Wikipedia sowiki https://so.wikipedia.org/wiki/Bogga_Hore MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Media Special Talk User User talk Wikipedia Wikipedia talk File File talk MediaWiki MediaWiki talk Template Template talk Help Help talk Category Category talk Portal Portal talk TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Berbera 0 1604 238998 212778 2022-08-02T04:39:15Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = Berbera | native_name = {{small|''Barbara''}} | other_name = بربرة | settlement_type = Magaalo | image_skyline = {{Photomontage |color=#ffffff | photo1a = Berbera building.jpg | photo1b = Berbera Port2.jpg | photo2a = Berbera.jpg | photo3a = Berbera, Somaliland.jpg | photo3b = Berbera city, Somaliland.jpg | photo4a = | photo4b = | spacing = 2 | border = 0 | size = 266 }} | image_caption = | image_flag = Flag of Berbera.svg | image_blank_emblem = Berbera local council logo.svg | blank_emblem_type = Astaanta | nickname = | motto = | image_map = | map_caption = | pushpin_map = Somaliland | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_map_caption = Halka ay ka dhacdo Somaliland | latd = 10 | latm = 26| lats = 08| latNS = N | longd = 045 | longm = 00| longs = 59| longEW = E | coordinates_display = inline,title | coordinates_region = SO-WG | subdivision_type = Dalka | subdivision_name = {{flag|Somaliland}} | subdivision_type1 = [[Gobolka]] | subdivision_name1 = [[Saaxil]] | subdivision_type2 =[[Degmo]] | subdivision_name2 =[[Berbera]] | established_title = | established_date = | government_type = | government_footnotes = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_land_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 3 | population_footnotes = | population_total = 232,500 | population_as_of = | population_density_km2 = | population_note = | timezone = [[East Africa Time|EAT]] | utc_offset = +3 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | postal_code_type = | postal_code = | area_code = | website = }} '''Barbara''' ({{lang-en|''Berbera''}}, {{lang-ar|بربرة}}) waa [[magaalo]] xeebeed oo ku taalo gobolka [[Saaxil]] ee [[Somaliland]]. Magaalada Berbera waxay leedahay dekad ugu wanaagsan qaybta [[Baddacas|Bada Cas]] ka hooseysa, waana ilaha dhaqaalaha ee wadanka somaliland Berbera waa [[magaalo]] caan ah, oo aad u da wayn, sidda ay ku tilmaaman tahay buugaagta taariikhdda ee ay qoreen rag uu ka mid yahay Ibnu batuta. Waxa magaaladda dagan dad ku dhow ilaa iyo 223,000 oo qof qoyaastii, waana ay sii kordhaysaa tiradda dadku. Jawiga magaalada aad ayuu u kulushahay, khaasatan xilliga xaggaga oo uu heerkulku gaaro illaa 45 degree. Waxaa hoos u dhac ku yimid adeegsiga dekadda taas oo ay ka dambeysey xayiraadi Carabtu kusoo rogtey xoolihi Soomaalida sanadadii la soo dhaafay oo hada la furay. Shaqada ugu weyn ee hadda dekada kala wado waxaa wayn alaabta ugu soo degta dalka [[Etoobiya]] kadib markii wadanka [[Eritrea]] ka go'day dalkaas, ka xidhayna xidhiidhka [[Badacas]]. == Muqaalka Guud Dhaqaalaha == [[File:New DP World Berbera Container Terminal Port.jpg|thumb|left|[[Dekedda Cusub ee DP World Berbera]].]] [[File:Berbera Port at night 2020.jpg|thumb|upright=0.9|left|Aragtida dekedda Berbera habeenkii]] [[File:Somaliland (6790596624) (2).jpg|thumb|Geela berbera]] [[File:Berbera-Portka-Somaliland-60000.jpg|400px|thumb| Dp world/Berbera Investmentka|link=Special:FilePath/Berbera-Portka-Somaliland-60000.jpg]] )Magaalada Berbera waa ilaha dhaqaale ee [[Soomaaliland]] waxaa ku taal Dekadda ugu wayn Soomaaliland ee ay ka soo dagaan wax la quuto wadanka oo dhan waxaana ilaha uga wayn ee dhaqaaluhu ka soo galo dalka. Waxaa ku nool magaalada Berbera Dadwayne shaqaale u badan waa magaalada kaliya ee aad odhan karto samayn kuma laha Shaqaalo la'aanta wadanka rakaadisay subaxnimada hore ee aroortii waxaad arkaysa dadbadan oo shaqo tagaya intooda badana ay ku sii qulqulayaa Dekada walow ay u badan yihiin muruqmaal ka xoogsada dekada. Ardayda waxbarashada ku jiraa ma badan oo magaalada wax ay leedahah dugsiyo hoose/dhexe iyo secondry iyo jaamacada Golis oo ah Jaamacad priveta ah sidaas darteed waxaan odhan karnaa xaga waxbarashada dhaqdhaqaaq sidaas u badan ma jiro marka aan barbardhigno Magaalooyinka Borama,Hargaysa iyo Burco. Mar aan Booqday Dekada oo ag ilaha Dhaqaale ee Wadanka wax ay indhahaygu qabnayeen sawiraduna muujinayaa Dekada oo aad u maqshuul ah shaqo xoog lehna ka socoto waxaa kale oo aan la sheekaystay qaar ka tirsan Shaqaalaha Dekada waxayna ii sheegeen in uu fiican yahay Dhaqaalaha Dekadu guud ahaan waxa kale oo intaas ku dareen in ay jiraan hoos u dhac xaga dhaqaale oo shaqaalaha saameeyey waqti uu kor u kacay dhaqaalaha dekadu taas ay ku sheegeen in mushaarka la kordhiyey aanay wali dhan dhamin hadii wax la kordhinayana ay iyagu xaq u leeyihin. sidoo kale intii aan ku gudo jiray socdaalka wadad dheer ayaa waxaan ku arkayey baraha Kantrol ee gaadhi joogsanayey ciidamada booliska ah ee ku sugna in ay dirawalka gaadhiga waydiinayey 1000 Sh Sl oo ah lacag aad u yar taas oo muujinaysa baahida haysa ciidanka booliska oo uu dhawaan madaxwaynuhu ku dhawaaqay in uu mishaarkii u kordhiyey 100%100 taas oo aan wali hir galin mar aan wax ka waydiiyey mid ka mid ah ciidanka booliska ayaa wax uu ii sheegay wax la kordhiyey daayoo inaanay wali qaadan mushaarkii bisha oo dhanba. Dhanka kale Magaalada Berbera waxaa ka dhisan Dhismayaal qadiimi ah oo dun dunsan kuwaas oo aan wali wax dib u dhis ah aan lagu samayn sidoo kalena magaalda waxaa ku yar guud ahaan dhaqdhaqaaqa dhisme. ==Qabiilla dega== Magaalada berbera waxa dega qabiiloyin farabadan oo 4 ah 1-habar awal 2-habar.jeclo 3-h.yoonis iyo 5-Gabooye Iyago degan magalada gudeheda iyo marka looga kaco degaanadeda miigaba dhinaca waqoyi iyo galbed waxa degan ciise muuse dhanka bariga waxa degan [[muuse abokor]] ilaa gobolka [[sanaag]] Dhanka konfurta gaobeed waxa degan Garxajis ilaa gobolka [[oodweyne]] == Taariikhda magaalda berbera == Magaalada Berbera oo mar loo yaqaanay "Malawo" waxay ka mid tahay magaalooyinka ay warbixinta faahfaahsan ka bixiyeen [[Richard Burton]] iyo [[Johnston]] -ba, waxayna labadooduba ku tilmaameen sebenadaa, inay magaaladu ahayd magaalo weyn, oo laga samayn jirey carwooyin ganacsi, gaar ahaan xilliyada magaaladu qabawdahay. Qarnigii 19-naad horraan-tiisii ilaa dhammaadkiisii, magalaada Berbera dadka deggenaa waxay u badnaayeen [[Carab]] iyo [[Hindi]], balse waxaa dadkaa ajaanibka ah u ahaa "Abbaan" dad soomaaliyeed, waayo suurtagal may ahayn in qof qalaad uu Abbaan la'aan ku dhexjoogo magaalooyinka xeebaha [[Somaliland]]. Nin la odhan jiray [[Drake-Brockman]] oo [[Somaliland]] ka qoray buug aad u faahfaahsan [[1912]]-kii wuxuu ku qiyaasay tirada dadka Berbera inay u dhaxay-say 20,000 ilaa 40,000 xilliga qaboobaha, balse xilliga xagaaga ama kulaylaha ay tiradaasi hoos ugu soo dhici jirtay 5000-10,000 oo qof. Berbera waa dakeda uguwayn Geeska Afrika. magaalada berbera iyo gobolka saaxil waxa dega qabiilka isaaq oo dhan iyo qabiilooyinka la hayb sooco, waxaa kaloo dhismayaasheeda wax ku leh beelaha kale ee soomaaliland dega sida hartiga. {{Gumud}} ==[[Maxamuud Cagasaydh]]== {{Commons category|Berbera}} *[http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4556228&fid=5777&c=somalia Berbera - Coordinates] ==Lifaaq banaanka ah== * [http://independent-travellers.com/somaliland/berbera/ Photos of Berbera: Feb. 2015] [[Category:Somaliland]] {{Degmooyinka Gobolka Saaxil}} [[Category:Magaalooyinka gobolka Saaxil]] pofvu5frovtq8vnz1f8ega6sx5wymzt Isaaq 0 1686 238991 237964 2022-08-01T20:46:03Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{nutshell|Kani waa maqaal ku saabsan beel (qabiil), fadlan dhexdhexaad ka ahoow qoraalkaaga}} {{Farac| |group = Isaaq |image = |poptime = |region1 = {{flagcountry|Somaliland}}</br>{{flagcountry|Ethiopia}}</br>{{flagcountry|Djibouti}} |langs = [[Af-Soomaali]] iyo [[Carabi|Af Carabi]] |rels = [[Sunni Islam]], [[Suufi]], [[Salafiya]], [[Jama'atul Muslimin]] |related-c = [[Dir]], [[Daarood]], [[Hawiye]], [[Raxanweyn]], iyo kuwo kale oo [[Dadka Soomaalida]] }} [[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]] '''Isaaq ama Isaxaaq''')<ref>[https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false Burton Richard Francis First Footsteps in East Africa 1856 Longman, Brown, Green & Longmans London]</ref> (guud ahaan loo yaqaano ''Reer Sheekh Isaxaaq'') waa [[beel]] ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Waqooyiga Soomaaliya]], maanta loo yaqaano [[Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin Waqooyiga [[Soomaaliya]], wadanka [[Itoobiya]] iyo wadanka [[Jabuuti]]. ==Taariikh== [[File:Sheekh Isaaq.jpg|thumb|Qabriga Sheekh Isxaaq, kaasi oo ku aasan magaalada [[Maydh]].]] Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo [[Dhaqan Soomaali]]ga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi<ref>[https://books.google.com/books?id=9fAjtruUXjEC&lpg=PP1&pg=PA104#v=onepage&q&f=false Blood and Bone: The Call of Kinship in Somali Society, Lewis Ioan. M. The Red Sea Press Inc. 1994 Larwenceville, NJ]</ref> kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada [[Carab]]ta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu 2 gabdhood kakala guursaday oo la degay beesha somaliyed ee[[Dir]] oo la odhan jiray magaado iyo gabadh kale oo [[Amhara|Xabashiyad harariyad ahayd]] oo uu gursaday halkaasi oo ku tafiirmay.<ref>Rima Berns McGown, ''Muslims in the diaspora'', (University of Toronto Press: 1999), pp. 27–28</ref><ref>I.M. Lewis, ''A Modern History of the Somali'', fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), p. 22</ref> ==Xubnaha Beesha== '''Sheikh Isxaaq Bin Axmed'''<ref>I. M. Lewis, ''A pastoral democracy: a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa'', (LIT Verlag Münster: 1999), p. 157.</ref> waxaa ka soo tafiirmay reeraha hoos ku xusan: ''1. Habar Xabuusheed'' * [[Toljecle|Axmed (Tol-Jeclo)]] * Muuse * Ibrahiim (Sanbuur) * Mahammad (‘imraan) ''2. Habar Magaadle'' * Ayuub * Awal * Arab * Garhajis<ref>[https://books.google.com/books?id=eK6SBJIckIsC&printsec=frontcover&dq=pastoral+democracy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwji5In-ldDOAhUlD8AKHZbNC5MQ6AEIHjAA#v=onepage&q=arab&f=false Lewis I.M. A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa 1999 International African Institute]</ref> ==Deegaan== Isaaqu wuxuu dagaa dhulka Soomaaliyeed, gaar ahaan, [[Somaliland]] oo buuraha Karkaar ee waqooyiga Soomaaliya badhka galbeedka ka degaa; weliba Naivasha Kenya, iyo [[Soomaali Galbeed|Kililka shanaad]] ee somalida [[Itoobiya]]. Deegaan ahaan, wuxuu isaaq soohdin qabiil la leeyahay Ogaden dhinaca koonfureed, iyo Gadabuursi dhinaca galbeed, iyo dhinaca bariga wuxuu Isaaq soohdin la leeyahay [[reer darawiish]] iyo Warsangeli. ==Dadka Caanka== * Madaxweynihii hore jsl Abdirahman Ahmed Ali Tuur * Madaxweynihii hore jsl [[Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal|maxamed xaaji ibraahim cigaal]] [[File:President Silanyo of Somaliland (6926075809).jpg|thumb|Axmed Silanyo]] * Madaxweynaha jsl Axmed Maxamed Siilaanyo [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|mahdi gulaid]] ==Sidoo kale fiiri== * [[Dir]] * [[Beel]] * [[Gadabuursi]] * [[Beesha Ciise]] *[[Soomaali|Beelaha Soomaalida]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Beelaha Soomaalida}} {{Commons|Category:Dir (clan)}} [[Category:Qabiilada Soomaalida]] [[Category:Soomaali]] [[Category:Dadka Soomaaliga]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Qabaa'ilada Soomaaliya]] [[Category:Isaaq]] mnm25aawh6t8xgfjnee7tji0dxyjl4q 238992 238991 2022-08-01T20:48:37Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{nutshell|Kani waa maqaal ku saabsan beel (qabiil), fadlan dhexdhexaad ka ahoow qoraalkaaga}} {{Farac| |group = Isaaq |image = |poptime = |region1 = {{flagcountry|Somaliland}}</br>{{flagcountry|Ethiopia}}</br>{{flagcountry|Djibouti}} |langs = [[Af-Soomaali]] iyo [[Carabi|Af Carabi]] |rels = [[Sunni Islam]], [[Suufi]], [[Salafiya]], [[Jama'atul Muslimin]] |related-c = [[Dir]], [[Daarood]], [[Hawiye]], [[Raxanweyn]], iyo kuwo kale oo [[Dadka Soomaalida]] }} [[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]] '''Isaaq ama Isaxaaq''')<ref>[https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false Burton Richard Francis First Footsteps in East Africa 1856 Longman, Brown, Green & Longmans London]</ref> (guud ahaan loo yaqaano ''Reer Sheekh Isaxaaq'') waa [[beel]] ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin[[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]], [[Itoobiya]] iyo [[Jabuuti]]. ==Taariikh== [[File:Sheekh Isaaq.jpg|thumb|Qabriga Sheekh Isxaaq, kaasi oo ku aasan magaalada [[Maydh]].]] Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo [[Dhaqan Soomaali]]ga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi<ref>[https://books.google.com/books?id=9fAjtruUXjEC&lpg=PP1&pg=PA104#v=onepage&q&f=false Blood and Bone: The Call of Kinship in Somali Society, Lewis Ioan. M. The Red Sea Press Inc. 1994 Larwenceville, NJ]</ref> kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada [[Carab]]ta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu 2 gabdhood kakala guursaday oo la degay beesha somaliyed ee[[Dir]] oo la odhan jiray magaado iyo gabadh kale oo [[Amhara|Xabashiyad harariyad ahayd]] oo uu gursaday halkaasi oo ku tafiirmay.<ref>Rima Berns McGown, ''Muslims in the diaspora'', (University of Toronto Press: 1999), pp. 27–28</ref><ref>I.M. Lewis, ''A Modern History of the Somali'', fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), p. 22</ref> ==Xubnaha Beesha== '''Sheikh Isxaaq Bin Axmed'''<ref>I. M. Lewis, ''A pastoral democracy: a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa'', (LIT Verlag Münster: 1999), p. 157.</ref> waxaa ka soo tafiirmay reeraha hoos ku xusan: ''1. Habar Xabuusheed'' * [[Toljecle|Axmed (Tol-Jeclo)]] * Muuse * Ibrahiim (Sanbuur) * Mahammad (‘imraan) ''2. Habar Magaadle'' * Ayuub * Awal * Arab * Garhajis<ref>[https://books.google.com/books?id=eK6SBJIckIsC&printsec=frontcover&dq=pastoral+democracy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwji5In-ldDOAhUlD8AKHZbNC5MQ6AEIHjAA#v=onepage&q=arab&f=false Lewis I.M. A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa 1999 International African Institute]</ref> ==Deegaan== Isaaqu wuxuu dagaa dhulka Soomaaliyeed, gaar ahaan, [[Somaliland]] oo buuraha Karkaar ee waqooyiga Soomaaliya badhka galbeedka ka degaa; weliba Naivasha Kenya, iyo [[Soomaali Galbeed|Kililka shanaad]] ee somalida [[Itoobiya]]. Deegaan ahaan, wuxuu isaaq soohdin qabiil la leeyahay Ogaden dhinaca koonfureed, iyo Gadabuursi dhinaca galbeed, iyo dhinaca bariga wuxuu Isaaq soohdin la leeyahay [[reer darawiish]] iyo Warsangeli. ==Dadka Caanka== * Madaxweynihii hore jsl Abdirahman Ahmed Ali Tuur * Madaxweynihii hore jsl [[Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal|maxamed xaaji ibraahim cigaal]] [[File:President Silanyo of Somaliland (6926075809).jpg|thumb|Axmed Silanyo]] * Madaxweynaha jsl Axmed Maxamed Siilaanyo [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|mahdi gulaid]] ==Sidoo kale fiiri== * [[Dir]] * [[Beel]] * [[Gadabuursi]] * [[Beesha Ciise]] *[[Soomaali|Beelaha Soomaalida]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Beelaha Soomaalida}} {{Commons|Category:Dir (clan)}} [[Category:Qabiilada Soomaalida]] [[Category:Soomaali]] [[Category:Dadka Soomaaliga]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Qabaa'ilada Soomaaliya]] [[Category:Isaaq]] k8ji8rkt0518omurbu4297rhypycevp 239018 238992 2022-08-02T05:22:51Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{nutshell|Kani waa maqaal ku saabsan beel (qabiil), fadlan dhexdhexaad ka ahoow qoraalkaaga}} {{Farac| |group = Isaaq |image = |poptime = |region1 = {{flagcountry|Somaliland}}</br>{{flagcountry|Ethiopia}}</br>{{flagcountry|Djibouti}} |langs = [[Af-Soomaali]] iyo [[Carabi|Af Carabi]] |rels = [[Sunni Islam]], [[Suufi]], [[Salafiya]], [[Jama'atul Muslimin]] |related-c = [[Dir]], [[Daarood]], [[Hawiye]], [[Raxanweyn]], iyo kuwo kale oo [[Dadka Soomaalida]] }} [[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]] '''Isaaq ama Isaxaaq''')<ref>[https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false Burton Richard Francis First Footsteps in East Africa 1856 Longman, Brown, Green & Longmans London]</ref> (guud ahaan loo yaqaano ''Reer Sheekh Isaxaaq'') waa [[beel]] ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin[[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]], [[Itoobiya]] iyo [[Jabuuti]]. ==Taariikh== [[File:Sheekh Isaaq.jpg|thumb|Qabriga Sheekh Isxaaq, kaasi oo ku aasan magaalada [[Maydh]].]] Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo [[Dhaqan Soomaali]]ga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi<ref>[https://books.google.com/books?id=9fAjtruUXjEC&lpg=PP1&pg=PA104#v=onepage&q&f=false Blood and Bone: The Call of Kinship in Somali Society, Lewis Ioan. M. The Red Sea Press Inc. 1994 Larwenceville, NJ]</ref> kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada [[Carab]]ta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu 2 gabdhood kakala guursaday oo la degay beesha somaliyed ee[[Dir]] oo la odhan jiray magaado iyo gabadh kale oo [[Amhara|Xabashiyad harariyad ahayd]] oo uu gursaday halkaasi oo ku tafiirmay.<ref>Rima Berns McGown, ''Muslims in the diaspora'', (University of Toronto Press: 1999), pp. 27–28</ref><ref>I.M. Lewis, ''A Modern History of the Somali'', fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), p. 22</ref> ==Xubnaha Beesha== '''Sheikh Isxaaq Bin Axmed'''<ref>I. M. Lewis, ''A pastoral democracy: a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa'', (LIT Verlag Münster: 1999), p. 157.</ref> waxaa ka soo tafiirmay reeraha hoos ku xusan: ''1. Habar Xabuusheed'' * [[Toljecle|Axmed (Tol-Jeclo)]] * Muuse * Ibrahiim (Sanbuur) * Mahammad (‘imraan) ''2. Habar Magaadle'' * Ayuub * Awal * Arab * Garhajis<ref>[https://books.google.com/books?id=eK6SBJIckIsC&printsec=frontcover&dq=pastoral+democracy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwji5In-ldDOAhUlD8AKHZbNC5MQ6AEIHjAA#v=onepage&q=arab&f=false Lewis I.M. A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa 1999 International African Institute]</ref> ==Deegaan== Isaaqu wuxuu dagaa dhulka Soomaaliyeed, gaar ahaan, [[Somaliland]] sidokale gobalka Naivasha Kenya, iyo [[Soomaali Galbeed|Kililka shanaad]] ee somalida [[Itoobiya]]. Deegaan ahaan, wuxuu isaaq soohdin qabiil la leeyahay Ogaden dhinaca koonfureed, iyo Gadabuursi dhinaca galbeed, dhinaca waqooyi yemeni iyo dhinaca bariga wuxuu Isaaq soohdin la leeyahay Harti ==Dadka Caanka== * Madaxweynihii hore jsl Abdirahman Ahmed Ali Tuur * Madaxweynihii hore jsl [[Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal|maxamed xaaji ibraahim cigaal]] [[File:President Silanyo of Somaliland (6926075809).jpg|thumb|Axmed Silanyo]] * Madaxweynaha jsl Axmed Maxamed Siilaanyo [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|mahdi gulaid]] ==Sidoo kale fiiri== * [[Dir]] * [[Beel]] * [[Gadabuursi]] * [[Beesha Ciise]] *[[Soomaali|Beelaha Soomaalida]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Beelaha Soomaalida}} {{Commons|Category:Dir (clan)}} [[Category:Qabiilada Soomaalida]] [[Category:Soomaali]] [[Category:Dadka Soomaaliga]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Qabaa'ilada Soomaaliya]] [[Category:Isaaq]] f02tphzdtplmmqwidx3afir2y8g2j9s 239019 239018 2022-08-02T05:23:42Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{nutshell|Kani waa maqaal ku saabsan beel (qabiil), fadlan dhexdhexaad ka ahoow qoraalkaaga}} {{Farac| |group = Isaaq |image = |poptime = |region1 = {{flagcountry|Somaliland}}</br>{{flagcountry|Ethiopia}}</br>{{flagcountry|Djibouti}} |langs = [[Af-Soomaali]] iyo [[Carabi|Af Carabi]] |rels = [[Sunni Islam]], [[Suufi]], [[Salafiya]], [[Jama'atul Muslimin]] |related-c = [[Dir]], [[Daarood]], [[Hawiye]], [[Raxanweyn]], iyo kuwo kale oo [[Dadka Soomaalida]] }} [[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]] '''Isaaq ama Isaxaaq''')<ref>[https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false Burton Richard Francis First Footsteps in East Africa 1856 Longman, Brown, Green & Longmans London]</ref> (guud ahaan loo yaqaano ''Reer Sheekh Isaxaaq'') waa [[beel]] ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin[[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]], [[Itoobiya]] iyo [[Jabuuti]]. ==Taariikh== [[File:Sheekh Isaaq.jpg|thumb|Qabriga Sheekh Isxaaq, kaasi oo ku aasan magaalada [[Maydh]].]] Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo [[Dhaqan Soomaali]]ga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi<ref>[https://books.google.com/books?id=9fAjtruUXjEC&lpg=PP1&pg=PA104#v=onepage&q&f=false Blood and Bone: The Call of Kinship in Somali Society, Lewis Ioan. M. The Red Sea Press Inc. 1994 Larwenceville, NJ]</ref> kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada [[Carab]]ta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu 2 gabdhood kakala guursaday oo la degay beesha somaliyed ee [[Dir]] oo la odhan jiray magaado iyo gabadh kale oo [[Amhara|Xabashiyad harariyad ahayd]] oo uu gursaday halkaasi oo ku tafiirmay.<ref>Rima Berns McGown, ''Muslims in the diaspora'', (University of Toronto Press: 1999), pp. 27–28</ref><ref>I.M. Lewis, ''A Modern History of the Somali'', fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), p. 22</ref> ==Xubnaha Beesha== '''Sheikh Isxaaq Bin Axmed'''<ref>I. M. Lewis, ''A pastoral democracy: a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa'', (LIT Verlag Münster: 1999), p. 157.</ref> waxaa ka soo tafiirmay reeraha hoos ku xusan: ''1. Habar Xabuusheed'' * [[Toljecle|Axmed (Tol-Jeclo)]] * Muuse * Ibrahiim (Sanbuur) * Mahammad (‘imraan) ''2. Habar Magaadle'' * Ayuub * Awal * Arab * Garhajis<ref>[https://books.google.com/books?id=eK6SBJIckIsC&printsec=frontcover&dq=pastoral+democracy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwji5In-ldDOAhUlD8AKHZbNC5MQ6AEIHjAA#v=onepage&q=arab&f=false Lewis I.M. A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa 1999 International African Institute]</ref> ==Deegaan== Isaaqu wuxuu dagaa dhulka Soomaaliyeed, gaar ahaan, [[Somaliland]] sidokale gobalka Naivasha Kenya, iyo [[Soomaali Galbeed|Kililka shanaad]] ee somalida [[Itoobiya]]. Deegaan ahaan, wuxuu isaaq soohdin qabiil la leeyahay Ogaden dhinaca koonfureed, iyo Gadabuursi dhinaca galbeed, dhinaca waqooyi yemeni iyo dhinaca bariga wuxuu Isaaq soohdin la leeyahay Harti ==Dadka Caanka== * Madaxweynihii hore jsl Abdirahman Ahmed Ali Tuur * Madaxweynihii hore jsl [[Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal|maxamed xaaji ibraahim cigaal]] [[File:President Silanyo of Somaliland (6926075809).jpg|thumb|Axmed Silanyo]] * Madaxweynaha jsl Axmed Maxamed Siilaanyo [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|mahdi gulaid]] ==Sidoo kale fiiri== * [[Dir]] * [[Beel]] * [[Gadabuursi]] * [[Beesha Ciise]] *[[Soomaali|Beelaha Soomaalida]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Beelaha Soomaalida}} {{Commons|Category:Dir (clan)}} [[Category:Qabiilada Soomaalida]] [[Category:Soomaali]] [[Category:Dadka Soomaaliga]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Qabaa'ilada Soomaaliya]] [[Category:Isaaq]] 0hcilk4hshe0tq8ufh92wu64etukkmi 239020 239019 2022-08-02T05:24:36Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{nutshell|Kani waa maqaal ku saabsan beel (qabiil), fadlan dhexdhexaad ka ahoow qoraalkaaga}} {{Farac| |group = Isaaq |image = |poptime = |region1 = {{flagcountry|Somaliland}}</br>{{flagcountry|Ethiopia}}</br>{{flagcountry|Djibouti}} |langs = [[Af-Soomaali]] iyo [[Carabi|Af Carabi]] |rels = [[Sunni Islam]], [[Suufi]], [[Salafiya]], [[Jama'atul Muslimin]] |related-c = [[Dir]], [[Daarood]], [[Hawiye]], [[Raxanweyn]], iyo kuwo kale oo [[Dadka Soomaalida]] }} [[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]] '''Isaaq ama Isaxaaq''')<ref>[https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false Burton Richard Francis First Footsteps in East Africa 1856 Longman, Brown, Green & Longmans London]</ref> (guud ahaan loo yaqaano ''Reer Sheekh Isaxaaq'') waa [[beel]] ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin [[Soomaaliland|Somaliland]], [[Itoobiya]] iyo [[Jabuuti]]. ==Taariikh== [[File:Sheekh Isaaq.jpg|thumb|Qabriga Sheekh Isxaaq, kaasi oo ku aasan magaalada [[Maydh]].]] Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo [[Dhaqan Soomaali]]ga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi<ref>[https://books.google.com/books?id=9fAjtruUXjEC&lpg=PP1&pg=PA104#v=onepage&q&f=false Blood and Bone: The Call of Kinship in Somali Society, Lewis Ioan. M. The Red Sea Press Inc. 1994 Larwenceville, NJ]</ref> kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada [[Carab]]ta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu 2 gabdhood kakala guursaday oo la degay beesha somaliyed ee [[Dir]] oo la odhan jiray magaado iyo gabadh kale oo [[Amhara|Xabashiyad harariyad ahayd]] oo uu gursaday halkaasi oo ku tafiirmay.<ref>Rima Berns McGown, ''Muslims in the diaspora'', (University of Toronto Press: 1999), pp. 27–28</ref><ref>I.M. Lewis, ''A Modern History of the Somali'', fourth edition (Oxford: James Currey, 2002), p. 22</ref> ==Xubnaha Beesha== '''Sheikh Isxaaq Bin Axmed'''<ref>I. M. Lewis, ''A pastoral democracy: a study of pastoralism and politics among the Northern Somali of the Horn of Africa'', (LIT Verlag Münster: 1999), p. 157.</ref> waxaa ka soo tafiirmay reeraha hoos ku xusan: ''1. Habar Xabuusheed'' * [[Toljecle|Axmed (Tol-Jeclo)]] * Muuse * Ibrahiim (Sanbuur) * Mahammad (‘imraan) ''2. Habar Magaadle'' * Ayuub * Awal * Arab * Garhajis<ref>[https://books.google.com/books?id=eK6SBJIckIsC&printsec=frontcover&dq=pastoral+democracy&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwji5In-ldDOAhUlD8AKHZbNC5MQ6AEIHjAA#v=onepage&q=arab&f=false Lewis I.M. A Pastoral Democracy: A Study of Pastoralism and Politics Among the Northern Somali of the Horn of Africa 1999 International African Institute]</ref> ==Deegaan== Isaaqu wuxuu dagaa dhulka Soomaaliyeed, gaar ahaan, [[Somaliland]] sidokale gobalka Naivasha Kenya, iyo [[Soomaali Galbeed|Kililka shanaad]] ee somalida [[Itoobiya]]. Deegaan ahaan, wuxuu isaaq soohdin qabiil la leeyahay Ogaden dhinaca koonfureed, iyo Gadabuursi dhinaca galbeed, dhinaca waqooyi yemeni iyo dhinaca bariga wuxuu Isaaq soohdin la leeyahay Harti ==Dadka Caanka== * Madaxweynihii hore jsl Abdirahman Ahmed Ali Tuur * Madaxweynihii hore jsl [[Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal|maxamed xaaji ibraahim cigaal]] [[File:President Silanyo of Somaliland (6926075809).jpg|thumb|Axmed Silanyo]] * Madaxweynaha jsl Axmed Maxamed Siilaanyo [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|mahdi gulaid]] ==Sidoo kale fiiri== * [[Dir]] * [[Beel]] * [[Gadabuursi]] * [[Beesha Ciise]] *[[Soomaali|Beelaha Soomaalida]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Beelaha Soomaalida}} {{Commons|Category:Dir (clan)}} [[Category:Qabiilada Soomaalida]] [[Category:Soomaali]] [[Category:Dadka Soomaaliga]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Qabaa'ilada Soomaaliya]] [[Category:Isaaq]] engspne9r8pcpazyepuada7tsmow2vc Hindiya 0 1815 239075 237158 2022-08-02T08:53:48Z Mwasoge 29030 /* Waddanamaha degaan Hindia */ wikitext text/x-wiki {{Coord|21|N|78|E|region:IN_type:country_source:dewiki|display=title}} {{Dalalka |native_name = Hindiya |conventional_long_name = |common_name = Hindiya |qaarada = |sawir_calan = Flag_of_India.svg |astaan_calan = [[Vande Mataram]]''<small><br />"Waa kuu sujuudaa Hooyo"</small> |image_map = India (orthographic projection).svg |caasimada = [[New Delhi]] |luuqadaha = [[Hindi]] iyo [[Ingriis]] |Dawladda = Hindiya |magac_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Kiinya|Madaxweyne]] |magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaarayaahii Kiinya|Ra'iisul wasaare]] |magac_hogaamiye1 = bratibha batil |magac_hogaamiye2 = Manmohan Singh | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $3.285 trillion<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = |sovereignty_type = Ka xoroobey |sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka |established_event1 = Taakiikh |established_date1 = 15 [[agoosto]], 1947 |area = 3,287,240 km2 |areami² = 1,269,210 |biyo = 9.56 |population_estimate = 1,182,023,000 |population_estimate_year = [[2009]] |lacagta = [[hindi rubee]] |wakhti = (UTC+5:30) |furaha_debeda = 91 |footnote1 = |footnote2 = }} [[w:or:india]] '''[[Hindiya]]''' ama '''Jamhuuriyadda Hindiya''' waa wadan ku yaala [[Aasiya]] waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada [[Bakistaan]], '''[[Shiinaha]]''', [[Nebal]], [[Butaan]], Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada ''[[Siri Laanka]]'', Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa [[New Delhi]]. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka. Isku-duwaha '''[[Hindiya]]''' wuxuu ku noolaa magaalada '''[[Indus Valley Civilization]]''' ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947. [[File:Pitang_Oying_-_Mising_Kitchen_Resturant,_Guwahati,_Assam,_1618420295814._jpg.jpg|thumb|right|250px|cunttoka hindia]] [[File:India_new_2000_INR,_MG_series,_2016,_obverse.jpg|thumb|right|230px|]] [[File:Mumbai_Police_Mahindra_Bolero_Patrol_Car.jpg|thumb|right|210px|]] Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan. == Taariikh == Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da became India's first prime minister in 1947. [[Mahatma Gandhi]] (right) led the independence movement.]] == siyaasiinta == doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha [[Pratibha Patil]], waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya. == Dhaqanka == Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, [[Bollywood]]. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin [[Bollywood]] waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo [[Aasiya]] iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso. == Juquraafi == Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo [[saxaarada dahaar]], Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * [[IORA]] * * [[ICAO]] * * [[UNICEF]] * * [[UNESCO]] * *[[Bankiga Aduunka]] * * *[[Qaramada Midoobay]] * * *[[Hayada Cuntada Aduunka]] * * *[[Ururka Caafimaadka Aduunka]] * * {{Commons|United Nations}} ==Waddanamaha degaan Hindiya== * 🇪🇺 Europeans: 938,000+ * {{Flag|Great Britain}} 38,000+ * {{Flag|Brazil}} 11,000+ * {{Flag|Germany}} 38,000+ * {{Flag|Canada}} 400+ * {{Flag|Japan}} 9,400+ * {{Flag|South Africa}} 200+ * {{Flag|United States}} 10,000+ * {{Flag|China}} 100,000+ * {{Flag|Vietnam}} 100+ ==sido kale fiiri== *[[Luqadaha Hindika]] *[[India visa Dalalka]] * [[Howrah Bridge]] {{Dalalka Aasiya}} [[Category:Hindiya| ]] qirydae1zy7vz0sc2ukvx3pdzf1604r 239092 239075 2022-08-02T11:19:43Z 70.50.138.26 /* Waddanamaha degaan Hindiya */ wikitext text/x-wiki {{Coord|21|N|78|E|region:IN_type:country_source:dewiki|display=title}} {{Dalalka |native_name = Hindiya |conventional_long_name = |common_name = Hindiya |qaarada = |sawir_calan = Flag_of_India.svg |astaan_calan = [[Vande Mataram]]''<small><br />"Waa kuu sujuudaa Hooyo"</small> |image_map = India (orthographic projection).svg |caasimada = [[New Delhi]] |luuqadaha = [[Hindi]] iyo [[Ingriis]] |Dawladda = Hindiya |magac_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Kiinya|Madaxweyne]] |magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaarayaahii Kiinya|Ra'iisul wasaare]] |magac_hogaamiye1 = bratibha batil |magac_hogaamiye2 = Manmohan Singh | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $3.285 trillion<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = |sovereignty_type = Ka xoroobey |sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka |established_event1 = Taakiikh |established_date1 = 15 [[agoosto]], 1947 |area = 3,287,240 km2 |areami² = 1,269,210 |biyo = 9.56 |population_estimate = 1,182,023,000 |population_estimate_year = [[2009]] |lacagta = [[hindi rubee]] |wakhti = (UTC+5:30) |furaha_debeda = 91 |footnote1 = |footnote2 = }} [[w:or:india]] '''[[Hindiya]]''' ama '''Jamhuuriyadda Hindiya''' waa wadan ku yaala [[Aasiya]] waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada [[Bakistaan]], '''[[Shiinaha]]''', [[Nebal]], [[Butaan]], Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada ''[[Siri Laanka]]'', Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa [[New Delhi]]. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka. Isku-duwaha '''[[Hindiya]]''' wuxuu ku noolaa magaalada '''[[Indus Valley Civilization]]''' ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947. [[File:Pitang_Oying_-_Mising_Kitchen_Resturant,_Guwahati,_Assam,_1618420295814._jpg.jpg|thumb|right|250px|cunttoka hindia]] [[File:India_new_2000_INR,_MG_series,_2016,_obverse.jpg|thumb|right|230px|]] [[File:Mumbai_Police_Mahindra_Bolero_Patrol_Car.jpg|thumb|right|210px|]] Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan. == Taariikh == Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da became India's first prime minister in 1947. [[Mahatma Gandhi]] (right) led the independence movement.]] == siyaasiinta == doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha [[Pratibha Patil]], waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya. == Dhaqanka == Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, [[Bollywood]]. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin [[Bollywood]] waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo [[Aasiya]] iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso. == Juquraafi == Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo [[saxaarada dahaar]], Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * [[IORA]] * * [[ICAO]] * * [[UNICEF]] * * [[UNESCO]] * *[[Bankiga Aduunka]] * * *[[Qaramada Midoobay]] * * *[[Hayada Cuntada Aduunka]] * * *[[Ururka Caafimaadka Aduunka]] * * {{Commons|United Nations}} ==Waddanamaha degaan Hindiya== * 🇪🇺 Europeans: 938,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 125,000+ * {{Flag|Brazil}} 15,000+ * {{Flag|Great Britain}} 38,000+ * {{Flag|United States}} 10,000+ * {{Flag|China}} 100,000+ * {{Flag|Vietnam}} 100+ * {{Flag|South Africa}} 200+ *''{{Flag|Russian Federation}}'' 478,00+ ==sido kale fiiri== *[[Luqadaha Hindika]] *[[India visa Dalalka]] * [[Howrah Bridge]] {{Dalalka Aasiya}} [[Category:Hindiya| ]] b6xgmqwzuuoam26tts9ffvbk5xuzpbs Faransiiska 0 1914 239036 237959 2022-08-02T06:17:24Z Mwasoge 29030 /* Kofka degaan Fransiska */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = French Republic | common_name = France | native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}} | image_flag = Flag of France.svg | image_coat = Armoiries république française.svg | symbol_width = 75px | symbol_type = Emblem | symbol_type_article = National Emblem of France | national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}" | englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity" | national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}} | capital = [[Paris]] | coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | largest_city = capital | languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}} | languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes | regional_languages = See [[Languages of France]] | label1 = Nationality {{nobold|(2018)}} | data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}} }} | religion_ref = | religion_year = 2020 | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |55.1% [[Christianity in France|Christianity]] |31.9% [[Irreligion in France|No religion]] |18.3% [[Islam in France|Islam]] |0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020&region_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France &#124; French Religion Data &#124; GRF}}</ref> }} | demonym = French | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of France|President]] | leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] | leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Jean Castex]] | legislature = [[French Parliament|Parliament]] | upper_house = [[Senate (France)|Senate]] | lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of France|Establishment]] | established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]] | established_date1 = 481–511 | established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}} | established_date2 = 10 August 843 | established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]] | established_date3 = 3 July 987 | established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]] | established_date4 = 22 September 1792 | established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}} | established_date5 = 1 January 1958 | established_event6 = [[Constitution of France|Current&nbsp;constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}} | established_date6 = 4 October 1958 | area_km2 = 643,801 | area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref> | area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]]) | area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]]) | area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref> | percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> | population_estimate_year = May 2021 | population_estimate_rank = 20th | population_label2 = Density | population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]]) | population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}} | population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]]) | population_density_km2 = 116 | population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | pop_den_footnote = | population_density_rank = 89th | GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 9th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 26th | GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 7th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd | Gini = 29.2 <!-- number only --> | Gini_year = 2019 | Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.901 <!-- number only --> | HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 26th | currency = {{unbulleted list | [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}} | [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}} }} | time_zone = [[Central European Time]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}} | DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}} | date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]]) | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}} | cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}} | footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi). | today = }} '''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada [[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka [[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]] [[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|250px]] [[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]] == Taariikh dalka == Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[AIIB]] * [[NATO]] * * [[World Bank]] * [[Midowga Yurub]] * * [[Kooxda Labaatanka]] * * [[Qaramada Midoobay]] * ==Magalloyinnka== {{columns-list|colwidth=7em| * [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]] * [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]] * [[Lévis, Quebec]] }} ==Kofka degaan Fransiska== * {{Flag|France}} 67.000,000.00+ * {{Flag|Bangladesh}} 138,000+ * {{Flag|Arab League}} 5.422,000+ * {{Flag|Pakistan}} 422,000+ * {{Flag|Great Britain}} 400,000+ * {{Flag|United States}} 4,135,000+ * {{Flag|China}} 130,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 129,000+ ==Taariikhda Faranssiiska== [[Claude Monet]] Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa [[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]] Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]] Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. == Nolosha == In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu == Diinta == Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. [[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]] = Galaria = <gallery> Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés </gallery> {{Dalalka Yurub}} [[Category:Faransiiska| ]] [[Faransiiska Shanka Republica]] ==sido kale fiiri== *[[Joachim Barrande]] *[[Tour de France]] * [[Sébastien Castellion]] * [[Lefèvre d’Étaples]] * [[Pierre Robert Olivétan]] * [[Simone Arnold Liebster]] 4x4esfv9tv737qlsacswkxzyk0s9l2w 239068 239036 2022-08-02T08:25:23Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = French Republic | common_name = France | native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}} | image_flag = Flag of France.svg | image_coat = Armoiries république française.svg | symbol_width = 75px | symbol_type = Emblem | symbol_type_article = National Emblem of France | national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}" | englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity" | national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}} | capital = [[Paris]] | coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | largest_city = capital | languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}} | languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes | regional_languages = See [[Languages of France]] | label1 = Nationality {{nobold|(2018)}} | data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}} }} | religion_ref = | religion_year = 2020 | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |55.1% [[Christianity in France|Christianity]] |31.9% [[Irreligion in France|No religion]] |18.3% [[Islam in France|Islam]] |0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020&region_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France &#124; French Religion Data &#124; GRF}}</ref> }} | demonym = French | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of France|President]] | leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] | leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Jean Castex]] | legislature = [[French Parliament|Parliament]] | upper_house = [[Senate (France)|Senate]] | lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of France|Establishment]] | established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]] | established_date1 = 481–511 | established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}} | established_date2 = 10 August 843 | established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]] | established_date3 = 3 July 987 | established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]] | established_date4 = 22 September 1792 | established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}} | established_date5 = 1 January 1958 | established_event6 = [[Constitution of France|Current&nbsp;constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}} | established_date6 = 4 October 1958 | area_km2 = 643,801 | area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref> | area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]]) | area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]]) | area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref> | percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> | population_estimate_year = May 2021 | population_estimate_rank = 20th | population_label2 = Density | population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]]) | population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}} | population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]]) | population_density_km2 = 116 | population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | pop_den_footnote = | population_density_rank = 89th | GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 9th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 26th | GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 7th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd | Gini = 29.2 <!-- number only --> | Gini_year = 2019 | Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.901 <!-- number only --> | HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 26th | currency = {{unbulleted list | [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}} | [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}} }} | time_zone = [[Central European Time]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}} | DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}} | date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]]) | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}} | cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}} | footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi). | today = }} '''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada [[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka [[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]] [[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|250px]] [[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]] == Taariikh dalka == Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]] ==Xubin== * [[AIIB]] * * [[NATO]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Magalloyinnka== {{columns-list|colwidth=7em| * [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]] * [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]] * [[Lévis, Quebec]] }} ==Kofka degaan Fransiska== * {{Flag|France}} 67.000,000.00+ * {{Flag|Bangladesh}} 138,000+ * {{Flag|Arab League}} 5.422,000+ * {{Flag|Pakistan}} 422,000+ * {{Flag|Great Britain}} 400,000+ * {{Flag|United States}} 4,135,000+ * {{Flag|China}} 130,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 129,000+ ==Taariikhda Faranssiiska== [[Claude Monet]] Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa [[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]] Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]] Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. == Nolosha == In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu == Diinta == Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. [[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]] = Galaria = <gallery> Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés </gallery> {{Dalalka Yurub}} [[Category:Faransiiska| ]] [[Faransiiska Shanka Republica]] ==sido kale fiiri== *[[Joachim Barrande]] *[[Tour de France]] * [[Sébastien Castellion]] * [[Lefèvre d’Étaples]] * [[Pierre Robert Olivétan]] * [[Simone Arnold Liebster]] 1kl94nu1xken43wbkso1x1kj14lquw5 239071 239068 2022-08-02T08:35:34Z Mwasoge 29030 /* Kofka degaan Fransiska */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = French Republic | common_name = France | native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}} | image_flag = Flag of France.svg | image_coat = Armoiries république française.svg | symbol_width = 75px | symbol_type = Emblem | symbol_type_article = National Emblem of France | national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}" | englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity" | national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}} | capital = [[Paris]] | coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | largest_city = capital | languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}} | languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes | regional_languages = See [[Languages of France]] | label1 = Nationality {{nobold|(2018)}} | data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}} }} | religion_ref = | religion_year = 2020 | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |55.1% [[Christianity in France|Christianity]] |31.9% [[Irreligion in France|No religion]] |18.3% [[Islam in France|Islam]] |0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020&region_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France &#124; French Religion Data &#124; GRF}}</ref> }} | demonym = French | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of France|President]] | leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] | leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Jean Castex]] | legislature = [[French Parliament|Parliament]] | upper_house = [[Senate (France)|Senate]] | lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of France|Establishment]] | established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]] | established_date1 = 481–511 | established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}} | established_date2 = 10 August 843 | established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]] | established_date3 = 3 July 987 | established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]] | established_date4 = 22 September 1792 | established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}} | established_date5 = 1 January 1958 | established_event6 = [[Constitution of France|Current&nbsp;constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}} | established_date6 = 4 October 1958 | area_km2 = 643,801 | area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref> | area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]]) | area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]]) | area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref> | percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> | population_estimate_year = May 2021 | population_estimate_rank = 20th | population_label2 = Density | population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]]) | population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}} | population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]]) | population_density_km2 = 116 | population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | pop_den_footnote = | population_density_rank = 89th | GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 9th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 26th | GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 7th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd | Gini = 29.2 <!-- number only --> | Gini_year = 2019 | Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.901 <!-- number only --> | HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 26th | currency = {{unbulleted list | [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}} | [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}} }} | time_zone = [[Central European Time]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}} | DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}} | date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]]) | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}} | cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}} | footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi). | today = }} '''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada [[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka [[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]] [[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|250px]] [[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]] == Taariikh dalka == Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]] ==Xubin== * [[AIIB]] * * [[NATO]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Magalloyinnka== {{columns-list|colwidth=7em| * [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]] * [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]] * [[Lévis, Quebec]] }} ==Kofka degaan Fransiska== *'''{{Flag|France}}''' 67,874,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 138,000+ * {{Flag|Arab League}} 5.422,000+ * {{Flag|Pakistan}} 422,000+ * {{Flag|Great Britain}} 400,000+ * {{Flag|United States}} 4,135,000+ * {{Flag|China}} 130,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 129,000+ ==Taariikhda Faranssiiska== [[Claude Monet]] Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa [[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]] Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]] Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. == Nolosha == In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu == Diinta == Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. [[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]] = Galaria = <gallery> Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés </gallery> {{Dalalka Yurub}} [[Category:Faransiiska| ]] [[Faransiiska Shanka Republica]] ==sido kale fiiri== *[[Joachim Barrande]] *[[Tour de France]] * [[Sébastien Castellion]] * [[Lefèvre d’Étaples]] * [[Pierre Robert Olivétan]] * [[Simone Arnold Liebster]] 12qlvogtup3esmnfw1gondd4ne76mg3 239073 239071 2022-08-02T08:44:27Z Mwasoge 29030 /* Magalloyinnka */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = French Republic | common_name = France | native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}} | image_flag = Flag of France.svg | image_coat = Armoiries république française.svg | symbol_width = 75px | symbol_type = Emblem | symbol_type_article = National Emblem of France | national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}" | englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity" | national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}} | capital = [[Paris]] | coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | largest_city = capital | languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}} | languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes | regional_languages = See [[Languages of France]] | label1 = Nationality {{nobold|(2018)}} | data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}} }} | religion_ref = | religion_year = 2020 | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |55.1% [[Christianity in France|Christianity]] |31.9% [[Irreligion in France|No religion]] |18.3% [[Islam in France|Islam]] |0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020&region_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France &#124; French Religion Data &#124; GRF}}</ref> }} | demonym = French | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of France|President]] | leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] | leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Jean Castex]] | legislature = [[French Parliament|Parliament]] | upper_house = [[Senate (France)|Senate]] | lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of France|Establishment]] | established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]] | established_date1 = 481–511 | established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}} | established_date2 = 10 August 843 | established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]] | established_date3 = 3 July 987 | established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]] | established_date4 = 22 September 1792 | established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}} | established_date5 = 1 January 1958 | established_event6 = [[Constitution of France|Current&nbsp;constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}} | established_date6 = 4 October 1958 | area_km2 = 643,801 | area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref> | area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]]) | area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]]) | area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref> | percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> | population_estimate_year = May 2021 | population_estimate_rank = 20th | population_label2 = Density | population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]]) | population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}} | population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]]) | population_density_km2 = 116 | population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | pop_den_footnote = | population_density_rank = 89th | GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 9th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 26th | GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 7th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd | Gini = 29.2 <!-- number only --> | Gini_year = 2019 | Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.901 <!-- number only --> | HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 26th | currency = {{unbulleted list | [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}} | [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}} }} | time_zone = [[Central European Time]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}} | DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}} | date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]]) | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}} | cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}} | footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi). | today = }} '''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada [[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka [[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]] [[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|250px]] [[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]] == Taariikh dalka == Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]] ==Xubin== * [[AIIB]] * * [[NATO]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Magalloyinka== {{columns-list|colwidth=7em| * [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]] * [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]] * [[Lévis, Quebec]] * [[Napoleon Bonaparte]] * [[Jaamacadda Baariis-Saclay]] * [[Jaamacadda Versailles]] * [[École nationale de l'aviation civile]] }} ==Kofka degaan Fransiska== *'''{{Flag|France}}''' 67,874,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 138,000+ * {{Flag|Arab League}} 5.422,000+ * {{Flag|Pakistan}} 422,000+ * {{Flag|Great Britain}} 400,000+ * {{Flag|United States}} 4,135,000+ * {{Flag|China}} 130,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 129,000+ ==Taariikhda Faranssiiska== [[Claude Monet]] Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa [[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]] Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]] Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. == Nolosha == In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu == Diinta == Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. [[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]] = Galaria = <gallery> Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés </gallery> {{Dalalka Yurub}} [[Category:Faransiiska| ]] [[Faransiiska Shanka Republica]] ==sido kale fiiri== *[[Joachim Barrande]] *[[Tour de France]] * [[Sébastien Castellion]] * [[Lefèvre d’Étaples]] * [[Pierre Robert Olivétan]] * [[Simone Arnold Liebster]] a1vlrhcr3md5lvz12743ynod2v8t430 239074 239073 2022-08-02T08:46:51Z Mwasoge 29030 /* Magalloyinka */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = French Republic | common_name = France | native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}} | image_flag = Flag of France.svg | image_coat = Armoiries république française.svg | symbol_width = 75px | symbol_type = Emblem | symbol_type_article = National Emblem of France | national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}" | englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity" | national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}} | capital = [[Paris]] | coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | largest_city = capital | languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}} | languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes | regional_languages = See [[Languages of France]] | label1 = Nationality {{nobold|(2018)}} | data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}} }} | religion_ref = | religion_year = 2020 | religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap; |55.1% [[Christianity in France|Christianity]] |31.9% [[Irreligion in France|No religion]] |18.3% [[Islam in France|Islam]] |0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020&region_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France &#124; French Religion Data &#124; GRF}}</ref> }} | demonym = French | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of France|President]] | leader_name1 = [[Emmanuel Macron]] | leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Jean Castex]] | legislature = [[French Parliament|Parliament]] | upper_house = [[Senate (France)|Senate]] | lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of France|Establishment]] | established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]] | established_date1 = 481–511 | established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}} | established_date2 = 10 August 843 | established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]] | established_date3 = 3 July 987 | established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]] | established_date4 = 22 September 1792 | established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}} | established_date5 = 1 January 1958 | established_event6 = [[Constitution of France|Current&nbsp;constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}} | established_date6 = 4 October 1958 | area_km2 = 643,801 | area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref> | area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]]) | area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]]) | area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]]) | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref> | percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref> | population_estimate_year = May 2021 | population_estimate_rank = 20th | population_label2 = Density | population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]]) | population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}} | population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]]) | population_density_km2 = 116 | population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] --> | pop_den_footnote = | population_density_rank = 89th | GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 9th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 26th | GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 7th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd | Gini = 29.2 <!-- number only --> | Gini_year = 2019 | Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.901 <!-- number only --> | HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 26th | currency = {{unbulleted list | [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}} | [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}} }} | time_zone = [[Central European Time]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}} | DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}} | date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]]) | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}} | cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}} | footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi). | today = }} '''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada [[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka [[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]] [[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|250px]] [[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]] == Taariikh dalka == Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]] ==Xubin== * [[AIIB]] * * [[NATO]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Magalloyinka== {{columns-list|colwidth=7em| * [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]] * [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]] * [[Lévis, Quebec]] * [[Jaamacadda Baariis-Saclay]] * [[Jaamacadda Versailles]] * [[Napoleon Bonaparte]] * [[École nationale de l'aviation civile]] }} ==Kofka degaan Fransiska== *'''{{Flag|France}}''' 67,874,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 138,000+ * {{Flag|Arab League}} 5.422,000+ * {{Flag|Pakistan}} 422,000+ * {{Flag|Great Britain}} 400,000+ * {{Flag|United States}} 4,135,000+ * {{Flag|China}} 130,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 129,000+ ==Taariikhda Faranssiiska== [[Claude Monet]] Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa [[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]] Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]] Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. == Nolosha == In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu == Diinta == Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. [[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]] = Galaria = <gallery> Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés </gallery> {{Dalalka Yurub}} [[Category:Faransiiska| ]] [[Faransiiska Shanka Republica]] ==sido kale fiiri== *[[Joachim Barrande]] *[[Tour de France]] * [[Sébastien Castellion]] * [[Lefèvre d’Étaples]] * [[Pierre Robert Olivétan]] * [[Simone Arnold Liebster]] 6hd48d64pu88ubo2fl5irialiwbo22w Sool 0 2010 239062 235509 2022-08-02T08:08:54Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name =Sool |native_name = |other_name = |nickname = |motto = |settlement_type =[[Gobolada Somaliland|Gobol]] |image_skyline =[[File:Laascaanood_city,_Somaliland .jpg|thumb|right|600px|]] |imagesize = |image_caption = Qalcadda [[Dowladii Darawiish|Darawiishta]] ee magaalada [[Taleex]]. |image_flag = |image_seal = |image_shield = |image_map =Sool in Somaliland.svg |mapsize =250px |map_caption =Waxay kaga taala Somaliland koonfur bari |coordinates_display = |coordinates_region = |subdivision_type =Dalka |subdivision_name = {{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 = |subdivision_name1 =[[Sool]] |seat_type =Xarun |seat =[[Laascaanood]] |government_type = |leader_title = Badhasaabka |leader_name = [[Abdikariim Haji Diriye]] |established_title = |established_date magnitude = |area_total_km2 = |population_as_of = |population_note = |population_total = |population_density_km2 = |timezone =[[Saacadda Afrikada Bari|EAT]] |utc_offset = +3 |latd=|latm|lats=| |longd=|longm=|longs=| |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |website = |footnotes = |leader_party=[[Kulmiye]]|leader_name1=[[Muse Bihi Abdi]]|leader_title1=Madaxweynaha}} '''Sool''' waa gobol ku yaala Bariga wadanka [[Soomaaliland|Somaliland]], Waxay xuduud la leedahay gobolka [[Togdheer]] dhanka galbeed, gobolka [[Sanaag]] dhanka waqooyi xuduud la ledahay, sido kale waxay xuduud laledahay wadanka [[Soomaaliya|Soomaliya]] oo ka xiga dhanka bari, Dalka [[Itoobiya]] waxay ka xigtaa dhanka koonfureed. Halka caasimadeeduna tahay magaalada [[Laascaanood]] . ==Taariikh == Gobolkaan waxay xarun u ahayd dhaqdhaqaaqii Daraawiishta oo hogaamiye ka ahaa [[Sayid Maxamed Cabdulle Xasan]] oo ka soo horjeeday gumeestayaashii dalka. == Degmooyinka == Gobolka Sool wuxuu ka kooban yahay 4 degmo<ref name="Srg">{{cite web|title=Sool Region|url=http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/121024_Administrative_Map_Sool_A4.pdf|accessdate=30 December 2013}}</ref> * [[Laascaanood]] waa caasimada Sool * [[Caynaba]] waxay dhanka waqooyi kagtaa laascaanood * [[Xudun (degmo)|Xudun]]. Waa magalada 3aad ee ugu weyn gobolka marka laga yimado lascaanood iyo Taleex * [[Taleex]] waa degmo ka tirsan gobolka sool waana Magaalo taariikhi ah Waxayna xarun u ahaan jirtay Dowladii Daraawiishta ==Link dheeraad== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/121024_Administrative_Map_Sool_A4.pdf Khariidadda maamulka ee Sool] {{DEFAULTSORT:Sool, Somaliland}} [[Category:Sool]] [[Category:Gobolada Somaliland]] jxlx9tordkf7armnaabxlsilpds6mo2 239063 239062 2022-08-02T08:11:49Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name =Sool |native_name = |other_name = |nickname = |motto = |settlement_type =[[Gobolada Somaliland|Gobol]] |image_skyline =[[File:Laascaanood_city,_Somaliland .jpg|thumb|right|600px|]] |imagesize = |image_caption = Qalcadda [[Dowladii Darawiish|Darawiishta]] ee magaalada [[Taleex]]. |image_flag = |image_seal = |image_shield = |image_map =Sool in Somaliland.svg |mapsize =250px |map_caption =Waxay kaga taala Somaliland koonfur bari |coordinates_display = |coordinates_region = |subdivision_type =Dalka |subdivision_name = {{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 = |subdivision_name1 =[[Sool]] |seat_type =Xarun |seat =[[Laascaanood]] |government_type = |leader_title = Badhasaabka |leader_name = [[Abdikariim Haji Diriye]] |established_title = |established_date magnitude = |area_total_km2 = |population_as_of = |population_note = |population_total = |population_density_km2 = |timezone =[[Saacadda Afrikada Bari|EAT]] |utc_offset = +3 |latd=|latm|lats=| |longd=|longm=|longs=| |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |website = |footnotes = |leader_party=[[Kulmiye]]|leader_name1=[[Muuse Biixi Cabdi]]|leader_title1=Madaxweynaha}} '''Sool''' waa gobol ku yaala Bariga wadanka [[Soomaaliland|Somaliland]], Waxay xuduud la leedahay gobolka [[Togdheer]] dhanka galbeed, gobolka [[Sanaag]] dhanka waqooyi xuduud la ledahay, sido kale waxay xuduud laledahay wadanka [[Soomaaliya|Soomaliya]] oo ka xiga dhanka bari, Dalka [[Itoobiya]] waxay ka xigtaa dhanka koonfureed. Halka caasimadeeduna tahay magaalada [[Laascaanood]] . ==Taariikh == Gobolkaan waxay xarun u ahayd dhaqdhaqaaqii Daraawiishta oo hogaamiye ka ahaa [[Sayid Maxamed Cabdulle Xasan]] oo ka soo horjeeday gumeestayaashii dalka. == Degmooyinka == Gobolka Sool wuxuu ka kooban yahay 4 degmo<ref name="Srg">{{cite web|title=Sool Region|url=http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/121024_Administrative_Map_Sool_A4.pdf|accessdate=30 December 2013}}</ref> * [[Laascaanood]] waa caasimada Sool * [[Caynaba]] waxay dhanka waqooyi kagtaa laascaanood * [[Xudun (degmo)|Xudun]]. Waa magalada 3aad ee ugu weyn gobolka marka laga yimado lascaanood iyo Taleex * [[Taleex]] waa degmo ka tirsan gobolka sool waana Magaalo taariikhi ah Waxayna xarun u ahaan jirtay Dowladii Daraawiishta ==Link dheeraad== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/121024_Administrative_Map_Sool_A4.pdf Khariidadda maamulka ee Sool] {{DEFAULTSORT:Sool, Somaliland}} [[Category:Sool]] [[Category:Gobolada Somaliland]] 2frbmcc6w6l21tyfq60kr0gyy4bb7dz Template:Samey Bog Cusub 10 2089 238988 224226 2022-08-01T15:50:33Z 2001:4BB8:104:71C7:0:0:9AA:103 Reer ugaas samatar fooljeex ugaas xirsi,ugas samatar fooljeex wuxuu la dhashay 4 wiil oo kala ah:warfaa ugaas xirsi oo ah mataankiisii,ugaas kooshin ugaas xirsi,sharkarke ugaas xirsi,faarax ugaas xirsi. Ugaas samatar fooljeex wuxuu dhalay 12 wiil, xirsi injiriif ugas samatar,guuleed ugaas samatar,wacays ugaas samatar,magan ugaas samatar,boon ugaas samatar,cilmi ugaas samatar, faarax ugaas samatar,nuur cad ugaas,samatar,buubaal ugaas samatar,dalal ugas samatar,shirwac ugaas samatar.ugaas samat... wikitext text/x-wiki Reer ugaas samatar ugaas xirsi, 6am7ol02zl3t9t52n5redau1xrmagxv Ruushka 0 2114 239089 238618 2022-08-02T10:59:45Z 70.50.138.26 /* Kofka degaan waddanamha Russka */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Ruushka Fedaraalka ah | common_name = Ruushka | linking_name = Ruushka | native_name = Ruushka Fedaraalka ah | image_flag = Flag of Russia.svg | image_coat = | national_anthem = <br>{{nowrap|"[[Heesta qaranka Ruushka|Государственный гимн Российской Федерации]]"}}<br />''"Gosudarstvennyy gimn Rossiyskoy Federatsii"''<br />{{small|"Heesta qaranka Ruushka Fedaraalka ah"}}<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:National Anthem of Russia (2000), instrumental, one verse.ogg|center]]</div><!-- Please do not replace this with the vocal version. In order to keep continuity with other Wikipedia pages on modern countries, the instrumental version should be used. --> | image_map = Russian Federation (orthographic projection) - only Crimea disputed.svg | map_width = 220px | map_caption = Goobta ee Ruushka ku taalo oo ay ka midtahay [[Jamhuuriyadda Krimea|Krimea]] cagaar biyobiyo{{Efn|[[Annexation of Crimea by the Russian Federation|Russian-annexed]] [[Crimea]], is still [[United Nations General Assembly Resolution 68/262|internationally recognized]] as part of [[Ukraine]] that is<ref>[https://books.google.com/books?id=3xbUDwAAQBAJ&pg=PT161 The Territories of the Russian Federation 2020, Routledge, Republic of Crimea: Note: The territories of the Crimean peninsula, comprising Sevastopol City and the Republic of Crimea, remained internationally recognized as constituting part of Ukraine, following their annexation by Russia in March 2014.]</ref> shown in light green.<ref>[https://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2014/03/22/crimea-has-joined-the-ranks-of-the-worlds-gray-areas-here-are-the-others-on-that-list/ Taylor Adam, Crimea has joined the ranks of the world's 'gray areas.' Here are the others on that list. The Washington Post, 22 March 2014]</ref>}} | capital = [[Moscow]] | coordinates = {{Coord|55|45|N|37|37|E|type:city}} | largest_city = Caasimada | languages_type = Luqada rasmiga<br /> {{nobold|iyo luqada qaranka}} | languages = [[Luqada ruushka|Ruush]]<ref>[http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm The Constitution of the Russian Federation - Chapter 3. The Federal Structure, Article 68 constitution.ru 22 April 2015]</ref> | languages2_type = {{nobold|La aqoonsaday}} {{nowrap|[[Luqadaha qaranka]]}} | languages2 = Fiiri [[Luqadaha ruushka]] | ethnic_groups = {{unbulleted list | 80.9% [[Ruush]] | 3.9% [[Tatars|Tatar]] | 1.4% [[Ukrainiyaasha ruushka|Ukrain]] | 1.1% [[Bashkirs|Bashkir]] | 1.0% [[Chuvash people|Chuvash]] | 1.0% [[Chechens|Chechen]] | 10.7% [[Qoomiyadaha ruushka|kuwa kale]] }} | ethnic_groups_year = 2010 | ethnic_groups_ref = <ref>[https://web.archive.org/web/20120118212344/http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/result-december-2011.ppt ВПН-2010 perepis-2010.ru]</ref> | demonym = [[Ruush]] | government_type = [[Federaal#Ruushka federaalka ah|Federal]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[constitutional republic]] | leader_title1 = [[Madaxweynaha Ruushkaa|Madaxweyne]] | leader_name1 = [[Vladimir Putin]] | leader_title2 = [[Raiisul wasaaraha Ruushka|Raiisul wasaare]] | leader_name2 = [[Mikhail Mishustin]] | leader_title3 = [[Gudoomiyaha Golaha Xiriirka (Ruushka)|Afhayeenka<br>Golaha federaalka]] | leader_name3 = [[Valentina Matviyenko]] | leader_title4 = [[Gudoomiyaha Gobolka Duma|Afhayeenka<br>Gobolka Duma]] | leader_name4 = [[Vyacheslav Volodin]] | leader_title5 = [[Maxkamadda Sare ee Ruushka|Guddoomiyaha Maxkamadda Sare]] | leader_name5 = [[Vyacheslav Mikhailovich Lebedev|Vyacheslav Lebedev]] | legislature = [[Golaha Federaalka (Ruushka)|Golaha Federaalka]] | upper_house = [[Golaha Xiriirka (Ruushka)|Golaha Xiriirka]] | lower_house = [[Gobolka Duma]] | sovereignty_type = [[Taariikhda Ruushka|Sameynta]] | established_event1 = [[Taariikhda Aasaasiga ah|Novgorod built]] | established_date1 = {{circa|862}} | established_event2 = {{nowrap|[[Kievan Rus']]}} | established_date2 = 879 | established_event3 = [[Grand Duchy of Moscow|Duchy of Moscow]] | established_date3 = 1283 | established_event4 = [[Tsardom of Russia]] | established_date4 = 16 January 1547 | established_event5 = [[Russian Empire]] | established_date5 = 2 November 1721 | established_event6 = {{nowrap|[[February Revolution|Monarchy abolished]]}} | established_date6 = 15 March 1917 | established_event7 = {{nowrap|[[Belovezha Accords|Russian Federation]]}} | established_date7 = 12 December 1991 | established_event8 = [[Constitution of Russia|Current constitution]] | established_date8 = 12 December 1993 | established_event9 = [[Republic of Crimea|Siyaasadii ugu dambeysay]] [[Darsananka Crimea ee Ruushka federaalka ah|qirtay]] | established_date9 = 18 March 2014 | established_event10 = {{nowrap|[[2020 wax ka beddelka dastuurka ee Ruushka|Wax ka beddelka ugu dambeeyay]]}} | established_date10 = 4 July 2020 | area_km2 = 17098246 | area_footnote = <ref>[https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182 World Statistics Pocketbook 2016 edition, United Nations Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division 24 April 2018]</ref> (without Crimea){{efn|name="Areanote"|When including the [[Republic of Crimea]] and [[Sevastopol]], the total area of Russia rises to {{convinfobox|17125191|km2||sqmi}}<ref>[https://rosreestr.ru/upload/Doc/18-upr/Сведения%20по%20ф.22%20за%202016%20год%20(по%20субъектам%20РФ)_на%20сайт.doc Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 1 January 2017 (в разрезе субъектов Российской Федерации) Information about availability and distribution of land in the Russian Federation as of 1 January 2017 (by federal subjects of Russia), Rosreestr]</ref>}} | area_rank = 1st | percent_water = 13<ref>[https://web.archive.org/web/20110728064121/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1%2F010000R Federal State Statistics Service 5 April 2008]</ref>&nbsp;{{small|(including swamps)}} | population_estimate = {{plainlist| * {{steady}}<!-- DO NOT change to {{decrease}}, because measured relative to earlier this year --> 146,751,300 * {{nowrap|{{small|(including [[Crimea]])}}<ref>[https://www.nationsonline.org/oneworld/population-by-country.htm Оценка численности постоянного населения на 1 января 2020 года и в среднем за 2019 год Estimated population as of 1 January 2020 and on the average for 2019 Russian Federal State Statistics Service]</ref>}} * 144,386,830 * {{small|(excluding [[Crimea]])}}}} | population_estimate_year = 2020 (December)<ref>www.nationsonline.org</ref> | GDP_PPP_year = 2022 | GDP_PPP_rank = 6th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $28,184 | GDP_PPP_per_capita_rank = 50th | GDP_nominal = {{increase}} $1.802 trillion | GDP_nominal_year = 2022 | GDP_nominal_rank = 11th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $11,601 | GDP_nominal_per_capita_rank = 61st | Gini = 37.5 <!--number only--> | Gini_year = 2018 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref>[https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU GINI index (World Bank estimate) – Russian Federation World Bank 22 March 2020]</ref> | Gini_rank = 98th | HDI = 0.824<!--number only--> | HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf Human Development Report 2020 United Nations Development Programme]</ref> | HDI_rank = 52nd | currency = [[Russian ruble]] ([[Ruble sign|₽]]) | currency_code = RUB | electricity = [[Mains electricity by country|230 V–50 Hz]] | utc_offset = +2 to +12 | date_format = dd.mm.yyyy | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in Russia|+7]] | cctld = {{unbulleted list |[[.ru]] |[[.su]] |[[.рф]]}} | religion_year = 2017 | religion_ref = <ref>[http://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-affiliation/ Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe 10 May 2017 Pew Research Center 9 September 2017]</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space; |73% [[Christianity in Russia|Christianity]] |—70% [[Russian Orthodox Church|Russian Orthodoxy]] |—3% Other [[List of Christian denominations|Christian]] |15% [[Irreligion in Russia|No religion]] |10% [[Islam in Russia|Islam]] |2% [[Religion in Russia|Other]]s}} | today = }} '''Ruushka''' ({{Lang-ru|Россия}}) ama '''Ruushka Fedaraalka ah''' waa waddan ku fidsan qaaradaha Bariga Yurub iyo Waqooyiga Aasiya. Dalku wuxuu ku fidsan yahay laga bilaabo [[Badda Baltic]] ee galbeedka illaa [[Badweynta Baasifiga]] ee bariga, iyo [[Badweynta Arktik]] ee woqooyiga ilaa [[Badda Madoow]] iyo [[Badda Caspian]] ee koonfurta. Ruushka wuxuu daboolayaa 17,125,191 kiiloomitir oo laba jibbaaran (6,612,073 sq mi), oo u dhigma in ka badan sideed meelood meel dhulka la deggan yahay, wuxuu ku fidsanyahay kow iyo toban soonayaasha waqtiga, wuxuuna xuduud la leeyahay 16 dal oo madaxbanaan. [[Moscow]] waa caasimada dalka waana magaalada ugu weyn; magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah [[Saint Petersburg]], [[Novosibirsk]], [[Yekaterinburg]], [[Kazan]], [[Nizhny Novgorod]], [[Chelyabinsk]] iyo [[Samara]]. Ruushka waa wadanka ugu weyn aduunka, waa wadanka sagaalaad ee ugu dadka badan, sidoo kale waa wadanka ugu dadka badan [[Yurub]]. Waddanku wuxuu ka midyahay kuwa ugu shacabka tirada yar caalamka marka loo fiiriyo baaxada dalka. Qiyaastii kalabar guud ahaan dalka waa dhul duur, waxaana ku nool afar meelood meel tirada guud ee dadkeeda oo ka badan 146.7 milyan. Ruushka wuxuu maamul ahaan u qaybsan yahay 85 qaybood oo federaal ah. Magaalada caasimada ah ee Moscow waa magaalada ugu weyn yurub iyo nawaaxigeeda, waxayna ka midtahay kuwa ugu waaweyn adduunka , oo in ka badan 20 milyan ay deggan yihiin. Ruushka waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay dal awood leh , oo leh ciidanka labaad ee ugu awooda badan aduunka, iyo kan afaraad ee ugu qarashka militariga sareeya. Maaddaama ay tahay dowlad hub nukliyeer oo la aqoonsan yahay, waddanku wuxuu leeyahay keydka hubka adduunka ugu weyn. Dhaqaalaha dalka wuxuu ku jiraa kaalinta kow iyo tobnaad ee ugu weyn dunida oo dhan marka loo eego GDP iyo kan lixaad ee ugu weyn marka loo eego PPP. Kheyraadka ballaaran ee Ruushka laga helo macdanta iyo tamarta ayaa ah kan ugu weyn adduunka, taasoo ka dhigeysa mid ka mid ah kuwa ugu horreeya soo saarista saliidda iyo gaaska dabiiciga ah ee adduunka. Ruushka waxay martigalisay tirada sagaalaad ee adduunka ugu tirada badan ee UNESCO [[Goobta Dhaxalka Adduunka|Goobaha Dhaxalka Adduunka]], isla mar ahaantaana lagu qiimeeyo heer aad u sarreeya ee Heerka Horumarinta Biniaadamka. Ruushka waxay leedahay nidaam daryeel caafimaad oo caalami ah iyo waxbarasho jaamacadeed oo bilaash ah. Waa xubin joogto ka ah [[Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]], xubin ka ah [[SCO]], [[G20]], [[Golaha Yurub]], [[APEC]], [[OSCE]], [[IIB]] iyo [[WTO]], iyo sidoo kale inay xubin ka tahay hoggaanka [[CIS]], the [[CSTO]] iyo xubin ka tirsan [[EAEU]]. Mas'uuliyiinta Ruushku waxay kordhiyeen ololahooda argagaxa leh ee ka dhanka ah Markhaatiyaasha Yehowah, iyagoo xiray oo xabsi geliyey inay ku dhaqmeen caqiidadooda.<ref>[https://www.jw.org/en/news/legal/by-region/russia/jehovahs-witnesses-in-prison/ Imprisoned for Their Faith]</ref> Mas'uuliyiinta Yurub waxay cambaareeyeen silcinta Markhaatiyaasha Yehowah ee Russia<ref>[https://www.jw.org/en/news/jw/region/russia/European-Authorities-Condemn-Persecution-of-Jehovahs-Witnesses-in-Russia/ European Authorities Condemn Persecution of Jehovah’s Witnesses in Russia]</Ref>. [[File:Bib-Lenina-mm.jpg|thumb|right|194px|{{Flag|Russia}}]] [[File:Business_Centre_of_Moscow_2.jpg|thumb|right|195px|{{Flag|Russia}}]] [[File:Chicken_Kiev_-_Ukrainian_East_Village_restaurant.jpg|thumb|right|196px|cuunto russia]] [[File:Sukhoi_Design_Bureau,_054,_Sukhoi_Su-57_(49581306507).jpg|thumb|right|197px|]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[AIIB]] * * [[Bsec]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Kofka degaan waddanamha Russka== *'''{{Flag|Russian Federation}}''' 145,478,097+ * {{Flag|China}} 13,500+ * {{Flag|Bangladesh}} 115,000+ * {{flag|Arab League}} 129,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 12,000+ * {{Flag|Iran}} 2000+ * {{Flag|Turkey}} 1000+ * {{Flag|United Kingdom}} 25,00+ * {{Flag|South Africa}} 100+ * 🇪🇺 Europeans: 438,900+ ==Taariikh== ==Sido Kale fiiri== * [[Hawlgalka Woqooyi]] * [[Roma (qaran)]] * [[Macarios]] * [[Dennis Ole Christensen]] {{Dalalka Yurub}} [[category:ruushka]] 1in6vmnkuvc4lnzbbpzv0wnil84d6vc Kanada 0 2601 239055 236147 2022-08-02T07:18:39Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = Kanada |conventional_long_name = ''Canada'' |common_name = Kanada |qaarada = [[Amerika]] |sawir_calan = Flag of Canada.svg |sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg |image_map = Canada (orthographic projection).svg |caasimada = [[Ottawa]] |luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]] |darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]] |darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud |magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]] |magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]] |magac_hogaamiye3 = Mary Simon |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.785 trillion | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $29,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = |area = 9,984,670 km<sup>2 |areami² = 3,854,085 sq mi |biyo = 8.92 |population_estimate = 309,075,000 |population_estimate_year = 2010 |lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]] |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7) |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]]. Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728. * [[Confederation Bridge]] * [[Coco Rocha]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[IADB]] * * [[NATO]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * [[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|398px|{{Flag|Canada}}]] ==Waddanmaha deggan Canada== * {{Flag|Israel}} 34,000+ * {{Flag|United States}} 100,000+ * {{Flag|Egypt}} 140,000+ * {{Flag|Algeria}} 130,000+ * {{Flag|Arab League}} 270,000+ * {{Flag|Spain}} 400,000+ * {{Flag|Morocco}} 33,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+ * {{Flag|China}} 810,000+ == Taariikh == wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]]. == Gobollada == {| class="wikitable sortable" |+ !Gobollada !Aagga !Dadka |- |'''Kanada''' |'''9,093,507''' |'''35,151,728''' |- |[[Alberta]] |642,317 |4,067,175 |- |[[British Columbia]] |925,186 |4,648,055 |- |[[Manitoba]] |553,556 |1,278,365 |- |[[New Brunswick]] |71,450 |747,101 |- |[[Newfoundland and Labrador]] |373,872 |519,716 |- |[[Northwest Territories]] |1,183,085 |41,786 |- |[[Nova Scotia]] |53,338 |923,598 |- |[[Nunavut]] |1,936,113 |35,944 |- |[[Ontario]] |917,741 |13,448,494 |- |[[Prince Edward Island]] |5,660 |142,907 |- |[[Quebec]] |1,356,128 |8,164,361 |- |[[Saskatchewan]] |591,970 |1,098,352 |- |[[Yukon]] |474,391 |35,874 |} [[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|400px|]] [[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|400px|]] ==Sido Kale fiiri== * [[UK]] * [[USA]] * [[Australia]] * [[Yurub]] *[[Ameerika]] [[Category:Kanada]] ocfqvcgsonc1igjocu05td434rpmjob 239057 239055 2022-08-02T07:30:05Z Mwasoge 29030 /* Waddanmaha deggan Canada */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = Kanada |conventional_long_name = ''Canada'' |common_name = Kanada |qaarada = [[Amerika]] |sawir_calan = Flag of Canada.svg |sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg |image_map = Canada (orthographic projection).svg |caasimada = [[Ottawa]] |luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]] |darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]] |darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud |magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]] |magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]] |magac_hogaamiye3 = Mary Simon |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.785 trillion | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $29,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = |area = 9,984,670 km<sup>2 |areami² = 3,854,085 sq mi |biyo = 8.92 |population_estimate = 309,075,000 |population_estimate_year = 2010 |lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]] |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7) |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]]. Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728. * [[Confederation Bridge]] * [[Coco Rocha]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[IADB]] * * [[NATO]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * [[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|398px|{{Flag|Canada}}]] ==Waddanmaha deggan Canada== * {{Flag|Bangladesh}} 130,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,970,000+ * {{Flag|Pakistan}} 33,000+ * {{Flag|Nigeria}} 68,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+ * {{Flag|Great Britain}} 33,000+ * {{Flag|South Korea}} 400,000+ * {{Flag|Israel}} 129,000+ * {{Flag|United States}} 100,000+ * {{Flag|China}} 810,000+ <Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>. == Taariikh == wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]]. == Gobollada == {| class="wikitable sortable" |+ !Gobollada !Aagga !Dadka |- |'''Kanada''' |'''9,093,507''' |'''35,151,728''' |- |[[Alberta]] |642,317 |4,067,175 |- |[[British Columbia]] |925,186 |4,648,055 |- |[[Manitoba]] |553,556 |1,278,365 |- |[[New Brunswick]] |71,450 |747,101 |- |[[Newfoundland and Labrador]] |373,872 |519,716 |- |[[Northwest Territories]] |1,183,085 |41,786 |- |[[Nova Scotia]] |53,338 |923,598 |- |[[Nunavut]] |1,936,113 |35,944 |- |[[Ontario]] |917,741 |13,448,494 |- |[[Prince Edward Island]] |5,660 |142,907 |- |[[Quebec]] |1,356,128 |8,164,361 |- |[[Saskatchewan]] |591,970 |1,098,352 |- |[[Yukon]] |474,391 |35,874 |} [[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|400px|]] [[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|400px|]] ==Sido Kale fiiri== * [[UK]] * [[USA]] * [[Australia]] * [[Yurub]] *[[Ameerika]] [[Category:Kanada]] 1cd6b9rx506nzfiosh41u4htp4ic278 239096 239057 2022-08-02T11:48:03Z 70.50.138.26 wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = Kanada |conventional_long_name = ''Canada'' |common_name = Kanada |qaarada = [[Amerika]] |sawir_calan = Flag of Canada.svg |sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg |image_map = Canada (orthographic projection).svg |caasimada = [[Ottawa]] |luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]] |darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]] |darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud |magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]] |magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]] |magac_hogaamiye3 = Mary Simon |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.785 trillion | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $29,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = |area = 9,984,670 km<sup>2 |areami² = 3,854,085 sq mi |biyo = 8.92 |population_estimate = 309,075,000 |population_estimate_year = 2010 |lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]] |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7) |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]]. Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728. * [[Confederation Bridge]] * [[Coco Rocha]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[IADB]] * * [[NATO]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * [[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|197px|{{Flag|Canada}}]] ==Waddanmaha deggan Canada== * {{Flag|Bangladesh}} 135,000+ * {{Flag|Saudi Arabia}} 50,000+ * {{Flag|Arab League}} 1.970,000+ * {{Flag|Pakistan}} 249,000+ * {{Flag|Nigeria}} 68,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+ * {{Flag|Great Britain}} 33,000+ * {{Flag|South Korea}} 400,000+ * {{Flag|Israel}} 129,000+ * {{Flag|United States}} 100,000+ * {{Flag|China}} 810,000+ <Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>. == Taariikh == wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]]. == Gobollada == {| class="wikitable sortable" |+ !Gobollada !Aagga !Dadka |- |'''Kanada''' |'''9,093,507''' |'''35,151,728''' |- |[[Alberta]] |642,317 |4,067,175 |- |[[British Columbia]] |925,186 |4,648,055 |- |[[Manitoba]] |553,556 |1,278,365 |- |[[New Brunswick]] |71,450 |747,101 |- |[[Newfoundland and Labrador]] |373,872 |519,716 |- |[[Northwest Territories]] |1,183,085 |41,786 |- |[[Nova Scotia]] |53,338 |923,598 |- |[[Nunavut]] |1,936,113 |35,944 |- |[[Ontario]] |917,741 |13,448,494 |- |[[Prince Edward Island]] |5,660 |142,907 |- |[[Quebec]] |1,356,128 |8,164,361 |- |[[Saskatchewan]] |591,970 |1,098,352 |- |[[Yukon]] |474,391 |35,874 |} [[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|193px|]] [[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|194px|]] [[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|196px|]] ==Sido Kale fiiri== * [[UK]] * * * [[USA]] * * * * [[Yurub]] * * * * [[Australia]] * * * *[[New Zealand]] * * * [[Category:Kanada]] kiee6g84qb7vft5k4wcsnjm6zsw4xcw 239097 239096 2022-08-02T11:53:18Z 70.50.138.26 /* Waddanmaha deggan Canada */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = Kanada |conventional_long_name = ''Canada'' |common_name = Kanada |qaarada = [[Amerika]] |sawir_calan = Flag of Canada.svg |sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg |image_map = Canada (orthographic projection).svg |caasimada = [[Ottawa]] |luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]] |darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]] |darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud |magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]] |magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]] |magac_hogaamiye3 = Mary Simon |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.785 trillion | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $29,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = |area = 9,984,670 km<sup>2 |areami² = 3,854,085 sq mi |biyo = 8.92 |population_estimate = 309,075,000 |population_estimate_year = 2010 |lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]] |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7) |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]]. Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728. * [[Confederation Bridge]] * [[Coco Rocha]] ==Xubin== * [[IMF]] * * [[IADB]] * * [[NATO]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * [[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|197px|{{Flag|Canada}}]] ==Waddanmaha deggan Canada== * {{Flag|Bangladesh}} 135,000+ * {{Flag|Saudi Arabia}} 50,000+ * {{Flag|Arab League}} 1.970,000+ * {{Flag|Pakistan}} 249,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+ * {{Flag|Great Britain}} 33,000+ * {{Flag|South Korea}} 400,000+ * 🇪🇺 Europeans: 438,000+ * {{Flag|United States}} 100,000+ * {{Flag|China}} 810,000+ <Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>. == Taariikh == wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]]. == Gobollada == {| class="wikitable sortable" |+ !Gobollada !Aagga !Dadka |- |'''Kanada''' |'''9,093,507''' |'''35,151,728''' |- |[[Alberta]] |642,317 |4,067,175 |- |[[British Columbia]] |925,186 |4,648,055 |- |[[Manitoba]] |553,556 |1,278,365 |- |[[New Brunswick]] |71,450 |747,101 |- |[[Newfoundland and Labrador]] |373,872 |519,716 |- |[[Northwest Territories]] |1,183,085 |41,786 |- |[[Nova Scotia]] |53,338 |923,598 |- |[[Nunavut]] |1,936,113 |35,944 |- |[[Ontario]] |917,741 |13,448,494 |- |[[Prince Edward Island]] |5,660 |142,907 |- |[[Quebec]] |1,356,128 |8,164,361 |- |[[Saskatchewan]] |591,970 |1,098,352 |- |[[Yukon]] |474,391 |35,874 |} [[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|193px|]] [[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|194px|]] [[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|196px|]] ==Sido Kale fiiri== * [[UK]] * * * [[USA]] * * * * [[Yurub]] * * * * [[Australia]] * * * *[[New Zealand]] * * * [[Category:Kanada]] frdojwbobhqz1rt50241w2y5sizxygj Ceelafweyn 0 2803 239072 237911 2022-08-02T08:36:33Z 154.115.222.224 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Ceelafweyn |other_name =Elafweyn |native_name =عيل افوين |nickname = |settlement_type =Town |motto = |image_skyline = |imagesize =250×250 |image_caption = sawirka muuqalka Guud ee magalada '''Ceelafweyn''' 2017 |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somaliland |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption =Location in Somaliland |subdivision_type =Country |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Administrative divisions of Somalia|Region]] |subdivision_name1 =[[Sanaag]] |subdivision_type2 = |subdivision_name2 = |government_footnotes = |government_type =mayor |leader_title =mayor |leader_name ='''Mohamed Aaden Digale |established_title =aasaasay maxamed dheere (biciide) (boho)mayor 1940-1951 |established_date =1936 |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 =28 |area_land_km2 = 3 |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total = |population_density_km2 =3000 |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|9|55|0|N|47|15|0|E|region:SO-TO|display=inline,title}} |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code =+25263 |blank_name = |blank_info = |website =www.ceelafweyn.com |footnotes = }} '''Ceel-Afweyn'' ''''' waa magaalo ku taalo gobolka [[sanaag]], gaar ahaan waxay ku taala koonfurta galbaad ee Ceerigaabo. Waxa dega beelaha muuse abokor iyo Beelaha H.yoonis (Garxajis) gaarahaan faarax biciide [[Habar Jeclo]], [[Muuse Abokor]], gaar ahan Beelaha [[Biciide]] iyo Beesha Yoonis Ismail (Sacad Yoonis) Gaar ahaan '''Beesha Idarays''', '''Beesha Jibriil Xasan Sacad''', iyo Beelaha Biciido ee kala ah beesha Baho , [[beesha Ahmed Farah]] , [[beesha iidle biciide]] iyo inyar oo kamida, [[Reeriidle]], sidokale Waxay magaladu leedahay Gola degaan oo ka kooba 11 xubnood. Oo u guddomiye u yahay Maxamed Aadan Digaale Iyo Maxamed Jaamac Liibaan. Magaladu waxay leedahay xeeb, buuraha Golis iyo banaano xoola daaqeen ah. Waxay caan ku tahay faleenka ,sida beeyada iyo malmalka. Dhulka buuraha leh waxaa jira togog durdur ah oo laga beero khudaarta oo kala duwan .Degaanka buuraleyda Guban waxaa laga helaa Dhuxul- dhagaxda oo aan weli si wacan looga faa-iidaysan iyo xabag god oo sanadahan dambe aad loola soo baxo ganacsi weyna leh. Xoolaha nool iyo ugaadha ayay degmadu hodan ku tahay. Ceel-Afweyn waxay hodan ku tahay Sida ay sheegeen odayaasha wax garadka ah ee degaanka waxaa magaalada Ceel-Afweyn la aasaasay sanadka la odhan jirey Hawa- rida oo ku beegnaa 1936. Waxaa dhismihii u horeeyey meesha magaaladu hadda tahay taagey Xaaji Cige oo Yaxye ahaa (Yaxye Habar'waa) kadibna markii Xajji Cige Ka Guuray waxa Soo degay oo Xajji Cige ka iibiyey Guryihiisii Xaaji Liibaan Cumar sidoo kale waxa Cariishyadii ugu Horeeyey ka dhistay Xaaji Liibaan iyo M Moxamed Muuse Moxamed ( Moxamed Dheere). Liiska xildhibaanada golaha deegaanka ceelafweyn waa 11 xildhibaan kuwaasoo kasoo baxay xisbiyo kaladuwan waxayna kala yihiin sida tan: 1. Maxamed Aadan Digaale 2. Maxamed Jaamac Liibaan 3.C/laahi Yaasiin Cali 4.Axmed Claahi Xaydh dac 5.C/laahi Axmed Abyan 6.axmed Sablaalei 7.Jaamac 8.Warsame Dararweyne 9.Cilmi kulule 10.Cige Xuseen 11.axmed Xuseen Cige dhagajuun 12.jaamax xirsi cilmi dhagacade Ceel-Afweyn waxay ku taala koonfurta galbaad ee [[Ceerigaabo]]. Waxay dhacdaa lat.9.55 long.47.15 .Waxay leedahay xeeb, buuraha Golis iyo banaano xoola daaqeen ah. Waxay caan ku tahay faleenka ,sida beeyada iyo malmalka. Dhulka buuraha leh waxaa jira togog durdur ah oo laga beero khudaarta oo kala duwan .Degaanka buuraleyda Guban waxaa laga helaa Dhuxul- dhagaxda oo aan weli si wacan looga faa-iidaysan iyo xabag god oo sanadahan dambe aad loola soo baxo ganacsi weyna leh. Xoolaha nool iyo ugaadha ayay degmadu hodan ku tahay. == Taariikhda degmada == Sida ay sheegeen odayaasha wax garadka ah ee degaanka waxaa magaalada Ceel-Afweyn la aasaasay sanadka la odhan jirey Hawa- rida oo ku beegnaa 1936. Waxaa dhismihii u horeeyey meesha magaaladu hadda tahay taagey Xajji Liibaan Cumar iyo Moxamed Muuse Moxamed ( Moxamed Dheere ) oo xijaabtey 9/2/1951, Waxaa nool ragii sarabkii u horeeyey u soo guray.Waxaa dabadeed headman looga dhigay Cali Muuse Cigaal. Hase ahaatee 1919 oo loo yiqiin sanadkii Dayuuradda ayaa ceelka magaalada oo la baxay Ceel-Afweyn Agtiisa(dhinaca bari) waxaa soo degey ciidan Ingiriis ah oo la dagaalamaayey Ina Cabduulle Xasan iyo Daraawiish. Ciidankaas waxaa hogaaminaayey Col.Ismey sida uu sheegay M.Beachy Rey oo qoray Buuga ( Aflame in the Horn), Raadadkii degaank xaruntooda iyo goobihii dab-ridka weli way sii muuqdaan . kurta bigidhka weli waxay wadataa magacii waagaa loo bixiyey .Waxay ahayd meesha bigilka ciidamada looga garaaco marka la soo ururinaayo. Niman dhowr ah oo ay ka mid ahaayeen Chief/Caaqil Moxamed Nuur,Jaamac Moxamed iyo Xaaji Cige Cabdull Aw Xasan ayaa waabo ganacsi ku haystey meel u dhow xarunta ciidamada. Hase ahaatee markii la jebiyey Ina Cabdull Xasan waa laga guurey Xaruntii ciidanka iyo goobihii ganacsigaba. Hadaba markii uu Moxamed dheere soo degey meesha ay magaaladu hadda tahay 1936 ayaa waxaa la soo degey mudo yar ka dib Moxamed Nuur, Xaaji Cige, moxamed Ducaale dhuux iyo rag kale oo aan la koob i Karin. Sidaasayna magaalo ku noqotay. ===Dhacdooyinka Muhiimka ah=== 1950 Waxaa magaalada laga sameeyey xarun gargaar markii ay dhacday abaartii la baxday siiga case. Xarunta gargaarka waxaa madax ka ahayd naag Ingiriis ah oo la Odhan jirey Marian Shelly oo ahayd haweeneyda xoghayaha Badhasaabka dalka xukumey. Sanadkaas dad badan ayaa u le’day macaluul iyo cuduro. 