వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/ఉ-ఊ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="te">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>tewikibooks</dbname>
    <base>https://te.wikibooks.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.25</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">మీడియా</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ప్రత్యేక</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">చర్చ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">వాడుకరి</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">వాడుకరి చర్చ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikibooks చర్చ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">దస్త్రం</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">దస్త్రంపై చర్చ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">మీడియావికీ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">మీడియావికీ చర్చ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">మూస</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">మూస చర్చ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">సహాయం</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">సహాయం చర్చ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">వర్గం</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">వర్గం చర్చ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">మాడ్యూల్</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">మాడ్యూల్ చర్చ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/ఉ-ఊ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3011</id>
    <revision>
      <id>33381</id>
      <parentid>33240</parentid>
      <timestamp>2022-08-22T13:35:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: ఉ - u */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58657" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;
==Part 1: ఉం - uM==
&lt;poem&gt;
ఉంగరం,  uMgaraM
-n.
--ring; toroid; 


ఉంగరపు ఆకారం,  uMgarapu AkAraM
-n.
--ring-shaped; toroidal; annular;


ఉంచు, uMcu
-v. t.
--put; set; lay;


ఉండ, uMDa
-n.
--ball; lump; bolus; a round item;


ఉండకట్టు, uMDakaTTu
-v. i.
--turn lumpy;


ఉండు, uMDu
-v. i.
--(1) to be; exist; 
--(2) to reamin; stop; stay; reside;


ఉండేలు,  uMDElu
- n.
-- catapult;

&lt;/poem&gt;

==Part 2: ఉ - u==
&lt;poem&gt;
ఉ, u
- Third short vowel of the Telugu alphabet. A quite high back rounded vowel, rather like the vowel in English &quot;put.&quot;


ఉక్క, ukka   
-n.
--sultriness; hot and humid; sweltering heat;


ఉక్కిరిబిక్కిరి, ukkiribikkiri
-adj.
--(1) suffocating; choking; oppressive; 
--(2) overwhelming with multiple chores;


ఉక్తి, ukti
-n.
--(1) speech; 
--(2) word; 
--(3) expression;
---అతిశయోక్తి = exaggeration.
---ఛలోక్తి = joke.


ఉక్కు, ukku
-n.
--steel;


ఉగ్గడించు, uggaDiMcu
-v. t.
--utter; proclaim; announce; state; see also ఉద్ఘాటించు;


ఉగ్ర, ugra
-adj.
--fierce;


ఉగ్రత, ugrata
-n.
--ferocity;


ఉగ్రవాదం ugravAdaM
-n.
--terrorism; the unlawful use of violence and intimidation, especially against civilians, in the pursuit of political aims; (see also)  తీవ్రవాదం; 


ఉగ్రాణం, ugrANaM
-n.
--pantry; store room;


ఉగ్గుపాలు, uggupAlu
-n.
--a mixture of castor oil and breast milk often given to infants as an early morning feeding to promote bowel movement;


ఉచ్చ, ucca
-n.
--(1) urine; 
--(2) zenith; (ant.) నీచ; అధమ;      % this second meaning seems to be correct; it is not ఉచ్ఛ!


ఉచ్చ పోయు, ucca pOyu
-v. i.
--urinate; piss;


ఉచ్చాటణ, uccATaNa    
-n.
--exorcism; extracting a demon out of a person's body; banishment; 


ఉచ్చారణ, uccAraNa
-n.
--(1) articulation; pronunciation; 
--(2) utterance;


ఉచ్చారణ దోషం, uccAraNa dOshaM
-n.
--mispronunciation;


ఉచ్ఛ్వాసం, ucchvAsaM
-n.
--inspiration; the taking in of breath;


ఉచితం, ucitaM
-n.
--(1) appropriate; proper; fitting; suitable; 
--(2) free; at no cost;


ఉచ్ఛిష్టం, ucchishTaM
-n.
--(1) what is left in a plate after eating; 
--(2) spittle;
---వ్యాసోచ్ఛిష్టం జగత్ సర్వం = there is nothing in the world that had not been touched by Vyasa.
---నూటనోచ్ఛిష్టం భౌతికశాస్త్రం = no aspect of physics was left untouched by Newton.


ఉచ్చు, uccu
-n.
--noose; loop; snare;


ఉజ్వల, ujvala
-adj.
--splendid; glorious; shining; bright;


ఉజ్జాయింపు, ujjAyiMpu
-n.
--approximation; rough estimate;


ఉజ్జి, ujji
-n.
--match; matching pair; equal;


ఉటంకం, uTaMkaM
-n.
--summary; abstract;


ఉటంకించు, uTaMkiMcu
-v. t.
--summarize; state; 


ఉట్టంకణం, uTTaMkaNaM
-n.
--establishment; foundation;


ఉట్టంకించు, uTTaMkiMcu
-v. i.
--(1) praise; (2) establish; mention; 


ఉట్టిచీల, uTTicIla
-n.
--rivet; a two-headed bolt;


ఉట్టిపడు, uTTipaDu
-v. i.
--jump forth; start up;


ఉడాయించు, uDAyiMcu
-v. i.
--escape; run away;


ఉడికించు, uDikiMcu
-v. t.
--(1) cook by boiling; 
--(2) tease; josh;


ఉడుం, uDuM
-n.
--iguana; a lizard-like animal known for its strong grip. This animal is reported to have been used to help scale the fortifications in medieval India.


ఉడుం పట్టు, uDuM paTTu
-n.
--a grip as strong as an iguana's grip; very strong grip;


ఉడుకు, uDuku
-v. i.
--(1) boil; bubble with heat; 
--(2) seethe;


ఉడుకుబోతు, uDukubOtu
-n.
--jealous person; annoyed person;


ఉడుకులోను, uDukulOnu
-n.
--cologne water; (Fr.) Eau de cologne;


ఉడుగడ, uDugaDa
-n.
--wedding gift


ఉడుగు, uDugu
-v. i.
--disappear; fade away, wilt; fall away;


ఉడుత, uDuta; ఉడత, uData
-n.
--squirrel;
-- మలబార్ ఉడుత = Malabar Squirrel; Indian Giant Squirrel; [bio.] ''Ratufa indica'' of the Sciuridae family; ఈ ఎగిరే ఉడత ఒక చెట్టు మీదనుంచి మరో చెట్టు మీదికి అలవోకగా ఎగరగలవు; ఈ ఉడతలు ఎత్తైన వృక్షాల మీద సన్నటి చిటారు కొమ్మలపైన తమ గూళ్ళు నిర్మించుకుంటాయి;
-- మూడు చారల ఉడుత = three-striped palm squirrel; Indian palm squirrel; [bio.] ''Funambulus palmarum''of the Sciuridae family;  
-- ఐదు చారల ఉడుత = [bio.] ''Funambulus pennantii''; 
-- ఉడుతలు ఇయోసిన్ యుగం అంటే 56 నుంచి 34 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం నుంచి ఉన్నాయి; 


ఉడుప కుక్క, uDupa kukka
-n.
--hound; hunting dog;


ఉడుపు, uDupu
-v. t.
--thrashing; beating grain out of husk;


ఉడుపులు, uDupulu
-n..
--(1) harvest season; (2) clothes; dress;


ఉత్, ut
- prefix
--one of 22 Sanskrit prefixes with multiple shades of meanings; up; upward; upper; top; better; 


ఉతక, utaka
-n.
--(1) lower door hinge; 
--(2) pivot; male part of a plug-socket pair; this part is attached to the door; see also ఉత్తరాసి;


ఉత్కంఠ, utkaMTha
-n.
--anxiety; suspense; the inability to wait for something that is imminent;


ఉత్కంఠభరితం, utkaMThabharitaM
-ph.
--full of suspense;


ఉత్కర్ష, utkarsha
-n.
--(1) excellence; 
--(2) progress; prosperity;


ఉత్కృష్ట, utkRshTa
-adj.
--superior; outstanding; excellent; (ant.) నికృష్ట;


ఉత్త, utta
-adj.
--empty; void; vacant; bare; simple;


ఉత్తమం, uttamaM
-n.
--the best; the best course of action;


ఉత్తమ పురుష, uttama purusha
-n.
--[gram.] first person;


ఉత్తరం, uttaraM
-n.
--(1) letter; 
--(2) reply; 
--(3) north;
--(4) best; 


ఉత్తర, uttara
-pref.
--leftover; the later part; post;
---ఉత్తర రామాయణం = the later part of Ramayana.


ఉత్తర అమెరికా, uttara amerikA
-n.
--North America; Canada, US and Mexico;


ఉత్తర మీమాంశ,  uttara mImAMSa
- n.
-- పూర్వ మీమాంస, ఉత్తర మీమాంస తత్వాలు, సనాతన హిందూ భావనలలో, ఆచరణల్లో పరిణామాన్ని (evolution) ని సూచిస్తాయి. పూర్వ మీమాంస  తరువాత కాలగమనంలో ఋషుల కొత్త భావనలతో వేద వాంగ్మయం విస్తృతం అయింది. అప్పటికే వున్న బ్రాహ్మణికాలకి కొత్త సంహితలు చేర్చబడ్డాయి. కొత్తగా అరణ్యకాలు ప్రతిపాదించబడ్డాయి. వీటిలో పరబ్రహ్మ స్వరూపం గురించి విస్తృతంగా చర్చ జరిగింది. అది నిరాకారం , నిర్గుణం, నిర్విశేషం అన్న ప్రతిపాదన చేయబడింది. గుణాలూ, రాగ ద్వేషాలు లేనిదానిని సంతోష పెట్టడం ఎలాగ? అలాగైతే కర్మకాండకు అర్థం లేదు కదా. మరి జన్మ రాహిత్యం ఇచ్చే ముక్తి ఎలాగ వస్తుంది? పరబ్రహ్మని తెలుసుకోవడమే మానవజన్మ లక్ష్యం అనీ, అదే ముక్తి అని చెప్పబడింది. ఈ నవ్య ఆలోచనా భాగం ఉత్తర మీమాంస అని ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇందులో జ్ఞానానికి పెద్దపీట. ఈ ఉత్తర మీమాంస పునాదులమీద ఉపనిషత్ లు నిర్మించబడ్డాయి.వీటన్నిటి సారాన్ని బ్రహ్మసూత్రాలలో, శ్రీ వ్యాస మహర్షి ఆవిష్కరించారు.


ఉత్తర సముద్రం, uttara samudraM
-n.
--North Sea;


ఉత్తర ధ్రువం, uttara dhruvaM
-n.
--north pole;


ఉత్తరధ్రువ వృత్తం, uttaradhruva vRttaM
-n.
--Arctic Circle; north polar circle;


ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు, uttarapratyuttarAlu
-ph.
--correspondence by letters;


ఉత్తరపదం, uttarapadaM
-n.
--suffix, the later part of a word;


ఉత్తర ఫల్గుణి, uttara phalguNi        
-n.
--(1) Beta Leonis; Denebola; Yoga tara of the 12th  lunar mansion; located in the constellation Leo; the Sun enters this star group on September 13th and stays there for about 13 days; 
--(2) The 12th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar;


ఉత్తరాభాద్ర, uttarAbhAdra                
-n.
--(1) Gamma Pegasi; Alpha Andromeda; Yoga tara of the 26th  lunar mansion; located in the constellation Pegasus; 
--(2) The 26th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 
--(3) ముక్కంటి చుక్క;


ఉత్తరాయన రేఖ, uttarAyana rEkha
-n.
--Tropic of Cancer;


ఉత్తరాయనాంతం, uttarAyanAMtaM
-n.
--summer solstice; the day on which the sun rises in the northern most part of the sky before beginning the southward journey, namely, June 22. This day has the shortest night in the northern hemisphere;


ఉత్తరాషాడ, uttarAShADa             
-n.
--(1) Tau  Sagittarii; Hecatebolus; Yoga &quot;taara&quot; of the 21st  lunar mansion; located in the constellation Sagittarius; 
--(2) The 21st of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar;


ఉత్తరాసి, uttarAsi
-n.
--(1) upper door hinge; 
--(2) socket; the female part of the plug-socket pair of a door hinge; this part is attached to the door frame; see also ఉతక;


ఉత్తరించు, uttariMcu
-v. t.
--cut;


ఉత్తరీయం, uttarIyaM
-n.
--mantle; mantilla; man's shoulder cloth; cloak; upper garment;


ఉత్తరువు, uttaruvu
-n.
--command; order;


ఉత్తరేను, ఉత్తరేణి,  uttarEnu,  uttarENi
-n.
--Prickly Chaff; Devil’s Horse Whip; [bot.] ''Achyranthes aspera'' of the Amaranthaceae family; a medicinal plant used for skin diseases; 
-- ముండ్లతోటకూర;
--[Sans.] కీశవల్లి, ఉత్తరేణి; అపామార్గము;  [Hin.] chinchari;
--ఈ మొక్కకున్న వైద్యపరమైన విలువలను గుర్తించి వినాయక చతుర్థి రోజున గణేశపూజకు వాడే 21 రకాల పత్రి మొక్కలలో ఉత్తరేణిని కూడా చేర్చారు. ఈ మొక్క లేత ఆకులను కొందరు ఆకు కూరగా వాడుకుంటారు.ఈ ఆకుల్ని పశువులు, మేకలు ఇష్టంగా తింటాయి. దీని గింజలకున్న సన్నటి నూగు ముళ్ళ కారణంగా ఇవి బట్టలమీద, ఒంటిపైన చిక్కుకుంటాయి. 
--ఈ మొక్క ఆకుల రసం శరీరంలోని స్రావాలను అరికడుతుంది. మూత్రాన్ని జారీ కావిస్తుంది. ఈ రసం స్త్రీల ఋతుస్రావాన్ని క్రమబద్ధీకరిస్తుంది. మూల వ్యాధి (పైల్స్)ని, చర్మ రోగాలనూ నివారిస్తుంది. గనేరియా, ఉబ్బసం, కుష్ఠు వంటి మొండి వ్యాధులను నయం చేస్తుంది. దీని వేళ్ళను మెత్తగా నూరి కళ్ళలో పెట్టుకుంటే చూపు మందగించినవారికి ఎంతో ప్రయోజనకరం. ఈ వేళ్ళ కషాయం తాగితే ఉదర కోశ సంబంధమైన వ్యాధులు, మూత్ర పిండంలోని రాళ్లు నివారణ అవుతాయి.


