရီလ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီး၍ စာစောင်၊ စာအုပ်ပေါင်း ၁၀၆, ၀၀၀ ခန့် ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။ == အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဆက်နွယ်မှု == === သုတေသန === *{{flagicon|Thailand}} Songkla မင်းသား တက္ကသိုလ်<ref name=":0">https://www.myanmar-edu.org/mueucap-university-mawlamyine</ref> *{{flagicon|Philippines}} Silliman တက္ကသိုလ် - မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ် သည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ Silliman တက္ကသိုလ်နှင့်သုတေသနနှင့်ပညာရေး ချိတ်ဆက်ချက်များ ရှိပြီးဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|url=http://su.edu.ph/international/linkages-partnerships/|title=Linkages & Partnerships {{!}} Silliman University|website=su.edu.ph|language=en-US|access-date=2017-10-03}}</ref> *{{flagicon|USA}} Scripps Institution of Oceanography<ref name=":0" /> *{{flagicon|Japan}} [[တိုကျိုအဏ္ဏဝါသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာတက္ကသိုလ်]] - မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ် သည် တိုကျိုအဏ္ဏဝါသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာတက္ကသိုလ်နှင့်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လဲလှယ်သဘောတူညီချက်များ ရှိပြီးဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news|url=https://www.kaiyodai.ac.jp/english/events/general/201603041603.html|title=Myanmar Seminar - Overseas Partner Institutions, University of Yangon and Mawlamyine University -：東京海洋大学|work=Myanmar Seminar - Overseas Partner Institutions, University of Yangon and Mawlamyine University -：東京海洋大学|access-date=2017-10-02|language=ja}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.kaiyodai.ac.jp/english-c/en-international/12379.html|title=Academic Exchange Agreements - 東京海洋大学|website=www.kaiyodai.ac.jp|access-date=2017-10-26}}</ref> *{{flagicon|Austria}} သဘာဝအရင်းအမြစ်နှင့်ဘဝကသိပ္ပံတက္ကသိုလ်, ဗီယင်နာ<ref name=":0" /> === သင်ကြားရေး === * {{flagicon|Australia}} BABSEACLE ဥပဒေရေးရာပညာရေးဖောင်ဒေးရှင်း<ref>[https://www.babseacle.org/articles/mawlamyaing-university-law-departments-ambitious-clinical-legal-education-cle-plan/ Mawlamyine University Law Department’s Ambitious Clinical Legal Education (CLE) Plan - BABSEACLE<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> *{{flagicon|USA}} ကော်နဲလ်တက္ကသိုလ်<ref name=":0" /> * {{flagicon|Australia}} နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ် တက္ကသိုလ်<ref>[http://footballunited.org.au/international/ Myanmar — Football United<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> === ကျောင်းသားဖလှယ်ရေး === *{{flagicon|Japan}} Hosei တက္ကသိုလ်<ref name=":0" /> *{{flagicon|USA}} အင်ဒီယားနားတက္ကသိုလ် - Purdue တက္ကသိုလ် ဖို့တ်ဝိန်း (IPFW)<ref>[https://fwscii.wordpress.com/2017/04/12/an-evening-conversation-with-mawlamyine-university-students/ An Evening Conversation with Mawlamyine University students – Fort Wayne Sister Cities<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> * {{flagicon|Thailand}} ခွန်ကန် တက္ကသိုလ် (Khon Kaen University)<ref>[https://ird.kku.ac.th/news.php?id=167 มข.ต้อนรับ Mawlamyine University จาก เมียนมา<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> *{{flagicon|Japan}} တိုကျိုတက္ကသိုလ်<ref name=":0" /> == ထင်ရှားသောဆရာဟောင်းများ == * ဦးတိုးအောင် ([[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|စာရေးဆရာ]] [[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|ကုသ]]) - [[ခေတ်စမ်းစာပေ]] လှုပ်ရှားသူ *တက္ကသိုလ် [[ဘုန်းနိုင်၊ တက္ကသိုလ်|ဘုန်းနိုင်]] - စာရေးဆရာ *တက္ကသိုလ် [[မင်းမော်၊ တက္ကသိုလ်|မင်းမော်]] - စာရေးဆရာ * ဒေါက်တာ [[ခင်မောင်ညွန့်၊ ဒေါက်တာ|ခင်မောင်ညွန့်]] - စာရေးဆရာ၊ မြန်မာ့သမိုင်း ကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် *ဝဏ္ဏကျော်ထင် [[ဗိုလ်ဗကို]] - စာရေးဆရာ၊ ရုပ်ရှင် သရုပ်ဆောင် *[[မြင့်သန်း၊ ဒေါ် (ကထိက)|ကထိက ဒေါ်မြင့်သန်း]] - မြန်မာစာပေ ပညာရှင် *Mohana Gill - အိန္ဒိယစာရေးဆရာမ<ref>Gill, Mohana (2013). ''Myanmar: Cuisine, Culture, Customs''. Marshall Cavendish International Asia Pte Ltd. p. 41.</ref> *ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ [[မင်းတင်မွန်၊ ဒေါက်တာ|မင်းတင်မွန်]] - စာရေးဆရာ *[[နန္ဒာသိန်းဇံ]] - စာရေးဆရာ<ref>[http://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=21897 Philosophy Writer Nanda Thein Zan Passes Away<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> * ဒေါက်တာ မန်းသက်စံ - စက်မှု ဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး *[[အောင်သင်း]] - စာရေးဆရာ၊ တက္ကသိုလ်ကထိက *ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] '''-''' နျူကလီးယားဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင်၊ [[သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီး == ထင်ရှားသောကျောင်းသားဟောင်းများ == *[[စိမ့်၊ (ပညာရေး)]] - တက္ကသိုလ်ကထိက၊ စာရေးဆရာမ *[[တင်ရွှေ၊ ဆရာဝန်|ဆရာဝန် တင်ရွှေ]] - စာရေးဆရာ၊ [[ဆရာဝန်တင်ရွှေ စာပေဆု]] တည်ထောင်သူ *[[တင်စိုး (ပါမောက္ခ)]] - စာရေးဆရာ၊ ရန်ကုန်စီးပွားရေး တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ *[[နိုင်သက်လွင်]] - တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများရေးရာ ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး<ref>[https://www.irrawaddy.com/news/burma/meet-burmas-next-cabinet.html Meet Burma’s Next Cabinet<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> *[[သက်နိုင်ဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးသက်နိုင်ဝင်း]] - နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး *[[ခင်မောင်ညို၊ ဒေါက်တာ|ဒေါက်တာ ခင်မောင်ညို]] - စာရေးဆရာ၊ အယ်ဒီတာ၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ပါမောက္ခ *ဒေါက်တာ[[မောင်သင်း]] - မန္တလေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်၊ ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်<ref>{{Cite web |title=ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --> |url=https://pyidaungsu.hluttaw.mm/members/56cd5f393f609e7f488b45f5 |accessdate=7 July 2018 |archivedate=29 May 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180529053957/https://pyidaungsu.hluttaw.mm/members/56cd5f393f609e7f488b45f5 }}</ref> *ဒေါက်တာ [[စင်သီယာမောင်]] - လူမှုကူညီရေးများအတွက် နိုင်ငံတကာမှ ဆုပေါင်း ၁၈ ခုတိုင်အောင် ချီးမြှင့်ခံရသူ *မာမာခိုင် - ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် *စောထွန်း - ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် *[[ထူးအိမ်သင်]] - တေးရေးတေးဆို == ကိုးကား == <references/> {{မြန်မာနိုင်ငံရှိတက္ကသိုလ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်နှင့်ကောလိပ်များ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံတက္ကသိုလ်နှင့်ကောလိပ်များ]] [[Category:မော်လမြိုင်မြို့]] [[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ ကောလိပ်နှင့် တက္ကသိုလ်များ]] 9gj7616deqz051fhxwa37jvz8t98hf0 0 19298 752244 718875 2022-07-24T22:32:29Z CommonsDelinker 115 Replacing A03_2880_640x427.jpg with [[File:White-crested_laughingthrush,_St._Louis_Zoo.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name)). wikitext text/x-wiki {{Automatic Taxobox | image = White-crested laughingthrush, St. Louis Zoo.jpg | image_caption = [[ဝါးရောင်းငှက်ခေါင်းဖြူ]] (''Garrulax leucolophus'') | taxon = Leiothrichidae | authority = [[:en:William John Swainson|Swainson]], 1832 | subdivision_ranks = [[မျိုးစု|မျိုးစုများ]] | subdivision = 16; see article text }} မြန်မာနိုင်ငံ၌ လူသိများသော ဝါးရောင်းငှက် နှစ်မျိုးရှိသည်။ ယင်းတို့မှာ ဝါးရောင်းငှက်နှင့် [[ဝါးရောင်းငှက်ခေါင်းဖြူ]]တို့ဖြစ်ကြ၍ နှစ်မျိုးလုံးသည် ပက်စာရီဖောမီး မျိုးစဉ်တွင် တင်မလိုင်အီဒီး မျိုးရင်းနှင့် တာဒွိုင်ဒီးနီး မျိုးရင်းခွဲ့တို့၌ ပါဝင်သည်။ ဝါးရောင်းငှက်ကို ပါဏဗေဒအလိုအားဖြင့် ဂါရှုးလက် ပက်တိုရေးလစ်မာရီဒီအိုနယ်လစ် ဟုခေါ်သည်။ ဝါးရောင်းငှက်၏ အရွယ်မှာ အလျား ၁၃ လက်မ ရှိသည်။ အမှတ်မဲ့ကြည့်လျှင် ဝါးရောင်းငှက်သည် ရှုချင်စဖွယ် ကောင်းလောက်အောင် ထူးခြားသည့်ငှက်ဟု မထင်ရချေ။ သို့သော် အမွှေးအတောင်စုံလင်သော ဝါးရောင်းငှက်ကို အလင်းရောင်ရသည့် ကွင်းပြင်တွင် သေချာစွာကြည့်လျှင် စိုပြည်သော သံလွင်ရောင်နှင့် အညိုရောင်သန်းနေသည့် လှပသောငှက်ဖြစ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ဝါးရောင်းငှက်၏ အော်သံမှာ ထူးဆန်း၏။ ပြွေမှုတ်သံကဲ့သို့ ညင်သာသော အသံမျိုးဖြစ်ပြီးလျှင် များသောအားဖြင့် စူးရှ၍ တိုတောင်းသော လေချွန်သံများလည်း ထိုအသံနှင့် ရောပြွမ်းလျက်ရှိသည်။ ကောင်ရေများစွာ ရောနှော၍ များသောအားဖြင့် အအုပ်အသင်းနှင့်ကျက်စားတတ်သဖြင့် အချင်းချင်း ပြိုင်တူရှုပ်ထွေးစွာအော်မြည်သံမှာ ကြည်ကွဲဖွယ်ကောင်းသည့် ပြွေမှုတ်သံနှင့် တူလေသည်။ ထိုအသံမျိုးအပြင် အခြားအော်သံ အထူးသဖြင့် ပွတ်ကြိတ်သံများကိုလည်း မကြာခဏကြားရသေးသည်။ ဝါးရောင်းငှက်များကို ကျွန်းတောများရှိရာ ကွင်းပြင်နှင့် တောင်ခြေများတွင် တွေ့ရတတ်သည်။ မေမြို့ရှိ ဝက်သစ်ချပင်ပေါက်ရောက်ရာ သစ်တောများတွင်လည်း ကျက်စားတတ်သည်။ မြေပေါ်တွင် သွားလာသည့် အခါတွင်ဖြစ်စေ၊ ချုံဖုတ် သို့မဟုတ် သစ်ကိုင်းတစ်ကိုင်းမှ တစ်ကိုင်းသို့ ကူးသည့်အခါတွင်ဖြစ်စေ ခုန်၍ကူးသန်း သွားတတ်သည်။ တစ်ခုန်နှင့်တစ်ခုန် အလွန်ကျဲ၏။ သစ်ပင်ကင်းရှင်းသည့် မြေပြန့်တွင် ကူးသန်းသွားလာပုံမှာ ဤငှက်၏ ထူးခြားချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဝါးရောင်းငှက်သည် အအုပ်အသင်းနှင့် ကျက်စားတတ်သော်လည်း ဘေးအန္တရာယ် တစ်ခုခုကြောင့် ထိတ်လန့်ခြင်းမျိုး မဟုတ်လျှင် မည်သည့်အခါမျှ သင်းလုံးကျွတ် စုပြုံ၍ ပျံသန်းလေ့မရှိချေ။ ကောင်ရေအနည်းငယ် စုပြုံ၍လည်း မပျံသန်းကြချေ။ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းကြောင်းကို အသီးအသီး စိတ်ချရလျှင် ပုန်းကွယ်နေသည့် ချုံတောမှ တစ်ကောင်နောက်သို့ တစ်ကောင် ခပ်လှမ်းလှမ်းမှ ပျံသန်းသွားတတ်လေသည်။ ပျံသန်းပုံမှာ အချိုးမကျသဖြင့် ကြည့်၍ မကောင်းချေ။ ဝါးရောင်းငှက် သားပေါက်ချိန်မှာ မတ်လမှ မေလအထိဖြစ်သည်။ ဩဂုတ်လတွင် ဒုတိယအကြိမ် သားပေါက်သည်။ အသိုက်ကို များသောအားဖြင့် ချုံတောများတွင် ပြုလုပ်ထားတတ်သည်။ အသိုက်၏ ပုံသဏ္ဌာန်မှာ စောက်တိမ်သော ခွက်ပြန့်နှင့်တူသည်။ အသိုက်ကို များသောအားဖြင့် မြက်ပင်နှင့် ဝါးရွက်တို့ကို လျော့ရိလျော့ရဲ လုံးထွေးပြီးလျှင် ပင်စည်ငယ်တွင် နွယ်နှာမောင်းတို့ဖြင့် ချည်နှောင်၍ ပြုလုပ်ထားတတ်သည်။ တစ်မြုံလျှင် ဥသုံးလုံး သို့မဟုတ် လေးလုံးရှိသည်။ ဥငါးလုံးတွေ့ရခဲသည်။ အရောင်မှာ စိမ်းပြာရောင်ဖြစ်သည်။ ဝါးရောင်းငှက်ကို အရှေ့တိုင်းနိုင်ငံများတွင် အနှံ့အပြား တွေ့ရသည်။ အနောက်ဘက်တွင် [[နီပေါနိုင်ငံ]]အထိ တွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပေ ၅,ဝဝဝ မြင့်သည့် သစ်တောများတွင် ကျက်စားလေ့ရှိရာ မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း၌ ပေ ၅,ဝဝဝ ထက်နိမ့်သည့် သစ်တောဒေသများတွင် ကျက်စားလေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:အာရှတိုက်တွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]] [[ကဏ္ဍ:ငှက်မျိုးရင်းများ]] [[ကဏ္ဍ:စာကလေးနှင့် အလားတူငှက်များ]] psulhwi7ywy0vet5tslvu7nqslsn3gl 1 30108 752298 734801 2022-07-25T10:33:40Z Hoke Kim 100194 [[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki == ဓမ္မ တည်းဟူသော တရား == ဓမ္မသည် သင်ယူရန်၊ လေ့ကျင့်ရန်နှင့် နက်နက်နဲနဲ ထိုးထွင်းသိမြင်ရန် ဖြစ်သည်၊၊ ကိုယ်တိုင် သင်ယူ လေ့ကျင့်ပြီး ဖေါက်ထွင်း သိမြင်ရန် ဖြစ်သည်၊၊ ဓမ္မတွင် အပိုင်း ၃ ပိုင်းရှိသည်၊၊ ဘဝ နည်းလမ်း တို့ကို ညွှန်ပြသော 'သုတ္တန်'၊၊ ကိုယ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း တို့ကိုညွှန်ပြသော 'ဝိနည်း'၊၊ စိတ်၊ စေတသိက်၊ ရုပ် တို့၏ သဘောတရားကို ညွှန်ပြသော 'အဘိဓမ္မာ' တို့ဖြစ်ကြသည်၊၊ ဓမ္မသည် ယုံ ကြည်ရန်၊ ကိုးကွယ်ရန်၊ ဆုတောင်းရန် မဟုတ်၊၊ လူ့ဘဝ၌ ရှင်သန်နေသ၍ အချိန်နှင့်အမျှ ကိုယ်တိုင် လေ့လာ လက်တွေ့ကျင့်သုံး ဆင်ခြင်ပွားများသွားရန် ဖြစ်သည်၊၊ == ပရိယတ္တိ တည်းဟူသော သင်ယူနှလုံးသွင်းခြင်း == ဓမ္မမှ ကိုယ်တိုင် သင်ယူ ရမည့် အရာတို့မှာ လူဘဝ၌ ရှင်သန်နေသမျှ ကာလပတ်လုံး နေထိုင် ကျင့်ကြံ လုပ်ကိုင်သွားရန် 'နည်းလမ်း အသွယ်သွယ် တို့ကို ညွှန်ပြသော သုတ္တန်' 'ကိုယ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း တို့ကိုညွှန်ပြသော ဝိနည်း' 'စိတ် စေတသိက် ရုပ် တို့၏ သဘော တရားကို ညွှန်ပြသော အဘိဓမ္မာ' တို့ဖြစ်ကြသည်၊၊ လူသားတယောက်အနေဖြင့် လူ့ဘဝ၌ နေထိုင်ရန် နည်းလမ်း၊ စည်းကမ်း၊ သဘောတရား တို့ကို သိရှိရန် အထူး လိုအပ်ပါသည်၊၊ သို့မဟုတ်ပါက ရှင်သန်လျက် လူဖြစ်ရှုံးနေရသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပါသည်၊၊ == ပဋိပတ္တိ တည်းဟူသော ကျင့်သုံးရန် ကျင့်စဉ် == ဓမ္မမှ ကိုယ်တိုင် ကျင့်သုံးရန် ကျင့်စဉ်တို့မှာ ကိုယ် စည်းကမ်း ၃ ရပ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း ၆ ရပ် ပါဝင်သည့် ကိုယ်ကျင့်တရား တည်းဟူသော သီလ ကျင့်စဉ်၊၊ စိတ်ကို စည်းကမ်းသတ်ပေး သော၊ စိတ်ကို တသမတ်တည်း တည်နေရန် လေ့ကျင့်ပေးသည့် သမာဓိကျင့်စဉ်၊၊ မိမိကိုယ် ထဲ က ဖြစ်မှု ပျက်မှု အလုံးစုံကို စက္ကန့်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် ပကတိအတိုင်း သိမြင်မှု ပညာ၊၊ == သီလ တည်းဟူသော စောင့်ထိန်းမှု == ကိုယ်နှုတ်ကို ထိန်းရန် စည်းကမ်း တို့ကို သီလဟုဆိုသည်၊၊ ကိုယ်ကို ထိန်းရန် ကိုယ် စည်းကမ်း ၃ ပါးတို့မှာ၊ သူ့အသက်မသတ်၊ သူ့ဥစ္စာ မခိုး၊ သူ့အိမ်ယာ မဖေါက်ပြန်ခြင်း တို့ဖြစ် ၏၊၊ နှုတ်ကို ထိန်းရန် စည်းကမ်း ၆ ပါးတို့မှာ ရိုးသားသော စိတ်ဖြင့်ပြောခြင်း၊ အမှန် ကိုဆိုခြင်း၊ ယဉ်ကျေးချိုသာစွာပြောခြင်း၊ မိမိနှင့်တပါးသူ့ အကျိုးရှိသော စကားကိုဆိုခြင်း၊ အချင်းချင်း ညီ ညွတ်မှုရှိအောင် စကားဆိုခြင်း တို့ဖြစ်သည်၊၊ သို့မဟုတ် ကောက်ကျစ်၊ လိမ်လည်၊ ရုန့်ရင်း ကြမ်းတမ်း၊ အကျိုးမဲ့၊ ဂုံးချောပြောခြင်း တို့မှ ရှောင်ကျဉ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်၊၊ သီလစောင့်ထိန်းခြင်းဖြင့် မိမိကိုယ်ကို လူကောင်း ဖြစ်စေ နိုင်သည်၊၊ လောကီ ကြီးပွားတိုးတက်မှုကို ဖြစ်ထွန်းစေသည်၊၊ == သမာဓိ တည်းဟူသော စိတ်တည်ငြိမ်မှု == စိတ်စည်းကမ်း၊ စိတ်ကို ထိန်းချုပ်သော နည်းလမ်း စည်းကမ်းဖြစ်သည်၊၊ စိတ်ကို တည်ငြိမ်မှု ရရန် တနေရာထဲတွင် စူးစိုက်ထား နိုင်ရန် လေ့ကျင့်မှု ကျင့်စဉ် နှင့် စည်းကမ်းများ ဖြစ်သည်၊၊ မိမိ၏ စိတ်အေးငြိမ်း ချမ်းသာမှုကို ပေးနိုင်သည်၊၊ သမာဓိဖြင့် လူရိုးလူဖြောင့် ဖြစ်စေနိုင်သည်၊၊ == ပညာ တည်းဟူသော မှန်ကန်စေ့စပ်သော သိမှု == ပ = အသေးစိတ်၊ ညာ = မှန်ကန်စွာ သိရှိနားလည်ခြင်း၊ ပညာဆိုသည်မှာ မိမိကိုယ်ထဲ၌ ရှိသောအရှိကို စက္ကန့်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် သိမြင်မှုကို ဆိုလိုသည်၊၊ မိမိကိုယ်ထဲ၌ သင်ယူ ရမည်၊၊ လောကကြီးထဲ၌ သင်ယူရမည်၊၊ စိတ် စေတသိက် ရုပ်တို့၏ ဖြစ်ပျက်သမျှ အလုံးစုံကို အချိန်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် ထိုးထွင်းသိမြင်ခြင်း တည်းဟူသော ပညာကို ရရှိနိုင်ရန် လေ့ကျင့် သွားရမည်၊၊ == ပဋိဝေဒ == နက်နက်နဲနဲ ထိုးထွင်းသိမြင်နားလည်ခြင်း ဓမ္မ၊၊ == လူ့ဘဝရည်ရွယ်ချက် ၃ ပါး == လူ့သားတိုင်း ဘဝအတွက် ဘုံရည်ရွယ်ချက်တခု ရှိသင့်ပါသည်၊၊ ရခဲလှသော တိုတောင်းလှသော လူ့ဘဝ၌ ဖြစ်တည်စဉ်ကာလ အောက်ပါ ဘဝရည်ရွယ်ချက် ကောင်းများကို ဦးထိပ်ထား သင့်ပါ သည်၊၊ * ''''လောကတ္ထစရိယ'''' လောကသတ္တဝါအားလုံးတို့၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်ရန် အားထုတ် ခြင်း၊၊ * ''''ညာတိတ္ထစရိယ'''' မိမိရပ်ရွာ၊ ဆွေမျိုးမိတ်သင်္ဂဟ တို့၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်ရန် အား ထုတ်ခြင်း၊၊ * ''''အတ္တတ္ထစရိယ'''' ကိုယ်တိုင်၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်အောင် အားထုတ်ခြင်း၊၊ မိမိကိုယ်တိုင် ကိုယ်ကျင့်တရား၊ တတ်သိပညာ နှင့် ပြည့်စုံရန် အားထုတ်ခြင်း တို့ကို အခါမလပ် ကြိုးကုတ် လုပ်ကိုင်သင့်ပါသည်၊၊ 'ဗုဒ္ဓစရိယ' ဘုရားဖြစ်ရန် အားထုတ်ခြင်း၊၊ (ဘုရားဖြစ်ရန် ဆုပန်သူများအတွက်) အထက်ပါ လူ့ဘဝ ရည်ရွယ်ချက်ကောင်းများ ပြည့်စုံနိုင်စေရန် လူသားတိုင်း သီလ၊ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ ဥပေက္ခာ တရားတို့ကို ဖြည့်ဆည်းထားရန် လိုအပ် ပါသည်၊၊ == သီလ == ကိုယ်နှုတ်အမူအရာ ထိန်းသိမ်းနိုင်သောသူ၊ ဖြူစင်သူ လူကောင်း၊၊ == မေတ္တာ == ဒေါသကို ပယ်နှုတ်သော မေတ္တာ တရားကိုပိုင်ဆိုင်သူ၊၊ အရာရာတိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်း အဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ချစ်မြတ် နိုးတတ်သူ မေတ္တာရှင်၊၊ == ကရုဏာ == ဒုက္ခကို ပယ်နှုတ်သော ကရုဏာတရားပိုင်ရှင်၊၊ တပါးသူ ဒုက္ခဆင်းရဲ ရောက်သောအခါ အရာရာ တိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ချစ်မြတ် နိုးတတ်သူ၊ ကူညီဖြည့်ဆည်းတတ်သူ ကရုဏာရှင်၊၊ == မုဒိတာ == ဣဿာကို ပယ်သော မုဒိတာရှင်၊၊ ဘယ်သူ ဘယ်လောက်ဘဲ ချမ်းသာ၊ ကောင်းမွန် တိုးတက် ပါစေ၊ အရာရာတိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ဝမ်းသာကြည်နူး ဝမ်းမြောက်မှု ဖြစ်နိုင်သော စိတ် စေတနာရှိသူ မုဒိတာရှင်၊၊ မနာလိုမှုကင်းသူ သူတော်ကောင်း၊၊ == ဥပေက္ခာ == မိမိအပေါ် မိစ္ဆရိယပွားသူကို လူတိုင်းအပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှု ကင်းစွာ သည်းညည်းခံ၊ နားလည်ခွင့်လွှတ်နိုင်သူ ဥပေက္ခာရှင်၊၊ မိမိ၌ရှိသော၊ ဥစ္စာစည်းစိမ် ချမ်း သာ သုခ တို့ကို စွန့်လွှတ်နိုင်သူ၊၊ မိမိ၌ပေါ်လာသော နာကျင်မှု၊ သာယာမှုတို့ကို နားလည် စွန့်လွှတ် သည်းခံ နိုင်သူ၊၊ မိမိအတ္တအကျိုးကို အလေးဂရု မပြုသူ၊ == ပညာသင်ယူလေ့လာရာတွင် == လူသားတယောက် အနေဖြင့် စိတ်နှလုံးဖြူစင် ရိုးသား ဖြောင့်မတ်သူ ဖြစ်လာစေရန် ဓမ္မ ကို ကိုယ်တိုင် လေ့လာဆည်းပူးပြီး ဓမ္မ အတိုင်း တသက်တာလုံး အချိန်မလပ် ကျင့်ကြံအားထုတ် သွားသင့်ပါသည်၊၊ လူသားတယောက် အနေဖြင့် တာဝန်တရပ် ဖြစ်သည့် စားဝတ်နေရေး အတွက် သမ္မာ အာဇီဝ တည်းဟူသော မှန်ကန်သော အသက်မွေးမှု ပြုနိုင်ရန် ခေတ်မှီအတတ်ပညာရပ် တို့ကိုလည်း လေ့လာ သင်ယူ ဖြည့်ဆည်းသင့်ပါသည်၊၊ ((အထက်ပါ ဓမ္မ အချက်အလက်များကို တောင်ကြီးတက္ကသိုလ် ကျိုင်းတုံ ခန်းမ၌ ကျင်းပသော ဓမ္မသဘင်တွင် '''သီတဂူ ဆရာတော် အရှင်ဉာဏိဿရ''' ဟောကြားခဲ့သော 'ဘဝရည် ရွယ်ချက်' တရားတော်ကို နားလည်ခံယူပြီး ပြန်လည်ရေးသားထားသည်၊၊)) <ref>[http://mettaamon.blogspot.com/2008_06_01_archive.html METTĀ MON: June 2008<!-- Bot generated title -->]</ref> == ကျမ်းကိုး == <references/> [[Category:ဗုဒ္ဓဘာသာ]] 5jtxmkehhpd5vqzzpwh58c7qsd7z1my 752303 752298 2022-07-25T10:37:10Z Hoke Kim 100194 [[ဆွေးနွေးချက်:မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki == ဓမ္မ တည်းဟူသော တရား == ဓမ္မသည် သင်ယူရန်၊ လေ့ကျင့်ရန်နှင့် နက်နက်နဲနဲ ထိုးထွင်းသိမြင်ရန် ဖြစ်သည်၊၊ ကိုယ်တိုင် သင်ယူ လေ့ကျင့်ပြီး ဖေါက်ထွင်း သိမြင်ရန် ဖြစ်သည်၊၊ ဓမ္မတွင် အပိုင်း ၃ ပိုင်းရှိသည်၊၊ ဘဝ နည်းလမ်း တို့ကို ညွှန်ပြသော 'သုတ္တန်'၊၊ ကိုယ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း တို့ကိုညွှန်ပြသော 'ဝိနည်း'၊၊ စိတ်၊ စေတသိက်၊ ရုပ် တို့၏ သဘောတရားကို ညွှန်ပြသော 'အဘိဓမ္မာ' တို့ဖြစ်ကြသည်၊၊ ဓမ္မသည် ယုံ ကြည်ရန်၊ ကိုးကွယ်ရန်၊ ဆုတောင်းရန် မဟုတ်၊၊ လူ့ဘဝ၌ ရှင်သန်နေသ၍ အချိန်နှင့်အမျှ ကိုယ်တိုင် လေ့လာ လက်တွေ့ကျင့်သုံး ဆင်ခြင်ပွားများသွားရန် ဖြစ်သည်၊၊ == ပရိယတ္တိ တည်းဟူသော သင်ယူနှလုံးသွင်းခြင်း == ဓမ္မမှ ကိုယ်တိုင် သင်ယူ ရမည့် အရာတို့မှာ လူဘဝ၌ ရှင်သန်နေသမျှ ကာလပတ်လုံး နေထိုင် ကျင့်ကြံ လုပ်ကိုင်သွားရန် 'နည်းလမ်း အသွယ်သွယ် တို့ကို ညွှန်ပြသော သုတ္တန်' 'ကိုယ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း တို့ကိုညွှန်ပြသော ဝိနည်း' 'စိတ် စေတသိက် ရုပ် တို့၏ သဘော တရားကို ညွှန်ပြသော အဘိဓမ္မာ' တို့ဖြစ်ကြသည်၊၊ လူသားတယောက်အနေဖြင့် လူ့ဘဝ၌ နေထိုင်ရန် နည်းလမ်း၊ စည်းကမ်း၊ သဘောတရား တို့ကို သိရှိရန် အထူး လိုအပ်ပါသည်၊၊ သို့မဟုတ်ပါက ရှင်သန်လျက် လူဖြစ်ရှုံးနေရသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပါသည်၊၊ == ပဋိပတ္တိ တည်းဟူသော ကျင့်သုံးရန် ကျင့်စဉ် == ဓမ္မမှ ကိုယ်တိုင် ကျင့်သုံးရန် ကျင့်စဉ်တို့မှာ ကိုယ် စည်းကမ်း ၃ ရပ်၊ နှုတ်စည်းကမ်း ၆ ရပ် ပါဝင်သည့် ကိုယ်ကျင့်တရား တည်းဟူသော သီလ ကျင့်စဉ်၊၊ စိတ်ကို စည်းကမ်းသတ်ပေး သော၊ စိတ်ကို တသမတ်တည်း တည်နေရန် လေ့ကျင့်ပေးသည့် သမာဓိကျင့်စဉ်၊၊ မိမိကိုယ် ထဲ က ဖြစ်မှု ပျက်မှု အလုံးစုံကို စက္ကန့်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် ပကတိအတိုင်း သိမြင်မှု ပညာ၊၊ == သီလ တည်းဟူသော စောင့်ထိန်းမှု == ကိုယ်နှုတ်ကို ထိန်းရန် စည်းကမ်း တို့ကို သီလဟုဆိုသည်၊၊ ကိုယ်ကို ထိန်းရန် ကိုယ် စည်းကမ်း ၃ ပါးတို့မှာ၊ သူ့အသက်မသတ်၊ သူ့ဥစ္စာ မခိုး၊ သူ့အိမ်ယာ မဖေါက်ပြန်ခြင်း တို့ဖြစ် ၏၊၊ နှုတ်ကို ထိန်းရန် စည်းကမ်း ၆ ပါးတို့မှာ ရိုးသားသော စိတ်ဖြင့်ပြောခြင်း၊ အမှန် ကိုဆိုခြင်း၊ ယဉ်ကျေးချိုသာစွာပြောခြင်း၊ မိမိနှင့်တပါးသူ့ အကျိုးရှိသော စကားကိုဆိုခြင်း၊ အချင်းချင်း ညီ ညွတ်မှုရှိအောင် စကားဆိုခြင်း တို့ဖြစ်သည်၊၊ သို့မဟုတ် ကောက်ကျစ်၊ လိမ်လည်၊ ရုန့်ရင်း ကြမ်းတမ်း၊ အကျိုးမဲ့၊ ဂုံးချောပြောခြင်း တို့မှ ရှောင်ကျဉ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်၊၊ သီလစောင့်ထိန်းခြင်းဖြင့် မိမိကိုယ်ကို လူကောင်း ဖြစ်စေ နိုင်သည်၊၊ လောကီ ကြီးပွားတိုးတက်မှုကို ဖြစ်ထွန်းစေသည်၊၊ == သမာဓိ တည်းဟူသော စိတ်တည်ငြိမ်မှု == စိတ်စည်းကမ်း၊ စိတ်ကို ထိန်းချုပ်သော နည်းလမ်း စည်းကမ်းဖြစ်သည်၊၊ စိတ်ကို တည်ငြိမ်မှု ရရန် တနေရာထဲတွင် စူးစိုက်ထား နိုင်ရန် လေ့ကျင့်မှု ကျင့်စဉ် နှင့် စည်းကမ်းများ ဖြစ်သည်၊၊ မိမိ၏ စိတ်အေးငြိမ်း ချမ်းသာမှုကို ပေးနိုင်သည်၊၊ သမာဓိဖြင့် လူရိုးလူဖြောင့် ဖြစ်စေနိုင်သည်၊၊ == ပညာ တည်းဟူသော မှန်ကန်စေ့စပ်သော သိမှု == ပ = အသေးစိတ်၊ ညာ = မှန်ကန်စွာ သိရှိနားလည်ခြင်း၊ ပညာဆိုသည်မှာ မိမိကိုယ်ထဲ၌ ရှိသောအရှိကို စက္ကန့်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် သိမြင်မှုကို ဆိုလိုသည်၊၊ မိမိကိုယ်ထဲ၌ သင်ယူ ရမည်၊၊ လောကကြီးထဲ၌ သင်ယူရမည်၊၊ စိတ် စေတသိက် ရုပ်တို့၏ ဖြစ်ပျက်သမျှ အလုံးစုံကို အချိန်နှင့်အမျှ အသေးစိတ် ထိုးထွင်းသိမြင်ခြင်း တည်းဟူသော ပညာကို ရရှိနိုင်ရန် လေ့ကျင့် သွားရမည်၊၊ == ပဋိဝေဒ == နက်နက်နဲနဲ ထိုးထွင်းသိမြင်နားလည်ခြင်း ဓမ္မ၊၊ == လူ့ဘဝရည်ရွယ်ချက် ၃ ပါး == လူ့သားတိုင်း ဘဝအတွက် ဘုံရည်ရွယ်ချက်တခု ရှိသင့်ပါသည်၊၊ ရခဲလှသော တိုတောင်းလှသော လူ့ဘဝ၌ ဖြစ်တည်စဉ်ကာလ အောက်ပါ ဘဝရည်ရွယ်ချက် ကောင်းများကို ဦးထိပ်ထား သင့်ပါ သည်၊၊ * ''''လောကတ္ထစရိယ'''' လောကသတ္တဝါအားလုံးတို့၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်ရန် အားထုတ် ခြင်း၊၊ * ''''ညာတိတ္ထစရိယ'''' မိမိရပ်ရွာ၊ ဆွေမျိုးမိတ်သင်္ဂဟ တို့၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်ရန် အား ထုတ်ခြင်း၊၊ * ''''အတ္တတ္ထစရိယ'''' ကိုယ်တိုင်၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား ဖြစ်အောင် အားထုတ်ခြင်း၊၊ မိမိကိုယ်တိုင် ကိုယ်ကျင့်တရား၊ တတ်သိပညာ နှင့် ပြည့်စုံရန် အားထုတ်ခြင်း တို့ကို အခါမလပ် ကြိုးကုတ် လုပ်ကိုင်သင့်ပါသည်၊၊ 'ဗုဒ္ဓစရိယ' ဘုရားဖြစ်ရန် အားထုတ်ခြင်း၊၊ (ဘုရားဖြစ်ရန် ဆုပန်သူများအတွက်) အထက်ပါ လူ့ဘဝ ရည်ရွယ်ချက်ကောင်းများ ပြည့်စုံနိုင်စေရန် လူသားတိုင်း သီလ၊ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ ဥပေက္ခာ တရားတို့ကို ဖြည့်ဆည်းထားရန် လိုအပ် ပါသည်၊၊ == သီလ == ကိုယ်နှုတ်အမူအရာ ထိန်းသိမ်းနိုင်သောသူ၊ ဖြူစင်သူ လူကောင်း၊၊ == မေတ္တာ == ဒေါသကို ပယ်နှုတ်သော မေတ္တာ တရားကိုပိုင်ဆိုင်သူ၊၊ အရာရာတိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်း အဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ချစ်မြတ် နိုးတတ်သူ မေတ္တာရှင်၊၊ == ကရုဏာ == ဒုက္ခကို ပယ်နှုတ်သော ကရုဏာတရားပိုင်ရှင်၊၊ တပါးသူ ဒုက္ခဆင်းရဲ ရောက်သောအခါ အရာရာ တိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ချစ်မြတ် နိုးတတ်သူ၊ ကူညီဖြည့်ဆည်းတတ်သူ ကရုဏာရှင်၊၊ == မုဒိတာ == ဣဿာကို ပယ်သော မုဒိတာရှင်၊၊ ဘယ်သူ ဘယ်လောက်ဘဲ ချမ်းသာ၊ ကောင်းမွန် တိုးတက် ပါစေ၊ အရာရာတိုင်း၊ လူတိုင်း အပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှုကင်းစွာ ဝမ်းသာကြည်နူး ဝမ်းမြောက်မှု ဖြစ်နိုင်သော စိတ် စေတနာရှိသူ မုဒိတာရှင်၊၊ မနာလိုမှုကင်းသူ သူတော်ကောင်း၊၊ == ဥပေက္ခာ == မိမိအပေါ် မိစ္ဆရိယပွားသူကို လူတိုင်းအပေါ် အတိုင်းအဆမဲ့၊ အပိုင်းအခြားမဲ့၊ ခွဲခြားမှု ကင်းစွာ သည်းညည်းခံ၊ နားလည်ခွင့်လွှတ်နိုင်သူ ဥပေက္ခာရှင်၊၊ မိမိ၌ရှိသော၊ ဥစ္စာစည်းစိမ် ချမ်း သာ သုခ တို့ကို စွန့်လွှတ်နိုင်သူ၊၊ မိမိ၌ပေါ်လာသော နာကျင်မှု၊ သာယာမှုတို့ကို နားလည် စွန့်လွှတ် သည်းခံ နိုင်သူ၊၊ မိမိအတ္တအကျိုးကို အလေးဂရု မပြုသူ၊ == ပညာသင်ယူလေ့လာရာတွင် == လူသားတယောက် အနေဖြင့် စိတ်နှလုံးဖြူစင် ရိုးသား ဖြောင့်မတ်သူ ဖြစ်လာစေရန် ဓမ္မ ကို ကိုယ်တိုင် လေ့လာဆည်းပူးပြီး ဓမ္မ အတိုင်း တသက်တာလုံး အချိန်မလပ် ကျင့်ကြံအားထုတ် သွားသင့်ပါသည်၊၊ လူသားတယောက် အနေဖြင့် တာဝန်တရပ် ဖြစ်သည့် စားဝတ်နေရေး အတွက် သမ္မာ အာဇီဝ တည်းဟူသော မှန်ကန်သော အသက်မွေးမှု ပြုနိုင်ရန် ခေတ်မှီအတတ်ပညာရပ် တို့ကိုလည်း လေ့လာ သင်ယူ ဖြည့်ဆည်းသင့်ပါသည်၊၊ ((အထက်ပါ ဓမ္မ အချက်အလက်များကို တောင်ကြီးတက္ကသိုလ် ကျိုင်းတုံ ခန်းမ၌ ကျင်းပသော ဓမ္မသဘင်တွင် '''သီတဂူ ဆရာတော် အရှင်ဉာဏိဿရ''' ဟောကြားခဲ့သော 'ဘဝရည် ရွယ်ချက်' တရားတော်ကို နားလည်ခံယူပြီး ပြန်လည်ရေးသားထားသည်၊၊)) <ref>[http://mettaamon.blogspot.com/2008_06_01_archive.html METTĀ MON: June 2008<!