ဝီကီပီးဒီးယား
mywiki
https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
မီဒီယာ
အထူး
ဆွေးနွေးချက်
အသုံးပြုသူ
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်
ဝီကီပီးဒီးယား
ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်
ဖိုင်
ဖိုင် ဆွေးနွေးချက်
မီဒီယာဝီကီ
မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက်
တမ်းပလိတ်
တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက်
အကူအညီ
အကူအညီ ဆွေးနွေးချက်
ကဏ္ဍ
ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက်
TimedText
TimedText talk
မော်ဂျူး
မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက်
ကိရိယာငယ်
ကိရိယာငယ် ဆွေးနွေးချက်
ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ်
ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ် ဆွေးနွေးချက်
ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ
4
799
752932
708096
2022-08-02T15:46:25Z
Ninjastrikers
22896
[[ဝီကီပီးဒီးယား:Administrators]] စာမျက်နှာကို [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းပေါ်ထပ်၍ Ninjastrikers က ရွှေ့ခဲ့သည်: localized
wikitext
text/x-wiki
{{Ombox
|text = {{Big|'''မှတ်ချက်။''' ဤနေရာသည် အက်ဒမင်များ (စီမံခန့်ခွဲသူများ)အား မေးခွန်းများ မေးမြန်းရန် နေရာ '''မဟုတ်သလို''' [[Wikipedia:Requests for adminship|အက်ဒမင်အဖြစ် လျောက်ထားရန် နေရာ]] လည်း '''မဟုတ်ပါ'''။}}
}}
{{Policy|WP:ADMIN|WP:SYSOP|WP:MOP}}
{{Nutshell|'''စီမံခန့်ခွဲသူများ''' သည် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားရှိ အချို့သော ကိရိယာများကို ကိုင်တွယ်အသုံးပြုနိုင်သည့် ယုံကြည်စိတ်ချရသော အသုံးပြုသူများ ဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် စံနှုန်းမြင့် ကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာကြရကာ ကိရိယာများကို မျှမျှတတ အသုံးပြုကြရပြီး အငြင်းပွားမှုတစ်ခုတွင် အသာစီးရရန် ထိုကိရိယာများကို '''မည်သည့်အခါတွင်မှ''' အသုံးမပြုကြရပါ။}}
[[File:Wikipedia Administrator.svg|thumbnail|ဤသည်မှာ ဝီကီပီးဒီးယား စီမံခန့်ခွဲသူတစ်ဦး၏ သင်္ကေတ ဖြစ်သည်။]]
'''စီမံခန့်ခွဲသူများ''' ('''အက်ဒမင်များ''' ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသည်) ဆိုသည်မှာ အသုံးပြုသူများဖြစ်ပြီး [[ဝီကီပီးဒီးယား]]ကို ကောင်းမွန်စွာ လည်ပတ်နိုင်စေရန်အတွက် အထူး[[Special:ListGroupRights/Admin|ကိရိယာများ]]ကို အသုံးပြုနိုင်သူများ ဖြစ်ကြသည်။ လူမှုအဖွဲ့အစည်းမှ ယုံကြည်သည့်အတွက် ထိုကိရိယာများကို အသုံးပြုနိုင်ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုအချက်သည် အခြားသူများထက် ပိုမိုသာလွန်စေခြင်း သို့မဟုတ် ပိုမိုအရေးပါစေခြင်း မဟုတ်ပါ။ စီမံခန့်ခွဲသူအခွင့်အရေး ရရှိထားခြင်းကြောင့် စီမံခန့်ခွဲသူတစ်ဦး၏ အမြင်သည် အခြားသော ဝီကီပီးဒီးယား အသုံးပြုသူ (ဥပမာ အိုင်ပီလိပ်စာဖြင့် အသုံးပြုသူ) တစ်ဦး၏ ဝီကီပီးဒီးယားကို ပြောင်းလဲရန် ရွေးချယ်သည့် အမြင်ထက် ပိုမိုအရေးပါသည်ဟု မမှတ်ယူသင့်ပါ။
''လတ်တလောတွင် စီမံခန့်ခွဲသူ {{NUMBEROFADMINS}} ဦး ရှိပါသည်။''
=== စီမံခန့်ခွဲမှု ကိရိယာများ ===
==== ဖျက်ခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် စာမျက်နှာများကို [[Wikipedia:Deletion policy|ဖျက်ပစ်ခြင်း]] နှင့် ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ စာမျက်နှာများသည် [[WP:RFD|ဖျက်ပစ်ရန် တောင်းဆိုခြင်း]] သို့မဟုတ် မူဝါဒအရ [[Wikipedia:Deletion policy#အလျင်အမြန် ဖျက်ပစ်ခြင်း|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ခြင်း]] ဖြစ်သည်။ ဖျက်ပစ်ခြင်းခံရသော စာမျက်နှာများကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် တောင်းဆိုချက်များကို [[WP:RFU|ဖျက်ပစ်ခြင်းကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း]]တွင် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။
=====တည်းဖြတ်မူ ဖျက်ခြင်း=====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် စာမျက်နှာတစ်ခု၏ [[H:DIFF|တည်းဖြတ်မူ]]များကို ဖျက်ပစ်ခြင်းဖြင့် အများသူငှာ မြင်ကွင်းမှ ကွယ်ဝှက်ထားနိုင်သည်။ အခြားသော စီမံခန့်ခွဲသူများသာ ဖျက်ပစ်ထားသော တည်းဖြတ်မူများကို မြင်တွေ့နိုင်သည်။ တည်းဖြတ်မူများကို [[Wikipedia:Deletion_policy#တည်းဖြတ်မူ ဖျက်ခြင်း|ဤနေရာ]]တွင် ဖော်ပြထားသော အထူးအခြေအနေတွင်သာ ဝှက်သင့်သည်။
==== ကာကွယ်ခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် [[WP:MWN|မီဒီယာဝီကီ အမည်ညွှန်း]]၊ အခြားအသုံးပြုသူများ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရာ [[Javascript]] သို့မဟုတ် [[Cascading Style Sheets|CSS]] (.js or .css) ဖိုင်များ အပါအဝင် စာမျက်နှာများကို [[WP:PROTECT|ကာကွယ်ခြင်း]]၊ ကာကွယ်မှုကို ဖယ်ရှားခြင်းနှင့် ကာကွယ်မှုကို ပြောင်းလဲခြင်းများအား လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။
* ကာကွယ်ရန်အတွက် တောင်းဆိုခြင်းကို [[Wikipedia:စီမံခန့်ခွဲသူများ သင်ပုန်း]]တွင် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ စာမျက်နှာများကို ယေဘုယျအားဖြင့် [[WP:VAND|လက်သရမ်းခြင်း]] သို့မဟုတ် [[WP:WAR|တည်းဖြတ်ရေး တိုက်ပွဲ]]များ ဖြစ်ပေါ်သည့်အခါတွင်မှ ကာကွယ်လေ့ရှိပြီး မဖြစ်သေးသော လက်သရမ်းခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်း မဟုတ်ပါ။
==== ပိတ်ပင်ခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် ပြဿနာဖြစ်စေသော အသုံးပြုသူများကို [[WP:BLOCK|ပိတ်ပင်ခြင်း]]နှင့် ပိတ်ပင်မှုကို ဖယ်ရှားခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
==== နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် [[WP:ROLLBACK|ပြောင်းလဲမှုများကို နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခြင်း]]အား ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ အသုံးပြုသူတစ်ဦး၏ စာမျက်နှာတစ်ခုတွင် ပြင်ဆင်ချက်များ အားလုံးကို (နောက်ဆုံး ပြင်ဆင်မှုများ ဖြစ်ပါက) လျင်မြန်စွာ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်နိုင်ရန် ခွင့်ပြုပေးသည်။ ယင်းပြောင်းလဲမှုကို [[WP:MINOR|အရေးမကြီးသော ပြောင်းလဲမှု]]အဖြစ် အလိုအလျောက် မှတ်သားပေးပြီး အောက်ပါတည်းဖြတ်မှု အကျဉ်းချုပ်ကို ဖော်ပြပေးသည်။
:'''အရေးမကြီး''' [[Special:Contributions/User A|User A]] ([[User_talk:User A|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို User B ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ [[WP:REVERT|နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်]]
==== စာမျက်နှာများ ထည့်သွင်းခြင်း ====
အခြားသော ဝီကီပီးဒီးယားများမှ စာမျက်နှာများကို ထည့်သွင်းနိုင်သည်။
==== မစောင့်ကြည့်ထားသော စာမျက်နှာများ ကြည့်ခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မှ၏ စောင့်ကြည့်စာရင်းတွင် မပါဝင်သော စာမျက်နှာများကို မြင်တွေ့နိုင်သည်။
==== အသုံးပြုသူ အခွင့်အရေးများ စီမံခြင်း ====
စီမံခန့်ခွဲသူများသည် အခြားသူများအား အသုံးပြုသူအခွင့်အရေးအချို့ကို ပေးအပ်နိုင်သည်။
== စီမံခန့်ခွဲသူများ စာရင်း ==
:''အလိုအလျောက် စာရင်းထုတ်ပေးထားသည့် စီမံခန့်ခွဲသူများ အခွင့်အရေးရှိသည့် အကောင့်များကို [[Special:ListAdmins]]တွင် ကြည့်ရှုနိုင်သည်။''
=== လုပ်ကိုင်နေဆဲ ===
*{{Admin|Dr Lotus Black}}
*{{Admin|Ninjastrikers}}
*{{Admin|Zawthet}}
{| class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto"
!colspan=2 style="text-align:center;width:100%;"|<span style="font-size:110%;">အလုပ်မလုပ်တော့သော စီမံခန့်ခွဲသူများ</span>
|-
| width=50% valign=top align=left|
* {{Admin|အလွဲသုံးစားမှု စိစစ်စနစ်}}
| width=50% valign=top align=left|
*
|}
{| class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto"
!colspan=2 style="text-align:center;width:100%;"|<span style="font-size:110%;">ယခင် စီမံခန့်ခွဲသူများ</span>
|-
| width=50% valign=top align=left|
* {{Admin|kyawgyi}}
* {{Admin|Hintha}}
* {{Admin|Mmthinker}}
| width=50% valign=top align=left|
* {{Admin|MyMyanmar}}
* {{Admin|Tristanb~mywiki}}
|}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [[Meta:Administrators of Wikimedia projects/Wikipedias|ဝီကီပီးဒီးယား အားလုံးရှိ စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:ဝီကီပီးဒီးယား စီမံခန့်ခွဲရေး]]
[[ကဏ္ဍ:ဝီကီပီးဒီးယား မူဝါဒများ]]
4iaiy91r4l47w2pb1ely3a2o49lttm6
ဆား
0
2643
752996
738894
2022-08-03T04:01:18Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
[[File:Table salt with salt shaker V1.jpg|thumb|300px|ဆား]]
[[File:Halit-Kristalle.jpg|thumb|300px|ဆား၏ပုံဆောင်ခဲ (NaCl)]]
'''ဆား''' သည်လူသားတို့အတွက် လိုအပ်သော သတ္ထုဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး [[သတ္တဝါ]]တို့၏ ရှင်သန်မှုအတွက် အရေးကြီးပြီး [[အပင်]]တို့အတွက်မူ အဆိပ်ဖြစ်စေသော [[ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုက်]]ဓာတ်ဖြင့် အဓိကအားဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဆားငန်အရသာသည် အခြေခံအရသာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဆားသည် အစားအစာတို့၏ အရသာတွင် ထင်ရှားသော ဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်ဆားသည် အစားအသောက်များကြာရှည်ခံရန်အတွက် အရေးပါသောပစ္စည်းတစ်မျိုးလည်း ဖြစ်သည်။
လူတို့စားသုံးရန်အတွက် ဆားကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ထုတ်လုပ်ကြသည်။ ဆားကြမ်း (ဥပမာ - ပင်လယ်ဆား)၊ ဆားနု (ဥပမာ - စားပွဲတင်ဆား) နှင့် [[အိုင်အိုဒင်းဆား]]တို့ဖြစ်သည်။ ဆားသည် ကြည်လင်နေသော အစိုင်အခဲဖြစ်ပြီး အဖြူရောင်၊ ပန်းနုရောင် နှင့် မီးခိုးနုရောင်တို့ ရှိတတ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ပင်လယ်ရေ သို့မဟုတ် ကျောက်စိုင်များတွင် တင်ကျန်နေခြင်းမှ ရရှိသည်။ စားသုံးနိုင်သော ကျောက်ဆားများမှာ သတ္တုဓာတ်ပါဝင်မှုကြောင့် မီးခိုးရောင်အနည်းငယ်သန်းသည်။
ဆားတွင် အဓိကပါဝင်သည့် ဓာတ် ၂မျိုးဖြစ်သည့် ကလိုရိုက်နှင့် ဆိုဒီယမ် အိုင်းယွန်းများမှာ လူအပါအဝင် သက်ရှိသတ္တဝါတို့ ၏ ဆက်လက်အသက်ရှင် ရပ်တည်ရေးအတွက် လိုအပ်သည်။ ဆားသည် ခန္ဒာကိုယ်အတွင်း ရေတို့လည်ပတ်ရန် (fluid balance) ပြုမူရာတွင် ပါဝင်သည်။ ဆားဓာတ်ကို တောင့်တခြင်းသည် သတ္တုဓာတ်လုံလောက်စွာ မရရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည့်အပြင် ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုက် မလုံလောက်ခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ဆန့်ကျင်ဖက်အားဖြင့် ဆားဓာတ်ကို အလွန်အကျွံစားသုံးပါက သွေးတိုးခြင်းအပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာများဖြစ်ပေါ်ရန် အန္တရာယ်ရှိသည်။
ကျွန်ုပ်တို့နေ့စဉ် သုံးစွဲလျက်ရှိသော ဟင်းခတ်ဆားကို
သိပ္ပံဝေါဟာရအလိုအားဖြင့် ဆိုဒီယမ် ကလိုရိုက်ဟု ခေါ်၏။
ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုက်၏ ဓာတုသင်္ကေတမှာ NaCl ဖြစ်သည်။
ဆားကို ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် အနှံ့အပြားတွေ့ရ၏။ ပင်လယ်ရေ
တွင် ဆားပါရှိမှန်းလူတိုင်သိ၏။ ထိုသို့ပါရှိရခြင်းမှာ မိုးရေ
သည် မြေတွင်ရှိသော ဆားကိုပျော်ဝင်စေပြီးလျှင် ပင်လယ်ထဲသို့
ဆောင်ယူသွားသောကြောင့်ဖြစ်၏။ ပင်လယ်မှရေသည် နေ၏
အပူကြောင့် အငွေ့ပျံတက်သွားပြီးလျှင် မိုးရေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။
တစ်ဖန်မိုးရေသည်မြေသို့က် ၍ မြေမှဆားကို ထပ်မံယူဆောင်သွားပြန်သည်။ ထိုသို့ဖြစ်နေ သည်မှာ နှစ်ပေါင်းသန်းပေါင်းများစွာရှိပြီးဖြစ်သောကြောင့် ယခု အခါပင် လယ်ရေတစ်ဂါလံတွင် ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် ဆား ၄ အောင်စခန့် ပါရှိနေ။ အပူပိုင်းဒေသ[[ပင်လယ်]]တွင် အခြားအရပ်
ဒေသရှိ ပင်လယ်များထက် ရေငွေ့အလွန်များစွာ ပျံတက်လျက်
ရှိသဖြင့် ဆားပိုမိုပါရှိလေသည်။ ပင်လယ်[[သမုဒ္ဒရာ]]တွင် ပျော်ဝင်
ပါရှိသည့် ဆားကို ဖြန့်လိုက်လျှင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကဲ့သို့ ကျယ်ပြောသော မြေနေရာကွက်ကြီးပေါ်တွင် တစ်မိုင်ခန့်
ထူထက်လာနိုင်ပေသည်။ ယူးတားပြည်နယ်ရှိ ရေငန်အိုင်ကြီးနှင့် [[ဒက်ဆီးပင်လယ်]]
တို့တွင် ဆားအများပါရှိ၏။ ထိုအိုင်ကြီးနှင့် ပင်လယ်တို့သည္သမုဒ္ဒရာနှင့် ဆက်စပ်လျက်မတည်ရှိသောကြောင့် ဆား၏ အတိုင်းအဆမှာ အလွန်များ လေသည်။ ပျော်ဝင်ပါရှိသည့်ဆား၏အတိုင်းအဆမှာ အလွန်များသောကြောင့် ထိုရေငန်အိုင် နှင့် ပင်လယ်ထဲတွင် လူ၏ ကိုယ်ခန္ဓာကို နစ်မြုပ်အောင်ပြု
လုပ်သော်လည်း မနစ်မြုပ်နိုင်ချေ။ အထူးသဖြင့် ဒက်ဆီး ပင်လယ်တွင် ဆားများလွန်းသဖြင့် ရေထဲတွင် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များမနေနိုင် ကြချေ။ ကမ်းခြေအနီးတွင်လည်း အပင်များ မပေါက်နိုင်ပေ။ ထိုပင်လယ်ရှိရေသည် သမုဒ္ဒရာရေထက် ရှစ်ဆမျှ အလေးချိန်စီး
သည်။
ပင်လယ်နှင့် ဆားငန်အိုင်တို့အပြင် မြေအောက်တွင်
ရှိသောရေ၌လည်း ဆားပါရှိတတ်သည်။ ဤဆားရေ အစုမှာ
ဆားလွှာမှရေများ ယိုစိမ့်ထွက်လာသောကြောင့် ဖြစ်လာဟန်
တူသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ပင်လယ်လက်ကြား တစ်ခုသည်
ပင်လယ်နှင့် အဆက်ပြတ်၍ ခန်းခြောက်သွားတတ်သည်။
တစ်ခါတစ်ရံဆားအိုင်များသည် တစ်ဖြည်းဖြည်းခန်းခြောက်၍
ဆားလွှာများ အနည်ထိုင်၍ ကျန်ရစ်တတ်သည်။ ဤကဲ့သို့
ရှေးနှစ်ပေါင်း သန်းပေါင်းများစွာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့၍ ကာလကြာမြင့်
သောအခါ အထက်မှ မြေနှင့်ရွံ့များ တစ်ဖြည်းဖြည်းပို့လာသဖြင့်
မြေအောက်တွင် ဆားလွှာများနစ်မြုပ်လျက်ရှိနေတော့သည်။
ထိုသို့ ခန်းခြောက်၍ ဆားလွှာ ဖြစ်သွားသော ဆားမျိုးကို
သိန္ဓောဆားဟု ခေါ်လေ့ရှိ၏။ နယူယော့မြို့၊ မစ်ရှီဂန်ပြည်နယ်၊
လူဝီးဇီယန္နား ပြည်နယ်၊ [[ပိုလန်နိုင်ငံ]]တို့တွင် တွေ့ရှိကြရသော
သိန္ဓောဆားများမှာ ဤနည်းဖြင့်ဖြစ်ခဲ့ကြဟန်တူသည်။ ကမ္ဘာ
ပေါ်တွင် အကြီးဆုံး ဆားတွင်းများကို ပိုလန်နိုင်ငံတွင်တွေ့ရ၏။
ထိုနိုင်ငံရှိ ဆားလွှာတစ်ခုသည် မိုင် ၅ဝဝ ခန့်ရှည်၍၊ မိုင် ၂ဝ
ခန့်ကျယ်ပြီးလျှင်၊ ပေ ၁၂ဝဝ ခန့်ထူသည်။ အထူးသဖြင့်
ဗျေလိကခေါ်အရပ်တွင် ၁၃ ရာစုကတည်းကပင် ဆားကိုတူး
ဖော်ယူခဲ့သည်၊ ထိုအရပ်တွင် ဆားလုပ်ငန်းအတွက် တည်
ဆောက်ထားသော အလွန်ထူးဆန်း၍လှပသည့် မြေအောက်မြို့
ကြီးတစ်မြို့ရှိ၏။ မြို့အတွင်း၌ရှိသော မီးရထားဘူတာရုံ၊ လူနေ
အိမ်၊ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းအစရှိသည့် အဆောက်အအုံအားလုံးကို
သိန္ဓောဆားဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည်။ ထိုမြို့ရှိလူအချို့တို့မှာ
မွေးဖွားသည့်အချိန်မှ သေသည်အထိ မြေပြင်ပေါ်သို့ တခေါက်
တစ်ခါမျှပင် မရောက်ဘူးကြချေ။
ဆားလွှာရှိသော အရပ်ဒေသများတွင် ဆားကိုမြေအောက်မှ
ကျောက်မီးသွေးတူသကဲ့သို့ တူးဖော်ယူကြရသည်။ အခြားအရပ်
ဒေသများတွင် ဆားကိုပင်လယ်ရေမှ ထုတ်ယူကြသည်။ အပူ
ပိုင်းဒေသများပ ဆားငန်ရေမှ ဆားထုတ်ယူပုံနည်း တစ်နည်းမှာ
နေဖြင့် ရေကို အခြောက်ခံယူသည့်နည်းပင်ဖြစ်၏။ အီဂျစ်နိုင်ငံ
အယ်လက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင် ခြောက်သွေ့လျက်ရှိသော မားယု
အိုင်မှ ဆားကို ဤနည်းဖြင့်ထုတ်ယူသည်။ ဆားထုတ်ယူရာ၌
ပထမဆုံး အိုင်ထဲတွင် တိုင်များကို အနှံ့အပြားစိုက်ရသည်။
ထို့နောက် ရေသွင်းပေးရသည်။ ရေသည် အိုင်ထဲ၌တင်လျက်
ရှိသော ဆားကို ပျော်ဝင်စေ၍ ဆားရည်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲ
သွားစေသည်။ ထိုပျော်ဝင်ရည်သည် နေပူကြောင့်ခန်းခြောက်
သွားသောအခါ ဆားသည် တိုင်များပတ်လည်၌ ခဲ၍ကျန်ရစ်
သည်။ ထိုဆားကို ပေါက်ချွန်းဖြင့် ပေါက်ယူကြရသည်။ ဤ
နည်းအားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင် မားယုအိုင် တစ်ခုတည်းမှ ဆား
တန်ချိန် ၁ဝဝဝဝဝ ခန့်ကို ထုတ်ယူနိုင်သည်။ အခြားတိုင်း
ပြည်တို့၌မူ ဆားရည်ကို မီးဖြင့်ချက်၍ ထုတ်ယူကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆားထုတ်ယူသောနည်းမှာ ပထမ၌ ဆား
ရည်ကို အသင့်အတင့် ခန်းခြောက်သွားသည်အထိ မြေတွင်းများ
တွင်နေလှန်း၍၊ ထိုဆားရည်ကိုတစ်ဖန် မီးဖြင့်ချက်ယူကြသည်။
အချို့သော အရပ်ဒေသ များတွင်မူကား၊ ဆားရေတွင် နစ်မြုပ်
လျက်ရှိသော သစ်ဆွေးတုံးများကို ဆယ်တင်၍ အခြောက်ခံထား
ပြီးလျှင် မီးတိုက်ပေးသည်။ ကျန်ရစ်သောပြာကို ဆားပြာဟုခေါ်
၍၊ ထိုပြာတွင် ဆားအမြောက်အမြား ပါရှိလေသည်။ ဆားပြာ
ကို တစ်ဖန် ပင်လယ်ရေတွင်ဖျော်၍ ထိုရေငန်ကို မီးဖြင့်ချက်ယူ
ကြလေသည်။ ဆားကို အဓိကတင်ပို့ရောင်းချသော တိုင်းပြည်
များသည်ကား [[အင်္ဂလန်]]၊ [[ပြင်သစ်]]၊ [[ဂျာမနီ]]၊ [[အီတလီ]]၊ [[ရုရှား]]၊
[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]နှင့် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်]]နိုင်ငံများဖြစ်ကြ
သည်။ ထိုသို့ တင်ပို့ရောင်းချသော ဆားအနက် အချို့မှာ
ပင်လယ်ရေကိုချက်၍ ရရှိသည့် ဆားဖြစ်သည်။
ကျွန်ုပ်တို့နှင့်တကွ သက်ရှိသတ္တဝါဟူသမျှတို့သည်
အသက်တည်တံ့နေနိုင်ရန်အတွက် ဆားကို လို၏။ ပမာအားဖြင့်
ကျွန်ုပ်တို့သည် စားသောက်သည့် အစာကိုချေချက်ရန် ဟိုက်ဒရို
ဂျင်ကလောရစ်အက်ဆစ်ကို လိုသည်ဖြစ်ရာ၊ ထိုလိုသော အက်
ဆစ်ကို ဆားမှရရှိကြ၏။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အစားအစာတွင် ကိုယ်
ခန္ဓာ၌ လိုအပ်သောဆား လုံလုံလောက်လောက်မပါ တတ်သောကြောင့် ဆားကိုဖြည့်စွက်၍ သုံးဆောင်ကြရသည်။ သမင်၊
ဒရယ်နှင့် အခြားသားရဲ [[တိရစ္ဆာန်]]တို့မှာမူကား မိမိတို့လိုသည့်
ဆားကို ဆားကျင်းမှဖြစ်စေ၊ ဆားငန်ရည်ထွက်သော စမ်းမှ
ဖြစ်စေ၊ ရရှိကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ တောထဲ၌နေထိုင်သူတို့သည် မိမိတို့၏ဆားကို ညအချိန်တွင် လုံခြုံစွာသိမ်းဆည်း
မထားမိသဖြင့် တောတိရစ္ဆာန်များက ဝင်ရောက်စားသောက်
သွားသည်ကို တွေ့ကြရသည်။
ရှေးအခါက ပင်လယ်ကမ်းမှ ဝေးလံသော အရပ်ဒေသ၌
နေထိုင်သူတို့တွင် ဆားရရှိရန်မလွယ်ကူချေ။ ထိုလူများသည်
ဆားကို ဆားငန်ရည်စမ်းများမှ ရကြ၏။ တစ်ခါတစ်ရံ ဤစမ်း
များကို သူပိုင်သည် ငါပိုင်သည်ဟု အငြင်းအခုံဖြစ်ပြီးလျှင်
တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အလွန်ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်လေ့ရှိခဲ့ဘူးလေ
သည်။ သဲကန္တာရများတွင် ရှေးအခါက ဆားကို အိုအေစစ်
များမှ ရရှိခဲ့ကြ၏။ ယခုလည်း အချို့သဲကန္တာရရှိ အရပ်ဒေသ
များတွင် အိုအေစစ်မှထွက်သည့် ဆားကို မှီခိုကြရလျက်ပင်
ရှိသေးသည်။ သဲကန္တာရများတွင် ဝန်တင်ကုန်သည်စုမျာ အသုံး
ပြုလျက်ရှိသော လမ်းများမှာလည်း အလွန်ပူပြင်းသည့် သဲပြင်
ပေါ်တွင် မနေမနား ဆားရှာထွက်ခဲ့သောလူများ သတ်မှတ်ထား
ခဲ့ကြသည့် လမ်းများဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရှေးအကျဆုံး
လမ်းများတွင် အချို့လမ်းများမှာ ဆားသယ်ယူရန်အတွက်
ဖောက်လုပ်ခဲ့ကြသောလမ်းများဖြစ်၏။ အီတလီနိုင်ငံရှိ ဆား
လမ်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဗိုင်ယာဆာလဲရီးယား(ခေါ်) လမ်းမကြီးသည် ထိုသို့အသုံး ပြုရန်ဖောက်လုပ်ခဲ့သော လမ်းဖြစ်သည်။
လမ်းပန်းအဆက်အသွယ် ခက်ခဲမှုကြောင့် လူသူ အရောက်အပေါက် နည်းသည့်ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အချို့အရပ်ဒေသများတွင် ယခု
ထက်တိုင်အောင်ပင် ဆားအလွန်ရှားပါးလျက် ရှိသေးသည်။
အာဖရိကတိုက်ရှိ အချို့လူရိုင်းများသည် ဆားကိုမရရှိနိုင်သည့်
အတွက် မျက်နှာဖြူလူမျိုး ခရီးသည်များထံမှ ဆားကိုတွေ့လျှင် ငမ်းငမ်းတက် လက်ဖြင့် ကျုံးယူစားသောက်တတ်ကြသည်။
ဆားကို အစားအသောက်၌ အသုံးပြုသည့်အပြင် အစား
အစာများကို တာရှည်ခံအောင် စီမံရာ၌လည်း အသုံးပြုကြ၏။
ဆားနယ်ထားသော အသား သို့မဟုတ် ငါးသည် ပုပ်သိုးခြင်း
ကိုဖြစ်စေသည့် [[ဗက်တီးရီးယား]]များမှကင်းနိုင်သဖြင့် မပုပ်သိုးဘဲ
တာရှည်ခံ၏။
ရောဂါပိုးများကို သေစေ
နိုင်သောကြောင့် လည်ချောင်းနာသည့် အခါ၌ဖြစ်စေ၊ သွားနာ
သည့်အခါ၌ဖြစ်စေ ဆားရည်ဖြင့် အာခလောက်ပေးရ၏။ ရေခဲ
ပေါ်တွင် ဆားဖြူးပေးသောအခါ ရေခဲမှာ အရည်ပျော်၍၊ ထို
အရည်သည် ရေခဲထက်ပို၍ အေးသည်။ ကြွေရည်သုတ်ခြင်း၊
ဖန်ချက်ခြင်း၊ ဆပ်ပြာချက်ခြင်းနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာ ပြုလုပ်ခြင်း
စသော လုပ်ငန်းတို့တွင် ဆားကို အသုံးပြုရသည်။
ရှေးအထက်ကျော်ကာလကပင် ဆားသည် လူတို့၏
ကျန်းမာမှုနှင့် ပျော်ရွှင်မှုအတွက် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း
သိရှိခဲ့ကြသဖြင့် ဆားနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အလေ့အထနှင့် အသုံး
အနှုန်းများစွာပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရတွင်
လစာငွေဟု အဓိပ္ပာယ်ထွက်သော စကားလုံးသည် လက်တင်
ဝေါဟာရ ဆာလာရီယမ် ဟုခေါ်သော စကားမှဆင်းသက်ခဲ့
သည်။ ဆာလာရီယမ်မှာ ဆားဝယ်ငွေဟု အဓိပ္ပာယ်ရ၍၊ ရောမ
နိုင်ငံ ကောင်းစားစဉ်က စစ်သည်တော်များအား ဆားဝယ်ရန်
ပေးကမ်းချီးမြှင့်သော ငွေကို ခေါ်သည့်စကားဖြစ်၏။ မြန်မာ
လူမျိုးများတွင် နေရာတိုင်း၌ မပါလျှင်မပြီးသူကို ပဲခူးဆား
ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပေါ့သောအဓိပ္ပာယ်ကို ပြောလိုလျှင် ဆားမပါသော ဟင်းလျာကဲ့သို့ဟူ၍ လည်းကောင်း ပြောဆိုလေ့ရှိကြ၏။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
*[[အငွေ့ပျံခြင်း]]
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[Category:ဆားများ]]
[[Category:အစားအစာ]]
899s06i6x1bilemu6qy1th5jpfqhoyj
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး
0
2777
752997
750636
2022-08-03T04:01:23Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
<!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions -->| name = တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး
| settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
| image_skyline =
| image_alt =
| image_seal = Seal of TNI Region Government.png
| seal_size = 70px
| image_caption =
| image_flag = Flag of Tanintharyi Division.svg
| flag_alt =
| nickname =
| motto =
| image_map = Tanintharyi Region in Myanmar.svg
| mapsize = 150px
| map_alt =
| map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ တည်နေရာ
| pushpin_map =
| pushpin_label_position =
| pushpin_map_alt =
| pushpin_map_caption =
| coordinates = {{coord|13|0|N|98|45|E|region:MM_type:adm1st|display=inline,title}}
| coor_pinpoint =
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = နိုင်ငံ
| subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
| subdivision_type1 = ဒေသ
| subdivision_name1 = တောင်ပိုင်း
| established_title =
| established_date =
| seat_type = မြို့တော်
| seat = [[ထားဝယ်မြို့]]
| government_footnotes =
| leader_party =
| leader_title = ဝန်ကြီးချုပ်
| leader_name = [[မြတ်ကို|ဦးမြတ်ကို]]
| leader_title1 = အစိုးရအဖွဲ့
| leader_name1 = [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့]]
| leader_title3 = တရားလွှတ်တော်
| leader_name3 = [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး တရားလွှတ်တော်]]
| unit_pref = Metric<!-- or US or UK -->
| area_footnotes =
| area_total_km2 = 43344.9
| area_rank = ပဉ္စမ
| area_note =
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| population_total = 1,408,401
| population_as_of = ၂၀၁၄
| population_footnotes = <ref name="census-2014"/>
| population_density_km2 = auto
| population_rank = ၁၂
| population_demonym =
| population_note =
| demographics_type1 = Demographics
| demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags -->
| demographics1_title1 = လူမျိုးစုများ
| timezone1 = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]]
| utc_offset1 = +06:30
| postal_code_type =
| postal_code =
| area_code =
| area_code_type =
| iso_code = MM-05
| website = {{URL|http://www.tniregion.gov.mm/}}
| footnotes =
| unemployment_rate =
| leader_title2 = ဥပဒေပြုလွှတ်တော်
| leader_name2 = [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်]]
| demographics1_info1 = [[ထားဝယ်လူမျိုး|ထားဝယ်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊
[[မြိတ်လူမျိုး|တနင်္သာရီ]]၊ [[မော်ကင်းလူမျိုး|ဆလုံ]]၊ [[ရခိုင်လူမျိုး|ရခိုင်]]၊ [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]၊ [[ထိုင်းလူမျိုး|ထိုင်း]]
| demographics1_title2 = ကိုးကွယ်မှု
| demographics1_info2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ၈၇.၅%၊ [[ခရစ်ယာန်]] ၇.၂%၊ [[အစ္စလာမ်]] ၅.၁%၊ [[ဟိန္ဒူ]] ၀.၁%
| blank_name_sec2 = HDI (၂၀၁၇)
| blank_info_sec2 = ၀.၅၅၂<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=2018-09-13}}</ref><br/>{{color|#FFA500|အလယ်}} · အဋ္ဌမ
| registration_plate = TNI
}}
'''တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး''' ({{lang-en|Tanintharyi Region}}၊ {{lang-mnw|ဏၚ်ကသဳ}} သို့မဟုတ် {{mnw|တနၚ်ဩဳ}}၊ ယခင်အမည် '''တနင်္သာရီတိုင်း''') သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက်အကျဆုံး [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]]တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြို့တော်မှာ [[ထားဝယ်မြို့]]ဖြစ်သည်။ လူဦးရေအများဆုံးနှင့် အကြီးဆုံးမြို့မှာ မြိတ်မြို့ဖြစ်သည်။ အခြားအရေးပါသည့် မြို့များမှာ [[မြိတ်မြို့]]နှင့် [[ကော့သောင်းမြို့]]များ ဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ လူဦးရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ၁,၄၀၈,၄၀၁<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၅၄|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> ဖြစ်သည်။
== တည်နေရာနှင့် အကျယ်အဝန်း ==
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးသည် ဧရိယာစုစုပေါင်း ၁၆,၇၃၆ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းသည်။ မြန်မာပြည်တောင်ပိုင်း တနင်္သာရီကမ်းမြှောင်ဒေသတွင်တည်ရှိပြီး၊ လူနေကျဲပါးသော ဒေသလည်းဖြစ်သည်။ [[ကပ္ပလီပင်လယ်]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]နှင့် [[မွန်ပြည်နယ်]]တို့ဖြင့် ဝန်းရံထားသည်။ မြောက်လတ္တီတွဒ် ၉ ဒီဂရီ ၃၀မိနစ် မှ ၁၅ ဒီဂရီ ၅မိနစ် အတွင်း၊ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၇ ဒီဂရီ ၄၀မိနစ် မှ ၉၉ ဒီဂရီ ၄၀မိနစ် အတွင်း တည်ရှိသည်။
== ပထဝီဝင်အနေအထား ==
=== မြေမျက်နှာသွင်ပြင် ===
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးသည် တောင်ကုန်း၊တောင်တန်း၊ တောင်စွယ် ပေါများပြီး အနောက်ဘက်တွင် ကပ္ပလီပင်လယ်ရှိ၍ အရှေ့ဘက်၌ တနင်္သာရီ တောင်တန်းနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသောကြောင့် ကမ်းရိုး တန်းလွင်ပြင်မှာ ကျဉ်းမြောင်းသည်။ တနင်္သာရီတောင်တန်းသည်ကမ်းရိုးတန်းနှင့်အပြိုင် တည်ရှိသည်။ ထားဝယ်မြစ်နှင့်တနင်္သာရီမြစ်တို့၏ ရေဝေကုန်းတန်း (Water Sheet)အဖြစ် တည်ရှိပြီး ထားဝယ်လွင်ပြင်နှင့် မြိတ်လွင်ပြင်မှာ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း အမြင့်ပေ(၅၀)အောက် နိမ့်ဆင်းသွားသော လွင်ပြင်များ ဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးသည် ကမ်းလွန်ပြင်၌ ကျွန်းပေါင်း (၈၄၀) ကျွန်းရှိပြီး တနင်္သာရီမြို့နယ်ရှိ အင်းတော်ကြီးအင်းမှာ ထင်ရှားပြီး ရေတံခွန်ငယ်များ ရေပူစမ်းများ အမြောက်အမြားရှိသည်။
=== ရာသီဥတု ===
ပင်လယ်နှင့်နီးသောဒေသဖြစ်၍၊ မိုးများပြီးစွတ်စိုသော ရာသီဥတုရှိသည်။ အီကွေတာနှင့် နီးသောဒေသ ဖြစ်သည့် အတွက်လည်း အပူချိန်မြင့်သည်။ ပျှမ်းမျှ အပူချိန်မှာ ၈၃ဒီဂရီ မှ ၇၈ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်အတွင်းရှိသည်။ တစ်နှစ်လုံးနီးပါးမိုးရွာသွန်းသဖြင့် မိုးရေချိန်မှာ ၁၇၀ မှ ၂၁၀ လက်မထိရှိသည်။
== အုပ်ချုပ်ရေး ==
=== မြို့တော် ===
[[File:tanintharyi.jpg|thumb |တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးမြေပုံ]]
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ မြို့တော်မှာ ထားဝယ်မြို့ဖြစ်သည်။
=== အုပ်ချုပ်ရေး ===
{{see also|တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့}}
၂၀၁၁ခုနှစ်မှစတင်၍ ဝန်ကြီးချုပ်အမှူးပြုသော တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့မှ အုပ်ချုပ်သည်။ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ရုံးသည် ထားဝယ်မြို့၌ တည်ရှိသည်။၂၀၂၁ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးစီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။
=== ဥပဒေပြုရေး ===
{{see also|တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်}}
၂၀၁၁ခုနှစ်မှစတင်ကာ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကို ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်များ၊ တပ်မတော်သားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းကာ စတင်ကျင်းပခဲ့သည်။
=== တရားစီရင်ရေး ===
{{See also|တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး တရားလွှတ်တော်}}
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး တရားလွှတ်တော်ကို တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး (၂)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် ခရိုင်တရားရုံး (၃)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၁၀)ရုံးရှိသည်။
=== ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကျေးရွာများ===
==== ခရိုင်များ ====
တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ခရိုင် (၄) ခုရှိသည်။<ref name=gad>{{cite web|url=https://www.mlis.gov.mm/lsScPop.do?lawordSn=17841|title=တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ခရိုင်အမည်များ တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref>
[[File:Tanintharyi region districts 2022.svg|thumb|တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၏ခရိုင်များ
{{legend|#E31A1C|[[ထားဝယ်ခရိုင်]]}}
{{legend|#0000FF|[[မြိတ်ခရိုင်]]}}
{{legend|#33a02c|[[ဘုတ်ပြင်းခရိုင်]]}}
{{legend|#1f78b4|[[ကော့သောင်းခရိုင်]]}}]]
====ခရိုင်ရှိမြို့နယ်====
{|class=wikitable
![[ထားဝယ်ခရိုင်]]
|[[ထားဝယ်မြို့နယ်]]{{•}}[[လောင်းလုံမြို့နယ်]]{{•}}[[သရက်ချောင်းမြို့နယ်]]{{•}}[[ရေဖြူမြို့နယ်]]
|-
![[မြိတ်ခရိုင်]]
|[[ကျွန်းစုမြို့နယ်]]{{•}}[[မြိတ်မြို့နယ်]]{{•}}[[ပုလောမြို့နယ်]]{{•}}[[တနင်္သာရီမြို့နယ်]]
|-
![[ကော့သောင်းခရိုင်]]
|[[ကော့သောင်းမြို့နယ်]]
|-
![[ဘုတ်ပြင်းခရိုင်]]
|[[ဘုတ်ပြင်းမြို့နယ်]]
|}
မြို့ပေါင်း (၁၈)မြို့၊ ရပ်ကွက်ပေါင်း (၉၀) ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု (၂၆၇) အုပ်စုနှင့် ရွာပေါင်း (၁၂၃၈)ရွာ ရှိသည်။ <ref>တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များနှင့် နေပြည်တော်ကောင်စီအတွင်းရှိ ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ကျေးရွာအုပ်စုနှင့် ကျေးရွာဦးရေ စာရင်းချုပ်(၁၆−၁၀−၂၀၁၉)</ref>
=== အခြား မြို့ရွာများ ===
{{columns-list|3|
*[[ပန်းဒလဲကျေးရွာအုပ်စု]]
*မင်းဒပ်
*ရငဲ
*ကျွဲမင်းကုန်း
*ကနက်သိရီ
*ကျောက်ခမောက်
*ကတွဲ
* ဘန်ကချွန်း
* လိပ်ဥတောင်
* [[ဘုတ်ပြင်းမြို့|ဘုတ်ပြင်း]]
* ချောင်းဝပြင်
* ချူပန်း
* ဟာမြင်းကြီး
* ဟိန္ဒား
* နှမ်းကြဲ
* အလယ်စခန်း
* လောင်းလုံးမြို့ ကထောင်းနီ
* [[ကလိန်အောင်မြို့|ကလိန်အောင်]]
* ပလောက်မြို့ ဆင်ထိုး ဆင်ထိုးကြီး
* [[ကံပေါက်]]
* ကရသူရီ
* [[ကျောက်မဲတောင်]]
* ကျောက်တောင်
* တောင်သုံးလုံး
* [[ကျွဲကူး]]
* [[လောင်းလုံမြို့|လောင်းလုံး]]
* လေညာ
* မလိဝမ်း
* ခမောက်ကြီးမြို့
* မိန်းမမြို့
* မရမ်း
* မောင်းမကန်
* မိကျောင်းလှောင်
* [[မြိတ်]]
* မေတ္တာ
* ပကာရီ
* နဘုလယ်
* နန်းသွန်
* နန်ဒင်
* နတ်ကြီးစင်
* အုန်းပင်ကွင်း
* [[ပလောက်မြို့|ပလောက်]]
* [[ပုလောမြို့|ပုလော]]
* ပဲ
* ပလ စက်တော်ရာ မီးလောင်ချောင်း
* ပင်လယ်ကမ်း
* ပြင်ဘုံကြီး ခန္ဒတီ ဝါးကုန်း
* ပြည်ခြား လယ်ဖက် ထမင်းမစားရွာ
* ဆင်ဖြူတိုင်
* စုံစင်ဖျား
* ဆင်ကူး သရက်နှစ်ခွ ပိတိုင်
* [[သမုတ်]]
* [[တနင်္သာရီမြို့|တနင်္သာရီ]]
* တောင်ပျောက်
* သဘော့လိပ်
* သကျက်တော
* သမ်းလှ
* [[သရက်ချောင်း]]
* [[ကြာအင်းကျေးရွာ]]
* ညောင်ဇင်
* ဆင်ဖြူပြင်
* ဝဇွမ်းချောင်း
* ရတနာပုံ
* [[ရေဖြူမြို့|ရေဖြူနောက်ဖက်ကမ်း]]
* ဇလွတ်
* [[သာရဘွင်]]
}}
== လူဦးရေ ==
{{Historical populations
|footnote =
|source = ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း<ref name="census-2014"/>
|၁၉၇၃ | 719,441
|၁၉၈၃ | 917,247
|၂၀၁၄ | 1,408,401
}}
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ ၁.၄သန်း နေထိုင်ကြသည်။ တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မဦးရေသည် ကျားဦးရေထက် အနည်းငယ် ပိုများသည်။ လူဦးရေသိပ်သည်းဆမှာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာတွင် ၃၂.၅ဦးဖြစ်သည်။ တနင်္သာရီတိုင်းတွင် လူ၁၀၀လျှင် ၇၆ဦးသည် ကျေးလက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။
== ပညာရေး ==
* [[ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(ထားဝယ်)]]
* [[ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(မြိတ်)]]
* [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(ထားဝယ်)]]
* [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မြိတ်)]]
* [[ထားဝယ်တက္ကသိုလ်]]
* [[ထားဝယ်ပညာရေးကောလိပ်]]
* [[မြိတ်တက္ကသိုလ်]]
== ထင်ရှားသောနေရာများ ==
* [[မြိတ်ကျွန်းစု]]
* [[မောင်းမကန်ကမ်းခြေ]]
* [[ဆင်ခြေထောက်ကမ်းခြေ]]
* [[ဖိုးဖိုးကျောက်ကမ်းခြေ]]
* [[ကမ်းပနီကမ်းခြေ]]
* [[မျှော်ရစ်ကမ်းခြေ]]
* [[မြင်းခွာအော်ကမ်းခြေ]]
* [[ရှင်ကိုးရှင်]]ဘုရားဖူး
* [[Bamboo Garden]]
* [[မလိကျွန်း]]ဘေးမဲ့တော
* [[သူဌေးကျွန်း]] (အက်ဒမန်ကလပ်)
* ဝိတိုရိယ အငူ
* [[လေးကျွန်းဆီမီးသိမ်တော်ကြီး]]
* [[ရွှေသာလျောင်း]]
* [[ဗူးဘုရား]]
* [[ကမ္ဘာလုံးစေတီ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးနှီးဘုရား]]
* [[ပေါ်တော်မူစေတီ]]
* [[မဟာသိဒ္ဓိဇယစေတီ]]
* [[လန်ပိအဏ္ဏဝါအမျိုးသားဥယျာဉ်]] မြိတ်ကျွန်းစု
* [[ပါဒစက်တော်ရာ]]
<ref>D.P.S. MYANMAR GUIDE MAP. 2000.</ref>
== စာပေ၊ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ရိုးရာဓလေ့ ==
=== စာပေ ===
[[ထားဝယ်လူမျိုး]]၊[[ မြိတ်လူမျိုး]] ၊ [[ဆလုံလူမျိုး]] များသည် တနင်္သာရီတိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည့် ဌာနေလူမျိုးစုများ ဖြစ်ကြသည်။ အဆိုပါ လူမျိုးများ၏ ဘာသာကို အဓိက ထားပြောဆိုကြသည်။ စာပေအနေဖြင့် မော်ကင်းစာပေ တီထွင်ခဲ့ပြီး သင်ရိုးပြဋ္ဌာန်းစာများ ရေးဆွဲသတ်မှတ်ကာ သင်ကြားပို့ချပေးလျက်ရှိသည်။ ထားဝယ်စာပေအနေဖြင့် သင်ရိုးပြဋ္ဌာန်းစာများရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရန် ထားဝယ်စာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့မှ ကြိုးပမ်းအားထုတ်လျက်ရှိသည်။
=== ယဉ်ကျေးမှုနှင့်ရိုးရာဓလေ့ ===
ထားဝယ်၊ ဆလုံ လူမျိုးများတွင် ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှုရှိကြသည်။
ကိုယ်ပိုင် ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှုများ၊ အဝတ်အစား ဝတ်ဆင်မှု နှင့် ရိုးရာ အကများသည် အလွန်နာမည်ကျော်ကြားသော အကများ ဖြစ်သည်။
== စီးပွားရေး ==
=== ဒေသထွက်ကုန်များ ===
* [[ဆန်-စပါး]]
* [[ရာဘာ]]
* [[ပုလဲ]]
* [[ဆီအုန်း]]
* [[ကွမ်းသီး]]
* [[ခဲမဖြူ]]
* [[အဖြိုက်နက်]]
* [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]
* [[ပုဇွန်]]
* [[ငါးပိ]]
* [[ငါးခြောက်]]
*[[သစ်နှင့်သစ်တောထွက်ပစ္စည်း]]
* [[ ဒူးရင်းသီး]]
* [[ မင်းဂွတ်သီး]]
* [[ ကြက်မောက်သီး]]
* [[ ကျွဲကောသီး]]
* [[ ငှက်သိုက်]]
* [[ ကမ်းဇော်ဆီ]]
=== တွင်းထွက်များ ===
ခဲမဖြူ၊အဖြိုက်နက်၊ခနောက်စိမ်း နှင့် အခြားတွင်းထွက်များ ထွက်ရှိသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist|
<ref>မြန်မာပြည်ဖွား [[ဂေါ်ရခါးလူမျိုး|ဂေါ်ရခါး]]၊ ရေး-မေမြို့ချစ်ဆွေ၊၂၀၀၀ခုနစ်ထုတ်</ref>
}}
{{ပထဝီဝင်တည်နေရာ
|Centre = တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး
|North = [[မွန်ပြည်နယ်]]
|Northeast = [[ကန်ချနာဘူရိခရိုင်]]၊ [[ရတ်ချာဘူရိခရိုင်]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|East = [[ဖက်ချာဘူရိခရိုင်]]၊ [[ပရာချွတ်ခီရိခန်းခရိုင်]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|Southeast = [[ချွမ်ဖုန်ခရိုင်]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|South = [[ရနောင်းခရိုင်]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|Southwest =
|West = [[မြန်မာ့ပင်လယ်]]
|Northwest =
}}
{{တနင်္သာရီတိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံတိုင်းဒေသကြီးများ]]
[[Category:တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး| ]]
01khdyzhzeswjca31qwko2feepq7gxy
တိရစ္ဆာန်
0
3079
752998
727882
2022-08-03T04:01:28Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Incomplete}}
{{merge|သတ္တဝါ}}
{{wiktionary}}
{{automatic taxobox
| name = သတ္တဝါ (သို့) တိရစ္ဆာန်များ
| display_parents = 6
| taxon = Animalia
| authority = [[ကားလ် လင်းနီးယပ်|လင်းနီးယပ်]]၊ [[:en:10th edition of Systema Naturae|၁၇၅၈]]
| fossil_range = [[:en:Cryogenian|Cryogenian ကာလ]]မှ – လက်ရှိအချိန်ထိ၊ <br/>{{Long fossil range |665|0}}<!--please do not attempt to change this without providing citations to reliable evidence in the body of this article; the infobox is to reflect what the article says, not to introduce anything "new"-->
| image = <imagemap>
File:Animal diversity.png |300px
rect 0 0 118 86 [[:en:Echinoderm|Echinoderm]]
rect 0 86 118 172 [[:en:Cnidaria|Cnidaria]]
rect 0 172 118 258 [[:en:Bivalve|Bivalve]]
rect 0 258 118 344 [[Tardigrade]]
rect 0 344 118 430 [[Crustacean]]
rect 0 430 118 516 [[Arachnid]]
rect 118 0 236 86 [[Sponge]]
rect 118 86 236 172 [[Insect]]
rect 118 172 236 258 [[Mammal]]
rect 118 258 236 344 [[Bryozoa]]
rect 118 344 236 430 [[Acanthocephala]]
rect 118 430 236 620 [[Flatworm]]
rect 236 0 354 86 [[Cephalopod]]
rect 236 86 354 172 [[Annelid]]
rect 236 172 354 258 [[Tunicate]]
rect 236 258 354 344 [[Fish]]
rect 236 344 354 430 [[Bird]]
rect 236 430 354 620 [[Phoronida]]
</imagemap>
| image_upright = 1.4
| subdivision_ranks = Major divisions
| subdivision = ''[[#Phylogeny|see text]]''
| synonyms = * Metazoa
* Choanoblastaea
* Gastrobionta
* Zooaea
* Euanimalia
* Animalae
}}
[[File:Animalia diversity.jpg|thumb|လက်ယာရစ် အပေါ်ဘယ်ဘယ်ပိုင်း ကစ - ''Loligo vulgaris'' (a mollusk)၊ ''Chrysaora quinquecirrha'' (a cnidarian)၊ ''Aphthona flava'' (an arthropod)၊ ''Eunereis longissima'' (an annelid) နှင့် ''Panthera tigris'' (a chordate).]]
'''တိရစ္ဆာန်'''သည် ဒိုမိန်း ယူကာရိုတာအုပ်စုကြီး၏အောက်တွင် ရှိသည်။ တိရစ္ဆာန်လောကဟု သိရာ၏။ ဒိုမိန်း ယူကာရိုတာအောက်တွင် ၎င်းအပါအဝင် နောက်ထပ် လောက သုံးခု ရှိ၏။ ၎င်းတို့မှာ (၁) [[ပရိုတစ္စတာ လောက]](၂) [[အပင်|အပင် လောက]] (၃) [[မှို လောက]] ဟူ၍ မှတ်သားရသည်။
== [[ဝေါဟာရ]] ဖြစ်ပေါ်ပုံ ==
တိရစ္ဆာန်သည် ပါဠိသဒ္ဒါဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်အမည် "animal" သည် လက်တင်သဒ္ဒါ ''animale'' (ပင့်သက်အရှင်) မှ ဆင်းသက်လာသည်။ ဇီဝဗေဒတွင် အသုံးပြုသော သဒ္ဒါသည် လောက (Kingdom) ကိုညွှန်းသည်။
အချို့နိုင်ငံဒေသများ၌ သိပ္ပံနည်း မကျသော အသုံးအနှုန်းများကို ကိုင်စွဲကာ တိရစ္ဆာန်ဟူသော ဝေါဟာရမှ လူသားများကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။ အနှီသူတို့ ဆိုလိုသည်မှာ တိရစ္ဆာန် လောကတွင် လူသားမဟုတ်သော တိရစ္ဆာန်များ ပါဝင်ကာ လူသားနှင့် လွန်စွာ နီးစပ်သော အခြားနို့တိုက်သတ္တဝါများနှင့် ကျောရိုးရှိတိရစ္ဆာန်များကိုမူ ချွင်းချက် မရှိ ထည့်သွင်းထား၏။ (In everyday non-scientific usage the word excludes humans – that is, "animal" is often used to refer only to non-human members of the kingdom Animalia; often, only closer relatives of humans such as mammals, or mammals and other vertebrates, are meant.)<ref>မာရီယမ် ဝဘ်ဆတာ၏ တိရစ္ဆာန် ဆောင်းပါး</ref>
တိရစ္ဆာန်ဟူသော ဝေါဟာရကို ဇီဝဆိုင်ရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်၌ ရေမြှုပ်ကောင်များ၊ ပင်လယ်ခူ၊ အင်းဆက်များ နှင့် '''လူသားများ'''အထိ လွှမ်းခြုံထားသော တိရစ္ဆာန် လောကအတွင်းရှိ အဖွဲ့ဝင်အားလုံးကို ဆိုလိုသည်ဟု ဖွင့်ဆို၏။
(The biological definition of the word refers to all members of the kingdom Animalia, encompassing creatures as diverse as sponges, jellyfish, insects, and humans.) <ref>အမေရိကန် ဟာရီတေ့ အဘိဓာန် </ref>
== အရည် ==
== မူလ ==
Вы сошли с ума.
== တိရစ္ဆာန် မျိုးကွဲပြားမှု ==
{| class="wikitable"
|+သတ္တဝါအုပ်စုအလိုက် ရှင်သန်နေထိုင်ဆဲ မျိုးစိတ် အရေအတွက် စာရင်းဇယား
![[မျိုးပေါင်းစု|မျိုးပေါင်းစုများ]]
!နမူနာပုံ<!--image-->
!မျိုးစိတ်
အရေအတွက်
!ကုန်းနေ
!အဏ္ဏဝါ
အဏ္ဏဝါနေ
!ရေချိုနေ
!အမှီခိုကင်း
!ကပ်ပါးနေ
|-
|'''[[တီမျိုး]]'''
|[[File:Nerr0328.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nerr0328.jpg|100x100px]]
| align="right" |၁၇,၀၀၀<ref name="Zhang2013">{{cite journal|last=Zhang|first=Zhi-Qiang|title=Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)|journal=Zootaxa|volume=3703|issue=1|date=2013-08-30|doi=10.11646/zootaxa.3703.1.3|url=https://biotaxa.org/Zootaxa/article/download/zootaxa.3703.1.3/4273|page=5|access-date=2 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20190424154926/https://biotaxa.org/Zootaxa/article/download/zootaxa.3703.1.3/4273|archive-date=24 April 2019|url-status=live}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190424154926/https://biotaxa.org/Zootaxa/article/download/zootaxa.3703.1.3/4273 |date=24 April 2019 }}</ref>
|ရှိ <small>(မြေဆီလွှာ)</small> <ref name="Hogenboom2016">{{cite web|last1=Hogenboom|first1=Melissa|title=There are only 35 kinds of animal and most are really weird|url=https://www.bbc.co.uk/earth/story/20150325-all-animal-life-in-35-photos|publisher=BBC Earth|access-date=2 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180810141811/http://www.bbc.co.uk/earth/story/20150325-all-animal-life-in-35-photos|archive-date=10 August 2018|url-status=live}}</ref>
|ရှိ <ref name="Hogenboom2016" />
|၁,၇၅၀<ref name="Balian2008">{{cite book|last1=Balian|first1=E. V.|last2=Lévêque|first2=C.|last3=Segers|first3=H.|first4=K.|last4=Martens|title=Freshwater Animal Diversity Assessment|url=https://books.google.com/books?id=Dw4H6DBHnAgC&pg=PA628|year=2008|publisher=Springer|isbn=978-1-4020-8259-7|page=628}}</ref>
|ရှိ
|၄၀၀<ref name="Poulin2007">{{cite book|last=Poulin|first=Robert|author-link=Robert Poulin (zoologist)|title=Evolutionary Ecology of Parasites|publisher=Princeton University Press|year=2007|isbn=978-0-691-12085-0|page=[https://archive.org/details/evolutionaryecol0000poul/page/6 6]|url=https://archive.org/details/evolutionaryecol0000poul/page/6}}</ref>
|-
|'''[[ခြေဆစ်များ သတ္တဝါ|ခြေဆစ်များသတ္တဝါ]]'''
|[[File:European_wasp_white_bg02.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:European_wasp_white_bg02.jpg|alt=wasp|100x100px]]
| align="right" |၁,၂၅၇,၀၀၀<ref name="Zhang2013" />
|၁,၀၀၀,၀၀၀
(အင်းဆက်)<ref name="Stork2018">{{cite journal|last=Stork|first=Nigel E.|s2cid=23755007|title=How Many Species of Insects and Other Terrestrial Arthropods Are There on Earth?|journal=Annual Review of Entomology|volume=63|issue=1|date=January 2018|doi=10.1146/annurev-ento-020117-043348|pmid=28938083|pages=31–45}} Stork notes that 1m insects have been named, making much larger predicted estimates.</ref>
|၄၀,၀၀၀ အထက်
(Malac-
(Malacostraca)<ref>{{cite book|year=2002|series=Zoological catalogue of Australia|volume=19.2A|title=Crustacea: Malacostraca|publisher=[[CSIRO Publishing]]|isbn=978-0-643-06901-5|chapter=Introduction|last=Poore|first=Hugh F.|pages=1–7|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ww6RzBz42-4C&pg=PA1}}</ref>
|၉၄,၀၀၀<ref name="Balian2008" />
|ရှိ <ref name="Hogenboom2016" />
|၄၅,၀၀၀ အထက်{{efn|Not including [[parasitoid]]s.<ref name=Poulin2007/>}}<ref name="Poulin2007" />
|-
|'''[[:en:Bryozoa|Bryozoa]]'''
|[[File:Bryozoan_at_Ponta_do_Ouro,_Mozambique_(6654415783).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Bryozoan_at_Ponta_do_Ouro,_Mozambique_(6654415783).jpg|100x100px]]
| align="right" |၆,၀၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|ရှိ <ref name="Hogenboom2016" />
|၆၀ ~ ၈၀ <ref name="Balian2008" />
|ရှိ
|
|-
|'''[[ကော်ဒိတ်]]'''
|[[File:Lithobates_pipiens.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lithobates_pipiens.jpg|alt=green spotted frog facing right|100x100px]]
| align="right" |၇၀,၀၀၀ အထက်<ref name="Zhang2013" /><ref>{{Cite journal|last=Uetz|first=P.|title=A Quarter Century of Reptile and Amphibian Databases|url=https://www.researchgate.net/publication/352462027_A_Quarter_Century_of_Reptile_and_Amphibian_Databases|journal=Herpetological Review|volume=52|pages=246-255|via=ResearchGate}}</ref>
|၂၃,၀၀၀ <ref name="Reaka-Kudla1996">{{cite book|last1=Reaka-Kudla|first1=Marjorie L.|last2=Wilson|first2=Don E.|last3=Wilson|first3=Edward O.|author3-link=E. O. Wilson|title=Biodiversity II: Understanding and Protecting Our Biological Resources|url=https://books.google.com/books?id=-X5OAgAAQBAJ&pg=PA90|year=1996|publisher=Joseph Henry Press|isbn=978-0-309-52075-1|page=90}}</ref>
|၁၃,၀၀၀ <ref name="Reaka-Kudla1996" />
|၁၈,၀၀၀<ref name="Balian2008" />၉,၀၀၀<ref name="Reaka-Kudla1996" />
|ရှိ
|၄၀
(ငါးခူမျိုး)<ref>{{cite book|last1=Burton|first1=Derek|last2=Burton|first2=Margaret|title=Essential Fish Biology: Diversity, Structure and Function|url=https://books.google.com/books?id=U0o4DwAAQBAJ&pg=PA281|year=2017|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-878555-2|pages=281–282|quote=[[Trichomycteridae]] ... includes obligate parasitic fish. Thus 17 genera from 2 subfamilies, [[Vandelliinae]]; 4 genera, 9spp. and [[Stegophilinae]]; 13 genera, 31 spp. are parasites on gills (Vandelliinae) or skin (stegophilines) of fish.}}</ref><ref name="Poulin2007" />
|-
|'''[[:en:Cnidaria|Cnidaria]]'''
|[[File:FFS_Table_bottom.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:FFS_Table_bottom.jpg|alt=Table coral|100x100px]]
| align="right" |၁၆,၀၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|ရှိ(အနည်းငယ်)<ref name="Hogenboom2016" />
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|၁,၃၅၀ အထက်
(Myxozoa)<ref name="Poulin2007" />
|-
|'''[[:en:Echinoderms|Echinoderms]]'''
|[[File:Starfish,_Caswell_Bay_-_geograph.org.uk_-_409413.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Starfish,_Caswell_Bay_-_geograph.org.uk_-_409413.jpg|100x100px]]
| align="right" |၇,၅၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|၇,၅၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|
|-
|'''[[ကျိချွဲ သတ္တဝါ]]'''
('''ခရုမျိုး''')
|[[File:Grapevinesnail_01.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Grapevinesnail_01.jpg|alt=snail|100x100px]]
| align="right" |၈၅,၀၀၀ <ref name="Zhang2013" />၁၀၇,၀၀၀ <ref name="Nicol1969">{{cite journal|last=Nicol|first=David|title=The Number of Living Species of Molluscs|journal=Systematic Zoology|volume=18|issue=2|date=June 1969|pages=251–254|doi=10.2307/2412618|jstor=2412618}}</ref>
|၃၅,၀၀၀ <ref name="Nicol1969" />
|၆၀,၀၀၀ <ref name="Nicol1969" />
|၅,၀၀၀ <ref name="Balian2008" />၁၂,၀၀၀ <ref name="Nicol1969" />
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|၅,၆၀၀ အထက် <ref name="Poulin2007" />
|-
|'''[[:en:Nematodes|Nematodes]]'''
|[[File:CelegansGoldsteinLabUNC.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:CelegansGoldsteinLabUNC.jpg|100x100px]]
| align="right" |၂၅,၀၀၀<ref name="Zhang2013" />
|ရှိ <small>(မြေဆီလွှာ)</small><ref name="Hogenboom2016" />
|၄,၀၀၀ <ref name="Felder2009">{{cite book|last1=Felder|first1=Darryl L.|last2=Camp|first2=David K.|title=Gulf of Mexico Origin, Waters, and Biota: Biodiversity|url=https://books.google.com/books?id=CphA8hiwaFIC&pg=RA1-PA1111|year=2009|publisher=Texas A&M University Press|isbn=978-1-60344-269-5|page=1111}}</ref>
|၂,၀၀၀<ref name="Balian2008" />
|၁၁,၀၀၀ <ref name="Felder2009" />
|၁၄,၀၀၀ <ref name="Felder2009" />
|-
|'''[[:en:Platyhelminthes|Platyhelminthes]]'''
|[[File:Pseudoceros_dimidiatus.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Pseudoceros_dimidiatus.jpg|100x100px]]
| align="right" |၂၉,၅၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|ရှိ<ref>{{Cite journal|last=Sluys|first=R.|title=Global diversity of land planarians (Platyhelminthes, Tricladida, Terricola): a new indicator-taxon in biodiversity and conservation studies|journal=Biodiversity and Conservation|volume=8|issue=12|pages=1663–1681|doi=10.1023/A:1008994925673|year=1999|s2cid=38784755}}</ref>
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|၁,၃၀၀<ref name="Balian2008" /><!--Turbellaria-->
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />၃,၀၀၀~၆,၅၀၀<ref name="Pandian">{{cite book|last=Pandian|first=T. J.|title=Reproduction and Development in Platyhelminthes|publisher=CRC Press|year=2020|isbn=978-1-000-05490-3|pages=13–14|url=https://books.google.com/books?id=l6rMDwAAQBAJ&pg=PT14}}</ref>
|၄၀,၀၀၀ အထက်<ref name="Poulin2007" />၄,၀၀၀–၂၅,၀၀၀ <ref name="Pandian" />
|-
|'''[[:en:Rotifers|Rotifers]]'''
|[[File:20090730_020239_Rotifer.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:20090730_020239_Rotifer.jpg|100x100px]]
| align="right" |၂,၀၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|၄၀၀ အထက် <ref>{{cite web|last=Fontaneto|first=Diego|title=Marine Rotifers {{!}} An Unexplored World of Richness|url=http://ukmarinesac.org.uk/PDF/rotifers.pdf|publisher=JMBA Global Marine Environment|access-date=2 March 2018|pages=4–5|archive-url=https://web.archive.org/web/20180302225409/http://ukmarinesac.org.uk/PDF/rotifers.pdf|archive-date=2 March 2018|url-status=live|accessdate=24 October 2021|archivedate=2 March 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180302225409/http://ukmarinesac.org.uk/PDF/rotifers.pdf}}</ref>
|၂,၀၀၀ <ref name="Balian2008" />
|ရှိ
|
|-
|'''[[စပန်းရေမြှုပ်]]'''
|[[File:A_colourful_Sponge_on_the_Fathom.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:A_colourful_Sponge_on_the_Fathom.jpg|100x100px]]
| align="right" |၁၀,၈၀၀ <ref name="Zhang2013" />
|
|ရှိ<ref name="Hogenboom2016" />
|၂၀၀ ~ ၃၀၀<ref name="Balian2008" />
|ရှိ
|ရှိ<ref>{{cite book|last1=Morand|first1=Serge|last2=Krasnov|first2=Boris R.|last3=Littlewood|first3=D. Timothy J.|title=Parasite Diversity and Diversification|url=https://books.google.com/books?id=o2t2BgAAQBAJ&pg=PA44|year=2015|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-107-03765-6|page=44|access-date=2 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181212135502/https://books.google.com/books?id=o2t2BgAAQBAJ&pg=PA44|archive-date=12 December 2018|url-status=live}}</ref>
|-
! colspan="8" |{{Center|ဖော်ပြထားပြီး မျိုးစိတ် အရေအတွက် စုစုပေါင်းမှာ {{as of|2013|alt=၂၀၁၃ ခုနှစ် စာရင်းအရ}}။ ၁, ၅၂၅, ၇၂၈ <ref name="Zhang2013"/> ရှိသည်။}}
|}
=== Deuterostomes ===
Deuterostomes ဒုတိယအပေါက် ပါရှိသော တိရစ္ဆာန်များတွင် အဓိကအားဖြင့် ပါဝင်လျက် ရှိသော Phylum များမှာ Echinoderm (ပင်လယ်မျှော့နှင့် ကြယ်ငါး) နှင့် ကျောရိုးရှိ တိရစ္ဆာန်များ (Chordata) ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲထားသည်။ ကျောရိုးရှိ တိရစ္ဆာန်များတွင် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါ]]၊ [[တွားသွားသတ္တဝါ]]၊ [[ငှက်]]နှင့် [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]]များပါသည်။
=== Ecdysozoa ===
=== Platyzoa ===
=== Lophotrochozoa ===
== မှတ်စု ==
<references group="မှတ်စု" />
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:တိရစ္ဆာန်များ| ]]
[[Category:သတ္တဗေဒ]]
[[ကဏ္ဍ:လောက (ဇီဝဗေဒ)]]
q7lb2dsgt4p96klrq5d0lpqcfxo4smz
မြွေ
0
3492
752999
706906
2022-08-03T04:01:33Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
| name = Snakes
| fossil_range = <br>[[Late Cretaceous]] – [[Holocene|Present]],<ref name=snake_origin_ecology/> {{Fossil range|94|0|earliest=112|latest=|PS=}}
<imagemap>
File:Snakes Diversity.jpg|250px
rect 0 0 325 225 [[Horned rattlesnake]]
rect 0 120 325 450 [[Southern hognose snake]]
rect 0 240 325 700 [[Blue krait]]
rect 0 380 325 900 [[Emerald tree boa]]
rect 0 500 325 1100 [[Sri Lanka cat snake]]
rect 0 760 325 1400 [[Ringneck snake]]
rect 143 0 660 225 [[Striped House Snake]]
rect 143 100 660 460 [[Blunthead tree snake]]
rect 143 200 660 700 [[Corn snake]]
rect 143 300 660 920 [[Indian cobra]]
rect 143 400 660 1150 [[Grass snake]]
rect 143 500 660 1500 [[Pacific gopher snake]]
rect 286 0 1100 225 [[Green vine snake]]
rect 286 100 1100 470 [[Coral snake]]
rect 286 200 1100 690 [[Green tree python]]
rect 286 300 1100 930 [[Spiny bush viper]]
rect 286 400 1100 1150 [[False coral snake]]
rect 286 500 1100 1500 [[Puffing snake]]
</imagemap>
| taxon = Serpentes
| authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[10th edition of Systema Naturae|1758]]
| range_map = World distribution of snakes.svg
| range_map_caption = <small>Approximate world distribution of snakes, all species</small>
| subdivision_ranks = Infraorders
| subdivision =
* [[Alethinophidia]] <small>Nopcsa, 1923</small>
* [[Scolecophidia]] <small>Cope, 1864</small>
}}
မြွေသည် ရက်ပတီလီယာ မျိုးပေါင်းတွင် စကွာမေတာမျိုးစဉ် ဆာပင်တီး မျိုးစဉ်ခွဲ၌ ပါဝင်၏။ မြွေကို ကိုင်ကြည့်လျှင် အေးခြင်းမှာ ယင်းသည် သွေးအေး
သတ္တဝါဖြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
လူတို့သည် မြွေကို များသောအားဖြင့် ကြောက်၏။ ထို
အချက်ကြောင့်ပင် မြွေကို ကြောက်စိတ်မရှိသူများအဖို့နှင့်
ကြောက်စိတ်ကို ကျော်လွန်နိုင်သူများအဖို့ မြွေသည် ပို၍
စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းလာလေသည်။ မြွေကို လူသည် မွေး
ကတည်းက ကြောက်မလာချေ။ ကလေးသည် မြွေကို ကြောက်
စိတ်နှင့် ကြည့်သည့်ထက် စိတ်ဝင်စားစွာ ကြည့်သည်က
များသည်။
ခြေထောက် မရှိသော တွားသွားသတ္တဝါများတွင် မြွေကို
လူသိ အများဆုံးဖြစ်သည်။ မြွေကို အခြားဒေသများတွင် တွေ့ရ
သည်ထက် မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့သော အပူပိုင်းဒေသများတွင် ပို၍
တွေ့ရသည်။ အကြီးဆုံး မြွေများကိုလည်း အပူပိုင်း ဒေသများ
တွင်သာ ပို၍ တွေ့ရသည်။ အချို့မြွေများသည် ပေ ၃ဝ အထိ
ရှည်တတ် ကြသကဲ့သို့ ငါးလက်မထက်ပို၍ မရှည်သော မြွေ
ကလေးများကိုလည်း တွေ့ရသည်။ နယူးဇီယန်၊ အိုင်ယာလန်
နှင့် ဟာဝိုင်းယန်းကျွန်းများတွင် မြွေကို မတွေ့ရချေ။ ဟာဝိုင်း
ယန်းကျွန်းတွင်မူ နောင်အခါ၌ ဘေးမပြုသော မြွေများကို
ယူဆောင်သွားကြသဖြင့် တွေ့ရလေသည်။
မျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၃ဝဝ ခန့်ရှိသော မြွေများကို အနည်းငယ်
မျှသော ကျွန်းများနှင့် အလွန်အေးသည့် ဒေသများမှအပ ကျန်
ဒေသများတွင် တွေ့နိုင်သည်။ အပူပိုင်းဒေသရှိ အလွန်ထူထပ်
သော တောများမှအစ၊ သဲကန္တာရများ၊ တောင်ထိပ်များနှင့် မြေ
ကြီးအောက်ရှိ တွင်းများအဆုံးထိ တွေ့နိုင်၏။ အချို့သော
မြွေများကို သစ်ပင်များပေါ်တွင် အနေများသည်။ အချို့ကို
စိမ့်များ၊ ရေချိုအိုင်များနှင့် မြစ်များတွင် တွေ့ရသည်။
အချို့ကိုမူ ပင်လယ်များအတွင်း၌ တွေ့ရလေသည်။ ထိုပင်လယ်
မြွေများကို အာရှတိုက်၊ အာဖရိကတိုက်နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသော
အပူပိုင်းဒေသ ပင်လယ်များတွင် အတွေ့ရများသည်။ ပင်လယ်
မြွေများ၏ နံဘေးသည် ပြားနေကြသဖြင့် ရေကူးရာ၌ လွန်စွာ
သန်ကြသော်လည်း ကုန်းပေါ်တွင်မူ ကောင်းစွာ မသွားနိုင်ကြ
ချေ။ ပင်လယ်မြွေ များသည် မျိုးစိတ်အားဖြင့် ၅ဝ ခန့် ရှိ၍
အားလုံးသည် လွန်စွာ အဆိပ်ပြင်းကြလေသည်။ ယင်းတို့၌
အဆုတ်ကြီးများရှိသဖြင့် ရေနက်များတွင် နေနိုင်ကြ၍ စားရန်
ငါးများကို လိုက်ဖမ်းကြလေသည်။
မြွေများ၌ [[မျက်ခွံ]]များ မရှိကြချေ။ ထိုကြောင့် မည်သည့်
အခါမျှ မျက်စိကို မမှိတ်ကြချေ။ မျက်စိများကို ကာကွယ်ရန်
ပျဉ်းတွဲသော အလင်းပေါက်အမြှေးရှိသည်။ ထိုသို့သော မျက်စိ
မျိုးရှိခြင်းကြောင့် ယင်းအား သားကောင်ကို ညှို့နိုင်စွမ်းရှိသည်ဟု အများက ထင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ မြွေသည် ယင်း၌ အခြား
တိရစ္ဆာန်များ မှာကဲ့သို့ ခြေထောက်များ မရှိသဖြင့် နံရိုးများ
ဖြင့်သာ သွားရသည်။ မြွေ၌ နံရိုးအမြောက်အမြားရှိ၍ တစ်ခုစီ
သည် ကျောရိုးအစိတ်အပိုင်းနှင့် ဆက်နေ၏။ ထိုသို့ ဆက်
သည်မှာ လှုပ်ရှားမှု အများဆုံးကို ပေးနိုင်အောင် ဆက်နေကြ
သဖြင့် လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာနိုင်လေသည်။
မြွေ၏ အစာများတွင် [[ပိုးကောင်]]များ၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ဖား]]၊ [[ဖွတ်]]ပု
တတ်များ၊ [[ငှက်]]နှင့် ငှက်ဥ၊ [[မြေကြွက်]]နှင့် [[ကြွက်ဝမ်းဖြူ]]၊
တွင်း[[ယုန်]]နှင့် အခြားနို့တိုက်သတ္တဝါငယ်များ ပါဝင်သည်။ မြွေ
အုပ်စု တစ်ခုကမူ အခြားမြွေမျိုးစိတ် များလောက်ကိုသာ စား
သောက်ကြသည်။ [[စပါးကြီးမြွေ]]နှင့် [[စပါးအုံးမြွေ]]များကဲ့သို့သော
အချို့ မြွေမျိုးစိတ်တို့သည် သားကောင်ကို ရစ်ပတ်၍ ချေပြီးမှ
မျိုလေ့ရှိကြသည်။ အချို့ မျိုးစိတ်ကမူ သားကောင်ကို အဆိပ်
ဖြင့် ပေါက်ပြှီး မျိုလေ့ရှိကြသည်။ သားကောင်ကို ရစ်ပတ်၍
ညှစ်လေ့ရှိသော မြွေမျိုးစိတ်သည် အကောင်တွင် ကြီးမားသော်လည်း လူကို အခြားမြွေမျိုးစိတ်များလောက် ဘေးအန္တရာယ် မပြုလှချေ။ အချို့မျိုးစိတ်သည် သားကောင်ကို ပထမ မသတ်ဘဲ
အရှင်လိုက် မျိုချလေ့ရှိသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ မြွေအမျိုခံရ
သည့် သားကောင်များသည် မြွေ၏ ဝမ်းပိုက်အတွင်းသို့
ရောက်သွားသောအခါ ပျောက်ကွယ်သွားရလေသည်။ မြွေသည်
မိမိထက် ကြီးမားသော သားကောင်များကို မျိုနိုင်ခြင်းမှာ
မြွေ၏ ပါးစောင်ရိုး အနေအထားနှင့် အခြားပါးစပ်နှင့် လည်
ချောင်းတို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အရိုးအစိတ်အပိုင်းများသည်
ယေဘုယျအားဖြင့် လျော့လျည်းလျည်း ဆက်နေကြခြင်းကြောင့်
ဖြစ်သည်။ အစာကို မျိုချလိုက်ရာတွင် ပါးစောင်းရိုးသည်
မနာမကျင်ဘဲ ပြုတ်သွားလေသည်။ ထိုကြောင့် အရှည်တွင်
နှစ်ပေမျှသာရှိ၍ လုံးပတ်တွင် လူ၏ လက်ချောင်းထက် ပို၍
မကြီးသော တောင်အာဖရိကတိုက်ရှိ မြွေတစ်မျိုးသည် ကြက်ဥ
တစ်လုံးကို အခွံမကွဲစေဘဲ မျိုချနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော်
ဥသည် မြွေ၏ လည်ချောင်းအလွန်လောက်သို့ ရောက်သွား
သောအခါ ကျောရိုးမှ စွန်းထွက်နေသော အရိုးစွန်းနှင့်
တိုက်မိပြီး ကွဲသွားလေသည်။ ထိုအခါတွင် ဥအခွံ၏ အစအန
များသည် ထွက်လာကြလေသည်။
အဆိပ်အပြင်းထန်ဆုံး မြွေများမှာ မြွေဟောက်မျိုးရင်းဝင်
မြွေများနှင့် မြွေပွေး မျိုးရင်းဝင် မြွေများ ဖြစ်ကြသည်။
မြွေဟောက်များ အကိုက် (အပေါက်)ခံရလျှင် မိနစ် အနည်းငယ်အတွင်း စကား မပြောနိုင်တော့ချေ။ အဆိပ်ပြင်းထန်သော
မြွေမျိုးများရှိသကဲ့သို့ လုံးဝ ဘေးအန္တရာယ် မဖြစ်စေတတ်သော
မြွေမျိုး အချို့လည်း ရှိသေးသည်။ အချို့ဒေသများတွင် ထိုကဲ့သို့
မြွေမျိုးကို ကြွက်ဝမ်းဖြူနှင့် မြွေကြွက်များ ဖမ်းယူစေရန် အိမ်၌
ချစ်စနိုး တိရစ္ဆာန်များအဖြစ်ပင် မွေးမြူထားကြလေသည်။
မြွေသည် များသောအားဖြင့် ဥအုလေ့ရှိသည်။ သို့သော် မြွေပွေးနှင့် ပင်လယ်မြွေမျိုးသည် အကောင်လိုက် မွေးဖွားတတ်ကြ
သည်။ အမိဝမ်းမှ ကျွတ်လာသော မြွေကလေးများသည် အမိ
အဖ၏ စောင့်ရှောက် ကျွေးမွေးမှုကို မခံယူဘဲ ဘာသာဘာဝ
အစာများကို ရှာဖွေစားသောက်ကြလေသည်။
မြွေသည် တစ်နှစ်အတွင်း အရေခွံကို ကြိမ်ဖန်များစွာ
လဲနိုင်၏။ ထိုသို့ လဲရာတွင် အရေခွံ၏ အတွင်းဘက်ကို
အပြင်သို့ရောက်အောင် ထုတ်ပစ်ခဲ့ကြသည်။
မြွေသည် အစာကို တစ်နှစ်၊ သို့မဟုတ် တစ်နှစ်မက
မစားဘဲ နေနိုင်သော်လည်း အချိန်မှန်မှန်နှင့် မကြာခဏ
စားသောက်တတ်သည်။ ထိုသို့စား၍ ပိုသောအစာများကို
အဆီအဖြစ်ဖြင့် ကိုယ်တွင်း၌ သိုလှောင်ထားတတ်သည်။
ရှေးခေတ်က လူများသည် မြွေကို ဥစ္စာဓနနှင့် ဉာဏ်ပညာကို ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကာ ကိုးကွယ်ခဲ့ကြ၏။
အလယ်ခေတ်လောက်တွင်မူ စုန်းကဝေများနှင့် အဆက်အသွယ်
ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြလေသည်။ ထို့ပြင် ဂူများအတွင်း ဥစ္စာများကို စောင့်ရှောက်နေကြသော ဥစ္စာစောင့်မြွေကြီးများ၏
ဒဏ္ဍာရီများကိုလည်း မကြာခဏ ကြားကြရပေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၀)</ref>
== ကိုးကား ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:တွားသွားသတ္တဝါများ]]
[[Category:မြွေများ]]
dgpt2k4rr1tk9ipw741q9vq7ie8v4aq
လိပ်
0
3506
753000
716356
2022-08-03T04:01:38Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
| name = လိပ်
| image = Florida Box Turtle Digon3 re-edited.jpg
| image_caption =''Terrapene carolina''
| fossil_range = <br />Late Triassic – လက်ရှိ၊<ref name="Li2008">{{cite journal | last =Li| first =Chun |author2=Xiao-Chun Wu |author3=Olivier Rieppel |author4=Li-Ting Wang |author5=Li-Jun Zhao| title =An ancestral turtle from the Late Triassic of southwestern China| url =https://archive.org/details/sim_nature-uk_2008-11-27_456_7221/page/497| journal =Nature| volume =456| issue = 7221| pages = 497–501| date =November 27, 2008 | doi =10.1038/nature07533 | pmid =19037315|bibcode=2008Natur.456..497L}}</ref> {{Fossil range|220|0}}
| taxon = Testudines
| authority = Batsch, 1788 <ref name="TTWG2017">{{Cite book|last= Turtle Taxonomy Working Group|date= 2017|title=Turtles of the World: Annotated Checklist and Atlas of Taxonomy, Synonymy, Distribution, and Conservation Status (8th Ed.).|url= http://images.turtleconservancy.org/documents/2017/crm-7-checklist-atlas-v8-2017.pdf|journal=Chelonian Research Monographs|volume=7|pages= 1–292|doi=10.3854/crm.7.checklist.atlas.v8.2017|isbn= 9781532350269}}</ref>
| range_map = World.distribution.testudines.1.png
| range_map_caption = အပြာရောင် - ပင်လယ်လိပ်၊ အနက်ရောင် - ကုန်းလိပ်
| diversity_link =
| diversity = 14 extant families with 356 species
| subdivision_ranks = အုပ်စုခွဲများ
| subdivision =
[[Cryptodira]]<br />
[[Pleurodira]]<br />
†[[Meiolaniidae]]
}}
လိပ်များသည် လွန် ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၂၀၀ ခန့် က ဒိုင်နိုဆောသတ္တဝါ (Dinosaurs) များ မပေါ်ပေါက်ခင် နှစ် သန်းပေါင်း ၃၉၅ မှ ၂၂၅ ပလီအို ဇိုအစ် (Paleozoic Era) ခေတ်အ တွင်းရှိ ပါမီယမ် (Permian Period) ကာလ၊ လွန်ခဲ့သော နှစ် သန်းပေါင်း ၂၉၀ ခန့်က ကမ္ဘာမြေ ပေါ်သို့ ပထမဦးဆုံး အောင်မြင်စွာ လုံးလုံးလျားလျား ခြေချနိုင်ခဲ့ သည့် ရှေးကျသော တွားသွား သတ္တဝါများ (Primitive Reptiles)မှတစ်ဆင့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် အရ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာပြီး လွန်ခဲ့သောနှစ်သန်းပေါင်း ၂၆၀ ခန့်က ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် ယနေ့ ထက်တိုင် နှစ်ပေါင်းရှည်ကြာစွာ ရှင်သန်ပေါက်ပွားနေထိုင်လာခဲ့ ကြသည့် တွားသွားသတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသည်။ ဒိုင်နိုဆောများ ကမ္ဘာမြေ ပေါ်မှ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သော် လည်း လိပ်များသည် ယနေ့ထက် တိုင် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် ရှင်သန် နေထိုင်နေရသည့် အကြောင်း ရင်းမှာ ယင်းတို့၏ ထူးခြားသော ခန္ဓာကိုယ်သွင်ပြင်လက္ခဏာများ နှင့် လျှို့ဝှက်စွာနေထိုင်တတ် သည့် အပြုအမူ၊ အလေ့အထများ ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ကြောင်း သိပ္ပံ ပညာရှင်များက ထင်မြင်ယူဆကြသည်။
{{wiktionary}}
==သဏ္ဌာန်==
လိပ်များမျာ ထုံထိုင်းသောသတ္တဝါများဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ရသော်လည်း မျက်စိ၊ နား အလွန်အကင်းပါးသော သတ္တဝါများ ဖြစ်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး မာကျောသော အရိုးခွံဖြင့် ဖုံးအုပ်နေသဖြင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ရော အနေအထိုင် အသွားအလာပါ ထူးဆန်းသော သတ္တဝါ မျိုးဖြစ်သည်။ အချို့သည် ကုန်းပေါ်၌နေကြ၍ အချို့သည် ရေထဲ၌သာ နေကြသည်။ လိပ်တစ်ကောင်လုံးသည် မာကျော၍ ဦးချိုကဲ့သို့ထူသော အရိုးခွံဖြင့် ဖုံးအုပ်လျက်ရှိသည်။ ထိုအရိုးခွံကြီးသည် သံချပ်ကာကားသဖွယ် ရန်သူ့ ဘေးမှ ကာကွယ်ပေးသည်။ အခွံမှာ တိရစ္ဆာန်၏ ဦးချိုသဖွယ်မာကျော၍ အတွင်းမှအသားနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိနေရကား အကောင်သည် အခွံတွင်းမှ သက်သက်ထွက်၍ မလာနိုင်ချေ။ လိပ်၏ကျောရိုးမှာ အိမ်၏ဝန်ကို ထမ်းထားသော ခေါင်မကြီးကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ နံရိုးများမှာ ထုတ်လျောက် ဒိုင်း
မြားများကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ အပေါ်ခွံနှင့်ကပ်နေသည့် အရိုးချပ်များမှာ အိမ် မိုးကိုခံထားသည့် မြားတန်းများသဖွယ်လည်းကောင်းရှိရာ အိမ်ကိုမပျက်စေဘဲ အမိုးကို သက်သက်ခွာထုတ်၍ မရသကဲ့သို့ပင်ရှိသည်။ လိပ်၏အောက်ပိုင်း၌ အခွံသည် ရင်ပတ်ရိုးနှင့် ပူးတွဲဆက်စပ် လျက်ရှိ၏။ ကုန်းလိပ်များ၌ အပေါ်ခွံနှင့် အောက်ခွံဆက်စပ်ရာတွင် ရှေ့ နောက်အပေါက်နှစ်ပေါက်ရှိရာ ရှေ့အပေါက်မှာ ဦးခေါင်းနှင့် လက်များဝင်ရန်ဖြစ်၍ နောက်အပေါက်မှာ အမြီးနှင့် ခြေထောက်ဝင်ရန်ဖြစ်သည်။ လိပ်သည် အခွံတွင်းသို့ ဦးခေါင်း၊ အမြီးနှင့် ခြေလက်တို့သွင်းမိ သောအခါ သံချပ်ကာကားအတွင်းသို့ ရောက်နေသူသည် ရန်သူကို အမှု မထားသကဲ့သို့ပင် ရှိချေသည်။ ဦးခေါင်းနှင့် ခြေလက်များ၌လည်း ဦးချိုနှင့် တူသည့် အလွန်မာကျောသော အကြေးများဖြင့် ဖုံးအုပ်နေပြီးလျှင် ကျား လက်သည်း၊ စွန်လက်သည်းများကဲ့သို့ သန်မာသော လက်သည်းများလည်း ရှိလေသည်။ အခွံမှာ အမျိုးကိုလိုက်၍ ပုံအမျိုးမျိုး၊ အကွက်အမျိုးမျိုးရှိပြီးလျှင် များသောအားဖြင့် ခုံးဝိုင်းခြမ်းသဏ္ဌာန်ရှိ၏။ အရောင်မှာ ညိုမွဲသောအရောင် ဖြစ်သည်။ ကုန်းလိပ်သည် ယင်း၏ဦးခေါင်းကို လုံးဝလိပ်ခွံအတွင်း သွင်းယူနိုင်သော်လည်း ပင်လယ်လိပ်ကမူ ယင်း၏ဦးခေါင်းကို တစ်စိတ်တစ်ဒေသသာ သွင်းယူနိုင်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref>
==မျိုးရင်း==
လိပ်သည် မြေပေါ်တွင် တွားသွားကောင် မျိုးစဉ်တွင်ပါဝင်၍ မြွေ၊ အိမ်မြှောင် အစရှိသော တွားသွားတိရစ္ဆာန်တို့နှင့် မျိုးစဉ်တစ်ခုတည်း ဖြစ်၏။ ကုန်းလိပ်၊ ပင်လယ်လိပ်ဟူ၍ မျိုးစဉ်နှစ်ခု ခွဲခြားထားသည့်အနက်၊ ကုန်းမြေပြင်နှင့် ရေချိုများတွင်တွေ့ရသည့် လိပ်မျိုးများကို ကုန်းလိပ်ဟု အမည်ပေးထားပြီးလျှင်၊ ပင်လယ်၌တွေ့ရသော လိပ်မျိုးများကို ပင်လယ်လိပ် ဟု အမည်ပေးထားသည်။ ထိုရေချိုလိပ်မျိုးမှာ ကုန်းတွင်ပျော်မွေ့ကြ၍ ကုန်းလိပ်ပင် ဆိုရ လင့်ကစား နွံအိုင်များ၊ ပွက်များ၊ ရေစပ်စပ်ရှိသော နေရာများတွင် မည် သည့်အခါမျှမတွေ့ရချေ။ သူတို့၏ နောက်ခြေများ၌ ရေကူးနိုင်ရန် ဘဲခြေထောက်မှာကဲ့သို့ ခြေချောင်းအကြားတွင် ဆက်စပ်နေသည့် အရေပြားမျိုး
ရှိသည်။ ကုန်းလိပ်နှင့်ပင်လယ်လပ်တို့သည် ကိလိုနီယာမျိုးစဉ်တွင် ပါဝင်လေသည်။ အချို့ပါရဂူများကမူ ကုန်းလိပ်ကို တက်စတူဒီနေတာမျိုးစဉ်၊ ပင်လယ်လိပ်ကို ကဲလိုနီဒ မျိုးစဉ်တို့တွင် ပါဝင်သည်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ ကုန်းလိပ်သည် ယင်း၏ဦးခေါင်းကို လုံးဝလိပ်ခွံအတွင်း သွင်းယူနိုင်သော် လည်း ပင်လယ်လိပ်ကမူ ယင်း၏ဦးခေါင်းကို တစ်စိတ်တစ်ဒေသသာ သွင်းယူနိုင်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref>
== '''သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွင် ပင်လယ်လိပ်များ အရေးပါ''' ==
ပင်လယ်လိပ်များသည် ၎င်းတို့နေထိုင်ကျက်စားရာ ဒေသများတွင် ပေါက်ရောက်လျက် ရှိသော [[ပင်လယ်မြက်]]၊ [[ရေညှိ]]၊ [[ရေမှော်]]များကို စားသုံး၍ ၎င်းတို့၏ စွန့်ပစ်အညစ်အကြေးများမှ ဩဇာဓာတ်များဖြစ်ပေါ်ကာ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ပုစွန်]] အစရှိသည့် ရေနေသက်ရှိ သတ္တဝါမျိုးစိပ်များစွာတို့သည် ထိုဩဇာဓာတ်များကို စားသုံးခြင်းဖြင့် ပေါက်ပွားရှင်သန်ရန် ပင်လယ်လိပ်များမှ ဖန်တီးပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ ပင်လယ်လိပ်များသည် [[ပင်လယ်ပြင် ဂေဟစနစ်]] (Marine Ecosystem) တွင် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲ (Biodiversity)တစ်ခုအ ဖြစ် ပါဝင်သည့်အလျှောက် [[အစာကွင်းဆက်]] (Food Chain)နှင့် [[အစာကွန်ယက်]] (Food Web)တွင်လည်း အဓိကကျသော အခန်း ကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက် ရှိသည်။ ပင်လယ်လိပ်များသည် ပင်လယ်ရေထုကို အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသည့် [[ပင်လယ်ဒီရေနီ]] (Red Tide)ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သော မျှောလှေးများဖြစ်သည့် Dinoflagellates နှင့် Diatoms များကို စားသုံးသည့် မျိုးစိပ်များဖြစ်သည့်အပြင် ပင်လယ်ပြင်ဂေဟစနစ် (Marine Ecosystem) ဆက်စပ်မှုတွင် အရေးပါအရာရောက်သည့် သတ္တဝါဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ပင်လယ်၌ နေထိုင်ကျက်စားသောအခြားရေနေသတ္တဝါမျိုးစိပ်များ အသက်ရှင်သန်ကြီးထွားမျိုးပွားရေးအတွက် အရေးပါသော သတ္တဝါပင် ဖြစ်သည်။<ref>ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ [[မွေးမြူရေးနှင့်ရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာန]](လက်ကမ်းစာစောင်)</ref>
==ကုန်းလိပ် နှင့် ရေလိပ်==
[[ဖိုင်:Sulcata Tortoise (5) (8679964197).jpg|thumb|အာဖရိက ကုန်းလိပ်]]
[[ဖိုင်:Defensive turtle.jpg|thumb| ရေလိပ်ခွံမာ လိပ်]]
[[ဖိုင်:Green turtle swimming over coral reefs in Kona.jpg|thumb|အစိမ်းရောင် ပင်လယ်လိပ်]]
လိပ်များကို ယင်းတို့၏နေ ထိုင်ကျက်စားရာ နေရာ၊ အ လေ့အထနှင့် ထူးခြားသောဝိသေ သ သွင်ပြင်လက္ခဏာများကို ကြည့်၍ ကုန်းမြေပေါ်တွင် ကျက် စားနေထိုင်သည့် လိပ်များကို ကုန်းလိပ်(Tortoise)ဟု ခေါ်ကြ ပြီး ရေတွင်ကျက်စားနေထိုင် သော လိပ်များကို ရေလိပ် (Turtle) ဟုခေါ်ဆိုကြသည်။ လိပ် များ၏ ကျောခွံကိုကြည့်၍ ခွံပျော့ လိပ်နှင့် ခွံမာလိပ်ဟူ၍ ထပ်မံ ခွဲခြားပြန်ပါသည်။ ရေလိပ်ခွံမာ လိပ်များကို Terrapin ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြပြီး ရေချိုမြစ်၊ ချောင်း များတွင် နေထိုင်သောလိပ်များကို ရေချိုလိပ် (Fresh Water Turtle)နှင့် ပင်လယ်ရေငန်တွင် ကျက်စားနေထိုင်သော လိပ်များ ကို ပင်လယ်လိပ် (Sea Turtle) ဟူ၍လည်း ထပ်မံခွဲခြားခေါ်ဆိုကြသည်။
လိပ်မျိုးစိတ်အများစုမှာ အ စုံစား (Omnivorous) လိပ်များ ဖြစ်ကြပြီး အချို့သော လိပ်မျိုး စိတ်များမှာ အသီးအရွက်စား (Herbivorous) လိပ်နှင့် အသား စား (Carnivorous) လိပ်မျိုးစိတ် များဖြစ်ကြသည်။ လိပ်များ၏ ပါးစပ်တွင် သွားများမပါရှိဘဲ အ ရိုးကဲ့သို့မာကျောသော နှုတ်ခမ်း များဖြင့်အစာကို ကိုက်ဖြတ်စား သောက်ကြသည်။ ကုန်းလိပ် (Tortoise) အများစုမှာ အသီးအ ရွက်စားလိပ်များ (Mostly vegetarian) ဖြစ်ကြပြီး ရေလိပ် (Turtle) အများစုမှာ အစုံစား (Generally omnivores) လိပ် များဖြစ်ကြသည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင်လိပ်မျိုးစိတ် ပေါင်း ၃၀၀ ခန့် ပေါက်ပွားရှင်သန် နေထိုင်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ပတ်ဝန်း ကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ (Inter- national Union For Conser- vation Of Nature and Natu- ral Resources-IUCN) ၏ မှတ်တမ်းများအရသိရှိရပြီး မြန်မာ နိုင်ငံတွင် ပင်လယ်လိပ်ငါးမျိုး၊ ကုန်းလိပ်နှင့် ရေလိပ် ၂၇ မျိုး စုစု ပေါင်း ၃၂ မျိုးပေါက်ပွားရှင်သန် ကြောင်း၊ ကုန်းလိပ်နှင့်ရေလိပ်၂၇မျိုးတွင် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မည်သည့် နေရာမျှမရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာ ရှိသည့် ဒေသရင်းလိပ်မျိုးစိတ်ရှစ် မျိုးပါဝင်ကြောင်း သားငှက်ထိန်း သိမ်းရေးအဖွဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအစီအ စဉ်) Wildlife Conservation Society-WCS (Myanmar Program) မှ ရေးသားပြုစုထား သည့် မြန်မာ့လိပ်များစာအုပ်မှ သိရှိရသည်။<ref>https://7day.news/search/result?term=world%20turtle%20day{{Dead link|date=April 2021 }}</ref>
ကုန်းလိပ် (Tortoise) များ ၏ ရှေ့ခြေနှင့် နောက်ခြေထောက် တို့တွင် အကြေးခွံများဖြင့် ဖုံးအုပ် ထားပြီး ခြေထောက်များမှာ တုတ် ခိုင်၍ ဆင်ခြေထောက်ပုံဏ္ဌာန်ရှိသည်။ ရေလိပ်(Turtle)များ၏ ရှေ့ခြေနှင့် နောက်ခြေထောက်တို့ တွင် ကုန်းလိပ်များကဲ့သို့ အကြေး ခွံများမပါရှိပေ၊ ခြေချောင်းလေး များကို အရေပြားများနှင့် ဆက် သွယ်ထားပြီး ဘဲခြေထောက်ကဲ့ သို့ ရေယက်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း (သို့မဟုတ်) ရေယက်များအပြည့် ပါရှိသည့်အတွက် ကုန်းလိပ် (Tortoise) နှင့် ရေလိပ် (Turtle) ကို လွယ်ကူစွာ ခွဲခြားသိရှိနိုင်သည်။ ကုန်းလိပ် (Tortoise) များ သည်ကုန်းပေါ်တွင်သာ ရှင်သန် ကျက်စားနေထိုင်ပြီး ရေလိပ် (Turtle) များသည် ရေထဲတွင် သာ ရှင်သန်ကျက်စားနေထိုင်ပါ သည်။ ဥဥရာသီတွင် ကုန်းလိပ်၊ ရေလိပ်၊ ပင်လယ်လိပ်များအား လုံး ကုန်းပေါ်သို့တက်၍ ဥဥ မျိုး ပွားကြသည်။
[[File:Chelonia mydas is going for the air.jpg|thumb|right|ဟာဝိုင်ယီမှ ပင်လယ်လိပ်]]
===ပင်လယ်လိပ်များ===
ကုန်းလိပ်များမှာ ''လိပ်ကဲ့သို့နှေးသည်'' ဟု စကားပုံဖွဲ့လောက်
အောင် နှေးကွေးသော်လည်း ပင်လယ်လိပ်မျာမှာမူ ရေကူးအလွန် ကျင်လျင်
ကြ၍ ကမ်းမှအလွန်ဝေးသော နေရာများ၌ပင် တွေ့ရသည်။ သူတို့၌ လမ်း
လျှောက်သည့် ခြေများအစား ခတ်တက်သဖွယ် အသုံးပြုသည့် ရေယက်ပါရှိ
၍ ရေတွင် ကောင်းစွာကူးခတ်သွားလာနိုင်၏။ ကျွန်းများ၌ဖြစ်စေ၊ သဲ
သောင်များ၌ဖြစ်စေ၊ ကမ်းစပ်၌ဖြစ်စေ ဥများကို အုလိုသောအခါမှ ပြန်၍လာ
တတ်ကြသည်။ ပင်လယ်လိပ်ဆိုသည့်အတိုင်း ရေသာပျော်မွေ့၍ ရေ၌သာနေ
၏။ အစာလည်းရှာ၏။ အိပ်လည်းအိပ်၏။ တစ်ခါတစ်ရံ ကမ်းခြေမှ မိုင်
တစ်ရာ၊ နှစ်ရာမျှဝေးသည့် ပင်လယ်ပြင်၌ တွေ့ရ၏။ ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်း ပင်လယ်လိပ် မျိုးစိပ်များစွာသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅ဝကျော်မှစတင်၍ လူသားပယောဂကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ [[သဘာဝဘေးအန္တရာယ်]]ကြောင့်သော်လည်းကောင်း သိသာထင်ရှား လျင်မြန်စွာ လျော့နည်းလာသည်ကို သုတေသနပညာရှင်များ၊ သိပ္ပံပညာရှင်များမှ သိရှိလာပြီး မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး သတ္တဝါမျိုးစိပ် (Endangerd Species) အဖြစ် စာရင်းထည့်သွင်း သတ်မှတ်ကာ နိုင်ငံများစွာရှိ မျိုးထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။
ပင်လယ်လိပ်သားပေါက်များသည် သားစားသတ္တဝါများဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် သဘာဝပင်လယ်ပြင်တွင် ရှင်သန်ရန်အခွင်အလမ်းအလွန်နည်းပါးလှပါသည်။ ပင်လယ်လိပ်များသည် အရွယ်ရောက်မျိုးပွားရန် နှစ်ပေါင်း ၃ဝမှ ၅ဝအထိ ကြာမြင့်တတ်သည်။
===ကုန်းလိပ်များ===
ကုန်းလိပ်ကြီးများသည် မြေပေါ်တွင် တွားသွားကောင်များအနက်
အလွန်ပင်ရှေးကျသော သတ္တဝါများဖြစ်သည်။ ယခုခေတ်တွင် တိမ်ကောသွား
ပြီဖြစ်သော ပေ ၈ဝ ခန့်ရှည်သည့် ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းကိုသာ တွေ့ရသော
ဒိုင်နိုဆောခေါ် တွားသွားကောင်ကြီးများထက်ပင် ရှေးကျသေးသည်ဟု ဆို
လေသည်။ ကုန်းလိပ်များသည် များသောအားဖြင့် အလွန်သဘောကောင်း
သော သတ္တဝါများဖြစ်ကြ၍ မြေထဲ၊ သဲထဲတွင် ကျစ်စာများ ယက်ထုတ်ရ
သည့် ကျင်းကလေးများကို တူးသည်မှ တစ်ပါး၊ အိပ်ခြင်း၊ စားခြင်း၊ အလ
ဟဿနေခြင်းဖြင့်သာ အချိန်ကုန်စေသည့် အကောင်မျိုးဖြစ်၏။ ပိုးကောင်
မွှားကောင်များကို ဟပ်မျိုသည်မှတစ်ပါး မည်သူ့ကိုမျှလည်း ရန်မမူတတ်
ချေ။ သို့သော် အပြိုင်အဆိုင် အထီးနှစ်ကောင် တွေ့ဆုံမိကြသောအခါ တစ်
ကောင်နှင့်တစ်ကောင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းအောင် တိုက်ခိုက်သတ်ပုတ်
တတ်လေသည်။ လိပ်ခွံချင်း ပြင်းထန်စွာ ရိုက်ခတ်ပြီးနောက် ဦးခေါင်းများ
ကို ရှည်နိုင်သမျှ ဆန့်ထုတ်ကာ အသားပျော့ရှိရာ လည်တံ၌လည်းကောင်း၊
လက်ရင်း၌လည်းကောင်း တစ်ကောင်နှင့်တစ်ကောင် အကြိတ်အနယ်ကိုက်ခဲ
ကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် အပြင်းအထန် ဒဏ်ရာရကြသောအခါ စစ်ပွဲပြီး၍ မိမိ
တို့အလိုရှိရာလမ်းကို ဆက်လက်သွားကြ၏။
ထင်ရှားသော ''လိပ်ဘီလူး'' များဟု ခေါ်လောက်သည့် ကုန်း
လိပ်ကြီးမျိုးများကို ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာတောင်ပိုင်း တောင်အမေရိတိုက်အနောက်
ဘက်ကမ်းခြေနှင့် မိုင် ၅ဝ ကွာခန့်၌ရှိသည့် ဂလားပါးဂိုးကျွန်းစု၌ တစ်ကြိမ်
က အမျိုးပေါင်းအတော်များများ တွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ မတွေ့ရ
တော့ချေ။ အခြားအလားတူ အကောင်ကြီးများကို အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ
အချို့ကျွန်းများပေါ်၌တွေ့ရသည်။ အချို့မှာ ပေါင် ၅ဝဝ ခန့်ပင် အချိန်စီး၍
အခွံများပင် လေးငါးပေခန့် အလျားရှိလေသည်။
သို့သော် အကြီးဆုံးတွေ့ရသော လိပ်ဘီလူးကြီးတစ်ကောင်၏
အခွံစုကို ၁၉၂၃ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှ ကံအားလျော်စွာ တူး
ဖော်ရရှိလေသည်။ အခွံစုမှာ ကြေမွနေပြီဖြစ်၍ ရှားပါးသော ရှေးဟောင်း
ပစ္စည်းတစ်ခုအနေဖြင့် အဖိုးထိုက်တန်လှသောကြောင့် သိပ္ပံပညာရှင်များသည်
နဂိုပကတိအတိုင်းဖြစ်စေရန် နှစ်နှစ်တိုင်တိုင် ကြိုးစားဆက်စပ်ယူရ၏။ ပြီး
စီးသောအခါ လိပ်ကြီးကို နဂိုမြင်နေရသည့် ပုံအတိုင်းရရှိ၍ အခွံကြီး၏
အရှည်မှာ ရှေးအဖျားစွန်းမှ နောက်အဖျားစွန်းအထိ ခုနစ်ပေကျော်ကျော် ရှိ
လေသည်။ ထိုသတ္တဝါကြီးမှာ လူအများတွေ့ရသော ကုန်းလိပ်များထဲတွင်
အကြီးဆုံးသော သတ္တဝါကြီးဖြစ်လေသည်။
==အမူအကျင့်==
လိပ်များ၏ ထူးဆန်းသော အလေ့အကျင့်တစ်ခုမှာ နေ့ရော
ညဉ့်ပါ မလှုပ်မရှား အိပ်စက်နေရုံနှင့် တင်းတိမ်အားရခြင်း မရှိသေးဘဲ
တစ်နှစ်လျှင် တစ်ကြိမ်ကျ အနားယူအိပ်စက်တတ်ကြသေးခြင်းဖြစ်သည်။
အပူပိုင်းဒေသများ၌ အပူဆုံးလများကို ရွေးချယ်၍လည်းကောင်း၊ သမပိုင်း
ဒေသများ၌ ချမ်းအေးစပြုလာသော အချိန်မှစ၍လည်းကောင်း မြေထဲတွင်
လက်ယက်တွင်းများတူးကာ ငါးလ၊ ခြောက်လခန့် မည်သည့်အစာအာဟာရ
မျှ မစားသောက်ဘဲ မလှုပ်မရှက် အနားယူအိပ်တတ်ကြသည်။
လိပ်များ၌ သွားမရှိချေ။ သို့သော် သူတို့၏ နှုတ်သီးနှင့်တူသော
ပါးစပ်တွင် ကိုက်ဖြတ်ရန်ထက်မြက်သော အစွန်းများရှိ၍ ထိုးအစွန်းများဖြင့်
အစားအစာများကို လွယ်ကူစွာ ဖြတ်တောက်စားသောက်သည်။ သို့သော် ဝါး
ရာတွင် အလွန်အားစိုက်ရသည့် ဟန်ဖြင့်မြဲအောင် နင်းထားပြီးနောက် စား
ပိုးနင့်၍ နေဘိသကဲ့သို့ လည်မျိုကို အထက်သို့မြှောက်ချည်တစ်ခါ အောက်
သို့နှိမ့်ချည် တစ်လှည့်မျိုဟပ်၍ ချတတ်လေသည်။
ရန်သူနှင့်တွေ့လျှင် လိပ်သည် အခွံတွင်းသို့ ဦးခေါင်းနှင့် ခြေ
လက်များကို သွင်းလိုက်ခြင်းဖြင့် ဘေးကင်း၍သွား၏။ ထိုအခါ သာမန်
အသားစား တောတိရစ္ဆာန်တို့သည် မာကျောသော အခွံကြီးမှတစ်ပါး ကိုက်ဖဲ့
ရန်နေရာ ရှာမတွေ့သည်နှင့် စိတ်ပျက်ကာ ထွက်ခွာသွားတတ်ကြသည်။ သို့
သော် ကျားသစ်များ၊ တောကြောင်ကြီးများမှာမူ လိပ်ကို ပက်လက်လန်
အောင်ပြုလုပ်ပြီးနောက် ဦးခေါင်းနှင့် အမြီးဝင်ရာ အပေါက်များကို စမ်းသပ်
ရှာဖွေပြီးလျှင် ထိုအပေါက်တွင်းသို့ လက်သည်းရှည်ကြီးများဖြင့်နှိုက်ကာ
ကော်ခြစ်ထုတ်ယူတတ်သည်။
လိပ်များမှာ ထုံထိုင်းသော သတ္တဝါများဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ရ
သော်လည်း မျက်စိ၊ နား အလွန်အကင်းပါးသော သတ္တဝါများဖြစ်သည်။
တီးသံ မှုတ်သံကို နှစ်ခြိုက်ကြ၏။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံရှိ ဥယျာဉ်တစ်ခု၌ ဆရာဝန်တစ်ဦးသည် ဂရိနိုင်ငံမှ ယူလာသော လိပ်များကိုမွေးထားရာ ညနေဥယျာဉ်ထဲတွင် ဘင်ခရာတီးမှုတ်သောအချိန်၌ လိပ်များသည် ဘင်တီးသံကြားသည်နှင့်တစ်ပြိုင်
နက် ဘင်တီးရာ ခြံစည်းရိုးဆီသို့ သူ့ထက်ငါဦးအောင် မြန်နိုင်သရွေ့မြန်စွာ
လာရောက်ကြပြီးလျှင် လူများပွဲကြည့်သကဲ့သို့ လည်တံကြီးများကိုဆန့်တန်း
ကာ နားထောင်ကြပြီးနောက် ဘင်တီးပြီးသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် မိမိတို့နေရာ
သို့ ပြန်ကြသည်။ ဤသို့ ယဉ်ပါးသောကြောင့်လည်း လေ့ကျင့်၍ သင်ပြ
ထားလျှင် လူ၏လက်ထဲမှ အစာကိုပင် ယူ၍စားသောက်တတ်ကြ၏။
==သားပေါက်ခြင်းနှင့် သက်တမ်း==
[[ဖိုင်:YosriTelurPenyu6.jpg|thumb|ပင်လယ်လိပ်ဥများအား တွေ့ရပုံ]]
ပင်လယ်လိပ်များ၌ အထီးများသည်ရေနှင့် မခွဲခွာဘဲ နေကြသော်
လည်း လိပ်မများမှာမူ သဲပေါသော ကမ်းစပ်၌ဖြစ်စေ၊ လူသူမရောက်သော
ကျွန်းများ၌ဖြစ်စေ ဥများကို အုရန်လာရောက်ကြ၏။ ဤသို့လာသည့်အခါ
များ၌ လိပ်မသည် အလွန်လသာသောညဉ့်များကို ရွေးချယ်ပီးလျှင် ရေမှ
တက်လာသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် အနီးပတ်ဝန်းကျင်သို့ သတိကြီးစွာဖြင့်ကြည့်
ပြီးမှ ရန်သူများထွက်ပြေးစေရန် မြွေကဲ့သို့ကျယ်လောင်စွာ တွန်မြည်သည်။
ကုန်းသို့ရောက်လျှင် ဒီရေမမီသောနေရာ၊ ခြောက်သွေ့သော
နေရာကို ရွေးချယ်ပြီးသော် ရှေ့လက်ပြားများဖြင့် မြေကိုတူးဆွခြင်း၊ နောက်
ခြေဖြင့် ကျစ်စာများကို ယက်ထုတ်ခြင်းတို့ဖြင့် တွင်းကို အတန်နက်စွာ တူး
ပြီးနောက် ဥပေါင်းတစ်ရာ၊ တစ်ရာကျော်ခန့်ကိုအုသည်။ ထို့နောက် မြေကို
နေသားတကျ ပြန်၍ ဖုံးထား၏။
နှစ်လခန့်အတွင်း၌ ဥများသည် နေ၏ အပူရှိန်ဖြင့်ပေါက်လာရာ
ပေါက်စလိပ်ကလေးများသည် အသိုက်ဖြစ်သော တွင်းမှထွက်ခဲ့၍ သဘာဝ
အတိုင်း ရေသို့တဖြည်းဖြည်းတွားဆင်းကြသည်။ သို့သော် အချို့မှာ ကုန်း
ပေါ်တွင် သိမ်းများ၊ စင်ရော်များ၊ ကနန်းများ၊ မြွေများ၏ဘေးရန်ကြောင့်
သေကြေကြ၍ ရေတွင် ငါးကြီးများ၊ မိကျောင်းများ ဝါးမျိုစားသောက်သဖြင့်
ပျက်စီးကြရသည်။
ကုန်းလိပ်နှင့်ပင်လယ်လိပ်တို့သည် ကိလိုနီယာမျိုးစဉ်တွင် ပါဝင်
လေသည်။ အချို့ပါရဂူများကမူ ကုန်းလိပ်ကို တက်စတူဒီနေတာမျိုးစဉ်၊ ပင်
လယ်လိပ်ကို ကဲလိုနီဒ မျိုးစဉ်တို့တွင် ပါဝင်သည်ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။
လိပ်များမှာ အလွန်အသက်ရှည်၍ နှစ်ပေါင်း ၂ဝဝ ကျော် ၃ဝဝ
မျှပင် နေရသည်ဟုဆိုသည်။
==အစား အစာ==
ကုန်းလိပ်မျိုးစဉ်အစစ်များမှာ ခြောက်သွေ့သော မြေပေါ်၌လည်း
ကောင်း၊ သဲစပ်သောင်ပြင်နှင့် သဲကန္တာရအစွန်အဖျားတို့၌လည်းကောင်း
ကျစ်စာတွင်းကလေးများ တူးယက်ကာနေကြ၏။ သူတို့သည် နေ့အချိန်တွင်
ထိုတွင်းကလေးများ၌ အောင်းကာညဉ့်အချိန်များ၌ တရွေ့ရွေ့ အစာရှာထွက်
တတ်သည်။ သူတို့စားသော အစာမှာလည်း ဆူးရှိသောရှားစောင်းပင်များ၊
မြက်ခြောက်များ၊ နွယ်ပင်ကလေးများဖြစ်၏။
ရေချို၌နေသည့် လိပ်များမှာမူ တွေ့မြင်ရာ အကောင်ကလေးများ
ကို စားသောက်တတ်၍ ထိုအစာများမှာ ခရု၊ ဖားလောင်း၊ ဖား၊ ငါးကလေး
များနှင့် ပုစွန်များဖြစ်သည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်သာစားသော လိပ်များလည်း
ရှိသေးသည်။
==မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်==
မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်က လိပ်တိုက်ပွဲဟူ၍ အပျော်အပါး ကျင်းပခဲ့ဖူးလေသည်။ ကျဉ်းမြောင်း သော ရေမြောင်းကလေးများထဲတွင် လိပ်များကို ရင်ဆိုင်ချကာ လိပ်တိုက်ပွဲ
များကို ရံဖန်ရံခါ ကျင်းပခဲ့ဖူးလေသည်။
==လိပ်အမျိုးမျိုး==
လိပ်ဝါ၊ လိပ်ပုတီး၊ လိပ်ပုပ်၊ ရခိုင်လိပ်၊ ကြယ်လိပ်၊
= ကိုးကား =
<references/>
[[Category:လိပ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:တွားသွားသတ္တဝါများ]]
g09ak0qca8l6f8xsammemfmi8n3ax45
ဝက်ဝံ
0
3510
753001
716591
2022-08-03T04:01:43Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
| taxon=Ursidae
| name=Bears
| fossil_range={{Geological range|38|0}}Late Eocene – Recent
| image=File:Ursidae-01.jpg
| image_upright=1.2
| image_caption= ဘယ်ထိပ်မှ နာရီလက်တံအတိုင်း- [[အမေရိကန် ဝက်ဝံနက်]]၊ [[ဝက်ဝံညို]]၊ [[ပန်ဒါဝက်ဝံကြီး]]၊ [[ဟိမဝန္တာ ဝက်ဝံ]]၊ [[နှုတ်သီးရှည်ဝက်ဝံ]]၊ [[:en:spectacled bear|တောင်ပေါ်ဝက်ဝံ]]၊ [[ပသျှူးဝက်ဝံ]] နှင့် [[ဝင်ရိုးစွန်း ဝက်ဝံ]]။
| authority=[[:en:Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer de Waldheim]], 1817
| type_genus = ''[[:en:Ursus (mammal)|Ursus]]''
| type_genus_authority = [[ကားလ် လင်းနီးယပ်|Linnaeus]], 1758
| subdivision_ranks=မျိုးရင်းခွဲများ
| subdivision =
{{dagger}}Amphicynodontinae<br/>
{{dagger}}Hemicyoninae<br/>
{{dagger}}[[:en:Ursavini|Ursavinae]]<br/>
{{dagger}}[[Agriotheriinae]]<br/>
Ailuropodinae<br/>
Tremarctinae<br/>
Ursinae
}}
'''ဝက်ဝံ''' (မျိုးရင်း Ursidae) သည် နို့တိုက်သတ္တဝါဖြစ်ပြီး Carnivora မျိုးစစ်တွင် ပါဝင်သည်။ ဝက်ဝံများကို ခွေးနှင့်တူသော အသားစားသတ္တဝါ (caniforms) အဖြစ် အမျိုးအစားခွဲခြားသတ်မှတ်ပြီး ပင်နီပက်ဒ် (pinnipeds) အမျိုးအစား ပင်လယ်ဖျံများသည် သူတို့နှင့် အနီးစပ်ဆုံးဆင်တူသော သတ္တဝါဖြစ်သည်။ ဝက်ဝံအမျိုးကွဲပေါင်း ၈ မျိုးမျှသာရှိသော်လည်း နေရာအနှံ့အပြားတွင် နေထိုင်ကြပြီး မြောက်ဘက်ကမ္ဘာခြမ်းရှိ နေရာဒေသအနှံ့အပြားနှင့် တောင်ဘက်ကမ္ဘာခြမ်းရှိ အချို့နေရာတို့တွင် တွေ့ရသည်။ ဝက်ဝံနှင့်သက်ဆိုင်သော အရာများကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွင် ursine ဟုခေါ်သည်။ ဝက်ဝံများကို မြောက်အမေရိကတိုက်၊ တောင်အမေရိကတိုက်၊ ဥရောပတိုက် နှင့် အာရှတိုက်တို့တွင်တွေ့ရသည်။
ဝက်ဝံ၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာများမှာ ကြီးမားသော ခန္ဓာကိုယ်နှင့် တုတ်ခိုင်သော ခြေထောက်များ၊ ရှေ့သို့ချွန်ထွက်နေသော နှာခေါင်း၊ စုတ်ဖွားနေသော အမွှေးများ၊ မတ်တပ်ရပ်၍ လမ်းလျှောက်နိုင်သော ခြေချောင်းများနှင့် အတွင်းသို့ ကုတ်မသွင်းနိုင်သော ခြေသည်းများ၊ တိုသောအမြီးတို့ဖြစ်သည်။ [[ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံ]] သို့မဟုတ် ပိုလာဘဲ များမှာ အသားကို အဓိကစားသော သတ္တဝါများဖြစ်သော်လည်း [[ပန်ဒါဝက်ဝံကြီး]]များမှာ ဝါးပင်ကိုသာ အဓိကစားသုံးကြသည်။ အခြားသော အမျိုးကွဲ ၈ မျိုးမှာ အစုံစားသတ္တဝါများဖြစ်ပြီး အပင်များနှင့် တိရစ္ဆာန်များပါဝင်ပြီး အလွန်ပင်ကွဲပြားခြားနားသော အစားအစာများကို စားသုံးကြသည်။
မိတ်လိုက်နေသော ဝက်ဝံများနှင့် ကလေးငယ်ရှိသော မိခင်ဝက်ဝံများမှ လွဲ၍ ဝက်ဝံများမှာ တကောင်တည်းနေထိုင်တတ်သော သတ္တဝါများဖြစ်သည်။ ဝက်ဝံများသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် diurnal ခေါ် ညအိပ်နေ့စား အလေ့အကျင့်ရှိသော်လည်း ပုံမှန်အားဖြင့် ညဖက် သို့ မလင်းတလင်းအချိန်တွင် သွားလာလှုပ်ရှားတတ်သည်။ ဝက်ဝံများသည် ခန္ဓာကိုယ်ကြီးမားပြီး ကိုးရိုးကားယား သွားလာတတ်သော်လည်း သူတို့၏ အလွန်အနံ့ခံကောင်းခြင်း က အထောက်အကူပေးသည်။ သူတို့သည် အလွန်အပြေးမြန်ပြီး အတက်အဆင်းပြုခြင်းနှင့် ရေကူးခြင်းတွင် အလွန်ကျွမ်းကျင်ကြသည်။ ဝက်ဝံများသည် ဂူများ နှင့် မြေတွင်းများကို သူတို့၏ နေထိုင်စရာအဖြစ် သုံးလေ့ရှိပြီး ဆောင်းတွင်းအခါတွင် ဆောင်းခိုခြင်း (hibernation)နှင့် တူသော ကာလကြာရှည်အိပ်စက်ခြင်း ကို ထိုနေရာများတွင် ပြုတတ်ကြသည်။
ဝက်ဝံများသည် သူတို့၏ အသားနှင့် အရေခွံအတွက် သမိုင်းမတင်မီအချိန်ကာလကပင် အမဲလိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ယနေ့တိုင်အောင်ပင် သူတို့သည် အနုပညာ၊ ဒဏ္ဍာရီနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အခြားသောယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာနေရာများတွင် အထင်ကရနေရာတွင် ရှိနေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ခေတ်သစ်အချိန်ကာလများတွင် ဝက်ဝံတို့၏ နေထိုင်ကျက်စားရာ နေရာများ ပျောက်ကွယ်မှုနှင့် အာရှရှိ ဝက်ဝံသည်းခြေဈေးကွက်အပါအဝင် ဝက်ဝံနှင့် ဝက်ဝံမှရသော ပစ္စည်းများကို တရားမဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှု တို့ကြောင့် ဝက်ဝံတို့ ဆက်လက်ရှင်သန်နေထိုင်ရန် ခြိမ်းခြောက်ခြင်း ခံနေရပြီဖြစ်သည်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမ္မဂ္ဂမှ ဝက်ဝံမျိုးစိတ် ၆ မျိုးကို မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်ရန် စိုးရိမ်ရသည်ဟု သတ်မှတ်ထားသော်လည်း စိုးရိမ်မှုအနည်းဆုံးအဆင့် သတ်မှတ်ထားသော ဝက်ဝံညိုများသည်ပင်လျှင် အချို့နိုင်ငံများတွင် ဒေသအလိုက် မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်မှုအတွက် အန္တရာယ်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော ဝက်ဝံများအတွက် တရားမဝင် အမဲလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတွင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှု တို့ကို ပိတ်ပင်ထားသော်လည်း ပြုလုပ်နေကြဆဲပင်ဖြစ်သည်။
== ဝက်ဝံမျိုးကွဲများ ==
*[[ဝက်ဝံညို]]
*[[အမေရိကန် ဝက်ဝံနက်]]
*[[အာရှ ဝက်ဝံနက်]]
*[[ပန်ဒါဝက်ဝံကြီး]]
*[[ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံ]]
*[[ပျားဖွတ်ဝက်ဝံ]]
ဥရောပ၊ အာရှနှင့် မြောက်အမေရိကတိုက်များတွင်သာမက မြောက်အာဖရိကတိုက်ရှိ အချို့ဒေသများ၌လည်း ဝက်ဝံသည် ပျံ့နှံ့လျက်ရှိ၏။ တောင်အမေရိကတိုက်တွင်မူ ဝက်ဝံမျိုးတစ်မျိုးတည်းသာ ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။
သဘာဝအားဖြင့် ဝက်ဝံသည် ကြောက်တတ်၍ သဘောကောင်းပြီးလျှင် ရန်မမူတတ်ချေ။ လူကိုစားလိုသဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန်ဝေးစွ၊ ဝက်ဝံသည် လူကိုရှောင်နိုင်သမျှ ရှောင်ကြဉ်လေ့ရှိသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်သည်မှာ သူရဲဘောနည်း၍ကားမဟုတ်၊ လိုအပ်လျှင် သူ့ကိုယ်ကိုသူ ကာကွယ်ရာ၌ ကြမ်းကြုတ်စွာပင် တိုက်ခိုက်တက်လေသည်။
အမြင်အားဖြင့် ဝက်ဝံသည် အချိုးအစားမကျချေ။ ကျောကုန်း၏ အလယ်သည် ဝက်ဝံ၏ တစ်ကိုယ်လုံးတွင် အမြင့်ဆုံးအစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ လည်တံတို၍ ဦးခေါင်းလုံးပြီးလျှင် နှာတံချွန်၏။ မျက်စိများမှာလည်း သေးငယ်ကြလေသည်။ ဝက်ဝံ၌ ခိုင်ခံသည့် ခြေထောက်များရှိရာ လမ်းလျှောက်ရာတွင် ခြေပြားချ၍လျှောက်သည်။ ဝင်ရိုးစွန်းဒေသရှိ ဝက်ဝံမျိုးမှအပ အခြားဝက်ဝံမျိုးများတွင် ခြေဖဝါးများ၌ အမွေးများမရှိကြချေ။ ဝင်ရိုးစွန်းဒေသရှိ ဝက်ဝံမျိုးတွင်မူ ရေခဲပြင်များပေါ်၌ လမ်းလျှောက်သောအခါ မချောစေရန် ခြေဖဝါးများ၌ အမွှေးများရှိသည်။ ခြေထောက်လေးဖက်၌
ခြေချောင်းကလေး ငါးချောင်းစီရှိရာ ယင်းတို့၌ သန်မာသည့် ခြေသည်းများ ရှိကြလေသည်။ ကြောင်၌လည်း ခြေချောင်းများတွင် ခြေသည်းများရှိပြီးလျှင် ယင်းတို့ကို မလိုသည့်အခါများ၌ ဝှက်ထားနိုင်လေသည်။ ဝက်ဝံတွင်မူရှိသည့် ခြေသည်းများကို ဝှက်မထားနိုင်ချေ။ ဝက်ဝံ၏အမွှေးများသည် ရှည်၍ ကြမ်းတမ်းကြ၏။ ထိုအမွှေးများကို နှစ်တိုင်း လဲလှယ်လေသည်။ ဝက်ဝံ၌
အမြီးရှိသော်လည်း ထိုအမြီးသည် လွန်စွာတို၏။ ဝက်ဝံသည် ဥဿုံစားကောင် ဖြစ်သည့်အတိုင်း ယင်း၏ သွားများသည်လည်း အလိုက်သင့်ရှိနေကြလေသည်။ ဝက်ဝံသည် လမ်းလျှောက်ရာ၌ မလျှောက်ချင် လျှောက်ချင်ဖြင့် ခြေနှစ်ချောင်းလုံးကို တစ်ပြိုင်တည်းမကာ လျှောက်လေ့ရှိသည်။ သို့သော် အရေးကြုံလာသောအခါတွင် အလျှင်အမြန်ဆုံးပြေးနိုင်သော လူတစ်ယောက်ကိုပင် မှီအောင်လိုက်နိုင်ရုံမက မြင်းတစ်ကောင်ကိုပင် မိနစ်အနည်းငယ်အတွင်း၌ မှီအောင်ပြေးနိုင်လေသည်။ ရန်သူကို တိုက်ခိုက်ရာ၌ ဝက်ဝံသည် များသောအားဖြင့် ပတက်ရပ်ပြီးလျှင် ရှေ့ခြေနှစ်ချောင်းနှင့် သွားများကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
ဝက်ဝံသည် အနံ့နှင့် အကြားတွင် သန်သော်လည်း ရှိသည့်မျက်စိများသည် သေးငယ်သဖြင့် ကောင်းမွန်စွာမမြင်နိုင်ချေ။ ဝက်ဝံအများအပြားသည် ယင်းတို့၌ရှိသော အမွှေးကြမ်းရှည်ကြီးများကြောင့် ယင်းတို့၏ ကိုယ်ထည်များသည် အမှန်ရှိသည်ထက် ပို၍ကြီးနေပုံရသည်။ ယင်းတို့၏ အရေပြားများသည်လည်း တင်းတင်းကျပ်ကျပ် မရှိချေ။ ဝက်ဝံမျိုး အမြောက်အမြားရှိသည့်အနက် အကြီးဆုံးဝက်ဝံမျိုးတွင် ဆယ်ပေကျော်သည်အထိ ကြီးနိုင်သည့်အပြင် ပေါင် ၁၅ဝဝ အထိ လေးနိုင်ပေသည်။ ဝက်ဝံတွင် ခြေသည်းရှည်ကြီးများရှိခြင်းကြောင့် တွင်းတူးခြင်း၊ သစ်ပင်တက်ခြင်းနှင့် မညီ
ညာသော ကျောက်တောင်များပေါ်တွင် သွားလာခြင်းများကိုပြုလုပ်နိုင်သည်။ တိရစ္ဆာန်ရုံများရှိ ဝက်ဝံများသည် ဆောင်းခိုလေ့မရှိကြချေ။ သို့သော် ဝက်ဝံရိုင်းများကား နွေးသောဒေသများ၌ပင် အစာသာ တစ်နှစ်ပတ်လုံးပေါများလျှင် တစ်နှစ်တွင် နှစ်လမှ ခြောက်လတိုင်အောင် ဆောင်းခိုလေ့ရှိကြသည်။ ဆောင်းရာသီ နီးလာသောအခါတွင် ဝက်ဝံသည် ဆောင်းတွင်း၌ နေထိုင်ရန်သင့်လျော်မည့်နေရာကို ရွေးချယ်လေတော့သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် လဲနေသော သစ်ပင်ရင်းရှိ အမြစ်များ၏ အောက်ဘက်တွင်းကို ရွေးချယ်၍ တစ်ခါတစ်ရံတွင် သစ်ပင်ရှိအခေါင်းကို ရွေးချယ်တတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်မူ သင့်လျော်မည့်နေရာတစ်ခုကို ရွေးချယ်ပြီးလျှင် တွင်းတူးလေ့ရှိသည်။ တွင်းတူးပြီးသောအခါတွင် အတွင်းသို့ဝင်ပြီးလျှင် ကိုယ်ကို သစ်ရွက်များ၊ မြက်များ သို့မဟုတ် မြေမှုန့်များဖြင့်ဖုံး၍ နေလေ့ရှိ၍ အသက်ရှူနိုင်ရန်အပေါက်သာ ချန်ထားလေ့ရှိသည်။ ထိုသို့နေသောအခါတွင် အစဉ်သဖြင့်ကား အိပ်၍မနေချေ။ အစာနှင့် ရေကိုသာ လုံးဝရှောင်ကြဉ်၍ နေလေသည်။
ထိုသို့ ငြိမ်သက်စွာနေစဉ်အတွင်း ဇန်နဝါရီလ သို့မဟုတ် ဖေဖော်ဝါရီလ၌ ဝက်ဝံမသည် သားငယ်များကိုမွေးဖွားလေ့ရှိသည်။ ဝက်ဝံကလေးများကိုမွေးဖွားရာတွင် များသောအားဖြင့် နှစ်ကောင်သာ မွေးလေ့ရှိသည်။ မွေးစဝက်ဝံကလေးများသည် သေးငယ်ကြပြီးလျှင် ဝက်ဝံကြီးများနှင့် လုံးဝ မတူကြချေ။ အမွှေးများမှာလည်း မရှိသလောက်ဖြစ်၍ မိခင်ဖြစ်သော ဝက်ဝံမကြီး၏ အပြုအစု အစောင့်အရှောက်ကို လအတော်ကြာသည် အထိခံယူကြရသည်။ မိခင်ဖြစ်သော ဝက်ဝံမကလည်း သားငယ်များအား အသက်ကို ပဓာနမထားဘဲ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးလေသည်။
ဝက်ဝံကို သားစားကောင်ဟု ခွဲခြားသတ်မှတ်လေ့ ရှိသော်လည်း ဝက်ဝံအများအပြားသည် ဟင်းရွက်ဟင်းသီးများကို များသောအားဖြင့် စား၍ နေလေ့ရှိကြသည်။ ဝက်ဝံသည် ပျားရည်ကို လွန်စွာကြိုက်နှစ်သက် လေသည်။ ခြများနှင့် ပရွက်ဆိတ် များကိုလည်းကြိုက်နှစ်သက်ကြသည်။ ဝက်ဝံသည် အမှန်အားဖြင့် ဥဿုံစားကောင် ဖြစ်သည့်အတိုင်း မြက်၊ ကောက်နှံ၊ သစ်မြစ်၊ ခွံမာသီး၊ သစ်သီး၊ ဗယ်ရီသီး၊ ပိုးကောင်၊ ဖား၊ မြွေ၊ ကြွက်၊ ခရု၊ ပက်ကျိ၊ ကြက်ဥ၊ ငှက်ဥ၊ ငါးနှင့် ငှက်များကို စားသောက်လေသည်။ ထို့ ပြင်ဖမ်း၍ရသမျှနှင့် ကောင်းမွန်သေးသော ရသမျှသားကောင် အသေးများကိုလည်း စားသောက်လေသည်။
မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် တွေ့ရသော ဝက်ဝံမျိုးများအနက် ဝက်ဝံမည်းသည် ဝက်ဝံမျိုးတွင် အတွေ့ရအများဆုံးအမျိုးဖြစ်သည်။ တိရစ္ဆာန်ရုံများတွင် ထိုဝက်ဝံမျိုးကိုထားလေ့ရှိကြသည်။ ဘေးအန္တရာယ်မကင်းဟု ဆိုကြသော်လည်း လူတို့သည် ထိုဝက်ဝံမည်းမျိုးကလေးများကို ချစ်စနိုးတိရစ္ဆာန်အဖြစ် မွေးမြူလေ့ရှိကြသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် ကတတ်၊ ကင်းမြီးကောက်ထောင်တတ် ၊ ဖင်ချ၍ထိုင်တတ်ရုံမက လူကဲ့သို့ လက်များကို ဆန့်တန်းကာ အစာကို တောင်းတက်လေသည်။
ဆောင်းရာသီ၌ ဝက်ဝံမည်း၏ အမွှေးများသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ဘေးဖြစ်စေနိုင်မည့် အသံနှင့်အနံ့ကို ကြားရရုံမျှနှင့် ဝက်ဝံမည်းကို မတွေ့နိုင်တော့ချေ။ တောကျွမ်းကျင်သည့် မုဆိုးသည်ပင် ဝက်ဝံမည်းမျိုးကို ရိုင်ဖယ်သေနတ်နှင့် ပစ်နိုင်အောင် ရှာရန်ခဲယဉ်းလေသည်။ ဝက်ဝံမည်းသည် ပေါင် ၅ဝဝ နှင့် ပေါင် ၅ဝဝ ကျော်အထိ ကြီးနိုင်သော်လည်း များသောအားဖြင့် ထိုမျှမကြီးချေ။
ဂရစ်ဇလီ ဝက်ဝံခေါ် မွဲပြာရောင်ရှိသည့် ဝက်ဝံမျိုးကိုလည်း မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် တွေ့နိုင်သေးသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် အထက်ဖော်ပြပါ ဝက်ဝံမည်းခန့်သာကြီးလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ဆယ်ပေ အထိကြီးသော ဂရစ်ဇလီဝက်ဝံမျိုးကို တွေ့ရပြီးလျှင် ထိုဝက်ဝံသည် ပေါင်ပေါင်း ၁၅ဝဝ အထိပင်လေးသည်ကိုတွေ့ရလေသည်။ ထိုဝက်ဝံကြီးသည် မြင်းကလေးများနှင့် ကျွဲနွားများကိုပင် သယ်ဆောင်သွားနိုင်လေသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ အင်ဒီးယန်းခေါ် တိုင်းရင်းသားများသည် ထိုဝက်ဝံမျိုးကို လွန်စွာကြောက်ရွံကြလေသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် ဝက်ဝံမည်းမျိုးထက်ပို၍ ဉာဏ်ရှိပြီးလျှင် ဒဏ်ရာရသောအခါ၌ဖြစ်စေ၊ အကျဉ်းအကြပ်တွေ့သောအခါ၌ဖြစ်စေ လွန်စွာကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းလေသည်။
အလာစကာဝက်ဝံညိုမျိုးကို အလာစကာ ကျွန်းဆွယ်တွင်သာတွေ့ နိုင်သည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် ဝက်ဝံမျိုးတွင်သာ အကြီးဆုံးမဟုတ်သေး၊ ကုန်းပေါ်ရှိ သားစားတိရစ္ဆာန်များတွင်လည်း အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးရှိကြောင်းကို ၁၈၉၈ ခုနှစ်မတိုင်မီကမသိခဲ့ကြချေ။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် လူကို ကြောက်တတ်ပြီးလျှင် ဝေးရာသို့ ရှောင်သွားတတ်သည်။ သို့သော် ဒဏ်ရာရလျှင်ဖြစ်စေ၊ လူနှင့်နီးနီးကပ်ကပ်တွေ့ရသောအခါမျိုးတွင်ဖြစ်စေ၊ လူကို ပြင်းထန်စွာ တိုက်ခိုက်တတ်လေသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် တိရစ္ဆာန်ငယ်ကလေးများနှင့် ကြွက်များကို ရှာဖွေခြင်းဖြင့် အချိန်ကုန်လွန်စေတတ်သည်။ ကြွက်များကို ယင်းတို့၏ တွင်းများကို တူး၍ဖမ်းယူလေ့ရှိသည်။ ငါးများအုရန် မြစ်အတွင်းမှတက်လာကြသောအခါ ငါးများကိုဖမ်း၍ စားသောက်သည်။ နွေရာသီအလယ်နှင့် ဆောင်းကူးရာသီအတွင်း၌မူ ကျွဲ၊ နွားများကဲ့သို့ မြက်များကိုစားသောက်လေသည်။
[[အာရှတိုက်]]တွင် [[အီရန်နိုင်ငံ]]မှ [[ဂျပန်]]ကျွန်းများအထိ [[ဟိမဝန္တာ ဝက်ဝံ]]မျိုးကို တွေ့နိုင်လေသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် အရွယ်၊ အရောင်နှင့် အလေ့အကျင့်များတွင် ဝက်ဝံမည်းမျိုးနှင့် တူလေသည်။
ဥရောပတိုက်ရှိ ဝက်ဝံညိုမျိုးသည် ဂရစ်ဇလီဝက်ဝံမျိုးနှင့်တူ၍ ဝက်ဝံမည်းမျိုးထက်ပို၍ကြီးသည်။ ထို့ပြင် ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် လူအဖို့ အခြားဝက်ဝံမျိုးများထက်ပို၍ ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းလေသည်။ သို့သော် ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် အမျက်ထွက်သောအခါမျိုးနှင့် လွန်စွာဆာလောင်မွတ်သိပ်နေသောအခါမျိုးတို့တွင်သာ လူကိုရန်မူတက်လေသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် နွားတစ်ကောင်ကိုသတ်ပြီးလျှင် လက်နှစ်ဖက်ဖြင့်ကိုင်ကာ ချောင်းငယ်တစ်ခုကို ဖြတ်ကျော်၍သွားနိုင်သဖြင့် ယင်း၏အင်အားသည် မယုံကြည်နိုင်လောက်အောင်ပင်ကြီးမားလေသည်။ ထို့ပြင် တွင်းတစ်တွင်းမှပေါင် ၆ဝဝ လေးသော
သမင်တစ်ကောင်ကို ပေပေါင်းသုံးလေးထောင်ခန့်ဝေးသည်အထိ ဆွဲသွားနိုင်သည်ကိုလည်း တွေ့ရလေသည်။
မလ္လာယုကျွန်းဆွယ်နှင့် အရှေ့အိန္ဒိယကျွန်းစုများအနက် ကျွန်းကြီးများတွင် တွေ့ရသောဝက်ဝံမျိုးကို မလ္လာယုဝက်ဝံမျိုး၊ သို့မဟုတ် ပျားရည် ဝက်ဝံမျိုးဟုခေါ်သည်။ ထိုသို့ခေါ်ခြင်းမှာ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် ပျားရည်ကို လွန်စွာနှစ်ခြိုက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုး၌ အလွန်ရှည်လျားပြီးလျှင် ပျော့ပျောင်းသည့်လျှာရှိသည်။ ထိုလျှာရှည်ကြီးဖြင့် သစ်ခေါင်းများအတွင်းရှိ ပျားသလက်များကိုဆွဲယူ၍ စားလေ့ရှိသည်။ ထိုဝက်ဝံမျိုးသည် ဟိမဝန္တာဝက်ဝံမျိုးထက် ပို၍သေးငယ်သည်။
ဝင်ရိုးစွန်းဒေသရှိဝက်ဝံမျိုးတွင် ပတ်ဝန်းကျင်အရောင်နှင့် ကိုက်ညီသော အဖြူရောင်အမွှေးများရှိသည်။ ထိုဝက်ဝံများ၌ အမွှေးများသည် နေရာအနှံ့အပြားတွင်ရှိကြလေသည်။ ထိုဒေသနေဝက်ဝံဖိုသည် ရှည်လျားသောဆောင်းရာသီညဉ့်များ၌ အစာကိုလိုက်လံရှာဖွေ၍နေလေသည်။ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ပင်လယ်ဖျံ]]၊ [[ဝါးလရပ်ဖျံ]]နှင့် ရရာအစာများကိုစားသောက်လေသည်။ အစာရှာ၍မရနိုင်သည့်အဆုံးတွင် လူကိုပင်သတ်စားလေ့ရှိသည်။ [[အက်စကီးမိုးလူမျိုး]]အမြောက်အမြားသည် ဝင်ရိုးစွန်းဒေသရှိဝက်ဝံများ၏ အသတ်အဖြတ် အစားအသောက်ကို ခံကြရလေသည်။ အစာပေါများသော နွေရာသီ၌မူ
ဝက်ဝံသည် လူကို သူ့ကိုယ်သူကာကွယ်ရန်မှတစ်ပါး မတိုက်ခိုက်ချေ။ ထိုဒေသနေဝက်ဝံမများကမူ ဆောင်းရာသီ၌ဆောင်းခိုကြလေသည်။ ထိုသို့ ဆောင်းခိုရာ၌ ရေခဲအောက်ရှိတွင်းကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ ထိုအခါ၌ ဝက်ဝံမသည် သားငယ်များကိုမွေးဖွားလေသည်။ ရေခဲများ အရည်ပျော်သွားသောအခါတွင် ဝက်ဝံကလေးများကို ပထမစ၍အပြင်သို့ထွက်စေသည်။ ထိုအခါသည် ထိုဒေသ၌ အလွန်အေးသည်မှာမှန်၏။ သို့သော် ထိုအချိန်တွင် ဝက်ဝံကလေးများ၌ အမွှေးထူများရှိနေလေပြီ။ မိခင်ဖြစ်သော ဝက်ဝံမသည် ထိုအခါ၌ ဆောင်းရာသီက အစာမစားရသဖြင့်ပိန်ကြုံ၍နေလေ
ပြီ။ ထိုသို့ကြုံလှီ၍ပင် နေသော်လည်းမိခင်ဖြစ်သည့်အလျောက် သားငယ်များ အားနို့ချိုကို တိုက်ကျွေးလျက်ပင်ရှိသေးသည်။ ထို့ပြင်ရသမျှသော အစာများကိုလည်း မိမိစားသည်ထက် သားငယ်များအား ခွဲဝေ၍ပေးသည်က များလေသည်။
ထို့နောက် မကြာမီအတွင်းတွင် မိခင်ဝက်ဝံမသည် သားငယ်များအား အစာရှာနည်းကိုသင်ကြားပေးသည်။ ရေခဲပြင်ပေါ်၌ ပင်လယ်ဖျံများရှိရာသို့ မည်ကဲ့သို့ချောင်းမြောင်း၍သွားရပုံနှင့် နွေကူးရာသီ၌ ကျောက်ဆောင်များသို့ ဥ အုရန်လာကြသော ငှက်အုပ်ကြီးများအား မည်ကဲ့သို့လက်ဝါးဖြင့် ရိုက်ပုတ်ရပုံများကို သင်ကြား၍ပေးသည်။ ထိုမျှမကသေး ၊ရေခဲတစ်မျှ အေးလှသောရေတွင် ရေချိုးရန်ကိုလည်း သင်ကြားပေးသေးသည်။ ရေထဲသို့ ဆင်းရန်ငြင်းဆန်နေသော ဝက်ဝံငယ်အားလက်ဖြင့်ရိုက်တန်ရိုက်၊ ရေထဲသို့ တွန်းချတန်တွန်းချပြီးလျှင် ရဲရင့်လာစေသည်။ ကြောက်ရွံ့သော ဝက်ဝံငယ်ကိုမူ ရေထဲသို့ ချပြီးလျှင် ကမ်းနှင့်အတော်ဝေးဝေးသို့ ဆွဲခေါ်သွားလေ့ရှိသည်။ ထိုအခါမျိုးတွင် ဝက်ဝံငယ်ကလေးသည် မိခင်၏အမြီးကို သူ၏သွားများ ဖြင့်ကိုက်ကာ ပါသွားလေ့ရှိသည်။ ထိုနည်းဖြင့် ဝက်ဝံငယ်များအား ကိုယ့်ဝမ်းကိုယ်ကျောင်းနိုင်စေရန် သင်ကြားပေးသည်မှာ ဝက်ဝံငယ်ကလေးများကြီးပြင်းလာ၍ ကိုယ်တိုင်အစာရှာထွက်နိုင်သည်အထိ ဖြစ်လေသည်။ ဖခင်ဖြစ်သော ဝက်ဝံဖိုကမူ သားသမီးဖြစ်သော ဝက်ဝံငယ် ကလေးများအား ဂရုစိုက်လေ့မရှိချေ။ ပါဏဗေဒ အလိုအားဖြင့် ဝက်ဝံသည် အာဆီဒီးမျိုးရင်း၌ ပါဝင်လေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
{{ဝက်ဝံ}}
[[ကဏ္ဍ:သားရဲတိရစ္ဆာန်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ဝက်ဝံများ]]
[[ကဏ္ဍ:နို့တိုက်သတ္တဝါ မျိုးရင်းများ]]
qdh1vtfdpxnlk28nydcpx8fj6604pe1
သိဝ
0
3545
752947
752883
2022-08-02T19:06:24Z
JMarcusLC
102726
စာလုံးပေါင်း ပြင်ခဲ့သည်, သဒ္ဒါပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
[[File:Bangalore_Monument.jpg|thumb|သိဝကျောက်ရုပ်]]
'''သီ၀''' သို့ '''ၐီဝ''' သည် [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၏ [[ဘုရား]]အဓိကတစ်ပါးဖြစ်သည်။ ဘုရားရှင်သီ၀ကို မဟာဒေ၀ (Mahadeva) ဘုရားရှင်ဟုလည်း သမုတ်ကြသည်၊ လောကကို ဖန်ဆင်းသူ [[ဗြဟ္မာ]]၊ လောကကိုထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သူ ဗစ်ရှ်နူး([[ဗိဿနိုးနတ်|ဗိဿနိုး]])၊ လောကကို ဖျက်ဆီးပြီး လောကအသစ် ဘဝအသစ် တစ်ခုကို ထပ်မံဖန်ဆင်းသူ သျှီဝ (ၐီဝ) (သီဝ) ဟူ၍ ဟိန္ဒူဘာသာတွင် တန်ခိုးအကြီးဆုံး ဘုရား (၃) ပါးတွင် တစ်ပါးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ သိဝ၏ ကြင်ယာတော်မှာ ပါရ်ဗသီး (ပရ်ဝတီ Parvati)မယ်တော် ဖြစ်သည်။ ပါရ်ဗသီးမယ်တော် ကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[ကာလီမယ်တော်]]ဟုလည်း လူသိများသည်။
{{stub}}
[[Category:ဟိန္ဒူဘာသာ]]
9ypzpyb6wzs991tbo5w1l9xbqk5s8uv
ဗိဿနိုးနတ်
0
3546
752948
682043
2022-08-02T19:07:27Z
JMarcusLC
102726
သဒ္ဒါပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
[[File:Vishnu and Lakshmi on Shesha Naga, ca 1870.jpg|thumb|ဝိဏှုဘုရားရှင်နှင့် မယ်တော် လက္ခမီ သည် သေသနဂါးမင်း ပေါ်တွင် ထိုင်နေသည်။]]
'''ဗစ်ရှ်နူးဘုရား (Vishnu, ဗိဿနိုး)''' သည် [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၏ လောကထိန်းသိမ်းသည့် ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ မှတ်တမ်းများအရ များစွာသောဟိန္ဒူဘာသာဝင်တို့က ဂေါတမဗုဒ္ဓဘုရားသည် ဗစ်ရှ်နူးဘုရား (God Vishnu) ၏ အ၀တာရ (လူဝင်စားအသွင်) ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ပရိနိဗ္ဗာန် (Parinirvana) ပြုပြီးဖြစ်၍ သက်ရှိထင်ရှားမရှိတော့ချေ။ သို့သော် ဗစ်ရှ်နူးဘုရားသည် ယခုထက်တိုင် တည်ရှိသည်ဟု ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များက အခိုင်အမာယုံကြည်ပြောဆိုကြသည်။ သို့သော် သမိုင်းပညာရှင်တို့နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ၊ သံဃာတော်အရှင်သူမြတ်များက [[ဂေါတမဗုဒ္ဓ]]ဘုရားသည် ဗိဿနိုးဘုရားကိုယ်ပွားဖြစ်သည်ဟူသောပြောကြားချက်ကို လုံးဝလက်မခံကြချေ။
သို့သော် ဟိန္ဒူကျမ်းဂန် အယူအဆအရ ဗိဿနိုးဘုရား၏ န၀မမြောက်အသွင်သည် ဗုဒ္ဓဖြစ်သည်ဟု အတိအလင်း ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ <ref>{{cite web |author=Devdutt Pattanaik |title=Is Buddha an avatar of Vishnu? |url=https://devdutt.com/articles/is-buddha-an-avatar-of-vishnu/ |website=Devdutt |accessdate=15 February 2017 |ref=For Buddhists, Buddha is not an avatar of Vishnu. For Hindus, he may be.}}</ref>
{{stub}}
== ကိုးကား ==
<references />
[[Category:ဟိန္ဒူဘာသာ]]
alh0xe5e1pt05pdkgr4d9vv5csb1m1x
ကျားသစ်
0
3626
753002
744114
2022-08-03T04:01:48Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| name = ကျားသစ် (Leopard)
| fossil_range = Pleistocene အစောပိုင်းကာလ မှ လက်ရှိ<ref name="Ghezzo_al2015">{{Cite journal|last1=Ghezzo|first1=E.|last2=Rook|first2=L.|name-list-style=amp|title=The remarkable ''Panthera pardus'' (Felidae, Mammalia) record from Equi (Massa, Italy): taphonomy, morphology, and paleoecology|journal=Quaternary Science Reviews|url=https://www.academia.edu/10193221|doi=10.1016/j.quascirev.2014.12.020|volume=110|issue=110|pages=131–151|year=2015}}</ref>
| image = African leopard male (cropped).jpg
| image_caption = [[ကင်ညာနိုင်ငံ]]၊ မားစိုင်မာရ အမျိုးသားဘေးမဲ့တောရှိ အာဖရိကန် [[ကျားသစ်]]အထီးတစ်ကောင်
| status = VU
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=IUCN>{{cite iucn |title=''Panthera pardus'' |author1=Stein, A.B. |author2=Athreya, V. |author3=Gerngross, P. |author4=Balme, G. |author5=Henschel, P. |author6=Karanth, U. |author7=Miquelle, D. |author8=Rostro-Garcia, S. |author9=Kamler, J. F. |author10=Laguardia, A. |author11=Khorozyan, I. |author12=Ghoddousi, A. |name-list-style=amp |date=2020 |page=e.T15954A163991139}}</ref>
| taxon = Panthera pardus<ref name=msw3>{{MSW3 Wozencraft |id=14000250 |pages=547 |heading=Species ''Panthera pardus''}}</ref>
| authority = ([[ကားလ် လင်းနီးယပ်|လင်းနီးယပ်]]၊ ၁၇၅၈)
| subdivision_ranks = [[မျိုးစိတ်]] ခွဲများ
| subdivision = [[#မျိုးစိတ်ခွဲများ|စာပိုဒ်]]ကို ကြည့်ပါ
| range_map = Leopard distribution.jpg
| range_map_caption = လက်ရှိနှင့် ယခင်သမိုင်းကာလတလျှောက် ကျားသစ်များနေထိုင်ကျက်စားရာ နယ်မြေဒေသများ<ref name=IUCN/>
| synonyms =
}}
'''ကျားသစ်'''သည် ပင်သီရာပါဒပ်စ် မျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး [[ကြောင်မျိုးရင်း]]ဝင်ဖြစ်သည်။ ကျားသစ်ကို တွေ့ရသည့် ဒေသသည် [[ကျား]]၊ [[ခြင်္သေ့]] စသည့် အခြားမျိုးရင်းတူ တိရစ္ဆာန်များကို တွေ့ရှိသည့် ဒေသထက် ပိုမိုကျယ်ဝန်းသည်။
== ပုံပန်းသဏ္ဌာန် ==
ကျားသစ်များတွင် အဝါရောင် အမွှေးများနှင့် အနက်ရောင် အကွက်များ ရှိကြသည်။ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်းမှာ အခြားနေရာများထက် အရောင်ပိုဖျော့သည်။ သို့သော်လည်း ကျားသစ်မျိုးကွဲ အမျိုးမျိုးတွင် ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုး ရှိကြသည်။ တစ်ကိုယ်လုံးမည်းနက်နေသော ကျားသစ်မျိုးလည်းရှိပြီး ၎င်းကို [[ကျားသစ်နက်]] (သို့) သစ်နက် ဟုခေါ်သည်။ ကျားသစ်ထီးများသည် ကျားသစ်မများထက် ၃၀ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပို၍ ကြီးမားကြသည်။
== ကျက်စားရာနေရာများ ==
မူလအစပိုင်းက ကျားသစ်များသည် အာဖရိက တဝှမ်းလုံး ([[ဆာဟာရ သဲကန္တာရ]] မှလွဲ၍) နှင့် အာရှတိုက် တောင်ပိုင်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ သို့သော်လည်း ယနေ့ခေတ်တွင် ကျားသစ်မျိုးကွဲများ အထူးသဖြင့် အာရှရှိ ကျားသစ်မျိုးကွဲများမှာ မျိုးတုန်း ပျောက်ကွယ်လုနီးပါး ဖြစ်နေကြပြီ ဖြစ်သည်။ ကျားသစ်များသည် ကြောင်မျိုးရင်းဝင် တိရစ္ဆာန်ကြီးများ နေထိုင်ရာ ဒေသတိုင်း လိုလိုတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ကျားသစ်မျိုးကွဲ အမြောက်အမြား ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ကျားသစ်များသည် [[မိုးသစ်တော]]များ၊ [[သစ်တော]]များ၊ [[တောင်ကုန်း]]များနှင့် [[ဆာဗားနားမြက်ခင်းပြင်]]များစသည့် ဒေသအမျိုးမျိုးတို့တွင် နေထိုင် ကျက်စားကြသည်။
== နေထိုင်မှုဘဝ ==
ကျားသစ်များသည် အများအားဖြင့် ညဘက်တွင် ကျက်စားကြသည်။ သူတို့သည် သစ်ပင်ကောင်းစွာ တက်တတ်ကြပြီး အချိန်အများစုမှာ သစ်ပင်ထက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။ သူတို့သည် အများအားဖြင့် နို့တိုက်သတ္တဝါ အကောင် အလတ်စားများကို များသောအားဖြင့် စားသုံးလေ့ ရှိကြသော်လည်း ငှက်များ၊ တွားသွားသတ္တဝါများနှင့် အင်းဆက်များကိုလည်း စားသုံးလေ့ ရှိကြသည်။ ကျားသစ်များသည် နေ့တစ်နေ့၏ အချိန်အပိုင်းအခြား အမျိုးမျိုးတွင် သားကောင်ရှာထွက်လေ့ ရှိကြပြီး သားကောင်ရှာဖွေရာတွင်လည်း နည်းလမ်း အမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုလေ့ ရှိကြသည်။ များသောအားဖြင့် ကျားသစ်များသည် သူတို့၏ သားကောင်ထံသို့ တိတ်တဆိတ် ချဉ်းကပ်လေ့ ရှိကြပြီး အနီးသို့ ရောက်သောအခါတွင်မှ တိုက်ခိုက်လေ့ ရှိကြသည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ပုန်းအောင်း စောင့်ဆိုင်းနေပြီး အနီးသို့ ရောက်မှ တိုက်ခိုက်လေ့ ရှိကြသည်။ သားကောင်ကို ဖမ်းဆီးပြီးသော အခါတွင် ကျားသစ်တို့သည် သားကောင်ကို သစ်ပင်ထက်သို့ ယူဆောင်သွားလေ့ ရှိပြီး တခါတရံတွင် ဖွက်ထားလေ့ ရှိကြသည်။ အခြား တိရစ္ဆာန်များက ခိုးယူမသွားနိုင်ရန် အတွက် ဖြစ်သည်။
ကျားသစ်များသည် အများအားဖြင့် တကောင်တည်း နေထိုင်လေ့ ရှိကြပြီး အခြားကျားသစ်များနှင့် တွေ့ဆုံလေ့ မရှိကြပေ။ မိတ်လိုက်သော အခါတွင်မှသာ တွေ့ဆုံလေ့ ရှိကြသည်။ ကျားသစ်ငယ်သည် သူ၏ အမေထံမှာ ၁၃ လ နှင့် ၁၈ လ အကြားတွင် ခွဲခွာသွားလေ့ ရှိကြသည်။
ကျားသစ်များသည် အများအားဖြင့် [[မျောက်]]များကို စားလေ့ ရှိကြသည်။ သို့သော်လည်း [[ရှဉ့်]]များ၊ [[တွားသွားသတ္တဝါ]]များ၊ [[ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါ|ကုန်းနေရေနေသတ္တဝါ]]များ၊ [[အင်းဆက်]]များ၊ [[ငှက်]]များနှင့် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များကိုလည်း စားသုံးလေ့ ရှိကြသည်။ ကျားသစ်များသည် ပုံမှန်အားဖြင့် လူများကို စားလေ့ မရှိကြပေ။ အနာတရ ဖြစ်နေ၍ သို့မဟုတ် နာမကျန်း ဖြစ်နေ၍ စားစရာ အလုံအလောက် မရှိသော အခါတွင်မှသာ လူကို စားလေ့ ရှိကြသည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] ရှိ ကျားသစ်တစ်ကောင်မှာ လူ ၁၂၅ ယောက်ကို စားခဲ့ဖူးသည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။
== ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း ==
အောက်ပါ ဇယားကားချပ်သည် ဇီဝမျိုးခွဲပညာရှင်များမှ သိပ္ပံနည်းကျ ခွဲခြားထားသော မျိုးရိုးဇယားဖြစ်သည်။
{{Clade
|style=font-size:90%;line-height:150%;width:500px;
|align=left
|label1= [[ကြောင်မျိုးရင်း]] |sublabel1=(Felidae)
|1={{clade
|label1= ကြောင်မျိုးရင်းခွဲ |sublabel1=(Felinae)
|1= ''(အခြားကြောင်မျိုးရင်းဝင်မျိုးစိတ်များ)''
|label2= ကြောင်ကြီးမျိုးရင်းခွဲ |sublabel2=(Pantherinae)
|2={{clade
|label1= '''[[ကြောင်ကြီးမျိုး|ကြောင်ကြီးမျိုးစု]]''' |sublabel1=('''Panthera''')
|1={{clade
|1={{clade
|1={{clade
|1= [[ခြင်္သေ့]]
|2= '''"[[ကျားသစ်]]"'''
}}
|2= [[ဂျိုက်ဂွါး]]
}}
|2={{clade
|1= [[ကျား]]
|2= [[နှင်းကျားသစ်]]
}}
}}
|label2= [[အင်းကျား|အင်းကျားမျိုးစု]] |sublabel2=(Neofelis)
|2= ''(မျိုးစိတ် နှစ်ခု)''
}}
}}
}}
{{Clear}}
=== မျိုးစိတ်ခွဲများ ===
ယနေ့တွင် ကျားသစ်မျိုးစိတ်ခွဲ (၉) မျိုးရှိသည်ဟု သတ်မှတ်ထားကြသည်။ [[အာဖရိက]]တွင် တစ်မျိုးနှင့် [[အာရှ]]တွင် ရှစ်မျိုးတို့ ဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းတို့မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည် -
# အာဖရိက ကျားသစ် (African leopard P.p pardus)
# အာမာ ကျားသစ် (Amur leopard P.p orientalis)
# အာရေဗျ ကျားသစ် (Arabian leopard P.p nimr)
# အိန္ဒိယ ကျားသစ် (Indian leopard P.p fusca)
# အင်ဒိုချိုင်းနား ကျားသစ် (Indo Chinese leopard P.p delacouri)
# ဂျာဗား ကျားသစ် (Javan leopard P.p melas)
# တရုတ်မြောက်ပိုင်း ကျားသစ် (North Chinese leopard P.p japonensis)
# ပါရှား ကျားသစ် ( Persian leopard P.p saxicolor)
# သီရိလင်္ကာ ကျားသစ် (Sri Lankan leopard P.p kotiya)
== အောင်ကောင်ခန့် ==
{{Reflist}}
{{ကြောင်မျိုးရင်း}}
{{ကြောင်ကြီးမျိုးစုဝင် တိရစ္ဆာန်များ}}
{{ကြောင်မျိုးရင်းဝင် သတ္တဝါများ}}
{{Taxonbar|from=Q34706}}
{{Authority control}}
[[ကဏ္ဍ:ကြောင်ကြီးမျိုးစုဝင် တိရစ္ဆာန်များ]]
hw11fuonbpqe7bds2asego260r0uwp6
ကြာ
0
3757
753003
747943
2022-08-03T04:01:53Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
|name = ကြာ
|image = Peach Glow water-lily at Brooklyn Botanic Garden.jpg
|image_caption = ''Nymphaea'' 'Peach Glow'
|taxon = Nymphaea
|authority = [[ကားလ် လင်းနီးယပ်|L.]]
|subdivision_ranks = မျိုးစိတ်များ
|subdivision = About 36 species, see text<ref>[http://www.theplantlist.org/browse/A/Nymphaeaceae/Nymphaea/ ''Nymphaea''], The Plant List.</ref>
}}
'''ကြာပင်''' ('''''Nymphaea''''') သည် 'နင်ဖီအေးစီး'မျိုးစဉ်တွင် ပါဝင်သည်။ ရေ၌ပေါလောပေါ်ပေါက်၍ အပွင့်ပွင့်သော အပင်မျိုး အားလုံးမှာ နင်ဖီအေးစီးမျိုးစဉ်ဝင်အပင်များ ဖြစ်သည်။ ကြာပင်သည် ရေကန်အင်းအိုင်များတွင်၎င်း။ ချောင်းရိုး ကမ်းစပ်များတွင်၎င်း ပေါက်ရောက်သည်။ အမြစ်များမှာ ပွ၍ ရွံ့ညွန်များကို ကုပ်တွယ်ထားသည်။ ကြာရွက်ဝိုင်းများသည် ရေပေါ်တွင် အမြဲ ပေါ်လျက်ရှိသည်။ ကြာပွင့်များသည် ကြာရွက်ဝိုင်းများ အကြားမှ ငွါးငွါးစွင့်စွင့် ရေပြင်ပေါ်တွင် ပွင့်ကြသည်။ ပွင့်ညှာတစ်ခု အဖျားတွင် များသောအားဖြင့် ကြာပွင့်တစ်ပွင့်သာ ပွင့်သည်။ ပွင့်ညှာတွင် အရွက်များ လုံးဝမပေါက်ချေ။
ကြာပွင့်တစ်ပွင့်တွင် ပွင့်ချပ်နှင့် ပွင့်ဖတ်ပေါင်း များပြားစွာရှိသည်။ ဝတ်ဆံဖိုတံများမှလည်း အများအပြား တစ်စုတစ်ဝေးတည်း ပေါက်ကြသည်။ ဝတ်ဆံမ တံတားတစ်ခုတည်းပင် ရှိသည်။ ဝတ်ဆံမတံ၏ အဖျားတွင် ပြားနေသော ဝတ်ဆံမ ထိပ်တစ်ခုရှိသည်။ အိုဗာရီခေါ် မျိုးစေ့အိမ်ကြီးထဲ တွင် မျိုးမှုန်အမကလေးများစွာ ပါရှိသည်။ ကြာပွင့်ကြာရွက် တို့နှင့် ဆက်သောကြာရိုးတို့မှာ လေလျှောက်နိုင်သော ခေါင်းပွများ ဖြစ်ကြသည်။ လေနှင့် အလင်းရောင်ကို ရေပေါ်တွင်ရှိသော အရွက်များက သိုမှီး၍ သတ္တုဓာတ်နှင့် ရေတို့ကိုကား အမြစ်များက စုတ်ယူကြသည်။
ကြာပွင့်များမှာ မျိုးကိုလိုက်၍ အရောင်အမျိုးမျိုးရှိသည်။ အဖြူ၊ အဝါ၊ အပြာ၊ အညို စသည်ဖြင့် အရောင်အမျိုးမျိုးရှိလေသည်။ အများအားဖြင့် ကြာဖူးများသည် နံနက်အရုဏ် တက်ချိန်တွင် ပွင့်ကြ၍ ညနေ နေဝင်ခါနီးတွင် ပြန်၍ငုံသွားကြ သည်။ အချို့ ကြာမျိုးသည် ညနေတွင် ပွင့်ကြသည်။ ကြာပွင့် သည် ၃ ရက်လောက်သာ ခံသည်။ ၃ ရက်မှ လွန်လျှင် ညှိုးနွမ်းသွားလေ့ရှိသည်။ ကုမုဒြာကြာသည် ညအခါ လရောင်ခံ၍ ပွင့်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ကြာပွင့်၏ အလယ်တွင် ကြာခွက်ကလေးများ ရှိသည်။ ကြာပွင့် မကြီးရင့်မီ ကြာခွက်မှာ မြင်နိုင်ရုံလောက်သာ ရှိ၏။ ကြာပွင့်မှ ပွင့်ဖတ်နှင့် ပွင့်ချပ်များ ကြွေကျပြီးနောက် တွင် ကြာခွက်သည် တဖြည်းဖြည်း ကြီးရင့်လာသည်။ ကြာခွက်ထဲမှ ကြာစေ့များကို ကလေးသူငယ်များသည် သရေစာအဖြစ် စားတတ်ကြသည်။
== ကြာအမျိုးအစားများ ==
<blockquote>
''“ပျံ့မွှမ်း နံ့သာ၊ ငါးမည် ကြာတုံ
ငုံအာစွင့်စွင့်၊ ရေထက်မြင့်၍
လှတင့်ပွပွ၊ ကုမုဒြာဟု
လွလွဖိတ်ဖိတ်၊ ပုဏ္ဍရိတ်နှင့်
ကောင်းစိတ်ရွှင်စွာ၊ ပဒုမ္မာတို့
သန္တာနှင်းပန်း၊ စွေးစွေးစွန်းသား
ရောင်ထွန်းရွှေဝါ၊ နီသည့်ကြာမူ
များစွာ ချပ်ဆင့်၊ လှိုင်တွေပွင်၏။
မြနှင့်ယိုးဆို၊ ပန်းကြာညိုလည်း
နေကို မငံ့၊ ပွင့်လင်းအံ့ဟု
ပျံ့ပျံ့နံ့မျိုး၊ ရေပေါ်မိုး၍<ref>[[ရှင်အုန်းညို]]၊ ဂါထာခြောက်ဆယ်ပျို့။</ref>”''
</blockquote>
အထက်ပါ ကြာပန်းဘွဲ့၌ -
# [[ကုမုဒြာ|ကုမုဒ(ကုမုဒြာ)ကြာ]]၊
# ပုဏ္ဍရိတ်ကြာ၊
# [[ပဒုမ္မာကြာ|ပဒုမ္မာ(ပဒုမ)ကြာ]]
# [[ကြာနီ]] နှင့်
# [[ကြာညို]]
ဟူသော ကြာငါးမျိုးသည် [[ဗုဒ္ဓဝင်]] ပါဠိတော်ကို မှီငြမ်း၍ ဖော်ပြသောကြာများ ဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ အချို့ပညာရှင်တို့က ကုမုဒ(ကုမုဒြာ)ကြာကို ပဒုမ္မာ(ပဒုမ)ကြာပင်ဟု ခေါ်ကြောင်း၊ ပွင့်ချပ် တစ်ရာပြည့်သော ကြာကို ပဒုမ္မာဟုခေါ်၍ ပွင့်ချပ် တစ်ရာမပြည့်သော ကြာကို ပုဏ္ဍရိတ်ကြာ ဟုခေါ်ကြောင်း ဖော်ပြကြ၏။
[[သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂ]] အဋ္ဌကထာ၌ -
# ဥပ္ပလကြာ၊
# ပဒုမကြာ၊
# ကုမုဒကြာ၊
# ကလမကြာ
ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်များလည်း ရှိ၏။ သို့ရာတွင် ထိုကြာတို့၏ အရွယ်အစား ပုံသဏ္ဌာန် အရောင်အသွေးတို့နှင့် ပတ်သက်၍မူ အတိအကျ ဖော်ပြထားသည်ကိုမူ မတွေ့ရချေ။
[[လန်ဒန်ပါဠိစာပေအသင်း]]မှ ထုတ်သော [[ပါဠိ]]အဘိဓာန်ကျမ်း၌မူ အရောင်အသွေးကိုပါ ဖော်ပြ၍ ကြာနီ၊ ကြာဖြူ၊ ကြာညိုနှင့် ကြာပန်းရောင်ဟု ကြာလေးမျိုးကို ဖော်ပြထားသည်။ H.G. Hundley ၏ မြန်မာပြည်ရှိ အပင်များအကြောင်း ဖော်ပြထားသော စာအုပ်၌ ကြာ အမျိုးအစားတို့ကို အရပ်သုံးအနေဖြင့် -
# [[ကြာဖြူ]]၊
# ပဒုမ္မာကြာ၊
# ကြာပြာ၊
# ကြာနီ၊
# ကြာညို၊
# ကြာခေါင်းလောင်း၊
# တောကြာ
ဟူ၍ (၇) မျိုး ဖော်ပြထားသည်။<ref>H.G. Hundley, B.Sc.(For.) Rgn. and U Chit Ko Ko, "List of Trees, Shurbs, Herbs and Principal Climbers Etc" P.12.</ref>
အာယုဗ္ဗကျမ်းတစ်ချို့၌ ကြာကို အောက်ပါကဲ့သို့ ဖော်ပြထားခြင်းများလည်း ရှိသည် -
# [[ပဒုမ္မာကြာ]] - ၎င်းကြာသည် အနည်ငယ်ဖြူ၍ နေရောင်ဖြင့် ပွင့်သည်။
# ဥပ္ပလာကြာ - ၎င်းကြာ၏ အရောင်မှာ အနည်းငယ် ညိုသည်။
# နိလနကြာ - ၎င်းကြာ၏ အရောင်မှာ အနည်းငယ်နီသည်။
# ကုမုဒြာကြာ - ၎င်းကြာသည် လရောင်ဖြင့် ပွင့်သည်(တချို့က ဤကြာ၏ အရောင်မှာ အဝါရောင်ရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။)
# သောဂန္ဓိကကြာ - ၎င်းကြာသည် လရောင်ဖြင့်ပင် ပွင့်ပြီး အလွန်မွှေးကြိုင်သော ရနံ့ရှိ၍ အရောင်မှာ အပြာရောင် ဖြစ်သည်။
# ကုဝလယကြာ - ၎င်းကြာသည် အနီရောင် ရှိသော ကြာ ဖြစ်သည်။
# ပုဏ္ဍရိတ်ကြာ - ၎င်းကြာသည် အလွန်ဖြူသော ကြာဖြစ်သည်။
ရေကန်အင်းအိုင်များတွင် အတွေ့ရများသော ကြာတို့မှာ ကြာဖြူ၊ ကြာနီနှင့် ကြာညိုများ ဖြစ်သည်။ ကြာဖြူကို ရုက္ခဗေဒအမည်အားဖြင့် 'နင်ဖီအာအယ်လဗာ'ဟု ခေါ်သည်။ ဗြိတိသျှကြာမျိုးထဲတွင် အဝါရောင်ကြာပန်းမျိုးကို တွေ့ရသည်။ ကြာအပေါင်းတွင် အလှဆုံးကား ကြာပဒုမာပင် ဖြစ်သည်။ အလွန်အံ့ဩဖွယ်ကောင်းသော ကြာပင်ကြီးတစ်မျိုးကို တောင်အမေရိကတိုက် အမေဇုန်မြစ်ကမ်းစပ်တစ်လျှောက်တွင် တွေ့ရသည်။ ထိုကြာကို ရုက္ခဗေဒအမည်ဖြင့် '[[ဝိတိုရိယ ကြာပန်းပင်|ဗစ်တိုးရီးယား ရီဂျီးယား]]'ဟု ခေါ်သည်။ ထိုကြာပင်မှာ မည်မျှကြီးမား သနည်းဟူမူ ကြာရွက်ပေါ်တွင် လူတစ်ယောက် ကောင်းစွာ ရပ်နေနိုင်လောက်အောင် ကြီးမားလေသည်။ အရွက်၏အချင်းမှာ ၆ ပေမှ ရ ပေအထိ ရှိ၍ အပွင့်၏ အချင်းမှာ ၈ လက်မမှ ၁၆ လက်မအထိ ရှိသည်။ ကြာမျိုး ၅ ပါးရှိရာ ယင်းတို့မှာ [[ကုမုဒြာ]]၊ [[ပုဏ္ဏရိတ်ပင်|ပုဏ္ဏရိတ်]]၊ [[ပဒုမ္မာကြာ|ပဒုမ္မာ]]၊ [[ကြာနီ]]၊ [[ကြာညို]]တို့ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{Cite Myanmar Encyclopedia|volume=၂|title=ကြာ}}</ref>
== ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့၏ ကြာနှင့်ပတ်သက်သော အယူအဆများနှင့် အသုံးပြုပုံများ ==
[[ဂေါတမ]] ဗုဒ္ဓ ပွင့်ထွန်းလာသည့်နောက်၌ ကြာသည် မြင့်မြတ် စင်ကြယ်ခြင်းတို့နှင့် ယှဉ်တွဲ၍ ဖော်ပြမှုကို ခံရသောကြောင့် ဗုဒ္ဓဝါဒီတို့ အမြတ်နိုးဆုံးသော ပန်းဖြစ်လာခဲ့ဟန် တူသည်။
<blockquote>
''"ရေ၌ပေါက်သော ရေ၌ ကြီးပွားသော ဥပ္ပလကြာသည် လည်ကောင်း၊ ပဒုမ္မာကြသည် လည်းကောင်း၊ ပုဏ္ဍရိတ်ကြသည် လည်းကောင်း၊ ရေမှ အထက်သို့တက်၍ ရေဖြင့် မလိမ်းကျံဘဲ တည်သကဲ့သို့ ထို့အတူသာလျှင် လောက၌ ဖြစ်သော လောက၌ ကြီးပွားသော ငါသည် လောကကို လွှမ်းမိုး၍ (သင်္ခါရလောက) နှင့် လိမ်းကျံ ကပ်ငြိခြင်း မရှိဘဲနေ၏။"<ref>ဒေါနသုတ်၊ စက္ကဝဂ်၊ စတုတ္ထနိပါတ်၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်။''</ref>
</blockquote>
အထက်ပါ ဗုဒ္ဓ၏ ခိုင်းနှိုင်း တင်စားချက်စကားကို အမှီပြု၍ ကြာ သည် ''ကိလေသာ စင်ကြယ်သူ (ဝါ) ကိလေသာ စင်ကြယ်ခြင်း၏ သင်္ကေတ'' ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကြာတို့သည် ရွံ့ညွန့်၌ အခြေခံသော်လည်း ရေထုကို ဖောက်ကာ လေပြင်တွင်ပွင်ကြကုန် သကဲ့သို့ ဗုဒ္ဓသည်လည်း အဝိဇ္ဇာကိုဖောက်၍ ဝိဇ္ဇာဉာဏ်ဖြင့် နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုတော်မူနိုင်သည်ဟူသော သဘောအနက်ကိုမှီ၍ ''ကြာသည် မဂ်ဖိုလ်ဉာဏ်ပညာ၏ သင်္ကေတ''အဖြစ်လည်း အမြတ်တနိုး အသုံးပြုလာခဲ့သည်။ ကြာကို ကမ္ဘာဦးကတည်းက ပေါ်ခဲ့သောပန်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ခြင်းများလည်းရှိသည်။ <blockquote>''"အကြင်ကမ္ဘာ၌ ဘုရားဖြစ်အံ့။ ကြာပွင့်သည်လည်း ဖြစ်၏။ တစ်ဆူဖြစ်တော်မူလျှင် ကြာတစ်ပွင့် သင်္ကန်းတစ်စုံပါသည်"'' </blockquote>ဟုဆိုသည်။<ref name="ကြာဖူး၊" ကြာပွင့်="" အပြောက်အမွမ်း="">[[ဇော်ဂျီ]]၊ ကြာဖူး၊ ကြာပွင့် အပြောက်အမွမ်း၊ ရှုမဝမဂ္ဂဇင်း၊ ၁၉၅၃ ခုနှစ်။</ref> <blockquote>''"ငါးဆူရွှေကြာ၊ နိမိတ်လာ၍၊ ငါးဖြာပွင့်လျက်၊ တစ်ပင်နက်ဝယ်၊ ငါးဆက်ဖူးငုံ၊ ပေါ်လတ်တုံက"'' </blockquote>ဟူသော [[ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ]]၏ အရေးအဖွဲ့အရ [[ကကုသန်]]၊ [[ကောဏဂုံဘုရား|ကောဏဂုံ]]၊ [[ကဿပ]]၊ [[ဂေါတမ]]၊ [[အရိမေတ္တယျ]] ဟူသော ဘုရားငါးဆူပွင့်မည့် ပုဗ္ဗနိမိတ်အနေဖြင့် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာ ဖြစ်တည်လာသောအခါက သင်္ကန်းပရိက္ခရာ အစုံအလင်နှင့် တကွ ကြားငါးပွင့် ပါလာသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ပြင် ကြာ သည် ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားနှင့် သူ၏ သာဝကဖြစ်လာမည့်သူများ၏ ဘဝဖြစ်စဉ် အများအပြား၌ ပါဝင် ပတ်သက်ခဲ့ဖူး၏။ ဗုဒ္ဓ၏ ဘဝဖြစ်စဉ် (ဗုဒ္ဓဝင်)၌လာသည့် အောက်ပါ အဖြစ်အပျက်တွင် ကြာကို မြတ်နိုးဖွယ်ရာ တွေ့နိုင်သည် -
<blockquote>
''“သုမေဓာ ရှင်ရသေ့ ဘုရားဖြစ်ရန် စိတ်တော်ကြံစည်နေခိုင်တွင် သုမိတ္တာ အမည်ရှိသော ပုဏ္ဏေးမ(ပုဏ္ဏားပျိုမလေး) သည် ဒီပင်္ကရာ မြတ်စွာဘုရားထံ၌ စည်းဝေးကြသော လူထု အစည်းအဝေးကြီးသို့ ကပ်ရောက်လာ၏။ ထို သုမိတ္တာ၏လက်၌ မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်ရန် ကြာရှစ်လက်တို့ကို ယူဆောင်၍လာရာ ပရိသတ် အလယ်သို့ရောက်၍ သုမေဓာရှင်ရသေ့ အပေါ်၌ မေတ္တပေမဓာတ်များစွာပင် ဝင်လတ်သဖြင့် လှူဖွယ်ဝတ္တုတို့ကို လှူဒါန်းချင်လှပါသော်လည်း ကြာ ရှစ်လက်မှတစ်ပါး အခြားလှူဖွယ် မပါရကား...." အရှင်ရသေ့ မြတ်စွာဘုရားအား အရှင်ရသေ့ အလိုရှိသလို လှူဒါန်းရန် ငါးလက်သော ကြာတို့ကို အရှင့်အား ပေးအပ်ပါ၏။ ကျန်သော ကြာသုံးလက်ကို မူကား အကျွန်ုပ်လှူဒါန်းရန် အတွက် ဖြစ်ပါစေ" ဟု ပြောဆို လှူဒါန်းပြီးလျှင် "အရှင် ရသေ့ သည် ဘုရားဖြစ်ဖို့ရန် ဖြည့်ကျင့်နေသမျှ အတောအတွင်း အကျွန်ုပ်သည် အရှင်နှင့်တကွ ညီမျှသော သူတို့ ဖြစ်ကြရပါစေကုန်သတည်း" ဟု ဆုပန်ခဲ့လေသည်။ သုမေဓာ ရှင့်ရသေ့လည်း သုမိတ္တာ ပုဏ္ဏားပျိုမ ပေးအပ်သော ကြာငါးလက်တို့ကို ခံယူ၍ မျက်မှောက် တူရူ ကြွလာတော်မူသော [[ဒီပင်္ကရာဘုရား|ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား]]ကို ပရိသတ်တို့ အလယ်၌ပင် "သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်" အထိ ဆုပန် ကြည်ဖြူ ပူဇော်လေသည်။<ref>မဟာဗုဒ္ဓဝင်၊ ပ - တွဲ၊ ပ - ပိုင်း၊ စာ - ၆၂။</ref>”''
</blockquote>
အထက်ပါ အဖြစ်အပျက်ကို ထောက်၍ ''မြတ်သောဆုကို ပန်ဆင်ကြခြင်း''၌ ''ကြာ''သည် အလောင်းတော်နှင့် သူ၏ ပါရမီဖြည့်ဖက်တို့ လက်ဝယ် တင့်တင့်တယ်တယ်ရှိနေခဲ့ဖူးသည်။
== မြန်မာမင်းတို့၏ ကြာနှင့်ပတ်သက်သော အယူအဆနှင့် အသုံးပြုပုံ ==
ကြာ၏ အထိမ်းအမှတ်နှင့် စပ်လျည်း၍ ထူးခြားသော အချက်မှာ မင်းနှင့် စပ်သော ကိစ္စအတွက် မြန်မာပညာရှိများက အဓိပ္ပာယ်သစ် ထပ်ထည့်လာခြင်း ဖြစ်လေသည်။ ထိုအဓိပ္ပာယ်သစ်သည် အခြားမဟုတ်၊ ''ကျေးဇူးသိတတ်ခြင်း၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းခြင်း''နှင့် ပတ်သက်သော အထိမ်းအမှတ် (သင်္ကေတ) များ ဖြစ်သည်။ ထိုအထိမ်းအမှတ်များဖြင့် ''မင်းတို့၏ ပလ္လင်များ၌ ကြာရိုး၊ ကြာရွက်၊ ကြာပွင့်၊ ကြာချပ်တို့ကို ထုလုပ် သုံးဆောင်ခြင်း ပြုခဲ့''ကြသည် ဟု [[ဇေယျသင်္ခယာဘွဲ့]]ရ [[မြဝတီမင်းကြီး ဦးစ]]၏ '''ရွှေဘုံနိဒါန်း'''၌ ရှင်းပြထားသည်။<ref name = ကြာဖူး၊ ကြာပွင့် အပြောက်အမွမ်း>[[ဇော်ဂျီ]]၊ ကြာဖူး၊ ကြာပွင့် အပြောက်အမွမ်း၊ ရှုမဝမဂ္ဂဇင်း၊ ၁၉၅၃ ခုနှစ်။</ref>
== ရာဇာဓိရာဇ်အရေးတော်ပုံကျမ်းလာ ကြာနှင့်ပတ်သက်သော အယူအဆများ ==
မွန်ဘာသာ ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံကျမ်းတွင် [[ရာဇာဓိရာဇ်|ဗညားနွဲ့]]သည် ဒဂုန်၌ ခြားနားနေစဉ် လူတစ်ယောက်က ၎င်းအား ကြာပန်းတစ်စီးဖြင့် လာရောက်ဆက်သ၏။ ထိုအခါ ပညာရှိ [[မင်းကံစီ]]သည် လွန်စွာ ဝမ်းသာသဖြင့် လက်သီးလက်မောင်းတန်းလေသည်။ ထိုအခါက ဗညားနွဲ့က မေးလေရာ "''ကြာပန်းဟူသည် တနင်္လာနံ၊ ဗဂိုးလည်း တနင်္လာနံ၊ ဟံသာဝတီကို အရှင်မင်းသား လွယ်ကာသာ ရမည်နိမိတ်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ကြာပန်းဟူသည် ဘုရားလောင်း ဗောဓိသတ္တတို့၏ အရိပ် နိမိတ်လည်း ဖြစ်သည်။ ဘုရားလောင်းသည် ပါရမီနုစဉ်အခါက သုံဂမိတ်မင်း(သုမ္ဘမိတ္တ) ဘဝ၌ လွန်စွာ ဆင်းရဲခြင်းကို ခံရသည်။ နောင်အခါ ပါရမီ ရင့်သန်လတ်သော် သုံးဆယ့်တစ်ဘုံသားတို့၏ အထွက်အထိပ် ဘုရားရှင် ဖြစ်ရသည် မဟုတ်လော။ ယခု ကြာပန်းရသည့် နိမိတ်သည် မကြာမီအတွင်း ဟံသာဝတီ ရွှေနန်းထက်၌ သုခ စည်းစိမ်ကို အရှင်မင်းသား ခံစားရတော့မည် မချွတ်၊ ဤသည်ကို မြင်၍ ကျွန်ုပ်ဝမ်းသာလွန်းသဖြင့် လက်သီးလက်မောင်း တန်းမိခြင်း ဖြစ်ပေသည်''" ဟု မင်းကံစီက ဖြေလေသည်။<ref>[[ပန်းလှ၊ နိုင်၊ ဒေါက်တာ|နိုင်ပန်းလှ]]၊ ကြာပန်းနိမိတ်နှင့် သုမ္ဘမိတ္တ ဆောင်းပါး (အမှတ် - ၁၀၄၊ ၁၉၆၉ ဖေဖော်ဝါရီလထုတ်၊ ငွေတာရီ မဂ္ဂဇင်း)</ref>
== အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့ရှိ ကြာနှင့် ပတ်သက်သော အယူအဆများနှင့် အသုံးပြုပုံများ ==
လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၅၀၀၀ ခန့် (ဘီစီ - ၃၀၀၀ခန့်) က ယခု ပါကစ္စတန်နိုင်ငံရှိ အိန္ဒုမြစ်ဝှမ်းတွင် မိုဟင်ဂျိုဒါရိုမြို့၊ ဟာရပ္ပမြို့များ ထွန်းကားခဲ့သည်။ ထိုမြို့များတွင် နေထိုင်သူများမှာ ဒြာဗီးဒီးယန်း လူမျိုးများ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုမြို့တို့ကို တူးဖော်ရာ၌ ထိုမြို့တို့တွင် နေထိုင်သူများသည် ကြာကို အမြတ်တနိုး ပန်ဆန် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်ဟု ယူဆရသော အထောက်အထားများကို တွေ့ရသည်။ ဦးခေါင်းတွင် ကြာပန်းကို ပန်ထားသော အမျိုးသမီးရုပ်တုများ၊ ကြာပွင့်ပေါ်တွင် ထိုင်နေသောပုံမျာ "'''ပဒုမ္မာသန'''" ထိုင်ပုံထိုင်နည်းဖြစ်ပြီး၊ ထို ထိုင်ပုံထိုင်နည်းကို ထောက်၍ ထိုခေတ်က ဒြာဗီးဒီးယန်း လူမျိုးတို့တွင် [[ယောဂကျင့်စဉ်]]သည် [[အာရိယန်လူမျိုး]]တို့ အိန္ဒိယသို့ မဝင်ရောက်မီကပင် ရှိနေနှင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း သုတေသီများက ကောက်ချက်ချကြသည်။
[[File:2 Hindu deity Sarasvati Saraswati on ceramic tile in Munnar Kerala India March 2014.jpg|thumb|right|သူရဿတီနတ်သမီး]]
ကြာနှင့်ပတ်သက်သော အခြားသော အထောက်အထားများကို အိန္ဒိယသို့ ဝင်ရောက်လာသော အာရိယန်လူမျိုးတို့၏ နောက်ဆက်တွဲ [[ဝေဒကျမ်း]]များတွင် တွေ့ရသည်။ ထိုကျမ်းတို့၏ အလိုအရ ဤကမ္ဘာလောကကြီး၏ မူလအစသည် ပွင့်ချပ် တစ်ထောင်ရှိသော ကြာပန်း ဖြစ်သည်။ အလင်းရောင်ကိုမှီ၍ ထိုကြာသည် ပွင့်လာသည်။ ထိုကြာမှ ဗြဟ္မန်(ပရမတ္တမ)၊ ထိုဗြဟ္မန်မှ ကမ္ဘာကို အစိုးရသော [[ဗြဟ္မာ]]နှင့် ၎င်း၏ ကြင်ယာတော် [[သူရဿတီ|သူရဿတီနတ်သမီး]]သည် ထွက်ပေါ်လာသည်။ ထိုဗြဟ္မာနှင့် ကြင်ဖက်တို့မှ အခြားသက်ရှိ သက်မဲ့များ ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ ၎င်း ဗြဟ္မာ၏ ကြင်ဖက် သူရဿသီ နတ်သမီးကို ရှေးခေတ် အာရိယန်တို့က ''သီရိနတ်သမီး''ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြ၍ ဥစ္စာပစ္စည်းများကို ပေးဆောင်သူအနေဖြင့် ကိုးကွယ်ကြသည်။ ထို နတ်သမီးသည် ကျန်းမာခြင်း၊ အသက်ရှည်ခြင်းတို့ကို ပေးနိုင်သူ၊ သားသမီး ကျေးကျွန် စည်းစိမ်ချမ်းသာတို့ကို ပေးဆောင်နိုင်သူ ဖြစ်သည်ဟူသော ဂုဏ်ထူးဝိသေသအမျိုးမျိုးဖြင့် ''ကြာပန်းပေါ်၌ မတ်တပ်ရပ် အနေအထားဖြင့်'' ထုလုပ်ထားတက်ကြသည်။ ထိုအကြောင်းအရာတို့ အပေါ်တွင် အမှီပြု၍ '''ကြာ'''သည် ''အသက်ရှည်ခြင်း၊ ဥစ္စာတိုးတက်ခြင်း၊ သားသမီး အစရှိသည်တို့ တိုးပွားခြင်း၊ ကျော်စောထင်ရှားခြင်း၊ မင်္ဂလာရှိခြင်းတို့၏ သင်္ကေတ အထိမ်းအမှတ်'' ဖြစ်လာခဲ့သည်။
== ကြာပင်၏အသုံးဝင်မှုများ ==
[[File:Inlay Lotus Traditional Weaving.jpg|thumb|ကြာပင်မှ ချည်ပြုလုပ်နေပုံ၊ အင်းလေး]]
သင်သည်ကြာတစ်ပင်ကိုသေချာကြည့်သင့်ပါသည်။ ကြာပင်သည်လှပမှုအတွက်သာမက လူသားများအတွက်အသုံးဝင်မှုများလည်းရှိသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ကြာပင်သည် အမြစ်မှသည် အရွက်တိုင် အသုံးဝင်သည့်အရာများဖြစ်ကြသည်။
: (က) [[ကြာစေ့]] သည်တရုတ်လူမျိုးများ၏ အရသာရှိသောဟင်းချိုတစ်ခွက်ဖြစ်သည်။ အချိုရည်ထုတ်လုပ်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ [[မွန်းကိတ်]] ခေါ်ကိတ်မုန့်များတွင်လည်းကောင်းကြာစေ့ကိုထည့်သွင်းစားသုံးကြသည်။
: (ခ) [[ကြာရွက်]] သည်[[အသား]]၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]စသည်တို့ကိုကြာရွက်ဖြင့် ထုပ်ပိုးနိုင်သည်။ စားသောက်ဆိုင်များတွင် အသား၊ ငါးတို့ကိုကြာရွက်ဖြင့်ပတ်ကာ [[ရေနွေးငွေ့]]ဖြင့် ပေါင်းချက်ကြသည်။
: (ဂ) [[ကြာမြစ်]] သည်အစိမ်းသက်သက်စားနိုင်ပြီး [[ဟင်းချို]]၊ ဟင်းချိုစွပ်ပြုတ်အဖြစ်စားသုံးနိုင်သည်။ အချို့ကအစာမကြေသည့် ဝေဒနာမျိုးအတွက်ဆေးဝါးအဖြစ်ဖော်စပ် အသုံးပြုကြသည်။
ကြာပင်သည် [[အအေးမိ၊]] [[ဖျားနာ]]၊ [[သွေးမတိတ်]]သည့် ဝေဒနာများကိုကုစားနိုင်သည်ဟု တရုတ်လူမျိုးတို့က ယုံကြည်ထားကြသည်။<ref> သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဂျာနယ်</ref>
== ဓာတ်ပုံများ ==
<gallery>
Image:Nymphaea Albert Greenberg 0245.jpg
Image:White Waterlily Osaka.jpg
Image:Water lily.jpg
Image:Seerose 100 0630.jpg
Image:Nymphaea tetragona.jpg
Image:Nymphaea cv Director George T Moore1.jpg
Image:Nymphaea Dr G Cassina 0771.jpg
Image:- Nymphaea alba 01 -.jpg
</gallery>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ပန်းများ]]
[[ကဏ္ဍ:ဆေးဖက်ဝင် အပင်များ]]
evqb5kjvalp8pu6vvmntk15tr4ik2bm
အာဆင်နယ်
0
3824
752952
745830
2022-08-02T21:30:33Z
8.34.202.39
မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရေပြွတ်ဟုလည်းခေါ်ဆိုကြသည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club | clubname = | image =[[File:Arsenal FC.svg|180px|Arsenal crest]] | image_size = | alt = | caption = | fullname =အာဆင်နယ် ဘောလုံးကလပ်| nickname = The Gunners| short name = | founded =''ဒိုင်ယယ် စကွဲယား'' အဖြစ် ၁၈၈၆ခုနှစ်မှစ၍| dissolved = | American = | ground = [[အီးမရိတ် ဘောလုံးကွင်း]] | capacity =60,704<ref name="cap2021">{{cite web |title=Premier League Handbook 2020/21 |url=https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|url-status = live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210412002820/https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|archive-date=12 April 2021 |publisher=Premier League |access-date=12 April 2021|page=4}}</ref> | coordinates = | owntitle = <!--optional, default: Owner --> | owner = | chrtitle = <!--optional, default: Chairman --> | chairman =ပီတာ ဟေးလ်ဝု({{အလံ | ဂရိတ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ}}) ။ | mgrtitle = <!--optional, default: Manager --> | manager = {{flagicon|Spain}}မိခဲလ် အာတက်တာ | coach = | league =[[ပရီးမီးယားလိဂ်]] | season =၂၀၂၀-၂၀၂၁ | position =အဆင့်၈ | website =http://www.arsenal.com/
| | pattern_la1 = _arsenalfc2122h
| pattern_b1 = _arsenalfc2122h
| pattern_ra1 = _arsenalfc2122h
| pattern_sh1 = _arsenalfc2122h
| pattern_so1 = _arsenalfc2122hl
| leftarm1 = FFFFFF
| body1 = EF0000
| rightarm1 = FFFFFF
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = EF0000
| pattern_la2 = _arsenal2122A
| pattern_b2 = _arsenal2122A
| pattern_ra2 = _arsenal2122A
| pattern_sh2 = _arsenal2122A
| pattern_so2 = _arsenal2122A
| leftarm2 = fbf2b1
| body2 = fbf2b1
| rightarm2 = fbf2b1
| shorts2 = fbf2b1
| socks2 = fbf2b1
| pattern_la3 = _arsenal2122t
| pattern_b3 = _arsenal2122t
| pattern_ra3 = _arsenal2122t
| pattern_sh3 = _arsenal2122t
| pattern_so3 = _3_stripes_white
| leftarm3 = 2C3751
| body3 = 2C3751
| rightarm3 = 2C3751
| shorts3 = 2C3751
| socks3 = 2C3751
| current =အာဆင်နယ်ဘောလုံးအသင်း၏ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ရာသီ }}
'''အာဆင်နယ် ဘောလုံးကလပ်''' (Arsenal Football Club) ကို The Gunners ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရေပြွတ်ဟုလည်းခေါ်ဆိုကြသည်။လန်ဒန်မြောက်ပိုင်း ဟော်လိုဝေး(Holloway, North London) တွင် အခြေစိုက်သော အင်္ဂလိပ်ကြေးစား ဘောလုံးကလပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အာဆင်နယ်သည် [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]တွင် ပါဝင်ကစားသော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးလောကတွင် အအောင်မြင်ဆုံး ဘောလုံးကလပ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ပထမတန်း နှင့် [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]ဖလား ၁၃ ကြိမ်ရရှိခဲ့ဖူးပြီး [[အက်ဖ်အေဖလား]]ကို ၁၄ ကြိမ်ရရှိခဲ့ပြီး ကွန်မြူနတီဒိုင်း Community Shield ၁၆ကြိမ်ရရှိထားသည်။
== သမိုင်းကြောင်း ==
အာဆင်နယ်ကို ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ပထမဆုံး အရေးပါသော ဆုတံဆိပ်ကို ၁၉၃၀ နှစ်များတွင် မှရရှိခဲ့ပြီး လိဂ် ချန်ပီယံ ၅ ခါဖြစ်ခဲ့ကာ အက်ဖ်အေဖလား ၂ ခုရရှိခဲ့သည်။ စစ်ပြီးခေတ်၏ ဆုတ်ယုတ်သော နှစ်များအပြီးတွင် သူတို့သည် ၂၀ရာစုအတွင်း ဖလား ၂ခုတစ်ပြိုင်တည်းရသော ဒုတိယမြောက် ကလပ်အဖြစ် ၁၉၇၀-၇၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့ပြီးသော အနှစ် ၂၀ အတွင်း အာဆင်နယ်သည် အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးလောက၏ အအောင်မြင်ဆုံး ကလပ်များတွင်တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဆုဖလား ၂ခုရခြင်း နောက်ထပ် ၂ကြိမ်၊ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံ ကို ရှုံးပွဲမရှိရရှိခြင်း နှင့် ၂၀၀၅-၀၆ တွင် လန်ဒန်ရှိကလပ်များထဲမှ ယူအီးအက်ဖ်အေ ချန်ပီယံလိဂ်၏ ဖိုင်နယ်ပွဲကို ပထမဆုံးတက်ရောက်နိုင်သော အသင်းစသည့် မှတ်တမ်းများကို တင်ခဲ့သည်။
[[File:GoldInvinciblesTrophy.jpg|thumb|၃၈ပွဲဆက်ရှုံးပွဲမရှိခြင်းအတွက်ရရှိသည့် ရွှေဖလား]]
ကလပ်၏ အရောင်မှာ ပုံမှန်အားဖြင့် အနီနှင့် အဖြူဖြစ်သော်လည်း ဤအရောင်များမှာ သမိုင်းကြောင်းတလျှောက် ပြောင်းလဲလာခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတူပင် ကလပ်၏ တည်နေရာကိုလည်း အချိန်နှင့်အမျှ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့သည်။ ပထမဆုံးအနေဖြင့် လန်ဒန် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဝူးလ်ဝစ်ချ်(Woolwich) တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် မြောက်ဘက်ပိုင်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းပြီး ဟိုက်ဘူရီ(Highbury) ရှိ အာဆင်နယ် အားကစားရုံသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် သူတို့၏ လက်ရှိ နေရာဖြစ်သော ဟောလိုဝေး(Emirates) အနီးရှိ အဲမရိတ် အားကစားရုံသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။
==တံဆိပ်==
၁၉၈၈၊ ၁၉၂၂၊ ၁၉၂၅၊ ၁၉၄၉၊ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ်များတွင် တံဆိပ်များ ပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း အာဆင်နယ်၏ အဓိကတံဆိပ်မှာ အမြောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၁ တွင် အသင်း၏ ၁၂၅ နှစ်ပြည့်အတွက် တံဆိပ်ကို တပ်ဆင်ကြသည်။ ၁၈၈၆ ခုနှစ်မှ ယနေ့အထိ တံဆိပ် ၁၀ ခုရှိသည်။ လက်ရှိသုံးနေသော တံဆိပ်မှာ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။<ref>[https://www.arsenal.com/news/news-archive/the-arsenal-crest The Arsenal Crest | History | News | Arsenal.com<!-- Bot generated title -->]</ref>
[[File:Arsenal crest 1888.png|thumb|၁၈၈၈ခုနှစ်စတင်ကတံဆိပ်]]
[[File:Arsenal Crest 1930.svg|150px]]
[[File:Arsenal Crest 1952.svg|The 'Art Deco' badge|150px]]
[[File:Arsenal fc old crest small.png|thumb|၂၀၀၂မတိုင်ခင်အထိအသုံးပြုခဲ့သောတံဆိပ်]]
[[File:Arsenal FC.svg|thumb|လက်ရှိတံဆိပ်]]
==အရောင်==
{{Main|အာဆင်နယ်အသင်း၏ ဝတ်စုံများသမိုင်း}}
အာဆင်နယ်၏ အဓိကအရောင်မှာ အနီရောင်ပင် ဖြစ်သည်။
==ဘောလုံးကွင်းများ==
ပထမဆုံး မန်နာကွင်းကို သုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၈၉၀ မှ ၁၈၉၃ အထိ [[အင်ဗီတာ ဘောလုံးကွင်း|အင်ဗစ်တာကွင်း]]ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်သို့ ဝင်ပြီးနောက် ၁၈၉၃ တွင် [[မန်နာဘောလုံးကွင်း|မန်နာကွင်း]]သို့ ပြန်လာကာ ကွင်းသာသာရှိသောကွင်းကို ပွဲကြည့်စင်များဖြင့် အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ထိုကွင်းကို မြောက်လန်ဒန်သို့ မပြောင်းမီ ၁၉၁၃ အထိ နှစ်၂၀ ကြာအသုံးပြုခဲ့သည်။
[[File:Manor Ground, Woolwich Arsenal vs. Everton.jpg|thumb|မန်နာဂရောင်း]]
အာဆင်နယ်၏ ဂန္ထဝင်အားကစားကွင်းဖြစ်လာမည့် ဟိုက်ဘူရီကွင်းတွင် ၁၉၁၃ ခုနှစ်မှ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိ ကစားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ အစောပိုင်းကာလများသည် ပရိသတ် ၅၇၀၀၀ အထိဆံ့ကာ နောက်ပိုင်းတွင် အများဆုံး ၆၀၀၀၀ အထိဆံ့သည်။ ပရိသတ်များအတွက် နေရာများနှင့် ကြေညာဘုတ်များအတွက် ကွင်းကို တိုးချဲ့ရန် ပြင်ဆင်ကြသော်လည်း မဖြစ်နိုင်တော့၍ ဟိုက်ဘူရီ၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် ကွင်းအသစ်ဆောက်ရန် ပြင်ကြရသည်။
[[File:Arsenal Stadium interior North Bank.jpg|thumb|ဟိုက်ဘူရီကွင်း]]
လက်ရှိကွင်းအသစ်ဖြစ်သော [[အီးမရိတ် ဘောလုံးကွင်း]]ကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးကာ ၂၀၀၆-၂၀၀၇ ရာသီတွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။
[[File:Arsenal vs Real Madrid-bigger-view.jpg|thumb|အီးမရိတ်ကွင်း]]
လေ့ကျင့်ရေးကွင်းအဖြစ် ၁၉၉၉ ခုနှစ်က တည်ဆောက်ခဲ့သော ရှန်လေလေ့ကျင့်ရေးကွင်းကို အသုံးပြုသည်။
==ပရိသတ်==
အာဆင်နယ်အသင်းပရိသတ်များသည် ၎င်းတို့ကို "Gooners"၊ "Gunners" အမြောက်တပ်သားများဟု ဆိုကြသည်။ ပရိသတ်များသည် သစ္စာရှိကြပြီး ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ရာသီတွင် ပရီးမီးယားလိဂ်၏ ဒုတိယအများဆုံး လက်မှတ်ရောင်းရသောအသင်း ဖြစ်လာသည်။ လက်မှတ်ပေါင်း ၆၀၀၇၀ စောင်မှာ ကွင်း၏ ဝင်ဆံ့ဦးရေ ၉၉.၅% ဖြစ်သည်။ အာဆင်နယ်မှာ ပြည်တွင်းသာမက ပြည်ပတွင်ပါ ပရိသတ်များစွာ ရှိသည်။
[[File:Arsenal Flag (7100433493).jpg|thumb|အာဆင်နယ်ပရိသတ်များ]]
==အောင်မြင်မှုများ==
အာဆင်နယ်သည် လိဂ်ချန်ပီယံ ၁၀ ကြိမ်အဖြစ် မန်ယူနှင့် လစ်ပါပူးနောက်၊ ပရီးမီးယားလိဂ်အဖြစ် ပြောင်းပြီးချန်ပီယံ ၃ ကြိမ်အဖြစ် မန်ယူနှင့် ချဲဆီးနောက်တွင် တတိယအအောင်မြင်ဆုံးအသင်း ဖြစ်သည်။
အက်အေဖလား ၁၄ ကြိမ်ဖြင့် အအောင်မြင်ဆုံးအသင်း ဖြစ်သည်။ လန်ဒန်အသင်းများတွင် ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲသို့ တက်နိုင်သော ပထမဆုံးအသင်းဖြစ်ကာ ဘာစီလိုနာအသင်းကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
ပရီးမီးယားလိဂ်တွင် အနိမ့်ဆုံးအဆင့် ၁၄ ဖြင့်သာ ရာသီသိမ်းဖူး၍ အကောင်းဆုံးအသင်းများထဲမှ တစ်သင်းဖြစ်သည်။
၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလမှ ၂၀၀၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလအထိ ၄၉ ပွဲရှုံးပွဲမရှိ စံချိန်တင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ခုနှစ် ပရီးမီးယားလိဂ်ရာသီအတွက် ၃၈ ပွဲလုံး ရှုံးပွဲမရှိဘဲ အနိုင်ရဗိုလ်စွဲခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ၁၈၈၈-၁၈၈၉ ခုနှစ်လိဂ်ပွဲတွင် ပရယ်စတွန်နော့အန့်၏ ၂၂ ပွဲရှုံးပွဲမရှိ အနိုင်ရဗိုလ်စွဲအပြီးနောက် တစ်ခုတည်းသော ဘောလုံးအသင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ပရီးမီးယားလိဂ်၏ ရွှေဖလား ကိုရရှိခဲ့သည်။အသင်းရလဒ်ဆိုးရွားချိန်တိုင်းထိုရွှေဖလားကြီးကိုထုတ်ပြလေ့ရှိသည်။
[[File:GoldInvinciblesTrophy.jpg|thumb|ပရီးမီးယားလိဂ်၏တစ်ခုတည်းသောရွှေဖလား]]
သီယာရီ ဟင်နရီမှာအသင်းအတွက် ၁၉၉၉ မှ၂၀၁၂ အထိ ၂၂၈ ဂိုး သွင်းယူပေးခဲ့သည်။
[[File:Thierry Henry applauding 2012.jpg|thumb|ဟင်နရီ]]
{{Wide image|Arsenal FC League Performance.svg|900px|၁၈၉၃ခုနှစ်လိဂ်ပြိုင်ပွဲဝင်ခွင့်ရချိန်မှ ၂၀၁၅ခုနှစ်အထိအာဆင်နယ်အသင်း၏အခြေအနေ}}
=== အာဆင်နယ်အသင်း၏အောင်မြင်မှုများ ===
*အမှတ်ပေးချန်ပီယံ − (၁၃) ကြိမ် (၁၉၃၀-၃၁၊ ၁၉၃၂-၃၃၊ ၁၉၃၃-၃၄၊ ၁၉၃၄-၃၅၊ ၁၉၃၇-၃၈၊ ၁၉၄၆-၄၇၊ ၁၉၅၂-၅၃၊ ၁၉၇၀-၇၁၊ ၁၉၈၈-၈၉၊ ၁၉၉၉၀-၉၁၊ ၁၉၉၇-၉၈၊ ၂၀၀၁-၀၂၊ ၂၀၀၃-၀၄)
*အက်ဖ်အေ ဖလားချန်ပီယံ − (၁၃) ကြိမ် (၁၉၃၀၊ ၁၉၃၆၊ ၁၉၅၀၊ ၁၉၇၁၊ ၁၉၇၉၊ ၁၉၉၃၊ ၁၉၉၈၊ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၃၊ ၂၀၀၅၊ ၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၇ ၊ ၂၀၂၀ )
*ကားလင်းဖလား − (၂) ကြိမ် (၁၉၈၇၊ ၁၉၉၃)
*ကွန်မြူနတီဒိုင်းချန်ပီယံ − (၁၅) ကြိမ် (၁၉၃၀၊ ၁၉၃၁၊ ၁၉၃၃၊ ၁၉၃၄၊၁၉၃၈၊ ၁၉၄၈၊ ၁၉၅၃၊ ၁၉၉၁၊ ၁၉၉၈၊ ၁၉၉၉၊ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၄၊ ၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၇)
*ဥရောပချန်ပီယံလိဂ် - (၀)ကြိမ်
*ယူရိုပါလိဂ် - (၀)ကြိမ်
*ယူရိုပါကွန်းဖရန့်လိဂ် - (၀)ကြိမ်
==ကစားသမားများ==
===ပထမအသင်းလူစာရင်း===
{{updated|31 January 2018}}<ref>{{cite web |title=Squad: First team |url=https://www.arsenal.com/first-team/players |publisher=Arsenal F.C. |accessdate=24 July 2017 |archivedate=15 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200115143756/https://www.arsenal.com/first-team/players }}</ref>
{{about||recent transfers|2017–18 Arsenal F.C. season#Transfers}}
{{Fs start}}
<!--Any changes not listed on http://www.arsenal.com/first-team/players will be removed
All edits must meet Wikipedia's verifiability policy-->
{{Fs player|no=၃|nat=SCO|pos=DF|name=တီယာနေး}}
{{Fs player|no=၃၅|nat=BRA|pos=FW|name=မာတင်နယ်လီ}}
{{Fs player|no=၈|nat=SPA|pos=MF|name=ဆီဘယ်လော့}}
{{Fs player|no=၉|nat=FRA|pos=FW|name=လာကာဇတ်တီ}}
{{Fs player|no=၁၁|nat=URU|pos=MF|name=တော်ရိုင်းရား}}
{{Fs player|no=၁၀|nat=GER|pos=MF|name=အိုဇေးလ်}}
{{Fs player|no=၂၆|nat=ARG|pos=GK|name=မာတီနက်ဇ်}}
{{Fs player|no=၁၄|nat=GAB|pos=FW|name=အူဘာမီးယန်း}}(အသင်းခေါင်းဆောင်){{Fs player|no=၁၆|nat=ENG|pos=DF|name=ဟိုးဒင်း}}
{{Fs player|no=၃၂|nat=ENG|pos=MF|name=စမစ်ရိုး}}
{{Fs player|no=၂၃|nat=BRA|pos=DF|name=ဒေးဗစ်လုစ်}}
{{Fs player|no=၂၉|nat=FRA|pos=MF|name=ဂွမ်ဒိုဇီ}}
{{Fs player|no=၂၀|nat=GER|pos=DF|name=မူစတာဖီ}}
{{Fs player|no=၂၁|nat=ENG|pos=DF|name=ချန်ဘာ}}
{{Fs player|no=၁၉|nat=CIV|pos=FW|name=ပီပီ}}
{{Fs player|no=၂|nat=ESP|pos=DF|name=ဘယ်လာရင်}}
{{Fs player|no=၂၇|nat=GRE|pos=DF|name=မာဗရိုပါနို့စ်}}
{{Fs player|no=၃၄|nat=SUI|pos=MF|name=ချာကာ}}
{{Fs player|no=၁၅|nat=ENG|pos=MF|name=မိတ်လန်းနိုင်းစ်}}
{{Fs player|no=၃၁|nat=BIH|pos=DF|name=ကိုလာစီနက်}}
{{Fs player|no=၁|nat=GER|pos=GK|name=လီနို}}
{{Fs player|no=၂၈|nat=ENG|pos=MF|name=ဝီးလော့}}
{{Fs end}}
==နည်းပြများ==
၁၉၈၇ မှယနေ့ထိ နည်းပြ ၁၈ ဦး၊ ယာယီနည်းပြ ၆ ဦးရှိသည်။ ယာယီနည်းပြ [[ဖရက်ဒီယွန်းဘတ်]]မှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလ၂၉ရက်နေ့မှစ၍ ယာယီကိုင်တွယ်နေသည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှစ၍
မန်ချက်စတာစီးတီးအသင်းမှ လက်ထောက်နည်းပြ စပိန်လူမျိုး မီခေးလ်အာတီတာကို နည်းပြချုပ် အဖြစ်ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်
[[File:Unai Emery 2012.jpg|thum
ယခင်နည်းပြ အူနိုင်း|180px]]
[[File:ARS-OM 1314 Arsène Wenger looks on.jpg|thumb|၁၉၉၆မှ၂၀၁၈ထိကိုင်တွယ်ခဲ့သောအာဆင်ဝင်းဂါး]]
== ကိုးကား==
{{reflist}}
၄<nowiki/>https://www.premierleague.com/clubs/1/Arsenal/squad
{{Premier League}}
[[Category:အာဆင်နယ် ဘောလုံးအသင်း]]
[[Category:ကြေးစားဘောလုံးအသင်း]]
3v9p0ehcue8au4ewzqgt6vkzikp0cch
752993
752952
2022-08-03T03:46:57Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/8.34.202.39|8.34.202.39]] ([[User talk:8.34.202.39|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:8.34.202.110|8.34.202.110]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club | clubname = | image =[[File:Arsenal FC.svg|180px|Arsenal crest]] | image_size = | alt = | caption = | fullname =အာဆင်နယ် ဘောလုံးကလပ်| nickname = The Gunners| short name = | founded =''ဒိုင်ယယ် စကွဲယား'' အဖြစ် ၁၈၈၆ခုနှစ်မှစ၍| dissolved = | American = | ground = [[အီးမရိတ် ဘောလုံးကွင်း]] | capacity =60,704<ref name="cap2021">{{cite web |title=Premier League Handbook 2020/21 |url=https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|url-status = live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210412002820/https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2021/04/07/6ebff069-a7ee-415d-afbd-15878b6d33b2/2020-21-PL-Handbook-240321.pdf|archive-date=12 April 2021 |publisher=Premier League |access-date=12 April 2021|page=4}}</ref> | coordinates = | owntitle = <!--optional, default: Owner --> | owner = | chrtitle = <!--optional, default: Chairman --> | chairman =ပီတာ ဟေးလ်ဝု({{အလံ | ဂရိတ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ}}) ။ | mgrtitle = <!--optional, default: Manager --> | manager = {{flagicon|Spain}}မိခဲလ် အာတက်တာ | coach = | league =[[ပရီးမီးယားလိဂ်]] | season =၂၀၂၀-၂၀၂၁ | position =အဆင့်၈ | website =http://www.arsenal.com/
| | pattern_la1 = _arsenalfc2122h
| pattern_b1 = _arsenalfc2122h
| pattern_ra1 = _arsenalfc2122h
| pattern_sh1 = _arsenalfc2122h
| pattern_so1 = _arsenalfc2122hl
| leftarm1 = FFFFFF
| body1 = EF0000
| rightarm1 = FFFFFF
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = EF0000
| pattern_la2 = _arsenal2122A
| pattern_b2 = _arsenal2122A
| pattern_ra2 = _arsenal2122A
| pattern_sh2 = _arsenal2122A
| pattern_so2 = _arsenal2122A
| leftarm2 = fbf2b1
| body2 = fbf2b1
| rightarm2 = fbf2b1
| shorts2 = fbf2b1
| socks2 = fbf2b1
| pattern_la3 = _arsenal2122t
| pattern_b3 = _arsenal2122t
| pattern_ra3 = _arsenal2122t
| pattern_sh3 = _arsenal2122t
| pattern_so3 = _3_stripes_white
| leftarm3 = 2C3751
| body3 = 2C3751
| rightarm3 = 2C3751
| shorts3 = 2C3751
| socks3 = 2C3751
| current =အာဆင်နယ်ဘောလုံးအသင်း၏ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ရာသီ }}
'''အာဆင်နယ် ဘောလုံးကလပ်''' (Arsenal Football Club) ကို The Gunners ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး လန်ဒန်မြောက်ပိုင်း ဟော်လိုဝေး(Holloway, North London) တွင် အခြေစိုက်သော အင်္ဂလိပ်ကြေးစား ဘောလုံးကလပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အာဆင်နယ်သည် [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]တွင် ပါဝင်ကစားသော အသင်းတစ်သင်းဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးလောကတွင် အအောင်မြင်ဆုံး ဘောလုံးကလပ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ပထမတန်း နှင့် [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]ဖလား ၁၃ ကြိမ်ရရှိခဲ့ဖူးပြီး [[အက်ဖ်အေဖလား]]ကို ၁၄ ကြိမ်ရရှိခဲ့ပြီး ကွန်မြူနတီဒိုင်း Community Shield ၁၆ကြိမ်ရရှိထားသည်။
== သမိုင်းကြောင်း ==
အာဆင်နယ်ကို ၁၈၈၆ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ပထမဆုံး အရေးပါသော ဆုတံဆိပ်ကို ၁၉၃၀ နှစ်များတွင် မှရရှိခဲ့ပြီး လိဂ် ချန်ပီယံ ၅ ခါဖြစ်ခဲ့ကာ အက်ဖ်အေဖလား ၂ ခုရရှိခဲ့သည်။ စစ်ပြီးခေတ်၏ ဆုတ်ယုတ်သော နှစ်များအပြီးတွင် သူတို့သည် ၂၀ရာစုအတွင်း ဖလား ၂ခုတစ်ပြိုင်တည်းရသော ဒုတိယမြောက် ကလပ်အဖြစ် ၁၉၇၀-၇၁ တွင် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့ပြီးသော အနှစ် ၂၀ အတွင်း အာဆင်နယ်သည် အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးလောက၏ အအောင်မြင်ဆုံး ကလပ်များတွင်တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဆုဖလား ၂ခုရခြင်း နောက်ထပ် ၂ကြိမ်၊ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံ ကို ရှုံးပွဲမရှိရရှိခြင်း နှင့် ၂၀၀၅-၀၆ တွင် လန်ဒန်ရှိကလပ်များထဲမှ ယူအီးအက်ဖ်အေ ချန်ပီယံလိဂ်၏ ဖိုင်နယ်ပွဲကို ပထမဆုံးတက်ရောက်နိုင်သော အသင်းစသည့် မှတ်တမ်းများကို တင်ခဲ့သည်။
[[File:GoldInvinciblesTrophy.jpg|thumb|၃၈ပွဲဆက်ရှုံးပွဲမရှိခြင်းအတွက်ရရှိသည့် ရွှေဖလား]]
ကလပ်၏ အရောင်မှာ ပုံမှန်အားဖြင့် အနီနှင့် အဖြူဖြစ်သော်လည်း ဤအရောင်များမှာ သမိုင်းကြောင်းတလျှောက် ပြောင်းလဲလာခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတူပင် ကလပ်၏ တည်နေရာကိုလည်း အချိန်နှင့်အမျှ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့သည်။ ပထမဆုံးအနေဖြင့် လန်ဒန် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဝူးလ်ဝစ်ချ်(Woolwich) တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် မြောက်ဘက်ပိုင်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းပြီး ဟိုက်ဘူရီ(Highbury) ရှိ အာဆင်နယ် အားကစားရုံသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် သူတို့၏ လက်ရှိ နေရာဖြစ်သော ဟောလိုဝေး(Emirates) အနီးရှိ အဲမရိတ် အားကစားရုံသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။
==တံဆိပ်==
၁၉၈၈၊ ၁၉၂၂၊ ၁၉၂၅၊ ၁၉၄၉၊ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ်များတွင် တံဆိပ်များ ပြောင်းလဲခဲ့သော်လည်း အာဆင်နယ်၏ အဓိကတံဆိပ်မှာ အမြောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၁ တွင် အသင်း၏ ၁၂၅ နှစ်ပြည့်အတွက် တံဆိပ်ကို တပ်ဆင်ကြသည်။ ၁၈၈၆ ခုနှစ်မှ ယနေ့အထိ တံဆိပ် ၁၀ ခုရှိသည်။ လက်ရှိသုံးနေသော တံဆိပ်မှာ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။<ref>[https://www.arsenal.com/news/news-archive/the-arsenal-crest The Arsenal Crest | History | News | Arsenal.com<!-- Bot generated title -->]</ref>
[[File:Arsenal crest 1888.png|thumb|၁၈၈၈ခုနှစ်စတင်ကတံဆိပ်]]
[[File:Arsenal Crest 1930.svg|150px]]
[[File:Arsenal Crest 1952.svg|The 'Art Deco' badge|150px]]
[[File:Arsenal fc old crest small.png|thumb|၂၀၀၂မတိုင်ခင်အထိအသုံးပြုခဲ့သောတံဆိပ်]]
[[File:Arsenal FC.svg|thumb|လက်ရှိတံဆိပ်]]
==အရောင်==
{{Main|အာဆင်နယ်အသင်း၏ ဝတ်စုံများသမိုင်း}}
အာဆင်နယ်၏ အဓိကအရောင်မှာ အနီရောင်ပင် ဖြစ်သည်။
==ဘောလုံးကွင်းများ==
ပထမဆုံး မန်နာကွင်းကို သုံးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၈၉၀ မှ ၁၈၉၃ အထိ [[အင်ဗီတာ ဘောလုံးကွင်း|အင်ဗစ်တာကွင်း]]ကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်သို့ ဝင်ပြီးနောက် ၁၈၉၃ တွင် [[မန်နာဘောလုံးကွင်း|မန်နာကွင်း]]သို့ ပြန်လာကာ ကွင်းသာသာရှိသောကွင်းကို ပွဲကြည့်စင်များဖြင့် အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ထိုကွင်းကို မြောက်လန်ဒန်သို့ မပြောင်းမီ ၁၉၁၃ အထိ နှစ်၂၀ ကြာအသုံးပြုခဲ့သည်။
[[File:Manor Ground, Woolwich Arsenal vs. Everton.jpg|thumb|မန်နာဂရောင်း]]
အာဆင်နယ်၏ ဂန္ထဝင်အားကစားကွင်းဖြစ်လာမည့် ဟိုက်ဘူရီကွင်းတွင် ၁၉၁၃ ခုနှစ်မှ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိ ကစားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ အစောပိုင်းကာလများသည် ပရိသတ် ၅၇၀၀၀ အထိဆံ့ကာ နောက်ပိုင်းတွင် အများဆုံး ၆၀၀၀၀ အထိဆံ့သည်။ ပရိသတ်များအတွက် နေရာများနှင့် ကြေညာဘုတ်များအတွက် ကွင်းကို တိုးချဲ့ရန် ပြင်ဆင်ကြသော်လည်း မဖြစ်နိုင်တော့၍ ဟိုက်ဘူရီ၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် ကွင်းအသစ်ဆောက်ရန် ပြင်ကြရသည်။
[[File:Arsenal Stadium interior North Bank.jpg|thumb|ဟိုက်ဘူရီကွင်း]]
လက်ရှိကွင်းအသစ်ဖြစ်သော [[အီးမရိတ် ဘောလုံးကွင်း]]ကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးကာ ၂၀၀၆-၂၀၀၇ ရာသီတွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။
[[File:Arsenal vs Real Madrid-bigger-view.jpg|thumb|အီးမရိတ်ကွင်း]]
လေ့ကျင့်ရေးကွင်းအဖြစ် ၁၉၉၉ ခုနှစ်က တည်ဆောက်ခဲ့သော ရှန်လေလေ့ကျင့်ရေးကွင်းကို အသုံးပြုသည်။
==ပရိသတ်==
အာဆင်နယ်အသင်းပရိသတ်များသည် ၎င်းတို့ကို "Gooners"၊ "Gunners" အမြောက်တပ်သားများဟု ဆိုကြသည်။ ပရိသတ်များသည် သစ္စာရှိကြပြီး ၂၀၀၇-၂၀၀၈ ရာသီတွင် ပရီးမီးယားလိဂ်၏ ဒုတိယအများဆုံး လက်မှတ်ရောင်းရသောအသင်း ဖြစ်လာသည်။ လက်မှတ်ပေါင်း ၆၀၀၇၀ စောင်မှာ ကွင်း၏ ဝင်ဆံ့ဦးရေ ၉၉.၅% ဖြစ်သည်။ အာဆင်နယ်မှာ ပြည်တွင်းသာမက ပြည်ပတွင်ပါ ပရိသတ်များစွာ ရှိသည်။
[[File:Arsenal Flag (7100433493).jpg|thumb|အာဆင်နယ်ပရိသတ်များ]]
==အောင်မြင်မှုများ==
အာဆင်နယ်သည် လိဂ်ချန်ပီယံ ၁၀ ကြိမ်အဖြစ် မန်ယူနှင့် လစ်ပါပူးနောက်၊ ပရီးမီးယားလိဂ်အဖြစ် ပြောင်းပြီးချန်ပီယံ ၃ ကြိမ်အဖြစ် မန်ယူနှင့် ချဲဆီးနောက်တွင် တတိယအအောင်မြင်ဆုံးအသင်း ဖြစ်သည်။
အက်အေဖလား ၁၄ ကြိမ်ဖြင့် အအောင်မြင်ဆုံးအသင်း ဖြစ်သည်။ လန်ဒန်အသင်းများတွင် ချန်ပီယံလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲသို့ တက်နိုင်သော ပထမဆုံးအသင်းဖြစ်ကာ ဘာစီလိုနာအသင်းကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
ပရီးမီးယားလိဂ်တွင် အနိမ့်ဆုံးအဆင့် ၁၄ ဖြင့်သာ ရာသီသိမ်းဖူး၍ အကောင်းဆုံးအသင်းများထဲမှ တစ်သင်းဖြစ်သည်။
၂၀၀၃ ခုနှစ် မေလမှ ၂၀၀၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလအထိ ၄၉ ပွဲရှုံးပွဲမရှိ စံချိန်တင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ ခုနှစ် ပရီးမီးယားလိဂ်ရာသီအတွက် ၃၈ ပွဲလုံး ရှုံးပွဲမရှိဘဲ အနိုင်ရဗိုလ်စွဲခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ၁၈၈၈-၁၈၈၉ ခုနှစ်လိဂ်ပွဲတွင် ပရယ်စတွန်နော့အန့်၏ ၂၂ ပွဲရှုံးပွဲမရှိ အနိုင်ရဗိုလ်စွဲအပြီးနောက် တစ်ခုတည်းသော ဘောလုံးအသင်းဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် ပရီးမီးယားလိဂ်၏ ရွှေဖလား ကိုရရှိခဲ့သည်။အသင်းရလဒ်ဆိုးရွားချိန်တိုင်းထိုရွှေဖလားကြီးကိုထုတ်ပြလေ့ရှိသည်။
[[File:GoldInvinciblesTrophy.jpg|thumb|ပရီးမီးယားလိဂ်၏တစ်ခုတည်းသောရွှေဖလား]]
သီယာရီ ဟင်နရီမှာအသင်းအတွက် ၁၉၉၉ မှ၂၀၁၂ အထိ ၂၂၈ ဂိုး သွင်းယူပေးခဲ့သည်။
[[File:Thierry Henry applauding 2012.jpg|thumb|ဟင်နရီ]]
{{Wide image|Arsenal FC League Performance.svg|900px|၁၈၉၃ခုနှစ်လိဂ်ပြိုင်ပွဲဝင်ခွင့်ရချိန်မှ ၂၀၁၅ခုနှစ်အထိအာဆင်နယ်အသင်း၏အခြေအနေ}}
=== အာဆင်နယ်အသင်း၏အောင်မြင်မှုများ ===
*အမှတ်ပေးချန်ပီယံ − (၁၃) ကြိမ် (၁၉၃၀-၃၁၊ ၁၉၃၂-၃၃၊ ၁၉၃၃-၃၄၊ ၁၉၃၄-၃၅၊ ၁၉၃၇-၃၈၊ ၁၉၄၆-၄၇၊ ၁၉၅၂-၅၃၊ ၁၉၇၀-၇၁၊ ၁၉၈၈-၈၉၊ ၁၉၉၉၀-၉၁၊ ၁၉၉၇-၉၈၊ ၂၀၀၁-၀၂၊ ၂၀၀၃-၀၄)
*အက်ဖ်အေ ဖလားချန်ပီယံ − (၁၃) ကြိမ် (၁၉၃၀၊ ၁၉၃၆၊ ၁၉၅၀၊ ၁၉၇၁၊ ၁၉၇၉၊ ၁၉၉၃၊ ၁၉၉၈၊ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၃၊ ၂၀၀၅၊ ၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၇ ၊ ၂၀၂၀ )
*ကားလင်းဖလား − (၂) ကြိမ် (၁၉၈၇၊ ၁၉၉၃)
*ကွန်မြူနတီဒိုင်းချန်ပီယံ − (၁၅) ကြိမ် (၁၉၃၀၊ ၁၉၃၁၊ ၁၉၃၃၊ ၁၉၃၄၊၁၉၃၈၊ ၁၉၄၈၊ ၁၉၅၃၊ ၁၉၉၁၊ ၁၉၉၈၊ ၁၉၉၉၊ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၄၊ ၂၀၁၄၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၁၇)
*ဥရောပချန်ပီယံလိဂ် - (၀)ကြိမ်
*ယူရိုပါလိဂ် - (၀)ကြိမ်
*ယူရိုပါကွန်းဖရန့်လိဂ် - (၀)ကြိမ်
==ကစားသမားများ==
===ပထမအသင်းလူစာရင်း===
{{updated|31 January 2018}}<ref>{{cite web |title=Squad: First team |url=https://www.arsenal.com/first-team/players |publisher=Arsenal F.C. |accessdate=24 July 2017 |archivedate=15 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200115143756/https://www.arsenal.com/first-team/players }}</ref>
{{about||recent transfers|2017–18 Arsenal F.C. season#Transfers}}
{{Fs start}}
<!--Any changes not listed on http://www.arsenal.com/first-team/players will be removed
All edits must meet Wikipedia's verifiability policy-->
{{Fs player|no=၃|nat=SCO|pos=DF|name=တီယာနေး}}
{{Fs player|no=၃၅|nat=BRA|pos=FW|name=မာတင်နယ်လီ}}
{{Fs player|no=၈|nat=SPA|pos=MF|name=ဆီဘယ်လော့}}
{{Fs player|no=၉|nat=FRA|pos=FW|name=လာကာဇတ်တီ}}
{{Fs player|no=၁၁|nat=URU|pos=MF|name=တော်ရိုင်းရား}}
{{Fs player|no=၁၀|nat=GER|pos=MF|name=အိုဇေးလ်}}
{{Fs player|no=၂၆|nat=ARG|pos=GK|name=မာတီနက်ဇ်}}
{{Fs player|no=၁၄|nat=GAB|pos=FW|name=အူဘာမီးယန်း}}(အသင်းခေါင်းဆောင်){{Fs player|no=၁၆|nat=ENG|pos=DF|name=ဟိုးဒင်း}}
{{Fs player|no=၃၂|nat=ENG|pos=MF|name=စမစ်ရိုး}}
{{Fs player|no=၂၃|nat=BRA|pos=DF|name=ဒေးဗစ်လုစ်}}
{{Fs player|no=၂၉|nat=FRA|pos=MF|name=ဂွမ်ဒိုဇီ}}
{{Fs player|no=၂၀|nat=GER|pos=DF|name=မူစတာဖီ}}
{{Fs player|no=၂၁|nat=ENG|pos=DF|name=ချန်ဘာ}}
{{Fs player|no=၁၉|nat=CIV|pos=FW|name=ပီပီ}}
{{Fs player|no=၂|nat=ESP|pos=DF|name=ဘယ်လာရင်}}
{{Fs player|no=၂၇|nat=GRE|pos=DF|name=မာဗရိုပါနို့စ်}}
{{Fs player|no=၃၄|nat=SUI|pos=MF|name=ချာကာ}}
{{Fs player|no=၁၅|nat=ENG|pos=MF|name=မိတ်လန်းနိုင်းစ်}}
{{Fs player|no=၃၁|nat=BIH|pos=DF|name=ကိုလာစီနက်}}
{{Fs player|no=၁|nat=GER|pos=GK|name=လီနို}}
{{Fs player|no=၂၈|nat=ENG|pos=MF|name=ဝီးလော့}}
{{Fs end}}
==နည်းပြများ==
၁၉၈၇ မှယနေ့ထိ နည်းပြ ၁၈ ဦး၊ ယာယီနည်းပြ ၆ ဦးရှိသည်။ ယာယီနည်းပြ [[ဖရက်ဒီယွန်းဘတ်]]မှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလ၂၉ရက်နေ့မှစ၍ ယာယီကိုင်တွယ်နေသည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှစ၍
မန်ချက်စတာစီးတီးအသင်းမှ လက်ထောက်နည်းပြ စပိန်လူမျိုး မီခေးလ်အာတီတာကို နည်းပြချုပ် အဖြစ်ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်
[[File:Unai Emery 2012.jpg|thum
ယခင်နည်းပြ အူနိုင်း|180px]]
[[File:ARS-OM 1314 Arsène Wenger looks on.jpg|thumb|၁၉၉၆မှ၂၀၁၈ထိကိုင်တွယ်ခဲ့သောအာဆင်ဝင်းဂါး]]
== ကိုးကား==
{{reflist}}
၄<nowiki/>https://www.premierleague.com/clubs/1/Arsenal/squad
{{Premier League}}
[[Category:အာဆင်နယ် ဘောလုံးအသင်း]]
[[Category:ကြေးစားဘောလုံးအသင်း]]
9f909c8jjr3r0cedqod05dnkqwg6gtg
ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
0
3904
752920
752121
2022-08-02T12:22:16Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect|ဩစတြေးလျ}}
{{Coord|25|S|133|E|type:country_region:AU_scale:20000000|display=title}}
{{Infobox country
| နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ဩစတြေးလျ ဓနသဟာယနိုင်ငံ
| အမည်_ရင်း = Commonwealth of Australia
| ပုံ_အလံ = Flag of Australia (converted).svg
| alt_flag = A blue field with the Union Flag in the upper hoist quarter, a large white seven-pointed star in the lower hoist quarter, and constellation of five white stars in the fly – one small five-pointed star and four, larger, seven-pointed stars.
