Wikibooks
nlwikibooks
https://nl.wikibooks.org/wiki/Hoofdpagina
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Speciaal
Overleg
Gebruiker
Overleg gebruiker
Wikibooks
Overleg Wikibooks
Bestand
Overleg bestand
MediaWiki
Overleg MediaWiki
Sjabloon
Overleg sjabloon
Help
Overleg help
Categorie
Overleg categorie
Transwiki
Overleg transwiki
Wikijunior
Overleg Wikijunior
TimedText
TimedText talk
Module
Overleg module
Uitbreiding
Overleg uitbreiding
Uitbreidingsdefinitie
Overleg uitbreidingsdefinitie
Microsoft Word/Lettertypen
0
237
363487
355298
2022-08-07T18:05:09Z
ABPMAB
26378
Vreemde zin opgelost.
wikitext
text/x-wiki
[[Portaal:Microsoft Office|Microsoft Office]] | [[Microsoft Word|Word]]<br>
<br>
Een van de belangrijkste zaken van de overtuiging van je document is het gebruikte '''lettertype'''. Hier krijgt de lezer zijn eerste indruk van het document.<br>
<br>
Grofweg kunnen we lettertypen opdelen in enkele categorieën:
==1. Monospaced/Zakelijk/Niet zakelijk/Schrijfstijl==
===Monospaced lettertypen===
Het bekendste lettertype van deze soort is <span style="font-family: 'Monospac821 BT';">Monospac821 BT</span> of <span style="font-family: 'Courier New';">Courier New</span>. In dit lettertype nemen alle letters op de pagina dezelfde ruimte in. Dit heeft tot gevolg dat een 'i' veel meer wit om zich heen heeft dan bijvoorbeeld een 'm'. Dit lettertype zat altijd op typemachines, maar is in onbruik geraakt na de opkomst van de proportionele lettertypen, lettertypen die de witruimte als het mogelijk is inperken, zodat de i minder ruimte inneemt dan een m. Dit lettertype werd mogelijk door de opkomst van de pc als tekstverwerker,<br>
Een van de weinige plaatsen waar nog monospaced lettertypes worden gebruikt:
*In programma's waarin je HTML schrijft. (Notepad, Editpad, Ultraedit enz.)
*Bewerkinsschermpjes van bijvoorbeeld wikimediaprojecten<br>
Eigenlijk dus alleen op pagina's waar internetpagina's worden geschreven.
Er zit een klein extra voordeeltje in monospaced lettertypen, namelijk dat je de tekst ongegeneerd recht onder elkaar kan uitlijnen, omdat toch alle letters onder elkaar staan.<br>
:<span style="color: blue; font-family: 'Courier New', Courier;">Dit is een tekst in monospaced lettertype. Zoals u ziet neemt de mmmmm evenveel ruimte in als de iiiii.</span><br>
===Proportionele lettertypen voor zakelijke tekst===
Voor zakelijke documenten worden doorgaans twee soorten lettertype gebruikt:<br>
*<span style="font-family: Arial;">Arial</span>
*<span style="font-family: 'Times New Roman';">Times New Roman</span><br>
De eerste is een schreefloos en de tweede een schreeflettertype. Een schreeflettertype heeft een klein dwarsstreepje aan het einde van haar letters. Dit geeft een mooi uiterlijk. Ook herken je de letters beter bij het lezen van grote hoeveelheden tekst, die in ''drukvorm'' is uitgebracht.<br>
Echter, een schreefloze letter is strakker van uiterlijk en is beter leesbaar vanaf een ''beeldscherm''. Daarnaast geeft het een modern en zeer professioneel uiterlijk aan je tekst.<br>
===Proportionele lettertypen voor niet zakelijke tekst===
Schrijf je een brief aan een kind of vriend/vriendin, dan is een zakelijk lettertype als Arial of Times New Roman waarschijnlijk niet echt gewild. Een betere optie is een ietwat speelse letter. Een goed voorbeeld hiervan is: <span style="font-family: 'Comic Sans MS';">Comic Sans MS</span>.
===Schrijfstijl===
Wilt u een tekstdocument op de pc maken, waarbij de tekst een beetje een handschriftachtig uiterlijk heeft dan kan dit ook. In Word (in ieder geval bij MS Office 2000) zitten diverse lettertypen voor deze optie. Enkele goede voorbeelden zijn:<br>
*<span style="font-family: 'Monotype Corsiva';">Monotype Corsiva</span>
*<span style="font-family: ScriptC;">ScriptC</span><br>
<br>
Uiteraard kent MS Word nog '''zeer veel''' lettertypen. Het beste om er een te vinden is gewoon veel uit te proberen.<br>
==2. Voor de printer geschikt?==
Voor de meeste lettertypes in Word staan twee T'tjes. Dit geeft aan dat het om een '''True Type-lettertype''' gaat. Dit lettertype wordt door de printer herkend als een letter. Hij gaat dus niet zoals bij een plaatje proberen puntjes om te zetten in puntjes, maar een 'plaatje' van een letter omzetten in puntjes. Uiteraard geeft dit een uitmuntende kwaliteit. (Een printer ziet een afbeelding als een onregelmatige verzameling puntjes (pixels), maar een True Type-lettertype ziet hij wel als een plaatje!)<br>
Van dit soort lettertypen kan de printer de letter dan ook zonder kwaliteitsverlies in elke gewenste grootte afdrukken.<br>
Er zijn ook lettertypen waarvoor het symbool van een printertje staat. Dit betekent dat het om een standaardlettertype van de aangesloten printer gaat. In sommige gevallen kan dit lettertype alleen in bepaalde groottes worden afgedrukt.<br>
Er is nu ook een nieuw programma uit dat gaatjes in je lettertype maakt namelijk Ecofont. Dit is inktbesparend en dus milieubewust. Je kunt dit programma bij alle soorten lettertypes gebruiken. Dit is alleen in het klein te gebruiken. Als je grote letters typt met dit programma dan zijn de gaten goed te zien en lijkt je tekst van een afstand grijs.
<!-- ----------- Hieronder onderhoudsmeldingen -------------- -->
{{Sub}}
2fadwotbchnem0fwv1nzchiisgilcra
HTML/Basiscursus/Tekst structureren
0
2295
363490
343751
2022-08-07T18:11:06Z
ABPMAB
26378
/* Alinea's */ Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
{{HTML inhoud|Deel=Basiscursus}}
HTML biedt de mogelijkheid uw tekst te structureren. Een goed voorbeeld is deze pagina. U ziet namelijk dat de tekst is opgedeeld in verschillende alinea's met koppen.
== Koppen ==
{{zieook|Zie ook het {{HTML element|hx|ja}} element voor meer informatie.}}
Met koppen kunt u een titel geven aan het document of een deel ervan. Er zijn koppen op 6 verschillende niveaus die aangeduid worden met {{HTML element|h1}} tot en met {{HTML element|h6}}. Daarvan is {{HTML element|h1}} het hoogste niveau die als eerste wordt gebruikt en {{HTML element|h6}} het laagste niveau die als laatste wordt gebruikt.
{{Code|
| Taal=HTML
| Titel=Tekst gestructureerd met koppen
| Code=
<syntaxhighlight lang="HTML">
<h1>Het laatste nieuws</h1>
<h2>Inflatie in januari hoger door energieprijzen</h2>
<p>De Nederlandse inflatie is in januari 2005 uitgekomen op 1,5 procent...</p>
</syntaxhighlight>}}
Soms wordt een lager niveau kop gebruikt omdat koppen van hogere niveaus een tekst groter weergeven dan wenselijk. Dit is echter een verkeerd gebruik van de niveaus. Men kan dit probleem oplossen door met CSS de weergave van de koppen kleiner te maken of het attribuut {{HTML attribuut|style}} te gebruiken.
Het is '''sterk af te raden''' om niveaus over te slaan, zoals in het volgende voorbeeld gebeurt:
{{Code|
| Taal=HTML
| Titel=Fout gebruik koppen
| Code=
<syntaxhighlight lang="HTML">
<h1>Het laatste nieuws</h1>
<h3>Inflatie in januari hoger door energieprijzen</h3>
</syntaxhighlight>}}
De HTML 4.01 specificatie geeft echter geen regels tegen het overslaan van niveaus. De ISO-standaard, waarin HTML wordt beschreven, verbiedt het daarentegen.
== Alinea's ==
U kunt uw tekst opdelen in paragrafen met behulp van de [[HTML/Overzicht tags/p|''p''-tag]]. U doet dit als volgt:
{{Code|
| Taal=HTML
| Titel=Tekst opgedeeld in paragrafen
| Code=
<syntaxhighlight lang="HTML"><p>Dit is een paragraaf.</p>
<p>Dit is nog een paragraaf.</p></syntaxhighlight>
}}
Standaard zal dit resulteren in een witruimte tussen beide alinea's. Hetzelfde visuele effect is te bereiken door tweemaal een nieuwe regel te beginnen met de [[HTML/Overzicht tags/br|''br''-tag]], dit is echter niet gewenst. U kunt de br-tag wel gebruiken om de regel af te breken, bijvoorbeeld bij gedichten.
Merk op dat de "p" in de ''p''-tag staat voor het Engels "paragraph", maar dat dit in het Nederlands beter vertaald kan worden met "alinea" dan met "paragraaf".
== Divisies ==
Met de [[HTML/Overzicht tags/div|''div''-tag]] kunt u verschillende elementen samenvoegen, op deze manier kunt u verschillende onderdelen van uw pagina apart houden. De div-tag wordt ook vaak gebruikt om bepaalde delen van de pagina een aparte stijl te geven.
{{Code|
| Taal=HTML
| Titel=Voorbeeld gebruik div-element
| Code=
<syntaxhighlight lang="HTML"><div class="sportvereniging">
<h1>Schaatsvereniging "De IJsvogels"</h1>
<p>"De IJsvogels is een schaatsclub in Zeeland die ook skeeler-, en skatelessen organiseert. </p>
<h2>Gegevens</h2>
<dl>
<dt>Naam</dt>
<dd>De IJsvogels</dd>
<dt>Sport</dt>
<dd>Schaatsen</dd>
<dt>Locatie</dt>
<dd>Geleen</dd>
</dl>
</div></syntaxhighlight>
}}
== Woorddelen, woorden en woordgroepen ==
Met het [[HTML/Overzicht tags/span|span-element]] kunt u bepaalde stukken tekst aparte HTML-attributen geven. U kunt er bijvoorbeeld mee aangeven dat het om een andere taal gaat of u kunt de tekst een aparte stijl geven.