-- Bot generated title -->]</ref> == ကျမ်းကိုး == <references/> [[Category:ဗုဒ္ဓဘာသာ]] 5jtxmkehhpd5vqzzpwh58c7qsd7z1my 0 57456 752231 730934 2022-07-24T16:23:16Z 2400:AC40:60B:180E:4974:F675:F5B7:F6F0 /* ကျေးရွာများ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = စေတုတ္တရာမြို့နယ် |native_name = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Sidoktaya tsp in Minbu district.svg |map_caption = မင်းဘူးခရိုင်အတွင်းတည်​နေရာ |pushpin_map = Burma |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[မင်းဘူးခရိုင်]] |subdivision_type3 = Capital |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population_total= ၄၇,၅၂၆<ref name=pop>{{Citation | publication-date =May 2015|title=၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ ပြည်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ| volume =အတွဲ(၂)|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၅၇}}</ref> |population_urban = ၆,၅၁၄ |population_rural = ၄၁,၀၁၂ |population_as_of = ၂၀၀၄ |population_density_km2 = auto |latNS = N |latd = 20 |latm = 26 |lats = 48 |longEW = E |longd = 94 |longm = 14 |longs = 44 |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''စေတုတ္တရာမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မင်းဘူးခရိုင်]]တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[စေတုတ္တရာမြို့]]ဖြစ်သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== စေတုတ္တရာမြို့နယ်သည် ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်းများ၏ အရှေ့ဘက်ရေဝေကြော သဘာဝ တောတောင်ထူထပ်သော ဒေသတွင် တည်ရှိသည်။ ===တည်နေရာအကျယ်အဝန်း=== စေတုတ္တရာမြို့နယ်သည် [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မင်းဘူးခရိုင်]]အတွင်းတွင် တည်ရှိသည်။ မြန်မာပြည်၏ အနောက်အလယ်ပိုင်း ရခိုင်ရိုးမနှင့် [[ချင်းတောင်တန်း]]များ ဆက်စပ်ရာ ဒေသဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် [[စလင်းမြို့နယ်]]၊ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[ပွင့်ဖြူမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[ငဖဲမြို့နယ်]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]၊ [[မင်းပြားမြို့နယ်]]၊ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် [[ချင်းပြည်နယ်]]၊ [[ကန်ပက်လက်မြို့နယ်]]၊ မြောက်ဘက်တွင် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ဆောမြို့နယ်]]တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်လျက်ရှိသည်။ စေတုတ္တရာမြို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဖြစ်ပြီး [[မုန်းချောင်း]]နှင့် [[ဆီမီးချောင်း]] ပေါင်းဆုံရာ၏ အထက်နားတွင် တည်ရှိသည်။ မြို့နယ်သည် တောင်မြောက် ၇၅မိုင်ခန့် ရှည်လျားပြီး အရှေ့အနောက် ၂၅မိုင်ခန့် ရှိကာ ဧရိယာ အကျယ်အဝန်းမှာ ၁၀၂၅ စတုရန်းမိုင်ခန့် ဖြစ်သည်။ ===မြေမျက်နှာသွင်ပြင်နှင့်ရေဆင်း=== စေတုတ္တရာမြို့နယ် အနောက်ဘက်ခြမ်းတစ်ခွင်လုံးသည် ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်းများ၏ အရှေ့ဘက်ရေဝေကြောဖြစ်ပြီး မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းသည် [[ပုံတောင်ပုံညာတောင်တန်း]]များ၏အဆက်ဖြစ်သော [[မြင်းညောင်းတောင်တန်း]]နှင့် [[နွားမတောင်တန်း]]များ ရှိနေသဖြင့် ယေဘုယျအားဖြင့် မြို့နယ်တစ်ခုလုံးသည် တောင်ထူထပ်ပြီး မြေပြန့်နည်းပါးသည်။ တောင်တန်းများအားလုံးသည် မြောက်မှတောင်သို့ သွယ်တန်းလျက် ရှိကြသည်။ ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်းတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်ထွတ်ဖြစ်သော [[စွန်တောင်]] (ခေါ်) [[ချွန်းတောင်]] (၆,၅၂၇ ပေ (၁၉၈၉ မီတာ)) သည် စေတုတ္တရာမြို့၏ အနောက်မြောက်ဘက် တွင် တည်ရှိသည်။ တစ်မြို့နယ်လုံးသည် တောင်ထူထပ်ပြီး ပျမ်းမျှအမြင့်ပေ ၂၅၀၀ ခန့် ရှိသော်လည်း တောင်တန်းများ အကြားတွင် တည်ရှိသော စေတုတ္တရာမြို့ကွက်၏ ပျမ်းမျှအမြင့်မှာမူ ၁၀၈မီတာ (၃၅၄ပေ) ခန့်သာ ရှိသည်။ မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်စွန်း နှင့် အရှေ့တောင်ဘက်စွန်း ဒေသများသည် ပျမ်းမျှအမြင့်ပေ ၁၀၀၀ ခန့်ရှိသော တောင်ကုန်းနိမ့်များ ဖြစ်ပြီး မြောက်ဘက်၊ အနောက်မြောက်ဘက်နှင့် အနောက်ဘက် နှင့် အနောက်တောင်ဘက် ဒေသများသည် ပေ၃၀၀၀ အထက်တောင်တန်းများ သာဖြစ်သည်။ မုန်းချောင်း ချောင်းဝှမ်းဒေသသည် ပျမ်းမျှအမြင့်ပေ ၅၀၀ ခန့်သာ ရှိသည်။ [[နတ်မတောင်]] (ခေါ်) ခေါနုသုမ်တွင်ချောင်းဖျားခံသော မုန်းချောင်းသည် စေတုတ္တရာမြို့နယ်တွင်း မြောက်မှတောင်သို့ ထက်ခြမ်းခွဲ စီးဆင်းလျက် ရှိသည်။ မုန်းချောင်းအတွင်းသို့ အနောက်ဘက်ခြမ်းမှ စီးဝင်ကြသော ချောင်းလက်တက်များအနက် မြို့နယ်၏ တောင်ဘက်ခြမ်းရှိ ကြီးချောင်းမှတစ်ပါး အများစုသည် အနောက်မှ အရှေ့သို့ သွယ်တန်းလျက် ရှိကြပြီး ကြီးချောင်းမှာမူ တောင်မှမြောက်သို့ ဆီးဆင်းသည်။ အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှ စီးဝင်ကြသော ချောင်းလက်တက်များမှာမူ မုန်းချောင်းနှင့်အပြိုင် မြောက်မှတောင်သို့ သွယ်တန်းစီးဆင်းကြသည်။ ==သဘာဝပေါက်ပင်များနှင့်တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ== ကျွန်း၊ ပျဉ်းကတိုး၊ ပိတောက်၊ သစ်ရာ၊ အင်၊ အင်ကြင်း စသော အဖိုးတန် သစ်များနှင့် မျှင်ဝါး၊ ကြသောင်းဝါး၊ တင်းဝါး၊ သနဝါး စာသော ဝါးမျိုးများ သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်ကြသည်။ ကျွန်းသစ်နှင့် ဝါးတို့မှာ မြို့နယ်၏ အဓိက ထွက်ကုန်လည်း ဖြစ်သည်။ ဆေးဖက်ဝင် အပင်များအနေဖြင့် ဝံအူပင်၊ သက်ရင်းကြီး၊ သက်ရင်းကတိုး၊ ကြောင်ပန်း၊ မန်းသုံးခွ၊ ဒန်းကြီး စသော အဖိုးတန် အပင်များ ပေါက်ရောက်သည်။ တောတောင်ထူထပ်သဖြင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များလည်း လွန်စွာပေါများသည်။ ကျား၊ ကျားသစ်၊ ဆင်၊ ပြောင်၊ စိုင်၊ ဆတ်၊ ချေ၊ ဝက်ဝံ၊ တောဝက်၊ မျောက်မျိုးစုံ၊ ခွေးအမျိုးစုံ၊ [[စပါးကြီးမြွေ]]၊ [[စပါးအုံးမြွေ]]၊ မြွေဟောက်၊ ငန်းမြွေ၊ လင်းမြွေ၊ ဖြူ၊ ယုန် တို့အပြင် စကားပြောသင်၍ရသောကျေးငှက်မျိုးစုံနှင့် ချောင်းကမ်းပါးယံများတွင် လိုဏ်ခေါင်းထွင်း၍ အသိုက်လုပ်နေလေ့ရှိသော မုန်းငှက်တို့မှာ ထင်ရှားသည်။ ၁၉၈၅မတိုင်မီအချိန်ကာလအထိ စေတုတ္တရာမြို့နယ်အတွင်းတွင် ကျားများ၊ ကျားသစ်များ လွန်စွာသောင်းကျန်းပြီး ညအချိန်တွင် ရွာများအတွင်းထဲအထိ ဝင်ကာ နွားပေါက်များ၊ ဝက်များကို ဖမ်းဆီးစားသောက်လေ့ရှိကြသော်လည်း ထို့နောက်ပိုင်းတွင် လူတို့၏ ပြင်းထန်စွာနှိမ်နင်းခြင်း နှင့် တရုတ်ပြည်မှ ကျားရိုးနှင့် ကျားရေတို့ကို ဆေးဖက်ဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် ဈေးကောင်းပေး၍ ဝယ်ယူသဖြင့် သစ်တောဦးစီးဌာနမှ ဥပဒေဖြင့် တားမြစ်ထားသော်လည်း မှောင်ခိုသတ်ဖြတ်ခြင်း တို့ကြောင့် ယခုအခါ ဒေသအတွင်း ကျားမျိုး မရှိတော့ဟုယူဆရသည်။ သို့ရာတွင် တောတောင်အတွင်း သွားလာနေကြသော မုဆိုးတို့၏ အဆိုအရ ကျားသစ်မှာမူ မျိုးတုံးခြင်း မရှိသေးပဲ တောနက်ပိုင်းထဲတွင် နေထိုင်ကျက်စားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့အပြင် တောဆင်ရိုင်းများလည်း ရခိုင်ရိုးမတောနက်ပိုင်းထဲတွင် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ဝက်ဝံများမှာလည်း ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း နှစ်စဉ်ဝက်ဝံကုတ်ခံရ၍ ဆေးရုံလာတက်သောလူနာများကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် သိနိုင်သည်။ မျိုးတုံးမည့်အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော နောက်ထပ်တိရစ္ဆာန်တစ်မျိုးမှာ ဆတ်ဖြစ်သည်။ ဆတ်သားမှာ နူးညံ့ပြီး အရသာကောင်းမွန်သဖြင် တောမုဆိုးတို့၏ ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ် အသားပေါ် ရောင်းချခြင်း ခံနေရသည်။ အခြားတိရစ္ဆာန်မျိုးစုံတို့ကိုမူ ယနေ့တိုင် ပေါများစွာတွေ့နေရဆဲ ဖြစ်သည်။ ==ကျေးရွာများ== ကျေးရွာပေါင်း ၁၁၅ ကို ကျေးရွာအုပ်စု (၄၈)အုပ်စုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ချင်းရွာ (၁၀၀)၊ ဗမာရွာ (၂၀) ဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသောရွာကြီးများမှာ - {{column-lists| # တန့်လည်ကျင်း # လုံးကြီး # အကြည် # တပွင် # နတ်ကြီး # အာယော # နဘဲတုံး # ဒွေးကုန်း # ဗူး # မကြီး # ပွင့်တောက် # ချီ # အောင်း # အလယ်ပုံ # အောက်ပုံ # ခြင်ပြစ်ကိုင်း # ကျင်းကြီး # ပန်းအိ # အုံးဝါး # ကျန်စိမ့် # လက်ဖွဲ့ဆိုင် # ရေသောင် # ခွေးမလောင် (မန်းပလောင်) # ညောင်ပင်ကျင်း # ကြောင်သိုက် # ပေါက်ချောင်း # လုံးပေါ # သရန်ကိုင်း # ပန်းချက် # မြောင်းဦး # ကျောက်မွဲ # ငါးမ # သံဆယ် # ကြီးအုံ # ကြီးဝ # မြေနီကုန်း # တောင်မြေနီ # ခိုဝင် # မထိမ်း # သက်လယ် # မွန်ဇော် # မဏ္ဍပ်ကိုင်း # ပဲယင်းကိုင်း # တယ်ဇား # အောက်ဝေါ # ထမင်းချက် # ကူတော် # ဖအိုင်း # စစ်ငန်း # ဆားတွင်း # ဒုံချောင်း #လက်ပံကျင်း ==လူဦးရေနှင့်လူမျိုးများ== မြို့နယ်အတွင်း [[ဗမာ]] နှင့် [[ချင်း]] တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ နေထိုင်ကြသည်။ ဒေသတွင်း ချင်းလူမျိုးစုများသည် ချင်းတောင်တန်းပေါ်ရှိ ချင်းလူမျိုးများနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံများ ကွာခြားပြီး ဗမာလူမျိုးတို့၏ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံများနှင့် နီးစပ်သည်။ ဒေသအတွင်းတွင် [[ချင်းပုံချင်း]]၊ [[မရင်းချင်း]]၊ [[လုံးပေါချင်း]]၊ [[မင်းကျချင်း]] နှင့် [[တောင်သူချင်း]] ဟု မျိုးနွယ်စု (၅) စု နေထိုင်ကြသည်။ ချင်းမျိုးနွယ်စုအချင်းချင်းကြားတွင် ပြောဆိုကြသောစကားများကို နားလည်ကြသော်လည်း စကားချင်း မတူကြပေ။ ==ပညာရေး== စေတုတ္တရာမြို့နယ်တွင် အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း (၁)ကျောင်း၊ တွဲဖက်အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း (၂)ကျောင်း၊ အခြေခံပညာအလယ်တန်းကျောင်း (၆)ကျောင်း၊ တွဲဖက်အခြေခံပညာအလယ်တန်းကျောင်း (၂)ကျောင်း အခြေခံပညာမူလတန်းကျောင်း (၉၀) ရှိပြီး စုစုပေါင်း (၉၇)ကျောင်း ဖြစ်သည်။ မြို့နယ်ပညာရေးဌာနသည် အခြေခံပညာဦးစီးဌာန(အထက်မြန်မာပြည်)၏ လက်အောက်တွင်ထားရှိပြီး မြို့နယ်ပညာရေးမှူးအဆင့်ဖြင့် စီမံအုပ်ချုပ်သည်။ မြို့နယ်အတွင်း အိမ်ခြေအလွန်နည်းပါးသော တောင်ပေါ်ရွာငယ်လေးများနှင့် ရွာချင်းလွန်စွာကပ်နေသော ရွာများမှအပ ကျေးရွာအများစုမှာ မူလတန်းကျောင်းများကို တစ်ရွာလျှင်တစ်ကျောင်း ဖွင့်လှစ်ထားရှိသည်။ ==ကျန်းမာရေး== စေတုတ္တရာမြို့ပေါ်တွင် (၂၅)ကုတင်ဆံ့ မြို့နယ်ပြည်သူ့ဆေးရုံ (၁)ရုံ၊ တပွင်ကျေးရွာတွင် တိုက်နယ်ပြည်သူ့ဆေးရုံ (၁) ရှိသည်။ မြို့နယ်အတွင်း ဒေသန္တရကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာန (၄) ခု ဖွင့်လှစ်ထားပြီး လက်ထောက်ကျန်းမာရေးမှူးများ ခန့်ထားကုသပေးသည်။ ထို့အပြင် ကျေးရွာအုပ်စုတစ်စုလျှင် သားဖွားဆရာမ တစ်ဦးကျစီ ခန့်ထားသည်။ မြို့နယ်သည် တောတောင်ထူထပ် ခြင်ပေါပြီး အဓိကဖြစ်ပွားသောရောဂါမှာ ငှက်ဖျားရောဂါဖြစ်သည်။ ==စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေး== * ချောင်းဝှမ်းဒေသများတွင် ရေသွင်း၍ စပါးစိုက်ပျိုးခြင်း * တောင်ပေါ်ဒေသများတွင် တောင်ယာစပါး၊ နှမ်း၊ ပြောင်းစိုက်ပျိုးခြင်း * မြေပဲ၊ ပဲတီစမ်း၊ ပဲနောက်၊ ပဲထောပတ်၊ ပဲကြီး၊ ကုလားပဲ၊ ပဲစဉ်းငုံ * ဥယျာဉ်ခြံမြေတွင် သရက်၊ ပိန္နဲ၊ မလာကာ၊ ဩဇာ * ဆောင်းကာလတွင် ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ပန်းမုန်လာ၊ မုန်လာဥဖြူ * လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးတွင် အသုံးပြုရသော ကျွဲနွားများမွေးမြူခြင်း * ဆိတ်၊ ဝက်၊ ကြက် မွေးမြူခြင်း ==လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး== စေတုတ္တရာမြို့၏အရှေ့ဘက် စလင်းမြို့သို့ ၃၆ မိုင်ခန့် ကတ္တရာလမ်းဖောက်လုပ်ထားရှိပြီး ပဒါန်း-ငဖဲ-စေတုတ္တရာ-လောင်းရှည်-သီးကုန်း ခရိုင်ချင်းဆက်ကတ္တရာလမ်း(ကတ္တရာခင်းနေဆဲ) ပေါ်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် ယခင် စေတုတ္တရာ-စလင်း-ပွင့်ဖြူ-မင်းဘူး-မကွေးမော်တော်ကားလိုင်းအပြင် ယခုအခါ စေတုတ္တရာ-ငဖဲ-ပဒါန်း-မင်းဘူး-မကွေး မော်တော်ကားလိုင်းလည်း ပြေးဆွဲလျက်ရှိသည်။ လမ်းခင်းမှုပြီးစီးပါက မြို့၏မြောက်ဘက်ရှိ ဆောမြို့နယ်ထိ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးများပွင့်လင်းလာမည်ဖြစ်သည်။ ==စီးပွားရေး== ဒေသတွင်းထွက်ရှိသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် ငါးတို့ကို ရောင်းချခြင်းမှတစ်ပါး အခြားထူးခြားသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ မရှိပါ။ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို အစိုးရမှလုပ်ကိုင်ပြီး၊ ဝါးထုတ်လုပ်ခြင်းကို ရိုးမဝါးကုန်ထုတ်သမဝါယမအသင်းမှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ==လက်မှုပညာများ== * အိုးလုပ်ခြင်း * ဝါးနှီးဖျာရက်ခြင်း * ဝါးခမောက်ရက်ခြင်း * လွှာထရံရက်ခြင်း * တောင်းမျိုးစုံ * သက္ကယ်ရက်ခြင်း * ရိုးရာအိမ်ဆောက်ခြင်း * ရိုးရာသစ်လုံးထွင်လှေတည်ဆောက်ခြင်း * ယာယီသစ်ဝါးဆည်များတည်ဆောက်ခြင်း * ယာယီချောင်းကူးသစ်ဝါးတံတားများတည်ဆောက်ခြင်း ==ထင်ရှားသောနေရာများ== * စွန်တောင် (ခေါ်) ချွန်းတောင် (ရခိုင်ရိုးမတွင်အမြင့်ဆုံး)(၆၅၂၇-ပေ) * ကန်တောင် (၅၇၆၄-ပေ) တောင်ထိပ်တွင် ရေကန်ကြီးရှိသည်။) *ဖိုးကြီးတောင် (၅၄၂၅-ပေ) *ငန်းဖြူတောင် (ခေါင်းဖြူတောင်) (၆၂၈၀-ပေ) *ကျောက်စိမ်းတောင်(ကျောက်ချွန်တောင်) (၆၁၉၆-ပေ) * မိုးနတ်တောင် (အရည်အသွေးညံ့သော လက်ဝတ်ရတနာကျောက်များထွက်ရှိသည်။) * မုန်းတမံ (ရေအားလျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၇၅ မဂ္ဂါဝပ်ထုတ်လုပ်သည်။) * စည်ကျစ်တောင်စေတီတော် (ပုဂံခေတ်) * မြို့လယ်ဓမ္မာရုံဘုရားကြီး * အောင်စကြာသီရိစေတီ (ပုဂံခေတ်) * ဆုတောင်းပြည့်စေတီ (ပုဂံခေတ်) * ကျောက်ခမောက်ဘုရား * ရှင်မာလျစူဠာမဏိစေတီ (တပွင်ရွာ) * သံဆယ်မြောင်းဟောင်း * ပျက်စီးနေသောကိုယ်ထူကိုယ်ထလေယာဉ်ကွင်းဟောင်း == ကိုးကား == {{reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = စေတုတ္တရာမြို့နယ် |North = [[ဆောမြို့|ဆောမြို့နယ်]] |Northeast = |East = [[စလင်းမြို့|စလင်းမြို့နယ်]] |Southeast = [[ပွင့်ဖြူမြို့|ပွင့်ဖြူမြို့နယ်]] |South = [[ငဖဲမြို့|ငဖဲမြို့နယ်]] |Southwest = |West = [[မင်းပြားမြို့|မင်းပြားမြို့နယ်]]၊ [[ရခိုင်ပြည်နယ်]] |Northwest = [[ကန်ပက်လက်မြို့|ကန်ပက်လက်မြို့နယ်]]၊ [[ချင်းပြည်နယ်]] }} {{မကွေးတိုင်း}} {{စေတုတ္တရာမြို့နယ်}} [[Category:မကွေးတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] [[Category:မင်းဘူးခရိုင်]] {{Magway-geo-stub}} cjrxxhuspebfxu9ud6tt1kdr7ib5l6e 0 59308 752219 748472 2022-07-24T13:20:14Z Kantabon 45503 update wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = မယ်စဲ့‌မြို့နယ် |official_name = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Mese district.svg |map_caption = မယ်စဲ့မြို့နယ် |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = မယ်စဲ့မြို့နယ် တည်နေရာ |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = {{flag|ကယားပြည်နယ်}} |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[မယ်စဲ့ခရိုင်]] |subdivision_type3 = မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့ |subdivision_name3 = မယ်စဲ့မြို့ |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = ၁၀၁၂.၄၄ |population_total = ၆၈၃၅ |population_urban = ၈၈၇ |population_rural = ၅၉၄၈ |population_as_of = မတ် ၂၀၁၇ |population_density_sq_mi = auto |population_blank1_title = ဒေသခံလူမျိုးများ |population_blank1 = ကရင် (၃၁.၃၆%)<br>ရှမ်း (၃၂.၃၂%)<br>ကယား (၂၈.၁၅%)<br> ဗမာ (၇.၄၂%)<br> ရခိုင် (၀.၃၅%)<br> ချင်း (၀.၁၆%)<br> မွန် (၀.၁၅%)<br>ကချင် (၀.၀၉%) |population_blank2_title = ကိုးကွယ်မှု |population_blank2 =[[ဗုဒ္ဓဘာသာ|ဗုဒ္ဓ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ|ခရစ်ယာန်]]၊ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ|အစ္စလာမ်]] |population_note =<ref name="ms"/> |population_density_km2 = auto |coordinates = {{Coord|18.633333|97.666664|region:MM|display=inline,title|format=dms}} |elevation_ft = ၁၂၀၄ |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''မယ်စဲ့မြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ကယားပြည်နယ်]]၊ [[မယ်စဲ့ခရိုင်]]တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[မယ်စဲ့မြို့]] ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မယ်စဲ့မြို့နယ်ကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ [[တော်လှန်ရေးကောင်စီ]]လက်ထက်တွင် မယ်ဆည်နမ်မြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး မယ်ဆည်နမ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ မယ်စဲ့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ဟိုဂျစ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ နန်းမန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ဒေါကဒွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ သာယာကျေးရွာအုပ်စုနှင့် ဝမ်လွဲ့ကျေးရွာအုပ်စုများ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ]] နယ်မြေတာဝန်ခံ ခေါင်းဆောင်သည့်အဖွဲ့မှ ရဲစခန်းကို တိုက်ခိုက်၍ ဘော်လခဲမြို့နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ နှင့် ၁၉၈၂ ခုနှစ်များတွင် တပ်မတော်က ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မယ်စဲ့ဒေသအား [[ဖားဆောင်းမြို့နယ်]]တွင်းသို့ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="ms"/> ၁၉၈၈ ခုနှစ် အရေးအခင်းကာလတွင် မယ်စဲ့မြို့နယ်ရှိ အမှတ် ၂၅၀ ခြေလျင်တပ်ရင်း၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဝန်ထမ်းများကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၁၀၂ ခြေလျင်တပ်ရင်းမှ နယ်မြေသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် မယ်စဲ့မြို့နယ်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ ၇ ရက်နေ့တွင် မယ်စဲ့မြို့နယ်ကို မြို့ ၁ မြို့၊ ရပ်ကွက် ၂ ခု၊ ကျေးရွာအုပ်စု ၄ ခုနှင့် ကျေးရွာ ၁၂ တို့ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name="ms"/> == ပထဝီဝင်အ​နေအထား == === တည်နေရာအကျယ်အဝန်း === မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၈ ဒီဂရီ ၂၉ မိနစ်နှင့် ၁၉ ဒီဂရီ ၀ မိနစ်အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၇ ဒီဂရီ ၁၉ မိနစ်နှင့် ၉၇ ဒီဂရီ ၄၆ မိနစ်အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အကျယ်အဝန်းမှာ {{Convert|၁၀၁၂.၄၄|sqmi}} ဖြစ်သည်။<ref name="ksg"/> ===နယ်နိမိတ်=== မယ်စဲ့မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်နှင့်တောင်ဘက်တွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ဖားဆောင်းမြို့နယ်]]၊ မြောက်ဘက်တွင် [[ရှားတောမြို့နယ်]]တို့နှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသည်။<ref name="ksg"/> ===မြေမျက်နှာသွင်ပြင်=== မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် တောင်ကုန်း တောင်တန်းများ ပေါများပြီး မြေပြန့်လွင်ပြင် နည်းပါးကာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် အမြင့် ၁၂၀၄ ပေ တွင် တည်ရှိသည်။ မြို့နယ်ဧရိယာ၏ သုံးပုံတစ်ပုံမှာ သစ်တောဖြင့် ဖုံးလွှမ်းလျက် ရှိသည်။ အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ တောင်လှတောင်ဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက်အမြင့် ၁၄၅၀ ပေ ရှိသည်။<ref name="ksg"/> ===ရေဆင်း=== မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် မြစ်ချောင်းနည်းပါးပြီး ထင်ရှားသောချောင်းများမှာ မယ်ပိုင်ချောင်း၊ မယ်ဖချောင်း၊ မယ်စဲ့ချောင်း၊ မယ်တနွယ်ချောင်းတို့ ဖြစ်သည်။ မယ်ပိုင်ချောင်းသည် မယ်စဲ့မြို့နှင့် အလှမ်းဝေး၍ သုံးစွဲမှုမရှိဘဲ ကျန်ချောင်းများကို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေနှင့် သောက်သုံးရေ အဖြစ် အသုံးပြုသည်။ နွေရာသီတွင် ချောင်းရေနည်းပါးမှုများကြောင့် စိုက်ပျိုးရေသုံးစွဲနိုင်ခြင်း မရှိပေ။<ref name="ksg"/> ===ရာသီဥတု=== မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် ပူအိုက်စိုစွတ်ရာသီဥတုရှိပြီး အမြင့်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၃၉ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ဖြစ်ပြီး အနိမ့်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၇ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် ဖြစ်သည်။ ပုံမှန်မိုးရေချိန်မှာ ၄၃.၀၄ လက်မ ရှိသည်။<ref name="ksg"/> ==လူဦးရေ== မယ်စဲ့မြို့နယ်တွင်နေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများတွင် ရှမ်းလူမျိုးများ အများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။ ထို့နောက် ကရင်၊ကယား၊ဗမာ၊ရခိုင်၊ချင်း၊မွန်၊ကချင်နှင့် အခြားလူမျိုးများ အစဉ်လိုက်များပြားစွာနေကြသည်။ ကိုးကွယ်မှုအနေဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာကို အများဆုံး ကိုးကွယ်ကာ ခရစ်ယာန်နှင့် အစ္စလာမ်ကိုးကွယ်သူဦးရေမှာ အစဉ်လိုက်များပြားသည်။<ref name="ms"/> == စီးပွားရေး == မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ စီးပွားရေးအရ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အားနည်းသော မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ မြို့နယ်​နေလူထုသည် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြပြီး ကုန်သွယ်ရေးနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများလည်း အနည်းငယ် လုပ်ကိုင်ကြသည်။ မြို့နယ်၏အဓိက ထွက်ကုန်မှာ စပါး၊ နှမ်း၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် ငရုတ်တို့ ဖြစ်ကာ ပြည်တွင်းသို့ အများဆုံးတင်ပို့​​ရောင်းချပြီး ကြက်သွန်နှင့် ငရုတ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အနည်းငယ် တင်ပို့​ရောင်းချသည်။ လွိုင်​ကော်​ဒေသမှ အစားအ​သောက်များ တင်သွင်းပြီး ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ လူ့သုံးကုန်ပစ္စည်းများ တင်သွင်းသည်။ မြို့နယ်အတွင်း အလုပ်ရုံ၁ရုံ၊ အိမ်တွင်းစက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း၁၅ခု တည်ရှိသည်။<ref name="ms"/> == ပို့​ဆောင်ဆက်သွယ်ရေး == မယ်စဲ့မြို့နယ်သည် [[ဖားဆောင်းမြို့|ဖားဆောင်း]]၊ [[ဘော်လခဲမြို့|ဘော်လခဲ]]နှင့် [[လွိုင်ကော်မြို့]]များသို့ ကုန်းလမ်းဖြင့် ဆက်သွယ်သွားလာနိုင်သည်။ မယ်စဲ့မြို့ပေါ်တွင် ရဟတ်ယာဉ်ကွင်းတစ်ခု တည်ရှိသည်။<ref name="ms"/> == ပညာရေး == ===အ​ခြေခံပညာ=== ====အထက==== အထက်တန်းကျောင်း ၂ကျောင်းရှိသည်။ *အထက မယ်စဲ့ *အထက ဟိုစဲ့ ====အထက(ခွဲ)/အလက==== *အလက ပန်တိန်း ====အမက==== မူလတန်း၊မူလွန်၊အလယ်တန်း(ခွဲ) ၁၀ကျောင်းရှိသည်။<ref name="ms"/> == ကျန်းမာရေး == မယ်စဲ့မြို့နယ်တွင် မြို့နယ်ဆေးရုံ ၁ ခု၊ တိုက်နယ်ဆေးရုံ ၁ ခု၊ ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာန ၂ ခုနှင့် ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာနခွဲ ၈ ခု တည်ရှိသည်။<ref name="ms"/> ===​ဆေးရုံများ=== *မယ်စဲ့ မြို့နယ်​ဆေးရုံ *ပန်တိန်း တိုက်နယ်​ဆေးရုံ == ထင်ရှားသည့် နေရာများ == မယ်စဲ့မြို့နယ်ရှိ ထင်ရှားသည့် နေရာများမှာ မယ်စဲ့မြို့ရှိ ရတနာရန်အောင်စေတီ၊ ဓာတုဇယဓာတ်ပေါင်းစေတီနှင့် နန်းဟူးကျေးရွာရှိ ကျိုက်ထီးရိုးစေတီ တို့ ဖြစ်သည်။<ref name="ms"/> == ကိုးကား == {{reflist| <ref name="ms">{{cite book|url=http://www.kayahstate.gov.mm/images/information/malsal.pdf|title=မယ်စဲ့မြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာအချက်အလက်များ|publisher=မယ်စဲ့မြို့နယ် အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန|date=အောက်တိုဘာ ၂၀၁၇|accessdate=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၈}}</ref> <ref name="ksg">{{cite web|url=http://www.kayahstate.gov.mm/index.php?option=com_mtree&task=viewlink&link_id=8&Itemid=630|title=မယ်စဲ့မြို့နယ်၏ ဒေသန္တရအချက်အလက်များ|publisher=ကယားပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့|accessdate=၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၈}}</ref> }} {{ကယားပြည်နယ်}} {{မယ်စဲမြို့နယ်}} [[Category:ကယားပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်များ]] rph2bb27tjikvec617179of06kog6q4 0 59747 752288 748887 2022-07-25T09:54:56Z Pyae1999 103486 wikitext text/x-wiki <br /> {{Infobox company | name = Kanbawza Bank Limited (KBZ)| logo = KBZ_Bank_Logo.svg| type = ပုဂ္ဂလိက| slogan =သဒ္ဒါထက်သန် မြန်မာအားမာန် ကမ္ဘောဇဘဏ်| image =Kanbawza Bank.JPG| foundation = ၁၉၉၄| location = [[ရန်ကုန်]]၊ {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}| key_people = kin soe| num_employees = ၂ဝ၆၁ ကျော်| industry = [[ဘဏ်|ဘဏ်လုပ်ငန်း]]| products = ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှု| operating_income = {{profit}} ကျပ် ၁၂၉ ဘီလီယံ (၂ဝဝ၄) | homepage = {{url|www.kbzbank.com}} }} '''ကမ္ဘောဇဘဏ်လီမိတက်''' (အတိုကောက်: KBZ) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကဘဏ်လုပ်ငန်းများထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အခြားဘဏ်များမှာ ရိုးမဘဏ်၊ မေဖလားဝါးဘဏ်၊ အာရှဓနဘဏ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်အား ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[တောင်ကြီးမြို့]]၌စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ KBZ အား [[kin soe|kin soe]]မှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး<ref>{{cite book |title=The Economic Transition in Myanmar After 1988: Market Economy Versus State Control |last=Fujita |first=Kōichi |author2=Fumiharu Mieno |author3=Ikuko Okamoto |year=2009 |publisher=NUS Press |location= |isbn=978-9971-69-461-6 |page=153}}</ref> ခရစ်ဒစ်ကဒ်များအသုံးပြုနိုင်သည့် ဘဏ်လုပ်ငန်းအချို့မှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma |last=Turnell |first=Sean |year=2009 |publisher=NIAS Press |location= |isbn=978-87-7694-040-9 |page=264}}</ref> ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ငွေကြေးခဝါချမှုဖြင့် မေဖလားဝါးဘဏ် နှင့် အာရှဓနဘဏ်တို့ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင် ပြန်လည်သိမ်းခံရပြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘောဇဘဏ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အအောင်မြင်ဆုံးဘဏ် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဇကုမ္ပဏီများအုပ်စု ၏ ကုမ္ပဏီခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်း စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.kbzbank.com/en/kzb-thai-branches/ Kanbawza Bank Becomes First Myanmar Bank To Open Representative Office in Thailand - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Union Pay International နှင့် ပူးပေါင်းကာ [[ခရက်ဒစ် ကဒ်|အကြွေးဝယ်ကဒ်]] (Credit Card) ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း မြို့ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၅၀၀ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး အလိုအလျောက်ငွေထုတ်ယူစက် (ATM) ၁၀၀၀ လုံးကျော် တပ်ဆင်ထားရှိသည်။ <ref>[https://www.kbzbank.com/en/ways-to-bank/branch/ Branch - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> == မိတ်ဖက် လုပ်ငန်းများ== *[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်း]] *[[အဲကေဘီဇက် | ကမ္ဘောဇ လေကြောင်းလိုင်း]] * ကမ္ဘောဇ အာမခံ လုပ်ငန်း * ရှမ်းယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း ==ကိုးကား== {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်== * [http://www.kbzbank.com Kanbawza Bank Limited (KBZ)] Official site {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]]myanmar bank mg kin soe key people 7t89ofua94y43wv14136gvmje4ezz4p 752292 752288 2022-07-25T10:07:22Z Pyae1999 103486 wikitext text/x-wiki <br /> {{Infobox company | name = Kanbawza Bank Limited (KBZ)| logo = KBZ_Bank_Logo.svg| type = ပုဂ္ဂလိက| slogan =သဒ္ဒါထက်သန် မြန်မာအားမာန် ကမ္ဘောဇဘဏ်| image =Kanbawza Bank.JPG| foundation = ၁၉၉၄| location = [[ရန်ကုန်]]၊ {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}| key_people =Aung ko win num_employees = ၂ဝ၆၁ ကျော်| industry = [[ဘဏ်|ဘဏ်လုပ်ငန်း]]| products = ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှု| operating_income = {{profit}} ကျပ် ၁၂၉ ဘီလီယံ (၂ဝဝ၄) | homepage = {{url|www.kbzbank.com}} }} '''ကမ္ဘောဇဘဏ်လီမိတက်''' (အတိုကောက်: KBZ) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကဘဏ်လုပ်ငန်းများထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အခြားဘဏ်များမှာ ရိုးမဘဏ်၊ မေဖလားဝါးဘဏ်၊ အာရှဓနဘဏ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်အား ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[တောင်ကြီးမြို့]]၌စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ KBZ အား [[kin soe|kin soe]]မှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး<ref>{{cite book |title=The Economic Transition in Myanmar After 1988: Market Economy Versus State Control |last=Fujita |first=Kōichi |author2=Fumiharu Mieno |author3=Ikuko Okamoto |year=2009 |publisher=NUS Press |location= |isbn=978-9971-69-461-6 |page=153}}</ref> ခရစ်ဒစ်ကဒ်များအသုံးပြုနိုင်သည့် ဘဏ်လုပ်ငန်းအချို့မှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma |last=Turnell |first=Sean |year=2009 |publisher=NIAS Press |location= |isbn=978-87-7694-040-9 |page=264}}</ref> ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ငွေကြေးခဝါချမှုဖြင့် မေဖလားဝါးဘဏ် နှင့် အာရှဓနဘဏ်တို့ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင် ပြန်လည်သိမ်းခံရပြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘောဇဘဏ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အအောင်မြင်ဆုံးဘဏ် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဇကုမ္ပဏီများအုပ်စု ၏ ကုမ္ပဏီခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်း စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.kbzbank.com/en/kzb-thai-branches/ Kanbawza Bank Becomes First Myanmar Bank To Open Representative Office in Thailand - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Union Pay International နှင့် ပူးပေါင်းကာ [[ခရက်ဒစ် ကဒ်|အကြွေးဝယ်ကဒ်]] (Credit Card) ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း မြို့ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၅၀၀ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး အလိုအလျောက်ငွေထုတ်ယူစက် (ATM) ၁၀၀၀ လုံးကျော် တပ်ဆင်ထားရှိသည်။ <ref>[https://www.kbzbank.com/en/ways-to-bank/branch/ Branch - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> == မိတ်ဖက် လုပ်ငန်းများ== *[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်း]] *[[အဲကေဘီဇက် | ကမ္ဘောဇ လေကြောင်းလိုင်း]] * ကမ္ဘောဇ အာမခံ လုပ်ငန်း * ရှမ်းယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း ==ကိုးကား== {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်== * [http://www.kbzbank.com Kanbawza Bank Limited (KBZ)] Official site {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]]myanmar bank mg kin soe key people kf4rb6mdg5ru6nlzabs8w7l74la3hay 752293 752292 2022-07-25T10:09:05Z Pyae1999 103486 wikitext text/x-wiki <br /> {{Infobox company | name = Kanbawza Bank Limited (KBZ)| logo = KBZ_Bank_Logo.svg| type = ပုဂ္ဂလိက| slogan =သဒ္ဒါထက်သန် မြန်မာအားမာန် ကမ္ဘောဇဘဏ်| image =Kanbawza Bank.JPG| foundation = ၁၉၉၄| location = [[ရန်ကုန်]]၊ {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}| key_people =Aung ko win num_employees = ၂ဝ၆၁ ကျော်| industry = [[ဘဏ်|ဘဏ်လုပ်ငန်း]]| products = ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှု| operating_income = {{profit}} ကျပ် ၁၂၉ ဘီလီယံ (၂ဝဝ၄) | homepage = {{url|www.kbzbank.com}} }} '''ကမ္ဘောဇဘဏ်လီမိတက်''' (အတိုကောက်: KBZ) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကဘဏ်လုပ်ငန်းများထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အခြားဘဏ်များမှာ ရိုးမဘဏ်၊ မေဖလားဝါးဘဏ်၊ အာရှဓနဘဏ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်အား ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[တောင်ကြီးမြို့]]၌စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ KBZ အား [[aung|aung]]မှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး<ref>{{cite book |title=The Economic Transition in Myanmar After 1988: Market Economy Versus State Control |last=Fujita |first=Kōichi |author2=Fumiharu Mieno |author3=Ikuko Okamoto |year=2009 |publisher=NUS Press |location= |isbn=978-9971-69-461-6 |page=153}}</ref> ခရစ်ဒစ်ကဒ်များအသုံးပြုနိုင်သည့် ဘဏ်လုပ်ငန်းအချို့မှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma |last=Turnell |first=Sean |year=2009 |publisher=NIAS Press |location= |isbn=978-87-7694-040-9 |page=264}}</ref> ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ငွေကြေးခဝါချမှုဖြင့် မေဖလားဝါးဘဏ် နှင့် အာရှဓနဘဏ်တို့ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင် ပြန်လည်သိမ်းခံရပြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘောဇဘဏ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အအောင်မြင်ဆုံးဘဏ် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဇကုမ္ပဏီများအုပ်စု ၏ ကုမ္ပဏီခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်း စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.kbzbank.com/en/kzb-thai-branches/ Kanbawza Bank Becomes First Myanmar Bank To Open Representative Office in Thailand - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Union Pay International နှင့် ပူးပေါင်းကာ [[ခရက်ဒစ် ကဒ်|အကြွေးဝယ်ကဒ်]] (Credit Card) ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း မြို့ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၅၀၀ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး အလိုအလျောက်ငွေထုတ်ယူစက် (ATM) ၁၀၀၀ လုံးကျော် တပ်ဆင်ထားရှိသည်။ <ref>[https://www.kbzbank.com/en/ways-to-bank/branch/ Branch - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref>ceo confounder Aung == မိတ်ဖက် လုပ်ငန်းများ== *[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်း]] *[[အဲကေဘီဇက် | ကမ္ဘောဇ လေကြောင်းလိုင်း]] * ကမ္ဘောဇ အာမခံ လုပ်ငန်း * ရှမ်းယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း ==ကိုးကား== {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်== * [http://www.kbzbank.com Kanbawza Bank Limited (KBZ)] Official site {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]]myanmar bank mg kin soe key people 9po8v9x5s3b2ll09g2tjsxhoa9m0na3 752294 752293 2022-07-25T10:14:28Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/Pyae1999|Pyae1999]] ([[User talk:Pyae1999|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki <br /> {{Infobox company | name = Kanbawza Bank Limited (KBZ)| logo = KBZ_Bank_Logo.svg| type = ပုဂ္ဂလိက| slogan =သဒ္ဒါထက်သန် မြန်မာအားမာန် ကမ္ဘောဇဘဏ်| image =Kanbawza Bank.JPG| foundation = ၁၉၉၄| location = [[ရန်ကုန်]]၊ {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}| key_people = အောင်ကိုဝင်း| num_employees = ၂ဝ၆၁ ကျော်| industry = [[ဘဏ်|ဘဏ်လုပ်ငန်း]]| products = ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှု| operating_income = {{profit}} ကျပ် ၁၂၉ ဘီလီယံ (၂ဝဝ၄) | homepage = {{url|www.kbzbank.com}} }} '''ကမ္ဘောဇဘဏ်လီမိတက်''' (အတိုကောက်: KBZ) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကဘဏ်လုပ်ငန်းများထဲမှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အခြားဘဏ်များမှာ ရိုးမဘဏ်၊ မေဖလားဝါးဘဏ်၊ အာရှဓနဘဏ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်အား ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[တောင်ကြီးမြို့]]၌စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ KBZ အား [[အောင်ကိုဝင်း|ဦးအောင်ကိုဝင်း]]မှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး<ref>{{cite book |title=The Economic Transition in Myanmar After 1988: Market Economy Versus State Control |last=Fujita |first=Kōichi |author2=Fumiharu Mieno |author3=Ikuko Okamoto |year=2009 |publisher=NUS Press |location= |isbn=978-9971-69-461-6 |page=153}}</ref> ခရစ်ဒစ်ကဒ်များအသုံးပြုနိုင်သည့် ဘဏ်လုပ်ငန်းအချို့မှ တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma |last=Turnell |first=Sean |year=2009 |publisher=NIAS Press |location= |isbn=978-87-7694-040-9 |page=264}}</ref> ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ငွေကြေးခဝါချမှုဖြင့် မေဖလားဝါးဘဏ် နှင့် အာရှဓနဘဏ်တို့ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင် ပြန်လည်သိမ်းခံရပြီးနောက်ပိုင်း ကမ္ဘောဇဘဏ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အအောင်မြင်ဆုံးဘဏ် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဇကုမ္ပဏီများအုပ်စု ၏ ကုမ္ပဏီခွဲ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်း စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>[https://www.kbzbank.com/en/kzb-thai-branches/ Kanbawza Bank Becomes First Myanmar Bank To Open Representative Office in Thailand - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၈ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ Union Pay International နှင့် ပူးပေါင်းကာ [[ခရက်ဒစ် ကဒ်|အကြွေးဝယ်ကဒ်]] (Credit Card) ကို စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးခန်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့တွင် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်း မြို့ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်တွင် ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၅၀၀ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး အလိုအလျောက်ငွေထုတ်ယူစက် (ATM) ၁၀၀၀ လုံးကျော် တပ်ဆင်ထားရှိသည်။ <ref>[https://www.kbzbank.com/en/ways-to-bank/branch/ Branch - KBZ Bank<!-- Bot generated title -->]</ref> == မိတ်ဖက် လုပ်ငန်းများ== *[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်း]] *[[အဲကေဘီဇက် | ကမ္ဘောဇ လေကြောင်းလိုင်း]] * ကမ္ဘောဇ အာမခံ လုပ်ငန်း * ရှမ်းယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်း ==ကိုးကား== {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်== * [http://www.kbzbank.com Kanbawza Bank Limited (KBZ)] Official site {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]] lzm58gbzminv4zmz8hfu3bf086hatye 0 63248 752291 727433 2022-07-25T09:59:43Z Pyae1999 103486 wikitext text/x-wiki {{Infobox company |name = ရိုးမဘဏ် လီမိတက် |logo = [[File:Yoma Bank Logo.png]] |caption = ''The Responsible Bank.'' |type = တစ်ဦးတစ်ယောက်ပိုင် kin soe |traded_as = |predecessor = |foundation = {{Start date|May 1993}} |founder = kin soe |industry = ဘဏ်လုပ်ငန်း<br />ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှု |location_city = [[ရန်ကုန်မြို့]] |location_country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |area_served = |key_people = kin soe<br/><small>([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])</small><br />Hal Bosher<br/><small>(Special Advisor)</small> |products = [[Retail banking]]<br /> [[Commercial bank|Corporate banking]]<br /> [[Foreign currency account]]s<br /> [[Financial services#Foreign exchange services|Foreign exchange services]] |revenue = |operating_income = |net_income = |assets = မြန်မာကျပ်ငွေ ၅၀၆ ဘီလီလျံ <ref name="Myanmar’s Financial Sector" /> |equity = |num_employees = > ၂၃၀၀ (၂၀၁၄)<ref>{{cite web |url=http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument |title=IFC and Yoma Bank Ink Deal to Expand Financing for Small and Medium Enterprises in Myanmar |last= |first= |date=16 September 2014 |website= |publisher=International Finance Corporation – World Bank Group |access-date=29 August 2015 |quote= |accessdate=22 March 2016 |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304112812/http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument }}</ref> |subsid = |homepage = {{url|www.yomabank.com|yomabank.com}} }} '''ရိုးမဘဏ်လီမိတက်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဘဏ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။  == သမိုင်း == ရိုးမဘဏ်ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ် မေလတွင် ဆရ်ပန်၏ အက်ဖ်အမ်အိုင် ရင်းနှင်းမြုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီမှ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://yomabank.com/history.php|title=History|author=|website=|publisher=Yoma Bank|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပထမဆုံး ဘဏ်ခွဲကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref>  ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဘဏ်ခွဲကွန်ရက်ကို တိုးချဲ့လာခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကွန်ပျူတာဘဏ်စနစ်သုံးသော ဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဘဏ်ခွဲများကို ဂြိုဟ်တုမှတဆင့် ကြိုးမဲ့ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.bankingtech.com/285261/yoma-bank-myanmar-revamps-core-banking-system/|title=Yoma Bank Myanmar revamps core banking system|author=Elliott Holley|date=17 March 2015|website=|publisher=Banking Technology|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် မြို့ပေါင်း ၂၄ မြို့တွင် ဘဏ်ခွဲ ၄၁ ခုဖြင့် လည်ပတ်လျက်ရှိသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၆၇ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဖြစ်သည်။ == ဘဏ် ကပ်ဆိုက်မှု == ၂၀၀၃ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များ အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့ကာ ကပ်ဆိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရိုးမဘဏ်၏ လိုင်စင်မှာ ကန့်သတ်မှုများရှိလာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma|last=Turnell|first=Sean|year=2009|publisher=NIAS Press|location=|isbn=978-87-7694-040-9|page=312}}</ref> ငွေထုတ်ချေးမှုများနှင့် ငွေလက်အပ်ခံမှုများကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ရိုးမဘဏ်သည် ငွေလွဲမှု ဝန်ဆောင်မှုပေါ်တွင်သာ အဓိကထား ဝန်ဆောင်မှု ပေးခဲ့သည်။<span class="cx-segment" data-segmentid="100"></span><ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> == ပြန်လည် လည်ပတ်ခြင်း == [[File:Yoma_Bank.JPG|thumb|ရိုးမဘဏ်၊ ရန်ကုန်]] ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]]သည် ရိုးမဘဏ်ပေါ် ကန့်သတ်ထားသည်များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လည်ပတ်စေခဲ့သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ရိုးမဘဏ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာပန် က ဘဏ်၏ အနာဂတ်နှင့် ပတ်သတ်၍ "နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီသော ပြည်တွင်းဘဏ် အဖြစ်ရပ်တည်ရန်" ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ထိုရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံခြားမှ ပညာရှင်များကို ငှားရမ်း အလုပ်ခန့်ထားခဲ့ ပြီး အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.forbes.com/sites/simonmontlake/2013/08/28/golden-return-serge-pun-constructs-a-real-estate-empire-in-myanmar/|title=Golden Return: Serge Pun Constructs A Real-Estate Empire In Myanmar|author=Simon Montlake|date=28 August 2013|website=|publisher=Forbes|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref><ref>{{Template:Cite web|url=http://archive-3.mizzima.com/business/investment/item/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans|title=Yoma Bank helps SMEs with loans|author=Htin Lin Aung|date=18 December 2014|website=|publisher=Mizzima|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းက ၂၀၁၄ မေလတွင် ရိုးမဘဏ်၏ အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းများအား ငွေကြေးထုတ်ချေးရန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ ကျော် နှစ်ရှည်ချေးမည့် အစီအစဉ်ကို ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.irrawaddy.org/business/campaign-group-criticizes-world-bank-subsidiary-funding-hotel-real-estate-burma.html|title=Campaign Group Criticizes World Bank Subsidiary for Funding Hotel, Real Estate in Burma|author=Paul Vrieze|date=20 May 2014|website=|publisher=The Irrawaddy|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရိုးမဘဏ်သည် ဘဏ်ခွဲ ၅၁ ခုတွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၂၂၀၀ ကျော်ကို ခန့်ထားပြီးဖြစ်သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်း နှင့် လက်မှတ်ထိုးအပြီး ပထမဦးဆုံး ချေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ သန်း လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်ပင် ရိုးမဘဏ်၏ အဓိက ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ် (ကွန်ပျူတာစနစ်) ကို ဖော်ဆောင်ရန် ကူညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/11726-yoma-receives-ifc-loan.html|title=Yoma receives IFC loan|authors=Jeremy Mullins and Nyan Lynn Aung|date=22 September 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘလတွင် ရိုးမဘဏ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည့် [[တယ်လီနော မြန်မာ]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ မိုဘိုင်းဘဏ်ဝန်ဆောင်မှု ပေးအပ်မည်ဟု ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.developingtelecoms.com/tech/end-user-services/mobile-financial-services/5589-telenor-readying-mobile-money-with-yoma-in-myanmar.html|title=Telenor readying mobile money with Yoma in Myanmar|author=James Barton|date=25 November 2014|website=|publisher=Developing Telecoms|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘဏ်သို့ လာရောက်ရန် မလိုပဲ ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ ပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/12338-stay-tuned-for-mobile-banking-services-from-yoma-and-telenor-say-ceos.html|title=‘Stay tuned’ for mobile banking services from Yoma and Telenor, say CEOs|authors=Jeremy Mullins and Aye Thida Kyaw|date=24 November 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၅ မတ်လတွင် ကွန်ပျူတာ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်ကြီးကို ပြောင်းလဲရန် အတွက် "FusionBanking Essence" ဆော့ဝဲလ်ကိုအသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://consult-myanmar.com/2015/04/01/yoma-bank-selects-misys-for-banking-transformation/|title=Yoma Bank Selects Misys for Banking Transformation|author=Thiha|date=1 April 2015|website=|publisher=Consult-Myanmar|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများတွင် အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိလာသည့်အတွက် ဂျာမဏီနိုင်ငံ တိုးတက်ထောက်ပံ့ရေး အေဂျင်စီ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့မှုများ ပေးနိုင်ရန် ရိုးမဘဏ်ကို တွဲဖက် လုပ်ငန်းဖော်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist|2}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]] 3il80efdrwo0e9vm5i8wgnl36l7zzwv 752296 752291 2022-07-25T10:15:22Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/Pyae1999|Pyae1999]] ([[User talk:Pyae1999|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki {{Infobox company |name = ရိုးမဘဏ် လီမိတက် |logo = [[File:Yoma Bank Logo.png]] |caption = ''The Responsible Bank.'' |type = တစ်ဦးတစ်ယောက်ပိုင် |traded_as = |predecessor = |foundation = {{Start date|May 1993}} |founder = Serge Pun |industry = ဘဏ်လုပ်ငန်း<br />ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှု |location_city = [[ရန်ကုန်မြို့]] |location_country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |area_served = |key_people = Serge Pun<br/><small>([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])</small><br />Hal Bosher<br/><small>(Special Advisor)</small> |products = [[Retail banking]]<br /> [[Commercial bank|Corporate banking]]<br /> [[Foreign currency account]]s<br /> [[Financial services#Foreign exchange services|Foreign exchange services]] |revenue = |operating_income = |net_income = |assets = မြန်မာကျပ်ငွေ ၅၀၆ ဘီလီလျံ <ref name="Myanmar’s Financial Sector" /> |equity = |num_employees = > ၂၃၀၀ (၂၀၁၄)<ref>{{cite web |url=http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument |title=IFC and Yoma Bank Ink Deal to Expand Financing for Small and Medium Enterprises in Myanmar |last= |first= |date=16 September 2014 |website= |publisher=International Finance Corporation – World Bank Group |access-date=29 August 2015 |quote= |accessdate=22 March 2016 |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304112812/http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument }}</ref> |subsid = |homepage = {{url|www.yomabank.com|yomabank.com}} }} '''ရိုးမဘဏ်လီမိတက်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဘဏ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။  == သမိုင်း == ရိုးမဘဏ်ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ် မေလတွင် ဆရ်ပန်၏ အက်ဖ်အမ်အိုင် ရင်းနှင်းမြုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီမှ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://yomabank.com/history.php|title=History|author=|website=|publisher=Yoma Bank|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပထမဆုံး ဘဏ်ခွဲကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref>  ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဘဏ်ခွဲကွန်ရက်ကို တိုးချဲ့လာခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကွန်ပျူတာဘဏ်စနစ်သုံးသော ဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဘဏ်ခွဲများကို ဂြိုဟ်တုမှတဆင့် ကြိုးမဲ့ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.bankingtech.com/285261/yoma-bank-myanmar-revamps-core-banking-system/|title=Yoma Bank Myanmar revamps core banking system|author=Elliott Holley|date=17 March 2015|website=|publisher=Banking Technology|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် မြို့ပေါင်း ၂၄ မြို့တွင် ဘဏ်ခွဲ ၄၁ ခုဖြင့် လည်ပတ်လျက်ရှိသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၆၇ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဖြစ်သည်။ == ဘဏ် ကပ်ဆိုက်မှု == ၂၀၀၃ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များ အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့ကာ ကပ်ဆိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရိုးမဘဏ်၏ လိုင်စင်မှာ ကန့်သတ်မှုများရှိလာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma|last=Turnell|first=Sean|year=2009|publisher=NIAS Press|location=|isbn=978-87-7694-040-9|page=312}}</ref> ငွေထုတ်ချေးမှုများနှင့် ငွေလက်အပ်ခံမှုများကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ရိုးမဘဏ်သည် ငွေလွဲမှု ဝန်ဆောင်မှုပေါ်တွင်သာ အဓိကထား ဝန်ဆောင်မှု ပေးခဲ့သည်။<span class="cx-segment" data-segmentid="100"></span><ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> == ပြန်လည် လည်ပတ်ခြင်း == [[File:Yoma_Bank.JPG|thumb|ရိုးမဘဏ်၊ ရန်ကုန်]] ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]]သည် ရိုးမဘဏ်ပေါ် ကန့်သတ်ထားသည်များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လည်ပတ်စေခဲ့သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ရိုးမဘဏ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာပန် က ဘဏ်၏ အနာဂတ်နှင့် ပတ်သတ်၍ "နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီသော ပြည်တွင်းဘဏ် အဖြစ်ရပ်တည်ရန်" ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ထိုရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံခြားမှ ပညာရှင်များကို ငှားရမ်း အလုပ်ခန့်ထားခဲ့ ပြီး အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.forbes.com/sites/simonmontlake/2013/08/28/golden-return-serge-pun-constructs-a-real-estate-empire-in-myanmar/|title=Golden Return: Serge Pun Constructs A Real-Estate Empire In Myanmar|author=Simon Montlake|date=28 August 2013|website=|publisher=Forbes|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref><ref>{{Template:Cite web|url=http://archive-3.mizzima.com/business/investment/item/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans|title=Yoma Bank helps SMEs with loans|author=Htin Lin Aung|date=18 December 2014|website=|publisher=Mizzima|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းက ၂၀၁၄ မေလတွင် ရိုးမဘဏ်၏ အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းများအား ငွေကြေးထုတ်ချေးရန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ ကျော် နှစ်ရှည်ချေးမည့် အစီအစဉ်ကို ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.irrawaddy.org/business/campaign-group-criticizes-world-bank-subsidiary-funding-hotel-real-estate-burma.html|title=Campaign Group Criticizes World Bank Subsidiary for Funding Hotel, Real Estate in Burma|author=Paul Vrieze|date=20 May 2014|website=|publisher=The Irrawaddy|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရိုးမဘဏ်သည် ဘဏ်ခွဲ ၅၁ ခုတွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၂၂၀၀ ကျော်ကို ခန့်ထားပြီးဖြစ်သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်း နှင့် လက်မှတ်ထိုးအပြီး ပထမဦးဆုံး ချေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ သန်း လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်ပင် ရိုးမဘဏ်၏ အဓိက ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ် (ကွန်ပျူတာစနစ်) ကို ဖော်ဆောင်ရန် ကူညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/11726-yoma-receives-ifc-loan.html|title=Yoma receives IFC loan|authors=Jeremy Mullins and Nyan Lynn Aung|date=22 September 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘလတွင် ရိုးမဘဏ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည့် [[တယ်လီနော မြန်မာ]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ မိုဘိုင်းဘဏ်ဝန်ဆောင်မှု ပေးအပ်မည်ဟု ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.developingtelecoms.com/tech/end-user-services/mobile-financial-services/5589-telenor-readying-mobile-money-with-yoma-in-myanmar.html|title=Telenor readying mobile money with Yoma in Myanmar|author=James Barton|date=25 November 2014|website=|publisher=Developing Telecoms|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘဏ်သို့ လာရောက်ရန် မလိုပဲ ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ ပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/12338-stay-tuned-for-mobile-banking-services-from-yoma-and-telenor-say-ceos.html|title=‘Stay tuned’ for mobile banking services from Yoma and Telenor, say CEOs|authors=Jeremy Mullins and Aye Thida Kyaw|date=24 November 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၅ မတ်လတွင် ကွန်ပျူတာ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်ကြီးကို ပြောင်းလဲရန် အတွက် "FusionBanking Essence" ဆော့ဝဲလ်ကိုအသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://consult-myanmar.com/2015/04/01/yoma-bank-selects-misys-for-banking-transformation/|title=Yoma Bank Selects Misys for Banking Transformation|author=Thiha|date=1 April 2015|website=|publisher=Consult-Myanmar|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများတွင် အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိလာသည့်အတွက် ဂျာမဏီနိုင်ငံ တိုးတက်ထောက်ပံ့ရေး အေဂျင်စီ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့မှုများ ပေးနိုင်ရန် ရိုးမဘဏ်ကို တွဲဖက် လုပ်ငန်းဖော်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist|2}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]] as0pkk9t0skog18f7lkdwjz1gjd8ra4 752306 752296 2022-07-25T10:41:41Z Pyae1999 103486 wikitext text/x-wiki {{Infobox company |name = ရိုးမဘဏ် လီမိတက် |logo = [[File:Yoma Bank Logo.png]] |caption = ''The Responsible Bank.'' |type = တစ်ဦးတစ်ယောက်ပိုင် |traded_as = |predecessor = |foundation = {{Start date|May 1993}} |founder = Serge Pun |industry = ဘဏ်လုပ်ငန်း<br />ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှု |location_city = [[ရန်ကုန်မြို့]] |location_country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |area_served = |key_people = Serge Pun<br/><small>([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])</small><br />Hal Bosher<br/><small>(Special Advisor)</small> |products = [[Retail banking]]<br /> [[Commercial bank|Corporate banking]]<br /> [[Foreign currency account]]s<br /> [[Financial services#Foreign exchange services|Foreign exchange services]] |revenue = |operating_income = |net_income = |assets = မြန်မာကျပ်ငွေ ၅၀၆ ဘီလီလျံ <ref name="Myanmar’s Financial Sector" /> |equity = |num_employees = > ၂၃၀၀ (၂၀၁၄)<ref>{{cite web |url=http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument |title=IFC and Yoma Bank Ink Deal to Expand Financing for Small and Medium Enterprises in Myanmar |last= |first= |date=16 September 2014 |website= |publisher=International Finance Corporation – World Bank Group |access-date=29 August 2015 |quote= |accessdate=22 March 2016 |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304112812/http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument }}</ref> |subsid = |homepage = {{url|www.yomabank.com|yomabank.com}} }} '''ရိုးမဘဏ်လီမိတက်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဘဏ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။  == သမိုင်း == ရိုးမဘဏ်ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ် မေလတွင် ဆရ်ပန်၏ အက်ဖ်အမ်အိုင် ရင်းနှင်းမြုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီမှ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://yomabank.com/history.php|title=History|author=|website=|publisher=Yoma Bank|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပထမဆုံး ဘဏ်ခွဲကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref>  ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဘဏ်ခွဲကွန်ရက်ကို တိုးချဲ့လာခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကွန်ပျူတာဘဏ်စနစ်သုံးသော ဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဘဏ်ခွဲများကို ဂြိုဟ်တုမှတဆင့် ကြိုးမဲ့ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.bankingtech.com/285261/yoma-bank-myanmar-revamps-core-banking-system/|title=Yoma Bank Myanmar revamps core banking system|author=Elliott Holley|date=17 March 2015|website=|publisher=Banking Technology|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် မြို့ပေါင်း ၂၄ မြို့တွင် ဘဏ်ခွဲ ၄၁ ခုဖြင့် လည်ပတ်လျက်ရှိသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၆၇ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဖြစ်သည်။ == ဘဏ် ကပ်ဆိုက်မှု == ၂၀၀၃ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များ အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့ကာ ကပ်ဆိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရိုးမဘဏ်၏ လိုင်စင်မှာ ကန့်သတ်မှုများရှိလာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma|last=Turnell|first=Sean|year=2009|publisher=NIAS Press|location=|isbn=978-87-7694-040-9|page=312}}</ref> ငွေထုတ်ချေးမှုများနှင့် ငွေလက်အပ်ခံမှုများကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ရိုးမဘဏ်သည် ငွေလွဲမှု ဝန်ဆောင်မှုပေါ်တွင်သာ အဓိကထား ဝန်ဆောင်မှု ပေးခဲ့သည်။<span class="cx-segment" data-segmentid="100"></span><ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> == ပြန်လည် လည်ပတ်ခြင်း == [[File:Yoma_Bank.JPG|thumb|ရိုးမဘဏ်၊ ရန်ကုန်]] ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]]သည် ရိုးမဘဏ်ပေါ် ကန့်သတ်ထားသည်များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လည်ပတ်စေခဲ့သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ရိုးမဘဏ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာပန် က ဘဏ်၏ အနာဂတ်နှင့် ပတ်သတ်၍ "နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီသော ပြည်တွင်းဘဏ် အဖြစ်ရပ်တည်ရန်" ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ထိုရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံခြားမှ ပညာရှင်များကို ငှားရမ်း အလုပ်ခန့်ထားခဲ့ ပြီး အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.forbes.com/sites/simonmontlake/2013/08/28/golden-return-serge-pun-constructs-a-real-estate-empire-in-myanmar/|title=Golden Return: Serge Pun Constructs A Real-Estate Empire In Myanmar|author=Simon Montlake|date=28 August 2013|website=|publisher=Forbes|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref><ref>{{Template:Cite