| ပုံ_တံဆိပ် = Coat of Arms of Australia.svg
| နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် =
| နိုင်ငံတော်သီချင်း = [[Advance Australia Fair]]{{lower|0.2em|{{refn|Australia's [[Honors music|royal anthem]] is "[[God Save the Queen]]", played in the presence of a member of the [[House of Windsor|Royal family]] when they are in Australia. In other contexts, the [[national anthem]] of Australia, "[[Advance Australia Fair]]", is played.<ref>{{cite web |url=http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm |title=Australian National Anthem |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070701124616/http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm |archive-date=1 July 2007 |accessdate=2 July 2021 |archivedate=9 November 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071109134834/http://www.itsanhonour.gov.au/symbols/anthem.cfm }}<br />{{cite web |url=http://dfat.gov.au/about-us/publications/corporate/protocol-guidelines/Pages/16-other-matters.aspx#163 |title=16. Other matters – 16.3 Australian National Anthem |archive-url=https://web.archive.org/web/20150923173124/http://dfat.gov.au/about-us/publications/corporate/protocol-guidelines/Pages/16-other-matters.aspx |archive-date=23 September 2015 }}<br />{{cite book |title=Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia |edition=29th |orig-year=2002 |year=2005 |chapter=National Symbols |chapter-url=http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf |access-date=7 June 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070611101901/http://www.aph.gov.au/library/handbook/40thparl/national+symbols.pdf |archive-date=11 June 2007 }}</ref>|name="anthem explanation"|group="N"}}<!--end lower:-->}}<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[File:U.S. Navy Band, Advance Australia Fair (instrumental).ogg]]}}</div>
| ပုံ_နေရာ = Australia with AAT (orthographic projection).svg
| map_caption = ဩစတေးလျဓနသဟာယနိုင်ငံ ([[ဩစတေးလျ အန္တာတိကနယ်မြေ|အန္တာတိကတိုက်ရှိ ကြေညာထားသော ဩစတေးလျနယ်မြေ]] အပါအဝင်)
| မြို့တော် = [[ကင်ဘာရာမြို့]]
| coordinates = {{nowrap|{{Coord|35|18|29|S|149|07|28|E|type:city_region:AU}}}}
| အကြီးဆုံးမြို့ = [[ဆစ်ဒနီမြို့]]
| အကြီးဆုံးပြည်နယ် =
| languages_type = အမျိုးသားဘာသာစကား
| languages = [[Australian English|အင်္ဂလိပ်]]{{refn|English does not have ''de jure'' status.<ref name=language />|name="languages"|group="N"}}
|official_languages = ဖက်ဒရယ်အဆင့်၌ တရားဝင်သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိ
| demonym = {{hlist|Australian <br />Aussie (colloquial)<ref>See entry in the ''Macquarie Dictionary''.</ref><ref>{{cite book |title=Collins English Dictionary |year=2009 |publisher=HarperCollins |location=Bishopbriggs, Glasgow |isbn=978-0-00-786171-2 |page=18 |title-link=Collins English Dictionary }}</ref><!--end hlist:-->}}
| religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap;
|title = [[Religion in Australia|အမျိုးမျိုးသော]]
|52.1% [[ခရစ်ယာန်]]
|30.1% [[ဘာသာမဲ့]]
|2.6% [[အစ္စလာမ်]]
|2.4% [[ဗုဒ္ဓ]]
|1.9% [[ဟိန္ဒူ]]
|1.8% အခြား
|9.1% အဖြေမရှိ<ref>{{cite web|url=https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/2900.0main+features100752016|title=Religious Affiliation (RELP)|publisher=Australian Bureau of Statistics|date=8 November 2017|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁}}</ref>
}}
| religion_year = ၂၀၁၆
| religion_ref = <ref name="statcan1">{{cite web|url=https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/by%20Subject/2071.0~2016~Main%20Features~Religion%20Data%20Summary~70|title=Religion in Australia|publisher=Australian Bureau of Statistics|date=28 June 2017|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁}}</ref>
| government_type = [[ဖက်ဒရေးရှင်း|ဖက်ဒရယ်]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]] [[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]
| leader_title1 = ဧကရာဇ်
| leader_name1 = [[အယ်လီဇဘက် ဒုတိယ]]
| leader_title2 = ဘုရင်ခံချုပ်
| leader_name2 = ဒေးဗစ် ဟာလေ
| leader_title3 = ဝန်ကြီးချုပ်
| leader_name3 = [[အန်တိုနီ အယ်လ်ဘာနီစီ]]
| legislature = [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံတော် ပါလီမန်|ပါလီမန်]]
| upper_house = [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ဆီးနိတ်|ဆီးနိတ်]]
| lower_house = [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ အောက်လွှတ်တော်|ကိုယ်စားလှယ်များလွှတ်တော်]]
| sovereignty_type = လွတ်လပ်သော
| sovereignty_note = [[ယူနိုက်တက် ကင်းဒမ်း]]မှ
| established_event1 = [[:en:Federation of Australia|ဖက်ဒရယ်]]၊ [[:en:Constitution of Australia|ဖွဲ့စည်းပုံ]]
| established_date1 = ၁၉၀၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်
| established_event2 = [[:en:Statute of Westminster Adoption Act 1942|Statute of Westminster Adoption Act]]
| established_date2 = {{nowrap|9 October 1942 (with effect<br />from 3 September 1939)}}
| established_event3 = [[:en:Australia Act 1986|ဩစတေးလျဥပဒေ]]
| established_date3 = ၁၉၈၆ ခုနှစ် မတ်လ ၃ ရက်
| area_km2 = ၇၆၉၂၀၂၄
| area_rank = ၆
| percent_water = ၁.၇၉ (၂၀၁၅ ခုနှစ်အရ)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development]] (OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref>
| population_estimate = {{increase neutral}} {{data Australia|poptoday|formatnum}}<ref name="popclock">{{cite web|url=http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument|title=Population clock|work=[[Australian Bureau of Statistics]] website|publisher=Commonwealth of Australia|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁}} The population estimate shown is automatically calculated daily at 00:00 UTC and is based on data obtained from the population clock on the date shown in the citation.</ref>
| population_census = 23,401,892<ref>{{Census 2016 AUS|id=036|name=Australia|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁|quick=on}}</ref>
| population_estimate_year = {{CURRENTYEAR}}
| population_estimate_rank = 53
| population_census_year = ၂၀၁၆
| population_density_km2 = {{#expr:{{Data Australia|poptoday}} / 7692024 round 1}}
| population_density_rank = ၁၉၂
| GDP_PPP = {{increase}} {{nowrap|[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ|$]]၁.၄၁၆ ထရီလီယံ<ref name=IMF>{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report?c=193,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Report for Selected Countries and Subjects: October 2020|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|date=April 2021 }}</ref>}}
| GDP_PPP_year = ၂၀၂၁
| GDP_PPP_rank = ၁၈
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၅၄,၈၉၁<ref name=IMF />
| GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၇
| GDP_nominal = {{increase}} {{nowrap|$၁.၆၁၈ ထရီလီယံ<ref name=IMF />}}
| GDP_nominal_year = ၂၀၂၁
| GDP_nominal_rank = ၁၂
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၆၂,၇၂၃<ref name=IMF />
| GDP_nominal_per_capita_rank = ၉
| Gini = ၃၂.၅
| Gini_year = ၂၀၁၈
| Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=IDD|title = Income Distribution Database|website=stats.oecd.org|type=Database|publisher = Organisation for Economic Co-operation and Development |publication-date=16 December 2020|access-date = 9 May 2021}}</ref>
| Gini_rank = 16th
| HDI = 0.944<!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|publisher=[[ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်]]|date=15 December 2020|access-date=ဇူလိုင် ၂၊ ၂၀၂၁}}</ref>
| HDI_rank = ၈
| currency = [[ဩစလေးလျ ဒေါ်လာ]] ($)
| currency_code = AUD
| time_zone = မတူကွဲပြားသော<ref name="time" group="N">အခြေခံအချိန်ဇုန် ၃ ခုမှ အနည်းငယ်သော ကွဲပြားမှုရှိသည်။</ref>
| utc_offset = +8; +9.5; +10
| utc_offset_DST = +8; +9.5; +10;<br /> +10.5; +11
| time_zone_DST = မတူကွဲပြားသော<ref name="time" group="N" />
| date_format = {{abbr|dd|day}}/{{abbr|mm|month}}/{{abbr|yyyy|year}}<br />yyyy-mm-dd<ref>{{cite book |title=Style manual for authors, editors and printers |date=2002 |publisher=John Wiley & Sons Australia |isbn=978-0-7016-3647-0 |edition=6th |page=171}}</ref>
| drives_on = ဘယ်
| calling_code = [[ဩစတေးလျနိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၆၁]]
| cctld = [[.au]]
| today =
| အမြင့်ဆုံးနေရာ =မောင့်(ထ်)ကောစီယားစကို ([[Mount Kosciuszko]]) ၂၂၂၈ m
| အရှေဆုံးမြစ် =
| အကြီးဆုံးအင်း =
| ကမ်ရိုးတန်း =
| ပွဲများ =
| ဗဟိုဘဏ် =
| အထိမ်းအမှတ်များ =
| ISO 3166-1 = AU
}}
'''ဩစတြေးလျနိုင်ငံ'''၏ တရားဝင်အမည်မှာ ဩစတြေးလျ ဓနသဟာယ နိုင်ငံဟု ခေါ်ဝေါ်ပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ကမ္ဘာ့အသေးဆုံးတိုက်ဖြစ်သော ဩစတြေးလျတိုက်၊ တက်စမေးနီးယားကျွန်းမကြီး၊ [[အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ]]နှင့် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ကျွန်းစုပေါင်းများစွာ ပါဝင်သည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှာ မြောက်ဘက်၌ [[အင်ဒိုနီးရှား]]နိုင်ငံ၊ [[အရှေ့တီမောနိုင်ငံ]]နှင့် [[ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံ]]၊ အရှေ့မြောက်ဘက်၌ [[ဆော်လမွန်ကျွန်းစု]]များ၊ [[ဗနွားတူနိုင်ငံ]]နှင့် နယူးကယ်လီဒိုးနီးယား၊ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]]တို့ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုတည်းက တိုက်တစ်ခုလုံးကို နေရာယူထားသော တိုက်ဟူ၍ ဩစတြေးလျတစ်ခုသာ ရှိသည်။
ဩစတြေးလျ ကုန်းမကြီးပေါ်တွင် ဩစတြေးလျ နေရင်းလူမျိုးတို့ နေထိုင် လာခဲ့ကြ သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၄၂၀၀၀ ကျော်မျှ ရှိပြီဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်အရပ်မှ တံငါသည်များ တစ်ခါတစ်ရံလာရောက်မှုနှင့် ဥရောပမှ ဒတ်ချ်လူမျိုး စူးစမ်းရှာဖွေသူတို့၏ ၁၆၀၆ ခု ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု အပြီးတွင် ဩစတြေးလျအရှေ့ခြမ်းကို ဗြိတိသျှတို့က ပိုင်နက်အဖြစ် ၁၇၇၀ တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ အစကနဦးပိုင်းတွင် ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇၈၈ မှ အစပြု၍ နယူး ဆောက်ဝေး ကိုလိုနီဒေသသို့ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူတို့အား ပို့လွှတ်ရာ ဒေသအဖြစ် အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် အင်္ဂလိပ်တို့ စတင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ လူဦးရေ တိုးပွားလာပြီး နယ်မြေသစ်များ ရှာဖွေတွေ့ရှိ လာသည်နှင့်အမျှ ၁၉ ရာစုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှ၏ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့် ရသော ရေမြေခြား ကိုလိုနီတိုင်းကြီး ၅ တိုင်းကို ထပ်မံ တည်ထောင်ခဲ့သည်။
ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက် ၁၉၀၁ တွင် ကိုလိုနီတိုင်းကြီး ၆ တိုင်းကို ဖက်ဒရယ်စနစ်ဖြင့် ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး ဩစတြေးလျ ဓနသဟာယနိုင်ငံကို ထူထောင်ခဲ့သည်။
== ဝေါဟာရသမိုင်း ==
Australia ဟူသောစကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာစကား australis မှ ဆင်းသက် လာသည်။ တောင်ပိုင်း "southern" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရောမခေတ်က "unknown land of the south" အမျိုးအမည် မသိသေးသော ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်းကုန်းမြေ (terra australis incognita) ဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြကြောင်း ဒဏ္ဍာရီလာပုံပြင်များအရ သိရှိရသည်။ ခိုင်လုံသော အထောက်အထား မှတ်တမ်းအနေဖြင့် ၁၆၂၅ခုနှစ်တွင် [[မာစတာ ဟက္ကလွတ်]] ရေးသားသော "A note of Australia del Espíritu Santo" စာအုပ်တွင် Australia ဟူသောစကားလုံးကို သုံးနှုန်းထားကြောင်း ပထမဆုံး တွေ့ရှိရသည်။ ၁၆၃၈ ခုနှစ်တွင် ဩစတြေးလျမြေပေါ်သို့ ပထမဆုံး အခြေချခဲ့သော ဒတ်ချ်အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ၏ မှတ်တမ်းများတွင် Australische ဟု ရေးသားသုံးနှုန်းခဲ့ကြသည်။ Australia ဟူသော စကားလုံးကို တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလာကြသည်မှာ ၁၈၀၄ ခုနှစ်ရောက်မှ ဖြစ်သည်။ မက်သယူး ဖလင်းဒါးစ်က ၁၈၁၄ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော A Voyage to Terra Australis ဟူသည့် စာတမ်းများနှင့် ရေပုံများတွင် စတင်သုံးစွဲလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၈၁၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေးရုံးမှ တရားဝင် စတင်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲခဲ့သည်။ ၁၈၂၄ ခုနှစ်တွင် Admiralty မှ သဘောတူလက်ခံပြီး ဩစတြေးလျတိုက်ဟု တရားဝင် ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။
== နိုင်ငံသမိုင်း ==
လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၄၀,၀၀၀ မှ ၆၀,၀၀၀ ကြားခန့်လောက်ကတည်းက ဩစတြေးလျတိုက်တွင် လူသားတို့ စတင်အခြေချ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်ဟု ပညာရှင်များ တွက်ဆကြသည်။ <ref name=":0">{{cite web | url=https://www.border.gov.au/Citizenship/Documents/our-common-bond-2014.pdf | work=Commonwealth of Australia | title="Australian Citizenship - Our Common Bond" ကိုမှီြငမ်း | publisher=National Communication Branch of the Department of Immigration and Border Protection | date=2014 | accessdate=၂၇ ဩဂုတ်လ ၂၀၁၆ | archivedate=13 October 2017 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20171013150252/http://www.border.gov.au/Citizenship/Documents/our-common-bond-2014.pdf }}</ref>ကုန်းမြေ အနေအထား အနီးဆုံးဖြစ်သော [[အရှေ့တောင်အာရှ]]ဒေသမှ ပင်လယ်ကိုဖြတ်သန်းကာ ရောက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။ ၁၈ ရာစုနှစ် ဥရောပတိုက်သားများ စတင်ရောက်ရှိလာချိန်အထိ အဆိုပါ ဒေသခံ ဩစတြေးလျ တိုင်းရင်းသားများမှာ အမဲလိုက်ခြင်း၊ ယာဇ်နတ်ပူဇော်ပသခြင်းတို့ဖြင့်သာ အသက်မွေးကြကြောင်း မှတ်တမ်းများအရ သိရှိရသည်။
== နိုင်ငံရေး ==
ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအပေါ်အခြေခံထားသော စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်၏ အကြီးအကဲမှာ ဒုတိယမြောက် အဲလီဇဘက် ဘုရင်မကြီး ဖြစ်သည်။ ဘုရင်ခံချုပ်တွင် အာဏာရှိသော်လည်း သာမန်အားဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်မှသာ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်သည်။ သို့ရာတွင် ဘုရင်ခံချုပ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ကျော်လွန်၍ အာဏာသုံးပိုင်ခွင့် ရှိကြောင်းကို ၁၉၇၅ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အကျပ်အတည်းဖြစ်ချိန်တွင် ဘုရင်ခံချုပ်က ဝတ္တလမ်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းပစ်ခဲ့ခြင်းဖြင့် ပြသခဲ့သည်။
အစိုးရတွင် အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း သုံးရပ်ရှိသည်။ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးတို့ဖြစ်ကြသည်။
=== အစိုးရ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ ခွဲဝေသတ်မှတ်ပုံ ===
ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည် အစိုးရ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက် သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းတစ်ဖွဲ့က ချုပ်ကိုင်ခြင်းမရှိစေရန် အောက်ပါအတိုင်း အစိုးရ၏ အာဏာပိုင်အဖွဲ့ သုံးခုကြားတွင် ခွဲဝေအုပ်ချုပ်စေသည်။ ထိုအစိုးရ အာဏာပိုင်အဖွဲ့ သုံးဖွဲ့၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများမှာ ဥပဒေပြုရေး အာဏာ၊ အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာ နှင့် တရားစီရင်ရေး အာဏာတို့ဖြစ်ကြသည်။
==== ဥပဒေပြုရေး အာဏာ ====
လွှတ်တော်သည် ဥပဒေပြုရေး နှင့် ဥပဒေပြင်ဆင်ရေး ဆိုင်ရာလုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာရှိသည်။ ၎င်း လွှတ်တော်ကို ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ပြည်သူလူထုက ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။
==== အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာ ====
ဥပဒေပြုရေးကပြဋ္ဌာန်းထားသော တရားဥပဒေများကို အကောင်ထည်ဖော် အသက်သွင်းရန်အလုပ်မှာ အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာဖြစ်သည်။ ထိုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွင် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများနှင့် ဘုရင်ခံချုပ်တို့ပါဝင်သည်။ ဝန်ကြီးတစ်ဦးစီသည် အစိုးရဌာနတစ်ခု၊ သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသောဌာနများကို တာဝန်ယူကြရသည်။
==== တရားစီရင်ရေး အာဏာ ====
ဩစတြေးလျနိုင်ငံတွင် တရားသူကြီးများသည် တရားဥပဒေကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန်နှင့် လက်တွေ့ကျင့်သုံးဖော်ဆောင်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ တရားရုံးနှင့် တရားသူကြီးများသည် လွှတ်တော်နှင့် အစိုးတို့၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင်မရှိသော တရားစီရင်ရေးအတွက် သီးသန့်တည်ရှိသောအဖွဲ့ဖြစ်သည်။
=== ပါလီမန် ===
ပါလီမန်တွင် လွှတ်တော်နှစ်ရပ် ပါဝင်သည်။ အထက်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ (၇၆) နေရာနှင့် အောက်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ (၁၅၀) နေရာတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ပါလီမန်မှ အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပြီး ခေါင်းဆောင်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည်။
=== နိုင်ငံရေးပါတီများ ===
နိုင်ငံရေးပါတီ အဓိကပြိုင်ဘက် ပါတီနှစ်ခုရှိသည်။ ဩစတြေးလျန်း လေဘာပါတီနှင့် နှစ်ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တို့ ဖြစ်သည်။ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင် လစ်ဘရယ်ပါတီနှင့် နေရှင်နယ်ပါတီတို့ ပူးပေါင်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ သဂရင်းနှင့် ဩစတြေးလျန်းဒီမိုကရက်တို့ ကဲ့သို့သော အခြားနိုင်ငံရေး ပါတီငယ်များလည်း ရှိသေးသည်။
== ပြည်နယ်များနှင့် ဒေသကြီးများ ==
ပြည်နယ် (၆)ခုရှိသည်။ နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ် (New South Wales - NSW)၊ [[ကွင်းစလန်ပြည်နယ်|ကွင်းစ်လန်]] (Queensland - QLD)၊ [[တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်|တောင်ပိုင်း ဩစတြေးလျ]] (South Australia - SA)၊ [[တက်စမေးနီးယားကျွန်း|တက်စ်မေးနီးယား]] (Tasmania - TAS)၊ [[ဝိတိုရိယ ပြည်နယ်|ဝိတိုရိယ]] (Victoria - VIC)၊ [[အနောက်ဩစတြေးလျပြည်နယ်|အနောက်ပိုင်း ဩစတြေးလျ]] (Western Australia - WA) တို့ဖြစ်ကြသည်။ ထို့အပြင် အဓိက ဒေသကြီး နှစ်ခုရှိသည်။ [[မြောက်ဩစတြေးလျပြည်နယ်|ဩစတြေးလျနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းဒေသကြီး]] (Northern Territory - NT) နှင့် ဩစတြေးလျ မြို့တော် ဒေသကြီး (Australian Capital Territory - ACT) တို့ဖြစ်သည်။
=== နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ် ===
နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်သည် ဗြိတိသျှလူမျိုးတို့ ကိုလိုနီနယ်မြေ စတင်ထူထောင်ခဲ့သော ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးမြို့တော် [[ဆစ်ဒနီမြို့]]သည် နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်တွင်း မြို့တော်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာကျော် ဆစ်ဒနီ ဟာဘာဘရစ်ဂျ် (Harbour Bridge) - ဆိပ်ကမ်းတံတား နှင့် [[ဆစ်ဒနီ အော်ပရာ ပြဇာတ်ရုံ|ဆစ်ဒနီ အော်ပရာဟာက်စ်]] (Opera House) ပြဇာတ်ရုံတို့မှာ ဆစ်ဒနီမြို့တော်၏ အထင်ကရနေရာများဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းပြည်နယ်တွင်း၌ အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ် (Aboriginal) တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုနွယ်များ အများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။
=== ကွင်းစလန်ပြည်နယ် ===
{{main|ကွင်းစလန်ပြည်နယ်}}
ကွင်းစလန်ပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ [[ဘရစ်စဘိန်းမြို့|ဘရစ်စဘန်]] (Brisbane) မြို့ ဖြစ်သည်။ ဒုတိယ အကြီးဆုံး ကွင်းစလန်ပြည်နယ်၏ မြောက်ဘက်တွင် တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းများ၊ အပူပိုင်းအမြဲစိမ်းသစ်တောများ၊ အပူချိန် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော ကမ်းရိုးတမ်း နေရာများ နှင့် ရာသီလိုက် ခြောက်သွေ့ကုန်းတွင်းပိုင်း တို့ ရှိကြသည်။ ဤ ပြည်နယ်တွင်း၌ ကမ္ဘာတွင်နာမည်ကြီးသော [[မဟာ ဘယ်ရီယာ သန္တာကျောက်တန်းကြီး]] (Great Barrier Reef) သည် အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတမ်းတစ်လျှောက် သွယ်တန်းလျက်ရှိသည်။
=== တောင်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ် ===
{{main|တောင်ဩစတြေးလျပြည်နယ်}}
တောင်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ်သည် ကျောက်ဆောင်ကမ်းပါး ပေါများထူထပ်သည်။ လူသိများကျော်ကြားသော ဝိုင်အရက်များ ထွက်သည့် နေရာများရှိသည်။ ၎င်းပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ [[အက်ဒလိတ်မြို့|အယ်ဒန်(လ်)လေ]] (Adelaide) ဖြစ်ပြီး ကိုလိုနီခေတ်ချိန်က တည်ဆောက်ထားခဲ့သော ဗိသုကာလက်ရာမွန်များစွာ ကျန်ရစ်တည်ရှိဆဲဖြစ်သည်။
=== တက်စ်မေးနီးယား ပြည်နယ် ===
{{main|တက်စမေးနီးယားကျွန်း}}
တက်စ်မေးနီးယား ပြည်နယ်သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ အသေးဆုံးပြည်နယ်ဖြစ်ပြီး၊ 'ဘေ့စ် စထရိတ်' ရေလက်ကြား (Bass Strait)က ထိုပြည်နယ်နှင့် ပင်မ ဩစတြေးလျတိုက်ကုန်းမြေကို ပိုင်းခြားထားသည်။ တက်စ်မေးနီးယားကျွန်းမြေပေါ်တွင် လူအနည်းစုသာနေထိုင်သည့် အပြင်လူသူ အရောက်အပေါက် နည်းသဖြင့် တော်တော်များများ ကုန်းမြေများမှာ သဘာဝ အတိုင်းရှိ၍ လူတို့၏ဒဏ် မခံရပေ။ တက်စ်မေးနီးယား ပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ ဟိုးဘတ်ထ် (Hobart) ဖြစ်သည်။
=== ဝိတိုရိယ ပြည်နယ် ===
{{main|ဝိတိုရိယ ပြည်နယ်}}
ဝိတိုရိယ ပြည်နယ်မှာ ဩစတြေးလျတိုက်၏ ကုန်းတွင်းပိုင်းပြည်နယ်များတွင် အသေးဆုံးပြည်နယ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုပြည်နယ်တွင် ၁၈၅၀ ခုနှစ်များတွင်း ရွှေထွက်စဉ်ကာလများက တည်ဆောက်ထားခဲ့သော အလွန်ကောင်းမွန်လှသည့် ဗိသုကာလက်ရာများ လည်းရှိသည်။ ဝိတိုရိယ ပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ [[မဲလ်ဘုန်းမြို့|မဲလ်ဘုန်း]] (Melbourne) ဖြစ်သည်။
=== အနောက်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ် ===
{{main|အနောက်ဩစတြေးလျပြည်နယ်}}
အနောက်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ်သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးပြည်နယ်ဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် သဲကန္တာရကြီးများရှိပြီး၊ အနောက်တောင်ဘက်တွင်မူ မြေဩဇာကောင်း၍ ကောက်ပဲသီးနှံ စိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည့်အပြင်၊ ဝိုင်အရက်ချက်သည့် စပျစ်ပေါရာတည်နေရာဖြစ်သည်။ ထိုပြည်နယ်တွင် အဓိကအားဖြင့် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း လုပ်ကွက်များကိုလုပ်ကြသည်။ ပြည်နယ်လူဦးရေ စုစုပေါင်း၏ လေးပုံသုံးပုံမှာ ၎င်းပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဖြစ်သော ပတ်သ်မြို့ (Perth) တွင် မှီတင်းနေထိုင်ကြသည်။
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းဒေသကြီး ===
{{main|မြောက်ဩစတြေးလျပြည်နယ်}}
ဩစတြေးလျနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက်တွင် အပူပိုင်းကုန်းမြေနှင့် တောင်ဘက်တွင် မြေနီ သဲကန္တာရတို့ရှိကြသည်။ လူဦးရေနည်းပြီး အများစုမှာ ထိုပြည်နယ်၏ မြို့တော် ဒါရ်ဝင်မြို့ (Darwin)တွင် နေထိုင်သည့်အပြင် ၎င်းဒါရ်ဝင်မြို့ နှင့် အဲလစ်စပရင်းစ် (Alice Springs)မြို့ကြားရှိ အဝေးပြေးကားလမ်းကြီးတလျောက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။ အဲလစ်စပရင်းစ် (Alice Springs)မြို့သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံအလယ်တဝိုက်တွင် ခရီးသွားများ အလည်သွားရာ နာမည်ကြီး မြို့လေးတစ်မြို့ဖြစ်သည်။
=== ဩစတြေးလျ မြို့တော် ဒေသကြီး ===
ဩစတြေးလျ မြို့တော် ဒေသကြီး၏တည်နေရာသည် ဆစ်ဒနီမြို့ နှင့် မဲလ်ဘုန်းမြို့ကြားတွင်တည်ရှိသည်။ ဩစတြေးလျ မြို့တော် ဒေသကြီးဟုဆိုသည့်အတိုင်း ဩစတြေးလျနိုင်ငံ မြို့တော် ကန်ဘာရာ တည်ရှိရာပြည်နယ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းမြို့တော် ကန်ဘာရာသည် လွှတ်တော် 'ပါလီမန် ဟောက်စ်' (Parliament House) နှင့် ဗဟိုတရားရုံး 'ဟိုင်းကော့တ်' (High Court) တို့ကဲ့သို့သော အရေးကြီးသည့် နိုင်ငံတော် အထင်ကရ အဖွဲ့အစည်းများ ရုံးစိုက်ရာ အရပ်ဖြစ်သည်။
<gallery>
File:Flag of New South Wales.svg|နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်အလံ
File:Flag of Queensland.svg|ကွင်းစ်လန်ပြည်နယ်အလံ
File:Flag of South Australia.svg|တောင်ပိုင်း ဩစတြေးလျပြည်နယ်အလံ
File:Flag of Tasmania.svg|တက်စ်မေးနီးယားပြည်နယ်အလံ
File:Flag of Victoria (Australia).svg|ဝိတိုရိယပြည်နယ်အလံ
File:Flag of Western Australia.svg|အနောက်ပိုင်း ဩစတြေးလျပြည်နယ်အလံ
File:Flag of the Northern Territory.svg|မြောက်ပိုင်းဒေသကြီးအလံ
File:Flag of the Australian Capital Territory.svg|ဩစတြေးလျ မြို့တော် ဒေသကြီးအလံ
</gallery>
== နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ==
== ပထဝီဝင်အနေအထား ==
== ပတ်ဝန်းကျင် ==
== စီးပွားရေး ==
== နေထိုင်သူ လူမျိုးများ ==
=== ကနဦးနေထိုင်သူ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများ ===
ဩစတြေးလျတိုက်တွင် ကနဦးနေထိုင်သူ ဒေသခံ ဩစတြေးလျ တိုင်းရင်းသားများမှာ [[အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ်]] (Aboriginal) နှင့်[[တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသား]] (Torres Strait Islander) တို့ဖြစ်သည်ဟု သမိုင်းအထောက်အထားများအရ သိရှိရသည်။ အက်ဘောင်ရစ်ဂျင်နယ် လူမျိုးစုများသည် ဩစတြေးလျတိုက်ကြီး၏ အဓိက ကုန်းတွင်းပိုင်းနေရာများ နှင့် [[တက်စမေးနီးယားကျွန်း|တက်စ်မေးနီးယား]] တို့တွင် အစပျိုး မှီတင်းနေထိုင်ကြပြီး၊ တောရစ် ရေလက်ကြားကျွန်းသားများမှာတော့ [[ကွင်းစလန်ပြည်နယ်]]မြောက်ပိုင်းရှိ ကျွန်းများပေါ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ကြပေသည်။ နေရာဒေသအလိုက် ထိုလူမျိုးစုများသည် မတူကွဲပြားသော စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ ယဉ်ကျေးမှု လက္ခဏာများရှိကြသည်။ ထိုကနဦး နေထိုင်လာသူ တိုင်းရင်သားများ တွင် တူညီသော ယုံကြည်ချက်များ၊ အစဉ်အလာ ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာ များလည်း ရှိပြီး ယနေ့တိုင် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းလာကြကာ ၎င်းတို့ကို သက်ဝင်ယုံကြည် နေကြသည်။ နေ့စဉ် မိမိတို့ ဘဝရှင်သန်မှုကို ၎င်းတို့ ယုံကြည်သော အရာများက လမ်းပြပို့ဆောင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြ၏။ ထို့ပြင်သူတို့ နှစ်ပေါင်းများစွာသက်ရှင်နေထိုင်ခဲ့သော ရေမြေသဘာဝကြီး နှင့် ၎င်းတို့ ယုံကြည်ရာ အချင်းအရာတို့သည် ဆက်နွယ်မှုရှိသည်ဟု ခေတ်အဆက်ဆက် သယ်ဆောင်လာကြသော ပုံပြင်များက အထင်အရှားဖြစ်စေသည်။
=== အစောပိုင်း ဝင်ရောက်အခြေချ ဥရောပသားများ ===
ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၇၀၀ ခုနှစ်နောက်များမှ စ၍ ဥရောပနိုင်ငံသားများသည် ယခုလက်ရှိ ဩစတြေးလျတိုက် ကုန်းမြေကြီးကို စတင်တွေ့ရှိကာ ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြသည်ဟု သမိုင်းအထောက်အထားများက ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းအထောက်အထားများအရ အစောဆုံးအနေဖြင့် [[ဂရိတ်ဗြိတိန်]](Great Britain) နိုင်ငံသား များသည် ၂၆ ဇန်နဝါရီလ ၁၇၈၈ ခုနှစ်တွင် အကျဉ်းသားများ သယ်ဆောင်လာသော သင်္ဘောအစင်းပေါင်း ၁၁ စီးဖြင့် စတင်ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ ထိုသင်္ဘော ၁၁ စီးကို ပထမသင်္ဘောစု - ဖတ်စ်တ် ဖလီးတ် (First Fleet) သမိုင်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားကြသည်။ ထိုစဉ်က ဗြိတိန်နိုင်ငံ (Britain) ၏ တရားဥပဒေမှာ ပြင်းထန်လွန်းလှသဖြင့် ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခံရသူ များလှပေရာ နိုင်ငံအတွင်းရှိ ထောင်များမှာ နေရာမလောက်မငှ ပြဿနာဖြစ်လာခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဗြိတိန်နိုင်ငံ (Britain) မှ စွန့်ဦးရှာဖွေ ကိုလိုနီနယ်မြေများကို စတင်တွေ့ရှိကာ သွားရောက် စူးစမ်းကြသူများစွာရှိခဲ့ရာ ဩစတြေးလျတိုက်သည်လည်း ဗြိတိန်ကိုလိုနီနယ် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ များပြားလှသော ထောင်သွင်း အကျဉ်းချထားသူများကို ကမ္ဘာကြီး အခြားတဘက်သို့ ပို့ဆောင် နယ်မြေ ချဲ့ထွင်ခြင်းသည်သာ ပြည့်ကျပ် နေသော နိုင်ငံတွင်းထောင်များ၏ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရာဖြစ်မည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ဖြင့် နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ် နေရာသည် ၎င်းတို့ အခြေစတင်ချရာ နေရာြဖစ်သည်ဟု သမိုင်းပညာရှင်များ သုံးသပ်သည်။
ထို ရှေးဦး အခြေချ ကိုလိုနီနယ်မြေ၊ လက်ရှိ နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ကို ကပ္ပတိန် အာသာ ဖိလစ်ပ် (Captain Arthur Phillip) ဆိုသူက ပထမဆုံး ဘုရင်ခံ အနေဖြင့် အုပ်ချုပ်သည်။ အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ထိုနယ်မြေသစ်၌ အခက်အခဲများစွာကို ရင်ဆိုင်ကျော်ဖြတ်ပြီးနောက် ကိုလိုနီနယ်မြေဟု ကြေညာလိုက်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အကျဉ်းသားများသာမက ရိုးရိုး ဝင်ရောက်အခြေချလိုသူ အရပ်သားများပင် ဝင်ရောက်နေထိုင်လာခဲ့ကြရာ အဆင့်ဆင့် တိုးတက်စည်ကားလာခဲ့သည်။ တပြိုင်နက်ထဲမှာပင် တိုက်ကြီး၏ တခြားအပိုင်းများကိုလည်း ကိုလိုနီများ စတင်တည်ထောင်လာကြသည်။ အစောဆုံး သာမန်အခြေချလိုသူ အရပ်သားများသည် ဗြိတိန်နိုင်ငံ (Britain) နှင့် [[အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ]] (Ireland) များမှ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ ဖြစ်စဉ်သမိုင်း၊ ရိုးရာဓလေ့ နှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံများသည် ၎င်းတို့ အမွေအနှစ်များမှ ဆင်းသက်ဆက်နွယ်လျက်ရှိသည်။
ထို့အပြင် ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၈၅၁ အတွင်း၌ နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်နှင့် ဝိတိုရိယပြည်နယ်များရှိ ကိုလိုနီနယ်မြေများတွင် ရွှေထွက်သဖြင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ လူပေါင်းများစွာတို့သည် ထိုကိုလိုနီနယ်မြေများသို့ ရွှေတူးရန် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် ဥရောပသားများအပြင် တရုတ်လူမျိုးများပါ အလုံးလိုက်အရင်းလိုက် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ လူဦးရေမှာ အချိန်ကာလ ၁၀ နှစ်အတွင်း နှစ်ဆတိုးပွားလာခဲ့သည်။
== ဘာသာစကား ==
== ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှု ==
== ပညာရေး ==
== ရိုးရာဓလေ့များနှင့် အထိမ်းအမှတ်များ ==
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားများအတွက် နေ့ကြီးရက်ကြီးများ ===
==== ဩစတြေးလျနေ့ (Australia Day) ====
နှစ်စဉ် ဇန်နဝါရီလ ၂၆ရက် နေ့သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ ဩစတြေးလျနေ့ အဖြစ်သတ်မှတ်သည့်အလျှောက် ထိုနေ့တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ရုံးများ ပိတ်သော နေ့တနေ့လယ်းဖြစ်သည်။ ဩစတြေးလျနေ့တွင် နိုင်ငံအတွင်း လူမျိုးစုပေါင်းစုံတို့သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံဖြစ်တည်လာရပုံနှင့် ၎င်းနိုင်ငံတွင် ဩစတြေးလျနိုင်ငံသား ဖြစ်ရခြင်း အတွက် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာဖြင့် ပျော်ပွဲများ ဆင်နွဲကြသည်။ နှစ်စဉ် ကျင်းပသည့်ပွဲများထဲတွင် ထိုနေ့သည် အကြီးဆုံးသောပွဲတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ သမိုင်းနှင့် ထိုနိုင်ငံတွင် ခေတ် အဆက်ဆက် နိုင်ငံတော်ကြီး တိုးတက်ကြီးပွားလာအောင်လုပ်ဆောင်လာခဲ့ကြသော ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားများ ကို ဂုဏ်ပြုသောနေ့လယ်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် မိမိတို့ လက်ရှိတွင် ခံစားရသော အကျိုးကျေးဇူးများ ကိုသိရှိကာ၊ နောင်အခါ မိမိတို့ သားစဉ်မျိုးဆက်လက်ထက်တွင် ယခုထက်မကသော ပျော်ရွှင်စရာကောင်းသော အနာဂတ်ကာလများရစေလိုကြောင်း ဆန္ဒပြုကာ အတူတကွ ကြိုးစားသွားလိုကြသည်။ တပြိုင်နက်တည်းတွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ ဩစတြေးလျနိုင်ငံသား ခံယူပွဲများကို ထိုနေ့မှာပင် ကျင်းပကာ ဩစတြေးလျနေ့ဆိုင်ရာ သိကောင်းစရာများကိုလက်ဆင့်ကမ်း ဗဟုသုတပေးကြသည်။ ထိုနေ့မတိုင်ခင် တစ်ရက်အလိုတွင် ဝန်းကြီးချုပ်က နှစ်တစ်နှစ်၏ အထူးချွန်ဆုံး ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားဆု (Australian of the Year Awards) ရရှိသူကို မြို့တော် ကန်ဘာရာ (Canberra) တွင် တရားဝင်ကြေညာ ဂုဏ်ပြုသည်။ အကျဉ်းချုပ်ဆိုသော် အဓိကအားဖြင့် ဩစတြေးလျနေ့သည် ဂရိတ်ဗြိတိန်တို့ ၁၇၈၈ ခုနှစ် တွင် စတင်ဝင်ရောက်ကြသော ကပ္ပတိန် အာသာ ဖိလစ်ပ် (Captain Arthur Phillip) ဦးဆောင်သည့် ပထမသင်္ဘောစု - ဖတ်စ်တ် ဖလီးတ် (First Fleet) ဆိုက်ရောက်ရာနှစ်ပတ်လည်နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်သည်။
==== အန်းဇာက်ခ်နေ့ (Anzac Day) ====
အန်းဇာက်ခ်နေ့ ကိုနှစ်စဉ် ဧပြီလ ၂၅ရက်တွင် ကျင်းပသည်။ [[ပထမကမ္ဘာစစ်]]တွင်း ဧပြီလ ၂၅ရက် ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် တူရကီနိုင်ငံ (Turkey) ၏ ဂလစ်ပ်ပိုလီ (Gallipoli)မြို့ ကမ်းခြေသို့ ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် နယူးဇီလန် နှစ်ခုပေါင်း တပ်မကြီး၊ အန်းဇာက်ခ် (Anzac) ကမ်းဆိုက်ရာနေ့ကို အစွဲပြုမှည့်ဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစစ်ကြီးကာလတွင်း အသက်စွန့် အမှုထမ်းဆောင်သွားကြသော ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားများကို အမှတ်ရခြင်း အထိမ်းအမှတ်နေ့ လည်းဖြစ်သည်။ အန်းဇာက်ခ်နေ့ တွင် နိုင်ငံအတွင်း ရုံးများပိတ်ပြီး အမှတ်တရ ဂုဏ်ပြုပွဲများ၊ ချီတက်ပွဲများ လုပ်ကြသည်။
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် လူမျိုးစုများကို ကိုယ်စားပြုသော အလံများ ===
==== ဩစတြေးလျနိုင်ငံတော်အလံ ====
[[File:Flag of Australia (converted).svg|thumb|ဩစတြေးလျနိုင်ငံတော် ကိုယ်စားပြု အလံ]]
ဩစတြေးလျနိုင်ငံတော်အလံ သည် အပြာရောင်၊ အဖြူ ရောင် နှင့် အနီရောင် တို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ထားသောအလံဖြစ်သည်။ အဆိုပါအလံတွင် အရေးကြီးသောအပိုင်း သုံးခုပါဝင်သည်။
# အလံ၏ဘယ်ဘက်ထိပ်ေထာင့်တွင် ယူနီယံဂျက် (Union Jack) ဟုလူသိများသော ဂရိတ်ဗြိတိန် အလံကို ပုံတွင်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းတွေရမှာဖြစ်သည်။ ထို ယူနီယံဂျက် အလံပုံပါဝင်ရခြင်းမှာ ဩစတြေးလျတိုက်ကို ဗြိတိသျှလူမျိုးများ အခြေချမှု သမိုင်းကို ထင်ဟပ်စေချင်ဖြစ်သည်။
# ယူနီယံဂျက်အလံ အောက်တည့်တည့်တွင် ဓနသဟာယ ကိုကိုယ်စားပြုသော ကြယ်ပွင့် (Commonwealth Star) ရှိသည်။ အစောပိုင်းတွင် ၎င်းကြယ်ပွင့်မှာ အစွန်း ၆ ခုသာပါရှိ၍ ထိုအစွန်းတစ်ခုစီသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီနယ်မြေ ခြောက်ခု (နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်ပြည်နယ်၊ ကွင်းစလန်ပြည်နယ်၊ ဝိတိုရိယ ပြည်နယ်၊ အနောက်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ်၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းဒေသကြီး နှင့် တောင်ပိုင်း ဩစတြေးလျ ပြည်နယ်) ကိုကိုယ်စားပြုသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် တိုးချဲ့ ကိုလိုနီ [[ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံ | ပါပူအာနယူးဂီနီ(Papua New Guinea)]] အပါအဝင် ကြယ်ပွင့် အစွန်း ၇ခု အဖြစ်ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်သော နယ်မြေဖြစ်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါတွင်လည်း ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံသည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှ လွတ်လပ်ရေးရယူကာ လွတ်လပ်ပြီးသောနိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ <ref>{{cite web | url=https://en.wikipedia.org/wiki/Flag_of_Australia| work=en.wikipedia.org | title="Flag of Australia" ကိုမှီငြမ်း | accessdate=၆ စက်တင်ဘာလ ၂၀၁၆}}</ref>
# အလံ၏ ညာဘက်တွင် ကောင်းကင်း တောင်ဘက်အရပ်တွင် မြင်ရနိုင်သော တောင်ပိုင်းကြယ်စု (Southern Cross) ရှိသည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတောင်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိသောကြောင့် ထို တောင်းပိုင်းကြယ်စုကို ဗြိတိသျှလူမျိုးများ စတင်အခြေချခဲ့စဉ်ကတည်း ကောင်းကင်၌ ထင်ရှားစွာမြင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုကြယ်ပွင့်လေးပွင့်တွင် ဗြိတိသျှလူမျိုးတို့ အသိမှတ်ပြုထားသော ဂုဏ်အင်္ဂါလေးရပ်ရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ ဖြောင့်မတ်မှန်ကန်ခြင်း (justice)၊ အမြော်အမြင်ကောင်းရှိခြင်း (prudence)၊ သီလ သမာဓိနှင့်ပြည့်စုံခြင်း (temperance) နှင့် စိတ္တခွန်အားဗလကောင်းခြင်း (fortitude)တို့ဖြစ်သည်။
==== ဩစတြေးလျနိုင်ငံ အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ် (Aboriginal) အလံ ====
ဩစတြေးလျနိုင်ငံ အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ်လူမျိုးစုများကိုကိုယ်စားပြုသော အလံသည် အနက်ရောင်၊ အနီရောင်နှင့် အဝါရောင်တို့ဖြင့်ပေါင်းစပ်ထားသည်။ ၎င်းအလံတွင် အရေးကြီးအပိုင်း သုံးခုပါဝင်ပြီး၊ အများအားဖြင့် ထိုအရောင်များ၏ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
# အလံ၏ အပေါ်ပိုင်း တစ်ပိုင်းသည် အနက်ရောင်ဖြစ်၍ ထိုအနက်ရောင်သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ် လူမျိုးများအား ကိုယ်စားပြုသည်။
# အလံ၏ အောက်ပိုင်း တစ်ပိုင်းတွင် အနီရောင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ကမ္ဘာမြေကြီးကိုကိုယ်စားပြုသည်သာမက အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ်လူမျိုးတို့ ယုံကြည်ရာ ဝိညာဉ်လောက နှင့် သူတို့ နေထိုင်ရာ ကုန်းမြေနီများ၏ ဆက်နွယ်မူကိုဖော်ကြူးထားသည်။
# အလံ၏အလယ်တည့်တည့်တွင် အဝါရောင်စက်ဝိုင်းရှိသည်။ ထိုစက်ဝိုင်းအဝါသည် 'နေ' ကိုကိုယ်စားပြုသည်။
==== တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသား (Torres Strait Islander) အလံ ====
တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသား အလံသည် အစိမ်းရောင်၊ အနက်ရောင် နှင့် အဖြူရောင်တို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ထားသော အလံတစ်ခုဖြစ်သည်။ အလံ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာအောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
# အလံ၏ အပေါ်နှင့်အောက်ဘက်တွင် အစိမ်းရောင် အစင်းလိုင်းနှစ်ခုသည် စိမ်းစိုသော ကုန်းမြေကိုကိုယ်စားပြုသည်။
# ထို အစိမ်းရောင် အစင်းလိုင်းနှစ်ခုကြား အလယ်တည့်တည့်တွင် အပြာရောင် နောက်ခံမှာ ပင်လယ်ပြင်ကြီးကိုကိုယ်စားပြုသည်။
# ၎င်း အစိမ်းရောင်နှင့် အပြာရောင် စပ်ကြား အပေါ်အောက်နှစ်ခုတွင် အနက်ရောင်မျဉ်းကြောင်းနှစ်ကြောင်းသည် တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသားကိုကိုယ်စားပြုသည်။
# အလံ၏ အလယ်တည့်တည့် အပြာရောင်နောက်ခံပေါ်တွင် ကချေသည်၏ အဖြူရောင် ဦးခေါင်းဆင်ယဉ်ထုံးတစ်ခုရှိ၍၊ ထိုသင်္ကေတသည် တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသား အားလုံး၏ သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်သည်။
# ထို တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသား အားလုံး၏ သင်္ကေတ ကြားတွင်ရှိသော ကြယ်ဖြူပွင့်၏ အစွန်းများသည် တောရက်စ် ရေလက်ကြားရှိ ကျွန်းစုများကို ကိုယ်စားပြုသည်။
# အဖြူရောင်သည် တောရက်စ် ရေလက်ကြားကျွန်းသားများအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး အရောင်လည်းဖြစ်သည်။
=== ဓနသဟာယ တံဆိပ်အမှတ်အသား ===
[[File:Coat of Arms of Australia.svg|thumb|ဓနသဟာယ၏ တရားဝင် သင်္ကေတ]]
ဓနသဟာယ တံဆိပ်အမှတ်အသားသည် ဩစတြေးလျ ဓနသဟာယ၏ တရားဝင် သင်္ကေတဖြစ်သည်။ ထိုအမှတ်အသားသည် အမျိုးသားညီညွတ်ေရးကို ကိုကိုယ်စားပြုသည်။ ၎င်းသည် ဩစတြေးလျ ဓနသဟာယ၏ အချုပ်အချာအာဏာရှိခြင်းနှင့် ပေါကြွယ်ဝခြင်းကို ဖော်ဆောင်သည်။ ဓနသဟာယ တံဆိပ်အမှတ်အသား၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
# အလယ်တည့်တည့်တွင်ရှိသော ဒိုင်းသည် ပြည်နယ်ခြောက်ခုနှင့် ပြည်ထောင်စု စည်းရုံးရေး ကို ကိုယ်စားပြုသည်။
# ထိုဒိုင်း၏ တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် သားပိုက်ကောင် (Kangaroo) တစ်ကောင် နှင့် အီမျူးငှက် (Emu) တစ်ေကာင်ပါဝင်သည်။ သားပိုက်ကောင် သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ မူလဇာတိဖွားသဘာဝ၏ ရင်သွေးငယ်သကဲ့သို့ ဖြစ်ပြီး၊ အီမျူးငှက်သည်လည်း ၎င်းနည်းတူ မူလကတည်း ရှိနေခဲ့ကြသောတောရိုင်းသတ္တဝါလေးများဖြစ်ကြသည်။
# ထို့အပြင် ပုံတွင်မြင်ရသည့်အတိုင်း ဒိုင်း အပေါ်တည့်တည့်တွင် ရွှေရောင် ဓနသဟာယ ကြယ်ပွင့်တစ်ပွင့်ပါဝင်သည်။
# အားလုံး၏နောက်ဘက်တွင် နောက်ခံအနေဖြင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုထားသော 'ဂိုးလ်ဒန်း ဝါထယ်လ်'(Golden Wattle) ပန်းပုံ ကိုလည်းထည့်သွင်းထားသည်။
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသောပန်း ===
[[File:Acacia pycnantha Golden Wattle.jpg|thumb| ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသောပန်း]]
'ဂိုးလ်ဒန်း ဝါထယ်လ်'(Golden Wattle) ပန်းသည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသောပန်းဖြစ်သည်။ အဓိကအားဖြင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ဘက်အခြမ်းတွင် အပွင့်များသော အပင်အသေးမျိုး ဖြစ်သည်။ ၎င်းပန်း၏အပင်မှာ နွေဦးတွင် အစိမ်းရောင်ခပ်တောက်တောက် အရွက်နှင့် ရွှေဝါရောင် ပန်းပွင့်တို့ ပွင့်ဖူးလျက် ရှိကြသည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ပြည်နယ် နှင့် ဒေသတစ်ခုချင်းစီတွင် ၎င်းတို့ကို ကိုယ်စားပြုသောပန်းတစ်ခုချင်းစီလည်းရှိကြပြန်သည်။
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသော အရောင်များ ===
ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို အစိမ်းရောင်နှင့် ရွှေဝါရောင် တို့ကကိုယ်စားပြုသည်။ ထို ရွှေဝါရောင်မှာ 'ဂိုးလ်ဒန်း ဝါထယ်လ်'(Golden Wattle)ပန်းပွင့်၏ အရောင်လည်းဖြစ်သည်။ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြု အားကစားအသင်းများ၏ ဝတ်စုံသည် အများအားဖြင့် ထို အစိမ်းရောင် နှင့် ရွှေဝါရောင် တို့ကို အသုံးပြုထားကြသည်။
{| class="wikitable" style="width:40%; text-align:center; float:bottom" | border=1
|-
!
! style="background:#008751; color:#fff;"| အစိမ်းရောင်
! style="background:#FCD116;"| ရွှေဝါရောင်
|-
| Pantone || 348 C || 116 C
|-
| RGB <br />(Hex)|| 0-135-81<br />(#008751) || 252-209-22<br />(#FCD116)
|-
| CMYK || 100%-4%-87%-18% || 0%-12%-100%-0%
|}
=== ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသော ကျောက်မျက် ===
[[File:Coober Pedy Opal Doublet.jpg|thumb| ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသော ကျောက်မျက်]]
မဟူရာဖလား ခေါ် 'အိုပယ်လ်' (Opal) သည် ဩစတြေးလျနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသော ကျောက်မျက်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အက်ဘော်ရစ်ဂျင်နယ် (Aboriginal) လူမျိုးတို့ ဒဏ္ဍာရီတွင်ကား မိုးကောင်းကင်မှ သက်တန့်ရောင်စင်သည် ဤကမ္ဘာမြေကြီးကိုထိမိသောအခါဝယ် မြေကြီးတွင်တည်ရှိနေကြသော ကျောက်စိုင်ကျောက်ခဲများက အရောင်ကူးကာ ထိုမဟူရာဖလား ခေါ် 'အိုပယ်လ်'ကျောက် ဖြစ်လာသည်ဟုလည်း ယုံကြည်ကြသည်။
== မှတ်စုများ ==
{{reflist|group="N"}}
== ရည်ညွှန်းချက်များ ==
{{reflist}}
[[Category:ဩစတြေးလျနိုင်ငံ]]
[[Category:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]]
macpvx2id02c88p40kcl3jyr98ehnwd
မိကျောင်း
0
4075
753004
723790
2022-08-03T04:01:58Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Translation incomplete}}
{{wiktionary}}
{{Automatic taxobox|fossil_range=[[:en:Eocene|Eocene]]–[[:en:Holocene|Holocene]], {{Geological range|46|0}}|image=Nile crocodile head.jpg|image_caption=[[နိုင်းမိကျောင်း]] (''Crocodylus niloticus'')|image2=Pangil Crocodile Park Davao City.jpg|image2_caption=[[ရေငန်မိကျောင်း]] (''Crocodylus porosus'')|taxon=Crocodylidae|authority=[[:en:Georges Cuvier|Cuvier]]၊ ၁၈၀၇|type_genus=''[[:en:Crocodylus|Crocodylus]]''|type_genus_authority=[[:en:Joseph Nicolai Laurenti|Laurenti]], 1768|range_map=|range_map_caption=|subdivision_ranks=မျိုးရင်းခွဲများ|subdivision=*[[:en:Crocodylinae|Crocodylinae]]
*[[:en:Osteolaeminae|Osteolaeminae]]}}
မိကျောင်းသည် မျက်မှောက်ခေတ်အထိ သက်ရှိအကြီးဆုံး တွားသွားကောင်များထဲတွင် အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ြ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်၍ စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်ကောင်သော သတ္တဝါလည်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာအရပ်ရပ် အပူပိုင်းဒေသများရှိ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင် နှင့်ညွှန်ပျောင်းပေါသော ကမ်းရိုးတစ်လျှောက်တွင် နေထိုင်သည်။ သားစားသတ္တဝါကြီးများ ဖြစ်သည်အားလျော်စွာ လူနှင့် တိရစ္ဆာန် များကို ရန်မူတတ်သည်။
မိကျောင်းသည် Crocodylidae မျိုးရင်းတွင်ပါသော မျိုးစိတ်များကို ရည်ညွှန်းပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် Crocodylinae မျိုးရင်းသေးတွင် ပါဝင်သော မျိုးစိတ်များကိုရည်ညွှန်းလေ့ရှိသည်။ ထိုအသုံးအနှုန်းကို Crocodilia မျိုးစစ်တွင် ပါဝင်သော မိကျောင်း၊ နှာခေါင်းတိုမိကျောင်း နှင့် caimans (Alligatoridae မျိုးရင်း) နှင့် gharials (Gavialidae မျိုးရင်း) တို့ အပြင် သမိုင်းမတိုင်မီခေတ်က မိကျောင်းတို့၏ ဘိုးအေနှင့် အမျိုးအဆွေများပါဝင်သော Crocodylomorpha တို့ ကိုလည်း ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုနိုင်သည်။
==အမျိုးအစား==
မိကျောင်းတွင် မိကျောင်းခေါင်းရှည်နှင့် မိချောင်းခေါင်းတို ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် ပါဏဗေဒအလိုအားဖြင့် ကရော့ကိုဒီလီယာမျိုးစဉ်တွင် ကရော့ကိုဒီလီဒီမျိုးရင်း၌ ပါဝင်၍ ကရော့ကိုဒီလပ်နိလိုတီကပ်ဟုခေါ်သည်။ ရှည်သောဦးခေါင်းနှင့် ချွန်သောနှာတံရှိသောကြောင့် ယင်းကို မိကျောင်းခေါင်းရှည်ဟု မိကျောင်းခေါင်းတိုမှ ခွဲခြား၍ခေါ်ရသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်နှင့် မိကျောင်းခေါင်းတိုသည် အလွန်တူကြသဖြင့် မကြာခဏမှားတတ်ကြသည်။ သို့သော် အသေအချာကြည့်လျှင် ကွဲပြား ခြားနားချက်များရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ မိကျောင်းခေါင်းတို၏ ဦးခေါင်းသည် ကျယ်ပြန့်လျက် တို၍ဝိုင်းသော နှာတံရှိသောကြောင့် မိကျောင်းခေါင်းတိုဟု ခေါ်သည်။ မိကျောင်းခေါင်းရှည်၏ စတုတ္ထ အောက်သွားသည် အခြားသွားများထက် ရှည်ထွက်လျက်ရှိရာ ပါးစပ်ပိတ်လိုက်သည့်အခါ အထက်မေးရိုး အပြင်ဘက်သို့ ထွက်လာ ပြီးသော် မြောင်းကလေးအတိုင်း အံကျရှိနေလေသည်။ မိကျောင်း ခေါင်းတို၏ စတုတ္ထအောက်သွားသည်လည်း အခြားသွားများထက် ရှည်၏။ သို့သော် ပါးစပ်ပိတ်လိုက်သည့်အခါ အထက်မေးရိုးရှိ တွင်းကလေးထဲသို့ အံကျဝင်နေလေသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်၏ နှာခေါင်းနှင့် မျက်လုံးများသည် မျက်နှာပေါ်တွင် မို့တက်လျက်ရှိသည်။ ယင်းတို့သည် တစ်ခါတစ်ရံရေပေါ်၌ နှာခေါင်းနှင့် မျက်လုံးများကိုသာ ဖော်၍ နေတတ်ရာ ရှည်လျားသော သစ်လုံးများ မျောနေဘိသကဲ့သို့ ထင်ရသည်။ သို့ဖြင့် ကိုယ်ခန္ဓာသည် ရေအောက်၌ရှိနေသော်လည်း အသက်ရှူနိုင် ပြီးလျှင် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အစာဖြစ်သော သတ္တဝါများကို ကောင်းစွာမြင်နိုင်သည်။ မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် ရေအောက်၌ လုံးလုံးမနေနိုင်ပေ။ တစ်နာရီ၊ တစ်နာရီ ကျော်ကျော်မျှသာနေ၍ အသက်ရှူ ရန်အတွက် ရေမျက်နှာပြင်သို့ မကြာခဏ တက်လာရသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် များသောအားဖြင့် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[လိပ်]]နှင့် [[ရေငှက်]]များကိုဖမ်း၍ အကောင်လိုက် မျိုချတတ်သည်။ ကမ်းနဖူးသို့ ရေသောက်ရန် ဆင်းလာသော တိရစ္ဆာန်များကိုလည်း ဖမ်းယူ စားသောက်တတ်သည်။ အချို့ကား လူသားစားဖြစ်ကြ၏။ ရေတွင် မဆိုထားဘိ ကုန်းပေါ်တွင်ပင် မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် တိရစ္ဆာန် များကို လျင်မြန်ဖျတ်လတ်စွာလိုက်၍ အမြီးဖြင့်ရိုက်ကာ ဖမ်းယူတတ်သည်။ မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် မိကျောင်းခေါင်းတိုထက် ပို၍ ရန်မူတတ်လေသည်။
အခြား တွားသွားကောင်များကဲ့သို့ မိကျောင်းခေါင်းရှည် အမသည် ကြက်ဥသာသာကြီးသော ဥပေါင်း ၃ဝ မှ ၆ဝ အထိ အုသည်။ အချို့က ဥများကို ချုံများကြား၌ သစ်ရွက်သစ်ကိုင်းများဖြင့် လုပ်သော အသိုက်များတွင် ထားတတ်၍၊ အချို့က ကမ်းစပ်သဲ သောင်များ၌ တွင်းတူး၍ မြှုပ်နှံထားတတ်သည်။ အချို့သော မိကျောင်းမျိုးတွင် အမသည် ဥများကို ပေါက်လာသည်အထိ အနား တွင်နေ၍ စောင့်ရှောက်သည်။ ဥများသည် နေရောင်နှင့် အထက်မှဖုံးအုပ်လျက်ရှိသော ဆွေးမြည့်နေသည့် သစ်ရွက်သစ်ကိုင်း များ၏ အပူရှိန်ကြောင့် ၂ လမျှအကြာတွင် မိကျောင်းငယ်များ ပေါက်လာသည်။
ပေါက်ချိန်တန်လာသောအခါ ဥများအတွင်းမှ ချောင်းဆိုးသံကဲ့သို့ မြည်သံကြားရ၏။ ထိုအခါ မိကျောင်းမသည် ဥများကို ဖုံးအုပ်ထားသည့် သဲများနှင့် သစ်ဆွေးများကို ဖယ်ရှားပေးလိုက်ရာတွင် မိကျောင်းငယ်ကလေးများသည် နှာတံထိပ်ရှိ အချွန်ကလေးဖြင့် ဥကိုဖောက်၍ထွက်လာကြသည်။ ထိုအချွန်သည် မကြာမီကျိုးသွား၏။ ဥမှပေါက်စ မိကျောင်းကလေးများသည် ၈ လက်မခန့်သာရှိ၍ မိခင်မိကျောင်းမက ချက်ခြင်းပင် ရေထဲသို့ ခေါ်ဆောင်သွားလေသည်။
ပထမတွင် တစ်လလျှင် တစ်လက်မခန့် ကြီးထွားလာ၍ ၅ နှစ် သားအရွယ်သို့ ရောက်သောအခါ ၆ ပေခန့် ရှည်လာသည်။ ထိုနောက် တဖြည်းဖြည်း ကြီးပြင်းလာရာ အချို့မှာ ပေ ၂ဝ မှ ၃ဝ အထိပင် ရှည်တတ်လေသည်။ မိကျောင်းခေါင်းရှည်များသည် နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကျော်မျှ အသက်ရှည်ကြလေသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်၏ ကျောနှင့်လည်ပင်းတွင် အလွန်မာ၍ ကြမ်းတမ်းသော အရေထူကြီးဖြင့် ဖုံးအုပ်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ဝမ်းပိုက်နှင့် နံဘေးတွင်ရှိသော အရေသည် ထိုမျှလောက် မမာချေ။ ဝမ်းပိုက်နှင့် နံဘေးမှအရေများကို ပထမတန်းစားသားရေများ ပြုလုပ်၍ သားရေအိတ်နှင့်ရှူးဖိနပ်များ ချုပ်လုပ်ရာ၌ အသုံးပြုကြ သည်။ မိကျောင်းသားရေသည် အလွန်လှပ၍ ကြာရှည်လည်းခံ သည်။ ထိုကြောင့် မိကျောင်းများကို သားရေရှိရေးအတွက် အမြောက်အမြား ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ကြသည်။
မိကျောင်းခေါင်းရှည်သည် ကမ္ဘာအရှေ့လုံးခြမ်း သတ္တဝါဖြစ် ၍ အာဖရိကတိုက်၊ အာရှတိုက်၊ မလ္လယု ကျွန်းစုနှင့် ဩစတြေးလျမြောက်ပိုင်းတို့တွင် အများအပြားကျက်စားကြသည်။ အချို့ ကို အမေရိကတိုက် အလယ်ပိုင်းတွင်တွေ့ရသည်။ ရေငန်မိကျောင်း များကို အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ မလ္လာယုကျွန်းစု မြစ်ဝများ တွင် တွေ့ရသည်။ အကြီးဆုံးမျိုး ဖြစ်သည့် အိန္ဒိယမိကျောင်းသည် ပေ ၃ဝ ထိ ရှည်သည်။ သို့သော်လည်း ကြောက်တတ်သဖြင့် ငါး များကိုသာစားသည်။ [[နိုင်းမိကျောင်း|နိုင်းမြစ်တွင် တွေ့ရသော အာဖရိကမိကျောင်း]] ကား လူသားစားမိကျောင်းဖြစ်သဖြင့် ကြောက်မက်ဖွယ် ကောင်းပေသည်။ ရှေးအီဂျစ်လူမျိုးတို့သည် နိုင်းမြစ်အတွင်းရှိ မိကျောင်းများကိုကိုးကွယ်ခဲ့ကြ၏။ သို့သော် ယခုအခါ ထိုအလေ့အထ မရှိတော့ပေ။
မိကျောင်း၏ လျှာသည် အခြားတိရစ္ဆာန်များ၏ လျှာများကဲ့သို့ အပြင်သို့ မထုတ်နိုင်၊ လှုပ်ရှားမှုလည်း မပြုနိုင်ဘဲ ပါးစပ်အောက်ခြေတွင် အသေကပ်လျက်ရှိသည်။ မိကျောင်းတွင် [[ကတိုး]]ရည်စိမ့်ထွက်သော ဂလင်းနှစ်စုံရှိရာ ထိုကတိုး ဂလင်းများကို ရေမွှေး ပြုလုပ်ရာ၌ အသုံးပြုကြသည်။ မိကျောင်းဆီကိုလည်း လူတို့အသုံးပြုကြသည်။
မိကျောင်းခေါင်းတိုကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များရှိ မြစ်များနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ယန်ဆီမြစ်၌ သာတွေ့ရ၍ အခြားဒေသ၌ မတွေ့ရပေ။ တရုတ် မိကျောင်းခေါင်းတိုနှင့် အမေရိကန်မိကျောင်းခေါင်းတိုသည် အသွင်အပြင်နှင့် တကွ အလေ့အထပါ များစွာတူသည်။ မိကျောင်းခေါင်းတိုသည် ကိုယ်အလျား ၁၂ ပေ မှ ၁၅ ပေ အထိ ရှည်တတ်သည်။
မိကျောင်းခေါင်းတိုသည် ကရော့ကိုဒီလီယာမျိုးစဉ်တွင် အယ်လီဂေတိုရီဒီမျိုးရင်း၌ ပါဝင်၍ ပါဏဗေဒ အမည်အားဖြင့် အယ်လီဂေတို မစ်စစ်စပီယန်ဆစ် ဟုခေါ်သည်။ မိကျောင်းခေါင်းတို၌ တိုလွန်းသောခြေထောက်များနှင့် ကြီးမားသော ကိုယ်ထည်ရှိသောကြောင့် ကုန်းပေါ်တွင် အသွားအလာ နှေးကွေးသည့်ပြင် ကိုရိုးကားရား နိုင်လှပေသည်။ မိကျောင်းခေါင်းတိုသည် အများအားဖြင့် ငါး၊ [[ကဏန်း]]၊ ပုစွန်ဆိတ်နှင့် တွားသွားကောင်ကလေးများကို ရှာဖွေစားသောက်သည်။ သို့သော် ခွေးများနှင့် အခြား ခြေလေးချောင်း သတ္တဝါများကိုလည်း စားတတ်သည်။
မိကျောင်းခေါင်းတို အမသည် မြက်များ၊ သစ်ရွက် သစ်ကိုင်းများဖြင့် အမြင့် ၃ ပေ၊ ပြက် ၇ ပေ ခန့်ရှိသော အသိုက်ကို ကမ်းနဖူးတွင်ပြုလုပ်၍ အသိုက်အလယ်တွင် ကြက်ဥသာသာရှိသော ဥများကို ဥပေါင်း ၄ဝ မှ ၅ဝ အထိ အုတတ်သည်။ ရက်သတ္တပတ် ၉ ပတ်ခန့် အကြာတွင် သားငယ်များပေါက်လာ၍ ပေါက်စတွင် ၈ လက်မခန့်သာရှိသည်။ သားငယ်များသည် ရေထဲ၌ မိခင်နောက်သို့ တစ်ကောက်ကောက်လိုက်နေပြီးသော် အတော်အတန် ကြီးပြင်းလာမှ ခွဲထွက်သွားကြသည်။ မိကျောင်း ခေါင်းတိုသည် အသက် ၅ဝ မှ ၆ဝ အထိ ရှည်သည်။
မိကျောင်းခေါင်းတို၏ သားရေကိုလည်း လှပ၍ကြာရှည်ခံသောကြောင့် အဖိုးတန်ဖိနပ်များ၊ လက်အိတ်နှင့် အခြားပစ္စည်းများ ချုပ်လုပ်ရာ၌ အသုံးပြုကြသည်။ သားရေအတွက် ယင်းတို့အား ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်ကြသောကြောင့် တဖြည်းဖြည်း နည်းပါးလာလေသည်။ ယခုအခါ မြောက်အမေရိကတိုက် ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်၌ မိကျောင်းခေါင်းတိုများကို ခြံခတ်၍ မွေးမြူထားကြသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref>
မိကျောင်းတို့သည် [[အာဖရိက]]၊ [[အာရှ]]၊ အမေရိကနှင့် [[ဩစတြေးလျတိုက်|ဩစတြေးလျ]] တို့ရှိ မုတ်သုံဒေသများတွင် နေထိုင်သော ကြီးမားသည့် ရေနေ တွားသွားသတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသည်။ မိကျောင်းတို့သည် ရေချိုစားကျက်များဖြစ်သော မြစ်များ၊ ကန်များ၊ ရွှံ့ညွှန်များ နှင့် ရေငံအိုင်များတွင် အစုအဝေးဖြင့် နေထိုင်လေ့ရှိကြသည်။ သူတို့သည် [[ကျောရိုးရှိသတ္တဝါ]]များဖြစ်သော ငါးများ၊ [[တွားသွားသတ္တဝါ]]များ၊[[ နို့တိုက်သတ္တဝါ]]များ ကို စားသုံးလေ့ရှိကြပြီး ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါများဖြစ်သော ပုစွန်၊ ဂဏန်း၊ ဘဝဲတို့နှင့် အလားတူသည့် အချို့မျိုးစိတ်များကိုလည်း ရွေးချယ် စားသုံးလေ့ရှိသည်။ သူတို့သည် ရှေးဟောင်းသတ္တဝါများဖြစ်ပြီး ဒိုင်နိုဆောများရှိသည့် အချိန်ကတည်းက ယခုတိုင် အနည်းငယ်မျှသာ အပြောင်းအလဲရှိသည်။ မိကျောင်းများသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၂၀၀ ကတည်းက ရှိခဲ့သည် ဟု ယူဆရပြီး ဒိုင်နိုဆောများမှာ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၆၅ သန်းက မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည့်အတွက် သူတို့သည် အကြီးအကျယ် မျိုးတုံးပျောက်ကွယ်မှု အဖြစ်အပျက်တွင် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခဲ့သော သတ္တဝါများဖြစ်သည်။
== ပါဏဗေဒအလို အရ သိပ္ပံနည်းကျ နှင့် သွင်ပြင်လက္ခဏာအရ ဇီဝမျိုးရိုး ခွဲခြားခြင်း ==
[[File:Crocfarm.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Crocfarm.jpg|thumb|[[:en:Crocodile farm|Crocodile farming]] in Australia]]
[[File:Crocadiles.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Crocadiles.jpg|right|thumb|Crocodiles in Costa Rica]]
[[File:Crocodylus_acutus_mexico_01.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Crocodylus_acutus_mexico_01.jpg|right|thumb|[[American crocodile]] at La Manzanilla, Jalisco, Mexico]]
[[File:Voay_robustus.JPG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Voay_robustus.JPG|thumb|A skull of the extinct ''[[Voay robustus]]'']]
=== ပါဏဗေဒအလို အရ ဇီဝမျိုးရိုး ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း ===
* '''မျိုးရင်းခွဲ [[Crocodylinae]]'''
** မျိုးစု ''[[Crocodylus]]''
*** ''[[Crocodylus acutus]]'', [[American crocodile]]
*** ''[[Crocodylus halli]]'', [[Hall's New Guinea crocodile]] found South of the [[New Guinea Highlands]]<ref name="MurrayRussoZorrillaMcMahan2019">{{cite journal|last1=Murray|first1=Christopher M.|last2=Russo|first2=Peter|last3=Zorrilla|first3=Alexander|last4=McMahan|first4=Caleb D.|year=2019|title=Divergent Morphology among Populations of the New Guinea Crocodile, Crocodylus novaeguineae (Schmidt, 1928) Diagnosis of An Independent Lineage and Description of A New Species.|journal=Copeia|volume=107|issue=3|pages=517–523|doi=10.1643/CG-19-240|doi-access=free}}</ref>
*** ''[[Crocodylus intermedius]]'', [[Orinoco crocodile]]
*** ''[[Crocodylus johnsoni]]'', [[freshwater crocodile]], or Johnstone's crocodile
*** ''[[Crocodylus mindorensis]]'', [[Philippine crocodile]]
*** ''[[Crocodylus moreletii]]'', [[Morelet's crocodile]] or Mexican crocodile
*** ''[[Crocodylus niloticus]]'', [[Nile crocodile]] or African crocodile (the subspecies found in Madagascar is sometimes called the black crocodile)
*** ''[[Crocodylus novaeguineae]]'', [[New Guinea crocodile]] found North of the [[New Guinea Highlands]]
*** ''[[Crocodylus palustris]]'', [[Mugger Crocodile|mugger]], marsh or Indian crocodile
*** ''[[Crocodylus porosus]]'', [[saltwater crocodile]] or estuarine crocodile
**** ''[[Crocodylus raninus]]'', the [[Borneo crocodile]], is currently considered to be a synonym of ''Crocodylus porosus''; whether or not it is a distinct species remains unclear.<ref>{{Cite web|url=http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Crocodylus&species=raninus|title=Species | the Reptile Database}}</ref>
*** ''[[Crocodylus rhombifer]]'', [[Cuban crocodile]]
*** ''[[Crocodylus siamensis]]'', [[Siamese crocodile]] (may be extinct in the wild)
*** ''[[Crocodylus suchus]]'', [[West African crocodile]], desert or sacred crocodile
*** ''[[Crocodylus anthropophagus]]''{{extinct}}
*** ''[[Crocodylus checchiai]]''{{extinct}}
*** ''[[Crocodylus falconensis]]''{{extinct}}
*** ''[[Crocodylus palaeindicus]]''{{extinct}}
*** ''[[Crocodylus thorbjarnarsoni]]''{{extinct}}
** မျိုးစု ''[[Voay]]''{{extinct}}
*** ''[[Voay robustus]]''{{extinct}} (formerly ''Crocodylus robustus'')
* '''မျိုးရင်းခွဲ [[Osteolaeminae]]'''
** မျိုးစု ''[[Osteolaemus]]''
*** ''[[Osteolaemus tetraspis]]'', [[dwarf crocodile]] (There has been controversy as to whether or not this is actually two species; recent (2010) DNA analysis indicate three distinct species: ''O. tetraspis'', ''O. osborni'' and a third, currently unnamed.)
** မျိုးစု ''[[Mecistops]]''
*** ''[[Mecistops cataphractus]]'' [[West African slender-snouted crocodile]]
*** ''[[Mecistops leptorhynchus]]'' [[Central African slender-snouted crocodile]]
** မျိုးစု ''[[Brochuchus]]''{{extinct}}
*** ''[[Brochuchus pigotti]]''{{extinct}} (formerly ''Crocodylus pigotti'')
*** ''[[Brochuchus parvidens]]''{{extinct}}
** မျိုးစု ''[[Euthecodon]]''{{extinct}}
*** ''[[Euthecodon nitriae]]''{{extinct}}
*** ''[[Euthecodon brumpti]]''{{extinct}}
*** ''[[Euthecodon arambourgi]]''{{extinct}}
** မျိုးစု ''[[Rimasuchus]]''{{extinct}}
*** ''[[Rimasuchus lloydi]]''{{extinct}} (formerly ''Crocodylus lloydi'')
=== သွင်ပြင်လက္ခဏာအရ ခွဲခြားခြင်း ===
Below is a cladogram showing the relationships of the major [[extant taxon|extant]] crocodile groups based on molecular studies, excluding separate extinct taxa:
{{clade|{{clade
|label1=[[Alligatoridae]]
|1={{clade
|label1=[[Caimaninae]]
|1={{clade
|1={{clade
|1=''[[Caiman (genus)|Caiman]]'' [[File:Caiman crocodilus llanos white background.JPG|90 px]]
|2=''[[Melanosuchus]]'' [[File:Melanosuchus niger white background.jpg|120 px]] }}
|2=''[[Paleosuchus]]'' [[File:Dwarf Caiman white background.jpg|90 px]] }}
|label2=[[Alligatorinae]]
|2=''[[Alligator]]'' [[File:Alligator white background.jpg|100 px]] }}
|label2=[[Longirostres]]
|2={{clade
|label1=[[Crocodylidae]]
|1={{clade
|1=''[[Crocodylus]]'' [[File:Siamese Crocodile white background.jpg|90 px]]
|2={{clade
|1=''[[Mecistops]]'' [[File:Crocodylus cataphractus faux-gavial d'Afrique2 white background.JPG|90 px]]
|2=''[[Osteolaemus]]'' [[File:Bristol.zoo.westafrican.dwarf.croc.arp. white background.jpg|90 px]] }} }}
|label2=[[Gavialidae]]
|2={{clade
|1=''[[Gavialis]]'' [[File:Gavialis gangeticus (Gharial, Gavial) white background.jpg|110 px]]
|2=''[[Tomistoma]]'' [[File:Tomistoma schlegelii. white background.JPG|90 px]]
}} }} }}|style=font-size:85%;line-height:85%|label1='''Crocodilia'''}}The below [[cladogram]] shows the results of the latest study:
{{clade|{{clade
|label1=[[Osteolaeminae]]
|1={{clade
|1={{clade
|1=''Mecistops cataphractus'' [[West African slender-snouted crocodile]]
|2=''[[Euthecodon]]''{{extinct}} }}
|2={{clade
|1=''[[Brochuchus]]''{{extinct}}
|2={{clade
|1=''[[Rimasuchus]]''{{extinct}}
|2={{clade
|1=''Osteolaemus osborni'' [[Congo dwarf crocodile]]
|2=''Osteolaemus tetraspis'' [[Dwarf crocodile]] }} }} }} }}
|label2=[[Crocodylinae]]
|2={{clade
|1=''[[Voay]]''{{extinct}}
|label2=''[[Crocodylus]]''
|2={{clade
|1={{clade
|1={{clade
|1=''[[Crocodylus anthropophagus]]''{{extinct}}
|2=''[[Crocodylus thorbjarnarsoni]]''{{extinct}} }}
|2={{clade
|1=''[[Crocodylus palaeindicus]]''{{extinct}}
|2=''Crocodylus'' Tirari Desert{{extinct}} }} }}
|2={{clade
|1={{clade
|1={{clade
|1=''Crocodylus johnstoni'' [[Freshwater crocodile]]
|2={{clade
|1=''Crocodylus novaeguineae'' [[New Guinea crocodile]]
|2=''Crocodylus mindorensis'' [[Philippine crocodile]] }} }}
|2={{clade
|1=''Crocodylus porosus'' [[Saltwater crocodile]]
|2={{clade
|1=''Crocodylus siamensis'' [[Siamese crocodile]]
|2=''Crocodylus palustris'' [[Mugger crocodile]] }} }} }}
|2={{clade
|1={{clade
|1=''[[Crocodylus checchiai]]''{{extinct}}
|2=''[[Crocodylus falconensis]]''{{extinct}} }}
|2={{clade
|1=''Crocodylus suchus'' [[West African crocodile]]
|2={{clade
|1=''Crocodylus niloticus'' [[နိုင်းမိကျောင်း]]
|2={{clade
|1={{clade
|1=''Crocodylus moreletii'' [[Morelet's crocodile]]
|2=''Crocodylus rhombifer'' [[Cuban crocodile]] }}
|2={{clade
|1=''Crocodylus intermedius'' [[Orinoco crocodile]]
|2=''Crocodylus acutus'' [[American crocodile]] }} }} }} }} }} }} }} }} }}|style=font-size:85%;line-height:85%|label1='''[[Crocodylidae]]'''|sublabel1=([[crown group]])}}
== ဖော်ပြချက် ==
မိကျောင်းသည် သမိုင်းမတိုင်မီခေတ်က ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ရှိသော်လည်း ဇီဝဗေဒနည်းအရ ရှုပ်ထွေးသော တွားသွားသတ္တဝါများတွင် ပါဝင်သည်။ အခြားတွားသွားသတ္တဝါများနှင့် မတူဘဲ ရေထဲတွင် ရွေ့လျားရာတွင် အသုံးပြုသည့် ကြွက်သားများသည် အသက်ရှုခြင်း၊ cerebral cortex နှင့် အခန်း ၄ ခန်းပါသော နှလုံးတို့နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် သူတို့၏ M. diaphragmaticus သည် diaphragm နှင့်တူသော လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်သည်။ သို့သော်လည်း သူတို့၏ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်သည် ရေနေနှင့် အမဲလိုက်သတ္တဝါတို့၏ နေထိုင်ပုံလက္ခဏာများ ဖြစ်နေကြသည်။
==ကြည့်ရန်==
[[နိုင်းမိကျောင်း]]
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:အာရှတိုက်၏ တွားသွားသတ္တဝါများ]]
[[ကဏ္ဍ:မိကျောင်းများ (မျိုးရင်း)| ]]
h8w9nvr033r1wcl3rtz8vczrir4gcje
ကျီး
0
4100
753005
709878
2022-08-03T04:02:03Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
ကျွန်ုပ်တို့ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ တွေ့မြင်နေရသော [[ငှက်]]များတွင် ကျီးသည် ရှောင်၍မလွတ်၊ နေရာတကာတွင် တွေ့မြင်ရသောငှက် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျီး ကိုလုံးဝ မတွေ့ရသော ဒေသများလည်းရှိသည်။ ငှက်အပေါင်းတွင် ကျီးသည် လူ့လောကနှင့် အနီးကပ်ဆုံးဟု ဆိုရပေမည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့လူအချင်းချင်း စကားပြောရာတွင်၊ 'ကျီးကိုဘုတ်ရိုသေ၊ ဘုတ်ကို ကျီးရိုသေ'၊ 'နတ်ကရာ ကျီးမော့'စသည်ဖြင့် ပြောဆို သုံးစွဲကြသည်။ ကျီးပါဝင်သော ပုံဝတ္ထုများတွင် အထင်ရှားဆုံးကား ဘုရားဟော တိကနိပါတ် ဥလူကဇာတ်၌ ပါရှိသော ကျီးနှင့် [[ခင်ပုပ်ငှက်|ခင်ပုပ်]]၏ ကမ္ဘာရန်အကြောင်းပင်တည်း။
ကမ္ဘာဦး၌ [[လူ]]များ၊ ခြေလေးချောင်းတိရစ္ဆာန်များ၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များသည် စည်းဝေးကြ၍၊ မဟာသမတ၊ [[ခြင်္သေ့]]၊ ငါးကြီး အာနန္ဒာတို့ကို အသီးသီး မိမိတို့ဆိုင်ရာဆိုင်ရာ မင်းမြှောက်ကြရာ၊ ငှက်များကလည်း အားကျမခံ မင်းမြှောက်ရန် စည်းဝေးကျင်းပကြသည်။ အစည်းအဝေးတွင် ငှက်များက ခင်ပုပ်ငှက်ကို မင်းမြှောက်ရန် သဘောတူညီကြ၏။ ထို့နောက် အားလုံး သဘောတူညီချက်ရရန် ကန့်ကွက်သူရှိမရှိ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် မေးလေရာ နောက်ဆုံးအကြိမ်တွင် ကျီးတစ်ကောင်က 'ခင်ပုပ်ငှက်သည် အမျက်မထွက်မီကပင် ကြောက်မက်ဖွယ် မျက်နှာရှိသည်။ အမျက်ထွက်သည့်အခါတွင်မူ ဆိုဖွယ်ရာရှိတော့မည်မဟုတ်' ဟု ကန့်ကွက်သဖြင့် ခင်ပုပ်ငှက် လည်း မင်းမဖြစ် တော့ဘဲ၊ ထိုအခါမှစ၍ ကျီးနှင့် ခင်ပုပ်ငှက်တို့သည် ကမ္ဘာရန် ဖြစ်လာကြသည်ဟု ဆိုလေသည်။ ကျီးသည် ပါဏဗေဒအရ ကော်ဗီဒီဟူသော မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ထိုမျိုးရင်းတွင် [[ဗွက်ကုလား]]၊ [[တောကျီး]]၊ [[ကျီးအ]]နှင့် [[သပိတ်လွယ်ရင်ကျား]] စသည့်ငှက်မျာလည်း ပါဝင်သည်။
ကျီးဟုဆိုရာတွင် ဤနေရာ၌ မြို့ကျီးဟုခေါ်ကြသော ကျီးမျိုးကို ဆိုလိုသည်။ ကျီးသည်အလျား ၁၈ လက်မခန့်ရှိ၍ အမွှေးအတောင်နက်သည်။ သို့ရာတွင် သဘာဝ၏ဆန်းကြယ်သော သဘောကြောင့် တစ်ခါတစ်ရံ [[ဩစတြေးလီးယားတိုက်]]ကဲ့သို့သော ဒေသ၌ ကျီးဖြူကို တွေ့ရတတ်သည်။ ကျီးသည် အခြားငှက်များကဲ့သို့ ထူးထူးထွေထွေ မမြည် တတ်ဘဲ၊ အားအားဟူ၍သာ အော်တတ်သည်။ နေ့လယ်နေ့ခင်း အိမ်အနီးအပါးတွင် ကျီးတစ်ကောင်တည်း သာယာစွာ မြည်လာလျှင် ကျီးသာသည်ဟု ဆိုကြသည်။ မြို့ကျီး၏ မြည်သံသည် တောကျီးသံကဲ့သို့ စူးရှမာကျောခြင်းမရှိချေ။ ကျီးမျိုးတွင် မြို့ကျီးနှင့် [[တောကျီး]]ဟူ၍ နှစ်မျိုးနှစ်စား ရှိသည်။ မြို့ကျီးမှတစ်ပါး ကျန်ကျီးများကို တောကျီးဟု ခေါ် ကြသည်။ တောကျီးသည် မြို့ကျီးနှင့် ဆင်တူသော်လည်း ကိုယ်ထည်မှာ အနည်းငယ်ပို၍ ကြီးမားသည်။ နှုတ်သီးလည်း အနည်းငယ်ပို၍ တုတ်သည်။ အလျားမှာ လက်မ ၂ဝ မှ ၂၂ လက်မအထိ ရှည်သည်။ နှေးနှေးနှင့် ဖြောင့်ဖြောင့်ပျံတတ်ပြီး တောင်ပံကို မှန်မှန်ရိုက်တတ်သည်။ အတောင်များသည် မြို့ကျီး၏ အတောင်များထက် သိသိသာသာ ကြီးမားပြီး အနည်းငယ်ကျဲသည်။ အရောင်မှာမူ မြို့ကျီးနှင့်မခြား နက်ကျောလေသည်။ မြို့ကျီးကဲ့သို့ပင်၊ အား အားဟု အော်တတ်သော်လည်း တောကျီးကန်း၏အသံသည် တစ်ခါတစ်ရံ ခက်ထန်၍ တစ်ခါ တစ်ရံတွင် သာယာနာပျော်ဖွယ် ကောင်းသည်။ အလွန်ပူပြင်းသောနေ့လယ်အခါများတွင် အရိပ်ကောင်းသော သစ်ကိုင်းများတွင် နားကာ အာလုပ်သံကြီးနှင့် ပျင်းရိဘွယ် 'မ - -ဝါ၊ မ - -ဝါ'ဟု အော်တတ်သည်။ တောကျီးများသည် အဓိပ္ပာယ် တစ်မျိုးစီရှိသော အသံသုံးလေးဆယ်နှင့် အချင်းချင်း ဆက်သွယ်လေ့ ရှိကြသည်။ တောကျီးဟုဆိုရစေကာ ထိုငှက်များသည် တောထဲတွင်သာမနေဘဲ မြို့နီးချုံစပ်များသို့လည်း လာရောက်ကြသေးသည်။ တောကျီးတို့သည် အုပ်အသင်းဖွဲ့ကာ နေတတ်၍ နံနက်စောစော အသိုက်မှထလာပြီးလျှင် နေဝင်ဆည်းဆာတွင် အိပ်တန်းတက်ကြသည်။
တောကျီးသည် အခြားမျိုးတူငှက်များကဲ့သို့ မြေပြင်တွင် ကျက်စားသော တွေ့ရာစား ငှက်မျိုးဖြစ်သည်။ လူတို့စွန့်ပစ်သော စားကြွင်းစားကျန်များ၊ အမှိုက်သရိုက်များ၊ အစေ့မဲ့သီးများ၊ [[ကြွက်]]၊ [[ကြောင်]]စသော နို့တိုက် တိရစ္ဆာန်ကလေးများ၊ အသေကောင်ပုပ်များကို စားလေ့ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ငှက်ဥများနှင့် ပေါက်ခါစငှက် ကလေးများကို ဖျက်ဆီးစားသောက် တတ်သည်။ ထို့ကြောင့်တောကျီးကန်းကို ငှက်တို့၏ရန်သူ အမှတ် ၁ ဟု ခေါ်ထိုက်သည်။ ဆိုးသွမ်းသော အခြားအကျင့် တစ်ရပ်မှာ သေခါနီးတိရစ္ဆာန်၏ မျက်လုံးကို ဖောက်စားတတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ မိတ်လိုက်ချိန် ဖြစ်သော [[ဖေဖော်ဝါရီလ]]တွင် ငှက်ဖို၏ အမူအရာမှာ အလွန်ထူးခြားသည်။ ထိုအချိန်တွင် ငှက်မ၏ ရှေ့တွင် ခြေကလေးမြှောက်ကာ၊ ခေါင်းကလေးငုံ့ကာ၊ အတောင်ဖြန့်ကာ၊ အမြီးကြွကာနှင့် ငှက်မကို မြူတတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ငှက်ဖိုသည် မိမိသဘောကျသောငှက်မထံသို့ အစာကိုချီ၍ လာတတ်သည်။ ငှက်မက ကြိုက်လျှင် လက်ခံ၏။ အဖိုနှင့်အမသည် ရာသက်ပန် တွဲဖက်နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ မတ်လမှ မေလအထိသည် တောကျီးကလေးများ ပေါက်ချိန်ဖြစ်သည်။ တစ်မြုံလျှင် အများအားဖြင့် ၄ ဥ မှ ၅ ဥ အထိ ရှိ၍ တစ်ခါတစ်ရံ ၆ ဥ ရှိသည်။ ဥမှာ ရှည်မျောမျောဖြစ်ပြီး အခွံမှာ ချောမွတ်သည်။ တောကျီးကန်းကို မြန်မာနိုင်ငံ၌ ကွင်းပြင်များ၊ တောင်ခြေများနှင့် တောင်မြင့်များတွင် လှည့်လည် ကျက်စားလျက်ရှိသည်ကို အနှံ့အပြား တွေ့နိုင်သည်။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ကျီးများ]]
t8d486u6uw8z1w9wwdflm8pxjfcmswt
သာယာဝတီမင်း
0
4760
753134
752191
2022-08-03T09:37:09Z
103.81.113.113
/* ကိုးကား */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ဘုရင်
| အမည် =သာယာဝတီမင်း
| ဓာတ်ပုံ =
| သက်တမ်း =(၁၈၃၇-၁၈၄၆)
| နန်းသက် = ၅နှစ်
| အမည်အပြည့်အစုံ =
| ငယ်မည် = မောင်ခင်
| ဘွဲ့အမည် =သိရီပဝရာဒိတျ လောကာဓိပတိ ဝိဇယမဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ
| အမည်ကွဲ =ရွှေဘိုမင်း၊ ကုန်းဘောင်မင်း
| နံတော် =
| မွေးဖွားသည့်နေ့ = {{birth date|1787|3|14|df=y}}
| မွေးရာဇာတိ =
| ဖခမည်းတော် = [[ရွှေတောင်မင်း|သတိုးမင်းစော]]
| မယ်တော် =
| ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ =ဗုဒ္ဓဘာသာ
| ကြင်ရာတော် = [[ကျပင်းမင်းသမီး|မင်းမြတ်ရွှေ]]
| နန်းစံရာနေပြည်တော် =[[အင်းဝ]]၊ [[အမရပူရ]]
| နတ်ရွာစံသည့်နေ့ = {{death date and age|1846|11|17|1787|3|14|df=y}}
| နတ်ရွာစံသည့်နေရာ= [[အမရပူရ]]
| မြှုပ်နှံရာနေရာ= [[အမရပူရ]]
| ဆက်ခံခဲ့သောမင်း=[[ဘကြီးတော်|ဘကြီးတော်မင်း]]
| ဆက်ခံမည့်မင်း = [[ပုဂံမင်း]]
| မင်းဆက်=[[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]] ၈ ဆက်မြောက်မင်း
}}
သာယာဝတီမင်း (ခေါ်) ရွှေဘိုမင်း (ခေါ်) ကုန်းဘောင်မင်း(ခရစ်နှစ် ၁၈၃၇-၁၈၄၆) သည် [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်]]၏ ၈ ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည်။ နန်းတက်ဘွဲ့မှာ '''သိရီပဝရာဒိတျ လောကာဓိပတိ ဝိဇယမဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ''' ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ မောင်ခင်ဖြစ်သည်။ နောင်တော် [[ဘကြီးတော်|ဘကြီးတော်မင်း]]ကို ရွှေဘိုမှ ပုန်ကန်၍ နန်းတက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ပုန်ကန်ရသည့်အကြောင်းရင်းမှာ နောင်တော်စိတ်မမှန်ဖြစ်နေသည်ကြောင့် တစ်ကြောင်း၊ နန်းတွင်းပြိုင်ဘက်ဖြစ်သည့် [[နန်းမတော်မယ်နု]]နှင့် ၎င်း၏အစ်ကိုဖြစ်သူ [[စလင်းမင်းသားကြီးမောင်အို]]တို့၏ ဖိအားများကြောင့်တစ်ကြောင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် နန်းတက်လျှင် နောင်တော်နှင့် မယ်နုတို့ကို ကွပ်မျက်ခြင်းမရှိဘဲ အကျယ်ချုပ်ဖြင့် ကောင်းစွာနေစေသည်။ မောင်အိုနှင့် အပေါင်းအပါများကိုမူ ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင် [[မြဝတီ ဝန်ကြီး ဦးစ]]တစ်ယောက်လည်းပါဝင်ခဲ့သေးသည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ကုန်းဘောင်နေဝန်း အစချီသော လင်္ကာကို ရေးစပ်ကာ ဆက်သခဲ့သည့်အတွက် အကျဉ်းမှလွတ်သည်။ နောင်တော် ဘကြီးတော်မင်း၏ သားဖြစ်သူ [[ညောင်ရမ်းမင်းသား(စကြာမင်းသား)|ညောင်ရမ်းမင်းသား(စကြာမင်းသား)]]ကို သားတော်များနှင့် တန်းတူထားကာ မင်းသားကြီးအဆင့်ပေးသော်လည်း တစ်နှစ်ခန့်အကြာတွင် ပုန်ကန်ရန် ကြံစည်သည်ဟုဆိုကာ ရေချကွပ်မျက်သည်။ သုံးနှစ်ခန့်အကြာတွင် မယ်နုက ထောင်တွင်းမှ အစ်ကိုဖြစ်သူနှင့် အပေါင်းအပါများကို နန်းလုရန်ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ပြန်လည်ကာဆက်သွယ်သည်ဟု ကြားပြန်သဖြင့် မယ်နုရေချကွပ်မျက်ကာ ဦးအိုနှင့် အပေါင်းအပါ ၁၁ယောက်ကို ထောင်တွင်းတွင်ပင် သတ်စေသည်။ [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်|ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ်ပွဲ]]၏ ရလဒ်ဖြစ်သော [[ရန္တပိုစာချုပ်]]ကို လုံးဝအသိမှတ်ပြုခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ရန်ကုန်ထိ တပ်များစေလွှတ်ကာ အင်အားပြသစေသည်။ မင်းသားဘဝက အင်္ဂလိပ်သံတမန်တို့ကို ကောင်းစွာလက်ခံတွေ့ဆုံသော်လည်း မင်းအဖြစ်ရောက်ပြီးနောက် ကောင်းမွန်သောဆက်ဆံရေးထူထောင်ရန် မကြိုးပမ်းတော့ချေ။
နန်းတော်ကိုလည်း [[အမရပူရမြို့|အမရပူရ]]သို့ ပြန်လည်ရွှေ့ပြောင်းသည်။ အင်းဝတွင် အလွန်ပြင်းထန်သည့် ၁၈၄၁ ငလျင်ကြီးကြောင့် ဆိုးဝါးစွာပျက်ဆီးသွားရပြီဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လောကီဆိုင်ရာ ပညာရပ်များကိုလိုက်စားကာ စိတ်မူမမှန်တော့သည့် အဖြစ်သို့ရောက်ရရှာသည်။ ထိုအချိန်များအတွင်း နန်းတွင်းတွင် မိဖုယားခေါင်ကြီး ကျပင်းမင်းသမီးနှင့် သားတော်ပုဂံမင်းသားတို့က လွှမ်းမိုးကြသည်။ ၎င်းတို့၏လက်ချက်ဖြင့် မိဖုရား မမြကလေး(လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်၏ မယ်တော်)၊ ပုန်ကန်သူ သားတော်ကြီးပြည်မင်းသား(သာယာဝတီမင်း၏ အချစ်ဆုံးသားတော်၊ သာယာဝတီမင်းကိုယ်တိုင်က အစ်ကိုကြီးဟု ချစ်စနိုးခေါ်လေ့ရှိသူ) နှင့် အရေးပါသူများကို မင်းမိန့်ဟုဆိုကာ ကွပ်မျက်ခဲ့ကြသည်။ ပြည်မင်း၏ ညီတော်ရင်း ပခန်းမင်းသားမှာမူ လေနာရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။ သာယာဝတီမင်းကိုယ်တိုင် စိတ်ဖောက်ချိန်တွင် လှံဖြင့်ထိုးသဖြင့် [[ယောမင်းကြီးဦးဖိုးလှိုင်]]၏ဖခင် ယင်းတောဝန်ကြီး ကွယ်လွန်ရရှာသည်။ သာယာဝတီမင်းကိုမူ ကြေးပြသာဒ်ဟု သမုတ်သော ကြေးတိုက်တွင်ချုပ်ထားခဲ့ကြသည်။ အနားတွင်မူ မထင်မရှားသားတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် တရုတ်မျှော်မင်းသားကသာ စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်မျှော်မင်းသားပါ ကွပ်မျက်ခံရသည်။ မင်းတုန်းမင်းသားကိုမူ လွှတ်တက်မင်းသားကြီးအဖြစ် ဟန်ပြတင်ထားခဲ့သည်။ သာယာဝတီမင်း နန်းသက် ၉နှစ်အကြာတွင် နတ်ရွာစံရာ သားတော် [[ပုဂံမင်း]] နန်းတက်သည်။
* အချို့သမိုင်းဆရာများက သားတော်ပုဂံမင်းသား လုပ်ကြံသည်ဟုလည်းဆိုသည်။
== သာယာဝတီမင်း(မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၈−၁၂ဝ၈) ==
ကုန်းဘောင်မင်းဟူ၍လည်းကောင်း ရွှေဘိုမင်း ဟူ၍လည်းကောင်း ထင်ရှားသော သာယာဝတီမင်းသည် ကုန်းဘောင်ရှစ်ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည်။ အင်းဝမြို့မှ အမရပူရမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့၍ ဒုတိယကြိမ် ထပ်မံတည်တော်မူသဖြင့် အမရပူရ ဒုတိယမြို့တည် နန်းတည် မင်းတရားကြီးဟုလည်းခေါ်တွင်သည်။ အမရပူရ ပထမမြို့တည် နန်းတည် [[ဘိုးတော်ဘုရား]]၏ သားတော်ကြီး မဟာဥပရာဇာအိမ်ရှေ့မင်းကြီးနှင့် ပထမအိမ်ရှေ့မိဖုရားတို့၏ သားတော် လေးပါးအနက် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၄၈-ခုနှစ် တပေါင်းလပြည့်ကျော် (၁ဝ)ရက်ညဉ့်တစ်ချက်တီးကျော် ၁၁ ရက်ဗုဒ္ဓဟူးနေ့သို့အဝင် ဖွားမြင်တော်မူသော ဒုတိယအငယ်ဆုံး သားတော်ဖြစ်သည်။
[[File:IMG TharrawaddyBell.JPG|thumb|သာယာဝတီမင်း ခေါင်းလောင်း]]
ရတနာပူရစတုတ္ထမြို့တည် ဘကြီးတော်မင်းတရားကြီး၏ ညီတော်ရင်းလည်းဖြစ်သည်။ ဘိုးတော်နောင် တော်တို့လက်ထက်သရက်၊ သာယာဝတီမြို့များကိုကံကျွေးခံရပြီးလျှင် အထွတ်အထိပ် ရောက်သောအခါ သာယာဝတီမင်းဟုတွင်သည်။ ဘထွေးတော် ပြည်မင်း၊ တောင်ငူမင်းများနှင့်လွှတ်တက်၍ စီရင်ရသည်။ သက်တော် ၂၃ နှစ်တွင် ဘထွေးတော် ပုဂံဘုရင်ခံသမီးတော် ကျပင်းမင်းသမီးနှင့်စုံဖက်တော်မူသည်။ သာယာဝတီမင်း၏ ငယ်မည်ကား မောင်ခင်တည်း။
၁၁၉၆ ခုနှစ်တွင်[[ဘကြီးတော်]]မင်းတရားကြီး ကိုယ်တော် ကျန်းခန့်တော်မမူသောအခါ နိုင်ငံအုပ်ချုပ်ရေးကို မိဖုရားခေါင်ကြီးနှင့် မောင်တော်စလင်းမြို့စားမင်းသားတို့အား လွဲအပ်
ထားခိုက် စလင်းမြို့စားနှင့်အပေါင်းပါတို့က သာယာဝတီမင်းသားအပေါ် မှုခင်းရှာကြံ၍အိမ်တော်ကိုဝိုင်းသောကြောင့် သာယာဝတီမင်းသားသည် ၁၁၉၈ ခုနှစ်တွင် ရွှေဘိုသို့
နောက်တော်ပါများနှင့် အတူထွက်ခွါ၍ အခိုင်နေလေသည်။
နောင်တော်မင်းတရားကြီးကလည်း တပ်များစေလွှတ်၍တိုက်ခိုက်စေသည်။ သို့ရာတွင် သာယာဝတီ မင်းသားတပ်များကသာ အောင်လျက်ရှိသည်။ ညီတော် နောင်တော်ရင်းတို့ စိတ်ဝမ်းမကြည်ရှိကြသည်ကို အင်္ဂလိပ် ကိုယ်စားလှယ် မေဂျာဗားနေး(မယ်စယ်ဘော်ရနီ)သည် သာယာဝတီမင်းသားရှိရာ ရွှေဘိုသို့လိုက်သွားဖြန်ဖြေသော်လည်း အရေးမရသဖြင့် ဆရာတော်များကြွရောက်ဖြန်ဖြေစေ့စပ်ရသည်။ မကျန်းမမာဖြစ်နေသော နောင်တော်မင်းတရားကြီးသည် စလင်းမင်းသားနှင့်အပေါင်းပါတို့ကို ညီတော် သာယာဝတီ
မင်းသားအားပေးအပ်၍ ၁၁၉၉ ခုနှစ်ကဆုန်လပြည့်ကျော် ၁၂ ရက်နေ့တွင်ထီးနန်းကိုပါ လွှဲအပ်လေသည်။ ယင်းသို့ ကုန်းဘောင်ရွှေဘိုမြို့မှနေ၍ မင်းအဖြစ်သို့ရသောကြောင့်
ကုန်းဘောင်မင်း ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ရွှေဘိုမင်းဟူ၍လည်းကောင်း တွင်ခြင်းဖြစ်သည်။
သာယာဝတီမင်းသည် ရွှေထီးရွှေနန်းကို သိမ်းမြန်းတော်မူပြီးလျှင် ၁၁၉၉ ခုနှစ်မှစ၍အမရပူရမြို့ကို ပြန်လည်ပြုပြင်၍ ၁၂ဝဝ ပြည့်နှစ်တွင်ပြောင်းရွှေ့စံတော်မူသည်။
၁၂ဝ၂ ခုနှစ်ဝါဆိုလဆန်း၁ဝ ရက်နေ့တွင် မိဖုရားခေါင်ကြီးနှင့်အတူ ဘိသိက်ခံတော် မူ၍ သီရိပဝရာဒိတျာလောကဓိပတိ ဝိဇယမဟာ ဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ တံဆိပ်နာမံခံ တော်မူသည်။
မိဖုရားခေါင်ကြီးကမူ သီရိပဝရတိလောကမဟာရတနာ ပဒုမဒေဝီတံဆိပ်နာမံကိုခံတော်မူသည်။ နောင်တော်မင်း တရားကြီးကိုလည်း နှလုံးတော်မပင်ပန်းစေရဘဲ မဟာသကျသီဟဘုရားအနီးရှိအိမ်ဖြူတော်နှင့်ထား၍ ခမည်းတော်ကဲ့သို့ စောင့်ရှောက်တော်မူသည်။
နောင်တော်၏သားတော် ညောင်ရမ်းမင်းသားကိုလည်း သားတော်အရင်းကဲ့သို့ အခွင့်အရေးပေးကာ လက်နက် ကိရိယာများအကုန်အစင်ပြန်၍အပ်နှင်းတော်မူသည်။
သို့ရာတွင် ၁၂ဝဝ ပြည့်နှစ်တံခူးလတွင် တူတော်ညောင်ရမ်းမင်းသား မသင့်သောအကြံပြုကြောင်း အခိုင်အလုံစစ်ဆေး သိရှိရသဖြင့် ထုံးစံနှင့်အညီရေတွင်ဖျောက်တော်မူသည်။ မရီးတော်မိဖုရားခေါင်ကြီး မယ်နုနှင့်စလင်းမင်းသားတို့သည် ပုန်ကန်မှုတွင် ရောယှက်ပါဝင်နေကြောင်းတွေ့ရှိသဖြင့် ထိုနှစ် ကဆုန်လဆန်း ၂ ရက်နေ့တွင် ထုံးစံနှင့်အညီ စီရင်တော်မူသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၃ ခုနှစ်တော်သလင်းလပြည့်ကျော် ၆ ရက်နေ့တွင် မိဖုရားသားသမီးမှူးမတ် ခြွေရံအပေါင်း ခြံရံ၍ရန်ကုန်သို့စုန်တော်မူပြီးလျှင် [[ရွှေတိဂုံဘုရား|ရွှေတိဂုံ(ဒဂုံဆံတော်ရှင်)ဘုရား]]၊ [[ကျိုက်ခေါက်စေတီတော်|သံလျင်ကျိုက်ခေါက်ဘုရား]]၊ [[ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး)|ပဲခူးရွှေမောဓောဘုရား]]၊ ကုဿိန္နာရုံဘုရားများကို အဖူးအမြော်ထွက်တော်မူသည်။ ရွှေတိဂုံစေတီတော် အားလည်းရွှေတော်သပြာကျပ်ချိန် ၃၂ဝဝ ကိုခတ်သည့် ရွှေမျက်ပါးဖြင့် ထီးတော်ငှက်ပျောဖူးကသည် ဖိနပ်တော်အထိ ရွှေလုံးပြည့်ရွှေသင်္ကန်း ကပ်လှူပူဇော်သည်။
ကြေးချိန်ပိဿာ ၂၅၉၄ ကျပ် ရှိ သော ကြေးခေါင်းလောင်းကြီးကိုလည်းသွန်းလှူဒါန်းသည်။ အနောက်နန်း မိဖုရားမမြလေးက ရွှေတိဂုံစေတီတော်၏ အနောက် စောင်းတန်း ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့သည်။
ထိုနှစ်တပို့တွဲလတွင် နေပြည်တော်အမရပူရသို့ ဆန်တက်ရာ နှောင်းတံခူးလဆန်း ၄ ရက်နေ့တွင်ရောက်သည်။ သာယာသတီမင်းတရားကြီးကား နောင်တော်မင်း တရားကြီး လက်ထက် ချုပ်ဆိုခဲ့သောရန္တပိုစာချုပ်ကို အသိ အမှတ်မပြု။ ဗြိတိသျှဧကရာဇ်မင်းနှင့်သာ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံလိုသဖြင့် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင်အင်္ဂလိပ်ကိုယ်စား လှယ် မေဂျာဗားနေးပြန်သွားရသည်။ နောက်တစ်နှစ်တွင် ဗြိတိသျှအစိုးရက ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ကာနယ်ဗင်ဆန်ကို ထားလာပြန်သည်။ သို့ရာတွင်ဘုရင်အသိအမှတ် မပြု၍ ၁၂ဝ၂ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အားလုံး ရုပ်သိမ်း ရသည်အထိ ဆက်ဆံရေးအဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ဗြိတိသျှသမိုင်းဆရာများက သာယာဝတီမင်းအား ရန္တပိုစာချုပ် ဆန့်ကျင်ရေးသမား တစ်ဦးအနေနှင့် ရေးသားကြလေသည်။ ထိုကြောင့် ၁၂ဝ၃ ခုနှစ်တွင်သာယာဝတီမင်းတရားကြီး ရန်ကုန်သို့စုန်လာသော အခါ အင်္ဂလိပ်အစိုးရတို့ စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်ကြ၍ ယင်းတို့သိမ်း ပိုက်ထားကြသော တနင်္သာရီနှင့် ရခိုင်နယ်များသို့ စစ်မက်အင်အား ဖြည့်တင်းပြင်ဆင်ခြင်းပြုကြလေသည်။
ယင်းသို့အင်္ဂလိပ်−မြန်မာဆက်ဆံရေးအဆင် မပြေမူကြောင့် နယ်ချဲ့လိုသော အင်္ဂလိပ်တို့အဖို့ အကြောင်းပြကောင်းဖို့ဖြစ်လာလေသည်။ ဤအချက်ကို အခွင့် ကောင်းယူ၍
သားတော်ပုဂံမင်းလက်ထက် အင်္ဂလိပ်−မြန်မာဒုတိယစစ်ပွဲဖြစ်ကာ အောက်မြန်မာနိုင်ငံအလုံး အင်္ဂလိပ် တို့လက်ထဲသို့ ကျရောက်ခဲ့ရလေသည်။
၁၂ဝ၇-ခုနှစ်တွင် သာယာဝတီမင်းတရားကြီး ကောင်းစွာကျန်းခန့်တော်မမူခိုက် သားတော်ပြည်စားမင်း မသင့်သောအကြံအစည်ကိုကြံသဖြင့် ထုံးစံနှင့်အညီ စီရင်တော်မူသည်။ [[အနောက်နန်းမတော် မမြလေး|အနောက်နန်းမိဖုရား မမြကလေး]]အားလည်း ပြည်စားနှင့်နှလုံးစိတ်ဝမ်းတူကြံစည်ကြောင်း စစ်မေးချက်ရသည်နှင့် ရေ၌ဖျောက်၍ ကြံရာပါဆွေမျိုးကျေးကျွန်တို့ကို ကွပ်မျက်တော်မူသည်။ [[ဘိုးလှိုင်၊ ဦး(ယောမင်းကြီး)|ယောအတွင်းဝန်ဦးဘိုးလှိုင်]]၏အဘ [[ရွှေတုတ်၊ ဦး(ယင်းတောဝန်ကြီး)|ယင်းတောဝန်ကြီး]]အားလည်း ကြံရာပါသည်ဆိုကာ ကွပ်မျက်လိုက်သည်။
ထိုနှစ်တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၅ ရက်နေ့တွင် သာယာဝတီမင်းသည်သားတော်ကြီး ပုဂံမင်းသားကိုအိမ်ရှေ့အပ်နှင်း၍ သားတော်လတ် မင်းတုန်းမင်းသားအား ဝန်ကြီးအတွင်းဝန်များနှင့် တိုင်ပင်၍ တိုင်းရေးပြည်မှုကို ကြည့်ရှု့စီရင်စေသည်။ ၁၂ဝ၈-ခုနှစ် သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် (၁ဝ)ရက်နေ့တွင် နောင်တော်ဖလ်နန်းရှင်မင်းတရားကြီးသည် စံအိမ်တော်၌နတ်ရွာစံတော်မူရာ ခမ်းနားကြီးကျယ်စွာ သင်္ဂြုံလ်ခြင်းပြုသည်။ ထိုနှစ်တန်ဆောင်းမုန်း လပြည့်ကျော် (၁၄)ရက်နေ့တွင်သက်တော် ၆ဝ၊ စည်းစိမ်တော်ကိုးနှစ်နှင့်
ခြောက်လတွင်သာယာဝတီမင်း နတ်ရွာစံတော်မူသည်။ နတ်ရွာမစံမီ စိတ်နှလုံးနောက်တော်မူသည်။ ယင်းတောဝန်ကြီး သတ်စဉ်ကပင် နောက်နေသည်ဟုဆိုသည်။
သာယာဝတီမင်းတရားကြီးသည် ရတနာသုံးပါးကို ယုံကြည်လေးမြတ်တော်မူသည်။ ပညာရှိတို့ ၏စကားကို လည်းနာယူလေ့ရှိသည်။ တိုင်းရေး၊ ပြည်ရေး၊ သာသနာတော်အရေးများကို သတိနှင့်စောင့်ရှောက်တော်မူသည်။ အပြစ်ရှိသူကိုလည်းအပြစ်အလျှောက် မထောက်မညှာဆုံးမတော်မူသည်။ ဆင်ကြန်၊ မြင်းကြန်၊ ပန်းချီပန်းပုအတတ်ကို သူမတူအောင် တတ်တော်မူသည်ဟု ပညာရှိတို့ချီးမွမ်းခြင်းခံရသည်။ ဆင်စီး မြင်းစီးကျွမ်းကျင်သည်။ နံနက်ခင်းညနေ ခင်းများတွင် ဆင်မြင်းနှင့်လှည့်လည်လေ့ရှိသည်။ ဆင်ကျုံးတွင် ဆင်သွင်းလျှင်ကိုယ်တိုင်ကြပ် မတ်သွင်းဆောင်လေ့ရှိ သည်။ ကိုယ်ရံတော်သက်တော်စောင့် မပါဘဲ တစ်ပါးတည်း ဆင်တစ်စီးမြင်းတစ်စီးနှင့် လှည့်လည်လေ့ရှိသည်။ တောင်ဘကေ် ရွှဆပ်သွားဘုရားကို ပြင်ဆင်စေသည့်အခါ မြင်းနှင့်နေ့ခြင်းပြန်သွားရောက် ကြည့်ရှုတော်မူသည်။ တင်ကူး၍ အဆင့်အဆိုမရှိဘဲ ရုတ်တရက် ထွက်လာတော်မူလေ့ ရှိသည်ကို သတိထား၍ အလုပ်များကိုကောင်းစွာလုပ်ဆောင်ကြရသည်။ အပေါင်းပါတို့နှင့်သွားသည့်အခါ သာယာဝတီမင်းတရားကြီး၏ဆင်ကို မီအောင်လိုက်နိုင်သူများမှာ ဆင်မင်းဝန်၊ ဆင်ဝန်စသော ဆင်အရာရှိကြီးများ တစ်စီးနှစ်စီးသာ ရှိသည်။
သာယာဝတီမင်းသည် အမှုများကိုကိုယ်တိုင် စစ်ဆေးလေ့ရှိသည်။ လူများကိုလည်းကိုယ်တိုင်ကွပ်မျက်လေ့ရှိသည်။ သာယာဝတီမင်း၏ထင်ရှားသောမိဖုရားငါးပါးမှာ
သီရိပဝရတိလောကမဟာရတနာ ပဒုမ ဒေဝီဘွဲ့ခံမိဖုရား ခေါင်ကြီးတစ်ပါး၊သီရိပဘာနန္ဒာဘိရတနာဒေဝီ ဘွဲ့ခံ မြောက်နန်းမိဖုရားတစ်ပါး၊ သီရိ မဟာစန္ဒာဘိရတနာဒေဝီဘွဲ့ခံ အလယ်နန်းမိဖုရားတစ်ပါး၊ သီရိမဟာသု့ရတနာစန္ဒာဒေဝီဘွဲ့ခံ အနောက် နန်းမိဖုရားတစ်ပါးနှင့် သီရိသုစန္ဒာမဟာ ဒေဝီဘွဲ့ခံတောင်ဆောင်တော်မိဖုရားတို့ဖြစ်သည်။
မင်းတရားကြီးတွင် သားတော်သမီးတော်သုံးကျိပ်တစ်ပါး ရှိသည်အနက် မိဖုရားခေါင်ကြီးမှမြင်သော သားတော် ပုဂံမင်းသား၊ သမီးတော်ရတနာဒေဝီ၊ အလယ်နန်းမိဖုရားမှ
မြင်သည့်သားတော်ပြည်မင်းသား၊ ပုခန်းမင်းသား၊ တောင်ဆောင်တော်မိဖုရားမှမြင်သောသားတော် မင်းတုန်းမင်းသားနှင့် ကနောင်မင်းသား၊ အနောက်နန်းမိဖုရားမှ မြင်သောသမီးတော် လှိုင်မြို့စားမင်းသမီးတို့မှာထင်ရှားသည်။
သာယာဝတီမင်းတရားကြီးလက်ထက် ထင်ရှားသော စာဆိုတော်ကြီးများမှာမြဝတီမင်းကြီးဦးစ၊ ဦးပေါ်ဦး၊ စိန္တကျော်ထင်ဘွဲ့ခံကန်ပြင်ရွာစားစာဆိုတော်ဦးမင်း၊ ဝက်မစွတ်
မြို့စားနဝဒေး၊ ဘိုးသူတော်ဦးမင်း၊ အနောက်နန်းမိဖုရား မမြကလေး၊ ဆီမီးခုံရွာစားဦးရွှန်း၊ မှာတမ်းရေးဆရာမောင်စံသူ၊ ပြဇာတ်ရေးဆရာ ဦးကြင်ဥ၊ နာခံတော်ဦးရွှေခြည် တို့ဖြစ်ကြသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)</ref>
== ကိုးကား ==ဘာမှမသိဘူး
<references/>
{{ကုန်းဘောင်ခေတ်}}
{{Lifetime|၁၇၈၇|၁၈၄၆}}
[[Category:ကုန်းဘောင် မင်းဆက်]]
[[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်]]
rj8rest8ti0zm97ekpw08a9sgu5jrbi
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ
0
4880
752964
752213
2022-08-03T00:23:01Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ<br />Republic of China
| common_name = ထိုင်ဝမ်
| native_name = {{lang|zh-Hant-TW|中華民國}}
| image_flag = Flag of the Republic of China.svg
| alt_flag =
| flag_type = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အလံတော်|အလံတော်]]
| image_coat = National Emblem of the Republic of China.svg
| alt_coat =
| symbol_type = [[ကောင်းကင်ပြာနှင့်နေလုံးဖြူ|တံဆိပ်တော်]]
| other_symbol = '''နိုင်ငံတော်စည်းတံဆိပ်:'''<br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國之璽}}<br />[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ စည်းတံဆိပ်တော်]]<br />[[File:中華民國之璽.svg|85px]]<hr>'''[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားပန်းပွင့်|နိုင်ငံတော်ပန်းပွင့်]]:'''<br />{{lang|zh-Hant-TW|梅花}}<br />ဇီးပင်ပန်းပွင့်<br />[[File:Meihua ROC.svg|50px]]
| national_anthem = <br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國國歌}}<br />"[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သီချင်း]]"{{parabr}}{{center|[[File:National anthem of the Republic of China (Taiwan) 中華民國國歌(演奏版).ogg]]}}
| flag_anthem = <br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國國旗歌}}<br />"[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အလံတင်သီချင်း]]"{{parabr}}{{center|[[File:中華民國國旗歌 (演奏版).ogg]]}}
| image_map = {{Switcher|[[File:Island of Taiwan (orthographic projection).svg|frameless]]|ကမ္ဘာလုံးပုံ ([[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]] ကိုအရောင်ခြယ်ထား) ပြရန်|[[File:Locator map of the ROC Taiwan.svg|upright=1.15|frameless]]|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရာဒေသကိုပြရန်|[[File:Republic of China (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|ထိုင်ဝမ်မြေပုံ (အစိမ်းရင့်) နှင့် တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နယ်နမိတ်ဖြစ်သည်ဟု ခံယူထားသောနေရာ (အစိမ်းနု) တို့ကိုပြရန်|default=1}}
| map_caption =
| largest_city = [[တိုင်ပေမြို့သစ်]]
| capital = [[ထိုင်ပေမြို့]]{{efn|[[ထိုင်ပေ]]သည် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရ]]၏ ရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်သော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေတွင် မြို့တော်ဖြစ်ကြောင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။<ref>{{cite web |url=http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2013/12/04/2003578264/2 |title=Since the implementation of the Act Governing Principles for Editing Geographical Educational Texts (地理敎科書編審原則) in 1997, the guiding principle for all maps in geographical textbooks was that Taipei was to be marked as the capital with a label stating: "Location of the Central Government" |date=4 December 2013 |access-date=1 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191101013333/http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2013/12/04/2003578264/2 |archive-date=1 November 2019 |url-status=live }}</ref>}}<ref name="capital">{{cite news |title=Interior minister reaffirms Taipei is ROC's capital |date=5 December 2013|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2013/12/05/2003578356 |newspaper=Taipei Times |access-date=7 December 2013}}</ref>
| coordinates = {{coord|25|04|N|121|31|E|type:city_region:TW}}
| ethnic_groups_year = 2016
| ethnic_groups_ref = <ref>{{cite book |year=2016 |title=The Republic of China Yearbook 2016 |publisher=Executive Yuan, R.O.C.|url=https://issuu.com/eyroc/docs/the_republic_of_china_yearbook_2016|access-date=31 May 2020 |isbn=9789860499490 |page=10|quote=Ethnicity: Over 95 percent Han Chinese (including Holo, Hakka and other groups originating in mainland China); 2 percent indigenous Austronesian peoples}}</ref>
| ethnic_groups = {{vunblist
|၉၅–၉၇% [[ဟန် ထိုင်ဝမ်လူမျိုး]]
|၂.၃% [[ထိုင်ဝမ် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ|ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ]]
|၀.၇–၂.၇% [[ထိုင်ဝမ်ရှိ လူမျိုးများ|အခြား]]}}
| official_languages = [[စံတရုတ်ဘာသာစကား]]<ref>{{Cite book |last=Executive Yuan, R.O.C. (Taiwan) |title=The Republic of China Yearbook 2012 |date=2012 |isbn=9789860345902 |page=24 |language=en |chapter=Chapter 2: People and Language |access-date=18 December 2013 |chapter-url=http://www.ey.gov.tw/en/cp.aspx?n=F4FA171B7E10F12F |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014222446/http://www.ey.gov.tw/en/cp.aspx?n=F4FA171B7E10F12F |archive-date=14 October 2013}}</ref><ref>{{Cite book |last=Government Information Office |title=The Republic of China Yearbook 2010 |date=2010 |isbn=9789860252781 |page=42 |language=en |chapter=Chapter 2: People and Language |chapter-url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/02People&Language.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110805173731/http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/02People%26Language.pdf |archive-date=5 August 2011 }}</ref><ref>{{Cite book |last=Liao |first=Silvie |url=http://naccl.osu.edu/files/21_liao-s.pdf |title=Proceedings of the 20th North American Conference on Chinese Linguistics (NACCL-20) |date=2008 |publisher=The Ohio State University |isbn=9780982471500 |editor-last=Chan |editor-first=Marjorie K. M. |volume=1 |location=Columbus, Ohio |page=393 |language=en |chapter=A Perceptual Dialect Study of Taiwan Mandarin: Language Attitudes in the Era of Political Battle |editor-last2=Kang |editor-first2=Hana |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224110315/http://naccl.osu.edu/files/21_liao-s.pdf |archive-date=24 December 2013 |url-status=dead}}</ref>
| languages_type = [[တရားဝင် အရေးအသားစနစ်]]
| languages = [[ရိုးရာတရုတ်]]<ref>{{cite web |title=行政院第3251次院會決議 |url=https://www.ey.gov.tw/Page/4EC2394BE4EE9DD0/51cc88a4-2066-44da-964d-18e10468f578|website=www.ey.gov.tw |access-date=25 May 2021 |language=zh}}</ref>
| languages2_type = [[အမျိုးသားဘာသာစကား]]{{efn|ထိုင်ဝမ်ရှိ အမျိုးသားဘာသာစကားကို "ထိုင်ဝမ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများပြောဆိုအသုံးပြုသော သဘာဝဘာသာစကားများ နှင့် [[ထိုင်ဝမ် လက်ဟန်ပြဘာသာစကား]] "ဟု တရားဝင်သတ်မှတ်ထားသည်။".<ref name="natLangAct">{{cite web |script-title=zh:國家語言發展法 |url=https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=H0170143 |website=law.moj.gov.tw |access-date=22 May 2019 |language=zh}}</ref>}}
| languages2 = {{plainlist|
*[[ထိုင်ဝမ် မန်ဒရင်း|မန်ဒရင်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် ဟော့ကင်း|ဟော့ကင်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် ဟတ်ကာ|ဟတ်ကာ]]<ref>{{cite web |title = Hakka Basic Act |url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005 |website=law.moj.gov.tw |access-date=22 May 2019}}</ref>
*[[ဖော်မိုဆန်းဘာသာစကား|ဖော်မိုဆန်း]]<ref>{{cite web |title = Indigenous Languages Development Act |url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037 |website=law.moj.gov.tw |access-date = 22 May 2019}}</ref>
*[[မာချူးဒေသိယစကား|မာချူး]]
*[[ပုရှန်းဒေသိယစကား|ပုရှန်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် လက်ဟန်ပြဘာသာစကား]]
}}
| religion_year = ၂၀၂၀
| religion_ref = <ref name="Pew religion stats">{{cite web |last1=Washington |first1=Suite 800 |last2=Inquiries |first2=DC 20036 USA202-419-4300 |title=Religious Composition by Country, 2010–2050 |url=http://www.pewforum.org/2015/04/02/religious-projection-table/2020/percent/all/ |website=Pew Research Center's Religion & Public Life Project |access-date=23 February 2019 |date=2 April 2015}}</ref>
| religion = {{vunblist
|၄၃.၈% [[တရုတ်ရိုးရာဘာသာ|ရိုးရာ]]
|၂၁.၂% [[ထိုင်ဝမ်ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ|ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
|၁၃.၇% [[ဘာသာမဲ့ အယူဝါဒ|ဘာသာမဲ့]]
|၅.၆% [[ခရစ်ယာန်]]
|၁.၀% [[အစ္စလာမ်]]
|၁၅.၅% [[အခြား]]}}
| demonym = [[ထိုင်ဝမ်လူမျိုး]] (Taiwanese)<ref name="cia-factbook">{{cite web |title=Taiwan |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/taiwan/ |work=The World Factbook |publisher=United States Central Intelligence Agency |access-date=6 May 2019}}</ref>
| government_type = [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|တစ်ပြည်ထောင်]] [[သမ္မတတစ်ပိုင်းစနစ်|တစ်ပိုင်းသမ္မတ]] [[သမ္မတနိုင်ငံ]]
| leader_title1 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]]
| leader_name1 = [[ချိုင်အင်းဝမ်]]
| leader_title2 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ|ဒုတိယသမ္မတ]]
| leader_name2 = [[လိုင့်ချင်းဒေ]]
| leader_title3 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]]
| leader_name3 = [[ဆူကျင်းချန်]]
| leader_title4 = [[ဥပဒေပြုရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ]]
| leader_name4 = [[ယိုရှိခွမ်]]
| leader_title5 = [[ထိန်းသိမ်းရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ]]
| leader_name5 = [[ချန်ချူ]]
| leader_title6 = တရားရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ
| leader_name6 = [[ရှူကျုံးလီ]]
| leader_title7 = စစ်ဆေးရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ
| leader_name7 = [[ဟွမ်ရုံချွမ်း]]
| legislature = [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]
| sovereignty_type = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံသမိုင်း|တည်ထောင်]]
| sovereignty_note =
| established_event1 = [[ရှန်ဟိုက်တော်လှန်ရေး]]
| established_date1 = ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၉၁၁
| established_event2 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)|သမ္မတနိုင်ငံတည်ထောင်]]
| established_date2 = ၁ ဇန်နဝါရီ ၁၉၁၂
| established_event3 = [[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]]နှင့် [[ပန်ဂူးကျွန်း]]များကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ
| established_date3 = [[ထိုင်ဝမ်သမိုင်း (၁၉၄၅–ယနေ့)|၂၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၅]]
| established_event4 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲ]]
| established_date4 = ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၇
| established_event5 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|အစိုးရအသစ်]]ဖွဲ့စည်း
| established_date5 = ၂၀ မေ ၁၉၄၈
| established_event6 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ဆုတ်ခွာမှု|ထိုင်ဝမ်သို့ပြောင်းရွှေ့]]
| established_date6 = ၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉
| established_event7 = [[:en:United Nations General Assembly Resolution 2758|ကုလသမဂ္ဂကိုယ်စားပြုခြင်းဆုံးရှုံးမှု]]{{efn|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံသည် [[ကုလသမဂ္ဂ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သို့သော် အနောက်နိုင်ငံကြီးများတွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]ကို ပြောင်းလဲအသိအမှတ်ပြုမှုပို၍များလာခဲ့သည်။ ([[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]၊ [[တရုတ်တစ်ပြည်ပေါ်လစီ]]တို့လည်းရှု)}}
| established_date7 = ၂၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၇၁
| established_event8 = [[ရေလက်ကြားအက်ဥပဒေ|ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေးစတင်]]
| established_date8 = ၃၁ ဇူလိုင် ၁၉၉၂
| area_km2 = 36,197
| area_footnote = <ref name="taiwansnapshot">{{cite web|url=https://www.taiwan.gov.tw/images/content/ts.JPG|title=TAIWAN SNAPSHOT|access-date=15 March 2020}}</ref><ref name="cia-factbook" />
| area_rank = <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]; should not be any here -->
| population_estimate = 23,196,178<ref name="Natl Statistics">{{cite web |title=Statistics from Statistical Bureau |url=http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 |access-date=26 September 2021 |website=National Statistics, Republic of China (Taiwan)}}</ref>
| population_census = 23,123,866<ref>{{cite web|title=General Statistical analysis report, Population and Housing Census|url=http://eng.stat.gov.tw/public/Data/5428162113SIDMH93P.pdf|website=National Statistics, ROC (Taiwan)|access-date=26 November 2016|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161226090918/http://eng.stat.gov.tw/public/Data/5428162113SIDMH93P.pdf|archive-date=26 December 2016}}</ref>
| population_estimate_year = မေ ၂၀၂၂
| population_estimate_rank = ၅၆
| population_census_year = ၂၀၁၀
| population_census_rank =
| population_density_km2 = ၆၅၀
| population_density_rank = ၁၀
| GDP_PPP = {{increase}} $၁.၆၀၅ ထရီလီယံ<ref name="IMFWEOTW">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=528,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,LUR,LP,&sy=2019&ey=2021&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=World Economic Outlook Database, April 2022 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=5 May 2022}}</ref>
| GDP_PPP_year = ၂၀၂၂
| GDP_PPP_rank = ၁၉
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၆၈,၇၃၀<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၃
| GDP_nominal = {{increase}} $၈၄၁.၂၀၉ ဘီလီယံ<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_nominal_year = ၂၀၂၂
| GDP_nominal_rank = ၂၁
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၃၆,၀၅၁<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = ၃၁
| Gini = ၃၄.၁
| Gini_year = ၂၀၁၇
| Gini_change = increase
| Gini_ref = <ref>{{cite web |title=Percentage share of disposable income by quintile groups of income recipients and measures of income distribution |url=https://win.dgbas.gov.tw/fies/doc/result/106/a11/Year17.ods |website=stat.gov.tw |access-date=26 June 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = ၀.၉၁၆
| HDI_year = ၂၀၁၉
| HDI_change = increase
| HDI_ref = <ref name="HDI 2019">{{cite web|url=https://www.dgbas.gov.tw/public/Data/112116036FDX2D8F3.pdf|title=國情統計通報(第 014 號)|publisher= Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan, Taiwan (ROC)|date=21 January 2021|access-date=26 January 2021}}</ref>
| HDI_rank = ၂၃
| currency = [[ထိုင်ဝမ်ဒေါ်လာသစ်]] (NT$)
| currency_code = TWD
| time_zone = အမျိုးသားစံတော်ချိန်
| utc_offset = +8
| date_format = {{bulleted list
|YYYY-MM-DD
|YYY-MM-DD ([[မင်ကိုပြက္ခဒိန်]])
}}
| drives_on = ညာမောင်း
| calling_code = +886
| cctld = {{vunblist|[[.tw]] |[[.台灣]] |[[.台湾]]<ref>{{cite web |url=http://brussels38.icann.org/meetings/brussels2010/transcript-board-25jun10-en.txt |title=ICANN Board Meeting Minutes |publisher=ICANN |date=25 June 2010}}</ref>}}
}}
'''ထိုင်ဝမ်''' ({{zh|t=臺灣/台灣|p=Táiwān|c=|s=台湾}})၊ တရားဝင်အားဖြင့် '''တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ''' ({{lang|zh-Hant|中華民國}} The Republic of China, ROC (အာအိုစီ)) သည် အရှေ့အာရှတွင်တည်ရှိသည့် တိုင်းပြည်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတဝှမ်းက အသိအမှတ်ပြုသည့် တစ်ပါတီနိုင်ငံရေးစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံမှ အမေရိကန်၊ ဥရောပ၊ ဂျပန်စသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများနှင့် လက်တွေ့ဆက်ဆံမှုရှိသော်လည်း နိုင်ငံအနည်းအကျဉ်းကသာ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုသည့် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အာအိုစီသည် ကုလသမဂ္ဂအား ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့သည့် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>[http://taiwanjournal.nat.gov.tw Taiwan Journal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517042926/http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ |date=17 May 2008 }} ''[http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ct.asp?xItem=13348&CtNode=118 Text of Lee's message to recall signing of UN Charter] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080525103522/http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ct.asp?xItem=13348&CtNode=118 |date=25 May 2008 }}''</ref>
၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)|အာအိုစီအားတည်ထောင်]]ခဲ့စဉ်က အုပ်ချုပ်သည့်နယ်နမိတ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးနှင့် မွန်ဂိုလီးယားအထိ အကျုံးဝင်သည်။ [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]ကြီးပြီးဆုံးသည့် ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် [[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]] ({{lang|zh-Hant|台灣}}) နှင့် ဖုန်ဟူ ({{lang|zh-Hant|澎湖}})ကျွန်းစုများ ဂျပန်တို့ထံမှ အာအိုစီ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ် [[ကွန်မင်တန်ပါတီ|ကူမင်တန်]] ({{lang|zh-Hant|中國國民黨}} တရုတ်အမျိုးသားပါတီ) အစိုးရ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ရှုံးနှိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာကာ လက်ရှိတွင် အာအိုစီအစိုးရ အုပ်ချုပ်သည့် နယ်နမိတ်မှာ ထိုင်ဝမ်၊ ဖုန်ဟူ၊ ကျင်းမင် ({{lang|zh-Hant|金門}})နှင့် မားကျူ ({{lang|zh-Hant|馬祖}}) တို့သာ ကျန်တော့သည်။ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပွဲအပြီးတွင် ကွန်မင်တန်အား အနိုင်ရခဲ့သည့် [[တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ]]က တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]] ({{lang|zh-Hant|中華人民共和國}} People's Republic of China, PRC (ပီအာစီ) ) ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ အာအိုစီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ လက်ရှိ အာအိုစီအစိုးရလက်အောက်ရှိ နယ်မြေများအား “အာအိုစီ၏ လွတ်လပ်သောနယ်မြေ”ဟု ညွှန်းဆိုထားပြီး မြို့တော်မှာ [[ထိုင်ပေမြို့]]ဖြစ်သည်။
၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစ၍ အာအိုစီအစိုးရသည့် နယ်မြေများမှာ ထိုင်ဝမ်နှင့် ကမ်းလွန်ကျွန်းစုများသာ ကျန်ရှိသည်ဆိုသော်လည်း [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]] ခေတ်ဦးပိုင်းတွင် အာအိုစီအစိုးရအား အနောက်တိုင်းနိုင်ငံအများစုနှင့် ကုလသမဂ္ဂက ကမ္ဘာပေါ်တွင် တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များတွင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ပီအာစီအား မျက်နှာသာပေးလာသောကြောင့် အာအိုစီသည် ယင်းအသိအမှတ်ပြုမှုများကို တဖြည်းဖြည်း လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း တရုတ်တစ်ပြည်လုံး၏ အချုပ်အခြာအာဏာအား ပိုင်ဆိုင်သည်ဆိုသည့် အဆိုကို ဆက်လက်ဆွဲကိုင်ထားဆဲဖြစ်သည်။<ref name=MasClaimtoMainland>{{cite news |title=Ma refers to China as ROC territory in magazine interview|publisher=Taipei Times|date=2008-10-08|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/10/08/2003425320}}</ref>
သမ္မတဟောင်း [[လီတိန်းဟွေး]]({{lang|zh-Hant|李登輝}})နှင့် [[ချန်ဆွေပြန်]]({{lang|zh-Hant|陳水扁}})တို့က အာအိုစီသည် တရုတ်ပြည်မနှင့် ဆက်နွှယ်ခြင်းမရှိသည့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် တရားဝင်လွတ်လပ်ရေး ကြေညာရန် မလိုအပ်ဟု အဆိုပြုကြသည်။ <ref>China: The Fragile Superpower: Susan L. Shirk</ref> သမ္မတဟောင်း [[မာရင်းကျို]] ({{lang|zh-Hant|馬英九}})ကမူ အာအိုစီသည် ထိုင်ဝမ်ရော ပြည်မပါ အချုပ်အခြာအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး သီးခြားလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယင်းရပ်တည်ချက်သည် အာအိုစီ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ [[:en:1992 Consensus|၁၉၉၂ ခုနှစ် နားလည်မှု]] ({{lang|zh-Hant|九二共識}} အဓိပ္ပာယ်နှစ်မျိုးနှင့် တရုတ်တပြည်ထောင်) နှင့်သော်လည်းကောင်း တစ်ထပ်တည်းဖြစ်သည်။ <ref name="chinapost.com.tw">{{cite news|title=Taiwan and China in 'special relations': Ma|publisher=China Post|date=2008-09-04|url=http://www.chinapost.com.tw/taiwan/china-taiwan%20relations/2008/09/04/173082/Taiwan-and.htm|accessdate=2 April 2009|archivedate=6 September 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080906092524/http://www.chinapost.com.tw/taiwan/china-taiwan%20relations/2008/09/04/173082/Taiwan-and.htm}}</ref>
၁၉၁၀ မှ ၁၉၄၀ ခုနှစ်အတွင်း အာအိုစီမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ညွှန်းဆိုသည်။ ၁၉၅၀ မှ ၁၉၆၀ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေရှင်နယ်လစ်တရုတ်ပြည် သို့မဟုတ် လွတ်လပ်သောတရုတ်ပြည်ဟု ညွှန်းဆိုကြသည်။ မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အာအိုစီအား များသောအားဖြင့် ထိုင်ဝမ်ဟု ခေါ်ဆိုလာကြသည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှစ၍ တရုတ်နိုင်ငံဆိုသည်မှာ ပီအာစီကို ညွှန်းဆိုလာကြသည်။
== နိုင်ငံတော်ထူထောင်ခြင်း ==
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (အာအိုစီ) အား ၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် ထူထောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်အား ၁၆၄၄ - ၁၉၁၂ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် [[ချင်းမင်းဆက်]](({{lang|zh-Hant|清朝}} မန်ချူးမင်းဆက်) ပျက်သုဉ်းစေခဲ့ပြီး တရုတ်ပြည်တွင် နှစ် ၂၀၀၀ ကျော်ကြာ ကျင့်သုံးခဲ့သည့် သက်ဦးဆံပိုင် ဧကရာဇ်စနစ် ပြည်ဖုံးကားချစေခဲ့သည်။ အာအိုစီသည် အရှေ့အာရှဒေသတွင် သက်တမ်းအကြာမြင့်ဆုံး သမ္မတနိုင်ငံတခုအဖြစ် တည်ရှိဆဲဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်ကို အုပ်စိုးခဲ့စဉ် အာအိုစီအစိုးရသည် [[:en:Second Sino-Japanese War|ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု]]၊ [[ကွန်မင်တန်ပါတီ]] (KMT) နှင့် ကွန်မြူနစ်ပါတီအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တရုတ်ပြည်တွင်း စစ်ပွဲများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ အာအိုစီအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် စီးပွားရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးစနစ် စသည့်နယ်ပယ်များတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသည်။
၁၉၂၈ ခုနှစ်မှစ၍ အာအိုစီသည် ကွန်မင်တန်ပါတီက အာဏာရှင်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သည့် တပါတီနိုင်ငံရေးစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite book
| last =Roy
| first =Denny
| authorlink =
| coauthors =
| title =Taiwan: A Political History
| publisher =Cornell University Press
|year=2003
| location =Ithaca, New York
| pages =[https://archive.org/details/taiwanpoliticalh0000unse/page/55 55], 56
| url =https://archive.org/details/taiwanpoliticalh0000unse
| doi =
| id =
| isbn =0-8014-8805-2 }}</ref> ၁၉၅၀ - ၁၉၆၀ ခုနှစ်များအကြားတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီသည် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုအား ကျယ်ကျယ်ပျံ့ပျံ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကာ အဂတိလိုက်စားမှု ပပျောက်ရေးနှင့် လယ်မြေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် စီးပွားရေး အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်လာကာ [[အာရှ ကျားလေးကောင်]] စာရင်းဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။
၁၉၈၀ - ၁၉၉၀ ခုနှစ်များတွင် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်မှာ ငြိမ်းချမ်းသည့် [[ဒီမိုကရေစီ]]နိုင်ငံရေးစနစ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာသည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေး ရွေးကောက်တင်မြောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]ဝင် [[ချန်ဆွေပြန်]] သမ္မတဖြစ်လာသည်။ ၎င်းသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ် အာအိုစီအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် ပထမဦးဆုံးသော ကွန်မင်တန်ပါတီဝင်မဟုတ်သည့် သမ္မတဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီသည် ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည့်အပြင် လွှတ်တော်တွင်လည်း အမတ်နေရာအများစုကို အနိုင်ရခဲ့သည်။ <ref>[http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/taiwan/2008/taiwan-080322-cna02.htm Decisive election win puts KMT back in power, GlobalSecurity.org]</ref>
== နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ==
{{main|ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ}}
[[File:ROC Administrative and Claims.png|thumb|250px|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ အာအိုစီအပိုင် နယ်နမိတ်မြေပုံ။ အစိမ်းရင့်ရောင် ပြထားသည့် နေရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၏ တစိတ်တဒေသဖြစ်သည်။]]
အာအိုစီ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေသည် အငြင်းပွားစရာ အကြောင်းအရာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]] (ပီအာစီ)သည် အာအိုစီအစိုးရသည် တရားမဝင်ဟု ကြွေးကြော်ကာ “ထိုင်ဝမ်အာဏာပိုင်”ဟုသာ ညွှန်းဆိုလေ့ရှိသည်။ တချိန်တည်းတွင် အာအိုစီအစိုးရက မိမိကိုယ်ကို အချုပ်အခြာအာဏာလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။ <ref>{{cite web |year=2005 |title=The One-China Principle and the Taiwan Issue |work=PRC Taiwan Affairs Office and the Information Office of the State Council |url=http://www.gwytb.gov.cn:8088/detail.asp?table=WhitePaper&title=White%20Papers%20On%20Taiwan%20Issue&m_id=4 |accessdate=2006-03-06 |archivedate=13 February 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060213045631/http://www.gwytb.gov.cn:8088/detail.asp?table=WhitePaper&title=White+Papers+On+Taiwan+Issue&m_id=4 }} Section 1: "Since the KMT ruling clique retreated to Taiwan, although its regime has continued to use the designations "Republic of China" and "government of the Republic of China," it has long since completely forfeited its right to exercise state [[sovereignty]] on behalf of mainland China and, in reality, has always remained only a separate state on the island of Taiwan."</ref> ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာသည့်တိုင် အာအိုစီအစိုးရက တရုတ်တပြည်လုံး၏ တရားဝင်အစိုးရဟု ဆိုသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ခွဲထွက်ရေး (ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး)ကိုလိုလားသူ သမ္မတချန်ဆွေပြန် (၂၀၀၀-၂၀၀၈) မှာမူ တရုတ်ပြည်သည် အာအိုစီအစိုးရသည့် နယ်နမိတ်ဟု တက်တက်ကြွကြွ ပြောဆိုလေ့မရှိခဲ့ပေ။
အာအိုစီတွင် လက်ရှိကျင့်သုံးနေသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းအား ကွန်မင်တန်ပါတီမှ ၁၉၁၂ ခုနှစ် တရုတ်ပြည်တွင် ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ယင်းဥပဒေအရ အာအိုစီအပိုင်နယ်နမိတ်မှာ တရုတ်ပြည်မ၊ မွန်ဂိုလီးယား၊ မြန်မာပြည် မြောက်ပိုင်းဒေသတချို့နှင့် မျက်မှောက်ခေတ် ရုရှားအပိုင် ထူဗာဒေသတို့ပါဝင်သည်။ ယင်းဥပဒေကို မျက်မှောက်ကာလအထိ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါ။ လက်ရှိသမ္မတ [[မာရင်းကျို]]သည် အာအိုစီသည် တရုတ်ပြည်၏ တခုတည်းသော တရားဝင်အစိုးရဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ပြည်မဒေသသည် အာအိုစီ၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နယ်နမိတ်ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည်အဆိုပြုထားသည်။
(သို့သော်လည်း ၁၉၉၂ ခုနှစ် ထိုင်ဝမ်နှင့် ပြည်မအကြား ဟောင်ကောင်ဆွေးနွေးပွဲ၌ ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်ပြည် တခုတည်းသာရှိကြောင်း နှစ်ဖက်မှ လက်ခံထားပြီး ထိုင်ဝမ်ဖက်မှ ညွှန်းဆိုသည့် တရုတ်ပြည်မှာ အာအိုစီဖြစ်ကာ ပြည်မဖက်မှ ညွှန်းဆိုသည့် တရုတ်ပြည်မှာ ပီအာစီဖြစ်ကြောင်း နားလည်မှုရယူထားသည်။ ၎င်းအား ၁၉၉၂ ခုနှစ် နားလည်မှုဟု နောက်ပိုင်းတွင် ခေါ်ဆိုကြသည်။)
== သမိုင်း ==
{{See also|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)#သမိုင်းအကျယ်}}
=== ၁၉၁၁–၂၇ ===
[[File:LA2-NSRW-1-0148.jpg|thumb|200px|၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် Rand McNally & Co. မှပုံနှိပ်သည့် အာအိုစီမြေပုံ]]
[[File:Chinese republic forever.jpg|thumb|200px|ယွမ်ရှီခိုင်(ဝဲ) ဆွန်ယက်ဆင် (ယာ) နှင့် အာအိုစီ ခေတ်ဦးတွင် အသုံးပြုသည့် အလံနှစ်မျိုး]]
၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၂၀၀၀ ကျော်ကြာသည့် ဧကရာဇ်စနစ်အား တွန်းလှန်ပြီးနောက် တရုတ်၌ သမ္မတနိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ချင်းမင်းဆက် အစိုးရသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ အန္တရာယ်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်ဖြစ်သည်။ ဧကရာဇ်စနစ်ကို ကြားကန်ပေးထားသည့် ခေတ်သစ်-ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒအပေါ် ပြည်သူများက သံသယဝင်လာချိန်ဖြစ်သလို ပြည်တွင်း၌လည်း တရုတ်လူမျိုး သန်း ၄၀ (လူဦးရေ ၁၀ %) က ဘိန်းစွဲသည့် ပြဿနာကြောင့် ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှုမဲ့နေပြီဟု အပြစ်တင်ခံနေရချိန်လည်းဖြစ်သည်။ <ref name = "EB">Encyclopedia Britannica</ref> တတိယဘိန်းစစ်ပွဲတွင် အနောက်တိုင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံများအား မရှုမလှ ရှုံးနှိမ့်ခဲ့ရ၍ မျက်နှာပန်းမလှ ဖြစ်ခဲ့ရသည့် ချင်မင်းဆက် အစိုးရသည် ဤအချိန်တွင် မီးစာကုန် ဆီခန်းဘဝနှင့် အတော်လေးပင် နီးစပ်နေပြီဖြစ်သည်။ <ref>P. 235. Fairbank and Goldman. China.</ref>
၁၉၁၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဒေါက်တာ [[ဆွန်ယက်ဆင်]] ({{lang|zh-Hant|孫中山; 孫逸仙}})ဦးဆောင်သည့် ဝူချန်းတော်လှန်ရေး ({{lang|zh-Hant|武昌起義}}) ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ချင်မင်းဆက်ကို တွန်းလှန်ခဲ့သည်။ ထိုနေ့အား အာအိုစီအစိုးရက အမျိုးသားနေ့({{lang|zh-Hant|國慶}})အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၀ လ ၁၀ ရက်နေ့ ဖြစ်သောကြောင့် Double Ten Day ({{lang|zh-Hant|雙十節}}) ဟုလည်းခေါ်သည်။ ၁၉၁၂ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် အာအိုစီကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်အား ယာယီသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်၏ နောက်ဆုံးဧကရာဇ် ဖူယီ ({{lang|zh-Hant|溥儀}}) နန်းစွန့်ရန် သဘောတူခဲ့ပြီးနောက် ယွမ်ရှီခိုင်အား ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် တရားဝင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယွမ်ရှီခိုင်သည် အာဏာရကွန်မင်တန်ပါတီကို ဖြိုခွဲလိုက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းအရ သမ္မတအာဏာကို လျစ်လျူရှုကာ ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မိမိကိုယ်ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။
[[File:Whampoa3.jpg|left|thumb|၁၉၂၄ ခုနှစ် ဟွမ်ဖူစစ်လေ့ကျင့်ရေးကျောင်း ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို တက်ရောက်ကြသည့် ဆွန်ယက်ဆင် (လယ်) နှင့် ချန်ကေရှိတ် (စင်ပေါ်မှစစ်ဝတ်စုံဝတ်ဆင်ထားသူ)။]]
ယွမ်ရှီခိုင်၏နောက်လိုက်များသည် ယင်းအားစွန့်ခွာသွားကြပြီး ပြည်နယ်များက လွတ်လပ်ရေးကြေညာကာ စစမဘုရင်များ အုပ်ချုပ်သည့် တိုင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်လာသည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ဆီးအဆိပ်သင့်ရောဂါကြောင့် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ် တနှစ်ကြာ စစ်ဘုရင်များ ကြီးစိုးခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်သည်လည်း ၁၉၁၇ - ၁၉၂၀ ခုနှစ်တွင် မိမိမွေးရပ်မြေ ကွမ်တုန်ပြည်နယ်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်သည် စင်ပြိုင်အစိုးရကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
[[ပေကျင်းမြို့|ပေကျင်း]]ရှိ [[ပေရန်အစိုးရ]]သည် အာဏာကို ဆက်လက်ဆွဲကိုင်ထားနိုင်ရန် ကြိုးပန်းလျက်ရှိသည်။ တရုတ်က အနောက်နိုင်ငံများအား မည်သို့ ရင်ဆိုင်ရမည်ကို ကျယ်ကျယ်ပျံ့ပျံ့ အတိအလင်း ဆွေးနွေးမှုများ ရှိလာသည်။ [[ဗာဆိုင်းစာချုပ်]] ချုပ်ဆိုပြီးနောက် မေလ ၄ ရက်နေ့တွင် ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးသို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ ယင်းဆန္ဒပြမှုကို မေလ ၄ ရက် နေ့စွဲကို အစွဲပြု၍ မေ ၄ လှုပ်ရှားမှု ({{lang|zh-Hant|五四運動}}) ဟု ခေါ်တွင်လာသည်။
ဝူချန်းတော်လှန်ရေး မတိုင်မှီကာလအတွင်း မင်းမဲ့ဝါဒ အထူးသဖြင့် မင်းမဲ့ကွန်မြူနစ်ဝါဒသည် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒီများအကြား အထင်ရှားဆုံး ဝါဒတရပ်ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၁၉ ရုရှတော်လှန်ရေးဖြစ်ပွားပြီးနောက် တရုတ်ပြည်တွင် မာခ်စ်ဝါဒ (Marxism) ပျံ့နှံလာကာ လူသိပိုများလာသည်။ မာခ်စ်-လီနင်ဝါဒီ လှုပ်ရှားမှုကို အစဦးပိုင်းတွင် လီတာ့ကျောင်းနှင့် ချန်တူရှို့တို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ၁၉၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
=== ၁၉၂၇–၄၅ ===
[[File:Chiang Kai-shek enhanced.jpg|200px|thumb|၁၉၂၅ ခုနှစ် ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင် ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ကွန်မင်တန်ပါတီ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သူ '''ချန်ကေရှိတ်''']]
ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင် ၁၉၂၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးနောက် [[ချန်ကေရှိတ်]]သည် ကူမင်တန်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာသည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ အကူအညီဖြင့် ချန်ကေရှိတ်သည် တရုတ်ပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသ စစ်ဆင်ရေးကို အနိုင်ရခဲ့ပြီး တစ်မင်းတစ်ချင်းအုပ်စိုးနေသည့် စစ်ဘုရင်များအား ချေမှုန်းနိုင်လိုက်ကာ ကူမင်တန်ပါတီ၏ ဩဇာအောက်တွင် တရုတ်ပြည်အား အမည်ခံအားဖြင့် တပေါင်းတစည်းတည်းဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဆိုဗီယက် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များက စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု၊ ဝါဒဖြန့်ချိရေး စသည်တို့တွင် အကူအညီပေးခဲ့သော်လည်း ချန်ကေရှိတ်သည် ၎င်းတို့အား ပယ်ထုတ်ကာ ကွန်မင်တန်ပါတီမှ ကွန်မြူနစ်များနှင့် လက်ဝဲဝါဒီများအား ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ ဤသို့ကြောင့် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ စတင်စေခဲ့သည်။ ချန်ကေရှိတ်၏ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းမှုကြောင့် ကွန်မြူနစ်များသည် တရုတ်ပြည် အတွင်းပိုင်းဒေသသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။ ချန်ကေရှိတ်သည် အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် ၁၉၂၇ ခုနှစ် [[နန်ကျင်း|နန်ကျင်းမြို့]]တွင် ကွန်မင်တန်အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းကာ တိုင်းပြည် ခေတ်မှီတိုးတက်စေရန် [[ဗဟိုသုတေသနဌာန]]၊ တရုတ်ဘဏ်နှင့် အခြားသော ဌာနများကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။
၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပသည့် အိုလံပစ်အားကစားပွဲတော်တွင် အာအိုစီအလံကိုင်ဆောင်ထားသည့် တရုတ်အားကစားသမားများ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။
ဤကဲ့သို့သော တည်ငြိမ်မှုသည် ၁၉၃၁ ခုနှစ် ဂျပန်တို့ မန်ချူးရီးယားကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်လာချိန်တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ [[ဒုတိယတရုတ်ဂျပန်စစ်ပွဲ]]သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရသည် နန်ကျင်းမှ ခြုံချင့်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရသည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့ လက်နက်ချ အရှုံးပေးခဲ့ပြီး အာအိုစီသည်လည်း [[ကုလသမဂ္ဂ]]အား ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်တဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရလည်း နန်ကျင်းသို့ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။
၁၉၆၀ - ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း အာအိုစီတွင် အာဏာရှင်အုပ်စိုးသည့် တပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဆိုသော်လည်း စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတခုဖြစ်လာသည်။ [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]]ကြောင့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် ပျက်ပျယ်သွားသည့် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအထိ အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ကုလသမဂ္ဂသည် အာအိုစီအား တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် နိုင်ငံအများစုသည် ယင်းတို့၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပီအာစီဘက်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။
=== ၁၉၄၅ မှ မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Chiang Kai-shek memorial amk.jpg|thumb|270px|left|ထိုင်ပေမြို့ရှိ ချန်ကေရှိတ်ရင်ပြင်]]
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း [[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]တို့စစ်ရှုံးပြီးနောက် ချင်းမင်းဆက်အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသည့်အာအိုစီအစိုးရသည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဂျပန်တို့၏တပ်မြို့ ထိုင်ဝမ်အား ဂျပန်တို့ထံမှ ပြန်လည်လက်လွှဲယူခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခြင်းမရှိပဲ အချုပ်အခြာအာဏာလွှဲပြောင်းခြင်းသည် တရားမဝင်ဟု အငြင်းပွားမှုများ ရှိခဲ့သည်။
အာအိုစီအစိုးရ၏ စစ်ဖက်အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားများ ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများနှင့် ပြည်မသားများအကြား မငြိမ်မသက်မှုနှင့် တင်းမာမှုများ တိုးမြှင့်လာသည်။ <ref>{{cite news |title=This Is the Shame |date=[[1946-06-10]] |publisher=Time Magazine |url=http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,792979,00.html |accessdate=2 April 2009 |archivedate=24 February 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060224204635/http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,792979,00.html }} (subscription required)</ref> ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စီးကရက်ရောင်းသူတဦးအား ဖမ်းဆီးမှုနှင့် ဘေးတွင်ဝိုင်းကြည့်သူတဦး သေနပ်မှန်သေဆုံးမှုကြောင့် ထိုင်ဝမ်းကျွန်းအနှံ့ ဆူပူမှုများ ကူးစက်သွားစေသည်။ ယင်းဆူပူမှုအား နှိပ်ကွပ်သည့် အဖြစ်အပျက်အား ၂၂၈ အရေးအခင်းဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ယင်းအရေးအခင်းအတွင်း ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ ပညာတတ်လူတန်းစား ၁၀,၀၀၀ မှ ၃၀,၀၀၀ ခန့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မာရှယ်လော ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>{{cite news |title=Snow Red & Moon Angel |date=[[1947-04-07]] |publisher=Time Magazine |url=http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,804090,00.html |accessdate=2 April 2009 |archivedate=13 May 2005 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050513224043/http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,804090,00.html }} (subscription required) Full version at [http://228.lomaji.com/news/040747b.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050116093406/http://228.lomaji.com/news/040747b.html |date=16 January 2005 }}</ref>
တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကွန်မင်တန်ပါတီအကြား ပြည်တွင်းစစ်မီး ပြန်လည်တောက်လောင်ခဲ့ပြီး ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။ ၁၉၄၀ နှောင်းပိုင်းတွင် အာအိုစီအစိုးရသည် ပြည်မနှင့် ဟိုင်နန်ဒေသကို လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ချန်ကေရှိတ်သည် ယင်း၏အစိုးရအား နန်ဂျင်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ထိုင်ပေအား ယာယီမြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ချန်ကေရှိတ်နှင့်အတူ ပြည်မသား ၂ သန်းခန့် ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ စောစောပိုင်းရောက်လာသူများပါ ထည့်တွက်လျင် လူဦးရေ ၆ သန်းခန့်ရှိသည်။<ref>{{cite web |title=Taiwan's Ethnic Composition |work=Private website |url=http://members.tripod.com/kelly_yunya/pages/people.htm |accessdate=2006-03-08}}</ref>
ကနဦးပိုင်းတွင် ထိုင်ဝမ်သည် ကွန်မြူနစ်လက်အောက် ကျရောက်သွားနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရသောကြောင့် အမေရိကန်က ကွန်မင်တန်အား ဆက်လက် မကူညီတော့ပေ။ သို့သော်လည်း ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်ဆုတ်ခွာချိန်မှစ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့် ကိုရီးယားစစ်ပွဲသည် ၁၉၅၀ ခုနှစ်တွင် တတိုင်းပြည်လုံး အတိုင်းအတာအထိ ကူးစက်လာသောကြောင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဟင်နရီ ထရူးမန်း (Harry S. Truman) ထပ်တဖန် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်ပြည်မအကြား ရန်ဆောင်မှုကို ကာကွယ်ရန် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားသို့ အမှတ် ၇ ရေတပ်စုကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ <ref name=1950-US-DoD>{{cite paper |author=U.S. Department of Defense |title=Classified Teletype Conference, dated June 27, 1950, between the Pentagon and General Douglas MacArthur regarding authorization to use naval and air forces in support of South Korea. Papers of Harry S. Truman: Naval Aide Files |publisher=Truman Presidential Library and Museum |year=1950 |url=http://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/korea/large/week1/kw_22_1.htm }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060419074919/http://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/korea/large/week1/kw_22_1.htm |date=19 April 2006 }} Page 1: "In addition 7th Fleet will take station so as to prevent invasion of Formosa and to insure that Formosa not be used as base of operations against Chinese mainland." Page 4: "Seventh Fleet is hereby assigned to operational control CINCFE for employment in following task hereby assigned CINCFE: By naval and air action prevent any attack on Formosa, or any air or sea offensive from Formosa against mainland of China."</ref> ဆန်ဖရန်စစ္စကိုစာချုပ် ၁၉၅၂ ဧပြီ ၂၈ တွင်လည်းကောင်း ထိုင်ပေစာချုပ် ၁၉၅၂ ဩဂုတ် ၅ တွင်လည်းကောင်း တရားဝင်ဖြစ်လာချိန်တွင် ဂျပန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် ဖုန်ဟူကျွန်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် ၁၉၄၂ မတိုင်မီ တရုတ်နှင့် ရေးထိုးခဲ့သော စာချုပ်အားလုံးကို စွန့်လွှတ်ကြောင်း ကြေညာသည်။ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ဘက်မလိုက်သည့်အနေဖြင့် ယင်းစာချုပ်နှစ်ရပ်လုံးတွင် ထိုင်ဝမ်အား မည်သူက ထိန်းချုပ်ခွင့်ရှိကြောင်း တိတိလင်းလင်း ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး ရှေ့ဆောင်များက ဤအချက်ကို အကြောင်းပြ၍ ထိုင်ဝမ်အား ပီအာစီနှင့် အာအိုစီတို့ မပိုင်ဆိုင်ဟုဆိုကာ ထိုင်ဝမ်၏ အနာဂတ်ကို ထိုင်ဝမ်သားများသာ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိသည်ဟု အရေးဆိုကြသည်။ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားအရေး အမေရိကန်၏ ဝင်စွက်မှုကြောင့် အာအိုစီနှင့် အမေရိကန် ရေးထိုးခဲ့သည့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် (Sino-American Mutual Defense Treaty)နှင့် ၁၉၅၅ ဖော်မိုဆာ ဆုံးဖြတ်ချက် (Formosa Resolution of 1955)များ ပေါ်ပေါက်လာရသည်။
၁၉၆၀ - ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း အာအိုစီတွင် အာဏာရှင်အုပ်စိုးသည့် တပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဆိုသော်လည်း စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတခုဖြစ်လာသည်။ [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]]ကြောင့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် ပျက်ပျယ်သွားသည့် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအထိ အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ကုလသမဂ္ဂသည် အာအိုစီအား တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် နိုင်ငံအများစုသည် ယင်းတို့၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပီအာစီဘက်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။
== အစိုးရ ==
=== ရီပါပလေကန်ခေတ်ဦး ===
အာအိုစီ၏ ပထမဦးဆုံးသော အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအား ၁၉၁၂ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် နန်ကျင်းမြို့၌ ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်အား ယာယီသမ္မတအဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ အစိုးရ၏အာဏာ ခိုင်မြဲစေရေးအတွက် ပြည်နယ်ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့မှ ပထမဦးဆုံးသော လွှတ်တော်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသတွင် စစ်သူကြီးများ ကြီးစိုးနေသောကြောင့် ဤအစိုးရ၏ အခွင့်အာဏာ အကန့်အသတ်ရှိသည့်အပြင် သက်တမ်းမှာလည်း တိုတောင်းသည်။ ၎င်းအစိုးရ အတည်ပြုခဲ့သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ချင်းမင်းဆက် တရားဝင်နန်းစွန့်ခြင်းနှင့် စီးပွားရေးအစပျိုးရေး လုပ်ရပ်အချို့ ပါဝင်သည်။
ယွမ်ရှီခိုင် ဦးမော့လာပြီး မကြာမီတွင် လွှတ်တော်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာမှာ အမည်ခံသာရှိတော့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ သမ္မတ၏ အခွင့်အာဏာများအား လျစ်လျူရှုကာ မိမိကိုယ်ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများအား စေလွှတ်ကာ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများအဖြစ် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ တဖက်မှာလည်း မူလကတည်းက နယ်တွင်ကြီးစိုးနေသည့် စစ်ဗိုလ်ကြီးများအား ဩဇာခံအဖြစ် သိမ်းသွင်းကာ မိမိ၏အာဏာတည်မြဲအောင် ကြိုးပန်းခဲ့သည်။ အခြားနိုင်ငံများကလည်း ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရအား အသိအမှတ်ပြုလာကြသည်။ ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သူမှာ ယွမ်ရှီခိုင်ဖြစ်သည်။
ယွမ်ရှီခိုင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် အစိုးရသစ်အတွက် လွှတ်တော်အသစ်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း လက်တွေ့တွင်မူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများသာလျှင် ဩဇာအာဏာကြီးမားသူများ ဖြစ်သည်။ ၎င်းအမည်ခံအစိုးရသည် သူ့နေရာနှင့်သူ အသုံးဝင်ပါသေးသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ပွားချိန်တွင် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်တို့က တရုတ်အား ဂျာမနီကို စစ်ကြေညာရန် တောင်းဆိုရာတွင် ယင်းအစိုးရနှင့် ထိတွေ့ရသည်။
<!-- Somebody chase down these references and insert the material in an NPOV manner:
Fairbank and Goldman, p. 286-291)
[http://www.cuhk.edu.hk/ics/21c/supplem/essay/0204011.htm]
Chesneaux, Jean. China from the 1911 Revolution to Liberation. Harvester: Hassocks, 1977. -->
=== မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Presidential Building, Taiwan (0747).JPG|thumb|200px|၁၉၅၀ မှ စတင်အသုံးပြုသည့် ထိုင်ပေမြို့ရှိ သမ္မတအိမ်တော်]]
အာအိုစီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ သတ်မှတ်ထားသည့် ဗဟိုအစိုးရအဖွဲ့အစည်းသည် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် သမ္မတ အာဏာခွဲဝေ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်နှောင်းပိုင်း ထိုင်ဝမ်၏ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးစနစ် ပိုမိုပီပြင်လာပြီးနောက် ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစ၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ၇ ကြိမ်တိုင်တိုင် ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြင်ဆင်မှုတွင် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များ၊ ဝန်ကြီးများရုံးအပိုင် မြို့တော်ဝန်များနှင့် ပြည်နယ်မှူးများအား တိုက်ရိုက်မဲပေးရွေးကောက်ရန် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် တတိယအကြိမ်တွင် သမ္မတအား အမျိုးသားညီလာခံမှ ရွေးကောက်သည့်အစား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေးရွေးကောက်ရန်နှင့် သမ္မတသက်တမ်းအား ၆ နှစ်မှ ၄ နှစ်သို့ ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ် စတုတ္ထအကြိမ်တွင်မူ သမ္မတနှင့် ဒုတိယသမ္မတအား စွပ်စွဲပြစ်တင်ခွင့်ကို စိစစ်ရေးရုံးချုပ်ထံမှ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ အပ်နှင်းခဲ့သည်။
==== နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ====
[[File:Ma Ying-jeou Berkeley 2006 (cropped).jpg|200px|thumb|အာအိုစီသမ္မတ [[မာရင်းကျို]]]]
အာအိုစီ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲသည် သမ္မတဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထုမှ ၄ နှစ်တကြိမ် မဲပေးရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်။ သမ္မတသည် အစိုးရဝန်ထမ်းကြီးကြပ်ရေး၊ အစိုးရဝန်ထမ်းရွေးချယ်ရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေးစသည့် အုပ်ချုပ်ရေး မဏ္ဍိုင်ကြီး ၅ ရပ်ကို အာဏာရသူဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် ဝန်ကြီးချုပ် အပါအဝင် ဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်ခွင့်အာဏာရှိသည်။ ဝန်ကြီးအဖွဲ့မှာ နိုင်ငံတော် မူဝါဒ ရေးဆွဲချမှတ်ခြင်းနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအပိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသည်။
==== ဥပဒေပြုရေး ====
အဓိကကျသည့် ဥပဒေပြုဌာနသည် အမတ်နေရာ ၁၁၃ နေရာပါဝင်သည့် [[ဥပဒေပြု လွှတ်တော် (ထိုင်ဝမ်)|ဥပဒေပြုလွှတ်တော်]] ဖြစ်သည်။ အမတ် ၇၃ နေရာကို လူထုမှ တိုက်ရိုက် မဲပေးရွေးကောက်တင်မြှောက်ပြီး ၃၄ နေရာမှာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီများ ရရှိသည့် မဲရာနှုန်းအလိုက် ခွဲဝေထားသည်။ ကျန် ၆ နေရာမှာ မူလဒေသခံ တိုင်းရင်းသားများမှ မဲပေးရွေးချယ်ထားသည့် တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သည်။ ၃ ဦးမှာ မြေပြန့်တိုင်းရင်းသား ဖြစ်၍ အခြား ၃ ဦးမှာ တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်။
မူလက သမ္မတရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ခြင်းတို့မှာ အမျိုးသားညီလာခံ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ အကြိမ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲပြီးနောက် ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှစ၍ သမ္မတအား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေး ရွေးချယ်လာသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသား ညီလာခံအား ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်း လုပ်ငန်းကို ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။
==== တရားစီရင်ရေး ====
==== အုပ်ချုပ်ရေး ====
ဝန်ကြီးများရုံးသည် အဆင့်အမြင့်ဆုံး အုပ်ချုပ်ရေးရုံးဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ဝန်ကြီးများရုံးလက်အောက်တွင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ တရားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနများ၊ ယဉ်ကျေးမှုကောင်စီ၊ အလုပ်သမားရေးရာကောင်စီ၊ အားကစားရေးရာကောင်စီ၊ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေးရုံး၊ ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန၊ သဘာဝဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဦးစီးဌာန စသည့်ဌာနများ ထားရှိသည်။
၁၉၉၇ ခုနှစ် စတုတ္ထအကြိမ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက်များအရ ဝန်ကြီးချုပ်အား သမ္မတမှ ရွေးချယ်ခန့်အပ်ပြီး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက်ကို ရယူရန်မလိုပေ။ သမ္မတ၏ သဘောတူညီချက်မပါပဲလည်း ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ ဥပဒေမူကြမ်းများကို အတည်ပြုနိုင်သည်။ သမ္မတ သို့ ဝန်ကြီးချုပ်မှ ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ဖျက်ခွင့်မရှိပါ။ ထို့ကြောင့် သမ္မတနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အများစုအကြား ပါတီချင်းမတူခဲ့သော် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန် မက်လုံး မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် တပ်စိမ်းကို ကိုယ်စားပြုသည့် ချန်ဆွေပြန် သမ္မတဖြစ်လာပြီးနောက် တပ်ပြာဘက်က ထိန်းချုပ်ထားသည့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အကြား မဆုတ်သာ မတိုးသာ အခြေအနေဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် ဥပဒေပြုလုပ်ငန်းများ မဖြောင့်ဖြူးခဲ့ပါ။
ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အား တာဝန်ခံရမည်။ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ချက်များအား အစီရင်ခံတင်ပြရမည်။ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ ဝန်ကြီးချုပ်အား အယုံအကြည်မရှိကြောင်း တင်ပြလာလျှင် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အား ဖျက်သိမ်းရန် သမ္မတ တဆက်တည်း အဆိုပြုတင်ပြနိုင်သည်။
== အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ ==
== နိုင်ငံရေး ==
လက်ရှိ အာအိုစီကို ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီမှ သမ္မတ[[ဆိုင်အင်းဝမ်]] က အုပ်ချုပ်လျက် ရှိပြီး အဓိကကျသော အတိုက်အခံပါတီမှာ [[ကူမင်တန်]]ခေါ် တရုတ်အမျိုးသားပါတီဖြစ်သည်။
== နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ==
=== ၁၉၁၁–၄၉ ===
[[File:Cairo conference.jpg|thumb|250px|ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း ၁၉၄၃ ခုနှစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ချန်ကေရှိတ်]]၊ အမေရိကန်သမ္မတ [[Franklin D. Roosevelt]]နှင့် ဗြိတိသျှဝန်ကြီးချုပ် [[Winston Churchill]]တို့ ကိုင်ရိုဆွေးနွေးပွဲတွင် တွေ့ဆုံစဉ်။]]
အာအိုစီအစိုးရ၏ [[နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ]]သည် ကွန်မင်တန်ပါတီနှင့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်အကြား မိမိသာလျှင် တရုတ်ပြည်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် အစိုးရဟု အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်နေကြောင့် ရှုပ်ထွေးပွေလီလှသည်။ ခေတ်ဦးပိုင်းတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အားလုံးနီးပါး ဘေဂျင်းရှိ ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရအား အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် မွန်ဂိုလီးယားနှင့် တိဗက်ကို ရုရှနှင့် ဗြိတိသျှတို့အား အသီးသီး ထိန်းချုပ်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ မေ ၄ လှုပ်ရှားမှု ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည့် ဗာဆဲလ်စာချုပ်ကို ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရမှ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
ပေရန်အစိုးရ ပျက်သုဉ်းပြီး ကွန်မြူနစ်များအား ရှင်းလင်းခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၂၈ ခုနှစ် နန်ကျင်းတွင် ထူထောင်သည့် ကွန်မင်တန်အစိုးရအား ကမ္ဘာအဝှမ်းမှ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း ကွန်မင်တန်အစိုးရက အင်အားကြီး မဟာမိတ်ဖက်မှ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သောကြောင့် ကုလသမဂ္ဂဖွဲ့စည်းရာတွင် အာအိုစီသည် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် ၅ နိုင်ငံတွင် နေရာတစ်နေရာရခဲ့သည်။
ချန်ကေရှိတ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် စစ်ရေးဗျူဟာတွင် အရေးမလှခဲ့သော်လည်း သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပိုင်းက အောင်မြင်မှုများကို ယနေ့အထိ အများက အသိအမှတ်ပြုဆဲဖြစ်သည်။ ချန်ကေရှိတ်သည် ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဂျာမနီထံမှ အကူအညီဖြင့် ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု ခြေလှမ်းများအား တုန့်ဆိုင်းသွားစေသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းနှင့် စစ်ပြီးနောက် အမေရိကန်ထံမှ ထောက်ပံ့များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်ထံမှ ငွေကြေးနှင့် စစ်ရေးအကူအညီ၊ ကရိယာပစ္စည်းများ၊ အကြံဉာဏ်များ လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ <ref name=1950-US-DoD/><ref>Fairbank and Goldman, 330–37.</ref>
=== ၁၉၄၉ မှ မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Chiang Kai-shek ratified the Charter of the United Nations 19450824.jpg|250px|thumb|၁၉၄၅ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်နေ့တွင် ချန်ကေရှိတ်မှ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာချုပ်အား လက်မှတ်ရေးထိုးနေစဉ်။]]
ကွန်မင်တန်အစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် နိုင်ငံအများစု အထူးသဖြင့် အနောက်တိုင်း နိုင်ငံများက အာအိုစီနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထားရှိသည်။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေး ဖိအားများကြောင့် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှစကာ အာအိုစီအစား ပီအာစီနှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးများကို ဆောက်တည်ခဲ့ကြသည်။ လက်ရှိတွင် အာအိုစီနှင့် တရားဝင် သံတမန် အဆက်အသွယ်ရှိသည့် နိုင်ငံ ၂၃ နိုင်ငံသာ ကျန်တော့သည်။
ပီအာစီသည် အာအိုစီအား အသိအမှတ်ပြုသည့် နိုင်ငံများနှင့် သံတမန် အဆက်အသွယ်ပြုရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းနှင့် သံတမန် အဆက်အသွယ်ရှိသည့် နိုင်ငံအားလုံးကိုလည်း ၎င်းသည် ထိုင်ဝမ်အား ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် တောင်းဆိုထားသည်။ လက်တွေ့တွင် နိုင်ငံ အတော်များများသည် အာအိုစီနှင့် တရားဝင်မဟုတ်သည့် ဆက်ဆံရေးများ ဆက်လက်ထားရှိသည်။ နိုင်ငံ အတော်များများတွင်လည်း ထိုင်ပေစီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုရုံး သို့ ထိုင်ပေကိုယ်စားလှယ်ရုံးများ ထားရှိကာ သံရုံးများကဲ့သို့ ဗီဇာထုတ်ပေးသည့် လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံအတော်များများကလည်း အလားတူ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ရုံးများကို ထိုင်ဝမ်တွင် ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ ဥပမာ [[ထိုင်ဝမ်ဆိုင်ရာ အမေရိကန်ဌာန]] ([[:en:American Institute in Taiwan|American Institute in Taiwan]], AIT) သည် လက်တွေ့တွင် အာအိုစီအခြေစိုက် အမေရိကန်သံရုံးဖြစ်သည်။
အာအိုစီသည် ကုလသမဂ္ဂအားဖွဲ့စည်းထူထောင်သည့် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၁၉၇၁ ခုနှစ်အထိ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှ ဆုံးဖြတ်ချက် ၂၇၅၈ ကို အတည်ပြုလိုက်ပြီးနောက် ၎င်းနေရာအား ပီအာစီထံ လွှဲပေးလိုက်ရသည်။ ယခုနောက်ပိုင်း အာအိုစီ၏ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်လျှောက်ထားချက်ကို ကော်မတီအဖွဲ့မှ အတည်ပြုခဲ့ခြင်း မရှိသေးပါ။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း အတော်များများက လိုက်နာသည့် ပီအာစီ၏ တရုတ်တပြည်ထောင်မူဝါဒကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ အိုလံပစ်ကဲ့သို့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အားကစားပွဲများ တက်ရောက်ရာတွင် အာအိုစီသည် တရုတ်(တိုင်ပေ)([[:en:Chinese Taipei|Chinese Taipei]])ဟူသည့် အမည်ကို အသုံးပြုရသည်။
== စီးပွားရေး ==
[[File:The Chunghwa Republic gold a.jpg|thumb|left|200px|[[ဆွန်ယက်ဆင်|ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်]]တော်လှန်ရေး အတွက် ရန်ပုံငွေရှာရန် ထုတ်ဝေသည့် ငွေကြေးလက်မှတ်]]
၂၀ ရာစုနှစ်စောစောပိုင်းကာလ အာအိုစီအစိုးရ တရုတ်ပြည်မတွင် ရှိစဉ်အခါက အရင်းရှင် စီးပွားရေးစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သော်လည်း ဂျပန်တော်လှန်ရေးစစ်ပွဲနှင့် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့၍ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အဟန့်အတားများ ဖြစ်ခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းပြည်ပရန်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် အာအိုစီအစိုးရသည် စီးပွားရေးတိုးတက်စေရန် တရုတ်စက်မှုဘဏ် တည်ထောင်ခြင်းစသည့် နည်းလမ်းအချို့ကို စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ စီးပွားရေး အကောင်းဆုံး ၁၀ နှစ်တာကာလ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် တရုတ်ပြည်၏ စက်မှုလုပ်ငန်း ၇.၇ % တိုးတက်ခဲ့သည်။ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး အခြေအနေသည်လည်း တရှိန်ထိုး တိုးတက်သည့် အလားအလာရှိခဲ့သည်။ အခြား ခေတ်မှီတိုးတက်သည့် နိုင်ငံများတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် တရုတ်ပြည်၏ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများသည် ချင်းမင်းဆက် ပျက်သုဉ်းပြီးနောက် စံချိန်အမြင့်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းအပိုင်းတွင် အသိသာအထင်ရှားဆုံး တိုးတက်မှုမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ကျောက်မီးသွေးနှင့် သံမဏိ ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများ ဖြစ်သည်။
ထိုစဉ်အခါက တရုတ်ပြည်တွင် စိုက်ပျိုးမြေ အမြောက်အမြားရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းမှာ အဓိကဖြစ်သည်။ လယ်မြေများကို မြေရှင်များက ပိုင်ဆိုင်ကြပြီး လယ်သမားများမှာ လခစားအလုပ်သမားများ ဖြစ်ကြသည်။ ″လယ်ယာမြေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး စီမံကိန်း″ စတင်ခဲ့ပြီးနောက် ဤကဲ့သို့သော အခြေအနေ ပြောင်းလဲ ကောင်းမွန်လာခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရသည် ကျေးလက်ဒေသ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး၊ သမဝါယမ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် အခြေခံပညာရေး စနစ်များကို ကျင့်သုံးကာ ခေတ်မှီစီးပွားရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။
[[File:Taipei 101 at night.jpg|200px|thumb|[[ထိုင်ပေ ၁၀၁]](TAIPEI 101)]]
ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် အာအိုစီအစိုးရသည် အရင်းရှင်စီးပွားရေး စနစ်ကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် အစိုးရ၏ကဏ္ဍ နည်းသထက် နည်းလာသည်။ အတိုင်းအတာကြီးမားသည့် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းများအား ပုဂ္ဂလိကပိုင်အဖြစ် တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ် ၃၀ အတွင်း စီးပွားရေး တိုးတက်နှုန်း နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ ၈ % အထိ ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် မတ်လအထိ ထိုင်ဝမ်၏ နိုင်ငံခြားစုငွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၃၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့် ရုရှပြီးနောက် စတုတ္ထ အများဆုံးဖြစ်သည်။
၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသည် ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်တန်ဖိုး (GDP) ၏ ၃၅ % ရှိခဲ့ရာမှ ယခုတွင် ၂ % အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ လုပ်အားအများအပြား လိုအပ်သည့် သမားရိုးကျ စက်မှုလုပ်ငန်းမှသည် အဆင့်မြင့် နည်းပညာလုပ်ငန်းအသွင် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုင်ဝမ်၏ အီလက်ထရွန်နစ်လုပ်ငန်းသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအတွက် အခရာကျသည့် လုပ်ငန်း တရပ် ဖြစ်နေပါပြီ။ အပိုပစ္စည်းနှင့် အရံပစ္စည်း အများစုအား ထိုင်ဝမ်တွင် ထုတ်လုပ်သည်။
လက်ရှိတွင် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းသည် ထိုင်ဝမ်စီးပွားရေး၏ အသက်သွေးကြောဟု ဆိုနိုင်သည်။ အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့သည် ထိုင်ဝမ်၏ အဓိက ကုန်သွယ်ဖက်များဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ဥရောပနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ ဈေးကွက်များအထိ တိုးချဲ့လာပြီဖြစ်သည်။ ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြသည့် နိုင်ငံခြားလုပ်ငန်းရှင်များအနက် ထိုင်ဝမ်လုပ်ငန်းရှင်များမှာ အဓိကဖြစ်နေပါပြီ။ ထို့အပြင် ပြည်မတွင် ထိုင်ဝမ်မှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းပေါင်း ၅ သောင်းကျော်ရှိပြီး ပြည်မတွင် ရေရှည်နေထိုင်ကြသည့် ထိုင်ဝမ်စီးပွားရေးသမား ၁ သန်းခန့် ရှိသည်။ သမားရိုးကျ လုပ်ငန်းများနေရာတွင် အစားထိုးနိုင်ရန် ၁၉၈၀ ခုနှစ်တွင် ရှင်းကျူစက်မှုလုပ်ငန်းဇုန်ကို တည်ထောင်ကာ အိုင်စီ၊ ကွန်ပြူတာ စသည့် စွမ်းအင်အသုံးနည်းသည့်အပြင် ညစ်ညမ်းမှုနည်းသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာလုပ်ငန်းများ ထူထောင်ရန် အစိုးရမှ အားပေးလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
== ပညာရေး ==
== လူဦးရေ ==
== ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ==
==မှတ်စု==
{{Notelist}}
== ကျမ်းကိုး ==
{{reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [http://www.president.gov.tw/en/ သမ္မတအိမ်တော်] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080603015800/http://www.president.gov.tw/en/ |date=3 June 2008 }}
* [http://www.cy.gov.tw/ Control Yuan]
* [http://www.exam.gov.tw/english/eng_index.htm Examination Yuan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100201034533/http://www.exam.gov.tw/english/eng_index.htm |date=1 February 2010 }}
* [http://www.ey.gov.tw/mp?mp=11 ဝန်ကြီးများရုံး]
* [http://www.gio.gov.tw/ သတင်းနှင့်ပြန်ကြားရေးရုံး] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050403211555/http://www.gio.gov.tw/ |date=3 April 2005 }}
* [http://www.judicial.gov.tw/en/ Judicial Yuan]
* [http://www.ly.gov.tw/ly/en/01_introduce/01_introduce_01.jsp ဥပဒေပြုလွှတ်တော်]
* [http://www.mofa.gov.tw/webapp/mp?mp=6 နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050509192147/http://www.mofa.gov.tw/webapp/mp?mp=6 |date=9 May 2005 }}
* [http://eng.taiwan.net.tw ထိုင်ဝမ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းရေးရာဗျူရို] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161223063050/http://eng.taiwan.net.tw/ |date=23 December 2016 }}
[[Category:ထိုင်ဝမ်]]
[[Category:ကျွန်းနိုင်ငံများ]]
[[Category:အရှေ့အာရှရှိ နိုင်ငံများ]]
[[Category:အရှေ့မြောက်အာရှရှိ နိုင်ငံများ]]
[[Category:တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]
e96zulwwtzpu48gkd57a50grxx77jtz
753142
752964
2022-08-03T10:57:56Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ<br />Republic of China
| common_name = ထိုင်ဝမ်
| native_name = {{lang|zh-Hant-TW|中華民國}}
| image_flag = Flag of the Republic of China.svg
| alt_flag =
| flag_type = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အလံတော်|အလံတော်]]
| image_coat = National Emblem of the Republic of China.svg
| alt_coat =
| symbol_type = [[ကောင်းကင်ပြာနှင့်နေလုံးဖြူ|တံဆိပ်တော်]]
| other_symbol = '''နိုင်ငံတော်စည်းတံဆိပ်:'''<br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國之璽}}<br />[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ စည်းတံဆိပ်တော်]]<br />[[File:中華民國之璽.svg|85px]]<hr>'''[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားပန်းပွင့်|နိုင်ငံတော်ပန်းပွင့်]]:'''<br />{{lang|zh-Hant-TW|梅花}}<br />ဇီးပင်ပန်းပွင့်<br />[[File:Meihua ROC.svg|50px]]
| national_anthem = <br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國國歌}}<br />"[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သီချင်း]]"{{parabr}}{{center|[[File:National anthem of the Republic of China (Taiwan) 中華民國國歌(演奏版).ogg]]}}
| flag_anthem = <br />{{lang|zh-Hant-TW|中華民國國旗歌}}<br />"[[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အလံတင်သီချင်း]]"{{parabr}}{{center|[[File:中華民國國旗歌 (演奏版).ogg]]}}
| image_map = {{Switcher|[[File:Island of Taiwan (orthographic projection).svg|frameless]]|ကမ္ဘာလုံးပုံ ([[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]] ကိုအရောင်ခြယ်ထား) ပြရန်|[[File:Locator map of the ROC Taiwan.svg|upright=1.15|frameless]]|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရာဒေသကိုပြရန်|[[File:Republic of China (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|ထိုင်ဝမ်မြေပုံ (အစိမ်းရင့်) နှင့် တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နယ်နမိတ်ဖြစ်သည်ဟု ခံယူထားသောနေရာ (အစိမ်းနု) တို့ကိုပြရန်|default=1}}
| map_caption =
| largest_city = [[တိုင်ပေမြို့သစ်]]
| capital = [[ထိုင်ပေမြို့]]{{efn|[[ထိုင်ပေ]]သည် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ အစိုးရ]]၏ ရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်သော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေတွင် မြို့တော်ဖြစ်ကြောင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။<ref>{{cite web |url=http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2013/12/04/2003578264/2 |title=Since the implementation of the Act Governing Principles for Editing Geographical Educational Texts (地理敎科書編審原則) in 1997, the guiding principle for all maps in geographical textbooks was that Taipei was to be marked as the capital with a label stating: "Location of the Central Government" |date=4 December 2013 |access-date=1 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191101013333/http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2013/12/04/2003578264/2 |archive-date=1 November 2019 |url-status=live }}</ref>}}<ref name="capital">{{cite news |title=Interior minister reaffirms Taipei is ROC's capital |date=5 December 2013|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2013/12/05/2003578356 |newspaper=Taipei Times |access-date=7 December 2013}}</ref>
| coordinates = {{coord|25|04|N|121|31|E|type:city_region:TW}}
| ethnic_groups_year = 2016
| ethnic_groups_ref = <ref>{{cite book |year=2016 |title=The Republic of China Yearbook 2016 |publisher=Executive Yuan, R.O.C.|url=https://issuu.com/eyroc/docs/the_republic_of_china_yearbook_2016|access-date=31 May 2020 |isbn=9789860499490 |page=10|quote=Ethnicity: Over 95 percent Han Chinese (including Holo, Hakka and other groups originating in mainland China); 2 percent indigenous Austronesian peoples}}</ref>
| ethnic_groups = {{vunblist
|၉၅–၉၇% [[ဟန် ထိုင်ဝမ်လူမျိုး]]
|၂.၃% [[ထိုင်ဝမ် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ|ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ]]
|၀.၇–၂.၇% [[ထိုင်ဝမ်ရှိ လူမျိုးများ|အခြား]]}}
| official_languages = [[စံတရုတ်ဘာသာစကား]]<ref>{{Cite book |last=Executive Yuan, R.O.C. (Taiwan) |title=The Republic of China Yearbook 2012 |date=2012 |isbn=9789860345902 |page=24 |language=en |chapter=Chapter 2: People and Language |access-date=18 December 2013 |chapter-url=http://www.ey.gov.tw/en/cp.aspx?n=F4FA171B7E10F12F |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014222446/http://www.ey.gov.tw/en/cp.aspx?n=F4FA171B7E10F12F |archive-date=14 October 2013}}</ref><ref>{{Cite book |last=Government Information Office |title=The Republic of China Yearbook 2010 |date=2010 |isbn=9789860252781 |page=42 |language=en |chapter=Chapter 2: People and Language |chapter-url=http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/02People&Language.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110805173731/http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/5-gp/yearbook/02People%26Language.pdf |archive-date=5 August 2011 }}</ref><ref>{{Cite book |last=Liao |first=Silvie |url=http://naccl.osu.edu/files/21_liao-s.pdf |title=Proceedings of the 20th North American Conference on Chinese Linguistics (NACCL-20) |date=2008 |publisher=The Ohio State University |isbn=9780982471500 |editor-last=Chan |editor-first=Marjorie K. M. |volume=1 |location=Columbus, Ohio |page=393 |language=en |chapter=A Perceptual Dialect Study of Taiwan Mandarin: Language Attitudes in the Era of Political Battle |editor-last2=Kang |editor-first2=Hana |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224110315/http://naccl.osu.edu/files/21_liao-s.pdf |archive-date=24 December 2013 |url-status=dead}}</ref>
| languages_type = [[တရားဝင် အရေးအသားစနစ်]]
| languages = [[ရိုးရာတရုတ်]]<ref>{{cite web |title=行政院第3251次院會決議 |url=https://www.ey.gov.tw/Page/4EC2394BE4EE9DD0/51cc88a4-2066-44da-964d-18e10468f578|website=www.ey.gov.tw |access-date=25 May 2021 |language=zh}}</ref>
| languages2_type = [[အမျိုးသားဘာသာစကား]]{{efn|ထိုင်ဝမ်ရှိ အမျိုးသားဘာသာစကားကို "ထိုင်ဝမ်ရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများပြောဆိုအသုံးပြုသော သဘာဝဘာသာစကားများ နှင့် [[ထိုင်ဝမ် လက်ဟန်ပြဘာသာစကား]] "ဟု တရားဝင်သတ်မှတ်ထားသည်။".<ref name="natLangAct">{{cite web |script-title=zh:國家語言發展法 |url=https://law.moj.gov.tw/LawClass/LawAll.aspx?pcode=H0170143 |website=law.moj.gov.tw |access-date=22 May 2019 |language=zh}}</ref>}}
| languages2 = {{plainlist|
*[[ထိုင်ဝမ် မန်ဒရင်း|မန်ဒရင်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် ဟော့ကင်း|ဟော့ကင်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် ဟတ်ကာ|ဟတ်ကာ]]<ref>{{cite web |title = Hakka Basic Act |url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005 |website=law.moj.gov.tw |access-date=22 May 2019}}</ref>
*[[ဖော်မိုဆန်းဘာသာစကား|ဖော်မိုဆန်း]]<ref>{{cite web |title = Indigenous Languages Development Act |url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037 |website=law.moj.gov.tw |access-date = 22 May 2019}}</ref>
*[[မာချူးဒေသိယစကား|မာချူး]]
*[[ပုရှန်းဒေသိယစကား|ပုရှန်း]]
*[[ထိုင်ဝမ် လက်ဟန်ပြဘာသာစကား]]
}}
| religion_year = ၂၀၂၀
| religion_ref = <ref name="Pew religion stats">{{cite web |last1=Washington |first1=Suite 800 |last2=Inquiries |first2=DC 20036 USA202-419-4300 |title=Religious Composition by Country, 2010–2050 |url=http://www.pewforum.org/2015/04/02/religious-projection-table/2020/percent/all/ |website=Pew Research Center's Religion & Public Life Project |access-date=23 February 2019 |date=2 April 2015}}</ref>
| religion = {{vunblist
|၄၃.၈% [[တရုတ်ရိုးရာဘာသာ|ရိုးရာ]]
|၂၁.၂% [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
|၁၃.၇% [[ဘာသာမဲ့]]
|၅.၆% [[ခရစ်ယာန်]]
|၁.၀% [[အစ္စလာမ်]]
|၁၅.၅% [[အခြား]]}}
| demonym = [[ထိုင်ဝမ်လူမျိုး]] (Taiwanese)<ref name="cia-factbook">{{cite web |title=Taiwan |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/taiwan/ |work=The World Factbook |publisher=United States Central Intelligence Agency |access-date=6 May 2019}}</ref>
| government_type = [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|တစ်ပြည်ထောင်]] [[သမ္မတတစ်ပိုင်းစနစ်|တစ်ပိုင်းသမ္မတ]] [[သမ္မတနိုင်ငံ]]
| leader_title1 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]]
| leader_name1 = [[ဆိုင်အင်းဝမ်]]
| leader_title2 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတ|ဒုတိယသမ္မတ]]
| leader_name2 = [[လိုင့်ချင်းဒေ]]
| leader_title3 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]]
| leader_name3 = [[ဆူကျင်းချန်]]
| leader_title4 = [[ဥပဒေပြုရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ]]
| leader_name4 = [[ယိုရှိခွမ်]]
| leader_title5 = [[ထိန်းသိမ်းရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ]]
| leader_name5 = [[ချန်ချူ]]
| leader_title6 = တရားရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ
| leader_name6 = [[ရှူကျုံးလီ]]
| leader_title7 = စစ်ဆေးရေးယွမ် ဥက္ကဋ္ဌ
| leader_name7 = [[ဟွမ်ရုံချွမ်း]]
| legislature = [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]
| sovereignty_type = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံသမိုင်း|တည်ထောင်]]
| sovereignty_note =
| established_event1 = [[ရှန်ဟိုက်တော်လှန်ရေး]]
| established_date1 = ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၉၁၁
| established_event2 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)|သမ္မတနိုင်ငံတည်ထောင်]]
| established_date2 = ၁ ဇန်နဝါရီ ၁၉၁၂
| established_event3 = [[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]]နှင့် [[ပန်ဂူးကျွန်း]]များကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ
| established_date3 = [[ထိုင်ဝမ်သမိုင်း (၁၉၄၅–ယနေ့)|၂၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၅]]
| established_event4 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရေးဆွဲ]]
| established_date4 = ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၇
| established_event5 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|အစိုးရအသစ်]]ဖွဲ့စည်း
| established_date5 = ၂၀ မေ ၁၉၄၈
| established_event6 = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ဆုတ်ခွာမှု|ထိုင်ဝမ်သို့ပြောင်းရွှေ့]]
| established_date6 = ၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉
| established_event7 = [[:en:United Nations General Assembly Resolution 2758|ကုလသမဂ္ဂကိုယ်စားပြုခြင်းဆုံးရှုံးမှု]]{{efn|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံသည် [[ကုလသမဂ္ဂ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ သို့သော် အနောက်နိုင်ငံကြီးများတွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]ကို ပြောင်းလဲအသိအမှတ်ပြုမှုပို၍များလာခဲ့သည်။ ([[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]၊ [[တရုတ်တစ်ပြည်ပေါ်လစီ]]တို့လည်းရှု)}}
| established_date7 = ၂၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၇၁
| established_event8 = [[ရေလက်ကြားအက်ဥပဒေ|ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေးစတင်]]
| established_date8 = ၃၁ ဇူလိုင် ၁၉၉၂
| area_km2 = 36,197
| area_footnote = <ref name="taiwansnapshot">{{cite web|url=https://www.taiwan.gov.tw/images/content/ts.JPG|title=TAIWAN SNAPSHOT|access-date=15 March 2020}}</ref><ref name="cia-factbook" />
| area_rank = <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]]; should not be any here -->
| population_estimate = 23,196,178<ref name="Natl Statistics">{{cite web |title=Statistics from Statistical Bureau |url=http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 |access-date=26 September 2021 |website=National Statistics, Republic of China (Taiwan)}}</ref>
| population_census = 23,123,866<ref>{{cite web|title=General Statistical analysis report, Population and Housing Census|url=http://eng.stat.gov.tw/public/Data/5428162113SIDMH93P.pdf|website=National Statistics, ROC (Taiwan)|access-date=26 November 2016|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161226090918/http://eng.stat.gov.tw/public/Data/5428162113SIDMH93P.pdf|archive-date=26 December 2016}}</ref>
| population_estimate_year = မေ ၂၀၂၂
| population_estimate_rank = ၅၆
| population_census_year = ၂၀၁၀
| population_census_rank =
| population_density_km2 = ၆၅၀
| population_density_rank = ၁၀
| GDP_PPP = {{increase}} $၁.၆၀၅ ထရီလီယံ<ref name="IMFWEOTW">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=528,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,LUR,LP,&sy=2019&ey=2021&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=World Economic Outlook Database, April 2022 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=5 May 2022}}</ref>
| GDP_PPP_year = ၂၀၂၂
| GDP_PPP_rank = ၁၉
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၆၈,၇၃၀<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၃
| GDP_nominal = {{increase}} $၈၄၁.၂၀၉ ဘီလီယံ<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_nominal_year = ၂၀၂၂
| GDP_nominal_rank = ၂၁
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၃၆,၀၅၁<ref name="IMFWEOTW"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = ၃၁
| Gini = ၃၄.၁
| Gini_year = ၂၀၁၇
| Gini_change = increase
| Gini_ref = <ref>{{cite web |title=Percentage share of disposable income by quintile groups of income recipients and measures of income distribution |url=https://win.dgbas.gov.tw/fies/doc/result/106/a11/Year17.ods |website=stat.gov.tw |access-date=26 June 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = ၀.၉၁၆
| HDI_year = ၂၀၁၉
| HDI_change = increase
| HDI_ref = <ref name="HDI 2019">{{cite web|url=https://www.dgbas.gov.tw/public/Data/112116036FDX2D8F3.pdf|title=國情統計通報(第 014 號)|publisher= Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan, Taiwan (ROC)|date=21 January 2021|access-date=26 January 2021}}</ref>
| HDI_rank = ၂၃
| currency = [[ထိုင်ဝမ်ဒေါ်လာသစ်]] (NT$)
| currency_code = TWD
| time_zone = အမျိုးသားစံတော်ချိန်
| utc_offset = +8
| date_format = {{bulleted list
|YYYY-MM-DD
|YYY-MM-DD ([[မင်ကိုပြက္ခဒိန်]])
}}
| drives_on = ညာမောင်း
| calling_code = +886
| cctld = {{vunblist|[[.tw]] |[[.台灣]] |[[.台湾]]<ref>{{cite web |url=http://brussels38.icann.org/meetings/brussels2010/transcript-board-25jun10-en.txt |title=ICANN Board Meeting Minutes |publisher=ICANN |date=25 June 2010}}</ref>}}
}}
'''ထိုင်ဝမ်''' ({{zh|t=臺灣/台灣|p=Táiwān|c=|s=台湾}})၊ တရားဝင်အားဖြင့် '''တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ''' ({{lang|zh-Hant|中華民國}} The Republic of China, ROC (အာအိုစီ)) သည် အရှေ့အာရှတွင်တည်ရှိသည့် တိုင်းပြည်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတဝှမ်းက အသိအမှတ်ပြုသည့် တစ်ပါတီနိုင်ငံရေးစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံမှ အမေရိကန်၊ ဥရောပ၊ ဂျပန်စသည့် အင်အားကြီးနိုင်ငံများနှင့် လက်တွေ့ဆက်ဆံမှုရှိသော်လည်း နိုင်ငံအနည်းအကျဉ်းကသာ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုသည့် ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အာအိုစီသည် ကုလသမဂ္ဂအား ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့သည့် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>[http://taiwanjournal.nat.gov.tw Taiwan Journal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517042926/http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ |date=17 May 2008 }} ''[http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ct.asp?xItem=13348&CtNode=118 Text of Lee's message to recall signing of UN Charter] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080525103522/http://taiwanjournal.nat.gov.tw/ct.asp?xItem=13348&CtNode=118 |date=25 May 2008 }}''</ref>
၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)|အာအိုစီအားတည်ထောင်]]ခဲ့စဉ်က အုပ်ချုပ်သည့်နယ်နမိတ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးနှင့် မွန်ဂိုလီးယားအထိ အကျုံးဝင်သည်။ [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]ကြီးပြီးဆုံးသည့် ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် [[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း]] ({{lang|zh-Hant|台灣}}) နှင့် ဖုန်ဟူ ({{lang|zh-Hant|澎湖}})ကျွန်းစုများ ဂျပန်တို့ထံမှ အာအိုစီ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ် [[ကွန်မင်တန်ပါတီ|ကူမင်တန်]] ({{lang|zh-Hant|中國國民黨}} တရုတ်အမျိုးသားပါတီ) အစိုးရ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ရှုံးနှိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာကာ လက်ရှိတွင် အာအိုစီအစိုးရ အုပ်ချုပ်သည့် နယ်နမိတ်မှာ ထိုင်ဝမ်၊ ဖုန်ဟူ၊ ကျင်းမင် ({{lang|zh-Hant|金門}})နှင့် မားကျူ ({{lang|zh-Hant|馬祖}}) တို့သာ ကျန်တော့သည်။ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပွဲအပြီးတွင် ကွန်မင်တန်အား အနိုင်ရခဲ့သည့် [[တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ]]က တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]] ({{lang|zh-Hant|中華人民共和國}} People's Republic of China, PRC (ပီအာစီ) ) ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ အာအိုစီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ လက်ရှိ အာအိုစီအစိုးရလက်အောက်ရှိ နယ်မြေများအား “အာအိုစီ၏ လွတ်လပ်သောနယ်မြေ”ဟု ညွှန်းဆိုထားပြီး မြို့တော်မှာ [[ထိုင်ပေမြို့]]ဖြစ်သည်။
၁၉၄၉ ခုနှစ်မှစ၍ အာအိုစီအစိုးရသည့် နယ်မြေများမှာ ထိုင်ဝမ်နှင့် ကမ်းလွန်ကျွန်းစုများသာ ကျန်ရှိသည်ဆိုသော်လည်း [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]] ခေတ်ဦးပိုင်းတွင် အာအိုစီအစိုးရအား အနောက်တိုင်းနိုင်ငံအများစုနှင့် ကုလသမဂ္ဂက ကမ္ဘာပေါ်တွင် တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များတွင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ပီအာစီအား မျက်နှာသာပေးလာသောကြောင့် အာအိုစီသည် ယင်းအသိအမှတ်ပြုမှုများကို တဖြည်းဖြည်း လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သို့သော်လည်း တရုတ်တစ်ပြည်လုံး၏ အချုပ်အခြာအာဏာအား ပိုင်ဆိုင်သည်ဆိုသည့် အဆိုကို ဆက်လက်ဆွဲကိုင်ထားဆဲဖြစ်သည်။<ref name=MasClaimtoMainland>{{cite news |title=Ma refers to China as ROC territory in magazine interview|publisher=Taipei Times|date=2008-10-08|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/10/08/2003425320}}</ref>
သမ္မတဟောင်း [[လီတိန်းဟွေး]]({{lang|zh-Hant|李登輝}})နှင့် [[ချန်ဆွေပြန်]]({{lang|zh-Hant|陳水扁}})တို့က အာအိုစီသည် တရုတ်ပြည်မနှင့် ဆက်နွှယ်ခြင်းမရှိသည့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံဖြစ်သောကြောင့် တရားဝင်လွတ်လပ်ရေး ကြေညာရန် မလိုအပ်ဟု အဆိုပြုကြသည်။ <ref>China: The Fragile Superpower: Susan L. Shirk</ref> သမ္မတဟောင်း [[မာရင်းကျို]] ({{lang|zh-Hant|馬英九}})ကမူ အာအိုစီသည် ထိုင်ဝမ်ရော ပြည်မပါ အချုပ်အခြာအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး သီးခြားလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ယင်းရပ်တည်ချက်သည် အာအိုစီ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ [[:en:1992 Consensus|၁၉၉၂ ခုနှစ် နားလည်မှု]] ({{lang|zh-Hant|九二共識}} အဓိပ္ပာယ်နှစ်မျိုးနှင့် တရုတ်တပြည်ထောင်) နှင့်သော်လည်းကောင်း တစ်ထပ်တည်းဖြစ်သည်။ <ref name="chinapost.com.tw">{{cite news|title=Taiwan and China in 'special relations': Ma|publisher=China Post|date=2008-09-04|url=http://www.chinapost.com.tw/taiwan/china-taiwan%20relations/2008/09/04/173082/Taiwan-and.htm|accessdate=2 April 2009|archivedate=6 September 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080906092524/http://www.chinapost.com.tw/taiwan/china-taiwan%20relations/2008/09/04/173082/Taiwan-and.htm}}</ref>
၁၉၁၀ မှ ၁၉၄၀ ခုနှစ်အတွင်း အာအိုစီမှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ညွှန်းဆိုသည်။ ၁၉၅၀ မှ ၁၉၆၀ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေရှင်နယ်လစ်တရုတ်ပြည် သို့မဟုတ် လွတ်လပ်သောတရုတ်ပြည်ဟု ညွှန်းဆိုကြသည်။ မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အာအိုစီအား များသောအားဖြင့် ထိုင်ဝမ်ဟု ခေါ်ဆိုလာကြသည်။ ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှစ၍ တရုတ်နိုင်ငံဆိုသည်မှာ ပီအာစီကို ညွှန်းဆိုလာကြသည်။
== နိုင်ငံတော်ထူထောင်ခြင်း ==
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (အာအိုစီ) အား ၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် ထူထောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်အား ၁၆၄၄ - ၁၉၁၂ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် [[ချင်းမင်းဆက်]](({{lang|zh-Hant|清朝}} မန်ချူးမင်းဆက်) ပျက်သုဉ်းစေခဲ့ပြီး တရုတ်ပြည်တွင် နှစ် ၂၀၀၀ ကျော်ကြာ ကျင့်သုံးခဲ့သည့် သက်ဦးဆံပိုင် ဧကရာဇ်စနစ် ပြည်ဖုံးကားချစေခဲ့သည်။ အာအိုစီသည် အရှေ့အာရှဒေသတွင် သက်တမ်းအကြာမြင့်ဆုံး သမ္မတနိုင်ငံတခုအဖြစ် တည်ရှိဆဲဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်ကို အုပ်စိုးခဲ့စဉ် အာအိုစီအစိုးရသည် [[:en:Second Sino-Japanese War|ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု]]၊ [[ကွန်မင်တန်ပါတီ]] (KMT) နှင့် ကွန်မြူနစ်ပါတီအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တရုတ်ပြည်တွင်း စစ်ပွဲများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ အာအိုစီအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် စီးပွားရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးစနစ် စသည့်နယ်ပယ်များတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသည်။
၁၉၂၈ ခုနှစ်မှစ၍ အာအိုစီသည် ကွန်မင်တန်ပါတီက အာဏာရှင်စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သည့် တပါတီနိုင်ငံရေးစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite book
| last =Roy
| first =Denny
| authorlink =
| coauthors =
| title =Taiwan: A Political History
| publisher =Cornell University Press
|year=2003
| location =Ithaca, New York
| pages =[https://archive.org/details/taiwanpoliticalh0000unse/page/55 55], 56
| url =https://archive.org/details/taiwanpoliticalh0000unse
| doi =
| id =
| isbn =0-8014-8805-2 }}</ref> ၁၉၅၀ - ၁၉၆၀ ခုနှစ်များအကြားတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီသည် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုအား ကျယ်ကျယ်ပျံ့ပျံ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကာ အဂတိလိုက်စားမှု ပပျောက်ရေးနှင့် လယ်မြေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် စီးပွားရေး အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်လာကာ [[အာရှ ကျားလေးကောင်]] စာရင်းဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။
၁၉၈၀ - ၁၉၉၀ ခုနှစ်များတွင် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်မှာ ငြိမ်းချမ်းသည့် [[ဒီမိုကရေစီ]]နိုင်ငံရေးစနစ်အဖြစ် အသွင်ပြောင်းလာသည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေး ရွေးကောက်တင်မြောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]ဝင် [[ချန်ဆွေပြန်]] သမ္မတဖြစ်လာသည်။ ၎င်းသည် ၁၉၄၉ ခုနှစ် အာအိုစီအစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် ပထမဦးဆုံးသော ကွန်မင်တန်ပါတီဝင်မဟုတ်သည့် သမ္မတဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီသည် ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည့်အပြင် လွှတ်တော်တွင်လည်း အမတ်နေရာအများစုကို အနိုင်ရခဲ့သည်။ <ref>[http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/taiwan/2008/taiwan-080322-cna02.htm Decisive election win puts KMT back in power, GlobalSecurity.org]</ref>
== နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ==
{{main|ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ}}
[[File:ROC Administrative and Claims.png|thumb|250px|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ အာအိုစီအပိုင် နယ်နမိတ်မြေပုံ။ အစိမ်းရင့်ရောင် ပြထားသည့် နေရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကချင်ပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၏ တစိတ်တဒေသဖြစ်သည်။]]
အာအိုစီ၏ နိုင်ငံရေးအခြေအနေသည် အငြင်းပွားစရာ အကြောင်းအရာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]] (ပီအာစီ)သည် အာအိုစီအစိုးရသည် တရားမဝင်ဟု ကြွေးကြော်ကာ “ထိုင်ဝမ်အာဏာပိုင်”ဟုသာ ညွှန်းဆိုလေ့ရှိသည်။ တချိန်တည်းတွင် အာအိုစီအစိုးရက မိမိကိုယ်ကို အချုပ်အခြာအာဏာလွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။ <ref>{{cite web |year=2005 |title=The One-China Principle and the Taiwan Issue |work=PRC Taiwan Affairs Office and the Information Office of the State Council |url=http://www.gwytb.gov.cn:8088/detail.asp?table=WhitePaper&title=White%20Papers%20On%20Taiwan%20Issue&m_id=4 |accessdate=2006-03-06 |archivedate=13 February 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060213045631/http://www.gwytb.gov.cn:8088/detail.asp?table=WhitePaper&title=White+Papers+On+Taiwan+Issue&m_id=4 }} Section 1: "Since the KMT ruling clique retreated to Taiwan, although its regime has continued to use the designations "Republic of China" and "government of the Republic of China," it has long since completely forfeited its right to exercise state [[sovereignty]] on behalf of mainland China and, in reality, has always remained only a separate state on the island of Taiwan."</ref> ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာသည့်တိုင် အာအိုစီအစိုးရက တရုတ်တပြည်လုံး၏ တရားဝင်အစိုးရဟု ဆိုသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ခွဲထွက်ရေး (ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး)ကိုလိုလားသူ သမ္မတချန်ဆွေပြန် (၂၀၀၀-၂၀၀၈) မှာမူ တရုတ်ပြည်သည် အာအိုစီအစိုးရသည့် နယ်နမိတ်ဟု တက်တက်ကြွကြွ ပြောဆိုလေ့မရှိခဲ့ပေ။
အာအိုစီတွင် လက်ရှိကျင့်သုံးနေသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းအား ကွန်မင်တန်ပါတီမှ ၁၉၁၂ ခုနှစ် တရုတ်ပြည်တွင် ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ယင်းဥပဒေအရ အာအိုစီအပိုင်နယ်နမိတ်မှာ တရုတ်ပြည်မ၊ မွန်ဂိုလီးယား၊ မြန်မာပြည် မြောက်ပိုင်းဒေသတချို့နှင့် မျက်မှောက်ခေတ် ရုရှားအပိုင် ထူဗာဒေသတို့ပါဝင်သည်။ ယင်းဥပဒေကို မျက်မှောက်ကာလအထိ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းမရှိပါ။ လက်ရှိသမ္မတ [[မာရင်းကျို]]သည် အာအိုစီသည် တရုတ်ပြည်၏ တခုတည်းသော တရားဝင်အစိုးရဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ပြည်မဒေသသည် အာအိုစီ၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နယ်နမိတ်ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည်အဆိုပြုထားသည်။
(သို့သော်လည်း ၁၉၉၂ ခုနှစ် ထိုင်ဝမ်နှင့် ပြည်မအကြား ဟောင်ကောင်ဆွေးနွေးပွဲ၌ ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်ပြည် တခုတည်းသာရှိကြောင်း နှစ်ဖက်မှ လက်ခံထားပြီး ထိုင်ဝမ်ဖက်မှ ညွှန်းဆိုသည့် တရုတ်ပြည်မှာ အာအိုစီဖြစ်ကာ ပြည်မဖက်မှ ညွှန်းဆိုသည့် တရုတ်ပြည်မှာ ပီအာစီဖြစ်ကြောင်း နားလည်မှုရယူထားသည်။ ၎င်းအား ၁၉၉၂ ခုနှစ် နားလည်မှုဟု နောက်ပိုင်းတွင် ခေါ်ဆိုကြသည်။)
== သမိုင်း ==
{{See also|တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (၁၉၁၂–၁၉၄၉)#သမိုင်းအကျယ်}}
=== ၁၉၁၁–၂၇ ===
[[File:LA2-NSRW-1-0148.jpg|thumb|200px|၁၉၁၄ ခုနှစ်တွင် Rand McNally & Co. မှပုံနှိပ်သည့် အာအိုစီမြေပုံ]]
[[File:Chinese republic forever.jpg|thumb|200px|ယွမ်ရှီခိုင်(ဝဲ) ဆွန်ယက်ဆင် (ယာ) နှင့် အာအိုစီ ခေတ်ဦးတွင် အသုံးပြုသည့် အလံနှစ်မျိုး]]
၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၂၀၀၀ ကျော်ကြာသည့် ဧကရာဇ်စနစ်အား တွန်းလှန်ပြီးနောက် တရုတ်၌ သမ္မတနိုင်ငံကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ချင်းမင်းဆက် အစိုးရသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ အန္တရာယ်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်ဖြစ်သည်။ ဧကရာဇ်စနစ်ကို ကြားကန်ပေးထားသည့် ခေတ်သစ်-ကွန်ဖြူးရှပ်ဝါဒအပေါ် ပြည်သူများက သံသယဝင်လာချိန်ဖြစ်သလို ပြည်တွင်း၌လည်း တရုတ်လူမျိုး သန်း ၄၀ (လူဦးရေ ၁၀ %) က ဘိန်းစွဲသည့် ပြဿနာကြောင့် ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှုမဲ့နေပြီဟု အပြစ်တင်ခံနေရချိန်လည်းဖြစ်သည်။ <ref name = "EB">Encyclopedia Britannica</ref> တတိယဘိန်းစစ်ပွဲတွင် အနောက်တိုင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံများအား မရှုမလှ ရှုံးနှိမ့်ခဲ့ရ၍ မျက်နှာပန်းမလှ ဖြစ်ခဲ့ရသည့် ချင်မင်းဆက် အစိုးရသည် ဤအချိန်တွင် မီးစာကုန် ဆီခန်းဘဝနှင့် အတော်လေးပင် နီးစပ်နေပြီဖြစ်သည်။ <ref>P. 235. Fairbank and Goldman. China.</ref>
၁၉၁၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဒေါက်တာ [[ဆွန်ယက်ဆင်]] ({{lang|zh-Hant|孫中山; 孫逸仙}})ဦးဆောင်သည့် ဝူချန်းတော်လှန်ရေး ({{lang|zh-Hant|武昌起義}}) ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ချင်မင်းဆက်ကို တွန်းလှန်ခဲ့သည်။ ထိုနေ့အား အာအိုစီအစိုးရက အမျိုးသားနေ့({{lang|zh-Hant|國慶}})အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၀ လ ၁၀ ရက်နေ့ ဖြစ်သောကြောင့် Double Ten Day ({{lang|zh-Hant|雙十節}}) ဟုလည်းခေါ်သည်။ ၁၉၁၂ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် အာအိုစီကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်အား ယာယီသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်၏ နောက်ဆုံးဧကရာဇ် ဖူယီ ({{lang|zh-Hant|溥儀}}) နန်းစွန့်ရန် သဘောတူခဲ့ပြီးနောက် ယွမ်ရှီခိုင်အား ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် တရားဝင် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယွမ်ရှီခိုင်သည် အာဏာရကွန်မင်တန်ပါတီကို ဖြိုခွဲလိုက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမူကြမ်းအရ သမ္မတအာဏာကို လျစ်လျူရှုကာ ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် မိမိကိုယ်ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။
[[File:Whampoa3.jpg|left|thumb|၁၉၂၄ ခုနှစ် ဟွမ်ဖူစစ်လေ့ကျင့်ရေးကျောင်း ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို တက်ရောက်ကြသည့် ဆွန်ယက်ဆင် (လယ်) နှင့် ချန်ကေရှိတ် (စင်ပေါ်မှစစ်ဝတ်စုံဝတ်ဆင်ထားသူ)။]]
ယွမ်ရှီခိုင်၏နောက်လိုက်များသည် ယင်းအားစွန့်ခွာသွားကြပြီး ပြည်နယ်များက လွတ်လပ်ရေးကြေညာကာ စစမဘုရင်များ အုပ်ချုပ်သည့် တိုင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်လာသည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် ဆီးအဆိပ်သင့်ရောဂါကြောင့် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ် တနှစ်ကြာ စစ်ဘုရင်များ ကြီးစိုးခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်သည်လည်း ၁၉၁၇ - ၁၉၂၀ ခုနှစ်တွင် မိမိမွေးရပ်မြေ ကွမ်တုန်ပြည်နယ်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်သည် စင်ပြိုင်အစိုးရကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ကွန်မင်တန်ပါတီကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
[[ပေကျင်းမြို့|ပေကျင်း]]ရှိ [[ပေရန်အစိုးရ]]သည် အာဏာကို ဆက်လက်ဆွဲကိုင်ထားနိုင်ရန် ကြိုးပန်းလျက်ရှိသည်။ တရုတ်က အနောက်နိုင်ငံများအား မည်သို့ ရင်ဆိုင်ရမည်ကို ကျယ်ကျယ်ပျံ့ပျံ့ အတိအလင်း ဆွေးနွေးမှုများ ရှိလာသည်။ [[ဗာဆိုင်းစာချုပ်]] ချုပ်ဆိုပြီးနောက် မေလ ၄ ရက်နေ့တွင် ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သည့် ဆန္ဒပြမှုများသည် နိုင်ငံတဝှမ်းလုံးသို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။ ယင်းဆန္ဒပြမှုကို မေလ ၄ ရက် နေ့စွဲကို အစွဲပြု၍ မေ ၄ လှုပ်ရှားမှု ({{lang|zh-Hant|五四運動}}) ဟု ခေါ်တွင်လာသည်။
ဝူချန်းတော်လှန်ရေး မတိုင်မှီကာလအတွင်း မင်းမဲ့ဝါဒ အထူးသဖြင့် မင်းမဲ့ကွန်မြူနစ်ဝါဒသည် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒီများအကြား အထင်ရှားဆုံး ဝါဒတရပ်ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၁၉ ရုရှတော်လှန်ရေးဖြစ်ပွားပြီးနောက် တရုတ်ပြည်တွင် မာခ်စ်ဝါဒ (Marxism) ပျံ့နှံလာကာ လူသိပိုများလာသည်။ မာခ်စ်-လီနင်ဝါဒီ လှုပ်ရှားမှုကို အစဦးပိုင်းတွင် လီတာ့ကျောင်းနှင့် ချန်တူရှို့တို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ၁၉၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
=== ၁၉၂၇–၄၅ ===
[[File:Chiang Kai-shek enhanced.jpg|200px|thumb|၁၉၂၅ ခုနှစ် ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင် ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ကွန်မင်တန်ပါတီ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သူ '''ချန်ကေရှိတ်''']]
ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင် ၁၉၂၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီးနောက် [[ချန်ကေရှိတ်]]သည် ကူမင်တန်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာသည်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ အကူအညီဖြင့် ချန်ကေရှိတ်သည် တရုတ်ပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသ စစ်ဆင်ရေးကို အနိုင်ရခဲ့ပြီး တစ်မင်းတစ်ချင်းအုပ်စိုးနေသည့် စစ်ဘုရင်များအား ချေမှုန်းနိုင်လိုက်ကာ ကူမင်တန်ပါတီ၏ ဩဇာအောက်တွင် တရုတ်ပြည်အား အမည်ခံအားဖြင့် တပေါင်းတစည်းတည်းဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဆိုဗီယက် အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များက စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု၊ ဝါဒဖြန့်ချိရေး စသည်တို့တွင် အကူအညီပေးခဲ့သော်လည်း ချန်ကေရှိတ်သည် ၎င်းတို့အား ပယ်ထုတ်ကာ ကွန်မင်တန်ပါတီမှ ကွန်မြူနစ်များနှင့် လက်ဝဲဝါဒီများအား ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ ဤသို့ကြောင့် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ စတင်စေခဲ့သည်။ ချန်ကေရှိတ်၏ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းမှုကြောင့် ကွန်မြူနစ်များသည် တရုတ်ပြည် အတွင်းပိုင်းဒေသသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။ ချန်ကေရှိတ်သည် အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် ၁၉၂၇ ခုနှစ် [[နန်ကျင်း|နန်ကျင်းမြို့]]တွင် ကွန်မင်တန်အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းကာ တိုင်းပြည် ခေတ်မှီတိုးတက်စေရန် [[ဗဟိုသုတေသနဌာန]]၊ တရုတ်ဘဏ်နှင့် အခြားသော ဌာနများကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။
၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပသည့် အိုလံပစ်အားကစားပွဲတော်တွင် အာအိုစီအလံကိုင်ဆောင်ထားသည့် တရုတ်အားကစားသမားများ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။
ဤကဲ့သို့သော တည်ငြိမ်မှုသည် ၁၉၃၁ ခုနှစ် ဂျပန်တို့ မန်ချူးရီးယားကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်လာချိန်တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ [[ဒုတိယတရုတ်ဂျပန်စစ်ပွဲ]]သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရသည် နန်ကျင်းမှ ခြုံချင့်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရသည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့ လက်နက်ချ အရှုံးပေးခဲ့ပြီး အာအိုစီသည်လည်း [[ကုလသမဂ္ဂ]]အား ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်တဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရလည်း နန်ကျင်းသို့ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။
၁၉၆၀ - ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း အာအိုစီတွင် အာဏာရှင်အုပ်စိုးသည့် တပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဆိုသော်လည်း စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတခုဖြစ်လာသည်။ [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]]ကြောင့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် ပျက်ပျယ်သွားသည့် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအထိ အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ကုလသမဂ္ဂသည် အာအိုစီအား တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် နိုင်ငံအများစုသည် ယင်းတို့၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပီအာစီဘက်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။
=== ၁၉၄၅ မှ မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Chiang Kai-shek memorial amk.jpg|thumb|270px|left|ထိုင်ပေမြို့ရှိ ချန်ကေရှိတ်ရင်ပြင်]]
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း [[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]တို့စစ်ရှုံးပြီးနောက် ချင်းမင်းဆက်အရိုက်အရာကို ဆက်ခံသည့်အာအိုစီအစိုးရသည် ၁၉၄၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဂျပန်တို့၏တပ်မြို့ ထိုင်ဝမ်အား ဂျပန်တို့ထံမှ ပြန်လည်လက်လွှဲယူခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခြင်းမရှိပဲ အချုပ်အခြာအာဏာလွှဲပြောင်းခြင်းသည် တရားမဝင်ဟု အငြင်းပွားမှုများ ရှိခဲ့သည်။
အာအိုစီအစိုးရ၏ စစ်ဖက်အုပ်ချုပ်သူလူတန်းစားများ ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများနှင့် ပြည်မသားများအကြား မငြိမ်မသက်မှုနှင့် တင်းမာမှုများ တိုးမြှင့်လာသည်။ <ref>{{cite news |title=This Is the Shame |date=[[1946-06-10]] |publisher=Time Magazine |url=http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,792979,00.html |accessdate=2 April 2009 |archivedate=24 February 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060224204635/http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,792979,00.html }} (subscription required)</ref> ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စီးကရက်ရောင်းသူတဦးအား ဖမ်းဆီးမှုနှင့် ဘေးတွင်ဝိုင်းကြည့်သူတဦး သေနပ်မှန်သေဆုံးမှုကြောင့် ထိုင်ဝမ်းကျွန်းအနှံ့ ဆူပူမှုများ ကူးစက်သွားစေသည်။ ယင်းဆူပူမှုအား နှိပ်ကွပ်သည့် အဖြစ်အပျက်အား ၂၂၈ အရေးအခင်းဟု ခေါ်ဆိုသည်။ ယင်းအရေးအခင်းအတွင်း ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ ပညာတတ်လူတန်းစား ၁၀,၀၀၀ မှ ၃၀,၀၀၀ ခန့် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မာရှယ်လော ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>{{cite news |title=Snow Red & Moon Angel |date=[[1947-04-07]] |publisher=Time Magazine |url=http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,804090,00.html |accessdate=2 April 2009 |archivedate=13 May 2005 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050513224043/http://www.time.com/time/archive/preview/0,10987,804090,00.html }} (subscription required) Full version at [http://228.lomaji.com/news/040747b.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050116093406/http://228.lomaji.com/news/040747b.html |date=16 January 2005 }}</ref>
တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ကွန်မင်တန်ပါတီအကြား ပြည်တွင်းစစ်မီး ပြန်လည်တောက်လောင်ခဲ့ပြီး ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။ ၁၉၄၀ နှောင်းပိုင်းတွင် အာအိုစီအစိုးရသည် ပြည်မနှင့် ဟိုင်နန်ဒေသကို လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ချန်ကေရှိတ်သည် ယင်း၏အစိုးရအား နန်ဂျင်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ထိုင်ပေအား ယာယီမြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ချန်ကေရှိတ်နှင့်အတူ ပြည်မသား ၂ သန်းခန့် ထိုင်ဝမ်သို့ ရောက်ရှိလာကြသည်။ စောစောပိုင်းရောက်လာသူများပါ ထည့်တွက်လျင် လူဦးရေ ၆ သန်းခန့်ရှိသည်။<ref>{{cite web |title=Taiwan's Ethnic Composition |work=Private website |url=http://members.tripod.com/kelly_yunya/pages/people.htm |accessdate=2006-03-08}}</ref>
ကနဦးပိုင်းတွင် ထိုင်ဝမ်သည် ကွန်မြူနစ်လက်အောက် ကျရောက်သွားနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရသောကြောင့် အမေရိကန်က ကွန်မင်တန်အား ဆက်လက် မကူညီတော့ပေ။ သို့သော်လည်း ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်ဆုတ်ခွာချိန်မှစ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့် ကိုရီးယားစစ်ပွဲသည် ၁၉၅၀ ခုနှစ်တွင် တတိုင်းပြည်လုံး အတိုင်းအတာအထိ ကူးစက်လာသောကြောင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဟင်နရီ ထရူးမန်း (Harry S. Truman) ထပ်တဖန် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်ပြည်မအကြား ရန်ဆောင်မှုကို ကာကွယ်ရန် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားသို့ အမှတ် ၇ ရေတပ်စုကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ <ref name=1950-US-DoD>{{cite paper |author=U.S. Department of Defense |title=Classified Teletype Conference, dated June 27, 1950, between the Pentagon and General Douglas MacArthur regarding authorization to use naval and air forces in support of South Korea. Papers of Harry S. Truman: Naval Aide Files |publisher=Truman Presidential Library and Museum |year=1950 |url=http://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/korea/large/week1/kw_22_1.htm }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060419074919/http://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/korea/large/week1/kw_22_1.htm |date=19 April 2006 }} Page 1: "In addition 7th Fleet will take station so as to prevent invasion of Formosa and to insure that Formosa not be used as base of operations against Chinese mainland." Page 4: "Seventh Fleet is hereby assigned to operational control CINCFE for employment in following task hereby assigned CINCFE: By naval and air action prevent any attack on Formosa, or any air or sea offensive from Formosa against mainland of China."</ref> ဆန်ဖရန်စစ္စကိုစာချုပ် ၁၉၅၂ ဧပြီ ၂၈ တွင်လည်းကောင်း ထိုင်ပေစာချုပ် ၁၉၅၂ ဩဂုတ် ၅ တွင်လည်းကောင်း တရားဝင်ဖြစ်လာချိန်တွင် ဂျပန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် ဖုန်ဟူကျွန်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် ၁၉၄၂ မတိုင်မီ တရုတ်နှင့် ရေးထိုးခဲ့သော စာချုပ်အားလုံးကို စွန့်လွှတ်ကြောင်း ကြေညာသည်။ တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ဘက်မလိုက်သည့်အနေဖြင့် ယင်းစာချုပ်နှစ်ရပ်လုံးတွင် ထိုင်ဝမ်အား မည်သူက ထိန်းချုပ်ခွင့်ရှိကြောင်း တိတိလင်းလင်း ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး ရှေ့ဆောင်များက ဤအချက်ကို အကြောင်းပြ၍ ထိုင်ဝမ်အား ပီအာစီနှင့် အာအိုစီတို့ မပိုင်ဆိုင်ဟုဆိုကာ ထိုင်ဝမ်၏ အနာဂတ်ကို ထိုင်ဝမ်သားများသာ ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိသည်ဟု အရေးဆိုကြသည်။ ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားအရေး အမေရိကန်၏ ဝင်စွက်မှုကြောင့် အာအိုစီနှင့် အမေရိကန် ရေးထိုးခဲ့သည့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် (Sino-American Mutual Defense Treaty)နှင့် ၁၉၅၅ ဖော်မိုဆာ ဆုံးဖြတ်ချက် (Formosa Resolution of 1955)များ ပေါ်ပေါက်လာရသည်။
၁၉၆၀ - ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း အာအိုစီတွင် အာဏာရှင်အုပ်စိုးသည့် တပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဆိုသော်လည်း စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတခုဖြစ်လာသည်။ [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ|စစ်အေးခေတ်]]ကြောင့် တရုတ်-အမေရိကန် အပြန်အလှန် အကာအကွယ်ပေးရေးစာချုပ် ပျက်ပျယ်သွားသည့် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များအထိ အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ကုလသမဂ္ဂသည် အာအိုစီအား တခုတည်းသော တရားဝင် တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒီ့နောက်တွင် နိုင်ငံအများစုသည် ယင်းတို့၏ သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ပီအာစီဘက်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။
== အစိုးရ ==
=== ရီပါပလေကန်ခေတ်ဦး ===
အာအိုစီ၏ ပထမဦးဆုံးသော အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအား ၁၉၁၂ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် နန်ကျင်းမြို့၌ ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်အား ယာယီသမ္မတအဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ အစိုးရ၏အာဏာ ခိုင်မြဲစေရေးအတွက် ပြည်နယ်ကိုယ်စားလှယ်များကို ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့မှ ပထမဦးဆုံးသော လွှတ်တော်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသတွင် စစ်သူကြီးများ ကြီးစိုးနေသောကြောင့် ဤအစိုးရ၏ အခွင့်အာဏာ အကန့်အသတ်ရှိသည့်အပြင် သက်တမ်းမှာလည်း တိုတောင်းသည်။ ၎င်းအစိုးရ အတည်ပြုခဲ့သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များတွင် ချင်းမင်းဆက် တရားဝင်နန်းစွန့်ခြင်းနှင့် စီးပွားရေးအစပျိုးရေး လုပ်ရပ်အချို့ ပါဝင်သည်။
ယွမ်ရှီခိုင် ဦးမော့လာပြီး မကြာမီတွင် လွှတ်တော်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာမှာ အမည်ခံသာရှိတော့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ သမ္မတ၏ အခွင့်အာဏာများအား လျစ်လျူရှုကာ မိမိကိုယ်ကို ဧကရာဇ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ ယွမ်ရှီခိုင်သည် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများအား စေလွှတ်ကာ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများအဖြစ် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ တဖက်မှာလည်း မူလကတည်းက နယ်တွင်ကြီးစိုးနေသည့် စစ်ဗိုလ်ကြီးများအား ဩဇာခံအဖြစ် သိမ်းသွင်းကာ မိမိ၏အာဏာတည်မြဲအောင် ကြိုးပန်းခဲ့သည်။ အခြားနိုင်ငံများကလည်း ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရအား အသိအမှတ်ပြုလာကြသည်။ ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့သူမှာ ယွမ်ရှီခိုင်ဖြစ်သည်။
ယွမ်ရှီခိုင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် အစိုးရသစ်အတွက် လွှတ်တော်အသစ်ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း လက်တွေ့တွင်မူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများသာလျှင် ဩဇာအာဏာကြီးမားသူများ ဖြစ်သည်။ ၎င်းအမည်ခံအစိုးရသည် သူ့နေရာနှင့်သူ အသုံးဝင်ပါသေးသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ပွားချိန်တွင် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်တို့က တရုတ်အား ဂျာမနီကို စစ်ကြေညာရန် တောင်းဆိုရာတွင် ယင်းအစိုးရနှင့် ထိတွေ့ရသည်။
<!-- Somebody chase down these references and insert the material in an NPOV manner:
Fairbank and Goldman, p. 286-291)
[http://www.cuhk.edu.hk/ics/21c/supplem/essay/0204011.htm]
Chesneaux, Jean. China from the 1911 Revolution to Liberation. Harvester: Hassocks, 1977. -->
=== မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Presidential Building, Taiwan (0747).JPG|thumb|200px|၁၉၅၀ မှ စတင်အသုံးပြုသည့် ထိုင်ပေမြို့ရှိ သမ္မတအိမ်တော်]]
အာအိုစီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ သတ်မှတ်ထားသည့် ဗဟိုအစိုးရအဖွဲ့အစည်းသည် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် သမ္မတ အာဏာခွဲဝေ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်နှောင်းပိုင်း ထိုင်ဝမ်၏ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံရေးစနစ် ပိုမိုပီပြင်လာပြီးနောက် ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစ၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအား ၇ ကြိမ်တိုင်တိုင် ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြင်ဆင်မှုတွင် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များ၊ ဝန်ကြီးများရုံးအပိုင် မြို့တော်ဝန်များနှင့် ပြည်နယ်မှူးများအား တိုက်ရိုက်မဲပေးရွေးကောက်ရန် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် တတိယအကြိမ်တွင် သမ္မတအား အမျိုးသားညီလာခံမှ ရွေးကောက်သည့်အစား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေးရွေးကောက်ရန်နှင့် သမ္မတသက်တမ်းအား ၆ နှစ်မှ ၄ နှစ်သို့ ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ် စတုတ္ထအကြိမ်တွင်မူ သမ္မတနှင့် ဒုတိယသမ္မတအား စွပ်စွဲပြစ်တင်ခွင့်ကို စိစစ်ရေးရုံးချုပ်ထံမှ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ အပ်နှင်းခဲ့သည်။
==== နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ====
[[File:Ma Ying-jeou Berkeley 2006 (cropped).jpg|200px|thumb|အာအိုစီသမ္မတ [[မာရင်းကျို]]]]
အာအိုစီ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲသည် သမ္မတဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထုမှ ၄ နှစ်တကြိမ် မဲပေးရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်။ သမ္မတသည် အစိုးရဝန်ထမ်းကြီးကြပ်ရေး၊ အစိုးရဝန်ထမ်းရွေးချယ်ရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေးစသည့် အုပ်ချုပ်ရေး မဏ္ဍိုင်ကြီး ၅ ရပ်ကို အာဏာရသူဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် ဝန်ကြီးချုပ် အပါအဝင် ဝန်ကြီးများကို ခန့်အပ်ခွင့်အာဏာရှိသည်။ ဝန်ကြီးအဖွဲ့မှာ နိုင်ငံတော် မူဝါဒ ရေးဆွဲချမှတ်ခြင်းနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအပိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသည်။
==== ဥပဒေပြုရေး ====
အဓိကကျသည့် ဥပဒေပြုဌာနသည် အမတ်နေရာ ၁၁၃ နေရာပါဝင်သည့် [[ဥပဒေပြု လွှတ်တော် (ထိုင်ဝမ်)|ဥပဒေပြုလွှတ်တော်]] ဖြစ်သည်။ အမတ် ၇၃ နေရာကို လူထုမှ တိုက်ရိုက် မဲပေးရွေးကောက်တင်မြှောက်ပြီး ၃၄ နေရာမှာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီများ ရရှိသည့် မဲရာနှုန်းအလိုက် ခွဲဝေထားသည်။ ကျန် ၆ နေရာမှာ မူလဒေသခံ တိုင်းရင်းသားများမှ မဲပေးရွေးချယ်ထားသည့် တိုင်းရင်းသား ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သည်။ ၃ ဦးမှာ မြေပြန့်တိုင်းရင်းသား ဖြစ်၍ အခြား ၃ ဦးမှာ တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်။
မူလက သမ္မတရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ခြင်းတို့မှာ အမျိုးသားညီလာခံ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေ အကြိမ်ကြိမ် ပြင်ဆင်ရေးဆွဲပြီးနောက် ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှစ၍ သမ္မတအား လူထုမှ တိုက်ရိုက်မဲပေး ရွေးချယ်လာသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသား ညီလာခံအား ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်း လုပ်ငန်းကို ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။
==== တရားစီရင်ရေး ====
==== အုပ်ချုပ်ရေး ====
ဝန်ကြီးများရုံးသည် အဆင့်အမြင့်ဆုံး အုပ်ချုပ်ရေးရုံးဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ဝန်ကြီးများရုံးလက်အောက်တွင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ တရားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စီးပွားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနများ၊ ယဉ်ကျေးမှုကောင်စီ၊ အလုပ်သမားရေးရာကောင်စီ၊ အားကစားရေးရာကောင်စီ၊ သတင်းနှင့် ပြန်ကြားရေးရုံး၊ ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာန၊ သဘာဝဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဦးစီးဌာန စသည့်ဌာနများ ထားရှိသည်။
၁၉၉၇ ခုနှစ် စတုတ္ထအကြိမ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက်များအရ ဝန်ကြီးချုပ်အား သမ္မတမှ ရွေးချယ်ခန့်အပ်ပြီး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုချက်ကို ရယူရန်မလိုပေ။ သမ္မတ၏ သဘောတူညီချက်မပါပဲလည်း ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ ဥပဒေမူကြမ်းများကို အတည်ပြုနိုင်သည်။ သမ္မတ သို့ ဝန်ကြီးချုပ်မှ ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ဖျက်ခွင့်မရှိပါ။ ထို့ကြောင့် သမ္မတနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အများစုအကြား ပါတီချင်းမတူခဲ့သော် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန် မက်လုံး မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် တပ်စိမ်းကို ကိုယ်စားပြုသည့် ချန်ဆွေပြန် သမ္မတဖြစ်လာပြီးနောက် တပ်ပြာဘက်က ထိန်းချုပ်ထားသည့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အကြား မဆုတ်သာ မတိုးသာ အခြေအနေဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် ဥပဒေပြုလုပ်ငန်းများ မဖြောင့်ဖြူးခဲ့ပါ။
ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အား တာဝန်ခံရမည်။ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ထံ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ချက်များအား အစီရင်ခံတင်ပြရမည်။ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်မှ ဝန်ကြီးချုပ်အား အယုံအကြည်မရှိကြောင်း တင်ပြလာလျှင် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်အား ဖျက်သိမ်းရန် သမ္မတ တဆက်တည်း အဆိုပြုတင်ပြနိုင်သည်။
== အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ ==
== နိုင်ငံရေး ==
လက်ရှိ အာအိုစီကို ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီမှ သမ္မတ[[ဆိုင်အင်းဝမ်]] က အုပ်ချုပ်လျက် ရှိပြီး အဓိကကျသော အတိုက်အခံပါတီမှာ [[ကူမင်တန်]]ခေါ် တရုတ်အမျိုးသားပါတီဖြစ်သည်။
== နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ==
=== ၁၉၁၁–၄၉ ===
[[File:Cairo conference.jpg|thumb|250px|ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း ၁၉၄၃ ခုနှစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ချန်ကေရှိတ်]]၊ အမေရိကန်သမ္မတ [[Franklin D. Roosevelt]]နှင့် ဗြိတိသျှဝန်ကြီးချုပ် [[Winston Churchill]]တို့ ကိုင်ရိုဆွေးနွေးပွဲတွင် တွေ့ဆုံစဉ်။]]
အာအိုစီအစိုးရ၏ [[နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ]]သည် ကွန်မင်တန်ပါတီနှင့် တရုတ်ကွန်မြူနစ်အကြား မိမိသာလျှင် တရုတ်ပြည်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် အစိုးရဟု အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်နေကြောင့် ရှုပ်ထွေးပွေလီလှသည်။ ခေတ်ဦးပိုင်းတွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံများ အားလုံးနီးပါး ဘေဂျင်းရှိ ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရအား အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် မွန်ဂိုလီးယားနှင့် တိဗက်ကို ရုရှနှင့် ဗြိတိသျှတို့အား အသီးသီး ထိန်းချုပ်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ မေ ၄ လှုပ်ရှားမှု ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည့် ဗာဆဲလ်စာချုပ်ကို ယွမ်ရှီခိုင်အစိုးရမှ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
ပေရန်အစိုးရ ပျက်သုဉ်းပြီး ကွန်မြူနစ်များအား ရှင်းလင်းခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၂၈ ခုနှစ် နန်ကျင်းတွင် ထူထောင်သည့် ကွန်မင်တန်အစိုးရအား ကမ္ဘာအဝှမ်းမှ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း ကွန်မင်တန်အစိုးရက အင်အားကြီး မဟာမိတ်ဖက်မှ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သောကြောင့် ကုလသမဂ္ဂဖွဲ့စည်းရာတွင် အာအိုစီသည် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် ၅ နိုင်ငံတွင် နေရာတစ်နေရာရခဲ့သည်။
ချန်ကေရှိတ်သည် အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် စစ်ရေးဗျူဟာတွင် အရေးမလှခဲ့သော်လည်း သံတမန် ဆက်ဆံရေးအပိုင်းက အောင်မြင်မှုများကို ယနေ့အထိ အများက အသိအမှတ်ပြုဆဲဖြစ်သည်။ ချန်ကေရှိတ်သည် ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဂျာမနီထံမှ အကူအညီဖြင့် ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု ခြေလှမ်းများအား တုန့်ဆိုင်းသွားစေသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းနှင့် စစ်ပြီးနောက် အမေရိကန်ထံမှ ထောက်ပံ့များကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ ခုနှစ် ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည့်တိုင် အမေရိကန်ထံမှ ငွေကြေးနှင့် စစ်ရေးအကူအညီ၊ ကရိယာပစ္စည်းများ၊ အကြံဉာဏ်များ လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ <ref name=1950-US-DoD/><ref>Fairbank and Goldman, 330–37.</ref>
=== ၁၉၄၉ မှ မျက်မှောက်ခေတ် ===
[[File:Chiang Kai-shek ratified the Charter of the United Nations 19450824.jpg|250px|thumb|၁၉၄၅ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်နေ့တွင် ချန်ကေရှိတ်မှ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာချုပ်အား လက်မှတ်ရေးထိုးနေစဉ်။]]
ကွန်မင်တန်အစိုးရ ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် နိုင်ငံအများစု အထူးသဖြင့် အနောက်တိုင်း နိုင်ငံများက အာအိုစီနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထားရှိသည်။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေး ဖိအားများကြောင့် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှစကာ အာအိုစီအစား ပီအာစီနှင့် သံတမန် ဆက်ဆံရေးများကို ဆောက်တည်ခဲ့ကြသည်။ လက်ရှိတွင် အာအိုစီနှင့် တရားဝင် သံတမန် အဆက်အသွယ်ရှိသည့် နိုင်ငံ ၂၃ နိုင်ငံသာ ကျန်တော့သည်။
ပီအာစီသည် အာအိုစီအား အသိအမှတ်ပြုသည့် နိုင်ငံများနှင့် သံတမန် အဆက်အသွယ်ပြုရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းနှင့် သံတမန် အဆက်အသွယ်ရှိသည့် နိုင်ငံအားလုံးကိုလည်း ၎င်းသည် ထိုင်ဝမ်အား ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် တောင်းဆိုထားသည်။ လက်တွေ့တွင် နိုင်ငံ အတော်များများသည် အာအိုစီနှင့် တရားဝင်မဟုတ်သည့် ဆက်ဆံရေးများ ဆက်လက်ထားရှိသည်။ နိုင်ငံ အတော်များများတွင်လည်း ထိုင်ပေစီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုရုံး သို့ ထိုင်ပေကိုယ်စားလှယ်ရုံးများ ထားရှိကာ သံရုံးများကဲ့သို့ ဗီဇာထုတ်ပေးသည့် လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံအတော်များများကလည်း အလားတူ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ရုံးများကို ထိုင်ဝမ်တွင် ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ ဥပမာ [[ထိုင်ဝမ်ဆိုင်ရာ အမေရိကန်ဌာန]] ([[:en:American Institute in Taiwan|American Institute in Taiwan]], AIT) သည် လက်တွေ့တွင် အာအိုစီအခြေစိုက် အမေရိကန်သံရုံးဖြစ်သည်။
အာအိုစီသည် ကုလသမဂ္ဂအားဖွဲ့စည်းထူထောင်သည့် မူလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၁၉၇၁ ခုနှစ်အထိ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံမှ ဆုံးဖြတ်ချက် ၂၇၅၈ ကို အတည်ပြုလိုက်ပြီးနောက် ၎င်းနေရာအား ပီအာစီထံ လွှဲပေးလိုက်ရသည်။ ယခုနောက်ပိုင်း အာအိုစီ၏ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်လျှောက်ထားချက်ကို ကော်မတီအဖွဲ့မှ အတည်ပြုခဲ့ခြင်း မရှိသေးပါ။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း အတော်များများက လိုက်နာသည့် ပီအာစီ၏ တရုတ်တပြည်ထောင်မူဝါဒကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများ၊ အိုလံပစ်ကဲ့သို့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အားကစားပွဲများ တက်ရောက်ရာတွင် အာအိုစီသည် တရုတ်(တိုင်ပေ)([[:en:Chinese Taipei|Chinese Taipei]])ဟူသည့် အမည်ကို အသုံးပြုရသည်။
== စီးပွားရေး ==
[[File:The Chunghwa Republic gold a.jpg|thumb|left|200px|[[ဆွန်ယက်ဆင်|ဒေါက်တာဆွန်ယက်ဆင်]]တော်လှန်ရေး အတွက် ရန်ပုံငွေရှာရန် ထုတ်ဝေသည့် ငွေကြေးလက်မှတ်]]
၂၀ ရာစုနှစ်စောစောပိုင်းကာလ အာအိုစီအစိုးရ တရုတ်ပြည်မတွင် ရှိစဉ်အခါက အရင်းရှင် စီးပွားရေးစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သော်လည်း ဂျပန်တော်လှန်ရေးစစ်ပွဲနှင့် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့၍ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အဟန့်အတားများ ဖြစ်ခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းပြည်ပရန်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် အာအိုစီအစိုးရသည် စီးပွားရေးတိုးတက်စေရန် တရုတ်စက်မှုဘဏ် တည်ထောင်ခြင်းစသည့် နည်းလမ်းအချို့ကို စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ စီးပွားရေး အကောင်းဆုံး ၁၀ နှစ်တာကာလ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်များတွင် တရုတ်ပြည်၏ စက်မှုလုပ်ငန်း ၇.၇ % တိုးတက်ခဲ့သည်။ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး အခြေအနေသည်လည်း တရှိန်ထိုး တိုးတက်သည့် အလားအလာရှိခဲ့သည်။ အခြား ခေတ်မှီတိုးတက်သည့် နိုင်ငံများတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် တရုတ်ပြည်၏ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများသည် ချင်းမင်းဆက် ပျက်သုဉ်းပြီးနောက် စံချိန်အမြင့်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းအပိုင်းတွင် အသိသာအထင်ရှားဆုံး တိုးတက်မှုမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ကျောက်မီးသွေးနှင့် သံမဏိ ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းများ ဖြစ်သည်။
ထိုစဉ်အခါက တရုတ်ပြည်တွင် စိုက်ပျိုးမြေ အမြောက်အမြားရှိသောကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းမှာ အဓိကဖြစ်သည်။ လယ်မြေများကို မြေရှင်များက ပိုင်ဆိုင်ကြပြီး လယ်သမားများမှာ လခစားအလုပ်သမားများ ဖြစ်ကြသည်။ ″လယ်ယာမြေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး စီမံကိန်း″ စတင်ခဲ့ပြီးနောက် ဤကဲ့သို့သော အခြေအနေ ပြောင်းလဲ ကောင်းမွန်လာခဲ့သည်။ အာအိုစီအစိုးရသည် ကျေးလက်ဒေသ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး၊ သမဝါယမ အသင်းအဖွဲ့များနှင့် အခြေခံပညာရေး စနစ်များကို ကျင့်သုံးကာ ခေတ်မှီစီးပွားရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။
[[File:Taipei 101 at night.jpg|200px|thumb|[[ထိုင်ပေ ၁၀၁]](TAIPEI 101)]]
ထိုင်ဝမ်သို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီးနောက် အာအိုစီအစိုးရသည် အရင်းရှင်စီးပွားရေး စနစ်ကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် အစိုးရ၏ကဏ္ဍ နည်းသထက် နည်းလာသည်။ အတိုင်းအတာကြီးမားသည့် နိုင်ငံပိုင် လုပ်ငန်းများအား ပုဂ္ဂလိကပိုင်အဖြစ် တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ် ၃၀ အတွင်း စီးပွားရေး တိုးတက်နှုန်း နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ ၈ % အထိ ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် မတ်လအထိ ထိုင်ဝမ်၏ နိုင်ငံခြားစုငွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၃၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့် ရုရှပြီးနောက် စတုတ္ထ အများဆုံးဖြစ်သည်။
၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသည် ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်တန်ဖိုး (GDP) ၏ ၃၅ % ရှိခဲ့ရာမှ ယခုတွင် ၂ % အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ လုပ်အားအများအပြား လိုအပ်သည့် သမားရိုးကျ စက်မှုလုပ်ငန်းမှသည် အဆင့်မြင့် နည်းပညာလုပ်ငန်းအသွင် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုင်ဝမ်၏ အီလက်ထရွန်နစ်လုပ်ငန်းသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအတွက် အခရာကျသည့် လုပ်ငန်း တရပ် ဖြစ်နေပါပြီ။ အပိုပစ္စည်းနှင့် အရံပစ္စည်း အများစုအား ထိုင်ဝမ်တွင် ထုတ်လုပ်သည်။
လက်ရှိတွင် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းသည် ထိုင်ဝမ်စီးပွားရေး၏ အသက်သွေးကြောဟု ဆိုနိုင်သည်။ အမေရိကန်နှင့် ဂျပန်တို့သည် ထိုင်ဝမ်၏ အဓိက ကုန်သွယ်ဖက်များဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ဥရောပနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ ဈေးကွက်များအထိ တိုးချဲ့လာပြီဖြစ်သည်။ ထိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ မလေးရှားနှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြသည့် နိုင်ငံခြားလုပ်ငန်းရှင်များအနက် ထိုင်ဝမ်လုပ်ငန်းရှင်များမှာ အဓိကဖြစ်နေပါပြီ။ ထို့အပြင် ပြည်မတွင် ထိုင်ဝမ်မှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းပေါင်း ၅ သောင်းကျော်ရှိပြီး ပြည်မတွင် ရေရှည်နေထိုင်ကြသည့် ထိုင်ဝမ်စီးပွားရေးသမား ၁ သန်းခန့် ရှိသည်။ သမားရိုးကျ လုပ်ငန်းများနေရာတွင် အစားထိုးနိုင်ရန် ၁၉၈၀ ခုနှစ်တွင် ရှင်းကျူစက်မှုလုပ်ငန်းဇုန်ကို တည်ထောင်ကာ အိုင်စီ၊ ကွန်ပြူတာ စသည့် စွမ်းအင်အသုံးနည်းသည့်အပြင် ညစ်ညမ်းမှုနည်းသည့် အဆင့်မြင့်နည်းပညာလုပ်ငန်းများ ထူထောင်ရန် အစိုးရမှ အားပေးလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
== ပညာရေး ==
== လူဦးရေ ==
== ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ==
==မှတ်စု==
{{Notelist}}
== ကျမ်းကိုး ==
{{reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [http://www.president.gov.tw/en/ သမ္မတအိမ်တော်] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080603015800/http://www.president.gov.tw/en/ |date=3 June 2008 }}
* [http://www.cy.gov.tw/ Control Yuan]
* [http://www.exam.gov.tw/english/eng_index.htm Examination Yuan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100201034533/http://www.exam.gov.tw/english/eng_index.htm |date=1 February 2010 }}
* [http://www.ey.gov.tw/mp?mp=11 ဝန်ကြီးများရုံး]
* [http://www.gio.gov.tw/ သတင်းနှင့်ပြန်ကြားရေးရုံး] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050403211555/http://www.gio.gov.tw/ |date=3 April 2005 }}
* [http://www.judicial.gov.tw/en/ Judicial Yuan]
* [http://www.ly.gov.tw/ly/en/01_introduce/01_introduce_01.jsp ဥပဒေပြုလွှတ်တော်]
* [http://www.mofa.gov.tw/webapp/mp?mp=6 နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050509192147/http://www.mofa.gov.tw/webapp/mp?mp=6 |date=9 May 2005 }}
* [http://eng.taiwan.net.tw ထိုင်ဝမ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းရေးရာဗျူရို] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161223063050/http://eng.taiwan.net.tw/ |date=23 December 2016 }}
[[Category:ထိုင်ဝမ်]]
[[Category:ကျွန်းနိုင်ငံများ]]
[[Category:အရှေ့အာရှရှိ နိုင်ငံများ]]
[[Category:အရှေ့မြောက်အာရှရှိ နိုင်ငံများ]]
[[Category:တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]
ei5j7dq7364g7pnvgnh487jsh753w0b
ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)
0
4905
753144
692923
2022-08-03T11:10:05Z
Jokomarel
101196
[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]] စာမျက်နှာကို [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)]] သို့ Jokomarelက ရွှေ့ခဲ့သည်: အခြားနိုင်ငံ အမည်တူပါတီများနှင့် မရှုပ်ထွေးစေရန်
wikitext
text/x-wiki
{{Translation incomplete}}
{{Infobox ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးပါတီ
| party_name = ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ
| zh_name = 民主進步黨
| en_name = Democratic Progressive Party
| colorcode = #00AB4E
| party_flag =
| party_logo = [[File:DPP-Taiwan.svg|100px|ဒီပီပီပါတီအမှတ်တံဆိပ်]]
| leader = [[စူးကျိန်းချမ်း]]
| foundation = [[စက်တင်ဘာ ၂၈]] [[၁၉၈၆]]
| ideology = [[လွတ်လပ်ရေး]]<br />[[ထိုင်ဝမ်အမျိုးသားရေး]]<br />[[ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)]]
| headquarters = [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]
| membership = ၁,၀၂၃,၅၈၀
| mem-yr = ၂၀၀၈
| domestic = [[တပ်စိမ်း]] |
international = [[:en:Liberal International|Liberal International]]
| website = [http://www.dpp.org.tw/ www.dpp.org.tw/]
}}
'''ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ''' (DPP)သည် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]([[ထိုင်ဝမ်]])ရှိ အဓိကကျသည့် [[နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဒီပီပီပါတီသည် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရကာ ထိုင်ဝမ်အား ၈ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည် ဆိုဦးတော့ သမားရိုးကျအားဖြင့် ဒီပီပီသည် [[တပ်စိမ်း]]၊ ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဆက်နွှယ်လျက်ရှိသည်။
ဒီပီပီသည် [[:en:Liberal International|Liberal International]] အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး အာရှလစ်ဘရယ်နှင် ဒီမိုကရက်ကောင်စီ ([[:en:Council of Asian Liberals and Democrats|Council of Asian Liberals and Democrats]]) အား စတင်ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။
== သမိုင်း ==
ဒီပီပီပါတီသည် [[ကွန်မင်တန်ပါတီ]]၏ တစ်ပါတီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်အား ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုကို အခြေခံကာ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ပါတီတစ်ခုဖြစ်သည်။ "တန်ဝိုက်" (黨外 ပါတီပြင်ပမှ)လှုပ်ရှားမှုသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်ရန်အတွက် ပါတီဝင် ၁၃၂ ဦးဖြင့် ဒီပီပီပါတီကို ၁၉၈၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့ ထိုင်ပေမြို့ အထင်ကရ အဆောက်အဦးဖြစ်သည့် ဂရင်းဟော်တယ် (圓山大飯店 the Grand Hotel) တွင် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။ စောစောပိုင်းကာလတွင် ဒီပီပီပါတီဝင်များသည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ၏ မိသားစုဝင်များနှင့် ၎င်းတို့၏ တရားခံရှေ့နေများ ဖြစ်ကြသည်။ ကနဦးတွင် ဒီပီပီပါတီသည် ထိုင်ဝမ်ခွဲထွက်ရေးအား တက်တက်ကြွကြွ ထောက်ခံအားပေးခြင်း မရှိခဲ့သောကြောင့် ပါတီဦးဆောင်သူများအတွင်း တရုတ်ပြည်မမှ ပြောင်းရွှေ့လာသူများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးကို လိုလားသူများ ဖြစ်ကြသည်။
သမ္မတနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များအား တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရေး အပါအဝင် ဒီပီပီပါတီ၏ တောင်းဆိုချက် အချို့အတွက် တုံ့ပြန်မှုများ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေး ပတ်ဝန်းကျင် ပိုမိုလွတ်လပ်မှုရလာသည့် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဒီပီပီပါတီသည် ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)ဘက်သို့ ဦးတည်လာသည်။
Once the DPP had representation in the [[Legislative Yuan]] (LY), the party used the legislature as a forum to challenge the government. However, it did not emerge as a formidable force until 1991, when the elderly LY members elected from the mainland provinces in 1948 retired. Fears that the DPP would one day take control of the legislature led then-President [[Lee Teng-hui]] to push through a series of amendments to strengthen presidential power (for example, the [[premier of the Republic of China]] would no longer have to be confirmed by the Legislative Yuan).