ఉత్పత్తి, utpatti
-n.
--(1) derivation; explanation of the source; etymology; 
--(2) production; creation;
-- ఉత్పాదన; 


ఉత్పత్తిదారులు, utpattidArulu
-n.
--producers; (ant.) వినియోగదారులు;


ఉత్పన్న, utpanna
-adj.
--derived; produced;


ఉత్పన్నం, utpannaM
-n.
--derivative, product;


ఉత్పరివర్తనం, utparivartanaM
-n.
--mutation; sudden change in the structure of genetic material typically caused by exposure to chemicals or radiation;


ఉత్పలం, utpalaM
-n.
--waterlily;


ఉత్పలమాల, utpalamAla
-n.
--a meter in Telugu poetry; (lit.) a garland of water lilies;


ఉత్సవం, utsavaM
-n.
--celebration; parade; procession; festival; elaborate; ritual;
---(ety.) ఉత్ = elaborate; సవ = ritualistic festival;


ఉత్సవ మూర్తి, utsava mUrti
-n.
--figure head; ceremonial figure;


ఉత్సవ విగ్రహం, utsava vigrahaM
-n.
--parade idol; a stand-in idol used in street parades while the real idol is left in the inner sanctum of a temple; nominal candidate; a stand-in; a proxy;


ఉత్పాతం, utpAtaM
-n.
--(1) a preternatural phenomenon such as an earthquake, a tsunami, or an abnormal birth; (2) a prodigy; a wonderful genius; ఉత్పాతపిండము;


ఉత్పాదకత, utpAdakata
-n.
--productivity;


ఉత్పాదకులు, utpAdakulu
-n.
--producers; (ant.) భోక్తలు = consumers;


ఉత్సాహం, utaAhaM
-n.
--excitement; enthusiasm; eagerness; ardor; zeal;


ఉత్సాహవంతులు, utaAhavaMtulu
-n. pl.
--excited people; enthusiastic people; 
-- (note) ఔత్సాహికులు  is incorrect usage;


ఉత్తుంగం,  uttuMgaM
- adj.
-- tall; high; 


ఉతుకు, utuku 
-n.
--wash;
---రెండవ ఉతుకు = the second wash;
v. t.
--(1) wash; 
--(2) criticize severely;


ఉతుకుడు, utukuDu  
-n. .
--(1) wash; 
--(2) severe criticism;


ఉత్తు, uttu
-n.
--[gram.] the short ఉ;


ఉత్సుకత, utsukata
-n.
--curiosity; anxiety to learn;


ఉత్తేజకం, uttEjakaM
-n.
--stimulant; invigorator; 


ఉత్తేజితం, uttEjitaM
-n.
--one that was excited; one that was inspired;


ఉదంతం, udaMtaM
-n.
--news; story; narrative;


ఉద, uda
-pref.
--hydro;


ఉదకం, udakaM
-n.
--water;


ఉదకర్బనం, udakarbanaM
-n.
--hydrocarbon; an organic chemical containing hydrogen and carbon;
---ఉదకర్బనరాశి = hydrocarbon radical.


ఉదజని, udajani
-n.
--hydrogen; (lit.) one that gave birth to water; one of the chemical elements with the symbol H;


ఉదజని బంధం, udajani baMdhaM
-n.
--[chem.] hydrogen bond; a type of chemical bond; a weak bond between two molecules resulting from an electrostatic attraction between a proton in one molecule and an electronegative atom in the other


ఉదజనీకరణం, udajanIkaraNaI
-n.
--[chem.] hydrogenation; the process by which oils are converted into margarine by pumping hydrogen into them under pressure.


ఉదజనీకృత udajanIkRta
-adj.
--hydrogenated;


ఉదజనీకృత తైలం, udajanIkRta tailaM
-n.
--hydrogenated oil; margarine; Dalda is the trade name of a margarine widely sold in India;


ఉదయం, udayaM
-n.
--morning; strictly, from 6 A.M. to 12 noon;


ఉదయించు, udayiMcu
-v. i.
--rise; be born;


ఉదరం, udaraM
-n.
--(1) abdomen;  stomach;  belly;  the  part of the stomach below the chest wall and above the navel;
--(2) inner part of any thing;


ఉదర, udara
-adj.
--[anat.] ventral; stomach-related; on the stomach side;


ఉదర పోషణ, udarapOShaNa
-n.
--nourishing the belly; livelihood;


ఉదహరించు, udahariMcu 
-v. t. 
--cite; give as an example;


ఉదహరికామ్లం, udaharikAmlaM
-n.
--[chem.] hydrochloric acid; HCl;


ఉద్గమం, udgamaM
-n.
--[phy.] emission;
---ఎలక్‌ట్రాన్ ఉద్గమం = electron emission.
---కాంత్యుద్గమం = emission of light.


ఉద్దండం, uddaMDaM
-n.
--a long stick;


ఉద్దండ, uddaMDa
-adj.
--(1) terrible; 
--(2) fierce;
--(3) influential;


ఉద్దండ దండులు, uddaMDa daMDulu
-ph. 
--(1) influential people; highly talented people; 
--(2) people to be afraid of; fierce people; (lit.) people who carry a long stick; see also చండ ప్రచండులు;
---చట్టం యొక్క ఉద్దండ దండం = the long (or fierce) stick of the law.


ఉద్ధతి, uddhati
-n.
--arrogance;


ఉద్ధరణ, uddharaNa
-n.
--upliftment; support; (rel.) పునరుద్ధరణ = renovation; renaissance;
---గిరిజనోద్ధరణ = upliftment of hill tribes.


ఉద్ధరణి, uddharaNi
-n.
--a small spoon;


ఉద్ధరింపు, uddhariMpu
-n.
--restoration; upliftment; support; deliverance; protection;


ఉద్ధృతం, uddhRtaM
-adj.
--intense; severe;


ఉద్ధృతి, uddhRti
-n.
--intensity; severity; % spelling


ఉద్భవం, udbhavaM
-n.
--germination; genesis; birth; beginning;


ఉద్భవ, udbhava
-adj.
--nascent;


ఉద్భవించు, udbhaviMcu
-v. i.
--germinate; to come into existence;


ఉద్యతి, udyati
-n.
--effort; endeavor;


ఉద్యమం, udyamaM
-n.
--campaign; movement; (lit.) one that has risen;
---సహాయ నిరాకరణోద్యమం = non-cooperation movement.
---సత్యాగ్రహోద్యమం = movement of Truth-force (righteous indignation).


ఉద్వర్తనం, udvartanaM
-v. t.
--rubbing with oil or ointment;


ఉద్వర్తన ఒలంతం, udvartana olaMtaM
-n.
--rubbing alcohol; isopropyl alcohol; this alcohol is often used to reduce fever by rubbing it on the body; this is poisonous and not the same as the alcohol in drinks;


ఉదాత్త, udAtta
-adj.
--(1) sharp; raised; accented; (2) noble-minded; generous;


ఉదాత్తుడు, udAttuDu
-n.  m.
--noble minded person;


ఉదాహరణ, udAharaNa  
-n. 
--example; illustration;


ఉదారత, udArata
-n.
--generosity;


ఉదారవాదం, udAravAdaM
-n.
--liberalism;


ఉదారీకరణం, udArIkaraNaM
-n.
--liberalization; 
---ఆర్ధిక ఉదారీకరణం =  economic liberalization.


ఉదాసీనం, udAsInaM
-n.
--indifference; passive; cold; neutral; noncommittal; apathetic;


ఉద్గారం, udgAraM
-n.
--emission; vomit; exudate;


ఉద్ఘాటించు, udghAtiMcu
-v. i.
--announce; proclaim;


ఉద్భాసం, udbhAsaM
-n.
--brightness; illumination;


ఉద్యానవనం, udyAnavanaM
-n.
--park; garden;


ఉద్యాపన, udyApana
-n.
--conclusion; epilog; concluding ceremony;


ఉద్వాసన, udvAsana
-n.
--sendoff; release; displacement; expulsion; firing;


ఉద్వాహం,  udvAhaM
- n.
-- marriage;
-- ఉద్వహనం; 


ఉద్దిష్టం, uddishTaM
- n.
-- intended; desired; designated; mentioned;


ఉద్భిజ్జం, udbhijjaM
-n.
--sprout; plant; vine; tree;


ఉద్భిజ ప్రాణ్యాలు, udbhija prANyAlu
-n.
--plant proteins;


ఉద్విగ్నం, udvignaM
-n.
--tension;


ఉద్దీపకం, uddIpakaM
-adj.
--illuminating;


ఉద్దుష్టార్థం, uddiShTArthaM      
-n.
--figurative meaning;


ఉద్ధూతం, uddhUtaM     
-n.
--scattered; shaken off; wafted;


ఉద్ధూపనం, uddhUpanaM      
-n.
--fumigation;


ఉద్దేశం, uddESaM
-n.
--(1) intent; opinion; 
--(2) purpose; motive; 
--(3) opinion; idea; 
--(4) elevated place; superior position;
-- [note] ఉద్దేశం cause అయితే ఉద్దేశ్యం effect; ఉద్దేశము అభిలాష అయితే ఉద్దేశ్యము అభిలాషకు విషయమైన వస్తువు. పండు తినడం ఉద్దేశమైతే, పండు ఉద్దేశ్యము అన్నమాట; 


ఉద్దేశపూర్వకంగా, uddESapUrva-kaMgA
-adv.
--intentionally; deliberately;


ఉద్దేశ్యం, uddESyaM
-n.
--(1) intended object; ఉద్దేశించబడ్డది; 
--(2) the object in view;
-- -- [note] ఉద్దేశం cause అయితే ఉద్దేశ్యం effect; ఉద్దేశము అభిలాష అయితే ఉద్దేశ్యము అభిలాషకు విషయమైన వస్తువు. పండు తినడం ఉద్దేశమైతే, పండు ఉద్దేశ్యము అన్నమాట; 


ఉద్రేకం, udrEkaM
-n.
--emotional outburst; excessive emotion; 


ఉద్వేగం, udvEgaM
-n.
--agitation; anxiety; excitement; 


ఉద్వేగభరితం, udvEgabharitaM
-adj.
--exciting;


ఉద్వేగవంత, .udvEgavaMta
-adj.
--emotional;


ఉద్భోదించు, udbhOdiMcu
-v. t.
--exhort;


ఉద్యోగం, udyOgaM
-n.
--(1) job; appointment; posting; 
--(2) avocation; profession; 
--(3) endeavor; effort; 
--(4) industry;
---గ్రామోద్యోగం = village industry.


ఉద్యోగస్థుడు, udyOgasthuDu
-n.
--officer, employee;


ఉద్యోగిస్వామ్యం, udyOgisvAmyaM
-n.
--bureaucracy;


ఉన్నతి, unnati
-n.
--altitude; the angular distance between the horizon and an object in the sky;
--elevation; status;


ఉన్నతోదర, unnatOdara
-adj.
--convex; bulgy;


ఉన్నపాళంగా, unnapALaMgA
-adv.
--all of a sudden;


ఉన్నవాళ్లు, unnavALLu
-n.
--the haves; the rich; the affluent;


ఉన్మాదం, unmAdaM
-n.
--insanity; arrogance; 


ఉన్మాది, unmAdi
-n.
--maniac; lunatic; zealot;
---మతోన్మాది =  religious zealot;


ఉన్మానం, unmAnaM
-- n.
-- weight;


ఉనికి, uniki
-n.
--(1) existence; 
--(2) position; location;


ఉనికిపట్టు, unikipaTTu
-n.
--habitat; place of living; place of existence; home;


ఉన్ని, unni
-adj.
--woolen;
-n.
--wool; sheep's hair;


ఉప, upa
-adj.
--pref. sub; subordinate; inferior; near and under; deputy;


ఉప ఎన్నిక, upa ennika
-n.
--by-election;


ఉపకరణం, upakaraNaM
-n.
--appliance; tool; a device that is useful;


ఉపకారం, upakAraM
-n.
--help; assistance; aid;


ఉపకార వేతనం, upakAra vEtanaM
-n.
--financial assistance; assistantship; scholarship;


ఉపకారి, upakAri
-n.
--aide; assistant; helper;


ఉపక్రమం, upakramaM
-n.
--beginning; inauguration; starting;


ఉపక్రమణిక, upakramaNika
-n.
--(1) beginning; introduction; 
--(2) [comp.] subroutine; sub procedure;


ఉపక్రమించు, upakramiMcu
-v. t.
--begin; start; inaugurate;


ఉపగణం, upagaNaM
-n.
--sub-species; sub-class;


ఉపగ్రహం, upagrahaM
-n.
--satellite; a heavenly body that orbits around a planet;


ఉపగ్రామం, upagrAmaM
-n.
--suburb; satellite township; a hamlet attached to a bigger town;


ఉపచయం, upacayaM
-n.
--[chem.] oxidation;


ఉపచారం, upacAraM
-n.
--service;


ఉపజ్ఞ, upaj~na
-n.
--native intelligence; intuition; instinct; knowledge acquired without instruction;


ఉపజ్ఞాతం,  upaj~nAtaM		
- n.
-- intuition; knowledge acquired without instruction;


ఉపజీవిక, upajihvika
-n.
--uvula; the pendulum-like muscular growth that appears to be suspended from the roof of the throat; కొండనాలుక;


ఉపతాపం, upatApaM
- n.
-- disease;


ఉపతాపి, upatApi
- n.
-- patient; a person suffering from an ailment; any person visiting a doctor for consultation;


ఉపదంశం, upadaMSaM
-n.
--pickle; relish; condiment; any spicy side dish;


ఉపదర్శి, upadarSi
-n.
--manager; supervisor;


ఉపద్రవం, upadravaM
-n.
--misfortune; calamity;


ఉపద్రష్ట, upadraShTa
- n.
-- (1) the person who supervises the rituals at Hindu Vedic fire sacrifices; 
-- (2) hypervisor; supervising software in a computer such as an operating system;


ఉపదేశం, upadESaM
-n.
--instruction of a good word; religious instruction;


ఉపదేశాత్మక, upadESAtmaka
-adj.
--didactic;


ఉపధ, upadha
-n.
--[gram.] penultimate letter in a word;


ఉపన్యాసం, upanyAsaM
-n.
--lecture; speech; discourse; address;exposition of a subject;


ఉపనియమావళి, upaniyamAvaLi
- n.
-- bylaws;


ఉపనిషత్తులు, upanishattulu  
-n. pl.  
--sacred philosophical treatises attached to the Vedas, constituting an important part of Hindu scriptures; Out of 108 of these, 10 are associated with Rigveda, 19 with Shukla Yajurveda, 32 with Krishna Yajurveda, 16 with Samaveda and 31 with Atharvanaveda;
-- (ety.) ఉపని = near;  షత్తు = place = a place nearby (a teacher); 


ఉపపతి, upapati
-n.
--proxy husband; విటుడు;


ఉపపత్తి, upapatti
-n.
--(1) demonstration; 
--(2) proof;
--(3) ఖండన ఉపపత్తి = proof by contradiction;


ఉపపత్ని, upapatni
-n.
--concubine; proxy wife;


ఉపప్రమాణం, upapramANaM
-n.
--reference; citation;


ఉపమానం, upamAnaM
-n.
--analogy; similitude;


ఉపమాలంకారం, upamAlaMkAraM 
-n. 
--simile;  a figure of speech;


ఉపమించు, upamiMcu
- v. t.
-- compare;


ఉపమితి, upamiti
- v. t.
-- similarity; resemblance;


ఉపయోగం, upayOgaM
-n.
--use; utility; (ant.) నిరుపయోగం;


ఉపయోగకరం, upayOgakaraM
-n.
--useful;


ఉపయోగితావాదం, upayOgitAvAdaM
- n.
-- [econ.] utilitarianism;


ఉపరి, upari
-pref.
--over; above; on; upon; exo;


ఉపరితలం, uparitalaM
-n.
--surface;


ఉపరిభాగం, uparibhAgaM
-n.
--outer part; covering;


ఉపలబ్ది, upalabdi
-n.
--by-product;


ఉపలేఖ, upalEkha
-n.
--note; note appended to a text; note below;


ఉపవాసం, upavAsaM
-n.
--fasting, religious observance of fasting; (lit.) live near (God);


ఉపవృక్క, upavRkka  
-adj. 
--adrenal; 
---ఉపవృక్క గ్రంథి = adrenal grand; a ductless gland located above the kidneys;


ఉపవృత్తం, upavRttaM
-n.
--epicycle; a small circle, the center of which moves on the circumference of a larger circle;


ఉపశమనం, upaSamanaM
-n.
--panacea; relief; amelioration;


ఉపశమించు, upaSamiMcu
-v. i.
--ameliorate; soothe; calm; reduce the severity;


ఉపశాంతి, upaSAMti
-n.
--panacea; relief; amelioration;


ఉపశాఖ, upaSAkha
-n.
--(1) twig; 
--(2) sub-branch in an organization;


ఉపశృతి,  upaSRuti
- n. 
-- an omen gleaned from a conversation; a supernatural voice that reveals the future;


ఉపసంహారం, upasaMhAraM
-n.
--conclusion; termination; reversing the course of an earlier action initiated by the same person or entity;


ఉపసర్గ, upasarga
-n. [gram.]
--prefix; a prefix inserted at the beginning of a root word to alter or extend it meaning;
-- In Sanskrit there are 22 such prefixes and these are extensively used in Telugu also; these are  ప్ర, పరా, అప, సం, అను, అవ, నిస్, నిర్, దుస్, దుర్, వి, అజ్, ని, అధి, అపి, అతి, సు, ఉత్, అభి, ప్రతి, పరి, ఉప; 


ఉపసిద్ధాంతం, upasiddhAnataM
-n.
--[math.] corollary; subordinate theorem;


ఉపహాసం, upahAsaM
-n.
-- joke;


ఉప్పదనం, uppadanaM
-n.
--salinity; saltiness;


ఉప్పని, uppani
-adj.
--salty; brackish;


ఉప్పరిగె, upparige       
-n.
--upstairs;


ఉప్పళించు, uppaLiMcu
-v. t.
--beat; thrash; like washing clothes by gently squeezing them against a hard surface;


ఉపాంతం, upAntaM
-n.
--margin; border;


ఉపాఖ్యానం, upAkhyAnaM
-n.
--episode;


ఉపాధ్యాయుడు, upAdhyAyuDu
-n. m.
-- teacher; a teacher who imparts knowledge with information; 
-- అధ్యాపక = a teacher who gives information
-- ఆచార్య= a teacher who imparts skills
-- పండిత = a teacher who can give deep insight into a subject
-- ద్రష్ట = a teacher who is a visionary; 


ఉపాధి, upAdhi
-n.
--support; supporter; prop;


ఉపాయం, upAyaM
-n.
--idea; solution; tool; trick; stratagem; 
---సామ, దాన, భేద, దండోపాయములు = the four tricks, namely - persuasion, bribery, deceit or punishment.


