Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="tg">
  <siteinfo>
    <sitename>Википедиа</sitename>
    <dbname>tgwiki</dbname>
    <base>https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D3%A3</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.25</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Медиа</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Вижа</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Баҳс</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Корбар</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Баҳси корбар</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Википедиа</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Баҳси Википедиа</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Акс</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Баҳси акс</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">Медиавики</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Баҳси медиавики</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Баҳси шаблон</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Роҳнамо</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Баҳси роҳнамо</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Баҳси гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Портал</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Баҳси портал</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Баҳси Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модул</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Баҳси Модул</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1532</id>
    <revision>
      <id>1310316</id>
      <parentid>1262834</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T04:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15698" xml:space="preserve">{{ВМ
 |Ранг1                            = {{ранг|Тоҷикистон}}
 |Ном                              = Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон
 |Герб                             = 
 |Флаг                             = 
 |Кишвар                           = {{TJK}}
   |lat_dir = N |lat_deg = 38 |lat_min = 0 |lat_sec = 
   |lon_dir = E |lon_deg = 73 |lon_min = 0 |lon_sec = 
 |Гимн                             = 
 |Статус                           = [[Автономная область]]
 |Входит в                         = Республику Таджикистан
 |Включает                         = 1 город, 7 районов, 43 сельских общин
 |Столица                          = [[Хорог]]
 |КрупныйГород                     = Хорог
 |КрупныеГорода                    =
 |Дата                             = [[2 января]] [[1925 год]]а
 |Глава                            = Шодихон Джамшедов
   |Название главы                 = [[Список Председателей Хукуматов Таджикистана|Председатель Хукумата]]
 |Глава2                           =
  |Название главы2                 = 
 |ВВП                              =
   |Год ВВП                        = 
   |Место по ВВП                   = 
   |ВВП на душу населения          = 
   |Место по ВВП на душу населения = 
 |Язык                             = таджикский язык, киргизский язык, памирские языки |Языки                            = 
 |Население                        = 216  900
   |Год переписи                   = 2016
   |Процент от населения           = 3
   |Место по населению             = 5
   |Плотность                      = 3,4
   |Место по плотности             = 5
   |Национальный состав            = [[таджики]] — 94%, [[киргизы]] — 5%&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf |title=Перепись населения и жилищного фонда Республики Таджикистан 2010 года |accessdate=2017-09-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014054442/http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf |archivedate=2013-10-14 }}&lt;/ref&gt;
   |Конфессиональный состав        = [[шииты]] — [[исмаилиты]], [[сунниты]]
   |Площадь                        = 64 100
   |Процент от площади             = 44,9
   |Место по площади               = 1
 |Максимальная высота              = 7496
 |Средняя высота                   =
 |Минимальная высота               =
 |Широта                           =
 |Долгота                          =
 |Карта                            = Gorno-Badakhshan Autonomous Province in Tajikistan.svg
 |Карта административной единицы   =
 |ЧасовойПояс                      = UTC+5
 |Аббревиатура                     = GB
 |ISO                              = TJ-BG
 |FIPS                             = TI01
 |Телефонный код                   = +992 3522
 |Почтовые индексы                 = 736000
 |Интернет-домен                   = http://badakhshon.tj/
 |Код автомобильных номеров        = 04РТ
 |Вебгоҳ                           =
 |Гурӯҳ дар Commons                = Gorno-Badakhshan Autonomous Province
 |Примечания                       = 
}}
[[Акс:Gorno badakhshan map.png|right|thumb|250px]]
'''Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон''' ({{lang-fa|'''ولایت خودمختار کوهستان بدخشان'''}}) — [[вилояти мухтор]]ест дар кӯҳсори [[Помир]] дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]].

Маркази '''ВМКБ''' шаҳри [[Хоруғ]] аст ки 525 км шарқтар аз шаҳри [[Душанбе]], пойтахти Тоҷикистон, дар резишгоҳи рӯди [[Ғунд]] ба [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]] ҷой гирифтааст ва 28,9 ҳазор нафар аҳолӣ (2015) дорад. Аз рӯи аҳолӣ (228,9 ҳаз. нафар) охирин ва аз рӯи масоҳат дар ҷумҳурӣ аввал аст.

== Ҷойгоҳ ==
[[Акс:ПикКоммунизма.jpg|thumbnail|Кӯҳнавардон дар назди [[қуллаи Исмоили Сомонӣ]] соли 1978]]
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон бо сарзамине 64,2 ҳазор км² дар кӯҳсори [[Помир]] ҷойгир аст ва 44,5 дарсад аз сарзамини Тоҷикистонро дар бар мегирад. 97 дарсад аз сарзамини ВМКБ кӯҳсор аст ва баландтарин кӯҳҳои Тоҷикистон — [[қуллаи Исмоили Сомонӣ]] (7495 м), [[қуллаи Истиқлол]] (7134 м), [[қуллаи Корженевский]] (7105 м), дар ин вилоят ҷой доранд. Аз ин рӯ '''Бадахшон'''-ро '''Боми Ҷаҳон''' низ меноманд. Дар Помир пиряхҳои калонтарини [[Осиёи Марказӣ]]: [[Пиряхи Федченко]] (масоҳат 651,7 км², дарозӣ 77 км.), Грумм-Гржимайло (масоҳат 142.9 км².), Гармо (114,6 км².) ва диг, ҳастанд, ки саргаҳи рӯдҳои [[Панҷ (рӯд)|Панҷ]], [[Аличур (дарёи Ғунд)|Ғунд]], [[Бартанг]], Шоҳдара, Язғулом, Ванҷ мебошанд.&lt;ref&gt;[http://www.badakhshan.hut.ru/pages/gbao.html Общая характеристика Горно-Бадахшанской автономной области]&lt;/ref&gt;

ВМКБ дар шимол бо [[Қирғизистон]], дар шарқ бо [[Чин]], дар ҷануб ва ғарб бо [[Афғонистон]] ҳаммарз аст.

== Аҳолӣ ==
{{Main|Аҳолии Вилояти мухтори кӯҳистони Бадахшон}}
Бино ба саршумори [[1 январ]]и [[соли 2015]] аҳолии ВМКБ 214 300 танро дар бар мегирифт, ки 3,2 дарсад аз аҳолии Тоҷикистонро ташкил медиҳад. Миёнгини зичии аҳолӣ дар вилоят 3,3 кас ба як км² аст. Аз ин шумор 28,9 ҳазор нафар (13,5 дарсад аз шумораи умумии аҳолии вилоят) шаҳрӣ ва 185,4 ҳазор нафар (86,5 дарсад) рустоист.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;.
Масоҳати вилоят 45 дарсади қаламрави Тоҷикистонро ташкил медиҳад, вале танҳо 3 дарсади он барои истиқомати аҳолӣ мутобиқат мекунад, ки водиҳои дарёҳои кӯҳӣ ҳастанд.

Мардуми Бадахшон ба забонҳои [[тоҷикӣ]] ва [[забонҳои помирӣ|помирӣ]] — (шуғнонӣ, рӯшонӣ, бартангӣ, рошорвӣ, язғуломӣ, вахӣ, ишкошимӣ) сухан мегӯянд.

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Саршумории аҳолии ВМКБ'''
|-
! width=30% | Сол 
! width=30% | Аҳолӣ
|Аҳолии шаҳр
(ҳаз. нафар)
|Аҳолии деҳот
(ҳаз.  нафар)
|
|-
| 1939 || 53 200
|
|-
| 1989|| 160 900
|
|
|-
|1992
|172
|21,5
|150,5
|-
|1996
|191 400
|24,8
|166,6
|-
|1999
|203 900
|27,3
|176,7
|-
|2000
|206 200
|27,4
|178,8
|-
|2001
|207 400
|27,6
|179,8
|-
|2002
|208 300
|27,8
|180,5
|-
|2003
|208,8
|27,8
|181,0
|-
|2004
|209 500
|27,8
|181,7
|-
|2005
|206 800
|27,7
|179,1
|-
|2006 
|206 400
|27,6
|178,8
|-
| 2010 || 204 800
|-
| 2011 || 206 500
|-
| 2012 || 208 500
|-
| 2013 || 210 200
|-
| 2014 || 212 100
|-
| 2015 || 214 300&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;/&gt;.
|-
|}


== Таърих ==
Вилояти мухтори Кӯҳистони Бадахшон расман дар [[2 январ]]и соли [[1925]] бар асоси Қарори Кумитаи Иҷроияи Марказии [[Иттиҳоди Шӯравӣ]] дар таркиби [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] ташкил шуда ва минбаъд ба таркиби [[ҶШС Тоҷикистон]] дохил гардидааст.
Аз ибтидо дар ҳайати вилоят чор ноҳия буд:
# Ноҳияи Вахону Ишкошим, марказаш Шитхарв
# Ноҳияи Помири шарқӣ, марказаш Мурғоб
# Ноҳияи Рӯшону Бартанг, марказаш Қалъаи Вомар
# Ноҳияи Шуғнон, марказаш Хоруғи боло
 
Соли 1963 қаламрави вилоят ба чор ноҳия тақсим карда шуд:
# [[Ноҳияи Ванҷ]], марказаш Ванҷ
# [[Ноҳияи Ишкошим]], марказаш Ишкошим
# [[Ноҳияи Мурғоб]], марказаш Мурғоб
# [[Ноҳияи Шуғнон]], марказаш [[Хоруғ]]
 
Соли 1965 ба ҳайати ВМКБ ду ноҳияи дигар ҳамроҳ карда шуд: [[ноҳияи Қалъаи Хумб]], марказаш [[Қалъаи Хумб]] ва [[ноҳияи Рӯшон]], марказаш [[Рӯшон]].

Соли 1991 номи ноҳияи Қалъаи Хумб ба [[ноҳияи Дарвоз]]  иваз карда шуд.

Соли 1992 [[ноҳияи Роштқалъа]] таъсис дода шуд.

Бино ба Сарконуни Ҷумҳурии Тоҷикистон (1994), Вилояти мухтори Кӯҳистони Бадахшон расман дар ҳайати кишвар ҳамчун вилояти мухтор арзи ҳастӣ мекунад.
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ҳоло иборат аз 1 шаҳр, 7 ноҳия ва 43 ҷамоати деҳот аст.

Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон [[4 август]]и соли [[1967]] аз ҷониби роҳбарияти Иттиҳоди Шӯравӣ барои дастовардҳои иқтисодӣ ва фарҳангӣ бо ордени Ленин мукофотонида шудааст.

== Бахшбандӣ ==
Бино бар Қонуни тақсимоти кишварии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 1 шаҳр, 7 ноҳия ва 43 ҷамоати деҳот дорад&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;/&gt;:

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ноҳияҳои ВМКБ'''
|-
! width=30% | Бахш
! width=30% | Аҳолӣ
|-
| шаҳри [[Хоруғ]] || 28 900
|-
| [[Ноҳияи Ванҷ]] || 31 900
|-
| [[Ноҳияи Дарвоз]] || 22 000
|-
| [[Ноҳияи Ишкошим]] || 30 800
|-
| [[Ноҳияи Мурғоб]] || 14 400
|-
| [[Ноҳияи Роштқалъа]] || 25 700
|-
| [[Ноҳияи Рӯшон]] || 24 800
|-
| [[Ноҳияи Шуғнон]] || 35 800
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон '''Раиси Ҳукумат'''и он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ВМКБ — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ВМКБ ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқтисодиёт ==
{{main|Нерӯгоҳи барқи обии «Хоруғ»}}
Баъд аз ба истифода супоридни Нерӯгоҳи барқи обии «Хоруғ» (1970) ва НБО Помир-1 (2005) дар вилоят имконияти ба кор даровардани коргоҳҳои саноатӣ пайдо шуд.
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон соли 2009 дорои 12 корхонаи санатӣ дорад, ки 0,7 дарсад аз ҳаҷми умумии тавлидоти санъатии Тоҷикистонро тавлид мекунанд. Дар соли 2009 дар вилоят 179 млн квт/соат нируи барқ, 16,0 ҳазор тонна ғалла, 84,1 ҳазор тонна качолу, 16,7 ҳазор тонна сабзиҷот, 0,3 ҳазор тонна полезиҷот тавлид шуда буд.

Саршумори чорвои вилоят дар охири соли 2009 101,6 ҳазор сар, аз он ҷумла модагов 37,6 ҳазор сар, гӯсфанду буз 305,1 ҳазор сар, асп 0,4 ҳазор сар, будааст.

Барои рушди иқтисодиёти вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар соли 2009 маблағи 87518,3 ҳазор сомонӣ сармоягузорӣ шудааст.

== Омӯзишу парвариш ==
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 19 кӯдакистон, 318 мактаби рӯзонаи таҳсилоти умумӣ, 1 омӯзишгоҳи пизишкӣ ва 1 донишгоҳ дорад, ки 1571 кӯдак, 43,7 ҳазор донишомӯз, 0,4 ҳазор ҳунаромӯз ва 5,0 ҳазор донишҷӯро омӯзишу парвариш медиҳанд.

== Ниҳодҳои фарҳангӣ ==
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 191 китобхонаи ҳамагонӣ бо 1,3 млн нусха китобу маҷалла, 183 фарҳангсаро, 2 синамокада, 1 намоишсаро (театр) ва 1 осорхона дорад.

== Беҳдошту беҳзистӣ ==
Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 36 дармонгоҳу бемористон дорад ки 367 пизишк ва 1052 дармонгарро дар бар мегиранд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==
* [http://www.ozodi.org/content/article/24691200.html/ Мақомоти Бадахшон: «Хоруғ дар интизори сайёҳон аст»]

{{Тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Вилоятҳои Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Вилоятҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]</text>
      <sha1>gneuhzonlyx4uy8ctzehhlos80r5kpe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Хоруғ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1629</id>
    <revision>
      <id>1310308</id>
      <parentid>1302113</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:38:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Аҳолӣ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38663" xml:space="preserve">{{МА
 |унвон                   = Шаҳр
 |номи тоҷикӣ             = Хоруғ
 |номи аслӣ               = Хоруғ
 |акс                     = Khrog4.jpg 
 |итоат                   = шаҳри тобеи вилоят
 |давлат                  = Тоҷикистон
 |нишон                   = 
 |парчам                  = 
 |тавсифи нишон           = 
 |тавсифи парчам          = 
 |бари нишон              = 
 |бари парчам             =
 | lat_deg = 37
 | lat_min = 29
 | lat_sec = 35
 | lon_deg = 71
 | lon_min = 33
 | lon_sec = 12
 |шакли минтақа           =  
 |минтақа                 = Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон
 |ноҳия дар ҷадвал        = 
 |шакли ноҳия             = 
 |ноҳия                   =  
 |ноҳия дар ҷадвал        = 
 |шакли ҳавзаи ҷомеа      = 
 |ҳавзаи ҷомеа            =
 |ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал =
 |шакли ҷомеа             = 
 |ҷомеа                   = 
 |ҷомеа дар ҷадвал        = 
 |тақсимоти дохилӣ        = 
 |шакли роҳбарӣ           = 
 |роҳбарӣ                 = 
 |замони таъсис           =  1932 
 |ёдоварии аввал          =  1897
 |номҳои пешина           =  
 |унвон аз                = 
 |масоҳат                 =  
 |шакли баландӣ           = 
 |баландии марказ МА      = 
 |иқлим                   = 
 |забони расмӣ            = тоҷикӣ
  |аҳолӣ                  = 28900 &lt;ref&gt;[http://www.citypopulation.de/Tajikistan.html “TAJIKISTAN”. City Population. Retrieved 2015.01.01]&lt;/ref&gt;
  |соли ҳисоб             = 2015
  |зичӣ                   = 
  |агломератсия           = 
  |гурӯҳҳои миллӣ         = [[Мардуми тоҷик|тоҷикҳо]] 
  |гурӯҳҳои динӣ          = [[мусулмон]]он, [[исмоилӣ]], [[ҳанафӣ]]
  |этнохороним            = 
 |вақти минтақавӣ         = +5
 |DST                     = 
 |коди телефон            = +992 3522
 |нишонаи почта           = 736000
 |нишонаҳои почта         = 
 |коди худрав         = 04TJ
 |шакли шинохтан          = 
 |шакли шинохтани ададӣ   = 
 |гурӯҳ дар Commons       =  
 |сайт                    =
 |забони сайт             = 
 |забони сайт 2            = 
 |add1n                   = 
 |add1                    = 
 |add2n                   = 
 |add2                    = 
 |add3n                   = 
 |add3                    = 
}}

'''Хоруғ''' ([[Забони шуғнонӣ|шуғнӣ]]: Харағ, [[Забони русӣ|русӣ]]: Хорог) — шаҳрест дар ҷанубу ғарбии Помир, маркази маъмурии [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]], дар ду соҳили рӯди Ғунд ва резишгоҳи он дар [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]] дар баландии 2200 метр аз сатҳи дарё воқеъ гаштааст. Хоруғ ба воситаи роҳи калони автомобилгард бо шаҳри [[Душанбе]] ба воситаи ағбаи Сағирдашт, (527 км), ба воситаи шоҳроҳи Кулоб 417 км ва Уш (740 км) бо Ҷумҳурии Қирғизистон ва бо роҳи шаҳри Хоруғ - Мурғоб- Кулма бо [[Ҷумҳурии халқии Хитой]] алоқаманд аст.

== Иқлим == 
Тобистонаш гарм, зимистонаш хунуки мӯътадил, ҳарорати миёнаи июл 22,2 C, янв.- 7,8 С (2006), боришоти солона 263 мм.

== Захираҳои табиӣ ==  
Ба хотири дарёфти ашёи хоми маҳаллӣ барои саноат ҳанӯз соли 1928 ба Помир нахустин экспедитсияи ҷустуҷуии Академияи илмҳои ИҶШС омода буд. Бар асари корҳои геологӣ-тадқиқотӣ манбаи беши ашёи хом ёфт шуд. Солҳои 30-ум дар Помир конҳои намак, оҳан, мис, молибден, сурб, тило, асбест, кварс, ёкут, лочвар ва гауҳар кашф карданд.

== Таърих ==
Хоруғ то пирӯзи инқилоби Октябр (1917) деҳае буд, ки дар он 10-12 хонавода зиндагонӣ доштанд ва шуғли асосии онҳо кишоварзӣ, боғдорӣ ва чорводорӣ буд. Соли 1897 қароргоҳи посгоҳи марзбонии Русия [[Помир]] аз Шоҷон ([[Мурғоб]]) ба Помири Ғарбӣ (Хоруғ) кӯчонида мешавад ва аз ҳамин замон ин деҳа маркази маъмурӣ мегардад. Бо таъсис додани гурӯҳи марзбонони Помир дар Хоруғ, симои он низ оҳиста – оҳиста ободу зебо мегардад. Cохтмони биноҳои аврупоӣ, ошхона, ҳаммом, хонаҳои маскунӣ барои афсарон ва ғайра симои деҳаро дигаргун карданд. Бо дастгирӣ ва ёрии сардорони гурӯҳи марзбонон дар оғози асри ХХ дар деҳаи Хоруғ, ҷӯи обёрӣ (1905) сохта шуд ва заминҳои нав барои кишти зироатҳои ғалладона ва полезӣ ва ниҳолшинонӣ кошта шуданд. Талаботи ҳарбӣ ва иқтисодӣ ҳукумати подшоҳиро маҷбур сохт, ки ба сохтмони роҳҳо ба ин кишвар аҳамият диҳанд. Солҳои 1910-1911 сохтмони роҳи аробагард то Хоруғ анҷом дода шуд. 
[[Акс:Khorog 1913.jpg|thumb|left|200px]]

Соли 1909 аввалин пул аз болои рӯди Ғунд сохта шуд, ки ду тарафи Хоруғро бо ҳамдигар пайваст намуд. Бо сарварии сардори отряди Помир Г. А. Шпилко соли 1914 неругоҳи хурди барқӣ ва осиёб сохта шудаанд, ки аҳолии маҳаллӣ низ аз онҳо истифода мебурданд. Бо супориши марзбонон соли 1916 дар Хоруғ корхонаи хурди ҳунармандӣ ба монанди коркарди пӯст, оҳангарӣ, чӯбтарошӣ ва пойафзолдӯзӣ ба истифода дода шуданд, ки дар он коргарони бумӣ кор мекарданд. То ибтидои асри ХХ дар Помир мактаб ва бемористон набуд. Танҳо соли 1909 дар назди посгоҳи Хоруғ нахустин мактаби русӣ-маҳаллӣ барои фарзандони мардуми бумӣ сохта шуд, ки он то соли 1917 фаъолият дошт. Танҳо дар соли таҳсилии 1916-1917 шумораи хонандагони он ба 40 нафар расид. Соли 1900 дар назди посгоҳҳои марзбонии [[Ишкошим]], [[Мурғоб]] ва Хоруғ аввалин бунгоҳи тиббӣ таъсис дода шуданд.

Густаришу ободонии ҳамаҷонибаи шаҳри Хоруғ ҳамчун маркази вилоят аз охири солҳои сиюми асри ХХ сар шуд. Бо қарори Кумитаи Иҷроияи Иттиҳоди Шӯравӣ (ВСИК) аз 2-уми январи соли 1925 вилояти маъмурии Помир ҳамчун вилояти Автономии Бадахшони Кӯҳӣ дар таркиби [[Тоҷикистон]] таъсис ёфт ва маркази онро шаҳри Хоруғ эълон намуданд. Аз ҳамин сол тараққиёти маъмурӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ, сиёсӣ ва мадании Хоруғ ҳамчун маркази ВАБК сар мешавад. Хоруғ ҳамчун шаҳр аз 27 октябри соли 1932 ба ҳукми қонун даромадааст. Аз с.1922 то ҳоло ба ҳайси раиси ҷомеа ва шаҳри Хоруғ 26 нафар фаъолият доштанд.

==== Нахустин роҳбарони шаҳр ====
Нахустин раиси он (ҷамоа) [[Бодӣ Абдулхайров]] ([[1922]]-[[1925]]) зодаи деҳаи Ғорҷвини н. Шуғнон буд. Моҳи янв. соли 1940 Иҷлосияи якуми Совети депутатҳои меҳнаткашони шаҳр баргузор гардид ва раиси Комиҷроияи шаҳр Умнов Николай Никалоевич интихоб шуд. Сарварии шаҳри Хоруғро дар солҳои гуногун шахсони зерин ба уҳда доштанд: [[Боди Абдулхайров]] ([[1922]]-[[1925]]), [[Имомназар Мирзоҳаётов]] ([[1925]]-[[1926]]), [[Ҳоҷатбегим Саъдуллобекова]] ([[1927]]-[[1930]]), [[Мулкамон Назармамадов]] (1931-1932), [[Лутфали Шукуруллобеков]] ([[1932]]-[[1933]]), [[Зайдулло Абдуллоев]] ([[1933]]-[[1936]]), [[Ниёз Мародов]] (1936-1938), [[Шариф Раҳматов]] ([[1938]]-1940), Николай Умнов (1940-1941), [[Ҷумъа Алифбеков]] (1941-1946), Ҳайдарбек Қишқоров ([[1946]]-1950), [[Пайшанбе Писареҷов]] ([[1953]]-[[1955]]), [[Ҷифон Мулкамонов]] (1955-1957), Симик Абдулкаримов (1957-1959), [[Қурбоншо Гадоалиев]] ([[1959]]-[[1961]]), [[Шодихон Ёрмаҳмадов]] (1959-1961), Гулғунча Қадамшоева ([[1961]]-[[1969]]), [[Ойбегим Алидустова]] ([[1969]]-[[1975]]), [[Гулбибӣ Мулкамонова]] ([[1975]]-[[1984]]), [[Анҷирбегим Мақбулшоева]] ([[1985]]-[[1989]]), [[Ҷавҳари Нуралиев]] ([[1990]]-[[1992]]), [[Иброҳимбек Ғозибеков]] ([[1992]]-[[1994]]), [[Сотволҷон Имомназаров]] ([[1995]]-[[2000]]), [[Давлатёр Бекназарович]] ([[2001]]-[[2003]]), [[Улфатшо Абдолбеков]] ([[2003]]-[[2006]]), Н. Муборакшоева ([[2006]]).
 
== Иқтисод ==
Дар Қарори Пленуми 3 (26 январ соли 1932) ва бюрои (16 июли соли 1932) Кумитаи партиявии вилоят қайд карда шуд, ки саноати маҳаллӣ бояд рушд ёбад. Бюро таъсиси 20 кооперативҳои истеҳсолию ҳунармандиро ба нақшаи корӣ дохил кард.
Амалӣ гардидани ин нақша дар ибтидо натиҷаҳои хубе дод. Дар вилоят якбора 7 муассисаи кооперативию ҳунарманди: дарздузӣ, таъмири пояфзол, хиштрезӣ, гачпазӣ, истеҳсоли намак ва 5 кооператив: ҳарротию оҳангарӣ, хурокворӣ, пиларесӣ, маишӣ ва нақлиёт таъсис ёфтанд.
Бюрои кумитаи партиявии вилоят қарор дод, ки соли 1933 Помирпромсоюз ё Помикооператсия ташкил карда шавад. Истеҳсоли ҷуроб, дастпуш хеле авҷ гирифт ва соле аз 2000 то 3000 ҷуфт ин маҳсулоти қимтбаҳо берун аз вилоят ба фуруш мерафт. Дар Помир косибӣ ба роҳ монда шуд, ки он асоси саноати маҳаллиро ташкил дода дар ин замина синфи коргар ташакул ёфт. Соли 1933 дар Бадахшон 40 корхонаи ҳунармандӣ ташкил карда шуданд, ки беш аз 1000 нафар коргар доштанд.
Маркази асосии Облпромсоюз дар Хоруғ буд, аммо он дар саросари навоҳии вилоят шуъбаҳои худро кушода, ба таври доманадор фаъолият меварзид. Он кариб кулли соҳаҳои истеҳсолотро ба тасарруфи хеш даровард. Харротон 17 нафар, пойафзолдузи 27 нафар, наклиет 38 нафр, хиштрезон 16 нафар, коргарони соҳаи маиши 4 нафар, дузандагон 100 нафар. Салронҳо - яъне он нафароне ки аз ҷангалҳо чубро тариқи рудхонаҳо ба Хоруғ мебиёранд, 182 нафар. Инҳо як неруи пуриқтидоре буданд ва касби мушкиле доштанд. Чубро дар ҷангалҳои Шоҳдара ва Ғунд мебуриданду ба об мепартофтанд ва он таи 100 км руи об мерафт. Онҳо аз дунболи чуб дар ҳамин масофа пиёда мерафтанд.

Баъди пош хурдани Итиҳоди Шуравӣ қисмати зиёди инфраструктураи шаҳр вайрон гардид. Корхонаҳои калонтарини истеҳсолии боқимонда оҳиста оҳиста аз кор боз монданд, ки ин ба иқтисодиети шаҳр таъсири ниҳоят калон расонд. Истеҳсоли қариб ҳамаи намудҳои маҳсулоти дар солҳои пеш истеҳсолшуда ба пурраги қать гардид. Сабаби асосӣ вайроншавии структураи истеҳсолии шаҳр аз кор боз мондани хамаи протсесҳои исеҳсолӣ ба ҳисоб мерафт. Беқурбшавии пул ва дигар сабабхо кормандони ҳамаи марказҳои истеҳсолиро маҷбур сохтанд ки аз кор хориҷ шаванд.
Дар мудати 8 сол корҳонаҳои истеҳсолӣ бекор хобида буданд. Сол аз сол оромӣ шароити ба кор даровардани ҳамаи корхонаҳои пешинаро фароҳам овард. Ҳоло бошад корхонаҳои давраҳои шуравӣ аз техникаи нисбатан нави ҳозиразамон таъмин гардидаанд ва кори худро давом дода истодаанд. Ҳамаи корхонаҳои шаҳри Хоруғ дар асоси энергияи электрикии арзони истеҳсолшуда кор мекунанд. (НОБ «[[ПОМИР-1]]», ки 75% қувваи барқи Вилоятро таъмин месозад) ҳамчунин [[НОБ-и Хоруғ]] қувваи барқ истеҳсол карда истодааст.

Заводи гӯшту шир – корхонаи давраи шуравӣ ба ҳисоб рафта ҳоло ширкати «ПАНҶ» истеҳсоли маҳсулот ва умуман фаолияти ин корхонаро ба зиммаи худ гирифтаст. Ғайр аз гӯшту шир ин ширкат обҳои маъданиро истеҳсол мекунад, ки қисмати маҳсулоти баровардашуда ба шаҳри Душанбе низ барои савдо фиристонда мешавад. Ин ширкат фаолияти худро аз солҳои 2000 сар кард. Маҳсулоти ин корхона дар баробари маҳсулоти корхонаҳои шаҳри Душанбе ва Хуҷанд сифати аъло дорад.

Заводи нони шаҳри Хоруғ – солҳои пеш монанди дигар корхонаҳои калони шаҳри Хоруғ давлатӣ буд. Солҳои баъд аз ҷанги гражданӣ ин корхона бо маблағгузории сохибкорони алоҳида ба кор дароварда шуд. Ҳоло танҳо 25% ин корхона фаолият мекунаду халос лекин ин ҳам нишонае аз пешрафти иқтисодиети дохилии шаҳри Хоруғ мебошад. Талаботи шаҳрвандони шаҳри Хоруғро асосан ба маҳсулоти ордӣ таъмин месозад.

Комбинати истеҳсоли бетону оҳан (ЖБК) – ин корхона нисбати корхонаҳои дигар дертар фаолияти истеҳсолиро барқарор сохт зеро талаботи ин комбинат ба ашьё ва технологияи замонавӣ нисбатан зиёд мебошад. Се сол пеш ин комбинат бо маблағгузории соҳибкорони Хитоӣ ба кор дароварда шуд лекин фаолияташ  аз сабаби паст будани сифати маҳсулот аз кор бозмонд. Ҳоло ширкатҳои давлатӣ талоши онанд то аз нав фаолияти ин комбинатро барқорор созанд.

Аҳамияти махсусро дар инкишофи саноати маҳаллӣ сохтмони [[Нерӯгоҳи барқи обии «Хоруғ»]] (январи 1941) иқтидори он 100 квт/соат бозид. Аввали соли 70-ум бунёди неругоҳи барқии 2-юм оғоз ёфт ва 22 декабри с.1970 кор сомон ёфт, ки иқтидори он 10000 квт/соатро ташкил дод. Охири солҳои 60-ум ва ибтидои солҳои 70-ум дар ҳудуди шаҳри Хоруғ ва фабрикаи дӯзандагии заводҳои нону оҳану бетон, комбинатҳои гӯшт, хидмати маишӣ, матбаа ва дигар корхонаҳои саноатӣ сохта ба истифода дод шуданд, ки дар онҳо мутахассисони маҳаллӣ кор ва фаъолият намуданд. Аз байн рафтани Иттиҳоди Шӯравӣ сар задани ҷанги шаҳрванди дар Тоҷикистон (1992), касодии иқтисодӣ ба фаъолияти ин корхонаҳо таъсири манфӣ расонид ва қисме аз онҳо аз фаъолият боз монданд ё бо иқтидори нопурра кор мекунанд.

Бо соҳибистиқлол гардидани Ҷумҳурии Тоҷикистон рушди иқтисодӣ-иҷтимоии Хоруғ давом ёфт. Сохтмони навбати аввали НБО «Хоруғ» – ду агрегат ҳар кадоме бо иқтидори 7 МВт  дар соли [[1994]] ба охир расид. Пурра ба истифода супоридани   нерӯгоҳҳои барқии обӣ соли [[2005]] рӯй дод. Хароҷоти умумии сохтмон – $40 млн. (кумаки инвеститсионии Хазинаи рушди Оғохони IV). Имрўз НБО «Хоруғ» дорои 4 агрегат  бо иқтидори умумии 28 МВт мебошад.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.pamirenergy.com/services/production/ |title=Сомонаи ҶСК &quot;Помир Энержӣ&quot; |accessdate=2016-08-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150925043611/http://www.pamirenergy.com/services/production/ |archivedate=2015-09-25 }}&lt;/ref&gt; Бунёди як қатор биноҳои 3-4 ошёнаи истиқомати, маъмурӣ, маданию маишӣ, маориф, Институти биологии Помир, Универмаги «Боми ҷаҳон» иморати мактабҳои рақамҳои 2, 7, 9 биноҳои идораи алоқа, суди вилоятӣ, ПМК-148 ва ғ. ба шаҳр ҳусн зам кард. Бо ёрии ташкилотҳои байналхалқӣ аз он ҷумла бо ёрии МСДСП-и хазинаи Оғохон ва бо кумаки маркази дастгирии ҷомеаи шаҳрвандии «Қалам» сохтмони хати обгузар, азнавсозӣ таъмири ҳавзаҳои ташнаоб, таъмири обанбори Сиёб ба анҷом расонида шуданд. Бо мақсади беҳтар намудани вазъи иқтисодии аҳолӣ дар нимсолаи аввали соли 2006 ба соҳибкорон ва шаҳрвандони шаҳри Хоруғ ба воситаи филиалҳои бонкҳои дар шаҳр буда 1 043262 ҳазор сомони қарзҳои кӯтоҳмуддат дода шуданд. Азнавсозии бозори шаҳр ва сохтмони бозори нав ба итмом расид.

== Нақлиёт ==
Барқарор шудани Ҳокимияти Советӣ дар Помир ба пешрафти иқтисодиёт ва иҷтимоиёти шаҳри Хоруғ такони пурзӯр дод. Сохтмони роҳҳои автомобилгард, корхонаҳои саноатӣ, биноҳои бисёрошёна, инкишофи тиб, маорифу фарҳанг маҳсули даврони советӣ мебошад. Хоруғ чун дигар манотиқи Бадахшони Кӯҳӣ аз сабаби надоштани роҳҳои автомобилгард аз олами тамаддун ҷудо буд. Ин вазъ боиси халалдори рушду нумӯъи илму фарҳангу иқтисод мегардид. Аз ин лиҳоз, бунёди роҳҳои автомобилгарди Ош - Хоруғ (1934) 732 км, Хоруғ – Роштқалъа (1937-1938), Хоруғ – Рӯшон (1938-1939), Хоруғ - Тузкӯл, Вахон - Ишкошим (1940-1942), Хоруғ- Душанбе (1940) 528 км, дар мадҳи аввал гузошта шуданд. Хоруғ бо марказ ва ноҳияҳои дигари вилоят алоқаи автомобилиро барқарор намуд. Кушода шудани роҳи ҳавоии Душанбе - Хоруғ (1929) ва парвози тайёра августи с.1932 саҳифаи нави таърихие барои шаҳрвандон ва тамоми қаламрави сокинони вилоят рух дод. Ҳоло ин масофаро тайёраи мусофиркаши ЯК-40 дар 40-45 дақиқа тай мекунад.

Бо соҳибистиқлол гардидани Ҷумҳурии Тоҷикистон сокинони Хоруғ тавассути роҳи автомобилгарди Кӯлоб – Нулванд - Қалаи - Хумб бо маркази ҷумҳурӣ ва дигар кишварҳои дуру наздик дар тамоми фасли сол алоқаи доимии автомобилиро таъмин менамояд. Бо истифода дода шудани роҳи мошингарди Мурғоб - Қулма (25 май 2004) ва сохта шудани купруки нави ҳозиразамони мошингард байни Хоруғ ва Афғонистон (3 ноябр 2002) имконият медиҳад, ки Хоруғ ба маркази тиҷоратии давлатҳои Хитой ва Афғонистон табдил ёбад.

== Алоқа ==
Соли 1934 алоқачиён хатти телеграфаи [[Душанбе]] — Хоруғро пурра ба истифода дода, бо ҳамин [[Бадахшон]]ро аз тариқи хатти телеграфӣ бо маркази [[Тоҷикистон]] пайваст намуданд. Нахустин хатти телефон-телеграфаи дохили вилоятӣ байни Хоруғ- [[Рӯшон]] ([[1940]]) сохта шуд. Соли 1983 алоқа байни шаҳри Хоруғ ва ҷумҳуриҳои собиқ [[ИҶШС]] аз тариқи кайҳон сурат гирифт.
Соли 2005 ширкати 3 ТЕ-и Чин стансияи ҳозиразамони дорои 6000 нуқтаи телефонӣ ба истифода дода шуд. Ҳоло ин соҳа равнақу ривоҷ ёфта истодааст ва дар шаҳри Хоруғ марказҳои гуфтугӯи телефони мобилии «Индиго», «ВАВilON-М», МlT, «Интерком» фаъолият доранд ва маркази вилоят бо шабакаи умумиҷаҳонии интернет пайваст гардид. Аз соли 1977 аҳолии шаҳр ба воситаи стансияи алоқаи кайҳонӣ «Орбита» барномаи телевизионии Москваро тамошо карда истодаанд. 31 декабри с.1936 бо ташаббуси Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмон аҳолии он имконият пайдо кард, ки барномаи телевизиони Тоҷикистонро (соли 2005) тариқи телевизиони «Сафина» тамошо кунанд.
 
== Маориф ==
Аз рӯзҳои аввали барқароршавии Ҳокимиятӣ Советӣ ба масъалаи инкишофи маорифи халқи Бадахшони кӯҳи диққатӣ махсус дода мешуд. Дар ташкили аввалин мактаб сарҳадбонони отряди Хоруғ саҳмгузор буданд. С. 1922 дар назди ин отряд нахустин мактаб – интернат ташкил ёфт, ки дар он танҳо 24 нафар таҳсил намуданд. C.1923 дар назди кумитаи револютсионии вилоят шуъбаи маориф кушода шуд. Худи ҳамин сол КИМ Туркистон барои ташкили мактаби нав дар Хоруғ 339. ҳазор пулро ҷудо намуд. Дар назди ин мактаб–интернат кушода шуд, ки дар он 50 нафар фарзандони меҳнаткашон таҳсил доштанд. С.1926 нахустин мактаби духтарона дар шаҳр кушода шуд, ки Мараматнисо Мамадамирова онро сарварӣ намуд. Ба ғайр аз мактабҳои маълумотҳои умумӣ соли 1928 барои тайёр кардани кадрҳои маълумотнок мактаби ҳизбии шӯравӣ кушода шуда, вале ин муассисаи таълимӣ наметавонист талаботи вилоятро бо кадрҳои ихтисосманд таъмин намоянд. Аз ни рӯ бо қарори бюрои комитети вилоятии ПК Тоҷикистон соли 1931 дар Хоруғ техникуми омӯзгорӣ ва баъдтар он дар соли таҳсили 1937-1938 ба омӯзишгоҳи омӯзгорӣ табдил ёфта, дар тайёр намудани омӯзгорон хидмати босазое намуд. С.1940 дар Хоруғ аввалин мактаби миёна кушода шуд. Дар солҳои минбаъда ин соҳа хеле ривоҷу равнақ ёфт. Имрӯз дар Х. 12 мактаби таҳсилоти ҳамагонӣ, якто литсей (литсейи Оғохон), як маркази касби ҳунаромӯзӣ амал мекунанд, ки дар онҳо 6102 нафар хонанда таҳсил ва 555 омӯзгор кор мекунанд. Ба ғайр аз ин 5 муассисаи то мактабӣ фаъолият доранд. Ҳоло маркази вилоят аз рӯи дараҷаи малумотнокии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз ҷойҳои аввалинро ишғол менамояд. Аҳолии шаҳр бо он ифтихор доранд, ки с.1992 дар шаҳрамон Донишгоҳи давлатии ба номи М. Назаршоев кушода шуд ва он мутахассисони маълумоти олидори ихтисосҳои гуногунро барои хоҷагии халқи вилоят тайёр карда истодааст. Дар солҳои наздик боз як донишгоҳи байналмиллии Осиёи Марказии Оғохон, ки барои аҳолии манотиқи кӯҳистони Тоҷикистон, Қирғизистон, Қазоқистон, Узбекистон, Хитой, Эрон, Афғонистон ва Покистон мутахассис тайёр менамояд. Соли 2004 хишти аввали он аз тарафи Алоҳазрат Оғохони 4 ва Президенти ҶТ Э. Раҳмон гузошта шуд.

== Маориф ==
То инқилоби Октябр мардуми Помир аз хидматрасонии тиббӣ бархӯрдор набуд. С.1924 нахустин амбулатория ва соли 1925 якумин беморхонаи дорои 15 кат ба истифода дода шуданд. Дар ин муассисаи тиббӣ 2 нафар мутахассис фаъолият доштанд. Барои тайёр намудани ҳамшираҳои тиббӣ с.1937 дар Х. курсҳои 2 сола кушода шуд, ки он дар тайёр кардани мутахассисони тиббӣ аз баёни духтурони маҳаллӣ аҳамияти калон дошт. Ҳоло шумораи муассисаҳои тиббӣ дар ҳудуди шаҳр 12 адад буда, дар онҳо 251 нафар духтур ва 663 нафар коркунони миёнаи тиббӣ кор мекунанд.
 