=== Rise in power ===
The DPP won the ROC presidency with the election of [[Chen Shui-bian]] in 2000, ending more than half a century of KMT rule in Taiwan. Chen softened the party's stance on independence to appeal to moderate voters, appease the United States and placate China. He also promised not to [[Four Noes and One Without|change the ROC state symbols or declare formal independence]] as long as the [[People's Republic of China]] did not attack Taiwan.
The DPP became the largest party having reached a plurality in the Legislative Yuan for the first time in 2002 following the [[ROC legislative election, 2001|2001 legislative election]]. However, a majority coalition between the KMT, [[People First Party (Republic of China)|People's First Party]], and [[New Party (Republic of China)|New Party]] (collectively known as the [[Pan-Blue Coalition]]) prevented it from taking control of the chamber.
[[File:2007TaipeiInternationalFlowerExhibition ShuibianChen.jpg|thumb|left|Former President Chen Shui-bian]]
In 2004, [[President]] [[Chen Shui-bian]] was re-elected by a narrow margin following a controversial assassination attempt on him only hours before the election. President Chen narrowly won the election over [[Lien Chan]]. Lien Chan demanded a recount the following morning. A judicial recount under the jurisdiction of a special panel of the High Court began on [[10 May]] [[2004]] and ended on [[May 18]] [[2004]]. It was conducted by about 460 teams situated in 21 courthouses across the Taiwan area. Each team had seven members – one judge, two members each from the district court and the local government election authorities and two witnesses each representing the plaintiff (Pan-Blue Coalition) and the defendant (Pan-Green Coalition). Disputed votes were sent to High Court in Taipei for verification. After the recount, President Chen was confirmed the winner of the election by a smaller margin (25,563 as opposed to 29,518 originally).
The DPP suffered a significant election defeat in nationwide [[ROC local elections, 2005|local and county elections in December 2005]]. The pan-blue coalition captured 16 of 23 county and city government offices under the leadership of popular [[Taipei]] mayor and KMT Party Chairman Ma Ying-jeou.
The results led to a shake up of the party leadership. [[Su Tseng-chang]] resigned as DPP chairman soon after election results were announced. Su had pledged to step down if the DPP lost either Taipei County or failed to win 10 of the 23 mayor/magistrate positions. Vice President [[Annette Lu]] was appointed acting DPP leader. Presidential Office Secretary-General [[Yu Shyi-kun]] was elected in a [[Democratic Progressive Party chairmanship election, 2006|three-way race]] against legislator Chai Trong-rong and Wong Chin-chu with 54.4% of the vote.
Premier [[Frank Hsieh]], DPP election organizer and former mayor of Kaohsiung twice tendered a verbal resignation immediately following the election, but his resignation was not accepted by President Chen until [[January 17]], [[2006]] after the DPP chairmanship election had concluded. The former DPP Chairman Su Tseng-chang was appointed to replace Hsieh as premier. Hsieh and his cabinet resigned en masse on [[January 24]] to make way for Su and his new cabinet. President Chen had offered the position of Presidential Office Secretary-General (vacated by Su) to the departing premier, but Hsieh declined and left office criticizing President Chen for his tough line on dealing with the PRC.
=== Separate identity ===
On [[September 30]], [[2007]], [[Taiwan]]'s ruling Democratic Progressive Party approved a [[Resolution (law)|resolution]] asserting separate identity from [[China]] and called for the enactment of a new [[constitution]] for a "''normal nation''" . It called also for general use of "''Taiwan''" as the country's name, without abolishing its formal name, the [[Republic of China]].<ref>{{Cite web |title=AP, Taiwan Party Asserts Separate Identity |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5jF4syWWBWq5u3MZEs-3s9IUT8pGgD8RVKVM80 |accessdate=9 April 2009 |archivedate=18 October 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071018061626/http://ap.google.com/article/ALeqM5jF4syWWBWq5u3MZEs-3s9IUT8pGgD8RVKVM80 }}</ref>
=== Recent history ===
The DPP won less than 25% of the seats in the new [[Legislative Yuan]] while its presidential candidate lost to the [[KMT]] candidate [[Ma Ying-jeou]] by a landslide margin.
[[Chen Shui-bian]] and his wife [[Wu Shu-jen]], on [[August 15]], 2008 resigned from the Democratic Progressive Party and apologized, thus: “Today I have to say sorry to all of the DPP members and supporters. I let everyone down, caused you humiliation and failed to meet your expectations. My acts have caused irreparable damage to the party. I love the DPP deeply and am proud of being a DPP member. To express my deepest regrets to all DPP members and supporters, I announce my withdrawal from the DPP immediately. My wife Wu Shu-jen is also withdrawing from the party.” DPP Chairwoman [[Tsai Ing-wen]] also apologized to the public on behalf of the party: “In regard to Chen and his wife’s decision to withdraw from the party and his desire to shoulder responsibility for his actions as well as to undergo an investigation by the party’s anti-corruption committee, we respect his decision and accept it.”<ref>[http://www.pacificmagazine.net/news/2008/08/17/former-taiwan-president-resigns-from-party-over-corruption-charges pacificmagazine.net, Former Taiwan President Resigns From Party Over Corruption Charges]{{Dead link|date=September 2021 }}</ref>
In an August 27, 2008, United Daily News poll, the Democratic Progressive Party enjoyed a mere 11% approval rating from those surveyed. The DPP has vowed to humbly reflect public misgivings towards the party. Chairwoman Tsai has also been steadfast in maintaining confidence amid lowering party poll numbers from the fallout of Chen Shui-bian's admittance to wiring money overseas.<ref>[http://tw.news.yahoo.com/article/url/d/a/080827/1/14w0t.html 中廣 via Yahoo! News, 媒體民調僅剩11趴 民進黨:虛心檢討]</ref> <ref>[http://tw.news.yahoo.com/article/url/d/a/080827/58/14wkq.html 央廣 via Yahoo! News, 民進黨支持度剩11%? 蔡英文:覺得信心還在]</ref>
== နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ==
Programs supported by the DPP include social welfare policies involving the rights of women, senior citizens, children, labour, indigenous peoples, farmers, and other disadvantaged sectors of the society. Furthermore its platform includes a legal and political order based on human rights and democracy; balanced economic and financial administration; fair and open social welfare; educational and cultural reform; independent defence and peaceful foreign policy.
The primary political axis in Taiwan involves the issue of [[Taiwan independence]] versus [[Chinese reunification]]. Although this is often portrayed in binary terms, both the major coalitions have developed positions that aim at a moderate core to the point where the differences between them can be quite subtle.
The current official position of the party is that the [[Republic of China]] (Taiwan) is an [[Independence|independent]] and [[sovereign]] [[country]] whose territory consists of [[Taiwan]] and its surrounding smaller islands and whose [[sovereignty]] derives only from the [[Taiwan]]ese [[citizens]] living on the [[Republic of China]], based on the "[[Resolution on Taiwan's Future]]" in 1999. It considers [[Taiwan independence]] to be a current fact making a formal declaration of independence unnecessary. The DPP rejects the "[[one China principle]]" as the basis for official [[diplomatic relations]] with the [[People's Republic of China|People's Republic of China (PRC)]] and advocates a Taiwanese national identity which is separate from mainland China, [[People's Republic of China]]. The DPP argues that its efforts to promote a Taiwanese national identity are merely an effort to normalize a Taiwanese identity repressed during years of what its supporters consider "outside" rule.
In contrast, the [[KMT]] or [[pan-blue coalition]] agrees that the [[Republic of China]] is an independent and sovereign country that is not part of the [[People's Republic of China|People's Republic of China (PRC)]], but argues that a [[one China principle]] can be used as the basis for talks with the [[People's Republic of China|PRC]]. The [[KMT]] also opposes [[Taiwan independence]], and argues that efforts to establish a Taiwanese national identity separated from the Chinese national identity are unnecessary and needlessly provocative. The [[KMT]] also asserts that at times these efforts from DPP are radical and becomes "[[fascist]]" (to which they later apologised) and "[[racist]]". At the other end of the political spectrum, the acceptance by the DPP of the symbols of the [[Republic of China]] is opposed by the [[Taiwan Solidarity Union]].
The first years of the DPP as the ruling party gave rise to questions on whether the DPP as a self-styled Taiwanese [[nationalism|nationalist]] party was adequately sensitive to the ethnographic character of Taiwanese society, which in addition to arrivals from different eras and different regions of mainland China, also includes aboriginal minorities. It is sometimes accused of practicing [[Hoklo people|Hoklo]] [[chauvinism]].
The [[People's Republic of China]] has traditionally maintained an extremely hostile position toward the DPP, but has moderated its position somewhat since 2003 in order to prevent a backlash. The PRC has stated that regardless of the positions that the DPP has taken in the past that it will talk to the DPP if it accepts the "[[1992 consensus]]".
== Structure ==
The party was formerly composed of a number of factions such as the [[New Tide faction]] (新潮流系), the [[Formosa faction]] (美麗島系), the [[Justice Alliance faction]] (正義連線系) and [[Welfare State Alliance faction]] (福利國系). Each faction advocated slightly different policies, but many of the factions were generational consisting of different groups which entered the party at different times. In 2006, the factions were officially dismissed.
The National Party Congress selects, for two year terms, the 30 members of the Central Executive Committee and the 11 members of the Central Review Committee. The Central Executive Committee, in turn, chooses the 10 members of the Central Standing Committee.
On [[July 23]], [[2006]], at the party's general assembly, the delegates passed a resolution requiring the disbanding of all factions.<ref name="fractions">{{
cite news
|first=Jewel
|last= Huang
|url=http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2006/07/24/2003320124
|publisher=Taipei Times
|title=DPP votes to do away with factions
|page=1
|date= [[July 24]], [[2006]]
}}</ref> The factions have since stated that they will comply with the resolution.
=== ဥက္ကဋ္ဌများ ===
{| class="wikitable"
!#
!ဥက္ကဋ္ဌ
!နှစ်
!အကြိမ်
!မှတ်ချက်
|-
|1
|[[ကျန်းဖုန်ကျဲန်း]]
|1986–1987
|1
|ရွေးကောက်
|-
|2
|[[ယောင်ကျားဝန်]]
|1987–1988
|2
|ရွေးကောက်
|-
|rowspan=2|3
|rowspan=2|[[ဟွမ်ရှင့်ကျဲ့]]
|rowspan=2|1988–1991
|3
|ရွေးကောက်
|-
|4
|ရွေးကောက်
|-
|4
|[[ရွှီရှင့်လျန်]]
|1991–1994
|5
|ရွေးကောက်
|-
|5
|[[စီးမင်တယ်]]
|1994–1996
|rowspan=2|6
|ရွေးကောက်
|-
|6
|[[ကျန်းကျွင့်ဟုန်]]
|1996
|ယာယီ
|-
|7
|ရွှီရှင့်လျန်
|1996–1998
|7
|ရွေးကောက်; ဒုတိယသက်တမ်း
|-
|8
|[[လင်ယိရှုံ]]
|1998–2000
|8
|ရွေးကောက်
|-
|9
|[[ရှဲ့ချန်ထိန်]]
|2000–2002
|9
|ရွေးကောက်
|-
|10
|[[ချန်ဆွေပြန်]]
|2002–2004
|rowspan=5|10
|
|-
|11
|[[ခဲကျန့်မင်]]
|2004-2005
|ယာယီ
|-
|12
|[[စူးကျိန်းချန်း]]
|2005
|By-elected
|-
|13
|[[လွီရှို့လျန်]]
|2005
|ယာယီ
|-
|14
|[[ယိုရှီခွန်း]]
|2006-2007
|ရွေးကောက်]]
|-
|15
|[[ချန်ဆွေပြန်]]
|2007–2008
|rowspan=2|11
|ဒုတိယသက်တမ်း
|-
|16
|ရှဲ့ချန်ထိန်
|2008
|ဒုတိယသက်တမ်း; ယာယီ
|-
|17
|[[ချိုက်ရင်းဝန်]]
|2008-
|12
|ရွေးကောက်
|}
== ကျမ်းကိုး ==
{{reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [http://www.dpp.org.tw/ Official website]
* [http://www.tibet.net/en/flash/2004/0504/images/chen.jpg Former President of Republic of China (Taiwan) Chen Shui-bian taking the oath of office] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130527141450/http://www.tibet.net/en/flash/2004/0504/images/chen.jpg |date=27 May 2013 }}
[[Category:ထိုင်ဝမ်]]
c90rkb2anxvpgi4fimzldo5wsysvpyj
753146
753144
2022-08-03T11:11:02Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{Translation incomplete}}
{{Infobox ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးပါတီ
| party_name = ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ
| zh_name = 民主進步黨
| en_name = Democratic Progressive Party
| colorcode = #00AB4E
| party_flag =
| party_logo = [[File:DPP-Taiwan.svg|100px|ဒီပီပီပါတီအမှတ်တံဆိပ်]]
| leader = [[စူးကျိန်းချမ်း]]
| foundation = [[စက်တင်ဘာ ၂၈]] [[၁၉၈၆]]
| ideology = [[လွတ်လပ်ရေး]]<br />[[ထိုင်ဝမ်အမျိုးသားရေး]]<br />[[ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)]]
| headquarters = [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]
| membership = ၁,၀၂၃,၅၈၀
| mem-yr = ၂၀၀၈
| domestic = [[တပ်စိမ်း]] |
international = [[:en:Liberal International|Liberal International]]
| website = [http://www.dpp.org.tw/ www.dpp.org.tw/]
}}
'''ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ''' (DPP) သည် [[ထိုင်ဝမ်]]ရှိ အဓိကကျသည့် [[နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဒီပီပီပါတီသည် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရကာ ထိုင်ဝမ်အား ၈ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည် ဆိုဦးတော့ သမားရိုးကျအားဖြင့် ဒီပီပီသည် [[တပ်စိမ်း]]၊ ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)လှုပ်ရှားမှုနှင့် ဆက်နွှယ်လျက်ရှိသည်။
ဒီပီပီသည် [[:en:Liberal International|Liberal International]] အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး အာရှလစ်ဘရယ်နှင် ဒီမိုကရက်ကောင်စီ ([[:en:Council of Asian Liberals and Democrats|Council of Asian Liberals and Democrats]]) အား စတင်ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။
== သမိုင်း ==
ဒီပီပီပါတီသည် [[ကွန်မင်တန်ပါတီ]]၏ တစ်ပါတီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်အား ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေးအင်အားစုကို အခြေခံကာ ပေါ်ပေါက်လာသည့် ပါတီတစ်ခုဖြစ်သည်။ "တန်ဝိုက်" (黨外 ပါတီပြင်ပမှ)လှုပ်ရှားမှုသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်နိုင်ရန်အတွက် ပါတီဝင် ၁၃၂ ဦးဖြင့် ဒီပီပီပါတီကို ၁၉၈၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့ ထိုင်ပေမြို့ အထင်ကရ အဆောက်အဦးဖြစ်သည့် ဂရင်းဟော်တယ် (圓山大飯店 the Grand Hotel) တွင် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည်။ စောစောပိုင်းကာလတွင် ဒီပီပီပါတီဝင်များသည် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ၏ မိသားစုဝင်များနှင့် ၎င်းတို့၏ တရားခံရှေ့နေများ ဖြစ်ကြသည်။ ကနဦးတွင် ဒီပီပီပါတီသည် ထိုင်ဝမ်ခွဲထွက်ရေးအား တက်တက်ကြွကြွ ထောက်ခံအားပေးခြင်း မရှိခဲ့သောကြောင့် ပါတီဦးဆောင်သူများအတွင်း တရုတ်ပြည်မမှ ပြောင်းရွှေ့လာသူများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ဒီမိုကရေစီနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးကို လိုလားသူများ ဖြစ်ကြသည်။
သမ္မတနှင့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များအား တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရေး အပါအဝင် ဒီပီပီပါတီ၏ တောင်းဆိုချက် အချို့အတွက် တုံ့ပြန်မှုများ ရရှိခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေး ပတ်ဝန်းကျင် ပိုမိုလွတ်လပ်မှုရလာသည့် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဒီပီပီပါတီသည် ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေး (ခွဲထွက်ရေး)ဘက်သို့ ဦးတည်လာသည်။
Once the DPP had representation in the [[Legislative Yuan]] (LY), the party used the legislature as a forum to challenge the government. However, it did not emerge as a formidable force until 1991, when the elderly LY members elected from the mainland provinces in 1948 retired. Fears that the DPP would one day take control of the legislature led then-President [[Lee Teng-hui]] to push through a series of amendments to strengthen presidential power (for example, the [[premier of the Republic of China]] would no longer have to be confirmed by the Legislative Yuan).
=== Rise in power ===
The DPP won the ROC presidency with the election of [[Chen Shui-bian]] in 2000, ending more than half a century of KMT rule in Taiwan. Chen softened the party's stance on independence to appeal to moderate voters, appease the United States and placate China. He also promised not to [[Four Noes and One Without|change the ROC state symbols or declare formal independence]] as long as the [[People's Republic of China]] did not attack Taiwan.
The DPP became the largest party having reached a plurality in the Legislative Yuan for the first time in 2002 following the [[ROC legislative election, 2001|2001 legislative election]]. However, a majority coalition between the KMT, [[People First Party (Republic of China)|People's First Party]], and [[New Party (Republic of China)|New Party]] (collectively known as the [[Pan-Blue Coalition]]) prevented it from taking control of the chamber.
[[File:2007TaipeiInternationalFlowerExhibition ShuibianChen.jpg|thumb|left|Former President Chen Shui-bian]]
In 2004, [[President]] [[Chen Shui-bian]] was re-elected by a narrow margin following a controversial assassination attempt on him only hours before the election. President Chen narrowly won the election over [[Lien Chan]]. Lien Chan demanded a recount the following morning. A judicial recount under the jurisdiction of a special panel of the High Court began on [[10 May]] [[2004]] and ended on [[May 18]] [[2004]]. It was conducted by about 460 teams situated in 21 courthouses across the Taiwan area. Each team had seven members – one judge, two members each from the district court and the local government election authorities and two witnesses each representing the plaintiff (Pan-Blue Coalition) and the defendant (Pan-Green Coalition). Disputed votes were sent to High Court in Taipei for verification. After the recount, President Chen was confirmed the winner of the election by a smaller margin (25,563 as opposed to 29,518 originally).
The DPP suffered a significant election defeat in nationwide [[ROC local elections, 2005|local and county elections in December 2005]]. The pan-blue coalition captured 16 of 23 county and city government offices under the leadership of popular [[Taipei]] mayor and KMT Party Chairman Ma Ying-jeou.
The results led to a shake up of the party leadership. [[Su Tseng-chang]] resigned as DPP chairman soon after election results were announced. Su had pledged to step down if the DPP lost either Taipei County or failed to win 10 of the 23 mayor/magistrate positions. Vice President [[Annette Lu]] was appointed acting DPP leader. Presidential Office Secretary-General [[Yu Shyi-kun]] was elected in a [[Democratic Progressive Party chairmanship election, 2006|three-way race]] against legislator Chai Trong-rong and Wong Chin-chu with 54.4% of the vote.
Premier [[Frank Hsieh]], DPP election organizer and former mayor of Kaohsiung twice tendered a verbal resignation immediately following the election, but his resignation was not accepted by President Chen until [[January 17]], [[2006]] after the DPP chairmanship election had concluded. The former DPP Chairman Su Tseng-chang was appointed to replace Hsieh as premier. Hsieh and his cabinet resigned en masse on [[January 24]] to make way for Su and his new cabinet. President Chen had offered the position of Presidential Office Secretary-General (vacated by Su) to the departing premier, but Hsieh declined and left office criticizing President Chen for his tough line on dealing with the PRC.
=== Separate identity ===
On [[September 30]], [[2007]], [[Taiwan]]'s ruling Democratic Progressive Party approved a [[Resolution (law)|resolution]] asserting separate identity from [[China]] and called for the enactment of a new [[constitution]] for a "''normal nation''" . It called also for general use of "''Taiwan''" as the country's name, without abolishing its formal name, the [[Republic of China]].<ref>{{Cite web |title=AP, Taiwan Party Asserts Separate Identity |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5jF4syWWBWq5u3MZEs-3s9IUT8pGgD8RVKVM80 |accessdate=9 April 2009 |archivedate=18 October 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071018061626/http://ap.google.com/article/ALeqM5jF4syWWBWq5u3MZEs-3s9IUT8pGgD8RVKVM80 }}</ref>
=== Recent history ===
The DPP won less than 25% of the seats in the new [[Legislative Yuan]] while its presidential candidate lost to the [[KMT]] candidate [[Ma Ying-jeou]] by a landslide margin.
[[Chen Shui-bian]] and his wife [[Wu Shu-jen]], on [[August 15]], 2008 resigned from the Democratic Progressive Party and apologized, thus: “Today I have to say sorry to all of the DPP members and supporters. I let everyone down, caused you humiliation and failed to meet your expectations. My acts have caused irreparable damage to the party. I love the DPP deeply and am proud of being a DPP member. To express my deepest regrets to all DPP members and supporters, I announce my withdrawal from the DPP immediately. My wife Wu Shu-jen is also withdrawing from the party.” DPP Chairwoman [[Tsai Ing-wen]] also apologized to the public on behalf of the party: “In regard to Chen and his wife’s decision to withdraw from the party and his desire to shoulder responsibility for his actions as well as to undergo an investigation by the party’s anti-corruption committee, we respect his decision and accept it.”<ref>[http://www.pacificmagazine.net/news/2008/08/17/former-taiwan-president-resigns-from-party-over-corruption-charges pacificmagazine.net, Former Taiwan President Resigns From Party Over Corruption Charges]{{Dead link|date=September 2021 }}</ref>
In an August 27, 2008, United Daily News poll, the Democratic Progressive Party enjoyed a mere 11% approval rating from those surveyed. The DPP has vowed to humbly reflect public misgivings towards the party. Chairwoman Tsai has also been steadfast in maintaining confidence amid lowering party poll numbers from the fallout of Chen Shui-bian's admittance to wiring money overseas.<ref>[http://tw.news.yahoo.com/article/url/d/a/080827/1/14w0t.html 中廣 via Yahoo! News, 媒體民調僅剩11趴 民進黨:虛心檢討]</ref> <ref>[http://tw.news.yahoo.com/article/url/d/a/080827/58/14wkq.html 央廣 via Yahoo! News, 民進黨支持度剩11%? 蔡英文:覺得信心還在]</ref>
== နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ==
Programs supported by the DPP include social welfare policies involving the rights of women, senior citizens, children, labour, indigenous peoples, farmers, and other disadvantaged sectors of the society. Furthermore its platform includes a legal and political order based on human rights and democracy; balanced economic and financial administration; fair and open social welfare; educational and cultural reform; independent defence and peaceful foreign policy.
The primary political axis in Taiwan involves the issue of [[Taiwan independence]] versus [[Chinese reunification]]. Although this is often portrayed in binary terms, both the major coalitions have developed positions that aim at a moderate core to the point where the differences between them can be quite subtle.
The current official position of the party is that the [[Republic of China]] (Taiwan) is an [[Independence|independent]] and [[sovereign]] [[country]] whose territory consists of [[Taiwan]] and its surrounding smaller islands and whose [[sovereignty]] derives only from the [[Taiwan]]ese [[citizens]] living on the [[Republic of China]], based on the "[[Resolution on Taiwan's Future]]" in 1999. It considers [[Taiwan independence]] to be a current fact making a formal declaration of independence unnecessary. The DPP rejects the "[[one China principle]]" as the basis for official [[diplomatic relations]] with the [[People's Republic of China|People's Republic of China (PRC)]] and advocates a Taiwanese national identity which is separate from mainland China, [[People's Republic of China]]. The DPP argues that its efforts to promote a Taiwanese national identity are merely an effort to normalize a Taiwanese identity repressed during years of what its supporters consider "outside" rule.
In contrast, the [[KMT]] or [[pan-blue coalition]] agrees that the [[Republic of China]] is an independent and sovereign country that is not part of the [[People's Republic of China|People's Republic of China (PRC)]], but argues that a [[one China principle]] can be used as the basis for talks with the [[People's Republic of China|PRC]]. The [[KMT]] also opposes [[Taiwan independence]], and argues that efforts to establish a Taiwanese national identity separated from the Chinese national identity are unnecessary and needlessly provocative. The [[KMT]] also asserts that at times these efforts from DPP are radical and becomes "[[fascist]]" (to which they later apologised) and "[[racist]]". At the other end of the political spectrum, the acceptance by the DPP of the symbols of the [[Republic of China]] is opposed by the [[Taiwan Solidarity Union]].
The first years of the DPP as the ruling party gave rise to questions on whether the DPP as a self-styled Taiwanese [[nationalism|nationalist]] party was adequately sensitive to the ethnographic character of Taiwanese society, which in addition to arrivals from different eras and different regions of mainland China, also includes aboriginal minorities. It is sometimes accused of practicing [[Hoklo people|Hoklo]] [[chauvinism]].
The [[People's Republic of China]] has traditionally maintained an extremely hostile position toward the DPP, but has moderated its position somewhat since 2003 in order to prevent a backlash. The PRC has stated that regardless of the positions that the DPP has taken in the past that it will talk to the DPP if it accepts the "[[1992 consensus]]".
== Structure ==
The party was formerly composed of a number of factions such as the [[New Tide faction]] (新潮流系), the [[Formosa faction]] (美麗島系), the [[Justice Alliance faction]] (正義連線系) and [[Welfare State Alliance faction]] (福利國系). Each faction advocated slightly different policies, but many of the factions were generational consisting of different groups which entered the party at different times. In 2006, the factions were officially dismissed.
The National Party Congress selects, for two year terms, the 30 members of the Central Executive Committee and the 11 members of the Central Review Committee. The Central Executive Committee, in turn, chooses the 10 members of the Central Standing Committee.
On [[July 23]], [[2006]], at the party's general assembly, the delegates passed a resolution requiring the disbanding of all factions.<ref name="fractions">{{
cite news
|first=Jewel
|last= Huang
|url=http://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2006/07/24/2003320124
|publisher=Taipei Times
|title=DPP votes to do away with factions
|page=1
|date= [[July 24]], [[2006]]
}}</ref> The factions have since stated that they will comply with the resolution.
=== ဥက္ကဋ္ဌများ ===
{| class="wikitable"
!#
!ဥက္ကဋ္ဌ
!နှစ်
!အကြိမ်
!မှတ်ချက်
|-
|1
|[[ကျန်းဖုန်ကျဲန်း]]
|1986–1987
|1
|ရွေးကောက်
|-
|2
|[[ယောင်ကျားဝန်]]
|1987–1988
|2
|ရွေးကောက်
|-
|rowspan=2|3
|rowspan=2|[[ဟွမ်ရှင့်ကျဲ့]]
|rowspan=2|1988–1991
|3
|ရွေးကောက်
|-
|4
|ရွေးကောက်
|-
|4
|[[ရွှီရှင့်လျန်]]
|1991–1994
|5
|ရွေးကောက်
|-
|5
|[[စီးမင်တယ်]]
|1994–1996
|rowspan=2|6
|ရွေးကောက်
|-
|6
|[[ကျန်းကျွင့်ဟုန်]]
|1996
|ယာယီ
|-
|7
|ရွှီရှင့်လျန်
|1996–1998
|7
|ရွေးကောက်; ဒုတိယသက်တမ်း
|-
|8
|[[လင်ယိရှုံ]]
|1998–2000
|8
|ရွေးကောက်
|-
|9
|[[ရှဲ့ချန်ထိန်]]
|2000–2002
|9
|ရွေးကောက်
|-
|10
|[[ချန်ဆွေပြန်]]
|2002–2004
|rowspan=5|10
|
|-
|11
|[[ခဲကျန့်မင်]]
|2004-2005
|ယာယီ
|-
|12
|[[စူးကျိန်းချန်း]]
|2005
|By-elected
|-
|13
|[[လွီရှို့လျန်]]
|2005
|ယာယီ
|-
|14
|[[ယိုရှီခွန်း]]
|2006-2007
|ရွေးကောက်]]
|-
|15
|[[ချန်ဆွေပြန်]]
|2007–2008
|rowspan=2|11
|ဒုတိယသက်တမ်း
|-
|16
|ရှဲ့ချန်ထိန်
|2008
|ဒုတိယသက်တမ်း; ယာယီ
|-
|17
|[[ချိုက်ရင်းဝန်]]
|2008-
|12
|ရွေးကောက်
|}
== ကျမ်းကိုး ==
{{reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [http://www.dpp.org.tw/ Official website]
* [http://www.tibet.net/en/flash/2004/0504/images/chen.jpg Former President of Republic of China (Taiwan) Chen Shui-bian taking the oath of office] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130527141450/http://www.tibet.net/en/flash/2004/0504/images/chen.jpg |date=27 May 2013 }}
[[Category:ထိုင်ဝမ်]]
p0h4htr7c6vg6wcm6y6il7ffmgm0yin
သံလွင်မြစ်
0
5122
753006
748963
2022-08-03T04:02:08Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{| border="0" cellpadding="2" style="margin-left:7px; width: 24em; font-size: 90%; text-align: left;float:right;border:1px solid #D3D3D3; background-color:#F0F8FF; "
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 130%; font-weight: bold;" | '''သံလွင်မြစ်'''
|-
| colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Salween watershed.png|250px|center]]သံလွင်မြစ်
|-valign="top"
|'''အရှည်'''
|၁၇၄၉မိုင် (၂၈၁၅ကီလိုမီတာ)
|-valign="top"
|''' ဖြတ်သန်းရာဒေသ'''
|တရုတ်နိုင်ငံ(တိဗက်ဒေသ၊ ယူနန်ပြည်နယ်)၊ မြန်မာနိုင်ငံ(ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်)
ထိုင်းနိုင်ငံ
|-valign="top"
|'''မြစ်လက်တက်များ'''
|မုအီမြစ်၊ ပါယီမြစ် (ထိုင်းနိုင်ငံ)
|-valign="top"
|'''အဆုံးသတ်စီးဝင်ရာ'''
|အက်ဒမန်ပင်လယ်၊ [[အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ|အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာ]]
|}
'''သံလွင်မြစ်'''သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၏အရှည်ဆုံး[[မြစ်]]ဖြစ်ရုံမက [[ကမ္ဘာ]]ပေါ်၌ ရှုခင်းအသာယာဆုံးနှင့် ရေစီးအကြမ်းဆုံးမြစ်တစ်မြစ်ဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထပ် မီတာ ၄,၀၀၀ ကျော်မြင့်သည့် [[ဟိမဝန္တာတောင်]]ပေါ်ရှိ [[တိဘက်]]ဒေသ ကုန်းမြင့်များမှ စတင်မြစ်ဖျားခံစီးဆင်းသည်။ ဤမြစ်သည် [[တရုတ်နိုင်ငံ]]ရှိ [[ယူနန်ပြည်နယ်]]၏ တောင်တန်းထူထပ်သည့်ဒေသ များကိုလည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[ကယားပြည်နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]] နှင့် [[မွန်ပြည်နယ်]]တို့ကိုလည်းကောင်း၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသ (မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်အဖြစ် ကီလိုမီတာပေါင်း ၁၂၀ ကျော် ဆက်လက်စီးဆင်း) ကိုလည်းကောင်း ဖြတ်သန်း၍ မြန်မာနိုင်ငံ၊ [[မွန်ပြည်နယ်]]၏မြို့တော် [[မော်လမြိုင်မြို့]] အနီး [[မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့]]၌ [[ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်]](အက်ဒမန်ပင်လယ်)အတွင်းသို့ စီးဝင်သည်။ စုစုပေါင်း အရှည်သည် ၁၇၄၉ မိုင် (၂,၈၁၅ ကီလိုမီတာ)ရှိသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌မူမိုင် ၆၅ဝ သာရှိသည်။
နိုင်ငံတကာကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းခဲ့သည့် မြစ်တစင်းဖြစ်ပြီး [[အရှေ့တောင်အာရှဒေသ]]တွင် [[မဲခေါင်မြစ်]]ပြီးလျှင် ဒုတိယအရှည်လျားဆုံး ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ဆည်တာတမံပိတ်ဆို့ခြင်းခံရခြင်း မရှိသေးဘဲ လွတ်လပ်စွာစီးဆင်းနေသည့် အရှည်ဆုံး မြစ်တစ်စင်းလည်း ဖြစ်သည်။
သံလွင်မြစ်ဝှမ်းလွင်ပြင်ဒေသသည် ဧရိယာ ၃၂၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာအထိ ကျယ်ဝန်းပြီးရေဝေဒေသသည် တရုတ်နိုင်ငံ တွင် (၅၃%)၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် (၄၂%) နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် (၅%) ရှိသည်။ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းများမှသည် မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့အထိ မြစ်ဝှမ်းဒေသတလျှောက်တွင် မှီတင်းနေထိုင်ကြသည့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းကိစ္စများအတွက်ရော၊ [[ယဉ်ကျေးမှု]]အတွက်ပါ အရေးပါသည့်မြစ်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူမျိုးကွဲများ အများဆုံးစုစည်းမှီတင်းနေထိုင်နေသည့် မြစ်တစင်းလည်း ဖြစ်သည်။ သံလွင်မြစ်၏ မြစ်ဝှမ်းနှင့် မြစ်လက်တက်များ၏ ရေဝေဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသူ တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ၁၃ အုပ်စုရှိပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် နေထိုင်ကြသည့် [[ရှမ်း]]၊ [[၀]]၊ [[ကရင်နီ]]၊ [[ကရင်]]၊ [[ပအို့ဝ်]]၊ [[ပလောင်]]၊ [[မွန်]]၊ [[လားဟူ]]၊ [[ပဒေါင်]]၊ [[အာခါ]]၊ [[လီဆူး]] လူမျိုးများ အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ အခြားတိုင်းရင်းသား အုပ်စုများသည်လည်း တရုတ်နိုင်ငံရှိ မြစ်ကြောင်းတလျှောက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။
== အမည်များ ==
သံလွင်မြစ်သည် ခရီးရှည်ကြီးကို ဖြတ်သန်းချီတက်လာရသည့် အားလျော်စွာ ၎င်းဆုံတွေ့ခဲ့ရသည့် လူမျိုးများအလိုက် အမည်နာမကွဲ အမျိုးမျိုးလည်း ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ရသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် သံလွင်မြစ်ကို နူကျန်း(နူဂျင်းမြစ်) (Nu Jiang River)ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး၊ ရှမ်းလူမျိုးများက နမ့်ခုမ်း(နမ်ခေါင်)ဟု ခေါ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သံလွင်မြစ်ဟုခေါ်ပြီး၊ ဤအသံထွက်ကိုပင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာအားဖြင့် "ဆာလဝင်း" (Salween)ဟုအသီးသီး ခေါ်ဆိုကြသည်။ ဤအမည်သည်ပင် ယခုတိုင် ကမ္ဘာကခေါ်ဆိုနေကြသည့် အမည်ဖြစ်သည်။
== ဆည်မြောင်းတာတမံများ ==
လက်ရှိအချိန်ထိ တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းတွင် သံလွင်မြစ်ပေါ်၌ တည်ဆောက်ထားသည့် တာတမံပေါင်း ၁၃ ခု ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ သံလွင်မြစ်ကြောင်း တစ်လျှောက်တွင် တာဆန်း၊ ဟက်ကြီး အပါအဝင် အကြီးစား ဆည်မြောင်းတာတမံ စီမံကိန်း ၃ ခုထက်မနည်း ဆက်လက်တည်ဆောက်ရန် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့နှင့် သဘောတူညီမှုရယူပြီးဖြစ်သည်။
မြစ်ဝှမ်းတလျှောက်တွင် လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးနေထိုင်ကြသည့် နေရာမှာ မြစ်ဝနေရာဖြစ်ပြီး မြစ်ကြောင်းမှ ပို့ချလာသည့် မြေဆီဩဇာများဖြင့် ကြွယ်ဝသည့် ဧက ထောင်ချီရှိသည့် လယ်ယာမြေများကို အမှီပြုနေထိုင်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤဒေသများတွင် လူအများက [[မိုးရာသီ]]တွင် [[စပါး]]စိုက်ပျိုးကြပြီး၊ [[နွေရာသီ]]များတွင် မြစ်ကမ်းပါး၌ ဥယျာဉ်များ၊ [[ဟင်းသီးဟင်းရွက်]]များ စိုက်ပျိုးကြသည်။ ထို့အပြင် တနှစ်ပတ်လုံး ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းဖြင့်လည်း အသက်မွေးကြသည်။
သံလွင်မြစ်ဝှမ်းဒေသသည် ဂေဟဗေဒစနစ်အရ၊ ယဉ်ကျေးမှုအရ မျိုးကွဲစုံလင်ကြွယ်ဝသည့် ဒေသဖြစ်သည်။ သို့အတွက် ကြောင့် [[ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့]] (UNESCO) က ကမ္ဘာက အလေးပေးထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ရမည့်ဒေသတခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ် အနောက်မြောက်ပိုင်းကို အပြိုင်သဖွယ် ဖြတ် ၍ စီးဆင်းနေသည့် ယန်ဇီး၊ မဲခေါင်၊ သံလွင်မြစ်များ အထက်ပိုင်းမှသည် အောက်ပိုင်းဖြတ်သန်းရာ ဒေသများကို ဤသို့ သတ်မှတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ UNESCO အဖွဲ့၏ အဆိုအရ ဤဒေသများသည် ရာသီဥတုသမမျှတသည့် ဒေသဖြစ်ပြီး၊ မျိုးကွဲ ဇီဝသတ္တ အစုံလင်ဆုံးဒေသလည်း ဖြစ်သည်။ အလားတူပင် ထိုင်းအစိုးရကလည်း သံလွင်မြစ်ကမ်းလျှောက်၊ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ရှိ သစ်တောများကို အရေးပါသည့် နိုင်ငံတကာမုတ်သုန်တောစိမ်းများအဖြစ် ၂၀၀ဝ ခုနှစ်က သတ်မှတ်ထား ခဲ့သည်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက် သံလွင်မြစ်ကမ်းပါးတွင် နေထိုင်ကြသည့်ပြည်သူများ၏ အဆိုအရ သံလွင်မြစ်နှင့် ၎င်း၏ မြစ်လက်တက်များတွင် ရွှေ့ပြောင်းမှီတင်းနေထိုင်ကြသည့် ငါးမျိုးစိတ်ပေါင်း တရာကျော်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ဤငါးများ သည် ထိုင်းလူမျိုးများအတွက်သာမက မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကရင်၊ ကရင်နီ၊ မွန်၊ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်း နေထိုင်ကြသူ တိုင်းရင်း သားတို့အတွက်လည်း အရေးပါသည့် အစားအသောက်ရင်းမြစ်များ ဖြစ်သည်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် သံလွင်မြစ်တလျှောက်ရှိ သစ်တောများသည်လည်း ပထဝီအရ၊ ဇီဝသဘောအရ နယ်ခြားသဖွယ် ဖြစ်နေစေပြီး မတူကွဲပြားသည့် မျိုးစိတ်များဖြင့် ကြွယ်ဝလှပါသည်။ အိန္ဒိယ-တရုတ် ဒေသငယ် (Indo-Chinese sub-region) သည် တရုတ်-ဟိမဝန္တာ (အိန္ဒိယ) ဒေသငယ် (Sino-Himalayan sub-region) နှင့် ဆုံတွေ့ရာနေရာလည်း ဖြစ်သည်။ သို့အတွက်ကြောင့် ဇီဝသတ္တမျိုးကွဲများ အမျိုးစုံကြွယ်ဝပြီး ဟိမဝန္တာတောင်တန်းနှင့် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] မြောက်ပိုင်းဒေသ တို့တွင် တွေ့ရှိရသည့် အပင်များ၊ တိရစ္ဆာန်များကိုလည်း ဤဒေသတွင် အလားတူ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ အလားတူ အင်ဒိုချိုင်းနားဒေသတွင် တွေ့ရသည့် ဇီဝသတ္တမျိုးကွဲများကိုလည်း ဤဒေသတွင် တွေ့ရှိရသည်။
သံလွင်မြစ်ဝှမ်းဒေသသည် [[တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်]]များနှင့် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]မျိုးများသာ ကြွယ်ဝစုံလင်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ၊ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် သံလွင်မြစ် ဖြတ်သန်းရာ ဒေသသည် ကမ္ဘာ၏ [[ကျွန်းသစ်]]အကြွယ်ဝဆုံး ဒေသအဖြစ်လည်း ဂေဟဗေဒပညာရှင်များက သတ်မှတ်ပြောဆိုကြသည်။ ဤဒေသရှိ ကျွန်းတောများမှာ မြစ်စီးဆင်းရာ ဒေသတလျှောက်တွင် ထူထဲစွာ ပေါက်ရောက်ကြပြီး အရှေ့တောင်အာရှ အခြားဒေသများရှိ ကျွန်းတောများနှင့်ပင် ခြားနာမှု ရှိသည်။ အခြားဒေသများတွင် ကျွန်းတောများ ပေါက်ရောက်ပုံမှာ ကျိုးကြဲနိုင်လှသည်ဟု ဆိုသည်။ မြစ်၏ အထက်ပိုင်းနှင့် အောက်ပိုင်းရှိ ဤကျွန်းတောများသည် တည်ဆောက်ရန် လျာထားသည့် [[တာဆန်းဆည်]]ကြောင့် ပျက်စီးဖွယ်ရှိနေပြီး၊ [[ရှမ်းပြည်နယ်]] အတွင်း နောက်ဆုံးကျန်ရှိတော့သည့် သစ်တောနေရာများလည်း ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်ရှိ သံလွင်မြစ်ဝှမ်းသည် သမိုင်းအရ အရေးပါသည့် ဒေသလည်း ဖြစ်သည်။ [[ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း]] သမိုင်းပညာရှင်များက ဤဒေသတွင် သမိုင်းမတင်မီ ရုပ်ကြွင်းများ တွေ့ရှိရပြီး၊ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် လူစတင်ဖွံ့ဖြိုးသည့် မူလအထောက်အထားလည်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ လူသိများသည့် ဤသို့ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း အထောက်အထား အများဆုံးတွေ့ရှိရသည့်နေရာကို ဝိဉာဉ်ဂူ (Spirit Cave) ဟု ခေါ်ကြပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[မဲဟောင်ဆောင်]] ဒေသ တောင်တန်းများပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ <ref>© 2009 မြန်မာနိုင်ငံ မြစ်ချောင်းများဆိုင်ရာ ကွန်ယက် (BRN).</ref>
==သံလွင်ထွက်ပစ္စည်း==
သံလွင်မြစ်ကမ်းမှာ နေထိုင်ကြတဲ့သူတွေကတော့ တံငါလုပ်တယ်။ တချို့ သစ်ဝါး မျှောတယ်။ ရွှေကျင်တယ်။ သံလွင်ရွှေကတော့ မာတယ်။ ရွှေဝါရောင် ဖျော့တယ်။ သံလွင်မြစ်ကမ်းရှိ သဲသောင်ပြင် ကျောက်ခဲပြင်တွေဟာ လွန်စွာလှပတယ်။ အမည်းရောင်ရှိတဲ့ သံလွင်ကျောက်ခဲဟာ ချစ်စရာကောင်းတယ်။ ရွှေစစ်မစစ် စမ်းသပ်ရာမှာ အသုံးဝင်တယ်။ သံလွင် ကျောက်ခဲဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ မိုင်ပေါင်းများစွာ ရေတိုက်စားလာတဲ့ကျောက်ဖြစ်တဲ့အတွက် အချို့ပြားချပ်ပြီး လှပစွာ ဝိုင်းနေတာတွေ့ရတယ်။ အနက်ရောင် ကျောက်ပြားဝိုင်းတွေ အရွယ်အစား အမျိုးမျိုးရှိတယ်။ သံလွင်သဲမှုန့်ကတော့ မြေမရောတဲ့ သဲမှုန့်အစစ်ဖြစ်လို့ အဆောက်အဦဆောက်တဲ့နေရာမှာ အသုံးဝင်၏။
သံလွင်မြစ်အတွင်းရှိငါးတွေလည်း မျိုးပေါင်းများစွာရှိမှာပါ။ နာမည်ကြီးတာကတော့ ငါးကြင်းမြီးကွဲလို သံလွင်ငါးပဲဖြစ်တယ်။ ရေစီးသန်တဲ့အတွက်ကြောင့် သဘာ၀အလျှောက် သံလွင်ငါးတွေဟာ ကိုယ်လုံးရှည်တာများတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ သံလွင်ငါးမြီးကွဲဟာ ကမ်းစပ် နားရေသောက်ဆင်းလာတဲ့ သတ္တဝါငယ်များကို အမြီးနဲ့ရိုက်လှဲပြီး ဖမ်းစားတတ်တယ်။ သံလွင်ငါးရဲ့ အရသာဟာလည်း အများနဲ့ မတူ တမူထူးခြားတဲ့ အရသာရှိတယ်။ သံလွင်မြစ်ကမ်းမှာ ပေါက်တဲ့ ဟင်းရွက်တစ်မျိုးကို ရှမ်းလို (ဖတ်ခုံး) ဟုခေါ်ပြီး မြန်မာလိုတော့ သံလွင်ဟင်းရွက်စိမ်း လို့ပဲခေါ်ရမယ်ထင်တယ်။ ချက်စားရင် အရသာဆိမ့်တယ်။ ကင်းမွန်ရွက်ထက် အရသာ ပိုဆိမ့်တယ်။ နောက်တစ်မျိုးကတော့ သံလွင်ကန်စွန်းဥပါ။ ကန်စွန်းဥနီလိုပါပဲ။ သို့သော် ဥတိုင်း လိုလို ပိုးထိုးနေတဲ့ပုံစံမျိုးဖြစ်နေတယ်။ ပြုတ်စား ချက်စားရင်တော့ အထဲမှာ အနီရောင် အညိုရောင်ရှိပြီး ရိုးရိုးကန်စွန်းဥထက် အရသာကိုပိုပြီး ချိုတယ်။ မာတယ်။
== မြစ်လက်တက်များ ==
* Moei မြစ်(ထိုင်းနိုင်ငံ)
* Pai မြစ်(ထိုင်းနိုင်ငံ)
==စီးဆင်းမှု==
သံလွင်မြစ်သည် တိဗက်ပြည်အရှေ့ဘက်ရှိ တန်ဂလာတောင်တန်းတွင် မြစ်ဖျားခံ၍ တရုတ်နိုင်ငံ ဆီကျန်ပြည်နယ်ဘက်သို့ အနောက်မှအရှေ့စီးဆင်းလာပြီးလျှင် လတ္တီတွဒ် ၃ဝံ နေရာ
ရောက်သောအခါ အရှေ့တောင်ဘက်သို့ မြစ်ကြောင်းပြောင်းကာ ယူနန်နယ်ဘက်သို့စီးဝင်သည်။ ယူနန်နယ်တွင်မြောက်မှ တောင်သို့စီးဆင်းလာပြီးနောက် လတ္တီတွဒ် ၂၇ံ နေရာသို့ရောက်သောအခါ အနောက်ဘက်ရှိနမ့်မိုင်ခမြစ် အရှေ့တောင်ဘက်သို့မြစ်ကြောင်းပြောင်းကာ ယူနန်နယ်ဘက်သို့စီးဝင်သည်။
ယူနန်နယ်တွင်မြောက်မှ တောင်သို့စီးဆင်းလာပြီးနောက် လတ္တီတွဒ် ၂၇ံနေရာသို့ရောက်သောအခါ အနောက်ဘက်ရှိနမ့်မိုင်ခမြစ် (ဧရာဝတီမြစ်အစ မြစ်ခွတစ်ခု)နှင့် ရေဝေကုန်းတန်းတစ်ခုသာ ခြား၍ အရှေ့ဘက်ရှိမဲခေါင်မြစ် နှင့် မိုင် ၃ဝ ခန့်သာ ကွာလှမ်းတော့သည်။ လတ္တီတွဒ်၂၄ံတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ဝင်ရောက်လာကာ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်း သိန္နီနယ်၊ ကိုးကန့်နယ်၊ ဝနယ်၊ မိုင်းလွန်းနယ်၊ ကျိုင်းတုံနယ်၊ မိုင်းပန်နယ်၊ မောက်မယ်နယ် တို့ကိုလွန်ပြီးနောက် ကယားပြည်နယ်ကိုဖြတ်စီးသည်။ ကယားပြည်နယ်ကိုလွန်သော် ယိုးဒယားနှင့် ကရင်ပြည်နယ်တစ်လျှောက်
နယ်ခြားသဖွယ်စီးဆင်းလာပြီးနောက် ကရင်ပြည်နယ်တွင်းကိုဖြတ်စီးကာလတ္တီတွဒ် ၁၆.၅ံ နေရာတွင်မော်လမြိုင်မြို့အနီးမှ မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ထဲသို့ စီးဝင်သည်။
မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့ထဲသို့စီးဝင်ရာတွင် မြစ်ဝနှစ်ခုခွဲထွက်သည်။ တစ်ခုသည်ဘီလူးကျွန်းမြောက်ဘက်မှ ဒရယ်ပေါက်မြစ်အဖြစ်စီးသွား၍ ကျန်တစ်ခုသည် အရှေ့မှမော်လမြိုင်မြစ် အဖြစ် စီးထွက်သည်။ ဒရယ်ပေါက်မြစ်သည်လှေသမ္ဗာန်များသာဝင်ထွက်သွားလာနိုင်သော်လည်း မော်လမြိုင်မြစ်ဘက်မှမူ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောကြီးများသည်မော်လမြိုင်မြို့အထိဝင်ထွက်သွားလာနိုင်သည်။ ပေ ၁ဝဝ ခန့်ရှည်သော သင်္ဘောများသည်မော်လမြိုင်မြို့မှအထက် ၆၃ မိုင်ဝေးသော ရွှေဂွန်းမြို့အထိ ဆန်တက်သွားလာနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် နွေရာသီ ရေနည်းသည့်အခါ၌ ရွှေဂွန်းမြို့အောက် ၁၂
မိုင်ဝေးသောနေရာမှနေ၍ ပို၍ငယ်သော သင်္ဘောကလေးပေါ်ပြောင်း၍ဆန်တက်ရသည်။ မော်တော်ဗုတ်နှင့် လှေသမ္ဗာန်များသည်နွေရာသီတွင် ရွှေဂွန်းမြို့အထက် ၂၈ မိုင်ဝေးသောမဲဆိပ်မြို့အထိ
ဆန်တက်နိုင်သည်။ သံလွင်မြစ်ကိုတိဗက်ပြည်တွင် ဂျာမိုငိုချူမြစ်ဟုလည်းကောင်း၊ နက်ချူမြစ်ဟုလည်းကောင်းခေါ်၍ တရုတ်နိုင်ငံတွင် လူကျန်မြစ်ဟုလည်းကောင်း၊ နုကျန်မြစ်ဟုလည်းကောင်း၊
ဖုတ်ဆုကျန်မြစ်ဟုလည်းကောင်းခေါ်ပြီးလျှင် ရှမ်းတို့က နမ့်ခေါင်မြစ်ဟု ခေါ်သည်။
တိဗက်ဘာသာဖြင့်ဂျာမိုငိုချူမြစ်ဟူသည်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏မြစ်ပြာ ဟုအဓိပ္ပာယ်ရလေသည်။ သံလွင်မြစ်သည် တိဗက်ပြည်ဘက်ပိုင်းတွင် ရေခဲ မသွားမီ ရေရောင်သည် အပြာရင့်ရောင်သန်း၍ နေတတ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ နွေအခါ၌မူ ရွှံ့နှစ်ရောင်ဝါ၍နေလေသည်။ မြစ်အစပိုင်းဒေသတွင်အောင်းရိုင်းများ၊ ဝံပုလွေများ၊ တောဆိတ်များ ပေါများသဖြင့် ထင်ရှားသည်။
သံလွင်မြစ်ကိုတရုတ်တို့ကလူတို့အား အန္တရာယ်ဖြစ်စေသောမြစ်ဟုယူဆကြသည်။ သို့ရာတွင်တရု တ်ပိုင်နက်ဖြစ်သောလူကျန်ခေါ်ဟောင်ခိုနယ်သည်အောက်မြန်မာနိုင်ငံအပိုင်းမှလွဲ၍
သံလွင်မြစ်ဝှမ်း၏လူဦးရေအများဆုံးအပိုင်းဖြစ်သည်။ သံလွင်မြစ်သည်ရေစီးအလွန်သန်သည်။
မြစ်ညာပိုင်းတွင်မြစ်ကြောင်းအလွန်ကျဉ်း၍ ရှုခင်းလှသည်။ မြစ်ကမ်းနှစ်ဘက်သည်ကျောက်တောင်ထူထပ်၍ ကမ်းပါးစောက်သည်။ ထိုကြောင့်အပေါ်မှစီး၍ကြည့်မူ သံလွင်မြစ်သည် ကျောက်ဆောင်မှအက်ကြောင်းသဖွယ်ထင်ရသည်။ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် လုံး၏ထူးခြားသောအသွင်အပြင်မှာ ဘေးနှစ်ဘက်ကမ်းသည်ရေမျက်နှာပြင်ထက်ပေ ၃ဝဝဝ
မှ ၆ဝဝဝ အထိမြင့်ရကား မြောင်းစောက်ကြီးနှင့် တူနေခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အောက်မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ရောက်သည့်အပိုင်းမှလွဲ၍ ကမ်းနှစ်ဘက်မြေပြန့်ဟူ၍ လုံးဝမတွေ့ရချေ။
နွေရာသီတွင်မြစ်ကမ်းများတွင်သဲများ၊ ရေစားကျောက်တုံးကြီးများ၊ ကျောက်ဆောင်များနှင့်ကျောက်စရစ်ခဲများအနှံ့အပြားတွေ့ရသည်။ မိုးရာသီကျရောက်သည့်အခါ ရေအလွန်ပြည့်လာရကား ဤကျောက်တုံးကျောက်ဆောင်များ မပေါ်တော့သည့်အပြင် ကမ်းစောက်ရှိသစ်ပင်များကိုပင် တိုက် စားသည်အထိ အရှိန်ပြင်းစွာစီးဆင်းလေသည်။ သံလွင်မြစ်၏ရေမျက်နှာပြင်သည် ရေများချိန်နှင့် ရေနည်းချိန်တွင် ပေ ၆ဝ မှ ရဝ အထိကွာခြားတတ်၍ အချို့ဒေသ၌ပေ ၉ဝ အထိကွာတတ်သည်။ ကျောက်တောင်များ၊ ကျောက်စောင်းများကြောင့် ရေဝဲများ၊ ရေတံခွန်များအလွန်ပေါများသဖြင့်
နေရာအတော်များများ၌ ကူးသန်းသွားလာရေးအတွက် မလွယ်ကူချေ။ ရေအလွန်များသည့်မိုးတွင်းအခါ၌ ယင်းအန္တရာယ်များကင်းပျောက်သွားသော်လည်း ရေစီးအလွန်သန်လာသဖြင့်
မြစ်ကိုဆန်၍လှေများမတက်နိုင်တော့ချေ။
ရေစီးနှေးသည့်အချို့နေရာတွင် တစ်နာရီလျှင်မိုင်ဝက်နှုန်းစီး၍ ရေဝဲများနေရာတွင် ရေစီးသန်သည့်အခါတစ်နာရီလျှင် ၁၁ ၁/၂ မိုင်နှုန်း (၁ဝနော့)ကျော်စီးသည်။ ရှားတောမြို့နှင့် ကျောက်ညှပ်မြို့ကြားရှိသံလွင်မြစ်ပိုင်းတွင်လှေကြီးများသွားလာနိုင်သော်လည်း ကျောက်ညှပ်မြို့နှင့် ယွန်းစလင်းမြစ်ဝအကြားတွင် ရေဝဲများပေါရုံမက ရေစီးအလွန်သန်၍ အန္တရာယ်အများ
ဆုံး အဆိုးဆုံးအပိုင်းဖြစ်သည်။ ယွန်းစလင်းမြစ်ဝမှ သံလွင်မြစ်ဝအထိ အပိုင်း၌မူ သင်္ဘောများအခက်အခဲမရှိသွားလာနိုင်ကြသည်။ သံလွင်မြစ်ကမ်းနှစ်ဘက်၌လည်းခရီးသွားလာရန်
လမ်းအနည်းငယ်ရှိသော်လည်း မိုးအခါ၌ရေလွှမ်းသွားတတ်သဖြင့် ထိုလမ်းများမရှိတော့ချေ။
သံလွင်မြစ်သည် ဧရာဝတီမြစ်ထက်ရှည်သော်လည်း ဧရာဝတီမြစ်လောက်ကူးသန်းသွားလာရေးအတွက် အသုံးမကျဟုဆိုရပေမည်။ သို့ရာတွင်ယင်း၏အရှေ့ဘက်ရှိ မဲခေါင်မြစ်ကဲ့သို့ကား သစ်များမျှောရန်အသုံးဝင်လေသည်။ သောင်ရင်းမြစ်နှင့်ဆုံရာနေရာ၏အောက် မိုင် ၃ဝ ခန့်တွင် တည်ရှိသော ကယိုးတန်မြို့သည်ထင်ရှားသော သစ်ဆိပ်မြို့ ဖြစ်သည်။ မြစ်ရိုးတစ်လျှောက် သစ်တောများမှထွက်သည့် သစ်များကိုမော်လမြိုင်မြို့အထက် မိုင် ၆ဝ အကွာ နေရာလောက်အထိမျှောချကာ ထိုနေရာမှမော်လမြိုင်မြို့ အထိ သစ်ဖောင်များဖွဲ့၍ ပို့ပြီးနောက် မော်လမြိုင်မြို့မှတစ်ဆင့်
နိုင်ငံခြားသို့သင်္ဘောကြီးများနှင့်တင်ပို့ကြရသည်။ သံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်သန်းသွားလာရန် တရုတ်နိုင်ငံဘက်တွင် တံတားဖြတ်၍ ဆောက်ထားသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံဘက်တွင် ကူးတို့ဆိပ်များမှတစ်ပါး
ရှေးယခင်ကတံတားဟူ၍မရှိခဲ့ချေ။ သို့ရာတွင် ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှစ၍ တရုတ်ချေးငွေဖြင့်သံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်ကာ တံတားနှစ်ခုဆောက်လုပ်ရန်အစီအစဉ် ရှိခဲ့သည်။ တစ်ခုမှာ တာကော်တံတားဖြစ်၍ တစ်ခုမှာ ကွမ်းလုံတံတားဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်တွင် စုစုပေါင်း ကူးတို့ဆိပ် ၈၈ ဆိပ်ရှိသည်။ ကူးတို့ဆိပ်ရွာများသည်အနည်းဆုံး အမြင့်ပေ ၁ဝဝဝ ရှိကုန်းပေါ်တွင်တည်ထားလေသည်။ သံလွင်မြစ်ပေါ်တွင် ယင်းကူးတို့ဆိပ်များမှအပအခြားမြို့ဟူ၍မရှိသလောက်ပင်ဖြစ်သည်။ ကူးတို့ဆိပ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခုသည် မိုင်ပေါင်းများစွာ ကွာလှမ်းသည်။ ကူးတို့ဆိပ် ၈၈ ခုအနက်ထင်ရှားသော
ကူးတို့ဆိပ်ခြောက်ခုရှိသည်။
ယင်းတို့မှာ
# ကွမ်းလုံ
# မန်းဆန်၊
# တာကော်၊
# တာဆင်း၊
# တာတောမော်၊
# တာဆင်းလေ ကူးတို့ဆိပ်တို့ဖြစ်ကြသည်။
===ကွမ်းလုံကူးတို့ဆိပ်===
[[ကွမ်းလုံကူးတို့ဆိပ်]] တရုတ်မြန်မာယဉ်ကျေးမှုလဲလှယ်ရေးတွင် ကျေးဇူးပြုခဲ့သောကူးတို့ဆိပ်ဖြစ်သည်။ နမ့်တင်းမြစ်နှင့်သံလွင်မြစ်ဆုံရာအနီး သံလွင်မြစ်၏ အနောက်ဘက်ကမ်းတွင်တည်ရှိသည်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ယူနန်နယ်စပ်မှ ၁၅ မိုင်ဝေးသည်။ ယခုအခါ ထိုနေရာတွင်သံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်၍ ၁၉၆၅ ခုနှစ်ကဆောက်လုပ်ထားသော ၈၉၈ ပေရှည်ကြိုးတံတား ရှိသည်။
===မန်းဆန်ကူးတို့ဆိပ်===
မိုင်းလွန်းနယ်တွင်ရှိ၍ မြစ်ကိုဖြတ်ကူးရန် အလွယ်ဆုံးနေရာဖြစ်သည်။ ရေများသည့်အခါတွင် ကမ်းပါးသည် သဲများ၍ အတက်အဆင်း ကောင်းသည်။ သို့ရာတွင်
အေး၍ခြောက်သွေ့သောရာသီတွင် ကမ်းပါးနှစ်ဘက်စလုံးသည် ကျောက်ဆောင်ထူထပ်နေလေသည်။ ဤနေရာ၌ သာမန်ခြောက်သွေ့သော ရာသီတွင် မြစ်သည် ကိုက် ၁ဝဝ ခန့်သာကျယ် ၍
အနည်း ဆုံး ၅၅ ပေနက်သည်။ အမြင့်ပေ ၁၅ဝဝ ရှိသည်။ ရေစီးသည် တစ်နာရီလျှင် လေးမိုင်ငါးမိုင်ခန့်စီးသည်။ တောင်သိန္နီနယ်၊ မိုင်းလွန်းနယ်နှင့် သံလွင်မြစ် အရှေ့ဘက်ကမ်းရှိ
အခြားဒေသမှကုန်သည်များ အများဆုံးအသုံးပြုသည်။
===တာကော်ကူးတို့ဆိပ်===
လူသိအများဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံးကူးတို့ဆိပ်ဖြစ်၍ တောင်ပိုင်းရှမ်းပြည်တွင် အသုံးအများဆုံးဖြစ်သည်။ ကျိုင်းတုံသို့သွားသော လမ်းမကြီးသည် ယင်းကူးတို့ဆိပ်ကို ဖြတ်၍သွားလေသည်။ ခြောက်သွေ့သောရာသီတွင်ထိုနေရာရှိမြစ်သည် ကိုက် ၂ဝဝ ကျယ်၍ ရေစီးမြန်သည်။ သို့ရာတွင်အမြင့်ပေ ၈ဝဝ တွင်တည်ရှိသည်။ တာကော်တွင်သံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်လျက် ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင်ယာယီကြိုးတံတားတစ်ခုဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုတံတားသည် ရ၈ဝ ပေရှည်သည်။
===တာဆင်းကူးတို့ဆိပ်===
မိုင်းပန်နယ်တွင်ရှိ၍ မိုင်းပန်နှင့်မိုင်းတုန်နယ်၊ ဇင်းမယ်နယ်တို့ကိုဆက်သွယ်သော လမ်းပေါ်တွင်တည်ရှိသည်။ ဤနေရာတွင်မြစ်အကျယ်ပေ ၂ဝဝ ရှိသည်။
တဘက်တွင်နမ့်သီလီမြစ်ရှိ၍တဘက်တွင် နမ့်သာလာမြစ်ရှိသည်။ ယင်းမြစ်ဝများနှင့်တစ်မိုင်ခန့်သာ ဝေးသည်။ အမြင့်ပေ ၈ဝဝ ရှိသည်။
===တာတောမော်ကူးတို့ဆိပ်===
ကယားပြည်နယ်တွင်ရှိသည်။ ကယားပြည်နယ် ရှားတောမြစ်၏အရှေ့ဘက် မိုင် ၈ဝ ဝေးသည်။ မဲဟောင်ဆောင်းမြို့သို့သွားသောလမ်းပေါ်တွင်တည်ရှိ၍ ခြောက်သွေ့သောရာသီတွင်မြစ်သည် ဤနေရာ၌ ကိုက် ၂ဝဝ ကျယ်သည်။
===တာဆင်းလေကူးတို့ဆိပ်===
ကယားပြည်နယ်တွင်ရှိသည်။ အမြင့် ရ၅ဝ ပေရှိပြီးခြောက်သွေ့သောရာသီတွင်မြစ်သည် ဤနေရာ၌ကိုက် ၂၅ဝ ကျယ်သည်။ မိုင်းမော(ရွာသစ်)မှ မော်လမြိုင်သို့ ကျောက်ညှပ်မြို့မှတစ်ဆင့်သွားသော လှေလမ်း၊ ရှားတောမြို့သို့ မေပေမြို့မှတစ်ဆင့်သွားသောလှေလမ်းတို့ စရာဌာနဖြစ်သည်။ ရွာသစ်မှခွန်သွန်သို့သွားသောလမ်းသည် ဤကူးတို့ဆိပ်မှသံလွင်မြစ်ကိုဖြတ်၍ ဖောက်ထားလေသည်။
သံလွင်မြစ်တွင် တိဗက်ပြည်နှင့် ယူနန်နယ်ပိုင်း၌ မြစ်လက်တက်ဟူ၍ ရှိသည်ဟု တိကျစွာ မသိရှိရချေ။
မြန်မာနိုင်ငံ၌မူ မြစ်လက်တက်ပေါင်း ၂၈ ခုရှိသည်။ ယင်းတို့မှာ-
# [[နမ့်ယုမြစ်]] နယ်စပ်နားမှစီးဝင်သည်။
# [[နမ့်မွိုင်မြစ်]] သို့မဟုတ် နမ့်မွေ မိုင်းယမြို့မှ စီးဝင်လာသည်။
# [[ဆီပါအောမြစ်]] ကိုးကန့်နယ်မှ စီးဝင်လာသည်။
# [[နမ့်နင်းမြစ်]] အတောက်ဘက်မှစီးဝင်၍ နမ္မတူမြစ်ဖျားနှင့် ယင်းမြစ်ဖျားကပ်လျက်ရှိသည်။
# [[နမ့်တင်းမြစ်]] ရွန်နင်ဖူးမြို့ဘက်မှစီးဝင်လာ၍ ကွမ်းလုံးကူးတို့ဆိပ်နားမှ စီးဝင်သည်။
# [[နမ့်ကြက်မြစ်]] ချောင်းငယ်သာသာ ဖြစ်သည်။
# [[နမ့်မမြစ်]] ဝနယ်ဖက်မှနောင်ချိုတစ်ဝိုက်ကိုဖြတ်၍ စီးဝင်လာသည်။
# [[နမ့်နန်းမြစ်]] ငက်လက်မှမြစ်ဖျားခံ စီးဝင်သည်။
# [[နမ့်ကအိုမြစ်]] အနောက်မိုင်းလွန်းဒေသတွင် စီးဝင်သည်။
# [[နမ့်ခမြစ်]] တိဗက်ပြည်လွန်လာသည်မှစ၍ ပထမဆုံးသောအကြီးဆုံးမြစ်လက်တက်ဖြစ်သည်။
# [[ဟွေးလွန်မြစ်]] တာကော်ကူးတို့ဆိပ်၌ စီးဝင်သည်။
# [[မန်းပန်မြစ်]] မြစ်လက်တက်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်သည်။
# [[နမ့်ဆင်မြစ်]] ကျိုင်းတုံမြို့အနီး မြစ်ဖျားခံသည်။
# [[မဲဟင်းမြစ်]] မိုင်းဟန်မြို့ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
# [[နမ့်ပန်မြစ်]]မိုင်းပန်နယ်ကို ဖြတ်စီးသည်။
# [[မဲချော့မြစ်]]ချောင်းငယ်သာဖြစ်သည်။
# [[မဲဆကွန်မြစ်]] (နမ့်ဆကွန်မြစ်)
# [[မဲဆယ်မြစ်]]ချောင်းငယ်သာဖြစ်သည်။
# [[နမ့်တန်မြစ်]]မိုင်းကိုင်နယ်တောင်တန်းများတွင် မြစ်ဖျားခံပြီးနောက် လဲချား၊ မိုးနည်း၊ မောက်မယ်နယ်များကိုဖြတ်၍ စီးဆင်းသည်။
# [[ဟွဲလောင်မြစ်]] ရှမ်းပြည်နယ်နှင့်ကယားပြည်နယ်
# [[ဟွဲလန်းမြစ်]] စပ်နေရာမှ စီးဝင်သည်။
# [[နမ်းမယ်ဗြဲ(မယ်ဗြဲ)မြစ်]] မဲဟောင်ဆောင်းနယ်ကိုဖြတ်၍ စီးဆင်းသည်။
# [[နမ့်ပွန်မြစ်]] သို့မဟုတ် ပွန်ချောင်း ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကယားပြည်နယ်ကိုဖြတ်၍စီးသည်။ ယင်း၏မြစ်လက်တက်တစ်ခုဖြစ်သော နမ့်ဘီလူး(ဘီလူးချောင်း)သည်အင်းလေးကန်၌
မြစ်ဖျားခံသည်။
# [[သောင်ရင်းမြစ်]] ယိုးဒယားနိုင်ငံတွင်မြစ်ဖျားခံ၍ ယိုးဒယားနှင့်မြန်မာနယ်နမိတ်အဖြစ် စီးဆင်းကာ အရှေ့တောင်ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
# [[ယွန်းစလင်းမြစ်]] အနောက်ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
# [[ဒုံသမိမြစ်]] အနောက်ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
# [[ဂျိုင်းမြစ်]] အရှေ့ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
# [[အတ္တရံမြစ်]] အရှေ့ဘက်မှ စီးဝင်သည်။
အထက်ပါမြစ်လက်တက်ကြီး ၂၈ ခုအနက် နမ့်ခ၊ နမ့်ပန်၊ နမ့်ဆင်၊ နမ့်တန်၊ နမ့်ပွန်၊ သောင်ရင်းနှင့် ယွန်းစလင်းစသောမြစ်များသည် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်ကြသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းစီးဆင်းသော
မြစ်များသည် သံလွင်မြစ်ထဲသို့စီးဝင်သည့်အခါ ရေတံခွန်များ၊ ရေတံခွန်လျှောများဖြင့် စီးဝင်လေ့ရှိကြသည်။ သံလွင်မြစ်သည် အောက်ပိုင်းအနည်းငယ်မှအပ ရေမော်၊ ရေတံခွန်များ အလွန်ပေါသဖြင့် ကူးသန်းသွားလာရန်ခက်ခဲသောမြစ်ဖြစ်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)</ref>
== ရည်ညွှန်းကိုးကား ==
<references/>
* en.wikipedia.org
{{Commonscat|Salween River}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြစ်များ]]
[[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြစ်များ]]
[[Category:တရုတ်နိုင်ငံရှိ မြစ်များ]]
5224jpnm7szu7xzav8akc9xjhfkn7lb
တိုက်
0
5191
753136
745937
2022-08-03T09:43:28Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာသွင်ပြင် အနေအထားအရသာမက လူသားမျိုးနွယ်တို့၏ စရိုက်ကိုပါလိုက်၍ အပိုင်းပိုင်းခွဲကာ သတ်မှတ်ထားသည့် အကြီးဆုံး နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ချက်ကို '''တိုက်''' ဟုခေါ်သည်။ [[ပထဝီဝင်]]ဘာသာရပ်အရ အဓိကသတ်မှတ်ချက်မှာ ကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် ကုန်းမြေရှိရမည်ဖြစ်ပြီး တစ်ခုနှင့် တစ်ခုမှာ ရေပြင်([[သမုဒ္ဒရာ]])များဖြင့် ပိုင်းခြားထားရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့အားဖြင့် [[ကမ္ဘာ]]ကြီးအား တိုက်ကြီး ခုနှစ်တိုက် အဖြစ် ခွဲခြားရှုမြင်လေ့လာနိုင်သည်။ ၎င်းတို့မှာ (<small>အရွယ်အစားကြီးရာမှ ငယ်ရာသို့</small>) -
# [[အာရှတိုက်]]၊
# [[အာဖရိကတိုက်]]၊
# [[မြောက်အမေရိကတိုက်]]၊
# [[တောင်အမေရိကတိုက်]]၊
# [[အန္တာတိကတိုက်]]၊
# [[ဥရောပတိုက်]] နှင့်
# [[ဩစတြေးလျတိုက်]]
တို့ ဖြစ်ကြသည်။<ref name="NatlGeo">{{cite web|url=http://travel.nationalgeographic.com/places/continents/|title=တိုက်ကြီးများ။ ။ "တိုက်" ဆိုတာ ဘာလဲ?|publisher=[[:en:National Geographic|အမျိုးသားပထဝီဝင်ရေးရာ]]|archivedate=29 June 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090629180448/http://travel.nationalgeographic.com/places/continents/|accessdate=10 January 2015}}</ref>
[[File:Continental models-Australia.gif|thumb|500x500px|တိုက်ကြီးများပြ မြေပုံ|center]]
"လူအများစုအနေဖြင့် အာရှ၊ အာဖရိက၊ မြောက်အမေရိက၊ တောင်အမေရိက၊ အန္တာတိက၊ ဥရောပနှင့် ဩစတြေးလျ ဟူ၍ တိုက်ကြီး (၇) တိုက်အဖြစ် မှတ်ယူကြသော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဥရောပတိုက်နှင့် အာရှတိုက်ကို ပေါင်း၍ '''[[ယူရေးရှား|ယူရေးရှား]]''' ({{Lang-en|'''Eurasia'''}}) ဟု အမည်ရသည့် တိုက်ကြီးတစ်ခုတည်းအနေဖြင့် ခေါ်ဆိုသုံးနှုန်းလေ့ရှိကြသည်။"
== တိုက် အရေအတွက် ==
တိုက် အရေအတွက်နှင့်ပတ်သက်၍ ကမ္ဘာ့ နေရာဒေသအသီးသီးတွင် အောက်ပါဇယာအတိုင်း အမျိုးမျိုးသတ်မှတ်ကြသည် -
<center>
{| class="wikitable" style="margin:auto;"
|-
! colspan="9" | Models
|-
| style="background:#fff;" colspan="9"|[[File:Continents vide couleurs.png|center|300px]]<center><small>တိုက်များကို အရောင်ခွဲခြား ပြသထားသည်။</small>
|-
|'''တိုက်ကြီး ၄ တိုက်'''<ref>{{cite book|title='continents' - ''Encyclopedia of World Geography, Volume 1''|url=http://books.google.com/books?id=DJgnebGbAB8C&pg=PA215&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|editor=R. W. McColl|year=2005, Golson Books Ltd.|ISBN=9780816072293|page=215|accessdate=2012-06-26|quote= အာဖရိကနှင့် အာရှတိုက်တို့သည် စူးအက်ကျွန်းဆွယ်ဖြင့် ထိစပ်ဆက်သွယ်နေသောကြောင့် ဥရောပ၊ အာဖရိကနှင့် အာရှတိုက်တို့ကို တစ်ခါတစ်ရံ အာဖရို-ယူရေးရှား သို့ ယူရာဖရေးရှား ဟု တစ်ပေါင်းတည်း ခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်။}}</ref>
|colspan="3" |<center><small><span style="background: #fed52e;"> </span><span
style="background: #c10000;"> </span><span style="background: #f33e01;"> </span></small> [[အာဖရို-ယူရေးရှား]]
|colspan="2" |<center><small><span style="background:#0c0;"> </span><span style="background:green;"> </span></small> [[အမေရိက]]
||<center><small><span style="background: #0040ff;"> </span></small> [[အန္တာတိက]]
||<center><small><span style="background: #c04080;"> </span></small> [[ဩစတြေးလျတိုက်|ဩစတြေးလျ]]
|-
|'''တိုက်ကြီး ၅ တိုက်'''<br><ref name="Columbia"/><ref name="OU">Océano Uno, Diccionario Enciclopédico y Atlas Mundial, "Continente", page 392, 1730. ISBN 84-494-0188-7</ref><ref name="LCC">Los Cinco Continentes (The Five Continents), Planeta-De Agostini Editions, 1997. ISBN 84-395-6054-0</ref><!-- NOTE: Both references mention ''Oceanía'' instead of ''Australia''. -->
||<center><small><span style="background: #fed52e;"> </span></small> [[အာဖရိက]]
|colspan="2" |<center><small><span style="background: #c10000;"> </span><span style="background: #f33e01;"> </span></small> [[ယူရေးရှား]]
|colspan="2" |<center><small><span style="background:#0c0;"> </span><span style="background:green;"> </span></small> အမေရိက
||<center><small><span style="background: #0040ff;"> </span></small> အန္တာတိက
||<center><small><span style="background: #c04080;"> </span></small> ဩစတြေးလျ
|-
|'''တိုက်ကြီး ၆ တိုက်'''<ref name="HEL">[https://web.archive.org/web/20100928055209/http://pi-schools.sch.gr/dimotiko/geografia_st/math/math_21_30.pdf] Older/previous official Greek Paedagogical Institute ''6th grade Geography textbook'' (at the [[Wayback Machine]]), 5+1 continents combined-America model; ''Pankosmios Enyklopaidikos Atlas'', CIL Hellas Publications, ISBN 84-407-0470-4, page 30, 5+1 combined-America continents model; ''Neos Eikonographemenos Geographikos Atlas'', Siola-Alexiou, 6 continents combined-America model; ''Lexico tes Hellenikes Glossas'', Papyros Publications, ISBN 978-960-6715-47-1, lemma ''continent'' (''epeiros''), 5 continents model; ''Lexico Triantaphyllide'' online dictionary , Greek Language Center (''Kentro Hellenikes Glossas''), lemma ''continent'' (''[http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=%CE%AE%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%82&dq= epeiros]''), 6 continents combined-America model; ''Lexico tes Neas Hellenikes Glossas'', [[Georgios Babiniotis|G.Babiniotes]], Kentro Lexikologias (Legicology Center) LTD Publications , ISBN 960-86190-1-7, lemma ''continent'' (''epeiros''), 6 continents combined-America model.</ref>
||<center><small><span style="background: #fed52e;"> </span></small> အာဖရိက
||<center><small><span style="background: #c10000;"> </span></small> [[ဥရောပ]]
||<center><small><span style="background: #f33e01;"> </span></small> [[အာရှ]]
|colspan="2" |<center><small><span style="background:#0c0;"> </span><span style="background:green;"> </span></small> အမေရိက
||<center><small><span style="background: #0040ff;"> </span></small> အန္တာတိက
||<center><small><span style="background: #c04080;"> </span></small> ဩစတြေးလျ
|-
|'''တိုက်ကြီး ၆ တိုက်'''<br><ref name=Columbia> 2001. New York: Columbia University Press - Bartleby.</ref><ref name=EB />
||<center><small><span style="background: #fed52e;"> </span></small> အာဖရိက
|colspan="2" |<center><small><span style="background: #c10000;"> </span><span style="background: #f33e01;"> </span></small> ယူရေးရှား
||<center><small><span style="background:#0c0;"> </span></small> [[မြောက်အမေရိက]]
||<center><small><span style="background:green;"> </span></small> [[တောင်အမေရိက]]
||<center><small><span style="background: #0040ff;"> </span></small> အန္တာတိက
||<center><small><span style="background: #c04080;"> </span></small> ဩစတြေးလျ
|-
|'''တိုက်ကြီး ၇ တိုက်'''<br><ref name=NatlGeo1>[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=world&Mode=d&SubMode=w World], ''National Geographic - [http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/ Xpeditions Atlas].'' 2006. Washington, DC: National Geographic Society.</ref><ref name=EB>"[http://www.britannica.com/ebc/article-9361501 Continent]". ''Encyclopædia Britannica''. 2006. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.</ref><ref name=AoCA> [http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/index.html ''Atlas of Canada'']</ref><ref name=Oxford1>''The New Oxford Dictionary of English.'' 2001. New York: Oxford University Press.</ref><ref name=Encarta>"[http://encarta.msn.com/encyclopedia_761553387/Continent.html Continent]". ''MSN Encarta Online Encyclopedia 2006.''. 2009-10-31.</ref><ref name=Oxford2>"Continent". McArthur, Tom, ed. 1992. ''The Oxford Companion to the English Language''. New York: Oxford University Press; p. 260.</ref>
||<center><small><span style="background: #fed52e;"> </span></small> အာဖရိက
||<center><small><span style="background: #c10000;"> </span></small> ဥရောပ
||<center><small><span style="background: #f33e01;"> </span></small> အာရှ
||<center><small><span style="background:#0c0;"> </span></small> မြောက်အမေရိက
||<center><small><span style="background:green;"> </span></small> တောင်အမေရိက
||<center><small><span style="background: #0040ff;"> </span></small> အန္တာတိက
||<center><small><span style="background: #c04080;"> </span></small> ဩစတြေးလျ
|}
</center>
== ဧရိယာ အကျယ်အဝန်းနှင့် လူဦးရေ ==
အောက်ဖော်ပြပါဇယားသည် တိုက်ကြီးတစ်ခုခြင်းစီ၏ ဧရိယာနှင့် လူဦးရေများကို နှိုင်းယှဉ်ပြသထားခြင်းဖြစ်သည်။ (ဧရိယာများရာမှ နည်းရာသို့ စဉ်ထားသည်။)<ref>[http://esa.un.org/unpd/wpp/Excel-Data/population.htm "Total Population – Both Sexes"]. ''World Population Prospects, the 2010 Revision''. United Nations Department of Economic and Social Affairs. 28 June 2011. Retrieved 24 October 2011. (Per linked individual article definitions, North America includes UN population estimates for North America, Central America and Caribbean; Australia includes Australia and Papua New Guinea.)</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|-
! တိုက်
! ဧရိယာ (km²)
! ဧရိယာ (mi²)
! စုစုပေါင်း<br />ကုန်းမြေ<br />ရာခိုင်နှုန်း
! လူဦးရေ
! စုစုပေါင်း<br />လူဦးရေ<br />ရာခိုင်နှုန်း
! လူဦးရေ<br />သိပ်သည်းဆ<br />(/km²)
! လူဦးရေ<br />သိပ်သည်းဆ<br />(/mi²)
! လူဦးရေ<br />အထူထပ်ဆုံးမြို့
|-
! [[အာရှတိုက်]]
| ၄၃,၈၂၀,၀၀၀||၁၆,၉၂၀,၀၀၀ || ၂၉.၅% || ၄,၁၆၄,၂၅၂,၀၀၀ || ၆၀% || ၉၅.၀||၂၄၆||[[ရှန်ဟိုင်းမြို့]]၊ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်နိုင်ငံ]]
|-
! [[အာဖရိကတိုက်]]
| ၃၀,၃၇၀,၀၀၀||၁၁,၇၃၀,၀၀၀|| ၂၀.၄% || ၁,၀၂၂,၂၃၄,၀၀၀ || ၁၅% || ၃၃.၇||၈၇||[[လာဂို့စ်မြို့]]၊ [[နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ]]
|-
! [[မြောက်အမေရိကတိုက်]]
| ၂၄,၄၉၀,၀၀၀||၉,၄၆၀,၀၀၀|| ၁၆.၅% || ၅၄၂,၀၅၆,၀၀၀ || ၈% || ၂၂.၁||၅၇||[[မက္ကဆီကိုစီးတီး]]၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ]]
|-
! [[တောင်အမေရိကတိုက်]]
| ၁၇,၈၄၀,၀၀၀||၆,၈၉၀,၀၀၀|| ၁၂.၀% || ၃၉၂,၅၅၅,၀၀၀ || ၆% || ၂၂.၀||၅၇||[[ဆော်ပေါင်လိုမြို့]]၊ [[ဘရာဇီးနိုင်ငံ]]
|-
! [[အန္တာတိကတိုက်]]
| ၁၃,၇၂၀,၀၀၀||၅,၃၀၀,၀၀၀|| ၉.၂% ||data-sort-value=4490| ၄,၄၉၀<ref>Non-permanent, varies. See also: [[Demographics of Antarctica]]. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ay.html Antarctica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211652/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ay.html%20 |date=25 December 2018 }}. CIA World Factbook. March 2011 data. Retrieved December 24, 2011.</ref> || ၀% || ၀.၀၀၀၃||၀.၀၀၀၇၈||McMurdo Station၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]
|-
! [[ဥရောပတိုက်]]
| ၁၀,၁၈၀,၀၀၀||၃,၉၃၀,၀၀၀|| ၆.၈% || ၇၃၈,၁၉၉,၀၀၀|| ၁၁% || ၇၂.၅||၁၈၈||[[မော်စကိုမြို့]]၊ [[ရုရှားနိုင်ငံ]]<ref name="Индикаторы рынка недвижимости">{{cite web|url=http://www.irn.ru/articles/14426.html|title=Forbes проигнорировал Москву|publisher=www.irn.ru}}</ref>
|-
! [[ဩစတြေးလျတိုက်]]
| ၉,၀၀၈,၅၀၀||၃,၄၇၈,၂၀၀|| ၅.၉% || ၂၉,၁၂၇,၀၀၀ || ၀.၄% || ၃.၂||၈.၃||[[ဆစ်ဒနီမြို့]]၊ [[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ]]
|}
တိုက်အားလုံး၏ ကုန်းမြေဧရိယာစုစုပေါင်းမှာ ၁၄၈,၆၄၇,၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၅၇,၃၉၃,၀၀၀ စတုရန်းမိုင်) ဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင် (၅၁၀,၀၆၅,၆၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ သို့ ၁၉၆,၉၃၇,၄၀၀ စတုရန်းမိုင်) ၏ ၂၉.၁% ဖြစ်သည်။
[[File:ContinentStatistics.svg|thumb|500px|ဧရိယာ (၁ စတုရန်းကီလိုမီတာလျှင် လူဦးရေ ၁၀ သန်းနှုန်း) နှင့် လူဦးရေ (၁ ဘီလီယံ အားဖြင့်) နှိုင်းယှဉ်ပြသထားပုံ|center]]
တိုက်အားလုံး၏ အကြမ်းဖျင်းခန့်မှန်းထားသည့် လူဦးရေစုစုပေါင်းမှာ ၇,၀၀၀,၀၀၀,၀၀၀ ဖြစ်သည်။
==ကမ္ဘာပေါ်ရှိ တိုက်အမည်များ၏ ထူးခြားချက်==
ကမ္ဘာပေါ်တွင် တိုက်ကြီး ၇ တိုက်အဖြစ် တရားဝင် သတ်မှတ်ထားကြပြီး အဆိုပါ တိုက်ကြီး ၇ တိုက်၏ အမည်များကို အင်္ဂလိပ်လို မှတ်ခေါ်ရာတွင် တိုက်အမည်၏ အရှေ့ဆုံး အက္ခရာနှင့် နောက်ဆုံးပိတ် အက္ခရာတို့မှာ ထူးခြားစွာ တူညီနေသည်ကို တွေ့ရသည်။
# <u>A</u>si<u>a</u> (အာရှတိုက်)
# <u>A</u>fric<u>a</u> ( အာဖရိကတိုက်)
# <u>A</u>meric<u>a</u> (North) (မြောက်အမေရိကတိုက်)
# <u>A</u>meric<u>a</u> (South) (တောင်အမေရိကတိုက်)
# <u>A</u>ntarctic<u>a</u> (အန္တာတိက တိုက်)
# <u>E</u>urop<u>e</u> (ဥရောပတိုက်)
# <u>A</u>ustrali<u>a</u> (ဩစတြေးလျတိုက်)
== အာရှတိုက် ==
{{main|အာရှတိုက်}}
အကြီးမားဆုံး တိုက်မှာ အာရှတိုက်ဖြစ်သည်။ ဧရိယာစုစုပေါင်းမှာ ၄၃,၈၁၀,၅၈၂ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၁၅,၉၁၅,၃၆၀.၃ စတုရန်းမိုင်) ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ ကုန်းမြေအကျယ်အဝန်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုံးမျှ ရှိကာ ကမ္ဘာ့မြေ၏ ၈.၆ ရာခိုင်နှုံး ရှိသည်ဟုသိရသည်။ နိုင်ငံ ၄၂ နိုင်ငံက အာရှတိုက်ဟူသည့် နယ်ပယ်အတွင်းတွင် တည်ရှိနေပြီး ဒေသကို အလယ်အာရှ(၅နိုင်ငံ)၊အရှေ့အာရှ(၆နိုင်ငံ)၊ အနောက်အာရှ(၁၂နိုင်ငံ)၊ တောင်အာရှ(၈နိုင်ငံ)၊ အရှေ့တောင်အာရှ(၁၁နိုင်ငံ) ဟူ၍ခွဲခြားထားသည်။
=== အလယ်အာရှ ===
{{main|အလယ်အာရှ}}
အလယ်အာရှ ၅ နိုင်ငံမှာ
#ကာဇတ်စတန်
#ကာဂျစ္စတန်
#တာဂျစ္စတန်
#တာမင်နစ္စတန် နှင့်
#ဥဇ္ဇဘကစ္စတန် တို့ဖြစ်ကြသည်။
=== အရှေ့အာရှ ===
အရှေ့အာရှတွင် ၆ နိုင်ငံရှိလေရာ ၎င်းတို့မှာ
#တရုတ် (ဟောင်ကောင်နှင့် မကာအိုအပါအဝင်)
#ဂျပန်
#တောင်ကိုးရီးယား
#မြောက်ကိုးရီးယား
#မွန်ဂိုးလီးယား
#ထိုင်ဝမ် (တရုတ်ထိုင်ပေအဖြစ်သာတရုတ်ကခေါ်ပြီး ခွဲထွက်ရန်ကြိုးစားနေသည့်ဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ သို့သော် သီးခြားသံတမန်ဆက်ဆံမှုများ၊ စစ်တပ်၊ အစိုးရ၊ ပြည်သူ၊ နယ်နမိတ်အကျယ်အဝန်း စသည်တို့ရှိသည့်အတွက် ၎င်းအားနိုင်ငံစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းထားရသည်။)
=== အနောက်အာရှ ===
အနောက်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံမှာ
#ဘာရိန်း
#ကာတာ
#အီရတ်
#အီရန်
#ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား
#အိုမန်
#အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု(ယူအေအီး)
#ဂျော်ဒန်
#ယီမင်
#ကူဝိတ်
#လက်ဘနွန်
#ဆီးရီးယား တို့ဖြစ်သည်။
အစ္စရေးမှာ အစက အာရှတိုက်တွင်ပါဝင်သော်လည်း နောင်တွင် ဥရောပတိုက်သို့ ပြောင်းရွေ့စာရင်းသတ်မှတ်သည်။
=== တောင်အာရှ ===
တောင်အာရှ ၈ နိုင်ငံမှာ
#အိန္ဒိယ
#သီရိလင်္ကာ
#ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်
#နီပေါလ်
#ဘူတန်
#ပါကစ္စတန်
#အာဖဂန်နစ္စတန်
#မာတီဗီးစ် တို့ဖြစ်သည်။
မူလက အရှေ့ နှင့်အနောက် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအဖြစ် အိန္ဒိယနှင့်အတူ အင်္ဂလိပ်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သော်လည်း နောင်တွင် အရှေ့ပါကစ္စတန်က အနောက်ပါကစ္စတန်မှ ခွဲထွက်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အဖြစ်တည်ထောင်ခဲ့သည်။
=== အရှေ့တောင်အာရှ ===
{{main|အရှေ့တောင်အာရှ}}
အရှေ့တောင်အာရှ ၁၁ နိုင်ငံမှာ
# [[မြန်မာ]]
# [[ထိုင်း]]
# [[မလေးရှား]]
# [[စင်္ကာပူ]]
# [[ဗီယက်နမ်]]
# [[အင်ဒိုနီးရှား]]
# [[ကမ္ဘောဒီးယား]]
# [[လာအို]]
# [[ဖိလစ်ပိုင်]]
# [[ဘရူနိုင်း]]
# [[အရှေ့တီမော]] (တီမောလက်စတစ်) တို့ဖြစ်သည်။
==ကျမ်းကိုး==
{{Reflist|2}}
{{တိုက်}}
[[ကဏ္ဍ:တိုက်ကြီးများ| ]]
465qpys2jusgf8izv0wmo5wk2byykna
ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါ
0
6060
753007
714696
2022-08-03T04:02:13Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{automatic taxobox|name=ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများ|fossil_range=Late Devonian–present, {{fossil range|370|0}}|image=Amphibians.png|image_upright=1.15|image_alt=ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများ စုစည်းထားသောပုံ|image_caption=Clockwise from top right: ''[[Seymouria]]'', [[Mexican burrowing caecilian]], [[eastern newt]] and [[leaf green tree frog]]|taxon=Amphibia|authority=[[:en:John Edward Gray|Gray]] 1825<ref name=":0" />|subdivision_ranks=Subclasses|subdivision=* {{extinct}}[[Lepospondyli]]
* {{extinct}}[[Temnospondyli]]
* [[Lissamphibia]] (modern amphibians)
**[[frog|Anura]] (frogs)
**[[Caudata]] (salamanders)
**[[Gymnophiona]] (caecilians)
** {{extinct}}[[Albanerpetontidae]]}}
[[File:Spea hammondii 1.jpg|thumb]]
'''Amphibian'''<ref name=":0">[http://en.wikipedia.org/wiki/Amphibian#References] Amphibians." Gale Encyclopedia of Science. Thomson Gale, 2001. NA. Academic OneFile. Gale. Oakland Community College. 9 Aug. 2008 [<http://find.galegroup.com/itx/start.do?prodId=AONE>.]</ref> ဆိုသည်မှာ မြန်မာလို ကုန်းတစ်ပိုင်းရေတစ်ပိုင်း သို့ '''ကုန်းနေရေနေသတ္တဝါ''' ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ သတ္တဝါလောကတွင် ကုန်းနေသတ္တဝါများသည် ရေနေသတ္တဝါများထက်ပိုပြီး အဆင့်မြင့်ကြသည်။ ဤကုန်းနေရေနေသတ္တဝါများ၏ အဆင့်မှာ ကုန်းသတ္တဝါနှင့် ရေသတ္တဝါများ၏ ကြားထဲတွင်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့မှာ အဆင့်မြင့် ကုန်းနေသတ္တဝါများကဲ့သို့ ကုန်းပေါ်တွင် နေထိုင်နိုင်ကြသော်လည်း အချိန်ကြာမြင့်စွာ မနေနိုင်ကြ။ ရေထဲသို့ တစ်ခါတစ်ရံ ပြန်ဆင်းကြရသည်။ ကုန်းနေရေနေ အုပ်စုတွင် ပါဝင်သော သတ္တဝါများမှာ- [[ဖား]]၊ [[မိကျောင်း]]၊ [[လိပ်]]၊ [[ရေပုတ်သင်]]နှင့် အခြားအကောင်များပါဝင်သည်။
== သဘာဝအလေ့အထ ==
ကုန်းနေရေနေသတ္တဝါများမှာ [[သွေးအေးသတ္တဝါ]]များ ဖြစ်ကြပြီး ကျောရိုးရှိများဖြစ်သည်။ ခြေလက် လေးချောင်းရှိသည်။ အသက်ရှူရာတွင် [[ပါးဟက်]]နှင့် [[အရေပြား]]တို့အပြင် [[အဆုတ်]]ကိုပါ အသုံးပြုကြသည်။ ဤသတ္တဝါများတွင် [[အကြေးခွံ]]များ မရှိကြပေ။ ၎င်းတို့ကို ရေနှင့်အနီးတစ်ဝိုက် နေရာများနှင့် စိုစွတ်သော ပတ်ဝန်းကျင်များတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ အများစုမှာ အမြီးများရှိကြပြီး အရွယ်ရောက်ပြီး ဖားနှင့် ဖားပြုပ်များ၏ အမြီးများမှာ အမြီးငုတ်တိုများဖြစ်သည်။
== စားသောက်ခြင်း ==
အရွယ်ရောက်ပြီးသော သတ္တဝါအကြီးများမှာ အသားစား သတ္တဝါများ ဖြစ်ကြပြီး အများစုမှာ ကျောရိုးမဲ့ အကောင်များကို စားသုံးကြပြီး ကြီးမားသော ဖားများနှင့်ဖားပြုပ်များသည် [[ငှက်]]၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]]အချို့နှင့် အခြား ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများကို စားသုံးကြသည်။ အရွယ်မရောက်သေးသော သားလောင်းကောင်များမှာမူ Herbivorous (အပင်စားသတ္တဝါများ) ဖြစ်သည်။ ရေညှိနှင့် အခြားသော ရေထဲရှိ အပင်များကို စားသုံးကြသည်။
== မျိုးပွားနည်း ==
ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများသည် ဥဥခြင်းဖြင့် မျိုးပွားကြသည်။ ၎င်းတို့ ဥချလိုက်သော [[ဥ]]များမှ သားလောင်းများ ပေါက်လာကြသည်။ ထိုသားလောင်းများမှ တစ်ဆင့် အရွယ်ရောက်ပြီး အကောင်များဖြစ်လာသည်။ ဥများကို အများအားဖြင့် ရေထဲတွင် ဥတတ်ကြသည်။
== ကိုးကားချက် ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများ| ]]
[[ကဏ္ဍ:တိရစ္ဆာန်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ကျောရိုးရှိသတ္တဝါများ]]
[[ကဏ္ဍ:တိရစ္ဆာန် မျိုးပေါင်းများ]]
0lam0ku5iidolzxgyg0e49agxtprghl
ကွန်မြူနစ်ဝါဒ
0
8334
753034
701689
2022-08-03T04:52:45Z
103.134.204.88
တယ်
wikitext
text/x-wiki
{{Communism sidebar |expanded=all}}
'''ကွန်မြူနစ်ဝါဒ'''ဟာ လူမှုစီးပွားရေး ဖွဲ့စည်းပုံ စနစ်တစ်ရပ်၊ နိုင်ငံရေး သဘောတရား တစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ ကွန်မြူနစ်ဆိုသည့် ဝေါဟာရက လက်တင်ဘာသာမှ ဆင်းသက်လာပြီး ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ဆိုသည်မှာ လူသုံးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရာ ဌာနများဖြစ်သော အလုပ်ရုံနှင့် တန်ဆာပလာ စသည့် ‘ကုန်ထုတ်ကိရိယာ’များနှင့် မြေယာများအား ပြည်သူလူထုက ပိုင်ဆိုင်၍ ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံး၏ အကျိုးအတွက် လူတိုင်းလူတိုင်းက လုပ်အားဖြည့်တင်းရမည်ဟု အနက်အဓိပ္ပာယ်ရှိတယ်။ အချို့က မြန်မာလို ‘ဘုံဝါဒ’ဟု ခေါ်ဆိုသော်လည်း ဘုံဝါဒဟူသော ဝေါဟာရက တိကျသော အနက်အဓိပ္ပာယ် ထွက်သည်ဟု မဆိုနိုင်ပေ။
‘သမာသမဂ္ဂဝါဒ’ကျမ်းပြုသူ အရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဆရာတော်က ‘သမာသမဂ္ဂဝါဒ’ဟု ဘာသာပြန်ထားတယ်။ မြေယာနှင့် အရင်းအနှီး ပစ္စည်းဥစ္စာများကို ဘုံပစ္စည်းအဖြစ်ထား၍ စုပေါင်းလုပ်ကိုင်ကာ ထိုမှ ဖြစ်ထွန်းလာသည့် အကျိုးကျေးဇူးများကို မျှတစွာ ဝေငှစားသုံးသည့် နေထိုင်မှုစနစ်မှာ ကမ္ဘာဦးလူတို့ လူ့သမဂ္ဂ (ဝါ) အစုအဖွဲနှင့် နေတတ်လာသည့်အခါကပင် ပေါ်ပေါက်လာဟန် တူသည်။ ထိုနောက်မှ ပုဂ္ဂလိက ပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်ခြင်းနှင့် တစ်ဦးချင်းစီ ကိုယ်ကျိုးရှာခြင်းတို့သည် လူတို့၏ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ အလျောက် ပေါ်ပေါက်လာဟန်တူသည်။ ထိုဘုံဝါဒမျိုးမှာ လူ့သမိုင်းတလျှောက်တွင် ရံဖန်ရံခါ ပေါ်လာခဲ့၍ လိုက်နာကျင့်သုံးသူ လူစုများလည်း ရှိခဲ့သည်။ ရှေးဦးခရစ်ယာန် အယူဝါဒီတို့သည် ဘုံဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ဥရောပ အလယ်ခေတ်တွင် ထွန်းကားခဲ့သည့် ခရစ်ယာန် ဘုန်းကြီးကျောင်းများတွင် ဘုံဝါဒစနစ်အတိုင်း နေထိုင်ကြသည်။ ဗုဒ္ဓအယူဝါဒအရ သံဃာအဖွဲ့အစည်း၌ ‘သံဃိက’ ဟူသော သဘောရှိပုံနှင့် နှိုင်းယှဉ်ကြည့်နိုင်သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၉ ရာစု အတွင်းတွင် ဗြိတိန်မှ ‘ရောဗတ်အိုဝင်’ ဆိုသူသည် ဘုံဝါဒကို လိုက်နာကျင့်သုံး နေထိုင်သော စံပြလူစု ၂ စုအား အိုးအိမ် ထူထောင်ပေး၍ ရွာများကို အင်္ဂလန်တွင် လည်းကောင်း၊ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု]]တွင် လည်းကောင်း တည်ပေးခဲ့သည်။ အမေရိကန် နယူးယောက်ပြည်နယ်တွင် ဘုံဝါဒကို ကျင့်သုံးသည့် 'အိုနိုင်ဒါ ကွန်မြူနတီ' ခေါ် လူစုတစ်စုလည်း အတော်အတန် နာမည်ထွက်ခဲ့သည်။
အထက်ဖော်ပြပါ လူစုများအပြင် ဘုံဝါဒကို လိုက်နာကျင့်သုံးသည့် အခြားသော လူစုများအားလုံးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တွေ့ရှိရသော အချက် ၂ ချက် ရှိသည်။ ပထမအချက်မှာ ထိုလူစုများတွင် လူဦးရေ များပြားစွာ ပါဝင်သည်ဟု မဆိုနိုင်ချေ။ ဒုတိယ အချက်မှာ ဤဘုံဝါဒအတိုင်း ဖွဲ့စည်းနေထိုင်ခဲ့သည့် လူစုများမှာ ဘုံဝါဒကို လက်မခံသော လူအများကြားထဲတွင် နေခဲ့ရသည်ဖြစ်၍ ကြာရှည်စွာ မတည်မြဲနိုင်ခဲ့ပေ။
ဘုံဝါဒကို သဘောတရား တစ်ရပ်အဖြစ်နှင့်လည်း ဂရိကျမ်းပြုဆရာ [['ပလေးတိုး']]နှင့် အင်္ဂလိပ် ကျမ်းပြုဆရာ 'ဆာသောမတ်(စ်)မိုး' စသည့် ပညာရှင်ကြီးများကလည်း သုံးသပ်လက်ခံခဲ့သည်။ သို့သော် သူတို့၏ အယူအဆများမှာ စိတ္တဇသဘာဝများအပေါ်သာ အမှီပြုခဲ့သည်ဖြစ်၍ အမြဲတစေ မှန်ကန်နေသော အနုမာနများ မဟုတ်ချေ။
ယခုအခါ လူအများ နားလည်နေသော ကွန်မြူနစ်ဝါဒမှာ ၁၈၄၈ ခုနှစ် 'ကားလ်မာ့က်စ်' နှင့် 'အိန်ဂယ်' တို့ ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သော ကွန်မြူနစ် ကြေညာစာတမ်းမှ ပေါက်ပွားလာခဲ့သည်။ ကွန်မြူနစ် ကြေညာစာတမ်း၌ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ၏ အခြေခံ သဘောတရားများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်တို့ကို ဖော်ပြထားတယ်။
ကားလ်မာ့က်စ် ၏ အာဘော်အရ လူ့သမိုင်းဟူသည် စိုးပိုင်သော တန်ခိုးအာဏာရှိသူနှင့် တန်ခိုးအာဏာမဲ့သူတို့ မရပ်မနား ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေကြသော လူတန်းစားတိုက်ပွဲများ ဖြစ်သည်။ ထိုလူတန်းစားတိုက်ပွဲများသည် ထွက်ကုန် လုပ်ကိုင်နည်းစနစ်မှ ပေါက်ပွားလာသည်။ ထိုစနစ်သည် လူ့အစည်းအရုံးကိုလည်း အစိတ်စိတ် အမြွှာမြွှာ ခွဲခြမ်းနိုင်သော သတ္တိရှိသည်။ သို့ရှိသည့် အားလျော်စွာ လူ့အဖွဲ့အစည်းအား ကျေးကျွန်၊ မြေကျွန်၊ အခစား၊ အလုပ်သမား စသည်ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ကျွန်ပိုင်၊ မြေပိုင်၊ ပဒေသရာဇ် အရင်းရှင် စသည်ဖြင့် လည်းကောင်း ကွဲပြားခြားနား စေခဲ့တယ်။ ပထမ လူတန်းစားသည် အလုပ်ကို တကယ်လုပ်ပေးရသူများ ဖြစ်သည်။ ဒုတိယ လူတန်းစားကား ပထမ လူတန်းစား၏ လုပ်အားကို သူတို့၏ ကိုယ်ကျိုးအလို့ငှာ အသုံးချသူများ ဖြစ်သည်။ အချုပ်ဆိုသော် ကုန်ထုတ် ကိရိယာများကို ပိုင်ဆိုင်သူသည် စိုးမိုးခြယ်လှယ်သူဖြစ်၍ ပိုင်ဆိုင်မှုကင်းမဲ့သော အလုပ်သမားတို့မှာ စိုးမိုးခြယ်လှယ်ခြင်း ခံရသူများဖြစ်သည်။ အဆိုပါ လူတန်းစား ၂ မျိုး ရှိသမျှ ကာလပတ်လုံး လူတန်းစား တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေမည် ဖြစ်သောကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိနိုင်မည် မဟုတ်ချေ။ ထိုကြောင့် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရလိုလျှင် လူတန်းစား ကွဲပြားခြားနားခြင်း မရှိသော ကွန်မြူနစ် စနစ်ကို ထူထောင်ရမည်ဟု ကားလ်မာ့က်စ် က ညွှန်ကြားခဲ့တယ်။
ရှေးဦးစွာ အရင်းရှင်နိုင်ငံများ ပိုင်ဆိုင်သော စက်ရုံ အစရှိသော ကုန်ထုတ်ကိရိယာများနှင့် မြေယာများကို အလုပ်သမားများက သိမ်းယူပြီးလျှင် ပစ္စည်းမဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ကို ထူထောင်ရမည်။ အရင်းရှင်များ ပိုင်ဆိုင်သော အရင်းအနှီး ပစ္စည်းအဝဝတို့ကို သိမ်းပိုက်ရန်မှာလည်း အေးချမ်းစွာနှင့် ပြီးမြောက်နိုင်လိမ့်မည်မဟုတ်၊ တော်လှန်မှုကြီးဖြင့်သာ ဖြစ်မြောက်နိုင်ပေမည်။ ထိုကြောင့် ကွန်မြူနစ်စနစ် တည်ထောင်ရေးတွင် တော်လှန်ရေးမှာ မလွဲမရှောင်သာသော ကိစ္စတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ကားလ်မာ့က်စ် က ဆိုတယ်။
ကားလ်မာ့က်စ် သည် ၁၈၆၇ ခုနှစ်တွင် ‘အရင်းအနှီး’ ဆိုသော ကျမ်းကို ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့ပြန်သည်။ ထိုကျမ်းတွင် လူ့သမိုင်းကို ဘောဂဗေဒအရ အဓိပ္ပာယ် ဖော်ပြထားသည့်အပြင် အရင်းရှင်စနစ်၏ ဆိုးရွားပုံ၊ ဖောက်ပြန်ပုံတို့ကို ဖော်ပြထားတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် အရင်းရှင်ဝါဒတွင် တစ်ဦးတည်း ပိုင်ဆိုင်လုပ်ကိုင်မှုကို အားပေးခြင်း၊ အပြိုင်အဆိုင် ကုန်စည်များ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ စနစ်မဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းများနှင့် ကုန်ကြမ်းများကို အလိုရှိခြင်း၊ ကုန်ချောများ ဖြန့်ဖြူးရန် ဈေးကွက်များလိုခြင်း၊ ထိုကြောင့် မလွဲသာမရှောင်သာပဲ [[နယ်ချဲ့ဝါဒ]]သို့ ကူးပြောင်းရခြင်း စသော ဖောက်ပြန်မှုများသည် အရင်းရှင်စနစ် စတင်ပေါ်ပေါက်စဉ်ကပင် တစ်ပါတည်း ပါလာခဲ့သည်ဟု ဆိုတယ်။
အရင်းရှင်စနစ်အောက်တွင် ပစ္စည်းမဲ့ အလုပ်သမားများမှာ မိမိဖြည့်စွမ်းပေးသော လုပ်အား၏တန်ဖိုးကို တိကျစွာ ပြန်လည်မရရှိပဲ ခေါင်းပုံဖြတ်ခြင်းကိုသာ ခံရကြောင်း၊ အမြတ်အစွန်းဆိုသည်မှာ အလုပ်သမားများ ရသင့်ရထိုက်သော လုပ်အား၏တန်ဖိုးထဲမှ အရင်းရှင်တို့က ခေါင်းပုံဖြတ်ယူလိုက်သော အစွန်းထွက်တန်ဖိုး (ဝါ) အပိုတန်ဖိုးသာ ဖြစ်ကြောင်း ကားလ်မာ့က်စ် က ယူဆသည်။ ထိုအကြောင်းများကြောင့် အရင်းရှင်စနစ်သည် နောက်ဆုံး၌ မိမိသေတွင်းကို ကိုယ်တိုင်တူး၍ ဇာတ်သိမ်းရမည် ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားထားတယ်။ ကားလ်မာ့က်စ် သည် အရင်းရှင်စနစ်ကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချထားသော်လည်း အရင်းအနှီးကိုမူ မရှုတ်ချခဲ့ချေ။ အရင်းအနှီးဟု ဆိုအပ်သော ကုန်ထုတ်ကိရိယာများကို လူများစုက ပိုင်ဆိုင်ပြီးလျှင် စနစ်ကျသော ထွက်ကုန်လုပ်ဆောင်ရေး ထူထောင်ရန် လမ်းစဉ်များကို ချမှတ်ခဲ့တယ်။
ကားလ်မာ့က်စ် ရေးသားချမှတ်ခဲ့သော ကွန်မြူနစ်ဝါဒတွင် အဆင့် ၂ ဆင့်ရှိတယ်။ ပထမအဆင့်မှာ စက်ရုံနှင့် လယ်ယာများကို ပစ္စည်းမဲ့ ဆင်းရဲသားများ (အလုပ်သမားနှင့် လယ်သမား) က သိမ်းယူပြီးနောက် ကုန်ထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ဖြူးရေး နှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးများကို နိုင်ငံတော်အစိုးရက ဆောင်ရွက်သွားရန် ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် အရင်းအနှီးသဘော မသက်ရောက်သော မိမိကိုယ်ပိုင်သုံး ပစ္စည်းအချို့ကိုမူ ခွင့်ပြုထားလေသည်။ ဤအဆင့်တွင် လူတိုင်းလူတိုင်း စွမ်းအားရှိသမျှ လုပ်ကိုင်ကြပြီး မိမိလိုသမျှကို မိမိခွန်အား စိုက်ထုတ်မှုနှင့်လျော်ညီစွာ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသည်။ လူလူချင်း ခြယ်လှယ်သောစနစ် မရှိတော့သဖြင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ရှေးရှု၍ လူတိုင်းလူတိုင်းပင် နားလည်မှုဖြင့် လုပ်ကိုင်ကြလိမ့်မည်ဟု ကားလ်မာ့က်စ် က ဆိုသည်။ အမှန်စင်စစ် ဤအဆင့်တွင် အခွင့်အရေး ညီတူညီမျှ မရရှိနိုင်သေးချေ။ ဤအဆင့်ကို ကားလ်မာ့က်စ် က ကွန်မြူနစ်ခေတ်၏ ပထမအဆင့် သို့မဟုတ် ကွန်မြူနစ် အောက်တန်းခေတ်ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် လူအများက ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်ဟု ခေါ်ဆိုကြတယ်။
ဒုတိယအဆင့်မှာ စက်မှုလက်မှု ပညာရပ်များ ပိုမိုတိုးတက်လာချိန် ဖြစ်သည်။ ကုန်ထုတ်ကိရိယာ စွမ်းအားများလည်း ပိုမိုကောင်းမွန်လာသော အချိန်အခါ ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်၌ လူတိုင်းလူတိုင်းသည် မိမိစွမ်းပကား ရှိသမျှ အလုပ်လုပ်ကိုင်ပြီး မိမိတို့ အသုံးလိုသမျှ ရပိုင်ခွင့်ရှိလေသည်။ ပြည်သူလူထုတို့မှာ ကွန်မြူနစ် စီးပွားရေးစနစ်အရ အခမဲ့ ပညာသင်ကြားခွင့်၊ အခမဲ့ ဆေးဝါးကုသခွင့်၊ ဖျားနာစဉ်တွင် ထောက်ပံ့မှု ရရှိခွင့်၊ အိုမင်းမစွမ်းသည့်အခါ ထောက်ပံ့မှု ရရှိခွင့် အစရှိသော အခွင့်အရေးများကို ရရှိကြပေလိမ့်မည်။ အပြိုင်အဆိုင် ကုန်ထုတ်လုပ်ခြင်းမျိုးလည်း မရှိ။ မလောက်မငသော အဖြစ်မျိုးတို့လည်း မရှိတော့သဖြင့် လူများ ငြိမ်းချမ်းသာယာစွာ နေထိုင်ကြမည် ဖြစ််တယ်။
စစ်ဖြစ်ခြင်း၊ လူတစ်မျိုးနှင့် တစ်မျိုး အခင်းဖြစ်ပွားခြင်း စသော ပဋိပက္ခမှုများမှလည်း လုံးဝကင်းဝေး နေပေလိမ့်မည်။ ထိုအခါ၌ အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းဟူသည် အလိုအလျောက် ညှိုးနွမ်းပျောက်ကွယ် သွားပေလိမ့်မည်။ တနည်းအားဖြင့် အစိုးရဟူ၍ ဖွဲ့စည်းရန်ပင် မလိုတော့ဟု ဆိုလိုရင်းဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သော အဆင့်အတန်းမျိုးကား ကွန်မြူနစ်ဝါဒ၏ အမြင့်ဆုံး ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်ပင် ဖြစ်တယ်။
ကားလ်မာ့က်စ် က သူ၏ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ အောင်မြင်ရေးတွင် အလုပ်သမား လူတန်းစားတို့၏ အသိဉာဏ်ပွင့်လင်းရေး နှင့် ဘဝ၏အသိမှန်ကို ရရှိရေးသည် အဓိကဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ကားလ်မာ့က်စ် နှင့် အိန်ဂယ် တို့ တီထွင်ခဲ့သော ကွန်မြူနစ်ဝါဒမှာ ၂၀ ရာစု အစပိုင်းခန့်တွင် ဥရောပတိုက် တစ်ခွင်၌ ပျံ့နှံ့ခဲ့ခြင်းမှာ စက်မှုလက်မှု ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့်အတူ ထောင်ပေါင်းများစွာသော အလုပ်သမားတို့မှာ ဆင်းရဲကျပ်တည်း ကျဉ်းမြောင်းလာသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူများက ဆိုကြသည်။
ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို ယုံကြည်သူများသည် မိမိတို့ကိုယ်ကို မိမိတို့ ဆိုရှယ်လစ်များဟု အမည်ခံခဲ့ကြသည်။ သို့အားဖြင့် ကွန်မြူနစ်ဝါဒနှင့် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို အဓိပ္ပာယ် တူညီစွာ ထားခဲ့ကြသည်။
၁၈၆၄ ခုနှစ်တွင် ကားလ်မာ့က်စ် ကိုယ်တိုင် ခေါင်းဆောင်၍ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၈၇၂ ခုနှစ်တွင် ထိုအဖွဲ့ ပျက်စီးခဲ့သည်။ ၁၈၈၉ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အဖွဲ့ချုပ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရုရှားနိုင်ငံတွင်လည်း [[လီနင်]]အမှူးရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်စုက ၂၀ ရာစု အစတွင် ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီများကို ထူထောင်ခဲ့ကြတယ်။ ၁၉၀၃ ခုနှစ်တွင် ထိုပါတီထဲတွင် ဗော်လရှီဗစ်နှင့် မင်ရှိဗစ်ဟု နှစ်ဂိုဏ်းကွဲသွားသည်။ ၁၉၁၇ ခုနှစ် [[ရုရှားတော်လှန်ရေး]]ကြီး ပြီးဆုံးသွားသောအခါ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီများနှင့် ကွဲပြားစေရန် လီနင်ကြီးမှူးသော ဗော်လရှီဗစ်ပါတီကို ကွန်မြူနစ်ပါတီဟု အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် လီနင်က ကြီးမှူး၍ တတိယ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်မြူနစ်အဖွဲ့ကြီးကို ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။
ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ခေါ် ဆိုရှယ်လစ်များ နှင့် ကွန်မြူနစ်များသည် ဝါဒနှင့် ရည်မှန်းချက်များမှာ တစ်သဘောတည်း ဖြစ်သော်လည်း ဆောင်ရွက်ပုံ နည်းပရိယာယ်များ မတူကြချေ။ ဆိုရှယ်လစ်တို့က ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ရည်မှန်းချက်သို့ ရောက်ရှိရန်မှာ တော်လှန်မှုများရှိရန် မလိုအပ်ချေ။ တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် အေးချမ်းသာယာစွာ ကူးပြောင်းသွားနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ကွန်မြူနစ်များကမူ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ရည်မှန်းချက်ကို အုံကြွ တော်လှန်ရေးဖြင့်သာ ရရှိနိုင်သည်ဟု စွဲမြဲစွာ ယုံကြည်ကြသည်။ ကွန်မြူနစ်များသည် တော်လှန်ရေးကို အမြဲတစေ မပြုလုပ်နိုင်သည့်တိုင် တော်လှန်ရေးကို အဆက်မပြတ် ပြုလုပ်နေရမည်ဟု ဆိုသောဝါဒကို လက်ခံယုံကြည်ကြသည်။ ကွန်မြူနစ်များက ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပစ္စည်းများကို ပြည်သူပိုင် ပြုလုပ်လိုကြသည်။ သို့သော် ဆိုရှယ်လစ်များကမူ ကုန်လုပ်သည့် ပစ္စည်းများကိုသာ ပြည်သူပိုင် ပြုလုပ်လိုကြသည်။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၂) အပိုင်း-က
</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist|2}}
[[Category:နိုင်ငံရေးဝါဒ]]
[[Category:ကွန်မြူနစ်ဝါဒ| ]]
ssbcpgkyszzugu3yszed095ll7vetx5
ခရစ္စမတ်
0
8494
752981
752776
2022-08-03T02:29:23Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
[[File:Nativity tree.jpg|thumb|300px|အရုပ်ကလေးများဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသည့် ယေရှုခရစ်တော် ဖွားတော်မူခန်း]]
'''ခရစ္စမတ်'''<ref>[http://www.pch.gc.ca/pgm/ceem-cced/jfa-ha/index-eng.cfm Canadian Heritage – Public holidays] — ''Government of Canada''. Retrieved November 27, 2009.</ref> သို့မဟုတ် '''ခရစ္စမတ် ပွဲတော်နေ့'''<ref>[http://www.opm.gov/Operating_Status_Schedules/fedhol/2009.asp 2009 Federal Holidays] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130116140821/http://www.opm.gov/Operating_Status_Schedules/fedhol/2009.asp |date=16 January 2013 }} — ''U.S. Office of Personnel Management''. Retrieved November 27, 2009.</ref><ref>[http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_073741 Bank holidays and British Summer time] — ''HM Government''. Retrieved November 27, 2009.</ref> သည် [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]ဝင်များ [[ယေရှုခရစ်တော်]] ဖွားမြင်သည့် နေ့ကို အထိမ်းအမှတ်ပြုသည့် နေ့ထူးနေ့မြတ် ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/christmas Christmas], ''[[Merriam-Webster]]''. Retrieved October 6, 2008.<br />"[http://encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=761556859 Christmas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090923205619/http://encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=761556859 |date=23 September 2009 }}," ''[[MSN Encarta]]''. Retrieved October 6, 2008. 2009-10-31.</ref><ref name="CathChrit">[http://www.newadvent.org/cathen/03724b.htm "Christmas"], ''[[The Catholic Encyclopedia]]'', 1913.</ref> ယခုခေတ်တွင် ခရစ္စမတ်ပွဲတော်ကို နှစ်စဉ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပကြသည်။ <ref>{{Cite web |title=How December 25 Became Christmas, Biblical Archaeology Review, Retrieved 2009-12-13 |url=http://www.bib-arch.org/e-features/christmas.asp |accessdate=24 December 2009 |archivedate=18 December 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121218034441/http://www.bib-arch.org/e-features/christmas.asp }}</ref> ခရစ်တော် မပေါ်မီကလည်း ထိုနေ့ကို ဆောင်းရာသီ၏ နေနှင့် အဝေးဆုံးအချိန်ဖြစ်၍ အဒိုနစ်၊ ဒီယွန်နီဆပ် စသော နတ်ဘုရားများ၏ မွေးနေ့များ ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ <ref>လှသမိန် ၏ ဗဟုသုတစွယ်စုံ</ref>
ခရစ္စမတ်ပွဲတော်ကျင်းပမည့်ရက်နှင့် ပတ်သက်၍ ခရစ်တော် ကွယ်လွန်ပြီးနောက် အနှစ် ၃၀၀ အတွင်း ခရစ်ယာန်တို့အချင်းချင်း သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ရှိခဲ့သည်။ ရှေးဦးစွာ ခရစ္စမတ်ပွဲတော်ကို မေလတွင် ကျင်းပကြသည်။ ထိုနောက် ဧပြီလတွင် ကျင်းပပြန်သည်။ ထိုမှတဖန် ဇန်နဝါရီလတွင် ကျင်းပခဲ့သေးသည်။ အေဒီ ၃၀၀ ပြည့်နှစ်ကျမှသာ ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့ကို ပွဲတော်နေ့အဖြစ် အတည်တကျ သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါမှစ၍ ခရစ္စမတ်ပွဲတော်ကို ဒီဇင်ဘာလတွင် ကျင်းပလာကြသည်။
ခရစ္စမတ်ပွဲတော်သည် ခရစ်ယာန်များ၏ အထွတ်အမြတ်ဆုံး ပွဲတော်ဖြစ်သည်။ ခရစ္စမတ်ပွဲတော်၏ ဓလေ့ထုံးစံများသည် ဘာသာရေး ပွဲတော်သက်သက် အဖြစ်မှ တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲကာ မိရိုးဖလာ အယူဝါဒ၊ အမျိုးသားရေး စသော လောကီဓလေ့များ ပါဝင်သော ပွဲတော် ဖြစ်လာသည်။ ခရစ်ယာန်နိုင်ငံ အသီးသီး၌ ခရစ္စမတ်ပွဲတော်ကို ကျင်းပရာတွင် မိမိတို့နိုင်ငံ မိမိတို့လူမျိုးဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးစံများအတိုင်း ကျင်းပကြသည်။ ပွဲတော်နေ့တွင် ယောက်ျား၊ မိန်းမ၊ လူကြီးလူငယ်မရွေး မိမိတို့၏ လုပ်ငန်းများကို ရပ်စဲလျက် ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲ စားသောက်ပွဲများကို တခမ်းတနား ကျင်းပကြသည်။ ခရစ်ယာန်နိုင်ငံတိုင်း၌လိုလိုပင် ခရစ္စမတ်သီချင်းများကို တပျော်တပါး သီဆိုလေ့ရှိသည်။ ဗြိတိန်တွင် ပွဲတော်မတိုင်မီ အကြိုညတွင် ပြတင်းများအောက်၌ သီချင်းများ သီဆိုကြသည်။ ပွဲတော်တွင် အရေးပါသည့် ခရစ္စမတ်သစ်ပင်ကိုလည်း မီးပွင့်များဖြင့် လှပစွာ အဆန်းတကြယ် တန်ဆာဆင်ကြသည်။
ခရစ္စမတ်ပွဲတော်နေ့တွင် ခရစ်ယာန်များသည် မိမိတို့ခင်မင်သော မိတ်ဆွေများ၊ ဆွေမျိုးများထံ လက်ဆောင်များ ပေးပို့လေ့ရှိသည်။ ထိုအလေ့အထမှာ ရှေးရောမခေတ်ကပင် အစပျိုးခဲ့သော အလေ့အထဖြစ်သည်။ ခရစ်ယာန် ကလေးသူငယ်များသည် ပွဲတော်အခါတွင် သူတို့အား စန်တာကလော့သည် လက်ဆောင်ပစ္စည်းများ လာရောက်ပေးလေ့ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ စန်တာကလော့မှာ [[ကက်သလစ်]] ခရစ်ယာန် ရဟန္တာတစ်ဦးဖြစ်သူ [[စိန့်နီကိုးလပ်]]ဖြစ်သည်။ ဗြိတိန်နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]တွင် ကလေးသူငယ်များသည် ခရစ္စမတ်အကြိုည၌ စန်တာကလော့လာ၍ လက်ဆောင်ထည့်နိုင်ရန် ခြေအိတ်ရှည်များကို အလွတ်ချိတ်ဆွဲထားလေ့ရှိသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ကလေးများသည် လက်ဆောင်များကို ခံယူရန် သစ်သားဖိနပ်များကို မီးဖိုပေါ်တွင် တင်ထားလေ့ရှိသည်။ နော်ဝေးနိုင်ငံတွင်မူ ကလေးသူငယ်များသည် လက်ဆောင် ကစားစရာများကို အိမ်တွင်းအိမ်ပြင်များ၌ တပျော်တပါး လိုက်လံရှာဖွေ တတ်ကြသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ ၂ အပိုင်း ခ</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* [https://www.jw.org/my/သမ္မာကျမ်းစာ-သွန်သင်ချက်များ/မေးခွန်းများ/ခရစ္စမတ်ပွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့-ကျမ်းစာအဆို/ ခရစ္စမတ်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျမ်းစာအဆိုက ဘာလဲ။]
[[Category:ခရစ္စမတ်]]
[[Category:ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]
a5e6tuztjxofm7pa9g6cm42nd229m1f
ကျိုက်ထိုမြို့
0
8865
753008
748646
2022-08-03T04:02:18Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox မြို့
<!--See the Table at Infobox Settlement for all fields and descriptions of usage-->
<!-- Basic info ---------------->
|official_name = Kyaikto <br /> ကျိုက်ထိုမြို့
|other_name =
|native_name = <!-- for cities whose native name is not in English -->
|nickname =
|settlement_type = <!--For Town or Village (Leave blank for the default City)-->
|motto =
<!-- images and maps ----------->
|image_skyline = Kyaikto.jpg
|imagesize =
|image_caption =
|image_flag =
|flag_size =
|image_seal =
|seal_size =
|image_shield =
|shield_size =
|image_blank_emblem =
|blank_emblem_type =
|blank_emblem_size =
|image_map =
|mapsize =
|map_caption =
|image_map1 =
|mapsize1 =
|map_caption1 =
|image_dot_map =
|dot_mapsize =
|dot_map_caption =
|dot_x = |dot_y =
|pushpin_map = Myanmar<!-- the name of a location map as per http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Location_map -->
|pushpin_label_position =bottom
|pushpin_map_caption = ကျိုက်ထိုမြို့နယ် တည်နေရာပြ မြေပုံ
<!-- Location ------------------>
|coordinates_display =
|coordinates_region = ဒေသ
|subdivision_type = နိုင်ငံ
|subdivision_name = [[File:Flag of Myanmar.svg|25px]] [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|subdivision_type1 = ပြည်နယ်၊ တိုင်း
|subdivision_name1 = {{flag|မွန်ပြည်နယ်}}
|subdivision_type2 = ခရိုင်
|subdivision_name2 = [[ကျိုက်ထိုခရိုင်]]
|subdivision_type3 = မြို့နယ်
|subdivision_name3 = [[ကျိုက်ထိုမြို့နယ်]]
|subdivision_type4 =
|subdivision_name4 =
<!-- Politics ----------------->
|government_footnotes =
|government_type = ကျိုက်ထိုမြို့နယ် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွင့်ဖြိုးရေးကောင်စီ
|leader_title =
|leader_name =
|leader_title1 = <!-- for places with, say, both a mayor and a city manager -->
|leader_name1 =
|leader_title2 =
|leader_name2 =
|leader_title3 =
|leader_name3 =
|leader_title4 =
|leader_name4 =
|established_title = <!-- Settled -->
|established_date =
|established_title2 = <!-- Incorporated (town) -->
|established_date2 =
|established_title3 = <!-- Incorporated (city) -->
|established_date3 =
<!-- Area --------------------->
|area_magnitude =
|unit_pref =Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired-->
|area_footnotes =
|area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->
|area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->
|area_water_km2 =
|area_total_sq_mi =
|area_land_sq_mi = ၃၆၅.၇
|area_water_sq_mi =
|area_water_percent =
|area_urban_km2 =
|area_urban_sq_mi =
|area_metro_km2 =
|area_metro_sq_mi =
|area_blank1_title =
|area_blank1_km2 =
|area_blank1_sq_mi =
<!-- Population ----------------------->
|population_as_of =၂၀၀၅
|population_footnotes =
|population_note =
|population_total =
|population_density_km2 =
|population_density_sq_mi =
|population_metro =
|population_density_metro_km2 =
|population_density_metro_sq_mi =
|population_urban =
|population_density_urban_km2 =
|population_density_urban_sq_mi =
|population_blank1_title =လူမျိုးများ
|population_blank1 = ဗမာ၊ မွန်၊ရှမ်း၊ပအိုဝ်း၊ ကရင်၊<br /> ရခိုင်၊ကုလား၊တရုတ်
|population_blank2_title =ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု
|population_blank2 =<br /> [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊[[ခရစ်ယာန်]]၊[[အစ္စလာမ်]]
|population_density_blank1_km2 =
|population_density_blank1_sq_mi =
<!-- General information --------------->
|timezone =
|utc_offset =
|timezone_DST =
|utc_offset_DST =
|latd=17|latm=18 |lats= |latNS=N
|longd=97 |longm=1 |longs=37 |longEW=E
|elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags-->
|elevation_m =
|elevation_ft =
<!-- Area/postal codes & others -------->
|postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->
|postal_code =
|area_code = ၀၅၇
|blank_name =
|blank_info =
|blank1_name =
|blank1_info =
|website =
|footnotes =
}}
'''ကျိုက်ထိုမြို့'''သည် [[ရန်ကုန်]]-[[မော်လမြိုင်]] အဝေးပြေးကားလမ်းကြီးနှင့် [[မီးရထား]]လမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိပြီး ရန်ကုန်မှ ၉၅ မိုင် ပဲခူးမှ ၄၈ မိုင် အသီးသီး ကွာဝေးသည်။ [[မွန်ပြည်နယ်]]၊ [[ကျိုက်ထိုခရိုင်]]၏ လက်အောက်တွင် ရှိသော မြို့တစ်ခုပြီး ယခင်က ကျိုက်ထိုမြို့နယ်နှင့် [[ဘီးလင်းမြို့နယ်]] သည် ဝန်ထောက်ရုံးစိုက်ရာ နေရာဖြစ်သည်။ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်သည် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၃၆၅.၇ မိုင်ခန့် ကျယ်ဝန်း၏။<ref>https://www.moi.gov.mm/local-info/3126</ref>
==သမိုင်း==
ကျိုက်ထိုမြို့နယ်သည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၅၁၄ ခုနှစ် ဟံသာဝတီပြည်ကို တည်ထောင်သောအခါ အရန်မြို့ ၃၂ မြို့တွင် မွန်ဘာသာဖြင့် ကျိုက်ထုံ ဟု ခေါ်တွင်ခဲ့ပြီး မြန်မာဘာသာဖြင့် ဘုရားမြို့ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ မြို့ကို မြို့စား ဗျဂ္ဃ က စတင်အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး မင်းသား မောင်ဂုံ ဒိုင်းဝန် နှင့် ပုလဲဝန်တို့က မြို့စားအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်ဆို၏။ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ ဒုတိယစစ်ပွဲ ပြီးနောက် ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် သထုံ-ဒိစကြိတ်အောက် လွှဲပြောင်းပြီး သထုံခရိုင်ခွဲ နယ်ပိုင်ရုံးစိုက်ရာမြို့အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။<ref>https://www.moi.gov.mm/local-info/3126</ref><ref>https://www.facebook.com/283056645194715/posts/496467617186949/</ref><ref>https://www.facebook.com/586009335092491/posts/1261545754205509/</ref>
ဤမြို့တွင် မြူနီစီပယ်အဖွဲ့ကို ၁၈၈၉ ခုနှစ်ကပင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၈ ခုနှစ်တွင် ကျိုက်ထိုနယ်မှ ကျေးရွာပေါင်း ၁၇ ရွာကို [[ပဲခူးမြို့|ပဲခူးခရိုင်]] [[သနပ္ပင်မြို့နယ်]]သို့ လွှဲပြောင်းပေးလိုက်ရသဖြင့် အကျယ်အဝန်း စတုရန်းမိုင် ၈၃ မိုင်မျှ လျှော့သွားခဲ့ရသည်။ သို့သော် ၂၀၁၈-၁၉ ခုနှစ် စစ်တမ်းများအရ စိုက်ပျိုးမြေ ဧရိယာဧက ၂၃၄၀၁၇ ရှိသည်။
==စီးပွားရေး==
ယခင်က ကျိုက်ထိုမြို့ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးနိုင်သော လယ်မြေများ အနည်းငယ်မျှ ရှိသည်။ တစ်ဖန်မြို့၏ တောင်ဘက်တွင် လယ်မြေများကို [[ပင်လယ်]]ရေကတိုက်စားလေ့ရှိသဖြင့် လယ်ယာလုပ်ကိုင်နိုင်သော မြေများ ပိုမိုနည်းပါးရလေသည်။ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်မှ ထွက်သော ဆန်စပါးများသည် နယ်သူနယ်သားများအတွက် တစ်ခါတစ်ရံ မလုံမလောက် ဖြစ်တတ်သဖြင့် ပဲခူးနယ်မှ ဆန်စပါးများကို ဝယ်ယူတင်သွင်းရခဲ့သည်။ ထိုသို့ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်မှ မြေများလွှဲပြောင်းပေးလိုက်ရခြင်း၊ လယ်မြေများ ရေတိုက်စားခံရခြင်း၊ [[ဆန်]]စပါးအထွက်နည်းခြင်းတို့ကြောင့် ကျိုက်ထိုမြို့မှာ ယခင်ကလောက် စည်ကားဖွံ့ဖြိုးခြင်းမရှိခဲ့ချေ။ သို့သော် ၂၀၁၈-၁၉ ခုနှစ် စစ်တမ်းများအရ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိသည်။ မြို့နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံ ပြည်သူလူထုသည် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများအပြင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို အဓိကလုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြသည်။ ကျိုက်ထိုမြို့မှ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ငါးခြောက်]]၊ [[ရာဘာ]]၊ [[ဝါး]]ပတ်ဦးထုပ်များနှင့် [[ခုံဖိနပ်]]များ၊ [[ကွမ်းရွက်ပင်|ကွမ်း]]၊[[ကွမ်းသီးပင်|ကွမ်းသီး]]၊ [[အုန်းသီး]] အပြင် အခြားသော ကုန်ပစ္စည်း အချို့ထွက်ရှိသည်။ ကျိုက်ထီးရိုးတောင်ခြေတွင် ဆေးဘက်ဝင် အပင်များ၊ ဝါး၊ [[ကြိမ်]]ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ထွက်ရှိသည်။
==မြေမျက်နှာသွင်ပြင်==
ကျိုက်ထိုမြို့နယ်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပျှမ်းမျှအမြင့် ၃၅ ပေ အထက်တွင် တည်ရှိသည်သည်။ မြောက်ဘက်တွင် မြင့်မားသော ပေါင်းလောင်းတောင်တန်းကြီးနှင့် တောင်ဘက်တွင် ပင်လယ်ရေပြင်က နယ်နမိတ်သတ်မှတ်ထားသဖြင့် မြို့၏ ရှုခင်းမှာ သာယာစိုပြေသည်။ အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ ကျိုက်ထီးရိုးတောင်ဖြစ်၍ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၃၆၁၈ ပေဖြစ်ပြီး မြို့နယ်၏ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမျာ အနောက်အရပ်ဖြစ်သည်။ ကတတ်ချောင်းခေါ် ကျိုက်ထိုချောင်းသည် ကျိုက်ထိုမြို့ကို တောင်နှင့်မြောက် ဖြတ်၍ စီးဆင်းသည်။ ကတတ်ချောင်း၏ အရှေ့ဘက်သည် မြို့၏ စည်ကားသော အချက်အချာ ဒေသဖြစ်သည်။ အနောက်ဘက်မှာမူ ကော့စံနိုင်၊ ဘောဂနာ စသော ရပ်ကွက်များ သာဖြစ်သည်။ ကတတ်ချောင်းနှင့် စစ်တောင်းမြစ်ကို ဆက်သွယ်သော တူးမြောင်းတစ်ခုကို [[၁၈၈၂]] ခုနှစ်က စတင်ဖောက်လုပ်ခဲ့ရာ [[၁၈၉၃]] ခုနှစ် ကုန်ခါနီးတွင် ပြီးစီးခဲ့လေသည်။ ထိုတူးမြောင်းသည် ၁၃ မိုင် ရှည်လျား၍ ငွေ ၁၀ သိန်းခန့် ကုန်ကျလေသည်။ တူးမြောင်းဖောက်လုပ်ခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ စစ်တောင်းမြစ်မှ [[မော်လမြိုင်|မော်လမြိုင်မြို့]]အထိ လှေသမ္ဗာန်များ သွားလာနိုင်သော တူးမြောင်းတစ်ခု ဖောက်လုပ်ရန်ဖြစ်သည်။
[[File:View from the Kyaikto Pagoda.jpg|thumb|ကျိုက်ထီးရိုးတောင်ပေါ်ရွာလေး]]
စစ်တောင်း-ကျိုက်ထို တူးမြောင်းသည် [[စစ်တောင်းမြစ်]]ဝရှိ ဝင်းပတောရွာနှင့် ကျိုက်ထိုမြို့ကို ဆက်သွယ်ပေးခဲ့လေသည်။ ဝင်းပတောရွာနှင့် ကျိုက်ထိုမြို့ ဘောဂနာရွာများတွင် ရေတံခါးများ ထားရှိခဲ့သည်။ ဝင်းပတောရွာရှိ ရေတံခါးမှာ ပျက်စီးလာခဲ့သဖြင့် [[၁၈၉၇]] ခုနှစ်တွင် [[မုပ္ပလင်]] ရွာ၌ ရေတံခါးပြောင်းလဲ ဆောက်လုပ်ခဲ့လေသည်။ ပင်လယ်ကမ်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ဖောက်ထားသော စစ်တောင်း-ကျိုက်ထိုတူးမြောင်းမှာ ပင်လယ်ရေ တိုက်စားသဖြင့် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ပျက်စီးသွားလေသည်။ သို့ဖြင့် စစ်တောင်းမြစ်မှ မော်လမြိုင်အထိ တူးမြောင်းဖောက်လုပ်ရန် စီမံကိန်းမှာလည်း လက်လျှော့လိုက်ရလေသည်။ စစ်တောင်းမြစ်ဝရှိ ဝင်းပတောရွာမှာလည်း ကမ်းပြိုသဖြင့် လုံးဝ ပျက်စီးသွားခဲ့လေသည်။
==ရာသီဥတု==
ကျိုက်ထိုမြို့နယ်တွင် ပူအိုက်စွတ်စိုသော ရာသီဥတုရှိပြီး အမြင့်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၄၄ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် နှင့် အနိမ်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၁၃ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ဖြစ်သည်။ နှစ်အလိုက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် မိုးရေချိန်နှင့် အပူချိန်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။
{| class="wikitable"
|+
! rowspan="3" |စဉ်
! rowspan="3" |ခုနှစ်
! colspan="2" |မိုးရေချိန်
! colspan="2" |အပူချိန်
|-
| rowspan="2" |မိုးရွာရက်
| rowspan="2" |စုစုပေါင်း မိုးရေချိန်(လက္မ)
|နွေရာသီ (°C)
|ဆောင်းရာသီ (°C)
|-
|အမြင့်ဆုံး
|အနိမ့်ဆုံး
|-
|၁
|၂၀၁၅
|၁၂၉
|၁၅၈.၄
|၄၁.၇
|၁၃.၀
|-
|၂
|၂၀၁၆
|၁၃၄
|၁၃၀.၅၉
|၄၂.၇
|၁၃.၀
|-
|၃
|၂၀၁၇
|၁၄၆
|၁၅၄.၉၂
|၄၁.၈
|၁၄.၅
|-
|၄
|၂၀၁၈
|၁၃၆
|၁၄၆.၁၈
|၄၀.၇
|၁၃.၅
|-
|၅
|၂၀၁၉
|၉၂
|၁၀၆.၂၄
|၄၀.၇
|၁၃.၅
|}
==သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်==
ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေမှာ သစ်တော်ဖုံးလွှမ်းမှု ၁၈.၉၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိသည်။ ၎င်းတို့အနက် သစ်တောကြိုးဝိုင်း ဖုံးလွှမ်းမှုမှာ ၁၈.၉၆ ဖြစ်ပြီး ကြိုးပြင်ကာကွယ် တော်ဖုံးလွှမ်းမှုမှာကား မသိရချေ။ ပေါက်ရောက်သည့် သဘာဝပေါက်ပင်များမှ ပျဉ်းကတိုး၊ ကောင်းမှု၊ ကညင်၊ ပျဉ်းမ၊ မဏိဩဃ၊ သစ်ချ၊ သင်္ကန်း၊ ရေမနေ၊ ဒီးခူးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၄၅ မျိုးခန့်ပေါက်ရောက်သည်။ တွေ့ရှိရတတ်သည့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များမှာ ဂျီ၊ မျောက်၊ တောဝက်၊ ဆတ်၊ တောင်ဆိတ်၊ ချေ၊ မျောက်မျက်ကွင်းဖြူ စသည်တို့ဖြစ်သည်။
==အခြေခံအဆောက်အအုံများ==
ကျိုက်ထို့မြို့နယ်တွင် ယခုအခါ မြို့နယ်ရဲစခန်းတစ်ခု၊ မြို့နယ်အားကစားကွင်းတစ်ခု၊ မြို့နယ်ခန်းမတစ်ခု၊ ဈေးကြီး ၃ ခုနှင့် အဝေးပြေးယဉ်ဂိတ် ၁ ခု၊ ဘူတာရုံ၊ အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၂ ခု နှင့် မူလတန်းကျောင်းပေါင်း ၅၀ ခန့်ရှိသည်။ ယခုအခါ မြို့နယ် အိတ်ချိန်းရုံးများ၊ စာတိုက်ရုံး၊ ကြေးနန်းရုံး၊ မိုဘိုင်းစတေရှင်းများဖြင့် တိုးတက်လျက်ရှိသည်။ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်၏ အခြားထင်ရှားသော နေရာများမှာ [[ကျိုက်ထီးရိုးပြတိုက်]] တို့ဖြစ်ကြသည်။ အခြေခံပညာ အထက်တန်းကျောင်းကြီး ၂ ခုမှာ နိုင်ငံတော်အတွက် အားကိုးရသော ခေတ်ပညာတတ်လူငယ်လူရွယ်များကို မွေးထုတ်ပေးလျက်ရှိပြီး မွန်ပြည်နယ် ပညာရေးတွင် နာမည်ရှိသည်။ မြို့ပေါ်တွင် ၁၉၅၃ ခုနှစ်သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေမှာ ၁၃၁၇၃ ယောက်ရှိ၏။ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ခုနှစ် သန်းခေါင်းစာရင်းအရလူဦးရေမှာ ၁၆၄၈၁၂ယောက် ဖြစ်သည်။ မြို့ပေါ်တွင် ရှေးက ရှမ်းများနှင့် တောင်သူများ စတင်နေထိုင်ခဲ့သော ရပ်ကွက်များကို ရှမ်းစု၊ တောင်သူစု ဟူ၍ ယခုတိုင် ခေါ်တွင်လျက်ရှိသည်။
==ထင်းရှားသောနေရာများ==
ကျိုက်ထိုမြို့အလယ်တွင် ရွှေဘုံသာ စေတီတော်တည်ရှိ၍ မြို့၏ အရှေ့တောင်ယွန်းယွန်းတွင် [[ကျိုက်ပေါလော ရုပ်ပွားတော်]]တည်ရှိသည်။
ကျိုက်ပေါလော [[ရုပ်ပွားတော်]]ကို ပင်လယ်ထဲမှ ရရှိ၍ သီဟိုဠ်ကျွန်း ဒေဝါနံပိယတိဿမင်းက ပင်လယ်၌ မျှောလိုက်သော ရုပ်ပွားတော် ၄ ဆူအနက် ကျောက်ဘီးပေါ်တွင် သီတင်းသုံး၍ မျောပါလာသော ရုပ်ပွားတော်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ထိုကျောက်ဘီးကိုလည်း ဘုရားတန်ဆောင်းအတွင်းတွင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ကျိုက်ပေါလောတန်ဆောင်းနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် သွန်းဘုရားကြီးခေါ် ကြေးဆင်းတုတော်တစ်ဆူရှိသည်။ ထိုဆင်းတုတော်မှာ [[မန္တလေးမြို့]] မဟာမြတ်မုနိ ရုပ်ပုံတော်၏ ပုံကိုယူ၍ သွန်းလုပ်ထားသော ရုပ်တုတော်ဖြစ်သည်။ ကျိုက်ထိုမြို့ပေါ်နှင့် မြို့အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ကျောင်းသင်္ခမ်းများ၊ စာသင်တိုက်များ ရှိသည်။ ထင်ရှားသော စာသင်တိုင်များမှာ မဟာမေဃဝန်တိုက်၊ ဘုရားကြီးတိုက်၊ သစ်ချတောင်တိုက်နှင့် တိုက်တောင်ကျောင်းတိုက်တို့ဖြစ်သည်။ ကျိုက်ထိုမြို့နယ်တွင် [[ဗမာ]]၊ [[ကရင်]]၊ [[မွန်]]၊ [[ရှမ်း]]၊ [[ထားဝယ်]]၊ စသော လူမျိုးပေါင်းစုံ နေထိုင်ကြသည်။ မြို့၏ ကျောထောက်နောက်ခံ[[စီးပွားရေး]]မှာ ထင်သလောက် မကောင်းသောကြောင့် စည်ကားသင့်သလောက် စည်ကားမှုမရှိချေ။ သို့သော် [[ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား|ကျိုက်ထီးရိုးပွဲတော်]] ကာလများတွင် ပိုမိုစည်ကားသည်။
[[File:Kyaikpawlaw Buddha Image Kyaikhto.jpg|thumb|200px|ကျိုက်ပေါလောမှည့်ရှင်တော်ဘုရား]]
ကျိုက်ထိုမြို့ ၏နောက်ထပ် ထင်ရှားလာသော နေရာတစ်ခုမှာ ကျိုက်ထိုမြို့ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်၊ ဘုရားသုံးဆူတောင်၊ ဘုရားသုံးဆူကျောင်းတိုက်ကြီးတွင် တည်ဆောက်ပူဇော်ထားသော ဂေါတမဗုဒ္ဓ ထိုင်တော်မူ ရုပ်ပွားတော်ကြီးဖြစ်သည်။ ၎င်း ရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီးမှာ ဉာဏ်တော် (၂၅၅ပေ ၆လက်မ)အမြင့်ရှိပြီး [[ထိုင်တော်မူ ဂေါတမဗုဒ္ဓ ရုပ်ပွားတော်ဘုရားကြီး|အမြင့်ဆုံး ထိုင်တော်မူ ဂေါတမဗုဒ္ဓ]] မြတ်စွာဘုရားကြီး ဟု ထင်ရှားပါသည်။<ref>{{Cite news|url=https://news-eleven.com/article/87380|title= ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးထိုင်တော်မူ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်ဖြစ်လာမည့် ဂေါတမဗုဒ္ဓရုပ်တုတည်ဆောက်မှု ရာခိုင်နှုန်း ၉၀ ကျော် ပြီးစီးနေပြီး လာမည့်ဧပြီလဆန်းတွင် ဗုဒ္ဓါဘိသေကအနေကဇာတင်ပွဲ ကျင်းပမည် |newspaper=Eleven Media Group|access-date=4 March 2019}}</ref>
== ရပ်ကွက်များ ==
* ကံ့ကော်ရပ်ကွက်
* ကော့စံနိုင်ရပ်ကွက်
* တောင်သူစုရပ်ကွက်
* မြောက်ပိုင်းရပ်ကွက်
* တောင်ပိုင်း ရပ်ကွက်
* ဇေယျာမွန်ရပ်ကွက်
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
# မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)
# အင်္ဂလိပ်ဝီကီ
# မြန်မာ့အဝါရောင်စာမျက်နှာများ
{{မွန်ပြည်နယ်}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:မွန်ပြည်နယ်ရှိ မြို့များ]]
== ပြင်ပလင့်ခ် ==
* [http://burmese.monnews.org/2017/07/26/ကျိုက်ထိုတွင်-ရေအားလုံး/]
*[http://www.news-eleven.com/local/40172] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170724215010/http://www.news-eleven.com/local/40172 |date=24 July 2017 }}
g123si7drln8ld69hxmukteoz13act5
ဦးကြင်ဥ
0
8943
753009
701242
2022-08-03T04:02:23Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox လူ
| အမည် = ဦးကြင်ဥ
| ပုံ =
| caption =
| အမည်ရင်း = ကြင်ဥ
| အမည်ကွဲ =
| မွေးရက် = [[၁၁၄၂]] ခုနှစ်
| ဌာနေ =
| သေရက် = မသိ
| နိုင်ငံသား = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| လူမျိုး = [[ဗမာလူမျိုး]]
| ပညာ =
| လုပ်ငန်း = စာဆိုတော်ကြီး၊ မင်းမှုထမ်း
| မွေးဖွားရာ = မြေထဲမြို့၊ စီရင်စုအပိုင်၊ ဆင်ပေါင်ဝဲရွာ(ယခု[[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဆင်ပေါင်ဝဲမြို့နယ်]])
| အမည်မရည် =
| အရပ် =
| အလေး =
| သွေးအုပ်စု =
| ကြင်ဖော် =
| တွဲဖက် =
| သားသမီး =
| မိဘ =
| လက်မှတ် =
| ဝက်ဘ်ဆိုက် =
}}
[[File:PaDayTharSongs.jpg|thumb|၁၉၅၄-ခုနှစ်ထုတ်၊ ဦးကြင်ဥ၏ ပဒေသာ သီချင်းများ]]
ဦးကြင်ဥသည် [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]] ရတနာပူရ စတုတ္ထမြို့တည် [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)]] လက်ထက်မှစ၍ [[ရွှေဘိုမင်း]] လက်ထက် (၁၁၉၉-၁၂၀၈)၊[[ပုဂံမင်း]]လက်ထက် (၁၂၀၈-၁၂၁၄) များတွင် ထင်ရှားကျော်စောသော စာဆိုတော်ကြီး ဖြစ်သည်။ ဦးကြင်ဥသည် [[ပြဇာတ်]]ခေါ် ဇာတ်ထုပ်ဇာတ်ဝင် [[ကဗျာ]]တို့ကိုသာ ရေးသည်သာမဟုတ် ဇာတ်ချင်းခေါ် [[ပဒေသာသီချင်း]]၊ [[တောဘွဲ့]]၊ [[ရာသီဘွဲ့]]မျိုးမျိုးတို့ကိုလည်း ရေးသားခဲ့ပေသည်။ [[မြန်မာကဗျာ]] အဖွဲ့အနွဲ့ အမျိုးမျိုးရှိသည့်အနက် ပြဇာတ်အဖွဲ့အနွဲ့များတွင် ဆရာကြီး ဦးကြင်ဥ ရေးသားသော ပြဇာတ်များသည် ရှေးအကျဆုံးဖြစ်သည်။
== ဇာတိ ==
ဦးကြင်ဥကို မြေထဲမြို့ စီရင်စုအပိုင်၊ [[ဆင်ပေါင်ဝဲရွာ]](ယခုမကွေးတိုင်း၊ ဆင်ပေါင်ဝဲမြို့နယ်) တွင်မွေးဖွား၍ အမရပူရနေပြည်တော်တွင် ကြီးပြင်းခဲ့သည်။ ဦးကြင်ဥ၏ မွေးသက္ကရာဇ်မှာ အတိအကျ မရှိပေ။ မောင်သုတ([[ဗိုလ်မှူးဘသောင်း]]) က ၁၁၄ဝ ပြည့်နှစ်ခန့်ဟုလည်းကောင်း၊ ဆရာ[[ဦးလူဖေဝင်း]]က သက္ကရာဇ် ၁၁၄၄ ဟုလည်းကောင်း၊ မလိခ၏ [[မြန်မာစာပေ]] အဘိဓာန် ၁၁၄၂ ခုနှစ်ဟုလည်းကောင်း အမျိုးမျိုး ခန့်မှန်းကြသည်။
== စာပေသင်ကြားခြင်းနှင့် အမှုထမ်းခြင်း ==
ငယ်ရွယ်စဉ် အခါမှစ၍ [[လောကီ]]၊ [[လောကုတ္တရာ]] ကျမ်းအမျိုးမျိုးတို့ကို လေ့လာဆည်းပူးခဲ့သည့် အပြင် ကဗျာဘက်တွင်လည်း ဝါသနာထက်သန်ခဲ့လေသည်။ ကြီးပြင်းလာသောအခါ [[နေပြည်တော်]]၌ပင် စာဆိုတော်အဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ဒေသန္တရ ဗဟုသုတအပြင် [[အဂ္ဂိယတ်]]၊ ဆေးဝါး၊ [[နက္ခတ်တာရာ]]၊ [[သုံးပုံဖဲ]] စသည့် အဘက်ဘက်တွင်လဲ နှံ့စပ်သိမြင်ကြောင်း သူ၏ကဗျာများတွင် တွေ့ရသည်။
== ရေးသားခဲ့သော စာပေများ ==
ဦးကြင်ဥသည် ဘာသန္တရ ဗဟုသုတအပြင် ဒေသန္တရ ဗဟုသုတနှင့်လည်း ပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်ပေသည်။ အကြောင်း ယုတ္တိလုံလောက်ပါက ရှေးထုံးစဉ်လာကို သာမက အသစ်အဆန်းတို့ကိုလည်း ထိုးထွင်းဉာဏ်ဖြင့် တီထွင်သွားလိုသော ဆန္ဒရှိသည်။ [[ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာ]]သည် မြန်မာစာပေတွင် အသစ်အဆန်းတို့ကို တီထွင်သွားသကဲ့သို့ ဦးကြင်ဥသည်လည်း တီထွင်လေသည်။ ရှေးယခင်အခါများက နန်းတော်သူ၊ နန်းတော်သားများ ဖတ်ရှုရန် နန်းတွင်းဇာတ်တော်ကြီးများရှိခဲ့ရာ ဦးကြင်ဥလက်ထက်သို့ ရောက်သောအခါ ဖတ်ရှုရုံသာ မဟုတ်ပဲ ကပြရန်အတွက်ပါ ပြဇာတ်များကို တီထွင်ရေးသားခဲ့ပေသည်။ ဘုရားဟော [[ဝတ္ထု]]ကို အခြေပြုရေးသားသော [[ဝေဿန္တရာမင်း|ဝေဿန္တရာ]]နှင့် [[မဟော်သဓာ]]ပြဇာတ်တို့မှ တပါး ဒေဝကုမ္ဘဏ်၊ ဝင်္ကန္တ၊ ကာလကဏ္ဏီ၊ပါပဟိန် စသော ပြဇာတ်တို့သည် ဦးကြင်ဥ၏ ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်မှ ပေါက်ဖွားလာသော ဒဏ္ဍာရီပြဇာတ်များ ဖြစ်လေသည်။ ပြဇာတ်များအပြင် ရတုများ၊ [[၁၂-လရာသီဘွဲ့]]၊ [[ညည်းချင်း]]များ၊ သန်းခေါင်ဘွဲ့ညည်းချင်း၊ ဇော်ဂျီချင်း၊ မုဆိုးစကား၊ ဆိုင်းဆင့်စကား စသည်တို့ကိုလည်း ရေးသားခဲ့လေသည်။ ဦးကြင်ဥသည် စာဆိုတော်ကြီး [[စလေဦးပုည]](၁၁၆၂-၁၂၃၃) နှင့်ခေတ်ပြိုင်စာဆိုဖြစ်သည်။
ပြဇာတ် (၈) ပုဒ်ရေးသားခဲ့ရာ -
# [[ပါပဟိန် ပြဇာတ်]]
# [[ဒေဝကုမ္ဘဏ် ပြဇာတ်]]
# [[ဝင်္ကန္တပြဇာတ်|ဝင်္ကန္တ ပြဇာတ်]]
# [[မဟော်သဓာ ပြဇာတ်(၁)]]
# [[မဟော်သဓာ ပြဇာတ်(၂)]]
# [[တေဇသူရိန် ပြဇာတ်]]
# [[ဝေဿန္တရာ ပြဇာတ်]]
# [[ကာလကဏ္ဏီ ပြဇာတ်]] တို့ဖြစ်ကြသည်။<ref>သောင်းရွှေညို ၏ –ဇာတ်ဆရာကြီး ဦးကြင်ဥနှင့် သူ၏ပြဇာတ်များ—၊ (၁၉၅၅) စာပေဗိမာန် ပြည်သူ့လက်စွဲစာစဉ်၊ စာ- ၄၄</ref>
== '''မြင်ဘူးမှ ယုံစဘွယ်ကဗျာ''' ==
ဦးကြင်ဥသည် အသက်အရွယ် ကြီးရင်လာသောအခါ ပြဇာတ်များကို မရေးသားလို ဇာတိမြေထဲမြို့ ကျေးရွာသို့ သွားရောက်နေထိုင်တော့မည်ဟု ဆုံးဖြတ်၍ သွားရောက်နေထိုင်ရာ [[ပုသိမ်မြို့]] မော်တင်စွန်းသို့ ရောက်ခိုက် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]အမျိုးမျိုး၊ [[ခရု]]အမျိုးမျိုးတို့ကို မြင်ပြန်ရာ ဝါသနာလျှောက် အောက်ပါကဗျာကို ရေးစပ်ခဲ့၏။
::ကြုံစဖူး၊ မြင်ဘူးမှ ယုံစဘွယ်။
::ဖြူနီဝါ ပြာတစုနှင့်၊ ခရုထွေလာဆန်း၊
::ကမ်းကွေ့ပတ်လယ်။
::ရွှေမှင်တံသံပချုပ်နှင့်၊ ဟန်ရုပ်ပြသွယ်သွယ်၊
::နတ်မယ်လျဆံထိုး။
::ဝင်ကစွပ်၊ မြင်ဆွတ်က ကြည်ဘို့ရာ
::ဟိုသို့လာ သည်သို့သွားနှင့်၊ အငှားခန္ဓာ မြှောင်ရတယ်၊
::ဆန်းခေါင်ထိမျိုး။
:::(ဦးကြင်ဥ)
<ref>၁၉၆၁-ခု၊ မေလထုတ် '''ဦးကြင်ဥ ၏ ပဒေသာသီချင်းများ''' စာအုပ်မှ</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{ကုန်းဘောင်ခေတ်}}
{{DEFAULTSORT:ကြင်ဥ၊ ဦး}}
[[Category:မြန်မာ အမျိုးသား စာဆိုတော်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၇၇၃ မွေးဖွားသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၈၃၈ ကွယ်လွန်သူများ]]
[[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ်]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား ကဗျာဆရာများ]]
s0u39349oqx6lupghxtpom2amwtkgai
ဒီ (အက္ခရာ)
0
9277
753010
705488
2022-08-03T04:02:28Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Latin alphabet navbox|uc=D|lc=d}}
D သည် [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ]]၏ [[စတုတ္ထ]]မြောက် လက်တင်အက္ခရာဖြစ်သည်။ အသံထွက်အားဖြင့် (di/ ) Dee ဟုထွက်သည်။ စီမီတစ်အက္ခရာ Dalet သည် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]ပုံမှ သို့မဟုတ် [[တံခါး]]ပုံမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆရသည်။
အောက်ပါ ဇယားသည် ဤသင်္ကေတ ဆင်းသက်လာပုံဖြစ်သည်။
{| class="wikitable"
|- style="background-color:#EEEEEE; text-align:center;"
! အီဂျစ်အရုပ်စာသင်္ကေတ <br />တံခါး
! Proto-Semitic <br />Dal, Daleth
! Phoenician <br />''[[dalet]]h''
! ဂရိ<br />''[[Delta (letter)|Delta]]''
! ဩပ်ရုစကမ်<br />D
! ရောမ<br />D
|- style="background-color:white; text-align:center;"
|<hiero>O31</hiero>
|[[File:Proto-semiticD-01.png]][[File:Proto-semiticD-02.png]]
|[[File:PhoenicianD-01.png]]
|[[File:Delta uc lc.svg|64px]]
|[[File:EtruscanD-01.svg|64px]]
|[[File:RomanD-01.png|Roman D]]
|}
== အသုံးပြုပုံ ==
{{အက္ခရာ
|NATO=Delta
|Morse=–··
|Character=D4
|Braille=⠙
}}
"D" [[သင်္ကေတ]] အသုံးပြုသော အကြောင်းအရာပေါင်း မြောက်များစွာ ရှိသည်။ ဤသည်တို့အား ဥပမာ အနေဖြင့် ပြလိုသည်။
* [[ဂီတ]]နယ်ပယ်တွင် D ဟူ၍လည်းကောင်း D# ဟူ၍လည်းကောင်း ရှိပြီး ဂီတသင်္ကေတ အဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။
* [[ကွန်ပျူတာ]]နှင့် [[ကွန်ရက်]] နယ်ပယ်တွင် [[D ( programming Language )]] ဟူသည်လည်း ရှိသည်။
* အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ရာတွင် ညံ့သည် သို့မဟုတ် စတုတ္ထအဆင့်ရှိသည် ဟု သတ်မှတ်ကြသည်။
* [[အီလတ်ထရောနစ်]]လောက [[လျှပ်စစ်]]နယ်ပယ်တွင် D သည် [[ဘက်ထရီ]]၏ အရွယ်အစားအား သတ်မှတ်ရန် အသုံးပြုသေးသည်။ *ထို့အပြင် ရောမတို့၏ [[သင်္ချာ]] ဂဏန်း အက္ခရာ၌ ၅၀၀ ဟူသော အဓိပ္ပာယ်ကို ဆောင်သည်။
* "D" သင်္ကေတ အကြီးကို ကွန်ပျူတာ၌ [[ယူနီကုဒ်]]အမှတ် U+0044 အဖြစ်အသုံးပြုပြီး "d"အသေးကို ယူနီကုဒ်အမှတ် U+0064 အဖြစ်အသုံးပြုထည့်သွင်းထားသည်။
== ကိုးကား ==
<references/>
[[Category:လက်တင်အက္ခရာ]]
{{stub}}
l5q6hr1620y3dt9jpejs1loq5nia5pp
ဝီကီပီးဒီးယား:အက်ဒမင်များ
4
11392
752959
238014
2022-08-02T21:56:45Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
kjpzxo671m4n8jueg3gx4u8euwb1au3
ကကူရံ
0
11874
753011
743759
2022-08-03T04:02:34Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
|name=Fourfinger threadfin
|image=File:Eleutheronema tetradactylum(Shaw, 1804).jpg
|image_caption=''Eleutheronema tetradactylum''
| status = NE
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = (Global)
| status2 = EN
| status2_system = IUCN3.1
| status2_ref = <ref name=IUCN>{{cite iucn |title=''Eleutheronema tetradactylum'' https://www.iucnredlist.org/species/46087646/57168342#assessment-information}}</ref> (Persian Gulf)
|taxon = Eleutheronema tetradactylum
|authority=([[:en:George Shaw (biologist)|Shaw]], 1804)
|synonyms = *''Polynemus tetradactylus'' <small>Shaw, 1804</small>
*''Polynemus teria'' <small>[[:en:Francis Buchanan-Hamilton|Hamilton]], 1822</small>
*''Polynemus coecus'' <small>[[:en:William John Macleay|Macleay]], 1878</small>
| synonyms_ref = <ref name = Fishbase>{{FishBase|Eleutheronema|tetradactylum|month=December|year=2020}}</ref>
}}
'''ကကူရံ'''သည် [[ပင်လယ်ငါး]]မျိုးဖြစ်၍ [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]ဖက်တွင် ငလက်ခွာဟုလည်းကောင်း၊ [[ထားဝယ်]]ဖက်၌ ငကွဲယင်ဟုလည်းကောင်း၊ [[မြိတ်]]ဘက် ကျွဲယင်ဟု တွင်သည်။ နိုင်ငံခြားတွင်မူ အိန္ဒိယဆာမန်ဟု ခေါ်လေ့ရှိကြသည်။ [[ပါဏဗေဒ]] အလိုအရ ကကူရံသည် [[ငပုဏ္ဏား]]နှင့်အတူ 'ပေါ်လီနီမီဒို' မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍၊ ဤ[[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]နှစ်မျိုးလုံးပင် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၌ လူကြိုက်များသဖြင့် အရောင်းရ တွင်ကျယ်လေသည်။ ကော်လုပ်ရန် စည်ဖောင်းရသော ပင်လယ်ငါးကြီးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။
ကကူရံသည် ခြောက်ပေကျော်ကျော်အထိ ရှည်နိုင်သည်။ နှာယောင်ပွ၍ ဝိုင်းသည်။ [[မျက်လုံး]]ကြီးသည်။ [[ပါးစပ်]]ကြီး၍
ပါးစပ်ပေါက်နက်သည်။ [[ကျောဆူးတောင်]]နှစ်ခုပါ၍ ထင်ရှားပေါ်လွင်သည်။ [[အမြီး]]ခွနက်သည်။ အနားကြမ်းမျိုး ဖြစ်သည့်
အကြေးများမှာ သေးငယ်၍ ထောင်လိုက်ပေါက်သော ဆူးတောင်ဖျားအထိပင် ဖုံးအပ် နေတတ်သည်။ ဤငါး၏ အရောင်
မှာ အစိမ်းနှင့်ငွေရောင် ရောစပ်ထားသောအရောင်မျိုးဖြစ်၍ကိုယ်နံဘေး နှင့်ဝမ်းပိုက်ပိုင်းတွင် ဖြူဝါရောင်သို့ ပြောင်းသွား
သည်။ [[ကျော]]နှင့်အမြီးဆူးတောင်ထိပ်များတို့မှာမည်း၍ သေးငယ်သော အမည်းပြောက်ကလေးများပါသည်။ ဝမ်းနှင့်စအို ဆူး
တောင်တို့၏ အနားတစ်လျောက်မှာ အဝါနု ရောင်သန်းနေ၏။
ပါးဟက်ဖုံးပေါ်တွင် အမည်းကွက်တစ်ခုစီပါရှိသည်။ ကကူရံကို အဆိပ်အတောက်ကင်းသည်ဆိုကာ လူဖျားလူနာများ စားသုံး
နိုင်သော ငါးမျိုးစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။ ကကူရံကို မြန်မာနိုင်ငံပင်လယ်မှ အမြောက်အမြား ဖမ်းဆီးရမိလေ့ ရှိသည့်
အတိုင်း၊ လတ်လတ်ရောင်းချရန်ထက် ပိုလျှံနေသော ငါးများကို ငါးပုပ်ခြောက်များ [[ငါးခြောက်]]များပြုလုပ်၍ ရောင်းချစားသောက်
လေ့ရှိကြသည်။ ကကူရံခြောက်ကို မီးဖုတ်ပြီး ဆီစိမ်ထားကာ စားသုံးနိုင်သည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
{{wiktionary}}
[[Category:ငါး]]
kxswgecxzqhjpavibsw1ghumvwfl7sn
ကျွဲကျောင်းဗျိုင်း
0
12844
753012
709517
2022-08-03T04:02:39Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| name = Cattle egret
| image = Cattle Egret (44750698191).jpg
| image_caption = Breeding-plumaged adult of nominate subspecies
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=":0">{{Cite iucn|url=https://www.iucnredlist.org/species/22697109/86454050|title=The IUCN Red List of Threatened Species|access-date=2018-10-26}}</ref>
| genus = Bubulcus
| parent_authority = [[:en:Charles Lucien Bonaparte|Bonaparte]], 1855
| species = ibis
| authority = ([[ကားလ် လင်းနီးယပ်|Linnaeus]], [[:en:10th edition of Systema Naturae|1758]])
| subdivision_ranks = Subspecies
| subdivision =
''B. i. ibis'' <small>([[ကားလ် လင်းနီးယပ်|Linnaeus]], [[:en:10th edition of Systema Naturae|1758]])</small><br/>
''B. i. coromandus'' <small>(Boddaert, 1783)</small><br/>
''B. i. seychellarum'' <small>(Salomonsen, 1934)</small><!-- under Ardeola ibis by Salomonsen, See Peters list https://archive.org/stream/checklistofbirds12pete#page/210/mode/2up -->
| synonyms =
''Ardea ibis'' <small>Linnaeus, 1758</small><br/>
''Ardeola ibis'' <small>(Linnaeus, 1758)</small><br/><!-- Did Salomonsen establish his taxon as Ardeola ibis seychellarum, or as Ardeola seychellarum? -->
''Bubulcus bubulcus''<br />
''Buphus coromandus'' <small>(Boddaert, 1783)</small><br/><!-- What was Boddaert's original genus? Probably Ardea too? -->
''Cancroma coromanda'' <small>(Boddaert, 1783)</small><br/>
''Egretta ibis'' <small>(Linnaeus, 1758)</small><br />
''Lepterodatis ibis'' <small>(Linnaeus, 1758)</small>
| range_map = Ardea ibis map.svg
| range_map_caption = Range of ''B. ibis'' {{leftlegend|yellow|breeding|outline=gray}}{{leftlegend|blue|non-breeding|outline=gray}}{{leftlegend|green|year-round|outline=gray}}
}}
[[File:Héron garde-bœufs MHNT.jpg|thumb |'' Bubulcus ibis '']]
[[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် ကျွဲကျောင်းဗျိုင်းကို [[ကွင်းပြင်]]၊ [[လယ်ပြင်]]နှင့် [[ကမ်းခြေ]]များ၌ အများအပြားတွေ့နိုင်သည်။ [[ကျွဲ]][[နွား]]များအနီးတွင် အမြဲတွေ့ရသောကြောင့် ကျွဲကျောင်းဗျိုင်းဟု ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။
== ကြင်အင်လက္ခဏာများ ==
အလျားလက်မ ၂၀ ရှိသည်။ ဝါသော [[နှုတ်သီး]]နှင့် ညိုမည်းသော [[ခြေထောက်]]များရှိသော ကြောင့် အခြား[[ဗျိုင်း]]နှင့် ခွဲခြား၍ ရသည်။
== အစားအစာ ==
ကျွဲကျောင်းဗျိုင်းသည် ကျွဲနွားများကိုယ်ပေါ်တွင် နားလျက်ကျွဲနွားများ၌ ကပ်တွယ်နေသော [[ပိုးမွှား]]များကိုလည်းကောင်း၊ ကျွဲနွားများလှုပ်ရှားသွားလာရခြင်းကြောင့် မြက်သီးထပျံသော ပိုးမွားများကိုလည်းကောင်း စားသည်။ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]ကလေးများ၊ ဖားလောင်းခေါ်ဖားတပိုင်းငါးတပိုင်းနှင့် [[ရေပိုးမွှား]]များကိုလည်း စားတတ်လေသည်။ အသိုက်ကို [[ကုက္ကိုပင်]]များ၌ [[ဧပြီလ]]ကုန် သို့မဟုတ် [[မေလ]] အစလောက်တွင် ပြုလုပ်သည်။
== အသိုက်ပြုလုပ်ခြင်း ==
[[သရက်ပင်]]၊ [[ဝါးပင်]]တို့၌လည်း [[အသိုက်]]လုပ်တတ်သေးသည်။ [[ဥ]]များသည် ဖြူ၍ အပြာပြောက်၊ အစိမ်းပြောက်များရှိသည်။<ref>Myanmar Encyclopedia, Part-2</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[Category:နီပေါနိုင်ငံတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
nwugmhmmb6qqgvpj55prksjlpxu3yus
ဂျိုက်ဂွါး
0
12861
753013
716912
2022-08-03T04:02:44Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Hatnote|ဤဆောင်းပါးသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် "'''Jaguar'''" ဟုခေါ်သည့် ကြောင်မျိုးရင်းဝင်တိရစ္ဆာန်အကြောင်းဖြစ်သည်။<br>'''"ဂျိုက်ဂွါး"သည် '[[ကျားသစ်|ကျားသစ် (Leopard)]]' မဟုတ်ပါ။'''}}
{{Clear}}
{{Speciesbox
| name = ဂျိုက်ဂွါး ({{Lang-en|Jaguar}})
| fossil_range = {{Fossil range|0.5|0}}{{small|Middle [[:en:Pleistocene|Pleistocene]] – Recent}}
| image = Standing jaguar.jpg
| status = NT
| status_system = IUCN3.1
| status_ref =<ref name=iucn>{{cite iucn |title=''Panthera onca'' |author1=Quigley, H. |author2=Foster, R. |author3=Petracca, L. |author4=Payan, E. |author5=Salom, R. |author6=Harmsen, B. |year=2017 |name-list-style=amp |page=e.T15953A123791436}}</ref>
| taxon = Panthera onca
| authority = ([[ကားလ် လင်းနီးယပ်|လင်းနီးယပ်]]၊ [[:en:10th edition of Systema Naturae|၁၇၅၈ ခုနှစ်]])
| range_map = Panthera onca distribution.svg
| range_map_caption = ဂျိုက်ဂွါးများ နေထိုင်ကျက်စားရာ ဒေသများ <br>လက်ရှိ (အနီရောင်)နှင့် ယခင်က (ပန်းရောင်)
| synonyms = *''Felis onca'' {{small|Linnaeus(''လင်းနီးယပ်''), 1758}}
* ''Jaguarius onca'' {{small|Sebertzov, 1858}}
* ''Jaguirius onca'' {{small|Elliot, 1904}}
}}
'''ဂျိုက်ဂွါး''' ({{Lang-en|'''Jaguar'''}}) သည် [[ကြောင်ကြီးမျိုး]] ''"ပန်တယ်ရာ အွန်ကာ(P. Onca)"'' မျိုးစိတ်ဖြစ်၍ [[ကြောင်မျိုးရင်း]]ဝင်ဖြစ်ပြီး [[တောင်အမေရိက]]နှင့် [[ဗဟိုအမေရိက]] ဒေသများတွင် နေထိုင်ကျက်စားသည့် သားရဲတိရစ္ဆာန် တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဂျိုက်ဂွါးသည် [[ကျား]]နှင့် [[ခြင်္သေ့]]တို့ ပြီးလျှင် တတိယမြောက် အကြီးဆုံးသော ကြောင်မျိုးရင်းဝင် သတ္တဝါဖြစ်သည်။ အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် အကြီးဆုံးနှင့် အားအကောင်းဆုံး ကြောင်မျိုးရင်းဝင် သတ္တဝါလည်း ဖြစ်သည်။
ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် ၎င်းတို့တွင် ရှိသော အစက်အပြောက်များကြောင့် [[ကျားသစ်]]နှင့် ပုံစံတူသည်။ သို့သော် ဂျိုက်ဂွါးများက ပို၍ သန်မာပြီး ခွန်အားလည်း ပိုကြီးကြကာ ၎င်းတို့၏ အမူအကျင့်မှာ ကျားနှင့် ပို၍ဆင်သည်။ ထို့ပြင် ဂျိုက်ဂွါး နှင့် [[ကျားသစ်]] တို့၏ သိသာထင်ရှားသော ကွဲပြားချက်မှာ ဂျိုက်ဂွါးများ၏ ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်ရှိ အကွက်အပြောက်များ၏ အလယ်တွင် အနက်ရောင် အစက်အပြောက်များ ပါရှိပြီး [[ကျားသစ်]]များတွင်မူ မပါရှိခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ရေနှင့်နီးသော နေရာတွင် နေထိုင်ရန် နှစ်သက်တတ်ကြပြီး ကျားကဲ့သို့ပင် ရေကူးရန် ခုံမင်လေ့ရှိကြသည်။ သားကောင်ရှာဖွေရာတွင် တစ်ကောင်တည်း ရှာဖွေလေ့ ရှိကြသည်။ ဂျိုက်ဂွါး၏ ကိုက်အားမှာ အခြား ကြောင်မျိုးနွယ် သတ္တဝါကြီးများနှင့် ယှဉ်လျှင် ပို၍ သန်မာသည်။ သူတို့၏ သန်မာသော ကိုက်အားကြောင့် ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် အခွံမာသော တွားသွားသတ္တဝါများကိုပင် ပြတ်အောင် ကိုက်နိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏ သားကောင်များကို တစ်မူထူးခြားစွာ သတ်ဖြတ် လေ့ ရှိကြသည်။ ၎င်းတို့သည် သားကောင်များကို နားရွက် နှစ်ဖက်ကြား ဦးခေါင်းခွံမှ စ၍ ဦးနှောက်ကို ပေါက်ထွက်သည့်တိုင်အောင် ကိုက်လေ့ရှိသည်။
== ပုံပန်းသဏ္ဌာန် ==
ဂျိုက်ဂွါးတို့တွင် အဝါရောင်နှင့် လိမ္မော်နှင့်အဝါ ရောယှက်နေသော အမွှေးအမျှင် များ ရှိကြပြီး အညိုနှင့် အနက်ရောင် အစက်အပြောက်များ ရှိကြသည်။ အနက်ရောင် တစ်ကိုယ်လုံးဖွေးတဲ့ ရှားရှားပါးပါး များကတော့ [[ကျားသစ်နက်]]ဟု အမည်ပေးရသည်။ ရွှေရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်၊ အဝါရင့်ရောင်ပေါ်မှာ အနက်ရောင်၊ အညိုရောင် အကွက်ကွက်တွေ့ရှိရင် ဂျိုက်ဂွားဖြစ်ပြီး အမြီးထိပ်ကလည်း မဲနေမှာ ဖြစ်သည်။
၎င်းတို့သည် ကြီးမား၍ အလေးချိန်စီးပြီး သန်မာသော ကြွက်သားများလည်း ရှိကြသည်။ တခါတရံတွင် လုံးဝမည်းနက်နေသော ဂျိုက်ဂွါးများရှိသော်လည်း အနီးကပ်ကြည့်ရှုပါက အစက်အပြောက်များကို မြင်တွေ့နိုင်သည်။ ၎င်းတို့ကို ကျားသစ်နက် ဟု ခေါ်လေ့ ရှိကြသည်။
အရွယ်အစားကတော့ သာမန်ကျားသစ်မျိုးများထက် ကြီးသည်။ ဦးခေါင်းထိပ်မှ အမြီးမပါ တစ်ကိုယ်လုံး အရှည်က ၄ ပေမှ ၆ ပေအထိ ရှိတတ်သည်။ အမ က အထီးများထက် ပိုငယ်ပါသည်။ အသက် ၃ နှစ်ဆိုရင် အရွယ်ရောက်ပြီလို့ သတ်မှတ် ရပြီ ဖြစ်သည်။ ယင်းအရွယ်မှာ အလေးချိန်အားဖြင့် ပေါင် ၂၂၀ ကျော်ပါသည်။ တစ်နေရာနဲ့ တစ်နေရာမတူပါ။ ဥပမာ [[ဘရာဇီး]]မှာဆိုရင် ပေါင် ၃၀၀ လောက် အလေးချိန်စီးတဲ့ ဂျိုက်ဂွား ကျားသစ်များတောင် ရှိသည်။ အငယ်ဆုံးကတော့ ပေါင် ၁၁၀ ပဲ ဖြစ်သည်။ ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် အမြင့်တက်ရာတွင် မကျွမ်းကျင်သော်လည်း ရေကူးကျွမ်းကျင်သော သတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသည်။
== နေထိုင်ကျက်စားရာ ဒေသ ==
ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် တောင်အမေရိကနှင့် အမေရိက အလယ်ပိုင်းတို့တွင် ကျက်စားလေ့ ရှိကြသည်။ ၎င်းတို့သည် အများအားဖြင့် မိုးသစ်တောများတွင် နေလေ့ရှိသော်လည်း ဆဗားနားမြက်ခင်းပြင်များ၊ ညွှန်တောများနှင့် သဲကန္တာရဒေသများတွင်လည်း နေထိုင်လေ့ ရှိကြသည်။ ဂူထဲမှာ နေတာထက် သစ်ပင်ပေါ်မှာ ပိုနေတတ်တဲ့ [[တိရစ္ဆာန်]]များ ဖြစ်သည်။
== နေထိုင်မှု ဘဝ ==
ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် အစားအသောက်ကို ရွေးချယ်စားသုံးလေ့ မရှိပဲ ရသမျှကို အကုန်စားလေ့ ရှိကြသည်။ [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]] အကောင် အကြီးနှင့် အသေးများ၊ [[ငှက်]]များ၊ [[တွားသွားသတ္တဝါ]]များ၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များနှင့် ကျွဲနွားများကို စားလေ့ ရှိကြသည်။ သားကောင်ဖမ်းဆီးရာတွင် ၎င်းတို့သည် သားကောင်၏ အနီးသို့ တိတ်တဆိတ် ချဉ်းကပ်သွားပြီးမှ ရုတ်တရက် ခုန်အုပ်၍ ဖမ်းဆီးလေ့ရှိသည်။ ဂျိုက်ဂွါးတို့သည် သားကောင်တို့၏ ဦးခေါင်းခွံကို ကိုက်ခွဲ၍ သတ်ဖြတ်လေ့ ရှိကြသည်။ ထို့နောက် သားကောင်ကို လုံခြုံသော နေရာသို့ သယ်ဆောင်သွားပြီးမှ စားသုံးလေ့ရှိသည်။
တောင်အမေရိက၊ မြောက်အမေရိကမှာ တောပစ်ထွက်ရင်၊ လေ့လာရေးထွက်ရင် သစ်ပင်ကိုရှောင်ကြသည်။ ဂျိုက်ဂွားတွေက သစ်ပင် ကနေ ခုံအုပ်တာ အတော်ကျွမ်းတဲ့ ကျားသစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ လိပ်က အစ ဆင်အဆုံး အကောင်ကြီးကြီးတွေအထိ တိုက်ခိုက် စားသောက်နိုင် သူ ဖြစ်သည်။ အမဲလိုက်ရင်တောင် တစ်ကောင်တည်း လိုက်ပြီး ရန်သူတွေအဖွဲ့လိုက်ကိုလည်း ရင်ဆိုင်ရဲသူ ဖြစ်သည်။ ဇွဲလဲ အင်မတန်ကြီး ပါသည်။ လိပ်တစ်ကောင်ကို အမဲလိုက်ပြီဆိုရင် မြစ်လယ် ထိရောက်အောင်တောင် ရေကူးပြီး လိုက်ဖမ်းပါသည်။ ရေကူးလည်း အင်မတန်ကျွမ်းတဲ့အတွက် ရေသတ္တဝါများကိုလည်း အလွတ်မပေး သူ ဖြစ်သည်။ ရတဲ့ သားကောင်ကို ချက်ချင်းမစားပဲ ဘယ်ကောင်မှ မရှိတဲ့နေရာတွေမှာ စားသုံးပါသည်။
ပုံမှန်အားဖြင့် ဂျိုက်ဂွါး အမသည် ရက် ၁၀၀ ခန့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် အပြီးတွင် ကလေး ၁ ကောင်မှ ၄ကောင် အထိ မွေးလေ့ ရှိကြသည်။ အကောင်ငယ်လေးများသည် ၁နှစ် မှ ၂ နှစ်အတွင်း မိသားစုကို စွန့်ခွာသွားလေ့ ရှိသည်။ ၃ နှစ်ခန့်တွင် အရွယ်ရောက်လေ့ ရှိသည်။ ပြင်ပလောကတွင် နေထိုင်သော ဂျိုက်ဂွါးများမှာ ၁၀ နှစ် မှ ၁၂ နှစ် အထိ သက်တမ်းရှိပြီး တိရစ္ဆာန်ရုံ အတွင်းမှ ဂျိုက်ဂွါးများမှာမူ ၂၀ နှစ်မှ ၂၂ နှစ် အထိ သက်တမ်း ရှိတတ်သည်။
မြောက်အမေရိကတိုက်နှင့် တောင်အမေရိကတိုက်တို့တွင် တွေ့ရသော ဂျိုက်ဂွား ခေါ် ကျားသစ်မျိုးတွင် ထိုတိုက်များရှိ ကြောင် အနွယ်ဝင် သားကောင်များတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ဂျိုက်ဂွား၏ ဦးခေါင်းမှာ သာမန်ကျားဦးခေါင်းနှင့် မတူဘဲ အတော်ပင်ကြီးမား၏။ ခြေထောက်များသည် တုတ်ခိုင် သန်မာ၏။ ကိုယ် အလျားမှာ အမြီးမပါဘဲ ၄ ပေမျှ ရှည် လျား၏။ အသွေးအရောင်မှာ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားခြားနားသော်လည်း အများအားဖြင့်မူ ဝါညစ်ညစ်အရောင်ပေါ်တွင် အနက်ရောင် အပြောက်အစက်များရှိသည်။ အမြီးဖျား၌ နက်နေသည်။ ဂျိုက်ဂွားကောင်သည် သစ်ပင်ပေါ်၌ အနေများပေသည်။
သားကောင်ကိုဖမ်းသောအခါ သစ်ပင်ပေါ်မှ ခုန်အပ်ဖမ်းတတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ မြေပြင်သို့ဆင်း၍ နွား၊ မြင်း၊ သိုးတို့ကိုဖမ်းယူ စားသောက်တတ်သည်။ လူကိုတွေ့လျှင်လည်း လူကို စားသည်။ [[လိပ်]]များကိုလည်း မြစ်လယ်သို့ရောက်အောင်ပင် လိုက်လံ ဖမ်းယူစားသောက်တတ်သည်။ ဂျိုက်ဂွားကောင်ကို များသောအားဖြင့် တကောင်ချင်းတွေ့ရသည်။ ဂျိုက်ဂွားအမသည် တနှစ်လျှင် သား ၂ ကောင်မှ ၄ ကောင်အထိ မွေးသည်။ သားငယ်သည် မွေးပြီး ၃၅ ရက်အကြာတွင် မိခင်နောက်သို့ လိုက်နိုင်ပြီး မိခင်နဲ့အတူ အမဲလိုက်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ အသက် ၂ နှစ်လောက်ရှိပြီဆိုရင် မိခင်မှ အလိုအလျောက်စွန့်ခွာသွားသည်။ ယင်းကစလို့ မိခင်ကူညီစရာ မလိုတော့ ပဲ ကိုယ်တိုင် အမဲလိုက်နိုင်ပြီမို့ ဖြစ်သည်။ အရွယ်ရောက်တာ ကတော့ အသက် ၃ နှစ်မှ စတာ ဖြစ်သည်။ သက်တမ်းအားဖြင့် ဂျိုက်ဂွားဟာ ပျမ်းမျှ ၁၃-၁၅ နှစ်လောက်ထိ ရှိသည်။ သို့ပေမယ့် တိရစ္ဆာန်ရုံတွေမှာ မွေးတဲ့ ဂျိုက်ဂွားကျတော့ အသက် ၂၂-၂၄ လောက်ထိ ရှိတာကို တွေ့ရသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref>
== ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားမှု ==
အောက်ပါ ဇယားကားချပ်သည် ဇီဝမျိုးခွဲပညာရှင်များမှ သိပ္ပံနည်းကျ ခွဲခြားထားသော မျိုးရိုးဇယားဖြစ်သည်။
{{Clade
|style=font-size:90%;line-height:150%;width:500px;
|align=left
|label1= [[ကြောင်မျိုးရင်း]] |sublabel1=(Felidae)
|1={{clade
|label1= ကြောင်မျိုးရင်းခွဲ |sublabel1=(Felinae)
|1= ''(အခြားကြောင်မျိုးရင်းဝင် မျိုးစိတ်များ)''
|label2= ကြောင်ကြီးမျိုးရင်းခွဲ |sublabel2=(Pantherinae)
|2={{clade
|label1= '''[[ကြောင်ကြီးမျိုး|ကြောင်ကြီးမျိုးစု]]''' |sublabel1=('''Panthera''')
|1={{clade
|1={{clade
|1={{clade
|1= [[ခြင်္သေ့]]
|2= [[ကျားသစ်]]
}}
|2= '''"[[ဂျိုက်ဂွါး]]"'''
}}
|2={{clade
|1= [[ကျား]]
|2= [[နှင်းကျားသစ်]]
}}
}}
|label2= [[အင်းကျား|အင်းကျားမျိုးစု]] |sublabel2=(Neofelis)
|2= ''(မျိုးစိတ် နှစ်ခု)''
}}
}}
}}
{{Clear}}
== ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု ==
ဂျိုက်ဂွါး အရေအတွက်များ ကျဆင်းသထက် ကျဆင်းလာပါပြီ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်ဆီးမှုကြောင့်ရော၊ အစာရေစာ ရှားပါး မှုကြောင့်ရော၊ လူတို့ အမဲလိုက်မှုကြောင့်ရော၊ တောပြုန်းတီး မှုကြောင့်ရော ဂျိုက်ဂွားကို တောင်အမေရိကတောမှာ အတွေ့ရနည်းသွားပါပြီ။ [[တိရစ္ဆာန်ရုံ]]တွေထဲမှာပဲ လက်သပ် မွေးရတဲ့ အခြေအနေ အထိ ရောက် လာသည်။ ဒါကြောင့် ဂျိုက်ဂွားကျားသစ်မျိုးများကို ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောင့်ရေး အဖွဲ့အနေနဲ့ အဖိုးတန် တိရစ္ဆာန်တစ်မျိုး အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရသည်။
== အခြား ==
ဂျိုက်ဂွါး၏ လှပတဲ့ အရောင်အသွေး အသွင်အပြင်ကြောင့် တောင် အမေရိက၊ မြောက်အမေရိက တိုက်က လူများ အမြတ်တနိုးထားသည်။ အရင်ကတော့ အမဲလိုက်သတ်ဖြတ်မှု များပြားခဲ့ပြီး ယခုတော့ တော်တော်လေးကို ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ပါသည်။ Jaguar ကို အမှတ်တံဆိပ်လုပ်လို့ ကုန်စည်အမည် ပေးကြသည်။ ဥပမာ- အင်္ဂလန်မှာဆိုရင် Land Rover ထုတ်တဲ့ ကားတွေမှာ ဂျိုးဂွား တံဆိပ် ပါတတ်ပြီး Jaguar Land Rover လို့အမည်ပေးပါသည်။
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
{{ကြောင်မျိုးရင်း}}
{{ကြောင်ကြီးမျိုးစုဝင် တိရစ္ဆာန်များ}}
{{ကြောင်မျိုးရင်းဝင် သတ္တဝါများ}}
{{Taxonbar|from=Q35694}}
{{Authority control}}
[[ကဏ္ဍ:ကြောင်ကြီးမျိုးစုဝင် တိရစ္ဆာန်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိပ်တန်းသားရဲတိရစ္ဆာန်များ]]
984qwag6toyud5f66basszvuaxugjr8
ဘီငှက်
0
13127
753014
711608
2022-08-03T04:02:49Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{speciesbox
| image = Bronze-winged jacana (Metopidius indicus).jpg
| image_caption = Bronze-winged jacana
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{cite iucn|url=https://www.iucnredlist.org/details/22693547/0 |title=''Metopidius indicus'' |author=BirdLife International |author-link=BirdLife International |year=2012 |access-date=26 November 2013}}</ref>
| genus = Metopidius
| parent_authority = [[:en:Johann Georg Wagler|Wagler]], 1832
| species = indicus
| authority = ([[:en:John Latham (ornithologist)|Latham]], 1790)
| range_map = metopidius_indicus_map.png
| synonyms = ''Parra indica'' {{small|protonym}}<br />''Parra aenea'' {{small|Cuvier}}
}}
'''ဘီငှက်''' သည် [[ကြာဖက်နင်းငှက်]]အမျိုးအစား ဖြစ်သည်။ ကြာဖက်နင်းငှက်ကို [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]နှင့် [[အရှေ့အာရှ]] တိုက် တစ်ခွင်တွင် တွေ့ရသည်။ အလျား ၁၂ လက်မမှ ၁၅ လက်မအထိ ရှိသည်။ ငှက်ငယ်၏ [[အမောက်]]နှင့် [[လည်ကုပ်]]တို့သည် ညို၍ အောက်ပိုင်းမှာ ဖြူသည်။
ကြာဖက်နင်းငှက်သည် [[ခြေတံ]]ရှည်၍ [[ခြေချောင်း]]များမှာ အလွန်ရှည်လျားသည်။ ခြေချောင်းများဖြင့် [[ကြာ]]ဖက်များပေါ် တွင် ပေါ့ပါးစွာလျှောက်၍ အစာရှာဖွေနိုင်သောကြောင့် ကြာဖက်နင်းငှက်ဟု ခေါ်တွင်သည်။ ပျံသန်းရာတွင် ချည့်နဲ့၍ ပင်ပန်းပုံရသည်။ ပျံစ၌ ခြေထောက်များကို အောက်သို့ တွဲလျားချထားတတ်သည်။ အပြေးအလွန်သန်သည်။ ငှက်မသည် ငှက်ဖိုထက် ကိုယ်ထည်ကြီးသည်။
ကြာဖက်နင်းငှက်၏ အစာမှာ [[ပိုးမွှား]]၊ [[ခရု]]၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]နှင့် ရေတွင်ပေါက်သော အပင်များ ဖြစ်သည်။ [[မိုးရာသီ]]တွင် ငှက်ကလေးများ ပေါက်သည်။ သစ်ရွက် ပေါင်းပင်များဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော[[အသိုက်]]သည် ရေပေါ်တွင် မျောနေတတ်သည်။ တစ်မြုံလျှင် [[ဥ]] ၄ လုံးရှိတတ်၏။ ဥများမှာ အဝါရောင်အောက်ခံတွင် အမဲစင်းများ ပါရှိ၍ ချောမွှတ်ပြောင်လက်နေသည်။ ဥ၏အရွယ်မှာ ပျမ်းမျှအလျား ၁ လက်မခွဲ၊ ပြက် တစ်လက်မသာသာ ရှိသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)</ref>
== ပုံများ ==
<gallery>
File:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) juveniles W IMG 6688.jpg|juveniles in Krishna Wildlife Sanctuary, Andhra Pradesh, India.
File:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) juveniles W IMG 6687.jpg|juveniles in Krishna Wildlife Sanctuary, Andhra Pradesh, India.
Image:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) on a Santa Cruz Water Lily ''Victoria cruzinia'' in Kolkata W IMG 3625.jpg| on a Santa Cruz Water Lily (''Victoria cruzinia'') in Kolkata, West Bengal, India.
Image:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) in a Lotus Pond in Kolkata I IMG 7504.jpg |In a Lotus Pond in Kolkata, West Bengal, India.
Image:Bronze winged Jacana (Immature) at Bharatpur IMG 8547.jpg|Immature at Bharatpur, India|Bharatpur, Rajasthan, India.
Image:Bronze winged Jacana (Immature) at Bharatpur Im IMG 8551.jpg|Immature at Bharatpur, India|Bharatpur, Rajasthan, India.
Image:Bronze-winged Jacana I IMG 9179.jpg|In Kolkata, West Bengal, India.
Image:Bronzed winged Jacana (adult) with juveniles I2 IMG 2572.jpg|Adult with juveniles in Kolkata, West Bengal, India.
Image:Bronze winged Jacana I - Kolkata IMG 1482.jpg|In Kolkata, West Bengal, India.
Image:Bronze winged Jacana (Immature) I- Kolkata IMG 5437.jpg|Immature in Kolkata, West Bengal, India.
File:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) in AP W IMG 3489.jpg|in Uppalapadu, Andhra Pradesh, India.
File:Bronze-winged Jacana (Metopidius indicus) in AP W IMG 3480.jpg|in Uppalapadu, Andhra Pradesh, India.
</gallery>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ကြာဖက်နင်းငှက်များ]]
gi5p3ngoq4togjqjqpa7a3m7p0z5v1t
ချည်ခင်စွတ်ငှက်
0
13145
753015
727824
2022-08-03T04:02:54Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{speciesbox
| status = NT
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{cite iucn|url=https://www.iucnredlist.org/species/22727255/175530482 |title=''Ciconia episcopus'' |author=BirdLife International |author-link=BirdLife International |year=2020 |access-date = 10 December 2020}}</ref>
| image = Woolly-necked Stork (Ciconia episcopus) Photograph By Shantanu Kuveskar.jpg
| image_caption = Mangaon, Raigad, Maharashtra [[India]]
| genus = Ciconia
| species = episcopus
| authority = ([[:en:Pieter Boddaert|Boddaert]], 1783)
| range_map =
| range_map_caption =
}}
'''ချည်ခင်စွတ်ငှက်''' (''Ciconia episcopus'') သည် ကြီးမားသော[[ရေငှက်]]တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ [[ငှက်ကျား]]မျိုးရင်း တွင် ပါဝင်သည်။ သိပ္ပံအမည်မှာ စီကိုးနီးယား အက်ပီစကိုးပတ် ဖြစ်သည်။ သားပေါက်ရာတွင် တစ်ကောင်ချင်း (သို့မဟုတ်) အုပ်စုကလေးများဖြင့် ကျက်စားတတ်သည်။ [[သစ်တော]]များအတွင်းရှိ [[နွံတော]]များ၊ စိုက်ပျိုးမြေများနှင့် [[စိမ့်တော]]များအပါအဝင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်မျိုးစုံတွင် ကျက်စားသည်။ ချည်ခင်စွတ်ငှက်သည် [[အာဖရိကတိုက်]]နှင့် [[အာရှတိုက်]]အရှေ့ပိုင်းနိုင်ငံများ အနှံ့အပြားတွင်တွေ့ရှိရသည်။<ref name=":13">{{Cite journal|last=Sundar|first=K.S. Gopi|date=2020|title=Woolly-necked Stork - a species ignored|url=https://storkibisspoonbill.org/wp-content/uploads/2020/11/2020SpecialSectionEdit_Sundar_Final.pdf|journal=SIS Conservation|volume=2|pages=33–41|eissn=2710-1142}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210412024530/https://storkibisspoonbill.org/wp-content/uploads/2020/11/2020SpecialSectionEdit_Sundar_Final.pdf |date=12 April 2021 }}</ref><ref name=":14">{{Cite journal|last1=Gula|first1=Jonah|last2=Sundar|first2=K.S. Gopi|last3=Dean|first3=W. Richard J.|date=2020|title=Known and potential distributions of the African Ciconia microscelis and Asian C. episcopus Woollyneck Storks|url=https://storkibisspoonbill.org/wp-content/uploads/2020/11/2020Gula_Final.pdf|journal=SIS Conservation|volume=2|eissn=2710-1142}}</ref> [[မြန်မာနိုင်ငံ]]အတွင်းတွင်လည်း ချည်ခင်စွတ်ငှက်သည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရှိတတ်သည်။
== သွင်ပြင်လက္ခဏာ ==
ချည်ခင်စွတ်ငှက်သည် အလျား ၃၆ လက်မခန့် ရှိသည်။ ခြေတံအလွန်ရှည်သည်။ [[နှုတ်သီး]]ရှည်၍ သန်မာသည်။ အတောင် ကျယ်ပြန့်သည်။ ပျံသန်းရာတွင် အလွန်မြန်၍ [[လင်းတ]]များကဲ့သို့ အလွန်မြင့်မားစွာလည်း ပျံနိုင်သည်။ ချည်ခင်စွတ်ငှက်၏ အသံသည် အောသည်။ အာခေါင်သံနှင့် [[ဝက်]]ကဲ့သို့ မြည်သည်။ သို့သော် [[ဆောင်းရာသီ]]၌ အသံမပေးဘဲ နေတတ်သည်။
ရေကောင်းစွာရသော ဒေသများတွင် တစ်ကောင်ချင်းသော်လည်းကောင်း၊ စုံတွဲသော်လည်းကောင်း၊ အုပ်ဖွဲ့၍သော်လည်းကောင်း တွေ့ရတတ်သည်။ ရေလွှမ်းမိုးသောနေရာနှင့် လယ်ကွင်းများတွင်လည်း အစာရှာဖွေ၍၊ [[ဖား]]၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[တီကောင်]]နှင့် [[အင်းဆက်|ပိုးမွှား]]များကို စားသည်။ စရိုက်အားဖြင့် ငြိမ်သက်စွာ နေတတ်သည်။
ချည်ခင်စွတ်ငှက်သည် မိုးဦးကျတွင် သားပေါက်သည်။ အသိုက်ကို သစ်ကိုင်းပေါ်တွင် တုတ်ချောင်း၊ သစ်ကိုင်းများဖြင့်
လုပ်၍ [[ကောက်ရိုး]]၊ [[မြက်]]၊ ငှက်မွှေး၊ ငှက်တောင်တို့ဖြင့် ကာရံထားသည်။ တစ်မြုံလျှင် ဥ ၃၊ ၄ လုံး ရှိတတ်၍ ဥများမှာ လက်ဦးတွင် အဖြူရောင်ဖြစ်သော်လည်း နောင်အခါ ညိုမည်းသွားသည်။ [[ဥ]]အရွယ်မှာ ပျမ်းမျှအလျား ၂.၅ဝ လက်မနှင့် ပြက် ၁.၈၃ လက်မခန့်ရှိသည်။ [[အသိုက်]]ကို လက်ပံပင်ထက်၌ ဖွဲ့တတ်သည်။ ချည်ခင်စွတ်ငှက်သည် သစ်ပင်တစ်ပင်တည်းကို သာစွဲ၍ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း အသိုက်ဖွဲ့တတ်သည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ငှက်ကျားမျိုးရင်းဝင်များ]]
dqw01xdybq30ydml7a7g8mrbjgvf6ko
ရာသီခွင်
0
13535
753016
728980
2022-08-03T04:02:59Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
တစ်နှစ်တွင် နေသည် အမြင်အားဖြင့် ကောင်းကင်၌ ရှိသော နက္ခတ်ခေါ် ကြယ်စု ၁၂ ခုကို ဖြတ်ကျော်သွား၍ ထိုနက္ခတ်များ တည်နေရာ နယ်နိမိတ်များကို '''ရာသီခွင်များ'''အဖြစ်ဖြင့် ရှေးနက္ခတ်ဆရာများ လက်ထက်ကစ၍ သတ်မှတ်ထားခဲ့ကြသည်။ ရာသီခွင် တစ်ခွင်တွင် နက္ခတ်တလုံး(ကြယ်တစ်စု)ရှိ၍ အဆိုပါ ရာသီခွင်တစ်ခုစီကို ရုပ်ပုံတစ်ခုစီဖြင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသည်။ ထို ၁၂ ရာသီခွင်ကို နေသာမက၊
ကျန် အခြားဂြိုဟ်များလည်း ဖြတ်သန်းသွားလာကြသည်။ လက်တင်အမည်များဖြင့် ခွဲခြားထားသော ၁၂ ရာသီခွင်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်၍ ရာသီခွင်အတွင်းရှိ နက္ခတ်တို့၏ ရုပ်ပုံများကိုလည်း ယှဉ်တွဲဖော်ပြထားသည်။ အဆိုပါ လက်တင် အမည်များသည် ရှေးဂရိလူမျိုးတို့၏ အခေါ်အဝေါ်များမှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်လေသည်။
{|class="wikitable"
|-
! № !! သင်္ကေတ !! လောင်ဂျီတွဒ် !! မြန်မာအမည် !!လက်တင်အမည် !! အင်္ဂလိပ်အမည် !! ဂရိအမည် !! ဟိန္ဒူအမည် !! ဘေဘီလုံအခေါ်အဝေါ်<ref>[[MUL.APIN]]; Peter Whitfield, ''History of Astrology'' (2001); W. Muss-Arnolt, ''The Names of the Assyro-Babylonian Months and Their Regents'', Journal of Biblical Literature (1892).</ref>
|-
|၁ || {{unicode|♈︎ ♈️}} || 0°|| [[မိဿ (ဗေဒင်)|မိဿ]] || Aries || The [[သိုး|Ram]] || {{lang|grc|Κριός}} (''Krios'')|| {{IAST|Meṣha}} (मेष)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup> LU.ḪUŊ.GA}} "The Agrarian Worker", [[Dumuzid the Shepherd|Dumuzi]]
|-
|၂||{{unicode|♉︎ ♉️}} || 30°||[[ပြိဿ (ဗေဒင်)|ပြိဿ]]|| Taurus || The [[နွားထီး|Bull]] || {{lang|grc|Ταῦρος}} (''Tavros'')|| {{IAST|Vṛiṣhabha}} (वृषभ)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>GU<sub>4</sub>.AN.NA}} "The Steer of Heaven"
|-
|၃||{{unicode|♊︎ ♊️}} || 60°||[[မေထုန် (ဗေဒင်)|မေထုန်]]|| Gemini || The [[အမြွာ|Twin]]s || {{lang|grc|Δίδυμοι}} (''Didymoi'')|| {{IAST|Mithuna}} (मिथुन)|| {{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>MAŠ.TAB.BA.GAL.GAL}} "The Great Twins" ([[Castor (star)|Castor]] and [[Pollux (star)|Pollux]])
|-
|၄||{{unicode|♋︎ ♋️}} || 90°||[[ကရကဋ် (ဗေဒင်)|ကရကဋ်]] || Cancer || The [[ကဏန်း|Crab]] ||{{lang|grc|Καρκίνος}} (''Karkinos'')|| {{IAST|Karkaṭa}} (कर्कट)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>AL.LUL}} "The Crayfish"
|-
|၅||{{unicode|♌︎ ♌️}}|| 120°|| [[သိဟ် (ဗေဒင်)|သိဟ်]] || Leo || The [[ခြင်္သေ့|Lion]] ||{{lang|grc|Λέων}} (''Leōn'')|| {{IAST|Siṃha}} (सिंह)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>UR.GU.LA}} "The Lion"
|-
|၆||{{unicode|♍︎ ♍️}}|| 150°|| [[ကန် (ဗေဒင်)|ကန်]]|| Virgo || The [[အပျိုစင်|Maiden]] ||{{lang|grc|Παρθένος}} (''Parthenos'')|| {{IAST|Kanyā}} (कन्या)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>AB.SIN}} "The Furrow"; "The Furrow, the goddess [[Shala]]'s ear of corn"
|-
|၇||{{unicode|♎︎ ♎️}}|| 180°|| [[တူ (ဗေဒင်)|တူ]]|| Libra ||The [[ချိန်ခွင်|Scales]] ||{{lang|grc|Ζυγός}} (''Zygos'')|| {{IAST|Tulā}} (तुला)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>ZIB.BA.AN.NA}} "The Scales"
|-
|၈||{{unicode|♏︎ ♏️}}|| 210°|| [[ဗြိစ္ဆာ (ဗေဒင်)|ဗြိစ္ဆာ]]|| Scorpio || The [[ကင်းမြီးကောက်|Scorpion]] ||{{lang|grc|Σκoρπιός}} (''Skorpios'') || {{IAST|Vṛśhchika}} (वृश्चिक)|| {{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>GIR.TAB}} "The Scorpion"
|-
|၉||{{unicode|♐︎ ♐️}}|| 240°|| [[ဓနု (ဗေဒင်)|ဓနု]]|| Sagittarius || The ([[စန်းတော|Centaur]]) [[မြားပစ်အားကစား|Archer]] ||{{lang|grc|Τοξότης}} (''Toxotēs'')|| {{IAST|Dhanuṣha}} (धनुष)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>[[Pabilsag|PA.BIL.SAG]]}}, ''Nedu'' "soldier"
|-
|၁၀||{{unicode|♑︎ ♑️}}|| 270°|| [[မကာရ (ဗေဒင်)|မကာရ]]|| Capricorn || "[[ဆိတ်|Goat]]-horned" (The Sea-Goat) ||{{lang|grc|Αἰγόκερως}} (''Aigokerōs'')|| {{IAST|Makara}} (मकर)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>SUḪUR.MAŠ}} "The Goat-Fish" of [[Enki]]
|-
|၁၁||{{unicode|♒︎ ♒️}}|| 300°|| [[ကုံ (ဗေဒင်)|ကုံ]]|| Aquarius ||The [[ရေတကောင်း|Water-Bearer]] ||{{lang|grc|Ὑδροχόος}} (''Hydrokhoos'')|| {{IAST|Kumbha}} (कुम्भ)|| {{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>GU.LA}} "The Great One", later ''{{lang|akk-Latn|qâ}}'' "pitcher"
|-
|၁၂||{{unicode|♓︎ ♓️}}|| 330°|| [[မိန် (ဗေဒင်)|မိန်]]|| Pisces || The [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|Fish]]<ref>''American Heritage Dictionary of the English Language'' 3rd ed., s.v. "Pisces."</ref> ||{{lang|grc|Ἰχθύες}} (''Ikhthyes'')|| {{IAST|Mīna}} (मीन)||{{lang|sux-Latn|<sup>MUL</sup>SIM.MAḪ}} "The Tail of the Swallow", later DU.NU.NU "fish-cord"
|}
ဟိန္ဒူနှင့် မြန်မာဗေဒင်ကျမ်းများအရ အေးရီးအစ ပိုက်ဆီး အဆုံးရှိသော ၁၂ ရာသီကို မိဿ၊ ပြိဿ၊ မေထုန်၊ ကြကဋ်၊ သိဟ်၊ ကန်၊ တူ၊ ဗြိစ္ဆာ၊ ဓနု၊ မကာရ၊ ကုံ၊ မိန်ဟူ၍ အစဉ် အတိုင်း ခေါ်သည်။ ပုံများမှာ နှစ်မျိုးစလုံးပင် ထပ်တူဖြစ်သင့်သော်လည်း အနည်းငယ် ကွဲလွဲချက်များမှာ ဟိန္ဒူနှင့် မြန်မာ
ဗေဒင်ကျမ်းများ၌ မိဿကို ဆိတ်ထီးပုံဖြင့်၎င်း၊ မေထုန်ကို ယောက်ျားတစ်ဦးနှင့် မိန်းမတစ်ဦးဘက်၍ ရပ်နေသောပုံဖြင့်၎င်း၊
မကာရကို သမင်ခေါင်းရှိသော မကန်းမည်သော ရေသတ္တဝါ ပုံဖြင့်၎င်း ပေးထားသည်ကို တွေ့ရလေသည်။ မြန်မာစာပေရှိ ၁၂ ရာသီဆိုင်ရာ နက္ခတ်၊ တာရာ၊ ရာသီ၊ လ စသည်တို့၏ သဘောကို ဖော်ပြပါ ရာသီစက်အားဖြင့် သိမြင်နိုင်လေသည်။ ရာသီစက်တွင် နက္ခတ် ၂၇ လုံး ရှိသည့်အနက် နက္ခတ်
စဉ်ကို အဿဝဏီမှ စ၍ ရေဝတီအဆုံးအထိ ရေတွက်ကြသည်။ နက္ခတ် ၂၇ လုံးသည် တာရာကိုးလုံးနှင့် တစ်ဖန် တိုက်ဆိုင် နေပြန်၍ ရာသီစက်ပုံကိုကြည့်လျှင် တာရာတလုံးသည် နက္ခတ် သုံးလုံးနှင့် တူညီနေသည်ကို တွေ့ရပေမည်။ တာရာကြီးကိုးလုံးကို ကျီးတာရာ၊ ဟင်္သာတာရာ စသည်ဖြင့် အသိအမှတ်ပြုထား သည်။ တစ်ရာသီမှ တစ်နှစ်၏ ၁၂ ပုံ တစ်ပုံ ဖြစ်၏။ နက္ခတ် တစ်လုံးကို လေးစိတ်စိတ်၍ တစ်စိတ်ကို တစ်ပါဒ်ဟုခေါ်သည်။ နက္ခတ်နှစ်လုံးနှင့် တစ်ပါဒ်သည် တစ်ရာသီဖြစ်သည်။ တနည်းအားဖြင့် ကိုးပါဒ်သည် တစ်ရာသီဖြစ်သည်။ ရာသီစက်တွင် နှစ်ဦး ဖြစ်သော မိဿရာသီ တန်ခူးလကို အဿဝဏီလေးပါဒ်၊ ဘရဏီလေးပါဒ်၊ ကြတ္တိကာပထမတစ်ပါဒ် ပေါင်း ကိုးပါဒ်နှင့် ညိ|၍ ခွဲထားသည်။ ကျန် ရာသီများကိုလည်း ဤနည်းအတိုင်း ပင် ခွဲထားသည်။ ရာသီစက်တွင် တန်ခူး၊ ကဆုန် စသော စန္ဒရမာသ မြန်မာလများနှင့် မိဿ၊ ပြိဿ စသော သူရိယ မာသရာသီများကို သိမြင်ရလွယ်အောင် တစ်မျိုးတည်း သဘော နှင့်ပင် ဖော်ပြထားသ်ည။ အမှန်အားဖြင့်ကား သူရိယ မာသနှင့် စန္ဒရမာသတို့မှာ တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်ကြပေ။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၁)</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
*[[တာရာကြီးကိုးလုံး]]
*[[နက္ခတ် ၂၇ လုံး]]
== ကိုးကား ==
<references/>
{{ဆယ့်နှစ်ရာသီရုပ်}}
[[ကဏ္ဍ:ကြယ်စုတန်းများ]]
[[Category:ဗေဒင်]]
go2rd0d6nhugngxsvpik1lk6oi0fhj3
ရေဘုတ်
0
14487
753017
718750
2022-08-03T04:03:04Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
| name = Bitterns
| image = American Bittern Seney NWR 3.jpg
| image_caption = [[:en:American bittern]]
| taxon = Botaurinae
| authority = [[:en:Heinrich Gottlieb Ludwig Reichenbach|Reichenbach]], 1850
| subdivision_ranks = မျိုးစုများ
| subdivision = *''[[:en:Ixobrychus]]'' <small>[[:en:Gustaf Johan Billberg|Billberg]], 1828</small>
*''[[:en:Botaurus]]'' <small>[[:en:James Francis Stephens|Stephens]], 1819</small>
*''[[:en:Zebrilus]]'' <small>Bonaparte, 1855</small>
}}
'''ရေဘုတ် (သို့) ဆတ်ဗျိုင်း''' သည် မျိုးရင်းခွဲ '''Botaurinae''' တွင် ပါဝင်ပြီး အခြားအဖွဲ့ဝင်များထက် လည်ပင်းပိုတိုကာ လျှို့ဝှက်နိုင်ကြသည်။ [[အင်းဆက်]]၊ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ ကုန်းနေရေနေသတ္တဝါများ၊ တွားသွားသတ္တဝါများကို ဖမ်းယူစားသောက်တတ်သည်။ မျိုးစိတ်ပေါင်း ၁၄ ခု ရှိသည်။
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဗျိုင်းနှင့် အလားတူငှက်များ]]
{{Bird-stub}}
3xlnvo716ooovbmen4x1xl6uanhxnpv
ဂရိအနုပညာ
0
14575
753036
752906
2022-08-03T05:24:01Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/37.111.8.202|37.111.8.202]] ([[User talk:37.111.8.202|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:Bhonebsm|Bhonebsm]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
==ဂရိအနုပညာ==
လက်ရာမြောက်သည့် ရှေးဟောင်းဂရိအနုပညာ
ခေတ်အမျိုးမျိုး ကုန်လွန်ကြစေကာမူ ပြောင်မြောက်လှသည့်
ရှေးဟောင်းဂရိတို့၏ အနုပညာကား မှေးမှိန်တိမ်ကောလိမ့် မည်
မဟုတ်ပေ။ ဂရိအနုပညာ၏ မဏ္ဍိုင်ဖြစ်သော အဆင့်အတန်း
မြင့်လှသည့် ရုပ်လုံးထုနှင့် ပန်းချီဆေးရေး အတတ်ပညာများကို
နှောင်းလူတို့သည် အမြဲလိုပင် နည်းနိဿယခံယူကြရသည်။
ဂရိလူမျိုးတို့၏ အနုပညာရပ်များဖြစ်သော ဗိသုကာ၊ ရုပ်လုံး
ထုနှင့် ပန်းချီဆေးရေး အတတ်များသည် အခြားနိုင်ငံများ၏
အနုပညာရပ်များထက် စနစ်တကျရှိ၍ ဂရိတို့၏ရုပ်တု၊ ရုပ်လုံး၊
အဆောက်အအုံများမှာ အချိုးအစား ကျနလှပသည်ဟု ထင်ရှား
သည်။ ထိုကဲ့သို့ ထင်ရှားခဲ့သော အနုပညာရပ်များသည် ဘီစီ
၈ဝဝ မှ ဘီစီ ၅ဝဝ ခုနှစ်အတွင်း၌ ဖွံ့ဖြိုးခဲ့သည်။ ပထမတွင်
ဂရိတို့မှာ သိုးထိန်း၊ ဆိတ်ထိန်းများသာ ဖြစ်ချေသည်။ ထို့
နောက် နယ်လှည့်ကုန်သည်များဖြစ်သော ဖီနီရှန် လူမျိုးများ
ထံမှ သင်္ချာအတတ်နှင့် အက္ခရာစာလုံးတို့ကို ရရှိကြ၏။ ဂရိ
တို့မှာ ဉာဏ်ထက်မြက်သူများ ဖြစ်ကြသဖြင့် ဖီနီရှန်တို့ထံမှ
ရသော သင်္ချာနှင်အက္ခရာရေးနည်း အတတ်များကို ဖွံ့ဖြိုးအောင်
ပြုစုနိုင်ခဲ့ကြပေသည်။ ဘီစီ ၉ဝဝ မှ ဘီစီ ၇ဝဝ ခုနှစ်
ခန့်အထိ ကာလအပိုင်းအခြားကို ဂျီဩမေတြီထွန်းကားသော
ခေတ်ဟု အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြ၏။
ဂရိတို့သည် နတ်ကိုးကွယ်ကြသည်။ သူတို့ ကိုးကွယ်ကြသည့်
နတ်များမှာ သာမန်လူတို့ထက် တန်ခိုးဣဒ္ဓိပါ၌ ကြီးမားသည်
ဟု ယုံကြည်ရသော မီး၊ ရေ၊ နေ၊ လေ စသည်တို့တည်း။ ထို့
အပြင်လည်း လူတို့၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး
စသည်တို့ကို စိုးပိုင်သော နတ်အသီးသီးရှိသည်ဟု ယုံကြည်ကြ
၏။ ထိုသို့ ယုံကြည်သည့်အတိုင်းလည်း သူတို့၏ စိတ်ကူး၌
ထင်မြင်လာသော နတ်ရုပ်များ၏ ပုံများကို ထုလုပ်ကိုးကွယ်ကြ
သည်။
ပထမတွင် ဂရိတို့သည် ပုံကြမ်းပုံရိုင်းများကိုသာ ထွင်းထု
ရေးဆွဲနိုင်ခဲ့ကြ၏။ သူတို့၏ကျန်းမာရေးကို အလေးဂရုပြုသော
လူမျိုးများဖြစ်သည့်အတိုင်း ကိုယ်လက်အင်္ဂါအချိုးအစား ကျနမှု
ကို အထူးလိုလားကြသည်။ ဤသို့ကိုယ်လက်အင်္ဂါတောင့်တင်း
လှပခြင်းကို သူတို့၏နတ်များက နှစ်သက်သည်ဟု ယုံကြည်ကြ
၏။ ဉာဏ်ကောင်းသောဂရိတို့သည် ရုပ်တု ရုပ်လုံးများကိုသာ
မက အဆောက်အအုံများကိုလည်း အချိုးအစားကျန လှပစေရန်
တစ်စတစ်စ ဂရုစိုက်၍လာခဲ့ကြသည်။ အထက်၌ ဖော်ပြခဲ့သော
ဂျီဩမေတြီခေတ်ပိုင်းတွင် ဂရိတို့သည် အဆောက်အအုံများကို
ဂျီဩမေတြီစနစ်အရ တိုင်းထွာ ဆောက်လုပ်ခဲ့ကြ၏။ သို့ရာ
တွင် ဂရိအနုပညာရပ်များသည် တိုးတက်မှုများစွာ မရရှိသေး
ချေ။ ဘီစီ ၄၈ဝ ခန့်အထိ ဂရိလက်ရာများမှာ ရှေးရိုးကျ၍
ပြောပလောက်အောင် လှပတင့်တယ်ခြင်း မရှိသေးချေ။ ဂရိ
နိုင်ငံသို့ ထိပါးစော်ကားလာသော အာရှတိုက်မှ ပါးရှင်းလူမျိုး
များကို ဘီစီ ၄၇၉ ခုနှစ်၌ တွန်းလှန်နိုင်ကြသည်တွင် ဂရိတို့
၏ စိတ်ဓာတ်များ တက်ကြွလာခဲ့သည်။ ထိုအခါတွင် ရုပ်တု
ရုပ်လုံးများပြုလုပ်၍၎င်း၊ တေးချင်းကဗျာများစပ်ဆို၍၎င်း သူရဲ
ကောင်း အာဇာနည်များကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုသည်။ ယင်းအချိန်
မှစ၍ ဂရိတို့၏ အနုပညာလက်ရာများသည်လည်း သိသိသာ
သာ တိုးတက် ကြီးပွားလာလေသည်။
ဂရိအနုပညာသမိုင်းကို ခေတ်ကြီး ၄ ခေတ်ပိုင်းခြား၍ လေ့
လာနိုင်ပေသည်။
ပထမခေတ်ဟု ခေါ်တွင်ရမည်ဖြစ်သော ဘီစီ ၈ဝဝ ခုနှစ်
ခန့်မှ ပါးရှင်းတို့ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သည့် ဘီစီ ၄၈ဝ ခုနှစ်ခန့်
အတောအတွင်း၌ ဂရိတို့၏ရှေးရိုးလက်ရာကြမ်းများကို တွေ့မြင်
နိုင်သည်။ အဆောက်အအုံများ၊ ရုပ်လုံးများ၊ ပန်းချီကားများ
သည် စနစ်တကျရှိလာပြီဖြစ်သော်လည်း နှောင်းခေတ်လက်ရာ
များကို မမီသေးချေ။
ဒုတိယခေတ်ဖြစ်သော ဘီစီ ၄၈ဝ မှ ဘီစီ ၄ဝဝ ခုနှစ်အထိ
တွင် ဂရိတို့၏စိတ်ဓာတ်ရင့်သန်မှုကို အမှီပြုကာအနု ပညာရပ်
များသည်လည်း တစ်ဟုန်တည်း တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ထိုခေတ်
လက်ရာများမှာ အဆစ်အချိုး ကျနလှပလာလေပြီ။ ပါးရှင်း
လူမျိုးတို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပျက်စီးပြိုကွဲသော
အဆောက်အအုံများ၊ အထိမ်းအမှတ်ရုပ်လုံးများနှင့် ပန်းချီကား
များကို အားတိုက်အင်တိုက် မွမ်းမံပြင်ဆင်ကြသည်။ ကဗျာ
စာဆိုနှင့် ဂီတစာဆိုတို့ကလည်း ဂရိလူစွမ်းကောင်း များ၏
အကြောင်းကို စိတ်ဓာတ်တက်ကြွဖွယ် တေးသီချင်းများ ဖွဲ့ဆို
သီကုံးကြသည်။
အနုပညာရပ်များအနက် ပန်းချီဆေးရေးအတတ်သည် ရှေးဦး
စွာ ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့ဟန်တူသည်။ အေသင်မြို့နှင့် ဒဲလဖိုင်မြို့ရှိ
အဆောက်အအုံ မျက်နှာစာအဆောင်ကြီးများမှ နံရံများတွင်
တန်ဆာဆင်ခဲ့ကြသော ပန်းချီဆရာကြီး ပေါ်လစ်ဂနိုးတပ်၊
မိုက်ကွန်နှင့် ပါနီနပ်တို့၏ လက်ရာများမှာ များစွာ ချီးမွမ်း
ဖွယ်ကောင်းသည်။ အချို့ပန်းချီကားများတွင် မူရင်းဆေးရောင်
များ မရှိတော့သော်လည်း ရေးဆွဲပုံ အချိုးအစား အထားအသို
တို့မှာ နည်းစနစ်ကျနမှန်ကန်လှသဖြင့် ယခုခေတ် အနုပညာ
ရှင်များ၏ ချီးကျူးအံ့ဩမှုကိုပင် ခံရလေသည်။
ထိုခေတ်အတွင်းမှာပင် အေသင်မြို့၊ အကရော့ပလစ်တောင်
ကုန်းပေါ်ရှိ ပါးသီနွန်အဆောက်အအုံကြီး၊ အိုလင်းပီးယားမြို့ရှိ
ဇုနတ်မင်း၏နန်းတော်ကြီးအပြင် အခြားမြို့ရွာများရှိ အဆောက်
အအုံများကို လှပဆန်းကြယ်စွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြပြီး
လျှင် ထိုအဆောက်အအုံများကို ကျောက်ရုပ်တုများ၊ ကြေးရုပ်
တုများ၊ ပန်းချီကားများ အစရှိသည်တို့ဖြင့် အလှအပ တန်ဆာ
ဆင်ကြလေသည်။
ဂရိရုပ်လုံးထုဆရာတို့သည် ကိုယ်လက်အင်္ဂါ အချိုးအစား
လှပပြေပြစ်မှုကို အဓိကထားကာ ထုလုပ်လေ့ရှိကြရာ ကျန်းမာ
သန်စွမ်းသော အားကစားသမား၏ ရုပ်လုံးများကို ထုလုပ်ကြ
သည်။ ထိုခေတ်က ထင်ရှားကျော်စောခဲ့သော ရုပ်လုံးထု ဆရာ
ကြီးများမှာ မိုင်ရွန်၊ ပေါ်လီကလိုင်တပ်နှင့် ဖီးဒီးယက်တို့ပင်
ဖြစ်သည်။
လေးပစ်သမား၊ လှံကိုင်သမား၊သံဝိုင်းပစ်သမားနှင့်
အခြားအားကစားသမားရုပ်လုံးများမှာ အလွန်အချိုးအစား
ကျန၍ လှပသောဟန်အမူအရာ ရှိသည်။ မိန်းမရုပ်များကို
ထုလုပ်လျှင်လည်း မိန်းမတို့၌ ပြည့်စုံရမည့် စံပြကိုယ်
အင်္ဂါအဆစ်အချိုးများကိုယူကာ ထွင်းထုကြပေသည်။
ဗီးနပ်အမည်ရှိ အချစ်နတ်သမီး၏ ရုပ်တုကိုကြည့်လျှင် ဂရိ
တို့၏ အမြင်၌ လှပခြင်းသည် မည်ကဲ့သို့ ရှိလေသည်ကို
မှန်းဆသိရှိနိုင်ကြပေလိမ့်
မည်။
ဘီစီ ၄ဝဝ မှ ၃ဝဝ ခုနှစ်အထိ ကာလအပိုင်းအခြားကို
တတိယခေတ်ဟု မှတ်သားခေါ်ဆိုရပေမည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆို
သော် ထိုခေတ်တွင် ဂရိတို့၏လက်ရာများသည် အပြောင်းအလဲ
ရှိလာသောကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ရုပ်တု ရုပ်လုံး
ဖော်နည်းတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ရှိလာသည်ကိုတွေ့ရသည်။
ဒုတိယခေတ်က ရုပ်လုံးများမှာ အချိုးအစား ကျနလှပသော်
လည်း စံပြရုပ်လုံးများသာလျှင် ဖြစ်သည်။ တတိယခေတ်တွင်
ရုပ်တုရုပ်လုံးများသည်လည်း ဒုတိယခေတ်ကဲ့သို့ အချိုးအစား
ကျနလှပ၍ လက်ရာပြောင်မြောက်ကြပေသည်။ တတိယခေတ်
၏ ထူးခြားချက်မှာကား စံပြရုပ်လုံးများဖြစ်သောအား ကစား
သမားနှင့် အချစ်နတ်သမီး၏ ပုံများသာမက လူသာမန်တို့၏
လှုပ်ရှားမှုများကိုပါ ပုံတူယူ၍ ဖန်တီးနိုင်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။
လူ့လောကသဘာဝနှင့် ပိုမိုနီးစပ်လာပြီဟု ဆိုနိုင်သည်။ လူတို့
၏သဏ္ဌာန်၌ ဖြစ်ပေါ်တတ်သောအမူအရာ အသွင်အပြင်များကို
သရုပ်ဖော်နိုင်ကြလေပြီ။ ထို့ကြောင့်လက်ရှိလူတို့ တွေ့ထိခံစားရ
သည့် စိတ်စေတနာတို့မှ ဖြစ်ပေါ်လာသော အမူအရာတို့သည်
ရုပ်တုရုပ်လုံးများပေါ်တွင် ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း ပေါ်နေပေ
တော့သည်။ ထိုခေတ်အတွင်းက ပရက်ဇစ်တလီ၊ စကိုးပတ်၊
တင်းမသီးယပ် အစရှိသော အနုပညာသည်ကြီးများသည် အံ့ဩ
ဖွယ်ရာ စူးရှသောအမြင်နှင့် ကျွမ်းကျင်မှု ရှိလှသောကြောင့်
ထင်ရှားကျော်စောခဲ့သည်။
ထိုခေတ်အတွင်းမှာကပင် ရောမလူမျိုးတို့သည် ဂရိနိုင်ငံသို့
ဝင်ရောက်လာကာ ဂရိလက်ရာအများအပြားကို ရောမနိုင်ငံသို့
ယူဆောင်သွားကြ၏။ ထို့ကြောင့် ဂရိဟန်ရှိသော အနုပညာ
လက်ရာများကို ဂရိနိုင်ငံ၌၎င်း၊ ရောမနိုင်ငံ၌၎င်း၊ တွေ့မြင်
ရပေသည်။
ဘီစီ ၃၈ဝ ပြည့်နှစ်အလွန်တွင် ဂရိအနုပညာသည်
အသွင်တစ်မျိုး ပြောင်းခဲ့ပြန်သည်။ ဤအကြိမ်တွင်မူကား
တိုးတက်မှုမရှိဘဲ တဖြည်းဖြည်းသာ ဆုတ်ယုတ်မှေးမှိန်
ခဲ့လေသည်။ ထိုခေတ်ကို စတုတ္ထခေတ်ဟု ခေါ်ရပေမည်။
ထိုခေတ်သို့ရောက်သောအခါ ပန်းချီဆေးရေးအတတ်သည်
သာသနာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများနှင့်သာ သက်ဆိုင်သော
အတတ်ပညာ မဟုတ်တော့ဘဲ လူနေအဆောက်အအုံနှင့်လည်း
သက်ဆိုင်သော အနုပညာ ဖြစ်လာသည်။ သို့ရာတွင် ထိုခေတ်
အခါက ထွန်းကားခဲ့သော ဂရိပန်းချီ၊ ရုပ်တု၊ ဗိသုကာဆရာ
တို့၏ အမည်များသည် အနုပညာသမိုင်းတွင် များစွာ မထင်
ရှားခဲ့ဘဲ လက်ရာကောင်းများလည်း မှတ်သားလောက်ဖွယ်
မကျန်ရစ်ခဲ့ချေ။
ဂရိနိုင်ငံ၌အနုပညာ တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်ယုတ် မှေးမှိန်
လာခိုက်တွင် နိုင်ငံငယ်ကလေးများ အစိတ်စိတ်ကွဲ၍
ပြည်ထဲရေး မသာမယာဖြစ်ခဲ့သောကြောင့် အနုပညာရပ်သည်
ပြန်လည် ဖွံ့ဖြိုးလာရန် မဖြစ်နိုင်ခဲ့တော့ချေ။ စတုတ္ထခေတ်သည်
ဂရိအနုပညာ မှေးမှိန်ကွယ်ပျောက်သောခေတ်ဖြစ်သော်လည်း
ဂရိပန်းချီဆေးရေးအတတ်သည် ရောမခေတ်တွင် ဆက်လက်
ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ဟန်တူပေသည်။ သို့ရာတွင် ထိုလက်ရာများကား ရောမ
လက်ရာများသာဖြစ်၍ ဂရိနိုင်ငံအနုအပညာအဖြစ် စဉ်းစားရန်
မသင့်ချေ။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref>
==ကိုးကား==
<references/>
[[Category:ဂရိနိုင်ငံ]]
qjekip4jn2jh35k9fq9zxyl66i754rd
ဗျိုင်း
0
14997
753018
723864
2022-08-03T04:03:10Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic Taxobox|taxon=Ardeidae|name=ဗျိုင်း|display parents=5|image=Ardea modesta.jpg|subdivision=''[[:en:Egretta|Egretta]]''<br>
''[[:en:Ardea (genus)|Ardea]]''|subdivision ranks=[[မျိုးစု]]များ|image caption=[[အရှေ့ဂရိတ်ဗျိုင်း]] (အာဒီ့မိုးဒစ်စတာ)}}
'''ဗျိုင်း'''သည် မြန်မာလူမျိုးများနှင့် ရင်းနှီးပြီး ငှက်တစ်ကောင်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ကလေးများနှင့် ငယ်စဉ်ကတည်းက ရင်းနှီးခဲ့သော ငှက်တစ်ကောင် ဖြစ်သည်။ ကလေးငယ်ကို မိခင်ဖြစ်သူက အိပ်ရာဝင်သီချင်းများဖြင့် ချော့သိပ်ရာတွင် “လူကလေးရဲ့ အိပ်ချိန်တန် ၊ ဗျိုင်းရှေ့ကပျံ၊ ပျံလေသည့်ကိုရွှေဗျိုင်း ၊ ညွှတ်တွေကဝိုင်း၊ ညွှတ်ကိုင်းဝိုင်းတဲ့ ကိုဗျိုင်းဖြူ ၊ ကယ်သူကွဲ့ရှိဘူး ၊ မြစ်နဒီသောင်စပ်မှာ တောင်ခတ်လို့လူး” ဆိုသောကဗျာလေးကို မိခင်တိုင်းလိုလို ဆိုခဲ့ဖူးကြသည်ချည်း ဖြစ်သည်။ ကလေးများ ကျောင်းစတက်၍ စာစရေးပြီဆိုသောအခါ လက်ရေးက မသေမသပ် ရှိတတ်ကြသည်။ ထိုအခါ ကလေးများရေးသော ကကြီးများကို လူကြီးများက ဗျိုင်းပျံနေသလိုဟု နောက်တတ်၊ စတတ်ကြသည်။ ထိုအခါ ကလေးများက ကောင်းကင်တွင် ဗျိုင်းတွေပျံနေသည်ကို ပြေးမြင်ယောင်တတ်ကြသည်။ မြစ်ချောင်းများနှင့် နီးသောဒေသများတွင် ညနေစောင်းအချိန်တွင် အိပ်တန်းပျံလာသော ဗျိုင်းအုပ်များကို မြင်ဖူးကြပါလိမ့်မည်။
ဗျိုင်းကို [[မြန်မာနိုင်ငံ]]အနှံ့အပြားတွင် တွေ့ရှိနိုင်သကဲ့သို့ [[ကမ္ဘာ]]အနှံ့တွင်လည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ [[အပူပိုင်းဒေသ]]နေ ဗျိုင်းအများစုမှာ ဌာနေငှက်များဖြစ်ကြသော်လည်း [[ဥရောပ]]ဒေသများမှ ဗျိုင်းများသည် [[ဆောင်းရာသီ|ဆောင်းအခါ]]တွင် [[အာဖရိက]]နှင့် [[အာရှတိုက်]]တောင်ပိုင်းဒေသများသို့ သွားရောက်ဆောင်းခိုလေ့ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[မိုးဥတု|မိုးအခါ]]၌ စပါးစိုက်ပျိုးသော လယ်ကွင်းများတွင် တွေ့ရသည်။ ဆောင်းရာသီ စပါးရိတ်သိမ်းချိန်တွင်မူ [[မြစ်]]၊ [[ချောင်း]]နှင့် [[ထုံးအိုင်]]များဆီသို့ စားကျက်ပြောင်းသွားတတ်သည်။ [[ပဲခူးရိုးမ]] သဲချောင်းများတွင်လည်း ကျက်စားလေ့ရှိသည်။ [[မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ]]တွင် ဒီရေတက်ချိန်၌ ကမ်းနှင့် ကိုက်နှစ်ရာ၊ သုံးရာခန့် ဝေးသော[[ ရွှံ့]]၊ နွံများအတွင်း အုပ်လိုက်ကျက်စားလေ့ရှိသည်။
ဗျိုင်းသည် Ciconiiformes မျိုးရင်းတွင် Ardeidae မျိုးစပ်၌ ပါဝင်သည်။ သိပ္ပံအမည်မှာ Egretta garzetta ဖြစ်သည်။ ဗျိုင်းတို့တွင် [[ဥဗျိုင်း]]၊ [[ဗျိုင်းအောက်]]၊ [[ကျွဲကျောင်းဗျိုင်း]] စသည်ဖြင့် အမျိုးအစားများစွာ ရှိကြသည်။<ref>ဇော်လွင်ဦး ဟင်္သာတ. ရေးသော မဗေဒါနှင့် မိတ်ဆွေများ စာအုပ်မှ</ref>
== ဥဗျိုင်း ==
ယခု ဖော်ပြမည့်ဗျိုင်းမှာ ဥဗျိုင်းဟု အများသိကြသော ဗျိုင်းဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ Little Egret ဖြစ်သည်။ ဗျိုင်း၏အရောင်မှာ အဖြူရောင်ဟု အများကယူဆကြသော်လည်း မွဲပြာပြာ ၊ ညိုတိုတိုအရောင်များလည်း ရှိတတ်သေးသည်။ ထို့ပြင် ရာသီဥတုနှင့် အခြေအနေကို လိုက်၍လည်း အရောင်ပြောင်းလဲလေ့ ရှိသည်။
ဗျိုင်း၏ ထင်ရှားသောအသွင်အပြင်မှာ ရှည်လျားသော ခြေတံနှင့် လည်ပင်းရှိခြင်း ဖြစ်သည်။ ရှည်လျားချွန်ထက်သော နှုတ်သီးလည်းရှိသည်။ မိတ်လိုက်ချိန်မဟုတ်လျှင် နှုတ်သီးမှာ အဝါရောင် ရှိသည်။ ကိုယ်အလျားမှာ ၃၅ လက်မခန့်ရှိသည်။ ဗျိုင်းသည် အစာချောင်းချိန်တွင် ဆိတ်ငြိမ်စွာနေလေ့ ရှိသည်။ သို့သော် စ၍ပျံတတ်ချိန်တွင် အသံပြုလေ့ရှိသည်။ ယင်းသို့ အသံပြုခြင်းသည် အပေါင်းအဖော်များကို သတိပေးခြင်းသဘောလည်း ဖြစ်သည်။ အိပ်တန်းတက်ချိန်နှင့် အိပ်တန်းဆင်းချိန်များတွင်လည်း အုပ်စုလိုက်ဆူညံစွာ အော်မြည်လေ့ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။
ဗျိုင်းသည် တောင်သူလယ်သမားတို့၏ မိတ်ဆွေငှက်ဖြစ်သည်။ လယ်ကွက်ထဲတွင် လျှောက်ကာ ကောင်ပင်များတွင် တွယ်ကပ်ဖျက်ဆီးတတ်သော [[လယ်ကဏန်း]]၊ [[ပိုးတုံးလုံး]] ၊ ပေါက်ဖတ်နှင့် [[ခူ]]များကို ဖမ်းယူစားသောက်ခြင်းဖြင့် တောင်သူလယ်သမားများကို ကူညီသကဲ့သို့ [[ကျွဲ]]၊ နွားများ၏ ကျောပေါ်တွင် နားနေကာ [[မှက်]]၊ [[ခြင်]]စသော [[ပိုးမွှား]]များကို ထိုးဆိတ်စားသောက်ခြင်းဖြင့် ကျွဲ၊ [[နွား]]များကိုလည်း ကူညီလေ့ရှိသည်။ ဗျိုင်းသည် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များ၊ [[အင်းဆက်]]များ၊ [[ကဏန်း]]၊ [[ခရု]]၊ တွားသွားသတ္တဝါငယ်များကို စားသောက်လေ့ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ရေစီးနှင့်အတူပါလာမည့် ငါးများကို စိတ်ရှည်လက်ရှည် စောင့်ဖမ်းလေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့်လည်း မိမိလိုရာကို စိတ်ရှည်လက်ရှည် စောင့်စားကြလျှင် ကတွတ်ပေါက်က ဗျိုင်းစောင့်သလိုဟု ဆိုကြခြင်းဖြစ်သည်။
မိုးရာသီတွင် အုပ်စုဖွဲ့ သားပေါက်လေ့ရှိသည်။ ဗျိုင်းတို့သည် အသိုက်များကို မျိုးတူအုပ်စုလိုက် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အခြားရေနေငှက်များနှင့်လည်း အတူပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ အများအားဖြင့် တင်ကျီးငှက်များနှင့်အတူ ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ အသိုက်များကို အကိုင်းအခက်များသော အပင်မြင့်များ၊ ဝါးရုံပင်မြင့်များတွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ ဗျိုင်းဖိုနှင့် ဗျိုင်းမသည် အသိုက်ကို အတူတကွစောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ ဥများကို အလှည့်ကျဝပ်လေ့ ရှိသည်။ ဗျိုင်းဥသည် ချောမွတ်ခြင်းမရှိဘဲ စိမ်းပြာရောင် ဖျော့ဖျော့ရှိသည်။ တစ်ခါဥလျှင် သုံးဥမှ ငါးဥအထိ ဥသည်။ သားပေါက်ရန် ၂၁ ရက်မှ ၂၅ ရက်အထိ ဝပ်ရလေ့ရှိပြီး သားပေါက်ပြီးနောက် တစ်လမှ တစ်လခွဲခန့်ကြာမှ သားခွဲလေ့ရှိသည်။
== ဗျိုင်းညို ==
ဗျိုင်းညိုဆိုသည်မှာ ဗျိုင်းအောက်ကို ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဗျိုင်းအောက်သည် Ciconiiformes မျိုးရင်းတွင် Ardeidae မျိုးစဉ်၌ ပါဝင်သည်။ သိပ္ပံအမည်မှာ Ardeola grayii ဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ Indian Pond Heron ဖြစ်သည်။ ဗျိုင်းညိုခေါ် ဗျိုင်းအောက်သည် ဥဗျိုင်းထက် လည်ပင်တိုပြီး နှုတ်သီးလည်းတိုကာ ပိုမိုထူထဲသည်။ အမြင်အာရုံစူးရှုခြင်းမရှိဘဲ အတန်ငယ်ဝေးဝေးထိ မမြင်နိုင်ပါ။ ဗျိုင်းအောက်၏အရောင်မှာ ညစ်ပုပ်ပုပ်ဖြစ်ပြီး ထပျံသောအခါတွင်မှ အဖြူရောင် အတောင်ပံ၊ အမြီးနှင့် ရင်ပိုင်းကို ထင်ရှားစွာ မြင်ရသည်။ သားပေါက်ချိန်တွင် ကျောဘက်၌ နီညိုရောင်သမ်းလာကာ အမွေးနုကလေးများ ပေါက်လာကြသည်။ ခေါင်းနောက်ဘက် (နောက်စေ့) တွင်လည်း ရှည်လျားဖြူဖွေးသော အမွေးစုရှည်လည်း ပေါက်လာသည်။ မျိုးပွားရာသီတွင် ခြေထောက်များသည် အနီရောင်ပြောင်းသွားသည်။ အဖိုနှင့်အမတို့၏အရောင်အသွေးမှာ အတူတူပင် ဖြစ်သည်။ ဗျိုင်းအောက်သည် ရေစပ်အနီးတွင် တစ်ကောင်ချင်းသော်လည်းကောင်း၊ အုပ်သင်းဖွဲ့၍သော် လည်းကောင်း နေတတ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ပင်လယ်ကမ်းစပ်၊ [[ရေကန်]]၊ အင်းအိုင်များ ၊ မြစ်၊ ချောင်း၊ မြောင်းနှင့် ရေလွှမ်းပြင်များ၊ လယ်ကွင်းများ စသည့်ရေပေါများရာ အရပ်များတွင် ကျက်စားကြသည်။ ရေပေါ်တွင် ပျံသန်းကာ ငါးများကို ထိုးသုတ်စားသောက်လေ့ ရှိသည်။ ရွှံ့နွံများ၊ ရေတိမ်ရေစပ်များတွင် အစာရှာလေ့လည်း ရှိသည်။ ဗျိုင်းအောက်တို့သည် ငါး၊ ဖား၊ ပုစွန်လုံးနှင့် အင်းဆက်ပိုးမွှားများကို စားသောက်ကြသကဲ့သို့ မြက်နုများ၊ [[ဗေဒါ]]ကဲ့သို့ အပင်များကိုလည်း စားသောက်သည်။ ရွှံ့နွံတောမဟုတ်သော နေရာများတွင် [[ပုရစ်]]၊ [[ပုစဉ်း]]နှင့် ပျားများကို စားသောက်ကြသည်။
ဗျိုင်းများကဲ့သို့ပင် ထပျံချိန်တွင် အသံစူးစူးအော်မြည်တတ်သည်။ အသိုက်နားတွင် နေသောအခါ အသံဩဩဖြင့် အော်တတ်သည်။ ဗျိုင်းအောက်သိုက်များမှာလည်း ဗျိုင်းသိုက်များကဲ့သို့ပင် အပင်ကြီးများ၊ ဝါးရုံပင်များတွင် သစ်ခက် သစ်ကိုင်းတို့ဖြင့် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ [[အသိုက်]]ကို အမများက ဆောက်လုပ်နေစဉ်တွင် အထီးများက အသိုက်ဆောက်ရန် ပစ္စည်းများကို ရှာဖွေပေးပါသည်။ သူတို့သည် များသောအားဖြင့် [[ကျွဲကျောင်းဗျိုင်း]]များနှင့်အတူ အသိုက်ဆောက်လေ့ ရှိကြသည်။ သားပေါက်ရာသီမှာ မိုးရာသီဖြစ်ပြီး ဥဗျိုင်းများနှင့် ဥ ဥပုံ၊ သားပေါက်ပုံ ဆင်တူကြသည်။ ဥဥလျှင် သုံးလုံးမှ ငါးလုံးအထိ ဥပြီး ဥများသည် (၁၈) ရက်မှ (၂၄) ရက်အတွင်း သားပေါက်ပါသည်။ အကောင်ငယ်လေးများကို အထီး၊ အမ နှစ်ကောင်စလုံးက ရှာဖွေကျွေးမွေးပါသည်။ အကောင်ငယ်လေးများ၏ အဓိကအစာမှာ ငါးဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|last1=The Cornell Lab of Ornithology|title=Egret|url=http://www.allaboutbirds.org/guide/Great_Egret/id|website=All About Birds|publisher=Cornell University|accessdate=11 August 2015}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဗျိုင်းနှင့် အလားတူငှက်များ]]
1ulyohtya51s2b402mov5gvoxz6ja8q
မြစ်တွေး
0
15152
753019
712451
2022-08-03T04:03:16Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{speciesbox
| name = မြစ်တွေးငှက် <br/>(River tern)
| status = VU
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref>{{cite iucn|url=https://www.iucnredlist.org/species/22694537/180171504 |title=''Sterna aurantia'' |author=BirdLife International |author-link=BirdLife International |year=2020 |access-date=10 December 2020}}</ref>
| image = {{CSS image crop|Image= River tern (Sterna aurantia).jpg|bSize=260|cWidth=200|cHeight=140|oTop=10|oLeft=40|Location=center}}
| image_caption = Chambal River, India
| genus = Sterna
| species = aurantia
| authority = ([[:en:John Edward Gray|J.E. Gray]], 1831)
}}
[[File:River Tern (Sterna aurantia)- Immatures W IMG 9725.jpg|thumb|Immature]]
[[File:River Tern (Sterna aurantia)- Adult & Immature W IMG 9721.jpg|thumb|Adult and immature]]
'''မြစ်တွေးငှက်''' ({{lang-en|River tern}}) (''Sterna aurantia'') သည် [[ဇင်ယော်]]ငှက်မျိုးရင်းတွင်ပါဝင်သော ငှက်ဖြစ်ပြီး [[အီရန်နိုင်ငံ]]၏ ကုန်းတွင်းကျွန်းများမှ အိန္ဒိယတိုက်ငယ်၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]မှ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]အထိ သားပေါက်သည့်ငှက်များဖြစ်သည်။ ဤငှက်မျိုးစိတ်သည် မတ်လမှ မေလအထိ လူသူမရောက်သော သဲသောင်ပြင်များတွင် သားပေါက်သည်။ အသိုက်များကို မြေပြင်ပေါ်တွင် ပြုလုပ်လေ့ရှိပြီး စိမ်းညိုရောင်ဥများ ဥကြသည်။ မြစ်တွေးငှက်သည် ၃၈-၄၃ စင်တီမီတာရှိပြီး အပေါ်ပိုင်းတွင် မဲညိုရောင်၊ အောက်ပိုင်းတွင် အဖြူရောင်ရှိသည်။ နှုတ်သီးမှာ အဝါရောင်ဖြစ်ပြီး ခြေထောက်သည် အနီရောင်ရှိသည်။ ငှက်အဖိုနှင့်အမသည် ဆင်တူပင်ဖြစ်သည်။ မြစ်ချောင်းများရှိ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များ၊ ရေနေ[[အင်းဆက်]]များကို စားသုံးသည်။ မြစ်တွေးငှက်များ၏ စားကျက်များသည် ပတ်ဝန်းကျင် ညစ်ညမ်းမှုများ၊ ယင်းတို့၏စားကျက်တွင် လူများအခြေချနေထိုင်လာခြင်းတို့ကြောင့် ငှက်ကောင်ရေသည် ကျဆင်းလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ် သုတေသနပြုချက်အရ မြစ်တွေးငှက်ကောင်ရေ ၁၀၁ ကောင်၊ အသိုက်ပေါင်း ၂၉ သိုက်ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နိုင်ခဲ့ပြီး သားပေါက်ရာသီအပြီး မျိုးပွားမှု ၄၀ရာခိုင်နှုန်းအောင်မြင်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ငှက်ကောင်ရေ ၈၉ ကောင်၊ အသိုက် ပေါင်း ၂၃ သိုက်သာ တွေ့ရတော့သည်ဟုဆိုသည်။<ref>{{cite web|title=ရှားပါး မြစ်တွေးငှက်များ နှင့် အသိုက်တွေ့ရှိမှု နည်းလာနေဟု ဆို|publisher=''The Irrawaddy''|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2018/05/09/158151.html|date=၉-၅-၂၀၁၈|accessdate=28 October 2021|6=|archivedate=2 October 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211002040140/https://burma.irrawaddy.com/news/2018/05/09/158151.html}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် [[သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၊ [[သစ်တောဦးစီးဌာန]]မှ ယင်းငှက်ကို [[မျိုးသုဉ်းလုနီးပါးအန္တရာယ်ရှိသော မျိုးစိတ်|မျိုးဆက်ပျက်သုဉ်းမည့်အန္တရာယ်]]ရှိသဖြင့် ကာကွယ်ထားသည့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များအဖြစ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် မျိုးဆက်ပျက်သုဉ်းမည့်အန္တရာယ်ရှိသဖြင့် ကာကွယ်ထားသည့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ|publisher=''[[သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန]]''၊ ''[[သစ်တောဦးစီးဌာန]]'' အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၆၉၀/၂၀၂၀၊|url=https://www.forestdepartment.gov.mm/sites/default/files/Documents/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA%20%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%9B%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%20%28%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%80%29.pdf|4=|format=PDF|date=၁၈-၂-၂၀၂၁|accessdate=8 October 2021|archivedate=18 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210218092657/https://www.forestdepartment.gov.mm/sites/default/files/Documents/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA%20%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%9B%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%20%28%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%80%29.pdf}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:စင်ရော်၊ ရေညှောင့်ကောင်နှင့် အလားတူငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ယူနန်ပြည်နယ်တွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
{{Bird-stub}}
1295bjzufaahui29ymvdpkifoqoz0nn
ငါးဖယ်
0
15238
753020
715226
2022-08-03T04:03:21Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| image = Chitala chitala Thomas.jpg
| status = NT
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=IUCN>{{Cite iucn | author = S. Chaudhry | title = ''Chitala chitala'' | volume = 2010 | page = e.T166510A6225101 | date = 2010 | doi = 10.2305/IUCN.UK.2010-4.RLTS.T166510A6225101.en }}</ref>
| taxon = Chitala chitala
| authority = [[:en:Francis Buchanan-Hamilton|F. Hamilton]], 1822
}}
'''ငါးဖယ်'''သည် ရေချိုရေငန် နှစ်ရပ်လုံးတွင် ကျက်စားသော [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]မျိုး ဖြစ်သည်။ ပါဏဗေဒအရ 'နိုတော့တာရပ် ချိတာလာ' ဟု ခေါ်သည်။ ငါးဖယ်၏ ကိုယ်သည် ပြား၍ ဝမ်းပိုင်းသည် ဓားသွားကဲ့သို့ ရှိသည်။ ကျောအရှေ့ပိုင်းခုံး၍ အနောက်ပိုင်း ဖြောင့်သည်။ ကျော၌ အလွန်သေးသော ဆူးတောင်တစ်ခုသာ ရှိသည်။ စအိုဆူးတောင်သည် ဝမ်းမှ အမြီးတိုင်အောင် ကိုယ်၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံခန့် တစ်ဆက်တည်းရှိသည်။ ဦးခေါင်းငယ်၍ နှာတံ အနည်းငယ်ချွန်သည်။ တစ်ကိုယ်လုံးတွင် ပါးလွှာသော အကြေး များ တစ်ခုပေါ်တစ်ခုထပ်ကာ ဖုံးအုပ်လျက်ရှိသည်။ ငါးဖယ်၏ အရောင်သည် ကျောပိုင်းတွင် အနည်းငယ် နက်ပြီး ကျန်အပိုင်း တွင် ဖြူသည်။ ကိုယ်အရှည် ၁ ပေမှ ၁ဝ ပေအထိ ရှိသည်။ ငါးဖယ်ကို ချက်ပြုတ်စားကြသည့်အပြင် ငါးပိလည်း လုပ်ကြသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref>
==ကိုးကား==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် တွေ့ရသောငါး]]
[[ကဏ္ဍ:အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် တွေ့ရသောငါး]]
[[ကဏ္ဍ:ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် တွေ့ရသောငါး]]
6q91oilveqg9d4rol4rvgkgkelxunmh
ငှက်ကုလား
0
15290
753021
711445
2022-08-03T04:03:27Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| status = NT
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=IUCN>{{cite iucn | author = BirdLife International | year = 2016 | title = ''Ephippiorhynchus asiaticus'' | volume = 2016 | page = e.T22697702A93631316 | doi = 10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22697702A93631316.en }}</ref>
| image = Black-necked Stork -112 Nightcliff.jpg
| image_caption = Male
| taxon = Ephippiorhynchus asiaticus
| authority = ([[:en:John Latham (ornithologist)|Latham]], 1790)
| range_map = EphippiorhynchusAsiaticusMap.svg
| synonyms = *''Mycteria asiatica'' <small>Latham, 1790</small>
*'' Xenorhynchus asiaticus'' <small>(Latham, 1790)</small>
| synonyms_ref =
}}
ငှက်ကုလားသည် လည်ပင်းနက်သော [[ငှက်ကျား]]မျိုး ဖြစ် သည်။ [[ပါဏဗေဒ]]အမည်မှာ 'ဇီနော်ရင်းခပ် အေရှ တီကပ် အေရှတီကပ်' ဖြစ်သည်။ အလျား ၅၂ လက်မရှိ၏။ [[ဦးခေါင်း]]၊ လည်တိုင်နှင့် အမွေး အတောင်တို့၏ အရောင်မှာ နက်၏။ ကိုယ်ပေါ်၌ အဖြူရောင် အကွက်များရှိသည်။ ပျံသည့်အခါတွင် အဖြူနှင့် အနက်ရောင် နှစ်မျိုးစလုံးကို ထင်ရှားစွာ မြင်ရသည်။ စ၍ ပျံချိန်တွင် တောင်ပံကို မှန်မှန်ခတ်ရိုက်လျက် ပျံသည်။ အရှိန်ရသောအခါ တွင် လေဟုန်စီးကာ ပျံသန်းသည်။
ငှက်ကုလားသည် အအုပ်အသင်းနှင့် နေလေ့မရှိချေ။ တစ်ကောင်တည်း ဖြစ်စေ၊ စုံတွဲဖြစ်စေသာ နေလေ့ရှိသည်။ သစ်ပင်ထိပ်ဖျား၊ [[မြစ်]]ကမ်းနား၊ [[ရေအိုင်]]၏ အနီးအနားတို့၌ ၂ ကောင်တွဲ၍ နေတတ်သည့်အလေ့မှာ အခြားမျိုးတူငှက်များနှင့် မတူသော ထူးခြားချက်ဖြစ်သည်။
ငှက်ကုလားသည် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ဖား]]၊ [[တီကောင်]]၊ [[ကနန်း]]နှင့် [[ခရု]]တို့ ကို စားသည်။ အသိုက်ကို သစ်ပင်ထက်၌ ပြုလုပ်တတ်သည်။
တစ်မြုံလျှင် ၃ မှမှ ၅ ဥအထိ ရှိတတ်သော်လည်း ၄ ဥကိုသာ အတွေ့ရများသည်။ ဥ၏ အရောင်သည် ပထမတွင် ဖြူဖွေး နေသော်လည်း နောက်တွင် တဖြည်းဖြည်း ညိုမည်း၍ လာသည်။ ငှက်အကောင်ကြီးသည့်အလျောက် ဥ၏အရွယ်မှာလည်း ပျမ်းမျှအလျား ၂ ဒသမ ၉ဝ လက်မနှင့် ၂ ဒသမ ၁ဝ လက်မ ရှိသည်။[[ဒီဇင်ဘာလ]]နှင့် [[ဇန်နဝါရီလ]]များတွင် သားပေါက် တတ်သည်။
ငှက်ကုလားသည် [[သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ]]နှင့် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]များမှ [[ဩစတြေးလျတိုက်]]အထိ ပျံနှံ့စွာနေသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် ငှက်ကုလားကို ယင်းနှင့် [[ရာသီဥတု]]သင့်လျော်သော ဒေသများ၌ တွေ့ရသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref>
==ကိုးကား==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ဩစတြေးလျတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:နယူးဂီနီနိုင်ငံတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ငှက်ကျားမျိုးရင်းဝင်များ]]
l96s19yr9crzrzw5xshhdiyeu9ffwbg
မန်ချက်စတာ စီးတီး
0
15714
752983
727383
2022-08-03T03:03:32Z
2400:AC40:70B:C8DE:7CA3:2E10:AECC:2FC6
/* မန်ချက်စတာ စီးတီးအသင်း၏အောင်မြင်မှုများ */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ဘောလုံး ကလပ်
| clubname = မန်ချက်စတာစီးတီး
| current = ၂၀၁၀–၁၁ Manchester City F.C. season
| image = [[File:Manchester City.svg|200px|Manchester City crest|alt=A crest depicting a shield with a eagle behind it. ON the shield is a picture of a ship, the initials M.C.F.C. and three diagonal stripes. Below the shield is a ribbon with the motto "Superbia in Proelia". Above the eagle are three stars.]]