ఉపాలంభం, upAlaMbhaM
-n.
--(1) censure; 
--(2) abuse;


ఉపాసన, upAsana                         
-n.
--meditation;


ఉపాస్థి, upasthi
-n.
--[anat.] 
--(1) cartilage; 
--(2) vulva; the external part of the female genital organ;


ఉపాహారం, upAhAraM 
-n. 
--lunch;


ఉప్పిచెట్టు, uppi ceTTu
-n.
--a thorny shrub with medicinal properties; [bot.] ''Volkameria capparis'' sepia;


ఉప్పిడి, uppiDi
-adj.
--saltless; unsalted; flat;


ఉప్పు, uppu
-n.
--salt; common salt; table salt; a dominant part of table salt is sodium chloride;
-- సముద్రపు ఉప్పు = sea salt; contains many minerals other than sodium chloride;
-- సైంధవ లవణం = rock salt; this has more sodium chloride compared to sea salt; the crystals are more coarse than those of sea salt; rock salt has some medicinal uses in Ayurveda;
-- Table salt is a processed version of naturally occuring salt; the processing may remove some minerals and add some such as iodine; 


ఉప్పుకాగితం, uppukAgitaM
-n.
--sandpaper; (lit.) salt paper;


ఉప్పుకొఠార్లు, uppukoThArlu
-n. pl.
--salt flats; sea water ponds where salt is produced;


ఉప్పుగడ్డి,  uppugaDDi
- n. 
-- [bot.] ''Chloris barbata; Chloris inflata''  of the Poaceae family; 
-- ఈ జాతి గడ్డిలో అరుగుదల అయ్యే ముడి ప్రాణ్యములు (Digestible Crude Proteins) చాలా ఎక్కువ శాతంలో ఉండటంవల్ల పశువుల మేతగా ఉప్పుగడ్డి శ్రేష్ఠమైనది. అయితే ఉప్పుగడ్డి యొక్క పోషక విలువలు అది కంకులు వెయ్యక ముందే ఎక్కువగా ఉంటాయి; కలుపు నివారణకు  గ్లైసెల్ వంటివి చల్లితే గాని ఈ ఉప్పు గడ్డి చావదు. ఈ ఉప్పుగడ్డి ఎంత మొండిదంటే ఒకసారి పుష్పించిన తరువాత వెనువెంటనే దాని విత్తనాలు త్వరత్వరగా అంతటా వెదజల్లబడతాయి. కలుపుమందు 
ప్రభావానికి ఇప్పుడు ఉన్న ఉప్పుగడ్డి మొత్తం చచ్చిపోయినా, అంతకుముందే జరిగిన విత్తనవ్యాప్తి కారణంగా ఆ  తరువాత వెంటనే కొత్త మొక్కలు మొలుచుకొస్తాయి; 


ఉప్పుటేరు, uppuTEru
-n.
--backwaters; estuary; the place where sea water backs up into a river branch as the river enters the sea;


ఉప్పుటేరు మొసలి, uppuTEru mosali
-n.
--estuarine crocodile; [biol.] ''Crocodylus porosus'';


ఉప్పుడు, uppuDu
-adj.
--boiled; parboiled; cooked;


ఉప్పుడు బియ్యం, uppuDu biyyaM
-n.
--parboiled rice; rice obtained after the paddy grain are first boiled and then husked;


ఉప్పు పాతర, uppu pAtara
-n.
--salt crypt; burying in a bed of salt; (note.) this expression is used to indicate harsh punishment;


ఉప్పుమిడత, uppumiData
-n.
--mole cricket; an insect;


ఉప్పెన, uppena
-n.
--tidal wave; tsunami; (rel.) cyclone; hurricane;


ఉపేక్ష, upEksha
-n.
--neglect; negligence; apathy; disregard; indifference;


ఉపేక్షించు, upEkshiMcu
-v. t.
--neglect; ignore; overlook;


ఉప్పొంగు, uppOngu
-v. i.
--bubble up; overflow;


ఉపోద్ఘాతం, upOdghAtaM
-n.
--introduction; preface; foreword; prologue; preamble;


ఉబలాటం, ubalATaM
-n.
--strong desire;


ఉబ్బరించు, ubbariMcu
-v. i.
--swell; increase in size;


ఉబ్బలి, ubbali
-n.
--mire; mud;


ఉబ్బసం, ubbasaM
-n.
--asthama;


ఉబ్బితబ్బిబ్బవు, ubbitabbibbavu
- v. t.
-- be flattered; be pleased by flattery; overjoyed; buoyed;


ఉబుకు, ubuku
-v. i.
--bulge; swell;


ఉభయ, ubhaya
-adj.
--both; two;


ఉభయచరం, ubhayacaraM
-n.
--amphibian; animals that can live both on land and in water such as a frog;


ఉభయత, ubhayata
-adj.
--from both sides; in both contexts;


ఉభయతారకం, ubhayatArakaM
-n.
--mutually beneficial;


ఉభయత్ర, ubhayatra
-adj.
--at both places;


ఉభయథా, ubhayathA
-adj.
--both ways;


ఉభయద్రుమం, ubhayadrumaM
-n.
--[bot.] amphibious plant;


ఉభయభాషాప్రవీణ, ubhayabhAshA pravINa
-n.
--a title given to an expert in two languages, usually in Sanskrit and Telugu;


ఉమ్మడి, ummaDi
-adj.
--joint; shared;
---ఉమ్మడి కుటుంబం = joint family.
---ఉమ్మడి వ్యాపారం = joint business.
---ఉమ్మడి సమీకరణములు = simultaneous equations.
---ఒక్కుమ్మడి = several things at one time; all at a time.


ఉమ్మనీరు, ummanIru
-n.
--amniotic fluid;


ఉమ్మి, ummi
-n.
--spit; sputum;


ఉమ్మి టపాకాయల మొక్క,  ummi TapAkAyala mokka
- n. 
-- Cracker Plant; Popping Pod Plant; Daniel's Great Gun; Fever Root Plant; Iron Root; Minnie Root; Minnier Root; Snapdragon Root; Blue Bell Plant; Spear Pod Plant; [bot.] ''Ruellia tuberosa'' of the Acanthaceae family;  
-- నీలం, వయొలెట్ వర్ణపు గొట్టం పూలతో ఆకర్షణీయంగా ఉండే ఈ మొక్క యొక్క దాదాపు అంగుళం పొడవుండే ఎండు కాయలను నోట్లో పెట్టుకుంటే ఠాప్మంటూ నోట్లోనే పేలి గింజలను వెదజల్లుతాయి. ఎండి నల్లగా అయిన కాయలు తడి తగిలితే టపాకాయలలా పేలి గింజలను వెదజల్లుతాయి కనుక ఈ మొక్కలను ఉమ్మి టపాకాయల మొక్కలు అంటారు; 


ఉమ్మెత్త, ummetta
-n.
--thorn apple; Indian nightshade; belladonna; [bot.] ''Datura stramonium''; 
--[Sans.] దుత్తూర; శివశేఖర; 
---తెల్లఉమ్మెత్త = [bot.] ''Datura alba''
---నల్లఉమ్మెత్త = [bot.] ''Datura fastuosa''.


ఉయ్యాల, uyyAla
-n.
--(1) swing; 
--(2) cradle; 
--(3) hammock;


ఉరక, uraka
- n.
-- waterlogging;


ఉరఫ్, uraf
-adv.
--also known as; a.k.a.; alias;


ఉరమరగా, uramaragA
-adv.
--approximately;


ఉరమరించు, uramariMcu
-v. t.
--approximate;


ఉరమరిక, uramarika
-n.
--approximation;


ఉరలు, uralu
-n.
--roller;
-v. t.
--roll; roll down; roll over;


ఉరవడి, uravaDi
-n.
--(1) swiftness; haste; rush; speed; 
-- (2) rushing water; fast moving water;
-- (3) force; violence;


ఉర్లగడ్డ, urlagaDDa
-n.
--potato; see also బంగాళాదుంప;


ఉరితాడు, uritADu
-n.
--hanging rope; noose;


ఉరితీయు, uritIyu
-v. t.
--to hang; kill by hanging;


ఉరియు, uriyu
-v. i.
--leak; sweat;


ఉరిశిక్ష, uriSiksha
-n.
--punishment by hanging;


ఉరుకు, uruku
-v. i.
--leap; jump;


ఉరుకులు, పరుగులు, urukulu, parugulu 
-ph. 
--big rush;


ఉరుము, urumu
-n.
--thunder; (rel.) పిడుగు;
-v. i. 
--roar;  thunder;


ఉర్రూతలూగించు, urrUtalUgiMcu
-v. t.
--excite; rouse;


ఉలవలు, ulavalu
-n. pl.
--horsegram; [bot.] ''Dolichos biflorus; Dolichos uniflorus; Glycine uniflora; Macrotyloma uniflorum;'' in Greek, dolichos means long; 
-- నవధాన్యాలలో ఉలవలు ఉన్నాయి; పది గ్రామ్య ధాన్యాలలో ఉలవలు ఉన్నాయి; 
-- [Sans.] ఖల్కులః; కులస్థ; కులథా;


ఉల్క, ulka
-n.
--meteor; shooting star;


ఉల్లంకి, ullaMki  
-n. 
--a bird called the common sandpiper; [bio.] ''Tringa hypoleucos'';


ఉల్లంఘనం, ullaMghanaM
-n.
--transgression of a rule; violation of a rule;


ఉల్లము, ullamu
-n.
--metaphoric heart or mind; ''heart'' used to express feeling;


ఉల్కాపాతం, ulkApAtaM
-n.
--meteor shower; (lit.) meteor-fall;


ఉల్కాశిల, ulkASila
-n.
--meteorite;


ఉల్ఫా, ulphA
-n.
--free; gift; something obtained without payment and with full or partial consent of the giver;


ఉల్టా, ulTA
-n.
--reverse; (ant.) సీదా;


ఉల్టాసీదాలు, ulTAsIdAlu
-n.
--observe and reverse;


ఉల్లాకు, ullAku
-n.
--receipt; chit; invoice; statement;


ఉల్లాసం, ullAsaM
-n.
--joy; happiness;


ఉలింద, uliMda
-n.
--[bot.] ''Diospyros chloroxylon''; same as ఇలింద;


ఉలి, uli
-n.
--chisel; a tool to shape wood or stone;


ఉలిపి, ulipi
-n.
--pig-headed person; naughty person; prig; 


ఉలిపిరి, ulipiri
-adj.
--very thin;


ఉలిపిరి కాగితం, ulipiri kAgitaM
-n.
--onion-skin paper; tracing paper;


ఉలిమిరి, ulimiri  
-n. 
--copper tree; [bot.] ''Crataeva religiosa'';


ఉల్లి, ulli
-n.
--onion; garlic; also అల్లియం; ఉల్లిపాయ; ఉల్లిగడ్డ;
---నీరుల్లి = onion; [bot.] ''Allium cepa''; ఎరగ్రడ్డ.
---వెల్లుల్లి = garlic; తెల్లగడ్డ; (ety.) వెల్ల = white; ఉల్లి = onion; [bot.] ''Allium Sativum'';  
--(rel) leek; chive or ''Allium Schoenఒprasum'';


ఉల్లికాడలు, ullikADalu
-n. pl.
--green onions; spring onions; scallion; (rel.) leek; shallot; scallion is the general name for any of the three varieties of onions;


ఉల్లిపాషాణం, ullipAshANaM
-n.
--white arsenic; arsenic trioxide; often mixed with onion to conceal the former's identity and used as a poison or murder weapon; పాషాణం;


ఉల్లిపొర కాగితం, ఉలిపిరి కాగితం, ullipora kAgitaM, ulipiri kAgitaM
-n.
--onion-skin paper; tracing paper;


ఉలుకు, uluku
-n.
--(1) fright; startle; timidity; quivering; (2) small sound;


ఉలూకం, ulUkaM
-n.
--owl;


ఉల్లేఖనం, ullEkhanaM
-n.
--description; allusion; reference;


ఉలూకల సంధి, ulUkala saMdhi
-n.
--ball and socket joint;


ఉష్టప్రక్షి, ushTrapakshi
-n.
--ostrich; (ety.) the bird that is in the sun all the time;


ఉష్ట్రము, ushTramu
-n.
--camel; (ety.) one that is in the sun all the time;


ఉష్ణం, ushNaM
-n.
--heat;


ఉష్ణ, ushNa
-adj.
--thermo; thermal;


ఉష్ణగ్రాహక, ushNagrAhaka
-adj.
--endothermic; heat-absorbing;


ఉష్ణజిత, ushNajita
-adj.
--exothermic; heat-emitting;


ఉష్ణతామాపకం, ushNatAmApakaM
-n.
--calorimeter; an instrument to measure the quantity of heat in a substance;


ఉష్ణమాపకం, ushNamApakaM
-n.
--thermometer; an instrument to measure the intensity of heat in a body;


ఉష్ణవాహకం, ushNavAhakaM
-n.
--conductor of heat;