== Фарҳанг ==
С.1936 театри мусиқии драмавӣ кушода шуда, болаёқаттарин артистон, созандагон ва навозандагон дар он муттаҳид шуданд. С. 1925 китобхонаи ба н. В.И. Ленин бунёд ёфт ва с.1935 ба он мақоми китобхонаи шаҳриро доданд. Ба истиқболи 15 солгарди таъсиси Ҷумҳурии Шӯравии Тоҷикистон дар ш.Хоруғ осорхонаи давлатии кишваршиносӣ ташкил шуд. С.1934 аввалин кинотеатр сохта шуд. С.1939 сохтмони боғи маданият ва истироҳатии ш.Хоруғ ба охир расид. Моҳи сентябри с.1931 аввалин рӯзнома «Бадахшони Сурх» ба забони тоҷикӣ ва русӣ аз чоп баромад. Имрӯз дар шаҳр 5 хонаи фарҳангӣ, 4 [[китобхона]], 1 мактаби мусиқӣ фаъолият доранд.

==Маҳаллаҳои шаҳр==
Хоруғ 5 маҳалла дорад: 
 
* маҳаллаи Моёншо Назаршоев,
* маҳаллаи С. Абдуллоев,
* Шош-Хоруғ, 
* Бархоруғ,
* 75-солагии ВМКБ.
== Муассисаҳои шаҳр ==
Муассисаҳои асосӣ:
* [[Театри давлатии мусиқӣ - мазҳакавии ба номи М. Назарови шаҳри Хоруғ]]. 
* [[Донишгоҳи давлатии Хоруғ ба номи М. Назаршоев]] яке аз дошишгоҳҳои таҳсилоти олии касбии Тоҷикистон соли [[1993]] дар шаҳри Хоруғ таъсис ёфтааст. Дар замони шӯравӣ номгузориаш Донишкадаи давлатии педагогии шаҳри Хоруғ буд.
* [[Донишгоҳи Осиёи Марказӣ]] — '''Мактабҳои касбӣ ва таҳсилоти пай дар пай (намояндагии - ШПНО)''' — 736000, ВМКБ, Хоруғ, кучаи Ленин 126 Тел.: +992 (3522) 22 277 Факс: +992 (3522) 22 778.
* 
== Аҳолӣ ==
Аҳолии шаҳр тибқи баҳодиҳӣ то 1 январи соли 2019 30,3 ҳаз. нафарро ташкил медиҳад&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://stat.ww.tj/publications/July2019/macmuai_sumorai_aholi_to_1_anvari_soli_2019.pdf|title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2019 года}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;toccolours&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;margin: 0 0 0 0; font-size:85%; text-align:center; border-collapse: collapse;&quot;
| colspan=&quot;10&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot; |Аҳолии Хоруғ&lt;ref name=&quot;:0&quot;/&gt;
|-
!1939
!1959
!1970
!1979
!1989
!1992
!1995
!1996
!1998
!1999
|-
|3,8
|8,2
|12,3
|17,8
|20,2
|21,5
|24,3
|24,8
|26,8
|27,2
|-
!2000
!2001
!2002
!2003
!2004
!2005
!2006
!2007
!2008
!2009
|-
|27,4
|27,6
|27,8
|27,8
|27,8
|27,7
|27,6
|27,6
|27,6
|27,7
|-
!2010
!2011
!2012
!2013
!2014
!2015
!2016
!2017
!2018
!2019
|-
|27,8
|28,1
|28,4
|28,6
|28,8
|28,9
|29,2
|29,5
|29,9
|30,3
|-
|'''2020'''
|-
|30,5
|}

=== Ҳайати миллӣ ===
Тибқи [[:ru:Перепись населения СССР (1989)|барӯйхатгирии соли 1989]]&lt;ref&gt;[http://demoscope.ru/weekly/ssp/resp_nac_89.php?reg=81 Всесоюзная перепись населения 1989 года. Распределение городского и сельского населения областей республик СССР по полу и национальности. Горно-Бадахшанская АО]&lt;/ref&gt;:
{|class=standard style=&quot;width 70em; max-width 70%; &quot;
 ! style=&quot;text-align:center&quot; |'''Гурӯҳи этникӣ'''
 ! Шумора (нафар)
 ! Ҳисса (%)
 |-
 ![[Тоҷикон]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 18 995
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 94,25 %
 |-
 ![[Русҳо]] 
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 640
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 3,18 %
 |-
 ![[Украиҳо]] 
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 152
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,75 %
 |-
 ![[Белорусҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 64
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,32 %
 |-
 ![[Тоторҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 64
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,32 %
 |-
 ![[Узбекҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 46
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,23 %
 |-
 ![[Қвзоқҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 39
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,19 %
 |-
 ![[Қирғизҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 35
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,17 %
 |-
 !|Дигарон
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 119
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,59 %
 |-
 !|Дар умус
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 20 154
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 100,00 %
 |}

Тибқи барӯйхатгирии соли 2010&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf |title=Перепись населения и жилищного фонда Республики Таджикистан 2010 года. Том III. Национальный состав, владение языками и гражданство населения Республики Таджикистан |accessdate=2016-01-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014054442/http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf |archivedate=2013-10-14 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;:
{|class=standard style=&quot;width 70em; max-width 70%; &quot;
 ! style=&quot;text-align:center&quot; |'''Гурӯҳи этникӣ'''
 ! Шумора (нафар)
 ! Ҳисса (%)
 |-
 ![[Тоҷикон]] 
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 27 729
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 98,69 %
 |-
 ![[Ӯзбекҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 241
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,86 %
 |-
 ![[Қирғизҳо]]
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 52
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,19 %
 |-
 ![[Русҳо]] 
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 25
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,09 %
 |-
 !|Дигарон
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 51
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 0,18 %
 |-
 !|Дар умум
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 28 098
 | style=&quot;text-align:center&quot; | 100,00 %
 |}


== Нигаред ==
* [[Нерӯгоҳи барқи обии «Хоруғ»]]
* [[НБО Помир-1]]
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}  
* [http://www.citypopulation.de/Tajikistan.html “TAJIKISTAN”. Население провинции Таджикистана по результатам переписей и последним официальным оценкам.]
* [http://traveltotajikistan.org/tajikistan/regions-of-tajikistan Badakhshan travel guide] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20141008143730/http://traveltotajikistan.org/tajikistan/regions-of-tajikistan |date=2014-10-08 }}
* [http://traveltotajikistan.org/cities-of-tajikistan/khorog Khorogtravel guide] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20141008013817/http://traveltotajikistan.org/cities-of-tajikistan/khorog |date=2014-10-08 }} 
* [http://www.openstreetmap.org/node/271687522 Open street map Хоруғ]

 
{{commons|Khorugh‎}} 
{{Шаҳрҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон}}
{{Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Хоруғ]]</text>
      <sha1>t3m4o8lms4bugg0xo2z4kzt1swhsh5a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Рифеншталь, Лени</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2476</id>
    <redirect title="Лени Рийфенстал" />
    <revision>
      <id>1310300</id>
      <parentid>7183</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Лени Рийфенстал]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47" xml:space="preserve">#равона [[Лени Рийфенстал]]</text>
      <sha1>79vrq8g4tuen39wnt7tv9u8wvmekaz2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ожегов, Сергей Иванович</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2478</id>
    <redirect title="Сергей Ожегов" />
    <revision>
      <id>1310299</id>
      <parentid>7185</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Сергей Ожегов]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#равона [[Сергей Ожегов]]</text>
      <sha1>avadxmw1wmmqz9u691735n34omx6iuw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Балҷувон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8477</id>
    <revision>
      <id>1310304</id>
      <parentid>1310270</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:15:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24157" xml:space="preserve">{{маъноҳои дигар|Балҷувон (мазмунҳо)}}
{{ВМ
|Ранг1                            = #A5D570
|Ранг2                            =
|Номи тоҷикӣ                      = Ноҳияи Балҷувон
|номи аслӣ                        = 
|Нишон                            = 
|Парчам                           = 
|Кишвар                           = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 48 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 69 |lon_min = 38 |lon_sec = 
  |region     = TJ
  |type       = district
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
|Суруди миллӣ                    = 
|Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
|Тобеъи                          = [[Вилояти Хатлон]]
|Шомили                          = 5 ҷамоат
|Пойтахт                         = д. [[Балҷувон]]
|Шаҳри бузургтарин               = 
|Шаҳрҳои бузургтарин             = 
|Таъсис                          = [[16 март]]и [[соли 1938]]
|Барҳамхӯрӣ                      = 
|Номҳои пешина                   =
|Раис                            = 
 |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
|Раис2                           = 
 |Шакли роҳбарӣ2                 = 
|Раис3                           = 
 |Шакли роҳбарӣ3                 = 
|ММД                             = 
 |Соли ММД                       = 
 |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
 |ММД ба сари аҳолӣ              = 
 |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
|Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
|Забонҳо                         = 
|Аҳолӣ                           = 27 900 нафар
 |Соли барӯйхатгирӣ              = 2012
 |Фоиз аз аҳолӣ                  = 
 |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               = 
 |Баҳодиҳии аҳолӣ                = 
 |Соли баҳодиҳӣ                  = 
 |Зичӣ                           = 20,2
 |Ҷой аз рӯи зичӣ                = 
 |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
 |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он: [[суннӣ]]-[[ҳанафӣ]]
|Масоҳат                         = 1326
 |Фоиз аз масоҳат                = 
 |Ҷой аз рӯи масоҳат             = 
|Баландии бештарин               = 
|Баландии миёна                  = 
|Баландии камтарин               = 
|Харита                          = Location_of_Baljuvon_District_in_Tajikistan.png
|Андозаи харита                  = 
|Харита2                         = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
|Сарвожа                         = BA
|ISO                             = TJ.KL.BA
|Шиносаи ададӣ           = 
 |Шакли шиноса            = 
|Шиносаи ададӣ2          = 
 |Шакли шиноса2           = 
|Шиносаи ададӣ3          = 
 |Шакли шиноса3           = 
|FIPS                            = 
|Коди телефон                    = +992 3357
|Нишонаи почта                   = 735140
|Домени интернет                 = [[.tj]]
|Коди мошинҳо                    = TJ03
|Вебгоҳ                          = www.baljuvon.tj
|Гурӯҳ дар Commons               = 
|Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Балҷувóн''' ({{lang-fa|'''ناحیۀ بلجوان'''}}) — [[ноҳия]] дар [[вилояти Хатлон]]и Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]]. 23 ноябри 1930 таъсис ёфта буд. 15 ноябри 1954 барҳам дода, ҳудуди маъмурии он ба ноҳияҳои [[Ноҳияи Темурмалик|Совету]] (Темурмалик) ва [[Ноҳияи Ховалинг|Ховалинг]] ҳамроҳ карда шуд. Бо Қарори Маҷлиси Олии ҶТ, № 245, аз 2 феврали 1996, дувумбора таъсис дода шуд. Маркази ноҳия — деҳаи [[Балҷувон]].

Масоҳаташ 1326 км². Аз маркази ноҳия то маркази вилояти Хатлон — шаҳри [[Бохтар]] 127 км, то шаҳри Душанбе 175 км. Қаблан дар қисми он [[ноҳияи Сари-Хосор]] ҷойгир буд.

== Ҷойгоҳ ==
Ноҳияи Балҷувон дар қисмати шимолу шарқии Тоҷикистон ҷойгир буда, аз шимол бо [[ноҳияи Нуробод]], аз ғарб бо шаҳрҳои [[Ноҳияи Роғун|Роғуну]] [[Ноҳияи Норак|Норак]] ва [[ноҳияи Файзобод]], аз шарқ бо [[ноҳияи Ховалинг]]у [[Ноҳияи Кӯлоб|Кӯлоб]], аз ҷануб бо [[ноҳияи Темурмалик]]у [[Ноҳияи Восеъ|Восеъ]] ҳамсарҳад аст. 

== Ҷуғрофиё ==
Ноҳия аз сатҳи баҳр дар баландии 1400—1500 м ҷой гирифтааст. Дар ҳудуди ноҳия дарёҳои Сурхоб, Тира, Оби Мазор, Талхак, Кириксой ва қариб 200 чашмаи шифобахш мавҷуданд, ки як қисми онҳо барои обёрии заминҳои корам истифода мешаванд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Сарватҳои зеризаминиаш: ангиштсанг, нафт, газ, руҳ, сурб ва ғайра. Хоки заминҳои водӣ хокистарранги тира, хоки кӯҳҳо дорчинии карбонатдор ва дорчинии муқаррарӣ.

=== Олами наботот ===
Дар Балҷувон асосан рустаниҳои хосси даштҳои кӯҳӣ мерӯянд. Набототи кӯҳу дараҳо аз рустаниҳои доруӣ (145 навъ), асаловар (47 навъ), ғизоӣ (107 навъ), анҷибар (117 навъ), дарахтони себ, мурӯд, олуча, бодоми талхак, дӯлона, писта, инчунин дарахтони чинор, бед, буттаҳои зирк, настаран, ангат ва ғ. иборат аст.

=== Олами ҳайвонот ===
Олами ҳайвоноташ гуногун: дар кӯҳу водиҳо бузи кӯҳӣ, гург, қутос, хирс, гуроз, ҷайра, рӯбоҳ, паланг, гавазн, заргӯш, морҳои обӣ, гурза, калтакалос, аз парандагон мурғи ҳилол, кабки дарӣ, гунҷишк, кабӯтар, турна, зоғ, булбул ва ғ. дучор мешаванд.

== Иқлим ==
Иқлимаш континенталии миёна: тобистонаш гарм, зимистонаш муътадил. Ҳарорати миёнаи январ +3,1°С (аз +0,8 то −12°С), июл — аз 14,2 то 28,4°С. Боришоти миёнаи солона (дар водиҳо) 767 мм.

== Таърих ==
Диёри Балҷувон — як гӯшаи офтобию биҳиштосои Тоҷикистони азиз мебошад. Балҷувон дар гузашта яке аз қадимтарин ва калонтарин вилоятҳо дар аморати Бухоро буд. Бозёфтҳои таърихшиносӣ дар мавзеҳои гуногуни ин диёри бостонӣ шаҳодат медиҳанд, ки ин сарзамин дар ҳудуди Бохтар дохил буд. Дар сарчашмаҳои қадима Бохтарро сарзамини 100 шаҳр ва маркази он Балхро модари шаҳрҳо номидаанд. Балҷувон, ки вориди ҳудудҳои Бохтар буд, аз ин лиҳоз дар байни олимону донишмандон дар хусуси пайдоиши этимологияи номи Балҷувон ақидаҳои ҳархела то ҳол маҳфуз мебошад. Ба ақидаи муйсафедони рӯзгордидаю донишмандони таҳҷоӣ, Балҷувон аз ду вожжа «Бале» ва «Ҷавон» бармеояд. Яъне маънояш Бале-ҷавон аст. Сайдаҳтам Юнусов, Ҷонибеки Асрориён дар китоби худ «Авроқи рангини Кӯлоб» ва корманди академияи улуми Тоҷикистон Ҷумъахон Алимӣ мутахассиси соҳаи луғатшиносӣ дар чунин ақидаанд, ки Балҷувон шакли вайроншудаи вожаи Балхиён аст. Балҷувон чун вилояти мустаъқил дар давраҳои бекигарии Сарахон (1856—1870) ба аморати Бухоро ҳамроҳ буда, ба воситаи дарёи Вахш бо Ҳисор ҳамсарҳад буд. Ба ҳайати бекигарии Балҷувон ҳудуди ноҳияҳои ҳозираи Данғара, Темурмалик, як қисми Восеъ, Ховалинг, Кангурт, Сари Хосор, Ҷорубқул ва Тутқавул дохил мешудаанд. Мувофиқи маълумоти сайёҳи рус Покатило соли 1886 дар 15 амлоки бекигарии Балҷувон 20 ҳазор хоҷагӣ мавҷуд буд, ки 60 ҳазор аҳолӣ дошт ва дар ибтидои асриXIX чун вилояти мустақил танга сикка мезад. Бо бекҳои Ҳисор, Дарвоз ва Қаротегин робитаи тиҷоратӣ дошта, ба бозорҳои он аз Туркистон, Ҳиндустон, Афғонистон ва Россия маҳсулот оварда мешуд.
Аз солҳои 1870 то1901 бештар аз 15 экспедитияҳои татқиқотӣ барои муайян намудани металҳои қимматбаҳои Хатлонзамин ташкил карда шуда буд. Экспедитсияи татқиқотчиён муайян карданд, ки дар ин вилоят на танҳо тило, нуқра ва мисс балки боз конҳои ангиштсанг, сурб, намак, курғошим, нафту газ маҳфуз аст. 

=== Даврони Шӯравӣ ===
Аз 20 марти соли 1921 дар Балҷувон Ҳукумати Шӯравӣ барқарор карда шуда буд. Дар байни ноҳияҳои Хатлонзамин, Балҷувон яке аз ноҳияҳои аввалин ба ҳисоб меравад, ки ҳанӯз 23 ноябри соли 1930 он ҳамчун ноҳия таъсис ёфта буд. Он вақт бо Фармони Презедиуми Шӯрои Олии Тоҷикистон деҳшӯроҳои зерин ба ҳайати ноҳияи Балҷувон шомил гардида буданд: Балҷувон, Саталмуш, Садайбарда, Дараи Калот, Хам, Дашти Гулҳо, Дектур, Афардӣ, Дошмандӣ ва Хазлаат. Дар ҳудуди ноҳия 260 деҳаҳои аҳолинишин мавҷуд будааст.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |title=Сухани ифтитоҳии раиси ноҳияи Балҷувон |accessdate=2016-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161029095828/http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |archivedate=2016-10-29 }}&lt;/ref&gt;

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] Балҷувон бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Кӯлоб дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Кӯлоб барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд. Ноҳияи Балҷувон расман дар [[16 март]]и соли [[1938]] дар бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] дар [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон]] таъсис ёфта аст.
Аз ин шумора дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ 7696 нафар ба фронт рафта аст, ки аксарияти онҳо дар ҷанг шаҳид гаштаанд. Аз ин сар-замини кӯчаки Балҷувон сазовори номи Олии Қаҳрамони иттиҳоди Шуравӣ шудани 3 нафар фарзандони ҷигарбанди он Саидқул Турдиев, Исмат Шарипов ва Сафар Амиршоев корнамоии фаромушнашуданист.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;/&gt;

== Мардум ==
Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Балҷувон 26,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-10-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;. Аҳолиаш асосан тоҷикон, инчунин, ӯзбекҳо, русҳову қирғизҳо ва ғайра. Зичии аҳолӣ дар 1 км² 20,2 нафар. Мардуми Балҷувон ба яке аз гӯишҳои [[забони тоҷикӣ]] сухан мегӯянд.

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Балҷувон 5 [[ҷамоат]] дорад:
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Балҷувон'''&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — с.99-100 ISBN 978-99947-33-54-5&lt;/ref&gt;
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=30% | Аҳолӣ
|-
|[[Деҳоти Балҷувон|Балҷувон]]|| 3660
|-
|[[Деҳоти Сайф Раҳим|Сайф Раҳим]] || 5219
|-
|[[Деҳоти Сарихосор|Сари Хосор]] || 4218
|-
|[[Деҳоти Сафар Амиршоев|Сафар Амиршоев]] || 3614
|-
|[[Деҳоти Тоҷикистон|Тоҷикистон]] || 3775
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Балҷувон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳия — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳия ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқтисодиёт ==

=== Кишоварзӣ ===
Ноҳия минтақаи аграрист, соҳаи асосии хоҷагӣ кишоварзӣ буда, чорводорӣ, рустанипарварӣ, боғдорӣ ва занбӯрпарварӣ ҳам ривоҷ ёфтааст. Балҷувон дорои 4518 га замини корам, аз ҷумла, 68 га замини обист, ки барои парвариши картошкаву сабзавот, меваву ангур, ҷуворимакаву ғалла мувофиқ мебошад. Дар ноҳия 1 хоҷагии давлатии зотпарварӣ, 2 хоҷагии ҷангал, 8 хоҷагии деҳқонии коллективӣ, 238 хоҷагии дехқонии инфиродӣ, 2 хоҷагии ёрирасон ва 3526 хоҷагии наздиҳавлигӣ фаъолият доранд.

=== Саноат ===
Дар ҳудуди ноҳия корхонаи фаръии «Балҷувонгаз», корхонаи истеҳсоли сӯзишвории ҶСП «Ҳасан-Ко»-1, 11 муассисаи сохтмон, 5 клуб, 1 осорхона, 6 китобхона, корхонаи коркарди сангҳои гаронбаҳо, 4 нерӯгоҳи хурди барқи обӣ, муассисаи нақлиётӣ, ҳавзи шиноварӣ, мактаби варзишӣ, бозори марказӣ, бозори маҳсулоти кишоварзӣ, 68 нуқтаи савдои хусусӣ, 8 ошхона, 3 сартарошхона мавҷуданд.

== Маориф ==
Соли хониши 2010—2011 дар ноҳия 11 мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ, 12 мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, 21 мактаби таҳсилоти ибтидоӣ, 1 гимназия фаъолият доштанд, ки дар онҳо 6918 нафар хонандагон таҳсил мекарданд. Дар ноҳия филиали Омӯзишгоҳи тиббии ноҳияи Данғара ва як мактаби мусиқӣ машғули таълими насли наврасанд.

== Тандурустӣ ==
Дар 3 беморхона, 8 дармонгоҳ, 15 бунгоҳи тиббӣ, 1 маркази саломатӣ, 12 духтури маълумоти олидор ва 95 духтури дорои маълумоти миёнаи касбӣ ба аҳолӣ хидмати тиббӣ мерасонанд.

== Матбуот ==
Газетаи ноҳиявӣ — «Навиди Балҷувон». Нуқтаи радиошунавонии маҳаллӣ дорад. Дар ҳудуди Балҷувон барномаҳои радиову телевизиони давлатии тоҷик (шабакаҳои ТВ Тоҷикистон, ТВ «Сафина», «Баҳористон», «Ҷаҳоннамо», инчунин, шабакаи РТР-«Планета») пахш мегарданд.

== Сайёҳӣ ==
Ҳудуди Балҷувон аз мавзеъҳои сайёҳӣ ва ёдгорҳои таърихӣ ғанӣ аст, ки Қалъаи Мир (асри 16-19), Қалъаи Чорбоғ (асрҳои миёна), Қалъаи Тӯпхона (асрҳои 1-6 то м.), Қалъаи Турк (асрҳои 12-13), Қалъаи Дектур (асрҳои 18-19), инчунин, Қалъаҳои Чаноро, Чавгонӣ, Додӣ ва бошишгоҳҳои давраи асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон аз ҷумлаи онҳоянд. Барои рушди сайёҳӣ дар назди Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳия Маркази сайёҳии «Сари Хосор» ва «Маркази рушди сайру саёҳати Балхиён» таъсис ёфтаанд.

Дар ноҳия манбаҳои зиёди неъмати бебаҳои табиӣ мавҷудаст, ки онро 200 чашма, рудҳои Дашти Ангора, Дароз Питов, Шикилдара, Шингидара, Гандара, Шибдара, Шӯрак, Сафедак, Булғурӣ, Шӯроб, Хорма, Руи об, дарёҳои Сурхоб Тира,Оби-Мазор,Талхак, Шаршараи Пушти Боғ,Шаршараи Камолӣ, Шаршараи Сафедов,Чашмаи шифобахши Оби гугирди Султон Увайсӣ, Чашмаи Ќалъанақ, Чашмаи Булғурӣ,Чашмаи Оби Гӯр, Чашмаи Оби шулук,Чашмаи Касҳо, Чашмаи Ҳибил, Дарахти азимчуссаи Шинг (деҳаи Шингидара),Чувоз Чинор (деҳаи Даштархо) ва ғайраҳо мебошанд. Дар базаи ин таъсис додани туризм дар асоси иштироки ҷомеа хело муфид аст. Дар ин ҷо назорати асоси ба дӯши ҷомеаи маҳаллӣ таалуқ дошта, барои рушд ва идоракунии он, худи онҳо ҷалб карда шуда, қисми зиёди даромад бошад дар дохили худи ҷомеа нигоҳ дошта мешавад.
Барои рушди мибаъдаи туризм дар назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Балҷувон шуъбаи туризм, Маркази туризм, алпинизм ва шикори хориҷӣ «Сари Хосор», Муассисаи давлатии «Маркази рушди сайру сайёҳати Балхиён» ва Намояндагии туристии ноҳияи Балчувон дар шаҳри Душанбе таъсис дода шудааст. Ноҳия дорои мавзеъҳои туристӣ буда, рушди соҳаи туризмро тақозо менамояд. Мавзеъҳои туристии ноҳия ин қалъаи Мир мутаалиқ ба (асрҳои XVI—XIX), қалъаи Чорбоғ (асри миёна), қалъаи Тупхона (асрҳои I-и пеш аз мелод то 6-и мелодӣ), қалъаи Дектур (асрҳои XVIII—XIX), қалъаи Турк (асрҳои XII—XIII), қалъаи Чаноро, қалъаи Чавгонӣ, қалъаи Додӣ, бошишгоҳҳои даври асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон Ҷимбулоқ ва мақбараю оромгоҳи орифон мебошанд. Шаршараи Сари Хосор. Ин ёдгории нодири табиатдар мавзеи Пушти Боғӣ деҳаи Мулоконии ҷамоати деҳоти Сари Хосор ҷойгир шудааст.&lt;ref&gt;http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20161013224842/http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html |date=2016-10-13 }} СОҲАИ ТУРИЗМ&lt;/ref&gt;

== Шахсияҳои маъруф ==
Қаҳрамонони Иттиҳоди Шӯравӣ Саидқул Турдиев, Сафар Амиршоев, Исмат Шарифов; Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Миралӣ Маҳмадалиев, ходимони давлатӣ Мирзоалӣ Вайсов, Нусратулло Абулхақов, Ҳумдин Шарифов ва нависандаи ҷангноманавис Раҳмон Сафаров зодагони ҳамин ноҳияанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Балҷувон|2|муаллиф=Ш. Тошева}}

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{ноҳияи Балҷувон}}
{{Тақсимоти маъмурии вилояти Хатлон}}
{{Тақсимоти маъмурии Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Хатлон|Хатлон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Балҷувон]]</text>
      <sha1>pttgp9ucdnogwqy1fowqjcbc9yporey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1310305</id>
      <parentid>1310304</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:20:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24355" xml:space="preserve">{{маъноҳои дигар|Балҷувон (мазмунҳо)}}
{{ВМ
|Ранг1                            = #A5D570
|Ранг2                            =
|Номи тоҷикӣ                      = Ноҳияи Балҷувон
|номи аслӣ                        = 
|Нишон                            = 
|Парчам                           = 
|Кишвар                           = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 48 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 69 |lon_min = 38 |lon_sec = 
  |region     = TJ
  |type       = district
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
|Суруди миллӣ                    = 
|Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
|Тобеъи                          = [[Вилояти Хатлон]]
|Шомили                          = 5 ҷамоат
|Пойтахт                         = д. [[Балҷувон]]
|Шаҳри бузургтарин               = 
|Шаҳрҳои бузургтарин             = 
|Таъсис                          = [[16 март]]и [[соли 1938]]
|Барҳамхӯрӣ                      = 
|Номҳои пешина                   =
|Раис                            = 
 |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
|Раис2                           = 
 |Шакли роҳбарӣ2                 = 
|Раис3                           = 
 |Шакли роҳбарӣ3                 = 
|ММД                             = 
 |Соли ММД                       = 
 |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
 |ММД ба сари аҳолӣ              = 
 |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
|Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
|Забонҳо                         = 
|Аҳолӣ                           = 27 900 нафар
 |Соли барӯйхатгирӣ              = 2012
 |Фоиз аз аҳолӣ                  = 
 |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               = 
 |Баҳодиҳии аҳолӣ                = 
 |Соли баҳодиҳӣ                  = 
 |Зичӣ                           = 20,2
 |Ҷой аз рӯи зичӣ                = 
 |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
 |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он: [[суннӣ]]-[[ҳанафӣ]]
|Масоҳат                         = 1326
 |Фоиз аз масоҳат                = 
 |Ҷой аз рӯи масоҳат             = 
|Баландии бештарин               = 
|Баландии миёна                  = 
|Баландии камтарин               = 
|Харита                          = Location_of_Baljuvon_District_in_Tajikistan.png
|Андозаи харита                  = 
|Харита2                         = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
|Сарвожа                         = BA
|ISO                             = TJ.KL.BA
|Шиносаи ададӣ           = 
 |Шакли шиноса            = 
|Шиносаи ададӣ2          = 
 |Шакли шиноса2           = 
|Шиносаи ададӣ3          = 
 |Шакли шиноса3           = 
|FIPS                            = 
|Коди телефон                    = +992 3357
|Нишонаи почта                   = 735140
|Домени интернет                 = [[.tj]]
|Коди мошинҳо                    = TJ03
|Вебгоҳ                          = www.baljuvon.tj
|Гурӯҳ дар Commons               = 
|Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Балҷувóн''' ({{lang-fa|'''ناحیۀ بلجوان'''}}) — [[ноҳия]] дар [[вилояти Хатлон]]и Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]]. 23 ноябри 1930 таъсис ёфта буд. 15 ноябри 1954 барҳам дода, ҳудуди маъмурии он ба ноҳияҳои [[Ноҳияи Темурмалик|Совету]] (Темурмалик) ва [[Ноҳияи Ховалинг|Ховалинг]] ҳамроҳ карда шуд. Бо Қарори Маҷлиси Олии ҶТ, № 245, аз 2 феврали 1996, дувумбора таъсис дода шуд. Маркази ноҳия — деҳаи [[Балҷувон]].

Масоҳаташ 1326 км². Аз маркази ноҳия то маркази вилояти Хатлон — шаҳри [[Бохтар]] 127 км, то шаҳри Душанбе 175 км. Қаблан дар қисми он [[ноҳияи Сари-Хосор]] ҷойгир буд.

== Ҷойгоҳ ==
Ноҳияи Балҷувон дар қисмати шимолу шарқии Тоҷикистон ҷойгир буда, аз шимол бо [[ноҳияи Нуробод]], аз ғарб бо шаҳрҳои [[Ноҳияи Роғун|Роғуну]] [[Ноҳияи Норак|Норак]] ва [[ноҳияи Файзобод]], аз шарқ бо [[ноҳияи Ховалинг]]у [[Ноҳияи Кӯлоб|Кӯлоб]], аз ҷануб бо [[ноҳияи Темурмалик]]у [[Ноҳияи Восеъ|Восеъ]] ҳамсарҳад аст. 

== Ҷуғрофиё ==
Ноҳия аз сатҳи баҳр дар баландии 1400—1500 м ҷой гирифтааст. Дар ҳудуди ноҳия дарёҳои Сурхоб, Тира, Оби Мазор, Талхак, Кириксой ва қариб 200 чашмаи шифобахш мавҷуданд, ки як қисми онҳо барои обёрии заминҳои корам истифода мешаванд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Сарватҳои зеризаминиаш: ангиштсанг, нафт, газ, руҳ, сурб ва ғайра. Хоки заминҳои водӣ хокистарранги тира, хоки кӯҳҳо дорчинии карбонатдор ва дорчинии муқаррарӣ.

=== Олами наботот ===
Дар Балҷувон асосан рустаниҳои хосси даштҳои кӯҳӣ мерӯянд. Набототи кӯҳу дараҳо аз рустаниҳои доруӣ (145 навъ), асаловар (47 навъ), ғизоӣ (107 навъ), анҷибар (117 навъ), дарахтони себ, мурӯд, олуча, бодоми талхак, дӯлона, писта, инчунин дарахтони чинор, бед, буттаҳои зирк, настаран, ангат ва ғ. иборат аст.

=== Олами ҳайвонот ===
Олами ҳайвоноташ гуногун: дар кӯҳу водиҳо бузи кӯҳӣ, гург, қутос, хирс, гуроз, ҷайра, рӯбоҳ, паланг, гавазн, заргӯш, морҳои обӣ, гурза, калтакалос, аз парандагон мурғи ҳилол, кабки дарӣ, гунҷишк, кабӯтар, турна, зоғ, булбул ва ғ. дучор мешаванд.

== Иқлим ==
Иқлимаш континенталии миёна: тобистонаш гарм, зимистонаш муътадил. Ҳарорати миёнаи январ +3,1°С (аз +0,8 то −12°С), июл — аз 14,2 то 28,4°С. Боришоти миёнаи солона (дар водиҳо) 767 мм.

== Таърих ==
Диёри Балҷувон — як гӯшаи офтобию биҳиштосои Тоҷикистони азиз мебошад. Балҷувон дар гузашта яке аз қадимтарин ва калонтарин вилоятҳо дар аморати Бухоро буд. Бозёфтҳои таърихшиносӣ дар мавзеҳои гуногуни ин диёри бостонӣ шаҳодат медиҳанд, ки ин сарзамин дар ҳудуди Бохтар дохил буд. Дар сарчашмаҳои қадима Бохтарро сарзамини 100 шаҳр ва маркази он Балхро модари шаҳрҳо номидаанд. Балҷувон, ки вориди ҳудудҳои Бохтар буд, аз ин лиҳоз дар байни олимону донишмандон дар хусуси пайдоиши этимологияи номи Балҷувон ақидаҳои ҳархела то ҳол маҳфуз мебошад. Ба ақидаи муйсафедони рӯзгордидаю донишмандони таҳҷоӣ, Балҷувон аз ду вожжа «Бале» ва «Ҷавон» бармеояд. Яъне маънояш Бале-ҷавон аст. Сайдаҳтам Юнусов, Ҷонибеки Асрориён дар китоби худ «Авроқи рангини Кӯлоб» ва корманди академияи улуми Тоҷикистон Ҷумъахон Алимӣ мутахассиси соҳаи луғатшиносӣ дар чунин ақидаанд, ки Балҷувон шакли вайроншудаи вожаи Балхиён аст. Балҷувон чун вилояти мустаъқил дар давраҳои бекигарии Сарахон (1856—1870) ба аморати Бухоро ҳамроҳ буда, ба воситаи дарёи Вахш бо Ҳисор ҳамсарҳад буд. Ба ҳайати бекигарии Балҷувон ҳудуди ноҳияҳои ҳозираи Данғара, Темурмалик, як қисми Восеъ, Ховалинг, Кангурт, Сари Хосор, Ҷорубқул ва Тутқавул дохил мешудаанд. Мувофиқи маълумоти сайёҳи рус Покатило соли 1886 дар 15 амлоки бекигарии Балҷувон 20 ҳазор хоҷагӣ мавҷуд буд, ки 60 ҳазор аҳолӣ дошт ва дар ибтидои асриXIX чун вилояти мустақил танга сикка мезад. Бо бекҳои Ҳисор, Дарвоз ва Қаротегин робитаи тиҷоратӣ дошта, ба бозорҳои он аз Туркистон, Ҳиндустон, Афғонистон ва Россия маҳсулот оварда мешуд.
Аз солҳои 1870 то1901 бештар аз 15 экспедитияҳои татқиқотӣ барои муайян намудани металҳои қимматбаҳои Хатлонзамин ташкил карда шуда буд. Экспедитсияи татқиқотчиён муайян карданд, ки дар ин вилоят на танҳо тило, нуқра ва мисс балки боз конҳои ангиштсанг, сурб, намак, курғошим, нафту газ маҳфуз аст. 

=== Даврони Шӯравӣ ===
Аз 20 марти соли 1921 дар Балҷувон Ҳукумати Шӯравӣ барқарор карда шуда буд. Дар байни ноҳияҳои Хатлонзамин, Балҷувон яке аз ноҳияҳои аввалин ба ҳисоб меравад, ки ҳанӯз 23 ноябри соли 1930 он ҳамчун ноҳия таъсис ёфта буд. Он вақт бо Фармони Презедиуми Шӯрои Олии Тоҷикистон деҳшӯроҳои зерин ба ҳайати ноҳияи Балҷувон шомил гардида буданд: Балҷувон, Саталмуш, Садайбарда, Дараи Калот, Хам, Дашти Гулҳо, Дектур, Афардӣ, Дошмандӣ ва Хазлаат. Дар ҳудуди ноҳия 260 деҳаҳои аҳолинишин мавҷуд будааст.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |title=Сухани ифтитоҳии раиси ноҳияи Балҷувон |accessdate=2016-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161029095828/http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |archivedate=2016-10-29 }}&lt;/ref&gt;

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] Балҷувон бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Кӯлоб дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Кӯлоб барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд. Ноҳияи Балҷувон расман дар [[16 март]]и соли [[1938]] дар бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] дар [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон]] таъсис ёфта аст.
Аз ин шумора дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ 7696 нафар ба фронт рафта аст, ки аксарияти онҳо дар ҷанг шаҳид гаштаанд. Аз ин сар-замини кӯчаки Балҷувон сазовори номи Олии Қаҳрамони иттиҳоди Шуравӣ шудани 3 нафар фарзандони ҷигарбанди он Саидқул Турдиев, Исмат Шарипов ва Сафар Амиршоев корнамоии фаромушнашуданист.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;/&gt;

== Мардум ==
Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Балҷувон 26,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-10-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;. Аҳолиаш асосан тоҷикон, инчунин, ӯзбекҳо, русҳову қирғизҳо ва ғайра. Зичии аҳолӣ дар 1 км² 20,2 нафар. Мардуми Балҷувон ба яке аз гӯишҳои [[забони тоҷикӣ]] сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2012
!Соли 2015
!Соли 2016
!Соли 2020
|-
|27,9 ҳаз
|{{камшавӣ}}27,2 ҳаз
|{{камшавӣ}}26,7 ҳаз
|{{зиёдшавӣ}}30,3 ҳаз
|}

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Балҷувон 5 [[ҷамоат]] дорад:
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Балҷувон'''&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — с.99-100 ISBN 978-99947-33-54-5&lt;/ref&gt;
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=30% | Аҳолӣ
|-
|[[Деҳоти Балҷувон|Балҷувон]]|| 3660
|-
|[[Деҳоти Сайф Раҳим|Сайф Раҳим]] || 5219
|-
|[[Деҳоти Сарихосор|Сари Хосор]] || 4218
|-
|[[Деҳоти Сафар Амиршоев|Сафар Амиршоев]] || 3614
|-
|[[Деҳоти Тоҷикистон|Тоҷикистон]] || 3775
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Балҷувон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳия — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳия ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқтисодиёт ==

=== Кишоварзӣ ===
Ноҳия минтақаи аграрист, соҳаи асосии хоҷагӣ кишоварзӣ буда, чорводорӣ, рустанипарварӣ, боғдорӣ ва занбӯрпарварӣ ҳам ривоҷ ёфтааст. Балҷувон дорои 4518 га замини корам, аз ҷумла, 68 га замини обист, ки барои парвариши картошкаву сабзавот, меваву ангур, ҷуворимакаву ғалла мувофиқ мебошад. Дар ноҳия 1 хоҷагии давлатии зотпарварӣ, 2 хоҷагии ҷангал, 8 хоҷагии деҳқонии коллективӣ, 238 хоҷагии дехқонии инфиродӣ, 2 хоҷагии ёрирасон ва 3526 хоҷагии наздиҳавлигӣ фаъолият доранд.

=== Саноат ===
Дар ҳудуди ноҳия корхонаи фаръии «Балҷувонгаз», корхонаи истеҳсоли сӯзишвории ҶСП «Ҳасан-Ко»-1, 11 муассисаи сохтмон, 5 клуб, 1 осорхона, 6 китобхона, корхонаи коркарди сангҳои гаронбаҳо, 4 нерӯгоҳи хурди барқи обӣ, муассисаи нақлиётӣ, ҳавзи шиноварӣ, мактаби варзишӣ, бозори марказӣ, бозори маҳсулоти кишоварзӣ, 68 нуқтаи савдои хусусӣ, 8 ошхона, 3 сартарошхона мавҷуданд.

== Маориф ==
Соли хониши 2010—2011 дар ноҳия 11 мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ, 12 мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, 21 мактаби таҳсилоти ибтидоӣ, 1 гимназия фаъолият доштанд, ки дар онҳо 6918 нафар хонандагон таҳсил мекарданд. Дар ноҳия филиали Омӯзишгоҳи тиббии ноҳияи Данғара ва як мактаби мусиқӣ машғули таълими насли наврасанд.

== Тандурустӣ ==
Дар 3 беморхона, 8 дармонгоҳ, 15 бунгоҳи тиббӣ, 1 маркази саломатӣ, 12 духтури маълумоти олидор ва 95 духтури дорои маълумоти миёнаи касбӣ ба аҳолӣ хидмати тиббӣ мерасонанд.

== Матбуот ==
Газетаи ноҳиявӣ — «Навиди Балҷувон». Нуқтаи радиошунавонии маҳаллӣ дорад. Дар ҳудуди Балҷувон барномаҳои радиову телевизиони давлатии тоҷик (шабакаҳои ТВ Тоҷикистон, ТВ «Сафина», «Баҳористон», «Ҷаҳоннамо», инчунин, шабакаи РТР-«Планета») пахш мегарданд.

== Сайёҳӣ ==
Ҳудуди Балҷувон аз мавзеъҳои сайёҳӣ ва ёдгорҳои таърихӣ ғанӣ аст, ки Қалъаи Мир (асри 16-19), Қалъаи Чорбоғ (асрҳои миёна), Қалъаи Тӯпхона (асрҳои 1-6 то м.), Қалъаи Турк (асрҳои 12-13), Қалъаи Дектур (асрҳои 18-19), инчунин, Қалъаҳои Чаноро, Чавгонӣ, Додӣ ва бошишгоҳҳои давраи асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон аз ҷумлаи онҳоянд. Барои рушди сайёҳӣ дар назди Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳия Маркази сайёҳии «Сари Хосор» ва «Маркази рушди сайру саёҳати Балхиён» таъсис ёфтаанд.