{{Code|
| Taal=HTML
| Titel=Voorbeeld gebruik span-element
| Code=
<syntaxhighlight lang="HTML"><p>"Tot ziens" is in het Duits <span lang="de">"Auf Wiedersehen"</span></p></syntaxhighlight>
}}
{{sub}}
dp72gm4fo1c8kuk0wyhtil3aiitkrh9
Bronsgieten voor beeldhouwers/Een smeltoven bouwen
0
5715
363489
283737
2022-08-07T18:09:06Z
ABPMAB
26378
Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
{{Bronsgieten|Afbeelding=Casting.jpg}}
Het is niet verstandig brons te smelten in een keramiekoven.
#Graaf naast de zandbak waarin de vormstukken worden ingegraven een kuil van 2m x 2m x 2m.
#Maak er een bodem en wanden in van waterdichte beton en/of trasklinkers.
#Maak van ruwe chamotte de ovenstenen voor een ronde oven met bodem. De wanddikte dient ongeveer 10cm te zijn en de stenen moeten goed aansluiten. Bak de ovenstenen op 1000-1100 graden Celsius in een elektrische keramiekoven.
#Er dient een goed passend gat zo laag mogelijk in de ovenwand te zitten voor de (olie)brander.
#Zorg ook voor een goed passende voet van chamotte voor de smeltkroes (ronde bodem!).
#Stapel de stenen op tot een ronde oven die een opening heeft waar de gietpan (smeltkroes) redelijk ruim doorheen kan.
#De oven moet een diameter hebben die ten minste tweemaal de diameter is van de te gebruiken smeltkroes. Installeer de brander met aanjager inclusief (elektrische) ontsteking en leg de leiding en de luchttoevoer aan.
#Bouw de brander ruim in met een goed sluitend stalen deksel erop.
#Vul de hele kuil verder af met scherp zand.
#Sluit de ovenopening af met een stalen deksel waar een gat van rond 10 cm in zit.
#Las daarop een stukje stalen pijp.
#Als de oven gebruikt wordt komt er een laag zand op dit deksel voor optimale isolatie.
#Zorg voor een hijsinstallatie met loopkat om de smeltkroes uit de oven te tillen en boven de zandbak met ingegraven vormstukken te brengen.
#Bouw er een afdak ruim overheen zodat de boel nooit nat wordt, want droog zand isoleert de warmte beter.
#Om prettig en veilig te gieten moet de smeltkroes nooit meer dan voor een derde tot maximaal de helft gevuld zijn met brons. Zorg dus voor een flinke maat met ruime ogen om met haken aan te grijpen wanneer de '''hete''' smeltkroes uit de oven getild moet worden.
{{Bericht
|titel=Waarschuwing!
|bericht=Draag altijd beschermende kleding. Spetters gesmolten brons kan je ernstig verwonden. Klik op de afbeelding rechtsboven om de uitrusting van deze personen beter te zien.
|type=waarschuwing}}
{{sub}}
hu8uxa3vt9l5v88fzu3tk1cxxbvgu8c
Kookboek/Kerstgerecht
0
11837
363485
282127
2022-08-07T14:12:30Z
62.195.1.209
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerstmis kerst lekkernijen en gerechten. https://nl.wikipedia.org/wiki/Heilig_Avondmaal "at, volgens de protestantse opvatting, samen met zijn discipelen gewoon brood en dronk gewone wijn, en droeg hun op om dit voortaan te blijven doen als een gedenkteken voor zijn dood"
wikitext
text/x-wiki
Voeg hier je link toe voor een '''kerstgerecht''' en klik er vervolgens op om dit gerecht te schrijven.
== Lijst van kerstgerechten ==
* [[Kookboek/Kerstkransje]] (van chocolade, fondant, schuim of koek)
* [[Kookboek/...]]
* [[Kookboek/Brood|Brood]]
* [[Kookboek/Wijn|Wijn]]
* [[Kookboek/Banketstaaf|Banketstaaf]]
* [[Kookboek/Chocolademunten|Chocolademunten]]
* [[Kookboek/Dominosteine|Dominosteine]] (Duitsland en Oostenrijk)
* [[Kookboek/Duivekater|Duivekater]]
* [[Kookboek/Kerstblaadjes/hulstblaadjes|Kerstblaadjes/hulstblaadjes]]
* [[Kookboek/Kerstbrood|Kerstbrood]]
* [[Kookboek/Christmas pudding|Kerstpudding (Christmas pudding)]]
* [[Kookboek/Kerstster|Kerstster]]
* [[Kookboek/Kerststol|Kerststol]]
* [[Kookboek/Kerststronk|Kerststronk]] of Bûche de Noël
* [[Kookboek/Kerststrudel|Kerststrudel]]
* [[Kookboek/Mantecados|Mantecados]]
* [[Kookboek/Panettone|Panettone]]
* [[Kookboek/Pretzel/krakeling|Pretzel/krakeling]]
* [[Kookboek/Tulband|Tulband]]
* turrón
* Vánocka (Tsjechisch kerstbrood)
<!-- ----- Hieronder onderhoudsmeldingen, niet verwijderen ----- -->
{{sub}}
dwpzhmrhd066lwqoe34ai7wc6jkm0lb
MediaWiki:Spam-blacklist
8
12481
363497
363433
2022-08-07T20:12:59Z
Erik Baas
2193
+17
wikitext
text/x-wiki
#<!-- laat deze regel altijd staan --> <pre>
#################################################################################
# Externe URL's die voldoen aan deze lijst worden geweigerd bij het
# toevoegen aan een pagina. Deze lijst heeft alleen invloed op deze wiki.
# Er bestaat ook een projectoverschrijdende zwarte lijst:
# https://meta.wikimedia.org/wiki/Spam_blacklist
#
# Documentatie: https://www.mediawiki.org/wiki/Extension:SpamBlacklist
#
# ** LET OP **: Alvorens een URL in deze lijst te zetten, aub checken of het
# adres niet al ergens in de Wikibooks is opgenomen!
# Anders ontstaan er problemen voor argeloze gebruikers die zo'n
# pagina bewerken.
#
# Verzoeken tot opname in deze lijst kunnen worden geplaatst op
# [[Wikibooks:Verzoekpagina voor moderatoren]].
#
# De syntaxis is als volgt:
# * Alles vanaf het karakter "#" tot het einde van de regel is commentaar
# * Iedere niet-lege regel is een fragment van een reguliere expressie die
# alleen van toepassing is op _hosts_binnen_URL's_ !
# Voorbeeld voor een link: viagranada\.be
# Plaats bij het toevoegen van een url:
# * Je naam
# * De reden voor het toevoegen
# * Datum
#################################################################################
111k111\.com
167\.172\.150\.51
17passion\.com
aboutyoublog\.com
altbookmark\.com
ameblo\.jp
angelicatmexico\.com
antidarvin\.ru
bentyl4pro\.top
bestcvv\.us
binside\.pro
bitcoin-ua\.top
blogoxo\.com
blogspot\.com
braincollege\.net
bufet\.net
cabellmidlandhs\.com
cannoe\.net
casavivaarredointerni\.it
csua\.org
d3vs\.co
diplomasbarnaul\.com
discoveryshipyard\.com
drinktime\.ru
doppelpenetration\.com
erentplace\.com
fcuif\.com
financialjoyschool\.com
fortnite-sex\.com
fracasimage\.com
futbolinked\.com
gettingbackwithex\.org
ggcasino168\.net
growingtulips\.nl # redirect naar gmkxq.sexpieasure.com
gruppoempire\.it
hanas-studio\.cz
healthssupply\.com
hilltophose\.com
horoscopeview\.com
houseofdream\.com\.ua
induzvalley\.com
internationaltopwriting\.com
izhevskdiplomas\.com
jadwiga-przedszkole\.pl
jefftech\.org
joker123\.net
linokambarys\.lt
kbhgames\.com
kharkiv\.ua
kupdip-at\.com
kvestim\.ru
mangdichvu\.net
marvaallen\.com
mchsrd\.ru
mercatiendas\.co
mimusicaromantica\.com
moroskovo\.com
newswire\.net
occupytibet\.com
orenburg-diplomus\.com
ortablu\.org
pievedispaltenna\.it
pravovyboru\.org\.ua
protow\.com
reddit\.com
resume\.com
re-port\.ru
roon\.io
rostovnadonudiplomis\.com
ru-coin\.ru
sailmagazine\.com
sandyzine\.com
sarkari-job\.com
sexshopnhat\.com
siteaero\.com
sitebar\.org
skupfanpage\.pl
smfdiplomys\.com
sooperarticles\.com
sosblogs\.com
superpranchas\.com\.br
surgerytop\.com
tierzero\.com
tourandtravelinindia\.com
triumphoverterror\.com
uniccv\.top
wamda\.com
witthausart\.com
wonderhowto\.com
ypmelody\.com
zakelijkspaans\.nl
zhd\.life
zoneforcouncil\.com
#</pre> <!-- laat deze regel altijd staan -->
j041mw0v4b6ruz75wgc7v9rw0dpaar4
Kaartspel/Bonken
0
12594
363496
343234
2022-08-07T18:16:25Z
ABPMAB
26378
/* Dubbelen */ Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
'''Bonken''' is een kaartspel voor 4 personen dat gespeeld wordt met één stok kaarten. Iedereen speelt voor zich. In totaal worden er 11 spelletjes gespeeld, waarbij ieder van de spellen een eigen doel heeft. Het uiteindelijke doel is zo veel mogelijk punten te behalen. De speler die de meeste punten behaalt, is winnaar.
Het is een spel dat met uitzondering van 'Domino' gespeeld wordt op basis van het maken van slagen. De slag is voor degene die de hoogste kaart in de voorgespeelde kleur of, indien van toepassing, de hoogste troef heeft gespeeld. De volgorde van de kaarten is normaal, dus de aas is de hoogste kaart en de 2 de laagste. Kleur bekennen is verplicht. Indien er met troef wordt gespeeld, mag je, als je de gevraagde kleur niet langer kan bekennen, troeven maar dat is niet verplicht. Zowel onder- als overtroeven is toegestaan.