1953 waxa dadweynahu dhistey dugsigii ugu horeeyey degmada ,Dawladuna waxay keentay macalimiintii iyo qalabkii waxbarashada. Ardaydana waxaa loo xidhay seere ay u daaqaan geelu.Dhismaha dugsiga iyo horumarinta degaanka waxaa qayb weyn ka qaatay odayaal ay hogaaminaayeen Moxamed X.Ducaale .Axmed Muuse (Waraabe) Nuux Moxamed , Jaamac Faarax, Xaaji Yusuf Moxamed Aw-daahir Ducaale, ,Digaale Jaamac, JaamacXagar, Warsame Siiid,Aw Cabdi Muse iyo Axmed JaamaFaarax (Dheere). Alle ha naxariistu gedigood,Aamiin. Baabuurkii Cali Muuse (Gardam) ayaa dhismaha magaalada si weyn uga qayb qaatay.Waana baabuurkii u horeeyey oo ay degmadu yeelato. 1954 waxaa magaalada lagu magcaabay sub-District waxaana laga dhisya xafiisyo dhowr ah : 1.-Rest house 2. Police Office 3. Subordinate court 4. Forestry Office 5. Lifestock dip 6..civil centre .Isla sanadkaas waxaa dhacay (nasiib daro) dagaal sokeeyey oo dhexmaray beelo ka ka mid Isaaq iyo kuwo ka mid [[reer darawiish]]., Taasi waxay keentay in dhulbahantii yiiley C/Afwein oo uu ka mid ahaa Xaaji Cige ay ka guuraan C/Afweyn dabadeedna uu guryahoodii iibsadey X.Liibaan Cumar oo ka mid noqday ragii magaalada soo camiray. Dadweynaha degaanku waxuu qayb weyn ka qaatay dagaalkii gobanimo doonka ee Gumaysigii Ingiriiska lagu kicinayey waxaana u dhintay Sh.Cabdulaahi Ducaale oo lagu dilay Arab 1946 isagoo hogaminaaya dadweynihii diidanaa in suntan ayaxa dhulka lagu shubo. Labadii Xisbi ee SNL iyo NUF way ka furnaayeen Ceel-Afweyn. Guubaabada dadweynaha waxa hormood ka ahaa dhinaca suugaanta Aw Cabdi Muuse iyo Ibraahim Xirsi Diiriye, Halkudhegyadiisii waxa ka mid ahaa : -Odayaal kasmaloo kimidhaa la rabaa Kaftankii ma jiroo koday saarantahee Kaca yaa wadanii Dorashadii 17 February ee 1960 ee Baarlimaankii u horeeyey hal kursi ayuu helay xisbigii NUF ,waxaana ku guulestey Michel Mariano oo Ceel-Afweyn ka sharaxnaa .Kuraastii kale oo dhamaan 32 waxaa helay xisbiyadii SNL iyo USP. 1975 ayaa Dawladii Kacaanka M.S.Bare Ceel-Afweyn la siiyey Degmo buuxda.Waa sanadkii ay dhacday dabadheer oo dadkii qaarna loo raray Jubooyinka qaarna xeryo gargaar looga furay Bixin.Waa degmada qudha ee Waqooyi looga furay gargaar. Waxaa xeradaas maamulaayey Ismaaciil Faarax Moxamed . Abaartaasi sidii Siiga case ayay galaafatay boqolaal nafood . 1980 ayaa dadweynaha degmadu dhisteen Dugsiga Sare iyagoo u qaybsaday Ishaashatooyin iyo xaafad- xaafad,Dawladuna gacan bay ka geysatey . 1989 waxaa degaanka C/Afweyn ka dhacay xasuuqyo ay geesteen ciidamadii Siyaad Bare oo gaadhaya in ka badan 250 ruux.waxayna ka dhaceen agagaarka C.Afweyn sida Karin Biyood,Bohol ,Kalshiikh.Danweyn,gaad iyo meelo kale . Waxaa degmada ku abtirsada Aqoonyahano ,Siyaasiin .iyo hogaamiyaal caan ah oo fara badan oo aanaan halkan ku soo koobi KarinWaxaa degmada jooga laba isgaadhsiin mTelesom iyo Somtel iyo sherkado horumarineed sidaa CARE International, Heal Organzation, KAVO NRC iyo qaar kaloo badan oo wax weyn ka qabatay degmada iyadoo dhistey Berkado ,suuliyon health posts. Village rest houses canals for rain irrigation farms iyo bunds lagaga hortegaayo carra guurka.,Hayada Care international ayaa dugsiyo badan ka dhistey degmada. Waxaan iyana la ilaawi karay hayadaha NRC iyo IAS oo iyana dhowr dugsi degmada ka dhistay. Degmada waxaa horumarkeeda ragaadiyey Shaqaaqooyinkii iyo Dagaaladii sokeeye ee dhexmaray Beelaha waa wayn ee Degmada Dega sanadkii 2020. Sidoo kale jidkii iyo Wadadii Uu bilaabay Madaxwaynihii hore JSL meel wanaagsan bay maraysaa Xukuumadan Madaxwayne Muusena way ku Amaanantahay. Jama Abdi Muse jamamuse@hotmail.com waxa caan ku tahay dhinac gelbad waxaaa ka yala buuro badan 20.06.2014 {{Degmooyinka Gobolka Sanaag}} 1nf81pc0487lzchs6xnh3i2sljaiycj Dhahar 0 2826 239053 223918 2022-08-02T07:10:41Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Dhahar |native_name = |other_name = |settlement_type =Magaalo |image_skyline =Dhahar9.jpg |imagesize =250px |image_caption = |image_flag =[[Somaliland]] |flag_size = |image_seal = |seal_size = |nickname = |motto = |image_map =[[Somaliland]] |mapsize = |map_caption = |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = | latd = 9 | latm = 44 | lats = 57 |latNS=N | longd = 48 | longm = 49 | longs = 19 |longEW=E |coordinates_display =inline,title |subdivision_type =Soomaaliland |subdivision_type1 =[[Wadanka]] |subdivision_type2 =[[Gobalka]] |subdivision_name1 ={{flag|Somaliland}} |subdivision_name2 =[[Administrative divisions of Somaliland|Sanaag]] |established_title = |established_date = |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |unit_pref =Metric |area_magnitude = |area_total_km2 = |elevation_footnotes = |elevation_m = |population_total = 130,000 |population_as_of = |population_footnotes = |population_density_km2 = |population_note = |postal_code_type = |postal_code = |website = |footnotes = |coordinates_region =SO-SA |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |blank_name = |blank_info = }} '''Dhahar''' waa magaalo ku taala bariga gobolka [[Sanaag]] ee wadanka [[Soomaaliland]]<ref>{{cite web|title=Somalia|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|location=Langley, Virginia|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|accessdate=6 December 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=1 Bisha Todobaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|dead-url=yes}}</ref> Magaalada Dhahar waxay ka tirsan tahay Degmada Badhan oo isku soo ururisa magaalada iyo deegaano ku hareersan. ==Sharaxaad== Magaalada Dhahar waxay kamid tahay magaalooyinka ugu waawayn woqooyi bari. Dhahar waxay dhacdaa barta 9.75 digrii loolka waqooyi iyo 48.82 digrii dhigta Bari, waxayna magaalada dhacdaa koonfurbari [[Ceerigaabo]] isla markaana u jirtaa 220 km; halka magaalada [[Boosaaso]] ka xigto koonfurta iyo fogaan ah 215 km. Magaaladda dhahar ayaa waxaa kunool shacab gaaraya ilaa 82kun oo qof oo isugu jira qeybaha kala gadisan ee bani aadamka , Waxaa aad ugu xiran magaalada reer guuraa farabadan. Waxaana aad magaaladda loosoo buuxshaa xiliga xagaa baxa loo yaqaan oo dadweyne tiro badan usoo xagaabaxaan sida bilaha 5 ilaa 9 aad waxaana lagu qiyaasaa bilahaa dadweynaha ilaa 95 kun oo qof. Magaalada Dhahar ayaa ah mid aad ugu fiican Marti galinta waxaana ku yaala hoteelo oo leh restaurants gudahooda waxaana ka mid ah Hotel Midnimo. Caafimaadka magaalada waxay leedahay xarumo caafimaad oo tiro badan sida Cusbitaalo , MCHyo iyo waliba Farmashiyo. Waxaa ka hawl gala magaaladda dhahar shaqaale loo tababaray arimaha quseeya caafimaadka isla markaasna sida ay ii sheegeen qaar ka tirsan shaqaalaha caafimaadka inaaney wax mushahar ah oo la sheego aaney qaadan balse ay jirto mar mar ay Talaalo iyo sameeyaan waxey sidoo kale wax aan la sheegin ka helaan hay’addo oo ku taakuleeya mararka qaarkood daawooyin aan sidaa usii badneyn oo la dhigo MCHyadda. ==Waxbarashada== Deegaanka Dhahar waxaa ku yaala dhowr machada oo waxbarasho. Sida ay sheegtay Wasaarada Waxbarashada Soomaaliya, magaalada Dhahar waxaa ku yaala ilaa 5 dugsiyo hoose; kuwasi waxaa ka mid ah: Mubarak Primary, Al-Raxma, Buraan iyo Al-Khayr.<ref>{{cite web|title=somaliland - Primary schools|url=http://www.moepuntland.com/primary/|publisher=Ministry of Education of somaliland|accessdate=26 May 2013}}</ref> Sidoo kale waxaa magaalada leedahay dugsiyo sare, waxaana ka mid ah Dugsiga sare ee Mubarak.<ref>{{cite web|title=somaliland - Secondary schools|url=http://www.moepuntland.com/secondary/|publisher=Ministry of Education of somaliland|accessdate=26 May 2013}}</ref> ==Ganacsiga== Xaga ganacsiga magaalada ayaa ah mid marwalba siiweynaanaya waxaana suuro galiyey nawaaxiga magaalada oo leh xoola kala duwan ahna meelaha [[Somaliland]] ugu xoolaha badan. Magaaladu waxayna leedahay ganacsiyo kala duwan, waxayna aad ugu xirantahay dekeda magaalada Boosaaso. ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya]] *[[Sanaag|Gobolka Sanaag]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Magaalooyinka Gobolka Sanaag}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] [[Category:Sanaag]] f4v86izx6ijjced6l9nxn0d2engftte Geerisa 0 2842 239017 190790 2022-08-02T05:14:09Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Geerisa''' waa tuulo oo ku taalo gobolka [[Awdal]] ee wadanka [[Somaliland]].waxaa kale oo leedahay buuro dhadheer iyo macdaan qali ah oo waxaa kalo u dheer dadka reer geerisa waxaay leyihin xolo geel iyo loda == faah faahin dheeraad ah == geerisa waa magaalo u dhow saylac ,maamul ahaana hoostagto saylac waxaana daga beesha ciise gaar ahaan mamaasan cabdalle gadiid waxaa ku dhashay caaqil cali duule, xassan guuled madaxweynihii hore ee jabuuti {{gumud}} gvvy0t3gkac77frz2bjrae1acjcmbst Jarmalka 0 2940 239035 236577 2022-08-02T06:13:10Z Mwasoge 29030 /* Kofka deggan Jarmalka Waddnamaha */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka'' |conventional_long_name = |common_name = Jarmal |qaarada = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag of Germany.svg |astaan_calan = |image_map =|300px |caasimada = [[Berlin]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]] |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]] |magac_hogaamiye2 | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 5th | GDP_PPP_per_capita = $50,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = 18th | GDP_nominal = $3.945 trillion | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = 4th | GDP_nominal_per_capita = $44,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = 17th = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = 357,021 |areami² = 137,847 |biyo = 2.416 |population_estimate = 82,210,000 |population_estimate_year = 2007 |population_estimate = 83,305,856 |population_estimate_year = 2012 |lacagta = [[Euro]] |gdp = |wakhti = |furaha_debeda = 49 |footnote1 = |footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]] }} '''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama '''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub. [[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]] [[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]] ==Xubin== * [[ADB]] * [[AIIB]] * [[NATO]] * [[ICSID]] * [[Bankiga Aduunka]] * * [[Midowga Yurub]] * * [[Kooxda Labaatanka]] * * [[Qaramada Midoobay]] * ==Waddamaha Jermalka Degan== * {{Flag|Germany}} 145,891,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 120,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,295,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Turkey}} 2,800,000+ * {{Flag|United Kingdom}} 200,000+ * {{Flag|United States}} 250,000+ * {{Flag|China}} 189,000+ == Taariikh == Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. == Juqraafi ahaan == Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. * [[Saddex -xagalka violet]] * [[Stolperstein]] * [[Johannes Gutenberg]] * [[Roma (qaran)]] * [[Johann Eck]] * [[Elias Hutter]] * [[Robert Winkler]] * [[Erich Frost]] * [[Ludwig Cyranek]] * [[August Dickmann]] * [[Emmy Zehden]] * [[Helene Gotthold]] * [[Julius Engelhardt]] * [[Martin Pötzinger]] * [[Ricky King]] {{Dalalka Yurub}} [[Category:Jarmal]] raip34sv5gvme46br3em58u9hj860h1 239064 239035 2022-08-02T08:15:55Z Mwasoge 29030 /* Waddamaha Jermalka Degan */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka'' |conventional_long_name = |common_name = Jarmal |qaarada = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag of Germany.svg |astaan_calan = |image_map =|300px |caasimada = [[Berlin]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]] |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]] |magac_hogaamiye2 | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 5th | GDP_PPP_per_capita = $50,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = 18th | GDP_nominal = $3.945 trillion | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = 4th | GDP_nominal_per_capita = $44,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = 17th = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = 357,021 |areami² = 137,847 |biyo = 2.416 |population_estimate = 82,210,000 |population_estimate_year = 2007 |population_estimate = 83,305,856 |population_estimate_year = 2012 |lacagta = [[Euro]] |gdp = |wakhti = |furaha_debeda = 49 |footnote1 = |footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]] }} '''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama '''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub. [[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]] [[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]] ==Xubin== * [[ADB]] * [[AIIB]] * [[NATO]] * [[ICSID]] * [[Bankiga Aduunka]] * * [[Midowga Yurub]] * * [[Kooxda Labaatanka]] * * [[Qaramada Midoobay]] * ==Waddamaha Jermalka Degan== * {{Flag|Germany}} 145,891,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 120,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,295,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Great Britain}} 200,000+ * {{Flag|South Korea}} 130,000+ * {{Flag|United States}} 250,000+ * {{Flag|Turkey}} 2,800,000+ * {{Flag|China}} 189,000+ == Taariikh == Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. == Juqraafi ahaan == Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. * [[Saddex -xagalka violet]] * [[Stolperstein]] * [[Johannes Gutenberg]] * [[Roma (qaran)]] * [[Johann Eck]] * [[Elias Hutter]] * [[Robert Winkler]] * [[Erich Frost]] * [[Ludwig Cyranek]] * [[August Dickmann]] * [[Emmy Zehden]] * [[Helene Gotthold]] * [[Julius Engelhardt]] * [[Martin Pötzinger]] * [[Ricky King]] {{Dalalka Yurub}} [[Category:Jarmal]] 14tf0a1v25orjcsfrmqqkdcx46v4ga1 239066 239064 2022-08-02T08:18:27Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka'' |conventional_long_name = |common_name = Jarmal |qaarada = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag of Germany.svg |astaan_calan = |image_map =|300px |caasimada = [[Berlin]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]] |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]] |magac_hogaamiye2 | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 5th | GDP_PPP_per_capita = $50,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = 18th | GDP_nominal = $3.945 trillion | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = 4th | GDP_nominal_per_capita = $44,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = 17th = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = 357,021 |areami² = 137,847 |biyo = 2.416 |population_estimate = 82,210,000 |population_estimate_year = 2007 |population_estimate = 83,305,856 |population_estimate_year = 2012 |lacagta = [[Euro]] |gdp = |wakhti = |furaha_debeda = 49 |footnote1 = |footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]] }} '''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama '''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub. [[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]] [[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]] ==Xubin== * [[ADB]] * * * [[AIIB]] * * * [[NATO]] * * * [[ICSID]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddamaha Jermalka Degan== * {{Flag|Germany}} 145,891,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 120,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,295,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Great Britain}} 200,000+ * {{Flag|South Korea}} 130,000+ * {{Flag|United States}} 250,000+ * {{Flag|Turkey}} 2,800,000+ * {{Flag|China}} 189,000+ == Taariikh == Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. == Juqraafi ahaan == Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. * [[Saddex -xagalka violet]] * [[Stolperstein]] * [[Johannes Gutenberg]] * [[Roma (qaran)]] * [[Johann Eck]] * [[Elias Hutter]] * [[Robert Winkler]] * [[Erich Frost]] * [[Ludwig Cyranek]] * [[August Dickmann]] * [[Emmy Zehden]] * [[Helene Gotthold]] * [[Julius Engelhardt]] * [[Martin Pötzinger]] * [[Ricky King]] {{Dalalka Yurub}} [[Category:Jarmal]] 3wgwdrbdwafprbejnqred1zcj9o6nn4 239069 239066 2022-08-02T08:30:19Z Mwasoge 29030 /* Waddamaha Jermalka Degan */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka'' |conventional_long_name = |common_name = Jarmal |qaarada = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag of Germany.svg |astaan_calan = |image_map =|300px |caasimada = [[Berlin]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]] |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]] |magac_hogaamiye2 | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 5th | GDP_PPP_per_capita = $50,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = 18th | GDP_nominal = $3.945 trillion | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = 4th | GDP_nominal_per_capita = $44,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = 17th = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = 357,021 |areami² = 137,847 |biyo = 2.416 |population_estimate = 82,210,000 |population_estimate_year = 2007 |population_estimate = 83,305,856 |population_estimate_year = 2012 |lacagta = [[Euro]] |gdp = |wakhti = |furaha_debeda = 49 |footnote1 = |footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]] }} '''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama '''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub. [[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]] [[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]] ==Xubin== * [[ADB]] * * * [[AIIB]] * * * [[NATO]] * * * [[ICSID]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddamaha Jermalka Degan== * {{Flag|Germany}} 83,190,556+ * {{Flag|Bangladesh}} 120,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,295,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Great Britain}} 200,000+ * {{Flag|South Korea}} 130,000+ * {{Flag|United States}} 250,000+ * {{Flag|Turkey}} 2,800,000+ * {{Flag|India}} '''Hindestun''' 989,000+ == Taariikh == Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. == Juqraafi ahaan == Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. * [[Saddex -xagalka violet]] * [[Stolperstein]] * [[Johannes Gutenberg]] * [[Roma (qaran)]] * [[Johann Eck]] * [[Elias Hutter]] * [[Robert Winkler]] * [[Erich Frost]] * [[Ludwig Cyranek]] * [[August Dickmann]] * [[Emmy Zehden]] * [[Helene Gotthold]] * [[Julius Engelhardt]] * [[Martin Pötzinger]] * [[Ricky King]] {{Dalalka Yurub}} [[Category:Jarmal]] 67vuc8337jjrsivxjzq1ai55k5n8rr7 239093 239069 2022-08-02T11:25:37Z 70.50.138.26 /* Waddamaha Jermalka Degan */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka'' |conventional_long_name = |common_name = Jarmal |qaarada = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag of Germany.svg |astaan_calan = |image_map =|300px |caasimada = [[Berlin]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]] |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]] |magac_hogaamiye2 | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 5th | GDP_PPP_per_capita = $50,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = 18th | GDP_nominal = $3.945 trillion | GDP_nominal_year = 2020 | GDP_nominal_rank = 4th | GDP_nominal_per_capita = $44,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = 17th = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = 357,021 |areami² = 137,847 |biyo = 2.416 |population_estimate = 82,210,000 |population_estimate_year = 2007 |population_estimate = 83,305,856 |population_estimate_year = 2012 |lacagta = [[Euro]] |gdp = |wakhti = |furaha_debeda = 49 |footnote1 = |footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]] }} '''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama '''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub. [[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]] [[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]] [[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]] ==Xubin== * [[ADB]] * * * [[AIIB]] * * * [[NATO]] * * * [[ICSID]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Midowga Yurub]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddamaha Jermalka Degan== * {{Flag|Germany}} 83,190,556+ * {{Flag|Bangladesh}} 120,000+ * {{Flag|Arab League}} 1,295,000+ * {{Flag|Pakistan}} 125,000+ * {{Flag|Great Britain}} 200,000+ * {{Flag|Japan}} 28,000+ * 🇪🇺 Europeans: 198,000+ * {{Flag|United States}} 250,000+ * {{Flag|Turkey}} 2,800,000+ * {{Flag|India}} '''Hindestun''' 489,000+ == Taariikh == Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. == Juqraafi ahaan == Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. * [[Saddex -xagalka violet]] * [[Stolperstein]] * [[Johannes Gutenberg]] * [[Roma (qaran)]] * [[Johann Eck]] * [[Elias Hutter]] * [[Robert Winkler]] * [[Erich Frost]] * [[Ludwig Cyranek]] * [[August Dickmann]] * [[Emmy Zehden]] * [[Helene Gotthold]] * [[Julius Engelhardt]] * [[Martin Pötzinger]] * [[Ricky King]] {{Dalalka Yurub}} [[Category:Jarmal]] kha2a5h5kkb0u986ntiuurkitlhvmlq Iswisarland 0 3033 239032 238493 2022-08-02T05:58:43Z Mwasoge 29030 /* Wadanamha Degaan Iswisarland */ wikitext text/x-wiki {{Coord|46|50|00|N|8|20|00|E|region:CH_type:country_scale:2000000|display=title}} {{Dalalka |native_name = Iswisarland<br />''Schweizerische Eidgenossenschaft (de)'' |conventional_long_name = Confederaziun svizra (af-romansh) |common_name = Iswisarland |qaaradda = [[Yurub]] |sawir_calan = Flag_of_Switzerland (Pantone).svg |sawir_qaran = Coat_of_Arms_of_Switzerland (Pantone).svg |image_map = Europe-Switzerland.svg |astaan_calan = [[Schweizerpsalm]](Af jarmal) |caasimadda = [[Bern]] |luuqadaha = [[Af-Jarmal|Af-jarmal]],[[Af-Faransiis]],[[Af-Taliyaani]],[[Af-Romani]] |caasimada = [[Bern]] |Dawladda = Midowga Iswisarland |darajo_hogaamiye1 = xukumad federaalka chancelor |Madaxweyne]] = |darajo_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = Corina Casanova |magac_hogaamiye2 = |sovereignty_type = '''la abaabulay''' |sovereignty_note = |established_event1 = Taariikhda |established_date1 = [[1291]] |area = 41,285 km2 |areami² = 15,940 |biyo = 4.2 |population_estimate = 8,306,185<sup>2</sup> |population_estimate_year = 2015 |lacagta = Swiss Franc |wakhti = (UTC+1 ama 2) |furaha_debedda = 41 |footnote1 = }} [[Iswisarland]] (Af-Jarmal: Schweiz; Af-Faransiis: Suisse; Af-Talyaani: Svizzera; Af-Romansh: Svizra; Af-Jarmal Swiss: Schwiz) waa waddan yar marka la barbar dhigo [[Galbeedka Yurub]]. Magaca rasmiga ah ee Iswisarland waa ''Confoederation Helvetica''. Kani waa Laatiinka oo inta badan lama isticmaalo marka laga reebo dukumentiyada kantoonka. Iswiiska waa isbahaysi ay ku mideysan yihiin xitaa kuwa yaryar, kuwaas oo ah 26 kantoonka. ==Juqraafiga== Bedka [[Iswisarland]] waa 41,285 km². Konfedereeshinku wuxuu u qaybsan yahay 23 gobol oo buuxa oo loo yaqaan gobollo. Dhammaan 26-ka gobol waa: [[Aargau]], [[Appenzell Innerrhoden]], [[Appenzell Ausserrhoden]], [[Basel-Stadt]], [[Basel-Land]], [[Berne]], [[Fribourg]], [[Geneva]], [[Glarus]], [[Graubünden]], [[Jura]], [[Lucerne]], [[Neuchâtel]], [[Nidwalden]], [[Obwalden]], [[Schaffhausen]], [[Sohurnz]], [[Galotwyz]], [[Thurgau]], [[Ticino]], [[Uri]], [[Valais]], [[Vaud]], [[Zug]], iyo [[Zürich]]. Buuraha ayaa aad ugu dheer bartamaha iyo koonfurta Iswisarland. Qiyaastii 60% Iswisarland waxay ku yaalaan aagga Alps. Kaliya dad yar ayaa halkan ku nool. Buurta ugu sarreysa waa [[Dufour Peak]] oo dhererkeedu yahay 4,634 m. Qaar badan oo ka mid ah buuraha ayaa leh baraf sanadka oo dhan. Barafkan waxaa lagu magacaabaa [[glesiyaar]]. Wabiyada Rhine, Rhône, iyo wabiyo kale oo badan ayaa ka bilaabma buuraha Iswisarland. Iswisarland waxaa ku yaal harooyin badan. Harooyinka ugu waaweyn dhamaantood waa waqooyi iyo galbeed: [[Harada Geneva]] (Lac Léman), [[Harada Zürich]], [[Harada Neuchâtel]] iyo [[Harada Constance]] (Bodensee). Buuraha ku yaal waqooyiga Iswisarland way yar yihiin oo way yar yihiin. Taasi waa sababta inta badan dadka Swiss ay ku nool yihiin magaalooyinka iyo magaalooyinka waqooyiga. [[Buuraha Jura]] waxay ku yaalaan waqooyi-galbeed ee Iswisarland. ===Magaalooyinka=== [[File:Distrib citta svizzera.png|thumb|Magaalooyinka Iswisarland]] #[[Zurich]] #[[Geneva]] #[[Basel]] #[[Lausanne]] #[[Bern]] #[[Lucerne]] #[[Winterthur]] #[[St. Gallen]] #[[Lugano]] #[[Biel/Bienne]] #[[Thun]] #[[Köniz]] #[[La Chaux-de-Fonds]] #[[Schaffhausen]] #[[Fribourg (city)|Fribourg]] #[[Vernier]] #[[Chur]] #[[Neuchâtel]] #[[Uster]] #[[Sion, Switzerland|Sion]] ==Dadweynaha== [[Iswisarland]] waxaa ku nool 8.4 milyan oo qof. Caadi ahaan dadka Iswisarland waxay ku hadlaan [[Af-Jarmal]]. ==Dalxiiska== [[Iswisarland]] waxay caan ku tahay [[shukulaat]]ada, [[farmaajo]], [[nidaamka bangiyada]], [[saacad]]aha iyo [[buur]]aha. ==Suugaanta== Suugaanta [[Iswisarland]] waxay u qaybsantaa iyadoo loo eegayo luqadda la isticmaalo. Suugaanta Swiss-ka inteeda badan waxaa lagu qori jiray [[Af-Jarmal]] laga soo bilaabo 1291 ilaa 1798. [[Faransiis]]ku waxa uu caan ka noqday Bern iyo meelo kale qarnigii 18-aad erayo badan oo sidoo kale qaybaha Jarmalka lagaga hadlo ee Iswisarland waxa ay ka soo jeedaan Faransiiska oo aanay Jarmalku aqoon. Luqadda Talyaaniga iyo suugaanta Roomaanka-Laatiinka ayaa ku yar Iswisarland. ==Xubin== * [[IMF]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Qaramada Midoobay]]* * * ==Wadanamha Degaan Iswisarland== *'''{{Flag|Switzerland}}''' 8,998,998+ * {{Flag|Bangladesh}} 31,000+ * {{Flag|Arab League}} 120,500+ * {{Flag|Pakistan}} 36,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 4,000+ * {{Flag|Turkey}} 14,000+ * {{Flag|United Kingdom}} 19,000+ * {{Flag|United States}} 309,000+ [[File:Zuerich_Sunrise_Tower_1.jpg|thumb|right|396px|Flag|Switzerland]] [[File:Мюсли_(cropped).jpg|thumb|right|397px|]] [[File:Bahnhofshalle_Zuerich-2.jpg|thumb|right|398px|]] [[File:Buendnerfleisch.jpg|thumb|right|399px|]] [[Category:Iswisarland| ]] ==Sido kale fiiri== * [[Faransiiska]] * [[Jarmalka]] * [[Iswiidhan]] ==Tixraac== * [http://www.admin.ch/index.html?lang=en English homepage of the Federal Authorities of the Swiss Confederation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504114919/http://www.admin.ch/index.html?lang=en |date=2009-05-04 }} * [http://www.admin.ch/dokumentation/00104/index.html?lang=en The Swiss Confederation: A Brief Guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090218050453/http://www.admin.ch/dokumentation/00104/index.html?lang=en |date=2009-02-18 }} * [http://www.swissorama.org/photo-gallery.html Pictures from Switzerland] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070313182656/http://www.swissorama.org/photo-gallery.html |date=2007-03-13 }} {{authority control}} [[Category:Switzerland| ]] [[Category:German-speaking countries]] [[Category:French-speaking countries]] [[Category:Italian-speaking countries]] [[Category:Federations]] hjxpgviebcpi6tcj578v3p6oe9gkffp Gobolada Soomaaliya 0 3147 239033 217283 2022-08-02T06:02:13Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Insignia - SSC ee beelaha darawiish.jpg|thumb|Deegaanada [[SSC]] waa [[dhul muransan]].]] {{Siyaasadda Soomaaliya}} '''Soomaalaiya waxee u qeebsamtaa 18 gobol''' sida uu qabo dastuurka soomaaliya Cutubka 1aad, Qodobka 7aad, faqradiisa 1aad, 2aad iyo 3aad * Gobannimada Jamhuuriyadda soomaaliya waxay koobeysaa dhulka Jamhuuriyadda oo idil, oo ay ku jiraan berriga, jasiiradaha, biyaha goboleed, ururkooda, hawadooda iyo geyi-qaaradeedka. * Dhulka Jamhuuriyadda Soomaaliya waa laguma xad-gudbaan lamana qaybin karo. * Guddoon afti Qarameed oo keliya ayaa lagu oggolaan karaa waxkabeddelidda dhulka Jamhuuriyadda Soomaaliya. ==Hadd socda== {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 align=center style="border:1px solid grey; border-collapse:collapse" |- ! bgcolor=lightgrey | N° ! bgcolor=lightgrey | Gobol ! bgcolor=lightgrey | Magaalo Madax ! bgcolor=lightgrey | Bed ama baaxad ! bgcolor=lightgrey | Tirada dadka | bgcolor=white rowspan="19" | [[image:Administrative divisions of Somalia.svg|250 px]] |- | 1 | [[Bakool]] | [[Xudur]] | 26.962 | 365.000 |- | 2 | [[Banaadir]] | [[Muqdisho]] | 370 | 4.276.000 |- | 3 | [[Bari (Gobol)|Bari]] | [[Boosaso]] | 70.088 | 1.500.000 |- | 4 | [[Baay]] | [[Baydhabo]] | 35.156 | 1.106.000 |- | 5 | [[Galguduud]] | [[Dhuusamareeb]] | 46.126 | 628.000 |- | 6 | [[Gedo]] /[[Jubada Sare]] |[[Garbaharrey]] | 60.389 | 987.000 |- | 7 | [[Hiiraan]] | [[Beledweyne]] | 31.510 | 538.000 |- | 8 | [[ Jubbada Dhexe]] | [[Bu'aale]] | 9.836 | 363.000 |- | 9 | [[Jubbada Hoose]] | [[Kismaayo]] | 42.876 | 668.000 |- | 10 | [[Mudug]] | [[Gaalkacyo]] | 72.933 | 763.000 |- | 11 | [[Nugaal]] | [[Garoowe]] | 26.180 | 160.000 |- | 12 | [[Shabeellaha Dhexe]] | [[Jowhar]] | 22.663 | 864.000 |- | 13 | [[Shabeellaha Hoose]] | [[Marka]] | 25.285 | 1.400.000 |- |} <br /> ==Sidoo kale fiiri== {{Maqaalo Soomaaliya}} ==Gobolada Taariikhi== ===Madaxbanaanida=== Waqtiga uu Soomaaliya xoroobay, wuxuu uu kala qaybsanaa 12 gobol. ===Waqtiga Gumaysiga=== Waqtiga gumaysiga Soomaaliya wuxuu kala ahaa Ingiriiska iyo Rayid, Talyaani iyo Dhabayaco, Boqortooyda [[Diiriye Guure]], Rayidka Koonfur, iyo Xabashi iyo Huwan, iyo Soomaalida Faransiis. ==Tixraac== {{gumud}} {{Gobolada Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Gobolada Soomaaliya]] [[Category:Maamulada Soomaaliya]] jhjsgtsrqg0hhu4srnts8na25jtmbmq 239034 239033 2022-08-02T06:02:44Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Soomaalaiya waxee u qeebsamtaa 18 gobol''' sida uu qabo dastuurka soomaaliya Cutubka 1aad, Qodobka 7aad, faqradiisa 1aad, 2aad iyo 3aad * Gobannimada Jamhuuriyadda soomaaliya waxay koobeysaa dhulka Jamhuuriyadda oo idil, oo ay ku jiraan berriga, jasiiradaha, biyaha goboleed, ururkooda, hawadooda iyo geyi-qaaradeedka. * Dhulka Jamhuuriyadda Soomaaliya waa laguma xad-gudbaan lamana qaybin karo. * Guddoon afti Qarameed oo keliya ayaa lagu oggolaan karaa waxkabeddelidda dhulka Jamhuuriyadda Soomaaliya. ==Hadd socda== {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=4 align=center style="border:1px solid grey; border-collapse:collapse" |- ! bgcolor=lightgrey | N° ! bgcolor=lightgrey | Gobol ! bgcolor=lightgrey | Magaalo Madax ! bgcolor=lightgrey | Bed ama baaxad ! bgcolor=lightgrey | Tirada dadka | bgcolor=white rowspan="19" | [[image:Administrative divisions of Somalia.svg|250 px]] |- | 1 | [[Bakool]] | [[Xudur]] | 26.962 | 365.000 |- | 2 | [[Banaadir]] | [[Muqdisho]] | 370 | 4.276.000 |- | 3 | [[Bari (Gobol)|Bari]] | [[Boosaso]] | 70.088 | 1.500.000 |- | 4 | [[Baay]] | [[Baydhabo]] | 35.156 | 1.106.000 |- | 5 | [[Galguduud]] | [[Dhuusamareeb]] | 46.126 | 628.000 |- | 6 | [[Gedo]] /[[Jubada Sare]] |[[Garbaharrey]] | 60.389 | 987.000 |- | 7 | [[Hiiraan]] | [[Beledweyne]] | 31.510 | 538.000 |- | 8 | [[ Jubbada Dhexe]] | [[Bu'aale]] | 9.836 | 363.000 |- | 9 | [[Jubbada Hoose]] | [[Kismaayo]] | 42.876 | 668.000 |- | 10 | [[Mudug]] | [[Gaalkacyo]] | 72.933 | 763.000 |- | 11 | [[Nugaal]] | [[Garoowe]] | 26.180 | 160.000 |- | 12 | [[Shabeellaha Dhexe]] | [[Jowhar]] | 22.663 | 864.000 |- | 13 | [[Shabeellaha Hoose]] | [[Marka]] | 25.285 | 1.400.000 |- |} <br /> ==Sidoo kale fiiri== {{Maqaalo Soomaaliya}} ==Gobolada Taariikhi== ===Madaxbanaanida=== Waqtiga uu Soomaaliya xoroobay, wuxuu uu kala qaybsanaa 12 gobol. ===Waqtiga Gumaysiga=== Waqtiga gumaysiga Soomaaliya wuxuu kala ahaa Ingiriiska iyo Rayid, Talyaani iyo Dhabayaco, Boqortooyda [[Diiriye Guure]], Rayidka Koonfur, iyo Xabashi iyo Huwan, iyo Soomaalida Faransiis. ==Tixraac== {{gumud}} {{Gobolada Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Gobolada Soomaaliya]] [[Category:Maamulada Soomaaliya]] aff9usfrjzrqtow98qnzovd0e9720c9 Laasqoray 0 3215 239050 209661 2022-08-02T06:54:02Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = | official_name = Laasqorey | native_name = <small>''Las Khorey''</small> | other_name = لاس قُرَي | settlement_type = Magaalo | image_skyline = Laasqoray over view.jpg | imagesize = 250px | image_caption = View of a residential area in old Las Khorey. | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | nickname = | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = Somaliland | pushpin_label_position = bottom | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = Location in Somaliland | coordinates = {{coord|11|11|N|48|13|E|region:SO-SA|display=inline,title}} | subdivision_type = Wadanka | subdivision_name = {{flag|Somaliland}} | subdivision_type1 = [[Gobolada Somaliland|Gobolka]] | subdivision_type2 = Degmo | subdivision_name1 = [[Sanaag]] | subdivision_name2 = Degmadda Laasqoray | established_title = | established_date = | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = | area_land_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 53000 | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = | population_note = | postal_code_type = | postal_code = | area_code = | website = | footnotes = | timezone = [[East Africa Time|EAT]] | utc_offset = +3 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | blank_name = | blank_info = }} '''Laasqoray''' ({{lang-en|''Las Khorey''}}, {{lang-ar|لاسقُرَى}} {{transl|ar|Lāsqoray}}) waa magaalo xeebeed qadiimi ah taasi oo ku taal bariga gobolka [[Sanaag]] ee waddanka [[Somaliland]]. Magaalada Laasqorey waxaa ku taala [[Dekada Laasqorey]] oo ka mid ah dekedaha ugu da'da weyn deegaanka [[Geeska Afrika]]. Taariikh ahaan, magaalada Laasqorey waxay xarun u ahaan jirtey [[Saldanadii Warsangali]]ga. ==Faallo== Laasqoray waa [[magaalo]] xeebeed oo ku taalo gobolka [[Sanaag]] ee waddanka [[Soomaaliya]]. Magaaladaan aad iyo aad ayuu u jawi wanaagsan yahay, waxaana magaaladu ay leedaahay warshada caanka ah ee kaluunka. ==Taariikh== [[Saldanadii Warsangali]]ga waxay ahayd [[boqor]]tooyo [[Soomaali]]yeed taasi oo u talin jirtey deegaano badan oo ka mid ah waqooyibari iyo koonfurbari wadanka maanta loo yaqaano [[Soomaaliya]].<ref>Culture and customs of Somalia p. 138</ref> Saldanadani waa midi ugu awood badneyd ee ka arimisa deegaanadaasi, waxaana saldhigyadeeda ugu waaweyn ka mid aahaa gobolka [[Sanaag]] iyo dhamaan deegaanada hoos yimaada gobolka [[Bari]]. Sidoo kale waxaa saldanadan hoos iman jirey dhamaan deegaanada maanta loo yaqaano [[Maakhir]]. Saldanada Warsengali waxaa la aasaasay dhamaadkii qarnigii 13aad, deegaanada waqooyiga Soomaaliya. Waxaa rukunada u dhigay saldanadani dad badan oo deegaanka ku dhaqan, waxaase lafdhabar u ahaa beesha [[Warsangali]] oo qeyb ka ah beelweyta [[Daarood]]. [[File:WarsangaliSultanate1857.jpg|thumb|left|250px| Warsangali Sultanate in 1857.]] ==Dekada Laasqorey== Dekada Laasqory waa [[dekad]] ku taala [[xeeb]]ta magaalada [[Laasqorey]], [[Somaliland]]. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan [[Geeska Afrika]].<ref>{{cite web|title=Istanbul conference on Somalia 21 – 23 May 2010 - Draft discussion paper for Round Table "Transport infrastructure"|url=http://www.somalitalk.com/2010/may/istambul/transport.pdf|publisher=Government of Somalia|accessdate=31 August 2013}}</ref> ==Muuqaalo== <center> <gallery> File:LaasqorayRuins09.JPG File:Darod2.JPG File:Ground troops of Warsangeli Sultanate.jpg </gallery> </center> ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Somaliland]] *[[Liiska magaalooyinka Somaliland dadka ku nool]] ==Tixraac== {{reflist}} {{Maqaalo Somaliland}} {{gumud}} [[Category:Taariikh]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Soomaalidii hore]] {{Magaalooyinka Gobolka Sanaag}} pk4gh1ca6le6muecgxcv6b9e7j0mn0j Tunisiya 0 3282 239043 238022 2022-08-02T06:33:59Z Mwasoge 29030 /* Waddnmaha degaan Tunisa */ wikitext text/x-wiki {{Coord|34|N|9|E|scale:5000000|display=title}} {{Dalalka |native_name = <big> الجمهوريةالتونسية<br />'' </big> al-Jumhūriyya at-Tūnisiyya''<br />''République tunisienne'' |conventional_long_name = |common_name = Tunisie |qaarada = [[Afrika]] [[Midowga Afrika]][[Unionka Mediterraneanka]][[CEN-SAD]] |sawir_calan = Flag of Tunisia.svg |sawir_qaran = |astaan_calan = |image_map = Tunisia in its region.svg |caasimada = [[Tunis]] |luuqadaha = |Dawladda = &nbsp; |magac_hogaamiye1 = |magac_hogaamiye2 = |magac_hogaamiye1 = |magac_hogaamiye2 = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |area = |areami² = |biyo = |population_estimate = |population_estimate_year = |lacagta = |wakhti = |furaha_debeda = |footnote1 = |footnote2 = }} [[File:Tunisia sm03.png|right|270px|Tunisie|thumb]] '''Tunisia''' waxay ku taallaa Waqooyiga qaaradda [[Afrika]], Magaala madaxda Tunisia waa [[Tunis]].Dhanka barai iyo Waqooyiba waxa kaxiga [[Bada Dhexe]].Dhinaca Galbeed waxa uu xuduud kala wadaagaa wadanka [[Aljeeriya]],waqooyi galbeedna wadanka [[Liibiya]],wadanka Tunisiya waxa uu kufadhiyaa dhul gaadhaya 162.155 KLm oo iskuwareeg ah,waxa %30 dhulka Tunisya mara [[Saxaara]]wayn. wadanka Tunisya waxa uu dawr aad iyo aad u ween kaqaatay taariikhaiihii hore,xiliyadii ay katalinjireen qowmiyadaha sida [[Dadka Berberiga]] iyo shacabkii lagumagacaabijiray Qrdaajiyiinta.xiligaas wadanka Tunis waxa lagu magacaabi jiray Gobolka [[Afrika]] oo waxa ay kamid ahayd xukunkii Roomanka,xiligaas waxaa kadhacay wadanka Tunisya dagaalo dhaxmaray Qardaajiyiinta iyo Roomaanka dagaaldaas oo lasheegay in ay yihiin qaar kamida dagaaladii ugu caansanii xiliyidii hore.Islaamku waxa uu wadanka Tunis gaadhay Qarnigii todobaad kadib markii ay islaamku wadankan qabsadeen waxa ay dhiseen magaalda caanka ah ee lagau magacaabo [[Qiirwaan]]. waana magaaladii ugu horeesay ee islaamiya ee lagadhiso waqooyiga [[Afrika]].wadanka Tunisiya waxa gumaystay Farnsiiska.gumaysiga farnsiisu waxa uu bilaabmay sanadkii 1881,waxaanuu wadnkanai madax banaanaaday sanadii 1957 waxaa noqday madaxwaynihii ugu horeeyay ee Tunisya yeelato.[[Xabiib Borqeeba]].Waxa uu xukunka hayay ilaa sanadkii 1987 markaas oo uu xukunka wareejiyay sabao caafimaad awgood waxa talada qabtay [[Sayn Al-Cabidiin Bin Cali]] oo hayah talada ilaa shacabku ayay kacdoon talada kaga rideen bilawgii 2011. == Magaca Tunisiya == Magaca Tunisiya waxa uu kayimi caasimada wadanka oo isla magacan lagu magacaabo. == Dhaqaalaha == Wadanka Tunisiya waxa uu leeyahay ganacsi kala duwan oo firfircoon.dhaqaalha wadanka Tunisiya waxa laf dhabar u ah Beeraha dalxiska qodisa Dhuxusha iyo farsamooyinka fud fudud. [[File:Amphitheatre_El_Jem(js)1.jpg|thumb|right|193px|]] [[File:Vermeg_logo.svg|thumb|right|194px|]] [[File:President_Kais_Saïed_cropped.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Moroccan cuisine-Couscous with vegetables.jpg|thumb|right|196px|]] [[File:Nouveau_siège_de_la_BIAT_REF_5163.jpg|thumb|right|197px|]] == Dhismo Hooseedka == Wadanka Tunisiya waxa uu Leeyahay Dhismo Hooseed aad u feecan Gaar ahaan Dhanka garoomada ay diyaaraduhu ka haadaan iuo wadooyinka u dhexeeya magaalooyinka waawayn.oo dhamaantood ah laami waxa kale oo wadanku kadhisan yahay goobaha Ciyaaraha sida Garoomada kubada cagta kubada kolayga oo si heersare ah Loodhisay == Waxbarashada == Waxbarashada Wadanka Tunisaya lagabilaabo 3 jir ilaa 6 jir qasab maaha laakin wixii kabilaabma 6 jir ilaa 13 16 waa qasab waana bilaash, ==Xubin== * [[ICAO]] * * [[UNESCO]] * * [[UNICEF]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * [[Jaamacada Carabta]] * * [[Midowga Afrika]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddnmaha degaan Tunisa== *'''{{Flag|Tunisia}}''' 12,000,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 1000+ * {{Flag|Arab League}} 21,000+ * {{Flag|Pakistan}} 2000+ * {{Flag|France}} 1000+ * {{Flag|Turkey}} 500+ * {{Flag|United Kingdom}} 1000+ == Warbaahinta == warbaahinta wadanka Tunisiya waxa ay kakoobantahay laba kinaal oo ay dawladu maamusho 1 iyo 2 waxa jira oo kale Kinaalo madax banaan oo sigaara looleeyahy, == Saxaafada laqoro == wadanka Tuunusya waxa kasoo baxa jaraa'ido faro badan oo ay qaarkood leedahay dawladu iyo qaar kale oo madax banaan. == Ciyaaraha == Ciyaarta koobaad ee wadanka Tunisya laga xiiseeyaa waa kubada cagta,ciyaarta labaad ee wadanka Tunisiya ugu xiisaha badani waa ciyaarta Tikwendo sidoo kale waxa laga ciyaaraa sida ciyaaraha Tinista Kubada kolayga iyo ciyaaro kale oo aad ubadan. Waxaa kale oo wadanka tunuusiya laga ciyaaraa kubadda cagta sidoo kale wadanka tuniisaya waa wadanka ugu badan ee soo saara warbaahunada wadanka tuniisa waa wadanka kali ee Africa mabaxsan unadhaw Cadaanka wadanka tuunusia waa wadan hadda madax banaan waxaan uku badan ee laku sameeya sexy iyo waxyaabo kle oo aad ufara badan. * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g20040122/The-Thousand-Star-Hotel/ “The Thousand-Star Hotel”] ("Kun xiddiga Hoteel") {{Gumud}} ==sido kale fiiri== * [[Aljeeriya]] {{Dalalka Afrika}} [[Category:Afrika]] [[Category:Dawladdaha Afrika]] 2lkjvupg47vl3c5ab7mnfwzcfkvk7ze Caynaba 0 3365 239021 229374 2022-08-02T05:26:25Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Caynaba |other_name =Ainaba |native_name = عينبة |nickname = |settlement_type =Town |motto = |image_skyline = |imagesize = 250×250 |image_caption =Muuqalka Guud ee Cynaba 2016 |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size =100×200 |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map = |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption =Halka ay dhacdo Somalia |subdivision_type =Dalka |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Administrative divisions of Somalia|Gobol]] |subdivision_name1 =[[Saraar]] |subdivision_type2 =[[Administrative divisions of Somalia|Degmo]] |subdivision_name2 =[[Caynaba]] |government_footnotes = |government_type ='''mayor''' |leader_title ='''mayor''' |leader_name= '''Tahsin Nour''' |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 =15 |area_land_km2 = 3 |population_as_of = |population_footnotes = |population_note =5,820 |population_total =10,000 |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code =+25263 |blank_name = |blank_info = |website =www.ceynaba.com |footnotes = |coordinates = {{coord|9|55|0|N|47|15|0|E|region:SO-TO|display=inline,title}} }} [[Caynaba]] waa Degmo ka Tirsan Gobolka sool. Waana magaalo qadiimi ah, waxa kuyaal ceelka caynaba oo Somaliland oo dhan ka caan ah. Waa degmo Nolosheedu aad u sareyso ==Qabiilka degan== '''Caynaba''' waa magaalo qadiim ah, waxaanay deegaan u tahay beesha Reer yoonis ee Muuse abokor iyo beesha [[Urursuge]] ee beelaha [[Beesha cumar Jibriil|Cumar jibriil]] ==Taariikhdi hore caynaba== Waa mid kamida magaalooyinka ugu da wayn somaliland oo aad u caan ah waxa ay ku taalaa meel istaraji ah oo waxa mara laamiga dheer ee isku xidha dalkii somalia la isku odhan jiray. Tirada dadka degan imika waxa lagu qiyaasaa ilaa 100.0000 kun oo qof. Caynaba waxa ay hada noqotay Gobol oo waxa ay caasimad u tahay Gobolka Saraar waxa uu ka tirsan yahay Jamhuuriyadda [[Somaliland]]. ''Taarikhdi hore ee Caynaba''' Caynabo, Magaalo Madaxda Gobolka Saraar ee Caynabo waa magaalo ka mid ah magaaloyinka ugu dada weyn ,waxaa ku yaalla ceel jirey intii dad jirey laakiin waxaa la degey wakhti aan ka badnayn Qarni,Gurigii[[File:Caynabo ruins.jpg|thumb|{{en| hadhaga dhismihi u horeyay 100 sano ka hor}}]] Dhismihi ugu horeeyey ee dhagax ahna waxaa dhisay Ingiriiska mudo ku dhow 100 sanadood isagoo ka dhigtay Saldhig Bilays oo ilaa xukuumadii Siyaad Barre isticmaali jirtay,iminkana waxaa kasii taagan Dhowr Gidaar. Caynabo waxay leedahay ilo biyo wareedyo ay caan kaga tahay gobolada kale ahna biyo durdur ah oo aan kala go in gu, iyo jiilaal taasina ay sababtay in lagaga soo arooro gobolada sool,sanaag,saaxil,togdheer iyo buuhoodle oo ay afarta jiho deris kala tahay. Caynabo waxay ka mid tahay goboladii uu sanadki 2008 magacaabay madaxweynihii hore ee s/l mud. daahir riyaale kaahin balse waxay noqotay gobolka ugu baaxada weyn leh sagaalka gobol ee soomaaliland ayna ku kasbatay xuduuda dheer ee ay la wadaagto goboladaasi caynabo waxaa ku yaala ceelka weyn ee caanka ah kaasi oo laga wada yaqaan dhamaanba dhulka ay soomaalidu degto lagan tiriyey gabayo aad tiro badan waxaan maalin walba ka caba xoolo aad u tiro badan oo isugu jira geel,adhi,lo',fardo iyo ugaadha kaleba. Noocyadeeda kala duwan Caynabo waxaa ku yaala madaarka weyn ee dabiiciga ah kasi oo ay diyaaraduhu soo fadhiisan jireen xiligii ay dhacday abaartii daba dheer halkaasna dadka qaxoontiga lagaga aad gureyn jiray si kastaba ha ahaatee caynabo waxay ka mid tahay meelihii ugu horeeyey ee halgan hubaysan lagaga soo horjeesto keli taliskii siyaad barre uuna kuyaalo goobtii la baxday (ninkii wadada sheikh wanaag ku maroow [[wadaamogoo]] ayuu wedkaa yaal. qabiil ahaan waxa dega degmadan, reer yoonis iyo cumar jibril, hjeclo. Magaalo madaxda gobolka saraar ee caynabo waxay leedahay ilo dhaqaale oo ku tiirsan xoolaha nool iyadoo marba marka ka danbaysa ay sii laanlaabmayaan sayladaha xoolaha lagu kala iibsado caynabo waxay kaalin wax ku ool ah ka gashay fidinta laamaha dawlada iyo idii somaliland ula soo noqon lahayd gobolada sool iyo sanaag bari taasoo ay degan yihiin ciidamada qaranka ka s/land ee doonayey xuduuda wadanka waxaana degmada oog kuyaala taliska guud ee ciidamad aaga bari ee jamhuuriyada somaliland. ilaa haatan magaalo madaxda gobolka saraar ee caynabo waxaa hoos yimaada 5 degmo iyo 44 tuulo marka aynu usoo noqono ceelka caynaba oo ah goob muhiima ayaa hadana waxaa ka muuqata dayac farabadan oo ku gedaaman ceelka xoolo dhaqatada ku dhaqan gobolka saraar oo iyagu ah dadka ugu badan ee ka soo biyo doonta ceela ayaa cabasho ba,an kamuujiyay ceelkaasi, waxaa gabi ahaanba usoo biyo doonta wakhtigan oo ah xilli abaareed dhamaan deegaanada ku dhow Magaalada caynabo. dhawaan ayay ahayd markii gobolkan togdheer lagaga dhawaaqay Gudiga horumarinta gobolka saraar lamana oga waxaayka qaban doonaan ceelka caynaba oo kaalin muhiima kaga jira gobolka saraar iyo gobolada kal [[Category:Soomaaliland]] Caynabo ruins.jpg caynabo waxay ka koobantahay 3 xafadood oo kala ah 1.Bisiqa 2.Cariska 3.Dhegadka kk0e5tvbamo7brpxkd1tle0wtl2yyhn Indunisiya 0 3865 239083 238228 2022-08-02T09:24:54Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{bad template}} {{Infobox country |conventional_long_name = Jamhuuriyada Indunisiya |native_name = ''Republik Indonesia'' |common_name = Indonesia |image_flag = Flag of Indonesia.svg |image_coat = National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg |symbol_type = National emblem |image_map = Indonesia (orthographic projection).svg |map_caption = <!--{{map caption |location_color=green |region=[[ASEAN]] |region_color=dark grey |legend=Location Indonesia ASEAN.svg}}--> |national_motto = |national_anthem = |official_languages = [[Af-Indunisi]] |demonym = |capital = [[Jakarta]] |latd=6 |latm=10.5 |latNS=S |longd=106 |longm=49.7 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |legislature = |upper_house = |lower_house = |area_rank = 15th |area_magnitude = 1 E+12 |area_km2 = 1,904,569 <!--http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf--> |area_sq_mi = 735,358 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_label = [[Land area|Land]] |area_label2 = [[Water area|Water (%)]] |area_data2 = 4.85 |percent_water = |population_census = 268,624,363<ref name="imf2"/> |population_census_year = 2020 |population_census_rank = 4th |population_density_km2 = auto |population_density_sq_mi = 322.87 |population_density_rank = 84th |GDP_PPP_year = 2013 |GDP_PPP = $1.285 trillion<ref name = "imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=70&pr.y=2&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=536&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Indonesia |publisher=International Monetary Fund |accessdate=27 October 2013}}</ref> |GDP_PPP_rank = 15th |GDP_PPP_per_capita = $5,182<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 124th |GDP_nominal_year = 2022 |GDP_nominal = $1.267.468 Trillion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = 16th |GDP_nominal_per_capita = $3,499<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 115th |Gini_year = 2022 |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = 35.6 <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref> |Gini_rank = |HDI_year = 2019 |HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> |HDI = 0.707 <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="UNDP">{{cite web |title=Indonesia Country Profile: Human Development Indicators |accessdate=27 April 2013 |year=2012 |url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=5 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111105044427/http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |dead-url=yes }}</ref> |HDI_rank = 113st |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event2 = |established_date2 = |established_event3 = |established_date3 = |currency = [[Indonesian rupiah|Rupiah]] (Rp) |currency_code = IDR |time_zone = various |utc_offset = +7 to +9 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = left <!--Note that this refers to the side of the road used, not the seating of the driver--> |calling_code = [[+62]] |cctld = [[.id]] |website = [http://www.indonesia.go.id/en.html indonesia.go.id] }} '''Jamhuuriyada Indunisiya''', ([[Af-Indunisi|Indunisi]]: '''Indonesia''', [[Af-Ingiriisi|Ingiriisi]]: '''Republic of Indonesia''') waa dawlad kutaala '''Koonfur Bariga [[Aasiya|Aasiya,]]''' waana Dawladda ugu weyn dalalka ''[[Islaam|Islaamka]]'' marka la eego xaga dadka ama tirada dadka, laakiin dastuurka [[Indunisiya]]. Ma lagu qorin ama lagu darin Dastuurka '''Indunisiya''' in diinta '''[[Islaamka]]''' ay tahay '''Diinta Dalka''' waxayna macneheedu tahay ''Dalku'' waa Cilmaani sida dalalka Cilmaaniga ah ee "Afartanka Afar" dalal ee '''[[Yurub]]''' <REF>https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-europe/</REF> iyo labada Qaaradood '''[[Ameerika]]''' da "soddon iyo shan" dalal ah. ==Deegaanka Indunisiya== ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ===Xiriirka=== * {{Flag|Japan}} 22,000+ * {{Flag|United States}} 1400+ * {{Flag|China}} 190,000+ * {{Flag|Vietnam}} 1400+ [[File:MPRDPRDPDBuilding.jpg|thumb|right|195px|Guriga Baarlamaanka Indunisiya, Jakarta.]] Wadankani waxa uu ka koobanyahay 33 gobol.waxa ayna u kala baxaan sidan. * [[Jakarta]] * [[Banten]] *[[Bengkulu]] * [[Jawa Barat]] * [[Jawa tengah]] * [[Kalimantan Selatan]] * [[Kalimantan Timur]] * [[Kalimantan tengah]] * [[Kalimantan Barat]] * [[Sulawesi Utara]] * [[Sulawesi Tengah]] * [[Sulawesi Barat]] * [[Sulawesi Tenggara]] * [[Sulawesi Selatan]] * [[Nusa Tenggara Timur]] * [[Nusa Tenggara Barat]] * [[Sumatera Utara]] * [[Jambi]] * [[Gorontalo]] * [[Lampung]] * [[Maluku]] * [[Maluku Utara]] * [[Papua (Irian Jaya)]] == Demografi == == Maamul hoosaadyo == Waxa jirta indunisiya gobolo haysta maamul hoosaad oo aan lamid ahayn gobalada kale kuwana waxaa kamida.[[Aceh]] [[Yogyakarta]] matalan goboladaas haysta ismaamul hoosaadka waxa ay xaq u leeyihiin in wixii ku saabsan qaanuunka lagu dhameeyo gudaha gobolka iyada oo aan caasimada waxba looga bahan. Indonisiya waa dal wayn waxa uu ka koobanyahay in ku dhaw '''2000'''' oo jasiiradood sanadii [[2002]] waxa dalka ka goay gobolka la odhan jiray [[taymuurta bari.]] oo hadeer dawld ah. ==Madaxdii Indunisiya== Indunisiya kadib markii ay madax banaanida qaadatay waxa xukumay oo talada wadanka qabtay ahaana madaxwaynihii ugu horeeyay.axmad sokarno.waxa [[axmad sookaarno]] ku xigay oo wadanka waxnbadan xukumay.[[cali soharto]].oo xukumay indoniisa mudo ku dhaw afartan sano ilaa xukunka laga tuuray sanadii 1998.kadib waxaa talada qabtay masaxwayne.cabdi raxmaan waxiid .waxaa kale oo iyana madaxwayne kanoqatay wadankaas gabadh uu dhalay madaxwaynihii ugu horeeyay ee wadankaas oo magaceedu yahay.[[miigawaati sokarnio buturi]].hada waxaa madaxwayne ka ah wiiwido banban yoodayoono. ==Sido kale fiiri== *[[Indunisiya visa Dalalka]] == Tixraacyada == * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201304/visit-indonesia/ A Visit to Indonesia] * [https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-latin-america/] * [https://www.jw.org/en/library/books/2016-yearbook/indonesia/overview/ An Overview of Indonesia] * [<REF>https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-northern-america/</REF>] {{commonscat|Indonesia|Indunisiya}} <references/> {{Dalalka Aasiya}} [[Category:Aasiya]] j7nhtkt4o430kla3rbhxyqgevc1q3e1 239084 239083 2022-08-02T09:27:11Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{bad template}} {{Infobox country |conventional_long_name = Jamhuuriyada Indunisiya |native_name = ''Republik Indonesia'' |common_name = Indonesia |image_flag = Flag of Indonesia.svg |image_coat = National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg |symbol_type = National emblem |image_map = Indonesia (orthographic projection).svg |map_caption = <!--{{map caption |location_color=green |region=[[ASEAN]] |region_color=dark grey |legend=Location Indonesia ASEAN.svg}}--> |national_motto = |national_anthem = |official_languages = [[Af-Indunisi]] |demonym = |capital = [[Jakarta]] |latd=6 |latm=10.5 |latNS=S |longd=106 |longm=49.7 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = |leader_title1 = |leader_name1 = |leader_title2 = |leader_name2 = |legislature = |upper_house = |lower_house = |area_rank = 15th |area_magnitude = 1 E+12 |area_km2 = 1,904,569 <!--http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf--> |area_sq_mi = 735,358 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_label = [[Land area|Land]] |area_label2 = [[Water area|Water (%)]] |area_data2 = 4.85 |percent_water = |population_census = 268,624,363<ref name="imf2"/> |population_census_year = 2020 |population_census_rank = 4th |population_density_km2 = auto |population_density_sq_mi = 322.87 |population_density_rank = 84th |GDP_PPP_year = 2013 |GDP_PPP = $1.285 trillion<ref name = "imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=70&pr.y=2&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=536&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Indonesia |publisher=International Monetary Fund |accessdate=27 October 2013}}</ref> |GDP_PPP_rank = 15th |GDP_PPP_per_capita = $5,182<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 124th |GDP_nominal_year = 2022 |GDP_nominal = $1.267.468 Trillion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = 16th |GDP_nominal_per_capita = $3,499<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 115th |Gini_year = 2022 |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = 35.6 <!--number only--> |Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref> |Gini_rank = |HDI_year = 2019 |HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> |HDI = 0.707 <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="UNDP">{{cite web |title=Indonesia Country Profile: Human Development Indicators |accessdate=27 April 2013 |year=2012 |url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=5 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111105044427/http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |dead-url=yes }}</ref> |HDI_rank = 113st |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event2 = |established_date2 = |established_event3 = |established_date3 = |currency = [[Indonesian rupiah|Rupiah]] (Rp) |currency_code = IDR |time_zone = various |utc_offset = +7 to +9 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |drives_on = left <!--Note that this refers to the side of the road used, not the seating of the driver--> |calling_code = [[+62]] |cctld = [[.id]] |website = [http://www.indonesia.go.id/en.html indonesia.go.id] }} '''Jamhuuriyada Indunisiya''', ([[Af-Indunisi|Indunisi]]: '''Indonesia''', [[Af-Ingiriisi|Ingiriisi]]: '''Republic of Indonesia''') waa dawlad kutaala '''Koonfur Bariga [[Aasiya|Aasiya,]]''' waana Dawladda ugu weyn dalalka ''[[Islaam|Islaamka]]'' marka la eego xaga dadka ama tirada dadka, laakiin dastuurka [[Indunisiya]]. Ma lagu qorin ama lagu darin Dastuurka '''Indunisiya''' in diinta '''[[Islaamka]]''' ay tahay '''Diinta Dalka''' waxayna macneheedu tahay ''Dalku'' waa Cilmaani sida dalalka Cilmaaniga ah ee "Afartanka Afar" dalal ee '''[[Yurub]]''' <REF>https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-europe/</REF> iyo labada Qaaradood '''[[Ameerika]]''' da "soddon iyo shan" dalal ah. ==Deegaanka Indunisiya== ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ===Xiriirka=== * {{Flag|Japan}} 22,000+ * {{Flag|Malaysia}} 12,000+ * {{Flag|United States}} 1400+ * {{Flag|China}} 190,000+ * {{Flag|Vietnam}} 1400+ [[File:MPRDPRDPDBuilding.jpg|thumb|right|195px|Guriga Baarlamaanka Indunisiya, Jakarta.]] Wadankani waxa uu ka koobanyahay 33 gobol.waxa ayna u kala baxaan sidan. * [[Jakarta]] * [[Banten]] *[[Bengkulu]] * [[Jawa Barat]] * [[Jawa tengah]] * [[Kalimantan Selatan]] * [[Kalimantan Timur]] * [[Kalimantan tengah]] * [[Kalimantan Barat]] * [[Sulawesi Utara]] * [[Sulawesi Tengah]] * [[Sulawesi Barat]] * [[Sulawesi Tenggara]] * [[Sulawesi Selatan]] * [[Nusa Tenggara Timur]] * [[Nusa Tenggara Barat]] * [[Sumatera Utara]] * [[Jambi]] * [[Gorontalo]] * [[Lampung]] * [[Maluku]] * [[Maluku Utara]] * [[Papua (Irian Jaya)]] == Demografi == == Maamul hoosaadyo == Waxa jirta indunisiya gobolo haysta maamul hoosaad oo aan lamid ahayn gobalada kale kuwana waxaa kamida.[[Aceh]] [[Yogyakarta]] matalan goboladaas haysta ismaamul hoosaadka waxa ay xaq u leeyihiin in wixii ku saabsan qaanuunka lagu dhameeyo gudaha gobolka iyada oo aan caasimada waxba looga bahan. Indonisiya waa dal wayn waxa uu ka koobanyahay in ku dhaw '''2000'''' oo jasiiradood sanadii [[2002]] waxa dalka ka goay gobolka la odhan jiray [[taymuurta bari.]] oo hadeer dawld ah. ==Madaxdii Indunisiya== Indunisiya kadib markii ay madax banaanida qaadatay waxa xukumay oo talada wadanka qabtay ahaana madaxwaynihii ugu horeeyay.axmad sokarno.waxa [[axmad sookaarno]] ku xigay oo wadanka waxnbadan xukumay.[[cali soharto]].oo xukumay indoniisa mudo ku dhaw afartan sano ilaa xukunka laga tuuray sanadii 1998.kadib waxaa talada qabtay masaxwayne.cabdi raxmaan waxiid .waxaa kale oo iyana madaxwayne kanoqatay wadankaas gabadh uu dhalay madaxwaynihii ugu horeeyay ee wadankaas oo magaceedu yahay.[[miigawaati sokarnio buturi]].hada waxaa madaxwayne ka ah wiiwido banban yoodayoono. ==Sido kale fiiri== *[[Indunisiya visa Dalalka]] == Tixraacyada == * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201304/visit-indonesia/ A Visit to Indonesia] * [https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-latin-america/] * [https://www.jw.org/en/library/books/2016-yearbook/indonesia/overview/ An Overview of Indonesia] * [<REF>https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-northern-america/</REF>] {{commonscat|Indonesia|Indunisiya}} <references/> {{Dalalka Aasiya}} [[Category:Aasiya]] f753bg3sogh5u30pmv1uwgjwbdgl3yy New York 0 4653 239059 228884 2022-08-02T07:40:20Z Mwasoge 29030 /* Waddnamha degaan New york */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Caasimada Niyu Yook | official_name = City of New York | settlement_type = [[Caasimad]] <!-- images, nickname, motto ---> | image_skyline = NYC Montage 2014 4 - Jleon.jpg | imagesize = 500px | image_caption = Ka soo biloow kor: Midtown Manhattan, Times Square, Unisphere ku yaala Queens, Buundada Brooklyn, Deegaanka Manhattan ee ku yaalaan Dabaqyadii Mataanaha, Beerta Dhexe, Xarunta [[Qaramada Midoobay]], iyo [[Sanam|Sanamka Liberty]] | image_flag = Flag of New York City.svg | image_seal = Seal of New York City.svg | nickname = {{Main|Nicknames of New York City}} <!-- maps and coordinates ------> | image_map = Map of New York Highlighting New York City.svg | map_caption = Halka ay dhacdo | pushpin_map = USA | pushpin_label_position = left | pushpin_label = New York | pushpin_map_caption = Waxay kaga taalaa [[Mareykanka]] ama | latd = 40 |latm = 40.2 |latNS = N <!-- Coords in 0.6' (0.01 deg; ~1 km) increments --> | longd = 73 |longm = 56.4 |longEW = W | coor_pinpoint = <!-- to specify exact location of coordinates (was coor_type) --> | coordinates_region = US-NY | coordinates_type = <!-- parameter list passed to Coord template, overrides coordinates_region --> | coordinates_display = inline,title | coordinates_format = dms | coordinates_footnotes = {{GR|1|dateform=mdy}} <!-- location ------------------> | subdivision_type = [[Dalka]] | subdivision_name = {{nowrap|{{flag|United States of America}}}} | subdivision_type2 = [[Gobol]] | subdivision_name2 = {{flag|New York}} | subdivision_type3 = [[Deegaan|Ka kooban]] | subdivision_name3 = Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens, Gasiirada Staten ---- | subdivision_type4 = Gumaysi | subdivision_name4 = <!-- established ---------------> | established_title = La degay | established_date = 1624 | established_title1 = [[Dowlad|Dowlada hoose]] | established_date1 = 1898 | established_title2 = <!-- Incorporated (city) --> <!-- government type, leaders --> | government_footnotes = <ref name="MayorsOffice">{{cite web |url=http://www.nyc.gov/portal/site/nycgov/menuitem.e985cf5219821bc3f7393cd401c789a0/ |title=Biography |accessdate=January 8, 2010 |publisher=New York, City of |author=the Mayor, New York City Office of |date=January 8, 2010 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=March 17, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100317115700/http://www.nyc.gov/portal/site/nycgov/menuitem.e985cf5219821bc3f7393cd401c789a0 |dead-url=yes }}</ref> | government_type = [[Gudoomiye]] | governing_body = Degmada New York | leader_title = [[Gudoomiye]] | leader_name = Eric Adams (D) <!-- display settings ---------> | total_type = Wadarta | unit_pref = US <!-- area ----------------------> | area_footnotes = {{GR|1|dateform=mdy}} | area_total_sq_mi = 468.5 | area_land_sq_mi = 302.6 | area_water_sq_mi = 165.8 | area_metro_sq_mi = 13318 <!-- elevation -----------------> | elevation_footnotes = {{GR|3|dateform=mdy}} | elevation_m = 10 | elevation_ft = 33 <!-- population ----------------> | population_footnotes = {{GR|2|dateform=mdy}} | population_rank = [[Maraykanka|Mida 1aad]] | population_density_sq_mi= 27550 | population_est = 8,336,697<ref name=census-est-nyc-ny>{{cite web | url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/36/3651000.html | title=U.S. Census Bureau 2012 estimate: NYC & NY | accessdate=July 10, 2013 | ciwaan=Nuqul Archive | archive-date=July 20, 2014 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140720153020/http://quickfacts.census.gov/qfd/states/36/3651000.html | dead-url=yes }}</ref> | pop_est_as_of = 2021 | population_metro = 19,831,858 ([[Deegaan|Mida 1aad]]) | population_blank1_title = [[Maraykanka|CSA]] | population_blank1 = 23,362,099 ([[Mareykanka|1st]]) | population_demonym = New Yorker <!-- time zone(s) --------------> | timezone1 = [[Eastern Time Zone|Eastern (EST)]] | utc_offset1 = -5 | timezone1_DST = [[Eastern Time Zone|EDT]] | utc_offset1_DST = -4 <!-- postal codes, area code ---> | postal_code_type = [[ZIP code|ZIP code(s)]] | postal_code = 100xx–104xx, 11004–05, 111xx–114xx, 116xx | area_code = [[Area code 212|212]], [[Area code 347|347]], [[Area code 646|646]], [[Area code 718|718]], [[Area code 917|917]], [[Area code 929|929]] | un_locode = USNYC <!-- blank fields (section 1) --> | blank_name = [[Dowlad|FIPS code]] | blank_info = 36-51000 | blank1_name = Astaanta [[Juquraafi|GNIS]] | blank1_info = 975772 <!-- website, footnotes --------> | blank_name_sec2 = geoTLD | blank_info_sec2 = [[.nyc]] | website = {{URL|www.nyc.gov}} }} [[w:es:New York]] '''New York''' ama '''New York City''', waa magaalo ku taalo dalka [[Mareykanka]]. New York waa magaalada ugu dad tirada badan dalka Marrykanka marka lafiiriyo sida ee iskuugu dhawyihiin, waana meesha hogaamiso ganacsiga aduunka. Magaalada New York waxaa lagu yaqaanaa Hurdo la aanta, waa magaalo shaqeeneeso habeen iyo maalin. tirada dadka magaalada New york waa 8.336.697 (2012), waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso, ku dhawaan 170 luqad, ajnabiga ayaa ku badan magaalada. New york waa magaalada la soo weeraray 11kii [[sebteembar]] [[2001]]. waxaana ku dhintay dad gaareeso ku dhawaan 3000 oo qof, labo dabaq oo la soo riday. * [[Yankee Stadium (1923)]] ==Waddnamha degaan New york== * {{Flag|Bangladesh}} 150,000+ * {{Flag|Arab League}} 500,000 * {{Flag|Pakistan}} 250 000+ * {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Japan}} 37,000+ * {{Flag|Mexico}} 200,000+ * {{Flag|South Korea}} 150,000+ * {{Flag|Great Britain}} 150,000+ * {{Flag|India}} 650 000+ {{Magaalooyinka Maraykanka}} =Tixraac= {{Reflist}} <references/> [[Category:Ameerikada waqooyi]] [[Category:Maraykanka]] [[Category:Magalooyin]] 4nf43tni6eqtufh9swe99snnjhq66vk 239060 239059 2022-08-02T07:43:56Z Mwasoge 29030 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Caasimada Niyu Yook | official_name = City of New York | settlement_type = [[Caasimad]] <!-- images, nickname, motto ---> | image_skyline = NYC Montage 2014 4 - Jleon.jpg | imagesize = 500px | image_caption = Ka soo biloow kor: Midtown Manhattan, Times Square, Unisphere ku yaala Queens, Buundada Brooklyn, Deegaanka Manhattan ee ku yaalaan Dabaqyadii Mataanaha, Beerta Dhexe, Xarunta [[Qaramada Midoobay]], iyo [[Sanam|Sanamka Liberty]] | image_flag = Flag of New York City.svg | image_seal = Seal of New York City.svg | nickname = {{Main|Nicknames of New York City}} <!-- maps and coordinates ------> | image_map = Map of New York Highlighting New York City.svg | map_caption = Halka ay dhacdo | pushpin_map = USA | pushpin_label_position = left | pushpin_label = New York | pushpin_map_caption = Waxay kaga taalaa [[Mareykanka]] ama | latd = 40 |latm = 40.2 |latNS = N <!-- Coords in 0.6' (0.01 deg; ~1 km) increments --> | longd = 73 |longm = 56.4 |longEW = W | coor_pinpoint = <!-- to specify exact location of coordinates (was coor_type) --> | coordinates_region = US-NY | coordinates_type = <!-- parameter list passed to Coord template, overrides coordinates_region --> | coordinates_display = inline,title | coordinates_format = dms | coordinates_footnotes = {{GR|1|dateform=mdy}} <!-- location ------------------> | subdivision_type = [[Dalka]] | subdivision_name = {{nowrap|{{flag|United States of America}}}} | subdivision_type2 = [[Gobol]] | subdivision_name2 = {{flag|New York}} | subdivision_type3 = [[Deegaan|Ka kooban]] | subdivision_name3 = Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens, Gasiirada Staten ---- | subdivision_type4 = Gumaysi | subdivision_name4 = <!-- established ---------------> | established_title = La degay | established_date = 1624 | established_title1 = [[Dowlad|Dowlada hoose]] | established_date1 = 1898 | established_title2 = <!-- Incorporated (city) --> <!-- government type, leaders --> | government_footnotes = <ref name="MayorsOffice">{{cite web |url=http://www.nyc.gov/portal/site/nycgov/menuitem.e985cf5219821bc3f7393cd401c789a0/ |title=Biography |accessdate=January 8, 2010 |publisher=New York, City of |author=the Mayor, New York City Office of |date=January 8, 2010 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=March 17, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100317115700/http://www.nyc.gov/portal/site/nycgov/menuitem.e985cf5219821bc3f7393cd401c789a0 |dead-url=yes }}</ref> | government_type = [[Gudoomiye]] | governing_body = Degmada New York | leader_title = [[Gudoomiye]] | leader_name = Eric Adams (D) <!-- display settings ---------> | total_type = Wadarta | unit_pref = US <!-- area ----------------------> | area_footnotes = {{GR|1|dateform=mdy}} | area_total_sq_mi = 468.5 | area_land_sq_mi = 302.6 | area_water_sq_mi = 165.8 | area_metro_sq_mi = 13318 <!-- elevation -----------------> | elevation_footnotes = {{GR|3|dateform=mdy}} | elevation_m = 10 | elevation_ft = 33 <!-- population ----------------> | population_footnotes = {{GR|2|dateform=mdy}} | population_rank = [[Maraykanka|Mida 1aad]] | population_density_sq_mi= 27550 | population_est = 8,336,697<ref name=census-est-nyc-ny>{{cite web | url=http://quickfacts.census.gov/qfd/states/36/3651000.html | title=U.S. Census Bureau 2012 estimate: NYC & NY | accessdate=July 10, 2013 | ciwaan=Nuqul Archive | archive-date=July 20, 2014 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140720153020/http://quickfacts.census.gov/qfd/states/36/3651000.html | dead-url=yes }}</ref> | pop_est_as_of = 2021 | population_metro = 19,831,858 ([[Deegaan|Mida 1aad]]) | population_blank1_title = [[Maraykanka|CSA]] | population_blank1 = 23,362,099 ([[Mareykanka|1st]]) | population_demonym = New Yorker <!-- time zone(s) --------------> | timezone1 = [[Eastern Time Zone|Eastern (EST)]] | utc_offset1 = -5 | timezone1_DST = [[Eastern Time Zone|EDT]] | utc_offset1_DST = -4 <!-- postal codes, area code ---> | postal_code_type = [[ZIP code|ZIP code(s)]] | postal_code = 100xx–104xx, 11004–05, 111xx–114xx, 116xx | area_code = [[Area code 212|212]], [[Area code 347|347]], [[Area code 646|646]], [[Area code 718|718]], [[Area code 917|917]], [[Area code 929|929]] | un_locode = USNYC <!-- blank fields (section 1) --> | blank_name = [[Dowlad|FIPS code]] | blank_info = 36-51000 | blank1_name = Astaanta [[Juquraafi|GNIS]] | blank1_info = 975772 <!-- website, footnotes --------> | blank_name_sec2 = geoTLD | blank_info_sec2 = [[.nyc]] | website = {{URL|www.nyc.gov}} }} [[w:es:New York]] '''New York''' ama '''New York City''', waa magaalo ku taalo dalka [[Mareykanka]]. New York waa magaalada ugu dad tirada badan dalka Marrykanka marka lafiiriyo sida ee iskuugu dhawyihiin, waana meesha hogaamiso ganacsiga aduunka. Magaalada New York waxaa lagu yaqaanaa Hurdo la aanta, waa magaalo shaqeeneeso habeen iyo maalin. tirada dadka magaalada New york waa 8.336.697 (2012), waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso, ku dhawaan 170 luqad, ajnabiga ayaa ku badan magaalada. New york waa magaalada la soo weeraray 11kii [[sebteembar]] [[2001]]. waxaana ku dhintay dad gaareeso ku dhawaan 3000 oo qof, labo dabaq oo la soo riday. * [[Yankee Stadium (1923)]] ==Waddamha degaan New York== * {{Flag|Bangladesh}} 150,000+ * {{Flag|Arab League}} 500,000 * {{Flag|Pakistan}} 250 000+ * {{Flag|Nigeria}} 165,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 200,000+ * {{Flag|Japan}} 37,000+ * {{Flag|Mexico}} 200,000+ * {{Flag|South Korea}} 150,000+ * {{Flag|Great Britain}} 150,000+ * {{Flag|India}} 650 000+ {{Magaalooyinka Maraykanka}} =Tixraac= {{Reflist}} <references/> [[Category:Ameerikada waqooyi]] [[Category:Maraykanka]] [[Category:Magalooyin]] 3e0jvqkn1jo25i4czobqxxzjgkihw6t Marooko 0 4738 239042 238023 2022-08-02T06:27:51Z Mwasoge 29030 /* Waddnamha degaan Morocco */ wikitext text/x-wiki {{Coord|33|32|N|7|35|E|display=title}} {{Dalalka |native_name = ''Boqortooyada Marooko'' </br> ''المملكة المغربية'' |conventional_long_name = |common_name = Morooko |qaarada = [[Afrika]] |sawir_calan = Flag of Morocco.svg |sawir_qaran = Coat_of_arms_of_Morocco.svg |astaan_calan = [[Hymne shérifien"]] |image_map = Morocco in its region (de-facto and disputed hatched).svg |caasimada = [[Rabat]] |Afafka rasmiga ah = [[Af-Carabi]] iyo [[Af-Berber]] |Dawladda = Marooko | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $20,425 | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $0.225 trillion | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $22,550 | GDP_nominal_per_capita_rank = |magac_hogaamiye1 = [[Boqor]] |magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]] |magac_hogaamiye1 = [[Maxamed VI]] |magac_hogaamiye2 = Cabaas al fassi |sovereignty_type = Ka xoroobey |sovereignty_note = Gumeystihii [[Faransiis]]ka |established_event1 = Taakiikh |established_date1 = 2 [[maarso]], 1956 |area = 446,550 km2 |areami² = 172,414 |biyo = 0.06 |population_estimate = 31,993,000 |population_estimate_year = [[2009]] |lacagta = [[Dirhamka Marokko]] |wakhti = (UTC+1) |furaha_debeda = +212 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Marooko''' ([[Af-Carabi]] المغرب, al-Maġrib, ama '''Boqortooyada Marooko''' waa dal dhaca woqooyiga iyo galbeedka [[Afrika]]. Marooko waa dal carbed, oo badkiisu dhan yahay 710.850 km², haddii lagu daro [[lamadegaanka Galbeed]]. shacabka ku nool waxay gaarayaan 31,993,00 qof. Marooko waxey soohdin la wadaagtaa dalalka [[Aljeeriya|Al jeeriya]],dhinaca galbeed waxaa ka xigta [[Badweynta Atlaantik]], iyo saxaraha Galbeed oo ah gobol gooni ugoosad ah isla markaana leh maamul u gaara. Morocco / (mawduucyada dhegaysta): Carabi: Makhriga, turjumaadda al-maokrib, lit. 'meel qorraxda ku dhejiya; galbeedka'; luqadaha Berbera: ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, translit Lmeɣrib), si rasmi ah Boqortooyada Morocco (Arabic: المملكة المغربية, turjubaan al-Mamlakah al-Maghribiyah, lit. 'Boqortooyada Reer Galbeedka'; luqadaha Berber: ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, translation, Tageldit n Lmaɣrib), waa gobol madax bannaan oo ku yaal Waqooyi-galbeed Afrika. Waa mid ka mid ah guryaha dadka ajaanibka ah ee Berbers ah oo asaliga ah. Juquraafi ahaan, Morocco waxaa lagu gartaa gudaha gudaha xaafadaha dhaadheer, khariidado waaweyn oo lamadegaan ah iyo xeebta fog ee xeebta Atlantic iyo badda Mediterranean. Morocco waxay leedahay dad ka badan 33.8 milyan iyo aag ah 710,850 km2 (274,460 sq mi). Caasimadeeda waa Rabat, magaalada ugu weyn waa Casablanca. Magaalo kale oo waaweyn waxaa ka mid ah Marrakesh, Tangier, Salé, Fes, Meknes iyo Oujda. Morocco waxay leedahay taariikh madax-bannaan oo taariikh ahaaneed oo madax bannaan oo aan la wadaagin deriskooda. Tan iyo aasaaskii gobolka ugu horreeyay ee Moroccan by Idris I 788 AD, dalka waxaa xukuma aalado madaxbannaan oo madaxbannaan, iyada oo la gaarey jeexitaankeeda hoyga Almoravid iyo godadka Almohad, qaybo ka mid ah dalalka Iberia iyo waqooyi-galbeed ee Afrika. Marinid iyo Saadi waxay sii wadeen dagaalka ka dhanka ah shisheeye shisheeye, Morocco waxay ku sugnayd dalka kaliya ee waqooyiga Afrika ee ka soo horjeeda si looga fogaado shaqadii Osman. Sanadkii 1912, Morocco wuxuu u qaybsanaa Faransiis iyo Isbaanish, oo ku yaal aag caalami ah oo ku yaal Tangier, kuna soo celiyay xornimadii 1956. Dhaqanka Morocco waa isku-dhafka Berber, Carab, Saamaynta Galbeedka Afrika iyo Yurub. Morocco waxa ay sheeganeysaa dhulka aan iska degenayn ee reer galbeedka Sahara, oo horey u ahaan jiray Sahara Isbaanish, sida gobollada koonfureed. Ka dib markii Spain ay ogolaatay inay xaddiddo dhulkii Morocco iyo Mauritania sanadkii 1975, dagaallo qabaa'illin ah ayaa la kacay xoogagga maxalliga ah. Mauritania waxay ka soo saartay sheegashadii 1979-kii, dagaalku wuxuu socday ilaa 1991-kii dabkii la joojiyay. Morocco waxay hadda ku jirtaa saddex meelood laba meel oo ka mid ah dhulka, iyo geeddi-socodka nabadeed ayaa hadda ku guul-daraystay in ay jebiso siyaasadda ba'an. Morocco waa boqortooyo dastuuri ah oo leh baarlamaan la doorto. Boqorka Morocco wuxuu hayaa awoodo madax-bannaan oo sharci-dejineed, gaar ahaan ciidanka militariga, arrimaha siyaasadda iyo arrimaha diinta. Awoodda Fulinta waxaa sameeya Dawladda, iyada oo awoodda sharci-dejinta ay leedahay labada dowladood iyo labada aqal ee baarlamaanka, Golaha Wakiilada iyo Golaha Guurtida. Boqorku wuxuu soo saari karaa qaynuunno loo yaqaan 'dahir, oo leh awood sharciga ah. Wuxuu sidoo kale kala diri karaa baarlamaanka kadib markii uu la tashaday Ra'iisul Wasaaraha iyo madaxweynaha maxkamadda dastuurka. [[File:Twins_-_panoramio_(5).jpg|thumb|right|193px|{{Flag|Morocco}}]] [[File:Casablanca_Tramway.jpg|thumb|right|194px|{{Flag|Morocco}}]] [[File:Boulevard de Paris, Casablanca.jpg|thumb|195px|right|''Boulevard de París'' a Casablanca, Marròc.]] {{commons|المغرب}} Morocco waxay leedahay xuduud u dhaxaysa Badda Atlantic ee ku taal xeebta Badda Mediterranean-ga ah. Waxaa xuduud u leh Spain dhanka waqooyiga (xudduudaha biyaha iyada oo loo marayo xudduudaha dhulka iyo xudduudaha dhulka leh seddex yar oo yaryar oo Spanish ah oo la xakameeyey, Ceuta, Melilla, iyo Peñón de Vélez de la Gomera), Aljeeriya dhinaca bariga, iyo Galbeedka Galbeedka oo koonfur . Maadaama Morocco ay gacanta ku hayso inta badan Reer Galbeedka Galbeed, xuduudaha koonfureedna waxay la mid yihiin Mauritania. ==Xubin== * [[ICAO]] * * [[UNICEF]] * * [[UNESCO]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * * [[Jaamacada Carabta]] * * * * '''[[Midowga Afrika]]''' * * * * [[Hayada Cuntada Aduunka]] * * * *'''[[Qaramada Midoobay]]''' * * * * [[Ururka Caafimaadka Aduunka]] * * * ==Waddnamha degaan Morocco== *'''{{Flag|Morocco}}''' 39,000,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 2,500+ * {{Flag|Arab League}} 120,200+ * {{Flag|Pakistan}} 1,200+ * {{Flag|France}} 4,000+ * {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * {{Flag|Spain}} 2,000+ * {{Flag|China}} 1,200+ Xuduudaha caalamiga ah ee la aqoonsan yahay ee waddanka ayaa u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya waddooyinka 27 ° iyo 36 ° N, iyo dhererka 1 ° iyo 14 ° W. Marka la kordhiyo Sahara Galbeed, Morocco waxay inta badan u dhaxeysaa 21 ° ilaa 36 ° N, iyo 1 ° iyo 17 ° W (Ras Nouadhibou peninsula waa wax yar koonfurta 21 ° iyo galbeedka 17 °). Juquraafka Morocco waxa uu ka yimaadaa bada Atlantic, ilaa buuraha xuduudaha ah, si ay u degto xeebaha Sahara. Morocco waa dal Waqooyiga Afrika ah, oo xuduud la leh Woqooyiga Atlantic Ocean iyo Badda Mediterranean, oo u dhexeeya Algeria iyo Sahar Galbeed. Waa mid ka mid ah saddex dal oo kaliya (oo ay weheliso Spain iyo Faransiiska) si ay u helaan labada xarumood ee Atlantic iyo Mediterranean. Qayb wayn oo ka mid ah Morocco waa buur. Buuraha Atlas waxay badi ku yaalliin bartamaha iyo koonfurta dalka. Buuraha Rif waxay ku yaalaan waqooyiga dalka. Labada noocba waxay inta badan ku nool yihiin dadka reer Berber. At 446,550 km2 (172,414 sq mi), Morocco waa dalka kow iyo todobaad ee ugu weyn adduunka. Aljeeriya waxay xuddun u tahay Morocco ilaa bari iyo koonfur bari, inkastoo xudduudda u dhaxaysa labada dal la xiray ilaa 1994. Qaybta Isbaanishka ee Waqooyi-galbeed Afrika oo deriska la ah Morocco waxay ka kooban tahay shan xarig oo ku yaal xeebta Mediterranean: Ceuta, Melilla, Peñón de Vélez de la Gomera, Peñón de Alhucemas, jasiiradaha Chafarinas, iyo Perejil oo lagu muransan yahay. Ka baxsan xeebta Atlantik ee Canary Islands ayaa ka mid ah Spain, halka Madeira oo waqooyiga yahay Portuguese. Dhanka waqooyiga, Morocco waxaa xuduud la leh Gebaltar-dhiska, halkaas oo maraakiibta caalamiga ah ay marin habaabin taraafikada u dhaxeysa Atlantic iyo Mediterranean. Buuraleyda Rif waxay ku fidsan yihiin gobollada Mediterranean ee waqooyi-galbeed ee waqooyi-bari. Buuraleyda Atlas waxay hoos u dhisteen laf-dhabarka dalka, laga bilaabo waqooyi-bari ilaa koonfur galbeed. Inta badan qaybta koonfureed ee dalka ayaa ku taala xeebta Sahara, sidaas darteed guud ahaan si aan caadi aheyn oo aan dhaqaaleynin. Inta badan dadku waxay ku nool yihiin waqooyiga buuraha, halka dhinaca koonfureedna ku yaala Galbeedka Sahara, oo ah qabiil hore oo Isbaanish ah oo uu ku biiray Morocco sanadkii 1975-kii (fiiri Green March) Morocco waxa ay sheeganeysaa in Galbeedka Galbeedku qayb ka tahay dhulkeeda waxayna tilmaamayaan in ay yihiin Gobollada Koonfureed. Magaalada caasimadda Morocco waa Rabat; magaaladeeda ugu weyn waa dekedda ugu weyn, Casablanca. Magaalooyinka kale ee lagu diiwaangeliyay dad ka badan 500,000 oo ka mid ah tirakoobkii Moroccan ee 2014 ayaa ah [[Fes]], [[Marrakesh]], [[Meknes]], [[Salé]] iyo [[Tangier]]. {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" ! rowspan="2" | Geographic Code ! rowspan="2" | Region ! rowspan="2" | Capital ! colspan="2" | Subdivisions ! colspan="2" | [[2014 Moroccan census|Population]] (2014)<ref>{{cite web|url=http://rgph2014.hcp.ma/Note-sur-les-premiers-resultats-du-Recensement-General-de-la-Population-et-de-l-Habitat-2014_a369.html|title=Note sur les premiers résultats du Recensement Général de la Population et de l’Habitat 2014|first=Youssef|last=Maaroufi|publisher=}}</ref> ! colspan="2" | Area<ref>{{cite web|url=http://www.almanbar.net/wp-content/uploads/486.jpg|title=table in Arabic|publisher=|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=2018-09-06|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304043530/http://www.almanbar.net/wp-content/uploads/486.jpg|dead-url=yes}}</ref> ! rowspan="2" | Population density |- ! # of provinces and prefectures</small> ! <small># of communes</small> ! <small>Population</small> ! % ! Area in km<sup>2</sup> ! % |- | 1 | style="text-align:left;" | [[Tanger-Tétouan-Al Hoceïma]] | [[Tanger]] | 7 | 110 | {{formatnum:3556729}} | 10.51 | {{formatnum:13712}} | 1.93 | 259.39 |- | 2 | style="text-align:left;" | [[Oriental (Morocco)|L'Oriental]] | [[Oujda]] | 8 | 147 | {{formatnum:2314346}} | 6.84 | {{formatnum:36241}} | 5.10 | 63.86 |- | 3 | style="text-align:left;" |[[Fès-Meknès]] | [[Fès]] | 9 | 194 | {{formatnum:4236892}} | 12.52 | {{formatnum:40075}} | 5.64 | 105.72 |- | 4 | style="text-align:left;" |[[Rabat-Salé-Kénitra]] | [[Rabat]] | 7 | 114 | {{formatnum:4580866}} | 13.53 | {{formatnum:18194}} | 2.56 | 251.78 |- | 5 | style="text-align:left;" | [[Béni Mellal-Khénifra]] | [[Béni Mellal]] | 6 | 164 | {{formatnum:2520776}} | 7.45 | {{formatnum:41033}} | 5.77 |61.43 |- | 6 | style="text-align:left;" | [[Casablanca-Settat]] | [[Casablanca]] | 9 | 153 | {{formatnum:6861739}} | 20.27 | {{formatnum:19448}} | 2.74 | 352.82 |- | 7 | style="text-align:left;" | [[Marrakech-Safi]] | [[Marrakech]] | 8 | 251 | {{formatnum:4520569}} | 13.36 | {{formatnum:39167}} | 5.51 | 115.42 |- | 8 | style="text-align:left;" | [[Drâa-Tafilalet]] |[[Errachidia]] | 5 | 109 | {{formatnum:1635008}} | 4.83 | {{formatnum:132167}} | 18.59 | 12.37 |- | 9 | style="text-align:left;" | [[Souss-Massa]] | [[Agadir]] | 6 | 175 | {{formatnum:2676847}} | 7.91 | {{formatnum:53789}} | 7.57 | 49.77 |- | 10 | style="text-align:left;" | [[Guelmim-Oued Noun]] | [[Guelmim]] | 4 | 53 | {{formatnum:433757}} | 1.28 | {{formatnum:46108}} | 6.49 | 9.41 |- | 11 | style="text-align:left;" | [[Laâyoune-Sakia El Hamra]] | [[Laâyoune]] | 4 | 20 | {{formatnum:367758}} | 1.09 | {{formatnum:140018}} | 19.7 | 2.63 |- | 12 | style="text-align:left;" | [[Dakhla-Oued Ed-Dahab]] | [[Dakhla, Western Sahara|Dakhla]] | 2 | 13 | {{formatnum:142955}} | 0.42 | {{formatnum:130898}} | 18.41 | 1.09 |- | | | '''Total''' | '''75''' | '''1503''' | '''{{formatnum:33848242}}''' | '''100''' | '''{{formatnum:710850}}''' | '''100''' | 47.62 |} [[File:Morocco_Regions_2015_numbered.svg|center|thumb|280px|Administrative divisions of [[Morocco]]]] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101970490 A Trip Through Morocco’s Rif Mountains] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101970248 Fez​—Where Past Meets Present] * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201108/Ibn-Battuta-Reveals-His-World/ Ibn Battuta Reveals His World] == Xigasho == <references /> {{Gumud}} {{Dalalka Afrika}} [[Category:Afrika]] eiful61e9t1isnm4x0k8o0ivmro41xv Meksiko 0 5287 239046 236583 2022-08-02T06:46:21Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = '''Gobolada Midoobay ee Meksiko''' |conventional_long_name = ''Estados Unidos Mexicanos'' |common_name = Meksiko |qaarada = [[Woqooyiga Ameerika]] |sawir_calan = Flag_of_Mexico.svg |sawir_qaran = Coat_of_arms_of_Mexico.svg |astaan_calan = [[Himno Nacional Mexicano]]''<small><br />"Astaanta Qaranka Meksiko"</small> |image_map = Mexico_(orthographic_projection).svg |caasimada = [[Magalada Maksiko]] |luuqadaha = [[Af-Isbaanish]] |Dawladda = &nbsp; |magac_hogaamiye1 = andarees manweel lobees obradoor |sovereignty_type = Ka xoroobey | GDP_PPP_per_capita = $10,425<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.205 trillion<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $10,550<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = |sovereignty_note = Gumeystihii [[Ispania]] |established_event1 = Taakiikh |established_date1 = 16 [[Sebteembar]], 1810 |area = 1,972,550 km2 |areami² = 761,606 |biyo = 2.5 |population_estimate = 112,322,757 |population_estimate_year = [[2010]] |lacagta = [[Beeso]](MXN) |wakhti = [[UTC]] -8 |furaha_debeda = +54 |footnote1 = |footnote2 = }} [[File:FE-10_06.jpg|thumb|right|400px|Metroka]] [[File:Sobrevuelos_CDMX_IMG_5982_(39488832615).jpg|thumb|right|400px|Meksiko Caasimda]] [[File:Pechuga_Adobada.jpg|thumb|right|400px| Cunnto Mexique]] [[File:Angel_de_la_Independencia_Mexico_City.jpg|thumb|right|400px|Meksiko Magaaloyinka]] [[W:es:Mexico]] '''Meksiko''' (Mexico) ama '''Gobolada Midoobay ee Meksiko''' [[Af-Isbaanish]] ''Estados Unidos Mexicanos'' waa wadan ku yaalo, [[Woqooyiga Ameerika]], waxoona xuduu la leeyahay, wadamada [[Mareykanka]], [[Guatemala]], iyo [[Belise]], galbeedka neh waxaa kaga dhagan, [[Badweynta Baasifik]], bariga neh, [[Gacanka Meksiko]] iyo badda karabiya. Wadankaan waxaa looga hadlaa luqada af isbaanishka oo ah luqada rasmiga oo looga hadlo. Waayadii hore Meksiko waxee eheed meesha ee ku badnaayeen dadka indianka ah gaar ahan [[Dadka Maya]] iyo [[asteker]].Guushii oo ka gaaray Gumeestihii [[spania|Isbanishka]] dadka astekerka ah taariikhda marka ee eheed 1521, waxaa wadanka meksiko u bilaawday gumeeysigii yurubiyaanka. shacabka meksiko waxee weeydiisan jireen xornimo taasi oo isku badashay dagaal aad u dheer oo dhamaaday waqtigii ee xornimada heleen taariikhda marka ee eheed 1821. Marka ee meksiko xornimada ka heshay isbaanishka wadanka meksiko tartiib tartiib oo u yaraaday. Dhulka Woqooyiga meksiko waxaa laga geday ama ka qaateen ajaaniibta mareykanka, waa marka oo meesha ka bilaawday [[Dagaalkii Mareykanka iyo meksiko]]. 1860kii wadanka waxaa joogay ama ka talinjiray ciidamo ka socdo dalka [[Faransiiska]], waxaana wadanka ka saaray ciidamada meksiko oo hogaaminaayay madaxweynihii [[Benito Juárez]]. Xukunkii dheeraa ee [[Porfirio Diaz']] waxoo dhaliyay kacaankii meksiko oo dhacay 1910. ==Xubin== * [[IADB]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanmha degaan mexico== * {{Flag|Great Britain}} 4,300+ * {{Flag|United States}} 750,200+ * {{Flag|China}} 10,100+ * {{Flag|Germany}} 6,500+ * {{Flag|India}} 25,000+ {{gumud}} {{Dalalka Woqooyiga Ameerika‎}} sumfba14oiee4h598nhckanxp9h6be4 239091 239046 2022-08-02T11:14:20Z 70.50.138.26 /* Waddanmha degaan mexico */ wikitext text/x-wiki {{Dalalka |native_name = '''Gobolada Midoobay ee Meksiko''' |conventional_long_name = ''Estados Unidos Mexicanos'' |common_name = Meksiko |qaarada = [[Woqooyiga Ameerika]] |sawir_calan = Flag_of_Mexico.svg |sawir_qaran = Coat_of_arms_of_Mexico.svg |astaan_calan = [[Himno Nacional Mexicano]]''<small><br />"Astaanta Qaranka Meksiko"</small> |image_map = Mexico_(orthographic_projection).svg |caasimada = [[Magalada Maksiko]] |luuqadaha = [[Af-Isbaanish]] |Dawladda = &nbsp; |magac_hogaamiye1 = andarees manweel lobees obradoor |sovereignty_type = Ka xoroobey | GDP_PPP_per_capita = $10,425<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.205 trillion<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $10,550<ref name="IMF database 2018" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = |sovereignty_note = Gumeystihii [[Ispania]] |established_event1 = Taakiikh |established_date1 = 16 [[Sebteembar]], 1810 |area = 1,972,550 km2 |areami² = 761,606 |biyo = 2.5 |population_estimate = 112,322,757 |population_estimate_year = [[2010]] |lacagta = [[Beeso]](MXN) |wakhti = [[UTC]] -8 |furaha_debeda = +54 |footnote1 = |footnote2 = }} [[File:FE-10_06.jpg|thumb|right|400px|Metroka]] [[File:Sobrevuelos_CDMX_IMG_5982_(39488832615).jpg|thumb|right|400px|Meksiko Caasimda]] [[File:Pechuga_Adobada.jpg|thumb|right|400px| Cunnto Mexique]] [[File:Angel_de_la_Independencia_Mexico_City.jpg|thumb|right|400px|Meksiko Magaaloyinka]] [[W:es:Mexico]] '''Meksiko''' (Mexico) ama '''Gobolada Midoobay ee Meksiko''' [[Af-Isbaanish]] ''Estados Unidos Mexicanos'' waa wadan ku yaalo, [[Woqooyiga Ameerika]], waxoona xuduu la leeyahay, wadamada [[Mareykanka]], [[Guatemala]], iyo [[Belise]], galbeedka neh waxaa kaga dhagan, [[Badweynta Baasifik]], bariga neh, [[Gacanka Meksiko]] iyo badda karabiya. Wadankaan waxaa looga hadlaa luqada af isbaanishka oo ah luqada rasmiga oo looga hadlo. Waayadii hore Meksiko waxee eheed meesha ee ku badnaayeen dadka indianka ah gaar ahan [[Dadka Maya]] iyo [[asteker]].Guushii oo ka gaaray Gumeestihii [[spania|Isbanishka]] dadka astekerka ah taariikhda marka ee eheed 1521, waxaa wadanka meksiko u bilaawday gumeeysigii yurubiyaanka. shacabka meksiko waxee weeydiisan jireen xornimo taasi oo isku badashay dagaal aad u dheer oo dhamaaday waqtigii ee xornimada heleen taariikhda marka ee eheed 1821. Marka ee meksiko xornimada ka heshay isbaanishka wadanka meksiko tartiib tartiib oo u yaraaday. Dhulka Woqooyiga meksiko waxaa laga geday ama ka qaateen ajaaniibta mareykanka, waa marka oo meesha ka bilaawday [[Dagaalkii Mareykanka iyo meksiko]]. 1860kii wadanka waxaa joogay ama ka talinjiray ciidamo ka socdo dalka [[Faransiiska]], waxaana wadanka ka saaray ciidamada meksiko oo hogaaminaayay madaxweynihii [[Benito Juárez]]. Xukunkii dheeraa ee [[Porfirio Diaz']] waxoo dhaliyay kacaankii meksiko oo dhacay 1910. ==Xubin== * [[IADB]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanmha degaan mexico== * {{Flag|Mexico}} 128,321,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 129,321,000+ * {{Flag|Arab League}} 135,000+ * {{Flag|Pakistan}} 121,000+ * {{Flag|Brazil}} 121,000+ * {{Flag|Great Britain}} 4,300+ * 🇪🇺 Europeans: 498,000+ * {{Flag|United States}} 750,200+ * {{Flag|China}} 10,100+ {{gumud}} {{Dalalka Woqooyiga Ameerika‎}} i3u2q4a0cmgmf6kcw7ut4q1f3cren2a Maakhir 0 5331 239025 219498 2022-08-02T05:46:47Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = <big>ولاية ماخر الصومال</big> |conventional_long_name = Maakhir State of Somalia |common_name = Maakhir |continent = Africa |p1 = USP |flag_p1 = USP - United Somali Party.jpg |s1 = {{flag|Somaliland}} |flag_s1 = Flag of Puntland.svg |image_flag = Hoggaanka Mideynta deegaanada darawiish ee Sool Sanaag iyo Cayn - SSC flag.jpg |image_coat = Darawiish SSC crest.jpg |image_map = |national_motto = |national_anthem = ''[[Soomaaliyeey toosoo]]'' |official_languages = [[Somali language|Somali]] and [[Arabic language|Arabic]] |capital = [[Badhan, Sanaag|Badhan]] |latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW= |government_type = Federal state |leader_title1 = [[President of Maakhir|President]] |leader_name1 = Jibril Ali Salad Awl |leader_title2 = [[Vice-President of Maakhir|Vice-President]] |leader_name2 = Ahmed Guure Adan |event_start = Declared |date_start = 1 July }} Maamul goboleedka Soomaaliyeed ee Maakhir waa maamul goboleed ka mida ah kana tirsan jamhuuriyadda Soomaaliya. Maakhir waxa ay ku taalaa waqooyi Bari soomaaliya waxaana dega qabiillo badan, waxaa ay ku abtirsataa gobalada Sanaag H/land iyo Galbeedka Gobolka Bari, waana maamul midnimo soomaaliyeed raba Waxa ay bahwadaagyihiin Maamulka [[Khaatumo]]. ==Administrative divisions== [[File:Maakhir map.PNG|thumb|Map of Maakhir.|link=Special:FilePath/Maakhir_map.PNG]] Maakhir claimed the following administrative divisions: [[File:Laasqoray over view.jpg|thumb|right|[[Las Khorey|Laasqoray]], Maakhir, Somalia.]] *'''[[Sanaag]]''' **[[Ceerigaabo]] **[[Badhan]] - former capital of Maakhir **[[Las Khorey]] **[[Carmale]] **[[Hadaaftimo]] **[[Damalla-Hagare]] **[[Yubbe]] **ceelbuh **mindigale **shinbiraale **markad **rad and laako **durduri **geelweyto **biyaguduud *'''[[Haylaan]]''' **[[Dhahar, Haylaan|Dhahar]] **[[Ceelaayo]] **[[Baragaha Qol]] **[[Gacal guule]] **[[Hingalol]] **[[Buraan]] **kaladhacda **cawsane **balibusle *'''[[Barri]]''' **[[Boosaaso]] **[[Galgala]] **[[Ceel daahir]] **[[Majiyahan]] **AFURUR **DHALAN **JINBAC **duudshabeel ===Cities and towns=== [[File:Coat of Arms of Maakhir.svg|thumb|astaanta hore]] The biggest cities in the area claimed by Maakhir Authority were [[Badhan, Sanaag|Badhan]], [[Las Khorey]], [[Dhahar, Sanaag|Dhahar]], [[Buraan]], [[Elaayo]], [[Galgala]], [[Hingalol]], [[Damalla-Hagare]], [[Baragaha qol]] and [[Erigavo]]. ==Politics and government== {| style="float:right;width: 400px;margin-left:20px;padding:5px;" |- ! <big>Parliamentary seats</big> | |- ! Warsangeli seats | |- | {| class="wikitable" style="width:400px;" |- ! Subclan !! Seats !! Location |- | Adan Sa'iid, Cumar|| 4||Calmadow, Laasqoray , Badhan & Hadaaftimo Central Sanaag |- | Bah-Majeerteen, Cumar|| 7 || Badhan, Laasqoray, Ceelbuh, Hadaaftimo, Durduri , Xubeera & Calmadow Central Sanaag |- | Gaashanbuur, Cumar|| 3 || Buraan,Balibusle, Ceelaanyo & Cawsane East Sanaag |- | Warlabe || 4 || Mindhicir, Rad, Badhan, Central Sanaag |- | Ogayslabe || 4 || Badhan, Hadaaftimo, Ceerigaabo, Lasqoray, central Sanaag |- | Reer Saalah, Cumar|| 2 || Midigale, Xingalool,Badhan,Habar-shiro, Central Sanaag |- | Muhumud, Cumar|| 2 || Shinbirale, Western Sanaag |- | Noah, Cumar|| 2 || Erigavo, Yube , Hadaaftimo , LaaqorayWestern Sanaag |- | Bahogayslabe, Cumar|| 2 || Erigavo, Carmaale, Damale Haggare, Western Sanaag |- | Bahidoor, Cumar|| 2 || Hingalool, Sibaayo South Sanaag |- | Jibrel Sa'iid, Cumar|| 2 || Erigavo, Darasalaam, Western Sanaag |- | Adan Yakub, Cumar|| 2 || Hingalool, South Sanaag |- | Reer Mohamed, Dubays|| 3 || Dhahar,Ceelaayo, Bosaso,(Ha/land and Bari) |- | Reer hasan, Dubays|| 3 || Baraagaha Qol, Bosaso(Ha/land and Bari) |- | Reer yusuf, Dubays|| 3 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) | Reer mohamed, cumar Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso,(Ha/land and Bari) |- | Hoseena Darays, Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso,Laskry (Ha/land and Bari) |- | Reer Ali muse, Dubays|| 3 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | Reer Ugaar, Dubays|| 1 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | Reer Ali Goray, Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | Reer Omar, Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso,Laskry (Ha/land and Bari) |- | Othman Ugaryahan, Dubays||2 || Dhahar,Bosaso,Laskry (Ha/land and Bari) |- | Hanif, Dubays|| 3 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | reer Agla, Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | Muslin, Dubays|| 2 || Dhahar,Bosaso (Ha/land and Bari) |- | Awramale || 5 || Bosaso, Kismayo, Bulo Haji |} |- !Other seats |- | {| class="wikitable" style="width:400px;" |- ! Other group !! Seats !! Location |- | Women || 5 || Not specified |- | |} The disputed status between Puntland and Somaliland has also meant that Sanaag as a whole may not have received all the available and apportioned aid from UN [[non-governmental organization]]s (NGO)s and [[Aid agency|aid agencies]]. The newly established Maakhir government has made this issue one of their first priorities, and appealed to the Warsangali [[Diaspora]] for assistance.<ref>[http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=997 Jibrell has called the Diaspora to reach out to increasing IDPs in Sanaag and establish Civil Society Organisations]{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ===Government=== Due to drought conditions, administrative problems and threats of invasion from Somaliland, the government of Maakhir was dissolved on 6 April 2008 by governmental and presidential decree. President Jibril promised a new government by June 2008, but Warsangelis decided instead to rally behind the campaign to elect General Ilkajir as President of Puntland. By the swearing in of the new president of Puntland, Abdirahman Mohamud Farole, Maakhir had fully rejoined Puntland. The two branches of government in Maakhir (the Parliament and the Executive) were led by: * '''President Jibril Ali Salad''' - President of Maakhir * '''Eng. Ahmed Gure Adam''' - Vice President * '''Eng. Farah mohamed Ali''' - The House of Representative Speaker ====State secretaries==== Maakhir State of Somalia had 17 State secretaries. Former President Salad appointed seven people to his cabinet on 4 August 2007.<ref>{{Cite news | url=http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1025 | title=Maakhir State of Somalia names State Secretaries | year=2007 | publisher=Laasqoray.net | accessdate=2012-10-03 | archivedate=2007-09-28 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070928162400/http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1025 | ciwaan=Nuqul Archive | dead-url=yes }}</ref> Ahmed Sheikh Salah resigned from the cabinet due to health reasons, and eleven more secretaries were added on 8 September 2007,<ref>{{Cite news | url=http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1278 | title=Maakhir State of Somalia names 7 new State Secretaries | year=2007 | publisher=Laasqoray.net | ciwaan=Nuqul Archive | access-date=2014-01-30 | archive-date=2007-08-12 | archive-url=https://archive.is/20070812133915/http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1278 | dead-url=yes }}</ref> establishing the following State Secretaries (called Xoghayaashan in Somali): * '''Mr. Ahmed Hussein Yuusuf''' - Secretary of State for Interior and Security Department * '''ENG Saeed Adan Saeed''' - Secretary of State for Housing. * '''Miss Hodan Khalif issa ''' - Secretary State for Finance and Commerce. * '''Mr. Iimaan Haji Warsame Faarah''' - Secretary of State for Environment. * '''Mr. Mohamud Mohamed Iise''' - Secretary of State for Social and Labor & Employers affairs. * '''Mr. Sa'iid Du'aale Mohamed''' - Secretary of State for Transports. * '''Mr. Sadik Abdi Misan''' - Secretary of State for Natural Resources * '''Mr. Ali Sa'iid Osmaan Qodah''' - Secretary of State for Trade and Manufacturing * '''Mr. Abdurrahman Sa'iid Ahmed''' - Secretary of State for International Relations * '''Prof. Ali Abdurrahman Hirsi''' - Secretary of State for Federal relations * '''Prof. Mohamed Ali Mohamed''' - Secretary of State for reconciliation and peace affairs. * '''Mr. Omar Liibaan''' - Secretary of State for justice and Religious affairs. * '''Ms. Zainab Ismaa'iil Mohamed''' - Secretary of State for Family welfare. * '''Dr. Ahmed Ali Mire''' - Secretary of State for Agricultures and Livestock * '''Mr. Abdulkadir Mohamed Sa'iid''' - Secretary of State for Fishing and marine resources. * '''Eng. Abdirizak Ali Mohamed (Black)''' - Secretary of State for Media and Culture. * '''Mr. Ali Mohamud Nuur (Ali Sanaag)''' - Commander of Maakhir Police Forces. The Parliament of Maakhir had 38 members.<ref>{{Cite web |ciwaan=Maakhir State of Somalia increases its Parliament members |url=http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1071 |access-date=2014-01-30 |archive-date=2007-09-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928162337/http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1071 |dead-url=yes }}</ref> ===Recognition=== Maakhir had received legitimate political support from Asha Abdalla, who represented Sanaag in the Transitional Federal Parliament.<ref>{{cite news|title=Maakhir State gains support in Somalia parliament|url=http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1252|work=Laasqoray.net|publisher=Garowe Online|date=2007-09-05|accessdate=2007-11-21|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=2007-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20070928162332/http://www.laasqoray.net/view_article.php?articleid=1252|dead-url=yes}}</ref> The state was never formally recognized by the TFG as a whole. ==See also== *[[Somaliland-Puntland dispute]] *[[Maakhir Coast]] ==References == {{reflist|2}} {{States of Somalia}} {{Africa}} {{Indian Ocean}} {{Coord missing|Somalia}} [[Category:Divided regions]] [[Category:States of Somalia]] [[Category:States and territories established in 2007]] [[Category:Territorial disputes of Somalia]] [[Category:2007 establishments in Somalia]] [[Category:Puntland]] [[Category:States and territories disestablished in 2009]] |year_start = 2007 |event_end = Dissolved |date_end = 11 December |year_end = 2008 |stat_year1 = |stat_area1 = 45000 |stat_pop1 = 900000 |currency = Somali shilling |cctld = [[.so]] |calling_code = 252 |footnotes = }} '''Maakhir''' ({{lang-so|''Goboleedka Maakhir''}}; {{lang-ar| ماخر }} {{transl|ar|'' Maakhirian''}}), officially the '''Maakhir State of Somalia''' ({{lang-so|''Maamul Goboleedka Maakhiran''}}; {{lang-ar|ولاية ماخر الصومال}} {{transl|ar|''Wilaayatul baladul Maakhir balad- aṣ-Ṣūmmāal''}}) Waxa uu ahaa maamul goboleed iskiis isu maamula waxaana uu dhacaa Gobolada Waqooyi Bari [[Somalia]], Maamulkan waxaa sheegta inay ka taliyaan Maamulada [[Somaliland]] and [[Puntland]] oo ay dano Siyaasadeed iyo kuwo Dhaqaale kaga xiranyihiin Goboladan Maakhir . Bishii 12 aad ee sanadkii 2008 da ayuu maamulkan si toos ah ula midoobay mar labaad Puntland.