| fullname = Manchester City Football Club
| nickname = The Citizens, The Blues, City
| motto = Superbia in Proelia (Latin for: Pride in Battle)
| founded = ၁၈၈၀ <br />as ''St Mark's (West Gorton)''
| ground = [[City of Manchester Stadium]]
| capacity = 47,726<ref>{{cite web | title=Stadium History| work=Manchester City Football Club| url=http://www.mcfc.co.uk/default.sps?pagegid={20E7C2B7-4832-46D1-B772-AB8CCA2FD0D5}| archiveurl=http://web.archive.org/web/20080208223557/http://www.mcfc.co.uk/default.sps?pagegid={20E7C2B7-4832-46D1-B772-AB8CCA2FD0D5}| archivedate=8 February 2008| accessdate=21 October 2009}}</ref>
| owner = [[Sheikh]] [[Mansour bin Zayed Al Nahyan]]
| chairman = [[Khaldoon Al Mubarak]]
|manager = [[ရော်ဘတ်တို မန်စီနီ]]
|league = [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]
|season = ၂၀၁၁–၁၂
|position = [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]၊ ချန်ပီယံ
|pattern_la1 = _mancity1920h
|pattern_b1 = _mancity1920h
|pattern_ra1 = _mancity1920h
|pattern_sh1 = _mancity1920h
|pattern_so1 = _mcfc1920hlong
|leftarm1 = 84BBFF
|body1 = 84BBFF
|rightarm1 = 84BBFF
|shorts1 = FFFFFF
|socks1 = FFFFFF
|pattern_la2 = _mancity1920a
|pattern_b2 =_mancity1920a
|pattern_ra2 = _mancity1920a
|pattern_sh2 =
|pattern_so2 =
|leftarm2 = 0A0A0A
|body2 = 0A0A0A
|rightarm2 = 0A0A0A
|shorts2 = 0A0A0A
|socks2 = 0A0A0A
|pattern_la3 = _mancity1920t
|pattern_b3 = _mancity1920t
|pattern_ra3 = _mancity1920t
|pattern_sh3 = _mancity1920t
|pattern_so3 =
|leftarm3 = C8FE2E
|body3 = C8FE2E
|rightarm3 = C8FE2E
|shorts3 = FF465E
|socks3 = C8FE2E
| website = http://www.mcfc.co.uk/
}}
== သမိုင်းကြောင်း ==
မန်ချက်စတာ စီးတီး ဘောလုံးကလပ်သည် အင်္ဂလိပ် [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]တွင် ကစားသော ဘောလုံးကလပ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး မန်ချက်စတာမြို့ ကစားကွင်းတွင် အခြေစိုက်သော အသင်းဖြစ်သည်။ ၁၈၈၀ ခုနှစ်တွင် စိန့်မတ်ခ် (ဝက်စ် ဂေါ်တွန်) (St. Mark's (West Gorton)) အမည်ဖြင့် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၈၈၇ ခုနှစ်တွင် အာ့ဒ်ဝစ်ခ် အသင်း (Ardwick Association) အမည် ဖြစ်လာကာ ၁၈၉၄ ခုနှစ်တွင်မှ လက်ရှိ အမည်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။</br>
ကလပ်၏ အအောင်မြင်ဆုံး အချိန်ကာလများမှာ ၁၉၆၀ ခုနှစ်များ နှောင်းပိုင်း နှင့် ၁၉၇၀ နှစ်များ အစောပိုင်းတို့ ဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်များတွင် သူတို့သည် လိဂ် ချန်ပီယံရှစ်၊ အက်ဖ်အေဖလား၊ လိဂ်ဖလားတို့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က အသင်းအုပ်ချုပ်သူများမှာ ဂျိုးမာဆာနှင့် မယ်လ်ကွန် အယ်လစ်ဆန် တို့ဖြစ်ပြီး နာမည်ကျော် ကစားသမားများမှာ ကောလင်းဘဲလ်၊ မိုက်ခ် ဆမ်းမားဘီး နှင့် ဖရန်စစ် လီး တို့ ဖြစ်ကြသည်။</br>
၁၉၇၆ ခုနှစ် လိဂ်ဖလား ရရှိပြီးသည့် နောက်ပိုင်းတွင် ကလပ် အနေနှင့် နာမည်ကျော် ဖလား တစ်ခုမှ မရရှိတော့ပေ။ ၁၈၈၀ ခုနှစ် ကလပ် စတင်တည်ထောင်သည့် အချိန်မှစ၍ ဖလားမရသည့် နှစ် အကြာရှည်ဆုံး ကာလပင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ၃ နှစ်အတွင်း နှစ်ကြိမ်မျှ အောက်တန်း ဆင်းရပြီး ၁၉၉၈-၉၉ ခုနှစ်တွင် ၁၃၁ ခုနှစ် ကလပ် သမိုင်းကာလ အတွင်း ပထမဆုံး နှင့် တစ်ကြိမ်တည်းသော အကြိမ်အဖြစ် တတိယတန်းတွင် ကစားခဲ့ရသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကလပ်၏ ခြေစွမ်းပြန်တက်လာခဲ့ပြီး သူတို့၏ သမိုင်းကြောင်းတွင် တောက်ပခဲ့သော အချိန်ကာလများ တွင် ရှိခဲ့သော ခြေစွမ်းကဲ့သို့ ပြန်ဖြစ်လာခဲ့သည်။</br>
၂၀၀၈ ခုနှစ် ဩဂတ်လတွင် အဘူဒါဘီယူနိုက်တက်အုပ်စုမှ ဝယ်ယူခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာအချမ်းသားဆုံးကလပ်အသင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ မန်ချက်စတာ စီးတီးအသင်းသည် ၂၀၁၁ခုနှစ်တွင် ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားဝင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး ရာသီကုန်တွင် အက်ဖ်အေ ဖလားကိုရယူနိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁-၁၂ ဘောလုံးရာသီတွင် မန်ချက်စတာ စီးတီးအသင်းသည် နှစ်ပေါင်း(၄၄) နှစ်ကြာဝေးကွာနေသော ပရီးမီးယားလိဂ် ဖလားကိုရယူနိုင်ခဲ့သည်။
== ပထမ အသင်းလူစာရင်း ==
{{updated|2nd September2012.}}<ref>{{cite web |title=First Team |url=http://www.mcfc.co.uk/Players |publisher=Manchester City F.C |accessdate=2nd September2012 |archivedate=20 July 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720195937/http://www.mcfc.co.uk/players }}</ref>
{{fs start}}
{{football squad player| no= 1| nat=ENG| pos=GK| name=[[ဂျိုးဟတ်]]}}
{{football squad player| no= 2| nat=ENG| pos=DF| name=[[မီကာရစ်ချတ်]]|other=ဒုတိယအသင်းခေါင်းဆောင်}}
{{football squad player| no= 3| nat=BRA| pos=DF| name=[[မိုင်ကွန်]]}}
{{football squad player| no= 4| nat=BEL| pos=DF| name=[[ကွန်ပနီ]]|other=[[အသင်းခေါင်းဆောင် (ဘောလုံး)#Club captain|အသင်းခေါင်းဆောင်]] }}
{{football squad player| no= 5| nat=ARG| pos=DF| name=[[ဇာဘလက်တာ]]}}
{{football squad player| no= 6| nat=ENG| pos=DF| name=[[လက်စကော့စ်]]}}
{{football squad player| no= 7| nat=ENG| pos=MF| name=[[မီလ်နာ]]}}
{{football squad player| no= 8| nat=FRA| pos=MF| name=[[နာဆရီ]]}}
{{football squad player| no=10| nat=BIH| pos=FW| name=[[ဇီကို]]}}
{{football squad player| no=11| nat=ENG| pos=MF| name=[[ဆင်ကလဲယား]]}}
{{football squad player| no=13| nat=SER| pos=DF| name=[[ကိုလာရော့]]}}
{{football squad player| no=14| nat=ESP| pos=FW| name=[[ဂျာဗီဂါဆီယာ]]}}
{{football squad player| no=15| nat=MNE| pos=DF| name=[[စတီဗင်ဆာဗစ်]]}}
{{football squad player| no=16| nat=ARG| pos=FW| name=[[အဂူရို]]}}
{{fs mid}}
{{football squad player| no=17| nat=ENG| pos=MF| name=[[ရော့ဝဲလ်]]}}
{{football squad player| no=18| nat=ENG| pos=MF| name=[[ဘယ်ရီ]]}}
{{football squad player| no=21| nat=ESP| pos=MF| name=[[ဒေးဗစ်ဆေးလ်ဗား]]}}
{{football squad player| no=22| nat=FRA| pos=DF| name=[[ကလစ်ချီ]]}}
{{football squad player| no=28| nat=CIV| pos=DF| name=[[ကလိုတိုရေး]]}}
{{football squad player| no=29| nat=ENG| pos=GK| name=[[ရစ်ချတ်]]}}
{{football squad player| no=30| nat=ROM| pos=GK| name=[[ပန်တီလီမွန်]]}}
{{football squad player| no=42| nat=CIV| pos=MF| name=[[ယာယာတိုရေး]]}}
{{football squad player| no=43| nat=ENG| pos=FW| name=[[နီမလီ]]}}
{{football squad player| no=45| nat=ITA| pos=FW| name=[[ဘာလိုတယ်လီ]]}}
{{football squad player| no=60| nat=SWE| pos=FW| name=[[ဂျွန်ဂူဒီတီ]]}}
{{football squad player| no=62| nat=CIV| pos=MF| name=[[ရာဇတ်]]}}
{{football squad player| no=—| nat=ENG| pos=MF| name=[[မိုက်ကယ်ဂျွန်ဆင်]]}}
{{fs end}}
=== အငှား ===
{{fs start}}
{{football squad player| no=38| nat=BEL| pos=DF| name=[[ဘိုယတာ]] |other= [[အက်ဖ်စီတွမ်တီး]] တွင် ရာသီကုန်အထိ အငှားသွားရောက်ကစား}}
{{football squad player| no=50| nat=NOR| pos=MF| name=[[အီဗရာဟမ်]] |other= [[စတရောင်း]] တွင် ရာသီကုန်အထိ အငှားသွားရောက်ကစား}}
{{fs mid}}
{{football squad player| no=| nat=PAR| pos=FW| name=[[ဆန်တာခရုဇ်]] |other= [[မာလာဂါ]] တွင် ရာသီကုန်အထိ အငှားသွားရောက်ကစား}}
{{football squad player| no= | nat=ENG| pos=DF| name=[[ဝိမ်းဘရစ်]] |other= [[ဘရိုက်တန်]] တွင် ရာသီကုန်အထိ အငှားသွားရောက်ကစား}}
{{fs end}}
== မန်ချက်စတာ စီးတီးအသင်း၏အောင်မြင်မှုများ ==
*အမှတ်ပေးချန်ပီယံ − (၃) ကြိမ် (၁၉၃၆-၃၇၊ ၁၉၆၇-၆၈၊ ၂၀၁၁-၁၂)
*အက်ဖ်အေ ဖလားချန်ပီယံ − (၅) ကြိမ် (၁၉၀၄၊ ၁၉၃၄၊ ၁၉၅၆၊ ၁၉၆၉၊၂၀၁၁)
*ကားလင်းဖလား − (၂) ကြိမ် (၁၉၇၀၊ ၁၉၇၆)
*ကွန်မြူနတီဒိုင်းချန်ပီယံ − (၃) ကြိမ် (၁၉၃၇၊ ၁၉၆၈၊ ၁၉၇၂၊ ၂၀၁၂)
*ဥရောပရှုံးထွက်ဖလား − (၁) ကြိမ် (၁၉၇၀)
*ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား - ၀ ကြိမ်
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{Premier League}}
[[Category:ကြေးစားဘောလုံးအသင်း]]
4hqfknh40hd40ozqnsjslga5q3tc96j
သနပ္ပင်မြို့နယ်
0
15918
753022
721149
2022-08-03T04:03:33Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
|official_name = သနပ္ပင်မြို့နယ်
|other_name =Thanatpin
|native_name = <!-- for cities whose native name is not in English -->
|nickname =
|settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]]
|motto =
<!-- images and maps ----------->
|image_skyline =
|imagesize =
|image_caption =
|image_map = Thanatpin tsp in Bago district.svg
|mapsize =
|map_caption = ပဲခူးခရိုင်အတွင်း တည်နေရာ
|pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ
|pushpin_label_position = bottom
|pushpin_mapsize =
|pushpin_map_caption = မြန်မာနိုင်ငံတွင်း တည်နေရာပြမြေပုံ
|seat = [[သနပ်ပင်မြို့]]
|seat_type = မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့
|subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]]
|subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
|subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_name1 = [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[ပဲခူးခရိုင်]]
|subdivision_type3 =
|subdivision_name3 =
|subdivision_type4 =
|subdivision_name4 =
<!-- Politics ----------------->
|government_footnotes =
|government_type =
|leader_title =
|leader_name =
|leader_title1 =
|leader_name1 =
|leader_title2 =
|leader_name2 =
|leader_title3 =
|leader_name3 =
|leader_title4 =
|leader_name4 =
|established_title =တည်ထောင် <!-- Settled -->
|established_date =၁၉၀၈ခုနှစ်
|established_title2 = <!-- Incorporated (town) -->
|established_date2 =
|established_title3 = <!-- Incorporated (city) -->
|established_date3 =
<!-- Area --------------------->
|area_magnitude =
|unit_pref =Imperial <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired-->
|area_footnotes =
|area_total_km2 = <!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->
|area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->
|area_water_km2 =
|area_total_sq_mi =
|area_land_sq_mi =
|area_water_sq_mi =
|area_water_percent =
|area_urban_km2 =
|area_urban_sq_mi =
|area_metro_km2 =
|area_metro_sq_mi =
|area_blank1_title =
|area_blank1_km2 =
|area_blank1_sq_mi =
<!-- Population ----------------------->
|population_as_of = ၂၀၁၄
|population_footnotes = <ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၁၆|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref>
|population_urban = ၁၈,၁၁၀
|population_rural = ၁၄၇,၆၂၈
|population_density_km2 =
|population_density_sq_mi =
|population =၁၆၅,၇၃၈
|population_density_metro_km2 =
|population_density_metro_sq_mi =
|population_density_urban_km2 =
|population_density_urban_sq_mi =
|population_blank1_title =လူမျိုးများ
|population_blank1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]
|population_blank2_title =ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု
|population_blank2 =[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]], [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]
|population_density_blank1_km2 =
|population_density_blank1_sq_mi =
<!-- General information --------------->
|coordinates = {{Coord|17|17|39|N|96|33|48|E|region:MM|display=inline,title}}
|elevation_footnotes = <!--for references: use <ref> tags-->
|elevation_m =
|elevation_ft =
<!-- Area/postal codes & others -------->
|postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->
|postal_code =
|area_code =
<ref name=myp>{{cite web | url=http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp | title=National Telephone Area Codes | publisher=Myanmar Yellow Pages | accessdate=28 May 2011 | archivedate=19 July 2009 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090719142124/http://www.myanmar-yellowpages.com/information/page_14.asp }}</ref>
|timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]]
|utc_offset = +6.30
|footnotes =
}}
'''သနပ္ပင်မြို့နယ်''' သို့မဟုတ် '''သနပ်ပင်မြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ပဲခူးခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။<ref name="MIMU001">[http://www.burmalibrary.org/docs6/MIMU001_A3_SD%20&%20Township%20Overview.pdf "Myanmar States/Divisions & Townships Overview Map"] Myanmar Information Management Unit (MIMU)</ref> မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[သနပ်ပင်မြို့]] ဖြစ်သည်။
== ဒေသ သမိုင်း ==
သနပ်ပင်သည် ရှေးက [[သနပ်ပင်]] အများအပြား ပေါက်သော အရပ် ဖြစ်သည်။ သနပ်ပင်ကြီး နှစ်ပင်မှာမူ ပဲခူးမြို့ဘက်မှ မြင်နိုင်လောက်အောင် မြင့်မားသည် ဆို၏။ ကိုလိုနီခေတ်ဦးကာလက သစ်တောထူထပ်ပြီး၊ တဲငယ်လေးငါးလုံးသာ ရှိသည်။ ဗြိတိသျှအရာရှိများ အမဲလိုက် ထွက်ရာ နယ်မြေဟု ဆိုသည်။ အနီးဝန်းကျင်တွင် [[မွန်]]တိုင်းရင်းသား လယ်သမားများ ခုတ်ထွင် ရှင်းလင်းကာ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သည်။ ၁၉၀၈ ခုတွင် သနပ်ပင်ကျေးရွာဟူ၍ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ ၆၈၅ ဦး နေထိုင်သည်။
သနပ်ပင်မြို့သို့ ပဲခူးမြို့မှ မော်တော်ကားလမ်းဖြင့် ဆက်သွယ်ထားကာ၊ ၇ မိုင် ဝေးသည်။<ref name=":0">{{cite book|author=တင်နိုင်တိုး|title=မြန်မာပြည်တစ်ခွင် လမ်းညွှန်|publisher=မဇ္ဈိမစာပေ|page=၇၉|date=ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၃}}</ref>
==ပထဝီဝင် အနေအထား==
=== တည်နေရာနှင့် အကျယ်အဝန်း ===
သနပ်ပင်မြို့သည် မြောက်လတ္တီကျု ၁၇ဒီဂရီ ၀၇မိနစ်မှ ၁၇ဒီဂရီ ၂၂မိနစ်နှင့် အရှေ့လောင်တီကျု ၉၆ဒီဂရီ ၃၀မိနစ်မှ ၉၆ဒီဂရီ ၅၅မိနစ်ကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ ၃၅မိုင်၊ မြောက်မှတောင်သို့ (၁၁)မိုင် ရှည်လျားပါသည်။{{citation needed}}
=== နယ်နမိတ် ===
သနပ်ပင်မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် [[မွန်ပြည်နယ်]]ရှိ စစ်တောင်မြစ်ခြားလျှက် [[ကျိုက်ထိုမြို့နယ်]]၊ [[ဘီးလင်းမြို့နယ်]]တို့နှင့် နယ်နမိတ်ထိစပ်လျက်ရှိပြီး တောင်ဘက်တွင် [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ကဝမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ အနောက်ဘက်တွင် [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] [[ပဲခူးမြို့နယ်]]နှင့်လည်းကောင်း၊ မြောက်ဘက်တွင် [[ဝေါမြို့နယ်]]နှင့်လည်းကောင်း နယ်နိမိတ်ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ မြို့နယ်၏အရှေ့ဘက်သည် [[စစ်တောင်းမြစ်]]နှင့် ထိစပ်လျက်ရှိပြီး စစ်တောင်းမြစ်ဝကမ်းရိုးတန်းမိုင်မှာ ၁၆မိုင်ခန့်ဖြစ်သည်။
=== မြေမျက်နှာသွင်ပြင် ===
သနပ်ပင်မြို့နယ် မြေနိမ့်ချိုင့်ဝှမ်းလွင်ပြင်ဒေသဖြစ်ပြီး [[ရေနက်ကွင်း]]များပေါများသည်။ မြို့နယ်၏ ၇၅ရာခိုင်နှုန်းမှာ [[ရေနက်ကွင်း]]ဒေသများဖြစ်ပြီး မိုးတော်ရေတော် စပါးစိုက်ပျိုးဧက နည်းပါသည်။
== ရေဆင်း ==
သနပ်ပင်မြို့နယ်သည် မြစ်ချောင်းများ ပေါများရာဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး မြစ်ချောင်းများသည် အရှေ့မှအနောက်သို့ စီဆင်းလျက်ရှိသည်။ ထင်ရှားသော ပဲခူး-စစ်တောင်းတူးမြောင်းသည် သနပ်ပင်မြို့အတွင်းမှ ဖြတ်၍ အရှေ့မှနောက်သို့စီးဆင်းပါသည်။ ဒေသအတွင်းရှိ ရေအရင်းမြစ်များစုမှာ ရေချိုများဖြစ်ပြီး စစ်တောင်းမြစ် ရေလျှံတက်မှုကြောင့် တစ်ခါတစ်ရံ သောက်ရေသုံးရေများ နွေရာသီတွင်အခက်အခဲအနည်းငယ် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ပဲခူး-စစ်တောင်းတူးမြောင်းသည် ရာသီမရွေး လှေ၊ သမ္မာန်များဖြင့် ဆက်သွယ်သွားလာနိုင်သော မြစ်ချောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မြို့နယ်အတွင်း ၁၇မိုင်၊ ၄ဖာလုံ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းလျက်ရှိသည်။
== ရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ==
=== ရာသီဥတု ===
သနပ်ပင်မြို့နယ်သည် အနောက်တောင် မုတ်သုံရာသီဥတုရရှိသည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် စုစုပေါင်းမိုးရေချိန် ၁၁၉.၅၁လက်မ ရရှိသည်။ နွေရာသီတွင်အမြင့်ဆုံးအပူချိန် ၃၇°C နှင့် ဆောင်းရာသီ၏အနိမ့်ဆုံးအပူချိန်မှာ ၂၂°Cဖြစ်သည်။
=== သဘောဝပေါက်ပင်များ ===
သနပ်ပင်မြို့နယ်သည် မြေနိမ့်ဒေသပေါများသည့် အလျှောက် [[ရေဆူးပုပ်ပင်]]၊ [[ဆူးကသစ်ပင်]]၊ [[မန်ကျည်းပင်]]၊ [[ကုက္ကိုပင်]]၊ [[ဇီးပင်]]နှင့် [[ဖော့ညဏ်ပင်]]များ သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်လျက်ရှိသည်။ ရေလွတ်ရာနေရာများ၌ [[သရက်ပင်]]၊ [[အုန်းပင်]]၊ [[ထန်းပင်]]၊ [[မာလကာ]]နှင့် [[ငှက်ပျောပင်]] စသည့်အပင်များ ဖြစ်ထွန်းလေ့ရှိသည်။
=== တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ ===
သနပ်ပင်မြို့နယ်အတွင်း သဘာဝရာသီအလိုက် ကျေးငှက်သတ္တဝါ အမျိုးမျိုးဖြစ်သည့် [[ကြွက်]]၊ [[ဖား]]၊ [[လင်းမြွေ]]၊ [[ငါးရှဉ့်]]၊ ရေချို/ရေငံ [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]၊ [[ပုစွန်]]၊ ဂဏန်းတို့တွေ့ရပါတယ်။ လယ်ယာသုံး [[ကျွဲ]]၊ [[နွား]]များနှင့် အိမ်မွေးသတ္တဝါများဖြစ်သော [[ကြက်]]၊ [[ဘဲ]]၊ [[ဝက်]]၊ [[သိုး]]၊ [[ဆိတ်]]၊ [[ငုံး]]၊ [[ခွေး]]နှင့် [[ကြောင်]]များ မွေးမြူကြသည်။ အထူးသဖြင့် [[ဘဲမွေးမြူခြင်း]]နှင့် [[ဘဲသားပေါက်လုပ်ငန်း]]များ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိသည်။
== စီးပွားရေး ==
== လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ==
သနပ်ပင်မြို့သည် ကူးသန်းသွားလာရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အဆင်ပြေသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်ပေသည်။ ပဲခူး - သနပ်ပင် မော်တော်ကားလမ်းသည် ရန်ကုန် - မန္တလေးမော်တော်ကား လမ်းမကြီး၏ လမ်းခွဲတစ်
စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီကာလက ၄၉ မိုင်မျှသာရှည်သော ပဲခူး - သုံးခွ မီးရထားလမ်းသည် သနပ်ပင်မြို့ကို ဖြတ်သန်းသွားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ကာလအတွင်းမှစ၍ မီးရထားလမ်းကို ပိတ်ထား
ခဲ့ရာ ယခုအခါ ယင်းကို [[ပဲခူး]]မှ [[ခရမ်းမြို့|ခရမ်း]]၊ [[သုံးခွ]]အထိ လမ်းပေါက်သော မော်တော်ကားလမ်းအဖြစ်သို့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ဖောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ထို
လမ်းသည် [[ပဲခူးခရိုင်]]နှင့် [[ဟံသာဝတီခရိုင်]]တို့၏ ကူးသန်းသွားလာရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လွယ်ကူကောင်းမွန်စေသည်။
ရေလမ်းခရီးဘက်တွင် မိုင် ၃ဝ ရှည်လျားသော [[ပဲခူး-စစ်တောင်းတူးမြောင်း]]သည် သနပ်ပင်မြို့လယ်ကို ဖြတ်သန်းသွားလေသည်။ မြို့တစ်ဖက်ကမ်းနှင့် တစ်ဖက်ကမ်း ကူးသန်းနိုင်ရန် ပေ ၁၂ဝ ရှည်သောတံတားကို
၁၉ဝဝ ပြည့်နှစ်တွင် လမ်းဌာနက ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုတူးမြောင်းသည် ယခင်က [[လှေ]]၊ [[သမ္ဗန်]]မှစ၍ တုံကင်းကြီးများအထိ သွားလာနိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ကောလာသဖြင့် လှေ၊ သမ္ဗန် ဘောက်တူနှင့် ကူးတို့ မော်တော်ကလေးများသာ သွားလာနိုင်သည်။ ဗြိတိသျှလက်ထက်က [[ပျဉ်းမနား]]၊ [[တောင်ငူ]]၊ [[လယ်ဝေး]]၊ [[ရွှေကျင်]] နယ်များဘက်မှ ကျွန်းသစ်များကို ထိုတူးမြောင်းအားဖြင့် မျှောချခဲ့လေသည်။ ထို့ပြင် ပဲခူးခရိုင်အတွင်း ကျေးရွာပေါင်း ၃ဝဝ ကျော်တို့မှ ဆန်စပါး၊ ထင်း၊ ဝါး၊ ဓနိ၊ စဉ့်အိုးနှင့် ကုန်စိမ်းပစ္စည်းများကိုလည်း ထိုတူးမြောင်းဖြင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုမှတစ်ပါး အခြားချောင်းကြီး ချောင်းငယ်တို့ဖြင့် [[ဟံသာဝတီခရိုင်]]သို့၎င်း၊ [[သထုံခရိုင်]]ဘက်သို့၎င်း ကူးသန်းသွားလာနိုင်သည်။ [[သနပ်ပင်မြို့နယ်]]သည် [[ပဲခူးခရိုင်]]၏ မြေနိမ့်မြေပြန့်ပိုင်းကျသော မြို့နယ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၃၁ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြို့နယ်၏ အကျယ်အဝန်းသည် ၃၄၁ စတုရန်းမိုင်ဖြစ်၍ သူကြီးတပိုင်ကျေးရွာ အစုပေါင်း ၅၁-ခုပါဝင်သည်။ မြို့နယ်အတွင်း အိမ်ခြေ ၁ဝ,၆၄၇ အိမ်ရှိ၍ လူဦးရေသည် ။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref>
==လူဦးရေဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ==
=== မျိုးနွယ်စုများ ===
သနပ်ပင်မြို့နယ်တွင် [[ဗမာလူမျိုး]] ၁၅၉၄၁၂ဦး နေထိုင်၍ မြို့နယ်လူဦးရေ၏ ၉၆.၁၈၃% ဖြစ်သည်။ [[မွန်]]၊[[ကရင်]] တိုင်းရင်းသားလူမျိုး အနည်းငယ်သာနေထိုင်သည်။
=== ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု ===
{| class="wikitable sortable" style="margin:auto;"
|- style="text-align: center;"
! ဘာသာအုပ်စုများ
! လူဦးရေ%
'''(၂၀၁၄)'''
|-
! style="background:Yellow;"| [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| ၉၆.၂၁%
|-
! style="background:Orange;"| [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]
| ၃.၃၄%
|-
! style="background:Pink;"| [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]]
| ၀.၃၉%
|-
! style="background:Crimson;"| အခြား
| ၀.၀၄%
|}
{{clear}}
=== မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်များ ===
၁။ ဈေးပိုင်း
၂။ အောက်စုပိုင်း
၃။ ဘုရားကြီးပိုင်း
၄။ ဘူတာပိုင်း
၅။ စက်ကုန်းပိုင်း
၆။ ရွာသစ်(၄)/ ရွာသစ်ပိုင်း
==အထင်ကရနေရာများ==
*အောင်ချမ်းသာဘုရား (ဘုရားကြီးပိုင်းရပ်ကွက်)
*ဒက္ခိဏသာခါဘုရား (ဘုရားကြီးပိုင်းရပ်ကွက်)
*[[ကျိုက်မွန်းကနော့မွတ်စေတီ]] (မိုးခိုင်ကြီးကျေးရွာ)
*ကေလာသစေတီ (မကြက်စုကျေးရွာ)
== အထင်ကရပုဂ္ဂိုလ် ==
* ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဝင် သခင်ချစ်
* ဖြိုးသီဟ (တေးရေးဆရာ)
* ဪခေတ် (သနပ်ပင်) (စာရေးဆရာ)
*ဒီလူည (ကဗျာဆရာ)
*ညိုမှိုင်းဝေ (စာရေးဆရာ)
==ကိုးကား==
{{Reflist}}
{{ပဲခူးတိုင်း}}
{{သနပ်ပင်မြို့နယ်}}
[[Category:ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]]
{{Myanmar-geo-stub}}
slpekxe1tvcrkxb1b03d912tywcb8qy
ဆလမန္ဒာကောင်
0
16664
753023
716771
2022-08-03T04:03:39Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Automatic taxobox
| name = ဆလမန္ဒာကောင် (Salamander)
| fossil_range = <br/>[[:en:Late Jurassic|Late Jurassic]] – [[:en:Holocene|Present]],<ref name=anderson>{{cite journal|doi=10.1073/pnas.1202491109|title=Fossils, molecules, divergence times, and the origin of Salamandroidea|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|volume=109|issue=15|pages=5557–5558|year=2012|last1=Anderson|first1=J. S.|pmid=22460794|pmc=3326514|bibcode=2012PNAS..109.5557A|doi-access=free}}</ref> {{Fossil range|160|0|earliest=168}}
| image = SpottedSalamander.jpg
| image_caption = [[:en:Spotted salamander|Spotted salamander]], ''Ambystoma maculatum''
| taxon = Urodela
| authority = [[:en:André Marie Constant Duméril|Duméril]], 1806
| range_map = Cypron-Range Caudata.svg
| range_map_caption = Native distribution of salamanders (in green)
| subdivision_ranks = [[မျိုးစဉ်]]ခွဲများ
| subdivision =
[[:en:Cryptobranchoidea|Cryptobranchoidea]]<br/>
[[:en:Salamandroidea|Salamandroidea]]<br/>
}}
'''ဆလမန္ဒာကောင်''' (Salamander) သည် ပုံသဏ္ဌာန်အားဖြင့် [[အိမ်မြှောင်]]နှင့် တူသည်။ ခြေလေးချောင်းရှိ၍ အမြီးရှည်သည်။ [[ဖား]]၊ [[ရေပုတ်သင်]]တို့နှင့် အမျိုးနီးစပ်၏။ ရေကိုနှစ်သက်သော သတ္တဝါမျိုး ဖြစ်သည်။ များသောအားဖြင့် အရွယ်ငယ်၏။ သို့ရာတွင် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၌ ၅ ပေ ရှည်သော ဆလမန္ဒာကောင်မျိုး ရှိသည်။ ဆလမန္ဒာကောင်သည် ကြောက်တတ်၏။ ဖြည်းညှင်းစွာ ကိုင်တွယ်လျှင် ဘာမျှပြန်၍ မလုပ်တတ်ပေ။ သို့သော် ကြမ်း ကြမ်းတမ်းတမ်း ကိုင်တွယ်လျှင် အရေခွံမှ အဆိပ်ပါသည့် အဖြူရည်ကို ပက်ထုတ်တတ် သည်။ ဆလမန္ဒာအမသည် အိုင်ထဲ၊ စမ်းထဲသို့ ဥများကို အုချသည်။ ရက်သတ္တစ်ပတ် ၂ ပတ်မှ ၄ ပတ်အတွင် ဥများမှ အကောင်ကလေးများ ပေါက် လာကြသည်။ ဆလမန္ဒာကောင်ကလေးသည် ပါးဟက်ဖြင့် အသက်ရှူသည်။ ခြေလေးချောင်းရှိ၏။ သို့သော် ငယ်ရွယ်စဉ် ရေထဲ၌ပင် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]ကဲ့သို့နေသည်။ ကြီးပြင်းလာသောအခါမှ ကုန်း ပေါ်၌နေသည်။ အကွက်အပြောက်များရှိသော ဆလမန္ဒာကောင်မျိုးကို [[ဥရောပတိုက်]]၊ အမေရိကတိုက်၊ အာရှမိုင်းနား နယ်တို့တွင် တွေ့ရသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
{{Animal-stub}}
[[ကဏ္ဍ:ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများ]]
eq2srf93l2z1dq2p8jywbuo107dhwmp
ဘဲတူဖျံတူကောင်
0
17522
753024
730186
2022-08-03T04:03:44Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
{{Speciesbox
| name = ဘဲတူဖျံတူ (Platypus<ref name=MSW3>{{MSW3 | id = 10300020 | page = 2}}</ref>)
| fossil_range = {{Fossil range|9|0}} [[:en:Miocene|Miocene]] to Recent
| image = Platypus BrokenRiver QLD Australia2.png
| image_upright = 1.1
| status = NT
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name="IUCN">{{cite iucn|last1=Woinarski|first1=J.|last2=Burbidge|first2=A.A.|title=''Ornithorhynchus anatinus''|volume=2016|page=e.T40488A21964009|year=2016|doi=10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T40488A21964009.en}}</ref>
| taxon = Ornithorhynchus anatinus
| parent_authority = [[:en:Johann Friedrich Blumenbach|Blumenbach]], 1800
| authority = ([[:en:George Shaw (biologist)|Shaw]], 1799)
| synonyms =
*''Ornithorhynchus agilis'' <small>[[:en:Charles Walter De Vis|de Vis]], 1886</small>
*''Platypus anatinus'' <small>Shaw, 1799</small>
| synonyms_ref =
| range_map = Distribution of the Platypus (Ornithorhynchus anatinus).png
| range_map_caption = ဘဲတူဖျံတူများ တွေ့ရှိရသော ဒေသများ{{break}}(အနီရောင် – ဒေသရင်း, အဝါရောင် – မိတ်ဆက်နယ်မြေ)
}}
'''ဘဲတူဖျံတူကောင်''' (Platypus) သည် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]လည်းမဟုတ်၊ [[ကြက်]][[ငှက်]]လည်းမဟုတ်၊ [[ဖျံ]]ဟုလည်း လုံးလုံးလျားလျား မခေါ်သာ၊ [[တွားသွားသတ္တဝါ]]ဟုလည်း မဆို
နိုင်သော်လည်း ထိုသတ္တဝါလေးမျိုးတို့၏ အနေအကျင့် အသွင်အပြင်များ ရောထွေးရှိနေသည့် ထူးဆန်းသော သတ္တဝါမျိုးဖြစ်သည်။<ref>{{cite journal|journal=BioScience|jstor=1313511|title=The Paradoxical Platypus|url=https://archive.org/details/sim_bioscience_1999-03_49_3/page/211|first=Brian K. |last=Hall|volume=49|issue=3|pages=211–8|date=March 1999|doi=10.2307/1313511|doi-access=free}}</ref> [[ဘဲ]]နှုတ်သီးကဲ့သို့နှုတ်သီးပြားပြားရှိ၍၊ ခြေချောင်းလက်ချောင်းများ အကြား အရေပြားဖြင့် ဆက်နေကာ၊ ဖျံ၏ အမွေးမျိုး၊ ဖျံ၏ အမြီးကဲ့သို့အမွေးထူ အမြီးပြားကြီးမျိုးလည်း ရှိပြန်သဖြင့် ထိုသတ္တဝါကို ဘဲတူ ဖျံတူကောင် ''ဒပ်ဗီး (သို့မဟုတ်) [[:en:Platypus|ဘလက်တီပတ်]]'' ဟု ခေါ်လေသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.museumofhoaxes.com/hoax/archive/permalink/the_duckbilled_platypus|title= Duck-billed Platypus|publisher =Museum of hoaxes| accessdate = 21 July 2010}}</ref>
==သမိုင်း ==
ဘဲတူဖျံတူကောင်သည် [[ဩစတြေးလျတိုက်]] တောင်ပိုင်းဒေသများနှင့် [[တက်စမေးနီးယား]]စသော အနီးအနား ကျွန်းများ၌သာ တွေ့ရှိရသည်။ ရှေးကျသော သတ္တဝါများ၏ အသွင်အပြင် အင်္ဂါလက္ခဏာများရှိ၍၊ သက်ရှိ သတ္တဝါများ တဖြည်းဖြည်း တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်လာပုံကို သာဓကပြုသည့် သတ္တဝါဖြစ်လေသည်။<ref>{{Cite journal|last1=Shaw|first1=George|last2=Nodder|first2=Frederick Polydore|date=1799|title=The Duck-Billed Platypus, Platypus anatinus.|url=https://www.biodiversitylibrary.org/part/304567|journal=The Naturalist's Miscellany|volume=10|issue=CXVIII|pages=385–386|doi=10.5962/p.304567|via=Biodiversity Heritage Library}}</ref> ထိုသတ္တဝါသည် ဘဲများ၊ [[ကြက်]]များ၊ [[မိကျောင်း]]များကဲ့သို့ဥများ ဥသော်လည်း၊ အကောင်ငယ်များ ပေါက်လာသည့်အခါ နို့်တိုက်သည်။ ဘဲတူဖျံတူကောင်၏ ကိုယ်အလျားသည် ၁၈ လက်မမှာ လက်မ ၂ဝ အထိရှိ သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.platypus.asn.au/|title=Platypus facts file|publisher=Australian Platypus Conservancy| accessdate = 13 September 2006}}</ref> ဝမ်းဘဲမျိုးတို့၏ ခြေထောက်ကဲ့သို့ခြေချောင်းများအကြား အရေပြားဖြင့် ဆက်နေသဖြင့် လည်းကောင်း၊ လှော်တက်ပုံနှင့် ဆင်ဆင်တူသော အမြီးပြားရှိသဖြင့် လည်းကောင်း ရေကူးခြင်းနှင့် ရေငုပ်ခြင်း၌ အလွန်ကျင်လည်လေသည်။<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dplatu%2Fpous πλατύπους], Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref> နူးညံ့ချောမွတ် သိပ်သည်းသော သားမွှေးရှိသဖြင့် ယင်း၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရေမတင်ချေ။ နားရွက် အင်္ဂါကို ထင်ထင်ရှားရှား မမြင်တွေ့နိုင်သော်လည်း ယင်းတို့သည် အလွန်နားပါးကြသည်။<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dplatu%2Fs πλατύς], ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus</ref>
ယင်း၏ နှုတ်သီးသည် အရေပြားဖြင့် ဖုံးအုပ်လျက်ရှိ၍၊ ထိုနှုတ်သီး၏ ထိပ်ဖျားတွင် နှာခေါင်းပေါက်များရှိသည်။ ရေအောက်သို့ငုပ်လျှိုပြီးသော် ရေအောက်မှ လည်းကောင်း၊ ရွှံ့နွံထဲမှ လည်းကောင်း၊ [[ပိုးမွှား]]၊ [[တီကောင်]] စသည်တို့ကို နှုတ်သီးဖြင့် ထိုး၍ ရှာဖွေစားသောက်ကြသည်။ ငယ်စဉ်က သွားများ ပေါက်သော်လည်း၊ မကြာမီ ထိုသွားများ ကျွေသွားကာ၊ ယင်းတို့အစား ချိုသားကဲ့သို့မာကြောသော
သွားနှင့် ဆင်ဆင်တူသည့် အချွန်များ ထွက်လာသည်။ အစာများကို ထိုချို သွားများနှင့် ဝါးစားသည်။ ခြေလေးချောင်းရှိရာ၊ ယင်းခြေတို့၌ ချွန်မြသော ခြေသည်းများရှိသည်။ ဘဲတူဖျံတူကောင် အမသည် ထိုခြေသည်းများဖြင့် မြစ်ချောင်းကမ်းပါးတွင် လိုဏ်ခေါင်းတူး၍နေတတ်သည်။ ထိုလိုဏ်ခေါင်းအဆုံးတွင် ဥများ ဥသည်။ ဥများသည် မြွေဥ၊ လိပ်ဥများကဲ့သို့အခွံပါးသည်။ ဥများမှ အကောင်ငယ်များ ပေါက်လာသောအခါ၊ မိခင်ဖြစ်သူသည် ယင်း၏ အမြီးဖြင့် အကောင်ပေါက်စ ကလေးများကို ပိုက်ထွေးပြီးသော် နို့တိုက်လေ့ရှိသည်။ အကောင်ငယ်များ ပေါက်ပြီးစအချိန်တွင် သားမွှေးမရှိသေးချေ။ ယင်းတို့သည်အသိုက်တွင် လပေါင်းများစွာကြာအောင် နေတတ်ကြလေသည်။[[ဖိုင်:Ornithorhynchus anatinus -Sydney Aquarium, Sydney, Australia -swimming-6a.ogv|thumbtime=50|thumb|Swimming underwater at Sydney Aquarium, Australia|left]]
ဘဲတူဖျံတူကောင် အထီး၏ နောက်ခြေချောင်းများတွင် ဆူးရှိသည်။ ထိုဆူးများသည် အဆိပ်ဂလင်းများနှင့် ဆက်သွယ်နေသည်။ ယင်းတို့အား ရန်မူလာလျှင် ကုတ်ခြစ်၍ အဆိပ်တက်စေခြင်းဖြင့် ရန်ကိုကာကွယ်ရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ယင်းတို့သည် အလွန်နူးညံ့သိမ်မွေ့၍ ကြောက်တတ်သော သတ္တဝါများဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့အား ဖမ်းမိလျှင်လည်း ကြောက်တတ်လွန်းလှ၍ မကြာမီ သေကြသည်။ ယင်းတို့၏ အသံသည် ခွေးပေါက်စကလေးများ၏ ဟိန်းသံနှင့် တူလေသည်။
ဘဲတူဖျံတူကောင်တို့ကို ယခင်က သားမွှေးအလို့ငှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ကြသည်။ ယခုမူ ဩစတြေးလျား အစိုးရက ဖမ်းဆီးခွင့် မပြုတော့ချေ။
ယင်းတို့သည် [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]]များအနက် မွန်နိုထရီးမာတာ (ခေါ် ) အနိမ်ဆုံး မျိုးစဉ်၌ ပါဝင်ကြသည်။ ဘဲတူဖျံတူကောင်ကို [[သတ္တဗေဒ]](ပါဏဗေဒ) အလိုအားဖြင့် အော်နီသိုရင်းကျူး အတီနပ် ဟုခေါ်သည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၈)</ref>
{{Clear}}
== ဓာတ်ပုံပြခန်း ==
<gallery widths="200" heights="165" perrow="3">
ဖိုင်:Wild Platypus 4.jpg|ဘဲတူဖျံတူကောင်
ဖိုင်:Platypus spur.JPG|The calcaneus spur found on the male's hind limb is used to deliver venom.
ဖိုင်:Platipus-on-the-surface.jpg|The platypus is very difficult to spot even on the surface of a river.
ဖိုင်:Platypus.jpg|Platypus swimming
ဖိုင်:Australianstamp 1551.jpg|9d postage stamp from 1937
ဖိုင်:Latrobe BigPlatypus.jpg|Large carving of a platypus at the Australian Axeman's Hall of Fame
ဖိုင်:Platypus cape unknown tasmania.jpg|A platypus fur cape made in 1890. It was donated to the National Gallery of Victoria by Mrs F Smith in 1985
</gallery>
==ကိုးကား==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မိုနိုထရင်းမ်]]
[[ကဏ္ဍ:ဩစတြေးလျတွင် တွေ့ရသော နို့တိုက်သတ္တဝါများ]]
2im2n7e3xnl13rc4nezzltn7oi82haa
မဒီးရကျွန်းများ
0
17584
753025
528050
2022-08-03T04:03:49Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
==မဒီးရကျွန်းများ==
မဒီးရကျွန်းများသည် [[အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာ]]၏ အရှေ့ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[ကျွန်းစု]]ဖြစ်၍ [[ပေါ်တူဂယ်]] နိုင်ငံပိုင်ဖြစ်၏။ [[အာဖရိကတိုက်]] အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော [[မိုရော့ကို]]နှင့် မျက်နာချင်းဆိုင်ဖြစ်လျက် မိုင်ပေါင်း ၃၆ဝ မျှကွာလှမ်း၏ ပေါ်တူဂယ်၏
မြို့တော် [[လစ္စဗွန်းမြို့]]၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် တည်ရှိလျက် ၅၃၅ မိုင်ခန့်ကွာဝေးသည်။ ထို့ပြင် [[ကနေရီကျွန်းစု]]၏ မြောက်ဘက်တွင် လည်းကောင်း၊ [[အဇိုးကျွန်းစု]]၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် လည်းကောင်း တည်ရှိ၏။
မဒီးရကျွန်းစုတွင် မဒီးရကျွန်း၊ ပေါ်တိုဆန်း တိုးကျွန်းနှင့် လူနေအိမ်ခြေ မရှိသော မခြားကျွန်းကလေး ၂ ခုပါဝင်၏။ မဒီးရကျွန်းသည် အကြီးဆုံး[[ကျွန်း (ကုန်းမြေ)|ကျွန်း]]ဖြစ်ကာ အရေးပါ အရာရောက်ဆုံးဖြစ်၏။ မဒီးရကျွန်းများ၏ မြို့တော်သည် ဖွန်ရှားမြို့ဖြစ်လျက် မဒီးရကျွန်း၏ အရှေ့တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတွင် တည်ရှိသည်။ ကျွန်းများ၏ စုစုပေါင်း အကျယ်အဝန်းမှာ ၃၁၅ စတုရန်းမိုင်ဖြစ်၏။ မဒီးရကျွန်းသည် အလျား ၃၅ မိုင်၊ အနံ ၁၃ မိုင်ခန့်ရှိ၏။ ရှေးအခါက [[မီးတောင်]]ဖြစ်ခဲ့သော[[တောင်တန်း]] တစ်ခုသည် ကျွန်းကိုဖြတ်သန်းတည်ရှိ၏။ အမြင့်ဆုံးတောင်ထွတ်ဖြစ်သော ပီကူးရူဝီဗူးသည် ပင်လယ်ပြင်ထက် ၆ဝ၅၆ ပေမြင့်၏။ [[ရာသီဥတု]]သည် သမမျှတ၍ တစ်သမတ်တည်းရှိသောကြောင့် နာလှန်ထများ သွားရောက်အနားယူရာ ဒေသဖြစ်လေသည်။
မဒီးရကျွန်းများ၏ အဓိက ထွက်ကုန်များမှာ [[စွန်ပလွံသီး]]၊ [[ငှက်ပျောသီး]]၊ [[ပြောင်းဖူး]]၊ 0x100သဇာသီး၊ [[တည်သီး]]၊ [[သလဲသီး]]၊ [[သကြား]]၊ [[ကာဖီ]]၊ [[သပျစ်သီး]]၊ [[ကြံ]]၊ [[ကန်စွန်းဥ]]၊ [[ကြက်သွန်]]၊ ကောက်သီးကောက်နှံ အချို့နှင့် [[သစ်သီး]]များ ဖြစ်၏။ [[နွား]]များကို နွားနို့အလို့ငှာ မွေးမြူကြ၏။ အဓိကလုပ်ငန်းများကား ဇာထိုးပန်းထိုးလုပ်ငန်း၊ [[ဝိုင်အရက်]]လုပ်ငန်း၊ သကြားလုပ်ငန်း၊ ကြိမ်ထည် ပရိဘောဂများ၊ ခြင်းနှင့် တောင်းများ လုပ်ငန်းနှင့် ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းဖြစ်၏။ ထုတ်ကုန်များမှာ နာမည်ကျော် မဒီးရဝိုင်အရက်၊ ပန်းထိုးထည်များ၊ ကြိမ်ထည်များ၊ ငှက်ပျေား၊ [[နာနတ်သီး]]၊ နွားနို့ထွက် ပစ္စည်းများနှင့် [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]များပင်တည်း။
မဒီးရကျွန်း၏ မြို့တော် ဖွန်ရှားမြို့သည် ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရပ်နားရာ ဆိပ်ကမ်းကောင်း ဖြစ်သောကြောင့် အရောင်းအဝယ် ဖွံ့ဖြိုး၏။
မဒီးရ ကျွန်းများအကြောင်းကို ရှေးရောမလူမျိုးတို့လက်ထက်ကတည်းက သိရှိခဲ့၏။ ခရစ် ၁၄၁၈ ခုနှစ်တွင် ပေါ်တူဂီလူမျိုး နွမ်းဂွန်းဆာလဗက်ရှဇာကူး ဆိုသူက ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့၍ အနှစ် ၃ဝ ကြာသောအခါ ထိုကျွန်းများတွင် နယ်သစ်စတင်စိုက်ခဲ့၏။ မဒီးရဟူသည်မှာ ပေါ်တူဂီဘာသာ
အားဖြင့် သစ် ဟု အဓိပ္ပာယ် ရ၏။ ယင်းကျွန်းတွင် သစ်တောထူခြင်းကို အစွဲပြု၍ ထိုသို့မှည့်ခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။
ခရစ် ၁၅၈၆ ခုနှစ်မှ ၁၆၄ဝ ပြည့်နှစ်အထိ အမိနိုင်ငံဖြစ်သော ပေါ်တူဂယ်ရော မဒီးရကျွန်းများပါ စပိန်လူမျိုးတို့လက်အောက်သို့ သက်ရောက်ခဲ့ရ၏။ ခရစ် ၁၈ဝ၁ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်၊ ၁၈ဝ၇-၁၈၁၄ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ပေါင်း ၂ ကြိမ်မျှ [[ဗြိတိသျှ]] လက်တွင်းသို့သက်ဆင်းခဲ့ရသေးသည်။ ဗြိတိသျှတို့သည်ဝိုင်အရက် လုပ်ငန်းကို တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ခဲ့လေသည်။
မဒီးရကျွန်းစုတွင် မဒီးရကျွန်းနှင့် ပေါ်တိုဆန်းတိုးကျွန်းတို့တွင်သာ လူနေအိမ်ခြေရှိသည်။ လူအားလုံး လိုလိုပင် မဒီးရကျွန်းတွင် နေထိုင်ကြသည်။ နေထိုင်သူတို့မှာ ပေါ်တူဂီကပြားများ၊ နီးဂရိုးများ၊ မူးဝါးအဆက် အနွယ်များ ဖြစ်ကြ၏။
လူဦးရေမှာ ၁၉၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် စုစုပေါင်း ၂၈၂၆၇၈ ယောက်ခန့်ဖြစ်၏။ မဒီးရကျွန်း တစ်ခုတည်းတွင်ရှိသော လူဦးရေမှာ ၂၇ဝဝဝဝ ကျော်ဖြစ်သည်။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၈)</ref>
<br><gallery caption="မဒီးရကျွန်းများ">
Madeira-Funchal-06-Boote-2000-gje.jpg
Madeira-Funchal-Karfreitag-02-Prozession-2000-gje.jpg
Madeira-Funchal-Karfreitag-24-2000-gje.jpg
Madeira-Funchal-26-Markt-Fruechte-2000-gje.jpg
Madeira-24-Levada-2000-gje.jpg
Madeira-54-Monte-Pension-2000-gje.jpg
Madeira-Ponta de Sao Lourenco-20-2000-gje.jpg
</gallery>
==ကိုးကား==
<references/>
[[Category:ကျွန်းများ]]
[[Category:ပေါ်တူဂီနိုင်ငံရှိကျွန်းများ]]
[[Category:အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာရှိကျွန်းများ]]
du5ycsji6w39qh7fmv3ndozzo7j2noo
မြန်မာနိုင်ငံရေနေ တိရစ္ဆာန်များ
0
18155
753026
732675
2022-08-03T04:03:54Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)
wikitext
text/x-wiki
==မြန်မာနိုင်ငံရေနေ တိရစ္ဆာန်များ==
ရေနေ တိရစ္ဆာန်၊ သို့မဟုတ် ရေသတ္တဝါ ဆိုသည်မှာ ရေတွင် အမြဲနေထိုင်
ကျက်စား ပေါက်ပွားသော သတ္တဝါမျိုးကို ဆိုလိုသည်။
ယင်းတို့သည် ကုန်းသတ္တဝါများထက် ဦးရေနှင့် အမျိုးအမည်
များပြား၏။ ကုန်းသတ္တဝါ များကဲ့သို့ပင် ယင်းတို့ကို
ကျေားရိုးမဲ့နှင့် ကျေားရိုးရှိ ရေသတ္တဝါဟူ၍ နှစ်မျိုး
ခွဲခြားထားရာ၊ ကျောရိုးမဲ့ သတ္တဝါများက ပိုမို
လွန်ကဲများပြား၏။ အသေးအနုတ်ဆုံးသော
ရေသတ္တဝါလေးများကို သာမန်မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်ချေ။
မိုက္ကရိုစကုပ်အားဖြင့်သာ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ငါးကြီးများနှင့်
လင်းပိုင်များသည် မြန်မာ့ ရေသတ္တဝါတို့တွင် အကြီးဆုံး
ဖြစ်ကြသည်။ မြန်မာ့ ရေသတ္တဝါသည်လည်း အမြောက်အမြား
ရှိသောကြောင့် ယင်းတို့ကို စေ့ငုစွာ လေ့လာရန် မလွယ်ကူချေ။
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခြားနိုင်ငံတို့၏ ရေသတ္တဝါများ
လေ့လာမှုသည်လည်း ဆုံးခန်းတိုင်ရောက်ရန် များစွာပင်
လိုသေး၏။ မြန်မာ့ ရေသတ္တဝါများကို အဆင့်အတန်း လိုက်၍
ဆဲ့ငါးမျိုးခန့် ခွဲခြားထားသည်။
ရေသတ္တဝါတို့တွင် အနိမ့်ကျဆုံးနှင့် ရှေးဦးအကျဆုံး
ဖြစ်သော သတ္တဝါတို့မှာ [[ပရိုတိုဇွန်းကောင်]]ခေါ် ရေသတ္တဝါကလေးများ
ဖြစ်ကြသည်။ ပရိုတိုဇွတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ဆဲတစ်ခုစီသာ
ရှိသောကြောင့် အလွန်တရာ သေးငယ်သဖြင့် မိုက္ကရိုစကုပ်
အားဖြင့်သာ ယင်းတို့ကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်နိုင်သည်။
ရေကန်မှ လည်းကောင်း၊ ရေမြောင်းမှ လည်းကောင်း
ရေတစ်စက်ကိုယူ၍ မိုက္ကရိုစကုပ်နှင့် စမ်းသပ် ကြည့်ရှုလျှင်
ပရိုတိုဇွ ကလေးများကိုတွေ့မြင် နိုင်သည်။
အလွယ်တကူ စမ်းသပ် တွေ့ရှိနိုင်သော ရေချိုနေ ပရိုတိုဇွကလေးများမှာ
ပါရာမီးဆီယမ်၊ [[အမီးဗား]]နှင့် ယူဂလီးနားတို့ဖြစ်ကြသည်။
နျူမျူလိုက်ကဲ့သို့သော ရေငန်နေ ပရိုတိုဇွ ကလေးများသည်
ရခိုင်ကမ်းခြေအနီး ပင်လယ်အောက်တွင် ကျက်စားနေထိုင်
ကြရာ၊ ယင်းတို့၏ အရိုးခွံများကို ကမ်းစပ် သဲသောင်များတွင်
မကြာခဏ တွေ့ရတတ်သည်။ အချို့သော ပရိုတိုဇွတို့သည်
တစ်ကောင်နှင့်တစ်ကောင် တွဲဆက်၍ နေတတ်ကြ၏။
ယင်းကဲ့သို့ တွဲဆက်နေသော ပရိုတိုဇွ အချို့မှာ တစ်ကောင်က
အစာရရှိရန်လည်းကောင်း၊ အခြားတစ်ကောင်က
မျိုးပွားရန်လည်းကောင်း တစ်တွဲလုံးအတွက်လိုအပ်သော
လုပ်ငန်းအသီးသီးကို ခွဲဝေ၍ ထမ်းဆောင်တတ်ကြသေးသည်။
အကောင် ပမာဏပင် သေးငယ်သော်လည်း အချို့မှာ လူနှင့်
မွေးမြူထားသော တိရစ္ဆာန်တို့ကို ရောဂါဘယ
ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့် ယင်းပရိုတိုဇွ ကပ်ပါးများကို
လေ့လာရန် အရေးကြီးပေသည်။ ရေချို ရေငန် နှစ်ရပ်စလုံးတွင်
လွတ်လပ်စွာ နေထိုင်ကြသော ပရိုတိုဇွ အများသည်
အခြားသတ္တဝါတို့တွင် အခြေခံ အစာတရပ်လည်းဖြစ်သည်။
ရေသတ္တဝါတို့တွင် ပရိုတိုဇွ များထက်
အဆင့်အတန်းမြင့်သော အခြားသတ္တဝါတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်၌
ဆဲပေါင်း မြောက်မြားစွာရှိသဖြင့် ယင်းတို့ကို သာမန်မျက်စိနှင့်
မြင်နိုင်သည်။ ထိုဆဲများသော သတ္တဝါ အားလုံးကို
သိပ္ပံအလိုအားဖြင့် မက်တာဇွဟု ခေါ်ဝေါ်၍ အဓိပ္ပာယ်မှာ
ဆဲများသတ္တဝါလောက ဖြစ်သည်။
ယင်းဆဲများသတ္တဝါ လောက၏ အောက်ဆုံးအဆင့်တွင်
[[စပန်းရေမြှုပ်|စပန်း ရေမြှုပ်]]အမျိုးမျိုးတို့ ပါဝင်ကြသည်။
ရေချို ရေငန် နှစ်ရပ်စလုံးရှိ ရေမြှုပ်နေသော
ကျောက်တုံးများ၊ သစ်ပင်များတွင် တွယ်ကပ်၍ နေကြသည်။
ယင်းတို့တွင် အရောင်နှင့် ပမာဏ အမျိုးမျိုးရှိကြ၍ အချို့သည်
သစ်ကိုင်း သစ်ခက်များကဲ့သို့ ပုံသဏ္ဌာန်ရှိသောကြောင့်
သစ်ပင်များပင် ဖြစ်သည်ဟု အချို့က ယူဆကြသည်။ စပန်း
ရေမြှုပ် ခ။ ကိုယ်ထဲတွင် ဆဲ နှစ်လွှာရှိသော်လည်း
ထိုဆဲများသည် အလွှာလိုက် စနစ်တကျ မရှိသည့်ပြင်၊ အချို့ဆဲ
များမှာ တစ်နေရာမှတစ်နေရာသို့ ကူးပြောင်း သွားတတ်ကြ
သေးသည်။ စပန်း ရေမြှုပ်တိုင်တွင် ခန္ဓာကိုယ်၌
အပေါက်ငယ်ကလေး အမြောက်အမြား ပါရှိသောကြောင့်
ယင်းတို့ကို ပိုရေးဖရာ မျိုးပေါင်းစုဟူသော သိပ္ပံအမည်ကို
ပေးထား၏။ ယင်းတို့တွင် ခန္ဓာကိုယ် မပျော့အိအောင်
ထိန်းထားသော ဆူးကလေးများရှိရာ အချို့မှာ ကျွတ်ဆတ်၍
အချို့မှာ ပျဉ်းတွဲသည်။ မြန်မာ ရေမြှုပ်များကို
အင်းအိုင်ရေကန်များနှင့် ပယ်လယ်ကမ်းခြေ တစ်လျှောက်
တွေ့မြင်နိုင်သော်လည်း ယင်းတို့ကို လေ့လာ၍ အသုံးပြုခြင်း
မရှိသေးချေ။
စပန်း ရေမြှုပ်တို့ထက် အဆင့် တစ်ဆင့်မြင့်သော
ဆဲများသတ္တဝါတို့ကို ဆီလင်တာရေးတား မျိုးပေါင်းစုတွင်
ထည့်သွင်းထားသည်။ ယင်း သတ္တဝါတို့သည်
ရေသတ္တဝါချည်းသာ ဖြစ်ကြ၍ ရေချို ရေငန် နှစ်ရပ်စလုံးတွင်
နေထိုင်ကြရာ၊ ရေငန်တွင် အထူးများပြားကြသည်။
ယင်းသတ္တဝါတို့ ခန္ဓာကိုယ်၌ ဆဲလွှာ နှစ်ထပ် စနစ်တကျ
တည်ရှိသည့်အပြင် အချို့တွင် လိင်အင်္ဂါများ ထင်ထင်ရှားရှား
ရှိကြသေးသဖြင့် စပန်းရေမြှုပ်တို့ထက် အဆင့်မြင့်ကြ
သည်။ ယင်းသတ္တဝါတိုင်းတွင် ခန္ဓာကိုယ် အပြင်လွှာ၌
နီမက်တိုဗလတ်ခေါ် အထူးဆဲများ ရှိကြရာ ထိုဆဲများကို
အစာဖမ်းယူရာတွင် လည်းကောင်း၊ ရန်သူ ကာကွယ်ရာတွင်
လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။ ကိုယ်တွင်း ခေါင်းနှင့် အစာ
ကြောင်း ခွဲခြားခြင်းမရှိသေးသည့် အပြင် လိင်မဲ့မျိုးပွားခြင်းကို
ပြုလုပ်နိုင်သေးသောကြောင့် သတ္တလောကတွင်
အောက်ဆင့်မှာပင် ရှိသေးသည်ဟု ဆိုရပေမည်။
ခန္ဓာကိုယ်ပမာဏသည် သာမန်မျက်စိနှင့်
မြင်နိုင်ရုံအရွယ်အစားမှ လှည်းဘီးနီးပါးအထိ ရှိသည်။
[[ဟိုင်ဒြာကောင်]] အပါအဝင်ဖြစ်သော မြန်မာ့ရေချို
ဆီလင်တာရိတ်များသည် အလွန်သေးငယ်၍ မြက်ပင်ပေါင်းပင်
ထူထပ်သော ရေကန်၊ အင်းအိုင်များတွင် တွေ့နိုင်သော်လည်း
ယင်းတို့ကို သေချာစွာ လေ့လာမှတ်သားခြင်း မရှိသေးသဖြင့်
အများက မသိကြချေ။
ရေငန်တွင် နေထိုင်သော ဆီလင်တာရိတ်များသည် အကောင်
ကြီးမားသည့်အပြင် အရောင်အမျိုးမျိုး၊ ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုး
ရှိကြ၍ အချို့မှာ ဆေးဘက်ဝင်သည်ဟု ယူဆသောကြောင့်
ယင်းတို့ကို အများကသိရှိကြသည်။ ကျောက်များတွင်
တွယ်ကပ်နေသော ကျောက်ခက်ကျောက်ပန်း ဖြစ်စေသည့်
သန္တာကောင်၊ ပင်လယ် ကမ်းခြေသဲသောင်တွင် စိုက်နေသော
[[ပင်လယ်မှိုကောင်]]၊ ပင်လယ်ရေတွင်ပေါ်၍ လှိုင်းပုတ်ခတ်ရာသို့
ပါသွားတတ်သော ပင်လယ်ခူအမျိုးမျိုးတို့သည်
မြန်မာဆီလင်တာရိတ်များဖြစ်သည်။
*[[ငထီး]]
ပလက်တီဟယ်လမင်သီးစ မျိုးပေါင်းစုတွင်
သတ္တဝါငယ်အတော်များများ ပါဝင်ကြသည်။ ယင်း
သတ္တဝါများ၏ ခန္ဓာကိုယ်များသည် များသောအားဖြင့်
ပြားချပ်နေသည့်အပြင် ခေါင်းပိုင်း၊ ဖင်ပိုင်းနှင့် ကျောဘက်၊
ဝမ်းဘက်ဟူ၍ ပိုင်းခြား သိရှိနိုင်သောကြောင့်
ပယ်လယ်မှိုကောင်၊ ပယ်လယ်ခူနှင့် သန္တာကောင်တို့ထက်
အဆင့်အတန်း မြင့်မားသည်။ ရေချို ရေငန် နှစ်ရပ်လုံးတွင်
နေထိုင်ကျက်စားသော ပလက်တီဟယ်လမင်သီးစ တို့ကို
ရေထဲရှိ ကျောက်တုံး၊ သစ်တုံးစသော အရာဝတ္တုတို့
အောက်တွင်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ပက်ကျိများကဲ့သို့
တွားသွားတတ်သော သတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသည်။ ကိုယ်တွင်း၌
ဖို-မလိင်အင်္ဂါ စုံတွဲပါရှိ၍ ဥအုတတ်သော
သတ္တဝါကောင်းများလည်း ဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့၏
နူးညံ့ပျော့ပျောင်းသော ခန္ဓာကိုယ်သည် မကြာခဏ
ပွန်းပဲ့စုတ်ပြတ်၍ သွားသော်လည်း သေလောက်အောင်
မထိခိုက်ချေ။ အသားတက်ပြီး ပြကတေ့အတိုင်း ပြန်ဖြစ်
လာနိုင်သည်။ ရေထဲတွင် လွတ်လပ်စွာ နေတတ်သော
မြန်မာပလက်တီဟယ်လမင်သီးစများကို အသင့်အတင့်သာ
စူးစမ်း လေ့လာခဲ့ပြီး ဖြစ်သော်လည်း လူသိ မများချေ။
ကပ်ပါးဖြစ်သော ပလက်တီဟယ်လမင်သီးစများကိုမူ
ပိုမို၍လေ့လာ ထားသဖြင့် ယင်းတို့ခန္ဓာကိုယ်
တည်ဆောက်ပုံနှင့် ရှည်လျားသော ဘဝသမိုင်းများကို
အတော်များများက သိထားကြသည်။ ထိုကပ်ပါးတို့တွင်
အသည်းပိုး၊ အဆစ်မဲ့ တုတ်ပြားကောင်နှင့် အဆစ်ရှိ
တုတ်ပြားကောင်တို့ ပါဝင်ကြသည်။
သံကောင်များကို နီမက်ဟယ်လမင်သီးစမျိုးပေါင်းစုတွင်
ထည့်သွင်းထား၏။ အထက်ဖော်ပြပါ ပလက်တီဟယ်
လမင်သီးစ မျိုးပေါင်းစုတွင် ပါဝင်သော သတ္တဝါများကဲ့သို့
အသက်ရှူအင်္ဂါနှင့် သွေးအဖွဲ့အစည်းကင်းမဲ့သည်။ အရွယ်
ပမာဏအားဖြင့် သံကောင်တစ်မျိုးနှင့် တစ်မျိုး
ကွာခြားသော်လည်း ပုံသဏ္ဌာန်မှာ တူကြ၍ အားလုံးတွင် လုံး၍
ရှည်လျားသော ကိုယ်ခန္ဓာများ ရှိကြသည်။ သံကောင်များကို
ပိုးကပ်ပါးအဖြစ် ရှေးမဆွကပင် သိရှိခဲ့သော်လည်း စိုစွတ်သော
နေရာများနှင့် ရေထဲတွင် နေကြသော သံကောင်
အမြောက်အမြား ရှိကြောင်းကို အများက မသိကြချေ။ ယင်းတို့
အကြောင်းကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပညာရပ်တစ်ခုအနေဖြင့်
လေ့လာထားသည်ကိုလည်း မတွေ့ရချေ။
ဗရက်ခီအိုပိုးဒါးမျိုးပေါင်းစုတွင် ယောက်သွား
ကဲ့သို့အခွံနှစ်ခြမ်းပါရှိသော သတ္တဝါများပါဝင်ကြသည်။
ယင်းတို့တွင် အသက်ရှူအင်္ဂါနှင့် သွေးအင်္ဂါအဖွဲ့များရှိသဖြင့်
သံကောင် တုတ်ကောင်တို့ထက် ပို၍
အဆင့်အတန်းမြင့်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ သို့ရာတွင်
ခန္ဓာကိုယ်တည်ဆောက်ပုံမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မရှိသေးကြောင်း
ထင်ရှားသည်။ မြန်မာ့ရေပြင်တွင် ကျင်လည် ကျက်စားသော
ဗရက်ခီအိုပေါ့ တမျိုးသာလျှင်တွေ့ရှိရာ ယင်းကို ထားဝယ်နှင့်
မြိတ်နယ်များတွင် ပက်ကလိဟု ခေါ်ကြသည်။
ဤအရပ်များတွင် ယင်းတို့ကို ယောက်သွားများကဲ့သို့ပင်
စားသောက်တတ်ကြသည်။
အီကိုင် နိုဒါမာတာ မျိုးပေါင်းစုတွင် ရေငန်ရပ်၌သာ
နေထိုင်ကြသော ကျောရိုးမဲ့ သတ္တဝါများ ပါဝင်ကြသည်။
များသောအားဖြင့် အခွံမာ၍ အချို့သာလျှင် အခွံပျော့ကြသည်။
ပုံပန်း သဏ္ဌာန် အရွယ်အစား အရောင်အဆင်း အမျိုးမျိုး
ရှိကြသော်လည်း ယင်းတို့အားလုံးတွင် ရေဒီယမ်အလိုက်
ငါးခြမ်းညီသော ခန္ဓာကိုယ်ရှိကြ၍ အခေါင်းပွပြီးလျှင် နူးညံ့
ပျော့ပျောင်းသော ခြေထောက်များ ရှိကြသဖြင့်
ဖြေးဖြေးသာလျှင် သွားလာလှုပ်ရှား နိုင်ကြသည်။ ခန္ဓာကိုယ်ကို
ထိခိုက်မိ၍ အတော်အတန် ပျက်စီး သွားသော် အလွယ်တကူ
ပျောက်ကင်းသွားနိုင်သော သတ္တဝါမျိုးလည်း ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့
အီကိုင် နိုဒမ်ကောင်များအနက် ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီကမ်းခြေ
အရပ်ဒေသများတွင် နေသော [[ရေလက်ဝါး]]ကောင်များ၊
ပင်လယ်ဖြူ ကောင်များ၊ [[ပယ်လယ်မြှော့]]များ (ဆင်မြှော့များ)၊
ပင်လယ်ပန်းများနှင့် ပယ်လယ်ချပ်ပြားများကိုသာ အများက
တွေ့ဘူး မြင်ဘူးကြသည်။
ကြယ်ပုံသဏ္ဌာန်ရှိသော ရေလက်ဝါးကောင်များသည်
ကျောက်ဆောင် ကျောက်တုံးများ အောက်ဘက်ရှိ ရွံ့နှင့်
သဲရောသော နေရာများတွင် နေတတ်ကြသည်။ အချို့သည်
ရေအတန်ငယ်နက်သော နေရာရှိ ကျောက်ဆောင် ကျောက်ခက်
များကို အကာအကွယ်ပြု၍ နေတတ်ကြသည်။ ကနန်း၊
ကမာနှင့် ယောက်သွားများကို စားတတ်သော အသားစား
သတ္တဝါ များလည်း ဖြစ်ကြသည်။ ထိုကြောင့်
ပုလဲမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို အကျိုးပျက်ပြားစေသော
သတ္တဝါများလည်း ဖြစ်ကြသည်။
ပင်လယ်ဖြူကောင်များသည် ကျောက်ကြိုကျောက်
ကြားတွင်နေ၍ အသေကောင်များကို စားတတ်ကြသည်။
ယင်းတို့၏ ခ။ ကိုယ်သည် လုံးဝိုင်း၍ မာသော အခွံရှိသည်။
များသောအားဖြင့် အညိုရောင်၊ ခရမ်းရောင် ရှိကြပြီးလျှင်
အချို့တွင် အစိမ်းနုရောင် ရှိတတ်ကြသည်။ အခွံမာပေါ်တွင်
ဖြည်းည|င်းစွာ လှုပ်ရှားနိုင်သော ဆူးရှည်ကြီးများ ရှိသောကြောင့်
ယင်းတို့ကို အများက ရှောင်ရှားကြသည်။ ဆူးများမှာ
အသင့်အတင့် အဆိပ်ရှိ၍ စူးမိလျှင် ထွင်ရန် မလွယ်ကူချေ။
ပင်လယ်မြှော့၊ သို့မဟုတ် ဆင်မြှော့ခေါ်
အီကိုင်နိုဒမ်ကောင်များသည် ကျောက်နှင့် သဲစပ်စပ်ရှိ၍
ဒီရေဖုံးကာ ဆင်ခြေလျှောဖြစ်သော အရပ်ဒေသများတွင် စုရုံး၍
နေတတ်ကြသည်။ အရွယ်အစား အရောင်အဆင်း
အမျိုးမျိုးရှိသည်။ များသောအားဖြင့် အညိုရောင်၊ ခရမ်းရောင်
ရှိကြသည်။ လုံးရှည်ရှည် သဏ္ဌာန်ရှိ၍ အခွံပျော့သော
ကျောရိုးမဲ့ သတ္တဝါများ ဖြစ်ကြပြီးလျှင် ခန္ဓာကိုယ်ကို ကျုံ့နိုင်
ပွနိုင်ကြသည်။ အချို့ဒေသများတွင် ယင်းတို့ကို စုသိမ်း၍
အူထုတ်၊ အခွံခြစ်၊ ဆားနယ် ပြီးသော် နေလှန်းကြသည်။
ပင်လယ်မြှော့ခြောက်ကို ဟင်းချို ချက်စားတတ်ကြသည်။
ပင်လယ်ပန်းများသည် အခြားအီကိုင်နိုဒမ် ကောင်များကဲ့သို့
မဟုတ်ဘဲ ရေတွင် လွတ်လပ်စွာ ကူးခတ်သွားလာ နိုင်ကြ
သည်။ ခန္ဓာကိုယ်သည် ပန်းပွင့် သဏ္ဌာန် ရှိပြီးလျှင်
များသောအားဖြင့် အဝါရောင်၊ အညိုရောင်နှင့်
ခရမ်းရောင်ရှိသည်။ ယင်းတို့ကို ကျောက်ဆောင်၊
ကျောက်ခက်နှင့် ပင်လယ်မှော်များရှိသော နေရာများတွင်
တွေ့နိုင်သည်။ ယင်းတို့၏အစာမှာ ရေတွင်ရှိသော
အမှုံကောင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ပယ်လယ် ချပ်ပြားများတွင် ဝိုင်း၍ ပြားချပ်သော
ခန္ဓာကိုယ်ရှိသည်။ အခွံမာကြော၍ အခွံပေါ်ရှိ
ဆူးတိုကလေးများကို လှုပ်ရှား၍ တစ်ရွေ့ရွေ့ သွားနိုင်ကြသည်။
ယင်းတို့ကို သဲသောင်စပ်တွင် တွေ့ရတတ်သည်။
မိုလပ်စကား မျိုးပေါင်းစုတွင် ရေ၌ကျက်စားသော
ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါ အမျိုးအမည် အရေအတွက် အတော်များများ
ပါဝင်သည်။
*[[ခရုမျိုး]]
အချို့က ရေငန်တွင် နေကြ၍ အချို့က ရေချိုတွင် နေကြပြီးလျှင် ကျန်အချို့မှာ
စွတ်စိုသော ကုန်းပေါ်တွင် နေတတ်ကြသည်။ ခန္ဓာကိုယ်
အတွင်းသား ပျော့ပျောင်း၍ အချို့တွင်မာသော အခွံရှိပြီးလျှင်၊
အချို့တွင် အခွံကင်းမဲ့နေကြသည်။ ယင်းတို့အားလုံးတွင်
ကိုယ်ဆစ်များကင်းမဲ့၍ အင်္ဂါအဖွဲ့များသည် မင်တယ်ခေါ်
အမှေးဖြင့် ဖုံးအုပ်လျက်ရှိသည်။ အချို့က ရေအောက်
မြေကြီးထဲတွင် စုရုံးနေတတ်ကြ၍၊ အချို့က သစ်တုံး
ကျောက်တုံးများကို တွယ်ကပ် နေကြပြီးလျှင်၊ အချို့က
လွတ်လပ်စွာ ကူးခတ်နိုင်ကြသည်။ [[ခရု]]၊ ကြွေပုပ်၊
ယောက်သွား၊ ငို၊ ကပ်ကျိ၊ [[ကမာ]]၊ [[မုတ်ကောင်]]၊ ဘဝဲ၊ [[ကင်းမွန်]]
စသည်တို့သည် မြန်မာ့ ပင်လယ် ကမ်းခြေတွင် ဒီရေ
ပုတ်ခတ်သည့် နေရာမှ အတော် နက်ရှိုင်းသော နေရာများအထိ
နေထိုင်ကြသည်။ ယင်းတို့အားလုံးကို လူတို့စားသုံးကြသည်။
*[[ပက်ကျိနှင့် ခရုပက်ကျိ]]
ရေချို ခရုနှင့် ယောက်သွားများအနက် အချို့က လူတို့ကို
အကျိုးပြု၍ အချို့က လူတို့အား အကျိုးမဲ့စေသည်။
ရေချိုခရုနှင့် ယောက်သွားများကို ကျေးရွာနေလူတို့
စားသုံးတတ်ကြသည်။ လင်မနီးယ အော်ရီ ကျူလာရီးယနှင့်
လင်မနီးယ ဗီရီဒစ်ခေါ် ရေတိမ်ခရု မျိုးများသည် ကျွဲ
နွားများတွင် အသည်းပုပ်စေသော ရောဂါဖြစ်ပေါ်
စေတတ်သည်။ ခရုမျက်ပြဲတို့သည် စပါးညှောင့်များကို
ကိုက်ဖြတ်တတ်သည်။
ရေငန် ခရု၊ ယောက်သွားတို့အနက် ဒီပိုးခေါ်
ယောက်သွားငယ်မျိုးသည် သစ်သားဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော လှေ၊
သဘေသ္မာ၊တံတားနှင့် အခြားအဆောက်အအုံများကို
ဖျက်ဆီးတတ်သည်။ ယောက်သွားအကြီးစာများနှင့် မုတ်ကောင်
အခွံများကို ကြယ်သီးများ၊ ဘီးများမှစ၍
အလှအပပစ္စည်းများကို ပြုလုပ်ရသည်။ ပုလဲရသော
မုတ်ကောင်များသည် မြိတ်ကျွန်းစု တစ်ဝိုက်တွင် ရှိကြ၍
ယခင်က ပုလဲငုပ်လုပ်ငန်းသည် အတော်အသင့် ဖြစ်ထွန်းသည်။
ယခုမူနိုင်ငံအစိုးရက မုတ်ကောင်များကို ပုလဲရအောင်
စနစ်တကျ မွေးမြူနေသည်။ ရေချို ခရုနှင့်
ယောက်သွားများကဲ့သို့ ပင်လယ်ခရုနှင့်
ယောက်သွားများကိုလည်း စားရသည်။ အရသာကောင်းသဖြင့်
ဈေးလည်း ကောင်း၏။
ရေတွင် ကူးခတ်နိုင်သော မိုလပ်စကားကောင်များကို
မြိတ်စကားဖြင့် ကင်းမွန်ခေါ်၍ ရခိုင်စကားဖြင့် ရေကြက်ဟု
ခေါ်သည်။ ကျောက်တုံးများတွင် တွယ်ကပ်၍
လွတ်လပ်လျင်မြန်စွာ သွားနိုင်သော မိုလပ်စကားကောင်များကို
မြိတ်စကားဖြင့် ဘဝဲခေါ်၍၊ ရခိုင်စကားဖြင့် ရေမျောက်ဟုခေါ်
ကြသည်။ ယင်းနှစ်မျိုးစလုံးကို အများအပြား ရှာဖွေဖမ်းယူ၍
အခြောက်လှန်း ပြီးလျှင် ပြေကြီးငါးဟု ခေါ်၍ တရုပ်တန်း
ဈေးများတွင် ရောင်းချကြသည်။
အင်နီလီဒါ မျိုးပေါင်း စုတွင် တီ၊ ကျွတ်နှင့် မြှော့ကဲ့သို့
ကိုယ်ဆစ် ရှိပြီးလျှင် ပျော့ပျောင်းသော သတ္တဝါတို့ ပါဝင်ကြ၍၊
အချို့က ကုန်းပေါ်တွင် နေတတ်ကြသော်လည်း၊ အများစုသည်
ရေချိုနှင့် ရေငန် အရပ်များတွင် နေကြသည်။ ရေနေ
အင်နီလိပ်ကောင်များအနက် ရေချိုရပ်တွင် မြှော့များကို
အများသိကြသည်။ သွေးစုတ်သတ္တဝါဖြစ်၍ ဦးခေါင်းပိုင်းရှိ
ပါးစပ်တွင် ဓားကဲ့သို့ထက်သော သွားများရှိသည်။
ယင်းတို့၏တံထွေးသည် သွေးရည်ကို မခဲစေသော
ဆေးဝါးပါရှိရာ ယင်းကို ဟီရူဒင်ဟုခေါ်သည်။
မြေ|ာ့အမျိုးမျိုးတို့သည် ကျွဲ နွားများကို တွယ်တတ်သည့်
အပြင်၊ ကောက်စိုက်ချိန်တွင် ကောက်စိုက်သူများကိုလည်း
တွယ်တတ်ကြလေသည်။ ထိုကြောင့် ကောက်စိုက်သူများသည်
တွယ်သော မြှော့ပြုတ်ကျ စေနိုင်သော ထုံး၊ ငရုတ်၊ ဆေးရွက်
စသည်တို့ကို ရောစပ်၍ထားသော မြှော့ဗူးများကိုဆောင်ထား
ကြရသည်။ အချို့ဒေသတွင် မြှော့ကို အနာမှသွေးပုပ်
စုတ်ထုတ်ရန် အသုံးပြုကြသည်။ မြှော့များသည် အင်း၊ အိုင်၊
ချောင်း၊ မြောင်းများနှင့် ရေလွှမ်းမိုး သောလယ်ကွက်နှင့်
ကွင်းပြင်များတွင် နေထိုင်ကြသည်။ အမျိုးအမည် အသင့်အတင့်
ရှိသော်လည်း ယင်းတို့အားလုံးကို စေ့စပ်စုံလင်စွာ မျိုးခွဲ၍
မှတ်တမ်း တင်မထားချေ။
ပင်လယ်တွင်နေသော အင်နီလိပ်ကောင်များကို လူသိမများ
ကြချေ။ အချို့သည် ရွှံ့နွံများ၊ ကျောက်ကြို ကျောက်ကြား
များတွင် နေတတ်၍ အချို့သည် သဲထဲတွင် တွင်းတူးနေတတ်
ကြသည်။ အချို့ကလည်း မိမိတို့ကိုယ်မှ ထွက်သော
အကျိအချွဲဖြင့် ပြွန်များပြုလုပ်ပြီး နေတတ်ကြသည်။ ပင်လယ်
ဝမ်းကောင်များအနက် ထားဝယ်နှင့် မြိတ်အနီးရှိ
သဲပလုပ်များကို ဖမ်းယူ စားတတ်ကြရာ အလွန်
အရသာရှိသည်ဟု ဆိုကြသည်။ များသောအားဖြင့် ရင့်သော
အရောင်ရှိကြသော်လည်း အချို့သောပင်လယ်ဝမ်းကောင်များတွင်
တောက်ပသော အရောင်အဆင်းရှိတတ်သဖြင့် ကြည့်ချင်စဖွယ်
ဖြစ်သည်။
အာသရိုပိုးဒါး မျိုးပေါင်းစုတွင် အခွံမာ၍ ခြေအဆစ်ရှိသော
[[ပုစွန်]]၊ [[ကနန်း]]၊ [[ကင်းခြေများ]]၊ [[ကင်းနားသန်|ပိုးနသံကောင်]]၊ [[ပင့်ကူ]]၊
[[ကင်းမြီးကောက်]] စသည့် သတ္တဝါမျိုးတို့ ပါဝင်သည့်အနက်
တစ်မျိုးနှင့်တစ်မျိုး ပုံပန်း သဏ္ဌာန်နှင့် ဂုဏ်အင်လက္ခဏာများ
ကွာခြားကြသည့်အပြင် အရေအတွက်လည်း အလွန်များပြား
ကြသောကြောင့် ယင်းတို့ကို အုပ်စုလေးစုခွဲ၍ မျိုးပေါင်း
လေးမျိုးတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။
ယင်းမျိုးပေါင်းတို့မှာ ကရပ်စတေးရှား၊ အာရက်နီဒါး၊
ဒစ်ပလိုပိုးဒါးနှင့် အင်းဆက်တားတို့ဖြစ်ကြသည်။
ယင်းတို့အနက် ကရပ်စတေးရှား မျိုးပေါင်းတစ်ခုလုံးတွင်
ပါဝင်သော အကောင်များမှာ ဗုစွန်၊ ကနန်း၊ ဝင်ကစွတ်
စသည်တို့ဖြစ်၍ ရေထဲတွင် အမြဲတစေနေနိုင်ကြသည်။ ရေငန်
ရေချို နှစ်ရပ်စလုံးတွင် ယင်းတို့ကို တွေ့နိုင်သည်။ ရေထဲတွင်
အမြဲနေနိုင်ရန်အတွက် ရေထဲမှ အောက်ဆီဂျင်ကို
ရယူအသုံးပြုနိုင်သော ပါးဟက်နှင့် ရေတွင် ကောင်းစွာ ကူးခပ်
သွားလာနိုင်ရန် ကိုယ်နေ ဟန်ထားနှင့် ခြေလက်များလည်းရှိ
ကြသည်။ ကျန်မျိုးပေါင်းများမှာ ကုန်းနေသတ္တဝါများ ဖြစ်
ကြသည်။ သို့ရာတွင် အင်းဆက်ပိုး အနည်းငယ်တို့မှာ ရေတွင်
နေထိုင်ကျက်စားကြသည်။ ဝါးတားစတြိုက်ဒါတို့မှာ ရေတွင်
အမြဲနေကြသည်။ အင်းဆက်ပိုးတို့ဖြစ်သည့် ခြင်အမျိုးမျိုးနှင့်
ပုစဉ်းအမျိုးမျိုး၏ သားလောင်းများလည်း
အတောင်မပေါက်မီအတွင်း ရေထဲတွင် အတန်ကြာအောင်
နေထိုင်ကြသည်။ အချို့တွင် ပါးဟက်သဖွယ်
လေရှူအင်္ဂါများရှိ၍ အချို့က ရေမျက်နှာပြင်သို့တက်ပြီး
လေကိုရှူရသည်။
ကော်ဒက်တာ မျိုးပေါင်းစုမှ ပရိုတို ကော်ဒယ်တာ
မျိုးပေါင်းခွဲတွင် ပါဝင်သော မြန်မာ့ ရေသတ္တဝါများမှာ
လူသိမများချေ။ ယင်းတို့အနက် မျိုးပေါင်း ကျူနီကိတ်တာ
(တနည်း) ယူရိုကော်ဒက်တာကို ကိုယ်စားပြုသော ကျူနီကိတ်
ကောင်များသာလျှင် အချို့က သိကြသည်။
ယင်းကျူနီကိတ်ကောင်များကို တနင်္သာရီနှင့် ရခိုင်ကမ်းခြေ
တစ်လျှောက်ရှိ ကျောက်ဆောင်၊ ကျောက်တုံးများပေါ် တွင်သော်
လည်းကောင်း၊ ထိုကျောက်ဆောင်၊
ကျောက်တုံးများအောက်တွင်သော် လည်းကောင်း တွေ့ရသည်။
ရခိုင်တိုင်းတွင် ယင်းကျူနီကိတ်ကောင်များကို ရေအိတ်ဟုခေါ်
ကြသည်။ ယင်းအကောင်များသည် ဒီရေဖုံးသော
ကျောက်ဆောင်ကျောက်တုံးများ အောက်ဘက်နှင့်
အပေါ်ဘက်တွင် တွယ်ကပ်၍ နေတတ်ကြသည်။ ကိုယ်ခန္ဓာ၏
ပုံသဏ္ဌာန်မှာ အိတ်သဖွယ်ဖြစ်၍ အရွယ် အစားသည်
ခြေမလောက်သာရှိသည်။ အကောင်၏ အပေါ်ဘက်တွင်
အပေါက်ငယ် နှစ်ခုရှိ၍ ကျောက်များကို လှန်လိုက်သော
အခါတွင်ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ယင်းတို့ကို ကိုင်တွယ်လိုက်သော
အခါတွင်ဖြစ်စေ အပေါက်ငယ်နှစ်ခုမှ ရေများပန်းထွက်
လာသည်။ ပရိုတို ကော်ဒက်တာမျိုးပေါင်းစုတွင်
သတ္တဝါအမျိုးအမည် အတော်များများ ပါဝင်ကြသည်။
ယင်းသတ္တဝါစု တို့သည် စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းသည်။
အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ယင်းသတ္တဝါတို့သည် ကျော်ရိုးမဲ့
သတ္တဝါတို့၏ လက္ခဏာများ အသင့်အတင့် ပြသည့်အပြင်
ကျောရိုးရှိ သတ္တဝါတို့၏ လက္ခဏာများကိုလည်း ပြသော
ကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကျောရိုးမဲ့ သတ္တဝါတို့၏
လက္ခဏာများပါသောကြောင့် အဆင့်အတန်းနိမ့်သည်ဟု
ဆိုရမည် ဖြစ်သော်လည်း အရေးပါသော ကျောရိုးရှိ
သတ္တဝါတို့၏ လက္ခဏာများလည်း ပါရှိပြန်သောကြောင့်
ကျောရိုးရှိ သတ္တဝါ အုပ်စုနှင့်အတူ သတ္တဗေဒပညာရှင်များက
ပူးတွဲထားလေ့ရှိသည်။ ယင်းအရေးပါသည့်
ကျောရိုးရှိသတ္တဝါတို့၏ လက္ခဏာများမှာ ရေထဲတွင်
အသက်ရှူနိုင်သော ပါးဟက်များ၊ ကိုယ်ခန္ဓာကို အလျားလိုက်
ထိန်းထားသော နိုတိုကော့နှင့် အခေါင်းပါသော ဦးနှောက်နှင့်
ကျောရိုးနဗ်ကြော မတို့ဖြစ်ကြသည်။
ကော်ဒက်တာ မျိုးပေါင်းစုတွင် မြန်မာ့ ကျောရိုးရှိ
သတ္တဝါအုပ်စုကြီး [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)|ငါး]]စုပါဝင်သည်။ ယင်းအုပ်စု ငါးစုအနက်
အနိမ့်ဆုံး အဆင့်ဖြစ်သော ပိုက်ဆီမျိုးပေါင်းတွင်
ငါးသတ္တဝါများ ပါဝင်ကြသည်။ ငါးဟူသော သတ္တဝါတို့သည်
ရေတွင် ပါးဟက်ဖြင့် အသက်ရှူနိုင်၍ ရေယက်များဖြင့်
ရေတွင် ကျင်လျင်စွာ ကူးခတ် သွားလာနိုင်သော ကျောရိုးရှိ
သတ္တဝါမျိုး ဖြစ်ကြသည်
ရေချိုနှင့် ရေငန် နှစ်ရပ်စလုံးတွင် နေထိုင်ကျက်စားသည့်
သတ္တဝါများဖြစ်သော ငါးတို့သည် အမျိုးအမည် အရေအတွက်
အလွန် များပြားကြသည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ယင်းတို့ကို ဖမ်းယူ
စားသောက်ကြသော်လည်း အလွန်ပွားများသော
သတ္တဝါမျိုးဖြစ်သောကြောင့် အမျိုးမပြုတ်နိုင်ချေ။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျောရိုးရှိ ရေသတ္တဝါတို့အနက် ယင်းတို့သည်
အများဆုံး ဖြစ်၏။ သို့ရာတွင် နောင်လာနောက်သားတို့အတွက်
အစာဖူလုံမှုကို ရည်စူး၍ စည်းကမ်းစနစ်ဖြင့်
ဖမ်းယူသင့်ပေသည်။
ရေချိုငါးများထက် ရေငန်ငါးများက
အမျိုးအမည်အရေအတွက် ပိုမိုများပြားသည်။
အရွယ်အစားအားဖြင့် အကြီး ဆုံးသော ငါးများကို
ရေငန်ပိုင်းတွင်သာ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဈေးတွင်
တင်ရောင်းသော ရေချိုငါးများမှာ [[ငါးကျည်း]]၊ [[ငါးခူ]]၊ [[ငါးပနော်]]၊
[[ငါးပြေမ]]၊ [[ငါးကြင်း]]၊ [[ငါးသိုင်း]]၊ [[ငါးနက်ပြာ]]၊ [[ငါးမျက်ဆန်နီ]]၊
[[ငါးမြင်း]]၊ [[ငါးပတ်]]၊ [[ငါးသလောက်]] စသည်တို့ ဖြစ်ကြသည်။
ရေငန်ငါးများမှာ [[ငါးမုတ်]]၊[[ငါးဓားလွယ်]]၊[[ငါးကွန်းသျှပ်]]၊
[[ငါးဇဉ်းပြား]]၊ [[ငါးနီလေး]]၊ [[ကကူရန်]]၊ [[ကသပေါင်း]]၊ [[ငါးမန်း]]၊
[[ငါးလိပ်ကျောက်]] စသည်တို့ ဖြစ်ကြသည်။
မြန်မာ့ ငါးအများအပြားတို့သည် ရေထဲတွင် နေတတ်ကြသော်လည်း
အချို့တို့မှာ ရွံ့နွံထဲတွင် နေတတ်ကြ သေးသည်။ ယင်းတို့မှာ
[[ငါးရှဉ့်]]၊ [[ငါးလင်ပန်း]]၊ [[ငါးမြွေထိုး]]နှင့် [[ငါးပျံ]]များဖြစ်ကြသည်။
မြန်မာ့ရေချိုငါးများအနက် ငါးကျည်း၊ ငါးခူ၊ [[ငါးရံ့]]
အမျိုးမျိုးနှင့် ငါးပြေမတို့သည် ရေတွင်
အသက်ရှူနိုင်သည့်အပြင် ကုန်းပေါ်တွင်လည်း လေကို
ရှူနိုင်သော ငါးများဖြစ်ကြသည်။ ထိုကြောင့်
ယင်းငါးအရှင်များကို ဈေးများတွင် တစ်နှစ်ပတ်လုံး
ရနိုင်သဖြင့် လတ်ဆက်စွာ စားသုံးနိုင်ကြသည်။ ယင်းကဲ့သို့
လေရှူနိုင်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှာ ပါးဟက်အိမ်
အပေါ်ပိုင်းတွင် လေထဲမှအောက်ဆီဂျင်ကို ထုတ်နုတ်ယူနိုင်သော
အင်္ဂါရပ်များ ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ယင်းအင်္ဂါရပ်များမှာ
သွေးကြေားများဖြင့် ရှက်သန်းလျက်ရှိ၏။
မြန်မာ့ငါးများအနက် ရေချိုရေငန် နှစ်ရပ်စလုံးတွင်
နေသော ငါးပူတင်းများနှင့် ငါးဆတ်ခေါ် ငါးများ၏
အသားတွင် အဆိပ်ပါရှိသည်ဟုဆို၏။ ထိုကြောင့်
ယင်းငါးများကိုလူတိုင်း မစားချေ။ ဤငါးများကို စားခဲ့လျှင်
အဆိပ်စုသည့် အသည်း၊ သည်းချေ စသည်တို့ကို သတိနှင့်
ဖယ်ရှား၍ ချက်စားတတ်ကြသည်။ ငါးကျည်း၊ ငါးခူ၊
ငါးဇင်ရိုင်း၊ ငါးကြောင်း၊ ငါးအိုင့် စသည့် ငါးများ၏ ရေယက်
ဆူးတောင်သည် စူးမိပါက အတော်ပင် နာကျင်တတ်သည်။
ငါးများသည်လည်း အခြားသတ္တဝါတို့ကဲ့သို့ အသားစား၊
အပင်စား၊ အစုံစား၊ အညစ်အကြေးစား ဟူ၍ မည်သည့်
အစာစားသည်ကို လိုက်ပြီးသော် ခွဲခြား သတ်မှတ်နိုင်သည်။
ငါးများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အုတတ်သော်လည်း၊
အချို့မှာ အကောင်ပေါက်ဖွား ကြသေးသည်။ ယင်းတို့အနက်
ရေချိုပိုင်းနေ ငါးသောင်မြင်းနှင့် ရေငန်ပိုင်းနေ
ငါးမန်းအချို့လည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။
အင်ဖီးဗီးယား မျိုးပေါင်းသည် ကော်ဒက်တာ
မျိုးပေါင်းစုတွင် ပါဝင်သည်။ ငါးများထက် အဆင့်မြင့်၍
တွားသွား သတ္တဝါများထက်နိမ့်၏။ အင်းဖီဗီးယား
ကောင်များကို ကုန်းနေ ရေသတ္တဝါဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။
သားလောင်းဘဝတွင် ရေထဲ၌ ကျက်စား၍ ငါးကဲ့သို့
ပါးဟက်ဖြင့် အသက်ရှူနိုင်သော်လည်း အရွယ်ရောက်သောအခါ
အဆုတ်ဖြင့်လေရှူသော သတ္တဝါမျိုးဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့
မျိုးပွားရန်အတွက် ရေသည် အလွန်အရေးကြီးသဖြင့်
မိုးဦးကျစအချိန်၌ ယင်းတို့ကို ရေအိုင်၊ ရေကန်များတွင်
စုရုံးနေကြသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ရေထဲတွင် အမများက
ဥအုချပြီးနောက် ဥများမှ ဖားလောင်း (ဖားတစ်ပိုင်း
ငါးတပိုင်း)များ ဖြစ်လာကြသည်။ သားလောင်းများ
အရွယ်ရောက်ခါနီး အဆုတ်များကိုယ်တွင်း၌ ဖြစ်ပေါ်လာ၍
အမြီးတိုသွားပြီးလျှင် ကုန်းပေါ်သို့ တက်လာကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖား၊ ဖားပြုတ်၊ ဖားခုန်ညင်း၊ သစ်ပင်တက်ဖား
စသည်ဖြင့် [[ဖား]]အမျိုးသုံး ဆယ်ကျော်ရှိသည့်အနက်
ရေနှင့်အနီးကပ်ဆုံးနေသော ဖားများတွင် စွတ်စိုသော
အရေခွံရှိပြီးလျှင်၊ ခြေချောင်းများမှာ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု
အရေပြားဖြင့် ဆက်စပ်နေ၍ ပေါင်တံရှည်များ ရှိသဖြင့်
ရေတွင် ကျင်လျင်စွာ ကူးသန်းနိုင် ငုပ်နိုင်ကြလေသည်။
ရာနာမျိုးရင်းတွင် ပါဝင်သော ဖားများကို မြန်မာနိုင်ငံ
အချို့ဒေသ၌ စားလေ့ရှိကြသည်။ ဖားအမျိုးမျိုးသည်
အင်းဆက်ပိုင်းကောင် စားသော သတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသဖြင့်
လူတို့အား အကျိုးပြုသော သတ္တဝါများဟု ဆိုရပေမည်။
ကော်ဒက်တာ မျိုးပေါင်းစုမှ ရက်ပတီးလျား
မျိုးပေါင်းစုတွင် ပါဝင်သော တွားသွား သတ္တဝါများအနက်
မြွေ၊ ဖွတ်၊ မိကျောင်းနှင့် လိပ်များသာ မြန်မာ့ ရေပြင်များတွင်
ကျက်စားကြသည်။ ယင်းတို့အားလုံးပင် ရေထဲတွင်
ကျင်လျင်စွာ ကူးခတ်သွားလာနိုင်သော်လည်း
လေရှူသတ္တဝါများဖြစ်ကြ၍ ရေအောက်တွင် အမြဲမနေနိုင်
ကြချေ။ ထို့အပြင် မျိုးပွားရန်အတွက် ကုန်းပေါ်သို့ တက်လာ
ကြရသေး၏။
မြန်မာ့ ရေချိုရပ်ဖြစ်သည့် အင်း၊ အိုင်၊ ချောင်း၊
မြောင်းများအတွင်းရှိ မြက်ပင်ဒိုက်ပင်တို့ကိုမှီခို၍ နေကြသော
ရေမြွေ၊ ကနဂုတ်မြွေ၊ ဒိုက်မြွေတို့သည် ရေထဲရှိ ဖားငါးများကို
အစာအလို့ငှာ ဖမ်းယူ စားသောက်ကြသည်။ ယင်းတို့တွင်
အရောင်အဆင်း အရွယ်အစား အမျိုးမျိုးရှိကြ၍
အဆိပ်ကင်းမဲ့၏။ မြန်မာ့ ရေငန်ရပ်ဖြစ်သော တနင်္သာရီနှင့်
ရခိုင်ကမ်းခြေ တစ်လျှောက်ရှိ ကျောက်တုံးကျောက်ဆောင်
များကို အကွယ်အကာယူ၍ နေထိုင်ကြသော [[ဂျပ်မြွေ]]ခေါ်
ပင်လယ်မြွေ အမျိုးမျိုး ရှိကြသည်။ ယင်းတို့တွင် ထောင်လိုက်
ပြားသောအမြီးများရှိသဖြင့် အခြားရေမြွေများထက်ရေတွင်
ကျင်လျင်စွာ သွားလာနိုင်ကြသည်။
ဂျပ်မြွေမျိုးအားလုံး၌ ပြင်းထန်သော အဆိပ်ရှိသဖြင့်
ယင်းတို့သည် မြွေဆိုးစားရင်းဝင်များ ဖြစ်ကြသည်။
အရောင်အရွယ်အစား အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း
ယင်းတို့အားလုံးပင် ကြောင်ကျားသော အဆင်းရှိသည်။
အချို့မှာ ရေငန်ရောက်သော မြစ်များ ချောင်းများအထိ
လာရောက် ကျက်စားနေထိုင်ကြသည်။ ရေတွင်
အမြဲကျက်စားသော အထက်ပါ မြွေအားလုံးပင် ကုန်းပေါ်၌
ကောင်းစွာ မရွေ့လျားနိုင်ကြချေ။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[ဖွတ်]]သုံးမျိုးနှင့် [[ဖွတ်မိကျောင်း]]
တစ်မျိုးရှိသည်။ ဖွတ်ရိုးရိုးတို့မှာ အရောင်မွဲခြောက်ခြောက်
ဖြူယော်ယော် ရှိနေ၍ အရွယ်အစား အသင့်အတင့်
ကြီးမားသည်။
ဖွတ်မိကျောင်းမှာမူ ခုနစ်ပေအထိရှည်လျား၍ ရေတွင် ပိုမိုကျင်လျင်၏။
အရောင်အဆင်းမှာ အရွယ်ရောက်
အကြီးဆုံးလျှင် မည်းနက်၍ ကျော်ဘက်တွင် အဝါကွက်များ
ကန့်လန့်လိုက် စီနေ၏။ ဖွတ်နှင့် ဖွတ်မိကျောင်အသားကို
စားကောင်းသည်ဟု အများက ယူဆကြသည်။
မြန်မာ့ရေပြင်တွင် တွေ့ရသော [[မိကျောင်း]] နှစ်မျိုးရှိသည်။
ကရော့ကို ဒီလပ်ပယ်လတ် စတြစ်ခေါ် မိကျောင်းမှာ မ္ဘက်တို၍ ယင်းကို
သရက်မြို့အနီး [[ဧရာဝတီမြစ်]]အထက်ပိုင်းရပ်တွင် တွေ့နိုင်သည်။ ကရော့ကို
ဒီလပ်ပေါ်ရိုဆပ်ခေါ် မိကျောင်းမှာ ဇက်သေးသွယ်၍ အကောင်
ကြီးမားသည်။ အချို့မှာ ပေသုံးဆယ်အထိကြီးပြီးလျှင် လူနှင့်
တိရစ္ဆာန်ကြီးများကိုပင် ခုခံတတ်ကြသောကြောင့် ကြောက်မက်
ဖွယ်ရာကောင်း၏။ မိကျောင်းအသားကို အချို့စားတတ်ကြ
သော်လည်း အများက မကြိုက်ချေ။
ရေချိုတွင် ကျက်စားသော မြန်မာရေလိပ်များမှာ အကောင်
မကြီးမားလှချေ။ ကုန်းပေါ်တွင်လည်းကောင်း၊
ရေထဲတွင်လည်းကောင်း ကောင်းစွာသွားလာနိုင်၍ ခြေချောင်း
ကြားတွင် အရေပြားရှိကြသည်။ ရေချိုလိပ်အားလုံးပင်
အပင်စား သတ္တဝါများဖြစ်ကြ၏။ မြန်မာ့ ပင်လယ်လိပ်များမှာမူ
အကောင်ကြီးမားလှ၍ အချို့မှာ ငါးပေခွဲမှ ခြောက်ပေအထိ
ရှည်သည်။ ပင်လယ်လိပ်တို့သည် ကုန်းသို့တက်၍ အုကြရာ၊
ယင်းတို့ ဥချသော သီးသန့်ထားသည့် ကမ်းခြေများတွင်
ဥများကောက် သိမ်းရန်အတွက် အစိုးရထံ အခွန်ပေးရ၏။
အချို့သော မြန်မာ့ပင်လယ်လိပ်အခွံမှ အဖိုးတန် လိပ်ခွံဘီးများ
ပြုလုပ်ရ၏။ လိပ်သားကို ကမ်းခြေတွင် နေထိုင်သူအများပင်
စားသောက်ကြ၏။
အေဗီမျိုးပေါင်းသည် ကော်ဒက်တာ မျိုးပေါင်းစုတွင်
ဒုတိယ အမြင့်ဆုံးဖြစ်၍ ငှက်များပါဝင်သည်။ ရေတွင်
ကျင်လည်ကျက်စားသော မြန်မာ့ရေငှက် အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း
ယင်းတို့အားလုံးပင် အဆုတ်ဖြင့် လေရှူကြသဖြင့် ရေသတ္တဝါ
စစ်စစ် မဟုတ်ကြချေ။ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းနှင့်
အလေ့အထကို ထောက်ရှု၍ မြန်မာ့ရေငှက်များကို
သုံးမျိုးသုံးစားခွဲခြား ထားနိုင်သည်။
ပထမ အမျိုးအစားတွင် ခန္ဓာကိုယ် ပုဝိုင်း၍
ပြားသောနှုတ်သီး ရှိကြပြီးလျှင် ခြေချောင်းများ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု
အရေ ပြားဖြင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ထို့အပြင်
ခြေထောက်များသည် တိုကြသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်
ဘဲမျိုးဟုလည်း ခေါ်နိုင်ပေ သည်။ ရေဝမ်းဘဲ၊ ငှက်ကြီး [[ဝံပိုငှက်]]၊
[[စစ်စလီငှက်|စစ်စလီ]]၊ ကလကတ်၊ [[ဇင်ယော်]]၊ [[တင်ကျီးငှက်|တင်ကျီး]]စသော ငှက်များ
ဤအမျိုးတွင် ပါဝင်သည်။
ရေထဲမှ ငါးများ ပိုးကောင်များကိုလည်းကောင်း၊ အမှုံကောင်များကိုလည်းကောင်း
ဖမ်းယူးစားသောက်တတ်ကြသည်။ ရေတွင်ကျင်လျင်စွာ
ကူးခတ်နိုင်၊ ငုပ်နိုင်သော ငှက်မျိုးဖြစ်ကြသည်။
ဒုတိယ အမျိုးအစားကို ရှည်လျားသော နှုတ်သီး၊
ခြေထောက်၊ ခြေချောင်းများဖြင့် အလွယ်တကူ သိနိုင်သည်။
ရေစပ်၌ရှိသော မြက်တော၊ ဗွက်တောများတွင်
လမ်းလျှောက်ကာ ပိုးကောင်၊ မွားကောင်းနှင့် ငါး၊ ဖားများကို
ရှာဖွေ စားသုံးသော ငှက်မျိုးဖြစ်ကြသည်။ ဤအုပ်စုတွင် [[ဗျိုင်း]]၊
[[လင်းဝက်]]၊ [[ခရုစုတ်ငှက်]]၊ [[ငှက်ကျား]]၊ [[စနိုက်ငှက်]]၊ [[ကြိုးကြာ]]၊
[[ရေကြက်]]၊ [[ကြာဖက်နင်းငှက်]]နှင့် စိမ်း စသောငှက်တို့ ပါဝင်
ကြသည်။
တတိယ ရေငှက်မျိုးတွင် [[ပိန်ညင်းငှက်]]နှင့် [[ထန်းပင်ပျံလွှား|ပျံလွှား]]တို့
ပါဝင်သည်။
ယင်းတို့ သည် မြင့်မားသော နေရာတွင် သစ်ကိုင်းများ၊ သံကြိုးတန်း
များပေါ်၌ နားနေရန်အတွက် သင့်လျော်သော ခြေထောက်များ
ရှိသည်။ ယင်းသို့ နားနေရာမှ ရေမျက်နှာပြင်ပေါ်သို့
တက်လာသော ငါးငယ်များ၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားများကို
သုတ်ဖမ်းစားတတ်ကြသည်။ ပျံလွှားများမှာ ရေမျက်နှာပြင်အနီး
လျင်မြန်စွာပျံဝဲပြီးမှ ရေထဲမှ ပိုးကောင်မွားကောင်များကို
ကျင်လျင်စွာ ဖမ်းယူတတ်သော ငှက်မျိုးဖြစ်သည်။
ရေတွင် ကျက်စားပေါက်ပွားသော မြန်မာ့နို့တိုက်
သတ္တဝါသုံးမျိုးခန့်ရှိရာ ယင်းတို့မှာ [[ဖျံ]]မျိုး၊ [[လင်းပိုင်]](လပိုင်)
မျိုးနှင့် [[ဝေလငါး]]ခေါ် ငဆင်မျိုးတို့ ဖြစ်ကြသည်။
ယင်းတို့အားလုံး၌ပင် လေရှူခြင်း၊ အကောင်လိုက် မွေးခြင်း၊
အမိက နို့တိုက်ခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပေါ်တွင် အမွေးရှိခြင်း
စသည့်နို့တိုက် သတ္တဝါတို့၏ ဂုဏ်လက္ခဏာများ ရှိကြသည်။
ရေတွင် ကျင်လည် ကျက်စားရန် သင့်လျော်သော
ခန္ဓာကိုယ်အနေအထားရှိသဖြင့် ကုန်းနေနို့တိုက်သတ္တဝါတို့နှင့်
ပုံပန်းသဏ္ဌာန် အတော်ကွာခြားကြသည်။
ရေချိုရပ်၌ရှိသော အင်းအိုင်ချောင်းမြောင်းများတွင်
ကျက်စားသည့် ဖျံနှစ်မျိုးရှိသည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို
တွေ့ရသည်။ ယင်းနှစ်မျိုးလုံး၌ပင် ရှည်လျားသော ခန္ဓာကိုယ်၊
တိုသော ခြေလက်များအပြင် ပြားဝိုင်သော ခြေဖျားလက်ဖျားနှင့်
အမြီးတို့ရှိကြသောကြောင့် ရေတွင် ကျင်လျင်စွာ ကျက်စားနိုင်
ကြသည်။ မြန်မာဖျံကြီးမျိုးသည် ကျောတွင် ညိုမောင်းသော
အရောင်ရှိ၍ ဝမ်းဘက်တွင် အဖြူရောင်သန်းလျှက်
ရှိတတ်သည်။ မြန်မာ ဖျံငယ်များမှာမူ နေထိုင်ကျက်စားရာ
အရပ်ဒေသသို့ လိုက်၍ အရောင် ကွဲပြားပြီးလျှင် ဆယ်ကောင်၊
ဆယ့်နှစ်ကောင်ခန့်ထိ အုပ်ဖွဲ့၍ နေတတ်ကြသည်ဟု ဆိုသည်။
လင်းပိုင်း နှစ်မျိုးကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အနက်
တစ်မျိုးသည် ရေငန်ရပ်တွင်သာ ကျက်စား၍၊ ကျန်တစ်မျိုး
သည် ရေချိုရပ်အထိ လာရောက်နေထိုင် ကျက်စားသည်ဟု
ဆိုသည်။ ယင်းတို့အနက် ဒုတိယမျိုးသည် ခုနစ်ပေခွဲခန့်
အလျားရှိသည်ဟု ဒေါက်တာမေဆင်က ဆိုသည်။
ထိုလင်းပိုင်မျိုးသည် ကျောဘက်တွင် မဲနက်နက်
အရောင်ရှိပြီးလျှင် ဝမ်းဘက်တွင် အရောင်ဖျော့သည်။ ပထမ
အမျိုးကို နီကိုဗားကျွန်း တစ်ဝိုက်တွင် တွေ့ခဲ့သည်ဟု
ဗလိုက်ဆိုသူက အရောင်း အဆင်းရှိကြောင်းကိုကား
ဖော်မပြခဲ့ချေ။ လင်းပိုင်နှစ်မျိုးမှာ အော်ဆယ်လာ
ဖလူဗီယေတီးလစ်နှင့် ဒဲလဖီနိုရင်းခပ် ရော့စတြေးတပ်တို့
ဖြစ်ကြသည်။
မြန်မာ့ ရေငန်ပိုင်နက်အတွင်း ရံဖန်ရံခါ တွေ့ရသော ငဆင်
( ဝေလငါး ) နှစ်မျိုးကို မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ယင်းတို့မှာ
ဗာလီးနော့ပတဲရာ အင်ဒိကာနှင့် ဗာလီးနော့ပတဲရာ အက်ဒနီတို့
ဖြစ်ကြသည်။ ပထမ အမျိုးကို ရခိုင်ကမ်းရိုးခြေ တွင်
အသေကောင် တွေ့ရှိခဲ့ဘူး၍ ဒုတိယ အမျိုးကို သဲဖြူချောင်း၏
သောင်ကမ်းစပ်တွင် တွေ့ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ အလွန်
ကြီးမားသော တိရစ္ဆာန်များ ဖြစ်ကြပြီးလျှင် ရံဖန်ရံခါသာလျှင်
မြန်မာ့ရေငန်ပိုင်း၌ တွေ့ရသဖြင့် ယင်းတို့အကြောင်းကို
ကောင်းစွာ မသိရသေးချေ။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၀)</ref>
== ကိုးကား ==
<references/>
[[ကဏ္ဍ:တိရစ္ဆာန်များ]]
[[Category:သတ္တဗေဒ]]
[[ကဏ္ဍ:ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲ]]
cqw2rtmru5tfbqvvjshvc652nw2pv9h
ငါး
0
20288
753027
298198
2022-08-03T04:05:51Z
Ninjastrikers
22896
wikitext
text/x-wiki
'''ငါး''' ဆိုသည်မှာ အောက်ပါတို့အနက် တစ်ခုခု ဖြစ်နိုင်သည်။
* [[ငါး (တိရစ္ဆာန်)]]
* [[ငါး (ဂဏန်းသင်္ချာ)]]
{{သံတူကြောင်းကွဲ}}
[[Category:သံတူကြောင်းကွဲ]]
bxnvz8mj3v7grkl9n7pkqggc71djbvz
ရှေးရိုးစွဲဝါဒ
0
20525
752916
699767
2022-08-02T12:14:30Z
Jokomarel
101196
[[ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ]] စာမျက်နှာကို [[ရှေးရိုးစွဲဝါဒ]] သို့ Jokomarelက ရွှေ့ခဲ့သည်: မြန်မာဝေါဟာရကို အသုံးပြုလျှင် ပိုကောင်းမွန်မည်။
wikitext
text/x-wiki
{{copyedit}}
'''ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ''' (Conservatism ) ဟူသော စကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာ conservare မှ ဆင်းသက်လာပြီး ထိန်းသိမ်းရန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် မဏ္ဍိုင်များကို ထိန်းသိမ်းပြီး မဖြစ်နိုင်သည့် အဆုံးတွင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အနည်းဆုံးနှင့် ဖြည်းဖြည်းချင်းပြောင်းလဲရန် လိုလားသော အတွေးအခေါ်မျိုးဖြစ်သည်။ အချို့သော ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် အရာအားလုံးကို တည်ငြိမ်စွာ ဆက်လက်ရှိနေစေရန်၊ အရာအားလုံးကို သူ့နဂိုရ်အတိုင်း ထိန်းသိမ်းသွားရန် လိုလားသည်။ ထိုအသုံးအနှုံးကို [ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး]အပြီး ၁၈၁၉တွင် ဖရန်ဆွိုက် ရီနေးဒီ ချက်တူး ဘရိုင်ယန် (François-René de Chateaubriand) က စတင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစပြီး အတွေးအမြင်များအတွက် ထိုအသုံးအနှုန်းကို သုံးနှုန်းကြလေသည်။
နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာတွင် ယခုလက်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဟု ခေါ်ဆိုနေကြသော အတွေးအမြင်များအတွက် အိုင်းရစ်နိုင်ငံရေးသမား အက်ဒမွန်ဘက်ဂ်ကို မကြာခဏ ညွှန်းဆိုလေ့ရှိကြသည်။ ယခင်က ဗြိတိသျှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သော ဟေးလ်ရှန်ကမူ "ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒဆိုသည်မှာ ဒဿနမဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ကြသည့် အဆုံးသတ်မဲ့ အလုပ်အကိုင်အပြုအမူနှင့် ဆက်တိုက်တွန်းအားတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး လူတို့၏ ခိုင်မြဲနက်နဲစွာ ကျင့်ကြံတတ်သော သဘာဝနှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ဆိုခဲ့လေသည်။ ကွန်မြူနစ်၊ လီနင်ဝါဒ၊ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒတို့ကို ဆန့်ကျင်သည်။ လက်ယာဝါဒဖြစ်ပြီး ဥရောပနှင့် ဓနသဟာယနိုင်ငံများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများရှိကြသည်။
== ကွန်ဆာဗေးတစ် ==
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ
ဆယ့်ရှစ်ရာစုနှောင်းပိုင်းနှင့် ဆယ့်ကိုးရာစုအစောပိုင်းကာလများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်အတွေးအခေါ်နှင့် နိုင်ငံရေးအယူအဆများ စတင်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက စတင်ဖော်ကျူးလိုသော စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှုများကို တုံ့ပြန်ချက်အနေဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥရောပတိုက်မှ ပေါ်ထွက်လာသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Joseph de Maistre (၁၇၅၃-၁၈၂၁) သဏ္ဌာန်ဖော်သော သွင်ပြင်လက္ခဏာအများအပြား ပါဝင်လာသည်။ ဤသဏ္ဌာန်မှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဆန့်ကျင်ပြီး အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံများကို တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားမှုများ ပါဝင်သည်။ သို့သော် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံတို့မှာ ပေါ်ထွက်လသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Edmund Burke (၁၇၂၉- ၉၇)၏ ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ပြောင်းလဲရေးသော သဘောတရားကို အခြေခံထာသောကြောင့် အောင်မြသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒတစ်ရပ်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ (၁၉၅၀) နှောင်းပိုင်းကာလများတွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများသည် စစ်ပြီးကာလ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို စတင်လက်ခံလာခဲ့ပြီး ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေတစ်ဝါဒမှ သဘောတရားအချို့ကိုလည်း လက်ခံလာကြသည်။ (၁၉၇၀) ကာလများတွင် ဤအတွေးအခေါ်များကို အသစ်ထပ်မံပေါ်ထွက်လသော လက်ယာသစ် (New Right) ဝါဒက ဖိအားပေးမှုများ ရှိလာခဲ့သည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အခြေခံစည်းမျဉ်းများမှာ အစဉ်အလာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး ဖြစ်သည်။ အစဉ်အလာများသည် ခေတ်သမိုင်းအဆက်ဆက်တွင် ဖြတ်သန်းပေါ်ထွက်လာသော ဉာဏ်ပညာများကို ပေါင်းစုထားခြင်းဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ လေ့လာစမ်းသပ်ထားပြီး ဖြစ်သောကြောင့် နောင်မျိုးဆက်များ၏ အကျိုးစီးပွားများအတွက် လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် သင့်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယူဆကြသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် သူတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် လက်တွေ့ကျသော အခြေအနေမျှော်မှန်းချက်များနှင့်အညီ ပေးထွက်လသောကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို နိုင်ငံရေးအိုင်ဒီယော်လဂျီအဖြစ် မသတ်မှတ်ဘဲ ဘ၀ချဉ်းကပ်မှုတခုအနေဖြင့် ရှုမြင်ရန် ငြင်းဆိုချက်များ ပြုလုပ်ကြသည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒအရ လူသားများသည် မှီခိုတတ်သော သဘောသောကြောင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော လူ့အဖွဲ့အစည်းရှိရန် လိုအပ်သည်။ လူသားများကို တကိုယ်ကောင်းစိတ်များ၊ လောဘများနှင့် အာဏာရူးသွပ်စိတ်များက လွှမ်းမိုးထာသောကြောင့် လူသားများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပျက်ယွင်းနေသူများလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရာဇဝတ်မှုများ၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးပျက်စီးမှုများ ပေါ်ထွက်လာရခြင်းကြောင့် အင်အားကြီးမားသော နိုင်ငံတော်၊ တင်းကြပ်သော ဥပဒေ၊ ပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ပေးမှုများနှင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို တည်ဆောက်ဖို့လိုကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယုံကြည်ကြသည်။
ထို်ပြင် အချို့လူများသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကို ရယူခံစားရန် ဗဟုသုတ၊ အတွေ့အကြုံနှင့် ပညာရေးများမှာ အားနည်းချက်များရှိသောကြောင့် ဦးဆောင်မှု၊ လမ်းညွန်မှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှုများကို မိဘက သားသမီးမိားကို ပေးအပ်သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အထက်မှ အာဏာကျင့်သုံးမှုရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်များက ယုံကြည်လက်ခံကြသည်။ ထို့ကြောင့် authorityက ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အဓိကတန်ဖိုးဖြစ်ပြီး၊ လွတ်လပ်မှုသည်လည်း တာဝန်ဝတ္တရားနှင့် ပူးတွဲတည်ရှိကြောင်း အဆိုပြုထားကြသည်။
ဤကဲသို့ နိုင်ငံတော်မှ ပြည်သူအား မိဘမှ သားသမီးကို စောင့်ရှောက်ခြင်းကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်သောသဏ္ဌာန်၊ တာဝန်ဝတ္တရား၊ hierarchy စသော သဘောတရားများအပေါ် အခြေခံထသောကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို paternalistic conservatism ဟု သတ်မှတ်ခေါ်တွင်ကြသည်။ ဥရောပကွန်ဆာဗေးတစ်များ နောက်ထပ်ဖော်ထုတ်ထားသော အခြေခံသဘောတရားတရပ်မှာ ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားဖြစ်သည်။ ဤသဘောတရားကို ဂျာမန်ခရစ်ယန် ဒီမိုကရက်များ၏ လူမှုဈေးကွက်ဒဿနိကဗေဒ (social market philosophy) မှာ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဤဒဿနိကဗေဒ၏ အခြေခံတန်ဖိုးမှာ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများပြုလုပ်ရာတွင် ဈေးကွက်မဟာဗျူဟာများကို အသုံးပြုရာမှ ရရှိလသော အမြတ်အစွန်းများကို လူ့အဖွဲ့အစည်းအကျိုးစီးပွားအတွက် ပြန်လည် အသုံးပြုမှုဖြစ်သည်။
ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားသည် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းများ၊ သမဂ္ဂများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအကြား လူမှုရေးပေါင်းစည်းမှု (social partnership) ကို အရေးကြီးတန်ဖိုးတခုအနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ အချို့တွေးခေါ်ပညာရှင်များက ဤအရာကို compassionate conservatism လို့ ဖွင့်ဆိုဖော်ပြကြသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
<ref>နိုင်ငံရေးအယူဝါဒများ(http://hinthars.blogspot.com/2015/08/blog-post_71.html?m=1)</ref>
[[Category:နိုင်ငံရေးဝါဒ]]
[[Category:ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ]]
48qn5etzrnuqptedk3hfmhvjccpuwcl
752918
752916
2022-08-02T12:15:15Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect2|ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ|ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ}}
{{copyedit}}
'''ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ''' (Conservatism ) ဟူသော စကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာ conservare မှ ဆင်းသက်လာပြီး ထိန်းသိမ်းရန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် မဏ္ဍိုင်များကို ထိန်းသိမ်းပြီး မဖြစ်နိုင်သည့် အဆုံးတွင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အနည်းဆုံးနှင့် ဖြည်းဖြည်းချင်းပြောင်းလဲရန် လိုလားသော အတွေးအခေါ်မျိုးဖြစ်သည်။ အချို့သော ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် အရာအားလုံးကို တည်ငြိမ်စွာ ဆက်လက်ရှိနေစေရန်၊ အရာအားလုံးကို သူ့နဂိုရ်အတိုင်း ထိန်းသိမ်းသွားရန် လိုလားသည်။ ထိုအသုံးအနှုံးကို [ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး]အပြီး ၁၈၁၉တွင် ဖရန်ဆွိုက် ရီနေးဒီ ချက်တူး ဘရိုင်ယန် (François-René de Chateaubriand) က စတင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစပြီး အတွေးအမြင်များအတွက် ထိုအသုံးအနှုန်းကို သုံးနှုန်းကြလေသည်။
နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာတွင် ယခုလက်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဟု ခေါ်ဆိုနေကြသော အတွေးအမြင်များအတွက် အိုင်းရစ်နိုင်ငံရေးသမား အက်ဒမွန်ဘက်ဂ်ကို မကြာခဏ ညွှန်းဆိုလေ့ရှိကြသည်။ ယခင်က ဗြိတိသျှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သော ဟေးလ်ရှန်ကမူ "ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒဆိုသည်မှာ ဒဿနမဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ကြသည့် အဆုံးသတ်မဲ့ အလုပ်အကိုင်အပြုအမူနှင့် ဆက်တိုက်တွန်းအားတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး လူတို့၏ ခိုင်မြဲနက်နဲစွာ ကျင့်ကြံတတ်သော သဘာဝနှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ဆိုခဲ့လေသည်။ ကွန်မြူနစ်၊ လီနင်ဝါဒ၊ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒတို့ကို ဆန့်ကျင်သည်။ လက်ယာဝါဒဖြစ်ပြီး ဥရောပနှင့် ဓနသဟာယနိုင်ငံများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများရှိကြသည်။
== ကွန်ဆာဗေးတစ် ==
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ
ဆယ့်ရှစ်ရာစုနှောင်းပိုင်းနှင့် ဆယ့်ကိုးရာစုအစောပိုင်းကာလများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်အတွေးအခေါ်နှင့် နိုင်ငံရေးအယူအဆများ စတင်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက စတင်ဖော်ကျူးလိုသော စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှုများကို တုံ့ပြန်ချက်အနေဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥရောပတိုက်မှ ပေါ်ထွက်လာသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Joseph de Maistre (၁၇၅၃-၁၈၂၁) သဏ္ဌာန်ဖော်သော သွင်ပြင်လက္ခဏာအများအပြား ပါဝင်လာသည်။ ဤသဏ္ဌာန်မှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဆန့်ကျင်ပြီး အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံများကို တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားမှုများ ပါဝင်သည်။ သို့သော် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံတို့မှာ ပေါ်ထွက်လသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Edmund Burke (၁၇၂၉- ၉၇)၏ ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ပြောင်းလဲရေးသော သဘောတရားကို အခြေခံထာသောကြောင့် အောင်မြသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒတစ်ရပ်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ (၁၉၅၀) နှောင်းပိုင်းကာလများတွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများသည် စစ်ပြီးကာလ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို စတင်လက်ခံလာခဲ့ပြီး ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေတစ်ဝါဒမှ သဘောတရားအချို့ကိုလည်း လက်ခံလာကြသည်။ (၁၉၇၀) ကာလများတွင် ဤအတွေးအခေါ်များကို အသစ်ထပ်မံပေါ်ထွက်လသော လက်ယာသစ် (New Right) ဝါဒက ဖိအားပေးမှုများ ရှိလာခဲ့သည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အခြေခံစည်းမျဉ်းများမှာ အစဉ်အလာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး ဖြစ်သည်။ အစဉ်အလာများသည် ခေတ်သမိုင်းအဆက်ဆက်တွင် ဖြတ်သန်းပေါ်ထွက်လာသော ဉာဏ်ပညာများကို ပေါင်းစုထားခြင်းဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ လေ့လာစမ်းသပ်ထားပြီး ဖြစ်သောကြောင့် နောင်မျိုးဆက်များ၏ အကျိုးစီးပွားများအတွက် လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် သင့်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယူဆကြသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် သူတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် လက်တွေ့ကျသော အခြေအနေမျှော်မှန်းချက်များနှင့်အညီ ပေးထွက်လသောကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို နိုင်ငံရေးအိုင်ဒီယော်လဂျီအဖြစ် မသတ်မှတ်ဘဲ ဘ၀ချဉ်းကပ်မှုတခုအနေဖြင့် ရှုမြင်ရန် ငြင်းဆိုချက်များ ပြုလုပ်ကြသည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒအရ လူသားများသည် မှီခိုတတ်သော သဘောသောကြောင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော လူ့အဖွဲ့အစည်းရှိရန် လိုအပ်သည်။ လူသားများကို တကိုယ်ကောင်းစိတ်များ၊ လောဘများနှင့် အာဏာရူးသွပ်စိတ်များက လွှမ်းမိုးထာသောကြောင့် လူသားများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပျက်ယွင်းနေသူများလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရာဇဝတ်မှုများ၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးပျက်စီးမှုများ ပေါ်ထွက်လာရခြင်းကြောင့် အင်အားကြီးမားသော နိုင်ငံတော်၊ တင်းကြပ်သော ဥပဒေ၊ ပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ပေးမှုများနှင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို တည်ဆောက်ဖို့လိုကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယုံကြည်ကြသည်။
ထို်ပြင် အချို့လူများသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကို ရယူခံစားရန် ဗဟုသုတ၊ အတွေ့အကြုံနှင့် ပညာရေးများမှာ အားနည်းချက်များရှိသောကြောင့် ဦးဆောင်မှု၊ လမ်းညွန်မှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှုများကို မိဘက သားသမီးမိားကို ပေးအပ်သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အထက်မှ အာဏာကျင့်သုံးမှုရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်များက ယုံကြည်လက်ခံကြသည်။ ထို့ကြောင့် authorityက ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အဓိကတန်ဖိုးဖြစ်ပြီး၊ လွတ်လပ်မှုသည်လည်း တာဝန်ဝတ္တရားနှင့် ပူးတွဲတည်ရှိကြောင်း အဆိုပြုထားကြသည်။
ဤကဲသို့ နိုင်ငံတော်မှ ပြည်သူအား မိဘမှ သားသမီးကို စောင့်ရှောက်ခြင်းကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်သောသဏ္ဌာန်၊ တာဝန်ဝတ္တရား၊ hierarchy စသော သဘောတရားများအပေါ် အခြေခံထသောကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို paternalistic conservatism ဟု သတ်မှတ်ခေါ်တွင်ကြသည်။ ဥရောပကွန်ဆာဗေးတစ်များ နောက်ထပ်ဖော်ထုတ်ထားသော အခြေခံသဘောတရားတရပ်မှာ ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားဖြစ်သည်။ ဤသဘောတရားကို ဂျာမန်ခရစ်ယန် ဒီမိုကရက်များ၏ လူမှုဈေးကွက်ဒဿနိကဗေဒ (social market philosophy) မှာ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဤဒဿနိကဗေဒ၏ အခြေခံတန်ဖိုးမှာ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများပြုလုပ်ရာတွင် ဈေးကွက်မဟာဗျူဟာများကို အသုံးပြုရာမှ ရရှိလသော အမြတ်အစွန်းများကို လူ့အဖွဲ့အစည်းအကျိုးစီးပွားအတွက် ပြန်လည် အသုံးပြုမှုဖြစ်သည်။
ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားသည် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းများ၊ သမဂ္ဂများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအကြား လူမှုရေးပေါင်းစည်းမှု (social partnership) ကို အရေးကြီးတန်ဖိုးတခုအနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ အချို့တွေးခေါ်ပညာရှင်များက ဤအရာကို compassionate conservatism လို့ ဖွင့်ဆိုဖော်ပြကြသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
<ref>နိုင်ငံရေးအယူဝါဒများ(http://hinthars.blogspot.com/2015/08/blog-post_71.html?m=1)</ref>
[[Category:နိုင်ငံရေးဝါဒ]]
[[Category:ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ]]
e5ucsod5lndk2vjg3yxt7o91fwfncqe
752919
752918
2022-08-02T12:19:57Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect2|ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ|ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ}}
{{copyedit}}
'''ရှေးရိုးစွဲဝါဒ (သို့) ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ'''သည် ရိုးရာလူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အလေ့အကျင့်များကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ထိန်းသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းသည့် ယဉ်ကျေးမှု၊ လူမှုရေးနှင့် [[နိုင်ငံရေး အတွေးအခေါ်|နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်]]တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရှေးရိုးစွဲဝါဒ၏ဗဟိုမူများသည် ၎င်းတွင်ပေါ်လာသည့် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၏ လက်ရှိအနေအထားနှင့်ဆက်စပ်၍ ကွဲပြားနိုင်သည်။ အနောက်တိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွင် ရှေးရိုးစွဲသူများသည် ဖွဲ့စည်းထားသောဘာသာ၊ ပါလီမန်အစိုးရနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးများကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းအများအပြားကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် ကြိုးပမ်းကြသည်။ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီများသည် တည်ငြိမ်မှုနှင့် ဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲလာမှုကို အာမခံသည့် အင်စတီကျူးရှင်းများနှင့် အလေ့အကျင့်များကို မျက်နှာသာပေးလေ့ရှိသည်။ ရှေးရိုးစွဲဝါဒီများသည် [[တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ]]ကို ဆန့်ကျင်ပြီး အစဉ်အလာတန်ဖိုးသို့ ပြန်သွားလေ့ရှိသည်။
'''ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ''' (Conservatism ) ဟူသော စကားလုံးသည် လက်တင်ဘာသာ conservare မှ ဆင်းသက်လာပြီး ထိန်းသိမ်းရန်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့် မဏ္ဍိုင်များကို ထိန်းသိမ်းပြီး မဖြစ်နိုင်သည့် အဆုံးတွင် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အနည်းဆုံးနှင့် ဖြည်းဖြည်းချင်းပြောင်းလဲရန် လိုလားသော အတွေးအခေါ်မျိုးဖြစ်သည်။ အချို့သော ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် အရာအားလုံးကို တည်ငြိမ်စွာ ဆက်လက်ရှိနေစေရန်၊ အရာအားလုံးကို သူ့နဂိုရ်အတိုင်း ထိန်းသိမ်းသွားရန် လိုလားသည်။ ထိုအသုံးအနှုံးကို [ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး]အပြီး ၁၈၁၉တွင် ဖရန်ဆွိုက် ရီနေးဒီ ချက်တူး ဘရိုင်ယန် (François-René de Chateaubriand) က စတင် အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစပြီး အတွေးအမြင်များအတွက် ထိုအသုံးအနှုန်းကို သုံးနှုန်းကြလေသည်။
နိုင်ငံရေးသိပ္ပံပညာတွင် ယခုလက်ရှိ ကွန်ဆာဗေးတစ်ဟု ခေါ်ဆိုနေကြသော အတွေးအမြင်များအတွက် အိုင်းရစ်နိုင်ငံရေးသမား အက်ဒမွန်ဘက်ဂ်ကို မကြာခဏ ညွှန်းဆိုလေ့ရှိကြသည်။ ယခင်က ဗြိတိသျှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သော ဟေးလ်ရှန်ကမူ "ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒဆိုသည်မှာ ဒဿနမဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ကြသည့် အဆုံးသတ်မဲ့ အလုပ်အကိုင်အပြုအမူနှင့် ဆက်တိုက်တွန်းအားတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး လူတို့၏ ခိုင်မြဲနက်နဲစွာ ကျင့်ကြံတတ်သော သဘာဝနှင့် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ဆိုခဲ့လေသည်။ ကွန်မြူနစ်၊ လီနင်ဝါဒ၊ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒတို့ကို ဆန့်ကျင်သည်။ လက်ယာဝါဒဖြစ်ပြီး ဥရောပနှင့် ဓနသဟာယနိုင်ငံများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများရှိကြသည်။
== ကွန်ဆာဗေးတစ် ==
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ
ဆယ့်ရှစ်ရာစုနှောင်းပိုင်းနှင့် ဆယ့်ကိုးရာစုအစောပိုင်းကာလများတွင် ကွန်ဆာဗေးတစ်အတွေးအခေါ်နှင့် နိုင်ငံရေးအယူအဆများ စတင်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးက စတင်ဖော်ကျူးလိုသော စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှုများကို တုံ့ပြန်ချက်အနေဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥရောပတိုက်မှ ပေါ်ထွက်လာသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Joseph de Maistre (၁၇၅၃-၁၈၂၁) သဏ္ဌာန်ဖော်သော သွင်ပြင်လက္ခဏာအများအပြား ပါဝင်လာသည်။ ဤသဏ္ဌာန်မှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဆန့်ကျင်ပြီး အစဉ်အလာဓလေ့ထုံးစံများကို တရားသေဆုပ်ကိုင်ထားမှုများ ပါဝင်သည်။ သို့သော် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံတို့မှာ ပေါ်ထွက်လသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒသည် နိုင်ငံရေးတွေးခေါ်ပညာရှင် Edmund Burke (၁၇၂၉- ၉၇)၏ ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ပြောင်းလဲရေးသော သဘောတရားကို အခြေခံထာသောကြောင့် အောင်မြသော ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒတစ်ရပ်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ (၁၉၅၀) နှောင်းပိုင်းကာလများတွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီများသည် စစ်ပြီးကာလ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို စတင်လက်ခံလာခဲ့ပြီး ဆိုရှယ်ဒီမိုကရေတစ်ဝါဒမှ သဘောတရားအချို့ကိုလည်း လက်ခံလာကြသည်။ (၁၉၇၀) ကာလများတွင် ဤအတွေးအခေါ်များကို အသစ်ထပ်မံပေါ်ထွက်လသော လက်ယာသစ် (New Right) ဝါဒက ဖိအားပေးမှုများ ရှိလာခဲ့သည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အခြေခံစည်းမျဉ်းများမှာ အစဉ်အလာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး ဖြစ်သည်။ အစဉ်အလာများသည် ခေတ်သမိုင်းအဆက်ဆက်တွင် ဖြတ်သန်းပေါ်ထွက်လာသော ဉာဏ်ပညာများကို ပေါင်းစုထားခြင်းဖြစ်ပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ လေ့လာစမ်းသပ်ထားပြီး ဖြစ်သောကြောင့် နောင်မျိုးဆက်များ၏ အကျိုးစီးပွားများအတွက် လက်ဆင့်ကမ်းထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် သင့်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယူဆကြသည်။ ကွန်ဆာဗေးတစ်များသည် သူတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် လက်တွေ့ကျသော အခြေအနေမျှော်မှန်းချက်များနှင့်အညီ ပေးထွက်လသောကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို နိုင်ငံရေးအိုင်ဒီယော်လဂျီအဖြစ် မသတ်မှတ်ဘဲ ဘ၀ချဉ်းကပ်မှုတခုအနေဖြင့် ရှုမြင်ရန် ငြင်းဆိုချက်များ ပြုလုပ်ကြသည်။
ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒအရ လူသားများသည် မှီခိုတတ်သော သဘောသောကြောင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းသော လူ့အဖွဲ့အစည်းရှိရန် လိုအပ်သည်။ လူသားများကို တကိုယ်ကောင်းစိတ်များ၊ လောဘများနှင့် အာဏာရူးသွပ်စိတ်များက လွှမ်းမိုးထာသောကြောင့် လူသားများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပျက်ယွင်းနေသူများလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရာဇဝတ်မှုများ၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးပျက်စီးမှုများ ပေါ်ထွက်လာရခြင်းကြောင့် အင်အားကြီးမားသော နိုင်ငံတော်၊ တင်းကြပ်သော ဥပဒေ၊ ပြင်းထန်သော ပြစ်ဒဏ်ပေးမှုများနှင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေးကို တည်ဆောက်ဖို့လိုကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒီများက ယုံကြည်ကြသည်။
ထို်ပြင် အချို့လူများသည် ကိုယ်ပိုင်အကျိုးစီးပွားကို ရယူခံစားရန် ဗဟုသုတ၊ အတွေ့အကြုံနှင့် ပညာရေးများမှာ အားနည်းချက်များရှိသောကြောင့် ဦးဆောင်မှု၊ လမ်းညွန်မှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှုများကို မိဘက သားသမီးမိားကို ပေးအပ်သည့်ပုံစံမျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အထက်မှ အာဏာကျင့်သုံးမှုရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်များက ယုံကြည်လက်ခံကြသည်။ ထို့ကြောင့် authorityက ကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒ၏ အဓိကတန်ဖိုးဖြစ်ပြီး၊ လွတ်လပ်မှုသည်လည်း တာဝန်ဝတ္တရားနှင့် ပူးတွဲတည်ရှိကြောင်း အဆိုပြုထားကြသည်။
ဤကဲသို့ နိုင်ငံတော်မှ ပြည်သူအား မိဘမှ သားသမီးကို စောင့်ရှောက်ခြင်းကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်သောသဏ္ဌာန်၊ တာဝန်ဝတ္တရား၊ hierarchy စသော သဘောတရားများအပေါ် အခြေခံထသောကွန်ဆာဗေးတစ်ဝါဒကို paternalistic conservatism ဟု သတ်မှတ်ခေါ်တွင်ကြသည်။ ဥရောပကွန်ဆာဗေးတစ်များ နောက်ထပ်ဖော်ထုတ်ထားသော အခြေခံသဘောတရားတရပ်မှာ ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားဖြစ်သည်။ ဤသဘောတရားကို ဂျာမန်ခရစ်ယန် ဒီမိုကရက်များ၏ လူမှုဈေးကွက်ဒဿနိကဗေဒ (social market philosophy) မှာ တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဤဒဿနိကဗေဒ၏ အခြေခံတန်ဖိုးမှာ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများပြုလုပ်ရာတွင် ဈေးကွက်မဟာဗျူဟာများကို အသုံးပြုရာမှ ရရှိလသော အမြတ်အစွန်းများကို လူ့အဖွဲ့အစည်းအကျိုးစီးပွားအတွက် ပြန်လည် အသုံးပြုမှုဖြစ်သည်။
ခရစ်ယန်ဒီမိုကရေစီသဘောတရားသည် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းများ၊ သမဂ္ဂများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအကြား လူမှုရေးပေါင်းစည်းမှု (social partnership) ကို အရေးကြီးတန်ဖိုးတခုအနေဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ အချို့တွေးခေါ်ပညာရှင်များက ဤအရာကို compassionate conservatism လို့ ဖွင့်ဆိုဖော်ပြကြသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
<ref>နိုင်ငံရေးအယူဝါဒများ(http://hinthars.blogspot.com/2015/08/blog-post_71.html?m=1)</ref>
[[Category:နိုင်ငံရေးဝါဒ]]
[[Category:ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ]]
m35vc1ccnf5jzaiu1oappnsbagpmy31
အလီ၊ ဦး
0
20961
752980
705121
2022-08-03T02:18:29Z
Aung kaung
11971
wikitext
text/x-wiki
[[File:14p25611.jpg|thumb| ဦးအလီ(မြန်မာ ၁၂၅၉-၁၃၁၅)]]
==ဦးအလီ(မြန်မာ ၁၂၅၉-၁၃၁၅)==
မြန်မာ့တူရိယာဂီတာ လောကတွင် သီချင်းကြီးအဆို၌ ထင်ရှား
ကျော်ကြားသော ဦးအလီကို သာဝတ္ထိမြို့၌ အဖ ကုန်သည်
ဦးမောင်မောင်၊ အမိ ဒေါ်ချုံတို့မှ ခရစ် ၁၈၉၇ ခုနှစ်၊ မြန်မာ
သက္ကရာဇ် ၁၂၅၉ ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်း ၁၁ ရက်နေ့တွင်
ဖွားမြင်သည်။ အရွယ်ရောက်သောအခါ ရန်ကုန် အနောက်ပိုင်း
တွင် နေထိုင်ကြီးပြင်း လာခဲ့သည်။
ဦးအလီသည် ငယ်စဉ်ကပင် ပြွေမှုတ် ဘင်ဂျိုတီးတတ်သည်။
အဆိုအတီးတွင် ဝါသနာပါသော်လည်း အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း
အတွက် မော်တော်ယာဉ်မောင်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်သည်။ ရန်ကုန်
မြို့ လသာလမ်းနေ မီးခြစ်သူဌေးဦးကြင်ကြက်၏ မော်တော်
ယာဉ်မောင်းအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေစဉ် ကားမောင်းယင်း ပါးစပ်မှ
မပြတ်မလပ် သီချင်းတညည်းညည်း လုပ်နေတတ်သဖြင့် သူဌေး
ဖြစ်သူက ဤမျှသီချင်းအဆို ဝါသနာပါမူ ဆရာ တစ်ဦးဦးထံ
နည်းနာခံ သင်ယူရန် တိုက်တွန်းသဖြင့်၊ ရွှေတောင်တန်းနေ
စောင်းဆရာဦးထွန်းဖေထံ တပည့်ခံသည်။ ထိုနောက် ဆရာ
ဦးလှထွန်းအိုင်၊ ရုပ်သေးမင်းသမီးကြီး ဆရာမှန်းတို့ထံမှ ပညာ
ယူခဲ့သည်။ ဆရာများ၏ ပညာကို မှီအောင် ခံယူနိုင်သောသူ
ဖြစ်သည်။
၁၉၃၉-၄ဝ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှ အစိုးရလက်ထက် ပညာရေး
ဝန်ကြီးဌာနမှ ဖွင့်လှစ်သောပန်းချီနှင့် တူရိယာပညာသင်ကျောင်း
(အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းဝင်းအတွင်း၌ ဖွင့်လှစ်သည်။) တွင်
အဆို လက်ထောက်ဆရာအဖြစ် အမှုထမ်းလေသည်။ ထိုအချိန်
က အဆိုဆရာမှာ ဒေါ်စောမြအေးကြည်ဖြစ်ရာ၊ ဒေါ်စောမြအေး
ကြည်၏ ပညာများကိုလည်း ဦးအလီ ဆည်းပူးခွင့်ရလိုက်သည်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ဖြစ်သောအခါ ပန်းချီနှင့် တူရိယာအတတ်
သင်ကျောင်းသည် စစ်ကွင်းမြို့သို့ ရွှေ့သွားရာ ဦးအလီသည်
စစ်ကွင်းမြို့သို့ လိုက်ပါအမှုထမ်းသည်။ စစ်ပြီး၍ မြန်မာနိုင်ငံ
လွတ်လပ်ရေးရသောအခါ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ပန်တျာကျောင်း
ဖွင့်လျှင်ဖွင့်ခြင်း ယောက်ျားအဆိုဆရာအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရရာ၊
၁၉၅၄ ခုနှစ် မတ်လ ၂၃ ရက်၊ သက္ကရာဇ် ၁၃၁၅ တပေါင်း
လပြည့်ကျော် ၄ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်အထိ လုပ်ကိုင်
ဆောင်ရွက်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင် ဦးအလီတူရိယာ
အဖွဲ့ဟူ၍ သီချင်းကြီးအဖွဲ့ထောင်ကာ မြန်မာနိုင်ငံ အသံလွှင့်ရုံမှ
သီဆိုအသံလွင့်သည်မှာလည်း ကွယ်လွန်သည်အထိ ဖြစ်သည်။
ဦးအလီသည် ကာလပေါ်သီချင်းအဆိုထက် သီချင်းကြီး
အဆို ဝါသနာပါသည်။ ကာလပေါ်သီချင်း စာသားကို သီချင်း
ကြီးအသံနှင့်ဆိုလေ့ရှိ၍ ယင်းသို့ဆိုလျှင် ပို၍ကောင်းသည်။
သီချင်းကြီးဆိုရာ၌ တီးသူနှင့် နားထောင်သူ ရွှင်လာအောင်
ဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ သီချင်းဆိုရာ၌ အသက်ဝင်ရုံသာမက
အလင်္ကာလည်း မြောက်သည်။ အဆိုလည်း သဘောပေါက်
သည်။ ရေယမုန်ပတ်ပျိုးသည် အမျိုးသမီးများ ကလေးချော့ရာ၌
ဆိုရသော သီချင်းဖြစ်သော်လည်း ဦးအလီ ဆိုသောအခါ
တကယ့်ကလေးချော့သီချင်းကဲ့သို့ ကြားရသူတို့ အရသာခံကြ
ရသည်။ သီချင်းဆိုရာ၌ သဘာဝနှင့်သရုပ်ပေါ်အောင် ဆိုတတ်
သည်။ အမျိုးသမီးဆို၊ အမျိုးသားဆို၊ အမျိုးသမီး အမျိုးသား
နှစ်ယောက်စလုံးဆို ဟူ၍ရှိရာ၌ မည်သည့်သီချင်းမျိုးဆိုဆို
သရုပ်ပေါ်အောင် ဆိုတတ်သူ ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် တစ်
ယောက်ယောက်က မတောင်းပန်ပဲ မည်သည့်အမျိုးသမီးဆို
သီချင်းကိုမျှ ဆိုလေ့ မရှိချေ။ တိုက်တွန်းသူရှိမှ အမျိုးသမီးဆို
သီချင်းမျိုးကို ဆိုလေ့ရှိလေသည်။ ယောက်ျားဆိုသည့်ဟန်
ယောက်ျားဆိုသည့်အာလည်း ပီသသည်။ ခပ်ဆတ်ဆတ်ဆိုရ
သော ပုလဲပေါက်သံဆန်း အဆိုကောင်းသလောက် ခတ်
တွဲတွဲဆိုရသော သံရိုးအောက်ပြန်ဆို၌လည်း မညံ့ချေ။
ဦးအလီသည် စစ်မဖြစ်မီက ကိုလမ္ဗီယာဓာတ်ပြားကုမ္ပဏီနှင့်
သီချင်းကြီးသီချင်းခံ၊ ပတ်ပျိုး၊ ယိုးဒယား အပုဒ် ၃ဝ ကျော်
ဓာတ်ပြားသွင်းခဲ့သည်။ ဒဂုန်မောင်ကြီး ဟူသောအမည်ကို ယူ၍
လည်း သီဆိုခဲ့ဘူးသည်။ သို့ရာတွင် ထိုအမည်နှင့်မထင်ရှားခဲ့
ချေ။ ဦးအလီ သီဆိုသော သီချင်းများအနက် ထင်ရှားသော
သီချင်းများမှာ-
(၁) ချစ်သမျှကို (၆) ကျွန်းကျွန်းပိုင်သ
(၂) ရေယမုန် (၇) ဝေယံလိုပင်
(၃) မဲဇာတောင်ခြေ (၈) [[ဘုံဆောင်မြင့်]]
(၄) ဂန္ဓမာဗွေ (၉) ကျောင်းတော်ကြီးကြိုး
(၅) မင်္ဂလာဘွဲ့ (၁ဝ) ဆဋ္ဌသံဂါယနာတင်
စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ ယင်းတို့အနက် ရေယမုန်ပတ်ပျိုးသည်
နာမည်အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ဦးအလီ သီဆိုခဲ့သော ဓာတ်ပြား
သီချင်းများကို အခြားသူအား ဆိုစေသော် ဦးအလီဟန်ရအောင်
ဆိုနိုင်သူ ရှားလေသည်။
ဦးအလီသည် ပထမဇနီး ဒေါ်အေးနွဲ့နှင့် သားသမီး ငါး
ယောက်ထွန်းကားခဲ့သည်။ ပထမဇနီး ကွယ်လွန် ပြီးနောက်
ခုနစ်နှစ်အကြာ ဒေါ်မြနှင့် အိမ်ထောင်ကျ၍ ဂွတ္တလစ်
ရပ်ကွက်၌ နေထိုင်စဉ် ထိုအိမ်၌ပင် ကွယ်လွန်သည်။
ဦးအလီတွင် တပည့်များစွာရှိရာ တူရိယာ ပန်တျာလောက၌
နာမည်ကြီးများဖြစ်ကြသော တယော ဦးဟန်ဝင်း၊ စန္ဒရားဦးငယ်၊
ဂီတာ ဘစောကြည်၊ စောင်းဦးစိန်ဖေတို့သည် သူ၏တပည့်များ
ဖြစ်ကြသည်။ ဦးအလီသည် ဘင်ဂျိုအတီးကောင်းသူ ဖြစ်ရာ
တပည့်များကို သင်ကြားပေးရာ၌ပင် ဘင်ဂျိုနှင့် သင်ကြားပေး
လေ့ရှိသည်။
ဦးအလီကား ပညာတွင် မာနမရှိ၊ သီချင်းရမည်ဆိုလျှင်
အထက်လူ အောက်လူမရွေး အောက်ကျခံ ပေါင်း၍ ပညာယူ
လေ့ရှိသည်။ ပညာပေးသည့်အခါ၌လည်း ထိုနည်းအတိုင်း ဖြစ်
၍ စေတနာ အလွန်ရှိသူ ဖြစ်သည်။ အခကြေးငွေကို ပဓာန
မထားပဲ ပညာကို ပေးဝေတတ်သူ ဖြစ်သည်။ စစ်မဖြစ်မီ ခေတ်
လောက်က ဓာတ်ပြားသွင်းရခြင်းသည် အခကြေးငွေ အနည်း
ငယ် သာရသော်လည်း နောင်လာနောင်သားများ သူ့ခေတ်က
ကဲ့သို့ ခက်ခက်ခဲခဲ သီချင်းမတက်ကြစေရန် ရည်သန်၍
ရက်ရက်ရောရော ကိုယ်ကျိုးမငဲ့ပဲ ဆရာစားမချန် သီချင်းကြီး
များကို ပညာဖြန့်ခဲ့သူဟု ဆိုရပေမည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)</ref>
==ကိုးကား==
<references/>
[[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]]
9pojxavlis2t41hxe4watx290wzhztw
သန်းအေး
0
46987
752923
740364
2022-08-02T12:43:55Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Incomplete}}
{{Infobox person
| name = မသန်းအေး<br/>Than E
| native_name =
| image = Ma Than E and Mi Mi Khaing.jpg
| alt =
| caption = မသန်းအေး (ဘယ်) နှင့် စာရေးဆရာမ မိမိခိုင်
| birth_name =ဒိုရာသန်းအေး
| birth_date = {{birth date|1908|2|16|df=y}}<ref name="bobs">{{cite news|url=http://brothersoldboys.blogspot.com/|title=Visit with Bros Charles and Felix, July 2007 revised 8 Dec 07|last=Kyaw Win|date=3 December 2007|work=Brothersoldboys|accessdate=21 September 2012}}</ref>
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date = {{death date and age|2007|6|17|1908|2|16|df=y}}
| death_place = [[အောက်စဖို့မြို့]]၊ [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]
| spouse = Warner Fend
| nationality =
| other_names = ဘိလပ်ပြန်သန်း
| alma_mater = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]<br/>[[ပညာရေးတက္ကသိုလ် လေ့ကျင့်ရေးကျောင်း]]<br/>လန်ဒန်တက္ကသိုလ်
| religion = Baptist
| known_for =
| occupation = လူမှုဝန်ထမ်း၊ အသံလွှင့်သူ၊ ပညာရေးဆရာမ၊ အဆိုတော်
}}
'''ဒေါ်သန်းအေး''' (ဘိလပ်ပြန် သန်း) သည် လူသိများသည့် အဆိုတော် ဖြစ်ပြီး၊ [[ကုလသမဂ္ဂ]]၌ (၂၅) နှစ်ကြာ ပထမဆုံး အမှုထမ်းသော မြန်မာအမျိုးသမီးလည်း ဖြစ်သည်။ ၂၀ရာစု နှစ်ဆန်းပိုင်းကာလတွင် ဘိလပ်ပြန်သန်း အဖြစ် နာမည်ကြီး အဆိုတော်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ လူမှုဝန်ထမ်းတစ်ဦးအနေဖြင့်လည်း ကုလသမဂ္ဂတွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။ <ref>{{cite book|last=Aung San Suu Kyi|title=Freedom from Fear: And Other Writings|editor=Michael Aris|publisher=Penguin|year=2010|isbn=9781101564004}}</ref> သူသည် ဩစတြီးယားလူမျိုးဖြစ်သည့် မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးသူ ဝါနာဖန်းနှင့် အိမ်ထောင်ကျခဲ့ပြီး၊ အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် လွန်စွာရင်းနှီးသူလည်းဖြစ်၊ 'စု' မိဘများ၏ မိသားစုသူငယ်ချင်း ဖြစ်သည့်အပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နယူးယောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကာ ကုလသမဂ္ဂတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်စေလိုသူလည်းဖြစ်သည်။<ref name="popham">{{cite book|last=Popham|first=Peter|title=The Lady and the Peacock: The Life of Aung San Suu Kyi|publisher=Workman Publishing|year=2012|isbn=9781615190645}}</ref> သန်းအေးသည် နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန် မိသားစု၌ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့ကာ ဆရာအတတ်သင်ကောလိပ်တွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။<ref name="wintle">{{cite book|last=Wintle|first=Justin|title=Perfect Hostage|url=https://archive.org/details/perfecthostageli00wint|publisher=Skyhorse Publishing|year=2007|pages=[https://archive.org/details/perfecthostageli00wint/page/200 200]–201|isbn=9781602392663}}</ref>ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်တွင် ဂျပန်များ မြန်မာနိုင်သို့ ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ချိန်၌ ဒေါ်သန်းအေးသည် အိန္ဒိယသို့ တိမ်းရှောင်နေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ အားလုံးအတွက် အိန္ဒိယရေဒီယို (All India Radio, AIR) မြန်မာပိုင်းဌာနတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့၍ ကျန်ရှိသည့် သူ့၏ဘဝကို ပြည်ပနိုင်ငံများတွင်သာ ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။<ref name="wintle"/>၂၀၀၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၇ရက်နေ့တွင် အောက်စ်ဖို့ဒ်ရှိ သူ၏ ပင်စင်စားနေအိမ်၌ပင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။<ref name="kmk">{{cite news|url=http://www.mizzima.com/MizzimaNews/News/2007/June/44-June-2007.html|title=Daw Than E- Burmese woman for all seasons|last=Kyi May Kaung|date=19 June 2007|work=Mizzima|accessdate=21 September 2012|archivedate=3 January 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080103033956/http://www.mizzima.com/MizzimaNews/News/2007/June/44-June-2007.html}}</ref>
==ဘဝအစ==
ဒေါ်သန်းအေးကို ရန်ကုန်မြို့၌ မိဘများဖြစ်သူ ဦးပိုမြ နှင့် ဒေါ်ထူးတို့မှ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ဖခင်သည် ဥရောပကုန်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီတစ်ခု၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး၊ မြန်မာစာနှင့် ပါဠိဘာသာရပ်ကို အမှတ်(၆) ဗိုလ်တထောင်၊ စိန့်ပေါ အမျိုးသားကျောင်းတွင် ဆက်လက် သင်ကြားပို့ချခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့အစိုးရနှင့် ဆက်သွယ်ရန် သို့မဟုတ် စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်နိုင်ရန် မြန်မာစာတတ်မြောက်ကြောင်း အောင်လက်မှတ်ပြသနိုင်ရန်အတွက်လည်း သင်ကြားမှုများပို့ချခဲ့သည်။
==ကိုးကား==
<references/>
{{Lifetime|၁၉၀၈|၂၀၀၇}}
[[Category:မြန်မာလူမျိုးများ အတ္ထုပ္ပတ္တိ]]
{{Myanmar-bio-stub}}
dpo9w143h2mz0gbgjdvxqcc0bpqfkvn
ကိုနေ (မန်း)
0
51066
752930
748681
2022-08-02T14:07:10Z
2400:AC40:60B:D7A9:B0E8:2760:41CF:3608
wikitext
text/x-wiki
{{unreferenced}}
'''ကိုနေ (မန်း)'''သည် မြန်မာနိုင်ငံသား အမျိုးသား စာရေးဆရာ၊ သတင်းစာဆရာ၊ ကဗျာဆရာ၊ထုတ်ဝေသောသူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အမည်ရင်းမှာ ဦးမြင့်ကျော်စိုး ဖြစ်ပြီး အဖဦးကြူး-အမိဒေါ်ခင်ဌေးတို့မှ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် [[စစ်ကိုင်းမြို့]]၊ စာရေးရွာတွင် မွေးဖွားသည်။ ၁၉၈၂တွင် အထက(၂၄)မန္တလေးမှ ဆယ်တန်းအောင်သည်။ [[မန္တလေးတက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ မှသည် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ရူပဗေဒဘွဲ့ရသည်။ ၁၉၈၅ ဖေဖော်ဝါရီလထုတ် သပြေမဂ္ဂဇင်းတွင် ''မစိမ်းဖြူ'' ကဗျာ မှစကာ မဂ္ဂဇင်းကဗျာနှင့် ဝတ္တုတို ၁၀ဝ ခန့်ရေးခဲ့သည်။
[[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန]] အိုင်အိုဒင်းဆားပညာပေးရေးစီမံချက်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဆေးပင်စင်ယူခဲ့သည်။ ၂၀ဝ၀ ပြည့်နှစ်မှစပြီး စပို့လိုက် စသည့် အားကစားဂျာနယ်များတွင် အယ်ဒီတာ၊ အယ်ဒီတာချုပ်အဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ကာ လူငယ်အကျိုးပြု စိတ်ခွန်အားဖြည့်နှင့် ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ အသုံးချစာအုပ်များ ၁၅ အုပ်ခန့် ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။
၂၀ဝ၉ မှ ၂၀၁၃ ထိ ဇေယျာရွှေမြေအက်ဖ်စီ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ တွင် ပြင်ပသတင်းစာများကိုစိတ်ဝင်စားပြီး ရွှေနိုင်ငံသစ်၊ the voice သတင်းစာများတွင် သတင်းထောက်အယ်ဒီတာလုပ်ပြီး နိုဝင်ဘာလမှ ၂၀၁၈ ဇန်နဝါရီအထိ the daily eleven သတင်းစာ Senior Editor အဖြစ် လုပ်ခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလမှစကာ မြန်မာတိုင်းမ်နေ့စဉ် သတင်းစာ The Myanmar Times Daily Newspaper အယ်ဒီတာ။၁၆-၁၀-၂၀၁၉မှစပြီး Bloomberg Myanmar ( Sky net- Shwe Than Lwin media) တွင် အယ်ဒီတာ အဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသည်။
== ထင်ရှားသောစာအုပ်များ ==
# ''နာဂစ်ဖြစ်ရပ်မှန်''
# ''ဂျော့ချ်အော်ဝဲရဲ့ မြန်မာပြည်လက်စလက်နများကို ခြေရာခံခြင်း''
# ''ဒိန်ခဲပေါင်းချုပ်'' (မြတ်ငြိမ်းနှင့် တွဲဖက်၍)
# ''ဒေးကာနယ်ဂျီစကားပြောနည်းပေါင်းချုပ်''
# ''လောကဝတ်နဲ့ အောင်မြင်သူတို့ရဲ့ အမူအကျင့်နှင့် ရှောင်ကိုဗေးရဲ့ လူငယ်ကျင့်စဉ် ၇ ချက် မူသစ်''
# ''အပြုသဘောခေါင်းဆောင်မှု နှင့် အသင်းအဖွဲ့ကို ကိုယ်တိုင်ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်ပေးနည်း''
# ''၂၁ ရာစုခေါင်းဆောင်မှု နှင် လူခဲကတ်များကို စီမံခန့်ခွဲနည်း''
# ''စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး''
# ''ခေတ်သစ်မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း''
# ''ဘောင်းဘီဝတ်သူများ''
# မြန်မာပြည်မြောက်ဖျား စွန့်စားခရီးရှည် (Kingdon Ward's In Farthest Burma)
# ဧရာ၀တီ သို့ အပြန် (Kingdon Ward's Return to the Irrawaddy)
# (Kingdon Ward's Burma's Icy Mountain ) မြန်မာ့ရေခဲတောင်တွေပေါ် ဝယ်
# ဝိတိုရိယ (သို့) ချင်းတောင်က အပြန် (Kingdon Ward's Pilgrimage for Plants )
# {{Lifetime|၁၉၆၄| }}တွစ်တာစီအီးအိုနှင့်အခြားကမ္ဘာ့အိုင်ကွန်များ(နေသူရိန်မန်းကလောင်ခွဲ)
# မက်ဒေါနယ်အောင်မြင်ရေး အတွင်းရေးဇတ်လမ်းများ
# မရဏအိမ်မှတ်တမ်းများ (ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိ ၏ memoirs of the house of the death း)
# စော်ကားသူနဲ၌အနှိမ်ခံ(ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး Humiliated and Insulted
# အဂ်လိပ်လူနာ( Michael Ondaatje's the English patient )
# အဖေနဲ့သားများ ( တူရဂေညက်ဗ်၏ fathers and sons)
# ညီအစ်မနှစ်ယောက် (တရုတ်စာရေးဆရာမခင်ဝင့်ဝါ၏ Wang hua's The Two Sisters )
# ဝိညာဿဉ်သေများ ( ဂိုဂေါ၏ dead souls )
# လူ့အန္ဓ ((ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး The Idiot
# အမှောင့် ပယောဂ (ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး The Possessed
{{DEFAULTSORT:နေ၊ ကို}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
2lclgt02gleait2s366lqy2vozmehfu
752942
752930
2022-08-02T16:42:50Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/2400:AC40:60B:D7A9:B0E8:2760:41CF:3608|2400:AC40:60B:D7A9:B0E8:2760:41CF:3608]] ([[User talk:2400:AC40:60B:D7A9:B0E8:2760:41CF:3608|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:2400:AC40:60B:D00D:35A8:FD0D:3913:E22E|2400:AC40:60B:D00D:35A8:FD0D:3913:E22E]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{unreferenced}}
'''ကိုနေ (မန်း)'''သည် မြန်မာနိုင်ငံသား အမျိုးသား စာရေးဆရာ၊ သတင်းစာဆရာ၊ ကဗျာဆရာ၊ထုတ်ဝေသောသူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အမည်ရင်းမှာ ဦးမြင့်ကျော်စိုး ဖြစ်ပြီး အဖဦးကြူး-အမိဒေါ်ခင်ဌေးတို့မှ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် [[စစ်ကိုင်းမြို့]]၊ စာရေးရွာတွင် မွေးဖွားသည်။ ၁၉၈၂တွင် အထက(၂၄)မန္တလေးမှ ဆယ်တန်းအောင်သည်။ [[မန္တလေးတက္ကသိုလ်]]၊ [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]၊ မှသည် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]မှ ရူပဗေဒဘွဲ့ရသည်။ ၁၉၈၅ ဖေဖော်ဝါရီလထုတ် သပြေမဂ္ဂဇင်းတွင် ''မစိမ်းဖြူ'' ကဗျာ မှစကာ မဂ္ဂဇင်းကဗျာနှင့် ဝတ္တုတို ၁၀ဝ ခန့်ရေးခဲ့သည်။
[[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန]] အိုင်အိုဒင်းဆားပညာပေးရေးစီမံချက်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဆေးပင်စင်ယူခဲ့သည်။ ၂၀ဝ၀ ပြည့်နှစ်မှစပြီး စပို့လိုက် စသည့် အားကစားဂျာနယ်များတွင် အယ်ဒီတာ၊ အယ်ဒီတာချုပ်အဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ကာ လူငယ်အကျိုးပြု စိတ်ခွန်အားဖြည့်နှင့် ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ အသုံးချစာအုပ်များ ၁၅ အုပ်ခန့် ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။
၂၀ဝ၉ မှ ၂၀၁၃ ထိ ဇေယျာရွှေမြေအက်ဖ်စီ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ တွင် ပြင်ပသတင်းစာများကိုစိတ်ဝင်စားပြီး ရွှေနိုင်ငံသစ်၊ the voice သတင်းစာများတွင် သတင်းထောက်အယ်ဒီတာလုပ်ပြီး နိုဝင်ဘာလမှ ၂၀၁၈ ဇန်နဝါရီအထိ the daily eleven သတင်းစာ Senior Editor အဖြစ် လုပ်ခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလမှစကာ မြန်မာတိုင်းမ်နေ့စဉ် သတင်းစာ The Myanmar Times Daily Newspaper အယ်ဒီတာ။၁၆-၁၀-၂၀၁၉မှစပြီး Bloomberg Myanmar ( Sky net- Shwe Than Lwin media) တွင် အယ်ဒီတာ အဖြစ် လုပ်ကိုင်နေသည်။
== ထင်ရှားသောစာအုပ်များ ==
# ''နာဂစ်ဖြစ်ရပ်မှန်''
# ''ဂျော့ချ်အော်ဝဲရဲ့ မြန်မာပြည်လက်စလက်နများကို ခြေရာခံခြင်း''
# ''ဒိန်ခဲပေါင်းချုပ်'' (မြတ်ငြိမ်းနှင့် တွဲဖက်၍)
# ''ဒေးကာနယ်ဂျီစကားပြောနည်းပေါင်းချုပ်''
# ''လောကဝတ်နဲ့ အောင်မြင်သူတို့ရဲ့ အမူအကျင့်နှင့် ရှောင်ကိုဗေးရဲ့ လူငယ်ကျင့်စဉ် ၇ ချက် မူသစ်''
# ''အပြုသဘောခေါင်းဆောင်မှု နှင့် အသင်းအဖွဲ့ကို ကိုယ်တိုင်ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်ပေးနည်း''
# ''၂၁ ရာစုခေါင်းဆောင်မှု နှင် လူခဲကတ်များကို စီမံခန့်ခွဲနည်း''
# ''စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး''
# ''ခေတ်သစ်မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း''
# ''ဘောင်းဘီဝတ်သူများ''
# မြန်မာပြည်မြောက်ဖျား စွန့်စားခရီးရှည် (Kingdon Ward's In Farthest Burma)
# ဧရာ၀တီ သို့ အပြန် (Kingdon Ward's Return to the Irrawaddy)
# (Kingdon Ward's Burma's Icy Mountain ) မြန်မာ့ရေခဲတောင်တွေပေါ် ဝယ်
# ဝိတိုရိယ (သို့) ချင်းတောင်က အပြန် (Kingdon Ward's Pilgrimage for Plants )
# {{Lifetime|၁၉၆၄| }}တွစ်တာစီအီးအိုနှင့်အခြားကမ္ဘာ့အိုင်ကွန်များ(နေသူရိန်မန်းကလောင်ခွဲ)
# မက်ဒေါနယ်အောင်မြင်ရေး အတွင်းရေးဇတ်လမ်းများ
# မရဏအိမ်မှတ်တမ်းများ (ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိ ၏ memoirs of the house of the death း)
# စော်ကားသူနဲ၌အနှိမ်ခံ(ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး Humiliated and Insulted
# အဂ်လိပ်လူနာ( Michael Ondaatje's the English patient )
# အဖေနဲ့သားများ ( တူရဂေညက်ဗ်၏ fathers and sons)
# ညီအစ်မနှစ်ယောက် (တရုတ်စာရေးဆရာမဝင့်ဝါ၏ Wang hua's The Two Sisters )
# ဝိညာဿဉ်သေများ ( ဂိုဂေါ၏ dead souls )
# လူ့အန္ဓ ((ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး The Idiot
# အမှောင့် ပယောဂ (ဒေါ့စ်တိုယက်ဗ်စကိး The Possessed
{{DEFAULTSORT:နေ၊ ကို}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
6b0fh58z0ln86cnm1yz3u46r6guy0gg
သိန်းဌေး (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)
0
51337
752927
693830
2022-08-02T13:33:10Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox minister
|honorific-prefix =
|name = သိန်းဌေး
|honorific-suffix =
| native_name =
| native_name_lang =
|image =
|alt =
|caption =
|order = [[နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန|နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီး]]
|term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|term_end = ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၃
|predecessor =
|successor = [[သက်နိုင်ဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|သက်နိုင်ဝင်း]]
|order2 =[[မြန်မာ့စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာန]]ဝန်ကြီး
|term_start2 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|term_end2 = ၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂<ref>{{cite web|url=http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/831-2012-09-06-00-48-18.html|title=ဝန်ကြီးဌာနဖျက်သိမ်းခြင်း|date=5 September 2012|publisher=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး|language=Burmese|accessdate=23 July 2015|archivedate=10 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121110190147/http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/831-2012-09-06-00-48-18.html}}</ref>
|predecessor2 = ရာထူး စတင်
|successor2 = ရာထူး ဖျက်သိမ်း
|order3 = ဒုတိယ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှု အရာရှိချုပ်
|office3 =
|term_start3 = ?
|term_end3 = ?
|predecessor3 =
|successor3 =
| party = [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
| birth_date = {{birth date and age|1955|9|7|df=y}}
| birth_place = [[တောင်ကြီးမြို့]]၊ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
| death_place =
| nationality = မြန်မာ
| ethnicity =
| other_names =
| known_for =
| occupation =
| spouse = ဒေါ်မြင့်မြင့်ခိုင်
| children =
| alma_mater =
| allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| branch = [[တပ်မတော်]]
| serviceyears =
| rank = ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး
| unit =
| commands =
| battles =
| awards =
}}
'''ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးသိန်းဌေး'''သည် [[တပ်မတော်]] ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှု အရာရှိချုပ်ဖြစ်ပြီး [[ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်]] ကျောင်းဆင်းတစ်ဦးဖြစ်သည်။ [[တပ်မတော် (ကြည်း)]] ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း အမှတ်(၅၈) ဗိုလ်လောင်းသင်တန်းမှ အရာရှိဖြစ်လာသူ ဖြစ်သည်။ ဒုတိယကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှု အရာရှိချုပ်အဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး [[ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ|ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ]]လက်ထက်တွင် [[မြန်မာ့စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာန]]နှင့် [[နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန]] တို့တွင် ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးအဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ယခုအခါ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုအရာရှိချုပ် အဖြစ်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။
== ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး ==
၁၉၅၅ ခု၊ စက်တင်ဘာလ ၇ ရက်တွင် တောင်ကြီးမြို့၌ မွေးသည်။
ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်မှ စက်မှုအင်ဂျင်နီယာဘာသာဖြင့် ဘွဲ့ရသည့်နောက် ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း အပတ်စဉ် (၅၈) သို့ တက်ရောက်သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/analysis-on-newly-formed-ministry-04032011113637.html|title=စက်မှု ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာန ဘာတွေ လုပ်မှာလဲ}}</ref>
== စစ်မှုထမ်းဘဝ ==
၁၉၉၈ ခု၊ ဦးစီးအရာရှိ (ပ) ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးဖြစ်သည်အထိ ရုံးလုပ်ငန်းနှင့် နည်းပညာကိုသာ အားပြုလေ့လာသည်။
၂၀၀၁-၂ ကာလ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ပြဿနာဖြစ်နေချိန်တွင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အား အဝေးပစ်လက်နက်များအကြောင်း တင်ပြခဲ့ရာ အထူးသဘောကျသဖြင့် ဗိုလ်မှူးချုပ်အဆင့်သို့ တိုးမြှင့်ခံရသည်။
၂၀၀၆ ခုတွင် ဗိုလ်ချုပ်အဆင့်နှင့် ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုအရာရှိချုပ် (ဒုထုတ်ချုပ်) ဖြစ်လာသည်။
၂၀၀၈ ခုတွင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာထူးနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး သူရရွှေမန်းနှင့်အတူ မြောက်ကိုရီးယားသို့သွားကာ စစ်လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။
၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုအရာရှိချုပ် (ထုတ်ချုပ်) ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ကျော်စွာခိုင်]]က စက်မှု(၁)ဝန်ကြီးအဖြစ် အရွေးခံသည်နောက် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာထူးနှင့် ထုတ်ချုပ် ဖြစ်လာသည်။
၂၀၁၁ ခုတွင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်ထားသည်။ သို့သော် လုပ်လက်စ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းစက်ရုံသစ်များအား စီမံရန်လိုအပ်သေးသောကြောင့် ၂၀၁၃ ခုတွင် မူလတာဝန်ကို ပြန်ထမ်းသည်။
== မိသားစုဘဝ ==
ဒေါ်မြင့်မြင့်ခိုင်နှင့် လက်ထပ်သည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{lifetime|၁၉၅၅| }}
[[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]]
7wucijmxqbvuv2aba7jwtispggxtoov
မက်သမ်ဖတမင်း
0
52818
752978
724588
2022-08-03T02:07:57Z
Revo Flaner
104445
ဤစာမျက်နှာကို 2022 ခုနှစ် ဩဂုတ်လ 2 ရက်၊ 21:43 တွင် နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်ခဲ့သည်။ စာသားကို Creative Commons Attribution-ShareAlike License 3.0 အောက်တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။ အပိုစည်းမျဥ်းများ သက်ရောက်နိုင်သည်။ ဤဆိုက်ကိုအသုံးပြုခြင်းဖြင့် သင်သည် အသုံးပြုမှုစည်းမျဉ်းများနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာမူဝါဒကို သဘောတူပါသည်။ Wikipedia® သည် အကျိုးအမြတ်မယူသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် Wikimedia Foundation, Inc. ၏ မှတ်ပုံတင်ထားသော ကုန်အမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
wikitext
text/x-wiki
စိတ်ကြွဆေး[မှတ်ချက် 1] (N-methylamphetamine ထံမှ စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသည်) သည် အားကောင်းသော ဗဟိုအာရုံကြောစနစ် (CNS) လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အားကောင်းသော အပန်းဖြေဆေးအဖြစ် အဓိကအသုံးပြုကြပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းသော သွေးလွန်ကဲမှုရောဂါနှင့် အဝလွန်ခြင်းအတွက် ဒုတိယလိုင်းကုသမှုအဖြစ် နည်းပါးသည်။ စိတ်ကြွဆေးကို 1893 ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး enantiomers နှစ်မျိုးဖြစ်သည့် levo-methamphetamine နှင့် dextro-methamphetamine တို့ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 2] Methamphetamine သည် ၎င်းတို့၏ သန့်စင်သော ဓာတုဗေဒပစ္စည်းဖြစ်သော levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine တို့၏ တူညီသောရောစပ်မှုဖြစ်သည့် ရီစီမစ်ကင်းစင်သော အခြေခံကို မှန်ကန်စွာ ရည်ညွှန်းပါသည်။ ပုံစံများ။ အခြားစိုးရိမ်မှုများကြားတွင်၊ Adderall နှင့် Vyvanse ကဲ့သို့သော နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ထိရောက်မှုရှိသော ကုသရေးထိရောက်မှုရှိသော ပိုမိုဘေးကင်းသော အစားထိုးဆေးဝါးများ ရရှိမှုနှင့် အပန်းဖြေအသုံးပြုမှုအတွက် အလားအလာရှိသော စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ၎င်းအား ညွှန်းဆိုခဲပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် levomethamphetamine ထက် CNS လှုံ့ဆော်မှုအားကောင်းသည်။
စိတ်ကြွဆေးပြားနှင့် ဒက်စ်ထရိုမက်သာဖက်တမင်း နှစ်မျိုးလုံးကို အပန်းဖြေအသုံးပြုရန် အလားအလာရှိသောကြောင့် တရားမဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားပြီး ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ တရားမ၀င် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု အများဆုံးအဖြစ်များဆုံးမှာ အာရှနှင့် သမုဒ္ဒရာပိုင်းဒေသများတွင် ဖြစ်ပွားနေပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူမျိုးရေးမိုက်သော စိတ်ကြွဆေးနှင့် dextromethamphetamine တို့ကို Schedule II ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ Levomethamphetamine ကို အရောင်းကောင်တာ (OTC) ဆေးဝါးအဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ရှူသွင်းမိသော နှာပိတ်ဆေးအဖြစ် အသုံးပြုရန် ရနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3] နိုင်ငံတကာတွင် စိတ်ကြွဆေး ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်း၊ ရောင်းချခြင်းနှင့် လက်ဝယ်ပိုင်ဆိုင်ခြင်းတို့ကို နိုင်ငံအများအပြားတွင် ကန့်သတ် သို့မဟုတ် တားမြစ်ထားသည်။ United Nations Convention on Psychotropic Substances စာချုပ်၏ အစီအစဉ် II တွင် နေရာချထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ dextromethamphetamine သည် ပိုအစွမ်းထက်သောမူးယစ်ဆေးဖြစ်သော်လည်း၊ ဓာတုဗေဒရှေ့ပြေးဖြစ်နိုင်မှု၏ ဆက်စပ်မှုလွယ်ကူမှုနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကန့်သတ်ချက်များကြောင့် မျိုးနွယ်စုမက်သာဖက်တမင်းသည် တရားမဝင်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုပိုများသည်။
ပမာဏနည်းမှ အလယ်အလတ်ပမာဏတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် မောပန်းနွမ်းနယ်နေသူများတွင် နိုးကြားမှု၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် စွမ်းအင်ကို တိုးမြင့်စေကာ အစာစားချင်စိတ်ကို လျော့ကျစေကာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ အလွန်များသောဆေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ အရိုးစုကြွက်သားများ ကျိုးပဲ့ခြင်း၊ တက်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်အတွင်း သွေးထွက်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ နာတာရှည် သုံးစွဲမှု သည် ကြိုတင်မှန်းဆ၍ မရနိုင်သော နှင့် လျင်မြန်သော စိတ်အပြောင်းအလဲ များ၊ လှုံ့ဆော်ပေးသော စိတ်ရောဂါ (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ခြင်း၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်း နှင့် လွဲမှားခြင်း) နှင့် ကြမ်းတမ်းသော အပြုအမူများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ စိတ်အပန်းဖြေမှုဖြင့် စိတ်ကြွဆေး၏ စွမ်းအင်ကို မြှင့်တင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး သုံးစွဲသူများသည် မူးယစ်ဆေးသောက်နေစဉ် ရက်အတော်ကြာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတွင် အဆက်မပြတ် ပါဝင်နိုင်သည့် အတိုင်းအတာအထိ စိတ်ခံစားချက်ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် လိင်စိတ်ဆန္ဒကို တိုးလာစေကြောင်း အစီရင်ခံထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် စွဲလမ်းမှု မြင့်မားသော တာဝန်ဝတ္တရား (ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရေရှည် သို့မဟုတ် မြင့်မားသောဆေးများ သုံးစွဲခြင်းသည် အတင်းအကြပ် မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲခြင်းသို့ ဦးတည်စေသည်) နှင့် မှီခိုမှု မြင့်မားခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု ရပ်ဆိုင်းသွားသောအခါ နုတ်ထွက်သည့် လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အလားအလာ မြင့်မားသည်)။ အပြင်းအထန်အသုံးပြုပြီးနောက် စိတ်ကြွဆေးပြားမှ နုတ်ထွက်ခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်ရှိနေနိုင်သည့် စူးရှသော-ငွေထုတ်မှုလွန်ရောဂါကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ Methamphetamine သည် လူ့အလယ်အလတ်ရှိ dopaminergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် ပိုမိုဆက်စပ်မှုရှိသည်ကို ပြသထားပြီး ရလဒ်အနေဖြင့်၊ amphetamine ထက် serotonergic အာရုံကြောများဆီသို့ အဆိပ်သင့်မှု ပိုများသည်။[22][23] မက်သာဖက်တမင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုသည် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်စေသည်၊ ဥပမာ- ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းအများအပြားရှိ မီးခိုးရောင်အမှုန်အမွှားပမာဏကို လျှော့ချခြင်းနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ ခိုင်မာမှုဆိုင်ရာ အမှတ်အသားများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်စေသည်။
Usage.
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Desoxyn ဟူသော ကုန်သွယ်မှုအမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြား ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို ADHD နှင့် ကလေးများအတွက် အရွယ်ရောက်ပြီးသူနှင့် ကလေးများအတွက် အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် FDA မှ ခွင့်ပြုပေးထားသည်။[24][25] သို့သော် FDA သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အကန့်အသတ်ရှိသော ကုထုံးအသုံးဝင်မှုရှိကြောင်းကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုနှင့်ဆက်စပ်သော မွေးရာပါအန္တရာယ်များကို ချိန်ဆသင့်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို တစ်ခါတစ်ရံတွင် narcolepsy နှင့် idiopathic hypersomnia အတွက် တံဆိပ်ခတ်ထားသည်။[26][27] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ levorotary ပုံစံကို အရောင်းဆိုင် (OTC) နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်အချို့တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3]
စိတ်ကြွဆေးသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ရန် အလားအလာမြင့်မားမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးကို ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်တွင် ထိန်းချုပ်ထားပြီး United States ရှိ Schedule II အောက်တွင် စာရင်းသွင်းထားသည်။[24] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဖြန့်ဝေထားသော မက်သာဖက်တမင်း ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်သည် အပန်းဖြေစရာ အလွဲသုံးစားမှုနှင့် စွဲလမ်းမှုတို့အတွက် တာဝန်ရှိမှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ဗူးခွံသတိပေးချက်ကို ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကိုယ်လည်း
ကိုလည်းကြည့်ပါ- ပါတီနှင့် ကစားခြင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေး စီမံအုပ်ချုပ်မှု၏ အပန်းဖြေလမ်းကြောင်းများ
မက်သာဖက်တမင်းကို အစွမ်းထက်မြက်မြက်နှင့် လှုံ့ဆော်ပေးသည့်အပြင် ဆေးဝါးအရည်အသွေးများအဖြစ် ၎င်း၏အာနိသင်အတွက် အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
စိတ်ကြွဆေးပြားဆိုင်ရာ National Geographic TV မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်အရ ပါတီနှင့် ကစားခြင်းဟု သိကြသည့် ယဉ်ကျေးမှု တစ်မျိုးသားလုံးသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုတို့အပေါ် အခြေခံသည်။ လိင်တူဆက်ဆံသူ အမျိုးသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ လုံးလုံးနီးပါးပါ၀င်သည့် ဤယဉ်ကျေးမှုခွဲတွင် ပါဝင်သူများသည် များသောအားဖြင့် အင်တာနက်ချိန်းတွေ့သည့်ဆိုက်များမှတစ်ဆင့် တွေ့ဆုံကြပြီး လိင်ဆက်ဆံကြသည်။[28] ၎င်း၏ပြင်းထန်သောလှုံ့ဆော်မှုနှင့် aphrodisiac အာနိသင်များနှင့် သုက်လွှတ်ခြင်းအပေါ် ဟန့်တားသောအာနိသင်ကြောင့်၊ ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဤလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာထိတွေ့မှုများသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အဆုံးတွင် ရက်အတော်ကြာ အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။[28] ဤပုံစံဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲပြီးနောက် ပျက်ကျမှုသည် အလွန်ပြင်းထန်လေ့ရှိပြီး သိသိသာသာ အိပ်မပျော်ခြင်း (နေ့ခင်းဘက် အလွန်အကျွံ အိပ်ငိုက်ခြင်း) နှင့်အတူ ပျက်ကျမှုဖြစ်သည်။ ပါတီနှင့် ယဉ်ကျေးမှုခွဲများ ကစားခြင်းကို ဆန်ဖရန်စစ္စကိုနှင့် နယူးယောက်စီးတီးတို့ကဲ့သို့ အမေရိကန်မြို့ကြီးများတွင် ပျံ့နှံ့နေပါသည်။
တားမြစ်ချက်များ
စိတ်ကြွဆေးကို မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု ရာဇဝင်၊ နှလုံးရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ တုန်လှုပ်ချောက်ချားမှု သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်မှု ရှိဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသော သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ၊ ရေတိမ်၊ သိုင်းရွိုက်ရောဂါ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော သွေးတိုးရောဂါရှိသူများတွင် မက်သာဖက်တမင်းအား တားမြစ်ထားသည်။ ယခင်က အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများကို အာရုံမခံနိုင်သော တုံ့ပြန်မှုများကို ခံစားဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ monoamine oxidase inhibitors များကို သောက်သုံးနေသူများသည် စိတ်ကြွဆေးကို မသောက်သင့်ကြောင်း FDA က ဖော်ပြသည်။ FDA သည် စိတ်ကြွရောဂါ၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ အသည်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ၊ စိတ်ကြွရူးသွပ်ခြင်း၊ စိတ်ရောဂါ၊ Raynaud ၏ဖြစ်စဉ်၊ တက်ခြင်း၊ သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ၊ tics သို့မဟုတ် Tourette syndrome ရောဂါရှိသူတို့အား စိတ်ကြွဆေးသောက်နေစဉ် ၎င်းတို့၏ရောဂါလက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ရန်လည်း အကြံပေးထားသည်။ ပုညှာကြီးထွားမှုအလားအလာကြောင့်၊ FDA သည် ကုသနေစဉ်အတွင်း ကြီးထွားလာသော ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များ၏ အရပ်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကို စောင့်ကြည့်ရန် အကြံပြုထားသည်။
ဆိုးကျိုးများ
2010 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကို အခြေခံ၍ တရားမဝင်နှင့် တရားဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး အမျိုးမျိုးကို အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း။ စိတ်ကြွဆေးသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် စတုတ္ထမြောက် အထိခိုက်စေဆုံးအဖြစ် တွေ့ရှိရသည်။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
စိတ်ကြွဆေး၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်ကျယ်ခြင်း၊ အရေပြားနီမြန်းခြင်း၊ ချွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း၊ ပါးစပ်ခြောက်ခြင်းနှင့် သွားများကြိတ်ခြင်း ("မက်သမ်ပါးစပ်")၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း (များသောအားဖြင့် နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် နှေးကွေးသွားခြင်းကဲ့သို့ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ နှလုံးခုန်ခြင်း)၊ အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ကိုယ်ပူခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ အမြင်မှုန်ဝါးခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အကြောဆွဲခြင်း၊ ထုံခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ အသားအရေ ခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ဝက်ခြံနှင့် ဖျော့တော့သော အသွင်အပြင်။[24][31] ရေရှည် မက်ဆေးသုံးစွဲသူများသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားပေါ်တွင် အနာများ ရှိနိုင်သည်၊[32][33][34] ၎င်းတို့သည် ယားယံခြင်းကြောင့် ကုတ်ခြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်[33] သို့မဟုတ် အင်းဆက်များသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားအောက်တွင် တွားသွားသည်ဟု ယုံကြည်ခြင်း၊[32] နှင့် ပျက်စီးမှုများ၊ အစားအသောက်နှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။ စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုနှင့် ဆက်စပ်၍ သေဆုံးမှု အများအပြားကို အစီရင်ခံထားသည်။[35][36]
Meth ပါးစပ်
ပင်မဆောင်းပါး: [https://en.wikipedia.org/wiki/Meth%20mouth Meth ပါးစပ်]
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများနှင့် စွဲလမ်းသူများသည် မက်သာပါးစပ်ဟု အလွတ်သဘောသိကြသည့် အခြေအနေမှ စီမံအုပ်ချုပ်မှုလမ်းကြောင်းကို မခွဲခြားဘဲ ပုံမှန်မဟုတ်သော သွားများ လျင်မြန်စွာ ဆုံးရှုံးနိုင်သည်။ မျိုချခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရှူရှိုက်ခြင်းထက် မူးယစ်ဆေးကို ထိုးသွင်းသည့် သုံးစွဲသူများတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။ American Dental Association ၏ အဆိုအရ meth ပါးစပ်သည် xerostomia (ခံတွင်းခြောက်ခြင်း)၊ ခံတွင်းသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းသော ကာလကြာရှည်၊ ကယ်လိုရီမြင့်သော၊ ကာဗွန်နိတ်အဖျော်ယမကာများကို မကြာခဏ သောက်သုံးခြင်းနှင့် အိပ်စက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတို့ ပေါင်းစပ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ (အံကြိတ်ခြင်းနှင့် ဆုပ်ထား)"။[37][38] ခံတွင်းခြောက်ခြင်းသည် ပြင်းထန်သော သွားပိုးစားခြင်းကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်ဟု မသိသည့် အခြားစိတ်ကြွဆေးများ၏ ဘုံဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် သုတေသီများက စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဆက်နွှယ်သော သွားပိုးစားခြင်းသည် သုံးစွဲသူများ၏ အခြားရွေးချယ်မှုများကြောင့် ပိုများသည်ဟု သုတေသီများက အကြံပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိအသုံးပြုသူများအတွက် အဟန့်အတားအဖြစ် လက်ရှိအသုံးပြုသူများ၏ ပုံသေပုံစံကို ဖန်တီးရန်အတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပုံကြီးချဲ့ပြီး ပုံစံထုတ်ထားသည်ဟုဆိုသည်။
လိင်ကတဆင့် ကူးစက်တယ်။
မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုသည် HIV-positive နှင့် အမည်မသိ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး လက်တွဲဖော် နှစ်ခုလုံးတွင် အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု အကြိမ်ရေ ပိုများခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ဤတွေ့ရှိချက်များအရ မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုနှင့် အကာအကွယ်မဲ့စအိုဝလိင်ဆက်ဆံခြင်းတို့သည် လိင်တူချစ်သူများနှင့် လိင်တူအမျိုးသားများကြားတွင် HIV ပိုးကူးစက်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသည့် အပြုအမူများ ပူးတွဲဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိချက်များက အကြံပြုထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လိင်နှစ်မျိုးစလုံးကို အသုံးပြုသူများအား လိင်အင်္ဂါအနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် အမျိုးသားများတွင်လည်း priapism ဖြစ်နိုင်ပါသည်။[24][40] စိတ်ကြွဆေးသည် bruxism မှတစ်ဆင့် ပါးစပ်အတွင်း အနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။[24][40]
HIV ၏လိင်ဆက်ဆံမှုမှကူးစက်ခြင်းအပြင်၊ ဘုံအပ်တစ်ချောင်းပါသောအသုံးပြုသူများကြားတွင်လည်း ကူးစက်နိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများကြား အပ်ခွဲဝေမှုအဆင့်သည် အခြားဆေးထိုးသူများနှင့် ဆင်တူသည်။
ထွားသည်။
စိတ်ကြွဆေး 200 မီလီဂရမ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ပမာဏများကို အသက်ဆုံးရှုံးစေသည်ဟု ယူဆပါသည်။
စိတ်ဓာတ်
စိတ်ကြွဆေးပြား၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် ပျော်ရွှင်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ခြင်း၊ စိတ်အပြောင်းအလဲများခြင်း၊ တက်ကြွခြင်း၊ နိုးကြားခြင်းနှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် နိုးကြားလာခြင်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိခြင်း၊ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံနိုင်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ခြင်း၊ ကြီးကျယ်ခမ်းနားခြင်း နှင့် ထပ်တလဲလဲ အစွဲအလမ်းကြီးသော အပြုအမူများ ပါဝင်သည်။ [31][43] စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ဆက်စပ်သော စိတ်ကြွဆေးများ၏ ထူးခြားချက်မှာ ပန်းတိုင်သို့ ဦးတည်ခြင်းမရှိသော ထပ်တလဲလဲ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည်လည်း စိုးရိမ်စိတ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါ၊ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေခြင်းနှင့် ကြမ်းတမ်းသောအပြုအမူများနှင့် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသည်။
Methamphetamine သည် ဓာတ်ခွဲခန်းတိရစ္ဆာန်များနှင့် လူတို့ရှိ dopaminergic အာရုံကြောများကို တိုက်ရိုက်အဆိပ်ဖြစ်စေသည်။ Excitotoxicity၊ oxidative stress၊ metabolic compromise၊ UPS ကမောက်ကမဖြစ်မှု၊ ပရိုတင်း nitration၊ endoplasmic reticulum stress၊ p53 expression နှင့် အခြားသော လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဤ neurotoxicity ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။[50][51][52] ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုနှင့်အညီ၊ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် ပါကင်ဆန်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုအပြင်၊ ပမာဏမြင့်မားသော စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် serotonergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများ၏ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ မြင့်မားသော အူတိုင်အပူချိန်သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အာရုံကြောအဆိပ်သင့်သည့် အာနိသင်များ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ မှီခိုသူများတွင် စိတ်ကြွဆေးပြားများ ထုတ်ယူခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်တည်ရှိနေသည့် ပြင်းထန်သော ဆုတ်ခွာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
လူသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများအပေါ် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှု ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများတွင် အာရုံကြောများ ယိုယွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသော အာရုံကြောပလပ်စတစ်ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် အဖြူရောင်ပစ္စည်း၏ ပြင်းထန်မှုနှင့် လွန်ကဲမှုတို့ကို ဖြစ်စေသည်၊ hippocampi ၏ ကျုံ့သွားကြောင်း မှတ်သားရပြီး၊ အပန်းဖြေသည့် စိတ်ကြွဆေးပြား သုံးစွဲသူများတွင် cingulate cortex၊ limbic cortex နှင့် paralimbic cortex တို့တွင် မီးခိုးရောင်များ လျော့နည်းသွားပုံပေါ်သည်။ ထို့အပြင်၊ အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် N-acetylaspartate နှင့် creatine ပမာဏ လျှော့ချခြင်းနှင့် choline နှင့် myoinositol ပမာဏ မြင့်မားခြင်းကဲ့သို့သော အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ သမာဓိနှင့် ပေါင်းစပ်မှု၏ ဇီဝအမှတ်အသားအဆင့်တွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း အထောက်အထားများက အကြံပြုထားသည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 ကို လူသား astrocytes တွင် အသက်သွင်းရန်နှင့် ရလဒ်အနေဖြင့် cAMP ကို ထုတ်လုပ်ရန် ပြသထားသည်။ astrocyte-ဒေသခံအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အမြှေးပါး-ချည်နှောင်ထားသော EAAT2 (SLC1A2) အဆင့်များကို လျော့ချပေးပြီး ဤဆဲလ်များတွင် လုပ်ဆောင်သည့် ယန္တရားတစ်ခုအနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ပုံပေါ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် မိုက်ခရိုမိုလာဆက်နွယ်မှုဖြင့် sigma receptor အမျိုးအစားခွဲများဖြစ်သည့် σ1 နှင့် σ2 နှစ်ခုလုံးကို ချိတ်ဆက်ပြီး အသက်ဝင်စေပါသည်။[49][55] Sigma receptor activation သည် hyperthermia၊ dopamine ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့် ထုတ်လွှတ်မှုကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်း၊ microglial activation ကို လွှမ်းမိုးခြင်းနှင့် apoptotic အချက်ပြခြင်းများကို ပြုပြင်ခြင်းနှင့် ဓာတ်ပြုအောက်စီဂျင်မျိုးစိတ်များဖွဲ့စည်းခြင်းတို့ကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် စိတ်ကြွဆေးပြား-ဖြစ်ပေါ်စေသော အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။
စွဲလမ်းစေ။
နာတာရှည်မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲမှုမှ လက်ရှိစွဲလမ်းမှုပုံစံများသည် ဦးနှောက်၏အချို့အစိတ်အပိုင်းများ အထူးသဖြင့် နျူကလိယပ်ဝင်နေသောနေရာများတွင် ပြောင်းလဲမှုများပါ၀င်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အရေးကြီးဆုံး စာသားမှတ်တမ်းအချက်များ[မှတ်ချက် 4] များမှာ ΔFosB၊ cAMP တုံ့ပြန်မှုဒြပ်စင် binding protein (CREB) နှင့် nuclear factor kappa B (NFκB) တို့ဖြစ်သည်။[68] ΔFosB သည် မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်း၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် nucleus accumbens အတွင်းရှိ D1-type medium spiny neurons တွင် ၎င်း၏ဖော်ပြမှုသည် လိုအပ်ပြီး လုံလောက်ပါသည်[မှတ်ချက် 5] [68][70] ΔFosB သည် လုံလောက်သောဖော်ပြမှုလွန်သွားသည်နှင့်၊ ၎င်းသည် ΔFosB ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် နောက်ထပ်တိုးလာခြင်းဖြင့် ပို၍ပို၍ပြင်းထန်လာကာ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းသည် အရက်၊ cannabinoids၊ ကိုကင်း၊ methylphenidate၊ နီကိုတင်း၊ opioids၊ phencyclidine၊ propofol နှင့် အစားထိုးထားသော အမ်ဖီတမင်းများ အပါအဝင် အခြားသော စွဲလမ်းမှုများတွင် ဆက်စပ်နေပါသည်။[68][70][71][72][73]
ΔJunD၊ စာသားမှတ်တမ်းအချက်တစ်ချက်နှင့် G9a၊ histone methyltransferase အင်ဇိုင်းနှစ်ခုစလုံးသည် nucleus accumbens တွင် ΔFosB ၏ induction ကို တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်း၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် တိုးလာမှုကို ဆန့်ကျင်သည်)။[57][68][74] nucleus တွင် ΔJunD ကို လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများနှင့်အတူ ပျံ့နှံ့နေသော အာရုံကြောနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကို လုံးလုံးလျားလျား တားဆီးနိုင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ΔFosB မှ ညှိနှိုင်းပေးသော အပြောင်းအလဲများ)။[68] ΔFosB သည် အရသာရှိသော အစားအစာ၊ လိင်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းကဲ့သို့သော သဘာဝဆုလာဘ်များအတွက် အပြုအမူဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။[68][71][75] သဘာဝဆုများနှင့် စွဲလမ်းစေသော မူးယစ်ဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ΔFosB (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ဦးနှောက်ကို ပိုမိုထုတ်လုပ်စေသောကြောင့်)၊ ဤဆုလာဘ်များကို နာတာရှည်ရယူခြင်းသည် အလားတူ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။[68][71] ΔFosB သည် အမ်ဖီတမင်း စွဲလမ်းခြင်း နှင့် အမ်ဖက်တမင်း စွဲဆောင်သော လိင်စွဲလမ်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံးတွင် ပါဝင်သော အထင်ရှားဆုံး အချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု လွန်ကဲစွာ နှင့် အမ်ဖီတမင်း သုံးစွဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အတင်းအကြပ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများ ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 6][71][76] ဤလိင်စွဲလမ်းမှု (ဆိုလိုသည်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ -induced compulsive sex အပြုအမူများ) သည် amphetamine သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးများကဲ့သို့သော dopaminergic ဆေးဝါးများကို သောက်သုံးနေသည့် လူနာများတွင် ဖြစ်ပေါ်သည့် dopamine dysregulation syndrome နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
ကုသမှုနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှု
နောက်ထပ်အချက်အလက်များ- စွဲလမ်းမှု§ သုတေသန
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွက်ဖက်မှု 12 ခုပါ၀င်သည့် စမ်းသပ်မှု 50 ခုကို စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် 2018 ခုနှစ် ကွန်ရက် မက်တာ-ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် အမ်ဖီတမင်း၊ စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ကိုကင်းစွဲလမ်းမှုအတွက် ပေါင်းစပ်ကုထုံးသည် အရေးပေါ်အခြေအနေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ရပ်ရွာအားဖြည့်မှုနည်းလမ်းနှစ်ခုစလုံးဖြင့် အမြင့်ဆုံးထိရောက်မှု (ဆိုလိုသည်မှာ ရှောင်ကြဉ်မှုနှုန်း) နှင့် လက်ခံနိုင်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည် ( ဆိုလိုသည်မှာ ကျောင်းထွက်နှုန်း အနည်းဆုံး)။[87] ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် ဆန်းစစ်ထားသော အခြားသော ကုသမှုပုံစံများတွင် အရေးပေါ်စီမံခန့်ခွဲမှု သို့မဟုတ် ရပ်ရွာအားဖြည့်ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် monotherapy၊ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူဆိုင်ရာ ကုထုံး၊ 12 အဆင့်အစီအစဉ်များ၊ ဆက်နွှယ်မှုမရှိသော ဆုငွေအခြေခံကုထုံးများ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုထုံးများနှင့် ၎င်းတို့ပါဝင်သော အခြားပေါင်းစပ်ကုထုံးများ ပါဝင်သည်။[87]
2019 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအထိ၊ စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းအတွက် ထိရောက်သော ဆေးဝါးကုထုံး မရှိပါ။[88][89][90] 2019 ခုနှစ်မှ စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် မက်တာဖီတမင်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတစ်ခုသည် RCTs များတွင် အသုံးပြုသည့် မတူညီသော ဆေးကုထုံး 17 ခု၏ ထိရောက်မှုကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်၊[89] ၎င်းတွင် methylphenidate သည် အမ်ဖက်တမင်း သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးကို ကိုယ်တိုင်စီမံခန့်ခွဲခြင်းကို လျှော့ချနိုင်သည်ဟု ခွန်အားနည်းပါးသော အထောက်အထားများကိုသာ တွေ့ရှိခဲ့သည်။[89] RCTs တွင်အသုံးပြုသည့် အခြားဆေးဝါးအများစုအတွက် အကျိုးမရှိသည့် အထောက်အထားနည်းပါးသော စိတ်ဓာတ်ကျဆေးများ (bupropion၊ mirtazapine၊ sertraline)၊ စိတ်ကျဆေး (aripiprazole)၊ anticonvulsants (topiramate၊ baclofen၊ gabapentin)၊ naltrexone၊ varenicline၊ ၊ citicoline၊ ondansetron၊ prometa၊ riluzole၊ atomoxetine၊ dextroamphetamine နှင့် modafinil။
မှီခိုခြင်းနှင့် ဆုတ်ခွာခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးကို ပုံမှန်အသုံးပြုခြင်းဖြင့် သည်းခံနိုင်မှု တိုးတက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး၊ အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုသည့်အခါ၊ ဤသည်းခံနိုင်စွမ်းသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည်။[91][92] မှီခိုအသုံးပြုသူများတွင်၊ နုတ်ထွက်ခြင်းလက္ခဏာများသည် ဆေးဝါးခံနိုင်ရည်အဆင့်နှင့် အပြုသဘောဆက်စပ်နေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေး ထုတ်ယူခြင်းမှ စိတ်ကျရောဂါသည် ကြာရှည်ပြီး ကိုကင်း ထုတ်ယူခြင်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်သည်။
လက်ရှိ Cochrane ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး မှီခိုအားထားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ ဆုတ်ခွာခြင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်အရ "နာတာရှည် ပြင်းထန်သော သုံးစွဲသူများ [မက်သာဖက်တမင်း] သုံးစွဲမှုကို ရုတ်တရက် ရပ်ဆိုင်းလိုက်သောအခါ၊ အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးဆေးထိုးပြီးနောက် 24 နာရီအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်အကန့်အသတ်ရှိသော ဆုတ်ခွာရောဂါလက္ခဏာကို တိုင်ကြားကြသည်"။ ] နာတာရှည်၊ ဆေးထိုးသုံးစွဲသူများတွင် ငွေထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများသည် မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 87.6% အထိ ဖြစ်ပွားကာ ပထမပတ်အတွင်း မှတ်သားထားသည့် "ပျက်ကျမှု" အဆင့်ဖြင့် သုံးပတ်မှ လေးပတ်ကြာ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ မက်သာဖက်တမင်း ဆုတ်ခွာခြင်း လက္ခဏာများတွင် စိုးရိမ်သောက၊ မူးယစ်ဆေးတပ်မက်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ အစာစားချင်စိတ် တိုးလာခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း သို့မဟုတ် လှုပ်ရှားမှု လျော့ကျခြင်း၊ လှုံ့ဆော်မှုမရှိခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်ငိုက်ခြင်း နှင့် ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း အိပ်မက်များ သို့မဟုတ် တောက်ပသော အိပ်မက်များ ပါဝင်သည်။
မိခင်၏သွေးလမ်းကြောင်းတွင်ပါရှိသော မက်သာဖက်တမင်းသည် အချင်းမှတဆင့် သန္ဓေသားဆီသို့ ရောက်သွားနိုင်ပြီး မိခင်နို့ထဲသို့ လျှို့ဝှက်စွာ ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်း အလွဲသုံးစားလုပ်သော မိခင်များမှ မွေးဖွားလာသော ကလေးငယ်များသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အိပ်စက်မှုပုံစံများ၊ အစာကျွေးမှု ညံ့ဖျင်းခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်းနှင့် hypertonia များပါ၀င်သော မွေးကင်းစကလေးများ၏ ရောဂါလက္ခဏာစုကို ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ ဤနုတ်ထွက်ခြင်းရောဂါသည် အတော်လေးပျော့ပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 4% ခန့်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသာလိုအပ်သည်။
မွေးကင်းစကလေး
အခြားမူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့်မတူဘဲ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးငယ်များသည် ရုတ်သိမ်းသည့်လက္ခဏာများ မပြပါ။ ယင်းအစား ကလေးများသည် ကျောင်းနေအရွယ်ရောက်သောအခါ သိမြင်မှုနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြဿနာများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။[95]
ကလေး ၃၃၀ ၏ အလားအလာရှိသော လေ့လာမှုတစ်ခုက အသက် 3 နှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း တိုးမြင့်လာသည့်အပြင် စိုးရိမ်စိတ်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာများ ပိုများလာကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ နှင့် အသက် 5 နှစ်တွင် ကလေးများသည် ပြင်ပသို့ထုတ်ခြင်း နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု အားနည်းခြင်း/ သွေးလွန်ကဲမှု ပုံမမှန်မှု နှုန်း မြင့်မားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
ဆေးလွန်သည်။
Aimo Koivunen ကိုလည်းကြည့်ပါ။
စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ရောဂါလက္ခဏာ အမျိုးမျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][24] စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော နှလုံးခုန်နှုန်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ ဆီးသွားရခက်ခဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် မြင့်မားခြင်း၊ တက်ကြွလွန်ကဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် တုံ့ပြန်မှုလွန်ကဲခြင်း၊ ကြွက်သားကိုက်ခဲခြင်း၊ ပြင်းထန်သော စိတ်လှုပ်ရှားမှု အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဆီးတုံ့ဆိုင်းခြင်းနှင့် ဆီးမသွားနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။[3][31] အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် adrenergic မုန်တိုင်း၊ စိတ်ကြွဆေးပြား စိတ်ကျရောဂါ၊ ဆီးအထွက်နှုန်း သိသိသာသာ လျော့ကျခြင်း သို့မဟုတ် မရှိခြင်း၊ နှလုံးတုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း၊ သွေးလည်ပတ်မှု ကျဆင်းခြင်း၊ hyperpyrexia (ဆိုလိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် မြင့်မားခြင်း)၊ အဆုတ်သွေးတိုးရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ လျင်မြန်သော လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ကြွက်သားများပြိုကွဲခြင်း၊ serotonin syndrome နှင့် stereotypy ("tweaking")။[အရင်းအမြစ်များ 1] စိတ်ကြွဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် dopaminergic နှင့် serotonergic neurotoxicity တို့ကြောင့် ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။[100][23] စိတ်ကြွဆေးအဆိပ်သင့်မှုကြောင့် သေဆုံးရခြင်းသည် ပုံမှန်အားဖြင့် တက်ခြင်းနှင့် သတိမေ့မြောခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ္တ
ပင်မကဏ္ဍ- စိတ်ကြွစိတ်ရောဂါ § အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လက္ခဏာအမျိုးမျိုး (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ရောဂါ၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်းနှင့် လွဲမှားခြင်း) ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][101] အမ်ဖီတမင်း၊ ဒက်စ်ထရိုမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု-စွဲဆောင်သော စိတ်ရောဂါအတွက် ကုသမှုဆိုင်ရာ Cochrane ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် သုံးစွဲသူများ၏ 5-15% ခန့်သည် လုံးဝပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် ပျက်ကွက်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။[101][102] တူညီသောပြန်လည်ဆန်းစစ်ချက်တွင် အနည်းဆုံး စမ်းသပ်မှုတစ်ခုအပေါ် အခြေခံ၍ စိတ်ကျရောဂါပျောက်ဆေးများသည် စူးရှသော အမ်ဖီတမင်းစိတ်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများကို ထိရောက်စွာဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာဆိုသည်။[101] အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါသည် ကုသရေး- အရေးပေါ် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအဖြစ် ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။
အရေးပေါ်ကုသမှု
ပြင်းထန်သော စိတ်ကြွဆေးမူးယစ်ခြင်းကို ရောဂါလက္ခဏာများကို ကုသခြင်းဖြင့် ကြီးကြီးမားမား စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ကုသမှုများတွင် အစပိုင်းတွင် မီးသွေးအား သွင်းပေးခြင်းနှင့် စိတ်ဖြေလျှော့ပေးခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ဆေး၏ အသုံးဝင်ပုံကို ဆုံးဖြတ်ရန် မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ခြင်းကိစ္စများတွင် သွေးပြန်ကြောစစ်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်တွင်းရေစစ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုံလောက်သောအထောက်အထားမရှိပါ။ အတင်းအကြပ် အက်ဆစ်ဆီးစစ် (ဥပမာ၊ ဗီတာမင် C ပါသော) သည် စိတ်ကြွဆေးများ စွန့်ထုတ်မှုကို တိုးစေသော်လည်း ၎င်းသည် အက်ဆစ်ဓာတ်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခြင်း၊ သို့မဟုတ် တက်ခြင်း သို့မဟုတ် rhabdomyolysis ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် မထောက်ခံပါ။ သွေးတိုးရောဂါသည် သွေးကြောတွင်း သွေးယိုခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း) ဖြစ်နိုင်ချေရှိပြီး ပြင်းထန်ပါက ပုံမှန်အားဖြင့် အကြောသွင်း phentolamine သို့မဟုတ် nitroprusside ဖြင့် ကုသပါသည်။ benzodiazepine နှင့် ငြိမ်သက်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပံ့ပိုးပေးသော လုံလောက်သော စိတ်ငြိမ်ဆေး သောက်သုံးပြီးနောက် သွေးပေါင်ချိန် တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းသွားတတ်သည်။
haloperidol ကဲ့သို့သော စိတ်ကျဆေးများသည် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကျရောဂါကို ကုသရာတွင် အသုံးဝင်ပါသည်။[104][105] lipophilic ဂုဏ်သတ္တိများနှင့် metoprolol နှင့် labetalol ကဲ့သို့သော CNS ထိုးဖောက်မှုရှိသော beta blockers များသည် CNS နှင့် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာအဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် အသုံးဝင်ပါသည်။ ရောစပ်ထားသော အယ်လ်ဖာ-နှင့် ဘီတာ-ဘလောက်ကာ ဘီတာလိုလ်သည် မက်သာဖက်တမင်းကြောင့်ဖြစ်စေသော ပေါင်းစပ် tachycardia နှင့် သွေးတိုးရောဂါတို့ကို ကုသရန်အတွက် အထူးသဖြင့် အသုံးဝင်သည်။ စိတ်ကြွဆေး အဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် beta-blockers များအသုံးပြုခြင်းဖြင့် "ဆန့်ကျင်ဘက်အယ်လ်ဖာလှုံ့ဆော်မှု" ၏ဖြစ်စဉ်ကို အစီရင်ခံမထားပါ။
အပြန်အလှန်တုံ့ပြန်မှုများ
စိတ်ကြွဆေးကို အသည်းအင်ဇိုင်း CYP2D6 ဖြင့် ဇီဝြဖစ်ပျက်စေသည်၊ ထို့ကြောင့် CYP2D6 inhibitors သည် စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို သက်တမ်းတိုးစေသည်။ MAOI နှင့် စိတ်ကြွဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ပလာစမာ catecholamines များတိုးလာသောကြောင့် စိတ်ကြွဆေးသည် monoamine oxidase inhibitors (MAOIs) နှင့်လည်း ဓါတ်ပြုပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ နှစ်ခုလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်အသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိသည်။[24] စိတ်ကြွဆေးများသည် စိတ်ကျဆေးများနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်ကို လျော့ကျစေပြီး စိတ်ကျဆေးများနှင့် အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများ၏ အာနိသင်ကိုလည်း တိုးစေနိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် နှလုံးသွေးကြောစနစ်နှင့် မှတ်ဉာဏ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် သွေးတိုးရောဂါနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်များကို တုံ့ပြန်နိုင်သည်။[24] အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများနှင့် ဆီး၏ pH သည် စိတ်ကြွဆေး၏ စုပ်ယူမှုနှင့် စွန့်ထုတ်မှုကို အကျိုးသက်ရောက်စေသည်။ အထူးသဖြင့်၊ အက်ဆစ်ဓာတ်များသည် စိတ်ကြွဆေးများ စုပ်ယူမှုကို လျော့နည်းစေပြီး အယ်လ်ကာလီဓာတ်များသည် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေချိန်တွင် ဆီးသွားခြင်းကို တိုးစေသည်။ pH ၏ စုပ်ယူမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် အစာအိမ်အက်ဆစ်ကို လျှော့ချပေးသော ပရိုတွန်ပန့်တားတားဆေးများသည် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည်ဟု လူသိများသည်။
ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်
စိတ်ကြွဆေးကို ဦးနှောက် catecholamine စနစ်များကို ထိန်းညှိပေးသည့် G protein-coupled receptor (GPCR) ၏ ခြေရာခံ အamine-ဆက်စပ်သော receptor 1 (TAAR1) ၏ အစွမ်းထက်သော အပြည့်အဝ agonist အဖြစ် ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် cyclic adenosine monophosphate (cAMP) ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးစေပြီး dopamine transporter (DAT)၊ norepinephrine transporter (NET) နှင့် serotonin transporter (SERT) ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းကို လုံးဝ ဟန့်တားခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းပြန်ဖြစ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 နှင့် ချိတ်ဆက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ပရိုတင်း kinase A (PKA) နှင့် ပရိုတိန်း kinase C (PKC) အချက်ပြခြင်းမှတစ်ဆင့် သယ်ယူပို့ဆောင်သူ phosphorylation ကို အစပျိုးစေပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် monoamine transporter များ၏ internalization သို့မဟုတ် reverse function ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။[108][111] Methamphetamine သည် Ca2+/calmodulin-dependent protein kinase (CAMK)-မှီခိုအချက်ပြလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် DAT phosphorylation နှင့်ဆက်စပ်နေသည့် ဆဲလ်အတွင်းကယ်လ်စီယမ်ကိုတိုးမြင့်စေသည်ဟု လူသိများပြီး dopamine efflux ကိုထုတ်လုပ်သည်။ TAAR1 သည် G ပရိုတိန်းနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသော အတွင်းပိုင်း-ပြုပြင်သည့် ပိုတက်စီယမ်ချန်နယ်များကို တိုက်ရိုက်အသက်သွင်းခြင်းဖြင့် အာရုံကြောများ၏ ပစ်ခတ်မှုနှုန်းကို လျှော့ချရန် ပြသထားသည်။ TAAR1 သည် astrocytes တွင် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အသက်သွင်းခြင်းသည် glutamate transporter အမျိုးအစားဖြစ်သည့် EAAT2 ၏ အမြှေးပါးအသုံးအနှုန်းနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော ပြုပြင်မွမ်းမံပုံပေါ်သည်။
ပလာစမာအမြှေးပါးရှိ monoamine သယ်ယူပို့ဆောင်သူများအပေါ် ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုအပြင်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် VMAT2 ကို ဟန့်တားခြင်းဖြင့် synaptic vesicle လုပ်ဆောင်ချက်ကို ဟန့်တားပေးသည်၊ ၎င်းသည် သားအိမ်အတွင်း monoamine စုပ်ယူမှုကို ဟန့်တားကာ ၎င်းတို့၏ထုတ်လွှတ်မှုကို အားပေးသည်။ ၎င်းသည် ပေါင်းစပ်အမြှေးပါးများမှ monoamines များကို presynaptic neuron ၏ cytosol (intracellular fluid) သို့ စီးဆင်းစေပြီး phosphorylated transporters များမှ synaptic cleft သို့ ၎င်းတို့၏နောက်ဆက်တွဲထုတ်လွှတ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးပြားများကို တားစီးနိုင်သည်ဟု သိရှိထားသည့် အခြားသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ပစ္စည်းများမှာ SLC22A3 နှင့် SLC22A5 ဖြစ်သည်။ SLC22A3 သည် astrocytes တွင်ပါရှိသော extraneuronal monoamine သယ်ယူပို့သူဖြစ်ပြီး SLC22A5 သည် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသော carnitine transporter ဖြစ်သည်။[109][120]
Methamphetamine သည် σ1 ထက် σ2 ထက် ပိုမိုရင်းနှီးမှုရှိသော အယ်လ်ဖာ-၂ adrenergic receptors နှင့် sigma receptors များ၏ agonist တစ်ခုဖြစ်ပြီး monoamine oxidase A (MAO-A) နှင့် monoamine oxidase B (MAO-B) တို့ကို ဟန့်တားသည်။[49][109] [55] စိတ်ကြွဆေးဖြင့် Sigma receptor activation သည် ၎င်း၏ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များကို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး ဦးနှောက်အတွင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် ပိုမိုအားကောင်းသည့် စိတ်လှုံ့ဆော်ပေးသည့်ဆေးဖြစ်သော်လည်း levomethamphetamine သည် ပြင်းထန်သော အနားသတ်အာနိသင်များ၊ သက်တမ်းတစ်ဝက်နှင့် စွဲလမ်းသူများကြားတွင် ပိုကြာရှည်စွာ ခံစားရနိုင်သော အာနိသင်များရှိသည်။[121][122][123] မြင့်မားသောဆေးပမာဏတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ enantiomers နှစ်ခုလုံးသည် အလားတူ stereotypy နှင့် methamphetamine psychosis ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်၊[122] သို့သော် levomethamphetamine သည် တိုတောင်းသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။
Pharmacokinetics
စိတ်ကြွဆေး၏ ဇီဝရရှိနိုင်မှုမှာ 67% ပါးစပ်၊ 79% အတွင်းပိုင်း၊ ရှူသွင်းခြင်း (ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း) မှ 67% မှ 90% နှင့် သွေးကြောသွင်းခြင်း 100% တို့ဖြစ်သည်။ ပါးစပ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ပြီးနောက်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် စားသုံးပြီးနောက် 3.13-6.3 နာရီအတွင်း ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ပလာစမာ စိတ်ကြွဆေးပါဝင်မှု အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိသွားသဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသည် သွေးကြောထဲသို့ ကောင်းစွာ စုပ်ယူသွားပါသည်။[124] မက်သာဖက်တမင်းကို ရှူရှိုက်ပြီး ဝမ်းတွင်းသွင်းပြီးနောက် ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်သည် ။ စိတ်ကြွဆေး၏ မြင့်မားသော lipophilicity ကြောင့်၊ ၎င်းသည် အခြားစိတ်ကြွဆေးများထက် လျင်မြန်စွာ ရွေ့လျားနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် monoamine oxidase ဖြင့် ပျက်စီးမှုကို ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ အမ်ဖီတမင်း ဇီဝဖြစ်စဉ်သည် ၁၀ နာရီမှ ၂၄ နာရီအတွင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်သည် ။ ပါးစပ်ဖြင့်သောက်သောအခါ ဆေးပမာဏ၏ 30-54% ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် ဆီးတွင် စွန့်ထုတ်ပြီး 10-23% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးပါသည်။[124] IV ထိုးပြီးနောက်တွင် 45% ခန့်ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် စွန့်ထုတ်ပြီး 7% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးသည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် ၅ နာရီမှ ၃၀ နာရီအထိ ကွဲပြားသော်လည်း လေ့လာမှုအများစုတွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၉ နာရီမှ ၁၂ နာရီအထိဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် စီမံအုပ်ချုပ်မှု လမ်းကြောင်းအရ မကွဲပြားသော်လည်း သိသိသာသာ တစ်ဦးချင်း ကွဲပြားမှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။
CYP2D6၊ dopamine β-hydroxylase၊ flavin-containing monooxygenase 3၊ butyrate-CoA ligase နှင့် glycine N-acyltransferase တို့သည် စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များကို လူတို့၌ ဇီဝဖြစ်စဉ်ဖြစ်စေရန် လူသိများသော အင်ဇိုင်းများဖြစ်သည်။ [124] အခြားအသေးစား ဇီဝဖြစ်စဉ်များတွင်- 4-hydroxyamphetamine၊ 4-hydroxynorephedrine၊ 4-hydroxyphenylacetone၊ benzoic acid၊ hippuric acid၊ norephedrine နှင့် phenylacetone၊ amphetamine ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များ။[8][124][125] ဤဇီဝဖြစ်စဉ်များထဲတွင်၊ တက်ကြွသော sympathomimetics များမှာ amphetamine၊ 4-hydroxyamphetamine၊[131] 4-hydroxynorephedrine၊[132] 4-hydroxymethamphetamine၊[124] နှင့် norephedrine တို့ဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် CYP2D6 တားဆေးဖြစ်သည်။[107]
အဓိက ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများတွင် မွှေးရနံ့ပါရာ-ဟိုက်ဒရောစီခြင်း၊ aliphatic alpha- နှင့် beta-hydroxylation၊ N-oxidation၊ N-dealkylation နှင့် deamination တို့ ပါဝင်ပါသည်။[8][124][134] လူသိများသော ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများ ပါဝင်သည်။
ဇီဝအရည်များကို ထောက်လှမ်းခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးနှင့် အမ်ဖီတမင်းတို့ကို အားကစား၊ အလုပ်အကိုင်၊ အဆိပ်သင့်ရောဂါရှာဖွေရေးနှင့် မှုခင်းဆေးပညာအတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးစမ်းသပ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဆီး သို့မဟုတ် သွေးတွင် မကြာခဏ တိုင်းတာသည်။[137] ဆေး၏ရင်းမြစ်ကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စေရန်အတွက် Chiral နည်းပညာများကို တရားမဝင် သို့မဟုတ် တရားဝင်ရရှိခြင်းရှိ၊ အပြုသဘောဆောင်သောစမ်းသပ်မှုရလဒ်ဆီသို့ OTC အချို့သော OTC နှာပိတ်ခြင်းအတွက် တက်ကြွသောပါဝင်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် levomethamphetamine ၏ဖြစ်နိုင်ချေပါဝင်မှုကို အကဲဖြတ်ရန် Chiral ခွဲခြားရန် လိုအပ်ပါသည်။[141][142][143] ဇင့်ဓာတ် ဖြည့်စွက်စာများသည် ဆီးထဲတွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် အခြားဆေးများ ပါဝင်မှုကို ဖုံးကွယ်ပေးနိုင်သည်။
Methamphetamine သည် enantiomers, dextromethamphetamine နှင့် levomethamphetamine နှစ်မျိုးပါရှိသော chiral ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အခန်းအပူချိန်တွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကင်းစင်သောအခြေခံသည် ဂျရေနီယမ်အရွက်၏အနံ့လက္ခဏာရှိသော ကြည်လင်ပြီး အရောင်မဲ့အရည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Diethyl Ether နှင့် Ethanol တွင် ပျော်ဝင်သည့်အပြင် ကလိုရိုဖောင်ဖြင့် ရောနှောနိုင်သည်။
ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် ခါးသောအရသာနှင့် အနံ့ကင်းသည်။ ၎င်းတွင် အရည်ပျော်မှတ် 170 မှ 175°C (338 နှင့် 347°F) အကြားရှိပြီး အခန်းအပူချိန်တွင် အဖြူရောင်သလင်းခဲများ သို့မဟုတ် အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲမှုန့်များအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် အီသနောနှင့် ရေတို့တွင်လည်း လွတ်လပ်စွာပျော်ဝင်နိုင်သည်။ ၎င်း၏ပုံဆောင်ခဲဖွဲ့စည်းပုံသည် P21 အာကာသအဖွဲ့နှင့်အတူ monoclinic ဖြစ်သည်။ 90 K (−183.2°C; −297.7°F) တွင် ၎င်းတွင် ရာဇမတ်ကွက်ဘောင်များ a = 7.10 Å၊ b = 7.29 Å၊ c = 10.81 Å နှင့် β = 97.29°.[145]
ပျက်စီးခြင်း။
2011 လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် အရောင်ချွတ်ဆေးကို အသုံးပြု၍ စိတ်ကြွဆေးများကို ဖျက်ဆီးခြင်းတွင် ထိရောက်မှုသည် ထိတွေ့ချိန်နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုတို့နှင့် ဆက်နွယ်နေကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ တစ်နှစ်ကြာလေ့လာမှုတစ်ခု (၂၀၁၁ ခုနှစ်မှလည်း) မြေဆီလွှာတွင်ရှိသော စိတ်ကြွဆေးသည် ညစ်ညမ်းစေသော ညစ်ညမ်းစေသောပစ္စည်းဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ရေဆိုးများတွင် ဇီဝဓာတ်ပေါင်းဖိုများကို 2013 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် အလင်းရောင်နှင့်ထိတွေ့မှုအောက်တွင် ရက်ပေါင်း 30 အတွင်း ကြီးမားစွာ ပျက်စီးသွားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။[148]
ပေါင်းစပ်ခြင်း။
တရားမဝင် အမ်ဖီတမင်း ပေါင်းစပ်မှုဆိုင်ရာ နောက်ထပ် အချက်အလက်- အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း ယဉ်ကျေးမှု § တရားမဝင် ပေါင်းစပ်မှု
Racemic စိတ်ကြွဆေးကို Leuckart[149] သို့မဟုတ် reductive amination နည်းလမ်းများဖြင့် phenylactone မှ စတင်ပြင်ဆင်နိုင်ပါသည်။ Leuckart တုံ့ပြန်မှုတွင်၊ phenylactone ၏ ညီမျှသော တစ်ခုသည် N-methylformamide ၏ ဖော်မလင်အမိုင်အိုင်းနှင့် ဘေးထွက်ပစ္စည်းများအဖြစ် မက်သာဖက်တမင်း နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် နှင့် methylamine ကို ထုတ်လုပ်ရန် ဓါတ်ပြုပါသည်။[150] ဤတုံ့ပြန်မှုတွင်၊ N-methylformamide ၏ ဒုတိယညီမျှသော လျော့ချပေးသည့် အလယ်အလတ်တစ်ခုအဖြစ် imminium cation ကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ထို့နောက် အလယ်အလတ် ဖော်မိုင်းအမိုင်ဒ်အား အက်စစ်ဓာတ်ရှိသော ရေအခြေအနေများအောက်တွင် ဟိုက်ဒရောလစ်ပြုလုပ်ပြီး နောက်ဆုံးထွက်ကုန်အဖြစ် မက်သာဖက်တမင်းကို ထုတ်ပေးသည်။ တနည်းအားဖြင့် ဖီနီလက်စတုန်းသည် စိတ်ကြွဆေးအထွက်နှုန်းကို လျှော့ချရန် အခြေအနေများအောက်တွင် methylamine နှင့် ဓာတ်ပြုနိုင်သည်။
စိတ်ကြွဆေးမပေါ်မီ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော အမ်ဖက်တမင်းအား ဖီနီလီဆိုပရာမင်းဟု အမည်ပေးထားသည့် ရိုမေးနီးယားဓာတုဗေဒပညာရှင် Lazăr Edeleanu မှ ဂျာမနီတွင် 1887 ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခဲ့သည်။ မကြာမီတွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကို ဂျပန်ဓာတုဗေဒပညာရှင် Nagai Nagayoshi မှ 1893 ခုနှစ်တွင် ephedrine မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဆယ်စုနှစ် သုံးခုကြာပြီးနောက် 1919 ခုနှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို အနီရောင် ဖော့စဖရပ်နှင့် အိုင်အိုဒင်းတို့ကို အသုံးပြု၍ ephedrine လျှော့ချခြင်းဖြင့် ဆေးပညာရှင် Akira Ogata မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
1938 ခုနှစ်မှစတင်၍ ဘာလင်အခြေစိုက် Temmler ဆေးဝါးကုမ္ပဏီမှထုတ်လုပ်သော Pervitin အမှတ်တံဆိပ်အမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြားကို ဂျာမနီတွင် အကြီးစားစျေးကွက်တင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို Third Reich ၏ပေါင်းစပ် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ အကိုင်းအခက်များအားလုံးက ၎င်းကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များနှင့် နိုးကြားတက်ကြွစေရန် လှုံ့ဆော်ပေးသည်။ Pervitin ကို ဂျာမန်တပ်များကြားတွင် "Stuka-Tablets" (Stuka-Tabletten) နှင့် "Herman-Göring-Pills" (Hermann-Göring-Pillen) ဟု လူသိများသော Göring ၏ မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူသိများသော မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ရည်ညွှန်းခြင်းအဖြစ် လူသိများသည်။ သို့သော်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အထူးသဖြင့် ဆုတ်ခွာခြင်းလက္ခဏာများသည် အလွန်ပြင်းထန်သောကြောင့် စစ်တပ်သည် ၎င်း၏အသုံးပြုမှုကို 1940 ခုနှစ်တွင် သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့သည်။ 1941 ခုနှစ်တွင် ဆရာဝန်၏ဆေးစာတွင် အသုံးပြုမှုကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်သည် ၎င်း၏ဖြန့်ဖြူးမှုကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ စစ်သားများသည် တစ်ကြိမ်လျှင် ဆေးပြားနှစ်ပြားသာ ရရှိကြပြီး တိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုရန် စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့ကြသည်။ သမိုင်းပညာရှင် Łukasz Kamieński ကပြောပါတယ်
"Pervitin ကို စစ်တိုက်တော့မယ့် စစ်သားတစ်ယောက်က နောက်ရက် ဒါမှမဟုတ် နှစ်ရက်လောက်အထိ သူ့ကိုယ်သူ ထိရောက်စွာ မစွမ်းဆောင်နိုင်တော့တာကို တွေ့ရတယ်။ မူးယစ်ဆေး အရက်နာကျပြီး သူရဲကောင်းစစ်သည်တော်ထက် ဖုတ်ကောင်လို ပိုမြင်လာရပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကနေ ပြန်ကောင်းလာခဲ့ရတာ။"
အချို့သော စစ်သားများသည် အရပ်သားများကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ ကျူးလွန်ကာ အကြမ်းဖက် အသွင်ပြောင်း၊ အခြားသူများက ၎င်းတို့၏ အရာရှိများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
စစ်ပွဲအပြီးတွင်၊ ၎င်းအား ဆေးအသစ်ဖြစ်သော D-IX ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။
Obetrol သည် 1950 ခုနှစ်များတွင် Obetrol Pharmaceuticals မှ မူပိုင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် ညွှန်ပြထားသည့် Obetrol သည် ဆေးဝါးစိတ်ကြွဆေးထုတ်ကုန်များ၏ ပထမဆုံးအမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ကြွဆေးအာနိသင်များကြောင့် Obetrol သည် အမေရိကတွင် 1950 နှင့် 1960 ခုနှစ်များအတွင်း လူကြိုက်များသော အစားအသောက်ဆေးဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၏ စွဲလမ်းစေသော ဂုဏ်သတ္တိများ လူသိများလာသည်နှင့်အမျှ၊ အစိုးရများသည် မက်သာဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဖြူးခြင်းကို တင်းကြပ်စွာ ထိန်းကျောင်းလာကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းကာလများတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်ရှိ ဇယား II ထိန်းချုပ်သည့်အရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင်၊ ဒိန်းမတ်ဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Lundbeck ၏ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် Desoxyn ၏ ကုန်သွယ်မှုအမည် Desoxyn အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးများကို ရောင်းချနေပါသည်။ ဇန်နဝါရီ 2013 တွင် Desoxyn အမှတ်တံဆိပ်ကို အီတလီဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Recordati သို့ ရောင်းချခဲ့သည်။
ရှင်းလင်းချက်မှတ်စုများ
တူညီသောအသုံးအနှုန်းများနှင့် အစားထိုးစာလုံးပေါင်းများ ပါဝင်သည်- N-methylamphetamine၊ desoxyephedrine၊ Syndrox၊ Methedrine နှင့် Desoxyn။[12][13][14] စိတ်ကြွဆေးအတွက် အသုံးများသော ဗန်းစကားများတွင်- အမြန်နှုန်း၊ မက်သမ်ဖက်တမင်း၊ ပုံဆောင်ခဲ၊ crystal meth၊ glass၊ shards၊ ice၊ tic၊ နှင့် Tina၊[15] နှင့် New Zealand, "P"။[16]
Enantiomers များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပုံသဏ္ဍာန်တူသော မော်လီကျူးများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တည်ဆောက်ပုံအရ တူညီသော်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက် ဦးတည်ချက်ဖြစ်သည်။
Levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine ကို L-methamphetamine၊ (R)-methamphetamine သို့မဟုတ် levmetamfetamine (နိုင်ငံတကာ မူပိုင်ခွင့်မဟုတ်သော အမည် [INN]) နှင့် D-methamphetamine၊ (S)-methamphetamine သို့မဟုတ် metamfetamine (INN) အသီးသီး ရှိသည်။ 18]
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ OTC ရှူဆေးအချို့တွင် ပါဝင်ပစ္စည်းကို levmetamfetamine၊ INN နှင့် USAN ၏ levomethamphetamine အဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသည်။
ကူးယူဖော်ပြခြင်းဆိုင်ရာအချက်များသည် တိကျသောမျိုးဗီဇများ၏ဖော်ပြမှုကို တိုးမြှင့် သို့မဟုတ် လျှော့ချပေးသည့် ပရိုတင်းများဖြစ်သည်။
ရိုးရှင်းသောအသုံးအနှုန်းဖြင့်၊ ဤလိုအပ်သောနှင့် လုံလောက်သောဆက်ဆံရေးဆိုသည်မှာ nucleus တွင် ΔFosB လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းနှင့် စွဲလမ်းခြင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ လိုက်လျောညီထွေမှုတို့သည် အမြဲတပြိုင်တည်းဖြစ်ပေါ်ပြီး တစ်ဦးတည်းဘယ်တော့မှမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဆိုလိုသည်။
ဆက်စပ်သုတေသနပြုချက်များတွင် စိတ်ကြွဆေးမဟုတ်ဘဲ အမ်ဖက်တမင်းသာ ပါဝင်ပါသည်။ သို့သော်၊ အမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးများ၏ ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်နှင့် ဆေးဝါးဆိုင်ရာ အာနိသင်များကြား တူညီမှုကြောင့် ဤဖော်ပြချက်တွင် ပါဝင်ပါသည်။
8tu5284juh8c2fwcb08x1r2jrjwktlb
752979
752978
2022-08-03T02:09:29Z
Revo Flaner
104445
wikitext
text/x-wiki
စိတ်ကြွဆေး[မှတ်ချက် 1] (N-methylamphetamine ထံမှ စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသည်) သည် အားကောင်းသော ဗဟိုအာရုံကြောစနစ် (CNS) လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အားကောင်းသော အပန်းဖြေဆေးအဖြစ် အဓိကအသုံးပြုကြပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းသော သွေးလွန်ကဲမှုရောဂါနှင့် အဝလွန်ခြင်းအတွက် ဒုတိယလိုင်းကုသမှုအဖြစ် နည်းပါးသည်။ စိတ်ကြွဆေးကို 1893 ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး enantiomers နှစ်မျိုးဖြစ်သည့် levo-methamphetamine နှင့် dextro-methamphetamine တို့ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 2] Methamphetamine သည် ၎င်းတို့၏ သန့်စင်သော ဓာတုဗေဒပစ္စည်းဖြစ်သော levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine တို့၏ တူညီသောရောစပ်မှုဖြစ်သည့် ရီစီမစ်ကင်းစင်သော အခြေခံကို မှန်ကန်စွာ ရည်ညွှန်းပါသည်။ ပုံစံများ။ အခြားစိုးရိမ်မှုများကြားတွင်၊ Adderall နှင့် Vyvanse ကဲ့သို့သော နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ထိရောက်မှုရှိသော ကုသရေးထိရောက်မှုရှိသော ပိုမိုဘေးကင်းသော အစားထိုးဆေးဝါးများ ရရှိမှုနှင့် အပန်းဖြေအသုံးပြုမှုအတွက် အလားအလာရှိသော စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ၎င်းအား ညွှန်းဆိုခဲပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် levomethamphetamine ထက် CNS လှုံ့ဆော်မှုအားကောင်းသည်။
https://en.wikipedia.org/wiki/Methamphetamine
စိတ်ကြွဆေးပြားနှင့် ဒက်စ်ထရိုမက်သာဖက်တမင်း နှစ်မျိုးလုံးကို အပန်းဖြေအသုံးပြုရန် အလားအလာရှိသောကြောင့် တရားမဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားပြီး ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ တရားမ၀င် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု အများဆုံးအဖြစ်များဆုံးမှာ အာရှနှင့် သမုဒ္ဒရာပိုင်းဒေသများတွင် ဖြစ်ပွားနေပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူမျိုးရေးမိုက်သော စိတ်ကြွဆေးနှင့် dextromethamphetamine တို့ကို Schedule II ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ Levomethamphetamine ကို အရောင်းကောင်တာ (OTC) ဆေးဝါးအဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ရှူသွင်းမိသော နှာပိတ်ဆေးအဖြစ် အသုံးပြုရန် ရနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3] နိုင်ငံတကာတွင် စိတ်ကြွဆေး ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်း၊ ရောင်းချခြင်းနှင့် လက်ဝယ်ပိုင်ဆိုင်ခြင်းတို့ကို နိုင်ငံအများအပြားတွင် ကန့်သတ် သို့မဟုတ် တားမြစ်ထားသည်။ United Nations Convention on Psychotropic Substances စာချုပ်၏ အစီအစဉ် II တွင် နေရာချထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ dextromethamphetamine သည် ပိုအစွမ်းထက်သောမူးယစ်ဆေးဖြစ်သော်လည်း၊ ဓာတုဗေဒရှေ့ပြေးဖြစ်နိုင်မှု၏ ဆက်စပ်မှုလွယ်ကူမှုနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကန့်သတ်ချက်များကြောင့် မျိုးနွယ်စုမက်သာဖက်တမင်းသည် တရားမဝင်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုပိုများသည်။
ပမာဏနည်းမှ အလယ်အလတ်ပမာဏတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် မောပန်းနွမ်းနယ်နေသူများတွင် နိုးကြားမှု၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် စွမ်းအင်ကို တိုးမြင့်စေကာ အစာစားချင်စိတ်ကို လျော့ကျစေကာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ အလွန်များသောဆေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ အရိုးစုကြွက်သားများ ကျိုးပဲ့ခြင်း၊ တက်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်အတွင်း သွေးထွက်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ နာတာရှည် သုံးစွဲမှု သည် ကြိုတင်မှန်းဆ၍ မရနိုင်သော နှင့် လျင်မြန်သော စိတ်အပြောင်းအလဲ များ၊ လှုံ့ဆော်ပေးသော စိတ်ရောဂါ (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ခြင်း၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်း နှင့် လွဲမှားခြင်း) နှင့် ကြမ်းတမ်းသော အပြုအမူများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ စိတ်အပန်းဖြေမှုဖြင့် စိတ်ကြွဆေး၏ စွမ်းအင်ကို မြှင့်တင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး သုံးစွဲသူများသည် မူးယစ်ဆေးသောက်နေစဉ် ရက်အတော်ကြာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတွင် အဆက်မပြတ် ပါဝင်နိုင်သည့် အတိုင်းအတာအထိ စိတ်ခံစားချက်ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် လိင်စိတ်ဆန္ဒကို တိုးလာစေကြောင်း အစီရင်ခံထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် စွဲလမ်းမှု မြင့်မားသော တာဝန်ဝတ္တရား (ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရေရှည် သို့မဟုတ် မြင့်မားသောဆေးများ သုံးစွဲခြင်းသည် အတင်းအကြပ် မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲခြင်းသို့ ဦးတည်စေသည်) နှင့် မှီခိုမှု မြင့်မားခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု ရပ်ဆိုင်းသွားသောအခါ နုတ်ထွက်သည့် လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အလားအလာ မြင့်မားသည်)။ အပြင်းအထန်အသုံးပြုပြီးနောက် စိတ်ကြွဆေးပြားမှ နုတ်ထွက်ခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်ရှိနေနိုင်သည့် စူးရှသော-ငွေထုတ်မှုလွန်ရောဂါကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ Methamphetamine သည် လူ့အလယ်အလတ်ရှိ dopaminergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် ပိုမိုဆက်စပ်မှုရှိသည်ကို ပြသထားပြီး ရလဒ်အနေဖြင့်၊ amphetamine ထက် serotonergic အာရုံကြောများဆီသို့ အဆိပ်သင့်မှု ပိုများသည်။[22][23] မက်သာဖက်တမင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုသည် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်စေသည်၊ ဥပမာ- ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းအများအပြားရှိ မီးခိုးရောင်အမှုန်အမွှားပမာဏကို လျှော့ချခြင်းနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ ခိုင်မာမှုဆိုင်ရာ အမှတ်အသားများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်စေသည်။
Usage.