Eén van de spelers begint met het schudden van de kaarten en geeft daarna iedere deelnemer 13 kaarten. De speler tegenover de deler mag kiezen welk van de spellen gedaan wordt (zie hieronder voor een beschrijving). Hij mag geen spel kiezen dat al eerder gekozen is. De speler rechts van de deler mag beginnen met dubbelen. Na de uitleg van de verschillende spellen staat de uitleg over dubbelen. De speler links van de deler komt uit. Na de eerste slag speelt degene die de slag heeft gemaakt als eerst voor in de volgende slag. Na ieder spel schudt en deelt degene die links van de vorige deler zit de kaarten.
Zoals gezegd kent ieder van de 11 spellen zijn eigen doel.
== Spelregels ==
===1e spel===
;Bukken
:Doel is zo weinig mogelijk slagen te maken. Er is geen troef. Iedere slag die een speler maakt, levert 5 minpunten op.
===2e spel===
;Hartenjagen
:Doel is zo weinig mogelijk hartenkaarten in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Je mag geen harten voorspelen, tenzij je niet anders kan. Iedere hartenkaart levert 5 minpunten op.
===3e spel===
;Herenboeren
:Doel is zo weinig mogelijk heren en boeren in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Iedere heer levert 20 minpunten en iedere boer 10 minpunten op.
===4e spel===
;Vrouwen
:Doel is zo weinig mogelijk vrouwen in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Iedere vrouw levert 30 minpunten op.
===5e spel===
;Hartenheer
:Er is geen troef. Je mag geen harten voorspelen, tenzij je niet anders kan. Hartenheer levert 50 minpunten op.
===6e spel===
;Laatste slag
:Er is geen troef. Degene die de laatste slag maakt, krijgt 50 minpunten.
===7e spel===
;Domino
:Alle gespeelde kaarten blijven op tafel liggen. Een speler die aan de beurt is moet (als hij kan) een 8 op tafel leggen OF een kaart leggen die aansluit bij een kaart die al op tafel ligt (ruiten 6 sluit aan op ruiten 7, maar niet op klaver 7 of ruiten 8). Passen kan, maar is alleen toegestaan als een persoon niet KAN. De persoon die de laatste kaart aanlegt krijgt 50 minpunten.
===8e t/m het 11e spel===
;Troeven
:Elke speler mag een keer 'troeven' kiezen als spel. Hij of zij mag dan de troefkleur bepalen, of kiezen om Sans te spelen (zonder troef). De speler mag geen troefkleur kiezen die al eerder is gekozen. Voor iedere behaalde slag krijg je 10 pluspunten. Er worden dus maar 4 troefkleuren gespeeld van de 5 mogelijkheden.
===Dubbelen===
Voordat het gekozen spel gespeeld wordt hebben alle spelers de mogelijkheid om anderen te dubbelen. Zoals gezegd begint de speler rechts van de deler hiermee (daarna met de klok mee de andere spelers). Als je iemand dubbelt, of hij dubbelt jou, wordt het verschil in punten tussen jou en hem bij jou bijgeschreven (dit kunnen dus ook minpunten zijn!). Heb jij iemand gedubbeld en hij jou ook, wordt het verschil tussen jou en hem er tweemaal bij jou opgeteld.
Voorbeeld: Jij haalt 40 punten en je hebt iemand gedubbeld die 60 punten heeft gehaald. Het verschil is -20 punten die jij er bij krijgt en hij eraf. Het uiteindelijke resultaat van dit spel wordt dus 20 punten voor jou, en 80 voor de ander.
De persoon die het spel heeft gekozen mag mensen alleen ''terug'' dubbelen.
Indien de punten correct zijn verdeeld, moet het puntentotaal over alle vier de spelers op 0 uitkomen (ook als er gedubbeld is).
== Variant ==
Deze variant is wat eenvoudiger en heeft de volgende spellen, die ook in deze volgorde gespeeld moeten worden:
===1e spel===
;Geen slagen
:Doel is zo weinig mogelijk slagen te maken. Er is geen troef. Iedere slag die een speler maakt, levert 10 minpunten op.
===2e spel===
;Geen harten
:Doel is zo weinig mogelijk hartenkaarten in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Je mag geen harten voorspelen, tenzij je niet anders kan. Iedere hartenkaart levert 5 minpunten op.
===3e spel===
;Geen heren/boeren
:Doel is zo weinig mogelijk heren en boeren in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Iedere heer levert 20 minpunten en iedere boer 10 minpunten op.
===4e spel===
;Geen vrouwen
:Doel is zo weinig mogelijk vrouwen in je slagen te verkrijgen. Er is geen troef. Iedere vrouw levert 15 minpunten op.
===5e spel===
;Geen hartenheer
:Er is geen troef. Je mag geen harten voorspelen, tenzij je niet anders kan. Als je niet kan bekennen, dan moet je hartenheer spelen als je die in bezit hebt. Hartenheer levert 45 minpunten op.
===6e spel===
;Geen laatste slag
:Er is geen troef. Degene die de laatste slag maakt, krijgt 40 minpunten.
===7e spel===
;1, 5 of 13 slagen
:Er is geen troef. Iedere speler moet proberen 1, 5 of 13 slagen te halen. Als niemand dat lukt, krijgt iedereen 15 minpunten. Als 1 speler er wel in slaagt, krijgt iedere andere speler 20 minpunten. Als 2 spelers er in slagen, krijgen de andere spelers 30 minpunten. Is slechts één speler die zijn doel niet behaalt, dan krijgt hij of zij 60 minpunten.
===8e t/m het 11e spel===
;Slagen maken
:De speler links van de gever mag de troefkleur bepalen. Hij of zij mag er ook voor kiezen zonder troef te spelen. Voor iedere behaalde slag krijg je 10 pluspunten.
Indien de punten correct zijn verdeeld, moet het puntentotaal over alle vier de spelers op 0 uitkomen.
{{kaartspel}}
{{sub}}
8mogn4v9by24wext8usig6n0bavr2pn
Kaartspel/Kingen
0
12618
363493
339111
2022-08-07T18:12:48Z
ABPMAB
26378
Kleine getallen uitschrijven
wikitext
text/x-wiki
'''Kingen''' is een kaartspel het wordt gespeeld met 52 kaarten en door 4 spelers.
== Spelregels ==
Het spel [[Kaartspel/Kingen|kingen]] bestaat uit 7 verschillende spellen of onderdelen. Er wordt gespeeld met 52 kaarten (alle kaarten - vier maal dertien kaarten per kleur). Het spel gaat om het winnen en verliezen van slagen. Bij de eerste zes spellen moet geprobeerd worden bepaalde slagen te verliezen, bij het zevende spel moet geprobeerd worden zo veel mogelijk slagen te winnen. Bij elk onderdeel geldt dat de winnaar van een slag uit mag komen bij de volgende slag, dat de andere deelnemers kleur moeten bekennen (als ze een kaart hebben van de kleur waarmee uitgekomen werd, moeten ze deze altijd spelen), en dat de spelers om de beurt de deler zijn. De volgorde van de waarde van de kaarten loopt van twee naar aas. Bij de eerste zes spellen winnen kaarten van de kleur waarmee werd uitgekomen altijd. Bij het zevende spel winnen kaarten van de troef kleur.
Er zijn twee belangrijke varianten van het spel kingen: (gewoon) kingen, en dubbelkingen.
Bij (gewoon) kingen, worden de eerste zeven spellen allen op volgorde 1 keer gespeeld, en het zevende spel 4 keer. Hierna worden de punten geteld. Er worden 52 strafpunten verdeeld in de eerste zes ronden, en 52 bonuspunten verdiend in de vier troef-spellen.
Bij dubbelkingen kiest de deler welk van de zeven spellen er gespeeld wordt. Hij moet er rekening mee houden dat elk van de negatieve (eerste zes) spelletjes, in totaal slechts 2 keer gekozen mag worden en elke speler slechts 2 keer troef (7de spel) mag kiezen. Iedere speler moet dus op het einde 3 keer een negatief spel en 2 keer troef gekozen hebben. Op het einde van het spel worden alle punten bij elkaar opgeteld en de strafpunten hiervan afgetrokken. Er worden 104 strafpunten uitgedeeld, en eveneens 104 bonuspunten verdiend. Het is bij het spelen van dubbelkingen handig om niet enkel de score bij te houden maar ook het aantal keren dat elk spel reeds gespeeld is in een tabel zoals hieronder aangegeven.
{| {{prettytable}}
!Spel
!Aantal keer gespeeld (turven)
|-
|Minste harten
|'' ''
|-
|Minste slagen||'' ''
|-
|Minste dames||'' ''
|-
|7de en laatste slag||'' ''
|-
|Geen hartenheer||'' ''
|-
|Geen heren en boeren||'' ''
|-
|Troef (speler 1)||'' ''
|-
|Troef (speler 2)||'' ''
|-
|Troef (speler 3)||'' ''
|-
|Troef (speler 4)||'' ''
|}
Hierin mag dus in elk vakje maximaal tweemaal geturfd worden
===1e spel = "minste harten"===
In het 1e spel is het de bedoeling zo weinig mogelijk Harten te halen; elke hartenkaart die men in zijn slagen aantreft is 1 strafpunt waard. Men mag géén Harten uitkomen, tenzij men alleen Harten in de hand heeft. Als men niet kan volgen, moet een kaart van een andere soort worden gespeeld. Wanneer je niet volgt, moeten eerst de Harten gespeeld worden. Als men geen Harten (meer) heeft, is men vrij om te kiezen welke kleur men gaat spelen.
===2e spel = "minste slagen"===
In het 2e spel gaat het erom zo weinig mogelijk slagen te halen. Er is geen troef en elke slag die men haalt is 1 strafpunt waard.
===3e spel = "minste dames"===
Voor het 3e spel speelt men om zo weinig mogelijk vrouwen te halen. Elke vrouw is 2 strafpunten waard. Een speler mag wel met een Dame uitkomen. Als men niet kan volgen, moet een andere soort kaart worden weggegooid. Als je niet kan volgen, moet je, wanneer je deze hebt, eerst Dames spelen, en dan pas andere kaarten.
===4e spel = "7de en laatste slag" ===
In het 4e spel is het de bedoeling om de 7de en de laatste slag niet te halen. De laatste slag levert 3 strafpunten op, de 7de slag levert 2 strafpunten op.
===5e spel = "geen hartenheer"===
In het 5e spel krijgt degene die de hartenheer wint 5 strafpunten. Men mag géén Harten uitkomen, tenzij men alleen Harten in de hand heeft.Als men niet kan volgen, moet een andere soort kaart worden opgegooid, als men de Harten Heer heeft moet men deze eerst worden opgegooid, daarna is men vrij om eender welke kaart te kiezen.