Дар ноҳия манбаҳои зиёди неъмати бебаҳои табиӣ мавҷудаст, ки онро 200 чашма, рудҳои Дашти Ангора, Дароз Питов, Шикилдара, Шингидара, Гандара, Шибдара, Шӯрак, Сафедак, Булғурӣ, Шӯроб, Хорма, Руи об, дарёҳои Сурхоб Тира,Оби-Мазор,Талхак, Шаршараи Пушти Боғ,Шаршараи Камолӣ, Шаршараи Сафедов,Чашмаи шифобахши Оби гугирди Султон Увайсӣ, Чашмаи Ќалъанақ, Чашмаи Булғурӣ,Чашмаи Оби Гӯр, Чашмаи Оби шулук,Чашмаи Касҳо, Чашмаи Ҳибил, Дарахти азимчуссаи Шинг (деҳаи Шингидара),Чувоз Чинор (деҳаи Даштархо) ва ғайраҳо мебошанд. Дар базаи ин таъсис додани туризм дар асоси иштироки ҷомеа хело муфид аст. Дар ин ҷо назорати асоси ба дӯши ҷомеаи маҳаллӣ таалуқ дошта, барои рушд ва идоракунии он, худи онҳо ҷалб карда шуда, қисми зиёди даромад бошад дар дохили худи ҷомеа нигоҳ дошта мешавад.
Барои рушди мибаъдаи туризм дар назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Балҷувон шуъбаи туризм, Маркази туризм, алпинизм ва шикори хориҷӣ «Сари Хосор», Муассисаи давлатии «Маркази рушди сайру сайёҳати Балхиён» ва Намояндагии туристии ноҳияи Балчувон дар шаҳри Душанбе таъсис дода шудааст. Ноҳия дорои мавзеъҳои туристӣ буда, рушди соҳаи туризмро тақозо менамояд. Мавзеъҳои туристии ноҳия ин қалъаи Мир мутаалиқ ба (асрҳои XVI—XIX), қалъаи Чорбоғ (асри миёна), қалъаи Тупхона (асрҳои I-и пеш аз мелод то 6-и мелодӣ), қалъаи Дектур (асрҳои XVIII—XIX), қалъаи Турк (асрҳои XII—XIII), қалъаи Чаноро, қалъаи Чавгонӣ, қалъаи Додӣ, бошишгоҳҳои даври асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон Ҷимбулоқ ва мақбараю оромгоҳи орифон мебошанд. Шаршараи Сари Хосор. Ин ёдгории нодири табиатдар мавзеи Пушти Боғӣ деҳаи Мулоконии ҷамоати деҳоти Сари Хосор ҷойгир шудааст.&lt;ref&gt;http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20161013224842/http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html |date=2016-10-13 }} СОҲАИ ТУРИЗМ&lt;/ref&gt;

== Шахсияҳои маъруф ==
Қаҳрамонони Иттиҳоди Шӯравӣ Саидқул Турдиев, Сафар Амиршоев, Исмат Шарифов; Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Миралӣ Маҳмадалиев, ходимони давлатӣ Мирзоалӣ Вайсов, Нусратулло Абулхақов, Ҳумдин Шарифов ва нависандаи ҷангноманавис Раҳмон Сафаров зодагони ҳамин ноҳияанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Балҷувон|2|муаллиф=Ш. Тошева}}

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{ноҳияи Балҷувон}}
{{Тақсимоти маъмурии вилояти Хатлон}}
{{Тақсимоти маъмурии Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Хатлон|Хатлон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Балҷувон]]</text>
      <sha1>l5plf74pa4smk1cu9m96vwooh9tljic</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1310306</id>
      <parentid>1310305</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:32:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24439" xml:space="preserve">{{маъноҳои дигар|Балҷувон (мазмунҳо)}}
{{ВМ
|Ранг1                            = #A5D570
|Ранг2                            =
|Номи тоҷикӣ                      = Ноҳияи Балҷувон
|номи аслӣ                        = 
|Нишон                            = 
|Парчам                           = 
|Кишвар                           = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 48 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 69 |lon_min = 38 |lon_sec = 
  |region     = TJ
  |type       = district
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
|Суруди миллӣ                    = 
|Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
|Тобеъи                          = [[Вилояти Хатлон]]
|Шомили                          = 5 ҷамоат
|Пойтахт                         = д. [[Балҷувон]]
|Шаҳри бузургтарин               = 
|Шаҳрҳои бузургтарин             = 
|Таъсис                          = [[16 март]]и [[соли 1938]]
|Барҳамхӯрӣ                      = 
|Номҳои пешина                   =
|Раис                            = 
 |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
|Раис2                           = 
 |Шакли роҳбарӣ2                 = 
|Раис3                           = 
 |Шакли роҳбарӣ3                 = 
|ММД                             = 
 |Соли ММД                       = 
 |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
 |ММД ба сари аҳолӣ              = 
 |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
|Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
|Забонҳо                         = 
|Аҳолӣ                           = 27 900 нафар
 |Соли барӯйхатгирӣ              = 2012
 |Фоиз аз аҳолӣ                  = 
 |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               = 
 |Баҳодиҳии аҳолӣ                = 
 |Соли баҳодиҳӣ                  = 
 |Зичӣ                           = 20,2
 |Ҷой аз рӯи зичӣ                = 
 |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
 |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он: [[суннӣ]]-[[ҳанафӣ]]
|Масоҳат                         = 1326
 |Фоиз аз масоҳат                = 
 |Ҷой аз рӯи масоҳат             = 
|Баландии бештарин               = 
|Баландии миёна                  = 
|Баландии камтарин               = 
|Харита                          = Location_of_Baljuvon_District_in_Tajikistan.png
|Андозаи харита                  = 
|Харита2                         = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
|Сарвожа                         = BA
|ISO                             = TJ.KL.BA
|Шиносаи ададӣ           = 
 |Шакли шиноса            = 
|Шиносаи ададӣ2          = 
 |Шакли шиноса2           = 
|Шиносаи ададӣ3          = 
 |Шакли шиноса3           = 
|FIPS                            = 
|Коди телефон                    = +992 3357
|Нишонаи почта                   = 735140
|Домени интернет                 = [[.tj]]
|Коди мошинҳо                    = TJ03
|Вебгоҳ                          = www.baljuvon.tj
|Гурӯҳ дар Commons               = 
|Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Балҷувóн''' ({{lang-fa|'''ناحیۀ بلجوان'''}}) — [[ноҳия]] дар [[вилояти Хатлон]]и Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]]. 23 ноябри 1930 таъсис ёфта буд. 15 ноябри 1954 барҳам дода, ҳудуди маъмурии он ба ноҳияҳои [[Ноҳияи Темурмалик|Совету]] (Темурмалик) ва [[Ноҳияи Ховалинг|Ховалинг]] ҳамроҳ карда шуд. Бо Қарори Маҷлиси Олии ҶТ, № 245, аз 2 феврали 1996, дувумбора таъсис дода шуд. Маркази ноҳия — деҳаи [[Балҷувон]].

Масоҳаташ 1326 км². Аз маркази ноҳия то маркази вилояти Хатлон — шаҳри [[Бохтар]] 127 км, то шаҳри Душанбе 175 км. Қаблан дар қисми он [[ноҳияи Сари-Хосор]] ҷойгир буд.

== Ҷойгоҳ ==
Ноҳияи Балҷувон дар қисмати шимолу шарқии Тоҷикистон ҷойгир буда, аз шимол бо [[ноҳияи Нуробод]], аз ғарб бо шаҳрҳои [[Ноҳияи Роғун|Роғуну]] [[Ноҳияи Норак|Норак]] ва [[ноҳияи Файзобод]], аз шарқ бо [[ноҳияи Ховалинг]]у [[Ноҳияи Кӯлоб|Кӯлоб]], аз ҷануб бо [[ноҳияи Темурмалик]]у [[Ноҳияи Восеъ|Восеъ]] ҳамсарҳад аст. 

== Ҷуғрофиё ==
Ноҳия аз сатҳи баҳр дар баландии 1400—1500 м ҷой гирифтааст. Дар ҳудуди ноҳия дарёҳои Сурхоб, Тира, Оби Мазор, Талхак, Кириксой ва қариб 200 чашмаи шифобахш мавҷуданд, ки як қисми онҳо барои обёрии заминҳои корам истифода мешаванд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Сарватҳои зеризаминиаш: ангиштсанг, нафт, газ, руҳ, сурб ва ғайра. Хоки заминҳои водӣ хокистарранги тира, хоки кӯҳҳо дорчинии карбонатдор ва дорчинии муқаррарӣ.

=== Олами наботот ===
Дар Балҷувон асосан рустаниҳои хосси даштҳои кӯҳӣ мерӯянд. Набототи кӯҳу дараҳо аз рустаниҳои доруӣ (145 навъ), асаловар (47 навъ), ғизоӣ (107 навъ), анҷибар (117 навъ), дарахтони себ, мурӯд, олуча, бодоми талхак, дӯлона, писта, инчунин дарахтони чинор, бед, буттаҳои зирк, настаран, ангат ва ғ. иборат аст.

=== Олами ҳайвонот ===
Олами ҳайвоноташ гуногун: дар кӯҳу водиҳо бузи кӯҳӣ, гург, қутос, хирс, гуроз, ҷайра, рӯбоҳ, паланг, гавазн, заргӯш, морҳои обӣ, гурза, калтакалос, аз парандагон мурғи ҳилол, кабки дарӣ, гунҷишк, кабӯтар, турна, зоғ, булбул ва ғ. дучор мешаванд.

== Иқлим ==
Иқлимаш континенталии миёна: тобистонаш гарм, зимистонаш муътадил. Ҳарорати миёнаи январ +3,1°С (аз +0,8 то −12°С), июл — аз 14,2 то 28,4°С. Боришоти миёнаи солона (дар водиҳо) 767 мм.

== Таърих ==
Диёри Балҷувон — як гӯшаи офтобию биҳиштосои Тоҷикистони азиз мебошад. Балҷувон дар гузашта яке аз қадимтарин ва калонтарин вилоятҳо дар аморати Бухоро буд. Бозёфтҳои таърихшиносӣ дар мавзеҳои гуногуни ин диёри бостонӣ шаҳодат медиҳанд, ки ин сарзамин дар ҳудуди Бохтар дохил буд. Дар сарчашмаҳои қадима Бохтарро сарзамини 100 шаҳр ва маркази он Балхро модари шаҳрҳо номидаанд. Балҷувон, ки вориди ҳудудҳои Бохтар буд, аз ин лиҳоз дар байни олимону донишмандон дар хусуси пайдоиши этимологияи номи Балҷувон ақидаҳои ҳархела то ҳол маҳфуз мебошад. Ба ақидаи муйсафедони рӯзгордидаю донишмандони таҳҷоӣ, Балҷувон аз ду вожжа «Бале» ва «Ҷавон» бармеояд. Яъне маънояш Бале-ҷавон аст. Сайдаҳтам Юнусов, Ҷонибеки Асрориён дар китоби худ «Авроқи рангини Кӯлоб» ва корманди академияи улуми Тоҷикистон Ҷумъахон Алимӣ мутахассиси соҳаи луғатшиносӣ дар чунин ақидаанд, ки Балҷувон шакли вайроншудаи вожаи Балхиён аст. Балҷувон чун вилояти мустаъқил дар давраҳои бекигарии Сарахон (1856—1870) ба аморати Бухоро ҳамроҳ буда, ба воситаи дарёи Вахш бо Ҳисор ҳамсарҳад буд. Ба ҳайати бекигарии Балҷувон ҳудуди ноҳияҳои ҳозираи Данғара, Темурмалик, як қисми Восеъ, Ховалинг, Кангурт, Сари Хосор, Ҷорубқул ва Тутқавул дохил мешудаанд. Мувофиқи маълумоти сайёҳи рус Покатило соли 1886 дар 15 амлоки бекигарии Балҷувон 20 ҳазор хоҷагӣ мавҷуд буд, ки 60 ҳазор аҳолӣ дошт ва дар ибтидои асриXIX чун вилояти мустақил танга сикка мезад. Бо бекҳои Ҳисор, Дарвоз ва Қаротегин робитаи тиҷоратӣ дошта, ба бозорҳои он аз Туркистон, Ҳиндустон, Афғонистон ва Россия маҳсулот оварда мешуд.
Аз солҳои 1870 то1901 бештар аз 15 экспедитияҳои татқиқотӣ барои муайян намудани металҳои қимматбаҳои Хатлонзамин ташкил карда шуда буд. Экспедитсияи татқиқотчиён муайян карданд, ки дар ин вилоят на танҳо тило, нуқра ва мисс балки боз конҳои ангиштсанг, сурб, намак, курғошим, нафту газ маҳфуз аст. 

=== Даврони Шӯравӣ ===
Аз 20 марти соли 1921 дар Балҷувон Ҳукумати Шӯравӣ барқарор карда шуда буд. Дар байни ноҳияҳои Хатлонзамин, Балҷувон яке аз ноҳияҳои аввалин ба ҳисоб меравад, ки ҳанӯз 23 ноябри соли 1930 он ҳамчун ноҳия таъсис ёфта буд. Он вақт бо Фармони Презедиуми Шӯрои Олии Тоҷикистон деҳшӯроҳои зерин ба ҳайати ноҳияи Балҷувон шомил гардида буданд: Балҷувон, Саталмуш, Садайбарда, Дараи Калот, Хам, Дашти Гулҳо, Дектур, Афардӣ, Дошмандӣ ва Хазлаат. Дар ҳудуди ноҳия 260 деҳаҳои аҳолинишин мавҷуд будааст.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |title=Сухани ифтитоҳии раиси ноҳияи Балҷувон |accessdate=2016-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161029095828/http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |archivedate=2016-10-29 }}&lt;/ref&gt;

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] Балҷувон бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Кӯлоб дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Кӯлоб барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд. Ноҳияи Балҷувон расман дар [[16 март]]и соли [[1938]] дар бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] дар [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон]] таъсис ёфта аст.
Аз ин шумора дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ 7696 нафар ба фронт рафта аст, ки аксарияти онҳо дар ҷанг шаҳид гаштаанд. Аз ин сар-замини кӯчаки Балҷувон сазовори номи Олии Қаҳрамони иттиҳоди Шуравӣ шудани 3 нафар фарзандони ҷигарбанди он Саидқул Турдиев, Исмат Шарипов ва Сафар Амиршоев корнамоии фаромушнашуданист.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;/&gt;

== Мардум ==
Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Балҷувон 26,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-10-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;. Аҳолиаш асосан тоҷикон, инчунин, ӯзбекҳо, русҳову қирғизҳо ва ғайра. Зичии аҳолӣ дар 1 км² 20,2 нафар. Мардуми Балҷувон ба яке аз гӯишҳои [[забони тоҷикӣ]] сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2012
!Соли 2014
!Соли 2015
!Соли 2016
!Соли 2019
!Соли 2020
|-
|27,9 ҳаз.
|26,6 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}27,2 ҳаз.
|{{камшавӣ}}26,7 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}29,6 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}30,4 ҳаз.
|}

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Балҷувон 5 [[ҷамоат]] дорад:
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Балҷувон'''&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — с.99-100 ISBN 978-99947-33-54-5&lt;/ref&gt;
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=30% | Аҳолӣ
|-
|[[Деҳоти Балҷувон|Балҷувон]]|| 3660
|-
|[[Деҳоти Сайф Раҳим|Сайф Раҳим]] || 5219
|-
|[[Деҳоти Сарихосор|Сари Хосор]] || 4218
|-
|[[Деҳоти Сафар Амиршоев|Сафар Амиршоев]] || 3614
|-
|[[Деҳоти Тоҷикистон|Тоҷикистон]] || 3775
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Балҷувон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳия — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳия ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқтисодиёт ==

=== Кишоварзӣ ===
Ноҳия минтақаи аграрист, соҳаи асосии хоҷагӣ кишоварзӣ буда, чорводорӣ, рустанипарварӣ, боғдорӣ ва занбӯрпарварӣ ҳам ривоҷ ёфтааст. Балҷувон дорои 4518 га замини корам, аз ҷумла, 68 га замини обист, ки барои парвариши картошкаву сабзавот, меваву ангур, ҷуворимакаву ғалла мувофиқ мебошад. Дар ноҳия 1 хоҷагии давлатии зотпарварӣ, 2 хоҷагии ҷангал, 8 хоҷагии деҳқонии коллективӣ, 238 хоҷагии дехқонии инфиродӣ, 2 хоҷагии ёрирасон ва 3526 хоҷагии наздиҳавлигӣ фаъолият доранд.

=== Саноат ===
Дар ҳудуди ноҳия корхонаи фаръии «Балҷувонгаз», корхонаи истеҳсоли сӯзишвории ҶСП «Ҳасан-Ко»-1, 11 муассисаи сохтмон, 5 клуб, 1 осорхона, 6 китобхона, корхонаи коркарди сангҳои гаронбаҳо, 4 нерӯгоҳи хурди барқи обӣ, муассисаи нақлиётӣ, ҳавзи шиноварӣ, мактаби варзишӣ, бозори марказӣ, бозори маҳсулоти кишоварзӣ, 68 нуқтаи савдои хусусӣ, 8 ошхона, 3 сартарошхона мавҷуданд.

== Маориф ==
Соли хониши 2010—2011 дар ноҳия 11 мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ, 12 мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, 21 мактаби таҳсилоти ибтидоӣ, 1 гимназия фаъолият доштанд, ки дар онҳо 6918 нафар хонандагон таҳсил мекарданд. Дар ноҳия филиали Омӯзишгоҳи тиббии ноҳияи Данғара ва як мактаби мусиқӣ машғули таълими насли наврасанд.

== Тандурустӣ ==
Дар 3 беморхона, 8 дармонгоҳ, 15 бунгоҳи тиббӣ, 1 маркази саломатӣ, 12 духтури маълумоти олидор ва 95 духтури дорои маълумоти миёнаи касбӣ ба аҳолӣ хидмати тиббӣ мерасонанд.

== Матбуот ==
Газетаи ноҳиявӣ — «Навиди Балҷувон». Нуқтаи радиошунавонии маҳаллӣ дорад. Дар ҳудуди Балҷувон барномаҳои радиову телевизиони давлатии тоҷик (шабакаҳои ТВ Тоҷикистон, ТВ «Сафина», «Баҳористон», «Ҷаҳоннамо», инчунин, шабакаи РТР-«Планета») пахш мегарданд.

== Сайёҳӣ ==
Ҳудуди Балҷувон аз мавзеъҳои сайёҳӣ ва ёдгорҳои таърихӣ ғанӣ аст, ки Қалъаи Мир (асри 16-19), Қалъаи Чорбоғ (асрҳои миёна), Қалъаи Тӯпхона (асрҳои 1-6 то м.), Қалъаи Турк (асрҳои 12-13), Қалъаи Дектур (асрҳои 18-19), инчунин, Қалъаҳои Чаноро, Чавгонӣ, Додӣ ва бошишгоҳҳои давраи асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон аз ҷумлаи онҳоянд. Барои рушди сайёҳӣ дар назди Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳия Маркази сайёҳии «Сари Хосор» ва «Маркази рушди сайру саёҳати Балхиён» таъсис ёфтаанд.

Дар ноҳия манбаҳои зиёди неъмати бебаҳои табиӣ мавҷудаст, ки онро 200 чашма, рудҳои Дашти Ангора, Дароз Питов, Шикилдара, Шингидара, Гандара, Шибдара, Шӯрак, Сафедак, Булғурӣ, Шӯроб, Хорма, Руи об, дарёҳои Сурхоб Тира,Оби-Мазор,Талхак, Шаршараи Пушти Боғ,Шаршараи Камолӣ, Шаршараи Сафедов,Чашмаи шифобахши Оби гугирди Султон Увайсӣ, Чашмаи Ќалъанақ, Чашмаи Булғурӣ,Чашмаи Оби Гӯр, Чашмаи Оби шулук,Чашмаи Касҳо, Чашмаи Ҳибил, Дарахти азимчуссаи Шинг (деҳаи Шингидара),Чувоз Чинор (деҳаи Даштархо) ва ғайраҳо мебошанд. Дар базаи ин таъсис додани туризм дар асоси иштироки ҷомеа хело муфид аст. Дар ин ҷо назорати асоси ба дӯши ҷомеаи маҳаллӣ таалуқ дошта, барои рушд ва идоракунии он, худи онҳо ҷалб карда шуда, қисми зиёди даромад бошад дар дохили худи ҷомеа нигоҳ дошта мешавад.
Барои рушди мибаъдаи туризм дар назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Балҷувон шуъбаи туризм, Маркази туризм, алпинизм ва шикори хориҷӣ «Сари Хосор», Муассисаи давлатии «Маркази рушди сайру сайёҳати Балхиён» ва Намояндагии туристии ноҳияи Балчувон дар шаҳри Душанбе таъсис дода шудааст. Ноҳия дорои мавзеъҳои туристӣ буда, рушди соҳаи туризмро тақозо менамояд. Мавзеъҳои туристии ноҳия ин қалъаи Мир мутаалиқ ба (асрҳои XVI—XIX), қалъаи Чорбоғ (асри миёна), қалъаи Тупхона (асрҳои I-и пеш аз мелод то 6-и мелодӣ), қалъаи Дектур (асрҳои XVIII—XIX), қалъаи Турк (асрҳои XII—XIII), қалъаи Чаноро, қалъаи Чавгонӣ, қалъаи Додӣ, бошишгоҳҳои даври асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон Ҷимбулоқ ва мақбараю оромгоҳи орифон мебошанд. Шаршараи Сари Хосор. Ин ёдгории нодири табиатдар мавзеи Пушти Боғӣ деҳаи Мулоконии ҷамоати деҳоти Сари Хосор ҷойгир шудааст.&lt;ref&gt;http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20161013224842/http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html |date=2016-10-13 }} СОҲАИ ТУРИЗМ&lt;/ref&gt;

== Шахсияҳои маъруф ==
Қаҳрамонони Иттиҳоди Шӯравӣ Саидқул Турдиев, Сафар Амиршоев, Исмат Шарифов; Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Миралӣ Маҳмадалиев, ходимони давлатӣ Мирзоалӣ Вайсов, Нусратулло Абулхақов, Ҳумдин Шарифов ва нависандаи ҷангноманавис Раҳмон Сафаров зодагони ҳамин ноҳияанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Балҷувон|2|муаллиф=Ш. Тошева}}

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{ноҳияи Балҷувон}}
{{Тақсимоти маъмурии вилояти Хатлон}}
{{Тақсимоти маъмурии Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Хатлон|Хатлон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Балҷувон]]</text>
      <sha1>iyj0x50b0swnylrix5nl1kkybzyjzf9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1310307</id>
      <parentid>1310306</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:33:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24457" xml:space="preserve">{{маъноҳои дигар|Балҷувон (мазмунҳо)}}
{{ВМ
|Ранг1                            = #A5D570
|Ранг2                            =
|Номи тоҷикӣ                      = Ноҳияи Балҷувон
|номи аслӣ                        = 
|Нишон                            = 
|Парчам                           = 
|Кишвар                           = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 48 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 69 |lon_min = 38 |lon_sec = 
  |region     = TJ
  |type       = district
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
|Суруди миллӣ                    = 
|Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
|Тобеъи                          = [[Вилояти Хатлон]]
|Шомили                          = 5 ҷамоат
|Пойтахт                         = д. [[Балҷувон]]
|Шаҳри бузургтарин               = 
|Шаҳрҳои бузургтарин             = 
|Таъсис                          = [[16 март]]и [[соли 1938]]
|Барҳамхӯрӣ                      = 
|Номҳои пешина                   =
|Раис                            = 
 |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
|Раис2                           = 
 |Шакли роҳбарӣ2                 = 
|Раис3                           = 
 |Шакли роҳбарӣ3                 = 
|ММД                             = 
 |Соли ММД                       = 
 |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
 |ММД ба сари аҳолӣ              = 
 |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
|Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
|Забонҳо                         = 
|Аҳолӣ                           = 27 900 нафар
 |Соли барӯйхатгирӣ              = 2012
 |Фоиз аз аҳолӣ                  = 
 |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               = 
 |Баҳодиҳии аҳолӣ                = 
 |Соли баҳодиҳӣ                  = 
 |Зичӣ                           = 20,2
 |Ҷой аз рӯи зичӣ                = 
 |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
 |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он: [[суннӣ]]-[[ҳанафӣ]]
|Масоҳат                         = 1326
 |Фоиз аз масоҳат                = 
 |Ҷой аз рӯи масоҳат             = 
|Баландии бештарин               = 
|Баландии миёна                  = 
|Баландии камтарин               = 
|Харита                          = Location_of_Baljuvon_District_in_Tajikistan.png
|Андозаи харита                  = 
|Харита2                         = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
|Сарвожа                         = BA
|ISO                             = TJ.KL.BA
|Шиносаи ададӣ           = 
 |Шакли шиноса            = 
|Шиносаи ададӣ2          = 
 |Шакли шиноса2           = 
|Шиносаи ададӣ3          = 
 |Шакли шиноса3           = 
|FIPS                            = 
|Коди телефон                    = +992 3357
|Нишонаи почта                   = 735140
|Домени интернет                 = [[.tj]]
|Коди мошинҳо                    = TJ03
|Вебгоҳ                          = www.baljuvon.tj
|Гурӯҳ дар Commons               = 
|Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Балҷувóн''' ({{lang-fa|'''ناحیۀ بلجوان'''}}) — [[ноҳия]] дар [[вилояти Хатлон]]и Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]]. 23 ноябри 1930 таъсис ёфта буд. 15 ноябри 1954 барҳам дода, ҳудуди маъмурии он ба ноҳияҳои [[Ноҳияи Темурмалик|Совету]] (Темурмалик) ва [[Ноҳияи Ховалинг|Ховалинг]] ҳамроҳ карда шуд. Бо Қарори Маҷлиси Олии ҶТ, № 245, аз 2 феврали 1996, дувумбора таъсис дода шуд. Маркази ноҳия — деҳаи [[Балҷувон]].

Масоҳаташ 1326 км². Аз маркази ноҳия то маркази вилояти Хатлон — шаҳри [[Бохтар]] 127 км, то шаҳри Душанбе 175 км. Қаблан дар қисми он [[ноҳияи Сари-Хосор]] ҷойгир буд.

== Ҷойгоҳ ==
Ноҳияи Балҷувон дар қисмати шимолу шарқии Тоҷикистон ҷойгир буда, аз шимол бо [[ноҳияи Нуробод]], аз ғарб бо шаҳрҳои [[Ноҳияи Роғун|Роғуну]] [[Ноҳияи Норак|Норак]] ва [[ноҳияи Файзобод]], аз шарқ бо [[ноҳияи Ховалинг]]у [[Ноҳияи Кӯлоб|Кӯлоб]], аз ҷануб бо [[ноҳияи Темурмалик]]у [[Ноҳияи Восеъ|Восеъ]] ҳамсарҳад аст. 

== Ҷуғрофиё ==
Ноҳия аз сатҳи баҳр дар баландии 1400—1500 м ҷой гирифтааст. Дар ҳудуди ноҳия дарёҳои Сурхоб, Тира, Оби Мазор, Талхак, Кириксой ва қариб 200 чашмаи шифобахш мавҷуданд, ки як қисми онҳо барои обёрии заминҳои корам истифода мешаванд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Сарватҳои зеризаминиаш: ангиштсанг, нафт, газ, руҳ, сурб ва ғайра. Хоки заминҳои водӣ хокистарранги тира, хоки кӯҳҳо дорчинии карбонатдор ва дорчинии муқаррарӣ.

=== Олами наботот ===
Дар Балҷувон асосан рустаниҳои хосси даштҳои кӯҳӣ мерӯянд. Набототи кӯҳу дараҳо аз рустаниҳои доруӣ (145 навъ), асаловар (47 навъ), ғизоӣ (107 навъ), анҷибар (117 навъ), дарахтони себ, мурӯд, олуча, бодоми талхак, дӯлона, писта, инчунин дарахтони чинор, бед, буттаҳои зирк, настаран, ангат ва ғ. иборат аст.

=== Олами ҳайвонот ===
Олами ҳайвоноташ гуногун: дар кӯҳу водиҳо бузи кӯҳӣ, гург, қутос, хирс, гуроз, ҷайра, рӯбоҳ, паланг, гавазн, заргӯш, морҳои обӣ, гурза, калтакалос, аз парандагон мурғи ҳилол, кабки дарӣ, гунҷишк, кабӯтар, турна, зоғ, булбул ва ғ. дучор мешаванд.

== Иқлим ==
Иқлимаш континенталии миёна: тобистонаш гарм, зимистонаш муътадил. Ҳарорати миёнаи январ +3,1°С (аз +0,8 то −12°С), июл — аз 14,2 то 28,4°С. Боришоти миёнаи солона (дар водиҳо) 767 мм.

== Таърих ==
Диёри Балҷувон — як гӯшаи офтобию биҳиштосои Тоҷикистони азиз мебошад. Балҷувон дар гузашта яке аз қадимтарин ва калонтарин вилоятҳо дар аморати Бухоро буд. Бозёфтҳои таърихшиносӣ дар мавзеҳои гуногуни ин диёри бостонӣ шаҳодат медиҳанд, ки ин сарзамин дар ҳудуди Бохтар дохил буд. Дар сарчашмаҳои қадима Бохтарро сарзамини 100 шаҳр ва маркази он Балхро модари шаҳрҳо номидаанд. Балҷувон, ки вориди ҳудудҳои Бохтар буд, аз ин лиҳоз дар байни олимону донишмандон дар хусуси пайдоиши этимологияи номи Балҷувон ақидаҳои ҳархела то ҳол маҳфуз мебошад. Ба ақидаи муйсафедони рӯзгордидаю донишмандони таҳҷоӣ, Балҷувон аз ду вожжа «Бале» ва «Ҷавон» бармеояд. Яъне маънояш Бале-ҷавон аст. Сайдаҳтам Юнусов, Ҷонибеки Асрориён дар китоби худ «Авроқи рангини Кӯлоб» ва корманди академияи улуми Тоҷикистон Ҷумъахон Алимӣ мутахассиси соҳаи луғатшиносӣ дар чунин ақидаанд, ки Балҷувон шакли вайроншудаи вожаи Балхиён аст. Балҷувон чун вилояти мустаъқил дар давраҳои бекигарии Сарахон (1856—1870) ба аморати Бухоро ҳамроҳ буда, ба воситаи дарёи Вахш бо Ҳисор ҳамсарҳад буд. Ба ҳайати бекигарии Балҷувон ҳудуди ноҳияҳои ҳозираи Данғара, Темурмалик, як қисми Восеъ, Ховалинг, Кангурт, Сари Хосор, Ҷорубқул ва Тутқавул дохил мешудаанд. Мувофиқи маълумоти сайёҳи рус Покатило соли 1886 дар 15 амлоки бекигарии Балҷувон 20 ҳазор хоҷагӣ мавҷуд буд, ки 60 ҳазор аҳолӣ дошт ва дар ибтидои асриXIX чун вилояти мустақил танга сикка мезад. Бо бекҳои Ҳисор, Дарвоз ва Қаротегин робитаи тиҷоратӣ дошта, ба бозорҳои он аз Туркистон, Ҳиндустон, Афғонистон ва Россия маҳсулот оварда мешуд.
Аз солҳои 1870 то1901 бештар аз 15 экспедитияҳои татқиқотӣ барои муайян намудани металҳои қимматбаҳои Хатлонзамин ташкил карда шуда буд. Экспедитсияи татқиқотчиён муайян карданд, ки дар ин вилоят на танҳо тило, нуқра ва мисс балки боз конҳои ангиштсанг, сурб, намак, курғошим, нафту газ маҳфуз аст. 

=== Даврони Шӯравӣ ===
Аз 20 марти соли 1921 дар Балҷувон Ҳукумати Шӯравӣ барқарор карда шуда буд. Дар байни ноҳияҳои Хатлонзамин, Балҷувон яке аз ноҳияҳои аввалин ба ҳисоб меравад, ки ҳанӯз 23 ноябри соли 1930 он ҳамчун ноҳия таъсис ёфта буд. Он вақт бо Фармони Презедиуми Шӯрои Олии Тоҷикистон деҳшӯроҳои зерин ба ҳайати ноҳияи Балҷувон шомил гардида буданд: Балҷувон, Саталмуш, Садайбарда, Дараи Калот, Хам, Дашти Гулҳо, Дектур, Афардӣ, Дошмандӣ ва Хазлаат. Дар ҳудуди ноҳия 260 деҳаҳои аҳолинишин мавҷуд будааст.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |title=Сухани ифтитоҳии раиси ноҳияи Балҷувон |accessdate=2016-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161029095828/http://baljuvon.tj/main/5-suhani-iftito1203ii-raisi-no1203iyai-bal1207uvon.html |archivedate=2016-10-29 }}&lt;/ref&gt;

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] Балҷувон бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] гардид ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Кӯлоб дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Кӯлоб барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд. Ноҳияи Балҷувон расман дар [[16 март]]и соли [[1938]] дар бахше аз [[вилояти Кӯлоб]] дар [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон]] таъсис ёфта аст.
Аз ин шумора дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ 7696 нафар ба фронт рафта аст, ки аксарияти онҳо дар ҷанг шаҳид гаштаанд. Аз ин сар-замини кӯчаки Балҷувон сазовори номи Олии Қаҳрамони иттиҳоди Шуравӣ шудани 3 нафар фарзандони ҷигарбанди он Саидқул Турдиев, Исмат Шарипов ва Сафар Амиршоев корнамоии фаромушнашуданист.&lt;ref name=&quot;baljuvon.tj&quot;/&gt;

== Мардум ==
Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Балҷувон 26,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-10-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;. Аҳолиаш асосан тоҷикон, инчунин, ӯзбекҳо, русҳову қирғизҳо ва ғайра. Зичии аҳолӣ дар 1 км² 20,2 нафар. Мардуми Балҷувон ба яке аз гӯишҳои [[забони тоҷикӣ]] сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2012
!Соли 2014
!Соли 2015
!Соли 2016
!Соли 2019
!Соли 2020
|-
|27,9 ҳаз.
|{{камшавӣ}}26,6 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}27,2 ҳаз.
|{{камшавӣ}}26,7 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}29,6 ҳаз.
|{{зиёдшавӣ}}30,4 ҳаз.
|}

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Балҷувон 5 [[ҷамоат]] дорад:
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Балҷувон'''&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — с.99-100 ISBN 978-99947-33-54-5&lt;/ref&gt;
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=30% | Аҳолӣ
|-
|[[Деҳоти Балҷувон|Балҷувон]]|| 3660
|-
|[[Деҳоти Сайф Раҳим|Сайф Раҳим]] || 5219
|-
|[[Деҳоти Сарихосор|Сари Хосор]] || 4218
|-
|[[Деҳоти Сафар Амиршоев|Сафар Амиршоев]] || 3614
|-
|[[Деҳоти Тоҷикистон|Тоҷикистон]] || 3775
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Балҷувон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби Раиси Ҷумҳури Тоҷикистон таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳия — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳия ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқтисодиёт ==

=== Кишоварзӣ ===
Ноҳия минтақаи аграрист, соҳаи асосии хоҷагӣ кишоварзӣ буда, чорводорӣ, рустанипарварӣ, боғдорӣ ва занбӯрпарварӣ ҳам ривоҷ ёфтааст. Балҷувон дорои 4518 га замини корам, аз ҷумла, 68 га замини обист, ки барои парвариши картошкаву сабзавот, меваву ангур, ҷуворимакаву ғалла мувофиқ мебошад. Дар ноҳия 1 хоҷагии давлатии зотпарварӣ, 2 хоҷагии ҷангал, 8 хоҷагии деҳқонии коллективӣ, 238 хоҷагии дехқонии инфиродӣ, 2 хоҷагии ёрирасон ва 3526 хоҷагии наздиҳавлигӣ фаъолият доранд.

=== Саноат ===
Дар ҳудуди ноҳия корхонаи фаръии «Балҷувонгаз», корхонаи истеҳсоли сӯзишвории ҶСП «Ҳасан-Ко»-1, 11 муассисаи сохтмон, 5 клуб, 1 осорхона, 6 китобхона, корхонаи коркарди сангҳои гаронбаҳо, 4 нерӯгоҳи хурди барқи обӣ, муассисаи нақлиётӣ, ҳавзи шиноварӣ, мактаби варзишӣ, бозори марказӣ, бозори маҳсулоти кишоварзӣ, 68 нуқтаи савдои хусусӣ, 8 ошхона, 3 сартарошхона мавҷуданд.

== Маориф ==
Соли хониши 2010—2011 дар ноҳия 11 мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ, 12 мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, 21 мактаби таҳсилоти ибтидоӣ, 1 гимназия фаъолият доштанд, ки дар онҳо 6918 нафар хонандагон таҳсил мекарданд. Дар ноҳия филиали Омӯзишгоҳи тиббии ноҳияи Данғара ва як мактаби мусиқӣ машғули таълими насли наврасанд.

== Тандурустӣ ==
Дар 3 беморхона, 8 дармонгоҳ, 15 бунгоҳи тиббӣ, 1 маркази саломатӣ, 12 духтури маълумоти олидор ва 95 духтури дорои маълумоти миёнаи касбӣ ба аҳолӣ хидмати тиббӣ мерасонанд.

== Матбуот ==
Газетаи ноҳиявӣ — «Навиди Балҷувон». Нуқтаи радиошунавонии маҳаллӣ дорад. Дар ҳудуди Балҷувон барномаҳои радиову телевизиони давлатии тоҷик (шабакаҳои ТВ Тоҷикистон, ТВ «Сафина», «Баҳористон», «Ҷаҳоннамо», инчунин, шабакаи РТР-«Планета») пахш мегарданд.

== Сайёҳӣ ==
Ҳудуди Балҷувон аз мавзеъҳои сайёҳӣ ва ёдгорҳои таърихӣ ғанӣ аст, ки Қалъаи Мир (асри 16-19), Қалъаи Чорбоғ (асрҳои миёна), Қалъаи Тӯпхона (асрҳои 1-6 то м.), Қалъаи Турк (асрҳои 12-13), Қалъаи Дектур (асрҳои 18-19), инчунин, Қалъаҳои Чаноро, Чавгонӣ, Додӣ ва бошишгоҳҳои давраи асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон аз ҷумлаи онҳоянд. Барои рушди сайёҳӣ дар назди Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳия Маркази сайёҳии «Сари Хосор» ва «Маркази рушди сайру саёҳати Балхиён» таъсис ёфтаанд.