ఉష్ట్రపక్షి, ushTrapakshi
- n.
-- ostrich; [bio.] ''Struthio camelus''; Somali Ostrich; [bio.]  ''Struthio molybdophanes''; 
--ఆఫ్రికాలో ఉండే ఎగరలేని పెద్ద పక్షి; ఎగరలేని పక్షిజాతులు 40 దాకా ఇంకా భూమిమీద ఉన్నాయి. న్యూజిలాండ్ లో కనిపించే కివి (Kiwi) పక్షులు, ఆస్ట్రేలియాలో కనిపించే ఈమూ (Emu) పక్షులు, దక్షిణ అమెరికా ఖండంలో కనిపించే రియా (Rhea) పక్షులు, ఈశాన్య ఆస్ట్రేలియాలోనూ, న్యూ గినీ పరిసర దీవులలోనూ కనిపించే కసావరీ (Cassowary) పక్షులు, ఒకప్పుడు న్యూజిలాండ్ లో జీవించి, ఆ తరువాత అంతరించిపోయిన మోవా (Moa), అలాగే ఆఫ్రికాలోని మడగాస్కర్ దీవిలో జీవించి అంతరించిన ఎలిఫెంట్ బర్డ్స్ (Elephant birds) కూడా ఎగరలేని పక్షులే; 
--నిప్పుకోడి;


ఉషారుగా,  ushArugA
- adv.
-- gaily;


ఉష్ణోగ్రత, ushNOgrata
-n.
--temperature; a measure of the degree of hotness;


ఉసిగొలుపు, usigolupu
-v. t.
--instigate; incite someone against another, incite a dog to attack;


ఉసిరి, usiri
-n.
--Indian gooseberry;[bot.] ''Emblic myrobalan; Phyllanthus emblica; Emblica officinalis; Emblica fischeri;''
--officinalis  అంటే ఉపయోగపడేది, విపణివీధిలో దొరికేదీ అని అర్థం; Phyllanthus (phillon + antos) అంటే చిరు కొమ్మల చివర పూలు పూసేది అని అర్థం; 
---పెద్ద ఉసిరి = [bot.] ''Phyllanthus emblica''.
---రాచ ఉసిరి = [bot.] ''Phyllanthus acidus; Averrhoa acidus''; 
---భృంగామలక తైలం = భృంగ + అమలక = Eclipta alba + Emblic myrobalan = a popular Ayurvedic hair oil; 
---చ్యవనప్రాశ = ఉసిరి + దశమూలాలు + కర్కాట శృంగి + అగరు + కరక్కాయ + తిప్ప తీగ + కచ్చూరాలు + యష్టి మధుకం + వస + అశ్వగంధా + శతావరీ + అభ్రకం భస్మం + నెయ్యి =  a popular Ayurvedic tonic;
---[Sans.] ఆమలకమ్;


ఉస్తి, usti
- n.
-- gigantic swallow wort; [bot.] ''Solanum trilobatum'' of the Solanaceae family; (Potato or Tomato or Tobacco Family);
-- తీగలు సాగుతూ పెరిగే ఈ ముళ్ల పొదమొక్కకు ఒళ్ళంతా ముళ్లే. కాండం మీద మాత్రమే కాక ఈ మొక్క ఆకుల మీదకూడా మెలితిరిగిన కొక్కెం ముళ్లు ఉంటాయి. అనుకూల పరిస్థితులలో రెండు మీటర్ల ఎత్తు వరకూ కూడా ఈ పొదలు పెరుగుతాయి. ఈ పొద ఆకులు త్రిభుజాకారంలోనూ, డెల్టా ఆకారంలోనూ ఉంటాయి. ఈ ఆకులను నీడలో ఆరబెట్టి లేక నేతిలో వేయించి పొడి కొట్టి నిల్వచేసుకుంటారు. సాధారణమైన జలుబు, దగ్గులకు, జ్వరాలకు ఈ పొడి బాగా పనిచేస్తుంది. ఈ ఆకులను పొడిచేయబోయే ముందు వాటి మీద ఉండే విషతుల్యమైన ముళ్ళను తొలగించాలి. లేత వంగపండు రంగులో ఉండే ఈ మొక్క పూలు అచ్ఛం వంగపూలలాగే ఉంటాయి. గుండ్రంగా, చిన్నవిగా, గుత్తులుగా కాసే ఈ మొక్క కాయలు పండితే చూసేందుకు రక్తవర్ణంలో చిట్టి టొమాటోలలాగా అనిపిస్తాయి. చేదుగా ఉండే ఈ మొక్క వేళ్ళ కషాయం లేక చూర్ణం, దీని పూలు, కాయల రసం దగ్గు నివారణకు బాగా పనిచేస్తాయి;
-- ముండ్ల ముష్టి; అలర్క పత్రము; ఉచ్చింత; కొండ ఉచ్చింత; ఉస్తి, ఉస్తె అన్నీ ఒకటే;
--[Sans.] అలర్క; అగ్నిదమ; వల్లీ కంటకారికా; 


ఉసిళ్ళు,  usiLLu
- n. pl.
-- a family of winged ants; 
-- also called  ఇసుళ్ళు; 
-- వానలు కురిసే సమయాల్లో ఒక్కోసారి వీటి పుట్టలు పూర్తిగా తడిసిపోయి వాసయోగ్యంగా లేకుండాపోయిన కారణంగా ఇసుళ్లు లేక ఉసుళ్ళు తమ పుట్టలలోంచి బయటికి వచ్చి రాత్రిళ్ళు విద్యుద్దీపాల వద్దకు ఎగురుకుంటూ వస్తాయి. అవి దీపాల కాంతికి ఆకర్షించబడినా, ఆ వేడికి వాటి రెక్కలు కాలిపోయి అవి ఎగరలేక కిందపడి పోతాయి; 


ఉసురు, usuru
- n.
-- (1) breath; exhaled breath; life-force; (2) breath exhaled in despair; a sigh; an expression of grief by releasing heavy breath;
--- ఉసురు అంటే ఊపిరి, ప్రాణం; ఏదైనా చేయగూడని పెద్ద అపకారం చేస్తే. &quot;వాడి ఉసురు కొడుతుంది జాగ్రత్త&quot; అంటాం. వాడు తన అశక్తత వల్ల ఏమీ చేయలేక పోయినా వాడి ప్రాణశక్తి పనిచేసి నీ ప్రాణం తీస్తుంది, అని అర్థం;
---ఆడదాని ఉసురు తగలకపోదు = the sigh of a woman will not fail to bring trouble (to him who caused her grief);


ఉస్కో, uskO
-inter.
--command used to incite a dog to attack;

&lt;/poem&gt;

==Part 3: ఊ - U==
&lt;poem&gt;

ఊ, U
- third long vowel of the Telugu alphabet. A high back rounded vowel, rather like the two vowels in English ''food'' or the first vowel in the word ''rule''.


ఊక, Uka
-n.
--husk; chaff; the rough skin of rice paddy; see also చిట్టు; తవుడు; పొట్టు;


ఊకదంపుడు, UkadaMpuDu
-n.
--[idiom.] a talk or conversation with no substance; worthless talk;


ఊగు, Ugu
-v. i.
--swing; rock; sway;


ఊచ, Uca
-n.
--a lean thin rod; smooth rod-like stem of millet plant; the soft cylindrical core of a banana plant;


ఊచకోత, UcakOta
-n.
--torture; (lit.) cutting of a rod;


ఊట, UTa
-n.
--(1) water spring; fountain; 
--(2) any liquid that oozed out, such as juice in a pickle; esp. mango pickle;
---(e. g.) ఊట కలం = fountain pen.
---(e. g.) ఆవకాయ ఊట = juice that oozed out from pickled mango.


ఊడ, UDa
-n.
--aerial root; root growing down from the branches of a banyan tree;


ఊడగొట్టు, UDagoTTu
-v. t.
--pull out; root out; disassemble;


ఊడపీకు, UDapIku
-v. t.
--pull out; root out;


ఊడిగం, UDigaM
-n.
--servitude;


ఊడు, UDu
-v. i.
--slip out; drop out; fall away; come loose;


ఊత, Uta
-n.
--support; prop;
---చేయూత = helping hand.


ఊతకోల, UtakOla
-n.
--crutch; support; prop;


ఊతపదం, UtapadaM
-n.
--catch-word;


ఊదర, Udara 
-n. 
--(1) fume; fumes used for ripening fruit; 
--(2) smoke; smoke used for fumigation;


ఊదరగొట్టు, UdaragoTTu
-v. t.
--(1) fumigate; 
--(2) forcibly ripen; 
--(3) to pressure someone into action;


ఊదా, UdA
-n.
-- violet; purple;


ఊదా తేనెపిట్ట, UdA tEnepiTTa, 
- n. 
-- purple sunbird; [biol.] Necterinia asiatica;


ఊదు, Udu
-v. t.
--blow; puff; fan fire; blow with the mouth;


ఊదుగొట్టం, UdugoTTam
-n.
--blow pipe;


ఊదొత్తి, Udotti
-n.
--incense stick, a scented stick; also అగరువత్తి; ఊదువత్తి;


ఊన, Una 
-pref. 
--one-less;


ఊనాంత, UnAMta  
-adj. 
--one-less than the last; last but one; penultimate;


ఊనిక, Unika
-n.
--(1) support; 
--(2) stress;


ఊను, Unu
- v. t.
-- tan; process hides into leather;


ఊపు, Upu
-v. t.
--shake; rock; swing;


ఊపిరి, Upiri
-n.
--breath; respiration;
---నాకు ఊపిరి ఆడడం లేదు = (1) I am breathless; I am suffocating; (2) I am very busy.
---ఊపిరి పీల్చు = take a breath.
---ఊపిరి బిగపట్టు = hold your breath.


ఊపిరితిత్తులు, Upiritittulu
-n. pl.
--lungs;


ఊబి, Ubi
-n.
--quicksand; mire; quagmire; mud;
--quicksand is not just an unstable patch of solid granules; It’s a non-Newtonian liquid, meaning it doesn’t follow the characteristics of Newton’s Law of Viscosity; While composed of sand, quicksand’s qualities are due to the 30% to 70% of air found between the grains. There is another component to the unusual formation, however, that helps give it that thick consistency; Along with the air-filled space, quicksand is comprised of a third component — water. Since there is a space between the grains of sand, when there is a vibration or added weight, they become unstable. With these disturbances, the water separates from the grains, causing a liquid-like consistency. As it loses viscosity, the patch of quicksand becomes unable to hold up any weight; Anything that crosses it, from a small animal to a human, will start to sink; Quicksand is often depicted as a death trap, but with the proper reaction, getting caught in it is not a dooming scenario.


ఊరకుక్క, Urakukka
-n.
--stray dog; street dog; dog without an owner;


ఊరట, UraTa
-n.
--comfort; consolation; rest;


ఊరపంది, UrapaMdi
-n.
--stray pig; street pig; pig without an owner;


ఊరపిచ్చుక, Ura piccuka  
-n. 
--house sparrow; [bio.] ''Passer domesticus'';


ఊరబెట్టడం, UrabeTTaDaM
-n.
--pickling;


ఊరబెట్టు, UrabeTTu
-v. t.
--pickle;


ఊరడింపు, UraDiMpu
-n.
--consolation;


ఊర్వస్తి, Urvasti
-n.
--[anat.] femur; thigh bone;


ఊర్థ్వబిందువు, UrthvabiMduvu
-n.
--[astro.] zenith; the point on. the celestial sphere directly above the observer's head;


ఊర్థ్వ బృహత్ సిర, Urthva brRhat sira
-n.
--[anat.] superior vena cava; The main vessel that brings blood from the upper parts of the body to the heart;


ఊరికే, UrikE
-adv.
--merely; for no reason;


ఊరు, Uru
-n.
--(1) town; village; city; a generic word for any of these with no indication of its size; 
--(2) thigh;
---మీది ఏ ఊరు? = where are you from?
-v. i.
--(1) ooze; watering of mouth on seeing food; oozing of water in a well; 
--(2) pickle; pickling of stuff in a solution of condiments; 


ఊరుకొను, Urukonu
-v. i.
--be quiet; be still; refrain from answering;


ఊరుగాయ, UrugAya
-n.
--pickle; a vegetable that was pickled;


ఊరుపిండి, UrupiMDi
-n.
--spiced and fermented sesame cake;


ఊరుమ్మడి భూములు, UrummaDi bhUmulu
-ph. 
-- village common properties such as village government offices; irrigation facilities, sanitary and drainage facilities, burial/cremation grounds, parks, cattle pounds, etc. 


ఊరువు, Uruvu  
-n. 
--thigh;


ఊరుసంధి, UrusaMdhi
-n.
--[anat.] hip joint;


ఊరుసిర, Urusira
-n.
--[anat.] femoral vein;


ఊరేగింపు, UrEgiMpu
-n.
--procession;


ఊరోపరి, UrOpari  
-n. 
--laptop; a computer that fits on the lap;


ఊళ, ULa
-n.
--whistle;


ఊస, Usa
-n.
--a thin rod of metal;


ఊసరం, UsaraM
-n.
--salty soil;


ఊసరవెల్లి, Usaravelli
-n.
--chameleon; [bio.] ''Chamaeleo calyptratus'' of the Chamaeleonidae family; a lizard-like animal that changes its color to blend with its surroundings; 
-- the expression, &quot;తొండ ముదిరి ఊసరవెల్లి అయింది&quot; is not scientifically accurate because తొండ and ఊసరవెల్లి are two different animals; 
[[File:Indian_Chameleon_%28Chamaeleo_zeylanicus%29_Photograph_By_Shantanu_Kuveskar.jpg|right|thumb|ఊసరవెల్లి]]
-- ఊసరవెల్లులలో 202 జాతులున్నాయి. వెయిల్డ్ కెమెలియన్ (Veiled Chameleon), జాక్సన్స్ కెమెలియన్ (Jackson's Chameleon), పాంథర్ కెమెలియన్ (Panther Chameleon) వీటిలో చెప్పుకోదగినవి; 
-- గ్రీకు భాషలో 'ఖమాయ్' (khamai) అంటే ' నేలమీద' అనీ ' లియోన్' (leon) అంటే 'సింహం' అనీ అర్థాలు కనుక ఇది 'నేలమీది సింహం'; 


ఊసు, Usu
-n.
--information; news;
---నా ఊసు నీకెందుకు? = why do you care about me?


ఊష్ణం, UshNaM
-n.
--fever; this dialect is a deformation of the word ఉష్ణం;


ఊష్మం, UshmaM
-n.
--(1) steam; 
--(2) [phonetics] fricative;


* ఊష్మములు, anunAsikamulu
-n. pl.
--[gram.] the group of Telugu alphabetical characters pronounced  by blowing air: శ, ష, స, హ;


ఊహ, Uha
-n.
--(1) idea; thought; imagination; 
--(2) guess;


ఊహనం, UhanaM
-n.
--assumption; hypothesis; concept;


ఊహాజనిత, UhAjanita
-adj.
--imaginary; conjectural;


ఊహాతీత, UhAtIta
-adj.
--unimaginable; beyond imagination;


ఊహించు, UhiMcu
-v. i.
--guess; conjecture;


&lt;/poem&gt;

|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>c4246s4ygvj29m8y4bjncxrwnfidy91</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు/జ-ట-డ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3016</id>
    <revision>
      <id>33382</id>
      <parentid>33328</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T03:33:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vemurione</username>
        <id>1689</id>
      </contributor>
      <comment>/* Part 2: జ - ja */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58482" xml:space="preserve">
=నిఘంటువు=

* This dictionary is an improved version over the print version (expanded, errors corrected, new features continually being added) published by Asian Educational Services, New Delhi in 2002.
* You are welcome to add. BUT PLEASE DO NOT DELETE entries until you are absolutely, positively SURE a mistake has been made and needs to be corrected.
* PLEASE do not delete entries or their meanings simply because you personally did not agree with the meaning given there. Thanks
* American spelling is used throughout. 
* There is no clearly established, standardized alphabetical order in Telugu. The justification for the scheme used here would be too long for discussion here.