===6e spel = "Geen heren en boeren"===
In het 6e spel is het de bedoeling om zo weinig mogelijk heren en boeren te halen. Elke heer en elke boer levert 1 strafpunt op. Een speler mag wel met een Heer of een Boer uitkomen. Als men niet kan volgen, moet een kaart van een andere soort worden gespeeld: Heren of Boeren moeten het eerst gespeeld worden, daarna kan men kiezen.
===7e spel = "troef"===
De speler die dit kiest, maakt 1 soort troef. De troefkleur wint van andere kleuren. Als men niet kan volgen, mag men iets anders opgooien, maar: als de speler die aan slag is nog over troefkaarten beschikt, dan moet hij een troefkaart gebruiken. En als een andere speler al een troefkaart wegwierp, dan moet men, als men die in de hand heeft, een hogere troefkaart uitspelen, maar men is niet verplicht te “ondertroeven”. Het is de bedoeling om zo veel mogelijk slagen te halen. Elke slag levert 1 bonuspunt op. Iedere speler moet exact 2 keer troef gekozen hebben op het einde van het spel.
==Winnaar==
Op het eind van het spel worden de strafpunten in de eerste zes spelletjes behaald, van de bonuspunten in de troefronden behaald, afgetrokken. Er kan een negatieve totaal score, een totaal score van nul, of een positieve totaal score behaald zijn. Degene die de hoogste totaal score heeft behaald, wint het spel.
{{kaartspel}}
{{sub}}
akj97bssh1i189xp16u2pln4ke0mko5
Kaartspel/Wippen
0
12645
363491
352674
2022-08-07T18:11:25Z
ABPMAB
26378
/* Dubbel bouwen */ Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
'''Wippen''' is een kaartspel voor twee of meer spelers. Er wordt gespeeld met een klassiek spel van 52 kaarten, zonder jokers.
==Kaarten==
Bij een groot aantal spelers, vanaf 4, kunnen ook 2 boeken (104 kaarten) gebruikt worden. Het is een ideaal spel om kinderen te leren omgaan met kaarten en te leren tellen. Om het spel aan te [[leren]] legt iedereen zijn kaarten zichtbaar op tafel, en helpen de spelers elkaar om het spel uit te spelen.
===Basisregel===
Er wordt altijd gedeeld en gespeeld met de klok mee. De deler deelt per 2 kaarten, en legt ook 2 kaarten op tafel met de afbeelding zichtbaar, net voordat hij zichtzelf bedient. In totaal krijgt iedereen 4 kaarten en liggen er 4 kaarten op tafel, deze noemt men de '''pot'''. Dan spelen de spelers om beurten met één van hun kaarten. Dit kan op twee manieren: ofwel nemen ze eenzelfde kaart uit de pot, waarbij de kleur geen rol speelt, ofwel wanneer geen zelfde kaart kan genomen worden, wordt een kaart bij in de pot gelegd. Wanneer iemand de laatste kaart uit de pot neemt en zo de pot leeg maakt, kan de volgende dus niet anders dan een kaart af te leggen in de pot. Als iedere speler zijn 4 kaarten gespeeld heeft, wordt er opnieuw en weer per 2 gedeeld, maar er worden geen kaarten meer in de pot gelegd. De speler die als laatste kaarten uit de pot kon halen, krijgt de gehele pot, nadat de laatste spelers hun kaart (tevergeefs) uitgespeeld hebben. Wie een kaart uit de pot kan nemen moet dat doen. Zo kan men niet sparen om met de laatste slag de pot te winnen en zo meer kaarten te vergaren. Degene die het meest aantal kaarten uit de pot heeft kunnen nemen is de winnaar.
Tijdens een hele ronde worden de kaarten altijd door dezelfde persoon gedeeld. Pas als alle 52 (of 104) kaarten verdeeld zijn en de ronde is afgelopen is het de beurt aan de volgende speler in rij om te delen. Wanneer het aantal kaarten niet klopt volgens het aantal spelers, worden er prentjes uit het spel weggenomen bv. de 4 koningen (heren).<br>
De formule voor 1 boek (van 52 kaarten) is als volgt:<br><br>
aantal delen = (52-4) / (spelers * 4)<br><br>
en voor 2 boeken:<br><br>
aantal delen = (104-4) / (spelers * 4)<br><br>
Wanneer we bv. met 2 boeken en 4 spelers spelen dan is 100 (104-4) niet deelbaar door 16
(spelers * 4) en moeten er dus kaarten uit het spel genomen worden tot dit wel het geval is:<br>
6 = 96 * 16<br>
Hier moeten er dus 4 kaarten uit het spel genomen worden.<br><br>
{| class="prettytable"
|-
! Spelers
! Boeken
! Aantal kaarten
! Aantal delen
! Weg te nemen kaarten
|-
| 2 || 1 || 52 || 6 || 0
|-
| 3 || 1 || 52 || 4 || 0
|-
| 4 || 1 || 52 || 3 || 0
|-
| 2 || 2 || 100 || 12 || 4
|-
| 3 || 2 || 100 || 8 || 4
|-
| 4 || 2 || 100 || 6 || 4
|-
| 5 || 2 || 104 || 5 || 0
|-
| 6 || 2 || 100 || 4 || 4
|-
|}
===Bijkomende regels===
Afhankelijk van de capaciteit en de ervaring van de spelers worden enkele bijkomende regels aan het spel toegevoegd.
====Optellen of combineren====
Men kan twee of meer kaarten uit de pot '''optellen''' tot dezelfde waarde van de kaart die gespeeld wordt, en dan al deze kaarten te gelijk uit het spel nemen. Bijvoorbeeld met een negen uit de hand kunnen de twee, drie en vier (dus samen negen) uit de pot genomen worden. Met de prentjes (heer, dame en boer) kan niet gecombineerd worden.
====Bouwen====
Een speler mag ook '''bouwen''' i.p.v. te nemen. Hierbij worden 1 of meerdere kaarten uit de pot opgeteld met de kaart die in de pot wordt afgelegd. De bedoeling is om dan al deze kaarten op te nemen bij een volgende beurt, een speler mag daarom alleen bouwen voor iets wat hij in de hand heeft. Bijv. met een vijf en een zeven in de hand en een twee in de pot, kan de speler zeggen te bouwen voor zeven door de vijf op de twee te leggen in de pot. Wanneer een andere speler nu ook een zeven heeft, mag hij uiteraard ook de bouw nemen. Een kaart die deel uitmaakt van een bouw is niet meer '''open''', en kan dus niet meer als individuele kaart uit het spel genomen worden. Een bouw kan enkel maar in zijn geheel uit het spel genomen worden.
====Bovenbouwen====
Bij '''bovenbouwen''' voegt een speler een kaart toe aan een bestaande bouw, om zo te bouwen tot een hogere waarde van een kaart die hij natuurlijk ook in de hand moet hebben.
====Dubbel bouwen====
Dubbel bouwen gebeurt door een kaart af te leggen in de pot en deze te combineren met andere kaarten uit de pot, tot tweemaal de waarde van een kaart, die men in de hand heeft. Bijvoorbeeld een speler kan in één keer met een vier uit de hand, en een open drie, vijf en zes in de pot dubbel bouwen voor negen, door de vier met de vijf en de drie met de zes te combineren. Zoals bij een gewone bouw kan men enkel bouwen voor iets wat men in de hand heeft. Dubbel bouwen kan bijv. ook op een bestaande gewone bouw. Iemand bouwt met een zes uit de hand en een open twee uit de pot voor acht bouwen. Als bij de volgende beurt een drie in de pot is bijgekomen, dan kan de speler met een vijf uit de hand de bouw verdubbelen en deze in de pot laten liggen, tot de volgende beurt om dan al deze kaarten met zijn acht te nemen.
Bovenbouwen op een dubbele bouw kan niet meer.
De waarde van een dubbele bouw kan dus niet meer gewijzigd worden,
zodat een dubbele bouw enkele met de juiste kaart kan opgenomen worden.
(Er kan wel afgesproken worden dat men nog mag optellen met een dubbele bouw,
omdat dan de waarde van de bouw zelf niet meer verandert,
bv. bij een dubbele bouw van 4 en een open 2 in de pot,
kan men dan de (dubbele) 4 combineren met de 2 tot 6,
en al deze kaarten opnemen met een 6 uit de hand).
Dubbel bouwen met prentjes kan niet, om te beletten dat de pot niet meer leeg gespeeld kan worden. Bij een dubbele bouw van prentjes worden er dan 3 dezelfde prentjes tegelijk uit de pot genomen, wanneer het vierde en laatste prentje dan in de pot terecht komt kan het nooit meer weggenomen worden.
====Punten telling====
In plaats van alleen te spelen voor het meeste kaarten worden er voor ieder spel 11 punten verdeeld als volgt:
{| class="prettytable"
|-
! Kaart(en)
! Punten
|-
| meeste kaarten || 2
|-
| meeste schoppen || 2
|-
| ruiten tien || 2
|-
| schoppen twee || 1
|-
| een aas (vier keer) || 1
|-
|}
Men bepaalt vooraf voor hoeveel punten men speelt, bv. om het eerst 52 punten vergaren (het aantal kaarten in een spel) of naar een ander getal.
====Wip====
Als iemand de laatste kaart uit de pot wegneemt en er dus geen kaarten meer blijven liggen, haalt deze persoon een "wip".
Bij de laatste deel mag er echter niet meer gewipt worden, omdat de boek op en uitgedeeld is (er kan dus maar gewipt worden zo lang er nog kaarten over zijn om te delen). Elke wip is goed voor 1 extra punt.<br>
Een wip wordt meestal aangeduid door de verworven kaarten omgekeerd of dwars onder het stapeltje van de speler te leggen.
Het is mogelijk dat een speler meer dan één wip per spel haalt.
==Enkele scenario's==
Er ligt een 5 open in de pot, een speler heeft een 3 en bouwt voor 8, die hij dan bij de volgende beurt met zijn 8 moet opnemen.<br>
Tenzij een andere speler hem/haar natuurlijk de loef afsteekt.<br>
Wordt er afgesproken dat men nog extra mag bovenbouwen, dan kan een volgende speler er bijv. nog een 2 aan toevoegen, om in een volgende ronde alle kaarten te vergaren met zijn 10.<br>
Als het totaal nog géén 10 is, dan kan er dus evt. nog iets worden bijgevoegd.