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Desoxyn ဟူသော ကုန်သွယ်မှုအမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြား ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို ADHD နှင့် ကလေးများအတွက် အရွယ်ရောက်ပြီးသူနှင့် ကလေးများအတွက် အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် FDA မှ ခွင့်ပြုပေးထားသည်။[24][25] သို့သော် FDA သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အကန့်အသတ်ရှိသော ကုထုံးအသုံးဝင်မှုရှိကြောင်းကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုနှင့်ဆက်စပ်သော မွေးရာပါအန္တရာယ်များကို ချိန်ဆသင့်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို တစ်ခါတစ်ရံတွင် narcolepsy နှင့် idiopathic hypersomnia အတွက် တံဆိပ်ခတ်ထားသည်။[26][27] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ levorotary ပုံစံကို အရောင်းဆိုင် (OTC) နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်အချို့တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3]
စိတ်ကြွဆေးသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ရန် အလားအလာမြင့်မားမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးကို ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်တွင် ထိန်းချုပ်ထားပြီး United States ရှိ Schedule II အောက်တွင် စာရင်းသွင်းထားသည်။[24] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဖြန့်ဝေထားသော မက်သာဖက်တမင်း ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်သည် အပန်းဖြေစရာ အလွဲသုံးစားမှုနှင့် စွဲလမ်းမှုတို့အတွက် တာဝန်ရှိမှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ဗူးခွံသတိပေးချက်ကို ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကိုယ်လည်း
ကိုလည်းကြည့်ပါ- ပါတီနှင့် ကစားခြင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေး စီမံအုပ်ချုပ်မှု၏ အပန်းဖြေလမ်းကြောင်းများ
မက်သာဖက်တမင်းကို အစွမ်းထက်မြက်မြက်နှင့် လှုံ့ဆော်ပေးသည့်အပြင် ဆေးဝါးအရည်အသွေးများအဖြစ် ၎င်း၏အာနိသင်အတွက် အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
စိတ်ကြွဆေးပြားဆိုင်ရာ National Geographic TV မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်အရ ပါတီနှင့် ကစားခြင်းဟု သိကြသည့် ယဉ်ကျေးမှု တစ်မျိုးသားလုံးသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုတို့အပေါ် အခြေခံသည်။ လိင်တူဆက်ဆံသူ အမျိုးသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ လုံးလုံးနီးပါးပါ၀င်သည့် ဤယဉ်ကျေးမှုခွဲတွင် ပါဝင်သူများသည် များသောအားဖြင့် အင်တာနက်ချိန်းတွေ့သည့်ဆိုက်များမှတစ်ဆင့် တွေ့ဆုံကြပြီး လိင်ဆက်ဆံကြသည်။[28] ၎င်း၏ပြင်းထန်သောလှုံ့ဆော်မှုနှင့် aphrodisiac အာနိသင်များနှင့် သုက်လွှတ်ခြင်းအပေါ် ဟန့်တားသောအာနိသင်ကြောင့်၊ ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဤလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာထိတွေ့မှုများသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အဆုံးတွင် ရက်အတော်ကြာ အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။[28] ဤပုံစံဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲပြီးနောက် ပျက်ကျမှုသည် အလွန်ပြင်းထန်လေ့ရှိပြီး သိသိသာသာ အိပ်မပျော်ခြင်း (နေ့ခင်းဘက် အလွန်အကျွံ အိပ်ငိုက်ခြင်း) နှင့်အတူ ပျက်ကျမှုဖြစ်သည်။ ပါတီနှင့် ယဉ်ကျေးမှုခွဲများ ကစားခြင်းကို ဆန်ဖရန်စစ္စကိုနှင့် နယူးယောက်စီးတီးတို့ကဲ့သို့ အမေရိကန်မြို့ကြီးများတွင် ပျံ့နှံ့နေပါသည်။
တားမြစ်ချက်များ
စိတ်ကြွဆေးကို မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု ရာဇဝင်၊ နှလုံးရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ တုန်လှုပ်ချောက်ချားမှု သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်မှု ရှိဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသော သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ၊ ရေတိမ်၊ သိုင်းရွိုက်ရောဂါ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော သွေးတိုးရောဂါရှိသူများတွင် မက်သာဖက်တမင်းအား တားမြစ်ထားသည်။ ယခင်က အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများကို အာရုံမခံနိုင်သော တုံ့ပြန်မှုများကို ခံစားဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ monoamine oxidase inhibitors များကို သောက်သုံးနေသူများသည် စိတ်ကြွဆေးကို မသောက်သင့်ကြောင်း FDA က ဖော်ပြသည်။ FDA သည် စိတ်ကြွရောဂါ၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ အသည်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ၊ စိတ်ကြွရူးသွပ်ခြင်း၊ စိတ်ရောဂါ၊ Raynaud ၏ဖြစ်စဉ်၊ တက်ခြင်း၊ သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ၊ tics သို့မဟုတ် Tourette syndrome ရောဂါရှိသူတို့အား စိတ်ကြွဆေးသောက်နေစဉ် ၎င်းတို့၏ရောဂါလက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ရန်လည်း အကြံပေးထားသည်။ ပုညှာကြီးထွားမှုအလားအလာကြောင့်၊ FDA သည် ကုသနေစဉ်အတွင်း ကြီးထွားလာသော ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များ၏ အရပ်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကို စောင့်ကြည့်ရန် အကြံပြုထားသည်။
ဆိုးကျိုးများ
2010 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကို အခြေခံ၍ တရားမဝင်နှင့် တရားဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး အမျိုးမျိုးကို အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း။ စိတ်ကြွဆေးသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် စတုတ္ထမြောက် အထိခိုက်စေဆုံးအဖြစ် တွေ့ရှိရသည်။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
စိတ်ကြွဆေး၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်ကျယ်ခြင်း၊ အရေပြားနီမြန်းခြင်း၊ ချွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း၊ ပါးစပ်ခြောက်ခြင်းနှင့် သွားများကြိတ်ခြင်း ("မက်သမ်ပါးစပ်")၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း (များသောအားဖြင့် နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် နှေးကွေးသွားခြင်းကဲ့သို့ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ နှလုံးခုန်ခြင်း)၊ အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ကိုယ်ပူခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ အမြင်မှုန်ဝါးခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အကြောဆွဲခြင်း၊ ထုံခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ အသားအရေ ခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ဝက်ခြံနှင့် ဖျော့တော့သော အသွင်အပြင်။[24][31] ရေရှည် မက်ဆေးသုံးစွဲသူများသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားပေါ်တွင် အနာများ ရှိနိုင်သည်၊[32][33][34] ၎င်းတို့သည် ယားယံခြင်းကြောင့် ကုတ်ခြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်[33] သို့မဟုတ် အင်းဆက်များသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားအောက်တွင် တွားသွားသည်ဟု ယုံကြည်ခြင်း၊[32] နှင့် ပျက်စီးမှုများ၊ အစားအသောက်နှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။ စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုနှင့် ဆက်စပ်၍ သေဆုံးမှု အများအပြားကို အစီရင်ခံထားသည်။[35][36]
Meth ပါးစပ်
ပင်မဆောင်းပါး: [https://en.wikipedia.org/wiki/Meth%20mouth Meth ပါးစပ်]
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများနှင့် စွဲလမ်းသူများသည် မက်သာပါးစပ်ဟု အလွတ်သဘောသိကြသည့် အခြေအနေမှ စီမံအုပ်ချုပ်မှုလမ်းကြောင်းကို မခွဲခြားဘဲ ပုံမှန်မဟုတ်သော သွားများ လျင်မြန်စွာ ဆုံးရှုံးနိုင်သည်။ မျိုချခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရှူရှိုက်ခြင်းထက် မူးယစ်ဆေးကို ထိုးသွင်းသည့် သုံးစွဲသူများတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။ American Dental Association ၏ အဆိုအရ meth ပါးစပ်သည် xerostomia (ခံတွင်းခြောက်ခြင်း)၊ ခံတွင်းသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းသော ကာလကြာရှည်၊ ကယ်လိုရီမြင့်သော၊ ကာဗွန်နိတ်အဖျော်ယမကာများကို မကြာခဏ သောက်သုံးခြင်းနှင့် အိပ်စက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတို့ ပေါင်းစပ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ (အံကြိတ်ခြင်းနှင့် ဆုပ်ထား)"။[37][38] ခံတွင်းခြောက်ခြင်းသည် ပြင်းထန်သော သွားပိုးစားခြင်းကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်ဟု မသိသည့် အခြားစိတ်ကြွဆေးများ၏ ဘုံဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် သုတေသီများက စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဆက်နွှယ်သော သွားပိုးစားခြင်းသည် သုံးစွဲသူများ၏ အခြားရွေးချယ်မှုများကြောင့် ပိုများသည်ဟု သုတေသီများက အကြံပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိအသုံးပြုသူများအတွက် အဟန့်အတားအဖြစ် လက်ရှိအသုံးပြုသူများ၏ ပုံသေပုံစံကို ဖန်တီးရန်အတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပုံကြီးချဲ့ပြီး ပုံစံထုတ်ထားသည်ဟုဆိုသည်။
လိင်ကတဆင့် ကူးစက်တယ်။
မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုသည် HIV-positive နှင့် အမည်မသိ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး လက်တွဲဖော် နှစ်ခုလုံးတွင် အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု အကြိမ်ရေ ပိုများခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ဤတွေ့ရှိချက်များအရ မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုနှင့် အကာအကွယ်မဲ့စအိုဝလိင်ဆက်ဆံခြင်းတို့သည် လိင်တူချစ်သူများနှင့် လိင်တူအမျိုးသားများကြားတွင် HIV ပိုးကူးစက်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသည့် အပြုအမူများ ပူးတွဲဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိချက်များက အကြံပြုထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လိင်နှစ်မျိုးစလုံးကို အသုံးပြုသူများအား လိင်အင်္ဂါအနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် အမျိုးသားများတွင်လည်း priapism ဖြစ်နိုင်ပါသည်။[24][40] စိတ်ကြွဆေးသည် bruxism မှတစ်ဆင့် ပါးစပ်အတွင်း အနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။[24][40]
HIV ၏လိင်ဆက်ဆံမှုမှကူးစက်ခြင်းအပြင်၊ ဘုံအပ်တစ်ချောင်းပါသောအသုံးပြုသူများကြားတွင်လည်း ကူးစက်နိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများကြား အပ်ခွဲဝေမှုအဆင့်သည် အခြားဆေးထိုးသူများနှင့် ဆင်တူသည်။
ထွားသည်။
စိတ်ကြွဆေး 200 မီလီဂရမ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ပမာဏများကို အသက်ဆုံးရှုံးစေသည်ဟု ယူဆပါသည်။
စိတ်ဓာတ်
စိတ်ကြွဆေးပြား၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် ပျော်ရွှင်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ခြင်း၊ စိတ်အပြောင်းအလဲများခြင်း၊ တက်ကြွခြင်း၊ နိုးကြားခြင်းနှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် နိုးကြားလာခြင်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိခြင်း၊ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံနိုင်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ခြင်း၊ ကြီးကျယ်ခမ်းနားခြင်း နှင့် ထပ်တလဲလဲ အစွဲအလမ်းကြီးသော အပြုအမူများ ပါဝင်သည်။ [31][43] စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ဆက်စပ်သော စိတ်ကြွဆေးများ၏ ထူးခြားချက်မှာ ပန်းတိုင်သို့ ဦးတည်ခြင်းမရှိသော ထပ်တလဲလဲ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည်လည်း စိုးရိမ်စိတ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါ၊ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေခြင်းနှင့် ကြမ်းတမ်းသောအပြုအမူများနှင့် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသည်။
Methamphetamine သည် ဓာတ်ခွဲခန်းတိရစ္ဆာန်များနှင့် လူတို့ရှိ dopaminergic အာရုံကြောများကို တိုက်ရိုက်အဆိပ်ဖြစ်စေသည်။ Excitotoxicity၊ oxidative stress၊ metabolic compromise၊ UPS ကမောက်ကမဖြစ်မှု၊ ပရိုတင်း nitration၊ endoplasmic reticulum stress၊ p53 expression နှင့် အခြားသော လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဤ neurotoxicity ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။[50][51][52] ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုနှင့်အညီ၊ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် ပါကင်ဆန်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုအပြင်၊ ပမာဏမြင့်မားသော စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် serotonergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများ၏ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ မြင့်မားသော အူတိုင်အပူချိန်သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အာရုံကြောအဆိပ်သင့်သည့် အာနိသင်များ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ မှီခိုသူများတွင် စိတ်ကြွဆေးပြားများ ထုတ်ယူခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်တည်ရှိနေသည့် ပြင်းထန်သော ဆုတ်ခွာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
လူသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများအပေါ် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှု ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများတွင် အာရုံကြောများ ယိုယွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသော အာရုံကြောပလပ်စတစ်ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် အဖြူရောင်ပစ္စည်း၏ ပြင်းထန်မှုနှင့် လွန်ကဲမှုတို့ကို ဖြစ်စေသည်၊ hippocampi ၏ ကျုံ့သွားကြောင်း မှတ်သားရပြီး၊ အပန်းဖြေသည့် စိတ်ကြွဆေးပြား သုံးစွဲသူများတွင် cingulate cortex၊ limbic cortex နှင့် paralimbic cortex တို့တွင် မီးခိုးရောင်များ လျော့နည်းသွားပုံပေါ်သည်။ ထို့အပြင်၊ အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် N-acetylaspartate နှင့် creatine ပမာဏ လျှော့ချခြင်းနှင့် choline နှင့် myoinositol ပမာဏ မြင့်မားခြင်းကဲ့သို့သော အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ သမာဓိနှင့် ပေါင်းစပ်မှု၏ ဇီဝအမှတ်အသားအဆင့်တွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း အထောက်အထားများက အကြံပြုထားသည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 ကို လူသား astrocytes တွင် အသက်သွင်းရန်နှင့် ရလဒ်အနေဖြင့် cAMP ကို ထုတ်လုပ်ရန် ပြသထားသည်။ astrocyte-ဒေသခံအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အမြှေးပါး-ချည်နှောင်ထားသော EAAT2 (SLC1A2) အဆင့်များကို လျော့ချပေးပြီး ဤဆဲလ်များတွင် လုပ်ဆောင်သည့် ယန္တရားတစ်ခုအနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ပုံပေါ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် မိုက်ခရိုမိုလာဆက်နွယ်မှုဖြင့် sigma receptor အမျိုးအစားခွဲများဖြစ်သည့် σ1 နှင့် σ2 နှစ်ခုလုံးကို ချိတ်ဆက်ပြီး အသက်ဝင်စေပါသည်။[49][55] Sigma receptor activation သည် hyperthermia၊ dopamine ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့် ထုတ်လွှတ်မှုကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်း၊ microglial activation ကို လွှမ်းမိုးခြင်းနှင့် apoptotic အချက်ပြခြင်းများကို ပြုပြင်ခြင်းနှင့် ဓာတ်ပြုအောက်စီဂျင်မျိုးစိတ်များဖွဲ့စည်းခြင်းတို့ကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် စိတ်ကြွဆေးပြား-ဖြစ်ပေါ်စေသော အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။
စွဲလမ်းစေ။
နာတာရှည်မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲမှုမှ လက်ရှိစွဲလမ်းမှုပုံစံများသည် ဦးနှောက်၏အချို့အစိတ်အပိုင်းများ အထူးသဖြင့် နျူကလိယပ်ဝင်နေသောနေရာများတွင် ပြောင်းလဲမှုများပါ၀င်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အရေးကြီးဆုံး စာသားမှတ်တမ်းအချက်များ[မှတ်ချက် 4] များမှာ ΔFosB၊ cAMP တုံ့ပြန်မှုဒြပ်စင် binding protein (CREB) နှင့် nuclear factor kappa B (NFκB) တို့ဖြစ်သည်။[68] ΔFosB သည် မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်း၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် nucleus accumbens အတွင်းရှိ D1-type medium spiny neurons တွင် ၎င်း၏ဖော်ပြမှုသည် လိုအပ်ပြီး လုံလောက်ပါသည်[မှတ်ချက် 5] [68][70] ΔFosB သည် လုံလောက်သောဖော်ပြမှုလွန်သွားသည်နှင့်၊ ၎င်းသည် ΔFosB ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် နောက်ထပ်တိုးလာခြင်းဖြင့် ပို၍ပို၍ပြင်းထန်လာကာ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းသည် အရက်၊ cannabinoids၊ ကိုကင်း၊ methylphenidate၊ နီကိုတင်း၊ opioids၊ phencyclidine၊ propofol နှင့် အစားထိုးထားသော အမ်ဖီတမင်းများ အပါအဝင် အခြားသော စွဲလမ်းမှုများတွင် ဆက်စပ်နေပါသည်။[68][70][71][72][73]
ΔJunD၊ စာသားမှတ်တမ်းအချက်တစ်ချက်နှင့် G9a၊ histone methyltransferase အင်ဇိုင်းနှစ်ခုစလုံးသည် nucleus accumbens တွင် ΔFosB ၏ induction ကို တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်း၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် တိုးလာမှုကို ဆန့်ကျင်သည်)။[57][68][74] nucleus တွင် ΔJunD ကို လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများနှင့်အတူ ပျံ့နှံ့နေသော အာရုံကြောနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကို လုံးလုံးလျားလျား တားဆီးနိုင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ΔFosB မှ ညှိနှိုင်းပေးသော အပြောင်းအလဲများ)။[68] ΔFosB သည် အရသာရှိသော အစားအစာ၊ လိင်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းကဲ့သို့သော သဘာဝဆုလာဘ်များအတွက် အပြုအမူဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။[68][71][75] သဘာဝဆုများနှင့် စွဲလမ်းစေသော မူးယစ်ဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ΔFosB (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ဦးနှောက်ကို ပိုမိုထုတ်လုပ်စေသောကြောင့်)၊ ဤဆုလာဘ်များကို နာတာရှည်ရယူခြင်းသည် အလားတူ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။[68][71] ΔFosB သည် အမ်ဖီတမင်း စွဲလမ်းခြင်း နှင့် အမ်ဖက်တမင်း စွဲဆောင်သော လိင်စွဲလမ်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံးတွင် ပါဝင်သော အထင်ရှားဆုံး အချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု လွန်ကဲစွာ နှင့် အမ်ဖီတမင်း သုံးစွဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အတင်းအကြပ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများ ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 6][71][76] ဤလိင်စွဲလမ်းမှု (ဆိုလိုသည်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ -induced compulsive sex အပြုအမူများ) သည် amphetamine သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးများကဲ့သို့သော dopaminergic ဆေးဝါးများကို သောက်သုံးနေသည့် လူနာများတွင် ဖြစ်ပေါ်သည့် dopamine dysregulation syndrome နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
ကုသမှုနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှု
နောက်ထပ်အချက်အလက်များ- စွဲလမ်းမှု§ သုတေသန
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွက်ဖက်မှု 12 ခုပါ၀င်သည့် စမ်းသပ်မှု 50 ခုကို စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် 2018 ခုနှစ် ကွန်ရက် မက်တာ-ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် အမ်ဖီတမင်း၊ စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ကိုကင်းစွဲလမ်းမှုအတွက် ပေါင်းစပ်ကုထုံးသည် အရေးပေါ်အခြေအနေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ရပ်ရွာအားဖြည့်မှုနည်းလမ်းနှစ်ခုစလုံးဖြင့် အမြင့်ဆုံးထိရောက်မှု (ဆိုလိုသည်မှာ ရှောင်ကြဉ်မှုနှုန်း) နှင့် လက်ခံနိုင်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည် ( ဆိုလိုသည်မှာ ကျောင်းထွက်နှုန်း အနည်းဆုံး)။[87] ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် ဆန်းစစ်ထားသော အခြားသော ကုသမှုပုံစံများတွင် အရေးပေါ်စီမံခန့်ခွဲမှု သို့မဟုတ် ရပ်ရွာအားဖြည့်ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် monotherapy၊ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူဆိုင်ရာ ကုထုံး၊ 12 အဆင့်အစီအစဉ်များ၊ ဆက်နွှယ်မှုမရှိသော ဆုငွေအခြေခံကုထုံးများ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုထုံးများနှင့် ၎င်းတို့ပါဝင်သော အခြားပေါင်းစပ်ကုထုံးများ ပါဝင်သည်။[87]
2019 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအထိ၊ စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းအတွက် ထိရောက်သော ဆေးဝါးကုထုံး မရှိပါ။[88][89][90] 2019 ခုနှစ်မှ စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် မက်တာဖီတမင်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတစ်ခုသည် RCTs များတွင် အသုံးပြုသည့် မတူညီသော ဆေးကုထုံး 17 ခု၏ ထိရောက်မှုကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်၊[89] ၎င်းတွင် methylphenidate သည် အမ်ဖက်တမင်း သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးကို ကိုယ်တိုင်စီမံခန့်ခွဲခြင်းကို လျှော့ချနိုင်သည်ဟု ခွန်အားနည်းပါးသော အထောက်အထားများကိုသာ တွေ့ရှိခဲ့သည်။[89] RCTs တွင်အသုံးပြုသည့် အခြားဆေးဝါးအများစုအတွက် အကျိုးမရှိသည့် အထောက်အထားနည်းပါးသော စိတ်ဓာတ်ကျဆေးများ (bupropion၊ mirtazapine၊ sertraline)၊ စိတ်ကျဆေး (aripiprazole)၊ anticonvulsants (topiramate၊ baclofen၊ gabapentin)၊ naltrexone၊ varenicline၊ ၊ citicoline၊ ondansetron၊ prometa၊ riluzole၊ atomoxetine၊ dextroamphetamine နှင့် modafinil။
မှီခိုခြင်းနှင့် ဆုတ်ခွာခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးကို ပုံမှန်အသုံးပြုခြင်းဖြင့် သည်းခံနိုင်မှု တိုးတက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး၊ အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုသည့်အခါ၊ ဤသည်းခံနိုင်စွမ်းသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည်။[91][92] မှီခိုအသုံးပြုသူများတွင်၊ နုတ်ထွက်ခြင်းလက္ခဏာများသည် ဆေးဝါးခံနိုင်ရည်အဆင့်နှင့် အပြုသဘောဆက်စပ်နေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေး ထုတ်ယူခြင်းမှ စိတ်ကျရောဂါသည် ကြာရှည်ပြီး ကိုကင်း ထုတ်ယူခြင်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်သည်။
လက်ရှိ Cochrane ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး မှီခိုအားထားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ ဆုတ်ခွာခြင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်အရ "နာတာရှည် ပြင်းထန်သော သုံးစွဲသူများ [မက်သာဖက်တမင်း] သုံးစွဲမှုကို ရုတ်တရက် ရပ်ဆိုင်းလိုက်သောအခါ၊ အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးဆေးထိုးပြီးနောက် 24 နာရီအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်အကန့်အသတ်ရှိသော ဆုတ်ခွာရောဂါလက္ခဏာကို တိုင်ကြားကြသည်"။ ] နာတာရှည်၊ ဆေးထိုးသုံးစွဲသူများတွင် ငွေထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများသည် မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 87.6% အထိ ဖြစ်ပွားကာ ပထမပတ်အတွင်း မှတ်သားထားသည့် "ပျက်ကျမှု" အဆင့်ဖြင့် သုံးပတ်မှ လေးပတ်ကြာ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ မက်သာဖက်တမင်း ဆုတ်ခွာခြင်း လက္ခဏာများတွင် စိုးရိမ်သောက၊ မူးယစ်ဆေးတပ်မက်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ အစာစားချင်စိတ် တိုးလာခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း သို့မဟုတ် လှုပ်ရှားမှု လျော့ကျခြင်း၊ လှုံ့ဆော်မှုမရှိခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်ငိုက်ခြင်း နှင့် ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း အိပ်မက်များ သို့မဟုတ် တောက်ပသော အိပ်မက်များ ပါဝင်သည်။
မိခင်၏သွေးလမ်းကြောင်းတွင်ပါရှိသော မက်သာဖက်တမင်းသည် အချင်းမှတဆင့် သန္ဓေသားဆီသို့ ရောက်သွားနိုင်ပြီး မိခင်နို့ထဲသို့ လျှို့ဝှက်စွာ ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်း အလွဲသုံးစားလုပ်သော မိခင်များမှ မွေးဖွားလာသော ကလေးငယ်များသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အိပ်စက်မှုပုံစံများ၊ အစာကျွေးမှု ညံ့ဖျင်းခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်းနှင့် hypertonia များပါ၀င်သော မွေးကင်းစကလေးများ၏ ရောဂါလက္ခဏာစုကို ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ ဤနုတ်ထွက်ခြင်းရောဂါသည် အတော်လေးပျော့ပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 4% ခန့်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသာလိုအပ်သည်။
မွေးကင်းစကလေး
အခြားမူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့်မတူဘဲ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးငယ်များသည် ရုတ်သိမ်းသည့်လက္ခဏာများ မပြပါ။ ယင်းအစား ကလေးများသည် ကျောင်းနေအရွယ်ရောက်သောအခါ သိမြင်မှုနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြဿနာများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။[95]
ကလေး ၃၃၀ ၏ အလားအလာရှိသော လေ့လာမှုတစ်ခုက အသက် 3 နှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း တိုးမြင့်လာသည့်အပြင် စိုးရိမ်စိတ်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာများ ပိုများလာကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ နှင့် အသက် 5 နှစ်တွင် ကလေးများသည် ပြင်ပသို့ထုတ်ခြင်း နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု အားနည်းခြင်း/ သွေးလွန်ကဲမှု ပုံမမှန်မှု နှုန်း မြင့်မားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
ဆေးလွန်သည်။
Aimo Koivunen ကိုလည်းကြည့်ပါ။
စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ရောဂါလက္ခဏာ အမျိုးမျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][24] စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော နှလုံးခုန်နှုန်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ ဆီးသွားရခက်ခဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် မြင့်မားခြင်း၊ တက်ကြွလွန်ကဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် တုံ့ပြန်မှုလွန်ကဲခြင်း၊ ကြွက်သားကိုက်ခဲခြင်း၊ ပြင်းထန်သော စိတ်လှုပ်ရှားမှု အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဆီးတုံ့ဆိုင်းခြင်းနှင့် ဆီးမသွားနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။[3][31] အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် adrenergic မုန်တိုင်း၊ စိတ်ကြွဆေးပြား စိတ်ကျရောဂါ၊ ဆီးအထွက်နှုန်း သိသိသာသာ လျော့ကျခြင်း သို့မဟုတ် မရှိခြင်း၊ နှလုံးတုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း၊ သွေးလည်ပတ်မှု ကျဆင်းခြင်း၊ hyperpyrexia (ဆိုလိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် မြင့်မားခြင်း)၊ အဆုတ်သွေးတိုးရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ လျင်မြန်သော လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ကြွက်သားများပြိုကွဲခြင်း၊ serotonin syndrome နှင့် stereotypy ("tweaking")။[အရင်းအမြစ်များ 1] စိတ်ကြွဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် dopaminergic နှင့် serotonergic neurotoxicity တို့ကြောင့် ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။[100][23] စိတ်ကြွဆေးအဆိပ်သင့်မှုကြောင့် သေဆုံးရခြင်းသည် ပုံမှန်အားဖြင့် တက်ခြင်းနှင့် သတိမေ့မြောခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ္တ
ပင်မကဏ္ဍ- စိတ်ကြွစိတ်ရောဂါ § အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လက္ခဏာအမျိုးမျိုး (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ရောဂါ၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်းနှင့် လွဲမှားခြင်း) ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][101] အမ်ဖီတမင်း၊ ဒက်စ်ထရိုမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု-စွဲဆောင်သော စိတ်ရောဂါအတွက် ကုသမှုဆိုင်ရာ Cochrane ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် သုံးစွဲသူများ၏ 5-15% ခန့်သည် လုံးဝပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် ပျက်ကွက်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။[101][102] တူညီသောပြန်လည်ဆန်းစစ်ချက်တွင် အနည်းဆုံး စမ်းသပ်မှုတစ်ခုအပေါ် အခြေခံ၍ စိတ်ကျရောဂါပျောက်ဆေးများသည် စူးရှသော အမ်ဖီတမင်းစိတ်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများကို ထိရောက်စွာဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာဆိုသည်။[101] အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါသည် ကုသရေး- အရေးပေါ် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအဖြစ် ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။
အရေးပေါ်ကုသမှု
ပြင်းထန်သော စိတ်ကြွဆေးမူးယစ်ခြင်းကို ရောဂါလက္ခဏာများကို ကုသခြင်းဖြင့် ကြီးကြီးမားမား စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ကုသမှုများတွင် အစပိုင်းတွင် မီးသွေးအား သွင်းပေးခြင်းနှင့် စိတ်ဖြေလျှော့ပေးခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ဆေး၏ အသုံးဝင်ပုံကို ဆုံးဖြတ်ရန် မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ခြင်းကိစ္စများတွင် သွေးပြန်ကြောစစ်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်တွင်းရေစစ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုံလောက်သောအထောက်အထားမရှိပါ။ အတင်းအကြပ် အက်ဆစ်ဆီးစစ် (ဥပမာ၊ ဗီတာမင် C ပါသော) သည် စိတ်ကြွဆေးများ စွန့်ထုတ်မှုကို တိုးစေသော်လည်း ၎င်းသည် အက်ဆစ်ဓာတ်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခြင်း၊ သို့မဟုတ် တက်ခြင်း သို့မဟုတ် rhabdomyolysis ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် မထောက်ခံပါ။ သွေးတိုးရောဂါသည် သွေးကြောတွင်း သွေးယိုခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း) ဖြစ်နိုင်ချေရှိပြီး ပြင်းထန်ပါက ပုံမှန်အားဖြင့် အကြောသွင်း phentolamine သို့မဟုတ် nitroprusside ဖြင့် ကုသပါသည်။ benzodiazepine နှင့် ငြိမ်သက်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပံ့ပိုးပေးသော လုံလောက်သော စိတ်ငြိမ်ဆေး သောက်သုံးပြီးနောက် သွေးပေါင်ချိန် တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းသွားတတ်သည်။
haloperidol ကဲ့သို့သော စိတ်ကျဆေးများသည် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကျရောဂါကို ကုသရာတွင် အသုံးဝင်ပါသည်။[104][105] lipophilic ဂုဏ်သတ္တိများနှင့် metoprolol နှင့် labetalol ကဲ့သို့သော CNS ထိုးဖောက်မှုရှိသော beta blockers များသည် CNS နှင့် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာအဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် အသုံးဝင်ပါသည်။ ရောစပ်ထားသော အယ်လ်ဖာ-နှင့် ဘီတာ-ဘလောက်ကာ ဘီတာလိုလ်သည် မက်သာဖက်တမင်းကြောင့်ဖြစ်စေသော ပေါင်းစပ် tachycardia နှင့် သွေးတိုးရောဂါတို့ကို ကုသရန်အတွက် အထူးသဖြင့် အသုံးဝင်သည်။ စိတ်ကြွဆေး အဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် beta-blockers များအသုံးပြုခြင်းဖြင့် "ဆန့်ကျင်ဘက်အယ်လ်ဖာလှုံ့ဆော်မှု" ၏ဖြစ်စဉ်ကို အစီရင်ခံမထားပါ။
အပြန်အလှန်တုံ့ပြန်မှုများ
စိတ်ကြွဆေးကို အသည်းအင်ဇိုင်း CYP2D6 ဖြင့် ဇီဝြဖစ်ပျက်စေသည်၊ ထို့ကြောင့် CYP2D6 inhibitors သည် စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို သက်တမ်းတိုးစေသည်။ MAOI နှင့် စိတ်ကြွဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ပလာစမာ catecholamines များတိုးလာသောကြောင့် စိတ်ကြွဆေးသည် monoamine oxidase inhibitors (MAOIs) နှင့်လည်း ဓါတ်ပြုပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ နှစ်ခုလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်အသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိသည်။[24] စိတ်ကြွဆေးများသည် စိတ်ကျဆေးများနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်ကို လျော့ကျစေပြီး စိတ်ကျဆေးများနှင့် အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများ၏ အာနိသင်ကိုလည်း တိုးစေနိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် နှလုံးသွေးကြောစနစ်နှင့် မှတ်ဉာဏ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် သွေးတိုးရောဂါနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်များကို တုံ့ပြန်နိုင်သည်။[24] အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများနှင့် ဆီး၏ pH သည် စိတ်ကြွဆေး၏ စုပ်ယူမှုနှင့် စွန့်ထုတ်မှုကို အကျိုးသက်ရောက်စေသည်။ အထူးသဖြင့်၊ အက်ဆစ်ဓာတ်များသည် စိတ်ကြွဆေးများ စုပ်ယူမှုကို လျော့နည်းစေပြီး အယ်လ်ကာလီဓာတ်များသည် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေချိန်တွင် ဆီးသွားခြင်းကို တိုးစေသည်။ pH ၏ စုပ်ယူမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် အစာအိမ်အက်ဆစ်ကို လျှော့ချပေးသော ပရိုတွန်ပန့်တားတားဆေးများသည် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည်ဟု လူသိများသည်။
ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်
စိတ်ကြွဆေးကို ဦးနှောက် catecholamine စနစ်များကို ထိန်းညှိပေးသည့် G protein-coupled receptor (GPCR) ၏ ခြေရာခံ အamine-ဆက်စပ်သော receptor 1 (TAAR1) ၏ အစွမ်းထက်သော အပြည့်အဝ agonist အဖြစ် ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် cyclic adenosine monophosphate (cAMP) ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးစေပြီး dopamine transporter (DAT)၊ norepinephrine transporter (NET) နှင့် serotonin transporter (SERT) ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းကို လုံးဝ ဟန့်တားခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းပြန်ဖြစ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 နှင့် ချိတ်ဆက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ပရိုတင်း kinase A (PKA) နှင့် ပရိုတိန်း kinase C (PKC) အချက်ပြခြင်းမှတစ်ဆင့် သယ်ယူပို့ဆောင်သူ phosphorylation ကို အစပျိုးစေပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် monoamine transporter များ၏ internalization သို့မဟုတ် reverse function ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။[108][111] Methamphetamine သည် Ca2+/calmodulin-dependent protein kinase (CAMK)-မှီခိုအချက်ပြလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် DAT phosphorylation နှင့်ဆက်စပ်နေသည့် ဆဲလ်အတွင်းကယ်လ်စီယမ်ကိုတိုးမြင့်စေသည်ဟု လူသိများပြီး dopamine efflux ကိုထုတ်လုပ်သည်။ TAAR1 သည် G ပရိုတိန်းနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသော အတွင်းပိုင်း-ပြုပြင်သည့် ပိုတက်စီယမ်ချန်နယ်များကို တိုက်ရိုက်အသက်သွင်းခြင်းဖြင့် အာရုံကြောများ၏ ပစ်ခတ်မှုနှုန်းကို လျှော့ချရန် ပြသထားသည်။ TAAR1 သည် astrocytes တွင် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အသက်သွင်းခြင်းသည် glutamate transporter အမျိုးအစားဖြစ်သည့် EAAT2 ၏ အမြှေးပါးအသုံးအနှုန်းနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော ပြုပြင်မွမ်းမံပုံပေါ်သည်။
ပလာစမာအမြှေးပါးရှိ monoamine သယ်ယူပို့ဆောင်သူများအပေါ် ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုအပြင်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် VMAT2 ကို ဟန့်တားခြင်းဖြင့် synaptic vesicle လုပ်ဆောင်ချက်ကို ဟန့်တားပေးသည်၊ ၎င်းသည် သားအိမ်အတွင်း monoamine စုပ်ယူမှုကို ဟန့်တားကာ ၎င်းတို့၏ထုတ်လွှတ်မှုကို အားပေးသည်။ ၎င်းသည် ပေါင်းစပ်အမြှေးပါးများမှ monoamines များကို presynaptic neuron ၏ cytosol (intracellular fluid) သို့ စီးဆင်းစေပြီး phosphorylated transporters များမှ synaptic cleft သို့ ၎င်းတို့၏နောက်ဆက်တွဲထုတ်လွှတ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးပြားများကို တားစီးနိုင်သည်ဟု သိရှိထားသည့် အခြားသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ပစ္စည်းများမှာ SLC22A3 နှင့် SLC22A5 ဖြစ်သည်။ SLC22A3 သည် astrocytes တွင်ပါရှိသော extraneuronal monoamine သယ်ယူပို့သူဖြစ်ပြီး SLC22A5 သည် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသော carnitine transporter ဖြစ်သည်။[109][120]
Methamphetamine သည် σ1 ထက် σ2 ထက် ပိုမိုရင်းနှီးမှုရှိသော အယ်လ်ဖာ-၂ adrenergic receptors နှင့် sigma receptors များ၏ agonist တစ်ခုဖြစ်ပြီး monoamine oxidase A (MAO-A) နှင့် monoamine oxidase B (MAO-B) တို့ကို ဟန့်တားသည်။[49][109] [55] စိတ်ကြွဆေးဖြင့် Sigma receptor activation သည် ၎င်း၏ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များကို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး ဦးနှောက်အတွင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် ပိုမိုအားကောင်းသည့် စိတ်လှုံ့ဆော်ပေးသည့်ဆေးဖြစ်သော်လည်း levomethamphetamine သည် ပြင်းထန်သော အနားသတ်အာနိသင်များ၊ သက်တမ်းတစ်ဝက်နှင့် စွဲလမ်းသူများကြားတွင် ပိုကြာရှည်စွာ ခံစားရနိုင်သော အာနိသင်များရှိသည်။[121][122][123] မြင့်မားသောဆေးပမာဏတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ enantiomers နှစ်ခုလုံးသည် အလားတူ stereotypy နှင့် methamphetamine psychosis ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်၊[122] သို့သော် levomethamphetamine သည် တိုတောင်းသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။
Pharmacokinetics
စိတ်ကြွဆေး၏ ဇီဝရရှိနိုင်မှုမှာ 67% ပါးစပ်၊ 79% အတွင်းပိုင်း၊ ရှူသွင်းခြင်း (ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း) မှ 67% မှ 90% နှင့် သွေးကြောသွင်းခြင်း 100% တို့ဖြစ်သည်။ ပါးစပ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ပြီးနောက်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် စားသုံးပြီးနောက် 3.13-6.3 နာရီအတွင်း ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ပလာစမာ စိတ်ကြွဆေးပါဝင်မှု အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိသွားသဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသည် သွေးကြောထဲသို့ ကောင်းစွာ စုပ်ယူသွားပါသည်။[124] မက်သာဖက်တမင်းကို ရှူရှိုက်ပြီး ဝမ်းတွင်းသွင်းပြီးနောက် ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်သည် ။ စိတ်ကြွဆေး၏ မြင့်မားသော lipophilicity ကြောင့်၊ ၎င်းသည် အခြားစိတ်ကြွဆေးများထက် လျင်မြန်စွာ ရွေ့လျားနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် monoamine oxidase ဖြင့် ပျက်စီးမှုကို ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ အမ်ဖီတမင်း ဇီဝဖြစ်စဉ်သည် ၁၀ နာရီမှ ၂၄ နာရီအတွင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်သည် ။ ပါးစပ်ဖြင့်သောက်သောအခါ ဆေးပမာဏ၏ 30-54% ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် ဆီးတွင် စွန့်ထုတ်ပြီး 10-23% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးပါသည်။[124] IV ထိုးပြီးနောက်တွင် 45% ခန့်ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် စွန့်ထုတ်ပြီး 7% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးသည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် ၅ နာရီမှ ၃၀ နာရီအထိ ကွဲပြားသော်လည်း လေ့လာမှုအများစုတွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၉ နာရီမှ ၁၂ နာရီအထိဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် စီမံအုပ်ချုပ်မှု လမ်းကြောင်းအရ မကွဲပြားသော်လည်း သိသိသာသာ တစ်ဦးချင်း ကွဲပြားမှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။
CYP2D6၊ dopamine β-hydroxylase၊ flavin-containing monooxygenase 3၊ butyrate-CoA ligase နှင့် glycine N-acyltransferase တို့သည် စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များကို လူတို့၌ ဇီဝဖြစ်စဉ်ဖြစ်စေရန် လူသိများသော အင်ဇိုင်းများဖြစ်သည်။ [124] အခြားအသေးစား ဇီဝဖြစ်စဉ်များတွင်- 4-hydroxyamphetamine၊ 4-hydroxynorephedrine၊ 4-hydroxyphenylacetone၊ benzoic acid၊ hippuric acid၊ norephedrine နှင့် phenylacetone၊ amphetamine ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များ။[8][124][125] ဤဇီဝဖြစ်စဉ်များထဲတွင်၊ တက်ကြွသော sympathomimetics များမှာ amphetamine၊ 4-hydroxyamphetamine၊[131] 4-hydroxynorephedrine၊[132] 4-hydroxymethamphetamine၊[124] နှင့် norephedrine တို့ဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် CYP2D6 တားဆေးဖြစ်သည်။[107]
အဓိက ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများတွင် မွှေးရနံ့ပါရာ-ဟိုက်ဒရောစီခြင်း၊ aliphatic alpha- နှင့် beta-hydroxylation၊ N-oxidation၊ N-dealkylation နှင့် deamination တို့ ပါဝင်ပါသည်။[8][124][134] လူသိများသော ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများ ပါဝင်သည်။
ဇီဝအရည်များကို ထောက်လှမ်းခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးနှင့် အမ်ဖီတမင်းတို့ကို အားကစား၊ အလုပ်အကိုင်၊ အဆိပ်သင့်ရောဂါရှာဖွေရေးနှင့် မှုခင်းဆေးပညာအတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးစမ်းသပ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဆီး သို့မဟုတ် သွေးတွင် မကြာခဏ တိုင်းတာသည်။[137] ဆေး၏ရင်းမြစ်ကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စေရန်အတွက် Chiral နည်းပညာများကို တရားမဝင် သို့မဟုတ် တရားဝင်ရရှိခြင်းရှိ၊ အပြုသဘောဆောင်သောစမ်းသပ်မှုရလဒ်ဆီသို့ OTC အချို့သော OTC နှာပိတ်ခြင်းအတွက် တက်ကြွသောပါဝင်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် levomethamphetamine ၏ဖြစ်နိုင်ချေပါဝင်မှုကို အကဲဖြတ်ရန် Chiral ခွဲခြားရန် လိုအပ်ပါသည်။[141][142][143] ဇင့်ဓာတ် ဖြည့်စွက်စာများသည် ဆီးထဲတွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် အခြားဆေးများ ပါဝင်မှုကို ဖုံးကွယ်ပေးနိုင်သည်။
Methamphetamine သည် enantiomers, dextromethamphetamine နှင့် levomethamphetamine နှစ်မျိုးပါရှိသော chiral ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အခန်းအပူချိန်တွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကင်းစင်သောအခြေခံသည် ဂျရေနီယမ်အရွက်၏အနံ့လက္ခဏာရှိသော ကြည်လင်ပြီး အရောင်မဲ့အရည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Diethyl Ether နှင့် Ethanol တွင် ပျော်ဝင်သည့်အပြင် ကလိုရိုဖောင်ဖြင့် ရောနှောနိုင်သည်။
ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် ခါးသောအရသာနှင့် အနံ့ကင်းသည်။ ၎င်းတွင် အရည်ပျော်မှတ် 170 မှ 175°C (338 နှင့် 347°F) အကြားရှိပြီး အခန်းအပူချိန်တွင် အဖြူရောင်သလင်းခဲများ သို့မဟုတ် အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲမှုန့်များအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် အီသနောနှင့် ရေတို့တွင်လည်း လွတ်လပ်စွာပျော်ဝင်နိုင်သည်။ ၎င်း၏ပုံဆောင်ခဲဖွဲ့စည်းပုံသည် P21 အာကာသအဖွဲ့နှင့်အတူ monoclinic ဖြစ်သည်။ 90 K (−183.2°C; −297.7°F) တွင် ၎င်းတွင် ရာဇမတ်ကွက်ဘောင်များ a = 7.10 Å၊ b = 7.29 Å၊ c = 10.81 Å နှင့် β = 97.29°.[145]
ပျက်စီးခြင်း။
2011 လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် အရောင်ချွတ်ဆေးကို အသုံးပြု၍ စိတ်ကြွဆေးများကို ဖျက်ဆီးခြင်းတွင် ထိရောက်မှုသည် ထိတွေ့ချိန်နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုတို့နှင့် ဆက်နွယ်နေကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ တစ်နှစ်ကြာလေ့လာမှုတစ်ခု (၂၀၁၁ ခုနှစ်မှလည်း) မြေဆီလွှာတွင်ရှိသော စိတ်ကြွဆေးသည် ညစ်ညမ်းစေသော ညစ်ညမ်းစေသောပစ္စည်းဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ရေဆိုးများတွင် ဇီဝဓာတ်ပေါင်းဖိုများကို 2013 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် အလင်းရောင်နှင့်ထိတွေ့မှုအောက်တွင် ရက်ပေါင်း 30 အတွင်း ကြီးမားစွာ ပျက်စီးသွားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။[148]
ပေါင်းစပ်ခြင်း။
တရားမဝင် အမ်ဖီတမင်း ပေါင်းစပ်မှုဆိုင်ရာ နောက်ထပ် အချက်အလက်- အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း ယဉ်ကျေးမှု § တရားမဝင် ပေါင်းစပ်မှု
Racemic စိတ်ကြွဆေးကို Leuckart[149] သို့မဟုတ် reductive amination နည်းလမ်းများဖြင့် phenylactone မှ စတင်ပြင်ဆင်နိုင်ပါသည်။ Leuckart တုံ့ပြန်မှုတွင်၊ phenylactone ၏ ညီမျှသော တစ်ခုသည် N-methylformamide ၏ ဖော်မလင်အမိုင်အိုင်းနှင့် ဘေးထွက်ပစ္စည်းများအဖြစ် မက်သာဖက်တမင်း နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် နှင့် methylamine ကို ထုတ်လုပ်ရန် ဓါတ်ပြုပါသည်။[150] ဤတုံ့ပြန်မှုတွင်၊ N-methylformamide ၏ ဒုတိယညီမျှသော လျော့ချပေးသည့် အလယ်အလတ်တစ်ခုအဖြစ် imminium cation ကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ထို့နောက် အလယ်အလတ် ဖော်မိုင်းအမိုင်ဒ်အား အက်စစ်ဓာတ်ရှိသော ရေအခြေအနေများအောက်တွင် ဟိုက်ဒရောလစ်ပြုလုပ်ပြီး နောက်ဆုံးထွက်ကုန်အဖြစ် မက်သာဖက်တမင်းကို ထုတ်ပေးသည်။ တနည်းအားဖြင့် ဖီနီလက်စတုန်းသည် စိတ်ကြွဆေးအထွက်နှုန်းကို လျှော့ချရန် အခြေအနေများအောက်တွင် methylamine နှင့် ဓာတ်ပြုနိုင်သည်။
စိတ်ကြွဆေးမပေါ်မီ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော အမ်ဖက်တမင်းအား ဖီနီလီဆိုပရာမင်းဟု အမည်ပေးထားသည့် ရိုမေးနီးယားဓာတုဗေဒပညာရှင် Lazăr Edeleanu မှ ဂျာမနီတွင် 1887 ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခဲ့သည်။ မကြာမီတွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကို ဂျပန်ဓာတုဗေဒပညာရှင် Nagai Nagayoshi မှ 1893 ခုနှစ်တွင် ephedrine မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဆယ်စုနှစ် သုံးခုကြာပြီးနောက် 1919 ခုနှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို အနီရောင် ဖော့စဖရပ်နှင့် အိုင်အိုဒင်းတို့ကို အသုံးပြု၍ ephedrine လျှော့ချခြင်းဖြင့် ဆေးပညာရှင် Akira Ogata မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
1938 ခုနှစ်မှစတင်၍ ဘာလင်အခြေစိုက် Temmler ဆေးဝါးကုမ္ပဏီမှထုတ်လုပ်သော Pervitin အမှတ်တံဆိပ်အမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြားကို ဂျာမနီတွင် အကြီးစားစျေးကွက်တင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို Third Reich ၏ပေါင်းစပ် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ အကိုင်းအခက်များအားလုံးက ၎င်းကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များနှင့် နိုးကြားတက်ကြွစေရန် လှုံ့ဆော်ပေးသည်။ Pervitin ကို ဂျာမန်တပ်များကြားတွင် "Stuka-Tablets" (Stuka-Tabletten) နှင့် "Herman-Göring-Pills" (Hermann-Göring-Pillen) ဟု လူသိများသော Göring ၏ မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူသိများသော မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ရည်ညွှန်းခြင်းအဖြစ် လူသိများသည်။ သို့သော်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အထူးသဖြင့် ဆုတ်ခွာခြင်းလက္ခဏာများသည် အလွန်ပြင်းထန်သောကြောင့် စစ်တပ်သည် ၎င်း၏အသုံးပြုမှုကို 1940 ခုနှစ်တွင် သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့သည်။ 1941 ခုနှစ်တွင် ဆရာဝန်၏ဆေးစာတွင် အသုံးပြုမှုကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်သည် ၎င်း၏ဖြန့်ဖြူးမှုကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ စစ်သားများသည် တစ်ကြိမ်လျှင် ဆေးပြားနှစ်ပြားသာ ရရှိကြပြီး တိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုရန် စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့ကြသည်။ သမိုင်းပညာရှင် Łukasz Kamieński ကပြောပါတယ်
"Pervitin ကို စစ်တိုက်တော့မယ့် စစ်သားတစ်ယောက်က နောက်ရက် ဒါမှမဟုတ် နှစ်ရက်လောက်အထိ သူ့ကိုယ်သူ ထိရောက်စွာ မစွမ်းဆောင်နိုင်တော့တာကို တွေ့ရတယ်။ မူးယစ်ဆေး အရက်နာကျပြီး သူရဲကောင်းစစ်သည်တော်ထက် ဖုတ်ကောင်လို ပိုမြင်လာရပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကနေ ပြန်ကောင်းလာခဲ့ရတာ။"
အချို့သော စစ်သားများသည် အရပ်သားများကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ ကျူးလွန်ကာ အကြမ်းဖက် အသွင်ပြောင်း၊ အခြားသူများက ၎င်းတို့၏ အရာရှိများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
စစ်ပွဲအပြီးတွင်၊ ၎င်းအား ဆေးအသစ်ဖြစ်သော D-IX ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။
Obetrol သည် 1950 ခုနှစ်များတွင် Obetrol Pharmaceuticals မှ မူပိုင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် ညွှန်ပြထားသည့် Obetrol သည် ဆေးဝါးစိတ်ကြွဆေးထုတ်ကုန်များ၏ ပထမဆုံးအမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ကြွဆေးအာနိသင်များကြောင့် Obetrol သည် အမေရိကတွင် 1950 နှင့် 1960 ခုနှစ်များအတွင်း လူကြိုက်များသော အစားအသောက်ဆေးဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၏ စွဲလမ်းစေသော ဂုဏ်သတ္တိများ လူသိများလာသည်နှင့်အမျှ၊ အစိုးရများသည် မက်သာဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဖြူးခြင်းကို တင်းကြပ်စွာ ထိန်းကျောင်းလာကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းကာလများတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်ရှိ ဇယား II ထိန်းချုပ်သည့်အရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင်၊ ဒိန်းမတ်ဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Lundbeck ၏ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် Desoxyn ၏ ကုန်သွယ်မှုအမည် Desoxyn အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးများကို ရောင်းချနေပါသည်။ ဇန်နဝါရီ 2013 တွင် Desoxyn အမှတ်တံဆိပ်ကို အီတလီဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Recordati သို့ ရောင်းချခဲ့သည်။
ရှင်းလင်းချက်မှတ်စုများ
တူညီသောအသုံးအနှုန်းများနှင့် အစားထိုးစာလုံးပေါင်းများ ပါဝင်သည်- N-methylamphetamine၊ desoxyephedrine၊ Syndrox၊ Methedrine နှင့် Desoxyn။[12][13][14] စိတ်ကြွဆေးအတွက် အသုံးများသော ဗန်းစကားများတွင်- အမြန်နှုန်း၊ မက်သမ်ဖက်တမင်း၊ ပုံဆောင်ခဲ၊ crystal meth၊ glass၊ shards၊ ice၊ tic၊ နှင့် Tina၊[15] နှင့် New Zealand, "P"။[16]
Enantiomers များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပုံသဏ္ဍာန်တူသော မော်လီကျူးများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တည်ဆောက်ပုံအရ တူညီသော်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက် ဦးတည်ချက်ဖြစ်သည်။
Levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine ကို L-methamphetamine၊ (R)-methamphetamine သို့မဟုတ် levmetamfetamine (နိုင်ငံတကာ မူပိုင်ခွင့်မဟုတ်သော အမည် [INN]) နှင့် D-methamphetamine၊ (S)-methamphetamine သို့မဟုတ် metamfetamine (INN) အသီးသီး ရှိသည်။ 18]
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ OTC ရှူဆေးအချို့တွင် ပါဝင်ပစ္စည်းကို levmetamfetamine၊ INN နှင့် USAN ၏ levomethamphetamine အဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသည်။
ကူးယူဖော်ပြခြင်းဆိုင်ရာအချက်များသည် တိကျသောမျိုးဗီဇများ၏ဖော်ပြမှုကို တိုးမြှင့် သို့မဟုတ် လျှော့ချပေးသည့် ပရိုတင်းများဖြစ်သည်။
ရိုးရှင်းသောအသုံးအနှုန်းဖြင့်၊ ဤလိုအပ်သောနှင့် လုံလောက်သောဆက်ဆံရေးဆိုသည်မှာ nucleus တွင် ΔFosB လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းနှင့် စွဲလမ်းခြင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ လိုက်လျောညီထွေမှုတို့သည် အမြဲတပြိုင်တည်းဖြစ်ပေါ်ပြီး တစ်ဦးတည်းဘယ်တော့မှမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဆိုလိုသည်။
ဆက်စပ်သုတေသနပြုချက်များတွင် စိတ်ကြွဆေးမဟုတ်ဘဲ အမ်ဖက်တမင်းသာ ပါဝင်ပါသည်။ သို့သော်၊ အမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးများ၏ ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်နှင့် ဆေးဝါးဆိုင်ရာ အာနိသင်များကြား တူညီမှုကြောင့် ဤဖော်ပြချက်တွင် ပါဝင်ပါသည်။
acseoq395kypf9qdzp6xmo0uji5woyg
753028
752979
2022-08-03T04:13:27Z
Ninjastrikers
22896
machine translate
wikitext
text/x-wiki
{{rough translation}}
စိတ်ကြွဆေး[မှတ်ချက် 1] (N-methylamphetamine ထံမှ စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသည်) သည် အားကောင်းသော ဗဟိုအာရုံကြောစနစ် (CNS) လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အားကောင်းသော အပန်းဖြေဆေးအဖြစ် အဓိကအသုံးပြုကြပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုအားနည်းသော သွေးလွန်ကဲမှုရောဂါနှင့် အဝလွန်ခြင်းအတွက် ဒုတိယလိုင်းကုသမှုအဖြစ် နည်းပါးသည်။ စိတ်ကြွဆေးကို 1893 ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး enantiomers နှစ်မျိုးဖြစ်သည့် levo-methamphetamine နှင့် dextro-methamphetamine တို့ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 2] Methamphetamine သည် ၎င်းတို့၏ သန့်စင်သော ဓာတုဗေဒပစ္စည်းဖြစ်သော levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine တို့၏ တူညီသောရောစပ်မှုဖြစ်သည့် ရီစီမစ်ကင်းစင်သော အခြေခံကို မှန်ကန်စွာ ရည်ညွှန်းပါသည်။ ပုံစံများ။ အခြားစိုးရိမ်မှုများကြားတွင်၊ Adderall နှင့် Vyvanse ကဲ့သို့သော နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ထိရောက်မှုရှိသော ကုသရေးထိရောက်မှုရှိသော ပိုမိုဘေးကင်းသော အစားထိုးဆေးဝါးများ ရရှိမှုနှင့် အပန်းဖြေအသုံးပြုမှုအတွက် အလားအလာရှိသော စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ၎င်းအား ညွှန်းဆိုခဲပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် levomethamphetamine ထက် CNS လှုံ့ဆော်မှုအားကောင်းသည်။
https://en.wikipedia.org/wiki/Methamphetamine
စိတ်ကြွဆေးပြားနှင့် ဒက်စ်ထရိုမက်သာဖက်တမင်း နှစ်မျိုးလုံးကို အပန်းဖြေအသုံးပြုရန် အလားအလာရှိသောကြောင့် တရားမဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားပြီး ရောင်းချလျက်ရှိသည်။ တရားမ၀င် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု အများဆုံးအဖြစ်များဆုံးမှာ အာရှနှင့် သမုဒ္ဒရာပိုင်းဒေသများတွင် ဖြစ်ပွားနေပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူမျိုးရေးမိုက်သော စိတ်ကြွဆေးနှင့် dextromethamphetamine တို့ကို Schedule II ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ Levomethamphetamine ကို အရောင်းကောင်တာ (OTC) ဆေးဝါးအဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ရှူသွင်းမိသော နှာပိတ်ဆေးအဖြစ် အသုံးပြုရန် ရနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3] နိုင်ငံတကာတွင် စိတ်ကြွဆေး ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်း၊ ရောင်းချခြင်းနှင့် လက်ဝယ်ပိုင်ဆိုင်ခြင်းတို့ကို နိုင်ငံအများအပြားတွင် ကန့်သတ် သို့မဟုတ် တားမြစ်ထားသည်။ United Nations Convention on Psychotropic Substances စာချုပ်၏ အစီအစဉ် II တွင် နေရာချထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ dextromethamphetamine သည် ပိုအစွမ်းထက်သောမူးယစ်ဆေးဖြစ်သော်လည်း၊ ဓာတုဗေဒရှေ့ပြေးဖြစ်နိုင်မှု၏ ဆက်စပ်မှုလွယ်ကူမှုနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကန့်သတ်ချက်များကြောင့် မျိုးနွယ်စုမက်သာဖက်တမင်းသည် တရားမဝင်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုပိုများသည်။
ပမာဏနည်းမှ အလယ်အလတ်ပမာဏတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် မောပန်းနွမ်းနယ်နေသူများတွင် နိုးကြားမှု၊ အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် စွမ်းအင်ကို တိုးမြင့်စေကာ အစာစားချင်စိတ်ကို လျော့ကျစေကာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ အလွန်များသောဆေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ အရိုးစုကြွက်သားများ ကျိုးပဲ့ခြင်း၊ တက်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်အတွင်း သွေးထွက်ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ နာတာရှည် သုံးစွဲမှု သည် ကြိုတင်မှန်းဆ၍ မရနိုင်သော နှင့် လျင်မြန်သော စိတ်အပြောင်းအလဲ များ၊ လှုံ့ဆော်ပေးသော စိတ်ရောဂါ (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ခြင်း၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်း နှင့် လွဲမှားခြင်း) နှင့် ကြမ်းတမ်းသော အပြုအမူများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ စိတ်အပန်းဖြေမှုဖြင့် စိတ်ကြွဆေး၏ စွမ်းအင်ကို မြှင့်တင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး သုံးစွဲသူများသည် မူးယစ်ဆေးသောက်နေစဉ် ရက်အတော်ကြာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုတွင် အဆက်မပြတ် ပါဝင်နိုင်သည့် အတိုင်းအတာအထိ စိတ်ခံစားချက်ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် လိင်စိတ်ဆန္ဒကို တိုးလာစေကြောင်း အစီရင်ခံထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် စွဲလမ်းမှု မြင့်မားသော တာဝန်ဝတ္တရား (ဆိုလိုသည်မှာ၊ ရေရှည် သို့မဟုတ် မြင့်မားသောဆေးများ သုံးစွဲခြင်းသည် အတင်းအကြပ် မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲခြင်းသို့ ဦးတည်စေသည်) နှင့် မှီခိုမှု မြင့်မားခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု ရပ်ဆိုင်းသွားသောအခါ နုတ်ထွက်သည့် လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အလားအလာ မြင့်မားသည်)။ အပြင်းအထန်အသုံးပြုပြီးနောက် စိတ်ကြွဆေးပြားမှ နုတ်ထွက်ခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်ရှိနေနိုင်သည့် စူးရှသော-ငွေထုတ်မှုလွန်ရောဂါကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ Methamphetamine သည် လူ့အလယ်အလတ်ရှိ dopaminergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် ပိုမိုဆက်စပ်မှုရှိသည်ကို ပြသထားပြီး ရလဒ်အနေဖြင့်၊ amphetamine ထက် serotonergic အာရုံကြောများဆီသို့ အဆိပ်သင့်မှု ပိုများသည်။[22][23] မက်သာဖက်တမင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုသည် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်စေသည်၊ ဥပမာ- ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းအများအပြားရှိ မီးခိုးရောင်အမှုန်အမွှားပမာဏကို လျှော့ချခြင်းနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ ခိုင်မာမှုဆိုင်ရာ အမှတ်အသားများတွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်စေသည်။
Usage.
ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Desoxyn ဟူသော ကုန်သွယ်မှုအမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြား ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို ADHD နှင့် ကလေးများအတွက် အရွယ်ရောက်ပြီးသူနှင့် ကလေးများအတွက် အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် FDA မှ ခွင့်ပြုပေးထားသည်။[24][25] သို့သော် FDA သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အကန့်အသတ်ရှိသော ကုထုံးအသုံးဝင်မှုရှိကြောင်းကိုလည်း ဖော်ပြသည်။ ၎င်း၏အသုံးပြုမှုနှင့်ဆက်စပ်သော မွေးရာပါအန္တရာယ်များကို ချိန်ဆသင့်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို တစ်ခါတစ်ရံတွင် narcolepsy နှင့် idiopathic hypersomnia အတွက် တံဆိပ်ခတ်ထားသည်။[26][27] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ levorotary ပုံစံကို အရောင်းဆိုင် (OTC) နှာခေါင်းပိတ်ခြင်းဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်အချို့တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။[မှတ်ချက် 3]
စိတ်ကြွဆေးသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ရန် အလားအလာမြင့်မားမှုနှင့် ဆက်စပ်နေသောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးကို ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်တွင် ထိန်းချုပ်ထားပြီး United States ရှိ Schedule II အောက်တွင် စာရင်းသွင်းထားသည်။[24] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဖြန့်ဝေထားသော မက်သာဖက်တမင်း ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်သည် အပန်းဖြေစရာ အလွဲသုံးစားမှုနှင့် စွဲလမ်းမှုတို့အတွက် တာဝန်ရှိမှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ဗူးခွံသတိပေးချက်ကို ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကိုယ်လည်း
ကိုလည်းကြည့်ပါ- ပါတီနှင့် ကစားခြင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေး စီမံအုပ်ချုပ်မှု၏ အပန်းဖြေလမ်းကြောင်းများ
မက်သာဖက်တမင်းကို အစွမ်းထက်မြက်မြက်နှင့် လှုံ့ဆော်ပေးသည့်အပြင် ဆေးဝါးအရည်အသွေးများအဖြစ် ၎င်း၏အာနိသင်အတွက် အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။
စိတ်ကြွဆေးပြားဆိုင်ရာ National Geographic TV မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်အရ ပါတီနှင့် ကစားခြင်းဟု သိကြသည့် ယဉ်ကျေးမှု တစ်မျိုးသားလုံးသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုတို့အပေါ် အခြေခံသည်။ လိင်တူဆက်ဆံသူ အမျိုးသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ လုံးလုံးနီးပါးပါ၀င်သည့် ဤယဉ်ကျေးမှုခွဲတွင် ပါဝင်သူများသည် များသောအားဖြင့် အင်တာနက်ချိန်းတွေ့သည့်ဆိုက်များမှတစ်ဆင့် တွေ့ဆုံကြပြီး လိင်ဆက်ဆံကြသည်။[28] ၎င်း၏ပြင်းထန်သောလှုံ့ဆော်မှုနှင့် aphrodisiac အာနိသင်များနှင့် သုက်လွှတ်ခြင်းအပေါ် ဟန့်တားသောအာနိသင်ကြောင့်၊ ထပ်ခါတလဲလဲအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဤလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာထိတွေ့မှုများသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အဆုံးတွင် ရက်အတော်ကြာ အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။[28] ဤပုံစံဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲပြီးနောက် ပျက်ကျမှုသည် အလွန်ပြင်းထန်လေ့ရှိပြီး သိသိသာသာ အိပ်မပျော်ခြင်း (နေ့ခင်းဘက် အလွန်အကျွံ အိပ်ငိုက်ခြင်း) နှင့်အတူ ပျက်ကျမှုဖြစ်သည်။ ပါတီနှင့် ယဉ်ကျေးမှုခွဲများ ကစားခြင်းကို ဆန်ဖရန်စစ္စကိုနှင့် နယူးယောက်စီးတီးတို့ကဲ့သို့ အမေရိကန်မြို့ကြီးများတွင် ပျံ့နှံ့နေပါသည်။
တားမြစ်ချက်များ
စိတ်ကြွဆေးကို မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု ရာဇဝင်၊ နှလုံးရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ တုန်လှုပ်ချောက်ချားမှု သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ပူပန်မှု ရှိဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရသော သွေးလွှတ်ကြောရောဂါ၊ ရေတိမ်၊ သိုင်းရွိုက်ရောဂါ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်သော သွေးတိုးရောဂါရှိသူများတွင် မက်သာဖက်တမင်းအား တားမြစ်ထားသည်။ ယခင်က အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများကို အာရုံမခံနိုင်သော တုံ့ပြန်မှုများကို ခံစားဖူးသူများ သို့မဟုတ် လက်ရှိ monoamine oxidase inhibitors များကို သောက်သုံးနေသူများသည် စိတ်ကြွဆေးကို မသောက်သင့်ကြောင်း FDA က ဖော်ပြသည်။ FDA သည် စိတ်ကြွရောဂါ၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ အသည်း သို့မဟုတ် ကျောက်ကပ်ပြဿနာများ၊ စိတ်ကြွရူးသွပ်ခြင်း၊ စိတ်ရောဂါ၊ Raynaud ၏ဖြစ်စဉ်၊ တက်ခြင်း၊ သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ၊ tics သို့မဟုတ် Tourette syndrome ရောဂါရှိသူတို့အား စိတ်ကြွဆေးသောက်နေစဉ် ၎င်းတို့၏ရောဂါလက္ခဏာများကို စောင့်ကြည့်ရန်လည်း အကြံပေးထားသည်။ ပုညှာကြီးထွားမှုအလားအလာကြောင့်၊ FDA သည် ကုသနေစဉ်အတွင်း ကြီးထွားလာသော ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များ၏ အရပ်နှင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကို စောင့်ကြည့်ရန် အကြံပြုထားသည်။
ဆိုးကျိုးများ
2010 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကို အခြေခံ၍ တရားမဝင်နှင့် တရားဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး အမျိုးမျိုးကို အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း။ စိတ်ကြွဆေးသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် စတုတ္ထမြောက် အထိခိုက်စေဆုံးအဖြစ် တွေ့ရှိရသည်။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
စိတ်ကြွဆေး၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်နိုင်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်ကျယ်ခြင်း၊ အရေပြားနီမြန်းခြင်း၊ ချွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း၊ ပါးစပ်ခြောက်ခြင်းနှင့် သွားများကြိတ်ခြင်း ("မက်သမ်ပါးစပ်")၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း (များသောအားဖြင့် နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း သို့မဟုတ် နှေးကွေးသွားခြင်းကဲ့သို့ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ နှလုံးခုန်ခြင်း)၊ အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ကိုယ်ပူခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ အမြင်မှုန်ဝါးခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အကြောဆွဲခြင်း၊ ထုံခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ အသားအရေ ခြောက်သွေ့ခြင်း၊ ဝက်ခြံနှင့် ဖျော့တော့သော အသွင်အပြင်။[24][31] ရေရှည် မက်ဆေးသုံးစွဲသူများသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားပေါ်တွင် အနာများ ရှိနိုင်သည်၊[32][33][34] ၎င်းတို့သည် ယားယံခြင်းကြောင့် ကုတ်ခြစ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်[33] သို့မဟုတ် အင်းဆက်များသည် ၎င်းတို့၏ အရေပြားအောက်တွင် တွားသွားသည်ဟု ယုံကြည်ခြင်း၊[32] နှင့် ပျက်စီးမှုများ၊ အစားအသောက်နှင့် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။ စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုနှင့် ဆက်စပ်၍ သေဆုံးမှု အများအပြားကို အစီရင်ခံထားသည်။[35][36]
Meth ပါးစပ်
ပင်မဆောင်းပါး: [https://en.wikipedia.org/wiki/Meth%20mouth Meth ပါးစပ်]
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများနှင့် စွဲလမ်းသူများသည် မက်သာပါးစပ်ဟု အလွတ်သဘောသိကြသည့် အခြေအနေမှ စီမံအုပ်ချုပ်မှုလမ်းကြောင်းကို မခွဲခြားဘဲ ပုံမှန်မဟုတ်သော သွားများ လျင်မြန်စွာ ဆုံးရှုံးနိုင်သည်။ မျိုချခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရှူရှိုက်ခြင်းထက် မူးယစ်ဆေးကို ထိုးသွင်းသည့် သုံးစွဲသူများတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။ American Dental Association ၏ အဆိုအရ meth ပါးစပ်သည် xerostomia (ခံတွင်းခြောက်ခြင်း)၊ ခံတွင်းသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းသော ကာလကြာရှည်၊ ကယ်လိုရီမြင့်သော၊ ကာဗွန်နိတ်အဖျော်ယမကာများကို မကြာခဏ သောက်သုံးခြင်းနှင့် အိပ်စက်ခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတို့ ပေါင်းစပ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ (အံကြိတ်ခြင်းနှင့် ဆုပ်ထား)"။[37][38] ခံတွင်းခြောက်ခြင်းသည် ပြင်းထန်သော သွားပိုးစားခြင်းကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်ဟု မသိသည့် အခြားစိတ်ကြွဆေးများ၏ ဘုံဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် သုတေသီများက စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဆက်နွှယ်သော သွားပိုးစားခြင်းသည် သုံးစွဲသူများ၏ အခြားရွေးချယ်မှုများကြောင့် ပိုများသည်ဟု သုတေသီများက အကြံပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လက်ရှိအသုံးပြုသူများအတွက် အဟန့်အတားအဖြစ် လက်ရှိအသုံးပြုသူများ၏ ပုံသေပုံစံကို ဖန်တီးရန်အတွက် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပုံကြီးချဲ့ပြီး ပုံစံထုတ်ထားသည်ဟုဆိုသည်။
လိင်ကတဆင့် ကူးစက်တယ်။
မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုသည် HIV-positive နှင့် အမည်မသိ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး လက်တွဲဖော် နှစ်ခုလုံးတွင် အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု အကြိမ်ရေ ပိုများခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ဤတွေ့ရှိချက်များအရ မက်သာဖက်တမင်းသုံးစွဲမှုနှင့် အကာအကွယ်မဲ့စအိုဝလိင်ဆက်ဆံခြင်းတို့သည် လိင်တူချစ်သူများနှင့် လိင်တူအမျိုးသားများကြားတွင် HIV ပိုးကူးစက်နိုင်ခြေကို မြင့်မားစေသည့် အပြုအမူများ ပူးတွဲဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိချက်များက အကြံပြုထားသည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လိင်နှစ်မျိုးစလုံးကို အသုံးပြုသူများအား လိင်အင်္ဂါအနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းများကို ဖြစ်စေနိုင်သည့်အပြင် အမျိုးသားများတွင်လည်း priapism ဖြစ်နိုင်ပါသည်။[24][40] စိတ်ကြွဆေးသည် bruxism မှတစ်ဆင့် ပါးစပ်အတွင်း အနာများနှင့် ပွန်းပဲ့ခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။[24][40]
HIV ၏လိင်ဆက်ဆံမှုမှကူးစက်ခြင်းအပြင်၊ ဘုံအပ်တစ်ချောင်းပါသောအသုံးပြုသူများကြားတွင်လည်း ကူးစက်နိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများကြား အပ်ခွဲဝေမှုအဆင့်သည် အခြားဆေးထိုးသူများနှင့် ဆင်တူသည်။
ထွားသည်။
စိတ်ကြွဆေး 200 မီလီဂရမ် သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ပမာဏများကို အသက်ဆုံးရှုံးစေသည်ဟု ယူဆပါသည်။
စိတ်ဓာတ်
စိတ်ကြွဆေးပြား၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများတွင် ပျော်ရွှင်ခြင်း၊ စိတ်ရှုပ်ခြင်း၊ စိတ်အပြောင်းအလဲများခြင်း၊ တက်ကြွခြင်း၊ နိုးကြားခြင်းနှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု လျော့နည်းခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် နိုးကြားလာခြင်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိခြင်း၊ လူမှုပေါင်းသင်းဆက်ဆံနိုင်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ခြင်း၊ ကြီးကျယ်ခမ်းနားခြင်း နှင့် ထပ်တလဲလဲ အစွဲအလမ်းကြီးသော အပြုအမူများ ပါဝင်သည်။ [31][43] စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ဆက်စပ်သော စိတ်ကြွဆေးများ၏ ထူးခြားချက်မှာ ပန်းတိုင်သို့ ဦးတည်ခြင်းမရှိသော ထပ်တလဲလဲ ဆက်တိုက်လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည်လည်း စိုးရိမ်စိတ်၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါ၊ မိမိကိုယ်ကို သတ်သေခြင်းနှင့် ကြမ်းတမ်းသောအပြုအမူများနှင့် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသည်။
Methamphetamine သည် ဓာတ်ခွဲခန်းတိရစ္ဆာန်များနှင့် လူတို့ရှိ dopaminergic အာရုံကြောများကို တိုက်ရိုက်အဆိပ်ဖြစ်စေသည်။ Excitotoxicity၊ oxidative stress၊ metabolic compromise၊ UPS ကမောက်ကမဖြစ်မှု၊ ပရိုတင်း nitration၊ endoplasmic reticulum stress၊ p53 expression နှင့် အခြားသော လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဤ neurotoxicity ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။[50][51][52] ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုနှင့်အညီ၊ စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် ပါကင်ဆန်ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ မြင့်မားခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ ၎င်း၏ dopaminergic အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုအပြင်၊ ပမာဏမြင့်မားသော စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် serotonergic neurons များအတွက် အာရုံကြောအဆိပ်ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများ၏ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ မြင့်မားသော အူတိုင်အပူချိန်သည် စိတ်ကြွဆေး၏ အာရုံကြောအဆိပ်သင့်သည့် အာနိသင်များ တိုးလာခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ မှီခိုသူများတွင် စိတ်ကြွဆေးပြားများ ထုတ်ယူခြင်းသည် ပုံမှန်ငွေထုတ်သည့်ကာလထက် လပေါင်းများစွာ ဆက်လက်တည်ရှိနေသည့် ပြင်းထန်သော ဆုတ်ခွာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
လူသား စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများအပေါ် သံလိုက်ပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှု ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများတွင် အာရုံကြောများ ယိုယွင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဦးနှောက်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများတွင် ဆိုးရွားသော အာရုံကြောပလပ်စတစ်ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် အဖြူရောင်ပစ္စည်း၏ ပြင်းထန်မှုနှင့် လွန်ကဲမှုတို့ကို ဖြစ်စေသည်၊ hippocampi ၏ ကျုံ့သွားကြောင်း မှတ်သားရပြီး၊ အပန်းဖြေသည့် စိတ်ကြွဆေးပြား သုံးစွဲသူများတွင် cingulate cortex၊ limbic cortex နှင့် paralimbic cortex တို့တွင် မီးခိုးရောင်များ လျော့နည်းသွားပုံပေါ်သည်။ ထို့အပြင်၊ အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် N-acetylaspartate နှင့် creatine ပမာဏ လျှော့ချခြင်းနှင့် choline နှင့် myoinositol ပမာဏ မြင့်မားခြင်းကဲ့သို့သော အပန်းဖြေအသုံးပြုသူများတွင် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ သမာဓိနှင့် ပေါင်းစပ်မှု၏ ဇီဝအမှတ်အသားအဆင့်တွင် ဆိုးရွားသောပြောင်းလဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း အထောက်အထားများက အကြံပြုထားသည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 ကို လူသား astrocytes တွင် အသက်သွင်းရန်နှင့် ရလဒ်အနေဖြင့် cAMP ကို ထုတ်လုပ်ရန် ပြသထားသည်။ astrocyte-ဒေသခံအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အမြှေးပါး-ချည်နှောင်ထားသော EAAT2 (SLC1A2) အဆင့်များကို လျော့ချပေးပြီး ဤဆဲလ်များတွင် လုပ်ဆောင်သည့် ယန္တရားတစ်ခုအနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ပုံပေါ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးသည် မိုက်ခရိုမိုလာဆက်နွယ်မှုဖြင့် sigma receptor အမျိုးအစားခွဲများဖြစ်သည့် σ1 နှင့် σ2 နှစ်ခုလုံးကို ချိတ်ဆက်ပြီး အသက်ဝင်စေပါသည်။[49][55] Sigma receptor activation သည် hyperthermia၊ dopamine ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့် ထုတ်လွှတ်မှုကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်း၊ microglial activation ကို လွှမ်းမိုးခြင်းနှင့် apoptotic အချက်ပြခြင်းများကို ပြုပြင်ခြင်းနှင့် ဓာတ်ပြုအောက်စီဂျင်မျိုးစိတ်များဖွဲ့စည်းခြင်းတို့ကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် စိတ်ကြွဆေးပြား-ဖြစ်ပေါ်စေသော အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။
စွဲလမ်းစေ။
နာတာရှည်မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲမှုမှ လက်ရှိစွဲလမ်းမှုပုံစံများသည် ဦးနှောက်၏အချို့အစိတ်အပိုင်းများ အထူးသဖြင့် နျူကလိယပ်ဝင်နေသောနေရာများတွင် ပြောင်းလဲမှုများပါ၀င်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အရေးကြီးဆုံး စာသားမှတ်တမ်းအချက်များ[မှတ်ချက် 4] များမှာ ΔFosB၊ cAMP တုံ့ပြန်မှုဒြပ်စင် binding protein (CREB) နှင့် nuclear factor kappa B (NFκB) တို့ဖြစ်သည်။[68] ΔFosB သည် မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်း၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် nucleus accumbens အတွင်းရှိ D1-type medium spiny neurons တွင် ၎င်း၏ဖော်ပြမှုသည် လိုအပ်ပြီး လုံလောက်ပါသည်[မှတ်ချက် 5] [68][70] ΔFosB သည် လုံလောက်သောဖော်ပြမှုလွန်သွားသည်နှင့်၊ ၎င်းသည် ΔFosB ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် နောက်ထပ်တိုးလာခြင်းဖြင့် ပို၍ပို၍ပြင်းထန်လာကာ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ၎င်းသည် အရက်၊ cannabinoids၊ ကိုကင်း၊ methylphenidate၊ နီကိုတင်း၊ opioids၊ phencyclidine၊ propofol နှင့် အစားထိုးထားသော အမ်ဖီတမင်းများ အပါအဝင် အခြားသော စွဲလမ်းမှုများတွင် ဆက်စပ်နေပါသည်။[68][70][71][72][73]
ΔJunD၊ စာသားမှတ်တမ်းအချက်တစ်ချက်နှင့် G9a၊ histone methyltransferase အင်ဇိုင်းနှစ်ခုစလုံးသည် nucleus accumbens တွင် ΔFosB ၏ induction ကို တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်း၏ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုတွင် တိုးလာမှုကို ဆန့်ကျင်သည်)။[57][68][74] nucleus တွင် ΔJunD ကို လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများနှင့်အတူ ပျံ့နှံ့နေသော အာရုံကြောနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကို လုံးလုံးလျားလျား တားဆီးနိုင်သည် (ဆိုလိုသည်မှာ ΔFosB မှ ညှိနှိုင်းပေးသော အပြောင်းအလဲများ)။[68] ΔFosB သည် အရသာရှိသော အစားအစာ၊ လိင်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းကဲ့သို့သော သဘာဝဆုလာဘ်များအတွက် အပြုအမူဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။[68][71][75] သဘာဝဆုများနှင့် စွဲလမ်းစေသော မူးယစ်ဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ΔFosB (ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် ဦးနှောက်ကို ပိုမိုထုတ်လုပ်စေသောကြောင့်)၊ ဤဆုလာဘ်များကို နာတာရှည်ရယူခြင်းသည် အလားတူ စွဲလမ်းမှုအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။[68][71] ΔFosB သည် အမ်ဖီတမင်း စွဲလမ်းခြင်း နှင့် အမ်ဖက်တမင်း စွဲဆောင်သော လိင်စွဲလမ်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံးတွင် ပါဝင်သော အထင်ရှားဆုံး အချက်ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု လွန်ကဲစွာ နှင့် အမ်ဖီတမင်း သုံးစွဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အတင်းအကြပ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများ ဖြစ်သည်။[မှတ်ချက် 6][71][76] ဤလိင်စွဲလမ်းမှု (ဆိုလိုသည်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ -induced compulsive sex အပြုအမူများ) သည် amphetamine သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးများကဲ့သို့သော dopaminergic ဆေးဝါးများကို သောက်သုံးနေသည့် လူနာများတွင် ဖြစ်ပေါ်သည့် dopamine dysregulation syndrome နှင့် ဆက်စပ်နေသည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
Epigenetic အကြောင်းအချက်များ
မက်သာဖက်တမင်း စွဲလမ်းမှုသည် လူများစွာအတွက် ဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး စွဲလမ်းမှု၏ 61% သည် တစ်နှစ်အတွင်း ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာပါသည်။ စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသူများ၏ ထက်ဝက်ခန့်သည် ဆယ်နှစ်တာကာလအတွင်း ဆက်လက်သုံးစွဲနေကြပြီး ကျန်တစ်ဝက်မှာ ကနဦးအသုံးပြုပြီးနောက် တစ်နှစ်မှ လေးနှစ်ခန့်တွင် စတင်သုံးစွဲမှု လျော့ကျသွားသည်။
မကြာခဏ စွဲလမ်းမှု စွဲမြဲနေခြင်းက မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ကြာရှည်စွာ ပြောင်းလဲမှုများသည် ဦးနှောက်၏ သီးခြားနေရာများတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး စွဲလမ်းမှု phenotype ကို အရေးပါသော အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ မကြာသေးမီက ဦးနှောက်အတွင်းရှိ မျိုးရိုးဗီဇဖော်ပြမှုတွင် ရေရှည်ပြောင်းလဲမှုများကို တွန်းအားပေးရာတွင် epigenetic ယန္တရားများအတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
2015 [80] တွင် ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တစ်ခုသည် ကြွက်များတွင် နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း နှင့် ပတ်သက်သည့် လေ့လာမှုများစွာကို အကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ventral tegmental area၊ nucleus accumbens နှင့် dorsal striatum၊ hippocampus နှင့် prefrontal cortex ကဲ့သို့သော နေရာများ အပါအဝင် ဦးနှောက်၏ ဆုလာဘ်လမ်းကြောင်းများတွင် Epigenetic ပြောင်းလဲမှုများကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်းသည် မျိုးဗီဇဆိုင်ရာ သီးခြား histone acetylations၊ deacetylations နှင့်methylations တို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဦးနှောက်၏ သီးခြားဒေသများရှိ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ တိကျသော DNA methylation ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးသော သီးခြားမျိုးဗီဇများ၏ စည်းမျဉ်းများကို နှိမ့်ချမှုများ သို့မဟုတ် စည်းမျဉ်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ နာတာရှည် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှုသည် c-fos နှင့် C-C chemokine receptor 2 (ccr2) ဗီဇကို မြှင့်တင်ပေးသော histone 3 ၏ အနေအထား 4 တွင် lysine ၏ methylation ကို ဖြစ်စေပြီး nucleus accumbens (NAc) အတွင်းရှိ ထိုဗီဇများကို အသက်ဝင်စေသည်။ ] c-fos သည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးကြီးကြောင်း လူသိများသည်။ ccr2 ဗီဇသည် စွဲလမ်းမှုတွင် အရေးပါသောကြောင့်၊ ဤဗီဇ၏ သန္ဓေပြောင်းခြင်းမှ စွဲလမ်းမှုကို ထိခိုက်စေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ်ကြွဆေးစွဲနေသော ကြွက်များတွင်၊ ဦးနှောက်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အာရုံကြောဆဲလ်များတွင် acetylation လျှော့ချခြင်းမှတစ်ဆင့် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများသည် glutamate receptors များ၏ စာသားမှတ်တမ်းကို လျှော့ချပေးသည်။ Glutamate receptors များသည် အလွဲသုံးစားလုပ်ထားသော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ၏ အားဖြည့်သက်ရောက်မှုများကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးကြီးသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
ကြွက်များထံ စိတ်ကြွဆေး ပေးဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ DNA ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေသည်၊ အထူးသဖြင့် နူကလိယပ်စ် နေရာဒေသတွင် ဖြစ်သည်။ ထို DNA ပျက်စီးမှုများကို ပြုပြင်နေစဉ်အတွင်း၊ DNA ၏ methylation သို့မဟုတ် ပြုပြင်သည့်နေရာများရှိ acetylation သို့မဟုတ် methylation ၏ chromatin ပြောင်းလဲမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများသည် စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းတွင် တွေ့ရှိရသည့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေသော မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ခရိုမတင်ရှိ epigenetic အမာရွတ်များ ဖြစ်နိုင်သည်။
ကုသမှုနှင့်စီမံခန့်ခွဲမှု
နောက်ထပ်အချက်အလက်များ- စွဲလမ်းမှု§ သုတေသန
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စွက်ဖက်မှု 12 ခုပါ၀င်သည့် စမ်းသပ်မှု 50 ခုကို စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် 2018 ခုနှစ် ကွန်ရက် မက်တာ-ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် အမ်ဖီတမင်း၊ စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ကိုကင်းစွဲလမ်းမှုအတွက် ပေါင်းစပ်ကုထုံးသည် အရေးပေါ်အခြေအနေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ရပ်ရွာအားဖြည့်မှုနည်းလမ်းနှစ်ခုစလုံးဖြင့် အမြင့်ဆုံးထိရောက်မှု (ဆိုလိုသည်မှာ ရှောင်ကြဉ်မှုနှုန်း) နှင့် လက်ခံနိုင်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည် ( ဆိုလိုသည်မှာ ကျောင်းထွက်နှုန်း အနည်းဆုံး)။[87] ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတွင် ဆန်းစစ်ထားသော အခြားသော ကုသမှုပုံစံများတွင် အရေးပေါ်စီမံခန့်ခွဲမှု သို့မဟုတ် ရပ်ရွာအားဖြည့်ချဉ်းကပ်မှုဖြင့် monotherapy၊ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူဆိုင်ရာ ကုထုံး၊ 12 အဆင့်အစီအစဉ်များ၊ ဆက်နွှယ်မှုမရှိသော ဆုငွေအခြေခံကုထုံးများ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကုထုံးများနှင့် ၎င်းတို့ပါဝင်သော အခြားပေါင်းစပ်ကုထုံးများ ပါဝင်သည်။[87]
2019 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအထိ၊ စိတ်ကြွဆေးစွဲခြင်းအတွက် ထိရောက်သော ဆေးဝါးကုထုံး မရှိပါ။[88][89][90] 2019 ခုနှစ်မှ စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းနှင့် မက်တာဖီတမင်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုတစ်ခုသည် RCTs များတွင် အသုံးပြုသည့် မတူညီသော ဆေးကုထုံး 17 ခု၏ ထိရောက်မှုကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်၊[89] ၎င်းတွင် methylphenidate သည် အမ်ဖက်တမင်း သို့မဟုတ် စိတ်ကြွဆေးကို ကိုယ်တိုင်စီမံခန့်ခွဲခြင်းကို လျှော့ချနိုင်သည်ဟု ခွန်အားနည်းပါးသော အထောက်အထားများကိုသာ တွေ့ရှိခဲ့သည်။[89] RCTs တွင်အသုံးပြုသည့် အခြားဆေးဝါးအများစုအတွက် အကျိုးမရှိသည့် အထောက်အထားနည်းပါးသော စိတ်ဓာတ်ကျဆေးများ (bupropion၊ mirtazapine၊ sertraline)၊ စိတ်ကျဆေး (aripiprazole)၊ anticonvulsants (topiramate၊ baclofen၊ gabapentin)၊ naltrexone၊ varenicline၊ ၊ citicoline၊ ondansetron၊ prometa၊ riluzole၊ atomoxetine၊ dextroamphetamine နှင့် modafinil။
မှီခိုခြင်းနှင့် ဆုတ်ခွာခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးကို ပုံမှန်အသုံးပြုခြင်းဖြင့် သည်းခံနိုင်မှု တိုးတက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ရပြီး၊ အပန်းဖြေရာတွင် အသုံးပြုသည့်အခါ၊ ဤသည်းခံနိုင်စွမ်းသည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည်။[91][92] မှီခိုအသုံးပြုသူများတွင်၊ နုတ်ထွက်ခြင်းလက္ခဏာများသည် ဆေးဝါးခံနိုင်ရည်အဆင့်နှင့် အပြုသဘောဆက်စပ်နေပါသည်။ စိတ်ကြွဆေး ထုတ်ယူခြင်းမှ စိတ်ကျရောဂါသည် ကြာရှည်ပြီး ကိုကင်း ထုတ်ယူခြင်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်သည်။
လက်ရှိ Cochrane ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး မှီခိုအားထားမှုနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲသူများ ဆုတ်ခွာခြင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်အရ "နာတာရှည် ပြင်းထန်သော သုံးစွဲသူများ [မက်သာဖက်တမင်း] သုံးစွဲမှုကို ရုတ်တရက် ရပ်ဆိုင်းလိုက်သောအခါ၊ အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးဆေးထိုးပြီးနောက် 24 နာရီအတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်အကန့်အသတ်ရှိသော ဆုတ်ခွာရောဂါလက္ခဏာကို တိုင်ကြားကြသည်"။ ] နာတာရှည်၊ ဆေးထိုးသုံးစွဲသူများတွင် ငွေထုတ်ခြင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများသည် မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 87.6% အထိ ဖြစ်ပွားကာ ပထမပတ်အတွင်း မှတ်သားထားသည့် "ပျက်ကျမှု" အဆင့်ဖြင့် သုံးပတ်မှ လေးပတ်ကြာ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ မက်သာဖက်တမင်း ဆုတ်ခွာခြင်း လက္ခဏာများတွင် စိုးရိမ်သောက၊ မူးယစ်ဆေးတပ်မက်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှု၊ အစာစားချင်စိတ် တိုးလာခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုများလာခြင်း သို့မဟုတ် လှုပ်ရှားမှု လျော့ကျခြင်း၊ လှုံ့ဆော်မှုမရှိခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်ငိုက်ခြင်း နှင့် ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း အိပ်မက်များ သို့မဟုတ် တောက်ပသော အိပ်မက်များ ပါဝင်သည်။
မိခင်၏သွေးလမ်းကြောင်းတွင်ပါရှိသော မက်သာဖက်တမင်းသည် အချင်းမှတဆင့် သန္ဓေသားဆီသို့ ရောက်သွားနိုင်ပြီး မိခင်နို့ထဲသို့ လျှို့ဝှက်စွာ ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်း အလွဲသုံးစားလုပ်သော မိခင်များမှ မွေးဖွားလာသော ကလေးငယ်များသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အိပ်စက်မှုပုံစံများ၊ အစာကျွေးမှု ညံ့ဖျင်းခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်းနှင့် hypertonia များပါ၀င်သော မွေးကင်းစကလေးများ၏ ရောဂါလက္ခဏာစုကို ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ ဤနုတ်ထွက်ခြင်းရောဂါသည် အတော်လေးပျော့ပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 4% ခန့်တွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသာလိုအပ်သည်။
မွေးကင်းစကလေး
အခြားမူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့်မတူဘဲ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် စိတ်ကြွဆေးများနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးငယ်များသည် ရုတ်သိမ်းသည့်လက္ခဏာများ မပြပါ။ ယင်းအစား ကလေးများသည် ကျောင်းနေအရွယ်ရောက်သောအခါ သိမြင်မှုနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ပြဿနာများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာပါသည်။[95]
ကလေး ၃၃၀ ၏ အလားအလာရှိသော လေ့လာမှုတစ်ခုက အသက် 3 နှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ထိတွေ့မှုရှိသော ကလေးများသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း တိုးမြင့်လာသည့်အပြင် စိုးရိမ်စိတ်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၏ လက္ခဏာများ ပိုများလာကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ နှင့် အသက် 5 နှစ်တွင် ကလေးများသည် ပြင်ပသို့ထုတ်ခြင်း နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု အားနည်းခြင်း/ သွေးလွန်ကဲမှု ပုံမမှန်မှု နှုန်း မြင့်မားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
ဆေးလွန်သည်။
Aimo Koivunen ကိုလည်းကြည့်ပါ။
စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ရောဂါလက္ခဏာ အမျိုးမျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][24] စိတ်ကြွဆေး အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော နှလုံးခုန်နှုန်း၊ စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း၊ ဆီးသွားရခက်ခဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် နာကျင်ခြင်း၊ သွေးပေါင်ကျခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် မြင့်မားခြင်း၊ တက်ကြွလွန်ကဲခြင်းနှင့်/သို့မဟုတ် တုံ့ပြန်မှုလွန်ကဲခြင်း၊ ကြွက်သားကိုက်ခဲခြင်း၊ ပြင်းထန်သော စိတ်လှုပ်ရှားမှု အသက်ရှုမြန်ခြင်း၊ တုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဆီးတုံ့ဆိုင်းခြင်းနှင့် ဆီးမသွားနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။[3][31] အလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် adrenergic မုန်တိုင်း၊ စိတ်ကြွဆေးပြား စိတ်ကျရောဂါ၊ ဆီးအထွက်နှုန်း သိသိသာသာ လျော့ကျခြင်း သို့မဟုတ် မရှိခြင်း၊ နှလုံးတုန်လှုပ်ခြင်း၊ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း၊ သွေးလည်ပတ်မှု ကျဆင်းခြင်း၊ hyperpyrexia (ဆိုလိုသည်မှာ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် မြင့်မားခြင်း)၊ အဆုတ်သွေးတိုးရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ လျင်မြန်သော လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ကြွက်သားများပြိုကွဲခြင်း၊ serotonin syndrome နှင့် stereotypy ("tweaking")။[အရင်းအမြစ်များ 1] စိတ်ကြွဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်းသည် dopaminergic နှင့် serotonergic neurotoxicity တို့ကြောင့် ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ချေရှိသည်။[100][23] စိတ်ကြွဆေးအဆိပ်သင့်မှုကြောင့် သေဆုံးရခြင်းသည် ပုံမှန်အားဖြင့် တက်ခြင်းနှင့် သတိမေ့မြောခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။
စိတ္တ
ပင်မကဏ္ဍ- စိတ်ကြွစိတ်ရောဂါ § အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း
စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲခြင်းသည် လက္ခဏာအမျိုးမျိုး (ဥပမာ၊ အကြောက်လွန်ရောဂါ၊ အမြင်မှားခြင်း၊ မေ့လျော့ခြင်းနှင့် လွဲမှားခြင်း) ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။[3][101] အမ်ဖီတမင်း၊ ဒက်စ်ထရိုမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးသုံးစွဲမှု-စွဲဆောင်သော စိတ်ရောဂါအတွက် ကုသမှုဆိုင်ရာ Cochrane ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်တွင် သုံးစွဲသူများ၏ 5-15% ခန့်သည် လုံးဝပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် ပျက်ကွက်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။[101][102] တူညီသောပြန်လည်ဆန်းစစ်ချက်တွင် အနည်းဆုံး စမ်းသပ်မှုတစ်ခုအပေါ် အခြေခံ၍ စိတ်ကျရောဂါပျောက်ဆေးများသည် စူးရှသော အမ်ဖီတမင်းစိတ်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများကို ထိရောက်စွာဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း အခိုင်အမာဆိုသည်။[101] အမ်ဖီတမင်း စိတ်ရောဂါသည် ကုသရေး- အရေးပေါ် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအဖြစ် ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။
အရေးပေါ်ကုသမှု
ပြင်းထန်သော စိတ်ကြွဆေးမူးယစ်ခြင်းကို ရောဂါလက္ခဏာများကို ကုသခြင်းဖြင့် ကြီးကြီးမားမား စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ကုသမှုများတွင် အစပိုင်းတွင် မီးသွေးအား သွင်းပေးခြင်းနှင့် စိတ်ဖြေလျှော့ပေးခြင်းတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ဆေး၏ အသုံးဝင်ပုံကို ဆုံးဖြတ်ရန် မက်သာဖက်တမင်းမူးယစ်ခြင်းကိစ္စများတွင် သွေးပြန်ကြောစစ်ခြင်း သို့မဟုတ် အစာအိမ်တွင်းရေစစ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုံလောက်သောအထောက်အထားမရှိပါ။ အတင်းအကြပ် အက်ဆစ်ဆီးစစ် (ဥပမာ၊ ဗီတာမင် C ပါသော) သည် စိတ်ကြွဆေးများ စွန့်ထုတ်မှုကို တိုးစေသော်လည်း ၎င်းသည် အက်ဆစ်ဓာတ်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခြင်း၊ သို့မဟုတ် တက်ခြင်း သို့မဟုတ် rhabdomyolysis ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် မထောက်ခံပါ။ သွေးတိုးရောဂါသည် သွေးကြောတွင်း သွေးယိုခြင်း (ဆိုလိုသည်မှာ ဦးနှောက်အတွင်း သွေးယိုစီးခြင်း) ဖြစ်နိုင်ချေရှိပြီး ပြင်းထန်ပါက ပုံမှန်အားဖြင့် အကြောသွင်း phentolamine သို့မဟုတ် nitroprusside ဖြင့် ကုသပါသည်။ benzodiazepine နှင့် ငြိမ်သက်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပံ့ပိုးပေးသော လုံလောက်သော စိတ်ငြိမ်ဆေး သောက်သုံးပြီးနောက် သွေးပေါင်ချိန် တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းသွားတတ်သည်။
haloperidol ကဲ့သို့သော စိတ်ကျဆေးများသည် စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် စိတ်ကျရောဂါကို ကုသရာတွင် အသုံးဝင်ပါသည်။[104][105] lipophilic ဂုဏ်သတ္တိများနှင့် metoprolol နှင့် labetalol ကဲ့သို့သော CNS ထိုးဖောက်မှုရှိသော beta blockers များသည် CNS နှင့် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာအဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် အသုံးဝင်ပါသည်။ ရောစပ်ထားသော အယ်လ်ဖာ-နှင့် ဘီတာ-ဘလောက်ကာ ဘီတာလိုလ်သည် မက်သာဖက်တမင်းကြောင့်ဖြစ်စေသော ပေါင်းစပ် tachycardia နှင့် သွေးတိုးရောဂါတို့ကို ကုသရန်အတွက် အထူးသဖြင့် အသုံးဝင်သည်။ စိတ်ကြွဆေး အဆိပ်သင့်မှုကို ကုသရန်အတွက် beta-blockers များအသုံးပြုခြင်းဖြင့် "ဆန့်ကျင်ဘက်အယ်လ်ဖာလှုံ့ဆော်မှု" ၏ဖြစ်စဉ်ကို အစီရင်ခံမထားပါ။
အပြန်အလှန်တုံ့ပြန်မှုများ
စိတ်ကြွဆေးကို အသည်းအင်ဇိုင်း CYP2D6 ဖြင့် ဇီဝြဖစ်ပျက်စေသည်၊ ထို့ကြောင့် CYP2D6 inhibitors သည် စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို သက်တမ်းတိုးစေသည်။ MAOI နှင့် စိတ်ကြွဆေးနှစ်မျိုးလုံးသည် ပလာစမာ catecholamines များတိုးလာသောကြောင့် စိတ်ကြွဆေးသည် monoamine oxidase inhibitors (MAOIs) နှင့်လည်း ဓါတ်ပြုပါသည်။ ထို့ကြောင့်၊ နှစ်ခုလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်အသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိသည်။[24] စိတ်ကြွဆေးများသည် စိတ်ကျဆေးများနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်ကို လျော့ကျစေပြီး စိတ်ကျဆေးများနှင့် အခြားသော စိတ်ကြွဆေးများ၏ အာနိသင်ကိုလည်း တိုးစေနိုင်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် နှလုံးသွေးကြောစနစ်နှင့် မှတ်ဉာဏ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် သွေးတိုးရောဂါနှင့် စိတ်ကျဆေးများ၏ အာနိသင်များကို တုံ့ပြန်နိုင်သည်။[24] အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများနှင့် ဆီး၏ pH သည် စိတ်ကြွဆေး၏ စုပ်ယူမှုနှင့် စွန့်ထုတ်မှုကို အကျိုးသက်ရောက်စေသည်။ အထူးသဖြင့်၊ အက်ဆစ်ဓာတ်များသည် စိတ်ကြွဆေးများ စုပ်ယူမှုကို လျော့နည်းစေပြီး အယ်လ်ကာလီဓာတ်များသည် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေချိန်တွင် ဆီးသွားခြင်းကို တိုးစေသည်။ pH ၏ စုပ်ယူမှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသောကြောင့် အစာအိမ်အက်ဆစ်ကို လျှော့ချပေးသော ပရိုတွန်ပန့်တားတားဆေးများသည် စိတ်ကြွဆေးနှင့် ဓါတ်ပြုနိုင်သည်ဟု လူသိများသည်။
ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်
စိတ်ကြွဆေးကို ဦးနှောက် catecholamine စနစ်များကို ထိန်းညှိပေးသည့် G protein-coupled receptor (GPCR) ၏ ခြေရာခံ အamine-ဆက်စပ်သော receptor 1 (TAAR1) ၏ အစွမ်းထက်သော အပြည့်အဝ agonist အဖြစ် ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ TAAR1 ကို အသက်သွင်းခြင်းသည် cyclic adenosine monophosphate (cAMP) ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးစေပြီး dopamine transporter (DAT)၊ norepinephrine transporter (NET) နှင့် serotonin transporter (SERT) ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းကို လုံးဝ ဟန့်တားခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းပြန်ဖြစ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် TAAR1 နှင့် ချိတ်ဆက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ပရိုတင်း kinase A (PKA) နှင့် ပရိုတိန်း kinase C (PKC) အချက်ပြခြင်းမှတစ်ဆင့် သယ်ယူပို့ဆောင်သူ phosphorylation ကို အစပျိုးစေပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် monoamine transporter များ၏ internalization သို့မဟုတ် reverse function ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။[108][111] Methamphetamine သည် Ca2+/calmodulin-dependent protein kinase (CAMK)-မှီခိုအချက်ပြလမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် DAT phosphorylation နှင့်ဆက်စပ်နေသည့် ဆဲလ်အတွင်းကယ်လ်စီယမ်ကိုတိုးမြင့်စေသည်ဟု လူသိများပြီး dopamine efflux ကိုထုတ်လုပ်သည်။ TAAR1 သည် G ပရိုတိန်းနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသော အတွင်းပိုင်း-ပြုပြင်သည့် ပိုတက်စီယမ်ချန်နယ်များကို တိုက်ရိုက်အသက်သွင်းခြင်းဖြင့် အာရုံကြောများ၏ ပစ်ခတ်မှုနှုန်းကို လျှော့ချရန် ပြသထားသည်။ TAAR1 သည် astrocytes တွင် စိတ်ကြွဆေးဖြင့် အသက်သွင်းခြင်းသည် glutamate transporter အမျိုးအစားဖြစ်သည့် EAAT2 ၏ အမြှေးပါးအသုံးအနှုန်းနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော ပြုပြင်မွမ်းမံပုံပေါ်သည်။
ပလာစမာအမြှေးပါးရှိ monoamine သယ်ယူပို့ဆောင်သူများအပေါ် ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုအပြင်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် VMAT2 ကို ဟန့်တားခြင်းဖြင့် synaptic vesicle လုပ်ဆောင်ချက်ကို ဟန့်တားပေးသည်၊ ၎င်းသည် သားအိမ်အတွင်း monoamine စုပ်ယူမှုကို ဟန့်တားကာ ၎င်းတို့၏ထုတ်လွှတ်မှုကို အားပေးသည်။ ၎င်းသည် ပေါင်းစပ်အမြှေးပါးများမှ monoamines များကို presynaptic neuron ၏ cytosol (intracellular fluid) သို့ စီးဆင်းစေပြီး phosphorylated transporters များမှ synaptic cleft သို့ ၎င်းတို့၏နောက်ဆက်တွဲထုတ်လွှတ်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ စိတ်ကြွဆေးပြားများကို တားစီးနိုင်သည်ဟု သိရှိထားသည့် အခြားသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ပစ္စည်းများမှာ SLC22A3 နှင့် SLC22A5 ဖြစ်သည်။ SLC22A3 သည် astrocytes တွင်ပါရှိသော extraneuronal monoamine သယ်ယူပို့သူဖြစ်ပြီး SLC22A5 သည် ဆက်စပ်မှုမြင့်မားသော carnitine transporter ဖြစ်သည်။[109][120]
Methamphetamine သည် σ1 ထက် σ2 ထက် ပိုမိုရင်းနှီးမှုရှိသော အယ်လ်ဖာ-၂ adrenergic receptors နှင့် sigma receptors များ၏ agonist တစ်ခုဖြစ်ပြီး monoamine oxidase A (MAO-A) နှင့် monoamine oxidase B (MAO-B) တို့ကို ဟန့်တားသည်။[49][109] [55] စိတ်ကြွဆေးဖြင့် Sigma receptor activation သည် ၎င်း၏ဗဟိုအာရုံကြောစနစ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များကို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး ဦးနှောက်အတွင်း အာရုံကြောအဆိပ်သင့်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။ Dextromethamphetamine သည် ပိုမိုအားကောင်းသည့် စိတ်လှုံ့ဆော်ပေးသည့်ဆေးဖြစ်သော်လည်း levomethamphetamine သည် ပြင်းထန်သော အနားသတ်အာနိသင်များ၊ သက်တမ်းတစ်ဝက်နှင့် စွဲလမ်းသူများကြားတွင် ပိုကြာရှည်စွာ ခံစားရနိုင်သော အာနိသင်များရှိသည်။[121][122][123] မြင့်မားသောဆေးပမာဏတွင်၊ စိတ်ကြွဆေး၏ enantiomers နှစ်ခုလုံးသည် အလားတူ stereotypy နှင့် methamphetamine psychosis ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်၊[122] သို့သော် levomethamphetamine သည် တိုတောင်းသော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။
Pharmacokinetics
စိတ်ကြွဆေး၏ ဇီဝရရှိနိုင်မှုမှာ 67% ပါးစပ်၊ 79% အတွင်းပိုင်း၊ ရှူသွင်းခြင်း (ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း) မှ 67% မှ 90% နှင့် သွေးကြောသွင်းခြင်း 100% တို့ဖြစ်သည်။ ပါးစပ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ပြီးနောက်၊ စိတ်ကြွဆေးသည် စားသုံးပြီးနောက် 3.13-6.3 နာရီအတွင်း ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ပလာစမာ စိတ်ကြွဆေးပါဝင်မှု အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိသွားသဖြင့် စိတ်ကြွဆေးသည် သွေးကြောထဲသို့ ကောင်းစွာ စုပ်ယူသွားပါသည်။[124] မက်သာဖက်တမင်းကို ရှူရှိုက်ပြီး ဝမ်းတွင်းသွင်းပြီးနောက် ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်သည် ။ စိတ်ကြွဆေး၏ မြင့်မားသော lipophilicity ကြောင့်၊ ၎င်းသည် အခြားစိတ်ကြွဆေးများထက် လျင်မြန်စွာ ရွေ့လျားနိုင်ပြီး၊ ၎င်းသည် monoamine oxidase ဖြင့် ပျက်စီးမှုကို ပိုမိုခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ အမ်ဖီတမင်း ဇီဝဖြစ်စဉ်သည် ၁၀ နာရီမှ ၂၄ နာရီအတွင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးကို ကျောက်ကပ်မှ စွန့်ထုတ်သည် ။ ပါးစပ်ဖြင့်သောက်သောအခါ ဆေးပမာဏ၏ 30-54% ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် ဆီးတွင် စွန့်ထုတ်ပြီး 10-23% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးပါသည်။[124] IV ထိုးပြီးနောက်တွင် 45% ခန့်ကို စိတ်ကြွဆေးအဖြစ် စွန့်ထုတ်ပြီး 7% ကို အမ်ဖီတမင်းအဖြစ် ထုတ်ပေးသည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် ၅ နာရီမှ ၃၀ နာရီအထိ ကွဲပြားသော်လည်း လေ့လာမှုအများစုတွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၉ နာရီမှ ၁၂ နာရီအထိဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေး၏ သက်တမ်းတစ်ဝက်ကို ဖယ်ရှားခြင်းသည် စီမံအုပ်ချုပ်မှု လမ်းကြောင်းအရ မကွဲပြားသော်လည်း သိသိသာသာ တစ်ဦးချင်း ကွဲပြားမှုအပေါ် မူတည်ပါသည်။
CYP2D6၊ dopamine β-hydroxylase၊ flavin-containing monooxygenase 3၊ butyrate-CoA ligase နှင့် glycine N-acyltransferase တို့သည် စိတ်ကြွဆေး သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များကို လူတို့၌ ဇီဝဖြစ်စဉ်ဖြစ်စေရန် လူသိများသော အင်ဇိုင်းများဖြစ်သည်။ [124] အခြားအသေးစား ဇီဝဖြစ်စဉ်များတွင်- 4-hydroxyamphetamine၊ 4-hydroxynorephedrine၊ 4-hydroxyphenylacetone၊ benzoic acid၊ hippuric acid၊ norephedrine နှင့် phenylacetone၊ amphetamine ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်များ။[8][124][125] ဤဇီဝဖြစ်စဉ်များထဲတွင်၊ တက်ကြွသော sympathomimetics များမှာ amphetamine၊ 4-hydroxyamphetamine၊[131] 4-hydroxynorephedrine၊[132] 4-hydroxymethamphetamine၊[124] နှင့် norephedrine တို့ဖြစ်သည်။ စိတ်ကြွဆေးသည် CYP2D6 တားဆေးဖြစ်သည်။[107]
အဓိက ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများတွင် မွှေးရနံ့ပါရာ-ဟိုက်ဒရောစီခြင်း၊ aliphatic alpha- နှင့် beta-hydroxylation၊ N-oxidation၊ N-dealkylation နှင့် deamination တို့ ပါဝင်ပါသည်။[8][124][134] လူသိများသော ဇီဝဖြစ်စဉ်လမ်းကြောင်းများ ပါဝင်သည်။
ဇီဝအရည်များကို ထောက်လှမ်းခြင်း။
စိတ်ကြွဆေးနှင့် အမ်ဖီတမင်းတို့ကို အားကစား၊ အလုပ်အကိုင်၊ အဆိပ်သင့်ရောဂါရှာဖွေရေးနှင့် မှုခင်းဆေးပညာအတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးစမ်းသပ်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ဆီး သို့မဟုတ် သွေးတွင် မကြာခဏ တိုင်းတာသည်။[137] ဆေး၏ရင်းမြစ်ကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စေရန်အတွက် Chiral နည်းပညာများကို တရားမဝင် သို့မဟုတ် တရားဝင်ရရှိခြင်းရှိ၊ အပြုသဘောဆောင်သောစမ်းသပ်မှုရလဒ်ဆီသို့ OTC အချို့သော OTC နှာပိတ်ခြင်းအတွက် တက်ကြွသောပါဝင်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် levomethamphetamine ၏ဖြစ်နိုင်ချေပါဝင်မှုကို အကဲဖြတ်ရန် Chiral ခွဲခြားရန် လိုအပ်ပါသည်။[141][142][143] ဇင့်ဓာတ် ဖြည့်စွက်စာများသည် ဆီးထဲတွင် စိတ်ကြွဆေးနှင့် အခြားဆေးများ ပါဝင်မှုကို ဖုံးကွယ်ပေးနိုင်သည်။
Methamphetamine သည် enantiomers, dextromethamphetamine နှင့် levomethamphetamine နှစ်မျိုးပါရှိသော chiral ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အခန်းအပူချိန်တွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကင်းစင်သောအခြေခံသည် ဂျရေနီယမ်အရွက်၏အနံ့လက္ခဏာရှိသော ကြည်လင်ပြီး အရောင်မဲ့အရည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Diethyl Ether နှင့် Ethanol တွင် ပျော်ဝင်သည့်အပြင် ကလိုရိုဖောင်ဖြင့် ရောနှောနိုင်သည်။
ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် ခါးသောအရသာနှင့် အနံ့ကင်းသည်။ ၎င်းတွင် အရည်ပျော်မှတ် 170 မှ 175°C (338 နှင့် 347°F) အကြားရှိပြီး အခန်းအပူချိန်တွင် အဖြူရောင်သလင်းခဲများ သို့မဟုတ် အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲမှုန့်များအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်သည်။ ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ဆားသည် အီသနောနှင့် ရေတို့တွင်လည်း လွတ်လပ်စွာပျော်ဝင်နိုင်သည်။ ၎င်း၏ပုံဆောင်ခဲဖွဲ့စည်းပုံသည် P21 အာကာသအဖွဲ့နှင့်အတူ monoclinic ဖြစ်သည်။ 90 K (−183.2°C; −297.7°F) တွင် ၎င်းတွင် ရာဇမတ်ကွက်ဘောင်များ a = 7.10 Å၊ b = 7.29 Å၊ c = 10.81 Å နှင့် β = 97.29°.[145]
ပျက်စီးခြင်း။
2011 လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် အရောင်ချွတ်ဆေးကို အသုံးပြု၍ စိတ်ကြွဆေးများကို ဖျက်ဆီးခြင်းတွင် ထိရောက်မှုသည် ထိတွေ့ချိန်နှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုတို့နှင့် ဆက်နွယ်နေကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ တစ်နှစ်ကြာလေ့လာမှုတစ်ခု (၂၀၁၁ ခုနှစ်မှလည်း) မြေဆီလွှာတွင်ရှိသော စိတ်ကြွဆေးသည် ညစ်ညမ်းစေသော ညစ်ညမ်းစေသောပစ္စည်းဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ ရေဆိုးများတွင် ဇီဝဓာတ်ပေါင်းဖိုများကို 2013 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် အလင်းရောင်နှင့်ထိတွေ့မှုအောက်တွင် ရက်ပေါင်း 30 အတွင်း ကြီးမားစွာ ပျက်စီးသွားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။[148]
ပေါင်းစပ်ခြင်း။
တရားမဝင် အမ်ဖီတမင်း ပေါင်းစပ်မှုဆိုင်ရာ နောက်ထပ် အချက်အလက်- အစားထိုး အမ်ဖီတမင်း ယဉ်ကျေးမှု § တရားမဝင် ပေါင်းစပ်မှု
Racemic စိတ်ကြွဆေးကို Leuckart[149] သို့မဟုတ် reductive amination နည်းလမ်းများဖြင့် phenylactone မှ စတင်ပြင်ဆင်နိုင်ပါသည်။ Leuckart တုံ့ပြန်မှုတွင်၊ phenylactone ၏ ညီမျှသော တစ်ခုသည် N-methylformamide ၏ ဖော်မလင်အမိုင်အိုင်းနှင့် ဘေးထွက်ပစ္စည်းများအဖြစ် မက်သာဖက်တမင်း နှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် နှင့် methylamine ကို ထုတ်လုပ်ရန် ဓါတ်ပြုပါသည်။[150] ဤတုံ့ပြန်မှုတွင်၊ N-methylformamide ၏ ဒုတိယညီမျှသော လျော့ချပေးသည့် အလယ်အလတ်တစ်ခုအဖြစ် imminium cation ကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ထို့နောက် အလယ်အလတ် ဖော်မိုင်းအမိုင်ဒ်အား အက်စစ်ဓာတ်ရှိသော ရေအခြေအနေများအောက်တွင် ဟိုက်ဒရောလစ်ပြုလုပ်ပြီး နောက်ဆုံးထွက်ကုန်အဖြစ် မက်သာဖက်တမင်းကို ထုတ်ပေးသည်။ တနည်းအားဖြင့် ဖီနီလက်စတုန်းသည် စိတ်ကြွဆေးအထွက်နှုန်းကို လျှော့ချရန် အခြေအနေများအောက်တွင် methylamine နှင့် ဓာတ်ပြုနိုင်သည်။
စိတ်ကြွဆေးမပေါ်မီ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော အမ်ဖက်တမင်းအား ဖီနီလီဆိုပရာမင်းဟု အမည်ပေးထားသည့် ရိုမေးနီးယားဓာတုဗေဒပညာရှင် Lazăr Edeleanu မှ ဂျာမနီတွင် 1887 ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး ပေါင်းစပ်ဖန်တီးခဲ့သည်။ မကြာမီတွင်၊ စိတ်ကြွဆေးကို ဂျပန်ဓာတုဗေဒပညာရှင် Nagai Nagayoshi မှ 1893 ခုနှစ်တွင် ephedrine မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ဆယ်စုနှစ် သုံးခုကြာပြီးနောက် 1919 ခုနှစ်တွင် စိတ်ကြွဆေး ဟိုက်ဒရိုကလိုရိုက်ကို အနီရောင် ဖော့စဖရပ်နှင့် အိုင်အိုဒင်းတို့ကို အသုံးပြု၍ ephedrine လျှော့ချခြင်းဖြင့် ဆေးပညာရှင် Akira Ogata မှ ပေါင်းစပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
1938 ခုနှစ်မှစတင်၍ ဘာလင်အခြေစိုက် Temmler ဆေးဝါးကုမ္ပဏီမှထုတ်လုပ်သော Pervitin အမှတ်တံဆိပ်အမည်အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးပြားကို ဂျာမနီတွင် အကြီးစားစျေးကွက်တင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို Third Reich ၏ပေါင်းစပ် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ၏ အကိုင်းအခက်များအားလုံးက ၎င်းကို လှုံ့ဆော်ပေးသည့် အာနိသင်များနှင့် နိုးကြားတက်ကြွစေရန် လှုံ့ဆော်ပေးသည်။ Pervitin ကို ဂျာမန်တပ်များကြားတွင် "Stuka-Tablets" (Stuka-Tabletten) နှင့် "Herman-Göring-Pills" (Hermann-Göring-Pillen) ဟု လူသိများသော Göring ၏ မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူသိများသော မူးယစ်ဆေးစွဲခြင်းကို ရည်ညွှန်းခြင်းအဖြစ် လူသိများသည်။ သို့သော်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ အထူးသဖြင့် ဆုတ်ခွာခြင်းလက္ခဏာများသည် အလွန်ပြင်းထန်သောကြောင့် စစ်တပ်သည် ၎င်း၏အသုံးပြုမှုကို 1940 ခုနှစ်တွင် သိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့သည်။ 1941 ခုနှစ်တွင် ဆရာဝန်၏ဆေးစာတွင် အသုံးပြုမှုကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်သည် ၎င်း၏ဖြန့်ဖြူးမှုကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ စစ်သားများသည် တစ်ကြိမ်လျှင် ဆေးပြားနှစ်ပြားသာ ရရှိကြပြီး တိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုရန် စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့ကြသည်။ သမိုင်းပညာရှင် Łukasz Kamieński ကပြောပါတယ်
"Pervitin ကို စစ်တိုက်တော့မယ့် စစ်သားတစ်ယောက်က နောက်ရက် ဒါမှမဟုတ် နှစ်ရက်လောက်အထိ သူ့ကိုယ်သူ ထိရောက်စွာ မစွမ်းဆောင်နိုင်တော့တာကို တွေ့ရတယ်။ မူးယစ်ဆေး အရက်နာကျပြီး သူရဲကောင်းစစ်သည်တော်ထက် ဖုတ်ကောင်လို ပိုမြင်လာရပြီး ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကနေ ပြန်ကောင်းလာခဲ့ရတာ။"
အချို့သော စစ်သားများသည် အရပ်သားများကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုများ ကျူးလွန်ကာ အကြမ်းဖက် အသွင်ပြောင်း၊ အခြားသူများက ၎င်းတို့၏ အရာရှိများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
စစ်ပွဲအပြီးတွင်၊ ၎င်းအား ဆေးအသစ်ဖြစ်သော D-IX ၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။
Obetrol သည် 1950 ခုနှစ်များတွင် Obetrol Pharmaceuticals မှ မူပိုင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး အဝလွန်ခြင်းကို ကုသရန်အတွက် ညွှန်ပြထားသည့် Obetrol သည် ဆေးဝါးစိတ်ကြွဆေးထုတ်ကုန်များ၏ ပထမဆုံးအမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ကြွဆေးအာနိသင်များကြောင့် Obetrol သည် အမေရိကတွင် 1950 နှင့် 1960 ခုနှစ်များအတွင်း လူကြိုက်များသော အစားအသောက်ဆေးဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၏ စွဲလမ်းစေသော ဂုဏ်သတ္တိများ လူသိများလာသည်နှင့်အမျှ၊ အစိုးရများသည် မက်သာဖက်တမင်း ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဖြန့်ဖြူးခြင်းကို တင်းကြပ်စွာ ထိန်းကျောင်းလာကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းကာလများတွင် စိတ်ကြွဆေးသည် ထိန်းချုပ်ထားသော ပစ္စည်းများအက်ဥပဒေအောက်ရှိ ဇယား II ထိန်းချုပ်သည့်အရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင်၊ ဒိန်းမတ်ဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Lundbeck ၏ ကုန်အမှတ်တံဆိပ် Desoxyn ၏ ကုန်သွယ်မှုအမည် Desoxyn အောက်တွင် စိတ်ကြွဆေးများကို ရောင်းချနေပါသည်။ ဇန်နဝါရီ 2013 တွင် Desoxyn အမှတ်တံဆိပ်ကို အီတလီဆေးဝါးကုမ္ပဏီ Recordati သို့ ရောင်းချခဲ့သည်။
ရှင်းလင်းချက်မှတ်စုများ
တူညီသောအသုံးအနှုန်းများနှင့် အစားထိုးစာလုံးပေါင်းများ ပါဝင်သည်- N-methylamphetamine၊ desoxyephedrine၊ Syndrox၊ Methedrine နှင့် Desoxyn။[12][13][14] စိတ်ကြွဆေးအတွက် အသုံးများသော ဗန်းစကားများတွင်- အမြန်နှုန်း၊ မက်သမ်ဖက်တမင်း၊ ပုံဆောင်ခဲ၊ crystal meth၊ glass၊ shards၊ ice၊ tic၊ နှင့် Tina၊[15] နှင့် New Zealand, "P"။[16]
Enantiomers များသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပုံသဏ္ဍာန်တူသော မော်လီကျူးများဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တည်ဆောက်ပုံအရ တူညီသော်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက် ဦးတည်ချက်ဖြစ်သည်။
Levomethamphetamine နှင့် dextromethamphetamine ကို L-methamphetamine၊ (R)-methamphetamine သို့မဟုတ် levmetamfetamine (နိုင်ငံတကာ မူပိုင်ခွင့်မဟုတ်သော အမည် [INN]) နှင့် D-methamphetamine၊ (S)-methamphetamine သို့မဟုတ် metamfetamine (INN) အသီးသီး ရှိသည်။ 18]
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ OTC ရှူဆေးအချို့တွင် ပါဝင်ပစ္စည်းကို levmetamfetamine၊ INN နှင့် USAN ၏ levomethamphetamine အဖြစ် စာရင်းသွင်းထားသည်။
ကူးယူဖော်ပြခြင်းဆိုင်ရာအချက်များသည် တိကျသောမျိုးဗီဇများ၏ဖော်ပြမှုကို တိုးမြှင့် သို့မဟုတ် လျှော့ချပေးသည့် ပရိုတင်းများဖြစ်သည်။
ရိုးရှင်းသောအသုံးအနှုန်းဖြင့်၊ ဤလိုအပ်သောနှင့် လုံလောက်သောဆက်ဆံရေးဆိုသည်မှာ nucleus တွင် ΔFosB လွန်ကဲစွာဖော်ပြခြင်းနှင့် စွဲလမ်းခြင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ လိုက်လျောညီထွေမှုတို့သည် အမြဲတပြိုင်တည်းဖြစ်ပေါ်ပြီး တစ်ဦးတည်းဘယ်တော့မှမဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဆိုလိုသည်။
ဆက်စပ်သုတေသနပြုချက်များတွင် စိတ်ကြွဆေးမဟုတ်ဘဲ အမ်ဖက်တမင်းသာ ပါဝင်ပါသည်။ သို့သော်၊ အမ်ဖီတမင်းနှင့် စိတ်ကြွဆေးများ၏ ဆေးဝါးဒိုင်းနမစ်နှင့် ဆေးဝါးဆိုင်ရာ အာနိသင်များကြား တူညီမှုကြောင့် ဤဖော်ပြချက်တွင် ပါဝင်ပါသည်။
hbkfuysw5polobnji6y0w8btzkh8ylu
မန်းဝင်းခိုင်သန်း
0
60878
753090
739659
2022-08-03T08:04:15Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
|honorific-prefix =
|name = မန်းဝင်းခိုင်သန်း
|honorific-suffix =ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော
| native_name =
| native_name_lang =
| pronunciation =
|image =
|alt =
|caption =
|office = [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်]]
|appointed = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|order =
|term_start = ၁၆ ဧပြီ ၂၀၂၁
|term_end =
|order1 =
|office1 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ဒုတိယ သမ္မတ]] (ယာယီ)
|appointed1 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|term_start1 = ၉ မတ် ၂၀၂၁
|term_end1 = ၁၆ ဧပြီ ၂၀၂၁
|deputy1 =
|predecessor1 = * [[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]
* [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|မြင့်ဆွေ]]
|successor1 = [[ဒူဝါလရှီးလ]]
|order2 =
|office2 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက]]
|term_start2 = ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end2 = ၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၈
|deputy2 = [[အေးသာအောင်၊ ဦး|ဦးအေးသာအောင်]]
|predecessor2 = [[ရွှေမန်း၊ ဦး|ဦးရွှေမန်း]]
|successor2 = [[တီခွန်မြတ်၊ ဦး|ဦးတီခွန်မြတ်]]
|order3 = ဒုတိယအကြိမ်
|office3 = အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ
|term_start3 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end3 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁
|deputy3 = [[အေးသာအောင်၊ ဦး|ဦးအေးသာအောင်]]
|predecessor3 = [[ခင်အောင်မြင့်၊ ဦး|ဦးခင်အောင်မြင့်]]
|successor3 =
|order4 = [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] အမတ်
|constituency4 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ် (၈)<br/> [[မြဝတီမြို့နယ်]]
|term_start4 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end4 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁
|predecessor4 =
|successor4 =
| party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
| birth_date = {{Birth date and age|1952|4|23}}
| birth_place = [[ဟင်္သာတမြို့နယ်]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်း]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]။
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
| death_place =
| nationality = [[မြန်မာနိုင်ငံသား]] [[ကရင်လူမျိုး]]
| ethnicity = [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]
| alma_mater = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]
| religion = [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]
| parents = မန်းသန်းရှိန်၊ နန့်ခင်ဌေးရည်ခိုင်
| relations = [[မန်းဘခိုင်]] (အဖိုး)
| spouse =
| children =
| other_names =
| known_for =
| occupation = [[ရှေ့နေ]]၊ [[နိုင်ငံရေးသမား]]
| criminal_charge =
| criminal_penalty =
| criminal_status =
| website =
}}
'''မန်းဝင်းခိုင်သန်း''' (၂၃ ဧပြီ ၁၉၅၂ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမား၊ ရှေ့နေနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ]] ဖြစ်သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ကရင်ပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်မြေ ၈ မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.mizzima.com/news-domestic/myanmar-embark-new-chapter-parliament-convenes|title=Myanmar to embark on a new chapter as parliament convenes|work=Mizzima|accessdate=31 January 2016|archivedate=24 January 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190124084247/http://mizzima.com/news-domestic/myanmar-embark-new-chapter-parliament-convenes}}</ref><ref name="lunminmang">{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/18742-speaker-profiles.html|title=Meet the Speakers|author=Lun Min Mang|publisher=}}</ref><ref name="lunminmang"/><ref>{{cite web|url=http://www.irrawaddy.com/burma/anp-riven-by-power-politics-as-new-governments-term-approaches.html|title=ANP Riven by Power Politics as New Government’s Term Approaches|work=The Irrawaddy}}</ref><ref name="elm">{{cite web | url=http://www.elevenmyanmar.com/politics/nld-confirms-parliament-speakers-nominee-deputy-parliament-speaker-t-khun-myat-unclear | title=NLD confirms parliament speakers; Nominee for deputy parliament speaker T Khun Myat unclear from opium | publisher=Eleven Myanmar | accessdate=29 January 2016 | archivedate=31 January 2016 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160131190159/http://www.elevenmyanmar.com/politics/nld-confirms-parliament-speakers-nominee-deputy-parliament-speaker-t-khun-myat-unclear }}</ref> အာဇာနည် ခေါင်းဆောင်ကြီး ဝန်ကြီး[[ဘခိုင်၊ မန်း|မန်းဘခိုင်]] ၏ မြေးဖြစ်သည်။
ဟင်္သာတမြို့နယ်၊ ယုန်သလင်းရွာအထက်တန်းကျောင်းနှင့် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]တို့တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှစ၍ ရှေ့နေလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်ထောင်စုကရင်အမျိုးသားများအဖွဲ့ချုပ် (UKL) ပါတီတွင် ကော်မတီဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ [[ဧရာဝတီတိုင်း]]၊ [[ကျုံပျော်မြို့]]၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး မူကြိုကျောင်းတွင် ကော်မတီဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?p=36169|title=ဒုတိယအကြိမ် အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌမန်းဝင်းခိုင်သန်း|publisher=အမျိုးသားလွှတ်တော်|date=၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆|accessdate=၁၁ မတ် ၂၀၁၆}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref>
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]မှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခေတ္တဒုသမ္မတအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ခန့်အပ်မှုအရ တာဝန်စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=မန်းဝင်းခိုင်သန်း ခေတ္တဒုသမ္မတအဖြစ် CRPH ခန့်အပ် |url=https://burmese.voanews.com/a/crph-vice-president-mahn-khine-than/5807372.html |website=ဗွီအိုအေ |access-date=၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |language=my}}</ref><ref>{{cite web |title=မန်းဝင်းခိုင်သန်းကို ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် CRPH တင်မြှောက် |url=https://www.rfa.org/burmese/news/crph-choose-mahn-win-khaing-than-as-vice-president-03092021072838.html |website=Radio Free Asia |access-date=၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |language=en}}</ref>၂၀၂၁ခုနှစ်၊ဧပြီလ ၁၆ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] မှဖွဲ့စည်းသော [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့]]တွင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{lifetime|၁၉၅၂| }}
{{DEFAULTSORT:ဝင်းခိုင်သန်း၊ မန်း}}
[[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များ]]
[[Category:မြန်မာ ရှေ့နေများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတများ]]
{{Myanmar-bio-stub}}{{မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ}}
8lwu12hq507l6z0fjpufrsqxi10ud1f
753091
753090
2022-08-03T08:04:51Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
|honorific-prefix =[[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]]
|name = မန်းဝင်းခိုင်သန်း
|honorific-suffix =
| native_name =
| native_name_lang =
| pronunciation =
|image =
|alt =
|caption =
|office = [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်]]
|appointed = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|order =
|term_start = ၁၆ ဧပြီ ၂၀၂၁
|term_end =
|order1 =
|office1 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ဒုတိယ သမ္မတ]] (ယာယီ)
|appointed1 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|term_start1 = ၉ မတ် ၂၀၂၁
|term_end1 = ၁၆ ဧပြီ ၂၀၂၁
|deputy1 =
|predecessor1 = * [[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]
* [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|မြင့်ဆွေ]]
|successor1 = [[ဒူဝါလရှီးလ]]
|order2 =
|office2 = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက]]
|term_start2 = ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end2 = ၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၈
|deputy2 = [[အေးသာအောင်၊ ဦး|ဦးအေးသာအောင်]]
|predecessor2 = [[ရွှေမန်း၊ ဦး|ဦးရွှေမန်း]]
|successor2 = [[တီခွန်မြတ်၊ ဦး|ဦးတီခွန်မြတ်]]
|order3 = ဒုတိယအကြိမ်
|office3 = အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ
|term_start3 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end3 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁
|deputy3 = [[အေးသာအောင်၊ ဦး|ဦးအေးသာအောင်]]
|predecessor3 = [[ခင်အောင်မြင့်၊ ဦး|ဦးခင်အောင်မြင့်]]
|successor3 =
|order4 = [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]] အမတ်
|constituency4 = [[ကရင်ပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ် (၈)<br/> [[မြဝတီမြို့နယ်]]
|term_start4 = ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆
|term_end4 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁
|predecessor4 =
|successor4 =
| party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
| birth_date = {{Birth date and age|1952|4|23}}
| birth_place = [[ဟင်္သာတမြို့နယ်]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်း]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]။
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
| death_place =
| nationality = [[မြန်မာနိုင်ငံသား]] [[ကရင်လူမျိုး]]
| ethnicity = [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]
| alma_mater = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]
| religion = [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]
| parents = မန်းသန်းရှိန်၊ နန့်ခင်ဌေးရည်ခိုင်
| relations = [[မန်းဘခိုင်]] (အဖိုး)
| spouse =
| children =
| other_names =
| known_for =
| occupation = [[ရှေ့နေ]]၊ [[နိုင်ငံရေးသမား]]
| criminal_charge =
| criminal_penalty =
| criminal_status =
| website =
}}
'''မန်းဝင်းခိုင်သန်း''' (၂၃ ဧပြီ ၁၉၅၂ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမား၊ ရှေ့နေနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ]] ဖြစ်သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ကရင်ပြည်နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်မြေ ၈ မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.mizzima.com/news-domestic/myanmar-embark-new-chapter-parliament-convenes|title=Myanmar to embark on a new chapter as parliament convenes|work=Mizzima|accessdate=31 January 2016|archivedate=24 January 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190124084247/http://mizzima.com/news-domestic/myanmar-embark-new-chapter-parliament-convenes}}</ref><ref name="lunminmang">{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/18742-speaker-profiles.html|title=Meet the Speakers|author=Lun Min Mang|publisher=}}</ref><ref name="lunminmang"/><ref>{{cite web|url=http://www.irrawaddy.com/burma/anp-riven-by-power-politics-as-new-governments-term-approaches.html|title=ANP Riven by Power Politics as New Government’s Term Approaches|work=The Irrawaddy}}</ref><ref name="elm">{{cite web | url=http://www.elevenmyanmar.com/politics/nld-confirms-parliament-speakers-nominee-deputy-parliament-speaker-t-khun-myat-unclear | title=NLD confirms parliament speakers; Nominee for deputy parliament speaker T Khun Myat unclear from opium | publisher=Eleven Myanmar | accessdate=29 January 2016 | archivedate=31 January 2016 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160131190159/http://www.elevenmyanmar.com/politics/nld-confirms-parliament-speakers-nominee-deputy-parliament-speaker-t-khun-myat-unclear }}</ref> အာဇာနည် ခေါင်းဆောင်ကြီး ဝန်ကြီး[[ဘခိုင်၊ မန်း|မန်းဘခိုင်]] ၏ မြေးဖြစ်သည်။
ဟင်္သာတမြို့နယ်၊ ယုန်သလင်းရွာအထက်တန်းကျောင်းနှင့် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်|ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်]]တို့တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှစ၍ ရှေ့နေလုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်ထောင်စုကရင်အမျိုးသားများအဖွဲ့ချုပ် (UKL) ပါတီတွင် ကော်မတီဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ [[ဧရာဝတီတိုင်း]]၊ [[ကျုံပျော်မြို့]]၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး မူကြိုကျောင်းတွင် ကော်မတီဝင်အဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.amyothahluttaw.gov.mm/?p=36169|title=ဒုတိယအကြိမ် အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌမန်းဝင်းခိုင်သန်း|publisher=အမျိုးသားလွှတ်တော်|date=၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၆|accessdate=၁၁ မတ် ၂၀၁၆}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref>
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]မှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခေတ္တဒုသမ္မတအဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ခန့်အပ်မှုအရ တာဝန်စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=မန်းဝင်းခိုင်သန်း ခေတ္တဒုသမ္မတအဖြစ် CRPH ခန့်အပ် |url=https://burmese.voanews.com/a/crph-vice-president-mahn-khine-than/5807372.html |website=ဗွီအိုအေ |access-date=၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |language=my}}</ref><ref>{{cite web |title=မန်းဝင်းခိုင်သန်းကို ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် CRPH တင်မြှောက် |url=https://www.rfa.org/burmese/news/crph-choose-mahn-win-khaing-than-as-vice-president-03092021072838.html |website=Radio Free Asia |access-date=၁၀ မတ် ၂၀၂၁ |language=en}}</ref>၂၀၂၁ခုနှစ်၊ဧပြီလ ၁၆ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] မှဖွဲ့စည်းသော [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့]]တွင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{lifetime|၁၉၅၂| }}
{{DEFAULTSORT:ဝင်းခိုင်သန်း၊ မန်း}}
[[ကဏ္ဍ:အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီဝင်များ]]
[[Category:မြန်မာ ရှေ့နေများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယသမ္မတများ]]
{{Myanmar-bio-stub}}{{မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ}}
t1yibl6ewci5v59cjyui5q2p7m8a3kr
ထင်ကျော် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)
0
62782
753047
732302
2022-08-03T07:08:41Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
|name = ဦးထင်ကျော်
|office = မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ စာရင်း|နဝမမြောက်]] [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ| သမ္မတ]]
|image = File:Htin Kyaw 2017 (cropped).jpg
|party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
|1blankname = {{nowrap|နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်}}
|1namedata = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|predecessor1 = ဦး[[သိန်းစိန်]]
|successor1 =
*[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|(ယာယီ)}}
*[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဝင်းမြင့်]]
|vicepresident1 = ဦး[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|မြင့်ဆွေ]]<br />ဦး[[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]
|office2 = [[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]] တွင် အလုပ်အမှုဆောင်
|term_start2 = ၂၀၁၂
|term_end2 = ၂၀၁၆
|office3 = [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှူး။
|term_start3 = ၁၉၈၀
|term_end3 = ၁၉၉၂
|birth_date = {{birth date and age|1946|7|20|df=y}}
|birth_place =[[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[ကိုလိုနီခေတ်|ဗြိတိသျှ ဘားမား]]<ref name="7day>{{cite web|url=http://7daydaily.com/story/60530|title=သမ္မတသစ် ဦးထင်ကျော်၏ အစ်ကို ဦးကျော်စိုးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း|date=၁၇ မတ် ၂၀၁၆|accessdate=၁၉ မတ် ၂၀၁၆|archivedate=20 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160320124648/http://www.7daydaily.com/story/60530}}</ref>
|death_date =
|death_place =
|spouse = [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]
|residence =
|alma_mater = [[ရန်ကုန် စီးပွားရေး တက္ကသိုလ်]]<br>[[Institute of Computer Sciences]]<br>[[University of London]]<br>[[Arthur D. Little School of Management]]
|website =
|term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
|term_end = ၂၁ မတ် ၂၀၁၈
|parents = [[မင်းသုဝဏ်]] (ဖခင်) <br/> ဒေါ်ကြည်ကြည် (မိခင်)
|religion = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
|honorific prefix=ကောင်းသောကျက်သရေရှိသောမင်း}}
'''ဦးထင်ကျော်''' သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမား၊ စာရေးဆရာနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]] အဖြစ် ၂၀၁၆ မတ်လမှ ၂၀၁၈ မတ်လ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] အစည်းအဝေးတွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုသမ္မတလောင်း]] အဖြစ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ ကိုယ်စားလှယ်များက အဆိုပြုခြင်းခံကာ<ref name="eieitoelwin">{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/in-depth/19202-daw-suu-eyes-foreign-minister-role.html|title=Daw Suu eyes foreign minister role|author=Ei Ei Toe Lwin|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/|title=NLD Dropped a Name List to Lead Its New Government|work=The Burma Times|accessdate=10 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324031859/http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/}}</ref><ref name="MNP">{{cite web | url=http://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/846496/myanmar-starts-new-parliamentary-era | title=Myanmar Starts New Parliamentarye Era | publisher=The Bangkok Post | accessdate=6 March 2016}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဦးထင်ကျော်အား ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးသော အရပ်သားသမ္မတအဖြစ် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]က ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web| url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35808921 | title=Myanmar parliament elects first civilian president in decades | publisher=BBC}}</ref><ref>{{cite web| url=http://www.thereportertimes.com/myanmar-new-president-htin-kyaw/21529/ | title=Htin Becomes First Civilian Myanmar President | publisher=TRT}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/1925732/who-htin-kyaw-myanmars-new-president|title=Who is Htin Kyaw, Myanmar’s new president?|date=16 March 2016|work=South China Morning Post}}</ref> ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။<ref name="pom">{{cite web|url=http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2018/03/21/id-13603|title=နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ်၊ ၁ / ၂၀၁၈|date=၂၁ မတ် ၂၀၁၈|accessdate=၂၁ မတ် ၂၀၁၈}}</ref>
== ငယ်ဘဝ ==
[[File:Min Thu Wun and Htin Kyaw.jpg|thumb|left|ကလေးအရွယ်တွင် တွေ့ရသည့် ဦးထင်ကျော်နှင့် ဖခင်[[မင်းသုဝဏ်]]|237x237px]]
ဦးထင်ကျော်ကို ၁၉၄၆ ဇူလိုင် ၂၀ တွင် ဖခင်စာရေးဆရာ [[မင်းသုဝဏ်]] နှင့် မိခင် ဒေါ်ကြည်ကြည်တို့မှ ရန်ကုန်မြို့တွင် မွေးဖွားသည်။ ဖခင် မင်းသုဝဏ် သည် မွန်-မြန်မာမျိုးရိုးဖြစ်သည်။ မွေးချင်း (၃) ယောက်ရှိသည့်အနက် ဒုတိယမြောက် သားဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng|title=U Wun (Minthuwun) Bio Data|access-date=15 March 2016|accessdate=11 March 2016|archivedate=13 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313093058/http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng}}</ref><ref name="voanews.com">{{cite web|url=http://www.voanews.com/content/brief-bio-of-newly-elected-myanmar-president-htin-kyaw/3237006.html|title=Who Is Htin Kyaw, Myanmar's Newly Elected President?|work=VOA}}</ref> ဦးထင်ကျော်သည် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ထက် အသက် တစ်နှစ် တစ်လ တစ်ရက်ငယ်ရွယ်သူ ဖြစ်သော်လည်း [[အ.ထ.က(၁)ဒဂုံ|မက်ဒရစ်ကျောင်း]] (အမှတ် (၁) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ဒဂုံမြို့နယ်)တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပညာဆည်းပူးခဲ့သူဖြစ်သည်။
== ပညာရေး ==
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ၁၉၆၆ တွင် စီးပွားရေးပညာဘွဲ့ (B.Eco) ရရှိခဲ့သည်။၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်သို့ ပြောင်းရွေ့ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Citeweb|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/nay-pyi-taw/19423-u-htin-kyaw-from-computer-science-grad-to-nld-loyalist.html|title=U Htin Kyaw from Computer Science grad to NLD loyalist|publisher=''[[မြန်မာတိုင်း(မ်)|Myanmar Times]]''|access-date=15 March 2016}}</ref> နိုင်ငံတော် မှ ပညာတော်သင်ဆု ရရှိပြီး လန်ဒန်တက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျူတာသိပ္ပံကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ တွင် Arthur DeLittle, Management Education Institute, Cambridge, Massachusetts တွင် ပညာသင်ယူခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://english.kyodonews.jp/news/2016/03/401416.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter|title=Myanmar's NLD nominates presidential candidate {{!}} Kyodo News|website=english.kyodonews.jp|access-date=2016-03-10}}</ref>
== နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဘဝ ==
၁၉၆၈ မဟာတန်း တက်စဉ် အချိန်ကာလအတွင်း တက္ကသိုလ်နည်းပြအတွင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref name="voa">{{Cite web|url=http://burmese.voanews.com/content/myanmar-new-president-u-htin-kyaw/3237031.html|title=မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကိုးဦးမြောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတ|website=ဗီအိုအေ|access-date=2016-03-15}}</ref>
၁၉၇၅ ခုနှစ်မှာပင် အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းတွင် ဌာနခွဲမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၉၂ ထိ နိုင်ငံခြား စီးပွားဆက်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာန တွင် ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး ရာထူးအထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး တာဝန်မှ အနားယူခဲ့သည်။
== နိုင်ငံရေး ==
[[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]]တွင် စတင်တည်ထောင်စဉ်မှ သမ္မတ မဖြစ်မီအထိ အလုပ်အမှုဆောင် အဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ငယ်သူငယ်ချင်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ နောက်ကွယ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာရှိနေခဲ့သူတစ်ဦး လည်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|title=“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးထင္ေက်ာ္"|url=http://www.7daydaily.com/story/59953|publisher=[[၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ|7daydaily]]|accessdate=10 March 2016|archivedate=11 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311103337/http://7daydaily.com/story/59953}}</ref> သူသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ထက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်သာ ပိုမိုနီးကပ်သူဖြစ်သည်။ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကျခံနေစဉ်အတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ပြင်ပကမ္ဘာကို ချိတ်ဆက်ပေးခဲ့သော လူအနည်းစုတွင် ဦးထင်ကျော်လည်း ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.theguardian.com/world/2016/mar/15/myanmar-parliament-elects-htin-kyaw-as-first-civilian-president-in-53-years|title=Myanmar parliament elects Htin Kyaw as first civilian president in 53 years|last=Holmes|first=Oliver|date=2016-03-15|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|accessdate=2016-03-16}}</ref> ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ သံတမန်ရေးရာ အရာရှိလည်း ဖြစ်သည်။<ref name="voa"/><ref>{{cite web|title=NLD names U Htin Kyaw for president|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=10 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://time.com/4258655/htin-kyaw-burma-myanmar-president-aung-san-suu-kyi/|title=Myanmar: Who Is Htin Kyaw, Burma's New President?|author=Simon Lewis|work=TIME.com}}</ref> NLD နာမည်ကြီး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော [[လွင်၊ ဦး|ဦးလွင်]]၏သမီး၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]၏ ခင်ပွန်းလည်း ဖြစ်သည်။
== နိုင်ငံတော် သမ္မတ==
[[File:The Prime Minister, Shri Narendra Modi being welcomed by the President of Myanmar, Mr. U. Htin Kyaw, at the Ceremonial Reception, in Nay Pyi Taw, Myanmar on September 05, 2017.jpg|thumb|အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီအား နိုင်ငံတော်သမ္မတအိမ်တော်၌ ကြိုဆိုစဉ်]]၂၀၁၆ မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်အား [[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်]]မှ သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2016/03/16/world/asia/myanmar-president-htin-kyaw-elected.html|title=Myanmar Lawmakers Name Htin Kyaw President, Affirming Civilian Rule|accessdate=16 March 2016|work=The New York Times}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၇ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်သည် ဝန်ကြီးဌာနများမှ ဝန်ကြီး ၂၁ ဦးအား ၁၈ ဦးအဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်သို့ တင်ပြခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml|title=Htinkyaw propose formation of Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Global Times''|accessdate=17 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324142557/http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml}}</ref> ၂၁ မတ် ၂၀၁၆ တွင် ဝန်ကြီးများအား ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.irrawaddy.com/burma/parliament-approves-president-elects-proposal-downsize-ministries.html|title=Parliament Approves President-Elect’s Proposal to Downsize Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Irrawaddy''|access-date=}}</ref>
[[File:The President of Myanmar, Mr. Htin Kyaw calling on the President, Shri Pranab Mukherjee, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on August 29, 2016.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်၊ တရားဝင်ခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယသမ္မတနှင့် နယူဒေလီမြို့တွင်တွေ့ဆုံစဉ်]]
၂၀၁၆ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်တွင် ကျမ်းသစ္စာကြိမ်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ နဝမမြောက် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=“Myanmar's Htin Kyaw sworn in as president"|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/myanmar-htin-kyaw-sworn-president-historic-power-shift-160330033342019.html|publisher=''Aljazeera News''|accessdate=30 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=U Htin Kyaw takes oath of office and asks for patience|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19729-u-htin-kyaw-takes-oath-of-office.html|author=Ei Ei Toe Lwin, Lun Min Mang|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=30 March 2016}}</ref> [[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|နိုင်ငံတော် သမ္မတအိမ်တော်]]တွင် သမ္မတဟောင်း [[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]] ထံမှ သမ္မတအဆောင်အယောင် ဖြစ်သော ရွှေစလွယ်ကို လွှဲပြောင်းကာ နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို လွှဲပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ် (၁/၂၀၁၈) ဖြင့် သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref name="pom" />
===နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ===
{{main|ဦးထင်ကျော်၏ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ}}
ဦးထင်ကျော်သည် သမ္မတအဖြစ်တာဝန်ယူနေစဉ်က နိုင်ငံတော်အဆင့်ခရီးစဉ်များ သွားရောက်ခဲ့သည်။
[[File:Главы делегаций – участники саммита Россия – АСЕАН.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်က ရုရှားနိုင်ငံတွင် အခြားသောနိုင်ငံခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ရစဉ်]]
== စာပေရေးသားခြင်း ==
ဦးထင်ကျော်သည် "ဒလဘန်း" ကလောင်အမည်ဖြင့် သုတစာပေ နိုင်ငံရေးစာပေ တို့ကိုရေးသားခဲ့သည်။ သူ၏ဖခင် မင်းသုဝဏ်အကြောင်းကို ''အဘဘဝ အဘအကြောင်း တစေ့တစောင်း'' အမည်ဖြင့် စာအုပ်ရေးသားခဲ့သည်။<ref name="voanews.com"/>
== ကိုးကား ==
{{reflist|2}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[သိန်းစိန်]]}}
{{s-ttl|title=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]|years=၂၀၁၆– ၂၀၁၈ }}
{{s-aft|after=[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|ယာယီ}}}}
{{s-end}}
{{ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ သမ္မတများ}}
{{lifetime|၁၉၄၆| }}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
0ns12q9x8rgfdrzyxpqxxqawhfveukq
753048
753047
2022-08-03T07:09:22Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
|name = ဦးထင်ကျော်
|office = မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ စာရင်း|နဝမမြောက်]] [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ| သမ္မတ]]
|image = File:Htin Kyaw 2017 (cropped).jpg
|party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
|1blankname = {{nowrap|နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်}}
|1namedata = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|predecessor1 = ဦး[[သိန်းစိန်]]
|successor1 =
*[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|(ယာယီ)}}
*[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဝင်းမြင့်]]
|vicepresident1 = ဦး[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|မြင့်ဆွေ]]<br />ဦး[[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]
|office2 = [[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]] တွင် အလုပ်အမှုဆောင်
|term_start2 = ၂၀၁၂
|term_end2 = ၂၀၁၆
|office3 = [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှူး။
|term_start3 = ၁၉၈၀
|term_end3 = ၁၉၉၂
|birth_date = {{birth date and age|1946|7|20|df=y}}
|birth_place =[[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[ကိုလိုနီခေတ်|ဗြိတိသျှ ဘားမား]]<ref name="7day>{{cite web|url=http://7daydaily.com/story/60530|title=သမ္မတသစ် ဦးထင်ကျော်၏ အစ်ကို ဦးကျော်စိုးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း|date=၁၇ မတ် ၂၀၁၆|accessdate=၁၉ မတ် ၂၀၁၆|archivedate=20 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160320124648/http://www.7daydaily.com/story/60530}}</ref>
|death_date =
|death_place =
|spouse = [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]
|residence =
|alma_mater = [[ရန်ကုန် စီးပွားရေး တက္ကသိုလ်]]<br>[[Institute of Computer Sciences]]<br>[[University of London]]<br>[[Arthur D. Little School of Management]]
|website =
|term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
|term_end = ၂၁ မတ် ၂၀၁၈
|parents = [[မင်းသုဝဏ်]] (ဖခင်) <br/> ဒေါ်ကြည်ကြည် (မိခင်)
|religion = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
|honorific prefix=[[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]]မင်း}}
'''ဦးထင်ကျော်''' သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမား၊ စာရေးဆရာနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]] အဖြစ် ၂၀၁၆ မတ်လမှ ၂၀၁၈ မတ်လ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] အစည်းအဝေးတွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုသမ္မတလောင်း]] အဖြစ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ ကိုယ်စားလှယ်များက အဆိုပြုခြင်းခံကာ<ref name="eieitoelwin">{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/in-depth/19202-daw-suu-eyes-foreign-minister-role.html|title=Daw Suu eyes foreign minister role|author=Ei Ei Toe Lwin|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/|title=NLD Dropped a Name List to Lead Its New Government|work=The Burma Times|accessdate=10 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324031859/http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/}}</ref><ref name="MNP">{{cite web | url=http://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/846496/myanmar-starts-new-parliamentary-era | title=Myanmar Starts New Parliamentarye Era | publisher=The Bangkok Post | accessdate=6 March 2016}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဦးထင်ကျော်အား ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးသော အရပ်သားသမ္မတအဖြစ် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]က ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web| url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35808921 | title=Myanmar parliament elects first civilian president in decades | publisher=BBC}}</ref><ref>{{cite web| url=http://www.thereportertimes.com/myanmar-new-president-htin-kyaw/21529/ | title=Htin Becomes First Civilian Myanmar President | publisher=TRT}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/1925732/who-htin-kyaw-myanmars-new-president|title=Who is Htin Kyaw, Myanmar’s new president?|date=16 March 2016|work=South China Morning Post}}</ref> ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။<ref name="pom">{{cite web|url=http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2018/03/21/id-13603|title=နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ်၊ ၁ / ၂၀၁၈|date=၂၁ မတ် ၂၀၁၈|accessdate=၂၁ မတ် ၂၀၁၈}}</ref>
== ငယ်ဘဝ ==
[[File:Min Thu Wun and Htin Kyaw.jpg|thumb|left|ကလေးအရွယ်တွင် တွေ့ရသည့် ဦးထင်ကျော်နှင့် ဖခင်[[မင်းသုဝဏ်]]|237x237px]]
ဦးထင်ကျော်ကို ၁၉၄၆ ဇူလိုင် ၂၀ တွင် ဖခင်စာရေးဆရာ [[မင်းသုဝဏ်]] နှင့် မိခင် ဒေါ်ကြည်ကြည်တို့မှ ရန်ကုန်မြို့တွင် မွေးဖွားသည်။ ဖခင် မင်းသုဝဏ် သည် မွန်-မြန်မာမျိုးရိုးဖြစ်သည်။ မွေးချင်း (၃) ယောက်ရှိသည့်အနက် ဒုတိယမြောက် သားဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng|title=U Wun (Minthuwun) Bio Data|access-date=15 March 2016|accessdate=11 March 2016|archivedate=13 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313093058/http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng}}</ref><ref name="voanews.com">{{cite web|url=http://www.voanews.com/content/brief-bio-of-newly-elected-myanmar-president-htin-kyaw/3237006.html|title=Who Is Htin Kyaw, Myanmar's Newly Elected President?|work=VOA}}</ref> ဦးထင်ကျော်သည် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ထက် အသက် တစ်နှစ် တစ်လ တစ်ရက်ငယ်ရွယ်သူ ဖြစ်သော်လည်း [[အ.ထ.က(၁)ဒဂုံ|မက်ဒရစ်ကျောင်း]] (အမှတ် (၁) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ဒဂုံမြို့နယ်)တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပညာဆည်းပူးခဲ့သူဖြစ်သည်။
== ပညာရေး ==
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ၁၉၆၆ တွင် စီးပွားရေးပညာဘွဲ့ (B.Eco) ရရှိခဲ့သည်။၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်သို့ ပြောင်းရွေ့ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Citeweb|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/nay-pyi-taw/19423-u-htin-kyaw-from-computer-science-grad-to-nld-loyalist.html|title=U Htin Kyaw from Computer Science grad to NLD loyalist|publisher=''[[မြန်မာတိုင်း(မ်)|Myanmar Times]]''|access-date=15 March 2016}}</ref> နိုင်ငံတော် မှ ပညာတော်သင်ဆု ရရှိပြီး လန်ဒန်တက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျူတာသိပ္ပံကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ တွင် Arthur DeLittle, Management Education Institute, Cambridge, Massachusetts တွင် ပညာသင်ယူခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://english.kyodonews.jp/news/2016/03/401416.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter|title=Myanmar's NLD nominates presidential candidate {{!}} Kyodo News|website=english.kyodonews.jp|access-date=2016-03-10}}</ref>
== နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဘဝ ==
၁၉၆၈ မဟာတန်း တက်စဉ် အချိန်ကာလအတွင်း တက္ကသိုလ်နည်းပြအတွင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref name="voa">{{Cite web|url=http://burmese.voanews.com/content/myanmar-new-president-u-htin-kyaw/3237031.html|title=မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကိုးဦးမြောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတ|website=ဗီအိုအေ|access-date=2016-03-15}}</ref>
၁၉၇၅ ခုနှစ်မှာပင် အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းတွင် ဌာနခွဲမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၉၂ ထိ နိုင်ငံခြား စီးပွားဆက်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာန တွင် ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး ရာထူးအထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး တာဝန်မှ အနားယူခဲ့သည်။
== နိုင်ငံရေး ==
[[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]]တွင် စတင်တည်ထောင်စဉ်မှ သမ္မတ မဖြစ်မီအထိ အလုပ်အမှုဆောင် အဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ငယ်သူငယ်ချင်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ နောက်ကွယ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာရှိနေခဲ့သူတစ်ဦး လည်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|title=“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးထင္ေက်ာ္"|url=http://www.7daydaily.com/story/59953|publisher=[[၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ|7daydaily]]|accessdate=10 March 2016|archivedate=11 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311103337/http://7daydaily.com/story/59953}}</ref> သူသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ထက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်သာ ပိုမိုနီးကပ်သူဖြစ်သည်။ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကျခံနေစဉ်အတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ပြင်ပကမ္ဘာကို ချိတ်ဆက်ပေးခဲ့သော လူအနည်းစုတွင် ဦးထင်ကျော်လည်း ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.theguardian.com/world/2016/mar/15/myanmar-parliament-elects-htin-kyaw-as-first-civilian-president-in-53-years|title=Myanmar parliament elects Htin Kyaw as first civilian president in 53 years|last=Holmes|first=Oliver|date=2016-03-15|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|accessdate=2016-03-16}}</ref> ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ သံတမန်ရေးရာ အရာရှိလည်း ဖြစ်သည်။<ref name="voa"/><ref>{{cite web|title=NLD names U Htin Kyaw for president|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=10 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://time.com/4258655/htin-kyaw-burma-myanmar-president-aung-san-suu-kyi/|title=Myanmar: Who Is Htin Kyaw, Burma's New President?|author=Simon Lewis|work=TIME.com}}</ref> NLD နာမည်ကြီး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော [[လွင်၊ ဦး|ဦးလွင်]]၏သမီး၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]၏ ခင်ပွန်းလည်း ဖြစ်သည်။
== နိုင်ငံတော် သမ္မတ==
[[File:The Prime Minister, Shri Narendra Modi being welcomed by the President of Myanmar, Mr. U. Htin Kyaw, at the Ceremonial Reception, in Nay Pyi Taw, Myanmar on September 05, 2017.jpg|thumb|အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီအား နိုင်ငံတော်သမ္မတအိမ်တော်၌ ကြိုဆိုစဉ်]]၂၀၁၆ မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်အား [[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်]]မှ သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2016/03/16/world/asia/myanmar-president-htin-kyaw-elected.html|title=Myanmar Lawmakers Name Htin Kyaw President, Affirming Civilian Rule|accessdate=16 March 2016|work=The New York Times}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၇ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်သည် ဝန်ကြီးဌာနများမှ ဝန်ကြီး ၂၁ ဦးအား ၁၈ ဦးအဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်သို့ တင်ပြခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml|title=Htinkyaw propose formation of Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Global Times''|accessdate=17 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324142557/http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml}}</ref> ၂၁ မတ် ၂၀၁၆ တွင် ဝန်ကြီးများအား ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.irrawaddy.com/burma/parliament-approves-president-elects-proposal-downsize-ministries.html|title=Parliament Approves President-Elect’s Proposal to Downsize Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Irrawaddy''|access-date=}}</ref>
[[File:The President of Myanmar, Mr. Htin Kyaw calling on the President, Shri Pranab Mukherjee, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on August 29, 2016.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်၊ တရားဝင်ခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယသမ္မတနှင့် နယူဒေလီမြို့တွင်တွေ့ဆုံစဉ်]]
၂၀၁၆ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်တွင် ကျမ်းသစ္စာကြိမ်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ နဝမမြောက် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=“Myanmar's Htin Kyaw sworn in as president"|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/myanmar-htin-kyaw-sworn-president-historic-power-shift-160330033342019.html|publisher=''Aljazeera News''|accessdate=30 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=U Htin Kyaw takes oath of office and asks for patience|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19729-u-htin-kyaw-takes-oath-of-office.html|author=Ei Ei Toe Lwin, Lun Min Mang|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=30 March 2016}}</ref> [[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|နိုင်ငံတော် သမ္မတအိမ်တော်]]တွင် သမ္မတဟောင်း [[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]] ထံမှ သမ္မတအဆောင်အယောင် ဖြစ်သော ရွှေစလွယ်ကို လွှဲပြောင်းကာ နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို လွှဲပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ် (၁/၂၀၁၈) ဖြင့် သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref name="pom" />
===နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ===
{{main|ဦးထင်ကျော်၏ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ}}
ဦးထင်ကျော်သည် သမ္မတအဖြစ်တာဝန်ယူနေစဉ်က နိုင်ငံတော်အဆင့်ခရီးစဉ်များ သွားရောက်ခဲ့သည်။
[[File:Главы делегаций – участники саммита Россия – АСЕАН.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်က ရုရှားနိုင်ငံတွင် အခြားသောနိုင်ငံခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ရစဉ်]]
== စာပေရေးသားခြင်း ==
ဦးထင်ကျော်သည် "ဒလဘန်း" ကလောင်အမည်ဖြင့် သုတစာပေ နိုင်ငံရေးစာပေ တို့ကိုရေးသားခဲ့သည်။ သူ၏ဖခင် မင်းသုဝဏ်အကြောင်းကို ''အဘဘဝ အဘအကြောင်း တစေ့တစောင်း'' အမည်ဖြင့် စာအုပ်ရေးသားခဲ့သည်။<ref name="voanews.com"/>
== ကိုးကား ==
{{reflist|2}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[သိန်းစိန်]]}}
{{s-ttl|title=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]|years=၂၀၁၆– ၂၀၁၈ }}
{{s-aft|after=[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|ယာယီ}}}}
{{s-end}}
{{ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ သမ္မတများ}}
{{lifetime|၁၉၄၆| }}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
58026kpmg2zrgusa6i585qe4m88ya10
753051
753048
2022-08-03T07:14:24Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
|name = ဦးထင်ကျော်
|office = မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ စာရင်း|နဝမမြောက်]] [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ| သမ္မတ]]
|image = File:Htin Kyaw 2017 (cropped).jpg
|party = [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
|1blankname = {{nowrap|နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်}}
|1namedata = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|predecessor1 = ဦး[[သိန်းစိန်]]
|successor1 =
*[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|(ယာယီ)}}
*[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဝင်းမြင့်]]
|vicepresident1 = ဦး[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|မြင့်ဆွေ]]<br />ဦး[[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]
|office2 = [[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]] တွင် အလုပ်အမှုဆောင်
|term_start2 = ၂၀၁၂
|term_end2 = ၂၀၁၆
|office3 = [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယ ညွန်ကြားရေးမှူး။
|term_start3 = ၁၉၈၀
|term_end3 = ၁၉၉၂
|birth_date = {{birth date and age|1946|7|20|df=y}}
|birth_place =[[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[ကိုလိုနီခေတ်|ဗြိတိသျှ ဘားမား]]<ref name="7day>{{cite web|url=http://7daydaily.com/story/60530|title=သမ္မတသစ် ဦးထင်ကျော်၏ အစ်ကို ဦးကျော်စိုးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း|date=၁၇ မတ် ၂၀၁၆|accessdate=၁၉ မတ် ၂၀၁၆|archivedate=20 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160320124648/http://www.7daydaily.com/story/60530}}</ref>
|death_date =
|death_place =
|spouse = [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]
|residence =
|alma_mater = [[ရန်ကုန် စီးပွားရေး တက္ကသိုလ်]]<br>[[Institute of Computer Sciences]]<br>[[University of London]]<br>[[Arthur D. Little School of Management]]
|website =
|term_start = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
|term_end = ၂၁ မတ် ၂၀၁၈
|parents = [[မင်းသုဝဏ်]] (ဖခင်) <br/> ဒေါ်ကြည်ကြည် (မိခင်)
|religion = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
|honorific prefix=[[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]]}}
'''ဦးထင်ကျော်''' သည် မြန်မာနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမား၊ စာရေးဆရာနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]] အဖြစ် ၂၀၁၆ မတ်လမှ ၂၀၁၈ မတ်လ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] အစည်းအဝေးတွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ|ဒုသမ္မတလောင်း]] အဖြစ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှ ကိုယ်စားလှယ်များက အဆိုပြုခြင်းခံကာ<ref name="eieitoelwin">{{cite web|url=http://www.mmtimes.com/index.php/in-depth/19202-daw-suu-eyes-foreign-minister-role.html|title=Daw Suu eyes foreign minister role|author=Ei Ei Toe Lwin|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/|title=NLD Dropped a Name List to Lead Its New Government|work=The Burma Times|accessdate=10 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324031859/http://www.burmatimes.net/nld-dropped-a-name-list-to-lead-its-new-government/}}</ref><ref name="MNP">{{cite web | url=http://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/846496/myanmar-starts-new-parliamentary-era | title=Myanmar Starts New Parliamentarye Era | publisher=The Bangkok Post | accessdate=6 March 2016}}</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဦးထင်ကျော်အား ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးသော အရပ်သားသမ္မတအဖြစ် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]က ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web| url=http://www.bbc.com/news/world-asia-35808921 | title=Myanmar parliament elects first civilian president in decades | publisher=BBC}}</ref><ref>{{cite web| url=http://www.thereportertimes.com/myanmar-new-president-htin-kyaw/21529/ | title=Htin Becomes First Civilian Myanmar President | publisher=TRT}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/1925732/who-htin-kyaw-myanmars-new-president|title=Who is Htin Kyaw, Myanmar’s new president?|date=16 March 2016|work=South China Morning Post}}</ref> ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။<ref name="pom">{{cite web|url=http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2018/03/21/id-13603|title=နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ်၊ ၁ / ၂၀၁၈|date=၂၁ မတ် ၂၀၁၈|accessdate=၂၁ မတ် ၂၀၁၈}}</ref>
== ငယ်ဘဝ ==
[[File:Min Thu Wun and Htin Kyaw.jpg|thumb|left|ကလေးအရွယ်တွင် တွေ့ရသည့် ဦးထင်ကျော်နှင့် ဖခင်[[မင်းသုဝဏ်]]|237x237px]]
ဦးထင်ကျော်ကို ၁၉၄၆ ဇူလိုင် ၂၀ တွင် ဖခင်စာရေးဆရာ [[မင်းသုဝဏ်]] နှင့် မိခင် ဒေါ်ကြည်ကြည်တို့မှ ရန်ကုန်မြို့တွင် မွေးဖွားသည်။ ဖခင် မင်းသုဝဏ် သည် မွန်-မြန်မာမျိုးရိုးဖြစ်သည်။ မွေးချင်း (၃) ယောက်ရှိသည့်အနက် ဒုတိယမြောက် သားဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng|title=U Wun (Minthuwun) Bio Data|access-date=15 March 2016|accessdate=11 March 2016|archivedate=13 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160313093058/http://www.minthuwun.com/biography-of-minthuwun-eng}}</ref><ref name="voanews.com">{{cite web|url=http://www.voanews.com/content/brief-bio-of-newly-elected-myanmar-president-htin-kyaw/3237006.html|title=Who Is Htin Kyaw, Myanmar's Newly Elected President?|work=VOA}}</ref> ဦးထင်ကျော်သည် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ထက် အသက် တစ်နှစ် တစ်လ တစ်ရက်ငယ်ရွယ်သူ ဖြစ်သော်လည်း [[အ.ထ.က(၁)ဒဂုံ|မက်ဒရစ်ကျောင်း]] (အမှတ် (၁) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ ဒဂုံမြို့နယ်)တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်အတူ ပညာဆည်းပူးခဲ့သူဖြစ်သည်။
== ပညာရေး ==
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ၁၉၆၆ တွင် စီးပွားရေးပညာဘွဲ့ (B.Eco) ရရှိခဲ့သည်။၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ်သို့ ပြောင်းရွေ့ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် ကွန်ပျူတာ မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{Citeweb|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/nay-pyi-taw/19423-u-htin-kyaw-from-computer-science-grad-to-nld-loyalist.html|title=U Htin Kyaw from Computer Science grad to NLD loyalist|publisher=''[[မြန်မာတိုင်း(မ်)|Myanmar Times]]''|access-date=15 March 2016}}</ref> နိုင်ငံတော် မှ ပညာတော်သင်ဆု ရရှိပြီး လန်ဒန်တက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျူတာသိပ္ပံကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ တွင် Arthur DeLittle, Management Education Institute, Cambridge, Massachusetts တွင် ပညာသင်ယူခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://english.kyodonews.jp/news/2016/03/401416.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter|title=Myanmar's NLD nominates presidential candidate {{!}} Kyodo News|website=english.kyodonews.jp|access-date=2016-03-10}}</ref>
== နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဘဝ ==
၁၉၆၈ မဟာတန်း တက်စဉ် အချိန်ကာလအတွင်း တက္ကသိုလ်နည်းပြအတွင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref name="voa">{{Cite web|url=http://burmese.voanews.com/content/myanmar-new-president-u-htin-kyaw/3237031.html|title=မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကိုးဦးမြောက် နိုင်ငံတော်သမ္မတ|website=ဗီအိုအေ|access-date=2016-03-15}}</ref>
၁၉၇၅ ခုနှစ်မှာပင် အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းတွင် ဌာနခွဲမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၉၂ ထိ နိုင်ငံခြား စီးပွားဆက်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာန တွင် ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး ရာထူးအထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး တာဝန်မှ အနားယူခဲ့သည်။
== နိုင်ငံရေး ==
[[ဒေါ်ခင်ကြည် ဖောင်ဒေးရှင်း]]တွင် စတင်တည်ထောင်စဉ်မှ သမ္မတ မဖြစ်မီအထိ အလုပ်အမှုဆောင် အဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ငယ်သူငယ်ချင်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ နောက်ကွယ်တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာရှိနေခဲ့သူတစ်ဦး လည်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|title=“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဦးထင္ေက်ာ္"|url=http://www.7daydaily.com/story/59953|publisher=[[၇ ရက် နေ့စဉ်သတင်းစာ|7daydaily]]|accessdate=10 March 2016|archivedate=11 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311103337/http://7daydaily.com/story/59953}}</ref> သူသည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ထက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့်သာ ပိုမိုနီးကပ်သူဖြစ်သည်။ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကျခံနေစဉ်အတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ပြင်ပကမ္ဘာကို ချိတ်ဆက်ပေးခဲ့သော လူအနည်းစုတွင် ဦးထင်ကျော်လည်း ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite news|url=http://www.theguardian.com/world/2016/mar/15/myanmar-parliament-elects-htin-kyaw-as-first-civilian-president-in-53-years|title=Myanmar parliament elects Htin Kyaw as first civilian president in 53 years|last=Holmes|first=Oliver|date=2016-03-15|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|accessdate=2016-03-16}}</ref> ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် အစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ သံတမန်ရေးရာ အရာရှိလည်း ဖြစ်သည်။<ref name="voa"/><ref>{{cite web|title=NLD names U Htin Kyaw for president|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19403-nld-names-u-htin-kyaw-for-presiden.html|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=10 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://time.com/4258655/htin-kyaw-burma-myanmar-president-aung-san-suu-kyi/|title=Myanmar: Who Is Htin Kyaw, Burma's New President?|author=Simon Lewis|work=TIME.com}}</ref> NLD နာမည်ကြီး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော [[လွင်၊ ဦး|ဦးလွင်]]၏သမီး၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]၏ ခင်ပွန်းလည်း ဖြစ်သည်။
== နိုင်ငံတော် သမ္မတ==
[[File:The Prime Minister, Shri Narendra Modi being welcomed by the President of Myanmar, Mr. U. Htin Kyaw, at the Ceremonial Reception, in Nay Pyi Taw, Myanmar on September 05, 2017.jpg|thumb|အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီအား နိုင်ငံတော်သမ္မတအိမ်တော်၌ ကြိုဆိုစဉ်]]၂၀၁၆ မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်အား [[ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်]]မှ သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2016/03/16/world/asia/myanmar-president-htin-kyaw-elected.html|title=Myanmar Lawmakers Name Htin Kyaw President, Affirming Civilian Rule|accessdate=16 March 2016|work=The New York Times}}</ref> ၂၀၁၆ မတ်လ ၁၇ ရက်တွင် ဦးထင်ကျော်သည် ဝန်ကြီးဌာနများမှ ဝန်ကြီး ၂၁ ဦးအား ၁၈ ဦးအဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်သို့ တင်ပြခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml|title=Htinkyaw propose formation of Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Global Times''|accessdate=17 March 2016|archivedate=24 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160324142557/http://www.globaltimes.cn/content/974346.shtml}}</ref> ၂၁ မတ် ၂၀၁၆ တွင် ဝန်ကြီးများအား ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.irrawaddy.com/burma/parliament-approves-president-elects-proposal-downsize-ministries.html|title=Parliament Approves President-Elect’s Proposal to Downsize Ministries|last=|first=|date=|website=|publisher=''Irrawaddy''|access-date=}}</ref>
[[File:The President of Myanmar, Mr. Htin Kyaw calling on the President, Shri Pranab Mukherjee, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on August 29, 2016.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်၊ တရားဝင်ခရီးစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယသမ္မတနှင့် နယူဒေလီမြို့တွင်တွေ့ဆုံစဉ်]]
၂၀၁၆ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်တွင် ကျမ်းသစ္စာကြိမ်ဆိုပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ နဝမမြောက် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=“Myanmar's Htin Kyaw sworn in as president"|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/myanmar-htin-kyaw-sworn-president-historic-power-shift-160330033342019.html|publisher=''Aljazeera News''|accessdate=30 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=U Htin Kyaw takes oath of office and asks for patience|url=http://www.mmtimes.com/index.php/national-news/19729-u-htin-kyaw-takes-oath-of-office.html|author=Ei Ei Toe Lwin, Lun Min Mang|publisher=''Myanmar Times''|accessdate=30 March 2016}}</ref> [[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|နိုင်ငံတော် သမ္မတအိမ်တော်]]တွင် သမ္မတဟောင်း [[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]] ထံမှ သမ္မတအဆောင်အယောင် ဖြစ်သော ရွှေစလွယ်ကို လွှဲပြောင်းကာ နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာကို လွှဲပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက် အမှတ် (၁/၂၀၁၈) ဖြင့် သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။<ref name="pom" />
===နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ===
{{main|ဦးထင်ကျော်၏ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်များ}}
ဦးထင်ကျော်သည် သမ္မတအဖြစ်တာဝန်ယူနေစဉ်က နိုင်ငံတော်အဆင့်ခရီးစဉ်များ သွားရောက်ခဲ့သည်။
[[File:Главы делегаций – участники саммита Россия – АСЕАН.jpg|thumb|၂၀၁၆ခုနှစ်က ရုရှားနိုင်ငံတွင် အခြားသောနိုင်ငံခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ရစဉ်]]
== စာပေရေးသားခြင်း ==
ဦးထင်ကျော်သည် "ဒလဘန်း" ကလောင်အမည်ဖြင့် သုတစာပေ နိုင်ငံရေးစာပေ တို့ကိုရေးသားခဲ့သည်။ သူ၏ဖခင် မင်းသုဝဏ်အကြောင်းကို ''အဘဘဝ အဘအကြောင်း တစေ့တစောင်း'' အမည်ဖြင့် စာအုပ်ရေးသားခဲ့သည်။<ref name="voanews.com"/>
== ကိုးကား ==
{{reflist|2}}
{{s-start}}
{{s-off}}
{{s-bef|before=[[သိန်းစိန်]]}}
{{s-ttl|title=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]|years=၂၀၁၆– ၂၀၁၈ }}
{{s-aft|after=[[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]<br>{{small|ယာယီ}}}}
{{s-end}}
{{ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ သမ္မတများ}}
{{lifetime|၁၉၄၆| }}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
5lirb8b1w2yj3d51ndqrmz5ps335h3r
တင်နိုင်သိန်း
0
63134
753122
673508
2022-08-03T09:00:47Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox minister
|honorific-prefix =
|name = ဦးတင်နိုင်သိန်း
|honorific-suffix =
| native_name =
| native_name_lang =
|image =
|alt =
|caption =
|order =
|office = [[သမ္မတရုံး ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီး
|alongside = [[သိန်းညွန့်|ဦးသိန်းညွန့်]]၊ [[စိုးမောင်|ဦးစိုးမောင်]]၊ [[စိုးသိန်း|ဦးစိုးသိန်း]]၊ [[အောင်မင်း|ဦးအောင်မင်း]]၊ [[လှထွန်း|ဦးလှထွန်း]]
|term_start = ၂၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၂<ref>{{cite web|url=http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/751-2012-08-27-12-51-01.html|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ ပြောင်းလဲတာဝန်ပေးခြင်း|date=27 August 2012|publisher=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး|accessdate=23 July 2015|archivedate=4 September 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120904043832/http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/751-2012-08-27-12-51-01.html}}</ref>
|term_end = ၁၂ ဩဂုတ် ၂၀၁၅<ref name="TMR">{{cite web | url=http://www.elevenmyanmar.com/politics/top-ministers-resign | title=Top ministers resign | publisher=Eleven | date=13 August 2015 | accessdate=13 August 2015 | archivedate=24 September 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924000234/http://www.elevenmyanmar.com/politics/top-ministers-resign }}</ref>
|predecessor = ရာထူးစတင်
|successor =
|order2 = [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီး
|office2 =
|term_start2 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|term_end2 = ၂၇ ဩဂုတ် ၂၀၁၂
|predecessor2 =
|successor2 =
|order3 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်
|constituency3 = [[ကလောမြို့နယ်]]
|majority3 = ၅၂,၅၄၃ (၆၅%)<ref>{{cite web|url=http://www.altsean.org/Research/2010/Key%20Facts/Constituencies/Peoples%20Assembly/Shan%20State.php#Kalaw|title=Shan State|publisher=Alternative Asean Network on Burma|accessdate=15 April 2012|archivedate=4 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304002610/http://www.altsean.org/Research/2010/Key%20Facts/Constituencies/Peoples%20Assembly/Shan%20State.php#Kalaw}}</ref>
|term_start3 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၁
|term_end3 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|predecessor3 = အခြေခံဥပဒေ စတင်
|successor3 = ဦးသန်းငွေ
|order4 = [[စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီး
|term_start4 = ၁၈ စက်တင်ဘာ ၂၀၀၄
|term_end4 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|predecessor4 =
|successor4 =
|order5 = [[သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာန]] ဒုဝန်ကြီး
|term_start5 = ?
|term_end5 = ?
|predecessor5 =
|successor5 =
| party = [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
| birth_date = {{birth year and age|1955|df=y}}
| birth_place = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
| death_place =
| nationality = မြန်မာ
| other_names =
| known_for =
| occupation =
| spouse = ဒေါ်အေးအေး
| children =
| alma_mater =
| allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| branch = [[တပ်မတော်]]
| serviceyears =
| rank = ဗိုလ်မှူးချုပ်
| unit =
| commands =
| battles =
| awards =
}}
'''ဦးတင်နိုင်သိန်း''' သည် [[သမ္မတရုံး ဝန်ကြီးဌာန]]၊ [[အမျိုးသားစီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဝန်ကြီးဌာန]]၊ [[မွေးမြူရေး၊ ရေလုပ်ငန်းနှင့် ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာန|မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာန]]များတွင် ဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="kudo">{{cite journal|last=Kudo|first=Toshihiro|date=26 July 2011|title=New Government in Myanmar: Profiles of Ministers|publisher=Institute of Developing Economies - Japan External Trade Organization|url=http://www.ide.go.jp/English/Research/Region/Asia/20110726.html}}</ref> [[တပ်မတော်]]မှ ဗိုလ်မှူးချုပ်အဆင့်ဖြင့် အနားယူခဲ့ကာ [[စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီးနှင့် [[သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာန]] ဒုဝန်ကြီးများအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။<ref name="kudo"/><ref>{{cite web|url=http://eur-lex.europa.eu/Notice.do?val=515859:cs&lang=en&list=519037:cs,515955:cs,515859:cs,515853:cs,515865:cs,512803:cs,511833:cs,505919:cs,505818:cs,499657:cs,&pos=3&page=1&nbl=116&pgs=10&hwords=Myanmar~&checktexte=checkbox&visu=|title=Commission Regulation (EU) No 411/2010|date=10 May 2010|publisher=European Union|accessdate=15 April 2012|archivedate=22 February 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222135311/http://eur-lex.europa.eu/Notice.do?val=515859:cs&lang=en&list=519037:cs,515955:cs,515859:cs,515853:cs,515865:cs,512803:cs,511833:cs,505919:cs,505818:cs,499657:cs,&pos=3&page=1&nbl=116&pgs=10&hwords=Myanmar~&checktexte=checkbox&visu=}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
{{lifetime|၁၉၅၅| }}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]]
[[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]]
cjduh9up07203jxq7nrdry2uvd8b60y
သိန်းထိုက်
0
63242
752928
626989
2022-08-02T13:33:25Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox minister
|honorific-prefix =
|name = သိန်းထိုက်
|honorific-suffix =
| native_name =
| native_name_lang =
|image =
|alt =
|caption =
|order = [[ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ချုပ်ရုံး|ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ချုပ်]]
|term_start = ၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂
|term_end = ၅ ဧပြီ ၂၀၁၆
|predecessor = ဦးလွန်းမောင်
|successor = ဦးမော်သန်း
|order2 = [[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန]] ဝန်ကြီး
|term_start2 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|term_end2 = ၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂
|predecessor2 =
|successor2 = [[မြင့်အောင်၊ ဦး (ဝန်ကြီး)|ဦးမြင့်အောင်]]
|order3 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်
|constituency3 = [[ဒဂုံမြို့သစ်ဆိပ်ကမ်း|ဒဂုံဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်]]
|majority3= ၂၀,၁၁၉ (၅၅.၂၅%)<ref>{{cite news|url=http://www.altsean.org/Research/2010/Key%20Facts/Constituencies/Peoples%20Assembly/Rangoon%20Division.php#DagonSeikkan|title=Rangoon Division|publisher=Alternative Asean Network on Burma|accessdate=15 April 2012|archivedate=3 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303213509/http://www.altsean.org/Research/2010/Key%20Facts/Constituencies/Peoples%20Assembly/Rangoon%20Division.php#DagonSeikkan}}</ref>
|term_start3 = ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၁
|term_end3 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|predecessor3 = အခြေခံဥပဒေ စတင်
|successor3 = ဦးမျိုးအောင် ([[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]])
|order4 = ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန စစ်ဆေးရေးအရာရှိ
|office4 =
|term_start4 =
|term_end4 =
|predecessor4 =
|successor4 =
| party = [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
| birth_date = {{birth date and age|1952|2|8|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) -->
| death_place =
| nationality = မြန်မာ
| ethnicity =
| other_names =
| known_for =
| occupation =
| spouse =
| children =
| alma_mater =
| allegiance = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| branch = [[တပ်မတော်]]
| serviceyears =
| rank = ဗိုလ်ချုပ်
| unit =
| commands =
| battles =
| awards =
}}
'''ဦးသိန်းထိုက်''' သည် မြန်မာနိုင်ငံ [[ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ချုပ်ရုံး]] စာရင်းစစ်ချုပ်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၇ ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/845-2012-09-07-08-49-33.html|title=ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ချုပ် ပြောင်းလဲတာဝန်ပေးခြင်း|date=7 September 2012|publisher=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး|accessdate=23 July 2015|language=Burmese|archivedate=10 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121110190740/http://www.ministryofinformation.gov.mm/index.php/announcement/845-2012-09-07-08-49-33.html}}</ref> ယခင်က [[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန|သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီး]]အဖြစ်လည်းကောင်း၊<ref name="kudo">{{cite journal|last=Kudo|first=Toshihiro|date=26 July 2011|title=New Government in Myanmar: Profiles of Ministers|publisher=Institute of Developing Economies - Japan External Trade Organization|url=http://www.ide.go.jp/English/Research/Region/Asia/20110726.html}}</ref> [[ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]] ဒုတိယ ဝန်ကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ [[တပ်မတော် (လေ)]] တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး အဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။<ref name="kudo"/> [[ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန]]တွင် စစ်ဆေးရေး အရာရှိအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး [[တပ်မတော်]]မှ ဗိုလ်ချုပ်အဆင့်ဖြင့် အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။<ref name="kudo"/>
==ကိုးကား==
{{reflist}}
{{lifetime|၁၉၅၂| }}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]]
[[Category:မြန်မာ စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
ij12yb20b4bbs4gmwh0xis1a6q9m0vp
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်
0
63280
753056
732954
2022-08-03T07:21:41Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox official post
| post = ဝန်ကြီးချုပ်
| body = ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံရှိ<br/>ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများ
| native_name = တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ်<br/>ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်
| flag =
| flagsize =
| flagcaption =
| insignia = File:State seal of Myanmar.svg
| insigniasize =
| insigniacaption = [[မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံတော်အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်|ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံတော်အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်]]
| image =
| imagesize =
| alt =
| incumbent =
| incumbentsince =
| type =
| status =
| department =
| style = [[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]]
H.E.
| member_of = [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်များ]]
| reports_to =
| residence =
| seat =
| nominator = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| appointer = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| appointer_qualified =
| termlength = ၅ နှစ်
| termlength_qualified =
| constituting_instrument = [[မြန်မာ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ]]
| precursor =
| formation = ၂၀၁၁
| first =
| last =
| abolished =
| succession =
| abbreviation =
| unofficial_names =
| deputy =
| salary =
| website =
}}
'''တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ်''' နှင့် '''ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]ရှိ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့တို့တွင် [[အမှုဆောင် အရာရှိချုပ်|အမြင့်ဆုံး ဝန်ထမ်း]] ဖြစ်သည်။ အခြေခံဥပဒေ အခန်း (၅)၊ ပုဒ်မ (၂၄၇) အရ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်သည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်၏ အုပ်ချုပ်ရေး အကြီးအမှူးဖြစ်သည်။<ref name="cons">{{cite web|url=http://www.burmalibrary.org/docs5/Myanmar_Constitution-2008-en.pdf|title=Constitution of the Republic of the Union of Myanmar|date=2008|work=Ministry of Information|accessdate=9 July 2015}}</ref>
ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦး၏ ရာထူးသက်တမ်းမှာ ပုံမှန်အရ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ သက်တမ်းအလိုက် (၅)နှစ်ဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်နေရာတွင် လစ်လပ်သွားပြီး နောက်ထပ်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သူ၏ သက်တမ်းမှာ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ လက်ကျန်သက်တမ်းအတိုင်းသာဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်သည် [[ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့များ|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့]]ကို ဖွဲ့စည်းပြီး [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်များ]]မှ အတည်ပြုသည့် ဥပဒေများကို လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်သည်။<ref name="cons"/>
==သမိုင်းကြောင်း==
၁၉၈၈ခုနှစ် နောက်ပိုင်းတွင် တိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များအား တိုင်း (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီများမှ အုပ်ချုပ်သည်။ ထိုကောင်စီများ၏ အကြီးအမှူးများမှာ ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကာ သက်ဆိုင်ရာ [[တပ်မတော် တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်များ|တပ်မတော်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်]]များမှ တိုင်းမှူးများနှင့် တပ်မတော်မှ အရာရှိများက ဆောင်ရွက်ကြသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈အခြေခံဥပဒေ]]ကို ပြဋ္ဌာန်းပြီးနောက် တိုင်း (၇)တိုင်းကို တိုင်းဒေသကြီးဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၁ခုနှစ် မတ်လ (၃၀)ရက်နေ့တွင် တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီများကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.burmalibrary.org/en/myanmar-alin-31-march-2011-mnmaaalng-mtt-31-2011|title=မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ (၃၁.၃.၂၀၁၁)}}</ref> ၂၀၁၁ခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်များ|တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် လွှတ်တော်များ]] ခေါ်ယူကာ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်များကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်း၍ ဝန်ကြီးချုပ်များက အကြီးအမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ကာ စတင်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။
၂၀၂၁ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ (၁)ရက်နေ့တွင် [[တပ်မတော်]]မှ [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်း]]ယူပြီးနောက် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ (၁၄)ဖွဲ့အား [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ]]အဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်များ၏ နေရာတွင် ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌများဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.mlis.gov.mm/mLsView.do;jsessionid=4F9FC42AE377D91C1B2EFCEFD40310F1?lawordSn=15806|title=တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> သို့သော် ၂၀၂၁ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၁)ရက်နေ့တွင် [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]] ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့်အတူ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့များကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းကာ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးများကိုပါ ပြန်လည်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=https://news-eleven.com/article/212823|title=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ စီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီကို အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့ အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်း}}</ref>
==ခန့်အပ်ခြင်း==
ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် အသက် ၃၅ နှစ်အထက် ရှိရမည်ဖြစ်ပြီး [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ် အရည်အချင်းများနှင့် ပြည့်စုံရမည် ဖြစ်သည်။<ref name="cons"/>အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ (၁၂၁) ပါ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံပိုင်ခွင့် မရှိစေသည့် အချက်များဖြင့် ငြိစွန်းခြင်း မရှိသူဖြစ်ရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များအနက် သင့်လျော်သူများကို ရွေးချယ်ကာ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော်သို့ သဘောတူညီချက် တောင်းခံရမည်ဖြစ်သည်။ လွှတ်တော်များသည် သတ်မှတ်ထားသော အရည်အချင်း မပြည့်စုံကြောင်း အထောက်အထား ခိုင်လုံစွာ မပြနိုင်ပါက နိုင်ငံတော်သမ္မတမှတင်သွင်းသောသူအား ငြင်းပယ်ခြင်း မပြုရပေ။ အထောက်အထားခိုင်လုံခဲ့ပါက နိုင်ငံတော်သမ္မတမှ အမည်စာရင်းအသစ်ကို တင်သွင်းရမည်ဖြစ်သည်။
==အခွင့်အာဏာ==
===အစိုးရအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခြင်း===
တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်သည် မိမိ၏ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ပါဝင်မည့် ပုဂ္ဂိုလ်များကို သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များမှဖြစ်စေ၊ ပြင်ပမှဖြစ်စေ ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အမည်စာရင်းအား သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းရမည်။ ဝန်ကြီးချုပ်မှတင်သွင်းသော အမည်စာရင်းအား အရည်အချင်း မပြည့်စုံကြောင်း အထောက်အထား ခိုင်လုံစွာ မပြနိုင်ပါက လွှတ်တော်သည် ငြင်းပယ်ခြင်း မပြုရပေ။ ထို့နောက် သဘောတူညီချက် ရရှိလာသော အမည်စာရင်းအား နိုင်ငံတော်သမ္မတထံတင်သွင်းကာ ခန့်အပ်စေရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုဝန်ကြီးများ တာဝန်ယူမည့် ဝန်ကြီးဌာနများအား နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် ညှိနှိုင်းရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်သည် အမည်စာရင်းတင်သွင်းရာတွင် လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီး၊ မိမိ၏ဒေသတွင် တိုင်းရင်းသားမဲဆန္ဒနယ်များရှိလျှင် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးများ၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသဦးစီးအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌများကို မိမိကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်နိုင်ခွင့်မရှိပေ။ ထိုဝန်ကြီးနေရာများအတွက် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်၊ သက်ဆိုင်ရာ ဦးစီးအဖွဲ့များထံမှ အမည်စာရင်း ရယူပြီးမှသာ တင်သွင်းရမည်ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သော တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် ဥပဒေချုပ်နှင့် စာရင်းစစ်ချုပ်များအား ခန့်အပ်နိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များမှဖြစ်စေ၊ အခြေခံဥပဒေနှင့်ညီညွတ်သော ပြင်ပပုဂ္ဂိုလ်များကိုဖြစ်စေ အမည်စာရင်းတင်သွင်းရမည်။
== အစိုးရအဖွဲ့ရုံး ==
တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့များသည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာနများနှင့်အတူ ရုံးစိုက်လေ့ရှိသည်။ ထိုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးများတွင် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးများ တာဝန်ထမ်းဆောင်လေ့ရှိကြသည်။
==လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်များ==
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;"
|'''အမှတ်စဉ်'''
|'''အမည်'''
|'''ဒေသ'''
|'''စတင်ရက်'''
|'''နိုင်ငံရေးပါတီ'''
|-
|(၁)
|ဦးစိုးသိန်း
|[[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂<ref>{{cite web|url=https://news-eleven.com/article/224947|title=ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဦးစိုးသိန်းနှင့် ကယားပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဦးဇော်မျိုးတင်တို့အား ခန့်အပ်}}</ref>
|rowspan=14| -
|-
|(၂)
|[[မောင်ကို (ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ)|ဦးမောင်ကို]]
|[[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး]]
|rowspan=7|၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
|-
|(၃)
|ဦးတင့်လွင်
|[[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]
|-
|(၄)
|ဦးမြတ်ကျော်
|[[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]]
|-
|(၅)
|ဦးမျိုးဆွေဝင်း
|[[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]
|-
|(၆)
|ဦးတင်မောင်ဝင်း
|[[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]
|-
|(၇)
|ဦး[[မြတ်ကို]]
|[[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]
|-
|(၈)
|ဦးခက်ထိန်နန်
|[[ကချင်ပြည်နယ်]]
|-
|(၉)
|ဦးဇော်မျိုးတင်
|[[ကယားပြည်နယ်]]
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂
|-
|(၁၀)
|စောမြင့်ဦး
|[[ကရင်ပြည်နယ်]]
|rowspan=5|၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
|-
|(၁၁)
|ငွန်ဆန်းအောင်
|[[ချင်းပြည်နယ်]]
|-
|(၁၂)
|ဦးဇော်လင်းထွန်း
|[[မွန်ပြည်နယ်]]
|-
|(၁၃)
|ဒေါက်တာအောင်ကျော်မင်း
|[[ရခိုင်ပြည်နယ်]]
|-
|(၁၄)
|ဒေါက်တာကျော်ထွန်း
|[[ရှမ်းပြည်နယ်]]
|}
==ဝန်ကြီးချုပ်များစာရင်း==
{| class="toccolours"
! အရောင်သင်္ကေတ<br>{{nobold|(နိုင်ငံရေး ပါတီများအတွက်)}}
|-
|{{colbegin|2}}
{{legend|{{ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ/meta/color}}|[[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]}}
{{legend|{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}|[[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]}}
{{legend|#C3B091|[[တပ်မတော်]]}}
{{legend|#FFFFFF|ပြင်ပ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံရေးပါတီအနေဖြင့် ခန့်အပ်ထားခြင်းမဟုတ်}}
{{colend}}
|}
===ကချင်ပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦး[[လဂျွန်ငန်ဆိုင်း]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဒေါက်တာ [[ခက်အောင်]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''ဦးခက်ထိန်နန်'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ကယားပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[ခင်မောင်ဦး|ဦးခင်မောင်ဦး]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[အယ်လ်ဖောင်းရှို|ဦးအယ်လ်ဖောင်းရှို]]'''
| align=center | [[File:L Phaung Sho at School Health Week Event (2018).jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၃ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၀
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2020|9|3}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | –
| align=center | '''[[ဘော့စ်ကို|ဦးဘော့စ်ကို]]''' {{small|(ယာယီ)}}
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၀
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2020|9|3|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဝင်းမြင့်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''ဦးခင်မောင်ဦး'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1|2022|1|31}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၄'''
| align=center | '''[[ဇော်မျိုးတင်|ဦးဇော်မျိုးတင်]]'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2022|2|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ကရင်ပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦးဇော်မင်း'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[နန်းခင်ထွေးမြင့်]]'''
| align=center | [[File:Nang Khin Htwe Myint.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''စောမြင့်ဦး'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ချင်းပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦး[[ဟုန်းငိုင်]]'''
| align=center | [[File:Pu Hung Ngaih.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[ဆလိုင်းလျန်လွယ်]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''ဦးငွန်ဆန်းအောင်'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦး[[သာအေး]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဒေါက်တာ [[မြင့်နိုင်]] '''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''ဦးမြတ်ကျော်'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[မြတ်ကို|ဦးမြတ်ကို]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဒေါက်တာ [[လဲ့လဲ့မော်]]'''
| align=center | [[File:Lei Lei Maw (cropped).jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁၁ မတ် ၂၀၁၉
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2019|3|11}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| style="background:#C3B091; color:black" | –
| align=center | '''ဗိုလ်မှူးကြီး [[ကျော်ဇေယျ|ကျော်ဇေယျ]]''' {{small|(ယာယီ)}}
| align=center |
| align=center | ၁၀ မတ် ၂၀၁၉
| align=center | ၁၁ မတ် ၂၀၁၉
| align=center | {{age in years and days|2019|3|10|2019|3|11}}
| align=center | တပ်မတော်
|rowspan=2|[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၃
| align=center | '''ဦး [[မြင့်မောင်]]'''
| align=center |
| align=center | ၁၁ မတ် ၂၀၁၉ {{small|(ယာယီ)}}<br> ၂၆ မတ် ၂၀၁၉
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2019|3|11|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဦးမြတ်ကို'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[ဉာဏ်ဝင်း|ဦးဉာဏ်ဝင်း]]'''
| align=center | [[File:Nyan Win.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[ဝင်းသိန်း|ဦးဝင်းသိန်း]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၃
| align=center | '''ဦးမျိုးဆွေဝင်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===မကွေးတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[ဘုန်းမော်ရွှေ|ဦးဘုန်းမော်ရွှေ]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[အောင်မိုးညို|ဒေါက်တာအောင်မိုးညို]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၃
| align=center | '''ဦးတင့်လွင်'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[ရဲမြင့် (ဝန်ကြီးချုပ်)|ဦးရဲမြင့်]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဒေါက်တာ [[ဇော်မြင့်မောင်]]'''
| align=center | [[File:Zaw_Myint_Maung.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|rowspan=2|
*[[ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | –
| align=center | '''ဦး[[ဇာနည်အောင်]]''' {{small|(ခေတ္တဝန်ကြီးချုပ်)}}
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | '''၃'''
| align=center | '''[[မောင်ကို (ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ)|ဦးမောင်ကို]]'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===မွန်ပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦးအုန်းမြင့်'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဦး[[မင်းမင်းဦး]]'''
| align=center | [[File:Min Min Oo.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၇
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2017|2|23}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၃
| align=center | '''ဒေါက်တာ[[အေးဇံ]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၁ မတ် ၂၀၁၇
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2017|1|3|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဦးဇော်လင်းထွန်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ရခိုင်ပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦးလှမောင်တင်'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၂၀ ဇွန် ၂၀၁၄
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2014|6|20}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|rowspan=2|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၂
| align=center | '''ဦး[[မောင်မောင်အုန်း|မောင်မောင်အုန်း]]'''
| align=center | [[File:Maung Maung Ohn - 2014 (cropped).jpg|100px]]
| align=center | ၂၅ ဇွန် ၂၀၁၄
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2014|6|25|2016|3|30}}
| align=center | –
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၃
| align=center | '''ဦး[[ညီပု (ဝန်ကြီးချုပ်)|ညီပု]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဒေါက်တာ အောင်ကျော်မင်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''ဦး[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|မြင့်ဆွေ]]'''
| align=center | [[File:Myint Swe on 30 March 2016 (cropped).jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဦး[[ဖြိုးမင်းသိန်း]]'''
| align=center | [[File:Phyo Min Thein.jpg|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၃
| align=center | '''ဦးလှစိုး'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1|2022|1|31}}
| align=center | –
|rowspan=2|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဦးစိုးသိန်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2022|2|1}}
| align=center | –
|}
===ရှမ်းပြည်နယ်===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[စဝ်အောင်မြတ်|စဝ်အောင်မြတ်]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''ဒေါက်တာ [[လင်းထွဋ်]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဒေါက်တာ ကျော်ထွန်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
===ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး===
{| class="wikitable" width="100%"
|-
! colspan="1" width="1%"|{{Abbr|No.|Number}}
! width="20%" | အမည်
! width="100px" | ပုံ
! width="20%" | စတင်ရက်
! width="20%" | ပြီးဆုံးရက်
! width="20%" | ရက်ပေါင်း
! width="20%" | နိုင်ငံရေးပါတီ
! width="20%" | သမ္မတ
|-
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#006B31; color:white" | '''၁'''
| align=center | '''[[သိန်းအောင်|ဦးသိန်းအောင်]]'''
| align=center |
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၁
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | {{age in years and days|2011|3|30|2016|3|30}}
| align=center | [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၂
| align=center | '''[[မန်းဂျော်နီ|မန်းဂျော်နီ]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၃၀ မတ် ၂၀၁၆
| align=center | ၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၈
| align=center | {{age in years and days|2016|3|30|2018|1|9}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | ၃
| align=center | '''[[လှမိုးအောင်|ဦးလှမိုးအောင်]]'''
| align=center | [[File:No image.png|100px]]
| align=center | ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၈
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| align=center | {{age in years and days|2018|1|18|2021|2|1}}
| align=center | [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]
|
*[[ဦးထင်ကျော်]]
*[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
*[[ဦးဝင်းမြင့်]]
|- style="background:#EEEEEE"
| rowspan=1 style="background:#FFFFFF" | ၄
| align=center | '''ဦးတင်မောင်ဝင်း'''
| align=center |
| align=center | ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁
| align=center | လက်ရှိ
| align=center | {{age in years and days|2021|8|1}}
| align=center | –
|[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}}
|}
==ကိုးကား==
{{reflist}}
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ}}
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]]
041cnzl01zprkbgt3rez7rp10rm8d7i
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်
0
63727
753046
752624
2022-08-03T07:03:56Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox official post
|post = နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်
|body = မြန်မာနိုင်ငံ
|insignia = State seal of Myanmar.svg
|insigniasize =
|insigniacaption =
|image =
|imagesize = 150px
|incumbent = လစ်လပ်
|incumbentsince = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|style =ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော (နိုင်ငံအမည်) နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမင်း<br/> {{small|(formal)}} <br/> နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် <br/>{{small|(informal)}}<br/>
|residence = [[နေပြည်တော်]]
|nominator = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]
|appointer = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
|termlength =
|formation = ၆ ဧပြီ ၂၀၁၆
|inaugural = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|website = {{URL|http://www.statecounsellor.gov.mm/}}
}}
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
{{ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အကြောင်းဆောင်းပါးများ}}
မြန်မာနိုင်ငံ၏ '''နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်''' သည် [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာအစိုးရအဖွဲ့]]ရှိ ရာထူးနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးကို ၂၀၁၆ ဧပြီ ၆ ရက်နေ့တွင် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]အား စတင်ခန့်ထားခဲ့သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]ပါတီက အများစုအနိုင်ရရှိခဲ့သော်လည်း သူမအား [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော် သမ္မတ]]အဖြစ် တင်မြှောက်ရန် အခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်များက အတားအဆီးဖြစ်နေခဲ့သည်။<ref name="abc.net.au">{{cite web|url=http://www.abc.net.au/news/2016-04-05/aung-san-suu-kyi-to-become-state-counsellor/7301994|title=Aung San Suu Kyi to become 'State Counsellor' of Myanmar|work=ABC News}}</ref>
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်းကို [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]က ၂၀၁၆ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]]က ၂၀၁၆ ဧပြီ ၅ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း အသီးသီး အတည်ပြုခဲ့ပြီး သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]က ဧပြီ ၆ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref name="abc.net.au"/><ref name="ASC">{{cite news | url=http://news.xinhuanet.com/english/2016-04/06/c_135256048.htm | title=Aung San Suu Kyi becomes Myanmar state counselor: spokesman | date=6 April 2016 | agency=Xinhua News | accessdate=6 April 2016}}</ref>
==တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ==
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ရာထူးသည် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်းရှိ လုပ်ငန်းများကို ချုပ်ကိုင်ထားနိုင်သော နိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးနှင့် ဆင်တူပြီး<ref>{{cite web|url=https://www-bbc-co-uk.cdn.ampproject.org/v/s/www.bbc.co.uk/news/world-asia-35967763.amp?amp_js_v=a6&_gsa=1&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#aoh=16258856628923&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&_tf=From%20%251%24s|title=Myanmar parliament approves Aung San Suu Kyi 'PM-like' role}}</ref> [[ပြည်ထောင်စုအင်္ဂါစဉ်]]တွင် သမ္မတပြီးလျှင် နံပါတ်၂နေရာတွင် ရှိသည်။<ref>[https://www.linkedin.com/pulse/nld-lead-government-protocol-list-thet-aung-min-latt NLD lead government protocol list | LinkedIn<!-- Bot generated title -->]</ref> အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေး နှစ်ခုအကြား အချိတ်အဆက်လည်း ဖြစ်သည်။ ရာထူးသက်တမ်းမှာ နိုင်ငံတော် သမ္မတ၏ ရာထူးသက်တမ်းအတိုင်းပင် ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://aa.com.tr/en/politics/myanmar-mps-approve-suu-kyi-as-advisor-to-state-/549634|title=Myanmar MPs approve Suu Kyi as ‘advisor to state'|work=Anadolu Agency}}</ref>
===နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေ===
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေကို ၂၀၁၆ခုနှစ် ဧပြီလ၆ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးထင်ကျော်က လက်မှတ်ရေးထိုးကာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့သည်။
====နိဒါန်း====
ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်သည် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးနှင့် ဈေး ကွက်စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို ကျင့်သုံးလျက် ငြိမ်းချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရန် လည်းကောင်း၊ ပြည်သူများ လိုလားတောင့်တနေကြသော စစ်မှန်သည့် ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်ကို ခိုင်မာစွာ တည်ဆောက်နိုင်ရန်လည်းကောင်း ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်က ဤဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။
====အခန်း(၁) အမည်နှင့်အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြချက် ====
၁။ ဤဥပဒေကို နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေဟု ခေါ်တွင်စေရမည်။
၂။ ဤဥပဒေတွင် ပါရှိသော အောက်ပါစကားရပ်များသည် ဖော်ပြပါအတိုင်း အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်စေရ မည်–
: (က) နိုင်ငံတော် ဆိုသည်မှာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်ကို ဆိုလိုသည်။
: (ခ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဆိုသည်မှာ အခန်း(၂) ပါ ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်စေရန်အတွက် ဤဥပဒေ အရ တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသူကို ဆိုလိုသည်။
====အခန်း(၂) ရည်ရွယ်ချက်များ ====
၃။ (က) ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေး၊
(ခ) ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်ရေး၊
(ဂ) ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေး၊
(ဃ) ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး။
====အခန်း(၃) တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ====
၄။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုဖြင့် တစ်ခဲနက် ထောက်ခံမဲရရှိခဲ့သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က တာဝန်ပေးအပ်သည်။
====အခန်း(၄) တာဝန်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ရပိုင်ခွင့်များ====
၅။ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ တာဝန်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ရပိုင်ခွင့်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်–
: (က) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အ ကျိုးစီးပွားများအတွက် အကြံပြုချက်များ ပေးရမည်။
: (ခ) အကြံပြုချက်များ၊ ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်သို့ တာဝန်ခံရမည်။
: (ဂ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်သည် ဤဥပဒေပါ ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်စေရန်အတွက် အစိုးရအဖွဲ့၊ ဌာန ဆိုင်ရာများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။
: (ဃ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်သည် ရာထူးအလျောက်ရရှိသည့် လစဉ်ချီးမြှင့်ငွေ၊ စရိတ်၊ အဆောင်အယောင်နှင့် အခွင့်အရေးများကို ခံစားခွင့်ရှိသည်။
: (င) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ ချီးမြှင့်ငွေ၊ စရိတ်နှင့် အဆောင်အယောင်များအတွက် ပြည်ထောင်စု၏ ဘဏ္ဍာ ငွေအရအသုံးဆိုင်ရာ ဥပဒေတွင် ခွဲဝေသတ်မှတ် ထားရှိရမည်။
====အခန်း(၅) အထွေထွေ ====
၆။ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ ရာထူးသက်တမ်းသည် နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ ရာထူးသက်တမ်းအတိုင်းဖြစ် သည်။
၇။ ဤဥပဒေသည် ဒုတိယအကြိမ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် သက်တမ်းကာလတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင် သည့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ သက်တမ်းကာလအတွက်သာ ဖြစ်စေရမည်။
၈။ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်သည် ဤဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ လိုအပ်သော နည်းဥပဒေ များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.mlis.gov.mm/lsScPop.do?lawordSn=245|title=နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေ|work=မြန်မာဥပဒေ သတင်းအချက်အလက်စနစ်၊ [[ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး]]}}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref>
==နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်များ စာရင်း==
{|class="wikitable" style="text-align:center; width:100%; border:1px #AAAAFF solid"
|-
!rowspan=2 | №
!width=80 rowspan=2 | ပုံ
!rowspan=2 | အမည်<br /><small>(မွေးဖွား-ကွယ်လွန်)</small>
!colspan=3 | ရာထူးသက်တမ်း
!rowspan=2 | နိုင်ငံရေးပါတီ
!rowspan=2 colspan=2|အစိုးရအဖွဲ့
!rowspan=2 | [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]
|-
!တာဝန်စတင်
!တာဝန်ပြီးဆုံး
!ရက်ပေါင်း
|- style="background:#EEEEEE"
! rowspan="2" style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | '''1'''
| rowspan="2" align=center | [[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-04 (cropped).jpg|100px]]
| rowspan="2" align=center | '''[[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]'''<br><small>(၁၉၄၅–)</small>
| align=center | ၆ ဧပြီ ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| {{age in days|2016|4|6|2021|02|01}}
| align=center | [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
| II
| [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]]—[[တပ်မတော်|Mil.]]