<ref name="Wsmaak">{{cite web|title=Somalia - Maakhir|url=http://www.worldstatesmen.org/Somalia.html#Maakhir|publisher=Worldstatesmen|accessdate=2 October 2013}}</ref> 1kbw1qdmbdfpmg9ui3l3u7vf1qlfsdz Koonfur Kuuriya 0 5403 239079 238840 2022-08-02T09:15:01Z Mwasoge 29030 /* Xubin */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Koonfur Korea | common_name = South Korea | native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose--> | image_flag = Flag of South Korea.svg | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div> | other_symbol_type = | alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams | image_coat = | alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon | symbol_type = Emblem | national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref> | anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div> | image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg | map_width = 250px | alt_map = | map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea | capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref> | languages_type = [[Official script]] | languages = [[Hangul]] | ethnic_groups = {{plainlist| * 95.1% [[Koreans|Korean]] * 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]] }} | ethnic_groups_year = 2019 | ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space; |56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]] |27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}} |15.5% [[Korean Buddhism]] |0.8% Others }} | religion_year = 2015 | religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/> | demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}} | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of South Korea|President]] | leader_name1 = [[Moon Jae-in]] | leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]] | leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]] | leader_name3 = [[Park Byeong-seug]] | leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]] | leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]] | leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]] | legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]] | established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]] | established_date1 = {{circa}} 7th century BCE | established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}} | established_date2 = 1 March 1919 | established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]] | established_date3 = 11 April 1919 | established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]] | established_date4 = 15 August 1945 | established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]] | established_date5 = 8 September 1945 | established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]] | established_date6 = 15 August 1948 | established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]] | established_date7 = 25 February 1988 | established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]] | established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}} | area_km2 = 100,363 | area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 38,750 | percent_water = 0.3 (301&nbsp;km{{smallsup|2}}{{\}}116&nbsp;mi{{smallsup|2}}) | population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = 27th | population_density_km2 = 507 | population_density_rank = 13th | GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 14th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 28th | GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 10th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 28th | Gini = 34.5 | Gini_year = 2018 | Gini_change = decrease | Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. --> | HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --> | HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 23rd | currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩) | currency_code = KRW | time_zone = [[Korea Standard Time]] | utc_offset = +9 | date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}} | electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]] | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]] | cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}} }} {{Infobox | title = Republic of Korea | image = South Korea with Hanja.svg | image_size = 300px | caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts. | skhangul = {{linktext|대한민국}} | skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}} | skmr = Taehan Min’guk | rr = Daehan Min(-)guk | color = khaki | context = north }} {{Infobox | title = South Korea | skhangul = {{linktext|남|한}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}} | skrr = Namhan | skmr = Namhan | nkhangul = {{linktext|남|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}} | nkrr = Namjoseon | nkmr = Namchosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} {{Infobox transliteration | title = Korea | skhangul = {{linktext|한|국}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}} | skrr = Han(-)guk | skmr = Han’guk | nkhangul = {{linktext|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}} | nkrr = Joseon | nkmr = Chosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} [[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px| Busan Tower.]] [[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px| Gangnam area, South of Seoul.]] [[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]] [[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px| Myeongdong Neon at Night,Seoul.]] [[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]] [[File:Korea-Seoul-Yeouido-LG_Twin_building-01.jpg|thumb|left|197px|]] [[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]] [[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]] '''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii. Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanamaha degaan Koonfur korea== *'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+ * {{Flag|United Kingdom}} 3,000+ * {{Flag|United States}} 20,000+ * {{Flag|Taiwan}} 40,000+ * {{Flag|China}} 3,000+ 6r8xdzehmwgup8dtjbfoo79jei7s8s7 239080 239079 2022-08-02T09:17:40Z Mwasoge 29030 /* Waddanamaha degaan Koonfur korea */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Koonfur Korea | common_name = South Korea | native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose--> | image_flag = Flag of South Korea.svg | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div> | other_symbol_type = | alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams | image_coat = | alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon | symbol_type = Emblem | national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref> | anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div> | image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg | map_width = 250px | alt_map = | map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea | capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref> | languages_type = [[Official script]] | languages = [[Hangul]] | ethnic_groups = {{plainlist| * 95.1% [[Koreans|Korean]] * 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]] }} | ethnic_groups_year = 2019 | ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space; |56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]] |27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}} |15.5% [[Korean Buddhism]] |0.8% Others }} | religion_year = 2015 | religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/> | demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}} | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of South Korea|President]] | leader_name1 = [[Moon Jae-in]] | leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]] | leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]] | leader_name3 = [[Park Byeong-seug]] | leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]] | leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]] | leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]] | legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]] | established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]] | established_date1 = {{circa}} 7th century BCE | established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}} | established_date2 = 1 March 1919 | established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]] | established_date3 = 11 April 1919 | established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]] | established_date4 = 15 August 1945 | established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]] | established_date5 = 8 September 1945 | established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]] | established_date6 = 15 August 1948 | established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]] | established_date7 = 25 February 1988 | established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]] | established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}} | area_km2 = 100,363 | area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 38,750 | percent_water = 0.3 (301&nbsp;km{{smallsup|2}}{{\}}116&nbsp;mi{{smallsup|2}}) | population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = 27th | population_density_km2 = 507 | population_density_rank = 13th | GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 14th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 28th | GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 10th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 28th | Gini = 34.5 | Gini_year = 2018 | Gini_change = decrease | Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. --> | HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --> | HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 23rd | currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩) | currency_code = KRW | time_zone = [[Korea Standard Time]] | utc_offset = +9 | date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}} | electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]] | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]] | cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}} }} {{Infobox | title = Republic of Korea | image = South Korea with Hanja.svg | image_size = 300px | caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts. | skhangul = {{linktext|대한민국}} | skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}} | skmr = Taehan Min’guk | rr = Daehan Min(-)guk | color = khaki | context = north }} {{Infobox | title = South Korea | skhangul = {{linktext|남|한}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}} | skrr = Namhan | skmr = Namhan | nkhangul = {{linktext|남|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}} | nkrr = Namjoseon | nkmr = Namchosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} {{Infobox transliteration | title = Korea | skhangul = {{linktext|한|국}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}} | skrr = Han(-)guk | skmr = Han’guk | nkhangul = {{linktext|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}} | nkrr = Joseon | nkmr = Chosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} [[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px| Busan Tower.]] [[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px| Gangnam area, South of Seoul.]] [[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]] [[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px| Myeongdong Neon at Night,Seoul.]] [[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]] [[File:Korea-Seoul-Yeouido-LG_Twin_building-01.jpg|thumb|left|197px|]] [[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]] [[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]] '''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii. Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanamaha degaan Koonfur korea== *'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+ * {{Flag|Great Britain}} 3,000+ * {{Flag|Taiwan}} 40,000+ * {{Flag|United States}} 20,000+ * {{Flag|China}} 3,000+ 2h3lmu1v8hmgj1ud0fd2f5ilhd8z3jr 239081 239080 2022-08-02T09:18:30Z Mwasoge 29030 /* Waddanamaha degaan Koonfur korea */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Koonfur Korea | common_name = South Korea | native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose--> | image_flag = Flag of South Korea.svg | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div> | other_symbol_type = | alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams | image_coat = | alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon | symbol_type = Emblem | national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref> | anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div> | image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg | map_width = 250px | alt_map = | map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea | capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref> | languages_type = [[Official script]] | languages = [[Hangul]] | ethnic_groups = {{plainlist| * 95.1% [[Koreans|Korean]] * 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]] }} | ethnic_groups_year = 2019 | ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space; |56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]] |27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}} |15.5% [[Korean Buddhism]] |0.8% Others }} | religion_year = 2015 | religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/> | demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}} | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of South Korea|President]] | leader_name1 = [[Moon Jae-in]] | leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]] | leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]] | leader_name3 = [[Park Byeong-seug]] | leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]] | leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]] | leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]] | legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]] | established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]] | established_date1 = {{circa}} 7th century BCE | established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}} | established_date2 = 1 March 1919 | established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]] | established_date3 = 11 April 1919 | established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]] | established_date4 = 15 August 1945 | established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]] | established_date5 = 8 September 1945 | established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]] | established_date6 = 15 August 1948 | established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]] | established_date7 = 25 February 1988 | established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]] | established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}} | area_km2 = 100,363 | area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 38,750 | percent_water = 0.3 (301&nbsp;km{{smallsup|2}}{{\}}116&nbsp;mi{{smallsup|2}}) | population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = 27th | population_density_km2 = 507 | population_density_rank = 13th | GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 14th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 28th | GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 10th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 28th | Gini = 34.5 | Gini_year = 2018 | Gini_change = decrease | Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. --> | HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --> | HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 23rd | currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩) | currency_code = KRW | time_zone = [[Korea Standard Time]] | utc_offset = +9 | date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}} | electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]] | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]] | cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}} }} {{Infobox | title = Republic of Korea | image = South Korea with Hanja.svg | image_size = 300px | caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts. | skhangul = {{linktext|대한민국}} | skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}} | skmr = Taehan Min’guk | rr = Daehan Min(-)guk | color = khaki | context = north }} {{Infobox | title = South Korea | skhangul = {{linktext|남|한}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}} | skrr = Namhan | skmr = Namhan | nkhangul = {{linktext|남|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}} | nkrr = Namjoseon | nkmr = Namchosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} {{Infobox transliteration | title = Korea | skhangul = {{linktext|한|국}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}} | skrr = Han(-)guk | skmr = Han’guk | nkhangul = {{linktext|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}} | nkrr = Joseon | nkmr = Chosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} [[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px| Busan Tower.]] [[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px| Gangnam area, South of Seoul.]] [[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]] [[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px| Myeongdong Neon at Night,Seoul.]] [[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]] [[File:Korea-Seoul-Yeouido-LG_Twin_building-01.jpg|thumb|left|197px|]] [[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]] [[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]] '''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii. Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanamaha degaan Koonfur korea== *'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+ * {{Flag|Great Britain}} 3,000+ * {{Flag|Taiwan}} 40,000+ * {{Flag|United States}} 20,000+ * {{Flag|China}} 138,000+ ohk3pbu78av4a1nb968t250iqvfsdbo 239082 239081 2022-08-02T09:23:54Z Mwasoge 29030 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Koonfur Korea | common_name = South Korea | native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose--> | image_flag = Flag of South Korea.svg | other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div> | other_symbol_type = | alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams | image_coat = | alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon | symbol_type = Emblem | national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref> | anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div> | image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg | map_width = 250px | alt_map = | map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea | capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref> | languages_type = [[Official script]] | languages = [[Hangul]] | ethnic_groups = {{plainlist| * 95.1% [[Koreans|Korean]] * 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]] }} | ethnic_groups_year = 2019 | ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space; |56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]] |27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}} |15.5% [[Korean Buddhism]] |0.8% Others }} | religion_year = 2015 | religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/> | demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}} | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of South Korea|President]] | leader_name1 = [[Moon Jae-in]] | leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]] | leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]] | leader_name3 = [[Park Byeong-seug]] | leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]] | leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]] | leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]] | legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]] | sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]] | established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]] | established_date1 = {{circa}} 7th century BCE | established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}} | established_date2 = 1 March 1919 | established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]] | established_date3 = 11 April 1919 | established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]] | established_date4 = 15 August 1945 | established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]] | established_date5 = 8 September 1945 | established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]] | established_date6 = 15 August 1948 | established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]] | established_date7 = 25 February 1988 | established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]] | established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}} | area_km2 = 100,363 | area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 38,750 | percent_water = 0.3 (301&nbsp;km{{smallsup|2}}{{\}}116&nbsp;mi{{smallsup|2}}) | population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref> | population_estimate_year = 2019 | population_estimate_rank = 27th | population_density_km2 = 507 | population_density_rank = 13th | GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref> | GDP_PPP_year = 2021 | GDP_PPP_rank = 14th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 28th | GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_year = 2021 | GDP_nominal_rank = 10th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 28th | Gini = 34.5 | Gini_year = 2018 | Gini_change = decrease | Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. --> | HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. --> | HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. --> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = 23rd | currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩) | currency_code = KRW | time_zone = [[Korea Standard Time]] | utc_offset = +9 | date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}} | electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]] | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]] | cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}} }} {{Infobox | title = Republic of Korea | image = South Korea with Hanja.svg | image_size = 300px | caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts. | skhangul = {{linktext|대한민국}} | skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}} | skmr = Taehan Min’guk | rr = Daehan Min(-)guk | color = khaki | context = north }} {{Infobox | title = South Korea | skhangul = {{linktext|남|한}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}} | skrr = Namhan | skmr = Namhan | nkhangul = {{linktext|남|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}} | nkrr = Namjoseon | nkmr = Namchosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} {{Infobox transliteration | title = Korea | skhangul = {{linktext|한|국}} | skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}} | skrr = Han(-)guk | skmr = Han’guk | nkhangul = {{linktext|조|선}} | nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}} | nkrr = Joseon | nkmr = Chosŏn | ibox-order = ko4, ko3 }} [[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px| Busan Tower.]] [[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px| Gangnam area, South of Seoul.]] [[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]] [[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px| Myeongdong Neon at Night, Seoul.]] [[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]] [[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]] [[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]] '''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii. Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya. ==Xubin== * [[ADB]] * * [[AIIB]] * * * [[OECD]] * * * [[Bankiga Aduunka]] * * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddanamaha degaan Koonfur korea== *'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+ * {{Flag|Great Britain}} 3,000+ * {{Flag|Taiwan}} 40,000+ * {{Flag|United States}} 20,000+ * {{Flag|China}} 138,000+ 3o9j9ey8ez1nzopol1eon7vluzim5gb Barasiil 0 5464 239087 238962 2022-08-02T10:47:56Z 70.50.138.26 /* Waddnamha degaan Brazil */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = Federative Republic of Brazil |common_name = Brazil |native_name ={{native name|pt|República Federativa do Brasil|fontsize=70%}} |image_flag = Flag of Brazil.svg |alt_flag = |image_coat = Coat of arms of Brazil.svg |alt_coat = |symbol_type = Coat of arms |other_symbol = {{vunblist |''[[National Seal of Brazil|Selo Nacional do Brasil]]'' |{{small|National Seal of Brazil}} |[[File:National Seal of Brazil (color).svg|100px|link=National Seal of Brazil]]}} |other_symbol_type = [[Seal (emblem)|National seal]] |national_motto = {{vunblist |{{native phrase|pt|Ordem e Progresso|italics=on|nolink=on}} |{{small|({{lang-en|"Order and Progress"}})}}}} |national_anthem = {{vunblist|"[[Brazilian National Anthem|Hino Nacional Brasileiro]]"|{{small|({{lang-en|"Brazilian National Anthem"}})}} |<br /><center>[[File:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg|noicon|center]]</center>}} ---- {{vunblist |'''Flag anthem:'''|"[[Brazilian Flag Anthem|Hino à Bandeira Nacional]]"<ref name="HinoBandeira">{{cite web|url=http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |title=Hino à Bandeira Nacional |author=Exército Brasileiro |language=Portuguese |accessdate=29 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222123948/http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |archivedate=22 February 2014 |df= }}</ref>|{{small|({{lang-en|"National Flag Anthem"}})}}|<br /><center>[[File:Brazilian Flag Anthem (Brazilian Army).ogg]]</center>}} |image_map = BRA orthographic.svg |alt_map = |map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=[[South America]] |region_color= grey }} |capital = [[Brasília]] |coordinates = {{Coord|15|47|S|47|52|W|type:city}} |largest_city = [[São Paulo]]<br>{{small|{{coord|23|33|S|46|38|W|display=inline}}}} |languages_type = Official language<br />{{nobold|and national language}} |languages = [[Luuqada Boortaqiiska|Boortaqiiska]]<ref>{{cite web |title=Demographics |publisher=Brazilian Government |url=http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics |accessdate=8 October 2011 |archivedate=17 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111117051415/http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics}}</ref> |ethnic_groups = {{vunblist |47.73% [[Dadka Cad|Caddaan]] |{{nowrap|43.13% Dhafan}} |7.61% [[Dadka Madoow]] |1.09% [[Dadka Aasiya]] |0.43% [[Dadka asaliga ah]] }} |ethnic_groups_year = 2010 |ethnic_groups_ref = <ref name="raca2010">{{cite web |url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/censo2010/caracteristicas_da_populacao/tabelas_pdf/tab3.pdf |title=Caracteristicas da População e dos Domicílios do Censo Demográfico 2010 – Cor ou raça |format=PDF |accessdate=7 April 2012}}</ref> |demonym = Brazilian |government_type = [[Federalism|Federal]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutionalism|constitutional]] [[republic]] |leader_title1 = [[Madaxweyne]] |leader_name1 = [[Jair Bolsonaro]] |leader_title2 = Madaxweyne ku xigeenka |leader_name2 = Hamilton Mourão<ref name="auto1">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/31/dilma-rousseff-impeached-president-brazilian-senate-michel-temer |title=Dilma Rousseff impeached by Brazilian senate |author=Jonathan Watts & Donna Bowater |publisher=The Guardian |accessdate=31 August 2016}}</ref> |leader_title3 = {{nowrap|[[President of the Chamber of Deputies (Brazil)|Madaxweynaha Rugta Wakiilada]]}} |leader_name3 = [[Arthur Lira]] |leader_title4 = [[President of the Federal Senate (Brazil)|Madaxweynaha Guurtida Federaalka]] |leader_name4 = {{nowrap|[[Rodrigo Pacheco]]}} |leader_title5 = [[Supreme Federal Court (Brazil)#President|Madaxweynaha maxkamada sare]] |leader_name5 = [[Luiz Fux]] |legislature = [[National Congress of Brazil|National Congress]] |upper_house = [[Federal Senate]] |lower_house = [[Chamber of Deputies (Brazil)|Chamber of Deputies]] |sovereignty_type = [[Independence of Brazil|Independence]] |sovereignty_note = from the [[United Kingdom of Portugal, Brazil and the Algarves]] |established_event1 = [[Brazilian Independence|Declared]] |established_date1 = 7 September 1822 |established_event2 = [[Treaty of Rio de Janeiro (1825)|Recognized]] |established_date2 = 29 August 1825 |established_event3 = [[Proclamation of the Republic (Brazil)|Republic]] |established_date3 = 15 November 1889 |established_event4 = [[Treaty of Petrópolis]] |established_date4 = 11 November 1903 |established_event5 = [[Constitution of Brazil|Current constitution]] |established_date5 = 5 October 1988 |area_km2 = 8515767 |area_label = Total |area_rank = 5th |area_sq_mi = 3287597 |percent_water = 0.65 |population_estimate = 209,129,000<ref>[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html "Brazil"]. IBGE population estimates.</ref> |population_estimate_year = 2018 |population_estimate_rank = 6th |population_density_km2 = 25 |population_density_sq_mi = 63 |population_density_rank = 199th |GDP_PPP = $3.389 trillion<ref name="World Economic Outlook">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=4&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=273%2C223%2C156%2C924%2C922%2C132%2C134%2C534%2C536%2C136%2C186%2C158%2C112%2C542%2C111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|website=www.imf.org|publisher=International Monetary Fund|accessdate=17 April 2018}}</ref> |GDP_PPP_year = 2018 |GDP_PPP_rank = 8th |GDP_PPP_per_capita = $16,199<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 81th |GDP_nominal = $2.139 trillion<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_year = 2018 |GDP_nominal_rank = 9th |GDP_nominal_per_capita = $10,224<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 65th }} [[File:Centro_do_Rio_visto_do_museu_chácara_do_céu.jpg|thumb|right|394px|]] [[File:Moqueca.jpg|Thumb|right|395px|]] [[File:Aerea2_maracana.jpg|thumb|right|386px|]] Dalka '''Brazil''' oo loogu dhawaaqo República Federativa do Brasil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka ,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km. Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela, Guyana, Suriname iyo French Guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka Brazil xuduud uu kala leeyahay daka Columbia. Galbeedna waxaa kaga beegan Bolivia iyo Peru. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARgentina, iyo Paraguay, halka waqooyi uu ka xiga dalka Urugway. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo Chile. Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)), xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka. iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad. Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya . Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil. Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64% .waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil. Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin :Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya . Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen ''pau-brasil.'' Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad. Sida laga soo xigtay dowlada Brazil waxaa jira dhibaatooyin caafimaada oo ay ugu daran yihiin: * Dhimashada caruurta dalka Brazil waxey gaadhaa 2.51% ilaa 3.77% meelaha ugu badana waa gobalada ku yaala waqooyi bari. * Dhimashada hooyada uurka leh waa 73.1% marka 100 kun oo caruur ahba dhashaan * Dhimashada xanuunada leys qaadsiiyo ayaa ah 151.7 dhimasho 100.000 waxaana sababa xanuuno ku dhaca wadnaha,cudurada wareega dhiigga,oo ay wehliso kuwa keena kansarka, iyo kuwa kale oo ku dhinta sababo ka baxsan kuwa aan soo sheegay sida ( shilalka gaadiidka,rabshadaha,iyo is miidaaminta ) * Sanadkii 2002 Brazil waxey xisaabisay in 40% xaalado cudarka duumada Amerika in ay ku haybsatay,ku dhawaad 99% in ay yihiin gobalka LEGAL AMAZON. '''''DHINACA SAXAAFADA''''' Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii .Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro. Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar . Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America , xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay. Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar '''CIYAARAHA''' Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer .markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002 . sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii , waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta '''PELE''', sidoo kale waxaa ka soo baxay'''Garrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar.''' ==Xubin== * [[IADB]] * [[AIIB]] * [[Mercosur]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddnamha degaan Brazil== * {{Flag|Brazil}} 205,458,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 389,000+ * {{Flag|Arab League}} 4.389,000+ * {{Flag|Pakistan}} 389,000+ * {{Flag|Japan}} 56,000+ * {{Flag|Italy}} 20000+ * {{Flag|South Korea}} 200,000+ * {{Flag|Great Britain}} 121,000+ * {{Flag|United States}} 221,000+ * {{Flag|China}} 1,200,000+ Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto , sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon ,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil. Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro , waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh Brazil 92% baabuurta taal waa cusab. ==Sido kale fiiri== * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201312/visit-to-brazil/ A Visit to Brazil] * [[brazil]]'' * [[mexico]]'' * [[Paraguay]] {{Dalalka Ameerikada Koonfureed}} 6h9i1jhggxoxuuhgnzchr332n2y627y 239088 239087 2022-08-02T10:49:41Z 70.50.138.26 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = Federative Republic of Brazil |common_name = Brazil |native_name ={{native name|pt|República Federativa do Brasil|fontsize=70%}} |image_flag = Flag of Brazil.svg |alt_flag = |image_coat = Coat of arms of Brazil.svg |alt_coat = |symbol_type = Coat of arms |other_symbol = {{vunblist |''[[National Seal of Brazil|Selo Nacional do Brasil]]'' |{{small|National Seal of Brazil}} |[[File:National Seal of Brazil (color).svg|100px|link=National Seal of Brazil]]}} |other_symbol_type = [[Seal (emblem)|National seal]] |national_motto = {{vunblist |{{native phrase|pt|Ordem e Progresso|italics=on|nolink=on}} |{{small|({{lang-en|"Order and Progress"}})}}}} |national_anthem = {{vunblist|"[[Brazilian National Anthem|Hino Nacional Brasileiro]]"|{{small|({{lang-en|"Brazilian National Anthem"}})}} |<br /><center>[[File:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg|noicon|center]]</center>}} ---- {{vunblist |'''Flag anthem:'''|"[[Brazilian Flag Anthem|Hino à Bandeira Nacional]]"<ref name="HinoBandeira">{{cite web|url=http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |title=Hino à Bandeira Nacional |author=Exército Brasileiro |language=Portuguese |accessdate=29 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222123948/http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |archivedate=22 February 2014 |df= }}</ref>|{{small|({{lang-en|"National Flag Anthem"}})}}|<br /><center>[[File:Brazilian Flag Anthem (Brazilian Army).ogg]]</center>}} |image_map = BRA orthographic.svg |alt_map = |map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=[[South America]] |region_color= grey }} |capital = [[Brasília]] |coordinates = {{Coord|15|47|S|47|52|W|type:city}} |largest_city = [[São Paulo]]<br>{{small|{{coord|23|33|S|46|38|W|display=inline}}}} |languages_type = Official language<br />{{nobold|and national language}} |languages = [[Luuqada Boortaqiiska|Boortaqiiska]]<ref>{{cite web |title=Demographics |publisher=Brazilian Government |url=http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics |accessdate=8 October 2011 |archivedate=17 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111117051415/http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics}}</ref> |ethnic_groups = {{vunblist |47.73% [[Dadka Cad|Caddaan]] |{{nowrap|43.13% Dhafan}} |7.61% [[Dadka Madoow]] |1.09% [[Dadka Aasiya]] |0.43% [[Dadka asaliga ah]] }} |ethnic_groups_year = 2010 |ethnic_groups_ref = <ref name="raca2010">{{cite web |url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/censo2010/caracteristicas_da_populacao/tabelas_pdf/tab3.pdf |title=Caracteristicas da População e dos Domicílios do Censo Demográfico 2010 – Cor ou raça |format=PDF |accessdate=7 April 2012}}</ref> |demonym = Brazilian |government_type = [[Federalism|Federal]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutionalism|constitutional]] [[republic]] |leader_title1 = [[Madaxweyne]] |leader_name1 = [[Jair Bolsonaro]] |leader_title2 = Madaxweyne ku xigeenka |leader_name2 = Hamilton Mourão<ref name="auto1">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/31/dilma-rousseff-impeached-president-brazilian-senate-michel-temer |title=Dilma Rousseff impeached by Brazilian senate |author=Jonathan Watts & Donna Bowater |publisher=The Guardian |accessdate=31 August 2016}}</ref> |leader_title3 = {{nowrap|[[President of the Chamber of Deputies (Brazil)|Madaxweynaha Rugta Wakiilada]]}} |leader_name3 = [[Arthur Lira]] |leader_title4 = [[President of the Federal Senate (Brazil)|Madaxweynaha Guurtida Federaalka]] |leader_name4 = {{nowrap|[[Rodrigo Pacheco]]}} |leader_title5 = [[Supreme Federal Court (Brazil)#President|Madaxweynaha maxkamada sare]] |leader_name5 = [[Luiz Fux]] |legislature = [[National Congress of Brazil|National Congress]] |upper_house = [[Federal Senate]] |lower_house = [[Chamber of Deputies (Brazil)|Chamber of Deputies]] |sovereignty_type = [[Independence of Brazil|Independence]] |sovereignty_note = from the [[United Kingdom of Portugal, Brazil and the Algarves]] |established_event1 = [[Brazilian Independence|Declared]] |established_date1 = 7 September 1822 |established_event2 = [[Treaty of Rio de Janeiro (1825)|Recognized]] |established_date2 = 29 August 1825 |established_event3 = [[Proclamation of the Republic (Brazil)|Republic]] |established_date3 = 15 November 1889 |established_event4 = [[Treaty of Petrópolis]] |established_date4 = 11 November 1903 |established_event5 = [[Constitution of Brazil|Current constitution]] |established_date5 = 5 October 1988 |area_km2 = 8515767 |area_label = Total |area_rank = 5th |area_sq_mi = 3287597 |percent_water = 0.65 |population_estimate = 209,129,000<ref>[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html "Brazil"]. IBGE population estimates.</ref> |population_estimate_year = 2018 |population_estimate_rank = 6th |population_density_km2 = 25 |population_density_sq_mi = 63 |population_density_rank = 199th |GDP_PPP = $3.389 trillion<ref name="World Economic Outlook">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=4&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=273%2C223%2C156%2C924%2C922%2C132%2C134%2C534%2C536%2C136%2C186%2C158%2C112%2C542%2C111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|website=www.imf.org|publisher=International Monetary Fund|accessdate=17 April 2018}}</ref> |GDP_PPP_year = 2018 |GDP_PPP_rank = 8th |GDP_PPP_per_capita = $16,199<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 81th |GDP_nominal = $2.139 trillion<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_year = 2018 |GDP_nominal_rank = 9th |GDP_nominal_per_capita = $10,224<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 65th }} [[File:Centro_do_Rio_visto_do_museu_chácara_do_céu.jpg|thumb|right|193px|]] [[File:Moqueca.jpg|Thumb|right|194px|]] [[File:Aerea2_maracana.jpg|thumb|right|195px|]] Dalka '''Brazil''' oo loogu dhawaaqo República Federativa do Brasil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka ,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km. Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela, Guyana, Suriname iyo French Guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka Brazil xuduud uu kala leeyahay daka Columbia. Galbeedna waxaa kaga beegan Bolivia iyo Peru. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARgentina, iyo Paraguay, halka waqooyi uu ka xiga dalka Urugway. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo Chile. Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)), xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka. iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad. Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya . Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil. Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64% .waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil. Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin :Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya . Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen ''pau-brasil.'' Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad. Sida laga soo xigtay dowlada Brazil waxaa jira dhibaatooyin caafimaada oo ay ugu daran yihiin: * Dhimashada caruurta dalka Brazil waxey gaadhaa 2.51% ilaa 3.77% meelaha ugu badana waa gobalada ku yaala waqooyi bari. * Dhimashada hooyada uurka leh waa 73.1% marka 100 kun oo caruur ahba dhashaan * Dhimashada xanuunada leys qaadsiiyo ayaa ah 151.7 dhimasho 100.000 waxaana sababa xanuuno ku dhaca wadnaha,cudurada wareega dhiigga,oo ay wehliso kuwa keena kansarka, iyo kuwa kale oo ku dhinta sababo ka baxsan kuwa aan soo sheegay sida ( shilalka gaadiidka,rabshadaha,iyo is miidaaminta ) * Sanadkii 2002 Brazil waxey xisaabisay in 40% xaalado cudarka duumada Amerika in ay ku haybsatay,ku dhawaad 99% in ay yihiin gobalka LEGAL AMAZON. '''''DHINACA SAXAAFADA''''' Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii .Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro. Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar . Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America , xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay. Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar '''CIYAARAHA''' Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer .markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002 . sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii , waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta '''PELE''', sidoo kale waxaa ka soo baxay'''Garrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar.''' ==Xubin== * [[IADB]] * [[AIIB]] * [[Mercosur]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddnamha degaan Brazil== * {{Flag|Brazil}} 205,458,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 389,000+ * {{Flag|Arab League}} 4.389,000+ * {{Flag|Pakistan}} 389,000+ * {{Flag|Japan}} 56,000+ * {{Flag|Italy}} 20000+ * {{Flag|South Korea}} 200,000+ * {{Flag|Great Britain}} 121,000+ * {{Flag|United States}} 221,000+ * {{Flag|China}} 1,200,000+ Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto , sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon ,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil. Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro , waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh Brazil 92% baabuurta taal waa cusab. ==Sido kale fiiri== * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201312/visit-to-brazil/ A Visit to Brazil] * [[brazil]]'' * [[mexico]]'' * [[Paraguay]] {{Dalalka Ameerikada Koonfureed}} ah7dme5latwcajhbngcbfq0ynn5d7jn 239090 239088 2022-08-02T11:04:26Z 70.50.138.26 /* Waddnamha degaan Brazil */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = Federative Republic of Brazil |common_name = Brazil |native_name ={{native name|pt|República Federativa do Brasil|fontsize=70%}} |image_flag = Flag of Brazil.svg |alt_flag = |image_coat = Coat of arms of Brazil.svg |alt_coat = |symbol_type = Coat of arms |other_symbol = {{vunblist |''[[National Seal of Brazil|Selo Nacional do Brasil]]'' |{{small|National Seal of Brazil}} |[[File:National Seal of Brazil (color).svg|100px|link=National Seal of Brazil]]}} |other_symbol_type = [[Seal (emblem)|National seal]] |national_motto = {{vunblist |{{native phrase|pt|Ordem e Progresso|italics=on|nolink=on}} |{{small|({{lang-en|"Order and Progress"}})}}}} |national_anthem = {{vunblist|"[[Brazilian National Anthem|Hino Nacional Brasileiro]]"|{{small|({{lang-en|"Brazilian National Anthem"}})}} |<br /><center>[[File:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg|noicon|center]]</center>}} ---- {{vunblist |'''Flag anthem:'''|"[[Brazilian Flag Anthem|Hino à Bandeira Nacional]]"<ref name="HinoBandeira">{{cite web|url=http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |title=Hino à Bandeira Nacional |author=Exército Brasileiro |language=Portuguese |accessdate=29 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222123948/http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |archivedate=22 February 2014 |df= }}</ref>|{{small|({{lang-en|"National Flag Anthem"}})}}|<br /><center>[[File:Brazilian Flag Anthem (Brazilian Army).ogg]]</center>}} |image_map = BRA orthographic.svg |alt_map = |map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=[[South America]] |region_color= grey }} |capital = [[Brasília]] |coordinates = {{Coord|15|47|S|47|52|W|type:city}} |largest_city = [[São Paulo]]<br>{{small|{{coord|23|33|S|46|38|W|display=inline}}}} |languages_type = Official language<br />{{nobold|and national language}} |languages = [[Luuqada Boortaqiiska|Boortaqiiska]]<ref>{{cite web |title=Demographics |publisher=Brazilian Government |url=http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics |accessdate=8 October 2011 |archivedate=17 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111117051415/http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics}}</ref> |ethnic_groups = {{vunblist |47.73% [[Dadka Cad|Caddaan]] |{{nowrap|43.13% Dhafan}} |7.61% [[Dadka Madoow]] |1.09% [[Dadka Aasiya]] |0.43% [[Dadka asaliga ah]] }} |ethnic_groups_year = 2010 |ethnic_groups_ref = <ref name="raca2010">{{cite web |url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/censo2010/caracteristicas_da_populacao/tabelas_pdf/tab3.pdf |title=Caracteristicas da População e dos Domicílios do Censo Demográfico 2010 – Cor ou raça |format=PDF |accessdate=7 April 2012}}</ref> |demonym = Brazilian |government_type = [[Federalism|Federal]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutionalism|constitutional]] [[republic]] |leader_title1 = [[Madaxweyne]] |leader_name1 = [[Jair Bolsonaro]] |leader_title2 = Madaxweyne ku xigeenka |leader_name2 = Hamilton Mourão<ref name="auto1">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/31/dilma-rousseff-impeached-president-brazilian-senate-michel-temer |title=Dilma Rousseff impeached by Brazilian senate |author=Jonathan Watts & Donna Bowater |publisher=The Guardian |accessdate=31 August 2016}}</ref> |leader_title3 = {{nowrap|[[President of the Chamber of Deputies (Brazil)|Madaxweynaha Rugta Wakiilada]]}} |leader_name3 = [[Arthur Lira]] |leader_title4 = [[President of the Federal Senate (Brazil)|Madaxweynaha Guurtida Federaalka]] |leader_name4 = {{nowrap|[[Rodrigo Pacheco]]}} |leader_title5 = [[Supreme Federal Court (Brazil)#President|Madaxweynaha maxkamada sare]] |leader_name5 = [[Luiz Fux]] |legislature = [[National Congress of Brazil|National Congress]] |upper_house = [[Federal Senate]] |lower_house = [[Chamber of Deputies (Brazil)|Chamber of Deputies]] |sovereignty_type = [[Independence of Brazil|Independence]] |sovereignty_note = from the [[United Kingdom of Portugal, Brazil and the Algarves]] |established_event1 = [[Brazilian Independence|Declared]] |established_date1 = 7 September 1822 |established_event2 = [[Treaty of Rio de Janeiro (1825)|Recognized]] |established_date2 = 29 August 1825 |established_event3 = [[Proclamation of the Republic (Brazil)|Republic]] |established_date3 = 15 November 1889 |established_event4 = [[Treaty of Petrópolis]] |established_date4 = 11 November 1903 |established_event5 = [[Constitution of Brazil|Current constitution]] |established_date5 = 5 October 1988 |area_km2 = 8515767 |area_label = Total |area_rank = 5th |area_sq_mi = 3287597 |percent_water = 0.65 |population_estimate = 209,129,000<ref>[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html "Brazil"]. IBGE population estimates.</ref> |population_estimate_year = 2018 |population_estimate_rank = 6th |population_density_km2 = 25 |population_density_sq_mi = 63 |population_density_rank = 199th |GDP_PPP = $3.389 trillion<ref name="World Economic Outlook">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=4&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=273%2C223%2C156%2C924%2C922%2C132%2C134%2C534%2C536%2C136%2C186%2C158%2C112%2C542%2C111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|website=www.imf.org|publisher=International Monetary Fund|accessdate=17 April 2018}}</ref> |GDP_PPP_year = 2018 |GDP_PPP_rank = 8th |GDP_PPP_per_capita = $16,199<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 81th |GDP_nominal = $2.139 trillion<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_year = 2018 |GDP_nominal_rank = 9th |GDP_nominal_per_capita = $10,224<ref name="World Economic Outlook"/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 65th }} [[File:Centro_do_Rio_visto_do_museu_chácara_do_céu.jpg|thumb|right|193px|]] [[File:Moqueca.jpg|Thumb|right|194px|]] [[File:Aerea2_maracana.jpg|thumb|right|195px|]] Dalka '''Brazil''' oo loogu dhawaaqo República Federativa do Brasil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka ,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km. Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela, Guyana, Suriname iyo French Guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka Brazil xuduud uu kala leeyahay daka Columbia. Galbeedna waxaa kaga beegan Bolivia iyo Peru. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARgentina, iyo Paraguay, halka waqooyi uu ka xiga dalka Urugway. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo Chile. Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)), xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka. iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad. Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya . Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil. Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64% .waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil. Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin :Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya . Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen ''pau-brasil.'' Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad. Sida laga soo xigtay dowlada Brazil waxaa jira dhibaatooyin caafimaada oo ay ugu daran yihiin: * Dhimashada caruurta dalka Brazil waxey gaadhaa 2.51% ilaa 3.77% meelaha ugu badana waa gobalada ku yaala waqooyi bari. * Dhimashada hooyada uurka leh waa 73.1% marka 100 kun oo caruur ahba dhashaan * Dhimashada xanuunada leys qaadsiiyo ayaa ah 151.7 dhimasho 100.000 waxaana sababa xanuuno ku dhaca wadnaha,cudurada wareega dhiigga,oo ay wehliso kuwa keena kansarka, iyo kuwa kale oo ku dhinta sababo ka baxsan kuwa aan soo sheegay sida ( shilalka gaadiidka,rabshadaha,iyo is miidaaminta ) * Sanadkii 2002 Brazil waxey xisaabisay in 40% xaalado cudarka duumada Amerika in ay ku haybsatay,ku dhawaad 99% in ay yihiin gobalka LEGAL AMAZON. '''''DHINACA SAXAAFADA''''' Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii .Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro. Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar . Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America , xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay. Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar '''CIYAARAHA''' Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer .markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002 . sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii , waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta '''PELE''', sidoo kale waxaa ka soo baxay'''Garrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar.''' ==Xubin== * [[IADB]] * [[AIIB]] * [[Mercosur]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Waddnamha degaan Brazil== * {{Flag|Brazil}} 205,458,000+ * {{Flag|Bangladesh}} 389,000+ * {{Flag|Arab League}} 4.389,000+ * {{Flag|Pakistan}} 389,000+ * {{Flag|Japan}} 56,000+ * {{Flag|Great Britain}} 121,000+ * 🇪🇺 Europeans: 138,900+ * {{Flag|United States}} 221,000+ * {{Flag|China}} 1,200,000+ Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto , sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon ,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil. Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro , waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh.!! Brazil 92% baabuurta taal waa cusab. ==Sido kale fiiri== * [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201312/visit-to-brazil/ A Visit to Brazil] * [[brazil]]'' * [[mexico]]'' * [[Paraguay]] {{Dalalka Ameerikada Koonfureed}} jb0mfurj7susuahlgq9zht7z4jwiejh Bangalidesh 0 5471 239094 238945 2022-08-02T11:36:28Z 70.50.138.26 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Bangladesh | common_name = Bangladesh | native_name = | image_flag = Flag of Bangladesh.svg | image_coat = | symbol_type = Emblem | other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Government Seal of Bangladesh.svg|90x90px|Seal of the Government of Bangladesh]]}} | other_symbol_type = {{vunblist |[[Government Seal of Bangladesh]]}} | national_anthem = {{native phrase|bn|"[[Amar Sonar Bangla]]"|italics=off}}<br />{{small|"My Golden Bengal"}}<br /> <br /><center>[[File:Amar Shonar Bangla instrumental.ogg]]</center> ---- {{center|'''March:''' "[[Notuner Gaan]]"<br />{{small|"The Song of Youth"}}<ref name="national march">{{cite web|title=NATIONAL SYMBOLS→National march|work=Bangladesh Tourism Board|location=Bangladesh|publisher=Ministry of Civil Aviation & Tourism|url=http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|quote=In 13 January 1972, the ministry of Bangladesh has adopted this song as a national marching song on its first meeting after the country's independence.|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=28 Bisha Lixaad 2018|archive-date=28 Bisha Laba iyo Tobnaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161228040953/http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|dead-url=yes}}</ref>}} | image_map = Bangladesh (orthographic projection).svg | map_width = 220px | capital = [[Dhaka]] | coordinates = {{Coord|23|42|N|90|21|E|type:city}} | largest_city = Dhaka | official_languages = [[Bengali]]<ref name="bdlaws.minlaw.gov.bd">{{cite book|title=The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|chapter=Article 3. The state language|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/sections_detail.php?id=367&sections_id=24550|website=bdlaws.minlaw.gov.bd|publisher=Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh|accessdate=1 February 2017}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |90% [[Islam]] {{small|(Official)}} |9.5% [[Hinduism]] |0.3% [[Buddhism]] |0.2% [[Christianity]]}} | religion_year = 2011<ref name="বাংলাদেশ"/> | ethnic_groups = {{vunblist | 98% [[Bengalis]] | {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%; |title= 2% Minorities | [[Chakma people|Chakmas]] | [[Biharis in Bangladesh|Biharis]] | [[Marma people|Marmas]] | [[Santhal people|Santhals]] | [[Mro people|Mros]] | [[Tanchangya people|Tanchangyas]] | [[Bawm people|Bawms]] | [[Tripuri people|Tripuris]] | [[Khumi people|Khumis]] | [[Kuki people|Kukis]] | [[Garo people|Garos]] | [[Bisnupriya Manipuri people|Bisnupriya Manipuris]] | [[Indians in Bangladesh|Indians]] | [[Chinese people in Bangladesh|Chinese]] }} }} | ethnic_groups_year = 2011<ref name="বাংলাদেশকে জানুন">{{cite web |url=http://www.bangladesh.gov.bd/site/page/812d94a8-0376-4579-a8f1-a1f66fa5df5d/বাংলাদেশকে-জানুন |script-title=জানুন |language=bn |trans-title=Discover Bangladesh |publisher=National Web Portal of Bangladesh |accessdate=13 February 2015}}</ref> | demonym = [[Bangladeshi]] | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of Bangladesh|President]] | leader_name1 = [[Abdul Hamid (politician)|Abdul Hamid]] | leader_title2 = [[Prime Minister of Bangladesh|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Sheikh Hasina]] | leader_title3 = [[Speaker of the Jatiya Sangsad|House Speaker]] | leader_name3 = [[Shirin Sharmin Chaudhury|Shirin Chaudhury]] | leader_title4 = [[Chief Justice of Bangladesh|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Syed Mahmud Hossain]] | legislature = [[Jatiya Sangsad]] | sovereignty_type = <div style="text-align: left;">[[History of Bangladesh|Formation]] and [[Bangladesh Liberation War|independence]]</div> | established_event1 = [[East Bengal]] | established_date1 = 14 August 1947 | established_event2 = [[East Pakistan]] | established_date2 = 14 October 1955 | established_event3 = [[Proclamation of Bangladeshi Independence|Independence]] | established_date3 = 26 March 1971 | established_event4 = [[Victory day of Bangladesh|Recognized]] | established_date4 = 16 December 1971 | established_event5 = [[Constitution of Bangladesh|Constitution]] | established_date5 = 4 November 1972 | area_km2 = 147,570<ref>{{cite web |url=http://www.dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |title=Health Bulletin 2016 |website=Directorate General of Health Services (DGHS) |page=13 |access-date=11 September 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Lixaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170613050056/http://dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |dead-url=yes }}</ref> | area_rank = 92nd | area_sq_mi = 56,992.54 <!--Don't remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 6.4 | population_estimate = {{UN_Population|Bangladesh}}{{UN_Population|ref}} | population_census = 149,772,364<ref>[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Data] {{Wayback|url=http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=20110904045106 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=4 September 2011 }}. Census – Bangladesh Bureau of Statistics.</ref> | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 8th | population_census_year = 2011 | population_census_rank = 8th | population_density_km2 = 1,106 | population_density_sq_mi = 2,864.5 | population_density_rank = 10th | GDP_PPP = $751.949 billion<ref name="imf">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=21&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=513&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Bangladesh|work=World Economic Outlook Database|publisher=[[IMF]] }}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = 31st | GDP_PPP_per_capita = $4,561<ref name="imf"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 139th | GDP_nominal = $357.817 billion<ref name="imf"/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_rank = 43rd | GDP_nominal_per_capita = $1,754<ref name="imf"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 148th | Gini = 32.1 <!--number only--> | Gini_year = 2010 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[World Bank]] |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 February 2015 |accessdate=2 March 2011 }}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.579 <!--number only--> | HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |accessdate=6 April 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref> | HDI_rank = {{ordinal|139}} | currency = [[Bangladeshi taka|Taka]] ({{lang|bn|৳}}) | currency_code = BDT | time_zone = [[Bangladesh Standard Time|BST]] | utc_offset = +6 | date_format = {{unbulleted list |dd-mm-yyyy |[[Bengali Era|BS]]&nbsp;{{lang|bn|দদ-মম-বববব}} {{small|([[Common Era|CE]]−594)}}}} | drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Bangladesh|left]] | calling_code = [[Telephone numbers in Bangladesh|+880]] | cctld = [[.bd]]<br />{{lang|bn|[[.bangla|.বাংলা]]}} | official_website = {{URL|bangladesh.gov.bd}} | area_magnitude = | footnote = }} [[File:Bangladesh (orthographic projection).svg|thumb|200px|Bangladesh]] '''Bangladhesh''' ([[Bengali]]: বাংলাদেশ; {{lang-ar|بنغلاديش}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh''' waa wadan ku yaalo [[Koonfur]]ta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray '''Baribakistaan''' waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka [[Hindiya]] oo ka xigta [[Galbeed|galbeedka]],[[Waqooyi|waqooyiga]] iyo [[Bari|bariga]], wadanka [[Burma]] waxoo ka xigaa bariga, [[Koonfur|koonfuta]] neh waxaa ka xiga [[Badweynta Hindiya]]. [[File:Awesome look of Lalbagh Fort.jpg|thumb|right|195px|]] [[Bangladhesh]] waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka [[Bakistaan]] sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha [[Bangladhesh]]. Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka. Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga [[Badwaynta Hindiya]]. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka [[Bangladhesh]] waxa la yidhaa Dhaka. * [https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/activities/ministry/jehovahs-witnesses-learn-bengali/ Why Learn Bengali?] == Bedda == Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran). Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka. == Dadka == Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii. == Afka == Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga. Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah. == Dawlada == Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk). == Warshadaha == Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada. == Magaloka == [[File:Dhaka (62).JPG|thumb|193px|right|Vista de Dhaka.]] [[File:Rajoshik.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Bangladeshi_Biryani.jpg|thumb|right|196px|]] [[File:Kamalpur_Railway_Station,_Dhaka_01.jpg|thumb|right|197px|]] beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida. == Xoolaha == waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka. == Khayraadka == Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda. ==Xubinka Tahay== * [[IMF]]* * * [[AIIB]] * * * * [[ Bankiga Aduunka]] * * * *'''[[Qaramada Midoobay]]'''* * * * *'''[[Ururka Iskaashiga Islaamka]]'''* * * ==Waddnamha degaan Bangladesh== * {{Flag|Brazil}} 30,000+ * {{Flag|Arab League}} 139,000+ * {{Flag|Pakistan}} 120,000+ * {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * 🇪🇺 Europeans: 198,000+ * {{Flag|United States}} 6,000+ * {{Flag|Vietnam}} 28,900+ * {{Flag|Indonesia}} 156,000+ {{Dalalka Aasiya}} ==Sido kale fiiri== * [[Hindiya]] * [[Australia]] *[[Bangladesh Visa Dalalka]] [[Category:Bangladesh]] r6lrwmj2wm30a0hp1qfntp63idanqwk 239095 239094 2022-08-02T11:38:24Z 70.50.138.26 /* Waddnamha degaan Bangladesh */ wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Bangladesh | common_name = Bangladesh | native_name = | image_flag = Flag of Bangladesh.svg | image_coat = | symbol_type = Emblem | other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Government Seal of Bangladesh.svg|90x90px|Seal of the Government of Bangladesh]]}} | other_symbol_type = {{vunblist |[[Government Seal of Bangladesh]]}} | national_anthem = {{native phrase|bn|"[[Amar Sonar Bangla]]"|italics=off}}<br />{{small|"My Golden Bengal"}}<br /> <br /><center>[[File:Amar Shonar Bangla instrumental.ogg]]</center> ---- {{center|'''March:''' "[[Notuner Gaan]]"<br />{{small|"The Song of Youth"}}<ref name="national march">{{cite web|title=NATIONAL SYMBOLS→National march|work=Bangladesh Tourism Board|location=Bangladesh|publisher=Ministry of Civil Aviation & Tourism|url=http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|quote=In 13 January 1972, the ministry of Bangladesh has adopted this song as a national marching song on its first meeting after the country's independence.|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=28 Bisha Lixaad 2018|archive-date=28 Bisha Laba iyo Tobnaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161228040953/http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|dead-url=yes}}</ref>}} | image_map = Bangladesh (orthographic projection).svg | map_width = 220px | capital = [[Dhaka]] | coordinates = {{Coord|23|42|N|90|21|E|type:city}} | largest_city = Dhaka | official_languages = [[Bengali]]<ref name="bdlaws.minlaw.gov.bd">{{cite book|title=The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|chapter=Article 3. The state language|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/sections_detail.php?id=367&sections_id=24550|website=bdlaws.minlaw.gov.bd|publisher=Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh|accessdate=1 February 2017}}</ref> | religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |90% [[Islam]] {{small|(Official)}} |9.5% [[Hinduism]] |0.3% [[Buddhism]] |0.2% [[Christianity]]}} | religion_year = 2011<ref name="বাংলাদেশ"/> | ethnic_groups = {{vunblist | 98% [[Bengalis]] | {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%; |title= 2% Minorities | [[Chakma people|Chakmas]] | [[Biharis in Bangladesh|Biharis]] | [[Marma people|Marmas]] | [[Santhal people|Santhals]] | [[Mro people|Mros]] | [[Tanchangya people|Tanchangyas]] | [[Bawm people|Bawms]] | [[Tripuri people|Tripuris]] | [[Khumi people|Khumis]] | [[Kuki people|Kukis]] | [[Garo people|Garos]] | [[Bisnupriya Manipuri people|Bisnupriya Manipuris]] | [[Indians in Bangladesh|Indians]] | [[Chinese people in Bangladesh|Chinese]] }} }} | ethnic_groups_year = 2011<ref name="বাংলাদেশকে জানুন">{{cite web |url=http://www.bangladesh.gov.bd/site/page/812d94a8-0376-4579-a8f1-a1f66fa5df5d/বাংলাদেশকে-জানুন |script-title=জানুন |language=bn |trans-title=Discover Bangladesh |publisher=National Web Portal of Bangladesh |accessdate=13 February 2015}}</ref> | demonym = [[Bangladeshi]] | government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[republic]] | leader_title1 = [[President of Bangladesh|President]] | leader_name1 = [[Abdul Hamid (politician)|Abdul Hamid]] | leader_title2 = [[Prime Minister of Bangladesh|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Sheikh Hasina]] | leader_title3 = [[Speaker of the Jatiya Sangsad|House Speaker]] | leader_name3 = [[Shirin Sharmin Chaudhury|Shirin Chaudhury]] | leader_title4 = [[Chief Justice of Bangladesh|Chief Justice]] | leader_name4 = [[Syed Mahmud Hossain]] | legislature = [[Jatiya Sangsad]] | sovereignty_type = <div style="text-align: left;">[[History of Bangladesh|Formation]] and [[Bangladesh Liberation War|independence]]</div> | established_event1 = [[East Bengal]] | established_date1 = 14 August 1947 | established_event2 = [[East Pakistan]] | established_date2 = 14 October 1955 | established_event3 = [[Proclamation of Bangladeshi Independence|Independence]] | established_date3 = 26 March 1971 | established_event4 = [[Victory day of Bangladesh|Recognized]] | established_date4 = 16 December 1971 | established_event5 = [[Constitution of Bangladesh|Constitution]] | established_date5 = 4 November 1972 | area_km2 = 147,570<ref>{{cite web |url=http://www.dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |title=Health Bulletin 2016 |website=Directorate General of Health Services (DGHS) |page=13 |access-date=11 September 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Lixaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170613050056/http://dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |dead-url=yes }}</ref> | area_rank = 92nd | area_sq_mi = 56,992.54 <!--Don't remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 6.4 | population_estimate = {{UN_Population|Bangladesh}}{{UN_Population|ref}} | population_census = 149,772,364<ref>[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Data] {{Wayback|url=http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=20110904045106 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=4 September 2011 }}. Census – Bangladesh Bureau of Statistics.</ref> | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 8th | population_census_year = 2011 | population_census_rank = 8th | population_density_km2 = 1,106 | population_density_sq_mi = 2,864.5 | population_density_rank = 10th | GDP_PPP = $751.949 billion<ref name="imf">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=21&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=513&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Bangladesh|work=World Economic Outlook Database|publisher=[[IMF]] }}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = 31st | GDP_PPP_per_capita = $4,561<ref name="imf"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 139th | GDP_nominal = $357.817 billion<ref name="imf"/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_rank = 43rd | GDP_nominal_per_capita = $1,754<ref name="imf"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 148th | Gini = 32.1 <!--number only--> | Gini_year = 2010 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[World Bank]] |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 February 2015 |accessdate=2 March 2011 }}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.579 <!--number only--> | HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |accessdate=6 April 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref> | HDI_rank = {{ordinal|139}} | currency = [[Bangladeshi taka|Taka]] ({{lang|bn|৳}}) | currency_code = BDT | time_zone = [[Bangladesh Standard Time|BST]] | utc_offset = +6 | date_format = {{unbulleted list |dd-mm-yyyy |[[Bengali Era|BS]]&nbsp;{{lang|bn|দদ-মম-বববব}} {{small|([[Common Era|CE]]−594)}}}} | drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Bangladesh|left]] | calling_code = [[Telephone numbers in Bangladesh|+880]] | cctld = [[.bd]]<br />{{lang|bn|[[.bangla|.বাংলা]]}} | official_website = {{URL|bangladesh.gov.bd}} | area_magnitude = | footnote = }} [[File:Bangladesh (orthographic projection).svg|thumb|200px|Bangladesh]] '''Bangladhesh''' ([[Bengali]]: বাংলাদেশ; {{lang-ar|بنغلاديش}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh''' waa wadan ku yaalo [[Koonfur]]ta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray '''Baribakistaan''' waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka [[Hindiya]] oo ka xigta [[Galbeed|galbeedka]],[[Waqooyi|waqooyiga]] iyo [[Bari|bariga]], wadanka [[Burma]] waxoo ka xigaa bariga, [[Koonfur|koonfuta]] neh waxaa ka xiga [[Badweynta Hindiya]]. [[File:Awesome look of Lalbagh Fort.jpg|thumb|right|195px|]] [[Bangladhesh]] waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka [[Bakistaan]] sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha [[Bangladhesh]]. Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka. Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga [[Badwaynta Hindiya]]. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka [[Bangladhesh]] waxa la yidhaa Dhaka. * [https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/activities/ministry/jehovahs-witnesses-learn-bengali/ Why Learn Bengali?] == Bedda == Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran). Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka. == Dadka == Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii. == Afka == Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga. Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah. == Dawlada == Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk). == Warshadaha == Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada. == Magaloka == [[File:Dhaka (62).JPG|thumb|193px|right|Vista de Dhaka.]] [[File:Rajoshik.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Bangladeshi_Biryani.jpg|thumb|right|196px|]] [[File:Kamalpur_Railway_Station,_Dhaka_01.jpg|thumb|right|197px|]] beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida. == Xoolaha == waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka. == Khayraadka == Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda. ==Xubinka Tahay== * [[IMF]]* * * [[AIIB]] * * * * [[ Bankiga Aduunka]] * * * *'''[[Qaramada Midoobay]]'''* * * * *'''[[Ururka Iskaashiga Islaamka]]'''* * * ==Waddnamha degaan Bangladesh== * {{Flag|Brazil}} 30,000+ * {{Flag|Saudi Arabia}} 50,000+ * {{Flag|Arab League}} 139,000+ * {{Flag|Pakistan}} 120,000+ * {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * 🇪🇺 Europeans: 198,000+ * {{Flag|United States}} 6,000+ * {{Flag|Vietnam}} 28,900+ * {{Flag|Indonesia}} 156,000+ {{Dalalka Aasiya}} ==Sido kale fiiri== * [[Hindiya]] * [[Australia]] *[[Bangladesh Visa Dalalka]] [[Category:Bangladesh]] ahq38ot65pent5j1gqxlb7u8tke2rih Ceelaayo 0 5581 239023 208588 2022-08-02T05:41:17Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Ceelaayo''' waa magaalo tariikhi ah, oo ku taalo gobolka [[Sanaag]] ee dalka [[Soomaaliland|Somaliland]]. Waana magaalo xeebed kutaala xuduuda [[Soomaaliland|Somaliland]] iyo [[Soomaaliya|Soomaliya]]. Waxaana daga beesha warsangali harti daarod. {{Magaalooyinka Gobolka Sanaag}} [[Category:Juqraafiga Soomaaliya]] dwetg774b8b46xg1g0r816yymzc0utd Dilla 0 5762 239002 203738 2022-08-02T04:55:32Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Dilla |other_name =ديلا |native_name = |nickname = |settlement_type =[[Magaalo]] |motto = |image_skyline =Dilla, Awdal2.jpg |imagesize =450px |image_caption =Muuqaalka duleedka Dilla. |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somalia |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption =Meesha kaga taalo Soomaaliya. |coordinates_display =inline,title |coordinates_region =SO-AW |subdivision_type =Country |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Gobol]] |subdivision_name1 =[[Awdal]] |subdivision_type2 =[[Degmo]] |subdivision_name2 =[[Borama]] |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total = |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=9|latm=46|lats=41.8|latNS=N |longd=43|longm=20|longs=47.6|longEW=E |elevation_footnotes = |elevation_m = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = [[Cimilo]] |blank_info = [[Lamadegaan|BSh]] |website = |footnotes = }} '''Dilla''' ({{lang-ar|ديلا}}) waa [[magaalo]] iyo degmo ka mida magaalooyinka [[somaliland]], Dilla waxaa dagan reer maxamuud ee beesha Reer Nuur. Waxa ay kutaal Juquraafi ahaan woqooyi galbeed somaland, magaaladan waxa ay caan ku tahay xaga waxsoo saarka Waana degmo kamida shanta degmo ee uu Lahaa [[Gobolka Awdal]] 1991kii , Dilla waa magaaladii labaad ee lagu weeraro diyarad gayga somaliyeed .Dilla waa goob ku wanaagsan dalxiisaka soona jiidata indha dadka .dilla waxa ay ahan jirtay magaalo aad uwayn intii ka horaysay dagaladii sokeeye waxana dagi jiray dad ilbax oo leh kala dambayn iyo xadarad leh.hadaba dilla waxay ka mid tahay magaloyinka uuka muuqdo diiftii iyo dagaladii sokeeye .magalada dilla waxa lo burburshay si a an lo burburin magaloyinka qaar sababo LA xidhidhay dadka daga oo ahaa dadka ugu ilbaxsan uguna kartida badan .hadaba akhriste dagmada dilla waxay ledahay tariikh aan lasoo kobi Karin waxa ay isku xidhaa magaalooyinka Wajaale iyo Borama sidoo kale waxa ka baxa jidka dheer ee Taga magaalada Awbare ee Ismaamulka Soomaalida ee itoobiya jidkaasi oo ku xidha jida taga Hargaysa.waxaa dagan dilla reer maxamuud ee beesha Reer Nuur. =Faalo= '''Dagmada Dilla''' waa dagaan taarikhi ah wa deganka marka laidha bilicda ugu quruxda badan ee ku fican dalxiiska waa degan beereed oo ku yaalo gobolka [[awdal]] ee [[Soomaaliland|Jamhuriyada somaliland]]. Dagmada Dila waxaa dagan ilaa 4,000 oo ku filiqsan dhamaan dagaanka, magaalada gaar ahaana waxa dagan 2700 oo qof. Dagmada Dila waa dagaan taarikh so jireena leh waa dhul beereed aad u balaadhan oo ay ku tiirsantahay jamhuuriyada [[Somaliland]]. reer ahaan waxa dagan dagaankan beelo ka mid ah beesha [[reer nuur]] ee [[samaroon]] gaar ahaan beesha maxamuud nuur. Waana Degmada ugu Dadka badan gobolka Awdal. Magalada dila waxa ay caan ku noqotay markii laga furay dugsi hablo la qoro sanadkii 1958 ee noqday kii soomaaliya ugu horeeyey. degmada Dilla waxaa ka soo jeeda aqoonyahano hal abuuryo Fanaaniin iyo qorayaal aad u fara badan, waxaana ka mida haddii aan qaarkamida soo maga caabo, Fanaankii ugu horeeyay ee afka somaliga ku heesa isagoo waliba isagu heesta samaystay .waxa kale oo xusid mudan ninkii la odhanjiray '''kahiye''' ninkii u horeeyay ee sameyay dawadii madax xanuunka ee somaliya ay yeelato kasi oo ay madax waynihii siyad bare ay isku qabteen ,waxa lagu qori ''( made in kahiye iyo made in somaliya )'' kadib waxa lagu qoray '''made in somalia.''' =Qoraalo Kale= *[[Borama]] *[[Hargeysa]] =Tixraac= {{Reflist}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Magaaloyaasha iyo Tuulooyinka Gobolka Awdal}} [[category:somaliland]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] [[Category:Awdal]] [[Category:Magaalo]] g3vqa0sauoyet2m7djmsu78316ygo2g Buraan 0 6479 239026 197000 2022-08-02T05:47:46Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Buraan''' waa degmo ka tirsan degmooyinka gobolka [[Sanaag]] ee [[Soomaaliland|Soomaliland]]; waxeena ka midtahay degmooyinkii ugu da,da weyn sanaag. ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool]] *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya]] ==Xigasho== *[http://www.geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4553743&fid=5774&c=somalia Cagaaran] ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] {{Magaalooyinka Gobolka Sanaag}} i6pa4efwse35dxgb3odwtflw1fugm85 Dararwayne 0 6532 239070 203296 2022-08-02T08:32:56Z 154.115.222.224 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = Dararweyne | native_name = | waxaa aasaasay xirsi cilmi axmed maxamed = | settlement_type = Magaalo | imagesize = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | nickname = | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = Meesha ka dhacdo Somaliland | pushpin_map = Somaliland | pushpin_label_position = bottom | pushpin_mapsize = | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|Somaliland}} | subdivision_type1 = [[Gobol]] | subdivision_name1 = [[Sanaag]] | subdivision_type2 = [[Degmo]] | subdivision_name2 = [[Ceerigaabo]] | established_title = | established_date = | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = | area_land_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = | population_note = | postal_code_type = | postal_code = | area_code = | website = | footnotes = | timezone = [[East Africa Time|EAT]] | utc_offset = +3 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | coordinates = {{coord|9|45|24|N|47|31|38|E|region:SO-SA|display=inline,title}} | blank_name = | blank_info = }} '''Dararwayne''' waa degmo ku taalo gobolka [[Sanaag]] waxay bari kaga beegan tahay ceelafweyn una jirta qiyaasti 60km waana degmo buuxda waxa dega beesha [[biciide]] gaar ahaan baho faarax gaar ahaan faahiye faarax biciide.<ref>{{cite web|url=http://www.maplandia.com/somalia/sanaag/ceerigaabo-erigavo/dararweyne/ |title=Dararweyne Map — Satellite Images of Dararweyne}}</ref><ref>https://mapcarta.com/12469340</ref> ==Tixraac== {{reflist}} ==Sidoo kale fiiri== *[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4560023&fid=5791&c=somalia Dararweyne] * [[Magaalooyinka Somaliland]] [[Category:Tuulooyinka Somaliland]] [[Category:Magaalooyinka Somaliland]] [[Category:Somaliland]] [[Category:Sanaag]] ndl8hbytoyrcd2m8e3e2awg5uk7e6tj Balidhiig 0 6671 239022 235372 2022-08-02T05:35:30Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = Balidhiig | native_name = | other_name = Balli Dhiig | settlement_type = Magaalo | image_skyline = | imagesize = | image_caption = | image_flag = | flag_size = | image_seal = | seal_size = | nickname = | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = Location of Balidhiig in Somaliland | pushpin_map = Somaliland#Ethiopia | pushpin_label_position = bottom | pushpin_map_caption = | coordinates = | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|Somaliland}} | subdivision_type1 = [[Gobolka]] | subdivision_type2 = [[Degmada]] | subdivision_name1 = [[Togdheer]] | subdivision_name2 = [[Burco]] | established_title = | established_date = | government_footnotes = | government_type = | leader_title = | leader_name = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = | area_land_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | elevation_ft = | population_total = 30,000 | population_as_of = 2005 | population_footnotes = | population_density_km2 = | population_note = | postal_code_type = | postal_code = | area_code = | website = | footnotes = | timezone = [[Waqtiga Bariga Afrika|WBA]] | utc_offset = +3 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | blank_name = [[Cimilada|Jawiga]] | blank_info = [[Cimilada lamadegaanka#Cimilada kulul|BWh]] | name = }} '''Balidhiig''' , oo sidoo kale loo yaqaan '''Balli Dhiig''' waa magaalo ku taal gobolka [[Togdheer]] ee dalka [[Somaliland]] , kuna taal xadka u dhexeeya [[Somaliland]] iyo [[Itoobiya]].<ref>{{cite web |title=TOGDHEER REGIONAL DEVELOPMENT PLAN (2014-2016) |url=https://slministryofplanning.org/images/REGIONS/TogdherRegion.pdf |website=MINISTRY OF NATIONAL PLANNING AND DEVELOPMENT |accessdate=13 October 2020 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Tobnaad 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201013201239/https://slministryofplanning.org/images/REGIONS/TogdherRegion.pdf |dead-url=yes }}</ref><ref>{{cite web |title=About the register of charities |url=https://beta.charitycommission.gov.uk/charity-details/?subid=0&regid=1144883 |website=register-of-charities.charitycommission.gov.uk |accessdate=13 October 2020}}</ref><ref>{{cite web |title=WAAPO |url=https://waapo.org/ |website=WAAPO |ciwaan=Nuqul Archive |access-date=2021-02-04 |archive-date=2021-01-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126153651/https://waapo.org/ |dead-url=yes }}</ref><ref>{{cite web |title=Distance between Burco, Togdheer, Somalia and Balidhiig, Togdheer, Somalia 122 Miles - 196 Km |url=https://www.distancebetweencities.net/burco_togdheer_somalia_and_balidhiig_togdheer_somalia/ |website=www.distancebetweencities.net |accessdate=13 October 2020}}</ref> ==Taariikh == Magaalada Balidhiig waxaa lagu yaqaan in ay saldhig u eheed Dhaqdhaqaaqa Qaranka Soomaaliyeed ee SNM inta ay halgan hubaysan kula jireen kaligii taliye Siyaad Barre . Halyeeyo badan oo SNM ah ayaa ka soo jeeda Balidhiig, oo uu ka mid yahay Wasiirka Arimaha Gudaha Somaliland Maxamed Kaahin Axmed . Madaxweynihii hore ee Jamhuuriyadda Somaliland, Axmed Maxamed Maxmauud Siilaanyo , ayaa isna ku soo barbaaray magaaladan, hooyadiisna sidoo kale way ku noolayd. ==Tirada Dadka == Magaalada Balidhiig waxaa ku nool 30,000 oo qof.<ref name="Rdatp">{{cite web|title=Regions, districts, and their populations: Somalia 2005 (draft)|url=https://docs.unocha.org/sites/dms/Somalia/UNDP-POP-RURAL-URBAN%202005.pdf|publisher=UNDP|accessdate=21 September 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=28 Bisha Todobaad 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170728203029/https://docs.unocha.org/sites/dms/Somalia/UNDP-POP-RURAL-URBAN%202005.pdf|dead-url=yes}}</ref> Magaalada waxaa degan qabiilka Habr Jelo gaar ahaan Beesha Reer Daahir ee ka tirsan beel weynta Isaaq .<ref>{{Cite web|last=|first=|date=|title=EASO Country of Origin Information Report: Somalia Security Situation|url=https://www.ecoi.net/en/file/local/1158113/1226_1457606427_easo-somalia-security-feb-2016.pdf|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|website=}}</ref> == Tixraac == {{Reflist}} ==link dibedda== *[http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4559195&fid=5788&c=somalia Geographic Names] [[Category:Meelaha dadku ku badan yahay ee Togdheer]] m5me55nouwwx5uxpvgh2o0c6gk92hr7 Taleex 0 6760 239067 233279 2022-08-02T08:21:33Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Coord|9|8|51|N|48|25|15|E|display=title}} {{for|the villages in Iran|Taleeh, Iran (disambiguation){{!}}Taleeh, Iran}} {{Infobox settlement |official_name =Taleeh |other_name ={{lang|ar|تليح}} |native_name ={{lang|so|''Taleex''}} |nickname = |settlement_type =Town |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption =[[Mohammed Abdullah Hassan]]'s fort in Taleeh. |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map = |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption = |subdivision_type =Wadanka |subdivision_name ={{Flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Goboladda Somaliland|Gobol]] |subdivision_name1 =[[Sool]] |subdivision_type2 =Degmada |subdivision_name2 =Taleex |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = Dr Haykal Abdi |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = 5 |area_land_km2 = |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total =32100 |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=9|latm=8|lats=51|latNS=N |longd=48|longm=25|longs=15|longEW=E |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = |blank_info = |website = }} '''Taleex''' waa degmo katirsan Gobalka [[Sool]] ee [[Soomaaliland|Somaliland]]. Waxa Dega [[Nur Axmed]] oo Galool Oriye ah, ee beelaha Ciid-Nugaal, ama Si'iid Harti ama reer darawiish, oo caasimadda Darawiishta ahayd. Sidaas darteed, waxaa Nur Axmed lagu magac dheereeya iney yihiin khaadimka qalcaddii [[Diiriye Guure]], ama Nur Axmed iney yihiin khaadimka daartii [[Diiriye Guure]]. ==Taariikhii== [[File:Calankii darawiish.png|thumb|Calankii Daraawiish]] Magaalada Taleex waa mandaqadii ugu horeysay ee kutaal qaarada Afrika, taas oo ay Ciidamadii Ingriisku ay diyaarad ku duqeeyaan. Waxaa illaa Iminka ka dhisan Aasaartii Qalcadihii ay ku la haayeen taliskii daraawiishtu. [[Diiriye Guure]] wuu ku guuleystey dagalkii inkiriis isagoo jabshay ciidankii guumaysiga. Taleex waxaa la dhisay sida aan taariikhda laygu sheegay 1913kii. Waxaana dhisay ninkii dhisay sarta dheer ee #Daawad_Eyl. Dadka taariikhda sheega waxay dhahaan markii uudhisay sarra daawad in la keenay Taleex. Waxaa la sheegaa oo lagu xusay taariikhda in markii dagaalkii Taleex bilaabanaayay 1918-kii uu socday dhismaha Taleex. Taas waxay muujinaysaa in dhismaha uu muddo socday. Waxaa xusid mudan in sarta ama qalcadda Daawad iyo Taleex in lagu dhisay Caano geel. Taasna waxay keentay in uu dhismuhu raago waqti dheerna uu jiro. Balse oday aan la xiriiray ee reer taleex waxa uu iisheegay in uu deganaa in yar sarta. Taas bedelkeeda oday la dhoho #Xaaji_Suudi ayaa ku taliyay in #Sayidku uguuro dhankaa iyo xeebta #Sanaag iyo dhulka #Durdura iyo midhisho iyo jidali. Balse dadkale waxay sheegaan in Taleex ay ku hadheen ciidanka daraawiishta qeyb ka mida. Taleex sida eyl ayay taariikhda qadiimiga ah leedahay balse iyada waxaa udheer Waxay noqotay meeshii ugu horeysay #Afrika lagu duqeeyo diyaarad guumaysi. Waxaa iyana jirta meel la dhoho #Xalin in ay daganaayeen daraawiishta ka hor inta aysan uguurin Taleex. Ciidanka daraawiishta ka sokow, dadka deegaanka lagu yaqaanay ee sool iyagu waxay uguureen #Nugaal iyo gobolka togdheer #burco baadiyahiisa. Walow la sheego duqeyntaas in ay ku dhinteen dad badan sida uu iisheegay oday soomaaliyeed ee reer sool. Waxaa lasheegaa in uu ku aasan yahay . 1. [[Diiriye Guure]] aabbihi 2. Carro Timiro Seed Magan. 3. Iyo kuwo kale '''DHAQAALAHA.''' Gobolka Sool dhaqaalaha waxa uu ka soogalaa xoolaha nool. Waxa uu dhulkaas caan ku yahay - Geella - Arrigga - Gammaanta lo'da waxaa la sheegaa in ay ku yartahay sababtana waa dhulka oo ah deegaan Sool ah. '''CIMILADDA''' Dhulka soolka waa dhul cimilo dhex dhexaad ah oo aan ahayn kuleyl saa'id ah sida dhulka qaar. <br /> [[Category:Juqraafiga Somaliland]] [[Category:Sool]] murzpol8r9kmmaqxi3di0agp5374xq2 Ingiriis 0 7184 238971 173328 2022-08-01T12:41:06Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki Erayga ''ingiriis'' macno badan ayoo leeyahay. Ingiriis waxaa ku hadla dad ka badan hal bilyan. Wixii macluumaad dheeraad ah, eeg [[Af-Ingiriis]] === Tusaalaha tusaalooyinka === Mexico is a country south of the United States. The country has a population of over 120 million. * [[Ingiriis (luqad)]] * [[Ingiriis (Dad)|Ingiriis (waxDad)]] 6j08huxh79gak78xqc7jvr6lie0c8fd 238972 238971 2022-08-01T12:41:30Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki Erayga ''ingiriis'' macno badan ayoo leeyahay. Ingiriis waxaa ku hadla dad ka badan hal bilyan. Wixii macluumaad dheeraad ah, eeg [[Af-Ingiriis]] === Tusaalaha tusaalooyinka === Meksiko waa wadan koonfurta ka xiga Maraykanka. Dalka waxa ku nool in ka badan 120 milyan. * [[Ingiriis (luqad)]] * [[Ingiriis (Dad)|Ingiriis (waxDad)]] 48ul2mw6ehtrj0q4d6pwjr8ttg2dmcz 238973 238972 2022-08-01T12:41:41Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki Erayga ''ingiriis'' macno badan ayoo leeyahay. Ingiriis waxaa ku hadla dad ka badan hal bilyan. Wixii macluumaad dheeraad ah, eeg [[Af-Ingiriis]] = Tusaalaha tusaalooyinka = Meksiko waa wadan koonfurta ka xiga Maraykanka. Dalka waxa ku nool in ka badan 120 milyan. * [[Ingiriis (luqad)]] * [[Ingiriis (Dad)|Ingiriis (waxDad)]] d49o4t9nhwaz4sx4howtoy12dcp9ko3 238974 238973 2022-08-01T12:42:01Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki Erayga ''ingiriis'' macno badan ayoo leeyahay. Ingiriis waxaa ku hadla dad ka badan hal bilyan. {{disambiguation}} = Tusaalaha tusaalooyinka = Meksiko waa wadan koonfurta ka xiga Maraykanka. Dalka waxa ku nool in ka badan 120 milyan. * [[Ingiriis (luqad)]] * [[Ingiriis (Dad)|Ingiriis (waxDad)]] a6menq7pte4an2q2s4kfy1gf9206ykh Khaatumo 0 8201 239024 233831 2022-08-02T05:46:02Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = Dowlad Goboleedka Khaatumo ee Soomaaliya |common_name = Khatumo |image_flag = Khaatumo_State.png |image_coat = |image_map = |national_motto = |demonym = Dhulbahante, Isaaq, Warsangeli, Hawiye & Gabooye 4,328,008<ref name=2009factbook>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html |title=Somalia |accessdate=31 May 2009 |date=14 May 2009 |work=[[World Factbook]] |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=1 Bisha Todobaad 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html |dead-url=yes }}</ref> |capital = [[Las Anod]] |coordinates = {{Coord|9|8|N|48|25|E|type:city}} |largest_city = [[Las Anod]] |government_type = Maamul Goboleed |leader_title1 = Madaxweyne |leader_name1 = [[Cali Khaliif Galayr]] |area_rank = |area_magnitude = |area_km2 = 234,487 |area_sq_mi = 90535.93685 |percent_water = 12 |population_estimate_rank = 4,328,008 |population_census = |population_census_year = |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_density_rank = |GDP_PPP_year = |GDP_PPP = |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = |GDP_PPP_per_capita_rank = |Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = <!--number only--> |Gini_ref = |Gini_rank = |HDI_year = |HDI_change = <!--increase/decrease/steady--> |HDI = <!--number only--> |HDI_ref = |HDI_rank = |sovereignty_type = [[Ismaamul]] |sovereignty_note = ka dhaxyaala [[Soomaaliya]] |established_event1 = Established |established_date1 = 2012 |currency = [[Shilin Soomaali]] |currency_code = SOS |iso3166code = SO |time_zone = [[Waqtiga Afrikada Bari|EAT]] |utc_offset = +3 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = +3 |calling_code = [[+252]] {{small|(Soomaaliya)}} |cctld = [[.so]] }} '''Dowlad Goboleedka Khaatumo ee Soomaaliya''' , waa dowlad goboleed ku taala waqooyiga Soomaaliya ee loogu talagalay bulshada [[reer darawiish]].<ref>{{Cite journal|last=Stremlau|first=Nicole|date=2018|title=GOVERNANCE WITHOUT GOVERNMENT IN THE SOMALI TERRITORIES|url=http://www.jstor.org/stable/26552330|journal=Journal of International Affairs|volume=71|issue=2|pages=73–89|issn=0022-197X}}</ref>. Waxay ka koobantahay gobollada Sool , Sanaag iyo Cayn ama SSC , hoggaamiyeyaasheedu waxay ku dhawaaqeen dhulku inuu yahay dowlad madax-bannaan 2012.<ref name="Srwiks">{{cite news|title=What is Khatumo State?|url=http://www.somaliareport.com/index.php/post/3271/What_is_Khatumo_State|accessdate=27 September 2013|newspaper=Somalia Report|date=26 April 2012|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312061049/http://www.somaliareport.com/index.php/post/3271/What_is_Khatumo_State|archivedate=12 March 2014|df=dmy-all}}</ref> Khaatumo wuxuu maamul goboleed uu yahay dhanka [[reer darawiish]].<ref>Galvanek, Janel B. "Wadahadalada asaasiga ah ee Dowlad Goboleedka Hirshabelle." (2017).</ref> Inkastoo 20kii Oktoobar [[2017]] magaalada [[Caynabo]] , waxaa heshiis lala galay dawladda [[Somaliland]] kaas oo dhigaya in wax laga beddelo dastuurka Somaliland iyo in ururka lagu daro dawladda Somaliland <ref name=":0">{{Cite web|last=Mahmood|first=Omar S.|date=2019-11-01|title=Overlapping Claims by Somaliland and Puntland: The Case of Sool and Sanaag|url=https://www.africaportal.org/publications/overlapping-claims-somaliland-and-puntland-case-sool-and-sanaag/|access-date=2020-06-29|website=Africa Portal}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2017-10-21|title=Khaatumo and Somaliland reach final agreement|url=http://somalilanddaily.com/articles/137/Khaatumo-and-Somaliland-reach-final-agreement|access-date=2020-06-29|website=somalilanddaily.com|language=English}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last=Doon|first=Run|date=|title=Current Affairs in the Horn of Africa|url=https://www.michael-walls.com/wp-content/uploads/Run-Doon-180817_web.pdf|journal=Anglo-Somali Society Journal,|volume=Autumn 2017|issue=Somaliland, Khaatumo agreement reached|pages=|via=}}</ref>, warbaahinta rasmiga ee dowladda Khaatumo waa ururka khaatumonews24, wargeyskeed na wuxuu mucaarad ugu yahay maamul goboleedyada ee Soomaaliyeed, oo wuxuu isku arka maamul goboleed ee madaxbanaan.<ref>https://khaatumonews24.com/?cat=1</ref> Tani waxay calaamad u ahayd dhammaadkii ururka inkasta oo ay ahayd dhacdo aan caan ku ahayn bulshada [[reer darawiish]]. Calanka Khaatumo waxaa ku sawirran faraska Xiin Faniin ee ah faraska [[Diiriye Guure]], madaxa dawlada Daraawiish. ==Taariikh == Magaca Khaatumo waxaa laga soo qaatay eray carabi ah oo macnaheedu yahay "gabagabada wanaaga." Ujeeddada maamulku wuxuu yahay in horumarka iyo xasilloonida loo soo qaado gobolka iyada oo la dhisayo dawlad maxalli ah. Taariikh ahaan, gobollada Sool, Sanaag iyo Cayn (SSC) ee Soomaaliya waxay u adeegeen labada kursi ee [[Suldanadi Warsangali]] iyo [[Dowladii Daraawiishta|Dawlad goboleedka Daraawiishta]]. [[File:Insignia - SSC ee beelaha darawiish.jpg|thumb|left|astaanta iyo calanka khaatumo (darawiish).]] Maamulida dhulka waxaa ku muransan Dowlad Goboleedka Khaatumo (oo hore u eheed HBM-SSC ama Hoggaanka Badbaadada iyo Mideynta SSC), ismaamul goboleedka Soomaaliyeed ee [[Puntland]], iyo ismaamul goboleedka [[somaliland]]<ref>[http://wardheernews.com/Articles_2010/June/Buh/29_Somaliland_recognition_&_the_HBM-SSC_Factor.html Somaliland’s Quest for International Recognition and the HBM-SSC Factor] {{Wayback|url=http://wardheernews.com/Articles_2010/June/Buh/29_Somaliland_recognition_%26_the_HBM-SSC_Factor.html |date=20120528122058 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120528122058/http://wardheernews.com/Articles_2010/June/Buh/29_Somaliland_recognition_%26_the_HBM-SSC_Factor.html |date=28 May 2012 }}</ref>. Sida ee sheegeen [[Ururka Dhaqdhaqaaqa Waqooyiga Soomaaliya]] (NSUM), hiigsiga Khaatumo State, NSUM wuxuu u taagan yahay dhiirrigelinta nabadda, dib u hishiisiinta iyo midnimada dhammaan dadka ka socda Soomaaliya. Ururku ma aqoonsana madax bannaanida gooni isutaagga Somaliland . Waxa kale oo ay ka soo horjeedaan qabsashadii 2007 ee gobolka Sool oo ay galeen ciidamada Somaliland . <ref name="NSUMau">{{Cite web|title=About us: Northern Somali Unionist Movement (NSUM) |url=http://n-sum.org/?q=node/7 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120216140612/http://n-sum.org/?q=node%2F7 |archivedate=16 February 2012 |url-status=dead }}</ref> Sannadkii 2010, maleeshiyaadka NSUM waxay ku lug lahaayeen isku dhac dhax maray iyaga iyo maliishiyaad reer Somaliland ah meel u dhaw tuulada [[Widhwidh]] , ee gobolka Cayn ee Soomaaliya. Sanadkii 2012, maamulka Khaatumo State ayaa la soo gabagabeeyey kadib shirar isdaba joog ah oo gudaha iyo dibadaba ah oo bilaawdey 2007dii oo u dhaxeeyay siyaasiyiin caan ah, madax dhaqameed iyo dadka deegaanka. Caasimadda dhulku waxay markii hore ahayd [[Taleex]] . Ilaa Agoosto 2014. Bishii Agoosto [[2016]] kooxda Khaatumo State waxay bilawday wada hadal nabadeed oo lala yeesho Somaliland . <ref>{{cite news|title=Wadahadallo u socda Somaliland iyo Khaatumo|url=http://www.bbc.com/somali/37008157|accessdate=19 November 2017|publisher=BBC Somali|date=16 August 2016}}</ref><ref>{{cite news|title=Somalia: Khatumo begins peace talks with Somaliland|url=https://www.garoweonline.com/en/news/somalia/somalia-khaatumo-begins-peace-talks-with-somaliland|accessdate=19 November 2017|publisher=Garowe Online|date=8 August 2016}}</ref> Wadahadalka, si kastaba ha ahaatee, wuxuu dhaliyay khilaaf weyn oo u dhexeeya madaxweynaha iyo madaxweyne ku xigeenka maamulka, Cali Khalif Galaydh iyo Cabdulle Agalule, kuwaas oo ugu dambeyntii soo saaray laba maamul oo kala duwan oo labadaba sheegtay inay yihiin dowlad sharci ah. <ref>{{cite news|title=Khilaaf ballaaran oo soo kala dhexgalay madaxda Khaatumo|url=http://www.bbc.com/somali/40832517|accessdate=19 November 2017|publisher=BBC Somali|date=4 August 2017}}</ref> Kooxda uu hogaaminayo Cali Khalif waxay heshiis la galeen Somaliland , magaalada [[Caynabo]] Oktoobar 2017, kaas oo dhigaya in marka la eego shuruudaha wax laga beddelo dastuurka Somaliland , in ururku la midoobo doono dowladda Somaliland. ==Tixraac== [[category:Dowlad goboleedyada Soomaaliya]] ft39dwe7r6rcg7qsx5b753uoleowk3h Safaaradaha Soomaaliya 0 8556 239028 238960 2022-08-02T05:51:02Z Mwasoge 29030 /* Asia */ wikitext text/x-wiki [[File:Diplomatic missions of Somalia1.png|thumb|center|900px|Wadanada xidhiidhka la leh Soomaaliya {{legend|#23B14B|Sommaaliya}} {{legend|#FF8432|[[Somaliland]]}}]] [[Dawlada Soomaaliya]] waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka.<ref>{{cite web|title=The Federal Republic of Somalia - Provisional Constitution|url=http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|accessdate=13 March 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=24 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130124010543/http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|dead-url=yes}}</ref> [[Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya]] iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. <ref>{{Cite news |title = The Signs Say Somaliland, but the World Says Somalia |publisher = New York Times|date=5 June 2006|url=http://www.nytimes.com/2006/06/05/world/africa/05somaliland.html|accessdate=2 February 2010|first=Marc |last=Lacey}}</ref>. ==Middle East== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Riyaadh]] *{{flag|Iraq}} ** [[Baqdaad]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Oman}} ** [[Musqat]] (Embassy) *{{Flag|Qatar}} ** [[Dooxa]] (Embassy) *{{flag|Saudi Arabia}} ** [[Riyadh]] (Embassy) *{{Flag|Syria}} ** [[Dimishiq]] (Embassy) *{{Flag|United Arab Emirates}} ** [[Abu Dabi]] (Embassy) *{{Flag|Yemen}} ** [[San'a]] (Embassy) ==Europe== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Baariis]] *{{flag|Germany}} ** [[Baarliin]] (safaarad) *{{flag|France}} **[[Baariis]] (Embassy) *{{Flag|Netherlands}} ** [[Amistardam]] (Embassy) *{{flag|Italy}} ** [[Roma]] (Embassy) *{{Flag|Ireland}} ** [[Dublin]] (Embassy) *{{Flag|Switzerland}} ** [[Bern]] (Embassy) *{{Flag|Spain}} ** [[Madrid]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) *{{Flag|Portugal}} ** [[Lisbon]] (Embassy) *{{Flag|United Kingdom}} ** [[London]] (Embassy) ==Asia== *{{flag|China}} ** [[Beijing]] (Embassy) *{{flag|Bangladesh}} ** [[New Delhi]] (Embassy) *{{Flag|Japan}} ** [[Tokyo]] (Embassy) *{{flag|India}} **[[New Delhi]] (Embassy) *{{flag|Russia}} ** [[Moskow]] (Embassy) *{{Flag|Indonesia}} ** [[Jakarta]] (Embassy) *{{Flag|Malaysia}} ** [[Kuwala Lumbuur]] (Embassy) *{{flag|Pakistan}} ** [[Karaaji]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) **{{Flag|Iran}} ** [[Tahraan]] (Consulate-General) ==Afrika== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Addis Ababa]] *{{flag|Algeria}} ** [[Algiers]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Ethiopia}} ** [[Addis Ababa]] (Embassy) *{{Flag|Kenya}} ** [[Nairobi]] (safaarad) *{{flag|Libya}} ** [[Tripoli]] (safaarad) *{{Flag|Rwanda}} ** [[Kigali]] (Embassy) *{{Flag|South Africa}} ** [[Pretoria]] (Embassy) *{{Flag|South Sudan}} ** [[Juba]] (Embassy) *{{flag|Sudan}} **[[Khartoum]] (Embassy) *{{Flag|Uganda}} ** [[Kampala]] (Embassy) ==Ameerikas== *{{Flag|Argentina}} ** [[Buweynos ayres]] (Embassy) *{{Flag|Brazil}} ** [[Barasiliya]] (Embassy) *{{Flag|Canada}} ** [[Ottawa]] (Embassy) *{{Flag|Mexico}} ** [[Meksiko ]] (Embassy) *{{Flag|United States}} ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Siyaasada Soomaaliya]] [[Category:Dawladda Soomaaliya]] rpk5nno39hkcx3ym8oboyf6q5vnceaa 239037 239028 2022-08-02T06:18:00Z Mwasoge 29030 /* Europe */ wikitext text/x-wiki [[File:Diplomatic missions of Somalia1.png|thumb|center|900px|Wadanada xidhiidhka la leh Soomaaliya {{legend|#23B14B|Sommaaliya}} {{legend|#FF8432|[[Somaliland]]}}]] [[Dawlada Soomaaliya]] waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka.<ref>{{cite web|title=The Federal Republic of Somalia - Provisional Constitution|url=http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|accessdate=13 March 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=24 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130124010543/http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|dead-url=yes}}</ref> [[Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya]] iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. <ref>{{Cite news |title = The Signs Say Somaliland, but the World Says Somalia |publisher = New York Times|date=5 June 2006|url=http://www.nytimes.com/2006/06/05/world/africa/05somaliland.html|accessdate=2 February 2010|first=Marc |last=Lacey}}</ref>. ==Middle East== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Riyaadh]] *{{flag|Iraq}} ** [[Baqdaad]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Oman}} ** [[Musqat]] (Embassy) *{{Flag|Qatar}} ** [[Dooxa]] (Embassy) *{{flag|Saudi Arabia}} ** [[Riyadh]] (Embassy) *{{Flag|Syria}} ** [[Dimishiq]] (Embassy) *{{Flag|United Arab Emirates}} ** [[Abu Dabi]] (Embassy) *{{Flag|Yemen}} ** [[San'a]] (Embassy) ==Europe== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Baariis]] *{{flag|Germany}} ** [[Baarliin]] (safaarad) *{{flag|France}} **[[Baariis]] (Embassy) *{{Flag|Netherlands}} ** [[Amistardam]] (Embassy) *{{flag|Italy}} ** [[Roma]] (Embassy) *{{Flag|Ireland}} ** [[Dublin]] (Embassy) *{{Flag|Switzerland}} ** [[Jineefa]] (Embassy) *{{Flag|Spain}} ** [[Madrid]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) *{{Flag|Portugal}} ** [[Lissabon]] (Embassy) *{{Flag|United Kingdom}} ** [[London]] (Embassy) ==Asia== *{{flag|China}} ** [[Beijing]] (Embassy) *{{flag|Bangladesh}} ** [[New Delhi]] (Embassy) *{{Flag|Japan}} ** [[Tokyo]] (Embassy) *{{flag|India}} **[[New Delhi]] (Embassy) *{{flag|Russia}} ** [[Moskow]] (Embassy) *{{Flag|Indonesia}} ** [[Jakarta]] (Embassy) *{{Flag|Malaysia}} ** [[Kuwala Lumbuur]] (Embassy) *{{flag|Pakistan}} ** [[Karaaji]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) **{{Flag|Iran}} ** [[Tahraan]] (Consulate-General) ==Afrika== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Addis Ababa]] *{{flag|Algeria}} ** [[Algiers]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Ethiopia}} ** [[Addis Ababa]] (Embassy) *{{Flag|Kenya}} ** [[Nairobi]] (safaarad) *{{flag|Libya}} ** [[Tripoli]] (safaarad) *{{Flag|Rwanda}} ** [[Kigali]] (Embassy) *{{Flag|South Africa}} ** [[Pretoria]] (Embassy) *{{Flag|South Sudan}} ** [[Juba]] (Embassy) *{{flag|Sudan}} **[[Khartoum]] (Embassy) *{{Flag|Uganda}} ** [[Kampala]] (Embassy) ==Ameerikas== *{{Flag|Argentina}} ** [[Buweynos ayres]] (Embassy) *{{Flag|Brazil}} ** [[Barasiliya]] (Embassy) *{{Flag|Canada}} ** [[Ottawa]] (Embassy) *{{Flag|Mexico}} ** [[Meksiko ]] (Embassy) *{{Flag|United States}} ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Siyaasada Soomaaliya]] [[Category:Dawladda Soomaaliya]] tn04g4r66luxqr3xuvyrk5itl2rr18s 239044 239037 2022-08-02T06:42:57Z Mwasoge 29030 /* Afrika */ wikitext text/x-wiki [[File:Diplomatic missions of Somalia1.png|thumb|center|900px|Wadanada xidhiidhka la leh Soomaaliya {{legend|#23B14B|Sommaaliya}} {{legend|#FF8432|[[Somaliland]]}}]] [[Dawlada Soomaaliya]] waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka.<ref>{{cite web|title=The Federal Republic of Somalia - Provisional Constitution|url=http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|accessdate=13 March 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=24 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130124010543/http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|dead-url=yes}}</ref> [[Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya]] iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. <ref>{{Cite news |title = The Signs Say Somaliland, but the World Says Somalia |publisher = New York Times|date=5 June 2006|url=http://www.nytimes.com/2006/06/05/world/africa/05somaliland.html|accessdate=2 February 2010|first=Marc |last=Lacey}}</ref>. ==Middle East== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Riyaadh]] *{{flag|Iraq}} ** [[Baqdaad]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Oman}} ** [[Musqat]] (Embassy) *{{Flag|Qatar}} ** [[Dooxa]] (Embassy) *{{flag|Saudi Arabia}} ** [[Riyadh]] (Embassy) *{{Flag|Syria}} ** [[Dimishiq]] (Embassy) *{{Flag|United Arab Emirates}} ** [[Abu Dabi]] (Embassy) *{{Flag|Yemen}} ** [[San'a]] (Embassy) ==Europe== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Baariis]] *{{flag|Germany}} ** [[Baarliin]] (safaarad) *{{flag|France}} **[[Baariis]] (Embassy) *{{Flag|Netherlands}} ** [[Amistardam]] (Embassy) *{{flag|Italy}} ** [[Roma]] (Embassy) *{{Flag|Ireland}} ** [[Dublin]] (Embassy) *{{Flag|Switzerland}} ** [[Jineefa]] (Embassy) *{{Flag|Spain}} ** [[Madrid]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) *{{Flag|Portugal}} ** [[Lissabon]] (Embassy) *{{Flag|United Kingdom}} ** [[London]] (Embassy) ==Asia== *{{flag|China}} ** [[Beijing]] (Embassy) *{{flag|Bangladesh}} ** [[New Delhi]] (Embassy) *{{Flag|Japan}} ** [[Tokyo]] (Embassy) *{{flag|India}} **[[New Delhi]] (Embassy) *{{flag|Russia}} ** [[Moskow]] (Embassy) *{{Flag|Indonesia}} ** [[Jakarta]] (Embassy) *{{Flag|Malaysia}} ** [[Kuwala Lumbuur]] (Embassy) *{{flag|Pakistan}} ** [[Karaaji]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) **{{Flag|Iran}} ** [[Tahraan]] (Consulate-General) ==Afrika== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Addis Ababa]] *{{flag|Algeria}} ** [[Algiers]] (Embassy) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Ethiopia}} ** [[Addis Ababa]] (Embassy) *{{Flag|Kenya}} ** [[Nairobi]] (Safaarad) *{{flag|Libya}} ** [[Tripoli]] (Embassy) *{{flag|Morocco}} ** [[Rabat]] (Emabassy) *{{Flag|Rwanda}} ** [[Kigali]] (Embassy) *{{flag|Sudan}} **[[Khartoum]] (Embassy) *{{flag|Tunisia}} ** [[Tunis]] (Embassy) *{{Flag|South Sudan}} ** [[Juba]] (Consulate-General) *{{Flag|South Africa}} ** [[Pretoria]] (Embassy) *{{Flag|Uganda}} ** [[Kampala]] (Embassy) ==Ameerikas== *{{Flag|Argentina}} ** [[Buweynos ayres]] (Embassy) *{{Flag|Brazil}} ** [[Barasiliya]] (Embassy) *{{Flag|Canada}} ** [[Ottawa]] (Embassy) *{{Flag|Mexico}} ** [[Meksiko ]] (Embassy) *{{Flag|United States}} ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Siyaasada Soomaaliya]] [[Category:Dawladda Soomaaliya]] brv7j9mskyovd54neafo3qws9m9u46t 239047 239044 2022-08-02T06:48:31Z Mwasoge 29030 /* Ameerikas */ wikitext text/x-wiki [[File:Diplomatic missions of Somalia1.png|thumb|center|900px|Wadanada xidhiidhka la leh Soomaaliya {{legend|#23B14B|Sommaaliya}} {{legend|#FF8432|[[Somaliland]]}}]] [[Dawlada Soomaaliya]] waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka.<ref>{{cite web|title=The Federal Republic of Somalia - Provisional Constitution|url=http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|accessdate=13 March 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=24 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130124010543/http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|dead-url=yes}}</ref> [[Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya]] iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. <ref>{{Cite news |title = The Signs Say Somaliland, but the World Says Somalia |publisher = New York Times|date=5 June 2006|url=http://www.nytimes.com/2006/06/05/world/africa/05somaliland.html|accessdate=2 February 2010|first=Marc |last=Lacey}}</ref>. ==Middle East== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Riyaadh]] *{{flag|Iraq}} ** [[Baqdaad]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Oman}} ** [[Musqat]] (Embassy) *{{Flag|Qatar}} ** [[Dooxa]] (Embassy) *{{flag|Saudi Arabia}} ** [[Riyadh]] (Embassy) *{{Flag|Syria}} ** [[Dimishiq]] (Embassy) *{{Flag|United Arab Emirates}} ** [[Abu Dabi]] (Embassy) *{{Flag|Yemen}} ** [[San'a]] (Embassy) ==Europe== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Baariis]] *{{flag|Germany}} ** [[Baarliin]] (safaarad) *{{flag|France}} **[[Baariis]] (Embassy) *{{Flag|Netherlands}} ** [[Amistardam]] (Embassy) *{{flag|Italy}} ** [[Roma]] (Embassy) *{{Flag|Ireland}} ** [[Dublin]] (Embassy) *{{Flag|Switzerland}} ** [[Jineefa]] (Embassy) *{{Flag|Spain}} ** [[Madrid]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) *{{Flag|Portugal}} ** [[Lissabon]] (Embassy) *{{Flag|United Kingdom}} ** [[London]] (Embassy) ==Asia== *{{flag|China}} ** [[Beijing]] (Embassy) *{{flag|Bangladesh}} ** [[New Delhi]] (Embassy) *{{Flag|Japan}} ** [[Tokyo]] (Embassy) *{{flag|India}} **[[New Delhi]] (Embassy) *{{flag|Russia}} ** [[Moskow]] (Embassy) *{{Flag|Indonesia}} ** [[Jakarta]] (Embassy) *{{Flag|Malaysia}} ** [[Kuwala Lumbuur]] (Embassy) *{{flag|Pakistan}} ** [[Karaaji]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) **{{Flag|Iran}} ** [[Tahraan]] (Consulate-General) ==Afrika== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Addis Ababa]] *{{flag|Algeria}} ** [[Algiers]] (Embassy) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Ethiopia}} ** [[Addis Ababa]] (Embassy) *{{Flag|Kenya}} ** [[Nairobi]] (Safaarad) *{{flag|Libya}} ** [[Tripoli]] (Embassy) *{{flag|Morocco}} ** [[Rabat]] (Emabassy) *{{Flag|Rwanda}} ** [[Kigali]] (Embassy) *{{flag|Sudan}} **[[Khartoum]] (Embassy) *{{flag|Tunisia}} ** [[Tunis]] (Embassy) *{{Flag|South Sudan}} ** [[Juba]] (Consulate-General) *{{Flag|South Africa}} ** [[Pretoria]] (Embassy) *{{Flag|Uganda}} ** [[Kampala]] (Embassy) ==Ameerikas== *{{Flag|Argentina}} ** [[Buweynos ayres]] (Embassy) *{{Flag|Brazil}} ** [[Barasiliya]] (Embassy) *{{Flag|Canada}} ** [[Ottawa]] (Embassy) *{{Flag|Mexico}} ** [[Meksiko ]] (Embassy) *{{Flag|United States}} ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Siyaasada Soomaaliya]] [[Category:Dawladda Soomaaliya]] oo7pned0odahcvt6nyy6sg14plu8dy1 239061 239047 2022-08-02T07:53:49Z Mwasoge 29030 /* Ameerikas */ wikitext text/x-wiki [[File:Diplomatic missions of Somalia1.png|thumb|center|900px|Wadanada xidhiidhka la leh Soomaaliya {{legend|#23B14B|Sommaaliya}} {{legend|#FF8432|[[Somaliland]]}}]] [[Dawlada Soomaaliya]] waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka.<ref>{{cite web|title=The Federal Republic of Somalia - Provisional Constitution|url=http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|accessdate=13 March 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=24 January 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130124010543/http://www.somaliweyn.com/pages/news/Aug_12/Somalia_Constitution_English_FOR_WEB.pdf|dead-url=yes}}</ref> [[Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya]] iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. <ref>{{Cite news |title = The Signs Say Somaliland, but the World Says Somalia |publisher = New York Times|date=5 June 2006|url=http://www.nytimes.com/2006/06/05/world/africa/05somaliland.html|accessdate=2 February 2010|first=Marc |last=Lacey}}</ref>. ==Middle East== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Riyaadh]] *{{flag|Iraq}} ** [[Baqdaad]] (safaarad) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Oman}} ** [[Musqat]] (Embassy) *{{Flag|Qatar}} ** [[Dooxa]] (Embassy) *{{flag|Saudi Arabia}} ** [[Riyadh]] (Embassy) *{{Flag|Syria}} ** [[Dimishiq]] (Embassy) *{{Flag|United Arab Emirates}} ** [[Abu Dabi]] (Embassy) *{{Flag|Yemen}} ** [[San'a]] (Embassy) ==Europe== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Baariis]] *{{flag|Germany}} ** [[Baarliin]] (safaarad) *{{flag|France}} **[[Baariis]] (Embassy) *{{Flag|Netherlands}} ** [[Amistardam]] (Embassy) *{{flag|Italy}} ** [[Roma]] (Embassy) *{{Flag|Ireland}} ** [[Dublin]] (Embassy) *{{Flag|Switzerland}} ** [[Jineefa]] (Embassy) *{{Flag|Spain}} ** [[Madrid]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) *{{Flag|Portugal}} ** [[Lissabon]] (Embassy) *{{Flag|United Kingdom}} ** [[London]] (Embassy) ==Asia== *{{flag|China}} ** [[Beijing]] (Embassy) *{{flag|Bangladesh}} ** [[New Delhi]] (Embassy) *{{Flag|Japan}} ** [[Tokyo]] (Embassy) *{{flag|India}} **[[New Delhi]] (Embassy) *{{flag|Russia}} ** [[Moskow]] (Embassy) *{{Flag|Indonesia}} ** [[Jakarta]] (Embassy) *{{Flag|Malaysia}} ** [[Kuwala Lumbuur]] (Embassy) *{{flag|Pakistan}} ** [[Karaaji]] (Embassy) *{{Flag|Turkey}} ** [[Ankara]] (Embassy) **{{Flag|Iran}} ** [[Tahraan]] (Consulate-General) ==Afrika== [[File:Somalian embassy in Paris.jpg|thumb|right|Safaarada Soomaaliya; Addis Ababa]] *{{flag|Algeria}} ** [[Algiers]] (Embassy) *{{flag|Egypt}} **[[Qaahiro]] (Embassy) *{{flag|Ethiopia}} ** [[Addis Ababa]] (Embassy) *{{Flag|Kenya}} ** [[Nairobi]] (Safaarad) *{{flag|Libya}} ** [[Tripoli]] (Embassy) *{{flag|Morocco}} ** [[Rabat]] (Emabassy) *{{Flag|Rwanda}} ** [[Kigali]] (Embassy) *{{flag|Sudan}} **[[Khartoum]] (Embassy) *{{flag|Tunisia}} ** [[Tunis]] (Embassy) *{{Flag|South Sudan}} ** [[Juba]] (Consulate-General) *{{Flag|South Africa}} ** [[Pretoria]] (Embassy) *{{Flag|Uganda}} ** [[Kampala]] (Embassy) ==Ameerikas== *{{Flag|Argentina}} ** [[Buweynos ayres]] (Embassy) *{{Flag|Brazil}} ** [[Barasiliya]] (Embassy) *{{Flag|Canada}} ** [[Ottawa]] (Embassy) ** [[Toronto]] (Consulate-General) *{{Flag|Mexico}} ** [[Meksiko ]] (Embassy) *{{Flag|United States}} ** [[Washington, D.C]] (Embassy) ** [[New York City]] (Consulate-General) ** [[Chicago]] (Consulate-General) ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Siyaasada Soomaaliya]] [[Category:Dawladda Soomaaliya]] bcdbw9ahhp0ol8kut7a6bmvmvjb43ox Ogsajiin 0 12288 238967 224502 2022-08-01T12:38:52Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{Infobox oxygen}} '''Ogsajiin''' '''O2''' ([[Ingiriis]]: Oxygen «Element») waa [[curiye]] kimikeed uu astaankiisuna yahay [[8]] [[Tiro atam|tirada atam]] kiisuna tahay [[8]], taasina waxay u dhigantaa inay bu'diisu haysato 8 [[borotoon]]. Tirada [[Niyutaroon|niyuutaroon]]-nadu waxay ku xirantahay [[Isotope|aysotoob:]] kan aysotoobka dagani wuxuu leeyahay 8, 9, ama 10 niyuutaroon. Ogsajiinku wuxuu ka tirsan yahay ururka-chalcogan marka la fiirsho tusaha kalgalka, kuwaas oo ah [[Bir Ma Ahe|birma-ahe]] [[Falgal|falgal sarreeya,]] iyo ogsidheeye u nugul la samaynta ogsaydh curiyaasha iyo [[Isku dhis|iskudhisyada]] kale. Markii la eego [[Cuf|cufka]], ogsijiinku waa curiyaha saddex-aad ee ugu badan koonka, goortii laga reebo [[Haaydarojiin|haydarojiin]] iyo [[Hiliyaam|hiiliyam]]. Beegaalka heerkul iyo cadaadis, labo atam ayaa is-gunta oo sameeya ogsijiin-labaale (dioxygen), kaas oo ah neef (gas) aan midab iyo ur toonna lahayn oo la yiraahdo neef laba atamle (diatomic gas) oo leh naaneysta (formula) O<sub>2</sub>. Ogsijiin- labo atamle (diatomic oxygen) wuxuu ka kooban yahay 20.8% ee gibilka dhulka. Madaama ay iskudhisyadiisa ay ka midyihiin ogsiidhyo, [[Oogo (dhul)|oogada dhulka]] badhkeed ayaa ka sameysan curiyaha. Diyaariye:Ayanle xusen muxumed (Aysar) = Taariikhda Ogsajiinta = = Atomka Ogsajiinta = = Fal-galka Curiyeha Kale =oxydation OO ku xidhan Electronegativity 3.44,taasoo micnaheedu tahay Awooda ay Oxygentu ku soo jiidanayso Curiyeyaasha OO aad u wayn. Tusaale sida mirirka ay birtu daxalausanayso oxygenta ayaa ugu wacan gaar ahaan Electronegativityga.waxana lid ku ah mirirka waa Saliida ama Dufanka... = Isticmaalka Ogsajiinta = [[File:O-TableImage.svg|thumb|Oxygen]] '''Oxygen''' Waxa uu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan ee kimikada waxaana loo soo gaabiyaa xarafka ah "O" Atam kiisuna waa 8 waana gaaska aduunka ugu badan. =Tixraac= * [https://www.jw.org/so/tacliinta-kitaabka/suʼaalo/kitaabka-iyo-cilmiga/ Kitaabka Quduuska ah Iyo ] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101990533 Oxygen Supercharging No Help] * [https://www.jw.org/en/library/books/was-life-created/the-living-planet/ The Living Planet] {{commons|Category:Oxygen}} {{Gumud}} [[Category:Diwaanka Curiye]] [[Category:Waxbarsho]] [[Category:Kimisteri]] [[Category:Curiye]] [[Category:Falgal]] [[Category:Isku dhis]] [[Category:Neef]] [[Category:Neefta Halogen]] hzw1z80cdv3viie95hhcht5unde63qs 238968 238967 2022-08-01T12:39:10Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{Infobox oxygen}} '''Ogsajiin''' '''O2''' ([[Ingiriis]]: Oxygen «Element») waa [[curiye]] kimikeed uu astaankiisuna yahay [[8]] [[Tiro atam|tirada atam]] kiisuna tahay [[8]], taasina waxay u dhigantaa inay bu'diisu haysato 8 [[borotoon]]. Tirada [[Niyutaroon|niyuutaroon]]-nadu waxay ku xirantahay [[Isotope|aysotoob:]] kan aysotoobka dagani wuxuu leeyahay 8, 9, ama 10 niyuutaroon. Ogsajiinku wuxuu ka tirsan yahay ururka-chalcogan marka la fiirsho tusaha kalgalka, kuwaas oo ah [[Bir Ma Ahe|birma-ahe]] [[Falgal|falgal sarreeya,]] iyo ogsidheeye u nugul la samaynta ogsaydh curiyaasha iyo [[Isku dhis|iskudhisyada]] kale. Markii la eego [[Cuf|cufka]], ogsijiinku waa curiyaha saddex-aad ee ugu badan koonka, goortii laga reebo [[Haaydarojiin|haydarojiin]] iyo [[Hiliyaam|hiiliyam]]. Beegaalka heerkul iyo cadaadis, labo atam ayaa is-gunta oo sameeya ogsijiin-labaale (dioxygen), kaas oo ah neef (gas) aan midab iyo ur toonna lahayn oo la yiraahdo neef laba atamle (diatomic gas) oo leh naaneysta (formula) O<sub>2</sub>. Ogsijiin- labo atamle (diatomic oxygen) wuxuu ka kooban yahay 20.8% ee gibilka dhulka. Madaama ay iskudhisyadiisa ay ka midyihiin ogsiidhyo, [[Oogo (dhul)|oogada dhulka]] badhkeed ayaa ka sameysan curiyaha. Diyaariye:Ayanle xusen muxumed (Aysar) = Taariikhda Ogsajiinta = = Atomka Ogsajiinta = = Isticmaalka Ogsajiinta = [[File:O-TableImage.svg|thumb|Oxygen]] '''Oxygen''' Waxa uu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan ee kimikada waxaana loo soo gaabiyaa xarafka ah "O" Atam kiisuna waa 8 waana gaaska aduunka ugu badan. =Tixraac= * [https://www.jw.org/so/tacliinta-kitaabka/suʼaalo/kitaabka-iyo-cilmiga/ Kitaabka Quduuska ah Iyo ] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101990533 Oxygen Supercharging No Help] * [https://www.jw.org/en/library/books/was-life-created/the-living-planet/ The Living Planet] {{commons|Category:Oxygen}} {{Gumud}} [[Category:Diwaanka Curiye]] [[Category:Waxbarsho]] [[Category:Kimisteri]] [[Category:Curiye]] [[Category:Falgal]] [[Category:Isku dhis]] [[Category:Neef]] [[Category:Neefta Halogen]] d2tjkgb14sb9z9rczpk47qu0g44i9dv 238969 238968 2022-08-01T12:39:34Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{Infobox oxygen}} '''Ogsajiin''' '''O2''' ([[Ingiriis]]: Oxygen) waa [[curiye]] kimikeed uu astaankiisuna yahay [[8]] [[Tiro atam|tirada atam]] kiisuna tahay [[8]], taasina waxay u dhigantaa inay bu'diisu haysato 8 [[borotoon]]. Tirada [[Niyutaroon|niyuutaroon]]-nadu waxay ku xirantahay [[Isotope|aysotoob:]] kan aysotoobka dagani wuxuu leeyahay 8, 9, ama 10 niyuutaroon. Ogsajiinku wuxuu ka tirsan yahay ururka-chalcogan marka la fiirsho tusaha kalgalka, kuwaas oo ah [[Bir Ma Ahe|birma-ahe]] [[Falgal|falgal sarreeya,]] iyo ogsidheeye u nugul la samaynta ogsaydh curiyaasha iyo [[Isku dhis|iskudhisyada]] kale. Markii la eego [[Cuf|cufka]], ogsijiinku waa curiyaha saddex-aad ee ugu badan koonka, goortii laga reebo [[Haaydarojiin|haydarojiin]] iyo [[Hiliyaam|hiiliyam]]. Beegaalka heerkul iyo cadaadis, labo atam ayaa is-gunta oo sameeya ogsijiin-labaale (dioxygen), kaas oo ah neef (gas) aan midab iyo ur toonna lahayn oo la yiraahdo neef laba atamle (diatomic gas) oo leh naaneysta (formula) O<sub>2</sub>. Ogsijiin- labo atamle (diatomic oxygen) wuxuu ka kooban yahay 20.8% ee gibilka dhulka. Madaama ay iskudhisyadiisa ay ka midyihiin ogsiidhyo, [[Oogo (dhul)|oogada dhulka]] badhkeed ayaa ka sameysan curiyaha. = Taariikhda Ogsajiinta = = Atomka Ogsajiinta = = Isticmaalka Ogsajiinta = [[File:O-TableImage.svg|thumb|Oxygen]] '''Oxygen''' Waxa uu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan ee kimikada waxaana loo soo gaabiyaa xarafka ah "O" Atam kiisuna waa 8 waana gaaska aduunka ugu badan. =Tixraac= * [https://www.jw.org/so/tacliinta-kitaabka/suʼaalo/kitaabka-iyo-cilmiga/ Kitaabka Quduuska ah Iyo ] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101990533 Oxygen Supercharging No Help] * [https://www.jw.org/en/library/books/was-life-created/the-living-planet/ The Living Planet] {{commons|Category:Oxygen}} {{Gumud}} [[Category:Diwaanka Curiye]] [[Category:Waxbarsho]] [[Category:Kimisteri]] [[Category:Curiye]] [[Category:Falgal]] [[Category:Isku dhis]] [[Category:Neef]] [[Category:Neefta Halogen]] erym7mtzcodhyaz0y5gtvtvgc8jurwn 238970 238969 2022-08-01T12:39:58Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{Infobox oxygen}} '''Ogsajiin''' «'''O²'''» ([[Ingiriis]]: Oxygen) waa [[curiye]] kimikeed uu astaankiisuna yahay [[8]] [[Tiro atam|tirada atam]] kiisuna tahay [[8]], taasina waxay u dhigantaa inay bu'diisu haysato 8 [[borotoon]]. Tirada [[Niyutaroon|niyuutaroon]]-nadu waxay ku xirantahay [[Isotope|aysotoob:]] kan aysotoobka dagani wuxuu leeyahay 8, 9, ama 10 niyuutaroon. Ogsajiinku wuxuu ka tirsan yahay ururka-chalcogan marka la fiirsho tusaha kalgalka, kuwaas oo ah [[Bir Ma Ahe|birma-ahe]] [[Falgal|falgal sarreeya,]] iyo ogsidheeye u nugul la samaynta ogsaydh curiyaasha iyo [[Isku dhis|iskudhisyada]] kale. Markii la eego [[Cuf|cufka]], ogsijiinku waa curiyaha saddex-aad ee ugu badan koonka, goortii laga reebo [[Haaydarojiin|haydarojiin]] iyo [[Hiliyaam|hiiliyam]]. Beegaalka heerkul iyo cadaadis, labo atam ayaa is-gunta oo sameeya ogsijiin-labaale (dioxygen), kaas oo ah neef (gas) aan midab iyo ur toonna lahayn oo la yiraahdo neef laba atamle (diatomic gas) oo leh naaneysta (formula) O<sub>2</sub>. Ogsijiin- labo atamle (diatomic oxygen) wuxuu ka kooban yahay 20.8% ee gibilka dhulka. Madaama ay iskudhisyadiisa ay ka midyihiin ogsiidhyo, [[Oogo (dhul)|oogada dhulka]] badhkeed ayaa ka sameysan curiyaha. = Taariikhda Ogsajiinta = = Atomka Ogsajiinta = = Isticmaalka Ogsajiinta = [[File:O-TableImage.svg|thumb|Oxygen]] '''Oxygen''' Waxa uu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan ee kimikada waxaana loo soo gaabiyaa xarafka ah "O" Atam kiisuna waa 8 waana gaaska aduunka ugu badan. =Tixraac= * [https://www.jw.org/so/tacliinta-kitaabka/suʼaalo/kitaabka-iyo-cilmiga/ Kitaabka Quduuska ah Iyo ] * [https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101990533 Oxygen Supercharging No Help] * [https://www.jw.org/en/library/books/was-life-created/the-living-planet/ The Living Planet] {{commons|Category:Oxygen}} {{Gumud}} [[Category:Diwaanka Curiye]] [[Category:Waxbarsho]] [[Category:Kimisteri]] [[Category:Curiye]] [[Category:Falgal]] [[Category:Isku dhis]] [[Category:Neef]] [[Category:Neefta Halogen]] cofx9j8nrlgd4n8cxfhoq38m78huztr Gobolada Isku Tegay ee Ameerika 0 17115 239054 238499 2022-08-02T07:14:49Z Mwasoge 29030 wikitext text/x-wiki {{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}} {{Dalalka |native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka |conventional_long_name = ''United States of America'' |common_name = Mareykan |qaarada = [[Ameerika]] |sawir_calan = Flag of the United States.svg |sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg |image_map = United States (orthographic projection).svg |caasimada = [[Washington]] |luuqadaha = [[Ingiriis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]] |darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]] |magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]] |magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]] |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |Gdp: = 21.00 Trilliyan Dollarka |bed = 9,826,675 km<sup>2 |areami² = 3,794,101 sq mi |biyo = 6.76 |population_estimate = 335,075,000 + |population_estimate_year = 2021 |lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]] |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo. [[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|210px|]] Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka. ==Boqolkiiba IMF== ===17%=== ==Xubin== * [[IADB]] * * [[NATO]] * * [[OECD]] * * [[ICSID]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka == Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada. [[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]] Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag. Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta. Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg. [[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|United States}}]] [[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]] ===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye=== Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay. ==Juquraafi== Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta. Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed. [[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]] ==Jawiga== Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw. ==Daadka deggan Maraykanka== * {{Flag|Bangladesh}} 130,000+ * {{Flag|Arab League}} 2,139,000+ * {{Flag|Pakistan}} 150,000+ * {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 255,000+ * {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|South Korea}} 80,000+ * {{Flag|Brazil}} 130,000+ * {{Flag|China}} 510,000+ * {{Flag|Mexico}} 600,000+ ==Beeraha iyo xayawaanaadka== Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. ===Taariikh kooban=== Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden. ===Diinta=== Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha. ==Sido kale fiiri== *[[Canada]] *[[Mexico]] {{Dalalka Woqooyiga Ameerika‎}} {{stub}} 3v1hf0f341zp8epj750lf1z2y21x53g 239058 239054 2022-08-02T07:32:04Z Mwasoge 29030 wikitext text/x-wiki {{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}} {{Dalalka |native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka |conventional_long_name = ''United States of America'' |common_name = Mareykan |qaarada = [[Ameerika]] |sawir_calan = Flag of the United States.svg |sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg |image_map = United States (orthographic projection).svg |caasimada = [[Washington]] |luuqadaha = [[Ingiriis]] |Dawladda = &nbsp; |darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]] |darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]] |magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]] |magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]] |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = |established_date1 = |Gdp: = 20.998 Trilliyan Dollarka |bed = 9,826,675 km<sup>2 |areami² = 3,794,101 sq mi |biyo = 6.76 |population_estimate = 335,075,000 + |population_estimate_year = 2021 |lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar |wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]] |furaha_wadanka lagu galo = 1 |footnote1 = |footnote2 = }} '''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo. [[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|210px|]] Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka. ==Boqolkiiba IMF== ===17%=== ==Xubin== * [[IADB]] * * [[NATO]] * * [[OECD]] * * [[ICSID]] * * [[Bankiga Aduunka]] * * * [[Kooxda Labaatanka]] * * * * [[Qaramada Midoobay]] * * * ==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka == Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada. [[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]] Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag. Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta. Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg. [[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|United States}}]] [[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]] ===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye=== Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay. ==Juquraafi== Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta. Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed. [[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]] ==Jawiga== Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw. ==Daadka deggan Maraykanka== * {{Flag|Bangladesh}} 130,000+ * {{Flag|Arab League}} 2,139,000+ * {{Flag|Pakistan}} 150,000+ * {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 255,000+ * {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|South Korea}} 80,000+ * {{Flag|Brazil}} 130,000+ * {{Flag|China}} 510,000+ * {{Flag|Mexico}} 600,000+ * {{Flag|Israel}} 138,000+ ==Beeraha iyo xayawaanaadka== Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. ===Taariikh kooban=== Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden. ===Diinta=== Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha. ==Sido kale fiiri== *[[Canada]] *[[Mexico]] {{Dalalka Woqooyiga Ameerika‎}} {{stub}} gs70fj3g5uxk3n04psd5rnp3zxttxix Jirjir 0 17224 239001 203820 2022-08-02T04:52:36Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki ::''Kani waa maqaal ku saabsan magaalada Jirjir. Deegaanada hoostaga fiiri "Deegaanada Jirjir"'' {{Infobox settlement |official_name =Jirjir |other_name = |native_name = |nickname = |settlement_type =[[Magaalo]] |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somalia |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption =Meesha magaalada Jirjir kaga taalo Soomaaliya |coordinates_display = |coordinates_region = |subdivision_type =Dalka |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Gobolada Soomaaliya|Gobolka]] |subdivision_name1 =[[Awdal]] |subdivision_type2 =Degmooyinka |subdivision_name2 =Jirjir |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = 2006 |population_footnotes = |population_note = |population_total =7 000 |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |elevation_footnotes = |elevation_m = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = |blank_info = |website = |footnotes = }} '''Jirjir''' ([[carabi]]: جرجر) waa magaalo ku taala gobolka [[Awdal]] ee [[Somaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. Magaaladani waxay dhacdaa 47 km waqooyi galbeed magaalo madaxda gobalka ee [[Boorama]], waxayna aad ugu dhowdahay xadka wadanka [[Itoobiya]], Magaaladan waxa deegaan ku ah beelwaynta Xeebjire. Magaalada Jirjir waxaa la aasaasay horaantii qarnigii labaatanaad in kastoo aanay korin magaaladu tan iyo wakhtiyadii ka dambeeyay dagaaladii sokeeye. Magaalada Jirjir waxaa ku hareerwareegsan dhul daaqsiimeed soo jiita [[xoolo]] badan oo iskugu jira duurjoog iyo dabjoog. Waxayna magaaladu aad ugu caan tahay [[beer]]aha dalaga kala duwan laga beero sida garowga, qamadiga, galeyda, liinta, muuska iyo noocyo badan oo kala duwan. Intaas waxaa dheer, magaalada Jirjir waxay ka mid tahay deegaanada aadka u koraya ee maalgeshiga iyo koboca xoowliga ah ka socdo, taasi oo soo jiidatay shacab badan oo ku dhaqan deegaankaasi. ==Qoraalo la xidhiidha== * [[Xeebjire]] * [[:Template:Degmooyinka Gobolka Awdal|Degmooyinka Gobolka Awdal]] ==Tixraac== {{Reflist}} {{Template:Degmooyinka Gobolka Awdal}} [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] [[Category:Awdal]] [[Category:Magaalo]] czacpb8wu0ze7x6fpcjx69a2fm8jnj4 Kooxda Labaatanka 0 19980 239076 238951 2022-08-02T09:07:46Z Mwasoge 29030 /* Waddamaha G20 Bariga dhexe & Dhulka Carabta:`~` */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Organization | name =[[Qaramada Midoobay]] G21`* | image = | image_border = | size = | caption = | map = G20.svg | msize = 196px | abbreviation = | motto = | formation = '''1999''' | extinction = | membership = 20*(1⁄2) | main_organ = | affiliations = | num_staff = 135,100<ref name="g20members"/> | num_volunteers = | website = {{url|http://g20.org}} <Ref>https://so.wikipedia.org/wiki/Koobka_Adduunka</Ref>. }} '''GROUP of TWENTY''' ama GROUP TWENTY ama G20 waxa uu bilaabmay 1999.~`*` ka dib shilal maaliyadeed oo dhawr ah tobankii sano ee ka horeeyay. <Ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/web-stories/friendliest-countries-in-the-world/slideshow/92316340.cms</Ref>. Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato G20 iyo xubnahooda. Waa maxay G20? Ka dib dhowr shilal maaliyadeed oo arkay Balaayiin, Malaayiin oo lacageed oo ka lumay dhaqaalaha adduunka, wasiirrada maaliyadda ee waddamada ugu qanisan ayaa isu yimid si ay u abuuraan G20 ('Kooxda 21').`~`.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly</Ref>.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/friendliest-countries</Ref>. Ujeedada kooxda hogaamiyaasha caalamka ayaa ah in ay ka dhalato xasiloonida dhaqaalaha aduunka.Shirkii ugu horeeyay ee G20 waxa uu dhacay September; 1999`. Magaalooyinka ''[[Frankfurt]]'',''[[München]]'',&''[[Baarliin]]'' ee dalka '''[[Jarmalka]]'''. ''[[Baariis ]]'',''[[Lyon]]''& ''[[Marseille]]'' Ee dalka '''[[Faransiiska]]'''. [[Saint Petersburg]]&[[Moosko]] ee dalka [[Ruushka]]. ''[[Barcelona]]''&''[[Madrid]]'' ee dalka '''[[Isbania]]'''. Xubinimada G20&G20 waa martiqaad iyo ku salaysan shuruudo adag oo ay dejisay Hay'adda Lacagta Adduunka (IMF).!!`?<Ref>https://www.g20germany.de/Webs/G20/EN/G20/Participants/participants_node.html</Ref> [https://www.cheapflights.com/news/top-10-friendliest-countries-in-the-world] Xubinimada hadda ee G20 waa: '''[[Aljeeriya]]''', ''[[Arjantiina]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Canada]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[France]]'', '''[[Germany]]''', ''[[Indonesia]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Kuuriya]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Midowga Sofiyet]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''', ''[[Talyaaniga]]'', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', ''[[Turkey]]'', '''[[Ameerika]]''', iyo ''[[Bakistaan]]''.[https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly] [https://www.investopedia.com/updates/top-developing-countries]. <Ref>http://www.oneworld365.org/blog/top-10-friendliest-countries-in-the-world-to-visit</Ref>. Kooxda Todoba` (Group of Seven), waa gole siyaasadeed dawlad-dhexe oo ka kooban '''[[Faransiiska]]''', ''[[Kanada]]'', '''[[Jarmalka]]''', [[Talyaaniga]], ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Ameerika]]''' iyo '''[[Jabaan]]'''. Xubnaheedu waa kuwa aduunka ugu weyn Dalka Horumaray iyo #IMF tu horumarisay dhaqaalaha'aan.[https://www.investopedia.com/terms/g/g7.asp] ==TAARIIKHDOODA == [[G20]] waa tii ugu dambeysay ee taxane ah oo taxane ah kadib Dagaalkii Labaad ee Adduunka ee loogu talagalay isuduwidda siyaasadda dhaqaalaha ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan hay'ado ay ka mid yihiin "mataanaha Bretton Woods", International.` ==SHIRARKOODA == Shir-madaxeedka Wasiirrada Maaliyadda ee [[G20]] iyo Guddoomiyayaasha Bangiga Dhexe, oo diyaarinaya shir-madaxeedka hoggaamiyeyaasha iyo fulinta go’aannadooda, ayaa loo abuuray jawaab celin labadaba xiisadda dhaqaale.` ==URURKANIMADOODA == [[G20]] waxa uu shaqeeyaa iyada oo aan lahayn xoghaye joogto ah ama shaqaale. Kursiga kooxda ayaa sanadkiiba mar wareegta xubnaha waxaana laga soo kala xulaa wadamo kala duwan.` ==WADANIMADOODA == Laga bilaabo 2021 waxaa jira [[20]]` xubnood oo kooxda ah: ''[[Arjantiina]]'', ''[[Ustareliya]]'', '''[[Baraasiil]]''', ''[[Kanada]]'', ''[[Faransiiska]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Jarmalka]]'', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Koonfur Kuuriya]]'', '''[[Mareykanka]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Isbaanish]]'', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', ''[[Turkiga]]''.<REF>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C_20_%D8%A7%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C%DA%BA</REF>. ==CASUUMADOODA == Caadi ahaan, kaqeybgaleyaal dhowr ah oo aan ahayn xubnaha joogtada ah ee [[G20]] ayaa la fidiyay martiqaadyo si ay uga qaybgalaan shirarka. Sannad kasta, Guddoomiyaha Ururka Koonfur Bariga '''[[Aasiya]]''' iyo Guddoomiyaha Midowga '''[[Afrika]]'''.` ==AJENDAHOODA G20== Ajendaha bilowga ah ee G20, sida ay u maleeyeen siyaasad-dejiyeyaasha: ''[[Arjantiina]]'', '''[[Ameerika]]''', ''[[Barasiil]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Faransiiska]]''',''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Indunisiya]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', '''[[Kanada]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Jarmalka]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Turkiga]]''', [[Ustareliya]], '''[[Iiraan]]''', iyo '''[[Hindiya]]''' ayaa si aad ah diiradda loogu saaray joogteynta deynta madaxbannaanida iyo xasilloonida maaliyadeed ee caalamiga ah, qaab loo dhan yahay oo keenaya dhaqaalaha ugu weyn ee soo koraya si ay u noqdaan shuraako siman.` ==Waddamaha G20 Qaaradda Waqooyi [[Mareykanka]]:`~`== *'''{{Flag|United States}}''':`~`;America;U.S.A.;USA;U.S.;US;the US;the USA;US:!!`~`:[https://www.factretriever.com/us-facts]`~` [.<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *'''{{Flag|Great Britain}}'''`🇬🇧UK,GBR, GB, U.K., UK, GB.GB.GB, GBR,GBR,Britain, 🇬🇧UK`!!``[https://www.factretriever.com/united-kingdom-facts] [<Ref>https://thefactfile.org/canada-facts/</Ref>]. *'''{{flag|Mexico}}''': `~`MX;mx;United Mexican States;Mexican Republic;MEX🇲🇽:`~`!!` <REF>[https://www.factretriever.com/mexico-facts]</REF>. {.<Ref>https://thefactfile.org/mexico-facts/</Ref>}. ==Waddaamaha G20 [[Yurub]]:`~`== *'''{{Flag|Germany}}'''`FRG,BRD,Bundesrepublik, Deutschland,Federal Rep. of Germany,de,Deutschland,GER🇧🇪,.[https://www.factretriever.com/germany-facts]`!!` *'''{{Flag|Italy}}'''`Italia, Italian Republic, IT🇮🇹.`!!` [https://www.factretriever.com/italy-facts]] *''{{Flag|Spain}}''`España, Kingdom of Spain, ES, ESP.[https://www.factretriever.com/spain-facts#:~:text=The%20ancient%20Roman%20Aqueduct%20of,supplies%20water%20to%20the%20city.&text=In%201603%2C%20Spanish%20sailor%20Gabriel,man%20ever%20to%20see%20Antarctica.&text=Spanish%20explorer%20Juan%20Rodriguez%20Cabrillo%20(1499%2D1543)%20discovered%20California][https://www.factretriever.com/barcelona-facts].`!!` *'''{{flag|Canada}}''': `~` Dominion of Canada; British North America; CAN; CA:`~`.!!` *'''{{Flag|France}}''',`fr,FR République française,LaFrance,Rep. of France,🇳🇱FRA,`Hexagon🇳🇱.`[https://www.factretriever.com/france-facts]!!`[https://www.factretriever.com/france-facts] ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|Russia}}''':`~`Rossiya;Rossija;RU;ru;Rossijskaja Federatsija🇧🇾:`~`!!` Moskva; Moscow, Russia; Moskva Federal City; RussiaMoscow; USSR;Moskva; Russia; City of Moscow; Moscow; Russian Federation;Moscow; Soviet Union; Moscow; Russian SFSR;Muscovite;Moscovite;Москва;Moskva;Rossiya: <Ref>[https://www.factretriever.com/russia-facts]</Ref> ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]`~`== *''{{Flag|Turkey}}'':`~`;Republic of Turkey;TUR;TR🇰🇬AZE:~`!!` <Ref> {https://www.factretriever.com/turkey-facts}{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} </Ref>.{<Ref>https://thefactfile.org/turkey-facts/3/</Ref>}. ==Waddamha G20 Bariga [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|China}}''':`~`{[(Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha(PR Chine)]};"Rep.Rakyat Tiongkok"🇨🇳CN;PRChina;CHN🇨🇳🇭🇰.`!!` Capital of China: Peking; Beiping; Peiping;Yanjing; Zhongdu:Khanbaliq;BJ; Shun Tianu; Pekin; beijing:`~`!!` [https://www.factretriever.com/china-facts#:~:text=China's%20population%20is%20four%20times%20that%20of%20the%20United%20States.&text=China%20is%20also%20known%20as,grown%20all%20over%20the%20world.&text=Toilet%20paper%20was%20invented%20in,It%20was%20for%20emperors%20only][https://www.factretriever.com/great-wall-of-china-facts].<Ref>https://thefactfile.org/china-facts/</Ref>.[<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *''{{flag|Indonesia}}'',Republic of Indonesia; id; ID; INA; IDN.`!!` [https://www.factretriever.com/indonesia] *'''{{Flag|Japan}}''':`State of Japan; Nihon; Nippon,Nippon-koku; Nihon-koku; Japs.`~`.!!` <REF>[https://www.factretriever.com/japan-facts]</REF> *''{{Flag|South Korea}}'':,~`Republic of Korea; ROK;kr;Rep.KoreaS;🇰🇷Korea;Korea Republic🇰🇷.`~`[https://www.factretriever.com/south-korea-facts]`!!`<Ref>https://thefactfile.org/south-korea-facts/</Ref>. [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]] ==Waddamaha G20 [[Bariga dhexe]] & [[Dhulka Carabta]]:`~`== *'''{{Flag|Saudi Arabia}}''':`~`,Kingdom of Saudi Arabia;🇸🇦🇩🇿🇵🇰KSA; sa;<REF>[https://www.factretriever.com/saudi-arabia-facts#:~:text=The%20Saudi%20king's%20official%20title,been%20king%20since%20January%202015.&text=Saudi%20Arabia%20has%2083%2C000%20square,largest%20country%20in%20the%20world]</REF>.`~`!!`<Ref>https://thefactfile.org/saudi-arabia-facts/</Ref>. *''{{flag|United Arab Emirates}}'':`U.A.E.;UAE,ae;Emirate;the UAE;the U.A.E;the Emirates🇸🇦🇩🇿🇵🇰;`~` .`~` <Ref>https://thefactfile.org/united-arab-emirates-facts/</Ref>. ===Kormeerayaasha Iyo Kuwa Kalle:=== *''{{flag|Egypt}}''_{{flag|Syria}}_{{flag|Iraq}}_{{flag|Yemen}}:'''Mundo Arabe_Vz_OCi Mundo'''.[https://www.factretriever.com/middle-east-facts]`~`!!?`!{.<Ref>https://thefactfile.org/egypt-facts/</Ref>}. Egjipti është skuadra më e suksesshme në historinë e Kupës së Kombeve të Afrikës, pasi ka fi:uar trofeun shtatë herë, ndërsa ka përfunduar dy herë si nënkampion dhe ka marrë vendin e tretë në tre raste. Ata e fituan konkursin për herë të fundit në 2010 dhe ishin nënkampione në 2017 ndërsa fitorja e tyre e parë ndonjëherë ishte në konkursin e 1957.{<REF>[https://www.factretriever.com/egypt-facts]</REF>}. <Ref>https://www.arabnews.com/node/2034576/business-economy</Ref>. [https://www.rigzone.com/news/these_are_the_largest_energy_companies_by_market_cap_right_now-21-jun-2022-169402-article/?rss=true#:~:text=Aramco%20currently%20sits%20in%20first,trillion%2C%20companiesmarketcap.com%20shows]. ==Koonfurta [[Ameerika]]:== *''{{flag|Argentina}}''`:🇨🇴🇵🇬;AR;Argentine Republic;ARG.<REF>[https://www.factretriever.com/argentina-facts]</REF>!!`~`. * ''{{flag|Brazil}}'':`Federative Republic of Brazil;BR;BRA;br🇧🇷🇵🇬:`<REF>[https://www.factretriever.com/brazil-facts]</REF>!!` ==Waddamaha G20 Koonfur [[Aasiya]]:`~`== *''{{Flag|Hindiya}}'':`~`Hindiya;{[Jamhuuriyadda Hindiya]};Bharata;Hindustan;Bharatvarsha;Republic of India;IND;Aryavratta🇮🇳.`~`!!` [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]][https://www.nationsonline.org/oneworld/country_code_list.htm#H] {.<Ref>https://thefactfile.org/india-facts/</Ref>}. *''{{flag|Bangladesh}}''.`~`,PR, of Bangladesh🇵🇰🇧🇩🇩🇿Ceylon,Taprobane,Serendib,CeylanlkLanka,Sri,sr,ilke,ce,Sri,lanka,SRI,!!` {.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>}. ==Waddamaha G20 Qaaradda [[Afrika]]:`~`== *''{{flag|Algeria}}'';`~`,People’s Democratic Republic of Algeri;adz🇩🇿🇵🇬🇲🇦;ALG:[<Ref>https://www.factretriever.com/sudan-facts</Ref>][https://www.cnn.com/2013/07/10/world/africa/somalia-fast-facts/index.html] [https://www.historyhit.com/facts-about-the-black-hawk-down-incident/] [https://www.britannica.com/event/Somalia-intervention] [<Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/richest-african-countries</Ref>]. `~`,[https://theculturetrip.com/europe/greece/articles/the-oldest-countries-and-nations-in-the-world/] [https://www.nationsonline.org/oneworld/flags_of_africa.htm] <Ref>https://africa.businessinsider.com/local/markets/10-richest-african-countries-in-2021-based-on-gross-domestic-product-gdp/yd784tx</Ref>. *''{{flag|Ethiopia}}'',`~`;Federal Democratic Republic of Ethiopia;et;🇪🇹ETH:`~`!!`?`<Ref>https://www.factretriever.com/ethiopia-facts</REF> *'''{{flag|Senegal}}'''`~`;Kingdom of Morocco,Marocco,al-Maġrib,Lmaġrib,Maroc,ma;MAR;[<REF>https://www.factretriever.com/poaching-facts</REF>].[https://www.factretriever.com/interesting-africa-facts]. *'''{{flag|South Africa}}''':,`~`,Republic of South Africa;RSA;A;za:🇿🇦zaf:`!!`<REF>https://blog.bizvibe.com/blog/largest-economies-in-the-world</REF>.[https://allaboutethio.com/13-ethiopian-flags-must-know.html] ==Wadamada G20 liiska lagu casuumay== *''{{flag|Bosnia and Herzegovina}}'',`~`Bosnia-Herzegovina,Bosnia,BiH,Bosnia&Herzegovina,B&H,ba,BIH.`~`<Ref>https://www.nationsonline.org/oneworld/bosnia_herzegovina.htm</Ref>. *''{{flag|Bakistaan}}''`~`Bk,Islamic Republic of Bakistan,BAK🇵🇰🇧🇩🇩🇿.`~`<REF>hhttps://www.britannica.com/topic/Islamic-world</REF>🇵🇰🇧🇩🇩🇿. ==Waddamaha G20 Uwqianusiya Fog:` == *'''[[Midowga Yurub]]'''🇪🇺`🇪🇺~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`,🇪🇺,🇪🇺, 🇪🇺.`~!!.<Ref> https://www.slice.ca/the-20-richest-countries-in-the-world-right-now-might-surprise-you</Ref>:[https://eastwestkimono.com/8-interesting-facts-about-japanese-football/] *''{{flag|Australia}}''🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬:.~`Ustareliya🇦🇺🇳🇿;AU🇵🇬🇵🇬AUS🇦🇺🇳🇿;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬:🇦🇺🇳🇿Straya,Aussie_land🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇭🇵🇭:`~` <ref>https://www.factretriever.com/philippines-facts</ref>.<Ref>https://www.sportscounty.com/interesting-football-facts/</Ref>. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- United Nations (Q1065):-) Global International and Inter_Governmental Organization:-) United Nations Organization:UN🇺🇳;OUN🇺🇳; U.N🇺🇳.the UN;theU.N🇺🇳:`~`. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ *'''{{flag|Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo}}'''.`~`,DRC,DR Congo,Congo-Kinshasa,Zaire Congo,Rep. of CongoDem.Rep.Congo🇨🇩Congo,(Kinshs),COD🇨🇩.`~`.<REF>https://www.ifitweremyhome.com/compare/ZA/CD</REF> <REF>https://facts.net/soccer-facts/</REF>. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- '''[[Mareykanka]]''':` [[Mareykanka]] waxa uu ahaa aasaasihii [[G20]] waxana uu martigeliyay shirkii [[G20]] ee Washington DC bishii Nofembar, 2008. Walaaca wakhtigaa jiray ayaa ahaa xeerar maaliyadeed oo daba socday shilkii dhaqaale ee caalamiga ahaa ee 2007.Shirkii G20 ee 2018 ee ka dhacay [[Buenos Aires]], madaxweynaha markaas ayaa la maqlay isagoo ku guuxaya "Halkan iga saara," isagoo ka duulaya masraxa cilladda qalabka dhegta. <REF>https://thefactfile.org/united-states-facts/</REF>.Kooxaha haysta koobabka ugu badan ee KOOBKA ADUUNKA: [[Brazil]]:(Ragga) ayaa badiyay "SHAN" Jeer:(5):-1958,1962,1970,1994 iyo 2002. [[Mareykanka]]:(Haweeynka) ayaa ku guuleystay "AFAR" Jeer:-(4) 1991,1999,2015 iyo 2019.<REF>https://www.cnn.com/2013/10/03/world/world-cup-fast-facts/index.html</REF>. ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'':` '''[[UK]]''' Hogaamiyayaasha [[G20]] ayaa kulmay bishii April; 2009 ee [[London]]; Doodihii ugu waaweynaa ee ka dhacay shirkii London ayaa diiradda lagu saaray sidii looga hortagi lahaa khatarta niyad jabka caalamiga ah ka dib shilkii dhaqaale ee weynaa ee laba sano ka hor. [[Midowga Yurub]] waa xubin buuxda oo ka tirsan G20 oo ay weheliyaan saddex waddan oo ay xubin ka yihiin:[[Faransiiska]],[[Jarmalka]]. [[Midowga Yurub]] waxaa shirka [[G20]] uga qeybgalaya Madaxweynaha [[Midowga Yurub]] iyo Guddoomiyaha. ''[[Kanada]]'':` [[Kanada]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii.[[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Canada]] June; 2010. Shir-madaxeedka Toronto kooxdu waxay soo dhawaysay fulinta ballan-qaadkoodii ahaa in ay bixiyaan $350bilyan oo koror raasumaal ah bangiyada horumarinta dhinacyada badan leh. ''[[Faransiiska]]'':` [[Faransiiska]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii. [[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Kanada]], Juun; 2011. [[Faransiiska]] wuxuu ahaa aasaasihii [[G20]], isagoo ku biiray 1999 Qaranku waxa uu [[G20]] ku marti galiyay Cannes Nofembar, 2011. Markii [[Spain]] aan lagu martiqaadin inay ku biirto [[G20]] ka dib burburkii dhaqaalaheeda shilkii 2007, Madaxweyne [[Faransiiska]] wuxuu ka tanaasulay mid ka mid ah labadiisii ​​kursi isagoo u fasaxay '''[[Isbaanish]]''' inay ka soo qaybgasho marti la casuumay. ''[[Kuuriya]]'':` [[Kuuriya]] Loo yaqaan "Shirka Seoul," [[G20]] waxaa martigeliyay Kuuriyada Koonfureed 2010. Kuuriyada Koonfureed waxay ahayd tii ugu horreysay ee aan ahayn [[G8]] (koox kale oo hoggaamiyeyaasha siyaasadda adduunka ah) si ay ugu biiraan [[G20]]. Kuuriyada Koonfureed ayaa lagu tiriyaa inay tahay mid ka mid ah dalalka ugu horreeya xagga dhaqaalaha.!!` ''[[Meksiko]]'':` [[Meksiko]] waa mid ka mid ah wadamada [[G20]] ee soo koraya tan iyo markii kooxda la aasaasay 2003.Mexique waxay soo dhaweysay Madaxda [[G20]], intii lagu jiray Shir Madaxeedka [[G20]] ee lagu qabtay Los Cabos, Baja, California, Juun 2012 Inkasta oo loo tixgeliyo waddan soo koraya, Mexique waa haqaale muhiim ah gobolka Koonfurta Ameerika.!! '''[[Ruushka]]''':` [[Ruushka]] ayaa ka mid ahaa aasaasayaashii ku biiray [[G20]] markii uu billowday 1999-kii. Kooxda Hogaamiyayaasha Caalamka ayaa ku kulmay magaalada '''St Petersburg''' ee dalka ''[[Ruushka]]'' Sebtembar 2013-kii markaasoo ''[[Ruushka]]'' ahaa dalka martigelinaya shirka [[G20]]. [[Moskow]] ayaa martigeliyay shir madaxeedka 5-aad ee aasaaska G20. Vladimir Putin wuxuu la yimid tarjumaan 'soo jiidasho leh' oo uu weheliyo kulanka G20 ee Trump si 'uu isaga leexiyo', buug cusub ayaa sheegay.!!` ''[[Australia]]'':` Aussies waxay martigelisay [[G20]] November; 2014, magaalada [[Brisbane]]. Waxyaabihii ka soo baxay shir madaxeedkan waxaa ka mid ahaa cudurka Ebola oo xiligaan ka dilaacay qaarada [[Afrika]]. ''[[Koonfur Afrika]]''` waa xubinta kaliya ee [[Afrika]] ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur [[Afrika]] iyo ayadu wali marti gelin G20 Waddama dooda."Scott Morrison ayaa sheegay in G20 ay ku jiraan afar waddan oo keliya oo leh rikoorka qiiqa ka wanaagsan kan [[Australia]]. Ma sax baa.? "<ref>https://www.abc.net.au/news/2021-12-08/fact-check-scott-morrison-emissions-in-the-g20/100676322</ref> ''[[Turkiga]]'':` [[Turkiga]] wuxuu xubin ka ahaa [[G20]] tan iyo markii la aasaasay 1999-kii.waxeey qabatay madaxna ka masuulna ka ahaeeyd sanadkii 2015. Ururka [[G20]] ee 20 waddamada ugu waaweeyn adoonka ee UN-ta, Qaramada midoowbay, Markii Caalmkau soo gaaray halis Eqtesaadkeeeyda ah. Halisna ugalayay markastaba burbur iyo jajab.!, marar badan ee qarniyadii lasoo dhaafay oo dhan.` '''[[Shiinaha]]''':` ''[[Shiinaha]]'' Xubin asal ah oo ka yimid 1999, [[G20]] waxaa marti galiyay Shiinaha Sebtembar; 2016. Shirkaan kooxdu waxay sii wadey ka doodista arrimaha dhaqaalaha adduunka. '''[[Shiinaha]]''' ayaa lagu tiriyaa inuu yahay dalka labaad ee ugu dhaqaalaha badan adduunka, waxaana ku xiga '''[[Mareykanka]]'''; ''[[Shiinaha]]'' waa dalka ugu dadka badan oo ay ku nool yihiin ku dhawaad ​​1.3 bilyan oo dada.!!` ''[[Jarmalka]]'':` '''Jarmalku''' wuxuu ahaa xubin aasaasi ah, wuxuuna martigeliyay shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee Cologne bishii Diseembar; 1999kii. haqaalaha Jarmalka waxaa loo arkaa mid ka mid ah kuwa ugu weyn [[Yurub]]. Wasiirkii maaliyadda ee Jarmalka, Hans Eichel, wuxuu ka mid ahaa shakhsiyaadkii hindisay fikradda G20 ka dib shilal maaliyadeed oo isdaba joog ah oo hore. ''[[Arjantiina]]'':` [[Arjantiina]] ayaa lagu casuumay inay ku biirto [[G20]] November; 2017. Argentina ayaa ku marti galisay [[G20]] Buenos Aires 30-1 Diseembar, 2018. Iyadoo shirka G20 uu ka bilowday Buenos Aires, dhulgariir cabirkiisu yahay 3.8 ayaa ku dhuftay meel 20 mayl oo keliya u jirta.!!` '''[[Japaan]]''':`.<Ref>https://www.uniquejapantours.com/10-most-popular-sports-in-japan/</REF>. Japaanku Muqaalka shirka [[G20]],[[Japaan]] 2019 ''[[Japan]]'' waxay ahayd mid ka mid ah 19-kii waddan ee asalka ahaa ee ka qaybgalay aasaaskii shirkii ugu horreeyay ee G20 ee 1999 ''[[Japaan]]'' waxay la wareegeen madaxnimada G20 Disembar; 2018. [[Japaan]] waxay martigelisay shirkii ugu dambeeyay ee G20 qof ahaan June 2019. [[Japaan]] was not a major football force until the end of the 1980s, with a small and amateur team. Since the 1990s, when [[Japanese]] football became fully professionalized, [[Japaan]] has emerged as one of the most successful teams in [[Asia]]; They have Qualified for the last seven [[FIFA]] World Cups with advancements from the group stages in 2002, 2010, and 2018, (the most of any Asian team) and won the AFC Asian Cup a record four times, in 1992, 2000, 2004 and 2011. The team has also finished second in the 2001 FIFA Confederations Cup and the 2019 AFC Asian Cup. [[Japaan]] remains the only team from the AFC other than [[AUS]] and [[Sacuudi Carabiya]] to have reached the final of a senior FIFA men's competitio.!!`<REF>https://www.pagalparrot.com/intresting-facts-about-japan/</REF>.<Ref>https://www.sportsmole.co.uk/football/japan/world-cup-top-10/feature/top-10-japanese-footballers-of-all-time_154944.html</Ref>. ''[[Sacuudi Carabiya]]'':` Sacuudigu Wadamadee ku jira [[G20]]`. [[G20]] Wadamdooda oo dunida dhan metalaadooda aay Qabatay Boqortooyada [[Sacuudi Carabiya]] Ayadu chiarman ka aheeyd sanad soo waregii 2020 Casimadeeyda, laakiin cudurada faafa ee [[coronavirus]] awgeed kulanka ayaa loo wareejiyay khadka [[bogga Internetka]], [[Sacuudi Carabiya]] umad Carabeeyd ahaan iyo tan Islaamba, dhaqaalaha kowaad ayeey leedahay, waa dhaqaale muhiim ah oo caalami ah marka loo eego kheyraadka badan ee [[Saliid]]da iyo [[Gaas]] ka.!!` '''[[Brazil]]''':` [[Brazil]] waxay xubin ka ahayd bilowgii [[G20]], waxayna ka qayb qaadatay G20kii ugu horreeyay 1999kii. [[Brazil]] markii hore waxay ahayd ka-qaybgale cagajiid ah. Fadeexad ayaa ka dhalatay markii, xilli uu ku sii socday 2019 [[G20]] magaalada Osaka, duuliyaha diyaarad uu leeyahay madaxweynaha [[Brazil]] lagu qabtay [[25kg]]`oo cocaine ah.!!` ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'': [[Ingiriiska]] waxay xubin ka ahayd [[G20]] tan iyo shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee la qabtay 1999kii. Xubnaha [[G20]] waxay ka yihiin 79% GDP adduunka, 75% ganacsiga adduunka iyo 69% dadweynaha meeraha, Kooxdu waxay qabataa shir madaxeed ay ku kulmaan madaxda dowlad goboleedyada si ay uga hadlaan dhaqaalaha adduunka. Kooxdu waxay ku kulmaan labadii sanaba hal mar meel wareeg ah iyadoo ku xiran hadba cidda loo magacaabo Madaxweynaha kooxda wakhtigaas.[https://www.thesun.co.uk/news/16573349/g20-countries/]. ''[[Talyaaniga]]'':` Talyaanigu ayaa lagu wadaa inuu martigeliyo shir madaxeedka [[G20]] ee soo socda 30ka Oktoobar; 2021. Raiisel Waare waa madaxweynaha la doortay ee [[G20]]. Shirka [[G20]] ee soo socda ayaa lagu qaban doonaa Rome.[[Talyaaniga]] waa xubinta joogtada ah ee [[G7]]: shan [[Yurub]].Talyaanigu wuxuu ku guuleystay Koobka Adduunka "4afer" jeer (1930s, 1938, 1982, iyo 2006), taasoo ka dhigaysa kooxda waddanka labaad ee kaliya ee [[Brazil]] ku guuleysatay.[1] Talyaanigu wuxuu gumaystay Wadama [[Carabta]] & [[Muslim]] ka mid ah kuna Yaala [[Bariga]] iyo [[Geeska]] '''Africa'''. laakiin [[Talyaaniga]] looma oggolaalin inuu sii haysto waddamaas.`<ref>https://study.com/academy/answer/what-countries-did-italy-colonize-in-africa.html</Ref>.!! ''[[Indunisiya]]'':` [[Indonesia]] Xubin laga bilaabo bilawga, Indonesia waxaa loo tixgeliyaa dhaqaale koraya oo degdeg ah oo ku salaysan tirada dadka iyo kobaca dhaqaalaha. Dhul leh dhaqamo iyo muuqaalo kala duwan, [[Indunisiya]] waxay bixisaa tacabur badan. Xaqiiqooyinkayada xiisaha leh ee Indonesia waxay ku tusi doonaan duni qani ah oo xiiso leh.''("Indonesia has the world's largest Muslim population, with approximately 200+ million Monotheism")''.[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/h/Haji_Mohammad_Suharto.htm] <ref>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</ref>.<REF>https://www.factretriever.com/indonesia#:~:text=Indonesia%20is%20home%20to%20the,%2C%20Gili%20Montag%2C%20and%20Padar.&text=Indonesia%20is%20the%20world's%20largest,6%2C000%20of%20which%20are%20inhabited</REF>. [[Indonesia]] waxaa loo aqoonsan yahay mid ka mid ah dalalka ugu weyn Koonfurta [[Aasiya]] oo ka kooban 12 waddan. [[Indonesia]] waxay la wareegi doontaa hogaanka [[G20]] December; 2021. si rasmi ah. Madaxtinimada [[Indonesia]] sida dhabta ah waxay noqon doontaa 2023. Si kastaba ha ahaatee, iyada oo ay ugu wacan tahay hogaanka [[Indonesia]] ee [[ASEAN]], oo ah urur goboleed oo muhiim ah, [[Indonesia]] ayaa markaa ka codsatay dawladda '''[[Hindiya]]''' inay u beddesho madaxweynaha 2022. '''[[Hindiya]]''' ayaa ku jawaabtay inay ogolaadeen inay qabtaan madaxtinimada. 2023, si Indonesia ay u martigeliso madaxtinimada 2022.<Ref>https://www.greenqueen.com.hk/8-most-shocking-facts-from-g20-food-footprint-report-sustainability-diets/</Ref>!! [<Ref>https://www.tripzilla.com/kto-korea-traditional-markets-lesser-known/75486</Ref>]. [https://kids.kiddle.co/Suharto] <REF>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</REF>. '''[[Hindiya]]''':` ''[[Hindiya]]'' waxay ka mid ahayd dalalkii asalka ahaa ee lagu martiqaaday inay ku biiraan [[G20]]. '''[[Hindiya]]''' waxay qaban doontaa shir madaxeedka G20 laga bilaabo Disembar; 2022, waxayna markii ugu horreysay isugu yeeri doontaa shir madaxeedka hoggaamiyeyaasha [[G20]] sanadka 2023. '''[[Hindiya]]''' waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah dalalka ugu kobaca dhaqaalaha badan.Maadaama dadka Hindiya ay ka yar yihiin 50 milyan oo ka dambeeya '''[[Shiinaha]]'''; Waxaa jiri kara waqti marka '''[[Hindiya]]''' ay dhaafto dalka ay deriska yihiin dadka ugu tirada badan iyo Dimuqraadiyadda ugu weyn ee Ilaah idankii, adduunka.<REF>https://www.factretriever.com/india-facts</REF>. [https://www.wionews.com/india-news/india-becomes-part-of-g20-troika-to-host-summit-in-2023-433276][https://thefactretriever.com/]. <REF>https://www.factretriever.com/climate-change-facts</REF>.<REF>https://www.factretriever.com/recycling-facts</REF>. ''[[Koonfur Afrika]]'':` [[Koonfur Afrika]]` waa xubinta kaliya ee Afrikaanka ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur Afrika. Koonfur Afrika ayaan wali martigelin [[G20]]-ga. laakiin [[Isbaanish]] ayaa qaateen booskeeyda. [[Koonfur Afrika]] ayaa ah dalkii ugu horeeyay ee martigeliyay ''taariikhda'' oo ku hara wareegga koowaad ee tartanka koobka adduunka ee '''FIFA'''.!!<ref>https://blog.junkmail.co.za/10-facts-you-don-t-know-about-the-2010-fifa-world-cup/351 </ref>` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ G15 (Group of fifteen) ama kooxda shan iyo toban oo hagamineeyso '''[[Iiraan]]'''🇮🇷'''[[Af-Faarisi]]''' oo ka booday qawaaniin ta qashanka ah aay qorteen daraadeed. Shirarkoodu waa kuwa caalami ah ee sanadkasta Qofka waddankaas oow o kayahay chiarka sidda labaatanka ee G_20. G20 waxa ay ku salaysan tahay dhaqaalaha wadamada khaaska ah iyo wadamada kale ayaa laga yaabaa in ay ku soo biiraan mustaqbalka, Shirka 20-ka Wasiir ee Maaliyadda iyo Caafimaadka: War-murtiyeed. ('''G-15''')<ref>name="orthography">The [http://www.g15.org/ official website] {{Wayback|url=http://www.g15.org/ |date=20170912210315 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170912210315/http://www.g15.org/ |date=2017-09-12 }}</ref>.` 🇮🇷'🇮🇷'🇮🇷.`~` [[File:G7+1yG20.png|thumb|225px|Wadamada:{[G-20 (Orange): G-7,(Jaalaha): Russia, (fuchsia):G-15, iyo (casaan):G-20 oo aan lahayn G-5 ama G-8]}.</small>]]. _It was Legend said_ '' "Strive to speak ( Modern Standard Arabic=MSA),for that is one of the Rituals "Towards a Better (Religion of) ''' ISLAM"''' _`~` ~Hassan Al_bania.~!!`~` ”{[(اجتهد أن تتكلم العربية الفصحى فإن ذلك من شعائر الإسلام (الكبير“ _حسن البناي|الألباني_: Konstantinopolis, geç Roma İmparatorluğu'nun ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Latin İmparatorluğu'nun ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Başkent daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Ankara'ya taşındı.-: "Konstantiniyye" ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ " ''I Learned - in Exile'' - To Hear the other, and This is not an '''[[Carab]]''' Thing at All`."~!!` — Kamal Sebasty` .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts]<Ref>https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html</Ref>. .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''[[BRICS]]s'''` waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: ''[[Brazil]]'', '''[[Hindiya]]''', '''[[Ruushka]]''', iyo '''[[Shiinaha]]'''`. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" ama ("BRICs"), ka hor intaan la soo saarin [[Koonfur Afrika]] sannadkii 2010. Xubnaha BRICs waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha Globalka; dhammaantood waa xubnaha [[G20]].[https://www.worldometers.info/gdp/#top20] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Geithners iyo Koch-Weser waxay hoos ugu dhaceen liiska dalalka leh: '''[[Canada]]''' in, {[[Portugal]] out}. ,'''[[Germany]]''', ''[[Japan]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Mexico]]''', ''[[Spania]]'', '''[[France]]''', ''[[Italy]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''' , ''[[United Kingdom]]'' and '''[[United States]]''', dhammaantood waa xubno joogto ah. '''Nigeria_Congo''' out., iyo wixii kaloo la mid ah. waxay liiskooda u direen wasaaradaha kale ee maaliyadda [[G7+]]+; iyo martiqaadkii ugu horreeyay kulanka ayaa baxay". ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Engagement Groups:- Source: Authors’ depiction. Founded in: 2008 Recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Business interest groups B20: BUSINESS 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Youth representatives Y20: YOUTH 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2012 Members: Think tanks. T20: THINK 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2015*`* Members: Women’s rights organizations W20: WOMEN 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2017**` Members: Representatives from science and research.-<ref>https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Factsheet_06_2018_The_G20_9_facts_and_figures.pdf</ref> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kooxaha Hawlgelinta Xigasho: Sawirka qorayaasha. Waxaa la aasaasay: 2008 Waxaa aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Kooxaha danaha ganacsiga B20: GANACSIGA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Wakiilada dhalinyarada Y20: DHALINYARADA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2012 Xubnaha: Ka fikir taangiyada T20: FIKIRKA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2015*`* Xubnaha: Ururada xuquuqda haweenka W20: DUMAR 20 Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2017*`* Xubnaha: Wakiilo ka socda cilmiga iyo cilmi baaris. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Përmbledhje _-_- Grupi i Njëzet G20 Grupi i Njëzet Ministrave të Financave dhe Guvernatorëve të Bankës Qendrore." ~` G20, i themeluar në vitin 1999, është grupi i 20 ekonomive më të mëdha në botë që takohen rregullisht për të koordinuar politikën ndërkombëtare mbi 1.biznesin, shëndetin, 3. klimën dhe 4. çështje të tjera.- Takimet e diskutuara më parë për krizën financiare të vitit 2008 , programi bërthamor i Iranit dhe si të përballemi me Luftën Siriane. Presidenti: Donald J. Trump. Filozofia Amerikane Amerikane e Parë e Trump "ngjalli tensione brenda grupit. Presidenti: Joe.Rb.Bdn ka bërë thirrje për një kthim në Shtetet e Bashkuara në një sistem shumëpartiak.[<Ref>https://thefactfile.org/ethiopia-facts/2/</Ref>]. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Apple$ Inc.'''(Q3126).`~`!!<Ref>ttps://www.investopedia.com/the-world-s-10-most-profitable-companies-4694526</Ref><Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An '''European''' "based" '''Multinational''' Technology Company HQ in (SV);Cupertino,California.~`!!`? '''Apple$ Computer''',Inc.;Apple$ Incorporated;Apple$ Computer Incorporated; Apple$, Inc.`~`[[File:Sony logo.svg|115px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Saudi Aramco'''~`(Q6793).`~`!!<Ref>https://europeansting.com/2019/11/12/5-facts-about-the-worlds-most-valuable-company-saudi-aramco/</Ref>. Saudi "Based" Arabian Petroleum and natural gas company company is primarily state-owned, Saudi Arabia.`~`<Ref>https://destinationksa.com/11-facts-you-need-to-know-about-the-kingdoms-prized-jewel-saudi-aramco/</Ref>.!!!` Aramco; Arabian-American Oil Company; Saudi Arabian Oil Company.<Ref>https://www.investopedia.com/what-is-saudi-aramco-4682590#:~:text=Saudi%20Aramco%20is%20the%20world's%20largest%20oil%20producer%20and%20the,a%20greenshoe%20option%20in%202020.</Ref>.[[File:Honda.svg|120px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Amazon.com, Inc.'''(Q3884).`~`.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/</Ref>. <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multilingual ''' Electronic Commerce and Cloud Computing Company.`~` Amazon.com, Amazon.com, Inc.,'''Amazon'''(company).`~`[[File:Hitachi logo.svg|125px|]] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Microsoft Window$ Corp$'''(Q2283).`~`.<Ref>https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/121714/worlds-top-10-software-companies.asp</REf>.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multinational''' Technology Corporation headquartered in Redmond,Washington,Seattle.`~` M$,M$FT,Microsoft Corp.,Micro-Soft;'''Microsoft$ Corporation'''.`~`[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|128px|]]_ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Meta''',Platforms (Q3819).`~` !!`? <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "''Asian''" "''Based''" "'''Multilingual"''' $Social media and Technology Company. (Facebook); Inc.Facebook;FB,Inc.Facebook Inc.;Meta,PF;Meta(Platforms),Inc:`~`~[[File:Panasonic logo.svg|29px|]]` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- <Ref>https://businessplus.ie/news/most-valuable-companies/</Ref>. <Ref>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ==Sido Kale fiiri== [https://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090616/5-countries-most-money-capita.asp] [https://globalpeoservices.com/top-15-countries-by-gdp-in-2020/] [https://www.weforum.org/agenda/2019/05/24-iconic-world-flags-and-what-they-mean][https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-25-richest-countries-in-the-world/][https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html] [https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-top-10-billionaire-cities/][https://www.businessinsider.com/where-do-billionaires-live-top-cities-worldwide-ranked-2019-5#10-mumbai-is-a-city-of-imbalance-it-has-many-billionaires-but-half-of-its-population-lives-in-slums-1] [https://www.factcheck.org/hot-topics/][https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm] [https://www.historyhit.com/facts-about-world-war-two-in-africa-and-the-middle-east/][https://www.ft.com/content/e27fec7b-6afd-4ba4-8e5e-d5d4274f9747] [[Midowga Yurub]] [[Midowga Afrika]] [[Qaramada Midoobay]] {{Gumud}} {{Tixraac}} 6jq34v1jcngtm2q2s03dpelvz4d2izb 239077 239076 2022-08-02T09:09:00Z Mwasoge 29030 /* Waddamaha G20 Koonfur Aasiya:`~` */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Organization | name =[[Qaramada Midoobay]] G21`* | image = | image_border = | size = | caption = | map = G20.svg | msize = 196px | abbreviation = | motto = | formation = '''1999''' | extinction = | membership = 20*(1⁄2) | main_organ = | affiliations = | num_staff = 135,100<ref name="g20members"/> | num_volunteers = | website = {{url|http://g20.org}} <Ref>https://so.wikipedia.org/wiki/Koobka_Adduunka</Ref>. }} '''GROUP of TWENTY''' ama GROUP TWENTY ama G20 waxa uu bilaabmay 1999.~`*` ka dib shilal maaliyadeed oo dhawr ah tobankii sano ee ka horeeyay. <Ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/web-stories/friendliest-countries-in-the-world/slideshow/92316340.cms</Ref>. Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato G20 iyo xubnahooda. Waa maxay G20? Ka dib dhowr shilal maaliyadeed oo arkay Balaayiin, Malaayiin oo lacageed oo ka lumay dhaqaalaha adduunka, wasiirrada maaliyadda ee waddamada ugu qanisan ayaa isu yimid si ay u abuuraan G20 ('Kooxda 21').`~`.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly</Ref>.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/friendliest-countries</Ref>. Ujeedada kooxda hogaamiyaasha caalamka ayaa ah in ay ka dhalato xasiloonida dhaqaalaha aduunka.Shirkii ugu horeeyay ee G20 waxa uu dhacay September; 1999`. Magaalooyinka ''[[Frankfurt]]'',''[[München]]'',&''[[Baarliin]]'' ee dalka '''[[Jarmalka]]'''. ''[[Baariis ]]'',''[[Lyon]]''& ''[[Marseille]]'' Ee dalka '''[[Faransiiska]]'''. [[Saint Petersburg]]&[[Moosko]] ee dalka [[Ruushka]]. ''[[Barcelona]]''&''[[Madrid]]'' ee dalka '''[[Isbania]]'''. Xubinimada G20&G20 waa martiqaad iyo ku salaysan shuruudo adag oo ay dejisay Hay'adda Lacagta Adduunka (IMF).!!`?<Ref>https://www.g20germany.de/Webs/G20/EN/G20/Participants/participants_node.html</Ref> [https://www.cheapflights.com/news/top-10-friendliest-countries-in-the-world] Xubinimada hadda ee G20 waa: '''[[Aljeeriya]]''', ''[[Arjantiina]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Canada]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[France]]'', '''[[Germany]]''', ''[[Indonesia]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Kuuriya]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Midowga Sofiyet]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''', ''[[Talyaaniga]]'', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', ''[[Turkey]]'', '''[[Ameerika]]''', iyo ''[[Bakistaan]]''.[https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly] [https://www.investopedia.com/updates/top-developing-countries]. <Ref>http://www.oneworld365.org/blog/top-10-friendliest-countries-in-the-world-to-visit</Ref>. Kooxda Todoba` (Group of Seven), waa gole siyaasadeed dawlad-dhexe oo ka kooban '''[[Faransiiska]]''', ''[[Kanada]]'', '''[[Jarmalka]]''', [[Talyaaniga]], ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Ameerika]]''' iyo '''[[Jabaan]]'''. Xubnaheedu waa kuwa aduunka ugu weyn Dalka Horumaray iyo #IMF tu horumarisay dhaqaalaha'aan.[https://www.investopedia.com/terms/g/g7.asp] ==TAARIIKHDOODA == [[G20]] waa tii ugu dambeysay ee taxane ah oo taxane ah kadib Dagaalkii Labaad ee Adduunka ee loogu talagalay isuduwidda siyaasadda dhaqaalaha ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan hay'ado ay ka mid yihiin "mataanaha Bretton Woods", International.` ==SHIRARKOODA == Shir-madaxeedka Wasiirrada Maaliyadda ee [[G20]] iyo Guddoomiyayaasha Bangiga Dhexe, oo diyaarinaya shir-madaxeedka hoggaamiyeyaasha iyo fulinta go’aannadooda, ayaa loo abuuray jawaab celin labadaba xiisadda dhaqaale.` ==URURKANIMADOODA == [[G20]] waxa uu shaqeeyaa iyada oo aan lahayn xoghaye joogto ah ama shaqaale. Kursiga kooxda ayaa sanadkiiba mar wareegta xubnaha waxaana laga soo kala xulaa wadamo kala duwan.` ==WADANIMADOODA == Laga bilaabo 2021 waxaa jira [[20]]` xubnood oo kooxda ah: ''[[Arjantiina]]'', ''[[Ustareliya]]'', '''[[Baraasiil]]''', ''[[Kanada]]'', ''[[Faransiiska]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Jarmalka]]'', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Koonfur Kuuriya]]'', '''[[Mareykanka]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Isbaanish]]'', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', ''[[Turkiga]]''.<REF>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C_20_%D8%A7%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C%DA%BA</REF>. ==CASUUMADOODA == Caadi ahaan, kaqeybgaleyaal dhowr ah oo aan ahayn xubnaha joogtada ah ee [[G20]] ayaa la fidiyay martiqaadyo si ay uga qaybgalaan shirarka. Sannad kasta, Guddoomiyaha Ururka Koonfur Bariga '''[[Aasiya]]''' iyo Guddoomiyaha Midowga '''[[Afrika]]'''.` ==AJENDAHOODA G20== Ajendaha bilowga ah ee G20, sida ay u maleeyeen siyaasad-dejiyeyaasha: ''[[Arjantiina]]'', '''[[Ameerika]]''', ''[[Barasiil]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Faransiiska]]''',''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Indunisiya]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', '''[[Kanada]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Jarmalka]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Turkiga]]''', [[Ustareliya]], '''[[Iiraan]]''', iyo '''[[Hindiya]]''' ayaa si aad ah diiradda loogu saaray joogteynta deynta madaxbannaanida iyo xasilloonida maaliyadeed ee caalamiga ah, qaab loo dhan yahay oo keenaya dhaqaalaha ugu weyn ee soo koraya si ay u noqdaan shuraako siman.` ==Waddamaha G20 Qaaradda Waqooyi [[Mareykanka]]:`~`== *'''{{Flag|United States}}''':`~`;America;U.S.A.;USA;U.S.;US;the US;the USA;US:!!`~`:[https://www.factretriever.com/us-facts]`~` [.<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *'''{{Flag|Great Britain}}'''`🇬🇧UK,GBR, GB, U.K., UK, GB.GB.GB, GBR,GBR,Britain, 🇬🇧UK`!!``[https://www.factretriever.com/united-kingdom-facts] [<Ref>https://thefactfile.org/canada-facts/</Ref>]. *'''{{flag|Mexico}}''': `~`MX;mx;United Mexican States;Mexican Republic;MEX🇲🇽:`~`!!` <REF>[https://www.factretriever.com/mexico-facts]</REF>. {.<Ref>https://thefactfile.org/mexico-facts/</Ref>}. ==Waddaamaha G20 [[Yurub]]:`~`== *'''{{Flag|Germany}}'''`FRG,BRD,Bundesrepublik, Deutschland,Federal Rep. of Germany,de,Deutschland,GER🇧🇪,.[https://www.factretriever.com/germany-facts]`!!` *'''{{Flag|Italy}}'''`Italia, Italian Republic, IT🇮🇹.`!!` [https://www.factretriever.com/italy-facts]] *''{{Flag|Spain}}''`España, Kingdom of Spain, ES, ESP.[https://www.factretriever.com/spain-facts#:~:text=The%20ancient%20Roman%20Aqueduct%20of,supplies%20water%20to%20the%20city.&text=In%201603%2C%20Spanish%20sailor%20Gabriel,man%20ever%20to%20see%20Antarctica.&text=Spanish%20explorer%20Juan%20Rodriguez%20Cabrillo%20(1499%2D1543)%20discovered%20California][https://www.factretriever.com/barcelona-facts].`!!` *'''{{flag|Canada}}''': `~` Dominion of Canada; British North America; CAN; CA:`~`.!!` *'''{{Flag|France}}''',`fr,FR République française,LaFrance,Rep. of France,🇳🇱FRA,`Hexagon🇳🇱.`[https://www.factretriever.com/france-facts]!!`[https://www.factretriever.com/france-facts] ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|Russia}}''':`~`Rossiya;Rossija;RU;ru;Rossijskaja Federatsija🇧🇾:`~`!!` Moskva; Moscow, Russia; Moskva Federal City; RussiaMoscow; USSR;Moskva; Russia; City of Moscow; Moscow; Russian Federation;Moscow; Soviet Union; Moscow; Russian SFSR;Muscovite;Moscovite;Москва;Moskva;Rossiya: <Ref>[https://www.factretriever.com/russia-facts]</Ref> ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]`~`== *''{{Flag|Turkey}}'':`~`;Republic of Turkey;TUR;TR🇰🇬AZE:~`!!` <Ref> {https://www.factretriever.com/turkey-facts}{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} </Ref>.{<Ref>https://thefactfile.org/turkey-facts/3/</Ref>}. ==Waddamha G20 Bariga [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|China}}''':`~`{[(Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha(PR Chine)]};"Rep.Rakyat Tiongkok"🇨🇳CN;PRChina;CHN🇨🇳🇭🇰.`!!` Capital of China: Peking; Beiping; Peiping;Yanjing; Zhongdu:Khanbaliq;BJ; Shun Tianu; Pekin; beijing:`~`!!` [https://www.factretriever.com/china-facts#:~:text=China's%20population%20is%20four%20times%20that%20of%20the%20United%20States.&text=China%20is%20also%20known%20as,grown%20all%20over%20the%20world.&text=Toilet%20paper%20was%20invented%20in,It%20was%20for%20emperors%20only][https://www.factretriever.com/great-wall-of-china-facts].<Ref>https://thefactfile.org/china-facts/</Ref>.[<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *''{{flag|Indonesia}}'',Republic of Indonesia; id; ID; INA; IDN.`!!` [https://www.factretriever.com/indonesia] *'''{{Flag|Japan}}''':`State of Japan; Nihon; Nippon,Nippon-koku; Nihon-koku; Japs.`~`.!!` <REF>[https://www.factretriever.com/japan-facts]</REF> *''{{Flag|South Korea}}'':,~`Republic of Korea; ROK;kr;Rep.KoreaS;🇰🇷Korea;Korea Republic🇰🇷.`~`[https://www.factretriever.com/south-korea-facts]`!!`<Ref>https://thefactfile.org/south-korea-facts/</Ref>. [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]] ==Waddamaha G20 [[Bariga dhexe]] & [[Dhulka Carabta]]:`~`== *'''{{Flag|Saudi Arabia}}''':`~`,Kingdom of Saudi Arabia;🇸🇦🇩🇿🇵🇰KSA; sa;<REF>[https://www.factretriever.com/saudi-arabia-facts#:~:text=The%20Saudi%20king's%20official%20title,been%20king%20since%20January%202015.&text=Saudi%20Arabia%20has%2083%2C000%20square,largest%20country%20in%20the%20world]</REF>.`~`!!`<Ref>https://thefactfile.org/saudi-arabia-facts/</Ref>. *''{{flag|United Arab Emirates}}'':`U.A.E.;UAE,ae;Emirate;the UAE;the U.A.E;the Emirates🇸🇦🇩🇿🇵🇰;`~` .`~` <Ref>https://thefactfile.org/united-arab-emirates-facts/</Ref>. ===Kormeerayaasha Iyo Kuwa Kalle:=== *''{{flag|Egypt}}''_{{flag|Syria}}_{{flag|Iraq}}_{{flag|Yemen}}:'''Mundo Arabe_Vz_OCi Mundo'''.[https://www.factretriever.com/middle-east-facts]`~`!!?`!{.<Ref>https://thefactfile.org/egypt-facts/</Ref>}. Egjipti është skuadra më e suksesshme në historinë e Kupës së Kombeve të Afrikës, pasi ka fi:uar trofeun shtatë herë, ndërsa ka përfunduar dy herë si nënkampion dhe ka marrë vendin e tretë në tre raste. Ata e fituan konkursin për herë të fundit në 2010 dhe ishin nënkampione në 2017 ndërsa fitorja e tyre e parë ndonjëherë ishte në konkursin e 1957.{<REF>[https://www.factretriever.com/egypt-facts]</REF>}. <Ref>https://www.arabnews.com/node/2034576/business-economy</Ref>. [https://www.rigzone.com/news/these_are_the_largest_energy_companies_by_market_cap_right_now-21-jun-2022-169402-article/?rss=true#:~:text=Aramco%20currently%20sits%20in%20first,trillion%2C%20companiesmarketcap.com%20shows]. ==Koonfurta [[Ameerika]]:== *''{{flag|Argentina}}''`:🇨🇴🇵🇬;AR;Argentine Republic;ARG.<REF>[https://www.factretriever.com/argentina-facts]</REF>!!`~`. * ''{{flag|Brazil}}'':`Federative Republic of Brazil;BR;BRA;br🇧🇷🇵🇬:`<REF>[https://www.factretriever.com/brazil-facts]</REF>!!` ==Waddamaha G20 Koonfur [[Aasiya]]:`~`== *''{{Flag|Hindiya}}'':`~`Hindiya;{[Jamhuuriyadda Hindiya]};Bharata;Hindustan;Bharatvarsha;Republic of India;IND;Aryavratta🇮🇳.`~`!!` [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]][https://www.nationsonline.org/oneworld/country_code_list.htm#H] {.<Ref>https://thefactfile.org/india-facts/</Ref>}. *''{{flag|Bangladesh}}''.`~`,PR, of Bangladesh;🇧🇩🇩🇿🇵🇰Ceylon,Taprobane,Serendib,CeylanlkLanka,Sri,sr,ilke,ce,Sri,lanka,SRI,!!` {.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>}. ==Waddamaha G20 Qaaradda [[Afrika]]:`~`== *''{{flag|Algeria}}'';`~`,People’s Democratic Republic of Algeri;adz🇩🇿🇵🇬🇲🇦;ALG:[<Ref>https://www.factretriever.com/sudan-facts</Ref>][https://www.cnn.com/2013/07/10/world/africa/somalia-fast-facts/index.html] [https://www.historyhit.com/facts-about-the-black-hawk-down-incident/] [https://www.britannica.com/event/Somalia-intervention] [<Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/richest-african-countries</Ref>]. `~`,[https://theculturetrip.com/europe/greece/articles/the-oldest-countries-and-nations-in-the-world/] [https://www.nationsonline.org/oneworld/flags_of_africa.htm] <Ref>https://africa.businessinsider.com/local/markets/10-richest-african-countries-in-2021-based-on-gross-domestic-product-gdp/yd784tx</Ref>. *''{{flag|Ethiopia}}'',`~`;Federal Democratic Republic of Ethiopia;et;🇪🇹ETH:`~`!!`?`<Ref>https://www.factretriever.com/ethiopia-facts</REF> *'''{{flag|Senegal}}'''`~`;Kingdom of Morocco,Marocco,al-Maġrib,Lmaġrib,Maroc,ma;MAR;[<REF>https://www.factretriever.com/poaching-facts</REF>].[https://www.factretriever.com/interesting-africa-facts]. *'''{{flag|South Africa}}''':,`~`,Republic of South Africa;RSA;A;za:🇿🇦zaf:`!!`<REF>https://blog.bizvibe.com/blog/largest-economies-in-the-world</REF>.[https://allaboutethio.com/13-ethiopian-flags-must-know.html] ==Wadamada G20 liiska lagu casuumay== *''{{flag|Bosnia and Herzegovina}}'',`~`Bosnia-Herzegovina,Bosnia,BiH,Bosnia&Herzegovina,B&H,ba,BIH.`~`<Ref>https://www.nationsonline.org/oneworld/bosnia_herzegovina.htm</Ref>. *''{{flag|Bakistaan}}''`~`Bk,Islamic Republic of Bakistan,BAK🇵🇰🇧🇩🇩🇿.`~`<REF>hhttps://www.britannica.com/topic/Islamic-world</REF>🇵🇰🇧🇩🇩🇿. ==Waddamaha G20 Uwqianusiya Fog:` == *'''[[Midowga Yurub]]'''🇪🇺`🇪🇺~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`,🇪🇺,🇪🇺, 🇪🇺.`~!!.<Ref> https://www.slice.ca/the-20-richest-countries-in-the-world-right-now-might-surprise-you</Ref>:[https://eastwestkimono.com/8-interesting-facts-about-japanese-football/] *''{{flag|Australia}}''🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬:.~`Ustareliya🇦🇺🇳🇿;AU🇵🇬🇵🇬AUS🇦🇺🇳🇿;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬:🇦🇺🇳🇿Straya,Aussie_land🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇭🇵🇭:`~` <ref>https://www.factretriever.com/philippines-facts</ref>.<Ref>https://www.sportscounty.com/interesting-football-facts/</Ref>. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- United Nations (Q1065):-) Global International and Inter_Governmental Organization:-) United Nations Organization:UN🇺🇳;OUN🇺🇳; U.N🇺🇳.the UN;theU.N🇺🇳:`~`. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ *'''{{flag|Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo}}'''.`~`,DRC,DR Congo,Congo-Kinshasa,Zaire Congo,Rep. of CongoDem.Rep.Congo🇨🇩Congo,(Kinshs),COD🇨🇩.`~`.<REF>https://www.ifitweremyhome.com/compare/ZA/CD</REF> <REF>https://facts.net/soccer-facts/</REF>. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- '''[[Mareykanka]]''':` [[Mareykanka]] waxa uu ahaa aasaasihii [[G20]] waxana uu martigeliyay shirkii [[G20]] ee Washington DC bishii Nofembar, 2008. Walaaca wakhtigaa jiray ayaa ahaa xeerar maaliyadeed oo daba socday shilkii dhaqaale ee caalamiga ahaa ee 2007.Shirkii G20 ee 2018 ee ka dhacay [[Buenos Aires]], madaxweynaha markaas ayaa la maqlay isagoo ku guuxaya "Halkan iga saara," isagoo ka duulaya masraxa cilladda qalabka dhegta. <REF>https://thefactfile.org/united-states-facts/</REF>.Kooxaha haysta koobabka ugu badan ee KOOBKA ADUUNKA: [[Brazil]]:(Ragga) ayaa badiyay "SHAN" Jeer:(5):-1958,1962,1970,1994 iyo 2002. [[Mareykanka]]:(Haweeynka) ayaa ku guuleystay "AFAR" Jeer:-(4) 1991,1999,2015 iyo 2019.<REF>https://www.cnn.com/2013/10/03/world/world-cup-fast-facts/index.html</REF>. ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'':` '''[[UK]]''' Hogaamiyayaasha [[G20]] ayaa kulmay bishii April; 2009 ee [[London]]; Doodihii ugu waaweynaa ee ka dhacay shirkii London ayaa diiradda lagu saaray sidii looga hortagi lahaa khatarta niyad jabka caalamiga ah ka dib shilkii dhaqaale ee weynaa ee laba sano ka hor. [[Midowga Yurub]] waa xubin buuxda oo ka tirsan G20 oo ay weheliyaan saddex waddan oo ay xubin ka yihiin:[[Faransiiska]],[[Jarmalka]]. [[Midowga Yurub]] waxaa shirka [[G20]] uga qeybgalaya Madaxweynaha [[Midowga Yurub]] iyo Guddoomiyaha. ''[[Kanada]]'':` [[Kanada]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii.[[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Canada]] June; 2010. Shir-madaxeedka Toronto kooxdu waxay soo dhawaysay fulinta ballan-qaadkoodii ahaa in ay bixiyaan $350bilyan oo koror raasumaal ah bangiyada horumarinta dhinacyada badan leh. ''[[Faransiiska]]'':` [[Faransiiska]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii. [[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Kanada]], Juun; 2011. [[Faransiiska]] wuxuu ahaa aasaasihii [[G20]], isagoo ku biiray 1999 Qaranku waxa uu [[G20]] ku marti galiyay Cannes Nofembar, 2011. Markii [[Spain]] aan lagu martiqaadin inay ku biirto [[G20]] ka dib burburkii dhaqaalaheeda shilkii 2007, Madaxweyne [[Faransiiska]] wuxuu ka tanaasulay mid ka mid ah labadiisii ​​kursi isagoo u fasaxay '''[[Isbaanish]]''' inay ka soo qaybgasho marti la casuumay. ''[[Kuuriya]]'':` [[Kuuriya]] Loo yaqaan "Shirka Seoul," [[G20]] waxaa martigeliyay Kuuriyada Koonfureed 2010. Kuuriyada Koonfureed waxay ahayd tii ugu horreysay ee aan ahayn [[G8]] (koox kale oo hoggaamiyeyaasha siyaasadda adduunka ah) si ay ugu biiraan [[G20]]. Kuuriyada Koonfureed ayaa lagu tiriyaa inay tahay mid ka mid ah dalalka ugu horreeya xagga dhaqaalaha.!!` ''[[Meksiko]]'':` [[Meksiko]] waa mid ka mid ah wadamada [[G20]] ee soo koraya tan iyo markii kooxda la aasaasay 2003.Mexique waxay soo dhaweysay Madaxda [[G20]], intii lagu jiray Shir Madaxeedka [[G20]] ee lagu qabtay Los Cabos, Baja, California, Juun 2012 Inkasta oo loo tixgeliyo waddan soo koraya, Mexique waa haqaale muhiim ah gobolka Koonfurta Ameerika.!! '''[[Ruushka]]''':` [[Ruushka]] ayaa ka mid ahaa aasaasayaashii ku biiray [[G20]] markii uu billowday 1999-kii. Kooxda Hogaamiyayaasha Caalamka ayaa ku kulmay magaalada '''St Petersburg''' ee dalka ''[[Ruushka]]'' Sebtembar 2013-kii markaasoo ''[[Ruushka]]'' ahaa dalka martigelinaya shirka [[G20]]. [[Moskow]] ayaa martigeliyay shir madaxeedka 5-aad ee aasaaska G20. Vladimir Putin wuxuu la yimid tarjumaan 'soo jiidasho leh' oo uu weheliyo kulanka G20 ee Trump si 'uu isaga leexiyo', buug cusub ayaa sheegay.!!` ''[[Australia]]'':` Aussies waxay martigelisay [[G20]] November; 2014, magaalada [[Brisbane]]. Waxyaabihii ka soo baxay shir madaxeedkan waxaa ka mid ahaa cudurka Ebola oo xiligaan ka dilaacay qaarada [[Afrika]]. ''[[Koonfur Afrika]]''` waa xubinta kaliya ee [[Afrika]] ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur [[Afrika]] iyo ayadu wali marti gelin G20 Waddama dooda."Scott Morrison ayaa sheegay in G20 ay ku jiraan afar waddan oo keliya oo leh rikoorka qiiqa ka wanaagsan kan [[Australia]]. Ma sax baa.? "<ref>https://www.abc.net.au/news/2021-12-08/fact-check-scott-morrison-emissions-in-the-g20/100676322</ref> ''[[Turkiga]]'':` [[Turkiga]] wuxuu xubin ka ahaa [[G20]] tan iyo markii la aasaasay 1999-kii.waxeey qabatay madaxna ka masuulna ka ahaeeyd sanadkii 2015. Ururka [[G20]] ee 20 waddamada ugu waaweeyn adoonka ee UN-ta, Qaramada midoowbay, Markii Caalmkau soo gaaray halis Eqtesaadkeeeyda ah. Halisna ugalayay markastaba burbur iyo jajab.!, marar badan ee qarniyadii lasoo dhaafay oo dhan.` '''[[Shiinaha]]''':` ''[[Shiinaha]]'' Xubin asal ah oo ka yimid 1999, [[G20]] waxaa marti galiyay Shiinaha Sebtembar; 2016. Shirkaan kooxdu waxay sii wadey ka doodista arrimaha dhaqaalaha adduunka. '''[[Shiinaha]]''' ayaa lagu tiriyaa inuu yahay dalka labaad ee ugu dhaqaalaha badan adduunka, waxaana ku xiga '''[[Mareykanka]]'''; ''[[Shiinaha]]'' waa dalka ugu dadka badan oo ay ku nool yihiin ku dhawaad ​​1.3 bilyan oo dada.!!` ''[[Jarmalka]]'':` '''Jarmalku''' wuxuu ahaa xubin aasaasi ah, wuxuuna martigeliyay shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee Cologne bishii Diseembar; 1999kii. haqaalaha Jarmalka waxaa loo arkaa mid ka mid ah kuwa ugu weyn [[Yurub]]. Wasiirkii maaliyadda ee Jarmalka, Hans Eichel, wuxuu ka mid ahaa shakhsiyaadkii hindisay fikradda G20 ka dib shilal maaliyadeed oo isdaba joog ah oo hore. ''[[Arjantiina]]'':` [[Arjantiina]] ayaa lagu casuumay inay ku biirto [[G20]] November; 2017. Argentina ayaa ku marti galisay [[G20]] Buenos Aires 30-1 Diseembar, 2018. Iyadoo shirka G20 uu ka bilowday Buenos Aires, dhulgariir cabirkiisu yahay 3.8 ayaa ku dhuftay meel 20 mayl oo keliya u jirta.!!` '''[[Japaan]]''':`.<Ref>https://www.uniquejapantours.com/10-most-popular-sports-in-japan/</REF>. Japaanku Muqaalka shirka [[G20]],[[Japaan]] 2019 ''[[Japan]]'' waxay ahayd mid ka mid ah 19-kii waddan ee asalka ahaa ee ka qaybgalay aasaaskii shirkii ugu horreeyay ee G20 ee 1999 ''[[Japaan]]'' waxay la wareegeen madaxnimada G20 Disembar; 2018. [[Japaan]] waxay martigelisay shirkii ugu dambeeyay ee G20 qof ahaan June 2019. [[Japaan]] was not a major football force until the end of the 1980s, with a small and amateur team. Since the 1990s, when [[Japanese]] football became fully professionalized, [[Japaan]] has emerged as one of the most successful teams in [[Asia]]; They have Qualified for the last seven [[FIFA]] World Cups with advancements from the group stages in 2002, 2010, and 2018, (the most of any Asian team) and won the AFC Asian Cup a record four times, in 1992, 2000, 2004 and 2011. The team has also finished second in the 2001 FIFA Confederations Cup and the 2019 AFC Asian Cup. [[Japaan]] remains the only team from the AFC other than [[AUS]] and [[Sacuudi Carabiya]] to have reached the final of a senior FIFA men's competitio.!!`<REF>https://www.pagalparrot.com/intresting-facts-about-japan/</REF>.<Ref>https://www.sportsmole.co.uk/football/japan/world-cup-top-10/feature/top-10-japanese-footballers-of-all-time_154944.html</Ref>. ''[[Sacuudi Carabiya]]'':` Sacuudigu Wadamadee ku jira [[G20]]`. [[G20]] Wadamdooda oo dunida dhan metalaadooda aay Qabatay Boqortooyada [[Sacuudi Carabiya]] Ayadu chiarman ka aheeyd sanad soo waregii 2020 Casimadeeyda, laakiin cudurada faafa ee [[coronavirus]] awgeed kulanka ayaa loo wareejiyay khadka [[bogga Internetka]], [[Sacuudi Carabiya]] umad Carabeeyd ahaan iyo tan Islaamba, dhaqaalaha kowaad ayeey leedahay, waa dhaqaale muhiim ah oo caalami ah marka loo eego kheyraadka badan ee [[Saliid]]da iyo [[Gaas]] ka.!!` '''[[Brazil]]''':` [[Brazil]] waxay xubin ka ahayd bilowgii [[G20]], waxayna ka qayb qaadatay G20kii ugu horreeyay 1999kii. [[Brazil]] markii hore waxay ahayd ka-qaybgale cagajiid ah. Fadeexad ayaa ka dhalatay markii, xilli uu ku sii socday 2019 [[G20]] magaalada Osaka, duuliyaha diyaarad uu leeyahay madaxweynaha [[Brazil]] lagu qabtay [[25kg]]`oo cocaine ah.!!` ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'': [[Ingiriiska]] waxay xubin ka ahayd [[G20]] tan iyo shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee la qabtay 1999kii. Xubnaha [[G20]] waxay ka yihiin 79% GDP adduunka, 75% ganacsiga adduunka iyo 69% dadweynaha meeraha, Kooxdu waxay qabataa shir madaxeed ay ku kulmaan madaxda dowlad goboleedyada si ay uga hadlaan dhaqaalaha adduunka. Kooxdu waxay ku kulmaan labadii sanaba hal mar meel wareeg ah iyadoo ku xiran hadba cidda loo magacaabo Madaxweynaha kooxda wakhtigaas.[https://www.thesun.co.uk/news/16573349/g20-countries/]. ''[[Talyaaniga]]'':` Talyaanigu ayaa lagu wadaa inuu martigeliyo shir madaxeedka [[G20]] ee soo socda 30ka Oktoobar; 2021. Raiisel Waare waa madaxweynaha la doortay ee [[G20]]. Shirka [[G20]] ee soo socda ayaa lagu qaban doonaa Rome.[[Talyaaniga]] waa xubinta joogtada ah ee [[G7]]: shan [[Yurub]].Talyaanigu wuxuu ku guuleystay Koobka Adduunka "4afer" jeer (1930s, 1938, 1982, iyo 2006), taasoo ka dhigaysa kooxda waddanka labaad ee kaliya ee [[Brazil]] ku guuleysatay.[1] Talyaanigu wuxuu gumaystay Wadama [[Carabta]] & [[Muslim]] ka mid ah kuna Yaala [[Bariga]] iyo [[Geeska]] '''Africa'''. laakiin [[Talyaaniga]] looma oggolaalin inuu sii haysto waddamaas.`<ref>https://study.com/academy/answer/what-countries-did-italy-colonize-in-africa.html</Ref>.!! ''[[Indunisiya]]'':` [[Indonesia]] Xubin laga bilaabo bilawga, Indonesia waxaa loo tixgeliyaa dhaqaale koraya oo degdeg ah oo ku salaysan tirada dadka iyo kobaca dhaqaalaha. Dhul leh dhaqamo iyo muuqaalo kala duwan, [[Indunisiya]] waxay bixisaa tacabur badan. Xaqiiqooyinkayada xiisaha leh ee Indonesia waxay ku tusi doonaan duni qani ah oo xiiso leh.''("Indonesia has the world's largest Muslim population, with approximately 200+ million Monotheism")''.[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/h/Haji_Mohammad_Suharto.htm] <ref>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</ref>.<REF>https://www.factretriever.com/indonesia#:~:text=Indonesia%20is%20home%20to%20the,%2C%20Gili%20Montag%2C%20and%20Padar.&text=Indonesia%20is%20the%20world's%20largest,6%2C000%20of%20which%20are%20inhabited</REF>. [[Indonesia]] waxaa loo aqoonsan yahay mid ka mid ah dalalka ugu weyn Koonfurta [[Aasiya]] oo ka kooban 12 waddan. [[Indonesia]] waxay la wareegi doontaa hogaanka [[G20]] December; 2021. si rasmi ah. Madaxtinimada [[Indonesia]] sida dhabta ah waxay noqon doontaa 2023. Si kastaba ha ahaatee, iyada oo ay ugu wacan tahay hogaanka [[Indonesia]] ee [[ASEAN]], oo ah urur goboleed oo muhiim ah, [[Indonesia]] ayaa markaa ka codsatay dawladda '''[[Hindiya]]''' inay u beddesho madaxweynaha 2022. '''[[Hindiya]]''' ayaa ku jawaabtay inay ogolaadeen inay qabtaan madaxtinimada. 2023, si Indonesia ay u martigeliso madaxtinimada 2022.<Ref>https://www.greenqueen.com.hk/8-most-shocking-facts-from-g20-food-footprint-report-sustainability-diets/</Ref>!! [<Ref>https://www.tripzilla.com/kto-korea-traditional-markets-lesser-known/75486</Ref>]. [https://kids.kiddle.co/Suharto] <REF>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</REF>. '''[[Hindiya]]''':` ''[[Hindiya]]'' waxay ka mid ahayd dalalkii asalka ahaa ee lagu martiqaaday inay ku biiraan [[G20]]. '''[[Hindiya]]''' waxay qaban doontaa shir madaxeedka G20 laga bilaabo Disembar; 2022, waxayna markii ugu horreysay isugu yeeri doontaa shir madaxeedka hoggaamiyeyaasha [[G20]] sanadka 2023. '''[[Hindiya]]''' waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah dalalka ugu kobaca dhaqaalaha badan.Maadaama dadka Hindiya ay ka yar yihiin 50 milyan oo ka dambeeya '''[[Shiinaha]]'''; Waxaa jiri kara waqti marka '''[[Hindiya]]''' ay dhaafto dalka ay deriska yihiin dadka ugu tirada badan iyo Dimuqraadiyadda ugu weyn ee Ilaah idankii, adduunka.<REF>https://www.factretriever.com/india-facts</REF>. [https://www.wionews.com/india-news/india-becomes-part-of-g20-troika-to-host-summit-in-2023-433276][https://thefactretriever.com/]. <REF>https://www.factretriever.com/climate-change-facts</REF>.<REF>https://www.factretriever.com/recycling-facts</REF>. ''[[Koonfur Afrika]]'':` [[Koonfur Afrika]]` waa xubinta kaliya ee Afrikaanka ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur Afrika. Koonfur Afrika ayaan wali martigelin [[G20]]-ga. laakiin [[Isbaanish]] ayaa qaateen booskeeyda. [[Koonfur Afrika]] ayaa ah dalkii ugu horeeyay ee martigeliyay ''taariikhda'' oo ku hara wareegga koowaad ee tartanka koobka adduunka ee '''FIFA'''.!!<ref>https://blog.junkmail.co.za/10-facts-you-don-t-know-about-the-2010-fifa-world-cup/351 </ref>` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ G15 (Group of fifteen) ama kooxda shan iyo toban oo hagamineeyso '''[[Iiraan]]'''🇮🇷'''[[Af-Faarisi]]''' oo ka booday qawaaniin ta qashanka ah aay qorteen daraadeed. Shirarkoodu waa kuwa caalami ah ee sanadkasta Qofka waddankaas oow o kayahay chiarka sidda labaatanka ee G_20. G20 waxa ay ku salaysan tahay dhaqaalaha wadamada khaaska ah iyo wadamada kale ayaa laga yaabaa in ay ku soo biiraan mustaqbalka, Shirka 20-ka Wasiir ee Maaliyadda iyo Caafimaadka: War-murtiyeed. ('''G-15''')<ref>name="orthography">The [http://www.g15.org/ official website] {{Wayback|url=http://www.g15.org/ |date=20170912210315 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170912210315/http://www.g15.org/ |date=2017-09-12 }}</ref>.` 🇮🇷'🇮🇷'🇮🇷.`~` [[File:G7+1yG20.png|thumb|225px|Wadamada:{[G-20 (Orange): G-7,(Jaalaha): Russia, (fuchsia):G-15, iyo (casaan):G-20 oo aan lahayn G-5 ama G-8]}.</small>]]. _It was Legend said_ '' "Strive to speak ( Modern Standard Arabic=MSA),for that is one of the Rituals "Towards a Better (Religion of) ''' ISLAM"''' _`~` ~Hassan Al_bania.~!!`~` ”{[(اجتهد أن تتكلم العربية الفصحى فإن ذلك من شعائر الإسلام (الكبير“ _حسن البناي|الألباني_: Konstantinopolis, geç Roma İmparatorluğu'nun ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Latin İmparatorluğu'nun ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Başkent daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Ankara'ya taşındı.-: "Konstantiniyye" ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ " ''I Learned - in Exile'' - To Hear the other, and This is not an '''[[Carab]]''' Thing at All`."~!!` — Kamal Sebasty` .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts]<Ref>https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html</Ref>. .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''[[BRICS]]s'''` waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: ''[[Brazil]]'', '''[[Hindiya]]''', '''[[Ruushka]]''', iyo '''[[Shiinaha]]'''`. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" ama ("BRICs"), ka hor intaan la soo saarin [[Koonfur Afrika]] sannadkii 2010. Xubnaha BRICs waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha Globalka; dhammaantood waa xubnaha [[G20]].[https://www.worldometers.info/gdp/#top20] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Geithners iyo Koch-Weser waxay hoos ugu dhaceen liiska dalalka leh: '''[[Canada]]''' in, {[[Portugal]] out}. ,'''[[Germany]]''', ''[[Japan]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Mexico]]''', ''[[Spania]]'', '''[[France]]''', ''[[Italy]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''' , ''[[United Kingdom]]'' and '''[[United States]]''', dhammaantood waa xubno joogto ah. '''Nigeria_Congo''' out., iyo wixii kaloo la mid ah. waxay liiskooda u direen wasaaradaha kale ee maaliyadda [[G7+]]+; iyo martiqaadkii ugu horreeyay kulanka ayaa baxay". ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Engagement Groups:- Source: Authors’ depiction. Founded in: 2008 Recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Business interest groups B20: BUSINESS 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Youth representatives Y20: YOUTH 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2012 Members: Think tanks. T20: THINK 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2015*`* Members: Women’s rights organizations W20: WOMEN 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2017**` Members: Representatives from science and research.-<ref>https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Factsheet_06_2018_The_G20_9_facts_and_figures.pdf</ref> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kooxaha Hawlgelinta Xigasho: Sawirka qorayaasha. Waxaa la aasaasay: 2008 Waxaa aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Kooxaha danaha ganacsiga B20: GANACSIGA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Wakiilada dhalinyarada Y20: DHALINYARADA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2012 Xubnaha: Ka fikir taangiyada T20: FIKIRKA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2015*`* Xubnaha: Ururada xuquuqda haweenka W20: DUMAR 20 Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2017*`* Xubnaha: Wakiilo ka socda cilmiga iyo cilmi baaris. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Përmbledhje _-_- Grupi i Njëzet G20 Grupi i Njëzet Ministrave të Financave dhe Guvernatorëve të Bankës Qendrore." ~` G20, i themeluar në vitin 1999, është grupi i 20 ekonomive më të mëdha në botë që takohen rregullisht për të koordinuar politikën ndërkombëtare mbi 1.biznesin, shëndetin, 3. klimën dhe 4. çështje të tjera.- Takimet e diskutuara më parë për krizën financiare të vitit 2008 , programi bërthamor i Iranit dhe si të përballemi me Luftën Siriane. Presidenti: Donald J. Trump. Filozofia Amerikane Amerikane e Parë e Trump "ngjalli tensione brenda grupit. Presidenti: Joe.Rb.Bdn ka bërë thirrje për një kthim në Shtetet e Bashkuara në një sistem shumëpartiak.[<Ref>https://thefactfile.org/ethiopia-facts/2/</Ref>]. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Apple$ Inc.'''(Q3126).`~`!!<Ref>ttps://www.investopedia.com/the-world-s-10-most-profitable-companies-4694526</Ref><Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An '''European''' "based" '''Multinational''' Technology Company HQ in (SV);Cupertino,California.~`!!`? '''Apple$ Computer''',Inc.;Apple$ Incorporated;Apple$ Computer Incorporated; Apple$, Inc.`~`[[File:Sony logo.svg|115px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Saudi Aramco'''~`(Q6793).`~`!!<Ref>https://europeansting.com/2019/11/12/5-facts-about-the-worlds-most-valuable-company-saudi-aramco/</Ref>. Saudi "Based" Arabian Petroleum and natural gas company company is primarily state-owned, Saudi Arabia.`~`<Ref>https://destinationksa.com/11-facts-you-need-to-know-about-the-kingdoms-prized-jewel-saudi-aramco/</Ref>.!!!` Aramco; Arabian-American Oil Company; Saudi Arabian Oil Company.<Ref>https://www.investopedia.com/what-is-saudi-aramco-4682590#:~:text=Saudi%20Aramco%20is%20the%20world's%20largest%20oil%20producer%20and%20the,a%20greenshoe%20option%20in%202020.</Ref>.[[File:Honda.svg|120px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Amazon.com, Inc.'''(Q3884).`~`.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/</Ref>. <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multilingual ''' Electronic Commerce and Cloud Computing Company.`~` Amazon.com, Amazon.com, Inc.,'''Amazon'''(company).`~`[[File:Hitachi logo.svg|125px|]] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Microsoft Window$ Corp$'''(Q2283).`~`.<Ref>https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/121714/worlds-top-10-software-companies.asp</REf>.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multinational''' Technology Corporation headquartered in Redmond,Washington,Seattle.`~` M$,M$FT,Microsoft Corp.,Micro-Soft;'''Microsoft$ Corporation'''.`~`[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|128px|]]_ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Meta''',Platforms (Q3819).`~` !!