Met een open 2, 3 en 4 in de pot en een 5 en 7 in de hand kan men in één keer een dubbele bouw maken van 7,
door de 5 af te gooien en te combineren met de 2,
en tevens de 3 met de 4 te combineren tot 7.<br>
Bij de volgende beurt kunnen dan al deze kaarten met de 7 genomen worden.
Er ligt een 2 en 4 open op in de pot.<br>
In de hand een 3, 5 en 7.<br>
Bij de eerste beurt, kan bijv. de 5 gespeeld worden om met de 2 voor 7 te bouwen.<br>
Bij een volgende beurt, kan door de 3 bij de 4 te leggen,
nog eens 7 gevormd worden, en zo een dubbele bouw van 7 gemaakt worden.<br>
Bij de derde beurt kan dan alles samen met de 7 vergaard worden.<br>
Werden er in spel, door andere spelers, intussen kaarten bijgelegd,
waarmee nog maar ééns 7 gevormd kan worden (bv. een 2, een 4 en een aas),
dan mogen die ook ineens meegenomen worden.
==Trivia==
In sommige streken wordt er ook echt gewipt door degene die een wip maakt. De winnaar licht dan even zijn zitvlak op.
{{kaartspel}}
{{sub}}
fyyj3zqc057zngpi5a42g4v0hq31d4n
Leer jezelf ecologisch tuinieren/Plantkunde/Bladvorm
0
16193
363486
330307
2022-08-07T17:58:53Z
ABPMAB
26378
Voor de spelling, maal > keer.
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Gesloten lotusbloem.jpg}}
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren - Plantkunde}}
Bladeren van kruidachtige planten, loofbomen en naaldbomen hebben verschillende '''bladvormen''', die betrekking hebben op de oppervlakte, bladrand, bladtop, bladvoet, mate van insnijding, nervatuur en samengesteldheid van het blad.
Ook zijn er bladeren, die omgevormd zijn tot bloemdelen, schutbladen, steunblaadjes of bladranken. Bij sommige erwtenrassen, de zogenaamde bladloze rassen zijn zelfs alle bladeren omgevormd tot ranken.
==Bladoppervlak==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*ovaal (elliptisch): lengte 1,1 tot 2,0 keer de breedte
*langwerpig: lengte 2,1 tot 3,0 keer de breedte
*lancetvormig: lengte 3,1 tot 5,0 keer de breedte
*lijnlancetvormig: lengte 5,1 tot 10 keer de breedte
*lijnvormig: lang en smal, lengte meer dan 10 keer de breedte
*zwaardvormig: lijnvormig maar op doorsnede ruitvormig
*naaldvormig: zeer smal, stevig (weinig buigzaam) en puntig, een naald kan rond, plat, driehoekig of vierhoekig zijn
*draadvormig: lang, dun, buigzaam en op doorsnede rond
*eirond: lengte 1,5 tot 2 keer de grootste breedte, grootste breedte onder het midden
*omgekeerd eirond: lengte 1,5 tot 2 keer de grootste breedte, grootste breedte boven het midden
*spatelvormig: het brede deel aan de top, geleidelijk versmald in de steel
*pijlvormig: twee naar beneden wijzende spitse slippen aan de voet
*spiesvormig: twee horizontale slippen aan de voet
*hartvormig: hartvormige insnijding aan de voet
*omgekeerd hartvormig: hartvormige insnijding aan de top
*ruitvormig: een punt gaat over in de bladsteel
*driehoekig: gelijkbenige driehoek; als een punt overgaat in de bladsteel wordt ook wel van wig gesproken
*niervormig: boven afgerond en stompe lobben aan de voet
*schildvormig: ronde bladschijf, waarbij de bladsteel in het midden van de bladschijf zit
*liervormig
*gegolfd bladoppervlak
*gebobbeld bladoppervlak
*kroezig bladoppervlak
<gallery>
Image:Rundblaettriger Sonnentau tse2004.jpg|Ronde bladeren van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Ronde zonnedauw|Ronde zonnedauw]]
Image:Carob tree leaf.JPG|Ovaal blad van de Johannesbroodboom
Image:Smalle weegbree blad Plantago lanceolata.jpg|Lijnlancetvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Smalle weegbree|Smalle weegbree]]
Afbeelding:Blad_van_monocotyl_Suikermais.jpg|Lijnvormige bladeren van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Maïs|Suikermaïs]]
Afbeelding:Spar naalden.jpg|Platte naaldvormige bladeren van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Spar|Fijnspar]]
Image:Juncus acutiflorus leaves.jpg|draadvormige bladeren van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Veldrus|Veldrus]]
Image:Melganzenvoet eironde bladeren Chenopodium album.jpg|Breed eironde bladeren van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Melganzenvoet|Melganzenvoet]]
Image:Amandelwolfsmelk blad Euphorbia amygdaloides.jpg|Spatelvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Amandelwolfsmelk|Amandelwolfsmelk]]
Afbeelding:pijlkruid2.jpg|Pijlvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Pijlkruid|Pijlkruid]]
Image:Schapenzuring blad Rumex acetosella.jpg|Spiesvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Schapenzuring|Schapenzuring]]
Image:Vaste Judaspenning hartvormig blad lunaria rediviva.jpg|Hartvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Judaspenning|Vaste judaspenning]]
Image:Italiaanse populier ruitvormigblad Populus nigra 'Italica'.jpg|Ruitvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Italiaanse populier|Italiaanse populier]]
Image:Italiaanse populier driehoekigblad Populus nigra 'Italica'.jpg|Driehoekig blad van Italiaanse populier
Image:Ginkgo biloba 02.jpg|Wigvormig of omgekeerd driehoekig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Ginkgo biloba|Ginkgo]]
Image:Mansoor Asarum europaeum.jpg|Niervormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Mansoor|Mansoor]]
Image:Oost-Indisch kersblad (Tropaeolum majus).jpg|Schildvormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Oost-Indische kers|Oostindische kers]]
Image:Dandelion-leaf.jpg|Liervormig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Molsla|Paardenbloem]]
Afbeelding:Gesloten lotusbloem.jpg|Gegolfd bladoppervlak van Lotusbloem
Afbeelding:Savooiekool Vroege Groene spitskool Brassica oleracea.jpg|Gebobbeld bladoppervlak van groene [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Savooiekool|Savooiekool]]
Afbeelding:Boerenkool.jpg|Gekroesd bladoppervlak van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Boerenkool|Boerenkool]]
</gallery>
==Bladinsnijding==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*veerlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf
*veerspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf
*veerdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de hoofdnerf toe
*handlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf
*handspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf
*handdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de bladsteel toe
<gallery>Afbeelding:Bladinsnijding_veervormig_goed.svg|Veerlobbig, veerspletig, veerdelig
Afbeelding:Bladinsnijding_lobbig.jpg|Handlobbig, handspletig, handdelig
Image:Zomereik blad Quercus robur.jpg|Veerspletig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Eik|Zomereik]]
Afbeelding:Kleine varkenskers stukje plant Coronopus didymus.jpg|Veerdelig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Kleine varkenskers|Kleine varkenskers]]
Image:Klimopblad Hedera helix.jpg|Handlobbig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Klimop|Klimop]]
Image:Geranium macrorhiza blad.jpg|Handdelig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Ooievaarsbek|Geranium]] macrorhiza
</gallery>
==Bladrand==
<gallery>
Afbeelding:Lamsoor.jpg|Gave bladrand [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lamsoor|(Lamsoor)]]
Image:Quercus_faginea_e_bugalho.JPG|Gegolfde bladrand (ronde insnijdingen en ronde uitsteeksels) [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Eik|(Steeneik)]]
Image:Rumex crispus rucr 003 php.jpg|Gekroesde bladrand [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Krulzuring|(Krulzuring)]]
Afbeelding:Feuille_Figure_3.png|Gezaagd, getand, gekarteld
Image:Hondsdraf blad Glechoma hederacea.jpg|Gekartelde bladrand (scherpe insnijdingen en ronde uitsteeksels) [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hondsdraf|(Hondsdraf)]]
Image:Hulst getand blad Ilex aquifolium.jpg|Getande bladrand (ronde insnijdingen en scherpe uitsteeksels) [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hulst|(Hulst)]]
Image:Grote brandnetel blad Urtica dioica.jpg|Gezaagde bladrand (scherpe insnijdingen en scherpe uitsteeksels) [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Brandnetel|(Brandnetel)]]
Image:Goudiep blad Ulmus hollandica (x) 'Wredei'.jpg|Dubbelgezaagde bladrand [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Iep|(Goudiep)]]
</gallery>
==Bladtop==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*uitgebeten: gekarteld
*uitgerand: met een ondiepe insnijding
*afgeknot: aan de top plat
*afgerond: halfcirkelvormig
*stomp: begrensd door een gebogen lijn
*spits: begrensd door een scherpe hoek
*stekelpuntig
*toegespitst: in een smaller gedeelte uitlopend
*lang toegespitst: in een smaller lang gedeelte uitlopend
<gallery>
Image:Carob tree leaf.JPG|Uitgerande bladtop bij blad van de Johannesbroodboom
Image:Amandelwolfsmelk blad Euphorbia amygdaloides.jpg|Stompe bladtop bij blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Amandelwolfsmelk|Amandelwolfsmelk]]
Image:Kweek blad Elytrigia repens.jpg|Spitse bladtop bij bladschijf van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Kweek|Kweek]]
Image:Hulst getand blad Ilex aquifolium.jpg|Stekelpuntige bladtop bij blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hulst|Hulst]]
Image:Vaste Judaspenning hartvormig blad lunaria rediviva.jpg|Toegespitste bladtop bij blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Judaspenning|Vaste judaspenning]]
Afbeelding:Paardekastanje bladmineerder.jpg|Lang toegespitste bladtop bij blad van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Kastanje|Paardenkastanje]]
</gallery>
==Bladvoet==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*in de gevleugelde steel aflopend
*versmald
*wigvormig
*afgeknot
*afgerond
*hartvormig
*geoord
*scheef
*stengelomvattend
*doorgroeid.