16 March 2016.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! నిర్వచనములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
! ఆసక్తికర చిత్రములు&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
|-
|width=&quot;895&quot;|&lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL నిర్వచనములుAlphabetically Sorted Below This Line ( * ''' Should precede each new line) ---&gt;


==Part 1: జం - jaM==
&lt;poem&gt;
జంకు, jaMku
-n.
--hesitation; 


జంగమం, jaMgamaM
-n.
--movable creature; mobile object;


జంగమాత్మక, jaMgamAtmaka
-adj.
--movable; mobile;


జంగిడి,  jaMgiDi
- n.
-- (1) a wide-mouthed woven basket; (2) crater; impact crater; a shallow hole formed on the surface of a planet due to the impact of an meteorite;


జంట, jaMTa
-adj.
--twin; joint; double; di; bi;
-n.
--couple; pair;


జంటచక్కెర, jaMTacakkera
-n.
--disaccharide; double sugar; a complex sugar comprised of two fundamental sugars; table sugar - which is comprised of glucose and fructose - is an example;


జంటగ్రహం, jaMTagrahaM
-n.
--double planet; In astronomy, a double planet is a binary system where both objects are of planetary mass;


జంటపెన, jaMTapena
-n.
--double helix; a pair of parallel helices intertwined about a common axis, especially that in the structure of the DNA molecule;


జంటబంధం, jaMTabaMdhaM
-n.
--double bond; a chemical bond in which two pairs of electrons are shared between two atoms;


జంటతార, jaMTatAra
-n.
--double star; binary; A star system consisting of two stars orbiting around their common barycenter;


జంత్రం, jaMtraM
-n.
--(1) machine; 
--(2) instrument; 
--(3) device; also యంత్రం;


జంత్రవాద్యం, jaMtravAdyaM
-n.
--instrumental music;


జంతికలు,  jaMtikalu
- n. pl.
-- a savory snack made from a batter comprised flours of Channa dal and rice; The batter is squeezed through a cylinder with several narrow holes into boiling oil and fried until crunchy; The final product looks like a twisted, coiled vermicelli; 
-- a crumpled, broken version of this is variously called  కారప్పూస, మడుగులు, సేగు, etc.


జంతు, jaMtu
-pref.
--zoo; animal;


జంతుకృషి, jaMtukRshi
-n.
--animal husbandry;


జంతుజాలం, jaMtujAlaM
-n.
--animals; animal kingdom; fauna;


[[జంతువు]], jaMtuvu
-n.
--animal; beast; brute;


[[జంతుశాస్త్రం]], jaMtuSAstraM
-n.
--zoology;


జంపె, jaMpe
-n.
--a fast-paced beat in Indian music;


జంబాలం, jaMbAlaM
-n.
--mud; clay;


జంబాలు, jaMbhAlu
-n. pl.
--boastings;


జంబుకం, jaMbukaM
-n.
--jackal;


జంబుఖానా, jaMbukhAna
-n.
--a small, light-weight roll-away carpet or floor cover with multi-colored stripes;


జంబూ, jaMbU
- n.
-- rose apple; [bot.] ''Eugenia jambolana'';


[[జంబూద్వీపం]], jaMbUdvIpaM
-n.
--one of the seven land divisions of the world, according to ancient Hindu reckoning; name is said to be derived from Jambu tree (the Indian Blackberry).  Presumably this corresponds to the landmass of India after the Indian plate separated from its mother plate, called Gondwanaland, eons ago; named so because India is shaped like a rose apple;
&lt;/poem&gt;

==Part 2: జ - ja==
&lt;poem&gt;
జగం, jagaM
-n.
--world; the Earth; the universe;


జగడం, jagaDaM
-n.
--quarrel; fight; dispute;


జగత్తు, jagattu
-n.
--universe; (lit.) ever changing;


జగదేక, jagadEka
-adj.
--one and only in this world; 


జగిల,  jagila
- n.
-- platform; dias; 
-- వేదిక;


జట, jaTa
-n.
--braid of hair; (note) the word జడ is used more to refer to the organized way the hair is braided, as females do. The word జట can be used to refer to the matted hair of hermits;


జటాజూటం, jaTAjUTaM
-n.
--the dangling and matted hair of hermits;


జటామాంసి, jaTAmAnsi
- n.
-- Indian spikenard; [bot.] ''Nardostachys jatamansi'' of the valerian family;
-- a flowering plant that grows in the Himalayas of Nepal, China, and India; The oil has been used over centuries as a perfume, a traditional medicine, or in religious ceremonies across a wide territory from India to Europe; 
-- in Ayurveda, a decoction made from the root of this plant, and another ingredient, is used in treating epilepsy;
-- తగర; తగర వేరు; జటమాంసి;


జట్కా, jaTkA
-n.
--jatka, a small horse-drawn cart used for transporting people and goods;


జటిలం, jaTilaM
-n.
--complex; hard to understand;


జట్టి, jaTTi
-n.
--fight; dispute; altercation;


జట్టు, jaTTu
-n.
--team; partnership; gang; 


జఠరం, jaTharaM
-n.
--stomach; abdomen;


జఠరదీప్తి, jaTharadIpti
-n.
--ability to eat lots of food and digest it with ease;


జఠర రసం, jaThara rasaM
-n.
--stomach juice; gastric juice;


జఠరాగ్ని,  jaTharAgni
- n.
-- పొట్టలో పుట్టే అగ్ని జఠరాగ్ని; దీన్ని వైశ్వానరాగ్ని అంటారు; &quot;అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః ప్రాణాపాన సమాయుక్తః పచామి అన్నం చతుర్విథం&quot; అని గీతా వాక్యం.


జఠరిక, jaTharika
-n.
--ventricle; ventral (stomach side) heart chamber;


జడ, jaDa
-n.
--braid of hair; (rel.) పాయ, పేట = plait;
---మూడు పేట్ల జడ = triple-plaited braid;


జడత్వం, jaDatvaM
-n.
--inertia;


జడత్వ గురుత్వం, jaDtva gurutvaM
-n.
--inertial mass;


జడబంతి, jaDabaMti
- n.
-- Cock's Comb; Coxcomb; [bot.] ''Celosia argentea'' var. Cristata of the Amaranthaceae family;  
-- also known as  సీతమ్మవారి జడబంతి; ఈ మొక్క ఆకులను ఆకుకూరగానూ వండుకుంటారు. దీనికెన్నో వైద్యపరమైన ప్రయోజనాలు కూడా ఉన్నాయి;


జడభౌతిక వాదం, jaDabhautika vAdaM  
-n. 
--mechanistic materialism; 


జడలబర్రె, jaDalabarre
-n.
--yak; [bio.] ''Bos grunniens''; 
--a long-haired, short-legged ox-like mammal that was probably domesticated in Tibet but has been introduced wherever there are people at elevations of 4,000–6,000 meters;
-- కుచ్చుల మెకము; చమరము; చమరీమృగం; జల్లిమెకము; సవరపుమెకము; సృమరము;


జడవాయువులు, jaDavAyuvuluj
-n.
--inert gases;


జడ్డక్షరం, jaDDaksharaM
-n.
--geminate; double consonant; 


జడుడు, jaDuDu
-n. m.
--dullard; stupid;

జడి, jaDi
-adj.
-- non-stop; continuous;


జడివాన, jaDivAna
-n.
-- forceful rain; pounding rain; squall;  a heavy beating rain or a squall that lasts for a short time, like an hour; 
-- అవిచ్ఛన్న వర్షము; దట్టమైన వాన; ఒకే ఊపులో పడే పెద్ద వాన; ఎడతెగని వాన; 
-- [see also] ముసురు; కుంభవృష్టి;


జడ్డి, jaDDi
-n.
--dullard; slow and incompetent person;


జడ్డిగం, jaDDigaM
-n.
--seeder; a funnel-shaped device attached to a plough through which a field gets seeded; 
-- same as గడ్డిగం;


జడ్డితనం, jaDDitanaM
- n. 
-- inertia; laziness; slow to act;


జత, jata
-n.
--(1) pair; 
--(2) compatible; match;
---జత గాజులు = pair of bangles.
---జత కుదిరింది = that is a compatible pair.


జతపరచు, jataparacu
-v. t.
--unite; join; attach;


జత్రువు, jatruvu
-n.
--collar bone; clavicle;


జనం, janaM
-n.
--masses; people; crowd; mob; 


జనక-జన్య సంబంధం, janaka-janya saMbaMdhaM
- ph.
-- parent-child relationship;


జనతా, janatA
-adj.
--peoples; popular;


జననం, jananaM
-n.
--birth; (ant.) మరణం;


జనపథాలు,  janapathAlu
- n. pl.
-- a village; an inhabited country; a nation; 
-- ప్రాచీన భరత ఖండమున వెలసిన చిన్న చిన్న రాజకీయ వ్యవస్థలు; వేద కాల సాహిత్యం ప్రకారము అలీన, అను, గాంధారి, కళింగ, మత్స్య దేశాలు (జనపదాలు); సింధు నాగరికత ప్రాభవం అంతరించి జైన-బౌద్ధాలు వేదకాల సనాతన పద్దతులపై తిరుగుబాటు జరిగిన కాలమున మహాజనపదాలు (City states) వృద్ధి చెందినవి; ఛేది, గాంధార, కోసల, మగధ ఉదాహరణలు.


జనరంజకం, janaraMjakaM
-n.
--popular; crowd-pleasing; (esp.) when applied to the popularization of a difficult subject;


జనసంఖ్య, janasaMkhya
-n.
--population; number of people; 


జనసంఖ్యా శాస్త్రం, janasaMkhyA SAstraM
-n.
--demography; 


జనసందోహం, janasaMdOhaM
-n.
--the masses; crowd; 


జనసమ్మర్దం, janasammardaM
-n.
--crowd; rush of people;


జనశక్తి, janaSakti
- n.
-- people power;


జనసాంద్రత, janasAMdrata
-n.
--population density;


జనసామాన్యం, janasAmAnyaM
-n.
--ordinary folk;


జన్మ, janma
-n.
--birth; origin; 


జన్మకుండలి, janmakuMDali
-n.
--horoscope chart; జాతకుడు పుట్టిన సమయంలో, సూర్యుడు, చంద్రుడు,  గురుడు, శుక్రుడు,  శని, కుజుడు, బుధుడు, అనే 7 గ్రహాలు, రాహు, కేతువులు అనే రెండు ఛాయా గ్రహాలు, ఆకాశవృత్తం లో ఏయే  స్థానాలలో ఉన్నాయో  చెప్పేది; పుట్టిన సమయం తెలిస్తే  జన్మ కుండలి వేయటం వరకు అనుమానం లేని సైన్సు;


జన్మజ, janmaja
-adj.
--congenital; one that is acquired from birth; % add to e2t part


జన్మభూమి, janmabhUmi
-n.
--native country; country of birth; motherland; fatherland; 


జనాంతికంగా, janAMtikaMgA
-adv.
--aside; words spoken by an actor to the audience and not intended to be heard by other actors; (lit.) by moving close to the audience;


జనాకర్షక, janAkarshaka
-adj.
--popular; 


జనాచారం, janAcAraM
-n.
--folk wisdom; tradition; 


జనాదరణ, janAdaraNa  
-n. 
--popular support;


జనాభా, janAbhA
-n.
--population;


జనాభా లెక్కలు, janAbhA lekkalu
-n. pl.
--census;


జనాభిప్రాయం, janAbhiprAyaM
-n.
--popular opinion; plebiscite;


జనాలు, janAlu
- n.
-- people; groups of people; mob; 


జనావాసం, janAvAsaM  
-n. 
--residential neighborhood;


జని, jani
-suff.
--gen; one that was responsible for the birth of; one that was born;
---ఉదజని = hydrogen; one that was responsible for the birth of water.
---రవిజని = helium; one that was responsible for the birth of the Sun.
---నవజని = ammonia; one that was responsible for the birth of ammonium sulfate.


జనుప నార, janupa nAra
-n.
--jute fiber;


జనుం, januM
-n.
--(1) jute; 
--(2) hemp; [bot.] Crotolarea juncea; Corchorus olitorius; Corchorus capsularis; jute is the fiber that comes from hemp plant; the hemp plant belongs to the same family as marijuana, but the hemp leaves are not as potent; [Sans.] జట = a braid of hair; the Hindi word ''joot'' means shoes. This suggests that probably the earliest shoes were made out of animal hair;


జన్యువు, janyuvu
-n.
--[Biol.] gene;
---అంతర్గత జన్యువు = recessive gene.
---బహిర్గత జన్యువు = dominant gene.


జన్యుశాస్త్రం, janyuSAstraM
-n.
--genetics;


జన్యుపదార్థం, janyupadArthaM
-n.
--genome;


జన్యుమేధం, janyumEdhaM
-n.
--genocide; systematic killing of people belonging to a particular class or genetic pool;


జపం, japaM
-n.
--(1) prayer; 
--(2) repetition of a mantra; 
--(3) repetition;


జపమాల, japamAla
-n.
--string of prayer beads;


జప్తు, japtu
-n.
--attachment of property by government due to failure of tax payment; confiscation;


జబ్బ, jabba
-n.
--upper arm; (rel.) భుజము; బాహువు;


జమ, jama
-n.
--credit; income; collections; (ant.) ఖర్చు;


జమాఖర్చులు, jamAkharculu
-n. pl.
--credits and debits; receipts and disbursements;


జమాబంది, jamAbaMdi
-n.
--audit; annual audit; (lit.) జమా ఖర్చులు రాసిన కవిలె కట్ట; see also  బాదరబందీ;


జమాయించు, jamAyiMcu   
-v. t. 
--(1) shake things so they fall into place; 
--(2) join; put together; push; urge on;


జమిలి, jamili  
-adj. 
--(1) joined; intertwined; coupled; paired;
--(2) mixed up; confused; jumbled; incoherent; 
---జమిలి దారం = twine; a thread with two strands;
---జమిలి పని = jumbled up work; 
---జమిలి తరంగం = incoherent wave; un-polarized wave.
- n. 
--pair; couple;


జమ్మి, jammi
-n.
--[bot.] Prosopis cineraria; Prosopis spicigera; 
-- [Sans.] శమీ;


జమీందారు, jamIMdAru
-n.
--baron; feudal landlord; a person holding title to many lands who became a mere vasal under the British rule;; (rel.) In western countries, the word landlord is also used to indicate the owner of rented real estate;


జయం, jayaM
-n.
--victory; triumph; success; 


జయంతి, jayaMti
-n.
--birth annivarsary; birthday;


జర, jara
-n.
--old age; 


జరజర, jarajara
-adj.
--onomatopoeia for sliding motion, like that of a snake, for example;


జరతారు, jaratAru
-n.
--golden fiber; laced with golden fiber; (ety.) జర్ + తార్ = జతారు; సరిగ;


జరాయువు, jarAyuvu
-n.
--placenta; afterbirth; the outer skin of the embryo; 


జరాయుజములు, jarAyujamulu
-n.
--mammals; viviparous; those born from the uterus or womb (out of a placenta) as opposed to those born from an egg;
-- see also  అండజములు; వ్యాళములు; 


జరిపించు, jaripiMcu
-v. t.
--to carry out; perform; celebrate; to bring about;(


జరిమానా, jarimAnA
-n.
--fine; a fee paid as a penalty;