web|url=http://archive-3.mizzima.com/business/investment/item/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans|title=Yoma Bank helps SMEs with loans|author=Htin Lin Aung|date=18 December 2014|website=|publisher=Mizzima|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းက ၂၀၁၄ မေလတွင် ရိုးမဘဏ်၏ အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းများအား ငွေကြေးထုတ်ချေးရန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ ကျော် နှစ်ရှည်ချေးမည့် အစီအစဉ်ကို ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.irrawaddy.org/business/campaign-group-criticizes-world-bank-subsidiary-funding-hotel-real-estate-burma.html|title=Campaign Group Criticizes World Bank Subsidiary for Funding Hotel, Real Estate in Burma|author=Paul Vrieze|date=20 May 2014|website=|publisher=The Irrawaddy|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရိုးမဘဏ်သည် ဘဏ်ခွဲ ၅၁ ခုတွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၂၂၀၀ ကျော်ကို ခန့်ထားပြီးဖြစ်သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်း နှင့် လက်မှတ်ထိုးအပြီး ပထမဦးဆုံး ချေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ သန်း လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်ပင် ရိုးမဘဏ်၏ အဓိက ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ် (ကွန်ပျူတာစနစ်) ကို ဖော်ဆောင်ရန် ကူညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/11726-yoma-receives-ifc-loan.html|title=Yoma receives IFC loan|authors=Jeremy Mullins and Nyan Lynn Aung|date=22 September 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘလတွင် ရိုးမဘဏ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည့် [[တယ်လီနော မြန်မာ]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ မိုဘိုင်းဘဏ်ဝန်ဆောင်မှု ပေးအပ်မည်ဟု ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.developingtelecoms.com/tech/end-user-services/mobile-financial-services/5589-telenor-readying-mobile-money-with-yoma-in-myanmar.html|title=Telenor readying mobile money with Yoma in Myanmar|author=James Barton|date=25 November 2014|website=|publisher=Developing Telecoms|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘဏ်သို့ လာရောက်ရန် မလိုပဲ ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ ပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/12338-stay-tuned-for-mobile-banking-services-from-yoma-and-telenor-say-ceos.html|title=‘Stay tuned’ for mobile banking services from Yoma and Telenor, say CEOs|authors=Jeremy Mullins and Aye Thida Kyaw|date=24 November 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၅ မတ်လတွင် ကွန်ပျူတာ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်ကြီးကို ပြောင်းလဲရန် အတွက် "FusionBanking Essence" ဆော့ဝဲလ်ကိုအသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://consult-myanmar.com/2015/04/01/yoma-bank-selects-misys-for-banking-transformation/|title=Yoma Bank Selects Misys for Banking Transformation|author=Thiha|date=1 April 2015|website=|publisher=Consult-Myanmar|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများတွင် အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိလာသည့်အတွက် ဂျာမဏီနိုင်ငံ တိုးတက်ထောက်ပံ့ရေး အေဂျင်စီ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့မှုများ ပေးနိုင်ရန် ရိုးမဘဏ်ကို တွဲဖက် လုပ်ငန်းဖော်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ြမန်မာနိုင်ငံပိုက်ဆံမရှိတဲ့သူတွေ့အတွက်တော့ ချေးငွေပေးနေပါတယ်မှတ်ပုံတင်ဘာရင်ရပီးလို့သတင်းရထားပါတယ် ျး== ကိုးကား == {{Reflist|2}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]] dox2uhtrs1jxrcm7810wgtqazj96t2a 752308 752306 2022-07-25T10:57:38Z Kantabon 45503 [[Special:Contributions/Pyae1999|Pyae1999]] ([[User talk:Pyae1999|ဆွေးနွေး]]) ၏ တည်းဖြတ်မူ 752306 ကို ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည် wikitext text/x-wiki {{Infobox company |name = ရိုးမဘဏ် လီမိတက် |logo = [[File:Yoma Bank Logo.png]] |caption = ''The Responsible Bank.'' |type = တစ်ဦးတစ်ယောက်ပိုင် |traded_as = |predecessor = |foundation = {{Start date|May 1993}} |founder = Serge Pun |industry = ဘဏ်လုပ်ငန်း<br />ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှု |location_city = [[ရန်ကုန်မြို့]] |location_country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]] |area_served = |key_people = Serge Pun<br/><small>([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])</small><br />Hal Bosher<br/><small>(Special Advisor)</small> |products = [[Retail banking]]<br /> [[Commercial bank|Corporate banking]]<br /> [[Foreign currency account]]s<br /> [[Financial services#Foreign exchange services|Foreign exchange services]] |revenue = |operating_income = |net_income = |assets = မြန်မာကျပ်ငွေ ၅၀၆ ဘီလီလျံ <ref name="Myanmar’s Financial Sector" /> |equity = |num_employees = > ၂၃၀၀ (၂၀၁၄)<ref>{{cite web |url=http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument |title=IFC and Yoma Bank Ink Deal to Expand Financing for Small and Medium Enterprises in Myanmar |last= |first= |date=16 September 2014 |website= |publisher=International Finance Corporation – World Bank Group |access-date=29 August 2015 |quote= |accessdate=22 March 2016 |archivedate=4 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304112812/http://ifcext.ifc.org/ifcext/pressroom/IFCPressRoom.nsf/0/DA68A4369A7ED58185257D55002561CE?opendocument }}</ref> |subsid = |homepage = {{url|www.yomabank.com|yomabank.com}} }} '''ရိုးမဘဏ်လီမိတက်'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဘဏ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။  == သမိုင်း == ရိုးမဘဏ်ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ် မေလတွင် ဆရ်ပန်၏ အက်ဖ်အမ်အိုင် ရင်းနှင်းမြုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီမှ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://yomabank.com/history.php|title=History|author=|website=|publisher=Yoma Bank|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပထမဆုံး ဘဏ်ခွဲကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref>  ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဘဏ်ခွဲကွန်ရက်ကို တိုးချဲ့လာခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး ကွန်ပျူတာဘဏ်စနစ်သုံးသော ဘဏ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဘဏ်ခွဲများကို ဂြိုဟ်တုမှတဆင့် ကြိုးမဲ့ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.bankingtech.com/285261/yoma-bank-myanmar-revamps-core-banking-system/|title=Yoma Bank Myanmar revamps core banking system|author=Elliott Holley|date=17 March 2015|website=|publisher=Banking Technology|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် မြို့ပေါင်း ၂၄ မြို့တွင် ဘဏ်ခွဲ ၄၁ ခုဖြင့် လည်ပတ်လျက်ရှိသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120312220230/http://www.spa-myanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=66|title=Yoma Bank Ltd.|author=|date=|website=|publisher=Serge Pun & Associates|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ ဘဏ်ခွဲပေါင်း ၆၇ ခု ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ဖြစ်သည်။ == ဘဏ် ကပ်ဆိုက်မှု == ၂၀၀၃ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များ အခက်အခဲများနှင့် ကြုံတွေ့ကာ ကပ်ဆိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရိုးမဘဏ်၏ လိုင်စင်မှာ ကန့်သတ်မှုများရှိလာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|title=Fiery dragons: banks, moneylenders and microfinance in Burma|last=Turnell|first=Sean|year=2009|publisher=NIAS Press|location=|isbn=978-87-7694-040-9|page=312}}</ref> ငွေထုတ်ချေးမှုများနှင့် ငွေလက်အပ်ခံမှုများကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ရိုးမဘဏ်သည် ငွေလွဲမှု ဝန်ဆောင်မှုပေါ်တွင်သာ အဓိကထား ဝန်ဆောင်မှု ပေးခဲ့သည်။<span class="cx-segment" data-segmentid="100"></span><ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> == ပြန်လည် လည်ပတ်ခြင်း == [[File:Yoma_Bank.JPG|thumb|ရိုးမဘဏ်၊ ရန်ကုန်]] ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]]သည် ရိုးမဘဏ်ပေါ် ကန့်သတ်ထားသည်များကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပြီး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည်လည်ပတ်စေခဲ့သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ရိုးမဘဏ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာပန် က ဘဏ်၏ အနာဂတ်နှင့် ပတ်သတ်၍ "နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် ကိုက်ညီသော ပြည်တွင်းဘဏ် အဖြစ်ရပ်တည်ရန်" ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name="Profiles: A look at two private banks">{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/special-features/194-your-money-2014/11030-profiles-a-look-at-two-private-banks.html|title=Profiles: A look at two private banks|authors=Jeremy Mullins and Myo Lwin|date=15 July 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ထိုရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံခြားမှ ပညာရှင်များကို ငှားရမ်း အလုပ်ခန့်ထားခဲ့ ပြီး အသေးစားနှင့် အလတ်စား လုပ်ငန်းများကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.forbes.com/sites/simonmontlake/2013/08/28/golden-return-serge-pun-constructs-a-real-estate-empire-in-myanmar/|title=Golden Return: Serge Pun Constructs A Real-Estate Empire In Myanmar|author=Simon Montlake|date=28 August 2013|website=|publisher=Forbes|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref><ref>{{Template:Cite web|url=http://archive-3.mizzima.com/business/investment/item/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans/16008-yoma-bank-helps-smes-with-loans|title=Yoma Bank helps SMEs with loans|author=Htin Lin Aung|date=18 December 2014|website=|publisher=Mizzima|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းက ၂၀၁၄ မေလတွင် ရိုးမဘဏ်၏ အသေးစား အလတ်စား လုပ်ငန်းများအား ငွေကြေးထုတ်ချေးရန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ ကျော် နှစ်ရှည်ချေးမည့် အစီအစဉ်ကို ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.irrawaddy.org/business/campaign-group-criticizes-world-bank-subsidiary-funding-hotel-real-estate-burma.html|title=Campaign Group Criticizes World Bank Subsidiary for Funding Hotel, Real Estate in Burma|author=Paul Vrieze|date=20 May 2014|website=|publisher=The Irrawaddy|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရိုးမဘဏ်သည် ဘဏ်ခွဲ ၅၁ ခုတွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၂၂၀၀ ကျော်ကို ခန့်ထားပြီးဖြစ်သည်။<ref name="Myanmar’s Financial Sector">{{Template:Cite web|url=https://www.giz.de/en/downloads/giz2015-en-myanmar-financial-sector.pdf|title=Myanmar’s Financial Sector|author=|date=February 2015|website=|publisher=Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်း နှင့် လက်မှတ်ထိုးအပြီး ပထမဦးဆုံး ချေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅ သန်း လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်ပင် ရိုးမဘဏ်၏ အဓိက ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ် (ကွန်ပျူတာစနစ်) ကို ဖော်ဆောင်ရန် ကူညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/11726-yoma-receives-ifc-loan.html|title=Yoma receives IFC loan|authors=Jeremy Mullins and Nyan Lynn Aung|date=22 September 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘလတွင် ရိုးမဘဏ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည့် [[တယ်လီနော မြန်မာ]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ မိုဘိုင်းဘဏ်ဝန်ဆောင်မှု ပေးအပ်မည်ဟု ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.developingtelecoms.com/tech/end-user-services/mobile-financial-services/5589-telenor-readying-mobile-money-with-yoma-in-myanmar.html|title=Telenor readying mobile money with Yoma in Myanmar|author=James Barton|date=25 November 2014|website=|publisher=Developing Telecoms|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘဏ်သို့ လာရောက်ရန် မလိုပဲ ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုများ ပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/business/12338-stay-tuned-for-mobile-banking-services-from-yoma-and-telenor-say-ceos.html|title=‘Stay tuned’ for mobile banking services from Yoma and Telenor, say CEOs|authors=Jeremy Mullins and Aye Thida Kyaw|date=24 November 2014|website=|publisher=Myanmar Times|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> ၂၀၁၅ မတ်လတွင် ကွန်ပျူတာ ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်ကြီးကို ပြောင်းလဲရန် အတွက် "FusionBanking Essence" ဆော့ဝဲလ်ကိုအသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite web|url=http://consult-myanmar.com/2015/04/01/yoma-bank-selects-misys-for-banking-transformation/|title=Yoma Bank Selects Misys for Banking Transformation|author=Thiha|date=1 April 2015|website=|publisher=Consult-Myanmar|access-date=21 September 2015|quote=}}</ref> အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများတွင် အောင်မြင်မှုတွေ ရရှိလာသည့်အတွက် ဂျာမဏီနိုင်ငံ တိုးတက်ထောက်ပံ့ရေး အေဂျင်စီ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အသေးစားနှင့် အလတ်စားလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့မှုများ ပေးနိုင်ရန် ရိုးမဘဏ်ကို တွဲဖက် လုပ်ငန်းဖော်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ == ကိုးကား == {{Reflist|2}} {{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}} [[Category:မြန်မာ့ဘဏ်များ]] as0pkk9t0skog18f7lkdwjz1gjd8ra4 0 67601 752217 736748 2022-07-24T12:16:56Z 103.197.199.23 wikitext text/x-wiki {{ရင်းမြစ်တစ်ခုတည်း}} {{Infobox writer | embed = | honorific_prefix = ဒေါက်တာ | name = သန့်စင်ထူး | honorific_suffix = | image = | image_size = | image_upright = | alt = | caption = | native_name = သန့်စင်ထူး | native_name_lang = | pseudonym = သင့်လူ | birth_name = | birth_date = {{Birth date|၁၉၇၃ |၀၆|၁၅}} | birth_place = [[ပဲခူးမြို့]]၊ [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (DEATH date then BIRTH date) --> | death_place = | resting_place = | occupation =အမြဲတမ်းလက်ထောက်အတွင်းဝန်၊ [[ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစား ဝန်ကြီးဌာန|ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန]] | language = | nationality = မြန်မာ | citizenship = မြန်မာ | education = | alma_mater = [[အမှတ် (၃) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ပဲခူးမြို့|အမှတ် (၃) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ပဲခူး]]၊ [[ဆေးတက္ကသိုလ် (မန္တလေး)|ဆေးတက္ကသိုလ် မန္တလေး]] | period = | genre = <!-- or: | genres = --> | subject = <!-- or: | subjects = --> | movement = | notable_works = | spouse = ဒေါက်တာဥမ္မာဌေး | partner = <!-- or: | partners = --> | children = | relatives = | awards = | signature = | signature_alt = | years_active = | module = | website = <!-- {{URL|example.org}} --> | portaldisp = <!-- "on", "yes", "true", etc.; or omit --> }} '''သင့်လူ''' (၁၉၇၃ ခုဖွား) သည် မြန်မာလူမျိုး ဆရာဝန်နှင့် စာရေးဆရာ ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝနှင့် ပညာရေး == ၁၉၇၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဒေါက်တာကျော်ဦး၊ ဒေါ်မြသိန်းတို့က [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး|ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[ပဲခူးမြို့]]၌ မွေးဖွားသည်။ အမည်ရင်းမှာ သန့်စင်ထူး ဖြစ်သည်။ မွေးချင်း ၂ ဦးရှိပြီး သားကြီးဖြစ်သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် [[အမှတ် (၃) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ပဲခူးမြို့]] (ယခင် အမျိုးသားတန်းမြင့်ကျောင်း) မှ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုတွင် [[ဆေးတက္ကသိုလ် (မန္တလေး)|ဆေးတက္ကသိုလ်၊ မန္တလေး]]သို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်တွင် ဆေးပညာဘွဲ့ (MBBS) ရခဲ့သည်။ ၂၀၀၅ ခုတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ [[ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်]]မှ ကျန်းမာရေးဘောဂဗေဒ Health Economics ဖြင့် မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ ရခဲ့သည်။ == အလုပ်အကိုင် == ဆေးတက္ကသိုလ်၊ မန္တလေးတွင် ကထိကရာထူးအထိ ထမ်းဆောင်ကာ ၂၀၁၃ ခုတွင် ကျန်းမာရေးစီမံကိန်း ဦးစီးဌာန၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ လက်ရှိတွင် [[ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစား ဝန်ကြီးဌာန|ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန]]တွင် လက်ထောက်အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ရာထူး၌ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။ == စာပေရေးသားခြင်း == [[ဂေဘရီယယ် ဂါဆီယာ မားကွိဇ်]]၏ ''One Hundred Years of Solitude'' စာအုပ်အား ဘာသာပြန်ကာ စာပေလောကသို့ ဝင်ရောက်သည်။ === ရေးသားသောစာအုပ်များ === {| class="wikitable sortable" !နံပါတ် !ခေါင်းစဉ် !မူရင်း ခေါင်းစဉ် !မူရင်း ရေးသူ !ထုတ်ဝေနှစ် !ပုံနှိပ်တိုက် !မှတ်ချက် |- |၁ |''ဝေးလွင့်ကင်းကွာ နှစ်တစ်ရာ'' |''One Hundred Years of Solitude'' |[[ဂေဘရီယယ် ဂါဆီယာ မားကွိဇ်]] |၂၀၁၁ |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂ |''ကြောင်ကို ချူဆွဲကြသူများ'' | | |၂၀၁၀ | | |- |၃ |''ပြစ်မှုတစ်ခု ဖွားမြင်ခြင်း'' |''Born a Crime'' |Trevor Noah | |ငါတို့စာပေ | |- |၄ |''ပိုင့်ဘဝလမ်း'' |''Life of Pi'' |Yann Martel |၂၀၁၃/၂၀၂၀ |သက်ခိုင်စာပေ/ကံကော်ဝတ်ရည် | |- |၅ |''အိုဘယ့် အစိမ်းတို့မြေ'' |''From the Land of Green Ghosts'' |ပါစကယ် ခူးသွယ် | |ငါတို့စာပေ | |- |၆ |''ခေတ်ပြိုင်ကမ္ဘာ အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ် ၁၀၀'' | | |၂၀၁၃ | |အခြား ဘာသာပြန်ဆရာများနှင့် စုပေါင်းရေးသားခြင်း ဖြစ်သည် |- |၇ |''လေလွင့်ကြောင်'' |''A Street Cat Named Bob'' |James Bowen |၂၀၁၇ |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၈ |''ဘော့ပ် ချစ်တဲ့ကမ္ဘာ'' |''The World According to Bob'' |James Bowen |၂၀၁၈ |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၉ |''နှစ်ခေတ်တစ်ယောက်'' |''Look Who's Back'' |Timur Vermes | |ငါတို့စာပေ | |- |၁၀ |''ရာမ'' |''Rendezvous with Rama'' |Arthur C. Clarke | |ငါတို့စာပေ | |- |၁၁ |''မိစ္ဆာမြူးချိန်'' |''In Evil Hour'' |[[ဂေဘရီယယ် ဂါဆီယာ မားကွိဇ်]] | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၁၂ |''တေးဆိုငှက်ဒဏ္ဍာရီ'' |''The Wind-Up Bird Chronicle'' |[[ဟာရူကီ မူရာကာမီ]] | | | |- |၁၃ |''မိစ္ဆာ'' |''Outbreak'' |Robin Cook | | | |- |၁၄ |''ဗိုလ်မှူးကြီးထံ စာရေးမည့်သူ မရှိပါနှင့် ဝတ္ထုတိုများ'' |''No One Writes to the Colonel and Other Stories'' |[[ဂေဘရီယယ် ဂါဆီယာ မားကွိဇ်]] | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | * ဗိုလ်မှူးကြီးထံ စာရေးမည့်သူ မရှိပါ * အင်္ဂါနေ့လယ် တစ်မှေးအိပ်ချိန် * ကမ်းတင်ရေမျော လူခံချော * တောင်ပံကျိုးနှင့် နတ်ဆိုးဗိုလ် * တစ္ဆေသင်္ဘော၏ နောက်ဆုံးခရီးစဉ် * ထိုတစ်နေ့ |- |၁၅ |''သက်တော်ရာကျော် ထပ်ကာ ရှည်စေသော်ဝ်'' |''The Accidental Further Adventures of Hundred Year-Old Man'' |Jonas Jonasson | |ငါတို့စာပေ | |- |၁၆ |''သက်တော်ရာကျော် ရှည်စေသော်ဝ်'' |''The Hundred Year-Old Man Who Climbed Out of the Window and Disappeared'' |Jonas Jonasson | |ငါတို့စာပေ | |- |၁၇ |''ကျားဖြူ'' |''The White Tiger'' |Aravind Adiga | |ငါတို့စာပေ | |- |၁၈ |''ခွေးသေတစ်ခု အရင်းပြု'' |''The Curious Incident of the Dog'' |Mark Haddon |၂၀၁၄ |ငါတို့စာပေ | |- |၁၉ |''ကပ်တွင်းက ချစ်ခြင်း'' |''Lone in the Time of Cholera'' |[[ဂေဘရီယယ် ဂါဆီယာ မားကွိဇ်]] | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၀ |''ကယ်တင်ရှင်'' |''The Girl Who Saves the King'' |Jonas Jonasson | |ငါတို့စာပေ | |- |၂၁ |''နားစွင့် ကြားဟန် ရင်ခုန်သံ'' |''The Art of Hearing Heartbeats'' |Jan-Philipp Sendker | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၂ |''နူးညံ့စိတ်ထားနှလုံးသား'' |''A Well-Tempered Heart'' |Jan-Philipp Sendker | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၃ |''အကျဉ်းစံနှလုံးသား'' |''The Heart Remember'' |Jan-Philipp Sendker |၂၀၂၀ |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၄ |''လူရွေးပွဲ'' |''Audition'' |Ryu Murakami | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၅ |''စူး'' |''The Piercing'' |Kyu Murakami | |ကံ့ကော်ဝတ်ရည် | |- |၂၆ |''သားသတ်လွတ်သမ'' |''The Vegetarian'' |Han Kang | |ငါတို့စာပေ | |- |၂၇ |''အတ္တလန်တစ် ရှာပုံတော်'' |''Atlantis Found'' |Clive Cussler | |ငါတို့စာပေ |- |၂၈ |''ကျင်းပေါက်များ'' |''Holes'' |Louls Sachar |၂၀၂၀ |alphabooks | |- |၂၉ |ပညာဆိုတာ ဒီလိုရှာ |Educated |Tara Westover |၂၀၂၁ |ငါတို့စာပေ | |} == ကိုးကား == {{reflist| <ref>{{cite book|author=သင့်လူ|title=နားစွင့်ကြားဟန် ရင်ခုန်သံ}}</ref> }} {{Lifetime|၁၉၇၃| }} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]] d6r2ibmmqjzgci16cq3dbp26p9obpxv 0 98697 752241 439966 2022-07-24T20:53:29Z CommonsDelinker 115 Replacing Symbol_of_Akkeshi,_Hokkaido.svg with [[File:Emblem_of_Akkeshi,_Hokkaido.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · Emblem is a more a wikitext text/x-wiki {{Infobox city Japan | name= အက်ခဲရှိ | JapaneseName= 厚岸町 | settlement_type=မြို့ | image_flag= Flag of Akkeshi, Hokkaido.svg | image_symbol= Emblem of Akkeshi, Hokkaido.svg | image_map= Akkeshi in Hokkaido Prefecture Ja.svg | coordinates = {{coord|43|3|N|144|51|E|region:JP|display=inline,title}} | region= Hokkaido | prefecture= Hokkaido (Kushiro Subprefecture) | district= [[:en:Akkeshi District, Hokkaido|Akkeshi]] | mayor= | area_km2= 734.82 | population= 9,741 | population_as_of= April 11, 2017 | density_km2= auto | tree= | flower= | bird= | city_hall_address= | city_hall_postal_code= | website = {{URL|https://www.akkeshi-town.jp/}} }} '''အက်ခဲရှိမြို့'''(厚岸町 ''အက်ခဲရှိချေား'') သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဟော့ကိုင်းဒိုးကျွန်း|ဟော့ကိုင်းဒိုးခရိုင်]]ရှိ [[ခုရှိရိုခရိုင်ခွဲ]] တွင် တည်ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် မြို့၏ ခန့်မှန်းလူဦးရေသည် ၉၇၄၁ ဦး ရှိသည်။ စုစုပေါင်းဧရိယာအကျယ်အဝန်းသည် ၇၃၄.၈၂ စတုရန်းကီလိုမီတာ ရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:ဟော့ကိုင်းဒိုးရှိ မြို့များ]] hymyjuvoa5n5iul7pnnepvruk3v45ha 0 126357 752243 497586 2022-07-24T21:54:31Z CommonsDelinker 115 Replacing Symbol_of_Tsurui,_Hokkaido.svg with [[File:Emblem_of_Tsurui,_Hokkaido.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · Emblem is a more acc wikitext text/x-wiki {{Unreferenced|date=April 2008}} {{Infobox city Japan | name= Tsurui | JapaneseName= 鶴居村 | settlement_type=Village | image_skyline= Tsurui village hal.JPG | image_caption= Tsurui village hall | image_flag= Flag of Tsurui, Hokkaido.svg | image_symbol= Emblem of Tsurui, Hokkaido.svg | image_map= Tsurui in Hokkaido Prefecture Ja.svg | coordinates = {{coord|43|14|N|144|19|E|region:JP|display=inline,title}} | region= [[Hokkaido]] | prefecture= [[Hokkaido]] ([[Kushiro Subprefecture]]) | district= [[Akan District, Hokkaido|Akan]] | mayor= | area_km2= 571.84 | population= 2,516 | population_as_of= September 30, 2016 | density_km2= auto | tree= | flower= | bird= | city_hall_address= | city_hall_postal_code= | website = {{URL|http://www.vill.tsurui.lg.jp/}} }} '''ဆုရုအိရွာ''' (鶴居村 ဆွတ်ရုအိမုရ) သည် ဟော့ကိုင်းဒိုး၊ ခုရှိရိုစီရင်စုခွဲတွင် တည်ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ခန့်မှန်းလူဦးရေသည် ၂၅၁၆ ဦး ရှိသည်။ ဧရိယာ ၅၇၁.၈၄ စတုရန်းကီလိုမီတာ ရှိသည်။ ==သမိုင်း== ကျေးရွာကို ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} 65vcyxp982pirxalmy0f7dqxelj1qg2 0 146151 752297 727864 2022-07-25T10:22:20Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.8 wikitext text/x-wiki {{under construction}} {{Infobox settlement | name = ဆာရာယေဗိုမြို့<br/>(Sarajevo) | official_name = {{lang|bs|Grad Sarajevo}}<br /> City of Sarajevo | other_name = {{lang|sr-Cyrl|Сарајево}} | settlement_type = [[:en:List of cities in Bosnia and Herzegovina|မြို့တော်]] | image_skyline = <div class="nowrap"><!-- -->{{Css Image Crop|Image =|bSize = 338|cWidth = 237|cHeight = 120|oTop = 45|oLeft = 36|Location = center}}<!-- -->[[File:Sarajevo City Panorama.JPG|297px]]<br /><!-- -->[[File:Sarajevo (2673214613).jpg|97px]]<!-- -->[[File:JesusesHearthCathedral.jpg|91px]]<!-- -->[[File:Sarajevo ortodox church.JPG|109px]]<br /><!-- -->[[File:Vijecnica (41626036484).jpg|148px]]<!-- -->[[File:Trebevićka žičara 2018 07.jpg|149px]]<br /><!-- --></div> | image_caption = အပေါ်မှအောက်သို့၊ ဘယ်မှညာသို့။ ဆာရာယေဗိုမြို့ မြင်ကွင်းကျယ်၊ [[:en:Baščaršija|Baščaršija]] ဗလီနောက်ခံနှင့် သစ်သားဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော [[:en:Sebilj|Sebilj]] အလှရေပန်းကို တွေ့ရပုံ၊ [[:en:Sarajevo Cathedral|ဆာရာယေဗို ခရစ်ယာန် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတော်ကြီး]]၊ ရှေးရိုး ခရစ်ယာန် အသင်းတော်၏ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတော်ကြီး ([[:en:Serbian Orthodox Cathedral in Sarajevo|Orthodox Cathedral]])၊ ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနား နိုင်ငံတော်နှင့် တက္ကသိုလ် စာကြည့်တိုက် ([[:en:National and University Library of Bosnia and Herzegovina|Vijećnica]])၊ [[:en:Sarajevo cable car|ဆာရာယေဗို ကေဘယ်လ်ကား]]။ | image_flag = Flag of Sarajevo.svg | image_seal = Coat of arms of Sarajevo.svg | seal_size = 75px | nickname = "ဥရောပ၏ ဂျေရုဆလင်မြို့",<ref name="In Europe's Jerusalem">Stilinovic, Josip (3 January 2002). [http://www.cwnews.com/news/viewstory.cfm?recnum=21006 "In Europe's Jerusalem"], ''Catholic World News''. The city's principal mosques are the Gazi Husrev-Bey's Mosque, or Begova Džamija (1530), and the Mosque of Ali Pasha (1560–61). Retrieved on 5 August 2006.</ref> "Jerusalem of the Balkans",<ref name="google27">{{cite book|url=https://archive.org/details/jewstheirfuturec0000benb|url-access=registration|quote=Sarajevo.|title=The Jews and their Future: A Conversation on Judaism and Jewish Identities|first1=Esther|last1=Benbassa|authorlink1=Esther Benbassa|first2=Jean-Christophe|last2=Attias|year=2004|location=London|publisher=Zed Books|page=[https://archive.org/details/jewstheirfuturec0000benb/page/27 27]|isbn=978-1-84277-391-8}}</ref> "Šeher, Rajvosa"<ref name=history>{{cite web|url=http://www.visitsarajevo.ba/history |title=Visit Sarajevo: A Brief History of the City |publisher=Visit Sarajevo |accessdate=28 March 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110823104702/http://www.visitsarajevo.ba/history/ |archivedate=23 August 2011 }}</ref> | image_map = | map_caption = ဆာရာယေဗို တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_relief = 1 | pushpin_map = Bosnia and Herzegovina#Europe | pushpin_map_caption = <!-- ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနားအတွင်း တည်နေရာ##ဥရောပတိုက်အတွင်း တည်နေရာ --> | coordinates = {{coord|43|52|N|18|25|E|region:BA|display=inline,title}} | subdivision_type = [[:en:List of sovereign states|နိုင်ငံ]] | subdivision_name = ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနား | subdivision_type1 = [[:en:Political divisions of Bosnia and Herzegovina|ဖက်ဒရေးရှင်း]] | subdivision_name1 = [[:en:Federation of Bosnia and Herzegovina|ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနား ဖက်ဒရေးရှင်း]] | subdivision_type2 = [[:en:Cantons of the Federation of Bosnia and Herzegovina|Canton]] | subdivision_name2 = [[:en:Sarajevo Canton|ဆာရာယေဗို]] | subdivision_type3 = [[:en:Municipalities of Bosnia and Herzegovina|Municipalities]]:<br/>{{bulleted list|[[:en:Centar, Sarajevo|Centar]]|[[:en:Novi Grad, Sarajevo|Novi Grad]]|[[:en:Novo Sarajevo|Novo Sarajevo]]|[[:en:Stari Grad, Sarajevo|Stari Grad]]}} | subdivision_name3 = [[:en:#Municipalities and city government|၄]] | established_title = တည်ထောင်သည့်နှစ် | established_date = ၁၄၆၁ (၁၅-ရာစု) | leader_party = [[:en:Party of Democratic Action|SDA]] | leader_title = မြို့တောင်ဝန် | leader_name = [[:en:Abdulah Skaka|Abdulah Skaka]] | area_footnotes = | area_total_km2 = 141.5 | area_urban_km2 = 419.16 | area_metro_km2 = 3350 | elevation_m = 550 | population_as_of = ၂၀၁၃ သန်း​ခေါင်စာရင်း | population_footnotes = <ref name="ds">[http://www.popis.gov.ba/popis2013/doc/RezultatiPopisa_BS.pdf Census 2013th official data].</ref> | population_total = 275,524 | population_density_km2 = auto | population_urban = 419,957<!--Includes City of Sarajevo as well as municipalities of Ilidža, Vogošća, Istočna Ilidža and Istočno Novo Sarajevo--> | population_density_urban_km2 = auto | population_metro = 555,210 | population_density_metro_km2 = auto | population_blank2_title = [[:en:Demonym|Demonym]] | population_blank2 = Sarajevan (English)<br />Sarajlija (Bosnian) | population_note = | postal_code_type = [[:en:Postal code|Postal code]] | postal_code = BIH-71 000 | area_code = +387 33 | website = {{url|http://sarajevo.ba/}} | footnotes = | timezone = [[:en:Central European Time|CET]] | utc_offset = +1 | timezone_DST = [[:en:Central European Summer Time|CEST]] | utc_offset_DST = +2 | population_est = | pop_est_as_of = 30.06.2020 }} ဆာရာယေဗိုမြို့ ({{lang-en|Sarajevo}}၊ {{IPAc-en|ˌ|s|ær|ə|ˈ|j|eɪ|v|oʊ}}၊ {{respell|SARR|ə|YAY|voh}}၊ {{IPA-sh|sǎrajeʋo|bs|bs-Sarajevo.ogg}})သည် [[ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနားနိုင်ငံ]] ([[:en:Bosnia and Herzegovina|Bosnia and Herzegovina]]) ၏ အကြီးဆုံးမြို့လည်းဖြစ်၊ မြို့တော်<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print/country/countrypdf_bk.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150906105609/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print/country/countrypdf_bk.pdf|url-status=dead|archive-date=2015-09-06|title=Wayback Machine|date=2015-09-06|access-date=2018-08-14|accessdate=26 October 2020|archivedate=3 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303225422/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/print/country/countrypdf_bk.pdf}}</ref>လည်းဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်နမိတ်အတွင်း၌ ၂၀၁၃ သန်း​ခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၂၇၅,၅၂၄ နေထိုင်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.balkaninsight.com/en/article/census-highlights-impact-of-bosnian-conflict-on-population-07-01-2016|title=Census Results Highlight Impact of Bosnian War|work=Balkan Transitional Justice|publisher=Balkan Investigative Reporting Network|first=Rodolfo|last=Toe|date=1 July 2016|accessdate=14 October 2017}}</ref> ဆာရာယေဗိုခရိုင်(Canton)၊ အရှေ့ ဆာရာယေဗို နှင့် အနီးအနားရှိ မြူနီစီပယ်အုပ်ချုပ်ရေးဒေသများအပါအဝင် ဆာရာယေဗိုမြို့ပြဧရိယာ (metropolitan area)အတွင်း နေထိုင်သူ ၅၅၅,၂၁၀ နေထိုင်သည်။<ref name="bhas.ba">http://www.popis.gov.ba/popis2013/doc/RezultatiPopisa_BS.pdf</ref> ဒစ်နယ်ရစ်က် အယ်လ်ပ် ( Dinaric Alps) တောင်တန်းများ ဝန်းရံထားသော မစ်လယက်စကာ (Miljacka) မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်ရှိ ဆာရာယေဗိုတောင်ကြားဒေသအတွင်း တည်ရှိပြီး ဘော်လကန်ဒေသ၏ အလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ ဆာရာယေဗိုသည် ဘော့စနီးယားနှင့် ဟာဇီဂိုဗီးနားဒေသ၏ နိုင်ငံရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဗဟိုချက်ဖြစ်ပြီး၊ ဘော်လကန်ဒေသ၏ ထင်ရှားသော ယဉ်ကျေးမှုဗဟိုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဖျော်ဖြေရေး၊ ရုပ်သံစာနယ်ဇင်း၊ ဖက်ရှင်နှင့် အနုပညာဧရိယာများတွင် ဒေသတစ်ခုလုံးအပေါ် ဩဇာသက်ရောက်မှုရှိသောနေရာ ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.mediterraneanews.com/index/2011/05/sarajevo-the-economic-administrative-cultural-and-educational-center-of-bosnia-and-herzegovina/ |title=Sarajevo: The economic, administrative, cultural and educational center of Bosnia and Herzegovina |publisher=Mediterranea News |date=12 May 2011 |accessdate=5 April 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120424230137/http://www.mediterraneanews.com/index/2011/05/sarajevo-the-economic-administrative-cultural-and-educational-center-of-bosnia-and-herzegovina/ |archivedate=24 April 2012 }}</ref><ref>{{cite web |author=daenet d.o.o. |url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=144 |title=Sarajevo Official Web Site : Economy |publisher=Sarajevo.ba |accessdate=5 April 2012 |archivedate=1 April 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120401224315/http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=144 }}</ref> ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု အရောင်အသွေးစုံထူးခြားမှု (diversity) တို့တွင် ရှည်လျားသော သမိုင်းကြောင်းကြောင့် ဆာရာယေဗိုအား တစ်ခါတစ်ရံ "ဥရောပ၏ ဂျေရုဆလင်"<ref name="In Europe's Jerusalem" /> သို့မဟုတ် "ဘော်လကန်ဒေသ၏ ဂျေရုဆလင်"<ref name="google27" /> ဟုခေါ်ကြသည်။ ၎င်းသည် ရပ်ကွက်တစ်ခုတည်းတွင် ဗလီ၊ ကက်သလစ် ဘုရားကျောင်း၊ ရှေးရိုး ခရစ်ယာန် ဘုရားကျောင်း (Orthodox church) နှင့် ရဟူဒီဘုရားကျောင်း (synagogue) အားလုံးတို့ကိုတွေ့နိုင်သော ဥရောပ အဓိကမြို့ကြီးအချို့မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |title= Bosnia: A Short History [Paperback] |last= Malcolm |first= Noel |authorlink= |year= 1996 |publisher= NYU Press |location= London |isbn= 978-0-8147-5561-7 |pages= 107, 364 |url= }}</ref> ဒေသ၏ပညာရေးဆိုင်ရာ ဗဟိုအချက်အချာမြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ယနေ့ ဆာရာယေဗိုတက္ကသိုလ် ([[:en:University of Sarajevo|University of Sarajevo]]) ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သော ဘော်လကန်ဒေသ၏ ပထမဆုံး အစ္စလာမ် အဆင့်မြင့်ပညာရေးတက္ကသိုလ်ကျောင်း တည်ရှိသောမြို့လည်း ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|last=Agency|first=Anadolu|title=Saraybosna'da 476 yıldır yaşayan medrese! (Sarajevo Celebrates 476 Years of its Medresa!)|url=http://www.haber7.com/balkanlar/haber/974831-saraybosnada-476-yildir-yasayan-medrese|publisher=Haber7|accessdate=11 November 2013}}</ref> ==ရာသီဥတု== [[File:Sarajevo Veliki-Park 2011-11-08.jpg|thumb|left|Veliki ပန်းခြံမှ ဆာရာယေဗို ဆောင်းဦးမြင်ကွင်း]] {{Weather box |location = Sarajevo |collapsed = |metric first = Y |single line = Y | Jan record high C = 18.2 | Feb record high C = 21.4 | Mar record high C = 26.6 | Apr record high C = 30.2 | May record high C = 33.2 | Jun record high C = 35.9 | Jul record high C = 38.2 | Aug record high C = 40.0 | Sep record high C = 37.7 | Oct record high C = 32.2 | Nov record high C = 24.7 | Dec record high C = 18.0 |year record high C = 40.0 | Jan high C = 3.7 | Feb high C = 6.0 | Mar high C = 10.9 | Apr high C = 15.6 | May high C = 21.4 | Jun high C = 24.5 | Jul high C = 27.0 | Aug high C = 27.2 | Sep high C = 22.0 | Oct high C = 17.0 | Nov high C = 9.7 | Dec high C = 4.2 |year high C = 15.8 | Jan mean C = 0.2 | Feb mean C = 1.8 | Mar mean C = 6.0 | Apr mean C = 10.2 | May mean C = 15.2 | Jun mean C = 18.2 | Jul mean C = 20.3 | Aug mean C = 20.4 | Sep mean C = 16.0 | Oct mean C = 11.7 | Nov mean C = 5.8 | Dec mean C = 1.2 |year mean C = 10.6 | Jan low C = -3.3 | Feb low C = -2.5 | Mar low C = 1.1 | Apr low C = 4.8 | May low C = 9.0 | Jun low C = 11.9 | Jul low C = 13.7 | Aug low C = 13.7 | Sep low C = 10.0 | Oct low C = 6.4 | Nov low C = 1.9 | Dec low C = -1.8 |year low C = 5.4 | Jan record low C = -26.8 | Feb record low C = -23.4 | Mar record low C = -26.4 | Apr record low C = -13.2 | May record low C = -9.0 | Jun record low C = -3.2 | Jul record low C = -2.7 | Aug record low C = -1.0 | Sep record low C = -4.0 | Oct record low C = -10.9 | Nov record low C = -19.3 | Dec record low C = -22.4 |year record low C = -26.8 | precipitation colour = green | Jan precipitation mm = 68 | Feb precipitation mm = 64 | Mar precipitation mm = 70 | Apr precipitation mm = 77 | May precipitation mm = 72 | Jun precipitation mm = 90 | Jul precipitation mm = 72 | Aug precipitation mm = 66 | Sep precipitation mm = 91 | Oct precipitation mm = 86 | Nov precipitation mm = 85 | Dec precipitation mm = 86 |year precipitation mm = 928 | Jan humidity = 79 | Feb humidity = 74 | Mar humidity = 68 | Apr humidity = 67 | May humidity = 68 | Jun humidity = 70 | Jul humidity = 69 | Aug humidity = 69 | Sep humidity = 75 | Oct humidity = 77 | Nov humidity = 76 | Dec humidity = 81 |year humidity = 73 | Jan rain days = 8 | Feb rain days = 10 | Mar rain days = 13 | Apr rain days = 17 | May rain days = 17 | Jun rain days = 16 | Jul rain days = 14 | Aug rain days = 13 | Sep rain days = 15 | Oct rain days = 13 | Nov rain days = 12 | Dec rain days = 11 |year rain days = 159 | Jan snow days = 10 | Feb snow days = 12 | Mar snow days = 9 | Apr snow days = 2 | May snow days = 0.2 | Jun snow days = 0 | Jul snow days = 0 | Aug snow days = 0 | Sep snow days = 0 | Oct snow days = 2 | Nov snow days = 6 | Dec snow days = 12 |year snow days = 53 | Jan sun = 57.1 | Feb sun = 83.8 | Mar sun = 125.6 | Apr sun = 152.3 | May sun = 191.7 | Jun sun = 207.1 | Jul sun = 256.3 | Aug sun = 238.2 | Sep sun = 186.6 | Oct sun = 148.8 | Nov sun = 81.2 | Dec sun = 40.7 |year sun = 1769.4 |source 1 = Pogoda.ru.net<ref name = pogoda>{{cite web | url = http://www.pogoda.ru.net/climate2/14654.htm | title = Weather and Climate: The Climate of Sarajevo | publisher = Weather and Climate (Погода и климат) | accessdate = August 25, 2016 | language = Russian | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120516141700/http://pogoda.ru.net/climate2/14654.htm | archivedate = May 16, 2012 | url-status = dead}}</ref> |source 2 = [[NOAA]] (sun, 1961–1990)<ref name = NOAA>{{cite web | url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-VI/BH/14654.TXT | title = Sarajevo Climate Normals 1961–1990 | publisher = National Oceanic and Atmospheric Administration | accessdate = August 25, 2016}}</ref> |date=August 2016 }} [[File:Panorama de Sarajevo 2.jpg|center|thumb|upright=3.75|၂၀၁၂-ခုနှစ် နွေဦးတွင် "Yellow Bastion" ''(Žuta tabija)'' ရှုမြော်စခန်းမှ မြင်ရသော ဆာရာယေဗိုမြို့ မြင်ကွင်းကျယ်တစ်ခု]] ==ကိုးကား== {{reflist}} 77itnjix8tmpr4pus8p6ym69l8sbt8i 0 146324 752249 555251 2022-07-24T23:51:29Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ကော့ကျိုက် |official_name = ကော့ကျိုက်ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အနောက်) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.581909|97.738708|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ကော့ကျိုက်ရွာ'''၊မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ကံကျာ် (ကဝမ်း ကော့(ကုန်း) ကျိုက်(ဘုရား)ဟုခေါ်ပါသည်။({{Lang-en|Kawtkyaik}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၇ ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၁၈၇၅ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၈၈၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကော့ကျိုက်-ဇာသပြင်လမ်းတံတားသည် ပေ ၁၈၀ ရှည် ကွန်ကရစ် တံတားနှစ်စင်း ရှိကာ၊ နောက်တစင်းမှာ ပေ ၁၂၀ ရှည်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ကော့ကျိုက် |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} i1otvdlm6nvble93t6ufsr3xaaobzbt 752250 752249 2022-07-24T23:52:03Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ကော့ကျိုက် |official_name = ကော့ကျိုက်ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အနောက်) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.581909|97.738708|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ကော့ကျိုက်ရွာ'''၊မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ကံကျာ် (ကဝမ်း(ရွာ) ကော့(ကုန်း) ကျိုက်(ဘုရား)ဟုခေါ်ပါသည်။({{Lang-en|Kawtkyaik}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၇ ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၁၈၇၅ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၈၈၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကော့ကျိုက်-ဇာသပြင်လမ်းတံတားသည် ပေ ၁၈၀ ရှည် ကွန်ကရစ် တံတားနှစ်စင်း ရှိကာ၊ နောက်တစင်းမှာ ပေ ၁၂၀ ရှည်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ကော့ကျိုက် |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} lxdbeey2laxmhj79nq4atvns2gw5k43 0 146328 752252 555459 2022-07-24T23:55:22Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(အနောက်) |official_name = ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အနောက်) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5708198547363|97.7407684326172|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ''' မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်(ရွာ) ထော(ရွေ) ပလမ်း(ပုလင်)) ဟုခေါ်ပါသည်။({{Lang-en|Zarthapyin(West)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၆ ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၁၈၇၅ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၈၈၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကုတင် ၁၆ လုံးဆန့် ဇာသပြင်တိုက်နယ်ဆေးရုံသည် အစိုးရပိုင် ဖြစ်သည်။ တိုက်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန ရှိသည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(အနောက်) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} 0ois5pa3zr9ta8bvqthcje7u8xy167j 752254 752252 2022-07-24T23:57:17Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(အနောက်) |official_name = ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အနောက်) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5708198547363|97.7407684326172|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ''' မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်(ရွာ) ထော(ရွေ) ပလမ်း(ပုလင်)) ဟုခေါ်ပါသည်။({{Lang-en|Zarthapyin(West)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၆ ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၁၈၇၅ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၈၈၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကုတင် ၁၆ လုံးဆန့် ဇာသပြင်တိုက်နယ်ဆေးရုံသည် အစိုးရပိုင် ဖြစ်သည်။ တိုက်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန ရှိသည်။နယ်မြေခံ ရဲစခန်း၊ စည်ပင်စျေး၊ နယ်မြေခံမီးသတ်စခန်း၊ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေးရုံ စာတိုက်ို့ လည်း ရှိပါသည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(အနောက်) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} 7ls6dn7ron3zc380a0n3vh9hy75bonf 752255 752254 2022-07-24T23:57:58Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(အနောက်) |official_name = ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အနောက်) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5708198547363|97.7407684326172|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(အနောက်)ရွာ''' မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်(ရွာ) ထော(ရွေ) ပလမ်း(ပုလင်)) ဟုခေါ်ပါသည်။({{Lang-en|Zarthapyin(West)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၆ ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အနောက်)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၁၈၇၅ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၈၈၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကုတင် ၁၆ လုံးဆန့် ဇာသပြင်တိုက်နယ်ဆေးရုံသည် အစိုးရပိုင် ဖြစ်သည်။ တိုက်နယ်ကျန်းမာရေးဌာန ရှိသည်။နယ်မြေခံ ရဲစခန်း၊ စည်ပင်စျေး၊ နယ်မြေခံမီးသတ်စခန်း၊ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေးရုံ စာတိုက် တို့သည်လည်း ရှိပါသည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(အနောက်) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} k6x25x3urbzvp8y97i06woljlsj9y2u 0 146331 752246 555457 2022-07-24T23:44:40Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(ရှေ့) |official_name = ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အရှေ့) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5690994262695|97.744041442871|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ'''({{Lang-en|Zarthapyin(East)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၄ ဖြစ်သည်။ မွန်လူမျိုး ၇၅ ရာခိုင်းနှုန်းခန့် အများစုနေထိုင်သော ရွာဖြစ်ပီး တခြားတိုင်းရင်းသား ဗမာ၊ကရင်၊ပအို့ တို့ အနည်းငယ်နေထိုင်ကြပါသည်၊ အဓိက စည်းပွားရေးမှာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မြေအိုးလုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း များကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ ဇာသပြင်ရွာ ၏ ထင်ရှာသောပွဲတော် တစ်ခုမှာ တပို့တွဲ လပြည့်နေမှာ ကျင်းပကြသော မီးပုံပွဲ မှာ စည်းကားလှပါသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၉၅၄ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၄၁၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကျားကလေး-ဇာသပြင်လမ်းနှင့် အိန္ဒု-ဇာသပြင်လမ်းသည် ကတ္တရာလမ်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(ရှေ့) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} invnc5q7c64ssfixtsrmsnynmdpp3y5 752247 752246 2022-07-24T23:46:41Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(ရှေ့)၊ မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်း ထော ပလမ်း) |official_name = ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အရှေ့) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5690994262695|97.744041442871|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ'''({{Lang-en|Zarthapyin(East)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၄ ဖြစ်သည်။ မွန်လူမျိုး ၇၅ ရာခိုင်းနှုန်းခန့် အများစုနေထိုင်သော ရွာဖြစ်ပီး တခြားတိုင်းရင်းသား ဗမာ၊ကရင်၊ပအို့ တို့ အနည်းငယ်နေထိုင်ကြပါသည်၊ အဓိက စည်းပွားရေးမှာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မြေအိုးလုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း များကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ ဇာသပြင်ရွာ ၏ ထင်ရှာသောပွဲတော် တစ်ခုမှာ တပို့တွဲ လပြည့်နေမှာ ကျင်းပကြသော မီးပုံပွဲ မှာ စည်းကားလှပါသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၉၅၄ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၄၁၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကျားကလေး-ဇာသပြင်လမ်းနှင့် အိန္ဒု-ဇာသပြင်လမ်းသည် ကတ္တရာလမ်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(ရှေ့) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} 3t7upjxvgaq9iy1x19e1ap5osu275te 752248 752247 2022-07-24T23:48:33Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(ရှေ့) |official_name = ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အရှေ့) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5690994262695|97.744041442871|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ'''၊ မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်း ထော ပလမ်း) ဟုခေါ်ပါသည်။ ({{Lang-en|Zarthapyin(East)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၄ ဖြစ်သည်။ မွန်လူမျိုး ၇၅ ရာခိုင်းနှုန်းခန့် အများစုနေထိုင်သော ရွာဖြစ်ပီး တခြားတိုင်းရင်းသား ဗမာ၊ကရင်၊ပအို့ တို့ အနည်းငယ်နေထိုင်ကြပါသည်၊ အဓိက စည်းပွားရေးမှာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မြေအိုးလုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း များကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ ဇာသပြင်ရွာ ၏ ထင်ရှာသောပွဲတော် တစ်ခုမှာ တပို့တွဲ လပြည့်နေမှာ ကျင်းပကြသော မီးပုံပွဲ မှာ စည်းကားလှပါသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၉၅၄ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၄၁၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကျားကလေး-ဇာသပြင်လမ်းနှင့် အိန္ဒု-ဇာသပြင်လမ်းသည် ကတ္တရာလမ်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(ရှေ့) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} bplsdq4dp5gbwngkimfr06byl2fovxc 752251 752248 2022-07-24T23:54:31Z 111.65.60.166 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဇာသပြင်(ရှေ့) |official_name = ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာ |image_skyline = |image_map = |map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွာများ|ရွာ]] |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 =[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဘားအံခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[ဘားအံမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 = ဇာသပြင်(အရှေ့) |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = |population_as_of = |coordinates = {{Coord|16.5690994262695|97.744041442871|region:MM|format=dms|display=inline,title}} |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6.30 |website = }} '''ဇာသပြင်(ရှေ့)ရွာ'''၊ မွန်ဘာသာ ဖြင့် ကွာန်ထဝ်ပလင် (ကဝမ်(ရွာ) ထော(ရွေ) ပလမ်း(ပုလင်)) ဟုခေါ်ပါသည်။ ({{Lang-en|Zarthapyin(East)}})သည် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[ဘားအံခရိုင်]]၊ [[ဘားအံမြို့နယ်]]၊ [[ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စု]]၌ တည်ရှိသည်။ ရွာနေရာကုတ်မှာ ၁၆၉၀၅၄ ဖြစ်သည်။ မွန်လူမျိုး ၇၅ ရာခိုင်းနှုန်းခန့် အများစုနေထိုင်သော ရွာဖြစ်ပီး တခြားတိုင်းရင်းသား ဗမာ၊ကရင်၊ပအို့ တို့ အနည်းငယ်နေထိုင်ကြပါသည်၊ အဓိက စည်းပွားရေးမှာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မြေအိုးလုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်း များကို အဓိက လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ ဇာသပြင်ရွာ ၏ ထင်ရှာသောပွဲတော် တစ်ခုမှာ တပို့တွဲ လပြည့်နေမှာ ကျင်းပကြသော မီးပုံပွဲ မှာ စည်းကားလှပါသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ သန်းခေါင်စာရင်း#၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း|၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း]]အရ ဇာသပြင်(အရှေ့)ကျေးရွာအုပ်စုတွင် အိမ်ခြေပေါင်း ၉၅၄ အိမ် ရှိကာ၊ [[လူဦးရေ]]စုစုပေါင်း ၄၁၆၃ ဦး နေထိုင်သည်။ ကျားကလေး-ဇာသပြင်လမ်းနှင့် အိန္ဒု-ဇာသပြင်လမ်းသည် ကတ္တရာလမ်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://themimu.info/place-codes|title=Place codes (Pcodes)|work=Myanmar Information Management Unit|date=June 2020}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = ဇာသပြင်(ရှေ့) |North = |Northeast = |East = |Southeast = |South = |Southwest = |West = |Northwest = }} {{ဘားအံမြို့နယ်|state=autocollapse}} [[ကဏ္ဍ:ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ရွာများ]] {{Kayin-geo-stub}} n7ak1ath8yciv9pq6ehif22oa0hqvnv 0 203392 752268 752142 2022-07-25T05:15:56Z Ninjastrikers 22896 [[Special:Contributions/2001:B400:E2A0:B61C:D5C5:452B:91C0:9F4A|2001:B400:E2A0:B61C:D5C5:452B:91C0:9F4A]] ([[User talk:2001:B400:E2A0:B61C:D5C5:452B:91C0:9F4A|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific_prefix =ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး<br>ဇေယျကျော်ထင်<ref name=":02" /> | name = ရဲဝင်းဦး | native_name = | native_name_lang = | honorific_suffix = | image = | image_size = | image_upright = | smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.--> | smallimage_alt = | alt = | caption = | order = | office = [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] | status = <!--If this is specified, overrides Incumbent.--> | term_start = ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | term_end = <!-- Add data only when the actual term has ended, not for terms which will end in the future. (Per usage guideline.) --> | predecessor = | office2 = | status2 = <!--If this is specified, overrides Incumbent.--> | term_start2 = | term_end2 = | predecessor2 = | successor2 = | pronunciation = | birth_name = | birth_date = {{bda|1966|02|21|df=y}} | birth_place = [[မြန်မာပြည်]] | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} --> | death_place = | death_cause = | resting_place = | resting_place_coordinates = | citizenship = မြန်မာ | nationality = | party = | otherparty = <!--For additional political affiliations--> | height = <!-- "X cm", "X m" or "X ft Y in" plus optional reference (conversions are automatic) --> | spouse = နီလာ | relations = | children = သိမ်သင်ဇာရဲ | mother = | father = | relatives = | residence = | education = | alma_mater = | occupation = | profession = | known_for = | salary = | net_worth = <!-- Net worth should be supported with a citation from a reliable source --> | cabinet = | committees = | portfolio = | awards = ဇေယျကျော်ထင်ဘွဲ့<ref name=":02" /> | signature = | signature_alt = | website = <!--Military service--> | nickname = | allegiance = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | branch = | serviceyears = | rank = [[ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး]] | unit = | commands = | battles = | mawards = <!