`? <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "''Asian''" "''Based''" "'''Multilingual"''' $Social media and Technology Company. (Facebook); Inc.Facebook;FB,Inc.Facebook Inc.;Meta,PF;Meta(Platforms),Inc:`~`~[[File:Panasonic logo.svg|29px|]]` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- <Ref>https://businessplus.ie/news/most-valuable-companies/</Ref>. <Ref>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ==Sido Kale fiiri== [https://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090616/5-countries-most-money-capita.asp] [https://globalpeoservices.com/top-15-countries-by-gdp-in-2020/] [https://www.weforum.org/agenda/2019/05/24-iconic-world-flags-and-what-they-mean][https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-25-richest-countries-in-the-world/][https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html] [https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-top-10-billionaire-cities/][https://www.businessinsider.com/where-do-billionaires-live-top-cities-worldwide-ranked-2019-5#10-mumbai-is-a-city-of-imbalance-it-has-many-billionaires-but-half-of-its-population-lives-in-slums-1] [https://www.factcheck.org/hot-topics/][https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm] [https://www.historyhit.com/facts-about-world-war-two-in-africa-and-the-middle-east/][https://www.ft.com/content/e27fec7b-6afd-4ba4-8e5e-d5d4274f9747] [[Midowga Yurub]] [[Midowga Afrika]] [[Qaramada Midoobay]] {{Gumud}} {{Tixraac}} nyhhuts7h6zh17kgycsxzk7n2v2no0e 239078 239077 2022-08-02T09:11:42Z Mwasoge 29030 /* Waddamaha G20 Qaaradda Afrika:`~` */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Organization | name =[[Qaramada Midoobay]] G21`* | image = | image_border = | size = | caption = | map = G20.svg | msize = 196px | abbreviation = | motto = | formation = '''1999''' | extinction = | membership = 20*(1⁄2) | main_organ = | affiliations = | num_staff = 135,100<ref name="g20members"/> | num_volunteers = | website = {{url|http://g20.org}} <Ref>https://so.wikipedia.org/wiki/Koobka_Adduunka</Ref>. }} '''GROUP of TWENTY''' ama GROUP TWENTY ama G20 waxa uu bilaabmay 1999.~`*` ka dib shilal maaliyadeed oo dhawr ah tobankii sano ee ka horeeyay. <Ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/web-stories/friendliest-countries-in-the-world/slideshow/92316340.cms</Ref>. Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato G20 iyo xubnahooda. Waa maxay G20? Ka dib dhowr shilal maaliyadeed oo arkay Balaayiin, Malaayiin oo lacageed oo ka lumay dhaqaalaha adduunka, wasiirrada maaliyadda ee waddamada ugu qanisan ayaa isu yimid si ay u abuuraan G20 ('Kooxda 21').`~`.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly</Ref>.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/friendliest-countries</Ref>. Ujeedada kooxda hogaamiyaasha caalamka ayaa ah in ay ka dhalato xasiloonida dhaqaalaha aduunka.Shirkii ugu horeeyay ee G20 waxa uu dhacay September; 1999`. Magaalooyinka ''[[Frankfurt]]'',''[[München]]'',&''[[Baarliin]]'' ee dalka '''[[Jarmalka]]'''. ''[[Baariis ]]'',''[[Lyon]]''& ''[[Marseille]]'' Ee dalka '''[[Faransiiska]]'''. [[Saint Petersburg]]&[[Moosko]] ee dalka [[Ruushka]]. ''[[Barcelona]]''&''[[Madrid]]'' ee dalka '''[[Isbania]]'''. Xubinimada G20&G20 waa martiqaad iyo ku salaysan shuruudo adag oo ay dejisay Hay'adda Lacagta Adduunka (IMF).!!`?<Ref>https://www.g20germany.de/Webs/G20/EN/G20/Participants/participants_node.html</Ref> [https://www.cheapflights.com/news/top-10-friendliest-countries-in-the-world] Xubinimada hadda ee G20 waa: '''[[Aljeeriya]]''', ''[[Arjantiina]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Canada]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[France]]'', '''[[Germany]]''', ''[[Indonesia]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Kuuriya]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Midowga Sofiyet]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''', ''[[Talyaaniga]]'', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', ''[[Turkey]]'', '''[[Ameerika]]''', iyo ''[[Bakistaan]]''.[https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly] [https://www.investopedia.com/updates/top-developing-countries]. <Ref>http://www.oneworld365.org/blog/top-10-friendliest-countries-in-the-world-to-visit</Ref>. Kooxda Todoba` (Group of Seven), waa gole siyaasadeed dawlad-dhexe oo ka kooban '''[[Faransiiska]]''', ''[[Kanada]]'', '''[[Jarmalka]]''', [[Talyaaniga]], ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Ameerika]]''' iyo '''[[Jabaan]]'''. Xubnaheedu waa kuwa aduunka ugu weyn Dalka Horumaray iyo #IMF tu horumarisay dhaqaalaha'aan.[https://www.investopedia.com/terms/g/g7.asp] ==TAARIIKHDOODA == [[G20]] waa tii ugu dambeysay ee taxane ah oo taxane ah kadib Dagaalkii Labaad ee Adduunka ee loogu talagalay isuduwidda siyaasadda dhaqaalaha ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan hay'ado ay ka mid yihiin "mataanaha Bretton Woods", International.` ==SHIRARKOODA == Shir-madaxeedka Wasiirrada Maaliyadda ee [[G20]] iyo Guddoomiyayaasha Bangiga Dhexe, oo diyaarinaya shir-madaxeedka hoggaamiyeyaasha iyo fulinta go’aannadooda, ayaa loo abuuray jawaab celin labadaba xiisadda dhaqaale.` ==URURKANIMADOODA == [[G20]] waxa uu shaqeeyaa iyada oo aan lahayn xoghaye joogto ah ama shaqaale. Kursiga kooxda ayaa sanadkiiba mar wareegta xubnaha waxaana laga soo kala xulaa wadamo kala duwan.` ==WADANIMADOODA == Laga bilaabo 2021 waxaa jira [[20]]` xubnood oo kooxda ah: ''[[Arjantiina]]'', ''[[Ustareliya]]'', '''[[Baraasiil]]''', ''[[Kanada]]'', ''[[Faransiiska]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Jarmalka]]'', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Koonfur Kuuriya]]'', '''[[Mareykanka]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Isbaanish]]'', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', ''[[Turkiga]]''.<REF>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C_20_%D8%A7%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C%DA%BA</REF>. ==CASUUMADOODA == Caadi ahaan, kaqeybgaleyaal dhowr ah oo aan ahayn xubnaha joogtada ah ee [[G20]] ayaa la fidiyay martiqaadyo si ay uga qaybgalaan shirarka. Sannad kasta, Guddoomiyaha Ururka Koonfur Bariga '''[[Aasiya]]''' iyo Guddoomiyaha Midowga '''[[Afrika]]'''.` ==AJENDAHOODA G20== Ajendaha bilowga ah ee G20, sida ay u maleeyeen siyaasad-dejiyeyaasha: ''[[Arjantiina]]'', '''[[Ameerika]]''', ''[[Barasiil]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Faransiiska]]''',''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Indunisiya]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', '''[[Kanada]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Jarmalka]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Turkiga]]''', [[Ustareliya]], '''[[Iiraan]]''', iyo '''[[Hindiya]]''' ayaa si aad ah diiradda loogu saaray joogteynta deynta madaxbannaanida iyo xasilloonida maaliyadeed ee caalamiga ah, qaab loo dhan yahay oo keenaya dhaqaalaha ugu weyn ee soo koraya si ay u noqdaan shuraako siman.` ==Waddamaha G20 Qaaradda Waqooyi [[Mareykanka]]:`~`== *'''{{Flag|United States}}''':`~`;America;U.S.A.;USA;U.S.;US;the US;the USA;US:!!`~`:[https://www.factretriever.com/us-facts]`~` [.<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *'''{{Flag|Great Britain}}'''`🇬🇧UK,GBR, GB, U.K., UK, GB.GB.GB, GBR,GBR,Britain, 🇬🇧UK`!!``[https://www.factretriever.com/united-kingdom-facts] [<Ref>https://thefactfile.org/canada-facts/</Ref>]. *'''{{flag|Mexico}}''': `~`MX;mx;United Mexican States;Mexican Republic;MEX🇲🇽:`~`!!` <REF>[https://www.factretriever.com/mexico-facts]</REF>. {.<Ref>https://thefactfile.org/mexico-facts/</Ref>}. ==Waddaamaha G20 [[Yurub]]:`~`== *'''{{Flag|Germany}}'''`FRG,BRD,Bundesrepublik, Deutschland,Federal Rep. of Germany,de,Deutschland,GER🇧🇪,.[https://www.factretriever.com/germany-facts]`!!` *'''{{Flag|Italy}}'''`Italia, Italian Republic, IT🇮🇹.`!!` [https://www.factretriever.com/italy-facts]] *''{{Flag|Spain}}''`España, Kingdom of Spain, ES, ESP.[https://www.factretriever.com/spain-facts#:~:text=The%20ancient%20Roman%20Aqueduct%20of,supplies%20water%20to%20the%20city.&text=In%201603%2C%20Spanish%20sailor%20Gabriel,man%20ever%20to%20see%20Antarctica.&text=Spanish%20explorer%20Juan%20Rodriguez%20Cabrillo%20(1499%2D1543)%20discovered%20California][https://www.factretriever.com/barcelona-facts].`!!` *'''{{flag|Canada}}''': `~` Dominion of Canada; British North America; CAN; CA:`~`.!!` *'''{{Flag|France}}''',`fr,FR République française,LaFrance,Rep. of France,🇳🇱FRA,`Hexagon🇳🇱.`[https://www.factretriever.com/france-facts]!!`[https://www.factretriever.com/france-facts] ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|Russia}}''':`~`Rossiya;Rossija;RU;ru;Rossijskaja Federatsija🇧🇾:`~`!!` Moskva; Moscow, Russia; Moskva Federal City; RussiaMoscow; USSR;Moskva; Russia; City of Moscow; Moscow; Russian Federation;Moscow; Soviet Union; Moscow; Russian SFSR;Muscovite;Moscovite;Москва;Moskva;Rossiya: <Ref>[https://www.factretriever.com/russia-facts]</Ref> ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]`~`== *''{{Flag|Turkey}}'':`~`;Republic of Turkey;TUR;TR🇰🇬AZE:~`!!` <Ref> {https://www.factretriever.com/turkey-facts}{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} </Ref>.{<Ref>https://thefactfile.org/turkey-facts/3/</Ref>}. ==Waddamha G20 Bariga [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|China}}''':`~`{[(Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha(PR Chine)]};"Rep.Rakyat Tiongkok"🇨🇳CN;PRChina;CHN🇨🇳🇭🇰.`!!` Capital of China: Peking; Beiping; Peiping;Yanjing; Zhongdu:Khanbaliq;BJ; Shun Tianu; Pekin; beijing:`~`!!` [https://www.factretriever.com/china-facts#:~:text=China's%20population%20is%20four%20times%20that%20of%20the%20United%20States.&text=China%20is%20also%20known%20as,grown%20all%20over%20the%20world.&text=Toilet%20paper%20was%20invented%20in,It%20was%20for%20emperors%20only][https://www.factretriever.com/great-wall-of-china-facts].<Ref>https://thefactfile.org/china-facts/</Ref>.[<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *''{{flag|Indonesia}}'',Republic of Indonesia; id; ID; INA; IDN.`!!` [https://www.factretriever.com/indonesia] *'''{{Flag|Japan}}''':`State of Japan; Nihon; Nippon,Nippon-koku; Nihon-koku; Japs.`~`.!!` <REF>[https://www.factretriever.com/japan-facts]</REF> *''{{Flag|South Korea}}'':,~`Republic of Korea; ROK;kr;Rep.KoreaS;🇰🇷Korea;Korea Republic🇰🇷.`~`[https://www.factretriever.com/south-korea-facts]`!!`<Ref>https://thefactfile.org/south-korea-facts/</Ref>. [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]] ==Waddamaha G20 [[Bariga dhexe]] & [[Dhulka Carabta]]:`~`== *'''{{Flag|Saudi Arabia}}''':`~`,Kingdom of Saudi Arabia;🇸🇦🇩🇿🇵🇰KSA; sa;<REF>[https://www.factretriever.com/saudi-arabia-facts#:~:text=The%20Saudi%20king's%20official%20title,been%20king%20since%20January%202015.&text=Saudi%20Arabia%20has%2083%2C000%20square,largest%20country%20in%20the%20world]</REF>.`~`!!`<Ref>https://thefactfile.org/saudi-arabia-facts/</Ref>. *''{{flag|United Arab Emirates}}'':`U.A.E.;UAE,ae;Emirate;the UAE;the U.A.E;the Emirates🇸🇦🇩🇿🇵🇰;`~` .`~` <Ref>https://thefactfile.org/united-arab-emirates-facts/</Ref>. ===Kormeerayaasha Iyo Kuwa Kalle:=== *''{{flag|Egypt}}''_{{flag|Syria}}_{{flag|Iraq}}_{{flag|Yemen}}:'''Mundo Arabe_Vz_OCi Mundo'''.[https://www.factretriever.com/middle-east-facts]`~`!!?`!{.<Ref>https://thefactfile.org/egypt-facts/</Ref>}. Egjipti është skuadra më e suksesshme në historinë e Kupës së Kombeve të Afrikës, pasi ka fi:uar trofeun shtatë herë, ndërsa ka përfunduar dy herë si nënkampion dhe ka marrë vendin e tretë në tre raste. Ata e fituan konkursin për herë të fundit në 2010 dhe ishin nënkampione në 2017 ndërsa fitorja e tyre e parë ndonjëherë ishte në konkursin e 1957.{<REF>[https://www.factretriever.com/egypt-facts]</REF>}. <Ref>https://www.arabnews.com/node/2034576/business-economy</Ref>. [https://www.rigzone.com/news/these_are_the_largest_energy_companies_by_market_cap_right_now-21-jun-2022-169402-article/?rss=true#:~:text=Aramco%20currently%20sits%20in%20first,trillion%2C%20companiesmarketcap.com%20shows]. ==Koonfurta [[Ameerika]]:== *''{{flag|Argentina}}''`:🇨🇴🇵🇬;AR;Argentine Republic;ARG.<REF>[https://www.factretriever.com/argentina-facts]</REF>!!`~`. * ''{{flag|Brazil}}'':`Federative Republic of Brazil;BR;BRA;br🇧🇷🇵🇬:`<REF>[https://www.factretriever.com/brazil-facts]</REF>!!` ==Waddamaha G20 Koonfur [[Aasiya]]:`~`== *''{{Flag|Hindiya}}'':`~`Hindiya;{[Jamhuuriyadda Hindiya]};Bharata;Hindustan;Bharatvarsha;Republic of India;IND;Aryavratta🇮🇳.`~`!!` [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]][https://www.nationsonline.org/oneworld/country_code_list.htm#H] {.<Ref>https://thefactfile.org/india-facts/</Ref>}. *''{{flag|Bangladesh}}''.`~`,PR, of Bangladesh;🇧🇩🇩🇿🇵🇰Ceylon,Taprobane,Serendib,CeylanlkLanka,Sri,sr,ilke,ce,Sri,lanka,SRI,!!` {.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>}. ==Waddamaha G20 Qaaradda [[Afrika]]:`~`== *''{{flag|Algeria}}'';`~`,People’s Democratic Republic of Algeri;adz🇩🇿🇹🇳🇲🇦;ALG:[<Ref>https://www.factretriever.com/sudan-facts</Ref>][https://www.cnn.com/2013/07/10/world/africa/somalia-fast-facts/index.html] [https://www.historyhit.com/facts-about-the-black-hawk-down-incident/] [https://www.britannica.com/event/Somalia-intervention] [<Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/richest-african-countries</Ref>]. `~`,[https://theculturetrip.com/europe/greece/articles/the-oldest-countries-and-nations-in-the-world/] [https://www.nationsonline.org/oneworld/flags_of_africa.htm] <Ref>https://africa.businessinsider.com/local/markets/10-richest-african-countries-in-2021-based-on-gross-domestic-product-gdp/yd784tx</Ref>. *''{{flag|Ethiopia}}'',`~`;Federal Democratic Republic of Ethiopia;et;🇪🇹ETH:`~`!!`?`<Ref>https://www.factretriever.com/ethiopia-facts</REF> *'''{{flag|Senegal}}'''`~`;Kingdom of Morocco,Marocco,al-Maġrib,Lmaġrib,Maroc,ma;MAR;[<REF>https://www.factretriever.com/poaching-facts</REF>].[https://www.factretriever.com/interesting-africa-facts]. *'''{{flag|South Africa}}''':,`~`,Republic of South Africa;RSA;A;za:🇿🇦Zaf:`!!`<REF>https://blog.bizvibe.com/blog/largest-economies-in-the-world</REF>.[https://allaboutethio.com/13-ethiopian-flags-must-know.html] ==Wadamada G20 liiska lagu casuumay== *''{{flag|Bosnia and Herzegovina}}'',`~`Bosnia-Herzegovina,Bosnia,BiH,Bosnia&Herzegovina,B&H,ba,BIH.`~`<Ref>https://www.nationsonline.org/oneworld/bosnia_herzegovina.htm</Ref>. *''{{flag|Bakistaan}}''`~`Bk,Islamic Republic of Bakistan,BAK🇵🇰🇧🇩🇩🇿.`~`<REF>hhttps://www.britannica.com/topic/Islamic-world</REF>🇵🇰🇧🇩🇩🇿. ==Waddamaha G20 Uwqianusiya Fog:` == *'''[[Midowga Yurub]]'''🇪🇺`🇪🇺~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`,🇪🇺,🇪🇺, 🇪🇺.`~!!.<Ref> https://www.slice.ca/the-20-richest-countries-in-the-world-right-now-might-surprise-you</Ref>:[https://eastwestkimono.com/8-interesting-facts-about-japanese-football/] *''{{flag|Australia}}''🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬:.~`Ustareliya🇦🇺🇳🇿;AU🇵🇬🇵🇬AUS🇦🇺🇳🇿;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬:🇦🇺🇳🇿Straya,Aussie_land🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇭🇵🇭:`~` <ref>https://www.factretriever.com/philippines-facts</ref>.<Ref>https://www.sportscounty.com/interesting-football-facts/</Ref>. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- United Nations (Q1065):-) Global International and Inter_Governmental Organization:-) United Nations Organization:UN🇺🇳;OUN🇺🇳; U.N🇺🇳.the UN;theU.N🇺🇳:`~`. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ *'''{{flag|Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo}}'''.`~`,DRC,DR Congo,Congo-Kinshasa,Zaire Congo,Rep. of CongoDem.Rep.Congo🇨🇩Congo,(Kinshs),COD🇨🇩.`~`.<REF>https://www.ifitweremyhome.com/compare/ZA/CD</REF> <REF>https://facts.net/soccer-facts/</REF>. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- '''[[Mareykanka]]''':` [[Mareykanka]] waxa uu ahaa aasaasihii [[G20]] waxana uu martigeliyay shirkii [[G20]] ee Washington DC bishii Nofembar, 2008. Walaaca wakhtigaa jiray ayaa ahaa xeerar maaliyadeed oo daba socday shilkii dhaqaale ee caalamiga ahaa ee 2007.Shirkii G20 ee 2018 ee ka dhacay [[Buenos Aires]], madaxweynaha markaas ayaa la maqlay isagoo ku guuxaya "Halkan iga saara," isagoo ka duulaya masraxa cilladda qalabka dhegta. <REF>https://thefactfile.org/united-states-facts/</REF>.Kooxaha haysta koobabka ugu badan ee KOOBKA ADUUNKA: [[Brazil]]:(Ragga) ayaa badiyay "SHAN" Jeer:(5):-1958,1962,1970,1994 iyo 2002. [[Mareykanka]]:(Haweeynka) ayaa ku guuleystay "AFAR" Jeer:-(4) 1991,1999,2015 iyo 2019.<REF>https://www.cnn.com/2013/10/03/world/world-cup-fast-facts/index.html</REF>. ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'':` '''[[UK]]''' Hogaamiyayaasha [[G20]] ayaa kulmay bishii April; 2009 ee [[London]]; Doodihii ugu waaweynaa ee ka dhacay shirkii London ayaa diiradda lagu saaray sidii looga hortagi lahaa khatarta niyad jabka caalamiga ah ka dib shilkii dhaqaale ee weynaa ee laba sano ka hor. [[Midowga Yurub]] waa xubin buuxda oo ka tirsan G20 oo ay weheliyaan saddex waddan oo ay xubin ka yihiin:[[Faransiiska]],[[Jarmalka]]. [[Midowga Yurub]] waxaa shirka [[G20]] uga qeybgalaya Madaxweynaha [[Midowga Yurub]] iyo Guddoomiyaha. ''[[Kanada]]'':` [[Kanada]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii.[[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Canada]] June; 2010. Shir-madaxeedka Toronto kooxdu waxay soo dhawaysay fulinta ballan-qaadkoodii ahaa in ay bixiyaan $350bilyan oo koror raasumaal ah bangiyada horumarinta dhinacyada badan leh. ''[[Faransiiska]]'':` [[Faransiiska]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii. [[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Kanada]], Juun; 2011. [[Faransiiska]] wuxuu ahaa aasaasihii [[G20]], isagoo ku biiray 1999 Qaranku waxa uu [[G20]] ku marti galiyay Cannes Nofembar, 2011. Markii [[Spain]] aan lagu martiqaadin inay ku biirto [[G20]] ka dib burburkii dhaqaalaheeda shilkii 2007, Madaxweyne [[Faransiiska]] wuxuu ka tanaasulay mid ka mid ah labadiisii ​​kursi isagoo u fasaxay '''[[Isbaanish]]''' inay ka soo qaybgasho marti la casuumay. ''[[Kuuriya]]'':` [[Kuuriya]] Loo yaqaan "Shirka Seoul," [[G20]] waxaa martigeliyay Kuuriyada Koonfureed 2010. Kuuriyada Koonfureed waxay ahayd tii ugu horreysay ee aan ahayn [[G8]] (koox kale oo hoggaamiyeyaasha siyaasadda adduunka ah) si ay ugu biiraan [[G20]]. Kuuriyada Koonfureed ayaa lagu tiriyaa inay tahay mid ka mid ah dalalka ugu horreeya xagga dhaqaalaha.!!` ''[[Meksiko]]'':` [[Meksiko]] waa mid ka mid ah wadamada [[G20]] ee soo koraya tan iyo markii kooxda la aasaasay 2003.Mexique waxay soo dhaweysay Madaxda [[G20]], intii lagu jiray Shir Madaxeedka [[G20]] ee lagu qabtay Los Cabos, Baja, California, Juun 2012 Inkasta oo loo tixgeliyo waddan soo koraya, Mexique waa haqaale muhiim ah gobolka Koonfurta Ameerika.!! '''[[Ruushka]]''':` [[Ruushka]] ayaa ka mid ahaa aasaasayaashii ku biiray [[G20]] markii uu billowday 1999-kii. Kooxda Hogaamiyayaasha Caalamka ayaa ku kulmay magaalada '''St Petersburg''' ee dalka ''[[Ruushka]]'' Sebtembar 2013-kii markaasoo ''[[Ruushka]]'' ahaa dalka martigelinaya shirka [[G20]]. [[Moskow]] ayaa martigeliyay shir madaxeedka 5-aad ee aasaaska G20. Vladimir Putin wuxuu la yimid tarjumaan 'soo jiidasho leh' oo uu weheliyo kulanka G20 ee Trump si 'uu isaga leexiyo', buug cusub ayaa sheegay.!!` ''[[Australia]]'':` Aussies waxay martigelisay [[G20]] November; 2014, magaalada [[Brisbane]]. Waxyaabihii ka soo baxay shir madaxeedkan waxaa ka mid ahaa cudurka Ebola oo xiligaan ka dilaacay qaarada [[Afrika]]. ''[[Koonfur Afrika]]''` waa xubinta kaliya ee [[Afrika]] ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur [[Afrika]] iyo ayadu wali marti gelin G20 Waddama dooda."Scott Morrison ayaa sheegay in G20 ay ku jiraan afar waddan oo keliya oo leh rikoorka qiiqa ka wanaagsan kan [[Australia]]. Ma sax baa.? "<ref>https://www.abc.net.au/news/2021-12-08/fact-check-scott-morrison-emissions-in-the-g20/100676322</ref> ''[[Turkiga]]'':` [[Turkiga]] wuxuu xubin ka ahaa [[G20]] tan iyo markii la aasaasay 1999-kii.waxeey qabatay madaxna ka masuulna ka ahaeeyd sanadkii 2015. Ururka [[G20]] ee 20 waddamada ugu waaweeyn adoonka ee UN-ta, Qaramada midoowbay, Markii Caalmkau soo gaaray halis Eqtesaadkeeeyda ah. Halisna ugalayay markastaba burbur iyo jajab.!, marar badan ee qarniyadii lasoo dhaafay oo dhan.` '''[[Shiinaha]]''':` ''[[Shiinaha]]'' Xubin asal ah oo ka yimid 1999, [[G20]] waxaa marti galiyay Shiinaha Sebtembar; 2016. Shirkaan kooxdu waxay sii wadey ka doodista arrimaha dhaqaalaha adduunka. '''[[Shiinaha]]''' ayaa lagu tiriyaa inuu yahay dalka labaad ee ugu dhaqaalaha badan adduunka, waxaana ku xiga '''[[Mareykanka]]'''; ''[[Shiinaha]]'' waa dalka ugu dadka badan oo ay ku nool yihiin ku dhawaad ​​1.3 bilyan oo dada.!!` ''[[Jarmalka]]'':` '''Jarmalku''' wuxuu ahaa xubin aasaasi ah, wuxuuna martigeliyay shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee Cologne bishii Diseembar; 1999kii. haqaalaha Jarmalka waxaa loo arkaa mid ka mid ah kuwa ugu weyn [[Yurub]]. Wasiirkii maaliyadda ee Jarmalka, Hans Eichel, wuxuu ka mid ahaa shakhsiyaadkii hindisay fikradda G20 ka dib shilal maaliyadeed oo isdaba joog ah oo hore. ''[[Arjantiina]]'':` [[Arjantiina]] ayaa lagu casuumay inay ku biirto [[G20]] November; 2017. Argentina ayaa ku marti galisay [[G20]] Buenos Aires 30-1 Diseembar, 2018. Iyadoo shirka G20 uu ka bilowday Buenos Aires, dhulgariir cabirkiisu yahay 3.8 ayaa ku dhuftay meel 20 mayl oo keliya u jirta.!!` '''[[Japaan]]''':`.<Ref>https://www.uniquejapantours.com/10-most-popular-sports-in-japan/</REF>. Japaanku Muqaalka shirka [[G20]],[[Japaan]] 2019 ''[[Japan]]'' waxay ahayd mid ka mid ah 19-kii waddan ee asalka ahaa ee ka qaybgalay aasaaskii shirkii ugu horreeyay ee G20 ee 1999 ''[[Japaan]]'' waxay la wareegeen madaxnimada G20 Disembar; 2018. [[Japaan]] waxay martigelisay shirkii ugu dambeeyay ee G20 qof ahaan June 2019. [[Japaan]] was not a major football force until the end of the 1980s, with a small and amateur team. Since the 1990s, when [[Japanese]] football became fully professionalized, [[Japaan]] has emerged as one of the most successful teams in [[Asia]]; They have Qualified for the last seven [[FIFA]] World Cups with advancements from the group stages in 2002, 2010, and 2018, (the most of any Asian team) and won the AFC Asian Cup a record four times, in 1992, 2000, 2004 and 2011. The team has also finished second in the 2001 FIFA Confederations Cup and the 2019 AFC Asian Cup. [[Japaan]] remains the only team from the AFC other than [[AUS]] and [[Sacuudi Carabiya]] to have reached the final of a senior FIFA men's competitio.!!`<REF>https://www.pagalparrot.com/intresting-facts-about-japan/</REF>.<Ref>https://www.sportsmole.co.uk/football/japan/world-cup-top-10/feature/top-10-japanese-footballers-of-all-time_154944.html</Ref>. ''[[Sacuudi Carabiya]]'':` Sacuudigu Wadamadee ku jira [[G20]]`. [[G20]] Wadamdooda oo dunida dhan metalaadooda aay Qabatay Boqortooyada [[Sacuudi Carabiya]] Ayadu chiarman ka aheeyd sanad soo waregii 2020 Casimadeeyda, laakiin cudurada faafa ee [[coronavirus]] awgeed kulanka ayaa loo wareejiyay khadka [[bogga Internetka]], [[Sacuudi Carabiya]] umad Carabeeyd ahaan iyo tan Islaamba, dhaqaalaha kowaad ayeey leedahay, waa dhaqaale muhiim ah oo caalami ah marka loo eego kheyraadka badan ee [[Saliid]]da iyo [[Gaas]] ka.!!` '''[[Brazil]]''':` [[Brazil]] waxay xubin ka ahayd bilowgii [[G20]], waxayna ka qayb qaadatay G20kii ugu horreeyay 1999kii. [[Brazil]] markii hore waxay ahayd ka-qaybgale cagajiid ah. Fadeexad ayaa ka dhalatay markii, xilli uu ku sii socday 2019 [[G20]] magaalada Osaka, duuliyaha diyaarad uu leeyahay madaxweynaha [[Brazil]] lagu qabtay [[25kg]]`oo cocaine ah.!!` ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'': [[Ingiriiska]] waxay xubin ka ahayd [[G20]] tan iyo shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee la qabtay 1999kii. Xubnaha [[G20]] waxay ka yihiin 79% GDP adduunka, 75% ganacsiga adduunka iyo 69% dadweynaha meeraha, Kooxdu waxay qabataa shir madaxeed ay ku kulmaan madaxda dowlad goboleedyada si ay uga hadlaan dhaqaalaha adduunka. Kooxdu waxay ku kulmaan labadii sanaba hal mar meel wareeg ah iyadoo ku xiran hadba cidda loo magacaabo Madaxweynaha kooxda wakhtigaas.[https://www.thesun.co.uk/news/16573349/g20-countries/]. ''[[Talyaaniga]]'':` Talyaanigu ayaa lagu wadaa inuu martigeliyo shir madaxeedka [[G20]] ee soo socda 30ka Oktoobar; 2021. Raiisel Waare waa madaxweynaha la doortay ee [[G20]]. Shirka [[G20]] ee soo socda ayaa lagu qaban doonaa Rome.[[Talyaaniga]] waa xubinta joogtada ah ee [[G7]]: shan [[Yurub]].Talyaanigu wuxuu ku guuleystay Koobka Adduunka "4afer" jeer (1930s, 1938, 1982, iyo 2006), taasoo ka dhigaysa kooxda waddanka labaad ee kaliya ee [[Brazil]] ku guuleysatay.[1] Talyaanigu wuxuu gumaystay Wadama [[Carabta]] & [[Muslim]] ka mid ah kuna Yaala [[Bariga]] iyo [[Geeska]] '''Africa'''. laakiin [[Talyaaniga]] looma oggolaalin inuu sii haysto waddamaas.`<ref>https://study.com/academy/answer/what-countries-did-italy-colonize-in-africa.html</Ref>.!! ''[[Indunisiya]]'':` [[Indonesia]] Xubin laga bilaabo bilawga, Indonesia waxaa loo tixgeliyaa dhaqaale koraya oo degdeg ah oo ku salaysan tirada dadka iyo kobaca dhaqaalaha. Dhul leh dhaqamo iyo muuqaalo kala duwan, [[Indunisiya]] waxay bixisaa tacabur badan. Xaqiiqooyinkayada xiisaha leh ee Indonesia waxay ku tusi doonaan duni qani ah oo xiiso leh.''("Indonesia has the world's largest Muslim population, with approximately 200+ million Monotheism")''.[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/h/Haji_Mohammad_Suharto.htm] <ref>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</ref>.<REF>https://www.factretriever.com/indonesia#:~:text=Indonesia%20is%20home%20to%20the,%2C%20Gili%20Montag%2C%20and%20Padar.&text=Indonesia%20is%20the%20world's%20largest,6%2C000%20of%20which%20are%20inhabited</REF>. [[Indonesia]] waxaa loo aqoonsan yahay mid ka mid ah dalalka ugu weyn Koonfurta [[Aasiya]] oo ka kooban 12 waddan. [[Indonesia]] waxay la wareegi doontaa hogaanka [[G20]] December; 2021. si rasmi ah. Madaxtinimada [[Indonesia]] sida dhabta ah waxay noqon doontaa 2023. Si kastaba ha ahaatee, iyada oo ay ugu wacan tahay hogaanka [[Indonesia]] ee [[ASEAN]], oo ah urur goboleed oo muhiim ah, [[Indonesia]] ayaa markaa ka codsatay dawladda '''[[Hindiya]]''' inay u beddesho madaxweynaha 2022. '''[[Hindiya]]''' ayaa ku jawaabtay inay ogolaadeen inay qabtaan madaxtinimada. 2023, si Indonesia ay u martigeliso madaxtinimada 2022.<Ref>https://www.greenqueen.com.hk/8-most-shocking-facts-from-g20-food-footprint-report-sustainability-diets/</Ref>!! [<Ref>https://www.tripzilla.com/kto-korea-traditional-markets-lesser-known/75486</Ref>]. [https://kids.kiddle.co/Suharto] <REF>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</REF>. '''[[Hindiya]]''':` ''[[Hindiya]]'' waxay ka mid ahayd dalalkii asalka ahaa ee lagu martiqaaday inay ku biiraan [[G20]]. '''[[Hindiya]]''' waxay qaban doontaa shir madaxeedka G20 laga bilaabo Disembar; 2022, waxayna markii ugu horreysay isugu yeeri doontaa shir madaxeedka hoggaamiyeyaasha [[G20]] sanadka 2023. '''[[Hindiya]]''' waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah dalalka ugu kobaca dhaqaalaha badan.Maadaama dadka Hindiya ay ka yar yihiin 50 milyan oo ka dambeeya '''[[Shiinaha]]'''; Waxaa jiri kara waqti marka '''[[Hindiya]]''' ay dhaafto dalka ay deriska yihiin dadka ugu tirada badan iyo Dimuqraadiyadda ugu weyn ee Ilaah idankii, adduunka.<REF>https://www.factretriever.com/india-facts</REF>. [https://www.wionews.com/india-news/india-becomes-part-of-g20-troika-to-host-summit-in-2023-433276][https://thefactretriever.com/]. <REF>https://www.factretriever.com/climate-change-facts</REF>.<REF>https://www.factretriever.com/recycling-facts</REF>. ''[[Koonfur Afrika]]'':` [[Koonfur Afrika]]` waa xubinta kaliya ee Afrikaanka ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur Afrika. Koonfur Afrika ayaan wali martigelin [[G20]]-ga. laakiin [[Isbaanish]] ayaa qaateen booskeeyda. [[Koonfur Afrika]] ayaa ah dalkii ugu horeeyay ee martigeliyay ''taariikhda'' oo ku hara wareegga koowaad ee tartanka koobka adduunka ee '''FIFA'''.!!<ref>https://blog.junkmail.co.za/10-facts-you-don-t-know-about-the-2010-fifa-world-cup/351 </ref>` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ G15 (Group of fifteen) ama kooxda shan iyo toban oo hagamineeyso '''[[Iiraan]]'''🇮🇷'''[[Af-Faarisi]]''' oo ka booday qawaaniin ta qashanka ah aay qorteen daraadeed. Shirarkoodu waa kuwa caalami ah ee sanadkasta Qofka waddankaas oow o kayahay chiarka sidda labaatanka ee G_20. G20 waxa ay ku salaysan tahay dhaqaalaha wadamada khaaska ah iyo wadamada kale ayaa laga yaabaa in ay ku soo biiraan mustaqbalka, Shirka 20-ka Wasiir ee Maaliyadda iyo Caafimaadka: War-murtiyeed. ('''G-15''')<ref>name="orthography">The [http://www.g15.org/ official website] {{Wayback|url=http://www.g15.org/ |date=20170912210315 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170912210315/http://www.g15.org/ |date=2017-09-12 }}</ref>.` 🇮🇷'🇮🇷'🇮🇷.`~` [[File:G7+1yG20.png|thumb|225px|Wadamada:{[G-20 (Orange): G-7,(Jaalaha): Russia, (fuchsia):G-15, iyo (casaan):G-20 oo aan lahayn G-5 ama G-8]}.</small>]]. _It was Legend said_ '' "Strive to speak ( Modern Standard Arabic=MSA),for that is one of the Rituals "Towards a Better (Religion of) ''' ISLAM"''' _`~` ~Hassan Al_bania.~!!`~` ”{[(اجتهد أن تتكلم العربية الفصحى فإن ذلك من شعائر الإسلام (الكبير“ _حسن البناي|الألباني_: Konstantinopolis, geç Roma İmparatorluğu'nun ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Latin İmparatorluğu'nun ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Başkent daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Ankara'ya taşındı.-: "Konstantiniyye" ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ " ''I Learned - in Exile'' - To Hear the other, and This is not an '''[[Carab]]''' Thing at All`."~!!` — Kamal Sebasty` .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts]<Ref>https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html</Ref>. .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''[[BRICS]]s'''` waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: ''[[Brazil]]'', '''[[Hindiya]]''', '''[[Ruushka]]''', iyo '''[[Shiinaha]]'''`. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" ama ("BRICs"), ka hor intaan la soo saarin [[Koonfur Afrika]] sannadkii 2010. Xubnaha BRICs waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha Globalka; dhammaantood waa xubnaha [[G20]].[https://www.worldometers.info/gdp/#top20] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Geithners iyo Koch-Weser waxay hoos ugu dhaceen liiska dalalka leh: '''[[Canada]]''' in, {[[Portugal]] out}. ,'''[[Germany]]''', ''[[Japan]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Mexico]]''', ''[[Spania]]'', '''[[France]]''', ''[[Italy]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''' , ''[[United Kingdom]]'' and '''[[United States]]''', dhammaantood waa xubno joogto ah. '''Nigeria_Congo''' out., iyo wixii kaloo la mid ah. waxay liiskooda u direen wasaaradaha kale ee maaliyadda [[G7+]]+; iyo martiqaadkii ugu horreeyay kulanka ayaa baxay". ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Engagement Groups:- Source: Authors’ depiction. Founded in: 2008 Recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Business interest groups B20: BUSINESS 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Youth representatives Y20: YOUTH 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2012 Members: Think tanks. T20: THINK 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2015*`* Members: Women’s rights organizations W20: WOMEN 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2017**` Members: Representatives from science and research.-<ref>https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Factsheet_06_2018_The_G20_9_facts_and_figures.pdf</ref> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kooxaha Hawlgelinta Xigasho: Sawirka qorayaasha. Waxaa la aasaasay: 2008 Waxaa aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Kooxaha danaha ganacsiga B20: GANACSIGA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Wakiilada dhalinyarada Y20: DHALINYARADA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2012 Xubnaha: Ka fikir taangiyada T20: FIKIRKA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2015*`* Xubnaha: Ururada xuquuqda haweenka W20: DUMAR 20 Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2017*`* Xubnaha: Wakiilo ka socda cilmiga iyo cilmi baaris. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Përmbledhje _-_- Grupi i Njëzet G20 Grupi i Njëzet Ministrave të Financave dhe Guvernatorëve të Bankës Qendrore." ~` G20, i themeluar në vitin 1999, është grupi i 20 ekonomive më të mëdha në botë që takohen rregullisht për të koordinuar politikën ndërkombëtare mbi 1.biznesin, shëndetin, 3. klimën dhe 4. çështje të tjera.- Takimet e diskutuara më parë për krizën financiare të vitit 2008 , programi bërthamor i Iranit dhe si të përballemi me Luftën Siriane. Presidenti: Donald J. Trump. Filozofia Amerikane Amerikane e Parë e Trump "ngjalli tensione brenda grupit. Presidenti: Joe.Rb.Bdn ka bërë thirrje për një kthim në Shtetet e Bashkuara në një sistem shumëpartiak.[<Ref>https://thefactfile.org/ethiopia-facts/2/</Ref>]. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Apple$ Inc.'''(Q3126).`~`!!<Ref>ttps://www.investopedia.com/the-world-s-10-most-profitable-companies-4694526</Ref><Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An '''European''' "based" '''Multinational''' Technology Company HQ in (SV);Cupertino,California.~`!!`? '''Apple$ Computer''',Inc.;Apple$ Incorporated;Apple$ Computer Incorporated; Apple$, Inc.`~`[[File:Sony logo.svg|115px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Saudi Aramco'''~`(Q6793).`~`!!<Ref>https://europeansting.com/2019/11/12/5-facts-about-the-worlds-most-valuable-company-saudi-aramco/</Ref>. Saudi "Based" Arabian Petroleum and natural gas company company is primarily state-owned, Saudi Arabia.`~`<Ref>https://destinationksa.com/11-facts-you-need-to-know-about-the-kingdoms-prized-jewel-saudi-aramco/</Ref>.!!!` Aramco; Arabian-American Oil Company; Saudi Arabian Oil Company.<Ref>https://www.investopedia.com/what-is-saudi-aramco-4682590#:~:text=Saudi%20Aramco%20is%20the%20world's%20largest%20oil%20producer%20and%20the,a%20greenshoe%20option%20in%202020.</Ref>.[[File:Honda.svg|120px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Amazon.com, Inc.'''(Q3884).`~`.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/</Ref>. <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multilingual ''' Electronic Commerce and Cloud Computing Company.`~` Amazon.com, Amazon.com, Inc.,'''Amazon'''(company).`~`[[File:Hitachi logo.svg|125px|]] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Microsoft Window$ Corp$'''(Q2283).`~`.<Ref>https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/121714/worlds-top-10-software-companies.asp</REf>.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multinational''' Technology Corporation headquartered in Redmond,Washington,Seattle.`~` M$,M$FT,Microsoft Corp.,Micro-Soft;'''Microsoft$ Corporation'''.`~`[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|128px|]]_ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Meta''',Platforms (Q3819).`~` !!`? <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "''Asian''" "''Based''" "'''Multilingual"''' $Social media and Technology Company. (Facebook); Inc.Facebook;FB,Inc.Facebook Inc.;Meta,PF;Meta(Platforms),Inc:`~`~[[File:Panasonic logo.svg|29px|]]` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- <Ref>https://businessplus.ie/news/most-valuable-companies/</Ref>. <Ref>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ==Sido Kale fiiri== [https://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090616/5-countries-most-money-capita.asp] [https://globalpeoservices.com/top-15-countries-by-gdp-in-2020/] [https://www.weforum.org/agenda/2019/05/24-iconic-world-flags-and-what-they-mean][https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-25-richest-countries-in-the-world/][https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html] [https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-top-10-billionaire-cities/][https://www.businessinsider.com/where-do-billionaires-live-top-cities-worldwide-ranked-2019-5#10-mumbai-is-a-city-of-imbalance-it-has-many-billionaires-but-half-of-its-population-lives-in-slums-1] [https://www.factcheck.org/hot-topics/][https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm] [https://www.historyhit.com/facts-about-world-war-two-in-africa-and-the-middle-east/][https://www.ft.com/content/e27fec7b-6afd-4ba4-8e5e-d5d4274f9747] [[Midowga Yurub]] [[Midowga Afrika]] [[Qaramada Midoobay]] {{Gumud}} {{Tixraac}} ss4v2xce326b86cr7y7pyf7yyv8fpo4 239085 239078 2022-08-02T09:42:23Z Mwasoge 29030 wikitext text/x-wiki {{Infobox Organization | name =[[Qaramada Midoobay]] G21`* | image = | image_border = | size = | caption = | map = G20.svg | msize = 196px | abbreviation = | motto = | formation = '''1999''' | extinction = | membership = 20*(1⁄2) | main_organ = | affiliations = | num_staff = 135,100<ref name="g20members"/> | num_volunteers = | website = {{url|http://g20.org}} <Ref>https://so.wikipedia.org/wiki/Koobka_Adduunka</Ref>. }} '''GROUP of TWENTY''' ama GROUP TWENTY ama G20 waxa uu bilaabmay 1999.~`*` ka dib shilal maaliyadeed oo dhawr ah tobankii sano ee ka horeeyay. <Ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/web-stories/friendliest-countries-in-the-world/slideshow/92316340.cms</Ref>. Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato G20 iyo xubnahooda. Waa maxay G20? Ka dib dhowr shilal maaliyadeed oo arkay Balaayiin, Malaayiin oo lacageed oo ka lumay dhaqaalaha adduunka, wasiirrada maaliyadda ee waddamada ugu qanisan ayaa isu yimid si ay u abuuraan G20 ('Kooxda 21').`~`.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly</Ref>.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/friendliest-countries</Ref>. Ujeedada kooxda hogaamiyaasha caalamka ayaa ah in ay ka dhalato xasiloonida dhaqaalaha aduunka.Shirkii ugu horeeyay ee G20 waxa uu dhacay September; 1999`. Magaalooyinka ''[[Frankfurt]]'',''[[München]]'',&''[[Baarliin]]'' ee dalka '''[[Jarmalka]]'''. ''[[Baariis ]]'',''[[Lyon]]''& ''[[Marseille]]'' Ee dalka '''[[Faransiiska]]'''. [[Saint Petersburg]]&[[Moosko]] ee dalka [[Ruushka]]. ''[[Barcelona]]''&''[[Madrid]]'' ee dalka '''[[Isbania]]'''. Xubinimada G20&G20 waa martiqaad iyo ku salaysan shuruudo adag oo ay dejisay Hay'adda Lacagta Adduunka (IMF).!!`?<Ref>https://www.g20germany.de/Webs/G20/EN/G20/Participants/participants_node.html</Ref> [https://www.cheapflights.com/news/top-10-friendliest-countries-in-the-world] Xubinimada hadda ee G20 waa: '''[[Aljeeriya]]''', ''[[Arjantiina]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Canada]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[France]]'', '''[[Germany]]''', ''[[Indonesia]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Kuuriya]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Midowga Sofiyet]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Ameerika]]''', iyo ''[[Koonfur Afrika]]''.[https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly] [https://www.investopedia.com/updates/top-developing-countries]. <Ref>http://www.oneworld365.org/blog/top-10-friendliest-countries-in-the-world-to-visit</Ref>. Kooxda Todoba` (Group of Seven), waa gole siyaasadeed dawlad-dhexe oo ka kooban '''[[Faransiiska]]''', ''[[Kanada]]'', '''[[Jarmalka]]''', [[Talyaaniga]], ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Ameerika]]''' iyo '''[[Jabaan]]'''. Xubnaheedu waa kuwa aduunka ugu weyn Dalka Horumaray iyo #IMF tu horumarisay dhaqaalaha'aan.[https://www.investopedia.com/terms/g/g7.asp] ==TAARIIKHDOODA == [[G20]] waa tii ugu dambeysay ee taxane ah oo taxane ah kadib Dagaalkii Labaad ee Adduunka ee loogu talagalay isuduwidda siyaasadda dhaqaalaha ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan hay'ado ay ka mid yihiin "mataanaha Bretton Woods", International.` ==SHIRARKOODA == Shir-madaxeedka Wasiirrada Maaliyadda ee [[G20]] iyo Guddoomiyayaasha Bangiga Dhexe, oo diyaarinaya shir-madaxeedka hoggaamiyeyaasha iyo fulinta go’aannadooda, ayaa loo abuuray jawaab celin labadaba xiisadda dhaqaale.` ==URURKANIMADOODA == [[G20]] waxa uu shaqeeyaa iyada oo aan lahayn xoghaye joogto ah ama shaqaale. Kursiga kooxda ayaa sanadkiiba mar wareegta xubnaha waxaana laga soo kala xulaa wadamo kala duwan.` ==WADANIMADOODA == Laga bilaabo 2021 waxaa jira [[20]]` xubnood oo kooxda ah: ''[[Arjantiina]]'', ''[[Ustareliya]]'', '''[[Baraasiil]]''', ''[[Kanada]]'', ''[[Faransiiska]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Jarmalka]]'', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Koonfur Kuuriya]]'', '''[[Mareykanka]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Isbaanish]]'', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', ''[[Turkiga]]''.<REF>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C_20_%D8%A7%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C%DA%BA</REF>. ==CASUUMADOODA == Caadi ahaan, kaqeybgaleyaal dhowr ah oo aan ahayn xubnaha joogtada ah ee [[G20]] ayaa la fidiyay martiqaadyo si ay uga qaybgalaan shirarka. Sannad kasta, Guddoomiyaha Ururka Koonfur Bariga '''[[Aasiya]]''' iyo Guddoomiyaha Midowga '''[[Afrika]]'''.` ==AJENDAHOODA G20== Ajendaha bilowga ah ee G20, sida ay u maleeyeen siyaasad-dejiyeyaasha: ''[[Arjantiina]]'', '''[[Ameerika]]''', ''[[Barasiil]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Faransiiska]]''',''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Indunisiya]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', '''[[Kanada]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Jarmalka]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Turkiga]]''', '''[[Iiraan]]''', ''[[Koonfur Afrika]]'' , [[Ustareliya]], iyo '''[[Hindiya]]''' ayaa si aad ah diiradda loogu saaray joogteynta deynta madaxbannaanida iyo xasilloonida maaliyadeed ee caalamiga ah, qaab loo dhan yahay oo keenaya dhaqaalaha ugu weyn ee soo koraya si ay u noqdaan shuraako siman.` ==Waddamaha G20 Qaaradda Waqooyi [[Mareykanka]]:`~`== *'''{{Flag|United States}}''':`~`;America;U.S.A.;USA;U.S.;US;the US;the USA;US:!!`~`:[https://www.factretriever.com/us-facts]`~` [.<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *'''{{Flag|Great Britain}}'''`🇬🇧UK,GBR, GB, U.K., UK, GB.GB.GB, GBR,GBR,Britain, 🇬🇧UK`!!``[https://www.factretriever.com/united-kingdom-facts] [<Ref>https://thefactfile.org/canada-facts/</Ref>]. *'''{{flag|Mexico}}''': `~`MX;mx;United Mexican States;Mexican Republic;MEX🇲🇽:`~`!!` <REF>[https://www.factretriever.com/mexico-facts]</REF>. {.<Ref>https://thefactfile.org/mexico-facts/</Ref>}. ==Waddaamaha G20 [[Yurub]]:`~`== *'''{{Flag|Germany}}'''`FRG,BRD,Bundesrepublik, Deutschland,Federal Rep. of Germany,de,Deutschland,GER🇧🇪,.[https://www.factretriever.com/germany-facts]`!!` *'''{{Flag|Italy}}'''`Italia, Italian Republic, IT🇮🇹.`!!` [https://www.factretriever.com/italy-facts]] *''{{Flag|Spain}}''`España, Kingdom of Spain, ES, ESP.[https://www.factretriever.com/spain-facts#:~:text=The%20ancient%20Roman%20Aqueduct%20of,supplies%20water%20to%20the%20city.&text=In%201603%2C%20Spanish%20sailor%20Gabriel,man%20ever%20to%20see%20Antarctica.&text=Spanish%20explorer%20Juan%20Rodriguez%20Cabrillo%20(1499%2D1543)%20discovered%20California][https://www.factretriever.com/barcelona-facts].`!!` *'''{{flag|Canada}}''': `~` Dominion of Canada; British North America; CAN; CA:`~`.!!` *'''{{Flag|France}}''',`fr,FR République française,LaFrance,Rep. of France,🇳🇱FRA,`Hexagon🇳🇱.`[https://www.factretriever.com/france-facts]!!`[https://www.factretriever.com/france-facts] ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|Russia}}''':`~`Rossiya;Rossija;RU;ru;Rossijskaja Federatsija🇧🇾:`~`!!` Moskva; Moscow, Russia; Moskva Federal City; RussiaMoscow; USSR;Moskva; Russia; City of Moscow; Moscow; Russian Federation;Moscow; Soviet Union; Moscow; Russian SFSR;Muscovite;Moscovite;Москва;Moskva;Rossiya: <Ref>[https://www.factretriever.com/russia-facts]</Ref> ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]`~`== *''{{Flag|Turkey}}'':`~`;Republic of Turkey;TUR;TR🇰🇬AZE:~`!!` <Ref> {https://www.factretriever.com/turkey-facts}{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} </Ref>.{<Ref>https://thefactfile.org/turkey-facts/3/</Ref>}. ==Waddamha G20 Bariga [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|China}}''':`~`{[(Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha(PR Chine)]};"Rep.Rakyat Tiongkok"🇨🇳CN;PRChina;CHN🇨🇳🇭🇰.`!!` Capital of China: Peking; Beiping; Peiping;Yanjing; Zhongdu:Khanbaliq;BJ; Shun Tianu; Pekin; beijing:`~`!!` [https://www.factretriever.com/china-facts#:~:text=China's%20population%20is%20four%20times%20that%20of%20the%20United%20States.&text=China%20is%20also%20known%20as,grown%20all%20over%20the%20world.&text=Toilet%20paper%20was%20invented%20in,It%20was%20for%20emperors%20only][https://www.factretriever.com/great-wall-of-china-facts].<Ref>https://thefactfile.org/china-facts/</Ref>.[<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *''{{flag|Indonesia}}'',Republic of Indonesia; id; ID; INA; IDN.`!!` [https://www.factretriever.com/indonesia] *'''{{Flag|Japan}}''':`State of Japan; Nihon; Nippon,Nippon-koku; Nihon-koku; Japs.`~`.!!` <REF>[https://www.factretriever.com/japan-facts]</REF> *''{{Flag|South Korea}}'':,~`Republic of Korea; ROK;kr;Rep.KoreaS;🇰🇷Korea;Korea Republic🇰🇷.`~`[https://www.factretriever.com/south-korea-facts]`!!`<Ref>https://thefactfile.org/south-korea-facts/</Ref>. [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]] ==Waddamaha G20 [[Bariga dhexe]] & [[Dhulka Carabta]]:`~`== *'''{{Flag|Saudi Arabia}}''':`~`,Kingdom of Saudi Arabia;🇸🇦🇩🇿🇵🇰KSA; sa;<REF>[https://www.factretriever.com/saudi-arabia-facts#:~:text=The%20Saudi%20king's%20official%20title,been%20king%20since%20January%202015.&text=Saudi%20Arabia%20has%2083%2C000%20square,largest%20country%20in%20the%20world]</REF>.`~`!!`<Ref>https://thefactfile.org/saudi-arabia-facts/</Ref>. *''{{flag|United Arab Emirates}}'':`U.A.E.;UAE,ae;Emirate;the UAE;the U.A.E;the Emirates🇸🇦🇩🇿🇵🇰;`~` .`~` <Ref>https://thefactfile.org/united-arab-emirates-facts/</Ref>. ===Kormeerayaasha Iyo Kuwa Kalle:=== *''{{flag|Egypt}}''_{{flag|Syria}}_{{flag|Iraq}}_{{flag|Yemen}}:'''Mundo Arabe_Vz_OCi Mundo'''.[https://www.factretriever.com/middle-east-facts]`~`!!?`!{.<Ref>https://thefactfile.org/egypt-facts/</Ref>}. Egjipti është skuadra më e suksesshme në historinë e Kupës së Kombeve të Afrikës, pasi ka fi:uar trofeun shtatë herë, ndërsa ka përfunduar dy herë si nënkampion dhe ka marrë vendin e tretë në tre raste. Ata e fituan konkursin për herë të fundit në 2010 dhe ishin nënkampione në 2017 ndërsa fitorja e tyre e parë ndonjëherë ishte në konkursin e 1957.{<REF>[https://www.factretriever.com/egypt-facts]</REF>}. <Ref>https://www.arabnews.com/node/2034576/business-economy</Ref>. [https://www.rigzone.com/news/these_are_the_largest_energy_companies_by_market_cap_right_now-21-jun-2022-169402-article/?rss=true#:~:text=Aramco%20currently%20sits%20in%20first,trillion%2C%20companiesmarketcap.com%20shows]. ==Koonfurta [[Ameerika]]:== *''{{flag|Argentina}}''`:🇨🇴🇵🇬;AR;Argentine Republic;ARG.<REF>[https://www.factretriever.com/argentina-facts]</REF>!!`~`. * ''{{flag|Brazil}}'':`Federative Republic of Brazil;BR;BRA;br🇧🇷🇵🇬:`<REF>[https://www.factretriever.com/brazil-facts]</REF>!!` ==Waddamaha G20 Koonfur [[Aasiya]]:`~`== *''{{Flag|Hindiya}}'':`~`Hindiya;{[Jamhuuriyadda Hindiya]};Bharata;Hindustan;Bharatvarsha;Republic of India;IND;Aryavratta🇮🇳.`~`!!` [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]][https://www.nationsonline.org/oneworld/country_code_list.htm#H] {.<Ref>https://thefactfile.org/india-facts/</Ref>}. *''{{flag|Bangladesh}}''.`~`,PR, of Bangladesh;🇧🇩🇩🇿🇵🇰Ceylon,Taprobane,Serendib,CeylanlkLanka,Sri,sr,ilke,ce,Sri,lanka,SRI,!!` {.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>}. ==Waddamaha G20 Qaaradda [[Afrika]]:`~`== *''{{flag|Algeria}}'';`~`,People’s Democratic Republic of Algeri;adz🇩🇿🇹🇳🇲🇦;ALG:[<Ref>https://www.factretriever.com/sudan-facts</Ref>][https://www.cnn.com/2013/07/10/world/africa/somalia-fast-facts/index.html] [https://www.historyhit.com/facts-about-the-black-hawk-down-incident/] [https://www.britannica.com/event/Somalia-intervention] [<Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/richest-african-countries</Ref>]. `~`,[https://theculturetrip.com/europe/greece/articles/the-oldest-countries-and-nations-in-the-world/] [https://www.nationsonline.org/oneworld/flags_of_africa.htm] <Ref>https://africa.businessinsider.com/local/markets/10-richest-african-countries-in-2021-based-on-gross-domestic-product-gdp/yd784tx</Ref>. *''{{flag|Ethiopia}}'',`~`;Federal Democratic Republic of Ethiopia;et;🇪🇹ETH:`~`!!`?`<Ref>https://www.factretriever.com/ethiopia-facts</REF> *'''{{flag|Senegal}}'''`~`;Kingdom of Morocco,Marocco,al-Maġrib,Lmaġrib,Maroc,ma;MAR;[<REF>https://www.factretriever.com/poaching-facts</REF>].[https://www.factretriever.com/interesting-africa-facts]. *'''{{flag|South Africa}}''':,`~`,Republic of South Africa;RSA;A;za:🇿🇦Zaf:`!!`<REF>https://blog.bizvibe.com/blog/largest-economies-in-the-world</REF>.[https://allaboutethio.com/13-ethiopian-flags-must-know.html] ==Wadamada G20 liiska lagu casuumay== *''{{flag|Bosnia and Herzegovina}}'',`~`Bosnia-Herzegovina,Bosnia,BiH,Bosnia&Herzegovina,B&H,ba,BIH.`~`<Ref>https://www.nationsonline.org/oneworld/bosnia_herzegovina.htm</Ref>. *''{{flag|Bakistaan}}''`~`Bk,Islamic Republic of Bakistan,BAK🇵🇰🇧🇩🇩🇿.`~`<REF>hhttps://www.britannica.com/topic/Islamic-world</REF>🇵🇰🇧🇩🇩🇿. ==Waddamaha G20 Uwqianusiya Fog:` == *'''[[Midowga Yurub]]'''🇪🇺`🇪🇺~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`,🇪🇺,🇪🇺, 🇪🇺.`~!!.<Ref> https://www.slice.ca/the-20-richest-countries-in-the-world-right-now-might-surprise-you</Ref>:[https://eastwestkimono.com/8-interesting-facts-about-japanese-football/] *''{{flag|Australia}}''🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬:.~`Ustareliya🇦🇺🇳🇿;AU🇵🇬🇵🇬AUS🇦🇺🇳🇿;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬:🇦🇺🇳🇿Straya,Aussie_land🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇭🇵🇭:`~` <ref>https://www.factretriever.com/philippines-facts</ref>.<Ref>https://www.sportscounty.com/interesting-football-facts/</Ref>. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- United Nations (Q1065):-) Global International and Inter_Governmental Organization:-) United Nations Organization:UN🇺🇳;OUN🇺🇳; U.N🇺🇳.the UN;theU.N🇺🇳:`~`. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ *'''{{flag|Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo}}'''.`~`,DRC,DR Congo,Congo-Kinshasa,Zaire Congo,Rep. of CongoDem.Rep.Congo🇨🇩Congo,(Kinshs),COD🇨🇩.`~`.<REF>https://www.ifitweremyhome.com/compare/ZA/CD</REF> <REF>https://facts.net/soccer-facts/</REF>. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- '''[[Mareykanka]]''':` [[Mareykanka]] waxa uu ahaa aasaasihii [[G20]] waxana uu martigeliyay shirkii [[G20]] ee Washington DC bishii Nofembar, 2008. Walaaca wakhtigaa jiray ayaa ahaa xeerar maaliyadeed oo daba socday shilkii dhaqaale ee caalamiga ahaa ee 2007.Shirkii G20 ee 2018 ee ka dhacay [[Buenos Aires]], madaxweynaha markaas ayaa la maqlay isagoo ku guuxaya "Halkan iga saara," isagoo ka duulaya masraxa cilladda qalabka dhegta. <REF>https://thefactfile.org/united-states-facts/</REF>.Kooxaha haysta koobabka ugu badan ee KOOBKA ADUUNKA: [[Brazil]]:(Ragga) ayaa badiyay "SHAN" Jeer:(5):-1958,1962,1970,1994 iyo 2002. [[Mareykanka]]:(Haweeynka) ayaa ku guuleystay "AFAR" Jeer:-(4) 1991,1999,2015 iyo 2019.<REF>https://www.cnn.com/2013/10/03/world/world-cup-fast-facts/index.html</REF>. ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'':` '''[[UK]]''' Hogaamiyayaasha [[G20]] ayaa kulmay bishii April; 2009 ee [[London]]; Doodihii ugu waaweynaa ee ka dhacay shirkii London ayaa diiradda lagu saaray sidii looga hortagi lahaa khatarta niyad jabka caalamiga ah ka dib shilkii dhaqaale ee weynaa ee laba sano ka hor. [[Midowga Yurub]] waa xubin buuxda oo ka tirsan G20 oo ay weheliyaan saddex waddan oo ay xubin ka yihiin:[[Faransiiska]],[[Jarmalka]]. [[Midowga Yurub]] waxaa shirka [[G20]] uga qeybgalaya Madaxweynaha [[Midowga Yurub]] iyo Guddoomiyaha. ''[[Kanada]]'':` [[Kanada]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii.[[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Canada]] June; 2010. Shir-madaxeedka Toronto kooxdu waxay soo dhawaysay fulinta ballan-qaadkoodii ahaa in ay bixiyaan $350bilyan oo koror raasumaal ah bangiyada horumarinta dhinacyada badan leh. ''[[Faransiiska]]'':` [[Faransiiska]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii. [[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Kanada]], Juun; 2011. [[Faransiiska]] wuxuu ahaa aasaasihii [[G20]], isagoo ku biiray 1999 Qaranku waxa uu [[G20]] ku marti galiyay Cannes Nofembar, 2011. Markii [[Spain]] aan lagu martiqaadin inay ku biirto [[G20]] ka dib burburkii dhaqaalaheeda shilkii 2007, Madaxweyne [[Faransiiska]] wuxuu ka tanaasulay mid ka mid ah labadiisii ​​kursi isagoo u fasaxay '''[[Isbaanish]]''' inay ka soo qaybgasho marti la casuumay. ''[[Kuuriya]]'':` [[Kuuriya]] Loo yaqaan "Shirka Seoul," [[G20]] waxaa martigeliyay Kuuriyada Koonfureed 2010. Kuuriyada Koonfureed waxay ahayd tii ugu horreysay ee aan ahayn [[G8]] (koox kale oo hoggaamiyeyaasha siyaasadda adduunka ah) si ay ugu biiraan [[G20]]. Kuuriyada Koonfureed ayaa lagu tiriyaa inay tahay mid ka mid ah dalalka ugu horreeya xagga dhaqaalaha.!!` ''[[Meksiko]]'':` [[Meksiko]] waa mid ka mid ah wadamada [[G20]] ee soo koraya tan iyo markii kooxda la aasaasay 2003.Mexique waxay soo dhaweysay Madaxda [[G20]], intii lagu jiray Shir Madaxeedka [[G20]] ee lagu qabtay Los Cabos, Baja, California, Juun 2012 Inkasta oo loo tixgeliyo waddan soo koraya, Mexique waa haqaale muhiim ah gobolka Koonfurta Ameerika.!! '''[[Ruushka]]''':` [[Ruushka]] ayaa ka mid ahaa aasaasayaashii ku biiray [[G20]] markii uu billowday 1999-kii. Kooxda Hogaamiyayaasha Caalamka ayaa ku kulmay magaalada '''St Petersburg''' ee dalka ''[[Ruushka]]'' Sebtembar 2013-kii markaasoo ''[[Ruushka]]'' ahaa dalka martigelinaya shirka [[G20]]. [[Moskow]] ayaa martigeliyay shir madaxeedka 5-aad ee aasaaska G20. Vladimir Putin wuxuu la yimid tarjumaan 'soo jiidasho leh' oo uu weheliyo kulanka G20 ee Trump si 'uu isaga leexiyo', buug cusub ayaa sheegay.!!` ''[[Australia]]'':` Aussies waxay martigelisay [[G20]] November; 2014, magaalada [[Brisbane]]. Waxyaabihii ka soo baxay shir madaxeedkan waxaa ka mid ahaa cudurka Ebola oo xiligaan ka dilaacay qaarada [[Afrika]]. ''[[Koonfur Afrika]]''` waa xubinta kaliya ee [[Afrika]] ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur [[Afrika]] iyo ayadu wali marti gelin G20 Waddama dooda."Scott Morrison ayaa sheegay in G20 ay ku jiraan afar waddan oo keliya oo leh rikoorka qiiqa ka wanaagsan kan [[Australia]]. Ma sax baa.? "<ref>https://www.abc.net.au/news/2021-12-08/fact-check-scott-morrison-emissions-in-the-g20/100676322</ref> ''[[Turkiga]]'':` [[Turkiga]] wuxuu xubin ka ahaa [[G20]] tan iyo markii la aasaasay 1999-kii.waxeey qabatay madaxna ka masuulna ka ahaeeyd sanadkii 2015. Ururka [[G20]] ee 20 waddamada ugu waaweeyn adoonka ee UN-ta, Qaramada midoowbay, Markii Caalmkau soo gaaray halis Eqtesaadkeeeyda ah. Halisna ugalayay markastaba burbur iyo jajab.!, marar badan ee qarniyadii lasoo dhaafay oo dhan.` '''[[Shiinaha]]''':` ''[[Shiinaha]]'' Xubin asal ah oo ka yimid 1999, [[G20]] waxaa marti galiyay Shiinaha Sebtembar; 2016. Shirkaan kooxdu waxay sii wadey ka doodista arrimaha dhaqaalaha adduunka. '''[[Shiinaha]]''' ayaa lagu tiriyaa inuu yahay dalka labaad ee ugu dhaqaalaha badan adduunka, waxaana ku xiga '''[[Mareykanka]]'''; ''[[Shiinaha]]'' waa dalka ugu dadka badan oo ay ku nool yihiin ku dhawaad ​​1.3 bilyan oo dada.!!` ''[[Jarmalka]]'':` '''Jarmalku''' wuxuu ahaa xubin aasaasi ah, wuxuuna martigeliyay shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee Cologne bishii Diseembar; 1999kii. haqaalaha Jarmalka waxaa loo arkaa mid ka mid ah kuwa ugu weyn [[Yurub]]. Wasiirkii maaliyadda ee Jarmalka, Hans Eichel, wuxuu ka mid ahaa shakhsiyaadkii hindisay fikradda G20 ka dib shilal maaliyadeed oo isdaba joog ah oo hore. ''[[Arjantiina]]'':` [[Arjantiina]] ayaa lagu casuumay inay ku biirto [[G20]] November; 2017. Argentina ayaa ku marti galisay [[G20]] Buenos Aires 30-1 Diseembar, 2018. Iyadoo shirka G20 uu ka bilowday Buenos Aires, dhulgariir cabirkiisu yahay 3.8 ayaa ku dhuftay meel 20 mayl oo keliya u jirta.!!` '''[[Japaan]]''':`.<Ref>https://www.uniquejapantours.com/10-most-popular-sports-in-japan/</REF>. Japaanku Muqaalka shirka [[G20]],[[Japaan]] 2019 ''[[Japan]]'' waxay ahayd mid ka mid ah 19-kii waddan ee asalka ahaa ee ka qaybgalay aasaaskii shirkii ugu horreeyay ee G20 ee 1999 ''[[Japaan]]'' waxay la wareegeen madaxnimada G20 Disembar; 2018. [[Japaan]] waxay martigelisay shirkii ugu dambeeyay ee G20 qof ahaan June 2019. [[Japaan]] was not a major football force until the end of the 1980s, with a small and amateur team. Since the 1990s, when [[Japanese]] football became fully professionalized, [[Japaan]] has emerged as one of the most successful teams in [[Asia]]; They have Qualified for the last seven [[FIFA]] World Cups with advancements from the group stages in 2002, 2010, and 2018, (the most of any Asian team) and won the AFC Asian Cup a record four times, in 1992, 2000, 2004 and 2011. The team has also finished second in the 2001 FIFA Confederations Cup and the 2019 AFC Asian Cup. [[Japaan]] remains the only team from the AFC other than [[AUS]] and [[Sacuudi Carabiya]] to have reached the final of a senior FIFA men's competitio.!!`<REF>https://www.pagalparrot.com/intresting-facts-about-japan/</REF>.<Ref>https://www.sportsmole.co.uk/football/japan/world-cup-top-10/feature/top-10-japanese-footballers-of-all-time_154944.html</Ref>. ''[[Sacuudi Carabiya]]'':` Sacuudigu Wadamadee ku jira [[G20]]`. [[G20]] Wadamdooda oo dunida dhan metalaadooda aay Qabatay Boqortooyada [[Sacuudi Carabiya]] Ayadu chiarman ka aheeyd sanad soo waregii 2020 Casimadeeyda, laakiin cudurada faafa ee [[coronavirus]] awgeed kulanka ayaa loo wareejiyay khadka [[bogga Internetka]], [[Sacuudi Carabiya]] umad Carabeeyd ahaan iyo tan Islaamba, dhaqaalaha kowaad ayeey leedahay, waa dhaqaale muhiim ah oo caalami ah marka loo eego kheyraadka badan ee [[Saliid]]da iyo [[Gaas]] ka.!!` '''[[Brazil]]''':` [[Brazil]] waxay xubin ka ahayd bilowgii [[G20]], waxayna ka qayb qaadatay G20kii ugu horreeyay 1999kii. [[Brazil]] markii hore waxay ahayd ka-qaybgale cagajiid ah. Fadeexad ayaa ka dhalatay markii, xilli uu ku sii socday 2019 [[G20]] magaalada Osaka, duuliyaha diyaarad uu leeyahay madaxweynaha [[Brazil]] lagu qabtay [[25kg]]`oo cocaine ah.!!` ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'': [[Ingiriiska]] waxay xubin ka ahayd [[G20]] tan iyo shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee la qabtay 1999kii. Xubnaha [[G20]] waxay ka yihiin 79% GDP adduunka, 75% ganacsiga adduunka iyo 69% dadweynaha meeraha, Kooxdu waxay qabataa shir madaxeed ay ku kulmaan madaxda dowlad goboleedyada si ay uga hadlaan dhaqaalaha adduunka. Kooxdu waxay ku kulmaan labadii sanaba hal mar meel wareeg ah iyadoo ku xiran hadba cidda loo magacaabo Madaxweynaha kooxda wakhtigaas.[https://www.thesun.co.uk/news/16573349/g20-countries/]. ''[[Talyaaniga]]'':` Talyaanigu ayaa lagu wadaa inuu martigeliyo shir madaxeedka [[G20]] ee soo socda 30ka Oktoobar; 2021. Raiisel Waare waa madaxweynaha la doortay ee [[G20]]. Shirka [[G20]] ee soo socda ayaa lagu qaban doonaa Rome.[[Talyaaniga]] waa xubinta joogtada ah ee [[G7]]: shan [[Yurub]].Talyaanigu wuxuu ku guuleystay Koobka Adduunka "4afer" jeer (1930s, 1938, 1982, iyo 2006), taasoo ka dhigaysa kooxda waddanka labaad ee kaliya ee [[Brazil]] ku guuleysatay.[1] Talyaanigu wuxuu gumaystay Wadama [[Carabta]] & [[Muslim]] ka mid ah kuna Yaala [[Bariga]] iyo [[Geeska]] '''Africa'''. laakiin [[Talyaaniga]] looma oggolaalin inuu sii haysto waddamaas.`<ref>https://study.com/academy/answer/what-countries-did-italy-colonize-in-africa.html</Ref>.!! ''[[Indunisiya]]'':` [[Indonesia]] Xubin laga bilaabo bilawga, Indonesia waxaa loo tixgeliyaa dhaqaale koraya oo degdeg ah oo ku salaysan tirada dadka iyo kobaca dhaqaalaha. Dhul leh dhaqamo iyo muuqaalo kala duwan, [[Indunisiya]] waxay bixisaa tacabur badan. Xaqiiqooyinkayada xiisaha leh ee Indonesia waxay ku tusi doonaan duni qani ah oo xiiso leh.''("Indonesia has the world's largest Muslim population, with approximately 200+ million Monotheism")''.[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/h/Haji_Mohammad_Suharto.htm] <ref>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</ref>.<REF>https://www.factretriever.com/indonesia#:~:text=Indonesia%20is%20home%20to%20the,%2C%20Gili%20Montag%2C%20and%20Padar.&text=Indonesia%20is%20the%20world's%20largest,6%2C000%20of%20which%20are%20inhabited</REF>. [[Indonesia]] waxaa loo aqoonsan yahay mid ka mid ah dalalka ugu weyn Koonfurta [[Aasiya]] oo ka kooban 12 waddan. [[Indonesia]] waxay la wareegi doontaa hogaanka [[G20]] December; 2021. si rasmi ah. Madaxtinimada [[Indonesia]] sida dhabta ah waxay noqon doontaa 2023. Si kastaba ha ahaatee, iyada oo ay ugu wacan tahay hogaanka [[Indonesia]] ee [[ASEAN]], oo ah urur goboleed oo muhiim ah, [[Indonesia]] ayaa markaa ka codsatay dawladda '''[[Hindiya]]''' inay u beddesho madaxweynaha 2022. '''[[Hindiya]]''' ayaa ku jawaabtay inay ogolaadeen inay qabtaan madaxtinimada. 2023, si Indonesia ay u martigeliso madaxtinimada 2022.<Ref>https://www.greenqueen.com.hk/8-most-shocking-facts-from-g20-food-footprint-report-sustainability-diets/</Ref>!! [<Ref>https://www.tripzilla.com/kto-korea-traditional-markets-lesser-known/75486</Ref>]. [https://kids.kiddle.co/Suharto] <REF>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</REF>. '''[[Hindiya]]''':` ''[[Hindiya]]'' waxay ka mid ahayd dalalkii asalka ahaa ee lagu martiqaaday inay ku biiraan [[G20]]. '''[[Hindiya]]''' waxay qaban doontaa shir madaxeedka G20 laga bilaabo Disembar; 2022, waxayna markii ugu horreysay isugu yeeri doontaa shir madaxeedka hoggaamiyeyaasha [[G20]] sanadka 2023. '''[[Hindiya]]''' waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah dalalka ugu kobaca dhaqaalaha badan.Maadaama dadka Hindiya ay ka yar yihiin 50 milyan oo ka dambeeya '''[[Shiinaha]]'''; Waxaa jiri kara waqti marka '''[[Hindiya]]''' ay dhaafto dalka ay deriska yihiin dadka ugu tirada badan iyo Dimuqraadiyadda ugu weyn ee Ilaah idankii, adduunka.<REF>https://www.factretriever.com/india-facts</REF>. [https://www.wionews.com/india-news/india-becomes-part-of-g20-troika-to-host-summit-in-2023-433276][https://thefactretriever.com/]. <REF>https://www.factretriever.com/climate-change-facts</REF>.<REF>https://www.factretriever.com/recycling-facts</REF>. ''[[Koonfur Afrika]]'':` [[Koonfur Afrika]]` waa xubinta kaliya ee Afrikaanka ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur Afrika. Koonfur Afrika ayaan wali martigelin [[G20]]-ga. laakiin [[Isbaanish]] ayaa qaateen booskeeyda. [[Koonfur Afrika]] ayaa ah dalkii ugu horeeyay ee martigeliyay ''taariikhda'' oo ku hara wareegga koowaad ee tartanka koobka adduunka ee '''FIFA'''.!!<ref>https://blog.junkmail.co.za/10-facts-you-don-t-know-about-the-2010-fifa-world-cup/351 </ref>` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ G15 (Group of fifteen) ama kooxda shan iyo toban oo hagamineeyso '''[[Iiraan]]'''🇮🇷'''[[Af-Faarisi]]''' oo ka booday qawaaniin ta qashanka ah aay qorteen daraadeed. Shirarkoodu waa kuwa caalami ah ee sanadkasta Qofka waddankaas oow o kayahay chiarka sidda labaatanka ee G_20. G20 waxa ay ku salaysan tahay dhaqaalaha wadamada khaaska ah iyo wadamada kale ayaa laga yaabaa in ay ku soo biiraan mustaqbalka, Shirka 20-ka Wasiir ee Maaliyadda iyo Caafimaadka: War-murtiyeed. ('''G-15''')<ref>name="orthography">The [http://www.g15.org/ official website] {{Wayback|url=http://www.g15.org/ |date=20170912210315 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170912210315/http://www.g15.org/ |date=2017-09-12 }}</ref>.` 🇮🇷'🇮🇷'🇮🇷.`~` [[File:G7+1yG20.png|thumb|225px|Wadamada:{[G-20 (Orange): G-7,(Jaalaha): Russia, (fuchsia):G-15, iyo (casaan):G-20 oo aan lahayn G-5 ama G-8]}.</small>]]. _It was Legend said_ '' "Strive to speak ( Modern Standard Arabic=MSA),for that is one of the Rituals "Towards a Better (Religion of) ''' ISLAM"''' _`~` ~Hassan Al_bania.~!!`~` ”{[(اجتهد أن تتكلم العربية الفصحى فإن ذلك من شعائر الإسلام (الكبير“ _حسن البناي|الألباني_: Konstantinopolis, geç Roma İmparatorluğu'nun ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Latin İmparatorluğu'nun ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Başkent daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Ankara'ya taşındı.-: "Konstantiniyye" ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ " ''I Learned - in Exile'' - To Hear the other, and This is not an '''[[Carab]]''' Thing at All`."~!!` — Kamal Sebasty` .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts]<Ref>https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html</Ref>. .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''[[BRICS]]s'''` waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: ''[[Brazil]]'', '''[[Hindiya]]''', '''[[Ruushka]]''', iyo '''[[Shiinaha]]'''`. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" ama ("BRICs"), ka hor intaan la soo saarin [[Koonfur Afrika]] sannadkii 2010. Xubnaha BRICs waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha Globalka; dhammaantood waa xubnaha [[G20]].[https://www.worldometers.info/gdp/#top20] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Geithners iyo Koch-Weser waxay hoos ugu dhaceen liiska dalalka leh: '''[[Canada]]''' in, {[[Portugal]] out}. ,'''[[Germany]]''', ''[[Japan]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Mexico]]''', ''[[Spania]]'', '''[[France]]''', ''[[Italy]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''' , ''[[United Kingdom]]'' and '''[[United States]]''', dhammaantood waa xubno joogto ah. '''Nigeria_Congo''' out., iyo wixii kaloo la mid ah. waxay liiskooda u direen wasaaradaha kale ee maaliyadda [[G7+]]+; iyo martiqaadkii ugu horreeyay kulanka ayaa baxay". ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Engagement Groups:- Source: Authors’ depiction. Founded in: 2008 Recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Business interest groups B20: BUSINESS 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Youth representatives Y20: YOUTH 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2012 Members: Think tanks. T20: THINK 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2015*`* Members: Women’s rights organizations W20: WOMEN 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2017**` Members: Representatives from science and research.-<ref>https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Factsheet_06_2018_The_G20_9_facts_and_figures.pdf</ref> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kooxaha Hawlgelinta Xigasho: Sawirka qorayaasha. Waxaa la aasaasay: 2008 Waxaa aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Kooxaha danaha ganacsiga B20: GANACSIGA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Wakiilada dhalinyarada Y20: DHALINYARADA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2012 Xubnaha: Ka fikir taangiyada T20: FIKIRKA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2015*`* Xubnaha: Ururada xuquuqda haweenka W20: DUMAR 20 Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2017*`* Xubnaha: Wakiilo ka socda cilmiga iyo cilmi baaris. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Përmbledhje _-_- Grupi i Njëzet G20 Grupi i Njëzet Ministrave të Financave dhe Guvernatorëve të Bankës Qendrore." ~` G20, i themeluar në vitin 1999, është grupi i 20 ekonomive më të mëdha në botë që takohen rregullisht për të koordinuar politikën ndërkombëtare mbi 1.biznesin, shëndetin, 3. klimën dhe 4. çështje të tjera.- Takimet e diskutuara më parë për krizën financiare të vitit 2008 , programi bërthamor i Iranit dhe si të përballemi me Luftën Siriane. Presidenti: Donald J. Trump. Filozofia Amerikane Amerikane e Parë e Trump "ngjalli tensione brenda grupit. Presidenti: Joe.Rb.Bdn ka bërë thirrje për një kthim në Shtetet e Bashkuara në një sistem shumëpartiak.[<Ref>https://thefactfile.org/ethiopia-facts/2/</Ref>]. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Apple$ Inc.'''(Q3126).`~`!!<Ref>ttps://www.investopedia.com/the-world-s-10-most-profitable-companies-4694526</Ref><Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An '''European''' "based" '''Multinational''' Technology Company HQ in (SV);Cupertino,California.~`!!`? '''Apple$ Computer''',Inc.;Apple$ Incorporated;Apple$ Computer Incorporated; Apple$, Inc.`~`[[File:Sony logo.svg|115px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Saudi Aramco'''~`(Q6793).`~`!!<Ref>https://europeansting.com/2019/11/12/5-facts-about-the-worlds-most-valuable-company-saudi-aramco/</Ref>. Saudi "Based" Arabian Petroleum and natural gas company company is primarily state-owned, Saudi Arabia.`~`<Ref>https://destinationksa.com/11-facts-you-need-to-know-about-the-kingdoms-prized-jewel-saudi-aramco/</Ref>.!!!` Aramco; Arabian-American Oil Company; Saudi Arabian Oil Company.<Ref>https://www.investopedia.com/what-is-saudi-aramco-4682590#:~:text=Saudi%20Aramco%20is%20the%20world's%20largest%20oil%20producer%20and%20the,a%20greenshoe%20option%20in%202020.</Ref>.[[File:Honda.svg|120px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Amazon.com, Inc.'''(Q3884).`~`.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/</Ref>. <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multilingual ''' Electronic Commerce and Cloud Computing Company.`~` Amazon.com, Amazon.com, Inc.,'''Amazon'''(company).`~`[[File:Hitachi logo.svg|125px|]] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Microsoft Window$ Corp$'''(Q2283).`~`.<Ref>https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/121714/worlds-top-10-software-companies.asp</REf>.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multinational''' Technology Corporation headquartered in Redmond,Washington,Seattle.`~` M$,M$FT,Microsoft Corp.,Micro-Soft;'''Microsoft$ Corporation'''.`~`[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|128px|]]_ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Meta''',Platforms (Q3819).`~` !!`? <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "''Asian''" "''Based''" "'''Multilingual"''' $Social media and Technology Company. (Facebook); Inc.Facebook;FB,Inc.Facebook Inc.;Meta,PF;Meta(Platforms),Inc:`~`~[[File:Panasonic logo.svg|29px|]]` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- <Ref>https://businessplus.ie/news/most-valuable-companies/</Ref>. <Ref>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ==Sido Kale fiiri== [https://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090616/5-countries-most-money-capita.asp] [https://globalpeoservices.com/top-15-countries-by-gdp-in-2020/] [https://www.weforum.org/agenda/2019/05/24-iconic-world-flags-and-what-they-mean][https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-25-richest-countries-in-the-world/][https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html] [https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-top-10-billionaire-cities/][https://www.businessinsider.com/where-do-billionaires-live-top-cities-worldwide-ranked-2019-5#10-mumbai-is-a-city-of-imbalance-it-has-many-billionaires-but-half-of-its-population-lives-in-slums-1] [https://www.factcheck.org/hot-topics/][https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm] [https://www.historyhit.com/facts-about-world-war-two-in-africa-and-the-middle-east/][https://www.ft.com/content/e27fec7b-6afd-4ba4-8e5e-d5d4274f9747] [[Midowga Yurub]] [[Midowga Afrika]] [[Qaramada Midoobay]] {{Gumud}} {{Tixraac}} 9hwk0c3koyifl18tcinci0abtf1xa9b 239086 239085 2022-08-02T09:45:18Z Mwasoge 29030 /* AJENDAHOODA G20 */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Organization | name =[[Qaramada Midoobay]] G21`* | image = | image_border = | size = | caption = | map = G20.svg | msize = 196px | abbreviation = | motto = | formation = '''1999''' | extinction = | membership = 20*(1⁄2) | main_organ = | affiliations = | num_staff = 135,100<ref name="g20members"/> | num_volunteers = | website = {{url|http://g20.org}} <Ref>https://so.wikipedia.org/wiki/Koobka_Adduunka</Ref>. }} '''GROUP of TWENTY''' ama GROUP TWENTY ama G20 waxa uu bilaabmay 1999.~`*` ka dib shilal maaliyadeed oo dhawr ah tobankii sano ee ka horeeyay. <Ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/web-stories/friendliest-countries-in-the-world/slideshow/92316340.cms</Ref>. Waa kuwan waxa aad u baahan tahay inaad ka ogaato G20 iyo xubnahooda. Waa maxay G20? Ka dib dhowr shilal maaliyadeed oo arkay Balaayiin, Malaayiin oo lacageed oo ka lumay dhaqaalaha adduunka, wasiirrada maaliyadda ee waddamada ugu qanisan ayaa isu yimid si ay u abuuraan G20 ('Kooxda 21').`~`.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly</Ref>.<Ref>https://www.farandwide.com/s/friendliest-countries-world-aa0ee1b2420147d7</Ref>. <Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/friendliest-countries</Ref>. Ujeedada kooxda hogaamiyaasha caalamka ayaa ah in ay ka dhalato xasiloonida dhaqaalaha aduunka.Shirkii ugu horeeyay ee G20 waxa uu dhacay September; 1999`. Magaalooyinka ''[[Frankfurt]]'',''[[München]]'',&''[[Baarliin]]'' ee dalka '''[[Jarmalka]]'''. ''[[Baariis ]]'',''[[Lyon]]''& ''[[Marseille]]'' Ee dalka '''[[Faransiiska]]'''. [[Saint Petersburg]]&[[Moosko]] ee dalka [[Ruushka]]. ''[[Barcelona]]''&''[[Madrid]]'' ee dalka '''[[Isbania]]'''. Xubinimada G20&G20 waa martiqaad iyo ku salaysan shuruudo adag oo ay dejisay Hay'adda Lacagta Adduunka (IMF).!!`?<Ref>https://www.g20germany.de/Webs/G20/EN/G20/Participants/participants_node.html</Ref> [https://www.cheapflights.com/news/top-10-friendliest-countries-in-the-world] Xubinimada hadda ee G20 waa: '''[[Aljeeriya]]''', ''[[Arjantiina]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Canada]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[France]]'', '''[[Germany]]''', ''[[Indonesia]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Kuuriya]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Midowga Sofiyet]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Ameerika]]''', iyo ''[[Koonfur Afrika]]''.[https://www.usnews.com/news/best-countries/rankings/friendly] [https://www.investopedia.com/updates/top-developing-countries]. <Ref>http://www.oneworld365.org/blog/top-10-friendliest-countries-in-the-world-to-visit</Ref>. Kooxda Todoba` (Group of Seven), waa gole siyaasadeed dawlad-dhexe oo ka kooban '''[[Faransiiska]]''', ''[[Kanada]]'', '''[[Jarmalka]]''', [[Talyaaniga]], ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Ameerika]]''' iyo '''[[Jabaan]]'''. Xubnaheedu waa kuwa aduunka ugu weyn Dalka Horumaray iyo #IMF tu horumarisay dhaqaalaha'aan.[https://www.investopedia.com/terms/g/g7.asp] ==TAARIIKHDOODA == [[G20]] waa tii ugu dambeysay ee taxane ah oo taxane ah kadib Dagaalkii Labaad ee Adduunka ee loogu talagalay isuduwidda siyaasadda dhaqaalaha ee caalamiga ah, oo ay ku jiraan hay'ado ay ka mid yihiin "mataanaha Bretton Woods", International.` ==SHIRARKOODA == Shir-madaxeedka Wasiirrada Maaliyadda ee [[G20]] iyo Guddoomiyayaasha Bangiga Dhexe, oo diyaarinaya shir-madaxeedka hoggaamiyeyaasha iyo fulinta go’aannadooda, ayaa loo abuuray jawaab celin labadaba xiisadda dhaqaale.` ==URURKANIMADOODA == [[G20]] waxa uu shaqeeyaa iyada oo aan lahayn xoghaye joogto ah ama shaqaale. Kursiga kooxda ayaa sanadkiiba mar wareegta xubnaha waxaana laga soo kala xulaa wadamo kala duwan.` ==WADANIMADOODA == Laga bilaabo 2021 waxaa jira [[20]]` xubnood oo kooxda ah: ''[[Arjantiina]]'', ''[[Ustareliya]]'', '''[[Baraasiil]]''', ''[[Kanada]]'', ''[[Faransiiska]]'', '''[[Hindiya]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Jarmalka]]'', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Koonfur Kuuriya]]'', '''[[Mareykanka]]''', ''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Isbaanish]]'', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', ''[[Turkiga]]''.<REF>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C_20_%D8%A7%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%B4%D8%AA%DB%8C%DA%BA</REF>. ==CASUUMADOODA == Caadi ahaan, kaqeybgaleyaal dhowr ah oo aan ahayn xubnaha joogtada ah ee [[G20]] ayaa la fidiyay martiqaadyo si ay uga qaybgalaan shirarka. Sannad kasta, Guddoomiyaha Ururka Koonfur Bariga '''[[Aasiya]]''' iyo Guddoomiyaha Midowga '''[[Afrika]]'''.` ==AJENDAHOODA G20== Ajendaha bilowga ah ee G20, sida ay u maleeyeen siyaasad-dejiyeyaasha: ''[[Arjantiina]]'', '''[[Ameerika]]''', ''[[Barasiil]]'', '''[[Shiinaha]]''', ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'', '''[[Faransiiska]]''',''[[Meksiko]]'', '''[[Ruushka]]''', ''[[Indunisiya]]'', '''[[Jabaan]]''', ''[[Sacuudi Carabiya]]'', '''[[Kanada]]''', ''[[Spania]]'', '''[[Jarmalka]]''', ''[[Talyaaniga]]'', '''[[Turkiga]]''', ''[[Iiraan]]'', '''[[Koonfur Afrika]]''' , ''[[Ustareliya]]'', iyo '''[[Hindiya]]''' ayaa si aad ah diiradda loogu saaray joogteynta deynta madaxbannaanida iyo xasilloonida maaliyadeed ee caalamiga ah, qaab loo dhan yahay oo keenaya dhaqaalaha ugu weyn ee soo koraya si ay u noqdaan shuraako siman.` ==Waddamaha G20 Qaaradda Waqooyi [[Mareykanka]]:`~`== *'''{{Flag|United States}}''':`~`;America;U.S.A.;USA;U.S.;US;the US;the USA;US:!!`~`:[https://www.factretriever.com/us-facts]`~` [.<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *'''{{Flag|Great Britain}}'''`🇬🇧UK,GBR, GB, U.K., UK, GB.GB.GB, GBR,GBR,Britain, 🇬🇧UK`!!``[https://www.factretriever.com/united-kingdom-facts] [<Ref>https://thefactfile.org/canada-facts/</Ref>]. *'''{{flag|Mexico}}''': `~`MX;mx;United Mexican States;Mexican Republic;MEX🇲🇽:`~`!!` <REF>[https://www.factretriever.com/mexico-facts]</REF>. {.<Ref>https://thefactfile.org/mexico-facts/</Ref>}. ==Waddaamaha G20 [[Yurub]]:`~`== *'''{{Flag|Germany}}'''`FRG,BRD,Bundesrepublik, Deutschland,Federal Rep. of Germany,de,Deutschland,GER🇧🇪,.[https://www.factretriever.com/germany-facts]`!!` *'''{{Flag|Italy}}'''`Italia, Italian Republic, IT🇮🇹.`!!` [https://www.factretriever.com/italy-facts]] *''{{Flag|Spain}}''`España, Kingdom of Spain, ES, ESP.[https://www.factretriever.com/spain-facts#:~:text=The%20ancient%20Roman%20Aqueduct%20of,supplies%20water%20to%20the%20city.&text=In%201603%2C%20Spanish%20sailor%20Gabriel,man%20ever%20to%20see%20Antarctica.&text=Spanish%20explorer%20Juan%20Rodriguez%20Cabrillo%20(1499%2D1543)%20discovered%20California][https://www.factretriever.com/barcelona-facts].`!!` *'''{{flag|Canada}}''': `~` Dominion of Canada; British North America; CAN; CA:`~`.!!` *'''{{Flag|France}}''',`fr,FR République française,LaFrance,Rep. of France,🇳🇱FRA,`Hexagon🇳🇱.`[https://www.factretriever.com/france-facts]!!`[https://www.factretriever.com/france-facts] ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|Russia}}''':`~`Rossiya;Rossija;RU;ru;Rossijskaja Federatsija🇧🇾:`~`!!` Moskva; Moscow, Russia; Moskva Federal City; RussiaMoscow; USSR;Moskva; Russia; City of Moscow; Moscow; Russian Federation;Moscow; Soviet Union; Moscow; Russian SFSR;Muscovite;Moscovite;Москва;Moskva;Rossiya: <Ref>[https://www.factretriever.com/russia-facts]</Ref> ==Waddamaha G20 Bariga [[Yurub]] & [[Aasiya]]`~`== *''{{Flag|Turkey}}'':`~`;Republic of Turkey;TUR;TR🇰🇬AZE:~`!!` <Ref> {https://www.factretriever.com/turkey-facts}{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} </Ref>.{<Ref>https://thefactfile.org/turkey-facts/3/</Ref>}. ==Waddamha G20 Bariga [[Aasiya]]:`~`== *'''{{Flag|China}}''':`~`{[(Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha(PR Chine)]};"Rep.Rakyat Tiongkok"🇨🇳CN;PRChina;CHN🇨🇳🇭🇰.`!!` Capital of China: Peking; Beiping; Peiping;Yanjing; Zhongdu:Khanbaliq;BJ; Shun Tianu; Pekin; beijing:`~`!!` [https://www.factretriever.com/china-facts#:~:text=China's%20population%20is%20four%20times%20that%20of%20the%20United%20States.&text=China%20is%20also%20known%20as,grown%20all%20over%20the%20world.&text=Toilet%20paper%20was%20invented%20in,It%20was%20for%20emperors%20only][https://www.factretriever.com/great-wall-of-china-facts].<Ref>https://thefactfile.org/china-facts/</Ref>.[<Ref>https://thefactfile.org/united-states-facts/</Ref>]. *''{{flag|Indonesia}}'',Republic of Indonesia; id; ID; INA; IDN.`!!` [https://www.factretriever.com/indonesia] *'''{{Flag|Japan}}''':`State of Japan; Nihon; Nippon,Nippon-koku; Nihon-koku; Japs.`~`.!!` <REF>[https://www.factretriever.com/japan-facts]</REF> *''{{Flag|South Korea}}'':,~`Republic of Korea; ROK;kr;Rep.KoreaS;🇰🇷Korea;Korea Republic🇰🇷.`~`[https://www.factretriever.com/south-korea-facts]`!!`<Ref>https://thefactfile.org/south-korea-facts/</Ref>. [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]] ==Waddamaha G20 [[Bariga dhexe]] & [[Dhulka Carabta]]:`~`== *'''{{Flag|Saudi Arabia}}''':`~`,Kingdom of Saudi Arabia;🇸🇦🇩🇿🇵🇰KSA; sa;<REF>[https://www.factretriever.com/saudi-arabia-facts#:~:text=The%20Saudi%20king's%20official%20title,been%20king%20since%20January%202015.&text=Saudi%20Arabia%20has%2083%2C000%20square,largest%20country%20in%20the%20world]</REF>.`~`!!`<Ref>https://thefactfile.org/saudi-arabia-facts/</Ref>. *''{{flag|United Arab Emirates}}'':`U.A.E.;UAE,ae;Emirate;the UAE;the U.A.E;the Emirates🇸🇦🇩🇿🇵🇰;`~` .`~` <Ref>https://thefactfile.org/united-arab-emirates-facts/</Ref>. ===Kormeerayaasha Iyo Kuwa Kalle:=== *''{{flag|Egypt}}''_{{flag|Syria}}_{{flag|Iraq}}_{{flag|Yemen}}:'''Mundo Arabe_Vz_OCi Mundo'''.[https://www.factretriever.com/middle-east-facts]`~`!!?`!{.<Ref>https://thefactfile.org/egypt-facts/</Ref>}. Egjipti është skuadra më e suksesshme në historinë e Kupës së Kombeve të Afrikës, pasi ka fi:uar trofeun shtatë herë, ndërsa ka përfunduar dy herë si nënkampion dhe ka marrë vendin e tretë në tre raste. Ata e fituan konkursin për herë të fundit në 2010 dhe ishin nënkampione në 2017 ndërsa fitorja e tyre e parë ndonjëherë ishte në konkursin e 1957.{<REF>[https://www.factretriever.com/egypt-facts]</REF>}. <Ref>https://www.arabnews.com/node/2034576/business-economy</Ref>. [https://www.rigzone.com/news/these_are_the_largest_energy_companies_by_market_cap_right_now-21-jun-2022-169402-article/?rss=true#:~:text=Aramco%20currently%20sits%20in%20first,trillion%2C%20companiesmarketcap.com%20shows]. ==Koonfurta [[Ameerika]]:== *''{{flag|Argentina}}''`:🇨🇴🇵🇬;AR;Argentine Republic;ARG.<REF>[https://www.factretriever.com/argentina-facts]</REF>!!`~`. * ''{{flag|Brazil}}'':`Federative Republic of Brazil;BR;BRA;br🇧🇷🇵🇬:`<REF>[https://www.factretriever.com/brazil-facts]</REF>!!` ==Waddamaha G20 Koonfur [[Aasiya]]:`~`== *''{{Flag|Hindiya}}'':`~`Hindiya;{[Jamhuuriyadda Hindiya]};Bharata;Hindustan;Bharatvarsha;Republic of India;IND;Aryavratta🇮🇳.`~`!!` [[File:G20 members and invited states.svg|thumb|right|300px||G20 members (bluug) & Casuus (midab)]][https://www.nationsonline.org/oneworld/country_code_list.htm#H] {.<Ref>https://thefactfile.org/india-facts/</Ref>}. *''{{flag|Bangladesh}}''.`~`,PR, of Bangladesh;🇧🇩🇩🇿🇵🇰Ceylon,Taprobane,Serendib,CeylanlkLanka,Sri,sr,ilke,ce,Sri,lanka,SRI,!!` {.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>.<Ref>https://thefactfile.org/pakistan-facts/</Ref>}. ==Waddamaha G20 Qaaradda [[Afrika]]:`~`== *''{{flag|Algeria}}'';`~`,People’s Democratic Republic of Algeri;adz🇩🇿🇹🇳🇲🇦;ALG:[<Ref>https://www.factretriever.com/sudan-facts</Ref>][https://www.cnn.com/2013/07/10/world/africa/somalia-fast-facts/index.html] [https://www.historyhit.com/facts-about-the-black-hawk-down-incident/] [https://www.britannica.com/event/Somalia-intervention] [<Ref>https://worldpopulationreview.com/country-rankings/richest-african-countries</Ref>]. `~`,[https://theculturetrip.com/europe/greece/articles/the-oldest-countries-and-nations-in-the-world/] [https://www.nationsonline.org/oneworld/flags_of_africa.htm] <Ref>https://africa.businessinsider.com/local/markets/10-richest-african-countries-in-2021-based-on-gross-domestic-product-gdp/yd784tx</Ref>. *''{{flag|Ethiopia}}'',`~`;Federal Democratic Republic of Ethiopia;et;🇪🇹ETH:`~`!!`?`<Ref>https://www.factretriever.com/ethiopia-facts</REF> *'''{{flag|Senegal}}'''`~`;Kingdom of Morocco,Marocco,al-Maġrib,Lmaġrib,Maroc,ma;MAR;[<REF>https://www.factretriever.com/poaching-facts</REF>].[https://www.factretriever.com/interesting-africa-facts]. *'''{{flag|South Africa}}''':,`~`,Republic of South Africa;RSA;A;za:🇿🇦Zaf:`!!`<REF>https://blog.bizvibe.com/blog/largest-economies-in-the-world</REF>.[https://allaboutethio.com/13-ethiopian-flags-must-know.html] ==Wadamada G20 liiska lagu casuumay== *''{{flag|Bosnia and Herzegovina}}'',`~`Bosnia-Herzegovina,Bosnia,BiH,Bosnia&Herzegovina,B&H,ba,BIH.`~`<Ref>https://www.nationsonline.org/oneworld/bosnia_herzegovina.htm</Ref>. *''{{flag|Bakistaan}}''`~`Bk,Islamic Republic of Bakistan,BAK🇵🇰🇧🇩🇩🇿.`~`<REF>hhttps://www.britannica.com/topic/Islamic-world</REF>🇵🇰🇧🇩🇩🇿. ==Waddamaha G20 Uwqianusiya Fog:` == *'''[[Midowga Yurub]]'''🇪🇺`🇪🇺~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺,🇪🇺`~EU,E.U.,eu,🇪🇺,🇪🇺`,🇪🇺,🇪🇺, 🇪🇺.`~!!.<Ref> https://www.slice.ca/the-20-richest-countries-in-the-world-right-now-might-surprise-you</Ref>:[https://eastwestkimono.com/8-interesting-facts-about-japanese-football/] *''{{flag|Australia}}''🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬:.~`Ustareliya🇦🇺🇳🇿;AU🇵🇬🇵🇬AUS🇦🇺🇳🇿;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬;🇵🇬🇵🇬:🇦🇺🇳🇿Straya,Aussie_land🇵🇭🇵🇭;🇵🇭🇵🇭;🇵🇬🇵🇬;🇵🇭🇵🇭:`~` <ref>https://www.factretriever.com/philippines-facts</ref>.<Ref>https://www.sportscounty.com/interesting-football-facts/</Ref>. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- United Nations (Q1065):-) Global International and Inter_Governmental Organization:-) United Nations Organization:UN🇺🇳;OUN🇺🇳; U.N🇺🇳.the UN;theU.N🇺🇳:`~`. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ *'''{{flag|Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo}}'''.`~`,DRC,DR Congo,Congo-Kinshasa,Zaire Congo,Rep. of CongoDem.Rep.Congo🇨🇩Congo,(Kinshs),COD🇨🇩.`~`.<REF>https://www.ifitweremyhome.com/compare/ZA/CD</REF> <REF>https://facts.net/soccer-facts/</REF>. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- '''[[Mareykanka]]''':` [[Mareykanka]] waxa uu ahaa aasaasihii [[G20]] waxana uu martigeliyay shirkii [[G20]] ee Washington DC bishii Nofembar, 2008. Walaaca wakhtigaa jiray ayaa ahaa xeerar maaliyadeed oo daba socday shilkii dhaqaale ee caalamiga ahaa ee 2007.Shirkii G20 ee 2018 ee ka dhacay [[Buenos Aires]], madaxweynaha markaas ayaa la maqlay isagoo ku guuxaya "Halkan iga saara," isagoo ka duulaya masraxa cilladda qalabka dhegta. <REF>https://thefactfile.org/united-states-facts/</REF>.Kooxaha haysta koobabka ugu badan ee KOOBKA ADUUNKA: [[Brazil]]:(Ragga) ayaa badiyay "SHAN" Jeer:(5):-1958,1962,1970,1994 iyo 2002. [[Mareykanka]]:(Haweeynka) ayaa ku guuleystay "AFAR" Jeer:-(4) 1991,1999,2015 iyo 2019.<REF>https://www.cnn.com/2013/10/03/world/world-cup-fast-facts/index.html</REF>. ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'':` '''[[UK]]''' Hogaamiyayaasha [[G20]] ayaa kulmay bishii April; 2009 ee [[London]]; Doodihii ugu waaweynaa ee ka dhacay shirkii London ayaa diiradda lagu saaray sidii looga hortagi lahaa khatarta niyad jabka caalamiga ah ka dib shilkii dhaqaale ee weynaa ee laba sano ka hor. [[Midowga Yurub]] waa xubin buuxda oo ka tirsan G20 oo ay weheliyaan saddex waddan oo ay xubin ka yihiin:[[Faransiiska]],[[Jarmalka]]. [[Midowga Yurub]] waxaa shirka [[G20]] uga qeybgalaya Madaxweynaha [[Midowga Yurub]] iyo Guddoomiyaha. ''[[Kanada]]'':` [[Kanada]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii.[[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Canada]] June; 2010. Shir-madaxeedka Toronto kooxdu waxay soo dhawaysay fulinta ballan-qaadkoodii ahaa in ay bixiyaan $350bilyan oo koror raasumaal ah bangiyada horumarinta dhinacyada badan leh. ''[[Faransiiska]]'':` [[Faransiiska]] waxay ka mid ahayd dadkii ugu horreeyay ee lagu casuumay inay ku biiraan Kooxda 1999kii. [[G20]] ayaa ku kulmay [[Toronto]], [[Kanada]], Juun; 2011. [[Faransiiska]] wuxuu ahaa aasaasihii [[G20]], isagoo ku biiray 1999 Qaranku waxa uu [[G20]] ku marti galiyay Cannes Nofembar, 2011. Markii [[Spain]] aan lagu martiqaadin inay ku biirto [[G20]] ka dib burburkii dhaqaalaheeda shilkii 2007, Madaxweyne [[Faransiiska]] wuxuu ka tanaasulay mid ka mid ah labadiisii ​​kursi isagoo u fasaxay '''[[Isbaanish]]''' inay ka soo qaybgasho marti la casuumay. ''[[Kuuriya]]'':` [[Kuuriya]] Loo yaqaan "Shirka Seoul," [[G20]] waxaa martigeliyay Kuuriyada Koonfureed 2010. Kuuriyada Koonfureed waxay ahayd tii ugu horreysay ee aan ahayn [[G8]] (koox kale oo hoggaamiyeyaasha siyaasadda adduunka ah) si ay ugu biiraan [[G20]]. Kuuriyada Koonfureed ayaa lagu tiriyaa inay tahay mid ka mid ah dalalka ugu horreeya xagga dhaqaalaha.!!` ''[[Meksiko]]'':` [[Meksiko]] waa mid ka mid ah wadamada [[G20]] ee soo koraya tan iyo markii kooxda la aasaasay 2003.Mexique waxay soo dhaweysay Madaxda [[G20]], intii lagu jiray Shir Madaxeedka [[G20]] ee lagu qabtay Los Cabos, Baja, California, Juun 2012 Inkasta oo loo tixgeliyo waddan soo koraya, Mexique waa haqaale muhiim ah gobolka Koonfurta Ameerika.!! '''[[Ruushka]]''':` [[Ruushka]] ayaa ka mid ahaa aasaasayaashii ku biiray [[G20]] markii uu billowday 1999-kii. Kooxda Hogaamiyayaasha Caalamka ayaa ku kulmay magaalada '''St Petersburg''' ee dalka ''[[Ruushka]]'' Sebtembar 2013-kii markaasoo ''[[Ruushka]]'' ahaa dalka martigelinaya shirka [[G20]]. [[Moskow]] ayaa martigeliyay shir madaxeedka 5-aad ee aasaaska G20. Vladimir Putin wuxuu la yimid tarjumaan 'soo jiidasho leh' oo uu weheliyo kulanka G20 ee Trump si 'uu isaga leexiyo', buug cusub ayaa sheegay.!!` ''[[Australia]]'':` Aussies waxay martigelisay [[G20]] November; 2014, magaalada [[Brisbane]]. Waxyaabihii ka soo baxay shir madaxeedkan waxaa ka mid ahaa cudurka Ebola oo xiligaan ka dilaacay qaarada [[Afrika]]. ''[[Koonfur Afrika]]''` waa xubinta kaliya ee [[Afrika]] ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur [[Afrika]] iyo ayadu wali marti gelin G20 Waddama dooda."Scott Morrison ayaa sheegay in G20 ay ku jiraan afar waddan oo keliya oo leh rikoorka qiiqa ka wanaagsan kan [[Australia]]. Ma sax baa.? "<ref>https://www.abc.net.au/news/2021-12-08/fact-check-scott-morrison-emissions-in-the-g20/100676322</ref> ''[[Turkiga]]'':` [[Turkiga]] wuxuu xubin ka ahaa [[G20]] tan iyo markii la aasaasay 1999-kii.waxeey qabatay madaxna ka masuulna ka ahaeeyd sanadkii 2015. Ururka [[G20]] ee 20 waddamada ugu waaweeyn adoonka ee UN-ta, Qaramada midoowbay, Markii Caalmkau soo gaaray halis Eqtesaadkeeeyda ah. Halisna ugalayay markastaba burbur iyo jajab.!, marar badan ee qarniyadii lasoo dhaafay oo dhan.` '''[[Shiinaha]]''':` ''[[Shiinaha]]'' Xubin asal ah oo ka yimid 1999, [[G20]] waxaa marti galiyay Shiinaha Sebtembar; 2016. Shirkaan kooxdu waxay sii wadey ka doodista arrimaha dhaqaalaha adduunka. '''[[Shiinaha]]''' ayaa lagu tiriyaa inuu yahay dalka labaad ee ugu dhaqaalaha badan adduunka, waxaana ku xiga '''[[Mareykanka]]'''; ''[[Shiinaha]]'' waa dalka ugu dadka badan oo ay ku nool yihiin ku dhawaad ​​1.3 bilyan oo dada.!!` ''[[Jarmalka]]'':` '''Jarmalku''' wuxuu ahaa xubin aasaasi ah, wuxuuna martigeliyay shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee Cologne bishii Diseembar; 1999kii. haqaalaha Jarmalka waxaa loo arkaa mid ka mid ah kuwa ugu weyn [[Yurub]]. Wasiirkii maaliyadda ee Jarmalka, Hans Eichel, wuxuu ka mid ahaa shakhsiyaadkii hindisay fikradda G20 ka dib shilal maaliyadeed oo isdaba joog ah oo hore. ''[[Arjantiina]]'':` [[Arjantiina]] ayaa lagu casuumay inay ku biirto [[G20]] November; 2017. Argentina ayaa ku marti galisay [[G20]] Buenos Aires 30-1 Diseembar, 2018. Iyadoo shirka G20 uu ka bilowday Buenos Aires, dhulgariir cabirkiisu yahay 3.8 ayaa ku dhuftay meel 20 mayl oo keliya u jirta.!!` '''[[Japaan]]''':`.<Ref>https://www.uniquejapantours.com/10-most-popular-sports-in-japan/</REF>. Japaanku Muqaalka shirka [[G20]],[[Japaan]] 2019 ''[[Japan]]'' waxay ahayd mid ka mid ah 19-kii waddan ee asalka ahaa ee ka qaybgalay aasaaskii shirkii ugu horreeyay ee G20 ee 1999 ''[[Japaan]]'' waxay la wareegeen madaxnimada G20 Disembar; 2018. [[Japaan]] waxay martigelisay shirkii ugu dambeeyay ee G20 qof ahaan June 2019. [[Japaan]] was not a major football force until the end of the 1980s, with a small and amateur team. Since the 1990s, when [[Japanese]] football became fully professionalized, [[Japaan]] has emerged as one of the most successful teams in [[Asia]]; They have Qualified for the last seven [[FIFA]] World Cups with advancements from the group stages in 2002, 2010, and 2018, (the most of any Asian team) and won the AFC Asian Cup a record four times, in 1992, 2000, 2004 and 2011. The team has also finished second in the 2001 FIFA Confederations Cup and the 2019 AFC Asian Cup. [[Japaan]] remains the only team from the AFC other than [[AUS]] and [[Sacuudi Carabiya]] to have reached the final of a senior FIFA men's competitio.!!`<REF>https://www.pagalparrot.com/intresting-facts-about-japan/</REF>.<Ref>https://www.sportsmole.co.uk/football/japan/world-cup-top-10/feature/top-10-japanese-footballers-of-all-time_154944.html</Ref>. ''[[Sacuudi Carabiya]]'':` Sacuudigu Wadamadee ku jira [[G20]]`. [[G20]] Wadamdooda oo dunida dhan metalaadooda aay Qabatay Boqortooyada [[Sacuudi Carabiya]] Ayadu chiarman ka aheeyd sanad soo waregii 2020 Casimadeeyda, laakiin cudurada faafa ee [[coronavirus]] awgeed kulanka ayaa loo wareejiyay khadka [[bogga Internetka]], [[Sacuudi Carabiya]] umad Carabeeyd ahaan iyo tan Islaamba, dhaqaalaha kowaad ayeey leedahay, waa dhaqaale muhiim ah oo caalami ah marka loo eego kheyraadka badan ee [[Saliid]]da iyo [[Gaas]] ka.!!` '''[[Brazil]]''':` [[Brazil]] waxay xubin ka ahayd bilowgii [[G20]], waxayna ka qayb qaadatay G20kii ugu horreeyay 1999kii. [[Brazil]] markii hore waxay ahayd ka-qaybgale cagajiid ah. Fadeexad ayaa ka dhalatay markii, xilli uu ku sii socday 2019 [[G20]] magaalada Osaka, duuliyaha diyaarad uu leeyahay madaxweynaha [[Brazil]] lagu qabtay [[25kg]]`oo cocaine ah.!!` ''[[Boqortooyada Ingiriiska]]'': [[Ingiriiska]] waxay xubin ka ahayd [[G20]] tan iyo shirkii ugu horreeyay ee [[G20]] ee la qabtay 1999kii. Xubnaha [[G20]] waxay ka yihiin 79% GDP adduunka, 75% ganacsiga adduunka iyo 69% dadweynaha meeraha, Kooxdu waxay qabataa shir madaxeed ay ku kulmaan madaxda dowlad goboleedyada si ay uga hadlaan dhaqaalaha adduunka. Kooxdu waxay ku kulmaan labadii sanaba hal mar meel wareeg ah iyadoo ku xiran hadba cidda loo magacaabo Madaxweynaha kooxda wakhtigaas.[https://www.thesun.co.uk/news/16573349/g20-countries/]. ''[[Talyaaniga]]'':` Talyaanigu ayaa lagu wadaa inuu martigeliyo shir madaxeedka [[G20]] ee soo socda 30ka Oktoobar; 2021. Raiisel Waare waa madaxweynaha la doortay ee [[G20]]. Shirka [[G20]] ee soo socda ayaa lagu qaban doonaa Rome.[[Talyaaniga]] waa xubinta joogtada ah ee [[G7]]: shan [[Yurub]].Talyaanigu wuxuu ku guuleystay Koobka Adduunka "4afer" jeer (1930s, 1938, 1982, iyo 2006), taasoo ka dhigaysa kooxda waddanka labaad ee kaliya ee [[Brazil]] ku guuleysatay.[1] Talyaanigu wuxuu gumaystay Wadama [[Carabta]] & [[Muslim]] ka mid ah kuna Yaala [[Bariga]] iyo [[Geeska]] '''Africa'''. laakiin [[Talyaaniga]] looma oggolaalin inuu sii haysto waddamaas.`<ref>https://study.com/academy/answer/what-countries-did-italy-colonize-in-africa.html</Ref>.!! ''[[Indunisiya]]'':` [[Indonesia]] Xubin laga bilaabo bilawga, Indonesia waxaa loo tixgeliyaa dhaqaale koraya oo degdeg ah oo ku salaysan tirada dadka iyo kobaca dhaqaalaha. Dhul leh dhaqamo iyo muuqaalo kala duwan, [[Indunisiya]] waxay bixisaa tacabur badan. Xaqiiqooyinkayada xiisaha leh ee Indonesia waxay ku tusi doonaan duni qani ah oo xiiso leh.''("Indonesia has the world's largest Muslim population, with approximately 200+ million Monotheism")''.[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/h/Haji_Mohammad_Suharto.htm] <ref>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</ref>.<REF>https://www.factretriever.com/indonesia#:~:text=Indonesia%20is%20home%20to%20the,%2C%20Gili%20Montag%2C%20and%20Padar.&text=Indonesia%20is%20the%20world's%20largest,6%2C000%20of%20which%20are%20inhabited</REF>. [[Indonesia]] waxaa loo aqoonsan yahay mid ka mid ah dalalka ugu weyn Koonfurta [[Aasiya]] oo ka kooban 12 waddan. [[Indonesia]] waxay la wareegi doontaa hogaanka [[G20]] December; 2021. si rasmi ah. Madaxtinimada [[Indonesia]] sida dhabta ah waxay noqon doontaa 2023. Si kastaba ha ahaatee, iyada oo ay ugu wacan tahay hogaanka [[Indonesia]] ee [[ASEAN]], oo ah urur goboleed oo muhiim ah, [[Indonesia]] ayaa markaa ka codsatay dawladda '''[[Hindiya]]''' inay u beddesho madaxweynaha 2022. '''[[Hindiya]]''' ayaa ku jawaabtay inay ogolaadeen inay qabtaan madaxtinimada. 2023, si Indonesia ay u martigeliso madaxtinimada 2022.<Ref>https://www.greenqueen.com.hk/8-most-shocking-facts-from-g20-food-footprint-report-sustainability-diets/</Ref>!! [<Ref>https://www.tripzilla.com/kto-korea-traditional-markets-lesser-known/75486</Ref>]. [https://kids.kiddle.co/Suharto] <REF>https://www.reuters.com/article/us-indonesia-suharto-factbox-idUSJAK495620080127</REF>. '''[[Hindiya]]''':` ''[[Hindiya]]'' waxay ka mid ahayd dalalkii asalka ahaa ee lagu martiqaaday inay ku biiraan [[G20]]. '''[[Hindiya]]''' waxay qaban doontaa shir madaxeedka G20 laga bilaabo Disembar; 2022, waxayna markii ugu horreysay isugu yeeri doontaa shir madaxeedka hoggaamiyeyaasha [[G20]] sanadka 2023. '''[[Hindiya]]''' waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah dalalka ugu kobaca dhaqaalaha badan.Maadaama dadka Hindiya ay ka yar yihiin 50 milyan oo ka dambeeya '''[[Shiinaha]]'''; Waxaa jiri kara waqti marka '''[[Hindiya]]''' ay dhaafto dalka ay deriska yihiin dadka ugu tirada badan iyo Dimuqraadiyadda ugu weyn ee Ilaah idankii, adduunka.<REF>https://www.factretriever.com/india-facts</REF>. [https://www.wionews.com/india-news/india-becomes-part-of-g20-troika-to-host-summit-in-2023-433276][https://thefactretriever.com/]. <REF>https://www.factretriever.com/climate-change-facts</REF>.<REF>https://www.factretriever.com/recycling-facts</REF>. ''[[Koonfur Afrika]]'':` [[Koonfur Afrika]]` waa xubinta kaliya ee Afrikaanka ah ee [[G20]]. Kooxda la talinta Afrika ee [[G20]] waxaa hogaaminaya Jarmalka iyo Koonfur Afrika. Koonfur Afrika ayaan wali martigelin [[G20]]-ga. laakiin [[Isbaanish]] ayaa qaateen booskeeyda. [[Koonfur Afrika]] ayaa ah dalkii ugu horeeyay ee martigeliyay ''taariikhda'' oo ku hara wareegga koowaad ee tartanka koobka adduunka ee '''FIFA'''.!!<ref>https://blog.junkmail.co.za/10-facts-you-don-t-know-about-the-2010-fifa-world-cup/351 </ref>` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ G15 (Group of fifteen) ama kooxda shan iyo toban oo hagamineeyso '''[[Iiraan]]'''🇮🇷'''[[Af-Faarisi]]''' oo ka booday qawaaniin ta qashanka ah aay qorteen daraadeed. Shirarkoodu waa kuwa caalami ah ee sanadkasta Qofka waddankaas oow o kayahay chiarka sidda labaatanka ee G_20. G20 waxa ay ku salaysan tahay dhaqaalaha wadamada khaaska ah iyo wadamada kale ayaa laga yaabaa in ay ku soo biiraan mustaqbalka, Shirka 20-ka Wasiir ee Maaliyadda iyo Caafimaadka: War-murtiyeed. ('''G-15''')<ref>name="orthography">The [http://www.g15.org/ official website] {{Wayback|url=http://www.g15.org/ |date=20170912210315 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170912210315/http://www.g15.org/ |date=2017-09-12 }}</ref>.` 🇮🇷'🇮🇷'🇮🇷.`~` [[File:G7+1yG20.png|thumb|225px|Wadamada:{[G-20 (Orange): G-7,(Jaalaha): Russia, (fuchsia):G-15, iyo (casaan):G-20 oo aan lahayn G-5 ama G-8]}.</small>]]. _It was Legend said_ '' "Strive to speak ( Modern Standard Arabic=MSA),for that is one of the Rituals "Towards a Better (Religion of) ''' ISLAM"''' _`~` ~Hassan Al_bania.~!!`~` ”{[(اجتهد أن تتكلم العربية الفصحى فإن ذلك من شعائر الإسلام (الكبير“ _حسن البناي|الألباني_: Konstantinopolis, geç Roma İmparatorluğu'nun ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Latin İmparatorluğu'nun ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. Başkent daha sonra Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından Ankara'ya taşındı.-: "Konstantiniyye" ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ " ''I Learned - in Exile'' - To Hear the other, and This is not an '''[[Carab]]''' Thing at All`."~!!` — Kamal Sebasty` .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts]<Ref>https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html</Ref>. .<Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>.[https://www.factretriever.com/sports-facts] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''[[BRICS]]s'''` waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: ''[[Brazil]]'', '''[[Hindiya]]''', '''[[Ruushka]]''', iyo '''[[Shiinaha]]'''`. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" ama ("BRICs"), ka hor intaan la soo saarin [[Koonfur Afrika]] sannadkii 2010. Xubnaha BRICs waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha Globalka; dhammaantood waa xubnaha [[G20]].