జరీ, jarI
-adj.
--golden;
-n.
--lace, typically made of gold thread;


జరుగు, jarugu
-v. i.
--(1) move; slide along; 
--(2) elapse;


జరుగుబాటు, jarugubATu
-n.
--subsistence; livelihood;


జరుపు, jarupu
-v. t.
--(1) move; push; 
--(2) conduct; perform;


జలం, jalaM
-n.
--water;


జల, jala
-n.
--spring of water;


జలచరం, jalacaraM
-n.
--[bio.] aquatic creature;


జలఛేదనం, jalachEdanaM
-n.
--[biochem.] hydrolysis; the process of separating molecules by using water-based reactions;
-- జలవిశ్లేషణ;


జలతరంగ్, jalataraMg
-n.
--xylophone; a musical instrument in the percussion family that consists of wooden bars struck by mallets;


జలపాతం, jalapAtaM
-n.
--waterfall;


జలపీఠం, jalapIthaM
-n.
--[hydrology] water table; the level of water in an unconfined aquifer;


జలపోసనం, jalapOsanaM
-n.
--gold coating; (ety.) [Farsi] జర్ = gold, పోష్ = covering:


జలవాహిక, jalavAhika
-n.
--aquiduct;


జలవిద్యుత్తు, jalavidyuttu
-n.
--hydroelectricity; electricity produced from flowing water;


జలవిశ్లేషణ, jalaviSlEshaNa
-n.
--[biochem.] hydrolysis;


జలసంధి, jalasaMdhi
-n.
--straits; channel; (ant.) భూసంధి;


జలాంతర్గామి, jalAMtargAmi
-n.
--submarine; a ship that travels underwater;


జలావరణం, jalAvaraNaM
-n.
--hydrosphere; all the water bodies on the surface of the Earth;


జలాశయం, jalASayaM
-n.
--reservoir; 


జల్లి, jalli
-n.
--jelly; a soft somewhat elastic food product made usually with gelatin or pectin especially; a fruit product made by boiling sugar and the juice of fruit; 


జల్లి చేప, jalli cEpa
-n.
--jelly fish;


జలుబు, jalubu
-n.
--cold; common cold; coryza; catarrh;


జల్లు, jallu
-n.
--(1) scattered rain; rain shower; 
--(2) spray;
-v. t.
--spray; scatter; spread; strew;


జల్లుగు, jallugu
-n.
--giant herring of the Elopidae family; [biol.] Elops saurus Linn.


జల్లెడ, jalleDa
-n.
--sieve; colander;


జలోదరం, jalOdaraM
-n.
--ascites; the accumulation of serous fluid in the abdominal cavity;


జవళి, javaLi
-n.
--textiles; cloth or fabric for sale; % put in e2t part


జవసత్వాలు javasatvAlu
-n.
--youth and vigor;


జవాబు, javAbu
-n.
--reply; response; answer;


జవాబుదారీ, javAbudArI
-n.
--responsibility; answerability;


జవాతిశయ, javAtiSaya               %e2t
-adj.
--high-speed;


జవాను, javAnu  
-n. 
--(1) orderly; servant; peon; 
--(2) soldier; youth; a tall and strong person;


జవాహరీ, javAharI
-n.
--jewelry; valuables; 


జవ్వాది, javvAdi
- n.
-- fatty secretion from Civet cat, used as an ingredient in fragrances; 
-- సంకుమదము; 


జవుకళించు, javukaLiMcu
-v. i.
--hop; jump; skip;


జ్వరం, jvaraM
-n.
--fever;
---సన్నిపాత జ్వరం = typhoid fever. (lit.) simultaneous fever implying the presence of both fever and delirium.


జ్వలనం, jvalanaM
-n.
--ignition;


జ్వలనశీల, jvalanaSIla
-n.
--[phys.] inflammable;


జ్వలన స్థానం, jvalana sthAnaM
-n.
--[phy.] ignition point;


జాకీ, jAkI
-n.
--(1) Jack in a deck of playing cards; 
--(2) jack used in lifting the wheel of a car;


జాకెట్టు, jAkeTTu
-n.
--jacket; blouse;


జాగరం, jAgaraM
- n.
--keeping awake all night;


జాగరణం, jAgaraNaM
- n.
--keeping awake all night;


జాగ్రత, jAgrata
-n.
--care; caution; precaution;


జాగ్రత్త, jAgratta
-inter.
--be careful!; beware!;


జాగ్రదవస్థ, jAgradavastha
-n.
-- the state of awareness;
-- (note) జాగ్రదావస్థ is incorrect usage;


జాగా, jAgA
-n.
--place; space; station;


జాజ్వల్యమాన, jAjvalyamAna
-adj.
-radiant; brilliant; shining; 


జాజికాయ, jAjikAya
-n.
--nutmeg; a fragrant seed of [bot.] ''Myristica fragrans;'' of the Myristicaceae family; a condiment used in Indian cooking;
-- [Sans.] జాతీ ఫలం; సౌమన ఫలం; మాలతీ ఫలం; 


జాజిపువ్వు, jAjipuvvu
-n.
--jasmine flower; [bot.] ''Jasminum grandiflorum;''


జాజుకిపువ్వు, jAjukipuvvu
-n.
--[bot.] ''Woodfordia fruticosa;''


జాడ, jADa
-n.
--clue; sign; trace; whereabouts; footprints;


జాడ్యం, jADyaM
-n.
--disease; sickness;


జాడించు, jADiMcu
-v. t.
--(1) rinse; 
--(2) shake;


జాడీ, jADI
-n.
--jar; flask;


జాత,
-suff.
--gen; one that was born;
---రయజాతం = momentum; one that was born out of velocity. % into e2t part
---నవజాతం = nascent; one that was born recently.


జాతకం, jAtakaM
-n.
--(1) horoscope;
--(2) history; record;


జాతక చక్రం, jAtaka cakraM
-n.
--birth chart; natal chart;


జాతకుడు, jAtakuDu
-n.
--the person whose horoscope it is;
-suff.
--One who is born with;
---అదృష్టజాతకుడు = lucky person.


జాతి, jAti
-n.
--(1) nation; a people; 
--(2) caste; creed; 
--(3) genus; species;
-- (4) kind; sort;


జాతిస్మరుడు, jAtismaruDu
-n.
--one who is capable of remembering the previous birth;


జాతీయ, jAtIya
-adj.
--(1) national; 
--(2) genealogical; belonging to a community;
---జాతీయ ఉద్యమం = movement for nationhood; independence movement.


జాతీయీకరణం, jAtIyIkaraNaM
-n.
-- nationalization;


జాతీయవాది, jAtIyavAdi
-n.
-- nationalist;


జాన, jAna  
-n. 
--a measure of length equal to the span from the tip of the thumb to the tip of the middle finger of fully stretched hand; approximately 9 inches; 
1 జాన = 3 బెత్తలు; see also మూర;


జానకితాడు, jAnakitADu
-n.
--fuse; a long thread used to help ignite explosives;


జానపదం, jAnapadaM
-n.
--countryside;
-- see also  జనపథాలు[


జానపద, jAnapada
-adj.
--rural; pertaining to villages;


జాను, jAnu  
-adj. 
--(1) graceful; beautiful; 
--(2) unadulterated; 
---జాను తెలుగు = pure Telugu, unmixed with foreign words.


జాపత్రి, jApatri
-n.
--mace; the skin of nutmeg; the skin of [bot.] ''Myristica fragrans'' seed;
--[Sans.] జాతిపత్రీ; మాలతీ పత్రికా; సౌమనసాయనీ; 


జాప్యం, jApyaM  
-n. 
--dealy; 


జాబితా, jAbitA
-n.
--list; (rel.) roster; roll;
---అభ్యర్థుల జాబితా = list of candidates.
---పనివాళ్ళ జాబితా = muster roll.


జాబుర, jAbura
-n.
--[bot.] ''Bixa orellana''; a shrub native to South America and Mexico. The tree is best known as the source of annatto, a natural orange-red condiment (also called achiote or bijol) obtained from the waxy arils that cover its seeds;


జామి పండు, jAmi paMDu
-n.
--guava fruit;  a fruit native to S. America; [bot.] Psidium guajava of the Myrtaceae familly;
---ఎర్ర జామ = [bot.] ''Psidium pomierum.''
---తెల్ల జామ = [bot.] ''Psidium pyriferum''.


జామీను, jAmInu
-n.
--bail; bond;


జాము, jAmu
-n.
--a period of three hours;
---జాము పొద్దు ఎక్కింది = it is about 9 A.M.; (lit.) the sun has climbed for three hours;


జాయమానము, jAyamAnamu 
- n. 
-- congenital traits; having a particular trait from birth or by firmly established habit; 
-- పుట్టుకతో వచ్చిన గుణము; 


జారత్వం, jAratvaM
-n.
--prostitution; debauchery;


జారబడు, jArabaDu
-v. i.
--recline; lean back;


జారిణి, jAriNi
-n. f.
--prostitute; whore; harlot; slut; hooker; call girl;


జారీ, jArI
-n.
--a pot with a spout to serve a liquid easily;


జారీ చేయు, jArI cEyu
-v. t.
--issue; release;


జారు, jAru
-adj.
--(1) slippery; 
--(2) loose;
---జారు ముడి = loose knot.
---తడిగా ఉన్నప్పుడు జారుతుంది = slippery when wet.
-v. i.
--slide; slip;


జారుడు, jAruDu
-adj.
--slippery; sloping; 
---జారుడుబల్ల = slide; an inclined plane in a playfield for children to slide.
-n. m.
--a man who visits a prostitute;


జారులు, jArulu
-n. pl.
--prostitutes;


జార్చు, jArcu
-v. t.
--slide; to let go; to let slip;


జాలం, jAlaM
-n.
--(1) collection; 
--(2) network; a complicated structure;
---ఇంద్రజాలం = jugglery; sleight of hand; magic.
---పదజాలం = vocabulary.
---కావ్యజాలం = collection of literary works; literature.
---అంతర్జాలం = the Internet.


జాలకం, jAlakaM
- n.
- a medicinal herb; a perennial flowering plant native to Europe and Asia;
-- [bot.] ''Valeriana officinalis'' of the Caprifoliaceae family;


జాలపుగుండ, jAlapuguMDa     %e2t
-n.
--purgative powder; a powder, when ingested, accelerates bowel movement; (ety.) named after Xalapa, a town in Mexico;


జాలరి, jAlari
-n.
--fisherman;


జాలి, jAli
-n.
--pity; compassion;


జాలువారు, jAluvAru
-v. i.
--flow; stream; pour out; 


జావ, jAva
-n.
--thin porridge; gruel; 


జావళి, jAvaLI
-n.
--song with erotic lyrics; 


జాస్తి, jAstI
-adj.
--much; a lot;


జ్యా, jyA
-n.
--chord; a straight line joining any two points on the circumference of a circle;(
--- జీవ; జీవన రేఖ; 


జ్వాజ్వల్యమానంగా, jvAjvalyamAnaMgA
-adv.
--brilliantly;


జ్వాల, jvAla
-n.
--flare; fireball; flame;


జ్వాలకం, jvAlakaM
-n.
--burner;


జింక, jiMka
-n.
--stag; male deer; black buck; cheetal; Indian antelope; [biol.] Antilope cervicapra;


జింఖానా, jiMkhAnA
-n.
--gymnasium; (ety.) a hybrid between the English gymnasium and Hindi khAnA;


జిగట, jigaTA
-adj.
--(1) sticky; 
--(2) gelatinous;


జిగార్థం, jigArthaM
-n.
--colloid; (ety.) జిగురు వంటి పదార్థం;


జిగి,  jigi
- n.
-- brilliancy; brightness; cool light;


జిగిబిగి 
- adj. 
-- Puzzling; surprising; strange; striking (as beauty);


జిగీష, jigIsha
-n.
--ambition; wish to excel; desire to succeed;


జిగీషువు, jigIshuvu
-n.
--ambitious person;


జిగురు, jiguru
-n.
--glue; paste; gum;


జిజ్ఞాస, jij~nAsa
-n.
--(1) inquisitiveness; desire to know; curiosity; 
--(2) research;


జిజ్ఞాసువు, jij~nAsuvu
-n.
--researcher; investigator; one who wishes to know the truth;


జిట్టంగి, jiTTaMgi  
-n. 
--pipit;  a type of bird;   


జిట్ట, jiTTa  
-n. 
--wagtail; a type of bird;   
---వెల్లకంప జిట్ట  = white wagtail; [bio.] ''Motacilla alba''.
---బూడిదకంప జిట్ట  = grey wagtail; [bio.] ''Motacilla caspica''.


జిట్రేగు, jiTrEgu
-n.
--rosewood; [bot.] ''Dalbergia latifolia'';
-- is a premier timber species, also known as the Indian rosewood;


జిడ్డు, jiDDu
-n.
--grease; greasiness;


జిత్తు, jittu
-n.
--trick; prank;


జిప్సం, jipsaM
-n.
--gypsum; calcium sulfate; CaSO&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O;


జిమ్మడ,  jimmDa
- inter.
-- May your tongue fail you! used to scold someone; (ety.)  జిహ్వ పడ!


జిరాయితీ, jirAyitI
-n.
--cultivation;
---జిరాయితీ హక్కు = right to cultivate.


జిరిక,  jirika
- n.
-- Japanese morning glory; [bot.] ''Ipomea nil'';
-- same as  జీరిక;


జిల్లా, jillA
-n.
--district; an administrative unit about the size of a large county in the U.S.;


జిల్లాపరిషత్, jillaparishat
-n.
--the elected administrative body with jurisdiction over non-municipal areas of a distrct;


జిల్లిక, jillika
-n.
--jelly; fruit preserve;


జిల్లేడు, jillEDu
-n.
--a plant whose milky sap is caustic; [bot.] ''Calotropis gigantea''; 
---శేతార్క = [bot.] ''Calotropis gigantea''.
---రక్తార్క = [bot.] ''Calotropis procera''.
-- [Sans.] అర్క;


జిహ్వ, jihva
-n.
--tongue;


జీడి, jIdi
-n.
--(1) caustic juice which exudes from the stalk of a mango and other related fruits soon after they are cut from the tree; 
--(2) white kernel inside of a mango stone; 
--(3) a sweet candy made from caramelized sugar and sesame seed;


జీడిపప్పు, jIDipappu
-n.
--kernels of cashew nuts;


జీడిమామిడి చెట్టు, jiDimAmiDi ceTTu
-n.
--cashew tree; a native of S. America;  [bot.] ''Anacardium occidentale'';


జీడిమామిడి పిక్క, jIDimAmiDi pikka
-n.
--cashew nut;


జీడి పలుకులు, jiDi palukulu
-n.
--cashew kernels; cashews;


జీడిపిక్క, jIDipikka
-n.
--the marking nut; [bot.] ''Semecarpus anacardium''; 
-- నల్లజీడి;


జీతం, jItaM
-n.
--(1) salary; pay; 
--(2) tuition fees;


జీతగాడు, jItagADu
-n.
--salaried person; wage earner;


జీను, jInu
-n.
--(1) [biol.] gene; 
--(2) saddle;
---అంతర్గత జీను = recessive gene.
---బహిర్గత జీను = dominant gene.