-- for military awards - appears as "Awards" if |awards= is not set --> |title = တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး }} '''ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဇေယျကျော်ထင်<ref name=":02">{{Cite journal|author=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ၊နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး|url=https://www.moi.gov.mm/ppd/sites/default/files/book-pdf/2021-02/Vol-74,No-5.pdf|title=အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၂/၂၀၂၁)|pages=စာ-၂၅၉|language=မြန်မာဘာသာ|accessdate=၂၀၂၁-၀၉-၂၉|publisher=ပုံနှိပ်ရေးနှင့်ထုတ်ဝေရေးဦးစီးဌာန၊ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်|date=၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်|format=PDF|journal=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ပြန်တမ်းစာစောင်|volume=အတွဲ(၇၄)|issue=အမှတ်(၅၁)}}</ref> ရဲဝင်းဦး''' သည် တပ်မတော်(ကြည်း)ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း အမှတ်စဉ် (၇၇) ကျောင်းဆင်းအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်ပြီး [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် တပ်မတော်မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းယူမှု]]ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]တွင် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]] ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]]က ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref name=":0">{{Cite web|last=|first=|date=|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံး အမိန့်အမှတ်(၉/၂၀၂၁) ၁၃၈၂ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၆ ရက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်|url=http://dsinfo.org/node/957|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206000142/http://dsinfo.org/node/957|archive-date=2021-02-06|access-date=2021-02-02|website=Tatmadaw Information Team|language=my|accessdate=14 February 2021|archivedate=3 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210203131316/http://dsinfo.org/node/957}}</ref> ==ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ== ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်နီလာနှင့် သိမ့်သင်ဇာရဲခေါ်သမီးရှိသည်။<ref>{{Cite web|title=Myanmar military SAC members, their businesses and associates that require targeted sanctions|url=https://justiceformyanmar.github.io/justiceformyanmar.org/stories/myanmar-military-sac-members-their-businesses-and-associates-that-require-targeted-sanctions.html|access-date=2021-02-11|website=Justice For Myanmar}}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ}} [[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၆ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင်များ]] {{Myanmar-bio-stub}} 9b7a4o8dk9k7lsbevsbs2kcsdc7h6wf 0 216400 752253 738042 2022-07-24T23:56:57Z CommonsDelinker 115 Replacing Fumio_Kishida_20211004.jpg with [[File:Fumio_Kishida_20211005.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: According to the Exif information in the original version of this image which is from the Pr wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |name = ဖူမီအို ခီရှိဒ<br>Fumio Kishida |native_name = {{nobold|岸田 文雄}} |native_name_lang = ja |image = Fumio Kishida 20211005.jpg |caption = ၂၀၂၁ခုနှစ်ကတွေ့ရစဉ် | office = ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် | monarch = [[နာရူဟီတို]] | term_start = ၄ ​အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁ | term_end = | predecessor = [[ယိုရှီဟီဒဲ ဆူဂါ]] | succeeding = |office1 = [[လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (ဂျပန်)|လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]] ဥက္ကဋ္ဌ |vicepresident1 = Tarō Asō |1blankname1 = {{nowrap|အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်}} |1namedata1 = Akira Amari |term_start1 = ၂၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၁ |term_end1 = |predecessor1 = [[ယိုရှီဟီဒဲ ဆူဂါ]] |successor1 = |office2 =နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး |primeminister2 = [[ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့]] |term_start2 = ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၂ |term_end2 = ၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |predecessor2 = Kōichirō Genba |successor2 = Tarō Kōno |office3 = ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး |status3 = ယာယီ |primeminister3 = ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့ |term_start3 = ၂၈ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |term_end3 = ၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၇ |predecessor3 = Tomomi Inada |successor3 = Itsunori Onodera |office4 =အောက်လွှတ်တော် အမတ် |term_start4 = ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉၉၃ |term_end4 = |constituency4 = Hiroshima 1st District |predecessor4 = Tadatoshi Akiba |successor4 = |birth_date = {{birth date and age|1957|7|29|df=y}} |birth_place = တိုကျိုမြို့ |death_date = |death_place = |party = [[လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (ဂျပန်)|LDP]] |education = Kaisei Academy |alma_mater = Waseda University (LLB) }} '''ဖူမီအို ခီရှိဒ''' ({{lang-en|Fumio Kishida}}) (岸田 文雄, Kishida Fumio) သည် ဂျပန်နိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ကာ လက်ရှိတွင် ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်း​ဆောင်​နေသူဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် [[လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (ဂျပန်)|လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]] (LDP) ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကာ ဂျပန်အောက်လွှတ်တော် အမတ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။၂၀၁၂ခုနှစ်မှ ၂၀၁၇ခုနှစ်အထိ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။၂၀၁၇ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်အထိ LDPပါတီ၏ မူဝါဒနှင့်သုတေသနကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ==ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး== ဖူမီအို ခီရှိဒကို ၁၉၅၇ခုနှစ် ဇူလိုင်၂၇ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးမိသားစုတစ်စုမှ [[တိုကျိုမြို့]]တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last1=Akimoto |first1=Daisuke |title=The Arrival of Kishida Diplomacy? |url=https://thediplomat.com/2021/09/the-arrival-of-kishida-diplomacy/ |website=The Diplomat |access-date= |date=7 September 2021}}</ref>ဖခင်နှင့် အဘိုးဖြစ်သူမှာ အောက်လွှတ်တော်အမတ်များဖြစ်ကြသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Kiichi Miyazawa သည်လည်း ဆွေမျိုးတော်စပ်သည်။ ဖခင်ဖြစ်သူသည် အ​မေရိကန်နိုင်ငံတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရသဖြင့် ဖူမီအို ခီရှိဒသည် နယူးယောက်မြို့တွင် မူလတန်းပညာ သင်ကြားခဲ့ရသည်။ တိုကျိုမြို့ရှိ Waseda တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ခဲ့ကာ ၁၉၈၂ခုနှစ်တွင် ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ နောင်တွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာမည့် Takeshi Iwayaနှင့် ထိုတက္ကသိုလ်တွင် ဆုံတွေ့ခဲ့သည်။ ==နိုင်ငံရေးဘဝ== သူသည် ၁၉၉၃အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ဟီရိုရှီးမား ခရိုင်(၁)မှ အနိုင်ရကာ အောက်လွှတ်တော်အမတ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ခုနှစ်အထိ အိုကီနာဝါရေးရာဝန်ကြီးအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။၂၀၀၈ခုနှစ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဖူကုဒအစိုးရအဖွဲ့၌ စားသုံးသူရေးရာနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဘေးကင်းရေး တာဝန်ခံဝန်ကြီး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနတွင်လည်း တာဝန်ခံဝန်ကြီးအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ရွေးကောက်ပွဲတွင် LDPပါတီအနိုင်ရပြီးနောက် ၎င်းကို ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့အစိုးရအဖွဲ့တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=Abe elected premier, launches Cabinet|url=http://www.yomiuri.co.jp/dy/national/T121226002018.htm|access-date=|newspaper=Daily Yomuiru Online|date=26 December 2012}}</ref>၂၀၁၇အထိ လုပ်ကိုင်ခဲ့ကာ စစ်ပြီးခေတ်သမိုင်းတွင် သက်တမ်းအကြာဆုံးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်ခဲ့သည်။၂၀၁၆ခုနှစ် မေလတွင် အမေရိကန်သမ္မတ [[ဘာရက် အိုဘားမား|ဘာရက်အိုဘားမား]]၏ သမိုင်းဝင်ဟီရိုရှီးမားခရီးစဉ်ကို စီစဉ်နိုင်ရန် ကူညီပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် အစိုးရအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်ကာ ပါတီ၏ မူဝါဒနှင့် သုတေသနကောင်စီတွင် ဥက္ကဋ္ဌလုပ်ခဲ့သည်။ဤနေရာကို လုပ်ကိုင်ခဲ့ခြင်းမှာ ထိုစဉ်ကပါတီဥက္ကဋ္ဌနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် [[ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့]]အား ဆက်ခံနိုင်ရေး အခွင့်အလမ်းပိုများရန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရာထူးသည် ပါတီအတွင်း လွှမ်းမိုးနိုင်မှု နည်းပါးသည်။ ၂၀၁၈ခုနှစ် LDPပါတီခေါင်းဆောင်ရွေးပွဲတွင် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇို အာ့ဘဲ့က တားမြစ်ခဲ့ကာ ၎င်းကို နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏ဆက်ခံသူအဖြစ် ထောက်ခံမည်ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုခဲ့သည်။၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် LDPအမတ်အများစုသည် [[ယိုရှီဟီဒဲ ဆူဂါ]]ကို ပြောင်း၍ ထောက်ခံလာခဲ့ကြသည်။ အကြောင်းပြချက်များမှ တစ်ခုမှ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွားမှုကာလအတွင်း အိမ်ထောင်စုများကို ယန်း ၃၀၀,၀၀၀ ထောက်ပံ့ရန်အတွက် ကိစ္စများဖြစ်သည်။၂၀၂၀ပြည့်နှစ် LDPပါတီခေါင်းဆောင်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဆူဂါအနိုင်ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာပြီးနောက် သူ့အား အစိုးရအဖွဲ့တွင် ရာထူးပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ===ဝန်ကြီးချုပ်=== ၂၀၂၁ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ပါတီခေါင်းဆောင်ရွေးပွဲတွင် ပထမအကျော့၌ ဖူမီအို ခီရှိဒက ၂၅၆မဲ၊ ဒုတိယရသူ Taro Konoက ၂၅၅မဲ ရရှိခဲ့ပြီး ဒုတိယအကျော့ ဆက်လက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ သူက ၂၅၇မဲ၊ Taro Konoက ၁၇၀မဲသာ ရရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်သူသည် ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url= https://www.japantimes.co.jp/news/2021/08/26/national/politics-diplomacy/fumio-kishida-ldp-presidential-election/ |title=Fumio Kishida enters LDP leadership race as party sets voting plan|work=The Japan Times|access-date=}}</ref> ==မိသားစုဘဝ== သူ၏ဖခင်နှင့် အဘိုးတို့မှာ ယခင်အောက်လွှတ်တော်အမတ်များဖြစ်သည်။ ဝမ်းကွဲတော်စပ်သူမှာ စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေူနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဖြစ်သည်။ သူသည် ယုကို ခီရှိဒနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{Lifetime|၁၉၅၇| |}} [[ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ]] emhvpacs9icyec0bpcnmswuvdzgseee 0 225481 752282 750061 2022-07-25T09:00:02Z 태현 정 93271 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ယွန်းဆော့ယော<br>Yoon Suk-yeol | image = File:South Korea President Yoon Suk-yeol profile.jpg | native_name = {{nobold|윤석열}}<br />{{nobold|尹錫悅}} | native_name_lang = ko | office = [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ ၁၃ယောက်မြောက် သမ္မတ]] | term_start = ၁၀ မေ ၂၀၂၂ | term_end = | predecessor = [[မွန်းဂျယ်အင်း]] | office1 = တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ စုံစမ်းရေးမှူးချုပ် | president1 = [[မွန်းဂျယ်အင်း]] | term_start1 = ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၁၉ | term_end1 = ၄ မတ် ၂၀၂၁ | predecessor1 = Moon Moo-il | successor1 = Cho Nam-kwan <small>(ယာယီ)</small><br>Kim Oh-soo | birth_date = {{nowrap|{{birth date and age|1960|12|18}}}} | birth_place = [[ဆိုးလ်မြို့]]၊ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]] | death_date = | death_place = | occupation = နိုင်ငံရေးသမား | profession = ရှေ့နေ၊ စုံစမ်းရေးမှူး | party = [[ပြည်သူအာဏာပါတီ (တောင်ကိုရီးယား)|ပြည်သူအာဏာပါတီ]] (၂၀၂၁ - လက်ရှိ) | spouse = ကင်မ်ကွန်ဟီး | education = ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ် | signature = Yoon Suk-yeol Signature.svg }} '''ယွန်းဆော့ယော''' ({{lang-en|Yoon Suk-yeol}}၊ {{lang-ko|윤석열}})သည် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]၏ (၁၃)​ယောက်​​မြောက် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ဖြစ်သည်။<ref name="ups">{{cite web|title=တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံပါတီမှ Yoon Suk-yeol အနိုင်ရရှိ|url=https://xinhuamyanmar.com/mm-en/220100308/}}</ref> သူသည် စုံစမ်းရေးမှူး (အစိုးရရှေ့နေ) တစ်ဦးဖြစ်ကာ ယခင်သမ္မတ [[မွန်းဂျယ်အင်း]] လက်ထက်တွင် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ (၄၃)ယောက်မြောက် စုံစမ်း​ရေးမှူးချုပ် (ရှေ့နေချုပ်) အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူသည် သမ္မတ​ဟောင်း [[လီ​မြောင်ဘာ့]]၊ [[ဘတ်ဂွန်းဟဲ]]တို့နှင့် နိုင်ငံ​ရေးအရှုပ်​တော်ပုံများကို စစ်​ဆေးတရားစွဲခဲ့ရာမှ နာမည်​ကျော်ကြားလာခဲ့သည်။ သူသည် စုံစမ်း​ရေးမှူးအ​နေဖြင့် နှစ်​​ပေါင်းများစွာ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ​ရေးအ​တွေ့အကြုံ မရှိ​ပေ။<ref name="yoon1">{{cite web|title=South Korean election: the big challenges ahead for new president Yoon Suk-yeol|url=https://theconversation.com/south-korean-election-the-big-challenges-ahead-for-new-president-yoon-suk-yeol-178585}}</ref>၂၀၂၁ခုနှစ် မတ်လတွင် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဇွန်လတွင် သူ့အနေဖြင့် လာမည့် [[၂၀၂၂ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ]]ကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ သူသည် [[ဂင်ယောင်ဆမ်]] ပြီးနောက် [[ဆိုးလ် အမျိုးသား တက္ကသိုလ်|ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်]]မှ ဘွဲ့ရခဲ့သည့် ဒုတိယမြောက် သမ္မတဖြစ်သည်။ သူသည် အမှုစစ်အဖြစ် (၂၇)နှစ်ကြာ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူ့စွမ်းအားပါတီမှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကာ ၄၈.၅၆% ဖြင့် အနိုင်ရခဲ့သည်။ အဓိကပြိုင်ဘက် လီဂျယ်မြောင်အား ဝ.၇၃% အသာဖြင့် အနိုင်ရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ==အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး== ယွန်းဆော့ယောအား ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်တွင် [[ဆိုးလ်မြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ Daegwang မူလတန်းကျောင်း၊ Joongrang အလယ်တန်းကျောင်း၊ Choongam အလယ်တန်းကျောင်း၊ Choongam အထက်တန်းကျောင်းများတွင် ပညာသင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် [[ဆိုးလ် အမျိုးသား တက္ကသိုလ်|ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်]]တွင် [[ဥပဒေပညာ]]သင်ကြားခဲ့သည်။ ==အလုပ်အကိုင်== သူသည် ၁၉၉၄ခုနှစ်တွင် ဒယ်ဂူ စုံစမ်းရေးမှူးရုံး၌ အလုပ်ဝင်ခဲ့သည်။ သူသည် ထိုရုံးတွင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့်ပက်သက်သော အမှုများကို ကိုင်တွယ်သည့်ဌာနများတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ခုနှစ်တွင် ယွန်းဆော့ယောသည် [[ဂင်ဒယ်ဂျွန်]] အစိုးရအဖွဲ့မှ ဗျူရိုကရက်များ၏ အပြင်းအထန်ကန့်ကွက်မှုကြားမှ လက်ထောက်ကော်မရှင်နာ Park Hui-won ကို လာဘ်စားမှုတွင် ပါဝင်ပက်သက်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ၂၀၀၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သူသည် အစိုးရစုံစမ်းရေးမှူးအဖြစ်မှ ပြင်ပရှေ့နေအဖြစ် ခဏတာ လုပ်ကိုင်ခဲ့သေးသည်။ သို့သော် ထိုအလုပ်သည် သူနှင့်မကိုက်ညီသဖြင့် အစိုးရစုံစမ်းရေးမှူးအဖြစ် ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် စုံစမ်းရေးမှူးအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးလောကမှ ထင်ရှားသူများ၊ ၎င်းတို့နှင့် ဆက်စပ်နေသည့်အမှုများကို စစ်ဆေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် ယွန်းဆော့ယောသည် တောင်ကိုရီးယားအမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးဌာန (NIS) ၏ အရှုပ်တော်ပုံများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည်။ ထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲဟောင်း ဝန်ဆိုင်ဟွန်နှင့် သူ၏လူများသည် ထိုစဉ်က အာဏာရအစိုးရ မျက်နှာသာရစေရန် လူအချို့အား ငွေပေး၍ လူမှုကွန်ယက်မှတဆင့် ကောင်းသတင်းများကို ရေးသားစေခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ရွေးကောက်ပွဲတွင်လည်း နောက်ကွယ်မှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ဝန်ဆိုင်ဟွန်သည် ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်တွင် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။<ref name="warn">{{cite web|title=တောင်ကိုရီးယားထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲဟောင်း နိုင်ငံရေးလှည့်စားမှုစွဲချက်များဖြင့် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရ|url=https://myanmar.mmtimes.com/news/135029.html}}</ref> ယွန်းဆော့ယောက ၎င်း၏စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ၎င်း၏အထက်ဝန်ကြီးဖြစ်သော တရားရေးဝန်ကြီး [[ဟွမ်ဂယိုအန်း]] က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သည်ဟုလည်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် သူ့အား ဆိုးလ်စုံစမ်းရေးရုံးမှ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ယွန်းဆော့ယောသည် ထိုစဉ်က သမ္မတ ဘတ်ဂွန်းဟဲကို စွပ်စွဲပြစ်တင်၍ ဖြုတ်ချခြင်းခံခဲ့ရသည့် အခြေအနေထိရောက်ရှိစေနိုင်သော ၂၀၁၆ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရေးအရှုပ်တော်ပုံကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသော အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုစစ်ဆေးမှုတွင် သမ္မတဘတ်ဂွန်းဟဲကိုအကြောင်းပြု၍ လာဘ်စားမှုများ၊ နိုင်ငံရေးစွက်ဖက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမ္မတ၏မိတ်ဆွေ ချွဲစွန်စီ၊ [[ဆမ်ဆောင်း (ကုမ္ပဏီ)|ဆမ်ဆောင်းကုမ္ပဏီ]]၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ လီဂျယ်ယောင်း၊ သမ္မတ ဘတ်ဂွန်းဟဲတို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ခုနှစ် မေလ (၁၇)ရက်နေ့တွင် သမ္မတအသစ် [[မွန်းဂျယ်အင်း]]က ယွန်းဆော့ယောကို ဆိုးလ်ဗဟိုခရိုင် စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏လက်ထက်တွင် သမ္မတဟောင်းများဖြစ်ကြသည့် [[လီမြောင်ဘာ့]]၊ ဘတ်ဂွန်းဟဲ၊ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအကြီးအကဲဟောင်း (၃)ဦး၊ နိုင်ငံတော်တရားသူကြီးချုပ် ယန်းစွန်းထယ် တို့အပါအဝင် အရာရှိပေါင်း (၁၀၀)ကျော်ကို တရားစွဲဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဆမ်ဆောင်းကုမ္ပဏီ၏ စာရင်းအင်းလိမ်လည်မှုများကိုလည်း စစ်ဆေးခဲ့သည်။ ===စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်=== ၂၀၁၉ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၇ရက်နေ့တွင် ယွန်းဆော့ယောအား ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်အဖြစ် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ၎င်းအားအဆိုပြုခြင်းကို အာဏာရပါတီဖြစ်သော ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် ဒီမိုကရေစီနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးပါတီတို့က ကြိုဆိုခဲ့ပြီး သမ္မတဟောင်း လီမြောင်ဘာ့နှင့် ဘတ်ဂွန်းဟဲတို့၏ ပါတီဖြစ်သော လစ်ဘာတီကိုရီးယားပါတီနှင့် Bareunmiraeပါတီတို့က ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ပါတီအငယ်ဖြစ်သော တရားမျှတမှုပါတီကမူ ကြားနေခဲ့သည်။ ဇူလိုင် (၁၆)ရက်နေ့တွင် သူ့အား စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်အဖြစ် တရားဝင်ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး (၂၅)ရက်နေ့မှစ၍ တာဝန်စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သမ္မတ မွန်းဂျယ်အင်းက သူ့အား မည်သည့်အကျင့်ပျက်ခြစားမှုမဆို အစိုးရနှင့်ဆက်နွှယ်နေပါစေ တင်းကြပ်စွာ စစ်ဆေးနိုင်ကြောင်း အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ အရှုပ်တော်ပုံများတွင် ပါဝင်ပက်သက်ပြီး ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် တရားရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာသော ချိုကွတ်အား တရားစွဲဆိုရန် စုံစမ်းရေးမှူးများက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို အတိုက်အခံများက ကြိုဆိုခဲ့ကာ အာဏာရဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် မဟာမိတ်များက ရှုတ်ချခဲ့သည်။ တရားရေးဝန်ကြီးချိုမှာ ဝန်ကြီးဖြစ်ပြီး တစ်လအကြာတွင်ပင် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ခဲ့ရသည်။<ref name="chokuk">{{cite web|title=South Korea indicts former justice minister on charges of fraud, graft|url=https://www.reuters.com/article/us-southkorea-politics-idUSKBN1YZ083}}</ref> ချိုကွတ်၏နေရာတွင် ချူးမီအဲအား ဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းဝန်ကြီးဖြစ်လာသောအခါ ၎င်းတောင်းဆိုထားသော ဌာနတွင်းပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခြင်းကို ပေးအပ်ရန်ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ ယွန်းဆော့ယောနှင့်နီးစပ်သော စုံစမ်းရေးမှူးအများအပြားကို အရေးယူခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ဝန်ကြီးဟောင်းချိုကွတ်အား တရားစွဲမှုအတွက် [[အိမ်ပြာတော်]]၏ တုံ့ပြန်မှုဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် ဧပြီလတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီအမတ်များက အခြားကိစ္စရပ်များကြောင့် ယွန်းဆော့ယောအား နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ====ရာထူးမှ ရပ်ဆိုင်းခံရခြင်း၊ ပြန်လည်ခန့်အပ်ခြင်း၊ နုတ်ထွက်ခြင်း==== ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၄ရက်နေ့တွင် တရားရေးဝန်ကြီး ချူးမီအဲက ယွန်းဆော့ယောသည် ကျင့်ဝတ်မညီခြင်း၊ အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်ခြင်း၊ သူနှင့်နီးစပ်သူများနှင့် မိသားစုဝင်များကို စစ်ဆေးရာတွင် ပါဝင်စွက်ဖက်ခြင်းတို့ကြောင့်ဟုဆိုကာ ရာထူးမှဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။ ယွန်းဆော့ယောက ၎င်း၏ဆိုင်းငံ့မှုကို ကန့်ကွက်သည့်အနေဖြင့် ဆိုးလ်အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ တရားရုံးသို့ ဒီဇင်ဘာ (၁)ရက်နေ့တွင် တင်ပြခဲ့ရာ တရားရုံးက လက်ခံခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာ (၁၆)ရက်နေ့တွင် တရားရေးဝန်ကြီးဌာနက ယွန်းဆော့ယောအား ပြစ်မှု (၆)ခုမှ (၄)ခုသည် ထင်ရှားသဖြင့် ၎င်း၏ရာထူးမှ (၂)လကြာ ဆိုင်းငံ့ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို သမ္မတ မွန်းဂျယ်အင်းက အတည်ပြုခဲ့သည်။ သို့သော် ဒီဇင်ဘာ (၂၄)ရက်နေ့တွင် တရားရုံးက ဤကိစ္စ၌ ယွန်းဆော့ယောအတွက် တရားမျှတမှုမရှိဟုဆိုကာ ဆိုင်းငံ့ခြင်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် (၂၅)ရက်နေ့မှစ၍ စုံစမ်းရေးမှူးချုပ် တာဝန်များကို ပြန်လည်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref name="susp">{{cite web|title=Chief prosecutor seeks injunction against justice minister's order to suspend him|url=https://m.koreatimes.co.kr/pages/article.asp?newsIdx=299941}}</ref><ref name="susp1">{{cite web|title=Conflicts with minister further pushes top prosecutor's popularity as presidential hopeful|url=https://m.koreatimes.co.kr/pages/article.asp?newsIdx=300275}}</ref><ref name="susp2">{{cite web|title=Respect court's decision|url=https://m.koreatimes.co.kr/pages/article.asp?newsIdx=301459}}</ref> ၂၀၂၁ခုနှစ် မတ်လ (၄)ရက်နေ့တွင် ယွန်းဆော့​ယောသည် စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ရာ သမ္မတ မွန်းဂျယ်အင်းက လက်ခံခဲ့သည်။<ref name="thamada1">{{cite web|title=Former Top Prosecutor Yoon Suk-Yeol Wins South Korean Presidency|url=https://www.forbes.com/sites/catherinewang/2022/03/10/former-top-prosecutor-yoon-suk-yeol-wins-south-korean-presidency/?sh=773542a0563c}}</ref> ==သမ္မတ​ရွေး​ကောက်ပွဲ== တရားရေးဝန်ကြီး ချို၏ အရှုပ်တော်ပုံပြီးနောက် ယွန်းဆော့ယောအား အလားအလာရှိသော သမ္မတလောင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး ၂၀၂၀ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလကတည်းကပင် စစ်တမ်းများ၌ ထင်ရှားသော ကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ စစ်တမ်းတွင် သူသည် ၃၀.၄%ဖြင့် မဲအများဆုံး ရရှိခဲ့သည်။ [[File:‘충남 서해안벨트' 마라톤 유세 2.jpg|thumb|မဲဆွယ်ပွဲတစ်ခုတွင်​တွေ့ရစဉ်]] စုံစမ်းရေးမှူးချုပ်ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပြီးနောက် ၂၀၂၁ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၉ရက်တွင် သူ့အနေဖြင့် ၂၀၂၂ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တရားဝင်ကြေညာခဲ့သည်။ ဇူလိုင် ၁၂ရက်နေ့တွင် အမျိုးသားရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၌ တစ်သီးပုဂ္ဂလကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည်။ ဇူလိုင် (၃၀)ရက်နေ့တွင်မူ ထိုစဉ်က အဓိကအတိုက်အခံပါတီဖြစ်သော [[ပြည်သူအာဏာပါတီ (တောင်ကိုရီးယား)|ပြည်သူအာဏာပါတီ]] (PPP) သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုမတိုင်မီက တစ်သီးပုဂ္ဂလအနေဖြင့် သူ့အတွက် အဓိကထောက်ခံမှုများသည် [[ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ|ကွန်ဆာဗေးတစ်]]သမားများထံမှ ရရှိခဲ့သည်။ သူ၏ မဲဆွယ်ကာလတွင် လက်ရှိသမ္မတ မွန်းဂျယ်အင်းအစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကိုလည်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလတွင် ဘူဆန်မြို့၌ ပါတီဝင်များနှင့်တွေ့စဉ် နိုင်ငံ၏ အာဏာရှင်သမ္မတဟောင်း [[ချန်ဒူးဝမ်]]အကြောင်းကို မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။ ယွန်းက လူအများသည် အာဏာသိမ်းမှုနှင့် [[ဂွမ်ဂျူးအုံကြွမှု|ဂွမ်းဂျူးလူထုအုံကြွမှု]]အကြောင်းများမှလွဲ၍ ချန်ဒူးဝမ်ကို နိုင်ငံရေးတွင် ကောင်းမွန်စွာလုပ်ဆောင်သည်ဟု မှတ်ယူကြကြောင်းပြောခဲ့သည်။ ထိုအတွက် ယွန်းသည် တောင်းပန်ခဲ့ရသည်။ မကြာမီတွင် သူက အင်စတာဂရမ် လူမှုကွန်ယက်မှတဆင့် ခွေးကိုပန်းသီးကျွေးနေသော ပုံကို တင်ခဲ့သည်။ ကိုရီးယားဘာသာစကားတွင် ပန်းသီး နှင့် တောင်းပန်သည်မှာ ရေးပုံတူပြီး အဓိပ္ပါယ်ကွဲပြားသည်။ ထိုပုံကြောင့် ဝေဖန်ခံခဲ့ရပြန်သည်။ ထို့ကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၁၀ရက်နေ့တွင် ဂွမ်ဂျူးမြို့ရှိ မေ ၁၈ အမျိုးသားသုသာန်သို့ သွားရောက်ချိန်တွင် ယွန်းသည် ထပ်မံတောင်းပန်ခဲ့ရသည်။ သူ့အား ဆန္ဒပြသူများလည်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၁ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ရက်နေ့တွင် သူသည် ပြည်သူအာဏာပါတီ၏ တရားဝင်သမ္မတလောင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ခုနှစ် မတ်လ ၉ရက်နေ့တွင် ကျင်းပသော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ ယွန်းဆော့ယောသည် အဓိကပြိုင်ဘက် လက်ရှိအာဏာရပါတီမှ လီဂျယ်မြောင်ကို ကွာခြားချက် အနည်းငယ်ဖြင့် အနိုင်ရခဲ့သည်။ ယွန်းဆော့ယောက (၁၆,၃၉၄,၈၁၅) မဲ (၄၈.၅၆%)၊ ဒုတိယနေရာမှ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သမ္မတလောင်း လီဂျယ်မြောင်က (၁၆,၁၄၇,၇၃၈) (၄၇.၈၃) ဖြင့် အသီးသီး ရရှိခဲ့သည်။<ref name="susp1"/><ref name="susp2"/> သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံရပြီးနောက် ယွန်းက သူ့အနေဖြင့် အိမ်ပြာတော်တွင် ရုံးထိုင်မည်မဟုတ်ဘဲ ဆိုးလ်မြို့လယ်ရှိ ကာကွယ်ရေးရုံးတွင် ပြောင်း၍ရုံးထိုင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အိမ်ပြာတော်မှာ ပြည်သူများနှင့် ကင်းကွာနေသဖြင့် သမ္မတများသည် အခွင့်အာဏာကို တရားလွန်အသုံးချနေကြောင်း သူကဆိုခဲ့သည်။ ဝေဖန်သူများကမူ ထိုသို့ပြောင်းခဲ့ပါက နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုအဓိကနေရာသည် ဤသို့ပြောင်းရွှေ့ပါက နိုင်ငံလုံခြုံရေး အားနည်းသွားနိုင်ကြောင်းနှင့် အနီးနားရှိ ပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများပါ ချိုးဖောက်ခံရကြောင်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးကို အလွန်သုံးစွဲရနိုင်ကြောင်းဆိုခဲ့သည်။<ref name="blue">{{cite web|title=တောင်ကိုရီးယား ရွေးကောက်ခံ သမ္မတသစ် ယခင်အိမ်တော် အသုံးပြုမည်မဟုတ်|url=https://burmese-voanews-com.cdn.ampproject.org/v/s/burmese.voanews.com/amp/south-korea-new-president-blue-house/6493102.html?