[https://www.worldometers.info/gdp/#top20] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Geithners iyo Koch-Weser waxay hoos ugu dhaceen liiska dalalka leh: '''[[Canada]]''' in, {[[Portugal]] out}. ,'''[[Germany]]''', ''[[Japan]]'', '''[[Brazil]]''', ''[[Turkey]]'', '''[[Mexico]]''', ''[[Spania]]'', '''[[France]]''', ''[[Italy]]'', '''[[Sacuudi Carabiya]]''' , ''[[United Kingdom]]'' and '''[[United States]]''', dhammaantood waa xubno joogto ah. '''Nigeria_Congo''' out., iyo wixii kaloo la mid ah. waxay liiskooda u direen wasaaradaha kale ee maaliyadda [[G7+]]+; iyo martiqaadkii ugu horreeyay kulanka ayaa baxay". ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ Engagement Groups:- Source: Authors’ depiction. Founded in: 2008 Recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Business interest groups B20: BUSINESS 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2010 Members: Youth representatives Y20: YOUTH 20. Founded/recognized by the [[G20]]: 2012 Members: Think tanks. T20: THINK 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2015*`* Members: Women’s rights organizations W20: WOMEN 20: Founded/recognized by the [[G20]]: 2017**` Members: Representatives from science and research.-<ref>https://www.bertelsmann-stiftung.de/fileadmin/files/BSt/Publikationen/GrauePublikationen/ZD_Factsheet_06_2018_The_G20_9_facts_and_figures.pdf</ref> ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Kooxaha Hawlgelinta Xigasho: Sawirka qorayaasha. Waxaa la aasaasay: 2008 Waxaa aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Kooxaha danaha ganacsiga B20: GANACSIGA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2010 Xubnaha: Wakiilada dhalinyarada Y20: DHALINYARADA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2012 Xubnaha: Ka fikir taangiyada T20: FIKIRKA 20: Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2015*`* Xubnaha: Ururada xuquuqda haweenka W20: DUMAR 20 Waxaa aasaasay/aqoonsaday [[G20]]: 2017*`* Xubnaha: Wakiilo ka socda cilmiga iyo cilmi baaris. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ "Përmbledhje _-_- Grupi i Njëzet G20 Grupi i Njëzet Ministrave të Financave dhe Guvernatorëve të Bankës Qendrore." ~` G20, i themeluar në vitin 1999, është grupi i 20 ekonomive më të mëdha në botë që takohen rregullisht për të koordinuar politikën ndërkombëtare mbi 1.biznesin, shëndetin, 3. klimën dhe 4. çështje të tjera.- Takimet e diskutuara më parë për krizën financiare të vitit 2008 , programi bërthamor i Iranit dhe si të përballemi me Luftën Siriane. Presidenti: Donald J. Trump. Filozofia Amerikane Amerikane e Parë e Trump "ngjalli tensione brenda grupit. Presidenti: Joe.Rb.Bdn ka bërë thirrje për një kthim në Shtetet e Bashkuara në një sistem shumëpartiak.[<Ref>https://thefactfile.org/ethiopia-facts/2/</Ref>]. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Apple$ Inc.'''(Q3126).`~`!!<Ref>ttps://www.investopedia.com/the-world-s-10-most-profitable-companies-4694526</Ref><Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An '''European''' "based" '''Multinational''' Technology Company HQ in (SV);Cupertino,California.~`!!`? '''Apple$ Computer''',Inc.;Apple$ Incorporated;Apple$ Computer Incorporated; Apple$, Inc.`~`[[File:Sony logo.svg|115px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Saudi Aramco'''~`(Q6793).`~`!!<Ref>https://europeansting.com/2019/11/12/5-facts-about-the-worlds-most-valuable-company-saudi-aramco/</Ref>. Saudi "Based" Arabian Petroleum and natural gas company company is primarily state-owned, Saudi Arabia.`~`<Ref>https://destinationksa.com/11-facts-you-need-to-know-about-the-kingdoms-prized-jewel-saudi-aramco/</Ref>.!!!` Aramco; Arabian-American Oil Company; Saudi Arabian Oil Company.<Ref>https://www.investopedia.com/what-is-saudi-aramco-4682590#:~:text=Saudi%20Aramco%20is%20the%20world's%20largest%20oil%20producer%20and%20the,a%20greenshoe%20option%20in%202020.</Ref>.[[File:Honda.svg|120px|]]` ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Amazon.com, Inc.'''(Q3884).`~`.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/</Ref>. <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multilingual ''' Electronic Commerce and Cloud Computing Company.`~` Amazon.com, Amazon.com, Inc.,'''Amazon'''(company).`~`[[File:Hitachi logo.svg|125px|]] ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Microsoft Window$ Corp$'''(Q2283).`~`.<Ref>https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/121714/worlds-top-10-software-companies.asp</REf>.<Ref>https://www.visualcapitalist.com/a-visual-history-of-the-largest-companies-by-market-cap-1999-today/</Ref>. An "American" "''Based''" '''Multinational''' Technology Corporation headquartered in Redmond,Washington,Seattle.`~` M$,M$FT,Microsoft Corp.,Micro-Soft;'''Microsoft$ Corporation'''.`~`[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|128px|]]_ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ '''Meta''',Platforms (Q3819).`~` !!`? <Ref>https://www.investopedia.com/biggest-companies-in-the-world-by-market-cap-5212784</Ref>. An "''Asian''" "''Based''" "'''Multilingual"''' $Social media and Technology Company. (Facebook); Inc.Facebook;FB,Inc.Facebook Inc.;Meta,PF;Meta(Platforms),Inc:`~`~[[File:Panasonic logo.svg|29px|]]` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- <Ref>https://businessplus.ie/news/most-valuable-companies/</Ref>. <Ref>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________ ==Sido Kale fiiri== [https://www.investopedia.com/articles/markets-economy/090616/5-countries-most-money-capita.asp] [https://globalpeoservices.com/top-15-countries-by-gdp-in-2020/] [https://www.weforum.org/agenda/2019/05/24-iconic-world-flags-and-what-they-mean][https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-25-richest-countries-in-the-world/][https://www.cnbc.com/2022/05/11/saudi-aramco-surpasses-apple-as-the-worlds-most-valuable-company.html] [https://www.visualcapitalist.com/mapped-the-top-10-billionaire-cities/][https://www.businessinsider.com/where-do-billionaires-live-top-cities-worldwide-ranked-2019-5#10-mumbai-is-a-city-of-imbalance-it-has-many-billionaires-but-half-of-its-population-lives-in-slums-1] [https://www.factcheck.org/hot-topics/][https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm] [https://www.historyhit.com/facts-about-world-war-two-in-africa-and-the-middle-east/][https://www.ft.com/content/e27fec7b-6afd-4ba4-8e5e-d5d4274f9747] [[Midowga Yurub]] [[Midowga Afrika]] [[Qaramada Midoobay]] {{Gumud}} {{Tixraac}} g733lzvmkopu9pl7bdq0px3cylu1far Maamulka Saylac & Lughaya 0 20156 239004 212066 2022-08-02T04:59:45Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki ==Bulshada== {{Dalalka |native_name = degmada saylac iyo Lughaya |conventional_long_name = |common_name = Awdal State |qaaradda = [[Afrika]] |sawir_calan = |sawir_qaran = |image_map = |astaan_calan = [[Calanyahow wacani]] |image_map = |caasimadda = [[Awdal]] |luuqadaha = [[Af-Soomaali]] |caasimada = [[Borama]] |Dawladda = [[Soomaaliya]] |darajo_hogaamiye1 = |magac_hogaamiye1 = |magac_hogaamiye2 = |sovereignty_type = |sovereignty_note = |established_event1 = gundhigo |established_date1 = 2011 |area = 8,566 |areami² = 3,307 |biyo = |population_estimate = 45,675 |population_estimate_year = |lacagta = [[somali shilling]] |wakhti = [[East Africa Time|EAT]] |furaha_debedda = ?? |footnote1 = }} Deegaanada hoosyimaada Degmada Saylac waxaa lagu cabiraa dhul baaxadiisu le'eg tahay ilaa 18,566&nbsp;km kaasi ooy ku dhaqan yihiin dad gaadhaya ilaa 105,000. Sida caadiga degmadani waxaa xarun u ah magaalada qadiimiga ah ee [[Saylac]]. Magaalooyin kale oo hoosyimaada maamulkani waxaa la mid ah [[Lughaya]], [[Caasha Cado]], [[Xariirad]], [[Jidhi]] iyo [[Lawyacado]] kuwaasi oo dhamaantood ah magaalooyin iyo tuulooyin. ==Faallo== Maamulida iyo talada deegaanadan waxaa in badan isku heystay maamulka [[Somaliland]], maamulgoboleedka federaalka ah ee [[Awdalland]] iyo qeybo kale oo dhamaantood sheegtay ineey si gaar ah u maamulaan deegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref> Gobolka Saylac iyo Lughaya waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa waqooyiga [[Soomaaliya]]. Magaalo madaxda gobolkaan waa [[Saylac]]. ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 {{Increase}} |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600{{Increase}} |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501{{Increase}} |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124{{Increase}} |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567{{Increase}} |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678{{Increase}} |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421{{Increase}} |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249{{Increase}} |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] fooq8faxgo3kdllj5e8d3ebhuqbw93f 239005 239004 2022-08-02T05:00:24Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki ==Faallo== Maamulida iyo talada deegaanadan waxaa in badan isku heystay maamulka [[Somaliland]], maamulgoboleedka federaalka ah ee [[Awdalland]] iyo qeybo kale oo dhamaantood sheegtay ineey si gaar ah u maamulaan deegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref> Gobolka Saylac iyo Lughaya waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa waqooyiga [[Soomaaliya]]. Magaalo madaxda gobolkaan waa [[Saylac]]. ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 {{Increase}} |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600{{Increase}} |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501{{Increase}} |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124{{Increase}} |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567{{Increase}} |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678{{Increase}} |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421{{Increase}} |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249{{Increase}} |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] c6dylw0wvd7q4hgkbtfv8e5p1iq7lm4 239006 239005 2022-08-02T05:03:04Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Faallo== Maamulida iyo talada deegaanadan waxaa in badan isku heystay maamulka [[Somaliland]], maamulgoboleedka federaalka ah ee [[Awdalland]] iyo qeybo kale oo dhamaantood sheegtay ineey si gaar ah u maamulaan deegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref> Gobolka Saylac iyo Lughaya waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa waqooyiga [[Soomaaliya]]. Magaalo madaxda gobolkaan waa [[Saylac]]. ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] hu7qteg28zbmx0wz8qak75di5zh4x0j 239007 239006 2022-08-02T05:03:46Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Faallodeegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref>== ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] bum8uvvx8cuadwfdww8gfehz3wx2jpd 239008 239007 2022-08-02T05:04:29Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki ==Faallodeegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref>== ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==fiiri== * [[Degmada Baki|Baki]] * [[Degmada Boorama|Boorama]] * [[Degmada Saylac|Saylac]] * [[Degmada Lughaya|Lughaya]] * [[Awdal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] ocnfb52kb1qwt6gewe6339srplwe364 239009 239008 2022-08-02T05:04:54Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Faallodeegaankaasi.<ref>Tyldesley, Hatchepsut, p.147</ref><ref>{{harvnb|Breasted|1906-07|pp=246–295|Ref=none}}, vol. 1.</ref>== ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==fiiri[[Degmada Baki|Baki]]== * [[Degmada Boorama|Boorama]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] 47selzw0312gtf7ept1x9cw3rhva7m5 239010 239009 2022-08-02T05:05:27Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Muuqaalo Taariikhi ah== <gallery perrow="" widths="208" heights="208" caption="Muuqaalo"> Relief of Hatshepsut's expedition to the Land of Punt by Σταύρος.jpg YagbeaSionBattlingAdaSultan.JPG Saylac & Lughaya State Map.png Flag of Zeila.gif|Calanka Saylac </gallery> ==fiiri[[Degmada Baki|Baki]]== * [[Degmada Boorama|Boorama]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] h38kgasme8htlh1cv1pcpysztyspczn 239011 239010 2022-08-02T05:06:06Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==fiiri[[Degmada Baki|Baki]]== * [[Degmada Boorama|Boorama]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] 0c6uunkk5gssqamw0msjriuqx2a7252 239012 239011 2022-08-02T05:06:38Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] o2lc4omq8np6x1hyr5a2ka5r8zjg4r0 239013 239012 2022-08-02T05:07:00Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Awdal]] 893yc2r69gyravi1lftzlg2lrdvimrg 239014 239013 2022-08-02T05:08:37Z Seepsimon 32001 Wax lughaya iyo saylac state ladhaho majiraan wikitext text/x-wiki [[Category:Awdal]] k9tm8ppbeflnji8uswtk1ntznuc5igf Ceel Gaal 0 20159 238999 212068 2022-08-02T04:47:46Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Ceel Gaal |other_name =Eil Gal |native_name = |nickname = |settlement_type =Magaalo |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somaliland |pushpin_label_position =right |pushpin_map_caption =Somaliland |coordinates_display =inline,title |coordinates_region =SO-BA |subdivision_type =Wadan |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Gobol]] |subdivision_name1 =[[Awdal (Gobol)|Awdal]] |subdivision_type2 =Maamul ka tirsan |subdivision_name2 = [[Maamulka Saylac]] |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total = |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=11|latm=15|lats=00|latNS=N |longd=51|longm=04|longs=00|longEW=E |elevation_footnotes = |elevation_m = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = |blank_info = |website = |footnotes = }} '''Ceel Gaal''' {{lang-en|Eil Gal}}) waa magaalo ku taala deegaanada waqooyi bari ee [[Awdal|Gobolka Awdal]] ee wadanka [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600 |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501 |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124 |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567 |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678 |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421 |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249 |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} *[http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4558549&fid=5784&c=somalia Ceel Gaal, Somalia] {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Bari]] oihzsbyqewc1qclbylwsxdt7cn85o66 239000 238999 2022-08-02T04:49:48Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Ceel Gaal |other_name =Eil Gal |native_name = |nickname = |settlement_type =Magaalo |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somaliland |pushpin_label_position =right |pushpin_map_caption =Somaliland |coordinates_display =inline,title |coordinates_region =SO-BA |subdivision_type =Wadan |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Gobol]] |subdivision_name1 =[[Awdal (Gobol)|Awdal]] |subdivision_type2 =Maamul ka tirsan |subdivision_name2 = [[Maamulka Saylac]] |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total = |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=11|latm=15|lats=00|latNS=N |longd=51|longm=04|longs=00|longEW=E |elevation_footnotes = |elevation_m = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = |blank_info = |website = |footnotes = }} '''Ceel Gaal''' {{lang-en|Eil Gal}}) waa magaalo ku taala deegaanada waqooyi bari ee [[Awdal|Gobolka Awdal]] ee wadanka [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. ==Magaalooyinka Maamulka Saylac== ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} *[http://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4558549&fid=5784&c=somalia Ceel Gaal, Somalia] {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Maamulada Soomaaliya}} [[Category:Bari]] i0yfre09yo18xmz2a0wntmogz19g0j5 Jidhi 0 20160 239003 212069 2022-08-02T04:58:21Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = Jidhi |image_skyline = |settlement_type = Magaalo |pushpin_map = Somalia |pushpin_label_position = bottom |pushpin_mapsize = 250 |pushpin_map_caption = Meesha ka dhacdo Soomaaliya |subdivision_type = [[Wadan]] |subdivision_type1 = [[Gobol]] |subdivision_name = [[Image:Flag of Somalia.svg|25px]] [[Soomaaliya]] * [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |subdivision_name1 = [[Awdal]] |subdivision_type2 =[[Degmo]] |subdivision_name2 =[[Degmada Saylac]] |established_title = |established_date = |government_type = |leader_title = |leader_name = |area_magnitude = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_urban_km2 = |area_metro_km2 = |population_as_of= |population_footnotes = |population_total = 248 |population_urban = |population_metro = |population_density_km2 = |timezone = |utc_offset = |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=10|latm=35|lats=31|latNS=N |longd=43|longm=02|longs=53|longEW=E |coordinates_type = type:city(40074)_region:DJ |coordinates_display = inline,title |elevation_footnotes= |elevation_m = 503 |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = [[Cimilo]] |blank_info = [[Lamadegaan|BWh]] |website = |footnotes = }} '''Jidhi''' waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka [[Awdal]], wadanka [[Soomaaliland|Somaliland]]. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan [[Lamadegaan|banka Geriyaad]] ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada [[Boorama]] iyo wadanka [[Djibouti]]. Magaalada Jidha waxay u dhaxaysaa magaalada [[Caasha Cado]] iyo [[Cabdulqaadir (degmo)]]. Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay [[Degmada Saylac]], waxay marar badan si toos ah u hoostegtaa [[Maamulka Saylac & Lughaya]]. ==Bulshada== Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo [[Qaramada Midoobay]] hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Jidhi dhan tahay iaa 487 qof kuwaasi oo iskugu jira [[xoolo]]-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad [[Soomaali]] ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha [[Gadabuursi]] iyo tiro kooban oo [[Beesha Ciise]] ah. Jidhi waa [[magaalo]] katirsan [[gobolka]] salal gaar waxay udhawdahay magaalada Saylac, magaaadani waa meel ganacsi waana magaalo caan ah waxaana marta baabuurta Jabuuti tagaysa iyo kuwa ka imanaya. ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600 |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501 |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124 |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567 |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678 |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421 |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249 |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Gumud}} [[Category:Awdal]] h1z6qbn7kjput2rfufmvmnsy5bdwtof 239015 239003 2022-08-02T05:09:58Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = Jidhi |image_skyline = |settlement_type = Magaalo |pushpin_map = Somalia |pushpin_label_position = bottom |pushpin_mapsize = 250 |pushpin_map_caption = Meesha ka dhacdo Soomaaliya |subdivision_type = [[Wadan]] |subdivision_type1 = [[Gobol]] |subdivision_name = [[Image:Flag of Somalia.svg|25px]] [[Soomaaliya]] * [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |subdivision_name1 = [[Awdal]] |subdivision_type2 =[[Degmo]] |subdivision_name2 =[[Degmada Saylac]] |established_title = |established_date = |government_type = |leader_title = |leader_name = |area_magnitude = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_urban_km2 = |area_metro_km2 = |population_as_of= |population_footnotes = |population_total = 248 |population_urban = |population_metro = |population_density_km2 = |timezone = |utc_offset = |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=10|latm=35|lats=31|latNS=N |longd=43|longm=02|longs=53|longEW=E |coordinates_type = type:city(40074)_region:DJ |coordinates_display = inline,title |elevation_footnotes= |elevation_m = 503 |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = [[Cimilo]] |blank_info = [[Lamadegaan|BWh]] |website = |footnotes = }} '''Jidhi''' waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka [[Awdal]], wadanka [[Soomaaliland|Somaliland]]. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan [[Lamadegaan|banka Geriyaad]] ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada [[Boorama]] iyo wadanka [[Djibouti]]. Magaalada Jidha waxay u dhaxaysaa magaalada [[Caasha Cado]] iyo [[Cabdulqaadir (degmo)]]. Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay [[Degmada Saylac]]. ==Bulshada== Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo [[Qaramada Midoobay]] hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Jidhi dhan tahay iaa 487 qof kuwaasi oo iskugu jira [[xoolo]]-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad [[Soomaali]] ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha [[Gadabuursi]] iyo tiro kooban oo [[Beesha Ciise]] ah. Jidhi waa [[magaalo]] katirsan [[gobolka]] salal gaar waxay udhawdahay magaalada Saylac, magaaadani waa meel ganacsi waana magaalo caan ah waxaana marta baabuurta Jabuuti tagaysa iyo kuwa ka imanaya. ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600 |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501 |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124 |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567 |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678 |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421 |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249 |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Gumud}} [[Category:Awdal]] oxsbzgo2r8wanrzoffss4tmulevk6fr 239016 239015 2022-08-02T05:12:18Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = Jidhi |image_skyline = |settlement_type = Magaalo |pushpin_map = Somaliland |pushpin_label_position = bottom |pushpin_mapsize = 250 |pushpin_map_caption = Meesha ka dhacdo Somaliland |subdivision_type = [[Wadan]] |subdivision_type1 = [[Gobol]] |subdivision_name = [[Image:Flag of Somaliland.svg|25px]] [[Soomaliland]] |subdivision_name1 = [[Awdal]] |subdivision_type2 =[[Degmo]] |subdivision_name2 =[[Degmada Saylac]] |established_title = |established_date = |government_type = |leader_title = |leader_name = |area_magnitude = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |area_urban_km2 = |area_metro_km2 = |population_as_of= |population_footnotes = |population_total = 248 |population_urban = |population_metro = |population_density_km2 = |timezone = |utc_offset = |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=10|latm=35|lats=31|latNS=N |longd=43|longm=02|longs=53|longEW=E |coordinates_type = type:city(40074)_region:DJ |coordinates_display = inline,title |elevation_footnotes= |elevation_m = 503 |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = [[Cimilo]] |blank_info = [[Lamadegaan|BWh]] |website = |footnotes = }} '''Jidhi''' waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka [[Awdal]], wadanka [[Soomaaliland|Somaliland]]. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan [[Lamadegaan|banka Geriyaad]] ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada [[Boorama]] iyo wadanka [[Djibouti]]. Magaalada Jidha waxay u dhaxaysaa magaalada [[Caasha Cado]] iyo [[Cabdulqaadir (degmo)]]. Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay [[Degmada Saylac]]. ==Bulshada== Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo [[Qaramada Midoobay]] hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Jidhi dhan tahay iaa 487 qof kuwaasi oo iskugu jira [[xoolo]]-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad [[Soomaali]] ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha [[Gadabuursi]] iyo tiro kooban oo [[Beesha Ciise]] ah. Jidhi waa [[magaalo]] katirsan [[gobolka]] salal gaar waxay udhawdahay magaalada Saylac, magaaadani waa meel ganacsi waana magaalo caan ah waxaana marta baabuurta Jabuuti tagaysa iyo kuwa ka imanaya. ==Magaalooyinka Maamulka Saylac iyo Lughaya== {| class="wikitable collapsible sortable" style="margin:lem; margin-top:0;" |+ [[Maamulka Saylac & Lughaya]] |- !Magaca magaalada !Bulshada |- |[[Saylac]]||style="text-align:right;"|8,600 |- |[[Lawyacado]]||style="text-align:right;"|1,600 |- |[[Lughaya]]||style="text-align:right;"|1,501 |- |[[Ceel Gaal]]||style="text-align:right;"|124 |- |[[Cabdulqaadir (degmo)]]||style="text-align:right;"|567 |- |[[Xariirad]]||style="text-align:right;"|678 |- |[[Caasha Cado]]||style="text-align:right;"|421 |- |[[Jidhi]]||style="text-align:right;"|249 |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Degmada Baki]] * [[Degmada Boorama]] * [[Degmada Saylac]] * [[Degmada Lughaya]] * [[Awdal]] * [[Awdalland]] * [[Saldanadii Cadal]] ==Xigasho== {{Reflist}} ==Tixraac iyo Linkiyo== *[http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/120222_OCHASom_Administrative_Map_Awadal_Zeylac_A3.pdf Administrative map of Zeila District] *{{cite book|title=Horn of Africa Bulletin, Volume 12|year=2000|publisher=Life & Peace Institute|page=23}} {{Degmooyinka Gobolka Awdal}} {{Gumud}} [[Category:Awdal]] pdx1412h2ew7yuhn99fyg0fpzyf6m5s Liiska magaalooyinka Soomaaliya 0 20386 239030 206289 2022-08-02T05:57:46Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki Hoos waxaa ku xusan '''diwaanka [[caasimad]]aha iyo magaalooyinka ku yaala wadanka [[Soomaaliya]]'''. *[[Aadan Yabaal]] *[[Afurur]] *[[Caabudwaaq]] *[[Cadaado]] *[[Afgooye]] *[[Afmadow]] *[[Alol Lamma Gad]] *[[kamsuuma ] *[[number 50]] *[[Buulo mareer]] *[[Baydhabo]] *[[Balcad]] *[[Baalade]] *[[Ballidagaruen]] *[[janaale|balanballe]] *[[Bandiiradley]] *[[Baraawe]] *[[Bardhere]] *[[Beled Xaawo]] *[[Beledweyne]] *[[Belhanhumei]] *[[Buq aqable]] *[[Beyra]] *[[Boosaaso]] *[[Bu'aale]] *[[Bur Saalax]] *[[Burane]] *[[Burgaban]] *[[Burtinle]] *[[Burdhubo]] *[[Buurhakaba]] *[[Buurweyn]] *'''Camaara''' *'''Ceelbuur''' *[[Ceeldheer]] *[[Cadale]] *[[Ceel-Baraf]] *[[Caadley]] *[[Cadadley]] *[[Ceel Huur]] *[[Ceel Cali]] *[[ceel cado]] *[[Ceelmakoile]] *[[Colgula]] *[[Daharro]] *[[Dalweyn]] *[[Dhamasa]] *[[Dhuusamarreeb]] *[[Diinsoor]] *[[Docol]] *[[Doolow]] *[[Duulin Maaxato]] *[[Elgaimeddo]] *[[Elguriasamo]] *[[Eyl]] *[[Faddhitehele]] *[[Gabaa, Somalia|Gabaa]] *[[Galcad]] *'''Galhareeri''' *[[Galinsoor]] *[[Gaalkacyo]] *[[Gaaca]] *[[Garbahaarreey]] *[[Garoowe]] *[[Godaalo]] *[[Goldogob]] *[[Gosoweyna]] *[[Guriel]] *[[Haangale]] *[[Habo]] *[[Xaafuun]] *[[Xidda]] *[[Xarardheere]] *[[Hobyo]] *[[Xudur]] *[[Jamaame]] *[[Jariban]] *[[Juurile]] *[[Jilib]] *[[Jowhar]] *[[Jiingada]] *[[Jiifyarey]] *[[Jilyaale]] *[[Kulanxagay]] *[[Kismayo]] *[[karin Bari Soomaaliya]] *[[Lanwaley]] *[[Lazkibohol]] *[[Luugudeey]] *[[Luuq]] *[[Leego]] *[[Mahadaay Weyn]] *[[Masagawaa]] *[[Miir taqwa]] *[[Merca]] *[[Mogadishu]] *[[Qandala]] *[[Qardho]] *[[Qaan Dhoole]] *[[Qansax dheere]] *[[Qeedi Haan]] *[[Qoryale]] *[[Qoryoley]] *[[Qosoltire]] * [[shalambood]] *[[Rako Raaxo]] *[[Ras Kamboni]] *[[Rigomane]] *[[Roox]] *[[Ruun Nirgood]] *[[Sarcade]] *[[Sarmanyo]] *[[Sheekh]] *[[Tile]] *[[Turdho]] *[[Waaciye]] *[[Wajid]] *[[Warsheikh]] *[[warshiikh]] *[[Wisil]] *[[Wobxo]] *[[Yalho]] *[[Ufayn]] {{colend}} ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool]] ==Xigasho== *[http://www.geographic.org/geographic_names/somalia/ National Geospatial-Intelligence Agency - Geographical areas in Somalia] {{Degmooyinka Soomaaliya}} ==Tixraac== {{reflist}} {{Maqaalo Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] nw66igbmqz7a3xt0uam6ckwqoo0mi7z Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool 0 20399 239027 215730 2022-08-02T05:48:36Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Isbaheysiga Mosque in Mogadishu (2).jpg|thumb|right|Magaalada caasimada [[Muqdisho]].]]Halkan waxaa ku soo ururinaynaa '''liiska caasimadaha iyo magaalooyinka wadanka [[Soomaaliya]] ayadoo loo fiirinayo bulshada'''. Sida lagu sheegay tirokoob sanadkii 2012ka, wadanka Soomaaliya waxaa ku dhaqan dad tiradoodu gaadhaysao ilaa 10,085,638 oo qof.<ref>{{CIA World Factbook link|so|Somalia}}</ref> Sidoo kale, tirokoob madaxbanaan oo la sameeyay sanadkii 1992kii ayaa waxaa la xisaabiyay magaalooyinka leh bulsho ku dhaqan oo tiradoodu ka badan tahay 2,000, ayadoo isla wakhtigaasi la tirokoobayay bulshada guud ee gobolada iyo wadanka oo dhan.<ref>{{Country study | country=Somalia | abbr=so | editor=Helen Chapin Metz | date=May 1992 | section=Population and Settlement Patterns | pd=no }}</ref> T ==Liiska Magaalooyinka== {| class="wikitable" border="1" |- !Heerka !! Caasimada !! Gobolka !! Bulshada |- |1||[[Muqdisho]] || [[Banaadir]] || 2,265,000<ref name="Dwua">{{cite web|title=Demographia World Urban Areas|url=http://demographia.com/db-worldua.pdf|publisher=Demographia|accessdate=19 March 2015}}</ref> |- |2||[[Hargeisa]] || [[Woqooyi Galbeed]] || 780,000<ref name="Dwua"/> |- |3||[[Bosaso]] || [[Bari]] || 700,000<ref name="Bomundis">[http://bosasomunicipality.com/districts Bosaso Municipality - Districts] {{Wayback|url=http://bosasomunicipality.com/districts |date=20150202193210 }}. Retrieved on 2012-10-17.</ref> |- |4||[[Gaalkacyo]] || [[Mudug]] || 137,667<ref>[http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx Gaalkacyo] {{Wayback|url=http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx |date=20121025141201 }}. Jubba-airways.com. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |5||[[Boorama]] || [[Awdal]] || 215,616<ref>[https://web.archive.org/web/20150211231231/http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf]. web.archive.org.</ref> |- |6||[[Burco]] || [[Togdheer]] || 430,000<ref>[http://burcolive.weebly.com/population.html]</ref> |- |7||[[Bardhere]] || [[Gedo]] || 150,000<ref>[https://books.google.com/books?id=x5q0_eWjIrkC&pg=PA109&dq=Garowe+population+estimated&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=bardhera%20population%20estimated&f=false]</ref> |- |8|||[[Baydhabo]] || [[Baay]] || 157,200<ref name="tageo">[http://www.tageo.com/index-e-so-cities-SO.htm Somalia City & Town Population]. [http://www.tageo.com/index.php?show=about Tageo.com]. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |9||[[Kismaayo]] || [[Jubbada Hoose]] || 183,300<ref name="tageo"/> |- |10||[[Laascaanood]] || [[Sool]] ||85,500<ref name="tageo"/> |- |11||[[Beledweyne]] || [[Hiiraan]] || 67,616<ref name="Sfalr">{{cite web|title=Somalia City & Town Population|url=http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|publisher=FAO|accessdate=11 February 2015|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=11 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150211231231/http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|dead-url=yes}}</ref> |- |12||[[Berbera]] || [[Woqooyi Galbeed]] || 45,400<ref name="tageo"/> |- |13||[[Afgooye]] || [[Shabeellaha Hoose]] || 42,400<ref name="tageo"/> |- |14||[[Jowhar]] || [[Shabeellaha Dhexe]] || 42,200<ref name="tageo"/> |- |15||[[Merca]] || [[Shabeellaha Hoose]] || 39,300<ref name="tageo"/> |- |16||[[Qoryoley]] || [[Shabeellaha Hoose]] || 35,700<ref name="tageo"/> |- |17||[[Gabiley]] || [[Woqooyi Galbeed]] || 30,100<ref name="tageo"/> |- |18||[[Garowe]] || [[Nugaal]] || 29,300<ref name="tageo"/> |- |19||[[Qardho]] || [[Bari]] || 29,000<ref name="tageo"/> |- |20||[[Ceerigaabo]] || [[Sanaag]] || 28,000<ref name="tageo"/> |- |21||[[Luuq]] || [[Gedo]] || 27,000<ref name="tageo"/> |} ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool]] *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya]] ==Xigasho== *[http://www.worldcities.us/somalia_cities/ Somalia Cities] *[http://www.geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4553743&fid=5774&c=somalia Magaalooyinka oo dhan] ==Tixraac== {{reflist}} {{Degmooyinka Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] 8uvrsrjeujv1tv5fs2vnnps8hzojwqt 239029 239027 2022-08-02T05:52:52Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Isbaheysiga Mosque in Mogadishu (2).jpg|thumb|right|Magaalada caasimada [[Muqdisho]].]]Halkan waxaa ku soo ururinaynaa '''liiska caasimadaha iyo magaalooyinka wadanka [[Soomaaliya]] ayadoo loo fiirinayo bulshada'''. Sida lagu sheegay tirokoob sanadkii 2012ka, wadanka Soomaaliya waxaa ku dhaqan dad tiradoodu gaadhaysao ilaa 10,085,638 oo qof.<ref>{{CIA World Factbook link|so|Somalia}}</ref> Sidoo kale, tirokoob madaxbanaan oo la sameeyay sanadkii 1992kii ayaa waxaa la xisaabiyay magaalooyinka leh bulsho ku dhaqan oo tiradoodu ka badan tahay 2,000, ayadoo isla wakhtigaasi la tirokoobayay bulshada guud ee gobolada iyo wadanka oo dhan.<ref>{{Country study | country=Somalia | abbr=so | editor=Helen Chapin Metz | date=May 1992 | section=Population and Settlement Patterns | pd=no }}</ref> T ==Liiska Magaalooyinka== {| class="wikitable" border="1" |- !Heerka !! Caasimada !! Gobolka !! Bulshada |- |1||[[Muqdisho]] || [[Banaadir]] || 2,265,000<ref name="Dwua">{{cite web|title=Demographia World Urban Areas|url=http://demographia.com/db-worldua.pdf|publisher=Demographia|accessdate=19 March 2015}}</ref> |- |2||[[Bosaso]]|| [[Bari]]|| 700,000<ref name="Bomundis">[http://bosasomunicipality.com/districts Bosaso Municipality - Districts] {{Wayback|url=http://bosasomunicipality.com/districts |date=20150202193210 }}. Retrieved on 2012-10-17.</ref> |- |3||[[Gaalkacyo]]|| [[Mudug]]|| 137,667<ref>[http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx Gaalkacyo] {{Wayback|url=http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx |date=20121025141201 }}. Jubba-airways.com. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |4||[[Bardhere]]|| [[Gedo]]|| 150,000<ref>[https://books.google.com/books?id=x5q0_eWjIrkC&pg=PA109&dq=Garowe+population+estimated&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=bardhera%20population%20estimated&f=false]</ref> |- |5|||[[Baydhabo]]|| [[Baay]]|| 157,200<ref name="tageo">[http://www.tageo.com/index-e-so-cities-SO.htm Somalia City & Town Population]. [http://www.tageo.com/index.php?show=about Tageo.com]. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |6||[[Kismaayo]]|| [[Jubbada Hoose]]|| 183,300<ref name="tageo" /> |- |7||[[Beledweyne]]|| [[Hiiraan]]|| 67,616<ref name="Sfalr">{{cite web|title=Somalia City & Town Population|url=http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|publisher=FAO|accessdate=11 February 2015|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=11 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150211231231/http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|dead-url=yes}}</ref> |- |8||[[Afgooye]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 42,400<ref name="tageo" /> |- |9||[[Jowhar]]|| [[Shabeellaha Dhexe]]|| 42,200<ref name="tageo" /> |- |10||[[Merca]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 39,300<ref name="tageo" /> |- |11||[[Qoryoley]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 35,700<ref name="tageo" /> |- |12||[[Garowe]]|| [[Nugaal]]|| 29,300<ref name="tageo" /> |- |13||[[Qardho]]|| [[Bari]]|| 29,000<ref name="tageo" /> |- |14||[[Luuq]]|| [[Gedo]]|| 27,000<ref name="tageo" /> |} ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool]] *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya]] ==Xigasho== *[http://www.worldcities.us/somalia_cities/ Somalia Cities] *[http://www.geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4553743&fid=5774&c=somalia Magaalooyinka oo dhan] ==Tixraac== {{reflist}} {{Degmooyinka Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] n0wbxap03t9uk812u8nbsup67q8jchc 239031 239029 2022-08-02T05:58:06Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Isbaheysiga Mosque in Mogadishu (2).jpg|thumb|right|Magaalada caasimada [[Muqdisho]].]]Halkan waxaa ku soo ururinaynaa '''liiska caasimadaha iyo magaalooyinka wadanka [[Soomaaliya]] ayadoo loo fiirinayo bulshada'''. Sida lagu sheegay tirokoob sanadkii 2012ka, wadanka Soomaaliya waxaa ku dhaqan dad tiradoodu gaadhaysao ilaa 10,085,648 oo qof.<ref>{{CIA World Factbook link|so|Somalia}}</ref> Sidoo kale, tirokoob madaxbanaan oo la sameeyay sanadkii 1992kii ayaa waxaa la xisaabiyay magaalooyinka leh bulsho ku dhaqan oo tiradoodu ka badan tahay 2,000, ayadoo isla wakhtigaasi la tirokoobayay bulshada guud ee gobolada iyo wadanka oo dhan.<ref>{{Country study | country=Somalia | abbr=so | editor=Helen Chapin Metz | date=May 1992 | section=Population and Settlement Patterns | pd=no }}</ref> T ==Liiska Magaalooyinka== {| class="wikitable" border="1" |- !Heerka !! Caasimada !! Gobolka !! Bulshada |- |1||[[Muqdisho]] || [[Banaadir]] || 2,265,000<ref name="Dwua">{{cite web|title=Demographia World Urban Areas|url=http://demographia.com/db-worldua.pdf|publisher=Demographia|accessdate=19 March 2015}}</ref> |- |2||[[Bosaso]]|| [[Bari]]|| 700,000<ref name="Bomundis">[http://bosasomunicipality.com/districts Bosaso Municipality - Districts] {{Wayback|url=http://bosasomunicipality.com/districts |date=20150202193210 }}. Retrieved on 2012-10-17.</ref> |- |3||[[Gaalkacyo]]|| [[Mudug]]|| 137,667<ref>[http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx Gaalkacyo] {{Wayback|url=http://www.jubba-airways.com/destinations/galkayo.aspx |date=20121025141201 }}. Jubba-airways.com. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |4||[[Bardhere]]|| [[Gedo]]|| 150,000<ref>[https://books.google.com/books?id=x5q0_eWjIrkC&pg=PA109&dq=Garowe+population+estimated&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=bardhera%20population%20estimated&f=false]</ref> |- |5|||[[Baydhabo]]|| [[Baay]]|| 157,200<ref name="tageo">[http://www.tageo.com/index-e-so-cities-SO.htm Somalia City & Town Population]. [http://www.tageo.com/index.php?show=about Tageo.com]. Retrieved on 2011-12-15.</ref> |- |6||[[Kismaayo]]|| [[Jubbada Hoose]]|| 183,300<ref name="tageo" /> |- |7||[[Beledweyne]]|| [[Hiiraan]]|| 67,616<ref name="Sfalr">{{cite web|title=Somalia City & Town Population|url=http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|publisher=FAO|accessdate=11 February 2015|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=11 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150211231231/http://www.faoswalim.org/ftp/Land_Reports/Cleared/L-03%20Land%20Cover%20of%20Selected%20Study%20Areas%20in%20Somaliland%20and%20Southern%20Somalia.pdf|dead-url=yes}}</ref> |- |8||[[Afgooye]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 42,400<ref name="tageo" /> |- |9||[[Jowhar]]|| [[Shabeellaha Dhexe]]|| 42,200<ref name="tageo" /> |- |10||[[Merca]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 39,300<ref name="tageo" /> |- |11||[[Qoryoley]]|| [[Shabeellaha Hoose]]|| 35,700<ref name="tageo" /> |- |12||[[Garowe]]|| [[Nugaal]]|| 29,300<ref name="tageo" /> |- |13||[[Qardho]]|| [[Bari]]|| 29,000<ref name="tageo" /> |- |14||[[Luuq]]|| [[Gedo]]|| 27,000<ref name="tageo" /> |} ==Sidoo kale fiiri== *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool]] *[[Liiska magaalooyinka Soomaaliya]] ==Xigasho== *[http://www.worldcities.us/somalia_cities/ Somalia Cities] *[http://www.geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-4553743&fid=5774&c=somalia Magaalooyinka oo dhan] ==Tixraac== {{reflist}} {{Degmooyinka Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Magaalooyinka Soomaaliya]] 3x9rj65j2fdndeetyfjwe41rtgmn7be Lamadaya 0 20494 238996 201571 2022-08-02T04:34:24Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox waterfall | name = Lamadaya | native_name = {{lang|ar|لَمَدايَ}} | photo = Lamadayawaterfalls6.jpg | photo_caption = Lamadaya water falls in Sanaag | elevation = {{convert|2,410|m|ft|0}}<ref>{{cite web |url=https://www.strategypage.com/articles/operationenduringfreedom/chap4.asp |title=Somalia Country Study |archive-url=https://web.archive.org/web/20140811171823/https://www.strategypage.com/articles/operationenduringfreedom/chap4.asp |archive-date=August 11, 2014}}</ref> | map = Somalia#Africa | map_caption = Dhacda [[Geeska Afrika]] | location = [[Cal Madow]], [[Buuraha Oogo]], [[Sanaag]], {{flag|Somaliland}} / {{flag|Somalia}} | coordinates = {{coord|10|44|09|N|47|14|42|E|type:waterbody_scale:50000|format=dms|display=inline,title}} }} '''Lamadaya''' ({{lang|ar|لَمَدايَ}}) waa biyo-shub ku yaala [[Cal Madow|buurta Cal Madoow]] ee waqooyiga gobolka [[Sanaag]] ee [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. ==Muuqaalo== Muuqaalada biyodhaca Lamadaaye ee ku yaala Cal Madoow. <center> <gallery> Image:Lamadayawaterfalls1.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls2.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls3.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls4.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls5.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls6.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls6.jpg|Lamadaya </gallery> </center> ==Xigasho== {{reflist}} {{Maqaalo Somaliland |state=expanded}} [[Category:Biyoshub Soomaaliya]] [[Category:Sanaag]] 6osx80qw0747lp077bldmxjmkwoh9fz 238997 238996 2022-08-02T04:35:58Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox waterfall | name = Lamadaya | native_name = {{lang|ar|لَمَدايَ}} | photo = Lamadayawaterfalls6.jpg | photo_caption = Lamadaya water falls in Sanaag | elevation = {{convert|2,410|m|ft|0}}<ref>{{cite web |url=https://www.strategypage.com/articles/operationenduringfreedom/chap4.asp |title=Somalia Country Study |archive-url=https://web.archive.org/web/20140811171823/https://www.strategypage.com/articles/operationenduringfreedom/chap4.asp |archive-date=August 11, 2014}}</ref> | map = | map_caption = | location = [[Cal Madow]], [[Buuraha Oogo]], [[Sanaag]], {{flag|Somaliland}} | coordinates = {{coord|10|44|09|N|47|14|42|E|type:waterbody_scale:50000|format=dms|display=inline,title}} }} '''Lamadaya''' ({{lang|ar|لَمَدايَ}}) waa biyo-shub ku yaala [[Cal Madow|buurta Cal Madoow]] ee waqooyiga gobolka [[Sanaag]] ee [[Soomaaliland|Jamhuriyada Somaliland]]. ==Muuqaalo== Muuqaalada biyodhaca Lamadaaye ee ku yaala Cal Madoow. <center> <gallery> Image:Lamadayawaterfalls1.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls2.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls3.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls4.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls5.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls6.jpg|Lamadaya Image:Lamadayawaterfalls6.jpg|Lamadaya </gallery> </center> ==Xigasho== {{reflist}} {{Maqaalo Somaliland |state=expanded}} [[Category:Biyoshub Soomaaliya]] [[Category:Sanaag]] ao523fns61lf3ld3kj7wf42txwa1vxh Dekada Laasqorey 0 20670 239038 171483 2022-08-02T06:19:43Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox port | name = Dekada Laasqorey</br>Port of Las Khorey | image = OldPortLaasqoray.jpg | imagesize = 250 | caption = Dekadii hore ee Laasqorey. | country = {{flag|Somaliland}} | location = [[Laasqorey]] | coordinates = | opened = | operated = Wasaarada Dekadaha Puntland | owner = | type = | sizewater = | sizeland = | size = | berths = | wharfs = | piers = | employees = | leadershiptitle = | leader = | blankdetailstitle1 = | blankdetails1 = | blankdetailstitle2 = | blankdetails2 = | blankdetailstitle3 = | blankdetails3 = | arrivals = | cargotonnage = | containervolume = | cargovalue = | passengertraffic = | revenue = | profit = | blankstatstitle1 = | blankstats1 = | blankstatstitle2 = | blankstats2 = | blankstatstitle3 = | blankstats3 = | website = }} '''Dekada Laasqory''' ({{lang-en|Port of Las Khorey iyo Las Khorey Port}}) waa [[dekad]] ku taala [[xeeb]]ta magaalada [[Laasqorey]], deegaanka waqooyi [[Maamulgoboleedka Soomaaliya|maamulka]] [[Somaliland]]. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan [[Geeska Afrika]].<ref>{{cite web|title=Istanbul conference on Somalia 21 – 23 May 2010 - Draft discussion paper for Round Table "Transport infrastructure"|url=http://www.somalitalk.com/2010/may/istambul/transport.pdf|publisher=Government of Somalia|accessdate=31 August 2013}}</ref> ==Dekadaha Soomaaliland == Wadanka [[Soomaaliland]] wuxu leeyahay xeebta ugu dheer qaarada [[Afrika]],<ref>International Traffic Network, ''The world trade in sharks: a compendium of Traffic's regional studies'', (Traffic International: 1996), p.25.</ref> taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan [[Dekad|dekado]] ah. Si kastaba ha ahaatee, dekadaha ugu waaweyn ee si xoogan uga shaqeeya wadanka [[Soomaaliland]] waxaa ka mid ah: * [[Dekada Berbera]] * [[Maydh|Dekada Maydh]] * [[Dekada Laasqorey]] * [[Dekada Saylac]] Dhinaca kale, wadanka Soomaaliland waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa [[Dekada Berbera]] oo [[Soomaaliland|Dawlada Somaliland]] gacanta ku hayso Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: [[Lughaya]], [[Ceelaayo|Ceelayo]], [[Ceel-Sheekh|Ceelsheekh]] iyo [[Xiis]] ==Sidoo kale fiiri== *[[Socdaalka Soomaaliya]] *[[Dekada Boosaaso]] *[[Dekada Muqdisho]] *[[Dekadaha Soomaaliya]] ==Tixraac== {{reflist}} {{commons|category:Port of Las Khorey}} {{Dekadaha Soomaaliya|state=expand}} {{Dekadaha Somaliland|state=expand}} [[Category:Somaliland]] [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Dekadaha Soomaaliya]] 65cohr8zdwnqhuezmylsjzqupd39662 239039 239038 2022-08-02T06:23:11Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox port | name = Dekada Laasqorey</br>Port of Las Khorey | image = OldPortLaasqoray.jpg | imagesize = 250 | caption = Dekadii hore ee Laasqorey. | country = {{flag|Somaliland}} | location = [[Laasqorey]] | coordinates = | opened = | operated = | owner = | type = | sizewater = | sizeland = | size = | berths = | wharfs = | piers = | employees = | leadershiptitle = | leader = | blankdetailstitle1 = | blankdetails1 = | blankdetailstitle2 = | blankdetails2 = | blankdetailstitle3 = | blankdetails3 = | arrivals = | cargotonnage = | containervolume = | cargovalue = | passengertraffic = | revenue = | profit = | blankstatstitle1 = | blankstats1 = | blankstatstitle2 = | blankstats2 = | blankstatstitle3 = | blankstats3 = | website = }} '''Dekada Laasqory''' ({{lang-en|Port of Las Khorey iyo Las Khorey Port}}) waa [[dekad]] ku taala [[xeeb]]ta magaalada [[Laasqorey]] [[Somaliland|ee Jamhuriyada Somaliland]]. Dekadani waxay ka mid ahayd dakadihi ugu weyn ee ugu mashquulka badnaa [[Geeska Afrika]].<ref>{{cite web|title=Istanbul conference on Somalia 21 – 23 May 2010 - Draft discussion paper for Round Table "Transport infrastructure"|url=http://www.somalitalk.com/2010/may/istambul/transport.pdf|publisher=Government of Somalia|accessdate=31 August 2013}}</ref> ==Dekadaha Soomaaliland == Wadanka [[Soomaaliland]] wuxu leeyahay xeebta ugu dheer qaarada [[Afrika]],<ref>International Traffic Network, ''The world trade in sharks: a compendium of Traffic's regional studies'', (Traffic International: 1996), p.25.</ref> taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan [[Dekad|dekado]] ah. Si kastaba ha ahaatee, dekadaha ugu waaweyn ee si xoogan uga shaqeeya wadanka [[Soomaaliland]] waxaa ka mid ah: * [[Dekada Berbera]] * [[Maydh|Dekada Maydh]] * [[Dekada Laasqorey]] * [[Dekada Saylac]] Dhinaca kale, wadanka Soomaaliland waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa [[Dekada Berbera]] oo [[Soomaaliland|Dawlada Somaliland]] gacanta ku hayso Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: [[Lughaya]], [[Ceelaayo|Ceelayo]], [[Ceel-Sheekh|Ceelsheekh]] iyo [[Xiis]] ==Sidoo kale fiiri== *[[Socdaalka Soomaaliya]] *[[Dekada Boosaaso]] *[[Dekada Muqdisho]] *[[Dekadaha Soomaaliya]] ==Tixraac== {{reflist}} {{commons|category:Port of Las Khorey}} {{Dekadaha Soomaaliya|state=expand}} {{Dekadaha Somaliland|state=expand}} [[Category:Somaliland]] [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Dekadaha Soomaaliya]] bsro3pgabgdh2neodzmwz3da5wh0msh Dekadaha Soomaaliya 0 20674 239040 192789 2022-08-02T06:24:56Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Bosaso port.jpg|thumb|right|[[Dekada Boosaaso]].]] Wadanka [[Soomaaliya]] waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada [[Afrika]],<ref>International Traffic Network, ''The world trade in sharks: a compendium of Traffic's regional studies'', (Traffic International: 1996), p.25.</ref> taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan [[Dekad|dekado]] ah. Si kastaba ha ahaatee, dekadaha ugu waaweyn ee si xoogan uga shaqeeya wadanka [[Soomaaliya]] waxaa ka mid ah: * [[Dekada Boosaaso]] * [[Dekada Kismaayo]] * [[Dekada Marka]] * [[ Dekatul Raxmaan]] * [[Dekada Muqdisho]] * [[Dekada Hobyo]] Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa [[Dekada Muqdisho]] oo [[Dowlada Federaalka Soomaaliya|Dawlada Federaalku]] gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: [[Dekatul Raxmaan]], [[Eyl]], [[Qandala]], [[Xaafuun]], [[Hobyo]], [[Garacad]] iyo [[Ceelmacaan]]. ==Sidoo kale fiiri== *[[Socdaalka Soomaaliya]] *[[Diyaaradaha Soomaaliya]] *[[Liiska Gegooyinka Diyaaradaha Soomaaliya]] *[[Wasaaradda Gaadiidka Soomaaliya]] ==Tixraac== {{reflist}} {{commons|category:Ports in Somalia}} {{Template:Dekadaha Soomaaliya}} [[Category:Socdaalka Soomaaliya]] [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Dekadaha Soomaaliya]] 63cb6ykg0mklkoqjht4n066nx1f2mcb Liiska Gegooyinka Diyaaradaha Soomaaliya 0 20680 239048 228693 2022-08-02T06:49:33Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Bosasairp.jpg|thumb|right|[[Garoonka Boosaaso]] oo ku yaala magaalada [[Boosaaso]].]] Halkan waxaan ku soo ururinay '''liiska [[gego diyaarad|gegooyinka diyaaradaha]] wadanka [[Soomaaliya]]'''.<ref>{{cite web|author=Central Intelligence Agency|title=Somalia|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|location=Langley, Virginia|year=2011|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|accessdate=2011-10-05|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=2016-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|dead-url=yes}}</ref> ==Hordhac== [[File:Aden Abdullah Airport.jpg|220px|thumb|right|Gegoda diyaaradaha Muqdisho.]] Gegooyinka diyaaradaha Soomaaliya waxay si toos ah u hoostegaan [[Wasaaradda Gaadiidka Soomaaliya|Wasaaradda Gaadiidka]] taasi oo kaashanaysa [[Ururka Adeega Duulista Caalamiga]] ee [[Qaramada Midoobay]] ayaa dib u habayn ku sameeysay tiro badan oo gegodiyaaradeed ah. [[Garoonka Diyaaradaha ee Aadan Cadde|Gegoda Diyaaradaha Aadan Cadde]] wuxuu ka mid ah garoonada dowlada fedraalku ka kaashatay wadanka [[Turkiga]] si dib u habayn laxaad leh loogu sameeyo.<ref>{{cite news|title=Somalia to revive national airline after 21 years|url=http://laanta.net/2012/07/24/somalia-to-revive-national-airline-after-21-years/|accessdate=2 January 2015|newspaper=Laanta|date=24 July 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=Somalia regains control of its Airspace, but lacks Personnel management|url=http://horseedmedia.net/2014/12/17/somalia-regains-control-of-its-airspace-but-lacks-personnel-management/|accessdate=2 January 2015|newspaper=Horseed Media|date=17 December 2014}}</ref> Sida sheegtay [[Qaramada Midoobay]] sanadkii 2012, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala 62 garoon kuwaasi oo u diiwaangashan [[Ururka Adeega Duulista Caalamiga]] (ICAO). 7 ka mid ah waxay leeyihiin wadooyin laami ah oo heersare ah. Sidoo kale, afar garoon waxay leeyihiin laamiga diyaaraduhu ku soo degaan oo ka dheer 3,047 m.<ref>{{cite web|author=Central Intelligence Agency|title=Somalia|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|location=Langley, Virginia|year=2011|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|accessdate=2011-10-05|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=2016-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|dead-url=yes}}</ref> [[File:Air Somalia Tupolev Tu-154.jpg|thumb|left|Diyaarada Soomaaliya Tupolev Tu-154 oo ka soo duuleysa [[Imaaraatka Carabta]].]] ==Muuqaalo== <gallery widths="208" heights="208" caption="Sawir"> File:Aden Abdullah Airport.jpg|[[Aden Adde International Airport]], magaalada [[Mogadishu]] File:Kismayo Airport.jpg|[[Kismayo Airport]], magaalada [[Kismayo]] </gallery> ==Gegooyin diyaaradeed== Hoos waxaa ku xusan liiska gegooyinka diyaaradaha wadanka Soomaaliya. {| class="wikitable sortable" |- valign=baseline ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | [[Liiska magaalooyinka Soomaaliya|Meelaha ka shaqeeyso]] ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | [[Gobol]] ! style="text-align:left;" | [[ICAO]] ! style="text-align:left;" | [[IATA]] ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | Magaca Garoonka |- valign="top" | [[Caabudwaaq]] | [[Galguduud]] | <!-- ICAO is not HCMC --> | <!-- IATA is not CABDK --> | '''[[Garoonka Caabudwaaq]]''' (Caabudwaaq Airport) |- valign="top" | [[Cadaado]] | [[Galguduud]] | | | [[Garoonka Cadaado]] (Cadaado Airport) |- valign="top" | [[Caluula]] (Aluula, ''Caluula'') | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMA | ALU | [[Garoonka Caluula]] |- valign="top" | [[Baydhabo]] (''Baidoa'') | [[Baay]] | HCMB | BIB | [[Garoonka Baydhabo]] |- valign="top" | [[Baardheere]] (''Bardera'') | [[Gedo]] | HCMD | BSY | [[Garoonka Baardheere]] |- valign="top" | [[Beledweyne]] (Belet Uen, ''Beletweeyne'') | [[Hiiraan]] | HCMN | <!--not BWN, see Brunei International Airport--> | [[Garoonka Beledweyne]] (Ugas Khalif Airport) |- valign="top" | [[Berbera]] (''Barbara'') | [[Woqooyi Galbeed]] | HCMI | BBO | '''[[Garoonka Berbara]]''' |- valign="top" | [[Borama]] (''Boorama'') | [[Awdal]] | | BXX | '''[[Garoonka Boorama]]''' |- valign="top" | [[Boosaaso]] | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMF | BSA | '''[[Garoonka Diyaaradaha ee Bender Qaasim]]''' |- valign="top" | [[Buuhoodle]] | [[Khaatumo State]] | | BHE | '''[[Garoonka Caalamiga Ismaaciil Mire]]''' |- valign="top" | [[Laascaanood]] (''Las Anod'') | [[Khatumo State]] | | LAD | [[Garoonka Laascaanood]] |- valign="top" | [[Burco]] (''Burao'') | [[Togdheer]] | HCMV | BUO | '''[[Garoonka Burco]]''' |- valign="top" | [[Qandala]] | [[Puntland]] | HCMC | CXN | [[Garoonka Qandala]] (Qandala Airport) |- valign="top" | [[Dhuusamareeb]] | [[Galgaduud]] | | | [[Garoonka Dhuusamareeb]] (Ugas Nur Airport) |- valign="top" | [[Doolow]] (Dolow) | [[Gedo]] | | GIA | Garoonka Dooloow |- valign="top" | [[Ceerigaabo]] (''Erigavo'') | [[Sanaag]] | HCMU | ERA | [[Garoonka Ceerigaabo]] |- valign="top" | [[Eyl]] (Eil) | [[Nugaal]] | HCME | HCM | [[Garoonka Eyl]] (Eil Airport) |- valign="top" | [[Gaalkacyo]] (Galcaio, ''Gaalkacyo'') | [[Mudug]] | HCMR | GLK | '''[[Garoonka Cabdullahi Yuusuf]]''' |- valign="top" | [[Garbahaarey]] (Garba Harre) | [[Gedo]] | | GBM | [[Garoonka Garbaharey]] |- valign="top" | [[Garoowe]] (''Garowe'') | [[Puntland]] | | GGR | [[Garoonka Garoowe]] |- valign="top" | [[Guriceel]] (''Guriel'') | [[Galgaduud]] | | | [[Garoonka Guriceel]] |- valign="top" | [[Hargeysa]] | [[Woqooyi Galbeed]] | HCMH | HGA | '''[[Garoonka Cigaal]]''' (Egal Int'l) |- valign="top" | [[Iskushuban]] (Scusciuban) | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMS | CMS | [[Garoonka Iskushuban]] (Scusciuban Airport) |- valign="top" | [[Kismaayo]] (Kisimayu, ''Kismaayo'') | [[Jubbada Hoose]] | HCMK | KMU | [[Garoonka Kismaayo]] (Kisimayu Airport) |- valign="top" | [[Luuq]] (Lugh) | [[Gedo]] | HCMJ | LGX | [[Garoonka Lugh Ganane]] |- valign="top" | [[Mogadishu]] (''Muqdisho'') | [[Banaadir]] | HCMM | MGQ | '''[[Garoonka Diyaaradaha ee Aadan Cadde]]''' |- valign="top" | [[Mogadishu]] (''Muqdisho'') | [[Banaadir]] | | | '''[[K50 Airport]]''' |- valign="top" | [[Hobyo]] (''Hobyaa'') | [[Mudug]] | HCMO | CMO | [[Garoonka Hobyo]] (Hobyo Airport) |- valign="top" | [[Qardho]] (Gardo) | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMG | GSR | [[Garoonka Qardho]] (Gardo Airport) |- valign="top" | [[Taleex]] (Taleh, ''Taleex'') | [[Khatumo State]] | | TLH |''' [[Garoonka Sayid Maxamed Cabdulle Xasan]][[Taleh Airport]]''' |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Ciidanka Cirka Soomaaliya]] * [[Socdaalka Soomaaliya]] * [[Template:Garoonada Soomaaliya|Garoonada Soomaaliya]] ==Akhris dheeraad== {{commons|category:Airports in Somalia}} * {{cite web | url = http://www.logcluster.org/ops/som/air-transport/airfield-specifications | title = Operation Somalia: Airfield Specifications | publisher = Logistics Cluster | year = 2007 | ciwaan = Nuqul Archive | access-date = 2016-10-15 | archive-date = 2013-11-01 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131101222142/http://www.logcluster.org/ops/som/air-transport/airfield-specifications | dead-url = yes }} * {{cite web | title = IATA Airport Code Search | url = http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx | publisher = [[International Air Transport Association]]}} * {{cite web | url = http://www.icao.int/anb/aig/Taxonomy/R4CDLocationIndicatorsbystate.pdf | title = ICAO Location Indicators by State | format = [[PDF]] | publisher = [[International Civil Aviation Organization]] | date = 12 January 2006 | ciwaan = Nuqul Archive | access-date = 15 Bisha Tobnaad 2016 | archive-date = 26 Bisha Sagaalaad 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070926235554/http://www.icao.int/anb/aig/Taxonomy/R4CDLocationIndicatorsbystate.pdf | dead-url = yes }} * {{cite web | url = http://www.unece.org/cefact/locode/so.htm | title = UN Location Codes: Somalia | work = [[UN/LOCODE]] 2009-1 | publisher = [[United Nations Economic Commission for Europe|UNECE]] | date = 23 September 2009}} - includes IATA codes * [http://www.gcmap.com/search?Q=country:SO Great Circle Mapper: Airports in Somalia] - IATA and ICAO codes ==Tixraac== {{reflist}} {{Garoonada Soomaaliya}} [[Category:Socdaalka Soomaaliya]] [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Dekadaha Soomaaliya]] 2ttizq2y975vjob36l4zd0f0f2bljkl 239049 239048 2022-08-02T06:51:34Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki [[File:Bosasairp.jpg|thumb|right|[[Garoonka Boosaaso]] oo ku yaala magaalada [[Boosaaso]].]] Halkan waxaan ku soo ururinay '''liiska [[gego diyaarad|gegooyinka diyaaradaha]] wadanka [[Soomaaliya]]'''.<ref>{{cite web|author=Central Intelligence Agency|title=Somalia|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|location=Langley, Virginia|year=2011|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|accessdate=2011-10-05|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=2016-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|dead-url=yes}}</ref> ==Hordhac== [[File:Aden Abdullah Airport.jpg|220px|thumb|right|Gegoda diyaaradaha Muqdisho.]] Gegooyinka diyaaradaha Soomaaliya waxay si toos ah u hoostegaan [[Wasaaradda Gaadiidka Soomaaliya|Wasaaradda Gaadiidka]] taasi oo kaashanaysa [[Ururka Adeega Duulista Caalamiga]] ee [[Qaramada Midoobay]] ayaa dib u habayn ku sameeysay tiro badan oo gegodiyaaradeed ah. [[Garoonka Diyaaradaha ee Aadan Cadde|Gegoda Diyaaradaha Aadan Cadde]] wuxuu ka mid ah garoonada dowlada fedraalku ka kaashatay wadanka [[Turkiga]] si dib u habayn laxaad leh loogu sameeyo.<ref>{{cite news|title=Somalia to revive national airline after 21 years|url=http://laanta.net/2012/07/24/somalia-to-revive-national-airline-after-21-years/|accessdate=2 January 2015|newspaper=Laanta|date=24 July 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=Somalia regains control of its Airspace, but lacks Personnel management|url=http://horseedmedia.net/2014/12/17/somalia-regains-control-of-its-airspace-but-lacks-personnel-management/|accessdate=2 January 2015|newspaper=Horseed Media|date=17 December 2014}}</ref> Sida sheegtay [[Qaramada Midoobay]] sanadkii 2012, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala 62 garoon kuwaasi oo u diiwaangashan [[Ururka Adeega Duulista Caalamiga]] (ICAO). 7 ka mid ah waxay leeyihiin wadooyin laami ah oo heersare ah. Sidoo kale, afar garoon waxay leeyihiin laamiga diyaaraduhu ku soo degaan oo ka dheer 3,047 m.<ref>{{cite web|author=Central Intelligence Agency|title=Somalia|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|location=Langley, Virginia|year=2011|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|accessdate=2011-10-05|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=2016-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html|dead-url=yes}}</ref> [[File:Air Somalia Tupolev Tu-154.jpg|thumb|left|Diyaarada Soomaaliya Tupolev Tu-154 oo ka soo duuleysa [[Imaaraatka Carabta]].]] ==Muuqaalo== <gallery widths="208" heights="208" caption="Sawir"> File:Aden Abdullah Airport.jpg|[[Aden Adde International Airport]], magaalada [[Mogadishu]] File:Kismayo Airport.jpg|[[Kismayo Airport]], magaalada [[Kismayo]] </gallery> ==Gegooyin diyaaradeed== Hoos waxaa ku xusan liiska gegooyinka diyaaradaha wadanka Soomaaliya. {| class="wikitable sortable" |- valign=baseline ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | [[Liiska magaalooyinka Soomaaliya|Meelaha ka shaqeeyso]] ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | [[Gobol]] ! style="text-align:left;" | [[ICAO]] ! style="text-align:left;" | [[IATA]] ! style="text-align:left; white-space:nowrap;" | Magaca Garoonka |- valign="top" | [[Caabudwaaq]] | [[Galguduud]] | <!-- ICAO is not HCMC --> | <!-- IATA is not CABDK --> | '''[[Garoonka Caabudwaaq]]''' (Caabudwaaq Airport) |- valign="top" | [[Cadaado]] | [[Galguduud]] | | | [[Garoonka Cadaado]] (Cadaado Airport) |- valign="top" | [[Caluula]] (Aluula, ''Caluula'') | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMA | ALU | [[Garoonka Caluula]] |- valign="top" | [[Baydhabo]] (''Baidoa'') | [[Baay]] | HCMB | BIB | [[Garoonka Baydhabo]] |- valign="top" | [[Baardheere]] (''Bardera'') | [[Gedo]] | HCMD | BSY | [[Garoonka Baardheere]] |- valign="top" | [[Beledweyne]] (Belet Uen, ''Beletweeyne'') | [[Hiiraan]] | HCMN | <!--not BWN, see Brunei International Airport--> | [[Garoonka Beledweyne]] (Ugas Khalif Airport) |- valign="top" | [[Boosaaso]] | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMF | BSA | '''[[Garoonka Diyaaradaha ee Bender Qaasim]]''' |- valign="top" | [[Qandala]] | [[Puntland]] | HCMC | CXN | [[Garoonka Qandala]] (Qandala Airport) |- valign="top" | [[Dhuusamareeb]] | [[Galgaduud]] | | | [[Garoonka Dhuusamareeb]] (Ugas Nur Airport) |- valign="top" | [[Doolow]] (Dolow) | [[Gedo]] | | GIA | Garoonka Dooloow |- valign="top" | [[Eyl]] (Eil) | [[Nugaal]] | HCME | HCM | [[Garoonka Eyl]] (Eil Airport) |- valign="top" | [[Gaalkacyo]] (Galcaio, ''Gaalkacyo'') | [[Mudug]] | HCMR | GLK | '''[[Garoonka Cabdullahi Yuusuf]]''' |- valign="top" | [[Garbahaarey]] (Garba Harre) | [[Gedo]] | | GBM | [[Garoonka Garbaharey]] |- valign="top" | [[Garoowe]] (''Garowe'') | [[Puntland]] | | GGR | [[Garoonka Garoowe]] |- valign="top" | [[Guriceel]] (''Guriel'') | [[Galgaduud]] | | | [[Garoonka Guriceel]] |- valign="top" | [[Iskushuban]] (Scusciuban) | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMS | CMS | [[Garoonka Iskushuban]] (Scusciuban Airport) |- valign="top" | [[Kismaayo]] (Kisimayu, ''Kismaayo'') | [[Jubbada Hoose]] | HCMK | KMU | [[Garoonka Kismaayo]] (Kisimayu Airport) |- valign="top" | [[Luuq]] (Lugh) | [[Gedo]] | HCMJ | LGX | [[Garoonka Lugh Ganane]] |- valign="top" | [[Mogadishu]] (''Muqdisho'') | [[Banaadir]] | HCMM | MGQ | '''[[Garoonka Diyaaradaha ee Aadan Cadde]]''' |- valign="top" | [[Mogadishu]] (''Muqdisho'') | [[Banaadir]] | | | '''[[K50 Airport]]''' |- valign="top" | [[Hobyo]] (''Hobyaa'') | [[Mudug]] | HCMO | CMO | [[Garoonka Hobyo]] (Hobyo Airport) |- valign="top" | [[Qardho]] (Gardo) | [[Bari (gobol)|Bari]] | HCMG | GSR | [[Garoonka Qardho]] (Gardo Airport) |} ==Sidoo kale fiiri== * [[Ciidanka Cirka Soomaaliya]] * [[Socdaalka Soomaaliya]] * [[Template:Garoonada Soomaaliya|Garoonada Soomaaliya]] ==Akhris dheeraad== {{commons|category:Airports in Somalia}} * {{cite web | url = http://www.logcluster.org/ops/som/air-transport/airfield-specifications | title = Operation Somalia: Airfield Specifications | publisher = Logistics Cluster | year = 2007 | ciwaan = Nuqul Archive | access-date = 2016-10-15 | archive-date = 2013-11-01 | archive-url = https://web.archive.org/web/20131101222142/http://www.logcluster.org/ops/som/air-transport/airfield-specifications | dead-url = yes }} * {{cite web | title = IATA Airport Code Search | url = http://www.iata.org/publications/Pages/code-search.aspx | publisher = [[International Air Transport Association]]}} * {{cite web | url = http://www.icao.int/anb/aig/Taxonomy/R4CDLocationIndicatorsbystate.pdf | title = ICAO Location Indicators by State | format = [[PDF]] | publisher = [[International Civil Aviation Organization]] | date = 12 January 2006 | ciwaan = Nuqul Archive | access-date = 15 Bisha Tobnaad 2016 | archive-date = 26 Bisha Sagaalaad 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070926235554/http://www.icao.int/anb/aig/Taxonomy/R4CDLocationIndicatorsbystate.pdf | dead-url = yes }} * {{cite web | url = http://www.unece.org/cefact/locode/so.htm | title = UN Location Codes: Somalia | work = [[UN/LOCODE]] 2009-1 | publisher = [[United Nations Economic Commission for Europe|UNECE]] | date = 23 September 2009}} - includes IATA codes * [http://www.gcmap.com/search?Q=country:SO Great Circle Mapper: Airports in Somalia] - IATA and ICAO codes ==Tixraac== {{reflist}} {{Garoonada Soomaaliya}} [[Category:Socdaalka Soomaaliya]] [[Category:Soomaaliya]] [[Category:Dekadaha Soomaaliya]] otxd21kfxf9peo0soamsmtkepbid6bx Duduble 0 22866 238989 237841 2022-08-01T17:13:57Z 102.222.235.24 wikitext text/x-wiki '''Beesha Duduble''' (Maxamuud Hiraab) waxey qayb ka tahay beelweynta Hawiye, waa beel degta gobolka Banadir iyo gabollada dhexe ee somalia dagmadr ceelbuur. Beesha waxa ka dhashay cullumaa'udiin, aqoonyahanno iyo siyasiyyiin intaba. Beesha Duduble waxeey degtaa gobolada: Galgaduud, Banaadir, Shabeelada Hoose illaa iyo Gedo. Beesha Duduble ayaa ah beesha ugu deeganka weeyn marka la barbar dhigo deegaanada aay degaan qabaa'ilada kale ee dega gobolka Galgaduud . Sida uu u kala baxo Duduble wuxuu ka kooban yahay Sideed lafood oo waaweyn oo kala ah 1 maqalsame' 2 aarsade’ 3 Maxamed camal' 4 habar awr wadeen’ 5 celi' 6 bisin’ 7 qadhoob’ 8 daud' Duduble wuxuu leeyahay hogaan dhaqameed caan ka ahaa dhulka mudug xiligii talyaaniga oo la oran jiray Ugaas Foodeey iyo suldaan Geedi farayare. Sidoo kale waxaa jiray Cabdi Cawaale oo loo aqoon jiray Cabdi Faracade iyo wiilkiisii Faarax Cabdi, Siyaasisiinta beesha waxaa ugu horeeya 1. Ugaas cabdiraxiim saadaq tarabi 2.Nabadoon Hilal adan osman 3.Xaaji Xaashi faarax 4.Maxamad Axmad Xabbad 5. Prof. Ciise Maxamed Siyaad 6. Xil bashiir hashi diraac 7.Xaaji Xasan Maxamuud Hiloowle 8.Xuseen Maxamed Dhicis 9. Cali Wardheere Cabdi 10. Shaykh Ibrahim Cali Xashi Cabdulle (Xuub-Caaro) 11. D.Maxamuud Maxamed Maxamuud 12. Axmed Maxamuud Nuur (Dalqo)14. Eng. abdisalan macalin 15.Muxudiin Nuur Faarax Eng Abdiaziz Ali Nur(Eng. Xidig)15. wasiir farxaan Cali gaban.16. General cabdulahi mire 17.general garad nuur cabdule 18. Geral cabdikariim cali farey 19.cornel cumar cabdulle armed sangaab 20. Cornel cumar cabdule farayere. 21.mohamed xashi dhuxulow Beesha Duduble waxaa lagu naaneeysaa '''XORDEGE''' oo waxaa la sheegaa in Duduble yahay beesha kaliya ee Soomaaliyeed ee aan arag gumeeysi sababta oo ah Beeshaa Duduble oo ka biya diidday gumeystihu in uu soo galo dhulkeeda, waliba dagaal isla galeen sidas baa ka hakisay gumeestihii in u gaaro waxayna ku heleen naaaneysta ah Duduble XORDEGE; Beeshu magacyo badan ayey leedahay Sida Duduble, Xordege iyo Maxamuud Hiraab Taas oo ka dhigan in beeshu ay si toos ah ugu abtirsato Hiraab Hawiye Waxaa kaloo loogu yeeraa yaraanka Hawiye. Sidoo kale Beesha Duduble waxaa lagu tiriyaa beelaha ugu badan dalka somalia waxaana lagu qiyaasa beesha illaa '''700,000''' oo qof. Duduble hooyadiis Waa Ujuuraan marke dhashay ayey umul raacatay, Sidaas ayeyna naaska kula nuugeen beesha cayr. Dadka caanka ah oo ka dhashay Beelweynta Maxamuud Hiraab waxaan ka xusi karnaa Siyaad Kooradadab /ama Siyaad dheryo dhoob oo isaga lagu xasuusto "Hashu maankeyga gaddaye ma masaarbey laqday". Waxaa kaloo xusid mudan gabadhii ugu horaysay oo xildhibaan noqota Xaawa cawaale abtidoon, geesigii weynaa ee Maxamed Cabdulle Xalane oo loo yaqaan (XALANE), Maxamuud Cali Axmed Xeyle (Elman), Ciise Axmedyare Abtidoon Dhiil "Ciise Ma-qadeeye". Sidoo kale, maamulihii Bankiga dhexe ee Soomaliyeed Maxamuud Abdi (Xoor), Axmed Nuur Cali Jimcaale oo ahaay mufakkirkii iyo madaxii Bangigii isgaarsiinta ee Al Barakaat hadana loo yaqaan Hormuud Telecom Iyo bankiga Salaam Soomaali bank. Garaad Nuure, taliyihii booliska Caasimada Mugdisho Cabdullaahi Toxob Xayle, Xaaji Xasan Maxamuud Hilowle, Prof. Maxamuud Maxamed Maxamuud, Eng. Maxamuud Xaashi Xalane; madaxii Warashadii Shamiitada ee Berbera iyo qaar kaloo badan. Duduble le waxa uu degaan u leeyahay dhul baaxad weyn oo lagu macaabo Dooxa Duduble oo ka kooban degmooyin iyo tuulooyin sida Ceelbuur oo ah xudunta Duduble, degmada Ceelgaras degmada Xiindheere iyo tuulooyin eey kamid yihiin Ceelqooxle, Ceellahelay, Xagarreey, Xabaalobadan, Warmooley, Habaas weyn iyo degmada Garabla; iyo dhulbalaaran oo dhan '''20,000 km2.''' Siyaasiyiinta xiligaan ee beesha Dududble waxaa ka mid ah: Senator Dhageey Geelle Ugaas, Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Macdanta Shukri Maxamuud Afrax , Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Beeraha Nuur Yuusuf Nuur. Xildhibaan Mohamed Abdulle. Cabdullaahi Faarax Wehliye, Cabadale Caawooley, Axmed Diiriye, Ikraan Absuge oo ah qofkii ugu yar oo noqdo xildhibaan Somaliyeed, iyo Cabdiraxmaan Cabdiqaadir Axmed (Eng. Xirsi). Saxafiyiinta caanka ah ee beesha Dududuble waxaa ka mid ah:- Cilmi Cismaan Faarax (Boodhari), Axmed Cabdinuur, Cabdulaahi Cismaan Faarax, Cabdiraxmaan Daahir Guutaale Maaliki fardowso maxamed cilmi, Cabdishakuur Faarax Cigale.C/qani Axmed Abtidoon,Zakariye Cabdiraxmaan Daahir (Capital), Abdifitaah Ali Halane (Ciiltire). jep3vkl5ezh6edy84otd5hzohqgf9m0 Udeejeen 0 22910 238994 238264 2022-08-01T23:14:35Z 2A02:8440:2401:1A12:0:47:D729:C201 wikitext text/x-wiki أديجين عيسى مدلود udeejeen ciise mudulod hiraab waa beel kamid ah beel weynta hawiye irir samaale kuwas o dagan Somalia itobiye Kenya ciise mudulod 1 Abadir ciise mudulod cisman siyad cumar siyad muse siyad maxamadey samatar 2 Abuu Bakar ciise mudulod Adan yacqub Abuu Bakar Ali yacqub Abuu Bakar yusuf yacqub Abuu Bakar gacanweyna Hassan Yusuf yacqub ifiye Yusuf yacqub suleyman Yusuf yacqub maclim mahamud maxamed kheer aw Abdullahi suleyman Yusuf yacqub dudub macalin xersi macalin kheire macalin Fatah macalin siyad macalin dabayar maxamed gaab cali yacqub gardhaale maxamed gaab cali yacqub jilaabe maxamed gaab cali yacqub ugaska beesha ciise mudulod udeejeen ugaas cisman ugaas cilmi ugaas cumar 3v25kr87cqzgobo1xay0dd1g3cuf56q Xudun (degmo) 0 23325 239065 231490 2022-08-02T08:16:56Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name =Xudun |other_name = |native_name = |nickname = |settlement_type =Magaalo |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = |mapsize = |map_caption = |pushpin_map =Somaliland |pushpin_label_position =bottom |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption =Meesha ka dhacdo Somaliland |subdivision_type =Wadan |subdivision_name ={{flag|Somaliland}} |subdivision_type1 =[[Gobol]] |subdivision_name1 =[[Sool]] |subdivision_type2 =[[Degmo]] |subdivision_name2 =Degmada Xudun |government_footnotes = |government_type = |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref =Metric |area_footnotes = |area_total_km2 = |area_land_km2 = |population_as_of = |population_footnotes = |population_note = |population_total = 69,720 |population_density_km2 = |timezone =[[East Africa Time|EAT]] |utc_offset =+3 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |latd=9|latm=6|lats=45|latNS=N |longd=47|longm=27|longs=38|longEW=E |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |postal_code_type = |postal_code = |area_code = |blank_name = |blank_info = |website = |footnotes = }} '''Xudun''' ({{lang-en|Hudun}}) waa magaalo ku taala waqooyiga gobolka [[Sool]] ee ka tirsan [[Soomaaliland|Somaliland]].<ref>{{cite web|title=Districts of Somalia|url=http://www.statoids.com/yso.html}}</ref> [[File:Somali_veterinary_technician_carrying_a_camel_calf_in_the_rural_of_Xudun_district,_Sool,_Somalia.jpg|thumb|right|500px|{{Flag|Somaliland}}]] ==Hordhac== Xudun waa degmo ku taalo gobolka [[Sool]] ee bariga wadanka [[Somaliland]], waana degmo leh khayraad dabiici ah Sida Xoolaha Nool Dhul Beereed Weyn Dooxooyin Ceelal BiyoodYO Uu Ugu Horeeyo Ceelka Magaalada Xudun Ee Loo Yaqaan Manqo Waxay Kaloo Leedahay. Ceelka Shidaalka ee ugu Weyn Galiyga Soomaaliyeed Gaar ahaan Jambuuriyada Somaliland. Waxay kaloo demadani ku caantahay Fardaha ama gamaanka oo aad loogu yaqaan dooxooyinka hoosyimaada degamda Xuddun waxayna magaalo ahaan ugu weyntahay magaaloyinga gobolka sool. ==Sidoo kale fiiri== * [[Laascaanood]] * [[Magaalooyinka Somaliland]] ==Tixraac== {{reflist}} [[Category:Somaliland]] [[Category:Magaalooyinka Somaliland]] [[Category:Sool]] 3ao2gy1wuifrbhdni6nxoxjev4ipzci Soomaaliya 0 27791 239041 238403 2022-08-02T06:27:39Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:Soomaaliya}} {{pp-vandalism|small=yes}} {{pp-move-indef}} {{Coord|10|N|49|E|display=title}} {{Infobox country | conventional_long_name = Soomaaliya | common_name = Somalia | native_name = Federal Republic of Somalia</br>جمهورية الصومال الفدرالية | image_flag = Flag of Somalia.svg | image_coat =Coat of arms of Somalia.svg | national_anthem = "{{lang|so|[[Qolobaa Calankeed]]|italic=no}}"<Br><center>[[File:Somalian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga]]</center> | image_map = Somalia (orthographic projection).svg | map_caption = Meelaha ay maamusho Dowlada Somalia waxaa lagu muujiyay cagaar madow ah; meelaha ay maamusho dowladda somaliland waxaa lagu muujiyay cagaar khafiif ah. Soonayaasha la maamulaayo waa mida waqtigaan xaadirka.<!-- Parameter is earmarked for text description of location of country per [[Template:Infobox_country#Syntax]]. --> | image_map2 = Somalia - Location Map (2011) - SOM - UNOCHA.svg | capital = [[Muqdisho]] | coordinates = {{Coord|2|2|N|45|21|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = {{hlist|[[Af-Soomaali|Soomaali]] | [[Af-Carabi|Carabi]]}} | languages_type = Afafka qalaad | languages = {{hlist|[[Af-Ingiriisi|Ingiriis]]|[[Af-Taliyaani|Talyaani]]<ref>[https://www.ethnologue.com/language/ita ethnologue.com]</ref><ref>[http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?page=country&category=&publisher=&type=LEGISLATION&coi=SOM&rid=456d621e2&docid=4795c2d22&skip=0 Scuola media di Mogadiscio]</ref>}} | religion = [[Islam]] | demonym = [[Soomaalida]] | government_type = [[Federation|Federaal]] [[Baarlamaanka Jamhuuriyadda]] | leader_title1 = [[Madaxwaynaha Soomaaliya|Madaxweynaha]] | leader_name1 = [[Hasan Sheekh Maxamuud]],[[PDP]] | leader_title2 = [[Ra'iisul wasaarayaashii Soomaaliya|Raiisul wasaaraha]] | [[Mohamed Hussein Roble]] | legislature = [[Baarlamaanka Dowlada Fadaraalka||Baarlamaanka Federaalka]] | sovereignty_type = [[Taariikhda Soomaaliya|Samaynta]] | established_event9 = [[Boqortooyada Ingiriiska Somaliland]] | established_date9 = 1884 | established_event10 = [[Boqortooyada Talyaaniga Somaliland]] | established_date10 = 1889 | established_event11 = ka xoroobay [[Boqortooyada Talyaaniga]] | established_date11 = 1 Juulyo 1960 | established_event12 = [[Qaraarka Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay 141|Qaraarka Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]] ogolaashaha [[Qaramada Midoobay]] | established_date12 = 20 Sebteembar 1960 | established_event13 = [[Dastuurka Soomaaliya|Dastuurka hadda]] | established_date13 = 1 Agoosto 2012 | area_km2 = 637,657 | area_rank = 43rd <!--should be same as listed on [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 246,200 <!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | percent_water = | population_estimate = 11,031,386 | population_estimate_year = 2017 | population_estimate_rank = {{smaller|76th}} | population_density_km2 = 19.31<ref>[https://web.archive.org/web/20161003235053/http://somalia.unfpa.org/sites/arabstates/files/pub-pdf/Population-Estimation-Survey-of-Somalia-PESS-2013-2014.pdf UNFPA Somali Population Survey 2014]. Somalia.unfpa.org (6 April 2014). Retrieved 6 October 2016.</ref> | population_density_sq_mi = 41.73 <!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | GDP_PPP = [[United States dollar|US$]] | GDP_PPP_year = 61 | GDP_PPP_rank = 75 | GDP_PPP_per_capita = [[Dollarka maraykanka|US$]]3077.23 | GDP_PPP_per_capita_rank = 100 | GDP_nominal = [[Dollarka maraykanka|US$]]8.7 Billion Dollars | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = {{smaller|114th}} | GDP_nominal_per_capita = [[Dollarka maraykanka|US$]]2716 | GDP_nominal_per_capita_rank = {{smaller|133rd}} | Gini = <!--number only--> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = <!--number only--> | HDI_year = 2023 | HDI_change = <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = | HDI_rank =153 | currency = [[Shilin Soomaali]] | currency_code = $1=100 SOS | time_zone = [[Waqtiga Bariga Afrika|EAT]] | utc_offset = +3 | utc_offset_DST = | time_zone_DST = | date_format = dd/mm/yyyy | drives_on = right | calling_code = [[Lambarka Taleefoonada Soomaaliya|+252]] | cctld = [[.so]] | today = |leader_name2=[[Maxamed Xuseen Rooble]]}} '''Soomaaliya''' ({{lang-en|Somalia}}, [[Carabi|Af Carabi]] الصومال), sida rasmiga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya''' ({{lang-en|Federal Republic of Somalia}}) (waxaa hore loo oran jirey [[Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya]] xiligii hore ee Hantiwadaaga), oo sii dhaxal ahaana loo yaqaano '''Soomaal''' waa [[Dowlad]] iyo wadan dhacda [[Geeska afrika|Geeska Afrika]] ama Foolalka [[Afrika]] ee kasii socda [[Marinka Gardafuul]]. Wuxuu ka kooban yahay maamul goboleedyo sida [[Puntland]], [[Jubaland]], [[Galmudug]], [[Hirshabeelle]], [[Koonfur Galbeed]]. Waxaa ka xiga bariga [[marinka Gardafuul]] iyo [[Seyshelles]], iyo [[Soqotra]] iyo [[badda Soomaal]], koofuurna [[Kenya]]. Waxaa ku nool dad [[Faanyahan]] ah, iyo dadka [[Dhul-hoos Bari Kushiitik]] ah. Waxaa dawlada Soomaaliya ka horeeyay boqortooyada [[Diiriye Guure]]. Juquraafi ahaan [[Kiinya]] Koofur galbeed, iyo [[Gacanka Cadmeed]] woqooyiga iyo [[Marinka Gardafuul]] bariga iyo [[Itoobiya]] galbeedka. Waxay leedahay xad badeedka ugu dheer qaaradda Afrika. Waxaa kala duwan qaabka dhulka kuwaas oo kala ah [[Buur|Buuro]], [[Dul]] iyo [[Bannaan]]. Cimiladeeda oo ah lama degaan kulul dhamaan sanadka iyada oo ay jiraan xoogaa dabaylo xilliyeed iyo roobab aan joogto ahayn. [[File:ShenDuGiraffePainting.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Somalia scramble for africa period geledi hobyo huwan, Diiriye Guure kingdom.png|thumb|right|195px|]] [[File:Somshil5r.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Hassan_Sheikh_Mohamud-vf.jpg|thumb|right|195px|]] Soomaaliya xilliyadii hore waxay ahayd meelaha ugu muhiimsan [[Ganacsi|ganacsiga]] caalamiga ah ee ka dhexeeyay dawladihii hore ee caalamka. Xilli ay ahaayeen Badmareenada iyo ganacsatada Soomaaliyeed kuwo dhoofiya [[Luubaan]]ta iyo [[Malmal]]sha taasoo ka dhignayd kuwo u soo saari jiray [[Masar|Masartii hore]], Fiiniqiyiintii, Maysuuniyiintii iyo Baabil taasoo isku xiri jirtay dhammaan gaadiidka Awrta ama [[Geel]]a ganacsiga Soomaaliyeed waxay la wadaageen [[Soomaalida]] xiriir ganacsi.<ref>Phoenicia pg 199</ref><ref>The Aromatherapy Book by Jeanne Rose and John Hulburd pg 94</ref> Sida ay la tahay in badan oo taariikhyahano ah iyo kuwa dhiga taariikhda, waxay cadeeyeen Soomaaliya in ay tahay meesha lagu tilmaamay dhukii Buntiga ee hore taasoo la lahayd xiriir wanaagsan Faraaciintii [[Masar]] gaar ahaan xilligii [[Fircoon]] "saaxuurac" ee ka midka ahaa boqoradii [[Masar]] casrigii Dawladdii hore, iyo boqortooyadii "Xatshabsuut" ee ka mid aheeyd boqoradii qoyskii reer masar ee sideed iyo tobanaad casrigii dawladda cusub.<ref>Egypt: 3000 Years of Civilization Brought to Life By Christine El Mahdy</ref><ref>Ancient perspectives on Egypt By Roger Matthews, Cornelia Roemer, University College, London.</ref><ref>Africa's legacies of urbanization: unfolding saga of a continent By Stefan Goodwin</ref><ref>Civilizations: Culture, Ambition, and the Transformation of Nature By Felipe Armesto Fernandez</ref> Waxaa loo malaynayaa arrinkaas dhismeyaasha Ahraamta iyo Macbadyo iyo dhismeyaal ee lagu dhisay Garanayt iyo Shiil Cad taasoo loo malaynayo waqtigeeda isla xililligaas una dhigma kuwa la midka ah ee dhismeyaashii msar.<ref>Man, God and Civilization pg 216</ref> sidoo kale xilliyadii hore, waxaa tartamayay dawlado kuwaasoo isku dayay in ay xiriir la yeeshaan dadyoow deganaa dhuka Soomaaliyeed sida jasiiradda xaafuun raas casayr iyo Malaw iyo Mareeg iyo dariskooda Boqrtooyadii Saba iyo Arshek iyo Boqortooyadii Aksam ee ku salaysan ganacsi iyo qaybo ka mid ah boqoro ka jiray Hindiya iyo [[Giriig]]a iyo Roomaanka.<ref>Oman in history By Peter Vine Page 324</ref> Markii ay ka soo if baxday diinta islaamka meel ku beegan geeska AfricaSoomaaliya [[Baddacas|Badda cas]] waxay soo qaateen ganacsatada iyo badmareenada soomaaliyeed ee aadi jiray Jasiirad la mooda carbeed diinta Islaamka taasoo ka dhalatay macaamilka ay la lahaayeen [[carabta]] Muslimka ah. Hijrooyinkii ay sameeyeen dad saxaabada ka mid ah meelo badan oo dunida muslimka ah qarniyadii hore ee diinta islaamku faafaysay ayaa waxay sahashay in ay soomaalidu qaadato diinta islaamka si nabad ah macalimiin Soomaaliyeedna ayna barayeen dadka, waxaa ka dhismay dhulka Soomaaliyeed dawlado iyo magaalooyin islaami ah sida magaalooyinka [[Muqdisho]], [[Baraawe]], [[Mareeg]] iyo [[Marka]], taasoo ahayad qayb ka mid ah ilbaxnimadii Soomaalida. Waxaa loo yaqiin magaalada muqdisho ''"Magaaladii Islaamka"''<ref>Society, security, sovereignty and the state in Somalia – Page 116</ref> Waxaa la joogay ganacsiga [[Dahab|dahabka]] ee ku taal [[Bariga Afrika]] qarniyo badan.<ref>East Africa: Its Peoples and Resources – Page 18</ref> iyo [[Casriyadii dhexe]], Boqotooyooyin Soomaaliyeed baa la wareegay wadooyinkii ganacsiga sida [[saldanadii Ajuuraan]] taasoo xukumaysay dhulka intii u dhexaysay qarniyadii laba iyo tobanaad ilaa todoba iyo tobanaad ciise dabadii taasoo alliftay hindisaha cilmiga dareeraha dheqdheqaaqa iyo dhismeyaasha darbi difaaca,<ref>Shaping of Somali society Lee Cassanelli pg.92</ref> Sidoo kale [[saldanadii Cadal]] taasoo [[Imaam Axmed Guray]] waa ciidankii ugu horeeyay afrika ee adeegsada Madfac dagaalkii lagula jiray xabashida<ref>Futuh Al Habash Shibab ad Din</ref> intii u dhexaysay sanadihii [[1529]] ilaa [[1543]], sidoo kale qoyskii Goonroon taasoo xukumi jirtay magaalada Laamu ee xiriirka la lahayd saldanada cumaan ee iyana hoos imaan jirtay [[Cusmaaniyiinta]] kaasoo ka qaadi jiray Jizyo [[suldaan axmed yuusuf]], suldaankii afaraad ee Ajuuraan kaasoo xukumayay intii u dhexaysay [[1848]] ilaa [[1878]].<ref>Sudan Notes and Records – Page 147</ref> Qarnigii sagaal iyo tobanaad kadib [[kulankii Baarliin 1884]], boqortooyooyinka yurub waxay u soo direen cidmadooda Baragiga Afrika Si ay dhulkaas caalamka istiraatiijiga u ah u qabsadaan taasoo kaliftay in [[Diiriye Guure]], aasaasihii dawladdii daraawiishta in uu ciidamo soomaali ah ka soo usruusado geeska afrika oo dhan waxay ahayd inta taariikhda la ogyahay is hortaag kii ugu weynaa ee lagu sameeyo Isticmaarka.baraawe Waxaa u suurta gashay Soomaalida ugu horayn ka hortagga Soomaalida.<ref>Politics, language, and thought: the Somali experience – Page 135</ref><ref>Africa report pg 69</ref><ref>Essentials of geography and development: concepts and processes By Don R. Hoy, Leonard Berry pg 305</ref><ref>Encyclopedia of African history – Page 1406</ref> dawladii boqortooyada Diiriye Guure waxay iska caabiyeen [[Ingiriiska]] afar mar oo isxigta waxaana lagu qasbay in ay dib ugu gurato dhanka xeebaha. waxay jabtay boqortooyda [[Diiriye Guure]] [[1920]] kadib adeegsigii Ingiriiska uu adeegsaday diyaaradaha intii dagaalka lagu jiray duqaynta [[taleex]] caasimadda ciidankii [[Diiriye Guure]] iyo dhamaan dhulkii [[Diiriye Guure]] waxaa la wareegay ciidmadii gumaysiga Ingiriiska. Sidoo kale [[Talyaaniga]] wuxuu la kulmay iska caabin kaga imaanaysay salaadiin Soomaaliyeed mana uwada suurta galin in uu wada qabsado qaybo ka mid ah dalka ee hadda loo yaqaan Dawladda Soomaaliya marka laga reebo xilligii fajiistaha dabayaaqadii sanadkii [[1927]] waxayna haysteen ilaa [[1941]] kaasoo lagu bedelay xukunkii ciidmada ee Ingiriiska. Woqooyiga Soomaaliya wuxuu sii ahaaday mustacmarad Ingiriis ah halka koofurta Soomaaliya isku bedeshay dawlad madax bannaan laakiin ay la socoto wasaayad ilaa laga gaaro midayntii labada gobol [[1960]] kuma midoobeen magaca Jamhuuriyadda Soomaaliya. [[File:Somrepitu.jpg|thumb|right|195px|]] Soomaaliya waxay xubin ka noqotay [[Jaamacada Carabta]] sanadii [[1974]]. sidoo kale Soomaaliya waxay xiriir fiican la samaysatay dadlalk afrika, waxay ka mid ahayd dawladihii aasaasay [[Midowga Afrika]], waxay taageeri jirtay ANC ee [[Koonfur Afrika]] kana soo herjeeday nidaamkii ''Apartheid'' ee cunsuriga ahaa<ref>[http://www.anc.org.za/ancdocs/anctoday/2007/text/at01.txt ANC Today Volume 7, No. 1, 12-18 January 2007]</ref> waxay kaloo taageertay Soomaaliya dagaalyanada [[Eratareya]] intii ay ku jirtay Eretariyiinta dagaalkii looga soo horjeeday [[Itoobiya]].<ref>Superpower diplomacy in the Horn of Africa – Page 22</ref> Iyadoo ka mid ah Dawladaha Islaamiga hadana Soomaaliya waxay ahayd aasaasayaashii [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] sidoo kale waxay xubin ka ahayd [[Qaramada Midoobay]]. Soomaaliya iyadoo dhibaato kala kulantay [[Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya]] iyo deganaasho la'an ku baahday gudaha, waxay ku guulaysatay abuurista Suuq xor ah kana sareeya inbadan ee nidaamayada dhaqaale ee Afrika kale sida ay sheegtay daraasad ay sameeysay qaramada midobay.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=25433&Cr=Somalia&Cr1= UN news center. Somalia economy stronger than others in Africa, UN-backed meeting says]</ref> ==Taariikh== {{Faahfaahin|Taariikhda Soomaaliya}} *Calanka Soomaalida *Calanka Itaalyaaniga *Calanka United Nations Trusteeship]] {{Taariikhda Soomaaliya}} === Casrigii wixii ka horeeyay taariikhda === Dadka waxay yimaadeen dhulka Soomaaliyeed Casrigii dhagxaanta, taasoo loo celinayo sawirada lagy hardhay darbiyada godoka woqooyiga Soomaaliya sanadihii 9000 CH. gododkaas waxaa ugu caansan "Laas Geel" oo ku taal meel u dhow [[Hargaysa]] taasoo lagu arkay darbiyada mid ka mid ah kuwii ugu horeeyay ee waxa darbiyada lagu sawiray ah qaaradda afrika. sidoo kale awaxaa la helay qoraallo ku hoos qoran sawirada ama darbiyada si guud laakiin Culimada Raadraaca uma suuta galin in ay aqoonsadaan sumadaha luqadaas ama qoraalladaas marka laga reebo.<ref>Susan M. Hassig, Zawiah Abdul Latif, ''Somalia'', (Marshall Cavendish: 2007), p.22</ref> Intii lagu jiray [[Casrigii dhagaxa]] waxaa soo baxay ilabaxnimo ka jirtay meela ku dhowdhow magaalada hargaysa. Sidoo kale waxaa la helay waxa ku tusaya meel qabuuro lagu sameeyay Janaaso ee geeska afrika taasoo laga helay Soomaaliya taasoo loo malaynayo taariikhdeeda afar kun sano CH. Sidoo kale waxaa qalab laga soo saaray meesha "Galiilow" ee taariikhiga ah woqooyiga Soomaaliya taasoo ah isku xiraha Bari iyo Galbeed intii lagu jiray qarniyadii ugu horeeyay ee dadka dhulka ugu soo horeeyay.<ref>Prehistoric Implements from Somaliland by H. W. Seton-Karr pg 183</ref> [[File:Mogadishustadium.jpg|thumb|195px|alt=cecafa International Stadium |cecafa international stadium]] == Qarniyadii hore iyo waagii Diiriye Guure == Baydka [[Gunbur|pyramidical]] dhismayaasha, [[ Mooshin|mausoleums]], magaalooyinkii baabba'ay, oo derbiyadeeda dhagax, sida [[Wargaade Wall|Wall Wargaade]], waa caddayn ilbaxnimada duug ah in hal mar soo halgamay ee Jasiiradda Soomaali.<ref name="Nthos">[https://books.google.com/?id=FlL2vE_qRQ8C Njoku Raphael Chijioke The History of Somalia ABC-CLIO, 29–31]</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=RO4kS1IR71sC Dalal Roshen, The Illustrated Time History of the World, 2011, The Rosen Publishing Group, 131]</ref> Ilbaxnimadani waxay ku raaxaysatay xidhiidh ganacsi oo ay la lahayd [[ Masar qadiimiga ah|Masar qadiimiga ah]] iyo [[ Mycenaean Griiga|Mycenaean Giriig]] ilaa qarnigii labaad ee sano ka hor, iyagoo taageeraya fikirka ah in Soomaaliya ama gobollada ku dhow ay ahaayeen meesha [[Dhul Udug|Dhulkii]] hore [[Dhulkii punt|ee Punt]]. <ref name="Nthos" /><ref>[https://books.google.com/?id=1E13DorsFMEC Abdel Monem A. H. Sayed|first=Zahi A. Hawass (ed.), Egyptology at the Dawn of the Twenty Century: Archaeology, 2003, American Univ in Cairo Press, P 432–433]</ref> Puntites waxay ka ganacsan jireen [[malmal]], udgoon, dahab, alwaax, lo'di gaaban, fool maroodi iyo [[Uunsi|frankincense oo ay]] la galeen Masriyiintii, Fenisiyiinta, Baabuloonkii, Hindiya, Shiinaha iyo Roomaaniya iyagoo adeegsanaya dekedohooda ganacsi. Safarkii Masaarida u diray [[Sideed iyo tobnaad Masar|Boqortooyada 18-aad ee]] Boqortooyada [[Hatshepsut]] ayaa lagu duubay macbudyada ku yaal [[Deir el-Bahari]], xilligii boqornimadii Boqorka Puntite Parahu iyo boqoradda Ati.<ref name="Nthos" /> Sanadkii 2015kii, falanqayn gaar ah oo ku saabsan tuugadii hore ee duullaanka Punt ee loo keenay Masar hadiyado ayaa muujinaya in muunadani ay u badan tahay inay ka soo jeedaan dhul ku yaal bariga Soomaaliya iyo dariiqa Eritrea iyo Ethiopia. The '''[[Dhulkii punt|Land of Punt]]''' ( [[Luqada Masaarida|Masri]] : ''pwnt'' ; [[Luqada Masaarida|akhrinta]] kale [[Luqada Masaarida|ee loo yaqaan ']] '''Egiptological''' [[Luqada Masaarida|akhrin']] '''Pwene''' ( '''t''' ) , ku dhawaaqida / pu: nt /) waxay ahayd boqortooyo qadiim ah. Lammaane uu ganacsi ee [[Masar]], waxaa lagu yaqaan soo saarka iyo dhoofinta [[Dahab|dahabka]], beduliyum Beeyada, blackwood, haabniim, foolka maroodiga iyo xayawaanka duurjoogta ah. Gobolka waxaa lagu yaqaanaa diiwaannada qadiimiga ah ee Masaarida ee socodsiinta ganacsiga.  Waa macquul inay u dhigantaa [[Opone]] [[Dhulbaxsinta Afrika|geeska Afrika]], oo markii dambe loo yaqaanay Gariiggii hore, halka qaar ka mid ah culimada Baybalka ay ku tilmaameen dhulka kitaabiga ah ee Put ama Havilah. Soomaliya qayb ka mid ah uu ahaa [[Soomaali magaalo-goboleedyada]] in ku hawlan shabakad ganacsi faa'iido badan xira [[Soomaalida|Soomaali]] baayacmushtariyaasha la [[Phenicia|Foynike]], [[Boqortooyada Ptolemaic|Ptolemic Masar]], [[Giriiga|Greece]], [[Parthia|Parthian Faaris]], [[Reer Sabaay|Saba]], [[Nabataea]] iyo [[Boqortooyada Roomaanka]] . Badmaaxiinta Soomaaliyeed ayaa adeegsaday markabkii hore ee badda Soomaaliya ee loo yaqaan ' ''[[Beden|sariirta'<nowiki/>]]'' si ay xamuulkooda u qaadaan. <ref name="ReferenceA">Journal of African History pg.50 by John Donnelly Fage and Roland Anthony Oliver</ref> ''[[Beden|<nowiki/>]]'' <br /> ===Waagii Diiriye Guure iyo casrigii cusbaa boobkii afrika=== Ay sii hayo xilliga wasaayada Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya laakiin ay la socoto ilaalin caalami ah ee adag taasoo shuruud looga dhigay in Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya la siiyo xorriyad buuxda taban sano gudahood;<ref name = "Zolberg"/><ref name=Gates1999>Gates, Henry Louis, ''Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience'', (Oxford University Press: 1999), p.1749</ref> halka uu sii ahaanayo [[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] maxmiyad Ingiriis ah ilaa laga gaaro [[1960]].<ref name=Tripodi1999>Tripodi, Paolo. ''The Colonial Legacy in Somalia'' p. 68 New York, 1999.</ref> Iyadoo ay jirtay haysashada Talyaaniga Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya kana haysata ogolaasho qaramada midoobay, laakiin xilligaas wasaayada waxay siisay soomaalida khibaradihii loo baahnaa iyo bisayl siyaasadeed iyo awood isxukun waana tusaale aya waayeen reer woqooyiga kuwaas oo markii dambe la midoobay koofurta. Iyadoo ay isku dayeen masuuliyiinta mustacmaradaha Ingiriiska bartamihii soddomeeyadii qarnigii tagay wax ka qabashada xaaladda horumarin la'aneed ee ka jirtay mustacmaradaha Ingiriiska ee Afrika, masuuliyiinta Ingriiska dhammaan isku dayadaas waxay ku dhamaatay fashil waxay sii ahaadeen mustacmaradaha Ingiriiska guud ahaan qaybta woqooyi ee Soomaaliya gaar ahaan kuwo isku mid ah marka laga hadlayo Siyaasadda Dhaqaalaha Bulshada taasoo noqon kartay mid saamayn jirta ku leh in badan oo caqabado ah taasoo soo if baxday markii la gaaray isku darka dalka oo hal maamul leh.<ref name=ChapinMetz>[http://countrystudies.us/somalia Helen Chapin Metz, ed. Somalia: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1992.]</ref> Waxaas oo dhan iyadoo ay dhaceen, Ingriisku wuxuu ku dhaqaaqay in uu culays ka soo saaro xulufadii kula jirtay dagaalkii labaad ee aduunka<ref name="Federal">Federal Research Division, ''Somalia: A Country Study'', (Kessinger Publishing, LLC: 2004), p.38</ref> in la siiyo meel gaar ah waa mid ka mid ah meelaha daaqsinka leh ee muhimka ah waxayna ahayd maxmiyad ay u saxiixday boqortooyada Ingiriiska lana saxiixatay Abasiiniya intii u dhexaysay sanadihii [[1884]] iyo [[1886]], ee gobolka [[Soomaali Galbeed]] oo ay degto Soomaalida Waxayna ka mid ahayd heshiisyo kale ay saxiixday Ingiriiska [[1897]] kaasoo dhigaya in lagu wareejiyo [[Itoobiya]] boqorkii Mililiq labaad taasoo oo uga badashay ciidamada Ingiriiska in laga caawiyo soo afjaridda iska caabinta kaga imaanaysa qabiillo Soomaaliyeed<ref name=Laitin1977>Laitin, David D., ''Politics, Language, and Thought: The Somali Experience'', (University Of Chicago Press: 1977), p.73</ref> billoowgii [[Dagaalkii Labaad ee Aduunka]]. Iyadoo ay jirtay in Ingiriisku ku daray shuruud ah in qabiilada reer guuraaga ah ee Soomaalida siiso isxukun laakiin Itoobiya isla markiiba waa ay qabsatay meelahaas،<ref name="Zolberg">Zolberg, Aristide R., et al., ''Escape from Violence: Conflict and the Refugee Crisis in the Developing World'', (Oxford University Press: 1992), p.106</ref> Ingriiska wuxuu u soo bandhigay Itoobiya sanadii [[1956]] in uu ka iibsado dhulkii dhulkii uu horay ugu wareejiyay<ref name="Zolberg"/> laakiin dhandhiggaas waxaa lagala horyimid diidmo ah in aysan aqbali karin Itoobiya. Habkaas oo kale, Ingiriisku wuxuu ku wareejiyay <ref>Francis Vallat, ''First report on succession of states in respect of treaties: International Law Commission twenty-sixth session 6 May-26 July 1974'', (United Nations: 1974), p.20</ref> NFD {{En|Northern Frontier District}} taasoo ay degaan Soomaalida [[Kiinya]] waxayna dhegaha ka furaysatay aftidii horay looga qaaday gobolkaas taasoo cadaynaysay ku biirista Jamhuuriyadda Soomaaliya ee cusub.<ref>David D. Laitin, ''Politics, Language, and Thought: The Somali Experience'', (University Of Chicago Press: 1977), p.75</ref> Sanadii [[1958]], waxaa la sameeyay [[Jabuuti]] ee dariska ah, taasoo loo yaqiinay magaca ah Dhulka Faransiiska ee Soomaaliya waqtigaas, afti meesha ay aadayaan ah in ay Soomaaliya inteeda kale ku biiraan ama faransiiska uu sii hayo, natiijadiina waxay nqotay in uu faransiiska sii hayo uuna ilaaliyo. waxaana taa ugu wacnaa cafarta oo sidaa doonaysay, taasoo ah dadka ugu badan Jabuuti in ay sii hoos joogaan faransiiska waxaa sidaas oo kale dalbaday carabta iyo kuwii reer yurub ee deganaa dhulkaas ee la yimid isticmaarka. Laakiin inta kale ee asal ahaan soomaalida ah waxay rabeen midnimo soomaaliyeed si loo mideeyo dhulweynaha Soomaaliyeed ee lakala qaybiyay waxaana ugu cadcadaa "Maxamuud Xarbi" Raysulwasaare gudoomiye ku xigeenka golaga xukunka Soomaalida Faransa. waana Soomaali qabiilka Ciisaha, laakiin maxamuud xarbi waa la dilay aftida ka dib laba sano ka dibib burburkii diyaarad. Waxay [[Jabuuti]] ka qaadatay madax banaani [[Faransiiska]] sanadkii [[1977]] [[Xasan Guuleed Abtidoon]], wuxuu ahaa Soomaali ay taageeraysay Faransiiska, Madaxweynihii ugu horeeyay ee jabuuti kaasoo xukumayay [[1977]] ilaa [[1991]].<ref name=Barrington2006>Barrington, Lowell, ''After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial and Postcommunist States'', (University of Michigan Press: 2006), p.115</ref> [[File:Mogadishu.png|thumb|right|195px|]] [[Juun|Juun]] sanadii [[1960]] waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay [[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] madax banaani ay siisay [[Boqortooyo|Boqortooyada Ingiriiska]] waxaa iyana shan maalmood ka dib qaatay madax banaanida [[Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya]],<ref>Encyclopaedia Britannica, ''The New Encyclopaedia Britannica'', (Encyclopaedia Britannica: 2002), p.835</ref> isla maamintaas waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay dhismaha dawlada Soomaaliyeed oo mid ah labada qaybood ee Talyaaniga iyo Ingiriiska waxaa taa ka horeeyay samaynta xuduudaha taasoo ay sameeyeen Talyaaniga iyo Ingiriiska. [[Cabdullaahi Ciise]] Maxamuud, Raysulwasaaraha Soomaaliya xilligii Ingiriisku haysatay ee u dhaxaysay [[1956]] iyo ilaa sanadkii [[1960]],<ref name="buluugleey.com">[http://www.buluugleey.com/warkiidanbe/Governance.htm The dawn of the Somali nation-state in 1960, Buluugleey.com]</ref><ref>[http://www.strategypage.com/htmw/htwin/articles/20060809.aspx The making of a Somalia state ;Strategypage.com 2006-08-09]</ref> Xukuumaddii ugu horaysay ee qaran soomaaliyeed (ku meel gaar), [[Aadan Cabdulle Cusmaan|Aadan Cabdulle Cusmaan (aadan cadde)]] madaxweynihii ugu horeeyay wuxuuna<ref>[http://www.mudulood.com/PageAadan%20Cabdulle%20Cusman.html Aden Abdullah Osman the founding father; Mudulood.com]</ref[http://www.mudulood.com/OpinionPage546.htm The founding father of Somalia Mudulood.com]</ref>[https://web.archive.org/web/20080223085204/http://www.markacadeey.com/june/aden_cadde_20070609_1.htm A tribute to the Somalia founding father, its president in 1960s; Markacadeey.com]</ref> C/rashiid Cali Sharmarke Raysulwasaare u doortay, kaasoo dib dambe noqday madaxweyne intii u dhaxaysay sanadii [[1967]] ilaa [[1969]]. [[Luuliyo|labaatankii luuliyo]] sanadii [[1961]] waxaa la qoray [[Dastuur]] Soomaaliyeed ee cusub kaasoo uu shacabka u codeeyay wuxuu ahaa nuqulkii ugu horeeyay ee dastuurka mid la qoray sanadii [[1960]].<ref>Greystone Press Staff, ''The Illustrated Library of The World and Its Peoples: Africa, North and East'', (Greystone Press: 1967), p.338</ref> ===Dawladdii Hantiwaddaaga=== Waxaa sii socday dagaal beeleedyada iyo isfahan darrida u dhaxeyasa jufooyinka Soomaalida biloowgii midowga taasoo ka dhalatay raadidkii isticmaarka arrintaas oo jirtay xitaa intii uu jiray isticmaarka.