<gallery>
Image:Smalle weegbree blad Plantago lanceolata.jpg|In de gevleugelde steel aflopende bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Smalle weegbree|Smalle weegbree]]
Image:Amandelwolfsmelk blad Euphorbia amygdaloides.jpg|Versmalde bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Amandelwolfsmelk|Amandelwolfsmelk]]
Image:Melganzenvoet eironde bladeren Chenopodium album.jpg|Wigvormige bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Melganzenvoet|Melganzenvoet]]
Image:Haagbeuk dubbelgezaagd blad Carpinus betulus.jpg|Afgeronde bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Haagbeuk|Haagbeuk]]
Image:Vaste Judaspenning hartvormig blad lunaria rediviva.jpg|Hartvormig bladvoet van vaste Judaspenning]]
Image:Oortjes rogge Secale cereale.jpg|Oortjes bij [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Rogge|Rogge]]
Image:Goudiep blad Ulmus hollandica (x) 'Wredei'.jpg|Scheve bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Iep|Goudiep]]
Image:Tulp Greigii Tulipa.jpg|Stengelomvattende bladvoet van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Tulp|Tulp]] 'Greigii'
</gallery>
==Bladnervatuur==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*parallelnervig.
*kromnervig.
*veernervig.
*handnervig.
*eennervig.
*netnervig.
<gallery>
Afbeelding:Lolium perenne Engels raaigras ligula.jpg|Parallelnervig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Engels raaigras|Engels raaigras]]
Image:Hosta blad.jpg|Kromnervig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hosta|Hosta]]
Image:Haagbeuk dubbelgezaagd blad Carpinus betulus.jpg|Veernervig blad van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Haagbeuk|Haagbeuk]]
Image:Klimopblad Hedera helix.jpg|Handnervig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Klimop|Klimop]]
Afbeelding:Kleefkruid.JPG|Eennervig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Kleefkruid|Kleefkruid]]
Afbeelding:Stachys officinalis2.jpg|Netvormig blad bij [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Betonie|Betonie]]
</gallery>
==Samengesteldheid==
De volgende basisvormen kunnen onderscheiden worden:
*geveerd
*dubbelveerdelig
*dubbelgeveerd
*driedubbelgeveerd
*vierdubbelgeveerd
*handvormig samengesteld
*gaffelvormig vertakt.
Bij geveerd wordt onderscheiden:
*evengeveerd (zonder topblad)
*onevengeveerd (met topblad)
*afgebroken geveerd: als tussen de grote bladparen kleine bladparen liggen
<gallery>
Image:Es geveerd blad Fraxinus excelsior.jpg|Oneven geveerd blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Es|Es]]
Image:Aardappel blad Solanum tuberosum.jpg|Afgebroken geveerd blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aardappel|Aardappel]]
Image:Gewoon duizendblad Achillea millefolium.jpg|Dubbelveerdelig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Duizendblad|Duizendblad]]
Image:Adonis aestivalis 150504.jpg|Driedubbelveerdelig blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Zomeradonis|Zomeradonis]]
Image:Varen_dubbelgeveerdblad_Dryopteris_sp.jpg|dubbelgeveerd blad van [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Adelaarsvaren|Adelaarsvaren]]
Afbeelding:Aardbei plant.jpg|Handvormig samengesteld 3-tallig blad bij [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Aardbei|Aardbei]]
Afbeelding:Paardekastanje bladmineerder.jpg|Handvormig samengesteld 5-tallig blad van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Kastanje|Paardenkastanje]]
</gallery>
{{sub}}
bx77g7al0z6m17eo0l73ifxobm3kktc
LaTeX/Labels en Referenties
0
22471
363494
354338
2022-08-07T18:13:19Z
ABPMAB
26378
/* Veel voorkomende problemen */ één maal > eenmaal
wikitext
text/x-wiki
{{LaTeX inhoud}}
Een van de enorm sterke kanten in LaTeX is het maken van referenties. Bij het maken van grote werken kun je niet zonder deze functie maar ook bij kleine werken is deze functie heel handig.
===kerncommando's===
Om een verwijzing naar een bepaalde plaats te hebben moet je eerst die plaats een <code>\label</code> geven. Dit gebeurt met het gelijknamige commando
<syntaxhighlight lang="latex">
\label{referentiewoord}
</syntaxhighlight>
Een label kan naar bijna ieder mogelijk element verwijzen. Je kunt verwijzen naar een hoofdstuk, naar een element van een genummerde lijst, naar een figuur of tabel.
Daarna kun je met het <code>\ref</code>-commando een verwijzing geven naar het nummer in kwestie (hoofdstuk nummer, figuur nummer ...).
<syntaxhighlight lang="latex">
\ref{referentiewoord}
</syntaxhighlight>
Je kunt ook naar het paginanummer verwijzen met het <code>\pageref</code>-commando
<syntaxhighlight lang="latex">
\pageref{referentiewoord}
</syntaxhighlight>
Het <code>\pageref</code> commando kun je gebruiken als je naar een element verwijst dat een aantal pagina's van de huidige pagina verwijderd staat. Je kunt dan de code
<syntaxhighlight lang="latex">
Zie figuur \ref{fig:test} op pagina \pageref{fig:test}.
</syntaxhighlight>
gebruiken om het de lezer iets gemakkelijker te maken.
===Veel voorkomende problemen===
Je zult zien dat LaTeX zal klagen de eerste keer dat je het document compileert. LaTeX zal de volgende waarschuwing geven:
LaTeX Warning: Label(s) may have changed. Rerun to get cross-references right.
Deze waarschuwing komt tevoorschijn omdat LaTeX bij iedere compilatie slechts eenmaal het document doorloopt. De eerste maal dat je het document compileert zal LaTeX in een log bestand opslaan waar je het <code>\label</code>-commando geplaatst hebt en LaTeX zal slechts bij de tweede compilatie de referenties vervangen door verwijzingen naar dat label. Voor je de definitieve versie van je document verspreidt moet je dus altijd LaTeX enkele malen het document laten compileren, tot het aantal waarschuwingen van LaTeX niet meer wijzigt.
Als je echter verwezen hebt naar een referentiewoord dat niet bestaat, dan zal LaTeX de volgende waarschuwing geven:
LaTeX Warning: There were undefined references.
Als je deze waarschuwing krijgt moet je dus op zoek naar welk referentiewoord je mogelijk verkeerd getypt hebt.
===Tips voor je eigen gemak===
Omdat je voor alle elementen hetzelfde label-commando kunt gebruiken, is het niet uitzonderlijk dat er verwarring ontstaat tussen de figuur over de bevolkingsdichtheid, de tabel over de bevolkingsdichtheid en het hoofdstuk over de bevolkingsdichtheid. Om deze verwarring te voorkomen wordt er meestal een afspraak gemaakt om labels met een bepaalde prefix te beginnen. Hieronder staan algemeen aanvaarde prefixen voor de meest gebruikte elementen.
{|{{wikitable}}
|-
|'''<code>chap:</code>'''
|hoofdstuk
|-
|'''<code>sec:</code>'''
|sectie
|-
|'''<code>fig:</code>'''
|figuur
|-
|'''<code>tab:</code>'''
|tabel
|-
|'''<code>eq:</code>'''
|vergelijking (equation)
|-
|'''<code>itm:</code>'''
|item (van een genummerde lijst)
|-
|}
Je bent natuurlijk niet verplicht om deze prefixen te gebruiken, maar het gebruik ervan zorgt dat het document heel wat gemakkelijker te onderhouden wordt.
Voor het ontwerpen van een document kun je het <code>showkeys</code>-package gebruiken om de referentiewoorden van de labels te zien verschijnen in het pdf-document i.p.v. de nummers. Als je document dan klaar is, moet je natuurlijk weer het <code>showkeys</code>-package verwijderen voor je de definitieve versie van je document verspreidt.
===Links in een pdf-bestand===
In een pdf-bestand kun je er ook voor zorgen dat iedere referentie een link naar het label in kwestie wordt. Dit doe je door het pakket <code>hyperref</code> te laden. Dit pakket werkt enkel in '''pdf'''LaTeX en je moet het pakket altijd als laatste laden, dus na alle andere pakketten. Als je het <code>hyperref</code>-pakket gebruikt, dan zul je zien dat er vervelende rode kadertjes rond de referenties komen. Deze kadertjes worden echter niet afgedrukt en bij de elektronische versie zorgen die kadertjes voor extra leesbaarheid. Er is dus goed over die kadertjes nagedacht.
==Voorbeelden==
Hieronder volgen enkele praktische voorbeelden van het werken met referenties.
===Secties===
{|
|-
|<syntaxhighlight lang="latex">
\section{Begroeting}
\label{sec:begroeting}
Hallo!
\section{Referenties}
Ik gaf een begroeting in sectie \ref{sec:begroeting}.
</syntaxhighlight>
|[[Afbeelding:Latex voorbeeld referenties secties.png|180px]]
|-
|}
Een label om te verwijzen naar een sectie kun je zowat overal plaatsen. Het is echter veel gemakkelijker het juist na het <code>\section</code>-commando te zetten.
===Figuren===
{|
|-
|<syntaxhighlight lang="latex">
\begin{figure}
\centering
\includegraphics[width=0.5\textwidth]{zeemeeuw}
\caption{Close-up van een meeuw}
\label{meeuw}
\end{figure}
Figuur \ref{meeuw} toont een foto van een meeuw.
</syntaxhighlight>
|[[Afbeelding:Latex voorbeeld referenties figuren.png|250px]]
|-
|}
Als je een label in een zwevende omgeving zet (zoals een figuur of een tabel) dan zal het <code>\ref</code>-commando een verwijzing naar het nummer van de afbeelding of de tabel tonen. Bij het plaatsen van de labels moeten we wel opletten waar dat gebeurt. Je moet een <code>\label</code>-commando altijd na de <code>\caption</code> zetten of er in zoals:
<syntaxhighlight lang="latex">
\caption{Close-up van een meeuw \label{meeuw}}
</syntaxhighlight>
Voor het plaatsen van het <code>\label</code>-commando in een <code>subfig</code>-omgeving verwijzen we terug naar de sectie [[LaTeX/Figuren en drijvende omgevingen#Subfloats|subfloats]].
====Problemen met het <code>hyperref</code>-pakket====
Als je met het <code>hyperref</code>-pakket werkt, dan zul je merken dat je altijd naar de <code>\caption</code> linkt i.p.v. naar de foto. Om dit op te lossen kun je het pakket <code>hypcap</code> gebruiken. Je moet dit echter laden na het <code>hyperref</code>-pakket wat normaal als laatste komt. Je laadt dit pakket met de code:
<syntaxhighlight lang="latex">
\usepackage[all]{hypcap}
</syntaxhighlight>
Het gebruik van het <code>hyperref</code>-pakket wordt nog verder uitgelegd in de sectie over [[LaTeX/Hyperlinks|hyperlinks]].