Дар ноҳия манбаҳои зиёди неъмати бебаҳои табиӣ мавҷудаст, ки онро 200 чашма, рудҳои Дашти Ангора, Дароз Питов, Шикилдара, Шингидара, Гандара, Шибдара, Шӯрак, Сафедак, Булғурӣ, Шӯроб, Хорма, Руи об, дарёҳои Сурхоб Тира,Оби-Мазор,Талхак, Шаршараи Пушти Боғ,Шаршараи Камолӣ, Шаршараи Сафедов,Чашмаи шифобахши Оби гугирди Султон Увайсӣ, Чашмаи Ќалъанақ, Чашмаи Булғурӣ,Чашмаи Оби Гӯр, Чашмаи Оби шулук,Чашмаи Касҳо, Чашмаи Ҳибил, Дарахти азимчуссаи Шинг (деҳаи Шингидара),Чувоз Чинор (деҳаи Даштархо) ва ғайраҳо мебошанд. Дар базаи ин таъсис додани туризм дар асоси иштироки ҷомеа хело муфид аст. Дар ин ҷо назорати асоси ба дӯши ҷомеаи маҳаллӣ таалуқ дошта, барои рушд ва идоракунии он, худи онҳо ҷалб карда шуда, қисми зиёди даромад бошад дар дохили худи ҷомеа нигоҳ дошта мешавад.
Барои рушди мибаъдаи туризм дар назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Балҷувон шуъбаи туризм, Маркази туризм, алпинизм ва шикори хориҷӣ «Сари Хосор», Муассисаи давлатии «Маркази рушди сайру сайёҳати Балхиён» ва Намояндагии туристии ноҳияи Балчувон дар шаҳри Душанбе таъсис дода шудааст. Ноҳия дорои мавзеъҳои туристӣ буда, рушди соҳаи туризмро тақозо менамояд. Мавзеъҳои туристии ноҳия ин қалъаи Мир мутаалиқ ба (асрҳои XVI—XIX), қалъаи Чорбоғ (асри миёна), қалъаи Тупхона (асрҳои I-и пеш аз мелод то 6-и мелодӣ), қалъаи Дектур (асрҳои XVIII—XIX), қалъаи Турк (асрҳои XII—XIII), қалъаи Чаноро, қалъаи Чавгонӣ, қалъаи Додӣ, бошишгоҳҳои даври асри сангин дар деҳаҳои Файзобод, Шаҳидӣ, Бобохон Ҷимбулоқ ва мақбараю оромгоҳи орифон мебошанд. Шаршараи Сари Хосор. Ин ёдгории нодири табиатдар мавзеи Пушти Боғӣ деҳаи Мулоконии ҷамоати деҳоти Сари Хосор ҷойгир шудааст.&lt;ref&gt;http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20161013224842/http://baljuvon.tj/javonon/7-so1202ai-turizm.html |date=2016-10-13 }} СОҲАИ ТУРИЗМ&lt;/ref&gt;

== Шахсияҳои маъруф ==
Қаҳрамонони Иттиҳоди Шӯравӣ Саидқул Турдиев, Сафар Амиршоев, Исмат Шарифов; Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ Миралӣ Маҳмадалиев, ходимони давлатӣ Мирзоалӣ Вайсов, Нусратулло Абулхақов, Ҳумдин Шарифов ва нависандаи ҷангноманавис Раҳмон Сафаров зодагони ҳамин ноҳияанд.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* {{ЭМТ|Балҷувон|2|муаллиф=Ш. Тошева}}

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{ноҳияи Балҷувон}}
{{Тақсимоти маъмурии вилояти Хатлон}}
{{Тақсимоти маъмурии Тоҷикистон}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Хатлон|Хатлон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Балҷувон]]</text>
      <sha1>sa4k16qeb95bpj1qm4e99agub98ljya</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Ванҷ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8504</id>
    <revision>
      <id>1310309</id>
      <parentid>1272299</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:39:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17853" xml:space="preserve">{{ВМ
| Ранг1 = #A5D570
| Номи тоҷикӣ = 
| Номи аслӣ = Ноҳияи Ванҷ
| Нишон = 
| Парчам = 
| Бари нишон = 
| Бари парчам = 
| Тавсифи нишон = 
| Тавсифи парчам = 
| Кишвар = [[Тоҷикистон]]
| lat_dir = N
| lat_deg = 38
| lat_min = 22
| lat_sec = 23
| lon_dir = E
| lon_deg = 71
| lon_min = 27
| lon_sec = 19
| region = TJ
| type = District
| Дараҷа = 
| CoordScale = 
| Суруди миллӣ = 
| Мақом = Ноҳияи маъмурӣ
| Тобеъи = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
| Шомили = 1 шаҳрак, 6 ҷамоат
| Пойтахт = [[Ванҷ (шаҳрак)|Ванҷ]]
| Шаҳри бузургтарин = 
| Шаҳрҳои бузургтарин = 
| Таъсис = [[29 май|29 маи]] [[1933]]
| Барҳамхӯрӣ = 
| Номҳои пешина = 
| Раис = 
| Шакли роҳбарӣ = Раиси ноҳия
| Раис2 = 
| Шакли роҳбарӣ2 = 
| Раис3 = 
| Шакли роҳбарӣ3 = 
| ММД = 
| Соли ММД = 
| Ҷой аз рӯи ММД = 
| ММД ба сари аҳолӣ = 
| Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ = 
| Забон = 
| Забонҳо = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]], [[Забонҳои бадахшонӣ]] — [[Забони язғуломӣ|язғуломӣ]]
| Аҳолӣ = 34&amp;nbsp;100  &lt;ref name=&quot;stat.ww.tj&quot;&gt;[http://stat.ww.tj/publications/July2019/macmuai_sumorai_aholi_to_1_anvari_soli_2019.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2019 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]&lt;/ref&gt; нафар
| Соли барӯйхатгирӣ = 2019
| Фоиз аз аҳолӣ = 4,8
| Ҷой аз рӯи аҳолӣ = 
| Баҳодиҳии аҳолӣ = 
| Соли баҳодиҳӣ = 2019
| Зичӣ = 7,7
| Ҷой аз рӯи зичӣ = 
| Ҳайати миллӣ = [[тоҷик]]он
| Ҳайати динӣ = [[мусулмон]], [[суннӣ]], мазҳаби [[ҳанафӣ]]
| Масоҳат = 4430,5
| Фоиз аз масоҳат = 
| Ҷой аз рӯи масоҳат = 
| Баландии бештарин = 7495
| Баландии миёна = 3000
| Баландии камтарин = 
| Харита = Location of Vanj District in Tajikistan.png
| Андозаи харита = 
| Харита2 = 
| Минтақаи замонӣ = UTC+5
| Сарвожа = VA
| ISO = TJ.BK.VA
| Шиносаи ададӣ = 
| Шакли шиноса = 
| Шиносаи ададӣ2 = 
| Шакли шиноса2 = 
| Шиносаи ададӣ3 = 
| Шакли шиноса3 = 
| FIPS = 
| Коди телефон = +992 3551
| Нишонаи почта = 736300
| Домени интернет = tj
| Коди мошинҳо = 04 TJ
| Вебгоҳ = [[www.vanjiman.com]]
| Гурӯҳ дар Commons = Vanj District
| Эзоҳ = 
}}'''Ноҳияи Ванҷ''' ('''{{lang-fa|ناحیۀ ونج}}''') — минтақаи таърихист, аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]], воқеъ дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]].

Ҳамчун ноҳияи расмии маъмурии ҳудудӣ 29 майи 1933 таъсис ёфтааст.

Маркази ин ноҳия шаҳраки [[Рохарв]] ({{lang-fa|راخرو}}) аст, ки 176 км шимолтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар канораи резишгоҳи рӯди [[Рохарвоб|Рохарв]] дар [[Ванҷ (дарё)|Ванҷ]]&lt;nowiki/&gt;об ҷой дорад.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.spr.tj/vandzh-i-vandzhskiy-rayon/ |title=Ванчский район |accessdate=2016-07-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131109091059/http://www.spr.tj/vandzh-i-vandzhskiy-rayon/ |archivedate=2013-11-09 }}&lt;/ref&gt;

== Ҷойгоҳ ==
Ноҳияи Ванҷ бо сарзамине 4430,5 км² дар миёни қаторкӯҳҳои Дарвоз ва Язғулом воқеъ аст. Дар [[шимол]] бо [[ноҳияи Тавилдара]], дар шарқ бо [[ноҳияи Мурғоб]], дар [[ҷануб]] бо [[ноҳияи Рӯшон]], дар [[ғарб]] бо [[ноҳияи Дарвоз]]и Тоҷикистон ва дар ҷануб бо [[Ноҳияи Моимаи]]и [[вилояти Бадахшон]]и [[Афғонистон]] ҳаммарз мебошад.

Аз [[шимол]]у [[шарқ]]и ноҳияи Ванҷ ба ҷанубу ғарби он рӯдҳои [[Ванҷ (дарё)|Ванҷ]] ва [[Язғулом (рӯд)|Язғулом]] гузар мекунанд, ки ба рӯди [[Панҷ (рӯд)|Панҷ]] мерезанд.

Сарзамини ин ноҳия ду водии нисбатан васеи Бадахшонро дар бар мегирад ки дар миёни қаторкӯҳҳои Дарвозу Рӯшон ҷойгир шудаанд. Яке аз ин водиҳо дараи рӯди Ванҷ аст, ки беш аз 150 км дарозо дошта аз пиряхҳои “Ҷамъияти ҷуғрофӣ”, Хирсону Абдуқаҳҳор оғоз мегирад. Дигар водӣ дараи рӯди Язгулом аст, ки дар миёни қаторкӯҳҳои Язгулому Рӯшон ҷой гирифта аст. Баландии водӣ аз сатҳи дарё аз 1500 то 5000 метр мебошад.

Ванҷ дар соҳили яке аз шохобҳои бузурги рости дарёи [[Панҷ (рӯд)|Панҷ]] (болооби Ому), ки бо номи [[Ванҷоб]] маъруф аст, ҷой гирифтааст.

Масофа аз маркази ноҳия то шаҳри [[Хоруғ]] 176 км, то шаҳри [[Душанбе]] 387 км. аст.

== Таърих ==
Ванҷ таърихи чандинҳазорсола дорад, ки осори таърихии он то ҳол пойбарҷоянд, аммо касе аз донишмандони таърих ва бостоншиносони тоҷик ба пажӯҳиши ҷиддии ин ганҷинаи таърих домани ҳиммат барназада аст. Сағонаҳо ва дахмаҳои Ванҷ худ як далели ошкори таърихи чандҳазорсолаи ин куҳанбуманд.

Бино бар сарчашмаҳои таърихӣ, дар асрҳои миёна, Ванҷ се ниҳиштаи маъдани оҳансанг дошт. Ҳанӯз дар оғози асри XX истехроҷи оҳан ва гудохтани он ва оҳангарӣ яке аз пешаҳои асосии мардуми маҳаллии Ванҷ буд, ки бо ин пеша, манотиқи муҷовирро бо оҳан ва зуғомҳои хоҷагӣ, асбоби кишоварзӣ ва корду шамшер ва дигар аслиҳа таъмин мекарданд.&lt;ref&gt;''Камалиддинов Ш.С.''  [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]&lt;/ref&gt;.

Донишманди тоҷик Гулшанӣ дар китобаш «Таърихи ҳумоюн», ки соли 1328 ҳиҷрии қамарӣ баробар бо 1910 мелодӣ навишта аст, дар бораи диёри Ванҷ мегӯяд: '''«Қасабаи Ванҷ ба тарафи шарқии Дарвоз, ба таҳти ақабаи Боми Дунё воқеъ аст ва дар он ҷониб манбаи дарёи Омӯя ва Ҷайҳун ва онро Чашмаи Панҷ мегӯянд, аз қуллаи шомихи кӯҳи Боми Дунё набаъон менамоянд. Аз андак масофат, панҷ чашма ба як ҷо ҷамъ мешавад ва ғарбан ҷараён менамояд ва онро чашмаи Панҷ мегӯянд ва он қасабаро Ванҷ меноманд, ки он муҳаррафи Панҷ аст. Оби аввали наҳри Ҷайҳун ҳамин аст»'''&lt;ref&gt;''Гулшанӣ'', «Таърихи ҳумоюн». Душанбе, 2006. - с.157&lt;/ref&gt;.

Ванҷ аз замони [[Сомониён]] то соли 1877 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд.

Соли 1878 амири [[Бухоро]] ба Дарвоз лашкар кашид ва пас аз хиёнати баъзе дарвозиён ба Дарвоз муставлӣ шуд ва Дарвозро бекигарӣ ва Қалъи Хумбро қароргоҳи урдуи манғитиён гардонд. Дарвоз тайи солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои Бухоро буд ва бек дар [[Қалъаи Хумб]] менишаст ва мир хонда мешуд. Бо вуҷуди ин ҳама, Ванҷ зоҳиран дар итоати бекигарӣ буд, вале истиқлоли худро нигаҳ дошт ва пои шуми сипоҳи манғитиён ба [[Ванҷзамин]] нарасид.

Соли 1895 бекигарии Дарвоз ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд&lt;ref&gt;''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0&lt;/ref&gt;.

Ванҷ то соли 1920 амлокдории Қалъаи Ванҷи бекигарии Дарво зи аморати Бухоро буд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон  аз cоли 1920 то 1924 чун тумони Ванҷ дар ҳайати вилояти Ғарми Ҷумҳури Халқии Шӯравии Бухоро ҷой дошт.

Солҳои 1925-1926 Ванҷ чун ҷузъи тумони Қалъаихумби вилояти Ғарми ҶМШС Тоҷикистон ҳисоб меёфт.

1926-1930 волости Ванҷ дар ҳайати ВАБК (ВМКБ) буд.

1930-1933 Ванҷ чун қисми ҳудуди ноҳияи Қалъаихумб бевосита дар тобеъияти ҷумҳурӣ буд.

Тибқи Қарори Кумитаи Иҷроияи Марказии ҶШС Тоҷикистон аз 29 майи соли 1933, №46 расман ноҳияи Ванҷ таъсис ёфта, то соли 1937 дар тобеъияти бевоситаи ҷумҳурӣ қарор дошт.

Дар асоси Қарори Президиуми КИМи Шӯроҳои ҶШС Тоҷикистон аз 11 августи соли 1937, №43 ноҳияи Ванҷ бо ҳамаи деҳшӯроҳояш: Ванҷ, Водхуд, Рованд, Техарв, Жовуд ва Язгулом расман ба ҳайати ҳудудии ВАБК (ВМКБ) гузаронида шуд.

Бино бар ин, ноҳияи Ванҷ ҳамчун воҳиди маъмурӣ дар ҳайати Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон 11 августи соли 1937 таъсис ёфтааст.

== Мардум ==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Бино ба омори соли 1992, аҳолии Ванҷ  22,700 нафарро ташкил медод.  

Соли 2011 - 30,800 нафар.

Соли 2012 - 31,100 нафар.

Соли 2013 - 31,300 нафар.

Соли 2014 - 31,700 нафар.  

Соли 2015 - 31,900 нафар.  

Соли 2016 - 32,400 нафар.

Соли 2017 - 32,900 нафар.

Соли 2018 - 33,600 нафар.    

Бар пояи омори соли 2019 аҳолии Ванҷ ба 34,100 нафар расида аст ва зичии аҳолияш 7,7 кас/км² буд&lt;ref name=&quot;stat.ww.tj&quot;&gt;[http://stat.ww.tj/publications/July2019/macmuai_sumorai_aholi_to_1_anvari_soli_2019.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2019 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]&lt;/ref&gt;.  

Соли 2020 — 34, 400 нафар.

Аҳолии ноҳия тоҷикон ва аз рӯи диёнат мусулмони суннии [[ҳанафӣ|ҳанафи]]мазҳабанд.  

== Забон ==
Мардуми Ванҷ бо гӯиши ванҷии забони порсӣ сухан мегӯянд. Дар водии Язғулом бо яке аз забонҳои помирӣ, забони [[Забони язғуломӣ|язғуломӣ]] ҳарф мезаданд.

Лаҳҷаи ванҷии забони порсӣ дар водии Ванҷ аз нимаи дуюми асри XIX густариш меёбад ва забони бумии помириро, ки бо номи ванҷӣ маъруф буд дар поёни ин аср маҳв мекунад. Забони Ванҷӣ наздиктарин хеши забони Язгуломӣ буда ба гурӯҳи &quot;шимолии&quot; забонҳои помирӣ дар қатори Язгуломӣ, Рушонӣ, Шуғнонӣ ва Сарикулӣ ки дар ноҳияи Мурғоб ва Сарикули Чин роиҷ аст дохил мешуд.

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти идории кишвар, ноҳияи Ванҷ 6 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;:

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Ванҷ'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=15% | Аҳолӣ
! width=50% | Рустоҳо
|-
| [[Ванҷ (ҷамоат)]] || 10983 || [[Бичхарв]], [[Бодавд|Бодалд]], [[Ускроғ]], [[Роғ]], [[Дашти Роғ]], [[Пайшамбеобод]], [[Унбари Даргови Рохарв|Убари Даргов]], [[Рохарв]], [[Гушхун]], [[Ғумаяк]], [[Бовуд]], [[Одешт]], [[Ҷангали Зуго]]
|-
| [[Водхуд]] || 2178 || [[Пшихарв]], [[Даштак]], [[Лугад]], Бунига, Узбай, Лахш, Баравн, Баравни Таг, Баравни Тор, Ваҳдат, Вравз   
|-
|[[Ҷамоати Ҷовидон (Жовид)|Жовуд]]|| 4201 || [[Бунай]], Рав, [[Жовуд]], Потов, Арнавад, Убго. 
|-
| [[Рованд]] || 5573 || [[Ширговад]], Ғиҷоваст, Мудеҳарв, Вишхарвак, Старғ, Ғӯмас, Мурғутга, Рованд, Гармчашма, [[Ван-Ван]], Сунгад, Поймазор
|-
| [[Техарв]] || 3401 || [[Хаспо|Гич]], Садвадг, Сед, Шаврӯ, Техарв, Чихох, Удоб, Равгада
|-
| [[Язғулом]] || 6065 || [[Мотравн]], [[Вишхарв]], [[Будун]], [[Шавуд]], [[Андарбак]], [[Жамаг]]
|-
|}

== Ҳукумат ==

Сарвари ноҳияи Ванҷ Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад.

Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ванҷ - Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ванҷ ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

Эзоҳ
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==

* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану, также История Дарваза с 1880 по 1926]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* [http://vatanweb.ucoz.ru/forum/3-2232-7 Номгузорӣ ва номгардонӣ дар Тоҷикистон]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Ванҷ]]</text>
      <sha1>8vqmtbd1vd01egt2vrpr7cjwkyv71j0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Дарвоз</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8506</id>
    <revision>
      <id>1310311</id>
      <parentid>1262625</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:49:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17463" xml:space="preserve">{{ВМ
 |Ранг1                            = #A5D570
 |Номи тоҷикӣ                      =  
 |Номи аслӣ                        = Ноҳияи Дарвоз

 |Нишон           |Сардори ШВКД
=  Полковники милитсия Саидзода Зафар Саид                 =   
 |Парчам                           = 
 |Бари нишон                       = 
 |Бари парчам                      = 
 |Тавсифи нишон                    = 
 |Тавсифи парчам                   = 
 |Кишвар                           = Тоҷикистон
  |lat_dir = N |lat_deg = 38 |lat_min = 27 |lat_sec = 0
  |lon_dir = E |lon_deg = 70 |lon_min = 47 |lon_sec = 0
  |region     = TJ
  |type       = District
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
 |Суруди миллӣ                    = 
 |Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
 |Тобеъи                          = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
 |Шомили                          = 1 шаҳрак, 4 ҷамоат
 |Пойтахт                         = [[Қалъаи Хумб]]
 |Шаҳри бузургтарин               = 
 |Шаҳрҳои бузургтарин             = 
 |Таъсис                          =  [[14 декабр]]и [[1930]]
 |Барҳамхӯрӣ                      = 
 |Номҳои пешина                   = Қалъаи Хумб
 |Раис                            =  
  |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
 |Раис2                           = 
  |Шакли роҳбарӣ2                 = 
 |Раис3                           = 
  |Шакли роҳбарӣ3     
 |ММД                             = 
  |Соли ММД                       = 
  |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
  |ММД ба сари аҳолӣ              = 
  |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
 |Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
 |Забонҳо                         =  
 |Аҳолӣ                           = 22&amp;nbsp;000 &lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; нафар
  |Соли барӯйхатгирӣ              = 2015
  |Фоиз аз аҳолӣ                  =  
  |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               =  
  |Саршумори ҷамъият              =  
  |Соли баҳодиҳӣ                  = 2015
  |Тарокум                        =  
  |Ҷой аз рӯи зичӣ                =  
  |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он  
 |Масоҳат                         = 2824,5
  |Фоиз аз масоҳат                =  
  |Ҷой аз рӯи масоҳат             =  
 |Баландии бештарин               = зиёда аз 5000
 |Баландии миёна                  = 3000 
 |Баландии камтарин               = 
 |Харита                          = Location of Darvoz District in Tajikistan.png
 |Андозаи харита                  = 
 |Харита2                         = ATG GBAO.png
  |Андозаи харита                 = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
 |Сарвожа                         = DA
 |ISO                             = TJ.BK.DA
 |Шиносаи ададӣ           = 
  |Шакли шиноса            = 
 |Шиносаи ададӣ2          = 
  |Шакли шиноса2           = 
 |Шиносаи ададӣ3          = 
  |Шакли шиноса3           = 
 |FIPS                            = 
 |Коди телефон                    = +992 3552
 |Нишонаи почта                   = 736400
 |Домени интернет                 = tj
 |Коди мошинҳо                    =  04 TJ
 |Вебгоҳ                          = 
 |Гурӯҳ дар Commons               = Darvoz District 
 |Эзоҳ                            = 
}}
[[File:Bridge Qalaikhum &amp; Nusay of Darwaz.jpg|350px|thumb|Пули дусти миёни [[Акс:Tajikistan-coat-of-arms.jpg|25px]][[Тоҷикистон]] ва [[Акс:Emblem of Afghanistan (2004–2013).svg|25px]][[Афғонистон]] дар мантиқаи [[Дарвоз]]. Ноҳияи Дарвоз, [[Ноҳияи Нусаи]]!]]

'''Ноҳияи Дарвоз''' ({{lang-fa|'''ناحیه درواز'''}}) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст, ки дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.

Ин [[ноҳия]] 14 декабри соли 1930 бо номи '''ноҳияи Қалъаи Хумб''' таъсис ёфта аст. Бар асоси Қарори № 318 Шурои Олии ҶШС Тоҷикистон аз 26 июни 1991 номи бостонии он баргардонда ва ноҳияи Дарвоз номида шуд.

Маркази ин ноҳия шаҳраки [[Қалъаи Хумб]] ({{lang-fa|'''قلعۀ خمب'''}}) аст, ки 241 км шимолтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар резишгоҳи рӯди [[Хумбоб]] ба рӯди [[Панҷ]] ҷой дорад.Сардори ШВКД Полковники милитсия Саидзода Зафар Саид мебошад.

== Ҷойгоҳ ==

Ноҳияи Дарвоз дар дараи рӯди Панҷ ва кӯҳсори Дарвоз ҷой дорад. Дар шимол бо [[ноҳияи Сангвор]] аз [[ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ]], дар ғарб ва ҷанубу ғарб — бо ноҳияҳои [[ноҳияи Ховалинг|Ховалинг]], [[ноҳияи Мӯъминобод|Муъминобод]] ва [[ноҳияи Шамсиддин Шоҳин]] аз ноҳияҳои [[вилояти Хатлон]], дар шарқ — бо [[ноҳияи Ванҷ]] аз ноҳияҳои [[вилояти мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] ва дар ҷануб — бо вулусволиҳои [[Вулусволии Нусай|Нусай]], [[Вулусволии Шикай|Шикай]], [[Вулусволии Хоҳон|Хоҳон]] ва [[Вулусволии Кӯфоб|Кӯфоб]]и [[вилояти Бадахшон]]и [[Афғонистон]] ҳаммарз аст.
 
Ноҳияи Дарвоз 2824,5 км кв масоҳат дорад.

== Таърих ==
 
::Фитрат аз рӯи адаб изҳори нодонӣ кунад,
::Варна Юнон бурдаанд хокистари Дарвозро.

Роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна номи Дарвозро [[Карон]] ({{lang-fa|'''کران'''}}) овардаанд ва маркази онро шаҳри бостонии [[Карон]] ({{lang-fa|'''کـِوران'''}}) донистаанд&lt;ref&gt;''Камалиддинов Ш.С.''  [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]&lt;/ref&gt;. Ба гуфти мардуми Дарвоз, номи бостонии ин сарзамин '''Маҳистон''' ({{lang-fa|'''مهستان'''}}) будааст.

Дарвоз аз замони [[Сомониён]] то соли 1877 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро ''шоҳ'' мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Дарвоз сарзамини имрӯзаи ноҳияҳои тоҷикии [[ноҳияи Сангвор|Сангвор]], [[Дарвоз]] ва [[ноҳияи Ванҷ|Ванҷ]] ва [[вулусволӣ]]ҳои [[афғонистон]]ии [[Вулусволии Хоҳон|Хоҳон]] ва ([[:en:Darwaz district|Дарвоз]] ({{lang-fa|'''درواز'''}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1878 амири [[Бухоро]] ба Дарвоз лашкар кашид. Пас аз набардҳои хунрез лашкари шоҳи Дарвоз аз [[Қалъаи Хумб]] ба рустои [[Кеврон]] ақиб нишаст. Ҷанги сарнавиштсоз барои подшоҳии Дарвоз дар рустои Кеврон сурат гирифт ки бо шикасти лашкари Дарвоз анҷом пазируфт. Шоҳу шоҳзодагони Дарвоз, ки дар миёни онҳо Абулфайзхон ва писари хурдсолаш Муҳаммад Валихон низ буданд, ба Фарғона ҳиҷрат карданд. Муҳаммад Валихон дертар яке аз дипломатҳои барҷастаи [[Афғонистон]] шуд. [[Аморати Бухоро]] Дарвозро бекигарӣ гардонд ва идораи умури онро ба бек супурд.

Соли 1895 бекигарии Дарвоз, ки дар ҳар ду канораи рўди Панҷ ҷой дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.

Дарвоз дар солҳои 1878 — 1920 яке аз бекигариҳои Бухоро буд ва бек дар [[Қалъаи Хумб]] менишаст ва ''мир'' хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон]] Дарвоз бахше аз [[вилояти Ғарм]] гардид, ки то соли 1929 вуҷуд дошт. Вилояти Ғарм дар он сол ба округ табдил дода шуд. Соли 1931 округи Ғарм барҳам дода шуд ва сарзамини он тобеъи ҷумҳурӣ шуд. Солҳои 1931 — 1936 сарзамини Ғармро ба ноҳияҳо бахш карданд ва Дарвоз яке аз навоҳии Ғарм шуд. Соли 1938 округи Ғарм дубора бунёд ва соли 1939 вилояти Ғарм гашт, ки то соли 1955 барҷой буд. Дар он сол бахши ғармии вилоят дубора зери фармони ҷумҳурӣ ва бахши дарвозии он бо номи '''ноҳияи Қалъаи Хумб''' ба [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] дода шуданд&lt;ref&gt;САТД ГБАО, с. 11&lt;/ref&gt;. Ноҳияи Қалъаи Хумб 26 июни 1991 бо Қарори № 318 Шурои Олии ҶШС Тоҷикистон ноҳияи Дарвоз номида шуд.

== Мардум ==

Мардуми Дарвоз ба гӯиши дарвозии [[забони форсӣ]] сухан мегӯянд. Дар гӯиши дарвозӣ вижагиҳои забони форсии садаҳои  IX - XIV ҳамчунон пойдоранд. Забони мардуми Дарвоз дар садаҳои пешин яке аз гурӯҳи забонҳои помирӣ, ки ба забонҳои эронии шарқӣ тааллуқ дошта аст аммо дар садаҳои IX — XIV дарвозиён форсизабон гаштанд.

Бар пояи омори соли 2015, ноҳияи Дарвоз 22 000 тан ҷамъият дошт.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2014
!Соли 2015
!Соли 2019
!Соли 2020
|-
|21,700
|22,000
|23,700
|24,000
|}

== Бахшбандӣ ==

Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Дарвоз 4 [[ҷамоат]]&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;: 
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Дарвоз'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=15% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо
|-
| [[Вишхарв]] || 2 973|| [[Вишхарв]], Бровг, Ҷорф, [[Кеврон]], Курговад, Пошхарв, Тоғмай, Хурк, Шодаг, Убагн, Висхарв
|-
|  [[Қалъаи Хумб (ҷамоат)]] ||   || [[Қалъаи Хумб |Қалъаи Хумб (шаҳрак)]], Анҷирак, Дашти Луч, Дуробак, Зев, [[Зинг]], Паткуноб, [[Рузвай]], Сангевни Дароз, Хек, [[Хумбиварӣ]], Хушарвак, Ширг, [[Даштак]], Пешун, Умарак
|-
| [[Нулванд]]  || 3 577 || [[Сангевн]], Жагу Марғ, [[Зиғар]], Пунишор, Ушхарв,
Хостав, Шикев, [[Ёгед]], Ширговад, Яхчисор
|-
| [[Сағирдашт]]|| 8 864 || [[Сағирдашт]], Инкӯҳ, Камчак, Кулумбаи Боло, Лухч, [[Оҳангарон (н. Дарвоз)]], Рубот, Садика, Сайдон, [[Сайёд (н. Дарвоз)]], Сафедорон, Чухкок, Шохорон, Қалъаи Ҳусайн, Хур 
|}

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Калонтарин деҳаҳои Дарвоз'''
|-
! width=30% | Деҳаҳо
! width=30% | Аҳолӣ
|-
| [[Кеврон]] || 1 129 тан 
|-
| [[Қалъаи Хумб]] || 1 909 тан 
|-
| [[Ёгед]] || 854 тан  
|-
| [[Зинг]] || 839 тан 
|-
| [[Даштак]] || 669 тан 
|-
| [[Рузвай]] || 636 тан 
|-
| [[Хумби Варӣ]] || 553 тан 
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Дарвоз Раиси Ҳукумати он аст, ки ӯро [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мекунад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Дарвоз — Маҷлиси намояндагони халқӣ аст, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Дарвоз ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==
* ''Постников А.В. Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0''

== Пайвандҳо ==
* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки, Путеводитель по Каттагану и Бадахшану, также История Дарваза с 1880 по 1926]
* [http://new-tajikistan.freenet.tj/badakhshan/Darvaz.htm Дарваз] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20070926212839/http://new-tajikistan.freenet.tj/badakhshan/Darvaz.htm |date=2007-09-26 }}
* [http://poxod.ru/guidebook/darvaz/print_p_darvaz_kratkaiaistoled_1.html Дарваз]
* [http://lit.lib.ru/e/emelxjanowa_n_m/text_0200.shtml Надежда Емельянова. Культура и религия Дарваза]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html Ш.С. Камалиддинов. Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* [http://vatanweb.ucoz.ru/forum/3-2232-7 Номгузорӣ ва номгардонӣ дар Тоҷикистон]

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Дарвоз]]</text>
      <sha1>get2koobtr071aw66g1nncjq8z5wv4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Ишкошим</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8507</id>
    <revision>
      <id>1310310</id>
      <parentid>1262626</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:46:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14509" xml:space="preserve">{{otheruses|Ишкошим (мазмунҳо)}}
{{ВМ
 |Ранг1                            = #A5D570
 |Номи тоҷикӣ                      =  Ишкошим
 |Номи аслӣ                        = Ноҳияи Ишкошим
 |Нишон                            =   
 |Парчам                           = 
 |Бари нишон                       = 
 |Бари парчам                      = 
 |Тавсифи нишон                    = 
 |Тавсифи парчам                   = 
 |Кишвар                           = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 36 |lat_min = 43  |lat_sec =31 
  |lon_dir = E |lon_deg = 71 |lon_min = 36 |lon_sec = 48.5
  |region     = TJ
  |type       = District
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
 |Суруди миллӣ                    = 
 |Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
 |Тобеъи                          = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
 |Шомили                          = 2 шаҳрак, 7 [[ҷамоат]]
 |Пойтахт                         = [[Ишкошим]]
 |Шаҳри бузургтарин               = 
 |Шаҳрҳои бузургтарин             = 
 |Таъсис                          =  [[27 октябр]]и [[1932]] 
 |Барҳамхӯрӣ                      = 
 |Номҳои пешина                   =[[Вахон]]
 |Раис                            =  Самадов Зикрихудо
  |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
 |Раис2                           = 
  |Шакли роҳбарӣ2                 = 
 |Раис3                           = 
  |Шакли роҳбарӣ3                 = 
 |ММД                             = 
  |Соли ММД                       = 
  |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
  |ММД ба сари аҳолӣ              = 
  |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   =  
 |Забонҳо                         =  [[тоҷикӣ]]. Забонҳои маҳаллӣ [[Забони вахонӣ|вахонӣ]] (x̌ik zik)(20 ҳаз. нафар), [[Забони ишкошимӣ|ишкошимӣ]](900 нафар) 
 |Аҳолӣ                           = 30&amp;nbsp;800 &lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; нафар
  |Соли барӯйхатгирӣ              = 2015
  |Фоиз аз аҳолӣ                  =  
  |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               =  
  |Баҳодиҳии аҳолӣ                =  
  |Соли баҳодиҳӣ                  =  
  |Зичӣ                           =  
  |Ҷой аз рӯи зичӣ                =  
  |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он, [[исмоилӣ|исмоилиҳо]], [[шиъа]]ҳо
 |Масоҳат                        = 3656,0 км²
  |Фоиз аз масоҳат                =  
  |Ҷой аз рӯи масоҳат             =  
 |Баландии бештарин               = зиёда аз 5000
 |Баландии миёна                  = 3000 
 |Баландии камтарин               = 
 |Харита                          = Location of Ishkoshim District in Tajikistan.png
 |Андозаи харита                  = 
 |Харита2                         = 
  |Андозаи харита                 = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
 |Сарвожа                         = IS
 |ISO                             = TJ.BK.IS
 |Шиносаи ададӣ           = 
  |Шакли шиноса            = 
 |Шиносаи ададӣ2          = 
  |Шакли шиноса2           = 
 |Шиносаи ададӣ3          = 
  |Шакли шиноса3           = 
 |FIPS                            = 
 |Коди телефон                    = +992 3553 
 |Нишонаи почта                   = 736500
 |Домени интернет                 = tj
 |Коди мошинҳо                    =  04 TJ
 |Вебгоҳ                          =  
 |Гурӯҳ дар Commons               = Ishkoshim District
 |Эзоҳ                            = 
}}

'''Ноҳияи Ишкошим''' ({{lang-fa|ناحیۀ اشکاشم}}) — [[ноҳия]]и ҷанубитарини [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.

Ин ноҳия [[27 октябр]]и соли [[1932]] таъсис ёфта аст. Маркази ин ноҳия рустои [[Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) аст, ки 104 км ҷанубтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар канораи рӯди [[Панҷ]] ҷой дорад. Дар солҳои Ҳокимияти Шӯравӣ (27 октябри соли 1932) дар ҳайати ВМКБ ноҳияҳои Рушон, Бартанг, Шуғнон, Роштқалъа, Вахон ва Мурғоб таъсис меёбанд. Соли 1935 ноҳияи Вахон ба ноҳияҳои Вахон ва Ишкошим ҷудо мешавад. Соли 1948 ноҳияҳои Вахону Ишкошим муттаҳид карда шуда, ноҳияи Ишкошим таъсис дода мешавад.&lt;ref&gt;''Одинамамад М.''  Вахон дар саҳифаҳои таърих. С.3-5&lt;/ref&gt;

==Ҷуғрофия ==
Ноҳияи Ишкошим дар миёни қаторкӯҳҳои Роштқалъаву Ишкошиму Вахон воқеъ аст. Дар [[шимол]]у [[ғарб]] бо [[ноҳияи Шуғнон]], дар шимол бо [[ноҳияи Роштқалъа]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]] ва дар [[ҷануб]] бо вулусволиҳои [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ва [[:en:Wakhan District|Вахон]]и вилояти Бадахшони Афғонистон ҳаммарз мебошад.

Аз шимолу шарқи ноҳияи Ишкошим ба шимолу ғарби он рӯди [[Панҷ]] гузар мекунанд.
 
Ноҳияи Ишкошим 3656,0 км² масоҳат дорад.
==Мардум==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Ишкошим 30&amp;nbsp;800  нафар зиндагӣ мекунад.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; Мардуми Ишкошим ба забонҳои порсӣ, ишкошимӣ ва вахонӣ(тақрибан 75%-и аҳолии ноҳия) сухан мегӯянд.
Забони порсӣ ба минтақаи таърихии Ишкошим тавассути Бадахшон дар садаҳои XVIII ва XIX ворид шуда забонҳои Ишкошимӣ ва Шуғнонӣ, ки дар минтақаи Ғорон роиҷ будаанд, маҳв мекунад. Порсӣгӯён ба ин минтақа бештар аз сӯи донишмандони динӣ ва камтар аз сӯи аскарони бадахшӣ дар марҳилаҳои гуногун ворид мешаванд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2014
!Соли 2015
!Соли 2019
!Соли 2020
|-
|30,5
|{{зиёдшавӣ}}30,8
|{{зиёдшавӣ}}32,7
|{{зиёдшавӣ}}32,9
|}

== Таърих ==
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияи Ишкошим дар гузашта '''Вахон''' ({{lang-fa|وخان}}) ном доштааст.&lt;ref&gt;''Камалиддинов Ш.С.''  [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_13.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]&lt;/ref&gt; Вале ин аз эҳтимол дур аст, зеро қабл аз &quot;истилои&quot; Шуравӣ Ишкошим як вулуси алоҳида ва Вахон вулусе алоҳида будаанд.

Ишкошим аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Вахон сарзамини имрӯзаи ноҳияи Ишкошим ва вулусволии афғонии [[:en:Ishkashim District|Ишкошим]] ({{lang-fa|اشکاشم}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Ишкошим, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.&lt;ref&gt;''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0&lt;/ref&gt;

Ишкошим дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Ишкошим]] менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли 1924, Ишкошим бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд.

==Бахшҳои идорӣ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Ишкошим 1 [[шаҳрак]] ва 6 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Ишкошим'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=20% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо 
|-
| шаҳраки [[Ишкошим]] || 6567 || [[Ишкошим (шаҳрак)|Ишкошим]], [[Авҷ (деҳа)|Авҷ]], [[Дашт (деҳа)|Дашт]], Намадгут, Намадгути Боло, Рин, Сумҷин, Удит, Яхшвол 
|-
| [[Аскар Замиров]]|| 2527 || Андароб, [[Гармчашма (деҳа)|Гармчашма]], Кӯҳи Лаъл, Мири Дашт, Сист, Сниб, Хасхоруғ  
|-
| [[Вранг]] || 5152 || Вранг, Внукут, Дриж, Ширгин, Ямг 
|-
| [[Зонг]] || 4863 || Зонг, Зугванд, [[Лангар (н. Ишкошим)|Лангар]], [[Ҳисор (н. Ишкошим)|Ҳисор]] 
|-
| [[Қозидеҳ]] || 1880 || Қозидеҳ, Бағуш, Баршор, Возг, Шанбедеҳ
|-
| [[Шитхарв]] || 4 862 || [[Шитхарв (деҳа)|Шитхарв]], Даршай
|-
| [[Птуп]] ||  — || [[Птуп (деҳа)|Птуп]], Вичкут, Зумудг, [[Навобод (н. Ишкошим)|Навобод]], Туггоз, Ямчун
|-
|}

==Ҳукумат==
Сарвари ноҳияи Ишкошим Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Ишкошим — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Ишкошим ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==

* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон|Ишкошим]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон|Ишкошим]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Ишкошим|*]]</text>
      <sha1>fxax6z534196px3v98blcjaenbxkoo7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Мурғоб</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8508</id>
    <revision>
      <id>1310312</id>
      <parentid>1307697</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:51:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11091" xml:space="preserve">{{ВМ
| Ранг1 = #A5D570
| Номи тоҷикӣ = 
| Номи аслӣ = Ноҳияи Мурғоб
| Нишон = 
| Парчам = 
| Бари нишон = 
| Бари парчам = 
| Тавсифи нишон = 
| Тавсифи парчам = 
| Кишвар = Тоҷикистон
| lat_dir = N
| lat_deg = 38
| lat_min = 11
| lat_sec = 10.8
| lon_dir = E
| lon_deg = 73
| lon_min = 59
| lon_sec = 49.9
| region = TJ
| type = city
| Дараҷа = 
| CoordScale = 
| Суруди миллӣ = 
| Мақом = Ноҳияи маъмурӣ
| Тобеъи = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
| Шомили = 1 шаҳрак, 5 ҷамоат
| Пойтахт = [[Мурғоб]]
| Шаҳри бузургтарин = 
| Шаҳрҳои бузургтарин = 
| Таъсис = [[27 октябр]]и [[1932]]
| Барҳамхӯрӣ = 
| Номҳои пешина = 
| Раис = Раҷабзода Ҳусния
| Шакли роҳбарӣ = Раиси ноҳия
| Раис2 = 
| Шакли роҳбарӣ2 = 
| Раис3 = 
| Шакли роҳбарӣ3 = 
| ММД = 
| Соли ММД = 
| Ҷой аз рӯи ММД = 
| ММД ба сари аҳолӣ = 
| Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ = 
| Забон = 
| Забонҳо = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]]
| Аҳолӣ = 14 400  &lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; нафар
| Соли барӯйхатгирӣ = 2015
| Фоиз аз аҳолӣ = 4,8
| Ҷой аз рӯи аҳолӣ = 7
| Баҳодиҳии аҳолӣ = 
| Соли баҳодиҳӣ = 2015
| Зичӣ = 0,4
| Ҷой аз рӯи зичӣ = 7
| Ҳайати миллӣ = 
| Ҳайати динӣ = [[мусулмон]]он, [[исмоилӣ|исмоилиҳо]], [[шиъа]]ҳо, [[суннӣ|сунниҳо]]
| Масоҳат = 38 442,2
| Фоиз аз масоҳат = 53
| Ҷой аз рӯи масоҳат = 1
| Баландии бештарин = 7134
| Баландии миёна = 3800
| Баландии камтарин = 
| Харита = Location of Murghob District in Tajikistan.png
| Андозаи харита = 
| Харита2 = 
| Минтақаи замонӣ = UTC+5
| Сарвожа = MU
| ISO = TJ.BK.MU
| Шиносаи ададӣ = 
| Шакли шиноса = 
| Шиносаи ададӣ2 = 
| Шакли шиноса2 = 
| Шиносаи ададӣ3 = 
| Шакли шиноса3 = 
| FIPS = 
| Коди телефон = +992 3554
| Нишонаи почта = 736 600
| Домени интернет = tj
| Коди мошинҳо = 04 TJ
| Вебгоҳ = 
| Гурӯҳ дар Commons = Murghob District
| Эзоҳ = 
}}
'''Ноҳияи Мурғоб''' ({{lang-fa|ناحیۀ مرغاب}}) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст.

Ин [[ноҳия]] [[27 октябр]]и [[соли 1932]] таъсис ёфтааст. Маркази ноҳияи Мурғоб шаҳраки [[Мурғоб]] ({{lang-fa|مرغاب}}) аст, ки 324 км шарқтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар канораи рӯди [[Мурғоб (дарё)|Мурғоб]] ҷой дорад.