| rowspan=1 bgcolor={{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}} | [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|{{colour|white|''ဒုတိယအကြိမ်'' <small>(၂၀၁၅)</small>}}]]
|-
| colspan="7" align=left| {{small|[[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန|နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး]] နှင့် [[သမ္မတရုံး ဝန်ကြီးဌာန|သမ္မတရုံး ဝန်ကြီး]] အဖြစ် ပူးတွဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်}}
|}
==အခြားကြည့်ရန်==
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်]]
==ကိုးကား==
{{reflist}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
*[http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2016/04/07/id-10555 နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံးမှ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်]{{Dead link|date=August 2021 }}
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး]]
[[ကဏ္ဍ:အောင်ဆန်းစုကြည်]]
rwpe2pmnwfe9jc1eh5jjy3867i69mof
753053
753046
2022-08-03T07:16:59Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox official post
|post = နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်
|body = မြန်မာနိုင်ငံ
|insignia = State seal of Myanmar.svg
|insigniasize =
|insigniacaption =
|image =
|imagesize = 150px
|incumbent = လစ်လပ်
|incumbentsince = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|style =[[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]] (နိုင်ငံအမည်) နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမင်း<br/> {{small|(formal)}} <br/> နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် <br/>{{small|(informal)}}<br/>
|residence = [[နေပြည်တော်]]
|nominator = [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]
|appointer = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
|termlength =
|formation = ၆ ဧပြီ ၂၀၁၆
|inaugural = [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|website = {{URL|http://www.statecounsellor.gov.mm/}}
}}
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
{{ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အကြောင်းဆောင်းပါးများ}}
မြန်မာနိုင်ငံ၏ '''နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်''' သည် [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာအစိုးရအဖွဲ့]]ရှိ ရာထူးနေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးကို ၂၀၁၆ ဧပြီ ၆ ရက်နေ့တွင် [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]အား စတင်ခန့်ထားခဲ့သည်။ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]ပါတီက အများစုအနိုင်ရရှိခဲ့သော်လည်း သူမအား [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော် သမ္မတ]]အဖြစ် တင်မြှောက်ရန် အခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်များက အတားအဆီးဖြစ်နေခဲ့သည်။<ref name="abc.net.au">{{cite web|url=http://www.abc.net.au/news/2016-04-05/aung-san-suu-kyi-to-become-state-counsellor/7301994|title=Aung San Suu Kyi to become 'State Counsellor' of Myanmar|work=ABC News}}</ref>
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်းကို [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]က ၂၀၁၆ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]]က ၂၀၁၆ ဧပြီ ၅ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း အသီးသီး အတည်ပြုခဲ့ပြီး သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]က ဧပြီ ၆ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref name="abc.net.au"/><ref name="ASC">{{cite news | url=http://news.xinhuanet.com/english/2016-04/06/c_135256048.htm | title=Aung San Suu Kyi becomes Myanmar state counselor: spokesman | date=6 April 2016 | agency=Xinhua News | accessdate=6 April 2016}}</ref>
==တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ==
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ရာထူးသည် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်းရှိ လုပ်ငန်းများကို ချုပ်ကိုင်ထားနိုင်သော နိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးနှင့် ဆင်တူပြီး<ref>{{cite web|url=https://www-bbc-co-uk.cdn.ampproject.org/v/s/www.bbc.co.uk/news/world-asia-35967763.amp?amp_js_v=a6&_gsa=1&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#aoh=16258856628923&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&_tf=From%20%251%24s|title=Myanmar parliament approves Aung San Suu Kyi 'PM-like' role}}</ref> [[ပြည်ထောင်စုအင်္ဂါစဉ်]]တွင် သမ္မတပြီးလျှင် နံပါတ်၂နေရာတွင် ရှိသည်။<ref>[https://www.linkedin.com/pulse/nld-lead-government-protocol-list-thet-aung-min-latt NLD lead government protocol list | LinkedIn<!-- Bot generated title -->]</ref> အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေး နှစ်ခုအကြား အချိတ်အဆက်လည်း ဖြစ်သည်။ ရာထူးသက်တမ်းမှာ နိုင်ငံတော် သမ္မတ၏ ရာထူးသက်တမ်းအတိုင်းပင် ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://aa.com.tr/en/politics/myanmar-mps-approve-suu-kyi-as-advisor-to-state-/549634|title=Myanmar MPs approve Suu Kyi as ‘advisor to state'|work=Anadolu Agency}}</ref>
===နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေ===
နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေကို ၂၀၁၆ခုနှစ် ဧပြီလ၆ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးထင်ကျော်က လက်မှတ်ရေးထိုးကာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့သည်။
====နိဒါန်း====
ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်သည် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေးနှင့် ဈေး ကွက်စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို ကျင့်သုံးလျက် ငြိမ်းချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရန် လည်းကောင်း၊ ပြည်သူများ လိုလားတောင့်တနေကြသော စစ်မှန်သည့် ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော်ကို ခိုင်မာစွာ တည်ဆောက်နိုင်ရန်လည်းကောင်း ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်က ဤဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။
====အခန်း(၁) အမည်နှင့်အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြချက် ====
၁။ ဤဥပဒေကို နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေဟု ခေါ်တွင်စေရမည်။
၂။ ဤဥပဒေတွင် ပါရှိသော အောက်ပါစကားရပ်များသည် ဖော်ပြပါအတိုင်း အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်စေရ မည်–
: (က) နိုင်ငံတော် ဆိုသည်မှာ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်ကို ဆိုလိုသည်။
: (ခ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဆိုသည်မှာ အခန်း(၂) ပါ ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်စေရန်အတွက် ဤဥပဒေ အရ တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ခံရသူကို ဆိုလိုသည်။
====အခန်း(၂) ရည်ရွယ်ချက်များ ====
၃။ (က) ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီစနစ် ထွန်းကားရေး၊
(ခ) ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်ရေး၊
(ဂ) ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံတော် တည်ဆောက်ရေး၊
(ဃ) ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး။
====အခန်း(၃) တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း ====
၄။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်အားကိုးမှုဖြင့် တစ်ခဲနက် ထောက်ခံမဲရရှိခဲ့သည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က တာဝန်ပေးအပ်သည်။
====အခန်း(၄) တာဝန်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ရပိုင်ခွင့်များ====
၅။ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ တာဝန်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ရပိုင်ခွင့်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်–
: (က) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အ ကျိုးစီးပွားများအတွက် အကြံပြုချက်များ ပေးရမည်။
: (ခ) အကြံပြုချက်များ၊ ဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်သို့ တာဝန်ခံရမည်။
: (ဂ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်သည် ဤဥပဒေပါ ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်စေရန်အတွက် အစိုးရအဖွဲ့၊ ဌာန ဆိုင်ရာများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။
: (ဃ) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်သည် ရာထူးအလျောက်ရရှိသည့် လစဉ်ချီးမြှင့်ငွေ၊ စရိတ်၊ အဆောင်အယောင်နှင့် အခွင့်အရေးများကို ခံစားခွင့်ရှိသည်။
: (င) အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ ချီးမြှင့်ငွေ၊ စရိတ်နှင့် အဆောင်အယောင်များအတွက် ပြည်ထောင်စု၏ ဘဏ္ဍာ ငွေအရအသုံးဆိုင်ရာ ဥပဒေတွင် ခွဲဝေသတ်မှတ် ထားရှိရမည်။
====အခန်း(၅) အထွေထွေ ====
၆။ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၏ ရာထူးသက်တမ်းသည် နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ ရာထူးသက်တမ်းအတိုင်းဖြစ် သည်။
၇။ ဤဥပဒေသည် ဒုတိယအကြိမ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် သက်တမ်းကာလတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင် သည့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ သက်တမ်းကာလအတွက်သာ ဖြစ်စေရမည်။
၈။ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်သည် ဤဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ လိုအပ်သော နည်းဥပဒေ များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.mlis.gov.mm/lsScPop.do?lawordSn=245|title=နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာဥပဒေ|work=မြန်မာဥပဒေ သတင်းအချက်အလက်စနစ်၊ [[ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး]]}}{{Dead link|date=April 2021 }}</ref>
==နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်များ စာရင်း==
{|class="wikitable" style="text-align:center; width:100%; border:1px #AAAAFF solid"
|-
!rowspan=2 | №
!width=80 rowspan=2 | ပုံ
!rowspan=2 | အမည်<br /><small>(မွေးဖွား-ကွယ်လွန်)</small>
!colspan=3 | ရာထူးသက်တမ်း
!rowspan=2 | နိုင်ငံရေးပါတီ
!rowspan=2 colspan=2|အစိုးရအဖွဲ့
!rowspan=2 | [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်]]
|-
!တာဝန်စတင်
!တာဝန်ပြီးဆုံး
!ရက်ပေါင်း
|- style="background:#EEEEEE"
! rowspan="2" style="background:{{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}}; color:white" | '''1'''
| rowspan="2" align=center | [[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-04 (cropped).jpg|100px]]
| rowspan="2" align=center | '''[[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]'''<br><small>(၁၉၄၅–)</small>
| align=center | ၆ ဧပြီ ၂၀၁၆
| align=center | ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
| {{age in days|2016|4|6|2021|02|01}}
| align=center | [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]]
| II
| [[အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|NLD]]—[[တပ်မတော်|Mil.]]
| rowspan=1 bgcolor={{အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်/meta/color}} | [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၁၅|{{colour|white|''ဒုတိယအကြိမ်'' <small>(၂၀၁၅)</small>}}]]
|-
| colspan="7" align=left| {{small|[[နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန|နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး]] နှင့် [[သမ္မတရုံး ဝန်ကြီးဌာန|သမ္မတရုံး ဝန်ကြီး]] အဖြစ် ပူးတွဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်}}
|}
==အခြားကြည့်ရန်==
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်]]
==ကိုးကား==
{{reflist}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
*[http://www.president-office.gov.mm/?q=briefing-room/news/2016/04/07/id-10555 နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံးမှ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်]{{Dead link|date=August 2021 }}
{{မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး]]
[[ကဏ္ဍ:အောင်ဆန်းစုကြည်]]
6i4r5slgrn5447q3j35v0sy6y0xbbap
ဝီကီပီးဒီးယား:ADMIN
4
65271
752956
321311
2022-08-02T21:56:14Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
kjpzxo671m4n8jueg3gx4u8euwb1au3
ဝီကီပီးဒီးယား:SYSOP
4
65272
752958
321312
2022-08-02T21:56:34Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
kjpzxo671m4n8jueg3gx4u8euwb1au3
ဝီကီပီးဒီးယား:MOP
4
65273
752957
321313
2022-08-02T21:56:25Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
kjpzxo671m4n8jueg3gx4u8euwb1au3
ရေဝေးသုသာန်
0
77909
753132
747659
2022-08-03T09:32:34Z
103.116.12.85
/* ထင်ရှားသော မြှုပ်နှံထားသူများ */စာသားပြင်ဆင်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cemetery
|name = ရေဝေးသုသာန်
|image = Yayway Cemetery.JPG
|imagesize = 250px
|caption =
|established =
|country = မြန်မာ
|location = [[မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]], [[ရန်ကုန်မြို့]]
|coordinates ={{Coord|16.93233|96.16585|type:landmark|display=inline,title}}
|type = အများဆိုင်
|owner =
|size =
|graves =
|website =
|findagrave =
}}
'''ရေဝေးသုသာန်''' သည် ရန်ကုန်မြို့၊ မြောက်ဥက္ကလာမြို့နယ်တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="obitmm">{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/no495/n005.htm|title=Writer Ni Ko Ye dies of heart attack|last=Nyein Ei Ei Htwe|date=2 November 2009|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=2 January 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100102102247/http://www.mmtimes.com/no495/n005.htm}}</ref> အရေးပါထင်ရှားသော မြန်မာများနောက်ဆုံး နေရလည်း ဖြစ်သည်။ သုသာန်ကို ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ၏ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဌာနက ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းလျက်ရှိသည်။ <ref name="ycdc">{{cite news|url=http://myanmarnewsweeks.com/?p=5863|title=ရန်ကုန်မြို့တော်ကြီးကို သာယာလှပအောင် ကြိုးစား ဆောင်ရွက်နေသော ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန်နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း|date=23 July 2013|work=Newsweek|language=Burmese|accessdate=19 July 2015|archivedate=21 July 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150721204248/http://myanmarnewsweeks.com/?p=5863}}</ref> ရေဝေးသုသာန်တွင် အမျိုးမျိုးသောလူမျိုး၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည်သူမျာအတွက် သင်္ချိုင်းများလည်း ရှိသည်။<ref name="ycdc"/>
ရေဝေးသုသာန်သည် ရန်ကုန်မြို့တွင် အလုပ်အရှုပ်ဆုံး သုသာန်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ တစ်နေ့လျှင် အလောင်း ၇၀ မှ ၁၀၀ အထိ မီးသင်္ဂြိုဟ်လျက် ရှိသည်။<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/3487-cremation-fees-to-be-hiked-sevenfold.html|title=Cremation fees to be hiked sevenfold|author=Min Thet|author2=Phanida|date=4 February 2010|publisher=Mizzima|accessdate=14 April 2012|archivedate=14 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120414081445/http://mizzima.com/news/inside-burma/3487-cremation-fees-to-be-hiked-sevenfold.html}}</ref>
==ထင်ရှားသော မြှုပ်နှံထားသူများ==
*[[စိုင်းထီးဆိုင်]]
*[[နေဝင်းမောင်]]<ref>{{cite news|url=http://www.dvb.no/news/nay-win-maung-dies-of-heart-attack/19436|title=Nay Win Maung dies of heart attack|last=Aung|first=Peter|date=1 January 2012|work=Democratic Voice of Burma|accessdate=25 February 2012|archivedate=9 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120109003716/http://www.dvb.no/news/nay-win-maung-dies-of-heart-attack/19436}}</ref>
*[[မင်းသိင်္ခ]]<ref>{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/no431/n008.htm|title=Astrologer’s funeral draws thousands of mourners|author=Khine Thazin Aung|date=11 August 2008|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=29 January 2013|archiveurl=https://archive.is/20130129034020/http://www.mmtimes.com/no431/n008.htm}}</ref>
*[[နတ်နွယ်]]<ref name="mm 1">{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/2011/news/575/news57506.html|title=Founder of ‘Nwe Ni’ magazine passes away, aged 78|last=Sanda Lwin|date=16 May 2011|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308115522/http://www.mmtimes.com/2011/news/575/news57506.html}}</ref>
*[[နီကိုရဲ]]<ref name="obitmm"/>
*[[ခွန်ဆာ]]<ref>[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=22654890 Khun Sa (1933-2007). Find A Grave Memorial.]</ref>
*[[ပါရဂူ]]<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/gallery/photo-essay/5145-prominent-burmese-writer-paragu-has-died-at-age-91-funeral-services-were-held-at-the-yayway-cemetery-in-rangoon-on-monday.html|title=Prominent Burmese writer Paragu has died at age 91. Funeral services were held at the Yayway Cemetery in Rangoon on Monday.|date=12 April 2011|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=31 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120331212424/http://mizzima.com/gallery/photo-essay/5145-prominent-burmese-writer-paragu-has-died-at-age-91-funeral-services-were-held-at-the-yayway-cemetery-in-rangoon-on-monday.html}}</ref>
*[[သခင်အုန်းမြင့်]]<ref name="obitmiz">{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/4377-spectrum-of-colleagues-pay-last-respects-to-ohn-myint.html|title=Spectrum of colleagues pay last respects to Ohn Myint|author=Myint Maung|date=20 September 2010|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120408055424/http://mizzima.com/news/inside-burma/4377-spectrum-of-colleagues-pay-last-respects-to-ohn-myint.html}}</ref>
*[[လွင်၊ ဦး|ဦးလွင်]]<ref name="obitmizz">{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/6254-nld-former-secretary-u-lwin-dies.html|title=U Lwin, former NLD secretary, dies of natural causes|last=Ko Wild|date=7 December 2011|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120408004755/http://mizzima.com/news/inside-burma/6254-nld-former-secretary-u-lwin-dies.html}}</ref>
*[[မန်းသက်ဆန်း]]<ref name="obit">{{cite news|url=http://bnionline.net/index.php/news/imna/5164-dr-marn-thet-san-patron-of-mon-culture-passes-away-at-79.html|title=Dr. Marn Thet San, patron of Mon culture, passes away at 79|date=16 October 2008|publisher=Independent Mon News Agency|accessdate=8 April 2012}}</ref>
*[[ချစ်မောင်၊ ဦး (ဂျာနယ်ကျော်)|ဂျာနယ်ကျော်ဦးချစ်မောင်]]<ref name="lay">{{cite book|author=Ma Ma Lay|title=A Man Like Him|publisher=SEAP Publications|year=2008|pages=186–187|isbn=9780877277774}}</ref>
*[[ဂျာနယ်ကျော် မမလေး]]<ref name="lay"/>
*[[ဝင်းတင်၊ ဦး (ဟံသာဝတီ)|ဝင်းတင်]]
*တယော ကိုတင်ရီ
==ကိုးကား==
{{reflist|2}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ သုသာန်များ]]
b6qwvf94snc6a05wuh01n6c5kzrs9vu
753133
753132
2022-08-03T09:34:34Z
103.116.12.85
/* ထင်ရှားသော မြှုပ်နှံထားသူများ */အကြောင်းအရာပေါင်းထည့်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Cemetery
|name = ရေဝေးသုသာန်
|image = Yayway Cemetery.JPG
|imagesize = 250px
|caption =
|established =
|country = မြန်မာ
|location = [[မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]], [[ရန်ကုန်မြို့]]
|coordinates ={{Coord|16.93233|96.16585|type:landmark|display=inline,title}}
|type = အများဆိုင်
|owner =
|size =
|graves =
|website =
|findagrave =
}}
'''ရေဝေးသုသာန်''' သည် ရန်ကုန်မြို့၊ မြောက်ဥက္ကလာမြို့နယ်တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="obitmm">{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/no495/n005.htm|title=Writer Ni Ko Ye dies of heart attack|last=Nyein Ei Ei Htwe|date=2 November 2009|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=2 January 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100102102247/http://www.mmtimes.com/no495/n005.htm}}</ref> အရေးပါထင်ရှားသော မြန်မာများနောက်ဆုံး နေရလည်း ဖြစ်သည်။ သုသာန်ကို ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ၏ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဌာနက ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းလျက်ရှိသည်။ <ref name="ycdc">{{cite news|url=http://myanmarnewsweeks.com/?p=5863|title=ရန်ကုန်မြို့တော်ကြီးကို သာယာလှပအောင် ကြိုးစား ဆောင်ရွက်နေသော ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန်နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း|date=23 July 2013|work=Newsweek|language=Burmese|accessdate=19 July 2015|archivedate=21 July 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150721204248/http://myanmarnewsweeks.com/?p=5863}}</ref> ရေဝေးသုသာန်တွင် အမျိုးမျိုးသောလူမျိုး၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည်သူမျာအတွက် သင်္ချိုင်းများလည်း ရှိသည်။<ref name="ycdc"/>
ရေဝေးသုသာန်သည် ရန်ကုန်မြို့တွင် အလုပ်အရှုပ်ဆုံး သုသာန်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ တစ်နေ့လျှင် အလောင်း ၇၀ မှ ၁၀၀ အထိ မီးသင်္ဂြိုဟ်လျက် ရှိသည်။<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/3487-cremation-fees-to-be-hiked-sevenfold.html|title=Cremation fees to be hiked sevenfold|author=Min Thet|author2=Phanida|date=4 February 2010|publisher=Mizzima|accessdate=14 April 2012|archivedate=14 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120414081445/http://mizzima.com/news/inside-burma/3487-cremation-fees-to-be-hiked-sevenfold.html}}</ref>
==ထင်ရှားသော မြှုပ်နှံထားသူများ==
*[[စိုင်းထီးဆိုင်]]
*[[နေဝင်းမောင်]]<ref>{{cite news|url=http://www.dvb.no/news/nay-win-maung-dies-of-heart-attack/19436|title=Nay Win Maung dies of heart attack|last=Aung|first=Peter|date=1 January 2012|work=Democratic Voice of Burma|accessdate=25 February 2012|archivedate=9 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120109003716/http://www.dvb.no/news/nay-win-maung-dies-of-heart-attack/19436}}</ref>
*[[မင်းသိင်္ခ]]<ref>{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/no431/n008.htm|title=Astrologer’s funeral draws thousands of mourners|author=Khine Thazin Aung|date=11 August 2008|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=29 January 2013|archiveurl=https://archive.is/20130129034020/http://www.mmtimes.com/no431/n008.htm}}</ref>
*[[နတ်နွယ်]]<ref name="mm 1">{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/2011/news/575/news57506.html|title=Founder of ‘Nwe Ni’ magazine passes away, aged 78|last=Sanda Lwin|date=16 May 2011|publisher=Myanmar Times|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308115522/http://www.mmtimes.com/2011/news/575/news57506.html}}</ref>
*[[နီကိုရဲ]]<ref name="obitmm"/>
*[[ခွန်ဆာ]]<ref>[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=22654890 Khun Sa (1933-2007). Find A Grave Memorial.]</ref>
*[[ပါရဂူ]]<ref>{{cite news|url=http://www.mizzima.com/gallery/photo-essay/5145-prominent-burmese-writer-paragu-has-died-at-age-91-funeral-services-were-held-at-the-yayway-cemetery-in-rangoon-on-monday.html|title=Prominent Burmese writer Paragu has died at age 91. Funeral services were held at the Yayway Cemetery in Rangoon on Monday.|date=12 April 2011|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=31 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120331212424/http://mizzima.com/gallery/photo-essay/5145-prominent-burmese-writer-paragu-has-died-at-age-91-funeral-services-were-held-at-the-yayway-cemetery-in-rangoon-on-monday.html}}</ref>
*[[သခင်အုန်းမြင့်]]<ref name="obitmiz">{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/4377-spectrum-of-colleagues-pay-last-respects-to-ohn-myint.html|title=Spectrum of colleagues pay last respects to Ohn Myint|author=Myint Maung|date=20 September 2010|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120408055424/http://mizzima.com/news/inside-burma/4377-spectrum-of-colleagues-pay-last-respects-to-ohn-myint.html}}</ref>
*[[လွင်၊ ဦး|ဦးလွင်]]<ref name="obitmizz">{{cite news|url=http://www.mizzima.com/news/inside-burma/6254-nld-former-secretary-u-lwin-dies.html|title=U Lwin, former NLD secretary, dies of natural causes|last=Ko Wild|date=7 December 2011|publisher=Mizzima|accessdate=8 April 2012|archivedate=8 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120408004755/http://mizzima.com/news/inside-burma/6254-nld-former-secretary-u-lwin-dies.html}}</ref>
*[[မန်းသက်ဆန်း]]<ref name="obit">{{cite news|url=http://bnionline.net/index.php/news/imna/5164-dr-marn-thet-san-patron-of-mon-culture-passes-away-at-79.html|title=Dr. Marn Thet San, patron of Mon culture, passes away at 79|date=16 October 2008|publisher=Independent Mon News Agency|accessdate=8 April 2012}}</ref>
*[[ချစ်မောင်၊ ဦး (ဂျာနယ်ကျော်)|ဂျာနယ်ကျော်ဦးချစ်မောင်]]<ref name="lay">{{cite book|author=Ma Ma Lay|title=A Man Like Him|publisher=SEAP Publications|year=2008|pages=186–187|isbn=9780877277774}}</ref>
*[[ဂျာနယ်ကျော် မမလေး]]<ref name="lay"/>
*[[ဝင်းတင်၊ ဦး (ဟံသာဝတီ)|ဝင်းတင်]]
*တင်ရီ၊ ကို (တယော)
==ကိုးကား==
{{reflist|2}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ သုသာန်များ]]
3gle68gdedkbys0b585yiu424t8cy8e
လူသာငယ် လူငယ်ဟုတ်ကြီး၊ လူသာကြီး လူကြီပေါသော
0
81474
752965
636302
2022-08-03T00:28:21Z
2400:AC40:709:28EB:D5CB:1B78:2A28:55D
/* အနက်အဓိပ္ပာယ် */
wikitext
text/x-wiki
'''လူသာငယ် လူငယ်ဟုတ်ကြီး၊ လူသာကြီး လူကြီပေါသော''' သည် [[ဆိုရိုးစကား|မြန်မာဆိုရိုးစကား]] ဖြစ်သည်။<ref name="မြန်မာဆိုရိုးစကား">{{cite book|title= မြန်မာဆိုရိုးစကား |publisher=မြန်မာစာအဖွဲ့ဦးစီးဌာန|location=|date=အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆|edition=ပထမအကြိမ်}}</ref>
==အနက်အဓိပ္ပာယ်==
အချို့သည် လူငယ်ပင်ဖြစ်သော်လည်း အသိဉာဏ် ထက်မြတ်သည်။ အချို့သည် လူကြီးပင်ဖြစ်သော်လည်း အသိအလိမ္မာ နည်းပါးညံ့ဖျင်းသည်။<ref ဆိုရိုးစကား"/>
==ကိုးကား==
{{reflist}}
[[Category:မြန်မာဆိုရိုးစကားများ]]
q323t7ah2pbu3rvvpps0fj5vr5guhc7
752994
752965
2022-08-03T03:47:01Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/2400:AC40:709:28EB:D5CB:1B78:2A28:55D|2400:AC40:709:28EB:D5CB:1B78:2A28:55D]] ([[User talk:2400:AC40:709:28EB:D5CB:1B78:2A28:55D|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:NjsBot|NjsBot]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
'''လူသာငယ် လူငယ်ဟုတ်ကြီး၊ လူသာကြီး လူကြီပေါသော''' သည် [[ဆိုရိုးစကား|မြန်မာဆိုရိုးစကား]] ဖြစ်သည်။<ref name="မြန်မာဆိုရိုးစကား">{{cite book|title= မြန်မာဆိုရိုးစကား |publisher=မြန်မာစာအဖွဲ့ဦးစီးဌာန|location=|date=အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆|edition=ပထမအကြိမ်}}</ref>
==အနက်အဓိပ္ပာယ်==
အချို့သည် လူငယ်ပင်ဖြစ်သော်လည်း အသိဉာဏ် ထက်မြတ်သည်။ အချို့သည် လူကြီးပင်ဖြစ်သော်လည်း အသိအလိမ္မာ နည်းပါးညံ့ဖျင်းသည်။<ref name="မြန်မာဆိုရိုးစကား"/>
==ကိုးကား==
{{reflist}}
[[Category:မြန်မာဆိုရိုးစကားများ]]
tlpf0ph7zgfg9flv184dpn50kwkeido
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ
0
82342
753055
742955
2022-08-03T07:19:50Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox official post
|body=မြန်မာနိုင်ငံ
|post=ပထမလေဒီ
|incumbent=[[ခင်သက်ဌေး|ဒေါ်ခင်သက်ဌေး]]
|image=
|incumbentsince=၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|style=ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော ဒေါ်
Her Excellency Daw
|residence=[[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|နိုင်ငံတော်သမ္မတ အိမ်တော်]]
|inaugural=စောဝ်နန်းဟိန်ခမ်
|formation=၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈
}}
'''ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ''' သည် နိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲ၏ ဇနီး ဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် နိုင်ငံ့ဦးသျှောင်၏ မဟေသီဟု ဆိုလိုသည်။ ၎င်းတို့နှင့်ပက်သက်၍ တိကျသော တာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများကို သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပေ။ လက်ရှိမှာ [[ခင်သက်ဌေး|ဒေါ်ခင်သက်ဌေး]] ဖြစ်ကာ ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]၏ ဇနီးဖြစ်သည်။
== သမိုင်းကြောင်း ==
မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမျိုးသမီးများတွင် သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်က [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ မိဖုရားခေါင်များ|မိဖုရားခေါင်ကြီးများ]]သည် အာဏာအရှိဆုံးပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ကြသည်။ သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်ပျက်သုဉ်းပြီး အင်္ဂလိပ်တို့လက်ထက်တွင် အနောက်တိုင်းသား အရာရှိကတော်များက အာဏာရှိ အမျိုးသမီးများဖြစ်လာကြသည်။ ၁၉၂၀ပြည့်နှစ်အလွန် [[ဒိုင်အာခီ အုပ်ချုပ်ရေး စနစ်|ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေး]] စတင်ချိန်တွင် မြန်မာများမှ အမှုဆောင်ကောင်စီဝင် လူကြီးများဖြစ်လာပြီး ၎င်းတို့၏ ဇနီးများသည် အနောက်တိုင်းသားကတော်များနည်းတူ နေရာရခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ ခင်ပွန်းများကို ''ဆာဘွဲ့'' ပေးအပ်သောအခါ ၎င်းတို့သည် လေဒီဘွဲ့ခံများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
မြန်မာပြည်အား [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]မှ ခွဲထုတ်ပြီးနောက် နန်းရင်းဝန်များ ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး နန်းရင်းဝန်ကတော်များ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးချိန်တွင် အခြေခံဥပဒေအရ အဆောင်အယောင်သမ္မတစနစ်ပေါ်ထွန်းလာပြီး သမ္မတကတော်များကို ပထမလေဒီ (First Lady)အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ [[အစိုးရအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်|အစိုးရအဖွဲ့၏ခေါင်းဆောင်]] [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]]များ၏ ဇနီးများလည်း ရှိသည်။ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်တွင် သမ္မတ[[ဦးနေဝင်း]]၏ ဇနီးများသည် ပထမလေဒီ (First Lady) ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်တွင် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ၏ ဇနီးများသည် ပထမလေဒီ (First Lady)များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့အနက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး[[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]]၏ ဇနီး [[ဒေါ်ကြိုင်ကြိုင်]]မှာ ထင်ရှားသည်။ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ၏ နိုင်ငံခြားခရီးစဉ်များတွင် သူနှင့်အတူ မိသားစုလိုက် ခေါ်သွားလေ့ရှိသည်။ ဒေါ်ကြိုင်ကြိုင်နှင့်အတူ ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး[[ခင်ညွန့် (ဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ခင်ညွန့်]]၏ဇနီး ဒေါ်ခင်ဝင်းရွှေမှာလည်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ ထိုခေတ်က အမျိုးသမီးရေးရာနှင့် မိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအသင်းများတွင် အကြီးအကဲကတော်များကို တွေ့ရလေ့ရှိသည်။
[[File:A.P.J. Abdul Kalam and the Senior General Than Shwe with the cultural troupe who gave a performance before the visiting dignitary at the Parliament Building in Yangon.jpg|thumb|ရန်ကုန်မြို့တွင်ကျင်းပသော အခမ်းအနားတွင်တွေ့ရသော ဒေါ်ကြိုင်ကြိုင်]]
၂၀၁၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း သမ္မတစနစ် ပြန်လည်ပေါ်ထွက်လာချိန်တွင် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ဇနီး [[ခင်ခင်ဝင်း၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ခင်ဝင်း]]မှာ ပထမလေဒီ (First Lady) ဖြစ်လာခဲ့သည်။
[[File:Secretary Clinton with Burmese First Lady in Nay Pyi Taw (6464632633) (cropped).jpg|thumb|ဒေါ်ခင်ခင်ဝင်းနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီကလင်တန်]]နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများ၊ မြန်မာနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ်ကျင်းပသော နိုင်ငံတကာ အခမ်းအနားများတွင် ခင်ပွန်းဖြစ်သူနှင့်အတူ တွေ့ရလေ့ရှိသည်။နိုင်ငံတကာမှ ချစ်ကြည်ရေးခရီးရောက်ရှိလာသော အကြီးအကဲများ၏ ဇနီးများကိုလည်း သီးခြားလက်ခံတွေ့ဆုံမှုများလည်းရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.burmalibrary.org/sites/burmalibrary.org/files/obl/docs13/MA2012-03-29.pdf|title=မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ (၂၉.၃.၂၀၁၂)}}</ref> ခင်ပွန်းဖြစ်သူ၏ နိုင်ငံခြားခရီးစဉ်များတွင် အများအားဖြင့် လိုက်ပါလေ့မရှိပေ။ ၎င်း၏နောက် သမ္မတ[[ဦးထင်ကျော်]]၏ဇနီး [[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]မှာ သမ္မတကတော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဒေါ်စုစုလွင်သည် ပထမလေဒီ(First Lady)တာဝန်သာမက [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်]] တာဝန်ကိုပါ တစ်ပြိုင်နက် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ယခင် သမ္မတကတော်နည်းတူ နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများတွင် ၎င်းကို တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးမှ ထုတ်ပြန်သော မှတ်တမ်းဓာတ်ပုံများအရ စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် [[လီရှန်လုံး]]၏ ဇနီးဖြစ်သူကို သမ္မတအိမ်တော်၌ ဧည့်ခံနေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။<ref>{{Cite web|url=http://https://www.burmalibrary.org/sites/burmalibrary.org/files/obl/docs22/mal%209.6.16.pdf|title=မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ (၉.၆.၂၀၁၆)|accessdate=9 May 2022|archivedate=11 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130711041720/http://https/}}</ref> ဦးထင်ကျော်အနားယူပြီး [[ဦးဝင်းမြင့်]] သမ္မတဖြစ်လာချိန်တွင် [[ချိုချို (သမ္မတကတော်)|ဒေါ်ချိုချို]]မှာ ပထမလေဒီ (First Lady) ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဦးထင်ကျော်နှင့် ဦးဝင်းမြင့်တို့အကြား လစ်လပ်နေသော ၇ရက်ခန့်တွင် [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]မှာ ယာယီသမ္မတဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဇနီးဖြစ်သူ [[ခင်သက်ဌေး|ဒေါ်ခင်သက်ဌေး]]မှာလည်း ယာယီဖြစ်ခဲ့ဖူးသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် သမ္မတအသစ် ဦးဝင်းမြင့်နှင့် ပထမလေဒီအသစ် ဒေါ်ချိုချိုတို့ကို ဦးမြင့်ဆွေနှင့် ဒေါ်ခင်သက်ဌေးတို့မှ [[သမ္မတအိမ်တော် (နေပြည်တော်)|သမ္မတအိမ်တော်]]အရှေ့တွင် ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref name="fld">{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/in-depth-54963883|title=မြန်မာပြည်က ပထမလေဒီ၊ ဦးသျှောင်တို့ရဲ့ မဟေသီများ}}</ref>ဒေါ်စုစုလွင်၊ ဒေါ်ချိုချို တို့နှင့်အတူ နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများတွင် [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] [[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]ကိုပါ ပူးတွဲတွေ့မြင်ခဲ့ကြရသည်။
[[File:The President of Myanmar, Mr. Htin Kyaw being received by the President, Shri Pranab Mukherjee and the Prime Minister, Shri Narendra Modi, at the Ceremonial Reception, at Rashtrapati Bhavan, in New Delhi on August 29, 2016.jpg|thumb|ဦးထင်ကျော်နှင့် ဒေါ်စုစုလွင်]]
[[File:First Ladies ROK Myanmar.jpg|thumb|ဒေါ်ချိုချိုအား တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီနှင့်အတူ နေပြည်တော်ရှိ အမျိုးသားပြတိုက်တွင် တွေ့ရစဉ်]]
[[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁ အာဏာသိမ်း]]ပြီးနောက် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၏ဇနီး ဒေါ်ခင်သက်ဌေးမှာ ယာယီပထမလေဒီ ဖြစ်လာသည်။ သို့သော် ဦးမြင့်ဆွေနှင့်ပက်သက်သော အခန်းကဏ္ဍကို တိကျစွာဖော်ပြခြင်းမရှိသဖြင့် [[တပ်မတော်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အာဏာသိမ်းအစိုးရအဖွဲ့]]၏ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး[[မင်းအောင်လှိုင်]]၏ ဇနီး ဒေါ်ကြူကြူလှနှင့် ဒေါ်ခင်သက်ဌေးတို့၏ အခန်းကဏ္ဍများမှာလည်း တိကျစွာသိရှိရခြင်းမရှိပေ။<ref name="mal">{{Cite news|title=ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ အာဏာကစားပွဲ|url=https://www-bbc-com.cdn.ampproject.org/v/s/www.bbc.com/burmese/burma-57432310.amp?amp_js_v=a6&_gsa=1&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#aoh=16252286593180&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&_tf=From%20%251%24s&share=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fburmese%2Fburma-57432310}}</ref>
== စာရင်း ==
{| class="wikitable"
|-
!#
!အမည်
|ပုံ
|'''သမ္မတ/အကြီးအကဲ'''
!စတင်ရက်
!ပြီးဆုံးရက်
!ရက်ပေါင်း
|-
!၁
!စောဝ်နန်းဟိန်ခမ်
|[[File:Yawnghwe Mahadevi (cropped).jpg|168x168px]]
|'''[[စဝ်ရွှေသိုက်၊ (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|စဝ်ရွှေသိုက်]]'''
|{{Start date|1948|01|04|df=y}}
|{{End date|1952|03|12|df=y}}
|{{age in days|1948|1|04|1952|3|12}}
|-
!၂
!ဒေါ်ခင်စောဦး {{small|(သမီး)}}<ref name="fld"/>
|
|'''[[ဘဦး၊ ဦး (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဘဦး]]'''
| -
| -
| -
|-
!၃
!ဒေါ်မြမေ
|[[File:First Lady Mya May.jpg|168x168px]]
|'''[[ဝင်းမောင်၊ မန်း (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|မန်းဝင်းမောင်]]'''
|{{Start date|1957|03|13|df=y}}
|{{End date|1962|03|02|df=y}}
|{{age in days|1957|03|13|1962|03|02}}
|-
!၄
!ဒေါ်[[ခင်မေသန်း]]
| [[File:First Lady Khin May Than.jpg|100px]]
|rowspan=3|'''[[နေဝင်း၊ ဦး|ဦးနေဝင်း]]'''
|{{Start date|1962|03|02|df=y}}
|{{End date|1972|09|30|df=y}}
|
|-
!၅
!ဒေါ်[[နီနီမြင့်]]
|
|{{Start date|1973|04|03|df=y}}
|
|
|-
!၆
![[ရတနာနတ်မယ်|ရတနာနတ်မယ်]]
|[[File:June Rose Bellamy (cropped).png|168x168px]]
|{{Start date|1976|12|24|df=y}}
|{{End date|1977|05|1|df=y}}
|
|-
!၅
!ဒေါ်[[နီနီမြင့်]]
|
|
|
|
|
|-
!၇
!ဒေါ်သန်းရှိန်
|
|[[စန်းယု (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးစန်းယု]]
|
|
|
|-
!၈
!ဒေါ်ရွှေတင်
|
|[[စိန်လွင်၊ ဦး (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးစိန်လွင်]]
|
|
|
|-
!၉
!ဒေါ်ခင်မေနှင်း
|
|[[မောင်မောင်၊ ဒေါက်တာ (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဒေါက်တာ မောင်မောင်]]
|
|
|
|-
!၁၀
!ဒေါ်အေးရီ
|
|[[စောမောင်၊ ဦး(ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စောမောင်]]
|
|
|
|-
!၁၁
![[ကြိုင်ကြိုင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်ကြိုင်ကြိုင်]]
|[[File:First Lady Kyaing Kyaing.jpg|168x168px]]
|[[သန်းရွှေ၊ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ]]
|{{Start date|1992|04|23|df=y}}
|{{End date|2011|03|30|df=y}}
|{{age in days|1992|4|23|2011|3|30}}
|-
!၁၂
![[ခင်ခင်ဝင်း၊ ဒေါ်|ဒေါ်ခင်ခင်ဝင်း]]
|[[File:Khin_Khin_Win.jpg|168x168px]]
|[[သိန်းစိန်၊ ဦး|ဦးသိန်းစိန်]]
|{{Start date|2011|03|30|df=y}}
|{{End date|2016|03|30|df=y}}
|{{age in days|2011|3|30|2016|3|30}}
|-
!၁၃
![[စုစုလွင်၊ ဒေါ်|ဒေါ်စုစုလွင်]]
| [[File:Su_Su_Lwin First Lady.jpg|168x168px]]
|[[ထင်ကျော်၊ ဦး|ဦးထင်ကျော်]]
|{{Start Date|2016|03|30|df=y}}
|{{End date|2018|03|21|df=y}}
|{{age in days|2016|3|30|2018|3|21}}
|-
! -
!ဒေါ်[[ခင်သက်ဌေး|ခင်သက်ဌေး]]<br/>''{{small|ယာယီ}}''
|
| [[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]
|{{Start Date|2018|03|21|df=y}}
| {{End date|2018|03|30|df=y}}
|{{age in days|2018|3|21|2018|03|30}}
|-
!၁၄
![[ချိုချို (သမ္မတကတော်)|ဒေါ်ချိုချို]]
|[[File:Daw Cho Cho.png|168x168px]]
| [[ဝင်းမြင့်၊ ဦး (လွှတ်တော်အမတ်)|ဦးဝင်းမြင့်]]
|{{Start Date|2018|03|30|df=y}}
| {{End date|2021|02|01|df=y}}
|{{age in days|2018|3|30|2021|02|01}}
|-
! -
![[ခင်သက်ဌေး|ဒေါ်ခင်သက်ဌေး]]<br/>''{{small|ယာယီ}}''
|
| [[မြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး|ဦးမြင့်ဆွေ]]
|{{Start Date|2021|02|01|df=y}}
| လက်ရှိ
|{{age in days|2021|02|01}}
|}
== ကိုးကား ==
{{reflist|
<ref>[http://www.nytimes.com/1989/07/05/obituaries/mahn-win-maung-ex-burmese-president-73.html Mahn Win Maung, Ex-Burmese President, 73]</ref>
}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]]
ht9v8nd29g8gchn5z921v4q2tx4t77f
မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်
0
90986
753050
724854
2022-08-03T07:13:19Z
37.111.46.54
/* ပထမအခန်းအပိုင်း */
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
dzgxdkp2hi6d1koum2gq8us6ow79qgq
753061
753050
2022-08-03T07:27:40Z
37.111.46.54
/* ဒုတိယအခန်းအပိုင်း */
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
အရိယသစ္စာ လေးပါး
၁၅၅။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ကောဋိရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန် အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကောဋိရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင်ထိုရွာ၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်လေးပါးတို့ကို (မသိခြင်းကြောင့်) နည်းဟူမူ— ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကိုလျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့်ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာအမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ်အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ့မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်းရှည်လျား လှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာ အမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာသိုရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ဘဝတို့၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝတဏှာ’ ကို အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာသည် ကုန်လေပြီ၊ ယခုအခါ တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ဤဆိုလတ္တံ့သော စကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏—
“အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမြင်ခြင်းကြောင့် ထိုထို ဘဝတို့၌ရှည်လျားလှစွာသော (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ၊
ထိုအရိယသစ္စာတို့ကို (ငါသည်) သိမြင်ပေပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာကို ကောင်းစွာ နုတ်ပယ်ပြီးပေပြီ၊ ဆင်းရဲ၏ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပေပြီ၊ ယခုအခါတစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုကောဋိရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ပြန်လည်ခြင်း သဘောမရှိ အထက်မဂ်လျှင် လားရာရှိသူ
၁၅၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောဋိရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ နာတိကရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာတိကရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၍နာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသောနေရာ၌ထိုင်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်း) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နန္ဒာမည်သောရဟန်းမိန်းမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်းမိန်းမ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဒတ္တမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသိကာမ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကုက္ကုဋမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒမြည်သော ဥပါ သကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
၁၅၇။ အာနန္ဒာ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် အာသဝေါတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါ ကင်းသောလွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍နေသော ရဟန္တာပေတည်း။
အာနန္ဒာ နန္ဒာမည်သော ရဟန်းမိန်းမသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဥပပါတ် ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဒတ္တမည်သော ဥပါသကာသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလျှင်လာ၍ ဆင်းရဲ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင်လားရာရှိသော သောတာပန်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကုက္ကုဋမည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒ္ဒမည်သော ဥပါသကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေ နေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေ တည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးကျိပ်ကျော်တို့သည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ကိုးကျိပ်ကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလာ၍ ဆင်းရဲ၏အဆုံး ကိုပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးရာကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသောအထက် မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန်တို့ပေတည်း။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ တစ်နည်း ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
ဓမ္မာဒါသ ဓမ္မပရိယာယ ကြေးမုံတရား
၁၅၈။ အာနန္ဒာ ဤအရာသည် အံ့ဖွယ် မဟုတ်၊၁ အာနန္ဒာ လူသေတိုင်းသေတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤအကြောင်းအရာကို မေးမြန်းနေကြလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပင်ပန်းစေရုံမျှသာ ဖြစ်ရာ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ကြေးမုံတရားမည်သော ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားပေအံ့။
အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန်မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန်မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြား နိုင်ပေ၏။
၁၅၉။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော (အရိယာသာဝက) သည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင်လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သောထိုဒေသနာကား အဘယ်နည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ အရိယာသာဝကသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ လောကကို သိတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာ ရထိ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါ ပေ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုး ကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့် စုံ၏)။ တရားတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရားဟောသော တရားတော်သည် ကောင်းစွာဟောထားသော တရားတော်ပါပေတည်း၊ ကိုယ်တိုင်သိမြင်နိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ အခါမလင့် အကျိုးပေးတတ်သော တရားတော်ပါ့ပေတည်း၊ လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ပြထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (မိမိ၏ ကိုယ်ထဲစိတ်ထဲ၌) ဆောင် ယူထားထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (အရိယာ) ပညာရှိတို့သာ ကိုယ်စီကိုယ်ငသိနိုင်ခံစားနိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသောကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ သံဃာတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ကောင်းသောအကျင့် ရှိပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ဖြောင့်မတ်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် မှန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် လျော်ကန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါ ပေ၏၊ အစုံအားဖြင့် လေးစုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ရှစ်ပါးအရေအတွက်ရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် (အရပ်ဝေးမှ) ဆောင်လာ၍သော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန် ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ ဧည့်သည်တို့အလို့ငှါ စီမံထားသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန်ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ တမလွန်အတွက် ရည်မျှော်သော အလှူကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ လက်အုပ်ချီခြင်းကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ သတ္တဝါအပေါင်း၏ ကောင်းမှုပြုစုရန် အမြတ်ဆုံး လယ်မြေဖြစ်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ တဏှာ၏ ကျွန်အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သော၊ (မှားယွင်းစွာ) မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ မကျိုး မပေါက် မပြောက်မကျား ကုန်သော၊ အရိယာတို့ မြတ်နိုးအပ်ကုနသော သီလတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့်ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီး၍ ကျရောက်တတ်သော သဘောမရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု ကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကိုပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သော ထိုဒေသနာကား ဤသည်ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၆ဝ။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာတိကရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေသာလီပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေသာလီပြည်ဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီ၏ အ၇ံ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိရာသနည်း။ ရဟန်းတို့ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ရုပ်အပေါင်း၌့ရုပ်အပေါင်းဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန် ရှုလျက်။ ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ ပ။ သဘောတရားတို့၌သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိပေ၏။
ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်သနည်း။ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည်ရှေ့သို့တက်ရာ၌ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာ တစောင်း ကြည့်ရာ၌ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ် သပိတ် သင်္ကန်း ကိုဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာလျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာ အိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်ပေ၏။ ရဟန်း တို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁။ သေသွားသူ၏ လားရာဂတိနှင့် တမလွန်ဘဝ အကြောင်းအရာကို ပြောကြားမှုသည် တရားနှင့် ပြည့်စုံသူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ပင် ပြုနိုင်သော အမှုဖြစ်၍ ဘုရားကိုယ်တိုင် ဆောင်ရွက်ရလောက်အောင် ခက်ခဲသော အံ့ဖွယ် အထူးအဆန်းမဟုတ်ဟု ဆိုလို၏။
အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ
၁၆၁။ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ မိမိ၏သရက်တောဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီးလျက် ကောင်းကုန်ကောင်း ကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်၍ မိမိအရံ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့သွားလေ၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှသော အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သာ သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော်ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေ၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှထကာမြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ နေကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ရောက်၍့အမ္ဗပါလီ၏ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေကုန်၏။ ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီး၍ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်သွားကုန်၏။
ထို (လိစ္ဆဝီမင်းတို့) တွင် အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ညိုသောအဝတ် ညိုသောတန်ဆာရှိကြ၍ညိုသောအဆင်း အရောင် ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဝါသောအဝတ် ဝါသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဝါသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် နီသောအဝတ် နီသောတန်ဆာရှိကြ၍ နီသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဖြူသောအဝတ် ဖြူသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဖြူသောအဆင်းအရောင်ရှိကုန်၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် (အသက်အရွယ်) ငယ်ကုန် ငယ်ကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို မိမိရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း တိုက်ခိုက်စေ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “ဟယ် အမ္ဗပါလီ (သင်သည်) အသက်အရွယ် ငယ်ကုန် ငယ် ကုန်သောလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို သင်၏ ရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း အဘယ့်ကြောင့်တိုက်ခိုက်စေဘိသနည်း”ဟု အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို ဆိုကုန်၏။
အရှင့်သားတို့ ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားကို နက်ဖြန်ခါ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးရန် အကျွန်ုပ်ပင့်ခဲ့ပါပြီ၊ ထို့ကြောင့် (တိုက်ခိုက်စေပါသည်)ဟု အမ္ဗပါလီက ပြန်ပြော၏။
ဟယ် အမ္ဗပါလီ ထိုဆွမ်းကို (အသပြာ) တစ်သိန်းဖြင့် ပေးပါလော့ဟု (ဆိုကြကုန်၏)။
အရှင့်သားတို့ တိုင်းခရိုင်နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်ကို အကျွန်ုပ်အား ပေးစေကာမူ ထိုဆွမ်းကို အကျွန်ုပ်မပေးနိုင်ပါဟု (ပြန်ပြော၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်လည်း “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏။
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် (အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏) အရံ (ဥယျာဉ်) သို့ သွားလေ ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လာနေသော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ ရဟန်းတို့ကို ဤသို့မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ တာဝတိံသာနတ်တို့ကို မမြင်ဖူးသော ရဟန်းတို့သည် လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို အဖန်ဖန်ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို တာဝတိံသာ နတ်ပရိသတ် နှင့်အတူထား၍ ကြည့်ရှုကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှ အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှသက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို့လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ နက်ဖြန်အဖို့ အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ၏ ဆွမ်းကို ငါလက်ခံလိုက်ပြီ”ဟုထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မိန့် တော်မူ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏၊
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အလွန်နှစ်သက်၍အနုမောဒနာပြုပြီးနောက် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားကုန်၏။
၁၆၂။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိအာရာမ် (ဥယျာဉ်) ၌မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို စီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟုမြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်စေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်ပြီးလျှင် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည်တိုင်အောင် တားမြစ်သည်တိုင်အောင် မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။
မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှ လက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် နိမ့်သောထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤအရံ (ဥယျာဉ်) ကို ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာအား လှူပါ၏”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထို အရံ (ဥယျာဉ်) ကို အလှူခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူပြီးလျှင်နေရာမှ ထ၍ ကြွသွားတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ နေတော်မူစဉ် လည်းရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ဝေဠုဝရွာ၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
၁၆၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေဠုဝမည်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေဠုဝရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဠုဝရွာ၌ နေတော်မူစဉ် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ လာကုန်လော့၊ သင်တို့သည် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းများ ရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်လော့၊ ငါမူကား ဤဝေဠုဝရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်အံ့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ကားထိုဝေဠုဝ ရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်တော်မူ၏။
၁၆၄။ ထို့နောက် ဝါကပ်ပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသောရောဂါ ကပ်ရောက်လျက်သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝေဒနာသည် ဖြစ်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ “ငါသည် အလုပ်အကျွေးတို့ကို မသိစေမူ၍ ရဟန်းသံဃာကို မပန်ကြားမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှါ မလျောက်ပတ်၊ ငါသည် ဤရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက်နေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အကြံ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက် နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ထိုရောဂါသည် ငြိမ်းလေ၏။
ထို့နောက် အနာရောဂါမှ ထမြောက်ပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အနာရောဂါမှ ထမြောက်၍ မကြာမီကျောင်းမှ ထွက်တော်မူ၍ ကျောင်းအရိပ်တွင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ချမ်းသာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကျန်းမာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင် ဘုရားဤသို့ ယခု တွေ့မြင်ရသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား မကျန်းမာတော်မူခြင်းကြောင့် အကျွန်ုပ်၏ခန္ဓာကိုယ်သည် လေးလံတောင့်တင်း နေသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အား အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း မကွဲပြားပါကုန်၊ အကျွန်ုပ်အား (သတိပဋ္ဌာန် အစရှိသော) တရားတို့သည်လည်း မထင်ပေါ်ပါကုန်၊ အသျှင်ဘုရား သို့ဖြစ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ကြားတော်မမူရသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု (အောက်မေ့နေသောကြောင့်သာ) အကျွန်ုပ်အား အနည်း ငယ်သက်သာခွင့်ရရှိပါတော့သည်”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၆၅။ အာနန္ဒာ ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ထံမှ အဘယ်အရာကို မျှော်လင့်နေသေးသနည်း၊ အာနန္ဒာငါသည် အတွင်းအပြင် မထားဘဲ တရားကို ဟောခဲ့ပြီ၊ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည်မှာ တရားတို့ (အရာ) ၌ ‘ဆရာ့ လက်ဆုပ်’ ပြုထားသော လျှို့ဝှက်ချက် မရှိချေ။
အာနန္ဒာ “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည်ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း အကြင်သူအား ဤသို့ လိုလားခြင်းရှိရာ၏၊ ထိုသူသည်သာလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ဆိုရာ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားမှာမူကား “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤသို့သောလိုလားခြင်းသည် မရှိချေ၊ အာနန္ဒာ ထိုသို့ လိုလားခြင်းမရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို အဘယ်မှာ မြွက်ကြားတော့အံ့နည်း။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ငါသည် အိုမင်းကြီးရင့်လှပါပြီ၊ အရွယ်လွန်နေပါပြီ၊ အဆုံးပိုင်းသို့ ရောက်နေပါပြီ၊ ငါ့အသက် ရှစ်ဆယ်ရှိနေပါပြီ။ အာနန္ဒာ လှည်းအိုသည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းဖြင့် တည်တံ့သကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းနှင့်တူသော ဖလသမာပတ်ဖြင့် တည်တံ့လျက်ရှိ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံနိမိတ်တို့ကို နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ အချို့သော ဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်လည်ကောင်း သင်္ခါရနိမိတ်ကို အာရုံမပြုသော (အရဟတ္တဖိုလ် စိတ်နှင့်ယှဉ်သော) သမာဓိသို့ ရောက်၍ နေ၏၊ အာနန္ဒာ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် သာလွန်၍ ချမ်းသာပေ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် (သင်တို့သည်) မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ရုပ်ကိုယ်၌ ‘ရုပ်ကိုယ်’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့်နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းတို့သည် ယခုအခါ၌ဖြစ်စေ ငါ (ဘုရား) ကွယ်လွန်သောအခါ၌ဖြစ်စေ မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍၊ တရားကိုသာမှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လတ္တံ့၊ အလုံးစုံသော ထိုရဟန်းတို့သည် အကျင့်သိက္ခာကို လိုလားသော ရဟန်းဟူသမျှတို့တွင် အမြတ်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဒုတိယအခန်း ပြီး၏။
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
ay12ine7djpjk9jkhjvoddpq869r6kl
753069
753061
2022-08-03T07:43:58Z
37.111.46.54
/* တတိယအခန်းအပိုင်း */
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
အရိယသစ္စာ လေးပါး
၁၅၅။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ကောဋိရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန် အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကောဋိရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင်ထိုရွာ၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်လေးပါးတို့ကို (မသိခြင်းကြောင့်) နည်းဟူမူ— ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကိုလျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့်ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာအမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ်အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ့မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်းရှည်လျား လှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာ အမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာသိုရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ဘဝတို့၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝတဏှာ’ ကို အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာသည် ကုန်လေပြီ၊ ယခုအခါ တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ဤဆိုလတ္တံ့သော စကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏—
“အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမြင်ခြင်းကြောင့် ထိုထို ဘဝတို့၌ရှည်လျားလှစွာသော (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ၊
ထိုအရိယသစ္စာတို့ကို (ငါသည်) သိမြင်ပေပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာကို ကောင်းစွာ နုတ်ပယ်ပြီးပေပြီ၊ ဆင်းရဲ၏ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပေပြီ၊ ယခုအခါတစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုကောဋိရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ပြန်လည်ခြင်း သဘောမရှိ အထက်မဂ်လျှင် လားရာရှိသူ
၁၅၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောဋိရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ နာတိကရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာတိကရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၍နာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသောနေရာ၌ထိုင်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်း) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နန္ဒာမည်သောရဟန်းမိန်းမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်းမိန်းမ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဒတ္တမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသိကာမ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကုက္ကုဋမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒမြည်သော ဥပါ သကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
၁၅၇။ အာနန္ဒာ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် အာသဝေါတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါ ကင်းသောလွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍နေသော ရဟန္တာပေတည်း။
အာနန္ဒာ နန္ဒာမည်သော ရဟန်းမိန်းမသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဥပပါတ် ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဒတ္တမည်သော ဥပါသကာသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလျှင်လာ၍ ဆင်းရဲ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင်လားရာရှိသော သောတာပန်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကုက္ကုဋမည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒ္ဒမည်သော ဥပါသကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေ နေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေ တည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးကျိပ်ကျော်တို့သည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ကိုးကျိပ်ကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလာ၍ ဆင်းရဲ၏အဆုံး ကိုပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးရာကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသောအထက် မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန်တို့ပေတည်း။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ တစ်နည်း ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
ဓမ္မာဒါသ ဓမ္မပရိယာယ ကြေးမုံတရား
၁၅၈။ အာနန္ဒာ ဤအရာသည် အံ့ဖွယ် မဟုတ်၊၁ အာနန္ဒာ လူသေတိုင်းသေတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤအကြောင်းအရာကို မေးမြန်းနေကြလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပင်ပန်းစေရုံမျှသာ ဖြစ်ရာ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ကြေးမုံတရားမည်သော ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားပေအံ့။
အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန်မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန်မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြား နိုင်ပေ၏။
၁၅၉။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော (အရိယာသာဝက) သည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင်လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သောထိုဒေသနာကား အဘယ်နည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ အရိယာသာဝကသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ လောကကို သိတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာ ရထိ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါ ပေ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုး ကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့် စုံ၏)။ တရားတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရားဟောသော တရားတော်သည် ကောင်းစွာဟောထားသော တရားတော်ပါပေတည်း၊ ကိုယ်တိုင်သိမြင်နိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ အခါမလင့် အကျိုးပေးတတ်သော တရားတော်ပါ့ပေတည်း၊ လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ပြထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (မိမိ၏ ကိုယ်ထဲစိတ်ထဲ၌) ဆောင် ယူထားထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (အရိယာ) ပညာရှိတို့သာ ကိုယ်စီကိုယ်ငသိနိုင်ခံစားနိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသောကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ သံဃာတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ကောင်းသောအကျင့် ရှိပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ဖြောင့်မတ်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် မှန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် လျော်ကန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါ ပေ၏၊ အစုံအားဖြင့် လေးစုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ရှစ်ပါးအရေအတွက်ရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် (အရပ်ဝေးမှ) ဆောင်လာ၍သော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန် ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ ဧည့်သည်တို့အလို့ငှါ စီမံထားသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန်ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ တမလွန်အတွက် ရည်မျှော်သော အလှူကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ လက်အုပ်ချီခြင်းကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ သတ္တဝါအပေါင်း၏ ကောင်းမှုပြုစုရန် အမြတ်ဆုံး လယ်မြေဖြစ်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ တဏှာ၏ ကျွန်အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သော၊ (မှားယွင်းစွာ) မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ မကျိုး မပေါက် မပြောက်မကျား ကုန်သော၊ အရိယာတို့ မြတ်နိုးအပ်ကုနသော သီလတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့်ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီး၍ ကျရောက်တတ်သော သဘောမရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု ကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကိုပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သော ထိုဒေသနာကား ဤသည်ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၆ဝ။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာတိကရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေသာလီပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေသာလီပြည်ဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီ၏ အ၇ံ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိရာသနည်း။ ရဟန်းတို့ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ရုပ်အပေါင်း၌့ရုပ်အပေါင်းဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန် ရှုလျက်။ ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ ပ။ သဘောတရားတို့၌သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိပေ၏။
ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်သနည်း။ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည်ရှေ့သို့တက်ရာ၌ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာ တစောင်း ကြည့်ရာ၌ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ် သပိတ် သင်္ကန်း ကိုဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာလျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာ အိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်ပေ၏။ ရဟန်း တို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁။ သေသွားသူ၏ လားရာဂတိနှင့် တမလွန်ဘဝ အကြောင်းအရာကို ပြောကြားမှုသည် တရားနှင့် ပြည့်စုံသူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ပင် ပြုနိုင်သော အမှုဖြစ်၍ ဘုရားကိုယ်တိုင် ဆောင်ရွက်ရလောက်အောင် ခက်ခဲသော အံ့ဖွယ် အထူးအဆန်းမဟုတ်ဟု ဆိုလို၏။
အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ
၁၆၁။ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ မိမိ၏သရက်တောဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီးလျက် ကောင်းကုန်ကောင်း ကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်၍ မိမိအရံ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့သွားလေ၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှသော အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သာ သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော်ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေ၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှထကာမြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ နေကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ရောက်၍့အမ္ဗပါလီ၏ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေကုန်၏။ ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီး၍ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်သွားကုန်၏။
ထို (လိစ္ဆဝီမင်းတို့) တွင် အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ညိုသောအဝတ် ညိုသောတန်ဆာရှိကြ၍ညိုသောအဆင်း အရောင် ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဝါသောအဝတ် ဝါသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဝါသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် နီသောအဝတ် နီသောတန်ဆာရှိကြ၍ နီသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဖြူသောအဝတ် ဖြူသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဖြူသောအဆင်းအရောင်ရှိကုန်၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် (အသက်အရွယ်) ငယ်ကုန် ငယ်ကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို မိမိရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း တိုက်ခိုက်စေ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “ဟယ် အမ္ဗပါလီ (သင်သည်) အသက်အရွယ် ငယ်ကုန် ငယ် ကုန်သောလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို သင်၏ ရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း အဘယ့်ကြောင့်တိုက်ခိုက်စေဘိသနည်း”ဟု အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို ဆိုကုန်၏။
အရှင့်သားတို့ ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားကို နက်ဖြန်ခါ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးရန် အကျွန်ုပ်ပင့်ခဲ့ပါပြီ၊ ထို့ကြောင့် (တိုက်ခိုက်စေပါသည်)ဟု အမ္ဗပါလီက ပြန်ပြော၏။
ဟယ် အမ္ဗပါလီ ထိုဆွမ်းကို (အသပြာ) တစ်သိန်းဖြင့် ပေးပါလော့ဟု (ဆိုကြကုန်၏)။
အရှင့်သားတို့ တိုင်းခရိုင်နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်ကို အကျွန်ုပ်အား ပေးစေကာမူ ထိုဆွမ်းကို အကျွန်ုပ်မပေးနိုင်ပါဟု (ပြန်ပြော၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်လည်း “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏။
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် (အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏) အရံ (ဥယျာဉ်) သို့ သွားလေ ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လာနေသော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ ရဟန်းတို့ကို ဤသို့မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ တာဝတိံသာနတ်တို့ကို မမြင်ဖူးသော ရဟန်းတို့သည် လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို အဖန်ဖန်ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို တာဝတိံသာ နတ်ပရိသတ် နှင့်အတူထား၍ ကြည့်ရှုကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှ အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှသက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို့လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ နက်ဖြန်အဖို့ အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ၏ ဆွမ်းကို ငါလက်ခံလိုက်ပြီ”ဟုထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မိန့် တော်မူ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏၊
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အလွန်နှစ်သက်၍အနုမောဒနာပြုပြီးနောက် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားကုန်၏။
၁၆၂။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိအာရာမ် (ဥယျာဉ်) ၌မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို စီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟုမြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်စေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်ပြီးလျှင် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည်တိုင်အောင် တားမြစ်သည်တိုင်အောင် မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။
မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှ လက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် နိမ့်သောထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤအရံ (ဥယျာဉ်) ကို ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာအား လှူပါ၏”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထို အရံ (ဥယျာဉ်) ကို အလှူခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူပြီးလျှင်နေရာမှ ထ၍ ကြွသွားတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ နေတော်မူစဉ် လည်းရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ဝေဠုဝရွာ၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
၁၆၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေဠုဝမည်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေဠုဝရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဠုဝရွာ၌ နေတော်မူစဉ် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ လာကုန်လော့၊ သင်တို့သည် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းများ ရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်လော့၊ ငါမူကား ဤဝေဠုဝရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်အံ့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ကားထိုဝေဠုဝ ရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်တော်မူ၏။
၁၆၄။ ထို့နောက် ဝါကပ်ပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသောရောဂါ ကပ်ရောက်လျက်သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝေဒနာသည် ဖြစ်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ “ငါသည် အလုပ်အကျွေးတို့ကို မသိစေမူ၍ ရဟန်းသံဃာကို မပန်ကြားမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှါ မလျောက်ပတ်၊ ငါသည် ဤရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက်နေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အကြံ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက် နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ထိုရောဂါသည် ငြိမ်းလေ၏။
ထို့နောက် အနာရောဂါမှ ထမြောက်ပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အနာရောဂါမှ ထမြောက်၍ မကြာမီကျောင်းမှ ထွက်တော်မူ၍ ကျောင်းအရိပ်တွင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ချမ်းသာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကျန်းမာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင် ဘုရားဤသို့ ယခု တွေ့မြင်ရသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား မကျန်းမာတော်မူခြင်းကြောင့် အကျွန်ုပ်၏ခန္ဓာကိုယ်သည် လေးလံတောင့်တင်း နေသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အား အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း မကွဲပြားပါကုန်၊ အကျွန်ုပ်အား (သတိပဋ္ဌာန် အစရှိသော) တရားတို့သည်လည်း မထင်ပေါ်ပါကုန်၊ အသျှင်ဘုရား သို့ဖြစ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ကြားတော်မမူရသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု (အောက်မေ့နေသောကြောင့်သာ) အကျွန်ုပ်အား အနည်း ငယ်သက်သာခွင့်ရရှိပါတော့သည်”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၆၅။ အာနန္ဒာ ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ထံမှ အဘယ်အရာကို မျှော်လင့်နေသေးသနည်း၊ အာနန္ဒာငါသည် အတွင်းအပြင် မထားဘဲ တရားကို ဟောခဲ့ပြီ၊ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည်မှာ တရားတို့ (အရာ) ၌ ‘ဆရာ့ လက်ဆုပ်’ ပြုထားသော လျှို့ဝှက်ချက် မရှိချေ။
အာနန္ဒာ “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည်ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း အကြင်သူအား ဤသို့ လိုလားခြင်းရှိရာ၏၊ ထိုသူသည်သာလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ဆိုရာ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားမှာမူကား “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤသို့သောလိုလားခြင်းသည် မရှိချေ၊ အာနန္ဒာ ထိုသို့ လိုလားခြင်းမရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို အဘယ်မှာ မြွက်ကြားတော့အံ့နည်း။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ငါသည် အိုမင်းကြီးရင့်လှပါပြီ၊ အရွယ်လွန်နေပါပြီ၊ အဆုံးပိုင်းသို့ ရောက်နေပါပြီ၊ ငါ့အသက် ရှစ်ဆယ်ရှိနေပါပြီ။ အာနန္ဒာ လှည်းအိုသည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းဖြင့် တည်တံ့သကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းနှင့်တူသော ဖလသမာပတ်ဖြင့် တည်တံ့လျက်ရှိ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံနိမိတ်တို့ကို နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ အချို့သော ဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်လည်ကောင်း သင်္ခါရနိမိတ်ကို အာရုံမပြုသော (အရဟတ္တဖိုလ် စိတ်နှင့်ယှဉ်သော) သမာဓိသို့ ရောက်၍ နေ၏၊ အာနန္ဒာ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် သာလွန်၍ ချမ်းသာပေ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် (သင်တို့သည်) မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ရုပ်ကိုယ်၌ ‘ရုပ်ကိုယ်’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့်နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းတို့သည် ယခုအခါ၌ဖြစ်စေ ငါ (ဘုရား) ကွယ်လွန်သောအခါ၌ဖြစ်စေ မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍၊ တရားကိုသာမှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လတ္တံ့၊ အလုံးစုံသော ထိုရဟန်းတို့သည် အကျင့်သိက္ခာကို လိုလားသော ရဟန်းဟူသမျှတို့တွင် အမြတ်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဒုတိယအခန်း ပြီး၏။
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
နိမိတ် အရိပ်အရောင် ပြတော်မူခြင်း
၁၆၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်၍ ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော် “အာနန္ဒာထိုင်စရာအခင်းကို ယူခဲ့လော့၊ နေ့သန့်စင်နေခြင်းငှါ စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ထိုင်စရာအခင်းကို ယူ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက်လေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်၍ ပြင်ထားသောနေရာ၌ ထိုင်တော်မူ၏။ အသျှင်အာနန္ဒာသည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။
၁၆၇။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကိုမိန့်တော်မူ၏—့
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီ သည်မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြု ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ် ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ် ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည်ကား သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ၊ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ်နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက် တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိ ခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို့ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ် နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သင်သွားလော့၊ ယခုအခါ၌ သွားရန် အချိန်ကို သင်သိ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု၍ မနီးမဝေး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေလေ၏။
မာရ်နတ် တောင်းပန်ခြင်း
၁၆၈။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ် ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါး၏ ဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်း စွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့်ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူလိမ့် မည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင်ပြနိုင် တည်တံ့ စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့် နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင်မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ဥပါသကာတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ဖြစ်ပေါ်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက်ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကိုမကျင့်နိုင်ကြ သေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင်မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ့ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကိုဆောင်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သောအကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင်ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများသိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့လျှောက်သော် မြတ်စွာဘုရားသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“မာရ်နတ် သင် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
၁၆၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူလိုက်သောအခါ ကြက်သီးမွေးညင်းထလျက် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာမြေငလျင် အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်းသည် ဖြစ်လေ၏၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်းတခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်း စကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမဲ့ နိဗ္ဗာန်နှင့် အဖန်ဖန် ဖြစ်မှု ဘဝကို နှိုင်းချိန်လျက် ဘဝဖြစ်ရန်ပြုပြင်တတ်သော ကံကို စွန့်ပယ်ခဲ့လေပြီ၊ အဇ္ဈ တ္တတရား၌ မွေ့လျော်ကာ ကောင်းစွာ တည်ကြည် သောစိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍ ချပ်ဝတ်နှင့်တူသော မိမိသန္တာန်ရှိ ကိလေသာကွန်ရက်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့ လေပြီ”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
မြေကြီး လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း
၁၇ဝ။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေလျက်ကြောက် မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ အလွန်ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားကုန်၏၊ အကြီးအကျယ် မြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကားအဘယ်နည်း”ဟု (အကြံ ဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေ လျက်ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်ပါပေစွ၊ အလွန်ကြီးကျယ်ပါ ပေစွ၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
ငလျင်လှုပ်ခြင်း အကြောင်း ရှစ်ပါး
၁၇၁။ အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း အထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့တည်း။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ရေ၌ တည်၏၊ ရေသည် လေ၌ တည်၏၊ လေသည် ကောင်းကင်၌ တည်၏။ အာနန္ဒာ ပြင်းထန်စွာ လေတိုက်သောအခါ ရေကို လှုပ်စေကုန်၏၊ ရေလှုပ်သော် မြေကိုလှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ရှေးဦးစွာသော အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၁)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံသော (အဘိညာဉ်) စိတ်၌ လေ့လာပြီးသောသမဏသည်လည်းကောင်း ဗြာဟ္မဏသည်လည်းကောင်း ကြီးသော တန်ခိုးအာနုဘော်ရှိသော နတ်သည်လည်းကောင်း အားနည်းသော မြေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာနှင့် အားကြီးသော ရေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာတို့ကို ပွါးများပြီးလျှင် ဤမြေကြီးကို လှုပ်စေ၏၊ တုန်လှုပ်စေ၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်စေ၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ နှစ်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၂)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် တုသိတာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်သို့ သက်ရောက်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ သုံးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၃)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်မှဖွားမြင်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ လေးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၄)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရရှိတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ့ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ငါးခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၅)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော ဓမ္မစကြာတရားကိုဟောတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခြောက်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၆)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန်ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခုနစ်ခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၇)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာနာမ်ရုပ်အကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်း သဘောအနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ရှစ်ခုမြောက် အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းအထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့ပေတည်း။
ပရိသတ် ရှစ်ပါး
၁၇၂။ အာနန္ဒာ ပရိသတ်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
မင်းပရိသတ်၊ ပုဏ္ဏားပရိသတ်၊ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ်၊ ရဟန်းပရိသတ်၊ စာတုမဟာရာဇ်ပရိသတ်၊ တာဝတိံသာပရိသတ်၊ မာရ်နတ်ပရိသတ်၊ ဗြဟ္မာပရိသတ် (ဤရှစ်ပါး) တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော မင်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ထိုမင်းတို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင်ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုမင်းတို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏၊ (ငါသည်ထိုမင်းတို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သောအခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော ပုဏ္ဏားပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ပ။ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ရဟန်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ စာတုမဟာရာဇ် ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ တာဝတိံသာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ မာရ်နတ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ဗြဟ္မာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ ချဉ်းကပ်ဖူးသည်ကို မှတ်မိပေ၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌လည်း ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (ပရိသတ်များ) ၌ ထိုပရိသတ်တို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏။ ထိုပရိသတ်တို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏။ (ငါသည် ထို့ပရိသတ်တို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသောဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သော အခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော ပရိသတ်တို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
အဘိဘာယတန ရှစ်ပါး
၁၇၃။ အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်း မိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၁)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဒုတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၂)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်ကုန်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကိုလွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား တတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၃)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား စတုတ္ထအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၄)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသော အဆင်းညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော အောက်မဲညိုပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊၁ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင် ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ညိုသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်းအမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဉ္စမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၅)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာ့အားဖြင့် ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော မဟာလှေကားပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသောဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဝါရွှေသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်တို့ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်းဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင် ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင် သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ အဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၆)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ နီသောအ ဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့် နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော မိုးဆွေပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ နီသောအဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် နီသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသော အရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား သတ္တမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၇)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသော အဆင်းဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော သောက်ရှူးကြယ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဖြူသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့ သည်ဤရှစ်ပါးတို့ပင်တည်း။
၁။ ဤအရာ၌ ဥမာပုပ္ဖ ပုဒ်၏အနက်ကို အောက်မဲညိုပန်းထက် သာ၍ညိုသော နှမ်းကြတ်ပန်းဟု အဘိဓာန်နိသျသစ်၌ ဆို၏။
လွတ်လပ်ခြင်း "ဝိမောက္ခ" တရား ရှစ်ပါး
၁၇၄။ အာနန္ဒာ လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
(မိမိသန္တာန်၌) ကသိုဏ်းရုပ်ဈာန်ရှိသည်ဖြစ်၍ (ပြင်ပသန္တာန်၌လည်း) (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ပဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၁)
မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်မူ၍ ပြင်ပသန္တာန်၌ (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ဒုတိယဝိမောက္ခပေတည်း။ (၂)
တင့်တယ်၏ဟူ၍သာလျှင် နှလုံးသွင်း၏၊ ဤကား တတိယ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၃) ့
ရူပသညာတို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာတို့ လုံးဝချုပ်သည့်ပြင် နာနတ္တသညာတို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ “ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား စတုတ္ထ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၄)
အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ပဉ္စမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၅)
ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၆)
အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍နေ၏၊ ဤကား သတ္တမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၇)
နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ (နိရောဓသမာပတ်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့ ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
၁၇၅။ အာနန္ဒာ ငါသည် ဘုရားဖြစ်ပြီးခါစ (အဋ္ဌမသတ္တာဟဖြစ်သော) အခါတစ်ပါး၌ ဥရုဝေဠ (တော) နေရဉ္ဇရာမြစ်ကမ်းပါးအနီး ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင် (ရင်း) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုသို့နေစဉ် ယုတ်မာသောမာရ်နတ်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ဖူး၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်ခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှောက်သော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကိုမဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက် လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြ နိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ့ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာ သော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည် မဟုတ်”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
၁၇၆။ အာနန္ဒာ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် ယနေ့ ယခုပင် စာပါလစေတီ၌ ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ထားပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ်ငါ၏တပည့် ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည်။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သော အကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည်အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင်မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင် သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများမသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများ သိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက် ထားပြန်၏)။
၁၇၇။ အာနန္ဒာ ဤသို့ မာရ်နတ်က လျှောက်ထားသော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုလိုက်၏ —
“မာရ်နတ် သင်သည် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်မြောက်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်ဟု (မိန့်ဆိုလိုက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို ယခုပင် စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ လျှောက်ထား တောင်းပန်ခြင်း
၁၇၈။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ တန်တော့ မြတ်စွာဘုရားကို ယခု မတောင်းပန်လင့်နှင့်တော့၊ မြတ်စွာဘုရားကို တောင်းပန်ရန် ယခုအခါ မဟုတ်တော့ပြီဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ ပ။ အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်းမြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ သင်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဗောဓိဉာဏ်ကို ယုံကြည်သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ ယုံကြည်ပါလျက် သင်သည် မြတ်စွာဘုရားကို အဘယ့်ကြောင့် သုံးကြိမ်တိုင်အောင်နှိပ်စက်ဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဤစကားကို မျက်မှောက်၌ပင် ကြားရဖူးပါ၏၊ မျက်မှောက်၌ပင် ခံယူဖူးပါ၏၊ “အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရားလေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား ၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလို ရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်၏”ဟု (ကြားနာခံယူရဖူးပါသည်ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုတရားကို သင်ယုံကြည်သည် မဟုတ်လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပြပါလျက် သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို သင်မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤမတောင်းပန်ခြင်းသည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၇၉။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေခဲ့၏၊ အာနန္ဒာထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇ၊ ဂိဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်ပြီးစီးခြင်း၏ အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာအား ထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေတည် နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာသို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။ ဲ
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာ ဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ ငါ့ကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည် သင်၏တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈ဝ။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမပညောင်ပင်၌ နေ၏။ပ။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါး၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာ (အရပ်) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် တပေါဒါရုံကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ရှဉ့်စာ ကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဇီဝက၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တော၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ နေစဉ်၌လည်း သင့်ကို ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိ၏၊၁ (ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏)၂ ဂေါတမပညောင်ပင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါးသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာအရပ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ တပေါဒါရုံ ကျောင်းသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ရှဉ့်စာကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဇီဝက၏့သရက်ဥယျာဉ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တောသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ပ။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင်ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင်ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၁။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဥဒေနစေတီ၌ နေခဲ့၏၊ ထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည် ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ၊ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၂။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမကစေတီ၌ နေခဲ့၏။ပ။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သတ္တမ္ဗစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဗဟုပုတ ္တစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ့ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သာရန္ဒဒစေတီ၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) ယခုပင် သင့်အား ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ပြီ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေအာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါနတ်လူ တို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာ ဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရား သည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်း ချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၃။ “အာနန္ဒာ ချစ်ခင်မြတ်နိုးသောသူ အားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း (ဘဝခြားလျက်) ကွဲကွာခြင်းများကို ရှေးမဆွကပင် ငါဟောကြားခဲ့ပြီး မဟုတ်ပါလော၊ အာနန္ဒာဤအရာ၌ အကြင်တရားသည် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးရခြင်းသဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါ အံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လိုက်ပြီ၊ ထွေးအံလိုက်ပြီ၊ လွှတ်လိုက်ပြီ၊ ပယ်လိုက်ပြီ၊ ပစ်လွှင့်လိုက်ပြီ၊ စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ၊ (ထို့ပြင်) ‘မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်ပြု လိမ့်မည်’ဟု ဧကန်မုချ စကားကိုလည်း မိန့်ဆိုလိုက်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ထိုစွန့်ပယ်လိုက်ပြီးသော အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှုကို အသက်ရှည်စေလိုသောကြောင့် တစ်ဖန်ပြန်၍ ဖြစ်စေအံ့သောအကြောင်းသည် မရှိတော့ချေ။ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သောကျောင်းကြီးဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာနှင့်အတူ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သော ကျောင်းကြီးသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင်—
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ဝေသာလီပြည်၌ အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေကုန်လော့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ဝေသာလီ ပြည်၌အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်း ကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုရုံးပြီးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည်” (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)ဟု လျှောက်၏။
၁၈၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
၁။ အပိုဒ်နံပါတ် ၁၇၉—၌ ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဤအရာ၌ ဤစာပိုဒ်မရှိသင့်ပြီ။
၂။ ရှေးကမြှုပ်ခဲ့ရာ ပေယျာလတို့၌ ထုတ်ဖော်တတ်စေရန် ဤစာပိုဒ်များကို ဤအရာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
သာသနာအရှည် တည်တံ့ရေး သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါး
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်တို့ကို သင်တို့ သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သော အကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခန့်လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏။
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတို့ကို သင်တို့သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု ဆိုရာ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်သိ၍ ငါဟောအပ်သော ထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။
ယင်းတရားတို့ကား သတိပဋ္ဌာန်လေးပါး သမ္မပ္ပဓာန်လေးပါး ဣဒ္ဓိပါဒ်လေးပါး ဣန္ဒြေငါးပါး ဗိုလ် ငါးပါးဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါး အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ်တို့ပေတည်း။
ရဟန်းတို့ ငါသည် သင်တို့အား ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောအပ်သော ဤတရားတော်တို့ကိုသင်တို့သည် ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက်ကြာမြင့်စွာ တည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့့်ရှောက်ရန် အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၈၅။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူပြန်သည်မှာ—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ယခု ငါ မိန့်မှာဦးအံ့၊ ပြုပြင်ပေးရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည့်ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိကုန်၏၊ မမေ့သော သတိတရားဖြင့်၁ ကိစ္စပြီးစီးအောင် အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်စွာ ဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ၌မြတ်စွာဘုရား သည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူပြန်၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏ —
(ရဟန်းတို့) ငါ၏ အရွယ်သည် ရင့်ရော်လှလေပြီ၊ ငါ၏ အသက်ကြွင်းသည် နည်းလှလေပြီ၊ သင်တို့ကိုစွန့် ၍ သွားရတော့အံ့၊ ငါသည် မိမိ၏ ကိုးကွယ်ရာကို ပြုပြီးပြီ။
ရဟန်းတို့ မမေ့မလျော့ဘဲ သတိရှိလျက် စင်ကြယ်သော သီလနှင့် ပြည့်စုံကြစေ ကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ တည်ကြည်၍ ကောင်းစွာ ကြံစည်ခြင်းရှိလျက် မိမိတို့၏ စိတ်ကို စောင့်ရှောက်ကြကုန်လော့။
ရဟန်းတို့ ဤတရားဝိနည်း ‘သာသနာတော်’ ၌ မမေ့မလျော့နေသော သူသည် အဖန်ဖန်ဖြစ်လျက်ပြောင်းရွှေ့ကျင်လည်ရာ ‘ဘဝသံသရာ’ ကို စွန့်ပယ်၍ ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုနိုင်ပေလတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
တတိယအခန်းပြီး၏။
၁။ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထာတိ သတိအဝိပ္ပဝါသေန သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္ပာဒေယျာထ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ သတိတရားဖြင့်ဟု ကရိုဏ်းအနက် ပြန်ဆိုထားသည်။
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
9yti3wxmto657mosa6lg9lztlhd27r5
753076
753069
2022-08-03T07:52:19Z
37.111.46.54
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
အရိယသစ္စာ လေးပါး
၁၅၅။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ကောဋိရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန် အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကောဋိရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင်ထိုရွာ၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်လေးပါးတို့ကို (မသိခြင်းကြောင့်) နည်းဟူမူ— ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကိုလျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့်ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာအမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ်အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ့မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်းရှည်လျား လှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာ အမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာသိုရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ဘဝတို့၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝတဏှာ’ ကို အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာသည် ကုန်လေပြီ၊ ယခုအခါ တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ဤဆိုလတ္တံ့သော စကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏—
“အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမြင်ခြင်းကြောင့် ထိုထို ဘဝတို့၌ရှည်လျားလှစွာသော (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ၊
ထိုအရိယသစ္စာတို့ကို (ငါသည်) သိမြင်ပေပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာကို ကောင်းစွာ နုတ်ပယ်ပြီးပေပြီ၊ ဆင်းရဲ၏ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပေပြီ၊ ယခုအခါတစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုကောဋိရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ပြန်လည်ခြင်း သဘောမရှိ အထက်မဂ်လျှင် လားရာရှိသူ
၁၅၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောဋိရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ နာတိကရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာတိကရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၍နာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသောနေရာ၌ထိုင်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်း) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နန္ဒာမည်သောရဟန်းမိန်းမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်းမိန်းမ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဒတ္တမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသိကာမ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကုက္ကုဋမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒမြည်သော ဥပါ သကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
၁၅၇။ အာနန္ဒာ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် အာသဝေါတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါ ကင်းသောလွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍နေသော ရဟန္တာပေတည်း။
အာနန္ဒာ နန္ဒာမည်သော ရဟန်းမိန်းမသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဥပပါတ် ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဒတ္တမည်သော ဥပါသကာသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလျှင်လာ၍ ဆင်းရဲ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင်လားရာရှိသော သောတာပန်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကုက္ကုဋမည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒ္ဒမည်သော ဥပါသကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေ နေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေ တည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးကျိပ်ကျော်တို့သည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ကိုးကျိပ်ကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလာ၍ ဆင်းရဲ၏အဆုံး ကိုပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးရာကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသောအထက် မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန်တို့ပေတည်း။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ တစ်နည်း ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
ဓမ္မာဒါသ ဓမ္မပရိယာယ ကြေးမုံတရား
၁၅၈။ အာနန္ဒာ ဤအရာသည် အံ့ဖွယ် မဟုတ်၊၁ အာနန္ဒာ လူသေတိုင်းသေတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤအကြောင်းအရာကို မေးမြန်းနေကြလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပင်ပန်းစေရုံမျှသာ ဖြစ်ရာ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ကြေးမုံတရားမည်သော ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားပေအံ့။
အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန်မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန်မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြား နိုင်ပေ၏။
၁၅၉။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော (အရိယာသာဝက) သည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင်လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သောထိုဒေသနာကား အဘယ်နည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ အရိယာသာဝကသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ လောကကို သိတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာ ရထိ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါ ပေ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုး ကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့် စုံ၏)။ တရားတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရားဟောသော တရားတော်သည် ကောင်းစွာဟောထားသော တရားတော်ပါပေတည်း၊ ကိုယ်တိုင်သိမြင်နိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ အခါမလင့် အကျိုးပေးတတ်သော တရားတော်ပါ့ပေတည်း၊ လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ပြထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (မိမိ၏ ကိုယ်ထဲစိတ်ထဲ၌) ဆောင် ယူထားထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (အရိယာ) ပညာရှိတို့သာ ကိုယ်စီကိုယ်ငသိနိုင်ခံစားနိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသောကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ သံဃာတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ကောင်းသောအကျင့် ရှိပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ဖြောင့်မတ်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် မှန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် လျော်ကန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါ ပေ၏၊ အစုံအားဖြင့် လေးစုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ရှစ်ပါးအရေအတွက်ရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် (အရပ်ဝေးမှ) ဆောင်လာ၍သော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန် ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ ဧည့်သည်တို့အလို့ငှါ စီမံထားသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန်ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ တမလွန်အတွက် ရည်မျှော်သော အလှူကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ လက်အုပ်ချီခြင်းကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ သတ္တဝါအပေါင်း၏ ကောင်းမှုပြုစုရန် အမြတ်ဆုံး လယ်မြေဖြစ်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ တဏှာ၏ ကျွန်အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သော၊ (မှားယွင်းစွာ) မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ မကျိုး မပေါက် မပြောက်မကျား ကုန်သော၊ အရိယာတို့ မြတ်နိုးအပ်ကုနသော သီလတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့်ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီး၍ ကျရောက်တတ်သော သဘောမရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု ကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကိုပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သော ထိုဒေသနာကား ဤသည်ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၆ဝ။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာတိကရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေသာလီပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေသာလီပြည်ဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီ၏ အ၇ံ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိရာသနည်း။ ရဟန်းတို့ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ရုပ်အပေါင်း၌့ရုပ်အပေါင်းဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန် ရှုလျက်။ ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ ပ။ သဘောတရားတို့၌သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိပေ၏။
ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်သနည်း။ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည်ရှေ့သို့တက်ရာ၌ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာ တစောင်း ကြည့်ရာ၌ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ် သပိတ် သင်္ကန်း ကိုဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာလျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာ အိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်ပေ၏။ ရဟန်း တို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁။ သေသွားသူ၏ လားရာဂတိနှင့် တမလွန်ဘဝ အကြောင်းအရာကို ပြောကြားမှုသည် တရားနှင့် ပြည့်စုံသူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ပင် ပြုနိုင်သော အမှုဖြစ်၍ ဘုရားကိုယ်တိုင် ဆောင်ရွက်ရလောက်အောင် ခက်ခဲသော အံ့ဖွယ် အထူးအဆန်းမဟုတ်ဟု ဆိုလို၏။
အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ
၁၆၁။ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ မိမိ၏သရက်တောဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီးလျက် ကောင်းကုန်ကောင်း ကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်၍ မိမိအရံ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့သွားလေ၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှသော အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သာ သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော်ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေ၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှထကာမြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ နေကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ရောက်၍့အမ္ဗပါလီ၏ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေကုန်၏။ ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီး၍ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်သွားကုန်၏။
ထို (လိစ္ဆဝီမင်းတို့) တွင် အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ညိုသောအဝတ် ညိုသောတန်ဆာရှိကြ၍ညိုသောအဆင်း အရောင် ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဝါသောအဝတ် ဝါသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဝါသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် နီသောအဝတ် နီသောတန်ဆာရှိကြ၍ နီသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဖြူသောအဝတ် ဖြူသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဖြူသောအဆင်းအရောင်ရှိကုန်၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် (အသက်အရွယ်) ငယ်ကုန် ငယ်ကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို မိမိရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း တိုက်ခိုက်စေ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “ဟယ် အမ္ဗပါလီ (သင်သည်) အသက်အရွယ် ငယ်ကုန် ငယ် ကုန်သောလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို သင်၏ ရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း အဘယ့်ကြောင့်တိုက်ခိုက်စေဘိသနည်း”ဟု အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို ဆိုကုန်၏။
အရှင့်သားတို့ ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားကို နက်ဖြန်ခါ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးရန် အကျွန်ုပ်ပင့်ခဲ့ပါပြီ၊ ထို့ကြောင့် (တိုက်ခိုက်စေပါသည်)ဟု အမ္ဗပါလီက ပြန်ပြော၏။
ဟယ် အမ္ဗပါလီ ထိုဆွမ်းကို (အသပြာ) တစ်သိန်းဖြင့် ပေးပါလော့ဟု (ဆိုကြကုန်၏)။
အရှင့်သားတို့ တိုင်းခရိုင်နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်ကို အကျွန်ုပ်အား ပေးစေကာမူ ထိုဆွမ်းကို အကျွန်ုပ်မပေးနိုင်ပါဟု (ပြန်ပြော၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်လည်း “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏။
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် (အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏) အရံ (ဥယျာဉ်) သို့ သွားလေ ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လာနေသော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ ရဟန်းတို့ကို ဤသို့မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ တာဝတိံသာနတ်တို့ကို မမြင်ဖူးသော ရဟန်းတို့သည် လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို အဖန်ဖန်ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို တာဝတိံသာ နတ်ပရိသတ် နှင့်အတူထား၍ ကြည့်ရှုကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှ အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှသက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို့လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ နက်ဖြန်အဖို့ အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ၏ ဆွမ်းကို ငါလက်ခံလိုက်ပြီ”ဟုထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မိန့် တော်မူ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏၊
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အလွန်နှစ်သက်၍အနုမောဒနာပြုပြီးနောက် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားကုန်၏။
၁၆၂။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိအာရာမ် (ဥယျာဉ်) ၌မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို စီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟုမြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်စေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်ပြီးလျှင် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည်တိုင်အောင် တားမြစ်သည်တိုင်အောင် မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။
မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှ လက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် နိမ့်သောထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤအရံ (ဥယျာဉ်) ကို ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာအား လှူပါ၏”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထို အရံ (ဥယျာဉ်) ကို အလှူခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူပြီးလျှင်နေရာမှ ထ၍ ကြွသွားတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ နေတော်မူစဉ် လည်းရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ဝေဠုဝရွာ၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
၁၆၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေဠုဝမည်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေဠုဝရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဠုဝရွာ၌ နေတော်မူစဉ် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ လာကုန်လော့၊ သင်တို့သည် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းများ ရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်လော့၊ ငါမူကား ဤဝေဠုဝရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်အံ့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ကားထိုဝေဠုဝ ရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်တော်မူ၏။
၁၆၄။ ထို့နောက် ဝါကပ်ပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသောရောဂါ ကပ်ရောက်လျက်သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝေဒနာသည် ဖြစ်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ “ငါသည် အလုပ်အကျွေးတို့ကို မသိစေမူ၍ ရဟန်းသံဃာကို မပန်ကြားမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှါ မလျောက်ပတ်၊ ငါသည် ဤရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက်နေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အကြံ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက် နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ထိုရောဂါသည် ငြိမ်းလေ၏။
ထို့နောက် အနာရောဂါမှ ထမြောက်ပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အနာရောဂါမှ ထမြောက်၍ မကြာမီကျောင်းမှ ထွက်တော်မူ၍ ကျောင်းအရိပ်တွင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ချမ်းသာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကျန်းမာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင် ဘုရားဤသို့ ယခု တွေ့မြင်ရသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား မကျန်းမာတော်မူခြင်းကြောင့် အကျွန်ုပ်၏ခန္ဓာကိုယ်သည် လေးလံတောင့်တင်း နေသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အား အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း မကွဲပြားပါကုန်၊ အကျွန်ုပ်အား (သတိပဋ္ဌာန် အစရှိသော) တရားတို့သည်လည်း မထင်ပေါ်ပါကုန်၊ အသျှင်ဘုရား သို့ဖြစ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ကြားတော်မမူရသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု (အောက်မေ့နေသောကြောင့်သာ) အကျွန်ုပ်အား အနည်း ငယ်သက်သာခွင့်ရရှိပါတော့သည်”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၆၅။ အာနန္ဒာ ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ထံမှ အဘယ်အရာကို မျှော်လင့်နေသေးသနည်း၊ အာနန္ဒာငါသည် အတွင်းအပြင် မထားဘဲ တရားကို ဟောခဲ့ပြီ၊ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည်မှာ တရားတို့ (အရာ) ၌ ‘ဆရာ့ လက်ဆုပ်’ ပြုထားသော လျှို့ဝှက်ချက် မရှိချေ။
အာနန္ဒာ “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည်ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း အကြင်သူအား ဤသို့ လိုလားခြင်းရှိရာ၏၊ ထိုသူသည်သာလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ဆိုရာ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားမှာမူကား “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤသို့သောလိုလားခြင်းသည် မရှိချေ၊ အာနန္ဒာ ထိုသို့ လိုလားခြင်းမရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို အဘယ်မှာ မြွက်ကြားတော့အံ့နည်း။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ငါသည် အိုမင်းကြီးရင့်လှပါပြီ၊ အရွယ်လွန်နေပါပြီ၊ အဆုံးပိုင်းသို့ ရောက်နေပါပြီ၊ ငါ့အသက် ရှစ်ဆယ်ရှိနေပါပြီ။ အာနန္ဒာ လှည်းအိုသည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းဖြင့် တည်တံ့သကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းနှင့်တူသော ဖလသမာပတ်ဖြင့် တည်တံ့လျက်ရှိ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံနိမိတ်တို့ကို နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ အချို့သော ဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်လည်ကောင်း သင်္ခါရနိမိတ်ကို အာရုံမပြုသော (အရဟတ္တဖိုလ် စိတ်နှင့်ယှဉ်သော) သမာဓိသို့ ရောက်၍ နေ၏၊ အာနန္ဒာ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် သာလွန်၍ ချမ်းသာပေ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် (သင်တို့သည်) မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ရုပ်ကိုယ်၌ ‘ရုပ်ကိုယ်’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့်နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းတို့သည် ယခုအခါ၌ဖြစ်စေ ငါ (ဘုရား) ကွယ်လွန်သောအခါ၌ဖြစ်စေ မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍၊ တရားကိုသာမှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လတ္တံ့၊ အလုံးစုံသော ထိုရဟန်းတို့သည် အကျင့်သိက္ခာကို လိုလားသော ရဟန်းဟူသမျှတို့တွင် အမြတ်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဒုတိယအခန်း ပြီး၏။
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
နိမိတ် အရိပ်အရောင် ပြတော်မူခြင်း
၁၆၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်၍ ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော် “အာနန္ဒာထိုင်စရာအခင်းကို ယူခဲ့လော့၊ နေ့သန့်စင်နေခြင်းငှါ စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ထိုင်စရာအခင်းကို ယူ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက်လေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်၍ ပြင်ထားသောနေရာ၌ ထိုင်တော်မူ၏။ အသျှင်အာနန္ဒာသည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။
၁၆၇။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကိုမိန့်တော်မူ၏—့
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီ သည်မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြု ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ် ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ် ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည်ကား သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ၊ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ်နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက် တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိ ခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို့ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ် နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သင်သွားလော့၊ ယခုအခါ၌ သွားရန် အချိန်ကို သင်သိ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု၍ မနီးမဝေး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေလေ၏။
မာရ်နတ် တောင်းပန်ခြင်း
၁၆၈။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ် ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါး၏ ဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်း စွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့်ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူလိမ့် မည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင်ပြနိုင် တည်တံ့ စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့် နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင်မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ဥပါသကာတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ဖြစ်ပေါ်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက်ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကိုမကျင့်နိုင်ကြ သေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင်မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ့ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကိုဆောင်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သောအကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင်ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများသိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့လျှောက်သော် မြတ်စွာဘုရားသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“မာရ်နတ် သင် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
၁၆၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူလိုက်သောအခါ ကြက်သီးမွေးညင်းထလျက် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာမြေငလျင် အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်းသည် ဖြစ်လေ၏၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်းတခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်း စကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမဲ့ နိဗ္ဗာန်နှင့် အဖန်ဖန် ဖြစ်မှု ဘဝကို နှိုင်းချိန်လျက် ဘဝဖြစ်ရန်ပြုပြင်တတ်သော ကံကို စွန့်ပယ်ခဲ့လေပြီ၊ အဇ္ဈ တ္တတရား၌ မွေ့လျော်ကာ ကောင်းစွာ တည်ကြည် သောစိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍ ချပ်ဝတ်နှင့်တူသော မိမိသန္တာန်ရှိ ကိလေသာကွန်ရက်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့ လေပြီ”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
မြေကြီး လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း
၁၇ဝ။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေလျက်ကြောက် မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ အလွန်ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားကုန်၏၊ အကြီးအကျယ် မြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကားအဘယ်နည်း”ဟု (အကြံ ဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေ လျက်ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်ပါပေစွ၊ အလွန်ကြီးကျယ်ပါ ပေစွ၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
ငလျင်လှုပ်ခြင်း အကြောင်း ရှစ်ပါး
၁၇၁။ အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း အထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့တည်း။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ရေ၌ တည်၏၊ ရေသည် လေ၌ တည်၏၊ လေသည် ကောင်းကင်၌ တည်၏။ အာနန္ဒာ ပြင်းထန်စွာ လေတိုက်သောအခါ ရေကို လှုပ်စေကုန်၏၊ ရေလှုပ်သော် မြေကိုလှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ရှေးဦးစွာသော အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၁)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံသော (အဘိညာဉ်) စိတ်၌ လေ့လာပြီးသောသမဏသည်လည်းကောင်း ဗြာဟ္မဏသည်လည်းကောင်း ကြီးသော တန်ခိုးအာနုဘော်ရှိသော နတ်သည်လည်းကောင်း အားနည်းသော မြေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာနှင့် အားကြီးသော ရေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာတို့ကို ပွါးများပြီးလျှင် ဤမြေကြီးကို လှုပ်စေ၏၊ တုန်လှုပ်စေ၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်စေ၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ နှစ်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၂)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် တုသိတာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်သို့ သက်ရောက်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ သုံးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၃)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်မှဖွားမြင်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ လေးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၄)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရရှိတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ့ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ငါးခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၅)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော ဓမ္မစကြာတရားကိုဟောတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခြောက်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၆)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန်ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခုနစ်ခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၇)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာနာမ်ရုပ်အကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်း သဘောအနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ရှစ်ခုမြောက် အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းအထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့ပေတည်း။
ပရိသတ် ရှစ်ပါး
၁၇၂။ အာနန္ဒာ ပရိသတ်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
မင်းပရိသတ်၊ ပုဏ္ဏားပရိသတ်၊ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ်၊ ရဟန်းပရိသတ်၊ စာတုမဟာရာဇ်ပရိသတ်၊ တာဝတိံသာပရိသတ်၊ မာရ်နတ်ပရိသတ်၊ ဗြဟ္မာပရိသတ် (ဤရှစ်ပါး) တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော မင်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ထိုမင်းတို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင်ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုမင်းတို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏၊ (ငါသည်ထိုမင်းတို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သောအခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော ပုဏ္ဏားပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ပ။ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ရဟန်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ စာတုမဟာရာဇ် ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ တာဝတိံသာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ မာရ်နတ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ဗြဟ္မာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ ချဉ်းကပ်ဖူးသည်ကို မှတ်မိပေ၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌လည်း ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (ပရိသတ်များ) ၌ ထိုပရိသတ်တို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏။ ထိုပရိသတ်တို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏။ (ငါသည် ထို့ပရိသတ်တို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသောဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သော အခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော ပရိသတ်တို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
အဘိဘာယတန ရှစ်ပါး
၁၇၃။ အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်း မိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၁)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဒုတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၂)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်ကုန်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကိုလွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား တတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၃)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား စတုတ္ထအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၄)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသော အဆင်းညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော အောက်မဲညိုပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊၁ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင် ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ညိုသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်းအမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဉ္စမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၅)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာ့အားဖြင့် ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော မဟာလှေကားပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသောဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဝါရွှေသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်တို့ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်းဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင် ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင် သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ အဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၆)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ နီသောအ ဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့် နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော မိုးဆွေပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ နီသောအဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် နီသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသော အရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား သတ္တမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၇)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသော အဆင်းဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော သောက်ရှူးကြယ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဖြူသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့ သည်ဤရှစ်ပါးတို့ပင်တည်း။
၁။ ဤအရာ၌ ဥမာပုပ္ဖ ပုဒ်၏အနက်ကို အောက်မဲညိုပန်းထက် သာ၍ညိုသော နှမ်းကြတ်ပန်းဟု အဘိဓာန်နိသျသစ်၌ ဆို၏။
လွတ်လပ်ခြင်း "ဝိမောက္ခ" တရား ရှစ်ပါး
၁၇၄။ အာနန္ဒာ လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
(မိမိသန္တာန်၌) ကသိုဏ်းရုပ်ဈာန်ရှိသည်ဖြစ်၍ (ပြင်ပသန္တာန်၌လည်း) (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ပဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၁)
မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်မူ၍ ပြင်ပသန္တာန်၌ (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ဒုတိယဝိမောက္ခပေတည်း။ (၂)
တင့်တယ်၏ဟူ၍သာလျှင် နှလုံးသွင်း၏၊ ဤကား တတိယ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၃) ့
ရူပသညာတို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာတို့ လုံးဝချုပ်သည့်ပြင် နာနတ္တသညာတို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ “ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား စတုတ္ထ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၄)
အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ပဉ္စမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၅)
ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၆)
အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍နေ၏၊ ဤကား သတ္တမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၇)
နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ (နိရောဓသမာပတ်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့ ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
၁၇၅။ အာနန္ဒာ ငါသည် ဘုရားဖြစ်ပြီးခါစ (အဋ္ဌမသတ္တာဟဖြစ်သော) အခါတစ်ပါး၌ ဥရုဝေဠ (တော) နေရဉ္ဇရာမြစ်ကမ်းပါးအနီး ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင် (ရင်း) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုသို့နေစဉ် ယုတ်မာသောမာရ်နတ်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ဖူး၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်ခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှောက်သော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကိုမဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက် လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြ နိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ့ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာ သော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည် မဟုတ်”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
၁၇၆။ အာနန္ဒာ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် ယနေ့ ယခုပင် စာပါလစေတီ၌ ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ထားပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ်ငါ၏တပည့် ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည်။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သော အကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည်အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင်မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင် သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများမသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများ သိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက် ထားပြန်၏)။
၁၇၇။ အာနန္ဒာ ဤသို့ မာရ်နတ်က လျှောက်ထားသော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုလိုက်၏ —
“မာရ်နတ် သင်သည် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်မြောက်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်ဟု (မိန့်ဆိုလိုက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို ယခုပင် စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ လျှောက်ထား တောင်းပန်ခြင်း
၁၇၈။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ တန်တော့ မြတ်စွာဘုရားကို ယခု မတောင်းပန်လင့်နှင့်တော့၊ မြတ်စွာဘုရားကို တောင်းပန်ရန် ယခုအခါ မဟုတ်တော့ပြီဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ ပ။ အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်းမြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ သင်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဗောဓိဉာဏ်ကို ယုံကြည်သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ ယုံကြည်ပါလျက် သင်သည် မြတ်စွာဘုရားကို အဘယ့်ကြောင့် သုံးကြိမ်တိုင်အောင်နှိပ်စက်ဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဤစကားကို မျက်မှောက်၌ပင် ကြားရဖူးပါ၏၊ မျက်မှောက်၌ပင် ခံယူဖူးပါ၏၊ “အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရားလေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား ၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလို ရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်၏”ဟု (ကြားနာခံယူရဖူးပါသည်ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုတရားကို သင်ယုံကြည်သည် မဟုတ်လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပြပါလျက် သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို သင်မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤမတောင်းပန်ခြင်းသည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၇၉။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေခဲ့၏၊ အာနန္ဒာထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇ၊ ဂိဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်ပြီးစီးခြင်း၏ အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာအား ထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေတည် နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာသို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။ ဲ
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာ ဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ ငါ့ကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည် သင်၏တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈ဝ။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမပညောင်ပင်၌ နေ၏။ပ။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါး၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာ (အရပ်) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် တပေါဒါရုံကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ရှဉ့်စာ ကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဇီဝက၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တော၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ နေစဉ်၌လည်း သင့်ကို ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိ၏၊၁ (ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏)၂ ဂေါတမပညောင်ပင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါးသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာအရပ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ တပေါဒါရုံ ကျောင်းသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ရှဉ့်စာကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဇီဝက၏့သရက်ဥယျာဉ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တောသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ပ။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင်ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင်ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၁။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဥဒေနစေတီ၌ နေခဲ့၏၊ ထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည် ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ၊ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၂။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမကစေတီ၌ နေခဲ့၏။ပ။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သတ္တမ္ဗစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဗဟုပုတ ္တစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ့ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သာရန္ဒဒစေတီ၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) ယခုပင် သင့်အား ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ပြီ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေအာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါနတ်လူ တို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာ ဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရား သည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်း ချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၃။ “အာနန္ဒာ ချစ်ခင်မြတ်နိုးသောသူ အားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း (ဘဝခြားလျက်) ကွဲကွာခြင်းများကို ရှေးမဆွကပင် ငါဟောကြားခဲ့ပြီး မဟုတ်ပါလော၊ အာနန္ဒာဤအရာ၌ အကြင်တရားသည် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးရခြင်းသဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါ အံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လိုက်ပြီ၊ ထွေးအံလိုက်ပြီ၊ လွှတ်လိုက်ပြီ၊ ပယ်လိုက်ပြီ၊ ပစ်လွှင့်လိုက်ပြီ၊ စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ၊ (ထို့ပြင်) ‘မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်ပြု လိမ့်မည်’ဟု ဧကန်မုချ စကားကိုလည်း မိန့်ဆိုလိုက်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ထိုစွန့်ပယ်လိုက်ပြီးသော အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှုကို အသက်ရှည်စေလိုသောကြောင့် တစ်ဖန်ပြန်၍ ဖြစ်စေအံ့သောအကြောင်းသည် မရှိတော့ချေ။ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သောကျောင်းကြီးဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာနှင့်အတူ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သော ကျောင်းကြီးသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင်—
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ဝေသာလီပြည်၌ အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေကုန်လော့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ဝေသာလီ ပြည်၌အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်း ကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုရုံးပြီးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည်” (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)ဟု လျှောက်၏။
၁၈၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
၁။ အပိုဒ်နံပါတ် ၁၇၉—၌ ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဤအရာ၌ ဤစာပိုဒ်မရှိသင့်ပြီ။
၂။ ရှေးကမြှုပ်ခဲ့ရာ ပေယျာလတို့၌ ထုတ်ဖော်တတ်စေရန် ဤစာပိုဒ်များကို ဤအရာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
သာသနာအရှည် တည်တံ့ရေး သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါး
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်တို့ကို သင်တို့ သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သော အကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခန့်လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏။
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတို့ကို သင်တို့သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု ဆိုရာ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်သိ၍ ငါဟောအပ်သော ထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။
ယင်းတရားတို့ကား သတိပဋ္ဌာန်လေးပါး သမ္မပ္ပဓာန်လေးပါး ဣဒ္ဓိပါဒ်လေးပါး ဣန္ဒြေငါးပါး ဗိုလ် ငါးပါးဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါး အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ်တို့ပေတည်း။
ရဟန်းတို့ ငါသည် သင်တို့အား ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောအပ်သော ဤတရားတော်တို့ကိုသင်တို့သည် ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက်ကြာမြင့်စွာ တည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့့်ရှောက်ရန် အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၈၅။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူပြန်သည်မှာ—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ယခု ငါ မိန့်မှာဦးအံ့၊ ပြုပြင်ပေးရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည့်ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိကုန်၏၊ မမေ့သော သတိတရားဖြင့်၁ ကိစ္စပြီးစီးအောင် အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်စွာ ဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ၌မြတ်စွာဘုရား သည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူပြန်၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏ —
(ရဟန်းတို့) ငါ၏ အရွယ်သည် ရင့်ရော်လှလေပြီ၊ ငါ၏ အသက်ကြွင်းသည် နည်းလှလေပြီ၊ သင်တို့ကိုစွန့် ၍ သွားရတော့အံ့၊ ငါသည် မိမိ၏ ကိုးကွယ်ရာကို ပြုပြီးပြီ။
ရဟန်းတို့ မမေ့မလျော့ဘဲ သတိရှိလျက် စင်ကြယ်သော သီလနှင့် ပြည့်စုံကြစေ ကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ တည်ကြည်၍ ကောင်းစွာ ကြံစည်ခြင်းရှိလျက် မိမိတို့၏ စိတ်ကို စောင့်ရှောက်ကြကုန်လော့။
ရဟန်းတို့ ဤတရားဝိနည်း ‘သာသနာတော်’ ၌ မမေ့မလျော့နေသော သူသည် အဖန်ဖန်ဖြစ်လျက်ပြောင်းရွှေ့ကျင်လည်ရာ ‘ဘဝသံသရာ’ ကို စွန့်ပယ်၍ ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုနိုင်ပေလတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
တတိယအခန်းပြီး၏။
၁။ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထာတိ သတိအဝိပ္ပဝါသေန သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္ပာဒေယျာထ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ သတိတရားဖြင့်ဟု ကရိုဏ်းအနက် ပြန်ဆိုထားသည်။
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ပြန်ကြည့်တော်မူခြင်း
၁၈၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ပြီးလျှင် ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော်ဝေသာလီပြည်ကို ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ကိုယ်ပါ ပြန်လှည့်လျက် ကြည့်ရှုတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ဤယခုကြည့်ရှုခြင်းသည် ဝေသာလီပြည်ကို မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံး ကြည့်ရှုခြင်းပေတည်း၊ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ရောက်တော်မူ၍ ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထို (ရွာ) ၌ (နေစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား (ဤသို့) မိန့်တော်မူသည်မှာ—
ရဟန်းတို့ လေးပါးသော တရားတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာ လပတ်လုံးပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ။ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်တရားလေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
“ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသမာဓိကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး့ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော လွတ်မြောက်မှု ‘အရိယဝိမုတ္တိ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုအရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယသမာ ဓိကိုလျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယဝိမုတ္တိကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ဘဝ၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝ တဏှာ’ ကိုဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာ ဘဝတဏှာ ကုန်ပြီ၊ ယခု အခါတစ်ဖန် (ဘဝသစ်၌) ဖြစ်ခြင်း မရှိတော့ပြီ”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြန်၏—
“(များသော) အခြံအရံရှိသော ဂေါတမ (အနွယ်ဖြစ်သော) မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးသီလ သမာဓိ ပညာ ဝိမုတ္တိ ဟူသော ဤတရားတို့ကို မှန်စွာသိလေပြီ။
ဤသို့ မှန်စွာ သိ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား တရားတော်ကို ဟော ကြားခဲ့လေပြီ၊ ပညာမျက်စိ (ငါးပါး) ၁ နှင့် ပြည့်စုံသော (လူ နတ်တို့၏) ဆရာ မြတ်စွာဘုရားသည် ကိလေသာမီး လုံးဝငြိမ်းပြီးသည် ဖြစ်၍ ဒုက္ခ၏အဆုံးကို ပြုလေပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင်လွတ် မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ပညာမျက်စိငါးပါးဟူသည်ကား ၁—ဗုဒ္ဓစက္ခု = ဘုရားမျက်စိ (အာသယာနုသယဉာဏ်နှင့် ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ်)။ ၂ —သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
၁၈၈။ ရဟန်းတို့ ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ငါ့သျှင်တို့ ငါသည် ဤတရားကို မြတ်စွာဘုရား မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရ ပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်သေးဘဲ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ဤရဟန်း၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ဤရဟန်း၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ရှေးဦးစွာ ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော့။ (၁)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြီးအမှူးမထေရ်နှင့် တကွသော သံဃာသည် နေလျက် ရှိ၏၊ ငါသည်ထိုသံဃာ၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ သင်ယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကားဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆို ငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်း မခံ ပယ်လည်း မပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုသံဃာ၏မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသံဃာ၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ နှစ်ခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၂)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များကုန်သော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်ကုန်သော တရားတော် ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်ကုန်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်ကုန်သော များစွာသော မထေရ်ရဟန်းတို့သည် နေလျက်ရှိကုန်၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်တို့၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့်အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး။ပ။ ဝိနည်း၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်တို့၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက်။ပ။ ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် ဝိနည်းတော်၌ လည်းနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်တို့၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ သုံးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၃)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့ —
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များသော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်သော တရားတော်ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်သော တစ်ဦးသော မထေရ်သည် နေလျက်ရှိ၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ့ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြား အံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ လေးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၄)
ရဟန်းတို့ ဤမဟာပဒေသ လေးပါးတို့ကို မှတ်ထားကုန်လော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏၊ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ဂုဏ်ကြီးသူတို့ကို ကိုးကား၍ ပြောဆိုသော တရားစကားတို့ကို အမှားအမှန် ဝေဖန်ဆုံးဖြတ်ရန် နည်းညွှန် ဥပဒေသများဟု ဆိုလိုသည်။
စုန္ဒပန်းထိမ်သည် ဝတ္ထု
၁၈၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘောဂမြို့၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ပါဝါပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ပါဝါပြည်သို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည်မြတ်စွာဘုရား ပါဝါပြည်သို့ ရောက်တော်မူ၍ မိမိသရက်ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သားစုန္ဒအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက့်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။ ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ သည်မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိနေအိမ်၌ မွန်မြတ်သောခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်းကောင်း နူးညံ့သော ဝက်သား ‘သူကရမဒ္ဒဝ’၁ များကိုလည်းကောင်း စီရင်စေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ၊ ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ”ဟု အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒနေအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်တော်မူ၏။
ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် “စုန္ဒ သင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် ငါ့ကိုလုပ်ကျွေးလော့၊ သင်စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေးလော့”ဟုရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေး၏။ စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေး၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မိန့်တော်မူ၏။
“စုန္ဒ သင်၏ ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်လိုက်လော့၊ စုန္ဒ နတ် မာရ်နတ်ဗြဟ္မာနှင့် တကွသော နတ်လောကနှင့် သမဏဗြာဟ္မဏ မင်းများလူများနှင့် တကွသော ဤလူ့လောက၌ထို (နူးညံ့သော ဝက်သား) ကိုစားလျှင် မြတ်စွာဘုရားမှတစ်ပါး ကောင်းစွာ အစာကြေအံ့သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုငါမမြင် မတွေ့ရချေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၍ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီး၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် နေရာမှ ထကာကြွသွားတော်မူလေ၏။
၁၉ဝ။ ထို့နောက် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသော အခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသော အနာရောဂါ ကပ်ရောက်လျက် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝမ်းသွေးလွန်ရောဂါဝေဒနာတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဒနာတို့ကို သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
၁။ ဤအရာ၌ နွားနို့အရသာငါးမျိုး ကြိုချက်ပြုတ်နည်းအစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော နူးညံ့သော ထမင်းကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ဧကေဆရာတို့က ဆိုကြသည်ဟူ၍လည်းကောင်း ရသာယန အစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော စားဖွယ်ကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ကေစိဆရာတို့က ဆိုကြသည် ဟူ၍လည်းကောင်း အဋ္ဌကထာ၌ ဖော်ပြထားသေး၏။
သီးခြား ဂါထာများ
မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ (နူးညံ့သော ဝက်သား) ဆွမ်းကိုဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးလျှင် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော အနာရောဂါကို ရတော် မူသည်ဟုပြောကြသည်ကို အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏။ နူးညံ့သော ဝက်သား ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ပြင်းထန်သောအနာရောဂါ ဖြစ်ပေါ်လေ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဝမ်းသွေးသွန် တော်မူသည်ဖြစ်၍ ကုသိနာရုံပြည်သို့ငါကြွအံ့ဟု မိန့်တော်မူလေ၏။
သောက်ရေဆောင်စေတော်မူခြင်း
၁၉၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် လမ်းခရီးမှ ဖဲ၍ တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်းသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏ —
“အာနန္ဒာ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ အာနန္ဒာ (ငါ) ပင်ပန်းလာပြီ ထိုင်ဦးအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေး၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာ အား မိန့်တော်မူ၏။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏၊ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေ ရှိပါ၏၊ အေးမြသောရေ ရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသောရေ ရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ် ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်းသောက်တော်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ ္တံ့”ဟု (လျှောက်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ပြန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏။ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေရှိပါ၏၊ အေးမြသော ရေရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသော ရေရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ်ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်း သောက်တော့်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ္တံ့”ဟု (လျှောက်ပြန်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ ငါ မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား သုံးကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် သပိတ်ကိုယူကာ ထိုချောင်းဆီသို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ ထိုအခါ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာ ချဉ်းကပ်လေလျှင် ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျုခြင်းကင်းလျက် စီးလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ထိုသို့ ဆင်ခြင်မိ၏။
“မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသောဤချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် ငါချဉ်းကပ်သောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျု ကင်းလျက်စီးဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်ပြီးလျှင်—
သပိတ်ဖြင့် သောက်ရေကို ခပ်ယူကာ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ —
“အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ မဖြစ် ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုပင် လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချား နောက်ကျုလျက်စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အကျွန်ုပ် ချဉ်းကပ်သွားသောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်းနောက်ကျုကင်းလျက် စီးပါသည်။ ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရား သောက် ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား သောက်ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား သည် သောက်ရေကို သုံးဆောင်တော်မူ၏။
ပုက္ကုသ မလ္လမင်းသား အကြောင်း
၁၉၂။ ထိုစဉ်အခါ ကာလာမအနွယ် အာဠာရ၏ တပည့်ဖြစ်သော မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည်ကုသိနာရုံမှ ပါဝါ (ပြည်) သို့ ခရီးသွားလျက် ရှိလေ၏။ (ထို) မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် တစ်ခုသောသစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို မြင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။
အသျှင်ဘုရား ရှေး၌ ဖြစ်ဖူးသည်ကား ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရသည် ခရီးသွားစဉ် လမ်းမှဖဲ၍ (လမ်း၏) အနီး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ နေ့သန့်စင်ရန် ထိုင်နေပါ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအခါငါးရာမျှသော လှည်းတို့သည် ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရ၏ အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားပါကုန်၏။
အသျှင်ဘုရား ထိုလှည်းငါးရာနောက် လိုက်လာသော ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ထိုလှည်းငါးရာ၏နောက်မှ နောက်မှ လိုက်လာသော ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် အသျှင်ရသေ့ ဖြတ်သန်းသွားသော လှည်းငါးရာတို့ကို မြင်လိုက်ပါ၏လော”ဟု အာဠာရအား မေး၏။
“ဒါယကာ ငါမမြင်လိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း (ထိုလှည်းတို့၏) အသံကို ကြားလိုက်ပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ ငါအိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း စိတ်သညာရှိနေပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသျှင်သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာ တို့ကိုစိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက် အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဟု (ဆို၏)၊ သို့သော်လည်း အသျှင်၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်း၌ မြူအလိမ်းလိမ်းကပ်နေသည် မဟုတ်ပါလော”ဟု (ဆို၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု (အာဠာရသည် ဆို၏)။
အသျှင်ဘုရား ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိပါသည်—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့်နေတော်မူကြပါပေစွတကား၊ ဤအာဠာရရသေ့သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင် လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ကာလာမအနွယ် ဖြစ်သောအာဠာရအပေါ်၌ လွန်ကဲသော ကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားပါသည်ဟု (မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏)။
၁၉၃။ ပုက္ကုသ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ တစ်ဦးသော သူသည် အနီး၌ ကပ် လျက်ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ အခြားတစ်ဦးသော သူသည်ကား စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် မြင်လည်း မမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ (ထိုသူနှစ်ဦးတို့တွင်) အဘယ်သူ၏ အမှုသည် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်း၊ ဖြစ်ရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီး ငါးရာဖြစ်စေ ခြောက်ရာဖြစ်စေ ခုနစ်ရာဖြစ်စေ ရှစ်ရာဖြစ်စေ ကိုးရာ ဖြစ်စေတစ်ထောင်ဖြစ်စေ လှည်းအစီး တစ်သိန်းဖြစ်စေ အဘယ်ပြုနိုင်အံ့နည်း၊ (အနီး၌ ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော ထိုလှည်းများကို မမြင်မကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည် ခဲယဉ်း၏ဟု မပြောပလောက်ပါ)။ စင်စစ်အားဖြင့်သော်ကား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ဘဲ အသံကိုလည်းမကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည်သာလျှင် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်း လှပါ၏၊ ဖြစ်ရန်လည်း သာ၍ ခဲယဉ်းလှပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
ပုက္ကုသ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် အာတုမာ (မြို့) ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၌ သီတင်းသုံးနေလျက်ရှိ၏။ ထိုအခါ မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၏ အနီး၌ နွားလားလေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့သည် သေလေကုန်၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ၌ များစွာသော လူစုသည် အာတုမာမြို့မှ ထွက်လာ၍ ထိုနွားလား လေးကောင်နှင့်လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေနေရာ အရပ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ငါသည် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) မှ ထွက်၍ ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) တံခါး (အနီး) လွင်ပြင်၌ စင်္ကြံသွားလျက် နေ၏။ ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုများစွာသော လူစုထဲမှ ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ့ကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ ပုက္ကုသငါသည် ထိုယောကျာ်းအား “ဒါယကာ ဤများစွာသော လူစုသည် အဘယ့်ကြောင့် စုဝေးနေသ့နည်း”ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့်နွားလား လေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေဆုံးသွားကြပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် များစွာသော လူစုသည် စုဝေးနေပါ၏။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည်ကား အဘယ်အရပ်မှာ ရှိနေပါသနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် ဤအရပ်၌ပင် ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း မြင်တော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် မမြင်လိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အသံကို ကြားတော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် အိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း စိတ်သညာ ရှိနေပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မြင်တော်မမူလိုက်ဘဲ အသံကိုလည်းကြားတော်မမူလိုက်ဘဲ ရှိပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု ငါဆိုခဲ့၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိ၏ —
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။ (ဤမြတ်စွာဘုရားသည်) မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ်လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ငါ့အပေါ်၌ လွန်ကဲသောကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ငါ့ကို ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုလျက် ဖဲခွါသွားလေသည်ဟု (ပုက္ကုသအား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက် ၏ —
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ကာလာမအနွယ် အာဠာရအပေါ်၌ ကြည်ညိုနေသော သဒ္ဓါတရား ကိုလေပြင်းမုန်တိုင်း၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို လွှင့်ဘိသကဲ့သို့) လွှင့်ပစ်လိုက်ပါ၏၊ ရေစီးသန် သောမြစ်၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို မျှောဘိသကဲ့သို့) မျှောပစ်လိုက်ပါ၏။
အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသည်ကို လှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း မျက်စိလည်သော သူအားလမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ‘မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်’ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူသာလျှင် အသျှင်ဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်းကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟု့မှတ်တော် မူပါ”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၉၄။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် ယောကျာ်းတစ်ယောက်ကို (ခေါ်၍) အချင်း ငါ၏ရွှေအဆင်းရှိသော ပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ချေလော့ဟု (စေခိုင်း၏)။
“အရှင် ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုယောကျာ်းသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ခဲ့၏။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် “အသျှင်ဘုရားရွှေအဆင်းရှိသော ဤပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို အသျှင်ဘုရားသည် အကျွန်ုပ်အား သနားသဖြင့် လက်ခံတော်မူပါ”ဟု လျှောက်၍ ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင် အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ဆက်ကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ သို့ဖြစ်လျှင် အဝတ်တစ်ထည်ကို ငါ့အား လှူလော့၊ တစ်ထည်ကို အာနန္ဒာအား လှူလော့ဟုမိန့်တော်မူ၏၊ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံပြီးလျှင် တစ်ထည်ကို မြတ်စွာဘုရားအား လှူ၏၊ တစ်ထည်ကို အသျှင်အာနန္ဒာအား လှူ၏၊ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသကို (တရားစကားဖြင့်) အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် နေရာမှ ထ၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
၁၉၅။ ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းပေးပေ၏။ မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားသောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည်အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်သွားလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ “အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွအသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်ပါ ပေ၏၊ အလွန်ပင် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ရွှေအဆင်းရှိသော ဤအဝတ်ချောအစုံသည်ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားလိုက်သောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည် အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ နှစ်ပါးသော အခါတို့၌မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင်ပြိုးပြိုးပြက် တောက်ပ၏။
အဘယ်နှစ်ပါးသော အခါတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူသော ညဉ့်အခါနှင့် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသော ညဉ့်အခါတို့ပင်တည်း။
အာနန္ဒာ ဤနှစ်ပါးသော အခါတို့၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပ၏။ အာနန္ဒာ ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်ဝယ် အင်ကြင်းပင် အစုံတို့၏အကြား၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့ဟု မိန့်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာသွား ကုန်အံ့၊ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင် အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
သီးခြားဂါထာ
ပုက္ကုသသည် ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ကပ်လှူ၏။ ထို (အဝတ်အစုံ) ကို ဝတ်ရုံထားသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေအဆင်းရှိလျက် တင့်တယ်တော်မူပါပေ၏။
၁၉၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ ထိုမြစ်၌ သက်ဆင်းလျက် ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးနောက် တစ်ဖန် ပြန်တက်ပြီးလျှင်သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ “စုန္ဒ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ စုန္ဒ (ငါ) ပင်ပန်း၏၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့”ဟု (အသျှင်စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလေ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် (လက်ယာ) ခြေပေါ်၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် (မည်သည့်အချိန်၌) ထအံ့ဟု နှလုံးသွင်း ပိုင်းခြားလျက် လက်ယာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သောလျောင်းစက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။ အသျှင်စုန္ဒသည်ကား ထိုအရပ်၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်၌ ထိုင်နေ၏။
ဂါထာများ
ဤလောက၌ အတုမရှိသော သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကြည်လင်ချိုမြိန်သန့်ရှင်းသော ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် မပင်ပန်းသော၁သဘောရှိသည် ဖြစ်၍ သက်ဆင်းတော်မူကာ ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်တက်တော်မူ၏။ ဤ (သာသနာတော်) ၌ တရားတို့ကို တီထွင်ဟောကြားတော်မူတတ်သော ဘုန်းတော်ကြီးတော်မူသောဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသို့ ပြန်တက်တော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းအပေါင်း၏ အလယ်၌ (ရဟန်းအပေါင်း) ကြည့်ရှုခြံရံလျက် သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏။
ငါ၏ (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့ဟု စုန္ဒမည်သောရဟန်းကို မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရား စေခိုင်းတော်မူလျှင် ထိုစုန္ဒသည် (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ လျင်မြန် စွာ ခင်းပေး၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် မပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ လျောင်းစက်တော်မူ၏၊ စုန္ဒသည်လည်းထို (မြတ်စွာဘုရား) ၏ မျက်မှောက်၌ပင် ထိုင်နေလေ၏။
၁၉၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သူသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား ‘အချင်းစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်း ကိုနောက်ဆုံး ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရချေ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အားလာဘ်မကောင်းလေစွ၊ အရမတော်လေစွ’ဟု ဆိုလျက် နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြစ်စေသော် လည်းဖြစ်စေရာ၏။ အာနန္ဒာ (ထိုသို့ဖြစ်စေခဲ့ပါလျှင်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်း ကိုဤသို့ ဖြေဖျောက်ရမည်၊ ‘ဒါယကာစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်းကို နောက်ဆုံးဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အား လာဘ်ကောင်းပါပေစွ၊ အရတော်ပါပေစွ၊ ဒါယကာစုန္ဒ မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ဤစကားကို ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်း တူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန် သောဤဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့သည် ရှိကုန်၏။
အဘယ်နှစ်မျိုးတို့နည်းဟူမူ—
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်းတူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန်သော ဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း (ဟူ၍ ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား ဒါယကာစုန္ဒ သည်အသက်ရှည်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အဆင်းလှခြင်းကို ဖြစ်စေ တတ်သောကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ ချမ်းသာခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အခြံအရံများခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ နတ်ပြည်သို့ ရောက်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အကြီးအကဲဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ’ဟု ဟောကြား၍ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြေဖျောက်ရမည် အာနန္ဒာ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်းကို ကျူးရင့်တော်မူ၏—
“ပေးလှူသူအား ကောင်းမှုသာ တိုးပွား၏၊ စောင့်စည်းသူအား ရန်မပွားနိုင်၊ ဉာဏ်ရှိသူသည် မကောင်းမှုကို ပယ်စွန့်၏၊ ထိုသို့ (ပယ်စွန့်) သူသည် ရာဂ ဒေါသ မောဟတို့ ကုန်၍ (ကိလေသာမီး) ငြိမ်းအေးလေတော့သတည်း”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
စတုတ္ထအခန်း ပြီး၏။
၁။ သုကိလန္တရူပေါဟုရှိသော ဥဒါန်းပါဠိနှင့်အညီ အလွန်ပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ဟု ဤသို့လည်း ဖြစ်သင့်၏။
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
igjl4lekzg4g1x2dhe57w82qhwdskey
753089
753076
2022-08-03T08:03:52Z
37.111.46.54
/* ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း */
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
အရိယသစ္စာ လေးပါး
၁၅၅။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ကောဋိရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန် အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကောဋိရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင်ထိုရွာ၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်လေးပါးတို့ကို (မသိခြင်းကြောင့်) နည်းဟူမူ— ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကိုလျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့်ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာအမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ်အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ့မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်းရှည်လျား လှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာ အမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာသိုရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ဘဝတို့၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝတဏှာ’ ကို အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာသည် ကုန်လေပြီ၊ ယခုအခါ တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ဤဆိုလတ္တံ့သော စကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏—
“အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမြင်ခြင်းကြောင့် ထိုထို ဘဝတို့၌ရှည်လျားလှစွာသော (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ၊
ထိုအရိယသစ္စာတို့ကို (ငါသည်) သိမြင်ပေပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာကို ကောင်းစွာ နုတ်ပယ်ပြီးပေပြီ၊ ဆင်းရဲ၏ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပေပြီ၊ ယခုအခါတစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုကောဋိရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ပြန်လည်ခြင်း သဘောမရှိ အထက်မဂ်လျှင် လားရာရှိသူ
၁၅၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောဋိရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ နာတိကရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာတိကရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၍နာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသောနေရာ၌ထိုင်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်း) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နန္ဒာမည်သောရဟန်းမိန်းမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်းမိန်းမ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဒတ္တမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသိကာမ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကုက္ကုဋမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒမြည်သော ဥပါ သကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
၁၅၇။ အာနန္ဒာ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် အာသဝေါတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါ ကင်းသောလွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍နေသော ရဟန္တာပေတည်း။
အာနန္ဒာ နန္ဒာမည်သော ရဟန်းမိန်းမသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဥပပါတ် ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဒတ္တမည်သော ဥပါသကာသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလျှင်လာ၍ ဆင်းရဲ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင်လားရာရှိသော သောတာပန်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကုက္ကုဋမည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒ္ဒမည်သော ဥပါသကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေ နေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေ တည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးကျိပ်ကျော်တို့သည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ကိုးကျိပ်ကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလာ၍ ဆင်းရဲ၏အဆုံး ကိုပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးရာကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသောအထက် မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန်တို့ပေတည်း။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ တစ်နည်း ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
ဓမ္မာဒါသ ဓမ္မပရိယာယ ကြေးမုံတရား
၁၅၈။ အာနန္ဒာ ဤအရာသည် အံ့ဖွယ် မဟုတ်၊၁ အာနန္ဒာ လူသေတိုင်းသေတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤအကြောင်းအရာကို မေးမြန်းနေကြလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပင်ပန်းစေရုံမျှသာ ဖြစ်ရာ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ကြေးမုံတရားမည်သော ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားပေအံ့။
အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန်မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန်မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြား နိုင်ပေ၏။
၁၅၉။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော (အရိယာသာဝက) သည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင်လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သောထိုဒေသနာကား အဘယ်နည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ အရိယာသာဝကသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ လောကကို သိတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာ ရထိ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါ ပေ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုး ကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့် စုံ၏)။ တရားတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရားဟောသော တရားတော်သည် ကောင်းစွာဟောထားသော တရားတော်ပါပေတည်း၊ ကိုယ်တိုင်သိမြင်နိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ အခါမလင့် အကျိုးပေးတတ်သော တရားတော်ပါ့ပေတည်း၊ လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ပြထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (မိမိ၏ ကိုယ်ထဲစိတ်ထဲ၌) ဆောင် ယူထားထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (အရိယာ) ပညာရှိတို့သာ ကိုယ်စီကိုယ်ငသိနိုင်ခံစားနိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသောကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ သံဃာတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ကောင်းသောအကျင့် ရှိပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ဖြောင့်မတ်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် မှန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် လျော်ကန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါ ပေ၏၊ အစုံအားဖြင့် လေးစုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ရှစ်ပါးအရေအတွက်ရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် (အရပ်ဝေးမှ) ဆောင်လာ၍သော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန် ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ ဧည့်သည်တို့အလို့ငှါ စီမံထားသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန်ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ တမလွန်အတွက် ရည်မျှော်သော အလှူကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ လက်အုပ်ချီခြင်းကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ သတ္တဝါအပေါင်း၏ ကောင်းမှုပြုစုရန် အမြတ်ဆုံး လယ်မြေဖြစ်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ တဏှာ၏ ကျွန်အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သော၊ (မှားယွင်းစွာ) မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ မကျိုး မပေါက် မပြောက်မကျား ကုန်သော၊ အရိယာတို့ မြတ်နိုးအပ်ကုနသော သီလတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့်ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီး၍ ကျရောက်တတ်သော သဘောမရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု ကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကိုပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သော ထိုဒေသနာကား ဤသည်ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၆ဝ။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာတိကရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေသာလီပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေသာလီပြည်ဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီ၏ အ၇ံ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိရာသနည်း။ ရဟန်းတို့ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ရုပ်အပေါင်း၌့ရုပ်အပေါင်းဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန် ရှုလျက်။ ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ ပ။ သဘောတရားတို့၌သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိပေ၏။
ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်သနည်း။ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည်ရှေ့သို့တက်ရာ၌ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာ တစောင်း ကြည့်ရာ၌ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ် သပိတ် သင်္ကန်း ကိုဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာလျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာ အိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်ပေ၏။ ရဟန်း တို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁။ သေသွားသူ၏ လားရာဂတိနှင့် တမလွန်ဘဝ အကြောင်းအရာကို ပြောကြားမှုသည် တရားနှင့် ပြည့်စုံသူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ပင် ပြုနိုင်သော အမှုဖြစ်၍ ဘုရားကိုယ်တိုင် ဆောင်ရွက်ရလောက်အောင် ခက်ခဲသော အံ့ဖွယ် အထူးအဆန်းမဟုတ်ဟု ဆိုလို၏။
အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ
၁၆၁။ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ မိမိ၏သရက်တောဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီးလျက် ကောင်းကုန်ကောင်း ကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်၍ မိမိအရံ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့သွားလေ၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှသော အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သာ သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော်ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေ၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှထကာမြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ နေကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ရောက်၍့အမ္ဗပါလီ၏ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေကုန်၏။ ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီး၍ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်သွားကုန်၏။
ထို (လိစ္ဆဝီမင်းတို့) တွင် အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ညိုသောအဝတ် ညိုသောတန်ဆာရှိကြ၍ညိုသောအဆင်း အရောင် ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဝါသောအဝတ် ဝါသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဝါသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် နီသောအဝတ် နီသောတန်ဆာရှိကြ၍ နီသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဖြူသောအဝတ် ဖြူသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဖြူသောအဆင်းအရောင်ရှိကုန်၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် (အသက်အရွယ်) ငယ်ကုန် ငယ်ကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို မိမိရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း တိုက်ခိုက်စေ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “ဟယ် အမ္ဗပါလီ (သင်သည်) အသက်အရွယ် ငယ်ကုန် ငယ် ကုန်သောလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို သင်၏ ရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း အဘယ့်ကြောင့်တိုက်ခိုက်စေဘိသနည်း”ဟု အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို ဆိုကုန်၏။
အရှင့်သားတို့ ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားကို နက်ဖြန်ခါ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးရန် အကျွန်ုပ်ပင့်ခဲ့ပါပြီ၊ ထို့ကြောင့် (တိုက်ခိုက်စေပါသည်)ဟု အမ္ဗပါလီက ပြန်ပြော၏။
ဟယ် အမ္ဗပါလီ ထိုဆွမ်းကို (အသပြာ) တစ်သိန်းဖြင့် ပေးပါလော့ဟု (ဆိုကြကုန်၏)။
အရှင့်သားတို့ တိုင်းခရိုင်နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်ကို အကျွန်ုပ်အား ပေးစေကာမူ ထိုဆွမ်းကို အကျွန်ုပ်မပေးနိုင်ပါဟု (ပြန်ပြော၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်လည်း “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏။
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် (အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏) အရံ (ဥယျာဉ်) သို့ သွားလေ ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လာနေသော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ ရဟန်းတို့ကို ဤသို့မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ တာဝတိံသာနတ်တို့ကို မမြင်ဖူးသော ရဟန်းတို့သည် လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို အဖန်ဖန်ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို တာဝတိံသာ နတ်ပရိသတ် နှင့်အတူထား၍ ကြည့်ရှုကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှ အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှသက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို့လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ နက်ဖြန်အဖို့ အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ၏ ဆွမ်းကို ငါလက်ခံလိုက်ပြီ”ဟုထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မိန့် တော်မူ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏၊
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အလွန်နှစ်သက်၍အနုမောဒနာပြုပြီးနောက် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားကုန်၏။
၁၆၂။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိအာရာမ် (ဥယျာဉ်) ၌မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို စီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟုမြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်စေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်ပြီးလျှင် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည်တိုင်အောင် တားမြစ်သည်တိုင်အောင် မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။
မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှ လက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် နိမ့်သောထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤအရံ (ဥယျာဉ်) ကို ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာအား လှူပါ၏”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထို အရံ (ဥယျာဉ်) ကို အလှူခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူပြီးလျှင်နေရာမှ ထ၍ ကြွသွားတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ နေတော်မူစဉ် လည်းရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ဝေဠုဝရွာ၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
၁၆၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေဠုဝမည်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေဠုဝရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဠုဝရွာ၌ နေတော်မူစဉ် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ လာကုန်လော့၊ သင်တို့သည် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းများ ရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်လော့၊ ငါမူကား ဤဝေဠုဝရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်အံ့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ကားထိုဝေဠုဝ ရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်တော်မူ၏။
၁၆၄။ ထို့နောက် ဝါကပ်ပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသောရောဂါ ကပ်ရောက်လျက်သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝေဒနာသည် ဖြစ်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ “ငါသည် အလုပ်အကျွေးတို့ကို မသိစေမူ၍ ရဟန်းသံဃာကို မပန်ကြားမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှါ မလျောက်ပတ်၊ ငါသည် ဤရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက်နေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အကြံ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက် နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ထိုရောဂါသည် ငြိမ်းလေ၏။
ထို့နောက် အနာရောဂါမှ ထမြောက်ပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အနာရောဂါမှ ထမြောက်၍ မကြာမီကျောင်းမှ ထွက်တော်မူ၍ ကျောင်းအရိပ်တွင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ချမ်းသာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကျန်းမာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင် ဘုရားဤသို့ ယခု တွေ့မြင်ရသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား မကျန်းမာတော်မူခြင်းကြောင့် အကျွန်ုပ်၏ခန္ဓာကိုယ်သည် လေးလံတောင့်တင်း နေသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အား အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း မကွဲပြားပါကုန်၊ အကျွန်ုပ်အား (သတိပဋ္ဌာန် အစရှိသော) တရားတို့သည်လည်း မထင်ပေါ်ပါကုန်၊ အသျှင်ဘုရား သို့ဖြစ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ကြားတော်မမူရသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု (အောက်မေ့နေသောကြောင့်သာ) အကျွန်ုပ်အား အနည်း ငယ်သက်သာခွင့်ရရှိပါတော့သည်”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၆၅။ အာနန္ဒာ ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ထံမှ အဘယ်အရာကို မျှော်လင့်နေသေးသနည်း၊ အာနန္ဒာငါသည် အတွင်းအပြင် မထားဘဲ တရားကို ဟောခဲ့ပြီ၊ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည်မှာ တရားတို့ (အရာ) ၌ ‘ဆရာ့ လက်ဆုပ်’ ပြုထားသော လျှို့ဝှက်ချက် မရှိချေ။
အာနန္ဒာ “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည်ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း အကြင်သူအား ဤသို့ လိုလားခြင်းရှိရာ၏၊ ထိုသူသည်သာလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ဆိုရာ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားမှာမူကား “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤသို့သောလိုလားခြင်းသည် မရှိချေ၊ အာနန္ဒာ ထိုသို့ လိုလားခြင်းမရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို အဘယ်မှာ မြွက်ကြားတော့အံ့နည်း။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ငါသည် အိုမင်းကြီးရင့်လှပါပြီ၊ အရွယ်လွန်နေပါပြီ၊ အဆုံးပိုင်းသို့ ရောက်နေပါပြီ၊ ငါ့အသက် ရှစ်ဆယ်ရှိနေပါပြီ။ အာနန္ဒာ လှည်းအိုသည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းဖြင့် တည်တံ့သကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းနှင့်တူသော ဖလသမာပတ်ဖြင့် တည်တံ့လျက်ရှိ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံနိမိတ်တို့ကို နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ အချို့သော ဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်လည်ကောင်း သင်္ခါရနိမိတ်ကို အာရုံမပြုသော (အရဟတ္တဖိုလ် စိတ်နှင့်ယှဉ်သော) သမာဓိသို့ ရောက်၍ နေ၏၊ အာနန္ဒာ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် သာလွန်၍ ချမ်းသာပေ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် (သင်တို့သည်) မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ရုပ်ကိုယ်၌ ‘ရုပ်ကိုယ်’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့်နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းတို့သည် ယခုအခါ၌ဖြစ်စေ ငါ (ဘုရား) ကွယ်လွန်သောအခါ၌ဖြစ်စေ မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍၊ တရားကိုသာမှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လတ္တံ့၊ အလုံးစုံသော ထိုရဟန်းတို့သည် အကျင့်သိက္ခာကို လိုလားသော ရဟန်းဟူသမျှတို့တွင် အမြတ်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဒုတိယအခန်း ပြီး၏။
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
နိမိတ် အရိပ်အရောင် ပြတော်မူခြင်း
၁၆၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်၍ ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော် “အာနန္ဒာထိုင်စရာအခင်းကို ယူခဲ့လော့၊ နေ့သန့်စင်နေခြင်းငှါ စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ထိုင်စရာအခင်းကို ယူ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက်လေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်၍ ပြင်ထားသောနေရာ၌ ထိုင်တော်မူ၏။ အသျှင်အာနန္ဒာသည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။
၁၆၇။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကိုမိန့်တော်မူ၏—့
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီ သည်မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြု ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ် ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ် ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည်ကား သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ၊ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ်နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက် တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိ ခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို့ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ် နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သင်သွားလော့၊ ယခုအခါ၌ သွားရန် အချိန်ကို သင်သိ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု၍ မနီးမဝေး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေလေ၏။
မာရ်နတ် တောင်းပန်ခြင်း
၁၆၈။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ် ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါး၏ ဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်း စွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့်ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူလိမ့် မည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင်ပြနိုင် တည်တံ့ စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့် နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင်မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ဥပါသကာတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ဖြစ်ပေါ်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက်ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကိုမကျင့်နိုင်ကြ သေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင်မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ့ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကိုဆောင်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သောအကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင်ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများသိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့လျှောက်သော် မြတ်စွာဘုရားသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“မာရ်နတ် သင် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
၁၆၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူလိုက်သောအခါ ကြက်သီးမွေးညင်းထလျက် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာမြေငလျင် အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်းသည် ဖြစ်လေ၏၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်းတခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်း စကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမဲ့ နိဗ္ဗာန်နှင့် အဖန်ဖန် ဖြစ်မှု ဘဝကို နှိုင်းချိန်လျက် ဘဝဖြစ်ရန်ပြုပြင်တတ်သော ကံကို စွန့်ပယ်ခဲ့လေပြီ၊ အဇ္ဈ တ္တတရား၌ မွေ့လျော်ကာ ကောင်းစွာ တည်ကြည် သောစိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍ ချပ်ဝတ်နှင့်တူသော မိမိသန္တာန်ရှိ ကိလေသာကွန်ရက်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့ လေပြီ”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
မြေကြီး လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း
၁၇ဝ။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေလျက်ကြောက် မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ အလွန်ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားကုန်၏၊ အကြီးအကျယ် မြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကားအဘယ်နည်း”ဟု (အကြံ ဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေ လျက်ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်ပါပေစွ၊ အလွန်ကြီးကျယ်ပါ ပေစွ၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
ငလျင်လှုပ်ခြင်း အကြောင်း ရှစ်ပါး
၁၇၁။ အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း အထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့တည်း။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ရေ၌ တည်၏၊ ရေသည် လေ၌ တည်၏၊ လေသည် ကောင်းကင်၌ တည်၏။ အာနန္ဒာ ပြင်းထန်စွာ လေတိုက်သောအခါ ရေကို လှုပ်စေကုန်၏၊ ရေလှုပ်သော် မြေကိုလှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ရှေးဦးစွာသော အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၁)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံသော (အဘိညာဉ်) စိတ်၌ လေ့လာပြီးသောသမဏသည်လည်းကောင်း ဗြာဟ္မဏသည်လည်းကောင်း ကြီးသော တန်ခိုးအာနုဘော်ရှိသော နတ်သည်လည်းကောင်း အားနည်းသော မြေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာနှင့် အားကြီးသော ရေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာတို့ကို ပွါးများပြီးလျှင် ဤမြေကြီးကို လှုပ်စေ၏၊ တုန်လှုပ်စေ၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်စေ၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ နှစ်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၂)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် တုသိတာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်သို့ သက်ရောက်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ သုံးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၃)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်မှဖွားမြင်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ လေးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၄)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရရှိတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ့ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ငါးခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၅)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော ဓမ္မစကြာတရားကိုဟောတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခြောက်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၆)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန်ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခုနစ်ခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၇)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာနာမ်ရုပ်အကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်း သဘောအနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ရှစ်ခုမြောက် အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းအထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့ပေတည်း။
ပရိသတ် ရှစ်ပါး
၁၇၂။ အာနန္ဒာ ပရိသတ်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
မင်းပရိသတ်၊ ပုဏ္ဏားပရိသတ်၊ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ်၊ ရဟန်းပရိသတ်၊ စာတုမဟာရာဇ်ပရိသတ်၊ တာဝတိံသာပရိသတ်၊ မာရ်နတ်ပရိသတ်၊ ဗြဟ္မာပရိသတ် (ဤရှစ်ပါး) တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော မင်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ထိုမင်းတို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင်ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုမင်းတို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏၊ (ငါသည်ထိုမင်းတို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သောအခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော ပုဏ္ဏားပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ပ။ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ရဟန်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ စာတုမဟာရာဇ် ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ တာဝတိံသာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ မာရ်နတ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ဗြဟ္မာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ ချဉ်းကပ်ဖူးသည်ကို မှတ်မိပေ၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌လည်း ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (ပရိသတ်များ) ၌ ထိုပရိသတ်တို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏။ ထိုပရိသတ်တို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏။ (ငါသည် ထို့ပရိသတ်တို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသောဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သော အခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော ပရိသတ်တို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
အဘိဘာယတန ရှစ်ပါး
၁၇၃။ အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်း မိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၁)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဒုတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၂)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်ကုန်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကိုလွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား တတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၃)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား စတုတ္ထအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၄)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသော အဆင်းညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော အောက်မဲညိုပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊၁ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင် ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ညိုသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်းအမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဉ္စမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၅)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာ့အားဖြင့် ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော မဟာလှေကားပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသောဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဝါရွှေသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်တို့ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်းဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင် ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင် သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ အဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၆)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ နီသောအ ဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့် နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော မိုးဆွေပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ နီသောအဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် နီသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသော အရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား သတ္တမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၇)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသော အဆင်းဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော သောက်ရှူးကြယ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဖြူသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့ သည်ဤရှစ်ပါးတို့ပင်တည်း။
၁။ ဤအရာ၌ ဥမာပုပ္ဖ ပုဒ်၏အနက်ကို အောက်မဲညိုပန်းထက် သာ၍ညိုသော နှမ်းကြတ်ပန်းဟု အဘိဓာန်နိသျသစ်၌ ဆို၏။
လွတ်လပ်ခြင်း "ဝိမောက္ခ" တရား ရှစ်ပါး
၁၇၄။ အာနန္ဒာ လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
(မိမိသန္တာန်၌) ကသိုဏ်းရုပ်ဈာန်ရှိသည်ဖြစ်၍ (ပြင်ပသန္တာန်၌လည်း) (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ပဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၁)
မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်မူ၍ ပြင်ပသန္တာန်၌ (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ဒုတိယဝိမောက္ခပေတည်း။ (၂)
တင့်တယ်၏ဟူ၍သာလျှင် နှလုံးသွင်း၏၊ ဤကား တတိယ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၃) ့
ရူပသညာတို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာတို့ လုံးဝချုပ်သည့်ပြင် နာနတ္တသညာတို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ “ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား စတုတ္ထ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၄)
အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ပဉ္စမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၅)
ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၆)
အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍နေ၏၊ ဤကား သတ္တမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၇)
နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ (နိရောဓသမာပတ်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့ ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
၁၇၅။ အာနန္ဒာ ငါသည် ဘုရားဖြစ်ပြီးခါစ (အဋ္ဌမသတ္တာဟဖြစ်သော) အခါတစ်ပါး၌ ဥရုဝေဠ (တော) နေရဉ္ဇရာမြစ်ကမ်းပါးအနီး ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင် (ရင်း) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုသို့နေစဉ် ယုတ်မာသောမာရ်နတ်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ဖူး၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်ခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှောက်သော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကိုမဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက် လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြ နိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ့ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာ သော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည် မဟုတ်”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
၁၇၆။ အာနန္ဒာ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် ယနေ့ ယခုပင် စာပါလစေတီ၌ ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ထားပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ်ငါ၏တပည့် ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည်။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သော အကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည်အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင်မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင် သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများမသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများ သိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက် ထားပြန်၏)။
၁၇၇။ အာနန္ဒာ ဤသို့ မာရ်နတ်က လျှောက်ထားသော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုလိုက်၏ —
“မာရ်နတ် သင်သည် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်မြောက်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်ဟု (မိန့်ဆိုလိုက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို ယခုပင် စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ လျှောက်ထား တောင်းပန်ခြင်း
၁၇၈။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ တန်တော့ မြတ်စွာဘုရားကို ယခု မတောင်းပန်လင့်နှင့်တော့၊ မြတ်စွာဘုရားကို တောင်းပန်ရန် ယခုအခါ မဟုတ်တော့ပြီဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ ပ။ အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်းမြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ သင်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဗောဓိဉာဏ်ကို ယုံကြည်သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ ယုံကြည်ပါလျက် သင်သည် မြတ်စွာဘုရားကို အဘယ့်ကြောင့် သုံးကြိမ်တိုင်အောင်နှိပ်စက်ဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဤစကားကို မျက်မှောက်၌ပင် ကြားရဖူးပါ၏၊ မျက်မှောက်၌ပင် ခံယူဖူးပါ၏၊ “အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရားလေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား ၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလို ရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်၏”ဟု (ကြားနာခံယူရဖူးပါသည်ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုတရားကို သင်ယုံကြည်သည် မဟုတ်လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပြပါလျက် သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို သင်မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤမတောင်းပန်ခြင်းသည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၇၉။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေခဲ့၏၊ အာနန္ဒာထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇ၊ ဂိဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်ပြီးစီးခြင်း၏ အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာအား ထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေတည် နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာသို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။ ဲ
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာ ဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ ငါ့ကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည် သင်၏တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈ဝ။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမပညောင်ပင်၌ နေ၏။ပ။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါး၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာ (အရပ်) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် တပေါဒါရုံကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ရှဉ့်စာ ကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဇီဝက၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တော၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ နေစဉ်၌လည်း သင့်ကို ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိ၏၊၁ (ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏)၂ ဂေါတမပညောင်ပင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါးသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာအရပ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ တပေါဒါရုံ ကျောင်းသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ရှဉ့်စာကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဇီဝက၏့သရက်ဥယျာဉ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တောသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ပ။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင်ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင်ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၁။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဥဒေနစေတီ၌ နေခဲ့၏၊ ထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည် ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ၊ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၂။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမကစေတီ၌ နေခဲ့၏။ပ။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သတ္တမ္ဗစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဗဟုပုတ ္တစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ့ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သာရန္ဒဒစေတီ၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) ယခုပင် သင့်အား ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ပြီ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေအာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါနတ်လူ တို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာ ဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရား သည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်း ချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၃။ “အာနန္ဒာ ချစ်ခင်မြတ်နိုးသောသူ အားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း (ဘဝခြားလျက်) ကွဲကွာခြင်းများကို ရှေးမဆွကပင် ငါဟောကြားခဲ့ပြီး မဟုတ်ပါလော၊ အာနန္ဒာဤအရာ၌ အကြင်တရားသည် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးရခြင်းသဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါ အံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လိုက်ပြီ၊ ထွေးအံလိုက်ပြီ၊ လွှတ်လိုက်ပြီ၊ ပယ်လိုက်ပြီ၊ ပစ်လွှင့်လိုက်ပြီ၊ စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ၊ (ထို့ပြင်) ‘မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်ပြု လိမ့်မည်’ဟု ဧကန်မုချ စကားကိုလည်း မိန့်ဆိုလိုက်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ထိုစွန့်ပယ်လိုက်ပြီးသော အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှုကို အသက်ရှည်စေလိုသောကြောင့် တစ်ဖန်ပြန်၍ ဖြစ်စေအံ့သောအကြောင်းသည် မရှိတော့ချေ။ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သောကျောင်းကြီးဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာနှင့်အတူ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သော ကျောင်းကြီးသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင်—
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ဝေသာလီပြည်၌ အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေကုန်လော့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ဝေသာလီ ပြည်၌အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်း ကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုရုံးပြီးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည်” (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)ဟု လျှောက်၏။
၁၈၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
၁။ အပိုဒ်နံပါတ် ၁၇၉—၌ ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဤအရာ၌ ဤစာပိုဒ်မရှိသင့်ပြီ။
၂။ ရှေးကမြှုပ်ခဲ့ရာ ပေယျာလတို့၌ ထုတ်ဖော်တတ်စေရန် ဤစာပိုဒ်များကို ဤအရာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
သာသနာအရှည် တည်တံ့ရေး သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါး
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်တို့ကို သင်တို့ သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သော အကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခန့်လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏။
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတို့ကို သင်တို့သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု ဆိုရာ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်သိ၍ ငါဟောအပ်သော ထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။
ယင်းတရားတို့ကား သတိပဋ္ဌာန်လေးပါး သမ္မပ္ပဓာန်လေးပါး ဣဒ္ဓိပါဒ်လေးပါး ဣန္ဒြေငါးပါး ဗိုလ် ငါးပါးဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါး အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ်တို့ပေတည်း။
ရဟန်းတို့ ငါသည် သင်တို့အား ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောအပ်သော ဤတရားတော်တို့ကိုသင်တို့သည် ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက်ကြာမြင့်စွာ တည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့့်ရှောက်ရန် အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၈၅။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူပြန်သည်မှာ—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ယခု ငါ မိန့်မှာဦးအံ့၊ ပြုပြင်ပေးရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည့်ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိကုန်၏၊ မမေ့သော သတိတရားဖြင့်၁ ကိစ္စပြီးစီးအောင် အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်စွာ ဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ၌မြတ်စွာဘုရား သည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူပြန်၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏ —
(ရဟန်းတို့) ငါ၏ အရွယ်သည် ရင့်ရော်လှလေပြီ၊ ငါ၏ အသက်ကြွင်းသည် နည်းလှလေပြီ၊ သင်တို့ကိုစွန့် ၍ သွားရတော့အံ့၊ ငါသည် မိမိ၏ ကိုးကွယ်ရာကို ပြုပြီးပြီ။
ရဟန်းတို့ မမေ့မလျော့ဘဲ သတိရှိလျက် စင်ကြယ်သော သီလနှင့် ပြည့်စုံကြစေ ကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ တည်ကြည်၍ ကောင်းစွာ ကြံစည်ခြင်းရှိလျက် မိမိတို့၏ စိတ်ကို စောင့်ရှောက်ကြကုန်လော့။
ရဟန်းတို့ ဤတရားဝိနည်း ‘သာသနာတော်’ ၌ မမေ့မလျော့နေသော သူသည် အဖန်ဖန်ဖြစ်လျက်ပြောင်းရွှေ့ကျင်လည်ရာ ‘ဘဝသံသရာ’ ကို စွန့်ပယ်၍ ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုနိုင်ပေလတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
တတိယအခန်းပြီး၏။
၁။ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထာတိ သတိအဝိပ္ပဝါသေန သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္ပာဒေယျာထ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ သတိတရားဖြင့်ဟု ကရိုဏ်းအနက် ပြန်ဆိုထားသည်။
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ပြန်ကြည့်တော်မူခြင်း
၁၈၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ပြီးလျှင် ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော်ဝေသာလီပြည်ကို ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ကိုယ်ပါ ပြန်လှည့်လျက် ကြည့်ရှုတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ဤယခုကြည့်ရှုခြင်းသည် ဝေသာလီပြည်ကို မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံး ကြည့်ရှုခြင်းပေတည်း၊ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ရောက်တော်မူ၍ ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထို (ရွာ) ၌ (နေစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား (ဤသို့) မိန့်တော်မူသည်မှာ—
ရဟန်းတို့ လေးပါးသော တရားတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာ လပတ်လုံးပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ။ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်တရားလေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
“ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသမာဓိကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး့ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော လွတ်မြောက်မှု ‘အရိယဝိမုတ္တိ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုအရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယသမာ ဓိကိုလျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယဝိမုတ္တိကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ဘဝ၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝ တဏှာ’ ကိုဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာ ဘဝတဏှာ ကုန်ပြီ၊ ယခု အခါတစ်ဖန် (ဘဝသစ်၌) ဖြစ်ခြင်း မရှိတော့ပြီ”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြန်၏—
“(များသော) အခြံအရံရှိသော ဂေါတမ (အနွယ်ဖြစ်သော) မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးသီလ သမာဓိ ပညာ ဝိမုတ္တိ ဟူသော ဤတရားတို့ကို မှန်စွာသိလေပြီ။
ဤသို့ မှန်စွာ သိ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား တရားတော်ကို ဟော ကြားခဲ့လေပြီ၊ ပညာမျက်စိ (ငါးပါး) ၁ နှင့် ပြည့်စုံသော (လူ နတ်တို့၏) ဆရာ မြတ်စွာဘုရားသည် ကိလေသာမီး လုံးဝငြိမ်းပြီးသည် ဖြစ်၍ ဒုက္ခ၏အဆုံးကို ပြုလေပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင်လွတ် မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ပညာမျက်စိငါးပါးဟူသည်ကား ၁—ဗုဒ္ဓစက္ခု = ဘုရားမျက်စိ (အာသယာနုသယဉာဏ်နှင့် ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ်)။ ၂ —သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
၁၈၈။ ရဟန်းတို့ ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ငါ့သျှင်တို့ ငါသည် ဤတရားကို မြတ်စွာဘုရား မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရ ပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်သေးဘဲ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ဤရဟန်း၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ဤရဟန်း၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ရှေးဦးစွာ ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော့။ (၁)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြီးအမှူးမထေရ်နှင့် တကွသော သံဃာသည် နေလျက် ရှိ၏၊ ငါသည်ထိုသံဃာ၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ သင်ယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကားဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆို ငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်း မခံ ပယ်လည်း မပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုသံဃာ၏မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသံဃာ၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ နှစ်ခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၂)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များကုန်သော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်ကုန်သော တရားတော် ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်ကုန်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်ကုန်သော များစွာသော မထေရ်ရဟန်းတို့သည် နေလျက်ရှိကုန်၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်တို့၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့်အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး။ပ။ ဝိနည်း၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်တို့၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက်။ပ။ ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် ဝိနည်းတော်၌ လည်းနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်တို့၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ သုံးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၃)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့ —
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များသော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်သော တရားတော်ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်သော တစ်ဦးသော မထေရ်သည် နေလျက်ရှိ၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ့ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြား အံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ လေးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၄)
ရဟန်းတို့ ဤမဟာပဒေသ လေးပါးတို့ကို မှတ်ထားကုန်လော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏၊ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ဂုဏ်ကြီးသူတို့ကို ကိုးကား၍ ပြောဆိုသော တရားစကားတို့ကို အမှားအမှန် ဝေဖန်ဆုံးဖြတ်ရန် နည်းညွှန် ဥပဒေသများဟု ဆိုလိုသည်။
စုန္ဒပန်းထိမ်သည် ဝတ္ထု
၁၈၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘောဂမြို့၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ပါဝါပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ပါဝါပြည်သို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည်မြတ်စွာဘုရား ပါဝါပြည်သို့ ရောက်တော်မူ၍ မိမိသရက်ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သားစုန္ဒအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက့်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။ ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ သည်မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိနေအိမ်၌ မွန်မြတ်သောခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်းကောင်း နူးညံ့သော ဝက်သား ‘သူကရမဒ္ဒဝ’၁ များကိုလည်းကောင်း စီရင်စေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ၊ ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ”ဟု အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒနေအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်တော်မူ၏။
ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် “စုန္ဒ သင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် ငါ့ကိုလုပ်ကျွေးလော့၊ သင်စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေးလော့”ဟုရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေး၏။ စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေး၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မိန့်တော်မူ၏။
“စုန္ဒ သင်၏ ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်လိုက်လော့၊ စုန္ဒ နတ် မာရ်နတ်ဗြဟ္မာနှင့် တကွသော နတ်လောကနှင့် သမဏဗြာဟ္မဏ မင်းများလူများနှင့် တကွသော ဤလူ့လောက၌ထို (နူးညံ့သော ဝက်သား) ကိုစားလျှင် မြတ်စွာဘုရားမှတစ်ပါး ကောင်းစွာ အစာကြေအံ့သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုငါမမြင် မတွေ့ရချေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၍ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီး၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် နေရာမှ ထကာကြွသွားတော်မူလေ၏။
၁၉ဝ။ ထို့နောက် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသော အခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသော အနာရောဂါ ကပ်ရောက်လျက် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝမ်းသွေးလွန်ရောဂါဝေဒနာတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဒနာတို့ကို သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
၁။ ဤအရာ၌ နွားနို့အရသာငါးမျိုး ကြိုချက်ပြုတ်နည်းအစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော နူးညံ့သော ထမင်းကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ဧကေဆရာတို့က ဆိုကြသည်ဟူ၍လည်းကောင်း ရသာယန အစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော စားဖွယ်ကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ကေစိဆရာတို့က ဆိုကြသည် ဟူ၍လည်းကောင်း အဋ္ဌကထာ၌ ဖော်ပြထားသေး၏။
သီးခြား ဂါထာများ
မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ (နူးညံ့သော ဝက်သား) ဆွမ်းကိုဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးလျှင် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော အနာရောဂါကို ရတော် မူသည်ဟုပြောကြသည်ကို အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏။ နူးညံ့သော ဝက်သား ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ပြင်းထန်သောအနာရောဂါ ဖြစ်ပေါ်လေ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဝမ်းသွေးသွန် တော်မူသည်ဖြစ်၍ ကုသိနာရုံပြည်သို့ငါကြွအံ့ဟု မိန့်တော်မူလေ၏။
သောက်ရေဆောင်စေတော်မူခြင်း
၁၉၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် လမ်းခရီးမှ ဖဲ၍ တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်းသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏ —
“အာနန္ဒာ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ အာနန္ဒာ (ငါ) ပင်ပန်းလာပြီ ထိုင်ဦးအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေး၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာ အား မိန့်တော်မူ၏။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏၊ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေ ရှိပါ၏၊ အေးမြသောရေ ရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသောရေ ရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ် ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်းသောက်တော်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ ္တံ့”ဟု (လျှောက်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ပြန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏။ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေရှိပါ၏၊ အေးမြသော ရေရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသော ရေရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ်ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်း သောက်တော့်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ္တံ့”ဟု (လျှောက်ပြန်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ ငါ မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား သုံးကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် သပိတ်ကိုယူကာ ထိုချောင်းဆီသို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ ထိုအခါ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာ ချဉ်းကပ်လေလျှင် ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျုခြင်းကင်းလျက် စီးလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ထိုသို့ ဆင်ခြင်မိ၏။
“မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသောဤချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် ငါချဉ်းကပ်သောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျု ကင်းလျက်စီးဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်ပြီးလျှင်—
သပိတ်ဖြင့် သောက်ရေကို ခပ်ယူကာ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ —
“အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ မဖြစ် ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုပင် လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချား နောက်ကျုလျက်စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အကျွန်ုပ် ချဉ်းကပ်သွားသောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်းနောက်ကျုကင်းလျက် စီးပါသည်။ ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရား သောက် ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား သောက်ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား သည် သောက်ရေကို သုံးဆောင်တော်မူ၏။
ပုက္ကုသ မလ္လမင်းသား အကြောင်း
၁၉၂။ ထိုစဉ်အခါ ကာလာမအနွယ် အာဠာရ၏ တပည့်ဖြစ်သော မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည်ကုသိနာရုံမှ ပါဝါ (ပြည်) သို့ ခရီးသွားလျက် ရှိလေ၏။ (ထို) မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် တစ်ခုသောသစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို မြင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။
အသျှင်ဘုရား ရှေး၌ ဖြစ်ဖူးသည်ကား ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရသည် ခရီးသွားစဉ် လမ်းမှဖဲ၍ (လမ်း၏) အနီး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ နေ့သန့်စင်ရန် ထိုင်နေပါ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအခါငါးရာမျှသော လှည်းတို့သည် ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရ၏ အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားပါကုန်၏။
အသျှင်ဘုရား ထိုလှည်းငါးရာနောက် လိုက်လာသော ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ထိုလှည်းငါးရာ၏နောက်မှ နောက်မှ လိုက်လာသော ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် အသျှင်ရသေ့ ဖြတ်သန်းသွားသော လှည်းငါးရာတို့ကို မြင်လိုက်ပါ၏လော”ဟု အာဠာရအား မေး၏။
“ဒါယကာ ငါမမြင်လိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း (ထိုလှည်းတို့၏) အသံကို ကြားလိုက်ပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ ငါအိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း စိတ်သညာရှိနေပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသျှင်သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာ တို့ကိုစိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက် အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဟု (ဆို၏)၊ သို့သော်လည်း အသျှင်၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်း၌ မြူအလိမ်းလိမ်းကပ်နေသည် မဟုတ်ပါလော”ဟု (ဆို၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု (အာဠာရသည် ဆို၏)။
အသျှင်ဘုရား ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိပါသည်—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့်နေတော်မူကြပါပေစွတကား၊ ဤအာဠာရရသေ့သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင် လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ကာလာမအနွယ် ဖြစ်သောအာဠာရအပေါ်၌ လွန်ကဲသော ကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားပါသည်ဟု (မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏)။
၁၉၃။ ပုက္ကုသ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ တစ်ဦးသော သူသည် အနီး၌ ကပ် လျက်ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ အခြားတစ်ဦးသော သူသည်ကား စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် မြင်လည်း မမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ (ထိုသူနှစ်ဦးတို့တွင်) အဘယ်သူ၏ အမှုသည် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်း၊ ဖြစ်ရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီး ငါးရာဖြစ်စေ ခြောက်ရာဖြစ်စေ ခုနစ်ရာဖြစ်စေ ရှစ်ရာဖြစ်စေ ကိုးရာ ဖြစ်စေတစ်ထောင်ဖြစ်စေ လှည်းအစီး တစ်သိန်းဖြစ်စေ အဘယ်ပြုနိုင်အံ့နည်း၊ (အနီး၌ ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော ထိုလှည်းများကို မမြင်မကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည် ခဲယဉ်း၏ဟု မပြောပလောက်ပါ)။ စင်စစ်အားဖြင့်သော်ကား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ဘဲ အသံကိုလည်းမကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည်သာလျှင် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်း လှပါ၏၊ ဖြစ်ရန်လည်း သာ၍ ခဲယဉ်းလှပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
ပုက္ကုသ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် အာတုမာ (မြို့) ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၌ သီတင်းသုံးနေလျက်ရှိ၏။ ထိုအခါ မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၏ အနီး၌ နွားလားလေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့သည် သေလေကုန်၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ၌ များစွာသော လူစုသည် အာတုမာမြို့မှ ထွက်လာ၍ ထိုနွားလား လေးကောင်နှင့်လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေနေရာ အရပ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ငါသည် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) မှ ထွက်၍ ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) တံခါး (အနီး) လွင်ပြင်၌ စင်္ကြံသွားလျက် နေ၏။ ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုများစွာသော လူစုထဲမှ ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ့ကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ ပုက္ကုသငါသည် ထိုယောကျာ်းအား “ဒါယကာ ဤများစွာသော လူစုသည် အဘယ့်ကြောင့် စုဝေးနေသ့နည်း”ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့်နွားလား လေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေဆုံးသွားကြပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် များစွာသော လူစုသည် စုဝေးနေပါ၏။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည်ကား အဘယ်အရပ်မှာ ရှိနေပါသနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် ဤအရပ်၌ပင် ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း မြင်တော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် မမြင်လိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အသံကို ကြားတော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် အိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း စိတ်သညာ ရှိနေပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မြင်တော်မမူလိုက်ဘဲ အသံကိုလည်းကြားတော်မမူလိုက်ဘဲ ရှိပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု ငါဆိုခဲ့၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိ၏ —
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။ (ဤမြတ်စွာဘုရားသည်) မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ်လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ငါ့အပေါ်၌ လွန်ကဲသောကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ငါ့ကို ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုလျက် ဖဲခွါသွားလေသည်ဟု (ပုက္ကုသအား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက် ၏ —
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ကာလာမအနွယ် အာဠာရအပေါ်၌ ကြည်ညိုနေသော သဒ္ဓါတရား ကိုလေပြင်းမုန်တိုင်း၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို လွှင့်ဘိသကဲ့သို့) လွှင့်ပစ်လိုက်ပါ၏၊ ရေစီးသန် သောမြစ်၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို မျှောဘိသကဲ့သို့) မျှောပစ်လိုက်ပါ၏။
အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသည်ကို လှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း မျက်စိလည်သော သူအားလမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ‘မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်’ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူသာလျှင် အသျှင်ဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်းကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟု့မှတ်တော် မူပါ”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၉၄။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် ယောကျာ်းတစ်ယောက်ကို (ခေါ်၍) အချင်း ငါ၏ရွှေအဆင်းရှိသော ပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ချေလော့ဟု (စေခိုင်း၏)။
“အရှင် ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုယောကျာ်းသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ခဲ့၏။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် “အသျှင်ဘုရားရွှေအဆင်းရှိသော ဤပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို အသျှင်ဘုရားသည် အကျွန်ုပ်အား သနားသဖြင့် လက်ခံတော်မူပါ”ဟု လျှောက်၍ ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင် အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ဆက်ကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ သို့ဖြစ်လျှင် အဝတ်တစ်ထည်ကို ငါ့အား လှူလော့၊ တစ်ထည်ကို အာနန္ဒာအား လှူလော့ဟုမိန့်တော်မူ၏၊ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံပြီးလျှင် တစ်ထည်ကို မြတ်စွာဘုရားအား လှူ၏၊ တစ်ထည်ကို အသျှင်အာနန္ဒာအား လှူ၏၊ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသကို (တရားစကားဖြင့်) အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် နေရာမှ ထ၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
၁၉၅။ ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းပေးပေ၏။ မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားသောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည်အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်သွားလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ “အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွအသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်ပါ ပေ၏၊ အလွန်ပင် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ရွှေအဆင်းရှိသော ဤအဝတ်ချောအစုံသည်ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားလိုက်သောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည် အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ နှစ်ပါးသော အခါတို့၌မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင်ပြိုးပြိုးပြက် တောက်ပ၏။
အဘယ်နှစ်ပါးသော အခါတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူသော ညဉ့်အခါနှင့် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသော ညဉ့်အခါတို့ပင်တည်း။
အာနန္ဒာ ဤနှစ်ပါးသော အခါတို့၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပ၏။ အာနန္ဒာ ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်ဝယ် အင်ကြင်းပင် အစုံတို့၏အကြား၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့ဟု မိန့်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာသွား ကုန်အံ့၊ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင် အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
သီးခြားဂါထာ
ပုက္ကုသသည် ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ကပ်လှူ၏။ ထို (အဝတ်အစုံ) ကို ဝတ်ရုံထားသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေအဆင်းရှိလျက် တင့်တယ်တော်မူပါပေ၏။
၁၉၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ ထိုမြစ်၌ သက်ဆင်းလျက် ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးနောက် တစ်ဖန် ပြန်တက်ပြီးလျှင်သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ “စုန္ဒ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ စုန္ဒ (ငါ) ပင်ပန်း၏၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့”ဟု (အသျှင်စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလေ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် (လက်ယာ) ခြေပေါ်၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် (မည်သည့်အချိန်၌) ထအံ့ဟု နှလုံးသွင်း ပိုင်းခြားလျက် လက်ယာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သောလျောင်းစက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။ အသျှင်စုန္ဒသည်ကား ထိုအရပ်၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်၌ ထိုင်နေ၏။
ဂါထာများ
ဤလောက၌ အတုမရှိသော သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကြည်လင်ချိုမြိန်သန့်ရှင်းသော ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် မပင်ပန်းသော၁သဘောရှိသည် ဖြစ်၍ သက်ဆင်းတော်မူကာ ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်တက်တော်မူ၏။ ဤ (သာသနာတော်) ၌ တရားတို့ကို တီထွင်ဟောကြားတော်မူတတ်သော ဘုန်းတော်ကြီးတော်မူသောဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသို့ ပြန်တက်တော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းအပေါင်း၏ အလယ်၌ (ရဟန်းအပေါင်း) ကြည့်ရှုခြံရံလျက် သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏။
ငါ၏ (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့ဟု စုန္ဒမည်သောရဟန်းကို မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရား စေခိုင်းတော်မူလျှင် ထိုစုန္ဒသည် (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ လျင်မြန် စွာ ခင်းပေး၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် မပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ လျောင်းစက်တော်မူ၏၊ စုန္ဒသည်လည်းထို (မြတ်စွာဘုရား) ၏ မျက်မှောက်၌ပင် ထိုင်နေလေ၏။
၁၉၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သူသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား ‘အချင်းစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်း ကိုနောက်ဆုံး ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရချေ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အားလာဘ်မကောင်းလေစွ၊ အရမတော်လေစွ’ဟု ဆိုလျက် နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြစ်စေသော် လည်းဖြစ်စေရာ၏။ အာနန္ဒာ (ထိုသို့ဖြစ်စေခဲ့ပါလျှင်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်း ကိုဤသို့ ဖြေဖျောက်ရမည်၊ ‘ဒါယကာစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်းကို နောက်ဆုံးဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အား လာဘ်ကောင်းပါပေစွ၊ အရတော်ပါပေစွ၊ ဒါယကာစုန္ဒ မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ဤစကားကို ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်း တူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန် သောဤဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့သည် ရှိကုန်၏။
အဘယ်နှစ်မျိုးတို့နည်းဟူမူ—
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်းတူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန်သော ဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း (ဟူ၍ ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား ဒါယကာစုန္ဒ သည်အသက်ရှည်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အဆင်းလှခြင်းကို ဖြစ်စေ တတ်သောကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ ချမ်းသာခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အခြံအရံများခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ နတ်ပြည်သို့ ရောက်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အကြီးအကဲဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ’ဟု ဟောကြား၍ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြေဖျောက်ရမည် အာနန္ဒာ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်းကို ကျူးရင့်တော်မူ၏—
“ပေးလှူသူအား ကောင်းမှုသာ တိုးပွား၏၊ စောင့်စည်းသူအား ရန်မပွားနိုင်၊ ဉာဏ်ရှိသူသည် မကောင်းမှုကို ပယ်စွန့်၏၊ ထိုသို့ (ပယ်စွန့်) သူသည် ရာဂ ဒေါသ မောဟတို့ ကုန်၍ (ကိလေသာမီး) ငြိမ်းအေးလေတော့သတည်း”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
စတုတ္ထအခန်း ပြီး၏။
၁။ သုကိလန္တရူပေါဟုရှိသော ဥဒါန်းပါဠိနှင့်အညီ အလွန်ပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ဟု ဤသို့လည်း ဖြစ်သင့်၏။
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
အင်ကြင်းပင်အစုံ
၁၉၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟိရညဝတီမြစ်၏ ထိုမှာဘက် ကမ်းကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည်မြတ်စွာဘုရား အား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ ဟိရညဝတီမြစ်၏ ထိုမှာဖက် ကမ်းကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် “အာနန္ဒာအင်ကြင်းပင်အစုံတို့၏ အကြား၌ မြောက်အရပ်သို့ ဦးခေါင်းပြုကာ ညောင်စောင်းကို ခင်းလော့၊ အာနန္ဒာ (ငါ) ပင်ပန်း၏၊ လျောင်းစက်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် အင်ကြင်းပင်အစုံတို့၏ အကြား၌ မြောက်အရပ်သို့ ဦးခေါင်းပြုကာ ညောင်စောင်းကို ခင်းလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် (လက်ယာ) ခြေပေါ်၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် လက်ယာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သော လျောင်းစက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။
ထိုစဉ်အခါ၌ အင်ကြင်းပင်အစုံတို့သည် အခါမဲ့ ပွင့်သော ပန်းတို့ဖြင့် ပင်လုံးကျွတ်ပွင့်လျက် ရှိကုန်၏၊ ထို (အင်ကြင်းပင်) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ပန်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
မန္ဒာရဝမည်သော နတ်ပန်း (ထင်ရှားပန်း) တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (ပန်း) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်၌ဖြစ်သော စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်တူရိယာတို့ကိုလည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ တီးမှုတ်လျက် ရှိကုန်၏။
နတ်သီချင်းသံတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကုန်၏။
၁၉၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏ —
“အာနန္ဒာ အင်ကြင်းပင်အစုံတို့သည် အခါမဲ့ ပွင့်သောပန်းတို့ဖြင့် ပင်လုံးကျွတ်ပွင့်လျက် ရှိကုန်၏၊ ထို (အင်ကြင်းပင်) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ပန်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
မန္ဒာရဝမည်သော နတ်ပန်း (ထင်ရှားပန်း) တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (ပန်း) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်၌ဖြစ်သော စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်တူရိယာတို့ကိုလည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ တီးမှုတ်လျက်ရှိကုန်၏။
နတ်သီချင်းသံတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤမျှလောက် (ပူဇော်မှု) ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို အရိုအသေပြုသည် မမည်သေး၊ အလေးပြုသည် မမည်သေး၊ မြတ်နိုးသည် မမည်သေး၊ ပူဇော်သည် မမည်သေး၊ ပသသည် မမည်သေး၊ အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းဖြစ်စေ ရဟန်းမိန်းမဖြစ်စေ ဥပါသကာဖြစ်စေ ဥပါသိကာမ ဖြစ်စေ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကိုကျင့်လျက်နေ၏၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်လျက်နေ၏၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်လျက်နေ၏၊ ထိုသူသည် အမြတ်ဆုံး ပူဇော်ခြင်းဖြင့်မြတ်စွာဘုရားကို အရိုအသေပြုသည် မည်၏၊ အလေးပြုသည် မည်၏၊ မြတ်နိုးသည် မည်၏၊ ပူဇော်သည် မည်၏၊ ပသသည် မည်၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကိုကျင့်လျက် နေကုန်အံ့၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်လျက် နေကုန်အံ့၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်လျက်နေကုန်အံ့ဟု ဤသို့ နှလုံးသွင်းလျက် သင်တို့ ကျင့်ကြံအားထုတ်ရမည် အာနန္ဒာ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဥပဝါဏမထေရ်
၂ဝဝ။ ထိုအခါ အသျှင် ဥပဝါဏသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ ရှေ့တော်၌ရပ်တည်လျက် ရှိ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်”ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏအား ဖဲစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“ဤအသျှင်ဥပဝါဏသည် ကာလရှည်မြင့်စွာ မြတ်စွာဘုရား၏ ထံပါး၌ နေ၍ အနီး၌ အမြဲရှိသောအလုပ်အကျွေးဖြစ်ခဲ့၏၊ သို့ဖြစ်ပါလျက် မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်ဆုံးကာလ၌ ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏ ကိုဖဲသွားစေတော်မူရာ၌ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်နည်း”ဟု (အကြံဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဤအသျှင်ဥပဝါဏသည် ကာလရှည်မြင့်စွာ မြတ်စွာဘုရား၏ ထံပါး၌ နေ၍ အနီး၌အမြဲရှိသော အလုပ်အကျွေးဖြစ်ခဲ့ပါ၏၊ သို့ဖြစ်ပါလျက် မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်ဆုံး ကာလ၌ ‘ရဟန်းဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူဘိ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူရာ၌ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက် ၏)။
အာနန္ဒာ တစ်သောင်းသော လောကဓာတ်၌ (ရှိသော) နတ်အပေါင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကိုဖူးမြော်ရန် များသောအားဖြင့် စည်းဝေးလာကြကုန်၏၊ အာနန္ဒာကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့မလ္လမင်းတို့ အင်ကြင်းဥယျာဉ်၏ ထက်ဝန်းကျင် တစ်ဆယ့်နှစ်ယူဇနာအတွင်း၌ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့နှင့်မပြည့်သော အရပ်မည်သည် သားမြီးဖျားထိုးလောက်ရုံမျှသော်လည်း မရှိချေ။
အာနန္ဒာ နတ်တို့သည် (ဤသို့) ကဲ့ရဲ့နေကုန်၏—
“ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ရန် အဝေးမှ လာခဲ့ရကုန်၏၊ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည်လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာ ပွင့်တော်မူကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ဖြစ်လတ္တံ့၊ တန်ခိုးကြီးသော ဤ (ဥပဝါဏ) ရဟန်းသည် လည်းမြတ်စွာဘုရား၏ ရှေ့တော်၌ ကွယ်လျက် ရပ်တည်နေဘိ၏။ ငါတို့သည် နောက်ဆုံးကာလ၌မြတ်စွာဘုရားအား ဖူးမြော်ခွင့်ကို မရကြတော့ပါတကား”ဟု (ကဲ့ရဲ့နေကုန်၏) ဟူ၍ မိန့်တော်မူ၏။
၂ဝ၁။ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား နတ်တို့သည် အဘယ်သို့ အခြေအနေရှိလျက် စိတ်ဖြစ်နေပါကုန်သနည်းဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ကောင်းကင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိ ရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှုလူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ မြေပြင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလိမ့်ကုန်၏။
ကာမရာဂကင်းပြီးသော နတ်တို့သည်ကား “ပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် မမြဲသောသဘောရှိကုန်၏၊ ဤပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားထဲ၌ ထို (မြဲခြင်း) ကို အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း”ဟုအောက်မေ့ ဆင်ခြင်လျက်သည်းခံနိုင်ကုန်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
သံဝေဂ ရစေတတ်သော ဌာနလေးပါး
၂ဝ၂။ အသျှင်ဘုရား အရပ်မျက်နှာတို့၌ (ဝါကပ်၍) ဝါကျွတ်ပြီးသော ရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ ကြွလာပါကုန်၏၊ ထိုသို့ ကြွလာသော ကြည်ညိုမြတ်နိုးဖွယ်ဖြစ်သော ရဟန်းတို့အား ဖူးမြော်ခွင့် ဆည်းကပ်ခွင့်ကို ရှေးအခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့ ရပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားကွယ်လွန်သွားသော နောက်အခါ၌ကား ကြည်ညိုမြတ်နိုးဖွယ်ဖြစ်သော ရဟန်းတို့အား ဖူးမြော်ခွင့် ဆည်းကပ်ခွင့်ကို အကျွန်ုပ်တို့ရကြတော့မည်မဟုတ်ပါဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်ကုန်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်ကုန်သော ဌာနတို့သည် လေးပါးရှိကုန်၏။ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
“ဤ (လုမ္ဗိနီ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ဖွားတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (မဟာဗောဓိ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (မိဂဒါဝုန်) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော တရားတော်ဓမ္မစက်ကိုဟောကြားလည်စေတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည်ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (ကုသိနာရုံ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနတို့သည် ဤလေးပါးတို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိကုန်သော ရဟန်း ရဟန်းမိန်းမ ဥပါသကာ ဥပါသိကာမတို့သည် “ဤ (လုမ္ဗိနီ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရား ဖွားမြင်တော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (မဟာဗောဓိ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (မိဂဒါဝုန်) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော တရားတော်ဓမ္မစက်ကိုဟောကြားလည်စေတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (ကုသိနာရုံ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည်ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့်ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း (အောက်မေ့လျက်) လာရောက် ကုန်လတ္တံ့၊ အာနန္ဒာစေတီပုထိုးတို့ကို ဖူးမြော်ရန် သွားလာလှည့်လည်သော သူတို့သည် ကြည်ညို သော စိတ်ရှိလျက်သေကုန်ငြားအံ့၊ ထိုသူအားလုံးတို့သည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ မေးခွန်း
၂ဝ၃။ “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်တို့သည် မာတုဂါမနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မတွေ့မြင်ရအောင် ကျင့်သုံးရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“မြတ်စွာဘုရား တွေ့မြင်ခဲ့သော် အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကားမပြောဘဲ နေရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား (မလွှဲသာ၍) စကားပြောရသော် အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ (အမိရင်းစသည်ကဲ့သို့) အမှတ် (သတိ) ထား၍ ပြောဆိုရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၄။ “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဘယ် သို့ဆောင်ရွက်ရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ပူဇော်မှု၌ သင်တို့ကြောင့်ကြမစိုက်ကုန်လင့်၊ အာနန္ဒာငါ တိုက်တွန်း၏၊ မြတ်သော အကျင့်၌သာ အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်သော အကျင့်၌ မမေ့မလျော့ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေလွှတ်၍ နေကြကုန်လော့။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားကို အလွန်ကြည်ညိုကုန်သော မင်းမျိုးပညာရှိ ပုဏ္ဏားမျိုးပညာရှိ သူဌေးသူကြွယ်မျိုး ပညာရှိတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်အား ပူဇော်မှုကို ပြုကြကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၅။ “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်အပ်ပါသနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်ကြပါသနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြန်ကုန်၏၊ ဤနည်းအတိုင်း ပုဆိုးအစုံငါးရာတို့ဖြင့်စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဆီနှင့်တကွသော ရွှေတလား၁၌ ထည့်၍ အခြားရွှေတလားဖုံးဖြင့် အုပ်ပြီးသော် အလုံးစုံသော နံ့သာ (ထင်း) တို့ကို ထင်းပုံပြု၍ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်၏၊ လမ်းမလေးခွဆုံရာ၌ စကြဝတေးမင်း၏ စေတီကို တည်ထားကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်ကုန်သကဲ့သို့ ထို့အတူ မြတ်စွာဘုရား၏အလောင်းတော်၌လည်း ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏၊ လမ်းမလေးခွဆုံရာ၌ မြတ်စွာဘုရား၏စေတီကို (တည်ထား) အပ်ပေ၏။
ထို (စေတီ) ၌ အကြင်သူတို့သည် ပန်းကိုဖြစ်စေ နံ့သာကိုဖြစ်စေ နံ့သာမှုန့်ကိုဖြစ်စေ တင်မူလည်းတင်ကုန်လတ္တံ့၊ ရှိခိုးမူလည်း ရှိခိုးကုန်လတံ္တ့၊ စိတ်ဖြင့်မူလည်း ကြည်ညိုကုန်လတ္တံ့၊ ထိုသို့ပြုခြင်းသည်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး ထိုသူတို့အား စီးပွားချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လတ္တံ့။
၁။ အာယသာယ—ဟူသော ပါဠိရင်းအတိုင်းဆိုလျှင် သံတလားဟု ပြန်ဆိုသင့်၏၊ သို့ရာတွင် သောဝဏ္ဏာယ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ ရွှေတလားဟု ပြန်ဆိုထားသည်။
စေတီထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်
၂ဝ၆။ အာနန္ဒာ ဤလေးပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို စေတီတည်ထိုက်ကုန်၏။ အဘယ်လေးပါးတို့နည်း ဟူမူ—
ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်၏။
ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်၏။
မြတ်စွာဘုရား၏ (အရိယာ) သာဝကကို စေတီတည်ထိုက်၏။
စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်၏။ (ဤလေးပါးတို့တည်း)။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီး သည်မှ နောက်၌ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ကိုယ်တိုင် သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူသော ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ် ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် တရားစောင့်သော ထိုတရားမင်း၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည်စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ် ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ “စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ဤလေးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်လေးပါး
၂ဝ၇။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်၍ တံခါးတိုင်ကို မှီပြီးလျှင် “ငါသည် ကျင့်ဆဲ ‘သေက္ခ’ ပုဂ္ဂိုလ်မျှသာဖြစ်၍ (အထက်မဂ်အလို့ငှါ) ပြုဖွယ်ကိစ္စရှိချေသေး၏၊ ငါ့အား အစဉ်သနားတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု ငိုကြွေးလျက် ရပ်တည်နေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ အဘယ်မှာနည်း”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော် မူ၏။
အသျှင်ဘုရား ဤအာနန္ဒာသည် ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်၍ တံခါးတိုင်ကို မှီပြီးလျှင် “ငါသည် ကျင့်ဆဲ ‘သေက္ခ’ ပုဂ္ဂိုလ်မျှသာဖြစ်၍ (အထက်မဂ်အလို့ငှါ) ပြုဖွယ်ကိစ္စရှိချေသေး၏၊ ငါ့အားအစဉ်သနားတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်တကား”ဟုငိုကြွေးလျက် ရပ်တည်နေပါ ၏ဟု လျှောက်ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတစ်ပါးကို “ရဟန်း လာလော့၊ သင်သည် ငါ၏ စကားဖြင့် ‘ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင့်ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ခေါ်တော်မူ၏’ဟု အာနန္ဒာကို ခေါ်ချေလော့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် အသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ “ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင့်ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ခေါ်တော်မူ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို ပြောကြား၏။