జీనువాయి, jInuvAyi  
-n. 
--tailor bird; 


జీరంగి, jIraMgi  
-n. 
--green beetle; 


జీర్ణం, jIrnaM
-n.
--digestion; 


జీర్ణక్రియ, jIrNakriya
-n.
--digestive process;


జీర్ణకోశం, jIrNakOSaM
-n.
--stomach;

[[File:Peptide_bond.png|right|thumb|/Peptide_bond]]
జీర్ణ బంధం, jIrNabaMdhaM
-n.
--[biochem.] peptide bond; peptide link; a segment of a peptide chain;


జీర్ణమండలం, jIrNamaMDalaM
-n.
--digestive system;


జీర్ణమాల, jIrNamAla
-n.
--[biochem.] peptide chain;

[[File:Ipomoea_nil_Akatsukinoumi1.jpg|right|thumb|Japanese Morning Glory]]
జీరిక,  jIrika
- n.
-- Japanese Morning Glory; [bot.] ''Ipomea nil''; 
-- కొల్లి; 


జీలకర్ర, jIlakarra
-n.
--(1) cumin seed; fennel seed; [bot.] ''Cuminum cyminum'' of the Apiaceae family;
--(2) a word of contempt; such as fiddlesticks or సింగినాధం, జీలక్రర;
-- (3)  నల్ల జీలకర్ర = [bot.] ''Nigella sativa'' of the Ranunculaceae family;
--(4) [[కరం కర్వె|సీమ జీలకర్ర]] =  caraway seed; [bot.] ''Carum carvi'' of Umbelliferaea family;
--[Sans.]  జీరక; జీరణ; అజాజీ; శుక్ల జీరకం; 


జీలుగు, jIlugu
-n.
--fishtail palm; Indian sago palm; Jaggery Palm; [bot.] ''Caryota urens'' of the Arecaceae family;
-- Hill tribes in India use the sap secretions from this plant to produce an intoxicating drink (JIlugu kallu), very similar to the one produced from other palms; Gur (Jaggery) is made by boiling the toddy and hence its name Jaggery Palm;


జీలుగుబెండు, jIlugubeMDu
-n.
--cork; [bot.] ''Aeschynomene aspera'';


జీళ్లపాకం, jILLapAkaM
-n.
--(1) caramel; (ety.) distorted form of జీర్ణపాకం; 
--(2) an un-invited person who hangs on beyond welcome;


జీవం, jIvaM
-n.
--life;


జీవకణం, jIvakaNaM
-n.
--[bio.] cell; living cell;


జీవకళ, jIvakaLa
-n.
--(1) creative vitality; (2) the liveliness one sees in some paintings and sculptures;


జీవకోటి, jIvakOTi
-n.
--biospecies;


జీవగర్ర,  jIvagarra
- n.
-- life-support; essential for life;


జీవచక్రం, jIvacakraM
-n.
--life cycle;


జీవచ్ఛవం, jIvacchavaM
-n.
--living corpse; one who is alive, but as good as dead; useless person;


జీవనది, jIvanadi
-n.
--perennial river; a river in which there is always a flow of water; 


జీవనప్రక్రియ, jIvanaprakriya
-n.
--life process; metabolism;


జీవన సమరం, jIvana samaraM                      %e2t
-ph.
-struggle for existence;


జీవన సరళి, jIvana saraLi
-n.
--lifestyle;


జీవన్మరణ సమస్య, jIvanmaraNa samasya  
-ph. 
--life and death issue; a question of survival; 


జీవనీయ,  jIvanIya
- n.
-- [bot.] ''Dendrobium macrael;'' an orchid found in the Himalayas; 


జీనన్ముక్తుడు,  jIvanmuktuDu
- n.
-- one who attains final (spiritual) liberation or emancipation even when alive in this world; జీవించి ఉండియు ముక్తిని పొందిన వ్యక్తి; 


జీవనోపాధి, jIvanOpAdhi
-n.
--livelihood; 


జీవ పరిణామ వాదం, jIva pariNAma vAdaM
-ph.
--evolutionary theory of life;


జీవరసాయనం, jIvarasAyanaM
-n.
--biochemistry;


జీవరూపం, jIvarUpaM
-n.
--life form;


జీవలక్షణం, jIvalakshaNaM
-n.
--(1) life characteristic; 
--(2) instinct;


జీవశాస్త్రం, jIvasAstraM
-n.
--biology; 


జీవసృష్టి వాదం, jIvasRshTi vAdaM
-n.
--creation theory of life;


జీవాత్మ, jIvAtma
-n.
--soul; inner soul (ant.) పరమాత్మ;


జీవించు, jIviMcu
-v. i.
--live; exist; subsist; 


జీవిక, jIvika
-n.
--livelihood;


జీవితం, jIvitaM
-n.
--life;


జీవిత చక్రం, jIvita cakraM
-n.
--life cycle;


జీవితాంతం, jIvitAMtaM
-adv.
--till the end of one's life; all throughout life;


జుగుప్స, jugupsa  
-n. 
--dislike; censure; 


జున్ను, junnu
-n.
--beestings custard; colostrum custard; a delicious custard made by mixing beestings with regular milk, sugar, and flavorings and cooking the mixture in a double boiler;


జున్ను గడ్డి, junnu gaDDi
-n.
--agar; agar agar; China grass; Agar or agar-agar is a jelly-like substance, obtained from red algae. Agar is a mixture of two components: the linear polysaccharide agarose, and a heterogeneous mixture of smaller molecules called agaropectin. It forms the supporting structure in the cell walls of certain species of algae, and is released on boiling; 


జన్ను పాలు, junnu pAlu
-n.
--beestings; colostrum, the first milk produced by any mammal after birthing; the milk produced by a cow or water buffalo, for the first two or three days after delivering a calf;


జుర్మానా, jurmAnA
-n.
--fine; payment as a punishment;


జులపాలు, julapAlu
-n. pl.
--curly hair; hair curls; 


జులుం, juluM 
- n.
-- violence; unlawful compulsion; autrocious behavior; aggressively rude behavior;
-- దుండగము; అత్యాచారము; 


జువ్వ, juvva
-n.
--rocket; rocket used in fireworks;


జువ్వి, juvvi
-n.
--a type of fig tree; [bot.] ''Ficus virens''; ''Ficus tsiela''; ''Ficus infectoria'';


జూకాలు, jUkAlu
-n.
--hanging earrings with an inverted U shape pendant;


జూటరి,  jUTari
- n.
-- lier; cheat; deceitful person;


జూలు, jUlu
-n.
--mane; hair behind the neck of animals like lions and horses;


జెండా, jeMDA
-n.
--flag;


జెట్టి, jeTTi
-n.
--champion;
---జగజ్జెట్టి = world champion; worldly wise.


జెముడుకాకి, (చెవిటి కాకి), jemuDukAki
-n.
--crow pheasant; [bio.] ''Centropus sinensis''; 
-- a colorful bird seen in Andhra Pradesh; this has a long tail and hops around on the ground hunting for worms, oblivious of people around it; the legend is that this bird knows how to recognize the life-restoring “sanjeevani”  from other twigs. The legend further says that if you kill its brood, the mother bird can revive them back to life by bringing the potent twig.  Now if you take the whole nest, separate the twigs and drop them in a river, the “sanjeevani” twig can be readily recognized because the legend says it will swim upstream!


జెర్రి, jerri
-n.
--a centipede;


జెర్రిగొడ్డు, jerrigoDDu
-n.
--the whip snake; erroneously thought of as the male of the cobra;


జెర్రిపోతు, jerripOtu
-n.
--(1) tongue sole; (fish) of the Cynoglosside family; [bio.] ''Cynoglossus spp''.; ''Paraplagusia blochii''; 
--(2) horned sole (fish) of the Soleidae family; Aesopia cornuta Kaup; ''Paraplagusia blochii''; 
--(3) sole (fish) of the Soleidae family; Brachirus spp. 
-- (note.) spp. అన్న సంక్షిప్తం కనిపించినప్పుడల్లా, అది ఫలానా జాతికి చెందినదని అర్థం చేసుకోవాలి. Brachirus spp. అన్నప్పుడు, ఆ చేప బ్రాకీరస్ జాతిది అని చెబుతున్నామన్న మాట;


జెలగ, jelaga
-n.
--leech;
-- మెట్త జెలగ =  terrestrial slug;
-- గుర్రపు చెవి = horse Leech;
-- రక్తపిపాసి జెలగలు = Medicinal Leeches;
-- వానపాములు, జెలగలు  జంతుజాలపు  ఫైలం అనెలిడా లోని క్లైటెల్లేటా తరగతికి  (Class  Clitellata) కి చెందుతాయి;


జెల్ల, jella
-n.
--(1) bop; a gentle hit on the head with a couple of fingers; 
--(2) trout; dusky catfish; a fish of the Tachisuridae family [biol.] Tachysurus zona;
---తెల్లజెల్ల = white catfish; a fish of the Tachisuridae family; [biol.] Tachsurus jella;
---జేడిజెల్ల = Malabar sea catfishp; a fish of the Tachysuridae family; [biol.] Tachysurus dussumierii;
---రాతిజెల్ల freshwater shark; a fish of the Sisoridae family; [biol.] Bagarius bagarius;


జెల్లకాయ, jellakaya,
-n.
--bop; gentle spank on the head with the fingers;


జేగీయమానంగా, jEgIyamAnaMgA
-adv.
--splendidly; magnificiently; 


జేగురు, jEguru
-n.
--(1) red; redness;
-- a woody, branched shrub; [bot.] ''Woodfordia fruticosa''; 


జేజె, jEje
-n.
--(1) god; deity; 
--(2) ancestor;


జేబు, jEbu
-n.
--pocket;


జేబుదొంగ, jEbudoMga
-n.
--pick-pocket;


జేవురించు, jEvuriMcu
-v. i.
--redden; flush;
---కోపంతో ముఖం జేవురించింది = the face became red with anger.


జేవురుగన్ను, jEvurugannu
-n.
--(1) red-eye; 
--(2) an all-night trip;


జ్యేష్ఠ, jyEShTha                     %updated
-n.
--(1) Alpha Scorpii; Antares; Yoga tara of the 18th  lunar mansion; located in the constellation Scorpio;
--(2) the star group Alpha, Sigma, Tau of Scorpio; the 18th of the 27 star groups (or asterisms or lunar mansions) of the Hindu calendar; 


జైత్రయాత్ర, jaitrayAtra
-n.
--victory march; 


జొన్న, jonna
-n.
--sorghum; cholam; jowar; a kind of millet called the great millet; [bot.] Sorghum vulgare; Sorghum bicolor; a dry crop grown in India;


జొనుపు, jonupu
-v. t.
--insert;

 
జొప్పించు, joppiMcu
-v. t.
--insert; push;


జోక్యం, jOkyaM
-n.
--interference;


జోడీ, jODI
-n.
--pair;


జోడు, jODu
-n.
--(1) pair; matching pair; (ant.) విజ్జోడు;
--(2) one out of a pair of shoes;


జోధ్‌పురీలు, jOdhpurIlu
-n. pl.
--Jodhpurs; riding breeches or trousers cut loosely at the top and fitting tightly below the knee;


జోరీగ, jOrIga
-n.
--buzzing insect;


జోరు, jOru
-n.
--(1) aggressiveness; 
--(2) speed; tempo; 
--(3) (coll.) bursting with good cheer;


జోల,  jOla
- n.
-- swing; hammock; this swing need not be for a child's use;


జోలపాట, jOlapATa
-n.
--a song (a love song, a lulluby, etc) sung for someone on a swing or hammock;
-- [see also] lullaby; లాలిపాట = lullaby;


జోళ్లు, jOLlu
-n. pl.
--(1) shoes; 
--(2) pairs;


జోస్యం, jOsyaM
-n.
--(1) astrology; 
--(2) prophecy; forecast;


జోహార్లు, jOhArlu
-n. pl.
--tribute; homage; salutation; 


జ్యోతి, jyOti
-n.
--flame; light; source of brightness;


జ్యోతి ప్రజ్వలనం, jyOti prajvalanaM
-ph.
--lighting the lamp;the first item at inaugural functions of Indian events;


జ్యోతిషం, jyOtishaM
-n.
--astrology; the art of foretelling from the positions of planets at the time of a subjects birth;
-- (lit.) జ్యోతి = light; జ్యోతిషం =  the study (science) of lighted (illuminated) objects; దీనిని త్రి స్కంథ శాస్త్రం  అంటారు  1. సిద్ధాంత భుజం (the limb of Astronomy) 2. ఫల (జోస్య) భుజం (the limb of Predictive Astrology)  3.ముహుర్త భుజం (The limb of Auspicious Times); In modern times, జ్యోతిషం is being used synonymously with the second limb, namely జోస్యం;


జ్యోతిర్‌వర్షం, jyOtirvarshaM
-n.
--light-year; the distance traveled by light in one year in a vacuum; approximately six trillion miles or 9.5 trillion kilometers;


జ్యోతిష్మంతుడు, jyOtishmaMtuDu
-n. m.
--one who shines;


జ్యోతిష్మతి, jyOtismati
-n. f.
--one who shines;


ఝారీ, jhArI
-n.
--retort; a vessel with a tail-like spout; (ety.) ఝరీ (కొండలలో ప్రవాహం) వలె నాళకం ఉన్న తోక బుడ్డి;


ఝంఝం, jhaMjhaM
-n.
--wind and rain;
&lt;/poem&gt;

==Part 3: జ్ఞ - j~na==

&lt;poem&gt;
జ్ఞాతి, j~nAti
-n.
--fellow heir; cousin on father's side;
-- దాయాది; అన్నదమ్ముల బిడ్డలు; ఆస్తికి వారసులు;


జ్ఞానం, j~nAnaM
-n.
--(1) cognition; perception; 
--(2) knowledge; wisdom; 


జ్ఞానేంద్రియం, j~nAnEdriyaM
-n.
--sensory organ;


జ్ఞాపకం, j~nApakaM
-n.
--memory; remembrance; recollection;


జ్ఞాపిక, j~nApika
-n.
--(1) souvenir; memento; 
--(2) memorandum;
&lt;/poem&gt;

==Part 5: టం - TaM ==
&lt;poem&gt;
టంకణం, TaMkaNaM
-n.
--borax; sodium borate; Na&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;B&lt;sub&gt;4&lt;/sub&gt;O&lt;sub&gt;7&lt;/sub&gt;; 10H&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt;O; 


టంకం, TaMkaM
-n.
--(1) solder; 
--(2) borax; 
--(3) a stone mason’s chisel; 


టంకశాల, TaMkaSAla
-n.
--mint; the place where coins are made;


టంచనుగా, TaMcanugA
-adv.
--punctually;


టండ్రా, TaMDrA
-n.
--tundra; vast, level, treeless plains of the Arctic region;
&lt;/poem&gt;

==Part 6: ట -  T==
&lt;poem&gt;
టకటక, TakaTaka
-adj.
--onomatopoeia for the sound of shoes or for quickness;


టక్కరి, Takkari
-n.
--trickster; one who cannot be trusted;
---టక్కరి నక్క = sly fox.