== Ҷойгоҳ ==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Ноҳияи Мурғоб дар [[шимол]] бо [[вилояти Уш]]и Қирғизистон, дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи мухтори Синчиён-Уйғуристон]]и [[Чин]], дар [[ҷануб]] бо [[вилояти Бадахшон]]и [[Афғонистон]] ҳаммарз мебошад. Ин ноҳия дар шимолу ғарб бо ноҳияҳои [[Ноҳияи Сангвор|Сангвору]] [[Ноҳияи Лахш|Лахш]] ва дар ғарб бо ноҳияҳои [[Ноҳияи Ванҷ|Ванҷ]], [[Ноҳияи Рӯшон|Рӯшон]], [[Ноҳияи Шуғнон|Шуғнон]], [[Ноҳияи Роштқалъа|Роштқалъа]] ва [[Ноҳияи Ишкошим|Ишкошим]] ҳамсоя аст.

Аз шарқи ноҳияи Мурғоб ба ғарби он рӯдҳои [[Мурғоб (дарё)|Марғоб]] ва [[Аличур (дарёи Ғунд)|Ғунд]] гузар мекунанд, ки ба рӯди Панҷ мерезанд.
 
Ноҳияи Мурғоб 38442,2 км² масоҳат дорад. Ноҳияи Мурғоб, ки дар баландии беш аз 3,5 ҳазор метр аз сатҳи баҳр ҷойгир буда, яке аз нодиртарин маконҳои дидании вилояти Бадахшони Тоҷикистон аст, барои зиндагии инсон чолишҳои худро дорад. Баландкӯҳи сарду зебоманзар на ба ҳар инсон барои зиндагӣ мувофиқ аст. Камбуди шадиди оксиген аз хусусиятҳои вижаи табиати Мурғоб мебошад.
Тӯли умри инсон дар ноҳия аз 55 то 65 солро ташкил медиҳад.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=0-RCSBgJWtQ&amp;feature=youtu.be&amp;a= Чаро сокинони Мурғоб кӯтоҳумранд?]&lt;/ref&gt;

== Мардум ==
Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Мурғоб 14 400 нафар зиндагӣ мекарданд.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; Мардуми ноҳияи Мурғоб ба забонҳои қирғизӣ ва вахонӣ сухан мегӯянд.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!Соли 2014
!Соли 2015
!Соли 2019
!Соли 2020
|-
|14 200
|14 400
|15 600
|15 900
|}

== Бахшбандӣ ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Мурғоб 1 шаҳрак ва 5 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Мурғоб'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=20% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо 
|-
| шаҳраки [[Мурғоб]]  || 6365 || [[Мурғоб (шаҳрак)|Мурғоб]]  
|-
| [[Аличур]] || 1788 ||[[Аличур (деҳа)|Аличур]], [[Башгумбаз]], [[Булункӯл (деҳа)|Булункӯл]]  
|-
| [[Гожо Бердибоев]] ||3124|| Конакурган, Карадомор, Карасуу, Мадиян, Мамадзаир, Токтомушбек, Чештебе  
|-
| [[Каракӯл]] ||  3532 || [[Каракӯл (деҳа)|Каракӯл]], [[Караарт]], [[Жанижер]] 
|-
| [[Қизилработ]] || 1471 || [[Токтомуш]], [[Акбейт]], [[Қизилқурум]], [[Чештебе]] 
Шаймак 
|-
| [[Рангкӯл]] || 1165 || [[Рангкӯл (деҳа)|Рангкӯл]], [[Суубашӣ]], [[Чечектӣ]], [[Шатпут]] 
|-
|}

== Ҳукумат ==
Сарвари ноҳияи Мурғоб Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Мурғоб - Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Мурғоб ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Иқлим ==
Иқлими ноҳия баландкӯҳи якбора континенталӣ буда, унсурҳои иқлими континенталӣ дорад, тобистони гарм ва зимистони сарди шадид дорад. Зимистон аз октябр то апрел давом мекунад. Ҳарорати миёнаи солона +15,0 °С; харорати миёнаи январ -16,5°С, мохи июл +20,0°С. Ҳарорати ҳадди ақали мутлақ -53&amp;nbsp;°C, ҳадди ҳарорати мутлақ +50&amp;nbsp;°C буд. Дар қаламрави ноҳия ба ҳисоби миёна соле 110—200 мм бориш меборад (аксари бориш дар фасли баҳор ва тирамоҳ ба амал меояд). Таъсири бартарӣ ба ҷараёни солонаи бориш дар ҷараёни интиқоли массаи ҷанубу ғарбӣ тавассути равандҳои сиклонӣ мебошад. Мавсими нашъунамои рустаниҳо 180-200 рӯз давом мекунад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=0-RCSBgJWtQ&amp;feature=youtu.be&amp;a= Чаро сокинони Мурғоб кӯтоҳумранд?]

== Пайвандҳо ==
* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Мурғоб]]</text>
      <sha1>45b3fj223j26rjec7oq6izwf9ktdrob</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Роштқалъа</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8509</id>
    <revision>
      <id>1310313</id>
      <parentid>1179895</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:55:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13461" xml:space="preserve">{{ВМ
 |Ранг1                            = #A5D570
 |Номи тоҷикӣ                      =  
 |Номи аслӣ                        = Ноҳияи Роштқалъа
 |Нишон                            =   
 |Парчам                           = 
 |Бари нишон                       = 
 |Бари парчам                      = 
 |Тавсифи нишон                    = 
 |Тавсифи парчам                   = 
 |Кишвар                           = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 37 |lat_min = 12 |lat_sec = 25
  |lon_dir = E |lon_deg = 71 |lon_min = 50 |lon_sec = 22.9
  |region     = TJ
  |type       = District
  |Дараҷа     = 
  |CoordScale = 
 |Суруди миллӣ                    = 
 |Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
 |Тобеъи                          = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
 |Шомили                          = 6 ҷамоат
 |Пойтахт                         = [[Роштқалъа]]
 |Шаҳри бузургтарин               = 
 |Шаҳрҳои бузургтарин             = 
 |Таъсис                          =  [[1992]]
 |Барҳамхӯрӣ                      = 
 |Номҳои пешина                   =
 |Раис                            =  
  |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
 |Раис2                           = 
  |Шакли роҳбарӣ2                 = 
 |Раис3                           = 
  |Шакли роҳбарӣ3                 = 
 |ММД                             = 
  |Соли ММД                       = 
  |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
  |ММД ба сари аҳолӣ              = 
  |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
 |Забон                           = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]] 
 |Забонҳо                         =   
 |Аҳолӣ                           = 25&amp;nbsp;700  &lt;ref&gt;[http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.]&lt;/ref&gt; нафар
  |Соли барӯйхатгирӣ              = 2015
  |Фоиз аз аҳолӣ                  =  
  |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               =  
  |Баҳодиҳии аҳолӣ                =  
  |Соли баҳодиҳӣ                  =  
  |Зичӣ                           =  
  |Ҷой аз рӯи зичӣ                =  
  |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
  |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмон]]он, [[исмоилӣ|исмоилиҳо]], [[шиъа]]ҳо
 |Масоҳат                         = 5000  
  |Фоиз аз масоҳат                =  
  |Ҷой аз рӯи масоҳат             =  
 |Баландии бештарин               = 6095
 |Баландии миёна                  = 2800
 |Баландии камтарин               = 
 |Харита                          = Location of Roshtqal'a District in Tajikistan.png
 |Андозаи харита                  = 
 |Харита2                         = 
  |Андозаи харита                 = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
 |Сарвожа                         = RO
 |ISO                             = TJ.BK.RO
 |Шиносаи ададӣ           = 
  |Шакли шиноса            = 
 |Шиносаи ададӣ2          = 
  |Шакли шиноса2           = 
 |Шиносаи ададӣ3          = 
  |Шакли шиноса3           = 
 |FIPS                            = 
 |Коди телефон                    = +992 3555 
 |Нишонаи почта                   = 736112 
 |Домени интернет                 = tj
 |Коди мошинҳо                    =  04 TJ
 |Вебгоҳ                          =  
 |Гурӯҳ дар Commons               = Roshtqal'a District
 |Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Роштқалъа''' ({{lang-fa|ناحیۀ راشت‌قلعه}}) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.

Ин ноҳия барои нахустин бор дар соли 1936 таъсис ёфта буд, вале дар соли 1963 бахше аз ноҳияи Шуғнон шуд. Дубора дар соли 1992 аз Шуғнон ҷудо ва ноҳия эълом шуд.

Маркази ин ноҳия рустои [[Роштқалъа]] ({{lang-fa|راشت‌قلعه}}) аст, ки 30 км ҷанубу шарқтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар каронаи рӯди [[Шохдара]] ҷой дорад.

==Ҷуғрофия ==
Ноҳияи Роштқалъа дар миёни қаторкӯҳҳои Шуғнон ва Роштқалъа воқеъ аст. Дар [[шимол]]у [[ғарб]] бо [[ноҳияи Шуғнон]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]], дар [[ҷануб]] бо [[ноҳияи Ишкошим]] ҳаммарз мебошад.

Аз шимолу шарқи ноҳияи Роштқалъа ба шимолу ғарби он рӯди [[Шохдара]] гузар мекунанд, ки ба рӯди Ғунд мерезад.
 
Ноҳияи Роштқалъа ҳудудан 5000 км² масоҳат дорад.

==Мардум==

Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Роштқалъа 25 700 нафар зиндагӣ мекунад. Мардуми Роштқалъа ба забони шуғнӣ сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!'''сол'''
!2014
!2015
!2019
!2020
|-
|'''шумора (ҳаз. нафар)'''
|25,4
|{{зиёдшавӣ}}25,7
|{{зиёдшавӣ}}27,2
|{{зиёдшавӣ}}27,4
|}

== Таърих ==

Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, ноҳияҳои [[Ноҳияи Рӯшон|Рӯшон]]у [[Ноҳияи Шуғнон|Шуғнон]]у Роштқалъа дар гузашта як сарзамин буда Шуғнон ({{lang-fa|شغنان}}) ном доштаанд.&lt;ref&gt;''Камалиддинов Ш.С.''  [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]&lt;/ref&gt;

Шуғнон аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Шуғнон сарзамини имрӯзаи ноҳияҳои тоҷикии [[ноҳияи Рӯшон|Рӯшон]]у [[ноҳияи Шуғнон|Шуғнон]]у Роштқалъа ва вулусволии афғонии [[:en:Shighnan|Шуғнон]] ({{lang-fa|شغنان}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Шуғнон, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.&lt;ref&gt;''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0&lt;/ref&gt;

Роштқалъа дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои [[аморати Бухоро]] буд ва бек дар рустои Роштқалъа менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли [[1924]], Роштқалъа бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки [[2 январ]]и [[соли 1925]] таъсис дода шуд.

Соли 1936 Роштқалъа ҳамчун ноҳия таъсис дода шуд ва ду деҳшӯро ё ҷамоат дошт: Роштқалъаи Боло ва Роштқалъаи Поён. Дертар сарзамини ноҳия ба 4 деҳшӯро - Сежд, Роштқалъа, Тадем ва Хидорҷев — бахш гардид, ки 47 деҳаро дар бар мегирифтанд. То соли 1963 дар ноҳияи Роштқалъа боз ду деҳшӯро — Тусён ва Октябр таъсис дода шуд. Соли 1963 ноҳияи Роштқалъа барҳам дода шуд ва сарзаминаш бахше аз [[ноҳияи Шуғнон]] шуд. Роштқалъа дубора дар соли 1992 аз Шуғнон ҷудо ва ноҳия эълом шуд.

==Бахшҳои идорӣ==

Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Роштқалъа 6 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;

 
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Роштқалъа'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=20% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо 
|-
| [[Роштқалъа]] ||3124|| [[Роштқалъа (шаҳрак)|Роштқалъа]], Анҷин, Биҷур, [[Қалъа (н. Роштқалъа)|Қалъа]], Пастарез, Тингхон, Ҷарх, 
|-
| [[Барвоз]] || 3004|| Вездара, Амбав, Бидизи Боло, Зануҷ, Лесхоз, Миденвед, Падед, Синдев, Сорҷ, Шивоз, Шохиризм, Чандин 
|-
| [[М. Миршакар]]|| 7821 || Видоҷ, Бароҷ, Барҷангал, Бидиз, [[Дашт (н. Роштқалъа)|Дашт]], [[Даштак (н. Роштқалъа)|Даштак]], Занинс, Миденшарв, Парзудч, Тирбар, Чагев
|-
| [[Сижд]] ||3028|| Советобод, Нимос, Сижд, Шошбувад, Шошдарарӯя, Ҷавшангоз, Ҷараҷанд  
|-
| [[Тавдем]] || 6507|| Тавдеми Поён, Андарв, [[Бодом (н. Роштқалъа)|Бодом]], Каёнен, Паршед, Риҷист, Сумчев, Тавдем, Хабост, Хидорчев, Хиҷ их, Шикуш, Шод, Шувҷев  
|-
| [[Тусён]] || 2866|| [[Лангар (н. Роштқалъа)|Лангар]], Барнев, Девлох, Жирпор, Зигур, Лахшик, Намадраҷ, Нудҷ, Ризев, Сазд, [[Себзор (н. Роштқалъа)|Себзор]], Шош
|-
|}

==Ҳукумат==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Сарвари ноҳияи Роштқалъа Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Роштқалъа — Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Роштқалъа ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==

* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}

{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Роштқалъа]]</text>
      <sha1>pcq2g2xga81qej0jepgosxblixqt7kz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Рӯшон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8510</id>
    <revision>
      <id>1310314</id>
      <parentid>1266681</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:58:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13695" xml:space="preserve">{{ВМ
 |Ранг1                            = #A5D570
 |Номи тоҷикӣ                      =  
 |Номи аслӣ                        = Ręxonzemath
 |Нишон                            =   
 |Парчам                           = 
 |Бари нишон                       = 
 |Бари парчам                      = 
 |Тавсифи нишон                    = 
 |Тавсифи парчам                   = 
 |Кишвар                           = Тоҷикистон
 |Суруди миллӣ                    = Azøm žiwj ta ay Mihan
 |Мақом                           = Ноҳияи маъмурӣ
 |Тобеъи                          = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
 |Шомили                          = 7 ҷамоат
 |Пойтахт                         = [[Вамар]]
 |Шаҳри бузургтарин               = [[Вамар]]
 |Шаҳрҳои бузургтарин             = 
 |Таъсис                          =  [[27 октябр]]и [[1932]]
 |Барҳамхӯрӣ                      = 
 |Номҳои пешина                   = [[Шоҳигарии Шуғнону Рушон, Шоҳигарии Сакнон, Шоҳаншоҳии Хиёниён]]
 |Раис                            =  
  |Шакли роҳбарӣ                  = Раиси ноҳия
 |Раис2                           = 
  |Шакли роҳбарӣ2                 = 
 |Раис3                           = 
  |Шакли роҳбарӣ3                 = 
 |ММД                             = 
  |Соли ММД                       = 
  |Ҷой аз рӯи ММД                 = 
  |ММД ба сари аҳолӣ              = 
  |Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ   = 
 |Забон                           =                        
 |Забонҳо                         = [[Забони помирӣ|помирӣ]],[[Забони инглисӣ|инглисӣ]], [[Забони порсӣ|порсӣ]]   
 |Аҳолӣ                           = 24&amp;nbsp;800  &lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; нафар
  |Соли барӯйхатгирӣ              = 2015
  |Фоиз аз аҳолӣ                  =  
  |Ҷой аз рӯи аҳолӣ               =  
  |Баҳодиҳии аҳолӣ                =  
  |Соли баҳодиҳӣ                  =  
  |Зичӣ                           =  
  |Ҷой аз рӯи зичӣ                =  
  |Ҳайати миллӣ                   = [[Мардуми помирӣ|помириён]]
  |Ҳайати динӣ                    = [[мусулмонони шиъаи имомии исмоъилӣ]]
 |Масоҳат                         = 5870,7  
  |Фоиз аз масоҳат                =  
  |Ҷой аз рӯи масоҳат             =  
 |Баландии бештарин               = зиёда аз 5000
 |Баландии миёна                  = 3000 
 |Баландии камтарин               = 1640
 |Харита                          = Location of Rushon District in Tajikistan.png
 |Андозаи харита                  = 
 |Харита2                         = 
  |Андозаи харита                 = 
 |Минтақаи замонӣ                 = UTC+5
 |Сарвожа                         = RU
 |ISO                             = TJ.BK.RU
 |Шиносаи ададӣ           = 
  |Шакли шиноса            = 
 |Шиносаи ададӣ2          = 
  |Шакли шиноса2           = 
 |Шиносаи ададӣ3          = 
  |Шакли шиноса3           = 
 |FIPS                            = 
 |Коди телефон                    = +992 3556
 |Нишонаи почта                   = 736200
 |Домени интернет                 = tj
 |Коди мошинҳо                    =  04 TJ
 |Вебгоҳ                          = [[vanjiman.com]]
 |Гурӯҳ дар Commons               = Rushon District
 |Эзоҳ                            = 
}}
'''Ноҳияи Рӯшон''' ({{lang-fa|شهرستان روشان}}, Ręxonzemath) — яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.

Ин [[ноҳия]] 29-уми октябри соли 1932 таъсис ёфта аст. Маркази ноҳияи Рӯшон шаҳраки [[Рӯшон|Вамар]] ({{lang-fa|وامر}}) аст, ки 67 км шимолтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар резишгоҳи рӯди [[Бартанг]] ба рӯди [[Панҷ (дарё)|Панҷ]] ҷой дорад.

==Ҷуғрофия ==
Ноҳияи Рӯшон дар миёни қаторкӯҳҳои [[Язгулом]] ва Рӯшон воқеъ аст. Дар [[шимол]] бо [[ноҳияи Ванҷ]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]], дар [[ҷануб]] бо [[ноҳияи Шуғнон]]и Тоҷикистон ва дар [[ғарб]] бо [[вулусволии Шуғнон]]и [[вилояти Бадахшон]]и [[Афғонистон]] ҳаммарз мебошад.

Аз шимолу шарқи ноҳияи Рӯшон ба ҷанубу ғарби он рӯди Бартанг гузар мекунад.
 
Ноҳияи Рӯшон 5870,7 км² масоҳат дорад.

== Мардум ==

Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Рӯшон 24&amp;nbsp;800 нафар зиндагӣ мекунад.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; Мардуми Рӯшон ба забони рӯшонӣ (ва бо гӯҳишҳои он - бартангӣ, рошорвӣ ва хӯфӣ сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!'''сол'''
!2014
!2015
!2019
!2020
|-
|'''шумора &lt;br&gt;(ҳаз. нафар)'''
|24,5
|{{зиёдшавӣ}}24,8
|{{зиёдшавӣ}}25,6
|{{зиёдшавӣ}}25,8
|}

== Таърих ==
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна ва то миёнаи асри XIX Рӯшон як сарзамини мустақил будааст.  
Рӯшону Шуғнон аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онҳоро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Рӯшон сарзамини имрӯзаи ноҳияи тоҷикии Рӯшон ва бахши Рӯшони вулусволии афғонии [[:en:Shighnan|Шуғнон]] ({{lang-fa|شغنان}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Рӯшон, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.&lt;ref&gt;''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0&lt;/ref&gt;

Кӯшишҳои мардуми Рӯшон барои озоди аз аҷнабиёни афғон ки аз тарафи Русияи Подшоҳӣ дасгири ва пасон амалӣ шуд ба мақсади худидоракунии ин мулкҳо нарасиданд зеро дар солҳои 1895 – 1920  Рушон дар баробари дигар мулкҳои Помир яке аз бекигариҳои аморати Бухорои турк гашт ва бек ҳокимияти [[Қалъаи Вамар]]-ро гирифта мир хонда шуда бо ваҳшонияти бе нобиға машҳур шуд. Туркони Бухоро мардуми нодори кӯҳистонро ғорат, таҷовузи занон ва баччабозиро ба мардуми мазлум раво медиданд. Мардуми Рушонзамин аз зулми туркон ба дод омадаанд ва хидмати хирсонаи русҳо ҳам дер давом накард ки инқилоби Октябр ба Помир ҳам расид.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли 1924, Рӯшон бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд. Замоне ҳам [[Ноҳияи Ванҷ|Ванҷ]]у Рӯшон як ноҳия буданд.

==Бахшҳои идорӣ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Рӯшон 7 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Рӯшон'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=15% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо
|-
| [[Ҷамоати Назаршо Додхудоев (собиқ Баррӯшон)|Назаршо Додхудоев (собиқ Баррӯшон)]] || 7183 || [[Баррӯшон]], [[Барзуд]], [[Дерзуд]], [[Вамд]], [[Деҳрушон]]  
|-
| [[Ҷамоати Бартанг|Бартанг]] || 1854 ||  Сипонҷ, Висав, Даржомч, Дашт, Равивд, Равмед, Разуч, Хичез 
|-
| [[Ҷамоати Басид|Басид]] || 2120 (2010) || [[Басид]], [[Бардара]], [[Чадуд]]   
|-
| [[Ҷамоати Пастхуф|Пастхуф]] || 2773 || [[Пастхуф]], Баҷув, Барде, Дерде, Пастбаҷув. 
|-
| [[Ҷамоати Рӯшон|Рӯшон]] || 5587|| [[Рӯшон (шаҳрак)]], [[Шуҷанд]], [[Ямтс]], [[Багу]] 
|-
| [[Ҷамоати Савноб|Савноб]] || 2774|| [[Савноб]] Барчадев, Кудара, Нисур, Пасор, Рошорв, Рухч, Япшорв  
|-
| [[Ҷамоати Шидз|Муъминшоҳ Абдулвосиев (собиқ Шидз)]] || 2015 || [[Шидз]], [[Вамд]], [[Вознавд]], [[Деҳ]], [[Шпад]]  
|-
|}

==Ҳукумат==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Сарвари ноҳияи Рӯшон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Рӯшон - Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Рӯшон ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==

* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Рӯшон]]</text>
      <sha1>fwao68v2i83ucht4m4e4ad9i3c566re</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ноҳияи Шуғнон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8511</id>
    <revision>
      <id>1310315</id>
      <parentid>1303577</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T04:01:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Мардум */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12596" xml:space="preserve">{{ВМ
| Ранг1 = #A5D570
| Номи тоҷикӣ = 
| Номи аслӣ = Ноҳияи Шуғнон
| Нишон = 
| Парчам = 
| Бари нишон = 
| Бари парчам = 
| Тавсифи нишон = 
| Тавсифи парчам = 
| Кишвар = [[Тоҷикистон]]
| lat_dir = N
| lat_deg = 37
| lat_min = 21
| lat_sec = 00
| lon_dir = E
| lon_deg = 71
| lon_min = 42
| lon_sec = 56
| region = TJ
| type = District
| Дараҷа = 
| CoordScale = 
| Суруди миллӣ = 
| Мақом = Ноҳияи маъмурӣ
| Тобеъи = [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
| Шомили = 7 ҷамоат
| Пойтахт = [[Ваҳдат (собиқ Миденшор)|Ваҳдат]]
| Шаҳри бузургтарин = 
| Шаҳрҳои бузургтарин = 
| Таъсис = [[27 октябр]]и [[1932]]
| Барҳамхӯрӣ = 
| Номҳои пешина = 
| Раис = 
| Шакли роҳбарӣ = Раиси ноҳия
| Раис2 = 
| Шакли роҳбарӣ2 = 
| Раис3 = 
| Шакли роҳбарӣ3 = 
| ММД = 
| Соли ММД = 
| Ҷой аз рӯи ММД = 
| ММД ба сари аҳолӣ = 
| Ҷой аз рӯи ММД ба сари аҳолӣ = 
| Забон = 
| Забонҳо = [[Забони тоҷикӣ|тоҷикӣ]],  [[забонҳои бадахшонӣ]] — [[Забони шуғнонӣ|шуғнӣ]]
| Аҳолӣ = 35&amp;nbsp;800  &lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; нафар
| Соли барӯйхатгирӣ = 2015
| Фоиз аз аҳолӣ = 
| Ҷой аз рӯи аҳолӣ = 
| Баҳодиҳии аҳолӣ = 
| Соли баҳодиҳӣ = 
| Зичӣ = 
| Ҷой аз рӯи зичӣ = 
| Ҳайати миллӣ = [[Мардуми тоҷик|тоҷикон]]
| Ҳайати динӣ = [[мусулмон]]он, [[исмоилия|исмоилиҳо]], [[шиъа]]ҳо
| Масоҳат = 5000
| Фоиз аз масоҳат = 
| Ҷой аз рӯи масоҳат = 
| Баландии бештарин = зиёда аз 5000
| Баландии миёна = 3000
| Баландии камтарин = 
| Харита = Location of Shughnon District in Tajikistan.png
| Андозаи харита = 
| Харита2 = 
| Минтақаи замонӣ = UTC+5
| Сарвожа = SH
| ISO = TJ.BK.SH
| Шиносаи ададӣ = 
| Шакли шиноса = 
| Шиносаи ададӣ2 = 
| Шакли шиноса2 = 
| Шиносаи ададӣ3 = 
| Шакли шиноса3 = 
| FIPS = 
| Коди телефон = +992 355
| Нишонаи почта = 736100
| Домени интернет = tj
| Коди мошинҳо = 04 TJ
| Вебгоҳ = 
| Гурӯҳ дар Commons = &lt;!-- Shughnon District--&gt;
| Эзоҳ = 
}}

[[Акс:Bridge shughnan tj &amp; shughnan af.jpg|300px|thumb|Пули дусти миёни [[Акс:Flag of Afghanistan (2013–2021).svg|25px|Парчами Афғонистон]] [[Афғонистон]]у [[Акс:Flag of Tajikistan.svg|30px|Парчами Тоҷикистон]] [[Тоҷикистон]] бар фарози [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]], дар мантиқаи Шуғнон-шуғнан!]]
[[Акс:Beautiful view of Panj river, of the border between Afghanistan and Tajikistan the in Shughnon-shughnan region.jpg|300px|thumb|Намои зебо аз [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]], ва марзи миёни Афғонистон ва Тоҷикистон дар матиқаи Шуғнони ду тараф.]]
'''Ноҳияи Шуғнон''' ({{lang-fa|ناحیۀ شغنان}}, {{lang-sgh|Xuɣ̌nůn noiya}}) - яке аз [[ноҳия]]ҳои [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] аст ва дар шарқи Ҷумҳурии [[Тоҷикистон]] ҷой дорад.

Ин [[ноҳия]] [[27 октябр]]и [[соли 1932]] таъсис ёфта аст. Маркази ноҳияи Шуғнон рустои [[Ваҳдат (собиқ Миденшор)|Ваҳдат]] аст, ки 15 км шимолтар аз шаҳри [[Хоруғ]] дар каронаи [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]] дар марз бо [[Афғонистон]] ҷой дорад.

==Ҷуғрофия ==

Ноҳияи Шуғнон дар миёни қаторкӯҳҳои Рӯшон ва Шуғнон воқеъ аст. Дар [[шимол]] бо [[ноҳияи Рӯшон]], дар [[шарқ]] бо [[ноҳияи Мурғоб]], дар [[ҷануб]] бо [[ноҳияи Ишкошим]]и Тоҷикистон ва дар [[ғарб]] бо [[Панҷ (рӯд)|рӯди Панҷ]] ва [[Ноҳияи Шиғнон]]и [[вилояти Бадахшон]]и [[Афғонистон]] ҳаммарз мебошад.

Аз шарқи ноҳияи Шуғнон ба ғарби он рӯди Ғунд гузар мекунанд, ки ба рӯди Панҷ мерезад.
 
Ноҳияи Шуғнон ҳудудан 5000 км² масоҳат дорад.

== Мардум ==

Бино бар саршумори соли [[2015]] дар ноҳияи Шуғнон 35&amp;nbsp;800 нафар зиндагӣ мекунад.&lt;ref name=&quot;stat.tj&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |title=Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2015 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан. |accessdate=2016-07-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702021130/http://www.stat.tj/ru/img/65a709121baf8a64bf15d33f398aafde_1435736807.pdf |archivedate=2015-07-02 }}&lt;/ref&gt; Мардуми Шуғнон ба забони шуғнӣ сухан мегӯянд.
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!'''сол'''
!2014
!2015
!2019
!2020
|-
|'''шумора &lt;br&gt;(ҳаз. нафар)'''
|35,4
|{{зиёдшавӣ}}35,8
|{{зиёдшавӣ}}37,7
|{{зиёдшавӣ}}38,0
|}

== Таърих ==
Бино бар роҳномаҳо ва ҷаҳоннамоҳои арабизабон ва порсизабони садаҳои миёна, Шуғнону [[Ноҳияи Рӯшон|Рӯшон]] дар гузашта як сарзамин буда Шуғнон ({{lang-fa|شغنان}}) ном доштаанд.&lt;ref&gt;''Камалиддинов Ш.С.''  [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]&lt;/ref&gt;

Шуғнон аз замони [[Сомониён]] то соли 1895 ҳукумате мустақил дошта ва фармонравоёни онро шоҳ мехондаанд. Қаламрави подшоҳии Шуғнон сарзамини имрӯзаи ноҳияҳои тоҷикии [[ноҳияи Рӯшон|Рӯшон]], Шуғнон ва [[ноҳияи Роштқалъа|Роштқалъа]] ва вулусволии афғонии [[:en:Shighnan|Шуғнон]] ({{lang-fa|شغنان}}) дар ду канораи рӯди [[Панҷ]]ро дар бар мегирифтааст.

Соли 1895 подшоҳии Шуғнон, ки дар ҳар ду канораи рӯди Панҷ қарор дошт, дар паи ҷаҳонгириҳои [[Русия]] ва [[Британия]] дупора гардид ва канораи рост ба аморати Бухоро ва канораи чап ба Афғонистон дода шуд.&lt;ref&gt;''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0&lt;/ref&gt;

Шуғнон дар солҳои 1878 – 1920 яке аз бекигариҳои аморати Бухоро буд ва бек дар рустои [[Поршинев]] менишаст ва мир хонда мешуд.

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси [[Республикаи Советии Социалистии Тоҷикистон|Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Тоҷикистон]] дар соли 1924, Шуғнон бахше аз [[Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]] гардид, ки 2 январи соли 1925 таъсис дода шуд. Замоне ҳам Шуғнону [[Ноҳияи Роштқалъа|Роштқалъа]] як ноҳия буданд.

==Бахшҳои идорӣ==
Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Шуғнон 7 [[ҷамоат]] дорад&lt;ref&gt;Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 332 с.&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; width= &quot;50%&quot;
|-
| colspan=&quot;12&quot; style=&quot;text-align:center; background:#ffdead;&quot;|'''Ҷамоатҳои ноҳияи Шуғнон'''
|-
! width=30% | Ҷамоат
! width=20% | Аҳолӣ
! width=50% | Деҳаҳо 
|-
| [[Ванқалъа]] || 5165 ||Ванқалъа, Абуалӣ Сино (деҳа), Бадчор, Варшез, Миёнакӯҳ, Миёнашаҳр, Оқмамад, Патхур, Пиш, Сардем, Шазуд, Ҷелондӣ  
|-
| [[Вер]] ||4690 ||Вер, Вуж, Гоз, Деҳмиёна, Зивор, Чарсем, Шитам  
|-
| [[Дарморахт]] ||2588||Нишусп, Барчидев, Гожак, Зиворак, Пишт   
|-
| [[Навобод (н. Шуғнон)|Навобод]] || 5772 || Навобод, Мун, Бугод, Вибист, Ғорҷвин, Ривак, Сижд, Турбат 
|-
| [[Поршнев]] || 7430 || Ваҳдат (шаҳрак), Барёмҷ, Бувед, Бунӣ, Возм, Дирёмҷ, Кушк (деҳа), Пашор, Сохчарв, Тем, Тишор, Хоса, Чирӯҷ, Чошткандез  
|-
| [[Сохчарв]] || 2452 ||  
|-
| [[Сучон]] || 7344 ||Манем, Колхозобод, Барсем, Бидурд, Боғев, Вошневдашт, Питоб, Рож, Сангов, Спинз, 
Танг, Шивроҷ  
|-
|}

== Ҳукумат ==
[[Акс:ATG GBAO.png|thumb|left|300px|Тақсимоти идории ВМКБ]]
Сарвари ноҳияи Шуғнон Раиси Ҳукумати он аст, ки аз ҷониби [[Раиси Ҷумҳур]]и [[Тоҷикистон]] таъйин мегардад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Шуғнон - Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад, ки аз тарафи ҳама мардуми ноҳияи Шуғнон ба муддати 5 сол интихоб мешавад.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Манобеъ ==

* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/M.Asien/XX/Kattagan/text5.htm ''Бурхан-уд-Дин-Хан Кушкеки'', Путеводитель по Каттагану и Бадахшану]
* [http://www.kroraina.com/casia/kamalid/kamal2_11.html ''Камалиддинов Ш.С.'' Историческая география Южного Согда и Тохаристана по арабоязычным источникам IX - начала XIII вв.]
* ''Постников А.В.'' Схватка на «Крыше Мира»: политики, разведчики и географы в борьбе за Памир в XIX веке. М.: Памятники исторической мысли, 2001. 416 стр., 8 л. карт. ISBN 5-88451-100-0

{{тоҷикистон-ҷуғ-нопурра}}
{{Тақсимоти маъмурии ВМКБ}}

[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон]]
[[Гурӯҳ:Ноҳияи Шуғнон]]</text>
      <sha1>ii7nb1ytjpcqchyvl9lcescpbixmulw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Википедиа:Қаҳвахона</title>
    <ns>4</ns>
    <id>11133</id>
    <revision>
      <id>1310294</id>
      <parentid>1310272</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T15:11:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AAkhmedova (WMF)</username>
        <id>33439</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="161446" xml:space="preserve">{{Қаҳвахона}}
== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees election 2022 - Call for Election Volunteers&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

There were a total of 74 wikis that did not participate in 2017 that produced voters in the 2021 election. Can you help increase the participation even more?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

=== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022. Приглашаем волонтёров&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Команда по Стратегии движения и управлению приглашает членов сообщества принять участие в качестве волонтёров на предстоящих выборах в Совет попечителей.

Идея программы &quot;Волонтёры на выборах&quot; возникла во время выборов в Совет попечителей Викимедиа в 2021 году. Программа была успешной. Благодаря помощи волонтёров на выборах мы смогли увеличить охват сообществ и участие в выборах на 1 753 избирателя по сравнению с 2017 годом. Общая явка составила 10,13%, что на 1,1 процентных пункта больше. Были представлены 214 википроектов. 

Но 74 вики, не участвовавших в 2017 году, дали голоса на выборах 2021 года. Хотите помочь изменить ситуацию с участием?

Волонтёры на выборах будут помогать в следующем:
* Переводить короткие сообщения и анонсировать текущий избирательный процесс на каналах сообщества
* По желанию: Мониторить каналы сообщества на предмет комментариев и вопросов

Волонтёры должны:

* Соблюдать политику дружественного пространства во время бесед и мероприятий
* Представлять руководящие принципы и информацию о голосовании сообществу в нейтральном ключе

Вы хотите стать волонтёром на выборах и обеспечить представительство вашего сообщества в голосовании? Подпишитесь [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|здесь]], чтобы получать обновления. Вы можете использовать [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|страницу обсуждения]] для вопросов о переводе.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;  --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:07, 6 май 2022 (UTC) 

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 

===&lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Объявление о выдвижении кандидатур в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Совет попечителей объявляет поиск кандидатов на участие в выборах в Совет 2022 года. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Подробнее на Мета-вики''']].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Выборы в Совет попечителей 2022 года]] объявляются открытыми! Просим вас рассмотреть возможность выдвижения своей кандидатуры для службы в Совете попечителей.

Совет попечителей Фонда Викимедиа осуществляет контроль за деятельностью Фонда Викимедиа. В состав Совета входят попечители от сообществ и партнёрских организаций, а также назначенные попечители. Каждый попечитель служит три года. Сообщество Викимедиа имеет возможность голосовать за попечителей от сообществ и партнёрских организаций.

Участники_цы сообщества будут голосовать за два места в Совете попечителей в 2022 году. Это возможность улучшить представительство, разнообразие и компетентность Совета как команды.

Вы являетесь потенциальным кандидатом? Узнайте подробности на странице [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Подать заявку на выдвижение своей кандидатуры]].

Благодарим вас за поддержку,

Команда по Стратегии движения и управлению от лица Комитета по выборам и Совета попечителей&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:09, 25 апрели 2022 (UTC) 

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Присоединяйтесь к обсуждению Годового плана Фонда Викимедиа с Марьяной Искандер&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''Вы можете найти перевод этого сообщения на другие языки на Мета-вики''.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Добрый день,

[[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Команды по Коммуникациям движения]] и по [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Стратегии движения и управлению]] приглашают вас обсудить  '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-23 годы]]'''.

Эти беседы являются продолжением [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|тура прослушиваний исполнительного директора Фонда Викимедиа]] [[m:User:MIskander-WMF|Марьяны Искандер]]. 

Беседы посвящены следующим вопросам:
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|Стратегия движения Викимедиа до 2030 года]] определяет направление «знание как услуга» и «равенство знаний». Фонд Викимедиа стремиться планировать свою деятельность в соответствии с этими двумя целями. Как, по вашему мнению, Фонд Викимедиа должен применить эти цели в своей работе?
* Фонд Викимедиа продолжает искать пути улучшения работы на региональном уровне. Мы усилили региональный подход в таких направлениях, как гранты, новые функции и беседы с сообществом. Что работает успешно? Что может быть улучшено?
* Каждый может внести свой вклад в процесс разработки Стратегии движения. Расскажите о своей деятельности, идеях, пожеланиях и извлечённых уроках. Как Фонд Викимедиа может лучше поддерживать волонтёров и партнёрских организаций, работающих в рамках Стратегии движения?

Вы можете найти [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''график встреч на Мета-вики''']].

Информация доступна на нескольких языках. На встречах могут принять участие все желающие. Синхронный перевод на русский язык будет доступен во встрече, которая состоится 23 апреля в [https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 14.00 UTC].

С уважением,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;    
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 10:02, 15 апрели 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Новости Стратегии Движения и Управления – Выпуск 6&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; == 

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии Движения и Управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 6, апрель 2022 года'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Читать полную версию информационного бюллетеня''']]&lt;/span&gt;
----

Добро пожаловать в шестой выпуск новостей Стратегии движения и управления! Обновлённый бюллетень содержит информацию, в частности, о новостях и событиях связанных с Уставом движения, Универсальным кодексом поведения, грантами на реализацию Стратегии движения, выборами в Совет попечителей.

Информационный бюллетень выходит ежеквартально, а обновления – еженедельно. Не забудьте [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|подписаться]], чтобы получать последующие выпуски.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Развитие лидерства -''' формируется Рабочая группа! - Приём заявок на участие в Рабочей группе по развитию лидерства завершился 10 апреля 2022 года. Для участия в рабочей группе будут отобраны до 12 членов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|продолжить чтение]])
*'''Голосование по ратификации Универсального кодекса поведения -''' С 7 по 21 марта было проведено глобальное голосование по Руководству по обеспечению правоприменения УКП через SecurePoll. Более 2300 пользователей с правом голоса, по меньшей мере из 128 домашних вики-проектов поделились мнениями и комментариями. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|продолжить чтение]]) 
*'''Дискуссии движения о хабах -''' 12 марта провели глобальное обсуждение по вопросам региональных и тематических хабов. В нём приняли участие 84 викимедийцев со всего движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|продолжить чтение]]) 
*'''Гранты по Стратегии движения по-прежнему открыты! -''' С начала года было одобрено шесть проектных предложений общей суммой порядка 80 000 долларов США. У вас есть проектная идея по Стратегии движения? Свяжитесь с нами! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|продолжить чтение]]) 
*'''Комитет по разработке Устава движения приступил к работе! -''' Комитет из пятнадцати членов, избранный в октябре 2021 года, согласовал основные ценности, методы работы, а также приступил к составлению плана работы над проектом Устава движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|продолжить чтение]])
*'''Еженедельные обновления по Стратегии движения -''' Участвуйте и подписывайтесь! - Команда по Стратегии движения и управлению запустила портал обновлений, где собраны все страницы Стратегии движения на Мета-вики. Подпишитесь и получайте последние новости о текущих проектах. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|продолжить чтение]]) 
*'''Блог «Diff» -''' Прочитайте последние публикации о Стратегии движения на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|продолжить чтение]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt; 
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:04, 14 апрели 2022 (UTC)

=== О проекте Стратегия Движения/Инициативы &gt; === 
Смотрите:Стратегия Движения/Инициативы &gt; Movement_Strategy/Initiatives[[:m:https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy/Initiatives|Продолжить чтение Movement_Strategy/Initiatives]]
:Это упрощённая версия списка инициатив (а именно: ключевых понятий, изменений и действий), включённых в рекомендации Фонда Викимедиа по Стратегии-2030. Инициативы из этого списка являются часть процесса применения Стратегии-2030.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|баҳс]]) 13:35, 20 июли 2022 (UTC)

== Приглашение на участие в Рабочей группе по развитию лидерства== 
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Салом, 

Спасибо всем, кто принял участие в [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/ru обсуждении инициативы Рабочей группы по развитию лидерства]. Отчёт по итогам полученных отзывов можете прочитать [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate/ru здесь]. 

Команда по развитию сообществ принимает заявки на участие в Рабочей группе по развитию лидерства до '''10 апреля 2022 года'''. Форму заявки на участие можно найти [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate/ru здесь]. Перед тем как подать заявку, ознакомьтесь с [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure/ru информацией о рабочей группе]. Не забудьте поделиться информацией с заинтересованными членами сообщества.