“ငါ့သျှင် ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် ထိုရဟန်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တန်တော့၊ မစိုးရိမ် မပူဆွေးလင့်၊ မငိုကြွေးလင့်၊ ‘ချစ်ခင်မြတ်နိုးအပ်သောသူ အားလုံးတို့နှင့် ရှင်လျက် ကွဲကွာခြင်း, သေ၍ ကွဲကွာခြင်း, ဘဝခြားလျက် ကွဲကွာခြင်းများကို’ ရှေးမဆွက ပင်ငါဟောကြား ခဲ့ပြီးမဟုတ်လော၊ အာနန္ဒာ ဤအရာ၌ ‘အကြင်တရားသည် အသစ် ဖြစ်ပေါ် လာခြင်းထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း ပြုပြင်ပေးရခြင်း သဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရား ကိုမြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ပင်ဖြစ်သော်လည်း မပျက်စီးပါစေလင့်’ဟု လိုလား တောင့်တချက် အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုးစီးပွားကို လိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလားလျက်မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသော အတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာကာယကံ ဖြင့်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေးခဲ့၏၊ (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုး စီးပွားကိုလိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလားလျက် မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသောအတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာဝစီကံဖြင့် ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာ ဘုရားကိုလုပ်ကျွေးခဲ့၏၊ (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုးစီးပွားကို လိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလား လျက်မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသော အတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာ မနောကံဖြင့်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေးခဲ့၏။ အာနန္ဒာ သင်သည် ပြုထားပြီးသောကောင်းမှုများစွာရှိသူ ဖြစ်၏၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်ကို အားထုတ်ရစ်လော့၊ လျင်စွာပင် ရဟန္တာဖြစ်လတ္တံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၈။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏ “ရဟန်းတို့ ရှေးကာလ၌ (ပွင့်တော်မူကုန်သော) ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ အလုပ်အကျွေးတို့သည်လည်း ငါ၏ (အလုပ်အကျွေး) အာနန္ဒာကဲ့သို့သာ (ဂုဏ်) အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်၏။
ရဟန်းတို့ နောက်ကာလ၌ (ပွင့်လတ္တံ့ကုန်သော) ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံ့သောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ အလုပ်အကျွေးတို့သည်လည်း ငါ၏ (အလုပ်အကျွေး) အာနန္ဒာကဲ့သို့သာ (ဂုဏ်) အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်လတ္တံ့။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် ပညာရှိပေ၏၊ ထက်မြက်သော ဉာဏ်ရှိပေ၏၊ ‘ဤအခါကား မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ ရဟန်းတို့ ချဉ်းကပ်ရန် အခါတည်း၊ ဤအခါကား ရဟန်းမိန်းမတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား ဥပါသကာတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား ဥပါသိကာမတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား မင်းနှင့် အမတ်ကြီးတို့ တိတ္ထိနှင့် တိတ္ထိတပည့်တို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း’ဟု သိပေ၏” ဟူ၍ (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ်လေးပါး
၂ဝ၉။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ရဟန်းတို့ ရဟန်းပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထိုပရိသတ်သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းမိန်းမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းမိန်းမ ပရိသတ်သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ဥပါသကာပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသကာပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသိကာမပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ဤလေးပါးတို့တည်း။
စကြဝတေးမင်း၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ်လေးပါး
ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်း၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ရဟန်းတို့ မင်းပရိသတ်သည် စကြဝတေးမင်းကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ စကြဝတေးမင်း သည့်အကယ်၍ စကားပြောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ပြောသော စကားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်းသည် (စကားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင် အောင်မင်းပရိသတ်သည် မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ပုဏ္ဏားပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ သူဌေး သူကြွယ်ပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ သူတော်သူမြတ်ပရိသတ်သည် စကြဝတေးမင်းကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌စကြဝတေးမင်းသည် အကယ်၍ စကားပြောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ပြောသော စကားဖြင့် လည်းနှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်းသည် (စကားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် သူတော်သူမြတ်ပရိသတ်သည် မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤ လည်းအံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။ (ဤလေးပါးတို့ပင်တည်း)။
ရဟန်းတို့ ဤအတူ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထိုပရိသတ်သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ် ၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းမိန်းမပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ ဥပါသကာပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မဟာသုဒဿနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
၂၁ဝ။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ကျေးတောကျသောမြို့လက်ဖြစ်သော ဤမြို့သိမ်မြို့ငယ်၌ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မမူပါလင့်၊ အသျှင်ဘုရား တစ်ပါးသော စမ္ပာပြည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သာဝတ္ထိပြည်သာကေတမြို့ ကောသမ္ဗီပြည် ဗာရာဏသီပြည်ကြီးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ ထို (ပြည်ကြီး) တို့၌မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါ၊ ထို (ပြည်ကြီး) တို့၌ မြတ်စွာဘုရားကို အလွန်ကြည်ညိုကုန်သော မင်း၊ သူဌေး၊ ပုဏ္ဏားသူဌေး၊ သူကြွယ်သူဌေးတို့သည် များစွာရှိပါကုန်၏။ ထို (သူဌေး) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်ကို ပူဇော်ကြပါကုန်လတ္တံ့”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ “ကျေးတောကျသောမြို့လက်ဖြစ်သောမြို့သိမ်မြို့ငယ်”ဟု ဤသို့ မဆိုလင့်၊ အာနန္ဒာဤသို့ မဆိုလင့်။
အာနန္ဒာ ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသည်ကား တရားစောင့်သော တရားနှင့်အညီ မင်းပြုသော သမုဒ္ဒရာလေးစင်း့အပိုင်းအခြားရှိသည့် လေးကျွန်းလုံးကို အစိုးရသော မဟာသုဒဿနမည်သော စကြဝတေးမင်းသည် ရှိ၏၊ (ထိုမင်းသည်) ရန်အပေါင်းကို အောင်၏၊ တိုင်းနိုင်ငံကို တည် ငြိမ်စေ၏၊ ရတနခုနစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ ဤ (ကုသိနာရုံ) မြို့သည် မဟာသုဒဿနမင်း၏ ကုသာဝတီမည်သော နေပြည်တော် ဖြစ်ခဲ့ဖူး၏၊ အရှေ့ အနောက် အလျား တစ်ဆယ့်နှစ်ယူဇနာ ရှိ၏၊ တောင်မြောက် အနံ ခုနစ်ယူဇနာ ရှိ၏။
အာနန္ဒာ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝ၏၊ စည်ပင်ဝပြော၏၊ များသော လူ (ဦးရေ) ရှိ၏၊ လူ (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်း၏၊ အစားအစာ ပေါများ၏။
အာနန္ဒာ ဥပမာအားဖြင့် အာဠကမန္ဒာမည်သော နတ်မြို့တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝသကဲ့သို့ စည်ပင်ဝပြော သကဲ့သို့ များသော နတ် (ဦးရေ) ရှိသကဲ့သို့ နတ်ဘီလူး (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်းသကဲ့သို့ အစားအစာပေါများသကဲ့သို့ အာနန္ဒာ ဤအတူ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝ၏၊ စည်ပင်ဝပြော၏၊ များသော လူ (ဦးရေ) ရှိ၏၊ လူ (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်း၏၊ အစားအစာ ပေါများ၏။
အာနန္ဒာ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ဆင်သံ၊ မြင်းသံ၊ ရထားသံ၊ စည်ကြီးသံ၊ မုရိုးစည်သံ၊ စောင်းသံ၊ သီချင်းသံ၊ ခရုသင်းသံ၊ ကြေးနင်းခွက်ခွင်းသံ၊ “စားကြပါ သောက်ကြပါ ခဲကြပါ”ဟုဆိုသော ဆယ်ခုမြောက်အသံ၊ ဤဆယ်ပါးသော အသံတို့ဖြင့် နေ့ရောညဉ့်ပါ မစဲမဆိတ်သည်သာ ဖြစ်၏။
အာနန္ဒာ သင်သွားချေလော့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ဝင်ပြီးလျှင် “ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဝါသေဋ္ဌ အနွယ် (မလ္လမင်း) တို့လာကြကုန်လော့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ‘ငါတို့၏ နယ်ပယ်အတွင်း၌ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုပါလျက် ငါတို့သည် နောက်ဆုံးကာလ၌ မြတ်စွာဘုရားကိုဖူးမြော်ခွင့် မရလိုက်ကြ’ဟု နောင်အခါ နှလုံးမသာ မဖြစ်ကြပါကုန်လင့်” ဟူ၍ ကုသိနာရုံပြည်သားမလ္လမင်းတို့အား ပြောကြားချေလော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် သင်္ကန်းကိုပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူဆောင်လျက် မိမိလျှင် နှစ်ယောက်မြောက်ရှိသည်ဖြစ်၍ (အဖော်တစ်ပါးနှင့်တကွ) ကုသိနာရုံပြည်သို့ ဝင်လေ၏။
မလ္လမင်းတို့ ရှိခိုးခြင်း
၂၁၁။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် တစ်စုံတစ်ခုသော ကိစ္စဖြင့် မင်းကွန်း၌စည်းဝေးနေကုန်၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့၏ လွှတ်တော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် “ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ ယနေ့ ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ‘ငါတို့၏ နယ်ပယ်အတွင်း၌ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူပါလျက် ငါတို့သည်နောက်ဆုံး ကာလ၌ မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခွင့် မရလိုက်ကြ’ဟု နောင်အခါ နှလုံးမသာမဖြစ်ကြပါစေကုန် လင့်”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့အား ပြောကြားလေ၏။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ ဤ (စကား) ကို ကြားကုန်သည်ရှိသော် မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း မလ္လမင်း တို့၏သား သမီး ချွေးမ မိဖုရားတို့သည်လည်းကောင်း အလွန်ကြေကွဲဝမ်းနည်းလျက် စိတ်ဆင်းရဲကုန်သည် ဖြစ်၍ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်း သောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု အချို့သောသူတို့သည် ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍့ငိုကြွေးကုန် ၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထို ဤလူးလှိမ့်ကုန်၏။
ထိုအခါ မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း မလ္လမင်းတို့၏ သား သမီး ချွေးမ မိဖုရားတို့သည်လည်းကောင်း အလွန်ကြေကွဲဝမ်းနည်းလျက် စိတ်ဆင်းရဲကုန်သည်ဖြစ်၍ မလ္လမင်းတို့၏ (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ဖြစ်သော အင်ကြင်းဥယျာဉ်ရှိ အသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“ငါသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို တစ်ယောက်စီ တစ်ယောက်စီ မြတ်စွာဘုရားအားကန်တော့စေလျှင် မလ္လမင်းတို့ ကန်တော့၍ မပြီးသေးမီပင် ဤညဉ့်သည် ကုန်ဆုံးသွားလတံ့္တ၊ ငါသည်ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို အမျိုးတူ အစုလိုက် အစုလိုက်ထား၍ ‘အသျှင်ဘုရား ဤမည်သောမလ္လမင်းသည် သား သမီး မိဖုရား အမတ် ပရိသတ်နှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားအား ခြေတော်ဦးခိုက်လျက်ကန်တော့ပါသည်’ဟု (လျှောက်ကာ လျှောက်ကာ) မြတ်စွာဘုရားအား ကန်တော့စေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု (အကြံဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို အမျိုးတူ အစုလိုက် အစုလိုက်ထား၍ “အသျှင်ဘုရား ဤမည်သော မလ္လမင်းသည် သား သမီး မိဖုရား အမတ်ပရိသတ်နှင့် တကွမြတ်စွာဘုရားအား ခြေတော်ဦးခိုက်လျက် ကန်တော့ပါသည်”ဟု (လျှောက်ကာ လျှောက်ကာ) ကန်တော့စေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဤနည်းဖြင့် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရားအားကန်တော့စေရာ ညဉ့်ဦးယံ၌ပင်လျှင် ပြီးဆုံးလေ၏။
သုဘဒ်ပရိဗိုဇ် ဝတ္ထု
၂၁၂။ ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ကုသိနာရုံပြည်၌ တည်းခိုလျက်ရှိ၏။ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် “ယနေ့ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့”ဟု ကြားလေ၏။ ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဤသို့ အကြံဖြစ်၏—
“(အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ပြောသောစကားကို ကြားဖူး၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသော တရားတို့ ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာ ပွင့်တော်မူကြကုန်၏”ဟု (ကြားဖူး၏)။ ယနေ့ ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဤငါ့အားလည်း ယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို ငါပယ်ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည် ငါ့အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်၏၊ ငါသည် ရဟန်းဂေါတမကိုယုံကြည်၏” ဟူ၍ (အကြံဖြစ်၏)။
ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ဖြစ်သော မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်ရှိအသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏၊ “အသျှင်အာနန္ဒာ (အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ပြောသောစကားကို အကျွန်ုပ် ကြားဖူးပါ၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသော တရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာပွင့်တော်မူကြ ကုန်၏’ဟု (ကြားဖူးပါ၏)။ ‘ယနေ့ ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင်ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့’ဟု ဆိုပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အားလည်းယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို အကျွန်ုပ် ပယ်ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည့်အကျွန်ုပ်အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါသည်’ဟု ရဟန်းဂေါတမကို အကျွန်ုပ် ယုံကြည်ပါသည်။ အသျှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို ဖူးမြော်ခွင့်ရလိုပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့ လျှောက်သော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်ကို “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ ခွင့်မပြုနိုင်ပါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ပင်ပန်းတော်မူလျက်ရှိ၏၊ မြတ်စွာဘုရားကို မညှဉ်းဆဲပါလင့်”ဟု ပြန်ကြား၏။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်အာနန္ဒာ (အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သောပရိဗိုဇ်တို့ ပြောသောစကားကို အကျွန်ုပ်ကြားဖူး၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာပွင့်တော်မူကြကုန်၏’ဟု (ကြားဖူးပါ၏)။ ‘ယနေ့ ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ရဟန်းဂေါတမ၏ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့’ဟု ဆိုပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အားလည်း ယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို အကျွန်ုပ်ပယ် ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည် အကျွန်ုပ်အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါသည်’ဟု ရဟန်းဂေါတမကို အကျွန်ုပ် ယုံကြည်ပါသည်။ အသျှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို ဖူးမြော်ခွင့်ရလိုပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဤစကားကို ပြောဆို၏၊ “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ ခွင့်မပြုနိုင်ပါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ပင်ပန်းတော်မူလျက် ရှိ၏၊ မြတ်စွာဘုရားကို မညှဉ်းဆဲပါလင့်”ဟု (ပြန်ကြား၏)။
၂၁၃။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်နှင့် အသျှင်အာနန္ဒာ စကားပြောဆိုနေသည်ကို ကြားတော်မူလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တားမြစ်ရန် မသင့်၊ သုဘဒ္ဒကို မတားမြစ်ပါလင့်၊ အာနန္ဒာ သုဘဒ္ဒသည် မြတ်စွာ ဘုရားကိုဖူးမြော်ခွင့်ရပါစေလော့၊ သုဘဒ္ဒသည် ငါ့အား မေးလျှင် ထိုမေးသမျှသည် ညှဉ်းဆဲလို၍ မဟုတ်ဘဲ သိလို၍မေးခြင်းသာ ဖြစ်ပါလိမ့်မည်၊ သူမေးသည်ကို ငါဖြေလိုက်လျှင် ထို (အဖြေ) ကို လျင်မြန်စွာသူသိပါလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ မြတ်စွာဘုရားသည် သင့်အား ခွင့်ပြုတော်မူနေပြီ၊ သွားပေတော့”ဟု (သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဆို၏)။
ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဂေါတမ အကြင်သမဏဗြာဟ္မဏတို့သည် တပည့်အပေါင်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံကုန်၏၊ ဂိုဏ်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံကုန်၏၊ ဂိုဏ်းဆရာလည်း ဖြစ်ကုန်၏၊ ထင်ရှားကုန်၏၊ ကျော်စောကုန်၏၊ အယူဝါဒတီထွင်သူတို့ ဖြစ်ကုန်၏၊ သူတော်ကောင်းဟု လူအများက သမုတ်ထားသူများ ဖြစ်ကုန်၏၊ ဤသူတို့ကားအဘယ်သူတို့နည်း။ ပူရဏကဿပ၊ မက္ခလိဂေါသာလ၊ အဇိတကေသကမ္ဗလ၊ ပကုဓကစ္စာယန၊ ဗေလဋ္ဌ၏သား သဉ္စယ၊ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌတို့ပင်တည်း။
ထို (သမဏဗြာဟ္မဏ) အားလုံးတို့သည်ပင် မိမိတို့၏ ဝန်ခံချက်အတိုင်း သိပါကုန်သလော၊ (သို့မဟုတ်) အားလုံးတို့သည်ပင် (မိမိတို့ ဝန်ခံချက်အတိုင်း) မသိပါကုန်သလော၊ သို့မဟုတ် အချို့တို့သည်သာ သိ၍အချို့တို့သည် မသိပါကုန်သလော”ဟု (လျှောက်၏)။
သုဘဒ္ဒ မမေးလင့်၊ “ထို (သမဏဗြာဟ္မဏ) အားလုံးတို့သည်ပင် မိမိတို့၏ ဝန်ခံချက်အတိုင်း သိကုန့်သလော၊ သို့မဟုတ် အားလုံးတို့သည်ပင် မသိကုန်သလော၊ သို့မဟုတ် အချို့တို့သည်သာ သိ၍အချို့တို့သည် မသိကုန်သလော” ဟူသော အမေးကို ထားလိုက်ဦးလော့။
သုဘဒ္ဒ သင့်အား ငါတရားဟောအံ့၊ ထို (တရား) ကို နာလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့ ဟောပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ မြတ်စွာဘုရား သည်ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
၂၁၄။ “သုဘဒ္ဒ အကြင်ဓမ္မဝိနယဟူသော သာသနာ၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ် (တရား) သည် မရှိ၊ ထို (အရိယမဂ်တရားမရှိသော သာသနာ) ၌ (သောတာပန်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ။
သုဘဒ္ဒ အကြင်တရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) ဟူသော သာသနာတော်၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ် (တရား) သည် ရှိ၏၊ ထို (အရိယမဂ်တရားရှိသော သာသနာတော်) ၌ (သောတာပန်) ရဟန်းသည်လည်းရှိ၏၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း ရှိ၏၊ တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်းရှိ၏၊ စတုတ္ထ အဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း ရှိ၏။
သုဘဒ္ဒ (ငါ၏) တရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) ဟူသော ဤသာသနာတော်၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယ မဂ် (တရား) သည် ရှိပေ၏၊ ဤ (အရိယမဂ်တရားရှိသော သာသနာတော်) ၌သာလျှင် (သောတာပန်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏။ (ဤငါ၏ သာသနာတော်မှ) တစ်ပါးသော အယူဝါဒ (သာသနာ) တို့သည် တရားကို သိမြင်သော ရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်၁) တို့မှ ဆိတ်ကုန်၏၊ သုဘဒ္ဒ ဤရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့သည် မှန်စွာ (အဆင့်ဆင့် ဟောပြောလျက်) နေကုန်ငြားအံ့၊ လောကသည် ရဟန္တာတို့မှ မဆိတ်မသုဉ်းသည်သာ ဖြစ်ရာ၏—
သုဘဒ္ဒ (ငါသည်) သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရှာလိုသည်ဖြစ်၍ နှစ်ဆယ့်ကိုးနှစ် အရွယ်က ရဟန်းပြုခဲ့၏၊ သုဘဒ္ဒ ငါ ရဟန်းပြုသည်မှစ၍ အနှစ်ငါးဆယ်ကျော်ခဲ့လေပြီ၊ ဤ (ငါ၏ သာသနာတော်) မှ အပ၌အရိယမဂ်တရား၏ ရှေ့ပိုင်းဖြစ်သော ဝိပဿနာမဂ်ကို ပွါးစေသောသူသည်လည်း မရှိချေ၊ (သောတာပန်) ရဟန်းသည် လည်း မရှိချေ၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ၊ တတိယ အဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ၊ စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ။ (ဤ ငါ၏သာသနာ တော်မှ) တစ်ပါးသော အယူဝါဒ (သာသနာ) တို့သည် တရားကို သိမြင်သော ရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့မှ ဆိတ်ကုန်၏။
သုဘဒ္ဒ ဤရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့သည် မှန်စွာ (အဆင့်ဆင့် ဟောပြောလျက်) နေကုန်ငြားအံ့၊ လောကသည် ရဟန္တာတို့မှ မဆိတ်မသုဉ်းသည်သာ ဖြစ်လေရာ၏”ဟု (ဟောတော် မူ၏)။
၂၁၅။ ဤသို့ ဟောတော်မူသည်ရှိသော် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကိုလျှောက်၏၊ “အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသည်ကိုလှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း မျက်စိလည်သောသူအား လမ်းမှန်ကိုပြောကြား ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ‘မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကိုမြင်ကြလိမ့်မည်’ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူပင်လျှင် အသျှင်ဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို့ပြတော်မူပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ဆည်းကပ်ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏အထံ၌ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုပါ၏၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို ရလိုပါ၏”ဟု (လျှောက် ၏)။
“သုဘဒ္ဒ (သာသနာတော်မှ) တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္ထိဖြစ်ဖူးသောသူသည် ဤတရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) သာသနာတော် ၌ အကယ်၍ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုမူ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလိုမူ လေးလပတ်လုံးအစမ်းကျင့်သုံးရ၏၊ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သော စိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်လတ္တံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးကုန်လတ္တံ့၊ သို့သော် ဤအရာ၌ ငါသည်ကား ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ခြားနားသည်၏ အဖြစ်ကို သိသေး၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား သာသနာတော်မှ တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္ထိဖြစ်ဖူးသောသူတို့သည် ဤတရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) သာသနာတော်၌ အကယ်၍ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုကုန်မူ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကိုရလိုကုန်မူ လေးလတို့ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးရကုန်ငြားအံ့၊ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သောစိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်ငြားအံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးကုန်ငြားအံ့၊ အကျွန်ုပ်သည် လေးနှစ်ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးပါမည်၊ လေးနှစ်လွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သော စိတ်ရှိကြလျှင်ရှင်ပြုပေးတော်မူကြပါစေ၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးတော်မူကြပါစေဟု (လျှောက်၏)၊
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်လျှင် သုဘဒ္ဒကို ရှင်ပြုရဟန်းပြုပေးလော့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထို့နောက် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“ငါ့သျှင် အာနန္ဒာ သင်တို့သည် ဤသာသနာတော်ဝယ် မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်၌တပည့်အဖြစ်ဖြင့် အဘိသိက်သွန်းခြင်းကို ရရှိပါပေကုန်၏၊ ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင်တို့သည် လာဘ်ကောင်းပါပေကုန်စွ၊ အရတော်ပါပေကုန်စွ”ဟု (လျှောက်၏)။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအထံ၌ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလေ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလေ၏၊ ရဟန်းဖြစ်၍ မကြာသေးသော အသျှင်သုဘဒ္ဒသည် တစ်ယောက်တည်း ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ကပ်၍ မမေ့မလျော့ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေလွှတ်၍ နေ၏။
ထိုသို့နေသည်ရှိသော် လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ကောင်းစွာ ဝင်သော အမျိုးသားတို့ လိုလားအပ်သော မြတ်သော အကျင့်၏ အဆုံးဖြစ်သော အတုမရှိသော အရဟတ္တဖိုလ်သို့ (အသျှင်သုဘဒ္ဒသည်) မကြာမီ ယခုဘဝ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏၊ “ပဋိသန္ဓေနေမှု ကုန်ပြီ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးပြီ၊ မဂ်ကိစ္စကို ပြုပြီးပြီ၊ ဤမဂ်ကိစ္စအလို့ငှါတစ်ပါးသော ပြုဖွယ်ကိစ္စမရှိတော့ပြီ”ဟု သိ၏။ အသျှင်သုဘဒ္ဒသည် ရဟန္တာတို့တွင်တစ်ပါး (အပါအဝင်) ဖြစ်၍ မြတ်စွာ ဘုရား၏ နောက်ဆုံး မျက်မှောက်တပည့် ဖြစ်လေ၏။
ပဉ္စမအခန်း ပြီး၏။
၁။ ရဟန်းမြတ် တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက် ဟူသည်မှာ မဂ္ဂဋ္ဌာန်ပုဂ္ဂိုလ် လေးယောက်၊ ဖလဋ္ဌာန်ပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်တို့နှင့် လေးပါးကို ရရန် အားထုတ်ဆဲ ဝိပဿကပုဂ္ဂိုလ် လေးယောက်တို့ပေတည်း။
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
9e5xi2dfb3hzw1qdcv3wgxefdj480q4
753102
753089
2022-08-03T08:14:50Z
37.111.46.54
wikitext
text/x-wiki
ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးဖြစ်စဉ်အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်ဝကုံလုံစွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် ဤသုတ်သည် အထူးအရေးကြီးလှသည်။ စာပေဘက်ကနေ၍ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်၏ စာသွားစာလာသည် စကားအချေအတင်ပြောနည်း သဘောမျိုးလည်းမဟုတ် တရားရိုးရိုး ဟောကြားနေသော အနေအထားလည်း မဟုတ်သောကြောင့် အခြားသုတ်များနှင့် မတူ တဘာသာဟုဆိုရမည်။ ဘုရားမြတ်စွာ၏ အထုပ္ပတ္တိနောက်ပိုင်းကို တဆက်တည်းဖော်ပြသော မှတ်တမ်းဖြစ်သဖြင့်လည်း ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်း၊ နောက်ဆုံးတရားတော်များနှင့် ဘုရားမြတ်စွာ မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူပုံကို ဤသုတ်၌ အသေးစိတ်တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ဤသုတ်ကို ဘုရားမြတ်စွာ၏ နောက်ပိုင်းအထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။ ပါဠိပိဋကတ်တော်တလျှောက်တွင် အထုပ္ပတ္တိမှတ်တမ်းများ အလွန်ရှားပါးရာ ထိုရှားပါးသောကျမ်းများတွင် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် တခုအပါအဝင် ဖြစ်လေသည်။
အခြားရှည်လျားသော သုတ်တော်များမှာကဲ့သို့ပင် ဤသုတ်တွင် ရှေးကျ၍ တကယ့်အချက်အလက် အစစ်အမှန်များပါဝင်သည်နှင့်အမျှ စိတ်ကူးဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြင့် ရေးသားထည့်သွင်းသော နောက် နှောင်း အချက်အလက်များကိုလည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြောက်မြားလှစွာသော လူအပေါင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရူပနိကာယ်ကြောင့် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့ကြည်ညိုလေးစားကြကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာ၏ ရည်ရွယ်ရင်း အချုပ်အခြာဝါဒကားသက်ရှိသက်မဲ့ အစုအဝေးမှန်သမျှသည် ယိုယွင်းပျက်စီးတတ်သော သဘော ရှိကြောင်း၊ လူတိုင်းလူတိုင်း မိမိလွတ်လပ်မှုကို မိမိကိုယ်တိုင် ကြိုးပမ်း အားထုတ်သင့်သည် ဟူသောဝါဒ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သို့ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရပုံ အကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ရှင်းလင်းဖော်ပြထားသည်။
ဝဿကာရပုဏ္ဏား ဘုရားမြတ်စွာထံ သွားရောက်ဖူးတွေ့ ခန်း...၊ ရဟန်းသံဃာတို့ ကောင်းရာကောင်းကျိုးအတွက် အခြေခံ (၇)ချက် ...မြေငလျင်လှုပ်ရသည့်အကြောင်းရင်း (၈)ကြောင်း... တပါးသူတို့အား နှိပ်နင်းရမည့်အကြောင်းရင်(၈)ကြောင်း...စုန္ဒထံ ဘုရားမြတ်စွာ ကြွတော်မူကြောင်း...သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ဘုရားမြတ်စွာ ထံ သွားရောက်ဖူးမြော်ပြီးလျှင် သူသိလိုသော ပြဿနာများအတွက် ဘုရားမြတ်စွာနှင့် ဆွေးနွေးပုံအခန်း...ဘုရားမြတ်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန် တော်မူသောအခါ မလ္လာမင်းတို့သည် ဘုရားမြတ်စွာကို မည်သို့မည်ပုံ အရိုအသေပြုကြသည့်အကြောင်း...ဘုရားမြတ်စွာ၏ ဓာတ်တော်များ အတွက် မည်သို့အငြင်းပွားကြပုံ...နောက်ဆုံး၌ ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ် တော်များကို ခွဲဝေကာ ပုထိုးတည်ပုံအကြောင်းတို့ကို ဤသုတ်မှ အစုံ အလင်သိရှိနိုင်ပေသည်။
ဗေဠုဝရွာတွင် ဘုရားမြတ်စွာ နာမကျန်းဖြစ်ရသည်-ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာသည် အာစရိယဟတ္ထမုဋ္ဌိမထား ရဟန်း တို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ဘုရားမြတ်စွာသည် မည်သူကိုမျှ မခန့်အပ် လို... တရားဒေသနာတော်များကို လိုက်နာနေသမျှ ရဟန်းတို့အဘို့ ခေါင်းဆောင်အကြီးအကဲ မဆိတ်သုဉ်း... လွတ်လပ်မှုအတွက် လူတို့ သည် အတ္တသရဏ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသာလျှင် အားကိုးသင့်ကြောင်း ...အတ္တဒီပ ကိုယ့်မှီခိုရာကျွန်းကြီးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်သာလျှင် တည်ဆောက်သင့်ကြောင်း ...ဘုရားမြတ်စွာက ဟောကြားခဲ့သည်ဟူ သောအချက်...ဘုရားမြတ်စွာ ရုတ်ခြည်း ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူခြင်းကြောင့် ညီတော်အာနန္ဒာ မည်သို့ပူဆွေး ဒုက္ခရောက်သည်ဟူသော အချက်... ဤအချက်တို့ကား ရှေးအလွန်ကျ၍ မှန်ကန်တိကျသော အချက်အလက်များ ဖြစ်ကြသည်။ တရားဒေသနာတော်များကို ဟောပြညွှန်ကြားရာ၌ ဘုရားမြတ်စွာသည် သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့်သာ သွန်သင်ညွှန်ကြားခဲ့သည် ဆိုရာ၌လည်း မှန်ကန်တိကျသော အချက်ပင် ဖြစ်သည်။ သို့သော် တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့်ပတ်သက်သည့် အခန်းများ... ဘုရားမြတ်စွာသည် မိမိအလိုအလျောက် ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူလိုသောကြောင့်သာ ပရိနိဗ္ဗာန်စံလွန်တော်မူရသည်။ အကယ်၍ ဘုရား မြတ်စွာသည် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံယူလိုသေးသော် ပရိနိဗ္ဗာန်မစံဘဲ နေတော် မူနိုင်သေးသည်ဟူသောအချက်...ဤအချက်များသည် မူရင်းသုတ် တော်တွင် ပါဝင်ဟန်မတူ။ နောက်မှ ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းထားဟန် တူပေသည်။
မူရင်းပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည် ယခုလက်ရှိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ကဲ့သို့ မရှည်လျားလှ။ ယခုလက်ရှိ အရွယ်အစားဖြစ်ရန် ဖြည့်စွက် ချက်များ နောက်မှထည့်သွင်းကြသည်ဟူ၍ အချို့သူတို့ အယူရှိကြ၏။ ထိုသူတို့ ယူဆချက်သည် မှန်ကန်သည်ဟုဆိုပါက တန်ခိုးပြာဋိဟာခန်းများနှင့် ဓာတ်တော်များကို ပုထိုးတည်သည်ဟူသောအခန်းများသည် နောက်မှ ဖြည့်စွက်ခြင်းဖြစ်ရမည်။<ref>ပါဠိစာပေသမိုင်း။ ဒေါ်အုန်း မဟာဝိဇ္ဇာ။ ဒုကြိမ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၉၈၁။ သာသနာရေးဦးစီးဌာန။ ရန်ကုန်။</ref>
== မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ်တော်(သို့မဟုတ်) မြတ်စွာဘုရားရှင် ဘဝနေချိန် အဖြစ်အပျက်များ မှတ်တမ်း ==
=== ပထမအခန်းအပိုင်း ===
၁၃၁။ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ကြားနာခဲ့ရပါသည်—
အခါတစ်ပါး၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူ၏။ ထိုအခါဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏။ “ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့”ဟု (ပြောဆိုလျက်ရှိ၏)။
၁၃၂။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားကို ခေါ်၍ မိန့်ဆို၏။
“ပုဏ္ဏား လာလော့၊ သင်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ၏စကားဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလော့၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလေလော့၊ ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်း သန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏’ဟု လျှောက်လေလော့၊ ထို့ပြင် ‘အသျှင်ဘုရား ဝေဒေဟီ မိဖုရား၏ သားမဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိ၏၊ ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို မျိုးဖြုတ် အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိ၏’ ဟူ၍ ဤသို့လည်း လျှောက်ထား လေလော့၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူသည့်အတိုင်း ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ ငါ့အား ပြန်ကြား လော့၊ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ချွတ်ယွင်းသော စကားကို မမိန့်ကြားကုန်”ဟု (မိန့်ဆို၏)။
၁၃၃။ “အရှင်မင်းကြီး ကောင်းပါပြီ”ဟု မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့ကို ကစေ၍ ကောင်းသော ယာဉ်ထက်သို့ တက်စီးလျက် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သောယာဉ်တို့နှင့်တကွ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ ထွက်၍ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ဆီသို့ သွား၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှအရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်လျက်မြတ်စွာဘုရားနှင့် အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ်စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် အသျှင်ဂေါတမ၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်ရှိခိုးလိုက်ပါ၏၊ အနာကင်းကြောင်း ရောဂါကင်းကြောင်း ကျန်းမာကြောင်းသန်စွမ်းကြောင်း ချမ်းသာစွာ နေရကြောင်းများကို မေးလိုက်ပါ၏၊ အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို နှိမ်နှင်းရန် သွားလိုသည်ဖြစ်၍ ဤသို့ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလျက် ရှိပါ၏၊ ‘ငါသည် ဤသို့ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးကုန်သော ဤဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို့မျိုး ပြုတ်အံ့၊ ဖျက်ဆီးအံ့၊ ပျက်စီးပြုန်းတီးစေအံ့’ဟု ပြောဆိုလျက် ရှိပါသည်” ဟူ၍ (လျှောက်၏)။
မင်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၄။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်၌တည်ရှိနေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏ လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးကုန်၏၊ အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးကုန်၏”ဟုအကျွန်ုပ်ကြားရပါသည်ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏လော၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှထကုန်၏လော၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးကုန်၏၊ အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထကုန်၏၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ်ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်ဝဇ္ဇီတိုင်းရေးကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ကျင့်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ကုန်၊ ပညတ်ပြီးသောအရာကိုမပယ်ဖျက်ကုန်၊ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်းဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်ကုန်၏ “ဟုအကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကို မပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော ရှေးဟောင်း ဝဇ္ဇီကျင့်ထုံးတို့ကို လိုက်နာ၍ ကျင့်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်းနာယူသင့် သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်ကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အသက်ကြီးသော ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက်မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုအသက်ကြီးသူတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄) ့
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင် အထက်မသိမ်းပိုက်ကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် အမျိုးသမီးကြီး အမျိုးသမီးငယ်တို့ကို အတင်းဆွဲငင်၍ အနိုင်အထက်မသိမ်းပိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုကုန်၏လော၊ အလေးပြုကုန်၏လော၊ မြတ်နိုးကုန်၏လော၊ ပူဇော်ကုန်၏လော၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေဘဲ ရှိကုန်၏လော၊ သင် အဘယ်သို့ ကြားရသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြု ကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏၊ ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးကပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေကုန်”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်မြို့တွင်းမြို့ပြင်ရှိ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ နတ်ကွန်း (စေတီ) တို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုနတ်ကွန်းတို့အားလည်း ရှေးက ပေးလှူမြဲ ပြုမြဲဖြစ်သော တရားနှင့်လျော်သော ဗလိနတ်စာကို မဆုတ်ယုတ်စေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
“အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံစေမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏လော၊ သင်အဘယ်သို့ ကြားရ သနည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား “ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသော ရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အားတရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးကုန်၏”ဟု အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဝဇ္ဇီတိုင်းသို့ မကြွလာသေးသော ရဟန္တာတို့သည် ကြွလာခြင်းငှါ၊ ကြွရောက်လာပြီးသောရဟန္တာတို့သည်လည်း ဝဇ္ဇီတိုင်း၌ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည် ရဟန္တာတို့အား တရားနှင့်အညီ စောင့်ရှောက်ကာကွယ်လျက် လုံခြုံမှုကို ကောင်းစွာ စီမံပေးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (မိန့်တော်မူ၏)။ (၇)
၁၃၅။ ထိုအခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားအား မိန့်တော်မူ၏။ “ပုဏ္ဏား အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဝေသာလီပြည် သာရန္ဒဒမည်သော စေတီ၌ နေ၏။ ထိုအခါ ငါသည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ဤခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ဟော ခဲ့၏။ပုဏ္ဏား ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့၌ တည်၍ဝဇ္ဇီမင်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကောင်းစွာ ကျင့်သုံးနေကြ သမျှကာလပတ်လုံး ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားအားဤစကားကို လျှောက်၏။
“အသျှင်ဂေါတမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား တစ်ပါးပါးနှင့် ပြည့်စုံလျှင်ပင် ဝဇ္ဇီမင်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပါ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပါ၊ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါးလုံးတို့နှင့် (ပြည့်စုံပါမူ) ကား အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာ ရှိပါအံ့နည်း။
အသျှင်ဂေါတမ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ဖြားယောင်းမှုကို ဖြစ်စေအချင်းချင်းစိတ်ဝမ်းကွဲစေမှုကို ဖြစ်စေ မပြုမူ၍ စစ်ထိုးကာမျှဖြင့် ဝဇ္ဇီတိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင် ဖွယ် မရှိပါ။
အသျှင်ဂေါတမ ယခုအခါ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသော ကိစ္စများ သောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏”ဟု (လျှောက်၏)။
ပုဏ္ဏား ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်သိ၏ (သွားရန်မှာ သင်၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကိုအလွန်နှစ်သက်စွာ ခံယူ၍ ဝမ်းမြောက်စွာ ချီးကျူးပြီးနောက် နေရာမှထကာ ပြန်သွားလေ၏။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးဖြစ်သော ဝဿကာရ ပုဏ္ဏားပြန်သွား၍မကြာမြင့်မီ အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏။
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို အမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌စုဝေးစေလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်ကိုအမှီပြုနေသော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုဝေးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုဝေးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော် မူရန်အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နေရာမှ ထတော်မူ၍ ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်လျက် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ခုနစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားတို့ကို ငါဟောအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မကြာ မကြာ စည်းဝေးလျက် အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အညီအညွတ် စည်းဝေးလျက် အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထလျက်သံဃာ့ကိစ္စတို့ကို အညီအညွတ် ဆောင်ရွက်နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂) ့
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ဘုရား) မပညတ်ခဲ့သော အရာကို မပညတ်ဘဲ ပညတ်ပြီးသော အရာကိုမပယ်ဖျက်ဘဲ ပညတ်ထားသမျှသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ကောင်းစွာ ဆောက်တည်၍ ကျင့်နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ရဟန်းဝါရင့်ကုန်သော ရဟန်းသက်ရှည်ကုန်သော သံဃာ့ဦးစီးဖြစ် ကုန်သော ထေရ်ကြီးရဟန်းတို့ကို အရိုအသေပြုလျက် အလေးပြုလျက် မြတ်နိုးလျက် ပူဇော်လျက် ထိုထေရ်ကြီးတို့၏ စကားကိုလည်း နာယူသင့်သည်ဟု ထင်မှတ်၍ နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာသော တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပေးတတ်သော တဏှာ၏ အလိုသို့မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တောကျောင်းတို့၌ လိုလားသောစိတ် ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မလာရောက်ကုန်သေးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံး ဖော်တို့လာရောက်ခြင်းငှါ၊ လာရောက်ကုန်ပြီးသော သီလကို ချစ်မြတ်နိုးသည့် သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ ကိုယ်စီကိုယ်င သတိပြုနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ဒုတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၇။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်ဦးလော့၊ ဟောအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စကြီးငယ်၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလ ပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် စကားစမြည်ပြောဆိုခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (ထိုင်းမှိုင်းပျင်းရိလျက်) အိပ်စက်မှု၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လစိုက်၍မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အပေါင်းအဖော်တို့နှင့် စုရုံးနေထိုင်ခြင်း၌ မွေ့လျော်ပျော်ပိုက် လုံ့လ စိုက်၍မနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် (မရှိသောဂုဏ်ကို ဖော်ပြတတ်သော) အလိုဆိုးမှ ကင်းကုန်လျက် အလိုဆိုးတို့၏ ဆွဲဆောင်ရာသို့ မလိုက်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုတ်ညံ့သော အဆွေခင်ပွန်းအပေါင်းအဖော် မရှိမူ၍ ယုတ်ညံ့သူတို့၌စိတ်မညွှတ်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ ့ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် အနည်းငယ်သော တရားထူးကို ရရုံမျှဖြင့် (အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက် မီ) လမ်းခုလပ်၌ ရပ်စဲ၍ မနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
တတိယ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၈။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရားခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ယုံကြည်ခြင်း ‘သဒ္ဓါတရား’ နှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မကောင်းမှုမှ ရှက်ခြင်း ‘ဟိရီ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မကောင်းမှုမှ ကြောက်ခြင်း ‘သြတ္တပ္ပ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
များသော အကြားအမြင် ‘ဗဟုသုတ’ ရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
အားထုတ်သော လုံ့လရှိနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
စွဲမြဲသော သတိနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ဝိပဿနာပညာနှင့် ပြည့်စုံနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤ (အပရိဟာနိယ) တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
စတုတ္ထ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၃၉။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော အောက်မေ့မှု ‘သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာ ‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လုံ့လ ‘ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော နှစ်သိမ့်မှု ‘ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော ငြိမ်းအေးမှု ‘ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅) ့
မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော တည်ကြည်မှု ‘သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော လျစ်လျူရှုမှု ‘ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ပဉ္စမ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁၄ဝ။ ရဟန်းတို့ သင်တို့အား တစ်ပါးသော မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုလည်း ဟောဦးအံ့၊ ထိုတရားကို နာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် မမြဲဟု မှတ်မှု ‘အနိစ္စသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၁)
အတ္တ မဟုတ်ဟု မှတ်မှု ‘အနတ္တသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၂)
မတင့်တယ်ဟု မှတ်မှု ‘အသုဘသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၃)
အပြစ်ကိုမှတ်မှု ‘အာဒီနဝသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၄)
ပယ်ရန်မှတ်မှု ‘ပဟာနသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၅)
တပ်မက်ခြင်းကင်းရန်မှတ်မှု ‘ဝိရာဂသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး။ပ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် ချုပ်ခြင်းကိုမှတ်မှု ‘နိရောဓသညာ’ ကို ပွါးများနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံးရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၇)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ကျင့်သုံးနေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။
ရဟန်းတို့၏ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
၁၄၁။ ရဟန်းတို့ မဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကို ဟောပေအံ့၊ ထိုတရားကိုနာကုန်ဦးလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်ဦးလော့၊ ဟောပေအံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့် ပြုသော ကိုယ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၁)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော နှုတ်အမူအရာကိုမျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၂)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် သီတင်းသုံးဖော်တို့အား မေတ္တာ (စိတ်) ဖြင့်ပြုသော စိတ်အမူအရာကို့မျက်မှောက်မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ ရှေးရှုထင်စေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၃)
ရဟန်းတို့ ရဟန်းတို့သည် တရားနှင့်အညီရသော ဓမ္မိယလာဘ်တို့ကို အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် သပိတ်အတွင်းရှိ ဆွမ်းမျှကိုသော်လည်း သီးခြားခွဲ၍ မသုံးဆောင်ဘဲ သီလရှိသော သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သက်ဆိုင်စေ၍ သုံးဆောင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကားမရှိပေ။ (၄)
ရဟန်းတို့ (တဏှာ့ကျွန်အဖြစ်မှ) ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သောမှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော မကျိုး မပေါက် မပြောက် မကျားကုန်သော သီလတို့သည် ရှိကုန်၏၊ ထိုသို့သော သီလတို့ဖြင့် ရဟန်းတို့သည် မျက်မှောက် မျက်ကွယ်နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် သီလချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အားကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၅)
ရဟန်းတို့ (နိဗ္ဗာန်သို့) ဆောင်တတ်သော အကြင်အရိယာပညာသည် ထိုအရိယာပညာကို ဖြစ်စေ သူအားဆင်းရဲစင်စစ်ကုန်ခြင်းငှါ ဆောင်တတ်၏၊ ထိုသို့သော အရိယာပညာအားဖြင့် ရဟန်းတို့သည်မျက်မှောက် မျက်ကွယ် နှစ်ပါးလုံး၌ သီတင်းသုံးဖော်တို့နှင့် ပညာချင်းတူမျှလျက် နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေ။ (၆)
ရဟန်းတို့ ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့သည် ရဟန်းတို့၌ တည်၍ရဟန်းတို့သည်လည်း ဤမဆုတ်ယုတ်ကြောင်း ‘အပရိဟာနိယ’ တရား ခြောက်ပါးတို့ကိုကျင့်သုံးနေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ရဟန်းတို့အား ကြီးပွါးရန်သာ ရှိပေ၏၊ ဆုတ်ယုတ်ရန်ကား မရှိပေဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၂။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ နေတော်မူစဉ် ဤသို့သောတရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့ကြွရောက်တော်မူ၍ မင်းကွန်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) မင်းကွန်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာဟောတော်မူ၏။
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ သောသမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော ပညာသည် များသောအကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေသော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၄၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗလဋ္ဌိကာ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာ သွားကုန်အံ့၊ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာဠန္ဒာမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၍ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
အသျှင်သာရိပုတြာ ရဲရင့်သော စကားကို ဆိုခြင်း
၁၄၅။ ထိုအခါ အသျှင်သာရိပုတြာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး ပြီးလျှင်တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေလျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရား အပေါ်၌အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ သင်သည် ဤကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော စကားကို ဆိုဘိ၏၊ တိကျလှသော စကားကိုဆိုဘိ၏၊ ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော စကားကို ဆိုဘိ၏။
“အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသောသမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (သင်ဆိုဘိ၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန် သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထိုမြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်၏၊ ဤသို့သောပညာရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်း ရှိကုန်၏” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားအားလုံးတို့ကို “ထို မြတ်စွာဘုရားတို့သည် ဤသို့သော သီလရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော ပညာရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိကုန်လတ္တံ့” ဟူ၍ (မြတ်စွာဘုရားတို့၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ အသို့နည်း၊ ယခုအခါ ပွင့်တော်မူဆဲဖြစ်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ငါ (ဘုရား) ကို “မြတ်စွာဘုရားသည် ဤသို့သော သီလရှိ၏၊ ဤသို့သော သမာဓိတရားရှိ၏၊ ဤသို့သော ပညာရှိ၏၊ ဤသို့သော နေခြင်းရှိ၏၊ ဤသို့သော လွတ်မြောက်ခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ (ငါဘုရား၏) စိတ်ကို (သင်၏) စိတ်ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ သိပါ၏လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မသိပါ အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
သာရိပုတြာ ယခုအခါ ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် သင့်အား မရှိငြားအံ့၊ သာရိပုတြာ ထိုသို့မရှိပါဘဲလျက် “အသျှင်ဘုရား သဗ္ဗညုတဉာဏ်အရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထက် သာလွန်၍ သိသော အခြားသော သမဏဗြာဟ္မဏမည်သည် ရှိလည်း မရှိခဲ့၊ ရှိမည်လည်း မဟုတ်၊ ယခုလည်း မရှိဟု မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌့အကျွန်ုပ်သည် ဤသို့ ယုံကြည်လျက် ရှိပါသည်” ဟူသော ကြီးကျယ်ခံ့ညားလှသော တိကျလှသော ခြင်္သေ့ဟောက်သံကဲ့သို့ ရဲရင့်လှသော ဤစကားကို အဘယ့်ကြောင့် သင်ဆိုဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၄၆။ အသျှင်ဘုရား ပွင့်ပြီး ပွင့်လတ္တံ့ ပွင့်ဆဲဖြစ်ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ စိတ်ကို ပိုင်းခြား၍သိနိုင်သော ‘စေတောပရိယ’ ဉာဏ်သည် အကျွန်ုပ်အား မရှိပါ၊ ထိုသို့ပင် မရှိငြားသော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည်။
အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား ခိုင်ခံ့သောမြို့ရိုးအခြေနှင့်တကွ ခိုင်ခံ့သော တံတိုင်း တုရိုဏ်တိုင်ရှိသော တံခါးတစ်ပေါက်တည်းသာရှိသော မင်း၏ တိုင်းစွန်ပြည်ဖျားမြို့သည် ရှိရာပါ၏၊ ထိုမြို့၌ လိမ္မာတတ်သိပညာရှိ၍ မသိသော သူတို့ကို တားမြစ်လျက် သိသူတို့အားသာ ဝင်ခွင့်ပြုသော တံခါးစောင့်သည်ရှိရာပါ၏။
ထိုတံခါးစောင့်သည် ထိုမြို့၏ ထက်ဝန်းကျင်ပတ်၍ သွားသော လမ်းကို လှည့်လှည်ကြည့်လတ်သော်အယုတ်ဆုံး ကြောင်ထွက်လောက်ရုံမျှ တံတိုင်းအစပ် တံတိုင်းအပေါက်ကိုသော်လည်း မတွေ့မြင်ရသည်ဖြစ် ရာ၏။ ထိုတံခါးစောင့်အား ဤသို့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်သည် ဖြစ်ရာ၏—
“ဤမြို့၌ ဝင်ကြ ထွက်ကြသမျှ ကြီးသော သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ဤတံခါးဖြင့်သာ ဝင်ကြထွက်ကြကုန်၏”ဟု (ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဖြစ်ရာ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ဤအတူပင်လျှင် အကျွန်ုပ်သည် မျက်မှောက်သိဖြင့် ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကိုရရှိထားပါ၏၊ ရှေးအခါက ပွင့်တော်မူကုန်ပြီးသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည်လည်း စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်၁သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူလေကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား နောင်အခါ၌ ပွင့်တော်မူလတ္တံ့ကုန်သော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားဟူသမျှတို့သည် စိတ်ကိုညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကို ပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်လျက် နိဗ္ဗာန်ကိုသိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများ၍ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူကုန်လတ္တံ့။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ ပွင့်ဆဲဖြစ်တော်မူသော ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း စိတ်ကို ညစ်ညူးစေတတ်ကုန်သော ပညာကို အားနည်းအောင် ပြုတတ်ကုန်သော အပိတ်အပင် ‘နီဝရဏ’ တရားငါးပါးတို့ကိုပယ်၍ စွဲမြဲသော သတိ ‘သတိပဋ္ဌာန်’ တရား လေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာ တည်သော စိတ်ရှိတော်မူလျက်နိဗ္ဗာန်ကို သိကြောင်း ‘ဗောဇ္ဈင်’ တရား ခုနစ်ပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း ပွါးများတော်မူ၍အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူ၏”ဟု (မျက်မှောက်သိဖြင့်ချင့်ချိန်နိုင်သော ‘ဓမ္မနွယ’ ဉာဏ်ကို ရရှိထားပါသည် ဟူ၍ လျှောက်၏)။
၁၄၇။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာဠန္ဒာမြို့ ပါဝါရိက (သူဌေး) ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေ့အပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာပင်လျှင် လွတ်မြောက်၏ (လွတ်၏)”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ မြတ်စွာဘုရားတို့နှင့်သာ သက်ဆိုင်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်တို့ကို သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ဟု ဆိုသည်။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ်
၁၄၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာဠန္ဒာမြို့၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ပါဋလိရွာဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာတို့နှင့်အတူ ပါဋလိရွာသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် “မြတ်စွာဘုရား ပါဋလိရွာသို့ ရောက်တော်မူ၏”ဟု ကြားကုန်၏၊ ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ကုန်ပြီးသော် “မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့၏ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်ကိုလက်ခံတော်မူပါ မြတ်စွာဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၍၊ ထိုဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းခြင်း ထိုင်နေစရာတို့ကို ပြင်ထားခြင်း ရေပြည့်အိုးကြီးကိုတည်ထားခြင်း ဆီမီးထွန်းထားခြင်းတို့ကို ပြုပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြန်ကုန်၏၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်၌ ခင်းနှီးအပြည့် ခင်းပြီးပါပြီ၊ ထိုင်နေစရာတို့ကိုလည်း ပြင်ထားပြီးပါပြီ၊ ရေပြည့်အိုးကြီးကိုလည်း တည်ထားပြီးပါပြီ၊ ဆီမီးကိုလည်း ထွန်းထားပြီးပါပြီ။ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည် (ကြွရန်မှာမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်အတိုင်းပင်ဖြစ်ပါသည်)”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် ခြေဆေးတော်မူ၍ ဧည့်တည်းခိုရာဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အလယ်တိုင်ကို မှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ရဟန်းသံဃာသည်လည်း ခြေဆေး၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ပြီးသော် အနောက်ဘက် နံရံကိုမှီလျက် အရှေ့အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေ၏။
ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည်လည်း ခြေဆေးကုန်၍ ဧည့်တည်းခိုရာ ဇရပ်သို့ ဝင်ကုန်ပြီးသော်အရှေ့ဘက် နံရံကို မှီလျက် အနောက်အရပ်သို့ မျက်နှာမူကာ မြတ်စွာဘုရားကိုသာလျှင် ရှေ့ထား၍ ထိုင်နေကုန်၏။
၁၄၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အပြစ်တို့သည် ရှိကုန်၏။ အဘယ့်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မေ့လျော့ခြင်းကြောင့် များစွာ သောစည်းစိမ်ဆုံးရှုံးခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူ၏ မကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် မင်းပရိသတ် ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ်အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သော် ကြောက်ကြောက်ရွံ့ရွံ့ မျက်နှာညှိုးငယ်လျက် ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် တွေတွေဝေဝေ ဖြစ်လျက်သေရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသောသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ လေးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလမရှိသော သီလပျက်သောသူသည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ မကောင်းသောလားရာ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရာ ငရဲ၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလမရှိသော သူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အပြစ်ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလမရှိသူ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ အပြစ်တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး
၁၅ဝ။ ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလပြည့်စုံခြင်း၌ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်တို့သည်ရှိကုန်၏။ အဘယ်ငါးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ဥပါသကာတို့ ဤလောက၌ သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မမေ့လျော့ခြင်းကြောင့်များစွာသော စည်းစိမ်အစုကို ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ရှေးဦးစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ နှစ်ခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် မင်းပရိသတ်ရဟန်းပရိသတ် ပုဏ္ဏားပရိသတ် သူကြွယ်ပရိသတ် အလယ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့ရသော် မကြောက်မရွံ့ မျက်နှာမညှိုးငယ်ဘဲ ချဉ်းကပ်ရ၏၊ ၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ သုံးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့် ပြည့်စုံသော သူသည် တွေဝေခြင်းမရှိ ဘဲသေရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ လေးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း သီလရှိသော သီလနှင့်ပြည့်စုံသော သူသည် ခန္ဓာကိုယ် ပျက် စီး၍သေပြီးသည်မှနောက်၌ ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ရ၏၊ ဤကား သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ ငါးခုမြောက် အကျိုး ‘အာနိသင်’ ပေတည်း။
ဥပါသကာတို့ သီလရှိသူ၏ သီလနှင့်ပြည့်စုံခြင်း၌ အကျိုး ‘အာနိသင်’ တို့သည် ဤငါးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ကို ကြာမြင့်စွာ ညဉ့်အချိန်ပတ်လုံး့ (ညဉ့်နက်သည်တိုင်အောင်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် “ဥပါသကာတို့ ညဉ့်ဦးယံ လွန်လေပြီ၊ ယခုအခါ၌ သွားရန်အချိန်ကို သင်တို့သိကုန်၏ (သွားရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင်ဖြစ်၏)”ဟုပြန်လွှတ် တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီး လျှင်နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု ၍ ပြန်သွားကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပါဋလိရွာသား ဥပါသကာတို့ ပြန်သွား၍ မကြာမြင့်မီ ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ဝင်တော်မူ၏။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ခြင်း
၁၅၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ မဂဓတိုင်း အမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည်ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ခြင်းငှါ ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်လျက် ရှိကုန်၏။
ထိုစဉ်အခါ များစွာကုန်သော နတ်တို့သည်လည်း ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီတစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာတို့ကို သိမ်းပိုက်လျက် ရှိကုန်၏။
တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့် အမတ်ကြီး တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက် သောရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန် ၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိ ရွာ၌အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ထိုနတ်တို့ကို အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက် သာလွန် သောနတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည်ညဉ့်၏အဆုံး (မိုးသောက်ယံ) ၌ လျောင်းစက်ရာမှ ထတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ပါဋလိရွာ၌မြို့ကို အဘယ်သူတည်ဆောက်နေသနည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာကို မေးတော်မူ၏။
အသျှင်ဘုရား မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကို တားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေပါကုန်၏ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် ဝဇ္ဇီမင်းတို့ကိုတားဆီးပိတ်ဆို့ရန် ပါဋလိရွာ၌မြို့တည်ဆောက်နေကြသည်မှာ တာဝတိံသာနတ်တို့နှင့် တိုင်ပင်၍ တည်ဆောက်သကဲ့သို့ပင် ရှိချေ၏။
အာနန္ဒာ ထောင်လိုက် ထောင်လိုက် (တစ်ထောင်စီ တစ်ထောင်စီ) စုရုံး၍သာလျှင် ပါဋလိရွာ၌ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော များစွာသော နတ်တို့ကို ငါသည် အထူးသဖြင့် စင်ကြယ်သော လူတို့၏ မျက်စိထက်သာလွန်သော နတ်တို့၏ မျက်စိနှင့်တူသော ‘ဒိဗ္ဗစက္ခု’ ဉာဏ်ဖြင့် မြင်တော်မူ၏။
အာနန္ဒာ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးကြီးသော မင်းနှင့်အမတ်ကြီးတို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးအလတ်စားနတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးအလတ်စား မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည်ညွတ်ကုန်၏။ တန်ခိုးနည်းသော နတ်တို့ အိမ်ရာသိမ်းပိုက်သော ရပ်ကွက်၌ တန်ခိုးနည်းသော မင်းနှင့်အမတ်တို့၏ အိမ်ရာတည်ဆောက်ရန် စိတ်တို့သည် ညွတ်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ အရိယန် လူမျိုးတို့၏ စုဝေးနေထိုင်ရာ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရာမြို့တို့တွင် ဤမြို့သစ်သည်ကုန်ထုပ်များကို ဖွင့်လှစ်ရောင်းချရာ ပါဋလိပုတ်မည်သော အကြီးဆုံးမြို့ ဖြစ်ပေလတ္တံ့။
အာနန္ဒာ ပါဋလိပုတ်မြို့၌ မီးကြောင့်၊ ရေကြောင့်၊ အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့် ဤသုံးပါးသောအန္တရာယ်တို့သည် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၅၃။ ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆိုကုန်၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ကုန်ပြီးသော် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဂေါတမသည်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ယနေ့အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိသဖြင့် မိမိတို့အိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ မိမိတို့အိမ်၌ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုစီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဂေါတမ အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်ကြားစေကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့်ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့၏ အိမ်သို့ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည့်တိုင်အောင် တားမြစ်သည့်တိုင်အောင် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေးကုန်၏။
ထိုအခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှလက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ နိမ့်သော ထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏—
“ပုဏ္ဏားတို့ ပညာရှိသည် အကြင်အရပ်၌ အိမ်ရာဆောက်လုပ် နေထိုင်၏၊ ဤ အရပ်၌ သီလရှိသောကိုယ် နှုတ် နှလုံး စောင့်သုံးသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့် သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ဆွမ်းကျွေးပြီးလျှင်—
ထိုအရပ်၌ရှိသော နတ်တို့အား အလှူ၏ အဖို့ကို အမျှပေးဝေရာ၏၊ ဤသို့ အမျှပေးဝေလတ်သော်နတ်တို့သည် ပူဇော်ခံရသဖြင့် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကို အတုံ့ပြန်၍ ပူဇော်ကုန်၏၊ မြတ်နိုးခံရသဖြင့်လည်းအတုံ့ပြန်၍ မြတ်နိုးကုန်၏။
ထို့ကြောင့် မိခင်သည် ရင်ဝယ်သားကို စောင့်ရှောက်သကဲ့သို့ နတ်တို့သည် ထို (အမျှပေးဝေ) သူကိုစောင့်ရှောက်ကုန်၏၊ နတ်တို့စောင့်ရှောက်ခံရသော သူသည် အခါခပ်သိမ်း ကောင်းခြင်းမင်္ဂလာတို့ကိုသာတွေ့မြင်ရလေ၏”ဟု (အနုမောဒနာ ပြုတော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့ကိုဤဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာ ပြုတော်မူပြီးလျှင် နေရာမှ ထ၍ ကြွတော်မူ၏။
၁၅၄။ ထိုစဉ်အခါ မဂဓတိုင်းအမတ်ကြီးများဖြစ်သော သုနိဓနှင့် ဝဿကာရ (ပုဏ္ဏား) တို့သည် “ယနေ့အသျှင်ဂေါတမထွက်သွားရာ တံခါးကို ဂေါတမတံခါးဟု တွင်စေအံ့၊ အသျှင်ဂေါတမကူးရာ ဂင်္ဂါမြစ် ဆိပ်ကိုဂေါတမဆိပ်ဟု တွင်စေအံ့” ဟူ၍ ကြံရွယ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက် ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား ထွက်သွားရာ တံခါးသည် ဂေါတမတံခါးဟု အမည်တွင်လေ၏၊ ထို့နောက်မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏၊ ထိုစဉ်အခါ၌ ဂင်္ဂါမြစ်သည် (ကမ်းမှာနား၍) ကျီး့သောက်နိုင်လောက်အောင် ကမ်းနှင့်အညီ ရေပြည့်လျက် ရှိ၏။
ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုသော အချို့သူတို့သည် လှေကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် သစ်ဖောင်ကို ရှာကုန်၏၊ အချို့သူတို့သည် ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့ကုန်၏။
ထိုအခါ အားရှိသော ယောကျာ်းသည် ကွေးသော လက်မောင်းကို ဆန့်သကဲ့သို့ ဆန့်သောလက်မောင်းကို ကွေးသကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် ဂင်္ဂါမြစ်၏ ဤမှာဘက်ကမ်းမှ ကွယ်ခဲ့၍ထိုမှာဘက်ကမ်း၌ ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ထင်ရှားဖြစ်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ကမ်းတစ်ဖက်မှ ကမ်းတစ်ဖက်သို့ သွားရောက်လိုကုန်၍ အချို့က လှေကို ရှာလျက်အချို့က သစ်ဖောင်ကို ရှာလျက် အချို့က ဝါးဖောင်ကို ဖွဲ့လျက်နေသော ထိုသူတို့ကို မြင်တော် မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအချိန်တွင် ဤဥဒါန်းစကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“နက်ကျယ်လှစွာသော တဏှာမြစ်ကို ကူးသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် (အရိယာ မဂ်) တံတားကိုဆောက်လုပ်၍ ကိလေသာညွန်ပျောင်းတို့ကို ပယ်စွန့်လျက် ကူး သွားကုန်၏၊ လူအပေါင်းသည်ကား (မြစ်ကိုကူးရန်) ဖောင်ကိုဖွဲ့နေရ၏၊ (တဏှာမြစ် ကို) ကူးမြောက်ပြီးသော ပညာရှိအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား ဖောင်ကို မဖွဲ့ကြရ တော့သည်သာတည်း”၁ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
ပဌမအခန်း ပြီး၏။
၁။ န တိဏ္ဏာ—ဟူသော မူကွဲအရ ပြန်ဆိုထားသည်။
=== ဒုတိယအခန်းအပိုင်း ===
အရိယသစ္စာ လေးပါး
၁၅၅။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ကောဋိရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန် အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကောဋိရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင်ထိုရွာ၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်လေးပါးတို့ကို (မသိခြင်းကြောင့်) နည်းဟူမူ— ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကိုလျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့်ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာအမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားလှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ ဆင်းရဲချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ်အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ့မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်းရှည်လျား လှစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုဆင်းရဲအမှန် ‘ဒုက္ခအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်းအမှန် ‘သမုဒယအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာ အမှန် ‘နိရောဓအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ထိုဆင်းရဲချုပ်ရာသိုရောက်ကြောင်းလမ်းစဉ် အမှန် ‘မဂ္ဂအရိယသစ္စာ’ ကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ၊ ဘဝတို့၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝတဏှာ’ ကို အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာသည် ကုန်လေပြီ၊ ယခုအခါ တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ဤဆိုလတ္တံ့သော စကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏—
“အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကိုဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမြင်ခြင်းကြောင့် ထိုထို ဘဝတို့၌ရှည်လျားလှစွာသော (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ၊
ထိုအရိယသစ္စာတို့ကို (ငါသည်) သိမြင်ပေပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာဘဝတဏှာကို ကောင်းစွာ နုတ်ပယ်ပြီးပေပြီ၊ ဆင်းရဲ၏ အမြစ်ကို အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်ပြီးပေပြီ၊ ယခုအခါတစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်းမရှိတော့ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုကောဋိရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည်များသော အကျိုးအာနိသင်ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ပြန်လည်ခြင်း သဘောမရှိ အထက်မဂ်လျှင် လားရာရှိသူ
၁၅၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ကောဋိရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ နာတိကရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နာတိကရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၍နာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသောနေရာ၌ထိုင်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်း) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နန္ဒာမည်သောရဟန်းမိန်းမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ရဟန်းမိန်းမ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဒတ္တမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသိကာမ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကုက္ကုဋမည်သောဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏လားရာ ‘ဂတိ’ ကား အဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။
အသျှင်ဘုရား နာတိကရွာ၌ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒမြည်သော ဥပါ သကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် စုတေသွားပါ၏၊ ထို (ဥပါသကာ) ၏ လားရာ ‘ဂတိ’ ကားအဘယ်ပါနည်း၊ တမလွန်ဘဝကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
၁၅၇။ အာနန္ဒာ သာဠှမည်သော ရဟန်းသည် အာသဝေါတို့၏ ကုန်ခြင်းကြောင့် အာသဝေါ ကင်းသောလွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) စိတ်နှင့် လွတ်မြောက်သည့် (အရဟတ္တဖိုလ်) ပညာကို ယခု ဘဝ၌ပင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍နေသော ရဟန္တာပေတည်း။
အာနန္ဒာ နန္ဒာမည်သော ရဟန်းမိန်းမသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဥပပါတ် ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဒတ္တမည်သော ဥပါသကာသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလျှင်လာ၍ ဆင်းရဲ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သုဇာတာမည်သော ဥပါသိကာမသည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင်လားရာရှိသော သောတာပန်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကုက္ကုဋမည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့်ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ကာဠိမ္ဗမည်သော ဥပါသကာသည်။ပ။ နိကဋမည်သော ဥပါသကာသည်။ ကဋိဿဟမည်သော ဥပါသကာသည်။ တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ သန္တုဋ္ဌမည်သော ဥပါသကာသည်။ ဘဒ္ဒမည်သော ဥပါသကာသည်။ သုဘဒမြည်သော ဥပါသကာသည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေ နေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်ပေ တည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးကျိပ်ကျော်တို့သည် အောက် (ကာမဘုံ) ၌ (ပဋိသန္ဓေနေခြင်း) အဖို့ရှိသည့် ငါးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် (ဗြဟ္မာ့ဘုံ၌) ဥပပါတ်ပဋိသန္ဓေနေ၍ ထို (ဘုံ) ၌သာလျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလတ္တံ့သော ထိုဘုံမှ ပြန်လည်ခြင်းသဘောမရှိသော အနာဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ကိုးကျိပ်ကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်သည့်ပြင် တပ်မက်ခြင်း ‘ရာဂ’ အမျက်ထွက်ခြင်း ‘ဒေါသ’ တွေဝေခြင်း ‘မောဟ’ တို့၏လည်း ခေါင်းပါးခြင်းကြောင့် ဤလူ့ပြည်သို့ တစ်ကြိမ်သာလာ၍ ဆင်းရဲ၏အဆုံး ကိုပြုလတ္တံ့သော သကဒါဂါမ်တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ နာတိကရွာမှ စုတေသွားကြသော ဥပါသကာ ငါးရာကျော်တို့သည် သုံးပါးသော သံယောဇဉ် ‘အနှောင်အဖွဲ့’ တို့၏ အကြွင်းမဲ့ကုန်ခြင်းကြောင့် အပါယ်သို့ ကျခြင်းသဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသောအထက် မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန်တို့ပေတည်း။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ တစ်နည်း ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
ဓမ္မာဒါသ ဓမ္မပရိယာယ ကြေးမုံတရား
၁၅၈။ အာနန္ဒာ ဤအရာသည် အံ့ဖွယ် မဟုတ်၊၁ အာနန္ဒာ လူသေတိုင်းသေတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ဤအကြောင်းအရာကို မေးမြန်းနေကြလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပင်ပန်းစေရုံမျှသာ ဖြစ်ရာ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ကြေးမုံတရားမည်သော ဒေသနာတော်ကို ဟောကြားပေအံ့။
အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန်မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန်မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြား နိုင်ပေ၏။
၁၅၉။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့် ပြည့်စုံသော (အရိယာသာဝက) သည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီးကျရောက်တတ်သောသဘော မရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးသာလျှင်လားရာရှိတော့၏”ဟု မိမိကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကို ပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သောထိုဒေသနာကား အဘယ်နည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ အရိယာသာဝကသည် မြတ်စွာဘုရားကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ လောကကို သိတော်မူသောအကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့်အတုမဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာ ရထိ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူပါပေ၏၊ (သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို) သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူပါ ပေ၏၊ ဘုန်းတန်ခိုး ကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့် စုံ၏)။ တရားတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရားဟောသော တရားတော်သည် ကောင်းစွာဟောထားသော တရားတော်ပါပေတည်း၊ ကိုယ်တိုင်သိမြင်နိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ အခါမလင့် အကျိုးပေးတတ်သော တရားတော်ပါ့ပေတည်း၊ လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ပြထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (မိမိ၏ ကိုယ်ထဲစိတ်ထဲ၌) ဆောင် ယူထားထိုက်သော တရားတော်ပါပေတည်း၊ (အရိယာ) ပညာရှိတို့သာ ကိုယ်စီကိုယ်ငသိနိုင်ခံစားနိုင်သော တရားတော်ပါပေတည်း”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသောကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ သံဃာတော်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ (တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော) ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏—
“မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ကောင်းသောအကျင့် ရှိပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် ဖြောင့်မတ်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် မှန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါပေ၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် လျော်ကန်သောအကျင့် ရှိတော်မူပါ ပေ၏၊ အစုံအားဖြင့် လေးစုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ရှစ်ပါးအရေအတွက်ရှိသော မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ သံဃာတော်သည် (အရပ်ဝေးမှ) ဆောင်လာ၍သော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန် ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ ဧည့်သည်တို့အလို့ငှါ စီမံထားသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်း ပေးလှူပူဇော်ရန်ထိုက်တန်တော်မူပါပေ၏၊ တမလွန်အတွက် ရည်မျှော်သော အလှူကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ လက်အုပ်ချီခြင်းကို ခံတော်မူထိုက်ပါပေ၏၊ သတ္တဝါအပေါင်း၏ ကောင်းမှုပြုစုရန် အမြတ်ဆုံး လယ်မြေဖြစ်တော်မူပါပေ၏”ဟု (ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့မြင်၍ တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ကြည်ညိုခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏)။ တဏှာ၏ ကျွန်အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်စေတတ်ကုန်သော၊ ပညာရှိတို့ ချီးမွမ်းအပ်ကုန်သော၊ (မှားယွင်းစွာ) မသုံးသပ်အပ်ကုန်သော၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော၊ မကျိုး မပေါက် မပြောက်မကျား ကုန်သော၊ အရိယာတို့ မြတ်နိုးအပ်ကုနသော သီလတို့နှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ အကြင် (ကြေးမုံတရား) နှင့်ပြည့်စုံသော အရိယာသာဝကသည် ပြောကြားလိုပါမူ “ငါ့အား ငရဲ၌ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ တိရစ္ဆာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ ပြိတ္တာဘုံ၌ ဖြစ်ရန် မရှိပြီ၊ အပါယ်ဒုဂ္ဂတိသို့ ပျက်စီး၍ကျရောက်ရန် မရှိပြီ၊ ငါသည် သောတာပန်ဖြစ်ပြီ၊ ပျက်စီး၍ ကျရောက်တတ်သော သဘောမရှိပြီ၊ ကိန်းသေမြဲနေပြီ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိတော့၏”ဟု ကိုယ်တိုင်ပင် မိမိအကြောင်းကိုပြောကြားနိုင်ပေ၏၊ ကြေးမုံတရားမည်သော ထိုဒေသနာကား ဤသည်ပင်တည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုနာတိကရွာ အုတ်ကျောင်း၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝအဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁၆ဝ။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နာတိကရွာ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေသာလီပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေသာလီပြည်ဆီသို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီ၏ အ၇ံ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိရာသနည်း။ ရဟန်းတို့ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ရုပ်အပေါင်း၌့ရုပ်အပေါင်းဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက် ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန် ရှုလျက်။ ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ ပ။ သဘောတရားတို့၌သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကိုပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် သတိရှိပေ၏။
ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်သနည်း။ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ ရဟန်းသည်ရှေ့သို့တက်ရာ၌ နောက်သို့ဆုတ်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ တူရူကြည့်ရာ တစောင်း ကြည့်ရာ၌ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကွေးရာ ဆန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ဒုကုဋ် သပိတ် သင်္ကန်း ကိုဆောင်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ စားရာ သောက်ရာ ခဲရာလျက်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်စွန့်ရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ သွားရာ ရပ်ရာ ထိုင်ရာ အိပ်ရာ နိုးရာ ပြောရာဆိတ်ဆိတ်နေရာ၌ ဆင်ခြင်လျက် ပြုလေ့ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဆင်ခြင်ပေ၏။ ရဟန်း တို့ ရဟန်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် နေရာ၏၊ ဤကား သင်တို့အတွက် ငါတို့၏အဆုံးအမပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁။ သေသွားသူ၏ လားရာဂတိနှင့် တမလွန်ဘဝ အကြောင်းအရာကို ပြောကြားမှုသည် တရားနှင့် ပြည့်စုံသူတိုင်း ကိုယ်တိုင်ပင် ပြုနိုင်သော အမှုဖြစ်၍ ဘုရားကိုယ်တိုင် ဆောင်ရွက်ရလောက်အောင် ခက်ခဲသော အံ့ဖွယ် အထူးအဆန်းမဟုတ်ဟု ဆိုလို၏။
အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ
၁၆၁။ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ဆိုက်ရောက်၍ မိမိ၏သရက်တောဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီးလျက် ကောင်းကုန်ကောင်း ကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်၍ မိမိအရံ (ဥယျာဉ်) ဆီသို့သွားလေ၏။ ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှသော အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သာ သွား၍ ယာဉ်မှ သက်ပြီးသော်ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ထိုင်နေ၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှထကာမြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ နေကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဝေသာလီပြည်သို့ ရောက်၍့အမ္ဗပါလီ၏ ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေကုန်၏။ ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော ယာဉ်တို့ကို ကစေပြီးလျှင် ကောင်းသော ကောင်းသော ယာဉ်ကို စီး၍ကောင်းကုန် ကောင်းကုန်သော (အရံ) ယာဉ်တို့နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်မှ ထွက်သွားကုန်၏။
ထို (လိစ္ဆဝီမင်းတို့) တွင် အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ညိုသောအဝတ် ညိုသောတန်ဆာရှိကြ၍ညိုသောအဆင်း အရောင် ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဝါသောအဝတ် ဝါသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဝါသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် နီသောအဝတ် နီသောတန်ဆာရှိကြ၍ နီသောအဆင်း အရောင်ရှိကုန်၏။
အချို့သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ဖြူသောအဝတ် ဖြူသောတန်ဆာရှိကြ၍ ဖြူသောအဆင်းအရောင်ရှိကုန်၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် (အသက်အရွယ်) ငယ်ကုန် ငယ်ကုန်သော လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို မိမိရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း တိုက်ခိုက်စေ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “ဟယ် အမ္ဗပါလီ (သင်သည်) အသက်အရွယ် ငယ်ကုန် ငယ် ကုန်သောလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့၏ (ရထားတို့ကို သင်၏ ရထားနှင့်) ဝင်ရိုးချင်း ဘီးချင်း ထမ်းပိုးချင်း အဘယ့်ကြောင့်တိုက်ခိုက်စေဘိသနည်း”ဟု အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို ဆိုကုန်၏။
အရှင့်သားတို့ ရဟန်းသံဃာနှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားကို နက်ဖြန်ခါ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးရန် အကျွန်ုပ်ပင့်ခဲ့ပါပြီ၊ ထို့ကြောင့် (တိုက်ခိုက်စေပါသည်)ဟု အမ္ဗပါလီက ပြန်ပြော၏။
ဟယ် အမ္ဗပါလီ ထိုဆွမ်းကို (အသပြာ) တစ်သိန်းဖြင့် ပေးပါလော့ဟု (ဆိုကြကုန်၏)။
အရှင့်သားတို့ တိုင်းခရိုင်နှင့်တကွ ဝေသာလီပြည်ကို အကျွန်ုပ်အား ပေးစေကာမူ ထိုဆွမ်းကို အကျွန်ုပ်မပေးနိုင်ပါဟု (ပြန်ပြော၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည်လည်း “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏။
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် (အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏) အရံ (ဥယျာဉ်) သို့ သွားလေ ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လာနေသော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ ရဟန်းတို့ကို ဤသို့မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ တာဝတိံသာနတ်တို့ကို မမြင်ဖူးသော ရဟန်းတို့သည် လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို အဖန်ဖန်ကြည့်ရှုကုန်လော့၊ လိစ္ဆဝီပရိသတ်ကို တာဝတိံသာ နတ်ပရိသတ် နှင့်အတူထား၍ ကြည့်ရှုကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် ယာဉ်ဖြင့် သွားသင့်သမျှ အရပ်ကို ယာဉ်ဖြင့်သွား၍ ယာဉ်မှသက်ပြီးသော် ခြေကျင်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်၏။
တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေကုန်သော ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရား စကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသည်ရှိသော် ထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့သည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်တို့၏ ဆွမ်းကို့လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “လိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့ နက်ဖြန်အဖို့ အမ္ဗပါလီ ပြည့်တန်ဆာမ၏ ဆွမ်းကို ငါလက်ခံလိုက်ပြီ”ဟုထိုလိစ္ဆဝီ (မင်း) တို့အား မိန့် တော်မူ၏။
ထိုအခါ ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “ငါတို့ကို မိန်းမက နိုင်သွားပြီ အမောင်တို့၊ ငါတို့ကို မိန်းမကနိုင်သွားပြီ အမောင်တို့”ဟု (ဆိုလျက်) လက်ဖျားခါကုန်၏၊
ထို့နောက် ထိုလိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူသော တရားတော်ကို အလွန်နှစ်သက်၍အနုမောဒနာပြုပြီးနောက် နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားကုန်၏။
၁၆၂။ ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိအာရာမ် (ဥယျာဉ်) ၌မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို စီမံစေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ (ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ)”ဟုမြတ်စွာဘုရားအား အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို လျှောက်စေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်ပြီးလျှင် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရောင့်ရဲသည်တိုင်အောင် တားမြစ်သည်တိုင်အောင် မိမိကိုယ်တိုင် လုပ်ကျွေး၏။
မြတ်စွာဘုရားဆွမ်းစားပြီး၍ သပိတ်မှ လက်ကို ဖယ်ပြီးသောအခါ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမသည် နိမ့်သောထိုင်စရာတစ်ခုကို ယူ၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ဤအရံ (ဥယျာဉ်) ကို ဘုရားအမှူးရှိသော ရဟန်းသံဃာအား လှူပါ၏”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထို အရံ (ဥယျာဉ်) ကို အလှူခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမကို တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူပြီးလျှင်နေရာမှ ထ၍ ကြွသွားတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ နေတော်မူစဉ် လည်းရဟန်းတို့အား ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏—
“ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း၊ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များစွာသော အကျိုး ‘အာနိသင်’ ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝ ဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
ဝေဠုဝရွာ၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
၁၆၃။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ၏ အရံ (ဥယျာဉ်) ၌ အလိုရှိသမျှနေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဝေဠုဝမည်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဝေဠုဝရွာဆီသို့ ကြွရောက်တော် မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဠုဝရွာ၌ နေတော်မူစဉ် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ လာကုန်လော့၊ သင်တို့သည် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းများ ရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်လော့၊ ငါမူကား ဤဝေဠုဝရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်အံ့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဝေသာလီပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဝယ် မိတ်ဆွေ အသိအကျွမ်းရှိရာ၌ ဝါကပ်ကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည်ကားထိုဝေဠုဝ ရွာ၌သာလျှင် ဝါကပ်တော်မူ၏။
၁၆၄။ ထို့နောက် ဝါကပ်ပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသောရောဂါ ကပ်ရောက်လျက်သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝေဒနာသည် ဖြစ်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ “ငါသည် အလုပ်အကျွေးတို့ကို မသိစေမူ၍ ရဟန်းသံဃာကို မပန်ကြားမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှါ မလျောက်ပတ်၊ ငါသည် ဤရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက်နေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား အကြံ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရောဂါကို (ဘာဝနာ) ဝီရိယဖြင့် ပယ်ခွါ၍ အသက်ရှည်စေနိုင်သောသမာပတ်ကို ဝင်စားလျက် နေတော်မူ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ထိုရောဂါသည် ငြိမ်းလေ၏။
ထို့နောက် အနာရောဂါမှ ထမြောက်ပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အနာရောဂါမှ ထမြောက်၍ မကြာမီကျောင်းမှ ထွက်တော်မူ၍ ကျောင်းအရိပ်တွင် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ချမ်းသာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကျန်းမာတော်မူခြင်းကို တွေ့မြင်ရပါပေပြီ၊ အသျှင် ဘုရားဤသို့ ယခု တွေ့မြင်ရသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား မကျန်းမာတော်မူခြင်းကြောင့် အကျွန်ုပ်၏ခန္ဓာကိုယ်သည် လေးလံတောင့်တင်း နေသကဲ့သို့ ဖြစ်ပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အား အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း မကွဲပြားပါကုန်၊ အကျွန်ုပ်အား (သတိပဋ္ဌာန် အစရှိသော) တရားတို့သည်လည်း မထင်ပေါ်ပါကုန်၊ အသျှင်ဘုရား သို့ဖြစ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ကြားတော်မမူရသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူလိမ့်မည် မဟုတ်ဟု (အောက်မေ့နေသောကြောင့်သာ) အကျွန်ုပ်အား အနည်း ငယ်သက်သာခွင့်ရရှိပါတော့သည်”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၆၅။ အာနန္ဒာ ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ထံမှ အဘယ်အရာကို မျှော်လင့်နေသေးသနည်း၊ အာနန္ဒာငါသည် အတွင်းအပြင် မထားဘဲ တရားကို ဟောခဲ့ပြီ၊ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည်မှာ တရားတို့ (အရာ) ၌ ‘ဆရာ့ လက်ဆုပ်’ ပြုထားသော လျှို့ဝှက်ချက် မရှိချေ။
အာနန္ဒာ “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည်ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း အကြင်သူအား ဤသို့ လိုလားခြင်းရှိရာ၏၊ ထိုသူသည်သာလျှင် ရဟန်းသံဃာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို မြွက်ဆိုရာ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားမှာမူကား “ရဟန်းသံဃာကို ငါသာလျှင် သိမ်းယူထားအံ့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ရဟန်းသံဃာသည် ငါ့ကိုသာလျှင် အားကိုးခြင်းရှိနေစေ” ဟူ၍လည်းကောင်း ဤသို့သောလိုလားခြင်းသည် မရှိချေ၊ အာနန္ဒာ ထိုသို့ လိုလားခြင်းမရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ (မှာထားချက်) ကို အဘယ်မှာ မြွက်ကြားတော့အံ့နည်း။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ငါသည် အိုမင်းကြီးရင့်လှပါပြီ၊ အရွယ်လွန်နေပါပြီ၊ အဆုံးပိုင်းသို့ ရောက်နေပါပြီ၊ ငါ့အသက် ရှစ်ဆယ်ရှိနေပါပြီ။ အာနန္ဒာ လှည်းအိုသည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းဖြင့် တည်တံ့သကဲ့သို့ ဤအတူပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ဖွဲ့စည်းတုပ်နှောင်ခြင်းနှင့်တူသော ဖလသမာပတ်ဖြင့် တည်တံ့လျက်ရှိ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်အခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံနိမိတ်တို့ကို နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊ အချို့သော ဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်လည်ကောင်း သင်္ခါရနိမိတ်ကို အာရုံမပြုသော (အရဟတ္တဖိုလ် စိတ်နှင့်ယှဉ်သော) သမာဓိသို့ ရောက်၍ နေ၏၊ အာနန္ဒာ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် သာလွန်၍ ချမ်းသာပေ၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် (သင်တို့သည်) မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေသနည်း။
အာနန္ဒာ ဤ (သာသနာတော်) ၌ ရဟန်းသည် ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ရုပ်ကိုယ်၌ ‘ရုပ်ကိုယ်’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့်နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏၊ ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် ဆင်ခြင်လျက် သတိရှိလျက်ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ တို့၌ ခံစားမှု ‘ဝေဒနာ’ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ စိတ်၌ စိတ်ဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက်။ပ။ သဘောတရားတို့၌ သဘောတရားဟု အဖန်ဖန်ရှုလျက် လောက၌ (ဖြစ်တတ်သော) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းနှင့် နှလုံးမသာခြင်းကို ပယ်ဖျောက်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲမိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ တရားကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။
အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းတို့သည် ယခုအခါ၌ဖြစ်စေ ငါ (ဘုရား) ကွယ်လွန်သောအခါ၌ဖြစ်စေ မိမိကိုယ်ကိုသာ မှီခိုရာပြု၍ မိမိမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍၊ တရားကိုသာမှီခိုရာပြု၍ တရားမှတစ်ပါး ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိသည်ဖြစ်၍ နေကုန်လတ္တံ့၊ အလုံးစုံသော ထိုရဟန်းတို့သည် အကျင့်သိက္ခာကို လိုလားသော ရဟန်းဟူသမျှတို့တွင် အမြတ်ဆုံးအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဒုတိယအခန်း ပြီး၏။
=== တတိယအခန်းအပိုင်း ===
နိမိတ် အရိပ်အရောင် ပြတော်မူခြင်း
၁၆၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်၍ ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော် “အာနန္ဒာထိုင်စရာအခင်းကို ယူခဲ့လော့၊ နေ့သန့်စင်နေခြင်းငှါ စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ထိုင်စရာအခင်းကို ယူ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်မှ နောက်မှ အစဉ်လိုက်လေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီသို့ ချဉ်းကပ်၍ ပြင်ထားသောနေရာ၌ ထိုင်တော်မူ၏။ အသျှင်အာနန္ဒာသည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုး၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏။
၁၆၇။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကိုမိန့်တော်မူ၏—့
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီ သည်မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။ အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြု ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ် ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ် ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည်ကား သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ၊ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ်နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက် တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိ ခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံး ဖြစ်စေ၊ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြသော်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ (ထို့ကြောင့်) “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို့ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်မိချေ၊ မာရ်နတ် နှောင့်ယှက်ခံရသော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ချေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သင်သွားလော့၊ ယခုအခါ၌ သွားရန် အချိန်ကို သင်သိ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် နေရာမှထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြု၍ မနီးမဝေး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေလေ၏။
မာရ်နတ် တောင်းပန်ခြင်း
၁၆၈။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ် ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါး၏ ဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်း စွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့်ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင်မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူလိမ့် မည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင် ဟောနိုင်ပြနိုင် တည်တံ့ စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကိုအကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို ဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သောတရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့် နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင်မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ဥပါသကာတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ကောင်းစွာဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကို ဆောင်နိုင်ကြပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ပြောနိုင် ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ဖြစ်ပေါ်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက်ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီးမဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကိုမကျင့်နိုင်ကြ သေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ မပြောနိုင်မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် တတ်သိလိမ္မာ ရှိကြပါပြီ၊ ့ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး ဖြစ်ကြပါပြီ၊ ရဲရင့်ကြပါပြီ၊ အကြားအမြင် များကြပါပြီ၊ တရားတော်ကိုဆောင်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ လျော်သောအကျင့်ကို ကျင့်နိုင်ကြ ပါပြီ၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်နိုင်ကြပါပြီ၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍ ပြောနိုင်ဟောနိုင် ပြနိုင် တည်တံ့စေနိုင် ဖွင့်နိုင် ဝေဖန်နိုင် ပေါ်လွင်စေနိုင်ကြပါပြီ၊ ပေါ်ပေါက်လာသောသူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်း မှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုဟောပြနိုင်ကြပါကုန်ပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည်မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများသိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့လျှောက်သော် မြတ်စွာဘုရားသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“မာရ်နတ် သင် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
၁၆၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူလိုက်သောအခါ ကြက်သီးမွေးညင်းထလျက် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာမြေငလျင် အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်းသည် ဖြစ်လေ၏၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်းတခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်း စကားကိုကျူးရင့်တော်မူ၏—
“မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမဲ့ နိဗ္ဗာန်နှင့် အဖန်ဖန် ဖြစ်မှု ဘဝကို နှိုင်းချိန်လျက် ဘဝဖြစ်ရန်ပြုပြင်တတ်သော ကံကို စွန့်ပယ်ခဲ့လေပြီ၊ အဇ္ဈ တ္တတရား၌ မွေ့လျော်ကာ ကောင်းစွာ တည်ကြည် သောစိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍ ချပ်ဝတ်နှင့်တူသော မိမိသန္တာန်ရှိ ကိလေသာကွန်ရက်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့ လေပြီ”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
မြေကြီး လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း
၁၇ဝ။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေလျက်ကြောက် မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ အလွန်ကြီးကျယ်လေစွတကား၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားကုန်၏၊ အကြီးအကျယ် မြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကားအဘယ်နည်း”ဟု (အကြံ ဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင်တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏။
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထစေ လျက်ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဤမြေ (ငလျင်) လှုပ်ခြင်းသည် ကြီးကျယ်ပါပေစွ၊ အလွန်ကြီးကျယ်ပါ ပေစွ၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့် မြည်ဟည်းသွားပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
ငလျင်လှုပ်ခြင်း အကြောင်း ရှစ်ပါး
၁၇၁။ အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) ပြင်းစွာလှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်း အထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့တည်း။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ရေ၌ တည်၏၊ ရေသည် လေ၌ တည်၏၊ လေသည် ကောင်းကင်၌ တည်၏။ အာနန္ဒာ ပြင်းထန်စွာ လေတိုက်သောအခါ ရေကို လှုပ်စေကုန်၏၊ ရေလှုပ်သော် မြေကိုလှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ရှေးဦးစွာသော အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၁)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံသော (အဘိညာဉ်) စိတ်၌ လေ့လာပြီးသောသမဏသည်လည်းကောင်း ဗြာဟ္မဏသည်လည်းကောင်း ကြီးသော တန်ခိုးအာနုဘော်ရှိသော နတ်သည်လည်းကောင်း အားနည်းသော မြေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာနှင့် အားကြီးသော ရေ (ကသိုဏ်းဈာန်) သညာတို့ကို ပွါးများပြီးလျှင် ဤမြေကြီးကို လှုပ်စေ၏၊ တုန်လှုပ်စေ၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်စေ၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်စေ၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ နှစ်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၂)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် တုသိတာနတ်ပြည်မှ စုတေ၍ သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်သို့ သက်ရောက်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ သုံးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၃)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း ဘုရားလောင်းသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အမိဝမ်းတိုက်မှဖွားမြင်သောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါတုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ လေးခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၄)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရရှိတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ့ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ငါးခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၅)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော ဓမ္မစကြာတရားကိုဟောတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခြောက်ခုမြောက် အကြောင်း အထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၆)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန်ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လွှတ်တော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာတုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ ခုနစ်ခုမြောက်အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၇)
အာနန္ဒာ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာနာမ်ရုပ်အကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်း သဘောအနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသောအခါ ဤမြေကြီးသည် လှုပ်၏၊ တုန်လှုပ်၏၊ ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်၏၊ သွက်သွက်ခါ တုန်လှုပ်၏၊ ဤကား မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ရှစ်ခုမြောက် အကြောင်းအထောက်အပံ့ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ မြေ (ငလျင်) အကြီးအကျယ် လှုပ်ခြင်း၏ အကြောင်းအထောက်အပံ့တို့ကား ဤရှစ်ပါးတို့ပေတည်း။
ပရိသတ် ရှစ်ပါး
၁၇၂။ အာနန္ဒာ ပရိသတ်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
မင်းပရိသတ်၊ ပုဏ္ဏားပရိသတ်၊ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ်၊ ရဟန်းပရိသတ်၊ စာတုမဟာရာဇ်ပရိသတ်၊ တာဝတိံသာပရိသတ်၊ မာရ်နတ်ပရိသတ်၊ ဗြဟ္မာပရိသတ် (ဤရှစ်ပါး) တို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော မင်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (မင်းပရိသတ်များ) ၌ ထိုမင်းတို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင်ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုမင်းတို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏၊ (ငါသည်ထိုမင်းတို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သောအခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။
အာနန္ဒာ ငါသည် အရာမကသော ပုဏ္ဏားပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ တက်ရောက်ခဲ့ဖူးသည်ကိုမှတ်မိပေ၏။ပ။ သူဌေးသူကြွယ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ရဟန်းပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ စာတုမဟာရာဇ် ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ တာဝတိံသာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ မာရ်နတ်ပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့။ ဗြဟ္မာပရိသတ် (စည်းဝေးပွဲများ) သို့ ချဉ်းကပ်ဖူးသည်ကို မှတ်မိပေ၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌လည်း ငါသည် အတူတကွလည်း ထိုင်နေဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ပြောဆိုခဲ့ဖူး၏၊ အတူတကွလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ဖူး၏။ ထို (ပရိသတ်များ) ၌ ထိုပရိသတ်တို့၏ အဆင်းကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အဆင်းသည်လည်း ဖြစ်၏။ ထိုပရိသတ်တို့၏ အသံကဲ့သို့ပင် ငါ၏ အသံသည်လည်း ဖြစ်၏။ (ငါသည် ထို့ပရိသတ်တို့ကို) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေ၏၊ (ဤသို့) ဟောပြောနေစဉ်၌လည်း “ဟောပြောနေသောဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ (ငါသည်) တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန် ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် ကွယ်ခဲ့၏။ (ဤသို့) ကွယ်ခဲ့သော အခါ၌လည်း “ကွယ်သွားသော ဤသူသည် အဘယ်သူနည်း၊ နတ်လော လူလော”ဟု ငါ့ကို မသိကုန်။ အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော ပရိသတ်တို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
အဘိဘာယတန ရှစ်ပါး
၁၇၃။ အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်း မိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၁)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို ရှုမှတ်၍ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသော အဆင်းမကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဒုတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၂)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ငယ်ကုန်သော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကိုလွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား တတိယအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၃)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ကောင်းသောအဆင်း မကောင်းသော အဆင်းရှိသော ကြီးသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား စတုတ္ထအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၄)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသော အဆင်းညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော အောက်မဲညိုပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊၁ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင် ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ညိုသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ညိုသောအဆင်း ညိုသောအသွေး ညိုသောအရောင်ရှိသော ညိုသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်းအမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ပဉ္စမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၅)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာ့အားဖြင့် ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသော ဝါရွှေသော မဟာလှေကားပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဝါရွှေသောအဆင်း ဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင်ရှိသောဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဝါရွှေသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်တို့ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဝါရွှေသောအဆင်းဝါရွှေသောအသွေး ဝါရွှေသောအရောင် ရှိသော ဝါရွှေသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင် သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ အဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၆)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ နီသောအ ဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့် နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော နီသော မိုးဆွေပန်းကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ နီသောအဆင်းနီသောအသွေး နီသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် နီသော နှစ်ဖက်ချော အဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဤအတူ တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌နီသောအဆင်း နီသောအသွေး နီသော အရောင်ရှိသော နီသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား သတ္တမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၇)
တစ်ဦးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသော အဆင်းဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဥပမာအားဖြင့်ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော သောက်ရှူးကြယ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဗာရာဏသီပြည်ဖြစ် ဖြူသော နှစ်ဖက်ချောအဝတ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း ဤအတူ တစ်ဦးသောပုဂ္ဂိုလ်သည် မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်တော့ဘဲ အပသန္တာန်၌ ဖြူသောအဆင်း ဖြူသောအသွေး ဖြူသောအရောင်ရှိသော ဖြူသော (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ “ထို (ရုပ်) တို့ကို လွှမ်းမိုး၍ (ငါ) သိသည် (ငါ) မြင်သည်”ဟု ဤသို့လည်း အမှတ် ‘သညာ’ ရှိ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမအဘိဘာယတနဈာန်ပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ (ဆန့်ကျင်ဘက်တရားနှင့် အာရုံတို့ကို) လွှမ်းမိုးနိုင်ကြောင်း ‘အဘိဘာယတန’ ဈာန်တို့ သည်ဤရှစ်ပါးတို့ပင်တည်း။
၁။ ဤအရာ၌ ဥမာပုပ္ဖ ပုဒ်၏အနက်ကို အောက်မဲညိုပန်းထက် သာ၍ညိုသော နှမ်းကြတ်ပန်းဟု အဘိဓာန်နိသျသစ်၌ ဆို၏။
လွတ်လပ်ခြင်း "ဝိမောက္ခ" တရား ရှစ်ပါး
၁၇၄။ အာနန္ဒာ လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့သည် ရှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။
အဘယ်ရှစ်ပါးတို့နည်းဟူမူ—
(မိမိသန္တာန်၌) ကသိုဏ်းရုပ်ဈာန်ရှိသည်ဖြစ်၍ (ပြင်ပသန္တာန်၌လည်း) (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ပဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၁)
မိမိသန္တာန်၌ အဆင်းရုပ်ကို မရှုမှတ်မူ၍ ပြင်ပသန္တာန်၌ (ကသိုဏ်း) ရုပ်တို့ကို ရှု၏၊ ဤကား ဒုတိယဝိမောက္ခပေတည်း။ (၂)
တင့်တယ်၏ဟူ၍သာလျှင် နှလုံးသွင်း၏၊ ဤကား တတိယ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၃) ့
ရူပသညာတို့ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ ပဋိဃသညာတို့ လုံးဝချုပ်သည့်ပြင် နာနတ္တသညာတို့ကို လုံးဝနှလုံးမသွင်းမူ၍ “ကောင်းကင်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကာသာနဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား စတုတ္ထ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၄)
အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “ဝိညာဉ်သည် အဆုံးမရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ပဉ္စမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၅)
ဝိညာဏဉ္စာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ “တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိ”ဟု (နှလုံးသွင်းလျက်) အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား ဆဋ္ဌ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၆)
အာကိဉ္စညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) သို့ ရောက်၍နေ၏၊ ဤကား သတ္တမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၇)
နေဝသညာနာသညာယတန (ဈာန်) ကို လုံးဝလွန်မြောက်၍ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ (နိရောဓသမာပတ်) သို့ ရောက်၍ နေ၏၊ ဤကား အဋ္ဌမ ဝိမောက္ခပေတည်း။ (၈)
အာနန္ဒာ ရှစ်ပါးသော လွတ်လပ်ခြင်း ‘ဝိမောက္ခ’ တို့ ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း။
၁၇၅။ အာနန္ဒာ ငါသည် ဘုရားဖြစ်ပြီးခါစ (အဋ္ဌမသတ္တာဟဖြစ်သော) အခါတစ်ပါး၌ ဥရုဝေဠ (တော) နေရဉ္ဇရာမြစ်ကမ်းပါးအနီး ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင် (ရင်း) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုသို့နေစဉ် ယုတ်မာသောမာရ်နတ်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ဖူး၏—
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက်ခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှောက်သော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “မာရ်နတ် ငါ၏ တပည့်ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကိုမဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ရဟန်းမိန်းမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက် လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြ နိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာမရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သော အကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကိုသင်ယူ၍ မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ့ပေါ်ပေါက်လာသော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကိုမဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး တတ်သိလိမ္မာ မရှိကြသေး၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမပြီး မဖြစ်ကြသေး၊ မရဲရင့်ကြသေး၊ အကြားအမြင် မများကြသေး၊ တရားတော်ကို မဆောင်နိုင်ကြသေး၊ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့်လျော်သော တရားကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ လျော်သောအကျင့်ကို မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ တရားနှင့်လျော်စွာ မကျင့်နိုင်ကြသေး၊ မိမိတို့ ဆရာ့ဝါဒကို သင်ယူ၍မပြောနိုင် မဟောနိုင် မပြနိုင် မတည်တံ့စေနိုင် မဖွင့်နိုင် မဝေဖန်နိုင် မပေါ်လွင်စေနိုင်ကြသေး၊ ပေါ်ပေါက်လာ သော သူတစ်ပါးဝါဒကို အကြောင်းမှန်ဖြင့် ကောင်းစွာ နှိမ်နင်း၍ အံ့ဖွယ်ရှိသော တရားကို မဟောပြနိုင်ကြကုန်သေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်။
မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သောအကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည် အကြင်မျှလောက် ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင်သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများ မသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက် ကာလပတ်လုံး ငါသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူမည် မဟုတ်”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
၁၇၆။ အာနန္ဒာ ယုတ်မာသော မာရ်နတ်သည် ယနေ့ ယခုပင် စာပါလစေတီ၌ ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လျက် ငါ့အား ဤစကားကို လျှောက်ထားပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ။
အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူဖူးပါသည်၊ ‘မာရ်နတ်ငါ၏တပည့် ရဟန်းတို့သည် အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့်ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသကာတို့သည်။ ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏တပည့် ဥပါသိကာမတို့သည်။ပ။ မာရ်နတ် ငါ၏ မြတ်သော အကျင့်ဟုဆိုအပ်သော ဤသာသနာတော်သည်အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင်မပြည့်စုံသေး၊ မစည်ပင် သေး၊ မပြန့်ပွါးသေး၊ လူအများမသိသေး၊ များစွာ မဖြစ်ထွန်းသေး၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး ငါသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူမည် မဟုတ်’ဟု (မိန့်တော်မူဖူးပါသည်)။
အသျှင်ဘုရား ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရား၏ မြတ်သော အကျင့်ဟု ဆိုအပ်သော သာသနာတော်သည် (ပညာရှိ) နတ်လူတို့ ကောင်းစွာ ပြနိုင်သည့်တိုင်အောင် ပြည့်စုံပါပြီ၊ စည်ပင်ပါပြီ၊ ပြန့်ပွါးပါပြီ၊ လူအများ သိပါပြီ၊ များစွာ ဖြစ်ထွန်းပါပြီ၊ အသျှင်ဘုရား ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူပါလော့၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား ယခုအခါ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် အချိန်တန်ပါပြီ”ဟု (လျှောက် ထားပြန်၏)။
၁၇၇။ အာနန္ဒာ ဤသို့ မာရ်နတ်က လျှောက်ထားသော် ငါသည် ယုတ်မာသော မာရ်နတ်အား ဤစကားကို မိန့်ဆိုလိုက်၏ —
“မာရ်နတ် သင်သည် မကြောင့်ကြလင့်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီ ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်မြောက်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုလိမ့်မည်ဟု (မိန့်ဆိုလိုက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို ယခုပင် စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ လျှောက်ထား တောင်းပန်ခြင်း
၁၇၈။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ တန်တော့ မြတ်စွာဘုရားကို ယခု မတောင်းပန်လင့်နှင့်တော့၊ မြတ်စွာဘုရားကို တောင်းပန်ရန် ယခုအခါ မဟုတ်တော့ပြီဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ ပ။ အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်းမြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ လျှောက်ထားတောင်းပန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာ အလို့ငှါလောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံးတည်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်ထားတောင်းပန်၏)။
အာနန္ဒာ သင်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဗောဓိဉာဏ်ကို ယုံကြည်သည် မဟုတ်ပါလောဟု (မိန့်တော်မူ ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ ယုံကြည်ပါလျက် သင်သည် မြတ်စွာဘုရားကို အဘယ့်ကြောင့် သုံးကြိမ်တိုင်အောင်နှိပ်စက်ဘိသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဤစကားကို မျက်မှောက်၌ပင် ကြားရဖူးပါ၏၊ မျက်မှောက်၌ပင် ခံယူဖူးပါ၏၊ “အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရားလေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား ၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလို ရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည်ကား ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများ ထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်၏”ဟု (ကြားနာခံယူရဖူးပါသည်ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ထိုတရားကို သင်ယုံကြည်သည် မဟုတ်လောဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ယုံကြည်ပါသည် အသျှင်ဘုရား (ဟု လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပြပါလျက် သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို သင်မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤမတောင်းပန်ခြင်းသည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၇၉။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌ သီတင်းသုံးနေခဲ့၏၊ အာနန္ဒာထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇ၊ ဂိဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်ပြီးစီးခြင်း၏ အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာအား ထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေတည် နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထားပြီးဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီးဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာသို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေတည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။ ဲ
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွါးနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာ ဘုရားသည်အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ ငါ့ကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည် သင်၏တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈ဝ။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမပညောင်ပင်၌ နေ၏။ပ။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါး၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာ (အရပ်) ၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် တပေါဒါရုံကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ရှဉ့်စာ ကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်း၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် ဇီဝက၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ နေခဲ့၏။ ထိုရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ပင်လျှင် မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တော၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ထိုသို့ နေစဉ်၌လည်း သင့်ကို ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိ၏၊၁ (ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏)၂ ဂေါတမပညောင်ပင်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ စောရပပါတ ချောက်ကမ်းပါးသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဝေဘာရတောင်၏နံပါး သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဣသိဂိလိတောင်၏နံပါး ကာဠသိလာအရပ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ယင်းတိုက်တော သပ္ပသောဏ္ဍိကတောင်ဝှမ်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ တပေါဒါရုံ ကျောင်းသည်မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ရှဉ့်စာကျွေးရာ ဝေဠုဝန်ကျောင်းသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ ဇီဝက၏့သရက်ဥယျာဉ်သည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ မဒ္ဒကုစ္ဆိအရပ် မိဂဒါဝုန်တောသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏။ပ။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင်ပြုပါလျက်လည်း သင်သည်သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ် လူတို့၏အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင်ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၁။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဥဒေနစေတီ၌ နေခဲ့၏၊ ထိုသို့နေစဉ်၌လည်း သင့်အား ငါမိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထား၏၊ ဆောက်တည် ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော်အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏၊ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက်လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ချေ၊ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကို မတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏။ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်းချက် သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၂။ အာနန္ဒာ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဂေါတမကစေတီ၌ နေခဲ့၏။ပ။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သတ္တမ္ဗစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် ဗဟုပုတ ္တစေတီ၌ နေခဲ့၏။ ့ဤဝေသာလီပြည်၌ပင်လျှင် သာရန္ဒဒစေတီ၌ နေခဲ့၏။
အာနန္ဒာ ယနေ့ စာပါလစေတီ၌ (နေစဉ်) ယခုပင် သင့်အား ငါ မိန့်ဆိုခဲ့ပြီ “အာနန္ဒာ ဝေသာလီပြည်သည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဥဒေနစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဂေါတမကစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ သတ္တမ္ဗစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ ဗဟုပုတ ္တစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပေ၏၊ သာရန္ဒဒစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏၊ စာပါလစေတီသည် မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပေ၏။
အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကိုပွါးများထား၏၊ လေ့ကျင့်ထား၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ပြုထား၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ပြုထား၏၊ ဆောက်တည်ထား၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထား၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထား၏၊ ထိုသူသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေ အာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်ပေ၏။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပြီးစီးခြင်း၏အခြေခံ ‘ဣဒ္ဓိပါဒ်’ တရား လေးပါးတို့ကို ပွါးများထားပြီးဖြစ်၏၊ လေ့ကျင့်ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ယာဉ်ကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ တည်ရာကဲ့သို့ ပြုထားပြီး ဖြစ်၏၊ ဆောက်တည် ထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ ဆည်းပူးထားပြီး ဖြစ်၏၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်ထားပြီးဖြစ်၏။ အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အလိုရှိခဲ့သော် အာယုကပ်ပတ်လုံးဖြစ်စေအာယုကပ်ထက် လွန်၍ဖြစ်စေ တည်နိုင်၏”ဟု (မိန့်ဆိုခဲ့ဖူး၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထင်ရှားသော နိမိတ်အရိပ်အရောင်ကို ဤသို့ပင် ပြုပါလျက်လည်းသင်သည် သဘောပေါက်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ချေ။ “အသျှင်ဘုရား လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါနတ်လူ တို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန် ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာ ဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်တော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားကိုမတောင်းပန်ခဲ့ချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် အကယ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ထိုအခါက တောင်းပန်ခဲ့ငြားအံ့၊ မြတ်စွာဘုရား သည်သင်၏ တောင်းပန်သော စကားတို့ကို နှစ်ကြိမ်သာလျှင် ငြင်းပယ်၍ သုံးကြိမ်မြောက်မူကား လက်ခံရာ၏၊ အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (မတောင်းပန်ခြင်း) သည် သင်၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏၊ သင်၏ချို့ယွင်း ချက်သာလျှင် ဖြစ်ချေ၏။
၁၈၃။ “အာနန္ဒာ ချစ်ခင်မြတ်နိုးသောသူ အားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း (ဘဝခြားလျက်) ကွဲကွာခြင်းများကို ရှေးမဆွကပင် ငါဟောကြားခဲ့ပြီး မဟုတ်ပါလော၊ အာနန္ဒာဤအရာ၌ အကြင်တရားသည် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊ ပြုပြင်ပေးရခြင်းသဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါ အံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင် အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှု ‘အာယုသင်္ခါရ’ ကို စွန့်လိုက်ပြီ၊ ထွေးအံလိုက်ပြီ၊ လွှတ်လိုက်ပြီ၊ ပယ်လိုက်ပြီ၊ ပစ်လွှင့်လိုက်ပြီ၊ စွန့်လွှတ်လိုက်ပြီ၊ (ထို့ပြင်) ‘မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ မြတ်စွာဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်ပြု လိမ့်မည်’ဟု ဧကန်မုချ စကားကိုလည်း မိန့်ဆိုလိုက်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ထိုစွန့်ပယ်လိုက်ပြီးသော အသက်ရှည်ရန် ပြုပြင်မှုကို အသက်ရှည်စေလိုသောကြောင့် တစ်ဖန်ပြန်၍ ဖြစ်စေအံ့သောအကြောင်းသည် မရှိတော့ချေ။ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သောကျောင်းကြီးဆီသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာနှင့်အတူ မဟာဝုန်တော ပြာသာဒ်ဆောင်ပေါက်သော ကျောင်းကြီးသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင်—
“အာနန္ဒာ သင်သွားချေ၊ ဝေသာလီပြည်၌ အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေကုန်လော့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံခဲ့၍ ဝေသာလီ ပြည်၌အမှီပြုနေကုန်သော ရဟန်းအားလုံးတို့ကို ဓမ္မာရုံ၌ စုရုံးစေပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်း ကပ်၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်ပြီးသော အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား “အသျှင်ဘုရား ရဟန်းသံဃာသည် စုရုံးပြီးလျက် ရှိနေပါပြီ၊ ယခုအခါ၌ ကြွတော်မူရန် အချိန်ကို မြတ်စွာဘုရား သိတော်မူပါသည်” (ကြွရန်မှာ မြတ်စွာဘုရား၏အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါသည်)ဟု လျှောက်၏။
၁၈၄။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဓမ္မာရုံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏။
၁။ အပိုဒ်နံပါတ် ၁၇၉—၌ ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်၍ ဤအရာ၌ ဤစာပိုဒ်မရှိသင့်ပြီ။
၂။ ရှေးကမြှုပ်ခဲ့ရာ ပေယျာလတို့၌ ထုတ်ဖော်တတ်စေရန် ဤစာပိုဒ်များကို ဤအရာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
သာသနာအရှည် တည်တံ့ရေး သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါး
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်တို့ကို သင်တို့ သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သော အကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခန့်လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏။
ရဟန်းတို့ ငါသည် ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတို့ကို သင်တို့သည်ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက် ကြာမြင့်စွာတည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကို စောင့်ရှောက်ရန်အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွား ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု ဆိုရာ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်သိ၍ ငါဟောအပ်သော ထိုတရားတို့ကား အဘယ်နည်း။
ယင်းတရားတို့ကား သတိပဋ္ဌာန်လေးပါး သမ္မပ္ပဓာန်လေးပါး ဣဒ္ဓိပါဒ်လေးပါး ဣန္ဒြေငါးပါး ဗိုလ် ငါးပါးဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါး အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ်တို့ပေတည်း။
ရဟန်းတို့ ငါသည် သင်တို့အား ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟောအပ်သော ဤတရားတော်တို့ကိုသင်တို့သည် ကောင်းစွာ သင်ယူ၍ မှီဝဲအပ်ကုန်၏၊ ပွါးများအပ်ကုန်၏၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျင့်အပ်ကုန်၏၊ ယင်းသို့ မှီဝဲပွါးများ လေ့ကျင့်သည်ရှိသော် ဤမြတ်သောအကျင့် ‘သာသနာတော်’ သည် အရှည်ခိုင်ခံ့လျက်ကြာမြင့်စွာ တည်တံ့ရာ၏၊ ထို (သို့တည်တံ့ခြင်း) သည် လူအများ၏ စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ လောကကိုစောင့့်ရှောက်ရန် အလို့ငှါ နတ်လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် ချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လေရာ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၁၈၅။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူပြန်သည်မှာ—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ယခု ငါ မိန့်မှာဦးအံ့၊ ပြုပြင်ပေးရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည့်ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိကုန်၏၊ မမေ့သော သတိတရားဖြင့်၁ ကိစ္စပြီးစီးအောင် အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်စွာ ဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် မကြာမီပင် ဖြစ်လိမ့်မည်၊ ဤနေ့မှ သုံးလလွန်သောအခါ၌မြတ်စွာဘုရား သည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူပြန်၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကိုလည်း မိန့်တော်မူပြန်၏ —
(ရဟန်းတို့) ငါ၏ အရွယ်သည် ရင့်ရော်လှလေပြီ၊ ငါ၏ အသက်ကြွင်းသည် နည်းလှလေပြီ၊ သင်တို့ကိုစွန့် ၍ သွားရတော့အံ့၊ ငါသည် မိမိ၏ ကိုးကွယ်ရာကို ပြုပြီးပြီ။
ရဟန်းတို့ မမေ့မလျော့ဘဲ သတိရှိလျက် စင်ကြယ်သော သီလနှင့် ပြည့်စုံကြစေ ကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ တည်ကြည်၍ ကောင်းစွာ ကြံစည်ခြင်းရှိလျက် မိမိတို့၏ စိတ်ကို စောင့်ရှောက်ကြကုန်လော့။
ရဟန်းတို့ ဤတရားဝိနည်း ‘သာသနာတော်’ ၌ မမေ့မလျော့နေသော သူသည် အဖန်ဖန်ဖြစ်လျက်ပြောင်းရွှေ့ကျင်လည်ရာ ‘ဘဝသံသရာ’ ကို စွန့်ပယ်၍ ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုနိုင်ပေလတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
တတိယအခန်းပြီး၏။
၁။ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထာတိ သတိအဝိပ္ပဝါသေန သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္ပာဒေယျာထ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ သတိတရားဖြင့်ဟု ကရိုဏ်းအနက် ပြန်ဆိုထားသည်။
=== စတုတ္ထအခန်းအပိုင်း ===
ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ပြန်ကြည့်တော်မူခြင်း
၁၈၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ဝေသာလီပြည်သို့ ဆွမ်းခံဝင်တော်မူ၏။
ဝေသာလီပြည်၌ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ပြီးလျှင် ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဆွမ်းစားရာမှ ဖဲခွါခဲ့ပြီးသော်ဝေသာလီပြည်ကို ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ကိုယ်ပါ ပြန်လှည့်လျက် ကြည့်ရှုတော်မူ၍ “အာနန္ဒာ ဤယခုကြည့်ရှုခြင်းသည် ဝေသာလီပြည်ကို မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံး ကြည့်ရှုခြင်းပေတည်း၊ အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ ဘဏ္ဍုရွာသို့ ရောက်တော်မူ၍ ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။
ထို (ရွာ) ၌ (နေစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား (ဤသို့) မိန့်တော်မူသည်မှာ—
ရဟန်းတို့ လေးပါးသော တရားတို့ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာ လပတ်လုံးပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ။ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
အဘယ်တရားလေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
“ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယသမာဓိကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး့ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော အရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ မြတ်သော လွတ်မြောက်မှု ‘အရိယဝိမုတ္တိ’ ကို လျော်ကန်စွာ မသိခြင်းကြောင့် ထိုးထွင်း၍မသိခြင်းကြောင့် ငါသည်လည်းကောင်း သင်တို့သည်လည်းကောင်း ရှည်လျားစွာသော ဤ (သံသရာ) ကာလပတ်လုံး ပြေးသွားခဲ့ရလှလေပြီ၊ ကျင်လည်ခဲ့ရလှလေပြီ။
ရဟန်းတို့ (ငါသည်) ထိုအရိယသီလကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယသမာ ဓိကိုလျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယပညာကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ထိုအရိယဝိမုတ္တိကို လျော်ကန်စွာ သိပြီ၊ ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။ ဘဝ၌တပ်မက်ခြင်း ‘ဘဝ တဏှာ’ ကိုဖြတ်ပြီးပြီ၊ ဘဝသစ်သို့ ဆွဲဆောင်တတ်သော ကြိုးနှင့်တူစွာ ဘဝတဏှာ ကုန်ပြီ၊ ယခု အခါတစ်ဖန် (ဘဝသစ်၌) ဖြစ်ခြင်း မရှိတော့ပြီ”ဟု (ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြီးလျှင် ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်တစ်ပါးသော ဤစကားကို မိန့်တော်မူပြန်၏—
“(များသော) အခြံအရံရှိသော ဂေါတမ (အနွယ်ဖြစ်သော) မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးသီလ သမာဓိ ပညာ ဝိမုတ္တိ ဟူသော ဤတရားတို့ကို မှန်စွာသိလေပြီ။
ဤသို့ မှန်စွာ သိ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား တရားတော်ကို ဟော ကြားခဲ့လေပြီ၊ ပညာမျက်စိ (ငါးပါး) ၁ နှင့် ပြည့်စုံသော (လူ နတ်တို့၏) ဆရာ မြတ်စွာဘုရားသည် ကိလေသာမီး လုံးဝငြိမ်းပြီးသည် ဖြစ်၍ ဒုက္ခ၏အဆုံးကို ပြုလေပြီ”ဟု (မိန့်တော်မူပြန်၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘဏ္ဍုရွာ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏။ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ ပညာ၌ တည်၍ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှ ကောင်းစွာသာလျှင်လွတ် မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ပညာမျက်စိငါးပါးဟူသည်ကား ၁—ဗုဒ္ဓစက္ခု = ဘုရားမျက်စိ (အာသယာနုသယဉာဏ်နှင့် ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ်)။ ၂ —သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
သမန္တစက္ခု = ထက်ဝန်းကျင် သိမြင်နိုင်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်။ ၃—ဥာဏစက္ခု = သစ္စဉာဏ် ကိစ္စဉာဏ် ကတဉာဏ်ဟူသော ဉာဏ်မျက်စိ။ ၄—ဒိဗ္ဗစက္ခု = နတ်မျက်စိနှင့်တူသော အဘိညာဉ်မျက်စိ။ ၅—ဓမ္မစက္ခု = အောက်မဂ်ဉာဏ် သုံးပါးဟူသော တရား မျက်စိတို့ပေတည်း။
မဟာပဒေသ လေးပါး
၁၈၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘဏ္ဍုရွာ၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟတ္ထိရွာ အမ္ဗရွာ ဇမ္ဗုရွာနှင့် ဘောဂမြို့သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ဘောဂမြို့သို့ ကြွရောက်တော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူ၏။ ထိုအာနန္ဒစေတီ၌ (နေတော်မူစဉ်) မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ မဟာပဒေသလေးပါး၁တို့ကို ဟောကြားအံ့၊ ထိုမဟာပဒေသတရားကို နာကုန်လော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကုန်လော့၊ ဟောပေအံ့”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
၁၈၈။ ရဟန်းတို့ ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ငါ့သျှင်တို့ ငါသည် ဤတရားကို မြတ်စွာဘုရား မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရ ပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်သေးဘဲ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ဤရဟန်း၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ဤရဟန်း၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ ရှေးဦးစွာ ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော့။ (၁)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြီးအမှူးမထေရ်နှင့် တကွသော သံဃာသည် နေလျက် ရှိ၏၊ ငါသည်ထိုသံဃာ၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ သင်ယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကားဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆို ငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်း မခံ ပယ်လည်း မပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုသံဃာ၏မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်။ ထိုသံဃာ၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ နှစ်ခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၂)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့—
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များကုန်သော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်ကုန်သော တရားတော် ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်ကုန်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်ကုန်သော များစွာသော မထေရ်ရဟန်းတို့သည် နေလျက်ရှိကုန်၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်တို့၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့်အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြားအံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး။ပ။ ဝိနည်း၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်တို့၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက်။ပ။ ထို (ပုဒ်ဗျည်း) တို့သည် ဝိနည်းတော်၌ လည်းနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်တို့၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ သုံးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၃)
ရဟန်းတို့ ထို့ပြင် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (တစ်စုံတစ်ယောက်သော) ရဟန်းသည် ဤသို့ ပြောဆိုငြားအံ့ —
“ဤမည်သော ကျောင်း၌ အကြားအမြင်များသော ပါဠိတော်ကို နှုတ်ငုံဆောင်သော တရားတော်ဝိနည်းတော်ကို ဆောင်သော ပါတိမောက်ကို ဆောင်သော တစ်ဦးသော မထေရ်သည် နေလျက်ရှိ၏၊ ငါသည် ထိုမထေရ်၏ မျက်မှောက်မှ ကြားနာခဲ့ရပါ၏၊ ခံယူခဲ့ရပါ၏၊ ဤကား တရားတော်ပါတည်း၊ ့ဤကား ဝိနည်းတော်ပါတည်း၊ ဤကား ဘုရားသျှင့် အဆုံးအမတော်ပါတည်း”ဟု (ပြောဆိုငြား အံ့)။
ရဟန်းတို့ ထိုရဟန်း၏ စကားကို လက်လည်း မခံအပ်သေး၊ ပယ်လည်း မပယ်အပ်သေး၊ လက်လည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ်မူ၍ ထို (ပြောဆိုသော) ပုဒ်ဗျည်းတို့ကို ကောင်းစွာ မှတ်သား၍ သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်အပ်ကုန်၏၊ ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်အပ်ကုန်၏။
(ဤသို့) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း မသက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း မနှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ်မဟုတ်ချေ၊ ထိုမထေရ်၏ မှားယွင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားသာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့ (ဆုံးဖြတ်၍) ထိုစကားကို ပယ်ကြလေ။
(သို့မဟုတ်) သုတ်တရားတော်၌ သွင်းကြည့်လျက် ဝိနည်းတော်၌ နှီးနှောကြည့်သည်ရှိသော် ထို (ပုဒ် ဗျည်း) တို့သည် သုတ်တရားတော်၌လည်း သက်ဝင်ကုန်ငြားအံ့၊ ဝိနည်းတော်၌လည်း နှီးနှောမိကုန်ငြားအံ့၊ (သို့ဖြစ်လျှင်) “ဤစကားသည် ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော် စင်စစ် ဖြစ်ပေသည်၊ ထိုမထေရ်၏ ကောင်းစွာ သင်ယူထားသော စကားလည်း ဖြစ်ပေသည်”ဟု ဤအရာ၌ ဆုံးဖြတ်ကြရမည်။ ရဟန်းတို့ လေးခုမြောက်သော ဤမဟာပဒေသကို မှတ်ထားကြကုန်လော ့။ (၄)
ရဟန်းတို့ ဤမဟာပဒေသ လေးပါးတို့ကို မှတ်ထားကုန်လော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘောဂမြို့ အာနန္ဒစေတီ၌ နေတော်မူစဉ်လည်း ဤသို့သော တရားစကားကိုသာလျှင် ရဟန်းတို့အား အကြိမ်များစွာ ဟောတော်မူ၏၊ “ဤကား သီလတည်း၊ ဤကား သမာဓိတည်း၊ ဤကား ပညာတည်း။ သီလ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော သမာဓိသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ သမာဓိ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော ပညာသည် များသော အကျိုးအာနိသင် ရှိ၏။ပညာ၌ တည်၍ ဖြစ်စေအပ်သော စိတ်သည် ကာမာသဝ ဘဝါသဝ အဝိဇ္ဇာသဝဟူသော အာသဝေါတို့မှကောင်းစွာသာလျှင် လွတ်မြောက်၏”ဟု (ဟောတော်မူ၏)။
၁။ ဂုဏ်ကြီးသူတို့ကို ကိုးကား၍ ပြောဆိုသော တရားစကားတို့ကို အမှားအမှန် ဝေဖန်ဆုံးဖြတ်ရန် နည်းညွှန် ဥပဒေသများဟု ဆိုလိုသည်။
စုန္ဒပန်းထိမ်သည် ဝတ္ထု
၁၈၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘောဂမြို့၌ အလိုရှိသမျှ နေတော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ပါဝါပြည်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ပါဝါပြည်သို့ ကြွရောက်တော်မူပြီးလျှင် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ သရက်ဥယျာဉ်၌ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည်မြတ်စွာဘုရား ပါဝါပြည်သို့ ရောက်တော်မူ၍ မိမိသရက်ဥယျာဉ်၌ နေတော်မူကြောင်းကို ကြားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သားစုန္ဒအား မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက့်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ နက်ဖြန်အဖို့ အကျွန်ုပ်၏ ဆွမ်းကို လက်ခံတော်မူပါ”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းဖြင့် လက်ခံတော်မူ၏။ ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ သည်မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူသည်ကို သိ၍ နေရာမှ ထကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
ထိုအခါ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် ထိုညဉ့်လွန်မြောက်ပြီးနောက် မိမိနေအိမ်၌ မွန်မြတ်သောခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်းကောင်း နူးညံ့သော ဝက်သား ‘သူကရမဒ္ဒဝ’၁ များကိုလည်းကောင်း စီရင်စေပြီးလျှင် “အသျှင်ဘုရား အချိန်တန်ပါပြီ၊ ဆွမ်းပြင်ပြီးပါပြီ”ဟု အချိန် (တန်ကြောင်း) ကို မြတ်စွာဘုရားအားလျှောက်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်တော်မူ၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက်ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒနေအိမ်သို့ ချဉ်းကပ်၍ ခင်းထားသော နေရာ၌ထိုင်တော်မူ၏။
ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် “စုန္ဒ သင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် ငါ့ကိုလုပ်ကျွေးလော့၊ သင်စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေးလော့”ဟုရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင်စီရင်ထားသည့် နူးညံ့သော ဝက်သားဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေး၏။ စီရင်ထားသည့် အခြားခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ရဟန်းသံဃာကို လုပ်ကျွေး၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မိန့်တော်မူ၏။
“စုန္ဒ သင်၏ ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်လိုက်လော့၊ စုန္ဒ နတ် မာရ်နတ်ဗြဟ္မာနှင့် တကွသော နတ်လောကနှင့် သမဏဗြာဟ္မဏ မင်းများလူများနှင့် တကွသော ဤလူ့လောက၌ထို (နူးညံ့သော ဝက်သား) ကိုစားလျှင် မြတ်စွာဘုရားမှတစ်ပါး ကောင်းစွာ အစာကြေအံ့သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုငါမမြင် မတွေ့ရချေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၍ကြွင်းကျန်သော နူးညံ့သော ဝက်သားကို တွင်း၌ မြှုပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီး၍မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒကို မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် (အကျိုးစီးပွါးကို) သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် နေရာမှ ထကာကြွသွားတော်မူလေ၏။
၁၉ဝ။ ထို့နောက် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသော အခါ မြတ်စွာဘုရားအား ကြမ်းတမ်းသော အနာရောဂါ ကပ်ရောက်လျက် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော ဝမ်းသွေးလွန်ရောဂါဝေဒနာတို့သည် ဖြစ်ပေါ်လာကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဒနာတို့ကို သတိရှိလျက်ဆင်ခြင်လျက် ပင်ပန်းသည်ဟု မရေတွက်ဘဲ သည်းခံတော်မူ၏။
ထိုအခါ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာသွားကုန်အံ့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
၁။ ဤအရာ၌ နွားနို့အရသာငါးမျိုး ကြိုချက်ပြုတ်နည်းအစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော နူးညံ့သော ထမင်းကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ဧကေဆရာတို့က ဆိုကြသည်ဟူ၍လည်းကောင်း ရသာယန အစီအရင်ဖြင့် ကောင်းစွာ စီရင်ထားသော စားဖွယ်ကို သူကရမဒ္ဒဝဟု ကေစိဆရာတို့က ဆိုကြသည် ဟူ၍လည်းကောင်း အဋ္ဌကထာ၌ ဖော်ပြထားသေး၏။
သီးခြား ဂါထာများ
မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ (နူးညံ့သော ဝက်သား) ဆွမ်းကိုဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးလျှင် သေလောက်အောင် ပြင်းထန်သော အနာရောဂါကို ရတော် မူသည်ဟုပြောကြသည်ကို အကျွန်ုပ် ကြားရပါ၏။ နူးညံ့သော ဝက်သား ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအား ပြင်းထန်သောအနာရောဂါ ဖြစ်ပေါ်လေ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဝမ်းသွေးသွန် တော်မူသည်ဖြစ်၍ ကုသိနာရုံပြည်သို့ငါကြွအံ့ဟု မိန့်တော်မူလေ၏။
သောက်ရေဆောင်စေတော်မူခြင်း
၁၉၁။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် လမ်းခရီးမှ ဖဲ၍ တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်းသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏ —
“အာနန္ဒာ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ အာနန္ဒာ (ငါ) ပင်ပန်းလာပြီ ထိုင်ဦးအံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေး၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ခင်းထားသော နေရာ၌ ထိုင်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာ အား မိန့်တော်မူ၏။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏၊ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေ ရှိပါ၏၊ အေးမြသောရေ ရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသောရေ ရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ် ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ် ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်းသောက်တော်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ ္တံ့”ဟု (လျှောက်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ (ငါ) မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်ပြန်၏—
“အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီးငါးရာတို့ ယခုပင် ဖြတ်ကူးသွားကြပါ၏။ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ထိုအနည်းငယ်သော (ချောင်း) ရေသည် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား ကကုဓာမြစ်သည် မဝေးလှတော့ပါ၊ (ထိုမြစ်သည်) ကြည်လင်သော ရေရှိပါ၏၊ ချိုမြိန်သော ရေရှိပါ၏၊ အေးမြသော ရေရှိပါ၏၊ ညွန်ကင်းသော ရေရှိပါ၏၊ ကောင်းသော ဆိပ်ကမ်းရှိပါ၏၊ မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိပါ၏။ ဤ (ကကုဓာမြစ်) ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုလည်း သောက်တော့်မူရပါလတ္တံ့၊ ကိုယ်တော်ကိုလည်း အေးမြအောင် ပြုတော်မူရပါလတ္တံ့”ဟု (လျှောက်ပြန်၏)။
“အာနန္ဒာ သောက်ရေကို ဆောင်ချေလော့၊ ငါ မွတ်သိပ်၏၊ (ရေ) သောက်အံ့”ဟု မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာအား သုံးကြိမ်မြောက်လည်း မိန့်တော်မူပြန်၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် သပိတ်ကိုယူကာ ထိုချောင်းဆီသို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။ ထိုအခါ လှည်းများဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာ ချဉ်းကပ်လေလျှင် ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျုခြင်းကင်းလျက် စီးလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ထိုသို့ ဆင်ခြင်မိ၏။
“မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချားနောက်ကျုလျက် စီးနေသောဤချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် ငါချဉ်းကပ်သောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်း နောက်ကျု ကင်းလျက်စီးဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်ပြီးလျှင်—
သပိတ်ဖြင့် သောက်ရေကို ခပ်ယူကာ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ —
“အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးအာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစ်သည် အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ၊ မဖြစ် ဖူးမြဲဖြစ်ပါပေစွ၊ အသျှင်ဘုရား ယခုပင် လှည်းများ ဖြတ်ကူးထားသောကြောင့် ချောက်ချား နောက်ကျုလျက်စီးနေသော ထိုချောင်းရေ အနည်းငယ်သည် အကျွန်ုပ် ချဉ်းကပ်သွားသောအခါ ကြည်လင်သန့်ရှင်းနောက်ကျုကင်းလျက် စီးပါသည်။ ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရား သောက် ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား သောက်ရေကိုသုံးဆောင်တော်မူပါလော့”ဟု (လျှောက်၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရား သည် သောက်ရေကို သုံးဆောင်တော်မူ၏။
ပုက္ကုသ မလ္လမင်းသား အကြောင်း
၁၉၂။ ထိုစဉ်အခါ ကာလာမအနွယ် အာဠာရ၏ တပည့်ဖြစ်သော မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည်ကုသိနာရုံမှ ပါဝါ (ပြည်) သို့ ခရီးသွားလျက် ရှိလေ၏။ (ထို) မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် တစ်ခုသောသစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို မြင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်ပြီးသော် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။
အသျှင်ဘုရား ရှေး၌ ဖြစ်ဖူးသည်ကား ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရသည် ခရီးသွားစဉ် လမ်းမှဖဲ၍ (လမ်း၏) အနီး တစ်ခုသော သစ်ပင်ရင်း၌ နေ့သန့်စင်ရန် ထိုင်နေပါ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအခါငါးရာမျှသော လှည်းတို့သည် ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရ၏ အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားပါကုန်၏။
အသျှင်ဘုရား ထိုလှည်းငါးရာနောက် လိုက်လာသော ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ထိုလှည်းငါးရာ၏နောက်မှ နောက်မှ လိုက်လာသော ကာလာမအနွယ်ဖြစ်သော အာဠာရထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် အသျှင်ရသေ့ ဖြတ်သန်းသွားသော လှည်းငါးရာတို့ကို မြင်လိုက်ပါ၏လော”ဟု အာဠာရအား မေး၏။
“ဒါယကာ ငါမမြင်လိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း (ထိုလှည်းတို့၏) အသံကို ကြားလိုက်ပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ ငါအိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသို့ပါနည်း စိတ်သညာရှိနေပါ၏လော”ဟု (မေးပြန်၏ )။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (ပြော၏)။
“အသျှင်ရသေ့ အသျှင်သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာ တို့ကိုစိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက် အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဟု (ဆို၏)၊ သို့သော်လည်း အသျှင်၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်း၌ မြူအလိမ်းလိမ်းကပ်နေသည် မဟုတ်ပါလော”ဟု (ဆို၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု (အာဠာရသည် ဆို၏)။
အသျှင်ဘုရား ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိပါသည်—
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့်နေတော်မူကြပါပေစွတကား၊ ဤအာဠာရရသေ့သည် အနီး၌ ကပ်လျက် ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင် လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ကာလာမအနွယ် ဖြစ်သောအာဠာရအပေါ်၌ လွန်ကဲသော ကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားပါသည်ဟု (မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်၏)။
၁၉၃။ ပုက္ကုသ ထိုအရာကို အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း၊ တစ်ဦးသော သူသည် အနီး၌ ကပ် လျက်ကပ်လျက် ဖြတ်သန်းသွားကြသော လှည်းငါးရာတို့ကို စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ အခြားတစ်ဦးသော သူသည်ကား စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် မြင်လည်း မမြင်ရာ၊ အသံကိုလည်း မကြားရာ၊ (ထိုသူနှစ်ဦးတို့တွင်) အဘယ်သူ၏ အမှုသည် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်း၊ ဖြစ်ရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်းသနည်းဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား လှည်းအစီး ငါးရာဖြစ်စေ ခြောက်ရာဖြစ်စေ ခုနစ်ရာဖြစ်စေ ရှစ်ရာဖြစ်စေ ကိုးရာ ဖြစ်စေတစ်ထောင်ဖြစ်စေ လှည်းအစီး တစ်သိန်းဖြစ်စေ အဘယ်ပြုနိုင်အံ့နည်း၊ (အနီး၌ ကပ်လျက်ဖြတ်သန်းသွားကြသော ထိုလှည်းများကို မမြင်မကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည် ခဲယဉ်း၏ဟု မပြောပလောက်ပါ)။ စင်စစ်အားဖြင့်သော်ကား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်းမမြင်ဘဲ အသံကိုလည်းမကြားဘဲ နေနိုင်သူ၏ အမှုသည်သာလျှင် ပြုရန်လည်းသာ၍ ခဲယဉ်း လှပါ၏၊ ဖြစ်ရန်လည်း သာ၍ ခဲယဉ်းလှပါ၏ဟု (လျှောက်၏)။
ပုက္ကုသ အခါတစ်ပါး၌ ငါသည် အာတုမာ (မြို့) ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၌ သီတင်းသုံးနေလျက်ရှိ၏။ ထိုအခါ မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) ၏ အနီး၌ နွားလားလေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့သည် သေလေကုန်၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ၌ များစွာသော လူစုသည် အာတုမာမြို့မှ ထွက်လာ၍ ထိုနွားလား လေးကောင်နှင့်လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေနေရာ အရပ်သို့ ချဉ်းကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ငါသည် ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) မှ ထွက်၍ ကောက်ရိုးတဲ (ကျောင်း) တံခါး (အနီး) လွင်ပြင်၌ စင်္ကြံသွားလျက် နေ၏။ ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုများစွာသော လူစုထဲမှ ယောကျာ်းတစ်ယောက်သည် ငါ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ငါ့ကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏၊ ပုက္ကုသငါသည် ထိုယောကျာ်းအား “ဒါယကာ ဤများစွာသော လူစုသည် အဘယ့်ကြောင့် စုဝေးနေသ့နည်း”ဟု မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်သောကြောင့်နွားလား လေးကောင်နှင့် လယ်သမားညီနောင် နှစ်ယောက်တို့ သေဆုံးသွားကြပါ၏၊ ဤအကြောင်းကြောင့် များစွာသော လူစုသည် စုဝေးနေပါ၏။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည်ကား အဘယ်အရပ်မှာ ရှိနေပါသနည်း”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် ဤအရပ်၌ပင် ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း မြင်တော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် မမြင်လိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အသံကို ကြားတော်မူလိုက်ပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ အသံကိုလည်း ငါမကြားလိုက်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း အိပ်ပျော်နေပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ ငါသည် အိပ်ပျော်နေသည်လည်း မဟုတ်ပေ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသို့ပါနည်း စိတ်သညာ ရှိနေပါ၏လော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာ စိတ်သညာလည်း ရှိနေပေ၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား အသျှင်ဘုရားသည် မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ် လျှပ်စစ်များ ပြက်၍မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မြင်တော်မမူလိုက်ဘဲ အသံကိုလည်းကြားတော်မမူလိုက်ဘဲ ရှိပါသလော”ဟု (လျှောက်၏)။
“ဒါယကာဟုတ်ပေ၏”ဟု ငါဆိုခဲ့၏။
ပုက္ကုသ ထိုအခါ ထိုယောကျာ်းသည် ဤသို့ ဆင်ခြင်မိ၏ —
“အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွ အချင်းတို့၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အချင်းတို့၊ ရဟန်းတို့သည် ငြိမ်သက်သောသမာပတ်ဖြင့် နေတော်မူကြပါပေစွတကား။ (ဤမြတ်စွာဘုရားသည်) မိုးရွာ၍ တချုန်းချုန်း မိုးခြိမ်းစဉ်လျှပ်စစ်များ ပြက်၍ မိုးကြိုးပစ်စဉ် စိတ်သညာရှိ၍ နိုးကြားနေပါလျက် မြင်လည်း မမြင်လိုက်ဘဲရှိတုံဘိ၏၊ အသံကိုလည်း မကြားလိုက်ဘဲ ရှိတုံဘိ၏”ဟု ဆင်ခြင်လျက် ငါ့အပေါ်၌ လွန်ကဲသောကြည်ညိုခြင်းကို လျှောက်ကြားပြီးလျှင် ငါ့ကို ရှိခိုး၍ အရိုအသေပြုလျက် ဖဲခွါသွားလေသည်ဟု (ပုက္ကုသအား မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက် ၏ —
အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် ကာလာမအနွယ် အာဠာရအပေါ်၌ ကြည်ညိုနေသော သဒ္ဓါတရား ကိုလေပြင်းမုန်တိုင်း၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို လွှင့်ဘိသကဲ့သို့) လွှင့်ပစ်လိုက်ပါ၏၊ ရေစီးသန် သောမြစ်၌မူလည်း (တစ်စုံတစ်ခုကို မျှောဘိသကဲ့သို့) မျှောပစ်လိုက်ပါ၏။
အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသည်ကို လှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း မျက်စိလည်သော သူအားလမ်းမှန်ကို ပြောကြားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ‘မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကို မြင်ကြလိမ့်မည်’ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူသာလျှင် အသျှင်ဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ပြတော်မူပါပေ၏။ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်းကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သော ဥပါသကာဟု့မှတ်တော် မူပါ”ဟု (လျှောက်၏)။
၁၉၄။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် ယောကျာ်းတစ်ယောက်ကို (ခေါ်၍) အချင်း ငါ၏ရွှေအဆင်းရှိသော ပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ချေလော့ဟု (စေခိုင်း၏)။
“အရှင် ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုယောကျာ်းသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို ဆောင်ခဲ့၏။ ထိုအခါ မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် “အသျှင်ဘုရားရွှေအဆင်းရှိသော ဤပွဲထိုင်အဝတ်ချောအစုံကို အသျှင်ဘုရားသည် အကျွန်ုပ်အား သနားသဖြင့် လက်ခံတော်မူပါ”ဟု လျှောက်၍ ရွှေအဆင်းရှိသော ထိုပွဲထိုင် အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ဆက်ကပ်လေ၏။
ပုက္ကုသ သို့ဖြစ်လျှင် အဝတ်တစ်ထည်ကို ငါ့အား လှူလော့၊ တစ်ထည်ကို အာနန္ဒာအား လှူလော့ဟုမိန့်တော်မူ၏၊ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် မြတ်စွာဘုရားအားဝန်ခံပြီးလျှင် တစ်ထည်ကို မြတ်စွာဘုရားအား လှူ၏၊ တစ်ထည်ကို အသျှင်အာနန္ဒာအား လှူ၏၊ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသကို (တရားစကားဖြင့်) အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် တရားစကားဖြင့် အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျက် (တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေပြီးသည်ရှိသော် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသသည် နေရာမှ ထ၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် အရိုအသေပြုပြီးလျှင် ဖဲခွါသွားလေ၏။
၁၉၅။ ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မလ္လမင်းသား ပုက္ကုသ ဖဲသွား၍ မကြာမြင့်မီ ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းပေးပေ၏။ မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားသောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည်အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်သွားလေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ “အံ့ဖွယ်ရှိပါပေစွအသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ အသျှင်ဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်ပါ ပေ၏၊ အလွန်ပင် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ရွှေအဆင်းရှိသော ဤအဝတ်ချောအစုံသည်ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ (ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပသော) ကိုယ်တော်၌ ဆက်ကပ်တင်လွှမ်းထားလိုက်သောအခါ ထို (အဝတ်အစုံ) သည် အရောင်အဝါကင်းသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဤစကားသည် မှန်ပေ၏၊ နှစ်ပါးသော အခါတို့၌မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန်ပင်ပြိုးပြိုးပြက် တောက်ပ၏။
အဘယ်နှစ်ပါးသော အခါတို့နည်းဟူမူ—
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူသော ညဉ့်အခါနှင့် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူသော ညဉ့်အခါတို့ပင်တည်း။
အာနန္ဒာ ဤနှစ်ပါးသော အခါတို့၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်သည် အလွန်ပင် စင်ကြယ်၏၊ အရေအဆင်းတော်သည် အလွန် ပြိုးပြိုးပြက်တောက်ပ၏။ အာနန္ဒာ ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်ဝယ် အင်ကြင်းပင် အစုံတို့၏အကြား၌ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့ဟု မိန့်တော်မူပြီးလျှင် “အာနန္ဒာလာသွား ကုန်အံ့၊ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင် အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
သီးခြားဂါထာ
ပုက္ကုသသည် ရွှေအဆင်းရှိသော အဝတ်ချောအစုံကို မြတ်စွာဘုရားအား ကပ်လှူ၏။ ထို (အဝတ်အစုံ) ကို ဝတ်ရုံထားသော မြတ်စွာဘုရားသည် ရွှေအဆင်းရှိလျက် တင့်တယ်တော်မူပါပေ၏။
၁၉၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့်အတူ ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ ထိုမြစ်၌ သက်ဆင်းလျက် ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးနောက် တစ်ဖန် ပြန်တက်ပြီးလျှင်သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၍ “စုန္ဒ ငါ၏ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ စုန္ဒ (ငါ) ပင်ပန်း၏၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့”ဟု (အသျှင်စုန္ဒအား မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်စုန္ဒသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလေ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် (လက်ယာ) ခြေပေါ်၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် (မည်သည့်အချိန်၌) ထအံ့ဟု နှလုံးသွင်း ပိုင်းခြားလျက် လက်ယာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သောလျောင်းစက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။ အသျှင်စုန္ဒသည်ကား ထိုအရပ်၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်၌ ထိုင်နေ၏။
ဂါထာများ
ဤလောက၌ အတုမရှိသော သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကြည်လင်ချိုမြိန်သန့်ရှင်းသော ကကုဓာမြစ်သို့ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီးလျှင် မပင်ပန်းသော၁သဘောရှိသည် ဖြစ်၍ သက်ဆင်းတော်မူကာ ရေချိုးတော်မူ သောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်တက်တော်မူ၏။ ဤ (သာသနာတော်) ၌ တရားတို့ကို တီထွင်ဟောကြားတော်မူတတ်သော ဘုန်းတော်ကြီးတော်မူသောဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသို့ ပြန်တက်တော်မူပြီးလျှင် ရဟန်းအပေါင်း၏ အလယ်၌ (ရဟန်းအပေါင်း) ကြည့်ရှုခြံရံလျက် သရက်တောသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏။
ငါ၏ (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ ခင်းပေးလော့၊ လျောင်းစက်ဦးအံ့ဟု စုန္ဒမည်သောရဟန်းကို မြတ်စွာဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏၊ မြတ်စွာဘုရား စေခိုင်းတော်မူလျှင် ထိုစုန္ဒသည် (ဒုကုဋ်သင်္ကန်းကြီးကို) လေးထပ်ခေါက်၍ လျင်မြန် စွာ ခင်းပေး၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် မပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ လျောင်းစက်တော်မူ၏၊ စုန္ဒသည်လည်းထို (မြတ်စွာဘုရား) ၏ မျက်မှောက်၌ပင် ထိုင်နေလေ၏။
၁၉၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တစ်စုံတစ်ယောက်သူသည် ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒအား ‘အချင်းစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်း ကိုနောက်ဆုံး ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရချေ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အားလာဘ်မကောင်းလေစွ၊ အရမတော်လေစွ’ဟု ဆိုလျက် နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြစ်စေသော် လည်းဖြစ်စေရာ၏။ အာနန္ဒာ (ထိုသို့ဖြစ်စေခဲ့ပါလျှင်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်း ကိုဤသို့ ဖြေဖျောက်ရမည်၊ ‘ဒါယကာစုန္ဒ သင်၏ ဆွမ်းကို နောက်ဆုံးဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏၊ ထို့ကြောင့် သင့်အား လာဘ်ကောင်းပါပေစွ၊ အရတော်ပါပေစွ၊ ဒါယကာစုန္ဒ မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ဤစကားကို ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်း တူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန် သောဤဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့သည် ရှိကုန်၏။
အဘယ်နှစ်မျိုးတို့နည်းဟူမူ—
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အကြင်ဆွမ်းကို ဘုဉ်းပေးတော်မူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်စံတော်မူ၏၊ (ဤဆွမ်းလည်း တစ်မျိုး)။
အခြားဆွမ်းတို့ထက် အကျိုးအာနိသင်ကြီးမားကုန်သော အချင်းချင်းတူမျှ၍ အကျိုးဝိပါက်တူမျှကုန်သော ဆွမ်းနှစ်မျိုးတို့ဟူသည် ဤသည်တို့ပင်တည်း (ဟူ၍ ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်မှ ကြားနာလိုက်ရ၏၊ ခံယူလိုက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့်) ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား ဒါယကာစုန္ဒ သည်အသက်ရှည်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အဆင်းလှခြင်းကို ဖြစ်စေ တတ်သောကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ ချမ်းသာခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အခြံအရံများခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ နတ်ပြည်သို့ ရောက်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ၊ အကြီးအကဲဖြစ်စေတတ်သော ကံကို ဆည်းပူးရပေပြီ’ဟု ဟောကြား၍ ရွှေပန်းထိမ်သည့်သား စုန္ဒ၏ နှလုံးမသာခြင်းကို ဖြေဖျောက်ရမည် အာနန္ဒာ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကို သိတော်မူ၍ ထိုအခိုက်ဝယ် ဤဥဒါန်းကို ကျူးရင့်တော်မူ၏—
“ပေးလှူသူအား ကောင်းမှုသာ တိုးပွား၏၊ စောင့်စည်းသူအား ရန်မပွားနိုင်၊ ဉာဏ်ရှိသူသည် မကောင်းမှုကို ပယ်စွန့်၏၊ ထိုသို့ (ပယ်စွန့်) သူသည် ရာဂ ဒေါသ မောဟတို့ ကုန်၍ (ကိလေသာမီး) ငြိမ်းအေးလေတော့သတည်း”ဟု (ကျူးရင့်တော်မူ၏)။
စတုတ္ထအခန်း ပြီး၏။
၁။ သုကိလန္တရူပေါဟုရှိသော ဥဒါန်းပါဠိနှင့်အညီ အလွန်ပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ဟု ဤသို့လည်း ဖြစ်သင့်၏။
=== ပဉ္စမအခန်းအပိုင်း ===
အင်ကြင်းပင်အစုံ
၁၉၈။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ လာ, သွားကုန်အံ့၊ ဟိရညဝတီမြစ်၏ ထိုမှာဘက် ကမ်းကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်သို့ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည်မြတ်စွာဘုရား အား ဝန်ခံ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် များစွာသော ရဟန်းသံဃာနှင့် အတူ ဟိရညဝတီမြစ်၏ ထိုမှာဖက် ကမ်းကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် “အာနန္ဒာအင်ကြင်းပင်အစုံတို့၏ အကြား၌ မြောက်အရပ်သို့ ဦးခေါင်းပြုကာ ညောင်စောင်းကို ခင်းလော့၊ အာနန္ဒာ (ငါ) ပင်ပန်း၏၊ လျောင်းစက်အံ့”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် အင်ကြင်းပင်အစုံတို့၏ အကြား၌ မြောက်အရပ်သို့ ဦးခေါင်းပြုကာ ညောင်စောင်းကို ခင်းလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် (လက်ယာ) ခြေပေါ်၌ (လက်ဝဲ) ခြေကို စဉ်းငယ်လွန်ကာ တင်ထား၍ သတိရှိလျက် ဆင်ခြင်လျက် လက်ယာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သော လျောင်းစက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။
ထိုစဉ်အခါ၌ အင်ကြင်းပင်အစုံတို့သည် အခါမဲ့ ပွင့်သော ပန်းတို့ဖြင့် ပင်လုံးကျွတ်ပွင့်လျက် ရှိကုန်၏၊ ထို (အင်ကြင်းပင်) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ပန်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
မန္ဒာရဝမည်သော နတ်ပန်း (ထင်ရှားပန်း) တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (ပန်း) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်၌ဖြစ်သော စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်တူရိယာတို့ကိုလည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ တီးမှုတ်လျက် ရှိကုန်၏။
နတ်သီချင်းသံတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကုန်၏။
၁၉၉။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏ —
“အာနန္ဒာ အင်ကြင်းပင်အစုံတို့သည် အခါမဲ့ ပွင့်သောပန်းတို့ဖြင့် ပင်လုံးကျွတ်ပွင့်လျက် ရှိကုန်၏၊ ထို (အင်ကြင်းပင်) တို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ပန်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
မန္ဒာရဝမည်သော နတ်ပန်း (ထင်ရှားပန်း) တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (ပန်း) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်၌ဖြစ်သော စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်တို့သည်လည်း ကောင်းကင်မှ ကျလာကုန်၏၊ ထို (စန္ဒကူးနံ့သာမှုန့်) တို့ကိုလည်း (နတ်တို့သည်) မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ထက်သို့ ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ လွှမ်းလျက် ကြဲဖြန့်ကုန်၏၊ မပြတ်မစဲ ကြဲဖြန့်ကုန်၏။
နတ်တူရိယာတို့ကိုလည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ တီးမှုတ်လျက်ရှိကုန်၏။
နတ်သီချင်းသံတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရားကို ပူဇော်သည့်အနေဖြင့် ကောင်းကင်၌ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤမျှလောက် (ပူဇော်မှု) ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို အရိုအသေပြုသည် မမည်သေး၊ အလေးပြုသည် မမည်သေး၊ မြတ်နိုးသည် မမည်သေး၊ ပူဇော်သည် မမည်သေး၊ ပသသည် မမည်သေး၊ အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းဖြစ်စေ ရဟန်းမိန်းမဖြစ်စေ ဥပါသကာဖြစ်စေ ဥပါသိကာမ ဖြစ်စေ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကိုကျင့်လျက်နေ၏၊ လျော်သော အကျင့်ကိုကျင့်လျက်နေ၏၊ တရားနှင့်လျော်စွာ ကျင့်လျက်နေ၏၊ ထိုသူသည် အမြတ်ဆုံး ပူဇော်ခြင်းဖြင့်မြတ်စွာဘုရားကို အရိုအသေပြုသည် မည်၏၊ အလေးပြုသည် မည်၏၊ မြတ်နိုးသည် မည်၏၊ ပူဇော်သည် မည်၏၊ ပသသည် မည်၏။
အာနန္ဒာ ထို့ကြောင့် ဤ (သာသနာတော်) ၌ (လောကုတ္တရာ) တရားနှင့် လျော်သော တရားကိုကျင့်လျက် နေကုန်အံ့၊ လျော်သော အကျင့်ကို ကျင့်လျက် နေကုန်အံ့၊ တရားနှင့် လျော်စွာ ကျင့်လျက်နေကုန်အံ့ဟု ဤသို့ နှလုံးသွင်းလျက် သင်တို့ ကျင့်ကြံအားထုတ်ရမည် အာနန္ဒာ”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဥပဝါဏမထေရ်
၂ဝဝ။ ထိုအခါ အသျှင် ဥပဝါဏသည် မြတ်စွာဘုရားကို ယပ်ခပ်လျက် မြတ်စွာဘုရား၏ ရှေ့တော်၌ရပ်တည်လျက် ရှိ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်”ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏအား ဖဲစေတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“ဤအသျှင်ဥပဝါဏသည် ကာလရှည်မြင့်စွာ မြတ်စွာဘုရား၏ ထံပါး၌ နေ၍ အနီး၌ အမြဲရှိသောအလုပ်အကျွေးဖြစ်ခဲ့၏၊ သို့ဖြစ်ပါလျက် မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်ဆုံးကာလ၌ ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု (မိန့်လျက်) အသျှင်ဥပဝါဏ ကိုဖဲသွားစေတော်မူရာ၌ အကြောင်းကား အဘယ်နည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်နည်း”ဟု (အကြံဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤသို့ မေးလျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား ဤအသျှင်ဥပဝါဏသည် ကာလရှည်မြင့်စွာ မြတ်စွာဘုရား၏ ထံပါး၌ နေ၍ အနီး၌အမြဲရှိသော အလုပ်အကျွေးဖြစ်ခဲ့ပါ၏၊ သို့ဖြစ်ပါလျက် မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်ဆုံး ကာလ၌ ‘ရဟန်းဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူဘိ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည် ‘ရဟန်း ဖဲသွားလော့၊ ငါ့ရှေ့၌ ရပ်မနေလင့်’ဟု အသျှင်ဥပဝါဏကို ဖဲစေတော်မူရာ၌ အကြောင်းကား အဘယ်ပါနည်း၊ အထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက် ၏)။
အာနန္ဒာ တစ်သောင်းသော လောကဓာတ်၌ (ရှိသော) နတ်အပေါင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကိုဖူးမြော်ရန် များသောအားဖြင့် စည်းဝေးလာကြကုန်၏၊ အာနန္ဒာကုသိနာရုံပြည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့မလ္လမင်းတို့ အင်ကြင်းဥယျာဉ်၏ ထက်ဝန်းကျင် တစ်ဆယ့်နှစ်ယူဇနာအတွင်း၌ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့နှင့်မပြည့်သော အရပ်မည်သည် သားမြီးဖျားထိုးလောက်ရုံမျှသော်လည်း မရှိချေ။
အာနန္ဒာ နတ်တို့သည် (ဤသို့) ကဲ့ရဲ့နေကုန်၏—
“ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ရန် အဝေးမှ လာခဲ့ရကုန်၏၊ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော၊ (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည်လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာ ပွင့်တော်မူကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ဖြစ်လတ္တံ့၊ တန်ခိုးကြီးသော ဤ (ဥပဝါဏ) ရဟန်းသည် လည်းမြတ်စွာဘုရား၏ ရှေ့တော်၌ ကွယ်လျက် ရပ်တည်နေဘိ၏။ ငါတို့သည် နောက်ဆုံးကာလ၌မြတ်စွာဘုရားအား ဖူးမြော်ခွင့်ကို မရကြတော့ပါတကား”ဟု (ကဲ့ရဲ့နေကုန်၏) ဟူ၍ မိန့်တော်မူ၏။
၂ဝ၁။ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား နတ်တို့သည် အဘယ်သို့ အခြေအနေရှိလျက် စိတ်ဖြစ်နေပါကုန်သနည်းဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ကောင်းကင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိ ရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှုလူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ မြေပြင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလိမ့်ကုန်၏။
ကာမရာဂကင်းပြီးသော နတ်တို့သည်ကား “ပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် မမြဲသောသဘောရှိကုန်၏၊ ဤပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားထဲ၌ ထို (မြဲခြင်း) ကို အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း”ဟုအောက်မေ့ ဆင်ခြင်လျက်သည်းခံနိုင်ကုန်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
သံဝေဂ ရစေတတ်သော ဌာနလေးပါး
၂ဝ၂။ အသျှင်ဘုရား အရပ်မျက်နှာတို့၌ (ဝါကပ်၍) ဝါကျွတ်ပြီးသော ရဟန်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ ကြွလာပါကုန်၏၊ ထိုသို့ ကြွလာသော ကြည်ညိုမြတ်နိုးဖွယ်ဖြစ်သော ရဟန်းတို့အား ဖူးမြော်ခွင့် ဆည်းကပ်ခွင့်ကို ရှေးအခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့ ရပါကုန်၏၊ အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားကွယ်လွန်သွားသော နောက်အခါ၌ကား ကြည်ညိုမြတ်နိုးဖွယ်ဖြစ်သော ရဟန်းတို့အား ဖူးမြော်ခွင့် ဆည်းကပ်ခွင့်ကို အကျွန်ုပ်တို့ရကြတော့မည်မဟုတ်ပါဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်ကုန်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်ကုန်သော ဌာနတို့သည် လေးပါးရှိကုန်၏။ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
“ဤ (လုမ္ဗိနီ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ဖွားတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (မဟာဗောဓိ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကိုရတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (မိဂဒါဝုန်) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော တရားတော်ဓမ္မစက်ကိုဟောကြားလည်စေတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည်ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
“ဤ (ကုသိနာရုံ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏” ၊ အာနန္ဒာ ဤဌာနသည်လည်း သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနပေတည်း။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိသော အမျိုးသားသည် ဖူးမြော်ထိုက်သော (ဖူးမြော်သူအား) သံဝေဂရစေတတ်သော ဌာနတို့သည် ဤလေးပါးတို့ပေတည်း။
အာနန္ဒာ သဒ္ဓါတရားရှိကုန်သော ရဟန်း ရဟန်းမိန်းမ ဥပါသကာ ဥပါသိကာမတို့သည် “ဤ (လုမ္ဗိနီ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရား ဖွားမြင်တော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (မဟာဗောဓိ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်ကို ရတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (မိဂဒါဝုန်) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည် အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော တရားတော်ဓမ္မစက်ကိုဟောကြားလည်စေတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ “ဤ (ကုသိနာရုံ) ဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားသည်ခန္ဓာကြွင်းမရှိသော ငြိမ်းခြင်းသဘော ‘အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓာတ်’ ဖြင့်ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏” ဟူ၍လည်းကောင်း (အောက်မေ့လျက်) လာရောက် ကုန်လတ္တံ့၊ အာနန္ဒာစေတီပုထိုးတို့ကို ဖူးမြော်ရန် သွားလာလှည့်လည်သော သူတို့သည် ကြည်ညို သော စိတ်ရှိလျက်သေကုန်ငြားအံ့၊ ထိုသူအားလုံးတို့သည် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ မေးခွန်း
၂ဝ၃။ “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်တို့သည် မာတုဂါမနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ မတွေ့မြင်ရအောင် ကျင့်သုံးရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“မြတ်စွာဘုရား တွေ့မြင်ခဲ့သော် အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကားမပြောဘဲ နေရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား (မလွှဲသာ၍) စကားပြောရသော် အဘယ်သို့ ကျင့်သုံးရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ (အမိရင်းစသည်ကဲ့သို့) အမှတ် (သတိ) ထား၍ ပြောဆိုရမည်ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၄။ “အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဘယ် သို့ဆောင်ရွက်ရပါမည်နည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ပူဇော်မှု၌ သင်တို့ကြောင့်ကြမစိုက်ကုန်လင့်၊ အာနန္ဒာငါ တိုက်တွန်း၏၊ မြတ်သော အကျင့်၌သာ အားထုတ်ကြကုန်လော့၊ မြတ်သော အကျင့်၌ မမေ့မလျော့ပြင်းစွာအားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေလွှတ်၍ နေကြကုန်လော့။
အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားကို အလွန်ကြည်ညိုကုန်သော မင်းမျိုးပညာရှိ ပုဏ္ဏားမျိုးပညာရှိ သူဌေးသူကြွယ်မျိုး ပညာရှိတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်အား ပူဇော်မှုကို ပြုကြကုန်လတ္တံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၅။ “အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်အပ်ပါသနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်ကြပါသနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ပြန်၏)။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် (ကာသိတိုင်းဖြစ်) အဝတ်သစ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြန်ကုန်၏၊ ဤနည်းအတိုင်း ပုဆိုးအစုံငါးရာတို့ဖြင့်စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဆီနှင့်တကွသော ရွှေတလား၁၌ ထည့်၍ အခြားရွှေတလားဖုံးဖြင့် အုပ်ပြီးသော် အလုံးစုံသော နံ့သာ (ထင်း) တို့ကို ထင်းပုံပြု၍ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်၏၊ လမ်းမလေးခွဆုံရာ၌ စကြဝတေးမင်း၏ စေတီကို တည်ထားကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤသို့လျှင် စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်ကုန်၏။
အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်ကုန်သကဲ့သို့ ထို့အတူ မြတ်စွာဘုရား၏အလောင်းတော်၌လည်း ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏၊ လမ်းမလေးခွဆုံရာ၌ မြတ်စွာဘုရား၏စေတီကို (တည်ထား) အပ်ပေ၏။
ထို (စေတီ) ၌ အကြင်သူတို့သည် ပန်းကိုဖြစ်စေ နံ့သာကိုဖြစ်စေ နံ့သာမှုန့်ကိုဖြစ်စေ တင်မူလည်းတင်ကုန်လတ္တံ့၊ ရှိခိုးမူလည်း ရှိခိုးကုန်လတံ္တ့၊ စိတ်ဖြင့်မူလည်း ကြည်ညိုကုန်လတ္တံ့၊ ထိုသို့ပြုခြင်းသည်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး ထိုသူတို့အား စီးပွားချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်လတ္တံ့။
၁။ အာယသာယ—ဟူသော ပါဠိရင်းအတိုင်းဆိုလျှင် သံတလားဟု ပြန်ဆိုသင့်၏၊ သို့ရာတွင် သောဝဏ္ဏာယ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ ရွှေတလားဟု ပြန်ဆိုထားသည်။
စေတီထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်
၂ဝ၆။ အာနန္ဒာ ဤလေးပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို စေတီတည်ထိုက်ကုန်၏။ အဘယ်လေးပါးတို့နည်း ဟူမူ—
ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်၏။
ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်၏။
မြတ်စွာဘုရား၏ (အရိယာ) သာဝကကို စေတီတည်ထိုက်၏။
စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်၏။ (ဤလေးပါးတို့တည်း)။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီး သည်မှ နောက်၌ကောင်းသောလားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ကိုယ်တိုင် သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူသော ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ် ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည် စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ်ပျက်စီး၍ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ တပည့်သား ‘သာဝက’ ကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ အဘယ်သို့သော အကျိုးထူးကို စွဲ၍ စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်သနည်း။
အာနန္ဒာ “ဤ (စေတီ) သည် တရားစောင့်သော ထိုတရားမင်း၏ စေတီတည်း”ဟု လူအများတို့သည်စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် ထို (စေတီ) ၌ စိတ်ဖြင့် ကြည်ညိုပြီးသော် ခန္ဓာကိုယ် ပျက်စီး၍သေပြီးသည်မှ နောက်၌ ကောင်းသော လားရာ နတ်ပြည်သို့ ရောက်ရကုန်၏။
အာနန္ဒာ ဤအကျိုးထူးကို စွဲ၍ စကြဝတေးမင်းကို စေတီတည်ထိုက်၏။
အာနန္ဒာ “စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ဤလေးပါးတို့ပေတည်း”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်လေးပါး
၂ဝ၇။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်၍ တံခါးတိုင်ကို မှီပြီးလျှင် “ငါသည် ကျင့်ဆဲ ‘သေက္ခ’ ပုဂ္ဂိုလ်မျှသာဖြစ်၍ (အထက်မဂ်အလို့ငှါ) ပြုဖွယ်ကိစ္စရှိချေသေး၏၊ ငါ့အား အစဉ်သနားတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်”ဟု ငိုကြွေးလျက် ရပ်တည်နေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ အဘယ်မှာနည်း”ဟု ရဟန်းတို့အား မိန့်တော် မူ၏။
အသျှင်ဘုရား ဤအာနန္ဒာသည် ကျောင်းတွင်းသို့ ဝင်၍ တံခါးတိုင်ကို မှီပြီးလျှင် “ငါသည် ကျင့်ဆဲ ‘သေက္ခ’ ပုဂ္ဂိုလ်မျှသာဖြစ်၍ (အထက်မဂ်အလို့ငှါ) ပြုဖွယ်ကိစ္စရှိချေသေး၏၊ ငါ့အားအစဉ်သနားတော်မူသော ဆရာသခင် မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုချေတော့မည်တကား”ဟုငိုကြွေးလျက် ရပ်တည်နေပါ ၏ဟု လျှောက်ကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတစ်ပါးကို “ရဟန်း လာလော့၊ သင်သည် ငါ၏ စကားဖြင့် ‘ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင့်ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ခေါ်တော်မူ၏’ဟု အာနန္ဒာကို ခေါ်ချေလော့”ဟု (မိန့်တော် မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု ထိုရဟန်းသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် အသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ “ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင့်ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ခေါ်တော်မူ၏”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို ပြောကြား၏။
“ငါ့သျှင် ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် ထိုရဟန်းအား ဝန်ခံပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို ရှိခိုးလျက် တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေ၏၊ တစ်ခုသော နေရာ၌ ထိုင်နေသော အသျှင်အာနန္ဒာအား မြတ်စွာဘုရားသည် ဤစကားကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တန်တော့၊ မစိုးရိမ် မပူဆွေးလင့်၊ မငိုကြွေးလင့်၊ ‘ချစ်ခင်မြတ်နိုးအပ်သောသူ အားလုံးတို့နှင့် ရှင်လျက် ကွဲကွာခြင်း, သေ၍ ကွဲကွာခြင်း, ဘဝခြားလျက် ကွဲကွာခြင်းများကို’ ရှေးမဆွက ပင်ငါဟောကြား ခဲ့ပြီးမဟုတ်လော၊ အာနန္ဒာ ဤအရာ၌ ‘အကြင်တရားသည် အသစ် ဖြစ်ပေါ် လာခြင်းထင်ရှားဖြစ်ပေါ်ခြင်း ပြုပြင်ပေးရခြင်း သဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏၊ ထိုတရား ကိုမြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်တော်ပင်ဖြစ်သော်လည်း မပျက်စီးပါစေလင့်’ဟု လိုလား တောင့်တချက် အတိုင်းအဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေ။
အာနန္ဒာ သင်သည် (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုးစီးပွားကို လိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလားလျက်မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသော အတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာကာယကံ ဖြင့်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေးခဲ့၏၊ (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုး စီးပွားကိုလိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလားလျက် မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသောအတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာဝစီကံဖြင့် ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာ ဘုရားကိုလုပ်ကျွေးခဲ့၏၊ (မြတ်စွာဘုရား၏) အကျိုးစီးပွားကို လိုလားလျက် ချမ်းသာကို လိုလား လျက်မျက်မှောက်မျက်ကွယ် ခြားနားခြင်း မရှိဘဲ ပြုသော အတိုင်းမသိ များပြားသော မေတ္တာ မနောကံဖြင့်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး မြတ်စွာဘုရားကို လုပ်ကျွေးခဲ့၏။ အာနန္ဒာ သင်သည် ပြုထားပြီးသောကောင်းမှုများစွာရှိသူ ဖြစ်၏၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်ကို အားထုတ်ရစ်လော့၊ လျင်စွာပင် ရဟန္တာဖြစ်လတ္တံ့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂ဝ၈။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏ “ရဟန်းတို့ ရှေးကာလ၌ (ပွင့်တော်မူကုန်သော) ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်ကုန်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ အလုပ်အကျွေးတို့သည်လည်း ငါ၏ (အလုပ်အကျွေး) အာနန္ဒာကဲ့သို့သာ (ဂုဏ်) အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်၏။
ရဟန်းတို့ နောက်ကာလ၌ (ပွင့်လတ္တံ့ကုန်သော) ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံ့သောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူကုန်သော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ အလုပ်အကျွေးတို့သည်လည်း ငါ၏ (အလုပ်အကျွေး) အာနန္ဒာကဲ့သို့သာ (ဂုဏ်) အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်လတ္တံ့။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် ပညာရှိပေ၏၊ ထက်မြက်သော ဉာဏ်ရှိပေ၏၊ ‘ဤအခါကား မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ ရဟန်းတို့ ချဉ်းကပ်ရန် အခါတည်း၊ ဤအခါကား ရဟန်းမိန်းမတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား ဥပါသကာတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား ဥပါသိကာမတို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း၊ ဤအခါကား မင်းနှင့် အမတ်ကြီးတို့ တိတ္ထိနှင့် တိတ္ထိတပည့်တို့ (ချဉ်းကပ်ရန်) အခါတည်း’ဟု သိပေ၏” ဟူ၍ (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ်လေးပါး
၂ဝ၉။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ရဟန်းတို့ ရဟန်းပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထိုပရိသတ်သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းမိန်းမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းမိန်းမ ပရိသတ်သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ဥပါသကာပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသကာပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသိကာမပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ဤလေးပါးတို့တည်း။
စကြဝတေးမင်း၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ်လေးပါး
ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်း၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ အဘယ်လေးပါးတို့နည်းဟူမူ—
ရဟန်းတို့ မင်းပရိသတ်သည် စကြဝတေးမင်းကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ စကြဝတေးမင်း သည့်အကယ်၍ စကားပြောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ပြောသော စကားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်းသည် (စကားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင် အောင်မင်းပရိသတ်သည် မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ပုဏ္ဏားပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ သူဌေး သူကြွယ်ပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ သူတော်သူမြတ်ပရိသတ်သည် စကြဝတေးမင်းကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌စကြဝတေးမင်းသည် အကယ်၍ စကားပြောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ပြောသော စကားဖြင့် လည်းနှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ စကြဝတေးမင်းသည် (စကားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် သူတော်သူမြတ်ပရိသတ်သည် မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤ လည်းအံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။ (ဤလေးပါးတို့ပင်တည်း)။
ရဟန်းတို့ ဤအတူ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထိုပရိသတ်သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ် ၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကိုရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ရဟန်းပရိသတ် သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ ရဟန်းမိန်းမပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ ဥပါသကာပရိသတ်သည်။ပ။
ရဟန်းတို့ ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် အာနန္ဒာကို ဖူးမြော်ခြင်းငှါ အကယ်၍ ချဉ်းကပ်ငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဖူးမြော်ရသဖြင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ထို (ပရိသတ်) ၌ အာနန္ဒာသည် အကယ်၍တရားဟောငြားအံ့၊ ထို (ပရိသတ်) သည် ဟောသော တရားဖြင့်လည်း နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်၏။ ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာသည် (တရားကို ရုပ်သိမ်း၍) ဆိတ်ဆိတ်နေသည့်တိုင်အောင် ဥပါသိကာမပရိသတ်သည် (တရားနာ၍) မရောင့်ရဲနိုင်သည်သာလျှင် ဖြစ်၏။ (ဤလည်း အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တစ်ပါး)။
ရဟန်းတို့ အာနန္ဒာ၌ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်သော ဤလေးပါးသော အံ့ဖွယ်ဂုဏ်တို့သည် ရှိကုန်၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
မဟာသုဒဿနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
၂၁ဝ။ ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဘုရား မြတ်စွာဘုရားသည် ကျေးတောကျသောမြို့လက်ဖြစ်သော ဤမြို့သိမ်မြို့ငယ်၌ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မမူပါလင့်၊ အသျှင်ဘုရား တစ်ပါးသော စမ္ပာပြည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သာဝတ္ထိပြည်သာကေတမြို့ ကောသမ္ဗီပြည် ဗာရာဏသီပြည်ကြီးတို့သည် ရှိပါကုန်၏၊ ထို (ပြည်ကြီး) တို့၌မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါ၊ ထို (ပြည်ကြီး) တို့၌ မြတ်စွာဘုရားကို အလွန်ကြည်ညိုကုန်သော မင်း၊ သူဌေး၊ ပုဏ္ဏားသူဌေး၊ သူကြွယ်သူဌေးတို့သည် များစွာရှိပါကုန်၏။ ထို (သူဌေး) တို့သည် မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်ကို ပူဇော်ကြပါကုန်လတ္တံ့”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ “ကျေးတောကျသောမြို့လက်ဖြစ်သောမြို့သိမ်မြို့ငယ်”ဟု ဤသို့ မဆိုလင့်၊ အာနန္ဒာဤသို့ မဆိုလင့်။
အာနန္ဒာ ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသည်ကား တရားစောင့်သော တရားနှင့်အညီ မင်းပြုသော သမုဒ္ဒရာလေးစင်း့အပိုင်းအခြားရှိသည့် လေးကျွန်းလုံးကို အစိုးရသော မဟာသုဒဿနမည်သော စကြဝတေးမင်းသည် ရှိ၏၊ (ထိုမင်းသည်) ရန်အပေါင်းကို အောင်၏၊ တိုင်းနိုင်ငံကို တည် ငြိမ်စေ၏၊ ရတနခုနစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံ၏။ အာနန္ဒာ ဤ (ကုသိနာရုံ) မြို့သည် မဟာသုဒဿနမင်း၏ ကုသာဝတီမည်သော နေပြည်တော် ဖြစ်ခဲ့ဖူး၏၊ အရှေ့ အနောက် အလျား တစ်ဆယ့်နှစ်ယူဇနာ ရှိ၏၊ တောင်မြောက် အနံ ခုနစ်ယူဇနာ ရှိ၏။
အာနန္ဒာ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝ၏၊ စည်ပင်ဝပြော၏၊ များသော လူ (ဦးရေ) ရှိ၏၊ လူ (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်း၏၊ အစားအစာ ပေါများ၏။
အာနန္ဒာ ဥပမာအားဖြင့် အာဠကမန္ဒာမည်သော နတ်မြို့တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝသကဲ့သို့ စည်ပင်ဝပြော သကဲ့သို့ များသော နတ် (ဦးရေ) ရှိသကဲ့သို့ နတ်ဘီလူး (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်းသကဲ့သို့ အစားအစာပေါများသကဲ့သို့ အာနန္ဒာ ဤအတူ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ပြည့်စုံကြွယ်ဝ၏၊ စည်ပင်ဝပြော၏၊ များသော လူ (ဦးရေ) ရှိ၏၊ လူ (မျိုးစုံ) တို့ဖြင့် ပြွမ်း၏၊ အစားအစာ ပေါများ၏။
အာနန္ဒာ ကုသာဝတီနေပြည်တော်သည် ဆင်သံ၊ မြင်းသံ၊ ရထားသံ၊ စည်ကြီးသံ၊ မုရိုးစည်သံ၊ စောင်းသံ၊ သီချင်းသံ၊ ခရုသင်းသံ၊ ကြေးနင်းခွက်ခွင်းသံ၊ “စားကြပါ သောက်ကြပါ ခဲကြပါ”ဟုဆိုသော ဆယ်ခုမြောက်အသံ၊ ဤဆယ်ပါးသော အသံတို့ဖြင့် နေ့ရောညဉ့်ပါ မစဲမဆိတ်သည်သာ ဖြစ်၏။
အာနန္ဒာ သင်သွားချေလော့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ဝင်ပြီးလျှင် “ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ ယနေ့ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဝါသေဋ္ဌ အနွယ် (မလ္လမင်း) တို့လာကြကုန်လော့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ‘ငါတို့၏ နယ်ပယ်အတွင်း၌ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုပါလျက် ငါတို့သည် နောက်ဆုံးကာလ၌ မြတ်စွာဘုရားကိုဖူးမြော်ခွင့် မရလိုက်ကြ’ဟု နောင်အခါ နှလုံးမသာ မဖြစ်ကြပါကုန်လင့်” ဟူ၍ ကုသိနာရုံပြည်သားမလ္လမင်းတို့အား ပြောကြားချေလော့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံပြီးလျှင် သင်္ကန်းကိုပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူဆောင်လျက် မိမိလျှင် နှစ်ယောက်မြောက်ရှိသည်ဖြစ်၍ (အဖော်တစ်ပါးနှင့်တကွ) ကုသိနာရုံပြည်သို့ ဝင်လေ၏။
မလ္လမင်းတို့ ရှိခိုးခြင်း
၂၁၁။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် တစ်စုံတစ်ခုသော ကိစ္စဖြင့် မင်းကွန်း၌စည်းဝေးနေကုန်၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့၏ လွှတ်တော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် “ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ ယနေ့ ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ လာကြကုန်လော့၊ ‘ငါတို့၏ နယ်ပယ်အတွင်း၌ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူပါလျက် ငါတို့သည်နောက်ဆုံး ကာလ၌ မြတ်စွာဘုရားကို ဖူးမြော်ခွင့် မရလိုက်ကြ’ဟု နောင်အခါ နှလုံးမသာမဖြစ်ကြပါစေကုန် လင့်”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့အား ပြောကြားလေ၏။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ ဤ (စကား) ကို ကြားကုန်သည်ရှိသော် မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း မလ္လမင်း တို့၏သား သမီး ချွေးမ မိဖုရားတို့သည်လည်းကောင်း အလွန်ကြေကွဲဝမ်းနည်းလျက် စိတ်ဆင်းရဲကုန်သည် ဖြစ်၍ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ကောင်း သောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ္တံ့၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလတ္တံ့”ဟု အချို့သောသူတို့သည် ဆံပင်တို့ကို ဖြန့်၍ ငိုကြွေးကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်၍့ငိုကြွေးကုန် ၏၊ ကမ်းပါးပြတ်၌ ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထို ဤလူးလှိမ့်ကုန်၏။
ထိုအခါ မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း မလ္လမင်းတို့၏ သား သမီး ချွေးမ မိဖုရားတို့သည်လည်းကောင်း အလွန်ကြေကွဲဝမ်းနည်းလျက် စိတ်ဆင်းရဲကုန်သည်ဖြစ်၍ မလ္လမင်းတို့၏ (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ဖြစ်သော အင်ကြင်းဥယျာဉ်ရှိ အသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်ကုန်၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့သော အကြံသည် ဖြစ်၏—
“ငါသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို တစ်ယောက်စီ တစ်ယောက်စီ မြတ်စွာဘုရားအားကန်တော့စေလျှင် မလ္လမင်းတို့ ကန်တော့၍ မပြီးသေးမီပင် ဤညဉ့်သည် ကုန်ဆုံးသွားလတံ့္တ၊ ငါသည်ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို အမျိုးတူ အစုလိုက် အစုလိုက်ထား၍ ‘အသျှင်ဘုရား ဤမည်သောမလ္လမင်းသည် သား သမီး မိဖုရား အမတ် ပရိသတ်နှင့်တကွ မြတ်စွာဘုရားအား ခြေတော်ဦးခိုက်လျက်ကန်တော့ပါသည်’ဟု (လျှောက်ကာ လျှောက်ကာ) မြတ်စွာဘုရားအား ကန်တော့စေရမူ ကောင်းလေစွ”ဟု (အကြံဖြစ်၏)။
ထို့နောက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို အမျိုးတူ အစုလိုက် အစုလိုက်ထား၍ “အသျှင်ဘုရား ဤမည်သော မလ္လမင်းသည် သား သမီး မိဖုရား အမတ်ပရိသတ်နှင့် တကွမြတ်စွာဘုရားအား ခြေတော်ဦးခိုက်လျက် ကန်တော့ပါသည်”ဟု (လျှောက်ကာ လျှောက်ကာ) ကန်တော့စေ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဤနည်းဖြင့် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ကို မြတ်စွာဘုရားအားကန်တော့စေရာ ညဉ့်ဦးယံ၌ပင်လျှင် ပြီးဆုံးလေ၏။
သုဘဒ်ပရိဗိုဇ် ဝတ္ထု
၂၁၂။ ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် ကုသိနာရုံပြည်၌ တည်းခိုလျက်ရှိ၏။ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် “ယနေ့ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့”ဟု ကြားလေ၏။ ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဤသို့ အကြံဖြစ်၏—
“(အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ပြောသောစကားကို ကြားဖူး၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသော တရားတို့ ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာ ပွင့်တော်မူကြကုန်၏”ဟု (ကြားဖူး၏)။ ယနေ့ ညဉ့်သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ ဤငါ့အားလည်း ယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို ငါပယ်ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည် ငါ့အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်၏၊ ငါသည် ရဟန်းဂေါတမကိုယုံကြည်၏” ဟူ၍ (အကြံဖြစ်၏)။
ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် (မြို့ဝင်ခါနီး) လမ်းကွေ့ဖြစ်သော မလ္လမင်းတို့၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်ရှိအသျှင်အာနန္ဒာထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏၊ “အသျှင်အာနန္ဒာ (အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့ပြောသောစကားကို အကျွန်ုပ် ကြားဖူးပါ၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသော တရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာသိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာပွင့်တော်မူကြ ကုန်၏’ဟု (ကြားဖူးပါ၏)။ ‘ယနေ့ ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင်ရဟန်းဂေါတမ၏ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု တော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့’ဟု ဆိုပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အားလည်းယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို အကျွန်ုပ် ပယ်ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည့်အကျွန်ုပ်အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါသည်’ဟု ရဟန်းဂေါတမကို အကျွန်ုပ် ယုံကြည်ပါသည်။ အသျှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို ဖူးမြော်ခွင့်ရလိုပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
ဤသို့ လျှောက်သော် အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်ကို “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ ခွင့်မပြုနိုင်ပါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ပင်ပန်းတော်မူလျက်ရှိ၏၊ မြတ်စွာဘုရားကို မညှဉ်းဆဲပါလင့်”ဟု ပြန်ကြား၏။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏။ “အသျှင်အာနန္ဒာ (အသက်) ကြီးကုန်သော (အရွယ်) ရင့်ကုန်သော ဆရာဖြစ်ကုန်သော ဆရာ့ဆရာဖြစ်ကုန်သောပရိဗိုဇ်တို့ ပြောသောစကားကို အကျွန်ုပ်ကြားဖူး၏၊ ‘ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားတို့သည် လောက၌ တစ်ရံတစ်ခါသာပွင့်တော်မူကြကုန်၏’ဟု (ကြားဖူးပါ၏)။ ‘ယနေ့ ညဉ့် သန်းလွဲ (ပစ္ဆိမယာမ်) ၌ပင်လျှင် ရဟန်းဂေါတမ၏ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူခြင်းသည် ဖြစ်လတ္တံ့’ဟု ဆိုပါသည်၊ အကျွန်ုပ်အားလည်း ယုံမှားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိ၏၊ ‘ဤယုံမှားကို အကျွန်ုပ်ပယ် ဖျောက်နိုင်အောင် ရဟန်းဂေါတမသည် အကျွန်ုပ်အား တရားဟောခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ပါသည်’ဟု ရဟန်းဂေါတမကို အကျွန်ုပ် ယုံကြည်ပါသည်။ အသျှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်ပါ၏၊ အကျွန်ုပ်သည် ရဟန်းဂေါတမကို ဖူးမြော်ခွင့်ရလိုပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဤစကားကို ပြောဆို၏၊ “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ ခွင့်မပြုနိုင်ပါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ပင်ပန်းတော်မူလျက် ရှိ၏၊ မြတ်စွာဘုရားကို မညှဉ်းဆဲပါလင့်”ဟု (ပြန်ကြား၏)။
၂၁၃။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်နှင့် အသျှင်အာနန္ဒာ စကားပြောဆိုနေသည်ကို ကြားတော်မူလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ တားမြစ်ရန် မသင့်၊ သုဘဒ္ဒကို မတားမြစ်ပါလင့်၊ အာနန္ဒာ သုဘဒ္ဒသည် မြတ်စွာ ဘုရားကိုဖူးမြော်ခွင့်ရပါစေလော့၊ သုဘဒ္ဒသည် ငါ့အား မေးလျှင် ထိုမေးသမျှသည် ညှဉ်းဆဲလို၍ မဟုတ်ဘဲ သိလို၍မေးခြင်းသာ ဖြစ်ပါလိမ့်မည်၊ သူမေးသည်ကို ငါဖြေလိုက်လျှင် ထို (အဖြေ) ကို လျင်မြန်စွာသူသိပါလိမ့်မည်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် “ငါ့သျှင်သုဘဒ္ဒ မြတ်စွာဘုရားသည် သင့်အား ခွင့်ပြုတော်မူနေပြီ၊ သွားပေတော့”ဟု (သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်အား ဆို၏)။
ထိုအခါ သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ မြတ်စွာဘုရားနှင့်အတူ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ (နှုတ်ဆက်) ပြောဆို၏၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ် အမှတ်ရဖွယ် စကားကို ပြီးဆုံးစေ၍ တစ်ခုသောနေရာ၌ ထိုင်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“အသျှင်ဂေါတမ အကြင်သမဏဗြာဟ္မဏတို့သည် တပည့်အပေါင်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံကုန်၏၊ ဂိုဏ်းနှင့်လည်း ပြည့်စုံကုန်၏၊ ဂိုဏ်းဆရာလည်း ဖြစ်ကုန်၏၊ ထင်ရှားကုန်၏၊ ကျော်စောကုန်၏၊ အယူဝါဒတီထွင်သူတို့ ဖြစ်ကုန်၏၊ သူတော်ကောင်းဟု လူအများက သမုတ်ထားသူများ ဖြစ်ကုန်၏၊ ဤသူတို့ကားအဘယ်သူတို့နည်း။ ပူရဏကဿပ၊ မက္ခလိဂေါသာလ၊ အဇိတကေသကမ္ဗလ၊ ပကုဓကစ္စာယန၊ ဗေလဋ္ဌ၏သား သဉ္စယ၊ နာဋ၏သား နိဂဏ္ဌတို့ပင်တည်း။
ထို (သမဏဗြာဟ္မဏ) အားလုံးတို့သည်ပင် မိမိတို့၏ ဝန်ခံချက်အတိုင်း သိပါကုန်သလော၊ (သို့မဟုတ်) အားလုံးတို့သည်ပင် (မိမိတို့ ဝန်ခံချက်အတိုင်း) မသိပါကုန်သလော၊ သို့မဟုတ် အချို့တို့သည်သာ သိ၍အချို့တို့သည် မသိပါကုန်သလော”ဟု (လျှောက်၏)။
သုဘဒ္ဒ မမေးလင့်၊ “ထို (သမဏဗြာဟ္မဏ) အားလုံးတို့သည်ပင် မိမိတို့၏ ဝန်ခံချက်အတိုင်း သိကုန့်သလော၊ သို့မဟုတ် အားလုံးတို့သည်ပင် မသိကုန်သလော၊ သို့မဟုတ် အချို့တို့သည်သာ သိ၍အချို့တို့သည် မသိကုန်သလော” ဟူသော အမေးကို ထားလိုက်ဦးလော့။
သုဘဒ္ဒ သင့်အား ငါတရားဟောအံ့၊ ထို (တရား) ကို နာလော့၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းလော့ ဟောပေအံ့ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။ မြတ်စွာဘုရား သည်ဤတရားကို ဟောတော်မူ၏။
၂၁၄။ “သုဘဒ္ဒ အကြင်ဓမ္မဝိနယဟူသော သာသနာ၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ် (တရား) သည် မရှိ၊ ထို (အရိယမဂ်တရားမရှိသော သာသနာ) ၌ (သောတာပန်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ၊ စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း မရှိ။
သုဘဒ္ဒ အကြင်တရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) ဟူသော သာသနာတော်၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယမဂ် (တရား) သည် ရှိ၏၊ ထို (အရိယမဂ်တရားရှိသော သာသနာတော်) ၌ (သောတာပန်) ရဟန်းသည်လည်းရှိ၏၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း ရှိ၏၊ တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်းရှိ၏၊ စတုတ္ထ အဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း ရှိ၏။
သုဘဒ္ဒ (ငါ၏) တရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) ဟူသော ဤသာသနာတော်၌ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော အရိယ မဂ် (တရား) သည် ရှိပေ၏၊ ဤ (အရိယမဂ်တရားရှိသော သာသနာတော်) ၌သာလျှင် (သောတာပန်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် တတိယအဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏၊ ဤ (သာသနာတော်) ၌သာလျှင် စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည် ရှိပေ၏။ (ဤငါ၏ သာသနာတော်မှ) တစ်ပါးသော အယူဝါဒ (သာသနာ) တို့သည် တရားကို သိမြင်သော ရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်၁) တို့မှ ဆိတ်ကုန်၏၊ သုဘဒ္ဒ ဤရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့သည် မှန်စွာ (အဆင့်ဆင့် ဟောပြောလျက်) နေကုန်ငြားအံ့၊ လောကသည် ရဟန္တာတို့မှ မဆိတ်မသုဉ်းသည်သာ ဖြစ်ရာ၏—
သုဘဒ္ဒ (ငါသည်) သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရှာလိုသည်ဖြစ်၍ နှစ်ဆယ့်ကိုးနှစ် အရွယ်က ရဟန်းပြုခဲ့၏၊ သုဘဒ္ဒ ငါ ရဟန်းပြုသည်မှစ၍ အနှစ်ငါးဆယ်ကျော်ခဲ့လေပြီ၊ ဤ (ငါ၏ သာသနာတော်) မှ အပ၌အရိယမဂ်တရား၏ ရှေ့ပိုင်းဖြစ်သော ဝိပဿနာမဂ်ကို ပွါးစေသောသူသည်လည်း မရှိချေ၊ (သောတာပန်) ရဟန်းသည် လည်း မရှိချေ၊ ဒုတိယအဆင့် (သကဒါဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ၊ တတိယ အဆင့် (အနာဂါမ်) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ၊ စတုတ္ထအဆင့် (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်လည်း မရှိချေ။ (ဤ ငါ၏သာသနာ တော်မှ) တစ်ပါးသော အယူဝါဒ (သာသနာ) တို့သည် တရားကို သိမြင်သော ရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့မှ ဆိတ်ကုန်၏။
သုဘဒ္ဒ ဤရဟန်းမြတ် (တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက်) တို့သည် မှန်စွာ (အဆင့်ဆင့် ဟောပြောလျက်) နေကုန်ငြားအံ့၊ လောကသည် ရဟန္တာတို့မှ မဆိတ်မသုဉ်းသည်သာ ဖြစ်လေရာ၏”ဟု (ဟောတော် မူ၏)။
၂၁၅။ ဤသို့ ဟောတော်မူသည်ရှိသော် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကိုလျှောက်၏၊ “အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား (တရားတော်သည်) အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ဥပမာသော်ကား မှောက်ထားသည်ကိုလှန်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းထားသည်ကို ဖွင့်လှစ်ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း မျက်စိလည်သောသူအား လမ်းမှန်ကိုပြောကြား ဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း ‘မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းတို့ကိုမြင်ကြလိမ့်မည်’ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ဆောင်ပြဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း (အသျှင်ဘုရား) ဤအတူပင်လျှင် အသျှင်ဘုရားသည် များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို့ပြတော်မူပါပေ၏၊ အသျှင်ဘုရား ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ တရားတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ ဆည်းကပ်ပါ၏၊ သံဃာတော်ကိုလည်း ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ဆည်းကပ်ပါ၏၊ အသျှင်ဘုရား အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏အထံ၌ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုပါ၏၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို ရလိုပါ၏”ဟု (လျှောက် ၏)။
“သုဘဒ္ဒ (သာသနာတော်မှ) တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္ထိဖြစ်ဖူးသောသူသည် ဤတရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) သာသနာတော် ၌ အကယ်၍ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုမူ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလိုမူ လေးလပတ်လုံးအစမ်းကျင့်သုံးရ၏၊ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သော စိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်လတ္တံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးကုန်လတ္တံ့၊ သို့သော် ဤအရာ၌ ငါသည်ကား ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ခြားနားသည်၏ အဖြစ်ကို သိသေး၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား သာသနာတော်မှ တစ်ပါးသော အယူရှိသည့် တိတ္ထိဖြစ်ဖူးသောသူတို့သည် ဤတရားဝိနည်း (ဓမ္မဝိနယ) သာသနာတော်၌ အကယ်၍ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလိုကုန်မူ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကိုရလိုကုန်မူ လေးလတို့ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးရကုန်ငြားအံ့၊ လေးလလွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သောစိတ်ရှိကြလျှင် ရှင်ပြုပေးကုန်ငြားအံ့၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးကုန်ငြားအံ့၊ အကျွန်ုပ်သည် လေးနှစ်ပတ်လုံး အစမ်းကျင့်သုံးပါမည်၊ လေးနှစ်လွန်သောအခါ ရဟန်းတို့သည် ကျေနပ်သော စိတ်ရှိကြလျှင်ရှင်ပြုပေးတော်မူကြပါစေ၊ ရဟန်းအဖြစ်သို့ မြှင့်တင်ပေးတော်မူကြပါစေဟု (လျှောက်၏)၊
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “အာနန္ဒာ သို့ဖြစ်လျှင် သုဘဒ္ဒကို ရှင်ပြုရဟန်းပြုပေးလော့”ဟုအသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။ “အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၏။
ထို့နောက် သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် အသျှင်အာနန္ဒာအား ဤစကားကို လျှောက်၏—
“ငါ့သျှင် အာနန္ဒာ သင်တို့သည် ဤသာသနာတော်ဝယ် မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်တော်၌တပည့်အဖြစ်ဖြင့် အဘိသိက်သွန်းခြင်းကို ရရှိပါပေကုန်၏၊ ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သင်တို့သည် လာဘ်ကောင်းပါပေကုန်စွ၊ အရတော်ပါပေကုန်စွ”ဟု (လျှောက်၏)။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်သည် မြတ်စွာဘုရားအထံ၌ ရှင့်အဖြစ်ကို ရလေ၏၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရလေ၏၊ ရဟန်းဖြစ်၍ မကြာသေးသော အသျှင်သုဘဒ္ဒသည် တစ်ယောက်တည်း ဆိတ် ငြိမ်ရာသို့ ကပ်၍ မမေ့မလျော့ပြင်းစွာ အားထုတ်လျက် (နိဗ္ဗာန်သို့) စိတ်ကို စေလွှတ်၍ နေ၏။
ထိုသို့နေသည်ရှိသော် လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ကောင်းစွာ ဝင်သော အမျိုးသားတို့ လိုလားအပ်သော မြတ်သော အကျင့်၏ အဆုံးဖြစ်သော အတုမရှိသော အရဟတ္တဖိုလ်သို့ (အသျှင်သုဘဒ္ဒသည်) မကြာမီ ယခုဘဝ၌ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက်ပြုလျက် ရောက်၍ နေ၏၊ “ပဋိသန္ဓေနေမှု ကုန်ပြီ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးပြီ၊ မဂ်ကိစ္စကို ပြုပြီးပြီ၊ ဤမဂ်ကိစ္စအလို့ငှါတစ်ပါးသော ပြုဖွယ်ကိစ္စမရှိတော့ပြီ”ဟု သိ၏။ အသျှင်သုဘဒ္ဒသည် ရဟန္တာတို့တွင်တစ်ပါး (အပါအဝင်) ဖြစ်၍ မြတ်စွာ ဘုရား၏ နောက်ဆုံး မျက်မှောက်တပည့် ဖြစ်လေ၏။
ပဉ္စမအခန်း ပြီး၏။
၁။ ရဟန်းမြတ် တစ်ကျိပ်နှစ်ယောက် ဟူသည်မှာ မဂ္ဂဋ္ဌာန်ပုဂ္ဂိုလ် လေးယောက်၊ ဖလဋ္ဌာန်ပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်တို့နှင့် လေးပါးကို ရရန် အားထုတ်ဆဲ ဝိပဿကပုဂ္ဂိုလ် လေးယောက်တို့ပေတည်း။
=== ဆဋ္ဌမအခန်းအပိုင်း ===
မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံးစကားတော်
၂၁၆။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏—
“အာနန္ဒာ ‘တရားစကားတော်သည် ဟောကြားသော ဆရာ (ဘုရား) မှ ကင်းကွာခဲ့ပြီ၊ ငါတို့၏ဆရာ (ဘုရား) သည် မရှိတော့ပြီ’ဟု သင်တို့အား ဤသို့သော ထင်မှတ်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်ရာ၏၊ အာနန္ဒာ ဤအရာကို ဤသို့ မထင်မှတ်အပ်။ အာနန္ဒာ ငါ ဟောကြားပညတ်ထားသော တရားတော်နှင့်ဝိနည်းတော်သည် ငါကွယ်လွန်သောအခါ၌ သင်တို့၏ ဆရာ (ဘုရား) ပင် ဖြစ်ပေ၏။
အာနန္ဒာ ယခုအခါ ရဟန်းတို့သည် အချင်းချင်း ငါ့သျှင် ‘အာဝုသော’ ဟူသော စကားဖြင့် (ကြီးငယ်မရွေး) ခေါ်ကုန်သကဲ့သို့ ငါကွယ်လွန်သောအခါ၌ကား ဤနည်းဖြင့် မခေါ်အပ်။ အာနန္ဒာမထေရ်ကြီးဖြစ်သော ရဟန်းသည် သီတင်းငယ်ရဟန်းကို အမည်ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ အနွယ်ဖြင့်ဖြစ်စေငါ့သျှင် ‘အာဝုသော’ ဟူသောစကားဖြင့်ဖြစ်စေ ခေါ်အပ်၏၊ သီတင်းငယ်ရဟန်းသည်ကား မထေရ်ကြီးဖြစ်သော ရဟန်းကို အသျှင်ဘုရား ‘ဘန္တေ’ ဟူ၍သော်လည်းကောင်း အသျှင် ‘အာယသ္မာ’ ဟူ၍သော်လည်းကောင်း (ဤသို့သာ) ခေါ်အပ်၏။
အာနန္ဒာ သံဃာတော်သည် ငါကွယ်လွန်သောအခါ၌ အသေးအနုပ် (ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒက) သိက္ခာပုဒ်တို့ကိုနုတ်ပယ်လိုခဲ့သော် နုတ်ပယ်လေလော့။ အာနန္ဒာ ငါကွယ်လွန်သောအခါ၌ ဆန္နရဟန်းအား ဗြဟ္မဒဏ်ပေးအပ်၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်ဘုရား ဗြဟ္မဒဏ် ဟူသည် အဘယ်ပါနည်းဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ ဆန္နရဟန်းသည် ပြောဆိုလိုရာ (စကား) ကို ပြောဆိုနိုင်၏၊ (သို့ရာတွင်) ရဟန်းတို့သည် ကားထို (ဆန္နရဟန်း) ကို မပြောဆိုအပ်၊ မဆုံးမအပ်၊ မကံမြစ်အပ် ဤကား (ဗြဟ္မဒဏ်တည်း)။
၂၁၇။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ ဘုရား၌ဖြစ်စေ တရားတော်၌ဖြစ်စေ သံဃာတော်၌ဖြစ်စေ မဂ်၌ဖြစ်စေ အကျင့်၌ ဖြစ်စေယုံမှားတွေးတောခြင်းသည် တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းအား ဖြစ်လျက်ရှိ ငြားအံ့၊ ရဟန်းတို့ (ငါ့အား) မေးကြကုန်လော့၊ ‘မြတ်စွာဘုရားသည် ငါတို့၏ မျက်မှောက်၌ ထင်ရှားရှိခဲ့ ပါလျက် ငါတို့သည်မြတ်စွာဘုရားကို ရှေ့တော်၌ ပြန်၍မေးခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ကြပါတကား’ဟု သင်တို့သည် နောင်တတစ်ဖန် ပူပန်ခြင်း မဖြစ်ကြစေကုန်လင့်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော် ထိုရဟန်းတို့သည် ဆိတ်ဆိတ်နေကြကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ပ။ မြတ်စွာဘုရားသည် သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ရဟန်းတို့အား မိန့်တော်မူပြန်၏—
“ရဟန်းတို့ ဘုရား၌ဖြစ်စေ တရားတော်၌ဖြစ်စေ သံဃာတော်၌ဖြစ်စေ မဂ်၌ဖြစ်စေ အကျင့်၌ ဖြစ်စေယုံမှားတွေးတောခြင်းသည် တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းအား ဖြစ်လျက်ရှိငြားအံ့၊ ရဟန်း တို့ (ငါ့အား) မေးကြကုန်လော့၊ ‘မြတ်စွာဘုရားသည် ငါတို့၏ မျက်မှောက်၌ ထင်ရှားရှိခဲ့ပါလျက် ငါတို့သည်မြတ်စွာဘုရားကို ရှေ့တော်၌ ပြန်၍ မေးခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ခဲ့ကြပါတကား’ဟု သင်တို့ သည်နောင်တတစ်ဖန် ပူပန်ခြင်း မဖြစ်ကြစေကုန်လင့်”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
သုံးကြိမ်မြောက်လည်း ထိုရဟန်းတို့သည် ဆိတ်ဆိတ်နေကြကုန်၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့အား ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့သည် ဘုရား၌ ရိုသေသဖြင့် မမေးကြသည်သော်လည်း ဖြစ်ငြားအံ့၊ ရဟန်း တို့အဖော်ရဟန်း အချင်းချင်းအားမူလည်း (မိမိ၏ ယုံမှားတွေးတောခြင်းကို) ပြောကြားလော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤသို့ မိန့်တော်မူသော်လည်း ထိုရဟန်းတို့သည် ဆိတ်ဆိတ်ပင် နေကြကုန်၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဤစကားကို လျှောက်၏ —
“အံ့ဖွယ်ဖြစ်ပါပေ၏ အသျှင်ဘုရား၊ မဖြစ်ဖူးမြဲ ဖြစ်ပါပေ၏ အသျှင်ဘုရား၊ အသျှင်ဘုရား ဤ ရဟန်း့သံဃာထဲ၌ ‘တစ်ပါးသော ရဟန်းမျှသော်လည်း မြတ်စွာဘုရား၌ဖြစ်စေ တရားတော်၌ ဖြစ်စေသံဃာတော်၌ဖြစ်စေ မဂ်၌ဖြစ်စေ အကျင့်၌ဖြစ်စေ ယုံမှားတွေးတောခြင်းမရှိ’ဟု အကျွန်ုပ်ယုံကြည်ပါသည်”ဟု (လျှောက်၏)။
အာနန္ဒာ သင်သည် ယုံကြည်ခြင်းကြောင့်သာလျှင် ဆိုပေ၏၊ အာနန္ဒာ ဤရဟန်းသံဃာထဲ၌ တစ်ပါးသော ရဟန်းမျှသော်လည်း ဘုရား၌ဖြစ်စေ တရားတော်၌ဖြစ်စေ သံဃာတော်၌ဖြစ်စေ မဂ်၌ဖြစ်စေအကျင့်၌ဖြစ်စေ ယုံမှားတွေးတောခြင်း မရှိကြောင်းကို မြတ်စွာဘုရားအား သိပြီးပင် ဖြစ်ပေ၏။
အာနန္ဒာ ဤရဟန်းငါးရာတို့တွင် အောက်ထစ်ဆုံးဖြစ်သော ရဟန်းသည်ပင် အပါယ်သို့ကျခြင်း သဘောမရှိသော ကိန်းသေမြဲသော၁ အထက်မဂ်သုံးပါးလျှင် လားရာရှိသော သောတာပန် ဖြစ်ပေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂၁၈။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ရဟန်းတို့ သင်တို့အား ယခု (ငါဘုရား) မိန့်မှာတော်မူခဲ့အံ့၊ ပြုပြင်ပေးရသော ‘ရုပ်နာမ်ဓမ္မ’ သင်္ခါရတရားတို့သည် ပျက်စီးခြင်းသဘော ရှိကုန်၏၊ မမေ့သော သတိတရားဖြင့်၂ ကိစ္စပြီးအောင် အားထုတ်ကြကုန်လော့”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ဤကား မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံးမိန့်ခွန်းတော်ပေတည်း။
၂၁၉။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် ပဌမဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ပဌမဈာန်မှ ထတော်မူ၍ဒုတိယဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ဒုတိယဈာန်မှ ထတော်မူ၍ တတိယဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ တတိယဈာန်မှ ထတော်မူ၍ စတုတ္ထဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ စတုတ္ထဈာန်မှ ထတော်မူ၍ အာကာသာနဉ္စာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍ဝိညာဏဉ္စာယတန (သမာ ပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍အာကိဉ္စညာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍နေဝသညာနာသညာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ်မှထတော်မူ၍ သညာဝေဒနာတို့၏ချုပ်ရာ နိရောဓ သမာပတ်ကို ဝင်စားတော်မူ၏။
ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် “အသျှင်အနုရုဒ္ဓါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူပါပြီလော”ဟုအသျှင်အနုရုဒ္ဓါအား မေးလျှောက်၏။
ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မမူသေး၊ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ နိရောဓ (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူလျက် ရှိ၏ဟု (ပြန်ကြားတော်မူ၏)။
ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် သညာဝေဒနာတို့၏ချုပ်ရာ နိရောဓသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍နေဝသညာနာသညာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍ အာကိဉ္စညာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ်မှထတော်မူ၍ ဝိညာဏဉ္စာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ်မှထတော်မူ၍ အာကာသာ နဉ္စာယတန (သမာပတ်) ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ်မှထတော်မူ၍ စတုတ္ထ ဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ စတုတ္ထဈာန်မှ ထတော်မူ၍ တတိယဈာန်ကိုဝင်စားတော်မူ၏၊ တတိယဈာန်မှ ထတော်မူ၍ ဒုတိယဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ဒုတိယဈာန်မှထတော်မူ၍ ပဌမဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ပဌမဈာန်မှ ထတော်မူ၍ ဒုတိယဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ ဒုတိယဈာန်မှ ထတော်မူ၍ တတိယဈာန်ကို ဝင်စားတော်မူ၏၊ တတိယဈာန်မှ ထတော်မူ၍ စတုတ္ထဈာန်ကိုဝင်စားတော်မူ၏၊ စတုတ္ထဈာန်မှ ထတော်မူ ပြီးသည်၏ အခြားမဲ့၌ မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေသတည်း။
၂၂ဝ။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ကြက့်သီးမွေးညင်းထစေလျက် ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ကြီးစွာသော မြေငလျင်လှုပ်ခြင်းသည် ဖြစ်လေ၏၊ တော်လည်းသံ (နတ်စည်) တို့သည်လည်း တခြိမ့်ခြိမ့်မြည်ဟည်းကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် သဟမ္ပဟိံဗြဟ္မာသည်ဤဂါထာကို ရွတ်ဆို၏—
“ကိုယ်တိုင် (အလုံးစုံကို) သိတော်မူသော အားဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော ဤသို့သော ဆရာသခင်အတုမဲ့ဘုရားသျှင်သော်မှလည်း အကြင်လောက၌ ပရိ နိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရချေသေး၏၊ ထိုလောကထဲ၌ (ရှိသမျှ) သတ္တဝါအားလုံးတို့သည် ရုပ်နာမ်အစု အတ္တဘောကို စွန့်ပစ်ကြရကုန်မည်ချည်းသာတည်း”ဟု (ရွတ်ဆို၏)။
၂၂၁။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် နတ်တို့ အရှင်သိကြားမင်းသည် ဤဂါထာကို ရွတ်ဆို၏—
“ဖြစ်ခြင်း ပျက်ခြင်းသဘောရှိ၍ ပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် မမြဲလေ ကုန်စွတကား၊ ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ချုပ်ပျောက်လေကုန်စွတကား၊ ထို (သင်္ခါရတရား) တို့၏ ငြိမ်းခြင်းသည်သာလျှင်ချမ်းသာပေလိမ့်မည်တကား”ဟု (ရွတ်ဆို၏)။
၂၂၂။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အသျှင်အနုရုဒ္ဓါသည် ဤဂါထာတို့ကို ရွတ်ဆို၏—
“တဏှာကင်းတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် (ငြိမ်းအေးသော) နိဗ္ဗာန်ကို (ကြွရန်) ရည်စူး၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ (ထို့ကြောင့်) စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်၍ ကောင်းဆိုးနှစ်ပါးကို အတူထားလျက်ရှုတော်မူနိုင်သော မြတ်စွာဘုရား၏ ထွက် လေဝင်လေတို့သည် မရှိတော့ပြီတကား။ (မြတ်စွာဘုရားသည်) ညှိုးငယ်ခြင်းမရှိသော စိတ်ဖြင့် ဝေဒနာကို သည်းခံတော်မူ လေပြီ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရား၏ စိတ်တော်သည် ဆီမီးလျှံ ငြိမ်းသကဲ့သို့ပင် (ချုပ် ငြိမ်း) လွတ်မြောက်တော်မူလေပြီတကား”ဟု (ရွတ်ဆို၏)။
၂၂၃။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဤဂါထာကို ရွတ်ဆို၏—
“မွန်မြတ်သော ဂုဏ်တော်အားလုံးတို့နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလတ်သော် ထိုအခိုက်ဝယ် ကြောက်မက်ဖွယ် (မြေလှုပ်ခြင်း) သည် ဖြစ်လေပြီတကား၊ ကြက်သီးမွေးညင်းထဖွယ် (မြေလှုပ်ခြင်း) သည် ဖြစ်လေပြီ တကား”ဟု (ရွတ်ဆို၏)။
၂၂၄။ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူသည်ရှိသော် ထိုမြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူရာ အရပ်၌ (ရှိသော) ရာဂမကင်းသေးသည့် အချို့သော ရဟန်းတို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာ ဘုရားသည်အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလေပြီ”ဟု (ဆိုကာ) လက်မောင်းတို့ကိုမြှောက်ချီ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ ပြတ်ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤလူးလှိမ့်ကုန်၏။
ရာဂကင်းပြီးသော ရဟန်းတို့သည်ကား “ပြုပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် မမြဲသော သဘောရှိကုန်၏၊ ဤ (သင်္ခါရတရားထဲ) ၌ ထို (မြဲခြင်း) ကို အဘယ်မှာ ရနိုင်အံ့နည်း”ဟု အောက်မေ့ဆင်ခြင်လျက် သည်းခံနိုင်ကုန်၏။
၂၂၅။ ထိုအခါ အသျှင်အနုရုဒ္ဓါသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ငါ့သျှင်တို့ တန်ကြလော့၊ မစိုးရိမ် မပူဆွေးကြလင့်၊ မငိုကြွေးကြလင့်၊ ‘ချစ်ခင်မြတ်နိုးသော သူအားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း ဘဝခြားလျက် ကွဲကွာခြင်းများကို’ ရှေးမဆွကပင် မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားခဲ့ပြီ မဟုတ်ပါလော၊ ငါ့သျှင်တို့ ဤအရာ၌ ‘အကြင်တရားသည် အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ပြုပြင်ရခြင်း သဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်းသဘောရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်’ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်း အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း၊ ဤသို့ ရနိုင်ရန်အကြောင်းသည် မရှိချေ၊ ငါ့သျှင်တို့ နတ်တို့သည် ကဲ့ရဲ့နေကြကုန်၏”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အနုရုဒ္ဓါ နတ်တို့သည် အဘယ်သို့ အခြေအနေရှိလျက် စိတ်ဖြစ်နေကြပါကုန်သနည်းဟု (လျှောက်ကြကုန်၏)။
ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ ကောင်းကင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မူလေပြီ၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှ ကွယ်ပျောက်တော်မူလေပြီ”ဟု (ဆိုကာ) ဆံပင်တို့ကို ကြဲဖြန့်၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်ချီ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ ပြတ်ကျသကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှုလူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ မြေပြင်၌ မြေပြင်ဟု အမှတ်ရှိလျက် တည်နေသော နတ်တို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ကောင်းသော စကားကိုဆိုတော် မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှကွယ်ပျောက်တော်မူလေပြီ”ဟု (ဆိုကာ) ဆံပင်တို့ကို ကြဲဖြန့်၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်ချီ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ ပြတ်ကျ သကဲ့သို့ လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှုလူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
ရာဂကင်းပြီးသော နတ်တို့သည်ကား “ပြု ပြင်ရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် မမြဲသော သဘောရှိကုန်၏၊ ဤ (သင်္ခါရတရားထဲ) ၌ ထို (မြဲခြင်း) ကို အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း”ဟုအောက်မေ့ဆင်ခြင်လျက် သည်းခံကုန်၏၊ ထိုအခါ အသျှင်အနုရုဒ္ဓါနှင့် အသျှင်အာနန္ဒာတို့သည်ထိုညဉ့်ကြွင်း (မိုးသောက်ယံ) ကို တရားစကားဖြင့် ကုန်လွန်စေကြကုန်၏။
၂၂၆။ ထို့နောက် အသျှင်အနုရုဒ္ဓါသည် “ငါ့သျှင်အာနန္ဒာ သွားချေလော့၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ဝင်၍ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့အား ‘ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ယခုအခါ၌ ဆောင်ရွက်ရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်သည်’ဟု ပြောကြားချေလော့”ဟူ၍ အသျှင်အာနန္ဒာအား မိန့်တော်မူ၏။
“အသျှင်ဘုရား ကောင်းပါပြီ”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာသည် အသျှင်အနုရုဒ္ဓါအား ဝန်ခံပြီးလျှင် နံနက်အချိန်၌ သင်္ကန်းကို ပြင်ဝတ်၍ သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူလျက် မိမိလျှင် နှစ်ယောက်မြောက်သည်ဖြစ်၍ (အဖော်တစ်ပါးနှင့်တကွ) ကုသိနာရုံပြည်သို့ ဝင်လေ၏။
ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် ထို (ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းနှင့်စပ်သော) ကိစ္စဖြင့်ပင်လျှင်လွှတ်တော်၌ စည်းဝေးလျက် ရှိနေကြကုန်၏။ ထိုအခါ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့၏ လွှတ်တော်သို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့အား “ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ မြတ်စွာဘုရားသည် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ယခုအခါ၌ ဆောင်ရွက်ရန်မှာ သင်တို့၏ အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်သည်”ဟု ပြောကြားလေ၏။
အသျှင်အာနန္ဒာ၏ ဤ (စကား) ကို ကြားကုန်သည်ရှိသော် မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း မလ္လမင်း့တို့၏ သား သမီး ချွေးမ မိဖုရားတို့သည်လည်းကောင်း အလွန်ကြေကွဲဝမ်းနည်းလျက် စိတ်ဆင်းရဲကုန်သည် ဖြစ်၍ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ပညာမျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှကွယ်ပျောက်တော်မူလေပြီ”ဟု (ဆိုကာ) အချို့သူတို့သည် ဆံပင်တို့ကို ကြဲဖြန့်၍ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်ချီ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ ပြတ်ကျသကဲ့သို့လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလှိမ့်ကုန်၏၊ ထိုထို ဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
၁။ သုဂတိ၌သာ ဖြစ်ရန် ကိန်းသေမြဲသော၊ (တစ်နည်း) ဆင်းရဲ၏အဆုံးသို့ ရောက်ရန် ကိန်းသေမြဲသော။
၂။ အပ္ပမာဒေန သမ္ပာဒေထာတိ သတိအဝိပ္ပဝါသေန သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္ပာဒေထ—ဟူသော အဋ္ဌကထာနှင့်အညီ သတိတရားဖြင့်ဟု ကရိုဏ်းအနက်ပြန်ဆိုထားသည်။
မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို ပူဇော်ခြင်း
၂၂၇။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် “သို့ဖြစ်လျှင် အချင်းတို့ ကုသိနာရုံပြည်၌ပန်းနံ့သာကိုလည်းကောင်း၊ အတီးအမှုတ်တူရိယာ အလုံးစုံကိုလည်းကောင်း စုခဲ့ကြကုန်လေလော့”ဟုမင်းချင်းတို့အား အမိန့်ပေးကုန်၏။
ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် ပန်းနံ့သာတို့ကိုလည်းကောင်း၊ အတီးအမှုတ်တူရိယာအလုံးစုံတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ပုဆိုးအစုံငါးရာတို့ကိုလည်းကောင်း ယူ၍ မလ္လမင်းတို့၏ လမ်းကွေ့အင်ကြင်း ဥယျာဉ်ဝယ် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ရှိရာသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်မြတ်စွာဘုရား၏အလောင်းတော် ကို ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန် လျက် အလေးပြုကုန်လျက် မြတ်နိုးကုန်လျက်ပူဇော်ကုန်လျက် အဝတ် (ဗိတာန်) မျက်နှာကြက်တို့ကို ပြုကုန်လျက် တန်ဆောင်းဝန်းတို့ကိုစီရင်ကုန်လျက် တစ်နေ့ကို ကုန်လွန်စေ၏။
ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းသားတို့အား “မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်းငှါ ယနေ့အချိန် အလွန်နှောင်းလေပြီ၊ ငါတို့ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို နက်ဖြန်မှ မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်အံ့” ဟူ၍ (ကြံစည်ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် ဖြစ်၏)။
ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို ကခြင်း သီခြင်းတီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန်လျက် အလေးပြုကုန်လျက် မြတ်နိုးကုန်လျက် ပူဇော်ကုန်လျက် အဝတ် (ဗိတာန်) မျက်နှာကြက်တို့ကို ပြုကုန်လျက်တန်ဆောင်းဝန်းတို့ကို စီရင်ကုန်လျက် နှစ်ရက်မြောက်သော နေ့ကိုလည်း ကုန်လွန်စေပြန်၏၊ (ထို့အတူ) သုံးရက်မြောက်သော နေ့ကိုလည်း ကုန်လွန်စေပြန်၏၊ လေးရက်မြောက်သော နေ့ကိုလည်း ကုန်လွန်စေပြန်၏၊ ငါးရက်မြောက်သော နေ့ကိုလည်း ကုန်လွန်စေပြန်၏၊ ခြောက်ရက်မြောက်သော နေ့ကိုလည်းကုန်လွန်စေပြန်၏။
ထို့နောက် ခုနစ်ရက်မြောက်သော နေ့၌ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့အား ဤသို့သော ကြံစည်ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် ဖြစ်၏ —
“ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန်လျက် အလေးပြုကုန်လျက် မြတ်နိုး့ကုန်လျက် ပူဇော်ကုန်လျက်မြို့၏အပြင် တောင်ဘက်လမ်းဖြင့်မြို့၏အပြင် တောင်အရပ်သို့ ဆောင်ယူ၍မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကိုမြို့၏ တောင်အရပ်၌ မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်အံ့”ဟု (ကြံစည်ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည် ဖြစ်၏)။
၂၂၈။ ထိုစဉ်အခါ မလ္လမင်းအကြီးအမှူး ရှစ်ယောက်တို့သည် ဦးခေါင်းဆေး၍ အသစ်စက်စက်အဝတ်တို့ကို ဝတ်ဆင်ကုန်လျက် “မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ငါတို့ ချီမကုန်အံ့”ဟု (ရည်ရွယ်၍ ချီမကုန်သည်ရှိသော်) ကြွစေခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ကုန်၊ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သားမလ္လမင်းတို့သည် အသျှင် အနုရုဒ္ဓါအား ဤသို့ မေးလျှောက်ကုန်၏—
“အသျှင်အနုရုဒ္ဓါ ဤမလ္လမင်းအကြီးအမှူး ရှစ်ယောက်တို့သည် ဦးခေါင်းဆေး၍ အသစ်စက်စက်အဝတ်တို့ကို ဝတ်ကြပြီးလျှင် “မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ငါတို့ ချီမကုန်အံ့”ဟု (ရည် ရွယ်၍ချီမကုန်သည်ရှိသော်) ကြွစေခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ပါကုန်။ အသျှင်အနုရုဒ္ဓါ အကြောင်းအထောက် အပံ့ကားအဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ကုန်၏)။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ အသင်တို့ အလိုကား တစ်မျိုး၊ နတ်တို့အလိုကား တစ်မျိုး ဖြစ်နေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား နတ်တို့အလိုကား အဘယ်သို့ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ကြပြန်၏)။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်းတို့) သင်တို့၏ အလိုကား “ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကိုကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန်လျက်အလေးပြုကုန်လျက် မြတ်နိုးကုန်လျက် ပူဇော်ကုန်လျက်မြို့၏အပြင် တောင်ဘက်လမ်းဖြင့် မြို့၏အပြင်တောင်အရပ်သို့ ဆောင်ယူပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို မြို့၏တောင်ဘက်အရပ်၌ မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်အံ့”ဟု ဤသို့ ဖြစ်၏။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ နတ်တို့အလိုကား “ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်ကို နတ်တို့၏ ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန်လျက် အလေးပြုကုန်လျက် မြတ်နိုးကုန်လျက် ပူဇော်ကုန်လျက်မြို့၏ မြောက်ဘက်လမ်းဖြင့်မြို့၏မြောက် အရပ်သို့ ဆောင်ယူပြီးလျှင် မြောက်ဘက်တံခါးမှ မြို့တွင်းသို့ သွင်းလျက် မြို့လယ်လမ်းဖြင့်မြို့လယ်သို့ ဆောင်ယူကာ အရှေ့တံခါးမှ ထွက်၍ မြို့၏အရှေ့အရပ် မလ္လမင်းတို့၏ မကုဋဗန္ဓန၁ မည်သော စေတီဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်အံ့”ဟု ဤသို့ ဖြစ်၏။
“အသျှင်ဘုရား နတ်တို့အလိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ပါစေလော့”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
၂၂၉။ ထိုစဉ်အခါ မလ္လမင်းတို့၏ ကုသိနာရုံပြည်ဝယ် အိမ်ဝင်းခြံနှင့်စပ်၍ အညစ်အကြေးစွန့်ရာတံမြက်ချေး စွန့်ရာ အရပ်များပါမကျန် မန္ဒာရဝနတ်ပန်း (ထင်ရှားပန်း) တို့ဖြင့် ဒူးဆစ်မြုပ်လောက်အောင်ဖြန့်ခင်းထားလျက် ရှိ၏။ ထိုအခါ နတ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ နတ် လူတို့၏ ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြု ကြကုန်လျက် အလေးပြုကြကုန်လျက် မြတ်နိုးကြကုန်လျက် ပူဇော်ကြကုန်လျက်မြို့၏အပြင် မြောက်ဘက်လမ်းဖြင့်မြို့၏ မြောက်အရပ်သို့ ဆောင်ယူပြီးလျှင် မြောက်ဘက်တံခါးမှမြို့တွင်းသို့ သွင်းလျက်မြို့လယ်လမ်းဖြင့်မြို့လယ်သို့ ဆောင်ယူကာ အရှေ့တံခါးမှ ထွက်၍မြို့၏အရှေ့အရပ် မလ္လမင်းတို့၏ မကုဋဗန္ဓနမည်သော စေတီဌာန၌ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော်ကို ချထားကုန်၏။
၂၃ဝ။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် “အသျှင်အာနန္ဒာ အကျွန်ုပ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်ရပါကုန်အံ့နည်း”ဟု အသျှင်အာနန္ဒာအားမေးလျှောက် ကုန်၏။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းတော်၌ ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်၌ ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
အသျှင်အာနန္ဒာ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းတော်၌ အဘယ်သို့ ဆောင်ရွက်ပါကုန်သနည်းဟု (မေးလျှောက်ကြပြန်၏)။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို အသစ်စက်စက် အဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ အသစ်စက်စက် အဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် အသစ်စက်စက် အဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြန်ကုန်၏၊ ဤနည်းအတိုင်း အစုံငါးရာတို့ဖြင့် စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဆီနှင့်တကွသော ရွှေတလား၌ ထည့်၍ အခြားရွှေတလားဖုံးဖြင့်အုပ်ပြီးသော် နံ့သာမျိုးစုံတို့ကို ထင်းပုံပြု ၍ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်းကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကုန်၏။ လမ်းမကြီးလေးခု ဆုံရာ၌ စကြဝတေးမင်း၏ စေတီကို တည်ထားကုန်၏။ ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ ဤသို့လျှင် စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်ကုန်၏။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ စကြဝတေးမင်း၏ အလောင်း၌ ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့ပင် မြတ်စွာ ဘုရား၏အလောင်းတော်၌ ဆောင်ရွက်အပ်ပေ၏၊ လမ်းမကြီးလေးခု ဆုံရာ၌ မြတ်စွာဘုရား၏ စေတီတော် ကိုတည်ထားအပ်ပေ၏။
ထိုစေတီ၌ အကြင်သူတို့သည် ပန်းကိုဖြစ်စေ၊ နံ့သာကိုဖြစ်စေ၊ နံ့သာမှုန့်ကိုဖြစ်စေ တင်မူလည်းတင်ကုန်လတ္တံ့၊ ရှိခိုးမူလည်း ရှိခိုးကုန်လတ္တံ့၊ စိတ်ဖြင့်မူလည်း ကြည်ညိုကုန်လတ္တံ့၊ ထို (အမှုများ) သည်ကြာမြင့်စွာသော ကာလပတ်လုံး ထိုသူတို့အား စီးပွါးချမ်းသာအလို့ငှါ ဖြစ်ပေလတ္တံ့ဟု (အသျှင်အာနန္ဒာသည် မလ္လမင်းတို့အား) ပြန်ကြားပေ၏။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် “အချင်းတို့သို့ဖြစ်လျှင် မလ္လမင်းတို့၏ ဝါဂွမ်းနုများကို စုခဲ့ကြကုန်လော့”ဟု မင်းချင်းတို့အား အမိန့်ပေးကုန်၏။
ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို အသစ်စက်စက်အဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ကုန်၏၊ ဝါဂွမ်းနုဖြင့် ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် အသစ်စက်စက်အဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်ပြန်ကုန်၏။ ဤနည်းအတိုင်း ပုဆိုးအစုံငါးရာတို့ဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ရစ်ပတ်ပြီးလျှင် ဆီနှင့်တကွသော ရွှေတလား၌ ထည့်၍ အခြား ရွှေတလားဖုံးဖြင့် အုပ်ပြီးသော်နံ့သာ မျိုးစုံတို့ကို ထင်းပုံပြု၍ မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်ကို ထင်းပုံ၌ တင်ကုန်၏။
၁။ မလ္လမင်းတို့ အဘိသိက်ခံသောအခါ မကိုဋ်ဖွဲ့ဆောင်းခြင်းစသည်ဖြင့် တန်ဆာဆင်ရာဌာန ဖြစ်သော မင်းကွန်းကို ရိုသေလေးစားရာ ဌာနဖြစ်သောကြောင့် ‘မကုဋဗန္ဓနစေတီ’ဟု ခေါ်ကြောင်း အဋ္ဌကထာ ဋီကာတို့၌ ဆို၏။
မဟာကဿပ မထေရ် ဝတ္ထု
၂၃၁။ ထိုစဉ်အခါ၌ အသျှင်မဟာကဿပသည် ငါးရာမျှသော ရဟန်းသံဃာများနှင့်အတူ ပါဝါပြည်မှကုသိနာရုံပြည်သို့ ကြွလာလျက် ရှိ၏။ ထိုအခါ အသျှင်မဟာကဿပသည် လမ်းခရီးမှဖဲ၍ တစ်ခုသောသစ်ပင်ရင်း၌ ထိုင်နေတော်မူ၏။ ထိုစဉ်အခါ၌ တစ်ယောက်သော တက္ကတွန်း ‘အာဇီဝက’ သည် ကုသိနာရုံပြည်မှ မန္ဒာရဝနတ်ပန်းကို ယူ၍ ပါဝါပြည်သို့ လာလျက် ရှိ၏။ အသျှင်မဟာကဿပသည် ထိုတက္ကတွန်း ‘အာဇီဝက’ ကို အဝေးမှ လာနေစဉ်ပင် မြင်တော်မူ၍ “ငါ့သျှင် ငါတို့ဆရာဖြစ်သော မြတ်စွာဘုရားကိုသိပါ ၏လော”ဟု ထိုအာဇီဝကအား မေးတော်မူ၏။
ငါ့သျှင် သြော် သိပါ၏၊ ရဟန်းဂေါတမ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသည်မှာ ယနေ့ ခုနစ်ရက်ရှိပါပြီ၊ ထို (ပရိနိဗ္ဗာန်) ့ပြုရာအရပ်မှ ဤမန္ဒာရဝနတ်ပန်းကို အကျွန်ုပ် ယူလာခဲ့ပါသည်ဟု (တက္ကတွန်းသည်) ပြန်ကြား၏။ (ထိုအခါ) အသျှင်မဟာကဿပ၏ နောက်ပါ ရဟန်းငါးရာတို့တွင် ရာဂမကင်းသေးသော အချို့ရဟန်းတို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူလေပြီ၊ ပညာ မျက်စိရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် အလွန်လျင်မြန်စွာ လောကမှကွယ်ပျောက်တော်မူလေပြီ”ဟု လက်မောင်းတို့ကို မြှောက်ချီ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကုန်၏၊ ပြတ်ကျသကဲ့သို့လဲကျကုန်၏၊ ရှေးရှု လူးလှိမ့် ကုန်၏၊ ထိုထိုဤ လူးလှိမ့်ကုန်၏။
ရာဂကင်းပြီးသော ရဟန်းတို့ကား “ပြုပြင်ပေးရသော ‘သင်္ခါရ’ တရားတို့သည် အမြဲမရှိကုန်၊ ဤ (သင်္ခါရတရားထဲ) ၌ ထို (မြဲခြင်းသဘော) ကို အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း”ဟု အောက်မေ့ဆင်ခြင်လျက်သည်းခံကုန်၏။
၂၃၂။ ထိုစဉ်အခါ၌ သုဘဒ္ဒမည်သော တောထွက်ရဟန်းကြီးသည် ထိုပရိသတ်၌ ပါဝင်လျက် ရှိ၏။ ထိုအခါ တောထွက်ရဟန်းကြီး သုဘဒ္ဒသည် ရဟန်းတို့အား ဤစကားကို ဆို၏—
“ငါ့သျှင်တို့ တန်ကြလော့၊ မစိုးရိမ် မပူဆွေးကြကုန်လင့်၊ မငိုကြွေးကြကုန်လင့်၊ ငါတို့သည် ထိုရဟန်းကြီးမှ ကောင်းစွာ လွတ်မြောက်ပေကုန်ပြီ၊ (ထိုရဟန်းကြီးသည်) ‘ဤကား သင်တို့အား အပ်၏၊ ဤကား သင်တို့အား မအပ်’ဟု ငါတို့ကို ချုပ်ချယ်ခဲ့၏၊ ယခုအခါ၌ကား ငါတို့သည် အလို ရှိသောအရာကို ပြုကုန်အံ့၊ အလိုမရှိသောအရာကို မပြုဘဲ နေကုန်အံ့”ဟု (ဆို၏)။
ထိုအခါ အသျှင်မဟာကဿပသည် ရဟန်းတို့ကို မိန့်တော်မူ၏—
“ငါ့သျှင်တို့ တန်ကြလော့၊ မစိုးရိမ် မပူဆွေးကြကုန်လင့်၊ မငိုကြွေးကြကုန်လင့်၊ ‘ချစ်ခင်မြတ်နိုး သောသူအားလုံးတို့နှင့် (ရှင်လျက်) ကွဲကွာခြင်း၊ (သေ၍) ကွဲကွာခြင်း၊ ဘဝခြားလျက် ကွဲကွာခြင်း များ’ ကိုရှေးမဆွကပင် မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားခဲ့ပြီမဟုတ်ပါလော၊ ငါ့သျှင်တို့ ဤအရာ၌ ‘အကြင်တရားသည်အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ပြုပြင်ပေးရခြင်း သဘောရှိ၍ ပျက်စီးခြင်းသဘော ရှိ၏၊ ထိုတရားကို မပျက်စီးပါစေလင့်’ဟု လိုလားတောင့်တချက်အတိုင်း အဘယ်မှာ ရနိုင်ပါအံ့နည်း၊ ဤသို့ရနိုင်ရန် အကြောင်းမရှိချေဟု ဤစကားကို မြတ်စွာဘုရား သည် ကြိုတင်၍ ဟောတော်မူဖူးသည်မဟုတ်ပါလော”ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
၂၃၃။ ထိုစဉ်အခါ၌ မလ္လမင်းအကြီးအမှူး လေးယောက်တို့သည် ဦးခေါင်းဆေးကုန်၍ အသစ်စက်စက်အဝတ်တို့ကို ဝတ်ဆင်ကုန်လျက် “မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံကို ငါတို့ မီးတိုက်ကုန်အံ့”ဟု (ရည်ရွယ်၍ မီးတိုက်ကုန်သည်ရှိသော်) မီးစွဲလောင်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ကုန်။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သားမလ္လမင်းတို့သည် အသျှင်အနုရုဒ္ဓါအား ဤသို့ မေးလျှောက်ကုန်၏ —
“အသျှင်အနုရုဒ္ဓါ မလ္လမင်းအကြီးအမှူး လေးယောက်တို့သည် ဦးခေါင်းဆေး၍ အသစ်စက်စက်အဝတ်တို့ကို ဝတ်ဆင်ကုန်လျက် ‘မြတ်စွာဘုရား၏ (နံ့သာ) ထင်းပုံကို ငါတို့ မီးတိုက်ကုန်အံ့’ဟု (ရည်ရွယ်၍ မီးတိုက်ကုန်သည်ရှိသော်) မီးစွဲလောင်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ပါကုန်။ အကြောင်းအထောက်အပံ့ကား အဘယ်ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ကုန်၏)။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ နတ်တို့၏ အလိုသည် တစ်မျိုးဖြစ်နေ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား နတ်တို့၏ အလိုကား အဘယ်သို့ပါနည်း”ဟု (မေးလျှောက်ကြပြန်၏)။
ဝါသေဋ္ဌအနွယ် (မလ္လမင်း) တို့ “အသျှင်မဟာကဿပသည် ပါဝါပြည်မှ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ငါးရာ မျှသောရဟန်းသံဃာများနှင့်အတူ ကြွလာတော်မူလျက် ရှိ၏။ အသျှင်မဟာကဿပသည် မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်၍ ရှိမခိုးရသေးမီ မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံသည် မီးမတောက်လောင်စေသတည်း”ဟု နတ်တို့၏ အလိုသည် ဖြစ်လျက် ရှိ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
“အသျှင်ဘုရား နတ်တို့၏ အလိုအတိုင်းသာ ဖြစ်ပါစေလော့”ဟု (လျှောက်ကုန်၏)။
၂၃၄။ ထိုအခါ အသျှင်မဟာကဿပသည် ကုသိနာရုံပြည် မလ္လမင်းတို့၏ မကုဋဗန္ဓနမည်သောစေတီဌာန၌ မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက် သင်္ကန်းကို ပခုံးတစ်ဖက်၌ လက်ကန်တော့တင်ကာ လက်အုပ်ချီပြီးလျှင် နံ့သာထင်းပုံကို လကျာ်ရစ် သုံးပတ်လှည့်ကာ မြတ်စွာဘုရား၏ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်လျက် ရှိခိုးလေ၏။ ထို (နောက်ပါ) ရဟန်းငါးရာတို့သည်လည်း သင်္ကန်းကိုပခုံးတစ် ဖက်၌ လက်ကန်တော့တင်ကာ လက်အုပ်ချီပြီးလျှင် နံ့သာထင်းပုံကို လကျာ်ရစ်သုံးပတ်လှည့်ပြီး၍မြတ်စွာ ဘုရား၏ ခြေတော်တို့ကို ဦးခိုက်လျက် ရှိခိုးကြလေကုန်၏။ အသျှင်မဟာကဿပနှင့်ထိုရဟန်းငါးရာတို့ ရှိခိုးပြီးလတ်သော် မြတ်စွာဘုရား၏ (အလောင်းတော်တည်ရာ) နံ့သာထင်းပုံသည် အလိုလိုပင်၁လျှင် မီးတောက်လောင်လေ၏။
၂၃၅။ မီးတောက်လောင်သော မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်းတော်မှ အရေပါး အရေထူ အသား အကြောအစေးတို့၏ ပြာသည်လည်းကောင်း၊ မှိုင်းသည်လည်းကောင်း မထင်၊ သရီရဓာတ်တော်တို့သာ လျှင်ကြွင်းကျန်ကုန်၏။ ဥပမာအားဖြင့် မီးတောက်လောင်သော ထောပတ်ဆီတို့၏ ပြာသည်လည်း ကောင်း၊ မှိုင်းသည်လည်းကောင်း မထင်သကဲ့သို့ မီးတောက်လောင်သော မြတ်စွာဘုရား၏ အလောင်း တော်မှအရေပါး အရေထူ အသား အကြော အစေးတို့၏ ပြာသည်လည်းကောင်း မှိုင်းသည်လည်း ကောင်းမထင်။ သရီရဓာတ်တော်တို့သာလျှင် ကြွင်းကျန်ကုန်၏။ ထိုပုဆိုးအစုံငါးရာတို့တွင်လည်းအတွင်းအကျဆုံးပုဆိုးနှင့် အပြင်အကျဆုံးပုဆိုး နှစ်ထည်တို့ကိုသာလျှင် မီးမလောင်ကုန်။ မြတ်စွာဘုရား၏အလောင်းတော်ကို မီးလောင်ပြီးလတ်သော် ကောင်းကင်မှ ရေအလျဉ်သည် ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်လာ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံကို ငြိမ်းစေ၏။ ရေရှိသော အင်ကြင်းပင်တို့မှလည်း (ရေအလျဉ်သည်) ပန်းထွက်၍မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံကို ငြိမ်းစေ၏။ ကုသိနာရုံ ပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည်လည်း နံ့သာမျိုးစုံရေဖြင့် မြတ်စွာဘုရား၏ နံ့သာထင်းပုံကို ငြိမ်းစေကုန်၏။ ထိုအခါ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည်မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို မင်းကွန်း (ထားလျက်) လှံချိုင့်ဖြင့် ကာရံ၍ လေးသည်တော်တပ်ဖြင့်ခြံရံစေပြီးလျှင် ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး ကခြင်း သီခြင်း တီးမှုတ်ခြင်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း အရိုအသေပြုကုန်၏၊ အလေးပြုကုန်၏၊ မြတ်နိုးကုန်၏၊ ပူဇော်ကုန်၏။
၂၃၆။ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံ ပြည်၌ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်း သိလေ၏။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါသည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါသည်လည်းမြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံ ရထိုက်၏၊ ငါသည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုး တည်ထားပူဇော်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်၏။
ဝေသာလီပြည်သား လိစ္ဆဝီမင်းတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကို ကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ဝေသာလီပြည်သား လိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း မင်းမျိုး ဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စု တစ်ပုံ ရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
ကပိလဝတ်ပြည်၌ နေကုန်သော သာကီဝင်မင်းတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကို ကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ကပိလဝတ်ပြည်၌ နေကုန်သော သာကီဝင်မင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည် ငါတို့၏ ဆွေတော်မျိုးတော်များအနက် အထွဋ်အမြတ်ပေတည်း၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံ ရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်းမြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သားမလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
အလ္လကပ္ပပြည်သား ဗုလိမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကိုကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ အလ္လကပ္ပပြည်သား ဗုလိမင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်းမင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံ ရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကိုစေတီပုထိုး တည်ထားပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
ရာမရွာသား ကောဠိယမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကိုကြားကုန် သိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ရာမရွာသား ကောဠိယမင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်းမင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံ ရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
ဝေဋ္ဌဒီပတိုင်းသား ပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကို ကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ဝေဋ္ဌဒီပတိုင်းသား ပုဏ္ဏားသည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါသည်လည်း ပုဏ္ဏားမျိုးဖြစ်၏၊ ငါသည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံရထိုက်၏၊ ငါသည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီ ပုထိုးတည်ထား ပူဇော်အံ့”ဟုကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်၏။
ပါဝါပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကိုကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ပါဝါပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံ ရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီ ပုထိုးတည်ထားပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိ နာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
ဤသို့ (သံတမန်စေလွှတ်၍) တောင်းဆိုကုန်သည်ရှိသော် ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည် ထို (မင်း) ပေါင်းစုံတို့အား ဤစကားကို ဆိုကုန်၏၊ “မြတ်စွာဘုရားသည် ငါတို့၏ ပြည်နယ်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ၏၊ ငါတို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို (သင်တို့အား) ခွဲဝေ၍ မပေးကုန်အံ့”ဟု (ဆိုကုန်၏)။
၂၃၇။ ဤသို့ ဆိုကုန်သည်ရှိသော် ဒေါဏပုဏ္ဏားသည် ထို (မင်း) ပေါင်းစုံတို့အား ဤစကားကို ဆို၏—
“အသျှင်တို့ အကျွန်ုပ်၏ တစ်ခွန်းသော စကားကို နားထောင်ကြပါဦး၊ အကျွန်ုပ် တို့၏မြတ်စွာဘုရားမှာ သည်းခံသောဝါဒရှိပါသည်၊ (မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တော်မူ သော) ထိုမြတ်စွာဘုရား၏သရီရဓာတ်တော်တို့ကို ခွဲဝေရေးအကြောင်းကြောင့် စစ်ဖြစ်ရန် မသင့်ပါ။
အသျှင်တို့ အလုံးစုံသော ငါတို့သည် တပေါင်းတည်း အညီအညွတ် ဝမ်းမြောက် ဝမ်းသာဖြစ်ကြ၍သရီရဓာတ်တော်တို့ကို ရှစ်စုရှစ်ပုံ ခွဲဝေကြပါကုန်စို့၊ မြတ်စွာ ဘုရားကို လူအများတို့ ကြည်ညိုလျက်ရှိကြပါသည်၊ အရပ်မျက်နှာတို့၌ စေတီ ပုထိုးများ အနှံ့အပြား တည်ရှိကြပါစေ”ဟု (ဆို၏)။
၂၃၈။ ပုဏ္ဏား သို့ဖြစ်လျှင် သင်သည်ပင် မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို ရှစ်စုရှစ်ပုံ အညီအမျှကောင်းစွာ ခွဲဝေပါလော့ဟု ဆိုကုန်၏။
“အသျှင်တို့ ကောင်းပါပြီ”ဟု ဒေါဏပုဏ္ဏားသည် ထို (မင်း) ပေါင်းစုံတို့အား ဝန်ခံ၍ မြတ်စွာဘုရား၏သရီရဓာတ်တော်တို့ကို ရှစ်စုရှစ်ပုံ အညီအမျှ ကောင်းစွာ ခွဲဝေပြီးလျှင် ထိုမင်းပေါင်းစုံတို့အား ဤ့စကားကို ဆို၏—
“အသျှင်တို့ အကျွန်ုပ်အား ဤ (ဓာတ်တော်ခြင်သော) ပြည်တောင်းကို ပေးပါကုန်လော့၊ အကျွန်ုပ်သည်လည်း (ဓာတ်တော်ခြင်သော) ပြည်တောင်းကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ပါအံ့”ဟု (ဆို၏)။
ထို (မင်းပေါင်းစုံ) တို့သည် ဒေါဏပုဏ္ဏားအား (ဓာတ်တော်ခြင်သော) ပြည်တောင်းကို ပေးကုန်၏။
ပိပ္ပလိဝနတိုင်းသား မောရိယမင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရား ကုသိနာရုံပြည်၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူကြောင်းကို ကြားသိလေကုန်၏။ ထိုအခါ ပိပ္ပလိဝနတိုင်းသား မောရိယမင်းတို့သည် “မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မင်းမျိုးဖြစ်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို တစ်စုတစ်ပုံရထိုက်ကုန်၏၊ ငါတို့သည်လည်း မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကိုစေတီ ပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကုန်အံ့”ဟု ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့ထံသို့ သံတမန်စေလွှတ်ကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်အဖို့သည် မရှိတော့ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကိုခွဲဝေ၍ ပေးပြီးကုန်ပြီ၊ ဤ (မီးသင်္ဂြိုဟ်ရာ) အရပ်မှ မီးသွေးကို ယူကုန်လော့ဟု (မလ္လမင်းတို့ကဆိုသဖြင့်) ထို (မောရိယမင်း) တို့သည် ထို (မီးသင်္ဂြိုဟ်ရာ) အရပ်မှ မီးသွေးကို ယူဆောင်ကုန်၏။
၁။ နတ်တို့အာနုဘော်ကြောင့် တောက်လောင်သည်ကိုပင် မီးရှို့သူမထင်ရှားသောကြောင့် အလိုလိုတောက်လောင်သည်ဟု ဆိုကြောင်း အဋ္ဌကထာ၌ ဖွင့်ပြ၏။
ဓာတ်တော်စေတီကို ပူဇော်ခြင်း
၂၃၉။ ထိုအခါ ဝေဒေဟီမိဖုရား၏သား မဂဓတိုင်းရှင် အဇာတသတ်မင်းသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထားပူဇော်၏။ ဝေသာလီပြည်သား လိစ္ဆဝီမင်းတို့သည် ဝေသာလီပြည်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကြကုန်၏။ ကပိလဝတ်ပြည်၌ နေကုန်သော သာကီဝင်မင်းတို့သည်လည်း ကပိလဝတ်ပြည်၌မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကုန်၏။ အလ္လကပ္ပပြည်သားဗုလိမင်းတို့သည်လည်း အလ္လကပ္ပပြည်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထားပူဇော်ကြကုန်၏။ ရာမ ရွာသား ကောဠိယမင်းတို့သည်လည်း ရာမရွာ၌ မြတ်စွာဘုရား၏သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည် ထား ပူဇော်ကြကုန်၏။ ဝေဋ္ဌဒီပတိုင်းသား ပုဏ္ဏားသည်လည်းဝေဋ္ဌဒီပတိုင်း၌ မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရ ဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်၏။ပါဝါပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည်လည်း ပါဝါပြည်၌ မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကိုစေတီပုထိုးတည်ထားပူဇော်ကြကုန်၏။ ကုသိနာရုံပြည်သား မလ္လမင်းတို့သည်လည်း ကုသိနာရုံပြည်၌မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်တို့ကို စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကြကုန်၏။ ဒေါဏပုဏ္ဏားသည်လည်း ပြည်တောင်းကိိုု စေတီပုထိုးတည်ထားပူဇော်၏။ ပိပ္ပလိဝန တိုင်းသားမောရိယမင်းတို့သည်လည်း (မီးသင်္ဂြိုဟ်ရာမှယူဆောင်ခဲ့သော) မီးသွေးတို့ကို ပိပ္ပလိတိုင်း၌စေတီပုထိုးတည်ထား ပူဇော်ကြကုန်၏။ ဤသို့လျှင် သရီရဓာတ် စေတီပုထိုးရှစ်ဆူနှင့် ကိုးခုမြောက်ပြည်တောင်းစေတီပုထိုးတစ်ဆူ ဆယ်ခုမြောက် မီးသွေးစေတီပုထိုးတစ်ဆူအားဖြင့် ဤစေတီပုထိုးတော်ဆယ်ဆူသည် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့လေသတည်း။ဂါထာများ
၂၄ဝ။ စက္ခုငါးပါးရှိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား၏ သရီရဓာတ်တော်သည် ရှစ်စိတ် (ရှစ်ဒေါဏ) ရှိ၏၊ ယောကျာ်းမြတ်ဖြစ်သော မြတ်စွာဘုရား၏ (သရီရဓာတ်တော်) ခုနစ်စိတ်ကို ဇမ္ဗုဒိပ်ကျွန်း၌ကိုးကွယ်ပူဇော်ကြကုန်၏။ တစ်စိတ်ကို မူကား ရာမရွာ၌ နဂါးမင်းသည် ကိုးကွယ်ပူဇော်၏။ (၁) တစ်ဆူသော စွယ်တော်ကို တာဝတိံသာ နတ်တို့သည် ကိုးကွယ်ပူဇော်ကုန်၏၊ တစ်ဆူသောစွယ်တော်ကိုကား ဂန္ဓာရပြည်၌ ကိုးကွယ်ပူဇော်ကုန်၏၊ တစ်ဆူသော စွယ်တော်ကိုကား ကာလိင်္ဂမင်း၏တိုင်းနိုင်ငံ၌ ကိုးကွယ်ပူဇော်ကုန်၏၊ တစ်ဆူသော စွယ်တော်ကိုမူကား နဂါးမင်းသည် ကိုးကွယ်ပူဇော်၏။ (၂)
ထိုသရီရဓာတ်တော်၏ တန်ခိုးကြောင့်ပင်လျှင် ဤမဟာပထဝီမြေပြင်သည် မြတ် သော ဓာတ်တော်ပူဇော်ပွဲတို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားသကဲ့သို့ တင့်တယ်နေပေ၏။ ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရား၏ဤသရီရဓာတ်တော်ကို မြတ်ထက်မြတ်ဖြစ်သော နတ်လူတို့သည် ကောင်းစွာ အရိုအသေပြုကြကုန်၏။ (၃)
(အကြင်) သရီရဓာတ်တော်ကို နတ်မင်း နဂါးမင်း လူမင်းတို့သည် ပူဇော်ကြ လေပြီ၊ ထိုအတူပင်မင်းထက်မင်းမြတ်တို့သည်လည်း ပူဇော်ကြလေပြီ၊ ထို (သရီရ ဓာတ်တော်) ကို ရရှိလတ်သော်လက်အုပ်ချီမိုး ရှိခိုးကြကုန်လော့၊ မြတ်စွာဘုရား ဟူသည် ကမ္ဘာအရာတို့ဖြင့်သော်လည်းစင်စစ်တွေ့ရခဲ၏။ (၄)
ညီညွတ်သော သွားတော် လေးဆယ်၁နှင့် အလုံးစုံသော ဆံတော် မွေးညင်းတော်တို့သည် ရှိကုန်၏၊ နတ်တို့သည် တစ်ဆူစီ တစ်ဆူစီ စကြဝဠာ အဆက်ဆက်သို့ ပင့်ဆောင်လေကုန်သတည်း။ (၅)
သုံးခုမြောက် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ပြီး၏။
၁။ သွားတော်လေးဆယ်ဟု ဆိုသော်လည်း စွယ်တော်လေးဆူမှ တစ်ပါးသော သွားတော် သုံးဆယ့်ခြောက်ဆူကိုသာလျှင် ယူရာ၏၊ ဤငါးဂါထာတို့ကို သီဟိုဠ်မထေရ်တို့ ထည့်သွင်းထားခဲ့သည်ဟု အဋ္ဌကထာ၌ ဆို၏။
==အကိုးအကား==
{{reflist}}
[[Category:မဟာဝဂ်]][[Category:ဒီဃနိကာယ်]]
cudy00bupnvw811v3rxlpnmbj9gkjye
Canal+ Myanmar FG
0
92097
753042
746633
2022-08-03T06:24:10Z
103.42.217.140
/* ၂၀၂၂ခုနှစ် */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{distinguish|Les Chaînes Canal+}}
{{for|မူရင်း Canal+ ရုပ်သံလိုင်း|Canal+}}
{{infobox brand
| name = ကန်နယ်ပလပ်(စ်)မြန်မာ(Canal+ Myanmar FG)
| logo =
| image = [[File:Canal+.jpg|225px|flameless]]
| caption =
| type = အခပေးရုပ်သံလိုင်း
| origin = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
| introduced =၂၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၈
| discontinued =
| related =
| markets = မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း
| previousowners =
| trademarkregistrations =
| ambassadors =*[[အဲလစ်အုန်း]] (CANAL+PU TU TUE ,CANAL+CHA TATE)<ref>[http://www.duwun.com.mm/entertainment/celebrities/cele-yatkwat/-id7998091.html ကေလးေတြနဲ႔ဆိုင္တဲ့ရုပ္သံလိုင္းကိုတာဝန္ယူထားရတဲ့ အဲလစ္အုန္း – Celebrities – Cele YatKwat – Duwun<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
*ထူးအောင် (CANAL+ACTION )
* မေမြတ်နိုး (CANAL+ACTION )<ref>[http://www.duwun.com.mm/entertainment/celebrities/cele-yatkwat/-id7952985.html ကင္မရာအေရွ႕မွာ အလုပ္လုပ္ေနရရင္ေပ်ာ္တယ္ဆိုတဲ့ ေမျမတ္ႏိုး – Celebrities – Cele YatKwat – Duwun<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
*ဖြိုးငွေစိုး (CANAL+ZAT LENN)
*အေးမြတ်သူ (CANAL+ZAT LENN)
* မေဘရဏီသော် (CANAL+SU SANN)<ref>[http://www.duwun.com.mm/entertainment/celebrities/cele-yatkwat/-id8014135.html အစီအစဥ္တင္ဆက္သူအျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ရဦးမယ့္ ေမဘရဏီေသာ္ – Celebrities – Cele YatKwat – Duwun<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
*ထူးကိုကို (CANAL+SU SANN)
*အားတီ (CANAL+GITA)
*အမွန်း (CANAL+GITA)<ref>[http://www.duwun.com.mm/entertainment/celebrities/cele-yatkwat/-id8019753.html အားတီနဲ႔အတူ ထူးျခားတဲ့တင္ဆက္မႈေတြရွိမယ္ဆိုတဲ့ အမြန္း – Celebrities – Cele YatKwat – Duwun<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
*သန္တာလှိုင် (CANAL+MAE MADE)
* ဂုဏ်ရည်အေးကျော် (CANAL+MAE MADE)
| tagline =CANAL+ဆန်းသစ်စုံလင် တီဗီကမ္ဘာတွင်
| website ={{URL|https://www.canal-plus.com.mm/}}
}}
'''Canal+ Myanmar FG'''သည် [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အခပေးရုပ်သံ ကုမ္ပဏီ CANAL+ Group နှင့် ပြည်တွင်း အခပေးရုပ်သံကုမ္ပဏီ 4TV,Foever Group တို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်သော အခပေးရုပ်သံကုမ္ပဏီ တစ်ခုဖြစ်သည်။ CANALဟူသောဝေါဟာရမှာ ပြင်သစ်ဘာသာစကားအရ ရုပ်သံလိုင်း(Channel)ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသည်။ Canal+ Myanmar FG ၏ရုပ်သံလိုင်းများကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်နေ့မှ စတင်ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။ ကိုယ်ပိုင်ရုပ်သံလိုင်း (၁၀)လိုင်း၊ ရုပ်သံအရည်အသွေးမြင့် ရုပ်သံလိုင်း (HD Channel) (၈၀)လိုင်းကျော် နှင့် နိုင်ငံတကာရုပ်သံလိုင်းများ စသည့် ရုပ်သံလိုင်းပေါင်း (၉၀) ကျော်ကို ထုတ်လွှင့်ပြသနေသည်။ Canal+ Myanmar FG အခပေးရုပ်သံလိုင်းကို အင်တာနာဖြင့် ဖမ်းယူကြည့်ရှု ရသော DTTစနစ် နှင့် စလောင်းဖြင့် ဖမ်းယူကြည့်ရှုရသော DTH စနစ်နှစ်မျိုးဖြင့် ထုတ်လွှင့်ပြသနေသည့်အပြင် ၂၀၁၉ မှစ၍ OTT နှင့် VOD စနစ်ဖြင့် ကြည့်ရှုနိုင်သော My CANAL App ကို IOS နှင့် Android တို့တွင်ရနိုင်သည်။<ref>{{Cite web |title=CANAL + အခေပးတီဗီအသစ္တရား၀င္မိတ္ဆက္ {{!}} MRTV-4<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --> |url=http://www.mrtv4.com.mm/news/local/entertainment/23792/canal-%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%B1%E1%80%95%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AE%E1%80%97%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%81%80%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%80%E1%80%B9 |accessdate=12 July 2018 |archivedate=21 July 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180721071133/http://www.mrtv4.com.mm/news/local/entertainment/23792/canal-%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%B1%E1%80%95%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AE%E1%80%97%E1%80%AE%E1%80%A1%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%81%80%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%80%E1%80%B9 }}</ref> အင်တာနာဖြင့်ဖမ်းယူကြည့်ရသော DTTစနစ်ကို ရန်ကုန်မြို့နှင့် မန္တလေးမြို့၌သာ အသုံးပြုနိုင်သည်။
==ရုပ်သံထုတ်လွှင့်ခြင်း==
===ကိုယ်ပိုင်ရုပ်သံလိုင်း===
*CANAL+KYI LITE
*CANAL+GITA
*CANAL+ACTION
*CANAL+HA HA! (ရပ်ဆိုင်း)
*CANAL+PU TU TUE
*CANAL+CHA TATE
*CANAL+MAE MADI
*CANAL+ZAT LENN
*CANAL+SU SANN
*CANAL+SPORTS1
*CANAL+SPORTS2
တို့ဖြစ်သည်။ <ref>[https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/entertainment/2018/02/07/151283.html မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာတဲ့ ပြင်သစ်အခြေစိုက် Canal+ Myanmar အခပေး ရုပ်သံလိုင်း<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>အဆိုပါရုပ်သံလိုင်း (၁၀) လိုင်းကို DTT နှင့် DTH စနစ်နှစ်မျိုးလုံးအပြင် OTT & VOD စနစ်ဖြင့် ကြည့်နိုင်သောMy CANAL APP ဖြင့်ပါ ထုတ်လွှင့်နေသည်။ ကိုယ်ပိုင်ရုပ်သံလိုင်းများတွင် နိုင်ငံတကာမှ ရုပ်ရှင် နှင့်အားကစား အစီအစဉ်များ၊ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ နှင့် ဖျော်ဖြေရေး ရုပ်သံအစီအစဉ်များကို ပြသနေသည်။ ထို့ပြင် ပြည်တွင်း ရုံတင်ရုပ်ရှင်များဖြစ်သော ''[[ဥပါယ်တံမျဉ်]]''<ref>[https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/entertainment/2018/07/25/164843.html “အွန်လိုင်းမှာ ရုပ်ရှင်တွေ ပျံ့နှံ့တာ တော်တော် မကောင်းတဲ့ အခြေအနေပါ"<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> ကဲ့သို့သော ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား များအား(exclusive) ပြသနေပြီး ပြည်တွင်းမှ ကိုယ်တိုင်ဖန်တီးရိုက်ကူးထားသော (original series) မြန်မာရုပ်ရှင် ဇာတ်လမ်းတွဲများနှင့် အခြားသောရုပ်သံ အစီအစဉ်များကို ထုတ်လွှင့်ပြသနေသည်။<ref>[https://yeb.com.mm/2018/05/11/canal-myanmar-fg/ Canal + Myanmar FG – YEB!<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]{{Dead link|date=January 2021 }}</ref>
==ရုပ်သံလိုင်းများ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! rowspan="2"|ရုပ်သံလိုင်း အမည်
! rowspan="2"|အမျိုးအစား
! colspan="3"| ရရှိနိုင်မှု
! rowspan="2"| Channels resolution
<small>(all channels are NTSC Mode & 16:9 )</small>
! rowspan="2"|နံပါတ်
|-
| '''DTT'''
| '''DTH'''
| '''OTT &VOD (My CANAL APP)'''
|-
| CANAL+KYI LITE HD
| တစ်ပတ်စာ အစီအစဉ်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 1
|-
|-
| CANAL+ ZATLENN HD
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 2
|-
| CANAL+ACTION HD
| ရုပ်ရှင် နှင့် ဇာတ်လမ်းတွဲ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 3
|-
| CANAL+MAE MADI HD
| ဇာတ်လမ်းတွဲ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 4
|-
| CANAL+SU SANN HD
| မှတ်တမ်းရုင်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 5
|-
|CANAL+SPORTS 1 HD
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 6
|-
| CANAL+ SPORT 2 HD
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 7
|-
| CANAL+ PU TU TUE HD
| ကာတွန်းဇာတ်လမ်းတွဲ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 8
|-
| CANAL+ CHA TATE HD
| ကာတွန်းရုပ်ရှင် နှင့် ဇာတ်လမ်းတွဲ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 9
|-
| [[:en:Celestial Movies#Sister channels|Celestial Classic Movies HD]]
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 21
|-
| [[:en:Thrill (TV channel)|Thrill HD]]
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 22
|-
| Colors Rishtey HD
|ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 23
|-
| THUKUMA-1
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 24
|-
| THUKUMA-2
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 25
|-
|[[:en:Hits (TV Channel)|Hits HD]]
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 26
|-
| [[:en:Warner TV|WB TV HD]]
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 32
|-
| Star Chinese Movies HD
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 33
|-
|[[:en:Hits Movies (TV channel)|Hits Movies HD]]
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 34
|-
| Zee Cinema
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 35
|-
| Zee Anmol
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 36
|-
| Fight Sports HD
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 41
|-
| Fight Box HD
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 42
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|MRTV SPORT]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 43
|-
| [[:en:MUTV (Manchester United F.C.)|MUTV HD]]
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 50
|-
| Eurosport HD
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 51
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|MRTV HD]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i
| 60
|-
| [[MRTV-4|MRTV-4 HD]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i
| 61
|-
| Channel 7 HD
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i
| 62
|-
| 5 Plus
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 63
|-
| Maharbawdi
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 64
|-
| Rearder's Channel
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 480i
| 65
|-
| For EDU
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 66
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|MRTV Farmer]]
| အခမဲ့
| {{No}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 480i
| 67
|-
| Channel 9
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 69
|-
| MN TV
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 70
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|MITV]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 71
|-
| FORTUNE TV
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 72
|-
| [[:en:YTV (Myanmar)|YTV]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 75
|-
| [[:en:Channel K (TV Channel)|Channel K]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 480i
| 76
|-
| [[KIX|KIX HD]]
| အားကစား
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 81
|-
| [[:en:KBS World|KBS World HD]]
|ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 83
|-
| Star Chinese Channel HD
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 84
|-
| Global Trekker
| ရုပ်ရှင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 85
|-
| [[:en:TLC (Asian TV channel)|TLC HD]]
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 90
|-
| [[:en:AXN (Asia)|AXN HD]]
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 92
|-
| ROCK ENTERTAINMENT
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 93
|-
| [[:en:MTV (Southeast Asia)|MTV Asia HD]]
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 94
|-
|[[:en:TVN (Asian TV channel)| tvN HD]]
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 96
|-
| Colors HD
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 97
|-
| MTV (India) HD
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 98
|-
| [[:en:Lifetime (Southeast Asian TV channel)|Lifetime HD]]
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{No}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 99
|-
| CBeebies HD<ref name="autogenerated1">[http://www.bbc.co.uk/mediacentre/worldwide/2018/bbc-worldwide-channels-in-myanmar BBC - BBC channels to launch in Myanmar - Media Centre<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
| ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 101
|-
| [[:en:Boomerang (Southeast Asian TV channel)|Boomerang HD]]
| ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 111
|-
| [[:en:DreamWorks Channel|Dreamworks HD]]
| ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 112
|-
| [[:en:Cartoon Network (Southeast Asia)|Cartoon Network HD]]
| ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 113
|-
| [[:en:Nickelodeon (Southeast Asia)|Nickelodeon HD]]
|ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 114
|-
| [[:en:Animax Asia|Animax HD]]
|ကလေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 115
|-
| [[:en:Asian Food Channel|AFN HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 120
|-
| [[:en:Love Nature|Love Nature HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 121
|-
| English Club TV HD<ref>[http://english-club.tv/news/meet-english-club-tv-on-canal-in-myanmar/ Meet English Club TV on Canal+ in Myanmar! - English Club TV<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref>
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 122
|-
| [[:en:Discovery Channel (Southeast Asia)|Discovery HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 131
|-
| [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 132
|-
| [[:en:BBC Earth|BBC Earth HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 133
|-
| [[:en:Animal Planet (Southeast Asia)|Animal Planet HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i with 2K
| 134
|-
| [[:en:Travel Channel International|Travel Channel HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 135
|-
| BBC Lifestyle HD <ref name="autogenerated1" />
| ဖျော်ဖြေရေး
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 136
|-
| [[:en:Crime & Investigation Network (Southeast Asia)|Crime + Investigation HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 137
|-
| [[:en:History (Southeast Asian TV channel)|History HD]]
| မှတ်တမ်းတင်
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 138
|-
| [[:en:MTV Live |MTV Live HD]]
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 141
|-
| ZING
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 142
|-
| MEZZO HD
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 143
|-
| Trace Urban HD
| ဂီတ
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 1080i with 2K
| 144
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား| MRTV Htuttaw ]]
| အခမဲ့
| {{No}}
| {{yes}}
| {{no}}
| 480i
| 1002
|-
| [[မြန်မာ့အသံနှင့်ရုပ်မြင်သံကြား|MRTV NEWS HD]]
| အခမဲ့
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| 1080i
| 1003
|-
|}
==ထုတ်လွှင့်ခဲ့သောရုပ်သံဇာတ်လမ်းများ==
===၂၀၁၈ ခုနှစ်===
* ''အဆိပ်သွေး'' (Toxic) အတွဲ (၁)
* ''မြန်မာသို့ အံ့ဖွယ်ခရီးစဉ်'' (Myanmar The Incredible Journeys) အတွဲ(၁)
* ''ခရီးသွားကောက်ကြောင်း'' (Traveller's Note) အတွဲ(၁)(၂)
===၂၀၁၉ ခုနှစ်===
* ''ခရီးသွားကောက်ကြောင်း'' (Traveller's Note)အတွဲ(၃) (၄)(၅)(၆)(၇)(၈)
* ''အဆိပ်သွေး'' (Toxic)အတွဲ(၂)
* ''လောကကြိုးဝိုင်း'' (Spirit of Fight)အတွဲ(၁)
* ''မင်္ဂလာရွာ'' (Mingalar Village)အတွဲ(၁)
* ''[[လိပ်ပြာ-အမှန်တရားရဲ့ဓားတစ်လက်]]
===၂၀၂၀ ခုနှစ်===
* ''မင်္ဂလာရွာ'' (Mingalar Village) အတွဲ(၂)
* ''လောကကြိုးဝိုင်း'' (Spirit of Fight)အတွဲ(၂)
* ''မင်္ဂလာရွာ'' (Mingalar Village) အတွဲ(၃)
* "Asian Academy Creative Award'' 2020
===၂၀၂၁ ခုနှစ်===
* "လိပ်ပြာ'' (အလင်းနှင့်အမှောင်)(Lake Pyar)အတွဲ(၂)
===၂၀၂၂ခုနှစ်===
*"သဘာဝရဲ့ဟင်းတစ်မယ်" ( Mission Chefs)
*"ရောင်စုံခြယ် အိပ်မက်များ" (Colourful Dreams)
*"ဗလာစာအုပ်"(Trapped)
==မူပိုင်ခွင့်ရသော အားကစားအစီအစဉ်များ==
===၂၀၂၁ ခုနှစ်===
* "[[:en:Supercopa de España|Spain Super Cup]]"
* "[[အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်|AFC]]အားကစားပွဲစဉ်များ"
* "[[:en:World Lethwei Championship|WLC]]လက်ဝှေ့ပွဲစဉ်များ"
* "[[:en: International Champions Cup|ICC]] ဘောလုံးပွဲစဉ်များ"
*UEFA Champions League
*UFC (Ultimate Fighting Championship)
*Formula 1
==ကိုးကား==
{{reflist}}
== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
*{{Facebook|canalplusmmfg}}
* {{Official|https://www.canal-plus.com.mm/}}
[[Category:တိုက်ရိုက်အသံလွှင့် ဂြိုဟ်တုဝန်ဆောင်မှုများ]]
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဖျော်ဖြေရေး]]
flueldm6qhwiyrgujsf8vof97jd0trp
ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:စီမံခန့်ခွဲသူများ
5
96353
752934
729648
2022-08-02T15:46:26Z
Ninjastrikers
22896
[[ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:Administrators]] စာမျက်နှာကို [[ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်: localized
wikitext
text/x-wiki
== စာမွန္းခ်င္တယ္ ==
စာမွန္ခ်င္တယ္ [[User:သက္ထြန္း|သက္ထြန္း]] ([[User talk:သက္ထြန္း|ဆွေးနွေး]]) ၁၇:၀၄၊ ၃ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၈ (UTC)
== Hi ,Please replace my phone all functions. ==
How work are being made from under https://Apache.org to original content and services that will allow users access.