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#amp_tf=From%20%251%24s&aoh=16480286750822&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&ampshare=https%3A%2F%2Fburmese.voanews.com%2Fa%2Fsouth-korea-new-president-blue-house%2F6493102.html}}</ref> ==သမ္မတသက်တမ်း== ===ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ=== ယွန်းဆော့ယောသည် ၂၀၂၂ခုနှစ် မေလ (၁၀)ရက်နေ့မှစ၍ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတအဖြစ် (၅)နှစ်ကြာ စတင် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၎င်း၏ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ စင်ကာပူနိုင်ငံသမ္မတ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာမှ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များ၊ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ကြသည်။ ယခင်သမ္မတဟောင်းဖြစ်သည့် ပတ်ဂွန်ဟေးလည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင်ပင် သမ္မတရုံးထိုင်ရာ [[အိမ်ပြာတော်]]ကို အများပြည်သူအတွက် လည်ပတ်ရန်နေရာတစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ သမ္မတ၏ရုံးအဖြစ် အိမ်ပြာတော်အစား အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန တည်ရှိရာ Yongsan ခရိုင်ရှိ အဆောက်အဦသို့ ပြောင်းရွှေ့ရုံးစိုက်ခဲ့သည်။ အိမ်ပြာတော်သည် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတများ၏ ရုံးနှင့် အိမ်တော်အဖြစ် (၇၄) နှစ်ကြာ အသုံးပြုခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ [[File:KOREA_The_20th_President_Inauguration_Ceremony_571_(52062297122).jpg|right|thumb|အမျိုးသားလွှတ်​တော်အ​ဆောက်အဦ​ရှေ့တွင် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုစဉ်]] [[File:KOREA_The_20th_President_Inauguration_Ceremony_301_(17)_(52063450119).jpg|right|thumb|ပြည်သူလူထုသို့ မိန့်ခွန်း​ပြောကြားစဉ်]] ===နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ=== ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရပြီးနောက် ယွန်းဆော့ယောက [[မြောက်ကိုရီးယား]]နှင့် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်]]တို့နှင့် ပက်သက်၍ ခိုင်မာသော မူဝါဒချမှတ်မည်ဖြစ်ကာ [[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]နှင့် ဆက်ဆံရေးတိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်]]အား အဓိကမဟာမိတ်အဖြစ် ဆက်ဆံသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။<ref name="con">{{cite web|title= တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီ Yoon Seok-youl အနိုင်ရ|url=https://burmese.voanews.com/a/south-korea-presidental-election-yoon-seok-youl/6477593.html}}</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{lifetime|၁၉၆၀| }} [[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] gbsn0kry1humgyu5kjma9t2p5cloz0v 0 227735 752266 752167 2022-07-25T05:09:07Z Ninjastrikers 22896 I hope the red links are going to be fixed according to [[WP:DDD]] wikitext text/x-wiki '''အရှေ့ပင်လယ်''' ဆိုသည်မှာ * [[အရှေ့တရုတ်ပင်လယ်]] ၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဖက်ရှိ ပင်လယ်ငယ် ဖြစ်ကာ ၎င်းအား တရုတ်ဘာသာဖြင့်အရှေ့ ပင်လယ် (''ဒုံဟေ'' ({{Lang|zh-Hans|东海}}))ဟုခေါ်သည်။ ** [[အရှေ့ပင်လယ် (တရုတ်စာပေ)]]၊ ပင်လယ်လေးခုအနက်မှတစ်ခု၊ တရုတ်၏နယ်နိမိတ်အတွက် စာပေအမည်၊ * [[တောင်တရုတ်ပင်လယ်]] ၊ တရုတ်၏တောင်ဘက်နှင့် အင်ဒိုချိုင်းနား၏အရှေ့ဘက်နှင့်တောင်ဘက်တွင် ပင်လယ်ငယ်ဟု ဗီယက်နမ်ဘာသာဖြင့် ''Biển Đông'' ဟုခေါ်ပြီး အရှေ့ပင်လယ်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ * ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၊ ရုရှားနှင့် ဂျပန်ကျွန်းစုကြားရှိ ပင်လယ်ငယ်ကို [[ဂျပန်ပင်လယ်]]၊ တောင်ကိုရီးယား: ''Donghae'' ({{Korean|동해|東海}}; အရှေ့ပင်လယ်)နှင့် မြောက်ကိုးရီးယား: ''Chosŏn Tonghae'' ({{Korean|조선동해|朝鮮東海}}; ဂျိုဆွန်း အရှေ့ပင်လယ်)ဟု ခေါ်သည်။ * [[ဘောလ်တစ် ပင်လယ်|ဘောလ်တစ်ပင်လယ်]]ကို ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးဖြင့် "အရှေ့ပင်လယ်" ဟုခေါ်သည်။ * သမ္မာကျမ်းစာတွင်အသုံးပြုသည့်အတိုင်း အစ္စရေး၏အရှေ့ဘက်ဆားအိုင်ဖြစ်သော [[ပင်လယ်သေ]] (ယောလ ၂း၂၀၊ ယေဇ. ၄၇:၁၈)ကို အရှေ့ပင်လယ်ဟု ခေါ်သည်။ * လပေါ်ရှိ "အရှေ့ပင်လယ်" ([[လက်တင်]]; Mare Orientale) * [[အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာ]]ကို အရှေ့ပင်လယ်ဟုလည်း ရည်ညွှန်းပြီး မြောက်အမေရိကတွင် ကဗျာနှင့် အခြားအသုံးပြုမှုများရှိသည်။ * [[ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ]]ကို ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ တရုတ်နှင့် ဂျပန်တို့မှ ကဗျာနှင့် အခြားအသုံးပြုမှုများတွင် အရှေ့ပင်လယ်ဟုခေါ်သည်။ * ရှေးအခါက "အရှေ့သမုဒ္ဒရာ" သို့မဟုတ် "အရှေ့ပင်လယ်" ဟုခေါ်သော [[အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ]] {{သံတူကြောင်းကွဲ}} 29r6ffdug8xtsdq4etjwbfeh7mhiln5 0 228170 752271 746582 2022-07-25T05:27:51Z Ninjastrikers 22896 wikitext text/x-wiki '''ကျော်မင်းယု''' (၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၃ – ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် <ref>https://www.npr.org/2014/06/06/319415826/the-story-of-ko-jimmy</ref> ကလောင်အမည် ဘုန်းသုခ ဖြင့် စာရေးဆရာ၊ကဗျာဆရာ တစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်<ref>http://www.myathwayni.com/?p=4022</ref> မြန်မာ့[[နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်း]] တဦးလည်းဖြစ်ကာ [[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]] အဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သည်။ ကိုဂျင်မီဆိုသည့် အမည်ဖြင့် လူအများ ပိုသိကြသည်။ == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီ သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈၈၈]] အရေးတော်ပုံအတွင်း ကျောင်းသားအရေးတော်ပုံတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားလာခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ခုနှစ် မတ်လ ၁၆ရက်မှစပြီး ဆန္ဒပြကျောင်းသားတစ်ဦးအဖြစ်စတင်ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အထိ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံတွင် ပါဝင်ခဲ့မှုဖြင့် အကျဉ်း ထောင်ထဲတွင် ၁၆ နှစ်နေခဲ့ရသည်။ <ref>https://world.time.com/2012/01/16/with-u-s-burma-ties-on-the-mend-will-a-lifting-of-sanctions-be-next/</ref>၂၀၀၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့နှင့် လောင်စာဆီဈေးတက်ခြင်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုကြောင့် နောက်ထပ် ထောင် ၅ နှစ်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် ထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။<ref>https://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=8490&page=1</ref> == စာပေရေးသားမှုများ == အကျဉ်းကျခံနေရစဉ်အတွင်း ဟံသာဝတီဦး[[ဝင်းတင်၊ ဦး (ဟံသာဝတီ)|ဝင်းတင်]] ထံမှ ဂျာနယ်လစ်ဇင်နှင့်သက်ဆိုင်သည့်ပညာရပ်များ၊ ဦးမျိုးမြင့်ငြိမ်း၏ အကူအညီဖြင့် ရရှိလာသော အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ထောင်တွင်း၌ အစအဆုံး အလွတ်ကျက်ခဲ့ခြင်းစသည်တို့က ၎င်းအား နောင်တစ်ချိန်တွင် ဘာသာပြန်စာရေးဆရာအဖြစ် ရပ်တည်ရန် အထောက်အပံ့ကောင်းဖြစ်ခဲ့သည်ဟု မြန်မာတိုင်းမ်ကဖော်ပြသည်။ <ref>https://myanmar.mmtimes.com/news/113885.html</ref> အရေးတော်ပုံတွင်ပါဝင်ခဲ့ပြီးနောက် အခက်အခဲမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး အဆိုးဝါးဆုံး အခက်အခဲမှာ ၎င်းဝါသနာပါသည့် စာရေးခြင်းကို နာမည်အရင်းဖြင့် ထုတ်ခွင့်မရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 'ဂျင်မီ' အမည်ဖြင့် စာရေး ပါက အပိတ်ခံရမည်စိုးသောကြောင့် 'ဘုန်းသုခ' ကလောင်အမည်ဖြင့် ရတီမဂ္ဂဇင်းနှင့် အလင်းတန်းဂျာနယ်တို့တွင် ပင်တိုင် ရေးသားခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီအစိုးရအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းဘာသာပြန်ရေးသားသူနေရာတွင် အမည်အရင်း ဂျင်မီကို ဖော်ပြနိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အရောင်းရဆုံးဖြစ်ခဲ့သော Andrew Matthew \ Making friendsစာအုပ်ကိုဘာသာပြန်ထားသော မိတ်ဖြစ်ဆွေဖြစ်(ဘာသာပြန်) စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သူဖြစ်သည်။<ref>https://www.mmtimes.com/lifestyle/1467-another-student-leader-another-book.html</ref> ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင်  တောင်ကြီးထောင်ကျနေစဉ် ၂၀၁၀ ခုနှစ်က ရေးသားခဲ့သော အင်းလေးကန်ရှိမွန်းဝတ္ထု (လမင်းဆန္ဒာအင်းလေးကန်) ဝတ္ထုကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ တောင်ကြီးတွင် ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရစဉ် ပန်းပုလွင်ပြင် ကလောင်အမည်ဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော နိုင်ငံရေး ခေတ်လွန်ဝတ္ထုတိုများ အများအပြား ရေးသားခဲ့သည်။ ကိုဂျင်မီသည် ထောင်ကျနေစဉ်အတွင်း Angels and Demons နှင့် Da Vinci Code အပါအဝင် ဝတ္ထုများစွာကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။၂၀၁၂ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထောင်မှလွတ်ပြီးနောက် စာပေဟောပြောပွဲများကို တစ်နှစ်လျှင် ၃၀မှ ၇၀အထိ လိုက်ပါဟောပြောခဲ့ရသည်။ တေးသီချင်းအချို့ကိုလည်း ဖန်တီးရေးသားသီဆိုမှုလည်းပြုခဲ့သည်။ <ref>https://mizzimaburmese.com/article/65592</ref> == ၂၀၂၁ဖေဖော်ဝါရီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ == ၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အစောဆုံးဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင်  ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီမပါဝင်ခဲ့ပေ။ သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ၁၃ရက်တွင်မူ [[မင်းကိုနိုင်]] တို့နှင့်အတူ ၎င်းသည်  ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)ဖြင့်စစ်ကောင်စီ၏ တရားစွဲဝရမ်းထုတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/news/2021/02/13/238037.html</ref> ၂၀၂၁အောက်တိုဘာလ ၂၃ရက်အရောက်တွင်  ရန်ကုန်တိုင်း မြောက်ဒဂုံမြို့နယ်အတွင်းရှိ နေအိမ်တစ်ခုထဲရှိနေစဉ် ကိုကျော်မင်းယု(ခ) ကိုဂျင်မီဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး စစ်ဆေးရုံသို့ တင်ခဲ့ရသည်ဟုဖော်ပြသည်။<ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/8932</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/ko-jimmy-arrested/6284053.html</ref> <ref>https://aappb.org/?p=18374</ref> ထို့နောက် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ၂၁ရက်တွင်  ကိုဂျင်မီ(ခ)ကိုကျော်မင်းယုနှင့် NLD ပါတီအမတ် ကို ဖြိုးဇေယျာသော်တို့အား အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်လိုက်ကြောင်းစစ်ကောင်စီကကြေညာခဲ့သည်။<ref>https://www.rfa.org/burmese/news/kojimmy-zayyarthaw-sentenced-to-death-01212022101653.html</ref> ကြေညာရာတွင် လက်နက်ခဲယမ်းများနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ခြင်း၊ ဖောက်ခွဲမှုများတွင်ပါဝင်ခြင်း၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH )တို့နှင့်ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတွက်ကြောင့်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ စစ်ခုံရုံးဖြင့် သေဒဏ်ချထားသူ ကိုဂျင်မီ အပါအဝင် ကိုဖြိုး[[ဇေယျာသော်]]၊ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ လေးဦးအား သေဒဏ်အတည်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ပြီး ကွပ်မျက်ရန် အကျဉ်းထောင်ဘက်က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည် ဖြစ် ကြောင်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ဇွန်လ ၃ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့၍ ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်မှုများပြုခဲ့ကြသည်။ <ref>https://burmese.voanews.com/amp/kojimmy-kophyozayarthaw-deathsentence-voa-ကိုဂ်င္မီ-ကိုၿဖိဳးေဇယ်ာေသာ္-ေသဒဏ္-စစ္ေကာင္စီ-ဗီြအိုေအ-/6605265.html</ref> == ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ == ကိုဂျင်မီသည် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မနီလာသိန်းနှင့် လက်ထပ်ထားသည်။ ၎င်းတို့ ဇနီးမောင်နှံတွင် သမီးဖြစ်သူ နေချီမင်းယု ရှိသည်။<ref>https://www.independent.co.uk/news/world/asia/home-of-the-free-the-burmese-family-that-democracy-brought-back-together-7792721.html</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/student_leader_nilar_thein_demanding_prison_transfer-12202010123121.html</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၃ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၂ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] pimxban1gydzisspj0kv3jmub7sl5i3 752280 752271 2022-07-25T08:52:22Z Zawzawaungthwin 100038 သေဒဏ်စီရင်ခံခဲ့ရသည့် အကြောင်းအရာ ဖြည့်စွက်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki '''ကျော်မင်းယု''' (၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၃ – ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် <ref>https://www.npr.org/2014/06/06/319415826/the-story-of-ko-jimmy</ref> ကလောင်အမည် ဘုန်းသုခ ဖြင့် စာရေးဆရာ၊ကဗျာဆရာ တစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်<ref>http://www.myathwayni.com/?p=4022</ref> မြန်မာ့[[နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်း]] တဦးလည်းဖြစ်ကာ [[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]] အဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သည်။ ကိုဂျင်မီဆိုသည့် အမည်ဖြင့် လူအများ ပိုသိကြသည်။၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး တစ်နှစ်နှင့်ငါးလကျော်အကြာ ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၃ရက်တွင် ၎င်းအားအကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေကျူးလွန်သည်ဆိုသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် စစ်ကောင်စီက အင်းစိန်ထောင်ထဲ ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ <ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/12071</ref> == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီ သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈၈၈]] အရေးတော်ပုံအတွင်း ကျောင်းသားအရေးတော်ပုံတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားလာခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ခုနှစ် မတ်လ ၁၆ရက်မှစပြီး ဆန္ဒပြကျောင်းသားတစ်ဦးအဖြစ်စတင်ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အထိ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံတွင် ပါဝင်ခဲ့မှုဖြင့် အကျဉ်း ထောင်ထဲတွင် ၁၆ နှစ်နေခဲ့ရသည်။ <ref>https://world.time.com/2012/01/16/with-u-s-burma-ties-on-the-mend-will-a-lifting-of-sanctions-be-next/</ref>၂၀၀၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့နှင့် လောင်စာဆီဈေးတက်ခြင်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုကြောင့် နောက်ထပ် ထောင် ၅ နှစ်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် ထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။<ref>https://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=8490&page=1</ref> == စာပေရေးသားမှုများ == အကျဉ်းကျခံနေရစဉ်အတွင်း ဟံသာဝတီဦး[[ဝင်းတင်၊ ဦး (ဟံသာဝတီ)|ဝင်းတင်]] ထံမှ ဂျာနယ်လစ်ဇင်နှင့်သက်ဆိုင်သည့်ပညာရပ်များ၊ ဦးမျိုးမြင့်ငြိမ်း၏ အကူအညီဖြင့် ရရှိလာသော အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ထောင်တွင်း၌ အစအဆုံး အလွတ်ကျက်ခဲ့ခြင်းစသည်တို့က ၎င်းအား နောင်တစ်ချိန်တွင် ဘာသာပြန်စာရေးဆရာအဖြစ် ရပ်တည်ရန် အထောက်အပံ့ကောင်းဖြစ်ခဲ့သည်ဟု မြန်မာတိုင်းမ်ကဖော်ပြသည်။ <ref>https://myanmar.mmtimes.com/news/113885.html</ref> အရေးတော်ပုံတွင်ပါဝင်ခဲ့ပြီးနောက် အခက်အခဲမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး အဆိုးဝါးဆုံး အခက်အခဲမှာ ၎င်းဝါသနာပါသည့် စာရေးခြင်းကို နာမည်အရင်းဖြင့် ထုတ်ခွင့်မရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 'ဂျင်မီ' အမည်ဖြင့် စာရေး ပါက အပိတ်ခံရမည်စိုးသောကြောင့် 'ဘုန်းသုခ' ကလောင်အမည်ဖြင့် ရတီမဂ္ဂဇင်းနှင့် အလင်းတန်းဂျာနယ်တို့တွင် ပင်တိုင် ရေးသားခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီအစိုးရအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းဘာသာပြန်ရေးသားသူနေရာတွင် အမည်အရင်း ဂျင်မီကို ဖော်ပြနိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အရောင်းရဆုံးဖြစ်ခဲ့သော Andrew Matthew \ Making friendsစာအုပ်ကိုဘာသာပြန်ထားသော မိတ်ဖြစ်ဆွေဖြစ်(ဘာသာပြန်) စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သူဖြစ်သည်။<ref>https://www.mmtimes.com/lifestyle/1467-another-student-leader-another-book.html</ref> ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင်  တောင်ကြီးထောင်ကျနေစဉ် ၂၀၁၀ ခုနှစ်က ရေးသားခဲ့သော အင်းလေးကန်ရှိမွန်းဝတ္ထု (လမင်းဆန္ဒာအင်းလေးကန်) ဝတ္ထုကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ တောင်ကြီးတွင် ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရစဉ် ပန်းပုလွင်ပြင် ကလောင်အမည်ဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော နိုင်ငံရေး ခေတ်လွန်ဝတ္ထုတိုများ အများအပြား ရေးသားခဲ့သည်။ ကိုဂျင်မီသည် ထောင်ကျနေစဉ်အတွင်း Angels and Demons နှင့် Da Vinci Code အပါအဝင် ဝတ္ထုများစွာကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။၂၀၁၂ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထောင်မှလွတ်ပြီးနောက် စာပေဟောပြောပွဲများကို တစ်နှစ်လျှင် ၃၀မှ ၇၀အထိ လိုက်ပါဟောပြောခဲ့ရသည်။ တေးသီချင်းအချို့ကိုလည်း ဖန်တီးရေးသားသီဆိုမှုလည်းပြုခဲ့သည်။ <ref>https://mizzimaburmese.com/article/65592</ref> == ၂၀၂၁ဖေဖော်ဝါရီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ == ၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အစောဆုံးဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင်  ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီမပါဝင်ခဲ့ပေ။ သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ၁၃ရက်တွင်မူ [[မင်းကိုနိုင်]] တို့နှင့်အတူ ၎င်းသည်  ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)ဖြင့်စစ်ကောင်စီ၏ တရားစွဲဝရမ်းထုတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/news/2021/02/13/238037.html</ref> ၂၀၂၁အောက်တိုဘာလ ၂၃ရက်အရောက်တွင်  ရန်ကုန်တိုင်း မြောက်ဒဂုံမြို့နယ်အတွင်းရှိ နေအိမ်တစ်ခုထဲရှိနေစဉ် ကိုကျော်မင်းယု(ခ) ကိုဂျင်မီဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး စစ်ဆေးရုံသို့ တင်ခဲ့ရသည်ဟုဖော်ပြသည်။<ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/8932</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/ko-jimmy-arrested/6284053.html</ref> <ref>https://aappb.org/?p=18374</ref> ထို့နောက် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ၂၁ရက်တွင်  ကိုဂျင်မီ(ခ)ကိုကျော်မင်းယုနှင့် NLD ပါတီအမတ် ကို ဖြိုးဇေယျာသော်တို့အား အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်လိုက်ကြောင်းစစ်ကောင်စီကကြေညာခဲ့သည်။<ref>https://www.rfa.org/burmese/news/kojimmy-zayyarthaw-sentenced-to-death-01212022101653.html</ref> ကြေညာရာတွင် လက်နက်ခဲယမ်းများနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ခြင်း၊ ဖောက်ခွဲမှုများတွင်ပါဝင်ခြင်း၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH )တို့နှင့်ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတွက်ကြောင့်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ စစ်ခုံရုံးဖြင့် သေဒဏ်ချထားသူ ကိုဂျင်မီ အပါအဝင် ကိုဖြိုး[[ဇေယျာသော်]]၊ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ လေးဦးအား သေဒဏ်အတည်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ပြီး ကွပ်မျက်ရန် အကျဉ်းထောင်ဘက်က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည် ဖြစ် ကြောင်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ဇွန်လ ၃ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့၍ ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်မှုများပြုခဲ့ကြသည်။ <ref>https://burmese.voanews.com/amp/kojimmy-kophyozayarthaw-deathsentence-voa-ကိုဂ်င္မီ-ကိုၿဖိဳးေဇယ်ာေသာ္-ေသဒဏ္-စစ္ေကာင္စီ-ဗီြအိုေအ-/6605265.html</ref> ယင်းနောက် ထောင်အာဏာပိုင်များက ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ရက် ညနေ၆နာရီတွင် ကိုဂျင်မီအား. မိသားစုဝင်အချို့နှင့် အွန်လိုင်းမှတဆင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပေးခဲ့သည်။ <ref>https://www.bbc.com/burmese/articles/c6pe4yy5m44o</ref> ၂၀၂၂နှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ရက်အရောက်တွင် ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီ ၊ ဖြိုးဇေယျာသော်(ခ) မောင်ကျော်၊ လှမျိုးအောင် (ခ) ကိုမျိုး နှင့် အောင်သူရဇော် (ခ) ကိုကတုံး တို့ လေးဦးကို အကျဉ်းထောင် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် အညီ သေဒဏ်စီရင်ပြီးကြောင်း စစ်ကောင်စီက ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/death-sentenced-on-phyo-zayar-taw-and-jimmy-07242022205353.html</ref> မိသားစုဝင်များက အကျဉ်းထောင်အာဏာပိုင်တို့ထံ သွားရောက်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင်လည်း ပြစ်ဒဏ်စီရင်ပြီးတာ အတည်ဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်စကားရရှိခဲ့ကာ စီရင်ခဲ့သည့် ရက်အတိအကျအား မပြောကြားခဲ့သည့်သဖြင့် ရုပ်အလောင်း၊အရိုးပြာ ရယူလိုမှုကို လက်မခံပယ်ချခဲ့သည်။ <ref>https://www.bbc.com/burmese/live/burma-62237642</ref> == ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ == ကိုဂျင်မီသည် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မနီလာသိန်းနှင့် လက်ထပ်ထားသည်။ ၎င်းတို့ ဇနီးမောင်နှံတွင် သမီးဖြစ်သူ နေချီမင်းယု ရှိသည်။<ref>https://www.independent.co.uk/news/world/asia/home-of-the-free-the-burmese-family-that-democracy-brought-back-together-7792721.html</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/student_leader_nilar_thein_demanding_prison_transfer-12202010123121.html</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၃ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၂ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] 80qg4n0psm41a53ml7l3ih6vwhs365l 752284 752280 2022-07-25T09:20:17Z Ninjastrikers 22896 infobox wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ကျော်မင်းယု | other_names = ကိုဂျင်မီ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1969|02|13|df=y}} | birth_place = [[ရှမ်းပြည်နယ်]]<ref name="aappb">{{cite web|url=http://www.aappb.org/bio_pdf/Kyaw_Min_Yu_aka_jimmy_bio_18_April_2009.pdf|title=Political Prisoner Profile No. 0050|date=7 August 2008|publisher=Assistance Association for Political Prisoners (Burma)|accessdate=3 April 2012}}</ref> | death_date = {{Death date and age|2022|07|25|1969|02|13|df=y}} | death_place = [[အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်]]၊ ရန်ကုန်မြို့ | nationality = မြန်မာ | education = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန် ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]<br/><small>(တတိယနှစ် ရူပဗေဒ)</small><br/>အထက ၂၊ ကမာရွတ် | years_active = | party = | parents = ဦးတင်ယု (ဖခင်)<br/>ဒေါ်အမာညွန့် (မိခင်) | spouse = [[နီလာသိန်း]] | children = နေခြည်မင်းယု | known_for = | occupation = | criminal_charge = | criminal_penalty = သေဒဏ် | criminal_status = ကွပ်မျက်ပြီး }} '''ကျော်မင်းယု''' (၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၃ – ၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) သည် <ref>https://www.npr.org/2014/06/06/319415826/the-story-of-ko-jimmy</ref> ကလောင်အမည် ဘုန်းသုခ ဖြင့် စာရေးဆရာ၊ကဗျာဆရာ တစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်<ref>http://www.myathwayni.com/?p=4022</ref> မြန်မာ့[[နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်း]] တဦးလည်းဖြစ်ကာ [[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]] အဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သည်။ ကိုဂျင်မီဆိုသည့် အမည်ဖြင့် လူအများ ပိုသိကြသည်။၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး တစ်နှစ်နှင့်ငါးလကျော်အကြာ ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၃ရက်တွင် ၎င်းအားအကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေကျူးလွန်သည်ဆိုသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် စစ်ကောင်စီက အင်းစိန်ထောင်ထဲ ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ <ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/12071</ref> == နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ == ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီ သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈၈၈]] အရေးတော်ပုံအတွင်း ကျောင်းသားအရေးတော်ပုံတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားလာခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ခုနှစ် မတ်လ ၁၆ရက်မှစပြီး ဆန္ဒပြကျောင်းသားတစ်ဦးအဖြစ်စတင်ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အထိ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံတွင် ပါဝင်ခဲ့မှုဖြင့် အကျဉ်း ထောင်ထဲတွင် ၁၆ နှစ်နေခဲ့ရသည်။ <ref>https://world.time.com/2012/01/16/with-u-s-burma-ties-on-the-mend-will-a-lifting-of-sanctions-be-next/</ref>၂၀၀၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့နှင့် လောင်စာဆီဈေးတက်ခြင်းတို့ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်မှုကြောင့် နောက်ထပ် ထောင် ၅ နှစ်ကျခဲ့ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် ထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။<ref>https://www2.irrawaddy.com/article.php?art_id=8490&page=1</ref> == စာပေရေးသားမှုများ == အကျဉ်းကျခံနေရစဉ်အတွင်း ဟံသာဝတီဦး[[ဝင်းတင်၊ ဦး (ဟံသာဝတီ)|ဝင်းတင်]] ထံမှ ဂျာနယ်လစ်ဇင်နှင့်သက်ဆိုင်သည့်ပညာရပ်များ၊ ဦးမျိုးမြင့်ငြိမ်း၏ အကူအညီဖြင့် ရရှိလာသော အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ထောင်တွင်း၌ အစအဆုံး အလွတ်ကျက်ခဲ့ခြင်းစသည်တို့က ၎င်းအား နောင်တစ်ချိန်တွင် ဘာသာပြန်စာရေးဆရာအဖြစ် ရပ်တည်ရန် အထောက်အပံ့ကောင်းဖြစ်ခဲ့သည်ဟု မြန်မာတိုင်းမ်ကဖော်ပြသည်။ <ref>https://myanmar.mmtimes.com/news/113885.html</ref> အရေးတော်ပုံတွင်ပါဝင်ခဲ့ပြီးနောက် အခက်အခဲမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး အဆိုးဝါးဆုံး အခက်အခဲမှာ ၎င်းဝါသနာပါသည့် စာရေးခြင်းကို နာမည်အရင်းဖြင့် ထုတ်ခွင့်မရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 'ဂျင်မီ' အမည်ဖြင့် စာရေး ပါက အပိတ်ခံရမည်စိုးသောကြောင့် 'ဘုန်းသုခ' ကလောင်အမည်ဖြင့် ရတီမဂ္ဂဇင်းနှင့် အလင်းတန်းဂျာနယ်တို့တွင် ပင်တိုင် ရေးသားခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီအစိုးရအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းဘာသာပြန်ရေးသားသူနေရာတွင် အမည်အရင်း ဂျင်မီကို ဖော်ပြနိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အရောင်းရဆုံးဖြစ်ခဲ့သော Andrew Matthew \ Making friendsစာအုပ်ကိုဘာသာပြန်ထားသော မိတ်ဖြစ်ဆွေဖြစ်(ဘာသာပြန်) စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သူဖြစ်သည်။<ref>https://www.mmtimes.com/lifestyle/1467-another-student-leader-another-book.html</ref> ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင်  တောင်ကြီးထောင်ကျနေစဉ် ၂၀၁၀ ခုနှစ်က ရေးသားခဲ့သော အင်းလေးကန်ရှိမွန်းဝတ္ထု (လမင်းဆန္ဒာအင်းလေးကန်) ဝတ္ထုကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ တောင်ကြီးတွင် ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရစဉ် ပန်းပုလွင်ပြင် ကလောင်အမည်ဖြင့် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော နိုင်ငံရေး ခေတ်လွန်ဝတ္ထုတိုများ အများအပြား ရေးသားခဲ့သည်။ ကိုဂျင်မီသည် ထောင်ကျနေစဉ်အတွင်း Angels and Demons နှင့် Da Vinci Code အပါအဝင် ဝတ္ထုများစွာကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။၂၀၁၂ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထောင်မှလွတ်ပြီးနောက် စာပေဟောပြောပွဲများကို တစ်နှစ်လျှင် ၃၀မှ ၇၀အထိ လိုက်ပါဟောပြောခဲ့ရသည်။ တေးသီချင်းအချို့ကိုလည်း ဖန်တီးရေးသားသီဆိုမှုလည်းပြုခဲ့သည်။ <ref>https://mizzimaburmese.com/article/65592</ref> == ၂၀၂၁ဖေဖော်ဝါရီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များ == ၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အစောဆုံးဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင်  ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီမပါဝင်ခဲ့ပေ။ သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ၁၃ရက်တွင်မူ [[မင်းကိုနိုင်]] တို့နှင့်အတူ ၎င်းသည်  ပုဒ်မ ၅၀၅(ခ)ဖြင့်စစ်ကောင်စီ၏ တရားစွဲဝရမ်းထုတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။<ref>https://burma.irrawaddy.com/news/2021/02/13/238037.html</ref> ၂၀၂၁အောက်တိုဘာလ ၂၃ရက်အရောက်တွင်  ရန်ကုန်တိုင်း မြောက်ဒဂုံမြို့နယ်အတွင်းရှိ နေအိမ်တစ်ခုထဲရှိနေစဉ် ကိုကျော်မင်းယု(ခ) ကိုဂျင်မီဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး စစ်ဆေးရုံသို့ တင်ခဲ့ရသည်ဟုဖော်ပြသည်။<ref>https://www.myanmar-now.org/mm/news/8932</ref> <ref>https://burmese.voanews.com/a/ko-jimmy-arrested/6284053.html</ref> <ref>https://aappb.org/?p=18374</ref> ထို့နောက် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ၂၁ရက်တွင်  ကိုဂျင်မီ(ခ)ကိုကျော်မင်းယုနှင့် NLD ပါတီအမတ် ကို ဖြိုးဇေယျာသော်တို့အား အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်လိုက်ကြောင်းစစ်ကောင်စီကကြေညာခဲ့သည်။<ref>https://www.rfa.org/burmese/news/kojimmy-zayyarthaw-sentenced-to-death-01212022101653.html</ref> ကြေညာရာတွင် လက်နက်ခဲယမ်းများနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ခြင်း၊ ဖောက်ခွဲမှုများတွင်ပါဝင်ခြင်း၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH )တို့နှင့်ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတွက်ကြောင့်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ စစ်ခုံရုံးဖြင့် သေဒဏ်ချထားသူ ကိုဂျင်မီ အပါအဝင် ကိုဖြိုး[[ဇေယျာသော်]]၊ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ လေးဦးအား