టక్కు, Takku  
-n. 
--trick;


టన్ను, Tannu
-n.
--ton, a measure of weight;
---పెద్దటన్ను, = long ton; 2,240 pounds; a weight measure commonly used in Great Britain and other Commonwealth countries.
---చిన్నటన్ను = short ton; 2,000 pounds; a weight measure commonly used in the U.S. and Canada.
---మెట్రిక్‌టన్ను = metric ton; a measure of weight equal to 1,000 kilograms or 2204.62 pounds. This is the modern international standard for weight;


టపా, TapA
-n.
--mail; post; letters; 


టపాకాయలు, TapAkAyalu
-n.
--a type of firecrackers;
-- పటాసులు;


టమాటా, టొమేటో, TamATA, TomETO
-n.
--tomato; [bot.] ''Lycopersicum esculentum''; ''Solanum esculentum''; [see also] టొమేటో;


టముకు, Tamuku
-n.
--a public announcement; an announcement made by a person as he goes around the town beating a drum;


టర్కీ బెరీ, TarkI berI
- n.
-- Turkey Berry; [bot.] ''Solanum torvum'' of the Solanaceae family; వంగ జాతి మొక్క; ఇవి విశాఖ జిల్లా లంబసింగి ప్రాంతంలో పెరుగుతున్నాయి;

%టా - TA, టి - Ti, టీ - TI

టాకా, TAkA
-n.
--a stitch; patch; 


టాకీ, TAkI
-n.
--motion picture with a sound track; (ant.) మూకీ;


టావు, TAvu
-n.
--foolscap paper; folio; any of various sizes of writing paper measuring from 12 by 15 inches to 13.5 by 17 inches;
---అరటావు = half-scap paper; legal size paper of dimensions 8.5 inches wide x 14 inches long.


టికానా, TikAnA
-n.
--a place of residence; a resort; 


టిక్కెట్టు, TikkeTTu
-n.
--ticket; a receipt for a fare paid;


టిట్టిభం, TiTTibhaM
-n.
--the bird called wagtail of the genus ''Motacilla''; wagtails are slender, often colourful, ground-feeding insectivores of open country in the Old World; The genus contains 13 species; also ఉయ్యాల పిట్ట; కాటుక పిట్ట;
[[File:White_wagtail_female_first_summer.jpg|right|thumb|White_wagtail, టిట్టిభం]]


టిప్పణం, TippaNaM
-n.
--glossary; explanation with meaning of terms; word-by-word meaning; (rel.) తాత్పర్యం;


టిఫిను, Tiphinu
-n.
--snack; light meal;


ట్రిలియను, Triliyanu
-n.
--trillion; one followed by twelve zeros in the American method of counting; 1,000,000,000,000; 1e12; 10&lt;sup&gt;12&lt;/sup&gt;;


టీ, TI
-n.
--tea; black or green tea; [bot.] ''Camellia sinensis'';


టీ మొక్క,  TI mokka
-n.
-- Ti plant;  Cabbage Lily; Cabbage Palm; [bot.] ''Cordyline fruticosa'' of the Asparagaceae family; 
-- లాటిన్ భాషలో ఫ్రూటెక్స్ (frutex) అంటే పొద అని అర్థం. పొదలా పెరిగే ఈ మొక్క స్వభావాన్నిబట్టి దీనికి ఫ్రూటికోసా (fruticosa) అనే పేరు, రసభరితంగా కండకలిగి ఉండే  దీని వేరు దుంపల (fleshy roots) నుబట్టి దీనికి కార్డిలైన్ (Cordyline) అనే పేరూ వచ్చాయి.
--కొబ్బరి, తాటి, ఈత వంటి పామ్ (Palm) ల లాగే కాండం చివర మాత్రమే ఆకులు, పూలు, కాయలు  గుత్తులుగా వస్తాయి కనుక ఇది నిజంగా పామ్ కాకున్నా దీనిని  పామ్ అనే పేరుతోనే  వ్యవహరిస్తున్నారు;


టీక, TIka
-n.
--word by word meaning; commentary; see also టిప్పణం;
---లఘు టీక = word for word translation.
---ఘన టీక = summarized meaning.


టీకాలు, TIkAlu
-n. pl.
--(1) vaccination, esp. against smallpox; 
--(2) any vaccination;
---బీసీజీ టీకాలు = vaccination against tuberculosis.


టూకించు, TUkiMcu
-v. t.
--summarize;


టూకీ, TUkI
-n.
--(1) brief; summary; 
--(2) a type of tree whose broad leaves are used in rolling a native cigarette, called beedi; [bot.] Diospyrum sp.


టూకీగా, TUkIgA
-adv.
--briefly; in summary;


టెంక, TeMka
-n.
--stone; esp. mango stone or palm stone; (note) What you find inside a stone is kernel; small stone is a పిక్క. Even smaller one is గింజ.  All of these are seeds;
---మామిడి టెంక = mango stone.
---తాటి టెంక = palm stone.
---జీడిపిక్క = cashew nut.
---చింతగింజ = tamarind seed.


టెంకాయ, TeMkAya 
-n.
--coconut; కొబ్బరికాయ; 
--(1) southern nut; (ety.) తెన్ = southern; 
--(2) sweet nut; (ety.) తేనె = sweet; 
--(3) reservoir nut; (ety.) టెంకి = reservoir;


టెంకిచేప, TeMkicEpa 
-n.
--ray fish; blue spotted stingray; skate; [bio.]  ''Dasyatis amphotistius''  kuhlii;
---ఇసనకర్ర టెంకి = whip-tailed stingray; [bio.] ''Dasyatis himantura''  walga.
---బెలుగురి టెంకి = frill-tailed stingray; [bio.] ''Dasyatis pastinachus'' sephen.
---కర్ర టెంకి = Pastinacea dorsalis.
---కుచ్చుల టెంకి = longtailed butterfly ray; [bio.] ''Gymnura gymnura poecilura''.
---మూకర టెంకి = Neiuhofs eagle ray; [bio.] Aetomylus nichofii nichofii.
---ఈల టెంకి = spotted eagle ray; [bio.] ''Aetobatus flagelum''.


టెక్కు, Tekku
-n.
--uppityness; egotistic; pride; haughtiness; this word probably came from Tamil tekku which means teakwood, an important wood due to its quality and durability;


టెక్కెం, TekkeM
-n.
--flag; banner;


టెరా, 
-pref.
--tera-; trillion;
--- terabits = ట్రిలియను ద్వింకములు.


టెలిగ్రామ్, TeligrAM
-n.
--telegram; wire;


టెలిఫోన్, TeliphOn
-n.
--telephone; phone;


టెలివిషన్, Telivishan^
-n.
--television; TV;


టెలిస్కోప్, TeliscOp^
-n.
--telescope;


టేకు, TEku
-n.
--teakwood; [bot.] ''Tectona grandis'';


టేపు, TEpu
-n.
--tape; a measuring strip;


టైఫస్, Taiphas
-n.
--typhus fever; ague;


టైఫాయిడ్, TaiphAyiD
-n.
--typhoid fever;


టైరు, Tairu
-n.
--tire; a rubberized and inflatable jacket attached to a metal rim of a wheel for a smooth and comfortable ride; (Br.) tyre;


టొపారం, TopAraM
-n.
--roof;


టొమేటో, TomETO
-n.
--tomato; yellow myrobalan; [bot.] ''Lycopersicum esculentum'';   ''Lycopersicon lycopersicum''; 
--a fruit of the nightshade family that is native to S. America; Esculentum in Latin means edible;  [Lat.] esca = food; The U.S. Supreme Court decided that this belongs to the vegetable family, rather than the fruit family; entered India in the 1850s; 
-- టమాటా; రామ్ములక్కాయ; కర్ఫూరపు వంకాయ; సీమ తక్కిలి కాయ; 
--పొమేటో = టొమేటో + పొటేటో; సంకర జాతి ఫలం; 
--చెట్టు టొమేటో = టోమరిల్లో = [bot.] ''Cyphomandra betacia''] of Solanaece family; 
--చిట్టి టొమేటో = Currant tomato = [bot.] ''Lycopersicon pimpinellifolium;'' 
--జాం బెర్రీ పండు = టొమేటిల్లో = [bot.] ''Physalis ixocarpa;''

 
టోకరా, TOkarA  
-n. 
--cheating; deception;  
-- టొకరా కొట్టు = to cheat.
-- టోకరా తిను = to get cheated.

	
టోకు, TOku
-n.
--wholesale; (ant.) చిల్లర;


టోపీ, TOpI
-n.
--cap; beret; a cap made of cloth;


టోపీవేయు, TOpIvEyu
-v. t.
--[idiom] hoodwink; cheat; deceive;


టోలీ, TOlI  
-n. 
--a small coin of the British era with a value of one-half pie or 1/384 of a rupee;  2 టోలీలు = 1 దమ్మిడీ


ఠవళి, ThavaLi
-n.
--prank;


ఠాణా, ThANA
-n.
--police station;


ఠావు, ThAvu
-n.
--(1) place; position; mooring; house; lodging; residence;
--(2) twice the size of a foolscap paper; one-half of a ఠావు is A4 size paper or a legal-size paper; 
-- same as టావు; 


ఠారుమను, ThArumanu
-v. i.
--die; suddenly die;


ఠీవి, ThIvI
-n.
--stature; style; grandeur; splendor;

&lt;/poem&gt;

==Part 7: డం - DaM==
&lt;poem&gt;
డంగు, DaMgu
-n.
--(1) native mill in which lime mortar is produced; The mill is really a circular groove in which mortar is poured and ground by a stone roller, pulled by an ox; (2) amazement; surprise;
- v. t. 
--remove fine husk from rice; 


డంగైపోవు, DaMgaipOvu
-v. i. be amazed, shocked or surprised;


డంబరం, DaMbaraM
-n.
--ostentation; show; grandeur;


డంబాచారి, DaMbAcAri
-n.
--boastful person;

&lt;/poem&gt;

==Part 8: డ - Da ==
&lt;poem&gt;

డగ్గుత్తిక, Dagguttika
-n.
--trembling voice; choked voice;


డప్పు, Dappu
-n.
--hand held drum used in country music;


డబ్బా, DabbA
-n.
--(1) can; little can; 
--(2) aggrandizement;
---డబ్బా పాలు = canned milk.
---సొంత డబ్బా = self-aggrandizement.
---పర డబ్బా = praising others with an ulterior motive.
---పరస్పర డబ్బా = praising each other.
---డబ్బా కొట్టుకొను = beat one’s own drum.


డబ్బీ, DabbI
-n.
--(1) piggy bank; 
--(2) collection box;
-- డిబ్బీ;


డబ్బు, Dabbu
-n.
--money; cash;


డమరం, DamaraM
-n.
--assault; (rel.) డింభం;


డమరుకం, DamarukaM
-n.
--a musical instrument in the shape of an hour-glass with a rattle attached to it; the drum in Lord Shivas hand; the drum used by a type of street beggar known as బుడుబుడుక్కలవాడు;


డమారం, DamAraM
-n.
--kettle drum; 


డవాలి, DavAlI
-n.
--a peon's shoulder belt with a metal badge on it;


డాంబరం, DAMbaraM
-n.
--war;


డాంబికం, DAMbikaM
-n.
--pretense; 


డాంబికుడు, DAMbikuDu
-n.
--a conceited person; 


డా, DA
-adj.
--left;
---డాకడ = left side.
---డాకేలు = left hand.


డాక్టరు, DAkTaru
-n.
--doctor; physician; surgeon;


డాకినీ, DAkinI
-n.
--female ghost;


డాగు, DAgu
-n.
--spot; blemish; mottle; 
-- మరక;


డాబా, DAbA
-n.
--terrace; sun deck; an upper floor with no rooms;


డాబు, DAbu
-n.
--uppityness; flashiness; outer show; pomp;


డాము, Damu
-n.
--dam; wier; a wall across a river to hold the water;


డాలియా, DAliyA
- n.
-- Dahlia; [bot.] ''Dahlia pinnata'' of the Asteraceae family; 
-- ఇది బంతి, చేమంతి, పొద్దుతిరుగుడు (Sun Flower) జాతికి చెందినదే. 


డాలు, DAlu
-n.
--(1) shield;
-- (2) light; radiation; glow; 


డింకీ, DiMkI
-n.
--failure in an examination;


డింభకుడు, DiMbhakuDu
-n. m.
--infant; child;


డింభకం, DiMbhakaM
-n.
--larva;


డింభోషణం, DiMbhOShaNaM     %e2t
-n.
-- incubation;


డిక్కీ, DikkI
-n.
--trunk of a car; boot of a car; luggage compartment of a car;


డిగ్రీ, DigrI
-n.
--(1) degree; a measure of an angle; 
--(2) degree; a measure of temperature; 
--(3) a measure of educational accomplishment;


డిగ్గు, Diggu
-v. i.
--alight; get down; 


డిప్ప, Dippa
-n.
--half of a fruit;


డిపాజిటు, DipAjiTu
-n.
--deposit;


డిబ్బీ, DibbI
-n.
-- small container with a lid;


డివిడెండు, DiviDeMDu
-n.
--dividend; periodic return on investment as opposed to capital gains which refers to the growth in value of an investment; the share of profit that falls to each partner in a business; (rel.) వడ్డీ;


డీకొను, DIkonu
-v. i.
--collide; meet; meet head on; 


డీలాపడు, DIlApaDu
-v. i.
--get unnerved; get tired; get discouraged; break down; collapse; 


డిసెంబరు పువ్వులు,  DisMbaru puvvulu
- n. pl.
-- Philippine Violet; [bot.] ''Barleria cristata'' of the Acanthaceae family;


డెందము, DeMdamu
-n.
--mind; heart; the poetic heart; 


డెక్క, Dekka
-n.
--(1) hoof; 
--(2) claw of a crab;


డెల్టా, DelTA
-n.
--delta; the mouth of a river; (ety.) the fourth letter of the Greek alphabet is delta. The upper case of this letter is shaped like a triangle. Because the mouths of many rivers are of this shape, they are called deltas;


డేకు,  DEku
- v. i. 
-- (1) slide on the hips or buttocks;  
-- (rel.)  పాకు  


డేగ, DEga
-n.
--hawk; falcon;


డేరా, DErA
-n.
--tent; temporary encampment built with poles, ropes and strong water-proof fabric such as canvas;


డ్రైవరు, Draivaru
-n.
--driver; a person or object that drives;


డొంక, DoMka
-n.
--(1) thicket; 
--(2) a narrow pathway through a thicket;


డొంకతిరుగుడు, DoMkatiruguDu
-n.
--roundabout way;


డొంకెన, DoMkena
-n.
--pruning hook; a long stick with a sickle at one end;


డొక్క, Dokka
-n.
--side; side of the stomach below the diaphram;


డొక్కు, Dokku
-n.
--(1) can; empty can; 
--(2) a euphimism used to refer to an old person; esp. an old woman;


డొగ్గలి కూర, Doggali  kUra
-- see దొగ్గలి కూర;


డోకడా, DOkaDA
-n.
--(1) cent; one-hundredth part of a coin; 
--(2) percentage;


డోకు, DOku
-n.
--vomit;


డోలనం, DOlanaM
-n.
--oscillation; swinging;


డోలు, DOlu
-n.
--drum; a musical instrument;


డౌలు, Daulu
-n.
--tint; hue; tinge of color;
---పసుపుడౌలు పొడచూపితే కాయ పండినట్టే = it is ripe if the yellow hue shows.


ఢంకా, DhaMkA
-n.
--large drum;


ఢక్కాముక్కీలు, DhakkAmukkIlu
-n.
--trials and tribulations; difficulties; hardships; experiences;


ఢోకా, DhOkA
-n.
--(1) impediment; 
--(2) difficulty; 
--(3) fear;
&lt;/poem&gt;


|width=&quot;65&quot;| &lt;!--- Do Not Change This Line ---&gt;
&lt;!--- Insert ALL Images Below This Line (center|150px|thumb) ---&gt;

|-
|- &lt;!--- Nothing Below This Line! ---&gt;
|}

==మూలం==
* V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN: 0-9678080-2-2
[[వర్గం:వేమూరి తెలుగు-ఇంగ్లీషు నిఘంటువు]]</text>
      <sha1>lobxexsz6uafm267r8lsan1telyyrcn</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>