===Formules===
Hier is een voorbeeld over het werken met formules:
{|
|<syntaxhighlight lang="latex">
\begin{equation} \label{eq:solve}
x^2 - 5 x + 6 = 0
\end{equation}
\begin{equation}
x_1 = \frac{5 + \sqrt{25 - 4 \times 6}}{2} = 3
\end{equation}
\begin{equation}
x_2 = \frac{5 - \sqrt{25 - 4 \times 6}}{2} = 2
\end{equation}
Zo hebben we \eqref{eq:solve} opgelost.
</syntaxhighlight>
|[[Afbeelding:Latex voorbeeld referenties formules.png|350px]]
|}
Vaak wordt er bij formules de voorkeur aan gegeven te werken met <code>\eqref</code> i.p.v. <code>\ref</code>. <code>\eqref</code> zorgt er gewoon nog voor dat er haakjes rond de referentie komen. Zo kan de lezer gemakkelijk het verschil zien tussen formules en andere objecten zonder dat hij telkens het woord formule moet lezen. Als je dit gebruikt moet je er wel voor opletten dat je overal <code>\eqref</code> gebruikt en voor geen enkele formule <code>\ref</code>.
==== numberwithin====
Als je met het <code>amsmath</code>-pakket werkt, dan kun je het <code>\numberwithin{tellera}{tellerb}</code> in de preambule zetten om een geavanceerdere nummering te krijgen. Zo zal het commando <code>\numberwithin{equation}{section}</code> er voor zorgen dat ieder nummer van een vergelijking bestaat uit twee delen, waarbij het eerste deel het sectienummer is. De vijfde formule in de tweede sectie zal dus het nummer <code>2.5</code> krijgen.
{{Sub}}
[[en:LaTeX/Labels and Cross-referencing]]
eix4hhrz6mc7xep4vlehh8g4ct0ud6o
ActionScript 3.0/Tutorial
0
28715
363495
343727
2022-08-07T18:14:47Z
ABPMAB
26378
/* Kijken voor een botsing */ Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
{{ActionScript 3.0}}
==Een Snake Game maken==
Dit is een tutorial hoe je het spelletje Snake kunt maken. In dit spel ben je een slang die fruit moet pakken. Dan groeit de slang met één segment. De slang wordt steeds langer naarmate je meer fruit eet. Het fruit verplaatst zich op het moment dat je het eet naar een willekeurige plek en daar moet je dan weer heen. Je bent af als je de muur raakt. In deze versie ben je niet af als de slang zichzelf raakt, omdat het dan nu te ingewikkeld zou worden.
==Voordat je begint==
Je hebt maar twee dingen in je bibliotheek, namelijk het slanggedeelte en het voedsel. Het slanggedeelte hebben we hier SnakePart genoemd en het voedsel simpelweg Food. Je maakt bijvoorbeeld een groen rondje in Flash en zet het daarna om in een symbool via Wijzigen en dan Omzetten in symbool. Je geeft het dan de naam en maakt er een filmclip van bij Type.
==Begin==
Het eerste stukje code is vrij simpel. Je hebt eerst de typische dingen zoals display, events en text. Daarna krijg je een timer, omdat de slang met een regelmatige interval moet bewegen. Als laatste van dit stuk heb je dan ook nog een geometrisch punt voor een positionering.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Package {
Import flash.display.*;
Import flash.events.*;
Import flash.text.*;
Import flash.utils.Timer;
Import flash.geom.Point;
Public class Snake1 extends MovieClip {
</syntaxhighlight>
Je hebt hieronder een aantal constanten. Je hebt als eerste dat je de grid, het schermpje waar je in speelt, die maak je 20 bij 20. De snelheid staat bij startSpeed is 200 milliseconden, wat betekent dat de slang 5 keer per seconde een beweging maakt. En daaronder is het startpunt waar de slang begint als je het spel opent. Je ziet dat je de getallen kan delen door 20 in verband met de gridsize.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
//constants
Private const gridSize:int = 20;
Private const rightWall:int = 520;
Private const leftWall:int =0;
Private const topWall:int = 0;
Private const bottomWall:int = 380;
Private const startSpeed:int = 200;
Private const startPoint:Point = new Point(260,180);
</syntaxhighlight>
Nu zet je alles in de sprite, die we gameSprite noemen. Je hebt ook food, waar het nieuwe eten wordt gemaakt als de slang het ene opeet. Daaronder heb je de timer, die zorgt voor regelmatige intervallen zodat de slang beweegt. En dan heb je ook nog de array bij snakeParts, omdat we natuurlijk meer dan één gedeelte willen maken.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
//game state
Private var gameSprite: Sprite;
Private var food:Food = new Food();
Private var gameTimer:Timer;
Private var snakeParts:Array;
</syntaxhighlight>
Nu zetten we ermee hoe we slang willen laten bewegen. X wordt hier op 0 gezet dat betekent dat de slang elke beurt naar rechts gaat. En als je de Y op 0 zet ga je naar boven en als het 1 zou zijn dan gaat die naar beneden.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
//snake velocity
Private var snakeMoveX:Number = 0;
Private var snakeMoveY: Number= 0;
Private var nextMoveX:Number = 1;
Private var nextMoveY:Number = 0;
</syntaxhighlight>
Nu moeten we eerst de sprite aanmaken, zodat alles in de gameSprite zit.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function Snake();
// create game sprite
gameSprite = new Sprite();
addChild(gameSprite);
</syntaxhighlight>
Hier maken we eerst de snakePartsarray. Dan maken we alleen firstSnakePart en die komt gewoon uit de bibliotheek. Daarna zetten we dat naar het startpunt. En met snakeParts.push(firstSnakePart) zetten we het op de array en daarna voegen we het toe aan de gamesprite.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
//create first part of snake
snakeParts = new Array();
var firstSnakePart = new SnakepPart();
firstSnakePart.x = startPoint.x;
firstSnakePart.y=startPoint.y;
snakeParts.push(firstSnakePart);
gameSprite.addChild(firstSnakePart);
</syntaxhighlight>
Hier doen we nog eens hetzelfde maar dan met food.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
// create first food
gameSprite.addChild(food);
placeFood();
</syntaxhighlight>
==De besturing==
Je wilt de slang natuurlijk kunnen bewegen. Hiervoor gebruiken we de keyDownFunction, deze functie reageert op een "key" oftewel een toets van je toestenbord die wordt ingedrukt. Omdat je gebruikt maakt van verschillende toetsen zul je de functie If moeten gebruiken. Vervolgens zeg je wat de if functie moet doen. Bij de eerste if wordt de voorwaarde gesteld dat de gebeurtenis het indrukken is van de toets 37, dit is het naar links, de variabele snakeMoveX gelijk wordt gesteld aan -1. Dit doe ook voor het naar boven pijltje (code 40), het naar beneden pijltje (code 38) en het naar rechts pijltje (code 39).
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function keyDownFunction(event:KeyboardEvent) {
If (event.keyCode == 37) {
snakeMoveX = -1;
snakeMoveY= 0;
}
Else If (event.keyCode == 39) {
snakeMoveX = 1;
nextMoveY= 0;
}
Else If (event.keyCode == 38) {
snakeMoveX = 0;
snakeMoveY= -1;
}
Else If (event.keyCode == 40) {
nextMoveX = 0;
nextMoveY= 1;
}
</syntaxhighlight>
Om de slang daadwerkelijk van richting te laten veranderen maken we zelf een functie aan genaamd moveSnake. Deze functie is afhankelijk van de gebeurtenissen van de Timer en dit zetten we dan ook in de voorwaarde. Dan nemen wij de x en de y van het eerste deel van de slang en stellen dit gelijk aan de dus nieuwe snakeMoveX en snakeMoveY maal de grote van het scherm, zodat de slang zich in deze beweging zal verplaatsen met de juiste snelheid.
'''Hier onder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function moveSnake(event:TimerEvent) {
snakeParts[0].x += snakeMoveX*gridSize;
snakeParts[0].y += snakeMoveY*gridSize;
}
</syntaxhighlight>
==Kijken voor een botsing==
We gaan nu kijken of de slang niet tegen een muur "aanbotst" dit doen we met de If functie. De slang botst tegen een muur aan als zijn waardes voor het bewegen groter is dan de rechtermuur of kleiner is dan de linkermuur of groter is dan de onderkant of kleiner is dan de bovenkant. Dit kunnen we doen doordat we alle kanten een waarde hebben gegeven. Dit moet dus allemaal in de voorwaarde worden gezet dit doe je door || te gebruiken. (Dit krijg je door tweemaal op de toets boven de enter te drukken, terwijl je shift ingedrukt houdt). Als dit het geval is dan is het spel afgelopen, doordat de functie Gameover wordt geactiveerd die we later nog zullen aanmaken. Maar als dit niet het geval is moeten we kijken of de slang misschien eten raakt. Dit doe je ook met de if-functie waar je nu in de voorwaarde de x en y van de slang gelijk stelt aan de x en de y van het voedsel, want anders raakt de slang het voedsel niet. Als dit gebeurt, wordt er nieuw voedsel geplaatst door de functie placeFood en er wordt door de functie newSnakePart een deel van de slang gemaakt, deze twee functies zullen we later nog aanmaken. Ook wordt de vertraging van de Timer die we hebben ingesteld verminderd met twee waardoor de slang zich sneller zal verplaatsen en het spel dus moeilijker wordt. Om het aangemaakt deel van de slang toe te voegen wordt de functie placeTail aangeroepen die we later zullen maken en stel je de coördinaten van het eerste deel van de slang gelijk aan de snakeMoveX en snakeMovey.
'''Hieronder zie je de actionscript code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
If ((snakeMoveX > rightWall) || (snakeMoveX < leftWall) || (snakeMoveY > bottomWall) || (snakeMoveY < topWall)) {
gameOver(); }
Else ((snakeMoveX ==food.x) && (snakeMoveY ==food.y)) {
placeFood();
newSnakePart();
gameTimer.delay -=2;
}
placeTail();
snakeParts[0].x = newX;
snakeParts[0].y = newY;
}
</syntaxhighlight>
==Het plaatsen van het voedsel==
Om verder te komen met dit spel moet je met je slang voedsel eten. We gaan nu bezig met de code die ervoor zorgt dat het voedsel op willekeurige plaatsen op het scherm wordt geplaatst. Om het voedsel te plaatsen maken we zelf een functie aan, genaamd placeFood. Deze functie maakt een variabele foodX en foodY aan waarin een cijfer wordt geplaatst en hierdoor moeten we aangeven dat het om een int gaat. Voor het x coördinaat laat het een willekeurig getal vermenigvuldigen met de rechtermuur min de linkermuur deelt dit door de grote van het scherm en vermenigvuldig het weer met de grote van het scherm, zodat er een getal uitkomt dat voorkomt in het scherm. Dit doe je ook voor de y coördinaat met de onderkant en bovenkant van het scherm. Vervolgens stel je de FoodX en FoodY gelijk aan Food.x en Food.y, want die omschrijving heb je gebruikt om te kijken of de slang niet tegen voedsel "botst".