<ref name="buluugleey.com"/><ref>{{Cite web |ciwaan=The making of Somalia, Somaliland, Somalilandtimes.net |url=http://www.somalilandtimes.net/2003/139/13904.shtml |access-date=2018-12-05 |archive-date=2019-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191220232426/http://www.somalilandtimes.net/2003/139/13904.shtml |dead-url=yes }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070928161509/http://www.radiobuuhoodle.com/goodgovernance.htm The beginning of the Somalia state Radiobuuhoodle.com 2009-02-25]</ref><ref>[http://media.maps.com/magellan/Images/SOMCLA-W2.gif Historical self-governing clan factors in present day Somalia]</ref> sandii [[1967]] wuxuu noqday Maxamed Xaaji IBraahin "Cigaal" Raysulwasaare waana xil uu u doortay C/rashiid Cali Sharmarke kaasoo Xilikas ahaa madaxweynaha dalka. Cigaal wuxuu dib ka noqday madaxweynaha [[Somaliland]] ee dhacda woqooyi galbeed Soomaaliya taasoo isku magacaawday dawlad madaxbanaan mana helin wax aqoonsi ah. Kadib dilkii Madaxweyne Cabdirashiid [[1969]] waxaa xukunka dalka la wareegay talis ciidan awoodii kula wareegay [[Inqilaab Ciidan]] saraakiisha kala ah [[Janaraal]] [[Salaad Gabayre Kadiye]] iyo [[Sarreeye Guuto]] [[Maxamed Siyaad Barre]] iyo taliyaha ciidanka booliska Jaamac Qoorsheel waxaa xukunka la wareegay Siyaad Barre halka uu noqday Qoorsheel raysulwasaare. Wuxuu sameeyay ciidanka Hantiwadaag barnaamijyo baahsan ee la howlgaliyay kooxo kuwaasoo u dhaqaaqay la dagaalanka wax qoris la'anta dalka waxaana si muuqada u kordhay wax qorista iyo aqrinta laba bilaabo 5% ilaa 55% bilowgii sideetameeyadii qarnigii tagay. Isqabqabsi dabadii waxaa la toogtay Gabayre. [[File:2016_04_Eid_Preparions-11_(27469932863).jpg|thumb|right|196px|]] [[Kalitalis]] Dawladdii Malatariga Soomaaliya luuliyo sanadii [[1976]] dhistay [[XHKS|Xisbiga Hantiwadaaga Kacaanka Soomaaliyeed]] {{en|Somali Revolutionary Socialist Party}} kaasoo xukunka haystay laga soo bilaabo markii la sameeyay ilaa uu dhaco taliskii malatariga diseembar sanadii [[1990]] Jannaayo [[1991]], kaasoo ay awood u sheegteen ''Jabhadda Dimoqraadiga Badbaadinta Soomaaliyeed'' {{en|SSDF}} iyo ''Golaha Midnimada Soomaaliyeed'' {{en|United Somali Congress}} iyo ''Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed'' {{en|SNM}} Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed {{en|Somali Patriotic Movement}} marka lagu daro jabahadaha mucaaradka ah ''Dhaq Dhaqaaqa Dimoqraadiga Soomaliyeed'' {{en|Somali Democratic Movement}} iyo Isbahaysiga Dimoqraadiga Soomaaliyeed {{en|Somali Democratic Alliance}} ugu dambayn ''Kooxda Maanifesto'' {{en|Somali Manifesto Group}}. Sanadihii [[1977]] iyo [[1978]] Soomaaliya waxay duulaan ku qaaday [[Itoobiya]] iyadoo ku duulaysa magaca [[Dagaalkii xoraynta ogaden|Xoraynta Soomaaligalbeed]] taasoo ciidamada Soomaaliya ku dadaalayeen in ay dib u mideeyaan dhulalkii Soomaalida oo ay u arkaysay in isticmaarku qaybiyay siiyayana qaybo ka mid ah dalal kale si aan qax ahayn. Biloowgii hore, Soomaaliya waxay qaadatay dhabaha nabadda ah ee [[Diblumaasiyad]] dhamaan [[Itoobiya]] iyo [[Kiinya]] si loo helo xal nabad ah arrimaha la xiriira labada dhinac laakiin dadaalkii diblomaasiyadeed wuxuu ku dhamaaday fashil. Soomaaliya waxay samaysay islamarkaana u diyaar garoobaysa dagaal dhab ah iyadoo tijaabisay xal diblomaasiyadeed, dhisidda Jabhadda Xoraynta Soomaali Galbeed {{en|WSLF}} ama Western Somali Liberation Front, waxay ku dadaashay in ay u dhaqaaqdo soo celinta gobolka Soomaali galbeed si awood ah. Soomaaliya waxay u dhaqantay si gooni ah iyadoo aan ula laaban mujtamaca dunida ee aan ogolayn dib u xadaynta xuduudaha taasuu ka tagay isticmaarka, halka uu diiday [[Midowga Sofiyet]] iyo Isbahaysiga Waarso in ay Soomaaliya caawiyaan, iskaba daa in ay caawiyaane waxay ku dhaqaaqeen arrin lid ku ah taasoo ah in ay taageereen [[Itoobiya]]. Isla goortaas wuxuu isku dayay Midowgii Sofiyetiga kaasoo ah midka siiya labada dhinac hubka in uu dhexdhexaadiyo si loo helo xabad joojin u dhaxeysa labada dawladood. Ciidanka Soomaaliya waxaa u suurta gashay usbuucii ugu horeeyay ee dagaalka in ay isku fidiyaan bartamaha iyo koofurta gobolka, dagaalka intii uu socday ciidamada Soomaaliya waxay gaareen guulo waaweyn kana adkaadeen ciidmada Itoobiya wixii ciidamada Itoobiya ka haray waxay isku uruursadeed deegaanka Sidaamo. Sibteembar sanadii [[1977]] Soomaaliya waxaa u suuragashay qabsashada 90% ee gobolka waxaa kaloo u suurtoowday qabsashada magaalooyin istiraatiiji muhiim ah, sida magaalada Jigjiga sidoo kale wuxuu go'doomiyay magaalada Diridhabe Kaasoo hakiyay isu socodkii tariinada ka imaanayay [[Jabuuti]]. Kadib go'doomintii magaalada Harar wuxuu [[Midowga Sofiyet]] usoo jeestay taageero malatari taasoo la xiriirrta arrinta ka soo cusboonaatay geeska afrika, waxaa la diyaariyay 18,000 ciidamo ka imaanaya [[Kuuba|Kuubaan]] 2,000 iyo Yementa Koofureed iyadoo lagu daray 1,500 khubaro ka imanaysa Midowga Sofiyet haystana diyaarado iyo taangiyo Sofiyet ah. Hor istaagaas awoodaas ballaaran ciidanka Soomaaliya waxaa lagu qasbay dib u gurasho iyo in uu codsi u dirsado [[Maraykanka]]. Iyadoo uu nidaamkii [[Jimmy Carter]] isu diyaariyay garab siinta Soomaaliya dagaalka intii uu socday Sofiyetku si degdeg ah bay u caawiyeen Itoobiya waxaana laga baqay in uu sii xumaado xiriirka. sidaa daraadeed Maraykanka faraha ayuu ka qaaday in uu Soomaaliya caawiyo waxaa dibudhac ku yimid isbahaysigii uu ku lahaa maraykanku [[Bariga Dhexe]] iyo [[Asia]]. Biloowgii [[1978]], waxaa ku biloowday xukuumaddii Soomaaliya saamaynta luminta hanasho dhab ah arrimaha gobolka. Waxay sidoo kale muujiyeen inta badan shacabka Soomaaliyeed mid galay xaalad quus sababo la xiriira hoos imaanshaha ciidankii kali taliska waqti dheer iyadoo aan la gaaraynin wax horumar ah la taaban karo, waxaana arrinkaas xoojiyay dhamaadkii dagaalkii qaboobaa, waxay sidoo kale Itoobiya taageero siisay Jabhadihii ku kacsanaa Soomaaliya. [[File:Abdisalamomer1.png|thumb|right|195px|Abdi-Salam]] Sanadii [[1990]] waxaa la soo saaray sharci ka mamnuucaya gaar ahaan dadka degan [[Muqdisho]] in ay kulmaan saddex ama afar in kabadan. Waxaa dhammaan hareeyay hay'adaha dawladda shidaal yari sababtay joogsiga gaadiidka dadweynaha taasoo saamayn ku yeelatay danaha xukuumadda iyo qaybaha guud iyo kan gaarka ah. Waxaa ssidoo kale dhacday dhibaato la xiriirta [[Sicir Barar]] taasoo ay dhib ku qabeen gobolada kororka sicir bararka muuqda iyadoo ay shacabku awoodi waayeen helitaanka quutul daruuriga heer ay gaartay Baastadii talyaaniga ee caadiga ahayd xilligaas ilaa iyo Shan [[Dollar|Doollar]] kiiladii. halka uu gaaray qaadka [[Qaad|Jaadka]] kaasoo laga keeno [[Kiinya]] shan doollar Majintii. Waxaa qiime jab ku yimid shilinka Soomaaliga ilaa la gaaro heer shilimaadkii lagu daadiyo wadooyinka si ay kuwa haysta iskaga tuuraan halkii ay haysan lahaayeen taasoo u muuqatay in uusan lahayn wax faaiida ah ee la xusi karo. Waxaa sidoo kale soo if baxay [[Suuqa Madoow]] ee sarifka lacagaha qalaad taasoo ka dhalatay in aysan jirin socodsiinta lacagaha ee ku filan sarifka lacagaha qalaad taasoo ay bebersoto [[Shilin Soomaali|Shilinka Soomaaliga]]. Mugdigana wuxuu noqday mid ku baahay magaalada oo dhan marka la gaaro habeenkii taasina waxay ka timid dawladda oo iibisay dab dhaliyeyaashii korontada. Waxaa ajaanibta la dul dhigay waardiye adadag ilaa maa xilligii ay joogeen. Sidoo kale dawladda waxay soo saartay go'aano lagu hagaajinayo joojinta dal ka saarista, ama tahriibinta lacagaha ajnabiga ah. lama ogolayn adeegsiga lacagaha qalaad hab ka baxsan sharciga sida uu qabo marka laga reebo saddex hoteel oo ay maamusho dawladda. Waxaa sidoo kale mamnuuc aha sawir qaadis meelo badan iyadoo aysan muuqan wax cadayn kara in aan sawiro la qaadi karin ee ku saabsan safar iyo joogitaanka. Wixii ka dhacay Soomaaliya [[1988]] malaha waa ka sii foolxun. Markii Hargeysa la duqeeyay ayaa dadkii deganaa lagu khasbay inay qaxaan. Askarta ayaa markaas miinooyin ku aasay guryihii laga tagay. Markii uu dagaalku dhammaaday ayay qaxootigii dib u laabteen, balse waxaa lagu naafeeyay ama lagu dilay qaraxyo qarsoon.<ref>[https://www.jw.org/en/library/magazines/g20000508/Land-Mines-Weighing-the-Cost/ Land Mines—Weighing the Cost]</ref> ===Xasuuqii Isaaq ama Xasuuqii Somaliland=== ::''Sidoo kale eeg: [[Xasuuqi Isaaq|XasuuqiI Isaaq]]'' Awooddii akhlaaqeed ee dowladdii Maxamad Siyaad (jaale siyaad) si tartiib tartiib ah ayay u lumisay, iyadoo Soomaali badan ay ku hungoobeen nolosha xukunka militariga. Bartamihii 1980-meeyadii, dhaqdhaqaaqyo iska caabin ah oo uu taageerayay maamulkii shuuciga ahaa ee Derg ee Itoobiya ayaa ka billowday waddanka oo dhan.jaale siyaad wuxuu kujawaabey isagoo amrey in talaabooyin ciqaab ah laga qaado kuwa uu u arko inay gudaha ka taageerayaan jabhadaha, gaar ahaan gobolada waqooyi. Qabqabashada waxaa ka mid ahaa in la duqeeyo magaalooyin, xarunta maamulka waqooyi-galbeed ee Hargeysa, oo ahayd xaruntii Dhaqdhaqaaqa Waddaniga Soomaaliyeed (SNM), oo ka mid ahayd aagagga la bartilmaameedsaday 1988. Duqeyntan waxaa hoggaaminayey Jeneraal Maxamed Saciid Xersi Morgan, wiilka uu sodogga u yahay Barre. Sida laga soo xigtay Abou Jeng iyo aqoonyahanno kale, xukunkii taliskii jaale siyaad waxaa lagu calaamadeeyay cadaadis arxan darro ah oo lala beegsaday qabiilka Isaaq. Max’ed Xaaji Ingiriis iyo Chris Mullin waxay caddeeyeen in qabqabashadii maamulkii Maxamad siyaad ee ka dhanka ahaa Dhaqdhaqaaqii Qaranka Soomaaliyeed ee fadhigiisu ahaa Hargeysa lala beegsaday beelweynta Isaaq oo ay ka tirsan yihiin inta badan xubnihii SNM. Waxay ku tilmaamayaan isku haynta inay tahay xasuuqii Isaaq ama xasuuqii Hargeysa. Baaritaan ay sameysay Qaramada Midoobay ayaa lagu soo gabagabeeyay in dambiga xasuuqa uu ahaa "mid ay maleegtay, qorsheysay oo ay ka fulisay Dowlada Soomaaliya dadka Isaaqa". Tirada dadka rayidka ah ee ku waxyeeloobay waxaa lagu qiyaasaa inta udhaxeysa 50,000–100,000 sida laga soo xigtay ilo wareedyo kala duwan, halka wararka qaarna ay ku qiyaasayaan wadarta dhimashada dadka rayidka ah inay kor u dhaafeyso 200,000 oo rayid Isaaq ah. Dhimashooyinkaas, taliskii Barre wuxuu duqeeyey oo burburiyey magaalooyinka labaad iyo saddexaad ee ugu weyn Soomaaliya, Hargeysa iyo Burco siday u kala horreeyaan. Tani waxay u barakicisay dad lagu qiyaasey 400,000 oo dadka deegaanka ah oo u qaxay Hartasheikh ee dalka Itoobiya; shaqsiyaad kale oo gaaraya 400,000 ayaa iyaguna gudaha ku barakacay. Dagaalkii ka soo horjeedka ee taliskii Barre ee ka dhanka ahaa SNM wuxuu bartilmaameedsaday saldhigii rayidka ee kooxda mucaaradka, isaga oo isu beddelay xasuuq xasuuq ka dhan ah beesha Isaaq. Tani waxay horseeday fowdo iyo ololeyaal dagaal oo ay gaystaan ​​maleeshiyooyin kala jabay, ka dibna awooddii heer degmo la wareeray. Cadaadiskii maamulkii Barre kuma koobnayn Isaaqa oo keliya, maxaa yeelay wuxuu bartilmaameedsanayay qabaa’illada kale sida Hawiye. Taliskii Barre wuxuu burburay Janaayo 1991. Intaa kadib, markii xaalada siyaasadeed ee Somaliland xasiloonayd, dadkii barakacay waxay ku noqdeen guryahoodii, maleeshiyooyinkii waa laga daad gureeyay ama waxaa lagu daray ciidanka, tobanaan kun oo guri iyo meherado ahna dib ayaa looga soo dhisay burburka. ==Ismaaciil Mire== Ismaaciil Mire, oo abaanduulkii guud ka ahaa dawladda boqortooyada [[Diiriye Guure]], wuxuu ka qaybgalay dagaalaha oo dhan ee Daraawiishta ka qayb galay. Wuxuu u talin jirey colkii [[Shiikhyaale]]. Goobaha uu ka qayb galay waxaa ka mid ah, cagaarweyne, iyo dagaalkii Jigjiga, iyo dagaalki Beledweyne, iyo dagaalkii Berbera, iyo dagaalkii Dul Madobe, iyo dagaalkii Jidbaale, iyo dagaalkii Afbakayle iyo meelo kale. Wuxuu kale ka horjeestay dagaalaha ee shirqool ka jiri jirey, oo ka mid ah Canjeel, Gurdumi iyo qaar kale. 1920kii, Ismaaciil Mire waxaa lagu xidhay xabsi. ===Darwiishia iyo Qusuusi=== Qarnigii 19ka ilaa tobanaadka 1920gii, Dalka Soomaalka waxaa hoogaaminjirey dawladda Daraawiishta, oo si kale loo yaqaano Darwiishia. Darwiishia dawladeeda waxaa loo yaqaan jirey qusuusi ama khusuusi, ee waxaa ka mid ahaa shakhsiyaddan: {{columns-list|colwidth=35em| * [[Ismail Mire]] * [[Macalin Cagadhiig]] *[[Shire Canbool]], oo Dhulbahante ahaa *[[Cartan Boos]] oo Jamac Siyad ahaa *[[Afqarshe]], oo Adan-Naleeye ahaa *[[Dhowre]], oo Baharsame ahaa * [[Obsiiye Magan]] oo Cali-Geri ahaa * [[Aw Jaamac Seed Magan]] oo Cali-Geri aaha * [[Oogle Magan]] oo Cali-Geri ahaa * [[Muse Waranle]] oo Reer-Hagar ahaa *[[Haji Firhad]], fiqishini HabarGidir *[[Haji Sudi]], Isaaq Aadan Madoobe * [[Seeraar Shawe]] oo Jamac Siyaad ahaa * [[Nur Xiddig]] oo Wacays Adan ahaa * [[Xirsi Jeedlade]] oo Qayaad ahaa * [[Haji Mursal Aw Saacid]] oo Dhulbahante ahaa * [[Duale Ileeye]] oo Jamac Siyaad ahaa * [[Cismaan Boos]] oo Cali-Geri ahaa * [[Jama Lugay]] oo Cali-Geri ahaa * [[Aw Cabbas]] oo Baharsame ahaa * [[Abbas Aw Muse]], oo Baharsame ahaa * [[Hussein Ajuuraan]], oo Dhulbahante ahaa (oo loo naanaystay Agararan)<ref>http://www.kaiserscross.com/188001/536101.html</ref> * [[Ahmed Tage]], oo baharsame ahaa * [[Abshir Dhoore]], majeerteen ahaa * [[Nur Hashi]] warsangeli ahaa *[[Ismail Khaire]], warsangeli ahaa *[[Xooshdheere]], ali geri ahaa *[[Farah Dacay]], baharsame ahaa * [[Hirsi Akaal]], marehan ahaa }} [[File:Somlangbooks.jpg|thumb|right|195px|Bugaag Somali Lugad]] ===Burburka Dawladdii Hantiwaddaaga=== Waxaa dhacay sanadkii [[1991]] isbedel xididaystay nolosha siyaasadeed ee Soomaaliya. taasoo u suurta gashay ciidamo ka kooban beelaha dega waqooyiga iyo koofurta hubaysan oo taageera ka helaya [[Itoobiya]] in ay ridaan dawladdii Siad Barre Max'ed Siyaad Barre. Kulanno farabadan ee dhexmaray Dhaqdhaqaaqa Wadaniga Soomaaliyeed [[SNM]] iyo odayaasha beelaha ree woqooyiga, waxa ku dhawaaqeen qaybta woqooyi ee Soomaaliya ([[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] horay loo oranjiray) in ay goosteen goosasho hal dhinac ah Soomaaliya inteeda kale iskuna magacaabay [[Somaliland|Jamhuuriyadda Somaliland]] ([[Ingiriis]]: ''Republic of Somaliland'') May 1991. Ka sokoow go'itaanka ay Somaliland goosatay iyo deganaashaha ay haysato markii loo eego koofurta way waysay aqoonsi heer caalami ah xitaa haba ahaatee Itoobiya.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1367554.stm Somaliland citizens ask to be recognised as a state, BBC News]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1361394.stm Somaliland votes for independence, BBC News]</ref> [[File:2012_01_12_MGD_Stadiums_a_(8394617014).jpg|thumb|right|195px|]] Jannaayo sanadkii [[1991]] Waxaa doortay "Cali Mahdi Max'ed" koox soomaali ah una doorteen in uu noqdo madaxweyne ku meel gaar ah ee dalka ilaa laga gaaro shir qarameed kulmiyay dhammaan qaybaha ku lugta leh ee bishii xigtay Jamhuuriyadda Jabuuti si dalka madaxweyne loo doorto. Laakiin doorashadii "Cali Mahdi Maxamed" waxaa si weyn uga horyimid biloowgii hore dhamaan Jen [[Maxamed Faarax Caydiid]] gudoomiyihii ururka USC iyo C/raxman Tuur hogaamiyihii SNM. مtaasoo dhalisay kala qaybsanaan xagga siyaasadda ah ee u dhaxaysay USC iyo SNM, isku dhacyadii u dhexeeyay USC waxay burbur xoogleh gaarsiisay magaalada [[Muqdisho]] iyo meelaha ku dhow dhow. [[File:Elecmalpun.jpg|thumb|right|195px|]] Dagaalkii sokeeye wuxuu sabay, kaasoo wali raadkiisu muuqdo, burbur ku yimaada wax soosaarka beeraha iyo gaarsiinta cuno koofurta Soomaaliya waana sabata ugu weyn ee ka dhalisaya dagaalka dalka taasoo meelaha xasaasiga ay tartan ugu jiraan beelaha waxaa kaloo dheeraad ah qabsashada iyo meelaha leh ilaha dhaqaale iyo daaqa. Jemes Bayshb oo ahaa safiirkii ugu dambeeyay ee Soomaaliya wuxuu ku tilmaamay xaaladdii ka taagnayd iyo dagaaladii sokeeye halkaas mid ah "biyo ku dagaalan iyo meelaha daaqsinka sidoo kale xoolaha waxaa horay la isu adeegsan jiran [[Falaar|falaaro]] iyo [[Sayf|Sayfaf]] hadda waxaa la isu adeegsadaa [[Qoro|Boobe]]."<ref>[https://web.archive.org/web/20090309030719/http://hprsite.squarespace.com/remember-somalia-112007 |It is a competition that used to be fought out with arrows and sabers. Now it is fought out with AK-47s Hprsite.squarespace.com 2007-11-16]</ref> Wuxuu sababay dagaalkii sokeeye in ay dhacdo [[Gaajo]] taasoo salfatay ku dhowaad 300,000 Soomaali taasoo ku qasabtay [[Golaha Amniga Qaramada Midoobay]] in uu soo saaro qaraar kaasoo tilmaamaya xabad joojin sanadkii [[1992]] iyo dirista ciidamo ammaanka ilaaliya ee heer caalami ah waxaa soomaaliya ku soo hormaray (UNOSOM I) badbaadinta xaaladda biniaadamnimo ee dalka.<ref>[http://www.awm.gov.au/units/unit_20244.asp United Nations Operation in Somalia (UNOSOM) 1992]. Australian War Memorial.</ref> Waxay ahayd adeegsiga awood ciidan marka loo eego ciidmada ammaanka mid ku kooban isdifaacid naftooda ah taasoo fursad siisay beelaha dirirsanaa in ay sika sii wataan dagaaladoodii hubaysnaa. Ka jawaabidda colaada sii baahaysa iyo burburka xaaladda Biniadamnimo ee ka jirtay Soomaaliya [[Maraykanka]] wuxuu diyaariyay xulufo ciidan ah oo heer caalami ah taasoo ahayd ujeedadeeda nabad ku soo dabaalidda kooforta Soomaaliya iyo xal u helidda xaaladda bini'adamnimo ee halkaas iyo fududaynta gaarista gargaarka biniadamnimo ee qaramada midoobay iyo dalalka deeqda bixiya. Waxay galeen xoogagga xulufada taasoo loo yaqiinay magaca {{En|Unified Task Force ama UNITAF}} diseembar dhexdeedii sanadii [[1992]] ee howlgalkii "Rajo soo celinta" sida uu qabay qaraarkii qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 794. Waxaa u suurta galay ciidmadii caalamka ka yimid in ay dib u soo celiyaan nidaamkii iyo yaraynya baahidii taasoo dhib u keentay dalka ilaa ay ka baxaan ciidmada maraykanka maajo sanadkii [[1993]] waxaa lagu bedelay (UNOSOM II) ee [[Maajo|Afartii Maajo]] sida uu qabay qaraarkii ka soo baxay qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 837 ee soo baxay [[Maarso|26 Marso]] isla sanadkaas. Dhanka kale wuxuu u arkay [[Maxamed Faarax Caydiid]] ciidanka nabad ilaalinda ee caalamka in uu qatar ku yahay asiga iyo ciidankiisa wuxuuna siiyay amar maleeshiyo hubaysan in la weeraro saldhigyada ciidamada Pakistan ee ka howlgala Muqdisho taasoo ay ka dhalatay dhimashada 80 qof jinsiyada kala duwan ah ee ka tirsan ciidamada nabad ilaalinta, wuuna socday dagaalka ay ka dhintaan 19 ciidan maraykan ah iyo laba kale oo Pakistan ah iyo mid kale ee Maaliisiya u dhashay oo dhammaantood ah ciidamada nabad ilaalinta sidoo kale waxaa jirtay 1,000 qof ee ka mid ah maleeshiyada Soomaalida hubaysnaa intii u dhaxaysay saddexdii iyo afratii ee bishoo Oktoobar [[1993]] kaasoo taariikhdu ugu magac dartay dagaalkii "Dagaalkii Muqdisho" taasoo ku qasabtay qaramada midoobay howlgal "Gaashaan mida" ciidan ka kooban Maraykanka Masar Pakistan [[Maarso|saddexdii maarso]] sanadkii [[1995]], dabadeed Robert ogle ayaa ku dhawaaqay in aan dagaal toos ah lala gali doonin [[Maxamed Faarax Caydiid]] laakiin la baal siibi doono taasoo macnaheedu ahaa in laga horkeeno saaxiibadii ilaaa uu markii dambe lagu dilay dagaal ay iskaga horyimideen qaar ay xulufo ahaayeen [[1996]] Waxay diiradda saareen [[Burcad Badeed|burcad badeeda soomaalida]] xeebaha Soomaaliya taasoo ka dhalatay burburka iyo maqnaashaha dawlad dhexe Kadib dagaalkii sokeeye,<ref>Biegon, Rubrick. Somali Piracy and the International Response 2009-01-29 Foreign Policy in Focus [http://www.fpif.org/articles/somali_piracy_and_the_international_response] retrieved 2010-02-08</ref> Dhibaatadaan waxay ka soo if baxday dekadaha ku yaal xeebaha Soomaaliya.<ref>Piracy Off Coast Not Only Criminal, But Very Successful, Security Council Hears, AllAfrica.com, retrieved February 8, 2010 [http://allafrica.com/stories/200911191008.html]</ref> Waxayna ka dhalatay ka dhiidhin ay ka dhiidhiyeen kalluumaysatada soomaaliyeed ee ka kalluumaysta xeebaha sida: Ayl, [[Kismaayo]], Xarardheere, Mareeg iyagoo weerar ku qaaday maraakiibta ajnabiga ah ee ka kalluumaysata badda soomaaliya khayraadka kalluunka ee biyo goboleedka markii uu burburay taliskii dhexe ee Soomaaliya,<ref>{{Cite web |ciwaan=Tharoor, Ishaan. How Somalia’s fishermen became pirates. 2009-04-18 |url=http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1892376,00.html |access-date=2018-12-05 |archive-date=2013-08-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130826205905/http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1892376,00.html |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.spectator.co.uk/essays/all/3061246/part_2/what-i-learned-from-the-somali-pirates.thtml Hartley, Aiden. What I learned from Somali pirates 2008]{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Taasoo ay waayeen kalluumaysato badan waxa ay heli jireen. Sidoo kale, waxay tilmaameen qayb ka mid ah masuuliyiinta soomaalida howlaha burcad badeedka waxaa sii kiciyay [[Dhulgariir|Dhul Gariirkii Badweynata Hindiya]] taariikhdu marka ay ahayd 26 [[Diseembar]] ee sanadkii [[2004]], kaasoo sababay mowjadi [[Tsunami]] weyn burburisay in badan oo tuulooyinka ku yaal xeebaha iyo doomankoodii.<ref>Lehr, Peter and Lehmann, Henrick, Violence at Sea: Piracy in the Age of Global Terrorism, p. 3</ref> Qaar ka mid ah waxay leeyihiin howlaha burcad badeednimada Soomaaliya waa "howlo dhaqaale ee la maalgashado" ee dalka, waana "mid kaabta" dhaqaalaha [[Puntland]].<ref>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/apr/10/piracy-somalia Lehr, Peter. Warships won't stop pirates. The Guardian 2009-04-10]</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/africa/2009/06/2009614125245860630.html Adow, Mohammed. The pirate kings of Puntland. Aljazeera. 2009-06-17, retrieved 2010-02-08]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/7623329.stm Harper, Mary. Life in Somalia's pirate town BBC News 2008-09-18]</ref> Waxaa la rumaysanyahay in la soo iibsaday qiyaastii 25,000 50,000, [[Adoon]] ee Baantuu ah, [[Musanbiig]] iyo [[Tansaaniya]], intii u dhexaysay sanadihii [[1800]] ilaa [[1890]], dad soomaali ah suuqii [[Sansibaar]].<ref>[https://web.archive.org/web/20111016024128/http://www.cal.org/co/bantu/somali_bantu.pdf The Somali Bantu: Their History and Culture 2018-12-05]</ref> Bantuuga soomalida waa ka duwantahay, jir ahaan, dhaqan ahaan, way iska joogeen iyakoo kala daadsan dalka ilaa la soo gaaro qarnigii sagaal iyo tobanaad ilaa iyo hadda.<ref>L. Randol Barker et al., ''Principles of Ambulatory Medicine'', 7 edition, (Lippincott Williams & Wilkins: 2006), p.633</ref> waxaa la rumaysanyahay in tirada Baantuuga Soomaaliya uu gaarayso 900,000 qof ka hor dagaalkii sokeeye,<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3020110.stm Tanzania accepts Somali Bantus]". BBC News. June 25, 2004.</ref> waxaa laga yaabaa in ay isdhimeen, gaar ahaan maxaa yeelay 12,000 qaxooti ee ku sugan [[Maraykanka]] laga soo bilaabo [[2003]],<ref>[https://web.archive.org/web/20090519140201/http://www.america.gov/st/washfile-english/2003/February/20030205164125sellis@pd.state.gov0.5013697.html Somali-Bantu Refugees to Find New Lives in United States] America.gov. 02/05/2003.</ref> sidoo kale tanzaaniya oo siisay dhalasho qaar ka mid ah waxay ku laabteen dhulkii awoowe yaashood.<ref>[http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/UNHCR/8ad8ca67e1bba9703647c92f12b7db6d.htm Somali Bantus gain Tanzanian citizenship in their ancestral land]</ref> [[File:Mogadishu_city_centre_-_1960s.jpg|thumb|right|195px|Moqadishu 1960s]] Bartamihii sanadkii [[2011]] waxaa la waayay laba xilli raabaad ee isku xigay taasoo sababtay in ay dhacdo [[Abaar]] muddo 60 sano laga joogo. Waxaa isi soo tartay abaarta waxana ka dhashay in la waayo wax dalag ah xoolihii oo le'day sicir barar ku yimid biyaha shidaalka iyo cunada, waxay sabatay barakac wadareed ee koofur Soomaaliya taasoo keentay iska hor imaadyada hubaysan, xarumaha quudinta ee dawladaha dariska. bishii Juun ee snadkii 2011, Waxay ku dhawaaqday [[Qaramada Midoobay]] si rasmi ah in ay gaajo daran ka jirto koofurta Soomaaliya, wayna sii korortay ka dib markii ay hayireen kooxaha dagaalka waday si loo gaarsiiyo gargaar dadka halkaa ku tabaalaysan.<ref>[https://web.archive.org/web/20111102172007/http://www.africa-eu-partnership.org/node/2158 The worst drought in 60 years in Horn Africa, Africa and Europe in Partnership]</ref> dhanka kale, dawladda soomaaliya waxay dhistay hay'ad qaran ee gargaar, taasoo ka kooban wasiiro badan ku howlan fududayn saamaynta abaarta ay ku reebtay dadk,<ref>[http://www.raxanreeb.com/?p=102255 SOMALIA: Government names national drought committee] {{Wayback|url=http://www.raxanreeb.com/?p=102255 |date=20111109180731 }}. Raxanreeb.com (2011-07-04). Retrieved on 2011-12-15.</ref> == '''Un Tiroka''' - 706 == ==IMF % == '''0.03%''' ==Xubin== {{columns-list|colwidth=20em| * [[IGAD]] * [[IORA]] * [[IMF]] * [[ICSID]] * [[Comesa]] * [[CEN-SAD]] * [[Midowga Afrika]] * [[Bankiga Aduunka]] * [[Qaramada Midoobay]] * [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] }} ==Waadanmaha degaan Somalia== * {{Flag|Sudan}} 6,000+ * {{Flag|Syria}} 6,500+ * {{Flag|Yemen}} 14,000+ * {{Flag|Norway}} 200+ * {{Flag|Finland}} 200+ * {{Flag|United Kingdom}} 250+ == Siyaasadda == {{Dheeraad|Siyaasadda Soomaaliya}} [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|right|195px|Mahdi Gulaid]] Siyaasadda soomaaliya waxay soo martay isbedbedel badan. Intii uu socday [[Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya|Dagaalkii sokeeye]] kaaso dhaliyay burbur farabadan dawladdii Hantiwadaag kadib 1990, [[Soomaalida]] waxaa loo sameeyay [[Dastuur]], [[Federaaliisim|Federaal]] ah iyo Maamul Goboleed kuwaas oo ku yimid qaabab kala duwan, waxaa samaysamay [[Somaliland]] taasoo sheegatay in ay tahay [[Dowlad madax banaan|dawlad madax banaan]] kana go'day Soomaaliya inteeda kale, shacabka Soomaaliyeed raalli kama noqon goosashada Gobolada [[Woqooyi]] ee Soomaaliya 1991. Waxaa sidoo kala samaysmay [[Puntland]] 1998 taasoo ay sameysteen beelaha dega Bari, Bugaal iyo woqooyiga Mudug, waxaa sidoo kale la sameeyay [[Galmudug]] 2010. Horraantii 2000 waxaa la soo dhisay dawlad ku meel gaar ah waxaana madaxweyne ka noqday. Dott [[Cabdiqaasim Salaad Xassan]] (TNG) waxaa ku xigtay dawladii Federaalka ku meelgaarka ahayd ee loo yaqiin (TFG) [[2004]] waxaana madaxweyne ka noqday [[Cabdullaahi Yuusuf Axmed]] taasoo dalka galisay burbur horle waxayna soo galisay dalka ciidamada [[Itoobiya]], [[Midowga Maxkamadaha Islaamiga]] ayaa gobollada koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya isku fidiyay taasoo ka caraysiisay [[Itoobiya]] una aragtay fusad ay kula dagaalami karto ficilada ay sameeyeen. Markii meesha laga saaray Maxaakiimta ayaa waxaa soo baxay kooxo la magacbaxay Muqaawamo kana aas aasamay magaalada [[Muqdisho]] intii ay socotay muqaawamada waxaa barbar socday wadahadal UN-ka loo maray kaasoo uu garwadeen ka ahaa Axmed Walad Cabadlla keentayna in laga saaro Itoobiya dalka Soomaaliya bartamihii sanadkii [[2009]]. Waxaa maxaakiimta ka farcamay kooxda [[Al-Shabaab]] taasoo dalka dhibaatadii ka jirtay sii murjisay, taasoo dagaal la gashay dawlad lagu soo dhisay dalka [[Jabuuti]] Madaxweyne ka ahaa [[Sheekh Shariif Axmed]] 2010-2011 dagaal ba'an ku dhexmaray magaalada muqdisho iyo nawaaxigeeda, Madaxweyne Shariif xoogaa rajo ah ayay soo celisay Dawladdiisii loogu magacdaray Midnimo Qaran dawladdaas oo muqdisho ka fogaysay qatartii Al-shabaab iyadoo gacan ka helaysa [[Amisom|AMISOM]] wuxuu diyaariyay doorasho aad loogu riyaaqay,<ref>[http://www.alarabiya.net/articles/2013/01/16/260703.html الرئيس الصومالي السابق: من كرسي الرئاسة إلى الدراسة Al-arabiya, 16 Jan 2013]</ref> kaasoo xilka si nabad ah ugu wareejiyay madaxweyne [[Xasan Sheekh Maxamuud]]. Waxaana taa xigay dawladdii uu madaxweynaha ka ahaa [[Xasan Sheekh Maxamuud]] taasoo ku guulaysatay isu soo dhoweyn Soomaalida dhexdeeda ah iyo dastuurka oo loo hogaansamo. ==Qaanuunka== Soomaaliya waxaa ka jira saddex nidaam qaanuun oo kala gadisan, waa: Qaanuunka madaniga, [[Shareecada Islaamka]] iyo xoogaa qawaaniin ah oo ay leeyihiin beelaha waana dhaqan soo jireen ah waxaana loo yaqaan Xeer. ===Qaanuunka madaniga=== Iyadoo uu ku dhacay burbur balaaran kaasoo hareeyay nidaamka cadaaladda Soomaaliya ka dib burburkii dawladdii Hantiwadaag laakiin waxaa la isku dayay dib u habaynta iyo dhisidda nidaamka garsoorka Soomaaliya iyo howlgalintiisa dhanka maamul goboleedyada Soomaaliya sida [[Somaliland]] iyo [[Puntland]] kuwaas oo leh xukun hoosaad, laakiin dawladda dhexe waxay diyaarisay bu'da nidaamka garsoorka cusub. Iyadoo ay jirto kala duwanaasho siyaasadeed dhamaan meelahaas hadana waxay ku midaysanyihiin dhamaantood hal qaanuun kaasoo ah mid soo jiray ilaa iyo dawladdii Hantiwadaag isagoo qiraya:<ref>[https://web.archive.org/web/20120118151830/http://www.hdcentre.org/files/Somalia%20report.pdf Stateless Justice in Somalia, Dr Andre Le Sage, Centre for Humanitarian Dialogue]</ref> * Jirtaanka dastuur dabooli kara xukuno ku salaysan [[Shareecada Islaamka]] ama fiqiga iyo waxii ay culumada muslimiidta isku waafaqeen sidaa daraadeed xukunada ku salaysan diinta laguma dhaqmo marka laga reebo arrimaha madaniga sida Guurk,a Furriinka, Dhaxalka iyo arrimaha madaniga ah ee kale. * Dhowrista xuquuqul insaanka iyo dhammaan qaanuunada la xiriira. Sidoo kale dastuurka wuxuu damaanad qaadayaa madax bannaanida garsoorka waxaana ka masuul ah Guddiga Adeegga Garsoorka. * Dhismaha adeeg Garsoor oo ka kooban saddex qaybood waana: Maxkamadda Sare, Maxkamadda Racfaanka, iyo Maxkamadaha Gobolada. * In ay shaqeeyaan qawaaniintii la sameeyay ka hor Hantiwadaaga 1969. *qaanuunka madaniga ah wa mid soo jireen aha oo mudo dheer soo socday oo ilaa imka jira dhamaan dadka somlaiyeedna ayku dhaqmaan *somaalia waa waxaa lagu tilmaami karaa libaax waayay garab oo waraabayaal badani haleen *waxaa somalia ay iska difaaci kartaa cadawgeega marka ay usoo Hantiwadaag dad wax bartay oo aqoon sare leh oo laga ilaaliyo ubaxa soo kacaaya qabyaalada ===Shareecada=== [[File:Sa white sesame seeds.jpg|thumb|right|193px|Beeraha Somalia]] [[Shareecada Islaamka]] waxay ka gashay kaalin lama huraan ah nolosha mujtamaca Soomaaliyeed, waxayba ahayd shareecada tiirka aasaaska ah ee laga tusaale qaato qawaaniinta marka la qorayo dastuur ee ka mid ah dastuurodii hore kuwaas oo la sameeyay intii ay jirtay nolosha ku salaysan siyaasadda,<ref>{{Cite web |ciwaan=The Transitional Federal Charter of the Somali Republic, Article 8, p.6 |url=http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/countries/docs/charterfeb04.pdf |access-date=2018-12-05 |archive-date=2010-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100215171406/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/countries/docs/charterfeb04.pdf |dead-url=yes }}</ref> sidaa daraadeed howl kasta waxay ku salaysnayd shareecada gaar ahaan howlaha madaniga ah sida guurka, furriinka, dhaxalka iyo waxyaabaha la xiriira qoyska; laakiin arrimahaas waxbaa iska bedelay dagaalkii sokeeye dabadii iyadoo ay soo baxeen maxkamado shareecada islaamka taasoo ku faaftay magaalooyin farabadan iyo deegaano ka mid ah Soomaaliya. Waxay noqotay kaalinta maxaakimta islaamiga taasoo aan horay looga baran: * Soo rogista xukunno arrimo kala gadisan; Madani iyo Ciqaab. * Abaabulka maleeshiyo iyo ciidamo u xilsaaran qabashada dambiilayaasha iyo joojinta waxyaabaha qaanuunka ka baxsan. * Haynta maxaabiista ilaa uu xukun kaga dhaco inta laga xukumayo. Samaysanka maxaakimta shareecada kuwaas oo muuqda wax fudud laakiin sida dhabta ah waxay ka samaysanyihiin nidaam maamul kana kooban gudoomiyaha maxkamadda ku xigeenka gudoomiyaha iyo afar qaalli. kuma koobna holaha ciidanka soo gudbinta warbixinno taasoo ah arrinta ugu muhiimsan ee ka kaabaysa xukunada ee ka soo baxa maxkamadaha waxayba u gudbaan xallinta khilaafaadka inta ayasan u gudbin saldhigyada maxaakimta waxaa dheeraad ah dabagalka dambiilayaasha iyo kuwa qaanuunka ku xadgudba kadib maxkamadaha ayaa loo dhiibayaa ee ku shaqada leh dambiyada fudud si ay u sii hayaan. Sidoo kale maxaakimta shareecda waxay sameeyeen dhisidda guddi dhaqaale madaxa bannaan soona uruuriya canshuurta lagu soo rogay ganacsiga iyo guud ahaan goobaha ganacsiga iyo meel kasta oo ganacsi ah. Marso [[2009]] Xukuumaddii ku meelgaarka ahayd waxay ku dhawaaqday in [[Shareecada Islaamka]] tahay halka laga qaato sharciga iyo soo saarista xukunada iyo qawaaniinta dalka.<ref>[http://www.arabnews.com/?page=4&section=0&article=119757&d=1&m=3&y=2009 Shariah in Somalia] – Arab News</ref> ===Xeerka=== Qarniyo badan Soomaalidu waxay adeegsan jireen nidaam sharci ama qaanuun kaasoo ku tiirsan dhaqanka iyo xeerarka jufooyinka sharciyadaasa ama qaanuunkaasa waxay Soomaalidu u taqiinay magaca "Xeer"; waa waxa sida dastuurka oo kale ah ama wax u dhow cahdi kala gadisan qaanuun ahaan mana jirto wakaalad ama hay'ad ama jiho ka msul ah taasoo cadaynaysa waxa uu yahay qaynuunka la raacayo marka uu jiro xukun maxkamadeed, taasoo mar kasta loolala laabanayo maxkamadda xeer beegtida ama golaha jufada si loo xadido xukunka ku haboon iyo sidii loo fulin lahaa. ==Habka maamul== Wuxuu ku salaysanyahay qodobka 49aad ee dastuurka Soomaaliya. Gobol gooni isu taagi karaa ma jiri karo, inta uu Gobol kale uu kuu biirayo, Dowladda Federaalka Somalia ayaa maamulaysa waxaana waajib ku ah gobalkaas inuu ku biiro gobol kale ama dawlad xubin ka ah Dawladda Federaalka mudo labo sano gudahood. ===Magaalooyin=== {{Magaalooyinka Soomaaliya}} [[File:Aden_Abdullah_Airport.jpg|thumb|right|195px|]] Intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya, waxay u qaybsanayd maamul ahaan 18 Gobol, bulburkii kadib waxaa soo baxay maamulo beeleedyo; waxay Soomaaliya ahayd ka hor 1969 intii uusan dhicin inqilaabkii dawladdii rayadka ahayd 8 Gobol oo kaliya, Hantiwadaaga wuxuu ka dhigay 18 gobol kuwaas oo kala ah: {{columns |width = 150px |gap = 10px |col1 = 1 [[Awdal]]<br/>2 Bakool<br/>3 [[Banaadir]]<br/>4 [[Bari]]<br/>5 Baay<br/>6 [[Galguduud]] |col2 = 7 [[Gedo]]<br/>8 Hiiraan<br/>9 [[Jubbada Dhexe]]<br/>10 [[Jubbada Hoose]]<br/>11 [[Mudug]]<br/>12 [[Nugaal]] |col3 = 13 [[Sanaag]]<br/>14 [[Shabeellaha Dhexe]]<br/>15 [[Shabeellaha Hoose]]<br/>16 [[Sool]]<br/>17 [[Togdheer]]<br/>18 [[Woqooyi Galbeed]]}} Waxaa samaysamay maamul beeleedyo ka dhashay dagaalkii Sokeeye ee Soomaaliya waxaana ka mid ah: Waqooyiga Soomaaliya oo ku dhawaaqan madax banaani hal dhinac ah: [[Somaliland]] taasoo ka dhigan saddex gobol sida [[Awdal]], [[Woqooyi Galbeed]], [[Togdheer]] iyo Qaybo ka mid ah [[Sool]] iyo [[Sanaag]] oo ay kula dagaalameen [[Puntland]]. Sidaa daraadeed [[Somaliland]] waxay gobolladii usii qaybisay: [[Awdal]], [[Cayn]], [[Gabiley]], [[Hawd]], [[Maroodi Jeex]], [[Oodwayne]] [[Salal]] iyo [[Saraar]]. Waxaa sidaas oo kale [[Puntland]] samaysay Gobollo iyadoo kaga dayatay [[Somaliland]] Kuwaas oo kala ah: [[Bari]], [[Gardafuuy]], [[Haylan]], [[Karkaar]], [[Mudug]] iyo [[Nugaal]]. Ka sokoow in ay samaysay Puntland hadana waxay aqoonsantahay Dastuurka Soomaaliya kaasoo dhigaya Soomaaliya in ay tahay 18 Gobol kaasoo waxba kama jiraan ka dhigaya gobollada ay magacaawday. ===Habka maamul gobolleedyada=== Habka Federaalka ee lagu muransanyahay Soomaaliya wuxuu dalka u qaybiyay sidaan soo socota: * {{Flag|Soomaaliya}} wuxuu federaalka u qaybiyay. * [[Puntland]] * [[Galmudug]] * [[Jubaland]] * Koonfur Galbeed Soomaaliya * Hiiraan iyo Shabeellaha dhexe Qodobka 49aad ee Dastuurka Soomaaliya wuxuu qorayaa 2 gobol iyo wixii ka badan baa samayn kara Maamul ka tirsan Dawladda Soomaaliya, waxay durbadiiba ka dhalatay caqabad ku aadan xuduudaha maamullada. ==Juqraafiga iyo cimilada== Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska [[Wayil|wayiyisha]] kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray [[Geeska Afrika|geeska afrika]]. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka [[Texas]] ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan [[Jabuuti]] masaafo dhan 58 kiiloometer, [[Itoobiya]] masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo [[Kiinya]] masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 [[Mayl]] Bad gudaha [[Badweynta Hindiya]]. {{Infobox Weather |metric_first= Yes |single_line= Yes |location =[[Soomaaliya]] |lixkor/Jan_Hi_°C =30 |Feb_Hi_°C =30 |Mar_Hi_°C =40 |Apr_Hi_°C =40 |May_Hi_°C =40 |Jun_Hi_°C =40 |Jul_Hi_°C =40 |Aug_Hi_°C =30 |Sep_Hi_°C =30 |Oct_Hi_°C =30 |Nov_Hi_°C =30 |Dec_Hi_°C =30 |Year_Hi_°C =30 |Jan_Lo_°C =15 |Feb_Lo_°C =15 |Mar_Lo_°C =15 |Apr_Lo_°C =15 |May_Lo_°C =15 |Jun_Lo_°C =15 |Jul_Lo_°C =15 |Aug_Lo_°C =15 |Sep_Lo_°C =15 |Oct_Lo_°C =15 |Nov_Lo_°C =15 |Dec_Lo_°C =0 |Year_Lo_°C =15 |Jan_Precip_mm =40 |Feb_Precip_mm =40 |Mar_Precip_mm =40 |Apr_Precip_mm =40 |May_Precip_mm =40 |Jun_Precip_mm =40 |Jul_Precip_mm =50 |Aug_Precip_mm =50 |Sep_Precip_mm =40 |Oct_Precip_mm =40 |Nov_Precip_mm =40 |Dec_Precip_mm =40 |Year_Precip_mm =500 |source = Daraasaad lagu sameeyey - Soomaaliya<ref>[http://countrystudies.us/somalia/34.htm|publisher Countrystudies.us Somalia - Climate 04]{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |accessdate = 2009-11-04 }} ==Caafimaadka== Waxaa lagua tiriyaa dhibatada caafimaadka la xiriirta ee dhalmada Soomaaliya kuwa ugu muhimsan caqabadaha iyo dhibaatada ee horyaala ururada caafimaadka ka shaqeeya Soomaaliya sida [[UNICEF]]. waxaana caqabadahaas ugu waaweyn kororka saamiga dhimashada ee haweenka xilliga dhalmada sidoo kale koroka saamiga dhimashada caruurta dhawaan dhaladka ah sababo badan awgeed waxaana ka mid ah engaga neef mareenka iyo [[Malaariyo|malaariyada]].<ref>[https://web.archive.org/web/20171115191540/https://www.unicef.org/somalia/health.html UNICEF Somalia - Health - Issue 2018-12-05]</ref> ==Waxbarashada== Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta waa hay'adda kaliya ee rasmiga Soomaaliya u qaabishan habaynta socodsiinta waxbarashada dalka, waxay ka faaiidaysaa wasaaradda saami dhan 15% guud ahaan bixinata miisaaniyadda dawladda taasoo loogu talo galay tacliinta. Tacliintu Waxay noqotay mid muhiim u aha dawlad goboleedyada ama Soomaaliya ha ahaatee ama maamul goboleedyada leh madax banaanida gaarka ah, sanadkii [[2006]] waxay noqotay [[Puntland]] meesha labaad ee Soomaaliya marka laga yimaado [[Somaliland]], taasoo ka dhigtay tacliinta aasaasiga ah mid lacag la'an ah halka ay macalimiinta ka qaatada gunadooda bisha maamulka si toos ah.<ref>[http://www.afrol.com/articles/16083 Staff writer Puntland (Somalia) to introduce free primary schools Afrol News 2006]</ref> Sanadii [[2007]] waxaa batay tirada dugsiyada hoose ee soomaaliya 600 dugsi intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ila iyo 1,172 dugsi iyadoo uu kordhay qadar saami dhan 28% wadarta guud ee tirada ardada heerka hoose.<ref name="Basic education survey">[https://web.archive.org/web/20090205150949/http://education.puntlandgovt.com/BES_presentation2007.pdf Basic education survey]</ref> ==Dhaqaalaha== Asigoo socda dagaalkii sokeeye Soomaaliya waxaa u suuro gashay dhisidda dhaqaale soo koraya sanadihii u dambeeyay kuna tiirsan xoolha nool shirakada xawilaada lacagta iyo shirkadaha isgaarsiinta;<ref name="CIA2008"/> daraasad uu ku sameeyay [[Bankiga Aduunka]] sanadkii [[2003]] dhaqaalaha Soomaaliya waxay muujinaysaa koritaanka qaybaha gaarka ah qaab la arki karo gaar ahaan Ganacsiga iyo Xawilaadaha lacagta iyo adeega aasaasiga ah sidaa daraadeed waxay gaartay in ay ku hormarto qaybaha muhimka ah sida xoolaha beeraha iyo kalluumaysiga,<ref name="world bank 2003">[http://www-wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/2004/03/25/000112742_20040325090551/Rendered/PDF/282760Somalia0Country0reengagement0note.pdf Country Re-Engagement Note]</ref> sida ay muujisay daraasadda ay soo saartay qaramada midoobay sanadkii [[2007]] koritaanka qaybaha adeegyada<ref name="irin">[http://www.irinnews.org/country.aspx?CountryCode=SO&RegionCode=HOA The Somali Democratic Republic UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs]</ref> aqoonyahanka [[Anthroboloji|Anthroboloji]] Spencer Heath McCallum ku saleeyay shuruucda beelaha soomaaliyeed "Xeer" asaas ahaan kaasoo suura galiyay beeyad ku wanaagsan dhaqaalaha si looga wada faaiideysto una wanaagsanaato danaha mashaariic dhaqaale.<ref>[http://mises.org/story/2701 The Rule of Law without the State, Somalia]</ref> Qaybta Beeraha waxaa lagu tiriyaa qaybaha ugu muhiimsan ee xagga dhaqaalaha ee dalka iyadoo ah marka lagu daro xoolaha 40% [[Wax soo saar|wax soo saarka dadka]] ee soomaaliya kaasoo ah 65% guud ahaan waxyaabaha ka soo xarooda dhoofinta;<ref name="CIA2008">{{Cite web |ciwaan=CIA - The World Factbook - Somalia (2008) |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html#Econ |access-date=2018-12-05 |archive-date=2016-07-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html#Econ |dead-url=yes }}</ref> marka dhinac la iska dhigo wax soo saarka beeraha iyo hilibka la qalay ama asigoo nool taasoo ay dhoofiso Soomaaliya waxay kale oo ay dhoofisaa [[Kaluun|kaluunka]], [[Dhuxul|dhuxusha]], [[Moos|mooska]], [[Liin|liinta]], [[Galley|Galleyda]], [[Hadhuudh|masago]] dhammaantood waa wax soo saarka gudaha.<ref name="CIA2008"/> Arrinta ku saabsan dhoofinta xoolaha waxay soomaaliya dhoofisay 3 malyan oo xoolo nool ah sanadii [[1999]] waxaana laga dhoofiyay dekadaha [[Boosaaso]] iyo [[Berbera|berbera]] waxaa la dhoofiyay 95% guud ahaan orgida 52% iyo Wanan kuwaas oo laga dhoofiyay Bari afrika guud ahaan. Waxay dhoofisaa [[Somaliland]] sanadkiiba ku dhawaad 180 malyan tan oo xoolo ah marka lagu daro ilaa 480 malyan oo tan wax soo saarka beeraha. Sidaa daraadeed Soomaaliya waxay ku jirtaa suuqgeeyaha ugu weyn [[Lubaan|luubaan]] iyo [[Malmal|malmasha]] guud ahaan aduunka.<ref name="improvement">[http://www.independent.org/pdf/working_papers/64_somalia.pdf Somalia After State Collapse: Chaos or Improvement? Benjamin Powell, Ryan Ford, Alex Nowrasteh November 30, 2006]</ref> [[file:Air Somalia Tupolev Tu-154.jpg|thumb|250px|waxaa jira tiro badan shirkadaha duulimaadyada gaarka ah taasoo taasoo hogaaminayasa dagaal xagga dhimista sicirka si ay u hesho tiro badan oo duulumaadyo ah si shirkadaha kale meesha uga saarto.]] Laakiin qaybta warshadaha waxaa ka jirta dhibaato la xiriirta dagaalkii sokeeye oo ku dhisan gasacaynta iyo diyaarinta wax soosaarka beeraha si looga dhigo wax la dhoofin karo, qaybta warshadaha ma dhaafsana 10% wax soo saarka guud ee gudha. Marka laga tago ku tiirsanaanta wax soo saarka beeraha waxaa biloowday qayba ka mid ah wax soo saarka warshadaha horumar ay sameeynayaan, tusaale ahaan waxaa jira shirkado taasoo hogaanka u haysa dagaal ah dhimista sicirka si ay u hesho duulimaadyo badan taasoo meesha ka saaraysa shirkadaha tabarta daran.<ref name = "WB2005-03-18">[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/AFRICAEXT/SOMALIAEXTN/0,,contentMDK:20398872~menuPK:367671~pagePK:141137~piPK:141127~theSitePK:367665,00.html Africa Open for Business The World Bank]</ref> Waxaa kaloo jira qaybo howlo tasoo korriin laga dareemaya taasoo ah mid ay ku tiirsanyihiin shacabka Soomaaliyeed ee dibadda jira sida shirkadaha taleefoonada mobilada iyo xarumaha idaacadaha gaarka loo leeyahay Maqayadaha internetka waxaa sidoo kale jira [[Koka koola]] ee caalami ah taasoo ku tusaysa taasoo ay ku kalsoon yihiin shirkadaha caalamiga ah marka la eego maalgashiga ee hadda Soomaaliya.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3865595.stm Ferrett Grant Coca-Cola Makes Somalia Return BBC News 2004]</ref> Sidaas daraadeed waxaa lagu tiriyaa shikadaha xawilaadda qaybaha ugu badan ganacsiga ee hadda jira, kuwaas oo sameeya ku shubista in ku dhow 2 Bilyan doollar sanadkiiba dalka gudihiisa iyagoo soo mariya xawilaadaha dibadda ee soomaalida dibadda<ref name="CIA2008"/> waxaana lagu tiriyaa shirkadaha aadka ugu dhaqdhaqaa badan qaybtaan shirkadahaan ma sameeyaan qaadista lacagta si xawilladaha khaashka ah waxaa ku xiran shirkaadaas shirkadda "Dahabshiil" oo xarunteedu tahay [[Hargaysa]] kuwaasoo ay ka shaqeeyaan in ka badan 1,000 soomaali waxay leedahay 40 laanmo dhamaan caalamka waxaa ka mid ah laanta [[Dubay]] iyo [[London]].<ref name="Forbes">[http://www.forbescustom.com/EmergingMarketsPgs/AbdirashidDualeInterviewP1.html Freeing Finance: If money makes the world go round, Dahabshiil CEO Abdirashid Duale makes sure it goes to the right people]</ref> Sida ay muujiyeen shirkado maraykan iyo shiine ah si isku mid ah inuu jiro dano muuqda ee ku saabsan macdanta ku jurta soomaaliya gaar ahaan soo saarista shidaalka waxaana taa cadeeyay shirkadda lagu magacaabo ''Range Resources'' ee maraykanka ah jiritaanka kayd badan oo shidaal ah dhulks maamul goboleedka [[Puntland]] lagu qiyaasan shan ilaa toban bilyan oo fuusto ee saliidda ceeriinka ah.<ref>[http://www.oilmarketer.co.uk/2007/07/18/exploration-rights-in-somalia-for-chinese-oil-giant-cnooc/ Exploration rights in Somalia for Chinese oil giant CNOOC Oilmarketer.co.uk 2009-02-25]</ref> ==Isgaarsiinta iyo warbaahinta== Waxaa sii kordhayay tobankii sano ee u danbaysay tiro badan Wargaysyada xarumaha Idaacadaha iyo Talefishinada kuwaas oo aan ku ekayn oo kaliya caasimadda, laakiin u gudbay magaalooyinka waaweyn. kuwaas oo qabsaday warbaahinta. kuma eka oo kaliya warbaahinta waxyba gaartay isgaarsiinta xarigga dhulka iyo midda xarig la' iyadoo ay korotay adeegsedeyaasha [[Internet]]ka shan sano gudaheed intii u dhaxeeysay [[2002]] iyo [[2007]] qiyaastii 44,900% iyadoo gaartay heerkii ugu sareeyay koritaanka afrika abid.<ref>[http://www.internetworldstats.com/stats1.htm#africa Internet Usage Statistics for Africa, Internetworldstats.com]</ref> Iyadoo ay ka wada hadlayaan shirkadaha guud ee ka shaqeeya [[Macluumaadka Teknolojiyadda]] suuq ka kooban nus malyan adeegsade internet. waxaa hadda laga helaa Soomaaliya 22 [[Bixiyaha Adeegga Internet]] waxaa dheeraad ah ilaa 234 [[Maqaayad Internet]] oo dalka ku faafsan taasoo sanadkiiba ku guulaysatay gaarsiinta 15.6%. waxaana hadda la suurta-galiyay isgaarsiin Internet ah dhanka [[Dayax Gacmeed]]ka gaar ahaan meelaha fogfog taas oo aan lahayn [[Codsi Talefon|Khad taleefan]] ama shabkad xarig la' ah. Waxay ka mid ah [[Qaramada Midoobay]] ama [[NGO|Heeyadaha aan dawliga ahayn]] Hay'adaha maaliyadda gaar ahaan shirkadaha xawila lacagta iyo maqaayadaha internetka waa kuwa ugu badan adeesiga shabakadda caarcaarada Internetka ee dalka. Waxaa lagu tiriyaa qaybta [[Codsi Talefon|Isgaarsiinta Talefonka]] ee internetka kuwa ugu badanq qayb ahaan koritaanka marka loo eego dhamaan qaaradda isla goobta iyadoo koraysa tirada [[Talefon Guri]] kuwaasoo sanadkii gaari kara 12.5% (hadda waxaa la helaa 100,000 khad talefon guri) markii la barbar dhigo dawladaha kale ee dhaca geeska afrika gaar ahaan bariga afrika si guud kuwaas oo dhib ku qaba xiridda khadka talefonka guriga sabab ka dhalatay burburin ulakac ah sicir barar ku yimid fiilooyinka maarta ah ee loo adeegsado galinta taleefonada dhulka. Waxaa xusid mudan gaarsiinta khad dhulka ah ee kuwa cusub ah ee cusub waxay qaadanaysaa saddex maalmood oo kaliya Soomaaliya laakiin waxay gaari kartaa sanado dheer dalka dariska la ah ee lagu magacaabo [[Kiinya]]. Waxaa lagu tilmaamaa qaybta isgaarsiinta ee xariga dhulka ah dalka waa qaybaha ugu wanaagsan marka loo eego qaarada Afrika kuwaas oo ay bixiyaan shirkado badan soona gudbiya adeeg heer sare ah waxaa ka mid ah la hadalka dibadda adigoo bixinaya 10 doollar oo kaliya, waxaa taa dheer Isgaarsiin xarig la' tasoo ay korortay koror aad u weyn tirada haysata ee shirkadaha adeega bixinta taleefonada xarig la' kaasoo gaaray 627,000 adeegsade. ==Ciidanka== Ciidanka somaliya waa kuwa igu awooda badan afrika waxa ayna la dagaalameen ciidankii itoobiya 1977 waxaan guuleestay ciidanka somaliya somaliya ciidankeeda wexee Ku bixisaa dakhli dhan 50 bilyan oo doolar waana ciida Ka daagalimi Kara cimila walba qaboow iyo kulee {{flag|Somalia}} Somalis 🇸🇴♥️♥️♥️♥️.!!` ==Beeyada== Soomaaliya waxaa hareeyay cimilo kulul oomane ah, halka uu gaarayo roobka da'a inta u dhexeysa sanadkiiba 10 20 iyo [[Inji]] halka ayna ka badnayn dhulka la beeri karo 2% bedka guud ee Soomaaliya, dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya wuxuu ahaa mid ku reebay raad xun Kaymaha, waxaa la jaray in badan oo geedahaas ah ujeedaduna waxay ahayd [[Dhuxul]] taas oo sababtay [[Abaar|abaar]]. Dawladdii Hantiwadaaga waxay samaysay qorshe ballaaran ee ah beerista dhir guud ahaan jamhuuriyadda taas oo loola jeeday '''Bacaad celin''' iyo ka hortagga saxaraha. waxaana la aas'aasay markii ugu horaysay hay'adda beeyada ee soomaaliya xilligii Hantiwadaaga taasoo loogu magac-daray "ECOTERRA Somalia" ee raacsan "Golaha Beeyada Soomaaliya" taasoo gacan ka gaysatay wacyi galint ku saabsan beeyada waxay kaloo samaysay dhaqaajinta barnaamijkii beeyada dhammaan qaybaha xukuumadda sidoo kale heeyadaha bulshada rayadka ah sidoo kale waxaa la aas'aasay "xarunta cilimi baarista iyo la socodka iyo dhowrista nolosha barriga" iyadoo loo marayo heeyada "ECOTERRA" caalamiga ah sanadkii [[1986]], waxaa faaiidadeeda la arkay [[1989]] halka ay ogolaadeen xisbiyada dalka xukuumadda dhammaan saxiixa xukuumadda soomaaliya heshiis "manuuciaya ka ganacsiga nuucyada sii baaba'ya" (CITES) taasoo waxaa markii ugu horreysay la mamnuucay ka ganacsiga [[Ilik|faanta]] [[Maroodi|maroodiga]]. Waxaa taa la socday u dhaq-dhaqaaqda iyo abaal marinta goldman ee beeyada {{en|Goldman Environmental Prize}} Faaduma Jibriil olo-oleynta bulshada ee ku wajahnayd ku wacyi galinta beeyada waxayna ka soo biloowday magaaladii ay ku dhalatay iyadoo isku duba riday guddiyo ilaaliya nolosha barriga xeebaha, waxay kaloo tababartay kuwaas oo u howl gali doona ilaalinta beeyada gaar ahaan meelaha dhuxuusha laga gubo. ==Dadka== Waxa uu gaarayaa dadka [[Soomaalida|Soomaaliya]] dega ilaa 12,832,017 qof, waana tiro aan la hubin waxaana la xisaabsada tirada dadka tii ay samaysay dawladdii Hantiwadaaga [[1975]], waxaa kale oo jira trakoob soo baxay [[2015]] oo qiyaas ah kaas oo ay soo bandhigtay Wasaarada Qorshaynta Soomaaliya waxaana lagu sheegay 12,316,895 qof suurtagal maaha in la ogaado tirakoobka rasmiga ah ee hadda taasoo ay sababtu tahay mujtamaca soomaaliyeed oo u badan [[Reer guuraa]] sidoo kale tira badan oo barakacayaal ah kuwaas oo ka cararay baahi ama dagaal sokeeye, sidoo kale waxaa kordhay tirada ku maqan qurbaha dagaalkii sokeeye dabadii taasoo hadana sabatay in ay dalka ka cararaan aqoonyahanadii soomaaliyeed una cararaan [[Bariga Dhexe]], [[Yurub]] iyo [[Woqooyiga Ameerika]]. Sinjiga ugu badan, oo ah 85% waa [[Soomaali]] iyadoo aay jiraan sinjiyo kale oo isku dardar ah kuwaas oo gaaraya 15%, waxaa ka mid ah: Baantuuga Gibilcadka Barawaani Baajuun, [[Hindi]], [[Iiraan]] waxaa kaloo jira kuwo ay dhaleen isticmaarka xilligii gumaysiga talyaaniga kuwaas oo lagu magacaabo Misyooni oo gaaraya 30 kun oo qof waxaa jiri kara dadyoow kale ee aan Soomaali ahayn oo iska tagay markii xoriyadda la qaatay [[1960]] horayna u raacan isticmaarkii. ==Luqadda== [[File:R.publication Somali language.jpg|thumb|center|196px|Daabacadaha [[Af Soomaali|Af-Soomaaliga]]<ref> '''[https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/ Buugag iyo Qormo Dhigashada… (Jw.org)] '''</ref>]] [[Af-Soomaali|Af-Soomaaliga]] waa Afka rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Soomaaliya waana Af-soomaaliga ([[Maay]] iyo [[Maxaa tiri]]), waa mid ka mid ah afafka [[Luqadaha Kushiitiga|Kushiitiga]] taasoo ah mid raacsan laan ka mid ah laamaheeda [[Afro-Aasiyatik|Afrika Aasiya]], kuwa ugu dhow Af-Soomaaliga waa Af-Cafarta taasoo looga hadlo [[Itoobiya]], [[Eratareya]] iyo [[Jabuuti]], sidoo kale [[Oramada]] taasoo iyana looga hadlo [[Itoobiya]] iyo [[Kiinya]]. Af-Soomaaligu waa tan ugu badan Afafka Kushitiga loogu qorista badanyahay sideedaba,<ref>[https://web.archive.org/web/20200327170337/http://www.springerlink.com/content/b14r67j54k377r7g/ A software tool for research in linguistics and lexicography: Application to Somali 2018-12-05]</ref> Waxaa jirtay daraasad cilmiyeed ku saabsan [[Af-Soomaali|Af-Soomaaliga]] kana horaysay 1900. ==Diinta== Muddaddii qadiimiga, Soomaalidda waxay ku baraarugsanaan jiray diinta [[Waaqiya]], laakin maanta, marka laga reebo in yar oo ka mid ah [[Soomaalida|shacabka soomaaliyeed]] dhammaantood waxay haystaam [[Islaam|islaamka]]<ref>[https://web.archive.org/web/20061214023655/http://www.mepc.org/workshops/popstat.asp Middle East Policy Council - Muslim Populations Worldwide 2018-12-05]</ref> badankood waa [[Ahlu sunno waljamaaca|sunno]] kuwaas oo haysta [[Madhabo|madhabka]] shaaficiyadda ]'<ref name="Mohamed Diriye Abdullahi">Mohamed Diriye Abdullahi, ''Culture and Customs of Somalia'', (Greenwood Press: 2001), p.1</ref> wuxaa lagu tilmaamaya dastuurka soomaaliya in ay diinta islaamku tahay diinta kaliya ee dalka ka jiri karta, shareecada islaamkuna tahay asalka. ==Ciidaha iyo fasaxyada rasmiga ah== {{Ciidaha Soomaaliya}} ==Dhaqanka== Soomaalidu waxay ku abtirsataa dhaqan fac weyn oo xeerar iyo qawaaniintiisa leh. Marka aad culuuntan dhaqanka qaarkood dhegeysato waxaad garan karaysaa baaxadda dhaqan cilmiyeysan ay laahaayeen Soomaalidii hore. Dhaqanka soomaaliyeed wuxuu isugu jiraa caadooyin waxyaabo la soo wariyay dhaqankaas oo ku kaydsan maskaxda waayeelka soomaaliyeed taasoo casriyo hore lagu dhaqmi jiray dhaqamada gudaha iyo dhaqamada dawlado kale keeneen soomaaliya waa mid ku salaysan taariikh sida [[Itoobiya]] [[Kiinya]], [[Yemen]] ,[[Hindiya]] iyo [[Iiraan]]. ===Miyuusigga=== Soomaaliya waxay uga duwantahay dunida inteeda kale iyadoo ah mid ka mid ah dawladaha Afrika taasoo shacabkeedu ka koobanyahay hal qomiyad waana [[Soomaali]] taasoo ka dhigtay in ay ka midaysan yihiin naaxiyadda muusikada guud ahaan dalka waana waxa ka caawiyay faafinta kooxada muusikada soomaaliyeed oo ay ka mid tahay kooxda "Waabari" iyo "Horseed" meela ka baxsan Soomaaliya qaar ka mid ah ayaa sameeyay laxan heesaa soomaaliyeed sida "[[Maryan Mursal]]" iyagdoo musikadii Soomaaliyeed qaybo kale oo reer galbeed ku dhexdartay. ===Fanka=== * Fanka soomaalida wuxuu u qaysanyahay: * Fan shaxaneed, sida farshaxanka – Sawirka – Far-guri – Injineernimo – Dhisme – Fanka dhismaha – Geeda qoris... * Fan ku luuqeen, Suugaan – sida Miyuusiga – Heesaha - Shineemda iyo masraxiyadda – Gabayga – Sheeko xiriirta... * Fan Cayaareed, sida qoobka cayaarka – Gamuuan tuurka – Indhe sarcaad – Shiribka – Jaandheerta – Dhaantada... Waa hab, [[gabay|abuurida]], qurxinta, habaynta iyo soo bandhiga [[hees|heesaha Soomaalida]], [[ruwaayad]]aha iyo [[majaajilo]]oyinka u dhaqanka ah [[dadka Soomaalida]] ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan [[Bariga Afrika]]. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah [[Suugaan|Suugaanta Soomaalida]]. Sidoo kale, dadka ku hadla [[Af Soomaali]]ga waxay leeyihiin [[fan]] aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyaabo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah [[qaaci|heesaha qaaciga]], [[qaraami]]ga, heesaha jaaska, [[ruwaayad]]aha, [[majaajilo]]yinka, [[filim]]aanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada [[Soomaaliga]]. ===Cunto karinta=== [[file:Somali food.jpg|thumb|196px|nuucyada kala gadisan ee [[Cunto kariska soomaalida|Cunto]].|alt=]] Cunto kariska Soomaalida wuu kala gadisanyahay meel walbo meesha kale sidaa daraadeed inuu ka mid yahay waxyaabaha muhimka u ah soomaalida in laga heli karo meel kasta ee dalka ka mid ah cunto [[Xalaal]] ah sida ay qabto diinta islaamka sida in aysan dhici karin wax ay ku jiraan xedha doofaarkaama [[Hilib]] [[Doofaar]] sidoo kale ma laga yaabo in laguu keeno [[Cabitaan]] alkolo ah nuucyadii kala duwan, sidoo kale lagama cuno bakhtiga, ama dhiiga la fariisiyay. Soomaaliya waxaa laga qadeeyaa kowda wixii ka dambeeya duhurka dabadii laakiin inta lagu guda jiro bisha [[Ramadaan]] waxaa la cunayaa Marka ay dhamaato salaadda taraawiixdataasoo xitaa gaadhi karta kow iyo tobanka fiidnimo. waxaa la cunaa "Cambuulada" oo ugu badan bisha Soomaaliya taasoo laga cuno dhammaan dalka, waxaa la kariyaa marka hore cambuulada, taasoo meelaha qaar looga yaqaan digir ([[Af-Soomaali]]: digir), muddo gaarsiisan shan saacadood oo xidhiidh ah dab yar oo khafiif ah si ay u noqoto mid bisil. Waxaa kale oo jirta [[Muufo]] taasoo ka samaysan [[Galley|Ganleey]] la shiiday kadibna la cajiimay laguna dubay [[Tinaar]], waxaa qaabkaas oo kale loo sameeyaa [[Sabaayad]] waxay kaga duwantahay dubista. ==sidoo kale fiiri== * [[Soomaali luqadda dhegoolaha]] * [[Somaliland]] * [[Djibouti]] * [[IGAD]] * [[Diinta Soomaalida]] ==Xogta== {{reflist}} ==Daabacado kale== <div class="mw-content-ltr"> * Hadden, Robert Lee. 2007. [http://handle.dtic.mil/100.2/ADA464006 "The Geology of Somalia: A Selected Bibliography of Somalian Geology, Geography and Earth Science."]{{Dead link|date=Bisha Koobaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Engineer Research and Development Laboratories, Topographic Engineering Center, Alexandria, VA. Abstract. * Hess, Robert L. ''Italian Colonialism in Somalia''. Chicago: University of Chicago, 1966. *Fitzgerald, Nina J. ''Somalia''. New York: Nova Science, Inc., 2002. * Lewis. I.M. ''Pastoral Democracy: A study on Pastoralism and Politics among the Northern Somali clans''. Ohio: Ohio University Press, 1958. ISBN 978-3-8258-3084-7. * Mwakikagile, Godfrey. ''The Modern African State: Quest for Transformation'', Chapter Four: Somalia: A Stateless State - What Next?, pp.&nbsp;109–132, Nova Science Publishers, Inc., Huntington, New York, 2001. * Tripodi, Paolo. ''The Colonial Legacy in Somalia''. New York: St. Martin's P Inc., 1999. </div> ==Linkiyo banaanka ah== ; Xukuumadda * [http://www.tfgsomalia.net Websitkii dawladdii federaalka ku meel gaarka ahayd] {{Wayback|url=http://www.tfgsomalia.net/ |date=20190924214612 }} * [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/somalia.html Raysulwasaaraha iyo liiska wasiirada] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/somalia.html |date=20120926194338 }} * [https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/iimaan-run-ah/iimaanka-runta-ah-muxuu-yahay/ Soomaali: Iimaan Run ah Waa Waddada Nolol Farxad Leh] ;Macluumaad guud * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html Bogga Soomaaliya ee buugga ''World Factbook'' Sirdoonka Maraykanka] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html |date=20160701194614 }} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/somalia.htm Maktabadda jaamacadda koloraado] * [http://en.wikivoyage.org/wiki/Somalia Hagista safarka ee soomaaliya (Af-Ingiriis) ee websiteka ''Wikivoyage''] ;Warbaahin * [http://allafrica.com/somalia/ Wararka ugu doorka roon ee doomaaliya] websiteka ''allafrica.com'' * [http://www.irinnews.org/Africa-Country.aspx?Country=SO IRIN Somalia] Wararka iyo hubinta warsaxaafadeedka ee ku saabsan arrimaha bini aadamnimo ee soomaaliya ;Kuwo kale {{col-begin}} {{col-1-of-2}} * [http://www.icrc.org/Web/Eng/siteeng0.nsf/htmlall/somalia Hay´adda laanqeerta cas ee Soomaaliya] * [http://www.somaliaonline.com/ Somalia Online] * [http://www.somalilink.com/ The Somali Link] * [http://education.nairobi-unesco.org/ Xafiiska UNESCO ee nairobi ee quseeya waxbarashada Soomaaliya] {{col-2-of-2}} * [http://education.nairobi-unesco.org/PDFs/somalia.pdf Xafiiska UNESCO ee Nairobi barnaamijyafa tacliinta ee dhammaan 2015 - Soomaaliya] * [http://www.kataaib.net Websiteka Mustaqbalka umadda Soomaaliyeed] {{Wayback|url=http://www.kataaib.net/ |date=20081028004403 }} * [http://www.mapsyou.com/mapsFrame.aspx?p1=117 Khariidada ee websitka ado] {{Wayback|url=http://www.mapsyou.com/mapsFrame.aspx?p1=117 |date=20090114115414 }} * [http://www.jaallesiyaad.com Websiteka rasmiga ah ee taariikhda gaarka ah Madaxweyne Syd. Barre] {{col-end}} {{Jiho | Woqooyi Galbeed = {{flag|Djibouti}} | Woqooyi = {{flag|Yemen}} • ''[[Gacanka Cadmeed]]'' | Woqooyi Bari = ''[[Gacanka Cadmeed]]'' | Galbeed = {{flag|Ethiopia}} | Magaca = {{flag|Somalia}} | Bari = ''[[Badweynta Hindiya]]'' | Koofur = ''[[Badweynta Hindiya]]'' | Koofur Galbeed = {{flag|Kenya}} | Koofur Bari = ''[[Badweynta Hindiya]]'' }} {{coord|02|02|N|45|21|E|type:Soomaaliya | display=title}} {{Maqaal Xul Ah|subst=4928983 |Taariikh=26 Diseember 2015}} {{Portal bar|Soomaaliya}} {{Dalalka Afrika}} {{DEFAULTSORT:Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya|*]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah midowga afrika]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah jaamacadda carabta|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah ururka iskaashiga islaamka|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka ugu horumarka liita|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah qaramada midoobay|Soomaaliya]] [[Category:Geeska Afrika|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka dhaca badweynta hindiya|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka iyo meelaha looga hadlo af-soomaaliga|Soomaaliya]] [[Category:Jamhuuriyadaha]] [[Category:Wadamada Afrika|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka federaalka ah|Soomaaliya]] [[Category:Mustacmarado hore ee talyaaniga|Soomaaliya]] __INDEX__ btx391rroi1rt8gfbfvn3fynhw4vukl 239045 239041 2022-08-02T06:43:21Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:Soomaaliya}} {{pp-vandalism|small=yes}} {{pp-move-indef}} {{Coord|10|N|49|E|display=title}} {{Infobox country | conventional_long_name = Soomaaliya | common_name = Somalia | native_name = Federal Republic of Somalia</br>جمهورية الصومال الفدرالية | image_flag = Flag of Somalia.svg | image_coat =Coat of arms of Somalia.svg | national_anthem = "{{lang|so|[[Qolobaa Calankeed]]|italic=no}}"<Br><center>[[File:Somalian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga]]</center> | image_map = Somalia (orthographic projection).svg | map_caption = Meelaha ay maamusho Dowlada Somalia waxaa lagu muujiyay cagaar madow ah; meelaha ay maamusho dowladda somaliland waxaa lagu muujiyay cagaar khafiif ah. Soonayaasha la maamulaayo waa mida waqtigaan xaadirka.<!-- Parameter is earmarked for text description of location of country per [[Template:Infobox_country#Syntax]]. --> | image_map2 = Somalia - Location Map (2011) - SOM - UNOCHA.svg | capital = [[Muqdisho]] | coordinates = {{Coord|2|2|N|45|21|E|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = {{hlist|[[Af-Soomaali|Soomaali]] | [[Af-Carabi|Carabi]]}} | languages_type = Afafka qalaad | languages = {{hlist|[[Af-Ingiriisi|Ingiriis]]|[[Af-Taliyaani|Talyaani]]<ref>[https://www.ethnologue.com/language/ita ethnologue.com]</ref><ref>[http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?page=country&category=&publisher=&type=LEGISLATION&coi=SOM&rid=456d621e2&docid=4795c2d22&skip=0 Scuola media di Mogadiscio]</ref>}} | religion = [[Islam]] | demonym = [[Soomaalida]] | government_type = [[Federation|Federaal]] [[Baarlamaanka Jamhuuriyadda]] | leader_title1 = [[Madaxwaynaha Soomaaliya|Madaxweynaha]] | leader_name1 = [[Hasan Sheekh Maxamuud]],[[PDP]] | leader_title2 = [[Ra'iisul wasaarayaashii Soomaaliya|Raiisul wasaaraha]] | [[Mohamed Hussein Roble]] | legislature = [[Baarlamaanka Dowlada Fadaraalka||Baarlamaanka Federaalka]] | sovereignty_type = [[Taariikhda Soomaaliya|Samaynta]] | established_event9 = [[Boqortooyada Ingiriiska Somaliland]] | established_date9 = 1884 | established_event10 = [[Boqortooyada Talyaaniga Somaliland]] | established_date10 = 1889 | established_event11 = ka xoroobay [[Boqortooyada Talyaaniga]] | established_date11 = 1 Juulyo 1960 | established_event12 = [[Qaraarka Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay 141|Qaraarka Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]] ogolaashaha [[Qaramada Midoobay]] | established_date12 = 20 Sebteembar 1960 | established_event13 = [[Dastuurka Soomaaliya|Dastuurka hadda]] | established_date13 = 1 Agoosto 2012 | area_km2 = 637,657 | area_rank = 43rd <!--should be same as listed on [[List of countries and dependencies by area]]--> | area_sq_mi = 246,200 <!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | percent_water = | population_estimate = 11,031,386 | population_estimate_year = 2017 | population_estimate_rank = {{smaller|76th}} | population_density_km2 = 19.31<ref>[https://web.archive.org/web/20161003235053/http://somalia.unfpa.org/sites/arabstates/files/pub-pdf/Population-Estimation-Survey-of-Somalia-PESS-2013-2014.pdf UNFPA Somali Population Survey 2014]. Somalia.unfpa.org (6 April 2014). Retrieved 6 October 2016.</ref> | population_density_sq_mi = 41.73 <!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | GDP_PPP = [[United States dollar|US$]] | GDP_PPP_year = 61 | GDP_PPP_rank = 75 | GDP_PPP_per_capita = [[Dollarka maraykanka|US$]]3077.23 | GDP_PPP_per_capita_rank = 100 | GDP_nominal = [[Dollarka maraykanka|US$]]8.7 Billion Dollars | GDP_nominal_year = | GDP_nominal_rank = {{smaller|114th}} | GDP_nominal_per_capita = [[Dollarka maraykanka|US$]]2716 | GDP_nominal_per_capita_rank = {{smaller|133rd}} | Gini = <!--number only--> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = <!--number only--> | HDI_year = 2023 | HDI_change = <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = | HDI_rank =153 | currency = [[Shilin Soomaali]] | currency_code = $1=100 SOS | time_zone = [[Waqtiga Bariga Afrika|EAT]] | utc_offset = +3 | utc_offset_DST = | time_zone_DST = | date_format = dd/mm/yyyy | drives_on = right | calling_code = [[Lambarka Taleefoonada Soomaaliya|+252]] | cctld = [[.so]] | today = |leader_name2=[[Maxamed Xuseen Rooble]]}} '''Soomaaliya''' ({{lang-en|Somalia}}, [[Carabi|Af Carabi]] الصومال), sida rasmiga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya''' ({{lang-en|Federal Republic of Somalia}}) (waxaa hore loo oran jirey [[Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya]] xiligii hore ee Hantiwadaaga), oo sii dhaxal ahaana loo yaqaano '''Soomaal''' waa [[Dowlad]] iyo wadan dhacda [[Geeska afrika|Geeska Afrika]] ama Foolalka [[Afrika]] ee kasii socda [[Marinka Gardafuul]]. Wuxuu ka kooban yahay maamul goboleedyo sida [[Puntland]], [[Jubaland]], [[Galmudug]], [[Hirshabeelle]], [[Koonfur Galbeed]]. Waxaa ka xiga bariga [[marinka Gardafuul]] iyo [[Seyshelles]], iyo [[Soqotra]] iyo [[badda Soomaal]], koofuurna [[Kenya]]. Waxaa ku nool dad [[Faanyahan]] ah, iyo dadka [[Dhul-hoos Bari Kushiitik]] ah. Waxaa dawlada Soomaaliya ka horeeyay boqortooyada [[Diiriye Guure]]. Juquraafi ahaan [[Kiinya]] Koofur galbeed, iyo [[Gacanka Cadmeed]] woqooyiga iyo [[Marinka Gardafuul]] bariga iyo [[Itoobiya]] galbeedka. Waxay leedahay xad badeedka ugu dheer qaaradda Afrika. Waxaa kala duwan qaabka dhulka kuwaas oo kala ah [[Buur|Buuro]], [[Dul]] iyo [[Bannaan]]. Cimiladeeda oo ah lama degaan kulul dhamaan sanadka iyada oo ay jiraan xoogaa dabaylo xilliyeed iyo roobab aan joogto ahayn. [[File:ShenDuGiraffePainting.jpg|thumb|right|250px|]] [[File:Somalia scramble for africa period geledi hobyo huwan, Diiriye Guure kingdom.png|thumb|right|195px|]] [[File:Somshil5r.jpg|thumb|right|195px|]] [[File:Hassan_Sheikh_Mohamud-vf.jpg|thumb|right|195px|]] Soomaaliya xilliyadii hore waxay ahayd meelaha ugu muhiimsan [[Ganacsi|ganacsiga]] caalamiga ah ee ka dhexeeyay dawladihii hore ee caalamka. Xilli ay ahaayeen Badmareenada iyo ganacsatada Soomaaliyeed kuwo dhoofiya [[Luubaan]]ta iyo [[Malmal]]sha taasoo ka dhignayd kuwo u soo saari jiray [[Masar|Masartii hore]], Fiiniqiyiintii, Maysuuniyiintii iyo Baabil taasoo isku xiri jirtay dhammaan gaadiidka Awrta ama [[Geel]]a ganacsiga Soomaaliyeed waxay la wadaageen [[Soomaalida]] xiriir ganacsi.<ref>Phoenicia pg 199</ref><ref>The Aromatherapy Book by Jeanne Rose and John Hulburd pg 94</ref> Sida ay la tahay in badan oo taariikhyahano ah iyo kuwa dhiga taariikhda, waxay cadeeyeen Soomaaliya in ay tahay meesha lagu tilmaamay dhukii Buntiga ee hore taasoo la lahayd xiriir wanaagsan Faraaciintii [[Masar]] gaar ahaan xilligii [[Fircoon]] "saaxuurac" ee ka midka ahaa boqoradii [[Masar]] casrigii Dawladdii hore, iyo boqortooyadii "Xatshabsuut" ee ka mid aheeyd boqoradii qoyskii reer masar ee sideed iyo tobanaad casrigii dawladda cusub.<ref>Egypt: 3000 Years of Civilization Brought to Life By Christine El Mahdy</ref><ref>Ancient perspectives on Egypt By Roger Matthews, Cornelia Roemer, University College, London.</ref><ref>Africa's legacies of urbanization: unfolding saga of a continent By Stefan Goodwin</ref><ref>Civilizations: Culture, Ambition, and the Transformation of Nature By Felipe Armesto Fernandez</ref> Waxaa loo malaynayaa arrinkaas dhismeyaasha Ahraamta iyo Macbadyo iyo dhismeyaal ee lagu dhisay Garanayt iyo Shiil Cad taasoo loo malaynayo waqtigeeda isla xililligaas una dhigma kuwa la midka ah ee dhismeyaashii msar.<ref>Man, God and Civilization pg 216</ref> sidoo kale xilliyadii hore, waxaa tartamayay dawlado kuwaasoo isku dayay in ay xiriir la yeeshaan dadyoow deganaa dhuka Soomaaliyeed sida jasiiradda xaafuun raas casayr iyo Malaw iyo Mareeg iyo dariskooda Boqrtooyadii Saba iyo Arshek iyo Boqortooyadii Aksam ee ku salaysan ganacsi iyo qaybo ka mid ah boqoro ka jiray Hindiya iyo [[Giriig]]a iyo Roomaanka.<ref>Oman in history By Peter Vine Page 324</ref> Markii ay ka soo if baxday diinta islaamka meel ku beegan geeska AfricaSoomaaliya [[Baddacas|Badda cas]] waxay soo qaateen ganacsatada iyo badmareenada soomaaliyeed ee aadi jiray Jasiirad la mooda carbeed diinta Islaamka taasoo ka dhalatay macaamilka ay la lahaayeen [[carabta]] Muslimka ah. Hijrooyinkii ay sameeyeen dad saxaabada ka mid ah meelo badan oo dunida muslimka ah qarniyadii hore ee diinta islaamku faafaysay ayaa waxay sahashay in ay soomaalidu qaadato diinta islaamka si nabad ah macalimiin Soomaaliyeedna ayna barayeen dadka, waxaa ka dhismay dhulka Soomaaliyeed dawlado iyo magaalooyin islaami ah sida magaalooyinka [[Muqdisho]], [[Baraawe]], [[Mareeg]] iyo [[Marka]], taasoo ahayad qayb ka mid ah ilbaxnimadii Soomaalida. Waxaa loo yaqiin magaalada muqdisho ''"Magaaladii Islaamka"''<ref>Society, security, sovereignty and the state in Somalia – Page 116</ref> Waxaa la joogay ganacsiga [[Dahab|dahabka]] ee ku taal [[Bariga Afrika]] qarniyo badan.<ref>East Africa: Its Peoples and Resources – Page 18</ref> iyo [[Casriyadii dhexe]], Boqotooyooyin Soomaaliyeed baa la wareegay wadooyinkii ganacsiga sida [[saldanadii Ajuuraan]] taasoo xukumaysay dhulka intii u dhexaysay qarniyadii laba iyo tobanaad ilaa todoba iyo tobanaad ciise dabadii taasoo alliftay hindisaha cilmiga dareeraha dheqdheqaaqa iyo dhismeyaasha darbi difaaca,<ref>Shaping of Somali society Lee Cassanelli pg.92</ref> Sidoo kale [[saldanadii Cadal]] taasoo [[Imaam Axmed Guray]] waa ciidankii ugu horeeyay afrika ee adeegsada Madfac dagaalkii lagula jiray xabashida<ref>Futuh Al Habash Shibab ad Din</ref> intii u dhexaysay sanadihii [[1529]] ilaa [[1543]], sidoo kale qoyskii Goonroon taasoo xukumi jirtay magaalada Laamu ee xiriirka la lahayd saldanada cumaan ee iyana hoos imaan jirtay [[Cusmaaniyiinta]] kaasoo ka qaadi jiray Jizyo [[suldaan axmed yuusuf]], suldaankii afaraad ee Ajuuraan kaasoo xukumayay intii u dhexaysay [[1848]] ilaa [[1878]].<ref>Sudan Notes and Records – Page 147</ref> Qarnigii sagaal iyo tobanaad kadib [[kulankii Baarliin 1884]], boqortooyooyinka yurub waxay u soo direen cidmadooda Baragiga Afrika Si ay dhulkaas caalamka istiraatiijiga u ah u qabsadaan taasoo kaliftay in [[Diiriye Guure]], aasaasihii dawladdii daraawiishta in uu ciidamo soomaali ah ka soo usruusado geeska afrika oo dhan waxay ahayd inta taariikhda la ogyahay is hortaag kii ugu weynaa ee lagu sameeyo Isticmaarka.baraawe Waxaa u suurta gashay Soomaalida ugu horayn ka hortagga Soomaalida.<ref>Politics, language, and thought: the Somali experience – Page 135</ref><ref>Africa report pg 69</ref><ref>Essentials of geography and development: concepts and processes By Don R. Hoy, Leonard Berry pg 305</ref><ref>Encyclopedia of African history – Page 1406</ref> dawladii boqortooyada Diiriye Guure waxay iska caabiyeen [[Ingiriiska]] afar mar oo isxigta waxaana lagu qasbay in ay dib ugu gurato dhanka xeebaha. waxay jabtay boqortooyda [[Diiriye Guure]] [[1920]] kadib adeegsigii Ingiriiska uu adeegsaday diyaaradaha intii dagaalka lagu jiray duqaynta [[taleex]] caasimadda ciidankii [[Diiriye Guure]] iyo dhamaan dhulkii [[Diiriye Guure]] waxaa la wareegay ciidmadii gumaysiga Ingiriiska. Sidoo kale [[Talyaaniga]] wuxuu la kulmay iska caabin kaga imaanaysay salaadiin Soomaaliyeed mana uwada suurta galin in uu wada qabsado qaybo ka mid ah dalka ee hadda loo yaqaan Dawladda Soomaaliya marka laga reebo xilligii fajiistaha dabayaaqadii sanadkii [[1927]] waxayna haysteen ilaa [[1941]] kaasoo lagu bedelay xukunkii ciidmada ee Ingiriiska. Woqooyiga Soomaaliya wuxuu sii ahaaday mustacmarad Ingiriis ah halka koofurta Soomaaliya isku bedeshay dawlad madax bannaan laakiin ay la socoto wasaayad ilaa laga gaaro midayntii labada gobol [[1960]] kuma midoobeen magaca Jamhuuriyadda Soomaaliya. [[File:Somrepitu.jpg|thumb|right|195px|]] Soomaaliya waxay xubin ka noqotay [[Jaamacada Carabta]] sanadii [[1974]]. sidoo kale Soomaaliya waxay xiriir fiican la samaysatay dadlalk afrika, waxay ka mid ahayd dawladihii aasaasay [[Midowga Afrika]], waxay taageeri jirtay ANC ee [[Koonfur Afrika]] kana soo herjeeday nidaamkii ''Apartheid'' ee cunsuriga ahaa<ref>[http://www.anc.org.za/ancdocs/anctoday/2007/text/at01.txt ANC Today Volume 7, No. 1, 12-18 January 2007]</ref> waxay kaloo taageertay Soomaaliya dagaalyanada [[Eratareya]] intii ay ku jirtay Eretariyiinta dagaalkii looga soo horjeeday [[Itoobiya]].<ref>Superpower diplomacy in the Horn of Africa – Page 22</ref> Iyadoo ka mid ah Dawladaha Islaamiga hadana Soomaaliya waxay ahayd aasaasayaashii [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] sidoo kale waxay xubin ka ahayd [[Qaramada Midoobay]]. Soomaaliya iyadoo dhibaato kala kulantay [[Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya]] iyo deganaasho la'an ku baahday gudaha, waxay ku guulaysatay abuurista Suuq xor ah kana sareeya inbadan ee nidaamayada dhaqaale ee Afrika kale sida ay sheegtay daraasad ay sameeysay qaramada midobay.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=25433&Cr=Somalia&Cr1= UN news center. Somalia economy stronger than others in Africa, UN-backed meeting says]</ref> ==Taariikh== {{Faahfaahin|Taariikhda Soomaaliya}} *Calanka Soomaalida *Calanka Itaalyaaniga *Calanka United Nations Trusteeship]] {{Taariikhda Soomaaliya}} === Casrigii wixii ka horeeyay taariikhda === Dadka waxay yimaadeen dhulka Soomaaliyeed Casrigii dhagxaanta, taasoo loo celinayo sawirada lagy hardhay darbiyada godoka woqooyiga Soomaaliya sanadihii 9000 CH. gododkaas waxaa ugu caansan "Laas Geel" oo ku taal meel u dhow [[Hargaysa]] taasoo lagu arkay darbiyada mid ka mid ah kuwii ugu horeeyay ee waxa darbiyada lagu sawiray ah qaaradda afrika. sidoo kale awaxaa la helay qoraallo ku hoos qoran sawirada ama darbiyada si guud laakiin Culimada Raadraaca uma suuta galin in ay aqoonsadaan sumadaha luqadaas ama qoraalladaas marka laga reebo.<ref>Susan M. Hassig, Zawiah Abdul Latif, ''Somalia'', (Marshall Cavendish: 2007), p.22</ref> Intii lagu jiray [[Casrigii dhagaxa]] waxaa soo baxay ilabaxnimo ka jirtay meela ku dhowdhow magaalada hargaysa. Sidoo kale waxaa la helay waxa ku tusaya meel qabuuro lagu sameeyay Janaaso ee geeska afrika taasoo laga helay Soomaaliya taasoo loo malaynayo taariikhdeeda afar kun sano CH. Sidoo kale waxaa qalab laga soo saaray meesha "Galiilow" ee taariikhiga ah woqooyiga Soomaaliya taasoo ah isku xiraha Bari iyo Galbeed intii lagu jiray qarniyadii ugu horeeyay ee dadka dhulka ugu soo horeeyay.<ref>Prehistoric Implements from Somaliland by H. W. Seton-Karr pg 183</ref> [[File:Mogadishustadium.jpg|thumb|195px|alt=cecafa International Stadium |cecafa international stadium]] == Qarniyadii hore iyo waagii Diiriye Guure == Baydka [[Gunbur|pyramidical]] dhismayaasha, [[ Mooshin|mausoleums]], magaalooyinkii baabba'ay, oo derbiyadeeda dhagax, sida [[Wargaade Wall|Wall Wargaade]], waa caddayn ilbaxnimada duug ah in hal mar soo halgamay ee Jasiiradda Soomaali.<ref name="Nthos">[https://books.google.com/?id=FlL2vE_qRQ8C Njoku Raphael Chijioke The History of Somalia ABC-CLIO, 29–31]</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=RO4kS1IR71sC Dalal Roshen, The Illustrated Time History of the World, 2011, The Rosen Publishing Group, 131]</ref> Ilbaxnimadani waxay ku raaxaysatay xidhiidh ganacsi oo ay la lahayd [[ Masar qadiimiga ah|Masar qadiimiga ah]] iyo [[ Mycenaean Griiga|Mycenaean Giriig]] ilaa qarnigii labaad ee sano ka hor, iyagoo taageeraya fikirka ah in Soomaaliya ama gobollada ku dhow ay ahaayeen meesha [[Dhul Udug|Dhulkii]] hore [[Dhulkii punt|ee Punt]]. <ref name="Nthos" /><ref>[https://books.google.com/?id=1E13DorsFMEC Abdel Monem A. H. Sayed|first=Zahi A. Hawass (ed.), Egyptology at the Dawn of the Twenty Century: Archaeology, 2003, American Univ in Cairo Press, P 432–433]</ref> Puntites waxay ka ganacsan jireen [[malmal]], udgoon, dahab, alwaax, lo'di gaaban, fool maroodi iyo [[Uunsi|frankincense oo ay]] la galeen Masriyiintii, Fenisiyiinta, Baabuloonkii, Hindiya, Shiinaha iyo Roomaaniya iyagoo adeegsanaya dekedohooda ganacsi. Safarkii Masaarida u diray [[Sideed iyo tobnaad Masar|Boqortooyada 18-aad ee]] Boqortooyada [[Hatshepsut]] ayaa lagu duubay macbudyada ku yaal [[Deir el-Bahari]], xilligii boqornimadii Boqorka Puntite Parahu iyo boqoradda Ati.<ref name="Nthos" /> Sanadkii 2015kii, falanqayn gaar ah oo ku saabsan tuugadii hore ee duullaanka Punt ee loo keenay Masar hadiyado ayaa muujinaya in muunadani ay u badan tahay inay ka soo jeedaan dhul ku yaal bariga Soomaaliya iyo dariiqa Eritrea iyo Ethiopia. The '''[[Dhulkii punt|Land of Punt]]''' ( [[Luqada Masaarida|Masri]] : ''pwnt'' ; [[Luqada Masaarida|akhrinta]] kale [[Luqada Masaarida|ee loo yaqaan ']] '''Egiptological''' [[Luqada Masaarida|akhrin']] '''Pwene''' ( '''t''' ) , ku dhawaaqida / pu: nt /) waxay ahayd boqortooyo qadiim ah. Lammaane uu ganacsi ee [[Masar]], waxaa lagu yaqaan soo saarka iyo dhoofinta [[Dahab|dahabka]], beduliyum Beeyada, blackwood, haabniim, foolka maroodiga iyo xayawaanka duurjoogta ah. Gobolka waxaa lagu yaqaanaa diiwaannada qadiimiga ah ee Masaarida ee socodsiinta ganacsiga.  Waa macquul inay u dhigantaa [[Opone]] [[Dhulbaxsinta Afrika|geeska Afrika]], oo markii dambe loo yaqaanay Gariiggii hore, halka qaar ka mid ah culimada Baybalka ay ku tilmaameen dhulka kitaabiga ah ee Put ama Havilah. Soomaliya qayb ka mid ah uu ahaa [[Soomaali magaalo-goboleedyada]] in ku hawlan shabakad ganacsi faa'iido badan xira [[Soomaalida|Soomaali]] baayacmushtariyaasha la [[Phenicia|Foynike]], [[Boqortooyada Ptolemaic|Ptolemic Masar]], [[Giriiga|Greece]], [[Parthia|Parthian Faaris]], [[Reer Sabaay|Saba]], [[Nabataea]] iyo [[Boqortooyada Roomaanka]] . Badmaaxiinta Soomaaliyeed ayaa adeegsaday markabkii hore ee badda Soomaaliya ee loo yaqaan ' ''[[Beden|sariirta'<nowiki/>]]'' si ay xamuulkooda u qaadaan. <ref name="ReferenceA">Journal of African History pg.50 by John Donnelly Fage and Roland Anthony Oliver</ref> ''[[Beden|<nowiki/>]]'' <br /> ===Waagii Diiriye Guure iyo casrigii cusbaa boobkii afrika=== Ay sii hayo xilliga wasaayada Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya laakiin ay la socoto ilaalin caalami ah ee adag taasoo shuruud looga dhigay in Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya la siiyo xorriyad buuxda taban sano gudahood;<ref name = "Zolberg"/><ref name=Gates1999>Gates, Henry Louis, ''Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience'', (Oxford University Press: 1999), p.1749</ref> halka uu sii ahaanayo [[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] maxmiyad Ingiriis ah ilaa laga gaaro [[1960]].<ref name=Tripodi1999>Tripodi, Paolo. ''The Colonial Legacy in Somalia'' p. 68 New York, 1999.</ref> Iyadoo ay jirtay haysashada Talyaaniga Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya kana haysata ogolaasho qaramada midoobay, laakiin xilligaas wasaayada waxay siisay soomaalida khibaradihii loo baahnaa iyo bisayl siyaasadeed iyo awood isxukun waana tusaale aya waayeen reer woqooyiga kuwaas oo markii dambe la midoobay koofurta. Iyadoo ay isku dayeen masuuliyiinta mustacmaradaha Ingiriiska bartamihii soddomeeyadii qarnigii tagay wax ka qabashada xaaladda horumarin la'aneed ee ka jirtay mustacmaradaha Ingiriiska ee Afrika, masuuliyiinta Ingriiska dhammaan isku dayadaas waxay ku dhamaatay fashil waxay sii ahaadeen mustacmaradaha Ingiriiska guud ahaan qaybta woqooyi ee Soomaaliya gaar ahaan kuwo isku mid ah marka laga hadlayo Siyaasadda Dhaqaalaha Bulshada taasoo noqon kartay mid saamayn jirta ku leh in badan oo caqabado ah taasoo soo if baxday markii la gaaray isku darka dalka oo hal maamul leh.<ref name=ChapinMetz>[http://countrystudies.us/somalia Helen Chapin Metz, ed. Somalia: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1992.]</ref> Waxaas oo dhan iyadoo ay dhaceen, Ingriisku wuxuu ku dhaqaaqay in uu culays ka soo saaro xulufadii kula jirtay dagaalkii labaad ee aduunka<ref name="Federal">Federal Research Division, ''Somalia: A Country Study'', (Kessinger Publishing, LLC: 2004), p.38</ref> in la siiyo meel gaar ah waa mid ka mid ah meelaha daaqsinka leh ee muhimka ah waxayna ahayd maxmiyad ay u saxiixday boqortooyada Ingiriiska lana saxiixatay Abasiiniya intii u dhexaysay sanadihii [[1884]] iyo [[1886]], ee gobolka [[Soomaali Galbeed]] oo ay degto Soomaalida Waxayna ka mid ahayd heshiisyo kale ay saxiixday Ingiriiska [[1897]] kaasoo dhigaya in lagu wareejiyo [[Itoobiya]] boqorkii Mililiq labaad taasoo oo uga badashay ciidamada Ingiriiska in laga caawiyo soo afjaridda iska caabinta kaga imaanaysa qabiillo Soomaaliyeed<ref name=Laitin1977>Laitin, David D., ''Politics, Language, and Thought: The Somali Experience'', (University Of Chicago Press: 1977), p.73</ref> billoowgii [[Dagaalkii Labaad ee Aduunka]]. Iyadoo ay jirtay in Ingiriisku ku daray shuruud ah in qabiilada reer guuraaga ah ee Soomaalida siiso isxukun laakiin Itoobiya isla markiiba waa ay qabsatay meelahaas،<ref name="Zolberg">Zolberg, Aristide R., et al., ''Escape from Violence: Conflict and the Refugee Crisis in the Developing World'', (Oxford University Press: 1992), p.106</ref> Ingriiska wuxuu u soo bandhigay Itoobiya sanadii [[1956]] in uu ka iibsado dhulkii dhulkii uu horay ugu wareejiyay<ref name="Zolberg"/> laakiin dhandhiggaas waxaa lagala horyimid diidmo ah in aysan aqbali karin Itoobiya. Habkaas oo kale, Ingiriisku wuxuu ku wareejiyay <ref>Francis Vallat, ''First report on succession of states in respect of treaties: International Law Commission twenty-sixth session 6 May-26 July 1974'', (United Nations: 1974), p.20</ref> NFD {{En|Northern Frontier District}} taasoo ay degaan Soomaalida [[Kiinya]] waxayna dhegaha ka furaysatay aftidii horay looga qaaday gobolkaas taasoo cadaynaysay ku biirista Jamhuuriyadda Soomaaliya ee cusub.<ref>David D. Laitin, ''Politics, Language, and Thought: The Somali Experience'', (University Of Chicago Press: 1977), p.75</ref> Sanadii [[1958]], waxaa la sameeyay [[Jabuuti]] ee dariska ah, taasoo loo yaqiinay magaca ah Dhulka Faransiiska ee Soomaaliya waqtigaas, afti meesha ay aadayaan ah in ay Soomaaliya inteeda kale ku biiraan ama faransiiska uu sii hayo, natiijadiina waxay nqotay in uu faransiiska sii hayo uuna ilaaliyo. waxaana taa ugu wacnaa cafarta oo sidaa doonaysay, taasoo ah dadka ugu badan Jabuuti in ay sii hoos joogaan faransiiska waxaa sidaas oo kale dalbaday carabta iyo kuwii reer yurub ee deganaa dhulkaas ee la yimid isticmaarka. Laakiin inta kale ee asal ahaan soomaalida ah waxay rabeen midnimo soomaaliyeed si loo mideeyo dhulweynaha Soomaaliyeed ee lakala qaybiyay waxaana ugu cadcadaa "Maxamuud Xarbi" Raysulwasaare gudoomiye ku xigeenka golaga xukunka Soomaalida Faransa. waana Soomaali qabiilka Ciisaha, laakiin maxamuud xarbi waa la dilay aftida ka dib laba sano ka dibib burburkii diyaarad. Waxay [[Jabuuti]] ka qaadatay madax banaani [[Faransiiska]] sanadkii [[1977]] [[Xasan Guuleed Abtidoon]], wuxuu ahaa Soomaali ay taageeraysay Faransiiska, Madaxweynihii ugu horeeyay ee jabuuti kaasoo xukumayay [[1977]] ilaa [[1991]].<ref name=Barrington2006>Barrington, Lowell, ''After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial and Postcommunist States'', (University of Michigan Press: 2006), p.115</ref> [[File:Mogadishu.png|thumb|right|195px|]] [[Juun|Juun]] sanadii [[1960]] waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay [[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] madax banaani ay siisay [[Boqortooyo|Boqortooyada Ingiriiska]] waxaa iyana shan maalmood ka dib qaatay madax banaanida [[Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya]],<ref>Encyclopaedia Britannica, ''The New Encyclopaedia Britannica'', (Encyclopaedia Britannica: 2002), p.835</ref> isla maamintaas waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay dhismaha dawlada Soomaaliyeed oo mid ah labada qaybood ee Talyaaniga iyo Ingiriiska waxaa taa ka horeeyay samaynta xuduudaha taasoo ay sameeyeen Talyaaniga iyo Ingiriiska. [[Cabdullaahi Ciise]] Maxamuud, Raysulwasaaraha Soomaaliya xilligii Ingiriisku haysatay ee u dhaxaysay [[1956]] iyo ilaa sanadkii [[1960]],<ref name="buluugleey.com">[http://www.buluugleey.com/warkiidanbe/Governance.htm The dawn of the Somali nation-state in 1960, Buluugleey.com]</ref><ref>[http://www.strategypage.com/htmw/htwin/articles/20060809.aspx The making of a Somalia state ;Strategypage.com 2006-08-09]</ref> Xukuumaddii ugu horaysay ee qaran soomaaliyeed (ku meel gaar), [[Aadan Cabdulle Cusmaan|Aadan Cabdulle Cusmaan (aadan cadde)]] madaxweynihii ugu horeeyay wuxuuna<ref>[http://www.mudulood.com/PageAadan%20Cabdulle%20Cusman.html Aden Abdullah Osman the founding father; Mudulood.com]</ref[http://www.mudulood.com/OpinionPage546.htm The founding father of Somalia Mudulood.com]</ref>[https://web.archive.org/web/20080223085204/http://www.markacadeey.com/june/aden_cadde_20070609_1.htm A tribute to the Somalia founding father, its president in 1960s; Markacadeey.com]</ref> C/rashiid Cali Sharmarke Raysulwasaare u doortay, kaasoo dib dambe noqday madaxweyne intii u dhaxaysay sanadii [[1967]] ilaa [[1969]]. [[Luuliyo|labaatankii luuliyo]] sanadii [[1961]] waxaa la qoray [[Dastuur]] Soomaaliyeed ee cusub kaasoo uu shacabka u codeeyay wuxuu ahaa nuqulkii ugu horeeyay ee dastuurka mid la qoray sanadii [[1960]].<ref>Greystone Press Staff, ''The Illustrated Library of The World and Its Peoples: Africa, North and East'', (Greystone Press: 1967), p.338</ref> ===Dawladdii Hantiwaddaaga=== Waxaa sii socday dagaal beeleedyada iyo isfahan darrida u dhaxeyasa jufooyinka Soomaalida biloowgii midowga taasoo ka dhalatay raadidkii isticmaarka arrintaas oo jirtay xitaa intii uu jiray isticmaarka.<ref name="buluugleey.com"/><ref>{{Cite web |ciwaan=The making of Somalia, Somaliland, Somalilandtimes.net |url=http://www.somalilandtimes.net/2003/139/13904.shtml |access-date=2018-12-05 |archive-date=2019-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191220232426/http://www.somalilandtimes.net/2003/139/13904.shtml |dead-url=yes }}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070928161509/http://www.radiobuuhoodle.com/goodgovernance.htm The beginning of the Somalia state Radiobuuhoodle.com 2009-02-25]</ref><ref>[http://media.maps.com/magellan/Images/SOMCLA-W2.gif Historical self-governing clan factors in present day Somalia]</ref> sandii [[1967]] wuxuu noqday Maxamed Xaaji IBraahin "Cigaal" Raysulwasaare waana xil uu u doortay C/rashiid Cali Sharmarke kaasoo Xilikas ahaa madaxweynaha dalka. Cigaal wuxuu dib ka noqday madaxweynaha [[Somaliland]] ee dhacda woqooyi galbeed Soomaaliya taasoo isku magacaawday dawlad madaxbanaan mana helin wax aqoonsi ah. Kadib dilkii Madaxweyne Cabdirashiid [[1969]] waxaa xukunka dalka la wareegay talis ciidan awoodii kula wareegay [[Inqilaab Ciidan]] saraakiisha kala ah [[Janaraal]] [[Salaad Gabayre Kadiye]] iyo [[Sarreeye Guuto]] [[Maxamed Siyaad Barre]] iyo taliyaha ciidanka booliska Jaamac Qoorsheel waxaa xukunka la wareegay Siyaad Barre halka uu noqday Qoorsheel raysulwasaare. Wuxuu sameeyay ciidanka Hantiwadaag barnaamijyo baahsan ee la howlgaliyay kooxo kuwaasoo u dhaqaaqay la dagaalanka wax qoris la'anta dalka waxaana si muuqada u kordhay wax qorista iyo aqrinta laba bilaabo 5% ilaa 55% bilowgii sideetameeyadii qarnigii tagay. Isqabqabsi dabadii waxaa la toogtay Gabayre. [[File:2016_04_Eid_Preparions-11_(27469932863).jpg|thumb|right|196px|]] [[Kalitalis]] Dawladdii Malatariga Soomaaliya luuliyo sanadii [[1976]] dhistay [[XHKS|Xisbiga Hantiwadaaga Kacaanka Soomaaliyeed]] {{en|Somali Revolutionary Socialist Party}} kaasoo xukunka haystay laga soo bilaabo markii la sameeyay ilaa uu dhaco taliskii malatariga diseembar sanadii [[1990]] Jannaayo [[1991]], kaasoo ay awood u sheegteen ''Jabhadda Dimoqraadiga Badbaadinta Soomaaliyeed'' {{en|SSDF}} iyo ''Golaha Midnimada Soomaaliyeed'' {{en|United Somali Congress}} iyo ''Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed'' {{en|SNM}} Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed {{en|Somali Patriotic Movement}} marka lagu daro jabahadaha mucaaradka ah ''Dhaq Dhaqaaqa Dimoqraadiga Soomaliyeed'' {{en|Somali Democratic Movement}} iyo Isbahaysiga Dimoqraadiga Soomaaliyeed {{en|Somali Democratic Alliance}} ugu dambayn ''Kooxda Maanifesto'' {{en|Somali Manifesto Group}}. Sanadihii [[1977]] iyo [[1978]] Soomaaliya waxay duulaan ku qaaday [[Itoobiya]] iyadoo ku duulaysa magaca [[Dagaalkii xoraynta ogaden|Xoraynta Soomaaligalbeed]] taasoo ciidamada Soomaaliya ku dadaalayeen in ay dib u mideeyaan dhulalkii Soomaalida oo ay u arkaysay in isticmaarku qaybiyay siiyayana qaybo ka mid ah dalal kale si aan qax ahayn. Biloowgii hore, Soomaaliya waxay qaadatay dhabaha nabadda ah ee [[Diblumaasiyad]] dhamaan [[Itoobiya]] iyo [[Kiinya]] si loo helo xal nabad ah arrimaha la xiriira labada dhinac laakiin dadaalkii diblomaasiyadeed wuxuu ku dhamaaday fashil. Soomaaliya waxay samaysay islamarkaana u diyaar garoobaysa dagaal dhab ah iyadoo tijaabisay xal diblomaasiyadeed, dhisidda Jabhadda Xoraynta Soomaali Galbeed {{en|WSLF}} ama Western Somali Liberation Front, waxay ku dadaashay in ay u dhaqaaqdo soo celinta gobolka Soomaali galbeed si awood ah. Soomaaliya waxay u dhaqantay si gooni ah iyadoo aan ula laaban mujtamaca dunida ee aan ogolayn dib u xadaynta xuduudaha taasuu ka tagay isticmaarka, halka uu diiday [[Midowga Sofiyet]] iyo Isbahaysiga Waarso in ay Soomaaliya caawiyaan, iskaba daa in ay caawiyaane waxay ku dhaqaaqeen arrin lid ku ah taasoo ah in ay taageereen [[Itoobiya]]. Isla goortaas wuxuu isku dayay Midowgii Sofiyetiga kaasoo ah midka siiya labada dhinac hubka in uu dhexdhexaadiyo si loo helo xabad joojin u dhaxeysa labada dawladood. Ciidanka Soomaaliya waxaa u suurta gashay usbuucii ugu horeeyay ee dagaalka in ay isku fidiyaan bartamaha iyo koofurta gobolka, dagaalka intii uu socday ciidamada Soomaaliya waxay gaareen guulo waaweyn kana adkaadeen ciidmada Itoobiya wixii ciidamada Itoobiya ka haray waxay isku uruursadeed deegaanka Sidaamo. Sibteembar sanadii [[1977]] Soomaaliya waxaa u suuragashay qabsashada 90% ee gobolka waxaa kaloo u suurtoowday qabsashada magaalooyin istiraatiiji muhiim ah, sida magaalada Jigjiga sidoo kale wuxuu go'doomiyay magaalada Diridhabe Kaasoo hakiyay isu socodkii tariinada ka imaanayay [[Jabuuti]]. Kadib go'doomintii magaalada Harar wuxuu [[Midowga Sofiyet]] usoo jeestay taageero malatari taasoo la xiriirrta arrinta ka soo cusboonaatay geeska afrika, waxaa la diyaariyay 18,000 ciidamo ka imaanaya [[Kuuba|Kuubaan]] 2,000 iyo Yementa Koofureed iyadoo lagu daray 1,500 khubaro ka imanaysa Midowga Sofiyet haystana diyaarado iyo taangiyo Sofiyet ah. Hor istaagaas awoodaas ballaaran ciidanka Soomaaliya waxaa lagu qasbay dib u gurasho iyo in uu codsi u dirsado [[Maraykanka]]. Iyadoo uu nidaamkii [[Jimmy Carter]] isu diyaariyay garab siinta Soomaaliya dagaalka intii uu socday Sofiyetku si degdeg ah bay u caawiyeen Itoobiya waxaana laga baqay in uu sii xumaado xiriirka. sidaa daraadeed Maraykanka faraha ayuu ka qaaday in uu Soomaaliya caawiyo waxaa dibudhac ku yimid isbahaysigii uu ku lahaa maraykanku [[Bariga Dhexe]] iyo [[Asia]]. Biloowgii [[1978]], waxaa ku biloowday xukuumaddii Soomaaliya saamaynta luminta hanasho dhab ah arrimaha gobolka. Waxay sidoo kale muujiyeen inta badan shacabka Soomaaliyeed mid galay xaalad quus sababo la xiriira hoos imaanshaha ciidankii kali taliska waqti dheer iyadoo aan la gaaraynin wax horumar ah la taaban karo, waxaana arrinkaas xoojiyay dhamaadkii dagaalkii qaboobaa, waxay sidoo kale Itoobiya taageero siisay Jabhadihii ku kacsanaa Soomaaliya. [[File:Abdisalamomer1.png|thumb|right|195px|Abdi-Salam]] Sanadii [[1990]] waxaa la soo saaray sharci ka mamnuucaya gaar ahaan dadka degan [[Muqdisho]] in ay kulmaan saddex ama afar in kabadan. Waxaa dhammaan hareeyay hay'adaha dawladda shidaal yari sababtay joogsiga gaadiidka dadweynaha taasoo saamayn ku yeelatay danaha xukuumadda iyo qaybaha guud iyo kan gaarka ah. Waxaa ssidoo kale dhacday dhibaato la xiriirta [[Sicir Barar]] taasoo ay dhib ku qabeen gobolada kororka sicir bararka muuqda iyadoo ay shacabku awoodi waayeen helitaanka quutul daruuriga heer ay gaartay Baastadii talyaaniga ee caadiga ahayd xilligaas ilaa iyo Shan [[Dollar|Doollar]] kiiladii. halka uu gaaray qaadka [[Qaad|Jaadka]] kaasoo laga keeno [[Kiinya]] shan doollar Majintii. Waxaa qiime jab ku yimid shilinka Soomaaliga ilaa la gaaro heer shilimaadkii lagu daadiyo wadooyinka si ay kuwa haysta iskaga tuuraan halkii ay haysan lahaayeen taasoo u muuqatay in uusan lahayn wax faaiida ah ee la xusi karo. Waxaa sidoo kale soo if baxay [[Suuqa Madoow]] ee sarifka lacagaha qalaad taasoo ka dhalatay in aysan jirin socodsiinta lacagaha ee ku filan sarifka lacagaha qalaad taasoo ay bebersoto [[Shilin Soomaali|Shilinka Soomaaliga]]. Mugdigana wuxuu noqday mid ku baahay magaalada oo dhan marka la gaaro habeenkii taasina waxay ka timid dawladda oo iibisay dab dhaliyeyaashii korontada. Waxaa ajaanibta la dul dhigay waardiye adadag ilaa maa xilligii ay joogeen. Sidoo kale dawladda waxay soo saartay go'aano lagu hagaajinayo joojinta dal ka saarista, ama tahriibinta lacagaha ajnabiga ah. lama ogolayn adeegsiga lacagaha qalaad hab ka baxsan sharciga sida uu qabo marka laga reebo saddex hoteel oo ay maamusho dawladda. Waxaa sidoo kale mamnuuc aha sawir qaadis meelo badan iyadoo aysan muuqan wax cadayn kara in aan sawiro la qaadi karin ee ku saabsan safar iyo joogitaanka. Wixii ka dhacay Soomaaliya [[1988]] malaha waa ka sii foolxun. Markii Hargeysa la duqeeyay ayaa dadkii deganaa lagu khasbay inay qaxaan. Askarta ayaa markaas miinooyin ku aasay guryihii laga tagay. Markii uu dagaalku dhammaaday ayay qaxootigii dib u laabteen, balse waxaa lagu naafeeyay ama lagu dilay qaraxyo qarsoon.<ref>[https://www.jw.org/en/library/magazines/g20000508/Land-Mines-Weighing-the-Cost/ Land Mines—Weighing the Cost]</ref> ===Xasuuqii Isaaq ama Xasuuqii Somaliland=== ::''Sidoo kale eeg: [[Xasuuqi Isaaq|XasuuqiI Isaaq]]'' Awooddii akhlaaqeed ee dowladdii Maxamad Siyaad (jaale siyaad) si tartiib tartiib ah ayay u lumisay, iyadoo Soomaali badan ay ku hungoobeen nolosha xukunka militariga. Bartamihii 1980-meeyadii, dhaqdhaqaaqyo iska caabin ah oo uu taageerayay maamulkii shuuciga ahaa ee Derg ee Itoobiya ayaa ka billowday waddanka oo dhan.jaale siyaad wuxuu kujawaabey isagoo amrey in talaabooyin ciqaab ah laga qaado kuwa uu u arko inay gudaha ka taageerayaan jabhadaha, gaar ahaan gobolada waqooyi. Qabqabashada waxaa ka mid ahaa in la duqeeyo magaalooyin, xarunta maamulka waqooyi-galbeed ee Hargeysa, oo ahayd xaruntii Dhaqdhaqaaqa Waddaniga Soomaaliyeed (SNM), oo ka mid ahayd aagagga la bartilmaameedsaday 1988. Duqeyntan waxaa hoggaaminayey Jeneraal Maxamed Saciid Xersi Morgan, wiilka uu sodogga u yahay Barre. Sida laga soo xigtay Abou Jeng iyo aqoonyahanno kale, xukunkii taliskii jaale siyaad waxaa lagu calaamadeeyay cadaadis arxan darro ah oo lala beegsaday qabiilka Isaaq. Max’ed Xaaji Ingiriis iyo Chris Mullin waxay caddeeyeen in qabqabashadii maamulkii Maxamad siyaad ee ka dhanka ahaa Dhaqdhaqaaqii Qaranka Soomaaliyeed ee fadhigiisu ahaa Hargeysa lala beegsaday beelweynta Isaaq oo ay ka tirsan yihiin inta badan xubnihii SNM. Waxay ku tilmaamayaan isku haynta inay tahay xasuuqii Isaaq ama xasuuqii Hargeysa. Baaritaan ay sameysay Qaramada Midoobay ayaa lagu soo gabagabeeyay in dambiga xasuuqa uu ahaa "mid ay maleegtay, qorsheysay oo ay ka fulisay Dowlada Soomaaliya dadka Isaaqa". Tirada dadka rayidka ah ee ku waxyeeloobay waxaa lagu qiyaasaa inta udhaxeysa 50,000–100,000 sida laga soo xigtay ilo wareedyo kala duwan, halka wararka qaarna ay ku qiyaasayaan wadarta dhimashada dadka rayidka ah inay kor u dhaafeyso 200,000 oo rayid Isaaq ah. Dhimashooyinkaas, taliskii Barre wuxuu duqeeyey oo burburiyey magaalooyinka labaad iyo saddexaad ee ugu weyn Soomaaliya, Hargeysa iyo Burco siday u kala horreeyaan. Tani waxay u barakicisay dad lagu qiyaasey 400,000 oo dadka deegaanka ah oo u qaxay Hartasheikh ee dalka Itoobiya; shaqsiyaad kale oo gaaraya 400,000 ayaa iyaguna gudaha ku barakacay. Dagaalkii ka soo horjeedka ee taliskii Barre ee ka dhanka ahaa SNM wuxuu bartilmaameedsaday saldhigii rayidka ee kooxda mucaaradka, isaga oo isu beddelay xasuuq xasuuq ka dhan ah beesha Isaaq. Tani waxay horseeday fowdo iyo ololeyaal dagaal oo ay gaystaan ​​maleeshiyooyin kala jabay, ka dibna awooddii heer degmo la wareeray. Cadaadiskii maamulkii Barre kuma koobnayn Isaaqa oo keliya, maxaa yeelay wuxuu bartilmaameedsanayay qabaa’illada kale sida Hawiye. Taliskii Barre wuxuu burburay Janaayo 1991. Intaa kadib, markii xaalada siyaasadeed ee Somaliland xasiloonayd, dadkii barakacay waxay ku noqdeen guryahoodii, maleeshiyooyinkii waa laga daad gureeyay ama waxaa lagu daray ciidanka, tobanaan kun oo guri iyo meherado ahna dib ayaa looga soo dhisay burburka. ==Ismaaciil Mire== Ismaaciil Mire, oo abaanduulkii guud ka ahaa dawladda boqortooyada [[Diiriye Guure]], wuxuu ka qaybgalay dagaalaha oo dhan ee Daraawiishta ka qayb galay. Wuxuu u talin jirey colkii [[Shiikhyaale]]. Goobaha uu ka qayb galay waxaa ka mid ah, cagaarweyne, iyo dagaalkii Jigjiga, iyo dagaalki Beledweyne, iyo dagaalkii Berbera, iyo dagaalkii Dul Madobe, iyo dagaalkii Jidbaale, iyo dagaalkii Afbakayle iyo meelo kale. Wuxuu kale ka horjeestay dagaalaha ee shirqool ka jiri jirey, oo ka mid ah Canjeel, Gurdumi iyo qaar kale. 1920kii, Ismaaciil Mire waxaa lagu xidhay xabsi. ===Darwiishia iyo Qusuusi=== Qarnigii 19ka ilaa tobanaadka 1920gii, Dalka Soomaalka waxaa hoogaaminjirey dawladda Daraawiishta, oo si kale loo yaqaano Darwiishia. Darwiishia dawladeeda waxaa loo yaqaan jirey qusuusi ama khusuusi, ee waxaa ka mid ahaa shakhsiyaddan: {{columns-list|colwidth=35em| * [[Ismail Mire]] * [[Macalin Cagadhiig]] *[[Shire Canbool]], oo Dhulbahante ahaa *[[Cartan Boos]] oo Jamac Siyad ahaa *[[Afqarshe]], oo Adan-Naleeye ahaa *[[Dhowre]], oo Baharsame ahaa * [[Obsiiye Magan]] oo Cali-Geri ahaa * [[Aw Jaamac Seed Magan]] oo Cali-Geri aaha * [[Oogle Magan]] oo Cali-Geri ahaa * [[Muse Waranle]] oo Reer-Hagar ahaa *[[Haji Firhad]], fiqishini HabarGidir *[[Haji Sudi]], Isaaq Aadan Madoobe * [[Seeraar Shawe]] oo Jamac Siyaad ahaa * [[Nur Xiddig]] oo Wacays Adan ahaa * [[Xirsi Jeedlade]] oo Qayaad ahaa * [[Haji Mursal Aw Saacid]] oo Dhulbahante ahaa * [[Duale Ileeye]] oo Jamac Siyaad ahaa * [[Cismaan Boos]] oo Cali-Geri ahaa * [[Jama Lugay]] oo Cali-Geri ahaa * [[Aw Cabbas]] oo Baharsame ahaa * [[Abbas Aw Muse]], oo Baharsame ahaa * [[Hussein Ajuuraan]], oo Dhulbahante ahaa (oo loo naanaystay Agararan)<ref>http://www.kaiserscross.com/188001/536101.html</ref> * [[Ahmed Tage]], oo baharsame ahaa * [[Abshir Dhoore]], majeerteen ahaa * [[Nur Hashi]] warsangeli ahaa *[[Ismail Khaire]], warsangeli ahaa *[[Xooshdheere]], ali geri ahaa *[[Farah Dacay]], baharsame ahaa * [[Hirsi Akaal]], marehan ahaa }} [[File:Somlangbooks.jpg|thumb|right|195px|Bugaag Somali Lugad]] ===Burburka Dawladdii Hantiwaddaaga=== Waxaa dhacay sanadkii [[1991]] isbedel xididaystay nolosha siyaasadeed ee Soomaaliya. taasoo u suurta gashay ciidamo ka kooban beelaha dega waqooyiga iyo koofurta hubaysan oo taageera ka helaya [[Itoobiya]] in ay ridaan dawladdii Siad Barre Max'ed Siyaad Barre. Kulanno farabadan ee dhexmaray Dhaqdhaqaaqa Wadaniga Soomaaliyeed [[SNM]] iyo odayaasha beelaha ree woqooyiga, waxa ku dhawaaqeen qaybta woqooyi ee Soomaaliya ([[Dhulka Biritishka ee Soomaaliya]] horay loo oranjiray) in ay goosteen goosasho hal dhinac ah Soomaaliya inteeda kale iskuna magacaabay [[Somaliland|Jamhuuriyadda Somaliland]] ([[Ingiriis]]: ''Republic of Somaliland'') May 1991. Ka sokoow go'itaanka ay Somaliland goosatay iyo deganaashaha ay haysato markii loo eego koofurta way waysay aqoonsi heer caalami ah xitaa haba ahaatee Itoobiya.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1367554.stm Somaliland citizens ask to be recognised as a state, BBC News]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1361394.stm Somaliland votes for independence, BBC News]</ref> [[File:2012_01_12_MGD_Stadiums_a_(8394617014).jpg|thumb|right|195px|]] Jannaayo sanadkii [[1991]] Waxaa doortay "Cali Mahdi Max'ed" koox soomaali ah una doorteen in uu noqdo madaxweyne ku meel gaar ah ee dalka ilaa laga gaaro shir qarameed kulmiyay dhammaan qaybaha ku lugta leh ee bishii xigtay Jamhuuriyadda Jabuuti si dalka madaxweyne loo doorto. Laakiin doorashadii "Cali Mahdi Maxamed" waxaa si weyn uga horyimid biloowgii hore dhamaan Jen [[Maxamed Faarax Caydiid]] gudoomiyihii ururka USC iyo C/raxman Tuur hogaamiyihii SNM. مtaasoo dhalisay kala qaybsanaan xagga siyaasadda ah ee u dhaxaysay USC iyo SNM, isku dhacyadii u dhexeeyay USC waxay burbur xoogleh gaarsiisay magaalada [[Muqdisho]] iyo meelaha ku dhow dhow. [[File:Elecmalpun.jpg|thumb|right|195px|]] Dagaalkii sokeeye wuxuu sabay, kaasoo wali raadkiisu muuqdo, burbur ku yimaada wax soosaarka beeraha iyo gaarsiinta cuno koofurta Soomaaliya waana sabata ugu weyn ee ka dhalisaya dagaalka dalka taasoo meelaha xasaasiga ay tartan ugu jiraan beelaha waxaa kaloo dheeraad ah qabsashada iyo meelaha leh ilaha dhaqaale iyo daaqa. Jemes Bayshb oo ahaa safiirkii ugu dambeeyay ee Soomaaliya wuxuu ku tilmaamay xaaladdii ka taagnayd iyo dagaaladii sokeeye halkaas mid ah "biyo ku dagaalan iyo meelaha daaqsinka sidoo kale xoolaha waxaa horay la isu adeegsan jiran [[Falaar|falaaro]] iyo [[Sayf|Sayfaf]] hadda waxaa la isu adeegsadaa [[Qoro|Boobe]]."<ref>[https://web.archive.org/web/20090309030719/http://hprsite.squarespace.com/remember-somalia-112007 |It is a competition that used to be fought out with arrows and sabers. Now it is fought out with AK-47s Hprsite.squarespace.com 2007-11-16]</ref> Wuxuu sababay dagaalkii sokeeye in ay dhacdo [[Gaajo]] taasoo salfatay ku dhowaad 300,000 Soomaali taasoo ku qasabtay [[Golaha Amniga Qaramada Midoobay]] in uu soo saaro qaraar kaasoo tilmaamaya xabad joojin sanadkii [[1992]] iyo dirista ciidamo ammaanka ilaaliya ee heer caalami ah waxaa soomaaliya ku soo hormaray (UNOSOM I) badbaadinta xaaladda biniaadamnimo ee dalka.<ref>[http://www.awm.gov.au/units/unit_20244.asp United Nations Operation in Somalia (UNOSOM) 1992]. Australian War Memorial.