Спасибо,

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 19:29, 19 марти 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; == 
:''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
----
Hello all, please see an invitation from my colleague about an upcoming Global Conversation about Hubs. [[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:43, 9 марти 2022 (UTC)
----
The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:51, 7 марти 2022 (UTC)

=== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Голосование завершено. Спасибо всем за участие! &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ===

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

21 марта 2022 года завершилось голосование по ратификации [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|обновлённого Руководства по обеспечению правоприменения]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсального кодекса поведения]] (УКП). В голосовании приняли участие более {{#expr:2300}} викимедийцев из разных регионов нашего Движения. Группа по проверке итогов голосования приступила к работе. Потребуется примерно две недели, чтобы они завершили подсчет голосов.

Окончательные итоги голосования будут объявлены [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|здесь]] вместе с соответствующей статистикой и резюме комментариев, как только они будут доступны. 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:19, 22 марти 2022 (UTC)

=== Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines === 
After reviewing vote results and accompanying comments, the Community Affairs Committee decided to launch a fresh round of community consultations. After that, the refined text of the Guidelines will be put for another vote.

The comments have shown that community members unequivocally support creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behaviour, supports victims of such actions, and encourages good-faith people to be productive on the Wikimedia projects.
While the results did show that support for the UCoC Guidelines exceeded the required 50%+1 vote, the comments highlighted that further revisions would be required to have strong community support to follow through with enforcement.

Therefore the Committee instructed the Foundation to:

Conduct another round of community consultations, and put the newly-refined Guidelines for a community vote.

The WMF team will seek feedback on four topics that stood out among the voter comments. You can learn more about the four topics and the Committee's findings on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines this Meta page]. 

Best regards, --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:01, 23 апрели 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Report on Voter Feedback from Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines Ratification &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt;==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

The Universal Code of Conduct (UCoC) project team has completed the analysis of the feedback accompanying the ratification vote on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. 

Following the completion of the UCoC Enforcement Guidelines Draft in 2022, the guidelines were voted on by the Wikimedian community. Voters cast votes from 137 communities, with the top 9 communities being: English, German, French, Russian, Polish, Spanish, Chinese, Japanese, Italian Wikipedias, and Meta-wiki. 

Those voting had the opportunity to provide comments on the contents of the Draft document. 658 participants left comments. 77% of the comments are written in English. Voters wrote comments in 24 languages with the largest numbers in English (508), German (34), Japanese (28), French (25), and Russian (12). 

A report will be sent to the Revision Drafting Committee who will refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. A public version of the report is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|'''published on Meta-wiki here''']].  The report is available in translated versions on Meta-wiki. {{int:please-translate}} 

Again, we thank all who participated in the vote and discussions. We invite everyone to contribute during the next community discussions. More information about the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines can be found [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|on Meta-wiki]].

On behalf of the Universal Code of Conduct project team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 10:26, 26 май 2022 (UTC)

== Удаление статей по ЛГБТ-тематике ==
Коллега [[User:VASHGIRD]] несколько дней назад удалил группу статей по ЛГБТ-тематике, таких как [[Гей]] и [[ЛГБТ]], без описания причины удаления, и не отвечает на вопрос об этих причинах. Тема сложная, и есть опасения, что удаление было некорректным и статьи нужно восстановить - гугл-кеш показывает вполне нормальные заготовки. Также обращаю внимание администраторов [[User:Ibrahim]], [[User:Шухрат Саъдиев]], [[User:Darafsh]] и [[User:Илья Драконов]] на данную ситуацию. [[Вижа:Contributions/213.87.154.237|213.87.154.237]] 09:01، 29 июли 2018 (UTC)
:{{ПБ|VASHGIRD}} Оё ман метавонам пурсам, ки сабаби нобуд шудани ин мақолаҳо чист? Ин қобили қабул нест. [[Корбар:Darafsh|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:Darafsh|Баҳс]]) 20:03، 29 июли 2018 (UTC)
:: Сабаб ин ҳазф сохтан, ин надоштани гурӯҳҳои мавзуъотӣ, сарчашмаҳои муътабар ва риоят нашудани дигар талаботи ВТ, ҳамчунин ба назар нагирифтани огоҳии чандинкаратаи мудирон! --[[User:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]] 06:22، 30 июли 2018 (UTC)

== Сломанные интервики ==
Добрый день! На Викиданных есть сломанные интервики на таджикский раздел вроде [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Q19664602&amp;oldid=672198579 Walter Figueira]] - почему-то при удалении статей они не удалились. Обращаю внимание на всякий случай, чтобы в будущем не плодить. [[Корбар:Wikisaurus|Wikisaurus]] ([[Баҳси корбар:Wikisaurus|talk]]) 00:05، 21 май 2018 (UTC)
* Ой, я создал [[:Categor:Infobox importer templates]] вместо [[:Category:Infobox importer templates]] и не могу теперь переименовать - поможете? [[Корбар:Wikisaurus|Wikisaurus]] ([[Баҳси корбар:Wikisaurus|talk]]) 15:26, 4 октябри 2018 (UTC)

== Эҷоди мақолаҳо ба воситаи бот ==
Дӯстон, [[корбар:AryanBot|AryanBot]] [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|чунин]] мақолаҳоро, ки ба ҳама талаботи ба воситаи бот эҷод кардани мақолаҳо ҷавобгӯ аст, тобистони гузашта қариб 1000-то эҷод кард.

'''Талабот барои ботҳо аз рӯи дастурҳои бахши забони русӣ дар ҳисоби хуб:'''
#Дар узви худ на кам аз ду ҷумла иттилоот бояд дошта бошад.
#Шаблон-қуттӣ
#Шаблони новбарӣ барои ятим намондани мақолаҳо, ба ҳамдигар мепайвандад.
#Сарчашмаи боваринок.

Ягона камбудӣ, иҷозати ҷамоаи маҳаллӣ нест. Бинобар ин, хоҳишмандам беэтиноӣ накунед ва дар овоздҳӣ фаъолона ширкат варзеда овози додаатонро шарҳ диҳед ва хуб мешавад агар ин шарҳро бо 2 забон, инглисӣ ва тоҷикӣ бошад на вобаста аз овози мусбат ё манфӣ. Дар овоздиҳӣ яке аз ин шаблонҳо &lt;nowiki&gt;{{тарафдор}}, {{муқобил}} ва ё {{худдорӣ}}&lt;/nowiki&gt; истифода карда дар поёни баҳси ман ҷой кунед. 

Диққат! Агар 80%-и ҷамоат овози мусбат диҳад, ин саҳифаро, бот ҳамчун ҳуҷҷат дар қуттии шарҳи худ истифода мебарад. Барои диққат ташаккур. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 18:29، 27 Феврал 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} мешавам. [[Корбар:Farsizabon|Farsizabon]] ([[Баҳси корбар:Farsizabon|talk]]) 05:15، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Ботҳои эҷодшуда бинобар зарурияти объективии босифат гардонидани вироишҳои Википедияи тоҷикӣ барои корбарон лозиманд.  Establish bots emerges from the objective need for a qualitative improvement of the Tajik Wikipedia articles by participants.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 06:35، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|Кори нағз]]. Ба ВП тоҷикӣ чунин бот лозим аст. Excellent enterprise. The Tajik Wikipedia needs such work, no doubt about it. Best regards,  [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 13:34، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}}ам 100%. Эҷоди мақолаҳо бо ёрии бот дар бисёр викиҳои '''калон''' иҷозат аст. Дар викии хурд, ба фикрам лозим аст. Як корбари шведӣ дар ин кор бисёр машҳур аст. --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Ботҳо дар Википедиаи тоҷикӣ бисёр заруранд. Bots Tajik Wikipedia required.  --[[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] ([[Баҳси корбар:VASHGIRD|talk]]) 14:20، 1 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Фикр мекунам, ки ботҳо барои пешрафти кор дар Википедиаи тоҷикӣ зарур ҳастанд.Bots are needed to improve and expend the work of Wikipedia.--[[Корбар:Фарогат Искандарова|Фарогат Искандарова]] ([[Баҳси корбар:Фарогат Искандарова|talk]]) 15:07، 1 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Эҷоди мақолаҳо бо ёрии бот лозим аст.Чунки, вақтро сарфа мекунад.Барори кор ба Шумо.Bots are needed to improve and expend the work --[[Корбар:Гаффоров Б.|Гаффоров Б.]] ([[Баҳси корбар:Гаффоров Б.|talk]]) 13:54، 2 Март 2016 (UTC) 
# {{тарафдор}} лозим аст. --[[Корбар:Doostdar|Doostdar]] ([[Баҳси корбар:Doostdar|talk]]) 04:36، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Чанде бисёр эҷод кунад, ҳамон қадар хуб аст.--[[Корбар:Муроди Одина|Муроди Одина]] ([[Баҳси корбар:Муроди Одина|talk]]) 06:56، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Эҷоди бот манфат биёрад, хуб аст. --[[Корбар:Матлубахон|Матлубахон]] ([[Баҳси корбар:Матлубахон|talk]]) 08:51، 5 Март 2016 (UTC)
# {{тарафдор}} Албатта. [[Корбар:Hamid Hassani|Hamid Hassani]] ([[Баҳси корбар:Hamid Hassani|talk]]) 17:41، 5 Март 2016 (UTC)
#{{тарафдор}} Ботҳо кори ҳамаро даҳчанд сабук хоҳанд кард.Эҷоди ботҳо тақозои замон аст. Bots much facilitate our work.Creating a bot is a vital necessity.--[[Корбар:Aminjon A|Aminjon A]] ([[Баҳси корбар:Aminjon A|talk]]) 13:30، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 14:48، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} - [[Корбар:Prospector|Prospector]] ([[Баҳси корбар:Prospector|talk]]) 17:00، 10 Март 2016 (UTC)
# {{Тарафдор}} - Ҳамчун пешниҳодкунанда. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 08:49، 14 Март 2016 (UTC)
=== Савол ===
Ман ҳайронам, ки барои чӣ ин овоздиҳӣ лозим аст? Боз дар ду забон {{Табассум}}? Агар шумо мехоҳед, ки мақолаҳоро ба воситаи бот эҷод кунед, марҳамат. Кӣ монеъи ин кор мешавад? Бо эҳтиром, {{Табассум}} --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 10:46، 28 Феврал 2016 (UTC)
:* {{re|Химик1991}}, барои саволатон раҳмат. &quot;Кӣ монеъи ин кор мешавад?&quot; Ман ҳам инро аз корбарон пурсиданӣ будам, аммо баъд омӯхтани &quot;ВП:Заливка статей&quot; ҷавоб ёфтам. Лекин ман фикр мекунам, ки боти AryanSogd аз санҷиш аллакай гузаштаст ва барои tgwiki аҳамияти муҳим дорад. Боташ [[Абрамовская (ноҳияи Онежск)|чунин корро]]  иҷро карда истода бошад, хеҷ кас халал намерасонад. Бо эҳтиром, [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 14:05، 28 Феврал 2016 (UTC)
::* {{re|Сергап}} ман ҳам фаҳмидам. --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
* {{табассум}} Дӯстам, дар [https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Абрамовская_(ноҳияи_Онежск)&amp;action=history инҷо] бот шарҳ додааст, ки мақола мувофиқи лоиҳаи Русия эҷод шуда ва ин дуруст аст, барои дур сохтани шубҳа аз ҷониби дигар корбарон. Шарҳ додани ҳар як вироиш ба корбарон-одамон тавсия дода мешавад, аммо барои бот ҳатмист ва ӯ бояд дар қуттии шарҳ равона ба яке аз дастурҳои Википедиа гузорад ё кори кардааш мувофиқи ягон лоиҳа бошад, бар он равона диҳад. Агар [[ВП:СОБ]]ро хуб омӯзед, мефаҳмед, ки бе иҷозати ҷамоаи маҳаллӣ ҳатто ботҳои саросарӣ на ҳаммаи ҳуқуқро доранд, бахусус ботҳои оддӣ. Масъалаи эҷод, фикр мекунам агар [[:ru:Википедия:Заливки статей]] -ро омӯзед, ба ҳамаи саволҳоятон ҷавоб меёбед. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:35، 28 Феврал 2016 (UTC)
P.S. Бо ду забон тавсия аст на ҳатмӣ. Раваду як википедон хабар гирад, мефаҳмад, ки эҷод мувофиқи писанди ҷомеа шуда истодааст, чун ин ҳуҷҷатро ман дар ҳамаи лоиҳаҳо истифода мебарам. {{табассум}}Бо эҳтиром--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:49، 28 Феврал 2016 (UTC)
::* Банда фаҳмид. {{табассум}} --[[Корбар:Химик1991|Химик1991]] ([[Баҳси корбар:Химик1991|talk]]) 16:18، 28 Феврал 2016 (UTC)
* {{табассум}}--[[Корбар:Calak|Чолок]] ([[Баҳси корбар:Calak|talk]]) 09:52، 14 Март 2016 (UTC)
* {{табассум}} Ман ҳам як табассум кунам--[[Корбар:Муроди Одина|Муроди Одина]] ([[Баҳси корбар:Муроди Одина|talk]]) 12:49، 27 Март 2016 (UTC)

== [[:ru:Проект:Таджикистан|Проект:Таджикистан]] ==
Создан проект в Русской Википедии. Приглашаю всех кто владеет русским языком участвовать в данном проекте.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 08:43، 28 Сентябр 2014 (UTC)

== Нужна помощь с переводом ==
Добрый день! Если есть силы и желание, хотел бы попросить общественность [http://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;language=tg-cyrl&amp;group=ext-zeroratedmobileaccess&amp;filter=&amp;action=translate помочь с переводом] MediaWiki extension для проекта [[:ru:Wikipedia Zero|Wikipedia Zero]]. Недавно [http://www.tcell.tj/ Tcell] сделал доступ к Википедии бесплатным, и нужно чтобы все сообщения показывались правильно для всех пользователей. Если вы знаете какие-нибудь другие языки, пожалуйста проверьте и их. Огромное спасибо от разработчиков! :) --[[Корбар:Yurik|Yurik]] ([[Баҳси корбар:Yurik|talk]]) 19:11، 27 Ноябр 2013 (UTC)

== Дархостҳо барои дигар кардани номи мақолаҳо ==
Дар куҷо вироиши (сабти) номи нави мақоларо дархост кардан мумкин аст? Нигаред ба ҳамин саҳифа [[:ru:Википедия:К переименованию]] ки дар Википедаи тоҷикӣ ҳаст? - [[Корбар:Prospector|Prospector]] 18:59، 14 марти 2011 (UTC)

== Ҷолиб ==
[http://news.yahoo.com/s/ap/wikipedia_alternative Ин] ро дидаед?--[[User:Soroush|&lt;font color=&quot;Navy&quot;&gt;'''سروش--Soroush'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[User talk:Soroush|&lt;font color=&quot;Magenta&quot;&gt;☺Guftogu&lt;/font&gt;]] | [[Special:Contributions/Soroush|&lt;font color=&quot;grey&quot;&gt;☼Viroyeshha&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:59, 1 Апрел 2007 (UTC)


== سلام ==
&lt;div style=&quot;direction:rtl; font-family:tahoma&quot;&gt;
با سلام به تمام دوستان تاجیک. ما می‌توانیم به یکدیگر در زمینهٔ مسائل زبانی کمک کنیم و سعی کنیم تا زبان‌هایمان به یکدیگر نزدیک شود. البته هر کشور باید فرهنگ و اصطلاحات زبانی خاص خود را داشته باشد. اما امیدوارم ارتباطات میان سه کشور همزبان تاجیکستان، افغانستان، و ایران بیشتر و بیشتر شود تا زبان این سه کشور به هم نزدیکتر شود و از توانایی‌ها و ویژگی‌های گویش‌های یکدیگر نیز سود ببرند.

امروزه که بیشتر کشورها و فرهنگ‌ها در جهت نزدیکی به یکدیگر حرکت می‌کنند، امیدوارم این سه کشور نیز در جهت نزدیکی به هم حرکت کنند و نه جدایی و تفرقه. نوع گویش این زبان در هر سه کشور ویژگی‌هایی دارد که باید حفظ شود و در عین حال مورد استفادهٔ گویش‌وران کشورهای دیگر هم قرار گیرد. برای مثال در ایران به کسی که فوتبال بازی می‌کند، «فوتبالیست» می‌گویند که کلمه‌ای روسی است، ولی در تاجیکستان به آن شخص «فوتبال‌باز» می‌گویند که دیگر کلمه‌ای کاملاً بیگانه نیست و بهتر است در ایران هم از کلمهٔ «فوتبال‌باز» استفاده شود و هزاران مثال دیگر. در هر صورت اگر ارتباطات میان ما بیشتر شود، دیگر تفاوت‌های زبانی ما بیشتر نخواهد شد و به اعتلا و گسترش این زبان کمک خواهیم کرد. از اینکه مطالبم طولانی شد، معذرت می‌خواهم. با آرزوی موفقیت برای شما تاجیک‌های گرامی. 
[[Корбар:نگونبانگونی|نگونبانگونی]] 13:50، 21 феврали 2009 (UTC)

:::--[[Корбар:مهدی جمشیدی|مهدی جمشیدی]] 07:38، 10 Ноябр 2010 (UTC)
&lt;/div&gt;

== Калимаҳои арабӣ ==
Дустони арҷманд ва алоқадорони адабиёту фарҳанги форсу тоҷик. Ман Бобур Курбонов магистранти Донишгохи давлатии Самарқанд , зодаи ноҳияи Шаҳрисабзи Ҷумхурии Ӯзбекистон мебошам. Рисолаи ҳатмии ман &quot;Тағйироти маънавии калимаҳои арабй дар забони форсй&quot; мебошад. Ман аз шумо дустони ҳамзабон хоҳиш мекунам ки дар ин ҷода  агар метавонед ба ман кумак букунед. 
Ман хеле ҷустуҷу кардам вале натавонистам ки роҷеъ ба ин мавзӯъ аз викепедия чизе пайдо кунам. бовари дорам ки эътибор ба забон ва адабиёти тоҷикиву форс дар  Кишвари Бародарии Точикистон зиёд аст ва итминон ба он дорем ки мавзуъоте ки роҷеъ ба ин забон аст дар Точикистон зиёдтар тадқиқ гардидааст. 
Мо дар Узбекистон барои пайдо кардани материалҳои зарури зиёд азоб мекашем, зеро пайдо кардани маводи зарури оиди масъалаҳои  болои дар ин ҷо кори сангин аст.
Бори дигар салом ба ҳамаи алоқадорони фарҳангу маърифат.
Хоҳиш мекунам агар ба ман раҳм кардеду чизе барои кумак пайдо кардед ба телефуни +998937037301 занг бзанед. 
Бобур.

== Small request ==
Hello! I am a Polish wikipedian and I would like to ask you for writing a new article about former Polish President who won the Nobel Peace Prize in 1983 – '''Lech Wałęsa'''. I have looked for his article in your Wikipedia but without success. Polish Wikipedians will be grateful for your help. Thank you so much in advance! PS article in English you can find '''[[w:en:Lech Wałęsa|here]]'''. Best wishes from Poland, [[Корбар:Patrol110|Patrol110]] 19:48، 25 сентябри 2009 (UTC)

== [[User:YurikBot|YurikBot]] ==
Hi, I would like to get back the bot status. At this point I will start with running [[:en:user:Yurik/CaseCheckerBot|Cyrillic/Latin case checker bot]] that will fix any link or page title that has characters identical in both (like A,B,C,E,H,K,M,O,...). I wrote this bot over five years ago.
Why would you want to trust me? I wrote MediaWiki API, improved many bots (as part of pywikibot framework) including interwiki bot, have over 3 million bot edits across all languages.

Also, please create a page [[ВП:КЛ]] or similar. All changes by the bot will have this link in the comments to explain the change to the user. Expand below to the example text.
Thanks! --[[Ҡатнашыусы:Yurik|Yurik]] ([[Ҡатнашыусы менән һөйләшеү:Yurik|әңгәмә]]) 06:06, 14 декабрь 2012 (UTC)

&lt;div class=&quot;NavFrame collapsed&quot;&gt;
  &lt;div class=&quot;NavHead&quot;&gt;Example explanation page&lt;/div&gt;
  &lt;div class=&quot;NavContent&quot;&gt;
&lt;nowiki&gt;
'''Attention administrators'''

This page needs to be translated, and can be moved to any place you like, as long as there is a redirect to it. English text does not need to be here.

A casechecker bot verifies that all articles and links use one type of letters in each word - either Cyrillic or Latin characters. Whenever it finds an article with the mix, and the letters look identical (such as 'C', 'O', 'P', and many other), it renames the article, or changes the link, even if it does not exist (red link).

The bot puts '''&lt;nowiki&gt;[[ВП:КЛ]]&lt;/nowiki&gt;''' in the comments, followed by the changes made.

Examples in [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%92%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4/YurikBot RU Wiki], [http://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0:%D0%92%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%BA/YurikBot UK Wiki]

Also, there are two additional subpages - one for all errors bot finds, and one for all names that have been checked to be ok. See examples on the [[:ru:ВП:КЛ|Russian ВП:КЛ]]

Please contact me at [[:en:User:Yurik]] or [[:ru:User:Yurik]] if you have any questions or concerns.

&lt;nowiki&gt;
[[ru:ВП:КЛ]]
[[be-x-old:ВП:КЛ]]
[[bg:ВП:КЛ]]
[[cv:ВП:КЛ]]
[[os:ВП:КЛ]]
[[sh:ВП:КЛ]]
[[sr:ВП:КЛ]]
[[uk:ВП:КЛ]]
&lt;/nowiki&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

==Викимедиоӣ Форсӣ==
Дурӯд. Викимедиоӣ Форсӣ эҷод шуд, лутфан [[:m:Wikimedia Persian/tg]] ро бубинед. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 15:53، 26 сентябри 2013 (UTC)

[[de:Wikipedia:Fragen zur Wikipedia]]

==Help for translate==
Hello and sorry for writing in English. Can anyone help me translate a small article (2 paragraphs) from English to your language and create the article in your wiki? Please, fell free to answer in my talk page in your wiki anytime. Thanks! [[Корбар:Xaris333|Xaris333]] ([[Баҳси корбар:Xaris333|talk]]) 00:42، 13 Август 2014 (UTC)

== Monuments of Spain Challenge ==
Excuse me for not speaking Tadjik yet.

[[:es:Wikimedia España|Wikimedia España]] invites you to join the Monuments of Spain Challenge. And what’s that? It’s a contest. You have to edit, translate or expand articles about the Spanish monuments and you will be granted points. So you’re not just writing about wonderful buildings: you can get prizes!

The time of the contest will include all October and any information you may need is [https://meta.wikimedia.org/wiki/Monuments_of_Spain_Challenge/en right here].

Join in and good luck!

PS: We would be grateful if you could translate this note into Tadjik.

[[:es:Usuario:B25es|B25es]] on behalf of Wikimedia España.
== [[:en:Languages in censuses|Languages in censuses]] ==
Hello, Dear wikipedians. I invite you to edit and improve this article and to add information about your and other country.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 13:39، 31 Октябр 2014 (UTC)
== Вики-сабантуй ==
Приглашаю всех в [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015|вики-сабантуй]] который пройдет 24-26 апреля 2015 года в Уфе. Регистрация [[:wmru:Вики-Сабантуй 2015/Международная конференция/Участники|тут]]. Срок подачи заявок: до 31 марта 2015 года включительно. --[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|talk]]) 17:16، 2 Декабри 2014 (UTC)

== Please join the 2nd edition of the VisualEditor Translathon ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:VisualEditor-logo-pacifico.svg|right|200px]]
Hello! 

I'm pleased to announce the 2nd edition of the '''VisualEditor Translathon'''.

It is a translation rally, focused on interface messages and help pages related to [[:mw:VisualEditor|VisualEditor]].
In order to participate, you need to '''[[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|sign up on the Translathon page]]''' on TranslateWiki.

The top 3 contributors will each win a Wikipedia t-shirt of their choice from [//store.wikimedia.org/ the Wikipedia store]&lt;ref&gt;You can choose between any short-sleeve shirt, or other items for the same value.&lt;/ref&gt;. 
Translations made between '''July 15th and July 19th''' ([//www.timeanddate.com/time/zones/cdt CDT time zone]) qualify&lt;ref&gt;This means both new translations, and updates for messages in the &quot;Outdated&quot; tab of the translation interface.&lt;/ref&gt;. 

If you are at [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Wikimania Wikimania Mexico] this year,  you are also welcome to join a related sprint during the hackathon in '''Workplace 1 - Don Américo, Thursday 16 July at 4pm (CDT)''' at the conference venue, so you can meet other fellow translators and [//wikimania2015.wikimedia.org/wiki/Hackathon#Hackathon_Day_2 get support if you need some].

Interface messages have the priority. You will need to create an account at translatewiki.net in order to work on them, if you don't have one. ''It is recommended to create the account ASAP'', so that it can be confirmed in time.

You can also help translate documentation pages about VisualEditor on mediawiki.org. You can use your Wikipedia account to work there.

You will find instructions, links and other details [[:betawiki:Project:VisualEditor/2015_Translathon|on the Translathon page]].

Thanks for your attention, and happy translating! &lt;br&gt;
[[:mw:User:Elitre (WMF)|Elitre (WMF)]] 21:00، 13 Июл 2015 (UTC)

&lt;references /&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Phase_7_wikis&amp;oldid=12595794 --&gt;

== 40 ҳазор мақола!==
:{{Посух би|Ibrahim|AryanSogd|Шухрат Саъдиев|Сергап|Rasoolaeg66|VASHGIRD|}}
:дурӯд ба дӯстони гиромӣ. ҳамонтавр ки медонед, Википедиаи Тоҷикӣ 32,823 мақола дорад ва роҳи зиёде то расидан ба 40 ҳазор мақола надорем. агар ҳама бо ҳам кӯмак кунем ва барномаи замонбандӣ танзим кунем, митавонем то поёни соли 2015 милодӣ ба 40 ҳазор мақола барасем. яънӣ фақат бояд 7300 мақола басозем. ман қавл медаҳам ки мақолотӣ дар бораи Бахшҳо ва шаҳрҳои Эрон бисозам, вале ин кофӣ нест ва ҳмояти дигар корбаронро ниёз дорад то битавонем дар ҳамаи мавзӯъот мақола дошта бошем. лутфан ҳаркас ки мувофиқ аст, дар Инҷо назари худро эълом кунад.
:[[Саҳифаи Аслӣ]] Википедиаи Тоҷикиро бар асоси Википедиаи форсӣ тағйир додам ва зоҳири беҳтар гирифта аст, агар касе вақт дорад ки аз форсӣ ба тоҷикӣ тарҷума кунад, барои ман паём бигузорад то [[Саҳифаи Аслӣ]]ро бо кӯмаки ҳам беҳбӯд диҳем. бо ташаккур! [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 22:39، 8 Август 2015 (UTC)
:: Салом дӯсти азиз! Ман тарафдори нақшаи пешниҳод кардаатон мебошам ва ҳаракат мекунам, ки ба воситаи [[user:AryanBot|AryanBot]] кӯмак расонам, то ки ин нақша ҷомаи амал пушад. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 01:01، 9 Август 2015 (UTC)
:Салом дӯсти гиромӣ! Ба кушиши Шумо дар расидан ба шумораи 40 ҳазор мақола дар Википедиаи Тоҷикӣ ташаккур гуфта, инчунин саҳми худро мегузорам. Доир ба тағйир додани Саҳифаи Аслӣ низ кумак мерасонам.  

Муҳтарам Дирафши Ковиёнӣ, инчунин, аз Шумо хоҳиш мекунам, ки барои тағйир додани саҳифаи [[Портал:Тоҷикистон]] кушиш намоед, чунки он саҳифаи АСОСИЕСТ дар бораи Тоҷикистон. Мавзуоти порталро доимо бо иттилооти ҷолиб пурра намудан лозим аст.

: '''Таваҷҷӯҳ ба википедиячиён''': Барои баргардонидани хат нигаред; 1) &quot;ба роҳнамои баргардони матни форсӣ ба тоҷикӣ&quot; - http://persian-tajik.ir/Farsitotajik.aspx ва 2) &quot;Баргардони мутуни навишта шуда ба форсӣ-тоҷикӣ (сириллик) ба хати  форсӣ&quot; - http://persian-tajik.ir/default.aspx

Бо эҳтиром, --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 07:26، 9 Август 2015 (UTC)
:сипос аз ҳамкории дӯстон. {{Посух би|AryanSogd}} ҷон ман маитавонам бароятон теъдодӣ файл фиристам ки бо AryanBot мақола басозед. агар касе вақт дорад лутфан номҳоӣ [[Корбар:درفش کاویانی/Baksh]] ро ба тоҷикӣ тарҷума кунад. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 21:06، 9 Август 2015 (UTC)


: Бо салом, бисёр оли аст ин тарҳ.ман би далил мушкилотам намитавонам хили ҳозир бошам аммо ҳар чанд кам талош микунам нақш кучакӣ дар ин тарҳ пишнаҳодӣ дошта бошам. бо эҳтиром--[[Корбар:Rasoolaeg66|Rasoolaeg66]] ([[Баҳси корбар:Rasoolaeg66|talk]]) 06:11، 10 Август 2015 (UTC)

дурӯд бар дӯстони азиз. бисёр олӣ аст, ман ҳам бароӣ расӣдани Википедиаи Тоҷикӣ ба 40 ҳазор мақола кӯшиш хоҳам кард. тидодӣ аз баргардон унвонҳо ба тоҷикӣро бар ӯҳда хоҳам гирифт. сипос аз Дирафши Ковиёнӣ азез ва дигар дӯстон,--[[Корбар:آرش|&lt;span style=&quot;text-shadow:grey 0.3em 0.3em 0.1em;&quot;&gt;Ораш&lt;/span&gt;]] [[Баҳси корбар:آرش|&lt;span style=&quot;background:yellow; border: 1px solid #EBEBEB; padding: 2px; padding-left: 3px;&quot;&gt;ツ&lt;/span&gt;]]&amp;rlm;   13:58، 10 Август 2015 (UTC)

=== Беҳтар сохтани шаблонҳо ===
[[Корбар:درفش کاویانی|Дирафши Ковиёнӣ]]и гиромӣ, барои беҳбуд бахшидани шаблонҳои тоҷикӣ кумаки худро дареғ надоред, чун шаблонҳо дар сатҳи ниҳоят пасти дизайн қарор доранд. 

Авввалиндараҷа бояд мо шаблони '''Зиндагинома'''ро мукаммал намоем... Албатта барои расидан ба 40 000 мақола мо кушиш менамоем!
Бо эҳтиром, [[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] 06:49، 10 Август 2015 (UTC)

:{{ПБ|VASHGIRD}} [[Шаблон:Infobox person]] тақдем ба шумо! [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 15:31، 10 Август 2015 (UTC)

== дастрасӣ воридкунанда==
:{{Посух би|Ibrahim|AryanSogd|Шухрат Саъдиев|Сергап|Rasoolaeg66|VASHGIRD|آرش}}
:дурӯд ба дӯстони гиромӣ. бароӣ эҷоди шаблонҳоӣ муҳим ва корбурдӣ, ниёз аст то ин шаблонҳоро аз Википедиаҳоӣ дигар дарёфти кунем (Export) ва дар Википедиаи Тоҷикӣ Import кунеми. барои ин кор бояд дастрасӣ тозҳои дошта бошам ки ниёз ба раъии мувофиқи шумо дорад. ин дастрасӣ муваққат аст ва пас аз анҷоми кор онро пас хоҳам дод. лутфан бо навиштани '''мувофиқ''' аз ин дархост ҳмоят кунйд. сипос [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 13:04، 11 Август 2015 (UTC)
*{{support}}  бисёри лозим ва зарурӣ аст .--[[Корбар:آرش|&lt;span style=&quot;text-shadow:grey 0.3em 0.3em 0.1em;&quot;&gt;Ораш&lt;/span&gt;]] [[Баҳси корбар:آرش|&lt;span style=&quot;background:yellow; border: 1px solid #EBEBEB; padding: 2px; padding-left: 3px;&quot;&gt;ツ&lt;/span&gt;]]&amp;rlm;   14:52، 11 Август 2015 (UTC)

* {{мувофиқ}} '''ҳастам''' --[[Корбар:Rasoolaeg66|Rasoolaeg66]] ([[Баҳси корбар:Rasoolaeg66|talk]]) 14:59، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}}, чун ба манфиати Википедиа аст. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 16:00، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} '''ҳастам''' Бо эҳтиром,--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 17:15، 11 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} --[[Корбар:Ibrahim|ibrahim]] ([[Баҳси корбар:Ibrahim|talk]]) 13:39، 16 Сентябр 2015 (UTC)
:дурӯд! бо истифода аз дастрасӣ воридкунанда теъдоди 10,641 шаблонро эҷод кардам. лутфан дар тарҷумаи онҳо ҳамкорӣ кунйд. [[Корбар:درفش کاویانی|&lt;span style=&quot;color:Purple; text-shadow:grey 0.1em 0.2em 0.1em;&quot;&gt;Дирафши Ковиёнӣ&lt;/span&gt;]] ([[Баҳси корбар:درفش کاویانی|Баҳс]]) 17:07، 17 Август 2015 (UTC)
* {{мувофиқ}} Албатта. [[Корбар:Hamid Hassani|Hamid Hassani]] ([[Баҳси корбар:Hamid Hassani|talk]]) 18:01، 5 Март 2016 (UTC)

== Иваз намудани номи акс==
Аз мудирон хоҳиш. Номгузории акси номбурдаро тағйир диҳед. Асос: айнан чунин номгузории акс File:Dilshod Nazarov.jpg дар Commons гузошта шудааст ва имконият намедиҳад, ки аксе, ки [[Дилшод Назаров]]ро дар меҳмонии малика Британияи Кабир аст, дар саҳифааш ҷойгир намоям.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 09:46، 30 Август 2015 (UTC)
:Салом устод. Файли гуфтаатонро дар инҷо нишон диҳед, то ки муқоиса кунам. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 09:44، 3 Сентябр 2015 (UTC)
:: Акс дар Commons [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=Dilshod+Nazarov.jpg&amp;title=Special%3ASearch&amp;fulltext=1 Dilshod Nazarov] дар Википедиаи тоҷикӣ низ айнан бо ҳамин ном File:Dilshod Nazarov.jpg омадааст ва барои иваз намудан ба акси Commons монеъ мерасонад. Бинобар ин номи нусхаи акси WK tg иваз намудан лозим аст.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 13:50، 3 Сентябр 2015 (UTC)
::::{{Иҷро шуд}}. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;Aryan&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 10:21، 4 Сентябр 2015 (UTC)

== Ба таваҷҷуҳи мудирон ==
Корбари гумном 83.170.101.179 рӯзи 15 октябр боз  ба вайронкории мақолаҳои Википедиаи тоҷикӣ даст дароз кардааст (ин амал бори аввал нест). Назоратро нисбати вайронкорӣ дар Википедиаи тоҷикӣ ҷиддитар дар зери назорат гиред ва IP 83.170.101.179 манъ кунед. Бо эҳтиром --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 16:08، 15 Октябр 2015 (UTC)
== Ба таваҷҷуҳи корбарон ==
Ниҳоят [[17 декабр]]и [[соли 2015]] шумораи мақолаҳои [[Википедиаи Тоҷикӣ]] аз 40 000 мақола зиёд шуд.

Tajik Wikipedia at a glance January 2016 - Википедиаи тоҷик дар як нигоҳ [http://stats.wikimedia.org/EN/SummaryTG.htm]
# Саҳифа дида шуд дар як моҳ - 250,859   
# Шумораи мақолаҳо - зиёда аз 40,461 +32%  
# Муҳаррирони фаъол - 11
# Муҳаррирони хеле фаъол - 3
Аз рӯи шумораи мақолаҳо [[Википедиаи Тоҷикӣ]] '''дар ҷойи 84-ӯм''' қарор гирифтааст. 

Ба ҳамаи корбарони саҳмгузошта Ташаккур! Бо сипос --[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 03:03، 12 Март 2016 (UTC)

== Амал ==
Hi, sorry for using English language. I saw the page [[Амал]], which is connected on Wikidata to [[:d:Q1204878|disambiguation pages]], but it is not a disambiguation page. With Google translate I can understand that it's something in the juridical field, isn't it? Could you please find the proper page to connect it to? Thank you :-) --[[Корбар:Superchilum|Superchilum]] ([[Баҳси корбар:Superchilum|talk]]) 09:17، 16 Март 2016 (UTC)
:Hi. Removed, but the article says that this word has not only a legal concept. Thank,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 11:08، 16 Март 2016 (UTC)

== [[Википедиа:Овоздиҳӣ/Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон]] ==
Лутфан, бо ин [[Википедиа:Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон|лоиҳаи дастурамал]] шинос шуда дар қабул кардан, ки аз 10 то 17 апрели соли 2016 дар [[Википедиа:Овоздиҳӣ/Дастури интихоботи мудирон ва девонсолорон|инҷо]] мегузарад, ширкат варзида, дар зерсаҳифаи интихобкарда (тарафдор, муқобил ва ё худдорӣ) шарҳ диҳед. Агар ягон камбудӣ пайдо кардед, аз пешниҳоди ислоҳи онҳо дар овоздиҳӣ шарм накунед.--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 18:38، 11 Апрел 2016 (UTC)
== FlaggedRevs ==
I suggest posting a Phabricator task for enabling Flagged revisions, on the analogy of the one in the Russian Wikipedia. --[[Вижа:Contributions/188.32.104.152|188.32.104.152]] 05:08، 2 май 2016 (UTC)
* {{Тарафдор}} Ман розиам. [[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|talk]]) 06:08، 2 май 2016 (UTC)
{{Шарҳ}} Discussion moved to the page [[Википедиа:Қаҳвахона/Фанноварӣ#FlaggedRevs|Wikipedia:Forum (technical)]]. Бо эҳтиром,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 10:43، 2 май 2016 (UTC)

== JavaScript ==

&lt;div class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi. I can see that this project has old JavaScript that needs to be updated. I would happily make the required updates myself, but I would have to – at least temporarily – become an admin here to do that (because the relevant pages are in the MediaWiki namespace). I have already made these updates on a number of other projects, so it would be very easy for me to do this. If no one does anything, some JavaScript-related tools will break later this year. If you want me to make these updates, you can grant me admin rights and I will make the updates as soon as I can. [[Корбар:Nirmos|Nirmos]] ([[Баҳси корбар:Nirmos|talk]]) 21:09، 8 Июн 2016 (UTC)&lt;/div&gt;
:Hi. Temporary access can be given only stewards &lt;u&gt;'''[[:m:Steward requests/Permissions#Administrator access|here]]'''&lt;/u&gt;. For continuous access, you must go through the standard procedure of voting &lt;u&gt;'''[[Википедиа:Дархост ба унвони мудир#Талабот барои гирифтани унвони мудир|here]]'''&lt;/u&gt;. I understand that without administrator status, you can not edit MediaWiki namespace, but you have to understand me, a large number of administrators in a small project, It looks at least ridiculous. It will be ideal if you go to the stewards on the page &lt;u&gt;'''[[:m:Steward requests/Global permissions#Requests for global sysop permissions|here]]'''&lt;/u&gt; because it is important for all language projects that use «JavaScript». I think the stewards are understanding and I am ready to support you. If they are denied access to the global, then please apply here and if no one will mind I provide permanent access administrator. Thank you!--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 12:18، 9 Июн 2016 (UTC)

==Wikipedia to the Moon working phase==

Dear Tajik Wikipedia language community,

First of all, I am sorry to write this in English. 

You may already have heard about [[:meta:Wikipdia_to_the_Moon|Wikipedia to the Moon]]: A team of scientists called the “PT Scientists” are going to send a space craft to the moon in 2017 and they want to take Wikipedia along with them. Because Wikipedia is so big, we cannot send all of it to the moon. That is why the international Wikipedia-community has voted to send all “Featured Articles and Featured Lists“ from all languages in Wikipedia.

[[:en:Wikipedia:Featured_articles|“Featured Articles“]] is a category in many language versions of Wikipedia that collects the very best articles in that language. Your community does not currently have a „Featured Articles“ category. Ideally, we want to take every language on Wikipedia to the moon and we also want to take the best articles in your language. That is why we would like ''you'' to tell us what the very best articles in your language are.

There are two ways you could do this:

:1) You could introduce the categories “Featured Article” and “Featured List” in your language version of Wikipedia and vote for the best articles and put them in the category. We will take every article that is tagged as a “Featured Article” or a “Featured List” to the moon

:2) You could vote for the best articles in your language version of Wikipedia and put them all on one a new Wikipedia page. If you let us know where we can find that list [[:meta:Wikipedia_to_the_Moon/Working|here]], we will also take the articles to the moon.

The deadline for Wikipedia to the Moon is 31 October 2016. After that date, we will put all the Featured Articles and Lists onto a special disc and give it to the “PT Scientists.” They will take the Wikipedia articles into space next year.

--[[Корбар:Denis Schroeder (WMDE)|Denis Schroeder (WMDE)]] ([[Баҳси корбар:Denis Schroeder (WMDE)|talk]]) 15:28، 17 Август 2016 (UTC)
Уважаемый язык таджикской общины Википедия,
== Тарҷума ба забони русӣ ==
Прежде всего, я извиняюсь, чтобы написать это на английском языке.