သေဒဏ်အတည်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်ပြီး ကွပ်မျက်ရန် အကျဉ်းထောင်ဘက်က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည် ဖြစ် ကြောင်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၂ ဇွန်လ ၃ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့၍ ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာက ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်မှုများပြုခဲ့ကြသည်။ <ref>https://burmese.voanews.com/amp/kojimmy-kophyozayarthaw-deathsentence-voa-ကိုဂ်င္မီ-ကိုၿဖိဳးေဇယ်ာေသာ္-ေသဒဏ္-စစ္ေကာင္စီ-ဗီြအိုေအ-/6605265.html</ref> ယင်းနောက် ထောင်အာဏာပိုင်များက ၂၀၂၂ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၂ရက် ညနေ၆နာရီတွင် ကိုဂျင်မီအား. မိသားစုဝင်အချို့နှင့် အွန်လိုင်းမှတဆင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပေးခဲ့သည်။ <ref>https://www.bbc.com/burmese/articles/c6pe4yy5m44o</ref> ၂၀၂၂နှစ် ဇူလိုင်လ ၂၅ရက်အရောက်တွင် ကျော်မင်းယု(ခ)ဂျင်မီ ၊ ဖြိုးဇေယျာသော်(ခ) မောင်ကျော်၊ လှမျိုးအောင် (ခ) ကိုမျိုး နှင့် အောင်သူရဇော် (ခ) ကိုကတုံး တို့ လေးဦးကို အကျဉ်းထောင် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် အညီ သေဒဏ်စီရင်ပြီးကြောင်း စစ်ကောင်စီက ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/death-sentenced-on-phyo-zayar-taw-and-jimmy-07242022205353.html</ref> မိသားစုဝင်များက အကျဉ်းထောင်အာဏာပိုင်တို့ထံ သွားရောက်မေးမြန်းခဲ့ရာတွင်လည်း ပြစ်ဒဏ်စီရင်ပြီးတာ အတည်ဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်စကားရရှိခဲ့ကာ စီရင်ခဲ့သည့် ရက်အတိအကျအား မပြောကြားခဲ့သည့်သဖြင့် ရုပ်အလောင်း၊အရိုးပြာ ရယူလိုမှုကို လက်မခံပယ်ချခဲ့သည်။ <ref>https://www.bbc.com/burmese/live/burma-62237642</ref> == ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ == ကိုဂျင်မီသည် နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ မနီလာသိန်းနှင့် လက်ထပ်ထားသည်။ ၎င်းတို့ ဇနီးမောင်နှံတွင် သမီးဖြစ်သူ နေချီမင်းယု ရှိသည်။<ref>https://www.independent.co.uk/news/world/asia/home-of-the-free-the-burmese-family-that-democracy-brought-back-together-7792721.html</ref> <ref>https://www.rfa.org/burmese/news/student_leader_nilar_thein_demanding_prison_transfer-12202010123121.html</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:၁၉၆၃ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၂ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] 6k924l7lc4m26txihn03qsk9t10d8xv 0 228825 752218 749641 2022-07-24T13:19:34Z Kantabon 45503 /* ပါဝင်သောမြို့နယ်များ */Map wikitext text/x-wiki {{Infobox district |name = မယ်စဲ့ခရိုင် |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_label_position =left |pushpin_map_caption = |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |image_skyline = |image_map = Mese district in Kayah state.svg |map_caption = ကယားပြည်နယ်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = [[အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]] |subdivision_name = {{flag|Burma}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]] |subdivision_name1 = {{flag|ကယားပြည်နယ်}} |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်ပေါင်း]] |subdivision_name2 = ၁ |subdivision_type3 = ရုံးစိုက်ရာမြို့ |subdivision_name3 = [[မယ်စဲ့မြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population_total = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_footnotes = |population_density_km2 = auto |coordinates = {{coord|18|40|N|97|40|E|region:MM|display = inline,title}} |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |area_total_sq_mi = |population_density_sq_mi= auto |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |website = |footnotes = }} '''မယ်စဲ့ခရိုင်''' ({{Lang-en|Mese District}}) သည် [[ကယားပြည်နယ်]]ရှိ ခရိုင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ခရိုင်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[မယ်စဲ့မြို့]]ဖြစ်သည်။ ==ပါဝင်သောမြို့နယ်များ== [[File:Mese district.svg|thumb|မယ်စဲ့ခရိုင်မြို့နယ်များ {{legend|#E31A1C|မယ်စဲ့မြို့နယ်}}]] မယ်စဲ့ခရိုင်တွင် ပါဝင်သည့် မြို့နယ်များနှင့် မြို့များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။<ref name=gad>{{cite web|url=https://www.mlis.gov.mm/lsScPop.do?lawordSn=17850|title=ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ ခရိုင်အမည်များ တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်}}</ref> *[[မယ်စဲ့မြို့နယ်]] **[[မယ်စဲ့မြို့]] ==သမိုင်းကြောင်း== ၂၀၂၂ခုနှစ် ဧပြီလ (၃၀) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံအနှံ့ ခရိုင်အသစ်များ တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name=new>{{cite web|url=https://news-eleven.com/article/229873|title=နေပြည်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင် ခရိုင် ၄၆ ခရိုင် အသစ်တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းသည့်အတွက် စုစုပေါင်းခရိုင် ၁၂၁ ခရိုင်ရှိလာ}}</ref> [[ဘောလခဲခရိုင်]]မှ မယ်စဲ့မြို့နယိကို မယ်စဲ့ခရိုင်အဖြစ် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ကယားပြည်နယ်}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိခရိုင်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကယားပြည်နယ်]] jf658rf689aycgpex0bbyzje7q7qizs 3 228962 752295 748895 2022-07-25T10:14:56Z Ninjastrikers 22896 /* ဇူလိုင် ၂၀၂၂ */ အပိုင်းသစ် wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Pyae1999 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၈:၁၈၊ ၂၇ ဇွန် ၂၀၂၂ (UTC) == ဇွန် ၂၀၂၂ == [[File:Information.svg|25px|alt=Information icon]] မင်္ဂလာပါ။ ကျွန်ုပ်ကတော့ [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] ဖြစ်ပါတယ်။ မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သင့်ရဲ့ တည်းဖြတ်မှုတစ်ခုဟာ စမ်းသပ်မှုတစ်ခု ဖြစ်နေနိုင်တဲ့အတွက် ဖယ်ရှားလိုက်ပါတယ်။ တည်းဖြတ်မှုကို လေ့ကျင့်လိုပါက ကျေးဇူးပြု၍ [[Wikipedia:Sandbox|sandbox]] မှာ ပြုလုပ်ပေးပါ။ အမှားပြုလုပ်မိတယ်လို့ သင်ထင်ပါက၊ ဒါမှမဟုတ် မေးစရာတွေ ရှိနေခဲ့ရင် [[User_talk:Ninjastrikers|ကျွန်ုပ်ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာ]]မှာ စာလွှာချန်ခဲ့နိုင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။<!-- Template:uw-test1 --> [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၈:၁၉၊ ၂၇ ဇွန် ၂၀၂၂ (UTC) == ဇူလိုင် ၂၀၂၂ == [[File:Information orange.svg|25px|alt=Information icon]] ဝီကီပီးဒီးယားတွင် အပြုသဘောမဆောင်သော တည်းဖြတ်မှုမျိုးကို ကျေးဇူးပြု၍ ရှောင်ကြဉ်ပါ။ သင့်တည်းဖြတ်မှုများဟာ [[WP:VD|လက်သရမ်းခြင်း]]တွင် ပါဝင်နေတဲ့အတွက် [[WP:REVERT|နောက်ပြန်ပြင်လိုက်ပြီး]] ဖြစ်ပါတယ်။ စမ်းသပ်တည်းဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်လိုပါက ကျေးဇူးပြု၍ [[Wikipedia:Sandbox|sandbox]] ကို အသုံးပြုပါ။ ထပ်ခါတလဲလဲ လက်သရမ်းခြင်းကြောင့် [[WP:BP|တည်းဖြတ်မှု အခွင့်အရေးများ]] ဆုံးရှုံးနိုင်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။<!-- Template:uw-vandalism2 --> [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၀:၁၄၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 0e373t5ta2dvs0od33xjfko5w7p5nn7 0 229160 752262 752092 2022-07-25T04:57:22Z Ninjastrikers 22896 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/Hoke Kim|Hoke Kim]] ([[User talk:Hoke Kim|talk]]): Please see [[WP:DDD]] (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[သမ္မတနိုင်ငံ]] 8srr81zdb0fgr8033j4sdpx8t5jncs0 0 229984 752265 752185 2022-07-25T05:05:24Z Ninjastrikers 22896 wikitext text/x-wiki '''ဂျပန်ပင်လယ်'''({{lang-en|Sea of Japan}})သည် [[အာရှတိုက်]]၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ [[ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ]]၏ [[ပင်လယ်]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၌ '''ဂျိုဆွန်းအရှေ့ပင်လယ်'''(朝鮮東海)ဟု ခေါ်ကြသည်။ ဂျပန်ပင်လယ်နှင့် ထိစပ်နေသော [[တောင်ကိုရီးယား]], [[ရုရှား]]နိုင်ငံများသည် မိမိအမည်များဖြင့် ခေါ်ဆိုကြရာ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၌ '''အရှေ့ပင်လယ်'''(東海)၊ ရုရှား၌ ({{lang-ru|Японское море}})၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ၌ ({{lang-en|Sea of Japan}})ဟု ခေါ်ကြသည်။ တောင်ဘက်သို့ [[ဂျပန်နိုင်ငံ]] [[တိုးဟိုခုဒေသ|ဒိုးဟိုကု ပြည်နယ်]]၊ ဟို့ကအိပြည်နယ်နှင့် [[ရုရှားနိုင်ငံ]] ဆာဟာလင်ကျွန်း အနောက်ဘက်သို့ [[ကိုရီးယားနိုင်ငံ|ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်]]၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်း [[ဂျဲဂျူကျွန်း]]၊ တောင်ဘက်သို့ [[ဂျပန်နိုင်ငံ]] ဟွန်းရှူ, မြောက်ဘက်၌ ရုရှားနိုင်ငံ [[:ko:프리모르스키 변경주|ပရီမိုစကီ ပြည်နယ်]]တို့နှင့် ဝိုင်းရံလျက် ရှိသည်။ [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]]၌ ရည်ညွှန်းသော တောင်ပင်လယ်၏ အရှေ့ဘက် ပင်လယ်ဧရိယာသည် ပထဝီဝင် အမျိုးအစားခွဲခြားမှုအရ ဂျပန်ပင်လယ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုနှင့် သက်ဆိုင်နေသည်။ {{Infobox sea|name=ဂျပန်ပင်လယ်|other_name=အရှေ့ပင်လယ်၊ East sea၊ Sea of Japan|image=Бухта Сибирякова.jpg|location=အာရှတိုက်|caption=ဂျပန်ပင်လယ်| | type = [[ပင်လယ်]] | inflow = | outflow = | catchment = | countries = {{flag|ရုရှားနိုင်ငံ}}<br>{{flag|တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ}}<br>{{flag|မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ}}<br>{{flag|ဂျပန်နိုင်ငံ}} | 최대길이 = ၁၇၀၀ ကီလိုမီတာ | 최대폭 = ၁၁၁၀ ကီလိုမီတာ | 수면면적 = ၉၇၈၀၀၀ km^၂ | 평균수심 = ၁၇၅၂ မီတာ | 최대수심 = ၃၇‌‌၄၂ မီတာ}} == ကိုးကား == {{reflist}} 63gpxovfe90ncu75l7x7teomhvsbyo4 0 229988 752285 752188 2022-07-25T09:25:08Z Urjasmine 104192 wikitext text/x-wiki သက်ပန်းမိဖုရားကြီး သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာ လင်ပန်းမိဖုရားကြီးရဲ့ ညီမတော်အရင်းဖြစ်ပြီး မြောက်နန်းမိဖုရားကြီးခင်သဲ နဲ့လဲ ဖအေတူ အမေကွဲ ညီမတော်စပ်ပါတယ်။ တဖန် သရစိမ်းမိဖုရားကြီးနဲ့လဲ မအေတူ ဖအေကွဲ ညီမအစ်မတော်စပ်ပြန်တဲ့အတွက် သက်ပန်းမိဖုရားကြီးတို့ ညီအစ်မတတွေဟာ မိဖုရားမျိုးနွယ်တွေလို့ဆိုရအောင် မင်းတုန်းမင်းကြီး လက်ထက် အနောက်နန်းဆောင်မှာ အင်အားတောင့်တင်းခဲ့ကြသူတွေဖြစ်ပါတယ်။ သက်ပန်းမိဖုရားဖြစ်လာမည့် ခင်သက် ကို မင်းတုန်းမင်းကြီးနန်းရတဲ့အခါမှာ "သီရိသုစန္ဒာမဟေ" ဘွဲ့နဲ့မိဖုရားမြှောက်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ "သုသီရိရတနာဒေဝီ"ဘွဲ့ပေးလို့ ဒေဝီဘွဲ့ခံ မိဖုရားကြီးဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ သက်ပန်းမိဖုရားကြီးတို့ဟာ သာမန်အရပ်သူ တွေဖြစ်ပေမယ့် သူတို့ရဲ့ မိခင်ဟာ မွန်အမျိုးအနွယ်မလို့ လင်ပန်း၊ သက်ပန်း၊ သရစိမ်း မိဖုရားကြီး သုံးပါးဟာလည်း မင်းတုန်းမင်းရဲ့ မွန်မိဖုရားတွေလို့ဆိုရင်မှားမယ်မထင်ပါဘူး။ သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာ ရွှေကူမင်းသား၊ မိုးလှိုင်မင်းသားနဲ့ တောင်ညိုမင်းသား ဆိုပြီး သားတော်သုံးပါးဖွားမြင်ခဲ့ပေမယ့်လို့ သူ့ရဲ့ ညီအစ်မတွေလို ဘုရင်ရဲ့ မြတ်နိုးမှု့ကိုရခဲ့ဟန်မတူပါဘူး။ သူ့ရဲ့ အစ်မတော်ကြီး မြောက်နန်းမိဖုရားဆိုရင် သားသမီးမထွန်းကားခဲ့ပေမယ့် အနောက်နန်းတခုလုံးမှာ မင်းတုန်းမင်းရဲ့ မင်္ဂလာအိမ်တော်ပါမယားကြီးရယ်လို့ မိဖုရားခေါင်ကစပြီး နေရာပေး အလေးထားခံခဲ့ရပါတယ်။ အစ်တော် လင်ပန်းမိဖုရားကြီးရဲ့ သားတော်ကျပင်းမင်းသား နဲ့ သမီးတော် စလင်းစုဖုရားဆိုရင် လည်းမင်းတုန်းမင်းကြီးရဲ့ အချစ်ဆုံးသား နဲ့သမီး ဖြစ်ရရုံသာမက ကျပင်းကိုယ်တော်ကြီးကမွေးဖွားတဲ့ မြေးတော်မင်းသားလေးဆိုရင်လည်း ဘိုးတော်ချစ်မင်းသားလေးရယ်လို့ နာမည်ကြီးတဲ့အထိဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ ညီမတော် သရစိမ်းမိဖုရားကြီး ဆိုရင်လည်း ဘဏ္ဍာစိုး ရာထူးပေးရုံမက သူ့ရဲ့ သမီးတော်သုံးပါးလုံး "ဃနမတ္တက" အဆင်တန်ဆာကိုဆင်ရသည်အထိ အရေးပေးခံရတဲ့သူဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ သီပေါမင်းလက်ထက်ရောက်တဲ့အခါမှာ လင်ပန်းမိဖုရားကြီး နှင့် သက်ပန်းမိဖုရားကြီတို့ ညီအစ်မဟာ အဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး သက်ပန်းမိဖုရားကြီးရဲ့ သားတော်သုံးပါးစလုံးဟာ သူတို့ရဲ့ မြောက်သားတော် (ကြင်ယာတော်)တွေနဲ့တကွ အကုန်အသတ်ခံရလို့ သက်ပန်းမိဖုရားကြီး မျိုးဆက်ဟာ ပြတ်တဲ့အထိဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကံကောင်းတာကတော့ သက်ပန်းမိဖုရားကြီးရဲ့ သားတော်အငယ်ဆုံး တောင်ညိုမင်းသားလေးရဲ့ ရင်သွေးတော်ကို လွယ်ထားရတဲ့ ကိုယ် လုပ်တော်မယ်ယာ ဆိုတဲ့ ထိုင်းမလေးဟာ သူ့ရဲ့အစ်ကိုတော်အကူအညီနဲ့ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ခဲ့ ရပေမယ့် ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ် ကျောက်ခေါင်း အရပ်မှာပဲအခြေချနေထိုင်ခဲ့လို့ မြေးတော်လေးဟာ သူ့ရဲ့ဘွားတော်သက်ပန်းမိဖုရားကြီးနဲ့ ပြန်လည်မဆုံတွေ့ခဲ့ရတော့ပါဘူး။ ပါတော်မူခါနီး ၂နှစ်အလိုကျမှသာ လင်ပန်းမိဖုရားနဲ့သက်ပန်းမိဖုရားတို့ဟာ ထောင်ကလွတ်ကျရပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်လက်ထက်မှာ လင်ပန်း၊ သက်ပန်း၊ သရစိမ်း ဆိုတဲ့မိဖုရားညီအစ်မသုံးဖော်ကို ရန်ကုန်ကိုပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာလည်း ကျန်မိဖုရားများနည်းတူ ပင်စင် ၁၅၀နဲ့ အိမ်လခ ၆၀ရခဲ့ပါတယ်။ အစကနဦးမှာ သူ့ရဲ့ညီမတော် သရစိမ်းမိဖုရားကြီး နဲ့အတူနေခဲ့ပေမယ် နောက်ပိုင်းမှာ သူ့ညီမတော်သရစိမ်းမိဖုရားက ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တဲ့အတွက် သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာ ဘဒ္စ်လမ်းက စံအိမ်တော်မှာ မုဆိုးမမိဖုရားအိုကြီး တစ်ပါးတည်းသာ အခြွေအရံအနည်းအကျဉ်းနဲ့နေထိုင်ခဲ့ရပါတော့တယ်။ သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာ ၁၂၆၁ခုနှစ် သက်တော် ၆၇နှစ်အရွယ်မှာ လေနာရောဂါနဲ့ ကံတော်ကုန်ပြီး ငါးထပ်ကြီးဘုရားအနီးက ဝင်္ကပါရေလယ်ကျောင်းတိုက်နားမှာ ညီမတော် သရစိမ်းမိဖုရားဝယ်ယူထားတဲ့မြေနေရာမှာ အုတ်နန်းပြဿဒ်ပြုလုပ်ထားခဲ့ပါတယ်။ မင်းတုန်းမင်းကြီးရဲ့ မိဖုရားတစ်ပါးဖြစ်တဲ့ သက်ပန်းမိဖုရားကြီးဟာ လောကရဲ့ ဆန်းကြယ်တဲ့ ကြမ္မာနဲ့ သာမန်အရပ်သူကနေ ဒေဝီဘွဲ့ခံ မိဖုရားကြီး ဘဝရောက်ခဲ့ရပြီး သားတော်သုံးပါးဖွားမြင်ခဲ့ပေမယ့် ဆိုးရွားလှတဲ့ ကံတရားကြောင့် သားတော်အကုန်အသတ်ခံခဲ့ရလို့ မိဖုရားကြီးမျိုးဆက်ဟာလဲပြတ်လုနီးပါးဖြစ်ခဲ့ရတဲ့အပြင် ကျန်ရှိခဲ့တဲ့ မြေးတော်လေးကိုလည်း မတွေ့ဆုံခဲ့ရရှာတော့ပဲ မိဖုရားကြီးသာ ကံတော်ကုန်ခဲ့ရပါတယ်။ ကိုးကား ကုန်းဘောင်အလွန် #မင်းနန်သူ #Historynotes l61o29kajtfeymc4e3pi03bk64qmyqx 0 229996 752263 752198 2022-07-25T05:02:10Z Ninjastrikers 22896 wikitext text/x-wiki {{unreferenced}} '''အပျိုတော်''' ဆိုသည်မှာ အမျိုးအနွယ် မြင့်မြတ်သော မှူးကြီး မတ်ကြီး တို့၏ သမီး ၊ ထို့ထက် မြင့်မြတ်သော ဆွေတော်မျိုးတော် မှ ဆင်းသက်သူ ၊ စော်ဘွား ၊ မြို့စားတို့၏ ရင်သွေး သမီးကညာတို့ အနက်မှ ခြောက်ပြစ်ကင်း ရုပ်ရည်ချောမောခြင်း ရှိသူကို ရွေးချယ် ၍ ရွှေနန်းတော် ၌ အပျိုတော် စာရင်းသွင်းပြီးလျှင် ဝဲ လှည့် တစ်ရက် ၊ ယာလှည့် တစ်ရက် ကျ နန်းတော် သို့ ဝင်၍ ခစားရသည်။ ဘုရင် စံသည့် မှန်နန်းတော်တွင် တာဝန်ထမ်း ခစားရသူ ကို မှန်နန်းအပျိုတော် ဟုခေါ်သည်။ ထိုသူတို့သည် ဘုရင် တော်ကောက် က မိဖုရား ဖြစ်လာ၍ ၊ မိဖုရား လောင်း ဖြစ်သဖြင့် အနက်ရောင် သလွန်နှင့် အိပ်ရသည်။ မိဖုရားဖြစ်သည် နှင့် ရွှေပိန်းချ သလွန်တော်နှင့် အိပ်ရသည်။ ဘုရင် ၊ နန်းရ ဆောင်ရ မိဘုရားကြီးများနှင့် အိမ်ရှေ့မင်း ၊ အိမ်ရှေ့မိဘုရား ၊ ဘုရင့်မယ်တော် ၊ ဘုရင့်သမီးတော် ထိပ်စုဘုရား များ ထံတွင် ခစားရသူများကိုသာ "တော်" တပ်၍ အပျိုတော် ခေါ်ရသည်။ ကျန် သမီးတော်များနှင့် သာမန် မိဘုရား ငယ် များထံတွင် ခစားသူများအား " အပျို " ဟူ၍ သာ ခေါ်ရသည်။ အငြိမ့် အပျိုတော်ဟု ရှိသေးသည်။ ထိုသူတို့မှာ အတီး ၊ အက နှင့် ထမ်းရွက်ရသော အပျိုတော်များကို ဆိုလိုသည်။ jpyjccdd7tvyhnwbm21ov15o7j7acdf 752264 752263 2022-07-25T05:02:36Z Ninjastrikers 22896 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာဝေါဟာရများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki {{unreferenced}} '''အပျိုတော်''' ဆိုသည်မှာ အမျိုးအနွယ် မြင့်မြတ်သော မှူးကြီး မတ်ကြီး တို့၏ သမီး ၊ ထို့ထက် မြင့်မြတ်သော ဆွေတော်မျိုးတော် မှ ဆင်းသက်သူ ၊ စော်ဘွား ၊ မြို့စားတို့၏ ရင်သွေး သမီးကညာတို့ အနက်မှ ခြောက်ပြစ်ကင်း ရုပ်ရည်ချောမောခြင်း ရှိသူကို ရွေးချယ် ၍ ရွှေနန်းတော် ၌ အပျိုတော် စာရင်းသွင်းပြီးလျှင် ဝဲ လှည့် တစ်ရက် ၊ ယာလှည့် တစ်ရက် ကျ နန်းတော် သို့ ဝင်၍ ခစားရသည်။ ဘုရင် စံသည့် မှန်နန်းတော်တွင် တာဝန်ထမ်း ခစားရသူ ကို မှန်နန်းအပျိုတော် ဟုခေါ်သည်။ ထိုသူတို့သည် ဘုရင် တော်ကောက် က မိဖုရား ဖြစ်လာ၍ ၊ မိဖုရား လောင်း ဖြစ်သဖြင့် အနက်ရောင် သလွန်နှင့် အိပ်ရသည်။ မိဖုရားဖြစ်သည် နှင့် ရွှေပိန်းချ သလွန်တော်နှင့် အိပ်ရသည်။ ဘုရင် ၊ နန်းရ ဆောင်ရ မိဘုရားကြီးများနှင့် အိမ်ရှေ့မင်း ၊ အိမ်ရှေ့မိဘုရား ၊ ဘုရင့်မယ်တော် ၊ ဘုရင့်သမီးတော် ထိပ်စုဘုရား များ ထံတွင် ခစားရသူများကိုသာ "တော်" တပ်၍ အပျိုတော် ခေါ်ရသည်။ ကျန် သမီးတော်များနှင့် သာမန် မိဘုရား ငယ် များထံတွင် ခစားသူများအား " အပျို " ဟူ၍ သာ ခေါ်ရသည်။ အငြိမ့် အပျိုတော်ဟု ရှိသေးသည်။ ထိုသူတို့မှာ အတီး ၊ အက နှင့် ထမ်းရွက်ရသော အပျိုတော်များကို ဆိုလိုသည်။ [[ကဏ္ဍ:မြန်မာဝေါဟာရများ]] qxdqgr915p2nygkhj5wf03g4sdqmsbe 1 230005 752216 2022-07-24T12:13:39Z Htanaungg 61594 /* Clear copyvio */ အပိုင်းသစ် wikitext text/x-wiki == Clear copyvio == [https://www.facebook.com/groups/559025205033826/search/?q=%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%96%E1%80%AF%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8 Zay Thet Aung's post in Old Burma group] ~ [[အသုံးပြုသူ:Htanaungg|ထနောင်း]] ([[User talk:Htanaungg|🔔]] • [[Special:Contributions/Htanaungg|📝]]) ၁၂:၁၃၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) l7onax20zjrzpq8i05eis76rmepl6ki 3 230006 752222 2022-07-24T13:47:26Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Chaw Yadana ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၄၇၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) logb2wukcelixuxamti59ed0mdryu0j 752226 752222 2022-07-24T15:10:23Z Chaw Yadana 104202 /* ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Chaw Yadana ! */ အကြောင်းပြန်ခြင်း wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Chaw Yadana ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၄၇၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) :[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|@Welcome-Bot]] [[အသုံးပြုသူ:Chaw Yadana|Chaw Yadana]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Chaw Yadana|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၁၀၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) i1lu0df5qb8311313fjgidxcgb9iudu 3 230007 752223 2022-07-24T13:47:36Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် ဝိ ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၄၇၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 4hhipt6w67ldk5038hu3t90ud5ayt8d 3 230008 752224 2022-07-24T14:47:57Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် WLK-TECH ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၄၇၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) qri5840u0xm6fjf5791z7iakipqcvey 3 230009 752225 2022-07-24T14:48:07Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ann Bohn Htet ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၄၈၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) qwa7zdeu8tl4kbyf0f4zql2ryzrlp0d 3 230010 752235 2022-07-24T16:48:36Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Maple.hsree ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၄၈၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 9ttj61q8zu5pv7nnsbzllz12946raqe 3 230011 752238 2022-07-24T17:48:57Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Oɴɪɢɪʀɪ. ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၇:၄၈၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 9pum1or1tcwo3e6lg08etslpkxdg6jn 3 230013 752240 2022-07-24T20:49:37Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် SaiHtee ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၉၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 3vssywljjlgx8v9eukda4dgavhtecoi 3 230014 752242 2022-07-24T21:49:58Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Xtotre ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၁:၄၉၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) buz4e8y1vgg9b6cwr77sgi0pu7atlm5 3 230015 752245 2022-07-24T22:50:19Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Eragon Shadeslayer ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၂:၅၀၊ ၂၄ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 66vg305rurzlqgulygolbu1ci5i3l09 3 230016 752256 2022-07-25T00:50:50Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Jeojio3 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၀၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 7s1yy17sxx9v443ko5kc9riz2injh6x 3 230017 752257 2022-07-25T00:51:00Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Freezetime ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) rl5jhwjzduxyanffppf38yqssthmz1j 3 230018 752258 2022-07-25T01:51:20Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Rob Yogi ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၁:၅၁၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) dsn6ts7lvbfm027i0lyx5g91e9u2uf4 3 230019 752259 2022-07-25T03:51:50Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Tsin tsom pan ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၃:၅၁၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) fq7fivty3khlmamdu6s9y46wtlws0ur 1 230020 752267 2022-07-25T05:13:24Z Ninjastrikers 22896 /* name */ အပိုင်းသစ် wikitext text/x-wiki == name == @[[အသုံးပြုသူ:흐흐흐|흐흐흐]], မြတ်သီလ ဆိုတာ မြန်မာလို အဓိပ္ပာယ်ပြန်လိုက်တာလား၊ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်ဘာသာနီးစပ်ရာပေးလိုက်တဲ့နာမည်လားဗျ။ [[:en:Silla|Silla]] ကို [[ရှီလာ]]/ရှင်းလာ ဆိုပြီး ရေးထားတာလဲတွေ့တော့၊ မြတ်သီလ နာမည်ရင်းမြစ်ကို သိချင်ပါတယ်။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၀၅:၁၃၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 1wrx3kyu8ce2bewphy0ylqd6pjtmiws 3 230021 752272 2022-07-25T05:52:20Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် HtzAnony ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၅:၅၂၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) h9tw9864d0cfn3pbd9uiqpmrro1qko8 3 230022 752273 2022-07-25T05:52:30Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Siiuu07 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၅:၅၂၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 7qg1n0zqj7lek83dwe5b8g4f9l2nrlh 3 230024 752275 2022-07-25T06:52:50Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Gesanonstein ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၆:၅၂၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) cu2u3d29nnlanh4v7167xj1zc9vlcsj 3 230025 752276 2022-07-25T06:53:00Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Minthuyasan ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၆:၅၃၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 24hjhizkh34al6xn2p4q10fwqpj1l8i 3 230026 752277 2022-07-25T07:53:21Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Gerardo.gl ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၇:၅၃၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) 9unai4cjotvo5nuskqzvet8s0o6s5h4 3 230027 752278 2022-07-25T07:53:31Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Min Khant Naing5656 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၇:၅၃၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) kqnjkrx9wnnph2thy27yjx52hvzvnyh 3 230028 752279 2022-07-25T07:53:41Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Theprc2018 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၇:၅၃၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) e2ld18c1lt1annh17n9pk1p084eclza 3 230029 752281 2022-07-25T08:54:01Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Sakamoto9 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၈:၅၄၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) f4o1n3a0xlaz4gkp2557oe6a6sr8rcb 3 230030 752286 2022-07-25T09:54:22Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Skim ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၅၄၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) fi8ug0xk1wq0mvu8oee1q1el879yd3x 3 230031 752287 2022-07-25T09:54:32Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Safeguarding ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၅၄၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) klaraidnbonu8pnjh3y2k6qc7yw1q9n 0 230034 752299 2022-07-25T10:33:40Z Hoke Kim 100194 [[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ဆွေးနွေးချက်:မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] 5bhupec5z32z99zdcz54zhcs5nkyajs 752300 752299 2022-07-25T10:36:26Z Hoke Kim 100194 စာမျက်နှာကို ဗလာလုပ်လိုက်သည် wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 752301 752300 2022-07-25T10:37:10Z Hoke Kim 100194 [[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 752305 752301 2022-07-25T10:38:21Z Hoke Kim 100194 wikitext text/x-wiki '''ဗြဟ္မဝိဟာရ လေးပါး''' တို့မှာ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ တို့ဖြစ်သည်။ ဗြဟ္မာတို့၏ နေထိုင်ပုံနှင့် တူသဖြင့် ဗြဟ္မဝိဟာရဟု အမည်တွင်သည်။ ထို့ပြင် '''ဗြဟ္မစိုရ်တရား''' ဟုလည်း ခေါ်သည်။ တရားရှုပွားရာတွင် သတ္တဝါတစ်ဦးကို ဖြစ်စေ၊ အများကို ဖြစ်စေ အကန့်အသတ်မရှိဘဲ ရှုပွားနိုင်သဖြင့် '''အပ္ပမညာ လေးပါး''' ဟုလည်း ခေါ်သည်။<ref name="အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင်">{{cite book|title= အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင် |author=ဒေါက်တာမင်းတင်မွန်}}</ref> ==မေတ္တာဘာဝနာ== သတ္တဝါတစ်ဦးကို ဖြစ်စေ၊ အများကို ဖြစ်စေ အာရုံပြုကာ စိတ်ဆင်းရဲ ကင်းပါစေ၊ ကိုယ်ဆင်းရဲ ကင်းပါစေ၊ ခန္ဓာ့ဝန်ကို ကျန်းမာချမ်းသာစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ပါစေဟု အကြိမ်ကြိမ် နှလုံးသွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင်"/> ==ကရုဏာဘာဝနာ== ဆင်းရဲသော သတ္တဝါတစ်ဦးကိုဖြစ်စေ၊ အများကို ဖြစ်စေ အာရုံပြုကာ ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်မြောက်ပါစေဟု အကြိမ်ကြိမ် နှလုံးသွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင်"/> ==မုဒိတာဘာဝနာ== ချမ်းသာသောသူ တစ်ဦးကို ဖြစ်စေ၊ အများကို ဖြစ်စေ အာရုံပြုကာ မိမိတို့ တရားသဖြင့် ရရှိထားသော ပစ္စည်းဥစ္စာများ မဆုတ်ယုတ်ကြပါစေနှင့်ဟု အကြိမ်ကြိမ် နှလုံးသွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင်"/> ==ဥပေက္ခာဘာဝနာ== သတ္တဝါတစ်ဦးကို ဖြစ်စေ၊ အများကို ဖြစ်စေ အာရုံပြု၍ သတ္တဝါတို့သည် ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိသည်ဟု အကြိမ်ကြိမ် နှလုံးသွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="အမြတ်ဆုံးပန်းတိုင် ဧကန်ပိုင်"/> ==ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်== *[[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:ဗုဒ္ဓဘာသာ]] n2j3syft8v3pzmvakrnf2kh531wuple 0 230035 752302 2022-07-25T10:37:10Z Hoke Kim 100194 [[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] 2j69o5rh3ohk52dlwyn3kvifwz17e2s 1 230036 752304 2022-07-25T10:37:10Z Hoke Kim 100194 [[ဆွေးနွေးချက်:မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] သို့ Hoke Kimက ရွှေ့ခဲ့သည် wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ဆွေးနွေးချက်:ဗြဟ္မဝိဟာရ ၄ပါး]] 368k06jwy1o0ajbqh1q14fbxn4lpve6 3 230037 752307 2022-07-25T10:54:52Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် GamJAwng ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၀:၅၄၊ ၂၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၂ (UTC) q54chqrzb4xq076ykwhi7v7x4p5vj1f