'''Hier is de code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function placeFood() {
Var foodX:int = Math.floor(Math.random()*(rightWall - leftWall)/gridSize)*gridSize;
Var foodY:int = Math.floor(Math.random()*(bottomWall – topWall)/gridSize)*gridSize;
Food.x = foodX;
Food.y = foodY;
}
</syntaxhighlight>
==Toevoegen van de staart==
Als de slang voedsel gegeten heeft zal hij groeien en komt er dus een deel van een staart bij dit doen we met de functie die we placeTail noemen, maar voor we dit kunnen doen zullen we eerst een snakePart moeten aanmaken. Dit doen we met de functie newSnakePart, deze functie maak teen variabele newPart aan waarin een snakePart wordt geplaatst. Dit newPart voegen we toe aan het spel door de functie addChild te gebruiken en een newPart bij de snakeParts te doen. Vervolgens zal de functie placeTail dit nieuwe snakePart toevoegen op de een plekje na de snakePart die er al was. Op voorwaarde dat de aangemaakte i groter is als nul als dit zo is zal dit worden gedaan en er wordt één bij de i opgeteld.
'''Hier is de code'''
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function newSnakePart() {
Var newPart:SnakePart = new SnakePart();
gameSprite.addChild(newPart);
snakeParts.push(newPart);
}
Public function placeTail(){
For(var i:int=snakeParts.length-1;i>0;i==){
snakeParts[i].x = snakeParts[i-1].x;
snakeParts[i].y = snakeParts[i-1].y;
}
</syntaxhighlight>
==Game Over==
Als je de muur raakt is het de bedoeling dat de game stopt en je dus '''Game Over''' bent. Dit doen we door zelf een functie gameOver aan te maken. Deze functie haalt de KeyboardEvent keyDownFunction weg uit de lijst van gebeurtenissen waardoor je de slang niet meer kunt besturen en het stopt de Timer waardoor de slang ook niet meer zal bewegen, want de beweging van de slang is namelijk afhandelijk van de tijd.
<syntaxhighlight lang="actionscript3">
Public function gameOver(){
Stage.removeEventlistener(KeyboardEvent.KEY_DOWN, keyDownFunction);
gameTimer.stop();
</syntaxhighlight>
<!-- ----------- Hieronder onderhoudsmeldingen -------------- -->
{{sub}}
ooo4we62i5s22xww8op8qlb4hhwmll8
Schilderen/Ondergrond
0
33815
363488
316249
2022-08-07T18:08:41Z
ABPMAB
26378
Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
Schilderen doe je altijd op een ondergrond of een drager. Een losse klodder verf zal namelijk meestal niet als kunstwerk gezien worden. Voor een aquarel gebruik je altijd papier. Voor olieverf en acryl kan je meer soorten ondergronden gebruiken. Traditioneel gebruik je houten panelen of schildersdoek. Maar je kan natuurlijk ook hele andere ondergronden gebruiken.
Masoniet is een goede kwaliteit hardboard. Om erop te schilderen moet je het eerst schuren en vervolgens tweemaal voorbehandelen met gesso. Je kan er ook textiel opplakken met behangstijfsel of acrylverf en vervolgens daarop schilderen. Er is ook voorbewerkt papier in de handel dat bruikbaar is voor beschilderen met olieverf of acryl. Op onbewerkt papier kan je wel schilderen met acryl. Met olievert trekt er veel olie in en daardoor wordt het resultaat erg mat.
Soms schildert men op koperen platen, dat geeft een bepaalde helderheid van het schilderij. Of glas, dat vervolgens met de beschilderde kant wordt ingelijst.
Op een muur schilderen kan ook, mits je de muur eerst goed voorbehandelt met bijvoorbeeld gesso. Gesso is ook verkrijgbaar bij de hobbywinkel.
Maar je kan ook proberen te schilderen op een aardewerken schaal, op een steen of op oude meubelen. Het meest duurzaam is echter om de traditionele ondergronden te gebruiken.
{{sub}}
mon8nc3s5bf3det2vukzkeej2rmulln
Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lavendel
0
37690
363492
317016
2022-08-07T18:11:48Z
ABPMAB
26378
Twee maal is incorrect, vervangen door tweemaal.
wikitext
text/x-wiki
__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Lavandula multifida.jpg}}
'''Lavendel''' (''Lavandula'') is een struik uit de [[../Lipbloemenfamilie|lipbloemenfamilie]] (''Lamiaceae'').
; Soorten
In Nederland en België komt lavendel niet van nature voor.
<gallery widths="95">
<!-- ImageNeeded.png|[[../NLnaam|NLnaam]] (''Latijn'') -->
Lavandula-angustifolia-flowering.JPG|[[../Echte lavendel|Echte lavendel]] (''Lavandula angustifolia'')
Topped lavender02.jpg|[[../Franse lavendel|Franse lavendel]] (''Lavandula stoechas'')
L.viridis.JPG|[[../Groene lavendel|Groene lavendel]] (''Lavandula viridis'')
</gallery>
;(Nog) niet beschreven:
*''Lavandula antineae''
*''Lavandula aristibracteata''
*''Lavandula bipinnata''
*''Lavandula bramwellii''
*''Lavandula buchii''
*''Lavandula canariensis''
*''Lavandula citriodora''
*''Lavandula coronopifolia''
*''Lavandula dentata'' ([[../Tandlavendel|Tandlavendel]])
*''Lavandula lanata''
*''Lavandula latifolia'' ([[../Breedbladige lavendel|Breedbladige lavendel]])
*''Lavandula mairei''
*''Lavandula maroccana''
*''Lavandula multifida''
*''Lavandula minutolii''
*''Lavandula pedunculata''
*''Lavandula pinnata''
*''Lavandula pubescens''
*''Lavandula rejdalii''
*''Lavandula rotundifolia''
*''Lavandula saharica''
*''Lavandula subnuda''
*''Lavandula tenuisecta''
;Kenmerken
Het geslacht is terug te vinden in veel tuinen omwille van de paarse kleur en de geur van de bloemen. De struik wordt niet hoger dan een meter en niet breder dan een halve meter. De bloemen zijn puntvormig en kunnen tot wel acht centimeter lang worden. Lavendel wordt ook als sierplant gebruikt.
;Gebruik
Lavendel wordt gekweekt om de [[w:lavendelolie|lavendelolie]] die [[w:extractie (scheikunde)|geëxtraheerd]] kan worden uit de paarse bloemen. Deze olie wordt als geurstof gebruikt in cosmetica, zoals zeep en parfum. Daarnaast wordt lavendelolie bijvoorbeeld gebruikt in de [[w:aromatherapie|aromatherapie]]. Ook kunnen lavendelkorrels in zakjes in kledingkasten worden gelegd. De kleren worden zo geparfumeerd door de verdampende etherische olie en volgens sommigen worden zo motten geweerd.<br/>
Lavendel wordt ook in de keuken gebruikt. Zo zijn de bloemen een ingrediënt van de [[w:Provençaalse kruiden|Provençaalse kruiden]]. De bloemen worden, al dan niet gedroogd, gebruikt om allerlei producten op smaak te brengen zoals bijvoorbeeld Franse kazen of groenten zoals wortelen, tomaten.
Andere producten op basis van het kruid zijn: lavendelthee en lavendelstroop. Deze stroop wordt onder andere in gebak en pralines verwerkt. Ook bestaat er lavendelhoning waarbij er zorg voor wordt gedragen dat de bijen alleen met lavendel in aanraking komen.<br/>
Inwendig kan lavendel worden toegepast als theeaftreksel en uitwendig in de vorm van aromatherapie. Lavendel heeft een rustgevende en verlichtende werking.
[[w:Hildegard van Bingen|Hildegard van Bingen]] (1098-1179) beveelt lavendel aan in een [[w:elixer|elixer]] bij hoest: "''Als iemand Speik-lavendel (drie lepels) in wijn (één liter) kookt en vaak lauwwarm drinkt, verzacht hij lever-long-lijden, mildert het doffe gevoel in zijn borst en zorgt voor een scherp verstand (scientia) en een heldere combinatie-gave (ingenium). Wie geen wijn heeft, kookt hem in water en voegt honig toe.''" (''Causae et Curae'', 1150). Verder schrijft ze in haar boek ''Physica'' dat wanneer iemand die veel luizen heeft aan lavendel ruikt de luizen zullen doodgaan.
;Verzorging
Lavendelstruiken dienen 30 centimeter uit elkaar geplant te worden. Om verhoutering te voorkomen, waarbij de lavendel in een massieve struik met dikke takken verandert, dient deze wel tweemaal per jaar gesnoeid te worden. Doet men dit niet, dan zal deze steeds dikkere takken krijgen waarbij de struik aan de onderkant geen bloemen meer zal bevatten.
De eerste snoei vindt plaats in de tweede helft van maart. Hierbij kan de plant tot 15 cm boven de grond worden gesnoeid. Hierna groeien er snel nieuwe twijgen naar boven waar weer bloemen aan komen.
De tweede keer vindt plaats na de bloei (augustus tot oktober). Deze keer moeten alleen de bloemen verwijderd worden. De plant mag dus niet kort gesnoeid worden aangezien deze de winter dan niet zal overleven.
{{Commonscat|Lavandula}}
{{Wikipedia|Pagina={{SUBPAGENAME}}|Naam={{SUBPAGENAME}}}}
{{sub}}
rjn6myz4rltzcncryq2sqc0jncpnq3y
Overleg gebruiker:ABPMAB
3
41357
363498
2022-08-07T20:21:01Z
Erik Baas
2193
Welkom
wikitext
text/x-wiki
{{Welkom}}
- [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 aug 2022 22:20 (CEST)
subnt0pl8juqt8ttux5elu9z3jia9d8