Возможно, вы уже слышали о Википедии на Луну: Команда ученых называют &quot;PT&quot; Ученые собираются отправить космический корабль на Луну в 2017 году, и они хотят взять Википедию вместе с ними. Поскольку Википедия является настолько большим, что мы не можем послать все это на Луну. Именно поэтому международное сообщество Википедии проголосовал отправить все &quot;Избранные статьи и Рекомендуемые списки&quot; из всех языков в Википедии.

&quot;Избранные статьи&quot; является категорией во многих языковых версиях Википедии, которая собирает самые лучшие статьи на этом языке. Ваше сообщество в настоящее время не имеют категорию &quot;Избранные статьи&quot;. В идеале, мы хотим, чтобы каждый язык в Википедии на Луну, и мы также хотим взять лучшие статьи на вашем языке. Именно поэтому мы хотели бы, чтобы вы рассказали нам, что самые лучшие статьи на ваш язык.

Есть два способа, которыми Вы могли бы сделать это:

1) Вы можете ввести категории &quot;Избранные статьи&quot; и &quot;Рекомендованный список&quot; в вашей языковой версии Википедии и проголосовать за лучшие статьи и поместить их в категорию. Мы будем принимать каждую статью, которая помечена как &quot;Избранные статьи&quot; или &quot;Рекомендованный список&quot; на Луну
2) Вы можете проголосовать за лучшие статьи в вашей языковой версии Википедии и поместить их всех на одну новую страницу Википедии. Если вы дайте нам знать, где мы можем найти этот список здесь, мы также будем принимать статьи на Луну.
Крайний срок для Википедии на Луну 31 октября 2016 г. После этой даты, мы приложим все Избранные статьи и списки на специальный диск и передать его на «РТ-ученых.&quot; Они будут принимать статьи Википедии в космос в следующем году

== Википедиа:Овоздиҳӣ/барои дастрасии унвони '''бот''' ==

Ба аҳли ҷомеъаи Википедиачиён [[Корбар:VASHGIRD|Дустмурод Саид]] барои дастрасии [[Корбар:TajBot]] дархост ба унвони '''бот''' додааст ва ман аз шумо хоҳиш дорам, ки дар [[Википедиа:Ботҳо#.D0.9A.D0.BE.D1.80.D0.B1.D0.B0.D1.80:TajBot|'''инҷо''']] тарафдор ва ё муқобил буданатонро баён мекардед. Бо эҳтиром,--[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|talk]]) 16:56، 16 Декабри 2016 (UTC)

== Не соответствие правилам ==
К сведению википедистов таджикской википедии, хочу напомнить (после чтения некоторых из статей), что публикации участников тадж. ВП таких как: [[Корбар:Абдулло-Довуд]], [[Корбар:Jaloliddin Madaminov]],[[Корбар:Munirjohn]],[[Корбар:Фарогат Искандарова]], у которых большое количество статей по сравнению с другими участниками, они во-многом, не соответствуют целям электронной энциклопедии. В-первых, автры статей не раскрывают значение темы публикаци, они имеют всего 1 печатный источник (на тадж.яз), или незавершённый перевод из русской википедии. Во-вторых, грешат краткостью изложения, как обыкновенный печатный словарь (хотя для этой цели существует другой проект &quot;Викисловарь&quot; (посмотреть)). В-третьих, они по своему содержанию (из-за недоработок по теме изложения на таджикском языке) не отвечают целям Википедии.

Видимо такие участники ВП, стремятся увеличивать только количество своих статей, которое снижает смысл и значение Википедии - электронной свободной ЭНЦИКЛОПЕДИИ. Краткое содержание терминов и слов имеется в различных словарях и сайтах. Не надо повторять известные материалы  и преподносить их краткое содержание таджикским читателям Википедии,а примеров для написания добротных статей достаточно, посмотрите русскоязычную ВП и др языки. С уважением --[[Корбар:RusianTg|RusianTg]] ([[Баҳси корбар:RusianTg|talk]]) 09:32، 8 январи 2017 (UTC)

:Благодарю за содержательное замечание. Пришло уведомление о благодарности от одного из выше перечисленных Вами участников, за созданный мною некогда шаблона и решил зайти. Хотелось бы отметить, что участники, которых Вы перечислили, являются новичками, да и подсказывать им некому, а посему и судить их строго не следует. Судя по комментарию, в правилах человек Вы сведущий, и было бы здорово, если Вы личным примером показали, как создавать добротные статьи. Ничего личного... С уважением,--[[Корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;#olive&quot; face=&quot;Monotype Corsiva&quot;&gt;&lt;big&gt;AryanSogd&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] [[Баҳси корбар:AryanSogd|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;&lt;sup&gt;(t)&lt;/sup&gt;&lt;/font&gt;]] 16:55، 8 январи 2017 (UTC)

== presenting the project Wikipedia Cultural Diversity Observatory and asking for a vounteer in Tajik Wikipedia ==

Hello everyone,
My name is Marc Miquel and I am a researcher from Barcelona (Universitat Pompeu Fabra). While I was doing my PhD I studied whether an identity-based motivation could be important for editor participation and I analyzed content representing the editors' cultural context in 40 Wikipedia language editions. Few months later, I propose creating the '''Wikipedia Cultural Diversity Observatory''' in order to raise awareness on Wikipedia’s current state of cultural diversity, providing datasets, visualizations and statistics, and pointing out solutions to improve intercultural coverage. 

I am presenting this project to a grant and I expect that the site becomes a useful tool to help communities create more multicultural encyclopaedias and bridge the content culture gap that exists across language editions (one particular type of systemic bias). For instance, this would help spreading cultural content local to Tajik Wikipedia into the rest of Wikipedia language editions, and viceversa, make Tajik Wikipedia much more multicultural.
Here is the link of the project proposal:
https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:Project/Wikipedia_Cultural_Diversity_Observatory_(WCDO)

I am searching for a volunteer in each language community: I still need one for the Tajik Wikipedia. If you feel like it, you can contact me at: marcmiquel *at* gmail.com I need a contact in your every community who can (1) check the quality of the cultural context article list I generate to be imported-exported to other language editions, (2) test the interface/data visualizations in their language, and (3) communicate the existance of the tool/site when ready to the language community and especially to those editors involved in projects which could use it or be aligned with it. Communicating it might not be a lot of work, but it will surely have a greater impact if done in native language! :). '''If you like the project, I'd ask you to endorse it in the page I provided.''' In any case, I will appreciate any feedback, comments,... Thanks in advance for your time! Best regards, --[[Корбар:Marcmiquel|Marcmiquel]] ([[Баҳси корбар:Marcmiquel|talk]]) 14:32، 10 октябри 2017 (UTC) Universitat Pompeu Fabra, Barcelona

== Новые требования к лексике и орфографии 2009 года? ==
В свете той новости про Комитет по языку Таджикистана:&lt;br
&gt;{{cite web
 |url         = http://news.tj/ru/news/tajikistan/society/20171004/komitet-po-yaziku-tadzhikistana-viyavil-oshibki-v-vikipedii-na-tadzhikskom-yazike-i-razozlilsya
 |title       = Комитет по языку Таджикистана выявил ошибки в Википедии на таджикском языке. И разозлился
 |date        = 2017-10-04
 |website     = ASIA-Plus
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20171004142419/http://news.tj/ru/news/tajikistan/society/20171004/komitet-po-yaziku-tadzhikistana-viyavil-oshibki-v-vikipedii-na-tadzhikskom-yazike-i-razozlilsya
 |archivedate = 2017-10-04
}}&lt;br
&gt;— не мог бы кто внятно объяснить, в чём чуть претензий к написанию Мӯҳтаво, Саҳифаи аслӣ, Кумаки молӣ? С &lt;s&gt;Книгой знаний&lt;/s&gt; донишнома вместо энсиклопедия понятно (&quot;родное&quot; вместо &quot;чуждого&quot;), а вот с орфографией нет. Те новые требования 2009(?) где-то опубликованы?&lt;br&gt;
Вопрос не для выполнения требований Комитета (которые Русскую Википедию не касаются), но для уточнения и улучшения связанных статей (например, [[:ru:Таджикская письменность]]). --[[Корбар:Neolexx|Neolexx]] ([[Баҳси корбар:Neolexx|talk]]) 12:25، 11 октябри 2017 (UTC)

== Galicia 15 - 15 Challenge ==
&lt;center&gt;[[File:Mapa de Galiza con bandeira.svg|100px]]&lt;/center&gt;
'''[[:w:en:Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge|Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge]]''' is a public writing competition which will improve improve and translate this list of 15 really important articles into as many languages as possible. Everybody can help in any language to collaborate on writing and/or translating articles related to Galicia. To participate you just need to sign up [[:en:Wikipedia:Galicia 15 - 15 Challenge/Participants|here]]. Thank you very much.--[[Корбар:Breogan2008|Breogan2008]] ([[Баҳси корбар:Breogan2008|talk]]) 14:40، 12 марти 2018 (UTC)

== Proposal to close Tajik Wikibooks ==
There is now a proposal for the closure of Tajik Wikibooks, see [[meta:Proposals for closing projects/Closure of Tajik Wikibooks]]. --[[Корбар:Agusbou2015|Agusbou2015]] ([[Баҳси корбар:Agusbou2015|talk]]) 23:52, 27 Декабри 2018 (UTC)

== Шафтолу = peach? ==
Hello, sorry to write into English. I would like to be sure that [[шафтолу]] can be linked to [[w:en:Peach (fruit)]] on Wikidata. Could you confirm that &quot;шафтолу&quot; means &quot;peach&quot;, the fruit? [[Корбар:Pamputt|Pamputt]] ([[Баҳси корбар:Pamputt|баҳс]]) 10:04, 7 марти 2020 (UTC)

: {{re|Pamputt}} Yes, of course. There are a lot of pages without interwiki in tg-wiki. --[[Корбар:Сергап|Сергап]] ([[Баҳси корбар:Сергап|баҳс]]) 15:02, 7 марти 2020 (UTC)
::Thanks for the reply. I merged both items on Wikidata. [[Корбар:Pamputt|Pamputt]] ([[Баҳси корбар:Pamputt|баҳс]]) 15:09, 7 марти 2020 (UTC)
== [[:ru:Список_послов_в_Казахстане#Таджикистан]] ==

Прошу помочь с дополнением списка.--[[Корбар:Kaiyr|Kaiyr]] ([[Баҳси корбар:Kaiyr|баҳс]]) 09:34, 25 июни 2020 (UTC)

== Content Translation by default ==

{|
| scope=&quot;col&quot; width=&quot;50%&quot; style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Hi!
| scope=&quot;col&quot; width=&quot;50%&quot; | Здравствуйте!
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | [[:mw:Content translation|Content translation]] has been successful in supporting the translation process on many Wikipedia communities, and we want to help additional wikis with potential to grow using translation as part of [[:mw:Content translation/Boost|a new initiative]]. || Расширение [[:mw:Content Translation|Перевод содержания]] (Content Translation) успешно поддерживает процесс перевода во многих сообществах Википедии, и в рамках [[:mw:Content translation/Boost|новой инициативы]] мы хотим помочь дополнительным вики-сайтам, у которых есть потенциал роста с использованием перевода.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Content translation facilitates the creation of Wikipedia articles by translating content from other languages. It has been used already to create more than half a million articles. In addition, the tool provides [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality|mechanisms to encourage the creation of good quality content]], preventing the publication of lightly edited machine translations. In general, our analysis shows that the translations produced are [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|less likely to be deleted than the articles started from scratch]]. || Расширение Перевод содержания облегчает создание статей Википедии путём перевода статей с других языков. Оно уже было использовано для создания более полумиллиона статей на всех языках. Кроме того, инструмент предоставляет [[:mw:Help:Content translation/Translating/Translation quality| механизмы поощрения создания высококачественного содержания]], предотвращая публикацию лишь слегка отредактированных машинных переводов. В целом, наш анализ показывает, что [[:mw:Content_translation/Deletion_statistics_comparison|менее вероятно, что переводы будут удалены, чем статьи начатые с нуля]].
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Tajik Wikipedia editors have used Content translation to create [[Special:CXStats|more than 1500 articles]]. Given the size of the editing community, we think that there is potential to use translation to create more articles, expand existing ones, and attract new editors that learn how to make productive edits. Translation can help the community to reduce the language gap with other languages and grow the number of editors in a sustainable way. In order to achieve this goal, we want to collaborate with you to make Content translation more visible in the Tajik Wikipedia and support new ways to translate. || Участники Таджикской Википедии использовали Перевод содержания для создания [[Special:CXStats|более 1500 статей]]. Учитывая размер сообщества редакторов, мы считаем, что есть потенциал для использования перевода, чтобы создать ещё больше статей и расширить существующие, и привлечь новых редакторов, которые будут учиться, как сделать продуктивные изменения. Перевод может помочь сообществу сократить разрыв языка с другими языками и устойчиво увеличить число редакторов. Для достижения этой цели, мы хотим сотрудничать с вами, чтобы сделать Перевод содержания заметнее в Таджикской Википедии и поддержать новые способы переводить.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | As a first step, during the next weeks we plan to enable Content translation by default on the Tajik Wikipedia. That will make it easy for users to discover the tool [[:mw:Help:Content_translation/Starting|through several entry points]]. However, users not interested in translation will still be able to disable it from their preferences. || В качестве первого шага, в течение следующих недель мы планируем включить Перевод содержания по умолчанию в Таджикской Википедии. Это поможет пользователям открыть инструмент [[:mw:Help:Content_translation/Starting|через несколько точек входа]]. Тем не менее, пользователи, не заинтересованные в переводе, по-прежнему будут иметь возможность отключить его в своих настройках.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Please feel free to share any comment in this conversation thread. || Пожалуйста, не стесняйтесь делиться какими-либо комментариями в этом обсуждении.
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
| style=&quot;border-right: solid 1px black;&quot; | Thanks! || Спасибо!
|}

--[[Корбар:Aaharoni-WMF|Амир Э. Аҳарони (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Aaharoni-WMF|баҳс]]) 11:12, 8 Декабри 2020 (UTC)

== Фармоиши ном ==

Чи гуна дар Википедияи ва донишномаҳои дигари Тоҷикӣ рост аст? '''Ном, насаб''' ё '''Насаб, ном'''? Масалан, '''Зинаида Николаевна Гиппиус''' ё '''Гиппиус, Зинаида Николаевна'''?
То есть, какой порядок имени и фамилии правильный? Прошу извинить за мой таджикский!— Виктор
: Салом! Дар Википедияи Тоҷикӣ аввал '''Ном''' баъд '''Насаб''' навишта мешавад, барои мисол: '''Зинаида Гиппиус''' ва ин шакл '''[[Гиппиус, Зинаида Николаевна]]''' бошад равона мешавад ба '''[[Зинаида Гиппиус]]''' --[[Корбар:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]] ([[Баҳси корбар:VASHGIRD|баҳс]]) 18:58, 16 феврали 2021 (UTC)

== Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:please-translate}}

Hello everyone,

I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC.

This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like &lt;tt&gt;WP:NPOV&lt;/tt&gt;, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first.

As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community.

I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].

Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal.

Best regards,&lt;br /&gt;
--[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 14:13, 18 феврали 2021 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&amp;oldid=21125035 --&gt;

== УКП - Обзор проекта руководства по обеспечению правоприменения ==

Привет,

[[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee#Phase 2|Редакционный Комитет 2-го этапа Универсального Кодекса Поведения]] хочет получить мнения [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/ru|по проекту руководства по обеспечения правоприменения]] [[:m:Universal Code of Conduct|Универсального Кодекса Поведения]] (УКП). Период обзора начнется 17 августа 2021 года.

Сообщество и сотрудники Фонда сотрудничали в разработке проекта этого руководства на основе [[:m:Universal Code of Conduct/Discussions|консультаций, обсуждений и исследований]]. Это руководство не является окончательным, но вы можете помочь продвинуть его вперед. Предоставьте отзывы и комментарии по руководству до 17 октября 2021 года. Комитет будет пересматривать руководство на основе вклада от сообщества.

Каждый может поделиться комментариями на разных местах. Посредники приветствуют комментарии на любом языке [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|на странице обсуждения проекта]] или по электронной почте. Комментариями также можете поделиться на страницах обсуждений переводов, в ходе локальных дискуссий или во время круглых столов и во время встреч.

Запланированы прямые обсуждения проекта руководтсва по обеспечения правоприменения УКП:

* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions#Conversation hours|Во время встреч]] - 24 августа, 31 августа, 7 сентября @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|Во время круглых столов]] - 18 сентября @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

Группа посредников, поддерживающая этот период обзора руководства, надеется охватить больше сообществ. Важно иметь общее понимание ситуации. Если вы не можете найти встречу в вашем сообществе, пожалуйста, организуйте обсуждение сами. Посредники могут помочь вам в организации встречи.

Все обсуждения будут обобщаться и будут представлены редакционному комитету, каждые две недели. Сводки будут опубликованы [[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|здесь]].

Пожалуйста, дайте мне знать, если у вас возникнут какие-либо вопросы. --[[Корбар:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Mehman (WMF)|баҳс]]) 19:07, 25 августи 2021 (UTC)

== Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось ==

[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting/ru|Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось]]. Кандидатам от сообществ было предложено представить свою кандидатуру. После трехнедельного приема заявок от кандидатов, на выборах 2021 года [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|участвуют 19 кандидатов]].

[[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Совет Попечителей Фонда Викимедиа]] осуществляет надзор за работой Фонда Викимедиа. Совет хочет повысить свою компетентность и разнообразие, как команды. Они поделились [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|теми областями]], которых им в настоящее время не хватает, и надеются найти их у новых попечителей.

Движение Викимедиа имеет возможность проголосовать за попечителей от сообществ и организаций Викимедиа. Проголосовав, вы поможете определить тех лиц, которые обладают теми качествами, которые необходимы для наилучшего удовлетворения потребностей всего движения в течение следующих нескольких лет. Ожидается, что Совет выберет четырех кандидатов, которые набрали больше всего голов в качестве попечителей. Срок начнется в сентябре этого года и продлится три года. Узнайте больше о Совете Попечителей с помощью [[Commons:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|этого видео]].

Голосуйте с сегодняшнего дня до 31 августа.

Ниже приведена некоторая полезная информация о выборах.

;Узнайте больше о кандидатах
Кандидаты со всего движения представили [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021#Candidate%20Table|свои кандидатуры]]. Узнайте о каждом кандидате, чтобы проголосовать зная их. Сообщество задало [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates/CandidateQ&amp;A|кандидатам вопросы]], на которые они должны были ответить во время предвыборной кампании. Кандидаты ответили на список вопросов сообщества, собранных [[:m:Wikimedia Foundation elections committee|Избирательной Комиссией]] на Мета-Вики.

;Голосуй
Процесс голосования на выборах в Совет Попечителей 2021 года начнется 18 августа и завершится 31 августа 2021 года. Избирательный Комиссия выбрала для голосования систему [[:ru:Система единого передаваемого голоса|единого передаваемого голоса]]. Узнайте больше о [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_eligibility|требованиях для голосования]], о том, [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|как голосовать]] и ознакомьтесь с [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_FAQ|ЧаВо]].

Пожалуйста, помогите нам в выборе тех людей, которые наилучшим образом соответствуют потребностям всего движения в настоящее время.

Всего наилучшего,

Избирательная Комиссия. --[[Корбар:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Баҳси корбар:Mehman (WMF)|баҳс]]) 19:08, 25 августи 2021 (UTC)

== Узнайте, как гранты на реализацию Стратегии движения могут поддержать ваши планы по Стратегии движения ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;Гранты по реализации Стратегии движения предоставляют более 2 000 долларов США на осуществление планов Стратегии движения. Узнайте больше о [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|грантах на реализацию Стратегии движения, критериях и способах подачи заявок]].&lt;section end=&quot;annoumcent-content&quot;/&gt;

С уважением, [[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 12:54, 4 ноябри 2021 (UTC)

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections == 

:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022. 
While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback: 

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board? 
* What involvement should candidates have during the election? 

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions. 

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?''' 

Contact the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy_and_Governance Movement Strategy and Governance team]  on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg@wikimedia.org. 

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday. 

Best,

Movement Strategy and Governance 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:32, 27 Декабри 2021 (UTC)

== Муроҷиатнома ==
БА УЗВИ ҶОМЕАИ ВИКИПЕДИЯИ ТОҶИКӢ!

'''Дӯстони гиромӣ''' [[Корбар:Ibrahim|Ibrahim]], [[Корбар:VASHGIRD|Дӯстмурод Саид]],  [[Корбар:Tokyo Akademia|Tokyo Akademia]], [[Корбар:Akhemen|Akhemen]],  [[Корбар:Omid Jeyhani|Умед Джайхони]], [[Корбар:Ҷамшед Ғафуров|Ҷамшед Ғафуров]], [[Корбар:Сергап |Сергап]] ва инчунин, узви фаъоли ҷомеъаи корбарони Википедияи тоҷикӣ: 
 
Вазъи [[Википедияи Тоҷикӣ]] аз рӯи нишондоди омор:
 
* Шумораи мақолот: {{NUMBEROF|ARTICLES|tg|N}} &lt;ref&gt;[http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias#10_000.2B_articles List of Wikipedias/Феҳристи Википедияҳо мувофиқи тақвими соли ҷорӣ]&lt;/ref&gt;.
 
'''Ташаккур барои саҳми беғарази хеш дар Википедияи тоҷикӣ. Умедворам, ки дар соли 2022 саҳми корбариатон дар Википедияи тоҷикӣ давом хоҳад ёфт. Соли нави 2022 ба ҳамаатон муборак бошад!
'''

Бо камоли эҳтиром ----[[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|баҳс]]) 17:18, 27 Декабри 2021 (UTC)

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open  ==
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''  
 
The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on &lt;s&gt;7&lt;/s&gt; 16 February 2022.

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.
 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees/Call_for_feedback:_Board_of_Trustees_elections Join the conversation.]  

Best,

Movement Strategy and Governance

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 16:42, 12 январи 2022 (UTC)

== Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 5 ==
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии движения и управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 5 — Январь 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Прочитайте полный текст информационного бюллетеня''']]&lt;/span&gt;
----
Добро пожаловать в пятый выпуск Новостей о Стратегии движения и управления (ранее именуемый как Новости Универсального кодекса поведения)! Этот обновлённый бюллетень содержит актуальные новости и события, касающиеся Устава Движения, Универсального кодекса поведения, грантов на реализацию Стратегии движения, выборов в Совет попечителей и других соответствующих тем по Стратегии движения и управлению.

Этот информационный бюллетень будет выпускаться ежеквартально. Дополнительные новости будут рассылаться подписчикам еженедельно или раз в две недели.  Пожалуйста, не забудьте подписаться [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]], чтобы получать эти обновления.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Приглашение к обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей''' - Мы приглашаем вас поделиться своим мнением о предстоящих выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа. Приём ваших отзывов по поводу этих выборов был объявлен 10 января 2022 года и завершится 7 февраля 2022 года. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|продолжить чтение]])
*'''Ратификация Универсального кодекса поведения''' - В 2021 году Фонд Викимедиа обратился к сообществам с вопросом о том, как обеспечить соблюдение текста политики Универсального кодекса поведения. Пересмотренный проект руководства по обеспечению соблюдения будет готов для голосования сообществ в марте. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|продолжить чтение]])
*'''Гранты на реализацию Стратегии движения''' - Продолжая рассматривать ряд интересных проектных предложений, мы поощряем и приветствуем новые предложения и идеи, направленные на конкретную инициативу из рекомендаций Стратегии движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|продолжить чтение]])
*'''Преобразование информационного бюллетеня''' - В связи с преобразованием Информационного бюллетеня УКП в Информационный бюллетень Стратегии движения и управления, мы приглашаем вас присоединиться к команде фасилитаторов для разработки и определения новых направлений этого информационного бюллетеня. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|продолжить чтение]])
*'''Блог «Diff»''' - Ознакомьтесь с самыми последними публикациями по Стратегии движения и управлению Фонда на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|продолжить чтение]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 07:30, 24 январи 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;section end=&quot;annoncement-header&quot; /&gt; ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 17:58, 8 феврали 2022 (UTC)

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]''' were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] across the movement. Comments about the guidelines can be shared here or [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|the Meta-wiki talk page]].

There will be conversations on Zoom on 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the UCoC project team and drafting committee members to discuss the guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Thank you to everyone who has participated so far.

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation 

[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 18:22, 16 феврали 2022 (UTC) &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;

==Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines==

Hi all, 

After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee Community Affairs committee (CAC)] of the Board asked [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ that several areas of the guidelines be reviewed for improvements].

Having analysed the comments of community members who participated in the vote on the Guidelines for implementing the UCoC, the CAC decided to launch another round of community consultations. Upon completion of these consultations, the community will have an opportunity to vote on the revised UCoC Implementation Guidelines.

According to the analysis, the comments highlighted three critical groups of questions:

1. On (mandatory) training in the UCoC and its Guidelines;

2. On balancing privacy protection and due process;

3. On the requirement that certain groups of users affirm they will acknowledge and adhere to the Universal Code of Conduct.

The Revisions Committee kindly asks you to leave your answers and comments on [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions/en this Meta page]. (''[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions/Announcement See full announcement]'').  

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 21:42, 2 июни 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Выдвижение предложений для Компаса избирателя 2022 года &lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

Приглашаем членов сообщества принять участие в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|выборах в Совет попечителей 2022 года]] и выдвинуть [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/ru свои предложения для Компаса избирателя].

Компас избирателя - это инструмент, помогающий голосующим выбрать тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат кандидатам свои предложения, на которые кандидаты ответят по шкале Ликерта (согласен/нейтрален/не согласен). Ответы кандидатов будут загружены в инструмент &quot;Компас избирателя&quot;. Голосующие смогут ввести свои ответы по предложениям (согласен/не согласен/нейтрален). В конце вы увидите тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам.

Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:

* 8 - 20 июля: Члены сообщества выдвигают предложения для Компаса избирателя
* 
* 21 - 22 июля: Комитет по выборам рассматривает предложения на предмет ясности и удаляет предложения, не относящиеся к теме
* 
* 23 июля - 1 августа: Волонтеры голосуют по предложениям
* 
* 2 - 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших предложений
* 
* 5 - 12 августа: кандидаты определяют свои позиции по предложениям
* 
* 15 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.

Комитет по выборам отберет 15 лучших предложений в начале августа. Комитет по выборам будет наблюдать за процессом при поддержке команды по Стратегии движения и управлению. Команда по Стратегии движения и управлению проверит, чтобы вопросы были четкими, не было дубликатов, опечаток и так далее.

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 05:39, 13 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Объявление шести кандидатов на выборах в Совет попечителей 2022 года&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

По итогам голосования представителей партнёрских организаций были отобраны следующие кандидаты в Совет попечителей 2022 года:

* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])

Вы можете посмотреть дополнительную информацию о [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|результатах]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|статистике]] этих выборов.

Партнёрские организации выбрали своих представителей для голосования. Представители партнёрских организаций задали кандидатам вопросы, на которые кандидаты ответили в середине июня. Ответы кандидатов и информация, предоставленная Комитетом по анализу, послужили основой для представителей при принятии решений.

Пожалуйста, найдите минутку, чтобы поблагодарить представителей партнёрских организаций и членов Комитета по анализу за участие в этом процессе и содействие в расширении разнообразия Совета попечителей. Эти часы добровольной работы объединяют нас в понимании и перспективе. Благодарим вас за участие.

Выражаем благодарность также членам сообщества, которые выдвинули свою кандидатуру в Совет попечителей. Рассмотрение вопроса о вступлении в Совет попечителей — нелегкое решение. Время и преданность, которые кандидаты продемонстрировали к этому моменту, говорит об их приверженности этому движению. Поздравляем кандидатов, которые прошли на следующий этап. Выражаем огромную признательность и благодарность тем кандидатам, которые не были отобраны. Пожалуйста, продолжайте делиться своим лидерским потенциалом с Викимедиа.

Что теперь?

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Ознакомьтесь с результатами процесса отбора представителями партнёрских организаций]].

[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|Узнайте о следующих шагах]].

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;  --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 20:01, 20 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt;Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 7&lt;section end=&quot;announcement-header&quot;/&gt; ==

&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Новости Стратегии движения и управления'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Выпуск 7 — Июль - сентябрь 2022 года'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Прочитайте полный текст''']]&lt;/span&gt; 
----
Информационный бюллетень знакомит с новостями и событиями о реализации [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|рекомендаций Стратегии движения]] Викимедиа. В бюллетене содержится информация об управлении Движением, а также о проектах и мероприятиях, поддерживаемых командой Фонда Викимедиа по Стратегии движения и управлению (MSG).  

Информационный бюллетень MSG выходит ежеквартально. Для желающих внимательнее следить за нашими процессами предлагается бюллетень «Еженедельные новости Стратегии движения»‎. Чтобы оставаться в курсе новостей, не забудьте подписаться на рассылку [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]].
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Устойчивость движения''': Опубликован ежегодный отчёт Фонда Викимедиа об устойчивом развитии. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|продолжить чтение]])
* '''Улучшение пользовательского опыта''': последние улучшения интерфейса настольной версии проектов Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|продолжить чтение]])
* '''Безопасность и инклюзивность''': последние новости о процессе пересмотра Руководства по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|продолжить чтение]])
* '''Обеспечение справедливости при принятии решений''': отчёты об обсуждениях по поводу пилотных хабов, последние достижения Комитета по разработке Устава движения и новое исследование по проектированию будущего участия в движении Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|продолжить чтение]])
* '''Координация между заинтересованными сторонами''': запуск службы поддержки для партнёрских организаций и волонтёрских сообществ, работающих над партнёрством в области контента. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|продолжить чтение]])
* '''Развитие лидерства''': обновления о проектах лидерства от организаторов движения Викимедиа в Бразилии и Кабо-Верде. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|продолжить чтение]])
* '''Управление внутренними знаниями''': запуск нового портала для технической документации и ресурсов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|продолжить чтение]])
* '''Инновации в области свободных знаний''': высококачественные аудиовизуальные ресурсы для научных экспериментов и новый набор инструментов для транскрипции устных культур. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|продолжить чтение]])
* '''Оценка, итерация и адаптация''': результаты пилотного проекта Equity Landscape ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|продолжить чтение]])
* '''Другие новости и обновления''': новый форум для обсуждения реализации Стратегии движения, предстоящие выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа, новый подкаст для обсуждения Стратегии движения, а также кадровые изменения в команде Фонда по Стратегии движения и управлению. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|продолжить чтение]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 08:42, 25 июли 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Проголосуйте за утверждения для Компаса избирателя&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

Приглашаем членов сообщества [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|проголосовать за утверждения для использования в Компасе избирателя]] на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года.]] Вы можете проголосовать за те утверждения, которые вы хотите видеть в Компасе избирателя на Мета-вики.

Компас избирателя — это инструмент, который помогает голосующим выбрать кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют их убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат утверждения, в отношении которых кандидаты должны дать ответы, используя шкалу Лайкерта (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Ответы кандидатов будут добавлены в Компас избирателя. Затем участники голосования смогут пользоваться компасом, добавляя свои ответы относительно утверждений (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Как результат, компас покажет кандидатов, которые лучше всего отвечают убеждениям и взглядам участников голосования.

Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:

*&lt;s&gt;8 — 20 июля: Члены сообщества выдвигают утверждения для Компаса избирателя&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;21 — 22 июля: Комитет по выборам рассматривает утверждения на предмет ясности и удаляет те утверждения, которые не относятся к теме&lt;/s&gt;
*23 июля — 1 августа: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20Foundation%20elections/2022/Community%20Voting/Election%20Compass/Statements/ru Члены сообщества голосуют за утверждения]
*2 — 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших утверждений
*5 — 12 августа: Кандидаты позиционируют себя в отношении утверждений
*16 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.

Комитет по выборам отберёт 15 лучших утверждений в начале августа.

С уважением, 

Команда по Стратегии движения и управлению.

''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''. &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt; --[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 11:29, 27 июли 2022 (UTC)

== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==

[[metawiki:Wikimedia CEE Meeting 2022|'''Wikimedia CEE Meeting 2022''']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Tadjik language community'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).

P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language. [[Корбар:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Баҳси корбар:Dušan Kreheľ|баҳс]]) 19:58, 1 августи 2022 (UTC)

===Регистрация делегатов из таджикоязычного сообщества на участие во встрече Википедистов из Центральной и Восточной Европы 2022===

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Meeting_2022 Встреча Википедистов из Центральной и Восточной Европы 2022] состоится 14-16 октября в городе Охрид, Македония. Два делегата из таджикоязычного сообщества могут принять участие в этой конференции. Расходы на участие в конференции будут оплачены. Регистрация продлится до 15 августа. (осталось 10 дней). 
Если у вас будут дополнительные вопросы, пожалуйста пишите мне на почту: Aakhmedova-ctr@wikimedia.org.

С уважением, 
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 09:40, 5 августи 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Перенос сроков голосования на выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа в 2022 году&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,
 
Я пишу вам сегодня по поводу графика голосования на выборах в Совет попечителей. 
 
Как многие из вас уже знают, в этом году мы предлагаем [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Компас избирателя]], чтобы помочь голосующим определить позиции кандидатов по некоторым ключевым вопросам. Несколько кандидатов попросили увеличить количество символов в их ответах, чтобы они могли дать более развернутые ответы. Избирательная комиссия считает, что их аргументация соответствует целям справедливого и равноправного избирательного процесса.  
 
Чтобы к началу голосования обеспечить перевод более длинных заявлений, Избирательная комиссия и Целевая группа по отбору членов Совета решили отложить начало голосования на одну неделю. Это самое оптимальное время, предложенное сотрудниками, работающими над проведением выборов. 
 
Несмотря на то, что не все захотят использовать Компас избирателя для принятия решения в голосовании, Избирательная комиссия посчитала более уместным предоставить перевод заявлений для членов сообщества на разных языках.
 
Голосование начнется 23 августа в 00:00 UTC и завершится 6 сентября в 23:59 UTC.

С уважением,

Матанья, от имени Избирательной комиссии 
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 10:26, 17 августи 2022 (UTC)


== Invitation to join the Movement Strategy Forum == 

Hello everyone,

[https://forum.movement-strategy.org/ The Movement Strategy Forum] (MS Forum) is a multilingual collaborative space for all conversations about Movement Strategy implementation. 

We are inviting all Movement participants to collaborate on the MS Forum. The goal of the forum is to build community collaboration, using an inclusive multilingual platform. 

The [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy Movement Strategy] is a collaborative effort to imagine and build the future of the Wikimedia Movement. Anyone can contribute to the Movement Strategy, from a comment to a full-time project. 

Join this forum with your Wikimedia account, engage in conversations, and ask questions in your language.

The Movement Strategy and Governance team (MSG) launched the proposal for the MS Forum in May 2022. There was a 2-month community review period, which ended on 24 July 2022. The community review process included several questions that resulted in interesting conversations. You can read the [https://forum.movement-strategy.org/t/ms-forum-community-review-report/1436 Community Review Report]. 

We look forward to seeing you at the MS Forum! 

Best regards,  

Movement Strategy and Governance team 

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 08:02, 22 августи 2022 (UTC)

=== Присоединяйтесь к форуму Стратегии движения === 

Всем привет, 

[https://forum.movement-strategy.org/ Форум Стратегии движения] (MS Forum) — это многоязычное пространство для совместного обсуждения всех вопросов, связанных с реализацией Стратегии движения. 

Приглашаем всех участников Движения к сотрудничеству на форуме Стратегии движения. Цель форума - построение сотрудничества между сообществами с помощью инклюзивной и многоязычной платформы. 

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy Стратегия движения] — это совместная работа по созданию будущего движения Викимедиа. Каждый может внести свой вклад в Стратегию движения — от одного комментария до разработки проекта. Присоединяйтесь к форуму со своей учетной записью Викимедиа, участвуйте в беседах и задавайте вопросы на своем языке.

Команда по Стратегии движения и управлению (MSG) выдвинула предложение о создании форума в мае 2022 года. Был проведен 2-х месячный период рассмотрения предложения сообществом, который завершился 24 июля 2022 года. Вы можете ознакомиться с отчетом об обзоре сообщества [https://forum.movement-strategy.org/t/ms-forum-community-review-report/1436 здесь]. 

Мы будем рады видеть вас на форуме! 

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению 

--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 08:02, 22 августи 2022 (UTC)

== Форуми Стратегияи Ҳаракат (MS Forum)  ==

Форуми Стратегияи Ҳаракат (MS Forum) як фазои бисёрзабона барои баррасии муштараки ҳама масъалаҳои марбут ба татбиқи Стратегияи Ҳаракат мебошад. Мо ҳамаи иштирокчиёни   ҳаракатро (MS Forum) ба ҳамкорӣ дар форуми Стратегияи Ҳаракат даъват мекунем. Ҳадафи форум эҷоди ҳамкорӣ байни ҷомеаҳо тавассути платформаи фарогир ва бисёрзабона мебошад. Бо ҳисоби Wikimedia-и худ ба форум ҳамроҳ шавед, дар сӯҳбатҳо иштирок кунед ва ба забони худ саволҳо диҳед.
[https://forum.movement-strategy.org/.../ms-forum.../1436 нигаред инҷо]. [[Корбар:Шухрат Саъдиев|Шухрат Саъдиев]] ([[Баҳси корбар:Шухрат Саъдиев|баҳс]]) 06:22, 23 августи 2022 (UTC)

== &lt;section begin=&quot;announcement-header&quot; /&gt; Голосование сообщества на выборах в Совет попечителей 2022 года объявляется открытым&lt;section end=&quot;announcement-header&quot; /&gt; ==
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Всем привет,

Период голосования сообщества на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года]] объявляется открытым. Ниже приведены ссылки, необходимые для голосования:

* Воспользуйтесь [https://board-elections-compass-2022.toolforge.org/ Компасом избирателя], где представлены позиции кандидатов по 15 различным вопросам. Мета страница доступна [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/ru здесь].
* Прочитайте [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|заявления кандидатов]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Affiliate_Organization_Participation/Candidate_Questions|их ответы на вопросы партнёрских организаций]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Получите информацию о том, какие навыки нужны Совету попечителей]] и как [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Комитет по анализу определил, что кандидаты соответствуют этим навыкам]].

Если вы готовы проголосовать, перейдите на [[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2022|SecurePoll]] и проголосуйте сейчас. ''' Голосование проходит с 23 августа 00:00 (UTC) по 6 сентября 23:59 (UTC).''' 
Чтобы узнать о своем праве на участие в голосовании, посетите [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Voter_eligibility_guidelines|эту страницу]].

С уважением,

Команда по Стратегии движения и управлению

''Данное сообщение отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Избирательной комиссии''.&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
--[[Корбар:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Баҳси корбар:AAkhmedova (WMF)|баҳс]]) 15:11, 23 августи 2022 (UTC)</text>
      <sha1>e9eknoa14u9joftvtzx0ewls0ui0un3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Забони Мазандеранӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>147334</id>
    <redirect title="Забони мозандаронӣ" />
    <revision>
      <id>1310296</id>
      <parentid>868674</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Забони мозандаронӣ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">#равона [[Забони мозандаронӣ]]</text>
      <sha1>thertlw66rrwsy8k2352uy1tslydzjg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Забони Мозандеранӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>147336</id>
    <redirect title="Забони мозандаронӣ" />
    <revision>
      <id>1310297</id>
      <parentid>868667</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Забони мозандаронӣ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">#равона [[Забони мозандаронӣ]]</text>
      <sha1>thertlw66rrwsy8k2352uy1tslydzjg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Забони мазандаранӣ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>147337</id>
    <redirect title="Забони мозандаронӣ" />
    <revision>
      <id>1310298</id>
      <parentid>868670</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Забони мозандаронӣ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" xml:space="preserve">#равона [[Забони мозандаронӣ]]</text>
      <sha1>thertlw66rrwsy8k2352uy1tslydzjg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208036</id>
    <revision>
      <id>1310295</id>
      <parentid>1266279</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T16:57:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>109.75.49.182</ip>
      </contributor>
      <comment>Т</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6341" xml:space="preserve">{{Ҷаъбаи коллеҷ
 |ном                  = Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе
 |ихтисора             = КМОД
 |аслӣ                 = 
 |пештара              = Техникуми индустриалӣ-омӯзгории шаҳри Душанбе
 |нишон                =  
 |тасвир               =  
 |имзо                 =  
 |шиор                 = 
 |асосгузорӣ           = [[1965]]
 |пӯшидашавӣ           = 
 |азнавташкилшавӣ      = ба коллеҷ
 |соли азнавташкилшавӣ = [[2014]]
 |навъ                 = муҳандисию омӯзгорӣ 
 |ректор               =  
 |директор             = 
 |донишҷӯён            =  
 |омӯзгорон            =  
 |макон                = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
 |нишонӣ               = 734024, шаҳри [[Душанбе]], к. Борбад 48
 |сайт                 = kmod.tj
 |логотип              = 
 |ҷоизаҳо            = 
 |lat_dir =N|lat_deg =|lat_min =|lat_sec = 
 |lon_dir =E|lon_deg =|lon_min =|lon_sec = 
}}

'''Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе''' — [[Муассисаи таълимии таҳсилоти миёнаи касбӣ|муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи касбии]] Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Муассисаи таълимӣ дар пойтахти [[Тоҷикистон]] – шаҳри [[Душанбе]] ҷойгир аст.
== Таърих ==
Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе [[24 май]]и [[соли 1965]] бо Қарори иҷроияи Совети депутатҳои меҳнаткашони шаҳри Душанбе ҳамчун Техникуми индустриалӣ-омӯзгории шаҳри Душанбе ба истифода дода шудааст. Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 03.03.2014, «Низомномаи Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон» муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе аз тобеи [[Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон]]  ба тобеи [[Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон]] гузаронида шуд. Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе фаъолияти худро дар асоси қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф», «Дар бораи таҳсилоти миёнаи касбӣ», «Низомномаи намунавии муассисаи таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон», «Стандарти давлатии таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон», ки фаъолияти муассисаҳои таълимиро ба танзим медарорад, амалӣ месозад.

Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе дорои як бинои чорошёна мебошад. Бино ба се қисм иборат аст. Биноҳо ҳамчун бинои таълимӣ ва хобгоҳ истифода бурда мешаванд. Инчунин Коллеҷ дорои устохонаи кафшергарӣ, устохонаи ҳарротӣ, устохонаи дуредгарӣ ва гараж мебошад. Бинои таълимии коллеҷ дорои шиносномаи техникии ҳавлӣ буда, масоҳати умумии таълимгоҳ 4761м2-ро ташкил медиҳад. Дар коллеҷ синфхонаҳо ва устохонаҳои таълимӣ ба мавод ва таҷҳизотҳои таълимӣ таҷҳизонида шудаанд, аз ҷумла синфхонаҳои: «Автомобил ва хоҷагии худрав », «Қоидаҳои ҳаракат дар роҳ», «Таъминоти барқ», «Конструксияи биноҳо», «Сохтмони саноати шаҳрвандӣ»,«Технологияи маҳсулоти дӯзандагӣ», «Педагогика», «Психология», «Химия», «Забони модарӣ», «Математика», «Таърих», «Информатика».
== Талимоти касби наклиёти худрав ==


Коллеҷ мутахассисонро аз рӯи ихтисосҳои зерин тайёр мекунад:

* 2-08 01 01.01 – Таълими касбӣ (мошинсозӣ)
* 2-08 01 01.05 –  Таълимоти касбӣ (сохтмон)
* 2-08 01 01.38 –  Таълимоти касбӣ (саноати сабук «Дӯзанда»)
* 2-08 01 01.42 – Таълими касбӣ (таъминоти техникии корҳои * кишоварзӣ) 
* 2-08 01 01.31 Таълимоти  касбӣ (нақлиёти худрав)
* 2- 430103  «Таъминоти барқ»
* 2-690101.06 «Меъмории ландшафтӣ» 
* 2-700431-«Таҷҳизоти санитарӣ-техникии биноҳо ва иншоот» 
* 2-02 0 602-« Системаи компютерӣ ва Интернет – технология» 
* 2-270131.24 –«Иқтисодиёт ва ташкил дар соҳаи туризм» 
== Пайвандҳо ==
* [http://kmod.tj/tj/ Торномаи Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20180313043433/http://kmod.tj/tj/ |date=2018-03-13 }}

[[Гурӯҳ:Маорифи Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Муассисаҳои таълимии Душанбе]]
[[Гурӯҳ:Муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии Тоҷикистон]]</text>
      <sha1>ayug52cci6t63rya89wujwfwenpqi81</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1310303</id>
      <parentid>1310295</parentid>
      <timestamp>2022-08-24T03:09:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>Ботили нусхаи 1310295 аз тарафи [[Special:Contributions/109.75.49.182|109.75.49.182]] ([[User talk:109.75.49.182|Баҳс]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6300" xml:space="preserve">{{Ҷаъбаи коллеҷ
 |ном                  = Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе
 |ихтисора             = КМОД
 |аслӣ                 = 
 |пештара              = Техникуми индустриалӣ-омӯзгории шаҳри Душанбе
 |нишон                =  
 |тасвир               =  
 |имзо                 =  
 |шиор                 = 
 |асосгузорӣ           = [[1965]]
 |пӯшидашавӣ           = 
 |азнавташкилшавӣ      = ба коллеҷ
 |соли азнавташкилшавӣ = [[2014]]
 |навъ                 = муҳандисию омӯзгорӣ 
 |ректор               =  
 |директор             = 
 |донишҷӯён            =  
 |омӯзгорон            =  
 |макон                = {{парчамбандӣ|Тоҷикистон}}
 |нишонӣ               = 734024, шаҳри [[Душанбе]], к. Борбад 48
 |сайт                 = kmod.tj
 |логотип              = 
 |ҷоизаҳо            = 
 |lat_dir =N|lat_deg =|lat_min =|lat_sec = 
 |lon_dir =E|lon_deg =|lon_min =|lon_sec = 
}}

'''Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе''' — [[Муассисаи таълимии таҳсилоти миёнаи касбӣ|муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи касбии]] Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Муассисаи таълимӣ дар пойтахти [[Тоҷикистон]] – шаҳри [[Душанбе]] ҷойгир аст.
== Таърих ==
Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе [[24 май]]и [[соли 1965]] бо Қарори иҷроияи Совети депутатҳои меҳнаткашони шаҳри Душанбе ҳамчун Техникуми индустриалӣ-омӯзгории шаҳри Душанбе ба истифода дода шудааст. Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 03.03.2014, «Низомномаи Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон» муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе аз тобеи [[Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон]]  ба тобеи [[Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон]] гузаронида шуд. Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе фаъолияти худро дар асоси қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф», «Дар бораи таҳсилоти миёнаи касбӣ», «Низомномаи намунавии муассисаи таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон», «Стандарти давлатии таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон», ки фаъолияти муассисаҳои таълимиро ба танзим медарорад, амалӣ месозад.

Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе дорои як бинои чорошёна мебошад. Бино ба се қисм иборат аст. Биноҳо ҳамчун бинои таълимӣ ва хобгоҳ истифода бурда мешаванд. Инчунин Коллеҷ дорои устохонаи кафшергарӣ, устохонаи ҳарротӣ, устохонаи дуредгарӣ ва гараж мебошад. Бинои таълимии коллеҷ дорои шиносномаи техникии ҳавлӣ буда, масоҳати умумии таълимгоҳ 4761м2-ро ташкил медиҳад. Дар коллеҷ синфхонаҳо ва устохонаҳои таълимӣ ба мавод ва таҷҳизотҳои таълимӣ таҷҳизонида шудаанд, аз ҷумла синфхонаҳои: «Автомобил ва хоҷагии худрав », «Қоидаҳои ҳаракат дар роҳ», «Таъминоти барқ», «Конструксияи биноҳо», «Сохтмони саноати шаҳрвандӣ»,«Технологияи маҳсулоти дӯзандагӣ», «Педагогика», «Психология», «Химия», «Забони модарӣ», «Математика», «Таърих», «Информатика».
== Ихтисосҳо == 
Коллеҷ мутахассисонро аз рӯи ихтисосҳои зерин тайёр мекунад:

* 2-08 01 01.01 – Таълими касбӣ (мошинсозӣ)
* 2-08 01 01.05 –  Таълимоти касбӣ (сохтмон)
* 2-08 01 01.38 –  Таълимоти касбӣ (саноати сабук «Дӯзанда»)
* 2-08 01 01.42 – Таълими касбӣ (таъминоти техникии корҳои * кишоварзӣ) 
* 2-08 01 01.31 Таълимоти  касбӣ (нақлиёти худрав)
* 2- 430103  «Таъминоти барқ»
* 2-690101.06 «Меъмории ландшафтӣ» 
* 2-700431-«Таҷҳизоти санитарӣ-техникии биноҳо ва иншоот» 
* 2-02 0 602-« Системаи компютерӣ ва Интернет – технология» 
* 2-270131.24 –«Иқтисодиёт ва ташкил дар соҳаи туризм» 
== Пайвандҳо ==
* [http://kmod.tj/tj/ Торномаи Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20180313043433/http://kmod.tj/tj/ |date=2018-03-13 }}

[[Гурӯҳ:Маорифи Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Муассисаҳои таълимии Душанбе]]
[[Гурӯҳ:Муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии Тоҷикистон]]</text>
      <sha1>7cmpco4z71co5da84bfuypw5l979tdu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Таҳморо</title>
    <ns>0</ns>
    <id>214211</id>
    <revision>
      <id>1310302</id>
      <parentid>1307951</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T21:15:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Omid Jeyhani</username>
        <id>1522</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>мусавварсозӣ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25716" xml:space="preserve">{{Дараҷаи низомӣ
| тасвир1         = Russia-Army-OF-1c-2010.svg
| image_size     = 100px
| зернавис1       =  &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи заминӣ]]&lt;/small&gt;
| тасвир2         = Russia-Airforce-OF-1c-2010.svg
| зернавис2       = &lt;small&gt;Сардӯшии [[Нерӯи ҳавоӣ]]&lt;/small&gt; 
| ном             = Таҳморо
| кишвар          = {{парчамбандӣ|Tajikistan}}
| нерӯ           = [[Нерӯи заминӣ]], [[Нерӯи ҳавоӣ]]
| кӯтаҳнивишт     = {{lang-fa|'''تهم‌آرا'''}}
| rank           = 
| NATO rank      = [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|OF-1]]
| Non-NATO rank  = 
| бунёдшуда       = 
| бекоршуда       = 
| дараҷаи болотар = [[Сарвон]]
| дараҷаи поинтар = [[Таҳмдор]]
| ҳамто           = {{bulleted list|[[Новбон якум]]|{{nowrap|{{парчамбандӣ|Iran}} '''ستوان یکم'''}}|{{парчамбандӣ|Russia}} ''Старший лейтенант''|{{парчамбандӣ|USA}} ''First lieutenant'' | [[File:NATO flag.svg|24px]] [[НАТО|NATO]] OF-1}}|
}}

'''Таҳморо''' ({{lang-fa|'''تهم‌آرا'''}}) — [[дараҷаи низомӣ|дараҷае]] [[Саркарда|афсарӣ]] дар [[Нерӯи заминӣ|нерӯҳои заминӣ]] ва [[Нерӯи ҳавоӣ|ҳавоӣ]], [[Вазорати дифоъ|ниҳодҳои низомӣ]] ва амниятӣ, ки ҷойгоҳе болотар аз [[таҳмдор]] ва поинтар аз [[сарвон]] дорад ва баробар бо [[новбон якум]] дар [[нерӯи дарёӣ]] аст; ''лейтенанти калон''&lt;ref&gt;[http://majmilli.tj/қонуни-ҷумҳурии-тоҷикистон-дар-бораи-35/ Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории умумии ҳарбӣ ва хидмати ҳарбӣ»]&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikipedia sortable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
|+ '''[[Дараҷаи низомӣ|Пайдарпаии дараҷаҳои низомӣ]]'''
|-	
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#cfcfcf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи поинтар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Таҳмдор]]
|width=&quot;35%&quot; align=&quot;center&quot;  style=&quot;background:#bfbfbf;&quot;| [[File:Roundel_of_Tajikistan.svg|50px]]&lt;br&gt;'''Таҳморо'''
|width=&quot;30%&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#afafaf;&quot; | &lt;small&gt;Дараҷаи болотар:&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[Сарвон]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;&lt;/small&gt;
|}

''Таҳморо'' дар нерӯҳои мусаллаҳ маъмулан мақоми созмонии ''фармондеҳи'' ''[[таҳм]]''ро дорад, ки [[ягон|ягони тактикиест]], ки аз ду ё чанд [[рада]] ташкил шуда ва бахше аз [[вашт]] аст; даста&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |title=''Фарҳанги ҳазорвожаи низомӣ''. — Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Дафтари вожагузинии низомии Ситоди кулли Нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, 1392. |accessdate=2021-08-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181222163608/http://www.mtrd.ir/sites/default/files/journals-files/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%20%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%AA%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD%20%D8%B4%D8%AF%D9%87.pdf |archivedate=2018-12-22 }}&lt;/ref&gt;, взвод&lt;ref name=&quot;ВЭ-2&quot;&gt;{{книга|автор=Коллектив авторов|часть=Том 2, статья «Взвод»|заглавие=Военная энциклопедия|ответственный=Под ред. [[Грачёв, Павел Сергеевич|П.В. Грачёв]]|место= М.|издательство=[[Воениздат]]|год=1994|страницы=85|страниц=544|тираж=10 000|isbn=5-203-00299-1}}&lt;/ref&gt;.

== Вожашиносӣ ==
«''Таҳморо''» аз ду вожа сохта шудаву мақулаи дастурии он исму сифати фоъилӣ ва сохтвожаи он ба сурати [исм (''таҳм'') + асоси замони ҳозираи феъли «''оростан''» (''оро'') &gt; {{lang-pal|''ārāy''}} &gt; {{lang-peo|''*ā-rāda-''}} &gt; √''*rād-'' ‘''омода кардан'', ''оростан''; ''тартиб додан''’]&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot;&gt;''Ҳасандӯст'', ''Муҳаммад''. Фарҳанги решашинохтии забони форсӣ. Теҳрон: Фарҳангистони забону адаби форсӣ, Нашри осор, 1393. ISBN 978-600-6143-57-6&lt;/ref&gt; аст. Дар сохти ин вожа аз фароянди вожасозии таркиб истифода шудааст.

«''Таҳморо''» дар қиёс бо [[Сипаҳсолор|«''сипоҳоро''»]] ва [[Лашкарсолор|«''лашкароро''»]] сохта шудааст, ки аз вожаҳои куҳани форсӣ ҳастанд. «''Оростан''» дар ин вожаҳо ба маънои «''назму тартиб додан''; ''омода кардан''; ''сомон додан''» аст&lt;ref name=&quot;Сухан&quot;&gt;''Анварӣ'', ''Ҳасан''. Фарҳанги бузурги «Сухан». Ба сарпарастии Ҳасан Анварӣ, Теҳрон: «Сухан», 1381 – . 8 ҷ. мусаввар. ISBN 964-6961-98-3 (давра)&lt;/ref&gt;.

«''Сипаҳоро : сипоҳоро''» дар фарҳангҳо «''орояндаи сипоҳ''; ''он ки сипоҳ омода кунад''; ''фармондеҳи сипоҳ''; ''[[сипаҳсолор]]''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot;&gt;[https://dehkhoda.ut.ac.ir''Деҳхудо'', ''Алиакбар''. Луғатномаи Деҳхудо (нусхаи диҷитол) бар асоси нусхаи физикии 15-ҷилдии интишори соли 1377. — Муассисаи Луғатномаи Деҳхудо ва Маркази байнулмилалии омӯзиши забони форсии Донишгоҳи Теҳрон, 1399.]&lt;/ref&gt; ва «''сипоҳороӣ''» «''назм додан ба нерӯи низомӣ''»&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt; таъбир шудаанд.  

«''Сипаҳоро''» ба маънои «''фармондеҳи сипоҳ''» дар ашъори [[Фаррухи Систонӣ|Фаррухӣ]] ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Ба теғи он сипаҳорой нест хоҳад шуд'',
''Ҳар он касе ки намояд бад-ин мулк исён''&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Лашкароро''» низ дар фарҳангҳо «''орояндаи лашкар''; ''муназзамкунандаи лашкар''; ''сардори лашкар''»&lt;ref name=&quot;Луғатнома&quot; /&gt;, «''лашкаророянда''; ''ороишдиҳанда ва назмдиҳандаи лашкар''; ''фармондеҳи лашкар''» ва «''лашкаророӣ''» низ «''амали назму тартиб додан ба лашкар ва омода кардани он барои ҷанг бо душман''» таъбир шудаанд&lt;ref name=&quot;Сухан&quot; /&gt;.

«''Лашкароро''» ба маънои «''фармондеҳи лашкар''» борҳо дар «[[Шоҳнома]]» ба кор рафтааст:
&lt;poem&gt;''Бад-ӯ гуфт Нӯзар, ки «Ин рой нест'',
''Сипаҳро чу ту лашкаророй нест''&lt;ref&gt;''Абулқосим Фирдавсӣ''. Шоҳнома. — Душанбе: «Адиб», 2007. Таҳияи матн ва луғату тавзеҳот аз Камол Айнӣ ва Зоҳир Аҳрорӣ. Муҳаррир Мубашшир Акбарзод. ISBN 978-99947-32-84-5. ҷ. 1, с. 429&lt;/ref&gt;.&lt;/poem&gt;

«''Таҳморо''» ба маънои «''фармондеҳи таҳм''» аст ва дар қиёсу пайравӣ аз «''[[таҳмдор]]''» сохтаву барои ҷойгузини кардани дараҷаи низомии «''лейтенанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон|Вазорати дифоъи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудааст&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Сулаймонӣ |first1=Иршод |title= Умед Ҷайҳонӣ: Агар раисҷумҳур тасмим гираду дастур диҳад, рутбаҳои низомӣ бечунучаро миллӣ мешаванд |url=https://asiaplustj.info/tj/news/tajikistan/20220223/umed-aion-agar-raisumur-tasmim-giradu-dastur-diad-rutbaoi-nizom-bechunucharo-mill-meshavand |access-date=26 July 2022 |language=tg |date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;.

== Пешина ==
''Таҳмдор'' ҳамчун [[дараҷаи низомӣ|симати низомӣ]] нахустин бор дар [[сипоҳ]]и [[Шоҳаншоҳии Ашконӣ|Ашкониён]] ([[Соли 250 п.м.|250 то милод]] — [[224]]) пайдо шудааст. Чунончи, дар сафолнавиштаҳои [[Ашкониён|ашконӣ]] аз [[даҳаи 40 пеш аз милод|солҳои 40-уми пеш аз милод]], ки аз бойгонии шаҳри бостонии Нисо бозёфт шудаанд, истилоҳи «''таҳмдор''» ({{lang-xpr|''tagm(a)dār''}}) бозхонӣ шудааст. Пажӯҳишгарон онро рӯбардор аз истилоҳи {{lang-grc|τάγματάρχος}} «''фармондеҳи тагма''» донистаанд: {{lang-xpr|''tagmadār''}} &gt; {{lang-grc|τάγμα}} «''[[ҳанг]]''» + {{lang-xpr|''-dār''}} «''доранда''; ''фармондеҳ''»&lt;ref&gt;''Лившиц В. А.'' Парфянская ономастика. — СПб.: — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 400 с., ил. — (Азиатика). ISBN 978-5-4318-0006-1.&lt;/ref&gt;.

«''Тагма''» дар сипоҳи [[Византия|подшоҳии Руми Шарқӣ]] ягоне номида мешуд, ки 100 — 500 [[сарбоз]]ро дар бар мегирифт&lt;ref&gt;Ҳамакнун ҳам дар Нерӯҳои мусаллаҳи Юнон [[гурдон]] ба забони юнонӣ «''τάγμα''» ва ''саргурд'' ё ''майор'' «''τάγματάρχης''» номида мешаванд.&lt;/ref&gt;. Ин истилоҳ дар паи ҷангҳои доманадори [[Руми Қадим|Рум]]у [[Эрон]] дар замони Ашкониён аз румиён вом гирифта шуда ва дертар бо вожаи {{lang-xpr|«''tahmīh''»}}  ‘''нерӯ''’ (&lt; эронии бостон: ''*taxma-'' &lt; √''*tak-'' ‘''тохтан'', ''давидан''’&lt;ref name=&quot;Ҳасандӯст&quot; /&gt; &lt; {{lang-pal|''tahm''}} &gt; {{lang-fa|'''تهم'''}} [''таҳм''] ‘''зӯрманд'', ''паҳлавон''’&lt;ref&gt;''Фарҳанги забони тоҷикӣ''. Зери таҳрири М. Ш. Шукуров, В. А. Капранов, Р. Ҳошим, Н. А. Маъсумӣ — М., «Советская Энциклопедия», 1969. ҷ. 2, саҳ. 354—355&lt;/ref&gt;) инҳамон ва бо «''нерӯ''» мутародиф гаштааст.

Дар сипоҳи [[Давлати Сосониён|Сосониён]] ([[224]]—[[651]] милодӣ), ки созмони радабандии даҳдаҳиро аз сипоҳи Ашкониён ба ирс бурда буд&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/1264468/К_вопросу_о_парфянском_наследии_в_сасанидском_Иране_военное_дело_On_the_Parthian_Legacy_in_Sasanian_Iran_the_Case_of_Warfare_ ''Никоноров В. П.'' К вопросу о парфянском наследии в сасанидском Иране: военное дело // Центральная Азия от Ахеменидов до Тимуридов: археология, история, этнология, культура. Материалы международной научной конференции, посвященной 100-летию со дня рождения Александра Марковича Беленицкого (Санкт-Петербург, 2-5 ноября 2004 года) / Отв. ред. В. П. Никоноров. СПб., 2005. С. 156]&lt;/ref&gt;, низ яке аз ягонҳо «''таҳм''» ({{lang-pal|''tḥmy''}}) ном доштааст&lt;ref&gt;[http://www.rahamasha.net/uploads/2/3/2/8/2328777/the_dates_in_the_pahlavg_and_prsg.pdf ''Asha R.'' The Dates in the Pahlavīg and Pārsīg Inscriptions of Durā (Europos)]&lt;/ref&gt;. Ҳар ''[[таҳм]]е'' 50 — 100 сарбозро дар бар мегирифта ва аз чанд «''[[рада]]''» ({{lang-pal|''radag''}}) ташкил мешуда, ки ҳар кадоме 10 сарбоз доштааст&lt;ref&gt;[https://www.academia.edu/35927114/Терминология_организационной_структуры_Армянской_Армии_в_IV_V_вв._The_Terminology_of_the_Organizational_Structure_of_the_Armenian_Army_in_the_4-5th_centuries_А._Айвазян._Армяно-персидская_война_449_451_гг._Кампании_и_сражения._Eреван_Воскан_Ереванци_2016_СПб._Алетейя_2017._С._360-464 ''Айвазян А.'' Терминология организационной структуры Армянской Армии в IV—V вв. // А. Айвазян. Армяно-персидская война 449—451 гг. Кампании и сражения.- Eреван: Воскан Ереванци, 2016; СПб.: Алетейя, 2017. С. 360—464.]&lt;/ref&gt;.

Бино бар ин пешина ва додаҳо, «''таҳм''» ба ҷои «''взвод''» ва «''таҳмдор''» ба ҷои «''лейтенант''» (аз {{lang-de|Leutenant}} &gt; {{lang-fr|lieutenant}} «''ҷонишин; муъовин''») ва дар пайравӣ аз он вожаҳои «''[[таҳмовар]]''» ва «''таҳморо''» сохтаву барои ҷойгузинии [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон|дараҷаҳои низомии]] «''лейтенанти хурд''» ва «''лейтенанти калон''» ба [[Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон]] пешниҳод шудаанд&lt;ref&gt;[http://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20181110/umed-dzhaihani-v-natsionalnoi-armii-i-terminologiya-dolzhna-bit-maksimalno-natsionalnoi ''Умед Джайхани'': В национальной армии и терминология должна быть максимально национальной]&lt;/ref&gt;.

== Ному нишони таҳморо дар нерӯҳои мусаллаҳи кишварҳои ҷаҳон ==
&lt;gallery class=&quot;center&quot;&gt;
&lt;!-- In alphabetic order of Country please --&gt;
Post-Soviet-Army-OF-1c.svg|{{lang-hy|ավագ լեյտենանտ}}&lt;br /&gt;[Avag leytenant]&lt;br /&gt;([[Armenian Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Armenia&quot;&gt;{{cite web |title=ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԶԻՆԾԱՌԱՅՈՂԻ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻ ՄԱՍԻՆ |url=https://www.arlis.am/documentview.aspx?docid=117633 |website=arlis.am |publisher=Legal information system of Armenia |access-date=3 June 2021 |language=hy |date=15 November 2017}}&lt;/ref&gt;
11.AzAF-SLT.png|{{lang-az|Baş leytenant}}&lt;br /&gt;([[Azerbaijani Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Azerbaijan&quot;&gt;{{cite web |title=Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri hərbi qulluqçularının hərbi geyim forması və fərqləndirmə nişanları haqqında Əsasnamə |url=https://mod.gov.az//images/pdf/854d34d118da32783a511172925270d7.pdf |website=mod.gov.az |publisher=Ministry of Defense |access-date=16 February 2021 |language=az |pages=64–70 |date=25 June 2001}}&lt;/ref&gt;
Post-Soviet-Army-OF-1c.svg|{{lang-be|Старшы лейтэнант}}&lt;br /&gt;([[Belarusian Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Belarus&quot;&gt;{{cite web |title=Указ Президента Республики Беларусь от 21.07.2009 N 388 &quot;О военной форме одежды, знаках различия по воинским званиям и внесении дополнений в Указ Президента Республики Беларусь от 9 июня 2006 г. N 383&quot; |url=http://pravo.levonevsky.org/bazaby11/republic09/text814.htm |website=pravo.levonevsky.org/ |publisher=Government of Belarus |access-date=30 May 2021 |language=ru}}&lt;/ref&gt;
Rank insignia of Старши лейтенант of the Bulgarian Army.png|{{lang-bg|Старши лейтенант}}&lt;br /&gt;([[Bulgarian Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Bulgaria&quot;&gt;{{cite web |title=ЗАКОН ЗА ОТБРАНАТА И ВЪОРЪЖЕНИТЕ СИЛИ НА РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ |url=https://www.lex.bg/bg/laws/ldoc/2135631954 |website=lex.bg |access-date=25 May 2021 |location=Глава седма. ВОЕННА СЛУЖБА |language=bg |date=12 May 2009}}&lt;/ref&gt;
Army-HRV-OF-01a.svg|{{lang-hr|Natporučnik}}&lt;br /&gt;([[Croatian Army]])&lt;ref name=&quot;Croatia&quot;&gt;{{cite web |title=Oznake činova |url=http://www.osrh.hr/#rubData/HTML/HR/RAZNO/OZNAKE/20190401_Galerija_oznaka/Galerija_oznaka_HR.htm |website=osrh.hr |publisher=Republic of Croatia Armed Forces |access-date=26 May 2021 |language=hr |date=1 April 2019}}&lt;/ref&gt;
CzArmy 2011 OF1a-Nadporuchik shoulder.svg|{{lang-cs|Nadporučík}}&lt;br /&gt;([[Czech Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Czech_Republic&quot;&gt;{{cite web |title=Ranks |url=https://www.army.cz/scripts/detail.php?id=49065 |website=army.cz |publisher=Ministry of Defence of the Czech Republic |date=2018 |access-date=26 May 2021}}&lt;/ref&gt;
Yliluutnantti M05.svg|{{lang-fi|Yliluutnantti}}&lt;br &gt;{{lang-sv|Premiärlöjtnant}}&lt;br /&gt;([[Finnish Army]])&lt;ref name=&quot;Finland&quot;&gt;{{cite web |title=Sotilasarvot Puolustusvoimissa |url=https://puolustusvoimat.fi/sotilasarvot |website=puolustusvoimat.fi |publisher=Finnish Defence Forces |access-date=26 May 2021 |language=fi}}&lt;/ref&gt;
Georgia Army OF-1c.png|{{lang-ka|უფროსი ლეიტენანტი}}&lt;br /&gt;{{lang|ka-Latn|Uprosi leit’enant’i}}&lt;br /&gt;([[Georgian Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Georgia&quot;&gt;{{cite web |title=სამხედრო წოდებები და ინსიგნიები |trans-title=Military Ranks and Insignia |url=https://mod.gov.ge/ge/page/34/samxedro-wodebebi-da-insigniebii |website=mod.gov.ge |publisher=Ministry of Defense of Georgia |access-date=12 March 2018 |language=ka}}&lt;/ref&gt;
Rank Army Hungary OF-01b.svg|{{lang-hu|Főhadnagy}}&lt;br /&gt;([[Hungarian Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Hungary&quot;&gt;{{cite web |last1=Andrea |first1=Kánya |title=A gallér és az ötágú csillag |url=https://honvedelem.hu/hirek/honvedelmi-miniszter/a-galler-es-az-otagu-csillag.html |website=honvedelem.hu |publisher=Hungarian Defence Forces |access-date=26 May 2021 |language=hu |date=6 May 2009}}&lt;/ref&gt;
12-RKGF-SELT.svg|{{lang-kk|Аға лейтенант}}&lt;br /&gt;([[Kazakh Ground Forces]])&lt;ref name=Kazakhstan&gt;{{cite web |title=Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құралымдары әскери қызметшілерінің әскери киім нысаны және айырым белгілері туралы |url=https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1100000144 |website=adilet.zan.kz |publisher=Ministry of Justice (Kazakhstan) |access-date=29 May 2021 |language=kk |date=25 August 2011}}&lt;/ref&gt;
09.Kyrgyzstan Army-SLT.svg|{{lang-ky|Улук лейтенант}}&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;([[Kyrgyz Army]])&lt;ref name=&quot;Kyrgyzstan&quot;&gt;{{cite web |title=Кыргыз Республикасынын жарандарынын жалпыга бирдей аскердик милдети жөнүндө, аскердик жана альтернативдик кызматтар жөнүндө |url=http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/202536 |website=cbd.minjust.gov.kg/ |publisher=Ministry of Justice (Kyrgyzstan) |access-date=3 June 2021 |language=ky |date=9 February 2009}}&lt;/ref&gt;
LV-Army-OF1a.png|{{lang-lv|Virsleitnants}}&lt;br /&gt;([[Latvian Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Latvia&quot;&gt;{{cite web |title=Pakāpju iedalījums |url=https://www.mil.lv/lv/aktivais-dienests/dienesta-gaita/dienesta-pakapes/pakapju-iedalijums |website=mil.lv/lv |publisher=Latvian National Armed Forces |access-date=26 May 2021 |language=lv}}&lt;/ref&gt;
14-Lithuania Army-1LT.svg|{{lang-lt|Vyresnysis leitenantas}}&lt;br /&gt;([[Lithuanian Land Forces]])&lt;ref name=&quot;Lithuania&quot;&gt;{{cite web |title=Karių laipsnių ženklai |url=http://kariuomene.kam.lt/lt/kariuomenes_atributika/kariu_laipsniu_zenklai_3554.html |website=kariuomene.kam.lt |publisher=Ministry of National Defence (Lithuania) |access-date=26 May 2021 |language=lt}}&lt;/ref&gt;
Mongolian Army-1LT-service.svg|{{lang-mn|Ахлах дэслэгч}}&lt;br /&gt;([[Mongolian Ground Force]])&lt;ref name=&quot;Mongolia&quot;&gt;{{cite web |author1=Chief of General Staff |author1-link=Chief of General Staff (Mongolia) |title=Order of the Chief of the General Staff: Number A / 595 |date=25 November 2019 |website=gsmaf.gov.mn |pages=20-26 |url=https://www.gsmaf.gov.mn/gsmaf/onePost/1331 |access-date=18 September 2021 |language=mn}}&lt;/ref&gt;
Russia-Army-OF-1c-2010.svg|{{lang-ru|Старший лейтена́нт}}&lt;br /&gt;([[Russian Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Russia_Army&quot;&gt;{{cite web |title=Указ Президента Российской Федерации от 11 марта 2010 года № 293 &quot;О военной форме одежды, знаках различия военнослужащих и ведомственных знаках отличия&quot; |url=https://rg.ru/2010/03/12/forma-dok.html |website=rg.ru |publisher=Российской газеты |access-date=26 May 2021 |language=ru |date=12 March 2010}}&lt;/ref&gt;
Army-SVK-OF-01a.svg|{{lang-sk|Nadporučík}}&lt;br /&gt;([[Ground Forces of the Slovak Republic|Slovak Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Slovakia&quot;&gt;{{cite web |title=Označenie vojenských hodností príslušníkov Ozbrojených síl Slovenskej republiky od 1.1.2016 |trans-title=Designation of military ranks of members of the Armed Forces of the Slovak Republic from 1.1.2016 |url=http://www.vhu.sk/oznacenie-vojenskych-hodnosti-prislusnikov-ozbrojenych-sil-slovenskej-republiky-od-112016/ |website=vhu.sk |publisher=Military History Institute |access-date=12 April 2021 |language=sk}}&lt;/ref&gt;
13-Slovenian Army-1LT.svg|{{lang-sl|Nadporočnik}}&lt;br /&gt;([[Slovenian Ground Force]])&lt;ref name=&quot;Slovenia&quot;&gt;{{cite web |title=Čini in razredi |url=https://www.slovenskavojska.si/o-vojski/cini-in-razredi/ |website=slovenskavojska.si |publisher=Slovenian Armed Forces |access-date=26 May 2021 |language=sl}}&lt;/ref&gt;
Tajikistan-Army-OF-1c.png|{{lang-tg|Лейтенанти калон}}&lt;br /&gt;([[Tajik National Army]])&lt;ref name=&quot;Tajikistan&quot;&gt;{{cite web |title=ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ЎҲДАДОРИИ УМУМИИ ҲАРБӢ ВА ХИЗМАТИ ҲАРБӢ |url=https://majmilli.tj/%D2%9B%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BD%D0%B8-%D2%B7%D1%83%D0%BC%D2%B3%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8-%D1%82%D0%BE%D2%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD-%D0%B4%D0%B0%D1%80-%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B8-35/ |website=majmilli.tj |publisher=The National Assembly of the Republic of Tajikistan |access-date=2 June 2021 |language=tg |date=13 April 2017}}&lt;/ref&gt;
Post-Soviet-Army-OF-1c.svg|{{lang-tk|Uly leýtenant}}&lt;br /&gt;([[Turkmen Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Turkmenistan&quot;&gt;{{cite web |title=TÜRKMENISTANYŇ KANUNY Harby borçlulyk we harby gulluk hakynda (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary 2010 ý., № 3, 58-nji madda) (Türkmenistanyň 01.10.2011 ý. № 234-IV Kanuny esasynda girizilen üýtgetmeler we goşmaçalar bilen) |trans-title=LAW OF TURKMENISTAN On military service and military service (Information of the Mejlis of Turkmenistan, 2010, No. 3, Article 58) (as amended by the Law of Turkmenistan of October 1, 2011 No. 234-IV)  |url=https://milligosun.gov.tm/storage/file/04-harby-borclulyk-we-harby-gulluk-hakynda-ky9J0pKxTQ.pdf |website=milligosun.gov.tm |publisher=Ministry of Defense (Turkmenistan) |access-date=2 June 2021 |pages=28-29 |language=tk}}&lt;/ref&gt;
UA shoulder mark 13.svg|{{lang-uk|Старший лейтенант}}&lt;br /&gt;([[Ukrainian Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Ukraine&quot;&gt;{{cite web |title=НАКАЗ  20.11.2017  № 606 |url=https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z1502-17#Text |website=zakon.rada.gov.ua |publisher=Ministry of Justice of Ukraine |access-date=2 June 2021 |language=uk |date=13 December 2017}}&lt;/ref&gt;
Uzbekistan-army-OF-1c.svg|{{lang-uz|Katta leytenant}}&lt;br /&gt;([[Uzbek Ground Forces]])&lt;ref name=&quot;Uzbekistan&quot;&gt;{{cite web |title=O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining harbiy xizmatni o‘tash tartibi to‘g‘risida |url=https://lex.uz/docs/-4513434 |website=lex.uz |publisher=Ministry of Justice of the Republic of Uzbekistan |access-date=3 June 2021 |language=uz |date=12 September 2019}}&lt;/ref&gt;
&lt;/gallery&gt;

== Пайвандҳо ==
* [[Нерӯҳои мусаллаҳ]]
* [[Дараҷаи низомӣ]]
* [[Дараҷаҳои Нерӯҳои мусаллаҳи Тоҷикистон]]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{Дараҷаҳои низомӣ}}

[[Гурӯҳ:Нерӯҳои мусаллаҳ]]
[[Гурӯҳ:Артиш]]
[[Гурӯҳ:Дараҷаҳои низомӣ]]
[[Гурӯҳ:Саркардагон]]</text>
      <sha1>0ilv7mtie3qmefew2b1cjb8y7hrl78w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Хоҷаева, Мубинахон Ҷалоловна</title>
    <ns>0</ns>
    <id>296794</id>
    <redirect title="Мубинахон Хоҷаева" />
    <revision>
      <id>1310301</id>
      <parentid>1301289</parentid>
      <timestamp>2022-08-23T20:30:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>EmausBot</username>
        <id>3642</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Роботҳо: Ислоҳи масири дукарата ба [[Мубинахон Хоҷаева]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51" xml:space="preserve">#равона [[Мубинахон Хоҷаева]]</text>
      <sha1>lcrdf8eq5y48hreixaugs4w86l0af5i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баракат (ноҳияи Ордабосӣ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300692</id>
    <revision>
      <id>1310317</id>
      <timestamp>2022-08-24T04:14:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3156" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Баракат 
| номи аслӣ = Береке
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Ordabasy.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Ордабосӣ{{!}}Ордабосӣ
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = 
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ =1172 &lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]] ва ғ.
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]] ва ғ.
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
'''Баракат ''' ({{lang-kz|Береке}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Ордабосӣ]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 1172 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Ордабосӣ}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Ордабосӣ]]</text>
      <sha1>cgqihywcdrxo6kantv183o9vhtqby8m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Бирлик (ноҳияи Ордабосӣ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300693</id>
    <revision>
      <id>1310318</id>
      <timestamp>2022-08-24T04:17:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3162" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Бирлик
| номи аслӣ = Бірлік
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Ordabasy.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Ордабосӣ{{!}}Ордабосӣ
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = Мусобек
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ = 632&lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]] ва ғ.
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]] ва ғ.
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
'''Бирлик''' ({{lang-kz|Бірлік}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Ордабосӣ]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 632 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Ордабосӣ}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Ордабосӣ]]</text>
      <sha1>ezh8zd2vxoqpcy8xoki51y4neo33hn8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Боралдай (ноҳияи Ордабосӣ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300694</id>
    <revision>
      <id>1310319</id>
      <timestamp>2022-08-24T10:12:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3183" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Боралдай
| номи аслӣ = Боралдай
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Ordabasy.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Ордабосӣ{{!}}Ордабосӣ
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = Сотскогам
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ =408 &lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]] ва ғ.
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]] ва ғ.
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
''' Боралдай''' ({{lang-kz|Боралдай}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Ордабосӣ]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 408 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Ордабосӣ}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Ордабосӣ]]</text>
      <sha1>9im3tk8h91f2oe74h7daphm5fryb0c5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Бугун (деҳа)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>300695</id>
    <revision>
      <id>1310320</id>
      <timestamp>2022-08-24T10:14:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Farorud</username>
        <id>26988</id>
      </contributor>
      <comment>мақолаи нав</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3142" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = [[Авул|Деҳа]]
| номи тоҷикӣ = Бугун
| номи аслӣ = Бөген
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| кишвар = Қазоқистон
| тобеият = 
| нишон = Coat of arms of Ordabasy.png
| парчам = 
| тавсифи нишон = 
| тавсифи парчам = 
| бари парчам = 
| бари нишон = 
| минтақа = 
| шакли минтақа = Вилоятҳои Қазоқистон{{!}}Вилоят
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Туркистон{{!}}Туркистон
| ноҳия = ноҳияи Ордабосӣ{{!}}Ордабосӣ
| шакли ноҳия = 
| ноҳия дар ҷадвал = 
| ҳавзаи ҷомеа = 
| шакли ҳавзаи ҷомеа = 
| ҳавзаи ҷомеа дар ҷадвал = 
| ҷомеа = 
| шакли ҷомеа = 
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| lat_deg = 
| lon_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lat_dir = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| lon_dir = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| роҳбар = 
| шакли роҳбарӣ = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = 
| мақом аз = 
| масоҳат =
| баландии маркази МА =
| шакли баландӣ =
| иқлим = 
| забони расмӣ = забони қазоқӣ{{!}}қазоқӣ
| аҳолӣ =4117 &lt;ref name=&quot;stat&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/Население%20рус%201%20том.pdf|title=Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года|publisher=Агентство Республики Казахстан по статистике|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EkePwOI3?url=http://www.stat.kz/p_perepis/DocLib1/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D1%80%D1%83%D1%81%201%20%D1%82%D0%BE%D0%BC.pdf|archivedate=2013-02-27}}&lt;/ref&gt;
| соли барӯйхатгирӣ = 2009
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[қазоқҳо]] ва ғ.
| ҳайати динӣ = [[мусулмонон]] ва ғ.
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = +6:00
| DST = 
| коди телефон = +7
| нишонаи почта = 
| нишонаҳои почта =
| коди мошинҳо = X, 13, 17
| шиносаи ададӣ = 
| шакли шиноса = 
| сайт = 
| забони сайт = 
| харитаи минтақа = ХМ Қазоқистон вилояти Туркистон
| гурӯҳ дар Commons = 
}}
'''Бугун''' ({{lang-kz|Бөген}}) — деҳа (''[[авул|ауыл]]'') дар [[вилояти Туркистон]]и [[Қазоқистон]]. Дар [[ноҳияи Ордабосӣ]] ҷойгир аст.  

Дар соли 2009 4117 нафар аҳолӣ дошт.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}
{{ноҳияи Ордабосӣ}}{{Қазоқистон-ҷуғ-хурд}}
[[Гурӯҳ:Маҳалҳои аҳолинишини ноҳияи Ордабосӣ]]</text>
      <sha1>kgqmlug1msg6ed1bmsglbib1u5zv2jg</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>