</ref> Waxay ahayd adeegsiga awood ciidan marka loo eego ciidmada ammaanka mid ku kooban isdifaacid naftooda ah taasoo fursad siisay beelaha dirirsanaa in ay sika sii wataan dagaaladoodii hubaysnaa. Ka jawaabidda colaada sii baahaysa iyo burburka xaaladda Biniadamnimo ee ka jirtay Soomaaliya [[Maraykanka]] wuxuu diyaariyay xulufo ciidan ah oo heer caalami ah taasoo ahayd ujeedadeeda nabad ku soo dabaalidda kooforta Soomaaliya iyo xal u helidda xaaladda bini'adamnimo ee halkaas iyo fududaynta gaarista gargaarka biniadamnimo ee qaramada midoobay iyo dalalka deeqda bixiya. Waxay galeen xoogagga xulufada taasoo loo yaqiinay magaca {{En|Unified Task Force ama UNITAF}} diseembar dhexdeedii sanadii [[1992]] ee howlgalkii "Rajo soo celinta" sida uu qabay qaraarkii qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 794. Waxaa u suurta galay ciidmadii caalamka ka yimid in ay dib u soo celiyaan nidaamkii iyo yaraynya baahidii taasoo dhib u keentay dalka ilaa ay ka baxaan ciidmada maraykanka maajo sanadkii [[1993]] waxaa lagu bedelay (UNOSOM II) ee [[Maajo|Afartii Maajo]] sida uu qabay qaraarkii ka soo baxay qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 837 ee soo baxay [[Maarso|26 Marso]] isla sanadkaas. Dhanka kale wuxuu u arkay [[Maxamed Faarax Caydiid]] ciidanka nabad ilaalinda ee caalamka in uu qatar ku yahay asiga iyo ciidankiisa wuxuuna siiyay amar maleeshiyo hubaysan in la weeraro saldhigyada ciidamada Pakistan ee ka howlgala Muqdisho taasoo ay ka dhalatay dhimashada 80 qof jinsiyada kala duwan ah ee ka tirsan ciidamada nabad ilaalinta, wuuna socday dagaalka ay ka dhintaan 19 ciidan maraykan ah iyo laba kale oo Pakistan ah iyo mid kale ee Maaliisiya u dhashay oo dhammaantood ah ciidamada nabad ilaalinta sidoo kale waxaa jirtay 1,000 qof ee ka mid ah maleeshiyada Soomaalida hubaysnaa intii u dhaxaysay saddexdii iyo afratii ee bishoo Oktoobar [[1993]] kaasoo taariikhdu ugu magac dartay dagaalkii "Dagaalkii Muqdisho" taasoo ku qasabtay qaramada midoobay howlgal "Gaashaan mida" ciidan ka kooban Maraykanka Masar Pakistan [[Maarso|saddexdii maarso]] sanadkii [[1995]], dabadeed Robert ogle ayaa ku dhawaaqay in aan dagaal toos ah lala gali doonin [[Maxamed Faarax Caydiid]] laakiin la baal siibi doono taasoo macnaheedu ahaa in laga horkeeno saaxiibadii ilaaa uu markii dambe lagu dilay dagaal ay iskaga horyimideen qaar ay xulufo ahaayeen [[1996]] Waxay diiradda saareen [[Burcad Badeed|burcad badeeda soomaalida]] xeebaha Soomaaliya taasoo ka dhalatay burburka iyo maqnaashaha dawlad dhexe Kadib dagaalkii sokeeye,<ref>Biegon, Rubrick. Somali Piracy and the International Response 2009-01-29 Foreign Policy in Focus [http://www.fpif.org/articles/somali_piracy_and_the_international_response] retrieved 2010-02-08</ref> Dhibaatadaan waxay ka soo if baxday dekadaha ku yaal xeebaha Soomaaliya.<ref>Piracy Off Coast Not Only Criminal, But Very Successful, Security Council Hears, AllAfrica.com, retrieved February 8, 2010 [http://allafrica.com/stories/200911191008.html]</ref> Waxayna ka dhalatay ka dhiidhin ay ka dhiidhiyeen kalluumaysatada soomaaliyeed ee ka kalluumaysta xeebaha sida: Ayl, [[Kismaayo]], Xarardheere, Mareeg iyagoo weerar ku qaaday maraakiibta ajnabiga ah ee ka kalluumaysata badda soomaaliya khayraadka kalluunka ee biyo goboleedka markii uu burburay taliskii dhexe ee Soomaaliya,<ref>{{Cite web |ciwaan=Tharoor, Ishaan. How Somalia’s fishermen became pirates. 2009-04-18 |url=http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1892376,00.html |access-date=2018-12-05 |archive-date=2013-08-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130826205905/http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1892376,00.html |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.spectator.co.uk/essays/all/3061246/part_2/what-i-learned-from-the-somali-pirates.thtml Hartley, Aiden. What I learned from Somali pirates 2008]{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Taasoo ay waayeen kalluumaysato badan waxa ay heli jireen. Sidoo kale, waxay tilmaameen qayb ka mid ah masuuliyiinta soomaalida howlaha burcad badeedka waxaa sii kiciyay [[Dhulgariir|Dhul Gariirkii Badweynata Hindiya]] taariikhdu marka ay ahayd 26 [[Diseembar]] ee sanadkii [[2004]], kaasoo sababay mowjadi [[Tsunami]] weyn burburisay in badan oo tuulooyinka ku yaal xeebaha iyo doomankoodii.<ref>Lehr, Peter and Lehmann, Henrick, Violence at Sea: Piracy in the Age of Global Terrorism, p. 3</ref> Qaar ka mid ah waxay leeyihiin howlaha burcad badeednimada Soomaaliya waa "howlo dhaqaale ee la maalgashado" ee dalka, waana "mid kaabta" dhaqaalaha [[Puntland]].<ref>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/apr/10/piracy-somalia Lehr, Peter. Warships won't stop pirates. The Guardian 2009-04-10]</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/africa/2009/06/2009614125245860630.html Adow, Mohammed. The pirate kings of Puntland. Aljazeera. 2009-06-17, retrieved 2010-02-08]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/7623329.stm Harper, Mary. Life in Somalia's pirate town BBC News 2008-09-18]</ref> Waxaa la rumaysanyahay in la soo iibsaday qiyaastii 25,000 50,000, [[Adoon]] ee Baantuu ah, [[Musanbiig]] iyo [[Tansaaniya]], intii u dhexaysay sanadihii [[1800]] ilaa [[1890]], dad soomaali ah suuqii [[Sansibaar]].<ref>[https://web.archive.org/web/20111016024128/http://www.cal.org/co/bantu/somali_bantu.pdf The Somali Bantu: Their History and Culture 2018-12-05]</ref> Bantuuga soomalida waa ka duwantahay, jir ahaan, dhaqan ahaan, way iska joogeen iyakoo kala daadsan dalka ilaa la soo gaaro qarnigii sagaal iyo tobanaad ilaa iyo hadda.<ref>L. Randol Barker et al., ''Principles of Ambulatory Medicine'', 7 edition, (Lippincott Williams & Wilkins: 2006), p.633</ref> waxaa la rumaysanyahay in tirada Baantuuga Soomaaliya uu gaarayso 900,000 qof ka hor dagaalkii sokeeye,<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3020110.stm Tanzania accepts Somali Bantus]". BBC News. June 25, 2004.</ref> waxaa laga yaabaa in ay isdhimeen, gaar ahaan maxaa yeelay 12,000 qaxooti ee ku sugan [[Maraykanka]] laga soo bilaabo [[2003]],<ref>[https://web.archive.org/web/20090519140201/http://www.america.gov/st/washfile-english/2003/February/20030205164125sellis@pd.state.gov0.5013697.html Somali-Bantu Refugees to Find New Lives in United States] America.gov. 02/05/2003.</ref> sidoo kale tanzaaniya oo siisay dhalasho qaar ka mid ah waxay ku laabteen dhulkii awoowe yaashood.<ref>[http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/UNHCR/8ad8ca67e1bba9703647c92f12b7db6d.htm Somali Bantus gain Tanzanian citizenship in their ancestral land]</ref> [[File:Mogadishu_city_centre_-_1960s.jpg|thumb|right|195px|Moqadishu 1960s]] Bartamihii sanadkii [[2011]] waxaa la waayay laba xilli raabaad ee isku xigay taasoo sababtay in ay dhacdo [[Abaar]] muddo 60 sano laga joogo. Waxaa isi soo tartay abaarta waxana ka dhashay in la waayo wax dalag ah xoolihii oo le'day sicir barar ku yimid biyaha shidaalka iyo cunada, waxay sabatay barakac wadareed ee koofur Soomaaliya taasoo keentay iska hor imaadyada hubaysan, xarumaha quudinta ee dawladaha dariska. bishii Juun ee snadkii 2011, Waxay ku dhawaaqday [[Qaramada Midoobay]] si rasmi ah in ay gaajo daran ka jirto koofurta Soomaaliya, wayna sii korortay ka dib markii ay hayireen kooxaha dagaalka waday si loo gaarsiiyo gargaar dadka halkaa ku tabaalaysan.<ref>[https://web.archive.org/web/20111102172007/http://www.africa-eu-partnership.org/node/2158 The worst drought in 60 years in Horn Africa, Africa and Europe in Partnership]</ref> dhanka kale, dawladda soomaaliya waxay dhistay hay'ad qaran ee gargaar, taasoo ka kooban wasiiro badan ku howlan fududayn saamaynta abaarta ay ku reebtay dadk,<ref>[http://www.raxanreeb.com/?p=102255 SOMALIA: Government names national drought committee] {{Wayback|url=http://www.raxanreeb.com/?p=102255 |date=20111109180731 }}. Raxanreeb.com (2011-07-04). Retrieved on 2011-12-15.</ref> == '''Un Tiroka''' - 706 == ==IMF % == '''0.03%''' ==Xubin== {{columns-list|colwidth=20em| * [[IGAD]] * [[IORA]] * [[IMF]] * [[ICSID]] * [[Comesa]] * [[CEN-SAD]] * [[Midowga Afrika]] * [[Bankiga Aduunka]] * [[Qaramada Midoobay]] * [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] }} ==Waadanmaha degaan Somalia== * {{Flag|Sudan}} 6,000+ * {{Flag|Syria}} 6,500+ * {{Flag|Yemen}} 14,000+ * {{Flag|Norway}} 200+ * {{Flag|Finland}} 200+ * {{Flag|United Kingdom}} 250+ == Siyaasadda == {{Dheeraad|Siyaasadda Soomaaliya}} [[File:Prime minister mahdi gulaidh khadar.jpg|thumb|right|195px|Mahdi Gulaid]] Siyaasadda soomaaliya waxay soo martay isbedbedel badan. Intii uu socday [[Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya|Dagaalkii sokeeye]] kaaso dhaliyay burbur farabadan dawladdii Hantiwadaag kadib 1990, [[Soomaalida]] waxaa loo sameeyay [[Dastuur]], [[Federaaliisim|Federaal]] ah iyo Maamul Goboleed kuwaas oo ku yimid qaabab kala duwan, waxaa samaysamay [[Somaliland]] taasoo sheegatay in ay tahay [[Dowlad madax banaan|dawlad madax banaan]] kana go'day Soomaaliya inteeda kale, shacabka Soomaaliyeed raalli kama noqon goosashada Gobolada [[Woqooyi]] ee Soomaaliya 1991. Waxaa sidoo kala samaysmay [[Puntland]] 1998 taasoo ay sameysteen beelaha dega Bari, Bugaal iyo woqooyiga Mudug, waxaa sidoo kale la sameeyay [[Galmudug]] 2010. Horraantii 2000 waxaa la soo dhisay dawlad ku meel gaar ah waxaana madaxweyne ka noqday. Dott [[Cabdiqaasim Salaad Xassan]] (TNG) waxaa ku xigtay dawladii Federaalka ku meelgaarka ahayd ee loo yaqiin (TFG) [[2004]] waxaana madaxweyne ka noqday [[Cabdullaahi Yuusuf Axmed]] taasoo dalka galisay burbur horle waxayna soo galisay dalka ciidamada [[Itoobiya]], [[Midowga Maxkamadaha Islaamiga]] ayaa gobollada koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya isku fidiyay taasoo ka caraysiisay [[Itoobiya]] una aragtay fusad ay kula dagaalami karto ficilada ay sameeyeen. Markii meesha laga saaray Maxaakiimta ayaa waxaa soo baxay kooxo la magacbaxay Muqaawamo kana aas aasamay magaalada [[Muqdisho]] intii ay socotay muqaawamada waxaa barbar socday wadahadal UN-ka loo maray kaasoo uu garwadeen ka ahaa Axmed Walad Cabadlla keentayna in laga saaro Itoobiya dalka Soomaaliya bartamihii sanadkii [[2009]]. Waxaa maxaakiimta ka farcamay kooxda [[Al-Shabaab]] taasoo dalka dhibaatadii ka jirtay sii murjisay, taasoo dagaal la gashay dawlad lagu soo dhisay dalka [[Jabuuti]] Madaxweyne ka ahaa [[Sheekh Shariif Axmed]] 2010-2011 dagaal ba'an ku dhexmaray magaalada muqdisho iyo nawaaxigeeda, Madaxweyne Shariif xoogaa rajo ah ayay soo celisay Dawladdiisii loogu magacdaray Midnimo Qaran dawladdaas oo muqdisho ka fogaysay qatartii Al-shabaab iyadoo gacan ka helaysa [[Amisom|AMISOM]] wuxuu diyaariyay doorasho aad loogu riyaaqay,<ref>[http://www.alarabiya.net/articles/2013/01/16/260703.html الرئيس الصومالي السابق: من كرسي الرئاسة إلى الدراسة Al-arabiya, 16 Jan 2013]</ref> kaasoo xilka si nabad ah ugu wareejiyay madaxweyne [[Xasan Sheekh Maxamuud]]. Waxaana taa xigay dawladdii uu madaxweynaha ka ahaa [[Xasan Sheekh Maxamuud]] taasoo ku guulaysatay isu soo dhoweyn Soomaalida dhexdeeda ah iyo dastuurka oo loo hogaansamo. ==Qaanuunka== Soomaaliya waxaa ka jira saddex nidaam qaanuun oo kala gadisan, waa: Qaanuunka madaniga, [[Shareecada Islaamka]] iyo xoogaa qawaaniin ah oo ay leeyihiin beelaha waana dhaqan soo jireen ah waxaana loo yaqaan Xeer. ===Qaanuunka madaniga=== Iyadoo uu ku dhacay burbur balaaran kaasoo hareeyay nidaamka cadaaladda Soomaaliya ka dib burburkii dawladdii Hantiwadaag laakiin waxaa la isku dayay dib u habaynta iyo dhisidda nidaamka garsoorka Soomaaliya iyo howlgalintiisa dhanka maamul goboleedyada Soomaaliya sida [[Somaliland]] iyo [[Puntland]] kuwaas oo leh xukun hoosaad, laakiin dawladda dhexe waxay diyaarisay bu'da nidaamka garsoorka cusub. Iyadoo ay jirto kala duwanaasho siyaasadeed dhamaan meelahaas hadana waxay ku midaysanyihiin dhamaantood hal qaanuun kaasoo ah mid soo jiray ilaa iyo dawladdii Hantiwadaag isagoo qiraya:<ref>[https://web.archive.org/web/20120118151830/http://www.hdcentre.org/files/Somalia%20report.pdf Stateless Justice in Somalia, Dr Andre Le Sage, Centre for Humanitarian Dialogue]</ref> * Jirtaanka dastuur dabooli kara xukuno ku salaysan [[Shareecada Islaamka]] ama fiqiga iyo waxii ay culumada muslimiidta isku waafaqeen sidaa daraadeed xukunada ku salaysan diinta laguma dhaqmo marka laga reebo arrimaha madaniga sida Guurk,a Furriinka, Dhaxalka iyo arrimaha madaniga ah ee kale. * Dhowrista xuquuqul insaanka iyo dhammaan qaanuunada la xiriira. Sidoo kale dastuurka wuxuu damaanad qaadayaa madax bannaanida garsoorka waxaana ka masuul ah Guddiga Adeegga Garsoorka. * Dhismaha adeeg Garsoor oo ka kooban saddex qaybood waana: Maxkamadda Sare, Maxkamadda Racfaanka, iyo Maxkamadaha Gobolada. * In ay shaqeeyaan qawaaniintii la sameeyay ka hor Hantiwadaaga 1969. *qaanuunka madaniga ah wa mid soo jireen aha oo mudo dheer soo socday oo ilaa imka jira dhamaan dadka somlaiyeedna ayku dhaqmaan *somaalia waa waxaa lagu tilmaami karaa libaax waayay garab oo waraabayaal badani haleen *waxaa somalia ay iska difaaci kartaa cadawgeega marka ay usoo Hantiwadaag dad wax bartay oo aqoon sare leh oo laga ilaaliyo ubaxa soo kacaaya qabyaalada ===Shareecada=== [[File:Sa white sesame seeds.jpg|thumb|right|193px|Beeraha Somalia]] [[Shareecada Islaamka]] waxay ka gashay kaalin lama huraan ah nolosha mujtamaca Soomaaliyeed, waxayba ahayd shareecada tiirka aasaaska ah ee laga tusaale qaato qawaaniinta marka la qorayo dastuur ee ka mid ah dastuurodii hore kuwaas oo la sameeyay intii ay jirtay nolosha ku salaysan siyaasadda,<ref>{{Cite web |ciwaan=The Transitional Federal Charter of the Somali Republic, Article 8, p.6 |url=http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/countries/docs/charterfeb04.pdf |access-date=2018-12-05 |archive-date=2010-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100215171406/http://www.chr.up.ac.za/hr_docs/countries/docs/charterfeb04.pdf |dead-url=yes }}</ref> sidaa daraadeed howl kasta waxay ku salaysnayd shareecada gaar ahaan howlaha madaniga ah sida guurka, furriinka, dhaxalka iyo waxyaabaha la xiriira qoyska; laakiin arrimahaas waxbaa iska bedelay dagaalkii sokeeye dabadii iyadoo ay soo baxeen maxkamado shareecada islaamka taasoo ku faaftay magaalooyin farabadan iyo deegaano ka mid ah Soomaaliya. Waxay noqotay kaalinta maxaakimta islaamiga taasoo aan horay looga baran: * Soo rogista xukunno arrimo kala gadisan; Madani iyo Ciqaab. * Abaabulka maleeshiyo iyo ciidamo u xilsaaran qabashada dambiilayaasha iyo joojinta waxyaabaha qaanuunka ka baxsan. * Haynta maxaabiista ilaa uu xukun kaga dhaco inta laga xukumayo. Samaysanka maxaakimta shareecada kuwaas oo muuqda wax fudud laakiin sida dhabta ah waxay ka samaysanyihiin nidaam maamul kana kooban gudoomiyaha maxkamadda ku xigeenka gudoomiyaha iyo afar qaalli. kuma koobna holaha ciidanka soo gudbinta warbixinno taasoo ah arrinta ugu muhiimsan ee ka kaabaysa xukunada ee ka soo baxa maxkamadaha waxayba u gudbaan xallinta khilaafaadka inta ayasan u gudbin saldhigyada maxaakimta waxaa dheeraad ah dabagalka dambiilayaasha iyo kuwa qaanuunka ku xadgudba kadib maxkamadaha ayaa loo dhiibayaa ee ku shaqada leh dambiyada fudud si ay u sii hayaan. Sidoo kale maxaakimta shareecda waxay sameeyeen dhisidda guddi dhaqaale madaxa bannaan soona uruuriya canshuurta lagu soo rogay ganacsiga iyo guud ahaan goobaha ganacsiga iyo meel kasta oo ganacsi ah. Marso [[2009]] Xukuumaddii ku meelgaarka ahayd waxay ku dhawaaqday in [[Shareecada Islaamka]] tahay halka laga qaato sharciga iyo soo saarista xukunada iyo qawaaniinta dalka.<ref>[http://www.arabnews.com/?page=4&section=0&article=119757&d=1&m=3&y=2009 Shariah in Somalia] – Arab News</ref> ===Xeerka=== Qarniyo badan Soomaalidu waxay adeegsan jireen nidaam sharci ama qaanuun kaasoo ku tiirsan dhaqanka iyo xeerarka jufooyinka sharciyadaasa ama qaanuunkaasa waxay Soomaalidu u taqiinay magaca "Xeer"; waa waxa sida dastuurka oo kale ah ama wax u dhow cahdi kala gadisan qaanuun ahaan mana jirto wakaalad ama hay'ad ama jiho ka msul ah taasoo cadaynaysa waxa uu yahay qaynuunka la raacayo marka uu jiro xukun maxkamadeed, taasoo mar kasta loolala laabanayo maxkamadda xeer beegtida ama golaha jufada si loo xadido xukunka ku haboon iyo sidii loo fulin lahaa. ==Habka maamul== Wuxuu ku salaysanyahay qodobka 49aad ee dastuurka Soomaaliya. Gobol gooni isu taagi karaa ma jiri karo, inta uu Gobol kale uu kuu biirayo, Dowladda Federaalka Somalia ayaa maamulaysa waxaana waajib ku ah gobalkaas inuu ku biiro gobol kale ama dawlad xubin ka ah Dawladda Federaalka mudo labo sano gudahood. ===Magaalooyin=== {{Magaalooyinka Soomaaliya}} [[File:Aden_Abdullah_Airport.jpg|thumb|right|195px|]] Intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya, waxay u qaybsanayd maamul ahaan 18 Gobol, bulburkii kadib waxaa soo baxay maamulo beeleedyo; waxay Soomaaliya ahayd ka hor 1969 intii uusan dhicin inqilaabkii dawladdii rayadka ahayd 8 Gobol oo kaliya, Hantiwadaaga wuxuu ka dhigay 18 gobol kuwaas oo kala ah: 18 gobal 5 kamida waxa gacanta kuhaya [[Somaliland]] oo iskeed ugu dhawaaqday madaxbanaani hal dhinac ah.13 gobal [[Soomaaliya]] gacanta kuhayso ayaa ah; {{columns |width = 150px |gap = 10px |col1 = 1 Bakool<br/>2 [[Banaadir]]<br/>3 [[Bari]]<br/>4 Baay<br/>5 [[Galguduud]] |col2 = 6 [[Gedo]]<br/>7 Hiiraan<br/>8 [[Jubbada Dhexe]]<br/>9 [[Jubbada Hoose]]<br/>10 [[Mudug]]<br/>11 [[Nugaal]] |col3 = 12 [[Shabeellaha Dhexe]]<br/>13 [[Shabeellaha Hoose]]}} Waxaa samaysamay maamul beeleedyo ka dhashay dagaalkii Sokeeye ee Soomaaliya waxaana ka mid ah: Waqooyiga Soomaaliya oo ku dhawaaqan madax banaani hal dhinac ah: [[Somaliland]] taasoo ka dhigan shan gobol sida [[Awdal]], [[Woqooyi Galbeed]], [[Togdheer]] iyo [[Sool]] iyo [[Sanaag]]. Dhamaan caasimadaha 5taas gobal waxa si buuxda gacanta ugu haysa [[Somaliland|Somaliland.]] [[Puntland]] oo ka aasasantay gobalada [[Bari]], [[Mudug]] iyo [[Nugaal]]. ===Habka maamul gobolleedyada=== Habka Federaalka ee lagu muransanyahay Soomaaliya wuxuu dalka u qaybiyay sidaan soo socota: * {{Flag|Soomaaliya}} wuxuu federaalka u qaybiyay. * [[Puntland]] * [[Galmudug]] * [[Jubaland]] * Koonfur Galbeed Soomaaliya * Hiiraan iyo Shabeellaha dhexe Qodobka 49aad ee Dastuurka Soomaaliya wuxuu qorayaa 2 gobol iyo wixii ka badan baa samayn kara Maamul ka tirsan Dawladda Soomaaliya, waxay durbadiiba ka dhalatay caqabad ku aadan xuduudaha maamullada. ==Juqraafiga iyo cimilada== Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska [[Wayil|wayiyisha]] kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray [[Geeska Afrika|geeska afrika]]. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka [[Texas]] ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan [[Jabuuti]] masaafo dhan 58 kiiloometer, [[Itoobiya]] masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo [[Kiinya]] masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 [[Mayl]] Bad gudaha [[Badweynta Hindiya]]. {{Infobox Weather |metric_first= Yes |single_line= Yes |location =[[Soomaaliya]] |lixkor/Jan_Hi_°C =30 |Feb_Hi_°C =30 |Mar_Hi_°C =40 |Apr_Hi_°C =40 |May_Hi_°C =40 |Jun_Hi_°C =40 |Jul_Hi_°C =40 |Aug_Hi_°C =30 |Sep_Hi_°C =30 |Oct_Hi_°C =30 |Nov_Hi_°C =30 |Dec_Hi_°C =30 |Year_Hi_°C =30 |Jan_Lo_°C =15 |Feb_Lo_°C =15 |Mar_Lo_°C =15 |Apr_Lo_°C =15 |May_Lo_°C =15 |Jun_Lo_°C =15 |Jul_Lo_°C =15 |Aug_Lo_°C =15 |Sep_Lo_°C =15 |Oct_Lo_°C =15 |Nov_Lo_°C =15 |Dec_Lo_°C =0 |Year_Lo_°C =15 |Jan_Precip_mm =40 |Feb_Precip_mm =40 |Mar_Precip_mm =40 |Apr_Precip_mm =40 |May_Precip_mm =40 |Jun_Precip_mm =40 |Jul_Precip_mm =50 |Aug_Precip_mm =50 |Sep_Precip_mm =40 |Oct_Precip_mm =40 |Nov_Precip_mm =40 |Dec_Precip_mm =40 |Year_Precip_mm =500 |source = Daraasaad lagu sameeyey - Soomaaliya<ref>[http://countrystudies.us/somalia/34.htm|publisher Countrystudies.us Somalia - Climate 04]{{Dead link|date=Bisha Shanaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> |accessdate = 2009-11-04 }} ==Caafimaadka== Waxaa lagua tiriyaa dhibatada caafimaadka la xiriirta ee dhalmada Soomaaliya kuwa ugu muhimsan caqabadaha iyo dhibaatada ee horyaala ururada caafimaadka ka shaqeeya Soomaaliya sida [[UNICEF]]. waxaana caqabadahaas ugu waaweyn kororka saamiga dhimashada ee haweenka xilliga dhalmada sidoo kale koroka saamiga dhimashada caruurta dhawaan dhaladka ah sababo badan awgeed waxaana ka mid ah engaga neef mareenka iyo [[Malaariyo|malaariyada]].<ref>[https://web.archive.org/web/20171115191540/https://www.unicef.org/somalia/health.html UNICEF Somalia - Health - Issue 2018-12-05]</ref> ==Waxbarashada== Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta waa hay'adda kaliya ee rasmiga Soomaaliya u qaabishan habaynta socodsiinta waxbarashada dalka, waxay ka faaiidaysaa wasaaradda saami dhan 15% guud ahaan bixinata miisaaniyadda dawladda taasoo loogu talo galay tacliinta. Tacliintu Waxay noqotay mid muhiim u aha dawlad goboleedyada ama Soomaaliya ha ahaatee ama maamul goboleedyada leh madax banaanida gaarka ah, sanadkii [[2006]] waxay noqotay [[Puntland]] meesha labaad ee Soomaaliya marka laga yimaado [[Somaliland]], taasoo ka dhigtay tacliinta aasaasiga ah mid lacag la'an ah halka ay macalimiinta ka qaatada gunadooda bisha maamulka si toos ah.<ref>[http://www.afrol.com/articles/16083 Staff writer Puntland (Somalia) to introduce free primary schools Afrol News 2006]</ref> Sanadii [[2007]] waxaa batay tirada dugsiyada hoose ee soomaaliya 600 dugsi intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ila iyo 1,172 dugsi iyadoo uu kordhay qadar saami dhan 28% wadarta guud ee tirada ardada heerka hoose.<ref name="Basic education survey">[https://web.archive.org/web/20090205150949/http://education.puntlandgovt.com/BES_presentation2007.pdf Basic education survey]</ref> ==Dhaqaalaha== Asigoo socda dagaalkii sokeeye Soomaaliya waxaa u suuro gashay dhisidda dhaqaale soo koraya sanadihii u dambeeyay kuna tiirsan xoolha nool shirakada xawilaada lacagta iyo shirkadaha isgaarsiinta;<ref name="CIA2008"/> daraasad uu ku sameeyay [[Bankiga Aduunka]] sanadkii [[2003]] dhaqaalaha Soomaaliya waxay muujinaysaa koritaanka qaybaha gaarka ah qaab la arki karo gaar ahaan Ganacsiga iyo Xawilaadaha lacagta iyo adeega aasaasiga ah sidaa daraadeed waxay gaartay in ay ku hormarto qaybaha muhimka ah sida xoolaha beeraha iyo kalluumaysiga,<ref name="world bank 2003">[http://www-wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/2004/03/25/000112742_20040325090551/Rendered/PDF/282760Somalia0Country0reengagement0note.pdf Country Re-Engagement Note]</ref> sida ay muujisay daraasadda ay soo saartay qaramada midoobay sanadkii [[2007]] koritaanka qaybaha adeegyada<ref name="irin">[http://www.irinnews.org/country.aspx?CountryCode=SO&RegionCode=HOA The Somali Democratic Republic UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs]</ref> aqoonyahanka [[Anthroboloji|Anthroboloji]] Spencer Heath McCallum ku saleeyay shuruucda beelaha soomaaliyeed "Xeer" asaas ahaan kaasoo suura galiyay beeyad ku wanaagsan dhaqaalaha si looga wada faaiideysto una wanaagsanaato danaha mashaariic dhaqaale.<ref>[http://mises.org/story/2701 The Rule of Law without the State, Somalia]</ref> Qaybta Beeraha waxaa lagu tiriyaa qaybaha ugu muhiimsan ee xagga dhaqaalaha ee dalka iyadoo ah marka lagu daro xoolaha 40% [[Wax soo saar|wax soo saarka dadka]] ee soomaaliya kaasoo ah 65% guud ahaan waxyaabaha ka soo xarooda dhoofinta;<ref name="CIA2008">{{Cite web |ciwaan=CIA - The World Factbook - Somalia (2008) |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html#Econ |access-date=2018-12-05 |archive-date=2016-07-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160701194614/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html#Econ |dead-url=yes }}</ref> marka dhinac la iska dhigo wax soo saarka beeraha iyo hilibka la qalay ama asigoo nool taasoo ay dhoofiso Soomaaliya waxay kale oo ay dhoofisaa [[Kaluun|kaluunka]], [[Dhuxul|dhuxusha]], [[Moos|mooska]], [[Liin|liinta]], [[Galley|Galleyda]], [[Hadhuudh|masago]] dhammaantood waa wax soo saarka gudaha.<ref name="CIA2008"/> Arrinta ku saabsan dhoofinta xoolaha waxay soomaaliya dhoofisay 3 malyan oo xoolo nool ah sanadii [[1999]] waxaana laga dhoofiyay dekadaha [[Boosaaso]] iyo [[Berbera|berbera]] waxaa la dhoofiyay 95% guud ahaan orgida 52% iyo Wanan kuwaas oo laga dhoofiyay Bari afrika guud ahaan. Waxay dhoofisaa [[Somaliland]] sanadkiiba ku dhawaad 180 malyan tan oo xoolo ah marka lagu daro ilaa 480 malyan oo tan wax soo saarka beeraha. Sidaa daraadeed Soomaaliya waxay ku jirtaa suuqgeeyaha ugu weyn [[Lubaan|luubaan]] iyo [[Malmal|malmasha]] guud ahaan aduunka.<ref name="improvement">[http://www.independent.org/pdf/working_papers/64_somalia.pdf Somalia After State Collapse: Chaos or Improvement? Benjamin Powell, Ryan Ford, Alex Nowrasteh November 30, 2006]</ref> [[file:Air Somalia Tupolev Tu-154.jpg|thumb|250px|waxaa jira tiro badan shirkadaha duulimaadyada gaarka ah taasoo taasoo hogaaminayasa dagaal xagga dhimista sicirka si ay u hesho tiro badan oo duulumaadyo ah si shirkadaha kale meesha uga saarto.]] Laakiin qaybta warshadaha waxaa ka jirta dhibaato la xiriirta dagaalkii sokeeye oo ku dhisan gasacaynta iyo diyaarinta wax soosaarka beeraha si looga dhigo wax la dhoofin karo, qaybta warshadaha ma dhaafsana 10% wax soo saarka guud ee gudha. Marka laga tago ku tiirsanaanta wax soo saarka beeraha waxaa biloowday qayba ka mid ah wax soo saarka warshadaha horumar ay sameeynayaan, tusaale ahaan waxaa jira shirkado taasoo hogaanka u haysa dagaal ah dhimista sicirka si ay u hesho duulimaadyo badan taasoo meesha ka saaraysa shirkadaha tabarta daran.<ref name = "WB2005-03-18">[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/AFRICAEXT/SOMALIAEXTN/0,,contentMDK:20398872~menuPK:367671~pagePK:141137~piPK:141127~theSitePK:367665,00.html Africa Open for Business The World Bank]</ref> Waxaa kaloo jira qaybo howlo tasoo korriin laga dareemaya taasoo ah mid ay ku tiirsanyihiin shacabka Soomaaliyeed ee dibadda jira sida shirkadaha taleefoonada mobilada iyo xarumaha idaacadaha gaarka loo leeyahay Maqayadaha internetka waxaa sidoo kale jira [[Koka koola]] ee caalami ah taasoo ku tusaysa taasoo ay ku kalsoon yihiin shirkadaha caalamiga ah marka la eego maalgashiga ee hadda Soomaaliya.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3865595.stm Ferrett Grant Coca-Cola Makes Somalia Return BBC News 2004]</ref> Sidaas daraadeed waxaa lagu tiriyaa shikadaha xawilaadda qaybaha ugu badan ganacsiga ee hadda jira, kuwaas oo sameeya ku shubista in ku dhow 2 Bilyan doollar sanadkiiba dalka gudihiisa iyagoo soo mariya xawilaadaha dibadda ee soomaalida dibadda<ref name="CIA2008"/> waxaana lagu tiriyaa shirkadaha aadka ugu dhaqdhaqaa badan qaybtaan shirkadahaan ma sameeyaan qaadista lacagta si xawilladaha khaashka ah waxaa ku xiran shirkaadaas shirkadda "Dahabshiil" oo xarunteedu tahay [[Hargaysa]] kuwaasoo ay ka shaqeeyaan in ka badan 1,000 soomaali waxay leedahay 40 laanmo dhamaan caalamka waxaa ka mid ah laanta [[Dubay]] iyo [[London]].<ref name="Forbes">[http://www.forbescustom.com/EmergingMarketsPgs/AbdirashidDualeInterviewP1.html Freeing Finance: If money makes the world go round, Dahabshiil CEO Abdirashid Duale makes sure it goes to the right people]</ref> Sida ay muujiyeen shirkado maraykan iyo shiine ah si isku mid ah inuu jiro dano muuqda ee ku saabsan macdanta ku jurta soomaaliya gaar ahaan soo saarista shidaalka waxaana taa cadeeyay shirkadda lagu magacaabo ''Range Resources'' ee maraykanka ah jiritaanka kayd badan oo shidaal ah dhulks maamul goboleedka [[Puntland]] lagu qiyaasan shan ilaa toban bilyan oo fuusto ee saliidda ceeriinka ah.<ref>[http://www.oilmarketer.co.uk/2007/07/18/exploration-rights-in-somalia-for-chinese-oil-giant-cnooc/ Exploration rights in Somalia for Chinese oil giant CNOOC Oilmarketer.co.uk 2009-02-25]</ref> ==Isgaarsiinta iyo warbaahinta== Waxaa sii kordhayay tobankii sano ee u danbaysay tiro badan Wargaysyada xarumaha Idaacadaha iyo Talefishinada kuwaas oo aan ku ekayn oo kaliya caasimadda, laakiin u gudbay magaalooyinka waaweyn. kuwaas oo qabsaday warbaahinta. kuma eka oo kaliya warbaahinta waxyba gaartay isgaarsiinta xarigga dhulka iyo midda xarig la' iyadoo ay korotay adeegsedeyaasha [[Internet]]ka shan sano gudaheed intii u dhaxeeysay [[2002]] iyo [[2007]] qiyaastii 44,900% iyadoo gaartay heerkii ugu sareeyay koritaanka afrika abid.<ref>[http://www.internetworldstats.com/stats1.htm#africa Internet Usage Statistics for Africa, Internetworldstats.com]</ref> Iyadoo ay ka wada hadlayaan shirkadaha guud ee ka shaqeeya [[Macluumaadka Teknolojiyadda]] suuq ka kooban nus malyan adeegsade internet. waxaa hadda laga helaa Soomaaliya 22 [[Bixiyaha Adeegga Internet]] waxaa dheeraad ah ilaa 234 [[Maqaayad Internet]] oo dalka ku faafsan taasoo sanadkiiba ku guulaysatay gaarsiinta 15.6%. waxaana hadda la suurta-galiyay isgaarsiin Internet ah dhanka [[Dayax Gacmeed]]ka gaar ahaan meelaha fogfog taas oo aan lahayn [[Codsi Talefon|Khad taleefan]] ama shabkad xarig la' ah. Waxay ka mid ah [[Qaramada Midoobay]] ama [[NGO|Heeyadaha aan dawliga ahayn]] Hay'adaha maaliyadda gaar ahaan shirkadaha xawila lacagta iyo maqaayadaha internetka waa kuwa ugu badan adeesiga shabakadda caarcaarada Internetka ee dalka. Waxaa lagu tiriyaa qaybta [[Codsi Talefon|Isgaarsiinta Talefonka]] ee internetka kuwa ugu badanq qayb ahaan koritaanka marka loo eego dhamaan qaaradda isla goobta iyadoo koraysa tirada [[Talefon Guri]] kuwaasoo sanadkii gaari kara 12.5% (hadda waxaa la helaa 100,000 khad talefon guri) markii la barbar dhigo dawladaha kale ee dhaca geeska afrika gaar ahaan bariga afrika si guud kuwaas oo dhib ku qaba xiridda khadka talefonka guriga sabab ka dhalatay burburin ulakac ah sicir barar ku yimid fiilooyinka maarta ah ee loo adeegsado galinta taleefonada dhulka. Waxaa xusid mudan gaarsiinta khad dhulka ah ee kuwa cusub ah ee cusub waxay qaadanaysaa saddex maalmood oo kaliya Soomaaliya laakiin waxay gaari kartaa sanado dheer dalka dariska la ah ee lagu magacaabo [[Kiinya]]. Waxaa lagu tilmaamaa qaybta isgaarsiinta ee xariga dhulka ah dalka waa qaybaha ugu wanaagsan marka loo eego qaarada Afrika kuwaas oo ay bixiyaan shirkado badan soona gudbiya adeeg heer sare ah waxaa ka mid ah la hadalka dibadda adigoo bixinaya 10 doollar oo kaliya, waxaa taa dheer Isgaarsiin xarig la' tasoo ay korortay koror aad u weyn tirada haysata ee shirkadaha adeega bixinta taleefonada xarig la' kaasoo gaaray 627,000 adeegsade. ==Ciidanka== Ciidanka somaliya waa kuwa igu awooda badan afrika waxa ayna la dagaalameen ciidankii itoobiya 1977 waxaan guuleestay ciidanka somaliya somaliya ciidankeeda wexee Ku bixisaa dakhli dhan 50 bilyan oo doolar waana ciida Ka daagalimi Kara cimila walba qaboow iyo kulee {{flag|Somalia}} Somalis 🇸🇴♥️♥️♥️♥️.!!` ==Beeyada== Soomaaliya waxaa hareeyay cimilo kulul oomane ah, halka uu gaarayo roobka da'a inta u dhexeysa sanadkiiba 10 20 iyo [[Inji]] halka ayna ka badnayn dhulka la beeri karo 2% bedka guud ee Soomaaliya, dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya wuxuu ahaa mid ku reebay raad xun Kaymaha, waxaa la jaray in badan oo geedahaas ah ujeedaduna waxay ahayd [[Dhuxul]] taas oo sababtay [[Abaar|abaar]]. Dawladdii Hantiwadaaga waxay samaysay qorshe ballaaran ee ah beerista dhir guud ahaan jamhuuriyadda taas oo loola jeeday '''Bacaad celin''' iyo ka hortagga saxaraha. waxaana la aas'aasay markii ugu horaysay hay'adda beeyada ee soomaaliya xilligii Hantiwadaaga taasoo loogu magac-daray "ECOTERRA Somalia" ee raacsan "Golaha Beeyada Soomaaliya" taasoo gacan ka gaysatay wacyi galint ku saabsan beeyada waxay kaloo samaysay dhaqaajinta barnaamijkii beeyada dhammaan qaybaha xukuumadda sidoo kale heeyadaha bulshada rayadka ah sidoo kale waxaa la aas'aasay "xarunta cilimi baarista iyo la socodka iyo dhowrista nolosha barriga" iyadoo loo marayo heeyada "ECOTERRA" caalamiga ah sanadkii [[1986]], waxaa faaiidadeeda la arkay [[1989]] halka ay ogolaadeen xisbiyada dalka xukuumadda dhammaan saxiixa xukuumadda soomaaliya heshiis "manuuciaya ka ganacsiga nuucyada sii baaba'ya" (CITES) taasoo waxaa markii ugu horreysay la mamnuucay ka ganacsiga [[Ilik|faanta]] [[Maroodi|maroodiga]]. Waxaa taa la socday u dhaq-dhaqaaqda iyo abaal marinta goldman ee beeyada {{en|Goldman Environmental Prize}} Faaduma Jibriil olo-oleynta bulshada ee ku wajahnayd ku wacyi galinta beeyada waxayna ka soo biloowday magaaladii ay ku dhalatay iyadoo isku duba riday guddiyo ilaaliya nolosha barriga xeebaha, waxay kaloo tababartay kuwaas oo u howl gali doona ilaalinta beeyada gaar ahaan meelaha dhuxuusha laga gubo. ==Dadka== Waxa uu gaarayaa dadka [[Soomaalida|Soomaaliya]] dega ilaa 12,832,017 qof, waana tiro aan la hubin waxaana la xisaabsada tirada dadka tii ay samaysay dawladdii Hantiwadaaga [[1975]], waxaa kale oo jira trakoob soo baxay [[2015]] oo qiyaas ah kaas oo ay soo bandhigtay Wasaarada Qorshaynta Soomaaliya waxaana lagu sheegay 12,316,895 qof suurtagal maaha in la ogaado tirakoobka rasmiga ah ee hadda taasoo ay sababtu tahay mujtamaca soomaaliyeed oo u badan [[Reer guuraa]] sidoo kale tira badan oo barakacayaal ah kuwaas oo ka cararay baahi ama dagaal sokeeye, sidoo kale waxaa kordhay tirada ku maqan qurbaha dagaalkii sokeeye dabadii taasoo hadana sabatay in ay dalka ka cararaan aqoonyahanadii soomaaliyeed una cararaan [[Bariga Dhexe]], [[Yurub]] iyo [[Woqooyiga Ameerika]]. Sinjiga ugu badan, oo ah 85% waa [[Soomaali]] iyadoo aay jiraan sinjiyo kale oo isku dardar ah kuwaas oo gaaraya 15%, waxaa ka mid ah: Baantuuga Gibilcadka Barawaani Baajuun, [[Hindi]], [[Iiraan]] waxaa kaloo jira kuwo ay dhaleen isticmaarka xilligii gumaysiga talyaaniga kuwaas oo lagu magacaabo Misyooni oo gaaraya 30 kun oo qof waxaa jiri kara dadyoow kale ee aan Soomaali ahayn oo iska tagay markii xoriyadda la qaatay [[1960]] horayna u raacan isticmaarkii. ==Luqadda== [[File:R.publication Somali language.jpg|thumb|center|196px|Daabacadaha [[Af Soomaali|Af-Soomaaliga]]<ref> '''[https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/ Buugag iyo Qormo Dhigashada… (Jw.org)] '''</ref>]] [[Af-Soomaali|Af-Soomaaliga]] waa Afka rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Soomaaliya waana Af-soomaaliga ([[Maay]] iyo [[Maxaa tiri]]), waa mid ka mid ah afafka [[Luqadaha Kushiitiga|Kushiitiga]] taasoo ah mid raacsan laan ka mid ah laamaheeda [[Afro-Aasiyatik|Afrika Aasiya]], kuwa ugu dhow Af-Soomaaliga waa Af-Cafarta taasoo looga hadlo [[Itoobiya]], [[Eratareya]] iyo [[Jabuuti]], sidoo kale [[Oramada]] taasoo iyana looga hadlo [[Itoobiya]] iyo [[Kiinya]]. Af-Soomaaligu waa tan ugu badan Afafka Kushitiga loogu qorista badanyahay sideedaba,<ref>[https://web.archive.org/web/20200327170337/http://www.springerlink.com/content/b14r67j54k377r7g/ A software tool for research in linguistics and lexicography: Application to Somali 2018-12-05]</ref> Waxaa jirtay daraasad cilmiyeed ku saabsan [[Af-Soomaali|Af-Soomaaliga]] kana horaysay 1900. ==Diinta== Muddaddii qadiimiga, Soomaalidda waxay ku baraarugsanaan jiray diinta [[Waaqiya]], laakin maanta, marka laga reebo in yar oo ka mid ah [[Soomaalida|shacabka soomaaliyeed]] dhammaantood waxay haystaam [[Islaam|islaamka]]<ref>[https://web.archive.org/web/20061214023655/http://www.mepc.org/workshops/popstat.asp Middle East Policy Council - Muslim Populations Worldwide 2018-12-05]</ref> badankood waa [[Ahlu sunno waljamaaca|sunno]] kuwaas oo haysta [[Madhabo|madhabka]] shaaficiyadda ]'<ref name="Mohamed Diriye Abdullahi">Mohamed Diriye Abdullahi, ''Culture and Customs of Somalia'', (Greenwood Press: 2001), p.1</ref> wuxaa lagu tilmaamaya dastuurka soomaaliya in ay diinta islaamku tahay diinta kaliya ee dalka ka jiri karta, shareecada islaamkuna tahay asalka. ==Ciidaha iyo fasaxyada rasmiga ah== {{Ciidaha Soomaaliya}} ==Dhaqanka== Soomaalidu waxay ku abtirsataa dhaqan fac weyn oo xeerar iyo qawaaniintiisa leh. Marka aad culuuntan dhaqanka qaarkood dhegeysato waxaad garan karaysaa baaxadda dhaqan cilmiyeysan ay laahaayeen Soomaalidii hore. Dhaqanka soomaaliyeed wuxuu isugu jiraa caadooyin waxyaabo la soo wariyay dhaqankaas oo ku kaydsan maskaxda waayeelka soomaaliyeed taasoo casriyo hore lagu dhaqmi jiray dhaqamada gudaha iyo dhaqamada dawlado kale keeneen soomaaliya waa mid ku salaysan taariikh sida [[Itoobiya]] [[Kiinya]], [[Yemen]] ,[[Hindiya]] iyo [[Iiraan]]. ===Miyuusigga=== Soomaaliya waxay uga duwantahay dunida inteeda kale iyadoo ah mid ka mid ah dawladaha Afrika taasoo shacabkeedu ka koobanyahay hal qomiyad waana [[Soomaali]] taasoo ka dhigtay in ay ka midaysan yihiin naaxiyadda muusikada guud ahaan dalka waana waxa ka caawiyay faafinta kooxada muusikada soomaaliyeed oo ay ka mid tahay kooxda "Waabari" iyo "Horseed" meela ka baxsan Soomaaliya qaar ka mid ah ayaa sameeyay laxan heesaa soomaaliyeed sida "[[Maryan Mursal]]" iyagdoo musikadii Soomaaliyeed qaybo kale oo reer galbeed ku dhexdartay. ===Fanka=== * Fanka soomaalida wuxuu u qaysanyahay: * Fan shaxaneed, sida farshaxanka – Sawirka – Far-guri – Injineernimo – Dhisme – Fanka dhismaha – Geeda qoris... * Fan ku luuqeen, Suugaan – sida Miyuusiga – Heesaha - Shineemda iyo masraxiyadda – Gabayga – Sheeko xiriirta... * Fan Cayaareed, sida qoobka cayaarka – Gamuuan tuurka – Indhe sarcaad – Shiribka – Jaandheerta – Dhaantada... Waa hab, [[gabay|abuurida]], qurxinta, habaynta iyo soo bandhiga [[hees|heesaha Soomaalida]], [[ruwaayad]]aha iyo [[majaajilo]]oyinka u dhaqanka ah [[dadka Soomaalida]] ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan [[Bariga Afrika]]. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah [[Suugaan|Suugaanta Soomaalida]]. Sidoo kale, dadka ku hadla [[Af Soomaali]]ga waxay leeyihiin [[fan]] aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyaabo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah [[qaaci|heesaha qaaciga]], [[qaraami]]ga, heesaha jaaska, [[ruwaayad]]aha, [[majaajilo]]yinka, [[filim]]aanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada [[Soomaaliga]]. ===Cunto karinta=== [[file:Somali food.jpg|thumb|196px|nuucyada kala gadisan ee [[Cunto kariska soomaalida|Cunto]].|alt=]] Cunto kariska Soomaalida wuu kala gadisanyahay meel walbo meesha kale sidaa daraadeed inuu ka mid yahay waxyaabaha muhimka u ah soomaalida in laga heli karo meel kasta ee dalka ka mid ah cunto [[Xalaal]] ah sida ay qabto diinta islaamka sida in aysan dhici karin wax ay ku jiraan xedha doofaarkaama [[Hilib]] [[Doofaar]] sidoo kale ma laga yaabo in laguu keeno [[Cabitaan]] alkolo ah nuucyadii kala duwan, sidoo kale lagama cuno bakhtiga, ama dhiiga la fariisiyay. Soomaaliya waxaa laga qadeeyaa kowda wixii ka dambeeya duhurka dabadii laakiin inta lagu guda jiro bisha [[Ramadaan]] waxaa la cunayaa Marka ay dhamaato salaadda taraawiixdataasoo xitaa gaadhi karta kow iyo tobanka fiidnimo. waxaa la cunaa "Cambuulada" oo ugu badan bisha Soomaaliya taasoo laga cuno dhammaan dalka, waxaa la kariyaa marka hore cambuulada, taasoo meelaha qaar looga yaqaan digir ([[Af-Soomaali]]: digir), muddo gaarsiisan shan saacadood oo xidhiidh ah dab yar oo khafiif ah si ay u noqoto mid bisil. Waxaa kale oo jirta [[Muufo]] taasoo ka samaysan [[Galley|Ganleey]] la shiiday kadibna la cajiimay laguna dubay [[Tinaar]], waxaa qaabkaas oo kale loo sameeyaa [[Sabaayad]] waxay kaga duwantahay dubista. ==sidoo kale fiiri== * [[Soomaali luqadda dhegoolaha]] * [[Somaliland]] * [[Djibouti]] * [[IGAD]] * [[Diinta Soomaalida]] ==Xogta== {{reflist}} ==Daabacado kale== <div class="mw-content-ltr"> * Hadden, Robert Lee. 2007. [http://handle.dtic.mil/100.2/ADA464006 "The Geology of Somalia: A Selected Bibliography of Somalian Geology, Geography and Earth Science."]{{Dead link|date=Bisha Koobaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Engineer Research and Development Laboratories, Topographic Engineering Center, Alexandria, VA. Abstract. * Hess, Robert L. ''Italian Colonialism in Somalia''. Chicago: University of Chicago, 1966. *Fitzgerald, Nina J. ''Somalia''. New York: Nova Science, Inc., 2002. * Lewis. I.M. ''Pastoral Democracy: A study on Pastoralism and Politics among the Northern Somali clans''. Ohio: Ohio University Press, 1958. ISBN 978-3-8258-3084-7. * Mwakikagile, Godfrey. ''The Modern African State: Quest for Transformation'', Chapter Four: Somalia: A Stateless State - What Next?, pp.&nbsp;109–132, Nova Science Publishers, Inc., Huntington, New York, 2001. * Tripodi, Paolo. ''The Colonial Legacy in Somalia''. New York: St. Martin's P Inc., 1999. </div> ==Linkiyo banaanka ah== ; Xukuumadda * [http://www.tfgsomalia.net Websitkii dawladdii federaalka ku meel gaarka ahayd] {{Wayback|url=http://www.tfgsomalia.net/ |date=20190924214612 }} * [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/somalia.html Raysulwasaaraha iyo liiska wasiirada] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/somalia.html |date=20120926194338 }} * [https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/iimaan-run-ah/iimaanka-runta-ah-muxuu-yahay/ Soomaali: Iimaan Run ah Waa Waddada Nolol Farxad Leh] ;Macluumaad guud * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html Bogga Soomaaliya ee buugga ''World Factbook'' Sirdoonka Maraykanka] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/so.html |date=20160701194614 }} * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/somalia.htm Maktabadda jaamacadda koloraado] * [http://en.wikivoyage.org/wiki/Somalia Hagista safarka ee soomaaliya (Af-Ingiriis) ee websiteka ''Wikivoyage''] ;Warbaahin * [http://allafrica.com/somalia/ Wararka ugu doorka roon ee doomaaliya] websiteka ''allafrica.com'' * [http://www.irinnews.org/Africa-Country.aspx?Country=SO IRIN Somalia] Wararka iyo hubinta warsaxaafadeedka ee ku saabsan arrimaha bini aadamnimo ee soomaaliya ;Kuwo kale {{col-begin}} {{col-1-of-2}} * [http://www.icrc.org/Web/Eng/siteeng0.nsf/htmlall/somalia Hay´adda laanqeerta cas ee Soomaaliya] * [http://www.somaliaonline.com/ Somalia Online] * [http://www.somalilink.com/ The Somali Link] * [http://education.nairobi-unesco.org/ Xafiiska UNESCO ee nairobi ee quseeya waxbarashada Soomaaliya] {{col-2-of-2}} * [http://education.nairobi-unesco.org/PDFs/somalia.pdf Xafiiska UNESCO ee Nairobi barnaamijyafa tacliinta ee dhammaan 2015 - Soomaaliya] * [http://www.kataaib.net Websiteka Mustaqbalka umadda Soomaaliyeed] {{Wayback|url=http://www.kataaib.net/ |date=20081028004403 }} * [http://www.mapsyou.com/mapsFrame.aspx?p1=117 Khariidada ee websitka ado] {{Wayback|url=http://www.mapsyou.com/mapsFrame.aspx?p1=117 |date=20090114115414 }} * [http://www.jaallesiyaad.com Websiteka rasmiga ah ee taariikhda gaarka ah Madaxweyne Syd. Barre] {{col-end}} {{Jiho | Woqooyi Galbeed = {{flag|Djibouti}} | Woqooyi = {{flag|Yemen}} • ''[[Gacanka Cadmeed]]'' | Woqooyi Bari = ''[[Gacanka Cadmeed]]'' | Galbeed = {{flag|Ethiopia}} | Magaca = {{flag|Somalia}} | Bari = ''[[Badweynta Hindiya]]'' | Koofur = ''[[Badweynta Hindiya]]'' | Koofur Galbeed = {{flag|Kenya}} | Koofur Bari = ''[[Badweynta Hindiya]]'' }} {{coord|02|02|N|45|21|E|type:Soomaaliya | display=title}} {{Maqaal Xul Ah|subst=4928983 |Taariikh=26 Diseember 2015}} {{Portal bar|Soomaaliya}} {{Dalalka Afrika}} {{DEFAULTSORT:Soomaaliya}} [[Category:Soomaaliya|*]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah midowga afrika]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah jaamacadda carabta|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah ururka iskaashiga islaamka|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka ugu horumarka liita|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka xubnaha ka ah qaramada midoobay|Soomaaliya]] [[Category:Geeska Afrika|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka dhaca badweynta hindiya|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka iyo meelaha looga hadlo af-soomaaliga|Soomaaliya]] [[Category:Jamhuuriyadaha]] [[Category:Wadamada Afrika|Soomaaliya]] [[Category:Dalalka federaalka ah|Soomaaliya]] [[Category:Mustacmarado hore ee talyaaniga|Soomaaliya]] __INDEX__ 5hrtq433q6hwtymer4k4f19262r17va Dhaqanka Soomaali 0 29875 238987 227553 2022-08-01T13:14:38Z 196.190.60.168 /* Hordhac */ wikitext text/x-wiki ::''Kani waa maqaal ku saabsan dhaqanka Soomaalida. Qoraalo kale fiiri [[dhaqan]] iyo [[Dhaqanka Soomaaliya]]. {{Dhaqan Soomaali}} [[File:Little world, Aichi prefecture - Turkish culture exhibition - Oud.jpg|thumb|[[kaban]]ku waa u muhiim heesaha qaaciga]] '''Dhaqanka Soomaalida''' ({{lang-en|''Culture of Somalia''}}; {{lang-ar|ثقافة صومالية}}) waa hab nololeedka iyo nidaamka [[dhaqan]] ee dadka [[Soomaali]]da ah; taasi ooy ka mid tahay [[Af Soomaali|luuqada]], [[Cunto Soomaali|cuntada]], [[suugaan]]ta, [[Fanka Soomaalida|fanka]], farshaxanta, habaynta iyo soo bandhiga [[hees|heesaha Soomaalida]], [[ruwaayad]]aha, [[majaajilo]]oyinka u dhaqanka ah [[dadka Soomaalida]] ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan [[Bariga Afrika]]. Guud ahaan, dhaqanka Soomaalidu waa haybada iyo sharafta u gaarka ah bulsho weynta [[Soomaali]]da meel kastooy caalamka kaga dhaqan yihiin. Sidoo kale, dadka ku hadla [[Af Soomaali]]ga waxay leeyihiin [[fan iyo suugaan]] aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah [[qaaci|heesaha qaaciga]], [[qaraami]]ga, heesaha jaaska, [[ruwaayad]]aha, [[majaajilo]]yinka, [[filim]]aanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada [[Soomaaliga]]. ==Sharaxaad== Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa kaasi oo jiilal badan iska dhaxleen. Sida taariikhyahanadu sheegeen wuxuu asal ahaan ka sameeysmay nolosha maalinle iyo xidhiidhka bulshada Soomaalidu la sameeysay bulshooyinka jaarka ah (deriska) iyo cilaaqaadka ganacsi iyo waxbarasho ee deegaanada fogfog. Sidoo kale dhaqanka Soomaalidu wuxuu in badan ku salaysan yahay diinta [[Islaam]]ka oo dadka Soomaalida intooda u badan aaminsan yihiin. Walhtiga gumeysiga, waxaa gaashaan u noqday dhaqanka Soomaaliyeed, waa dawladda iyo halganka [[Darwiish. Waxaa halgankaas ka mid ahaa abaanduulkii guud ee [[Ismaaciil Mire]]. ==Hordhac== [[File:Dabqaad.jpg|thumb|left|Girgire "uunsi" ee dhaqanka Soomaalida.]] Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa mudo aad u dheer, kaasi oo saameyn badan ku leedahay [[bad|dadka badmareenada]] ah ee iskaga gooshi jirtey deegaano badan. Tusaale ahaan, [[Cunto Soomaali]]du waxay salka ku heeysaa meelo badan oo caalamka ah; waxaana ku jira noocyo badan oo laga keenay wadanada jaarka ah sida [[Carab]]ta, [[Bariga Dhexe]] iyo meelo kale oo [[Aasiya]] ah. Waxba kama jiraan waxan meeja lagu soo qoray ==Habka Fanka== [[File:Oudplyrsomhd3.png|thumb|left|[[kaban]]yahan Nuruddin Cali Amaan.]] Sida caalamka qireen , dhaqanka Soomaalidu wuxuu qani ku yahay fanka iyo suugaanta. Samayska midhaha fanka ayaa ah mid aad u cajiib badan. Waxaanu fanku inta badan ka turjumaa nolosha iyo Waayaha Bulshada. Dhinaca kale heesaha Af Soomaaligu waa kuwo ka duwan caalamka dhan. Aslakooda waxay heesuhu u dhacaan hab ''jiidjiid'' isku xidhan ah. Dadka [[qurbe|ajaanib]]ka ah marka ugu horeeysa maqla heeso Soomaaliga waxay ku khaldaan kuwa [[Itoobiya]], [[Suudaan]] ama [[Carab]]ta, laakiin Waxaa markaaba lagu garan karaa laxanka iyo habka ay u dhacayso heesta. Heesaha Waxaa sameeya dhowr nooc oo dad ah, kuwaasi waxaa ka mid ah [[abwaan]]ka, [[laxan]]miistaha, [[fanaan]]ka.<ref>Abdullahi, pp.170-171</ref> Inta ugu badan heesaha waxaa loo garaacaa qalab kala duwan, sida [[kaban]]ka, [[durbaan]]ka, [[turunbo|turunbada]]. Laakiin wakhtiyadan dambe waxaa inta badan caan ah [[biyaano]]da.<ref>"Abdullahi"</ref> Si kastaba ha ahaate, deegaanada Koonfurta Soomaaliya iyo meelaha u dhow xeebaha waxaa caan ka ah noocyo kale oo heeso Soomaali ah. Kuwaasi Waxaa ka mida:<ref>Somali Culture and Folklore (1974) pp.63-64</ref><ref>Historical Dictionary of Somalia (2003) p. 166</ref><ref>The Concise Garland Encyclopedia of World Music. p.57-58</ref> *Qalabka la tumo: ''[[narso]], mokhoddon iyo masoondhe'' (durbaan aad u wayn), ''reeme, jabbu iyi yoome'' (durbaano yaryar); *Qalabka la afuufo: ''malkad iyi siinbaar'', ''sumaari'', ''fuugwo'' ''buun, muufe iyo gees-goodir''; *Qalab shanqadha: ''shagal'' (qalab biro la isku garaacayo), ''shanbaal'' (alwaax la tumayo), ''shunuuf'', ''tenegyo'', *Noocyo kale: ''shareero'', ''kinaandha'', ''madhuube'', iyo ''seese''. =Taariikh= {{Fanka Soomaalida}} Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee [[Af Soomaali]]ga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh [[muusig]]a, [[kaban]]ka, [[durmaan]]ka, [[turunbo|turunbada]] iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa [[qaraami]], halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano [[qaaci]]. =Noocyada= Fanka Soomaalida waxaa ku jira noocyo badan, kuwaasi waxaa ugu caansan: [[qaraami]]ga, [[qaaci]]ga, jaaska, saarka, ruwaayada, majaajilada, filimaanta iyo wixii la halmaala. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo ([[fanaan]]ku) fadhiyo, loo garaaco sida badan [[kaban]] iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro [[durmaan]] ama [[narso]] iyo [[turunbo]]. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. ==Qaaciga== [[File:Little world, Aichi prefecture - Turkish culture exhibition - Oud.jpg|thumb|[[kaban]]ku waa u muhiim heesaha qaaciga]] Qaacigu waa nooc ka mid ah [[hees|heesaha Soomaalida]] taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee [[Suugaan]]ta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo [[kaban]] ama [[gitaar]], [[durbaan]] iyo [[sacab]] kali ah. Mararka qaar waxaa [[muusig]]a qaaciga lagu daraa [[turunbo]]. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. ===Heesaha Qaaciga Caanka=== Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. *''[https://www.youtube.com/watch?v=gPRr1Ac6Sko Maandeeq iyo Daa'uud, heesta Daalo] *''[http://masuul.com/hees/a/ahmed-mooge-liibaan_waayaha-aduun.html Axmed Mooge, Waayaha Aduunka] *''[http://www.heesta.com/mobile/play_hees.php?id=274 Heesta Kabuldheh] {{Wayback|url=http://www.heesta.com/mobile/play_hees.php?id=274 |date=20160310083341 }} wada qaadan [[Hibo Nuura]] iyo [[Saalax Qaasim Naaji|Saalax Qaasim]] =Muuqaal= Kuwani waa [[sawir]]o muujinaya qaabka iyo nidaamka dhaqanka Soomaalida. <gallery widths="150px" heights="150px"> File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Schild TMnr 2416-234.jpg File:Somali aqal.jpg File:Somali Culture.jpg File:Somali in osmanya.png File:Somali man Myrrh tree.jpg File:Tamburo Piatto - Somalia.jpg File:Bouclier circulaire-Somalie-Musée barrois.jpg File:Museo antropologico, sezione africa, somalia italiana, capanna.JPG File:Guntiino1.JPG File:Dabqaad.jpg File:Brooklyn Museum 2004.76.6 Pedestal Bowl with Handle Karbun.jpg File:Brooklyn Museum 2002.31.14 Spoon.jpg </gallery> =Shakhsiyaad Caanka= {{Main|Fanaan Soomaali}} *[[Maxamed Saleebaan Tubeec]] =Qoraalo La Xidhiidha= *[[Heeso Soomaali]] *[[gitaar]] *[[turunbo]] *[[narso]] *[[durbaan]] *[[biyaano]] *[[gabay]] *[[hees]] *[[laxan]] *[[muusiga]] *[[qaaci]] *[[qaraami]] =Sawiro= ''Fiirogaar: halkan laguma soo bandhigayo dhamaan fanaaniinta, sawiraantani waa qaar ka mid ah bulshada fanka Soomaalida'' <gallery> File:Hibo Nuura.jpg|[[Hibo Nuura]] File:Cabdi-Tahliil.jpg|[[Tahliil]] File:Xasan.jpg|[[Xasan Aaden Samatar]] File:Falisahd4.png|Falis File:Saadoaliw1.jpg|[[Saado Cali Warsame]] File:Aar maanta.jpg|[[Aar Maanta]] </gallery> =Cadaymo= *{{cite book |last=Abdullahi |first=Mohamed Diriye |title=Culture and customs of Somalia |publisher=Greenwood |year=2001 |location= |pages= |url=http://books.google.com/books?id=2Nu918tYMB8C |doi= |id= |isbn=978-0-313-31333-2}} *[https://books.google.com/books?ei=TotEVbWPMoXLaKnXgNAM&id=x0gkAQAAIAAJ&dq=instruments+Somali+Culture+and+Folklore&focus=searchwithinvolume&q=instruments Ministry of Information and National Guidance, Mogadishu, Somalia (1974). Somali Culture and Folklore] *[https://books.google.com/books?id=DPwOsOcNy5YC&pg=PA166&dq=Historical+Dictionary+of+Somalia+traditional+instruments&hl=nl&sa=X&ei=5f5EVaPYNZDiaov6gaAD&ved=0CCIQ6AEwAA#v=onepage&q=Historical%20Dictionary%20of%20Somalia%20traditional%20instruments&f=falseA#v=onepage&q=tHistorical%20Dictionary%20of%20Somalia.%20traditional%20instruments&f=false Mukhtar, Mohamed Haji (2003) Historical Dictionary of Somalia. Scarecrow Press. ISBN 0-8108-4344-7 ] *[https://books.google.com/books?id=ajMsBgAAQBAJ&pg=PA57&dq=instruments+shareero+somali&hl=nl&sa=X&ei=63pEVcvzD8n3asCzgXg&ved=0CEEQ6AEwAg#v=onepage&q=instruments%20shareero%20somali&f=57 Puchowski, Douglas (2013). The Concise Garland Encyclopedia of World Music, Volume 1. Routledge, ISBN 9781136095702 ] =Linkiyo Banaanka= * [http://bclub19.com Bclub19] * [http://www.markacadey.net/main/infusions/the_kroax/kroax.php?category=1 Markacadey] {{Wayback|url=http://www.markacadey.net/main/infusions/the_kroax/kroax.php?category=1 |date=20131219133933 }} * [http://somali-music.com Somali Music] * [http://tix-iyo-tiraab.blogspot.nl/2013/07/interview-about-somali-music_30.html Interview About Somali Music] * [http://www.nilecart.com/egyptianouds.htm Sawiraan Kabanka Soomaalida iyo Masa] {{Wayback|url=http://www.nilecart.com/egyptianouds.htm |date=20071220051440 }} * [http://www.oudcafe.com Oud Cafe] * [http://www.youtube.com/2KbvqBY_BUk shanqadha kabanka] =Tixraac= {{Reflist}} {{Commons|Category:Culture of Somalia}} [[Category:Hees]] [[Category:Fan iyo Suugaan]] [[Category:Hiddo iyo dhaqan]] [[Category: Muusiga]] [[Category:Gabayada]] [[Category: Filimaanta]] [[Category: Qalabka Muusiga]] [[Category:Dhaqanka Soomaalida]] 84z64sq7nv8uszgkga4ml97pjkmdokk Boodhley 0 29904 239052 205952 2022-08-02T06:59:14Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Boodhley''' waa tuulo ku taalo [[Soomaaliland|Somaliland]]. {{gumud}} {{Degmooyinka Gobolka Woqooyi Galbeed}} jkoyubwcuzq2b94fca48rhazj89ylnk Yubbe 0 30561 239051 218125 2022-08-02T06:57:57Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Yubbe''' waa degmo ka tirsan gobolka [[sanaag]], ee Jamhuriyada [[Somaliland]] waxay dhanka bariga ka xigta qiyaas ahaan 90km magaalo madaxda gobalka [[cergaabo]]. Waa magaalo taarikhiya waxay leedahay dhul bilic ahan soo jiidasho heer sare ah leh. ==Taariikh== == Juquraafiga== Juquraafi ahaan Yubbe waxay ku taalaa goob istaraatiiji ah, Waxa ku yaala buuro iyo beero aad u waawayn. Deegaan ahaan waxaa hoos taga dhul aad u balaadhan oo ay ka midyihiin tuulooyinka iyo deeganadan hoos ku xusan. * tuulad ninku jooge * tuulada qaarar * tuulada jiingada * tuulada isrow Deegaanada hoosyimaada waxa ka mida * dooxad birxamar * dooxada damal jabay * dooxada qorilehe * dooxada wadaayin * dooxada caqa sudh * dooxada sadexgeed * dooxada dhudhub * dooxada ceelal higlo * dooxada karin * dooxada geed quraan * dooxada xundhurbeed == Dhaqaalaha == * '''[https://www.jw.org/en/library/books/Mankinds-Search-for-God/Islām-The-Way-to-God-by-Submission/ Islām—The Way to God by Submission]''' (en) * '''[https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/iimaan-run-ah/ Iimaan Run ah Waa Waddada Nolol Farxad Leh]''' ==Beelaha == {{Degmooyinka Gobolka Sanaag}} o9ai9p89t3hdc85hccxml0rljo8tgei Jiah Khan 0 32792 238995 228710 2022-08-02T04:24:28Z InternetArchiveBot 28368 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name=Jiah Khan |image=Jiah Khan at Dheeraj Deshmukh & Honey Bhagnani's wedding reception.jpg |image_size=180px |caption= |birth_name=Nafisa Rizvi Khan |birth_date={{Birth date|df=yes|1988|02|20}} |birth_place=[[New York City]], [[New York]], Maraykanka |death_date={{Death date and age|df=yes|2013|06|3|1988|02|20}} |death_place=[[Mumbai]], [[Maharashtra]], Hindiya |death_cause=[[Ismiidaamin]] |occupation=Atariisho |nationality=Boqortooyada Ingiriiska-Maraykanka |years_active=2007–2010|partner={{marriage|Sooraj Pancholi|2012|2013|end=dhimashada}} }} '''Nafisa Rizvi Khan''' (20 Febraayo 1988 - 3 June 2013), oo ku magac dheer '''Jiah Khan''', waxay ahayd atirisho Boqortooyada Ingiriiska-Maraykanka ah oo heesta kana shaqeeysa filimada Hindiga. Waxay kasoo muuqatay seddex filim Hindi ah sanadihii 2007 ilaa 2010.<ref>[http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200811261660.htm Jiah Khan all praise for Aamir] {{Wayback|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200811261660.htm |date=20131106140401 }}. ''The Hindu''.</ref><ref>[http://indiatoday.intoday.in/story/jiah-kahn-new-name-nafisa-khan/1/224642.html "Jiah Khan now Nafisa Khan"]. ''India Today''.</ref> == Nolosha hore == Jiah Khan waxay ku dhalatay magaalada New York ee dalka Mareykanka waxaana dhalay Ali Rizvi Khan oo ah ganacsade Hindi Mareykan ah iyo Rabiya Amiin oo aheyd atariisho aflaanta Hindiga sameysay sanadihii 1980-meeyadii kana soo jeeda Agra, Uttar Pradesh.<ref name="BBC">[https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-india-22763342 "Bollywood actress Jiah Khan found dead in Mumbai"]. ''BBC News''.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20110510111950/http://www.bollywoodhungama.com/features/2007/02/17/2268/index.html " "I'm not related by blood to Tahir Hussain's family. I'm not his daughter. I don't even know how Aamir Khan looks like" – Jiah Khan"]. ''Bollywood Hungama''.</ref> Khan aabihiis ayaa reerka ka tagay iyadoo 2 jir ah. Iyada oo sharraxaysa maqnaanshaha aabbeheed waxay tidhi "Nin gabadhiisa ka tegey markay ahayd laba jir, waa in lagu daldalaa meel fagaare ah".  Waxay leedahay laba gabdhood oo walaalo ah oo ka yar Kavita iyo Karishma.<ref name="hindustantimes1">[https://web.archive.org/web/20130606010907/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/Failing-career-troubled-love-life-killed-25-year-old-Jiah-Khan/Article1-1071076.aspx "Failing career, troubled love life killed 25-year-old Jiah Khan?"]. ''Hindustan Times''. </ref> Abtiyaasheed aabeyaal waa atirishooyinka reer Pakistan Sangeeta (Parveen Rizvi) iyo Kaveeta (Nasreen Rizvi).<ref>[http://tribune.com.pk/story/558721/bollywood-starlet-jiah-khan-found-dead/ "Bollywood starlet Jiah Khan found dead"]. ''The'' ''Express Tribune''.</ref> Khan waxay ku soo kortay magaalada [[London]] halkaas oo ay ku dhameysatay ka hor inta aysan u guurin Mumbai si ay xirfad ugu sii wadato [[Bollywood]].<ref name="BBC" /> Waxaa lagu dhiiri galiyay inay soo gasho Bollywoodka kadib markay daawatay filimka Urmila Matondkar ee ''Rangeela'' iyadoo lix sano jir ah.<ref>[https://web.archive.org/web/20130608092348/http://in.movies.yahoo.com/photos/10-unknown-facts-about-jiah-khan-1370340124-slideshow/10-unknown-facts-about-jiah-khan-photo-245211067.html "10 unknown facts about Jiah Khan – 10 unknown facts about Jiah Khan – Yahoo! Movies India"].</ref><ref>[http://entertainment.oneindia.in/bollywood/interviews/jiah-khan-211106.html Bollywood | Jiah Khan | Interview | Nishabd] {{Wayback|url=http://entertainment.oneindia.in/bollywood/interviews/jiah-khan-211106.html |date=20181225090442 }} Oneindia 21 November 2006</ref> Khan wuxuu wax ku bartay tiyaatarka Lee Strasberg iyo Machadka Filimada ee Manhattan, wayna ka tagtay markii ay heshay dalab filim.<ref>Krishnaveni, S (7 Maarso 2007). [http://gulfnews.com/sound-the-siren-1.165714 "Sound the siren"]. ''Gulf News''. </ref> == Shaqo == [[File:Jiah_Khan_at_Nokia_APP_party_02.jpg|left|thumb|248x248px|Khan markii la soo saaray [[Nokia|Nokia APP]] sanadkii 2010.]] Sanadkii 2004, isagoo 16 jir ah, Khan waxaa loo saxiixay inuu jilo Filimka Mukesh Bhatt ee ''Tumsa Nahin Dekha'' laakiin wuu ka laabtay markii ay iyada iyo agaasimaha labaduba dareemeen doorka inay aad ugu bislaatay iyada; markiiba waxaa lagu badalay Dia Mirza. Saddex sano ka dib, 2007, markay ahayd da'da 18,<ref>[http://www.firstpost.com/bollywood/from-nishabd-to-housefull-who-was-nafisa-jiah-khan-839055.html]. First Post.</ref> Khan wuxuu markiisii ​​ugu horreysay ka soo muuqday filimka muranka badan dhaliyay ee Ram Gopal Verma ee ''[[Nishabd]]'',<ref>[https://books.google.com/books?id=iWlDAAAAYAAJ&q=Jiah+Khan India Today, Volume 31, Issues 13–25].</ref> halkaas oo ay ku jileysay ka soo horjeedka [[Amitabh Bachchan]]. In kasta oo ay ka kooban tahay filimka daandaansiga ah, hadana wuxuu si liidata ugu soo bandhigay xafiiska sanduuqa, wuxuuna ku kasbaday dib u eegis isku dhafan dhaleeceeyayaasha.<ref>[http://www.rediff.com/movies/2007/mar/05box.htm Nishabd is a total loss]. ''Rediff''.</ref> Si kastaba ha noqotee, Khan wuxuu helay soo dhaweyn badan oo wanaagsan oo ku saabsan waxqabadkeeda, iyada oo dadka dhaleeceeya ay xusayaan kalsoonideeda, dabeecadeeda, iyo rafcaanka galmada.<ref>[http://www.rediff.com/movies/2007/mar/02nishabd.htm Nishabd is a powerful film]. ''Rediff''.</ref><ref>Adarsh, Taran. [http://entertainment.oneindia.in/bollywood/reviews/2007/nishabdreview020307.html "Nishabd – Review"].</ref><ref>Masand, Rajeev. [http://www.rajeevmasand.com/uncategorized/masands-verdict-nishabd/ "Masand's Verdict: Nishabd"]. </ref> Waxaa sidoo kale loo sharaxay abaal marinta Filmfare doorkeeda taas oo ay ku weysay [[Deepika Padukone]] dhanka ''Om Shanti Om''.<ref>[http://www.indianexpress.com/news/actress-jiah-khan-commits-suicide/1124791/ "Nishabd actress Jiah Khan commits suicide"]. ''The Indian Express''.</ref> [[File:Jiah_Khan_at_DJ_magazine_launch_06.jpg|thumb|Khan xaflad loogu talagalay majaladda DJ]] Sannadkii ku xigay, waxay ka soo muuqatay Aamir Khan iyo Asin filimku ''Ghajini''. Waxay la jileysay Sunita, oo ah ardayad caafimaadka barata oo baaraysa taariikhda Sanjay Singhania, oo uu ku matalay Aamir Khan. Filimku wuxuu soo aruuriyay qaddarin badan oo ka timid dadka naqdiya, wuxuuna sii waday inuu noqdo filimkii ugu badnaa ee soo xareeya Bollywood-ka sanadkii 2008.<ref>[https://archive.today/20120721233004/http://www.boxofficeindia.com/showProd.php?itemCat=215 "Box Office 2008"]. ''Box Office India''.</ref> Bandhigga Khan wuxuu soo jiitay faallooyin kala duwan.<ref>{{cite web|last=Verma|first=Sukanya|title=Ghajini: A sleek album of dark memories|url=http://www.rediff.com/movies/2008/dec/25ghajini-review-two.htm|publisher=Rediff|access-date=4 June 2013}}</ref><ref>Verma, Sukanya. [http://www.rediff.com/movies/2008/dec/25ghajini-review-two.htm "Ghajini: A sleek album of dark memories"]. ''Rediff''.</ref> Sanadkii 2010, Khan wuxuu ku dhawaaday inuu soo afjaro duubista filimka ''Chance Pe Dance'' oo uu la waday Shahid Kapoor markii Agaasime Ken Ghosh uu ka codsaday inay ka baxdo filimka waxaana lagu badalay Genelia D'Souza. Agaasime-ka ayaa sheegay in ay saaxiibtinimo xad dhaaf ah la yeelatay Kapoor isla markaana aysan si wanaagsan u gudanayn shaqadeeda, Si kastaba ha noqotee, markii la sii daayay filimka, Khan ayaa sheegtay in la weydiistay inay ka tagto maxaa yeelay agaasimaha ayaa isha xun ku hayay, Kapoor oo sii hadlaya ayaa sheegay inuusan gacan ku laheyn bedelka Khan.<ref>[https://web.archive.org/web/20091106020341/http://www.starboxoffice.com/newsdetails.aspx?xfile=2009%2FSeptember%2FNews_20090909_47 "First Look: Chance Pe Dance"]. ''Star Box Office''.</ref> Sikastaba, Filimkan ayaa ahaa mid Boxoffice-ka fashilmay waxaana Khan uu sheegay inay ku faraxsantahay ka tagista filimka. Isla sanadkaas, Khan waxay sameysay filimkeedii ugu dambeeyay ee door taageero ah ''Housefull.'' Markii la siidaayay, ''Housefull'' waxay heshay dib u eegis taban, in kasta oo waxqabadkeedu si fiican loo helay.  Ganacsi ahaan filimku sifiican ayuu u shaqeeyay wuxuuna noqday filimka Bollywood-ka ee lacagaha ugu badan soo xareeyay sanadka.<ref>[http://indiatoday.intoday.in/story/Jiah+sulks+over+Yahoo/1/37029.html "Jiah sulks over Yahoo"]. ''India Today''.</ref><ref>Sood, Megha (5 Juun 2013). [http://www.indianexpress.com/news/actor-jiah-khan-25-kills-herself/1125220/ "Actor Jiah Khan, 25, kills herself"]. ''The Indian Express''.</ref> Khan wuxuu saxiixay dhowr filim oo ay ka mid tahay Aap Ka Saaya, kaas oo ay aheyd inuu ku jilo xaaska Ranbir Kapoor.  Nasiib darrose, filimkan lama dhammaystiri karin dhimashadeeda darteed.<ref>[https://web.archive.org/web/20160324082151/http://www.scoopwhoop.com/10-Bollywood-Actors-Who-Couldnt-Live-To-See-The-Fate-Of-Their-Movies "Bollywood actor's movies after demise- Scoopwhoop"].</ref> == Dhimasho == Khan ayaa la sheegay inuu dhintay ka dib markii ay is daldashay 3 Juun 2013, meel u dhaxeysay 11:00 pm ilaa 11:30 pm gurigeeda oo ku yaal Juhu, Mumbai.<ref>Lee, Chris (4 Junn 2013). [https://www.latimes.com/entertainment/movies/moviesnow/la-et-mn-bollywood-star-jiah-khan-dead-suicide-20130604-story.html "Bollywood star Jiah Khan dead of apparent suicide"]. ''Los Angeles Times''.</ref> Her mother and sister were not at home at the time.<ref>[https://www.hindustantimes.com/bollywood/jiah-khan-found-dead-in-mumbai-suicide-suspected/story-EjYt1EJnxwNyBZPC7UQpcO.html "Jiah Khan found dead in Mumbai; suicide suspected"]. ''Hindustan Times''.</ref> [[File:Jiah_Khan_at_Preview_of_'Baggit's_New_Collection.jpg|thumb|Khan oo ku sugan London sanadkii 2009.]] Baadhitaan ayaa lagu sameeyay cusbitaalka JJ ee magaalada Byculla.<ref name="autogenerated1">[http://movies.ndtv.com/bollywood/jiah-khan-was-planning-to-quit-movies-turn-interior-designer-375453?pfrom=home-movies "Jiah Khan was planning to quit movies, turn interior designer | NDTV Movies.com"]{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. ''Movies.ndtv.com''.</ref> Meydkeeda ayaa dib loogu soo celiyey hoygeeda agagaarka 7:00 am subaxnimo Arbacadii, 5 June 2013, kadib meydka.<ref name="indiatimes1">[https://web.archive.org/web/20130609015256/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-06-06/news-interviews/39787497_1_jiah-khan-nafisa-khan-suicide "No messages found in Jiah's beau's phone"]. ''The Times of India''.</ref> Isla maalintaas Namaz-e-janaza (salaadda janaasada) waxay ka dhacday Sonapur Kabar Walla Masjid waxaana lagu aasay qabuuraha Juhu Muslim kadib salaadii [[Salaada Duhur|Duhur]] ee salaadii Islaamka. Jilaayaasha Bollywoodka ee ka soo qeyb galay waxaa ka mid ahaa Aamir Khan, [[Kiran Rao]], Riteish Deshmukh, Siddharth Mallya, Sophie Choudry, Urvashi Dholakia, Prem Chopra, Ranjeet, Deepak Parashar, Sanjay Khan iyo Nagma.<ref>[https://web.archive.org/web/20130609070459/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-06-06/news-interviews/39765197_1_jiah-khan-juhu-last-journey "Jiah Khan laid to rest amidst tears"]. ''Times of India''.</ref><ref>[http://www.aljazeera.com/news/asia/2013/06/201364513223510.html "Bollywood star commits suicide"]. Al Jazeera. </ref> 7-dii Juun 2013, waxaa gurigeeda laga helay warqad qoraal ah oo ka kooban lix bog oo ay gacanta ku qortay walaasheed, taasoo la sheegay inay u dirtay saaxiibkii Khan ee Sooraj Pancholi. Qoraalka ayaa lagu soo waramayaa inuu muujinayo in Khan qorsheynayay inuu soo afjaro nolosheeda. Qoraal ka hadlaya ilmo iska soo ridid ​​dhowaan ayey qoysku sii daayeen.<ref>[http://www.indiatimes.com/news/india/jiah-khans-suicide-note-revealed-82440-2.html "Jiah Khan's Suicide Note Revealed | Page 2"]. ''The Times of India''.</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Jiah-Khans-letter-released-to-media-by-her-mother/articleshow/20517254.cms "Jiah Khan's letter released to media by her mother"]. ''The Times of India''.</ref><ref>[https://www.theguardian.com/global/2017/oct/01/death-in-bollywood-who-killed-jiah-khan-crime-murder-suicide-investigation "Death in Bollywood: who killed Jiah Khan?"]. ''The Guardian''. ISSN [[issn:0029-7712|0029-7712]]. </ref> 8 Juun 2013, Khan ayaa lagu qabtay Vile Parle Medical Club si loogu duceeyo Khan iyo qoyskeeda. Jilayaasha Bollywoodka ee ka soo qeyb galay waxaa ka mid ahaa Aamir Khan, [[Deepika Padukone]], Randhir Kapoor, Prateik Babbar, Sanjay Kapoor, Shweta Pandit, Kiran Rao, Urvashi Dholakia, Ranjeet, Deepak Parashar, Sanjay Khan iyo Nagma.<ref>[https://www.mirror.co.uk/news/gallery/jiah-khan-bollywood-star-found-1930442 "Jiah Khan: Bollywood star found dead by mother in Mumbai home"]. ''mirror.''</ref><ref>[https://www.indiatvnews.com/entertainment/bollywood/jiah-khan-death-funeral-pics-14739.html?page=5 "Jiah Khan's death anniversary: When Bollywood celebs were all moist-eyed (view pics)"]. ''indiatvnews.com''.</ref><ref>[https://www.glamsham.com/bollywood/news/nafisa-jiah-khans-funeral-held/ "Nafisa (Jiah) Khan's funeral held"]. ''Glamsham''.</ref> Pancholi, oo la nooleyd Khan, waxaa loo taxaabay xabsiga booliska inta lagu gudajiray baaritaanka ay ku sameysay inay is disho 10 Juun 2013.<ref>Singh, Vijay V (11 Juun 2013). [https://web.archive.org/web/20130613053304/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-06-11/india/39898077_1_jiah-khan-rabiya-khan-son-suraj "Aditya Pancholi's son Suraj held for abetting Jiah Khan's suicide"]. ''The Times of India''.</ref> Maxkamadda Sare ee Bombay waxay siisay dammaanad 2 Luuliyo 2013.<ref>[http://www.dnaindia.com/entertainment/1855914/report-hc-grants-suraj-pancholi-bail-downplays-jiah-khan-letter "HC grants Suraj Pancholi bail, downplays Jiah Khan letter"]. ''DNA''.</ref> 3dii Luuliyo 2014, sanad kadib dhimashadeeda, Xafiiska Dhexe ee Baarista (CBI) waxaa ku amartay Maxkamadda Sare inay sii baarto geerida.<ref>[http://news.biharprabha.com/2014/07/bombay-high-court-orders-cbi-to-probe-jiah-khan-death-case/ "Bombay High Court orders CBI to probe Jiah Khan Death Case"]. ''news.biharprabha.com''.</ref><ref>http://www.abplive.in/crime/2014/07/03/article355475.ece/Bombay-High-Court-orders-CBI-probe-into-Jiah-Khan-suicide-case#.U7VQBvmSzTo</ref> Maxkamadda Sare waxay qabatay dhegeysi arintan ku saabsan, laga bilaabo 7 Juun 2016, kadib baaqii Maxkamadda Sare ee ahaa in la dedejiyo hawsha.<ref>[http://www.abplive.in/india-news/bombay-hc-to-hear-jiah-khan-suicide-case-on-june-7-343527 "Bombay HC to hear Jiah Khan suicide case on June 7"] {{Wayback|url=http://www.abplive.in/india-news/bombay-hc-to-hear-jiah-khan-suicide-case-on-june-7-343527 |date=20170813105427 }}. ''ABP Live''.</ref> 1 Ogosto 2016 CBI-da ayaa meesha ka saartay dil kiiska.  Baadhitaannadeeda awgood, sababta dhimashadii Khan waxay ahayd 'is-dilid.<ref name="intoday.in">[http://indiatoday.intoday.in/story/jiah-khan-death-timeline-all-you-need-to-know/1/768933.html "Jiah Khans death has a new twist: Timeline of the events after her death"].</ref> Khan hooyadiis, Rabia, waxay si madaxbanaan u shaqaaleeysay khabiir ku takhasusay cilmi baarista british-ka Jason Payne-James, oo ku soo gabagabeeyey warbixinti 20 september 2016:<blockquote>"Khan laadlaadkiisa waa la dhigay waxaana calaamadaha wajigeeda iyo qoorteeda ka muuqaneysa inaysan aheyn is dil."<ref name="intoday.in" /><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Jiah-Khans-hanging-staged-UK-expert/articleshow/54418518.cms "Jiah Khan's hanging staged: UK expert"]. ''The Times of India''.</ref></blockquote>Bishii Janaayo 2017 xeer ilaalintu waxay codsatay in dacwadaha la xiriira faraxumaynta galmada iyo dilka loo haysto Sooraj Pancholi.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Jiah-Khan-case-Why-sudden-demand-to-charge-Sooraj-with-rape/articleshow/52161274.cms "Jiah Khan case: 'Why sudden demand to charge Sooraj with rape?'"]. ''The Times of India''.</ref> 31-kii Janaayo 2018 maxkamad ku taal Mumbai ayaa Sooraj Pancholi ku soo oogtay inuu gacan ka geystay is-dilka Khan.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2018/jan/31/jiah-khans-ex-partner-sooraj-pancholi-charged-over-death-of-bollywood-star "Jiah Khan's ex-partner Sooraj Pancholi charged over death of Bollywood star"].</ref><ref>[https://www.hindustantimes.com/bollywood/sooraj-pancholi-charged-in-jiah-khan-suicide-father-aditya-pancholi-happy-to-start-real-fight/story-H4L0CNEmRflWzDmGUeFnfL.html "Sooraj Pancholi charged in Jiah Khan suicide: Father Aditya Pancholi 'happy' to start 'real fight'".]</ref> CBI waxay soo gudbisay liis ay ku qoran yihiin 69 markhaati, oo ay ku jirto Khan hooyadiis Rabia, oo cabanaysa, iyada oo kiisku bilaaban doono bisha Maarso 2018.<ref>[http://indianexpress.com/article/cities/mumbai/trial-against-sooraj-pancholi-to-start-soon/ "Trial against Sooraj Pancholi to start soon"].</ref> == Filimada == {| class="wikitable sortable" |- !Sanadka !Filim !Doorka !Notes |- |2007 |''[[Nishabd]]'' |Jiah |Magacaabay— Abaalmarinta Filmfare Sidoo kale heesaha loogu talagalay heesta "Take Lite" |- |2008 |''Ghajini'' |Sunita | |- |2010 |''Housefull'' |Devika K. Samtani | |} == Tixraacyada == [[Category:Atariishayasha filimada Hindiga]] q7iv9tohwb7qar90c7nt410kfslf3yl Naafonimo-takoor 0 32812 238990 219571 2022-08-01T19:30:49Z Amherst99 2923 wikitext text/x-wiki Naafonimo-takoor waxaa af ingiriis lagu dhahaa ''ableism''. Dad badan ayaa si qalad ah u soo gabagabeynaya in qof kasta oo naafo ah uu murugeysan yahay ama qadhaadh yahay. Bini -aadamka oo dhami waa qaraabo. Ilaah waa mid aan eex lahayn. Ilaah wuxuu diiradda saaraa qofka gudaha ah, ee ma aha muuqaalka kore. * [https://www.jw.org/en/library/magazines/awake-no3-2020-nov-dec/prejudice-get-the-facts/ Get the Facts] g80s1op7cxpmjv04dldm4b1a43l6xl3 Template:Geo-time 10 36439 238966 238883 2022-08-01T12:33:01Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {| width="100%" cellpadding="5" cellspacing="10" style="background:#ffffff; border-style:ridge; border-width:3px; border-color:black;" | width="55%" style="vertical-align:top;padding: 0; margin:0;" | <center></center> <div style="float:center; width:100%"><center>'''Eon'''</center> <center>[[Kambriyaan ka hor]] - [[Hadeyaan]] - [[Arkeyaan]] - [[Broterosoyig]] - [[Fanerosoyig]]</center> <center>'''Xilli'''</center> <center>[[Eoarkeyaan]] - [[Balyuuarkeyaan]] - [[Mesoarkeyaan]] - [[Neoarkeyaan]] - [[Balyuubroterosoyik]] - [[Mesobroterosoyik]] - [[Neobroterosoyik]] - [[Balyuusoyik]] - [[Mesosoyik]] - [[Senosoyik]]</center> <center>'''Muddada'''</center> <center>[[Kambriyaan]] - [[Ordofisiyaan]] - [[Siluriyaan]] - [[Defoniyaan]] - [[Kaarboon (da'da)|Kaarboon]] - [[Barmiyaan]] - [[Saddexaad]] - [[Juuraasiig]] - [[Nuurad (da'da)|Nuurad]] - [[Balyuujiin]] - [[Niujiin]] - [[Afar-geesood]]</center></center> |} </br> <noinclude> [[Category:Template]] </noinclude> jw38ec0awb0t0otraro56cq98cm68ae Nuurad (da'da) 0 36459 238964 238896 2022-08-01T12:29:09Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{selfref2|Shayga, eeg [[Nuurad]]''}} {{geo-time}} <table {{prettytable}} align="right" width="300px"> <caption><center>Nuurad</center></caption> <tr><td align=center colspan=2 style="border-bottom:3px solid gray;">Ka soo jeeda : 145.0 - 66.0 Ma <tr><td align=center colspan=2>[[File:Opening of western Indian Ocean 70 Ma.png|200px]]</td></tr> <tr><td>Magaca rasmiga ah <td>Rasmi ah <tr><td>Jirka samada <td>[[Dhul]] <tr><td>Unuga kronoologikal<td>Muddada <tr><td>Unuga straatigrafik<td>Nidaam <tr><td>Qeexidda xadka hoose <td>Aan si rasmi ah loo qeexin <tr><td>Qeexitaanka xadka hoose <td>Lakabka [[iridiyaam]] tayeysan iyo N-Bj dabar goynta </table> [[File:Fossil Actinopterygian.jpg|right|200px]] [[File:Dinosauria montage 2.jpg|right|200px]] '''Nuurad''' (Af-Ingiriisi: ''Cretaceous'') waa xilli juqraafiga ah oo ku fidsan qiyaastii 65 ilaa 145 milyan sano kahor wakhtigan xaadirka ah. Sida xilliyada juqraafiga kale ee da'da weyn, sariiraha dhagaxyada ee qeexaya bilowga iyo dhammaadka si fiican ayaa loo aqoonsaday, laakiin taariikhaha saxda ah ee bilawga iyo dhammaadka muddada lama hubo dhowr milyan oo sano. Nuurad waxaa loogu magac daray sariiraha tamaashiirta ah ee ballaaran ee laga helay Nuurad Sare ee [[England]] iyo Yurub ku xiga. Xilliga Nuurad wuxuu raacayaa [[Juuraasiik]] waxaana ku xiga Balyuusiin. Nuurad waa xilliga ugu dambeeya ee Mesosoyik. Dhamaadka Nuurad waxaa lagu calaamadeeyay dhacdo weyn oo si weyn loo darsay, Nuurad-jaamacadeed dhacdo baabi'in ah. Intii lagu jiray Nuurad, Paleozoyik-hore Mesozoyik qaarad sare ee Pangea waxay dhamaystirtay kala-goynta qaaradaha casriga ah inkasta oo jagooyinkoodu ay aad uga duwan yihiin hadda. Badweynta Atlaantigga ayaa ballaaratay, Gondwana waxay u kala jabtay Antarktika, Australia, Afrika iyo Koonfurta Ameerika. Hindiya iyo Madagaskar waxay weli ku dheggan yihiin Afrika. Qaaradaha dhexdooda, bad-gacmeed ballaadhan ayaa ka gudubtay badhtamaha Waqooyiga Ameerika ka dibna waxay bilowday inay dib u gurato iyadoo kayd badeed qaro weyn leh ay dhexda u dhexayso sariiraha dhuxusha ee muhiimka ah. Soo-gaadhista kale ee muhiimka ah ee Nuurad waxay ka dhacdaa [[Yurub]] iyo [[Shiinaha]]. [[Dhulka]], dhirtu waxay noqotay mid casri ah in kasta oo cawska hadda meel walba laga heli karo aanu kobcin ilaa dhammaadka muddada. Dhirta ubaxu waxay ahayd mid baahsan. [[Konifer]] way u roonaadeen, sida ay maanta sameeyaan. Wakiilada ugu horreeya ee geedo badan oo casri ah-''fig'', ''sycamore'', [[magnolia]] tusaale ahaan - waxay ka muuqdaan Nuurad. Dhulka, naasleyda waxay ahaayeen kuwo yaryar iyo qayb yar oo ka mid ah xayawaanka. Xamaaratada ayaa u badnaayeen xayawaanka iyo gaar ahaan diinosoor. Badaha, fallaadho, Qarash casri ah iyo kalluunka ayaa noqday wax caadi ah. Shimbiraha casriga ah ayaa kobcay. Xamaaratada badda ayaa koray. Inkasta oo xubno badan oo ka mid ah xayawaannada badda ay u muuqdeen kuwo casri ah ama ka yar, tiro noocyo ah oo ay ku jiraan cephalopod-ka qolofka badan (dhammaan ''ammonite'', ''nautilid'' badankooda) iyo sidoo kale cawska samaynta lohod sassy ayaa la waayay ama ku dhow dhammaadka Nuurad. Xayawaanka waaweyn waxaa ka mid ah, [[Diinosoor (xayawaan)|Diinosoor]], iyo dhammaan xamaaratada badda marka laga reebo qoolleyda iyo yaxaasyada ayaa la waayay dhammaadka Nuurad. =Qayb hoosaadka= Nuurad waxay leedahay 12 qaybood. ==Nuuradka hore== *[[Berriasiyaan]] *[[Falanginiyaan]] *[[Hauterifiyaan]] *[[Barremiyaan]] *[[Abtiyaan]] *[[Albiyaan]] ==Nuuradka dambe== *[[Senomaniyaan]] *[[Turoniyaan]] *[[Soniasiyaan]] *[[Santoniyaan]] *[[Kambaniyaan]] *[[Maastrigtiyaan]] =Tixraac= *[https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Cretaceous&oldid=349188679 Cretaceous] {{stub}} 7wjfyzkuplhqzxmazy3tn40q9vdy0je 238965 238964 2022-08-01T12:30:02Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{selfref2|Shayga, eeg [[Nuurad]]''}} {{geo-time}} <table {{prettytable}} align="right" width="300px"> <caption><center>Nuurad</center></caption> <tr><td align=center colspan=2 style="border-bottom:3px solid gray;">Ka soo jeeda : 145.0 - 66.0 Ma <tr><td align=center colspan=2>[[File:Opening of western Indian Ocean 70 Ma.png|200px]]</td></tr> <tr><td>Magaca rasmiga ah <td>Rasmi ah <tr><td>Jirka samada <td>[[Dhul]] <tr><td>Unuga kronoologikal<td>Muddada <tr><td>Unuga straatigrafik<td>Nidaam <tr><td>Qeexidda xadka hoose <td>Aan si rasmi ah loo qeexin <tr><td>Qeexitaanka xadka hoose <td>Lakabka [[iridiyaam]] tayeysan iyo N-Bj dabar goynta </table> [[File:Fossil Actinopterygian.jpg|right|200px]] [[File:Dinosauria montage 2.jpg|right|200px]] '''Nuurad''' (Af-Ingiriisi: ''Cretaceous'') waa xilli juqraafiga ah oo ku fidsan qiyaastii 65 ilaa 145 milyan sano kahor wakhtigan xaadirka ah. Sida xilliyada juqraafiga kale ee da'da weyn, sariiraha dhagaxyada ee qeexaya bilowga iyo dhammaadka si fiican ayaa loo aqoonsaday, laakiin taariikhaha saxda ah ee bilawga iyo dhammaadka muddada lama hubo dhowr milyan oo sano. Nuurad waxaa loogu magac daray sariiraha tamaashiirta ah ee ballaaran ee laga helay Nuurad Sare ee [[England]] iyo Yurub ku xiga. Xilliga Nuurad wuxuu raacayaa [[Juuraasiik]] waxaana ku xiga Balyuusiin. Nuurad waa xilliga ugu dambeeya ee Mesosoyik. Dhamaadka Nuurad waxaa lagu calaamadeeyay dhacdo weyn oo si weyn loo darsay, Nuurad-jaamacadeed dhacdo baabi'in ah. Intii lagu jiray Nuurad, Balyiusoyig-hore Mesosoyig qaarad sare ee [[Pangea]] waxay dhamaystirtay kala-goynta qaaradaha casriga ah inkasta oo jagooyinkoodu ay aad uga duwan yihiin hadda. Badweynta Atlaantigga ayaa ballaaratay, Gondwana waxay u kala jabtay Antarktika, Australia, Afrika iyo Koonfurta Ameerika. Hindiya iyo Madagaskar waxay weli ku dheggan yihiin Afrika. Qaaradaha dhexdooda, bad-gacmeed ballaadhan ayaa ka gudubtay badhtamaha Waqooyiga Ameerika ka dibna waxay bilowday inay dib u gurato iyadoo kayd badeed qaro weyn leh ay dhexda u dhexayso sariiraha dhuxusha ee muhiimka ah. Soo-gaadhista kale ee muhiimka ah ee Nuurad waxay ka dhacdaa [[Yurub]] iyo [[Shiinaha]]. [[Dhulka]], dhirtu waxay noqotay mid casri ah in kasta oo cawska hadda meel walba laga heli karo aanu kobcin ilaa dhammaadka muddada. Dhirta ubaxu waxay ahayd mid baahsan. [[Konifer]] way u roonaadeen, sida ay maanta sameeyaan. Wakiilada ugu horreeya ee geedo badan oo casri ah-''fig'', ''sycamore'', [[magnolia]] tusaale ahaan - waxay ka muuqdaan Nuurad. Dhulka, naasleyda waxay ahaayeen kuwo yaryar iyo qayb yar oo ka mid ah xayawaanka. Xamaaratada ayaa u badnaayeen xayawaanka iyo gaar ahaan diinosoor. Badaha, fallaadho, Qarash casri ah iyo kalluunka ayaa noqday wax caadi ah. Shimbiraha casriga ah ayaa kobcay. Xamaaratada badda ayaa koray. Inkasta oo xubno badan oo ka mid ah xayawaannada badda ay u muuqdeen kuwo casri ah ama ka yar, tiro noocyo ah oo ay ku jiraan cephalopod-ka qolofka badan (dhammaan ''ammonite'', ''nautilid'' badankooda) iyo sidoo kale cawska samaynta lohod sassy ayaa la waayay ama ku dhow dhammaadka Nuurad. Xayawaanka waaweyn waxaa ka mid ah, [[Diinosoor (xayawaan)|Diinosoor]], iyo dhammaan xamaaratada badda marka laga reebo qoolleyda iyo yaxaasyada ayaa la waayay dhammaadka Nuurad. =Qayb hoosaadka= Nuurad waxay leedahay 12 qaybood. ==Nuuradka hore== *[[Berriasiyaan]] *[[Falanginiyaan]] *[[Hauterifiyaan]] *[[Barremiyaan]] *[[Abtiyaan]] *[[Albiyaan]] ==Nuuradka dambe== *[[Senomaniyaan]] *[[Turoniyaan]] *[[Soniasiyaan]] *[[Santoniyaan]] *[[Kambaniyaan]] *[[Maastrigtiyaan]] =Tixraac= *[https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Cretaceous&oldid=349188679 Cretaceous] {{stub}} adw1pq27m81vs4h8ys66q1t9am0cx6e A (alifbeet) 0 36533 238976 237608 2022-08-01T12:43:13Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{selfref2|Maqaalkani waxa uu ku saabsan yahay alifbeetada laatiinka. Isticmaalka kale, eeg [[A (faah faahin)]]}} [[{{PAGENAME}}|A]], ama [[{{PAGENAME}}|a]], waa xarafka ugu horreeya iyo shaqalka ugu horreeya ee alifbeetada Ingiriisiga casriga ah iyo [[alifbeetada Laatiinka]] ee ISO.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Latin-alphabet|title=Latin alphabet &#124; Definition, Description, History, & Facts|website=Encyclopedia Britannica|access-date=3 March 2021|archive-date=9 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210309055637/https://www.britannica.com/topic/Latin-alphabet|url-status=live}}</ref><ref>Simpson & Weiner 1989, p. 1</ref> Gudaha [[Af-Soomaali]], A waxay u dhigantaa ku dhawaaqida [[Carabiga]] أ ama ء. =Noocyada= <center><big>A</big></center> ---- <center>A a ɑ</center> =Tixraac= {{Latinlist}} {{reflist}} {{stub}} [[en:A]] [[id:A]] [[ar:A]] [[sw:A]] [[zh:A]] bxbloygx2dkvzxdteq9pay9bcnqqw61 Template:Disambiguation 10 36557 238975 237758 2022-08-01T12:42:39Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{Dmbox | type = disambig | text = </br> ---- [[Wikipedia:Disambiguation|Bogga faah faahin]] waxa uu ka kooban yahay liis maqaallo leh cinwaano aad inta badan ku xidhidhayso '''{{#if:{{{ignore_parentheses|}}}|{{{page-title|{{FULLPAGENAME}}}}}|{{PAGENAMEBASE|{{{page-title|{{FULLPAGENAME}}}}}}}}}'''.<br /> <small>Haddii aad ka soo gaartay boggan a [{{fullurl:Special:Backlink/{{{page-title|Haddii aad ka soo gaartay boggan a{{FULLPAGENAME}}}}}|namespace=0}} isku xirka gudaha], waxaad ka caawin kartaa inaad beddesho isku xirka cinwaanka saxda ah.</small> ---- | nocat = {{{nocat|}}} <!--So "nocat=true" works--> }}{{#if:{{{kat|}}}||[[Category:Disambiguation|<noinclude> </noinclude>{{#if:{{{1|}}}|{{{1}}}|{{{name|{{PAGENAME}}}}}}}]]}}<includeonly> <includeonly>{{category disambig}} __DISAMBIG__</includeonly><noinclude>{{documentation}} </noinclude> szhm7be8yawi6lk8x7e8a3ql0l1hnd1 Toljecle 0 36576 238993 238050 2022-08-01T20:56:38Z Seepsimon 32001 wikitext text/x-wiki '''Toljecle'''( ''[[Af-Ingiriisi]]'': [[:en:Tol-je'lo|Tolje'lo]] , ''[[Af-Carabi]]'': '''تولجيلو''' ) , magaca oo dhamaystiran, '''[[Isaaq|Axmed Sheekh Isxaaq]]''' waa beel weyn oo balaadan oo ah beelaha ugu faca iyo taariikhda weyn ee qabiilka [[Isaaq]] ama Reer Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]]. '''Toljecle'''  waa beel ka mid ah [[Dadka Soomaalida]] ee ku dhaqan [[Waqooyiga Soomaaliya]], maanta loo yaqaano [[Soomaaliland|Somaliland]]. Waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin [[Waqooyiga Soomaaliya]], wadanka [[Itoobiya]] iyo wadanka [[Jabuuti]]. {{Infobox ethnic group||group=Toljecle|flag=[[File:Flag_of_Somaliland.svg|60px]] [[file:Flag_of_Djibouti.svg|45px]] [[File:Flag_of_Ethiopia.svg|60px]] [[File:Flag_of_Kenya.svg|45px]]|image=[[File:Sheikhisaaqmaydh.jpg|thumb|right|[[maydh]]]]|region1={{flagcountry|Somaliland}}|region2={{flagcountry|Ethiopia}}|region3={{flagcountry|Kenya}}|langs=[[Af Soomaali]], [[Af Carabi]]|rels=[[Islam]] ([[Sunni Islam]])|related-c=[[Habar Awal]],[[Habar Jeclo]],[[Garxajis]], [[Arab]] iyo tolka kalee ee qabiilka isaaq <!-- CONFIRMED RELATIONS!!! -->|native_name=Axmed Sheekh Isxaaq Toljecle<br />|native_name_lang=so|related_groups=Isaaq|region4={{Flagcountry|Djibouti}}}} == Hordhac == '''Toljecle''' waa Curadka Isaaq ama Reer Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]]. Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo dhaqan Soomaaliga, beesha '''Toljecle''' waa '''Curadka''' Reer Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]] Ibnu Axmed Al-Hashimi, oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadamada [[Carabta]] gaar ahaan [[Ciraaq]]. Sheekh Isxaaq, waxa uu lahaa laba xaas oo kala ah, '''Xabuusha''' iyo '''Magaado''' . '''Xabuusha''' waxa ay u dhashey Axmed (Toljecle), Muuse, Ibraahim, Maxamed. '''Magaado''' waxa ay u dhashey [[Garxajis]], [[Habar Awal|Awal]], [[Arap|Arab]] iyo [[Isaaq|Ayuub]]. Caruurta Sheekh Isxaaq, waxa ugu weyn, curadna ah '''Axmed Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]]''' oo loo garan ogyahay '''Toljecle'''. == Taariikh == Taariikh ahaan beesha '''Toljecle''' waxa loo yaqaan '''Habr Toljaala''' (Somali: Habar Toljeclo) oo ah qabiilada ugu balaadhan Isaaq ama Reer Sheekh Isxaaq, waxana la isku yidhaa '''Habr Habushed''' (Somali: Habar Xabuusheed) oo ay ka kooban yihiin Toljecle, Cimraan, Muuse iyo Sanbuur. Sida ku cad keydka buugta sooyaalka taariikhda [[Soomaalida|Soomalida]] iyo inta laga guntey dhaxalkii jiilba jiil ka dhex layey waayeelka, taariikhyahanada iyo indheer garadkaba, beesha '''Toljecle''' oo ah curadka Reer Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]], wuxuu ahaa boqorteeyadii ugu horeysay, uguna awooda badneyd ee ka talin jirtey dhulka [[Soomaalida]]. Guud ahaan saldanadanahii kala duwanaa ee boqortoyada '''Toljecle''', waxa ka mid ahaa '''Boqoe Haruun''' oo lagu naaneysi jirey '''Boqoe Dhuux Baraar''', oo ah boqotooyadii ugu horeysay uguna danbeysay ee ay yeeshaan Reer Sheekh [[Isaaq|Isxaaq]]. == Suugaanta Sooyaalkii Taariikhda Toljecle == Taariikhda faca weyn ee '''Toljecle''' ku lahaa gayiga [[Soomaalida|Soomalida]] iyo sida ay u ahaayeen dagaal yahano iyo cuddud aan loo babac dhigi karin, loona miciin iyo garab bidi jirey; waxaad ka dareemaysaa suugaanta hal qabsiga beesha '''Toljecle''' oo caan ka ahayd degaanada [[Soomaalida|Soomalida]]. Aynu dib u milicsano, qaar kamid ah tixda gabayada u daliilka ah sooyaalkii taariikhda faca weyn ee beesha '''Toljecle'''; '''Dirir Warsame - [[Habar Jeclo|Habar Jecle]] ≈ (1870)''' Toljecluhu ninkii maag is yidhi, waa muslimiyaaye. Mijahaa Isaaq siman yahee, muruq u roonaaye. Giddi Habar Magaadleba colaad, midigta maw saarey. Qarnigii 20aad bilowgiisii, gaar ahaan 1905tii markii ay Daraawiishtii ina Cabdulle Xasan iyo isticmaaradii Ingiriis iyo Talyaani ay heshiis muddo gaaban dhaqan galey'i uu dhex marey, aya'u [[Sayid Maxamed Cabdulle Xasan]] oo isfahamkaas ka faa’ideysanayey'i, uu ciidan urursi bilaabey. Beelo ay beeshii Toljecle ka mid ahayd, aya'u madaxdii [[Daraawiishta]] u kala direy. Waxa madaxdaas ka mid ahaa: Sheekh Cabdillaahi Axmed (Ina Shixiri) - [[Habar Jeclo|Habar Jecle]]. Wufuuddaasi intii aanay kala ambabaxin, aya'u Sayidku la sii wada dardaarmey. '''Sayidku waxa uu ku yidhi''': Cabdalla maan qaboobiyo, Xirsi maakib laawow, Mid yar waxad tidhaahdaan, Murtidiinta Reer Hagar, Habar Yoonis madasheed, Mariya weedha aan idhi, '''Toljeclaha''' muraadkaygiyo, Masafadeyda ula taga, Maqashiiya uunkaba, Miyir inuu ku soo galo, Mid mid waxow tidhaahdaan Nimanka mooradii furey Mawaaciidda diinkii Ma wax laysku maagaa? Waxa kale oo xusid mudan, oo Toljecle tilmaan iyo taariikh u ah, tixdan soo socota, oo iyadu'na ku beegnayd 1923kii. '''Maxamed Nuur Fadal - [[Habar Jeclo|Habar Jecle]]''' Cali Dhuux dharbado reer Isaaq, waw dhug leeyahaye Wuxu weliba dheeraad ku yahay, dheegga aan ahaye Toljeclaha dhawaaqii la yidhi, waxan ka dhiifraacey Ogadeen dhasheega iyo sidii, ceel dhanaan noqoye. '''Maxamed Aadan Caws (Yawle) – [[Habar Yoonis]]''', ayaa isagu'na 1935kii geeraar canaan ahaa, oo hiil doon ahaa, '''Toljecle''' u soo tiriyey. '''Yawle''' waxa uu '''Toljecle''' ka codsanayey, inuu [[Ogaadeen (beel)|Ogaadeen]] iyo [[Dhulbahante]] oo dagaal [[Habar Yoonis]] ka dhan ahaa isku soo baheystey, inay beelahii Toljecle ay uga hiiliyaan. '''Yawle waxa uu yidhi:''' Toljeclaha dacalkeyga Dagmadiisu hawaartee Nabadda u dihanaaya Dood yar baan u tiraabey Daarood baanu colowney Ka darme baa ka shisheeya Kan kalee ku dul meersan Ragga daaqa ka jooga Docmo kaa la gudboon Daawo buu noo wada qaatey Dadna waad noogu xigtaan Dildiilahaa nagu yaal Baad marba daawaneysaan Nin walaalkii la dooxo Darmo caadle ku seexdey Wallee waa u doqoniimo Danbina taa kama joogo. Sannadkii 1953kii aya'ay col geelqaad ahaa'i, ay deegaanka Eexo ee degmada Gar'adag ee Sanaag, ay geel tiro badan ka qaadeen. Ka dib waa loo gurmadey, oo waxa lagu gaadhey Xargaga, oo Laascaanood dusheeda ah. Geelii qeyb ka mid ahayd, ayaa la soo dhaciyey. '''Abwaan Axmed Jaamac Cali (Caad-leef)''' – [[Habar Jeclo|Habar Jecle]], oo geela badh la soo dhaciyey aan isagu guul u arag, ayaa ka gabyey. '''Caad-leef waxa uu yidhi''': Raaxada nugaaleed ninkii, rabeyba loo diidye Toljecluhu ramaaskiyo ka badan, roobkan xays helaye Miyeydnaan rogeyn ceebta waa, la iska reebaaye. Bal aan is dul taagno gabeygan Abwaan Axmed Jaamac Cali (Caad-leef). Bal aan fiiro gaar ah siinno taariikhda uu gabeygan tiriyey, oo 1953kii ahayd. Bal aan meeriskan miisaanka leh, laabta u sii deyno. '''Caad-leef waxa uu yidhi''': '''Toljecluhu''' ramaaskiyo ka badan, roobkan xays helaye. Waxa aan odhan kareynaa: waa sawir fara badnaantii beeshii Toljecle, ee sannadkii 1953kii, tilmaan sugan ka baxinayey. Muddo toddoba sannadood ah ka dib, oo ku beegan 1960kii, aya'u '''Abwaan Jaamac Axmed Jaamac (Gacma-dheere)''' – Habar Jecle, aya'u Toljecle gobol beesha Habar Jecle ka mid ah, uu ku sheegey. '''Gacma-dheere waxa uu yidhi:''' Muusaha garkaa bari degee, guro fog baan sheegtey Reer Maxamedkaa Geela leh, ee gudub degaan sheegtey Samanaha xarrago gaanbiyee, lagu gartaan sheegtey Guurtida Sanbuur iyo Cimraan, lagu go'aan sheegtey '''Toljeclaha''' galbeed naga xigee, gobolkayaan sheegtey Cumarkaa gardaafo iyo maag, wax u galaan sheegtey. == Degaanada Soomaliland ee ay Degaan Toljecle == Degaanada Soomaliland ee ay degaan '''Toljecle''' waxa ka mid ah: #[[Degmada Dacarta]] #Diini goobale/wado dhibiiq #Wado makaahiil #Cadawaley #Farawayne #Lafta boqor #Boodhley #Balimataan/lafta mataan #Ijaara #Hiijiwaaji #[[Wajaale]] #[[Gabiley]] #Cusbaaley #Goryo #Shanba cayn #[[Arabsiyo]] #[[Abaarso]] #Dhalanyo dhuux #Ma luugta #Warqada Cadaada #Daarasalaam #Biyo shiinaha #Geed Deeble #Dararwayne #Jaleelo #Uubaale #Gogol wanaag #Ceelbaxay #Botor #Shabeele == Degaanada Itoobiya ee ay Degaan Toljecle == Degaanada dalka Itoobiya ee ay degaan beesha '''Toljecle''' waxa ka mid ah: *1.[[Lafa Islaamod]] *2.Kariirey *3.Harta sheekha *4.Bushaale *5.Waraaba jiro *6.Caraancarka *7.Cadaadley *8.Canfarta *9.Koojaaraha *10.Bariisle *11.Qabri bayax *12.Ruka *13.Dacawaley == Jilibyada ay U Kala Baxaan Toljecle == == Dadka Caanka ah ee Kasoo Jeeda Toljecle == == Sidoo Kale Eeg == * [[Isaaq]] * [[Habar Jeclo]] * [[Somaliland]] * [[Maalinta Xoriyada Somaliland]] 90v6yoil0i2krrih1510tz9ywo8qthu Arkeyaan 0 36698 238986 238934 2022-08-01T13:02:36Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki {{geo-time}} [[File:Archean.png|right|jmpl|200x200px]] '''Arkeyaan''', oo hore loo yiqiin Arkeyosoyig, waxay ahaayeen eonka [[julooqi]]ka ka hor [[Broterosoyig]] oo dhammaaday 2500 milyan oo sano ka hor. Xadkan looma go'aamin istraatigrafi ahaan ee waa qaab keronometerig ah. Meesha laga bilaabayo muddadan si rasmi ah uma aqoonsana Guddiga Caalamiga ah ee Istaraatiijiyadda, laakiin waxaa badanaa loo maleynayaa inay dhacday 3800 milyan oo sano ka hor, dhammaadka eonka [[Hadeyaan]]. Arkeyaan-yadu waxay ka kooban yihiin afar xilli, siday u kala horreeyaan: Eoarkeyaan, Balyuuarkeyaan, Mesoarkeyaan, iyo Neoarkeyaan. =Dhacdooyinka Arkeyaan= *[[Siyanobakteriya]] badan *Badweynta cagaaran *Sameynta qaaradaha sare *Baraf badan oo ku yaal Antarktika =Tixraac= *[http://www.stratigraphy.org/geowhen/stages/Archean.html GeoWhen] (firfircoonayn) *[[w:en:Archean|Archean]] {{science-stub}} 5qv1tufef7mqw52oawndwv6afrzkfak A (faah faahin) 0 36708 238977 2022-08-01T12:46:29Z EnsiklopediaXylon 31252 Bog cusub: = Sayniska iyo Tignoolajiyada = === Tirada iyo halbeegyada === * ''a'', cabirka soo jiidashada u dhaxaysa qaybaha [[Van der Waals isla'egta]] * [[A value | ''A'' value]], cabirka saamaynta beddelka ah ee stereochemistry ee cyclohexane * [[Nugsi]] ('A'') * [[dardargelinta]] ('a'') * [[waxqabad (kiimista)]] ('a'') * [[adsorption]] (a) * [[annum]] (a), sanadka * [[Hectare#Are * [[atto-]] (a-), horgalaha SI oo macneheedu yahay 10<sup>−18</sup> * [[Ampere]] (A), unugga korantada * [... wikitext text/x-wiki = Sayniska iyo Tignoolajiyada = === Tirada iyo halbeegyada === * ''a'', cabirka soo jiidashada u dhaxaysa qaybaha [[Van der Waals isla'egta]] * [[A value | ''A'' value]], cabirka saamaynta beddelka ah ee stereochemistry ee cyclohexane * [[Nugsi]] ('A'') * [[dardargelinta]] ('a'') * [[waxqabad (kiimista)]] ('a'') * [[adsorption]] (a) * [[annum]] (a), sanadka * [[Hectare#Are * [[atto-]] (a-), horgalaha SI oo macneheedu yahay 10<sup>−18</sup> * [[Ampere]] (A), unugga korantada * [[ångström]] (Å) halbeeg dherer ah (oo la mid ah 1{{e|−10}} mitir) * [[aagga]] ('A'') * [[attenuation coefficient]] ('a'') * [[Bohr radius]] ('a''<sub>0</sub>) ('A'') * [[gain (electronics)]] ('A'') * [[Hall coefficient]] ('A''<sub>H</sub>) * [[Hamaker joogto]] ('A'') * [[Helmholtz tamar bilaash ah]] ('A'') * [[Hyperfine coupling joogto ah]] ('a'' ama ''A'') * [[magnet vector awood]] ('A'') * [[lambarka tirada]] ee nuclide ('A'') ('A'') * mid ka mid ah [[vector lettice reciprocal lettice]] (''a*'') * [[qaraabo atomic mass]] ('A''<sub>r</sub>) * [[Richardson's joogto]] ('A'') ('A'') ('A'') * [[aagga dusha sare ee gaarka ah]] (''a'') * [[kuleylka kala-baxa]] ('a'') * [[dhererka unugga unugga]] ('a'') === Cirbixiyeenka === * Fasal cad-buluug ah oo xiddigo ah oo ku jira nidaamka Morgan-Keenan; eeg [[Stellar classification]] * Qayb ka mid ah [[Magacaabidda majaajilada| magac-u-dhigista ku meel gaadhka ah ee majaajilada]] (tusaale, C/1760 A1), oo tilmaamaysa daahfurka Janaayo 1 ilaa 15. * [[Diidka badh-major]] ee meeraha ===Bayooloji=== * A+ iyo A-, dadka [nooca dhiiga] * [[Vitamin A]], oo sidoo kale loo yaqaan retinol, oo ah nafaqo lagama maarmaan u ah aadanaha * [[Haplogroup A (mtDNA)]], haplogroup DNA mitochondrial ah (mtDNA) * [[Haplogroup A (Y-DNA)]], haplogroup Y-chromosomal DNA (Y-DNA) * [[Adenine]], aashitada nucleic [[Adenosine]], oo ah nucleoside * [[Alanine]], oo ah amino acid * [[ATC code A]], Mareenka cuntada iyo dheef-shiid kiimikaad, qayb ka mid ah Nidaamka Kala soocida Kiimikada Daweynta Anatomical === Xisaabinta === ====Luqadaha barnaamijka === * [[A+ (luqada barnaamijka)]] * [[A Sharp (Axiom)|A<sup>♯</sup>]], luuqad barnaamijeed shaqayneed ku jihaysan * [[A Sharp (.NET)]] (sidoo kale ku qoran "A#"), deked Ada ilaa Microsoft .NET Platform * [[Aasaaska A+]] ==== Isticmaalka kale ee xisaabinta==== * [[A* algorithm search]], algorithm raadin waddo * [[A-0 System]], kombuyuutar hore u sameeyay * {{tag|a|content=}}, [[HTML element#Anchor| HTML element for anchor tag]] * a, u dhiganta (qname) u dhiganta [[RDF Schema#Properties|RDF Schema Property]] rdf:nooca * Heer gelitaanka mareegaha waxaa lagu qeexay [[Hagaha Helitaanka Mawduuca Shabakadda]] * [Liiska diiwaanka DNS nooca | nooca diiwaanka cinwaanka]] ee DNS, oo lagu qeexay RFC 1035 === Xisaab iyo macquul === * A [[lambarka]] oo macneheedu yahay toban hexadecimal iyo nidaamyada kale ee tirooyinka booska oo leh 11 ama ka weyn * Mararka qaarkood gudaha [[Sboard madow]] waxay u taagan yihiin tirooyinka aljabrada (<math>\mathbb{A}</math>) (U+1D538 gudaha Unicode) * [[Universal Quantifier]] marka loo eego macquulka calaamada (calaamada ∀ ama <xisaabta>\ forall</math>, xaraf la rogay) * Universal affirmative, mid ka mid ah afarta nooc ee [[soojeedin qaybeed]] xagga macquulka * [[Mills' joogto ah]] waxa u taagan astaanta ''A'' * [[Glaisher-Kinkelin joogto ah]] sidoo kale waxaa badanaa lagu matalaa calaamadda ''A'' ===Isticmaalka kale ee cilmiga iyo tignoolajiyada=== {{ka|Gaadiidka|#Gaadiidka}} * [[Batari A]], batari nooca fiilada vacuum tube * [[List_of_battery_sizes#Cylindrical_batteries|Batteri (xajmiga)]], cabbirka baytariga caadiga ah * [[Anode]], koronto * A, calaamad taariikhi ah ee curiyaha kiimikada [[argon]], hadda Ar * Xarunta wejiga laba geesoodka ah ee [[aagga Brillouin]] ee shabag saddex geesood ah, xagga fiisigiska idq1tdawpbhtdkm8u2g8m94933kzc6g 238978 238977 2022-08-01T12:47:58Z EnsiklopediaXylon 31252 Wuxuu qoraalka ku badalay "A waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale {{commonscat|A}} {{disambiguation}}" wikitext text/x-wiki A waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale {{commonscat|A}} {{disambiguation}} pftilejurykkk30qxz1ow6gknzifc92 238979 238978 2022-08-01T12:48:18Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki '''A''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale {{commonscat|A}} {{disambiguation}} 77ndx7w7y5wpv2jvv2r8x5xlwb1ijyj 238980 238979 2022-08-01T12:48:27Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki '''A''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale. {{commonscat|A}} {{disambiguation}} ka26w233wnfl6dzbcxj3pq6gl0q7fjk 238981 238980 2022-08-01T12:53:13Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki '''A''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale. *{{commonscat|A}} *[[w:en:A (disambiguation)|Ku arag Af-Ingiriisi Wikibidhiya]] {{disambiguation}} stlcma7j54wt7mo7sswnwrzki80u6lj 238982 238981 2022-08-01T12:54:23Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki '''[[A]]''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale. =Commons= *{{commonscat|A}} =Wikibidhiya kale= *[[w:en:A (disambiguation)|Ku arag Af-Ingiriisi Wikibidhiya]] {{disambiguation}} t2a45hxnnlz9rkwdrewiwoptxkocvkd 238983 238982 2022-08-01T12:54:52Z EnsiklopediaXylon 31252 wikitext text/x-wiki '''[[A]]''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale. =Commons= *{{commonscat|A}} k9fp3mpuqwj29efxdr4dz9s9ovqiwwi 238984 238983 2022-08-01T12:55:13Z EnsiklopediaXylon 31252 /* Commons */ wikitext text/x-wiki '''[[A]]''' waa xarfaha laatiinka ee ugu horreeya. Ka eeg a mashaariicda kale. =Commons= {{commonscat|A}} =Wikibidhiya kale= *[[w:en:A (disambiguation)|Ku arag Af-Ingiriisi Wikibidhiya]] {{disambiguation}} ok5sfg7po04g5rk335423zrya97qj11 Carabiga 0 36709 238985 2022-08-01T12:55:54Z EnsiklopediaXylon 31252 Bog loo bedeley [[Carabi]] wikitext text/x-wiki #redirect [[Carabi]] 412madgvm6s9rxyrxfre6zhpr2owruy User:Cladiif majora/Bacaadka 2 36710 239056 2022-08-02T07:25:12Z Cladiif majora 29997 Adding information with links and categories caption wikitext text/x-wiki {{Infobox person|birth_place=Somalia, muqdisho|birth_date=6 June 1988|birth_name=Nimco hussein hassan|nationality=Somalia|other names=Nimco_cumaan|education=Lafoole University|occupation=Fashion|name=Nimco cumaan}} == Nimco hussein hassan == She was born on June 6, 1998 in [[Soomaaliya|Somalia]]/[[muqdisho]] she is a fashion somali girl who won role honors == Personal == I study fashion at Aalto University's School of Arts and Design. When I graduated from Ressu, I wanted to continue my studies in art and culture, and I became more and more interested in design, especially from the perspective of sustainable development. I applied to study fashion because I wanted to learn more about designing the future; more sustainable and ethical design and fashion in general as a social phenomenon. In the major subject of fashion, I have delved into both the basics of practical design and research fashion . In my studies until now, there have been various courses where sustainable design has been well linked in the teaching. I believe tha t after my bachelor of arts studies, I will continue with a master's degree in fashion research. However, I will still remain open and see what kin d of opportunities open up in the future. g03czsc02rz3mw39zewbmga63v6ctwi