Thanks,
Please make sure your developer helpfully into originally phone functions replaced.My don't have developer skills. [[User:Aung Myint Mo Hlaing ([[User talk:Aung Myint Mo Hlaing|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၀၁၊ ၈ ဩဂုတ် ၂၀၁၉ (UTC)
== ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၂ တွင် Semi-protected ပြင်ဆင်ခွင့် တောင်းဆိုမှု ==
{{edit semi-protected|ဝီကီပီးဒီးယား:Administrators|answered=no}}
{{subst:trim|
{{subst:^|သင်၏ တောင်းဆိုချက်ကို ဤစာကြောင်း၏ အထက်တွင် ရေးပါ။ အောက်တွင်ရှိသော သင်္ကေတများနှင့် တွန့်ကွင်းများအား မဖယ်ရှားပါနှင့်။
omb9pkey6rsebs7yofgapa86ksok65v
နန်စီ ပလိုစီ
0
123749
752984
668576
2022-08-03T03:43:37Z
42.156.32.21
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Nancy Pelosi
| image = Official photo of Speaker Nancy Pelosi in 2019.jpg
| office = 52nd<!--The House doesn't re-count non-consecutive speakers. If it did, she'd be 60th and 63rd. --> [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အောက်လွှတ်တော်]]၏ နာယက
| caption = Official portrait, 2019
| term_start = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end =
| president = [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]<br>[[ဂျိုး ဘိုင်ဒင်|ဂျိုး ဘိုက်ဒန်]]
| predecessor = ပေါလ် ရိုင်ယန်
| successor =
| term_start1 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၄
| term_end1 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| president1 = [[ဂျော့ချ် ဝေါလ်ကာ ဘုရှ်|ဂျော်ဂျ် ဒဘလျူ ဘုရှ် ]]<br>[[ဘာရက် အိုဘားမား]]
| predecessor1 = Dennis Hastert
| successor1 = John Boehner
| office2 = အောက်လွှတ်တော်လူနည်းစုခေါင်းဆောင်
| deputy2 = Steny Hoyer
| term_start2 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end2 = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor2 = John Boehner
| successor2 = Kevin McCarthy
| deputy3 = Steny Hoyer
| term_start3 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end3 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor3 = Dick Gephardt
| successor3 = John Boehner
| office4 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အောက်လွှတ်တော် သီးသန့်အဖွဲ့ငယ်ခေါင်းဆောင်
| term_start4 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end4 =
| deputy4 = {{ubl|John Spratt|Xavier Becerra|Chris Van Hollen|Jim Clyburn|Ben Ray Luján|Katherine Clark}}
| predecessor4 = Dick Gephardt
| successor4 =
| office5 = House Minority Whip
| leader5 = Dick Gephardt
| term_start5 = ၂၀၀၂ ဇန်နဝါရီ ၁၅
| term_end5 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor5 = David Bonior
| successor5 = Steny Hoyer
| office6 = ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ရွေးကောက်ခံ အောက်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်
| term_start6 = ၁၉၈၇ ဇွန် ၂
| term_end6 =
| predecessor6 = Sala Burton
| successor6 =
| constituency6 = {{ubl|{{ushr|CA|5|5th district}} (၁၉၈၇–၁၉၉၃)|{{ushr|CA|8|8th district}} (၁၉၉၃–၂၀၁၃)|{{ushr|CA|12|12th district}} (၂၀၁၃–လက်ရှိ)}}
| office7 = ကယ်လီဖိုးနီးယား ဒီအိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start7 = ၁၉၈၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇
| term_end7 = ၁၉၈၃ ဧပြီ ၃
| predecessor7 = Richard J. O'Neill
| successor7 = Peter Kelly
| birth_name = Nancy Patricia D'Alesandro
| birth_date = {{birth date and age|1940|3|26}}
| birth_place = အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မယ်ရီလန်းပြည်နယ်၊ ဘောလ်တီမောမြို့
| death_date =
| death_place =
| residence = ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ ဆန်ဖရန်စ္စကို
| party = ဒီမိုကရက်တစ်
| spouse = {{marriage|Paul Pelosi|1973}}
| children = ၅ ဦး
| parents = {{ubl|Thomas D'Alesandro Jr.|Annunciata Lombardi}}
| relatives = Thomas D'Alesandro III (အကို/ညီ)
| education = ထရင်နတီ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ် ([[ဝိဇ္ဇာဘွဲ့]])
| signature = Nancy Pelosi Signature.svg
| website = {{ubl|{{URL|pelosi.house.gov|House website}}|{{URL|https://www.speaker.gov|Speaker website}}}}
}}
'''နန်စီ ပက်ထရစ်ရှာ ပလိုစီ''' (၁၉၄၀-) သည် အမေရိကန် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ နိုင်ငံရေးသမားတဦးဖြစ်ပြီး အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ထိုရုံး၌ ပထမဆုံးအမှုထမ်းသောအမျိုးသမီးဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် [[အမေရိကန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်|ကွန်ဂရက်သို့]] ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ရွေးကောက်ခံအဖြစ် အမြင့်ဆုံးနေရာရသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။ အောက်လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် သမ္မတနေရာအား စဉ်ပါက ဒုတိယသမ္မတအောက်တွင် ရှိသည် (ဒုသမ္မတမရှိလျှင် သမ္မတနေရာ ဝင်ရမည့်သူ ဖြစ်သည်) ။ <ref>See {{UnitedStatesCode|3|19}}</ref>
အထက်လွှတ်တော်အမတ်သက်တမ်း ၁၇ နှစ် ရှိနေပြီး လက်ရှိတွင် ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ ၁၂ ခုမြောက် ကွန်ဂရက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာမှာ ဆန်ဖရန်စ္စကို၏ ငါးပုံလေးပုံခန့်ပါသော ဧရိယာဖြစ်သည်။ ကနဦး (၁၉၈၇-၁၉၉၃) ရွေးကောက်ခံနယ်မြေမှာ ငါးခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ တွင် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီး နယ်မြေများ ပြန်ခွဲရာ နောက်တကြိမ် (၁၉၉၄-၂၀၁၃) ရွေးကောက်ခံရာ၌ ၈ ခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံသည်။
အီရတ်စစ်ပွဲအတွက် အဓိကအတိုက်အခံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်စဉ် အရေးပါသော ဥပဒေများ အသက်ဝင်အောင် ဆောင်ရွက်သည်။ စရိတ်သက်သာသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအက်ဥပဒေ၊ ဒေါ့-ဖရန့် ဝေါလမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးအက်ဥပဒေ, မမေးမပြောအား ပယ်ဖျက်သော အက်ဥပဒေ၊ အမေရိကန်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့်ပြန်လည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး အက်ဥပဒေတို့အပြင် ကမ္ဘာ့ကြီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့် ငိုင်နေသော စီးပွားရေးကို ပြန်လှုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၀ အခွန်သက်သာခွင့်အက်ဥပဒေလည်း ပါသည်။
၂၀၁၀ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီက အောက်လွှတ်တော်ကို လက်လွှတ်လိုက်ရရာ ၂၀၁၁ ခု၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြောရေးဆိုခွင့် လက်လွှတ်ရသည်။ သို့သော် ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစု၏ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ထိန်းထားပြီး လူနည်းစုခေါင်းဆောင် ပြန်ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၈ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒီမိုကရက်များအောက်လွှတ်တော်တွင် နိုင်သည်။ <ref>{{Template:Cite news|title=TJ Cox beats Republican Rep. David Valadao to give Democrats gain of 40 House seats, seven in California|date=November 28, 2018|url=https://www.latimes.com/politics/la-me-pol-valadao-cox-victory-20181128-story.html|work=The Los Angeles Times|accessdate=January 2, 2019}}</ref> ထို့နောက် ၁၁၆ ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်ပြန်စရာ ၂၀၁၉ ခု၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်တွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ပြန်ဖြစ်လာသည်။ <ref>{{Template:Cite web|title=Pelosi re-elected as House speaker as 116th Congress opens|work=[[The Mercury News]]|url=https://www.mercurynews.com/2019/01/03/pelosi-re-elected-as-house-speaker-as-116th-congress-opens/|date=January 3, 2019|accessdate=January 4, 2019}}</ref> ၁၉၅၅ ခုက ဆမ် ရေးဘန်းနောက်ပိုင်း ထိုသို့ နေရာပြန်ရသည့် ပထမဆုံးလူ ဖြစ်လာသည်။ ပလိုစီ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]ကို သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ပထမအကြိမ် (၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ) ၊ သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ဒုတိယအကြိမ် (၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ) တို့ကို အောက်လွှတ်တော်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်ကြိမ်စလုံး၌ ဆီးနိတ် (အထက်လွှတ်တော်) က သမ္မတကို အပြစ်မရှိကြောင်း ထိုရာထူးဖယ်ရှားခြင်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |last=Fandos |first=Nicholas |date=January 13, 2021 |title=Trump Impeached for Inciting Insurrection |url=https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |work=The New York Times |location=New York, NY |access-date=January 14, 2021 |archive-date=January 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194633/https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |url-status=live }}</ref>
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၃ တွင် သူမ၏ နောက်ဆုံးတာဝန်ယူခြင်းဖြစ်နိုင်သော စတုတ္ထအကြိမ် လွှတ်တော်နာယကအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရပြန်သည်။ နောက်ထပ်လေးနှစ်သက်တမ်းထက် ပို၍ မထမ်းဆောင်တော့ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/2021/1/3/22211713/nancy-pelosi-elected-fourth-term-speaker-house|title=Nancy Pelosi is elected to a fourth term as House speaker|first=Cameron|last=Peters|work=Vox|date=January 3, 2021|access-date=January 3, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|title=Pelosi Hints At Abdicating Leadership In 2022 After Winning New Term As Speaker|first=Andrew|last=Solender|work=Forbes|access-date=January 7, 2021|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194758/https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Pelosi Agrees to Deal Limiting Her Speakership to 4 Years|url=https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|access-date=2021-01-13|work=Roll Call|language=en|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194741/https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|url-status=live}}</ref>[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ် အစိုးရ]]၏ အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ခဲ့သည့်ကြားမှ ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃ရက်နေ့တွင် သူမ၏ အာရှ ခရီးစဉ်အဖြစ် [[ထိုင်ဝမ်ကျွန်း|ထိုင်ဝမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။<ref>တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ ကန္႔ကြက္မႈၾကား ကန္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ထိုင္ဝမ္ေရာက္ရွိ (voanews.com)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၄၀ မွေးဖွားသူများ]]
3jttxktr3lazeonzk3c3cxdo1pjjpya
753109
752984
2022-08-03T08:19:20Z
Albert Poliakoff
55831
link
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Nancy Pelosi
| image = Official photo of Speaker Nancy Pelosi in 2019.jpg
| office = 52nd<!--The House doesn't re-count non-consecutive speakers. If it did, she'd be 60th and 63rd. --> [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အောက်လွှတ်တော်]]၏ နာယက
| caption = Official portrait, 2019
| term_start = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end =
| president = [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]<br>[[ဂျိုး ဘိုင်ဒင်|ဂျိုး ဘိုက်ဒန်]]
| predecessor = ပေါလ် ရိုင်ယန်
| successor =
| term_start1 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၄
| term_end1 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| president1 = [[ဂျော့ချ် ဝေါလ်ကာ ဘုရှ်|ဂျော်ဂျ် ဒဘလျူ ဘုရှ် ]]<br>[[ဘာရက် အိုဘားမား]]
| predecessor1 = Dennis Hastert
| successor1 = John Boehner
| office2 = အောက်လွှတ်တော်လူနည်းစုခေါင်းဆောင်
| deputy2 = Steny Hoyer
| term_start2 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end2 = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor2 = John Boehner
| successor2 = Kevin McCarthy
| deputy3 = Steny Hoyer
| term_start3 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end3 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor3 = Dick Gephardt
| successor3 = John Boehner
| office4 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အောက်လွှတ်တော် သီးသန့်အဖွဲ့ငယ်ခေါင်းဆောင်
| term_start4 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end4 =
| deputy4 = {{ubl|John Spratt|Xavier Becerra|Chris Van Hollen|Jim Clyburn|Ben Ray Luján|Katherine Clark}}
| predecessor4 = Dick Gephardt
| successor4 =
| office5 = House Minority Whip
| leader5 = Dick Gephardt
| term_start5 = ၂၀၀၂ ဇန်နဝါရီ ၁၅
| term_end5 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor5 = David Bonior
| successor5 = Steny Hoyer
| office6 = ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ရွေးကောက်ခံ အောက်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်
| term_start6 = ၁၉၈၇ ဇွန် ၂
| term_end6 =
| predecessor6 = Sala Burton
| successor6 =
| constituency6 = {{ubl|{{ushr|CA|5|5th district}} (၁၉၈၇–၁၉၉၃)|{{ushr|CA|8|8th district}} (၁၉၉၃–၂၀၁၃)|{{ushr|CA|12|12th district}} (၂၀၁၃–လက်ရှိ)}}
| office7 = ကယ်လီဖိုးနီးယား ဒီအိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start7 = ၁၉၈၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇
| term_end7 = ၁၉၈၃ ဧပြီ ၃
| predecessor7 = Richard J. O'Neill
| successor7 = Peter Kelly
| birth_name = Nancy Patricia D'Alesandro
| birth_date = {{birth date and age|1940|3|26}}
| birth_place = အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မယ်ရီလန်းပြည်နယ်၊ ဘောလ်တီမောမြို့
| death_date =
| death_place =
| residence = ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ ဆန်ဖရန်စ္စကို
| party = ဒီမိုကရက်တစ်
| spouse = {{marriage|Paul Pelosi|1973}}
| children = ၅ ဦး
| parents = {{ubl|Thomas D'Alesandro Jr.|Annunciata Lombardi}}
| relatives = Thomas D'Alesandro III (အကို/ညီ)
| education = ထရင်နတီ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ် ([[ဝိဇ္ဇာဘွဲ့]])
| signature = Nancy Pelosi Signature.svg
| website = {{ubl|{{URL|pelosi.house.gov|House website}}|{{URL|https://www.speaker.gov|Speaker website}}}}
}}
'''နန်စီ ပက်ထရစ်ရှာ ပလိုစီ''' (၁၉၄၀-) သည် အမေရိကန် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ နိုင်ငံရေးသမားတဦးဖြစ်ပြီး အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ထိုရုံး၌ ပထမဆုံးအမှုထမ်းသောအမျိုးသမီးဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် [[အမေရိကန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်|ကွန်ဂရက်သို့]] ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ရွေးကောက်ခံအဖြစ် အမြင့်ဆုံးနေရာရသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။ အောက်လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် သမ္မတနေရာအား စဉ်ပါက ဒုတိယသမ္မတအောက်တွင် ရှိသည် (ဒုသမ္မတမရှိလျှင် သမ္မတနေရာ ဝင်ရမည့်သူ ဖြစ်သည်) ။ <ref>See {{UnitedStatesCode|3|19}}</ref>
အထက်လွှတ်တော်အမတ်သက်တမ်း ၁၇ နှစ် ရှိနေပြီး လက်ရှိတွင် ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ ၁၂ ခုမြောက် ကွန်ဂရက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာမှာ ဆန်ဖရန်စ္စကို၏ ငါးပုံလေးပုံခန့်ပါသော ဧရိယာဖြစ်သည်။ ကနဦး (၁၉၈၇-၁၉၉၃) ရွေးကောက်ခံနယ်မြေမှာ ငါးခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ တွင် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီး နယ်မြေများ ပြန်ခွဲရာ နောက်တကြိမ် (၁၉၉၄-၂၀၁၃) ရွေးကောက်ခံရာ၌ ၈ ခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံသည်။
အီရတ်စစ်ပွဲအတွက် အဓိကအတိုက်အခံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်စဉ် အရေးပါသော ဥပဒေများ အသက်ဝင်အောင် ဆောင်ရွက်သည်။ စရိတ်သက်သာသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအက်ဥပဒေ၊ ဒေါ့-ဖရန့် ဝေါလမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးအက်ဥပဒေ, မမေးမပြောအား ပယ်ဖျက်သော အက်ဥပဒေ၊ အမေရိကန်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့်ပြန်လည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး အက်ဥပဒေတို့အပြင် ကမ္ဘာ့ကြီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့် ငိုင်နေသော စီးပွားရေးကို ပြန်လှုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၀ အခွန်သက်သာခွင့်အက်ဥပဒေလည်း ပါသည်။
၂၀၁၀ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီက အောက်လွှတ်တော်ကို လက်လွှတ်လိုက်ရရာ ၂၀၁၁ ခု၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြောရေးဆိုခွင့် လက်လွှတ်ရသည်။ သို့သော် ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစု၏ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ထိန်းထားပြီး လူနည်းစုခေါင်းဆောင် ပြန်ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၈ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒီမိုကရက်များအောက်လွှတ်တော်တွင် နိုင်သည်။ <ref>{{Template:Cite news|title=TJ Cox beats Republican Rep. David Valadao to give Democrats gain of 40 House seats, seven in California|date=November 28, 2018|url=https://www.latimes.com/politics/la-me-pol-valadao-cox-victory-20181128-story.html|work=The Los Angeles Times|accessdate=January 2, 2019}}</ref> ထို့နောက် ၁၁၆ ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်ပြန်စရာ ၂၀၁၉ ခု၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်တွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ပြန်ဖြစ်လာသည်။ <ref>{{Template:Cite web|title=Pelosi re-elected as House speaker as 116th Congress opens|work=[[The Mercury News]]|url=https://www.mercurynews.com/2019/01/03/pelosi-re-elected-as-house-speaker-as-116th-congress-opens/|date=January 3, 2019|accessdate=January 4, 2019}}</ref> ၁၉၅၅ ခုက ဆမ် ရေးဘန်းနောက်ပိုင်း ထိုသို့ နေရာပြန်ရသည့် ပထမဆုံးလူ ဖြစ်လာသည်။ ပလိုစီ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]ကို သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ပထမအကြိမ် (၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ) ၊ သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ဒုတိယအကြိမ် (၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ) တို့ကို အောက်လွှတ်တော်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်ကြိမ်စလုံး၌ ဆီးနိတ် (အထက်လွှတ်တော်) က သမ္မတကို အပြစ်မရှိကြောင်း ထိုရာထူးဖယ်ရှားခြင်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |last=Fandos |first=Nicholas |date=January 13, 2021 |title=Trump Impeached for Inciting Insurrection |url=https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |work=The New York Times |location=New York, NY |access-date=January 14, 2021 |archive-date=January 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194633/https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |url-status=live }}</ref>
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၃ တွင် သူမ၏ နောက်ဆုံးတာဝန်ယူခြင်းဖြစ်နိုင်သော စတုတ္ထအကြိမ် လွှတ်တော်နာယကအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရပြန်သည်။ နောက်ထပ်လေးနှစ်သက်တမ်းထက် ပို၍ မထမ်းဆောင်တော့ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/2021/1/3/22211713/nancy-pelosi-elected-fourth-term-speaker-house|title=Nancy Pelosi is elected to a fourth term as House speaker|first=Cameron|last=Peters|work=Vox|date=January 3, 2021|access-date=January 3, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|title=Pelosi Hints At Abdicating Leadership In 2022 After Winning New Term As Speaker|first=Andrew|last=Solender|work=Forbes|access-date=January 7, 2021|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194758/https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Pelosi Agrees to Deal Limiting Her Speakership to 4 Years|url=https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|access-date=2021-01-13|work=Roll Call|language=en|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194741/https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|url-status=live}}</ref>[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ် အစိုးရ]]၏ အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ခဲ့သည့်ကြားမှ ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃ရက်နေ့တွင် သူမ၏ အာရှခရီးစဉ်အဖြစ် [[နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်|ထိုင်ဝမ်သို့သွားရောက်]]ခဲ့သည်။<ref>တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ ကန္႔ကြက္မႈၾကား ကန္လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ထိုင္ဝမ္ေရာက္ရွိ (voanews.com)</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၄၀ မွေးဖွားသူများ]]
cf1cc96djx885wglyhkvs1vqxyt3uak
753113
753109
2022-08-03T08:26:21Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Nancy Pelosi
| image = Official photo of Speaker Nancy Pelosi in 2019.jpg
| office = 52nd<!--The House doesn't re-count non-consecutive speakers. If it did, she'd be 60th and 63rd. --> [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အောက်လွှတ်တော်]]၏ နာယက
| caption = Official portrait, 2019
| term_start = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end =
| president = [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]<br>[[ဂျိုး ဘိုင်ဒင်|ဂျိုး ဘိုက်ဒန်]]
| predecessor = ပေါလ် ရိုင်ယန်
| successor =
| term_start1 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၄
| term_end1 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| president1 = [[ဂျော့ချ် ဝေါလ်ကာ ဘုရှ်|ဂျော်ဂျ် ဒဘလျူ ဘုရှ် ]]<br>[[ဘာရက် အိုဘားမား]]
| predecessor1 = Dennis Hastert
| successor1 = John Boehner
| office2 = အောက်လွှတ်တော်လူနည်းစုခေါင်းဆောင်
| deputy2 = Steny Hoyer
| term_start2 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end2 = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor2 = John Boehner
| successor2 = Kevin McCarthy
| deputy3 = Steny Hoyer
| term_start3 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end3 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor3 = Dick Gephardt
| successor3 = John Boehner
| office4 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အောက်လွှတ်တော် သီးသန့်အဖွဲ့ငယ်ခေါင်းဆောင်
| term_start4 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end4 =
| deputy4 = {{ubl|John Spratt|Xavier Becerra|Chris Van Hollen|Jim Clyburn|Ben Ray Luján|Katherine Clark}}
| predecessor4 = Dick Gephardt
| successor4 =
| office5 = House Minority Whip
| leader5 = Dick Gephardt
| term_start5 = ၂၀၀၂ ဇန်နဝါရီ ၁၅
| term_end5 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor5 = David Bonior
| successor5 = Steny Hoyer
| office6 = ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ရွေးကောက်ခံ အောက်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်
| term_start6 = ၁၉၈၇ ဇွန် ၂
| term_end6 =
| predecessor6 = Sala Burton
| successor6 =
| constituency6 = {{ubl|{{ushr|CA|5|5th district}} (၁၉၈၇–၁၉၉၃)|{{ushr|CA|8|8th district}} (၁၉၉၃–၂၀၁၃)|{{ushr|CA|12|12th district}} (၂၀၁၃–လက်ရှိ)}}
| office7 = ကယ်လီဖိုးနီးယား ဒီအိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start7 = ၁၉၈၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇
| term_end7 = ၁၉၈၃ ဧပြီ ၃
| predecessor7 = Richard J. O'Neill
| successor7 = Peter Kelly
| birth_name = Nancy Patricia D'Alesandro
| birth_date = {{birth date and age|1940|3|26}}
| birth_place = အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မယ်ရီလန်းပြည်နယ်၊ ဘောလ်တီမောမြို့
| death_date =
| death_place =
| residence = ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ ဆန်ဖရန်စ္စကို
| party = ဒီမိုကရက်တစ်
| spouse = {{marriage|Paul Pelosi|1973}}
| children = ၅ ဦး
| parents = {{ubl|Thomas D'Alesandro Jr.|Annunciata Lombardi}}
| relatives = Thomas D'Alesandro III (အကို/ညီ)
| education = ထရင်နတီ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ် ([[ဝိဇ္ဇာဘွဲ့]])
| signature = Nancy Pelosi Signature.svg
| website = {{ubl|{{URL|pelosi.house.gov|House website}}|{{URL|https://www.speaker.gov|Speaker website}}}}
}}
'''နန်စီ ပက်ထရစ်ရှာ ပလိုစီ''' (၁၉၄၀-) သည် အမေရိကန် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ နိုင်ငံရေးသမားတဦးဖြစ်ပြီး အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ထိုရုံး၌ ပထမဆုံးအမှုထမ်းသောအမျိုးသမီးဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် [[အမေရိကန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်|ကွန်ဂရက်သို့]] ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ရွေးကောက်ခံအဖြစ် အမြင့်ဆုံးနေရာရသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။ အောက်လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် သမ္မတနေရာအား စဉ်ပါက ဒုတိယသမ္မတအောက်တွင် ရှိသည် (ဒုသမ္မတမရှိလျှင် သမ္မတနေရာ ဝင်ရမည့်သူ ဖြစ်သည်) ။ <ref>See {{UnitedStatesCode|3|19}}</ref>
အထက်လွှတ်တော်အမတ်သက်တမ်း ၁၇ နှစ် ရှိနေပြီး လက်ရှိတွင် ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ ၁၂ ခုမြောက် ကွန်ဂရက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာမှာ ဆန်ဖရန်စ္စကို၏ ငါးပုံလေးပုံခန့်ပါသော ဧရိယာဖြစ်သည်။ ကနဦး (၁၉၈၇-၁၉၉၃) ရွေးကောက်ခံနယ်မြေမှာ ငါးခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ တွင် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီး နယ်မြေများ ပြန်ခွဲရာ နောက်တကြိမ် (၁၉၉၄-၂၀၁၃) ရွေးကောက်ခံရာ၌ ၈ ခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံသည်။
အီရတ်စစ်ပွဲအတွက် အဓိကအတိုက်အခံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်စဉ် အရေးပါသော ဥပဒေများ အသက်ဝင်အောင် ဆောင်ရွက်သည်။ စရိတ်သက်သာသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအက်ဥပဒေ၊ ဒေါ့-ဖရန့် ဝေါလမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးအက်ဥပဒေ, မမေးမပြောအား ပယ်ဖျက်သော အက်ဥပဒေ၊ အမေရိကန်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့်ပြန်လည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး အက်ဥပဒေတို့အပြင် ကမ္ဘာ့ကြီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့် ငိုင်နေသော စီးပွားရေးကို ပြန်လှုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၀ အခွန်သက်သာခွင့်အက်ဥပဒေလည်း ပါသည်။
၂၀၁၀ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီက အောက်လွှတ်တော်ကို လက်လွှတ်လိုက်ရရာ ၂၀၁၁ ခု၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြောရေးဆိုခွင့် လက်လွှတ်ရသည်။ သို့သော် ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစု၏ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ထိန်းထားပြီး လူနည်းစုခေါင်းဆောင် ပြန်ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၈ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒီမိုကရက်များအောက်လွှတ်တော်တွင် နိုင်သည်။ <ref>{{Template:Cite news|title=TJ Cox beats Republican Rep. David Valadao to give Democrats gain of 40 House seats, seven in California|date=November 28, 2018|url=https://www.latimes.com/politics/la-me-pol-valadao-cox-victory-20181128-story.html|work=The Los Angeles Times|accessdate=January 2, 2019}}</ref> ထို့နောက် ၁၁၆ ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်ပြန်စရာ ၂၀၁၉ ခု၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်တွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ပြန်ဖြစ်လာသည်။ <ref>{{Template:Cite web|title=Pelosi re-elected as House speaker as 116th Congress opens|work=[[The Mercury News]]|url=https://www.mercurynews.com/2019/01/03/pelosi-re-elected-as-house-speaker-as-116th-congress-opens/|date=January 3, 2019|accessdate=January 4, 2019}}</ref> ၁၉၅၅ ခုက ဆမ် ရေးဘန်းနောက်ပိုင်း ထိုသို့ နေရာပြန်ရသည့် ပထမဆုံးလူ ဖြစ်လာသည်။ ပလိုစီ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]ကို သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ပထမအကြိမ် (၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ) ၊ သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ဒုတိယအကြိမ် (၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ) တို့ကို အောက်လွှတ်တော်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်ကြိမ်စလုံး၌ ဆီးနိတ် (အထက်လွှတ်တော်) က သမ္မတကို အပြစ်မရှိကြောင်း ထိုရာထူးဖယ်ရှားခြင်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |last=Fandos |first=Nicholas |date=January 13, 2021 |title=Trump Impeached for Inciting Insurrection |url=https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |work=The New York Times |location=New York, NY |access-date=January 14, 2021 |archive-date=January 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194633/https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |url-status=live }}</ref>
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၃ တွင် သူမ၏ နောက်ဆုံးတာဝန်ယူခြင်းဖြစ်နိုင်သော စတုတ္ထအကြိမ် လွှတ်တော်နာယကအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရပြန်သည်။ နောက်ထပ်လေးနှစ်သက်တမ်းထက် ပို၍ မထမ်းဆောင်တော့ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/2021/1/3/22211713/nancy-pelosi-elected-fourth-term-speaker-house|title=Nancy Pelosi is elected to a fourth term as House speaker|first=Cameron|last=Peters|work=Vox|date=January 3, 2021|access-date=January 3, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|title=Pelosi Hints At Abdicating Leadership In 2022 After Winning New Term As Speaker|first=Andrew|last=Solender|work=Forbes|access-date=January 7, 2021|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194758/https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Pelosi Agrees to Deal Limiting Her Speakership to 4 Years|url=https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|access-date=2021-01-13|work=Roll Call|language=en|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194741/https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|url-status=live}}</ref>[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်အစိုးရ]]၏ အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ခဲ့သည့်ကြားမှ ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၃ရက်နေ့တွင် သူမ၏ အာရှခရီးစဉ်အဖြစ် [[နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်|ထိုင်ဝမ်သို့သွားရောက်]]ခဲ့သည်။<ref name=NPR-03-08-2022>{{cite web|url=https://www.npr.org/2022/08/03/1115338230/house-speaker-nancy-pelosi-says-the-u-s-will-not-abandon-taiwan-as-china-protest?t=1659505755048|title=House Speaker Nancy Pelosi says the U.S. will not abandon Taiwan as China protests|access-date=3 August 2022|website=NPR}}</ref> The visit came despite the warnings from China of uncertain consequences for the U.S.<ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၄၀ မွေးဖွားသူများ]]
cldiz44vqwzkpqx6dveyvjz1gyxaowm
753114
753113
2022-08-03T08:29:34Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Nancy Pelosi
| image = Official photo of Speaker Nancy Pelosi in 2019.jpg
| office = 52nd<!--The House doesn't re-count non-consecutive speakers. If it did, she'd be 60th and 63rd. --> [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အောက်လွှတ်တော်]]၏ နာယက
| caption = Official portrait, 2019
| term_start = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end =
| president = [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]<br>[[ဂျိုး ဘိုင်ဒင်|ဂျိုး ဘိုက်ဒန်]]
| predecessor = ပေါလ် ရိုင်ယန်
| successor =
| term_start1 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၄
| term_end1 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| president1 = [[ဂျော့ချ် ဝေါလ်ကာ ဘုရှ်|ဂျော်ဂျ် ဒဘလျူ ဘုရှ် ]]<br>[[ဘာရက် အိုဘားမား]]
| predecessor1 = Dennis Hastert
| successor1 = John Boehner
| office2 = အောက်လွှတ်တော်လူနည်းစုခေါင်းဆောင်
| deputy2 = Steny Hoyer
| term_start2 = ၂၀၁၁ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end2 = ၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor2 = John Boehner
| successor2 = Kevin McCarthy
| deputy3 = Steny Hoyer
| term_start3 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end3 = ၂၀၀၇ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor3 = Dick Gephardt
| successor3 = John Boehner
| office4 = ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အောက်လွှတ်တော် သီးသန့်အဖွဲ့ငယ်ခေါင်းဆောင်
| term_start4 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| term_end4 =
| deputy4 = {{ubl|John Spratt|Xavier Becerra|Chris Van Hollen|Jim Clyburn|Ben Ray Luján|Katherine Clark}}
| predecessor4 = Dick Gephardt
| successor4 =
| office5 = House Minority Whip
| leader5 = Dick Gephardt
| term_start5 = ၂၀၀၂ ဇန်နဝါရီ ၁၅
| term_end5 = ၂၀၀၃ ဇန်နဝါရီ ၃
| predecessor5 = David Bonior
| successor5 = Steny Hoyer
| office6 = ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ရွေးကောက်ခံ အောက်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်
| term_start6 = ၁၉၈၇ ဇွန် ၂
| term_end6 =
| predecessor6 = Sala Burton
| successor6 =
| constituency6 = {{ubl|{{ushr|CA|5|5th district}} (၁၉၈၇–၁၉၉၃)|{{ushr|CA|8|8th district}} (၁၉၉၃–၂၀၁၃)|{{ushr|CA|12|12th district}} (၂၀၁၃–လက်ရှိ)}}
| office7 = ကယ်လီဖိုးနီးယား ဒီအိုကရက်တစ်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start7 = ၁၉၈၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇
| term_end7 = ၁၉၈၃ ဧပြီ ၃
| predecessor7 = Richard J. O'Neill
| successor7 = Peter Kelly
| birth_name = Nancy Patricia D'Alesandro
| birth_date = {{birth date and age|1940|3|26}}
| birth_place = အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ မယ်ရီလန်းပြည်နယ်၊ ဘောလ်တီမောမြို့
| death_date =
| death_place =
| residence = ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ ဆန်ဖရန်စ္စကို
| party = ဒီမိုကရက်တစ်
| spouse = {{marriage|Paul Pelosi|1973}}
| children = ၅ ဦး
| parents = {{ubl|Thomas D'Alesandro Jr.|Annunciata Lombardi}}
| relatives = Thomas D'Alesandro III (အကို/ညီ)
| education = ထရင်နတီ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ် ([[ဝိဇ္ဇာဘွဲ့]])
| signature = Nancy Pelosi Signature.svg
| website = {{ubl|{{URL|pelosi.house.gov|House website}}|{{URL|https://www.speaker.gov|Speaker website}}}}
}}
'''နန်စီ ပက်ထရစ်ရှာ ပလိုစီ''' (၁၉၄၀-) သည် အမေရိကန် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ နိုင်ငံရေးသမားတဦးဖြစ်ပြီး အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ထိုရုံး၌ ပထမဆုံးအမှုထမ်းသောအမျိုးသမီးဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် [[အမေရိကန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်|ကွန်ဂရက်သို့]] ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။ အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ရွေးကောက်ခံအဖြစ် အမြင့်ဆုံးနေရာရသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။ အောက်လွှတ်တော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် သမ္မတနေရာအား စဉ်ပါက ဒုတိယသမ္မတအောက်တွင် ရှိသည် (ဒုသမ္မတမရှိလျှင် သမ္မတနေရာ ဝင်ရမည့်သူ ဖြစ်သည်) ။ <ref>See {{UnitedStatesCode|3|19}}</ref>
အထက်လွှတ်တော်အမတ်သက်တမ်း ၁၇ နှစ် ရှိနေပြီး လက်ရှိတွင် ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ ၁၂ ခုမြောက် ကွန်ဂရက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာမှာ ဆန်ဖရန်စ္စကို၏ ငါးပုံလေးပုံခန့်ပါသော ဧရိယာဖြစ်သည်။ ကနဦး (၁၉၈၇-၁၉၉၃) ရွေးကောက်ခံနယ်မြေမှာ ငါးခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၀ တွင် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ပြီး နယ်မြေများ ပြန်ခွဲရာ နောက်တကြိမ် (၁၉၉၄-၂၀၁၃) ရွေးကောက်ခံရာ၌ ၈ ခုမြောက် မဲဆန္ဒနယ်မှ အရွေးခံသည်။
အီရတ်စစ်ပွဲအတွက် အဓိကအတိုက်အခံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဦးဆုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်စဉ် အရေးပါသော ဥပဒေများ အသက်ဝင်အောင် ဆောင်ရွက်သည်။ စရိတ်သက်သာသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအက်ဥပဒေ၊ ဒေါ့-ဖရန့် ဝေါလမ်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေးအက်ဥပဒေ, မမေးမပြောအား ပယ်ဖျက်သော အက်ဥပဒေ၊ အမေရိကန်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့်ပြန်လည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး အက်ဥပဒေတို့အပြင် ကမ္ဘာ့ကြီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့် ငိုင်နေသော စီးပွားရေးကို ပြန်လှုပ်နိုင်ခဲ့သည့် ၂၀၁၀ အခွန်သက်သာခွင့်အက်ဥပဒေလည်း ပါသည်။
၂၀၁၀ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီက အောက်လွှတ်တော်ကို လက်လွှတ်လိုက်ရရာ ၂၀၁၁ ခု၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ပြောရေးဆိုခွင့် လက်လွှတ်ရသည်။ သို့သော် ဒီမိုကရက်တစ်အင်အားစု၏ ခေါင်းဆောင်နေရာကို ဆက်ထိန်းထားပြီး လူနည်းစုခေါင်းဆောင် ပြန်ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၈ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒီမိုကရက်များအောက်လွှတ်တော်တွင် နိုင်သည်။ <ref>{{Template:Cite news|title=TJ Cox beats Republican Rep. David Valadao to give Democrats gain of 40 House seats, seven in California|date=November 28, 2018|url=https://www.latimes.com/politics/la-me-pol-valadao-cox-victory-20181128-story.html|work=The Los Angeles Times|accessdate=January 2, 2019}}</ref> ထို့နောက် ၁၁၆ ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်ပြန်စရာ ၂၀၁၉ ခု၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်တွင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ပြန်ဖြစ်လာသည်။ <ref>{{Template:Cite web|title=Pelosi re-elected as House speaker as 116th Congress opens|work=[[The Mercury News]]|url=https://www.mercurynews.com/2019/01/03/pelosi-re-elected-as-house-speaker-as-116th-congress-opens/|date=January 3, 2019|accessdate=January 4, 2019}}</ref> ၁၉၅၅ ခုက ဆမ် ရေးဘန်းနောက်ပိုင်း ထိုသို့ နေရာပြန်ရသည့် ပထမဆုံးလူ ဖြစ်လာသည်။ ပလိုစီ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]ကို သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ပထမအကြိမ် (၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ) ၊ သမ္မတရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း ဒုတိယအကြိမ် (၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ) တို့ကို အောက်လွှတ်တော်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသော်လည်း နှစ်ကြိမ်စလုံး၌ ဆီးနိတ် (အထက်လွှတ်တော်) က သမ္မတကို အပြစ်မရှိကြောင်း ထိုရာထူးဖယ်ရှားခြင်းကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |last=Fandos |first=Nicholas |date=January 13, 2021 |title=Trump Impeached for Inciting Insurrection |url=https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |work=The New York Times |location=New York, NY |access-date=January 14, 2021 |archive-date=January 14, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194633/https://www.nytimes.com/2021/01/13/us/politics/trump-impeached.html |url-status=live }}</ref>
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီ ၃ တွင် သူမ၏ နောက်ဆုံးတာဝန်ယူခြင်းဖြစ်နိုင်သော စတုတ္ထအကြိမ် လွှတ်တော်နာယကအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရပြန်သည်။ နောက်ထပ်လေးနှစ်သက်တမ်းထက် ပို၍ မထမ်းဆောင်တော့ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/2021/1/3/22211713/nancy-pelosi-elected-fourth-term-speaker-house|title=Nancy Pelosi is elected to a fourth term as House speaker|first=Cameron|last=Peters|work=Vox|date=January 3, 2021|access-date=January 3, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|title=Pelosi Hints At Abdicating Leadership In 2022 After Winning New Term As Speaker|first=Andrew|last=Solender|work=Forbes|access-date=January 7, 2021|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194758/https://www.forbes.com/sites/andrewsolender/2020/11/18/pelosi-hints-at-abdicating-leadership-in-2022-after-winning-new-term-as-speaker/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Pelosi Agrees to Deal Limiting Her Speakership to 4 Years|url=https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|access-date=2021-01-13|work=Roll Call|language=en|archive-date=January 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114194741/https://www.rollcall.com/2018/12/12/pelosi-agrees-to-deal-limiting-her-speakership-to-4-years/|url-status=live}}</ref> ၂၀၂၂ ဩဂုတ်လ ၃ရက်နေ့တွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]၏အစိုးရ၏ အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ခဲ့သည့်ကြားမှ သူမ၏ အာရှခရီးစဉ်အဖြစ် [[နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်|ထိုင်ဝမ်သို့သွားရောက်]]ခဲ့ရာ ၂၅ နှစ်အတွင်း ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ပတ်ခဲ့သော ရာထူးအကြီးဆုံးအစိုးရအမှုထမ်းဖြစ်လာသည်။<ref>{{Cite web |title=Nancy Pelosi’s Expected Taiwan Visit Raises U.S.-China Tensions: Live Updates |url=https://www.wsj.com/livecoverage/nancy-pelosi-taiwan-visit-china-us-tensions |access-date=2022-08-02 |website=WSJ |language=en}}</ref><ref name=NPR-03-08-2022>{{cite web|url=https://www.npr.org/2022/08/03/1115338230/house-speaker-nancy-pelosi-says-the-u-s-will-not-abandon-taiwan-as-china-protest?t=1659505755048|title=House Speaker Nancy Pelosi says the U.S. will not abandon Taiwan as China protests|access-date=3 August 2022|website=NPR}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၄၀ မွေးဖွားသူများ]]
jc6e7og0lzkhesqssq3j2xc2qo08yjy
ဖလော်ရင့်မြို့
0
131493
753112
725846
2022-08-03T08:23:40Z
Gerd Eichmann
44259
gallery added
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox ဒေသ
|အမည်=ဖလော်ရင့်မြို့
|ရုံးသုံးအမည်=Comune di Firenze
|ဒေသအခေါ်အဝေါ်=''Firenze''
|အမျိုးအစား = မြို့
|မြို့မြင်ကွင်းပုံ=Collage Firenze.jpg
|ပုံအမည် =''ထိပ်ဆုံးဝဲဘက်မှ လက်ယာရစ်'': A collage of Florence showing the [[Galleria degli Uffizi]] (top left), followed by the [[Palazzo Pitti]], a sunset view of the city and the [[Fountain of Neptune, Florence|Fountain of Neptune]] in the [[Piazza della Signoria]].
|မြေပုံ =
|မြေပုံအမည် =
|အလံပုံ = Flag of Florence.svg
|ဒိုင်းတံဆိပ်ပုံ=FlorenceCoA.svg
|မြို့ပြလူဦးရေ=383083
| population_as_of = 30 June 2016
|ဒေသအမျိုးအစား = နိုင်ငံ
|ဒေသအမည် = [[အီတလီနိုင်ငံ]]
|ဒေသအမျိုးအစား၁ = ဒေသ
|ဒေသအမည်၁ = [[File:Flag of Tuscany.svg|21px]] [[:en:Tuscany|တစကန်နီ]]
|ဒေသအမျိုးအစား၂ = ခရိုင်
|ဒေသအမည်၂ = [[:en:Metropolitan City of Florence|ဖလော်ရင့်]] (FI)
|ခေါင်းဆောင်အမည် =[[:en:Dario Nardella|Dario Nardella]]
|ခေါင်းဆောင်ရာထူး=မြို့တော်ဝန်
|area_total_km2 =102.41
| website = {{Official website|http://www.comune.firenze.it}}
}}
'''ဖလော်ရင့်မြို့''' ({{IPAc-en|ˈ|f|l|ɒr|ən|s}} {{respell|FLORR|ənss}}; {{lang-it|Firenze}} {{IPA-it|fiˈrɛntse||It-Firenze.ogg}}){{efn|Obsolete [[Tuscan dialect|Tuscan]] form: {{lang|it|Fiorenza}} {{IPA-it|fjoˈrɛntsa|}}, from {{lang-la|Florentia}}.}} သည် အီတလီနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း တစကန်နီဒေသ အတွင်း တည်ရှိသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဒေသတွင်း တစကန်နီဒေသ၏ မြို့တော်ဖြစ်ကာ လူဦးရေအထူထပ်ဆုံးသောမြို့ လည်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ ၃၈၃၀၈၄ ဦး ရှိပြီး မြို့ပြဧရိယာ ၁,၅၂၀,၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။<ref>Bilancio demografico anno 2013, dati [http://demo.istat.it/ ISTAT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110709154623/http://demo.istat.it/ |date=9 July 2011 }}</ref>
ဖလော်ရင့်မြို့ သည် အလယ်ဥရောပ ခေတ် ၏ ကုန်သွယ်ရေး ဗဟိုချက်မ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိုခေတ်အခါက ချမ်းသာကြွယ်ဝသောမြို့ ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= https://search.barnesandnoble.com/Economy-of-Renaissance-Florence/Richard-A-Goldthwaite/e/9780801889820 |title= Economy of Renaissance Florence, Richard A. Goldthwaite, Book – Barnes & Noble |publisher= Search.barnesandnoble.com |date= 23 April 2009 |accessdate= 22 January 2010 |archivedate= 4 April 2010 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100404082637/http://search.barnesandnoble.com/Economy-of-Renaissance-Florence/Richard-A-Goldthwaite/e/9780801889820 }}</ref>ထို့အပြင် အတတ်ပညာရှင် အများအပြား ပေါ်ထွန်းခဲ့ရာမြို့လည်း ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web | url=http://www.treccani.it/enciclopedia/tag/firenze-del-rinascimento/ |title = Firenze-del-rinascimento: Documenti, foto e citazioni nell'Enciclopedia Treccani}}</ref>၎င်းသည် ၁၈၆၅ခုနှစ် မှ ၁၈၇၁ခုနှစ် အထိ အီတလီဘုရင့်နိုင်ငံ၏ မြို့တော် ဖြစ်ခဲ့သည်။
ဖလော်ရင့်မြို့ သည် နိုင်ငံခြားသားများ အား ဆွဲဆောင်နိုင်သောမြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည့် အလျောက် [[ဖလောရင့် သမိုင်းဝင်ဌာန]] အား ယူနက်စကိုမှ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ အဖြစ် ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။
== ဓါတ်ပုံပြခန် ==
<br><gallery class=center caption="ဖလော်ရင့်မြို့ - Firenze">
Florenz-14-auf der Domkuppel-Stadt-1977-gje.jpg
Florenz-Dom-Palazzo Vecchio-14-1983-gje.jpg
Florenz-214-Domkuppel-Laterne-1985-gje.jpg
Florenz-18-auf der Domkuppel-Campanile-1977-gje.jpg
Florenz-Baptisterium-14-Kuppelmosaik-1983-gje.jpg
Florenz-50-Klinik aussen-1980-gje.jpg
Florenz-218-Picknick auf Belvedere-1985-gje.jpg
Florenz-58-Blick aus Uffizien auf Arno und Ponte Vecchio-1983-gje.jpg
</gallery>
==မှတ်စုတို==
{{notelist}}
==ကိုးကား==
{{reflist}}
==ပြင်ပလင့်များ==
{{Sister project links|voy=Florence|Florence}}
* [http://www.florenceartmuseums.com/ Florence Art Museums]
* [https://web.archive.org/web/20110515183430/http://www.glenndixon.org/Florence.html The High Renaissance in Florence – Video]
* [https://whc.unesco.org/en/list/174/video UNESCO video ]
[[ကဏ္ဍ: အီတလီနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
iuxk10iejv7j9tqupj39ownnwcb0lu4
အက်စ် (အက္ခရာ)
0
136982
752987
689893
2022-08-03T03:45:57Z
Ninjastrikers
22896
[[အဲ့စ် (အက္ခရာ)]] စာမျက်နှာကို [[အက်စ် (အက္ခရာ)]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox grapheme
|name=S
|letter=S s [[:en:Long s|S ſ]]
|variations=([[:en:S#Related characters|See below]])
|image=File:S cursiva.gif
|imagesize=200px
|imagealt=S ၏ လက်ရေးဆက်ရေးနည်းများ
|script=[[လက်တင်စာလုံး]]
|type=[[အက္ခရာ]]
|typedesc=ပုံစံ သို့မဟုတ် [[လိုဂိုဂရပ်ဖ်]]ပုံစံ
|language=[[လက်တင်ဘာသာ]]
|phonemes=[{{IPAlink|s}}]<br/>[{{IPAlink|ʃ}}]<br/>[{{IPAlink|θ}}]<br/>[{{IPAlink|ts}}]<br/>[{{IPAlink|ʒ}}]<br/>{{IPAc-en|ɛ|s}}
|unicode=U+0053, U+0073
|alphanumber=၁၉
|number=
|fam1=<hiero>Aa32</hiero><hiero>M40</hiero>
|fam2=[[File:Shamash.svg|20px|Proto-Sinaitic Shin]]
|fam3=[[File:Proto-semiticS-01.svg|20px|Proto-Sinaitic Shin]]
|fam4=[[File:Phoenician_sin.svg|20px|Phoenician Sin]]
|fam5=[[File:Proto-Canaanite_-_shin.png|20px|Proto-Caanite Shin]]
|fam6=[[Sigma|Σ σ ς]]
|fam7=[[ς]]
|fam8=[[𐌔]]
|usageperiod=~၇၀၀ မှ လက်ရှိကာလထိ
|children={{bull}}[[long s|ſ]]<br/>{{bull}}[[ß]]<br/>{{bull}}[[Ƨ]]<br/>{{bull}}[[Ꞅ]]<br/>{{bull}}[[$]]<br/>{{bull}}[[₷]]<br/>{{bull}}[[§]]<br/>{{bull}}[[℠]]<br/>{{bull}}[[ᛋ]]<br/>{{bull}}[[∫]]
|sisters=[[Dzwe|Ꚃ]]<br/>[[Dze|Ѕ]]<br/> [[С]]<br/>[[Ш]]<br/>[[Щ]]<br/>[[Ҫ]]<br/>[[Ԍ]]<br/>[[Shin (letter)|ש<br/>ش<br/>ܫ]]<br/>[[س]]<br/>[[ࠔ]]<br/>[[𐎘]]<br/>[[𐡔]]<br/>[[ሠ]]<br/>[[ㅅ]] (disputed)<br/>[[ㅆ]] (disputed)<br/>[[wikt:Ս|Ս]] [[wikt:ս|ս]]<br/>[[श]]<br/>[[स]]<br/>[[શ]]<br/>[[સ]]
|equivalents=
|associates=[[:en:List of Latin-script digraphs#S|s(x)]], [[:en:Sh (digraph)|sh]], [[:en:Sz (digraph)|sz]]
|direction=Left-to-Right
}}
{{Latin alphabet navbox|uc=S|lc=s}}
'''S''' သို့မဟုတ် '''s''' သည် အင်္ဂလိပ် လက်တင်အက္ခရာစဉ်၏ ၁၉-ခုမြောက် အက္ခရာ ဖြစ်သည်။ အဲ့စ် ({{IPAc-en|'|ɛ|s}}) ဟူ၍ အသံထွက်သည်။<ref>"S", ''[[Oxford English Dictionary]],'' 2nd edition (1989); ''Merriam-Webster's Third New International Dictionary of the English Language, Unabridged'' (1993); "ess," op. cit.</ref>
==အင်္ဂလိပ်စာတွင် S အသုံးပြုမှုများ==
ဤအက္ခရာ {{angbr|s}} သည် သတ္တမမြောက် အသုံးများဆုံး စာလုံးဖြစ်ပြီး၊ '{{angbr|t}}' နှင့် '{{angbr|n}}' တို့နောက် တတိယမြောက် အသုံးများဆုံး ဗျည်းဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web |url=http://www.math.cornell.edu/~mec/2003-2004/cryptography/subs/frequencies.html |title=English Letter Frequency |access-date=2014-05-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140523074827/http://www.math.cornell.edu/~mec/2003-2004/cryptography/subs/frequencies.html |archive-date=2014-05-23 |url-status=live}}</ref>
==ကွန်ပျူတာသုံးကုဒ်များ==
{{charmap
| 0053 | 0073 | name1 = Latin Capital Letter S | name2 =     Latin Small Letter S
| map2 = [[ASCII]] <sup>1</sup> | map2char1 = 53 | map2char2 = 73
}}
: <sup>1</sup> {{midsize|ASCII encoding အပေါ်အခြေခံပြီး ၎င်းနှင့် အမျိုးအစားဆင်တူသော encoding များ (DOS, Windows, ISO-8859 and Macintosh မိသားစုတွင်ပါဝင်သော encoding များ)}}
=={{PAGENAME}} ကို အခြားနည်းဖြင့် ဖော်ပြချက်များ==
{{Letter other reps
|NATO=Sierra
|Morse=···
|Character=S
|Braille=⠎
|fingerspelling=S
}}
==ကိုးကား==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:လက်တင်အက္ခရာ]]
g621nl8qf1j7uunbu50uyczi731v5e4
S
0
136986
752992
523842
2022-08-03T03:46:39Z
Ninjastrikers
22896
ပြန်ညွှန်းကို [[အဲ့စ် (အက္ခရာ)]] မှ [[အက်စ် (အက္ခရာ)]] သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[အက်စ် (အက္ခရာ)]]
0o7840k225bsau4k4lulbs2teqfjysl
အသုံးပြုသူ:Sai Aung Khant Taungoo
2
137214
752944
752864
2022-08-02T18:38:34Z
210.14.107.105
အမည်
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup}}
{{infobox person
|name = စိုင်းအောင်ခန့်
|birth_date = {{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}
|parents = ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး
|nationality = {{flag|Myanmar}}
|education=B.A(Myanmar)|ethnicity = [[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]
|birth_place = [[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]
|occupation = ပညာရေးအကြံပေး၊
|religion = ဗုဒ္ဓဘာသာ
}} '''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း '''ဇော်ဇော်ထွန်း''')(၂၂ ဂျူလိုင် ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။
[[ကဏ္ဍ:ပညာရေး]]
hrgwyvbywwevjaiuw9s707praf5f52l
တာ့ခ်ခရိုင်
0
139265
753135
750395
2022-08-03T09:39:47Z
InternetArchiveBot
61272
ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{rough translation}}
{{Infobox settlement
| name = တာ့ခ်
| demographics_type1 = Human Achievement Index
| area_water_km2 =
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| population_footnotes = <ref name="TDD">{{cite web |1= |url=http://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ |title=รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2561 |date=31 December 2018 |department=Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior |language=Thai |trans-title=Statistics, population and house statistics for the year 2018 |access-date=20 June 2019 |accessdate=12 August 2020 |archivedate=14 June 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190614102009/http://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ }}</ref>
| population_total = ၆၅၄,၆၇၆
| population_as_of = ၂၀၁၈
| population_rank = [[ထိုင်းနိုင်ငံ| ၃၉ မြောက်အဆင့်]]
| population_density_km2 = ၄၀
| population_density_rank = [[ထိုင်းနိုင်ငံ|၇၆ နေရာ]]
| population_demonym =
| population_note =
| demographics1_footnotes = <ref name="HAI 2560">[[:File:Human achievement index 2017.pdf|Human achievement index 2017 by National Economic and Social Development Board (NESDB), pages 1-40, maps 1-9, retrieved 14 September 2019, ISBN 978-974-9769-33-1]]</ref>
| area_total_km2 = 16,407
| demographics1_title1 = HAI (2017)
| demographics1_info1 = 0.5631 "low"<br/>[[Tak Province#Human achievement index 2017|Ranked 61st]]
| timezone1 = [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိအချိန်|ICT]]
| utc_offset1 = +7
| postal_code_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိစာတိုက်သင်္ကေတများစာရင်း|စာတိုက်သင်္ကေတ]]
| postal_code = 63xxx
| area_code_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိတယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|ဖုန်းခေါ်ကုဒ်]]
| area_code = ၀၅၅
| iso_code = [[ISO 3166-2:TH|TH-63]]
| website = {{URL|http://www.tak.go.th}}
| footnotes =
| area_rank = [[ထိုင်းနိုင်ငံ|အဆင့် ၄ အဆင့်]]
| area_footnotes = <ref name="AREA">{{cite report |title=အာဆီယံအသိုက်အဝန်းမှတစ်ဆင့်လူသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကိုမြှင့်တင်ခြင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံလူသားဖွံ့ဖြိုးမှုအစီရင်ခံစာ ၂၀၁၄, table 0:Basic Data |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/thailand_nhdr_2014_O.pdf |publisher=United Nations Development Programme (UNDP) Thailand |pages=134-135 |access-date=17 January 2016 |isbn=978-974-680-368-7 |postscript=အချက်အလက်များကိုလယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့်သမဝါယမဝန်ကြီးဌာန၊လယ်ယာမြေဦးစီးဌာနမှ Wayback စက်မှပေးအပ်သည်။ |archive-date=1 August 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190801080847/http://hdr.undp.org/sites/default/files/thailand_nhdr_2014_O.pdf |url-status=bot: unknown }}</ref>
| native_name = ตาก
| map_alt =
| native_name_lang = ထိုင်း
| settlement_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ|နယ်ပယ်]]
| image_skyline = Ping River in Tak 3.JPG
| image_alt =
| image_caption = ပင်းမြစ်
| nickname =
| motto =
| image_seal = Seal Tak.png
| image_flag = Tak Flag.png
| image_map = Thailand Tak locator map.svg
| mapsize = frameless
| map_caption = တာ့ခ်ခရိုင်မီးမောင်းထိုးပြထိုင်းမြေပုံ
| leader_name = အွန်းဆစ်စမ်ဖန်းထရပ်လ်<br>(since October 2019)<ref>{{cite journal |date=28 September 2019 |title=ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ |trans-title=Announcement of the Prime Minister's Office regarding the appointment of civil servants |url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/242/T_0006.PDF |access-date=24 November 2019 |journal=Royal Thai Government Gazette |volume=136 |issue=Special 242 Ngor |at=9}}</ref>
| coordinates =
| coordinates_footnotes =
| subdivision_type = တိုင်းပြည်
| subdivision_name = ထိုင်းနိုင်ငံ
| subdivision_type1 = တိုင်းဒေသကြီး
| subdivision_name1 = Lower northern
| subdivision_type2 = မြို့တော်
| subdivision_name2 = တာ့ခ်
| subdivision_type3 = အကြီးဆုံးမြို့
| subdivision_name3 = [[မဲဆောက်မြို့]]
| leader_party =
| leader_title = ဘုရင်ခံ
| official_name =
}}
'''တာ့ခ်''' ခရိုင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင် ၇၇ ခု အတွင်းမှ ခရိုင် တစ်ခု ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်း အောက်ဖက်တွင် တည်ရှိသည်။ အိမ်နီးချင်း ခရိုင်များမှာ မြောက်ဘက်မှစ၍ လက်ယာရစ်ကြည့်လျှင် [[မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်]]၊ ချင်းမိုင်ခရိုင်၊ လန်ဖွန်းခရိုင်၊ လန်ပန်းခရိုင်၊ ဆူခိုထိုင်းခရိုင်၊ ကန်ဖန်ဖတ်ခရိုင်၊ နခွန်ဆဝမ်ခရိုင်၊ ဦထိုင်းထာနီခရိုင်၊ [[ကန်ချနဘူရီ ခရိုင်]] တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ပြည်နယ်၏ အနောက်ဘက်သည် မြန်မာနိုင်ငံ ကရင်ပြည်နယ် နှင့် ရှည်လျားသော နယ်နိမိတ်ဆက်စပ်လျှက် ရှိသည်။
== ပထဝီဝင် ==
[[ဖိုင်:Bhumibol_dam_front.jpg|left|thumb| ဘူမိဘောဆည် ]]
အဆိုပါ ဘူမိဘောဆည်အကြာတွင်အမည်ရှိ [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘုရင်ကဘူမိဘောအဒူလျာဒက်]]အမည်အဟောင်းနာမကိုအမှီ''ရန်ဟီးဆည်ခဲ့''ခေါင်ကဲလ်၌တည်ရှိ၏ဆမ်ငေါင်ခရိုင်တာ့ခ်နှင့် ၁၉၅၈ ခုနှစ်ကနေ၁၉၆၄ မှတည်ဆောက်ခဲ့ <ref name="RidTh">{{Cite web|url=http://www.rid.go.th/eng/kw-13_eg.htm|title=Bhumibol Dam|publisher=Rid Go Th|accessdate=2008-07-20|archivedate=17 September 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080917023206/http://www.rid.go.th/eng/kw-13_eg.htm}}</ref> [[ကျောက်ဖယားမြစ်|ကျောက်ဖယား]] မြစ်၏အရင်းအမြစ်နှစ်ခုအနက်မှတစ်ခုဖြစ်သည့် ပင်းမြစ်ရေ သည်ရပ်တန့်သွားစေသည်။ <ref name="RID River Gauges">{{Cite web|url=http://157.82.150.160/GAME-T/GAIN-T/routine/rid-river/RIDstations.html|title=Royal Irrigation Department River Gauges Report|publisher=RID Stations|accessdate=2008-07-20|archivedate=14 August 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090814235239/http://157.82.150.160/GAME-T/GAIN-T/routine/rid-river/RIDstations.html}}</ref> <ref name="WorldWater">{{Cite web|url=http://www.unesco.org/water/wwap/case_studies/chao_phraya/index.shtml|title=Chao Phraya River Basin (Thailand)|publisher=World Water Assessment Programme|accessdate=2008-07-20}}</ref> <ref name="WorldWaterDetail">{{Cite web|url=http://www.unesco.org/water/wwap/case_studies/chao_phraya/detailed_view.shtml|title=Detailed Map of the Chao Phraya River Basin (Thailand)|publisher=World Water Assessment Programme|accessdate=2008-07-20}}</ref> ဖန်တီးထားသောရေကန်ဧရိယာ၃၀၀ရှိသည်စတုရန်းကီလိုမီတာရှိပြီးထိုင်းနိုင်ငံတွင်အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ပါက်ဆင်မဟာလက်လ်အမျိုးသားဥယျာဉ်၊ နန်တို့ဖာကျလိန်အမျိုးသားဥယျာဉ်၊လန်အမျိုးသားဥယျာဉ် နှင့် ဦးခွန်ဖော အမျိုးသားပန်းခြံ အားလုံးပြည်နယ်၌ရှိကြ၏။ ထူးယိုင်နလဲဇွန်းတောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ် သည်ဦထိုင်းထာနီးနှင့်နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသောကန်ချနာဘူရီနှင့် ဝွေ့ခါခန်းတောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ဥယျာဉ် ၏ထက်ဝက်ကို [[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ|ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ]] နှင့်ခွဲ [[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ|ထားသည်]]။ <ref name="UNEPT">{{Cite web|url=http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/thungyai.html|title=Thung Yai Naresuan Wildlife Sanctuary|publisher=United Nations Environment Programme - World Conservation Monitoring Centre|accessdate=2008-07-21|archivedate=18 July 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080718175648/http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/thungyai.html}}</ref> <ref name="UNEP">{{Cite web|url=http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/huaikk.html|title=Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary|publisher=United Nations Environment Programme - World Conservation Monitoring Centre|accessdate=2008-07-21|archivedate=18 July 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080718173235/http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/huaikk.html}}</ref>
တာ့ခ်ခရိုင်အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် [[တနင်္သာရီ တောင်တန်း|တနင်္သာရီတောင်တန်းများ]]သည် [[ဒေါနတောင်တန်း]]နှင့်တွေ့ဆုံသည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့]] ဖြတ်ကျော်သောလမ်းများနှင့်နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အချက်အချာများမှာ [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်တွင်]] ဖြစ်သည်။ မဲဆောက်အနောက်မြောက်ဘက်ထိုင်းဘက်ခြမ်းအဓိကလမ်းမကြီးသည်နယ်စပ်ကိုဖြတ်ပြီးမြောက်ဘက်သို့ [[မယ်ဟောင်ဆောင်မြို့|မဲဟောင်ဆောင်]]ဆီသို့ ဦးတည်သွားသည်။
တာ့ခ်ခရိုင်တွင် ၁၆,၄၀၆ ဦးရှိသည် ကီလိုမီတာ <sup>၂</sup> နှင့် ၄၂၆ တည်ရှိသည် ဘန်ကောက်မြောက်ဘက်ကီလိုမီတာ။ <ref name="Tak Province">{{Cite web|title=General Data|url=http://123.242.165.136/?module=page&pages=page&page_id=S0004|accessdate=18 May 2015|archivedate=5 July 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150705155739/http://123.242.165.136/?module=page&pages=page&page_id=S0004}}</ref>
== သမိုင်း ==
တာ့ခ်ပင်မတိုင်မီ ၂၀၀၀ကျော်လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်းတည်ဆောက်တဲ့သမိုင်းဆိုင်ရာ [[သောက္ကတဲ]] သို့ ပထမရာစုတဝက်တွင်ရှေးဘုရင်ကအထွတ်အထိပ်သို့ရောက်ခဲ့သည်။ ၅ ရာစုတွင်ဤနိုင်ငံ၏မြို့တော်သည်တောင်ဘက်ရှိလာဗို လို့ဘူရီပြည်နယ် သို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ဘန်တာ့ခ် အမည်ရှိသောမြို့ကိုစီဒီ ၆၆၃ ခန့်တွင် လဝိုးနိုင်ငံ၏မင်းသမီး ကျာမာဒေဝီ (พระนางจามเทวี) ကတည်ထောင်ခဲ့သည်။ မ[[ရမ်းခမ်းဟဲန်|ဟာရမ်ခမ်းဟဲန်]] ဦးဆောင်သောတိုက်ပွဲများမှတဆင့် [[သောက္ကတဲ|သောက္ကတဲပြည်နယ်]] ၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာပြီးအနောက်ဘက်တွင်အဓိကခံတပ်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည်အနောက်ဘက်သို့ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ပြီး ဘုရင်မဟာသမာဓိ လက်ထက်၌အယုဒယနိုင်ငံ အား [[မြန်မာနိုင်ငံ|ဗမာ]] ပျောက်ဆုံးချိန်တွင်''လဟဲန်မြို့''ဟုအမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အစောပိုင်းကာလတွင်မြို့သည် ပင်းမြစ် အရှေ့ဘက်သို့ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ <ref name="Jamadevi">{{Cite web|url=http://www.northofthailand.com/tak/tak.php|title=General Information - Tak|publisher=North of Thailand|accessdate=2008-07-21|archivedate=12 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150612151734/http://www.northofthailand.com/tak/tak.php}}</ref>
တာ့ခ်ဆင် ဘုရင်သည်ဟလပ်နခွန်းစီအယုဒီယာတိုင်းပြည်နှင့်ဗမာစစ်ပွဲမကျရောက်မှီတာ့ခ် ၏ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်သည်။ သူ၏အမည်မှာ''ပါက်''ဖြစ်ပြီးသူသည်တာ့ခ်တွင်ရှိစဉ်က ''တာ့ခ်ပါက်''ဟုအမည်တွင်ခဲ့သည်။ <ref name="Taksin">{{Cite web|url=http://www.wangdermpalace.com/kingtaksin/eng_thegreat.html|title=King Taksin the Great|accessdate=2008-08-02|archivedate=10 August 2002|archiveurl=https://archive.is/20020810110641/http://www.wangdermpalace.com/kingtaksin/eng_thegreat.html}}</ref>
== လူဦးရေ ==
လူဦးရေလေးပုံတစ်ပုံခန့်မှာထိုင်းနိုင်ငံ တောင်တန်းဒေသများ ဖြစ်သည့် [[ယောင်လူမျိုး]]၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]] [[ထိုင်းဘာသာစကား|ထိုင်း]]ကရင်လူမျိုး၊ အိကော ထိုင်းအိကောလူမျိုး၊ [[လားဟူလူမျိုး|လားဟူ]] ထိုင်းလားဟူလူမျိုး၊ [[မုံလူမျိုး|မုံ]] ထိုင်းမုံလူမျိုးနှင့် [[လီဆူလူမျိုး|လီဆူ]] ထိုင်းလီဆူတို့ဖြစ်သည်။ <ref name="Tribes">{{Cite web|url=http://thailandlive.blogspot.com/2008/04/twilight-that-tak-province.html|title=Travel Thailand: The Twilight That Tak Province|publisher=Thailand Live|accessdate=2008-08-04|archiveurl=https://archive.is/20121129053938/http://thailandlive.blogspot.com/2008/04/twilight-that-tak-province.html|archivedate=2012-11-29}}</ref> တာ့ခ်တွင်အကြီးဆုံးလူမျိုးစုမှာကရင်လူမျိုးဖြစ်သည်။ <ref name="Karen">{{Cite web|url=http://www.thai-cycling.de/2006/e_maesot.htm|title=Mountain-Biking and Trekking in Northwest Thailand|publisher=Thai Cycling|accessdate=2008-08-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090330131059/http://www.thai-cycling.de/2006/e_maesot.htm|archivedate=30 March 2009}}</ref>
== ဒုက္ခသည်များ ==
ယင်းအလိုအရ [[ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး|ကုလသမဂ္ဂက]] ၂၀၀၈ခုနှစ်ဒေတာနီးပါး ၉၅,၀၀၀ ထိုင်းရဲ့ ၁၂၁.၀၀၀ မှတ်ပုံတင် ဒုက္ခသည်များ အနေဖြင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၏တာ့ခ်ခရိုင်ရှိအတော်ကြာဒုက္ခသည်စခန်းများ၌ကျိန်းဝပ်နေကြသည် [[မယ်လဒုက္ခသည်စခန်း|မဲလစခန်း]] ၄၅,၀၀၀ ဝန်းကျင်နှင့်အတူအကြီးဆုံးဖြစ်ပါတယ် [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]] ဒုက္ခသည်များပါဝင်။ <ref name="UNrefugee">{{Cite web|url=http://www.unhcr.org/publications/maps/4538a3b34/myanmar-thailand-border-refugee-population-gender.html|title=Myanmar Thailand Border: Refugee Population By Gender|date=2008-04-01|publisher=The UN Refugee Agency|accessdate=2017-11-16}}</ref>
== အုပ်ချုပ်ရေးဌာနခွဲများ ==
[[ဖိုင်:Amphoe_Tak.svg|thumb| ကိုးခရိုင်၏မြေပုံ ]]
=== ပြည်နယ်အစိုးရ ===
အဆိုပါပြည်နယ်ခရိုင်ကိုး ''ခရိုင်'' သို့ခွဲခြားထားတယ်။ ဤရွေ့ကားနောက်ထပ် ၆၃နယ်သို့ခွဲခြားထားတယ်ကျေးရွာပေါင်း၄၉၃ကျေးရွာ။
{|
|
# မိန်းတာ့ခ်
# ဘန်တာ့ခ်
# စံငေါင်
# မဲရမ်
# သောင်ယန်း
|
# [[မဲဆောက်မြို့|မဲဆောက်]]
# ဖွန့်ဖလပ်
# ဂူဖန်
# ဝမ်ချောင်
|}
=== ဒေသန္တရအစိုးရ ===
ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၃၇၈ပြည့်နှစ်တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၁၂ရက် စနေနေ့အဖြစ်ရှိပါတယ် <ref>{{Cite web|url=http://www.dla.go.th/work/abt/province.jsp|title=Number of local government organizations by province|date=26 November 2019|publisher=Department of Local Administration (DLA)|quote=16 Tak: 1 PAO, 1 City mun., 1 Town mun., 17 Subdistrict mun., 49 SAO.}}</ref> တာ့ခ်ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ''နဲနန်ပြည်နယ်ပန်းခြံအုပ်ချုပ်ရေး''နှင့်ပြည်နယ်၁၉စည်ပင်သာယာ''မြူနီစီပယ်''ဒေသများမဲဆောက်တွင် ''နခွန်းမြူနီစီပယ်'' အဆင့်အတန်းရှိသည်။ တာ့ခ်တွင်မြို့ ''မြူနီစီပယ်'' ရှိသည်။ နောက်ထပ်ဌာနခွဲ ၁၇ ခု ''ခရိုင်မြူနီစီပယ်'' စည်ပင်သာယာမဟုတ်သည့်ဒေသများကို ၆''အုန်းကန်နဲနန်စီမံခန့်ခွဲမှုခရိုင်'' ၄၉ ခု၊ရှိသည်။
== သင်္ကေတများ ==
ခရိုင်တံဆိပ်မှာတော်ရာဆင်ကဘုရင်နာရက် ဆွာကိုပြသည်။ <ref name="Tak Province"/> တစ်ခါတစ်ရံဆင်အောက်တွင် [[ဂဠုန်]]ထိုင်းနိုင်ငံ၏ပြည်နယ်အမှတ်အသားဖြစ်သော [[ဂဠုန်]] ကိုပုံဖော်သည်။ ဘုရင်နလဲစွန်သည်သန့်ရှင်းသောရေကိုမြေပေါ်သို့သွန်းလောင်းသည်။ လွတ်လပ်ရေးကိုကြေညာရန်အတွက်သင်္ကေတဖြစ်သည်။ ၁၅၈၄စစ်ကိုရည်ညွှန်းသည်တာ့ခ်[[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]]ထိန်းချုပ်မှုကနေလွတ်မြောက်ရဖို့ပထမဦးဆုံးနယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည်။
ပြည်နယ်ကြွေးကြော်သံမှာအံ့ဩဖွယ်ကောင်းသောမြို့တစ်မြို့၊ ကြီးမားသောဘူမိဘောဆည်၊ မဟာတာ့ခ်ဆင်နှင့်လှပသောသစ်တောများဖြစ်သည်။ <ref name="Tak Province"/>
ပြည်နယ်သစ်ပင်သည် အာရှကျယ်တိုဘာဆိုင်လ်လစ်ခေလီယာဖြစ်ပြီးခရိုင် ပန်းသည်သစ်ခွပင် ''ဘဝိုင်လစ်ဖြစ်သည်''။
== ကျန်းမာရေး ==
တာ့ခ်နှစ်ခုအဓိကအများပြည်သူဆေးရုံများရှိပါတယ် ဆုံထစ်ဖလပ်စန်ခလက်စကွန်းမဟာစံခပရိုနာယို့ဆေးရုံ နှင့်မဲဆောက်ဆေးရုံအနေဖြင့်ခွဲစိတ်ကုသမှုနှစ်ခုစလုံး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန။
== စီးပွားရေး ==
[[ဖိုင်:Tak_province_Burmese_mountains.jpg|thumb| မဲဆောက်တောင်ဘက်ခြမ်းနှင့်မြန်မာနိုင်ငံတောင်များ ]]
စိုက်ပျိုးရေးသည်တာ့ခ်စီးပွားရေး၏အဓိကအစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည်။ တာ့ခ်ခရိုင်းသည် [[ဆန်]]၊ [[ပြောင်းဖူး|ပြောင်း]]၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ [[သစ်သီးဝလံ|သစ်သီး]]၊ အမဲသား၊ တီလားပီးယားနှင့်အခြားအစားအစာများထုတ်လုပ်သည်။ တာ့ခ်ရှိစက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် [[နှမ်းဖတ်ကျောက်|ကျောက်]] မိုင်းနှင့် ကျောက်မျက်ရတနာများ ပါဝင်သည်။ ယခင်က မဲဆောက်ခရိုင် ၌သွပ်သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းများအားပြုလုပ်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news|title=Cadmium-sickened villagers awarded B16m compensation|url=https://www.bangkokpost.com/news/general/1575334/cadmium-sickened-villagers-awarded-b16m-compensation|accessdate=14 November 2018|work=Bangkok Post|date=14 November 2018}}</ref>
လက်မှုပညာ နှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]] ထုတ်ကုန်လည်းကုန်သွယ်မှုများအတွက်အရေးကြီးလှသည်။ တာ့ခ်မြောက်ပိုင်းရှိ ဘူမိဘောဆည် သည်လူကြိုက်အများဆုံးခရီးသွားဧည့်သည်ဖြစ်သည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအထူးသဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတောင်ပိုင်းအစိတ်အပိုင်းအတွက်ထိုကဲ့သို့သောအဖြစ်ရေပန်းစားနေရာများနှင့်အတူရာသီအလိုက်ဖြစ်ပါတယ် သီလိုစုရေတံခွန်၊သီလိုလဲ့ရေတံခွန်တောင်တက် နှင့် အဖြူရောင်ရေဖောင် အမျိုးမျိုးသောသစ်တောသိုက်၌တည်ရှိသည်။ တာ့ခ်၏ [[လွိုင်ကရးထုံ (လောယ် ကရးဒေါင်)|လွိုင်ကထုံ]] ပွဲတော်အတွက်လူသိများသည်။ ''ကထုံဆိုင်လ်''(กระทงสาย)သည်ကထုံများစွာပါဝင်သောမြစ်ကိုဖြတ်၍ရှည်လျားသောမျဉ်းကြောင်းတွင်မျောနေသည်။ <ref>{{Cite web|title=Loy Krathong Sai|url=http://www.tourismthailand.org/Loy-Krathong-Sai|accessdate=18 May 2015|archivedate=1 November 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151101074911/http://www.tourismthailand.org/Loy-Krathong-Sai}}</ref> လွိုင်ကထုံပွဲကိုလွိုင်ကထုံညတွင် မိန်းတာ့ခ်ခရိုင်ရှိ ပင်းမြစ် ပေါ်တွင်ကျင်းပခဲ့သည်။
== သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ==
[[ဖိုင်:Thai_myanmar_friendship_bridge.jpg|right|thumb| ထိုင်းမြန်မာချစ်ကြည်ရေးတံတားမေမြစ်ပေါရှိ AH1အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ]]
=== လမ်းများ ===
တာ့ခ်သည် အာရှ၏အဝေးပြေးလမ်းမကြီး သုံးခုကိုဖြတ်သန်းဖြတ်သန်းသွားသောအဓိကဆက်သွယ်ရေးနှင့်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအချက်အချာဖြစ်သည်။ AH1 မှာမြန်မာထိုင်းနယ်စပ်မှတဆင့်ဝင် မဲဆောက်ခရိုင် AH2 တောင်ဘက်မှမြောက်ဘက်ကနေပြည်နယ်မှတဆင့်ဖြတ်သန်းပါတယ်။ ထို့အပြင် AH16 တာ့ခ်ကိုအဆုံးသတ်သည်။
=== လေ ===
တာ့ခ်ခရိုင်ကိုတာ လေဆိပ်မှတာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။
== လူ့အောင်မြင်မှုညွှန်းကိန်း ၂၀၁၇ ==
{| class="wikitable floatright" style="width:400px;"
| style="text-align:center; width:100px; background:black; color:white;" | ကျန်းမာရေး
| style="text-align:center; width:100px; background:black; color:white;" | ပညာရေး
| style="text-align:center; width:100px; background:black; color:white;" | အလုပ်အကိုင်
| style="text-align:center; width:100px; background:black; color:white;" | ဝင်ငွေ
|-
|[[File:Health_icon_Thai.png|95x95px]]
|[[File:Round_Landmark_School_Icon_-_Transparent.svg|100x100px]]
|[[File:Employment_icon.png|100x100px]]
|[[File:Numismatics_and_Notaphily_icon.png|100x100px]]
|-
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၇
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၇၃
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၁၇
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၆၆
|-
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | အိမ်ရာ
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | မိသားစု
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ပါဝင်မှု
|-
| style="height:100px;" |[[File:586-house-with-garden.svg|100x100px]]
|[[ဖိုင်:Parents,_enfants,_famille.png|center|85x85px]]
|[[File:Groundtransport_inv.svg|100x100px]]
|[[File:Icon_Sociopolítica_y_relaciones_internacionales_(wikiproyect,_es.wp).png|96x96px]]
|-
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၅၁
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၁၇
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၆၇
| style="text-align:center; background:black; color:white;" | ၄၂
|-
| colspan="4" style="background:black; color:white;" | ပြည်နယ်တာ့ခ်တွင်ထိုင်း၂၀၁၇ ၀.၅၆၃၁ တန်ဖိုးသည်နိမ့်သည်။ အဆင့် ၆၁ တွင်ရှိသည်။
|}
၂၀၀၃ ခုနှစ်မှစ၍ထိုင်းနိုင်ငံရှိကုလသမဂ္ဂဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ် (UNDP)လူသားဖွံ့ဖြိုးမှု ညွှန်းကိန်း (ထိုင်း)ကိုအသုံးပြု၍လူ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာတိုးတက်မှုများကိုဒေသအဆင့်တွင်ခြေရာခံခဲ့သည်။ အမျိုးသားစီးပွားရေးနှင့်လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးဘုတ်အဖွဲ့ (NESDB) ၂၀၁၇ ကတည်းကဒီတာဝန်လွှဲပြောင်းယူထားပါတယ်
{|
| အဆင့်
| ခွဲခြား
|-
| ၁ - ၁၅
| "မြင့်"
|-
| ၁၆ - ၃၀
| "အတန်ငယ်မြင့်မားသော"
|-
| ၃၁ - ၄၅
| "ပျှမ်းမျှ"
|-
| ၄၅ - ၆၀
| "အတန်ငယ်နိမ့်"
|-
| ၆၁ - ၇၇
| "အနိမ့်"
|}
{| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" role="presentation"
| <strong>ပြည်နယ်များနှင့် HAI 2017 အဆင့်သတ်မှတ်ထားသောမြေပုံ</strong>
|-
|[[File:HAI_2017_rankings.png|1320x1320px]]
|}
== မှတ်စုများ ==
ထိုင်းအစိုးရမှအစီရင်ခံစာများအချက်အလက်များသည်မူပိုင်ခွင့်မပြုနိုင်ပါ (ပြည်သူ့ဒိုမိန်း)မူပိုင်အက်ဥပဒေ ၂၅၃၇ (၁၉၉၄)အပိုင်း ၇
== ကိုးကားချက်များ ==
{{Reflist|2}}
== ပြင်ပလင့်များ ==
* {{Wikivoyage-inline|တာ့ခ်}}
{{Template:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}}
* [http://123.242.165.136/?module=general&pages=data_tak&data_type=01 ပြည်နယ်ဝက်ဘ်ဆိုက်] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150705155744/http://123.242.165.136/?module=general&pages=data_tak&data_type=01 |date=5 July 2015 }}
oe57wt6zns2hjgsvtdlvz9jdcgbkqva
အောဒဆီ
0
143470
753038
752912
2022-08-03T05:24:30Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/37.111.8.202|37.111.8.202]] ([[User talk:37.111.8.202|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:Bhonebsm|Bhonebsm]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox poem
|name = အောဒဆီ
|image = File:Odyssey-crop.jpg
|image_size = <!-- custom size for image (defaults to 220px) -->
|caption =အီတလီ၊ တော်နာဗျူယန်နိုမိသားစုအတွက် စာရေးတော် ဂျွန် ရောဆော့စ် ရေးသော ၁၅ရာစု အောဒဆီ လက်ရေးမူ၊ စာအုပ် ၁။ (ဗြိတိသျှပြတိုက်)
|subtitle =
|author = [[ဟိုးမား]]
|original_title = <small>Ὀδύσσεια</small>
|original_title_lang = gr
|translator =
|written =ဘီစီ ၈-၇ ရာစု
|first = <!-- First published in -->
|illustrator = <!-- Illustrator used consistently throughout
(where illustrations are a major feature) -->
|cover_artist = <!-- Cover artist -->
|country =ရှေးဟောင်းဂရိ
|language = ဂရိ
|series = <!-- Series (if any) -->
|subject =[[ထရိုဂျန်စစ်ပွဲ]]အပြီး အောဒစ်ဆီးယပ်စ်၏ ခရီးစဉ်
|genre =ကဗျာရှည်
|form = <!-- Form (i.e. Sonnet, Quatrain, Ode...etc) -->
|meter = [[:en:Dactylic hexameter|Dactylic hexameter]]<ref>{{Cite journal|last=Haslam|first=M. W.|date=1976|title=Homeric Words and Homeric Metre: Two Doublets Examined (λείβω/εϊβω, γαΐα/αία)|journal=Glotta|volume=54|issue=3/4|pages=203|jstor=40266365|issn=0017-1298}}</ref>
|rhyme = <!-- Rhyme scheme: (i.e. abba cddc effe gg) -->
|publisher = <!-- Publisher of main publication
(prefer 1st edition) -->
|publication_date =
|publication_date_en = ၁၆၁၄
|media_type =
|lines =
|pages = <!-- Pages (prefer 1st edition) -->
|size_weight = <!-- Size and Weight -->
|isbn = <!-- [[International Standard Book Number|ISBN]] -->
|oclc = <!-- [[OCLC]] -->
|preceded_by = [[အိလိယဒ်]]
|followed_by = <!-- Followed by
title of subsequent poem in series -->
|wikisource =
}}
'''အောဒဆီ (သို့) ဩဒီးဆီးယား''' ({{lang-en|'''Odyssey'''}}; {{lang-grc-gre|Ὀδύσσεια}}, {{lang|grc-Latn|Odýsseia}}) သည် [[ဟိုးမား]]၏ ကဗျာရှည်နှစ်ပုဒ်မှ တစ်ပုဒ်ဖြစ်သည်။ ယခုခေတ် စာဖတ်ပရိသတ်များဖတ်ရှုလေ့ရှိသော ရှေးအကျဆုံး ကျယ်ပြန့်သည့်လက်ရာစာပေများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ [[အိလိယဒ်]]နှင့်အတူပင် ယခုကဗျာရှည်ကို စာအုပ်ပေါင်း (၂၄) အုပ်ဖြင့် ရေးသားထားသည်။ အစ်သကာဘုရင် ဂရိသူရဲကောင်း [[အောဒစ်ဆီးယပ်စ်]] နှင့် [[ထရိုဂျန်စစ်ပွဲ]]အပြီး ၎င်း၏ အိမ်ပြန်ခရီးစဉ်အကြောင်းများကို ဖွဲ့ဆိုထားသည်။ ဆယ်နှစ်ကြာညောင်းခဲ့သော စစ်ကြီးပြီးသည့်နောက် ၎င်း၏ အိမ်ပြန်ခရီးစဉ်သည်လည်း နောက်ထပ်ဆယ်နှစ်တာ ကြာမြင့်ခဲ့၏။ ယင်းကာလများတွင် ၎င်းသည် ဒုက္ခသုက္ခအပေါင်းနှင့် တွေ့ကြုံ၍ ခရီးသွားဖော်များအားလုံး သေကြေခဲ့ရ၏။ ၎င်းမရှိစဉ်တွင်း အောဒစ်ဆီးယပ်စ်ကို သေဆုံးပြီဟု မှတ်ယူကြကာ ဇနီးဖြစ်သူ ပါနဲ့လာပီး (Penelope) ကို လက်ထပ်ရန် အရူးအမူးဖြစ်နေကြသော ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရသော ချစ်ရေးဆိုသူများ၏ဒဏ်ကို ပါနဲ့လာပီးနှင့် သား တစ်လဲမာကာ့စ် (Telemachus) တို့သည်ရင်ဆိုင်ရခဲ့၏။
''အောဒဆီ'' ကဗျာကို ဘီစီ ၈-၇ ဝန်းကျင်တွင် ဟိုးမားဂရိဘာသာစကား (ဟိုးမားအသုံးပြုခဲ့သော ဂရိဒေသယိစကား) ဖြင့် စပ်ဆိုခဲ့၍ ဘီစီ ခြောက်ရာစုအလယ်လောက်တွင် ဂရိစာပေကျမ်းစာများ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာခဲ့လေသည်။ ရှေးဟောင်းဂန္ထဝင်ခေတ်၌ ဤကဗျာကို ဟိုးမားရေးသည်ဟူ၍ မေးခွန်းမထုတ်၊ သံသယမဝင်ခဲ့သော်လည်း ခေတ်သစ်ပညာရှင်အသိုင်းဝိုင်းက အိလိယဒ်နှင့် အောဒဆီကို အချင်းချင်း မှီခိုခြင်းမရှိဘဲ တသီးတခြားရေးဖွဲ့ခဲ့သည်ဟု အဓိကအားဖြင့် ယူဆကြသည်။ ထိုကဗျာများပါ ဇာတ်လမ်းများသည် နှုတ်မှုရေးရာလက်ဆင့်ကမ်းခြင်း အလေ့အထ၏ အစိတ်အပိုင်း (လက်ဆင့်ကမ်းလာသော ပါးစပ်ပြော ရာဇဝင်ပုံပြင်ဇာတ်လမ်းများ) အဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ နိုင်ငံအဝှမ်း စာမတတ်မှုများကြောင့် ဤကဗျာကို အအီဒေါ့စ် (aoidos) ခေါ် ကဗျာရှည်များကို သီဆိုသူ (သို့) ကဗျာရှည်များကို ရွတ်ဆိုသူများ (rhapsode) က ဖျော်ဖြေတင်ဆက်ခဲ့ကြသဖြင့် စာပေဖတ်ရှုခြင်းထက် ထိုသို့ ကြားရခြင်းများမှတဆင့် သိရှိနိုင်ချေ ပိုများခဲ့သည်။
ကဗျာ၌ပါဝင်သော အရေးပါသည့် အဓိကအကြောင်းအရာများမှာ νόστος ခေါ် အပြန်ခရီးစဉ်၊ ခြေဦးတည့်ရာ လှည့်လည်သွားလာခြင်း၊ ξενία ခေါ် ဧည့်သဘော မိတ်ဆွေဖြစ်ခြင်းများ၊ စမ်းသပ်ခြင်း၊ နိမိတ်များ ဖြစ်ကြသည်။ ပညာရှင်များက အမျိုးသမီးများ၊ ကျေးကျွန်များ ကဲ့သို့သော အချို့သောသူများ၏ ဇာတ်လမ်းပိုင်း အရေးပါမှုကို ညွှန်းဆိုတင်ပြကြကာ ၎င်းတို့သည် အခြားသော ရှေးခေတ်စာပေ လက်ရာများစွာထက် ဤကဗျာတွင် ပို၍ အရေးကြီးသော ကဏ္ဍတစ်ရပ်အနေဖြင့် ပါဝင်ကြသည်။ အိလိယဒ်ကဗျာက ထရိုဂျန်စစ်ပွဲအတွင်း ဘုရင်များ၊ စစ်သည်စစ်သားများ၏ စွန့်စားခန်းများကို အဓိကအခြေပြုရေးဖွဲ့ထားသောကြောင့် အိလိယဒ်နှင့် နှိုင်းစာသော် အောဒဆီ၏ (သူရဲကောင်း၊ ဘုရင် မဟုတ်သူများအကြောင်း) အထူးပြုရေးဖွဲ့မှုသည် သိသာထင်ရှားလှပေသည်။
အောဒဆီကို အနောက်တိုင်း ကျမ်းစာများ၏ အရေးကြီးဆုံးသော လက်ရာတစ်ခုအဖြစ် ယူဆကြလေသည်။<ref>{{cite web |last1=Bahr |first1=Arthur |title=Foundation of Western Literature |url=https://ocw.mit.edu/courses/literature/21l-001-foundations-of-western-culture-homer-to-dante-fall-2008/ |website=MIT Open Courseware |publisher=Massachusetts Institute of Technology |accessdate=27 June 2017 |archive-date=6 November 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161106171743/https://ocw.mit.edu/courses/literature/21l-001-foundations-of-western-culture-homer-to-dante-fall-2008/ |url-status=live }}</ref> ဤကဗျာကို ပထမဆုံး [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]] ဘာသာပြန်သည် (၁၆) ရာစု ကာလကဖြစ်ကာ လိုသလို ပုံဖော်တင်ဆက်ခြင်းများ၊ စိတ်ကူးယဉ်၍ ပြန်လည် အနက်တစ်မျိုးဖြင့် ထုတ်ဖော်ခြင်းများကို တင်ဆက်ပုံစံအမျိုးမျိုး၌ လုပ်ဆောင်နေကြဆဲဖြစ်၏။ ၂၀၁၈ "[[ဘီဘီစီ]] ယဉ်ကျေးမှု" အစီစဉ်က ကျွမ်းကျင်သူများကို စာပေ၏ အတာရှည်ဆုံး ခံခဲ့သော ဇာတ်လမ်းကို ရွေးချယ်ခိုင်းသည့် မဲစစ်တမ်းတွင် ''အောဒဆီ''သည် ပထမနေရာဖြင့် ရပ်တည်ခဲ့သည်။<ref name=":6">{{Cite web|last=Haynes|first=Natalie|title=The greatest tale ever told?|url=https://www.bbc.com/culture/article/20180521-the-greatest-tale-ever-told|access-date=2020-09-08|website=BBC.com/culture|language=en}}</ref>
==ကိုးကား==
===အောက်ခြေမှတ်စု===
{{reflist}}
===ယေဘုယျရင်းမြစ်===
* [[:en:Richmond Lattimore|Lattimore, Richmond]], trans. 1975. ''The Odyssey of Homer''. New York: [[:en:Harper (publisher)|Harper & Row]].
{{stub}}
[[ကဏ္ဍ:ဂရိ ဒဏ္ဍာရီ]]
[[ကဏ္ဍ:ဂရိစာပေ]]
4q9k25zswuzez4kluznajupsaqnq022
ရိုးရာတရုတ်
0
148933
753063
683188
2022-08-03T07:29:57Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox writing system
| name = ရိုးရာတရုတ်
| type = [[ပုံအက္ခရာစနစ်]]
| languages = [[တရုတ်ဘာသာစကား|တရုတ်]]၊ [[ကိုရီးယားဘာသာစကား|ကိုရီးယား]] (ဟန်ဂျာ)၊ [[ဂျပန်ဘာသာစကား|ဂျပန်]]
| time = အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍<ref name="BiWei">{{Cite journal|last=Wei|first=Bi|date=2014|title=The Origin and Evolvement of Chinese Characters|url=https://core.ac.uk/download/pdf/229246973.pdf|journal=Gdańskie Studia Azji Wschodniej|language=en|volume=5|pages=33–44|access-date=30 March 2021}}</ref>
| fam1 = [[အရိုးပေါ်စာအရေးအသား]]
| fam2 = [[တံဆိပ်စာလုံးများ]]
| fam3 = Clerical Script
| sisters =
| children = {{plainlist|
*[[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
*[[ခန်းဂျီး]] ([[ကျူဂျီတိုင်း]] နှင့ [[ရှင်းဂျီတိုင်း]])
*[[ဟန်ဂျာ]]
*Chữ Hán
*Chữ Nôm
*Zhuyin
*Khitan large script
*Khitan small script
*Sawndip}}
| sample = Hanzi (traditional).svg
| imagesize = 100px
| unicode =
| iso15924 = Hant
| direction = ဝဲမှယာ (ခေတ်သစ်)၊ တိုင်အလိုက် ယာမှဝဲ (ခေတ်ဟောင်း)
| official script = {{flag|ROC}}
}}
{{Chinese
| s = {{linktext|正|体|字}}
| t = {{linktext|正|體|字}}
| j = Zing3 tai2 zi6
| y = Jing tái jih
| p = Zhèngtǐzì
| altname = အခြားအမည်
| s2 = {{linktext|繁|体|字}}
| t2 = {{linktext|繁|體|字}}
| p2 = Fántǐzì
| j2 = Faan4 tai2 zi6
| y2 = Fàahn tái jih
| l = စံပုံစံအက္ခရာများ
| l2 = ရှပ်ထွေးပုံစံအက္ခရာများ
| w = Chêng4 ti3 tzŭ4
| w2 = Fan2 ti3 tzŭ4
}}
[[File:Map-Chinese Characters.png|thumb|လက်ရှိသို့မဟုတ်ယခင်က စာရေးစနစ်အဖြစ် တရုတ်စာလုံးများကို တရားဝင်အသုံးပြုနေသည့် နိုင်ငံများနှင့်ဒေသများ:{{legend|#006622|ရိုးရာတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (ထိုင်ဝမ်၊ ဟောင်ကောင်၊ မကာအို)}}
{{legend|Green|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြုသော်လည်း ရိုးရာတရုတ်ကို ထုတ်ဝေရာတွင်လည်းအသုံးပြု (စင်္ကာပူနှင့် မလေးရှား)<ref name="yzzk">{{Cite web|last=Lin|first=Youshun 林友順|date=June 2009|title=Dà mǎhuá shè yóuzǒu yú jiǎn fánzhī jiān|script-title=zh:大馬華社遊走於簡繁之間|trans-title=The Malaysian Chinese Community Wanders Between Simple and Traditional|url=https://www.yzzk.com/article/details/%E5%B0%81%E9%9D%A2%E5%B0%88%E9%A1%8C/2009-25/1365566312660/%E5%A4%A7%E9%A6%AC%E8%8F%AF%E7%A4%BE%E9%81%8A%E8%B5%B0%E6%96%BC%E7%B0%A1%E7%B9%81%E4%B9%8B%E9%96%93|access-date=30 March 2021|publisher=Yazhou Zhoukan|language=zh}}</ref>}}
{{legend|#00EE00|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (တရုတ်၊ [[ကိုးကန့်]] နှင့် [[ဝပြည်နယ်]]}}
{{legend|#4dff88|တရုတ်အက္ခရာများကို သက်ဆိုင်ရာ မိခင်ဘာသာစကား၏ အက္ခရာများနှင့်အပြိုင်အသုံးပြု (တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်)၊}}
{{legend|#ffff80|တရုတ်စာလုံးများကိုတစ်ချိန်က တရားဝင်အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ယခုအခါအသုံးမပြုတော့ (မွန်ဂိုလီးယား၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ်)}}]]
'''ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ'''သည် တရုတ်အရေးအသားစနစ်တွင် အသုံးပြုသော[[တရုတ်စာလုံးများ]]ဖြစ်သည်။ ထိုရိုးရာစာလုံးများသည် စာလုံးပုံစံများပြောင်းလဲခဲ့ပြီးသော အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍ ထိုအသွင်အတိုင်းတည်ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /> တရုတ်အက္ခရာကို စာရေးစနစ်အဖြစ် အသုံးပြုကြသောနိုင်ငံများသည် တရုတ်စကားလုံးပုံစံများကို မပြောင်းလဲခင် ၂၀ ရာစုနှစ်အလယ်အထိ ရိုးရာတရုတ်သည် တရုတ်အရေးအသားတွင် စံပုံစံဖြစ်ခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /><ref name="CJKV">{{Cite web|title=Why Use CJKV Dict?|url=https://cjkv-dict.com/info/|access-date=30 March 2021|website=CJKV Dict|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|last=Kornicki|first=P. F.|title=New Word Order: Transnational Themes in Book History|date=2011|publisher=Worldview Publications|isbn=978-81-920651-1-3|editor-last=Chakravorty|editor-first=Swapan|pages=65–79|language=en|chapter=A Transnational Approach to East Asian Book History|author-link=Peter Kornicki|editor-last2=Gupta|editor-first2=Abhijit|chapter-url={{Google books|bjJBrKfCKIYC|page=65|plainurl=yes}}}}</ref><ref>{{Cite book|last=Pae|first=H. K.|title=Script Effects as the Hidden Drive of the Mind, Cognition, and Culture|date=2020|publisher=Springer|series=Literacy Studies (Perspectives from Cognitive Neurosciences, Linguistics, Psychology and Education), vol 21|location=Cham|language=en|chapter=Chinese, Japanese, and Korean Writing Systems: All East-Asian but Different Scripts|volume=21|pages=71–105|doi=10.1007/978-3-030-55152-0_5|isbn=978-3-030-55151-3|s2cid=234940515}}</ref><ref>{{Cite book|last=Twine|first=Nanette|title=Language and the Modern State: The Reform of Written Japanese|publisher=Taylor and Francis|year=1991|isbn=978-0-415-00990-4|language=en}}</ref>
ရိုးရာတရုတ်ကို [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]] (ထိုင်ဝမ်)၊ [[ဟောင်ကောင်]] နှင့် [[မကာအို]]တို့တွင် ဆက်လက်သုံးစွဲသည်သာမက ပြည်ပရောက်တရုတ်လူမျိုးအချို့လည်းသုံးစွဲကြသည်။<ref>{{Cite arXiv|eprint=1605.05139|first1=Pu|last1=Yan|first2=Taha|last2=Yasseri|title=Two Roads Diverged: A Semantic Network Analysis of Guanxi on Twitter|date=May 2016|class=physics.soc-ph}}</ref> [[ကိုရီးယားဘာသာစကား]]၏ [[ဟန်ဂျာ]]အက္ခရာအများစုသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများနှင့်ဆင်တူကြသည်။ ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ အသုံးပြုခြင်းကိုအားပေးပြီး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်ထိန်းသိမ်းသည်။
== ဆက်စပ်ကြည့်ရန် ==
* [[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
* [[ခန်းဂျီး]]
* [[ကျူဂျီတိုင်း]] (ဂျပန်ရိုးရာစာလုံးများ)
* [[ဟန်ဂျာ]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဂျပန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရာတရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရှင်းသော တရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သည့် ဆောင်းပါးများ]]
3xd2k7a69g37ikk2p4gx3af0gi1w5n5
753064
753063
2022-08-03T07:34:51Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox writing system
| name = ရိုးရာတရုတ်
| type = [[ပုံအက္ခရာစနစ်]]
| languages = [[တရုတ်ဘာသာစကား|တရုတ်]]၊ [[ကိုရီးယားဘာသာစကား|ကိုရီးယား]] (ဟန်ဂျာ)၊ [[ဂျပန်ဘာသာစကား|ဂျပန်]]
| time = အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍<ref name="BiWei">{{Cite journal|last=Wei|first=Bi|date=2014|title=The Origin and Evolvement of Chinese Characters|url=https://core.ac.uk/download/pdf/229246973.pdf|journal=Gdańskie Studia Azji Wschodniej|language=en|volume=5|pages=33–44|access-date=30 March 2021}}</ref>
| fam1 = [[အရိုးပေါ်စာအရေးအသား]]
| fam2 = [[တံဆိပ်စာလုံးများ]]
| fam3 = Clerical Script
| sisters =
| children = {{plainlist|
*[[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
*[[ခန်းဂျီး]] ([[ကျူဂျီတိုင်း]] နှင့ [[ရှင်းဂျီတိုင်း]])
*[[ဟန်ဂျာ]]
*Chữ Hán
*Chữ Nôm
*Zhuyin
*Khitan large script
*Khitan small script
*Sawndip}}
| sample = Hanzi (traditional).svg
| imagesize = 100px
| unicode =
| iso15924 = Hant
| direction = ဝဲမှယာ (ခေတ်သစ်)၊ တိုင်အလိုက် ယာမှဝဲ (ခေတ်ဟောင်း)
| official script = {{flag|ROC}}
}}
{{Chinese
| s = {{linktext|正|体|字}}
| t = {{linktext|正|體|字}}
| j = Zing3 tai2 zi6
| y = Jing tái jih
| p = Zhèngtǐzì
| altname = အခြားအမည်
| s2 = {{linktext|繁|体|字}}
| t2 = {{linktext|繁|體|字}}
| p2 = Fántǐzì
| j2 = Faan4 tai2 zi6
| y2 = Fàahn tái jih
| l = စံပုံစံအက္ခရာများ
| l2 = ရှပ်ထွေးပုံစံအက္ခရာများ
| w = Chêng4 ti3 tzŭ4
| w2 = Fan2 ti3 tzŭ4
}}
[[File:Map-Chinese Characters.png|thumb|လက်ရှိသို့မဟုတ်ယခင်က စာရေးစနစ်အဖြစ် တရုတ်စာလုံးများကို တရားဝင်အသုံးပြုနေသည့် နိုင်ငံများနှင့်ဒေသများ:{{legend|#006622|ရိုးရာတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (ထိုင်ဝမ်၊ ဟောင်ကောင်၊ မကာအို)}}
{{legend|Green|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြုသော်လည်း ရိုးရာတရုတ်ကို ထုတ်ဝေရာတွင်လည်းအသုံးပြု (စင်္ကာပူနှင့် မလေးရှား)<ref name="yzzk">{{Cite web|last=Lin|first=Youshun 林友順|date=June 2009|title=Dà mǎhuá shè yóuzǒu yú jiǎn fánzhī jiān|script-title=zh:大馬華社遊走於簡繁之間|trans-title=The Malaysian Chinese Community Wanders Between Simple and Traditional|url=https://www.yzzk.com/article/details/%E5%B0%81%E9%9D%A2%E5%B0%88%E9%A1%8C/2009-25/1365566312660/%E5%A4%A7%E9%A6%AC%E8%8F%AF%E7%A4%BE%E9%81%8A%E8%B5%B0%E6%96%BC%E7%B0%A1%E7%B9%81%E4%B9%8B%E9%96%93|access-date=30 March 2021|publisher=Yazhou Zhoukan|language=zh}}</ref>}}
{{legend|#00EE00|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (တရုတ်၊ [[ကိုးကန့်]] နှင့် [[ဝပြည်နယ်]]}}
{{legend|#4dff88|တရုတ်အက္ခရာများကို သက်ဆိုင်ရာ မိခင်ဘာသာစကား၏ အက္ခရာများနှင့်အပြိုင်အသုံးပြု (တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်)၊}}
{{legend|#ffff80|တရုတ်စာလုံးများကိုတစ်ချိန်က တရားဝင်အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ယခုအခါအသုံးမပြုတော့ (မွန်ဂိုလီးယား၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ်)}}]]
'''ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ'''သည် တရုတ်အရေးအသားစနစ်တွင် အသုံးပြုသော[[တရုတ်စာလုံးများ]]ဖြစ်သည်။ ထိုရိုးရာစာလုံးများသည် စာလုံးပုံစံများပြောင်းလဲခဲ့ပြီးသော အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍ ထိုအသွင်အတိုင်းတည်ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /> တရုတ်အက္ခရာကို စာရေးစနစ်အဖြစ် အသုံးပြုကြသောနိုင်ငံများသည် တရုတ်စကားလုံးပုံစံများကို မပြောင်းလဲခင် ၂၀ ရာစုနှစ်အလယ်အထိ ရိုးရာတရုတ်သည် တရုတ်အရေးအသားတွင် စံပုံစံဖြစ်ခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /><ref name="CJKV">{{Cite web|title=Why Use CJKV Dict?|url=https://cjkv-dict.com/info/|access-date=30 March 2021|website=CJKV Dict|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|last=Kornicki|first=P. F.|title=New Word Order: Transnational Themes in Book History|date=2011|publisher=Worldview Publications|isbn=978-81-920651-1-3|editor-last=Chakravorty|editor-first=Swapan|pages=65–79|language=en|chapter=A Transnational Approach to East Asian Book History|author-link=Peter Kornicki|editor-last2=Gupta|editor-first2=Abhijit|chapter-url={{Google books|bjJBrKfCKIYC|page=65|plainurl=yes}}}}</ref><ref>{{Cite book|last=Pae|first=H. K.|title=Script Effects as the Hidden Drive of the Mind, Cognition, and Culture|date=2020|publisher=Springer|series=Literacy Studies (Perspectives from Cognitive Neurosciences, Linguistics, Psychology and Education), vol 21|location=Cham|language=en|chapter=Chinese, Japanese, and Korean Writing Systems: All East-Asian but Different Scripts|volume=21|pages=71–105|doi=10.1007/978-3-030-55152-0_5|isbn=978-3-030-55151-3|s2cid=234940515}}</ref><ref>{{Cite book|last=Twine|first=Nanette|title=Language and the Modern State: The Reform of Written Japanese|publisher=Taylor and Francis|year=1991|isbn=978-0-415-00990-4|language=en}}</ref>
ရိုးရာတရုတ်ကို [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]] (ထိုင်ဝမ်)၊ [[ဟောင်ကောင်]] နှင့် [[မကာအို]]တို့တွင် ဆက်လက်သုံးစွဲသည်သာမက ပြည်ပရောက်တရုတ်လူမျိုးအချို့လည်းသုံးစွဲကြသည်။<ref>{{Cite arXiv|eprint=1605.05139|first1=Pu|last1=Yan|first2=Taha|last2=Yasseri|title=Two Roads Diverged: A Semantic Network Analysis of Guanxi on Twitter|date=May 2016|class=physics.soc-ph}}</ref> [[ကိုရီးယားဘာသာစကား]]၏ [[ဟန်ဂျာ (ကိုရီးယား ဟန်ဇီ)|ဟန်ဂျာ]]အက္ခရာအများစုသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများနှင့်ဆင်တူကြသည်။ ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ အသုံးပြုခြင်းကိုအားပေးပြီး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်ထိန်းသိမ်းသည်။
== ဆက်စပ်ကြည့်ရန် ==
* [[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
* [[ခန်းဂျီး]]
* [[ကျူဂျီတိုင်း]] (ဂျပန်ရိုးရာစာလုံးများ)
* [[ဟန်ဂျာ (ကိုရီးယား ဟန်ဇီ)|ဟန်ဂျာ]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဂျပန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရာတရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရှင်းသော တရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သည့် ဆောင်းပါးများ]]
hscov7letu05ng4pi9nh3cr8cf6up5r
753065
753064
2022-08-03T07:36:25Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox writing system
| name = ရိုးရာတရုတ်
| type = [[ပုံအက္ခရာစနစ်]]
| languages = [[တရုတ်ဘာသာစကား|တရုတ်]]၊ [[ကိုရီးယားဘာသာစကား|ကိုရီးယား]] (ဟန်ဂျာ)၊ [[ဂျပန်ဘာသာစကား|ဂျပန်]]
| time = အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍<ref name="BiWei">{{Cite journal|last=Wei|first=Bi|date=2014|title=The Origin and Evolvement of Chinese Characters|url=https://core.ac.uk/download/pdf/229246973.pdf|journal=Gdańskie Studia Azji Wschodniej|language=en|volume=5|pages=33–44|access-date=30 March 2021}}</ref>
| fam1 = [[အရိုးပေါ်စာအရေးအသား]]
| fam2 = [[တံဆိပ်စာလုံးများ]]
| fam3 = Clerical Script
| sisters =
| children = {{plainlist|
*[[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
*[[ခန်းဂျီး]] ([[ကျူဂျီတိုင်း]] နှင့် [[ရှင်းဂျီတိုင်း]])
*[[ဟန်ဂျာ (ကိုရီးယား ဟန်ဇီ)|ဟန်ဂျာ]]
*Chữ Hán
*Chữ Nôm
*Zhuyin
*Khitan large script
*Khitan small script
*Sawndip}}
| sample = Hanzi (traditional).svg
| imagesize = 100px
| unicode =
| iso15924 = Hant
| direction = ဝဲမှယာ (ခေတ်သစ်)၊ တိုင်အလိုက် ယာမှဝဲ (ခေတ်ဟောင်း)
| official script = {{flag|ROC}}
}}
{{Chinese
| s = {{linktext|正|体|字}}
| t = {{linktext|正|體|字}}
| j = Zing3 tai2 zi6
| y = Jing tái jih
| p = Zhèngtǐzì
| altname = အခြားအမည်
| s2 = {{linktext|繁|体|字}}
| t2 = {{linktext|繁|體|字}}
| p2 = Fántǐzì
| j2 = Faan4 tai2 zi6
| y2 = Fàahn tái jih
| l = စံပုံစံအက္ခရာများ
| l2 = ရှပ်ထွေးပုံစံအက္ခရာများ
| w = Chêng4 ti3 tzŭ4
| w2 = Fan2 ti3 tzŭ4
}}
[[File:Map-Chinese Characters.png|thumb|လက်ရှိသို့မဟုတ်ယခင်က စာရေးစနစ်အဖြစ် တရုတ်စာလုံးများကို တရားဝင်အသုံးပြုနေသည့် နိုင်ငံများနှင့်ဒေသများ:
{{legend|#006622|ရိုးရာတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (ထိုင်ဝမ်၊ ဟောင်ကောင်၊ မကာအို)}}
{{legend|Green|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြုသော်လည်း ရိုးရာတရုတ်ကို ထုတ်ဝေရာတွင်လည်းအသုံးပြု (စင်္ကာပူနှင့် မလေးရှား)<ref name="yzzk">{{Cite web|last=Lin|first=Youshun 林友順|date=June 2009|title=Dà mǎhuá shè yóuzǒu yú jiǎn fánzhī jiān|script-title=zh:大馬華社遊走於簡繁之間|trans-title=The Malaysian Chinese Community Wanders Between Simple and Traditional|url=https://www.yzzk.com/article/details/%E5%B0%81%E9%9D%A2%E5%B0%88%E9%A1%8C/2009-25/1365566312660/%E5%A4%A7%E9%A6%AC%E8%8F%AF%E7%A4%BE%E9%81%8A%E8%B5%B0%E6%96%BC%E7%B0%A1%E7%B9%81%E4%B9%8B%E9%96%93|access-date=30 March 2021|publisher=Yazhou Zhoukan|language=zh}}</ref>}}
{{legend|#00EE00|ရိုးရှင်းတရုတ်ကို တရားဝင်အသုံးပြု (တရုတ်၊ [[ကိုးကန့်]] နှင့် [[ဝပြည်နယ်]]}}
{{legend|#4dff88|တရုတ်အက္ခရာများကို သက်ဆိုင်ရာ မိခင်ဘာသာစကား၏ အက္ခရာများနှင့်အပြိုင်အသုံးပြု (တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်)၊}}
{{legend|#ffff80|တရုတ်စာလုံးများကိုတစ်ချိန်က တရားဝင်အသုံးပြုခဲ့သော်လည်း ယခုအခါအသုံးမပြုတော့ (မွန်ဂိုလီးယား၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ်)}}]]
'''ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ'''သည် တရုတ်အရေးအသားစနစ်တွင် အသုံးပြုသော[[တရုတ်စာလုံးများ]]ဖြစ်သည်။ ထိုရိုးရာစာလုံးများသည် စာလုံးပုံစံများပြောင်းလဲခဲ့ပြီးသော အေဒီ ၂ ရာစုမှစ၍ ထိုအသွင်အတိုင်းတည်ရှိနေခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /> တရုတ်အက္ခရာကို စာရေးစနစ်အဖြစ် အသုံးပြုကြသောနိုင်ငံများသည် တရုတ်စကားလုံးပုံစံများကို မပြောင်းလဲခင် ၂၀ ရာစုနှစ်အလယ်အထိ ရိုးရာတရုတ်သည် တရုတ်အရေးအသားတွင် စံပုံစံဖြစ်ခဲ့သည်။<ref name="BiWei" /><ref name="CJKV">{{Cite web|title=Why Use CJKV Dict?|url=https://cjkv-dict.com/info/|access-date=30 March 2021|website=CJKV Dict|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|last=Kornicki|first=P. F.|title=New Word Order: Transnational Themes in Book History|date=2011|publisher=Worldview Publications|isbn=978-81-920651-1-3|editor-last=Chakravorty|editor-first=Swapan|pages=65–79|language=en|chapter=A Transnational Approach to East Asian Book History|author-link=Peter Kornicki|editor-last2=Gupta|editor-first2=Abhijit|chapter-url={{Google books|bjJBrKfCKIYC|page=65|plainurl=yes}}}}</ref><ref>{{Cite book|last=Pae|first=H. K.|title=Script Effects as the Hidden Drive of the Mind, Cognition, and Culture|date=2020|publisher=Springer|series=Literacy Studies (Perspectives from Cognitive Neurosciences, Linguistics, Psychology and Education), vol 21|location=Cham|language=en|chapter=Chinese, Japanese, and Korean Writing Systems: All East-Asian but Different Scripts|volume=21|pages=71–105|doi=10.1007/978-3-030-55152-0_5|isbn=978-3-030-55151-3|s2cid=234940515}}</ref><ref>{{Cite book|last=Twine|first=Nanette|title=Language and the Modern State: The Reform of Written Japanese|publisher=Taylor and Francis|year=1991|isbn=978-0-415-00990-4|language=en}}</ref>
ရိုးရာတရုတ်ကို [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]] (ထိုင်ဝမ်)၊ [[ဟောင်ကောင်]] နှင့် [[မကာအို]]တို့တွင် ဆက်လက်သုံးစွဲသည်သာမက ပြည်ပရောက်တရုတ်လူမျိုးအချို့လည်းသုံးစွဲကြသည်။<ref>{{Cite arXiv|eprint=1605.05139|first1=Pu|last1=Yan|first2=Taha|last2=Yasseri|title=Two Roads Diverged: A Semantic Network Analysis of Guanxi on Twitter|date=May 2016|class=physics.soc-ph}}</ref> [[ကိုရီးယားဘာသာစကား]]၏ [[ဟန်ဂျာ (ကိုရီးယား ဟန်ဇီ)|ဟန်ဂျာ]]အက္ခရာအများစုသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများနှင့်ဆင်တူကြသည်။ ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် ရိုးရာတရုတ်စာလုံးများ အသုံးပြုခြင်းကိုအားပေးပြီး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်ထိန်းသိမ်းသည်။
== ဆက်စပ်ကြည့်ရန် ==
* [[ရိုးရှင်းတရုတ်]]
* [[ခန်းဂျီး]]
* [[ကျူဂျီတိုင်း]] (ဂျပန်ရိုးရာစာလုံးများ)
* [[ဟန်ဂျာ (ကိုရီးယား ဟန်ဇီ)|ဟန်ဂျာ]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ဂျပန်ဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရာတရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]]
[[ကဏ္ဍ:ရိုးရှင်းသော တရုတ်ဘာသာစကား စာသားပါဝင်သည့် ဆောင်းပါးများ]]
0kejy87xwci0bfbdfpbuzb858t457cr
Groupe Canal+
0
202498
753118
718795
2022-08-03T08:49:43Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{infobox company|name=Groupe CANAL+
|logo=[[File:Canal+.jpg|225px|flameless]]|founder=|caption=|subsid=STUDIO CANAL
Mycanal app
THEMA
Studio+|parent=[[Vivendi]]}}
'''Groupe Canal+''' သည် ကမ္ဘာတစ်လွှားရှိ CANAL+ ၏ ရုပ်သံနှင့် ရုပ်ရှင် ထုတ်လုပ်မှုများကိုကြီးကြပ်ေသာအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်သည်။Groupe Canal+ ရိုက်ကူးသောရုပ်ရှင်ပေါင်း၅၀၀၀ကျော်ကိုVivendi မှပိုင်ဆိုင်သည်။Groupe Canal+ ကို Canal+ Group ဟုလူသိများသည်။Groupe Canal+ သည် [[Vivendi]]၏လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သော်လည်း [[Vivendi]]မှ ရှယ်ယာတစ်ချို့ကို တခြားကုမ္ပဏီများထံရောင်းချထားသော်လည်း CANAL PLUS ဟူသောအမည်ကိုသာဆက်လက်သုံးစွဲနေသည်။Groupe Canal+သည် ပါရီမြို့၊ပြင်သစ်တွင် အခြေစိုက်သည်။
==='''လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီများ'''===
=='''THEMA'''==
THEMAသည် ပြင်သစ်အခပေးရုပ်သံကွန်ရက်ဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်၊ကနေဒါ၊ရုရှား၊မီယာမီ၊စင်ကာပူစသည့်နိုင်ငံများသို့ထုတ်လွှင့်သည်။
==='''နိုင်ငံတကာသို့ထုတ်လွှင့်မှု'''===
နိုင်ငံတကာသို့ထုတ်လွှင့်မှုကို ၁၉၉၀အလွန်တွင်စတင်ခဲ့သည်။
'''CANAL+ Spain-'''CANAL+ Spain ကို ၁၉၉၀ပြည့်နှစ်တွင် စတင်မိတ်ဆက်ပြီး#0 ဟုလူသိများကာ sogecable မှ ပူးပေါင်းပိုင်ဆိုင်ပြီး အန်တာလော့ အခပေးရုပ်သံကွန်ရက် ဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်၊ပိုလန်ဘာသာစကားနှစ်မျိုးဖြင့်ထုတ်လွှင့်သည်။ ၂၀၁၅ တွင် စပိန်၏ အကြီးဆုံး ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ Telefónica မှ #0ရုပ်သံကွန်ရက်ကို ပိတ်သိမ်းပြီး Sogecable ၏ရှယ်ယာများကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။ ယခု အခါCanal+ Spain ကိုMovistar+ဟု
သိရှိကြသည်။
'''CANAL+Flanders -'''ဤလုပ်ငန်းကို CANAL+သည် Flimnetထံမှ ဝယ်ယူခဲ့သည်။ မကြာမီ ဘယ်ဂျီယံရုပ်မြင်သံကြား Telenetကိုရောင်းချခဲ့ပြီး Play more အဖြစ်ဆက်လက်ရပ်တည်နေသည်။
'''CANAL+Belgium-'''ဤကုမ္ပဏီကိုယခုအခါ BeTv ဟုလူသိများသည်။
'''Platforma CANAL+'''သည် ပိုလန်အခပေးရုပ်သံကွန်ရက်ဖြစ်ပြီးCANAL+မှ၁၀၀%ပိုင်ဆိုင်သည်။
'''Movie Network'''သည် ဩစတြေးလျ အခပေးရုပ်သံကွန်ရက်ဖြစ်ပြီး ၁၉၉၅တွင်စတင်မိတ်ဆက်သည်။ ဤကွန်ရက်တွင်CANAL+ ၊HBO (Time WARNER၏လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီ)၊ THE Walt Disney Company ၊MGM/UA နှင့်Village Roadshow တို့ပူးပေါင်းပိုင်ဆိုင်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဤကွန်ရက်မှ CANAL+နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။
CANAL+ Brazilသည်၁၉၈၉ တွင်အမေရိကန်မီဒီယာ ESPNနှင့်ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်ပြီး ၁၉၉၁တွင် Brazil Cable ရုပ်သံကွန်ရက်အဖြစ်ပြောင်းလဲ မိတ်ဆက်သည်။
'''Premiere''' သည် ဂျာမန်အခပေးရုပ်သံဖြစ်ပြီး ၁၉၉၀တွင်စတင်မိတ်ဆက်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် CANAL+၏ရှယ်ယာများကို Sky UKထံရောင်းချခဲ့သည်။ ယခုအခါ Sky Deutschland ဟုလူသိများသည်။
'''CANAL+Afrique'''သည်၁၉၉၀တွင်စတင်သော အာဖရိက အခပေးရုပ်သံကွန်ရက်ဖြစ်ကာ အာဖရိက တိုက်တွင်းရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၂၅ နိုင်ငံကျော်သို့ ထုတ်လွှင့်သည်။
'''[[Canal+ Myanmar FG|CANAL+Myanmar]]-'''၂၀၀၆ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ပထမဆုံး အခပေးရုပ်သံကွန်ရက် 5 network ပိုင်ဆိုင်သောForever Group မှထံမှ၂၀၁၇ ခုနှစ် တွင် ဝယ်ယူပြီး 4tvနှင့်5network တို့ကို ၂၀၁၈တွင်ဖျက်သိမ်းကာ CANAL+ဟုပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင် Canal+Myanmar FGဟုလူသိများသည်။
'''K+(vietnam)'''သည် ၂၀၀၉ခုနှစ်၊မေလတွင် ဗီယက်နမ် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန VTVမှ ပိုင်ဆိုင်သော VSTVအခပေးရုပ်သံကွန်ရက်ကိုဝယ်ယူခဲ့ပြီး VSTVကိုဖျက်သိမ်းကာK+ ဟုပြောင်းလဲခဲ့သည်။
===ကိုးကား===
1. https://web.archive.org/web/20110526001629/http://www.canalplus-overseas.com/en/the-group/
2.
http://www.canalplusgroup.com/
3.
https://deadline.com/2011/09/studiocanal-raises-204m-slate-financing-177584/
4.
http://merlin.obs.coe.int/iris/2012/8/article25.en.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304054239/http://merlin.obs.coe.int/iris/2012/8/article25.en.html |date=4 March 2016 }}
5.
https://www.broadbandtvnews.com/2014/10/29/canal-buys-thema/
===ပြင်ပလင့်ခ်===
mg5kfcai6mmrpkgfitjqv2hh55x3jvo
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Kammill
3
204524
752955
747322
2022-08-02T21:56:04Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ratekreel]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ratekreel]]
ef2rh4w4ltaxpb0gzhxnwciadgskysd
ဒူဝါလရှီးလ
0
204796
753088
739212
2022-08-03T08:03:23Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{ref improve}}
{{Infobox officeholder|honorific-prefix=[[ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော]]|name=ဒူဝါလရှီးလ|honorific-suffix=|native_name=|native_name_lang=|pronunciation=|image=|alt=|caption=|office=[[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ| ဒုတိယ သမ္မတ (ယာယီသမ္မတ)]]|appointed=[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]|order=|term_start=၁၆ ဧပြီ ၂၀၂၁|term_end=|predecessor1=* [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]]
* [[ဟင်နရီဗန်ထီးယူ]]}}
'''ဒူဝါလရှီးလ'''သည် ဧပြီလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]၏ ကြေညာချက်အမှတ် ၂၃/ ၂၀၂၁ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပေါ်ပေါက်လာသော ကြားကာလ [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့]]၏ ဒုတိယ သမ္မတဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|title=အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ဖွဲ့စည်းခြင်း|url=https://www.facebook.com/102780861847894/posts/153227860136527/|access-date=16 ဧပြီ 2021|work=|publisher=Committee Representing Pyidaungsu Hluttaw|date=16 April 2021|language=my}}</ref> ကချင် အမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ (WMR) ၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ပြီး ကချင်လူမျိုး နိုင်ငံရေးသမားနှင့် ရှေ့နေလည်း ဖြစ်သည်။
==ဘဝအကျဉ်း==
ဒူဝါလရှီးလကို ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ မုန်းဂျီးကျေးရွာတွင် မွေးဖွားခဲ့ကာ လားရှိုးအထက်တန်းကျောင်းမှ ‘ခ’ အဆင့်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ဇာတိရပ်ရွာဖြစ်သော မုန်းဂျီးကျောင်းတွင် ဆရာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဆရာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် မေမြို့ စိန့်မိုက်ကယ်ကျောင်းတွင် ၁၀ တန်း ပြန်လည်ဖြေဆိုခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၌ ဥပဒေပညာကို သင်ယူခဲ့သည်။
၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် ဘီအေဘွဲ့ရရှိခဲ့ပြီး ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် L.L.B ဘွဲ့ကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့၏။ ဘွဲ့ရပြီးနောက် မြစ်ကြီးနားနှင့် လားရှိုးတွင် အစိုးရရှေ့နေအဖြစ် ၂ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့လေသည်။ ထို့နောက် ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အထိ ဥပဒေအရာရှိအဖြစ် ၁၆ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။
သူသည် အစိုးရဝန်ထမ်းအလုပ်မှ အနားယူပြီး လူမှုအဖွဲ့အစည်းများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည် သာမက ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့အစည်းများတွင်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ကာ အမျိုးသားရေး၊ လူမှုနိုင်ငံရေးကိစ္စများအတွက် အချိန်ပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။
၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစတင်ပြီး မတူသည့်အဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုးတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် IEP( School of Intensive English Program) ယခု ILAS( Institute of Liberal Arts and Sciences ) ကျောင်းကို စတင်တည်ထောင်ရာ၌ ပါဝင်ခဲ့သူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း World Concern အဖွဲ့အစည်း စတင်ဝင်ရောက်လာချိန်တွင်လည်း ဦးဆောင်ပါဝင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းအဖွဲ့အစည်း၌ လုပ်ကိုင်ပြီး ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၄ မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ မေတ္တာဖွံ့ဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်း၌ ၇ နှစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာ NGO များနှင့်လည်း ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှစ၍ Hope International Development Agency တွင် လေးနှစ်လုပ်ကိုင်ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများကို တစိုက်မတ်မတ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါသေးသည်ဟုလည်း ဆိုသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ် ကချင်စာပေနှင့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ၄နှစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင်ကချင်အမျိုးသားများ အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ (WMR)၏ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။
သူသည် အာရှနိုင်ငံများနှင့် ဥရောပနိုင်ငံများတွင် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းကိစ္စများနှင့် ဆက်စပ်ပြီး တက်ရောက်ဆွေးနွေး ပါဝင်ခဲ့ဖူးသည့် အတွေ့အကြုံရှိသူလည်း ဖြစ်သည်။
ဒူဝါလရှီးလသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်တတ်မြောက်ပြီး ဂျိန်းဖော့အပြင် ကချင်မျိုးနွယ်စုများဖြစ်သည့် ဇိုင်ဝါး၊ လချိတ်၊ လော်ဝေါ် စသည့် မျိုးနွယ်စုဘာသာစကားများကိုလည်း အတော်အသင့် ပြောနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ အလားတူ ရှမ်းစကားကိုလည်း ပြောနိုင်ကာ တရုတ်စကားကိုလည်း အနည်းအကျဉ်း ပြောဆိုတတ်သည်ဟု ဆိုသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီက သူ့အား မြန်မာနိုင်ငံတော် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ၏ ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့|အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ]]
* [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
* [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ အစိုးရအဖွဲ့]]
== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:မွေးဖွားခုနှစ် မသိရှိရသူများ (သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ)]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
2fxlzw7vdy8gj3g4oeiscrptzb3d6m3
အိလိယဒ်
0
209109
753037
752909
2022-08-03T05:24:14Z
Ninjastrikers
22896
[[Special:Contributions/37.111.8.202|37.111.8.202]] ([[User talk:37.111.8.202|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုများကို [[User:Dr Lotus Black|Dr Lotus Black]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox poem
|name = အိလိယဒ်
|image = File:Detail. Wooden board inscribed in ink with lines 468-473, Book I of Homer's Iliad. Roman Egypt. On display at the British Museum.jpg
|image_size = <!-- custom size for image (defaults to 220px) -->
|caption = သစ်သားပြားပေါ်တွင် မင်ဖြင့် ရေးသားထားခြင်း၊ စာကြောင်းရေ ၄၆၇-၄၇၃၊ စာအုပ် (၁)၊ ၄၀၀-၅၀၀ ခုနှစ်၊ အီဂျစ်နိုင်ငံ။ ယခု ဗြိတိသျှပြိုတိုက်တွင် ပြသထားသည်။
|subtitle =
|author = [[ဟိုးမား]]
|original_title = <small>Ἰλιάς</small>
|original_title_lang = gr
|translator =
|written =ဘီစီ ၈-၇ ရာစု
|first = <!-- First published in -->
|illustrator = <!-- Illustrator used consistently throughout
(where illustrations are a major feature) -->
|cover_artist = <!-- Cover artist -->
|country =ရှေးဟောင်းဂရိ
|language = ဂရိ
|series = <!-- Series (if any) -->
|subject =[[ထရိုဂျန်စစ်ပွဲ]]၏ နောက်ဆုံးနှစ်မှ ရက်သတ္တပတ်အချို့၏ အဖြစ်အပျက်
|genre =ကဗျာရှည်
|form = <!-- Form (i.e. Sonnet, Quatrain, Ode...etc) -->
|meter = [[:en:Dactylic hexameter|Dactylic hexameter]]<ref>{{Cite journal|last=Haslam|first=M. W.|date=1976|title=Homeric Words and Homeric Metre: Two Doublets Examined (λείβω/εϊβω, γαΐα/αία)|journal=Glotta|volume=54|issue=3/4|pages=203|jstor=40266365|issn=0017-1298}}</ref>
|rhyme = <!-- Rhyme scheme: (i.e. abba cddc effe gg) -->
|publisher = <!-- Publisher of main publication
(prefer 1st edition) -->
|publication_date =
|publication_date_en =
|media_type =
|lines =
|pages = <!-- Pages (prefer 1st edition) -->
|size_weight = <!-- Size and Weight -->
|isbn = <!-- [[International Standard Book Number|ISBN]] -->
|oclc = <!-- [[OCLC]] -->
|preceded_by =
|followed_by = [[အောဒဆီ]]
|wikisource =
}}
'''''အိလိယဒ်''''' (သို့) '''''ဣလိယဒ်''''' ({{lang-grc|Ἰλιάς}}, ''{{transl|grc|Iliás}}'', {{IPA-el|iː.li.ás|att}}; {{lang-en|Iliad}}; {{IPAc-en|ˈ|ɪ|l|i|ə|d}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/Iliad "Iliad"]. ''Random House Webster's Unabridged Dictionary''.</ref>) သည် ရှေးဟောင်းဂရိကဗျာလင်္ကာတစ်ပုဒ်ဖြင့်၍ "ဖိသံရှည်-ဖိသံတို-ဖိသံတို ခြောက်ပါဒအဖွဲ့" (dactylic hexameter{{efn|ဤပုံစံ၏ ယေဘုယျပုံစံမှာ "ဖိသံ-ဖော့သံ-ဖော့သံ ပုံစံဖြစ်၍ ဂရိနှင့်လက်တင်စာပေများတွင် ဖိသံရှည်-ဖိသံတို-ဖိသံတို ပုံစံဖြစ်သည်။<ref>Oxford English Dictionary</ref>}}) ဖြင့် ရေးစပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဤကဗျာရှည်ကို [[ဟိုးမား]]ရေးစပ်ခဲ့သည်ဟု မှတ်ယူကြ၍ ဘီစီ ၈ ရာစုဝန်းကျင်ခန့်ကဟု သတ်မှတ်ယူဆကြပေသည်။ အိလိယဒ်ကဗျာသည် အနောက်တိုင်းစာပေလက်ရာများထဲက [[အောဒဆီ]]ကဗျာနှင့်အတူ ရှေးအကျဆုံးစာရင်းဝင်ဖြစ်ပြီး အောဒဆီသည် အိလိယဒ်ပါ အဖြစ်အပျက်များနောက် သူရဲကောင်း [[အောဒစ်ဆီးယပ်စ်]]၏ ဇာတ်လမ်းကြောင်းရာဖြစ်သည်။<ref>[[:en:Pierre Vidal-Naquet|Vidal-Naquet, Pierre]]. ''Le monde d'Homère'' (The World of Homer), Perrin (2000), p. 19</ref> ခေတ်သစ်အများလက်ခံမူဖြစ်သော အိလိယဒ်သည် စာကြောင်းရေ ၁၅,၆၉၃ ပါဝင်၍ ၂၄ အုပ်အထိရှိသည်။ စာပေကို ဟိုးမားခေတ် ဂရိဘာသာစကားဖြင့် ရေးဖွဲ့ထားကာ ထိုစကားသည် အိုင်ယောနစ်ဂရိစကားနှင့် အခြားဒေသယိစကားများ ရောနှောပေါင်းစပ်ထားသည့် ပုံစံဖြစ်လေသည်။ ရှေးဟောင်းဂရိကဗျာလင်္ကာစု (Epic Cycle) ထဲသို့ ထည့်သွင်းဖော်ပြလေ့ရှိကြသည်။
ဇာတ်လမ်းသည် [[ထရိုဂျန်စစ်ပွဲ]]၏ ဆယ်နှစ်မြောက်တွင် [[ထရွိုင်]]မြို့ကို ဂရိခေါ် အခီးယန်ဇ် မဟာမိတ် တပ်ပေါင်းစုကြီးက တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခြင်းအကြောင်းဖြစ်၍ [[အာခိလိဇ်]]နှင့် အဲဂါမန်းနန်ဘုရင်တို့ကြား အခြေတင်စကားများမှုပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်ကာလအချို့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော တိုက်ပွဲများ၊ အဖြစ်အပျက်များအကြောင်းကို ရေးစပ်သီကုံးထားခြင်းဖြစ်သည်။
စစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံးနှစ်များရှိ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ကိုသာ စပ်ဆိုထားသော်လည်း ထရွိုင်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲနှင့်ပတ်သက်သော ဂရိ ဒဏ္ဍာရီအကြောင်းအရာများကိုလည်း သွယ်ဝိုက်ဖော်ပြထား၏ ။ ဥပမာအနေဖြင့် စစ်သည်များ စုဝေးကြခြင်း၊ စစ်ဖြစ်ရသည့်အကြောင်းစသည်တို့လည်း ပါဝင်လေသည်။ ထို့နောက် ကဗျာရှည်သည် အာခိလိဇ်၏ အနာဂတ်တွင်ဖြစ်ပျက်မည့် မရှောင်လွှဲနိငင်သော သေခြင်းတရား၊ ထရွိုင်မြို့ပျက်သုဉ်းခြင်း စသည့် ကဗျာတွင် မပါဝင်တော့သော အနာဂတ်အဖြစ်အပျက်များ ကြိုတင်ဟောကိန်းများလည်းပါဝင်သည်ဖြစ်ရာ ထရိုဂျန်စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ အနည်းနှင့်အများဆိုသလို ပြည့်စုံသောကဗျာရှည်တစ်ပုဒ်ပင်ဖြစ်သည်။
==မှတ်စု==
{{Notelist}}
==ကိုးကား==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:ထရိုဂျန်စစ်ပွဲ]]
[[ကဏ္ဍ:ဂရိ ဒဏ္ဍာရီ]]
[[ကဏ္ဍ:ဂရိစာပေ]]
1p9zo39h7596t5f6w8wvvjxcv1jtd7e
ကဏ္ဍ:တမ်းပလိတ်တွင်းရှိ arguments ထပ်နေသော စာမျက်နှာများ
14
227404
753039
744077
2022-08-03T05:32:31Z
Ninjastrikers
22896
wikitext
text/x-wiki
{{polluted category}}
{{Wikipedia category|hidden=yes|tracking=yes}}
{{empty category}}
[[ကဏ္ဍ:တမ်းပလိတ်ပါရာမီတာပြဿနာရှိသော ဝီကီပီးဒီးယား ဆောင်းပါးများ]]
r382uefhfimxgkbpst5xdyqzzzmw96c
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:ErdemUcar186
3
227506
752953
744417
2022-08-02T21:55:44Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Vanished User 1092816]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Vanished User 1092816]]
d68tdc560kql675twrkxktknthrnxb7
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Hulged
3
228394
752954
747168
2022-08-02T21:55:54Z
EmausBot
5629
ဘော့ - [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ratekreel]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ratekreel]]
ef2rh4w4ltaxpb0gzhxnwciadgskysd
Universal Music Group
0
230240
753041
752806
2022-08-03T06:23:04Z
103.42.217.140
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{Infobox company}}
| name =Universal Music Group
| logo =
| type = လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီ
| founded = 1937
| location_city =[[အမ်စတာဒမ်]]
| location_country= {{အလံ|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}
| area served = ကမ္ဘာတစ်ဝှန်း
| genre = Eclectic
| key_people = {{plainlist|
| revenue =
| operating_income=
| industry = [[တေးဂီတ]] နှင့် [[ဖျော်ဖြေရေး]]
| products = တေးဂီတနှင့် ဖျော်ဖြေရေး
| parent = Vivendi
| owner = [[Vivendi
]]70%
Tencent20%
Others 10%
| divisions =
| homepage = {{url|http://universalmusic.com}}
}}
Universal Music Group သည [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
3o5cwx0jebv06o33r7g6za6hiqvfgr9
753043
753041
2022-08-03T06:28:18Z
103.42.217.140
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{ infobox company}}
|name
|origin. =
|type}}
Universal Music Group သည [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
93c8i1n60bxycak79ug435int2yxd2g
753044
753043
2022-08-03T06:47:29Z
103.42.217.140
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{ infobox company}}
|name =Universal Music Group
|origin. ={{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ
|type =သီချင်းထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်းစု}}
Universal Music Group သည [[နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
28vcti3yf8k2lu50ziz7sekkfg6mk3l
753045
753044
2022-08-03T06:49:14Z
103.42.217.140
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{ Infobox company
| name =Universal Music Group
| origin. ={{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ
| type =သီချင်းထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်းစု }}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
3hpz28mz50vn4ytdyciev2s6gw4nplp
753052
753045
2022-08-03T07:16:41Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{ Infobox company
| name =Universal Music Group
| location ={{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ
| =သီချင်းထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်းစု }}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
hvt2lm59bw5s6gfcc45f3pwh905crwh
753054
753052
2022-08-03T07:17:02Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
1plwcw7le2l48gtsnl19pcq95810lof
753079
753054
2022-08-03T07:54:31Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတကဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|owner =Vivendi(70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue =[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
| }}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
45e0gfcs3lho1nd2iyeto0rs21tpfsz
753080
753079
2022-08-03T07:59:58Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|owner =Vivendi(70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
| }}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
4mmoywikellimvr3ogz9wftreslxclp
753082
753080
2022-08-03T08:00:51Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}
{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|owner =Vivendi(70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
| }}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
ir8ntt5i6wo4510pujx3ig9iykl82c7
753096
753082
2022-08-03T08:13:09Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}[https://www.universalmusic.com]{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =Vivendi
|owner =Vivendi(70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage =https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
0tl3509wbxvjuy9e9vm4jnmfkamgp8g
753098
753096
2022-08-03T08:13:25Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =Vivendi
|owner =Vivendi(70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage =https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
fc9hk0c55rab6g5zqcmg0xlv0twdjhd
753100
753098
2022-08-03T08:14:25Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage =https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
3ktwimqtz8e1nxb9u9rlr3n97e9rs0r
753106
753100
2022-08-03T08:18:28Z
103.42.217.137
/* Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage =https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! rowspan="2"|အနုပညာရှင်အမည်
! colspan="3"| စာချုပ်ချုပ်ထားသော အသံသွင်းလုပ်ငန်း!
|-
|Justin Bieber
82wej2ihas1tfqa90bz1b0fvadagvdq
753111
753106
2022-08-03T08:23:27Z
103.42.217.137
/* Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage =https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
m6farcskg9myh6tgxa7umy5tw114fs8
753115
753111
2022-08-03T08:36:06Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =https://www.vivendi.com/wp-content/uploads/2018/03/20180326_Vivendi_Annual_Report_2017.pdf မှ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
j4wlflhj2hxknds0b2ae8e9tgn39726
753116
753115
2022-08-03T08:38:04Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =[[File: Universal Music.jpg|225px|flameless]]
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
nm18xo769c21axl0rnukz4b8gysdpbi
753117
753116
2022-08-03T08:44:17Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
pqmkws7vk6ry06xs73w5l5y57azthbo
753120
753117
2022-08-03T08:53:36Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။
==ကိုးကား==
{{reflist}}
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
2q9z7yau1vlet2b146bszg1uqu1g51q
753121
753120
2022-08-03T08:55:16Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
==ကိုးကား==
{{reflist}}
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
o49an8jtmmspy0v48fj07jkmefa7owh
753125
753121
2022-08-03T09:13:47Z
103.42.217.137
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="2"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
! colspan="3"| အနုပညာရှင်အမည်
|-
|Def Jam Recording
|Justin Bieber
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
b0p9k21ngjhi78ziw8f3a8hlzhmqmi5
753126
753125
2022-08-03T09:18:21Z
103.42.217.137
/* Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="1"| နံပါတ်
! colspan="2"| အနုပညာရှင်အမည်
! colspan="3"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
|-
|1
|Justin Bieber
|Def Jam Recording
|-
|Universal Music
|Taylor Swift
|-
|Universal Music
|BTS
==ကိုးကား==
{{reflist}}
eaklbmh1zivr0emlcls6mz3fmysagmi
753129
753126
2022-08-03T09:25:38Z
103.42.217.137
/* Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="1"| နံပါတ်
! colspan="1"| အနုပညာရှင်အမည်
! colspan="3"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
|-
|1
|Justin Bieber
|Def Jam Recording
|-
|2
|Taylor Swift
|Universal Music
|-
|3
|BTS
|Universal Music
|-
|4
|Shawn Mendes
|Def Island Record
|-
|5
|Lady Gaga
|Universal Music
|-
|6
|Post Malone
|Republic Record
|-
|7
|Ariana Grande
|Universal Music
|-
|8
|Selena Gomez
|Universal Music
|-
|9
|Conan Gray
|Universal Music
|-
|10
|Imagine Dragons
|Universal Music
|-
|11
|OneRepublic
|Universal Music
==ကိုးကား==
{{reflist}}
chm6xv7p1bw8ldwm683y62rfksvkhxn
753130
753129
2022-08-03T09:25:53Z
103.42.217.137
/* ကိုးကား */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="1"| နံပါတ်
! colspan="1"| အနုပညာရှင်အမည်
! colspan="3"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
|-
|1
|Justin Bieber
|Def Jam Recording
|-
|2
|Taylor Swift
|Universal Music
|-
|3
|BTS
|Universal Music
|-
|4
|Shawn Mendes
|Def Island Record
|-
|5
|Lady Gaga
|Universal Music
|-
|6
|Post Malone
|Republic Record
|-
|7
|Ariana Grande
|Universal Music
|-
|8
|Selena Gomez
|Universal Music
|-
|9
|Conan Gray
|Universal Music
|-
|10
|Imagine Dragons
|Universal Music
|-
|11
|OneRepublic
|Universal Music
===ကိုးကား===
{{reflist}}
gp5w5xfetbmah4lqdihthf6utu9k16p
753131
753130
2022-08-03T09:26:15Z
103.42.217.137
/* ကိုးကား */
wikitext
text/x-wiki
{{retaining title}}{{Infobox company
| name = Universal Music Group
|company_name =Universal Music Group
|company_logo =Universal Music Group logo.svg
|image =Umgheadquarters.jpg
|caption =Santa Monica, Californiaမှာ ရှိသောUniversal Music ၏ စက်မှုအဆောက်အအုံ
|industry =သီချင်းထုတ်ဝေရေး/တေးသံသွင်းလုပ်ငန်း
|area_served =ကမ္ဘာတစ်လွှား(မြန်မာအပါအ၀င် တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းသော နိုင်ငံများမှအပ)
|locations =Hilversum {{flag|နယ်သာလန်နိုင်ငံ}}၊ Santa Monica၊ California {{flag|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}}
|services =သီချင်းထုတ်ဝေရေး၊ထုတ်လုပ်သူ
|foundation =စက်တင်ဘာ၊၁၉၃၄
|key people =Lucian Grainge(Chairman & CEO)၊Boyd Muir(CEO)
| subsid =Polydor Record
Def Jam Recording
Republic Recording
Def Island Record
|parent =[[Vivendi]]
|owner =[[Vivendi]](70%)
Tendent(20%)
Others(10%)
|num_employees =8319(2018)
|revenue ={{profit}}[[ယူရို]]၅.၉၈၄ဘီလီယံ[[အမေရိကန်ဒေါ်လာ]]၆.၈၃ဘီလီယံ(၂၀၂၁)
|homepage ={{url|https://www.universalmusic.com|www.universalmusic.com}}
}}
Universal Music Groupသည်[[ နယ်သာလန်နိုင်ငံ]]အခြေစိုက် အသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်ကာ ၎င်းသည် ပြင်သစ်မီဒီယာ[[Vivendi]]နှင့် တရုတ်နိုင်ငံနည်းပညာလုပ်ငန်း Tencentတို့မှ ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံပေါင်း၅၀ကျော်တွင်ရှိကာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သီချင်းဈေးကွက်၏ ၃၀ရာခိုင်နှုန်းကို ရယူထားသော အကြီးဆုံးအသံသွင်းလုပ်ငန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://new.umusic.com/history.aspx |title=History|publisher=Universal Music Group|accessdate=2008-07-03}}</ref><ref>{{cite web|url=http://musicians.about.com/od/companyprofiles/p/Universal.htm |title=Universal Music Group|publisher=About.com|accessdate=2008-07-03}}</ref>
== Universal Music ၏ အနုပညာရှင်များ ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" style="border-collapse:collapse; font-size: 90%; text-align:center"
|-
! colspan="1"| နံပါတ်
! colspan="1"| အနုပညာရှင်အမည်
! colspan="3"| အသံသွင်းလုပ်ငန်း
|-
|1
|Justin Bieber
|Def Jam Recording
|-
|2
|Taylor Swift
|Universal Music
|-
|3
|BTS
|Universal Music
|-
|4
|Shawn Mendes
|Def Island Record
|-
|5
|Lady Gaga
|Universal Music
|-
|6
|Post Malone
|Republic Record
|-
|7
|Ariana Grande
|Universal Music
|-
|8
|Selena Gomez
|Universal Music
|-
|9
|Conan Gray
|Universal Music
|-
|10
|Imagine Dragons
|Universal Music
|-
|11
|OneRepublic
|Universal Music
==ကိုးကား==
{{reflist}}
chm6xv7p1bw8ldwm683y62rfksvkhxn
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Akariphyo
3
230256
752986
752857
2022-08-03T03:44:43Z
Ninjastrikers
22896
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Akariphyo ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၄၁၊ ၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
==[[:စိုင်းအောင်ခန့်]] အား [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်]] အဆိုပြုထားခြင်း==
[[File:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
{{Quote box|quote=<p>ဤသည်မှာ သင် ပထမဆုံး ဖန်တီးသော ဆောင်းပါးဖြစ်ပါက [[WP:Your first article|သင်၏ ပထမဆုံး ဆောင်းပါးအား ရေးသားနည်း လမ်းညွှန်]]ကို ဖတ်ရှုပေးပါ။</p><!---<p>You may want to consider using the [[Wikipedia:Article wizard|Article Wizard]] to help you create articles.</p> --->|width=20%|align=right}}
[[:စိုင်းအောင်ခန့်]] စာမျက်နှာအား ဝီကီပီးဒီးယားမှ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် အဆိုပြုထားပါသည်။ ဤသည်မှာ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#A7|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက် အပိုင်း A7]] အရ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဆောင်းပါးသည် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၊ တိရစ္ဆာန် တစ်ကောင်ချင်း၊ အဖွဲ့အစည်း (တီးဝိုင်းအဖွဲ့၊ ကလပ်၊ ကုမ္ပဏီ စသည်)၊ ဝက်ဘ်အကြောင်းအရာ၊ သို့မဟုတ် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အကြောင်းအရာသည် ထင်ရှားကျော်ကြားခြင်း သို့မဟုတ် အရေးပါခြင်းကို လက်ခံနိုင်လောက်အောင် ပြသနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#ဆောင်းပါးများ|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ]]ဖြင့် ဤသို့သော ဆောင်းပါးများသည် အချိန်မရွေး ဖျက်ပစ်ခြင်း ခံရနိုင်သည်။ ကျေးဇူးပြု၍ [[WP:N|မည်သည့်အချက်များအား ထင်ရှားအရေးပါမှုအဖြစ် လက်ခံသည်]]ဆိုခြင်းအား ဖတ်ရှုပါ။
အကယ်၍ သင့်အနေဖြင့် ဤစာမျက်နှာသည် ဤအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဖျက်ရန် မသင့်ဟု ယူဆပါက၊ [[:စိုင်းအောင်ခန့်|စာမျက်နှာသို့ သွားရောက်ကာ]] "ဤမဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ရန်"ကို နှိပ်ပြီး '''အဆိုပြုခြင်းကို ကန့်ကွက်နိုင်သည်'''။ ဤသို့ဖြင့် သင်သည် ရှင်းပြနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ရရှိမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စာမျက်နှာတစ်ခုသည် မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန် သတ်မှတ်ခံရပြီးပါက စာမျက်နှာကို ချက်ခြင်း ဖယ်ရှားပစ်နိုင်သည်ကို သတိပြုပါ။ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ရန် သတိပေးချက်ကို သင်ကိုယ်တိုင် မဖယ်ရှားပါနှင့်။ အကယ်၍ စာမျက်နှာသည် ဖျက်ပစ်ပြီးဖြစ်ပြီး ဖျက်ပစ်ခံလိုက်ရသော အချက်အလက်များအား နောင်တွင် ကိုးကားရန် ပြန်လည်အလိုရှိပါက ကျေးဇူးပြု၍ ဖျက်ပစ်လိုက်သော စီမံခန့်ခွဲသူ (အက်ဒမင်)အား ဆက်သွယ်ပါ။ <!-- Template:Db-notability-notice --> [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] <sup><span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span></sup> ၀၃:၄၄၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
dtmnb0blnoq0c097p8f7sfg3obdda0d
ဆွေးနွေးချက်:အမှတ်(၁)ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းစက်ရုံ
1
230274
753032
752898
2022-08-03T04:17:36Z
Pho Sai
45037
/* တည်နေရာ */ အကြောင်းပြန်ခြင်း
wikitext
text/x-wiki
== တည်နေရာ ==
@[[အသုံးပြုသူ:Pho Sai|Pho Sai]], [https://www.myanmar-now.org/mm/news/12161 မြန်မာနောင်းဆောင်းပါး] မှာ ကပစ ၁ က တပ်ကုန်းမှာလို့ ဖော်ပြထားတယ်ဗျ။ သူ့ထဲက စာရင်းအရ စက်ရုံ ၂၅ ခုမှာ ရန်ကုန်တိုင်းထဲမှာ တစ်ခုပဲ ပါပြီး ကပစ ၁၁၊ တိုက်ကြီးမှာလို့ တွေ့တယ်။ တစ်ချက်လောက် ပြန်စစ်ပေးပါဦးဗျ။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] <sup><span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span></sup> ၀၇:၃၆၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
:@[[အသုံးပြုသူ:Ninjastrikers|Ninjastrikers]], sure Bro. [[အသုံးပြုသူ:Pho Sai|🌐 Pho Sai®️]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Pho Sai|ဆွေးနွေး]]) ၀၄:၁၇၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
g76mod7fmgmevkyyl0egh6j1co91ii6
အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃
0
230278
752940
752913
2022-08-02T15:48:44Z
Ninjastrikers
22896
[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox election
|election_name = မြန်မာ့ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃
| country = Myanmar
| type = Parliamentary
| ongoing = yes
| previous_election = အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀
| previous_year = ၂၀၂၀ (ပယ်ဖျက်)
| previous_mps =
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election =
| majority_seats =
| election_date = ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လအတွင်း
| image1 = Than Htay USDP.jpg
| leader1 = [[သန်းဌေး]]
| leader_since1 = ၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၆
| party1 = [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ခိုင်ဖြိုး]]
| leaders_seat1 = ''မသိသေး''
| last_election1 = ၂၆ ([[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]]) / ၇ ([[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]])
| seats_before1 = ''မသိသေး''
| seats1 =
| seat_change1 =
| popular_vote1 =
| percentage1 =
| swing1=
}}
[[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လရှိ ရက်တစ်ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ [[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယခင်မဲပေးစနစ် [[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်]]ကို အသုံးမပြုဘဲ [[အချိုးကျ ဗဟုကိုယ်စားလှယ်ရွေးချယ်ခြင်း|အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ်]]ကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်ပါသည်။<ref>https://www.bnionline.net/mm/news-92645</ref>
ဤ[[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်း]]ပြီးနောက် ပထမဆုံးကျင်းပမည့် [[ရွေးကောက်ပွဲ]]ဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စစ်တပ်က တိုင်းပြည်ကို [[နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ|အရေးပေါ်အခြေအနေ]]<ref>https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-31/myanmar-extends-state-of-emergency-for-six-months-until-february</ref>အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ယာယီသမ္မတ]] [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]က မြန်မာနိုင်ငံ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]အရ နှစ်နှစ်တာ အမြင့်ဆုံးကာလကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အရေးပေါ်အခြေအနေ ပြီးဆုံးချိန်မှ ခြောက်လထက် နောက်မကျစေဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန် လိုအပ်ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂ နှစ်နှင့် ခြောက်လအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် [[တပ်မတော်]]က ကတိပြုထားသည်။ <ref>https://www.dw.com/en/myanmar-junta-promises-elections-by-2023/a-58720116/</ref><ref>https://www.aljazeera.com/news/2021/8/1/min-aung-hlaing-promises-myanmar-multi-party-elections-2023</ref> ဤရွေးကောက်ပွဲတွင် တပ်မတော်သည် ၎င်း၏ သက်တမ်းတိုးအုပ်ချုပ်မှုအတွက် တရားဝင်မှုကို ရှာဖွေရန် မျှော်လင့်ထားသောကြောင့် လွပ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုမရှိသော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ရန် များသည်။<ref>https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Crisis/Myanmar-military-prepares-for-election-in-bid-for-legitimacy</ref>
==ကိုးကား==
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများ]]
qn8vv9203cqzzhox9dh2fuf1ihkz27o
752941
752940
2022-08-02T15:53:21Z
Ninjastrikers
22896
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox election
|election_name = မြန်မာ့ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃
| country = Myanmar
| type = Parliamentary
| ongoing = yes
| previous_election = အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀
| previous_year = ၂၀၂၀ (ပယ်ဖျက်)
| previous_mps =
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election =
| majority_seats =
| election_date = ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လအတွင်း
<!-- NLD -->
<!-- NLD ပါတီအား ဖျက်သိမ်းခြင်း မပြုသေးသဖြင့် ဤစာသားများအား ကျေးဇူးပြု၍ မဖယ်ရှားပါနှင့် -->
| image1 = Aung San Suu Kyi at the Enthronement of Naruhito (1).jpg
| leader1 = ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]<br>(အကျဉ်းကျခံနေရ)
| leader_since1 = ၂၇ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈
| party1 = အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်
| leaders_seat1 =
| last_election1 = {{nowrap|[[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]] ၂၅၈/ [[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]] ၁၃၈}}
| seats_before1 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]] ၀ / [[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]] ၀
| seats1 =
| seat_change1 =
| popular_vote1 =
| percentage1 =
| swing1 =
<!-- USDP -->
| image2 = Than Htay USDP.jpg
| leader2 = ဦး[[သန်းဌေး]]
| leader_since2 = ၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၆
| party2 = ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
| leaders_seat2 =
| last_election2 = ၂၆ ([[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]]) / ၇ ([[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]])
| seats_before2 = 0 [[House of Representatives (Myanmar)|R]] / 0 [[House of Nationalities|N]]
| seats2 =
| seat_change2 =
| popular_vote2 =
| percentage2 =
| swing2 =
| title = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]]
| before_election = ဦး[[မြင့်ဆွေ]] (ယာယီ)
| before_party = ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
| after_election =
| after_party =
| map =
| map_caption =
}}
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
[[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လရှိ ရက်တစ်ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ [[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယခင်မဲပေးစနစ် [[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်]]ကို အသုံးမပြုဘဲ [[အချိုးကျ ဗဟုကိုယ်စားလှယ်ရွေးချယ်ခြင်း|အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ်]]ကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်ပါသည်။<ref>https://www.bnionline.net/mm/news-92645</ref>
ဤ[[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်း]]ပြီးနောက် ပထမဆုံးကျင်းပမည့် [[ရွေးကောက်ပွဲ]]ဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စစ်တပ်က တိုင်းပြည်ကို [[နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ|အရေးပေါ်အခြေအနေ]]<ref>https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-31/myanmar-extends-state-of-emergency-for-six-months-until-february</ref>အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ယာယီသမ္မတ]] [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]က မြန်မာနိုင်ငံ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]အရ နှစ်နှစ်တာ အမြင့်ဆုံးကာလကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အရေးပေါ်အခြေအနေ ပြီးဆုံးချိန်မှ ခြောက်လထက် နောက်မကျစေဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန် လိုအပ်ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂ နှစ်နှင့် ခြောက်လအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် [[တပ်မတော်]]က ကတိပြုထားသည်။ <ref>https://www.dw.com/en/myanmar-junta-promises-elections-by-2023/a-58720116/</ref><ref>https://www.aljazeera.com/news/2021/8/1/min-aung-hlaing-promises-myanmar-multi-party-elections-2023</ref> ဤရွေးကောက်ပွဲတွင် တပ်မတော်သည် ၎င်း၏ သက်တမ်းတိုးအုပ်ချုပ်မှုအတွက် တရားဝင်မှုကို ရှာဖွေရန် မျှော်လင့်ထားသောကြောင့် လွပ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုမရှိသော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ရန် များသည်။<ref>https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Crisis/Myanmar-military-prepares-for-election-in-bid-for-legitimacy</ref>
==ကိုးကား==
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများ]]
q44jctqrnu4uzye3wlam21mhy5d9y4m
753040
752941
2022-08-03T05:40:04Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox election
|election_name = မြန်မာ့ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃
| country = Myanmar
| type = Parliamentary
| ongoing = yes
| previous_election = အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀
| previous_year = ၂၀၂၀ (ပယ်ဖျက်)
| previous_mps =
| next_election =
| next_year =
| seats_for_election =
| majority_seats =
| election_date = ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လအတွင်း
<!-- NLD -->
<!-- NLD ပါတီအား ဖျက်သိမ်းခြင်း မပြုသေးသဖြင့် ဤစာသားများအား ကျေးဇူးပြု၍ မဖယ်ရှားပါနှင့် -->
| image1 = Aung San Suu Kyi at the Enthronement of Naruhito (1).jpg
| leader1 = ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]<br>(အကျဉ်းကျခံနေရ)
| leader_since1 = ၂၇ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈
| party1 = အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်
| leaders_seat1 =
| last_election1 = {{nowrap|[[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]] ၂၅၈/ [[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]] ၁၃၈}}
| seats_before1 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]] ၀ / [[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]] ၀
| seats1 =
| seat_change1 =
| popular_vote1 =
| percentage1 =
| swing1 =
<!-- USDP -->
| image2 = Than Htay USDP.jpg
| leader2 = ဦး[[သန်းဌေး]]
| leader_since2 = ၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၁၆
| party2 = ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
| leaders_seat2 =
| last_election2 = ၂၆ ([[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]]) / ၇ ([[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]])
| seats_before2 = [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်|ပြည်သူ့]] ၀ / [[အမျိုးသားလွှတ်တော်|အမျိုးသား]] ၀
| seats2 =
| seat_change2 =
| popular_vote2 =
| percentage2 =
| swing2 =
| title = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]]
| before_election = ဦး[[မြင့်ဆွေ]] (ယာယီ)
| before_party = ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
| after_election =
| after_party =
| map =
| map_caption =
}}
{{မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းဆိုင်ရာ}}
[[မြန်မာနိုင်ငံ]]တွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လရှိ ရက်တစ်ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ [[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယခင်မဲပေးစနစ် [[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်]]ကို အသုံးမပြုဘဲ [[အချိုးကျ ဗဟုကိုယ်စားလှယ်ရွေးချယ်ခြင်း|အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ်]]ကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်ပါသည်။<ref>https://www.bnionline.net/mm/news-92645</ref>
ဤ[[ရွေးကောက်ပွဲ]]သည် [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်း]]ပြီးနောက် ပထမဆုံးကျင်းပမည့် [[ရွေးကောက်ပွဲ]]ဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စစ်တပ်က တိုင်းပြည်ကို [[နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ|အရေးပေါ်အခြေအနေ]]<ref>https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-31/myanmar-extends-state-of-emergency-for-six-months-until-february</ref>အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ယာယီသမ္မတ]] [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]က မြန်မာနိုင်ငံ [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]အရ နှစ်နှစ်တာ အမြင့်ဆုံးကာလကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အရေးပေါ်အခြေအနေ ပြီးဆုံးချိန်မှ ခြောက်လထက် နောက်မကျစေဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရန် လိုအပ်ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂ နှစ်နှင့် ခြောက်လအကြာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် [[တပ်မတော်]]က ကတိပြုထားသည်။ <ref>https://www.dw.com/en/myanmar-junta-promises-elections-by-2023/a-58720116/</ref><ref>https://www.aljazeera.com/news/2021/8/1/min-aung-hlaing-promises-myanmar-multi-party-elections-2023</ref> ဤရွေးကောက်ပွဲတွင် တပ်မတော်သည် ၎င်း၏ သက်တမ်းတိုးအုပ်ချုပ်မှုအတွက် တရားဝင်မှုကို ရှာဖွေရန် မျှော်လင့်ထားသောကြောင့် လွပ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုမရှိသော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ရန် များသည်။<ref>https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Crisis/Myanmar-military-prepares-for-election-in-bid-for-legitimacy</ref>
==ကိုးကား==
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲများ]]
5diq4fcrufimbbkt7mur6mkgg1drrpi
အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်
0
230279
753068
752914
2022-08-03T07:43:01Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
'''အနိုင်ရသူ အကုန်ယူ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်''' ({{lang-en|'''First-past-the-post, FTPT'''}}) တွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် မိမိတို့နှစ်သက်ရာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးကို မဲပေးရွေးချယ်ကြပြီး မဲအများဆုံးရရှိသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် အနိုင်ရရှိမည်။ FPTP သည် [[အများစု ကိုယ်စားပြုစနစ်|အများစု ကိုယ်စားပြု]]သည့်နည်းလမ်းဖြစ်ပြီး အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးတည်း ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုများကို အသုံးပြုသည့် စနစ်များတွင် အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုပါသည်။ FPTP ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်တွင် ဥပဒေပြု[[ရွေးကောက်ပွဲ|ရွေးကောက်ပွဲများ]]အတွက် ထိုင်ခုံနေရာများ ခွဲဝေပေးရာတွင် အဓိကပုံစံအဖြစ် အသုံးပြုကြပြီး အများစုမှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောကမ္ဘာတွင် ဖြစ်သည်။ ဤ "first-past-the-post" အင်္ဂလိပ်စကားစုသည် အပြီးသတ်စည်းမျဥ်းတွင် ပို့စ်တစ်ခုပါရှိနေသည့် [[မြင်းပြိုင်ခြင်း|ဗြိတိသျှမြင်းပြိုင်ခြင်း]]၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။
[[Category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်များ]]
00y6e76umn4z9d91qaowb4ysbcr46b4
753071
753068
2022-08-03T07:44:46Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
'''အနိုင်ရသူ အကုန်ယူ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်''' ({{lang-en|'''First-past-the-post, FTPT'''}}) တွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် မိမိတို့နှစ်သက်ရာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးကို မဲပေးရွေးချယ်ကြပြီး မဲအများဆုံးရရှိသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် အနိုင်ရရှိမည်။ FPTP သည် [[အများစု ကိုယ်စားပြုစနစ်|အများစု ကိုယ်စားပြု]]သည့်နည်းလမ်းဖြစ်ပြီး အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးတည်း ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုများကို အသုံးပြုသည့် စနစ်များတွင် အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုပါသည်။ FPTP ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်တွင် ဥပဒေပြု[[ရွေးကောက်ပွဲ|ရွေးကောက်ပွဲများ]]အတွက် ထိုင်ခုံနေရာများ ခွဲဝေပေးရာတွင် အဓိကပုံစံအဖြစ် အသုံးပြုကြပြီး အများစုမှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောကမ္ဘာတွင် ဖြစ်သည်။ ဤ "first-past-the-post" အင်္ဂလိပ်စကားစုသည် အပြီးသတ်စည်းမျဥ်းတွင် ပို့စ်တစ်ခုပါရှိနေသည့် [[မြင်းပြိုင်ခြင်း|ဗြိတိသျှမြင်းပြိုင်ခြင်း]]၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။
[[Category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်များ]]
==နောက်ထပ်ဖတ်ရှုရန်==
*[[ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်]]
9b04f71j7m23f27bdz0ovkdoldfuovs
753093
753071
2022-08-03T08:05:26Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
'''အနိုင်ရသူ အကုန်ယူ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်''' ({{lang-en|'''First-past-the-post, FPTP'''}}) တွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် မိမိတို့နှစ်သက်ရာ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးကို မဲပေးရွေးချယ်ကြပြီး မဲအများဆုံးရရှိသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် အနိုင်ရရှိမည်။ FPTP သည် [[အများစု ကိုယ်စားပြုစနစ်|အများစု ကိုယ်စားပြု]]သည့်နည်းလမ်းဖြစ်ပြီး အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးတည်း ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုများကို အသုံးပြုသည့် စနစ်များတွင် အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုပါသည်။ FPTP ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်တွင် ဥပဒေပြု[[ရွေးကောက်ပွဲ|ရွေးကောက်ပွဲများ]]အတွက် ထိုင်ခုံနေရာများ ခွဲဝေပေးရာတွင် အဓိကပုံစံအဖြစ် အသုံးပြုကြပြီး အများစုမှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောကမ္ဘာတွင် ဖြစ်သည်။ ဤ "first-past-the-post" အင်္ဂလိပ်စကားစုသည် အပြီးသတ်စည်းမျဥ်းတွင် ပို့စ်တစ်ခုပါရှိနေသည့် [[မြင်းပြိုင်ခြင်း|ဗြိတိသျှမြင်းပြိုင်ခြင်း]]၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။
[[Category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်များ]]
==နောက်ထပ်ဖတ်ရှုရန်==
*[[ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်]]
*[[နှစ်ကျော့ပြန်စနစ်]]
idlicavi5ry4zt9n0s4b6qfppu8em93
ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ
0
230281
752917
2022-08-02T12:14:31Z
Jokomarel
101196
[[ကွန်ဆာဗေးတစ် ဝါဒ]] စာမျက်နှာကို [[ရှေးရိုးစွဲဝါဒ]] သို့ Jokomarelက ရွှေ့ခဲ့သည်: မြန်မာဝေါဟာရကို အသုံးပြုလျှင် ပိုကောင်းမွန်မည်။
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ရှေးရိုးစွဲဝါဒ]]
qbnodio9wo4r3t5awq9r5xwhhi1h0k0
တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ
0
230282
752921
2022-08-02T12:31:12Z
Jokomarel
101196
"{{redirect3|တိုးတက်သောဝါဒ|တိုးတက်ရေးဝါဒ|တိုးတက်မှုဝါဒ}} {{Short description|လူမှုရေးတိုးတက်မှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသေ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{redirect3|တိုးတက်သောဝါဒ|တိုးတက်ရေးဝါဒ|တိုးတက်မှုဝါဒ}}
{{Short description|လူမှုရေးတိုးတက်မှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်}}
'''တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ''' {{lang|en|'''Progressivism'''}} သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ လူသားလူ့အဖွဲ့အစည်းများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်မှုမှတစ်ဆင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ခံယူထားသော တွေးခေါ်နည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒသည် [[သိပ္ပံပညာ|သိပ္ပံ]]၊ [[နည်းပညာ]]၊ [[စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု|စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု]]နှင့် လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ လူမှုရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှတစ်ဆင့် လူ့အခြေအနေတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဤအတွေးအမြင်ကို လိုက်နာသူများသည် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒတွင် လူတိုင်းအကျုံးဝင်သော အသုံးချမှုရှိကြောင်းနှင့် ဤအယူအဆကို လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနေရာတိုင်းသို့ ဖြန့်ကြက်ရန် ကြိုးပမ်းကြသည်ဟု စွဲမှတ်ကြသည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် လက်တွေ့ကျသော အသိပညာအသစ်ကို အသုံးချခြင်းကြောင့် ဥရောပရှိ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်လာသည်ဟု ယုံကြည်ချက်ကြောင့် [[ဉာဏ်အလင်းပွင့်သည့်ခေတ်]]တွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။
m3bbhxmzvmg5g75g8jucl25nn83mnav
752922
752921
2022-08-02T12:31:53Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect2|တိုးတက်သောဝါဒ|တိုးတက်မှုဝါဒ}}
{{Short description|လူမှုရေးတိုးတက်မှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်}}
'''တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ''' ({{lang|en|'''Progressivism'''}}) သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ လူသားလူ့အဖွဲ့အစည်းများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်မှုမှတစ်ဆင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ခံယူထားသော တွေးခေါ်နည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒသည် [[သိပ္ပံပညာ|သိပ္ပံ]]၊ [[နည်းပညာ]]၊ [[စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု|စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု]]နှင့် လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ လူမှုရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှတစ်ဆင့် လူ့အခြေအနေတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဤအတွေးအမြင်ကို လိုက်နာသူများသည် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒတွင် လူတိုင်းအကျုံးဝင်သော အသုံးချမှုရှိကြောင်းနှင့် ဤအယူအဆကို လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနေရာတိုင်းသို့ ဖြန့်ကြက်ရန် ကြိုးပမ်းကြသည်ဟု စွဲမှတ်ကြသည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် လက်တွေ့ကျသော အသိပညာအသစ်ကို အသုံးချခြင်းကြောင့် ဥရောပရှိ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်လာသည်ဟု ယုံကြည်ချက်ကြောင့် [[ဉာဏ်အလင်းပွင့်သည့်ခေတ်]]တွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။
chjz1evrpomi43hkdcbfxptgztc16b8
753067
752922
2022-08-03T07:41:25Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect2|တိုးတက်သောဝါဒ|တိုးတက်မှုဝါဒ}}
{{Short description|လူမှုရေးတိုးတက်မှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်}}
'''တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒ''' ({{lang|en|'''Progressivism'''}}) သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ လူသားလူ့အဖွဲ့အစည်းများ တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် နိုင်ငံရေးလုပ်ဆောင်မှုမှတစ်ဆင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ခံယူထားသော တွေးခေါ်နည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒသည် [[သိပ္ပံပညာ|သိပ္ပံ]]၊ [[နည်းပညာ]]၊ [[စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု|စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု]]နှင့် လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုများအပေါ် အခြေခံ၍ လူမှုရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမှတစ်ဆင့် လူ့အခြေအနေတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။ ဤအတွေးအမြင်ကို လိုက်နာသူများသည် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒတွင် လူတိုင်းအကျုံးဝင်သော အသုံးချမှုရှိကြောင်းနှင့် ဤအယူအဆကို လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနေရာတိုင်းသို့ ဖြန့်ကြက်ရန် ကြိုးပမ်းကြသည်ဟု စွဲမှတ်ကြသည်။ လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် လက်တွေ့ကျသော အသိပညာအသစ်ကို အသုံးချခြင်းကြောင့် ဥရောပရှိ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း လူ့အဖွဲ့အစည်း တိုးတက်လာသည်ဟု ယုံကြည်ချက်ကြောင့် [[ဉာဏ်အလင်းပွင့်သည့်ခေတ်]]တွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။
[[Category:နိုင်ငံရေးဝါဒ]]
ixd29lqdphvl2aqkdq6utoks0qwlrlo
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:LEO Tint Lwin
3
230284
752929
2022-08-02T13:46:26Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် LEO Tint Lwin ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၄၆၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
dp55rc9zmgc94m3yaww6i9152xky333
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Матвей Котейкин
3
230285
752931
2022-08-02T14:46:35Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Матвей Котейкин ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၄၆၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
e5kxtmk2b6g7gz67xa4yfzvubgq86fh
ဝီကီပီးဒီးယား:Administrators
4
230286
752933
2022-08-02T15:46:25Z
Ninjastrikers
22896
[[ဝီကီပီးဒီးယား:Administrators]] စာမျက်နှာကို [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ ပြန်ညွှန်းပေါ်ထပ်၍ Ninjastrikers က ရွှေ့ခဲ့သည်: localized
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
kjpzxo671m4n8jueg3gx4u8euwb1au3
ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:Administrators
5
230287
752935
2022-08-02T15:46:26Z
Ninjastrikers
22896
[[ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:Administrators]] စာမျက်နှာကို [[ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:စီမံခန့်ခွဲသူများ]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်: localized
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်:စီမံခန့်ခွဲသူများ]]
fd5hqzn8563p7cieqp229b4y2rzd5cj
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:QueenofBithynia
3
230288
752936
2022-08-02T15:46:44Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် QueenofBithynia ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၄၆၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
sqpnme34pi459662b64a3s8v54g8m3a
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:DoNotBlox
3
230289
752937
2022-08-02T15:46:54Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် DoNotBlox ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၄၆၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
0kvkg8r92g9f9bxe4v4njuksv03le0x
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Shoon lae la
3
230290
752938
2022-08-02T15:47:04Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Shoon lae la ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၄၇၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
ij7655dwb4ueys8verx0fauvo6gixzg
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Soenaungnaung
3
230291
752939
2022-08-02T15:47:14Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Soenaungnaung ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၄၇၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
bxmt9o5cq1hk6gcgrmypelurk1ewchs
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Pyae (Era)
3
230292
752943
2022-08-02T16:47:23Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Pyae (Era) ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၄၇၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
0bjne8cx9vfbihtcilynkccovqiamqj
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Blua lago
3
230293
752945
2022-08-02T18:47:42Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Blua lago ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၈:၄၇၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
35xxxld9vn6qyw60r5m16ric9v9ld2c
စိုင်းအောင်ခန့်
0
230294
752946
2022-08-02T18:47:49Z
Akariphyo
104412
"{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၅|၁၀}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnici..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၅|၁၀}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၁၀ မေလ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။
fzmknb75llq8ihaujbxvdgzdvhakdkp
752969
752946
2022-08-03T00:54:02Z
Octahedron80
997
[[စိုင်းအောင်ခန့်]] စာမျက်နှာကို [[စိုင်းအောင်ခန့်]] သို့ Octahedron80က ရွှေ့ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၅|၁၀}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၁၀ မေလ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။
fzmknb75llq8ihaujbxvdgzdvhakdkp
752971
752969
2022-08-03T00:54:35Z
Octahedron80
997
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၅|၁၀}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၁၀ မေလ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။
ofmc289jy82ufvfv4x7pr8eu1q40en9
752972
752971
2022-08-03T01:26:39Z
Akariphyo
104412
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၂၂ ဇူလိုင်လ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။စိုင်အောင်ခန့် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ရ
တောင်ငူမြို့၌ အဖ ဦးဝင်းနိုင်၊ အမိ ဒေါ်မိုးမိုးဦးတို့က မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၄ ယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ အလက (၃) တောင်ငူတွင်တွင် မူလတန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ အထက (၂) တောင်ငူတွင် အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ သင်ကြားခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို အောင်မြင် ခဲ့သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ထုတ် တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်းတွင် 'ရွှေလည်တိုင်' ကဗျာဖြင့် စာပေလောကသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကဗျာများ ဆက်လက်ရေးသားနေဆဲ ဖြစ်သည်။
ယခု အခါ ပညာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး များ အပြင် အစိုးရ ရာထူးဝင်ခွင့် သင်တန်းများ နှင့် ပရဟိတအလုပ်များ လုပ်ကိုင်ကာ နေထိုင်ရင်း စာအုပ်ထုတ်၊ ကဗျာရေးသားဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် (၁၀)၊ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅ ထုတ်မှ</ref>
9yubdcag2g83dbmhvj46a3kejzuqpcs
752973
752972
2022-08-03T01:30:32Z
Akariphyo
104412
စာအုပ်များ
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၂၂ ဇူလိုင်လ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။စိုင်အောင်ခန့် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ရ
တောင်ငူမြို့၌ အဖ ဦးဝင်းနိုင်၊ အမိ ဒေါ်မိုးမိုးဦးတို့က မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၄ ယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ အလက (၃) တောင်ငူတွင်တွင် မူလတန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ အထက (၂) တောင်ငူတွင် အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ သင်ကြားခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို အောင်မြင် ခဲ့သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ထုတ် တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်းတွင် 'ရွှေလည်တိုင်' ကဗျာဖြင့် စာပေလောကသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကဗျာများ ဆက်လက်ရေးသားနေဆဲ ဖြစ်သည်။
ယခု အခါ ပညာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး များ အပြင် အစိုးရ ရာထူးဝင်ခွင့် သင်တန်းများ နှင့် ပရဟိတအလုပ်များ လုပ်ကိုင်ကာ နေထိုင်ရင်း စာအုပ်ထုတ်၊ ကဗျာရေးသားဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် (၁၀)၊ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅ ထုတ်မှ</ref>
== ရေးသား ထုတ်ဝေ ခဲ့သော စာအုပ်များ စာရင်း ==
{| class="wikitable"
|+
!စဉ်
!စာအုပ်အမည်
|-
|၁
|''ရွှေလည်တိုင်''
|-
|၂
|''စိုင်းအောင်ခန့် - ရာထူးဝင်ခွင့်စာအုပ်''
|-
|၃
|''နံရံတိုင်းမှာ နားရှိတယ်''
|}
qqtk7l44crh2xx78yi2j05qgyb823x5
752974
752973
2022-08-03T01:35:17Z
Akariphyo
104412
စာကိုယ်
wikitext
text/x-wiki
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၂၂ ဇူလိုင်လ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။စိုင်အောင်ခန့် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ရ
တောင်ငူမြို့၌ အဖ ဦးဝင်းနိုင်၊ အမိ ဒေါ်မိုးမိုးဦးတို့က မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၄ ယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ အလက (၃) တောင်ငူတွင်တွင် မူလတန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ အထက (၂) တောင်ငူတွင် အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ သင်ကြားခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို အောင်မြင် ခဲ့သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ထုတ် တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်းတွင် 'ရွှေလည်တိုင်' ကဗျာဖြင့် စာပေလောကသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကဗျာများ ဆက်လက်ရေးသားနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ နှစ် တွင် B.F.F ပရဟိတအသင်းကို တည်ထောင်ကာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသောစာသင်ကျောင်းများ နှင့် မိဘမဲ့ဂေဟာများအား လှူဒါန်းပေးနေသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်ကာ ပညာရေးလောကသို့ စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ ပညာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး များ အပြင် အစိုးရ ရာထူးဝင်ခွင့် သင်တန်းများ နှင့် ပရဟိတအလုပ်များ လုပ်ကိုင်ကာ နေထိုင်ရင်း စာအုပ်ထုတ်၊ ကဗျာရေးသားဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် (၁၀)၊ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅ ထုတ်မှ</ref>
== ရေးသား ထုတ်ဝေ ခဲ့သော စာအုပ်များ စာရင်း ==
{| class="wikitable"
|+
!စဉ်
!စာအုပ်အမည်
|-
|၁
|''ရွှေလည်တိုင်''
|-
|၂
|''စိုင်းအောင်ခန့် - ရာထူးဝင်ခွင့်စာအုပ်''
|-
|၃
|''နံရံတိုင်းမှာ နားရှိတယ်''
|}
5bi8ag7jjhwm633sv0a9zwilxd97ega
752985
752974
2022-08-03T03:43:37Z
Ninjastrikers
22896
[[WP:A7]]
wikitext
text/x-wiki
{{db-person}}
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၂၂ ဇူလိုင်လ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။စိုင်အောင်ခန့် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ရ
တောင်ငူမြို့၌ အဖ ဦးဝင်းနိုင်၊ အမိ ဒေါ်မိုးမိုးဦးတို့က မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၄ ယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ အလက (၃) တောင်ငူတွင်တွင် မူလတန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ အထက (၂) တောင်ငူတွင် အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ သင်ကြားခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို အောင်မြင် ခဲ့သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ထုတ် တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်းတွင် 'ရွှေလည်တိုင်' ကဗျာဖြင့် စာပေလောကသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကဗျာများ ဆက်လက်ရေးသားနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ နှစ် တွင် B.F.F ပရဟိတအသင်းကို တည်ထောင်ကာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသောစာသင်ကျောင်းများ နှင့် မိဘမဲ့ဂေဟာများအား လှူဒါန်းပေးနေသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်ကာ ပညာရေးလောကသို့ စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ ပညာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး များ အပြင် အစိုးရ ရာထူးဝင်ခွင့် သင်တန်းများ နှင့် ပရဟိတအလုပ်များ လုပ်ကိုင်ကာ နေထိုင်ရင်း စာအုပ်ထုတ်၊ ကဗျာရေးသားဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် (၁၀)၊ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅ ထုတ်မှ</ref>
== ရေးသား ထုတ်ဝေ ခဲ့သော စာအုပ်များ စာရင်း ==
{| class="wikitable"
|+
!စဉ်
!စာအုပ်အမည်
|-
|၁
|''ရွှေလည်တိုင်''
|-
|၂
|''စိုင်းအောင်ခန့် - ရာထူးဝင်ခွင့်စာအုပ်''
|-
|၃
|''နံရံတိုင်းမှာ နားရှိတယ်''
|}
rtl9ak7omg8hdkolvmmbzj84w4dnm79
753031
752985
2022-08-03T04:16:23Z
Akariphyo
104412
စာကိုယ်
wikitext
text/x-wiki
{{db-person}}
{{cleanup|date=၂၀၁၉}}{{infobox person|name=စိုင်းအောင်ခန့် ( ဇော်ဇော်ထွန်း)|birth_date={{birth date|၁၉၉၇|၇|၂၂}}|parents=ဦးဝင်းနိုင် + ဒေါ်မိုးမိုးဉီး|nationality={{flag|Myanmar}}|education=B.A(Myanmar)|ethnicity=[[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း/ဗမာ]]|birth_place=[[ပဲခူးတိုင်း]]၊ [[တောင်ငူမြို့]]|occupation=ပညာရေးအကြံပေး၊|religion=ဗုဒ္ဓဘာသာ}}'''စိုင်းအောင်ခန့် '''(အမည်ရင်း - '''ဇော်ဇော်ထွန်း''') သည် (၂၂ ဇူလိုင်လ ၁၉၉၇ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံသားပညာရေးအကြံပေးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။
စိုင်းအောင်ခန့် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် တောင်ငူမြို့၌ အဖ ဦးဝင်းနိုင်၊ အမိ ဒေါ်မိုးမိုးဦးတို့က မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၄ ယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ အလက (၃) တောင်ငူတွင်တွင် မူလတန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ အထက (၂) တောင်ငူတွင် အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်း ပညာကိုလည်းကောင်း၊ သင်ကြားခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို အောင်မြင် ခဲ့သည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ်ထုတ် တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်းတွင် 'ရွှေလည်တိုင်' ကဗျာဖြင့် စာပေလောကသို့ ရောက်ရှိလာပြီး၊ ကဗျာများ ဆက်လက်ရေးသားနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ နှစ် တွင် B.F.F ပရဟိတအသင်းကို တည်ထောင်ကာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသောစာသင်ကျောင်းများ နှင့် မိဘမဲ့ဂေဟာများအား လှူဒါန်းပေးနေသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်ကာ ပညာရေးလောကသို့ စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ ပညာရေးဆိုင်ရာအကြံပေး များ အပြင် အစိုးရ ရာထူးဝင်ခွင့် သင်တန်းများ နှင့် ပရဟိတအလုပ်များ လုပ်ကိုင်ကာ နေထိုင်ရင်း စာအုပ်ထုတ်၊ ကဗျာရေးသားဆဲ ဖြစ်သည်။<ref>တောင်ငူ မဂ္ဂဇင်း၊ အမှတ် (၁၀)၊ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၅ ထုတ်မှ</ref>
== ရေးသား ထုတ်ဝေ ခဲ့သော စာအုပ်များ စာရင်း ==
{| class="wikitable"
|+
!စဉ်
!စာအုပ်အမည်
|-
|၁
|''ရွှေလည်တိုင်''
|-
|၂
|''စိုင်းအောင်ခန့် - ရာထူးဝင်ခွင့်စာအုပ်''
|-
|၃
|''နံရံတိုင်းမှာ နားရှိတယ်''
|}
70ochjtvctpbckqzzzqhfe2msuz3phw
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Нейроромант
3
230295
752949
2022-08-02T20:48:00Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Нейроромант ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
axhzw90kssx1w1p6myqsapfljhxtzdw
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Komissaarien jahtaama
3
230296
752950
2022-08-02T20:48:10Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Komissaarien jahtaama ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
0q3g92yvyl2jih6lm04jlk3q7u49owi
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Nr. Umar S. A
3
230297
752951
2022-08-02T20:48:20Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Nr. Umar S. A ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
c118s7lt20jiisuh5s8y3ieb64mucyd
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Komyozawhtun
3
230298
752960
2022-08-02T22:48:38Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Komyozawhtun ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၂:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
5fd8euil8k5jphedkae71as7cwi7hc8
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Hirad 14
3
230299
752961
2022-08-02T23:48:47Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Hirad 14 ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၃:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
f0veecir1ko4eki3goaanjyfuymnp14
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:DragonsAreVeryCool
3
230300
752962
2022-08-02T23:48:58Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် DragonsAreVeryCool ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၃:၄၈၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
tefp0fqf2863mjj3qb02hpllpyeiyd1
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Komyozawhtunply
3
230301
752963
2022-08-02T23:49:08Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Komyozawhtunply ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၃:၄၉၊ ၂ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
oq1sjgjtv4qb9bhxo6b6rn0e9zll7q0
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Md osarmar
3
230302
752966
2022-08-03T00:49:17Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Md osarmar ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၄၉၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
aliyxcxch4gl39tgq17wi5zf1va9bx3
ဆွေးနွေးချက်:အက်စ် (အက္ခရာ)
1
230303
752967
2022-08-03T00:51:05Z
Octahedron80
997
/* The name */ အပိုင်းသစ်
wikitext
text/x-wiki
== The name ==
Even this article is named <အဲ့စ်> but <အက်စ်> is also generally used. [[အသုံးပြုသူ:Octahedron80|Octahedron80]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Octahedron80|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
lwkta7mrl2gowny3otzarnbwok7rab6
752968
752967
2022-08-03T00:52:42Z
Octahedron80
997
wikitext
text/x-wiki
== The name ==
Although this article is named <အဲ့စ်>, but <အက်စ်> is also generally used. [[အသုံးပြုသူ:Octahedron80|Octahedron80]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Octahedron80|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
t2fz5vnyaqgfjlqsuv1ewjzlv8rc943
752975
752968
2022-08-03T01:44:12Z
Octahedron80
997
/* The name */
wikitext
text/x-wiki
== The name ==
Although this article is named <အဲ့စ်>, but <အက်စ်> is also commonly used. [[အသုံးပြုသူ:Octahedron80|Octahedron80]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Octahedron80|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
jwwj1qiu5z95wexf3t3ftpz4v94tf5r
752989
752975
2022-08-03T03:45:57Z
Ninjastrikers
22896
[[ဆွေးနွေးချက်:အဲ့စ် (အက္ခရာ)]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:အက်စ် (အက္ခရာ)]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
== The name ==
Although this article is named <အဲ့စ်>, but <အက်စ်> is also commonly used. [[အသုံးပြုသူ:Octahedron80|Octahedron80]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Octahedron80|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
jwwj1qiu5z95wexf3t3ftpz4v94tf5r
752991
752989
2022-08-03T03:46:20Z
Ninjastrikers
22896
/* The name */ အကြောင်းပြန်ခြင်း
wikitext
text/x-wiki
== The name ==
Although this article is named <အဲ့စ်>, but <အက်စ်> is also commonly used. [[အသုံးပြုသူ:Octahedron80|Octahedron80]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Octahedron80|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
:Thanks. The page has been moved. [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] <sup><span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span></sup> ၀၃:၄၆၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
khjqkmqg4xuy5efvfjwt67h1u5lloan
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Luciustariq
3
230305
752976
2022-08-03T01:49:26Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Luciustariq ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၁:၄၉၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
0iwx0bpxsyv0pmrow7au1j5xgxcieah
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Revo Flaner
3
230306
752977
2022-08-03T01:49:36Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Revo Flaner ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၁:၄၉၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
aj2bqdaq0tnhw61v2c9egxgtgwfojcm
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Hugohceliz
3
230307
752982
2022-08-03T02:49:46Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Hugohceliz ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၄၉၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
qd2coh6pls4z7t89351qxo5eg5zv7cd
အဲ့စ် (အက္ခရာ)
0
230308
752988
2022-08-03T03:45:57Z
Ninjastrikers
22896
[[အဲ့စ် (အက္ခရာ)]] စာမျက်နှာကို [[အက်စ် (အက္ခရာ)]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[အက်စ် (အက္ခရာ)]]
0o7840k225bsau4k4lulbs2teqfjysl
ဆွေးနွေးချက်:အဲ့စ် (အက္ခရာ)
1
230309
752990
2022-08-03T03:45:57Z
Ninjastrikers
22896
[[ဆွေးနွေးချက်:အဲ့စ် (အက္ခရာ)]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:အက်စ် (အက္ခရာ)]] သို့ Ninjastrikersက ရွှေ့ခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဆွေးနွေးချက်:အက်စ် (အက္ခရာ)]]
k3r6b41m4s1c5pn572wrltytyt643g3
ငါး (သံတူကြောင်းကွဲ)
0
230310
752995
2022-08-03T04:01:07Z
Ninjastrikers
22896
[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] အသုံးပြု၍ [[ငါး]] သို့ ပြန်ညွှန်းဖန်တီးနေသည်။
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ငါး]] {{R to disambiguation page}}
m40nyco53lq0kaf19r5b9v02fudcdmt
ဆွေးနွေးချက်:စိုင်းအောင်ခန့်
1
230311
753029
2022-08-03T04:14:07Z
Akariphyo
104412
/* ဖျက်ပစ်ခြင်းအတွက် ခုခံပြောဆိုခြင်း */ အပိုင်းသစ်
wikitext
text/x-wiki
== ဖျက်ပစ်ခြင်းအတွက် ခုခံပြောဆိုခြင်း ==
အဆိုပါလူပုဂ္ဂိုလ်သည် အမှန်တကယ်နာမည်ရှိသုတစ်ဉီးဖြစ်ပါသည်။
ဒါ့ကြောင့် ဖျက်ပစ်ရန်မလိုအပ်ပါ။
64embf2pegj1kib1klygk3ewz50x10j
753030
753029
2022-08-03T04:14:23Z
Akariphyo
104412
wikitext
text/x-wiki
== ဖျက်ပစ်ခြင်းအတွက် ခုခံပြောဆိုခြင်း ==
အဆိုပါလူပုဂ္ဂိုလ်သည် အမှန်တကယ်နာမည်ရှိသုတစ်ဉီးဖြစ်ပါသည်။
ဒါ့ကြောင့် ဖျက်ပစ်ရန်မလိုအပ်ပါ။
Akari [[အသုံးပြုသူ:Akariphyo|Akariphyo]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Akariphyo|ဆွေးနွေး]]) ၀၄:၁၄၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
ithsnxrcgkumvvyk2d7cxjiyafok5fg
753035
753030
2022-08-03T04:54:29Z
Ninjastrikers
22896
/* ဖျက်ပစ်ခြင်းအတွက် ခုခံပြောဆိုခြင်း */ အကြောင်းပြန်ခြင်း
wikitext
text/x-wiki
== ဖျက်ပစ်ခြင်းအတွက် ခုခံပြောဆိုခြင်း ==
အဆိုပါလူပုဂ္ဂိုလ်သည် အမှန်တကယ်နာမည်ရှိသုတစ်ဉီးဖြစ်ပါသည်။
ဒါ့ကြောင့် ဖျက်ပစ်ရန်မလိုအပ်ပါ။
Akari [[အသုံးပြုသူ:Akariphyo|Akariphyo]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Akariphyo|ဆွေးနွေး]]) ၀၄:၁၄၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
:@[[အသုံးပြုသူ:Akariphyo|Akariphyo]], Please see [[WP:N]] and [[WP:NOT]]. [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] <sup><span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span></sup> ၀၄:၅၄၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
l14eioocloi396s6br7oqlpu57m0zoc
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Yashblogger
3
230312
753033
2022-08-03T04:50:04Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Yashblogger ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၄:၅၀၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
mls9bygn878rrfm3ewuzd0nhsfoihsp
ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော
0
230313
753049
2022-08-03T07:13:16Z
ခန်းပတ်မောင်မောင်
104335
"[[:en:Special:Redirect/revision/1101168857|Excellency]]" စာမျက်နှာကို ဘာသာပြန်ရင်း ဖန်တီးခဲ့သည်
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသေပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
o379v2ir25ci4xloyvxccjyymjdq1hn
753057
753049
2022-08-03T07:22:39Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊<nowiki>Excellency သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်များ အတွက် ဂုဏ်ပြုသောပုံစံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]</nowiki>
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသောလိပ်စာများ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင် ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် သခင်အောင်ဆန်း၊ တိုက်ရိုက်လိပ်စာတွင်၊ သင့်မြတ်၊ သို့မဟုတ်၊ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သာဓုခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် HE ကို သူ၏/ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် သူ၏ ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။]]
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသေပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
db4o7jppvdoc335u7b9qbsj4qlhgu5v
753058
753057
2022-08-03T07:22:54Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသေပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
o379v2ir25ci4xloyvxccjyymjdq1hn
753059
753058
2022-08-03T07:23:25Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellency သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်များ အတွက် ဂုဏ်ပြုသောပုံစံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသောလိပ်စာများ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင် ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် သခင်အောင်ဆန်း၊ တိုက်ရိုက်လိပ်စာတွင်၊ သင့်မြတ်၊ သို့မဟုတ်၊ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သာဓုခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် HE ကို သူ၏/ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် သူ၏ ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသေပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
7lm0j2ihlookbjfxmt5s0a6lmou2ug2
753060
753059
2022-08-03T07:23:50Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellency သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်များ အတွက် ဂုဏ်ပြုသောပုံစံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသောလိပ်စာများ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင် ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် သခင်အောင်ဆန်း၊ တိုက်ရိုက်လိပ်စာတွင်၊ သင့်မြတ်၊ သို့မဟုတ်၊ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သာဓုခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် HE ကို သူ၏/ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် သူ၏ ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
q15c7atv6ks9uj9bnzlk4r4cw6zo19g
753062
753060
2022-08-03T07:28:22Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်း
ာကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။အချုး ပ်အခြာအာဏာပို် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
k1gmb13x4prapec2436fk588lvscszi
753066
753062
2022-08-03T07:36:37Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ " ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးက
်
န့်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြသ္နေနတ်ဝန်ားညွတ်မင်းကြီး မင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က
ဘုန်းတော်လှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတ၏နိုင်ငံခြားးဝန်ကြီးမင်းသို့
ပေးသည်မှာ
ကောင်းသောကြက်သရေရှိ နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း
ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်တ မြင်ရရှိခြင်း။နောင်နိုင်ငံအတွင် ပြီးပြတ်အောင် ညှိနိုင်းပြေ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် တက် အထူးသဖြင့် များကိုအလွယ်တကူ စွာအလိုတော် ်မှုသည်ဖြစ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်အကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သည်ချခြင်ရေးရ ခြင်းထက်ထိကို လတံ့သောမျခင်းကြီးငယ်အရေးအရာများကိုကောင်းစွာ ရှင်းထမ်းဆောင် စေရန်၊အရေး၌အပ်သင့်သမျှ။ာင်းမကျန်ထိုထိုကြည်ကြည် ရေးလွှဲအပ်ခြင်းနှင့် ဘ၊ ငန် မင်း မင်းကြီးမင်းလှမဟာလည်း ကြီးအရေးပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တော်ရန် ။ပြင်သစ်အစအမင်းအနီး၊အမြဲနေထိုင်စေရန်၊ ရာမသိလက်ဆောင်တော် များနှင့်ပြစ်သစ်နိုင်ငံပါရစ်မြို့သို့ထွက်တော်မူပါကြောင်း။ ။ရန်ထားစေလွှတ်တော်မူသည် သံကြီးအရေးပိုင် းလှယ်တော်။န်ထောတော်ဘီဂျက်ဝန်မင်း။ မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် သိလတ်စာရေးတော်ကြီးမင်း၊ မဟာမင်းလှကျော်ထင်၊မဟာမင်းလှကျော်ခေါင်း၊ စာရေးတော်ဝက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ရော၏။ မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့်၊ပြင်တစ်နိုင်ငံတော်ရာမဟာမိတ်မြဲမြဲခိုင်ရန်ရန် အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြ နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူကုန်ထည်ကြီးငယ်တို့ အကျိုးစီးပွါးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရန်အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြစ်စေ။အလိုရှိသင့် ပြုသင့်သမျှအကြံအစည်အမျိုများကို ကိုကြီးကရေးဝိုင်ကိုယ်စားလှယ်တော်။ ငန်တော်တော် သံချက်ဝန်မင်း။မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် ပြောဆိုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သည်ကို းနာယုံကြည်ပြီးလျှင် ပါသည်ရာနညိုလက်ဆောင်တော်များနှင့် ပြင်သစ်သမတမင်း
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
89urhv4120d8rq5z3e44rpvtdyreygx
753070
753066
2022-08-03T07:44:29Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင် " ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က
ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့ ေ
ပေးသည့်စာ
ပေးသည်မှာ
ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း
ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် တက် အထူးသဖြင့် များကိုအလွယ်တကူ စွာအလိုတော် ်မှုသည်ဖြစ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်အကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သည်ချခြင်ရေးရ ခြင်းထက်ထိကို လတံ့သောမျခင်းကြီးငယ်အရေးအရာများကိုကောင်းစွာ ရှင်းထမ်းဆောင် စေရန်၊အရေး၌အပ်သင့်သမျှ။ာင်းမကျန်ထိုထိုကြည်ကြည် ရေးလွှဲအပ်ခြင်းနှင့် ဘ၊ ငန် မင်း မင်းကြီးမင်းလှမဟာလည်း ကြီးအရေးပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တော်ရန် ။ပြင်သစ်အစအမင်းအနီး၊အမြဲနေထိုင်စေရန်၊ ရာမသိလက်ဆောင်တော် များနှင့်ပြစ်သစ်နိုင်ငံပါရစ်မြို့သို့ထွက်တော်မူပါကြောင်း။ ။ရန်ထားစေလွှတ်တော်မူသည် သံကြီးအရေးပိုင် းလှယ်တော်။န်ထောတော်ဘီဂျက်ဝန်မင်း။ မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် သိလတ်စာရေးတော်ကြီးမင်း၊ မဟာမင်းလှကျော်ထင်၊မဟာမင်းလှကျော်ခေါင်း၊ စာရေးတော်ဝက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ရော၏။ မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့်၊ပြင်တစ်နိုင်ငံတော်ရာမဟာမိတ်မြဲမြဲခိုင်ရန်ရန် အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြ နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူကုန်ထည်ကြီးငယ်တို့ အကျိုးစီးပွါးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရန်အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြစ်စေ။အလိုရှိသင့် ပြုသင့်သမျှအကြံအစည်အမျိုများကို ကိုကြီးကရေးဝိုင်ကိုယ်စားလှယ်တော်။ ငန်တော်တော် သံချက်ဝန်မင်း။မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် ပြောဆိုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သည်ကို းနာယုံကြည်ပြီးလျှင် ပါသည်ရာနညိုလက်ဆောင်တော်များနှင့် ပြင်သစ်သမတမင်း
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
cwl78hp0t9m7s0dv34q1jcbmyalc57i
753072
753070
2022-08-03T07:45:45Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင် " ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က
ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့ ေ
ပေးသည့်စာ
ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း
ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် တက် အထူးသဖြင့် များကိုအလွယ်တကူ စွာအလိုတော် ်မှုသည်ဖြစ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်အကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သည်ချခြင်ရေးရ ခြင်းထက်ထိကို လတံ့သောမျခင်းကြီးငယ်အရေးအရာများကိုကောင်းစွာ ရှင်းထမ်းဆောင် စေရန်၊အရေး၌အပ်သင့်သမျှ။ာင်းမကျန်ထိုထိုကြည်ကြည် ရေးလွှဲအပ်ခြင်းနှင့် ဘ၊ ငန် မင်း မင်းကြီးမင်းလှမဟာလည်း ကြီးအရေးပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တော်ရန် ။ပြင်သစ်အစအမင်းအနီး၊အမြဲနေထိုင်စေရန်၊ ရာမသိလက်ဆောင်တော် များနှင့်ပြစ်သစ်နိုင်ငံပါရစ်မြို့သို့ထွက်တော်မူပါကြောင်း။ ။ရန်ထားစေလွှတ်တော်မူသည် သံကြီးအရေးပိုင် းလှယ်တော်။န်ထောတော်ဘီဂျက်ဝန်မင်း။ မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် သိလတ်စာရေးတော်ကြီးမင်း၊ မဟာမင်းလှကျော်ထင်၊မဟာမင်းလှကျော်ခေါင်း၊ စာရေးတော်ဝက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ရော၏။ မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့်၊ပြင်တစ်နိုင်ငံတော်ရာမဟာမိတ်မြဲမြဲခိုင်ရန်ရန် အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြ နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူကုန်ထည်ကြီးငယ်တို့ အကျိုးစီးပွါးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရန်အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြစ်စေ။အလိုရှိသင့် ပြုသင့်သမျှအကြံအစည်အမျိုများကို ကိုကြီးကရေးဝိုင်ကိုယ်စားလှယ်တော်။ ငန်တော်တော် သံချက်ဝန်မင်း။မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် ပြောဆိုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သည်ကို းနာယုံကြည်ပြီးလျှင် ပါသည်ရာနညိုလက်ဆောင်တော်များနှင့် ပြင်သစ်သမတမင်း
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
niy9he3v9u1udvuqc81nyrfiuuealn2
753073
753072
2022-08-03T07:47:16Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင် " ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က
ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့ေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေေပးသည့်စာေ ေေ
ပေးသည့်စာ
ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း
ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် တက် အထူးသဖြင့် များကိုအလွယ်တကူ စွာအလိုတော် ်မှုသည်ဖြစ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်အကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သည်ချခြင်ရေးရ ခြင်းထက်ထိကို လတံ့သောမျခင်းကြီးငယ်အရေးအရာများကိုကောင်းစွာ ရှင်းထမ်းဆောင် စေရန်၊အရေး၌အပ်သင့်သမျှ။ာင်းမကျန်ထိုထိုကြည်ကြည် ရေးလွှဲအပ်ခြင်းနှင့် ဘ၊ ငန် မင်း မင်းကြီးမင်းလှမဟာလည်း ကြီးအရေးပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တော်ရန် ။ပြင်သစ်အစအမင်းအနီး၊အမြဲနေထိုင်စေရန်၊ ရာမသိလက်ဆောင်တော် များနှင့်ပြစ်သစ်နိုင်ငံပါရစ်မြို့သို့ထွက်တော်မူပါကြောင်း။ ။ရန်ထားစေလွှတ်တော်မူသည် သံကြီးအရေးပိုင် းလှယ်တော်။န်ထောတော်ဘီဂျက်ဝန်မင်း။ မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် သိလတ်စာရေးတော်ကြီးမင်း၊ မဟာမင်းလှကျော်ထင်၊မဟာမင်းလှကျော်ခေါင်း၊ စာရေးတော်ဝက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ရော၏။ မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့်၊ပြင်တစ်နိုင်ငံတော်ရာမဟာမိတ်မြဲမြဲခိုင်ရန်ရန် အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြ နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူကုန်ထည်ကြီးငယ်တို့ အကျိုးစီးပွါးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရန်အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြစ်စေ။အလိုရှိသင့် ပြုသင့်သမျှအကြံအစည်အမျိုများကို ကိုကြီးကရေးဝိုင်ကိုယ်စားလှယ်တော်။ ငန်တော်တော် သံချက်ဝန်မင်း။မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် ပြောဆိုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သည်ကို းနာယုံကြည်ပြီးလျှင် ပါသည်ရာနညိုလက်ဆောင်တော်များနှင့် ပြင်သစ်သမတမင်း
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
349b6us37emupo1jxq96d1vkojzp77h
753074
753073
2022-08-03T07:47:46Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင် " ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က
ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့
ပေးသည့်စာ
ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း
ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့် တက် အထူးသဖြင့် များကိုအလွယ်တကူ စွာအလိုတော် ်မှုသည်ဖြစ်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်အကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သည်ချခြင်ရေးရ ခြင်းထက်ထိကို လတံ့သောမျခင်းကြီးငယ်အရေးအရာများကိုကောင်းစွာ ရှင်းထမ်းဆောင် စေရန်၊အရေး၌အပ်သင့်သမျှ။ာင်းမကျန်ထိုထိုကြည်ကြည် ရေးလွှဲအပ်ခြင်းနှင့် ဘ၊ ငန် မင်း မင်းကြီးမင်းလှမဟာလည်း ကြီးအရေးပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တော်ရန် ။ပြင်သစ်အစအမင်းအနီး၊အမြဲနေထိုင်စေရန်၊ ရာမသိလက်ဆောင်တော် များနှင့်ပြစ်သစ်နိုင်ငံပါရစ်မြို့သို့ထွက်တော်မူပါကြောင်း။ ။ရန်ထားစေလွှတ်တော်မူသည် သံကြီးအရေးပိုင် းလှယ်တော်။န်ထောတော်ဘီဂျက်ဝန်မင်း။ မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် သိလတ်စာရေးတော်ကြီးမင်း၊ မဟာမင်းလှကျော်ထင်၊မဟာမင်းလှကျော်ခေါင်း၊ စာရေးတော်ဝက် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ရော၏။ မြန်မာနိုင်ငံတော်နှင့်၊ပြင်တစ်နိုင်ငံတော်ရာမဟာမိတ်မြဲမြဲခိုင်ရန်ရန် အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြ နိုင်ငံတွင်းနေပြည်သူကုန်ထည်ကြီးငယ်တို့ အကျိုးစီးပွါးတိုးတက်ဖြစ်ထွန်းရန်အကြောင်းနှင့်စပ်သည်အရေးအရာဖြစ်စေ။အလိုရှိသင့် ပြုသင့်သမျှအကြံအစည်အမျိုများကို ကိုကြီးကရေးဝိုင်ကိုယ်စားလှယ်တော်။ ငန်တော်တော် သံချက်ဝန်မင်း။မင်းကြီးမင်းလှမဟာစည်သူကျော် ပြောဆိုပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သည်ကို းနာယုံကြည်ပြီးလျှင် ပါသည်ရာနညိုလက်ဆောင်တော်များနှင့် ပြင်သစ်သမတမင်း
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
8fajzlpe6cf2u8gawxz6d6shqvl0oo9
753077
753074
2022-08-03T07:52:29Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင် " '''''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က'''''
'''''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့'''''
'''''ပေးသည့်စာ'''''
'''''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း'''''
'''''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍'''''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
mhgnmm1ua5fw8ky0l8vxm6pv64mi2sk
753078
753077
2022-08-03T07:53:34Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
[[ဖိုင်:Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England,_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg/220px-Their_Excellencies_the_Lords_Justices_of_England%2C_for_the_administration_of_the_Government_during_the_absence_of_the_King_by_Robert_White.jpg|thumb| ရောဘတ်ဝှိုက် ( Robert White ) က ဘုရင် မရှိချိန်အတွင်း အစိုးရအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရန် အင်္ဂလန်၏ တရားသူကြီးချုပ်များ ၊]]Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
5jyz9fi4qfxyr0fszi7ohcle84dyey8
753083
753078
2022-08-03T08:00:55Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|cabinet_name=အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ<br>National Unity Government
|opposition_parties=
|incumbent=လက်ရှိ
|jurisdiction=[[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|represented_by=[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|opposition_leader=[[မင်းအောင်လှိုင်]]
|opposition_cabinet=[[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]]
|cabinet_type=အစိုးရ
|predecessor= {{plainlist|[[ဦးဝင်းမြင့်အစိုးရ]]
[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]}}
|political_party= {{plainlist|* [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ]]
* [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|လူထု (သပိတ်) ခေါင်းဆောင်များ]]}}
|state_head_title=နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်ဒုသမ္မတ
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|date_formed={{Start date|2021|04|16|df=y}}
|last_election=[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]
|flag=Flag of Myanmar.svg
|current_number=၂၈ ဦး
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
p7z8f1s4bp9rd2indws1zt5ez9m2fdm
753085
753083
2022-08-03T08:01:31Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=[[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|represented_by=[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|opposition_leader=[[မင်းအောင်လှိုင်]]
|opposition_cabinet=[[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]]
|cabinet_type=အစိုးရ
|predecessor= {{plainlist|[[ဦးဝင်းမြင့်အစိုးရ]]
[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]}}
|political_party= {{plainlist|* [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ]]
* [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|လူထု (သပိတ်) ခေါင်းဆောင်များ]]}}
|state_head_title=နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်ဒုသမ္မတ
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|date_formed={{Start date|2021|04|16|df=y}}
|last_election=[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]
|flag=Flag of Myanmar.svg
|current_number=၂၈ ဦး
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
gtqeyde04njd3c31opq8b71e1y2f7y1
753086
753085
2022-08-03T08:02:33Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=[[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|represented_by=[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|opposition_leader=
|opposition_cabinet=
|cabinet_type=အစိုးရ
|predecessor= {{plainlist|[[ဦးဝင်းမြင့်အစိုးရ]]
[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]}}
|political_party= {{plainlist|* [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ]]
* [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံဆန္ဒပြမှုများ|လူထု (သပိတ်) ခေါင်းဆောင်များ]]}}
|state_head_title=နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်ဒုသမ္မတ
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|date_formed={{Start date|2021|04|16|df=y}}
|last_election=[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]
|flag=Flag of Myanmar.svg
|current_number=၂၈ ဦး
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
pwn7fnlbv5s4e0uhyydfw4dhwpstza5
753094
753086
2022-08-03T08:06:39Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=[[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|represented_by=[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]
|opposition_leader=
|opposition_cabinet=
|cabinet_type=အစိုးရ
|predecessor= {{plainlist|[[ဦးဝင်းမြင့်အစိုးရ]]
[[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]]}}
|political_party=
|state_head_title=နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် နိုင်ငံတော်ဒုသမ္မတ
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|date_formed={{Start date|2021|04|16|df=y}}
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|current_number=၂၈ ဦး
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
gw8vdf2hrpthg9sdn42nqe7wldcxf6u
753095
753094
2022-08-03T08:11:12Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=[[မြန်မာနိုင်ငံ]]
|cabinet_type=အစိုးရ
|predecessor=
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
ml3xax379v7hoab6d7sy6j617s381rj
753097
753095
2022-08-03T08:13:09Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=ဦး[[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဝင်းမြင့်]]၊ဦး[[ဒူဝါလရှီးလ]]
|government_head_title=ဦး[[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]], ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ်
|government_head=ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
b6cluemq5yti9gqk7ccrjdz9uk03v9n
753101
753097
2022-08-03T08:14:41Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=
|government_head_title=
|government_head=
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
37eefikilol430mwq0qt3kye3k10yvb
753103
753101
2022-08-03T08:16:28Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=
|government_head_title=
|government_head=
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
ဤဘွဲ့ကို ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
01jl09eq6o8qd32hstsxj1u99jpe38b
753104
753103
2022-08-03T08:18:02Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=
|government_head_title=
|government_head=
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
ဤဘွဲ့ကို ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]]၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]]ကို "ဦး/အဒေါ်"အာလုပ်စကားလုံးဖြင့် ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုကြပြီး [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== မြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
s0wysxxif81y0gdjg3dvpm97d5l0kw7
753107
753104
2022-08-03T08:18:56Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=
|government_head_title=
|government_head=
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
ဤဘွဲ့ကို ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]]၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]]ကို "ဦး/အဒေါ်"အာလုပ်စကားလုံးဖြင့် ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုကြပြီး [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== အခြားမြန်မာ ===
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]] ၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]] ကို "မိမိ/အဒေါ်" အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
5jzha63z1xeg87fxwch6jue251m3jre
753108
753107
2022-08-03T08:19:20Z
210.14.110.114
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox government cabinet
|jurisdiction=
|cabinet_type=
|predecessor=
|state_head=
|government_head_title=
|government_head=
|last_election=
|flag=Flag of Myanmar.svg
|image=File:Win Myint 2017 cropped.jpg
|image2=File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg}}
ဤဘွဲ့ကို ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|နိုင်ငံတော်သမ္မတ]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမလေဒီ|သမ္မတကတော်]] ၊ [[နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်|နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်]] ၊ [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက]] ၊ [[အမျိုးသားလွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ]] ၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်နာယက၊ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ|မြန်မာနိုင်ငံတော်]] [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]] အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ အဖွဲ့ဝင်များ၊ [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအဖွဲ့]] ၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်များ]]၊ မြို့တော်ဝန်များနှင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ စာရင်း|သံတမန်များ]]ကို "ဦး/အဒေါ်"အာလုပ်စကားလုံးဖြင့် ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုကြပြီး [[ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်|မြန်မာနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်]] တရားသူကြီးများအား "ရိုသေလေးစားအပ်ပါသောပုဂ္ဂိုလ်"ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။
Excellencyဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် မြန်မာဘာသာအားဖြင့် ကောင်းသော
ကျက်သရေရှိသောဟု ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ မူရင်းရေးသားချက်ပါအတိုင်းတင်ပြလျှင်
" ''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူသောမြန်မာနေ့ထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်၏ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိဝန်ရှင်တော်လယ်ကိုင်းမြို့စားသ္နေတ်ဝန်မင်းကြီးမင်းသတိုးသုဓမ္မမဟာသက်တော်ရှည်က''
''ဘုန်းတော်အလွှန်ကြီးမြတ်တော်မူလှသောပြင်သစ်သမတမင်း၏နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်းသို့''
''ပေးသည့်စာ''
''ကောင်းသောကြက်သရေရှိသော။ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးမင်း''
''ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်ပြည်။၂ပြည်တပြည် ရာဇမဟာမိတ်အဖြစ်။ မြဲမြံခိုင်ခ့န်သည်တက်။ အထူးသဖြင့်မြဲမြံခိုင်ခ့န်ခြင်း။ နောင်၂နိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပျက်ရှက်တင်ရန် ခပ်သိမ်းသောအမှုများကို အလွယ်တကူပြီးပြတ်အောင်။ ညှိနှိုင်းပြောဆိုဆက်ဆံနှိုင်ခြင်းများကို။ မြန်မာနေထွက်ဘုရင်အသျှင်ဧကရာဇ်မင်းမြတ်ကောင်းစွာအလိုတော်မြတ်ရှိသည်ဖြစ်၍''"ဟူပြီ ရေးသားချက်ကိုလေ့လာနိုင်ပြီး မြန်မာဘာသာ၏ အဆီအနှစ်ပြည့်ဝသာ ပြန်ဆိုချက်ကိုမြင်တွေ့နိုင်သည်။
အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ထိပ်တန်းအရာရှိများ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ အရာရှိများ၊ သို့မဟုတ် မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဝင်မျး အတွက် ဂုဏ်ပြုသဘွဲ့အမည်စံဖြစ်သည်။ "Excellency" ခေါင်းစဉ်ကို ခံစားခွင့်ရပြီးသည်နှင့် ကိုင်ဆောင်ထားသူသည် တစ်သက်တာလုံးတွင် အဆိုပါ သိက္ခာရှိပိုင်ခွင့်ကို ထိန်းသိမ်းထားလေ့ရှိသည်၊ အချို့သောကိစ္စများတွင် ရာထူးကို သီးခြားရုံးတစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော်လည်း ထိုရာထူးသက်တမ်းအတွက်သာ ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ 2]
ယေဘူယျအားဖြင့် ဘုန်းကြီးဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည့် လူများသည် နိုင်ငံတော် အကြီးအကဲများ၊ အစိုးရ အကြီးအကဲများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ သံတမန်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ် ဂိုဏ်းအုပ်များနှင့် ရာထူးကြီးသော သာသနာပြုသူများ နှင့် အခြားသော ရာထူး တူညီသူများ (ဥပမာ၊ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲများ)။ တော်ဝင်မိသားစုများတွင် ယေဘူယျအားဖြင့် ကွဲပြားသော မိန့်ခွန်းသုံးစကားရပ်များ (မဟာမင်းကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ် စသည်) ရှိသည်။
၎င်းသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် သူ့ဘာသာသူ ရာထူးခေါင်းစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုတတ်သော်လည်း အမှန်မှာ မိန့်ခွန်းနှင့် စာရေးခြင်းတွင် အမျိုးမျိုးသော ရာထူးများ (ဥပမာ-သမ္မတကဲ့သို့) ရှေ့တွင်ရှိသော ဂုဏ်ပြုစကားရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အရာရှိတစ်ဦးကို ရည်ညွှန်း၍ ၎င်းသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုနိုင်သည် ဟူသော အတိုကောက် ''H.E.''ကို ''ကောင်းသောကျက်သရေရှိသော''စကားလုံး အစား မကြာခဏ အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ တနည်းအားဖြင့် ၎င်းသည် ကျော်ကြားမှုအတွက် ရပ်တည်နိုင်သည်။
=== အခြား ===
czy694cji5klyv5rihbjfwobfak2uhl
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Dragoniez
3
230314
753075
2022-08-03T07:50:31Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Dragoniez ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၇:၅၀၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
2qj1ey441ibd7gn2k5nmcsd082jeyxg
ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်
0
230315
753081
2022-08-03T08:00:06Z
Jokomarel
101196
"{{redirect|လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်}} '''ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်''' (သို့) '''လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်'''သည် အဆင့်ရ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{redirect|လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်}}
'''ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်''' (သို့) '''လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်'''သည် [[အဆင့်ရွေးချယ်မဲပေးခြင်း]]တစ်မျိုးဖြစ်သည့် [[မဲပေးစနစ်]]ဖြစ်သည်။ [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား]]တွင် IRV (Instant-runoff voting)၊ သို့မဟုတ် Preferential Voting ဟု လူသိများသည်။
IRV ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ဦးစားပေးအဆင့်ဖြင့် အဆင့်သတ်မှတ်သည်။ မဲများကို မဲဆန္ဒရှင်တစ်ဦးစီ၏ ထိပ်တန်းရွေးချယ်မှုအတွက် ကနဦးရေတွက်သည်။ အကယ်၍ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် အနိုင်ရသော ပထမရွေးချယ်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်ရှိသည်။ မဟုတ်ပါက မဲနည်းသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ပယ်ဖျက်ပြီး ပထမရွေးချယ်မှုအဖြစ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို မဲဆန္ဒရှင်များက ၎င်းတို့၏ နောက်ရွေးချယ်မှု၏ စုစုပေါင်းတွင် မဲထည့်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်သည်အထိ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ နယ်ပယ်နှစ်ခုကို လျှော့ချလိုက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ထိပ်တန်းကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦး၏ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုကို နှိုင်းယှဉ်ခွင့်ပြုသည့် "ချက်ခြင်းပြေးခြင်း" ဖြစ်လာသည်။ IRV သည် အချိုးကျမဲပေးခြင်းမဟုတ်သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသူ တစ်ဦးတည်း (မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုတွေ) ကိုသာ ရွေးချယ်သောကြောင့် "[[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်|အနိုင်ရသူအားလုံးကို ရယူသည်]]" နည်းလမ်းဖြစ်သည်။
{{category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်}}
7doworzvkd566vo6pv7ico03trrxn9h
753084
753081
2022-08-03T08:01:31Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect|လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်}}
'''ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်''' (သို့) '''လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်'''သည် [[အဆင့်ရွေးချယ်မဲပေးခြင်း]]တစ်မျိုးဖြစ်သည့် [[ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်|မဲပေးစနစ်]]ဖြစ်သည်။ [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား]]တွင် IRV (Instant-runoff voting)၊ သို့မဟုတ် Preferential Voting ဟု လူသိများသည်။
IRV ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ဦးစားပေးအဆင့်ဖြင့် အဆင့်သတ်မှတ်သည်။ မဲများကို မဲဆန္ဒရှင်တစ်ဦးစီ၏ ထိပ်တန်းရွေးချယ်မှုအတွက် ကနဦးရေတွက်သည်။ အကယ်၍ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် အနိုင်ရသော ပထမရွေးချယ်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်ရှိသည်။ မဟုတ်ပါက မဲနည်းသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ပယ်ဖျက်ပြီး ပထမရွေးချယ်မှုအဖြစ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို မဲဆန္ဒရှင်များက ၎င်းတို့၏ နောက်ရွေးချယ်မှု၏ စုစုပေါင်းတွင် မဲထည့်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်သည်အထိ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ နယ်ပယ်နှစ်ခုကို လျှော့ချလိုက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ထိပ်တန်းကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦး၏ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုကို နှိုင်းယှဉ်ခွင့်ပြုသည့် "ချက်ခြင်းပြေးခြင်း" ဖြစ်လာသည်။ IRV သည် အချိုးကျမဲပေးခြင်းမဟုတ်သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသူ တစ်ဦးတည်း (မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုတွေ) ကိုသာ ရွေးချယ်သောကြောင့် "[[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်|အနိုင်ရသူအားလုံးကို ရယူသည်]]" နည်းလမ်းဖြစ်သည်။
{{category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်များ}}
0h3rlgszpxo0se5bazw4vr3k4ov1j8q
753087
753084
2022-08-03T08:03:07Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{redirect|လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်}}
'''ကြိုက်နှစ်သက်မှုဦးစားပေး ဆန္ဒမဲပေးစနစ်''' (သို့) '''လက်ငင်းတကျော့ပြန်မဲပေးစနစ်'''သည် [[အဆင့်ရွေးချယ်မဲပေးခြင်း]]တစ်မျိုးဖြစ်သည့် [[ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်|မဲပေးစနစ်]]ဖြစ်သည်။ [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား]]တွင် IRV (Instant-runoff voting)၊ သို့မဟုတ် Preferential Voting ဟု လူသိများသည်။
IRV ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲဆန္ဒရှင်များသည် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ဦးစားပေးအဆင့်ဖြင့် အဆင့်သတ်မှတ်သည်။ မဲများကို မဲဆန္ဒရှင်တစ်ဦးစီ၏ ထိပ်တန်းရွေးချယ်မှုအတွက် ကနဦးရေတွက်သည်။ အကယ်၍ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် အနိုင်ရသော ပထမရွေးချယ်မှုအပေါ် အခြေခံ၍ ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်ရှိသည်။ မဟုတ်ပါက မဲနည်းသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ပယ်ဖျက်ပြီး ပထမရွေးချယ်မှုအဖြစ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို မဲဆန္ဒရှင်များက ၎င်းတို့၏ နောက်ရွေးချယ်မှု၏ စုစုပေါင်းတွင် မဲထည့်ရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦးသည် ဆန္ဒမဲ၏ ထက်ဝက်ကျော်သည်အထိ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ နယ်ပယ်နှစ်ခုကို လျှော့ချလိုက်သောအခါ၊ ၎င်းသည် ထိပ်တန်းကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦး၏ ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုကို နှိုင်းယှဉ်ခွင့်ပြုသည့် "ချက်ခြင်းပြေးခြင်း" ဖြစ်လာသည်။ IRV သည် အချိုးကျမဲပေးခြင်းမဟုတ်သော်လည်း ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသူ တစ်ဦးတည်း (မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုတွေ) ကိုသာ ရွေးချယ်သောကြောင့် "[[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်|အနိုင်ရသူအားလုံးကို ရယူသည်]]" နည်းလမ်းဖြစ်သည်။
[[Category:ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်များ]]
j82g1pfr4asa93ogrvfpaws3x00f12n
နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
0
230316
753092
2022-08-03T08:05:14Z
Albert Poliakoff
55831
"{{Infobox event | title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ် | image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]] | caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတချို..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကိုယူကရိန်းအလံ၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
0f87kts9h35xd2xgilptg8mszu022gl
753099
753092
2022-08-03T08:14:01Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးစက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
h1gqwhy3lq3jpip3oj353fv9nqqbkis
753105
753099
2022-08-03T08:18:16Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
brdww53farmkh2ae9ogd856ku7apneg
753110
753105
2022-08-03T08:22:55Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
opye1ilmg0rrrmgtenkizbj9e8em49x
753123
753110
2022-08-03T09:10:26Z
Albert Poliakoff
55831
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|left|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== တုံ့ပြန်မှု ==
[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]သည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရာဒေသများကို မိမိပိုင်နယ်ဟုမှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရာထူးကြီးအမှုထမ်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ရောက်လာခြင်းသည် မိမိနိုင်ငံ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးစော်ကားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုခရီးစဉ်အပေါ်အဆက်မပြတ်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြဂုတ် ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံအမတ်က ထိုသို့ထိုင်ဝမ်သို့အလည်လာခြင်းသည် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Nichols |first1=Michelle |last2=Martina |first2=Michael |date=2022-08-01 |title=China says Pelosi Taiwan visit would undermine U.S.-China ties |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801213303/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |url-status=live}}</ref>
{{maplink|from=PLA-Taiwan-202208.map|frame=yes|text=စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန်နေရာများ}}
ထို့အပြင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ကိုဝန်းရံထားသည့် ဒေသများတွင် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ သြဂုတ် ၇ ရက်အထိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-08-02 |title=Nancy Pelosi Arrives in Taiwan Despite Threats From China |url=https://www.bloomberg.com/news/live-blog/2022-08-02/china-briefs-as-pelosi-likely-to-visit-taiwan |access-date=2022-08-02 |publisher=Bloomberg }}</ref>တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပေကျင်းရှိအမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နီကိုလက်စ် ဘန်းစ်ကိုသမ္မန်ဆင့်ခေါပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-03/us-house-speaker-nancy-pelosi-visits-taiwanese-parliament/101295692|title=US House Speaker Nancy Pelosi addresses Taiwan's parliament as China summons US ambassador|access-date=3 August 2022|website=ABC News}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
924itec9jpagvjfv2o62ut24qmues1o
753124
753123
2022-08-03T09:12:39Z
Albert Poliakoff
55831
/* အလည်ခရီး */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|left|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== တုံ့ပြန်မှု ==
[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]သည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရာဒေသများကို မိမိပိုင်နယ်ဟုမှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရာထူးကြီးအမှုထမ်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ရောက်လာခြင်းသည် မိမိနိုင်ငံ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးစော်ကားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုခရီးစဉ်အပေါ်အဆက်မပြတ်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြဂုတ် ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံအမတ်က ထိုသို့ထိုင်ဝမ်သို့အလည်လာခြင်းသည် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Nichols |first1=Michelle |last2=Martina |first2=Michael |date=2022-08-01 |title=China says Pelosi Taiwan visit would undermine U.S.-China ties |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801213303/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |url-status=live}}</ref>
{{maplink|from=PLA-Taiwan-202208.map|frame=yes|text=စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန်နေရာများ}}
ထို့အပြင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ကိုဝန်းရံထားသည့် ဒေသများတွင် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ သြဂုတ် ၇ ရက်အထိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-08-02 |title=Nancy Pelosi Arrives in Taiwan Despite Threats From China |url=https://www.bloomberg.com/news/live-blog/2022-08-02/china-briefs-as-pelosi-likely-to-visit-taiwan |access-date=2022-08-02 |publisher=Bloomberg }}</ref>တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပေကျင်းရှိအမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နီကိုလက်စ် ဘန်းစ်ကိုသမ္မန်ဆင့်ခေါပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-03/us-house-speaker-nancy-pelosi-visits-taiwanese-parliament/101295692|title=US House Speaker Nancy Pelosi addresses Taiwan's parliament as China summons US ambassador|access-date=3 August 2022|website=ABC News}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
aw07bmry0fefsayvcoqir6dudwf4srh
753128
753124
2022-08-03T09:19:03Z
Albert Poliakoff
55831
/* ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|left|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== တုံ့ပြန်မှု ==
[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]သည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရာဒေသများကို မိမိပိုင်နယ်ဟုမှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရာထူးကြီးအမှုထမ်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ရောက်လာခြင်းသည် မိမိနိုင်ငံ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးစော်ကားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုခရီးစဉ်အပေါ်အဆက်မပြတ်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြဂုတ် ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံအမတ်က ထိုသို့ထိုင်ဝမ်သို့အလည်လာခြင်းသည် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Nichols |first1=Michelle |last2=Martina |first2=Michael |date=2022-08-01 |title=China says Pelosi Taiwan visit would undermine U.S.-China ties |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801213303/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |url-status=live}}</ref>
{{maplink|from=PLA-Taiwan-202208.map|frame=yes|text=စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန်နေရာများ}}
ထို့အပြင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ကိုဝန်းရံထားသည့် ဒေသများတွင် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ သြဂုတ် ၇ ရက်အထိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-08-02 |title=Nancy Pelosi Arrives in Taiwan Despite Threats From China |url=https://www.bloomberg.com/news/live-blog/2022-08-02/china-briefs-as-pelosi-likely-to-visit-taiwan |access-date=2022-08-02 |publisher=Bloomberg }}</ref>တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပေကျင်းရှိအမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နီကိုလက်စ် ဘန်းစ်ကိုသမ္မန်ဆင့်ခေါပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-03/us-house-speaker-nancy-pelosi-visits-taiwanese-parliament/101295692|title=US House Speaker Nancy Pelosi addresses Taiwan's parliament as China summons US ambassador|access-date=3 August 2022|website=ABC News}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်တစ်ပြည်ထောင်စည်းမျဉ်း]]
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
qd3nvtftnv17vhh4lv0asof31oaqyzc
753137
753128
2022-08-03T10:13:38Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ချိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ဆိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|left|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== တုံ့ပြန်မှု ==
[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]သည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရာဒေသများကို မိမိပိုင်နယ်ဟုမှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရာထူးကြီးအမှုထမ်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ရောက်လာခြင်းသည် မိမိနိုင်ငံ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးစော်ကားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုခရီးစဉ်အပေါ်အဆက်မပြတ်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြဂုတ် ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံအမတ်က ထိုသို့ထိုင်ဝမ်သို့အလည်လာခြင်းသည် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Nichols |first1=Michelle |last2=Martina |first2=Michael |date=2022-08-01 |title=China says Pelosi Taiwan visit would undermine U.S.-China ties |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801213303/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |url-status=live}}</ref>
{{maplink|from=PLA-Taiwan-202208.map|frame=yes|text=စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန်နေရာများ}}
ထို့အပြင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ကိုဝန်းရံထားသည့် ဒေသများတွင် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ သြဂုတ် ၇ ရက်အထိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-08-02 |title=Nancy Pelosi Arrives in Taiwan Despite Threats From China |url=https://www.bloomberg.com/news/live-blog/2022-08-02/china-briefs-as-pelosi-likely-to-visit-taiwan |access-date=2022-08-02 |publisher=Bloomberg }}</ref>တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပေကျင်းရှိအမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နီကိုလက်စ် ဘန်းစ်ကိုသမ္မန်ဆင့်ခေါပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-03/us-house-speaker-nancy-pelosi-visits-taiwanese-parliament/101295692|title=US House Speaker Nancy Pelosi addresses Taiwan's parliament as China summons US ambassador|access-date=3 August 2022|website=ABC News}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်တစ်ပြည်ထောင်စည်းမျဉ်း]]
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
erolwcjl3lliykqkzoqc7e65w7igy7e
753149
753137
2022-08-03T11:23:07Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox event
| title = နန်စီ ပလိုစီ၏ ထိုင်ဝမ်ခရီးစဉ်
| image = [[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52260041269).jpg|320px]]
| caption = [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် သမ္မတ[[ဆိုင်အင်းဝမ်]]မှ ပေးအပ်သော Order of Propitious Clouds ဆုတံဆိပ်ကိုရရှိခဲ့
| date = {{start and end dates|2022|08|02|2022|08|03}}
| location = [[ထိုင်ဝမ်]]
}}
၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ [[နန်စီ ပလိုစီ]]သည် ထိုင်ဝမ် ခေါ် [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ]]သို့ အာရှခရီးစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် [[စင်ကာပူ]]၊ [[မလေးရှား]]၊ [[တောင်ကိုရီးယား]]နှင့် [[ဂျပန်]]နိုင်ငံများသို့ လည်ပတ်၍အပြီးတွင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref name=":1">{{Cite news |last1=Mozur |first1=Paul |last2=Chien |first2=Amy Chang |date=2022-08-02 |title=Live Updates: Pelosi Arrives in Taiwan, Setting Up High-Stakes Standoff With China |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |access-date=2022-08-02 |issn=0362-4331 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802143034/https://www.nytimes.com/live/2022/08/02/world/pelosi-taiwan |url-status=live }}</ref> အမေရိကန်[[အိမ်ဖြူတော်]]သည် ထိုခရီးစဉ်ကိုတရားဝင်ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |title=Китай-Тайвань: на тлі можливого візиту Пелосі зростає напруження |language=uk |work=BBC News Україна |url=https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164200/https://www.bbc.com/ukrainian/features-62389913 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Ненсі Пелосі летить на Тайвань: що потрібно знати про кризу між США і Китаєм |url=https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |access-date=2022-08-02 |website=www.unian.ua |language=uk |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801182653/https://www.unian.ua/world/nensi-pelosi-letit-na-tayvan-shcho-potribno-znati-pro-krizu-mizh-ssha-i-kitayem-novini-svitu-11925576.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |first1=Nectar| last1=Gan |first2=Selina |last2=Wang |first3=Eric |last3=Cheung |title=Why is Pelosi's expected trip to Taiwan fueling tensions? |url=https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |access-date=2022-08-02 |website=CNN |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802003658/https://www.cnn.com/2022/07/29/asia/pelosi-taiwan-visit-explainer-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref> သူမရောက်ရှိပြီး မကြာမီတွင်၊ ပလိုစီသည် သူမ၏ခရီးစဉ်သည် "ထိုင်ဝမ်၏ဒီမိုကရေစီကို ထောက်ခံသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မယိမ်းမယိုင်သော ကတိကဝတ်များ"၏ လက္ခဏာဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ သူမသည် [[ဥပဒေပြုရေးယွမ်]]သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ[[ဆိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822">{{cite news |author1=Hsieh Chun-lin |author2=Wu Su-wei |author3=Kayleigh Madjar |title=US speaker makes late-night landing |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |access-date=August 2, 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022 |archive-date=August 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164209/https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2022/08/03/2003782880 |url-status=live }}</ref> ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများသည် သူမကို[[ယူကရိန်းအလံ]]၏ အရောင်များဖြစ်ကြသော အဝါနှင့်အပြာရောင်တို့ကို ဝတ်ဆင်၍ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite web |title=Тайвань вистрелив по винищувачах Китаю, а Пелосі зустрічають у синьо-жовтих масках |url=https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |access-date=2022-08-02 |website=The Page |language=uk |archive-date=2022-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220802164153/https://thepage.ua/ua/politics/tajvan-oboronyayetsya-vid-kitayu |url-status=live }}</ref>
== အလည်ခရီး ==
[[File:Nancy Pelosi at Taipei Songshan Airport.jpg|thumb|left|320px|နန်စီ ပလိုစီ ထိုင်ပေ ဆောင်ရှန်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိစဉ်]]
[[File:08.03 總統接見美國聯邦眾議院議長裴洛西訪團一行 (52259800776).jpg|thumb|320x320px|ပလိုစီနှင့်သမ္မတချိုင်]]
ပလိုစီသည် သြဂုတ် ၂ ရက် ညနေ ၁၀ နာရီ ၄၃ မိနစ်တွင် [[ထိုင်ပေမြို့]]သို့ စစ်လေယာဉ်ဖြင့်ရောက်ရှိလာပြီး နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး [[ဂျိုးဇက်ဝူ]]မှကြိုဆိုခဲ့သည်။<ref name="taipeitimes020822"/> သူမရောက်ရှိချိန်တွင် အာဏာရ[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]နှင့် အတိုက်အခံ[[ကူမင်တန်ပါတီ|ကိုမင်တန်ပါတီ]] နှစ်ဖက်စလုံးက ထိုခရီးစဉ်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |author1=Chen Cheng-yu |author2=Huang Ching-hsuan |author3=Jake Chung |title=Pelosi in Taiwan: Legislators from all major parties welcome Pelosi |url=https://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2022/08/03/2003782895 |access-date=3 August 2022 |work=Taipei Times |date=3 August 2022}}</ref> သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် သမ္မတချိုင်အင်းဝမ်နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး [[သမ္မတအိမ်တော် အဆောက်အဦး (ထိုင်ပေ)|သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံ]]တွင် First Class Order of Propitious Clouds သူမအား ဂုဏ်ပြုဆုတံဆိပ် ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Lawrence Chung |author2=Cyril Ip |title=Beijing can’t stand in way of more US visits to Taiwan, Pelosi says |url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3187512/pelosi-arrives-taiwan-legislature-tensions-soar-beijing |access-date=3 August 2022 |work=South China Morning Post |date=3 August 2022}}</ref> ပလိုစီသည် ဥပဒေပြုရေးယွမ်အား မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |author1=Yimou Lee |author2=Sarah Wu |title=Pelosi hails Taiwan's free society as China holds military drills, vents anger |url=https://www.reuters.com/article/us-asia-pelosi-idCAKBN2P905I |access-date=3 August 2022 |work=Reuters |date=3 August 2022}}</ref>
== တုံ့ပြန်မှု ==
[[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]သည် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရာဒေသများကို မိမိပိုင်နယ်ဟုမှတ်ယူသောကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ရာထူးကြီးအမှုထမ်းမှ ထိုင်ဝမ်သို့အလည်ရောက်လာခြင်းသည် မိမိနိုင်ငံ၏အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးစော်ကားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထိုခရီးစဉ်အပေါ်အဆက်မပြတ်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ သြဂုတ် ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံအမတ်က ထိုသို့ထိုင်ဝမ်သို့အလည်လာခြင်းသည် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Nichols |first1=Michelle |last2=Martina |first2=Michael |date=2022-08-01 |title=China says Pelosi Taiwan visit would undermine U.S.-China ties |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |access-date=2022-08-02 |archive-date=2022-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220801213303/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/chinas-un-envoy-says-pelosi-visit-taiwan-would-undermine-uschina-ties-2022-08-01/ |url-status=live}}</ref>
{{maplink|from=PLA-Taiwan-202208.map|frame=yes|text=စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ရန်နေရာများ}}
ထို့အပြင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသည် ထိုင်ဝမ်ကိုဝန်းရံထားသည့် ဒေသများတွင် ဩဂုတ် ၄ ရက်မှ သြဂုတ် ၇ ရက်အထိ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်မည်ဟုကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2022-08-02 |title=Nancy Pelosi Arrives in Taiwan Despite Threats From China |url=https://www.bloomberg.com/news/live-blog/2022-08-02/china-briefs-as-pelosi-likely-to-visit-taiwan |access-date=2022-08-02 |publisher=Bloomberg }}</ref>တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပေကျင်းရှိအမေရိကန်သံအမတ်ကြီး နီကိုလက်စ် ဘန်းစ်ကိုသမ္မန်ဆင့်ခေါပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-03/us-house-speaker-nancy-pelosi-visits-taiwanese-parliament/101295692|title=US House Speaker Nancy Pelosi addresses Taiwan's parliament as China summons US ambassador|access-date=3 August 2022|website=ABC News}}</ref>
== ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ==
* [[တရုတ်တစ်ပြည်ထောင်စည်းမျဉ်း]]
* [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
* [[ရေလက်ကြားဆက်ဆံရေး]]
* [[ထိုင်ဝမ်၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေ]]
* [[တရုတ် ပြည်တွင်းစစ်ပွဲ|တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[ကဏ္ဍ:နန်စီ ပလိုစီ]]
[[ကဏ္ဍ:သံတမန် ခရီးစဉ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်ဝမ်–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး]]
3gxfsjt9hp6ezh26bqqsr0n8jwtmaam
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Kera 11
3
230317
753119
2022-08-03T08:50:41Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Kera 11 ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၈:၅၀၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
8ldwxbcp86pj57gguvixxk8id995k3z
တရုတ်တစ်ပြည်ထောင်စည်းမျဉ်း
0
230318
753127
2022-08-03T09:18:28Z
Albert Poliakoff
55831
စာမျက်နှာကို [[တရုတ်တစ်ပြည်ပေါ်လစီ]] သို့ ပြန်ညွှန်းလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[တရုတ်တစ်ပြည်ပေါ်လစီ]]
9jxx98djkqtso34zxuz3jl8tl11vm5p
ချိုင်အင်းဝမ်
0
230319
753138
2022-08-03T10:40:57Z
Jokomarel
101196
"{{short description|၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်၏ သမ္မတ}} {{Infobox officeholder | honourable_prefix = | name = ဆိုင်အင်းဝမ် | native_name = {{nobold|蔡英文}} | native_name_lang = zh-Hant-TW | image = 蔡英文官方..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{short description|၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်၏ သမ္မတ}}
{{Infobox officeholder
| honourable_prefix =
| name = ဆိုင်အင်းဝမ်
| native_name = {{nobold|蔡英文}}
| native_name_lang = zh-Hant-TW
| image = 蔡英文官方元首肖像照.png
| caption = တရားဝင်ဓာတ်ပုံ၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်
| office = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| vicepresident = [[Chen Chien-jen]]<br />[[Lai Ching-te]]
| premier = [[Lin Chuan]]<br />[[Lai Ching-te]]<br />[[Su Tseng-chang]]
| term_start = ၂၀ မေ ၂၀၁၆
| term_end =
| predecessor = [[မာယင်းကျို]]
| successor =
| office1 = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start1 = ၂၀ မေ ၂၀၂၀
| term_end1 =
| birth_date = {{birth date and age|1956|8|31|df=y}}
| birth_place = မက်ခေ အမှတ်တရဆေးရုံ၊ ကျုံရှန်ခရိုင်၊ [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]။
| nationality = {{ROC-TWN}}
| party = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (၂၀၀၄–လက်ရှိ)
| otherparty = [[တစ်သီးပုဂ္ဂလ နိုင်ငံရေးသမား]] (၂၀၀၄ မတိုင်မီ)
| residence = [[နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ တရားဝင်အိမ်တော် (တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)]]
| education = {{nowrap|[[National Taiwan University]]}} ([[Bachelor of Laws|LLB]])<br />[[Cornell University]] ([[Master of Laws|LLM]])<br />[[London School of Economics]] ([[Doctor of Philosophy|PhD]])
| signature = Signature of Tsai Ing-wen.svg
| module = {{Chinese
|child = yes
|pic = Tsai Ing-wen (Chinese characters).svg
|piccap = "Tsai Ing-wen" in Chinese characters
|picsize = 135px
|t = {{linktext|蔡|英|文}}
|s = {{linktext|蔡|英|文}}
|p = Cài Yīngwén
|bpmf = ㄘㄞˋ ㄧㄥ ㄨㄣˊ
|w = Ts{{wg-apos}}ai<sup>4</sup> Ying<sup>1</sup>-wên<sup>2</sup>
|gr = Tsay Ing'wen
|tp = Cài Yingwún
|mps = Tsài Yīng-wén
|myr = Tsài Yīngwén
|mi = {{IPAc-cmn|c|ai|4|-|ying|1|.|wen|2}}
|j = Coi3 Jing1man4
|y = Choi Yīng-màhn
|poj = Chhòa Eng-bûn
|tl = Tshuà Ing-bûn
|h = Tshai Yîn-vun
|showflag = }}
}}
'''ဆိုင်အင်းဝမ်'''({{zh|t=蔡英文|p=Cài Yīngwén}}; ၃၁ သြဂုတ်၊ ၁၉၅၆ မွေးဖွား) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး ပညာရေးဆိုင်ရာ လက်ရှိတာဝန်ရှိသူဖြစ်သည်။<ref>https://english.president.gov.tw/News/6004</ref> [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (DPP) ၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဆိုင်အင်းဝမ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးသမ္မတဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက DPP ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ယခင်က ၂၀၀၈ မှ ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၈ ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သေးသည်။<ref>https://english.president.gov.tw/Page/40</ref>
[[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ပဉ္စမအကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမသည် ထိုအချိန်က သမ္မတ [[မာယင်းကျို]]ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၆|၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမ၏ ပထမဆုံး သမ္မတသက်တမ်းကို သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့သည်။ [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲအရေအတွက် တိုးလာသဖြင့် သူမသည် သမ္မတအဖြစ် ပြန်လည်အရွေးခံရသည်။<ref>https://www.npr.org/2020/01/11/795573457/rebuking-china-taiwan-votes-to-reelect-president-tsai-ing-wen</ref>
==ငယ်ဘဝ==
==နိုင်ငံရေး==
==သမ္မတသက်တမ်း==
==ကိုးကား==
oofcvvhympmwx9avqztz2ugdg0i6ysw
753139
753138
2022-08-03T10:41:34Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{short description|၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်၏ သမ္မတ}}
{{Infobox officeholder
| honourable_prefix =
| name = ဆိုင်အင်းဝမ်
| native_name = {{nobold|蔡英文}}
| native_name_lang = zh-Hant-TW
| image = 蔡英文官方元首肖像照.png
| caption = တရားဝင်ဓာတ်ပုံ၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်
| office = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| vicepresident = [[Chen Chien-jen]]<br />[[Lai Ching-te]]
| premier = [[Lin Chuan]]<br />[[Lai Ching-te]]<br />[[Su Tseng-chang]]
| term_start = ၂၀ မေ ၂၀၁၆
| term_end =
| predecessor = [[မာယင်းကျို]]
| successor =
| office1 = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start1 = ၂၀ မေ ၂၀၂၀
| term_end1 =
| birth_date = {{birth date and age|1956|8|31|df=y}}
| birth_place = မက်ခေ အမှတ်တရဆေးရုံ၊ ကျုံရှန်ခရိုင်၊ [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]။
| nationality = {{ROC-TWN}}
| party = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (၂၀၀၄–လက်ရှိ)
| otherparty = [[တစ်သီးပုဂ္ဂလ နိုင်ငံရေးသမား]] (၂၀၀၄ မတိုင်မီ)
| residence = [[နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ တရားဝင်အိမ်တော် (တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)]]
| education = {{nowrap|[[National Taiwan University]]}} ([[Bachelor of Laws|LLB]])<br />[[Cornell University]] ([[Master of Laws|LLM]])<br />[[London School of Economics]] ([[Doctor of Philosophy|PhD]])
| signature = Signature of Tsai Ing-wen.svg
| module = {{Chinese
|child = yes
|pic = Tsai Ing-wen (Chinese characters).svg
|piccap = "Tsai Ing-wen" in Chinese characters
|picsize = 135px
|t = {{linktext|蔡|英|文}}
|s = {{linktext|蔡|英|文}}
|p = Cài Yīngwén
|bpmf = ㄘㄞˋ ㄧㄥ ㄨㄣˊ
|w = Ts{{wg-apos}}ai<sup>4</sup> Ying<sup>1</sup>-wên<sup>2</sup>
|gr = Tsay Ing'wen
|tp = Cài Yingwún
|mps = Tsài Yīng-wén
|myr = Tsài Yīngwén
|mi = {{IPAc-cmn|c|ai|4|-|ying|1|.|wen|2}}
|j = Coi3 Jing1man4
|y = Choi Yīng-màhn
|poj = Chhòa Eng-bûn
|tl = Tshuà Ing-bûn
|h = Tshai Yîn-vun
|showflag = }}
}}
'''ဆိုင်အင်းဝမ်''' ({{zh|t=蔡英文|p=Cài Yīngwén}}; ၃၁ သြဂုတ်၊ ၁၉၅၆ မွေးဖွား) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး ပညာရေးဆိုင်ရာ လက်ရှိတာဝန်ရှိသူဖြစ်သည်။<ref>https://english.president.gov.tw/News/6004</ref> [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (DPP) ၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဆိုင်အင်းဝမ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးသမ္မတဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက DPP ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ယခင်က ၂၀၀၈ မှ ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၈ ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သေးသည်။<ref>https://english.president.gov.tw/Page/40</ref>
[[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ပဉ္စမအကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမသည် ထိုအချိန်က သမ္မတ [[မာယင်းကျို]]ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၆|၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမ၏ ပထမဆုံး သမ္မတသက်တမ်းကို သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့သည်။ [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲအရေအတွက် တိုးလာသဖြင့် သူမသည် သမ္မတအဖြစ် ပြန်လည်အရွေးခံရသည်။<ref>https://www.npr.org/2020/01/11/795573457/rebuking-china-taiwan-votes-to-reelect-president-tsai-ing-wen</ref>
==ငယ်ဘဝ==
==နိုင်ငံရေး==
==သမ္မတသက်တမ်း==
==ကိုးကား==
st3ox8wmitf1pagkayb2ctcv9ypncc2
753140
753139
2022-08-03T10:43:32Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{short description|၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်၏ သမ္မတ}}
{{Infobox officeholder
| honourable_prefix =
| name = ဆိုင်အင်းဝမ်
| native_name = {{nobold|蔡英文}}
| native_name_lang = zh-Hant-TW
| image = 蔡英文官方元首肖像照.png
| caption = တရားဝင်ဓာတ်ပုံ၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်
| office = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| vicepresident = [[Chen Chien-jen]]<br />[[Lai Ching-te]]
| premier = [[Lin Chuan]]<br />[[Lai Ching-te]]<br />[[Su Tseng-chang]]
| term_start = ၂၀ မေ ၂၀၁၆
| term_end =
| predecessor = [[မာယင်းကျို]]
| successor =
| office1 = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start1 = ၂၀ မေ ၂၀၂၀
| term_end1 =
| birth_date = {{birth date and age|1956|8|31|df=y}}
| birth_place = မက်ခေ အမှတ်တရဆေးရုံ၊ ကျုံရှန်ခရိုင်၊ [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]။
| nationality = {{ROC-TWN}}
| party = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (၂၀၀၄–လက်ရှိ)
| otherparty = [[တစ်သီးပုဂ္ဂလ နိုင်ငံရေးသမား]] (၂၀၀၄ မတိုင်မီ)
| residence = [[နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ တရားဝင်အိမ်တော် (တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)]]
| education = {{nowrap|[[National Taiwan University]]}} ([[Bachelor of Laws|LLB]])<br />[[Cornell University]] ([[Master of Laws|LLM]])<br />[[London School of Economics]] ([[Doctor of Philosophy|PhD]])
| signature = Signature of Tsai Ing-wen.svg
| module = {{Chinese
|child = yes
|pic = Tsai Ing-wen (Chinese characters).svg
|piccap = "Tsai Ing-wen" in Chinese characters
|picsize = 135px
|t = {{linktext|蔡|英|文}}
|s = {{linktext|蔡|英|文}}
|p = Cài Yīngwén
|bpmf = ㄘㄞˋ ㄧㄥ ㄨㄣˊ
|w = Ts{{wg-apos}}ai<sup>4</sup> Ying<sup>1</sup>-wên<sup>2</sup>
|gr = Tsay Ing'wen
|tp = Cài Yingwún
|mps = Tsài Yīng-wén
|myr = Tsài Yīngwén
|mi = {{IPAc-cmn|c|ai|4|-|ying|1|.|wen|2}}
|j = Coi3 Jing1man4
|y = Choi Yīng-màhn
|poj = Chhòa Eng-bûn
|tl = Tshuà Ing-bûn
|h = Tshai Yîn-vun
|showflag = }}
}}
'''ဆိုင်အင်းဝမ်''' ({{zh|t=蔡英文|p=Cài Yīngwén}}; ၃၁ သြဂုတ်၊ ၁၉၅၆ မွေးဖွား) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး ပညာရေးဆိုင်ရာ လက်ရှိတာဝန်ရှိသူဖြစ်သည်။<ref>https://english.president.gov.tw/News/6004</ref> [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (DPP) ၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဆိုင်အင်းဝမ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးသမ္မတဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက DPP ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ယခင်က ၂၀၀၈ မှ ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၈ ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သေးသည်။<ref>https://english.president.gov.tw/Page/40</ref>
[[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ပဉ္စမအကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမသည် ထိုအချိန်က သမ္မတ [[မာယင်းကျို]]ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၆|၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမ၏ ပထမဆုံး သမ္မတသက်တမ်းကို သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့သည်။ [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲအရေအတွက် တိုးလာသဖြင့် သူမသည် သမ္မတအဖြစ် ပြန်လည်အရွေးခံရသည်။<ref>https://www.npr.org/2020/01/11/795573457/rebuking-china-taiwan-votes-to-reelect-president-tsai-ing-wen</ref>
==ငယ်ဘဝ==
==နိုင်ငံရေး==
==သမ္မတသက်တမ်း==
==ကိုးကား==
ioc5rw2jmjh1v9y7n3prxp4eux9fj3d
753148
753140
2022-08-03T11:20:36Z
Jokomarel
101196
wikitext
text/x-wiki
{{short description|၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်၏ သမ္မတ}}
{{Infobox officeholder
| honourable_prefix =
| name = ဆိုင်အင်းဝမ်
| native_name = {{nobold|蔡英文}}
| native_name_lang = zh-Hant-TW
| image = 蔡英文官方元首肖像照.png
| caption = တရားဝင်ဓာတ်ပုံ၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်
| office = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]
| vicepresident = [[Chen Chien-jen]]<br />[[Lai Ching-te]]
| premier = [[Lin Chuan]]<br />[[Lai Ching-te]]<br />[[Su Tseng-chang]]
| term_start = ၂၀ မေ ၂၀၁၆
| term_end =
| predecessor = [[မာယင်းကျို]]
| successor =
| office1 = [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]] ဥက္ကဋ္ဌ
| term_start1 = ၂၀ မေ ၂၀၂၀
| term_end1 =
| birth_date = {{birth date and age|1956|8|31|df=y}}
| birth_place = မက်ခေ အမှတ်တရဆေးရုံ၊ ကျုံရှန်ခရိုင်၊ [[ထိုင်ပေမြို့]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]။
| nationality = {{ROC-TWN}}
| party = [[ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးပါတီ]] (၂၀၀၄–လက်ရှိ)
| otherparty = [[တစ်သီးပုဂ္ဂလ နိုင်ငံရေးသမား]] (၂၀၀၄ မတိုင်မီ)
| residence = [[နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ တရားဝင်အိမ်တော် (တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)]]
| education = {{nowrap|[[National Taiwan University]]}} ([[Bachelor of Laws|LLB]])<br />[[Cornell University]] ([[Master of Laws|LLM]])<br />[[London School of Economics]] ([[Doctor of Philosophy|PhD]])
| signature = Signature of Tsai Ing-wen.svg
| module = {{Chinese
|child = yes
|pic = Tsai Ing-wen (Chinese characters).svg
|piccap = "Tsai Ing-wen" in Chinese characters
|picsize = 135px
|t = {{linktext|蔡|英|文}}
|s = {{linktext|蔡|英|文}}
|p = Cài Yīngwén
|bpmf = ㄘㄞˋ ㄧㄥ ㄨㄣˊ
|w = Ts{{wg-apos}}ai<sup>4</sup> Ying<sup>1</sup>-wên<sup>2</sup>
|gr = Tsay Ing'wen
|tp = Cài Yingwún
|mps = Tsài Yīng-wén
|myr = Tsài Yīngwén
|mi = {{IPAc-cmn|c|ai|4|-|ying|1|.|wen|2}}
|j = Coi3 Jing1man4
|y = Choi Yīng-màhn
|poj = Chhòa Eng-bûn
|tl = Tshuà Ing-bûn
|h = Tshai Yîn-vun
|showflag = }}
}}
'''ဆိုင်အင်းဝမ်''' ({{zh|t=蔡英文|p=Cài Yīngwén}}; ၃၁ သြဂုတ်၊ ၁၉၅၆ မွေးဖွား) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ]]အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်ပြီး ပညာရေးဆိုင်ရာ လက်ရှိတာဝန်ရှိသူဖြစ်သည်။<ref>https://english.president.gov.tw/News/6004</ref> [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]] (DPP) ၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဆိုင်အင်းဝမ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီးသမ္မတဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကတည်းက DPP ၏ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ယခင်က ၂၀၀၈ မှ ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၄ မှ ၂၀၁၈ ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သေးသည်။<ref>https://english.president.gov.tw/Page/40</ref>
[[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၂|၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ပဉ္စမအကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမသည် ထိုအချိန်က သမ္မတ [[မာယင်းကျို]]ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၆|၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် သူမ၏ ပထမဆုံး သမ္မတသက်တမ်းကို သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့သည်။ [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲအရေအတွက် တိုးလာသဖြင့် သူမသည် သမ္မတအဖြစ် ပြန်လည်အရွေးခံရသည်။<ref>https://www.npr.org/2020/01/11/795573457/rebuking-china-taiwan-votes-to-reelect-president-tsai-ing-wen</ref>
==ငယ်ဘဝ==
==နိုင်ငံရေး==
==သမ္မတသက်တမ်း==
==ကိုးကား==
6zs61bry9sju94tsujvlv02z3799ddc
တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ
0
230320
753141
2022-08-03T10:53:56Z
Jokomarel
101196
"{{Infobox official post | post = သမ္မတ | body = တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ | native_name = {{nobold|{{lang|zh-tw|中華民國總統}}}} | insignia = ROC_Office_of_the_President_Emblem.svg | insigniasize = 100px | insigniacapt..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox official post
| post = သမ္မတ
| body = တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ
| native_name = {{nobold|{{lang|zh-tw|中華民國總統}}}}
| insignia = ROC_Office_of_the_President_Emblem.svg
| insigniasize = 100px
| insigniacaption = တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ သမ္မတ၏ သင်္ကေတ
| flag = Commander-in-Chief_Flag_of_the_Republic_of_China.svg
| flagsize = 120px
| flagborder = yes
| flagcaption =
Presidential Standard
| image = File:蔡英文官方元首肖像照.png
| imagesize = 220px
| alt =
| imagecaption =
| incumbent = [[ဆိုင်အင်းဝမ်]]
| acting =
| incumbentsince = ၂၀ မေ ၂၀၁၆
| department = [[သမ္မတရုံး (ထိုင်ဝမ်)|သမ္မတရုံး]]
| style =
| type =
| status = [[နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ]]
| abbreviation =
| member_of = [[အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ (ထိုင်ဝမ်)|အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ]]
| reports_to =
| residence = [[Official Residence of the President (Republic of China)|Yonghe Residence]]
| seat = [[Presidential Office Building (Republic of China)|Presidential Office]], [[Taipei]]
| nominator =
| appointer = [[သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ]]{{Notetag|၁၉၄၈ မှ ၁၉၉၆ က [[အမျိုးသားလွှတ်တော် (တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)|အမျိုးသားလွှတ်တော်]]}}
| appointer_qualified =
| termlength = ၄ နှစ်၊ တစ်ကြိမ်ပြန်လည် သက်တမ်းတိုးနိုင်
| termlength_qualified =
| constituting_instrument =
| precursor = [[List of emperors of the Qing dynasty|Emperor of the Great Qing]]<br/>Chairman of the [[Nationalist government]] (1925–1948)
| formation = {{start date and age|df=yes|1912|1|1}} (provisional)<br> {{start date and age|df=yes|1945|10|25}} (Taiwan handover)<br>{{start date and age|df=yes|1948|5|20}} (current form)
| first = [[Sun Yat-sen]] (Mainland China)<br/>[[Chiang Kai-shek]] (Taiwan)
| last =
| unofficial_names = President of Taiwan<br>Leader of the Taiwan Area (by the PRC)
| deputy = [[Vice President of the Republic of China|Vice President]]
| salary = [[TWD|NT$]]6,420,000 annually<ref>{{cite news|last1=Yi|first1=Wang|script-title=zh:13 國元首薪水大車拚|url=http://www.chinatimes.com/realtimenews/20150312004090-260408|access-date=18 January 2016|work=[[China Times]] |date=12 March 2015|language=zh-TW}}</ref>
| website = {{URL|english.president.gov.tw}}
}}
{{Infobox Chinese
| title = President of the<br />Republic of China
| t = {{linktext|中華民國|總統}}
| s = {{linktext|中华民国|总统}}
| p = Zhōnghuá Mínguó Zǒngtǒng
| bpmf = ㄓㄨㄥ ㄏㄨㄚˊ ㄇㄧㄣˊ ㄍㄨㄛˊ ㄗㄨㄥˇ ㄊㄨㄥˇ
| tp = Jhonghuá Mínguó Zǒngtǒng
| mps = Jūng-huá Mín-guó Tzǔng-tǔng
| gr = Jonghwa Min'gwo Tzoongtoong
| w = Chung¹-hua² Min²-kuo² Tsung³-t'ung³
| poj = Tiong-hôa Bîn-kok Chóng-thóng
| tl = Tiong-hûa Bîn-kok Tsóng-thóng
| h = Chûng-fà Mìn-koet Chúng-thúng
}}
'''ထိုင်ဝမ်သမ္မတ'''အဖြစ် အများအားဖြင့်ရည်ညွှန်းလေ့ရှိသည့် '''တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ'''သည် တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ (ROC) ၏ [[နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ]]ဖြစ်ပြီး [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ တပ်မတော်]]၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ဖြစ်သည်။
p53euq3nb73w3g1dprvz3fcvytjkaw3
ဂေါတမ ဗုဒ္ဓ
0
230321
753143
2022-08-03T11:03:54Z
103.42.217.56
"ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား
b2ylt170dhkf10ffjs9b9g6fb3uyh55
ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ
0
230322
753145
2022-08-03T11:10:06Z
Jokomarel
101196
[[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]] စာမျက်နှာကို [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)]] သို့ Jokomarelက ရွှေ့ခဲ့သည်: အခြားနိုင်ငံ အမည်တူပါတီများနှင့် မရှုပ်ထွေးစေရန်
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)]]
m7epu9xgc2pa2b5m1uu3x7y5gk3oo4x
ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀
0
230323
753147
2022-08-03T11:18:58Z
Jokomarel
101196
"{{Infobox election | election_name = ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀ | country = Taiwan | type = presidential | ongoing = no | previous_election = ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox election
| election_name = ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀
| country = Taiwan
| type = presidential
| ongoing = no
| previous_election = ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၆
| previous_year = ၂၀၁၆
| election_date = {{Start date|2020|01|11|df=y}}
| next_election = ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၄
| next_year = ၂၀၂၄
| registered = ၁၉,၃၁၁,၁၀၅
| turnout = ၇၄.၉၀% {{increase}} ၈.၆၃ {{abbr|pp|percentage points}}
| image1 = Tsai Ing-wen election infobox.png
| nominee1 = '''[[ဆိုင်အင်းဝမ်]]'''
| party1 = [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|DPP]]
| running_mate1 = '''[[ဝီလီယမ် လိုင်]]'''
| popular_vote1 = '''၈,၁၇၀,၂၃၁'''
| percentage1 = '''၅၇.၁၃%'''
| image2 = 高雄市長 韓國瑜.jpg
| nominee2 = [[ဟန်ကော်ယူ]]
| party2 = [[ကွန်မင်တန်ပါတီ|ကွန်မင်တန်]]
| running_mate2 = [[Chang San-cheng]]
| popular_vote2 = ၅,၅၂၂,၁၁၉
| percentage2 = ၃၈.၆၁%
| map_image = 2020ROCPresident.svg
| map_caption = အစိမ်း- ဆိုင်အင်းဝမ်၊ အပြာ- ဟန်ကော်ယူ
<!-- bottom -->| title = [[တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]]
| before_election = [[ဆိုင်အင်းဝမ်]]
| before_party = [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]
| after_election = [[ဆိုင်အင်းဝမ်]]
| after_party = [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]]
}}
(၁၀) ကြိမ်မြောက် ဥပဒေပြု ယွမ်ရွေးကောက်ပွဲနှင့်အတူ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် [[ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံ]]တွင်များ [[သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ|သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ]] ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ လက်ရှိသမ္မတ [[ဆိုင်အင်းဝမ်]]နှင့် [[ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ (ထိုင်ဝမ်)|ဒီမိုကရက်တစ်တိုးတက်ရေးပါတီ]] မှ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဝီလီယမ် လိုင်တို့သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့ပြီး [[ကွန်မင်တန်ပါတီ]] (KMT) မှ Kaohsiung မြို့တော်ဝန် Han Kuo-yu နှင့် ၎င်း၏ တွဲဖက်အရွေးခံ Chang San-cheng တို့အပြင် တတိယ၊ ပါတီကိုယ်စားလှယ် James Soong တို့သည် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
svgaek0dqrklwe6b8hpwctwxt9umtxu
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KoZero (SA)
3
230324
753150
2022-08-03T11:51:08Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် KoZero (SA) ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၁:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
drbigk3oc3r9o6jbbjj69es28r82knj
အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ohnkhun
3
230325
753151
2022-08-03T11:51:18Z
Welcome-Bot
40494
ကြိုဆိုပါသည်!
wikitext
text/x-wiki
== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ohnkhun ! ==
{| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;"
| style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" |
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
</div>
| style="padding:0 0.5em;" |
| style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" |
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;">
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ ~~~~ ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div>
<div style="padding:0.4em 1em 0.3em;">
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
</div>
|}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၁:၅၁၊ ၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ (UTC)
eibc3dp2kppkhajyusl60yv9990zzk0